You are on page 1of 26

_'_"

-I

a_:
,

""

~~~I

••

Sm,zl!Ju .~/'1', '" :fl;lJ.wW , W'ch\lrl ui!~~;'Sll,d']!J'"Le.cu~

1Ia"lu1R df dalm,r. Ili'O~d' y,ttij,I' :Sl~dau!~~~ltljti du,[,p,~ hf:~'tdm,r, t'C~.m ~:~ Ih'~ ut Kt1Tr.~~&~ralir.itu ~~ldQ ia tltrpa'" InfJ'~,iflt~,! l , n a tit bdno,R ,u"D,~il'!lm'~'!' tn1(~~ldMmj~:yd '~doi ,~,r,I~I'" MRt"r ym,~gtm'n d~~ d.l: p~ll.,gg~:11~J~;'''I11J. b~r!~rY:ik
Sto,

Ger. it~~' rl',Qtij": iJIII~ "alrmna;,I, ,B~yi].1\!!lkau

aug ,'''~'~l'lnflrJi

r,n:rl~J.rdJ'trr 'J'lele~ollrl',m~

"tt

'. If ,,:' "' la' '-.-' . , I§.."~ p-,

·]--

-', 1-' '!If."~1 I ~'11-:i.


~J!pj, ,. ~,,~,~
'r

"':'O-"o'!!iin','1-, -, , ''!!iI, , ',,;l-b,' ,n.


,"

A.,-',c.··u-~n--.-'
€iL

T:l

[~,,__,: Ii-~!I!

"~1

"1C"Cn!
NJI~i~

-,F'F!i;~,

!W.,'"

!~,~~

~I;

Trr,' -'s:for'~I~s~,
___ ~. ~.!IJ,~IJI! __

-i~'tft ..... I -~' ~


_"

~~~

.,.-:
~'--'.-

'n-'

:Lo:rentz

"Gal~leo,

j.a;ull di :Be;w'al, IC~,~~": :- a.:ln' -;-It -p- - - -------. I-hCa,:_B,ya


,a
i-

'I ,,,,,-,L,_,11_J1L_~'~ _I-

_·'eoapa. 'an Catha,ya

ti'

i~l~rlilL

11~,t~ ''il!f(' iI
Y;
I

-: ~
_ l~

~.

Dill,'m,si

,- '-:a,,:k,tu,

Kon','b-oa'ksl,
Lorle,n'm

IVm,t~lSI,

'K@I@' :,a:r(c2Cl,

R"a:_ ~\.'ti"'.ii,I.9

mV.,IS a, dan :E:nel;O gli

'iJiuj II a 11 P e;ml.be Iaj'ara n : Se't:e Ila,h fi1l e,nrtp"e"lajariba " ilrf kalia n dli,harapkan mampu : nmle M'f'j8I" m u I a 51k II n 'I 'e CI ri re liar iJ it a 5, IIJ ntu k Will ." p 3 IiIjalill dill In - 'II'S Sial~ d II 1iI' ~ . m'I II~_!mf~A_, -U-lrn:<'!iI'~~lnl..In 'I'k ~ _ 1111 ~ l~1_ I~I'Im'~ f!I '_ n~'~ ti!iillflfll ~Iu~II! Iftii UI~~J~ 1"""IiIIP m.. Fill d- ~I- ~ m g 4:. 1Il!~ UL~ :II ~ ~ g ll!\,_ _!II ~
l I

l1

g'!1

!Iii

'til

'Ii!!'a,~\~

,~~

~I~~

CIIlg~111

~,p ~ !g~l~g

... ~ .

l~

Jl

lill

1...iI1~~J.a

1'1

~'iI§;

-k

I~,I-IIi!'ii'g"1 ~I 1ijIl.

!!

"tS~D

E'"'

~,_ ~._,.,

t:"' -

IIi'L ~

'iii,

A"

~,

'T'a,O'l"i ,~,-,m ~ 'i_:I':--;i:tas, mempslajan

': 'I'

mekanika1~;*~1 t~Ifi",Ifi"I"'Ii'iI'""!i.d- ,"'fl..~ l~,~t,iIt"i,'-" :IIIJ~.l~~(~. S '.R& .~:~ N:,' _JI,rllg!~


"I!i§i;, . tWl'~

'ba :g~'ilni:na., pe':n,g'uk.'u:~'n 'I-~sa~, rlJ ~isika .Y-~'n~ a -~~'~"'~a'il':,l'L~:1 pada, :~e:n.g;·,_ _ 111i'_' s,epe:l~ti. .haln~-~,a _118,a:n. pe:_-Ls;_'~W'1 ,',1.:1'1 di~~'m~t~. d Relarl ivitas mem,plU1Y'I.i p'e', garuh yang pen "In.:g dalam 'berbagaj cabang fi:si- a
tl!l"!ii~1

,!

.• ~~rj

.l~~

..

~~!,

1fi'It"'!Io~

j~t

~,

'!ii] ~"

"P' ' "ik , da 'lin '~~~k-"~tom 'I a .l~:: ~ :.... -,/§I!l~.


!:
~j',

QJ

~l

Karena :pel1ting:nya, maderi ini, maka ,pe:~aja:,ilah bab i". dengan saksarnal

titik Itle\'-~all"lf- !l~'e', ...relativi las I, e'" ton, l'"ela;ti', 'i, as 'Enls'-:'e:~tl"kerangk :a"C-_t3.1tl" "abf l~elafti"'"I:tas khusr s, relativitas urn rn, S I~o:~'masi Loren :2:" d],a:', 'S:~~,:kontraksi , QI:~~"I! ; z, rnassa l~e1._ tif 11'
-e

"'I

"

,~

St~ia,'ttl ada di_; atakan bTg'e7",t2k"~a,bil a : '"'ed,tld'uka,:n, benda be itt~ Ib',e~,:~bm'f',ullQ_dllfJl kuiy,t:m,t, ':fIr!t fer!' e1!th '. U'n,' 'U '" ma I,y,ata.'!., an bend _' i'ttl!, ',~-;l""e:r;.'~,',L 1. - 1, _~ru-sme.ll!en: 'If;:, suatu n-'k' il-'IUIU :L Q .. tpI'~!~ Oi' d' ~ In e,a -_~'" te R.~'. ~"iif"'iil nil rIC. .. IL-~Jl!jQ :~

I'~'

I ~ Iii '1J!q!l.r.

lYI

",;."M'I

~1L'=Ii

,;iIii

1/;'.11}.

,nti!"~

- ~Iii IliH'~

I'R1JII1Lg

'"

(f'U- -'--'I~"
j

l~le'

OJ

,', ',',_

~~;

_,g

~:I '-=.."0,,

'

_j

§; .I~

':_

I[

,ped!o:rna "~:Se'ba,ga,i eo, teh, Has 'n, perg,l :I,"@~ Jakarta dengan naik 'k,=,l'\@ _~ a ~i, n't@,~-!:Ul"!'Ll'tP@"~~: g,arna: "'InS; 't>! iti. diam di s ~,~ ~'_1(\ si. ,m,i!',l'.:g,~_tak a, Hasan :1·t'Lt'b@l"s:e'l'"a,k~ s;le __angkan m,l@n.-_'u,:r'u,'~, pe:n,-'amlt't ya:ll:I,dttd,'~l' ,d~,sc'btmall Hasan di da.l.am, kt!~etl ~:~ .'ll me118Ia,ta,-:a:n, Hasan itu diam id,a'k 'bEL'g}t:1'fa'-',. Ja,di dalam hal I ini :H':i'N,S a;n,dapa di.ka;: J~a'11.diam ataub r:g'era:-"ElrL~g,a 11'1un'g pada : t:it'~,~,~ acuan IL:~~'_!,L erangka ,~_'CUilL~_ ,,'an,g d~,Pil,_j~ A:~'a ~ila t·"i!!i'r'~'n,a' ," acuan d' 'II st~~;!1111nd''8, n H' a' "'1 berger ak 0' V'i:.. ":'t: ,~,,~~, 'n11~,jj'- '~ '0' tiCI!'~ 'V'=II'ns' I'd,' a"Wl" - ,'., '=II'n" ad ~;'!IIh' 'il '! t.....: '- ,r.!i 1"" ,,"" .J' -.1/,0' r'~ maka Has all it1,;~ d:~-',a 'takan Id'" am" Berdasar' "an contoh di ,cf 'S hnldayQJ1g ,b~guak i ,£ ,buriJl;;i; T'elmi"~,yatitu, 'e,r_anl,'U~n,s: pada '~era'1lgki1! cuan yang: digunakan, a Dalam peristiwa. di atas terdapat dua kerangka iJ;CU,:lC"" yait"u le1 ml&'ka, ti£1 hln y,m'~8 diQl," I(klen:n.g:ka acuarr y'an,:g' d ipa l"a~, oleh p e:n,g"a:rtl!'3t "i,ng cli,a,:m, d,~, sta.sit.;tn) ,dal' J:ermlgkfl Qf-tW,-1 y'QUg ,b'clrgerQ'· C'Jenlll,ka ,aeua,:~" yart11 ,d:i1pa.kai oleh :pe:n~'ama.t' 'yart.g diam di dalarn kereta a,pi, 'ibel;!g,e:ra:,,). St~u;i.un, .'ereta a,pi : , ita d ~ , "~11,t1:~, angS,a:,_ I,~j,~_:m pU'll S'@I_' _~:nar, ', __Jt:l:ga ~-'rg~ra_,. :nl'~ __ 'be'r sa rna- Sat ,ITl=_ b__ :m,l@ g I@ '_ g:_ lna t,ll,a 1~i, :11:'11ta :Itat':i :m~, n I~, in 'biu'Sinna.'''fsa:~1.a 'l~i,n·,~ll,g.' ~~.'n't-angVa,l'I' la,in:llY'I, 'berl~'l~I,:_.aalarr), . -

l'

'I

~~

ta1

''=iI g

iGIi,-I-'_"1 '-iO~

'=II '=!Ii, '=!II ""11'1 u/.··_·iEi;lLlLtHLI ~

a .•

~l~

!Li}1b

Ji"''=ii, ~"=Ii,'I ... '1" , , .·nJIL[~ tl

': ...

'J

I.

!I!""=Ii11 ~'R'.

.~!

'J

'['I

",11;;11,

Q:__

Q"~!i"'-I '=!i'C'II'II'!:!iIfi' g, -,'IIe'~,

'Q!!l. ~','

"Q:_;

,,-Qi,

~,

'

, ,'11;.1;,

I01"~'II:o~

~1IL,g,

'g,

"=!II t')i~

iO

',a'ns

gala ksi Id.an bel g i'l u :se'ie

l'i!k,'"i ~

Den ga,11, demikian g,@,ra" bends it'l'll ti dak mut ak melainkan 'bEIFsifa;i' r" ,:lati.:" Dalam bab ini kita akan mempelajari tentang eori Re]tati vi ta IS j'ewtcn dantaori :Re,'~;a:'· vitas' E"ns( ein, Tecri, :reka:ri:vitas ,',',@'w'ttIDH msnjelaskan g:e:-~'a'k,-ge:ra,k banda jauh dt 'baw'," :h, kacepatan ca.haya seda gkan teori relativitas 'E'i-lstein berla ;""U, Ulltu, ,,,," ke'cE!! a, a n Jr~sndah rna 'u:pu:n, me nd e ka -i k,@IICE-:pa.'ta n pt
'I
,I,

-I

caha

'I"

il
,GlIltl-'"

'i,.1: T:rm!:sji1rJJ.I.d.si Gmile:o'

"d' I ~II il n,§j,' .J


• .~I:

sistem keeedinat x y~1z. daTil:S denga s,ist,e, kocrda at (x~ " ~/, d ~ ka-·.§n- ,et ..~ e~ t......... rifJi'a -,<_. d: d·I~' ~ .a~, fJ' ~ ' <I!ii'D'"iI" ti;~m. Y " '~ I" '-- I rrn na ,~:~,-~'-, .,!i..;~,~~I.I~~ ~'~,- D~~ _':.--·l,~' :~, d~~.._ ~:Il,,~d I!.\,~, ~ ~'e-u .~ ,;;;:) ,. ,a ~ h '!'.:1 m'brIJ~ v PO,Iil!'!'~t:1 d I!ji;:.!. 'm' ~ 'k.a#'l'B'- : ~ , , ,ila], ". l, ~,w, 1, , kenstan sebesar V' terhadap keran'glk;a, a cu n s~:, ;isaJ.a,li ~"o'r~''!fl-cfk-~ -} .... eua l'~.w. Q.,w. - 0'-' ~ - cuan- ,_: ~...j~1-"~1~' 'w~. -' s~ !, 'k~!~''!Irl-:·a::-~~ -!,......-~. - - 'W~' -v dl ill ~.!!i, .O'~ -.rIt!I-~-'!lI;_ R'l'~'h pi=,:n.ga:m~l'ty~_:ng ~I!rllda ,~jst,ls:iull dan :kJ!ra.ng:_;Fat a,e~)RJ\ s~
1
f!

