Professional Documents
Culture Documents
t"du&nf&G,fcsuf
arwm&Sif(a&Tjynfom)
jzefUcsad &;
a&Tjynfompmay
rEav;ausmif;OyoumtzGUJ
6^10 &yfuu
G ?f csi;f wGi;f vrf;? a&TjynfomNrKd Ue,f/
zkef; - 611622? 611457
yHEk ydS rf w
S w
f rf;
pmrlcGifhjyKcsuftrSwf 119^01(yHkESdyf) ooe-09
xkwaf 0jcif;
yxrtBudrf? 2009 ckESpf? atmufwdkbm
rsuEf mS zH;k 'DZikd ;f
aMu;om;
uGeyf sLwmpmpD
rEav;ausmif;
rsuEf mS zH;k ESit
hf wGi;f yHEk ydS f OD;aiGpdk;? ol&atmifyHkESdyfwdkuf?
trSwf(177-c)? 6^10 &yfuGuf?
a&TjynfomNrdKUe,f? &efukefNrdKU/
wm0efcx
H w
k af 0ol
omoema&;0efBuD;Xme? omoema&;OD;pD;Xme
yHEk ydS w
f u
kd
f eT Mf um;a&;rSL; OD;0if;Edik rf S rSwyf w
kH iftrSwf
(03843^02405) jzifh du
k Ef ydS cf iG jhf yKonf/
pDpOfol
OD;pd;k wif?h OD;qef;xGe;f
twGi;f zvif
udOk ;D
tkyaf &
5000
wefz;kd
1200
rmwdum
taMumif;t&m
ukov
kd Ef iS 0hf ,f&aomaps;Bu;D
orifESifhwlaom vlom;
opfyifay:rSm vrf;avQmufol
MunfnKd p&m&[ef;ESihf cifp&m&[ef;
t0DpEd iS q
hf ikd af omrif;
q&maumif;ESifh 'umaumif;
bk&m;rsuEf mS Munfo
h l
bk&m;rsufESmMunfhaom qHk;jzwfcsuf
b,fol uJh&JUuJh&JU bk&m;ruJh&JUatmifae
rdzk&m;omoemrSm aecsifolrsm;
ydav;ESifhypfaom tEkarm'emw&m;
c&pf,mefwpfO;D \ yg&rDxu
kd o
f nft
h vSL
csr;f omNy;D Pfxikd ;f &jcif;taMumif;
yumoetvSLESihf ,rrif;tifwmAsL;
&SdwmtukefvSLaom tar&duefwpfOD;
rdbrJhuav;trsm;pk bmom;jcm;jzpf&jcif;taMumif;
aeU-pnf;pdrfpH? n-acG;pm;cH&jcif;taMumif;
tol&um,fjynfodkU wcP
olwpfyg;owfwdkif; tyg,frus
axmifESifh tyg,fav;yg;onf aMumufp&mr[kwf
ewfjynfa&muf "g;jyrsm;
pmrsufESm
12
13
15
16
19
21
23
26
27
28
30
32
34
36
39
41
43
46
49
53
56
rmwdum
taMumif;t&m
ajrjyifay:rS i&JbHk
ewfoufwpf&uf vloufwpf&m
aetdrfudkyif vSLEdkifol
aMumuf&if vGJ? &J&if rif;jzpf
pdwfonf raumif;rI aysmf&jcif;taMumif;
olawmif;pm;jzpf&jcif;\ t"dutaMumif;
taumif;rBuKd ujf cif;taMumif;
vlowfrIusL;vGef&jcif; t"dutaMumif;
ynmrJhESifh pnf;pdrfOpm
ukodkvfvkyfzdkU pnf;yGm;&Smol
vuf,ufwGif;ESifh wlaomt&m
Ak'ay;aom 'gejyKenf;
bmomjcm;q&mrwpfa,muf\ zGifh[0efcHcsuf
&wemoH;k yg;ESihf ode;f ESpq
f ,f
trdu
k q
f ;kH ewf[o
l nf
OD;pd;k Edik \
f Bu;D yGm;aMumif;w&m;rsm;
tvky&f iS pf w
d af rG; tvky&f iS jf zpf&ol
acG;rsm;udk tefauR;aom ukPm&Sif
pGJjcif;\ t"dutaMumif;w&m;
ukodkvfw&m;udk tjrefvkyfjzpfjcif;taMumif;
ukodkvfrsm;rsm; jzpfvdkovm;
pmrsufESm
62
67
71
74
77
79
82
85
