yaraticilik

Yaratc insan isel bir kavraya sahiptir. Bakalarnn daha nce grmediini grr, bakalarnn daha nce duymadn duyar. te bu, yaratclktr.

indekiler
nsz zgrln Gzel Kokusu Tuvali Hazrlamak Kelime Eylemde Rahatla Doayla U y u m inde Ol Be Engel 1. B e n l i k B i l i n c i 2. M k e m m e l i y e t i l i k 3. Akl 4. nan 5. hret Oyunu Drt Anahtar 1. T e k r a r o c u k Ol 2. r e n m e y e Hazr Ol 3 . S r a d a n l k t a N i r v a n a ' y Bul 4. Hayalci Ol Drt Soru 1. H a f z a ve H a y a l G c 2. Ayrlk Sonras Depresyonu 3. Yaratclk ve M e l e z l e m e 4. Parann Sanat Yaratm En st Dzey Yaratclk: Hayatn Anlam

NSZ
ZGRLN GZEL KOKUSU Yaratclk varolutaki en byk isyandr. Eer yaratmak i s t i y o r s a n , btn artlanmalardan k u r t u l m a k zorundasn. A k s i halde yaratcln kopya ekmekten baka bir ey deildir. Sadece bir kopya olur. Ancak bir bireysen yaratc o l a b i l i r s i n . S r p s i k o l o j i s i n i n bir paras olarak yaratc olamazsn. S r psikolojisi yaratc deildir. Hayat seni s r k l e r . Dans, a r k y ve keyfi bilmez; mekaniktir. Yaratc k i i , daha nce ayak baslm yollar izleyemez. Kendi yolunu aramal, hayat ormann aratrmaldr. Yalnz gitmek zorundadr. Sr zihniyetinden, kolektif psikolojiden ayrlmak zorundadr. Kolektif z i h i n , dnyadaki en alt seviyedeki z i h i n d i r . Kolektif aptallk ile kyaslandnda, tek bir aptal bile daha stndr. Ancak kolektifliin kendi r v e t l e r i vardr: K o l e k t i f z i h i n i n tek doru yol olduunda s r a r eden insanlara sayg gsterir, onurlandrr. Gemite btn yaratc insanlarn, ressamlarn, danslarn, mzisyenlerin, airlerin,

1 -> 63

heykeltralarn saygnla s r t evirmesi bu z o r u n l u l u k t a n kaynaklanyordu. B i r eit aylak ve bohem hayat t a r z yaamak zorundaydlar nk yaratc olmalarnn tek yolu buydu. Gelecekte byle olmak zorunda deil. Eer beni anlarsan, sylediklerimin doru olduunu h i s s e d e r s e n , o zaman gelecekte h e r k e s birey olarak yaayaca iin, bohem yaam tarzna ihtiya olmayacaktr. Bohem yaam t a r z , sabit, Ortodoks, sradan ve saygn bir hayatn yan rndr. B e n i m amacm, kolektif z i h n i yok ederek, her bireyin zgr olmasn salamak. O zaman bir s o r u n kmaz. O zaman istediin hayat yaayabilirsin. Aslnda i n s a n l k , ancak bireyler bakaldrlarnda sayg grd zaman domu olacaktr. n s a n l k henz domad. Hl rahmin iinde. S e n i n i n s a n l k olarak grdn, sadece bir gz aldanmas olaydr. Ta ki bizler her k i i y e bireysel z g r l k , kendi tarznda varolmak iin tam z g r l k verene kadar... Ve elbette o da k i m s e n i n iine karmamak zorunda zgrln bir parasdr bu. K i m s e bir bakasna mdahale etmemeli. Ama gemite, h e r k e s burnunu bakalarnn i l e r i n e s o k m u t u r . Hatta toplumla hibir ilgisi olmayan en zel konularda bile. rnein, bir kadna ak o l u r s u n , bunun toplumla ne ilgisi olabilir? B u , tamamen k i i s e l bir olaydr, piyasalar ilgilendirmez. Eer iki insan sevgiyle birlikte olmay kabul ediyorsa, toplum bu ie karmamal. Ama toplum, btn baskc yntemleriyle dorudan ya da dolayl olarak devreye g i r i y o r . Polis sevgililer arasna g i r i y o r , yarg sevgililer arasna giriyor. Bu da yetmezse, bu sefer de toplum T a n r adnda senin icabna bakacak bir sper-polis yaratyor. T a n r f i k r i , seni tuvalette bile yalnz brakmayan bir rntgenci kavramdr, anahtar deliinden bakarak ne yaptn i z l e r . Bu ok i r k i n ! Dnyann btn d i n l e r i , T a n r n n seni s r e k l i izlediini syler. Bu ok irkindir! Bu ne biim bir T a n r ? Herkesi izleyip takip etmekten baka bir ii yok mu? Dedektiflerin en ilahisi olmal! nsanln yeni bir topraa ihtiyac var; z g r l k toprana! Bohemlik bir tepkiydi. Gerekli bir tepki, ancak hayalim gerek o l u r s a , o zaman bohemlie gerek kalmayacak. nk insanlara hkmetmeye alan bir kolektif z i h i n olmayacak. O zaman h e r k e s kendisi ile bark olacak. Tabii bakasna da mdahale etmeyecek. Ancak kendi hayatn sz konusu olduu srece, kendi kurallarnla yaayacaksn. t e o zaman yaratclk ortaya kar. Yaratclk, bireysel zgrln gzel kokusudur.

TUVAL HAZIRLAMAK
Patoloji kaybolduktan sonra herkes bir yaratc olur Bunu mmkn oldurunca derinden kavramak gerekir: Sadece hasta insanlar ykcdr. Salkl insanlar yaratc olur

Yaratclk, gerek saln gzel kokusudur. nsan gerekten salkl ve btn olduu zaman, yaratclk doal olarak kendine gelir. Yaratma evki iinden ykselir.

K E L M E n s a n l k bir yol ayrmna gelmi durumdadr. T e k boyutlu insan yaadk ve t k e t t i k . A r t k daha zengin insanlar olmamz gerekiyor. boyutlu olmalyz. Ben buna kelime diyorum. l k kelime, bilin. kinci kelime, efkat. nc kelime i s e , yaratclktr.

2 -> 63

B i l i n , v a r o l u t u r ; efkat, h i s s e t m e k ; yaratclk ise eylem. B e n i m derin insan v i z y o n u m , bu n bir arada grmektir. Sana gelmi gemi en byk meydan okumay, gerekletirilmesi en z o r grevi v e r i y o r u m . Buda kadar aydnlk, K r i s h n a kadar sevgi dolu ve Michelangelo ya da Leonardo Da Vinci kadar yaratc o l m a l s n . Hepsini ayn anda olmak z o r u n d a s n . Ancak o zaman senin btnlemen gereklemi o l u r ; aksi taktirde baz eyler e k s i k k a l m olacak. Ve iindeki o e k s i k para, seni dengesiz ve doyumsuz klacak. Eer tek boyutluysan, ok y k s e k bir z i r v e y e u l a a b i l i r s i n . Ancak sadece bir nokta o l u r s u n . Ben senin tek bir z i r v e deil, ard arda zirvelerden oluan Himalayalar gibi sradalar olman i s t i y o r u m . T e k boyutlu insan baarsz oldu. Gzel bir dnya yaratmay baaramad. Dnya zerinde cenneti kuramad, baarsz oldu; hem de ok. Birka gzel insan yaratt ama insanl deitiremedi. nsanolunun toplu bilincini ykseltemedi. Sadece birka birey eitli yerlerde aydnland. Bu a r t k bir ie yaramayacak. Daha ok aydnlanm insana ihtiyacmz var, hem de boyutlu aydnlanm insanlara. B e n i m yeni insan tanmm budur. Buda bir a i r deildi. Ancak yeni i n s a n l k l a , bundan sonra Buda olacak insanlar ayn zamanda a i r olacak. a i r dediim zaman i i r yazma anlamnda s y l e m i y o r u m . i i r s e l olmak gerektiini s y l y o r u m . Hayatn i i r s e l olmal, yaklamn i i r s e l olmal. Mantk k u r u d u r , i i r s e l l i k ise canl. Mantk dans edemez. Mantn dans etmesi i m k a n s z d r . Mantn dans etmesini izlemek Mahatma Gandi'nin dans etmesini izlemek gibi olur, ok komik grnr. i i r s e l l i k ise dans eder. i i r kalbin dansdr. Mantk sevemez, sevgiden sz edebilir ama sevemez. Sevgi m a n t k s z olarak grlr. Sadece i i r sevebilir. Sadece i i r sevgi i k i l e m i n i n iine atlayabilir. Mantk s o u k t u r , hem de ok souk. Sadece matematik sz konusu olduu zaman ie yarar. Ancak insanla gelince pek faydal deildir. Eer insanlar fazla mantkl olursa i n s a n l k kaybolur. O zaman ortada insanlar deil, rakamlar o l u r ; deitirilebilir rakamlar. i i r , sevgi ve duygu sana bir d e r i n l i k ve scaklk v e r i r . Soukluunu kaybeder ve e r i r s i n , daha bir insan o l u r s u n . Buda bir sper insand, bu konuda hibir k u k u yok. Ama o, insan boyutunu kaybetti, dnya d oldu. Buda dnya d olmann gzelliini barndrmasna ramen, onda Yunanl Zorba'nn gzellii yok. Zorba, ok dnyevi. Ben i k i s i n i birden yani "Buda Zorba" olman i s t i y o r u m . nsan meditasyon yapmal ama duyguya k a r olmamal. Sevgiyle taan, duyguyla dolu bir meditasyoncu olmal. Ve insann yaratc olmas gerekir. Eer sevgin sadece bir duyguysa ve eyleme dnmyorsa insanl etkilemeyecektir. Onu maddeye dkmeli ve gerekletirmelisin. S e n i n boyutun bunlardr: V a r o l u , duygu, eylem. E y l e m , yaratcl barndrr, her t r l yaratcl: M z i k , i i r , r e s i m , heykel, m i m a r i , bilim, teknoloji. Duygu, estetik olan her eyi kapsar... S e v g i y i , gzellii. Varolu ise meditasyonu, farkndal ve bilinci barndrr.

EYLEMDE RAHATLA ncelikle eylemin doas ve altnda neler yattnn anlalmas gerekir. A k s i halde rahatlamak mmkn deildir. Gevemek istesen bile eer eyleminin doasn izlemediysen, gzlemlemediysen, fark etmediysen bu i m k a n s z olacaktr. nk eylem basit bir olgu deildir. Birok insan gevemek i s t e r ama bunu yapamaz. Gevemek f i l i z l e n m e gibidir, onu zorlayamazsn. B t n olguyu anlaman gerekir. Neden bu kadar aktifsin? Neden aktiviteye bu kadar vakit harcyorsun? Neden bu konuda saplantlsn? k i kelimeyi unutma: B i r i eylem, dieri de, aktivite. E y l e m , aktivite deildir. Aktivite i s e , eylem deildir. Doalar birbirine z t t r . E y l e m , bir durumun talebi zerine hareket etmektir, k a r l k v e r m e k t i r . Aktivitede ise durum nemli deildir. B i r yant deildir. O durum iinde rahatsz olman, aktif olmann bir bahanesi olur. E y l e m , s e s s i z bir zihinden kar. Dnyann en gzel eyidir. Aktivite ise h u z u r s u z zihinden kar ve en i r k i n i d i r . Eylemin bir konusu vardr. Aktivitenin konusu nemsizdir. Eylem anlk yaanr, kendiliinden o l u u r . Aktivite ise gemile doludur. Yaanan ana k a r l k deil, gemiten beri iinde tadn h u z u r s u z l u u n o anda ortaya dklmesidir. E y l e m yaratcdr, aktivite ise y k c . Seni yok eder, bakalarn yok eder. Aradaki ince f a r k grmeye al. rnein, acktn zaman yemek y e r s i n . Bu eylemdir. Ama a

3 -> 63

deilsen, alk h i s s e t m i y o r olmana ramen yemek yemeye devam ediyorsan, bu aktivitedir. Bu eit yemek bir t r iddettir. Yemei yok ediyorsun. D i l e r i n l e eziyor ve yemei yok ediyorsun. indeki h u z u r s u z l u u bir para olsun dar v u r u y o r s u n . Acktn iin deil, sadece iindeki iddet duygusunu tatmin etmek iin yemek y i y o r s u n . Hayvanlar dnyasnda iddet az ve ellerle i l i k i l i d i r ; peneler ve dilerle. Hayvanlar dnyasnda iddet barndran iki ey budur. Yemek yerken i k i s i bir araya gelir. Yemei eline alr ve aznla y e r s i n . iddet ortaya kar. Ama eer bir alk y o k s a , bu bir eylem deildir; hastalktr. Bu aktivite bir saplantdr. Elbette bu ekilde yemeye devam edemezsin, nk, o zaman atlarsn. O yzden insanlar eitli numaralar icat etti: T t n ya da s a k z iniyor, sigara iiyorlar. Bunlar sahte yemeklerdir. Herhangi bir besin deerleri y o k t u r . Ama iddet konusunda ayn derecede e t k i l i d i r . O t u r m u s a k z ineyen bir adam. Ne yapyor? B i r i n i ldryor. Eer farkna v a r r s a , zihninde bir ldrme fantezisi bulunuyor olabilir ve o s a k z iniyor. Kendi iinde ok masum bir aktivite. Kimseye bir zarar v e r m i y o r s u n ama senin iin ok t e h l i k e l i . nk ne yaptnn k e s i n l i k l e bilincinde deilsin. Sigara ien biri ne yapyor? ok masum grnen bir yolla iine duman alp v e r i y o r , nefes alp veriyor. B i r nevi hastalkl Pranayama. B i r eit laik transandantal meditasyon. B i r Mandala yaratyor. ine duman ekiyor, f l y o r ; ekiyor, flyor. B i r Mandala, bir dng yaratyor. Sigara ierek bir eit a r k s y l y o r ; r i t m i k bir a r k . Rahatlyor, i h u z u r s u z l u u biraz olsun azalyor. B u n u hi aklndan kartma, neredeyse yzde y z dorudur: Eer b i r i s i ile k o n u u r k e n o k i i sigarasna uzanyorsa bu onun cannn s k l d n gsterir. Hemen onun yanndan a y r l m a l s n , seni dar atmak i s t i y o r d u r . B u n u yapamaz nk ok kaba olur. Sigarasna uzanyor, a r t k doldum, ok s k l d m diyor. Hayvanlar dnyasnda senin zerine atlam olurdu. Ama yapamaz. O bir insan, medeni bir yaratk. O yzden sigarasna atlyor, onu imeye balyor. A r t k senin iin endielenmiyor. Kendi sigara ime dngsnn r i t m i n e kapanm durumda rahatlyor. Ancak bu aktivite senin saplantl olduunu gsteriyor. Kendin olarak k a l a m y o r s u n , s e s s i z k a l a m y o r s u n , eylemsiz kalamyorsun. Aktiviteler aracl ile deliliini, lgnln dar v u r u y o r s u n . E y l e m ok gzeldir, kendiliinden oluan bir k a r l k vermedir. Hayatn k a r l k verilmeye ihtiyac vardr. Her an bir eylemde bulunman gerekir. Ancak aktivite gemiten gnmze t a n r . Ackrsan yemek a r a r s n , s u s a r s a n kuyuya g i d e r s i n , uykun geldiyse gidip y a t a r s n . E y l e m tamamen durumdan kaynaklanr, kendiliinden o l u u r ve btndr. Aktivite asla kendiliinden olumaz, gemiten gelir. Onu y l l a r d r iinde b i r i k t i r i y o r o l a b i l i r s i n , ama i m d i k i anda gelip patlar. Durumla ilgisi y o k t u r . Ancak z i h i n k u r n a z d r ; z i h i n her zaman aktiviteler iin mantkl aklamalar getirecektir, her zaman onun bir aktivite deil, eylem olduunu, a r t olduunu ispat etmeye alacaktr. Birden fkeyle parlarsn. H e r k e s bunun a r t olmadn, durumun byle bir karla ihtiya duymadn fark eder, ancak bir tek sen bunu gremezsin. H e r k e s , ne y a p y o r s u n , buna hi gerek y o k t u , neden bu kadar fkelisin duygusuna kaplr, ama sen mantkl aklamalar g e t i r i r s i n ; bunun gerekli olduunu s a v u n u r s u n . Bu mantksal aklamalar, deliliin konusunda bilinsiz kalmaya devam etmene yardmc olur. George Gurdjieff bunlara "tampon" ad veriyordu. Etrafnda mantkl aklamalardan oluan bir tampon yaratarak, durumun farkna varmann nne geiyorsun. Tamponlar, trenlerde iki vagon arasnda k u l l a n l r . Bylece ani bir d u r u s r a s n d a , yolcularn ok s e r t bir okla k a r l a m a s n n nne geilir. O oku tamponlar emer. A k t i v i t e l e r i n i n o anki durumla bir ilgisi y o k t u r , ancak mantk tamponlar durumu grmene i z i n vermez. Tamponlar seni kr eder ve bu t r aktiviteler devam eder. Eer bir aktivite varsa geveyemezsin. Nasl geveyeceksin? nk bu saplant haline gelmi bir ihtiya. B i r eyler yapmak i s t i y o r s u n , ne olursa o l s u n . Dnyann drt bir yannda aptallar, "Hibir ey yapmamaktansa bir eyler yap." deyip duruyor. Ve bu su katlmam aptallar, dnyann drt bir yannda kullanlan u ataszn y a r a t m t r : " B o bir z i h i n eytann atlyesidir." Hayr, deildir. B o bir z i h i n T a n r ' n n atlyesidir. B o bir z i h i n , dnyann en gzel, en saf eyidir. B o bir z i h i n nasl eytann atlyesi olabilir? eytan bo bir z i h n e adm atamaz k i . Bu i m k a n s z . eytan ancak aktiviteyle dolmu olan bir zihne girebilir. Sonra eytan denetimi ele alr ve daha da aktif olmann yollarn ve yntemlerini gsterir. e y t a n , asla "Geve" demez. S r e k l i , "Neden vaktini boa harcyorsun, bir eyler yap; hareket et, hayat geip gidiyor!" der. B t n byk retmenler, hayatn gereklerinin farkna v a r m olan retmenler bo bir z i h n i n , kutsal olann iinize akmanz salayacak bir alan oluturduunu anlamtr. eytan bo bir z i h n i deil, aktiviteyi kullanabilir. eytan bo bir z i h n i nasl kullanabilir? Bolua yaklamaya cesaret bile edemez nk bu onu ldrr. Ancak iin derin bir aktif olma gdsyle doluysa, o zaman eytan seni ele geirir, o zaman seni y n l e n d i r i r , o zaman tek rehber o olur. Bu atasznn tamamen y a n l olduunu sylemek i s t i y o r u m . B u n u eytann kendisi n e r m i

4 -> 63

olmal. Bu aktif olma saplantsn izlemek gerekir. B u n u kendi hayatnda izlemek zorundasn. nk yaptn aktivitenin gereksiz olduunu kendinde grmeden, benim syleyeceklerim hibir ey ifade etmez. Onu neden yapyorsun? Yolculukta insanlarn s r e k l i ayn eyleri yaptn grdm. Y i r m i drt saat boyunca trende bir yolcuyla b i r l i k t e y i m . Yapacak baka bir ey bulamaynca ayn gazeteyi t e k r a r tekrar okur. B i r tren vagonunda kapal kalnca aktif olma olanaklar azald iin, ayn gazeteyi tekrar tekrar okur. Ben de onu i z l i y o r u m , " B u adam ne yapyor" diyorum. B i r gazete, bir Gita ya da ncil deildir: Gita'y birok kere o k u y a b i l i r s i n . nk her okuyuta yeni bir anlam ortaya kar. Ancak bir gazete Gita deildir. B i r kere okuduktan sonra b i t m i t i r . Aslnda bir kere okumaya bile demez ama insanlar t e k r a r t e k r a r okuyor. Bitince batan balyorlar. S o r u n nedir? Bu bir ihtiya m? Hayr, saplantllar; s e s s i z ve eylemsiz kalamazlar. Bu onlar iin i m k a n s z d r , lm gibi bir eydir. A k t i f olmak zorundalar. Yllarca yolculuk etmek bana i n s a n l a r , onlar farkna varmadan gzlemleme olana s u n d u , nk bazen kompartmanda benimle birlikte tek bir k i i olurdu. Benimle konumak iin her t r l abay sarfeder ve ben sadece evet ya da hayr deyince, pes ederdi. Sonra onu i z l e r d i m . Bu ok gzel bir deney, hibir masraf da yok. Bavulunu aard ve ben onun hibir ey yapmadn grebiliyordum. Sonra iine bakar ve kapatrd. Derken pencereyi aar, kapatr, sonra gazetesini tekrar o k u r , sigara ier, tekrar bavulunu aar, iini dzenler, gidip pencereyi ap dar bakard. Ne yapyor? Ve neden? Bu bir isel gd, iinde titreyen birey var; havale geirmekte olan bir ruh hali. B i r eyler yapmak zorunda, aksi halde kaybolacak. Yaantsnda aktif bir insan olmal. imdi bir geveme an bulunca geveyemiyor; eski a l k a n l k l a r ortaya kyor. B i r Mool mparatoru olan Orangzeb, ihtiyar babasn hapsetmi. Orangzeb'in babas, T a j Mahal' yaptran ah Cihan'dr. Olu onu tahtan indirip hapse att. Sylendiine ve Orangzeb'in otobiyografisinde yazdna gre, birka gn getikten s o n r a , a r t k ah Cihan bu hapis yznden z n t l deildi, nk her t r l k s salanmt. B i r saraydayd ve tpk e s k i s i gibi yayordu. B i r hapis hayatna benzemiyordu. htiyac olan her ey orada vard. Sadece tek bir ey e k s i k t i ve o da aktiviteydi; hibir ey yapamyordu. O yzden olu Orangzeb'e bir mektup yazd. " B e n i m her t r l ihtiyacm k a r l a m s n ve her ey ok gzel. Yalnz eer bir ey daha yaparsan sana sonsuza dek minnettar k a l r m . Bana otuz ocuk yolla. Onlara retmenlik yapmak i s t i y o r u m . " Orangzeb buna inanamad. "Babam neden otuz ocua retmenlik yapmak i s t i y o r ? " diye dnd. Daha nce hi retmenlie ilgi duymamt, eitim onun i l g i s i n i ekmiyordu. Ona ne olmutu? Yine de babasnn bu a r z u s u n u yerine getirdi. ah Cihan'a otuz ocuk yolland ve her ey yoluna girdi. O tekrar imparator o l m u t u , otuz kk ocuun imparatoru. B i r ilkokula git; retmen neredeyse bir imparatordur. Otur diye emredebilirsin, oturmak zorunda kalacaklar; ayaa kalk diye emredebilirsin, ve kalkmak zorunda olacaklar. S n f t a k i o otuz renciyle, taht odasn tekrar yaatabiliyor, insanlara emir verme alkanln ve bamlln s r d r y o r d u ah Cihan. Psikologlar aslnda retmenlerin politikac olduklarndan phelenmektedir. Elbette politikaya girecek kadar kendilerine gvenemezler; onlar da iinde bakan, babakan, imparator haline gelebilecekleri okullara giderler. Kck ocuklar... Ve retmenler onlara e m i r l e r v e r i r ve g uygular. Psikologlar ayrca retmenlerin sadist olma eilimleri olduundan ve ac vermekten z e v k alabileceklerinden phelenmektedir. Ve bunlar iin bir ilkokuldan daha iyi bir yer bulamazsn. Masum ocuklara eziyet edebilirsin ve bunu onlarn kendi iyilii iin, kendi m u t l u l u k l a r iin yaparsn. Git ve gr! lkokullarda bulundum ve retmenleri izledim. Psikologlar pheleniyor, ben ise e m i n i m ; onlar ikenceci! Ayrca onlardan daha savunmasz ve masum kurbanlar bulamazsn, diren bile gsteremezler. Onlar o kadar zayf ve aresizdirler k i ! Ve retmen ise imparator gibi durmaktadr. Orangzeb otobiyografisinde yle y a z y o r : "Babam s r f eski a l k a n l k l a r yznden hl bir imparator gibi davranmak i s t i y o r . Ben de kendini kandrmasna i z i n v e r i y o r u m , herhangi bir s o r u n yok. Otuz ya da y z , ka tane olursa olsun ocuk gnderin. B r a k n kk bir okul o l u t u r u p , mutlu o l s u n . " Aktivite eylem iin bir neden yokken yaanr. Kendini i z l e , e n e r j i n i n yzde doksann aktivitelere harcyorsun. O yzden eylem an gelince enerjin kalmyor. Gevemi bir insan saplantlardan u z a k t r ve enerji iinde birikmeye balar. E n e r j i s i n i saklar. Otomatik olarak saklanan bu enerji sayesinde, eylem an geldii zaman t m varl bu enerjiyle akar. O yzden eylem bir btndr. Aktivite y a r m yamalak yaplr, nk kendini tam olarak nasl kandrabilirsin ki? S e n bile onun gereksiz olduunu b i l i y o r s u n . S e n i n iin net olmasa da, b e l i r s i z de olsa, iindeki baz havaleli ruh halleri nedeniyle onu

5 -> 63

file:///E:/E-K%C4%B0TAPLAAR-makalaler/osho-10%20kitap/osho-ht...

yaptnn sen dahi farkndasn. Aktiviteleri d e i t i r e b i l i r s i n , ancak aktiviteler eyleme dnmedii srece hibir ie yaramaz. nsanlar bana gelip, sigaray brakmak i s t i y o r u m diyor. Onlara, "Neden? Ne kadar gzel bir transandantal meditasyon, devam et." diyorum. Eer onu brakrsan baka bir eye balarsn. nk belirtileri deitirerek hastal deitiremezsin. O zaman t r n a k l a r n k e m i r i r ya da s a k z inersin. Hatta bunlardan daha tehlikeli eyler var. Bu s y l e d i k l e r i m masum eyler. nk eer s a k z iniyorsan, kendine iniyorsun. B i r aptal o l a b i l i r s i n , ama iddete y n e l m i y o r s u n . Bakalarna zarar v e r m i y o r s u n . Eer s a k z inemeyi ya da sigara imeyi b r a k r s a n , o zaman ne yapacaksn? Aznn aktiviteye ihtiyac var, o vahidir. O zaman konuacaksn. O zaman s r e k l i konuacaksn. Ve bu ok daha t e h l i k e l i . Geen gn Nasrettin Hoca'nn k a r s geldi. Genelde bana uramaz, o yzden ok ciddi bir s o r u n olduunu anladm. " S o r u n nedir" diye sordum. Otuz dakika boyunca binlerce kelime kullanarak u n u anlatt. "Nasrettin Hoca uykusunda konuuyor. Bu konuda ne yapabilirim? O kadar ok k o n u u y o r ki ayn odada uyumak ok z o r . Baryor ve kt s z l e r sylyor." "Hibir ey yapmana gerek yok" dedim. " k i n i z de uyankken ona konuma f r s a t tan yeter." nsanlar s r e k l i k o n u u y o r , bakalarna f r s a t tanmyor. Konumak tpk sigara imek gibidir. Eer y i r m i drt saat k o n u u r s a n , ki k o n u u y o r s u n . Uyankken k o n u u y o r s u n , vcudun y o r u l u y o r ve u y u y o r s u n . Ama konumalar devam ediyor. Y i r m i drt saat boyunca, her gn hi durmadan k o n u u y o r s u n . Bu tpk sigara imek gibidir. nk olgu aslnda ayn. Azn harekete ihtiyac vardr ve en temel aktivite azdr. nk hayatnda balayan i l k aktivite budur. l k ve en temel aktivite. Sigara imek tpk meme emmek gibidir. I l k s t n ieri akmas y e r i n e , sigarada l k duman ieri akar ve dudaklarn tpk annenin memesine d o k u n u r m u gibi hisseder. Eer sigara imen ya da s a k z inemen engellenirse, o zaman konumaya balarsn ve bu daha tehlikelidir. nk kendi iindeki pleri baka insanlarn z i h i n l e r i n e atmaya balarsn. U z u n s r e s e s s i z kalabilir m i s i n ? Psikologlar eer hafta s e s s i z k a l r s a n , kendi kendine konumaya balayacan sylyor. O zaman ikiye a y r l m o l u r s u n . Hem konumac, hem de dinleyici o l u r s u n . Eer ay s e s s i z kalmaya a l r s a n , akl hastahanesine kabul edilecek duruma g e l i r s i n . nk o zaman bakalarnn varlndan rahatsz olmadan bunu yaparsn. Hem konuacak, hem de kendine cevap vereceksin. A r t k bir btnsn. B i r bakasna ihtiya kalmamtr. t e deli budur! Deli, btn dnyay kendisi ile s n r l a m bir insandr. O hem konumac, hem dinleyicidir. Hem sahnedeki aktr, hem de izleyicidir; o hepsidir, btn dnyas kendisi ile s n r l d r . Kendini o kadar ok paraya blmtr k i , her ey paralanmtr. O yzden insanlar s e s s i z l i k t e n korkar. nk delirebileceklerini b i l i r l e r ve eer s e s s i z l i k t e n k o r k u y o r s a n , bu iinde s r e k l i aktif olmay zorlayan, saplantl ve hastalkl bir z i h i n olduunu gsterir. Aktivite, kendinden katr. Eylemde kendin o l u r s u n , aktivitede ise kendinden katn. Aktivite bir uyuturucudur, kendini u n u t u r s u n ve kendini unuttuun zaman hibir endien, tasan ya da kaygn kalmaz. O yzden s r e k l i aktif olma ihtiyacndasn; bir ey ya da bakasn y a p y o r s u n , ancak hibir zaman, bir ey yapmama ieinin iinde amasna i z i n v e r m i y o r s u n . E y l e m iyidir. Aktivite hastalktr. Aradaki fark kendi iinde bul. Aktivite nedir? E y l e m nedir? l k adm budur. kinci adm i s e , eyleme younlaarak, e n e r j i n i n eyleme akmasn salamak. Aktivite sz konusu olduu zaman daha dikkatli o l m a l s n , eer farkndaysan, aktivite kaybolur; enerji k o r u n u r , iinde b i r i k t i r d i i n enerji eyleme dnr. E y l e m a n l k t r , hazrlanan bir ey deildir, nceden tasarlanmaz. S e n i n bir h a z r l k yapmana, bir prova dneminden gemene i z i n vermez. Eylem her zaman sabah grlen i kadar yeni ve tazedir. E y l e m insan da her zaman gen ve tazedir. Vcut yalanabilir, ancak tazelii devam eder, beden lebilir ama genlii devam eder. Beden kaybolabilir, ama o kalr nk T a n r tazelii sever. T a n r her zaman yeni ve tazeden yanadr. Giderek daha fazla aktiviteyi brakmaya al. Ama nasl brakacaksn? Bu brakma i i n i de saplantya e v i r e b i l i r s i n . Tapnaklardaki rahiplerin bana gelen budur. Aktiviteyi yok etme onlarn saplants o l m u t u r . B r a k m a k iin s r e k l i bir eyler yapyorlar. Dua, meditasyon, yoga, u , bu... ancak bu da bir aktivitedir. Bu ekilde brakamazsn, arka kapdan t e k r a r ieri girer. Farknda ol. E y l e m ile aktivite arasndaki f a r k h i s s e t . Aktivite bir hayalettir, gemiten gelir, ldr. Aktivite sana sahip olduu zaman, hastalanyorsun. Bu yzden daha dikkatli ol. T e k yapabilecein ey izlemek. Yapmak zorunda olsan bile tam bir farkndalkla yap. Sigara i, ama ok yava i. B t n farkndalnla i k i , ne yaptn gr.

6 -> 63

Eer sigara imeyi i z l e y e b i l i r s e n , bir gn sigara parmaklarndan decektir. nk btn samaln iinde h i s s e t m i olacaksn. Aptalca bir eydir. Tamamen aptalca bir ey. B u n u fark ettiin zaman kendiliinden der. Onu atamazsn, nk atmak da bir aktivitedir. O yzden kendiliinden der dedim. T p k l bir yapran aatan dmesi gibi. Dmek! Kendiliinden dmek! Eer onu atarsan, bir gn baka bir ekilde, baka bir formda onu tekrar alrsn. B r a k d s n l e r , sen brakma. B r a k aktiviteler kaybolsun, kaybolmaya zorlama. nk onu kaybolmaya zorlama abas da baka bir t r aktivitedir. z l e , tetikte o l , bilincinde ol. O zaman mucizevi bir olguyla karlaacaksn. B i r ey kendiliinden dt zaman, sende hibir iz brakmaz. Zorladn zaman i s e , mutlaka bir yara kalr. O zaman otuz y l boyunca sigara itikten sonra braktn hakknda bbrlenip duracaksn. Sonuta bbrlenmek de ayn eydir, hakknda konuarak ayn eyi yapm o l u r s u n . Sigara imezsin ama s r e k l i sigaray braktndan sz e t m i o l u r s u n . Dudaklarn yine aktivite iindedir, azn i l i y o r . Eer e y l e r i n dtn gerekten anlarsan, o zaman "ben braktm" diye konuamazsn. Kendiliinden d m t r , sen brakmadn. Egon bu sayede glenmemitir. Ancak ondan s o n r a , daha fazla eylem mmkn olabilir. Ne zaman her eyinle eyleme geme f r s a t karna karsa, bunu sakn karma. Dnme, eyleme ge. Daha fazla eylem yap ve brak aktiviteler kendi kendine d s n . Zamanla bir dnm yaayacaksn. Bu zaman alyor, oturmas gerekiyor, ancak bir acelen yok. Tilopa'nn u s z l e r i n e kulak ver: "Bedeninle gevemek dnda hibir ey yapma. Azn skca kapayp, s e s s i z kal. Z i h n i n i boalt ve hibir ey dnme." Bedeninle gevemek dnda hibir ey yapma. imdi gevemenin ne olduunu a n l y o r s u n . B u , iinde aktivite ihtiyac h i s s e t m e m e k t i r . Gevemek, l bir adam gibi yatmak anlamna gelmez. Zaten l bir adam gibi yatamazsn, sadece rol yapabilirsin. Nasl l gibi yatacaksn? Sen canlsn. Ancak rol yapabilirsin. Geveme, iinde bir aktivite h i s s i duymadn zaman yaanr. E n e r j i yuvasndadr. Hibir yere hareket etmiyordur. Eer baz durumlar ortaya karsa eyleme geersin. Hepsi bu. Ancak hareket etmek iin bahane bulmazsn. Kendinle bark haldesin. Gevemek, evinde olmaktr. Birka y l nce bir kitap okuyordum. Kitabn ad, "Gevemelisiniz"di. Bu tamamen sama bir ey, nk z o r u n l u l u k d u r u m u , gevemenin k a r t d r . Bu tip kitaplar sadece Amerika'da iyi satyor. a r t komak aktivitedir, bir saplantdr. B i r a r t koulduu zaman, arkasnda mutlaka bir saplant g i z l e n m i t i r . Hayatta eylemler vardr, ancak artlar y o k t u r . A k s i halde a r t , delilie yol aar. "Gevemelisin". A r t k gevemek saplantn o l m u t u r . B e l i r l i bir ekilde oturup ya da uzandktan s o n r a , ayak parmandan kafana kadar telkinde bulunmalsn. Ayak parmaklarna geve diye emret, sonra y u k a r doru k. Neden bu z o r u n l u l u k ? Geveme sadece hayatnda bir g e r e k l i l i k olmad zaman ortaya kar. Geveme bedenle ilgili bir ey deildir. Sadece z i h i n l e ilgili bir ey de deildir. O senin btn varlnla ilgilidir. ok fazla aktivite iindesin. O yzden y o r g u n , bezgin, t k e n m i ve donuksun. Hayat enerjin hareket etmiyor. Her tarafta barikatlar var ve ne yaparsan yap, bir delilik hali iinde yapyorsun. O zaman elbette geveme ihtiyac ortaya kyor. O yzden her ay geveme hakknda bu kadar ok kitap kyor. Geveme hakknda bir kitap okuyup da, gevemeyi baarm tek bir insan bile grmedim. Hatta daha da geriliyorlar. nk btn aktivite hayat devam etmekle b i r l i k t e , aktivite iinde olma saplants ya da hastal hl orada olmasna ramen, bir de gevemi ruh halindeymi gibi davranyor. U z a n y o r , iindeki patlamaya hazr yanardalarla ve f r t n a l a r l a , "Nasl Gevenilir" i s i m l i kitabn talimatlaryla gevemeye alyor. Eer kendi i varln o k u m u y o r s a n , gevemene yardmc olacak hibir kitap yok. T a b i i , o zaman da gevemek a r t olmaktan kar. Gevemek bir y o k l u k t u r , aktivite yokluu. Eylem deil. O yzden, Himalayalara tanmann bir gerei yok. Baz insanlar bunu yapmtr. Gevemek iin Himalayalara g i t m i l e r d i r . Himalayalara tanmann gerei nedir? Eylemi brakamazsn. nk eer eylemi b r a k r s a n , hayat b r a k m o l u r s u n . O zaman gevemi deil, l o l u r s u n . Himalayalarda gevemi deil, l bilgeler b u l u r s u n . Onlar hayattan, eylemden kamlardr. Bu ince noktay anlamak gerekir. Aktivite gitmelidir, ama eylem deil. k i s i n i birden brakp, Himalayalara gidebilirsin, bu kolay. Dier ey de kolay: Aktivitelere devam edip, her sabah ya da her akam, kendini birka dakika gevemeye z o r l a y a b i l i r s i n . nsan z i h n i n i n k a r m a k l n , alma mekanizmasn anlamyorsun. Gevemek bir durumdur, onu zorlayamazsn. Sen negatiflikleri,

7 -> 63

file:///E:/E-K%C4%B0TAPLAAR-makalaler/osho-10%20kitap/osho-ht...

engelleri braktnda, o ortaya kar. Kendiliinden kabarr. Akam yatmaya gidince ne yapyorsun? B i r ey yapyor musun? Eer yapyorsan, u y k u s u z l u k hastas o l u r s u n , uyuman i m k a n s z olur. Ne yapyorsun? Uzanp uykuya dalyorsun. Burada yaplacak bir ey yok. Eer bir ey yaparsan, uyumak i m k a n s z olur. Aslnda uyumak iin gerekli olan tek e y , gndz aktivitelerinin kesintiye uramasdr. Hepsi bu! Zihinde bir aktivite olmad zaman, z i h i n geviyor ve uykuya dalyor. Eer uyumak iin bir ey yaparsan, o zaman kaybolursun, uyumak i m k a n s z olur. Hibir ey yapmak zorunda deilsin. Tilopa ne diyordu? "Bedeninle gevemek dnda hibir ey yapma!" Herhangi bir ey yapma. Herhangi bir yoga duruuna ihtiya y o k t u r . Bedenin garip ekillerde arptlmasna hibir ihtiya yok. "Hibir ey yapma!" Sadece a k t i v i t e s i z l i k gerekir. Peki bu nasl gelecek? Anlayla gelecek. T e k reti, anlaytr. A k t i v i t e l e r i n i n farkna var ve aniden aktivitenin ortasnda, eer farkna v a r r s a n , o duracaktr. Eer neden yaptnn farkna v a r r s a n , duracaktr. Ve bu durma hali, Tilopa'nn "Bedeninle geveme dnda hibir ey yapma" derken kastettii eydir. Gevemek nedir? E n e r j i n i n hibir yere hareket etmeme durumudur. Ne gelecee, ne gemie. S e n i n l e b i r l i k t e , o andadr. Kendi enerjinin oluturduu bu dingin havuzun scakl seni sarar. O an, her eydir. Baka hibir an y o k t u r . Zaman durur. t e o zaman gevemi o l u r s u n . Eer zaman varsa, ortada geveme olmaz. Saat tamamen d u r u r . B i r zaman olmaz. Her ey o andr. Baka bir ey aramazsn. Sadece o ann keyfini k a r t r s n . Sradan e y l e r , gzel olduklar iin keyif vermeye balar. Aslnda hibir ey sradan deildir. nk o anda her ey olaanst olur. nsanlar bana gelip, "Tanr'ya inanyor musun?" diye s o r u y o r . Ben de, "Evet, nk her ey o kadar olaanst k i , byle bir ey iinde derin bir bilin olmadan nasl mmkn olabilir?" diyorum. Sadece kk eyler. i damlalarnn henz buharlamad bir bahede dolap, t m varlnla orada olmak. Bahenin o d o k u s u n u , d o k u n u u n u , i damlalarnn s e r i n l i i n i , sabah meltemini, gnein douunu hissetmek. Mutlu olmak iin baka neye ihtiya var? Mutlu olmak iin baka bir ey mmkn m? Gece yatanda s e r i n bir araf zerine uzanmak. O dokuyu hissetmek. arafn giderek sndn hissetmek. Etraf gecenin s e s s i z l i i ile kapl, gzlerini kapatp, kendini h i s s e d i y o r s u n . Baka neye ihtiyacn var? Bu yeter de artar bile. inde derin bir minnet duygusu y k s e l i y o r . t e gevemek budur. Gevemek, bu an yeter de artar bile demektir. Daha fazla bir ey istemediin ve beklemediin an. steyecek hibir ey yok. A r z u ettiinden daha fazlasnn olmas. t e o zaman enerji hibir yere gitmez ve durgun bir havuza dnr. Sen de kendi e n e r j i n i n iinde e r i r s i n . t e bu an, gevemektir. Gevemek ne bedene, ne de z i h n e aittir. Gevemek btne aittir. O yzden Buda'lar, a r z u s u z ol diyor. nk eer arzu olursa gevenemeyeceini biliyorlar. lleri gmn diye devam ediyorlar. nk eer gemile ok ilgileniyorsan, geveyemezsin. Yaadn ann keyfini kar diyorlar. sa diyor k i : "Zambaklara bakn. Tarladaki zambaklar dnn. Hi aba gstermiyorlar ama yine de Kral Sleyman'dan daha gzel ve daha hametliler. Kral Sleyman'n asla yayamayaca gzel bir koku yayyorlar. Bakn ve zambaklar dnn." Ne diyor? Gevemeni sylyor. aba harcamana gerek yok. Aslnda her ey sana s u n u l m u durumda. sa diyor k i : "Eer T a n r havadaki k u l a r a , vahi hayvanlara, aalara ve bitkilere bakyorsa, neden endie ediyorsun? Sana da bakmayacak m?" Geveme budur. Neden gelecein hakknda bu kadar endie ediyorsun? Zambaklar dn. Zambaklar i z l e . Zambaklar gibi ol. Ve sonra geve. Gevemek bir d u r u deildir. Gevemek, e n e r j i n i n tam bir dnm geirmesidir. E n e r j i n i n iki boyutu olabilir. B i r i planl, bir hedefe ulamak iin sarf edilen enerjidir. Bu an, sadece bir aratr. Ama i s e , baka bir anda elde edilecek eydir. B u , hedef ynelimli olan aktivite boyutudur. O zaman her ey bir aratr. B i r ekilde bir eyler yaparak hedefe ulaman gerekir. Ancak o zaman geveyebilirsin. Ancak bu tip enerji iin hedefe asla ulalmaz. nk bu t r e n e r j i , s r e k l i iinde bulunduun an, s r e k l i gelecekteki bir ey iin bir araca dntrmektedir. Hedef s r e k l i ufuktadr. Komaya devam edersin, ama mesafe hep ayn kalr. B i r de enerjinin baka bir boyutu vardr. O boyut da, hedefsiz kutlamadr. Ama, u anda, buradadr, ama baka bir yerde deildir. Aslnda ama s e n s i n . Aslnda bu andan baka bir tatmin y o k t u r . Zambaklar dn. Hedefsiz olduun zaman, hedef gelecekte olmad zaman, baarlacak herhangi bir ey olmad zaman, o an kutlaman gerekir. nk zaten hedefine u l a m s n d r . O andasndr. t e geveme budur: Hedefsiz e n e r j i ! O yzden benim iin iki t r insan vardr. Hedef peinde koanlar ve kutlayanlar. Hedef ynelimli olanlar, delidir. Onlar giderek delirmektedir ve bu delilii kendileri yaratmaktadr. Sonra delilik, kendi ivmesiyle t r m a n r . Onlar da bu derinlie geer ve tamamen kaybolurlar. Dier t r insan,

8 -> 63

hedef peinde, aray iinde deildir. O, sadece kutlar. Kutlayc ol. Kutla. Kutlanacak ok ey var. iekler at, k u l a r tyor, gne gkyznde. B u n l a r kutla. Nefes a l y o r s u n , y a y o r s u n ve bilincin var. B u n u kutla. O zaman birden g e v e r s i n . O zaman gerginlik, endie kalmaz. Endieye dnm olan btn e n e r j i , minnete dnr. B t n kalbin derin bir minnet duygusuyla arpmaya balar. t e dua budur. Duann zeti budur: Derin bir minnet ile arpan bir kalp. Bedeninle gevemek dnda hibir ey yapma. B u n u n iin herhangi bir ey yapmak zorunda deilsin. Sadece enerji hareketini anla, e n e r j i n i n hedefsiz hareketini anla. Akyor. Ama bir hedefe doru deil, bir kutlama olarak. Hareket ediyor, bir hedefe doru deil, kendi iinde e n e r j i s i tat iin hareket ediyor. B i r ocuk dans ediyor, z p l y o r ve k o u t u r u y o r . "Nereye gidiyorsun?" diye s o r . "Hibir yere" diyecektir. Ona aptal gibi grneceksin. ocuklar her zaman y e t i k i n l e r i n aptal olduunu dnr. Ne sama bir s o r u . Nereye gidiyorsun? B i r yere gitme ihtiyac var m? ocuk, soruna yant veremez, nk anlamsz bir s o r u d u r . O, hibir yere gitmiyor. Sadece omzunu silkecek ve "Hibir yere" diyecektir. O zaman, hedef ynelimli z i h i n , "Peki yleyse neden k o u y o r s u n ? " diye sorar. nk bizim iin bir aktivite, ancak net hedefe ynlendiimiz zaman anlam kazanr. Sana s y l y o r u m ; gidecek hibir yer yok! Her ey bu anda. B t n v a r o l u bu anda toplanmtr. Bu ann iine sar. B t n v a r o l u yaadn anda akmaktadr. Hepsi bu. Bu anda akyor. u anda burada. ocuk, sadece e n e r j i s i n i n keyfini kartyor. ok e n e r j i s i var. B i r yere ulamakta olduu iin komuyor. Sadece ok fazla e n e r j i s i olduu iin komak zorunda. Hedef gtme, brak enerjin t a s n ve a k s n . Payla ama dei t o k u yapma, pazarlk yapma. Sende olduu iin v e r ; geri almak iin deil. nk o zaman hayatn zindana dnr. B t n dei tokuular cehenneme gider. Eer en byk dei tokuularla, pazarlklar bulmak i s t i y o r s a n cehenneme git, hepsini orada bulacaksn. Cennet, dei tokuular iin deil, kutlayanlar iindir. H r i s t i y a n teolojisinde y z y l l a r d r t e k r a r tekrar yant aranan bir s o r u var. "Melekler cennette ne yapar?" Bu sadece hedef ynelimli insanlara anlaml gelecek bir sorudur. "Melekler cennette ne yapar?" Yapacak bir ey yok gibi. Orada yaplacak hibir ey yok. B i r i , Meister Eckhart'a sorar: "Melekler cennette ne yapar?" Eckhart yantlar: "Ne kadar aptalca bir s o r u . Cennet, bir kutlama y e r i d i r . Onlar hibir ey yapmaz, sadece kutlar. O ann g z e l l i i n i , muhteemliini, i i r s e l l i i n i , f i l i z l e n m e s i n i kutlarlar. a r k s y l e r , dans eder ve kutlarlar." Ancak soran adamn bu yanttan tatmin olduunu s a n m y o r u m . nk bizim iin aktivite, ancak bir yol olduu zaman, bir hedefe yneldii zaman anlamldr. Unutma, aktivite hedef ynelimlidir, eylem ise deildir. E y l e m , e n e r j i n i n akmasdr. E y l e m , bu an iindedir, h a z r l k s z , provasz bir tepkidir. B t n v a r o l u seninle b u l u u r , k a r l a r ve bir tepki o l u u r . K u l a r a r k sylyor ve sen de onlarn a r k s n a k a t l y o r s u n . Bu bir aktivite deil. Kendiliinden oluyor. Kendini birden k u l a r n tne e l i k ederken b u l u y o r s u n . t e bu eylemdir. E n e r j i n i giderek daha fazla eyleme yneltip, aktivitelerden a r n r s a n hayatn deiecek. Derin bir gevemeye dnecek. O zaman "yaparsn", ama gevemen bozulmaz. B i r Buda asla yorulmaz. Neden? nk o bir ey yapmaz. inde ne varsa v e r i r , iini t a r r .