'G,amJb 'r 11..1),1 menseambarkan ",' ,00_


-i!!!i~ -'\!!Ii "!'ii,,;"!!i~ '~i"!il -""ii,

:';er,a;, gka acuan S denzan


Iii) ,I I,
f! -""ii,

10, :.. '.

'-!'!Io

~'

'I;,

'!Iii' r-i!ii, ,m,~,;g,,~,

1ii:I!'

~"~I

,-

iii

;A,;

-'

.. ~,.Ii, ,~"

:.._

,iI!!iiJ'---'!jj

L,~!I3.,

,-'Iii , ..

. !ii;;;II!;,.'~L-'

C!t . "",,.11L,

."!Iii ,--"II

,i'!i;~'~i. 'I ito." I "

,t

""""[,,:_~!!ii~ - j,i(

,-,:~,Q!.

"J;1Ii-

,7- _;'-

a"'II'~I'Ii'I'i,~,'i;-'iti1
!l;.J!!"I;, •.

'I!;.i!!',,-,_'_' ..

'iii -'I' UI.l~GL_... - J'_' _

_'

'

c-", iii'f!Jj,'h 'p. if!I;'IAI,j;j'!§;


._ ~, __
l ) _ ~.

'~~I I, l~lt)lgl~ I,r~.

t u·~n I,
_ ;

l~ ~

U "b:""",!If' ~,~

§;'I~'o§Il
~l

r;L~

.dl ~i d '.__
;~l _

..:Q.tW,g 'L~l,. _' J~~

11;§j,~

a'l( g~ ~-lkQ

tiL .. _

~.

,Iii
l~ •

E'·' ,"tS~D

t:"' - IIi'L ~ ~, ~,_ ~._,., 'iii, A"

I0) ," , , , , mu·a,·, ke d " I k I U, ,ua "er-all1~' a acua.n beri ," IJ.mpL ~ (t ,_ ',' S,Q,E!dl [it L...,!f~'C!Il'l!;~litra'" ",'[ 1i!!'1~1''!!iI m-' i ' t,';I!! ma n- zka '=Ji'n' Si' "',~'I h m-'" ~,_ 0;;:1),. k c.... ~.la.,
. I -, __ [ ". I' ,', .

I'

',' -.

" ,',

~l"

. -.

': .

".

'11

..

-.!

-!I'

",

._

,',1,

..

t=

.l -

I'

.!

.'

.j'

~.Wi

,§Ii~.

· a· ..

IP.:II, '. ,,_}nl

t=i'11" ~~,~~

n' ".j

_:,~

g,.

'=!II lEi

" ,~~ ~ .·~Jl,la··

'Itl\.

"~.I""11 'II !g~Ulg

.. _-

~I

i [~~

',_ ...

~!i;;

_' _I!E._,_.

n'§m-'~ iarak d" :::;: euh


lr _-_'

J1!Ia _' .--.~

.-

?~i" -! IV
,l,L

A· -',r~ - ,iI. ,a, bersamaan__'l~.__,- ~~- ~ ~n ,', oabila ~ ,,":!I§;l'"l~'*~ -'~-"- -,.g '
I, ,I~
"'Q'iIi""!!iI

itu
'!!l'

I~-

l"":·.... l,r'iIJ~'il'·~='iII",~ ~l' loEli5·_ lai_,

'"1'~~llw"l,'~l"D"" asan ~iII"-'aaberialan ' d ~da ,g_'1 : go,r'L-na,0, '1L.1il:i; ~'IR ,g,F}'&,ili' :,;;;ii~ a, .,,.' ,I..;;I!~, .•.• ' " am "3,,....~ il:'ilil:i;a~'hl. dengan ~ 1 ,J!, .:IJ!U! ; ~~:, 'g:e:raI;, kereta dengan ":'"eoepa{'m VrtI relati ~terhadap ,- :ereta api, p , ."',, d-, t", ' 'H ", ,,,J._. nl~, .·;ae-"-d'-"U'" u~ - n "' " ,asa:n- d'-,a;:.,aJ,,,., d-·: :n,ya!.3 I'" " '- a ,a"m 1,Cg\r~L ,~ '. ,.: . n, d n1a '" Iv 'U' z) ',ii!:i;-r',..,....... [~:_: ~/Ii;lg ci' d' a"n t ...J u 1-1 ,:'e" ,d· '".liIp ··~:l.· ll a 'IIa' ara-ll \[A~l 11', !,'ld. id<:I<p ""',0 'iO a. I J'" ,0 ... S'. Se~:hin,g g:a kedudukan benda autara :ke'ran,g'. a, act an S:f.'
•..• , \11, ,. " -i!;,
J '

,10"

I.

,"'....

l~

t~'·

i'":!ilft·

r;'

'5'

_.

!'"

,}.!j.j II!'

,."Iii', l~

"!!i;

gl."

./iWlil·'

.fr;.·,

terhadap

S dapat dinvatakan .1
11

:
~ t' ~,

~ .~=~. ,_ V. iJ']I ~ . ;r x

-=~,Y: z = z . -= ~- ~_;"
t

'

Persarn
" ~,,Ii, ~

m om, _. ,r.i'~ltRli B,a.ili,

oi, Ii ,~, ,I.Ii

in

d,~' .,,1,-de."~"Iiil"i!'iinransformasi a~na'il " . L'Oft t .


'1Ii,,"~' .:11.

11:.. ft.,iI. ~,~. U.ai, iU, lft.!iOf....

IG· 'iliII"W ileo ,'. ~,'!Ij' ,il ~u

Ke!balika,1\ tranformasi

Ga, lil eel .,.-"lr:t,ya, taka n :: ,


f,t] l;;1iI.-= ..

II! III

Ii

"J

K ece':p'Si'ta n :H as an be" ;"tala,n meru r ut :pe:n,ga: nat t 7a,n g ber ada di S· ,d,ClI1 ,S~' dcl'pS,'i- dits 1', ',ka:n rnsnuru t ·cl'osfot',ma.'si, Ga~r:~leosebagai benkut :
1

:_>e.:i1'lim~_"", d'~St HaA~2u'~:I-~a.1,a~nj, Id'~:n'la'nklec-e,pil:~a_:l v<r S}@'~',sa,r


dx
dt
~

vl'~ = ~

= _.......-_ = --y ........ ,t

Itllf

v~

d f' dt

= Vx

Pengamat di S Hasan berjalan dengan kacepa ..a, t

"v';!(

sebesar ~

'i}

,-

............

,til '~'

it ,x

J
_

Idlt,
'", 1[,
1IIIiiiiiiiiiiI'

iIIiiiiiiiiiiii

,clt

,d'l

,dlf

_, I'
,
!<

, ,

!II •••

(9'
'[I'

"J

Pe 1",5, rnaan (g,.3,)1 dan (9" I me l1 p.;!kan p enjumlahan · E'_' ce'-,a ta 11,' Irans orrnasi Ga hleo lra 11g, kemudia n di .;Ie'-,iJ, 1 den ga I, •. pe, lj u •..-3'113,:,1, -"e CE!'pata11 me II ',: '1t 'te,g,ar'i, ,:.I,E,{ at ',.v:·ta s ,Ne'w ton, di
I~

ma '8 r,t!;~d1 tm N'elut'D'U 2tl.1 ',ytH'tikSJ.l


, e~mtt'blAiI iV' ~i'.t)t'ml ae;t~um,d) 'UI.: It" M
~I. .~ ..-

baJ'ri,R
~..

S f.7fUr'

a hu buN\ FI s.i'ktl
~ . .-1'

~'111

l.

.~ -'~-

'~'..

s'le,nn'

.. iK .. QUg,MI. aL:lllml '" fTS ,u,J'

~\.-

s,e~dan8'kRj ke,CA!,p',m,tlJ,l b, ,naa ter:g,ann~'n&' PM" 1, l~rmlg'k'Q~ QE!Tj,atl


(:"'- it. IEilYStJIQ-'
f ... ,A ye'W'·~i/.

271

.2,~, 7ellrcl_bI88[

_I

I--Gc:hlle~~s;onl dianl [~=llrll_:y'


:-'1,
I,

~, da .mula:nya, ses ua.:i, d,e,n g'_ a

H"uy ~,@'nB '~ a'h,wI n,ya untuk '.t!!( capai suatu tre':,-, , dan se 'e~,a:h, axwell :pa mel'ya_'a,k.aL~_ '=a,hWI, c:J'~_'y'I, ti,da:~ lain adalah gIEfJolmt~=_I1.:S el _,~·tr01Tla--:,~letjkj.' :n.,,_,~,a, ,8:= __. ;ca:~.at" f~sika:Iba :_-, ~,l.9 seg'@:ra, 'k,= melakukao bef'b~_sai, usaha 'Ll-,Ju.' :m,em:pe':,.ljll·,1 S~.fl,t ~~aJ_ perantara 5'e--"gai: ambatan g~'l.0~mtal1,glek Olr11-ii,g.netik .. Para e p akar ~n~11Ia,j'u'1<a h:i:po;t,esis :lnl!diu:m, 11g: dinamakan n i t,rr "itnl '_, 'p =J' _' ~-~t~s.ki di rua.n,g: ,-,~_I,m,~__ srd__ -'Uil .
ID"

'.Ieari g,eru,om'ba.. _g dars g,e':~.om~i ,ns: ,me1Tl'erl,'u.' .Ir' In@di,u.m :~,l.:-"',bra tan-

"il
I,

Pada tahun
i

18:87'11' M"itrfhellis'o',;Ie dar

';

,o'rm,e'~-' d u a, o:ra,(1,g

ilmu w,eII ' isi: ea 'bel.' I, e bangs aan A file i.~ru,:.. a :me'n:g'll~ku'r kela jua n Ie',Ierdsngan msnggunakan i1 it"rf£Tlrnne.tI~·. H'ake.:kat percobsan 1'[11, membandingkan ketajuan ca:hil:ya seja,jar dan 'teg;a.k, lurus pada ge:ra,:k, bumi men ge!lilins:i! matahari. Andaika n le'lt@lF,itu diam ,di a:lam semestaini diharas .. an ada kelaj '-an relati I,,@-'e:r k t Ii! :r,~Ia da p bu m i ),'3.11, g be':r:8 e r it,,_': :-~ ,E!':n"g e 1 l i:11,:1:1 :rtl,(I,' -'il :~,'iI,:I"~ ~ :i, .. ]~'e:reobla1f\ h,i 'be',!'aa:$ltul':ka'n :p,rm'-~si,p :pe:njlumJ,lJ,h.-e'ek. O(~,i'f.' dsnaan :me'8S:lu·l1a,k.t~u,· enalaran : ';lerak P e:ra,:"u y'a:n,I~ In,e!,l,,'Y',e'befaftl~j
I •
_l _,'

:Iu:ng,ai sl~lba'B:ai -~,srikut,

'V"

',C

II

t
III III
~I

II

II II

'n
,w;-

II Iii
l!lTdllU
",,1

,!olll ,n'l III ~I ~I II III


I

II II II II II ~ ~ ~ ~ II
",

',.lil!dJ~ ' G'ad pUM1"i 9,1 IIll 1'5; m;~J~'llai m,l F~fQ},~~t d B

m'fI~J'~btTmlrl :SUr~gm~,-

-ftlll

il l"l",I,rai ~'!;,I:d l~~nf's

sej" .. dm,I,m,~ ~rll,s:srulg,ai

,·tS~D ~._ ~'_'"

E'"'

t:"' -

lli'It ~

'iii,

A"

~,

aeba 1211, ,lC2_v2"~' :Ie'l'~,t.lgI,a, ~":ak 'u,


nempuh lmrasan A adalah :

:K'IQO@,a,tan.s'e!u.1l'g,G"td:l,n'U3'-p"era'htl,"', to I
I lJ

me

lJ2,mp,'
J

,1\ lintasan

_'a, n'g, d'i,:pelrlu'k- 'n U:llih:NK me'",

t ,A, ~

'~'1i=,
,

-~.
1..J
-

::::::::::::;"i!i'
'i:i',i,ii:
U
'

_ "1)2

IL.

iii',:I.

,.,~.t9.SJ

.2
"

, n I:'. ~,:" pie: 'a,


me: 1,gi"r'l:di a
,I~

1J

B,#, kacepatan pE!' "ii, - ,1.,'[, s eSnlm g g'uhnya. saa. ..


I~U'U:S:adala rli UI1.i:U"

S adalah e + v dan saat me'ne,n:aJIlg

[: ,_, 'v,.' SE!,i, ingga "'a.ktu, :y',ang dipsrlukan linta,:s:;J,'n, da I a lr:t : a

rnenempuh

tB:

tI
IC'

tl
C-i}

~Id
,if-

.,u.

(9.16)

t-

g
c
I

d'

d ,_
,

;.,~.(9.7')

ma,:~-~a; dapa ddni'tl~·'-'G,. v


, "'IU:~eDo!n
." _1-, ,11_

• -" :pe ']11,]1 yallS InE!'ng g\ma -Isa tTl contoh ssderha Jill 'teJ,'lu2bu; di atas un' uk m@:100',a, mengukur keoepa ta n. aliran let!2lr~ ila memang el 'eJt ltu ada. Perahu A dan b per.ahu B di ga nti dengan pasangan berkas cahay . ',2l'n,g berasal da r"l, satu S'..I mba :'1a' 1 g sa "l'm,di,:- ·.'a, n 1J, 1 at' [it d ,a! n y:a, n g; lai t'dl ~t'a,.... ~ I '-n' 1'0'" a'h g',a' n~, ~.eten 0 a,' :h' ~a' I sa pi:.e'" ti ta!Dill '-¥lli'P' k ,r'~.... d~ _1.·~ll

dtat 11,,- f2'Y •• '~ ,I,O~

a ., a Jj,Q.,liil

'til

'I~

'I ';~

i ""

I,

II:'!

~I gil

"

'!ij;.

I";;;'

-:iI. ill:'!

!IJ!

!L!~:

1'

~~

'Ii"rn,~ '!i~, JllllL_U:I II

,;;;: :.

I:

til

~I ll[ ;. Q. -," '~r~

1m

:Ma,sin,g-lna.si:n;:

'be:f,I,

as'

Ifa.~,\I!,.'a; '1,1,

u dipantulkan

lo],en

Ice:rRlb,. B@.r.ka,s.. _~l~l(a a ~:la'Y,a U1.i, :rn@'11g'ga:..:-_ :.L'~~._ 'I,~,~'a,~" ~:~'a~, s n ',' _ tl A d~_,~,B. Ap,a'bibll k=oepata,:1l ,eahaya'~m~u ,sebe,sl,~~ x ,1 loS' mls 3
da,n keoepatan ete :I~el"a'tif te hadap bu:m, S81:ma, dengan

eermin

C" aar, C2 y'al1g :~I@'talu17':it terhadap B,ela,s S~;''1~:~1:glh

273

'l.-ec-:e,~a'iUl, m,ng,e!nsi.1 bumi :men g e'h_lin'g:i rna" aha ril ,.·ai'! \,1 sebesar l x -j)' nl/S ,sH!hin:gga diharapkan a.da, .se.jsL waktu
itu diharapkan anrara gle':0'" ba ng ca'lllaya 'y':ang berasal dari pantulan cermin C';
Iii.!
<:ill'
1

anrara tA, dan

B" Ada,n),3 se' Is 1]1 'w,a, tu.

bl~, ,~
~l···/_

c.n", m

dan C.:-·-··'RII ;"'0.,In tim ['b'u p·· ..-e·l"'"u.:-.b,:"'!liI'i]I;i'.lli p_ "0.'..' .. u] .... pola hasil in ,e], ~ere,ns,·:ya.ns ' elj 'I,di pada ~a,ya: plen gaolol"atall". Aka, n tetapi sela mal :FHe. '1'" Cia b - 8 .. , ti d.a,k pie r in. h, ",e :1," .ITt a. t~, 0 a a,d,a.n:_~.·a. perubahan po i,'-.PO'la i'n:~e:r,6e: ens\l
.iIL
H I I.' I.

g,

l.

"

:."=Ii, "fA

'

'U "!ii .1 0

'1' "i

WID

a '',~"';l·J·~1 d-; ~ ~[~.a.·j

tWJ!Ii

H' a III 11
I

l~

II"JI~,

ni "'n
£

liO tli::ll'

n- '.

u-,''-n° l.
II

:1)"-JIll~

iii

'MI11 '...,:
J

'01
l~l"

'-n°
J

'oo'hw,a, . idal , __a perl"leda.a IIweaL_·tu,IUltarlt d :-- dan tiPJii :Bi!td'lsa;~~ percebaan ini =.. -:~che'~.I:oll kan dan .,_,~o.·':~ey'm'eO]1impulkal'l1, bahwa : Hipotesa tentang eter itu tidak p,L benar, Ie-, r it 1, tida ~ada, e lC:ecle.pl' '~I,:n.le,·-h.,I.y'l., ad .: alah sama .- k 'I ,t 'U:_ ·tl1._: ,.J! s;t:ga.la aran,1:' tl' d:- 11," __ 'tl~r:gl:_l.u:n.g f- ada k'~"_,arng,·~~.a aCU.iJl ,Gmlll,ll,dlll'-1 -'-": ,Pfn~oilt!'ilDr. ~·~i :t~'~futlll,~~t~r~ htielf.tl:SD'll~ .". inl!~~;siaJ hlul~
i

DIrt,

l'_~'

.2Mlr''alfI1'" I~J

__

~I.
~.IUll.t~~LIL.u.l~_

3i'll--ZII,t;' iltU;I~1 3'IIf'i'

Teori hipotesia
ll~,:'~'l~ 1,·~I·I·I~

..~l['\!I'Q.! ,

0' 'o'rr" I~l·~i

tlt!l' ah .,~[.gJ:

rnembu
.
j~I:~'
j, .:

:·{~LI·,.··I<·al'l

t'l·'1 an

secara ;a ..
,I~I/'~laJ

'~d-~I'-I :~J...·itll:,

langsung bahwaer.·e'f ~ tida k ada tu 'bled 'H"ins'll: ~n pada ta ,,0 rrt ,9'0,5 mengusulkan t el,orifle"LHivi' as ,kl£1'i$uS ~ Teori ini be -tol a:I ptldd ,bTaJt8',kQ; at1'U7It i~,~,tr.fial ,ym:ht. keTm~&'I':Q at:1',Q1~ ymtg I~erge?'ak 1'1~IQnlde11gQJ. ,ke;¥;"£'pat,QJ"1 t't11,lS""1m', 'tie-Thad. k"rau,sk", Qf~Ulli ym,ig tm:~n.. Se.p'l11.u;1, tahun kemudian pada tahun 19 5 Einstein . lne'11'~lE! muka kan '-,. n T,i!'lativi" ,M 1nft-1~ni-n ya,:n,g bertol a k da r:i ', o kT'tlugka W!!-lQJ! :!/Qllg' bergl<l'''at dip,£rc,e'pal' "eTJI',tlilap ,'be..,m,ig'ka ]'_.._." H. dl •. 1 ac"m;r, UCll'.tg u;uJ -·uya. Jt I.e :1, '~........ 11, b__·' trt tru ,. .~ g,la 00..[1. ,r !,a,~" a k fa. .an
1

i,,.,

'I.

mi!!li'm~' ,1--,
~,I

.R:lfl.

"!'i!'f!!l,

,',

-~I

·1I.t=iiIlI""'r~ rela I!=.U.


_,.Ij. , l!!;i; ,~

-l~ti~'~~ '~I_"1l..,U' ,C"il'!ie ''W' ,;., !J.,IIf!IlIilili' ,~~ iIi:I!"'!I.I"~l

sed anekan 0'


iii-l!;;;."

'IJI"

'iL'iIL ill, iii,

teeri
,,=IU,ll, ~

:" 'Ii::: , ,10,·

Fa ~

~,
,

.',

.itas

R,iii;l!

umum tidak dipelajari pada tingka ,SI,.·· ,A" Dalam rnengamukakan ' ·eo,n rel ati..,,i:i as kh,U,S;UlS :~'n:~ Ei'IlS' 'lein mengemukakan dua :~, -ostl{,a:t YaJ,itu : I• Huk,tlm, F: sika dapat dinyatakan dalam bentuk pers,a,ma·am, yang berbsntuk sauna. pada :$Ie'" ua kerang ea acuan : .
2
~.1Ii

u.'te:rs~I" .

,"tS~D

E'"'

~._ ~'.~'"

>£'I' -

1li'L ~

'iii,

A"

~,

Pada postula yang pe :tanla tersebu


-',an 'I. '," -, .' -- acuan ,.len"ill1g a ,,', "-,-1-

',"-,uk pengamat 18.n,8: --'Fl~E!dad.. alam keadas :~1,gerak relatif, - - - '~- d - - -- - - - -t~u,-- - - - - --- - - d- 11 - - _i!il:_Jil,;U1 ,d- - ma",~il 'I", ~ ,~:),,'il:_JI,:pa' '. :n1J~11~,n can mil,:nl~ y'iUlg' __ ,;-,J],anl,'Md-'!" am~J' d an n-'9i~'!Pii,~ y-:-~In- G' ,~I'L.""'I~er~~~ '1... d-'~1!"'1·-...... _-b -,...JI~~'I("", ,!l~,~,~'~bu" ~' g,c_) 0' ~',~ d'~~' ~'l;...r~,-, _ =- Qg,~", ,I, I ., d 'I '-I "~I ,,"-_, ',il" (e't~: =:1, _,-~r'e'l,aJ,=-_'~__ 'a=_a_:~era:_.1,g_·a, acuan ._ d k ,tU\\l_'V'Eni!S:I.~,.. . per.:t. daan :i' .t~ tidak b!.10d.apa.t" :s:e~hl:1'.'18,a :mUJ1CUU,I'h post'u~~a.ini, t
if.; I -

,-,"'~,-, ~~ "'" abila h ,·'1, .. " L]l.ru.'"I~., 11 ".,pa,'.l,,;a, '~,' .k sai, "urn J.~Sl.~a '1K...._",'I",_""d'l-a ~~~"
'--I ,~,

:mel1.lJ'B

takan 'I'etia,da~,

-- .~.. -"- -,:_ ~

,,",ill;

e-

,_,,_! Lg"!I,, I!!,~


I

1-,

f.I'

!~u!,,_,

I~

IIL~.!I., ~ ~

':_I,_)~!