87
89
92
96
99
103
106
108
111
114
117
119
121
rmwdum
taMumif;t&m
jcaoFhvdkusifhrS edAmef&
ausmif;udkrD;IdUoltm; aus;Zl;wif&jcif;taMumif;
edAmef&rnfh tEdkif,lenf;
ukodkvfjzpfjcif; taMumif;&if;
csKdrmvGifESifh a0rmvGif
ig;rdepfw&m;
xm;0,fNrdKUu avqifESmarmif;
jrefrmjzpf&jcif;twGuf 0rf;omp&mrsm;
om"krac:wwfaom Nydwmrsm;
uRwfvGwfatmif trQay;enf;tpDtpOf
bmom;jcm;wdkU\ aemufqHk;yef;wdkif
]r} wpfvHk; aus&jcif;taMumif;
uGefypfaom q&mawmf
taumif;qHk;qGrf;ESifh ta[mif;qHk;ouFef;
rdrdtoufudk jzKef;wD;aeolrsm;
wpfb0wm o&P*Hk\ aumif;usKd;
rdbrsufpduG,fwm 0rf;omp&m
a0rmvGif ig;zrf;aeonf
od&rnfht&mESifh y,fowf&rnfht&m
Opm,lenf; ESpfrsKd;
xrif;wpfeyftwGuf oH;k ESpu
f Recf o
H l
pmrsufESm
126
130
135
137
141
144
147
150
153
155
157
160
162
167
170
173
174
176
178
180
182
rmwdum
taMumif;t&m
atmifjrifjcif;\ aomhcsufwpfck
&SdvdkUrvSL? odvdkUvSLol
q&mESprf sK;d
wpfNydKifeuf om;ESpfa,mufqHk;&ol\ &ifwGif;pum;
*VKefOD;apm\ aemufqHk;aeU
*VKefOD;apm\ aemufqHk;pmwpfapmif
*VKefOD;apm\ aemufqHk;oHa0*pum;
bk&m;u rcdkufyg rdkufyg
BuKd ;'Pfay;yHk jrifuiG ;f us,f
BudK;orm;\ oHa0*pmwrf;
acwfopf temxydPf
'kpdu
k &f mG jzpf&jcif;taMumif;&if;
ajrjyifay:u i&Jjynf
wd&pmefESifhwlaom vlrsm;
awmifay:ubk&m; awmifatmifrSm bmomjcm;
bk&m;zl;&if; idk&onf
umaroku\
H qd;k usK;d rsm;
okefxJrS rkefUqGrf;tvSL
pmrsufESm
185
187
199
201
203
205
208
209
212
218
220
224
230
233
235
238
242
244
vljzpf&jcif;&JU
t"du&nf&G,fcsuf
om,m0wDrS armif&jJ rifo
h nf tjcm;bmom0if jzpfonf/
pma&;olEiS hf bmomw&m;taMumif;udk yGiv
hf if;&if;ES;D pGm aqG;aEG;
tNyD;wGif Ak'bmom0ifwpfOD; jzpfoGm;cJhonf/ olESifh aqG;aEG;yHk
tus,u
f kd ]]tI;H r&Sad om'e}} pmtkyw
f iG f zwfEI ikd o
f nf/ armif
&Jjrifhonf pmzwfonf/ xdkUaMumifh tawG;tac: aumif;onf/
olU tawG;tac:av; wpfckudk zwfIcHpm;Munfhyg/
vlwpfa,mufrSm wDbDa&m*g jzpfaeonf/ ajcmufv
avmuf pGaJ omufvQif uif;&Si;f pGmaysmufrnfh aq;vnf; olUtem;
wGif &Sad eonf/ odUk aomf olum; xdak q;udk raomuf/ taMumif;
um; xdak q;onf olUEdik if rH S xkwv
f yk af omaq; r[kwaf omaMumifh
[l\/ xdkodkU raomufvQif xdkolonf wDbDa&m*gjzifh aozdkUom
&Sd\/
xdUk twl avmb? a'go paom udavom a&m*grsm;udk
aysmufaprnfh wpfcw
k nf;aom aq;onf Ak'\
0dyemw&m;yif
jzpf\/ xdk0dyemaq;udk rdrdbmomu enf;vrf; r[kwfaom
aMumifh raomufoHk;Edkif? rusifhoHk;Edkif[k qdkvQif ylavmifaom?
