အေမေန႔ အေမ့ဘ၀ အေမ့အေၾကာင္း

မာတာ ယတာ နိယံပုတၱ၊ မာယုသာ ဧကပုတၱ' မႏုရေကၡ။ ဧ၀မၸိ သဗၺဘူေတသု၊ မာနသံ ဘာ၀ေယ အပရိမာဏံ။ ဟူေသာ ျမတ္ဗုဒၶ ေဟာၾကားေတာ္မူအပ္ ပါဠိေတာ္ကုိ ေထာက္၍ ၾကည့္မည္ဆုိလွ်င္ အေမဟူေသာ ဂုဏ္ပုဒ္ကုိ ေျပာျပႏုိင္းစြမ္း မရွိေလာက္ေအာင္ပင္ ျဖစ္သည္။ အေမဟူသည္ သားသၼီးေတြကုိ အာယုသ သမံကတြာ အသက္ရင္းႏွီးျပီး ခ်စ္ျမတ္ႏုိးခဲ့သည္။ ဘ၀ႆ သမံကတြာ ဘ၀နဲ႔ ရင္းႏွီးျပီးလည္း ခ်စ္ျမတ္ႏုိးခဲ့သည္။ ဟဒယႆ သမံကတြာ ႏွလုံးသားနဲ႔ ရင္းႏွီးျပီး ခ်စ္ျမတ္ခဲ့တာသည္ အေမ ဟု ေခၚသည္။ အေမေမတၱာသည္ပင္ အပရိမာဏ ေမတၱာမ်ဳိးျဖင့္ တနည္းေျပာရလွ်င္ အတုိင္းအတာ ပမာဏ မရွိေသာ ေမတၱာမ်ဳိးျဖင့္ သားသၼီးေတြအေပၚ ခ်စ္ျမတ္ႏုိးခဲ့ၾကသည္။ ထုိ႔အျပင္ ကမၻာေပၚရွိၾကေသာ အေမဟု ေခၚအပ္ေသာ ပုဂၢဳိလ္တုိင္းသည္ အပရိမာဏ ေမတၱာမ်ဳိးျဖင့္ သားသၼီးေတြကုိ ျမတ္ႏုိး ၾကင္နာလ်က္ ျဗဟၼာစုိရ္ ရင္ခြင္မွာ ထုိသားသၼီးေတြ မေညာင္းေသာလက္တုိ႔ျဖင့္ လြဲခက္ကာ ေမွးစက္အိပ္ေပ်ာ္ေစခဲ့သည္။ မည္သုိ႔ေသာ တုိင္းျပည္မွ မိခင္၊ မည္သုိ႔ေသာ ႏုိင္ငံမွ မိခင္၊ မည္သုိ႔ သတၱ၀ါတုိ႔၏ မိခင္၊ မည္သုိ႔ေသာ ခ်မ္းသာေသာအသုိင္း၀ုိင္းမွ မိခင္၊ မည္သုိ႔ေသာ ဆင္းရဲမြဲေတေသာ မိခင္၊ မည္သုိ႔ေသာ တိရိစၦာန္တုိ႔၏ မိခင္ ဟူ၍ ခြဲျခားျခင္းမရွိေသာ ေမတၱာမ်ဳိးျဖင့္ မိခင္တုိင္း အေမတုိင္းက ခ်စ္ျမတ္ၾကသည္မွာ အမွန္ပင္ျဖစ္ေပသည္။ မိခင္တုိ႔ ဘ၀သည္လည္း လြယ္ကူေသာ ဘ၀မဟုတ္ေခ်။ မိခင္တေယာက္ ျဖစ္ဖုိ႔ရန္ အေၾကာင္းတရားမ်ားစြာႏွင့္ အက်ဳိးတရားမ်ားစြာတုိ႔ ရွိၾကသည္မွာလည္း အမွန္ပင္ျဖစ္သည္။ မိခင္ေလာင္း တေယာက္၏ ဘ၀ခရီးလမ္းသည္ လြန္စြာ ခက္ခဲၾကမ္းတမ္းလွသည္။ မိခင္ေလာင္း၏ အရည္အခ်င္းနဲ႔လည္း ျပည့္စုံရန္ လုိအပ္ပါသည္။ အကယ္၍သာ မိခင္ေလာင္း၏ လကၡဏာ မရွိလွ်င္ မိခင္ေလာင္း ျဖစ္ဖုိ႔ရန္ ခက္ခဲလွသည္။ ထုိ႔အျပင္ မိခင္ေလာင္းတုိ႔၏ အာေ၀ဏိက ဒုကၡမ်ားလည္း ရွိၾကသည္။ ထုိ႔ေနာက္ သားလား သၼီးလား သုိ႔ေလာ သုိ႔ေလာ အေတြးမ်ားနဲ႔ အသက္ကုိ ရင္းႏွီးျပီး သားလား သၼီးလား မသိရေသာ ကေလးေလးကုိ ကုိယ္၀န္လြယ္ျပီး မိခင္တုိ႔ ေမတၱာအျပည့္နဲ႔ ေမြးဖြားေပးရသလုိ တုန္ရီသံေတြ မခံစားႏုိင္ေသာ အာေ၀ဏိကတရားေတြကုိ သားလား သၼီးလား မသိရေသာ ကေလးေလးအတြက္ အရွက္တရား အေၾကာက္တရားေတြ ခဏတာ ဖိတ္စာထဲ သိမ္းထားျပီး ေမြးဖြားခန္းထဲမွာ ခြန္အားေတြ အျပည့္နဲ႔ အေမဆုိေသာ မိခင္ေလာင္းက ေမြးဖြားေပးခဲ့သည္။ ဘ၀ကုိ အစခ်ီျပီး ေျပာရရင္ အေမဟူေသာ မိခင္ေလာင္းသည္ လူေလာကထဲ ေရာက္လာကတည္းက မိခင္ေလာင္းတုိ႔ တက္အပ္ေသာ အတက္ပညာဟူသမွ်ကုိ တခုမက်န္ သင္ၾကားျပီး လူ႔ေလာက မႏုႆဘုံမွာ လွပတင့္တယ္ေစဖုိ႔အတြက္ ဟင္းခ်က္တက္ေအာင္လည္း သင္ရ၊ မသိေသာ မိခင္ေလာင္းတုိ႔ အတက္ပညာလည္း သင္ရ၊ လူမႈေရး အသုိင္း၀ုိင္းနဲ႔ ေနသည့္အတြက္ေၾကာင့္ ၀ိဇၨာအတက္ပညာလည္း သင္ရ၊ မိမိ ပတ္၀န္က်င္ ေကာင္းေအာင္လည္း ေနထုိင္နည္း ပညာလည္း သင္ရ၊ အနာဂါတ္ ေနေရာင္ျခည္နဲ႔အတူ အရြယ္ေရာက္လာေသာ မိခင္ေလာင္းသည္ ဖခင္ျဖစ္လာမည္သူကုိ ေရြးခ်ယ္ရသလုိ ဘ၀ခရီးသြားေဖာ္ သင့္ေလွ်ာ္ မသင့္ေလွ်ာ္ဆုိတာ အခ်ိန္ခ်ိန္ ေခါင္းပူေအာင္ စဥ္းစားရင္း မ်က္စိစုံမွိတ္ကာ အနာဂါတ္ေကာင္းပါေစဆုိေသာ ဆုေတာင္းျခင္းျဖင့္ တအုိး တစ္အိမ္ေထာင္ တည္ေထာင္ကာ မဂၤလာေဆာင္ အခမ္းနားလည္း တက္ခဲ့ရသည္။ သံသာရခရီး သြားေနေသာ လမ္းခုလပ္မွာ မိခင္ေလာင္းသည္ အရည္ခ်င္းရွိေသာ သန္႔ရွင္းေသာ ကုိယ္၀န္ကုိ သားလား သၼီးလား မသိေသာ ကေလးေလး မိခင္ေလာင္းက ကုိယ္၀န္ေဆာင္လာရသည္။ ကုိယ္၀န္ေဆာင္ျခင္း မသိေသးေသာ မိခင္ေလာင္း လကၡဏာကား ထုိမိခင္ထံ အခ်က္ျပလာသည္။ ထုိအရာကုိ သိလာေသာ မိခင္ေလာင္းသည္ အငုိမ်က္ရည္နဲ႔ အျပဳံး တခ်က္တုိ႔က ဘ၀က္ကုိ တုိင္ေအာင္ ၾကဳံ၀ါးသံ မခ်ိေအာင္ ေလာကၾကီးမွာ ငါ ဟာ မိခင္ အစစ္ျဖစ္ျပီး ဟူေသာ ပီတိ ေသာမနႆတုိ႔ ရင္အုံကုိ လက္ညဳိးထုိးကာ ေပ်ာ္ေနမိတာ အနာဂါတ္ျဖစ္လာမည့္ သားသၼီးေတြ မည္သုိ႔ သိႏုိင္မည္နည္း။ ထုိအရာေတြကုိ အေသးစိတ္အားျဖင့္ မိခင္ေလာင္းႏွင့္ မိခင္တုိ႔သာ သိႏုိင္မည္ အရာပင္ျဖစ္သည္။ သေႏၶလြယ္စ မိခင္ေလာင္းသည္လည္း မိမိကုိယ္တုိင္ ၀မ္းနဲ႔လြယ္ထားေသာ သေႏၶသားကုိ အပူ အစပ္ အခါး မမွားရေအာင္ ေရွာင္သင့္ေသာ အစားအေသာက္ေရွာင္ၾကဥ္၍ စားသင့္ေသာ အစားအေသာက္ကုိ ကုိယ္နဲ႔ သင့္ေတာ္သလုိ စားေသာက္ရျပန္သည္။ တခါတရံ ဆရာ၀န္ ျပရန္လည္း လုပ္ရျပန္သည္။ တခါတရံ ကုိယ္လက္ ေလ့က်င့္ခန္း လုပ္ရျပန္သည္။ တခါတရံ ေနထုိင္ဖုိ႔ရန္ ဆင္ျခင္ကာ ေနထုိင္ရ စသည္ ေျမာက္မ်ားလွစြာေသာ တာ၀န္၀တၱရားမ်ားကုိ လူ႔ေလာကထဲ မေရာက္လာေသးေသာ သားသမီးမ်ား မည္သုိ႔ သိႏုိင္မည္နည္း။ သုိ႔ေသာ္ အေမဆုိေသာ မိခင္ေလာင္းသည္ မိခင္ႏုိင္ငံမွာ သားသမီးအတြက္ ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္မႈအျပည့္နဲ႔ ေစာင့္ေရွာက္ေပးခဲ့သည္။ မ်ားမၾကာမွီ မိခင္ေလာင္း၏ ကာလေစ့လုိ႔ ေမြးဖြားခ်ိန္ေရာက္ေသာအခါ မိခင္ေလာင္း၏ ခင္ပြန္းက လက္သည္ သုိ႔မဟုတ္ ဆရာ၀န္ပင့္၍ ေမြးခန္းထဲမွာ ေမြးဖြားဖုိ႔အတြက္ ျပင္ဆင္ရသည္။ ထုိအခ်ိန္မွာ မိခင္ေလာင္းသည္ ဗုိက္နာ စသည္ ေ၀ဒနာကုိ အသက္ထြက္မတက္ ခံစားေနရသည္။ ဆရာ၀န္ေရာက္လုိ႔ မၾကာမွီ မိခင္ေလာင္း၏ ခႏၶာကုိယ္ေပၚတြင္ ေခၽြးေတြ ေရခ်ဳိးသကဲ့သုိ႔ သားေဇာ သၼီးေဇာ ေခၽြးမ်ားနဲ႔ အသက္လုကာ ေမြးဖြားေနရသည္။ ေမြးဖြားလာျပန္ေသာအခါမွာလည္း အသက္ထြက္မတက္ ခံစားရင္း မိခင္ေလာင္းသည္ ေျမာေနသလုိ ျဖစ္ေနပါလည္း မိမိေမြးဖြားေပးလုိက္ေသာ ကေလးကုိ သားလား...သၼီးလား...ဆုိတာ သိခ်င္ေဇာျဖင့္ အသက္ကုိ ပဓာနမထား ႏႈတ္မွ တတြက္တြက္ ေမးေနမိျပန္သည္။ ထုိအခ်ိန္မွာ မိခင္ သိလာေသာ သားသၼီးကုိ ၾကည့္ခ်င္လြန္းလုိ႔ ျပသရန္ ေတာင္းဆုိလာျပန္သည္။ ထုိေတာင္းဆုိ ျပည့္၀လာေသာ မိခင္သည္ မိမိရင္မွ လြယ္ေမြးရေသာ သားသၼီးကုိ ခ်စ္လြန္းလုိ႔ ျဖစ္လာေသာ အတုိင္းအတာမရွိေသာ ေမတၱာမွဆင္းသက္လာေသာ မိခင္ႏုိ႔ရည္သည္ သူမ၏ ရင္သားေခါင္ေလးမွ ထြက္က်လာပါသည္။ မိခင္ရင္သားေခါင္ေလးသည္ ပကတိအားျဖင့္ ေသြးသားနဲ႔ တည္ေဆာက္ထားေသာ အရာပင္ျဖစ္သည္။ ထုိအရာကုိ မည္သူမွ ျငင္းဆုိျခင္း မရွိေသာ္လည္း ေသြးသားေတြၾကားမွ မိခင္ေမတၱာေၾကာင့္ ႏုိ႔ရည္မ်ားျဖစ္ကာ သားသၼီးေတြကုိ တုိက္ေကၽြးခဲ့သည္။ သားသၼီးေတြ အရြယ္ေရာက္လာျပန္သည့္အခါ ပညာတက္ဖုိ႔ရန္၊ သူတုိ႔ ပတ္၀န္းက်င္ လွဖုိ႔ရန္၊ လူမႈေရး ေကာင္းဖုိ႔ရန္၊ အေတြးေခၚ ေကာင္းဖုိ႔ရန္၊ အ၀တ္အစား ဆင္တက္ဖုိ႔ရန္၊ အစားအေသာက္ စားတက္ ေသာက္တက္ရန္၊ သူေတာ္ေကာင္း ျဖစ္ဖုိ႔ရန္၊ အိမ္ေထာင္ဖက္ ေရြးခ်ယ္တက္ဖုိ႔ရန္ စသည္တုိ႔ကုိ အေမက အကုန္ညြန္းၾကားေပးခဲ့သည့္ အတြက္ေၾကာင့္ မိမိတုိ႔ ဘ၀မွာ အဆင့္မျမင့္ေသာ္လည္း အလယ္အလတ္တန္းသုိ႔ ေရာက္ေအာင္ ပုိ႔ေဆာင္ခဲ့တာသည္ မိခင္တုိ႔ ေက်းဇူးပင္ျဖစ္သည္။ ယခုကဲသုိ႔ အေမေန႔ ေရာက္လာသည့္အခါမွာလည္း ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ သားသၼီးေတြ အေမကုိ အတုိင္းအတာမရွိေသာ ေက်းဇူးတုိ႔ျဖင့္ ျပန္လည္ ေက်းဇူးဆပ္ရန္ ကၽြန္ေတာ္ႏွင့္သားသမီးဟုဆုိအပ္ေသာ လူသားတုိင္း ျပဳလုပ္ရမည္ျဖစ္သည္။ ထုိ႔အျပင္ ကၽြန္ေတာ္ဆုိလုိခ်င္တာသည္ အေမေန႔မွ အေမကုိ ေက်းဇူးဆပ္ရန္ မဟုတ္ေသးဘူး ေန႔စဥ္ အေမရွိေနသမွ် ကာလပတ္လုံး အေမေန႔ပင္ျဖစ္သည္ဟု ဆုိလုိခ်င္ပါသည္။ အေမမရွိေသာအခါၾကမွ အေမေန႔လုိ႔ ေျပာေနရင္း ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ သားသမီး ဘ၀ ဘာမွ်ထူးလာမည္ မဟုတ္ပါ။ အေမရွိေနတုန္း အေမေန႔သည္ ကၽြန္ေတာ္အတြက္ အေကာင္းဆုံး အခ်ိန္ပင္ ျဖစ္သည္။ အမ်ားသတ္မွတ္ၾကေသာ အေမေန႔သည္လည္း အေမေန႔ျဖစ္သလုိ အေမရွိသမွ် ကာလပတ္လုံးလည္း အေမေန႔ပင္ျဖစ္ေပသည္။ အေမရွိေနတုန္းမွာ အေမ၏ေက်းဇူးတရားေတြကုိ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ေက်းဇူးဆပ္ၾကစုိ႔ ဟု ကၽြန္ေတာ္ ႏွလုံးသားထဲက ရင္တြင္းျဖစ္ကုိ ေတာင္းဆုိခ်င္ပါသည္။ " အေမ့ေက်းဇူး သိေစခ်င္" ကမၻာသေခၤ်၊ မုိင္ကုေဋတုိ႔၊ ေ၀းကြာေျမျခား၊ ေရာက္ေနပါလည္း၊ အေမ့ေက်းဇူး၊ မေမ့သက္ေသ၊ မင္း..ရွိေစေသာ္၊ ေရေျမသမုဒ္၊ မုိင္ေတြထုတ္၍၊ ေ၀းေရျခား၊ ေရာက္ေနပါလည္း၊ အေမ့ေက်းဇူး၊ မေမ့သက္ေသ၊ မင္း...တည္ေစေသာ္၊ ေတာေတာင္ကာဆီး၊ ပင္လယ္ၾကီးနဲ႔၊ သမုဒ္ေရျပင္၊ ကာဆီးေနလည္း၊ ေရာက္ရာအရပ္၊ ေရာက္ရာေဒသ၊ ထုိဌာနမွာ၊ အေမ့ေက်းဇူး၊ မေမ့သက္ေသ၊ မင္း..ရွိေစေသာ္၊ ထုိထုိေက်းဇူး၊ ျမတ္ေကာင္းမႈကုိ၊ ျပဳလုပ္မူ၍၊ ေကာင္းက်ဳိးခ်မ္းသာ၊ ရေၾကာင္းမွန္သည္၊ ခပ္သိမ္းလူမ်ား၊ သိေစေသာ္၊ ထုိမွတဖန္၊ ပစၥဳပၸန္၀ယ္၊ အေမ့ေက်းဇူး၊ အထူးသိျမင္၊ သားလုလင္ကား၊ လူတြင္ထင္ရွား၊ သူျမတ္မ်ားဟု၊ အေမသမုတ္၊ ဘြဲ႕ထူးထုတ္၏။ ပုည (ရာမည)