bahwa prinsip I elatrettas " @WI.JJ"n, 1.......-1"k,-.,\,:\,,--- t-,-1_. .. S@',l'n,U;I, fUln!t:1S r :I1Sl, 3":,_1,,. ,;1; 'Ik,, :" n" ta, dal __ - I;'ie. :I.a. - un U.t. · ",-. '-,- --,"'-. ',-., tid h ,,.. .'.' itw, :_. m ., huk hid _la11,! me k ika teta"p,ru, pa, da _llln,-"lU, um ,~., ,a,1 ~ earusa, G" ssu a,Ull'l,ya. Sedan,O'kan P-cstulat Vi)J'[\'g' kedua seba sai konsa ""ue-, si dari oJlg I' 10 ... .10] postulat ,'ang :pe ,',.rna, se:hin,g;:g,a, : "'el~i'hat;~,:nny,apo5',ula:tkedua . in.i bert Eln'-' anaa,n denaan teori R,E!la'''i'~'i',as'' I@'wto:n da n 10 DI , ra nsfo: masi Galileo tidak bell a' .U untuk caha :ya '. Dalam p ost u~,a t, ini Ei,ll'Sh2:in me n y a,tak a 11 ba 'h W'Sl :5Ie 1a n 'g w ak i ,'t; , pengamatan antara pengamat ya;n"g diam dengan pengamat , ,,'L--. -... ", ' 'I , d' ." " d'-· ,,yang ge'"Q, .. ." 1- " '~f' ..." "h- a a,:,eJa.~~,an, "'" eian ,",em, yan,:g'dia 'l amat 1, :t~,aL· sarna (t: ~ t·~)" Mle:n'W'u: Eins tein besaran kecepa ta n, vira: 'u" .' 1 .. f •... .•.... t massa, pa.nJr2i,ng a d aru,3 1 'be rsi ,3,1'[ reia ti r, UI1Jt U, k d"ap1ilmemasu k...• ··· 1, .. ·'f' i , ka n konsep relativitas Ei nstein diperlu' can trans ormasi lain, ,'a it u fT'{DIS jYR1'1,IOS1 ,l...I~"\S1! .. til:.
:~:05;-' -u~,a,
·"'--'1' ,-

pertarna menskankan
;", '--" "., "

'[C"I~'

~'_"'"
- -,

1-(

I,._~

",

"1-

"j

1-'

,'._"

,,-

",",-

--·1'

",-,--'

,_.

,--'

,,-,-,',',

,I.

I,

••.

1.1

:......

.1.

1._1

_Ill

J..

_II

••

.1

ut:';,1

I" '

'-,

-',

'-...

;I; •

I'·

:r

,n'

.'..

."

-.

. ti

'It ,'_.. '.

'. '.. ..

.'

',,',. - ,', [ '.[

. ',.

._ '[._

:6fI'.

-',.

.,'

' ..

'.

'i

;J!II

"

Pada t ans '0, masi Ca,l"l€!~o telah dikemukal an bahwa ssl a,:n, g' -::,'a:-Itu, pengamatan ,- rhadap 'S'lWta'~l'~, ristiwa e '-,e ')Ul:l1,g

di-_,:maJ i oleh p ~:ng:a,mat YQ'n.'g diam Id,e.11,ga_~ '~e, :1,g-'rna; - :,- .:ng ~~ -1-' ~'f '~~',a- _~,~.Jt~ ....: i .ads p-'. p-... _" ... la ad~._ 'h-- C!'~'m--- '-H~-1- mi ~~ -,.,. '!I""" ~,_, '0 I' .~ eri ~ ~,' -1~Ll _' l~3~' ~,n j',-:."g !luru t 'iI!:\"'11 nl~tol· ,~~d ~ '1....--. a I-I S'1I!:Ii1-·a "10 'W~ - tu lr-'~;:~l',:lll m-ata n a g': J-'~-!!I '!31·, ',OiOi',"IIllga·, 'U''':Ii' d' '-,"II:!I;'IIi"O'~'m.'·.~' V''!3lfl'''g ber 'b.~ nil O'I~'· ~,,~! ,G' Idl 1·, '01 ~-l~l'
I.
~,_;i

I, I."

~tW,

tr"~

-'It!I'r.--,'~l-:-

-Q _...:-.

~'ilfl~''ii'"i'T~
l~., '~Ii'

-=-

_'

J~.!

'~I

'_

_:,',

_KI,R

i.IL

i(~iIi:II ~Ji!'i~'

I.~

"I

j'_"

1:..1~&,l~I'I}~. ·,'1".:11-

"'J

~:.:

~,,_

~~~itlJi'!Ii':

ill"

~l-j'

iii'"

·:I~.I.:.

,I

,I

'r~

>"j'"

,',

'It")p~, .:·.~,a··,! .t~1


1 '[ , .' Q§;,

~!Ii:1 "

d !~_ii~! tida lah II'~ - r~ iksm I-I ~~'n-rv~~.W, ," H'"~,,'>iliii'n~'I·'~-'n'~ill~ 11' oleh A--' d'_;
,~- ';':II~~.'~,~:; ,~!J. .. , [~. -11'
,~'J

.. ~,!~

'1I"pI

r'~'l

j,I~I:

I"

l~'

~l

l~t

":Ii,. I I

.-

":!ii'if"'li! gr&!~

o~!L'

irg

,1'R
'-J

''!::Ii -,

':!II

'I

I.. ~,.

.~

'~'I'

l~

"-l"

~".

i~"

In~""
,~~ I

-I".:!IiI~~
m·~I~!

J[.~.

,~Il

l'-

I'

il""ilil"\an'l .. U"!' ~:.....,I

~'P-"ii!:!Ii
I J

'lS .. ,

_.!

"mi~1
it' ~

1- ~
.......l ~,

-~
',' ,

_'"~'~'''

~_~~.'"

d,~"-:_',~:atL-,I,
I~

d pa,:a,

_>_;~~~l

:__:;, ,!I L

t~VI~!I§,

m'ii!"Ja,D,III ....., !It'1'-lnlr"~ng '..J~~~1f. i!EI" ~'" !i"~'~l '. t'

'·-l,~I!J'''~W~'~1.~J~~~Q.
I";~;,

I.

d ifiIIl~~
~,~-",~

h00J5'm~~'U:r.l"g;;1 ~,.

'1:'a.rlel1a w'ak \~l :pe,n"g,a:ma,ta,n, 0:-ell -,·e'llg;a,mat ya'T'l,g diamn pa,da kera.:lgka acua:n, S da. pellgaolat ya;n,g belqg'er.a'-!;o: pg,d,a, b:r-a,ngJ(B, a,c\.. ~an S" h,t)I'bu118,an ' -fa'ns~o:rma:si.pada IGa .,-eo hrarl'~:s,~, ~,ilh :nlJ911,ga l1.d \;]L~g $'t.!tQ'ttnteta ,-mLl ,~. 'n:gaJi yang; dis Iiibut _ L 'aptl1 £

trt1Ju,fon:'7L_-~~· S!,m,h1,g ?t'_"S,Il:RUlan.1'i'_~ g m~n1a,'-aJ.nan h'u'btt:~"g.. ga a.n al'tlJ,~-a, kOlord'hlllt" '~'Ildli:~J!l'"ingL..·-=;~C\1al' S dal1. ,S di.'~ldi5:killt &;1:; b2,g ~l'iber.i l~,U,' : Tra,mr orlnas i LO:f',enl ~-: :r';
:=,

r' (.. ' 1


x~
:t =

!).

t)"

y' = ~,:r. z; = t

am l

t·; ~ --,

FCe,ba'U.b.:n 'Rl1sforma,s"i, LOI~en,tt

r (.x"
z'"

1_'

-,'ll,,'

J~Y' ~ :!J~' t ;;t. t'

liD '~.)
~Jilliilill

\;}'i ..

2'11

F ' •. pada kedua persamaan di atas adalah sama, '-, rena to a


OJ

ti:dak a,dla 1,- erbedaan a,11ta.I"B;, kerangka S dan Sf dan 'tid;.. ada Pl!f'~~daan antara kcordinat y)y'~'da:l', ZfZ"~ Ha,:_ i,l1i dskarenakan kerangka ao 'I,i.'n, 'll bergeral '":1~e'arah s imbu x positi - pada kerangka 5 de:n,g,aJ, ,""ece:pa,ta:n, 'te/tap sebesar 'V" ,yang, be,... ' beda ada lah :-'darn r, ~'e.r'be! n, ,"; i da pa ki ta, Hhat j ika '-I~" ta :-'e.m u bdaa l s titusikan .pe' samaan .. '['le dalarn :perasa,ma.a;n, ;r. :sehin,gg,a kita dapat "an'
:1
I _I.I 1.11 • I I •

r (.r';.' + v', J :c. :- r "(.;l.' ~,V. ) +, V. r j ~ f'r I(X .... V.I_~J 'T' u..·] t x .~ r ix _, 'VI. ":.J ' 'v" .' ~'~r',_ 'v. t ,- 17 v" t' f'
Jt =.
f
I

'0·' a.fl, :SI ' :, ICIL~,'' a "pl.t:1 ,;L~' '" ,-,. , "-,~ , ~,- ,- ,...:II'~ .

VI

liilii

'In '"'J t'il '~·i~'IJ.!:

1)

dli mae a rada,:~,al, ''e'titpa.n, trans errnasi,

':::;1.5\1,1,' 'beri al 1.'1'\, tle:r - ada . ~~:rl,:n,la__",ka. --:,: 0 a,lru:a~1, di,gan·i. d@,n"g.~_.ll ca'~· S' ~_y'a, yai~lt ''U e, Inft",-__ msnuru _' ~ po,st'td,a,~ Ei_1SrJ~L 1af~lll:k,~clu.l lMJi,·~~r_a'_._c~~n _'VI',I :p~'nga,:nul'~ ~ bal pada .k'@'I~I,11.g.k~~ [I ,~u~_n 5 a:__ I:n, ~'le'l,ld,a'--a.' 'ka:~, vl: c, maka dtdapatkan bahwa :
1,' "saJ,bll, kecepatan ~

x'' ~

!~

II!I! ••

1r-,I!!l

'9' '1'~
, .. /

dan
:t
j)

= IC;... t'
1':1 pada

Biila nilai x" dan ft-,d:hnas'ukb


kan :

:per,sa,ma 21;(1, ('9~.I2) didapai '_

"I

(.f-Y.) =

{Y t ~.,:)x]
+(1

t (x Berdas

p~ )1 = C ~t~

rl-1,2')tX
yr
l

n pe:rs a ma an ini b~ I,a. .' "aJ,n ,S Id:l a.d:;,ka,11, sa; L~:p,a,d;1 fUIS .kj;!~j i da,pz[' : j d
it r ka

.1Ti,e:nl_ 'andun

g nj,l:a:i [x

1~ ".;_, c

.v

"tS~D

E'"'

~._ ~._,.,

>£'I' -

Iii'll ~

'iii,

A"

~,

+-

'U

=1

maka

] atau

..

(9.13J

J(

'''''''''''i===' L,
"Jr'i"" IV

:r - V,.,f:

f'

= ~~,(:~
]

t-,-

V,.)[

----e
,.1'

-2

..'.. t.9~l4)

K@t~.U:ka,:n transfo rmasi Lorentz dapat di


..!\

iskan l':nel1ja,d,:i, :

,,,,"A'..L'
I·,

_ ,•.

-1.....
la,.iI"

"1"1-

.,
r.
~,

,I-

"'"

_:i

Y
%

z:' -

27'

,;....(9~,lSJ

masi Lorentz untuk berg;e~lla.,da pat dinya,taka 11. :


I

Ma:ka trans

Ol

:1'.ec:epa:'

all bends y'a.n g

~ u,

Sea· ,a,anale g pEr,sa maan transfo


kee,_. tta ,_Id,apa.t dituliska.t.l :

rna si Lorentz bali

or

'u'n:'uk

1-

u ••

(9,,1"7)

Persamaan (g~ .6) dan 1(91,1.7) ,mlel.~'p'-' an penjumlahan -~-"" cepatan 'I' ransforma sf. Lorentz ya'ng kemudian di kena de riLg " 8.'
penj'umlallB,n keee ~'latan menurur teo i. [ielaJ'''I',i'1 a's 'E:w,nstein, i

,-tS~D

E'"'

~,. ~'._'"

t£'I, -

IIi'L ~

'iii,

A"

~,

rumus ...12CE!:p:a ta [it '' be nda ,'an:g diamati ob!,~-, psngamat :,:a.,ng diam yCl:ng d~SI!'bu,i rwnus penambahan keC€!',plata:Mll;e.:~,a;tiv:i,sti': ,;1:_ -_,g Sl!lua:~de:n,:ga.n :e,ori r el:a;tiv itas: E~.l1s.~ sin, s:e' :"3:r aJll_': mari kita 'ltji dengan m,en,gg:l'U a' ~a, ' r~ja.d].an,keja,dian :_a'n,:g :'dta ~L:31m, da am :kehidu.:_·· an kita, a. Bila ~x," = 0 rnaka '\Ix = 'il i'l11, cocok dengan kejadian dalam kehi ..-upar kita, jika p e':ll'tUnpar, II :kel'""~;( a Pi! diam ",'Ez ,il ce pa ta :[1, p ~':-,,- mpa ,~, -er ~"a. da p til! '_,'.h Sit lrtll, dI~.ll ,. _11 _'U ~.:g I, g
i
1

Pers ama an

b~I'!N2 u,'" d b

i it tas merupakan

l~~ ceprrta,n k@'l'"~:'~' a -,~, ~:f~I_~,da tanah, p b '. B:·:~, v - 0 ma i~a, 'tJz ,_.VI,iY; hal :i ni j u,:git ses uai ya n g; : ci: a. a 1,9. m:a,:p', can, :'1 a itu j i'11'3 :. ereta a.:p'i diam, '~na,ka "'e1c1epa'; an penumpang terhada .. tanah sarna dengan ,~ecle'pEll"'an p penumpa,:ng: . erhadap :"e![1eta api, e. Bila,'V da:_,. ~-x,,.,liu'\gat' ~.-:e=J dU:alld~:~lgiki_,-_leeepaJ!",;u,'_c" a11;~_:'tI ~,maL-'~ V,l'l=' ux" 'i-' U J'al. iru Il!s;u:al'i d!,lens:a~-- :1"-Ll~-_~\.;tS keee,~~atan d,alam trans:fOl",mls:i, 'Galf,@o" '. -:'11 dan ~:~I m· " dieeeoleh nilai 1..';'=11'1. ~n'; d," 'B~', ':Vx U'R" ilii,,;:Ur ,1l'!;;;1I~,.Im.
.. , _.li_

'Oi G,

>"

i:;iiiiitl":

!!l;"

.,!Ii.I'

::::iii:l

j!Ii

L.,

_'.R,,~ =111'[""

iii

'g"lIi,

"l';~

VI"

;::;;;::, cJ!'

"'"

,Il,IIi_R"

.iII,.iII.

dr1 ,__ '

n "'k -.,-.~- __-,' ·t' -~. ,--._ f-0 ,---;---,-,. L'---:0, u,~1Ln_~a"n d-I-=-j fl"ra"ns,_ ,~ _ m_ ,~n, ~
,-i'
I -

sesuai denga _.'. postulat ['I·'ns.tei:n. Y,iUl,gl kadua. 17er_'-~1a,'t1l,r.t~m\;lS'l'~- ~llcr,F:a1 an ~,eC'Ii{,a-,~_n ,fe!~a,'-~.V.iSI~,-,~' ~,-a'1,,[g
,I

,-.!'::" -

,!Ilr-.-, --,--,~ __ = __,iI!;,Z 1d_,- .-~~ n !If =-- ' _':_. I..e I~ ._c
I"
C

c'. _._

'_'

gil Jl
';-.= -

,d,~:n,:g~!,l' ~~ee:I-I,ta;_-re_atti-=-'---:',istik", :~,


'I

:ollil
Ssbuah :pels'a,' a:t ",em:pu,f' y'lac :g, bergerak dengan kecepatan 0,,13, c re attf terhadap '~U.·I'~';I m'I~l-"'!i'~m' ;~~I'I '"'=!Ii'iif""ii rok .. t d ····g'an-· e .riii!!!l"',o,p.~'~~"\ fll . ·:'a~p"=!iI't~".!iI'l"ii,,~, l!tiiiliill, _ IU _ ... I!U',O hQ kecepa an roket b2, sebut menu '.. pen:g;a;matlt Y2F],:g diam di bumi? '
1~'!;Ji, 1!Iii!i, ,IIi,

",!;

'i,'!;

,,~,

!Iii. W, 1;,

:1:, 'U'

.;;;;.,

1 ,'Ii:;

101

..'

'-Ill:;

g, !J.,a,W,

£1

i"'!; 11;",..

8.

....ai, ,~,

R.

I_I

'_'

'I',

es.IIJ~ .~ ,: rd

,D',k£blJ,u~i

~v
Vx

,_ 11,,8 c
_

vx~ ,_ 0,6 c

,Dit',any'akml:

'?

[', 2,,1.=1

'0

80:al ,La't'iih:llnl
.'

Dua buah 'pes a,wa t ,A, an her','"eraJI.., salin g mendekati bu;uM d d . u;am::ru, aran ~'a:ng: L.,.'.1 ranan ,,-~I,ell,ga'_,, , 'eee:. 'a:ta:n, r.I.l~J~u'n'l'Dt!:lr'~;a. ,_ masing 0 ,,6<:' dan O,8e. l"e~aJ-iJ terhadap octroi, .. BIE!rapa.' cah kecepa :an, ,. es,sr," at A ,men;u.f.u:,pilot :pe:sa,',jilt 81
':1

_.,.!

2,.

Dua, buah pesaJ,'wCll' ' A darn, :0 bergeral d, 131T1. arah 'ya:n,:g sa na Id, 'llgiUl, kecep stan masing-masing IO c dan 01,6c: relatif terhadap 'bt, ,-,.,.Berap a-I ah -~@IC!~'Pil' - n · a. '~els-a;w-=_::: B mEnlUl"'~[_'~]lo(.di ,-,-saY/at A,? b, ,pesa'w~l'l ,A :m.enuru:t pile :ptE!,sa."ilt B?'
f, -'
!

.,

,I .-

--'"

--

. --

-,

- --

--.

,-

z,

1:]-

Ii '-_ a -_:=

'11 L ~ . ,(ll,I.'m !ne:ng'@, ' U,KaJ, {s"n teo.u, Fe'1··" itaa ,: ;t.lj1,S'U'St a,'['
I,

.. Hr.lStel',

mel"y,a;~-' an. bah w· 'Wa:" tu :fU!tlga,:m.atl,n a n:ta. ra p el\l:JIIT\~rt ya1l g ,dia:'" d.e:n,;B,311, :pe'Mlg3,:ma' ,'ang 'berg,en f' ~eJa.ti,f terhadap kejadi,Inil'. l~is'ri\!I"~ ada 1 'h, t idla '_,., :a:flM, ~ S!Ian I, 'W',I,' ~'I_'lL Jnl:~~,S ukue S ,di h 1 ~ra:nl:1l!,,I_:I~' :_-el~g,el~aKe:l~_, d 1p ksi d· ~f" 11...' d-j ~ '0, el~ _ J- 1:n-1 : t 1, ~'eJa'~_:lIC\,_-_en{an jam Y.'fi,,_' c iam teir:l (a,d· 'P' kejad,i,a.li WI!, t-_\ yatl_ Idiu'k,u_rjam ,y(~;l',S berg! srak mE(~:,-tl besar dibln,dil1g:_i.l1 ':'',~~,- :ya:n,:g diuk; __ '0 -~,~, ~,tt~ '_ ja.m diam ,;'r,had,-~<-,k~jadi~_'n,~ : fl,~:_js'iiwa ~il1idis,=-btl, mlSas"1
l,

w'atl1~ "'ai jP,Htmmeln

,'a,ns

'WtIkHl ("'t1M

ciuuanort) ya,ng, ._'_l.a,:

;',:~_'~

dinya,h ..
'9,1

kart dalam P 1samaan :


II i!liri

It'

-liijti"

'Ii'

a:J

I_

d- ~~-!'iIo~, "g
_ ...[WI

11.Q'~i

.dll'

~
='

5@: ,iI.:l.1,g ".

a:..ttl yil,:ng diukur olsh pellgamat :Y,l.o,1 ber:gera:'" terha dap k,ejad,:-an, ,1@iC@' :,~l'tiJ.,:n rel tif p!en,:g, mar diamati, dan 'L...--~~p-":lIIri'I' ' ha' u'a.· . rI' Kt:
~~'§;;:

.e-.:!il g ~dl!I !iiI ~Ql l .

E'"' ,"tS~D

;£'I' - IIi'L ~ ~, ~,_ ~._,., 'iii, A"

. ~
V

II

e ,~, '· 3
_

108:
__ "

I'

'~,e
I~lill~

~,I '

:-

0: ~I c . '.~ 71 .

al 0 " - Qly--m~
-'I 1. ;

j -.

~ ~

ltlivab

ii k dll~. ik ~, ., \la.ra·. ya.-ll'! ,.l.temptt" 1 p~n-tl,~.e, .._,~ : }(,__ _':1\\1. I ,-1i1J.'rtjke[ bs r:gl!!l:,a,~ ,dJ,'e.~!.l,g,a:n:~eC,e).I<;ll~ O,~ e mal .. ~_ r 9 u:mttr :PI::, _ji,ke;l te'l:se"bu;t adalah :

A,:~' =

.~===== , v-·
.1

L\~

d"

j a. di~pa,rti,' :""e'~, ersebut tJe'r,_cle:ra k sejauh: t

~'vx,At
~

In O I"'j'
£,-1''!i;;I!~~

>: '3' '.'

]Id x , ,W
.

.:. ?~'. ',~_. ~J!J

"

U'

""'1",7 ,m -.

2'9~.·

m"

1~'laialLa-~,i'hln
.1.,

2.

-. de ik cU, bu~m&?' Bel'"; , akah .-·,elju. 11,pssawat angkasa 1a11g :-,o:nc~:n,:g:!.-:yi berjalan .15 d.etik lebih Iambat tiap jamnya 'I"ela'iif'i' erhadap lo'n,ii,JE!n,g ,d,~8ulm.'?

p esawat angkasa 'berg,el'"a,k rela f f 'ler'ha,d2t:p btlnU :supa.ya 'W'lktb~. 5'll11.:£"i IdJa:-,~tn' ;esa.wa.'t :$'Ilna ,d@l1.:ga,ll
: era pat k.elajuan

n] n g SI€!!:Pe rti j u g:,;3, 5'@;.'I.a11,8 W"SJ, ,It u drk psngaruhi oleh Igera 1(' nf,"e,:hl"-~f. Pa'nja'n,g L benda :,an:g bergera ~ tE!'rha,dap pengamai " eliha a:nn'ya -,e'bfh pendek L,g bil a di ukur dalam ''',eadaan,diam erhadap ~,engama t. Peristi W'81 ini dise ··u kC)1~, tr'aJrsi ,lor e.ntz (p'f1.~,g en't'hD .L, lIiJty~iU tz)~ Kontraksi Lorentz d i,-, nv,a:ta.ka:n dalam 'Ip.··..er,sa,:ma,a:n : 1:J I
PIE! n g; U '''Ul1'" a. n
Plat
t
I'

cr mana ~J,

: ,l,o = panjang benda diukur cleh pengarnat yarng, diam L -= 'pan ra:n 8, benda J3:[-1 :I diu i,'""Uf'eleh ~··em" ga,n-ll,t Y3.1;1:1. bet'" !"er,a:k v ;;;kecepatan banda relati : "e:~J,la.'da,p'pe'n,ga,:mat Y"21'11.:8: diam
c

~'I"',ecepa,'ta'l1, eaha }l's

281

·t. -.'1 • ,D -,.;e. wl~U~1

,to'
v

1.0 m,
iii ..

~ O~6,e

"',
III

,-, 10. 08: ~ B me.~@~'"

..

Bera p aka h, kecspatan pesawat haru s b er S'1f! rak a ga,:r :panja,ng :pesawa;,'. dalarn keadaan 'be':r':gE!f3,k rnenjadi ,~:
.- a:FtJia' -g.:-. d hIfnlly:-c-a1 ,~ B~,apa,.a,., h ,paJ1Ja.ng,
_ '__ !I!
1II!i,
"

_I

-.

'_'

~._

l_

__ '

'

-,'

,-

1'-"1

-.-.' , 'I

i.

iF"'\ ~ ~ ~ -'ilL) -; , ~, 'Jr~"


- ',0

n- -

I~l····

O~·· 0,

Iligl

,t'"
'm

b-- ..._:11~ l' ~,~~.

-' @s w,;, ,ViL1,g berzera I .. d- @.,g,a.n . rg,er,_, '-,'=Ii ""IiJ' - n- - g ,-.-. ~~~.f.iicr.- ,I, ,dl'~'l-~"-f!iJ ,- - ~ d- ,,:),~ 'n " ,it' m, .'~ ~:~ '_ ]tq
.' '.

:-."!

.-:-.

1.-

,',

",:

1-:-

I -."

~-

II~"

-,

I:"

~~~.~~,

'.