tyg,foUkd qGcJ saom udavoma&m*grsm; raysmufuif;Ho
k m&S\
d /
armif&jJ rifo
h nf Ak'b
mom0if jzpfvmNy;D aemuf &[ef;jyK
vdkufaomtcg ]OD;0dok'} jzpfoGm;\/ a&TjynfomNrdKU? rEav;
ausmif;rSm ig;0gcefU oDwif;oH;k Ny;D aemuf aumhaomif;NrKd UodUk ajymif;
a&TUoGm;cJo
h nf/ aumhaomif;NrKd U? ckepfrikd &f mG &Sd awmifBu;D wpfawmif
ay:wGif wpfyg;wnf; {upm&D oDwif;oHk;NyD; yckuL 0dyem
oifwef;acG w&m;rsm;udk em,lvsuf w&m;usifhaeonf/
OD;0do'k o
nf olUxHoUkd a&mufvmorQ 'um? 'umrrsm;
tm; tawG;tjrifygonfh w&m;wdak v;rsm;udk a[may;avh&o
dS nf/
olUw&m; trsm;pkonf tar;ygaomfvnf; tajzrygay/ tvGef
pdwf0ifpm;p&m aumif;ojzifh erlemwpfck azmfjyygtHh/ wpfcgwGif
aumhaomif;NrdKU? olaX;uRef;[dkw,frS OD;bkef;jrifhwpfa,muf OD;0d
ok'\ awmausmif;av;odkU a&mufvmonf/ OD;0dok'u pwif
ar;jref;onf/
]]'umBuD; ... emrnf b,fvdkac:ovJ }}
]]OD;bkef;jrihfvdkU ac:ygw,f bk&m;}}
]]'umBuD; toufarG;0rf;ausmif; bmvkyfovJ }}
]] wynfhawmf olaX;uRef;[dkw,f tif*sifeD,mXmerSm
tvkyf vkyfygw,f bk&m; }}
]]'umBuD; ..vlvmjzpf&jcif;&JU t"du&nf&G,fcsuf[m
tif*sifeD,mvkyfzdkU wpfckwnf;twGufvm;}}
OD;0dok'\ w&m;onf pum;vHk; 27vHk;cefUESifh NyD;qHk;cJh
avNyD/ urmhtwdkqHk;w&m;[k qdk&avrnfvm; rod/ OD;bkef;jrihf
twGuu
f m; tHMh op&mtaumif;qH;k aeUwpfaeU jzpfomG ;\/ vlwpf
a,muf jzpfaeygvsuf ]]vljzpf&jcif;&JU t"du&nf&G,fcsuf}} udk
OD;bkef;jrifhwpfa,muf wpfcgrQ rpOf;pm;cJhzl;ay/
OD;0do'k o
nf xdak r;cGe;f udk ausmif;odUk a&mufvmoltm;
vHk;tm; ar;jref;avh&Sdonf/ odkUaomf tajzudkum; ajymrjyay/
tar;cH&ol ud,
k w
f ikd f ud,
k ehf nf; ud,
k [
hf efjzifh tajzxkw&f onf/
pma&;olonf w&m;udk &efuek w
f ikd ;f ? a'gyHNk rKd U? ,rHek mvrf;wGif
pwif a[mMum;cJhonf/
xdw
k &m;onf emMum;&ol tm;vH;k twGuf tHMh owkev
f yI f
zG,&f mjzpfomG ;onf/ todPfynmtvif;awG trsm;Bu;D &oGm;
Muonf/ w&m; ADp'D t
D acGukd omauw? (1)aps;vrf;? a&Tv0if;
pwd;k qdik Ef iS hf aq;qdik yf ikd &f iS f OD;ausmv
f ?S a':pef;wifh rdom;pkwUkd u
"r'getjzpf vSL'gef;ae&m acGaygif; axmifcsDaeNyD[k od&onf/
xd,
k rHek mvrf;ab;rS rD;aoG;a&mif;aom bmomjcm;'um
Bu;D wpfO;D onf xdw
k &m;udk emMum;rdomG ;Ny;D Ak'b
mom0if jzpfomG ;
onf/ xkb
d momajymif;vmaom 'umBu;D onf a&Tv0if;rdom;pk
xHrS ,if;w&m;acGrsm;udk ,l xyfqifh "r'gejyKaeonfrmS vnf;
acGaygif; &m*Pef;txd&SdaeNyD[k od&onf/
xdk bmomjcm;'umBu;D u OD;vS0if;wdUk rdom;pktm; ajymcJh
aom pum;rSm rSwfom;zG,f aumif;vS\/
]]uRefawmf vlwpfa,muf jzpfaeNyD;awmh vljzpf&jcif;&JU
t"du&nf&,
G cf suu
f kd wpfcgrSrpOf;pm;rdb;l ? vlvmjzpf&wm rD;aoG;
a&mif;zdUk wpfcw
k nf;twGuv
