You are on page 1of 14

Mc sng gia nh Vit ang ngy cng tt hn

Theo kt qu s b kho st mc sng h gia nh nm 2004 do Tng cc thng k tin hnh: i sng
cc tng lp dn c Vit Nam cc vng, min trn c nc tip tc c ci thin.
Trong nm 2003 - 2004, thu nhp bnh qun/ngi/thng l 484.000 ng (tng 36% so vi nm 2001 2002); trong : KV thnh th t 795.000 ng (tng 27,8%); KV nng thn t 377.000 ng (tng
36,9%) v tng nhanh hn KV thnh th.
Do mt s mt hng nng sn v gi c ph tng nn bnh qun thu nhp ca mt ngi dn Ty
Nguyn tng cao nht; c bit cn do tc ng ca cc chnh sch Nh nc i vi vng Ty Nguyn,
gii quyt t sn xut cho ng bo dn tc ti ch, nh nc cp nh , cp vt liu lm nh...
T l h ngho v lng thc, thc phm ca c nc gim t 9,9% xung cn 7,8% (thnh th cn
3,5%; nng thn cn 8,9%, gim 3% so vi nm 2001-2002).
Mc chi tiu cho i sng ca c nc nm 2003 - 2004 t 370.000 ng/ngi/thng theo gi hin
hnh (tng 37,5%), gp phn gim s h ngho c nc xung cn 24,1%.
Tuy nhin, h s chnh lch v thu nhp bnh qun 1 ngi/thng gia nhm h giu nht v h ngho
nht trong thi k 2003 - 2004 tng so vi cc nm trc 13,5 ln (nm 2001 - 2002 l 12,5 ln)...
Tui th bnh qun tnh t lc sinh ca Vit Nam tng kh qua cc nm: nm 1995 t 65,2, nm 1996
t 65,5, nm 1997 t 66, nm 1998 t 66,4, nm 1999 t 67,4, nm 2000 t 67,8, nm 2001 t
68,6, nm 2002 t 69, nm 2003 t 70,5, v ch trc 2 nm so vi mc tiu do i hi IX ra cho
nm 2005. Ch s tui th bnh qun ca Vit Nam t 0,76, cao gp trn 1,4 ln ch s GDP bnh qun
u ngi v cao hn HDI, cao hn mc ca th gii, ca cc nc ang pht trin v tng ng
ca cc nc chu - Thi Bnh Dng... Tui th bnh qun tng v hin t mc kh cao l kt qu
ca vic tng ln ca GDP bnh qun u ngi, ca cng tc y t v chm sc sc khe c ci thin
v thu c thnh tu ng khch l cc t l t vong tr s sinh, t l cht tr em di 1 tui, t l cht
tr em di 5 tui, t l tr s sinh di 2.500 gram, t l tim chng y , t l x c bc s vt
mc tiu ra cho nm 2005, thm ch 2010; thanh ton bnh bi lit, loi tr un vn s sinh, thanh
ton bnh phong...
Ch s gio dc ca Vit Nam t c s vt tri v 2 mt. Mt mt, ch s ny t 0,82, cao nht
trong 3 ch s v cao hn ch s HDI; chnh n ko ch s HDI ln. Mt khc, ch s gio dc ca Vit
Nam cao hn nhiu nc c ch s HDI ng trn v cao hn ch s gio dc ca nhng nc c ch s
GDP bnh qun cao hn nc ta. t c kt qu trn l do t l ngi ln bit ch t 90,3%, cao
hn nhiu nc; t l i hc cc cp ca Vit Nam t 64%, cao hn mc trung bnh 63% ca cc nc
ang pht trin.

B trng B LTB&XH Nguyn Th Kim Ngn bo co v trin khai chng trnh gim ngho trong
2 nm 2006-2007. Theo bo co, trong 2 nm qua Chnh ph c nhiu chng trnh h tr ngi
ngho mang li kt qu nh: cho vay u i, hng dn cch lm n cho dn ngho, h tr u t xy
dng 347 cng trnh c s h tng cho 157 x c bit kh khn, thc hin m hnh kinh t- quc phng,
cp th bo him y t, min gim hc ph cho hc sinh ngho...Trung bnh mi nm c nc gim 3-4%
s h ngho.
Tuy nhin, B LTB&XH cng ch ra, c nc hin c 14,8% h ngho. Trong vng Ty Bc c t l
h ngho cao nht ( 32,36%); ng Bc (23,4%); Bc Trung B (23,4%); Ty Nguyn (21,34%). Cc tnh
ng Nam B ni c coi l c mc sng cao nht c nc th t l h ngho vn mc trn 5,1%.
c bit, B trng Nguyn Th Kim Ngn a ra nhng con s day dt: n cui nm 2006 c nc
cn c 58 huyn c t l ngho trn 50%. Trong c 27 huyn c t l h ngho trn 60%, 10 huyn
trn 70% v 1 huyn c t l h ngho trn 80%

So snh thu nhp bnh qun u ngi nm 2005 ca mt s nn kinh t (Ngun: WorldBank)

Ngy 17/12/2007, Ngn hng Th gii cng b li tnh ton v tng sn phm ni a (GDP) trn c
s cn bng sc mua (PPP - Purchasing Power Parity) cho cc quc gia v vng lnh th trn th gii.