~....; l

.~

'rIfrf

!,I!Ii

,_" I~

'!!) ~~

..

,~,iW.",

diamnya 8: meter,

,.····1 ,

I III

. a~···I'~;~a·····
,

....

..

I '1I.s\il<akla silt. atau rneka nib, N lew ton bah W' a, mass a.bends konstan, :l'Da.S:Sa 'be •'da tida k 't~r ga.l1tUl1g pada L 'E"cepatan benda. Akall temp:" menurut b~~ICl'li ~le'l.'ti'vitas Einstein, rna SS'8, benda ada a b be sa fO,st n. fe, atif van a; bes cUrt'U'B. dipenzaruhi .: D .1 a ~"" kecepa tal',. benda, ,•. _assa 'L1e nda ,itO'g, bee ge:rak dengan kecepa, ',_ an v :rela,'l";i,' terha,da,p pengamat menjadi ~,ebi. besar daripada ketika '_- nda :~'iu dalam keadaan diam, :,' 'ssa. banda "YGU' ,g '_"-,['e .... ge:~~ak engan kecepatan 'V s'eCira teeri re a.. _~'v:~tas il1,'at.~: an : d d c
':;-teo
!

1_.'en'll'.

,"tS~D

E'"'

~"_ ~._,.,

t:"' -

1;'1; ~

'iii,

A"

~,

dj frL:a~l1a :
11'"

= mass •. benda dalam keadaan dsam = massa rela jvi.tas


~ :n.~:n,~~a .f\ela.tt. l,el"na'_IR.:~ :p~n.ga'mI:, = kecepatan cahaya
~1'E.Q~:'~Ji~~ -

u
if'

. - - .. m· ki - 'b' ,:,", ~!!sa r mao


ben ~~
,I1 Cj.,mll!l

Dari persamaan
';i! -

f9.20) tersebut d'ru, atasr kecepatan benda


"Ula , _,. '~I:il ~ i [wI.1
#"

L. ~_. ca m,altln '.. @SI._,__

- -'i.

_. massa

'-

,e,w,!!l11.oa.:mJlO
11...,....

'~I -

L.... -

1"~I...
..'~
t

"':ii 01

ni '!I~ ,;
;!Ill _.

,~RHII

~'m
~.

J~R
.

":!Ii ,I ' _1Jj-'~1

,.,'L

d,i
" ,'nil

1_ ·W· '.

ua.

. _ '.

1 ~I ~

~,"I

. -.,-" ~ ~v 2 rnaka ~I~ :111 ,utm.l. --,'m§l

S.ali

C....

Q Kd II lL

':ii

-i"iII

etapi jf, a nlla,;' v mendekan ndai e rnaka ..·-lai


I

tl

_2
, 2 IC-

a tan men-

'l

de;~ati. nilai 1 sehingga


t

nilai . I ~v~

be.r8,eU"i:_.~-dEl:I1·s~_·n ~_!i!C~:~' a.,~_:n me_, ihi kE!oepitan aha y~~,"

n:Lai :m,:m~:njadi "I: 'lerlr.li.n.III", Aki ba;trr;l 1118:_ in :~t:_n'~L ndc 1"U diperoepat, se;ll'i1(l::,g,1 : ecepatan benda itu akan meneapai ~· - ns e... ' J! • d ,d-_,I -'I.... 'I N~.iU. y,~_.l'g_.01 , .i 11. ~!JI'l.' ~g g -:. tl.~·a. ~,~-' ~I i"I'p~l.rt:b<ie..~ 'yl:n g'
'I.::

: [lJe:ndekati 0,. akibatnva

Tentukan berapa .:":ec,@'n'latan'be:ndabe:r"O'le:ra/. [_I.r 10 25 '%, : ebih bessr dart massa dia,:md1.:y,aJ
,1",,-,,- -, ,-~:~ ~,~-- z
(_/

ketika

massa :~"',e ativitasnva

DiketaJnfi _1__________

'.
i

,D1 ':'IKuya.l'an :

'~'I"!i H!IIV

n !~(.i!I

J;~

283

I ,,

vt"1
'V

6
2

.1

25

1~25=2
.,. 92
1

v'" = ..........atau !c ' 2~'1

VI ::;: ......C ,

3,

= 0, I c:

'Tf.ll1tUl~.an b::_sa~",n:"1 I!!nef'g,' kinatik

St.1:i't'U,

,ma:ss;t:n'y'a, ,,5 !lJ1g,lI" itp,a,'=i,:_cl, ~~!in·':gElra.k den,ga11 ,se'--;,s i:r ,0i"6 cr


,
I_I

'pa,~·'ti~l~,'sn,:g e
kIICE!"pl®ta,ll

!I

Bera
I

i.

'._:,.,.. "!!iI p GIl.

" .. ~

~a."

'I~ 'n"'IIi''!!!!' •." ~ S [III."liD


I l~

'~la.

'!!!II I; ".!iI'm· ·d·: Jl a


I,"
I
I'

i!!'O 'il 1"'i11 ~l::- u-L_IIl" _ . l~


I

L ..

~'~ 't:'.!l~:',.

ekt ron [."

JIlI'LI

'U"=!il ,. GIl.;

'R g'I
I • _

bere 0
1l}fC'
I

~'Iii""=!il
~l~ l!till

']._

dan g:an ke CE!lpa ta n OJ'8 c:?

"D'-'-'-I

i'.. diam . terhae 'p' ""~'i ',d' tl~'-n (n·a'~i,;e.;tl:'·Wi~)d·.·I~n('J~I'~~ al "a. 0 'l'r-Q,;§~,ll" ·t·IBI1-·ad Iii '~ "=J r "tadl,. ""'r-,~'f"i'~ ',,;a;'no"·· u, -'ii!'::iil~ ~ ';1 p- '!Ia!, .:_~,,:- '.~rad ~,'iRl:r,,'-'-'~'ilijl)ri!l'-n' d'-I'~-''II'ln--. -'i!li'n-:- tran sfo G---"-' 'Iiil'l' ~n J~ Its. le.... - -. -,-1,..-. -. id -... el -"""'i-'-'~' --"t·-·-::, -. -- -'. - .-, 1 ,-''iIJ -"1-' - ---.-,. -L'-' ,-', ~.:"~, d'.',n - Sle., n- , a, •.a, 1'~ ;1;, ~J,Vm,_)~ ~L _s'~.ln ,D1@:ng,-" __ <I-. n- tra -:- '.--:.,_. a .I"a.ns, 0,_,Dla,5l _ or.~,n,Z,~
Jjj~ll. I.,
~~l

~ -," .,~ ..' -',~. ,~.l,t.JLt., -I'~' 'l......... . I-:--'t~ o,!~., -~--~," ,". 1.}mlTl@ny _.,·t·a:',;t.ft, "'-·dl ~d>~~' sua .u,~n da v ;n,a..n di amats I'~I-h OnlJ.l'g",~,-:--:an
··-.i'~.·' ~~

-1'-'

,>

'~IIU~I. - R., I .

'!'ii

_11,01

~.IIlJ

Jl;~.~

..

!L)I

.~

g,Ii,!Ill

OI~WI 0.1\..

!;;:;.l

A.

I,

I !_"" ~

':!Ii , I.~ ,Jt'R"

;;-

--"=!Ii' Ll'A., I, ''1'- '_

,~~

"=rI ill:"

"

I~",

'~~!'I\

',:_ "iii :'

• _',

!i[1jj '_"

I~

!ii', V ... ,!I ii, ,~r§J!.!I.

.''''V'1iI~'~~

',' ,r

,_,;. ". _: t'§;, W ..


c

'1j"'!, -

IC10lOO j ela ska _,-_ k:al, :pel:'~'~,Id,I,:1 i,p~~_ . n


l

"I' ~_, g: m.eIld = sa r antara n

,':~"! ns fa :r;lna.,S:~, I,

IGal,il i2o dengan t .R.sfgll~mEl'si,:' -OF.\t!' ,tz' 'te:~'me'~1 '-,!

5~ Hlullb~-n!ga-- nlt/_'ra
1-

A,ell.-iiv'il
• . .•. _ I ,.' ," ," I. ," •

II,~S;
I' . ..' ....

Usaha ~: n g, dike rjaka n oleh sebual gat fa, sebssa r F pada a b 1-· . di sebuat hb enrdii, 'ya,n,g mu Ia-rnu l~ di a r .rarn ,Sle~ung g,a m,enJa,~, bergerak dengan kecer, .a'i 3.,n, VI dinyatakan s ,a, rna ..\' ,n:ga:n, ,e .. ~-- 'Ii...._ h ..- .. ~,~J:nerl1 eenea tlerse:· :perl',~Wan, energ.~, '1...,: _. '" ',_...... . . I. ....... bu a au sarna dl' - ga:n. ': •.,e:n, ., '~-'~ t ' . ·'.1, d ven, ~ • :pejrl'~ilAll,~lan momentum >a,ng 'te:rlildi pa.,a, L..... d at .. D 'I :a.JJ,3:m t>'@'O:rl, : ie~,a.'ti'vita,:Sllya, bahwa massa banda bersifat relatif, maka '~-=-in.,td,:i;sa.,:n :rumu.s untuk hukum 'I,'~!ewtol',~'eIdt.ll. N'e'wtO:l1, pe'~'lu · . d' , ' d'l~U!:mpltF.na.· ka 11. lne:n la,•.. I, ::
't .I' " ,-".'
,1 -. I' • ,", '. ' .• l

.•.•

"'11'

'1

"

._.

,-

'iI!-

....

-_

..

_.

i!j,

Id(l'n~)
aI'

,"tS~D

E'"'

~,. ~'.'"

t:"' -

IIi'IJ ~

'iii,

A"

~,

",.' __ ·t· ·ld· d .'~II .1'mf!,nyaa~,.n, ga,Ya, yan,g I~ ,erja pa dih t;... .. - ~n,a,,-,a,lam . -. ~ pe." mcanan da ·' --:-.-,.-. _.1Enn, U... :au 'h' .-: ,--,., d '1· . Id' ~.S. .311 II ,.~".~--:.-.. JeUat,i ya.l1g, dite '-'.-,--. a ,m@l1·Y a.,...an _·t l selams ~ ,a:lVa , :i,tu beksria. R1S{I. it besarnva. I~n~~roi-- - - - , banda .- - - - (:Ii - J . -- .- - ~J",J- .. 0- ·ki.n€!~·ti.l.~. -

'~I':'jll.a

'1

'1;"',..