Bedeninle gevemek dnda hibir ey yapma. Azn skca kapayp sessiz dur. Az gerekten ok
nemlidir, nk i l k aktivitenin balad yer burasdr. l k aktiviteyi dudaklarn balatt. Azn evresindeki blge, btn aktivitenin balad alandr. Nefes aldn, aladn ve annenin memesini aradn. Azn s r e k l i delice bir aktivite iinde. O yzden Tilopa bunu neriyor: "Aktiviteyi anla, eylemi anla, geve ve azn kapat." Ne zaman meditasyon yapmak iin o t u r u r s a n , ne zaman s e s s i z olmak i s t e r s e n , yapacan i l k ey azn kapatmaktr. Eer azn tamamen kapatrsan, dilin damana deecektir. Dudaklar tamamen kapanacaktr ve dilin damana deecektir. Tamamen kapat. Ancak bunu sadece sana anlattklarm takip ettiysen yapabilirsin. Azn kapatmak ok byk bir aba deil. B i r heykel gibi oturup, azn tamamen kapatabilirsin. Ancak bu, aktiviteyi durdurmaz, iinde dnceler devam edecektir ve eer dnceler devam ediyorsa, dudaklarnda ok hafif t i t r e i m l e r h i s s e d e r s i n . Dierleri bunu grmeyebilir, nk ok hafif t i t r e r l e r . Ama eer d n y o r s a n , dudaklarn t i t r e r . ok hafif bir ekilde t i t r e r . Gerekten gevediin zaman o titreme d u r u r . K o n u m u y o r s u n ve iinde herhangi bir aktivite

yapmyorsun. Azn skca kapat ve sessiz kal. Sonra dnme.

9 -> 63

file:///E:/E-K%C4%B0TAPLAAR-makalaler/osho-10%20kitap/osho-ht...

Ne yapacaksn? Dnceler gelip gidiyor. B r a k gelip g i t s i n l e r . Bu hi s o r u n deil. Sen ilgilenme. Ondan bamsz bir ekilde kal. Gelip gitmelerini i z l e , onlar seni ilgilendirmez. Azn kapat ve s e s s i z kal. Dnceler yava yava, otomatikman kaybolacaktr. nk varolabilmeleri iin senin ibirliine ihtiyalar var. Eer ibirlii yaparsan orada olurlar. Eer mcadele edersen, yine orada olurlar. nk bunlarn i k i s i de i b i r l i i d i r . B i r i lehte, dieri aleyhte. k i s i de aktivite s a y l r . Sen sadece i z l e . Ancak, azn kapatmak ok yardmc olur. l k olarak, birok insan gzlemlediim iin, sana nce esnemeni n e r i y o r u m . Azn mmkn olduunca a. Azn mmkn olduunca gererek tamamen esne, hatta brak acsn. B u n u iki kere yap. B u , azn daha uzun bir s r e kapatmana yardmc olacak. S o n r a , iki ya da dakika boyunca y k s e k sesle sama sapan konu. Aklna gelen her eyi y k s e k sesle syleyip keyfini kart. Sonra azn kapat. T a m z t taraftan hareket etmek daha kolaydr. Eer elini gevetmek i s t i y o r s a n , nce onu mmkn olduunca germen daha iyidir. Yumruunu s k ve mmkn olduunca kas. Sonra tam t e r s i n i yapp geve. O zaman s i n i r sisteminde daha derin bir geveme elde edeceksin. El hareketleri, m i m i k l e r yap, y z n arpt, esne. k i dakika samala ve sonra azn kapat. Az nceki gerginlik, senin dudak ve azn gevetme olasln artracaktr. Azn kapat ve sonra sadece izleyici ol. B i r s r e sonra iine bir dinginlik kecek. k i t r s e s s i z l i k vardr: l k i , kendine zorla sunduun bir s e s s i z l i k k i , bu pek z a r i f bir ey deildir. Hatta z i h i n tecavz saylacak, saldrgan ve vahice bir harekettir. Sonra tpk gece olup karanln basmas gibi zerine yaan bir s e z s i z l i k vardr. Sana gelir ve sarp sarmalar. Sen sadece bunun olma olasln y a r a t y o r s u n , kabul etmeye h a z r l a n y o r s u n ve o geliyor. Azn kapat, i z l e . S e s s i z olmaya alma. Eer aba g s t e r i r s e n , o zaman birka saniye s e s s i z l i i z o r l a y a b i l i r s i n . Ama bu hibir deer tamaz. in kaynamaya devam edecektir. O yzden s e s s i z olmaya alma. S e n sadece ortam yarat; topra ap, tohumu ek ve bekle.

Zihin in i boalt ve hibir ey dnme.

Z i h n i boaltmak iin ne mi yapacaksn? Dnceler geliyor, sen izle. Ancak izlemede dikkatli olunmas gereken bir ey var; bunun pasif bir izleme olmas gerekiyor, aktif deil. B u n l a r ok ince mekanizmalardr ve hepsini anlaman gerekir. A k s i halde herhangi bir noktay karabilirsin ve eer kk bir noktay karrsan, tmnn nitelii deiir. z l e , pasif olarak i z l e , aktif deil. Arada ne f a r k var? Eer k z arkadan ya da sevgilini bekliyorsan, o zaman aktif i z l e r s i n . O srada zplayp onun gelip gelmediine bakarsn. Sonra rzgarda yapraklar t i t r e i r geldiini h i s s e d e r s i n . Hemen ayaa k a l k a r s n . Z i h i n ok aktif ve heveslidir. olmaz. Eer fazla hevesli ve fazla aktifsen, benim s z n ettiim s e s s i z l i i sana kapdan biri geerse, ve sen belki onun Hayr, bu yardmc getirmeyecektir.

Pasif o l , sanki bir nehir kysnda o t u r u y o r ve nehrin a k n i z l i y o r m u s u n gibi. Herhangi bir heves, s a b r s z l k ya da acil durum yok. K i m s e seni zorlamyor. Karsan bile, ortada karacak bir ey yok. Sadece i z l e . Dardan bak. z l e m e k szc bile gzel deil. nk kelimenin kendisi bile aktif olma duygusu veriyor. Sadece bak. Hibir ey yapmadan bak. Sen sadece nehir kysnda oturup bakyorsun ve nehir akp gidiyor. Ya da gkyzne, bulutlarn s z l n e bak, pasif olarak... Bu pasiflik ok nemlidir. B u n u n anlalmas gerekir. nk aktivite t u t k u n bir sabrszla dnebilir, aktif bir beklemeye geebilirsin. O zaman i i n en can alc noktasn k a r r s n . Aktivite arka kapdan tekrar geri dner. Pasif bir izleyici ol. Zihnini boalt ve hibir ey dnme. Bu pasiflik z i h n i n i kendiliinden boaltacaktr. Aktive dalgalar, z i h i n e n e r j i s i dalgalar, yava yava durulacak ve bilincinin btn y z e y i , dalgasz ve t i t r e i m s i z olacak. Dingin bir aynaya dnecek. Tilopa, devam ediyor. "Bedeninin iinde ii bo bir bambu gibi rahatla." Bu Tilopa'nn zel metotlarndan b i r i . Her ustann kendi ulat, kendine zg bir metodu vardr. Ve bu yolla bakalarna yardm etmek ister. Bu da, Tilopa'nn zel yntemi. Bedenin iinde ii bo bir bambu gibi rahatla. B i r bambunun ii tamamen botur. Dinlendiin zaman, kendini bir bambu gibi h i s s e d e r s i n . in tamamen bo o l s u n . Aslnda durum budur. Bedenin tpk bir bambu gibidir ve ii botur. Cildin, k e m i k l e r i n , kann, hepsi bambunun bir parasdr ve iinde bir boluk vardr. T a m bir s e s s i z azla oturduun zaman, pasif bir ekilde, dilin damana demi ve dudaklarn dnceyle t i t r e m e z k e n , z i h n i n herhangi bir ey beklemeden, pasif olarak i z l e r k e n , ii bo bir bambu gibi olduunu h i s s e t . Ve birden iine s o n s u z enerji akmaya balar. in bilinmeyenle, gizemle

10 -> 63

ve ilahi olanla dolar. i bo bambu, bir flte dnr ve ilahi olan onu almaya balar. in bo olduu zaman, ilahi olann iine girmesi iin ortada bir engel olmaz. B u n u dene. B u , en gzel meditasyonlardan biridir. i bo bambu olma meditasyonu. Baka bir ey yapmana gerek yok. Sen sadece bu ol ve kendini aka brak. Birden iindeki bolua bir e y l e r i n yadn hissedeceksin. T p k bir rahim gibisin ve yeni bir hayat iine giriyor. B i r tohum e k i l i y o r . Ve bir an geliyor, bambu tamamen kayboluyor. Bedeninin iinde ii bo bir bambu gibi rahatla. Rahatla ve dinlen, ruhani eyler arzulama, cenneti arzulama, T a n r ' y bile arzulama. T a n r arzulanamaz, a r z u s u z olduun zaman o sana gelir. z g r l k a r z u edilemez, nk arzu bir zincirdir. A r z u s u z olduun zaman zgr o l u r s u n . Buda'lk a r z u edilemez, nk, arzu nnde engel olur. Ortada bir bariyer olmaynca, Buda birden iinde patlar. T o h u m zaten iinde. Sen bo olduun zaman, o boluk olduu zaman, tohum patlar.

Tilopa diyor k i : "Bedeninin iinde ii bo bir bambu gibi rahatla. Ne al, ne de ver, z i h n i n i dinlendir."
Ortada verecek bir ey yok, alacak bir ey yok. Her ey olduu gibidir. Vermek ya da almak ihtiyac y o k t u r . Sen olduun gibi m k e m m e l s i n . Dou'nun bu retisi, Bat'da ok y a n l a n l a l m t r . nk onlar, " B u ne biim bir reti, o zaman insanlar gelimeye, daha yksee kmaya almayacak. Karakterlerini deitirmek iin aba gstermeyecek, kt ynlerini iyilie dntremeyecektir. O zaman da eytann kurban olabilirler," der. Bat'nn slogan; "Kendini gelitir." Ya bu dnyann ya da dier dnyann artlarnda. Kendini g e l i t i r . Ama nasl gelitireceksin? Nasl daha byk ve daha yce olacaksn? Dou'da biz bunu daha derinden a n l y o r u z . B u , "olma" abas bir duvar o l u t u r u y o r . nk sen zaten varln iinde t a y o r s u n . Herhangi bir ey olmak zorunda deilsin. Sadece k i m olduunu anla yeter, hepsi bu. Sadece iindeki gizli kimliin farkna varmak, g e l i t i r m e k . Neyi gelitirmeye alrsan al, her zaman kayg ve tasa iinde olacaksn. nk gelitirme abas, kendi bana seni y a n l bir yola s o k m u olur. Gelecei, hedefleri, idealleri anlaml klar. O zaman z i h n i n arzulamaya balar. Arzuyla s k a l a r s n . B r a k arzular d i n s i n , s e s s i z bir a r z u s u z l u k havuzu ol ve birden aknla u r a r s n . Beklenmedik bir ekilde ortaya kar. Ve tpk Bodhidharma gibi kahkahalarla g l e r s i n . Bodhidharma'nn takipileri, tekrar s e s s i z olduun zaman, onun kkreyen kahkahalarn duyabileceini syler. O hl glyor. O zamandan beri glmeyi brakmad. Gld; nk " B u ne biim bir aka? Sen zaten olmaya altn k i i s i n . Zaten o i s e n , onun gibi olma abasnda nasl baarl olacaksn? B a a r s z olman k e s i n . Zaten olduun bir eye nasl dnebilirsin?" O yzden Bodhidharma gld. Bodhidharma, Tilopa'nn ada bir rneiydi. B i r b i r l e r i n i f i z i k s e l olarak grmemi olabilirler, ancak yine de t a n y o r olmallar. Ayn niteliklere sahipler. Tilopa diyor k i : 'Ne al, ne de ver. Z i h n i n i tamamen dinlendir.' Eer hibir eye yapmazsan b a a r r s n . Elinde hibir ey yoksa baarm o l u r s u n . Mahamudra, hilie ulaabilirsin. yapm bir zihin gibidir. Bunun stnde alarak, zamanla Buda'la

Peki neyi alacaksn? S r e k l i daha gevek olmay. S r e k l i yaadn anda olmay. Daha fazla eylem iinde ve daha az aktivite iinde olmay. Daha fazla bambu gibi, ii bo ve pasif olmay. Daha fazla izleyici olmay. Herhangi bir ey beklemeden, arzulamadan, k a y t s z olmay. Kendinle olduun gibi mutlu olmay. Kutlama halinde olmay. Mevsim gelip herey olgunlatktan sonraki herhangi bir an, bir Buda olarak iek aarsn.

DOAYLA U Y U M N D E O L Yaratclk ok elikili bir bilin ve v a r l k durumudur. Bu e y l e m s i z l i k zerinden eylemdir. Lao T z u ' n u n , wei-wu-wei dedii eydir. B i r eyin senin zerinden olmasna i z i n v e r m e k t i r . O bir yapma deil, olanak salamaktr. Btnln senin zerinden akabilmesi iin bir geit olmaktr. i bo bambuya dnmektir, sadece ii bo bir bambuya.

11 -> 63

file:///E:/E-K%C4%B0TAPLAAR-makalaler/osho-10%20kitap/osho-ht...

t e o anda, bir ey olmaya balar, nk insanolunun arkasnda T a n r g i z l i d i r . Ona kk bir yol a. Kk bir aralk brak k i , zerinden gelsin. t e yaratclk budur. T a n r ' n n gereklemesine engel olmamaktr. Yaratclk dinsel bir durumdur. O yzden, bir a i r i n Tanr'ya bir din bilgininden daha yakn olduunu s y l y o r u m , bir dans daha da yakndr. En uzaktaki filozoftur. nk ne kadar ok d n r s e n , btn ile aranda yarattn duvar o kadar y k s e k olur. Ne kadar ok d n r s e n egon o kadar daha ortaya kar. Ego, gemite b i r i k m i dncelerden baka bir ey deildir. Sen olmadn zaman T a n r vardr. t e yaratclk budur. Yaratclk tam bir geveme halinde olmak demektir. E y l e m s i z l i k deil, geveme hali demektir. nk bu gevemeden birok eylem doacaktr. Ancak bu, senin yaptn bir ey olmaz. Sen sadece bir arasn. inden bir a r k akmaya balayacak. Sen onun yaratcs deilsin. O, teden gelmektedir. Her zaman teden gelir. Sen yarattn zaman, o sradan ve yavan bir ey olur. S e n i n araclnla geldiinde, muhteem bir gzellie sahiptir. Yannda bilinmeyenden bir para g e t i r i r . B y k air Coleridge ld zaman geride binlerce tamamlanmam i i r brakt. Hayatnda birok kere ona s o r u l m u t u r : "Neden bu i i r l e r i tamamlamyorsun?" nk baz i i r l e r i n i n bir ya da iki dizesi e k s i k t i . O da yant v e r i r : "Yapamam. Denedim ama onlar ben tamamladm zaman bir ey e k s i k kalyor. Yanl oluyor. B e n i m dizelerim asla iimden a k m olan dizelerle uyum iinde olmuyor. O zaman kaya gibi s e r t bir engele dnyor. O a k nlyor, bu yzden beklemeliyim. Benim araclmla akan ey, her ne i s e , o tekrar akmaya balayp i i r i bitirdii zaman bitecektir. Daha nce deil." Sadece birka i i r tamamlad. Ancak o i i r l e r muhteem bir gzellie, grkemli bir gizeme ulat. Bu her zaman byle oldu. a i r kaybolduu zaman yaratclk ortaya kar. O zaman a i r i n z ele geirilmi olur. T a n r tarafndan ele geirilmek, yaratcln kendisidir. Simone De Beauvoir yle d e m i t i r : "Hayat hem kendini g e l i t i r m e k , hem de amaktr. Eer bir ey s r e k l i ayn durumda kalyorsa, o zaman yaamak sadece lmemektir." Yaratc olmayan bir insan, sadece lmyordur. Hepsi bu. Hayatnn hibir derinlii y o k t u r . Hayat bir hayat deil, sadece bir nszdr. Hayat kitab henz balamamtr. Evet doru, domutur; ama yaamamaktadr. Yaratc olduun zaman, yaratcln senin araclnla gereklemesine i z i n verdiin zaman, iinden ykselen ve sana ait olmayan a r k y sylediin zaman, altna imza atp "bu benim" diyemezsin. O zaman hayat kanatlanr ve y k s e l i r . Yaratclk amaktr, aksi halde oumuz sadece kendimizi idame ettirmeye devam ederiz. B i r ocuk y a r a t y o r s u n , bu yaratclk deildir. Sen leceksin ve ocuk yaam devam ettirecek. Ancak hayat devam ettirmek, kendini amadn srece yeterli deildir. Ve amak, ancak teden bir eyin gelip, seninle temas kurmasyla mmkndr. Amak, a k n l k andr. Ve mucize ama annda gerekleir; a r t k sen y o k s u n ayn zamanda i l k kez olarak sen v a r s n . Bilgeliin z doa ile uyum iinde olmaktr. B t n byk m i s t i k l e r i n , Lao T z u , Buda, Bahauddin, S o s a n , Sanai verdii mesaj budur. Doa ile uyum iinde ol. Hayvanlar bilinsizce doa ile uyum iinde olurlar. nsanolu bilinli olarak doa ile uyum salamaldr. nk insann bir bilinci var. nsan u y u m s u z davranmay seebilir, o yzden zerinde byk bir s o r u m l u l u k vardr. n s a n n s o r u m l u l u u vardr. Sadece ve sadece insann s o r u m l u l u u vardr ve bykl buradan gelir. Baka hibir hayvan s o r u m l u deildir. Onlar her zaman uyum iindedir. Bundan sapmalarnn imkan y o k t u r , hayvan doadan sapamaz. Byle bir kapasitesi y o k t u r , nk onda bilin y o k t u r . S e n i n derin uyku halindeki gibi yaarlar. Derin uykuda sen de doa ile uyum haline g i r e r s i n . O yzden derin uyku bu kadar gevetici ve genletiricidir. Birka dakika derin uyuduun zaman, tekrar taze ve gen o l u r s u n . Topladn btn tozlar, btn y o r g u n l u k ve s k n t kaybolur. Kaynakla temas k u r m u s u n d u r . Ancak bu, kaynakla temas kurmann hayvani yoludur. Hayvanlar yataydr, insan ise dikey. Uyumak istediin zaman, yatay pozisyona dmen gerekir. Ancak yatay pozisyonda u y u y a b i l i r s i n . Ayakta durarak u y u y a m a z s n , bu ok zor olur. Milyonlarca y l geri dnerek, tpk bir hayvan gibi o l m a l s n . Yataysn, dnyaya paralelsin, birden bilincini kaybediyorsun. Birden o s o r u m l u l u u n kayboluyor. Zaten bu nedenden t r , Sigmund Freud hastalarn kanepeye y a t r y o r d u . B u , hastasn rahatlatmak iin deil, bu bir s t r a t e j i . Hasta yatay olduu zaman, s o r u m s u z olmaya balyor. A k s i halde s o r u m l u l u k t a n arnmadan, bilind eyler sylemeyecektir. Eer s o r u m l u kalrsa ve dikey pozisyonda o l u r s a , bilinli olarak bir eyi syleyip sylememeyi yarglayacaktr. Kendine s a n s r

12 -> 63

uygulayacaktr. Hasta kanepe zerinde uzand zaman, psikanalist arkasnda k a l r , onu gremezsin. Birden t e k r a r hayvan gibi olur. Hibir s o r u m l u l u u olmaz. Hi k i m s e y e , zellikle de bir yabancya asla sylemeyecei eyler azndan dklmeye balar. Bilinaltnn derinliklerindeki eyleri sylemeye balar. Bilinalt yzeye k m olur. Bu bir s t r a t e j i d i r . Hastasn bir bebek ya da hayvan gibi, tamamen aresiz brakmak Freudu'larn s t r a t e j i s i d i r . Kendini s o r u m l u hissetmediin zaman doal o l u r s u n ve psikoterapi buna ok yardmc olur. Seni gevetir, bastrdklarn yzeye kar ve yzeye ktktan sonra buharlar. Psikanalizden getikten sonra hafiflemi o l u r s u n . Daha doal, doayla ve kendinle daha uyum iinde o l u r s u n . S a l k l olmann anlam budur. Ama bu geriye gitmektir, baa dnmektir, bodruma i n m e k t i r . Amann bir yolu daha vardr. Bu da, tavan arasna kmaktr. Sigmund Freud'un yoluyla deil, Buda'nn yoluyla. Doayla bilinli bir ekilde, uyum iinde olarak kendini a a b i l i r s i n . Bilgeliin z budur, doayla uyum iinde olmak, evrenin doal r i t m i y l e uyum iinde olmak. Ne zaman evrenin doal r i t m i y l e uyum iinde o l u r s a n , o zaman bir a i r , bir r e s s a m , bir m z i s y e n , bir dans o l u r s u n . B u n u dene. B i r aacn yannda oturduun zaman, bilinli bir uyuma ge. Doayla btnle, s n r l a r n kaybolmasna i z i n ver, aa o l , imen ol, rzgar ol. B i r d e n , daha nce sana olmam bir eyin olduunu greceksin. Gzlerin daha duyarl olmaya balar. Aalar hi olmadklar kadar y e i l d i r , gller daha pembedir, ve her ey sanki k samaktadr. O anda nereden geldiini bilmediin bir a r k sylemek i s t e r s i n . Ayaklarn dans etmeye hazrdr. Damarlarnda dansn m r l t s n h i s s e d e r s i n . inde ve dnda mziin s e s i n i d u y a b i l i r s i n . t e bu, yaratclk durumudur. Buna yaratcln temel nitelii diyebiliriz. Doayla uyum iinde olmak. Hayatla ve evrenle ayn frekansta olmak. Lao T z u , buna ok gzel bir i s i m v e r m i t i r . Wei-wu-wei. E y l e m s i z l i k zerinden eylem. Yaratclk ikilemi budur. B i r ressam r e s i m yaparken g r r s e n , o k e s i n l i k l e a k t i f t i r . Delicesine a k t i f t i r . Her eyiyle eylemdir. Ya da eer bir dansnn dansn g r r s e n , o da tamamen eylemdir. Ancak yine de derinde bir r e s s a m ya da dans y o k t u r . Sadece s e s s i z l i k vardr. O yzden yaratcln bir i k i l e m durumu olduunu s y l y o r u m . B t n gzel durumlar paradokstan ortaya kar. Ne kadar y u k a r karsan, gereklik i k i l e m i n i n o kadar derinine i n e r s i n . En s t eylemle en s t geveme. Yzeyde byk bir eylem gerekleir, ancak derinde hibir ey yaanmaz, ya da sadece hilik yaanr. Sana ait olmayan bir gce, senden te bir gce t e s l i m olmak yaratclktr. Meditasyon yaratclktr. Ego kaybolduu zaman iindeki yara kaybolur, i y i l e i r s i n , btn o l u r s u n , egon senin hastalndr. Ve egon kaybolunca, sen a r t k duraan deilsin, akmaya balarsn. Youn v a r o l u akntsyla birlikte a k a r s n . Norbert Weiner yle d e m i t i r : " B i z l e r boyun een eyler deil, direnmeye a l k n e y l e r i z . S r e k l i akan bir nehirde oluan girdaplarz." t e o zaman bir ego deil, olay o l u r s u n , ya da olaylarn bir sreci. O zaman sen bir s r e s i n ; ey deil. B i l i n bir ey deildir; bir sretir. Onu bir nesneye biz dntrdk. Ona "ben" dediin zaman, bir nesneye d n r s n . T a n m l , s n r l , duraan bir nesne, ite o zaman lmeye balarsn. Egon lmndr, egonun lm de gerek hayatnn balangc. Gerek hayat, yaratclktr. Yaratcl renmek iin herhangi bir okula gitmek zorunda deilsin. T e k renmen gereken, kendi iine eilip, egonun yok olmasna yardmc olmaktr. Onu destekleme, onu glendirip, besleme. Ortada ego olmad zaman, her ey gerektir, her ey gzeldir. O zaman, ne olursa olsun gzeldir. Hepinizin birer Picasso ya da Shakespeare olacan s y l e m i y o r u m . ok a z n z r e s s a m olacak, ok a z n z arkc olacak, ok a z n z m z i s y e n , birkanz dans olacak ama zaten konu bu deil. Her b i r i n i z kendi yolunda yaratc olacak. B i r a olabilirsin ama orada yaratclk olacaktr. Ya da sadece bir temizliki olabilirsin ama orada yaratclk olacaktr. O zaman bir s k n t olmayacak. Kk eylerde yaratc olacaksn. T e m i z l i k yaparken bile orada bir eit ibadet, dua olacaktr. O yzden ne yaparsan yap yaratcln tadn alacaksn. ok sayda ressama ihtiyacmz yok. Eer hepimiz r e s s a m o l u r s a k , hayat ok z o r olur. ok sayda aire ihtiyacmz yok. Bahvana da ihtiyacmz var, iftiye de. Her t r l insana ihtiyacmz var. Her insan yaratc olabilir. Eer meditasyon yapp egosuz olabiliyorsa, o zaman T a n r onun zerinden akmaya balar. Onun kapasitesine, onun olanaklarna gre, T a n r kendi e k l i n i almaya balar. t e o zaman her ey gzeldir.

13 -> 63

file:///E:/E-K%C4%B0TAPLAAR-makalaler/osho-10%20kitap/osho-ht...

n l olmak zorunda deilsin. Gerek bir yaratc i n s a n , nl olmaya en ufak bir deer bile vermez. Buna gerek y o k t u r . Yapt ite o kadar byk bir doyum yayordur k i , kendi zyle ve bulunduu konumla o kadar uyum iindedir k i , herhangi bir a r z u sz konusu deildir. Yaratc olduun zaman arzular kaybolur. Yaratc olduun zaman h r s l a r kaybolur. Yaratc olduun zaman, sen zaten olmak istediin yerdesin.

BE ENGEL
Doa herkese yaratc olan bir enerji verir. Bu enerji, sadece nne set ekildii zaman, doal akna izin verilmedii zaman ykc olur.

1. BENLK BLNC B e n l i k bilinci bir hastalktr. B i l i n s a l k t r , benlik bilinci ise hastalk. B i r yerde bir ey y a n l g i t m i t i r . B i r dm, bir kompleks o l u m u t u r . Bilin nehri doal olarak akmamaktadr. B i l i n nehrine yabanc bir ey g i r m i t i r . Yabanc olduu iin nehir tarafndan emilemeyen bir ey. Nehrin bir paras olamayan bir ey. Nehrin bir paras olmaya direnen bir ey. B e n l i k bilinci bir duraanlktr, bloke e d i l m i , dondurulmu bir durumdur. T p k k i r l i bir havuz gibi. Hibir yere gitmeden, sadece buharlap k u r u y a n , yani len bir havuz. Elbette pis kokar. O yzden benlik bilinci ile bilin arasndaki fark iyi anlaman gerekiyor. Bilinte, "ben" ya da ego f i k r i y o k t u r . T e k ' i n varolutan ayrlma f i k r i bulunmamaktadr. Herhangi bir s n r , herhangi bir engeli y o k t u r . Varolula birdir. Ayn derin b i r l i k iinde bulunur. B i r e y ile btn arasnda hibir ekime y o k t u r . nsan sadece btn takip eder. Ve btn de bireyin iine akar. T p k nefes almak gibi. Nefes alp, nefes v e r i r s i n . Nefes aldn zaman, btn iine girer. Nefes verdiin zaman, sen btne g i r e r s i n . Bu s r e k l i bir a k t r , s r e k l i bir paylamdr. B t n , sana kendini sunar. S e n de kendini btne s u n a r s n . Denge asla kaybolmaz. Ancak benlik bilinci sz konusu olduu zaman insan hata yapar. O iine alr, ama asla dar vermez. B i r i k t i r m e y e devam eder ve paylama yeteneini kaybeder. Etrafna k i m s e n i n geemeyecei s n r l a r koymaya balar. Kendi varlnn etrafna levhalar diker. "Gemek yasaktr!" Zamanla bir mezara dnr, l bir v a r l k olur. nk yaam paylamaktadr. B e n , l bir eydir, sadece ismen vardr. B i l i n s o n s u z hayattr. Zengin hayat. Hibir s n r tanmaz ama normalde herkes benmerkezcidir. B e n l i k bilincinde olmak, bilinsiz olmaktr. Bu i k i l e m i n ok iyi anlalmas gerekir: B e n l i k bilincinde olmak, bilinsiz olmaktr ve benliksiz olmak, ya da ben bilincinin olmamas, bilinli olmaktr. Ortada bir ben olmaynca, bu kk, m i n i k benlik kaybolunca, asl byk benlie u l a y o r s u n . Buna i s t e r yce benlik de, i s t e r t m e y l e r i n benlii. B e n l i k s i z l i k aslnda benliin yalnzca sana ait olmad anlamna gelir nk o t m e y l e r i n benliidir. Kendi m i n i k m e r k e z i n i kaybedip, varoluun kendi merkezine u l a y o r s u n ? Birden s o n s u z o l u y o r s u n , birden balarndan k u r t u l u y o r s u n , varlnn etrafnda bir kafes yok ve s o n s u z g, senin zerinden akmaya balyor. S e n bir ara o l u y o r s u n , herhangi bir engele sahip olmayan, effaf bir ara. S e n bir f l t o l u y o r s u n ve K r i s h n a senin araclnla a r k sylyor. S e n bir geit o l u y o r s u n , bo, kendine ait hibir ey olmayan. t e ben buna t e s l i m i y e t diyorum. B e n l i k bilincinde olmak, t e s l i m olmama tavrdr. atma, mcadele ve savam tavrdr. Eer

14 -> 63

varolula savayorsan, benlik bilincin yerinde olacak ve tabii k i , t e k r a r tekrar yenileceksin. Attn her adm, daha derin bir yenilgiye yol aacak. K e s i n l i k l e aresizlik fkesine kaplacaksn. En batan itibaren kaybetmeye m a h k u m s u n , nk kendi benliini evrene k a r savunamazsn. Bu i m k a n s z , ayr olarak varolamazsn. B i r rahip olamazsn. Rahip k e l i m e s i , ngilizce Monk'tr. Ayn kkenden gelen birok kelimenin farknda o l m a l s n . Monopol, manastr, monolog. B i r rahip, kendisi olmaya alan k i i d i r . Kendi s n r l a r n tanmlayp, t m varolutan ayr olarak varolmaya alan biridir. B t n abas bencilcedir ve kaybetmeye mahkumdur. Hibir rahip asla baarl olamaz. Yalnzca T a n r ' n n yannda olursan baarabilirsin, karsndayken asla! Sadece btnle birlikte olursan baarabilirsin, onun karsndayken asla! O yzden eer fkeliysen, m u t s u z s a n , unutma; o m u t s u z l u u kendin y a r a t y o r s u n . B u n u ince bir numarayla y a r a t y o r s u n . Btne k a r s a v a y o r s u n . y l e bir olay oldu: B u n u n gibi bir yamur mevsimi dneminde olmal. Kyn iinden geen nehir t a m t . nsanlar Nasrettin Hocaya koup, bard: " E i n t a m nehre dt. Hemen k o , onu kurtar!" Nasrettin Hoca k o t u . Nehre atlad ve akntya k a r yzmeye balad. Etrafta toplanm olan insanlar bard. "Ne yapyorsun Hoca, ein nehirden y u k a r doru gidemez k i ! Nehir onu aaya doru gtryor." Hoca cevap verdi: " S i z neden sz ediyorsunuz? Ben eimi t a n r m , o sadece akntya k a r gider." Ego her zaman akntnn t e r s i n e gitme abasdr. nsanlar kolay eyleri yapmaktan holanmaz. Onlar yapmadan nce iyice z o r l a t r m a k i s t e r l e r . nsanlar z o r eyleri yapmay sever. Neden? nk bir z o r l u k l a karlatn zaman, egon k e s k i n l e i r ; karnda bir mcadele vardr. Everest'e trmanan i l k insan olan, Edmund Hillary'e biri s o r d u : "Neden byle bir r i s k aldnz? ok tehlikeliydi. S i z d e n nce birok insan trmanmaya alrken ld." Bu s o r u y u soran k i i , insanlarn neden Everest'e kmaya altn ve hayatlarn bu i iin tehlikeye attn anlayamyordu. B u n u n ne anlam vard? Elde edilecek ne vard ki? Edmund H i l l a r y ' n i n u cevab verdii syleniyor: " E v e r e s t fethedilmeden durduu srece h u z u r bulamayz. Onu fethetmek zorundaydk." Ortada herhangi bir kazan yok. Everest'in fethedilmemi varl bile bir meydan okuma olarak duruyor. Kime meydan okuyor? "Egoya!" Kendi hayatn i z l e . Yaptn birok eyi egon iin yapyorsun. B y k bir ev yapmak i s t i y o r s u n . Kendi evinde rahat o l a b i l i r s i n , ama byk bir saray yapmak i s t i y o r s u n . O byk saray senin iin deil. O byk saray, egon iin. ok rahat bir hayatn olabilir ama sen para b i r i k t i r m e y e devam ediyorsun. O para senin iin deil, o para ego iin. Bu durumda dnyann en zengin adam olmadan nasl h u z u r bulursun? Dnyann en zengin adam olunca ne yapacaksn? Giderek daha fazla m u t s u z olacaksn, nk atmadan ancak m u t s u z l u k kar. M u t s u z l u k , bir atma iinde olduunun belirtisidir. O yzden s o r u m l u l u u n u baka bir eye atma. nsanlar olaylar mantkl hale sokmakta ok i y i d i r l e r . Eer m u t s u z l a r s a , "Ne yapabiliriz? Gemi yaamlarmzdaki karmalar bizi m u t s u z ediyor" diyebilirler. Hepsi samalk. Gemi hayatn karmalar seni m u t s u z e t m i t i r , ama gemi yaamlarda. Neden imdiye kadar beklesinler? Beklemenin bir anlam yok. S e n i asl m u t s u z eden u andaki karmalarn. Suu eski hayatlara atmak kolaydr. Sen ne yapabilirsin? Eer kendini deitirmeyi dnmyorsan hibir ey yaplamaz. Gemi deitirilemez. E l i n i sallayarak s i l e m e z s i n . Gemiini silmeye yardmc olacak hibir s i h i r yok. O, o l m u t u r ve sonsuza dek o l m u kalacaktr. A r t k onu deitirme olasl y o k t u r . B u , senin zerindeki y k kaldryor ve "Madem yle, gemi karmalar yznden m u t s u z olmak zorundaym" diye d n y o r s u n . S o r u m l u l u u H r i s t i y a n l a r n yapt gibi eytana atabilirsin. Hindular s o r u m l u l u u gemi karmalara atarken, H r i s t i y a n l a r da eytana atyor. O senin iin tuzaklar k u r u y o r olmal. S e n deil, eytan tuzaklar kurarak seni mutsuzlua s r k l y o r ve cehennemin d e r i n l i k l e r i n e doru ekiyor. Sen kimin umurundasn ki? Neden bu eytan denen ey gelip seninle urasn? Sonra bir de M a r k s i s t l e r , k o m n i s t l e r , s o s y a l i s t l e r var. Onlar insanlar m u t s u z edenin sosyal yap ve ekonomik s i s t e m olduunu sylyor. S o n r a , Freudular, psikoanalistler var. Onlar da suu, anne-ocuk i l i k i s i n e atyor. Ama her zaman baka bir e y , asla sulu sen deilsin. Asla u andaki sen deilsin.

15 -> 63

file:///E:/E-K%C4%B0TAPLAAR-makalaler/osho-10%20kitap/osho-ht...