Theo , GDP ca Vit Nam nm 2005 tnh bng PPP c iu chnh gim 30% t 255,6 t USD
xung cn 178,1 t USD. Tng ng, GDP bnh qun u ngi ca Vit Nam theo PPP nm 2005 l
2.142 USD, ch khng phi l 3.076 USD nh cng b trc y

So snh tng GDP ca mt s nn kinh t (Ngun: WorldBank)

Ch n gn y, Chng trnh So snh Quc t (ICP) ca Ngn hng Th gii mi trin khai mt cch
ton din hot ng thu thp s liu gi c ti 146 quc gia v vng lnh th. Da trn thng tin mi ny
vi mc thi gian l nm 2005, c lng PPP ca rt nhiu quc gia c tnh li vi nhng mc
iu chnh ln, trong ng k nht l vic GDP ca Trung Quc v n u gim i gn 40%

K hoch v u t va cng b Bo co nh gi tnh hnh thc hin k hoch pht trin kinh
t x hi 5 nm 2006 - 2010. Theo , kinh t c bc tin mnh nhng ch tiu tng trng 5
nm khng t k hoch.
nh gi v tnh hnh tng trng 5 nm qua, nhm lm bo co ca B K hoch v u t (MPI) cho
rng kinh t Vit Nam chu tc ng ln t nhng din bin bt thng v khng thun li ca kinh t
th gii.

Trong 2 nm u (2006-2007), GDP tng kh cao, ln lt t 8,2% v 8,48%. Tuy nhin, do tc ng


ca lm pht v cuc khng hong kinh t ton cu sau , GDP 2008 v 2009 ch cn t 6,18% v
5,2%. D kin nm 2010, tng sn phm quc ni ca ton nn kinh t c th hi phc, t 6,5%. Tuy
nhin, ngay c vi mc tng trng nh vy, GDP bnh qun 5 nm mi ch t 6,9%, thp hn kh
nhiu so vi mc tiu 7,5-8% m k hoch ra.
Tuy nhin, nu so snh vi thi im nm 2000, kinh t Vit Nam t c nhng bc tin rt xa
khi GDP tng gp i so vi 10 nm trc, t khong 106 t USD trong nm nay. Trong khi , thu
nhp bnh qun u ngi s t khong 1.200 USD trong nm nay.
V u t, MPI cho bit tng ngun lc c huy ng v a vo nn kinh t trong 5 nm t trn
3.000 nghn t ng, gp 2,5 ln so vi 5 nm trc. ng ch , vn nh nc chim 67% v gp phn
a t l u t ton x hi ln mc 43% GDP.
Trong khi , vn u t trc tip nc ngoi trong 5 nm cng t gn 660 nghn t ng, tc l gn
gp ri k hoch ra. Vn vay u i ODA cng gii ngn c khong 13 t USD, chim 60% tng
lng cam kt.
V xut - nhp khu, B K hoch & u t cho bit kim ngch bnh qun hng nm t trn 54 t USD.
Tc tng trng ngoi thng nhanh gp i so vi tng trng kinh t. y va l im mnh, cng
va l im yu ca kinh t Vit Nam.
Trong 5 nm, c cu tch ly trong tng tch ly v tiu dng tng nh t 34,7% ln 36,7% (con s ca
nm 2000 mi l 29%) gip tng ngun lc cho pht trin. Tuy nhin, theo nh gi ca MPI, vn tiu
dng vn cn l mt bi ton nan gii khi c tiu dng Chnh ph v dn c vn cn lng ph, km hiu
qu, nht l tht thot trong chi tiu cng.
Mt vn khc cng c cp trong cng bo co l m hnh pht trin kinh t trong 5 nm
qua. Cc chuyn gia cho rng m hnh hin nay vn mang tnh truyn thng, cha to ra bc t ph,
khin cht lng v hiu qu tng trng khng cao. ng lc chnh cho tng trng hin nay ch yu
l vn, lao ng v khai thc ti nguyn. Nhng yu t ny gip tng nng lc sn xut v chiu rng,
thin v cung ch cha ch n cu.
nh gi chung v vic thc hin k hoch 5 nm, cc nh son thao cho rng trc nhng kh khn
bt ng ca kinh t th gii v xut pht im thp, Vit Nam tng i thnh cng trong cc chnh
sch kinh t thi gian qua.
Tuy nhin, nn kinh t vn tn ti mt s khuyt im nh cht lng tng trng khng cao, hiu qu
s dng ngun lc pht trin thp, sc cnh tranh ca nn kinh t yu km, th trng ni a km si
ng Nguyn nhn ch yu ca nhng yu km ny l chm xc nh m hnh pht trin ph hp,
thiu bao qut trong t chc thc hin chnh sch trong khi cng tc d bo cn cha t yu cu.
khc phc nhng vn ny, B K hoch v u t cho rng, trong thi gian ti, Vit Nam nn tip
tc i mi t duy pht trin, gn vi cc quy lut chung ca ton cu. Ngoi ra, cn khn trng ti c
cu nn kinh t theo hng hin i, i mi m hnh pht trin v xy dng c k hoch ph hp
cho giai on 2011-2015.