f Ukd yJ xifaerdw,f? 'Dw&m;udk em&rS
vljzpf&jcif;&JU t"du &nf&G,fcsufudk aumif;aumif;BuD; odoGm;
w,f}}
ukodkvfESifh0,f&aomaps;BuD;
vljzpf&jcif;\ t"du &nf&G,fcsufonf 0rf;pm&SmzdkU
r[kwf? tdyfzdkU r[kwf? pm;zdkU r[kwf? umr*kPfcHpm;zdkU r[kwf/
ukodkvfjyKzdkU twGufom jzpf\/ wd&pmefwGif 0rf;pm&Smjcif;? tdyf
jcif;? pm;jcif;? umr*kPcf pH m;jcif;[laom tcsuaf v;csu&f o
dS uJo
h Ukd
vlwiG v
f nf; xdUk twl av;csuyf if &S\
d / av;csuo
f m &Sad eygu
vlonf wd&pmefESifh bmrQrxl;? twlwlom jzpf\/
vlom;onf ukodkvf (y&[dwtvkyf) udk vkyfwwf\/
wd&pmefum; rvkyfwwf/ ukodkvf (y&[dwtvkyf)aMumifhom
vQif vlom;onf wd&pmefxuf omvGef jrifjh rwfomG ;jcif; jzpf\/
(31)bHw
k iG f vlUbHw
k pfbo
kH m ukov
kd v
f yk
f &oavm? tjcm;bHrk sm;
wGif ukodkvfvkyf r&NyDavm[k ar;cJhjim;tHh/ ]r&Edkif} [kom ajz
&ygvdrrhf nf/ r&Edik [
f o
l nf vlUbHu
k o
hJ Ukd wif;jynfu
h syjf ynfh r&Edik [
f k
qdkvdkjcif; jzpf\/
vlUbHk atmufwGif&Sdaom tyg,fav;bHkwGif qif;&J'ku
awG rsm;vGef;tm;BuD;aomaMumifh rnfonfh ukodkvfrS jyKvkyf
r&ay/ vlUbHk txufwGif&Sdaom ewfbHk? jA[mhbHkwdkUwGifum;
csrf;omokcawG rsm;vGef;tm;BuD;aomaMumifh rnfonfhukodkvf
orifESifhwlaom vlom;
rP rda*g yaEmyd?
wdPH cg'H0 *pwd/
v'umavm 'kyanmyd?
umrH bkH0 *pwd/
]]orifonf ywjrm;udk jrifaomfvnf; *krpdkufbJ? jruf
udo
k mpm;Ny;D awmwGi;f odUk 0ifomG ;\/ xdUk twl ynmrJah om vlom;
onfvnf; vlUb0udk ukodkvf&zdkU toHk;rcsbJ umr*kPf cHpm;zdkU
twGuf toHk;cs tyg,fav;yg;odkU oGm;onf}}
um; Ak'\
tqH;k tr a'oemawmfav;wpfcyk if jzpf
\/
opfyifay:rSm vrf;avQmufol
&[ef;b0onf opfyifay:wGif vrf;avQmufoEl iS hf wl\/
vlUb0onf ajrjyifay:wGif vrf;avQmufolESifh wl\/ ajrjyif
vrf;avQmuf&olonf acsmfvJvQif yGef;yJhHkom&Sd\/ xdkUxuf rydk/
xdUk twl vlUb0 tjypfao;ao; usL;vGev
f Qif raumif;usK;d ao;
ao;om cHpm;&\/ xdkUxuf rydk/
opfyifay:rS ajcacsmfusolum; ao&onfu rsm;\/
raovQifvnf; ajcusKd;? vufusKd;? cg;usKd;NyD; wpfoufvHk; vlpif
rrDonf'h u
k u
kd cHpm;&\/ xdUk twl &[ef;b0um; tjypfao;ao;
usL;vGefvQifyif raumif;usKd;um; BuD;BuD;rm;rm; cHpm;&\/
taMumif;um; - olwpfyg;vSLonfukd pm;aeol jzpfaom
aMumifhyifwnf;/ "ry' ]{&uyw} trnf&Sd e*g;wpfaumif
taMumif;yg&Sd\/ xdke*g;onf twdwfb0u &[ef;awmfwpfyg;
yif jzpf\/ wpf&ufwGif avSjzihf c&D;oGm;&m vrf;c&D;tMum;wGif
avSvl;aomaMumifh [efcsufysufoGm;aom cEmudk,fudk jyefxdef;
Edik &f ef avSteD; urf;pyfwiG af ygufa&mufaeonfh jrufyifwpfyifukd
qGJudkifvdkufrd\/
avS\ t&Sed af Mumifh jrufyifonf &[ef;\ vufwiG ;f odUk
jywfygvm\/ xdUk aMumifh &[ef;wGif ygpdwt
f mywf (tjypf)oifh