Sana bunu aklamak zorundaym. "Sulu s e n s i n . " Eer m u t s u z s a n , bunun tek s o r u m l u s u sadece ve sadece s e n s i n . Ne gemi, ne sosyal yap, ne de ekonomik s i s t e m sana yardmc olabilir. Kendin olarak kalmaya devam ettiin srece hangi ekonomik sistemde olursan ol m u t s u z olacaksn, hangi dnyada olursan ol m u t s u z kalacaksn. ncelikle varolula olan bu atmay braktn zaman, temel deiim balar. B t n byk dinlerin "Egonu brak" derken vurgulamak istedii ey budur. Onlar "atmay brak" demek i s t i y o r . B u n u daha fazla hatrlaman i s t e r i m . nk "egoyu brak", biraz fazla metafizik kayor. Ego mu? Ego nerede? Ego nedir? Szck b i l i n i y o r m u gibi geliyor, ok tandk geliyor sana, ama yine de ok b e l i r s i z , kavranmas pek mmkn deil. O yzden, daha pratik olmas iin, atmay brak demek i s t i y o r u m . nk ego zaten senin atmac t a v r n n bir yan rndr. nsanlar doay fethetmekten sz ediyor. nsanlar onu, bunu fethetmekten sz ediyor. Doay nasl fethedebilirsin? Sen onun bir parassn. B i r para btn nasl fethedebilir? Bunun aptalln g r m e l i s i n . Sen ya btn ile uyum iinde o l a b i l i r s i n , ya da btnle atma iinde olup u y u m s u z l u k yaratabilirsin. U y u m s u z l u k m u t s u z l u k l a sonulanr, uyum ise m u t l u l u k l a . U y u m , doal olarak derin bir s e s s i z l i k , keyif ve cokuya neden olur. atma ise endie, tasa, kayg ve gerilim yaratr. Ego, kendi etrafnda y a r a t m olduun gerginliklerden baka bir ey deildir. Peki neden insanlar onu yaratyor? Bunun bir nedeni olmal. Neden h e r k e s kendine bir benlik yaratmaya alyor? nsan kendini tanmyor, o yzden. n s a n n benliksiz yaamas ok z o r d u r , o yzden sahte bir benlik, yedek bir benlik yaratyoruz. Gerek benlik, bilinmezdir. Aslnda gerek benlik, asla tam olarak renilemez. Gizemli ve t a n m s z olarak kalmaya devam eder. Gerek benlik o kadar genitir k i , onu tanmlayamazsn. Gerek benlik o kadar gizemlidir k i , onun zne ulaamazsn. Gerek benlik btnn benliidir. nsan aklnn onu eline alp kavramas mmkn deildir. B y k skender'in bilge bir adam huzuruna ard nl bir hikye var. skender ona s o r m u : " T a n r n n ne olduunu rendiini duydum. Ltfen bana anlat. Ben aray iindeyim ve insanlar senin bulduunu sylyor. O yzden beni T a n r hakknda aydnlat. T a n r nedir?" Anlatlanlara gre, bilge adam bunu dnmek iin en az bir y i r m i drt saat vermeniz gerekiyor demi. Y i r m i drt saat gemi ve skender byk bir heyecanla bekliyormu. Bilge adam gelip, yedi gne ihtiyacm var demi. Sonra yedi gn gemi ve skender s a b r s z l k l a bekliyormu. Bilge adam gelip, bir yla ihtiyacm var demi. skender k z m . " B i r yla ihtiyacm var da ne demek? B i l i y o r m u s u n , bilmiyor musun? B i l i y o r s a n , b i l i y o r s u n d u r ; bana syle. Neden vakti boa harcyorsun?" Bilge adam glm ve: "zerinde ne kadar d n r s e m o kadar bilinmez oluyor. Ne kadar ok ey b i l i r s e m bildiimi sylemek o kadar z o r l a y o r . Y i r m i drt saat boyunca toparlamaya altm ama parmaklarmn arasndan kayp gitti. T p k cva gibi ele avuca smayan bir ey. Sonra yedi gn istedim. Bu da ie yaramad. imdi en az bir y l gerekiyor ve ondan sonra da bir t a r i f yapabileceimden emin deilim." Bilge adam ok iyi yapm. Gerekten bilge olmal nk gerek benlii tanmlamann hibir yolu y o k t u r . Ama insan benliksiz yaayamaz. nsan kendini bolukta hisseder. O zaman i n s a n , j a n t s z bir tekerlek gibi, merkezi olmayan bir ember gibi hisseder. Evet, benliksiz yaamak ok zordur. Gerek benlii tanmak ok zordur. n s a n n evine ulamas iin ok uzun bir yol katetmesi gerekir. Doru kapya gelinceye kadar birok kapy almak gerekir. i n kolay, sahte bir benlik yaratmaktr. Gerek gl y e t i t i r m e k zordur. Gidip plastik gl satn alabilirsin. Onlar seni kandrmaz, ama k o m u l a r n kandrr. Deil mi? Egonun anlam da budur. O seni kandramaz. S e n kendini kaldramadn ok iyi b i l i y o r s u n . Ama en azndan komular kandrabilirsin. D dnyada k i m olduuna dair belirli bir etiket olur. B u n u hi dndn m? B i r i sana, k i m s i n diye sorduu zaman ne yant v e r i y o r s u n ? Adn s y l y o r s u n . O i s i m senin deil nk dnyaya bir i s i m sahibi olmadan geldin, i s i m s i z geldin. O senin mlkn deil, sana v e r i l m i bir ey ve herhangi bir i s i m , A, B, C, D, ayn ilevi grr. Hibir nemi, hibir z o r u n l u l u u y o k t u r . Eer adn Ram i s e , gzel. Eer adn H a r r y i s e , gzel. Hibir fark y o k t u r . Herhangi bir i s m i n olabilirdi. Hibir ekilde z o r u n l u l u k tamaz. Eer adn S u s a n ise i y i ,

16 -> 63

ayet sana H a r r y diyorlarsa i y i , pek bir fark yok. Herhangi bir ad sana bir bakas kadar uygulanabilirdi. nk i s i m sadece bir etikettir. Sana hitap edecekleri bir i s i m . Ama varlnla hibir ilgisi yok. Ya da k i m s i n s o r u s u n a , ben bir doktorum, ben bir mhendisim, ben bir i adamym, ben r e s s a m m gibi eyler s y l e y e b i l i r s i n . Ama bu da senin hakknda herhangi bir ey sylemez. Ben doktorum dediin zaman, kendin hakknda deil, meslein hakknda bir ey s y l y o r s u n . Nasl para kazandn ifade ediyorsun. Hayatn hakknda hibir ey sylemeden, nasl para kazandn s y l y o r s u n . Hayatn bir mhendis, doktor ya da i adam olarak kazanyor o l a b i l i r s i n . Bu tamamen konu ddr. S e n i n hakknda hibir ey sylemez. Ya da babann adn, annenin adn, soyaacn s y l e r s i n . B u n l a r da i l g i s i z d i r . nk seni tanmlamaz. B e l i r l i bir ailede domu olman tamamen tesadfidir. Ayn ekilde baka bir ailede domu olabilirdin ve en ufak bir f a r k h i s s e t m e m i olurdun. B u n l a r sadece yaptn k u l l a n l numaralardr; ve insan, bir benlik o l u t u r u r . Bu benlik, sahte benliktir: Y a r a t l m , r e t i l m i , el yapm bir benlik. A s l gerek benliin, gizem ve s i s perdesinin derinliklerinde g i z l i d i r . y l e bir hikaye okudum. B i r F r a n s z , Arap rehberi ile birlikte l geiyordu. Arap rehber ise her gn, belirli saatlerde scak kumlar stnde namaz k l p , T a n r s n a dua ediyordu. Sonunda bir akam, ateist olan F r a n s z , Araba s o r d u : " B i r T a n r olduunu nereden biliyorsun?" Rehber bir an iin adam szdkten sonra yantlad: " T a n r ' n n olduunu nereden mi biliyorum? Dn akam buradan bir insann deil de, devenin getiini nasl bildim? Kumdaki ayak izinden deil mi?" S o n r a , ufuk izgisinde kaybolmakta olan son gne n l a r n iaret edip devam etti. " B u ayak izi insana ait deil." B e n l i k senin tarafndan yaratlamaz, o insan yapm olamaz. O benlii sen yannda getirdin. O, s e n s i n . Onu nasl yaratabilirsin? Yaratmak iin ondan nce orada olman gerekir. H r i s t i y a n l a r , Mslmanlar, Hindular, insan bir y a r a t k t r derken bunu sylemek i s t i y o r . n s a n n kendini yaratmadn s y l y o r ; hepsi bu. Yaratc, bilinmeyenin iinde bir yerde g i z l i . Hepimiz gizemli bir hayat kaynandan ortaya ktk. Benliin sana ait deil. Bu sahte benlik sen deilsin, nk onu sen yarattn. Gerek benliin de sana ait deil, nk o hala T a n r ' n n iinde, k k l e r i n hala T a n r ' n n iinde. Yaam boyu bir bayrak gibi tadn bu sahte benlik, her zaman hasar grme tehdidi altndadr. ok zayf ve krlgandr. yle olmak zorunda, nk insan yapm. nsan l m s z bir eyi nasl yapabilir? Kendisi de lml olduu iin, rettii her ey lml olmak zorunda. O yzden s r e k l i ayn k o r k u y u yaarlar. "Kaybolabilirim! Benliim yok olabilir." k o r k u s u . Bu sregelen k o r k u varlnn iinde titremeye devam eder. nk bu sahte benlik hakknda asla emin olamazsn. Sahte olduunu b i l i y o r s u n , bu gerekten kamaya alyor o l a b i l i r s i n ; ama sahte olduunu b i l i y o r s u n . O bir araya toplanmtr, r e t i l m i t i r . Mekanik bir e y d i r ; organik deil. B i r organik btnlk ile mekanik btnlk arasndaki fark hi gzlemledin mi? B i r araba motoru yapabilirsin. Paralarn dkkandan satn alp, bu paralar evde monte edebilirsin. Ve motor bir btn olarak ilemeye balar. Ya da bir marketten radyo paralarn satn alp monte ettiin zaman, radyo bir btn gibi ilemeye balar. B i r ekilde bir benlie k a v u m u t u r . Hibir para tek bana radyo ilevi gremez. T m paralar bir arada olduu zaman radyo olur. Ancak bu btnlk mekaniktir. Dardan z o r l a n m t r . Ama topraa tohum attn zaman, bu tohumlar toprakla btnleiyor ve bir bitki douyor. Bu btnlk organiktir. Dardan z o r l a n m a m t r . T o h u m u n iindeki btnlkten gelir. T o h u m bymeye devam eder. Topraktan, havadan, gneten, gkyznden, binlerce ey toplar. Ama btnl kendi iinden gelir. nce merkez gelir, sonra eperi o l u u r . Mekanik btnlkte, nce eper o l u t u r u l u r ve sonra da merkez ortaya kar. nsan organik bir btndr. B i r zamanlar herhangi bir aa gibi bir tohumdun. Annenin rahmindeki toprakta kendi eperini toplamaya baladn. nce merkez vard ve bu merkezden yola karak eper o l u t u . Ama imdi o merkezi tamamen u n u t m u durumdasn. eperde y a y o r ve btn hayatnn ondan ibaret olduunu s a n y o r s u n . Bu s r e k l i zerinde yaam olduun eper, kendine bir benlik, bir sahte benlik yaratyor. Ve bu da sana, bir k i m s e olduun duygusu veriyor. Ancak bu her zaman k r l g a n d r ; nk herhangi bir organik btnl y o k t u r . lm k o r k u s u da budur. Eer gerek benliini biliyorsan, asla lmden k o r k m a z s n . Byle bir ey sz konusu olamaz; nk organik btnlk asla lmez. Organik btnlk l m s z d r . Sadece

17 -> 63

file:///E:/E-K%C4%B0TAPLAAR-makalaler/osho-10%20kitap/osho-ht...

mekanik btnlkler bir araya g e t i r i l i r ve sonunda lr. Monte edilmi bir e y , bir gn mutlaka paralanr. Mekanik btnln bir balangc ve bir sonu vardr. Organik btnln balangc ya da sonu y o k t u r ; o s o n s u z bir sretir. Kendi merkezini tanyor musun? Eer t a n m y o r s a n , o zaman s r e k l i korkacaksn. O yzden sahte benlik s r e k l i k o r k a r , s r e k l i t i t r e r . Her zaman bakalarndan destek alma ihtiyac h i s s e d e r s i n . Seni takdir edecek, seni alklayacak; ne kadar gzel ya da ne kadar zeki olduunu syleyecek b i r i l e r i . S r e k l i bu tip eyleri sana hipnotik t e l k i n gibi syleyen insanlara ihtiyacn var. Bylece z e k i , gzel ve gl olduuna inanabilirsin. Ama bir noktaya dikkat et: Her zaman bakalarna muhtasn. Aptal bir adam gelip sana ne kadar zeki olduunu s y l y o r , gerekte ancak aptal bir adama zeki g r n e b i l i r s i n . Eer senden daha zeki olsayd, tabii ki ona zeki grnmeyecektin. O yzden aptal bir adam gelip, zeki olduunu teyit edince ok mutlu o l u y o r s u n . Sen ancak irkin bir insana gzel g r n e b i l i r s i n . Eer o senden daha gzelse, sen irkin o l u r s u n . nk bunlarn hepsi grecelidir. Eer irkin insanlar senin gzelliini teyit ederse ok mutlu o l u r s u n . Bu ne t r bir zeka k i , aptal insanlar tarafndan teyit edilmek zorunda. Bu ne t r bir g z e l l i k k i , irkin insanlar tarafndan teyit edilmek zorunda. Hepsi tamamen sahtedir; aptalcadr. Ama aramaya devam ediyoruz. D dnyada egomuz iin destek arayna g i r i y o r u z . B i r i gelip kk bir destek verdii zaman, iyi h i s s e d i y o r u z . A k s i halde egomuzun her zaman kme tehlikesi vardr. O yzden onu s r e k l i , eitli ynlerden desteklemek zorundayz ve bu da s r e k l i bir kayg yaratr. O yzden yalnzken ok daha a s i l s i n . nk herhangi bir endien yok, seni grecek k i m s e yok. Yalnzken ok daha m a s u m s u n . Tuvaletinde ok daha m a s u m s u n . Daha ocuk gibisin. Aynann nnde d u r u r , komik suratlar yaparak keyfini k a r t r s n . Ama eer kk bir ocuun anahtar deliinden baktn fark edersen, bir anda tamamen d e i i r s i n . A r t k egon sz konusudur. O yzden insanlar bakalarndan bu kadar korkar. Yalnzken hibir endien y o k t u r . n l bir Z e n hikayesi vardr. B i r Z e n ustas r e s i m yapyordu. Ve ba mridini yanna oturtup, r e s i m mkemmel olduunda kendisine sylemesini istedi. Mrit endieliydi ve usta da endieliydi. nk m r i t u s t a s n n mkemmel olmayan bir ey yaptn hi grmemiti. Ancak o gn her ey t e r s gitmeye balad. Usta abalad ve abaladka daha da kt oldu. Japonya'da ya da in'de hat sanat, pirin kad zerinde yaplr. ok hassas, ok n a r i n , bir eit kadn zerinde. Eer bir an k a r a r s z kalrsan hemen anlalr. Y z y l l a r boyunca hat sanatsnn ne zaman kararszla dt her zaman a n l a l m t r . nk mrekkep pirin kadna y a y l r ve yazy bozar. Pirin kat zerinde aldatmak ok zordur. Akc olman gerekir. Asla k a r a r s z kalamazsn. B i r an iin bile durduun an, k a r a r s z kaldn an, yapacak bir ey y o k t u r . Kardn. oktan kardn. K e s k i n gze sahip olan biri hemen, " B u bir Z e n resmi deil" der. nk Z e n r e s m i n i n anlk ve akc olmas gerekir. Usta abalad ve abalamaya devam ettike terledi. Yanndaki mridi o t u r m u , ban olumsuzca s a l l y o r ; hayr bu mkemmel olmad diyordu. B u n u n sonucunda usta giderek daha fazla hata yapyordu. Mrekkep bitmek zereydi. O yzden usta mridini yeni mrekkep hazrlamaya yollad. Mrit darda mrekkebi h a z r l a r k e n , usta sanat eserini yaratt. Mrit geri dnd zaman, " U s t a , ama bu mkemmel! Ne oldu?" diye sordu. Usta gld. " B i r eyin farkna vardm. S e n i n v a r l n , birinin takdiri ya da o l u m s u z eletiri getirmesi f i k r i , evet ya da hayr deme d u r u m u , benim i dinginliimi rahatsz etti. A r t k bir daha asla rahatsz olmayacam. Daha ncekilerin mkemmel olmamasnn tek nedeninin, onlar mkemmel yapmaya almam olduunu anladm." B i r eyi mkemmel yapmaya alrsan mkemmel olmadan kalr. Doal olarak yap, her zaman mkemmel olur. Doa mkemmeldir. aba ise mkemmel deildir. O yzden ne zaman bir eyi a r yapyorsan, onu yok ediyorsun. Bu nedenle, normalde h e r k e s ok gzel k o n u u r . H e r k e s konumacdr. nsanlar s r e k l i k o n u u r . Ama onlar bir sahneye kartp, bir kalabala hitap etmelerini s y l e y i n , birden aptallarlar. Birden her eyi unuturlar. Azlarndan tek bir kelime bile kmaz. Konumaya alsalar bile asil olmaz. nk doal deildir. Akc deildir. Ne oldu? Bu adamn dostlaryla, e i y l e , ocuklaryla, ok gzel konutuunu b i l i y o r s u n . B u n l a r da i n s a n ; ayn insanlar. Neden k o r k u y o r s u n ? nk benlik bilincin devreye girdi. A r t k egon sz k o n u s u . Sahnede bir performans gstermeye a l y o r s u n .

18 -> 63

B u n u iyi dinle: Ne zaman bir ey sergilemeye alrsan, egon iin gda a r y o r s u n . Ne zaman doal olup, olaylar akna braksan, hepsi mkemmel oluyor ve bir s o r u n kmyor. Doal olduun zaman, olaylar akna braktnda, T a n r arkandadr. Ne zaman k o r k u y o r s a n , t i t r i y o r s a n , bir eyleri ispat etmeye alyorsan, T a n r ' y kaybedersin. Korkunda onu u n u t m u s u n d u r . Etrafndaki insanlara bakarken, kendi kaynan u n u t m u s u n d u r . B e n l i k bilinci bir zayfla dnr. B e n l i k bilinci olmayan bir insan gldr. Ancak bu gcnn kendisiyle bir ilgisi y o k t u r . O, teden gelir. B e n l i k bilincine dikkat ettiin zaman ban derttedir. B e n l i k bilincine sahip olduun zaman, aslnda k i m olduunu bilmediinin emarelerini g s t e r i y o r s u n . Kendi benlik bilincin daha henz yuvana ulamadna iaret ediyor. u f k r a y dinle: Gzel bir k z geerken, Nasrettin Hoca dnp bakm. E i , somurtarak tepki v e r m i . "Ne zaman gzel bir k z grsen evli olduunu u n u t u y o r s u n . " " t e bu konuda y a n l y o r s u n " demi hoca. "En ok o zaman farkna v a r y o r u m . " Ne zaman benlik bilincini s e r g i l e r s e n , aslnda sadece benliinin bilincinde olmadn g s t e r i y o r s u n . K i m olduunu b i l m i y o r s u n . Eer bilseydin, o zaman herhangi bir s o r u n olmazd. O zaman bakalarnn grlerini aramazdn. Bakalarnn hakknda syledikleri seni endielendirmezdi. nk ilgisi yok. Sonuta k i m s e senin hakknda bir ey sylemez. nsanlar senin hakknda bir ey syledii zaman, aslnda kendilerini anlatyor. B i r gn yle bir olay oldu: Jaipur'daydm. B i r sabah adamn biri beni grmeye geldi. Ve "sen e r m i s i n " dedi. H a k l s n dedim. O orada o t u r u r k e n , bana k a r olan bir adam geldi ve o da; "sen eytan gibisin" dedi. H a k l s n dedim. l k adam biraz endielendi ve araya girdi. "Nasl yani? Bana haklsn dedin. Bu adama da h a k l s n d i y o r s u n . k i m i z birden hakl olamayz." Konumaya baladm. "Sadece i k i n i z deil, milyonlarca insan benim hakkmda hakl olabilir. nk benim hakkmda syledikleri her eyle, aslnda kendilerini anlatyorlar. Beni nasl bilebilirler? Bu i m k a n s z . Onlar daha kendilerini tanmam. Syledikleri her ey kendi y o r u m l a r . " Bunun zerine adam s o r d u : "O zaman sen k i m s i n ? Eer benim y o r u m u m , senin e r m i olduun i s e , onun yorumu senin eytan olduun i s e , sen k i m s i n ? " "Ben sadece kendimim. Kendim hakkmda bir y o r u m u m yok. Buna bir ihtiya duymuyorum. Sadece kendim olduum iin, bu ne anlama gelirse gelsin ok m u t l u y u m . Kendim olmak beni mutlu ediyor." K i m s e senin hakknda bir ey syleyemez. nsanlar ne derse desin kendileri hakknda k o n u u r . Ancak sen hemen k o r k a r s n , nk hala o sahte merkezine y a p y o r s u n . O sahte merkez bakalarna muhtatr ve o yzden de sen s r e k l i bakalarnn hakknda neler sylediine bakarsn. S r e k l i baka insanlarn izinden gidersin, s r e k l i onlar tatmin etmeye a l r s n . S r e k l i saygn bir insan olmaya a l r s n ve s r e k l i egonu sslemeye a l r s n . Bu intihar etmek gibi bir eydir. Bakalarnn szlerinden rahatsz olmak yerine kendi iine bakman gerekir. n s a n n gerek benlii tanmas o kadar ucuz deildir. Ama insanlar hep ucuz e y l e r i n peindedir. Nasrettin Hoca'nn s r t arlar dayanlmaz boyutlara gelince s o r u n u n nedenini renmek iin bir uzman doktora gider. "Evet," der doktor. " S o r u n u n u z u zmek iin ameliyat olacaksnz, hastanede iki hafta kaldktan sonra alt ay evde yataktan kalkmamanz gerekir." "Doktor, benim bunlar yapacak kadar b i r i k m i param ok!" diye bard Nasrettin Hoca. "O zaman y i r m i be dolara rntgen zerinde r t u yapabilirim!" Bu ucuzculuktur! Rntgene r t u yapmak, ancak bu senin saln kazanman salamayacak. B i z i m

19 -> 63

file:///E:/E-K%C4%B0TAPLAAR-makalaler/osho-10%20kitap/osho-ht...

yaptmz da bu. S r e k l i rntgen zerinde r t u yapyoruz ve bir mucize olmasn bekliyoruz. Egonu sslediin zaman rntgene r t u yapm o l u y o r s u n . Bu sana hibir ekilde yardmc olmayacak, salkl olman salamayacak. Ama daha ucuz olduu k e s i n . Ameliyata gerek yok, herhangi bir masraf yok. I s t r a b n devam edecek ve sen kendini kandracaksn. Saygn oluyorsun ama m u t s u z l u u n devam ediyor. T o p l u m tarafndan vlen biri o l u y o r s u n ama m u t s u z l u u n devam ediyor. Altn madalyalarla donanyorsun ama m u t s u z l u u n devam ediyor. O altn madalyalar m u t s u z l u u n u gidermeyecek; onlar rntgendeki rtulara benziyor. Ego zerindeki t m s s l e m e l e r ego iindir ve kendini kandrmaktan baka bir ey deildir. Bu durumda giderek gszlemeye, zayflamaya balarsn, nk egon her geen gn gszlemektedir. Bedenin gszleecek, z i h n i n gszleecek ve zamanla beden-zihin karmdan yaratm olduun egon gszleecek. K o r k u n giderek artacak; her an patlayabilecek bir yanarda zerinde o t u r m u olacaksn. Dinlenmene i z i n vermeyecek, gevemene i z i n vermeyecek, tek bir dakikalk h u z u r u bile ok grecek. B u n u anladn zaman, btn enerjin bambaka bir tarafa y n e l m i olur. nsan kendini tanmal. Bakalarnn sana syledikleri seni endielendirmemeli. B i r arkadam bana ok gzel bir f k r a gnderdi: B i r adam v a r m ve onu k i m s e f a r k e t m e z m i . Hibir arkada y o k m u . Miami'deki bir pazarlamaclar toplantsna k a t l m ve herkesin mutlu olduunu, gldn ve birbiri ile ilgilendiini grm. Ama k i m s e onunla i l g i l e n m i y o r m u . B i r akam, can ok s k l m bir ekilde o t u r u r k e n , bir baka pazarlamacyla konumaya balam ve ona s o r u n u n u anlatm. "Ben bu s o r u n u n zmn biliyorum!" diye barm dier adam. " B i r deve bul ve onun zerine binip caddelerde dola. Ksa srede h e r k e s seni fark edecek ve istediin kadar arkadaa sahip olacaksn." Hikaye bu ya, o srada iflas e t m i bir s i r k v a r m ve bir deveyi satmak i s t i y o r l a r m . Adam deveyi satn a l m ve ona binip sokaklarda dolamaya balam. Tabii ki birden herkes onu fark e t m i ve ilgi gstermeye balam. Kendini dnyann z i r v e s i n d e h i s s e d i y o r m u . Ancak bir hafta sonra deve kaybolmu. Adam ok z l m ve hemen yerel gazeteyi arayarak kayp devesi iin aranyor ilan vermek i s t e m i . "Deve erkek miydi yoksa dii mi?" diye s o r m u telefondaki adam. " D i i m i , erkek mi? Ben nereden bileyim?" diye barm adam. Sonra d n m ve, "Evet, elbette, tabii ki e r k e k t i ! " demi. "Nereden b i l i y o r s u n u z ? " diye s o r m u telefondaki adam. Adam yantlam: "nk ne zaman devenin stne binip caddede dolasam, insanlar ' u devedeki "Schmuck"a bakn!' diye baryordu." 'Schmuck' branice bir kelimedir. ok gzel bir kelimedir. k i anlam vardr ve bu anlamlar aslnda birbiriyle ilgilidir. l k anlam 'aptal' demektir. Dier anlam en bata ok i l g i s i z grnr ve e r k e k l i k organ anlamna gelir. Ancak bir anlamda, iki anlam arasnda ok derin bir i l i k i vardr. Aptallar sadece s e k s e l v a r l k l a r olarak yaar. Baka bir yaam bilmezler. O yzden 'schmuck' ok gzel bir kelimedir. Eer bir insan yaamak olarak sadece s e k s i gryorsa, o aptaldr, aptal bir insandr. nsanlar "Devedeki u aptala bakn!" diyordu ama adam onlarn devenin e r k e k l i k organndan sz ettiini sanyordu, kendisinden deil. Ego ok aldatcdr. Duymak istediini duyar, yorumlamak istedii gibi yorumlar ve asla gerei grmez. Gerein kendisini s i z e gstermesine i z i n vermez. Ego iinde yaayan bir i n s a n , perdelerin arkasnda yaar ve bu perdeler pasif deildir. A k t i f perdelerdir. O yzden bu perdelerden ne geerse gesin, perdeler onu deitirir. nsanlar kendi yarattklar bir z i h i n s e l dnya iinde yayor. Bu sahte dnyalarnn merkezinde ise egolar bulunur. Buna bir gz aldanmas, bir 'maya' diyebiliriz. Egolarnn etrafnda bir dnya yaratrlar. Bu dnyada bir bakas yaayamaz. O dnyada sadece kendileri yaar. Egonu braktn zaman, egonun etrafnda yaratm olduun btn dnyay da b r a k r s n . l k kez olarak her eyi olduu gibi grmeye balarsn, grmek istediin gibi deil. Hayatn olgularn grme kapasitesine ulatn zaman ise gerei bilme kapasitesine u l a r s n . imdi bir Z e n hikayesi:

20 -> 63

O-Nami, yani " B y k Dalgalar" adndaki bir grei ok glyd ve gre sanatnda ok yetenekliydi. zel antrenmanda kendi hocasn bile y e n m i t i ancak halk nndeki malarda gen rencileri bile onu yeniyordu. Bu bunalm iinde, sahildeki bir tapna z i y a r e t eden bir Z e n ustasna gitti ve ondan nasihat istedi. " S e n i n adn B y k Dalgalar" dedi Z e n u s t a s . "O yzden bu gece tapnakta kal ve denizin dalgalarn dinle. O dalgalar olduunu hayal et, bir grei olduunu unut ve nne kan her eyi ykan o dev dalgalar ol." O-Nami tapnakta kald. Sadece dalgalar dnmeye alt ama aklnda birok dnce vard. Sonra zamanla sadece dalgalar dnmeye balad. Gece ilerledike dalgalar giderek byd. Buda heykeli nnde duran vazolardaki iekleri s r k l e d i , vazolar s r k l e d i . Hatta bronz Buda heykeli bile s r k l e n d i . Sabah olduunda tapnak dalgalar zerinde yzyordu ve O-Nami yznde hafif bir tebessmle oturuyordu. O gn halk nndeki bir gre msabakasna katld ve t m malarn kazand. O gnden sonra Japonya'daki hibir grei onu yenemedi. Bu bir benlik bilinci y k s d r ; onu nasl brakacan, ondan nasl vazgeebilecein ve nasl kurtulabilecein hakkndadr. B u n u adm adm incelemeye alalm.

O-Nami, yani "Byk, Dalgaaar" adndaki bir grei ok glyd...

H e r k e s ok gldr. Sen kendi gcn b i l m i y o r s u n , o baka. H e r k e s ok gldr. Olmak zorunda, nk herkesin kk T a n r ' y a dayanr. H e r k e s i n kk bu evrene dayanr. Ne kadar kk grnrsen grn, kk deilsin. Eyann tabiatna a y k r d r bu. F i z i k i l e r m i n i k bir atomun iinde ok byk bir enerji olduunu s y l y o r : Hiroima ve Nagasaki atom e n e r j i s i y l e yerle bir oldu. Ve atom o kadar kktr k i , onu k i m s e grememitir. O sadece bir varsaymdr, bir karmdr. K i m s e atomu grememitir. B i l i m i n gnmzde emrinde olan btn o k a r m a k cihazlara ramen, atomu grebilen olmamtr. O kadar kk olmasna ramen ok byk bir enerji barndryor. Eer bir atomda bile bu kadar enerji v a r s a , bir de insan dn. nsan iindeki bu kk bilin alevine ne demeli? Eer bir gn bu kk alev parlarsa, k e s i n l i k l e s o n s u z bir enerji ve k kayna olur. Buda'nn ya da sa'nn yaad da buydu. H e r k e s s o n s u z kudrete sahiptir nk h e r k e s s o n s u z derecede kutsaldr. H e r k e s gldr nk herkesin kk T a n r ' y a , varoluun kaynana dayanr. B u n u unutma. nsan z i h n i bunu unutmaya meyillidir. Unuttuun zaman da gcnden d y o r s u n . Z a y f olduun zaman ise gl olmak iin baz s u n i yollar peinde komaya a l y o r s u n . Milyonlarca insann yapt bu. Para peinde k o u y o r s u n . Aslnda neyin peindesin? Kudret peindesin, kuvvet peindesin. P r e s t i j ya da s i y a s i otorite peine d y o r s u n . Aslnda neyi a r y o r s u n ? G ve iktidar a r y o r s u n . Aslnda g, her zaman ke banda seni bekliyor. Sen y a n l yerde a r y o r s u n .

O-Nami, yani "Byk Dalgalar" adndaki bir grei...

Hepimiz okyanusun byk dalgalaryz. B i z bunu u n u t m u olabiliriz ama okyanus bizi u n u t m a m t r . Onu o kadar u n u t m u olabiliriz k i , a r t k okyanusun ne olduu hakknda bir f i k r i m i z bile kalmam olabilir. Ama yine de okyanusun iindeyiz. Eer bir dalga okyanusu unutsa ve ondan bihaber bile olsa, o dalga hala okyanusun iindedir. nk dalga, okyanus olmadan varolamaz. Okyanus dalga olmadan varolabilir. Dalga, okyanusun dalgalanmasndan baka bir ey deildir. O bir s r e t i r , v a r l k deil. O sadece okyanusun kendi varlnda yaad cokunun sonucudur. T a n r , cokusuyla dnyay i n s a n l a n d r r ; T a n r , cokuyla varoluu insanlandrr. O, okyanus arayan bir okyanus, oyun oynuyor. S o n s u z e n e r j i s i var, onunla ne yapacak?

O-Nami, yani "Byk Dalgalar" adndaki bir grei ok glyd...

Ancak bu g sadece dalga kendisinin byk ve s o n s u z bir okyanusun paras olduunu bilirse ortaya kabilir. Eer dalga bunu u n u t u r s a , o zaman ok z a y f olur. Ve bizim unutma fabrikamz ok iyi alr. Hafzamz minicikken, unutma mekanizmamz kocamandr. S r e k l i u n u t u r u z . ok bariz olan eyleri ok kolay u n u t u r u z . B i z e ok yakn olan eyleri ok kolay u n u t u r u z . Her zaman e l i m i z i n altnda olanlar ok kolay u n u t u r u z .

21 -> 63

file:///E:/E-K%C4%B0TAPLAAR-makalaler/osho-10%20kitap/osho-ht...

Nefes aldn h a t r l y o r musun? Ancak bir s o r u n olduu zaman h a t r l a r s n . Nezle olduun zaman, nefes alamadnda ya da baka bir s o r u n olduu zaman h a t r l a r s n , ama bunun dnda nefes aldn anmsayan olur mu? O yzden insanlar sadece balar derde girdii zaman T a n r ' y hatrlar. A k s i halde, k i m hatrlar ki? T a n r sana nefesinden bile yakndr, sana kendinden bile daha yakndr. nsan bunu unutuyor. Hi dikkat ettin mi? Eer bir eyin y o k s a , s r e k l i aklndadr. Sahip olduun zaman da unutur ve kanksamaya balarsn. T a n r kaybedilemedii iin onu anmsamak ok zordur. Ancak ok az sayda insan T a n r ' y anmsama yeterliliine sahiptir. nk hi uzak kalmadmz birini hatrlamak ok zordur. Okyanustaki bir balk okyanusu unutuyor. Bal karaya kartp, scak kumlarn zerine at, ite o zaman balk b i l i r , o zaman balk hatrlar. Ama seni T a n r ' n n dna atmak mmkn deildir; onun bir k y s y o k t u r . T a n r , k y s z bir okyanustur. Ve sen de bir balk gibi deil bir dalga gibisin. Sen tpk T a n r g i b i s i n ; senin doan ile T a n r ' n n doas ayn. Bu hikayedeki greinin ismindeki simgesel anlam buradan gelir.

O gre sanatnda ok yetenekliydi.

Ama sadece zel olmal.

zel antrenmanda kendi hocasn bile yenmiti...

zel antrenmanda kendi benliini unutmay baarabiliyor

bir ortamda, nk

Bu zl sz unutma: Kendi benliini hatrladn zaman, T a n r ' y u n u t u r s u n ; kendi benliini unuttuun zaman ise T a n r ' y h a t r l a r s n . Ancak, i k i s i n i bir arada hatrlayamazsn. Dalga, kendini dalga olarak grmeye balad zaman, okyanus olduunu unutuyor. Dalga, okyanus olduunu bildii zaman i s e , a r t k dalga olduunu nasl hatrlayabilir? Sadece birini anmsamak mmkndr. Dalga kendini ya dalga olarak dnebilir ya da bir okyanus olarak. Bu bir Gestalt'tr; i k i s i n i birden hatrlayamazsn, bu i m k a n s z .

zel antrenmanda kendi hocasn bile yenmiti ancak halk nndeki malarda gen rencileri bile onu yeniyordu.
zel ortamda kendi benliini, egosunu tamamen unutuyor olmal. t e o zaman ok gl. Halk nnde ise benlik bilinci ok artyor ve zayflyor. B e n l i k bilinci bir z a y f l k t r . Kendini unutmak ise kudrettir.

Bu bunalm iinde, sahildeki bir tapna ziyaret eden bir Zen ustasna gitti ve ondan nasihat istedi. "Senin adn Byk Dalgalar" dedi Zen ustas. dinle." "O yzden bu gece tapnakta kal ve denizin dalgalarn

B i r usta, h e r k e s iin ara yaratabilecek bir insandr. B i r ustann tek bir belirli arac olamaz. Adama bakyor ve i s m i n i n O-Nami, " B y k Dalgalar" olduunu renince, o i s i m etrafnda bir ara yaratyor. Sadece adnn O-Nami olduunu renince, " S e n i n adn B y k Dalgalar. O yzden bu gece tapnakta kal ve denizin dalgalarn dinle." diyor. T a n r n n mabedine girmenin en temel srlarndan biri dinlemektir. Dinlemek edilgenliktir. Dinlemek, kendini tamamen unutmak demektir. nsan ancak o zaman dinleyebilir. B i r i n i dikkatle dinlediin zaman kendini u n u t u r s u n . Eer kendini unutamazsan, o zaman dinlemiyorsun demektir. Eer benlik bilincin devredeyse, sadece d i n l i y o r m u gibi yaparsn, dinlemezsin. B a n sallayabilir; bazen evet ya da hayr d i y e b i l i r s i n ama dinlemiyor o l u r s u n . Dinlediin zaman sadece bir geit o l u r s u n ; bir alc, bir rahim. Dii o l u r s u n ve i evine ulamak iin dii olmak zorundasn. T a n r ' y a saldrgan igalciler ya da fatihler gibi ulaamazsn. T a n r ' y a ulamann tek yolu... daha doru nitelemek g e r e k i r s e , T a n r ' n n sana ulamasnn tek yolu ona iinde yer amandr. D i i l bir alcla sahip olmaktr. Y i n , yani edilgen olduun zaman kap alr ve sonra beklersin. Dinlemek edilgen olma sanatdr. Buda dinlemeyi s r e k l i v u r g u l a m t r , Mahavira dinlemeyi s r e k l i v u r g u l a m t r , K r i s h n a m u r t i s r e k l i doru dinlemeyi vurgular. Kulaklar semboliktir. Hi dikkat ettin mi? Kulaklarn bir geitten baka bir ey deil. Sadece birer delik, hepsi bu. Kulaklarn gzlerinden daha d i i d i r ; gzlerin ise daha e r k e k s i d i r . Kulaklar Yin'in parasdr; gzler ise Yang'n. B i r i n e baktn zaman, saldrgan tavr s e r g i l e r s i n , dinlediin zaman ise d u y a r l s n . O yzden birine ok uzun s r e bakmak kaba ve grgsz bir davrantr. B e l i r l i bir s n r vardr.

22 -> 63

Psikologlar buna saniye diyor. Eer birine saniye boyunca bakarsan s o r u n olmaz; buna dayanlr. Bundan fazla olduu zaman, b a k m y o r s u n : Karndakini s z y o r , onu rahatsz etmeye b a l y o r s u n ; onun alanna g i r i y o r s u n . Ancak bir insan dinlemenin s n r y o k t u r nk kulaklar bakasnn alanna giremez. Onlar sadece olduu yerde kalr. Gzlerin dinlenmeye ihtiyac vardr. Farknda m s n ? Geceleri gzler dinlenmeye ihtiya duyar, kulaklarn dinlenmeye ihtiyac y o k t u r . Onlar gnde y i r m i drt saat, ylda y z a l t m be gn aktr. Gzler aslnda birka dakika bile ak kalamaz. S r e k l i gz k r p a r s n , s r e k l i y o r u l u r s u n . Saldrganlk yorar, nk saldrganlk enerjini a l r ; o yzden gzlerini dinlendirmek iin s r e k l i krpman gerekir. Kulaklar her zaman dingindir. O yzden birok dinde dua ncesinde m z i k dinlenir. nk m z i k k u l a k l a r n daha canl, daha hassas klar. n s a n n daha fazla kulak ve daha az gz olmas gerekir. "Denizin dalgalarn dinle" dedi Z e n u s t a s . Sadece dinle. Yapacak baka bir ey yok. Nedeni hakknda hibir f i k i r sahibi olmadan dinle. Herhangi bir y o r u m yapmadan, herhangi bir aktiviteye girimeden dinle. Ve s o n r a , "O dalgalar olduunu hayal et!" "nce dinle, dalgalarla ayn frekansa ge. A r t k tamamen s e s s i z ve duyarl olduunu h i s s e t t i i n zaman, o dalgalar olduunu hayal et. kinci adm bu. l k i , saldrgan olma; duyarl ol. Duyarl olduun zaman ise o dalgalarn iinde e r i . O dalgalar olduunu hayal et." Usta ona kendi egosunu unutmas iin bir ara vermektedir. l k adm d u y a r l l k t r . nk edilgenlikte ego varolamaz ancak bir atma durumunda varolabilir. Duyarl olduun zaman hayal gcn birden inanlmaz gl olur. Edilgen insanlar, duyarl insanlar hayal gc y k s e k insanlardr. Aalarn y e i l l i i n i grebilen insanlar, kendi alarndan hibir saldrganlk sergilemeden, en ufak bir saldrganlk sergilemeden aalarn y e i l l i i n i iebilen insanlar, o gzellii bir snger gibi emebilen insanlar ok yaratc o l u r , hayal gleri ok y k s e k olur. B u n l a r a i r l e r d i r , r e s s a m l a r d r , danslardr, m z i s y e n l e r d i r . Onlar derin bir d u y a r l l k iinde evreni emiyor ve sonra bu emdiklerini hayal glerine dkyorlar. Hayal gc, Tanr'ya en ok yaklatn an olmal. T a n r ' n n m t h i bir hayal gc olmal, yle deil mi? u dnyaya bir baksana! B i r dn! Ne kadar hayal gc y k s e k bir yaratc; bu kadar ok iek, bu kadar ok kelebek, bu kadar ok aa, bu kadar ok nehir ve bu kadar ok insan. Onun hayal gcn bir dn! Bu kadar ok y l d z , bu kadar ok dnya. Dnyalarn tesinde dnyalar, hi bitmeyen. Muhteem bir hayal gc. Dou'da Hindular, dnyann T a n r ' n n r y a s , hayal gc olduunu syler. Dnya aslnda onun hayal gcdr. O rya gryor ve sen o ryann bir parassn. Z e n ustas O-Nami'ye "O dalgalar olduunu hayal et" dedii zaman u n u s y l y o r d u : "O zaman yaratc o l u r s u n . nce duyarl o l u r s u n ve sonra yaratc o l u r s u n . Ve egonu tamamen braktn zaman o kadar esnek o l u r s u n k i , hayal ettiin her ey gerekleir. O zaman hayal gcn, senin gerekliin olur."

Bir grei olduunu unut ve nne kan her eyi ykan o dev dalgalar ol." O-Nami tapnakta kald. Sadece dalgaaar dnmeye alt. ok sabrl bir adam olmal. Sonra zamanla sadece daggalar dnmeye balad. Sonra bir an geldi...
Elbette, en bata ok zorland. Aklnda birok dnce vard. Bu doal bir ey. Ama o devam etti.

Eer srarc o l u r s a n , s r e k l i peinden gidersen, birok yaam boyu arzuladn o an gelecektir. Ancak sabrl olmak gerekir.

Sonra zamanla sadece dalgaaar dnmeye balad.

Gece ilerledike dalgaaar giderek byd.

i m d i , bu giderek byyenler gerek okyanus dalgalar deil. A r t k hayalindeki dalgalarla gerek dalgalar arasnda bir fark kalmamt. Aradaki fark kayboldu. A r t k neyin ne olduunu bilmiyor. Neyin r y a , neyin gerek olduunu bilmiyor. T e k r a r kk bir ocua dnm durumda. Sadece bir ocukta bu yetenek vardr. Sabahleyin bir ocuun, ryasnda grd bir oyunca alayarak t e k r a r istediini g r e b i l i r s i n . "Oyuncam nerede?" diye alar. S e n onun sadece bir rya olduunu s y l e r s i n ama o yine de "Peki imdi nerede?" diye sorar. Rya ile u y a n k l k arasnda bir f a r k grmez. O bir a y r m bilmez. Gerei tek olarak bilir.

23 -> 63

file:///E:/E-K%C4%B0TAPLAAR-makalaler/osho-10%20kitap/osho-ht...

ok duyarl olduun zaman, ocuk gibi o l u r s u n . imdi s r a dalgalarda:

Gece ilerledike iindeki o dalgaaar giderek byd. Buda heykeli nnde duran vazolardaki iekleri srkledi, vazolar srkledi. Bu da yetmedi... Hatta bronz Buda heykelini bile srkledi.
Bu ok gzel! B i r Budist'in Buda heykelini s r k l e n i r k e n hayal edebilmesi ok zordur. Eer dinine ok bal olsayd, o noktada hayal gcnden annda s y r l r d . O zaman " B u kadar yeter! Buda s r k l e n i y o r . Ben ne yapyorum? Hayr, a r t k dalga olmayacam." diyebilirdi. Buda'nn ayaklarnn ucunda dururdu. Buda'nn ayak ucuna deer ama daha ileri gidemezdi. Ama unutma: B i r gn, yolunda sana ok yardmc o l m u o ayaklarn bile gitmesi gerekiyor. Buda'larn da s r k l e n m e s i gerekiyor nk eer sen kapya y a p r s a n , o kap da bir engele dnr.

Dalgalar giderek byd. Buda heykeli nnde duran vazolardaki iekleri srkledi, vazolar srkledi. Hatta bronz Buda heykeli bile srklendi. Sabah olduunda, tapnak dalgaaar zerinde yzyordu...
Byle bir ey gerekte olmad, O-Nami'ye oldu. Unutma: O srada sen tapnakta olsaydn, dalgalarn tapnaa dolmasn falan grmezdin, bu sadece O-Nami'ye oldu. Bu tamamen onun varlnn farkl bir boyutunda yaanyordu. i i r , hayal gc, rya boyutunda; s e z g i s e l , duyarl, ocuksu ve masum boyutuyla. O, yaratclnn kapsn amt. Dalgalar dinleyerek, duyarl olarak, yaratc o l m u t u . Hayal gc bin bir ta yaprakl nilfer gibi iek amt. Sabah olduunda, tapnak dalgalar zerinde yzyordu ve O-Nami yznde hafif bir tebessmle oturuyordu. B i r Buda o l m u t u ! B i r gn Bodhi aac altnda Buda'nn yznde beliren hafif tebessmn ayns O-Nami'nin yznde o l u m u t u . A r t k o y o k t u . t e o tebessm buydu, eve dnm olmann tebessm. B i r i n i n gelmi olduunun tebessm, insann lp de yeniden doduu anki tebessm.