Bng 1: Tc tng trng GDP v GDP bnh qun trn u ngi ca VN giai on 1990-2008

Ngun: Tnh ton t s liu Nin gim thng k VN, WB v IMF


So vi cc nc trong khu vc, VN c mc tng trng cao th ba, sau Trung quc v n . Di y l tc
tng trng kinh t VN so vi tc tng trng kinh t th gii, kinh t cc nc v nhm nc.
Bng 2: Tc tng trng kinh t VN so vi tc tng trng kinh t th gii v nhm nc theo khu vc VT:%

Ngun: IMF (nm 2008, s c tnh ca IMF)

Vit Nam l nc ng dn th 13 trn th gii, nhng ch s pht trin con ngi v cc ch tiu
v cht lng dn s ch xp th 108/177 nc. Mt ln na cm t "cht lng dn s" li c
ging ln khi mi y, B Y t va trnh Th tng mt bo co v tnh hnh dn s hin nay ca
nc ta, trong , nhiu ch s vn mc thp, n ni nhiu ngi c th t ra cu hi: Ti
sao nn kinh t nc ta tng trng tt m cht lng dn s li vn mc thp?
Theo bo co ny, ngoi vn dn s ang c xu hng gia tng nhanh chng, cc "ch s pht trin
con ngi" ca nc ta tuy c ci thin, nhng vn thp so vi nhiu nc trong khu vc v thp xa so
vi cc nc cng nghip, ch xp th 108/177 nc. T l tr cht sau khi sinh v suy dinh dng tr
em cn cao; 1,5% dn s b thiu nng th lc v tr tu
TS. Nguyn Quc Anh, Gim c Trung tm Thng tin v T liu, Tng cc Dn s - KHHG cho bit:
"C 3 tiu ch xem xt cht lng dn s: trnh vn ha, tui th trung bnh v thu nhp bnh qun
u ngi. Ngoi ra cn mt tiu ch na l cht lng sc khe tr s sinh".
Mt iu ng ch trong bo co ln ny B Y t a ra l ch s "tui th kho mnh" thp, ngha l
tui th bnh qun ca ta kh cao: t 72 tui, nhng s nm kho mnh thc s ch ko di n khong
61 tui. Nh vy ngi cao tui nc ta phi chu nhiu bnh tt, mt mi ko di trong hn 10 nm cui
i.

TS. Hong Th Kim Thanh, Gim c Trung tm Truyn thng, Vin Dinh dng Quc gia ni: "Dinh
dng cho ngi gi phi l dinh dng vng i, ngha l t khi cn trong bo thai, n khi sinh ra, ln
ln th c ch dinh dng v tp luyn phi c duy tr mi mong c mt tui gi kho mnh. Chng
ta hin cha ch n iu ny".
iu ng cnh bo nht l "t s gii tnh" khi sinh nc ta c xu hng mt cn bng ngy mt ln.
Hin c 16 tnh, thnh ph c t s gii tnh cao t 115 n - 128 nam. T s gii tnh ny tng ng
vi Trung Quc cch y 20 nm v hin nay nc ny ang phi i mt vi h qu ca vic "thiu" ti
20 triu ph n.
TS. L Hoi Chng - Trng phng KHTH, Bnh vin Ph sn Trung ng cho bit: " th, ngi
dn nhn thc kh tt vn gii tnh. vng nng thn, vng xa, iu ny cha c nhn thc ng
n. Hin nay c mt vn lin quan n cht lng dn s l vic chn on trc sinh, cht
lng s sinh".
Cht lng dn s thp l yu t cn tr s pht trin v t nc ta trc nguy c tt hu xa hn. Gii
php gii quyt vn trn ang ang l bi ton kh i vi cc c quan chc nng.

Ngy 25/1/2006 Tng cc Thng k t chc hp bo cng b kt qu y v cuc


Kho st Mc sng h gia nh nm 2004. Chng ti xin trch gii thiu phn Kt qu
kho st.
1. Nhn khu hc
Nhn khu bnh qun 1 h chung c nc nm 2003-2004 l 4,36 ngi. Theo kt qu iu tra mc
sng cc ln trc, nhn khu bnh qun 1 h chung c nc nm 1993 l 4,97 ngi, nm 1998 l 4,7
ngi v nm 2001-2002 l 4,4 ngi. Nh vy nhn khu bnh qun 1 h gim trong thi k 1993-2004.
Xu hng ny din ra i vi c khu vc thnh th v nng thn, cc vng, cc nhm dn tc v cc
nhm thu nhp.
Tuy nhin, nhn khu bnh qun 1 h nng thn vn cao hn thnh th, h ngho cao hn h giu, h
vng ni cao hn ng bng. Theo Kho st mc sng (KSMS) 2004, nhn khu bnh qun 1 h nng
thn l 4,41 ngi cao gp 1,05 ln so vi h thnh th. Nhm 1 (cc h ngho nht) c s nhn khu
bnh qun 1 h l 4,8 ngi, cao gp 1,2 ln so vi nhm 5 (cc h giu nht). Cc vng Ty Bc, ng
Bc v Ty Nguyn c s nhn khu bnh qun 1 h cao hn cc vng khc.
Mt c im na v nhn khu hc ng ch l h ngho c ng con hn h giu nhng li c t lao
ng hn. Theo KSMS 2004, s ngi t 0-14 tui nhm 1 (cc h ngho nht) chim t l cao: 36,1%
trong khi nhm 5 (cc h giu nht) ch chim 25,5%. Ngc li, s ngi trong nhm 15-59 tui ca
nhm 5 (cc h giu nht) chim 64,5% trong khi nhm 1 (cc h ngho nht) ch c 53,8%.
2. Gio dc
T l bit ch ca nc ta thuc loi cao v tip tc tng trong nhng nm gn y. T l ngi bit ch
ca dn s t 10 tui tr ln qua cc ln iu tra, kho st mc sng nh sau:
n vo y xem s liu c th
Tuy t l dn s t 10 tui tr ln bit ch u tng, nhng c s chnh lch gia khu vc thnh th,
nng thn, gia cc vng v cc nhm dn c. Theo KSMS 2004, t l ngi bit ch ca dn s t 10