oGm;\/ aexdik &f m ausmif;odUk a&mufaomfvnf; a'oemMum;p&m
&[ef; r&Sad omaMumifh rMum;jzpfay/ wpf&ufwiG f a&m*gwpfcjk zifh
ysv
H eG af wmfr&l m jrufyifukd qGjJ zwfcrhJ ad om tjypf (tmywf)aMumifh
e*g;b0odkU a&mufcJh&jcif; jzpf\/
vlom;wpfa,muftwGuf jrufyifwpfyifuEkd w
k jf cif;onf
tjypf r[kwfaomfvnf; &[ef;wpfyg;twGufum; tyg,fodkUyif
usa&mufc&hJ \/ opfyifay:rSusvQif tenf;qH;k usK;d yJo
h mG ;rnf[k
qdkxm;onf r[kwfygavm/ xdkUaMumifh &[ef;b0wGif &[ef;vdk
aeEdkifu aumif;\/ &[ef;vdk raeEdkifu vlxGufoifh\/
&[ef;[lonf MunfndKp&maumif;aom &[ef;? cifp&m
aumif;aom&[ef;[k ESprf sK;d &S\
d / MunfnKd p&maumif;aom &[ef;
[lonf ]Ak't
vdu
k s&[ef;} yif jzpf\/ cifp&maumif;aom &[ef;
[lonf ]vlUtvdkus&[ef;} yif jzpf\/
MunfndKp&m&[ef;ESifh cifp&m&[ef;
MunfnKd p&maumif;aom &[ef;wGif cifp&maumif;aom
tcsufrsm;udk rawGUEdkifovdk? cifrifp&maumif;aom &[ef;wGif
vnf; MunfndKp&maumif;aom tcsufrsm;udk awGUEdkifcJ\/
MunfndKp&maumif;aom &[ef;onf ]w&m;&zdkU} udkom
t"du xm;\/ cifrifp&maumif;aom &[ef;onfum; ]ypnf;
av;yg;&zdUk } udo
k m t"duxm;\/ w&m;&zdUk udk t"durxm;/ tHMh o
p&maumif;onfum; -
t0DpdESifhqdkifaom rif;
]]q&mawmf bk&m;? wynfhawmfwdkUvdk wdkif;jynftkyfcsKyf
rif;vkyo
f rl sm;twGuf tqH;k trw&m;rsm; a[mMum;ay;yg bk&m;}}
xdt
k cg q&mawmf a[mMum;vdu
k af om w&m;onf vd&k if;
wdk&Sif;ESifh xdrdNyD; q,fpuefUtwGif;rSmyif NyD;qHk;oGm;\/
xdkw&m;um; ]rif;ESifhwlatmif usifhu igwdkU qHk;rMo0g'ay;&ef rvdk?
rif;ESifhwlatmif rusifh&ifawmh igeJUrqdkif? t0DpdeJUomqdkifw,f}
[l\/ tkyfcsKyfa&;ydkif;rS vlBuD;rsm;udk ajrmufum yifhum w&m;
a[maom &[ef;awmfrsm; owdjyKp&myif jzpf\/ bBuD;awmf
rif;w&m;um; NyHK;NyD; bmrQ jyefrajymEkdifawmhbJ xjyefcJh&av
awmhonf/
q&maumif;ESifh 'umaumif;
olwUkd ESpOf ;D um; q&maumif;ESihf 'umaumif; yDopGm ae
xdik u
f sio
hf ;kH Mujcif;yif jzpf\/ ay;vSLwwfou
l kd ]'umaumif;} [k
ac:&aomaMumifh 'um[kqv
kd Qif trsK;d om;a&m trsK;d orD;yg ESpOf ;D
vH;k ESihf oufqikd \
f / q&m\ t"dutvkyo
f nf ]pmaytvky}f ESifh
]w&m;tvkyf} ESpfrsKd;om &Sd\/ {nfhcHpum; ajymzdkU? a[;av;
0g;av; aezdUk ? bk&m;zl; vdu
k yf Ukd zdUk ? w,fvzD ek ;f &atmif qdik &f mvlBu;D
udk csOf;uyfzdkU tvkyfrsm; rygacs/
'um\ t"dutvkyfonf y&d,wd? y#dywd wpfckckudk
tm;oGecf eG pf u
kd f tm;xkwv
f su&f adS om q&mtm; vdt
k yfaomypn;f
av;yg;udk wwfEikd o
f rQ vSL'gef;zdUk jzpf\/ vla&SU ola&SUwGif r@yf
wdkif wufjyzdkU? bkef;BuD;\ ta&;ay;cH&zdkU? avmuDpum;rsm;udk
bkef;BuD;tm; oGm;ajymzdkU tvkyfrsm; rygacs/
xdkUaMumifh olwdkU ESpfOD;onf udk,fhtvkyfudk yDyDjyifjyif