O-Nami yznde hafif bir tebessmle oturuyordu. O gn hak nndeki bir gre msabakasna katld Japonya'daki hibir grei onu yenemedi. ve tm malarn kazand. O gnden sonra

nk a r t k enerji onun deil. O a r t k O-Nami deil. O a r t k dalgalar deil, okyanusun kendisi. B i r okyanusu nasl yenebilirsin? Ancak dalgalar y e n e b i l i r s i n . Egonu braktktan s o n r a , btn y e n i l g i l e r i , btn b a a r s z l k l a r , btn hsranlar brakm o l u r s u n . Egonu tadn srece baarsz olmaya m a h k u m s u n . Egonu tadn srece z a y f kalacaksn. Egonu brak ve s o n s u z kudret zerinden akmaya balasn. Egonu braktn zaman bir nehre d n r s n . Akmaya balarsn, erimeye balarsn, okyanusa doru a k a r s n . Canlanrsn. T m yaam btne aittir. Eer tek bana yaamaya alyorsan, sadece aptallk ediyorsun. T p k bir aacn zerindeki yapran tek bana yaamaya almas gibi. Sadece bu kadar da deil, ayn zamanda aala kavga ediyor; dier yapraklarla kavga ediyor, kklerle kavga ediyor, hepsinin kendine dman olduunu dnyor. B i z l e r sadece yce bir aa zerindeki yapraklarz. Ona i s t e r T a n r de, btnlk de, ne i s t e r s e n de, ama bizler s o n s u z hayat aacnn zerindeki kk yapraklarz. Kavga etmeye gerek yok. Eve dnmenin tek yolu t e s l i m olmak.

|[_

2. M K E M M E L Y E T L K ok gzel bir hikye duydum: B i r zamanlar muhteem bir heykeltra, r e s s a m , yani m t h i bir sanat v a r m . Sanat o kadar mkemmelmi k i , bir insann heykelini yapt zaman onu gerek insandan ayrmak ok z o r o l u y o r m u : O kadar canl, o kadar hayat dolu heykeller yapyormu. B i r astrolog ona lmnn y a k l a t n , ksa bir s r e sonra leceini s y l e m i . T a b i i , bu durum onu

24 -> 63

ok k o r k u t m u ve o da her insan gibi lmden k u r t u l m a k i s t e m i . Bu konuda uzun s r e d n m ve bir zm bulmu. Kendi heykelinden tam on bir adet yapm ve lm kapsn alp Azrail ieri girdii zaman, on bir heykeli arasnda d u r m u ve nefesini t u t m u . Azrail ok a r m , gzlerine inanamam. Byle bir ey i l k kez bana geliyormu. T a n r hibir zaman iki insan ayn yaratmazd, her zaman bir e s i z l i k bulunurdu, T a n r hibir zaman r e t i m hatt gibi almazd. O sadece zgn alr, araya kopya kad koymazd. Ne olmutu? On iki k i i b i r b i r i n i n tamamen ayns olabilir miydi? i m d i kimi gtrecekti? Sadece bir tanesini alabilirdi. Azrail bir karar veremedi. a k n , endieli ve gergin bir ekilde dnd ve Tanr'ya s o r d u : " T a n r m , ne yaptn? T a m on iki tane b i r b i r i n i n t p k s insan var ve benim sadece birini getirmem gerekiyor. Nasl seim yapacam?" T a n r gld. Azrail'i yanna ard ve kulana gizli f o r m l , gerei, gerek olmayanla a y r t etmenin yolunu fsldad. T a n r , ona gizli i f r e y i verdi ve "Sanatnn kendini heykelleri arasnda saklad odaya git ve orada bunu syle!" dedi. Azrail s o r d u : "Peki nasl ie yarayacak?" "Endie etme. Git ve bunu dene!" diye yantlad T a n r . A z r a i l , ie yarayacandan emin olamadan gitti. Sonuta T a n r yap diyorsa yapacakt. Odaya girdi, etrafa bakt ve ortaya seslendi: " B a y m , tek bir ey dnda hepsi mkemmel. ok baarl bir i k a r m s n z ama bir noktay k a r m s n z . B i r tane hata var." Adam saklandn tamamen u n u t m u , ortaya k m ve "Ne hatas?" demi. Azrail g l m . "Yakalandn! T e k hatan buydu: S e n kendini unutamazsn. Haydi, beni i z l e ! " Normalde, sanatlar dnyann en egoist insanlardr. Ama o zaman gerek bir sanat deildir. Sanat kendi egosunu tatmin iin bir ara olarak k u l l a n m t r . Sanatlar ok egoisttir. S r e k l i kendilerini ver ve b i r b i r l e r i y l e kavga ederler. Hepsi kendisinin gelmi gemi en byk sanat olduunu d n r . Ama bu gerek sanat deildir. Gerek sanat sanat iinde tamamen yokolur. Bu dier insanlar sadece birer t e k n i s y e n d i r ; ben onlara sanat deil t e k n i s y e n diyeceim. Ben onlara yaratc deil, sadece oluturucu diyebilirim. Evet, bir i i r o l u t u r m a k bir eydir, bir i i r yaratmak ise olduka baka bir ey. i i r o l u t u r m a k iin insann d i l , gramer ve i i r kurallarn bilmesi gerekir. Kelimelerle oynanan bir oyundur. Eer oyunu iyi biliyorsan i i r y a z a b i l i r s i n . Pek i i r s e l olmaz ama i i r gibi grnr. T e k n i k olarak mkemmel olabilir ama sadece bir gvdesi o l u r , r u h u e k s i k kalr. Ruh ancak sanat sanat iinde kaybolduu zaman ortaya kar, a r t k ondan ayr deildir. Ressam yle bir hilik iinde r e s i m yapar k i , resmi kendi yapmad iin altna imza atarken bile s u l u l u k duyar. Yaratt eyi bilinmeyen bir g onun zerinden yapmtr. Ruhunun t e s l i m alndn bilir. alar boyunca gerek sanatlarn yaam olduu deneyim budur: R u h u n u n ele geirildii duygusu. Sanat ne kadar bykse, bu duyguyu o kadar youn yaar. Ve en byk sanatlar, Mozart, Beethoven, Kalidas, Rabindranath Tagore gibi en byk sanatlar, kendilerinin ii bo birer bambu olduundan ve varoluun onlarn zerinden bir e y l e r yarattndan en ufak bir k u k u duymaz. Onlar sadece bir f l t oldu ama a r k onlara ait deil. Onlarn zerinden a k m t r ama bilinmeyen bir kaynaktan gelir. Onlar sadece engel karmamtr. T e k yaptklar budur. Ama onlar yaratmamtr. k i l e m budur. Gerek yaratc, kendisinin hibir ey yaratmadn, varoluun onun zerinden alm olduunu bilir. Varolu onu, e l l e r i n i , varln ele geirmi ve onun zerinden bir ey y a r a t m t r . O sadece bir ara o l m u t u r . Gerek sanat budur. Sanatnn yok olduu eserdir. O zaman ortada ego s o r u n u kalmaz. O zaman sanat bir din olur. O zaman sanat bir m i s t i k olur. Sadece t e k n i k olarak yetkin deil, varolusal olarak da zgn. Sanat i i n i n iinde ne kadar az o l u r s a , sanat o kadar mkemmel olur. Sanat tamamen yok olduu zaman i s e , yaratclk tam mkemmellie u l a r . Bu t e r s oranty sakn unutma. Sanat ne kadar ok almasnn iindeyse, almas o kadar az mkemmel olacaktr. Eer sanat almasnn ok fazla iindeyse, o zaman almas rahatsz edici o l u r , s i n i r bozar. Sadece ego olur. Baka ne olabilir ki? Ego bir hastalktr. B i r eyi daha hatrlaman gerekir: Ego her zaman mkemmel olmak i s t e r . Ego her

25 -> 63

zaman bakalarndan daha y k s e k ve iyi olmak i s t e r ; yani mkemmeliyetidir. Ancak, ego zerinden mkemmellie ulamak asla mmkn olmad iin aba harcamak bile samadr. Mkemmellik ancak ortada ego yokken mmkndr. Ego olmaynca insan zaten mkemmellii dnmez. O yzden gerek sanat asla mkemmellii dnmez. Mkemmelliin ne olduu hakknda f i k r i y o k t u r . O sadece kendini t e s l i m eder, iyice brakr ve ne olacaksa olmasna i z i n v e r i r . Gerek sanat, btnlemeyi d n r , ama mkemmellii aklna getirmez. O, sanatnn tamamen iinde olmak i s t e r ; hepsi bu. Dans ettii zaman, dansnn iinde kaybolmak i s t e r . Orada olmak istemez. nk dansnn v a r l , dansta prz yaratacaktr. O asalet, o a k k a n l k bozulacaktr. Dans orada olmad zaman, btn kayalar kaybolur, s e s s i z bir a k yaanr. u r a s kesindir ki gerek sanat btnlemeyi d n r : Nasl btn olacak? Ama asla mkemmellii dnmez. Ve sonuta, btn olanlarn gzellii mkemmeldir. Mkemmellii dnenler asla mkemmel, asla btn olamaz. T a m aksine, mkemmellii ne kadar ok d n r l e r s e , o kadar nevrotik olurlar. Onlarn idealleri vardr. S r e k l i kyaslarlar ve s r e k l i ksa kalrlar. Eer bir idealin v a r s a , o ideal gerekletirilmeden kendini mkemmel olarak gremezsin ve o zaman sanatnla btnleemezsin. rnein, eer N i j i n s k y gibi bir dans olmay d n y o r s a n , o zaman dansnla nasl btn olacaksn? S r e k l i bakyor, kendini i z l i y o r , gelitirmeye alyor, hata yapmaktan k o r k u y o r s u n . B l n m durumdasn. B i r paran dans ediyor, bir dier paran yarglyor, seni dardan i z l e y i p ; yarglyor, e l e t i r i y o r . B l n m durumdasn. k i y e a y r l m s n . N i j i n s k y mkemmeldi, nk o bir btnd. Dans srasnda insanlar onun sraylarna inanamazd. B i l i m adamlar bile inanamazd. yle bir srard k i , sanki yerekimi yasasna k a r gelirdi. T e k r a r yere inerken bir t y gibi hafife inerdi. Bu da yerekimi yasalarna a y k r y d . S r e k l i bu konuda s o r u s o r u l d u . nsanlar konutuka, bu olay z i h n i n e kaznmaya balad. Ama bu sefer de giderek kayboldu. Hayatnda bir an geldi ve tamamen yok oldu. B u n u n tek nedeni a r t k bilinli olarak yapmaya almasyd. Btnln kaybetmiti. Sonra anlad. Neden kaybolduunu anlad. Gerek N i j i n s k y ' n i n dans iinde, tamamen kaybolduu anlar olurdu. O tam geveme iinde, insan f a r k l bir dnyada, f a r k l yasalara gre ilemeye balar. Sana bilim adamlarnn er ya da ge kefedecei bir yasadan sz edeyim. Ben buna, asalet yasas diyorum. y z y l nce bilinmeyen yerekimi yasas gibi bir ey. Bilinmeden nce bile ilemekte olan bir ey. B i r yasann ilemesi iin bilinmesi gerekmez. Yasa her zaman i l e m i t i r ; Newton ve aatan den elma ile hibir ilgisi yok. Elma Newton'dan nce de derdi. Newton kefettikten sonra elmalar dmeye balamad. Yasa oradayd. Newton sadece onu fark etti. T p k bunun gibi bir baka yasa daha var: Asalet yasas. Bu yasa y k s e l t i r . Yerekimi yasas her eyi aa ekerken, asalet yasas y u k a r doru kaldrr. Yogada buna devitasyon denir. B e l i r l i bir yok olma halinde; belirli bir s a r h o olma halinde; kutsal ile s a r h o olunca; belirli bir tam t e s l i m i y e t halinde; egosuzluk iinde bu yasa ilemeye balar. nsan hafifler. A r l k s z olur. N i j i n s k y ' n i n olaynda olan da buydu. Ama "sen" bunu yaptramazsn. nk eer "sen" oradaysan, bu gereklemez. Ego, boynuna balanm bir kaya gibidir. Ego y o k k e n , a r l k s z o l u r s u n . B u n u bazen kendi hayatnda hissetmedin mi? Baz anlarda iinin hafiflediini h i s s e d e r s i n . Y r r k e n sanki ayaklarn yere basmaz. S a n k i havada y r r s n . Keyif anlarnda, dua anlarnda, meditasyon anlarnda, kutlama anlarnda, sevgi anlarnda. A r l k s z o l u r s u n , h a f i f l e r s i n . Ben sana er ya da ge bilimin bunu kefedeceini s y l y o r u m . nk bilim, belirli bir prensibe inanr: K a r kutuplar prensibi. Hibir yasa yalnz olamaz. Mutlaka k a r t olmaldr. E l e k t r i k tek bir kutupta ileyemez. Pozitif ve negatif iki kutup gerekir. Onlar birbirini tamamlar. B i l i m , her yasann onu tamamlayacak bir k a r t olduunu bilir. Yerekimi kuvvetinin de onu tamamlayacak bir k a r t yasaya sahip olmas gerekir. O yasaya ben "asalet" diyorum. Gelecekte baka bir i s i m l e a n l r . nk eer bilim adamlar onu kefederse, ona asalet adn vermezler. Ama bu, bana en mkemmel i s i m m i gibi geliyor.

3. AKIL

26 -> 63

ada z i h i n , kendi iinde elikili bir t e r i m d i r . Z i h i n asla ada olamaz, o her zaman e s k i d i r . Z i h i n gemiten baka hibir ey deildir. Z i h i n hafza demektir. O yzden ada z i h i n olamaz. ada olmak iin z i h i n s i z olmak gerekir. Eer ann y a y o r s a n , o zaman adasn. Peki o zaman z i h n i n i n yok olduunu grmyor musun? Hibir dnce hareket etmez, hibir arzu y k s e l m e z . Sen gemiten kopmusundur. Ve gelecekle de ban kalmamtr. Z i h i n asla zgn olamaz. Hibir z i h i n zgn, taze ve gen deildir. Z i h i n her zaman e s k i , rm ve bayattr. Ama bu kelimeler k u l l a n l y o r , tamamen f a r k l anlamlarda k u l l a n l y o r . Hatta anlaml olmalar salanyor. 1 9 . Yzyldaki z i h i n f a r k l bir z i h i n d i . Onlarn s o r d u k l a r s o r u l a r sen s o r m u y o r s u n . 1 8 . Yzylda ok nemli olan s o r u l a r imdi ok aptalca geliyor. " B i r inenin ucunda ka tane melek dans edebilir?" Ortaa'n en nemli teolojik sorularndan biri buydu. imdi bunun nemli bir s o r u olduunu dnecek kadar aptal birini bulabilir m i s i n ? Bu s o r u byk din bilginleri arasnda t a r t l y o r d u , sradan insanlar tarafndan deil. B y k profesrler bu konuda tezler y a z y o r , konferanslar dzenliyorlard. Ka tane melek? K i m i n umurunda? Bu tamamen i l g i s i z bir ey. Buda'nn dneminin byk s o r u s u , "Dnya'y k i m yaratt?" o l m u t u . Y z y l l a r boyunca devam etti. A r t k ok daha az k i i dnyay k i m i n yaratt ile ilgileniyor. Evet, byle eski kafal insanlar var ama bu tip s o r u l a r bana nadiren s o r u l u y o r . Buda i s e , bu soruyla her gn k a r l a y o r d u . B i r i n i n bu s o r u y u sormad tek bir gn bile gememi olmal. Dnyay k i m yaratt? Buda, tekrar t e k r a r , dnyann her zaman olduunu, k i m s e n i n onu yaratmadn s y l e m i t i . Bu insanlar tatmin olmuyordu. imdi k i m s e n i n umurunda deil. ok nadiren bana dnyay k i m yaratt s o r u s u s o r u l u r . Bu anlamda z i h i n , zamanla birlikte deiiyor. Bu anlamda, ada z i h i n denilen bir olgu var. Kocadan eine: " B u akam dar kmyoruz dedim ve bu yar final!" i m d i bu, ada bir z i h i n . Gemite hibir koca byle bir ey sylemezdi. Her zaman son sz kendine ait o l u r d u ; final olurdu. k i y k s e k s n f n g i l i z bayan, Londra'da al v e r i yaparken tesadfen k a r l a m . B i r i dierinin hamile olduunu grp s o r m u . Aman e k e r i m , bu ne s r p r i z ! Anlalan son grtmzden beri e v l e n m i s i n . " '

Hamile olan yantlam: "Evet. Harika bir adam. Gurka Blnde subay." S o r u y u soran dehete d m : " B i r Gurka m? Onlarn hepsi siyah deil mi?" "Hayr" diye yantlam. "Sadece privates." (.N.: privates, ngilizce'de hem rtbesiz asker, hem de mahrem blge anlamna gelir.) "Hayatm ne kadar adasn!" Bu anlamda bir ada zihinden sz edilebilir. A k s i halde, ada z i h i n denen bir ey y o k t u r . Modalar gelip geer. Eer moday d n r s e n , o zaman deiimler vardr. Ama temelde z i h i n gemie aittir. Z i h i n yaldr. Modern z i h i n diye bir ey olamaz. En modern z i h i n bile hala gemie aittir. Gerekten yaayan insan i s e , ann yaayan insandr. Gemite yaamaz, gelecek iin yaamaz. Sadece iinde bulunduu an yaa. Her ey o andr. O kendiliindendir; bu kendiliindenlik z i h i n s i z l i i n gzel kokusudur. Z i h i n t e k r a r edicidir. S r e k l i bir dng iinde yaar. Z i h i n bir mekanizmadr. Onu bilgiyle b e s l e r s i n ; ayn bilgiyi tekrar eder. Ayn bilgiyi tekrar tekrar inemeye devam eder. Z i h i n s i z l i k n e t l i k t i r , s a f l k t r , masumiyettir. Z i h i n s i z l i k , gerek yaamn yoludur. B i l m e n i n ve olmann gerek halidir. A k l , sahte ve r e t i l m i olan bir eydir. Zekann yerine geer. Zeka tamamen f a r k l bir olgudur. O, gerektir. Z e k a , olaanst bir cesaret, maceraperest bir yaam g e r e k t i r i r . Her zaman bilinmeyene, daha nce gidilmemi denizlere yelken amaya ihtiya duyar. O zaman zeka byr, k e s k i n l e i r . Her an bilinmeyenle karlatka byyebilir. nsanlar bilinmeyenden korkar. Bilinmeyen yznden kendini gvensiz hisseder, har neir olduklarnn tesine gitmek istemezler. O yzden zekann yerine geecek, sahte, plastik bir kavram r e t m i l e r d i r . Buna akl derler.

27 -> 63

file:///E:/E-K%C4%B0TAPLAAR-makalaler/osho-10%20kitap/osho-ht...

Akl sadece z i h i n s e l bir oyundur. Yaratc olamaz. n i v e r s i t e l e r e gidip, oralarda ne t r yaratc i l e r yapldn g r e b i l i r s i n . Binlerce tez y a z l y o r : Doktoralar, felsefe t e z l e r i , edebiyat t e z l e r i . nsanlara birok unvanlar v e r i l i r . K i m s e bu doktora tezlerine ne olduunu bilememitir. Ktphanelerde birer p ynna dnrler. Onlar k i m s e okumaz, k i m s e onlardan ilham almaz. Evet, birka k i i okur. Onlar da baka bir tez yazacak olan ayn t r insanlardr. Doktora tezi yazacak olanlar tabii ki okur. Ancak senin niversitelerin, Shakespeare'ler, Milton'lar, Dostoyevski'ler, Tolstoy'lar, Rabindranath'lar, Halil Gibran'lar yaratmyor. S e n i n n i v e r s i t e l e r i n , sadece plk yaratyor; ie yaramaz eyler. niversitelerde yaanan entelektel aktivite budur. Zekay bir Picasso yaratr, bir Van Gogh, bir Mozart, bir Beethoven yaratr. Z e k a , tamamen f a r k l bir boyuttur. Onun kafayla hibir ilgisi y o k t u r . Kalple ilgilidir. Akl batadr. Zeka i s e , kalbin uyank olma durumudur. Kalbin uyankken, kalbin derin bir minnet iinde dans ederken, kalbin varolula uyum iindeyken, bu uyumdan yaratclk ortaya kar. Entelektel yaratclk diye bir ey sz konusu olamaz. Sadece p r e t i r . reticidir, ok ey ortaya koyar, ama yaratamaz. retmekle yaratmak arasndaki fark nedir? r e t i m , mekanik bir aktivitedir, bilgisayarlar yapabilir. Zaten yapyorlar. Hem de herhangi bir insandan ok daha v e r i m l i bir ekilde yapar. Zeka y a r a t r ; retmez. r e t i m , tekrar edilen bir e g z e r s i z d i r . Daha nce yaplm bir eyi tekrar t e k r a r yaparsn. Yaratclk, yeni bir ey var etmek, bilinmeyenin bilinene s z m a s n salamak, gkyznn yere inmesini salamaktr. B i r Beethoven, Michelangelo ya da Kalidas'da, gkyz alr ve bilinmeyenden iekler yamaya balar. Sana Buda, s a , K r i s h n a , Mahavira, Z e r d t ya da Muhammed hakknda zellikle bir ey s y l e m i y o r u m . nk onlarn yaratt ey o kadar ince k i , onu elinde tutabilmen mmkn deil. Michelangelo'nun yaratt ey kabadr. Van Gogh'un yaratt e y l e r gzle grlr. Buda'nn yaratt ey ise tamamen grnmezdir. Anlamak iin tamamen f a r k l bir alg t r gerekir. Buda'y anlamak iin zeki olman gerekir. Buda'nn yaratt e y , byk bir zeka gerektirdii iin deil. Ama o kadar mkemmel, o kadar stn k i , onu anlamak iin bile zeki olman gerekir. Akl anlamak konusunda dahi hibir ie yaramaz. Sadece iki t r insan yaratr: a i r l e r ve m i s t i k l e r . a i r l e r , kaba bir dnyada yaratr. M i s t i k l e r i s e , ince bir dnyada. a i r l e r d dnyay yaratr. B i r r e s i m , bir i i r , bir a r k , m z i k ya da dans. Mistik ise i dnyada yaratr. a i r i n yaratcl nesneldir, mistiin yaratcl ise zneldir. Tamamen ie dayanr. nce a i r i anlaman gerekir. Ancak ondan s o n r a , bir gn mistii anlamay baarr ya da en azndan anlamay u m a r s n . M i s t i k , yaratcln en y k s e k ieidir. Ama s e n , mistiin yapt herhangi bir eyi grmeyebilirsin. Buda, hayatnda tek bir r e s i m bile yapmad. Eline hi fra almad, tek bir i i r bile yazmad. Ne a r k syledi, ne de onu dans ederken gren oldu. Eer onu i z l e s e y d i n , sadece sessizce oturduunu grrdn. T m varl s e s s i z l i k t i . Evet, onu evreleyen bir zarafet vard. S o n s u z g z e l l i k , e s i z g z e l l i k asaleti. Ancak onu hissedebilmek iin, ok duyarl olman gerekir. Tartmac deil, ok ak olman gerekir. Buda ile izleyici olamazsn, katlmak zorundasn. nk bu, katlnmas gereken bir gizemdir. Ancak o zaman ne yarattn g r r s n . O, bilin yaratyor. B i l i n i s e , ifadenin en saf, mmkn olan en y k s e k formudur. B i r a r k , gzeldir. B i r dans, gzeldir. n k , iinde kutsal olan bir eyler vardr. Ama Buda'da, T a n r ' n n tamam bulunur. O yzden Buda'ya, Bhagwan dedik. O yzden Mahavira'ya, Bhagwan dedik. Onlarda T a n r ' n n tamam bulunur. Entelektel aktivite seni belirli konularda uzman yapabilir. E t k i n ve faydal o l u r s u n . Ancak a k l , karanlkta el yordamyla dolamaktr. Gzleri y o k t u r ; nk meditasyona ak deildir. Akl dn a l n m t r , kendine ait bir kavray y o k t u r . Konu s e v i m e k t i . A r t h u r televizyondaki bir yarma programnda, haftalarca btn s o r u l a r doru b i l m i t i . Ve imdi y z bin dolarlk byk dl iin yaracakt. Bu tek s o r u iin, bir uzman arma hakkna sahipti. A r t h u r doal olarak, dnyaca nl F r a n s z s e k s o l o j i profesrn seti. B y k dl s o r u s u u y d u : " A s u r mparatorluu'nun i l k elli ylnda kral olsaydnz, gerdek gecenizde e i n i z i n vcudunun hangi blmn pmeniz beklenirdi?" l k iki yant hemen geldi. A r t h u r , "dudaklar ve boynu" diye yantlad. S o r u n u n nc yant iin aklna bir ey gelmeyince, A r t h u r a r e s i z l i k iinde uzmana dnd.

28 -> 63

F r a n s z , kollarn iki yana ap, homurdand. " A l o r s , mon ami" bana s o r m a , ben imdiden iki kez y a n l m durumdaym. Uzman olann, bilgili olann, entelektel olann, kendine ait bir kavray y o k t u r . O, dn bilgiye, gelenee ve kanksamalara baldr. Kafasnda ktphaneler t a r . Bu ok ar bir y k t r ama kendine ait bir gr y o k t u r . ok ey b i l i r m i gibi grnmesine ramen, hibir ey bilmez. nk hayat, hibir zaman ayn deildir. Asla! S r e k l i deiir. Hibir an, bir dier anna uymaz. Uzman her zaman geride kalr. Yant her zaman y e t e r s i z d i r . O, zm bulamaz; sadece tepki v e r i r . nk, anlk yaamamaktadr. O zaten yargya u l a m t r . D e r l e n m i yantlarn kafasnda t a r ama hayatta ortaya kan s o r u l a r her zaman yenidir. Ayrca yaam, mantkl bir olgu deildir ve entelekteller mantk zerinden yaar. O yzden asla hayata uymaz ve yaam da ona uymaz. Tabii hayat bir ey kaybetmi olmaz. Ancak entelektel kendini kaybetmi olur. Kendini her zaman bir yabanc gibi hisseder. Hayat onu dlad iin deil, o hayatn dnda kalmay setii iin. Eer manta ok fazla balanrsan, v a r o l u denilen bu yaam srecinin bir paras olmay baaramazsn. Yaam, mantktan daha fazlasdr, bir i k i l e m d i r , bir gizemdir. Gannaway ve O'Casey tabancalarla dello yapacakt. Gannaway olduka i m a n d . Ve s s k a rakibini karsnda grnce itiraz etti. "Olmaz!" diye bard. "Ben ondan iki kat daha c s s e l i y i m . Onun bana ate edecei u z a k l k , benim ate edeceim mesafenin iki kat olmal." K e s i n l i k l e mantkl. Ama nasl yapacaksn ki? " S a k i n ol" diye yantlad yardmcs. "Ben bu i i hemen zerim." Cebinden bir tebeir kard ve i m a n adamn paltosunun stne boydan boya iki izgi izdi. S o n r a , O'Casey'e dnd ve bard: saylmyor." " A r t k ate edebilirsiniz. Ama unutmayn, izgilerin d

Matematie uygun, manta uygun. Ama hayat bu kadar m a n t k l , bu kadar matematiksel deil. Ve insanlar akllarnda, manta yaslanarak yayor. Mantk onlara, b i l i y o r m u gibi yapma duygusu veriyor. Ama bu sadece byk bir " m i gibi" yapmaktr ve insan bunu tamamen unutmaya meyillidir. Akl araclyla yaptn her ey sadece bir parazittir. Gerein deneyimi deil, mantna dayal bir parazitlenmedir. Sonuta mant kendin icat ettin. Cudahy k r k t k sarhotu ve A z i z Patrick Gn kutlamalarn i z l i y o r d u . Farknda olmadan yank sigarasn kaldrma a t l m eski bir dein stne drd. H e m i r e l e r B i r l i i n i n ak sal yeleri y r y t e geerken, iten ie tten dekten iren bir koku kmaya balad. Cudahy havay birka kez koklad ve yanndaki polise dnd. "Memur bey, bu hemireleri ok h z l yrtyorlar." Akl baz yarglara v a r r . Ancak sonuta akl bilinsiz bir olgudur. S a n k i uykudaym gibi davranrsn. Zeka ise u y a n k l k t r . Eer tam uyank deilsen, verecein her karar, bir noktada mutlaka aksi sonu verecektir, bu kanlmazdr. Yanl gitmeye mahkumdur; nk bilinsiz bir z i h n i n ulat sonutan yola kar. Zekay ortaya karabilmek iin daha fazla bilgiye deil, daha fazla meditasyona ihtiyacn vardr. Daha s e s s i z kalmal, dncelerden daha fazla u z a k l a m a l s n . Daha az z i h i n , daha fazla kalp o l m a l s n . Etrafn sarmalayan s i h i r i n farknda o l m a l s n ; yaam adndaki s i h i r i n , T a n r olan s i h i r i n , y e i l aalarda, k r m z ieklerde olan s i h i r i n , insanlarn gzlerinde bulunan s i h i r i n . . . S i h i r her yerde yaanyor. Her ey ayr bir mucizedir. Ama sen akln y z n d e n , kendi iinde kapal kalyor, bilinsiz halinde v a r m olduun aptalca yarglara ya da senin kadar bilinsiz insanlarn v e r m i olduu yarglara y a p y o r s u n . Ancak zeka k e s i n l i k l e yaratcdr. nk zeka, senin t m varln harekete geirir. Sadece bir k s m n , kk bir k s m olan kafay deil. Z e k a , t m varln t i t r e t i r . Varlnn her hcresi, hayatnn her lifi dans etmeye balar ve btnlk ile ince bir uyuma der. Yaratclk ite budur. B t n l e tam uyum iinde nefes almak. Birok ey kendiliinden olmaya

29 -> 63

file:///E:/E-K%C4%B0TAPLAAR-makalaler/osho-10%20kitap/osho-ht...

balayacak. Kalbinden keyif a r k l a r akmaya balayacak. E l l e r i n nesneleri dntrmeye balayacak. amura dokunacaksn ve o bir nilfere dnecek. O zaman bir simyac olabileceksin. Ancak bu sadece zekann byk u y a n y l a , kalbin byk uyanyla gerekleebilir.

4. NAN B i r yaratc, birok inan tamayacak. Hatta hi tamayacak. O sadece kendi deneyimlerini tayacak. Deneyimin gzellii ise her zaman ak olmasdr. nk, kefetme duygusu sona e r m e m i olur. nan ise her zaman kapaldr, bir noktaya u l a r . nan her zaman tamamlanmtr. Deneyim asla bitmez, her zaman bitmemi kalr. Yaadn srece deneyim nasl bitecek? Deneyimlerin byyor, deiiyor, hareket ediyor. S r e k l i bilinenden, bilinmeyene ve bilinmeyenden, bilinemeyene doru hareket ediyor. Ve unutma; deneyimin gzellii tamamlanmam olmasdr. En gzel a r k l a r n bazlar bitmemi a r k l a r d r . En gzel kitaplarn bazlar bitmemi kitaplardr. En gzel mziklerden bazlar, bitmemi m z i k l e r d i r . B i t m e m i l i i n ayr bir gzellii vardr. B i r Z e n hikayesi duydum. B i r kral bahvanl renmek iin bir Z e n ustasna gider. Usta y l boyunca ona retir. K r a l n ok gzel ve byk bir bahesi vard, binlerce bahvan alrd. Ustas her ne derse, kral gidip bahesinde uygulard. y l sonra bahe tamamen hazrd ve k r a l , ustay bahesini grmeye davet etti. Kral ok gergindi. nk ustas ok katyd. "Acaba takdir edecek mi?" B u , bir eit snav olacakt. Acaba "Evet, beni a n l a m s n " diyecek miydi? Her t r l t i t i z l i k gsterildi. Bahe o kadar gzel tamamlanmt k i , hibir ey e k s i k kalmamt. Ancak ondan s o n r a , kral ustay bahesine getirdi. Ama usta en batan itibaren ok zgn grnyordu. Etrafna baknd ve bahede dolarken giderek ciddileti. Kral ok k o r k m u t u . Onu hi bu kadar ciddi grmemiti. "Neden bu kadar zgn grnyordu; bir s o r u n mu vard acaba?" Usta t e k r a r tekrar ban s a l l y o r ve iinden olmam diyordu. Kral dayanamayp s o r d u : " S o r u n nedir, efendim? B i r hata m var? ok ciddi ve zgn grnyor; banz o l u m s u z ekilde s a l l y o r s u n u z . S o r u n nedir? Ben bir t e r s l i k grmyorum. Bana sylediiniz her eyi bu bahede uyguladm." Usta yantlad: "O kadar tamamlanm k i , l gibi o l m u . Hibir ve olmam diyorum. B i t m e m i kalmas gerekir. l yapraklar tane bile k u r u yaprak yok." B t n k u r u yapraklar toplanmt. k u r u yaprak bile y o k t u . S a r a r m yapraklar bile toplanmt. "O eksii yok. O yzden bam s a l l y o r nerede? K u r u yapraklar nerede? B i r Ne yollarda, ne de aalarda tek bir yapraklar nerede?"

Kral yantlad: "Bahvanlarma hepsini toplamalarn syledim. Mmkn olduunca mkemmel olsun diye." Usta yantlad: "O yzden bu kadar yavan, bu kadar insan yapm grnyor. T a n r ' n n hibir eyi bitmi deildir." Usta hzla bahenin dna kt. B t n k u r u m u yapraklar, bek bek toplanmt. Birka kova k u r u m u yaprak getirdi ve onlar rzgara savurdu. Rzgar onlar ald ve k u r u yapraklarla oynamaya balad. Yollarn stnde hareket eden k u r u m u yapraklar. Usta ok mutlu oldu. "Bak, imdi ne kadar canl grnyor." K u r u m u yapraklarla birlikte baheye s e s de gelmiti. K u r u m u yapraklarn m z i i , k u r u m u yapraklarla oynayan rzgarn s e s i . A r t k bahenin bir f s l t s vard. A k s i halde bir m e z a r l k gibi yavan ve lyd. O s e s s i z l i k canl deildi. Bu hikayeyi ok s e v e r i m . U s t a , "Yanl taraf, tamamen bitmi olmas." dedi. Geen gn burada bir kadn vard. B i r roman yazdn ve ne yapacana karar vermediini anlatyordu. yle bir noktaya gelmiti k i , roman bitirebilirdi, ancak uzatmak olana da vard. Henz tamamlanm deildi. Ona yle dedim: "Onu bitir. Henz bitmemiken bitir. O zaman o bitmemiliin iinde bir gizem kalr." Sonra yle devam ettim: "Eer ana karakterin hala bir ey yapmak i s t i y o r s a , brak bir s a n n y a s i n , yani bir arayan o l s u n . B u n u n sonras senin tende g e l i i r . O zaman ne yapabilirsin? Kitab b i t i r i r s i n , ama gelimeye devam eder." Hibir hikaye, tamamen bittii zaman gzel olamaz. O zaman l m olur. Deneyim her zaman aktr. Bu bitmemilik anlamna gelir. nan her zaman tamdr ve b i t m i t i r . l k nitelik, deneyime

30 -> 63

ak olmaktr. Z i h i n btn inanlarn bir araya toplanmasdr. Aklk, z i h i n s i z l i k demektir. Aklk, z i h n i n i bir kenara koyup, hayata yeni bir adan, yeni bir gzle bakmaya hazr olman demektir. Z i h i n sana eski gzleri v e r i r . E s k i f i k i r l e r i sunar. " B u ereveden bak." der. Ama o zaman da, baktn ey arplr. O zaman bakyor o l m a z s n . Onun stne bir f i k i r y a n s t m o l u r s u n . Gerek, zerine projeksiyon yaptn bir perdeye dnr. Z i h i n s i z bak. Hilik, yani Sunyata erevesinden bak. Z i h i n s i z baktn zaman alglaman v e r i m l i olur. nk ancak o zaman orada olan g r r s n . Gerek z g r l e t i r i r . Baka her ey z i n c i r yaratr. Sadece gerek z g r l e t i r i r . O z i h i n s i z l i k anlarnda gerek, bir k gibi iine szmaya balar. S e n bu k t a n , bu gerekten keyif aldka, z i h n i n i brakmak iin daha bir cesaret sahibi o l u r s u n . Er ya da ge bir gn, baktn zaman, a r t k bir z i h n i n olmaz. Herhangi bir ey iin b a k m y o r s u n , sadece bakyorsun. B a k n saftr. O anda Avalokita, yani saf gzlerle bakan o l u r s u n . B u , Buda'nn isimlerinden biridir. "Avalokita". O, f i k i r s i z bakar. Sadece bakar. Yaratcln herhangi bir aktivite ile ilgisi yoktur. R e s i m l e , i i r l e , dansla, arkyla ya da baka bir eyle ilgisi y o k t u r . Her ey yaratc olabilir. O nitelii aktiviteye getiren sen o l u r s u n . Aktivitenin kendisi yaratc ya da yaratmasz deildir. S e n yaratc olmadan r e s i m yapabilirsin. Yaratc olmadan a r k s y l e y e b i l i r s i n . Yerleri yaratc bir ekilde s p r e b i l i r s i n . Yaratc bir ekilde yemek p i i r e b i l i r s i n . Yaratclk, yaptn aktiviteye senin getirdiin bir n i t e l i k t i r . O bir tavrdr. B i r i yaklamdr. S e n i n bakndr. O yzden hatrlaman gereken i l k ey, yaratcl herhangi bir eyle kstlamamandr. Yaratc olan insandr. Eer bir adam yaratcysa, ne yaparsa yapsn yaratr. Hatta yolda y r r k e n bile y r y n d e bir yaratclk olur. B i r kede hibir ey yapmadan sessizce otursa bile, o bir ey yapmamak, yaratc bir eylem olur. Dnyann tand en byk yaratc, Bodhi aacnn altnda hibir ey yapmadan oturan Buda'dr. B u n u anladn zaman, yaratc olan ya da olmayann s e n , yani kendin olduunu anladn zaman, yaratc olmadn duygusu ortadan kaybolur. H e r k e s r e s s a m olamaz. Buna gerek de yok. Eer h e r k e s r e s s a m o l u r s a , dnya ok irkin olur. Yaanmas z o r bir yer olur. H e r k e s dans olamaz, ve buna gerek de yok. Ama h e r k e s yaratc olabilir. Ne yaparsan yap, eer keyifle yapyorsan, sevgiyle yapyorsan, yapmann tek nedeni maddiyat deilse yaratc olur. Eer o sayede iinde bir eyler g e l i i y o r s a , seni g e l i t i r i y o r s a , o zaman ruhanidir. Yaratcdr. K u t s a l d r . Daha yaratc olduka, daha k u t s a l l a y o r s u n . Dnyadaki btn dinler, T a n r ' n n yaratc olduunu syler. Her eyi o mu yaratt b i l m i y o r u m , ama bildiim bir ey var. S e n ne kadar yaratc o l u r s a n , o kadar T a n r s a l o l u r s u n . Yaratcln doruk noktasna ulat zaman, btn hayatn yaratc olduu zaman, T a n r ' n n iinde y a a r s n . O yzden, 'O' yaratan olmal. nk yaratc olan insanlar ona daha bir yakn oluyor. Yaptn i i severek yap. Ne olursa o l s u n , onu yaparken tam younla. Yaptn eyin hibir nemi yok. O zaman t e m i z l i i n bile yaratc olduunu greceksin. yle bir sevgiyle k i , sanki iinde a r k l a r ve danslar v a r m gibi. Eer y e r l e r i byle bir sevgiyle s i l e r s e n , grnmez bir r e s i m yapm o l u r s u n . O an o kadar byk bir cokuyla y a a r s n k i , iini z e n g i n l e t i r i r . Yaratc bir eylemden sonra ayn k i i olamazsn. Yaratclk, ne yaparsan severek yap demektir. Keyifle, e n l i k havasyla. B e l k i k i m s e n i n haberi olmaz. Yerleri sprdn iin seni k i m vecek? T a r i h e not dlmeyecek. Gazeteler adn ve r e s m i n i basmayacak. Ama zaten bunun konuyla ilgisi yok. S e n keyfini kardn, deeri sana ait. Gerek deer budur. Eer hret peindeysen, o zaman yaratc olduunu s a n r s n . Eer Picasso gibi nl olduun zaman yaratc olabileceini d n y o r s a n , o zaman s k a l a r s n . O zaman, aslnda hi yaratc o l m a z s n . B i r politikac, h r s l bir insan o l u r s u n . Eer hret gelirse, ne gzel. Eer gelmezse, ne gzel. Bu dncelerinde yer etmemeli. nemli olan yaptn her neyse, onu yaparken keyif alman. O senin ak i l i k i n d i r . Eer eylemin ak i l i k i n s e , o zaman yaratc olur. A k ve cokunun dokunuu ile kk eyler bile ycelir. Ama eer yaratc olmadna inanyorsan, yaratc olamazsn. nk inan sadece bir inan deildir. Kaplar aar, kaplar kapatr. Eer y a n l bir inancn varsa, o inan kapal bir kap olarak etrafnda dolar ve engel olur. Btn a k o l a s l k l a r n s r e k l i engeller. E n e r j i n i n akmasna i z i n vermez. nk orada bir, "ben yaratc deilim" kaps vardr. Bu inan herkese a l a n m t r . ok az insan yaratc olarak kabul edilir: Birka r e s s a m , birka a i r ;

31 -> 63

file:///E:/E-K%C4%B0TAPLAAR-makalaler/osho-10%20kitap/osho-ht...

milyonda bir k i i . Bu samalktr. Her insan doutan yaratcdr. ocuklar i z l e r s e n g r r s n . B t n ocuklar yaratcdr. B i z zamanla onlarn yaratcln yok ederiz. Zamanla y a n l inanlar onlara dikte ederiz. Zamanla onlar yoldan k a r t r z . Giderek onlar daha maddiyat, siyaseti ve h r s l yaparz. H r s n girdii yerde yaratclk yok olur. nk h r s l bir insan yaratc olamaz. H r s l bir insan, herhangi bir aktiviteyi tek bana sevemez. R e s i m yaparken ileriye bakar. Ne zaman Nobel dl alacam diye d n r . Roman yazarken ileriye bakar. Her zaman gelecektedir. Yaratc bir insan her zaman o andadr. Yaratcl yok ediyoruz. H e r k e s yaratc doar, ama biz insanlarn yzde doksan dokuzunun yaratcln l d r r z . S o r u m l u u topluma atmak hibir ie yaramaz. Hayatn kendi ellerine almak zorundasn. Yanl koullanmalardan a r n m a l s n . Yanl ve ocuklukta sana z i k r e d i l m i olan hipnotik t e l k i n l e r i b r a k m a l s n . Hepsini brak ve kendini btn artlandrmalardan u z a k l a t r . Birden yaratc olduunu greceksin. Varolmak ve yaratc olmak, e anlamldr. Varolup da yaratc olmamak i m k a n s z d r . Ama o i m k a n s z ey o l m u t u r . Bu irkin olgu yaanmaktadr, nk btn yaratc kaynaklarn tpalanm, engellenmi, yok e d i l m i t i r . B t n e n e r j i n , toplumun para getireceine inand bir aktiviteye ynlendirilmitir. Hayattaki btn t a v r m z , paraya dayanr. Para i s e , insann ilgilenebilecei en yaratc olmayan eylerden biridir. B t n y a k l a m m z gce odakldr. Ve g yaratc deil, ykcdr. Para peindeki bir adam ykc olur. nk parann alnmas, s m r l m e s i gerekir. Baka insanlardan alndktan sonra paran olabilir. G, sadece birok insan ezmek zorunda olmak, onlar imha etmek demektir. Ancak o zaman gl o l u r s u n . Ancak o zaman gl o l a b i l i r s i n . U n u t m a ; bunlar ykc eylemlerdir. Yaratc eylem, dnyann gzelliini a r t t r r . Dnyaya bir eyler v e r i r . Hibir ey almaz. Yaratc bir insan dnyaya gelince, dnyann gzelliini a r t t r r . Orada bir a r k , burada bir r e s i m . Dnyay daha iyi dans e t t i r i r , daha k e y i f l i , daha sevgi dolu, daha meditasyonlu yapar. Bu dnyadan ayrld zaman, arkasnda daha gzel bir dnya brakr. Onu kimse tanmayabilir veya birka kii tanyabilir. nemli olan bu deil. nemli olan onun geride brakt dnyadr k i , bu ok daha gzel ve doyuma u l a m bir dnyadr. Onun hayatnn kendi znde bir deeri vardr. Para, g, prestij yaratc deildir. Sadece bununla kalmaz, ayn zamanda ykcdrlar. Onlara dikkat et. Eer onlarn farknda olursan ok kolay bir ekilde yaratc o l a b i l i r s i n . Yaratclnn sana g, p r e s t i j , para getireceini s y l e m i y o r u m . Hayr, sana gl bahesi vaat edemem. Hatta bana dert aabilir, fakir bir hayat yaamak zorunda k a l a b i l i r s i n . Sadece tek bir eyin s z n v e r e b i l i r i m . R u h u n u n derinliklerinde dnyann en zengin insan o l u r s u n . Ruhunun derinliklerinde doyuma u l a r s n . Ruhunun derinliklerinde keyif ve nee dolu o l u r s u n . S r e k l i daha fazla k r a n duas a l r s n . B t n hayatn k u t s a n m olur. Dardan baklnca nl o l m a y a b i l i r s i n , ok baarl o l m a y a b i l i r s i n , bu toplum dzeninde baarl grnmeyebilirsin. Ama zaten bu dnya dzeninde baarl olmak, aslnda b a a r s z l k t r ; i dnyanda baarsz olmaktr. Eer kendi zn kaybetmisen, btn dnya ayaklarnn altnda olsa bile ne yapacaksn? B t n dnyaya sahipken, kendine sahip deilsen ne yapacaksn? Yaratc insan kendi varlnn sahibidir. O, ustadr. O yzden Dou'da biz araylara, Swami diyoruz. S w a m i , usta demektir. Dilencilere Swami denmitir. " U s t a . " mparator olarak b i l d i k l e r i m i z i n , en son anlarnda, hayatlarnn muhasebesini yaptklar o son anda dilenci olduklarn g r r z . Para, g ve prestij peindeki bir adam dilencidir. nk o s r e k l i dilenir. Dnyaya verecek hibir eyi y o k t u r . Verici ol. Paylaabilecein her eyi payla. Ve unutma; ben kk eylerle byk eyler arasnda bir a y r m yapmyorum. Eer kalpten g l m s e y e b i l i r s e n , birinin elini tutup g l m s e y e b i l i r s e n , bu yaratc bir eylemdir. Hem de ok byk bir yaratc eylem. B i r i n e kalbinle s a r l r s a n , yaratc o l u r s u n . B i r i n e sevgi dolu gzlerle bakmak... Sadece sevgi dolu bir bak, bir insann hayatn deitirebilir. Yaratc ol. Yaptnn ne olduu konusunda endie etme. nsan ok ey yapmak zorundadr. Ama her eyi yaratc ekilde yap. Kalbini vererek yap. O zaman i i n ibadet olur. O zaman ne yaparsan yap dua olur. Yaptn her e y , s u n u l m u bir adak olur. Yaratc olmadna dair btn inanlarn brak. O inanlarn nasl yaratldn biliyorum.