tui tr ln nam t 95,87%, n t 90,21%, nng thn t 91,85% v thnh th t 96,34%. Trong cc
vng, t l bit ch cao nht l ng bng sng Hng: 96,17%; thp nht gm Ty Bc: 80,04% v Ty
Nguyn: 87,71% l cc vng c t l h ngho cao hn so vi cc vng khc. T l ngi bit ch ca
khu vc nng thn, c bit l n ang cn thp. Nhm h ngho (nhm 1 v 2) c t l dn s 10 tui
tr ln bit ch thp hn bnh qun chung c nc. T l bit ch ca nhm 5 (cc h giu nht) cao
hn nhm 1 (cc h ngho nht) khong 13 im % (97,61% so vi 84,65%).
Theo KSMS 2004, chi tiu cho gio dc, o to bnh qun mt ngi i hc mt nm l 826 nghn ng,
tng 32% so vi nm 2001-2002. Chi tiu cho gio dc, o to u tng khu vc thnh th v nng
thn, cc vng v cc nhm thu nhp u tng so vi nm 2001-2002. Tuy nhin, mc chi tiu ca h
gia nh cho gio dc c s khc nhau gia khu vc thnh th v nng thn, gia cc vng v gia cc
nhm thu nhp. Theo KSMS 2004, khu vc thnh th chi tiu cho gio dc, o to bnh qun 1 ngi
i hc l 1.537 nghn ng, gp 2,6 ln so vi nng thn. Chi tiu cho gio dc bnh qun mt ngi i
hc trong nm ca nhm 1 (cc h ngho nht) ch c 306 nghn ng, trong khi nhm 5 (cc h giu
nht) l 1.753 nghn ng, gp 5,7 ln nhm h ngho nht. Hai khong cch chnh lch ny c biu
hin thu hp so 2001-2002.
Chi tiu bnh qun 1 ngi 1 nm cho gio dc cao nht l vng ng Nam B v thp nht l vng Ty
Bc.
3. Y t chm sc sc kho
Theo KSMS 2004, trong 12 thng trc thi im phng vn trong nm 2003-2004, s ngi i khm v
cha bnh l 34,3% so vi tng dn s, trong iu tr ni tr l 7,11% so vi tng dn s.
Vic s dng cc c s y t c s khc bit gia thnh th v nng thn v gia nhm h giu v nhm
h ngho. Nm 2003-2004 c 85,63% (nm 2001-2002 l 85,2%) lt ngi m thnh th iu tr
ni tr ti bnh vin nh nc, trong khi con s ny nng thn l 77,46% (nm 2001-2002 l 75,1%)
i vi nng thn. Nh vy khi m au nng phi nhp vin, ngi dn ch yu n cc bnh vin
nh nc v xu hng ny tng t nm 2001-2002 n nm 2003-2004. Tuy nhin, so vi ngi dn
thnh th th mt s ngi dn nng thn khng c c c hi ny. Thay vo , h phi n cc c
s y t cp thp hn: c 13,13% (nm 2001-2002 l 10,6%) lt ngi m nng thn n cc trm
y t x/phng, trong khi con s ny thnh th ch c 2,22% (nm 2001-2002 l 1,9%). Mc d vy, xu
hng s dng trm y t x/phng c chiu hng tng. So vi cc h ngho, cc h giu c nhiu
c hi hn trong iu tr ni tr ti cc bnh vin nh nc: 84,29% lt ngi thuc nhm 5 (cc h
giu nht) b m iu tr ni tr ti cc bnh vin Nh nc so vi 73,99% lt ngi iu tr ni tr
ca nhm 1 (cc h ngho nht).
4. Lao ng v vic lm
Lao ng v vic lm l hai yu t quyt nh thu nhp v chnh l nguyn nhn ca s phn ho giu
ngho.
Trong giai on 1993-2002 dn s hot ng kinh t ni chung c xu hng tng, ring nhm tui t 1519 li c xu hng gim. y l mt xu hng tt do nhm dn s 15-19 tui ang trong tui i hc:
nm 1993 t l ny l 78,5%; n nm 1998 cn 64% (gim 14,6%). Tuy nhin, nhm h ngho c t l
dn s hot ng kinh t tui t 14-19 vn cao hn nhm h giu. Theo KSMS 2004, t trng dn
s hot ng kinh t thuc nhm tui 15-19 ca nhm 1 (cc h ngho nht) l 15,57% (nm 2001-2002
l 16,5%), cao hn nhiu so vi nhm 5 cc h giu nht: 5,32 (nm 2001-2002 l 6,8%). C tnh trng
khc bit ny l do tr em nhm h ngho t c i hc m phi sm i lao ng kim sng. Tng t,
c s khc nhau tng i ln gia thnh th v nng thn. Theo KSMS 2004, dn s hot ng kinh t
thuc nhm tui 15-19 chim 5,08% trong tng dn s hot ng kinh t ca khu vc thnh th (nm
2001-2002 t trng ny l 6,8%); nhm tui 20-24 l 11,15% (nm 2001-2002 l 11,3%), thp hn khu
vc nng thn vi cc con s tng ng l 13,18% (nm 2001-2002 l 14,3%) v 13,18% (nm 20012002 l 13,3%) .
Tnh trng vic lm c th c phn nh qua s gi lm vic. Theo KSMS 2004, s gi lm vic trung
bnh 1 ngi 1 tun ca dn s t 15 tui tr ln lm cng vic chnh trong 12 thng qua l 31,88 gi
(nm 2001-2002 l 32,7 gi), trong ngnh nng, lm thu sn l 24,64 gi (nm 2001-2002 l 28,2
gi), ngnh phi nng lm thu sn l 40,77 gi (nm 2001-2002 l 40 gi). S gi lm vic trung bnh
ca thnh th cao hn nng thn gn 13 gi (nm 2001-2002 l 10 gi), v s gi lm vic trung bnh
ca cc h giu nht cao hn cc h ngho nht gn 15 gi (nm 2001-2002 l 17 gi). iu ng quan
tm qua s liu nu trn l tnh trng thiu vic lm ang din ra cc h ngho v khu vc nng
thn. iu ny cng thm yu t tin cng bnh qun ca lao ng thnh th cao hn lao ng nng thn