'~.i"'~'i

.'

.,.....

' . .' , .

'"

'~-'

,..

".'

-.'

I"

"1

,'.

.-

--

dapa t dinya takan :.

2 c-

MOl
"'.u . Ii.

=
:;:

9,., 0-31, -_8,


r.') ~
,iilll.
1

C
I~JI";

1O~ '[(~/s'. ,., ~. :l1.0J InJs:


'=
iii iI

J:."' 1.. '......

I.

.,

285

~_,l"lfll-1S (',

: J".
.'

]
11!l~-

, - --):

~, 81~'10- 5 (1,25 ,~,.1)


w'

81.10r=lS
',t
III

O~25
!'

:_ 2>" 25" :. u~

l.U

n,~_,5

v ,_ 201~2~~1--5 ,,' ,\'

~,_I

.110'"' ~'g

= 26"562,,,5 'e V' ~ M" = O" ..J_'@,~ 'V,

I.

Tentukaa berapa kscepatan

elektron 'be:~,'ge'r,a:' a.g:ar en,e.:r':gi.

, ..
~
,

kineti ,,' J ~, e ner 0 diamnval -:lVI. ~:i, 2: -'

E'·' ,-tS~D

t:". - IIi'L ~ ~, ~,_ ~._,., 'iii, A"

c ,-h', .,e ,~''!cU.1,a',_:--Jt:~t l:ru~'O._-mas~ :me.:~1,g:e:ni.~" , ~,', , ~,e_,-~Qmena,~,~~'e._~_Oimel,a.~Jl nl~ ~ d i al _ar~ua,... 1-'b" ~ _ atam · '.~ · d ,', r--t_I,S,~J1.,~'1~ut_u,~~u.~u,re'lt!'l~~,:~,s.m, ,. dl'· ,-' b '~~ ya,11,g a d ii, ,&\-al' ,1111ya~)e~~-g:a~I',_ -cu1s,ep' ,1"'i!_,a,
£ .

a:ta,1J1 elalui in"e:r:ne't: m

ahli dapa
'''''1 - ,~~, '~"~' l" ....~,'
I ~,

n 11I""'~"'Il...~ '!!lIi17 'D~ '!If' Ii~" ~ a v ~n"-0 I~ I"'J" ~ 'd- '~d-l" - m-' ,~ ,i' -ID '-b- ~ ~~, '''i'l v'~ ,!til' t,a,,:a ~ r,-' J' menunju ckan adian.ya, dilatasi 'wa,'k:h:t?' Buatlah ringkasan atau ulasan dari hasn bacaan :yang 'I elah kau lakukan dan :--e'm'u.d'I'a:n presentasikan di depan
.i~

'saJl,Y'B, mengenai rrn ngkinkah pada saa ini rara rnembuat ,5N2"bUaJ,:h ple,saw', ,", J'a:'",g dap _t' 'be,rgle:,_k mendekati
'-,~lLI '(1
~i~'

J~ ~

!t~1

,Ii; :_'_

w-

'~--

J"

10·

(!Ii'

,'

,'!'f5;;,,~

g.,'

'_.!I!;

:__.

J"'

!I;~

li._

ill 19"l

',lI~a,

ke'as,,.

,Alb e:n Eins b.!"i n


IW!;I~; I

us "i9-19 ~,&,
e.. ",
IIU[. -

Dila,:hil~,a.'n, di U1m", Je.rman. la :sang,a\ tidak senane [e pad ~ sekolaf seko 'h di j}l~; .. · III ~'. 'U '--,'1[& Jerman :y,a,:I g disip .'in secara :3,:1 cu p. , da saat it ~ '0'le:'h, , .~ karena itu, pada usia 161 tahun ia pindah :k,e :"I,eg,e ,i, S -,iss: un" 1.:1 me~,a'n.ju'[ka'll pelajaran.g
I JIAo : /~;

'.I!I;i;[

j'

g .. [~l I

:",

:n:Fa,~, kemudia ,. ia mernperoleh


seba

pe cerjaan ai 'fL.-a,fl'! ',a,'-18 memeriksa ] emohon

:pat1e.n,pada Sfl,oo s Pet ~~; Offi'S e; Kan tor' Paten ,S' .iss) di Berne, Ba,n,ra.:., 'sa 8,a,s'CIJ,n- g,a,:ga:91.:11, ,d,a,:n,.~, ;_~_~"1l'! e~", _ ~,_'ny'l :ysrng' e'ID,,~11 In~:ngu bah 'Pi '1b u-- t harr ~ Id'~' :1~k ~, ,I' '- - ,,.. .\W'
.1

,,'i~

lI" ~>I!,,_t ~,~ ..


D.lL

tl

""~ '","!ii,

"'iiI ,_, I~, ' I

_.:_ ~ Q"i!i."

a §,

IR

,__ ,~

,.' ~

-_;R,_,

~I 'H-"ii, 0, ,i!;. '" 'Il.

'U'I ~'~I
>Ii,~'
011,

,,~,

II

'm-aj.l§ < IJ
I ~

,j - ,- ,G.
J

,1905 ia :mel"gem)u.t~",a,~-·~,~,-, 'ti:g,a, t ~ori,n,y'a, 5n1i"U ',-e'r ~,l.l11- 'b2t:h,w~' ca.:h-a-~'l, me.mpf~1.n'Ja.:~, ifat ~ ,d:l:13.rS,m@' ya,l'~u.elba.ya, sE'OO-,la;l, partik ~l d,CJ.11, ~e~I"on',OO~l,.g"
mi.
I

ra ' tahun

"~'n J""U1iLJa d~I'~I g _m" eerada "3I' i''t: '001 ",.nJIL ;


J _ /' I I _

-'0/.

L-1'!i!-"iI Q.lOitL~ L

modern L_'
.
I. ~

L>~

~a&

_'

ya:n' -;-kadua a" ,-a, n"- g@'l"'a:-.. 'Eb"'o!W'1, (gerak ~',igi:-::B '8)1 ...'-'cUL sebintik balkan y,~~ 'tIEt~'ap\lln,g dala -.~~ da, I-an 1a,:_c-I--,s: ftu,P --"e,tiga :ad~:~a:_-~ ~nle.ln ,-i~'li'ke.:na,l'ki,n 't)l!olri ~,'J,it.iv'~:-.·:skhusus. S-" ,'-ll'll h 'r ~ h n 1.. m ~id-a '-'iiI I' :mlle,''n' 'or ~"m'" I.',a n'- tee ,1"12: a' i'-'1"i tas umurn ~!"a:n,gme ~ ,',g,a:itkan g ra 'v',i:' asi deng an rUi:ng; dar wal ""1~1.. s! N~. U ~qRl:J. ccfi
Q'
~. I J' .

ni

"~,,

. 'I

I~l

'i,'~

~I

'J

!IUi."

iI!!i, ~

I, !Ii.

'I

III i iii

'J

III

~I

11'.

II'.

10 ~ ,

'ii, 'iIi-

Lilt.

~ '~ ... g

'J

~"

'n;lall~. ;~""Iio<~~, l' Ill\. !i=.JjA II . l~l~W!' III


I

'1

ga _ i,;;;;;'[Q d ~I __
~'".!ii'
,!

'"

11..,._

nda ',_'~~ 0 In.'lli. it, lebih ' DiillIi .~~ ~1'~1·1 . -..' a.
'"-!ii

a W"I . ~

on m embiearak a
VI
.I;~' I ., 1

LtAl II

"!!Ii 'I~ "R 11.11 ii!U'...i,'

,W,~ • - "

,~I"';;U,

t..."""I'-"'ii

!I!u,QI_

iiI"'!'>'!iiI '

~ - ,-!'!tJ ~ul~",~gJan ,-Rio rd·I,a-i'li'" ~I-ii"iil '_"e""""",,",:.__ '.' ,t "lI' ,-~ - _,~1,.~~... ",~, 1 ,- "",,\ap··"F.'fIJ ~.~,IL ~ 'u ~ ",.~-nl" I '. 0, _;~ d ,ii'nV'~I' "-'!IQ "_," '~,-~,,_, _ d t!!Ii " ~, m-,-' ' ~.,._ :_:. _1/: l~ !iI, :_ R,I,n, _,[
.'-:-C '-. -.
~J.

:j,e:n,ltf ut Einstei 1(\ bah '~a ma ss a, 'be 11,d a,tidak selalu etap melai kan 'be.1'~s,ifa,'I: rela if~massl benda 1,:_ :1f1

p,e
'-::'';1

,5;)1'""1,
'-

'n,:
~

I~~\,_:.

'0:1'111 IV'

X _.

a '........
~~"

'II 'ill Y

~._.I'_M_, ~A

= ~'I

r 'Ii"' ~ ~. .. ..,.~,"'=IF!Ii.f

~.. ! _

2.

,•. 'e:ativitas
bi 1""'IIIiiL:l"'iIiiI, .: caraka
.1.1110-!'ii,

E'lns'tei.:n ,:3.i ttl mern~. :: ... ', '. '_: ..

'ber ubah semak in es 51 a'_ I: ~abil 3. nda terse bu r, be '~, S'E!lra -, se~11,a kin n'-~In,d,e~t'i kecepa .an ,ca.:h.a.ya~ .a i'" ' -L ~~'11=) _·= _'_~n,y',ataL. =_~I'- : d _ d, R-las:s,a :r,-"", _ _
=

bend a yang'.' L---fii"iaer''':iI,'om:" r 1ut:::.Ii:'OI' :ml@~_,d.e' 1<,; '~i :_rA!Ce p a 't a" n e a 'h,l, :y';a.~ me It 'U r It t .!i.ns tei Til kif! ee ,Pata lrt

rHo

bend ~ d "In···· 1LJ't: ]1,"


'ill] '."
_'~l'

-1-2'"'
5~ -

v2

,'''3i·~I'l n'-G.l

...''!i,'-n,· GIllI 1


roo/I

-=.

Vll( ..... ,IV


ii' 11 -,

V",Vx
.,

at n.

tJI
iiI~1

- ,.......,.;;;.;;;...._-~
II'
It

VJf~'

+ V'
C-

"!!il In !!.III,

C~

-+ .V'.,V.;'X

:Pe'ns;'u',curan :pa:;~ja:n,g suatu banda a,p a bil a, d :,'a: tl,: can d e'n, g a,11 be r~_ IQi'era.'kakan se'lalu, menehasilkan 10 CI haail pengukuran yan,g lebsh p e 1\1de k ,d,iba 11,ld,i:_, _Sk,a"n, d,e"n, I,a n _e',n_su .'.-ura ~n dalam keadaar _diam .. Pengerutan 'ha;s~J.'_ lern, gukura ~ :i:n.i dis,e' but kens ,-:~"il_,~S.i :LOI'\=-11,'tZ, ','an:g,
1

Ene:!l~i : i:n,e't~ '_.a,n:gdimi i' ci Q~,leh k,

adak :-~I,I'@ ,~,silla ~,' ra I@ni~rg,i, total dsngan @:-, ,ef':j, d'i,l.'nMtl;ya " :~I: bis a. dJ 1"yata ~ an: ~

sebuah bends lne'-;'},u:u: E'il1,s'tehn

~_!__ .I .,.

:2

c-·

g
,

-1

E'"' ,"tS~D

t:"' - I;'L ~ ~, ~._ ~._,., 'iii, A"

A~
1..

H:~pa1t.e'si:s@'.er·dari HUYS;lens: sebagai m@dium, rambatan g,E!,lom,ba:n.g cahava tid .:.:, , benar, percobaan a ang me mbuk tikan 'tidla.'l·. : da n,ra, E!I;!E!I]:.'" adalah .. A. percobaan Compt on B," ~.~rco'baa.l'. 'Dafv'id,o:n,e dal'. Gtl"ln@ilj;
u

C,
E;

pereo:baa,:n :1,'",eh,lelso-; daa '.olr:[ley'


I~~

D. percobaan 'Le,reb

G ~, perco~a.n ..... 'I 'l~ ·all.,.te,g Plo s·h;.da.'