32 -> 63

niversitede altn madalya alamam o l a b i l i r s i n , s n f birincisi olmam o l a b i l i r s i n , resmini takdir etmemi olabilirler ya da f l t aldn zaman komular polis arm olabilir. Ama bunun gibi eyler yznden yaratc olmadn kansna sakn kaplma. Bunun nedeni, bakalarn t a k l i t ettiin iin olabilir. n s a n l a r n kafasnda yaratcln ne olduuna dair ok k s t l f i k i r l e r var. Gitar almak, f l t almak, ya da i i r yazmak. O yzden insanlar, i i r adna sama sapan eyler yazp d u r u r . Ne yapp, ne yapamayacan bulmalsn. H e r k e s her eyi yapamaz. Arayp, kendi kaderini bulmalsn. Karanlkta el yordamyla dolamak zorunda olduunu biliyorum. Kaderinin ne olduu, net olarak bildirilmiyor. Ama bu da hayatn cilvesi ve bu araya gemek gzel bir eydir. Bu araytan bir eyler doar. Eer bu dnyaya girerken eline hayatnn izelgesi t u t u t u r u l s a y d , "Hayatn bu olacak. G i t a r i s t olacaksn" denseydi, o zaman hayatn mekanik olurdu. Sadece bir makine tahmin edilebilir; insan deil. nsan artcdr. nsan her zaman bir ak kapdr. B i n bir farkl eye alan bir potansiyeldir. Birok kap alr ve her admda birok seenek bulunur. Sen semek z o r u n d a s n , h i s s e t m e k zorundasn. Ama eer hayatn s e v e r s e n , o zaman bulmay baarabilirsin. Eer hayatn deil, baka bir eyi s e v i y o r s a n , o zaman bir s o r u n vardr. Eer paray seviyorsan ve yaratc olmak i s t i y o r s a n , yaratc olamazsn. Sadece para h r s bile senin yaratcln yok edecektir. Eer hret olmak i s t i y o r s a n , o zaman yaratcl unut. Ykc olursan hreti daha kolay elde edersin. h r e t , Adolf Hitler'e, H e n r y Ford'a daha kolay gelir. Eer rekabetiysen, a r derecede rekabetiysen, eer insanlar ldrp yok edersen ok kolay hret o l u r s u n . T a r i h i n tamam katiller tarihidir. Eer bir katil o l u r s a n , hret ok kolay gelir. Babakan o l a b i l i r s i n , bakan o l a b i l i r s i n . Ama bunlarn hepsi maskedir. O glen maskenin arkasnda ok vahi insanlar, korkun derecede vahi insanlar b u l u r s u n . O glmsemeler s i y a s i d i r , diplomatiktir. Eer maske derse, arkasnda s a k l a n m olan Cengiz Han', T i m u r l e n k ' i , Nadir a h ' , Napolyon'u, s k e n d e r ' i , Hitler'i g r r s n . Eer hret i s t i y o r s a n , yaratclktan sz etme. Yaratc bir insan hret olamaz demiyorum. Ama bu nadiren olur. ok nadir. Neredeyse bir tesadf gibi. Ve zaman alr. Hatta yle bir olur k i , yaratc insan mehur olduunda, l m t r . Yaratclk her zaman ldkten s o n r a , yani ok ge gelir. sa yaad dnemde nl deildi. Eer ncil olmasayd, onun hakknda hibir kayt olmayacakt. Kaytlar onun drt havarisine aittir. Ondan sz eden baka k i m s e olmamtr. Yaayp yaamadn k i m s e s y l e m e m i t i r . O, nl deildi. O, baarl deildi. sa'dan daha byk bir b a a r s z l k rnei verebilir m i s i n ? Ama zamanla, daha fazla nem kazand. Zamanla insanlar onu tand. Bu da ok vakit ald. B i r insan ne kadar bykse, insanlarn onu anlamas o kadar ok zaman alr. nk, byk bir insan doduu zaman, ortada onu yarglayacak k r i t e r l e r y o k t u r . Yannda bir haritas y o k t u r . O, kendi deerlerini yaratmak zorundadr. Ve deerlerini yaratt zaman a r t k l m t r . Yaratc bir insann tannmas yzlerce y l s r e r . Hatta bu bile kesin deildir. Birok yaratc insan hi tannmamtr. Yaratc bir insann baarl olmas tesadfe k a l m t r . Yaratc olmayan, ykc bir insan iin baar daha kesindir. Yani, eer yaratclk adna baka bir ey peindeysen, o zaman yaratc olma f i k r i n i brak. En azndan asl yapmak istediini bilinli olarak yap; bilerek yap. Asla maskelerin arkasna saklanma. Eer gerekten yaratc olmak i s t i y o r s a n , o zaman para, baar, p r e s t i j , s a y g n l k gibi eyler sz konusu deildir. O zaman aktiviteden keyif a l r s n . O zaman her eylemin gerek bir deeri olur. Dans etmeyi sevdiin iin dans edersin. Dans etmek sana coku verdii iin dans edersin. Eer biri takdir ederse, ne gzel. T e e k k r edersin. Eer k i m s e takdir etmezse, endie etmen iin herhangi bir neden yok. Dans ettin, keyif aldn, zaten kendini doyuma u l a t r d n . Ancak, yaratc olmadn inanc tehlikelidir. Hemen brak bu inanc. Yaratc olmayan k i m s e y o k t u r . Aalar, kayalar bile yaratcdr. Aalar bilen, seven insanlar, her aacn kendi e k l i n i yarattn bilir. Her kaya kendi hacmini yaratr. Oras a r t k bakasnn yeri olamaz. Eer duyarl o l u r s a n , empati yoluyla anlamaya balarsan, sana ok faydas dokunacaktr. Her aacn ayr bir yaratcl olduunu g r r s n . Hibir aa bir bakasna benzemez. Her aa e s i z d i r . Her aacn bir zgnl vardr. Her tan zgnl vardr. Aalar sadece aa deil, onlar insan. T a l a r sadece ta deil, onlar insan. Git ve bir tan yanna otur. Onu sevgiyle seyret. Ona sevgiyle dokun, sevgiyle h i s s e t . B i r Z e n ustas ok byk kaya paralarn ekebiliyor, kaldrabiliyormu. Hem de ok z a y f bir adam olmasna ramen. F i z y o l o j i s i n e bakarak, bunun i m k a n s z olduunu s y l y o r l a r d . Ondan ok daha gl olan insanlar, o kayalar yerinden oynatamazken, o bunu kolaylkla baaryordu. Ona bu iin s r r sorulduu zaman yle dedi: " B u n u n bir s r r yok. Kayay s e v i y o r u m , o yzden bana yardm ediyor. nce ona p r e s t i j i m senin ellerinde, bu kadar insan beni izlemeye gelmi, bana yardm et, ibirlii yap, tamam m , diyorum. Sonra kayay sevgiyle k a v r y o r u m ve ondan iaret

33 -> 63

file:///E:/E-K%C4%B0TAPLAAR-makalaler/osho-10%20kitap/osho-ht...

bekliyorum. Kaya bana iaret verdii zaman k i , bu bir t i t r e i m , btn o m u r l a r m titremeye balyor. Kaya bana hazr olduu iaretini verince harekete geiyorum. S i z l e r kayaya ramen k a l d r y o r s u n u z . O yzden bu kadar enerji gerekiyor. Ben kayayla b i r l i k t e y i m , onunla birlikte a k y o r u m . Hatta onu benim oynattm sylemek y a n l . Ben sadece oradaym. Kaya kendini hareket ettiriyor." Marangoz olan byk bir Z e n ustas vard ve ne zaman masa ya da sandalye yapsa, bunlarda t a r i f edilemez bir kalite bulunurdu. n s a n l a r m k n a t s gibi ekerdi. " B u n l a r nasl yapyorsun?" diye sordular. "Ben yapmyorum. Ben sadece ormana gidiyorum. En temel e y , orman ve aalar sorgulamak. Hangi aa sandalye olmaya hazr diye sormak" dedi. Bu tip eyler sama grnebilir. nk biz b i l m i y o r u z . O dili b i l m i y o r u z . gn boyunca ormanda k a l r m . nce bir aacn, sonra baka bir aacn altna o t u r u r ve onlarla k o n u u r m u . Adam delinin t e k i y m i ! Ama nasl bir aa meyvesiyle deerlendiriliyorsa, bir ustann da yarattklaryla deerlendirilmesi gerekir. Sandalyelerinden bazlar in'de, gnmze kadar u l a m durumda ve onlar hala byleyici bir ekime sahipler. n s a n kendine ekiyor ve neyin ektiini anlamyorsun. Aradan bin y l gemesine ramen! Bu inanlmaz gzellikte bir ey. "Gidiyorum ve sandalye olmak isteyen bir aa a r y o r u m diye s e s l e n i y o r u m . Aalara gnll olmak i s t i y o r l a r m diye s o r u y o r u m . Sadece gnll olmak deil, benimle ibirlii yapmaya hazrlar m diye de s o r u y o r u m . Ancak o zaman... Bazen hibir aa sandalyeye dnmeye hazr olmuyor ve ben elim bo dnyorum" diye anlatyor Z e n u s t a s . Bu yaanm bir olay: in mparatoru ondan kendine bir ktphane yapmasn i s t e m i . Usta ormana g i t m i ve gn sonra dnm. "Bekleyeceiz, hibir aa saraya gelmeye hazr deil" demi. ay sonra imparator tekrar s o r m u . Marangoz y a n t l a m : " S r e k l i ormana gidip geliyorum. kna etmeye alyorum. Bekleyeceiz. B i r aa ikna olmaya balad bile." Sonra bir aac ikna e t m i . " i n t m incelii marangozun yardmn istemektedir." demi. burada. Aa kendi istei ile geldii zaman

Eer sevgi doluysan, btn v a r l k l a r n bir k i i l i i olduunu greceksin. Hibir eyi itip kakma. S e y r e t , i l e t i i m k u r , yardm etmelerini sala. O zaman enerjini k o r u r s u n . Aalar bile yaratc. Kayalar bile yaratc. Sen bir i n s a n s n , varoluun en tepesindeki v a r l k s n . Sen en tepedesin. S e n bilinlisin. Asla y a n l inanlarla dnme. Yaratc olmadna dair y a n l inanlara balanma. Belki baban sana yaratc deilsin dedi, belki arkadalarn yaratc deilsin dedi, belki y a n l ynlerde a r y o r d u n ; yaratc olmadn noktalarda dolayordun. Ama yaratc olduun bir yn mutlaka vardr. Kendini ak t u t ve aramaya devam et. Onu buluncaya kadar aramaya devam et. Her insan bu dnyaya belirli bir kaderle gelir. Tamamlayaca bir i , verecei bir mesaj, tatmin edecei bir nokta vardr. Tesadf eseri burada deilsin. Burada olmann bir anlam var. Varolmann arkasnda bir ama var. B t n senin araclnla bir eyler yapmay a r z u l u y o r .

5. H R E T OYUNU B t n toplum d z e n i m i z i n retisi, eer t a n n m y o r s a k , bir hi olduumuz, deersiz olduumuz zerine k u r u l u d u r . nemli deil, ama tannmak nemli. Her eyi mahveden de bu dnce. Aslen i nemli olmal. Kendi iinde keyif olmal. T a n n m a k iin deil, yaratc olmak iin almalsn. i her eyden bamsz olarak s e v m e l i s i n . A s l bak as bu olmal. Eer seviyorsan a l r s n . Tannmay talep etme. Eer o l u r s a , nazlanmadan kabul et. Eer, gelmezse, bunu dnme bile. S e n i n tatminin i i n kendisi olmal. Eer h e r k e s i i n i sevmeyi renirse, i i ne olursa o l s u n , f a r k edilmeyi dnmeden, keyifle alabilirse, ok daha gzel ve e n l i k l i bir dnyaya sahip o l u r u z . u andaki durumda, dnya seni m u t s u z bir dngnn iinde kapana k s t r m t r . Yaptn i i sevdiin

34 -> 63

iin deil, mkemmel yaptn iin deil, sadece dnya t a n s n , dllendirsin ve altn madalyalar, Nobel dlleri v e r s i n diye yapyorsun. Yaratcln kendi iindeki deerini ortadan kaldrarak, milyonlarca insan yok ettiler. nk milyonlarca insana Nobel dl v e r e m e z s i n . H e r k e s i n iinde bir tannma a r z u s u yarattn iin, a r t k k i m s e h u z u r iinde, s e s s i z c e , keyif alarak alamyor. Hayat kk eylerden ibarettir ve bu kk e y l e r iin dl, e r e f nian ya da fahri doktora v e r i l m e z . Bu y z y l n en byk airlerinden biri olan Rabindranath Tagore, Hindistan'n Bengal blgesinde yayordu. i i r l e r i n i , romanlarn, Bengalce yaynlad ama k i m s e onu fark etmedi. Sonra kk bir kitabn, Gitanjali, yani a r k l a r n S u n u m u i s i m l i kitabn ngilizce'ye evirdi. Orijinaldeki gzellie, evirinin sahip olmayacann ve olamayacann bilincindeydi. nk Bengalce ve ngilizce'nin f a r k l yaplar, f a r k l ifade t a r z l a r vard. Bengalce ok tatldr. Kavga etsen bile, sohbet ettiin zannedilir. M z i k gibidir, her kelimenin melodisi vardr. ngilizce'de byle bir nitelik yok ve bunu ona g e t i r e m e z s i n , onun f a r k l n i t e l i k l e r i vardr. Ama bir ekilde evirmeyi baard ve eviri orijinale kyasla ok yavan olmasna ramen, Nobel dln kazand. Sonra birden Hindistan onun farkna vard. Kitap y l l a r d r Bengalce ve dier H i n t dillerinde basl durumdayd. Ama bu y l l a r boyunca k i m s e onu f a r k etmemiti. Her n i v e r s i t e ona fahri doktora vermek i s t i y o r d u . Yaad e h i r olan Kalkta'daki n i v e r s i t e ona fahri doktora unvan neren i l k n i v e r s i t e oldu. Tagore reddetti. " S i z o doktoray bana v e r m i y o r s u n u z . S i z o doktoray benim eserime v e r m i y o r s u n u z . S i z o unvan, Nobel dlne v e r i y o r s u n u z . nk kitap, asl dilinde ok daha gzel olarak yllarca burada durdu ve hi k i m s e zahmet edip hakknda bir yaz bile yazmad." Hibir doktoray kabul etmedi. B u n u n kendini aalamak olduunu syledi. En byk romanclardan ve insan p s i k o l o j i s i n i ok iyi kavrayan yazarlardan biri olan Jean Paul S a r t r e , Nobel dln reddetti. yle dedi: "Ben eserimi yaratrken yeterince dl aldm. B i r Nobel dl buna bir ey katmaz, tam aksine beni aaya eker. Nobel dl, tannma peinde olan amatrler iin gzeldir. Ben y a l y m ve yeterince keyif yaadm. Yaptm her eyi severek yaptm. En byk dl zaten buydu. Baka da bir dl i s t e m i y o r u m . nk a l m olduum dlden daha gzel bir ey olamaz." Doru sylyordu. Ama doru insanlar bu dnyada a z n l k t a . Dnya, tuzaa d m olarak yaayan y a n l insanlarla dolu. Neden tannma gibi bir a r z u n olsun? Tannma a r z u s u , ancak i i n i sevmiyorsan bir anlam kazanr. O zaman anlaml olur, dierinin yerine geer. inden nefret e d i y o r s u n , s e v m i y o r s u n , ama yine de yapyorsun. nk o sana tannma getirecek. T a k d i r edilecek, kabullenileceksin. Tannmay dnmek y e r i n e , tekrar i i n i d n , i i n i s e v i y o r musun? Herey orada biter. Eer s e v m i y o r s a n , o zaman deitir. Aileler, retmenler seni s r e k l i tannmaya, kabul edilmeye ynlendiriyor. B u , insanlar kontrol altnda tutmann ok kurnazca bir yoludur. u temel eyi ren; ne yapmak i s t i y o r s a n onu yap. Sevdiin eyleri yap ve asla tannmay isteme. Bu dilenciliktir. Neden b i r i s i tannmay i s t e s i n ? Neden kabul edilmek iin abalasn ki? Kendi iinin d e r i n l i k l e r i n e bak. B e l k i yaptn i i s e v m i y o r s u n . Belki y a n l yolda olmaktan k o r k u y o r s u n . Kabullenilmek doru olduunu hissetmene yardm edecek. T a n n m a n n , doru hedefe yneldiin konusunda sana destek olduunu sanacaksn. S o r u n her zaman senin iindeki duygulardr. D dnyayla hibir ilgisi y o k t u r . Neden bakalarna baml kalasn? T a n n m a k ve kabullenilmek bakalarna baldr. S e n kendini baml k l y o r s u n . Ben herhangi bir Nobel dln kabul etmeyeceim. Dnyann btn lkelerinden, btn dinlerinden aldm lanetlemeler benim iin ok daha deerli. Nobel dln kabul etmek baml olduum anlamna gelir. A r t k kendimle g u r u r duymayacak, Nobel dl ile gururlanacam. u anda ancak kendimle g u r u r duyabilirim. Ortada g u r u r duyacam baka bir ey yok. Bu ekilde bir birey o l u r s u n . z g r l k iinde yaayan, kendi ayaklar zerinde duran, kendi kaynaklarndan beslenen bir birey olmak insann kklemesini salar. Bu da, gerek iek amann balangcdr. Bu dzenin t a n n m i n s a n l a r , o n u r l u i n s a n l a r , p ynndan baka bir ey deildir. leri toplumun doldurmak istedii plerle doludur. Ve toplum, tazminat olarak onlara dl v e r i r . Kendi bireyselliinin farknda olan her insan, kendi s e v g i s i y l e , kendi i i y l e yaar. Bakalarnn ne dndn umursamaz. i n ne kadar deerliyse, karlnda sayg grme ihtimalin o kadar azalr. Eer i i n bir dahi i i y s e , o zaman bu hayatta hi sayg grmeyeceksin. Yaadn srece lanetleneceksin. k i ya da y z y l getikten s o n r a , heykellerini yapacaklar, kitaplarn sayg grecek. nk i n s a n l n , bugnn dahisinin ulat zekaya ulamas, iki ya da y z y l s r e r . Arada byk bir fark vardr.

35 -> 63

file:///E:/E-K%C4%B0TAPLAAR-makalaler/osho-10%20kitap/osho-ht...

Aptallar tarafndan sayg grmek iin, onlarn grlerine ve beklentilerine gre davranmalsn. Bu hasta i n s a n l k tarafndan sayg grmek iin onlardan daha hasta o l m a l s n . O zaman sana sayg gsterecekler. Ama ne kazanacaksn? Hibir ey kazanamayacaksn. A k s i n e r u h u n u kaybedeceksin.

DRT ANAHTAR
Bir eyler yarattn zaman hayatn tadn alacaksn. Bu senin younluuna ve btnlne bal olacak Hayat felsefi bir sorun deil, ilahi bir gizemdir O zaman her ey bir kapya dnr; yerleri silmek bile. Eer yaratc olursan, sevgiyle, hayatn her eyinle yaparsan,

tadn alacaksn.

1 . T E K R A R OCUK O L T e k r a r ocuk olursan yaratc o l u r s u n . B t n ocuklar yaratcdr. Yaratcln zgrle ihtiyac vardr. Zihinden zgr, bilgiden zgr, nyargdan zgr. Yaratc bir insan, yeniyi deneyebilen insandr. Yaratc insan, bir robot deildir. Robotlar asla yaratc olmaz. Sadece tekrar eder. O yzden tekrar ocuk ol. B t n ocuklarn yaratc olmas seni artacaktr. B t n ocuklar, nerede doarlarsa dosun, yaratcdr. Ama biz yaratclklarna i z i n v e r m e y i z , yaratclklarn ezip l d r r z . z e r l e r i n e z p l a r z , onlara her eyi doru ekilde yapmay r e t i r i z . U n u t m a ; yaratc bir i n s a n , her zaman y a n l yollar deneyecektir. Eer her zaman bir eyi yapmann doru yolunu takip edersen, asla yaratc olamazsn. nk doru y o l , bakas tarafndan kefedilmi yol demektir. Doru yoldan giderek tabii ki bir e y l e r yapabileceksin. B i r yapmc olacaksn, bir retici, bir teknisyen olacaksn. Ama asla yaratc olamayacaksn. B i r reticiyle yaratc arasndaki fark nedir? retici, bir eyi yapmann doru y o l u n u , en ekonomik y o l u n u , en az aba gerektiren yolunu bilir. O, reticidir. Yaratc, arar d u r u r . B i r eyi yapmann doru yolunu bilmedii iin, f a r k l yollarda t e k r a r tekrar arar d u r u r . Birok kere y a n l yola sapar, ama her defasnda renir, s r e k l i z e n g i n l e i r . B a k a s n n daha nce yapmad bir eyi yapm olur. Eer doru yolu i z l e m i olsayd bunu yapamazd. u kk hikayeyi dinle: B i r k i l i s e okulu retmeni, rencilerinden sa'nn ailesinin r e s m i n i izmesini ister. R e s i m l e r kendine getirildikten s o n r a , ocuklarn ounun bildik r e s i m l e r yaptn grr. Kutsal aile ahrda, kutsal aile katra biniyor, v s . Sonra kk bir ocuu arp, r e s m i n i aklamasn i s t e r . Resimde uan pencerelerinden km olan drt tane kafa vardr. " B u kafalarn n neden izdiini anlyorum. Onlar Y u s u f , Meryem ve s a " diye k o n u u r retmen. "Ama drdnc kafa kim?" "Oh!" diye yantlad ocuk. "O, pilot Pontius." i m d i , bu ok gzel. Yaratclk ite bu. ocuk bir ey yaratt. B u n u ancak ocuklar yapabilir. S e n

36 -> 63

yapmaya k o r k a r s n nk aptal grnmekten k o r k a r s n . B i r yaratcnn aptal grnebilmesi gerekli. B i r yaratcnn saygnlk denen eyi r i s k e etmesi gerekir. O yzden a i r l e r i n , r e s s a m l a r n , danslarn, m z i s y e n l e r i n saygn insanlar olmadn g r r s n . Saygn olduklar zaman, onlara Nobel dl verildii zaman, a r t k yaratc deillerdir. O andan itibaren yaratclk yok olur. Ne oluyor? Sen hi Nobel dll bir y a z a r n , daha sonra deeri olan bir eser kardn grdn m? Sen hi herhangi bir saygn i n s a n n , yaratc bir ey yaptn grdn m? Korkmaya balar. Eer y a n l bir ey yaparsa ya da bir ey t e r s giderse, prestijine ne olacaktr? B u n u r i s k e edemez. O yzden bir sanat saygn olduu zaman l m olur. Ancak p r e s t i j l e r i n i , g u r u r l a r n , s a y g n l k l a r n , t e k r a r tekrar r i s k e atmaya ve k i m s e n i n yapmaya deer vermeyecei eylere girmeye hazr insanlar yaratr. Ve onlar da her zaman deli olarak g r l m t r . Dnya onlar tanr, ama ok ge tanr. S r e k l i yaptklarnda bir y a n l olduunu dnr. Yaratclar, s r a d insanlardr. S a k n unutma, her ocuk yaratc olma kapasitesiyle birlikte doar. s t i s n a s z her ocuk, yaratc olmaya alr. Ama biz onlara i z i n v e r m e y i z . Hemen onlara bir ii yapmann doru yolunu r e t i r i z . Doru yolu rendikleri zaman, birer robota dnrler. Sonra doru olan, t e k r a r tekrar yaparlar. Ne kadar ok tekrarlarlarsa o kadar v e r i m l i olurlar. Ne kadar v e r i m l i o l u r l a r s a , o kadar ok sayg grrler. Yedi ile on drt yalar arasnda ocukta byk bir deiim yaanr. Psikologlar bu olguyu a r a t r y o r . Ne oluyor ve neden oluyor? k i z i h n i n var: Z i h n i n sol lobu yaratc deildir. T e k n i k anlamnda ok kapasitelidir. Ancak yaratclk sz konusu olunca hibir ie yaramaz. B i r eyi ancak rendikten sonra yapabilir ve onu, ok v e r i m l i , mkemmel ekilde yapar. Mekaniktir. Bu lob, muhakemenin, mantn, matematiin lobudur. Hesap, a k l , disiplin ve dzenin lobudur. Sa lob i s e , bunun tam k a r t d r . Dzenin deil, kargaann lobudur. Dz y a z n n deil, i i r i n lobudur. Mantn deil, sevginin lobudur. Gzellie k a r ok duyarldr. E s i z l i e k a r byk bir kavray vardr ama v e r i m l i deildir. Verimli olamaz, nk deney yapmaya devam etmesi gerekir. Yaratc, herhangi bir yere yerleemez, bir gezgindir. adrn srtnda t a r . Evet, bir geceliine kalabilir, ama sabah olunca tekrar gider. O yzden ona gezgin diyorum. O, asla ev sahibi olamaz, bir yere yerleemez. Yerlemek onun iin lm demektir. O her zaman r i s k almaya hazrdr. R i s k onun akdr. Ama bu sa lobdur. ocuk doduu zaman, sa lob ilemektedir; sol lob ilemez. Sonra bilmeden, bilimsel olmadan ocua retmeye balarz. alar boyunca, enerjiyi sa lobdan, sol loba kaydrmann nasl yaplacan rendik. Sa loba dur deyip, sol lobu altrmay rendik. Eitim s i s t e m i m i z tamamen bundan ibarettir. Ana okulundan niversiteye kadar btn eitimimiz bundan ibarettir. Sa lobu yok edip, sol lobu destekleme abasdr. Yedi ile on drt yalar arasnda bunu baarrz ve ocuk lr. ocukluk imha e d i l m i t i r . A r t k ocuk lgn deildir. O bir vatanda olur ve a r t k d i s i p l i n i , d i l i , mant, dz yazy renir. Okulda rekabet etmeye balar, egoist olur. Toplumda geerli olan btn nevrotik eyleri renir. Gce, paraya daha fazla ilgi duymaya balar ve daha gl olabilmek iin, nasl daha iyi eitim alacan dnmeye balar. Nasl daha ok para kazanacan. Nasl byk ev sahibi olacan... B u n u n gibi eyleri renir. Yani sol loba kayar. O zaman sa lob daha az ilemeye balar. Ya da ancak ryanda, sen uyurken i l e r . B a z e n , uyuturucu aldn zaman i l e r . U y u t u r u c u n u n Bat'da bu kadar ilgi grmesinin tek nedeni, Bat'daki z o r u n l u eitimin sa lobu tamamen yok etmeyi baarm olmasdr. B a t , fazla e i t i l m i t i r . Yani, bir tarafa ok fazla g i t m i , arya kamtr. Sa lob iin yaam alan kalmamtr. niversitelerde, kolejlerde ve okullarda sa lobun t e k r a r hayata dnmesi iin yntemler uygulamaya sokulmadka, uyuturucu s o r u n u ortadan kalkmaz. U y u t u r u c u y u yasalarla yasaklamak mmkn deildir. denge tekrar t e s i s edilmedike yasa ile bir yere varamazsn. U y u t u r u c u n u n ekicilii, annda vitesi deitirmesinden kaynaklanr. E n e r j i n sol lobdan, sa loba geer. U y u t u r u c u n u n tek yapt budur. Alkol y z y l l a r d r bunu yapyor. Ama imdi ok daha g e l i m i uyuturucular var. L S D , Marihuana, P s i l o s i b i n . Gelecekte ok daha g e l i t i r i l m i uyuturucular kacak. Burada sulu uyuturucu kullanan deildir. A s l s u l u , politikac ve eitimcidir. A s l sulu onlardr, insan z i h n i n i a r uca itenler onlardr. O kadar arya i t m i l e r d i r k i , isyan ihtiyac domutur ve bu

37 -> 63

file:///E:/E-K%C4%B0TAPLAAR-makalaler/osho-10%20kitap/osho-ht...

ihtiya ok byktr. i i r insanlarn hayatndan tamamen s i l i n m i t i r , g z e l l i k s i l i n m i t i r , sevgi s i l i n m i t i r . Para, g, etkileme gc, birer T a n r ' y a dnmtr. n s a n l k s e v g i s i z , i i r s i z , keyifsiz ve e n l i k s i z yaamaya nasl devam edebilir? U z u n s r e edemez. Dnyann her yerindeki yeni n e s i l , eitim s i s t e m i n i n samaln gstererek, insanla ok byk bir hizmet vermektedir. Uyuturucu kullananlarn okullar brakmas bir tesadf deildir. niversitelerden, kolejlerden a y r l r l a r . Bu tesadf deildir. Ayn isyann bir parasdr. nsan bir kere uyuturucunun keyfini a l r s a , onu brakmas ok zor olur. U y u t u r u c u ancak, iindeki i i r s e l l i i ortaya karmann daha iyi bir yolu bulunursa b r a k l r , ki meditasyon ok daha iyi bir yoldur. Her t r l kimyevi maddeden daha az z a r a r l ve daha az ykcdr. Hatta hibir zarar y o k t u r ; faydas vardr. Meditasyon ayn eyi yapar. Z i h n i n i sol lobdan, sa loba aktarr, iindeki yaratclk kapasitesini serbest brakr. Dnyadaki uyuturucu salgn ancak tek bir ekilde nlenebilir: Bu da meditasyondur. Baka bir yolu y o k t u r . Eer meditasyon giderek yaygnlar ve insanlarn hayatna g i r e r s e , uyuturucular ortadan kaybolur. A r t k eitim s i s t e m i , sa lobun ilemesine bu kadar k a r olmay brakmaldr. Eer ocuklara z i h i n l e r i n i n iki lobunu da kullanmas r e t i l i r s e , i k i s i n i birden kullanp, hangisinin ne zaman kullanlmas gerektii retilirse s o r u n zlr. Baz durumlarda beynin sadece sol lobu gereklidir. Hesap yapmak gerektii zaman, pazar yerinde, gnlk ticaret hayatnda. Ancak baz zamanlar da sa lobun kullanlmas gerekir. B i r eyi sakn unutma. Sa lob, her zaman nihaidir, sol lob i s e , bir ara. S o l lobun, sa loba hizmet etmesi gerekir. Sa lob, sahiptir. nk paray sadece hayatn keyfini karmak, hayat kutlamak iin k a z a n r s n . S e v m e k iin bankada belirli bir miktarda paran olsun i s t e r s i n . Sadece oyun oynamak iin a l r s n . Ama, oyun oynamaktr. Rahatlamak iin a l r s n . Ama, rahatlamaktr. almak, ama deildir. etii gemiten kalma bir s k n t d r . B r a k l m a s gerekir. Eitim dnyasnn gerek bir devrimden gemesi gerekir. nsanlar zorlanmamal. ocuklara zorla ayn eyler t e k r a r ettirilmemelidir. Eitim s i s t e m i n nedir? B u n u hi dndn m? zerinde hi kafa yordun mu? O sadece hafza eitimidir. Bu sayede zekan artmaz, hatta giderek aptallarsn. B i r aptal o l u r s u n . Her ocuk okula zeki olarak girer, ama niversiteden zeki bir k i i n i n kmas ok nadir rastlanan bir eydir. Bu ok nadirdir. n i v e r s i t e neredeyse her zaman baarl olur. Evet, diploma a l r s n . Ama o diplomann bedeli ok ar o l m u t u r . Zekan kaybetmisindir, keyfini kaybetmisindir, hayatn kaybetmisindir. nk sa lobunun i l e y i i n i kaybetmisindir. Peki ne rendin? B i l g i ! Z i h n i n hafzayla doldu. T e k r a r edebilir, yeniden r e t e b i l i r s i n . Snavlar tamamen budur: Eer b i r i s i iine t k l m olan hereyi k u s a b i l i r s e ok zeki olarak grlr. nce btn bilgiler zorla y u t t u r u l u r , s o n r a , snav kad v e r i l i r ve kusmas i s t e n i r . Eer v e r i m l i bir ekilde k u s a r s a n , z e k i s i n . Sana verilen eyi tam olarak k u s a r s a n , ok z e k i s i n . imdi bunun iyi anlalmas gerekir. B i r eyi ancak sindiremezsen ayn ekilde k u s a r s n . Eer s i n d i r m i s e n ayn eyi k u s a m a z s n , baka bir ey kar; kan kabilir. Ama yediin ekmek ayn ekilde kmaz. O a r t k gelemez, nk kaybolmutur. O yzden her eyi midende sindirmeden tutmak zorundasn. O zaman sana ok ok zeki derler. En aptallar, en zeki olarak grlrler. Bu gerekten ok zc bir durumdur. Z e k i l e r buna uyamaz. Albert E i n s t e i n ' n niversiteye g i r i snavn geemediini biliyor musun? O kadar yaratc bir zekaya sahipti k i , h e r k e s gibi aptalca davranmakta zorlanyordu. Okullarda, kolejlerde, niversitelerde, iftihar listelerine girenler ortadan kaybolur. Onlar hibir ie yaramaz. Onlarn grkemleri iftihar listelerinde son bulur ve bir daha ortalkta grnmezler. Hayat onlara hibir ey borlu deildir. Bu insanlara ne oluyor? Onlar yok ettin. Onlar diplomalarn satn ald ve her e y l e r i n i kaybetti. i m d i sadece diplomalarn ve unvanlarn tayorlar. Bu t r eitimin tamamen deitirilmesi gerekiyor. S n f a daha fazla keyif s o k u l m a l , niversitelere daha fazla kargaa, daha fazla dans, a r k , i i r , yaratclk ve zeka s o k u l m a l . Hafza zerindeki bu bamllk azaltlmal. nsanlar izlenmeli ve daha zeki olmalar iin yardm edilmeli. B i r insan yeni bir ekilde yant v e r i r s e , ona deer v e r i l m e l i . Ortada doru cevap olmamal. Zaten yok. Sadece aptalca cevap ve zekice cevap vardr. Doru ve y a n l kategorisi znde y a n l t r . Doru cevap ve y a n l cevap y o k t u r . Cevap ya aptalcadr, t e k r a r d r ya da yaratcdr, z e k i d i r . T e k r a r edilen yant, doru grnse bile ona fazla

38 -> 63

deer verilmemeli. nk tekrar e d i l m i t i r . Yeni cevap, tam doru olmasa bile, eski f i k i r l e r l e uyumasa bile, takdir edilmeli. nk yenidir, zekay gsterir. Eer yaratc olmak i s t i y o r s a n ne yapmalsn? T o p l u m u n btn yaptklarn brak. A i l e n i n , retmenlerinin sana yaptklarn t e r k et. B t n politikaclarn ve din adamlarnn sana yaptklarn geride brak. O zaman tekrar yaratc olacaksn. En bata yaadn o heyecan tekrar yaayacaksn. O hl b a s t r l m bir ekilde orada bekliyor. T e k r a r yzeye kabilir ve o yaratc enerji iinde serbest kald zaman dindar o l u r s u n . Benim iin dindar insan, yaratc insandr. H e r k e s yaratc doar. Ama ok az insan yaratc kalabilir. Bu kapandan k u r t u l m a k tam sana gre. Yapabilirsin. Tabii ok byk bir cesarete ihtiyacn olacak. nk toplumun sana yaptklarn brakmaya baladn zaman, saygnln kaybedeceksin. Saygdeer bir insan olarak grlmeyeceksin. Garip grneceksin. nsanlar sana bir tuhaf bakacak. Sana deli gzyle bakacaklar. "Galiba bu zavall adam d e l i r m i " diye dnecekler. En byk cesaret budur. n s a n l a r n seni garip olarak grd bir hayata balamak. Doal olarak r i s k alacaksn. Eer yaratc olmak i s t i y o r s a n , her eyi r i s k e edebilmelisin. Ama buna deer. Kk bir yaratclk, btn bu dnyadan ve btn padiahlklardan ok daha deerlidir.

2. RENMEYE H A Z I R OL Disiplin ok gzel bir kelime, ancak dier btn gzel kelimeler gibi gemite y a n l k u l l a n l m t r . Disiplin k e l i m e s i , m r i t anlamna gelen "disciple" kelimesiyle ayn kkten gelir. Kelimenin kk anlam renme srecidir. renmeye hazr olan k i i bir m r i t t i r . renmeye hazr olma sreci ise disiplindir. B i l g i l i insan asla renmeye hazr deildir. nk o zaten bildiini d n r . Bilgi dedii eye ok nem v e r i r . B i l g i s i egosunu besleyen bir eyden baka bir ey deildir. O bir m r i t olamaz, gerek disiplin iinde olamaz. Socrates yle diyor: " T e k bir ey b i l i y o r u m , o da hibir ey bilmediim." D i s i p l i n i n balangc budur. Hibir ey bilmediin zaman, iinde byk bir a r a t r m a , s o r u t u r m a ve kefetme duygusu y k s e l i r . renmeye baladn an, arkasndan kanlmaz olarak baka bir u n s u r g i r e r : rendiin her eyi s r e k l i geride brakmalsn. A k s i halde bir bilgiye, bir dogmaya dnr ve daha fazla renmeye engel olur. Gerek disipline sahip bir adam asla b i r i k t i r m e z ; her an rendii eyin ldn hisseder ve tekrar cahil olur. Bu cahillik k saar. D i o n y s i u s ' u n cahillie, ma demesine k a t l y o r u m . Varoluun en gzel deneyimlerinden b i r i , ldayan bir bilmeme durumunda olmaktr. O bilmeme durumunda olduun zaman aksndr. Hibir engel y o k t u r . Kefetmeye h a z r s n d r . Disiplin y a n l y o r u m l a n m t r . n s a n l a r bakalarna hayatlarn disipline etmelerini syler. B u n u yap, bunu yapma. Binlerce yaplar ve yapmalar, insana empoze e d i l m i t i r . Eer insan binlerce yap ya da yapmalarla y a y o r s a , yaratc olamaz. O bir t u t s a k t r . Her yerde k a r s n a duvar kar. Yaratc bir insann btn yap ve yapmalar eritmesi gerekir. Onun zgrle ve alana ihtiyac var; s o n s u z alana, btn gkyzne, btn yldzlara ihtiyac var. Ancak o zaman zndeki kendiliindenlik bymeye balar. O yzden unutma, bana gre d i s i p l i n , On E m i r ' e benzemez. Ben sana disiplin v e r m i y o r u m . Ben sadece sana nasl renmeye devam edip, bilgi biriktirmeyeceini kavratmaya alyorum. D i s i p l i n i n kalpten gelmeli, sana ait olmal. Arada byk bir f a r k var. Eer disiplini sana bir bakas v e r i y o r s a , sana asla uymaz. B a k a s n n kyafetlerini giyiyor gibi o l u r s u n . Ya ok bol gelir ya da ok dar. inde kendini aptal gibi h i s s e d e r s i n . Muhammed, Mslmanlara bir disiplin olamaz. Buda, milyonlarca Budist'e bir olamaz. D i s i p l i n , bireysel bir olgudur. yaamaya balarsn. l prensiplere deimektedir. Hayat bir a k t r . v e r m i t i r . Onun iin iyi olabilir, ama bir bakas iin iyi disiplin v e r m i t i r . Onun iin iyi olabilir, ama bakas iin Onu dn aldn zaman, belirlenmi prensiplere gre gre. Hayat asla l deildir. Hayat her an s r e k l i

39 -> 63

file:///E:/E-K%C4%B0TAPLAAR-makalaler/osho-10%20kitap/osho-ht...

Herakles haklyd. Ayn nehirde iki kere ykanamazsn. Hatta ben ayn nehire bir kez bile giremezsin d i y o r u m ; nehir o kadar hzla akyor k i ! n s a n n her duruma, nanslarna dikkat etmesi, tetikte olmas gerekir, ve tepkileri o andaki duruma gre olmaldr, bakalar tarafndan v e r i l m i , hazr cevaplara gre deil. nsanln aptalln gryor musun? B e bin y l nce Manu, Hindulara bir disiplin sundu ve onlar hala onu i z l i y o r . bin y l nce Musa, Yahudilere bir disiplin verdi ve onlar hala onu i z l i y o r . B e bin y l nce Adinatha, Jaina'lara bir disiplin verdi ve onlar hala onu i z l i y o r . B t n bu d i s i p l i n l e r , dnyay tmarhaneye eviriyor. Hepsinin son kullanma tarihi gemi, uzun y l l a r nce gmlmeleri gerekirdi. Sen iinde cesetler t a y o r s u n ve o cesetler kokuyor! Her yann cesetlerle evrili olduu zaman, nasl bir hayatn olabilir? Ben sana anlk yaam retiyorum. Ann z g r l n , ann s o r u m l u l u u n u retiyorum. u anda doru olan bir e y , bir sonraki anda y a n l olabilir. T u t a r l olmaya alma, aksi halde l m o l u r s u n . Sadece ller tutarldr. Yaamaya al. B t n t u t a r s z l k l a r l a , her ann gemii referans almadan, gelecei referans almadan yaa. O an, o ann ieriinde yaa. O zaman katlmn btnsel olur. O btnln gzellii vardr ve o btnln yaratcl vardr. O zaman ne yaparsan yap, kendine zg bir gzellii olacaktr.