khong 44% (theo TMS 1998) l mt trong cc nguyn nhn dn n thu nhp thp v s phn ho
giu ngho gia thnh th v nng thn v gia cc h giu v ngho.
5. Thu nhp
Trong nm 2003-2004, thu nhp bnh qun 1 ngi 1 thng chung c nc theo gi hin hnh t 484,4
nghn ng, tng 36% so vi nm 2001-2002. Trong thi k 2002-2004 thu nhp bnh qun 1 ngi 1
thng theo gi hin hnh tng bnh qun 16,6%, cao hn mc tng 6% mi nm ca thi k 1999-2001
v mc tng 8,8% mi nm ca thi k 1996-1999. Nguyn nhn ch yu lm tng thu nhp ca nm
2003-2004 l do: u nm 2003, Nh nc iu chnh tng mc lng ti thiu ca khu vc hnh chnh,
s nghip v ca khu vc doanh nghip Nh nc, do tin cng thu ngoi x hi cng tng; sn
lng cy trng, c bit sn lng la tng; gi nng sn, thu sn nh thc, c ph, cao su, iu, ln
hi, tm, c u tng so vi cc thi k trc.
Nu loi tr yu t tng gi th thu nhp thc t thi k 2002-2004 tng 11%, cao hn mc tng thu nhp
thc t 5,8% ca thi k 1999-2001 v mc tng 4,6% ca thi k 1996-1999.
Trong tng thu nhp, t trng thu t tin lng, tin cng chim 32,7%, thu t nng lm nghip thu sn
chim 27,2%, thu t cng nghip, xy dng chim 5,8%, thu t dch v 16,6%, cc khon thu khc chim
17,6%. C cu thu nhp 2003-2004 tuy cha c chuyn bin ng k so vi nm 2001-2002 nhng cc
khon thu v tin lng, tin cng, thu v dch v, thu khc tng kh hn cc nm trc, c cu thu t
nng lm nghip thu sn c xu hng gim dn.
T l h ngho lng thc, thc phn nm 2001-2002 v 2003-2004 (%)
n vo y xem s liu c th
Thu nhp khu vc thnh th v nng thn u tng. Thu nhp bnh qun 1 ngi 1 thng khu vc
thnh th t 815,4 nghn ng, tng 31,1%; khu vc nng thn t 378 nghn ng, tng 37,4% so vi
nm 2001-2002 v tng nhanh hn khu vc thnh th. Tuy nhin thu nhp ca h gia nh thnh th vn
cao hn nng thn. Chnh lch thu nhp bnh qun 1 ngi 1 thng nm 1999; 2001-2002; 2003-2004
ca khu vc thnh th so vi khu vc nng thn tng ng cc nm l: 2,30; 2,26 v 2,15 ln v c xu
hng thu hp dn. Thu nhp ca nhm h ngho nht tng 31,7% so vi cc nm 2003-2004 nhng
vn cn thp, ch bng 12% so vi thu nhp ca nhm h giu nht.
Theo gi hin hnh, nm 2003-2004, thu nhp bnh qun 1 ngi 1 thng ca cc vng u tng kh
cao so vi nm 2001-2002. Bn vng c tc tng nhanh hn mc bnh qun chung c nc l ng
bng sng Hng (+38%); ng Bc (+41,3%), Ty Bc (+34,9%); ring Ty Nguyn tng cao nht trong
cc vng (+59%) do gi c ph v mt s hng nng sn tng kh so nm 2002 v do tc ng ca cc
chnh sch ca Nh nc i vi cc vng Ty Nguyn, c bit vic gii quyt t sn xut cho ng
bo dn tc ti ch, nh nc cp nh , cp vt liu lm nh, bao cp v y t, gio dc. Tuy nhin, thu
nhp gia cc vng c s chnh lch. Vng c thu nhp bnh qun u ngi cao nht l ng Nam B,
cao gp 3,1 ln vng c thu nhp bnh qun thp nht l vng Ty Bc (nm 2001-2002 con s ny l
2,5 ln).
Do thu nhp bnh qun u ngi tip tc tng kh, i sng cc tng lp dn c cc vng, c bit
tng lp ngho tip tc c ci thin nn s h ngho tip tc gim. T l h ngho lng thc, thc
phm c nc t 13,3% nm 1999 gim xung 9,9% nm 2001-2002 v 6,9% nm 2003-2004; ni
chung t l h ngho ca khu vc thnh th, nng thn v cc vng u gim.
S dng s liu thu nhp theo gi hin hnh ca Kho st kho st mc sng 2004 v chun ngho mi
ca chnh ph giai on 2006-2010 (h c coi l h ngho nu c mc thu nhp bnh qun u ngi
khu vc thnh th t 260 nghn ng/thng tr xung, nng thn t 200 nghn ng/thng tr xung)
th t l h ngho nc ta nm 2004 l 23,2%, trong thnh th 13,7%, nng thn 26,4%; ng bng
sng Hng 18,5%, ng Bc 29,2%, Ty Bc 51,9%, Bc Trung B 36,5%, Duyn hi Nam Trung B
27,1%, Ty Nguyn 32,8%, ng Nam B 8,4%, ng bng sng Cu Long 20,1%.
Nu s dng s liu thu nhp theo gi hin hnh ca Kho st mc sng 2004 v chun ngho mi ca
Chnh ph giai on 2006-2010 c quy v gi thng 1 nm 2004 th t l h ngho c nc nm 2004
l 18,1% trong t l h ngho ca thnh th l 8,6%, nng thn l 21,2%; ng bng sng Hng
12,9%, ng Bc 23,2%, Ty Bc 46,1%, Bc Trung B 29,4%, Duyn hi Nam Trung B 21,3%, Ty
Nguyn 29,2%, ng Nam B 6,1%, ng bng sng Cu Long 15,3%.
6. Chi tiu
Tnh chung c nc, chi tiu theo gi hin hnh nm 2003-2004 bnh qun u ngi 1 thng t 397
nghn ng, tng 35% so nm 2001-2002, trong chi tiu cho i sng t 360 nghn ng, tng 33,8%
so nm 2001-2002, bnh qun mi nm tng 17,2%, tng cao hn thi k 1999-2002 (+10,3%) v thi k
1996-1999 (+6,6%). Nu tnh theo gi so snh, nm 2002 l gc, chi tiu thc t nm 2003-2004 t 319