jyKvkyfaeMujcif;yif jzpf\/ odkUaomf ykxkZOfyDyD eef;rawmfr,fEk
onf wpfcgwpf&H q&mawmfajymaom pum;av;udk wpfcGef;
ESpfcGef;cefU em;axmifvdkonfom jzpf\/ xdkUaMumifh wpfckaom
&ufwGif ausmif;odkUtoGm; odkU qHk;jzwfcsuf csxm;\/
]]'DaeUawmh q&mawmfxHrS pum;ajymoH rMum;&orQ
eef;awmfodkU rjyef}} [l\/ olU&nf&G,fcsuf atmifjrif&eftwGuf
tuGufusus pDpOfNyD; ESpfESpft&G,f ajr;rav;udk ausmif;odkUac:
bk&m;rsufESmMunfhol
q&mawmf OD;Ak"fum; 'um? &mxl;? aiG? *kPf rnfonfh
t&mudkrQ rMunfhbJ bk&m;rsufESmudkom MunfhNyD; omoemjyK
aeaom q&mawmfwpfyg;jzpf\/ ]ynm&Sd\tpGrf;udk tcuftcJ
BuHKrS od&onf} [l aom pum;twdkif; wpfcgwGif omoemydkif
q&mawmfupNy;D rnfonfh wHqyd &f ^r& q&mawmftm;vH;k tqH;k
tjzwf ray;&Jaom omoema&;ESifhqdkif&m trIwpfck jzpfay:
vm\/
xdktcsdefu tif;0aejynfawmfwGif eef;rawmf r,fEkESifh
t&Sdeft0g wefcdk;csif; NydKifaeolrSm bBuD;awmf rif;w&m;ac:
ppfudkif;rif;\ nDawmf tdrfa&SU (om,m0wDrif;om;)yif jzpf\/
ykxZk Of rSeo
f rQ olwpfyg;ESihf ,SONf yKd iv
f Qif tEdik &f rS auseyfMu\/
odUk aomf ykxZk Oftrsm;pk\ tEdik ,
f el nf;um; w&m;enf;vrf; rus
aom tyg,fusrnfh tEdkif,lrIrsKd;om jzpfaewwf\/
[dELbmom0ifrsm;csnf;om&Sdaom tdEd,EdkifiHBuD;wpfck
vHk;udk Ak'bmomEdkifiHBuD;wpfck jzpfoGm;atmif jyKvkyfEkdifjcif;rSm
bk&m;rsufESmMunfhaom qHk;jzwfcsuf
trIudk qHk;jzwf&ef ok"rmZ&yfodkU q&mawmfOD;Ak"f <u
a&mufawmfrv
l mavNy/D omoemydik f OD;aqmifaom omoemhxyd f
acgifrsm;? w&m;vdk? w&m;cHESifhwuG r[m'gef0ef trSL;jyKaom
rif;y&dowf a&SUarSmuf0,f ]]'DtrI[m tdraf &SUrif;ESiv
hf nf; rqdik ?f eef;rawmfEiS v
hf nf;
rqdik ?f rif;om;Bu;D ESiv
hf nf; rqdik ?f bke;f Bu;D csi;f wynfv
h ufom;udk
jzm;a,mif;ac:,lwmjzpfvUkd 0denf;ynwfawmftwdik ;f rif;om;Bu;D
ausmif;wdu
k u
f bke;f Bu;D [m olwpfyg; wynfo
h m;udk jzm;a,mif;
ac:,lojzifh 'ku#ftmywfoifhw,f? a'oemMum;yg? tem;u
bke;f Bu;D wpfyg;u a'oemcHvu
kd ?f yxrausmjf yef&rnfh &[ef;onf
olwpfyg; jzm;a,mif;&modUk ]qEm*wd} vdu
k jf cif;aMumifh 'DEpS f yxr
ausmf rjyefqdk&? &GmodkUjyefap}}
[k qH;k jzwfcsucf svu
kd &f m tm;vH;k u 0rf;omtm;& om"k
ac:Muavonf/
rdzk&m;omoemrSm aecsifolrsm;
]]eef;rawmfrzd &k m;Bu;D u t&Sib
f &k m;twGuf &nfreS ;f xm;
wJh ya'omyifBu;D udk omrmef &[ef;wpfyg;tm; jyefvLS Ny;D uxdecf H
apvdkU oifhawmfyghrvm;? uxdef tvSL&Sif eef;rawmfBuD; pdwfr
aumif;jzpfaeyghr,f}}
xdkenf;wl <uvmaom q&mawmfBuD;tm;vHk;uvnf;
trsm;rsuEf mS (rdz&k m;rsuEf mS )udk MunfNh y;D uefUuGuMf u\/ xdq
k &m
awmftm;vHk;tm; q&mawmfOD;Ak"fu ,ckvdk jyefar;vdkuf\/
]]ud,
k af wmfwUkd tm;vH;k [m bk&m;omoemrSm aewmvm;?