3. S I R A D A N L I K T A NRVANA'YI B U L Hayat yaratan, hayat gzelletiren bir bahvann Nobel dl aldn duydun mu? T a r l a l a r s r p , hepimizi besleyen iftinin dllendirildiini duydun mu? Hayr, sanki dnyada hi varolmam gibi yaayp lr. Bu ok irkin bir a y r m c l k t r . Her yaratc r u h , ne yarattnn nemi olmadan sayg grmeli ve onurlandrlmal. Bylece yaratcla deer v e r i l i r . Ama politikaclar bile Nobel dl alyor. Onlar akll birer hayduttan baka bir ey deildir. Dnyada yaanm olan btn katliamlar, politikaclar yznden y a a n m t r ve onlar hala kresel intihar iin daha fazla nkleer silah retiyor. Gerek ve d r s t bir toplumda yaratclk, sayg ve deer grr nk yaratc r u h , T a n r ' y l a ibirlii iindedir. E s t e t i k anlaymz hi zengin deil. Aklma Abraham Lincoln geldi. O bir ayakkabcnn oluydu ve Amerika'nn bakan oldu. Doal olarak, btn aristokratlar ok rahatsz oldu, k z d , fkelendi. Abraham Lincoln'un l d r l m olmas bir tesadf deil. l k e n i n bir ayakkabcnn olu tarafndan ynetilmesi f i k r i n i kabullenemediler. Bakanlnn i l k gnnde, yemin ettikten sonra senatoda yapt i l k konumada, tam konumak iin k r s y e kt zaman, irkin bir a r i s t o k r a t ayaa kalkt ve yle dedi: "Bay Lincoln, bir tesadf eseri lkenin bakan oldunuz. Ama sakn babanzla birlikte evime gelip, ailem iin ayakkab ls aldnz gnleri unutmayn. Birok senatr, babanzn yapt ayakkablar giyiyor. O yzden asla kkeninizi unutmayn." Bu ekilde onu aalayacan sanyordu. Ama Abraham Lincoln gibi bir adam aalayamazsn. Sadece kk insanlar, aalk kompleksi olan insanlar aalanabilir. B y k insanlar ise aalamak mmkn deildir. Abraham Lincoln, h e r k e s tarafndan hatrlanmas gereken bir ey syledi. "Senatoda i l k konumam yapmadan nce, bana babam hatrlattnz iin s i z e minnettarm. Babam ok gzel, ok yaratc bir sanatyd. Onun kadar gzel ayakkab yapabilen k i m s e y o k t u r . Ne yaparsam yapaym, onun sanatlnn bykl kadar byk bir bakan olamayacam ok iyi biliyorum. Ben onu asla aamam. Bu arada, s i z aristokratlara bir ey hatrlatacam. Eer babamn yapt ayakkablar ayanz v u r u y o r s a , bu sanat onun yannda rendim, harika bir ayakkabc deilim ama en azndan ayakkablarnz tamir edebilirim. Bana haber v e r i n , evinize gelirim." Senatoda derin bir s e s s i z l i k vard. Senatrler, bu adam aalamann mmkn olmadn anlad. Ayn zamanda yaratcla ne kadar byk bir sayg duyduunu g s t e r m i t i .

40 -> 63

R e s i m , heykel ya da ayakkab yapman hi nemli deildir. Bahvan, ifti, balk, marangoz olman nemli deil. nemli olan tek ey var: Yarattn eye r u h u n u koyabiliyor musun? O zaman yarattn rnlerde sanki Tanr'dan birer para bulunur. Unutma, yaratcln yaplan ile ilgisi y o k t u r . Yaratclk, senin bilincinin nitelii ile ilgilidir. Yaptn her ey yaratc olabilir. Yaratcln ne anlama geldiini biliyorsan yaptn her ey yaratc olabilir. Yaratclk, i t e n , meditasyon gibi keyif almaktr. Herhangi bir ii derin bir sevgiyle yapmaktr. Eer bu salonu sevgiyle t e m i z l e r s e n yaratc olur. Ama eer beni s e v m i y o r s a n , o zaman bu i bir greve, yaplmas z o r u n l u olan bir eye dnr, o zaman bir y k olur. O zaman yaratc olmak iin baka bir zaman tercih edersin. O baka zamanda ne yapacaksn? Yapacak daha iyi bir ey bulabilir m i s i n ? Eer r e s i m yaparsan, kendini yaratc m hissedeceksin? R e s i m yapmak, y e r l e r i s i l m e k kadar sradandr. Orada, tuvale renkler atacaksn. Burada y e r l e r i ykayp, temizleyeceksin. Ne fark var? B i r i y l e , bir arkadanla k o n u u r k e n , vaktinin boa harcandn d n r s n . Sen byk bir kitap yazmak i s t i y o r s u n , o zaman yaratc olacaksn. Ama bir arkadan gelmi! B i r a z dedikodu yapmak da ok gzeldir. Yaratc ol! B t n o byk kitaplar, yaratc insanlarn dedikodularndan baka bir ey deildir. Ben burada ne yapyorum? Dedikodu. B i r gn belki yazya dklebilir. Ama aslnda dedikodudan baka bir ey deil. B u n u keyifle yapyorum. S o n s u z a dek bu ekilde konumaya devam edebilirim. Sen bir gn s k l a b i l i r s i n , ama ben asla sklmayacam. B e n i m iin tam bir keyif. B i r gn o kadar s k l r s n k i , ortadan kaybolursun. Burada kimse kalmaz ve ben hala konuuyor o l u r u m . Eer bir eyi gerekten s e v i y o r s a n , yaratcsndr. Ama bu herkesin bana geliyor. Bana birok insan geliyor. l k gelilerinde, "Her t r l i m i , Osho; t e m i z l i k bile mi?" diye s o r a r l a r , " t e m i z l i k bile mi? Ama senin i i n olduuna gre seve seve yaparz" diye devam ederler. S o n r a , birka gn s o n r a , tekrar gelirler ve "temizlikten daha yaratc bir ey yapmak i s t i y o r u z " derler. Sana bir fkra anlataym. S e k s hayatlarnn heyecann kaybetmesine zlen gen kadn, sonunda kocasn hipnoz tedavisine gitmeye ikna eder. Birka seanstan sonra cinsel ilgisi tekrar alevlenmitir. Ama s e v i i r k e n arada srada hzla yatak odasndan kyor, tuvalete g i r i y o r ve bir s r e sonra tekrar dnyordu. B u n u merak eden kadn, bir gn onun peinden tuvalete gitti. Kapnn nnde sessizce durup, ieriye tek gzle bakt zaman, kocasnn aynadaki grntsne odaklanp, kendine bakarken mrldandn duymu. "O benim k a r m deil. O benim k a r m deil." B i r kadna ak olduun zaman, o tabii ki karn deil. S e v i i r s i n , keyif a l r s n , ama her ey durulduktan s o n r a , o zaman karn olur. O zaman her ey e s k i r . Sonra o y z b i l i r s i n , o bedeni b i l i r s i n , o topografyay b i l i r s i n ve sklmaya balarsn. Hipnozcu iyi yapm. Sadece einle s e v i i r k e n , onun karn olmadn dn telkininde bulunmu. O yzden t e m i z l i k yaparken, r e s i m yaptn hayal et. " B u t e m i z l i k deil, byk bir yaratclk". Ve yle de olur! Bu sadece z i h n i n i n oynad bir oyun. Eer anlarsan, yaptn her ie bir yaratclk getirebilirsin. Anlayl bir insan, s r e k l i yaratcdr. Yaratc olmaya altndan deil. O t u r u u yaratc bir eylemdir. Oturmasn izle. Hareketlerinde belirli bir dans, belirli bir g u r u r g r r s n . Daha geen gn, byk bir asaletle mezarnda yatan bir Z e n ustas hikayesi okudum. Adam l m . lm bile yaratc bir eylem. Mkemmel yapm. A l m a s mmkn deil. lyken bile bir asalatle, bir gururla duruyor. B u n u anladn zaman, ne yaparsan yap; yemek, t e m i z l i k . . . Hayat kk eylerden o l u u r . Egon bunlarn kk eyler olduunu syler. Sen byk eyler yapmak i s t i y o r s u n . B y k bir i i r yazmak. Shakespeare, Kalidas ya da Milton olmak i s t i y o r s u n . S o r u n u yaratan senin egon. Egoyu brak ve her ey yaratc o l s u n . y l e bir hikye duydum: B i r ev kadn bakkal rann s r e k l i s i p a r i l e r i n i hemen getirmesinden memnun olduu iin ona adn s o r m u . Olan "Shakespeare" diye yantlam. "Ne kadar nl bir i s i m . " "yle olmal. T a m y l d r bu mahalleye s e r v i s yapyorum."

41 -> 63

Bayldm. Neden Shakespeare olmaya gerek var ki? y l bir mahallede s e r v i s yapmak! neredeyse bir kitap, bir roman, bir temsil yazmak kadar gzel bir ey.

Bu,

Hayat kk eylerden o l u u r . Eer sen seversen byk olurlar. O zaman her ey ycelir. Eer s e v m i y o r s a n , o zaman egon devreye girer. " B u sana layk deil. T e m i z l i k mi? Bu sana layk deil. B y k bir eyler yap. Joan D'Arc ol." Hepsi samalk. B t n Joan D'Arc'lar samalktr. T e m i z l i k yapmak ok gzeldir. S a k n egona kaplma. Ne zaman ego gelip, seni daha yce eylere doru ynelmeye ikna etse, hemen bunun farkna var ve egoyu brak. O zaman, zamanla nemsiz e y l e r i n kutsal olduunu g r r s n . Hibir ey sradan deildir. Her ey kutsal ve ilahidir. Hayatndaki her ey sana kutsal gelmiyorsa, dini bir hayat yaayamazsn. Kutsal insan senin aziz dediin k i i l e r deildir, o sadece ego tatmini iin bir eyler yapyor olabilir ama sana bir aziz gibi grnecektir. Ayrca, sana aziz gibi grnecektir, nk onun byk i l e r yaptn d n r s n . Kutsal insan, sradan hayat seven, sradan insandr. Odun kesmek, kuyudan su ekmek, yemek piirmek. Dokunduu her ey kutsal olur. Yce eyler yapmyordur. Ama yapt her eyi yceltiyor. Ycelik yaplan ite deil. Ycelik, o i i yaparken senin bilincinin katt eydedir. B u n u dene. B i r akl tana byk bir sevgiyle dokun. O zaman byk bir elmasa dnr. Glmse. Birden kral ya da kralie o l u r s u n . Gl, keyif al. Hayatnn her an, meditasyonla y o u r u l m u sevginle dnme uramal. Yaratc ol dediim zaman, herkesin gidip byk bir ressam ya da a i r olmasn s y l e m i y o r u m . Ben sadece brak hayatn bir r e s i m , bir i i r olsun diyorum. B u n u her zaman anmsa aksi taktirde egon hayatna baz s o r u n l a r getirecektir. Sululara git ve neden su i l e d i k l e r i n i s o r . Yapacak byk bir ey bulamadklar iindir. l k e n i n bakan olamamlardr. Tabii ki h e r k e s bir devlet bakan olamaz. O yzden bakan l d r r l e r . Bu ok daha kolay. Birden bakan kadar nl olurlar. Birden btn gazetelerin ba sayfalarnda r e s i m l e r i kar. Birka ay nce bir adam yedi k i i y i ldrd. Ona nedenini sordular. nk o len yedi k i i y l e hibir balants y o k t u . B y k bir insan olmak istediini syledi. Hibir gazete onun i i r l e r i n i , onun makalelerini basmyordu. Her yerden geri evriliyordu. Hi k i m s e onun r e s m i n i basmyordu ve hayat akp gidiyordu. O yzden yedi k i i y i ldrd. Onunla bir balantlar y o k t u . Onlara bir fke beslemiyordu. Sadece ve sadece nl olmak i s t e m i t i . Politikaclar ve sulular f a r k l trde insanlar deildir. B t n sulular politiktir ve btn politikaclar suludur, sadece Richard Nixon deil. Zavall Richard N i x o n , sust yakaland, hepsi bu. Dierleri biraz daha zeki ve biraz daha k u r n a z . Bayan Moskowitz ok g u r u r l u y d u . Komusuna s o r d u : "Olum Louie'nin ne yaptn biliyor musun?" "Hayr. Olun Louie ne yapyor?" "O bir p s i k i y a t r i s t e gidiyor. Haftada iki kere bir p s i k i y a t r i s t e gidiyor." " B u iyi bir ey mi?" "Tabii ki iyi bir ey. Saatine k r k dolar dyor ve sadece benden sz ediyor." Asla bu yce, n l , gerek boyutundan daha byk biri gibi olma eilimlerine kendini kaptrma. Asla! Gerek boyut mkemmeldir. Gerek boyutta olmak, sadece sradan olmak, olmas gerektii gibi olmaktr. Ama bu sradanl, olaanst bir ekilde yaa. Nirvana bilinci tamamen budur. imdi sana son eyi syleyeyim. Eer Nirvana senin iin ulalmas gereken bir hedef, byk bir hedefe d n r s e , o zaman bir kabus y a a r s n . O zaman Nirvana, en son ve en byk kabusun olur. Ama eer Nirvana, kk eylerdeyse, onlar yaama eklindeyse, her kk aktiviteyi, kutsal bir eyleme, bir duaya dntrme aracysa, o zaman evin bir tapnaa dnr. Bedenin T a n r ' n n ikametghna dnr. O zaman baktn her y e r , dokunduun her ey, muhteem bir gzellie ve kutsalla sahiptir. O zaman Nirvana, z g r l k t r . Nirvana, sradan hayat her e y i y l e , tam bir farkndalkla, ldayarak yaamaktr. O zaman her ey maya balar. Bu m m k n . B u n u s y l y o r u m , nk byle yaadm ve byle y a y o r u m . B u n u sylediim zaman, tam bir y e t k i n l i k l e s y l y o r u m . B u n u sylediim zaman, Buda'dan ya da sa'dan

42 -> 63

alnt yapmyorum. B u n u sylediim zaman, kendimden alnt yapyorum. Bu benim iin mmkn oldu, senin iin de olabilir. Sadece egonun peine dme yeter. Hayat sev, hayata gven. O zaman hayat sana ihtiyacn olan her eyi verecek, seni kutlayacaktr.

4 . HAYALC O L Friderich Nietzsche bir aklamasnda yle diyor: " B t n hayalcilerin yok olduu gn i n s a n l k en byk felaketini yaayacaktr." nsanolunun btn e v r i m i , insan hayal ettii iin gereklemitir. Dn hayal olan bir e y , bugn gerektir. Ve bugnn hayalleri, y a r n n gerekleri olacaktr. B t n a i r l e r hayalcidir. B t n m z i s y e n l e r hayalcidir. B t n m i s t i k l e r hayalcidir. Aslnda yaratclk, hayalin yan rndr. Ama bu hayaller, Sigmund Freud'un analiz ettii ryalar deildir. O yzden, bir a i r i n hayaliyle, bir heykeltran hayaliyle, bir mimarn hayaliyle, bir mistiin hayaliyle, bir dansnn hayaliyle, hasta bir z i h n i n hayallerini ayrmak gerekir. Sigmund Freud'un, insan e v r i m i n i n temelini oluturan byk hayalcilerle ilgilenmemesi byk bir t a l i h s i z l i k o l m u t u r . O sadece p s i k o l o j i k olarak hasta insanlarla alt. Ve btn hayat deneyimi, psikopatlarn hayallerini ve ryalarn analiz etmek olduu iin, rya ya da hayal grme szc lanetlendi. Deliler hayal kurar. Ama onun hayalleri ykc olur. Yaratc insan da hayal k u r a r , rya grr. Ama onun hayalleri dnyay z e n g i n l e t i r i r . Aklma Michelangelo geldi. Her t r l mermerin satld bir pazar yerinden geerken, ok gzel bir ta grd ve onun fiyatn s o r d u . Dkkan sahibi, "Eer o kayay i s t i y o r s a n , onu bedava a l a b i l i r s i n , nk orada yer igal etmekten baka bir ey yapmyor. T a m on iki y l d r k i m s e onu sormad bile. Ben de o tata herhangi bir potansiyel grmyorum." dedi. Michelangelo o kaya parasn ald ve neredeyse bir y l boyunca zerinde alp, belki de gelmi gemi en gzel heykeli yapt. Birka y l nce bir deli onu krmaya alt. Heykel Vatikan'dayd. sa'nn armhtan indirildikten s o n r a , annesi Meryem Ana'nn kucanda l yatarken grld bir heykeldi. Ben sadece fotorafn grdm. Ama o kadar canl k i , sanki sa her an uyanacakm gibi. Mermeri o kadar sanatsal bir ekilde k u l l a n m k i , sa'nn hem gcn, hem de narinliini hissedebiliyorsun. Meryem Ana'nn gzlerindeki yalar bile belli oluyor. Birka y l nce delinin t e k i , Michelangelo'nun yapt o heykeli ekile paralad. Neden yapt sorulunca, yle dedi: "Ben de nl olmak istedim. Michelangelo tam bir y l alt ve sonra nl oldu. Ben sadece be dakika altm ve btn heykeli paraladm. A r t k benim adm, dnyadaki btn gazetelerin manetlerine kacak." k i adam da ayn mermer zerinde alt. B i r i yaratcyd, dieri ise bir deli. B i r y l getikten s o n r a , Michelangelo heykelini b i t i r m i t i . Dkkan sahibini bir ey gstermek iin evine ard. Dkkan sahibi gzlerine inanamad. " B u gzel mermeri nereden buldun?" diye sordu. Michelangelo yantlad: "Onu tanmadn m? Dkkannn nnde on iki y l boyunca bekleyen o irkin ta." Bu olay aklma geldi nk, dkkan sahibi yle s o r m u t u : "O irkin kayann bu kadar gzel bir heykele dnebileceini nasl dndn?" " B u n u dnmedim. Bu heykeli yapmay hayal ediyordum. Kayann yanndan geerken, birden sa'y grdm. Bana: " B u kaya iinde kapal kaldm. Beni kurtar. Bu kayadan kmama yardm et" dedi. Heykeli kayann iinde grdm. O yzden ben sadece kk bir i yaptm. Kayann stndeki gereksiz paralar attm ve sa ile Meryem'i kapatldklar yerden kurtardm." Sigmund Freud ayarnda bir adam, hasta insanlarn ryalar ve hayalleri y e r i n e , salkl i n s a n l a r n , sadece salkl insanlar deil, yaratc insanlarn ryalarn ve hayallerini analiz etseydi, insanla ok byk bir katk salam olurdu. Onlarn ryalarnn analizi, btn ryalarn b a s t r l m duygular olmadn gsterecekti. Onlarn ryalarnn analizi, baz r y a l a r n , normal insanlarn sahip olduundan daha yaratc bir bilinten doduunu gsterir. Onlarn r y a l a r , hasta deil, s a l k l . nsanolunun ve bilincinin t m e v r i m i , bu ryalara ve hayallere baldr.

43 -> 63

file:///E:/E-K%C4%B0TAPLAAR-makalaler/osho-10%20kitap/osho-ht...

B t n v a r o l u tek bir organik btndr. S e n sadece bakalaryla el t u t u m u y o r , aalarla t u t u u y o r s u n . S i z sadece birlikte nefes a l m y o r s u n u z . B t n evren birlikte nefes alyor.

el

Evren derin bir uyum iindedir. Ancak i n s a n , uyum dilini u n u t m u t u r . Burada benim grevim bunu sana hatrlatmak. B i z uyum yaratmyoruz. U y u m zaten senin gerein. Sadece onu u n u t m u durumdasn. B e l k i de bunu unutmak anlalr bir eydir. Eer onunla douyorsan, onu nasl dnebilirsin? E s k i bir hikayede, felsefi bir ruh hali iinde olan gen bir balk, yal bir bala s o r a r : "Okyanus hakknda ok ey duydum. O nerede?" O okyanusun iinde. Okyanusun iinde dodu, okyanusun iinde yaad, ondan hi ayr kalmad. Okyanusu kendinden f a r k l bir nesne olarak grmedi. Yal balk, gen filozofu tuttu ve "Okyanus, iinde yaadmz eydir" dedi. Gen filozof k a r l k verdi: "aka yapyor o l m a l s n . B u , su ve sen ona okyanus d i y o r s u n . Arayma devam etmeli, daha bilge balklara s o r m a l y m . " B i r balk ancak bir balk tarafndan yakalanp k u m l a r n zerine atld zaman okyanusun farkna v a r r . l k kez o zaman, her zaman okyanusun iinde yaam olduunu anlar. Okyanus onun hayatdr ve o olmadan yaayamaz. Ama insanda bir z o r l u k vardr. S e n varoluun dna karlamazsn. Varolu s o n s u z d u r , kp, varolua dardan bakacan bir k y y o k t u r . Nerede olursan ol, varoluun bir parassn. Hepimiz birlikte nefes alyoruz. Ayn o r k e s t r a n n bir parasyz. Onu anlamak byk bir deneyimdir. Buna rya demeyin. nk Sigmund Freud yznden ryaya ok y a n l damgalar v u r u l m u t u r . Yoksa en gzel kelimelerden biridir. ok i i r s e l d i r . Sadece s e s s i z olmak, sadece mutlu olmak, sadece... Bu s e s s i z l i e bakalarnn katldn hissedeceksin. Dndn zaman, bakalarndan a y r l r s n . nk sen bir eyler d n y o r s u n ve dier k i i bir eyler dnyor. Ama eer i k i n i z de s e s s i z s e n i z , o zaman aranzdaki btn duvarlar kaybolur. k i s e s s i z l i k , iki olarak kalamaz; bire dnr. Hayatn btn yce deerleri... S e v g i , dinginlik, nee, heyecan, t a n r s a l l k , seni byk bir tekliin farkna v a r d r r : Senden baka k i m s e y o k t u r . Hepimiz tek gerein f a r k l ifadeleriyiz. T e k a r k c n n , f a r k l a r k l a r y z . T e k dansnn, f a r k l danslaryz. F a r k l r e s i m l e r i z . Ama ressam bir tane. Buna rya deme, nk rya dediin zaman onun gerek olduunu anlamyorsun. Halbuki gerek, herhangi bir ryann olamayaca kadar gzeldir. Gerek, daha cokulu, daha r e n k l i d i r , daha keyiflidir. Hayal edebileceinden daha ok dans barndrr. Ama biz bilinsizce y a y o r u z . l k b i l i n s i z l i i m i z , kendimizi ayr olarak grmektir. Ben hibir insann bir ada olmadn v u r g u l u y o r u m . Hepimiz dev bir ktann paralaryz. e i t l i l i k var ama bu bizi ayr klmaz. e i t l i l i k hayat z e n g i n l e t i r i r . B i r paramz Himalayalar'da, bir paramz yldzlarda, bir paramz gllerde, bir paramz k u u n kanadnda, bir paramz aacn yeilindedir. Her tarafa dalmzdr. B u n u gereklik olarak yaamak, hayata olan yaklamn dntrecektir. Dolaysyla her eylemini ve varln dntrecektir. Sevgi dolu olacaksn. Hayat byk bir minnetle yaayacaksn. Bana gre i l k kez olarak gerek bir dindar olacaksn. B i r H r i s t i y a n deil, bir Hindu deil, bir Mslman deil. Ama gerek, saf bir dindar. Din kelimesi ok gzeldir. Kkeni, cahillik yznden ayr denlerin bir araya getirilmesi anlamna gelen bir kelimedir. Onlar bir araya getirmek; onlar uyandrarak, ayr olmadklarn gstermektir. O zaman bir aaca zarar v e r e m e z s i n . O zaman efkat ve sevgin kendiliinden o l u u r . S e n i n tasarladn bir retiden ortaya kan bir ey olmaz. Eer sevgi renilmise sahtedir. Eer b a r s e v e r l i k r e t i l m i s e sahtedir. Eer merhamet besleniyorsa sahtedir. Ama eer senin hibir aban olmadan, kendiliinden ortaya k y o r s a , o zaman gereklii ok derinden, ok zel bir yerden gelir. Gemite din adna ok su i l e n m i t i r . En fazla i n s a n , dindar insanlar tarafndan l d r l m t r . B t n bu dinlerin yalan ve sahte olduu ortadadr. Gerek dinin domas gerekiyor. P. G. Wells'e, Dnya T a r i h i Kitab'n ok nemli bir almadr yaynlad zaman s o r m u l a r .

44 -> 63

"Medeniyet hakknda ne d n y o r s u n u z ? " P.G. W e l l s yle y a n t l a m : "ok gzel bir f i k i r . Ama a r t k birinin bir eyler yapp onu hayata geirmesi gerekiyor." Gnmze kadar bizler, medeni, k l t r l ya da dindar olmadk. Medeniyet adna, k l t r adna, din adna, her t r l barbarl yaptk: l k e l , insana yakmayan, hayvani eyler. nsan gereklikten uzaa d m t r . n s a n n hepimizin bir olduu gereine uyandrlmas gerekiyor. Bu bir varsaym deil. alar boyunca hibir i s t i s n a s olmadan, btn meditasyoncularn yaad bir ey. B t n varoluun tek bir organik btn olduu. O yzden, herhangi bir gzel deneyimi rya ile k a r t r m a . Ona rya demek gerekliini ortadan kaldrr. Ryalarn gerek yaplmas gerekiyor. Gereklerin ryalara dntrlmesi deil.

DRT SORU
Kalbinde sylenmesi gereken bir ark, edilmesi gereken bir dans var. Ama dans grnmezdir. Ve ark... Sen onu henz duymadn bile.

O senin varlnn iindeki zde giziidir. Onun yzeye karlmas gerekir. fade edilmelidir. Kendini gerekletirmek demek, ite budur.

1 . H A F I Z A V E HAYAL G C Soru: B i z e s r e k l i hafzadan v a z g e m e m i z i v e b u l u n d u u m u z an y a a m a m z n e r i y o r s u n . Ama h a f z a m b r a k r k e n , a y n zamanda y a r a t c hayal gcm b r a k m a k z o r u n d a y m . n k ben b i r y a z a r m . V e y a z d m h e r e y i n , h a t r l a d m e y l e r iinde bir k k e n i v a r . Acaba dnyada, s a n a t v e s a n a t m m k n k l a n y a r a t c hayal gc o l m a s a n a s l o l u r d u ? B i r T o l s t o y asla bir Buda o l a m a z . Ama b i r B u d a , S a v a v e B a r ' y a z a b i l i r m i ? Beni anlamamsn, ama bu ok doal. Beni anlamak z o r d u r nk anlamak iin hafzan brakman gerekiyor. Hafza s r e k l i araya girer. Sen sadece benim kelimelerimi dinliyor ve sonra bu kelimeleri kendi hafzana, kendi gemiine gre y o r u m l u y o r s u n . Eer imdi ve burada deilsen, beni anlayamazsn ...ancak o zaman buluma olur. A k s i halde f i z i k s e l olarak burada olsan da, p s i k o l o j i k olarak y o k s u n . Ben sana asl hafzan brak demiyorum. Bu aptalca olur. A s l hafzan gereklidir. Adn b i l m e l i s i n . Babann, annenin, e i n i n , ocuunun adn, nerede yaadn b i l m e l i s i n . T e k r a r oteline dneceksin. T e k r a r odan bulman gerekiyor. A s l hafzan kastedilmiyor. Kastedilen, p s i k o l o j i k hafzadr. A s l hafza bir s o r u n deildir. O saf bir anmsamadr. Ancak bundan psikolojik olarak etkilendiin zaman, s o r u n kmaya balar. Aradaki f a r k anlamaya al. Dn biri sana hakaret etti. Bugn onunla yine k a r l a y o r s u n . A s l hafza, " B u adam dn bana hakaret etti" der. P s i k o l o j i k hafza i s e , o adam grnce s i n i r l e n i r . O adam grnce f k e l e n i r s i n . Adam belki de z r dilemeye g e l m i t i r . Senden kendisini affetmeni istemeye gelmi olabilir. Hatasn anlam olabilir, bilinsiz davrannn farkna v a r m olabilir. S e n i n l e t e k r a r dost olmak istedii iin gelmi olabilir, ama sen fkeleniyorsun. K z g n s n ve barmaya b a l y o r s u n . Onun u andaki y z n g r m y o r s u n . Dn sana gsterdii

45 -> 63

file:///E:/E-K%C4%B0TAPLAAR-makalaler/osho-10%20kitap/osho-ht...

yzden etkilenmeye devam ediyorsun. Ama dn gemite kald. Kprnn altndan ne kadar su akt? Bu adam ayn adam deil. Y i r m i drt saat birok d e i i k l i k g e t i r m i t i r . Hatta sen de a r t k ayn insan deilsin. A s l hafza, " B u adam dn bana hakaret etti" der. Ama, o ben deiti. Bu adam da deiti. Yani, sanki o yaanm olan olay, s i z l e r l e hibir ilgisi olmayan iki k i i arasnda yaanm gibidir. t e o zaman p s i k o l o j i k olarak z g r s n . "Hala fkeliyim" demezsin. Devam eden bir k z g n l k olmaz. Hafza oradadr, ama p s i k o l o j i k etkilenme y o k t u r . O adamla, onun u anda olduu gibi ve senin u anda olduun gibi b u l u m a l s n . B i r adam gelip, Buda'nn suratna t k r d . ok fkeliydi. O bir B r a h m i n idi ve Buda, rahiplerin ok fkelendii eyler sylyordu. Buda, y z n sildi ve adama s o r d u : "Syleyecek baka bir eyin var m?" Havarisi Ananda ok fkelendi. O kadar k z m t k i , Buda'dan i z i n istedi. " B u adama haddini bildirmeme i z i n ver. Bu kadar ok fazla. Buna katlanamam." Buda yantlad: "Ama o senin suratna t k r m e d i . B u , benim y z m . Ayrca ona bir bak. ok byk bir s k n t iinde. Ona baksana. Onu ho g r m e l i s i n . Bana bir eyler sylemek i s t i y o r . Ama kelimeler y e t e r s i z kalyor. Bu benim de s o r u n u m . Hayatmn en byk s o r u n u ve bu adam ayn durumda gryorum. Yaadklarm s i z l e r i n anlayaca dilde ifade etmeye alyorum. Ama yapamyorum, nk kelimeler yetmiyor. Bu adam da ayn durumda. O kadar k z g n k i , hibir kelime fkesini ifade edemiyor. T p k benim yaadm s e v g i y i , hibir k e l i m e n i n , hibir eylemin ifade edemedii gibi. Bu adam da ayn zorluu yayor. Sadece gr." Buda gryor. Ananda da gryor. Buda, sadece asl hafzay b i r i k t i r i y o r . Ananda ise p s i k o l o j i k hafza yaratyor. Adam, Buda'nn sylediklerine inanamad. B y k bir a k n l k iindeydi. Eer Buda ona vursayd ya da Ananda zerine atlasayd, bu kadar a r m a z d , ortada aracak bir ey olmazd. B u , beklenen, doal bir tepki olurdu. n s a n l a r byle tepki v e r i y o r . Ama Buda, adam hissediyor. Yaad zorluu gryor. Adam g i t m i ve btn gece uyuyamam. S r e k l i bu olay d n m , zerinde meditasyon yapm. Yapt ey yznden ok byk bir vicdan azab ekmeye balam. Kalbinde bir yara alm. E r t e s i sabah hemen Buda'ya g i t m i , nnde kapanp, ayaklarn pm. Buda, Ananda'ya dnm: "Bak, yine ayn s o r u n . i m d i bana k a r o kadar youn duygular besliyor k i , kelimelerle ifade edemiyor. Ayaklarma dokunuyor. aresiz durumda. ok youn bir duygu yaadn zaman bunu ifade edemezsin. Kelimelere dkemezsin. Karndakine anlatamazsn. Onu sembolize edecek bir davran bulmak z o r u n d a s n . Bak." Adam alamaya balad. "zr d i l e r i m , efendim. Her eyimle z r dilerim. S i z i n gibi birine t k r m e k yaptm en aptalca eydi." Buda, yantlad: " U n u t g i t s i n . S e n i n tkrdn adam a r t k yok. T k r e n adam da yok. S e n y e n i s i n ve ben y e n i y i m . Bak, u anda doan gne yeni bir gne. Her ey yeni. Dn a r t k yok. Onu geride brak. Nasl affedebilirim? nk sen bana hi t k r m e d i n . S e n a r t k olmayan birine t k r d n . " B i l i n s r e k l i akan bir nehirdir. Hafzan brak dediim zaman, p s i k o l o j i k hafza demek i s t i y o r u m . A s l hafzay deil. Buda, o adamn dn kendine tkrdn tabii ki hatrlyor. Ama ayn zamanda, bu adamn ya da kendisinin dnk k i i l e r olmadn hatrlyor. O blm kapanmtr. Onu hayatn boyunca tamann bir anlam yok. Ama sen t a y o r s u n . B i r i sana on y l nce bir ey syledi ve sen onu hala t a y o r s u n . Annen ocukken sana kzd ve onu hala t a y o r s u n . Baban sen kkken sana tokat att, ama sen y e t m i yanda olsan bile onu hala t a y o r s u n . Bu p s i k o l o j i k hafzalar sana y k oluyor. zgrln yok ediyor, canlln yok ediyor. S e n i kafese t k y o r . A s l hafza gzel bir eydir. B i r eyi daha anlamak gerekir. P s i k o l o j i k hafza olmad zaman, asl hafza hata yapmaz. nk p s i k o l o j i k hafza bir engeldir. Eer p s i k o l o j i k etki altndaysan, nasl doru h a t r l a r s n ? Bu i m k a n s z . T i t r i y o r s u n , s a l l a n y o r s u n , bir eit deprem y a y o r s u n . Bu durumda nasl hatrlayacaksn? O zaman a b a r t r s n . B i r e y l e r ekler, bir eyler k a r t r s n . Ortaya bambaka bir ey k a r t r s n . O zaman da hafzana gvenemezsin. Gvenilir tek i n s a n , p s i k o l o j i k hafzas olmayan insandr. O yzden bilgisayarlar insanlardan daha

46 -> 63

gvenilirdir. nk onlarn p s i k o l o j i k hafzas y o k t u r . Sadece gerekler: Asli gerekler, plak gerekler. S e n bir gerekten sz ettiin zaman, o gerek olmaktan kar. ine kurgu g i r m i t i r . S e n onu kalpladn, onu deitirdin, z e r i n i boyadn. Ona kendi r e n k l e r i n i verdiin iin, o a r t k bir olgu deil. Sadece bir Buda, bir Tathagata, bir e r m i insan gerei bilir. S e n bir gerekle hi k a r l a m y o r s u n , nk zihninde birok kurgu t a y o r s u n . Ne zaman bir gerekle k a r l a s a n , hemen zerine kendi k u r g u l a r n k a t y o r s u n . Hibir zaman olan olduu haliyle grmyorsun hep gerei arptyorsun. Buda, bir Tathagata'nn, uyanm olann, her zaman doru sylediini, nk geree dayanarak konutuunu syler. B i r Tathagata gerei k o n u u r . Yoksa s u s a r . Tathagata, tamamen bu anlama gelir. Ne olursa o l s u n , Tathagata sadece y a n s t r . O bir aynadr. B u n u sylemeye alyorum. P s i k o l o j i k hafzan b r a k r s a n , bir ayna o l u r s u n . " B i z e s r e k l i hafzay brakp, u anda, bu an yaamamz s y l y o r s u n " diye sordun. B u , gemiini hatrlamayacan anlamna gelmez. Gemi, u ann bir parasdr. Gemite olduun her ey, yapm olduun her e y , u annn bir parasdr: O burada. ocukluun s e n s i n . Genliin s e n s i n . Yaptn her ey hala senin iinde. Yediin yemekler, o da gemi. Ama u anda kann o l m u . u anda iinde dolayor. S e n i n kemiin o l m u , senin iliin o l m u . Gemite yaadn sevgi, geride k a l m olabilir ama seni d e i t i r m i t i r . Sana yeni bir hayat gr v e r m i t i r , gzlerini amtr. Dn benimle birlikteydin. Bu gemi. Ama her eyiyle tamamen gemi mi? Nasl tamamen gemi olabilir? O seni deitirdi, iinde yeni bir kvlcm yaratt. O kvlcm senin bir paran oldu. Yaadn an btn gemiini kapsar. Ve eer beni anlayabilirsen, yaadn an ayn zamanda btn geleceini barndrr. nk gemi yaand anlarda seni d e i t i r i r k e n , seni h a z r l y o r . Yaayacan gelecek ise senin u an nasl yaadna gre ekillenecek. u anda nasl yaadn, geleceine ok byk etki edecek. u an, btn gemii ve gelecein btn potansiyelini tayor. Ama bu yzden endie duymana gerek yok. O zaten orada. Onu p s i k o l o j i k olarak tamak zorunda deilsin. O y k tamak zorunda deilsin. Eer beni a n l y o r s a n , gemiin zaten u anda kapsandn b i l i r s i n . Aa dn ekmi olduu s u y u dnmez. Ama dnse de, dnmese de, o su oradadr. Dn yapraklarna den gne k l a r n d n m e z ; aalar insanlar kadar aptal deildir. Neden dnn n l a r n dnsn? Onlar emildi, s i n d i r i l d i . Y e i l i n , k r m z n n , s a r n n bir paras oldu. Aa, bu sabah gneinin keyfini k a r r k e n , dnn p s i k o l o j i k hafzasn t a m y o r . Ama dn, onun yapraklarnda, ieklerinde, dallarnda, kklerinde, sapnda bulunuyor. O orada. Bylece gelecek de ortaya kyor. Yarnn iekleri olacak olan tomurcuklar orada. Yarn byk yaprak olacak olan f i l i z l e r orada. u an her eyi kapsyor. u an s o n s u z l u k t u r . Ben sana gemii unut demiyorum; tek sylediim, ondan rahatsz olma. O bir p s i k o l o j i k y a t r m olmamal. O f i z i k s e l bir gerek. B r a k yle k a l s n . Gemii hatrlama yeteneinden k u r t u l demiyorum. Ona ihtiyacn olabilir. htiya olduu an, senin yaadn andr. Unutma, senin ihtiyalarn karlaman gerekiyor. B i r i sana telefon numaran sorduu zaman, ihtiya o andadr, nk sana u anda s o r u y o r l a r . O zaman sen "Sana telefon numaram nasl s y l e y e y i m , gemiimi braktm" dersen, gereksiz s k n t l a r y a a r s n . Hayatn zgrlemek y e r i n e , byk bir keyif ve kutlama olmak y e r i n e , her admda yeni s k n t l a r dourur. S e n i n tarafndan gereksiz olarak yaratlan bin bir s o r u n b u l u r s u n . Buna hi gerek yok. Beni anlamaya al. "Hafzam b r a k r k e n , ayn zamanda yaratc hayal gcm de brakmalym" d i y o r s u n . Hafzann yaratc hayal gcyle ne ilgisi var? Hatta ne kadar ok ann varsa, o kadar az yaratc o l u r s u n . nk hafzandakileri tekrar etmeye balarsn. Yaratclk, yeni bir eyin ortaya kmasna i z i n vermek demektir. Yeni bir eyin olmasna i z i n vermek i s e , gemi k a r m a s n diye hafzay bir kenara koymak demektir. B r a k y e n i l i k iine i l e s i n . B r a k y e n i l i k gelsin ve kalbini t i t r e t s i n . Gemie ihtiya duyulacak. Ama imdi deil. Gemi, bu yeni deneyimi ifade etmeye baladn zaman gerekecek, nk dile ihtiya duyacaksn. D i l , gemiten gelir. u anda bir dil yaratamazsn. Yaratsan bile samalktan baka birey olmaz. Hibir ey ifade etmez. O, i l e t i i m deil, sadece dilini oynatmak olur. Bebek konumas olur. Bundan bir yaratclk kmaz. Samalam o l u r s u n . A n l a l r bir ey sylemem iin dile ihtiya vardr. Dil gemiten gelir. Ama d i l , deneyim yaandktan sonra kullanlmaldr. Onu bir ara olarak kullan. Sana engel olmamal.

47 -> 63

file:///E:/E-K%C4%B0TAPLAAR-makalaler/osho-10%20kitap/osho-ht...

Sabah gneinde bir gln atn grdn zaman, onu gr. Seni etkilemesine, kalbine ulamasna i z i n ver. B r a k gl seni arpsn, seni ele geirsin. Hibir ey syleme, bekle. S a b r l ol, ak ol, s i n d i r . B r a k gl sana ulasn ve sen de gle ula. B r a k iki v a r l k arasnda bir buluma, bir btnleme o l s u n . Gl ve sen. B r a k o sana u l a s n , birbirinize ulan. Unutma, gl senin ne kadar derinine i n e r s e , sen de gln o kadar iine g i r e b i l i r s i n . Bu orant her zaman ayndr. B i r an gelir, k i m i n gl, k i m i n izleyici olduu belli olmaz. B i r an gelir, sen gl o l u r s u n ve gl sen olur. Gzleyen gzlenen olunca, btn i k i l i k l e r kaybolur. O anda gerei b i l i r s i n . Gln varln h i s s e d e r s i n . Sonra dil devreye g i r s i n , sanatn ortaya kar. Eer bir r e s s a m s a n , fran, boyalarn ve tuvalini al, r e s m i n i yap. Eer bir a i r s e n , hemen hafzana ko ve bu deneyimi ifade edecek doru kelimeleri karp al. Ama deneyim y a a n r k e n , kendi kendine konuma. konuma bulanklk yaratr. O zaman gl derinlii ve younluu ile bilemezsin. O zaman sadece y z e y i n i b i l i r s i n . Ve eer y z e y i n i biliyorsan, ancak y z e y i n i ifade edebilirsin. Sanatn pek deerli olmaz. "Hafzam brakarak, ayn zamanda yaratc hayal gcm de brakmak zorundaym" d i y o r s u n . Yaratcln anlamn kavramamsn. Yaratc, y e n i , e s i z , orijinal demektir. Yaratc, taze, daha nce bilinmeyen demektir. Ona ak olmak zorundasn. Ona hazr olmak z o r u n d a s n . Hafzan bir kenara koy. Onu sonra kullanacaksn. u anda sadece bulanklk yaratr. rnein u anda beni d i n l i y o r s u n . Hafzan bir kenara koy. Beni d i n l e r k e n , bildiin btn matematik f o r m l l e r i n i tekrar ediyor musun? inden say sayyor musun? Bildiin corafyay tekrar ediyor musun? Bildiin tarihi t e k r a r ediyor musun? Onlar bir kenara koydun. Ayn eyi dil ile de yap. T p k t a r i h , matematik ve corafyaya yaptn gibi. Dille de ayn eyi yap. Ayn eyi hafzanla yap. Onu kenara koy. Ona ihtiya olacak, ama sadece ihtiya olduu zaman kullan. Z i h n i n i yok e t m i y o r s u n , sadece d i n l e n d i r i y o r s u n . Ona gerek yok. Kk bir tatil yapabilir. Z i h n i n e yle d i y e b i l i r s i n : " B i r saat dinlen ve dinlememe i z i n ver. Ben dinledikten s o n r a , sindirdikten s o n r a , y i y i p itikten s o n r a , seni aracam. O zaman yardmn gerekecek. Dilin ve bilgilerin, o zaman gerekecek. O zaman bir r e s i m yapacam, bir i i r ya da kitap yazacam; ama u anda d i n l e n e b i l i r s i n . Z i h i n dinlendikten sonra daha taze olacak. Z i h n i n i n dinlenmesine i z i n v e r m i y o r s u n . O yzden z i h n i n vasat aamyor. Olimpiyatlarda yara katlmak isteyen bir adam dn. Adam yara hazrlanmak iin gnde y i r m i drt saat kouyor. Y a r zaman geldiinde, o kadar yorgun k i , kmldayamyor bile. Yartan nce dinlenmek z o r u n d a s n . Bedenin y e n i l e n s i n diye, mmkn olduunca derin dinlenmelisin. Ayn ey z i h i n iin de geerli. Yaratc hayal gcnn hafzayla bir ilgisi yok. Z i h n i n ancak o zaman yaratc olur. Eer beni anlarsan ve p s i k o l o j i k hafzan brakrsan yaratc o l u r s u n . A k s i halde, senin yaratm dediin e y , aslnda yaratmak olmaz. Sadece kompozisyon olur. Yaratmakla kompozisyon arasnda ok byk bir fark vardr. S e n e s k i , bildik e y l e r i , f a r k l bir ekilde bir araya g e t i r i r s i n . Ama onlar e s k i d i r . Yeni hibir ey y o k t u r . S e n sadece yapsn d e i t i r m i s i n d i r . Bu tpk oturma odasn dzenlemek gibidir. Mobilyalar ayn, duvardaki r e s i m l e r ayn, perdeler ayn. Ama onlar tekrar d z e n l e r s i n . Bu koltuu oraya, o masay buraya koyar, bu duvardaki tabloyu dier duvara a s a r s n . Bu yeni grnebilir, ama yeni deildir. O bir kompozisyon. S e n hibir ey yaratmadn. Yazarlarn, a i r l e r i n , r e s s a m l a r n , yzde doksan dokuzunun yapt ey budur. Onlar vasattr; yaratc deildir. Yaratc insan, bilinmeyenden bir e y i , bilinen dnyaya getiren k i i d i r . Bu dnyaya Tanr'dan bir ey getiren k i i d i r . T a n r ' n n bir ey sylemesine yardmc olan k i i d i r . B o bir bambuya dnp, T a n r ' n n zerinden akmasna i z i n veren k i i d i r . nsan nasl ii bo bir bambu olabilir? Eer z i h i n iini tamamen dolduruyorsa, bo bir bambu olamazsn. Yaratclk; yaratandan gelir. Yaratclk, sen ya da senden kan bir ey deildir. Yaratc, seni ele geirdii zaman sen k a y b o l u r s u n ; yaratclk kar. Gerek yaratclar, yaratc olmadklarn ok iyi b i l i r l e r . Onlar sadece aratr. Ortam olurlar. Onlarn zerinden bir ey o l m u t u r . Doru; ama yapan kendileri deildir. B i r teknisyenle yaratc insan arasndaki fark unutma. B i r t e k n i s y e n , bir eyi nasl yapacan bilir. B e l k i bir eyin nasl mkemmel yaplacan da bilir. Ama onun bir kavray y o k t u r . Yaratc insan, kavray olan insandr. Daha nce k i m s e n i n gremedii eyleri grendir. Baka gzlerin daha nce gremediini gren, daha nce k i m s e n i n duyamadn duyandr. t e bu, yaratclktr.