nghn ng v vn tng 10,5% so vi 2001-2002. cc vng, chi tiu cho i sng bnh qun 1 ngi 1
thng tng kh so nm 2001-2002: vng ng bng sng Hng tng 37,7%, ng Bc tng 33,4%, Ty
Bc tng 30,3%, Bc Trung B tng 31,8%, Duyn hi Nam Trung B tng 33,6%, Ty Nguyn tng
46,3%, ng Nam B tng 29%, ng bng sng Cu Long tng 29,7%.
T l chi n ung, ht trong chi tiu cho i sng (%)
n vo y xem bng s liu
Nm 2003-2004 chi tiu cho i sng bnh qun u ngi 1 thng khu vc nng thn t 284 nghn
ng, tng 34,3%; khu vc thnh th t 595 nghn ng, tng 29,2% so nm 2001-2002 v gp 2,1 ln
khu vc nng thn. So nm 2001-2002 chi tiu cho i sng ca cc h ngho nht tng 30,1%; h giu
nht tng 30,4%. Chi tiu i sng ca nhm h giu nht cao gp 4,45 ln nhm h ngho nht (h s
ny nm 2001-2002 l 4,45 ln, nm 1999 l 4,2 ln).
Mc sng tip tc c chuyn bin tch cc thng qua s liu chi tiu cho i sng. Chi cho n ung ht
bnh qun 1 ngi 1 thng t 193 nghn ng, tng 26,3% so nm 2001-2002, trong khu vc thnh
th t 291 nghn ng, khu vc nng thn t 161 nghn ng.
T trng chi tiu cho n ung trong chi tiu cho i sng l mt ch tiu tt nh gi mc sng cao hay
thp. T trng ny cng cao th mc sng cng thp v ngc li. Vit Nam l mt nc ngho nn t
trng ny cn cao, nhng c xu hng gim r rt, t 66% nm 1993 xung cn 63% nm 1999; 57%
nm 2001-2002 v 53,5% nm 2003-2004. T trng ny ca khu vc thnh th, nng thn, cc vng v 5
nhm thu nhp u gim.
Cc gia nh thuc nhm h trung bnh, h giu nht chi tiu nhiu hn cho cc nhu cu ngoi n ung
nh: Chi mua sm thit b v dng gia nh t 3,9% nm 1999 tng ln 8,1% nm 2001-2002 v 9,1%
nm 2003-2004; chi y t v chm sc sc kho tng t 4,6% ln 5,6% v 7%; chi gio dc tng t 4,6%
ln 6,1% v 6,3%; chi i li v bu in tng t 6,6% ln 10% v 11% v.v Tuy nhin vn c s khc
bit gia thnh th v nng thn v gia nhm h giu v nhm h ngho. Nm 2003-2004 t trng chi
tiu cho n ung trong chi tiu thnh th l 48,9% trong khi nng thn l 56,7%; ca nhm 5 cc h
giu nht l 46,9% trong khi ca nhm 1 cc h ngho nht l 66,5%.
Nhm 5 cc h giu nht c mc chi khng phi n ung ln gp 7,1 ln so vi nhm 1 cc h ngho
nht, trong chi v nh , in nc; v sinh gp 9,3 ln; chi thit b v dng gia nh gp 6,6 ln,
chi y t chm sc sc kho gp 4,6 ln, chi i li v bu in gp 12,7 ln, chi gio dc gp 5,7 ln, chi
vn ho th thao gii tr gp 86,5 ln. Nh vy nhng h giu c iu kin nh , phng tin i li sinh
hot tt hn, c nhiu c hi tip cn vi cc dch v x hi cao hn.
Khi lng tiu dng cc mt hng n ung ch yu nm 2001-2002 bin ng theo xu hng ca c
cu ba n hp l. Tiu dng go bnh qun u ngi 1 thng gim t 13,1 kg nm 1999 xung cn
12,0 kg trong nm 2001-2002 v 11,9 kg nm 2003-2004, trong khu vc thnh th t 9,7 kg gim cn
9,6 kg; 9,2 kg tng ng thi gian trn. Lng cc mt hng tht, m/du n, trng, , lc, vng,
ng mt tng hn so cc nm trc.
7. Nh , tin nghi, dng lu bn
V nh , t l h c nh kin c l 20,8%, nh bn kin c 58,8%, nh tm v nh khc l 20,4%. T l
h c nh kin c tng t 17,2% nm 2001-2002 ln 20,8% nm 2003-2004, t l h c nh tm v nh
khc gim nhanh t 26% nm 1997-1998 xung cn 24,5% nm 2001-2002 v 20,4% nm 2003-2004
do nhiu a phng hon thnh xy nh tnh ngha, gip h ngho xo b nh dt nt. Din tch
2
2
c ci thin, bnh qun 1 ngi 12,5 m nm 2001-2002 tng ln 13,5 m nm 2002-2004; trong
2
2
khu vc thnh th t 14,7 m tng ln 15,8m . Tuy nhin nh ca nhm h ngho v nhm h giu c
s khc bit. Nhm h ngho ch c 5,9% s h c nh kin c, trong khi cn 36,9% s h nh tm v
nh khc; nhm h giu c 40,2% s h nh kin c v ch c 6,6% nh tm v nh khc.
Cc h c xu hng mua sm dng lu bn nhiu hn. T l h c mua sm dng lu bn t
32,8% nm 1991-2002 tng ln 43,3% nm 2003-2004; t l h c dng lu bn t 96,9% nm
2001-2002 tng ln 98,5% nm 2003-2004. T l h c dng lu bn ca khu vc thnh th, nng thn
u tng so vi nm trc. ng ch l cc h thuc vng ngho, h ngho u tng kh: t l ny
vng Ty Bc t 85,7% tng ln 89,3%; Ty Nguyn t 93,7% tng ln 96,7%, cc h thuc nhm ngho
t 90,9% tng ln 94,5%.
Tr gi dng lu bn bnh qun 1 h t 9,1 triu ng nm 2001-2002 tng ln 11,9 triu ng nm
2003-2004, trong h thnh th t 22,5 triu ng, h nng thn t 8,2 triu ng, h ngho nht t
3,2 triu ng, h giu nht t 26,7 triu ng, gp 8,3 ln h ngho nht.