'~I. .

. '.

:@

dua. dan Eins··~.· n:l~ll"at~._:11 b at' . _.W'_ n ~ _


I

! ... ~

A~ Sie'fl1.UI, hukurn-hukum 'F:is,~', dapat d'i:~lya.ta:ka,n dal"iJ1Tl bentuk :peI.Sa:maa'l1, y,a'o,_:_]' ,S31113. Ul; ,t~ semua era'11"g:a. ~'
I.

,I,cuan

uni"et'"sa.m

'I..':: 'asi', :ple:ngu,ku:


'~I

'an, wa:k,tu :,] n,! drlakukan olen pengamat yan:8 bergerak densan pengamat ,·a.·D,g diann :1.d Ii,' ,I,t\ sama C',; l(ecE!'pa ,a,11,gelo:mbang cahaya adalah sama untuk sernua p'len,lg'I'ama:' dan ' idak 'i,E!'fI10 G'an'h .. u.n:i7 pada ]G'E!fB.: .. r 01 10 si pengamai atau gera.k surnber cahaya D.. f' -':n.g:'u.'~1 '\;U'"2n :Fa.jal.l.g] ben .. da Y'an:g dslaku] 3,11, o ..e:.
l
J

I.:

~-~11:ga:~,a.":1,a;n.g;di:- md an t, l~g'~r-'a~k' .. .-;·].'e:ng-,- sr.~ -'.11 m~tas;i'~ ya:ng idak sama. E.. :~.-·-_.ssa.1:le:I:,\,da.:- .~:_;-sLit.t:reh,'jf ya.ng 'be:F.a·_~.],mIlSS;.:1 =bu.ah bs ,n,d" ber U\ bah '-',tl.:n:1 'b]I's a l~:1"-'- :1 ber g ~ln,.'u.:n.:1 ',,- d a , l
'leee',1 aran benda bergsrak,

'31.

'berge.n·k ~i~a:t~fllrh!adt.p bl'UTU,


da la In de
A~ 0,,5]

Perioda su~tu pendulum m ~~ 'bu.'rrU. bes,a:n,ya )#10 d -tik, ~a B:~~a. 'Etndul urn E'lSle bu: IdLama;j o:~,eh.s'l!s,elo,r,:-~l'g; :)1I.:11.g ~
'1.

ru

d'1!11g~~:1'. II!Cep3La;n. :~

0",93 Ie

(e = :'I~e.cepa;ta,n,at'Raya);; ,l13'Ka
I·~.~..

eriode pendul urn I'ersel~u,"

menjadi
1 1 :.

! •••

(U"JP;T~N 19 99

ay,an, A,)

D~ 15

4:.

Se!'bt;a, :1"'0' et bergera c dengan kecepatan 10,S ,~ Apabila ,d.ia:nlat~ o~e11, engama 1~,<1,giam, panjang 'fic{;.e't:~'l akar p d
1"l

,m@n, ,usn t' A., 201%1 B~ ],6,1%,

~~U! [' ,'~s:a


I

~,I, '••

C'~_,O,I%, D~ 6,01%1
E, 8:011%

5.

'berrg'@:ra'k d,@f\,g,-:'l1l :k[@O@pi'tal1 D,b Ie" tTIIl'-,1_ massa partikel tarssbut selama g;e'ra.~kn,Ja, ada ah ....
Sl!ibtUl~h:pa.:rtf.'
J!~,

A~ 0,8 rng
B~

.o m,o
1

C~ ,~25 'Ing

DO! 1;,5 0 :Ino 'E., I;, 616 :1110 6.

[se,or-a11 s: :I,-e:nga:ma,~ ya_~_,1 'ti.n g: 13,,_, di

Sebu,a:h I '0:~Ie'tIdi bumi mempunyai :p,a,jan,g 100 rn, roke .-t'[~ rs ~,'b-: '1'i b ~ a I,. [d- ,"'iI, o[~"·R. "~!!i;;,;,~, ' U"~ L 'n-' ~ ~,__,_0- ~,g m-;- [n., ,_~_ ~~ I~I I!!.-c __ ~;I!;

'~r"0",,",011, ,p,,:K._ Co ~ ~

F -: ',_ ,,",II;;

te'ijj

I~

.... ,~,

-: .'§

I~

!loot

_,_, _~_,

'~I .. "[,,?I '.' ',,",U, Ilj,il; c

oomi,

:1~l\\11jalA\:I

:rQ,k,e'~

tersebut me:nJad,l .~.,.


A~ 50 m

D, 60 m
C'~ 70 m,
1

DO' 80 rn
]l!

OO,m
"tn' ',,," ;lste'm S

1'.

P,erbarndinga.11 dna,' ,sli wak;'u,

J'an,g, 'ber,e.l'G'I:---

:P_da ',I_,lce':pa..'t,d! n, Ol~, e (If:: ~ .1(@ cepatan ra mba t ea ,11:;11 y a) '8 d,en,g,an siste _:_ '~I"n,g: 'b\!':£;'I,e.:i~a,ken gan keeepa ta:" ,~, Ie ' d adalah . ? A~
'on

,',

B~

C~ ,,/3 ~ D. 2
'C' &~ ']

3
?,

JI

"tS~D

E'"'

~,_ ~._,.,

>£'I' -

IIi'IJ~

'iii,

A"

~,

8.

I :le:nurut IOf'an!: y'an, g tingga 1di bumi ja fa k antara plane ,x dengan 'bum adalah 20 'ta'-,'il.,Ul Ie-a,hay - ,~'!e'tap'_. jarak a ,'ta.:~i pl net X d,en,ga11, bumi menurut :Peog,iRmat :'1, "'n,:g berads dalarn pesa'a: i, an'gl .asa '~a.'l"g be:r:_'elra: ""'dengan .eeepatan O'~;,6 , :a da lah .'.,' ~ A,; 'Jl ta h: tn caha ,'a

D.
'Do,S

'~-:tahun aha ~ra


tahun cahaya

C'~ 16 ta hun ca ha ya.

E~ '2~Otahun caha y'a

BeSarn,}"il ,el1!!:_e g,i k n1.e 'i'~c sebuah pia', \F~e'l,ya:!lg-- ::]['gll!l,oa/ rnendekati :Ilec@pa,ta:n Ica'hi31Fa menurut relativit s I!:insrt@ii'
I
I

d,i"

[tiL

'U~'lt"!!ii "'''!ii'iI"'ii I. ,J Q . 113..[, ft


1 l~l

.~!
III ,II

A,. ,y

1~~
J
')1

:B..

1m' ... _' 711~,t:,' · ...

C m~,c~'_,

mel:
~:L' ~ '1.1' P- 1il"UOL.

:D. "m2 _,
iC' ,iii:... ~,1: :I'::: 1I!""'!1.0

fll C,2' oi

~,";1.i1"2 _

,~2

lO" Sebuah banda msmpunyai massa 2 g:~a:m. 'ika banda te'l~se.'bu ... b -rg,_'lr."!aJi~d.l!tl,ga ..~'.kscepatan 0,,6, c dan cepat
Iii

ii'!'!ii',

1.~,
~

;<"i~'~I!'i,~',

'-_m.~:~OJ
o:i' ~ Rig

.a·.
_
J

Iii-

,to'

'_'

""l, "iI ~ ,~~ JIIi J.lr" jIli_Jl,

.. -' , ,

l"ifii"!i" IIi!l ~, jill LA,I

!~'J. ~J'i:::

~nllar"
j

l~

1~.1

kinet

!Lt~

.,il·l~ '~ -p~,~ ~ .... 11111 !~ CW

lil)~·,'·

,;i'r'-u'-

!'=iI iIiL

d -<

L J;'~l

II'!I III !II

A", 4r25 13..


'~'-'llk, ,)<...,L)}

>
.

013
0,',",,",13'

J J

c. .,·00·
:D.,-,5'0~·

013'

013 I

IE" 5~,OOI 11013:J

,_ i

d ,~ .. Ii,b IL Q'~I kecspatan ,5 _~'ln/j'ilnl~ Apabila I ,e-rei':!, 'IP.! itu be:rg,I@'::I'~ dengan kecepatar '15 'km/ja,m~ berapa kecepatan A:mi:r
A-ft-"1IJ'iii" __ "!Ii
ILII, ,_

'-":~I'~rJ~'~,. ,_e m ,I~ . "iJ


_~

d·-',,~,(), m '!I ,", m-,=--:- "'I~tJ!"b' .- ,~...JI,~ ,Ill _'_', €Ii ~


§I

<Ii,

;F!jj'iif'"li (iii'
'!;.i' ,iI!;

'fli' k-"~r-='~"~. _. lIE: _,

~~
'0.

'~,_;_ ,Ill;

'p-:' ,il

_ ,~,,,,,

"li;

'9, "",

,'"Ii

ber alan mm:n,\JU~\,I" :, a. '\·e'la.t~:vi:ta:s 15'1 ein, Hi: 'b. re'l.a;_nL'v·i.ms: N,t!w ,'01\1,
e

2".

'Bera.pa sah kacepa ta'n banda ber gerak a :ga,rpa,~ja,n g:'be nda '1,i:n,:gdialnal'ti eleh ora ~,g,'a,:, ,g diam :me'nja,di,, 5, pa'nj'l'ng
"d'- ·!I·a·:...."--- . - ,- "II' I~' "~ 'U~? .. .

:3.

Sebuah iam memiltki pel :il'o,de a,:y'una'nll,ya, I s, 'Te:n:-l'~kal1 be.n,pa. kecspatan jl,n, :t'tt~'.~;:rsel"1l:"I,:gar ple~riod@1yu'11a,n,.. a
,nya, menjadi ,,25 s'!

4:.

Sua.'!u :p~tl\"1'1 el · ~l~~',el~a:k ,a,'bU:a II!,tll!:r'I~'kineti ,,'-"I, sa mII,' d,e 1\1:1arr se te n,I a,h en e':r_;i di a. ,Dl!rr ~a, Tie 1:1, tu ka .11, ber a '_,13kecepatan partikel ']1.1 bergera ~!,
Apa,bila. massa 1. g:ra;m'benda 'bertl 'bah se~:u1"u:hn'ya:~ne:nja,d'i el(,!U!f'gi ' "-"a'~a~~"" '.s,a'u denk, ,hib.,ln,gJ,mJt berapa ,~,~'W d:~Y'i lln:g ]

5.

_ d:__L'-h''-::- ~'~I,- an:I _;iiS,_,iL


o!". .-=-, . --

Se't,e:~,a'h 111empe:raja,I":i bab jni, d ihar .pka 11, kalian rna m,--u memahami
'~e.nt ng :

1.

:2.

'eo ,j, re ativitas untuk '~f'a' 11,~ pa,:njran,:g" dan massa, dan ',o:~mt:dasi· ",e,s@'"'["3,1;11, rnassa d@n:gan, e:ne'~-gi, ,211,g ditera okan dalam Y
,"'c

·-~I,_~no'_'o"g'l"
ti iI

...bila ,a~, a", - e 11 A' ,a,lulu, "" "~-I": ,,' belu n, merna aarru
i . "',, .,}'.' ,."

I-I..
J

em~

__ ,·,-'L-'-'I

",,,,.j oads _ ma,1,12l ~ pal aa bab '",.- ,- _'1 I~, 1 pel,ajBUf ;,._:L-._i~I", -, '-.".'-,~.""" .;bab ..berik ',' .nJit, ''-." 1 se~,~ -.n , it, ann ,me:allJU!L. "., .r;;..e IJd .. r.,·,

lIS
,,"-.

"."

"f.

..

, .....

,_

"~I··"fio.'-·

'-I

~'i'"

c.'

, .. tS~D ~,_ ~ ..__ A" '"

E'"'

t:"' -

1li'L ~

'iii,

~,

You might also like