48 -> 63

 u n u g r m e l i s i n : sa'nn s z l e r i yaratcdr. K i m s e daha nce yle k o n u m a m . O, eitimli bir insan deil. Hitabet konusunda herhangi bir bilgisi yok. Konuma t e k n i k l e r i hakknda bir bilgisi yok. Ancak yine de, bu konuda ok az insann olabilecei kadar baarl olmu. Onun s r r neydi? Onun kavray vard. O, T a n r ' y a bakt, o, bilinmeyene bakt. Bilinmeyenle ve bilinemeyenle k a r l a t . O noktada bulundu ve o noktadan birka para getirdi. Sadece kk paralar getirilebilir. Ama bilinemeyenden kk paralar getirdiin zaman, yeryzndeki insan bilincinin btn niteliini deitirebiliyorsun. O, yaratcyd. Ben ona sanat diyeceim. Ya da bir Buda, bir K r i n a veya Lao T z u . Bunlar gerek sanatlar. Onlar i m k a n s z yapt. m k a n s z olan, bilinenle bilinmeyenin bulumasdr. Z i h i n ile z i h i n s i z l i i n bulumasdr. m k a n s z olan buydu. B u n u gerekletirdiler. "Ama hafzam b r a k r k e n , ayn zamanda yaratc hayal gcm brakmak zorundaym" d i y o r s u n . Hayr, bunun yaratc hayal gcyle hibir ilgisi yok. Hatta ancak hafzan bir kenara koyabilirsen, yaratc bir hayal gcn olabilir. Hafza, srtnda ok byk bir y k oluyorsa, yaratc hayal gcne sahip olamazsn. "nk ben bir y a z a r m ve yazdklarmn hatrladm eylerde kkeni var" d i y o r s u n . O zaman sen yazar s a y l m a z s n . Sen gemi hakknda y a z y o r s u n . An defteri dolduruyorsun. Gelecei kapsamyor, a r i v t u t u y o r s u n . Sen bir a r i v c i s i n . Yazar olabilirsin ama bunun iin bilinmeyenle temas kurman g e r e k i r ; hatrladklarnla deil. Hatrladklarn zaten l m . S e n i n varolanla temas etmen g e r e k i r ; hatrladklarnla deil. Seni evreleyen bollukla temas k u r m a l s n . Yaadn ann d e r i n l i k l e r i n e dalp, gemiten bir e y l e r i n ana taklmasn salamak z o r u n d a s n . Gerek yaratclk, anlardan deil, farkndalktan ortaya kar. Daha farknda olman gerekir. Ne kadar farknda o l u r s a n , an o kadar byk olur ve tabii daha fazla balk yakalarsn. "Dnya sanatsz ve sanat mmkn klan yaratc hayal gc olmadan nasl olabilir diye d n y o r u m " d i y o r s u n . Sanatn yzde doksan dokuzu sanat deildir. pten ibarettir. Sanat eseri nadiren ortaya kar. ok enderdir. Dierleri sadece taklitidir. T e k n i s y e n d i r . Yetenekli insanlardr, akll insanlardr ama sanat deillerdir. Dnyann yzeyinden, bu yzde doksan dokuzun s i l i n m e s i k r a n duyulacak bir olaydr. nk onlar yaratc olmak bir yana, sadece k u s m u k gibidir. imdi ok anlaml olan bir ey var: Sanat terapisi. Bu ok anlamldr. n s a n l a r hastaysa, z i h i n s e l olarak hastaysa, sanat yardmc olabilir. Z i h i n s e l hastaya, tuval, boya ve fra verip, istedii resmi yapmasn s y l e y e b i l i r s i n . Tabii ki yapt r e s i m l e r , deli i i , delice olacaktr. Ama birka deli resminden sonra onun akl salna kavutuunu grp a r r s n . O r e s i m aslnda boazna sokulan bir parmakt. K u s m a s n salad ve s i s t e m i onu dar att. imdilerde modern sanat olarak adlandrlan ey tam da budur. Picasso'nun yapt r e s i m l e r onu delirmekten k u r t a r m olabilir ama hepsi bu kadar. Ve o r e s i m l e r zerine younlamak senin iin tehlikelidir nk ayet b i r i s i n i n k u s t u k l a r zerinde younlaacak o l u r s a n , l d r r s n . Uzak dur! Asla bir Picasso r e s m i n i yatak odanda bulundurma yoksa karabasanlar g r r s n . B i r d n ; bir Picasso resmini on be dakika boyunca nne koy ve s r e k l i resme bak... ve h u z u r s u z hissetmeye, ban dnmeye, miden bulanmaya, sklmaya balamaz m s n ? Ne oluyor? Bu baka b i r i s i n i n k u s m u u ! Ona yardmc oldu, iyi geldi. Ama dierlerine iyi gelmeyebilir. B i r Michelangelo eserine bakp, saatlerce meditasyon yapabilirsin. Ne kadar meditasyon yaparsan, o kadar dingin ve h u z u r l u o l u r s u n . O bir k u s m u k deil; bilinmeyenden bir ey g e t i r m i t i r . Onunki bir r e s i m l e , bir heykelle, bir i i r l e ya da bir m z i k l e sisteminden a t l m olan bir delilik deildir. O, hasta deildi ve hastalndan k u r t u l m a k istemiyordu. H a y r ; tam t e r s i y d i . O hasta deil; hamileydi. O hamileydi, T a n r ' y a hamileydi. Varlnda bir ey kk s a l m t ve onu paylamak i s t i y o r d u . O, bir meyveydi; bir tatmindi. O, yaratc bir ekilde yaad. Hayat yaratc ekilde sevdi. Hayatn en derin, en mahrem blgelerine girmesine i z i n verdi ve orada hayata hamile kald. Ya da T a n r ' y a hamile kald. Ve hamile olduun zaman doum yapmak zorundasn. Picasso k u s u y o r , Michelangelo douruyor. Nietzsche k u s u y o r , Buda doum yapyor. Bu i k i s i arasnda mmkn olabilecek en byk f a r k l l k vardr. B i r ocuk dourman bireydir, k u s m a k ise bambaka bir ey. Beethoven doum yapyor. S o n derece deerli bir ey onun araclyla geliyor. Onun mziini dinlemek seni baka bir eye d n t r r . Seni baka bir dnyaya gtrr. O sana te yakadan birka anlk grntler sunar. Modern sanatn yzde doksan dokuzu patolojik vakadr. Eer dnyadan kaybolursa, bu ok salkl olur. Dnya iin iyi olur. Hibir zarar olmaz. Modern z i h i n , fkeli bir z i h i n d i r . fkeli; nk

49 -> 63

file:///E:/E-K%C4%B0TAPLAAR-makalaler/osho-10%20kitap/osho-ht...

varlnla temas k u r a m y o r s u n . f k e l i ; nk btn anlam kaybetmi durumdasn. f k e l i ; nk neyin nemli olduunu b i l m i y o r s u n . Jean Paul S a r t r e ' n i n en nl kitaplarndan b i r i , Bulant'dr. Modern z i h n i n durumu budur. Modern z i h i n hastadr. B y k bir ikence iindedir. Ve bu ikenceyi kendisi yaratmaktadr. Friedreich Nietzsche, T a n r ' n n ldn ilan etti. T a n r l m t r dedii gn delirmeye balad, T a n r ' n n ldn beyan ederek. T a n r senin beyannla lemez. S e n i n beyann hibir eyi deitirmez. Ama Nietzsche buna inanmaya balad an, T a n r ' n n varolmadna inanmaya balad an, lmeye balad. Akl saln y i t i r m e y e balad. T a n r s z bir dnya, kanlmaz olarak deli bir dnya olur. nk T a n r s z bir dnya, herhangi bir neme sahip hibir ierik barndrmayacaktr. Sadece u n u gzlemle: B i r i i r oku. O iirdeki szckler, ancak i i r i n ieriinde bir anlama sahip olur. Eer bir szc o ierikten k a r t r s a n , hibir anlam kalmaz. O ierik iinde ne kadar gzeldi! Resimden bir para k e s . O zaman bir anlam kalmaz. nk ierikle olan balants kaybolmutur. Resmin iinde ne kadar gzeldi! B i r amaca hizmet ediyordu. B i r anlama sahipti. A r t k hibir anlam yok. Gzlerimden birini yuvasndan k a r t a b i l i r s i n . O zaman l bir gz olur. Hibir anlam bulunmaz. u anda gzlerime bakarsan, ok byk bir anlam var. nk benim ieriimde varlar. Onlar i i r i n bir paras. B y k bir r e s m i n bir paras. Anlam, sadece daha byk bir eye iaret eder. Nietzsche, T a n r ' n n olmadn, T a n r ' n n ldn beyan ettii gn, ieriin dna dt. T a n r olmadan, insann hibir deeri y o k t u r . nk insan, T a n r ' n n yce yazlarnda kk bir szcktr. T a n r ' n n byk orkestrasnda kk bir notadr. O kk nota tek bana monotondur. Kulaklar t r m a l a r , insan d e l i r t i r . Nietzsche'nin bana gelen buydu. O, kendi inancna samimiyetle inand. O, bir inanand. Kendine inanan bir inanl. T a n r ' n n ldne ve insann zgr kaldna inand. Ama o zgr kalmad, sadece delirdi. Sonuta bu y z y l , Friedrich Nietzsche'nin yolundan gitti ve btn y z y l ldrd. Dnya tarihinde bu y z y l kadar d e l i r m i baka bir y z y l y o k t u r . Gelecekteki tarihiler, bu dnemi delilik a olarak niteleyecek. D e l i r m i ! Deli, nk btnden kopmu. Neden y a y o r s u n ? Ne iin? O m u z l a r n s i l k i y o r s u n . Bu bir ie yaramyor. Tesadf eseri o l m u g r n y o r s u n . Eer olmasaydn, hibir f a r k yaanmayacak gibi. Eer varsan da, hibir fark yok. S e n hibir f a r k y a r a t m y o r s u n . Sana gerek yok. Burada hibir eye hizmet e t m i y o r s u n . Varlnla yokluun arasnda bir fark yoksa nasl mutlu olabilirsin? Nasl akl saln k o r u y a b i l i r s i n ? Tesadf m? Sadece tesadf m? O zaman her ey dorudur. Cinayet ilemek dorudur. nk her ey tesadfi i s e , ne yaptnn ne nemi var? Hibir eylem bir deer tamaz. O zaman intihar ayndr, cinayet ayndr, her ey ayndr. Ama her ey ayn deil. nk baz eyler sana m u t l u l u k v e r i y o r ve baz eyler seni m u t s u z ediyor. Baz eyler heyecan yaratyor, baz eyler sadece s k n t yaratyor. Baz eyler cehennemi yaratyor ve baz eyler seni cennete gtryor. H a y r ; her ey ayn deil. Ama T a n r ld dediin zaman, btnlkle temasn kaybediyorsun. Oysa T a n r btnlkten baka bir ey deildir. Okyanusu u n u t m u olan bir dalga, ne olabilir? O zaman bir hitir. Okyanusun bir parasyken, dev bir dalgayd. Unutma, gerek sanat, gerek dindarlktan kar. nk din geree ulama yolunu bulmaktr. Ancak gerekle bir araya geldiin zaman, gerek sanat ortaya kar. "Acaba dnya sanatsz ve sanat yapan yaratc hayal gc olmasa nasl bir yer olurdu" diye d n y o r u m d i y o r s u n . Eer s i z i n sanat dediiniz eyin yzde doksan kaybolursa, dnya ok daha zengin olur. nk o zaman gerek sanat ortaya kar. Eer bu deli taklitiler giderse... Onlar r e s i m yapmasn demiyorum. Terapi olarak r e s i m yapmallar. O bir tedavidir. Picasso'nun terapiye ihtiyac var. O r e s i m yapmal. Ama o r e s i m l e r sergiye kmamal. ksa bile, sadece akl hastanelerinde sergilenmeli. Birka deli insann rahatlamasn salayabilirler. Onlar deli i i . Gerek sanat, meditasyon yapmana yardmc olan bir eydir. Gurdjieff gerek sanata, hedefli sanat derdi. Meditasyon yapmaya yardmc olan bir ey. T a j Mahal gerek bir sanattr. Hi T a j Mahal'a gittin mi? Gitmeye deer. Dolunay olan bir gecede orada oturup, bu gzel esere bakarken, iin bilinmeyenle dolar. B i l i n e n i n tesinden bir eyler hissetmeye balarsn. Sana T a j Mahal'n nasl ortaya ktnn hikayesini anlatacam. ran'n i r a z blgesinden bir adam vard. i r a z ' l olduu iin ona i r a z i deniliyordu. B y k bir sanatyd. i r a z ' n en nl insanyd. Mucizeler yaratyordu. Henz Hindistan'a gelmeden nce

50 -> 63

binlerce hikayesi u l a m t . ah Cihan ise imparatordu. Bu hikayeleri duydu ve heykeltra sarayna davet etti. i r a z i ayn zamanda bir m i s t i k t i , bir S u f i m i s t i k . ah Cihan ona s o r d u : " B i r adamn ya da kadnn sadece eline dokunarak, y z n hi grmemene ramen heykelini yapabiliyormusun. Bu doru mu?" i r a z i yantlad: "Bana bir a n s v e r i n . Ama tek a r t m var. Saraynzdan y i r m i be gzel kadn, bir perdenin arkasna koyun. Sadece elleri perdenin dnda o l s u n . O ellere dokunacam ve bir k i i y i seeceim. Ama tek a r t m var. Her kimi seersem, onun heykelini yapacam. Eer doru karsa ve s i z tatmin o l u r s a n z , adamlarnz tatmin o l u r s a , o zaman o kadn benim e i m olacak. Onunla evleneceim. S i z i n saraynzdan bir kadn i s t i y o r u m . " ah Cihan hazrd. "steini kabul ediyorum" dedi. Y i r m i be kle k z , ok gzel kle k z , perdenin arkasna getirildi. i r a z i ilkinden balayp, y i r m i beinciye kadar gitti ve hibirini kabul etmedi. ah Cihan'n k z , sadece oyun olsun diye, aka olsun diye perdenin arkasnda duruyordu. Y i r m i be k z geri evrilince o elini uzatt. i r a z i onun eline dokundu. Gzlerini kapatt. B i r eyler h i s s e t t i ve "Setiim el bu" dedi. S o n r a , k z n parmana y z k takt. "Eer baarl o l u r s a m , o benim e i m olacak" dedi. mparator perdenin arkasna baknca dehete kapld. K z ne yapmt! ? Ama endieli deildi. nk sadece eline dokunarak, bir kadnn heykelini yapmak mmkn deildi. i r a z i ay boyunca bir odaya kapand. Gece gndz alt. ay sonra imparatordan ve btn saray ahalisinden gelmelerini istedi. mparator gzlerine inanamad. Tamamen aynyd. T e k bir hata bile bulamyordu. K z n n bu fakir adamla evlenmesini istemedii iin bir hata bulmak i s t i y o r d u . Ama a r t k hibir yolu y o k t u . S z v e r m i t i . ok rahatsz o l m u t u . K a r s da o kadar rahatsz olmutu k i , hastaland. Hamileydi ve ocuunu doururken ld. S r f bu ac yznden ld. Ad, Mmtaz Mahal'di. mparator ok aresiz kald. K z n nasl kurtaracakt? Heykeltra ard ve ona her eyi anlatt. "Her ey kazara oldu. A s l sulu k z m . Ama durumuma bir bak. E i m ld. nk k z n n fakir bir adamla evlenecei f i k r i n i kabullenemedi. Ben de sana sz vermeme ramen kabullenemiyorum." H e y k e l t r a , sanat, yantlad: "Endie etmenize gerek yok. Bana sylemeliydiniz. dneceim ve k z n z istemeyeceim. i r a z ' a dnecek, her eyi unutacam" dedi. "Ama bu i m k a n s z . Unutamam. Sana sz v e r m i t i m . S e n bekle. Dnmeme i z i n ver." V e z i r bir tavsiyede bulundu. " y l e bir ey yapn. E i n i z ld ve bu byk sanat kendini ispat etti. E i n i z i n ansna bir ant maketi yapmasn s y l e y i n . Dnyann en gzel ant mezar e i n i z i n olmal. Ona a r t koun ve eer maketini beenirseniz, k z n z ona vereceinizi s y l e y i n . Eer beenmezseniz, o i biter." Konuyu sanatyla grtler ve i r a z i kabul etti. "Bence hibir sakncas yok" dedi. K r a l , "imdi ne g e t i r i r s e getirsin beenmeyeceim" diye dnd. i r a z i birok maket yapt. Ve hepsi ok gzeldi. Ama yine de K r a l , hibirini onaylamad. Babakan, bu nadir maketler karsnda ne yapacan bilemedi. Her maket ayr bir gzeldi ve onlara hayr demek h a k s z l k t . Dedikodu yayarak, bunun heykeltran kulana gitmesini salad. "Setiin k z , Kral'n k z ok hasta." B i r hafta ok hastayd. Ondan sonraki hafta ok ok hasta oldu ve nc hafta ld... Sylentilerde. K z n ld dedikodusu heykeltraa gelince son maketini yapt. K z lmt ve sanatnn kalbi paralanmt. Bu onun son maketi olacakt. Onu Kral'a getirdi ve Kral onaylad. K z ld sand iin, e v l i l i k sz konusu deildi. O maket T a j Mahal oldu. B i r S u f i m i s t i k tarafndan y a r a t l m t . Sadece eline bir kere dokunarak, bir kadnn heykelini nasl yapabiliyordu? nk f a r k l bir boyuttayd. O anda, z i h i n s i z o l m u t u . O anda, byk bir meditasyon an y a a m t . O anda, enerjiye dokundu ve enerjiyi hissederek, heykeli yapt. K i r l i a n fotoraf ekme yntemi sayesinde bunu daha mantkl bir ekilde anlayabiliriz. nk her e n e r j i n i n kendi yaratt bir desen vardr. Y z n tesadfi deildir. Y z n o ekilde, nk belirli bir Ben geri

51 -> 63

file:///E:/E-K%C4%B0TAPLAAR-makalaler/osho-10%20kitap/osho-ht...

enerji desenine kaynaklanr.

sahipsin.

Gzlerin,

salarn,

ten

rengin,

hepsi

belirli

enerji

desenlerinden

Meditasyoncular alar boyunca bu e n e r j i l e r zerinde almaktadr. B i r enerji desenini grdn zaman, btn k i i l i i g r r s n , iini ve dn b i l i r s i n . nk her eyi yaratan, o enerji desenidir. Gemii b i l i y o r s u n . u an b i l i y o r s u n . Gelecei b i l i y o r s u n . E n e r j i deseni anlaldktan s o n r a , bir anahtarn olur. Sana olanlarn ve olacaklarn z buradadr. t e bunun ad hedefli sanattr. Gerek sanat T a j Mahal' yaratt. Mehtapl bir gecede, T a j Mahal'de meditasyon yaptn zaman, kalbin yeni bir sevgiyle atmaya balar. T a j Mahal hala o sevginin e n e r j i s i n i tayor. Mmtaz Mahal, k z n ok sevdii iin ld. ah Cihan, sevgisi yznden ok ac ekti. Ve i r a z i , bu maketi yaratt. nk ok ac ekti, ok derinden yaraland, nk gelecei k a r a n l k t . Semi olduu kadn a r t k y o k t u . Bu byk sevgiden ve younluktan ortaya T a j Mahal kt. Hala o duyguyu tayor. O sradan bir ant deil; ok zel. Msr'daki piramitler de yle. Dnyada, hedefli sanat olarak y a r a t l m birok ey var; ne yaptklarn bilenler tarafndan y a r a t l m . B y k meditasyoncular tarafndan y a r a t l m . Upanihadlar yledir. Buda'nn, s u t r a l a r yledir. sa'nn s z l e r i byledir. Unutma, benim iin yaratclk meditasyon halinde, z i h i n s i z l i k halinde bulunmaktr. O zaman T a n r sana iniyor ve iinden sevgi akmaya balyor. O zaman iindeki v a r l k dar tamaya balyor. Bu kutsanacak bir eydir. A k s i halde k u s m u k olur. Terapi olarak r e s i m yapabilir, yaz y a z a b i l i r s i n . Ama r e s i m l e r i n i yak. i i r l e r i n i yak. Kendi kusmuunu insanlara sergilemek zorunda deilsin. S e n i n kusmuunla ilgilenen insanlar da, zaten hasta olmal. Onlarn da terapiye ihtiyac var. nk eer bir eyle i l g i l e n i r s e n , k i m olduunu, nerede olduunu g s t e r i r s i n . Ben y a n s z sanat taraftarym. Meditasyonlu sanat taraftarym. Ben T a n r ' n n iinizden tamas taraftarym. Sen sadece ara ol. " B i r T o l s t o y asla bir Buda olamaz" d i y o r s u n . B u n u sana k i m syledi? B i r T o l s t o y bir Buda olabilir. Er ya da ge bir Buda olacaktr. " B i r Buda, Sava ve B a r ' yazabilir miydi" diye s o r u y o r s u n . Peki Buda ne yapyordu? Ben burada ne yapyorum? K r i s h n a ' n n Gita'sn okudun mu? O bir Sava ve B a r . T o l s t o y , Sava ve B a r ' , Anna Karenina'y ve birok baka gzel eyi yazabildi. Ama T o l s t o y olduu iin deil; T o l s t o y olmasna ramen. Dostoyevski, Aptal', S u ve Ceza'y ve en gzel kitaplardan biri olan, Karamazov Kardeleri yazd. Dostoyevski olduu iin deil; ona ramen. inde Buda'da olan bir e y , ok dindar olan bir ey vard. Dostoyevski, dindar bir adamd. B t n olarak deil. Ama bir paras youn inanca sahipti. O yzden Karamazov Kardeler bu kadar gzel bir kitap. Sradan bir insann elinden deil, ilahi bir varln elinden k m . Dostoyevski, T a n r tarafndan ele geirilmi, o bir araca d n t r l m . Tabii o mkemmel bir ara deil. O yzden kendi zihninden birok ey var. Yine de Karamazov Kardeler ok gzel. Eer arada Dostoyevski olmasayd, hafza, ego, patoloji olmasayd, o zaman Karamazov Kardeler bir baka Yeni Ahit olurdu. sa'nn s z l e r i y l e ayn nitelikte olurdu. Ya da bir E l m a s S u t r a , veya Upanihad gibi olurdu. Onda o kalite vard.

2. AYRILIK SONRASI DEPRESYONU Soru: B e n bir k i t a p y a z a r k e n , iim e n e r j i ve c o k u y l a d o l u y o r . Ama b i t i r d i k t e n s o n r a o kadar bo v e l o l u y o r u m k i , n e r e d e y s e yaamaya d a y a n a m y o r u m . u anda y e n i d e n y a z m a y a balamak z e r e y i m . a l r k e n ok b y k b i r z e v k almama r a m e n , m e d i t a s y o n s r a s n d a , b i r k a ay s o n r a yaayacam b e k l e d i i m o b o l u k k o r k u s u iimi d o l d u r u y o r . Ne yapmalym? Bu s o r u bir yazardan geldi. Onun romanlarn okudum. ok ta gzeller. B i r hikayeyi gzel anlatmay, onu ilemeyi ok iyi beceriyor. Bu deneyim, sadece onun deil, ortaya yaratc bir eser karm olan hemen hemen h e r k e s i n yaad bir ey. Ama yine de yorumu y a n l . B i r kadn ocuunu karnnda t a r k e n doludur. Tabii ocuk doduktan sonra kendini bo hisseder. Rahminde atan o kalbi ve tekmeleri arayacaktr. ocuk a r t k domutur. Birka gn boyunca kadn

52 -> 63

iinde boluk hissedecektir. Ama ocuu sevebilir. ocuunu severken ve onun bymesine yardmc o l u r k e n , o boluu unutabilir. B i r sanat iin i s e , bu bile mmkn deil. R e s i m yapyorsun, bir i i r ya da roman y a z y o r s u n . Tamamlandktan sonra iinde derin bir boluk h i s s e d i y o r s u n . imdi o kitapla ne yapabilirsin? O yzden bir sanatnn d u r u m u , annenin durumundan bile daha z o r . B i r kitap bittikten sonra b i t m i t i r . A r t k yardma, sevgiye ihtiyac y o k t u r . O bymeyecek. O, mkemmel. Y e t i k i n olarak domu. B i r r e s i m bitince b i t m i t i r . Sanat kendini bo hisseder. Ama insann bu bolua bakmas gerekir. Tkendiini syleme, bunun yerine yoruldum de. B o olduunu syleme. nk her boluun bir doluluu vardr. Yanl taraftan bakyorsun. B i r odaya g i r i y o r s u n , ierde mobilyalar, duvarlarda r e s i m l e r falan var. Sonra btn bu mobilyalar ve r e s i m l e r kartlyor ve sen odaya g i r i y o r s u n . imdi ne dersin? Oraya bo mu d e r s i n , yoksa oda m dersin? Oda zaten boluk demek. B o yer demek. Mobilyalar karlnca oda kendisiyle dolmu olur. Mobilya ierdeyken oda, kendisiyle dolu deildi. Mobilyalar yznden baz noktalar e k s i k t i . imdi oda olmas gerektii gibi. Boluu btnlk iinde. Olaya iki utan bakabilirsin. Eer ok fazla mobilya y n e l i m l i y s e n , koltuklara, masalara, kanepelere bakar ve odann boluunu gremezsin. O zaman sana bo gelir. Ama eer biliyorsan ve dorudan boluu gryorsan, inanlmaz bir z g r l k hissedeceksin. En bata bu y o k t u , nk o odann baz boluklar mobilyalarla d o l d u r u l m u t u , iinde hareket edemiyordun. Eer mobilya doldurmaya devam edersen, bir noktadan sonra hareket edemezsin. nk ortada oda kalmam olur. B i r keresinde ok zengin bir adamn evinde kaldm. ok zengindi ama hi zevki y o k t u . Evi o kadar doluydu k i , ev bile saylmazd. Hareket edemiyorsun; her taraftaki antikalar yznden hareket etmeye k o r k u y o r s u n . Adamn kendisi bile korkuyordu. Hizmetiler s r e k l i endie iindeydi. Bana evindeki en i y i , en gzel odasn verdi. Ona yle dedim: " B u r a s bir oda deil, bir mze. Ltfen bana iinde hareket edebileceim bir yer ver. B u r a s bir oda deil. Ortada oda kalmam." Oda, boluun sana verdii z g r l k t r . a l r k e n , y a r a t r k e n , z i h n i n birok eyle dolu. Z i h i n megul. Roman yazarken z i h i n meguldr. i i r yazarken z i h i n meguldr, iinde ok fazla mobilya vardr. Z i h i n mobilyalar. Dnceler, duygular, karakterler. Sonra kitap biter. Birden mobilyalar g i t m i t i r . Boluu h i s s e d e r s i n . Ama bu yzden zlmeye gerek yok. Eer doru bakarsan Buda'nn "Samyak Drasthi" dedii ey, bu doru bakt eer doru bakarsan, kendini bir tutkudan, bir meguliyetten a r n m h i s s e d e r s i n . Kendini t e k r a r temiz h i s s e d e r s i n . Romann karakterleri a r t k orada hareket etmiyor. Konuklar gitti ve ev sahibi a r t k rahatlad. Tadn kar. Yanl yorumlaman, iinde bir znt ve k o r k u yaratyor. Keyfini kar. Hi dikkat ettin m i , bir konuk geldii zaman mutlu o l u r s u n ama gittii zaman daha da mutlu o l u r s u n . S e n i yalnz brakr. A r t k hareket edecek alann vardr. Roman yazmak delirticidir. nk birok karakter konuk olur. Karakterin kendi t a r z vardr, her zaman yazarn s z n dinlemez. Bazen kendi yoluna sapar ve yazar belirli bir yne doru iter. Yazar bir romana balar ama asla bitirmez. O karakterler roman kendileri b i t i r i r . Bu tpk ocuk dourmak gibidir. B i r ocuk dourabilirsin, ama sonra ocuk kendi bana hareket etmeye balar. Anne ocuun byynce doktor olacan dnmektedir. Ama ocuk s e r s e r i olur. Ne yapabilirsin? Sen abalyorsun ama o s e r s e r i oluyor. Ayn ey roman yazdn zaman da olur. B i r karakterle balarsn. Onu bir aziz yapacaksndr ama o gnahkar olur. Sana s y l y o r u m , bu tpk ocukta yaanan olay gibidir. Anne nasl endielenirse, yazar da endielenir. Yazar onun aziz olmasn i s t e r ; ama o gnahkar oluyor. Yapacak hibir ey yok. Kendini aresiz hissediyor. O karakterler tarafndan k u l l a n l m gibi hissediyor. O karakterler onun fantazileri. Ama onlarla ibirlii yaptn zaman neredeyse gerek olurlar ve eer onlardan kurtulamazsan asla h u z u r bulamazsn. Eer zihninde bir kitap v a r s a , onu yazp kurtulman gerekir. O bir y k t r , zerinde arlk yapar. O yzden yaratc insanlar, neredeyse her zaman d e l i r i r . Vasatlar asla delirmez. Onlarn delirecek bir eyleri y o k t u r . Hayatlarnda kendilerini deli edecek bir eyleri y o k t u r . B i r Van Gogh d e l i r i r , bir N i j i n s k y d e l i r i r , bir Nietzsche d e l i r i r . Ne oluyor da deliriyorlar? nk ok meguller. Z i h i n l e r i n e birok ey oluyor. Kendine ait bo alanlar yok. B i r s r insan gelip gidiyor. S a n k i caddenin ortasnda, youn t r a f i k iinde yayor gibiler. Her sanatnn bu bedeli demesi gerekir. Unutma, bir kitap bittii zaman ve ocuk doduunda mutlu ol. O boluun keyfini kar. nk er ya da ge yeni bir kitap ykselecektir. T p k aalarda yapraklarn y e e r m e s i , ieklerin amas gibi. Aynen yle. i i r l e r , bir a i r i n iinde aar. Romanlar, bir yazarn iinde aar. R e s i m l e r , bir ressamdan doar. a r k l a r , bestecilerden doar. Yaplacak bir ey yok. ok doal bir ey.

53 -> 63

file:///E:/E-K%C4%B0TAPLAAR-makalaler/osho-10%20kitap/osho-ht...

O yzden sonbaharda yapraklar dp, aacn sadece gvdesi ge doru y k s e l i y o r s a keyfini kar. Buna boluk deme. Yeni t r bir doluluk de. Kendinle dolusun. Araya girecek k i m s e yok. Kendi iinde d i n l e n i y o r s u n . Bu dinlenme dnemi her sanat iin gereklidir. Bu doal bir sretir. Her anne bedeninin dinlenmeye ihtiyac vardr. B i r ocuk doar ve bir bakas rahme der. Eskiden yleydi. Dou'da ve Hindistan'da hala devam ediyor. B i r kadn 30 yana geldii zaman, neredeyse yalanyor. Arada g toplamak, kendi varln kutlamak ve yalnz olmak iin hibir boluk olmadan s r e k l i ocuk douruyor. O, t k e n m i t i r , y o r u l m u t u r . Genlii, tazelii, gzellii g i t m i t i r . B i r ocuk dourduktan sonra bir dinlenme srecine ihtiya vardr. Dinlenmeye ihtiyacn var. Eer ocuk bir aslan olacaksa, daha uzun s r e dinlenmek gerekir. B i r aslan, sadece bir yavru dourur. nk btn varl onunla y k l d r . Sonra dinlenme dnemi vardr. U z u n bir dinlenme dnemi. ocua v e r m i olduun enerjiyi t e k r a r alma dnemi. Senden tekrar bir ey doabilmesi iin kendini toparlama dnemi. B i r roman yazdn zaman, eer gerekten byk bir sanat eseri ise kendini bo h i s s e d e r s i n . Eer s r f yaymc ile olan anlaman yznden, para kazanmak iin sayfalar doldurduysan, o zaman pek derin olmaz. Ertesinde kendini bo h i s s e t m e z s i n . Ayn k a l r s n . Yaratmn ne kadar derinse, arkasndan gelen boluk da o kadar byk olacaktr. F r t n a ne kadar iddetliyse, arkasndan gelen s e s s i z l i k o kadar derin o l u r , keyfini kar. F r t n a gzeldir, keyfini kar; ancak arkasndan gelen s e s s i z l i k de gzeldir. Gndz gzeldir; aktivitelerle doludur. Gece de ok gzeldir; e y l e m s i z l i k , pasiflik ve bolukla doludur. nsan uyur. Sabah, almak ve eyleme gemek iin enerji dolu olarak uyanr. Geceden korkma. Birok insan korkar. B i r sannyas vard. Ona Nia adn verdim. N i a , gece demektir. T e k r a r tekrar bana gelip, "Ltfen adm deitir" dedi. Neden diye sordum? "Geceden k o r k u y o r u m . Bu kadar ok i s i m arasndan bana neden bu ismi verdin? Onu deitir" dedi. Ama onu deitirmeyeceim. Ona ismi bilerek verdim. K o r k u s u yznden. Karanlk k o r k u s u , pasiflik k o r k u s u , geveme k o r k u s u , t e s l i m olma k o r k u s u yznden. B t n bunlar, gece szcnde yer a l r : Nia. nsan geceyi de kabullenmeli. Ancak o zaman bir btn o l a b i l i r s i n . Onu y k olarak grme. O boluk gzeldir. Yaratclk gnlerinden bile daha gzel. nk o yaratclk, o bolukta doar. O iekler boluktan ortaya kar. O boluun keyfini kar. Kendini dingin ve k u t s a n m h i s s e t . Kabullen. Onu kranla karla ve bir s r e sonra iinin tekrar dolduunu ve daha gzel bir kitabn doacan gr. Endie etme; B u n u n iin bir gerek yok. O sadece gzel bir olgunun y a n l yorumlanmasdr. Ama insan kelimelerde yayor. B i r eye y a n l bir i s i m verdikten sonra ondan korkmaya b a l y o r s u n . Her zaman net ol. S y l e d i k l e r i n i hatrla. nk sylediklerin sadece sz deil. Varlnla derin bir i l i k i iinde. Ona boluk dediin zaman, korkmaya b a l y o r s u n . Kelimenin kendisinden. Hindistan'da boluk iin daha iyi kelimeler var. B i z ona, u n y a diyoruz. Kelime ok pozitif bir anlam y k l . Hibir negatiflii yok. ok gzeldir. T e k anlam, alandr. S n r s z alan. " u n y a ! " Ve biz nihai hedefe u n y a deriz. Buda, u n y a oldun dedii zaman, tamamen bir hi o l u y o r s u n anlamna geliyor. t e o zaman u l a y o r s u n . B i r a i r , bir sanat, bir r e s s a m , m i s t i k olma yolundadr. B t n sanatsal aktivite, aslnda dine giden bir yoldur. A k t i f olduun zaman, i i r y a z a r k e n , z i h i n d e s i n . i i r doduktan sonra y o r u l m u s u n d u r ve z i h i n dinlenir. Bu anlar kendi varlna dmek iin kullan. Ona boluk deme. B t n l k de, v a r l k de, gerek de, T a n r de. O zaman onun kutsalln h i s s e d e b i l i r s i n .

3. YARATICILIK VE M E L E Z L E M E Soru: S a n a t s a l ifade a r z u s u h i s s e d i y o r u m . D i s i p l i n l i b i r K l a s i k B a t M z i i e i t i m i a l d m . B u e i t i m i n , a n l k yaratcl z i n c i r l e d i i n i h i s s e d i y o r u m ve son zamanlarda dzenli olarak a l m a k t a z o r l a n y o r u m . A r t k hangi n i t e l i k l e r i n gerek s a n a t olduundan v e s a n a t n n z g n s a n a t hangi s r e t e r e t i p , icra e t t i i n d e n e m i n o l a m y o r u m . i m d e k i s a n a t y nasl hissedebilirim?