T l h c ti vi mu t 52,7% nm 2001-2002 tng ln 67,8% nm 2003-2004; t l h c u video t


22,5% tng ln 32,4%; t l h c xe my t 32,3% tng ln 44,3%; t l h c my in thoi t 10,7%
tng ln 27,3%; t l h c t lnh, t t 10,9% tng ln 16,4% tng ng vi cc nm trn.
S dng nc hp v sinh v v sinh mi trng c tin b ng k. T l h dng nc hp v sinh
lm ngun nc n ung chnh tng t 78,1% nm 2001-2002 ln 80,7% nm 2003-2004, trong t l
h dng nc my tng t 17,6% ln 19,1%. T l h dng nc ging t, nc sng, h ao gim t
18,6% nm 2001-2002 xung 15,8% nm 2003-2004. T l h c h x t hoi v bn t hoi t 25,5%
nm 2001-2002 tng ln 32,5% nm 2003-2004, trong khu vc nng thn l 16,8%, tng 6 im phn
trm so nm 2001-2002. X l rc thi ca h c tin b r rt. T l h vt rc khu vc gn nh hoc
xung ao h sng sui gim t 52,8% nm 2001-2002 xung cn 45,6% nm 2003-2004.
T l dng in li quc gia tng nhanh t 86,5% nm 2001-2002 ln 93,4% nm 2003-2004, trong
s h dng in nng thn tng t 82,7% nm 2001-2002 ln 91,6% nm 2003-2004, s h thuc
nhm ngho s dng in tng t 72,2% nm 2001-2002 ln 84,8% nm 2003-2004.
8. Chnh lch thu nhp v phn ho giu ngho
Kt qu Kho st mc sng 2004 cho thy h s chnh lch v thu nhp bnh qun 1 ngi 1 thng gia
nhm h giu nht v nhm h ngho nht trong nm 2003-2004 tng so vi cc nm trc.
So snh 20% s h c mc thu nhp cao nht vi 20% s h c thu nhp thp nht th h s chnh lch
nm 2003-2004 l 8,43 ln, tng hn cc nm trc (h s ny nm 1999 l 7,6 ln, nm 2001-2002 l
8,1 ln).
So snh 10% s h c mc thu nhp cao nht vi 10% s h c mc thu nhp thp nht th h s chnh
lch nm 2003-2004 l 14,4 ln, tng so cc nm trc (h s ny nm 1996 l 10,6 ln; 1999 l 12 ln;
nm 2001-2002 l 12,5 ln). Mt s vng c h s ny mc cao gm: ng nam B 15,6 ln (ln hn
mc bnh qun chung c nc), ng bng sng Hng 11,4 ln, ng Bc 10,9 ln, Ty Nguyn 12,6
ln, ng bng sng Cu Long 11,5 ln.
Kho st mc sng 2004 cho thy h s GINI v thu nhp tnh chung c nc trong nm 2003-2004 l
0,423, cao hn nm 1999 v tng nh so vi nm 2001-2002. h s ny nm 1999 l 0,39, nm 20012002 l 0,42. Nh vy, s bt bnh ng v thu nhp mc thp nhng c xu hng tng.
Tiu chun 40% ca Ngn hng Th gii a ra nhm nh gi phn b thu nhp ca dn c. Tiu
chun ny xt t trng thu nhp ca 40% dn s c thu nhp thp trong tng thu nhp ca ton b dn
c. T trng ny nh hn 12% l c s bt bnh ng cao v thu nhp, nm trong khong t 12%-17% l
c s bt bnh ng va v ln hn 17% l c s tng i bnh ng. T trng ny nc ta tnh theo
s h l 18,7% nm 1999; 17,98% nm 2001-2002; 17,4% nm 2003-2004. Theo tiu chun ny th Vit
Nam c phn b thu nhp trong dn c mc tng i bnh ng nhng ang c xu hng tng ln
mc bt bnh ng va.
Nhn xt chung
Cng vi tng trng ca nn kinh t v nhng n lc ca ng v Chnh ph trong cng cuc xo i
ngho, thu nhp nm 2003-2004 ca dn c tng kh, so nm 2001-2002, t l ngho gim, mc
phn ho giu ngho cng c xu hng gim, i sng ca cc tng lp dn c c chuyn bin tin b
r rt. Theo kin t nh gi ca cc h c iu tra trn c nc v mc sng gia nh nm 20032004 so nm 1999 cho thy 84% h tr li cuc sng gia nh c ci thin hn, 11,2% h tr li nh
c, 4,8% h tr li gim i. iu ny khng nh mc d trong nm 2003-2004 chng ta tuy cn gp
nhiu kh khn, thch thc nhng vi ng li ng v cc bin php ch o hiu qu ca ng v
chnh quyn cc cp nn i sng dn c tip tc pht trin v n nh.
Tuy nhin, thu nhp v mc sng trong thi k 2002-2004 vn chm c ci thin. Mc sng vn c s
cch bit xa gia thnh th, nng thn, gia nhm dn c giu v ngho, gia mt s vng, c bit
vng Ty Bc cn kh khn nht so vi cc vng khc. y l vn i hi cc nh hoch nh chnh
sch phi tip tc quan tm.
Theo Tng cc Thng k/ Dn s v Pht trin