rdzk&m; omoemrSm aewmvm;}}
uefUuGuMf uaom q&mawmfrsm;xHrS rnfonfph um;oHrS
xGufay:rvmawmhay/
ydmav;ESifhypfaom tEkarm'emw&m;
wpfcgwGif eef;rawmf r,fEo
k nf q&mawmftm; ,ckvkd
vma&mufavQmufxm;\/
]]wynfah wmfronf tkwaf usmif;awmfBu;D udk oH;k ode;f
ausmrf Q tuket
f uscNH y;D aqmufvyk v
f LS 'gef;cJyh gw,f bk&m;? zvHck kH
&GmwGifvnf; wpfodef;ausmfrQ tukefuscHum ausmif;wpfaqmif
aqmufvyk f vSL'gef;cJyh gao;w,f? uJo
h Ukd vSL'gef;cJ&h aomfvnf;
ukodkvfaumif;rI tm;&wif;wdrfrI r&SdcJhygbk&m;/
tcgcyford ;f qGr;f ? ouFe;f ? xD;? zdeyfponfh jrwfaom0wK
wdUk udv
k nf; axmufyv
hH LS 'gef;cJyh gonf bk&m;? xko
d Ukd vSL'gef;&aom
aumif;rIukodkvf\ tusKd;udk a[mMum;ay;awmfrlyg bk&m;}}
xdt
k cg q&mawmfO;D Ak"u
f ausmif;trtm; a&zvm;jzifh
a&tjynfh cyf,v
l m&ef apcdik ;f vdu
k o
f nf/ tem;a&mufaomf xdak &
cGufxJrS a&rsm;udk tukeftpif oGefypfcdkif;vdkufjyefonf/ NyD;rS
xdk Oyrmtwdkif; w&m;a[mygawmhonf/
]]tck oGefypfvdkufaom a&ESifh vSLukef&aom ypnf;
wl\? zvm;xJ uyfusefcJhaom a&ESifh aumif;usKd;&onfESifh
wl\}}
q&mawmf\w&m;oabmudk PfrrD&mS aom eef;rawmf
BuD;um; rsufESmyif raumif;atmif jzpfoGm;&Sm\/ q&mawmfu
c&pf,mefbmom0ifwpfOD;\ yg&rDxdkufonfhtvSL
wpfenf;tm;jzifh yg&rDxdkufaom'geudk ]Pf,SOfaom
'ge} [k ac:EdkifNyD;? yg&rDrxdkufaom'geudk ]Pfr,SOfaom'ge}
[k ac:oifah yonf/ avmutwGu?f omoemtwGuf aus;Zl;rsm;
rnfhae&mrsm;udk a&G;cs,fpdppf vSL'gef;jcif;rsKd;onf ]Pf,SOf
aom'ge} yif jzpfonf/
&efukefNrdKUESifh rEav;NrdKUwdkUwGif odef;aygif; av;axmif
ausmcf efU tuket
f uscu
H m wnfaqmufxm;aom uifqma0'em
&Sirf sm; jyKpak pmifah &Smuf&m OD;vSxeG ;f - uifqmazmifa';&Si;f aq;Hk
BuD;rsm;onf yg&rDxdkufonfh ]Pf,SOfaom'ge} yif jzpf\/
tvSL&Sif OD;vSxGef;onf c&pf,mefbmom0if jzpfaomf
vnf; ol\tvSLum; Ak'csD;usL;awmfrlonfh yg&rDxdkufaom
tvSLrsKd;yif jzpf\/ bmomjcm;tcsKdUu avmutwGuf aus;Zl;
rsm;onfh yg&rDxdkufaom tvSLrsKd;udk vSLwwfMuaomfvnf; Ak'
bmom0if trsm;pku rvSLwwfMuonfrSm 0rf;enf; aMuuGJzG,f
aumif;vS\/
Pf,SOfaom'geudk jyKonfh tvSL&Sifrsm;onf jzpfav
&m b0rsm;wGif BuD;yGm;csrf;omHkrQru Pfynmyg xufjruf
xl;cReo
f jzifh bk&m;&Si\