54 -> 63

Sanatn i k i l e m i , nce bir retiyi renmek ve sonra onu tamamen unutmak zorunda olmandr. Ama eer ABC'sini bilmiyorsan, o konuda ok derine i n e m e z s i n . Ancak sadece tekniini biliyorsan ve hayatn boyunca o teknii alrsan, t e k n i k olarak ok yetenekli bir hale gelebilirsin ama teknisyen olarak k a l r s n ; asla bir sanat olamazsn. Zen'de yle derler: "Eer ressam olmak i s t i y o r s a n , on iki y l boyunca r e s i m yapmay renmeli ve sonra on iki y l boyunca resmi tamamen u n u t m a l s n . Tamamen u n u t m a l s n . Onun seninle hibir ilgisi olmasn. On iki y l meditasyon yap, odun k e s , kuyudan su ek. R e s i m dnda her eyi yap." Sonra bir gn, r e s i m yapacaksn. Y i r m i drt y l l k eitimden sonra. On iki y l teknii renme eitimi. Ve on iki y l teknii unutma eitimi. Ondan sonra r e s i m yapabilirsin. A r t k t e k n i k senin bir paran o l m u t u r . A r t k t e k n i k bilgi deildir, k a n n n , kemiinin ve iliinin paras o l m u t u r . A r t k kendiliinden yaratabilirsin. T e k n i k sana engel olmaz. Seni zincirlemez. B e n i m deneyimim de aynen bu. almaya devam etme. K l a s i k mzii tamamen unut. Baka eyler yap: Bahvanlk, heykel, r e s i m yap, ama k l a s i k mzii unut. S a n k i y o k m u gibi davran. Birka y l boyunca varlnn derinliklerinde kalsn ve bylece s i n d i r i l s i n . O zaman t e k n i k olmaktan kar. Sonra bir gn, iinde ani bir heves hissedecek ve t e k r a r almaya balayacaksn. T e k r a r almaya baladn zaman, t e k n i k zerinde fazla durma. A k s i halde asla ann yaayamazsn. B i r a z yeniliki ol. Yaratclk budur. Yeni yollar, yeni yntemler dene. Daha nce k i m s e n i n yapmad yeni eyler dene. En byk yaratclk, baka bir konuda eitim grm insanlardan ortaya kar. rnein, eer bir matematiki m z i k yapmaya balarsa, m z i k dnyasna yeni bir eyler katar. Eer bir m z i s y e n matematiki o l u r s a , o da matematik dnyasna yeni bir eyler katar. B t n byk yaratclklar, bir retiden bakasna gemi insanlar tarafndan y a p l m t r . B u , melezleme gibi. Melez olarak domu ocuklar, ok daha salkl ve gzeldir. O yzden y z y l l a r d r her lkede kardeler arasnda e v l i l i k y a s a k l a n m t r . B u n u n bir nedeni e v l i l i k eer iki insan uzaktan akrabaysa ya da hi akraba deilse ok daha iyidir. B i r rktan baka bir rktan olan insanla evlenmesi iyidir. Eer bir gn, bir baka gezegende, kefedersek, en iyi y o l , dnyayla dier gezegen arasnda melezlemeye gitmektir. O zaman insanlar varolmaya balar. var. B i r insann, insanlar yeni t r

Kardeler aras i l i k i yasa ve tabusu ok nemlidir. B i l i m s e l olarak nemlidir. Ancak en u noktasna, mantki u noktasna g t r l m e m i t i r . Mantki u n o k t a s ; hibir H i n t l i bir baka H i n t l i ile evlenmemeli, hibir Alman, baka Alman ile evlenmemeli. En i y i s i bir Alman, bir H i n t l i ile, bir H i n t l i , Japon'la. B i r Japon, Afrikal ile, bir A f r i k a l , Amerikal ile evlenmelidir. Yahudi, H r i s t i y a n ile evlenir. H r i s t i y a n , Hindu ile evlenir. Hindu, Mslman ile evlenir. En gzeli byle olur. B u , btn gezegenin bilincini y k s e l t i r . Daha farknda, daha canl. Her ynden daha zengin ocuklar doar. Ama biz o kadar aptalz k i , her eyi yapabiliyor, her eyi kabullenebiliyoruz. O zaman ben niye konuuyorum? Y a k k l bir gen adam olan Chauncey, annesiyle iten bir ekilde konuuyordu. "Anne, vakit geldi. Gerekten geldi. Myron ile olan i l i k i m i , k a r l k l konumamz gerekiyor. D r s t olmak g e r e k i r s e , i l i k i m i z bir ekilde f i l i z l e n d i . B u n u sana nasl anlatacam bilmiyorum. ok gzel, ok iyi ve hatta kutsal bir eye dnt. Anneciim, i i n a s l , ben Myron' s e v i y o r u m . Myron da beni seviyor. En ksa srede evlenmek i s t i y o r u z . Ve bize onay vermeni umut ediyoruz." "Ama Chauncey, ne dediinin farknda m s n " diye k a r l k v e r m i annesi. "Byle bir evlilie onay verebileceimi gerekten bekliyor musun? nsanlar ne der? Dostlarmz ve k o m u l a r m z ne dnr?" "Anne, bunu s y l y o r olamazsn. Kabul etmediini h i s s e d i y o r u m . Hem de bu kadar iyi bir dostluk i l i k i m i z olmasna ramen. Herkesten beklerdim ama senin byle bir tepki vermeni beklemezdim." "Ama olum, byle bir treye k a r gelemezsin." "Pekl, anne. k i medeni insan gibi bunu oturup ak ak konualm. Myron ile iki erkek olarak evlenmemize, senin ya da bir bakasnn ne t r bir i t i r a z olabilir?" "Neden k a r ktm ok iyi b i l i y o r s u n . O Yahudi." 55 -> 63

file:///E:/E-K%C4%B0TAPLAAR-makalaler/osho-10%20kitap/osho-ht...

nsanlar birbirine ok k a r . Bu tip blclklerle yle a r t l a n d r l m l a r k i , hepimizin insan olduunu, ayn dnyaya, ayn gezegene ait olduumuzu tamamen u n u t m u l a r . Kadn ile erkek arasndaki mesafe ne kadar byk o l u r s a , e v l i l i k l e r i n i n meyvesi o kadar iyi olur. Ayn ey m z i k t e , resimde, matematikte, f i z i k t e , kimyada da geerlidir. B i r eit melezleme. B i r insan, bir retiden dierine getii zaman, kendi retisinin lezzetini uygulanmasa bile iinde getirir. Fizie getiin zaman, m z i k t e ne yapabilirsin? Onu tamamen u n u t m u durumdasn. Ama o iinde kalyor. S e n i n bir paran oldu. Yaptn her eyi etkileyecek. F i z i k ok u z a k t r . Ama eer m z i k eitimi de a l m s a n , er ya da ge, bir ekilde, iinde mziin rengi ve tad bulunan teoriler, varsaymlar b u l u r s u n . Dnyann uyum iinde olduunu hissetmeye balarsn. B i r kaos deil, dzen iinde olduunu. F i z i i n d e r i n l i k l e r i n i aratrdn zaman, varoluun bir orkestra olduunu hissetmeye balayabilirsin. M z i k konusunda hibir bilgisi olmayan bir insan iin bu mmkn deildir. Eer bir dans mzie geerse, ona yeni bir ey katar. Mzie yeni bir katkda bulunur. B e n i m t a v s i y e m , insanlarn bir retiden dierine gemesi. B i r disipline aina olduun zaman, onun teknii seni t u t s a k ettii zaman, ondan s y r l p baka bir disipline ge. Bu ok iyi bir f i k i r . B i r retiden dierine gemek, harika bir f i k i r . O zaman daha yaratc olduunu greceksin. B i r eyi sakn unutma. Eer gerekten yaratcysan, nl olmayabilirsin. Gerek bir yaratc insann nl olmas zaman alr. nk onun deer yaratmas gerekir. Yeni deerler, yeni k r i t e r l e r , ancak o zaman yarglanabilir. En az elli y l beklemesi gerekir. Yani, ldkten sonra. Ancak o zaman insanlar onu takdir etmeye balar. Eer hret i s t i y o r s a n , o zaman yaratcl unut. O zaman, s r e k l i antrenman yap. Yetenekli olduun konuda s r e k l i devam et ve tekniini mkemmelletir. O zaman nl o l u r s u n . nk insanlar onu anlar. Zaten k a b u l l e n i l m i t i r . Ne zaman dnyaya yeni bir ey g e t i r i r s e n , buna k a r klaca kesindir. Dnya asla, bu dnyaya yeni bir ey g e t i r m i insan affetmez. Yaratc insann dnya tarafndan cezalandrlaca kesindir. Dnya, yaratc olmayan yetenekli insanlar takdir eder. T e k n i i mkemmel olan i n s a n l a r . nk t e k n i k m k e m m e l l i k , sadece gemiin mkemmellii anlamna gelir ve h e r k e s gemii anlar. H e r k e s onu anlamak zere e i t i l m i t i r . Dnyaya yeni bir ey getirmek demek, k i m s e n i n onu takdir etmemesi demektir. O kadar yeni k i , onu deerlendirecek herhangi bir k r i t e r y o k t u r . n s a n l a r n onu anlamasna yardmc olacak aralar henz v a r o l m a m t r . Bu en az elli y l daha fazla s r e r . Sanat l m olur. Ancak o zaman insanlar takdir etmeye balar. Vincent Van Gogh, yaad dnemde hi takdir edilmedi. T e k bir resmi bile satlmad. i m d i her bir resmi milyonlarca dolara s a t l y o r . O zamanlar insanlar, ayn r e s i m l e r i Van Gogh hediye etse bile almaya hazr deildi. Onlar arkadalarna v e r m i t i . Odalarna asmay kabul edecek herhangi bir k i i y e v e r m i t i . Ama insanlar onlar odalarna asmaya hazr deildi. nk baka insanlarn tepkilerinden k o r k u y o r l a r d . "Yoksa sen delirdin mi? Bu ne biim bir r e s i m ! " Vincent Van Gogh'un kendine zg bir dnyas vard. O yeni bir vizyon getirdi. S r e onlarca y l s r d . Yava yava insanlar o resimlerde bir e y l e r olduunu hissetmeye balad. n s a n l k yava ve ataletlidir. Zamann gerisinden gelir. Yaratc insan ise zamann nndedir. Aradaki boluk, buradan gelir. O yzden eer gerekten yaratc olmak i s t i y o r s a n , nl olamayacan, ok tannmayacan kabullenmelisin. Eer gerekten yaratc olmak i s t i y o r s a n , o zaman, "sanat, sanat iindir" olgusunu renmek z o r u n d a s n , baka bir ama y o k t u r . Yaptn her eyden keyif al. Eer ondan keyif alan birka arkada bulabilirsen ne gzel. Ama eer keyif alacak baka k i m s e y o k s a , o zaman tek bana keyfini kar. Eer sen keyif a l y o r s a n , bu y e t e r l i . Eer tatmin olduunu h i s s e d i y o r s a n , bu y e t e r l i . Bana, " A r t k gerek sanatn niteliklerinden emin deilim" d i y o r s u n . Eer s e s s i z , dingin ve keyifli olmana yardmc o l u y o r s a , o gerek sanattr. Eer sana bir kutlama v e r i y o r s a , iini kprdatyorsa... B a k a s n n sana katlp katlmamas hi nemli deil. Eer seninle T a n r arasnda bir kprye dnyorsa, o gerek sanattr. Eer bir meditasyona dnyorsa, gerek sanattr. Eer iine gmlyorsan, egon kayboluncaya kadar iine e m i l i y o r s a n , o gerek sanattr. O yzden, neyin gerek sanat olduuna kafan takma. Eer cokuyla yapyorsan, yaparken kendini kaybediyorsan, yaparken iindeki keyif ve h u z u r tamaya balyorsa, o zaman gerek sanattr. E l e t i r m e n l e r i n syledikleri seni rahatsz etmesin. E l e t i r m e n l e r sanat hakknda hibir ey bilmez. Hatta sanat olamayanlar eletirmen olur. Eer kou y a r n a katlamyorsan, eer bir olimpiyat koucusu olamyorsan, en azndan kaldrmda d u r u r ve koanlara ta atarsn. B u n u kolaylkla

56 -> 63

yapabilirsin. E l e t i r m e n l e r i n s r e k l i yapt bu. Onlar katlmc olamaz. Hibir ey yaratamaz. Resmi ok seven bir S u f i m i s t i k v a r m . Dnemin tm eletirmenleri ona k a r y m . H e r k e s ona gelip, " B u r a s y a n l . Bu olmam" dermi. Bu insanlardan o kadar b k m k i , bir gn btn r e s i m l e r i n i evinin nne a s m . B t n eletirmenleri davet e t m i ve onlardan boyalar, fralar ile gelip, r e s i m l e r i n i dzeltmelerini i s t e m i . Yeterince e l e t i r m i l e r d i r . imdi dzeltme zamandr. T e k bir eletirmen bile gelmemi. E l e t i r m e k kolaydr, dzeltmekse z o r . eletirmenler onun r e s i m l e r i n i eletirmeyi brakm. Doru olan yapm. O gnden itibaren

Yaratmay bilmeyen insanlar eletirmen olur. O yzden onlar dnme. nemli olan e y , senin i duygularn, i n , i scakln. Eer m z i k yapmak sana bir scaklk duygusu v e r i y o r s a , iinde coku y k s e l i y o r s a , egon kaybolur. O zaman seninle T a n r arasnda bir kprye dnr. Sanat, en gzel ibadet, mmkn olan en youn meditasyon olabilir. Eer herhangi bir sanatn iinde bulunabiliyorsan, m z i k , r e s i m , heykel, dans. Eer sanat senin varln k a v r y o r s a , bu en gzel ibadettir, en gzel meditasyondur. O zaman baka bir meditasyona ihtiyacn yok. O senin meditasyonundur. O seni yava yava, adm adm, T a n r ' y a gtrecektir. Bu konudaki k r i t e r i m , bu eer seni T a n r ' y a ynlendiriyorsa, gerek sanattr. zgn sanattr.

4. PARANIN S A N A T I Soru: Paradan s z e d e b i l i r m i s i n ? P a r a y l a i l g i l i olan d u y g u l a r n e d i r ? n s a n l a r n h a y a t l a r n k u r b a n e t m e s i n e neden olabilen bu g nereden g e l i r ? Bu ok nemli bir s o r u . B t n dinler servete k a r o l m u t u r . nk z e n g i n l i k sana hayatta satn alnabilecek her eyi v e r i r . Ve neredeyse her ey satn alnabilir. Sadece sevgi, coku, aydnlanma ve z g r l k gibi ruhani deerler i s t i s n a d r . B u n l a r istisnalardan birka. Ama istisnalar her zaman kural ispatlar. Baka her eyi parayla satn alabilirsin. B t n dinler yaamaya k a r olduu iin, paraya k a r olmalar ok doal. Bu doal bir paralelliktir. Hayatn paraya ihtiyac vardr. nk hayatn rahat etmeye, gzel yemeklere, gzel kyafetlere, gzel evlere ihtiyac vardr. Hayatn gzel kitaplara, m z i k l e r e , sanata, i i r e ihtiyac vardr. Hayat ok engindir. K l a s i k mzii anlayamayan bir insan f a k i r d i r , sardr. Duyabilir, gzleri, k u l a k l a r , b u r n u , btn duyular, tbbi olara salkl olabilir. Peki ama metafiziksel olarak... Mirdad Kitab gibi byk bir edebi eserin gzelliini grebilir misin? Eer gremiyorsan k r s n . Mirdad Kitab'nn adn bile duymam olan insanlarla k a r l a t m . Eer byk kitaplar l i s t e s i yapacak olsaydm i l k srada o olurdu. Ama onun gzelliini grmek iin ok iyi reti alm olman gerekiyor. K l a s i k mzii anlamann tek yolu renmektir ki bu uzun bir renme sreci. alktan uzak olmal, y o k s u l l u k t a n uzak olmal, her t r l nyargdan uzak Mslmanlar mzii yasaklad. nsanolunu muazzam bir deneyimden mahrum Delhi'de yaand. En gl Mslman imparatorlarndan biri olan Aurangzeb, gl deil, ayn zamanda zorbayd. Ancak anlamak iin, o l m a l s n . rnein, braktlar. B u , Yeni tahttayd. O sadece

O zamana kadar Mslman imparatorlar, sadece mziin slam'a k a r olduunu sylyorlard ama hepsi bu. Delhi m z i s y e n l e r l e doluydu. Ancak Aurangzeb bir beyefendi deildi. Eer Delhi'de m z i k s e s i d u y u l u r s a , m z i s y e n i n o anda kafasnn kesileceini ilan etti. Delhi k i , binlerce y l l k bakent olarak mziin doal merkeziydi. Binlerce dahi bu ehirde yayordu. Bu ferman verildikten s o n r a , btn m z i s y e n l e r bir araya topland ve yle dedi: " B i r eyler yapmalyz. Bu kadar ok fazla. Eskiden mzie k a r olduklarn s y l e r l e r d i , hepsi bu. Ama bu adam t e h l i k e l i . ldrmeye balayacak."

57 -> 63

file:///E:/E-K%C4%B0TAPLAAR-makalaler/osho-10%20kitap/osho-ht...

Protesto olarak, binlerce m z i s y e n Aurangzeb'in sarayna y r d . Aurangzeb balkona kt ve " k i m ld" diye s o r d u . nk m z i s y e n l e r , cenaze trenlerinde nan tand gibi bir ey tayordu. inde beden y o k t u , sadece y a s t k vard. Ama sanki bir cenaze gibi grnyordu. Aurangzeb, " k i m ld" diye s o r d u . Hepsi yantlad: " M z i k ld ve katili de s e n s i n ! " Aurangzeb yantlad: "lmesine sevindim. imdi ltfen gidin, mmkn olduunca derin bir mezar kazp onu gmn k i , bir daha dar kmasn." Binlerce m z i s y e n i n ve gzyalarnn Aurangzeb zerinde bir e t k i s i y o k t u . O, kutsal bir ey yapyordu. M z i k , Mslmanlar tarafndan y a s a k l a n m t r . Neden? nk m z i k Dou'da, genel olarak gzel kadnlar tarafndan yaplrd. Fahie k e l i m e s i n i n anlam, Dou'da ve Bat'da f a r k l d r . Bat'da, fahie bedenini satar. Dou'da, gemite fahie bedenini satmazd; dehasn, dansn, m z i i n i , sanatn satard. Her H i n t k r a l n n , yerine geecek olunu birka y l fahielerle yaamaya gnderdiini rendiinde ok a r r s n . Onlar grg k u r a l l a r n , nezaketi, m z i i , dansn inceliklerini renmeleri iin yollanrd. B i r k r a l , her konuda zengin olmalyd. Gzellii anlamal, mant anlamal, grgy anlamal: E s k i H i n t gelenei byleydi. Mslmanlar bunu bozdu. M z i k dinlerine k a r y d . Neden? nk mzii renmek iin bir fahienin evine girmek zorundaydn. Mslmanlar keyfe k a r d r . Oysa fahielerin evleri, kahkahalar, a r k l a r , m z i k ve dansla doluydu. O yzden yasakland. Hibir Mslman m z i k alnan bir yere giremezdi. M z i k dinlemek bir gnaht. Ayn ey dier dinler tarafndan da y a p l m t r . Nedenleri f a r k l olsa da, hepsi z e n g i n l i k l e r i n i budamtr. En temel reti i s e , paradan vazgeilmesidir. insanolunun

Mant g r e b i l i r s i n . Eer paran y o k s a , baka bir eyin olamaz. Onlar, dallar budamak y e r i n e , kkn k e s i y o r l a r d . Parasz bir adam atr, dilencidir, elbisesi y o k t u r . Byle bir insann Dostoyevsky'e, N i j i n s k y ' e , Bertrand R u s s e l l ' a , Albert Einstein'a vakit bulmasn bekleyemezsin. Bu imkansz. B t n dinler insan mmkn olduunca fakir yapmaya a l m t r . Paray o kadar ok lanetlemi ve y o k s u l l u u o kadar v m l e r d i r k i , bana s o r a r s a n , onlar dnyann gelmi gemi en byk sululardr. sa'nn u dediine bak: " B i r deve inenin deliinden geebilir; ama zengin bir adam cennetin kapsndan geemez." Sence bu adamn akl yerinde mi? B i r devenin inenin deliinden geebileceini kabullenmeye hazr. Bu i m k a n s z bir ey. Ancak bunu bile mmkn olarak kabul ediyor. Ama zengin bir adamn cennete girmesi mi? Bu ok daha i m k a n s z . Byle bir ey mmkn deil. S e r v e t lanetleniyor, z e n g i n l i k lanetleniyor, para lanetleniyor. Dnya iki kampa blnyor. n s a n l a r n yzde doksan s e k i z i sefalet iinde yayor. Ama byk bir t e s e l l i l e r i var: Zengin insanlarn giremeyecei yere onlar kabul edilecek ve melekler l i r alarken, onlar "Haleluya"; Hogeldiniz diye karlayacak. Zengin olan yzde iki i s e , zengin olmann sululuu altnda byk bir vicdan azabyla yaayacak. Bu s u l u l u k duygusu yznden, z e n g i n l i k l e r i n i n keyfini kartamyorlar. nk znde k o r k u y o r l a r . B e l k i cennete kabul edilmezler. O yzden i k i l e m iindeler. Z e n g i n l i k onlarda s u l u l u k duygusu yaratyor. Piman olmadklar iin sular hafiflemeyecek, cennete kabul edilmeyecekler. nk dnyada ok eye sahipler ve cehenneme atlacaklar. O yzden zengin insan s r e k l i korkuyla yaar. Eer k e y i f l e n i r s e , baz e y l e r i n keyfini karmaya balarsa, sululuk duygusu onu z e h i r l e r . Gzel bir kadnla s e v i i y o r olabilir. Ama sadece bedeni s e v i i y o r . O i s e , develerin girdii, ama kendisinin g i r m e s i n i n mmkn olmad cenneti dnyor. imdi bu adam nasl s e v i s i n ? En iyi yemekleri y i y o r olabilir, ama keyfini kartamaz. Hayatnn ksa olduunu biliyor ve ondan sonra sadece karanlk bir cehennem atei var. B i r paranoya iinde yayor. Yoksul insan zaten cehennemde yayor. Ama onun bir t e s e l l i s i var. Yoksul lkelerdeki i n s a n l a r n , zengin lkelerdekine gre daha mutlu olduunu duyunca a r r s n . Hindistan'da en yoksul insanlarn bile m u t s u z olduunu grmedim. Amerikallar dnyann drt bir yannda ruhani rehberlik aray iinde. Bu doaldr, nk develer tarafndan geride braklmak istemiyorlar. Cennet kaplarndan gemek i s t i y o r l a r . B i r y o l ; bir eit yoga, bir e g z e r s i z l e teselli bulmak i s t i y o r l a r . B t n dnya kendine dman edilmi.

58 -> 63

B e l k i de paraya, zenginlie sayg duyan i l k k i i benim. n k , para seni ok ynl zengin yapabilir. F a k i r bir adam Mozart' anlayamaz. A bir adam Michelangelo'yu anlayamaz. B i r dilenci, Vincent Van Gogh'un r e s i m l e r i n e dnp bakmaz. Alk eken insanlarda kendilerini zeki yapacak yeterli enerji y o k t u r . Z e k a , ancak iinde youn enerji a k varsa ortaya kar. Sadece ekmek ve yala t k e n i r l e r . Onlarn zekas yok. Karamazov Kardeler'i anlayamazlar. Onlar ancak bir k i l i s e d e k i , aptal bir rahibi dinleyebilir. Ne rahip vaazndan bir ey anlar, ne de izleyiciler. Pek ou alt gn altktan sonra yorgun olduu iin uyur. Rahip de herkesin uyumas sayesinde daha rahattr. A r t k yeni bir konuma hazrlamak zorunda deildir. E s k i vaazn t e k r a r edip d u r u r . H e r k e s uyuduu iin, k i m s e rahibin kendilerini kandrdn anlamaz. Z e n g i n l i k , gzel m z i k , byk edebiyat ve sanat aheserleri kadar nemlidir. Baz insanlar doutan m z i s y e n d i r . Mozart, s e k i z yanda, ok gzel m z i k l e r besteliyordu. O s e k i z yanda i k e n , dier m z i k ustalar onun yanna bile yaklaamyordu. O adam doutan yaratcyd. Vincent Van Gogh, kmr madeninde alan fakir bir babann oluydu. Hi eitim grmedi. Sanat okulunun nnden bile gemedi. Ama dnyann en byk ressamlarndan biri oldu. Birka gn nce resimlerinden birini grdm. O r e s i m yznden brakn baka r e s s a m l a r , h e r k e s ona g l m t . nk y l d z l a r k i m s e n i n grmedii bir ekilde yapmt. Nebula gibi her y l d z s r e k l i dnen bir tekerlek gibi i z m i t i . K i m byle bir y l d z grmt ki? Dier ressamlar bile "Sen d e l i r i y o r s u n ; bunlar yldz deil" diyordu. Ayrca y l d z l a r n altnda izdii aalar, y l d z l a r n stne kadar kyordu. Yldzlar arkada k a l m , aalar ok yksee k m t . imdi k i m byle aa grd? Bu sadece d e l i l i k t i . Ama birka gn nce, bu t r bir r e s i m grdm. F i z i k i l e r , Van Gogh'un hakl olduunu kefetti. Yldzlar grndkleri gibi deil. T p k Van Gogh'un resmettii gibiydi. Zavall Van Gogh! Adamda m t h i bir gz olmal. nk f i z i k i l e r i n , byk laboratuvarlar ve teknolojileriyle yzylda grebildiini o kendiliinden g r m t . Vincent Van Gogh, sadece plak gzleriyle, y l d z l a r n asl e k l i n i k a v r a m t . Onlar s r e k l i kendi ekseninde dnen derviler. S e n i n grdn gibi duraan deiller. Sonra aalar sordular: "Yldzlar aan bu aalar nereden buldun". Van Gogh yantlad: " B u aalarn yanna oturdum ve amalarn dinledim. Aalar bana, kendilerinin aslnda dnyann yldzlara ulama a r z u s u olduklarn sylediler." B e l k i birka y z y l sonra bilim adamlar, aalarn dnyann a r z u s u olduunu kefeder. K e s i n olan bir ey var. Aalar yerekimine k a r hareket ediyor. Dnya onlarn yerekimine k a r hareket etmesine i z i n veriyor. Onlar destekliyor, yardm ediyor. B e l k i de dnya yldzlarla i l e t i i m k u r m a k istiyor. Dnya canldr ve hayat her zaman daha yksee e r i m e k ister. Hayal gcnn s n r y o k t u r . Yoksul insanlar bunu nasl anlayacak? O zekaya sahip deiller. T p k doutan a i r , doutan ressamlar varolduu gibi, doutan servet yaratclar olduunu da hatrlatmak i s t e r i m . Onlar hi takdir edilmemitir. H e r k e s bir Henry Ford deil ve olamaz. Henry Ford, fakir bir aileye sahipti ve dnyann en zengin adam oldu. Para ve servet yaratmaya ynelik bir yetenei, bir dehas o l m u olmal k i , bu bir r e s i m , m z i k ya da i i r yaratmaktan ok daha z o r bir ey. S e r v e t yaratmak kolay bir i deil. Henry Ford, tpk byk bir m z i s y e n , yazar, a i r gibi takdir edilmeli. Hatta daha fazla takdir edilmeli. nk onun parasyla, dnyann btn i i r l e r i , btn m z i k l e r i , btn heykelleri satn alnabilir. Ben paraya sayg duyuyorum. Para insanolunun en byk keiflerinden biri. O sadece bir ara. Sadece aptallar onu lanetliyor. B e l k i bakalarnda para v a r k e n , kendilerinde olmad iin k s k a n y o r l a r . Kskanlk yznden lanetliyorlar. Para, dei t o k u yapmann bilimsel bir yolundan baka bir ey deil. Paradan nce insanlar ok byk z o r l u k ekiyordu. Dnyann her yerinde mal takas s i s t e m i vard. Eer bir inein varsa ve at almak i s t i y o r s a n , bu hayatnn en z o r l u grevi olurdu. Atn verip inek almak isteyen bir adam bulmak zorundaydn. Bu ok z o r bir i . At vermek isteyen insanlar bulabilirsin. Ama inek almak istemiyorlardr. n e k almak isteyen insanlar b u l a b i l i r s i n , ama onlarn atlar y o k t u r . Para ortaya kmadan nce durum buydu. Doal olarak insanlar y o k s u l d u . Hibir ey satamyor, hibir ey alamyordu. B u ok z o r bir i t i . Para bunu kolaylatrd. A r t k inek satmak isteyen adam,

59 -> 63

file:///E:/E-K%C4%B0TAPLAAR-makalaler/osho-10%20kitap/osho-ht...

at satmak isteyen bir adam aramak zorunda kalmad. A r t k ineini satabilir, paray alp, at satan ama inek istemeyen herhangi birinden at alabilirdi. Para bir deiim ortam oldu. T a k a s s i s t e m i ortadan k a l k t . Para insanla ok byk bir hizmette bulundu. nsanlar a r t k alp verme kapasitesine sahip olunca, doal olarak zenginlemeye baladlar. B u n u iyi anlamak gerekir. Para ne kadar h z l hareket ederse, o kadar ok paran olur. rnein, eer bende bir dolar olsayd... Bu sadece bir rnek. B i r dolarm yok. Yanmda bir sent bile yok. Cebim bile yok. Bazen eer bir dolarm o l u r s a , onu nereye koyacam diye endieleniyorum. rnein, eer bir dolarm varsa ve onu harcamazsam, o zaman bu salonda sadece bir dolar olur. Ama eer o dolarla bir ey satn a l r s a m , bakasna geer. Ben dolarn deerinin k a r l n a l r m ve keyfini k a r t r m . Dolar y i y e m e z s i n . Cebinde tutarak nasl keyfini kartacaksn? Keyfini ancak harcayarak kartabilirsin. Ben keyfini kartyorum ve dolar bakasna geiyor. imdi eer onu elinde t u t a r s a , o zaman sadece iki dolar olur. B e n i m keyfini kardm dolar ve o cimrinin cebinde duran bir dolar. Ama eer kimse paray t u t m a z s a , h e r k e s dolar mmkn olduunca h z l harcarsa, eer bin insan v a r s a , bin dolarlk keyif a l n m olunur. Bu sadece tek bir t u r . T u r l a r devam ettike dolar oalmaya devam eder. Hibir ey g i r m i y o r ve ortada aslnda bir dolar var. Ama onu hareket ettirdike oalyor. O yzden paraya, "currency" yani akm denir. O bir akm olmal. Benim anlamm bu. Ben baka bir anlam bilmiyorum. nsan onu tutmamal. Eline getii zaman harca. Vakit kaybetme. nk cebinde durduu srece dolarn bymesini, oalmasn nlyor o l u y o r s u n . Para ok byk bir icat. n s a n l a r z e n g i n l e t i r i r . Sahip olmadklar eyleri alma kapasitesi v e r i r . Ama btn dinler ona k a r o l m u t u r . nsanln zengin olmasn istemiyorlar. nsanln zeki olmasn istemiyorlar. nk eer insanlar z e k i y s e , ncil'i k i m okuyacak? Dinler hibir zaman insann zeki o l m a s n , zengin olmasn istemedi. n s a n n mutlu olmasn istemedi. nk ac eken, y o k s u l , aptal insanlar, k i l i s e l e r i n , sinagoglarn, tapnaklarn, camilerin mterisidir. Ben hibir dini yere gitmedim. Neden gideyim? Eer dini bir yer, dinin tadn almak i s t i y o r s a , bana gelmeli. Ben Mekke'ye g i t m i y o r u m . Mekke bana gelsin. Ben Kuds'e g i t m i y o r u m . Deli deilim. B i r a z atlam ama deli deilim. Burada keyif, kahkaha ve sevgi dolu bir yer yarattmz zaman, srail'de ne var ki? Yeni s r a i l ' i biz yaratm o l u r u z . Para hakknda sana empoze edilmi olan btn f i k i r l e r i brak, ona sayg duy, servet yarat. nk ancak servet yarattktan sonra dier boyutlar sana alabilir.

YARATIM
E N S T D Z E Y Y A R A T I C I L I K : HAYATININ ANLAMI Hayatn kendi bana bir anlam yok. Hayat bir anlam yaratma f r s a t d r . Anlamn kefedilmesi deil, yaratlmas gerekir. Anlam, ancak onu yaratrsan b u l u r s u n . Orada bir alnn arasnda durmuyor. Yani sana soluna baknca, biraz araynca bulamazsn. O bulunacak bir kaya gibi durmuyor. O, yaratlacak bir i i r , sylenecek bir a r k , edilecek bir danstr. Anlam bir danstr; ta deil. Anlam m z i k t i r . Onu ancak yaratrsan b u l u r s u n . B u n u unutma. Milyonlarca i n s a n , anlamn kefedilecei gibi aptalca bir f i k i r yznden anlamsz birer hayat s r y o r . S a n k i anlam zaten oradaym gibi; bir perdeyi ekince karnda, anlam, ite burada. Hayr, byle deil. Unutma, Buda hayatn anlamn buldu, nk yaratt. Ben buldum, nk yarattm. T a n r , bir nesne deil; bir yaratmdr. Onu ancak yaratanlar bulur. Bence anlamn kefedilecek bir ey olmamas ok gzel. A k s i halde, bir insan onu kefederdi ve sonra bakalarnn kefetmesine gerek kalmazd. Dini anlam ile bilimsel anlam arasndaki fark gryor musun? Albert E i n s t e i n grecelilik t e o r i s i n i kefetti. imdi onu tekrar tekrar kefetmen gerekiyor mu? Eer tekrar tekrar kefediyorsan, aptaln

60 -> 63

t e k i s i n . Ne gerek var? B i r adam kefetmi. Sana haritay v e r m i . Onun y l l a r n a l m olabilir. Ama senin anlaman birka saat s r e r . n i v e r s i t e y e gidip renebilirsin. Buda da bir ey kefetti. Z e r d t de bir ey kefetti. Ama bu E i n s t e i n ' n kefi gibi deil. Z e r d t ' n izinden gidip, onun haritasn kullanarak bulacan bir ey deil. O ekilde asla bulamazsn. S e n i n bir Z e r d t olman gerekir. Aradaki fark gr. Halbuki grecelilik t e o r i s i n i anlamak iin bir Albert E i n s t e i n olmana gerek yok. Sadece ortalama zekaya sahip olman yeter. Eer ok geri zekal deilsen a n l a r s n . Ama Z e r d t ' n anlamn kavramak iin, bir Z e r d t olman gerekir. Daha az yetmez. Onu tekrar yaratman gerekir. Her bireyin T a n r ' y , anlam, gerei, dourmas gerekir. Her insann hamile kalp, o doum sanclarn yaamas gerekir. Her insann onu rahminde tayp, kendi kanyla beslemesi gerekir. Ancak o zaman kefedebilir. Eer hayatta bir anlam grmyorsan, onun gelmesi iin pasif bir ekilde bekliyor o l m a l s n . O zaman asla gelmez. Gemi dinlerin f i k r i buydu. Anlam zaten oradayd. Ama deil. Onu yaratacak z g r l k orada. Onu yaratacak enerji orada. T o h u m ekip, ekini bimek iin gerekli tarla orada. Hepsi orada. Ama anlamn yaratlmas gerekir. O yzden yaratmak, bu kadar byk bir keyif, bu kadar gzel bir macera ve bu kadar heyecanl bir eydir. O yzden i l k olarak, dinin yaratc olmas gerekir. u ana kadar din, ok pasif, hatta duraan kald. Dindar bir insann yaratc olmasn beklemezsin. Onun oru t u t m a s n , maarada o t u r m a s n , sabah erken kalkp, mantra sylemek gibi aptalca eyler yapmasn beklersin. Ancak o zaman tatmin o l u r s u n . O ne yapyor? U z u n orular tuttuu iin onu v y o r s u n . B e l k i adam mazoist. Belki kendine ikence yapmaktan holanyor. B u z gibi soukta plak oturuyor ve sen onu takdir ediyorsun. Ama ne gerek var? Ne gibi bir deeri var? Dnyann btn hayvanlar soukta plak o t u r u r . Onlar aziz deil. Ya da scakta, gne altnda o t u r u r ; ve sen onu takdir edersin. "Baksana, ne kadar dindar bir adam" d e r s i n . Ama o ne yapyor? Dnyaya k a t k s ne? Bu dnyaya nasl bir g z e l l i k katt? Herhangi bir deiiklik yaratt m? Dnyay biraz daha tatl, biraz daha ho yapt m? Hayr, bunu sormuyorsun. imdi sana s y l y o r u m , bu s o r u y u s o r m a l s n . B i r insan a r k yaratt iin v. B i r insan gzel bir heykel yaratt iin v. B i r insan ok gzel f l t ald iin v. Bundan s o n r a , dini k r i t e r l e r i n bunlar o l s u n . B i r insan ok gzel sevdii iin v. Sevgi bir dindir. B i r i n s a n , onun sayesinde dnya daha z a r i f olduu iin v. Oru tutmak, maarada oturmak, kendine ikence etmek ya da ivili yatakta yatmak gibi aptalca eyleri unut. B i r insan ok gzel gller yetitirdii iin v. Dnya onun sayesinde daha r e n k l i o l m u t u r . O zaman anlam b u l u r s u n . Anlam yaratclktan ortaya kar. Din daha i i r s e l , daha estetik olmaldr. kinci ey ise u d u r : Bazen bir sonuca ulatktan sonra anlam aramaya balarsn. B i r sonuca ulatktan sonra a r a r s n . Anlamn ne olmas gerektiine karar v e r m i s i n d i r . Ama sonra onu bulamazsn. A r a y n saf olmas gerekir. A r a y n saf olmas gerekir derken neyi kastediyorum? Herhangi bir yargya sahip olmadan, kafanda herhangi bir beklenti bulunmadan. Nasl bir anlam a r y o r s u n ? Eer belirli bir anlam aramaya oktan karar verdiysen onu bulamazsn. nk daha en batan arayn k i r l e n m i t i r . A r a y n saf deildir. S e n kararn oktan v e r m i s i n . rnein, eer bir adam benim baheme gelip, burada elmas bulacan d n y o r s a , ancak o zaman bu bahe gzeldir. Ama elmas bulamad zaman, bahede bir anlam olmadn syler. Etrafta birok gzel iek, bir s r ten k u , bir s r renk, aalar arasndan esen rzgar, kayalar stnde yosun vardr. Ama o bir anlam gremez. nk aklnda belirli bir f i k i r vardr. Elmas bulmaldr. Ancak o zaman bir anlam olacaktr. Kendi f i k r i yznden anlam karmaktadr. B r a k arayn saf o l s u n . Sabit bir f i k i r l e hareket etme. plak ol. Ak ve bo ol. O zaman sadece bir anlam deil, binlerce anlam bulacaksn. O zaman her ey anlaml gelecek. Gnein altnda parlayan renkli bir ta ya da etrafnda kk bir gkkua yaratan i damlas. Ya da rzgarda dans eden kk bir iek. Sen hangi anlam a r y o r s u n ? B i r sonula balama. A k s i halde balangta y a n l yapm o l u r s u n . Yargsz araya gir. nsanlara s r e k l i "Eer gerei bulmak i s t i y o r s a n , bilgini bir kenara koy. B i l g i l i insan asla bulamaz. B i l g i s i bir

61 -> 63

file:///E:/E-K%C4%B0TAPLAAR-makalaler/osho-10%20kitap/osho-ht...

barikat olur" derken, bunu kastediyorum. Goldstein, hayatnda hi tiyatroya gitmemiti. ocuklar ya gn iin ona bir bilet hediye etti. Temsilden sonra evine geldiler ve heyecanla nasl bulduunu sordular. "Tamamen samalkt" diye yantlad. " K z arzu ederken, adam istemiyordu. Adam arzu ederken, k z istemiyordu. k i s i de istedii zaman perde kapand." i m d i , eer sabit bir f i k r i n varsa o zaman sadece onu a r a r s n . Sadece onu a r a r s n . Ve bu z i h i n darl yznden dier her eyi s k a l a r s n . Anlam yaratlmaldr ve nyargsz aranmaldr. Eer bilgini bir kenara koyabilirsen, hayat birden r e n k l e n i r . B t n r e n k l e r canlanr. Ama eer s r e k l i y a z t l a r , kitaplar, t e o r i l e r i , d o k t r i n l e r i , felsefeleri srtnda t a y o r s a n , bunlar iinde kaybolursun. O zaman her ey k a r r , orbaya dner. Neyin ne olduunu bile hatrlayamazsn. Z i h n i n orba gibi. Onu t e m i z l e , boalt. En iyi z i h i n , bo z i h i n d i r . Sana bo z i h i n eytann atlyesidir diyenler, aslnda eytann ajanlardr. B o bir z i h i n T a n r ' y a her eyden daha yakndr. B o z i h i n eytann atlyesi deildir. eytan dnce olmadan hibir ey yapamaz. e y t a n , bolukta hibir ey yapamaz. Bolua girmesi mmkn deildir. Zihninde ne kadar ok dnce var. Hepsi k a r m . Hibir ey net grnmyor. Birok kaynaktan o kadar ok ey d u y m u s u n k i , z i h n i n bir canavara dnm. S e n s e hatrlamaya a l y o r s u n , nk sana hatrlaman sylendi. "Unutma" dendi. Sen de doal olarak, bu ar y k yznden hatrlayamyorsun. Birok eyi u n u t t u n , birok eyi hayal ettin ve kendinden kattn. B i r n g i l i z , Amerika'y ziyaret ederken bir ziyafete k a t l m . Ev sahibinin u konumay yaptn d u y m u : "Baka bir adamn k a r s n n -annemin kollarnda geirdiim hayatmn en mutlu an erefine." "Ne gzel bir s z " diye dnd n g i l i z . " B u n u hatrlayp, daha sonra kullanmalym." Birka hafta sonra ngiltere'ye dnd ve bir k i l i s e yemeinde, kadeh kaldrma konumasn onun yapmasn istediler. O da kalabalk salonda byk bir cokuyla balad. "Baka bir adamn k a r s n n kollarnda geirdiim hayatmn en mutlu an erefine." U z u n bir s e s s i z l i k t e n s o n r a , kalabalk h u z u r s u z olmaya ve konumacy szmeye Konumacnn arkada ona eilip fsldad: "Ne demek istediini hemen aklasan iyi olur." Konumac, " T a n r m ! " diye bard. " K u s u r a bakmayn. Kadnn adn unuttum." Bu yaanyor. Etrafn bunu dedi, Lao T z u u n u dedi diye h a t r l y o r s u n . sa'nn ne dediini, Muhammed'in ne dediini h a t r l y o r s u n . Birok ey h a t r l y o r s u n ve hepsi k a r m durumda. Kendi bana tek bir sz bile s y l e m e m i s i n . Eer kendine ait bir ey s y l e m e z s e n , anlam k a r r s n . B i l g i y i brak ve daha yaratc ol. Unutma, bilgi toplanr. B i r yaratcla gerek kalmaz. Sadece alc olman y e t e r l i . nsan buna dnmtr. nsan bir izleyiciye indirgenmitir. Gazete o k u r , ncil o k u r , Kur'an o k u r , Gita o k u r , sinemaya gider, o t u r u r , f i l m i z l e r , futbol mana gider. Ya da televizyonunun k a r s n a o t u r u r , radyo dinler, falan filan... Gnde y i r m i drt saat, herhangi bir katlma girmeden sadece izleyici olur. Bakalar bir eyler yaparken, o sadece oturup i z l e r . z l e y e r e k anlam bulamazsn. Binlerce sevgiliyi s e v i i r k e n g r e b i l i r s i n . Ama sevginin ne olduunu b i l m e z s i n . O, orgazmik brakml izleyerek bilemezsin. Katlmc olmak zorundasn. Anlam, katlmakla ortaya kar. Hayata katl. Mmkn olduunca derinden ve btnyle katl. K a t l m iin her eyi r i s k e et. Eer dansn ne olduunu bilmek i s t i y o r s a n , bir dansy izlemeye gitme. Dans etmeyi ren, dans ol. Eer herhangi bir eyi bilmek i s t i y o r s a n , katl. B i r eyi bilmenin gerek, doru ve zgn yolu budur. O zaman hayatnda birok anlam olacak. Sadece tek boyutlu deil; ok boyutlu anlamlar. Ve sen anlam yamuruna tutulacaksn. Hayatn ok boyutlu olmas gerekir. Ancak o zaman anlam vardr. Hayat asla tek boyutlu deildir. Bu da bir s o r u n . Eer biri mhendis o l u r s a , her eyin bittiini dnr. Kendini mhendis kimliiyle tanmlar. O zaman hayat sadece mhendislik olur. Milyonlarca seenek v a r k e n , o sadece tek bir yolda ilerler. S k l r , bunalr, y o r u l u r ve heyecann kaybeder. Sadece lm bekler. Bu durumda balad.

62 -> 63

nasl bir anlam olabilir? Hayatta daha fazla ilgi alanlarn o l s u n . Sadece bir i adam olma. Bazen oyun da oyna. Sadece doktor, mhendis, mdr ya da profesr olma. Mmkn olduunca ok ey olmaya al. Kat oyna; keman al. a r k s y l e ; fotoraf ek. a i r o l ; hayatta mmkn olduunca ok ey bul. O zaman zenginlie sahip o l u r s u n . Anlam, zenginliin yan rndr. S o k r a t e s hakknda ok anlaml bir hikye duydum: S o k r a t e s , hcresinde lmn beklerken s r e k l i , " S o k r a t e s m z i k yap" diye onu zorlayan ryalar grmeye balar. Yal adam her zaman felsefe yaparak sanata hizmet ettiini dnrd. Ancak o gizemli s e s i n t e v i k i ile hikayelerini dizelere dntrd; Apollo'ya bir ilahi adad ve f l t ald. lm soluunda felsefe ve m z i k bir an iin el ele t u t u t u . S o k r a t e s daha nce hi olmad kadar mutlu oldu. O hayatnda f l t almamt. inde bir ey s r a r ediyordu. " S o k r a t e s , m z i k yap." lm bu kadar y a k n k e n , ok sama grnyordu. O daha nce hi f l t almam; hi m z i k yapmamt. Varlnn bir paras boulmu durumdayd. Evet, S o k r a t e s gibi bir adam bile tek boyutlu k a l m t . n k a r edilen boyut srarcyd. " B u kadar mantk yeter. B i r para m z i k sana iyi gelir. Denge getirir. Bu kadar tartma yeter. B i r a z da f l t al." S e s o kadar srarcyd k i , ona t e s l i m olmak zorunda kald. Havarileri ok a r m olmal. "Yoksa delirdi mi? S o k r a t e s f l t m alyor?" "Ama benim iin bu ok nemli." M z i k ok gzel olmayabilir. nk daha nce hi almamt. Tamamen amatrce ve ocuksu o l m u olabilir. Ama yine de, bir tatmin yaratt, bir kpr o l u t u r d u . A r t k tek ynl deildi. B e l k i de hayatnda i l k kez ann yaad. B e l k i de hayatnda i l k kez, mantkl bir aklama getiremeyecei bir ey yapt. A k s i halde o ok rasyonel bir adamd. Geen gn, byk Hassid mistii Baal e m hakknda bir hikye okudum. O gn tatildi ve Hassidler dua edip, birlikte dans etmek iin, usta ile sylemek iin toplanmt. B i r adam z r l ocuu ile gelmiti. Olunun y a n l bir ey yapmasndan ekiniyordu. O yzden s r e k l i onu kolluyordu. Dualar o k u n u r k e n , ocuk babasna s o r d u : " B i r ddm var, onu alabilir miyim?" Baba, " K e s i n l i k l e olmaz. Ddn nerede" diye sordu. ocuunun onu dinlemeyeceinden k o r k u y o r d u . ocuk babasna cebindeki dd gsterdi. Baba bir gzn ocuktan ve o cepten ayrmad. Sonra dans balad. Baba da unutup, dans etmeye balad. Hassidler dans eder, keyifli insanlardr. Yahudiliin kremalardr. Yahudiliin z onlarla birlikteydi, o deli insanlarla. H e r k e s T a n r ' y a dua edip dans ederken, a r t k ocuk kendini tutamad. Cebindeki dd kartp fledi. H e r k e s oke o l m u t u . Ama Baal e m geldi ocua sarld ve yle dedi: "Dualarmz duyuldu. Bu ddk olmadan hepsi bir hiti. nk burada kendiliinden yaplan tek ey bu oldu. Dier her ey trenseldi." Hayatnn l bir ayine dnmesine i z i n verme. Aklanamayan anlar olmasna i z i n ver. B r a k baz eyler gizemli k a l s n . Neden gsteremediin e y l e r o l s u n . n s a n l a r n senin biraz lgn olduunu dnmelerini salayacak baz eylemlerin o l s u n . Yzde y z akl sal yerinde bir adam, l bir adamdr. Yannda bir para lgnlk olmas her zaman byk bir keyif getirir. Arada baz lgnlklar da yap. O zaman anlam mmkn olabilir.

63 -> 63