Chun ngho mi p dng cho giai on 2011-2015 theo Ch th s 1752/CT-TTg ngy 21-9-2010 ca Th tng Chnh ph,
mc chun ngho v cn ngho c xc nh, nhng h c thu nhp bnh qun t 400.000 ng/ngi/thng tr xung l h
ngho (khu vc nng thn), i vi khu vc thnh th h ngho l nhng h c mc thu nhp bnh qun 500.000
ng/ngi/thng; H cn ngho l nhng h c mc thu nhp bnh qun t 401.000 ng n 520.000 ng/ngi/thng (khu
vc nng thn), i vi khu vc thnh th l t 501.000 ng n 650.000 ng/ngi/thng.
Theo kt qu Tng iu tra h ngho (62/63 tnh, thnh), theoy t chun ngho mi (d kin p dng t nm 2011), tng s h
ngho ca c nc l khong trn 3,3 triu h ngho (chim t l 15,25%); tng s h cn ngho l khong trn 1,8 triu h
(chim t l 8,58%). Ngi ngho tp trung phn ln khu vc nng thn (90%); mt s huyn min ni pha Bc, Ty
Nguyn, min ni Duyn hi min Trung, Ty Nam B l nhng ni ng bo dn tc thiu s sinh sng, t l h ngho cn cao
(trn 50%), y l nhng a bn rt kh khn i vi cng tc gim ngho.

Stt

Vit Nam
K hiu s
liu, t s hay
ch s
Tr s
Hng

Cao nht
Tr s/

Thp nht
Nc

Tr s

Hng

Nc

Hng 1
1

ALR

90,3

102

100

Georgia

26,2

187

Mali

FALR

86,9

105

100

Georgia

12,6

178

Afghanistan

MALR

93,9

91

100

Georgia

34,9

179

Mali

F-MALR

29 nc*

16,6

51

Lesotho

M-FALR

84

36,5

149

Yemen

CGER

62,3

134

114,2

Australia

25,5

190

Djibouti

FCGER

60,7

114

113,4

Niu Diln

21,9

161

Djibouti

MCGER

63,9

118

105,8

Hn Quc

29,0

161

Djibouti

F-MCGER

Venezuela

34,4

94

Barbados

10

M-FCGER

28,2

68

Afghanistan

11

LEAL

98,4

Tanzania

14,5

86

Na Uy, Tip

12

MEAL

73,0

Tip

0,7

87

Tanzania

13

HEAL

39,7

Israel

0,3

85

Bahamas

14

PEE

9 953

Luxembourg

54

101

Chad

2,3

17

15

PEE%

63,9

Venezuela

4,0

138

Guinea
Xch o

16

LELM

66

49

Iraq

279

54

Sierra Leone

17

HELM

29

20

Honduras

164

54

Sierra Leone

Columbia
18

G/HDI%

99,7

32

100,0

Mng C

88,0

155

Afghanistan

19

EI

0,810

115

0,993

an Mch, c,
Phn Lan, Niu
Diln, Cuba

0,282

185

Niger

20

HDI

0,725

116

0,971

Na Uy

0,340

182

Niger

21

GDI

0,723

95

0,966

0,308

155

Niger

22

HPI-1

112,4

55

101,5

Tip

159,8

133

Afghanistan

23

HPI-2

206,0

Thy in

229,8

20

24

PEE

9,953

Luxembourg

39

102

Congo

25

GDP-HDI

44
Ethiopia,
Antigua/Barbuda

110

Cuba

26

HDI-GDP

73

Guinea

13

84

90

Xch o
27

LEB

74,3

57

82,7

Nht

43,4

186

Zimbabwe

28

FLEB

76,1

71

86,2

Nht

43,5

186

Afghanistan

29

MLEB

72,3

50

80,2

Aixlen

42,6

186

Zimbabwe

30

F-MLEB

3,8

63

0,2

Botswana

13,9

182

Thy s

31

M-FLEB

0,1

Afghanistan

0,9

Swaziland

32

GDP

2 600

130

85 382

Liechtenstein

298

183

Congo

33

PEH

86

137

5 309

Monaco

191

Burundi

34

PEH%

6,8

155

29,8

Haiti

1,3

191

Pakistan

You might also like