f w&m;udk wpfBurd w
f pfcg emHrk Qjzifh &[Em
txd jzpfoGm;Edkifayonf/
csrf;omNyD; Pfxdkif;&jcif;taMumif;
xdkbk&m;0if;xJ wu,f vdktyfaeonfrSm tdrfom? vl
trsm; ZGwfvSLaeonfum; bdk;awmf 0dZmyHkrsm;/ xdkbdk;awmf 0dZm
kyfrsm; xkvkyf&jcif; taMumif;udk avhvmMunfhvdkufaomtcg
&mxl;wufzUkd ? tmPmNrzJ Ukd ? pD;yGm;wufzUkd ,MwmtaeESihf xkvyk jf cif;
jzpfaMumif; awGU&onf/ xdb
k ;dk awmf0Zd m yHrk sm;onf avmutwGu?f
omoemtwGuf bmrQ aus;Zl;rrsm;ay/
'gersK;d um; Pfr,SOaf om'gersK;d yif jzpf\/ xd'k ge&Sif
rsm;onf jzpfav&mb0wGif pD;yGm;Opmum; aygrsm;<u,f0yg\/
odkUaomf taMumif;w&m;jzpfaom ukodkvfudk jyKcJhpOfuwnf;u
Pfr,SOcf ahJ omaMumifh (wd[w
d Mf oruukov
kd )f jzpfcahJ omaMumifh
xdkcsrf;omaom b0wGif ]PfwHk;ol? Pfr&Sdol} ('Gd[dwf) jzpf
vm&awmhonf/ o"u jyygtHh -
(,rrif;)
&SdwmtukefvSLaom tar&duefwpfOD;
olcsrf;omorQ pkaiGtm;vHk;rSm a':vm wpfodef;ESpf
aomif;ESiihf g;&mcefU jzpfonf/ olonf a':vmig;&mom vufusef
xm;&SdNyD; usefa':vm wpfodef; ESpfaomif;udk em*pf'kuonfrsm;
twGuf y&[dwtzGJUtpnf;rsm;rSwpfqifh tm;vHk;vSL'gef;oGm;cJh
onf/
a':vm wpfoed ;f ausmaf vmufom&So
d nfukd axmufaom
tm;jzifh xdkolonf olwdkUEdkifiH taetxm;ESifh wGufqMunfhvQif
qif;&Jom;wpfO;D om jzpfygvdrrhf nf/ xdo
k Ukd aom qif;&Jom;wpfO;D rS
rdrd csr;f omorQukd wu,fvt
kd yfaomae&modUk tdwo
f eG zf marSmuf
vSL&Jjcif;rSm tHhMop&m? MunfndKp&maumif;vSonf/
tar&duefEikd if H csr;f omjcif;\ taMumif;w&m;rsm;pGmwdUk
wGif olwUkd vSLaom tvSLrsm;\ yg&rDxu
kd o
f nfh 'gersm;onfvnf;
taMumif;wpfck taejzihf yg0ifvrd rhf nf[k cefUrSe;f &\/ vGecf ahJ om
ESpEf pS cf efUu *sme,fwpfapmifwiG f xif&mS ;aom olaX;rBu;D wpfO;D
\ bmoma&;tvSLESihf vlraI &;tvSLESprf sK;d udk wpfNyKd ief ufazmfjycJh
zl;onf/
bk&m;wnf&eftwGuf ode;f ig;q,f? rdbrJyh &[dwausmif;
twGuf ig;aomif;usyf [l\/ tu,f xdkolaX;rBuD;\ ae&m
wGif tar&duefEdkifiHESifh *syefEdkifiHol olaX;rBuD;wpfOD; jzpfrnf
qdkygvQif bk&m;wnf&eftwGuf ig;aomif;usyf? y&[dwausmif;
twGuf odef;ig;q,f vSLrnfrSm aocsmaeayonf/
rdbrJhuav;trsm;pk bmomjcm;jzpf&jcif;taMumif;
pma&;olonf Ak'bmom y&[dwausmif; tawmfrsm;
rsm;odkU a&mufzl;yg\/ ausmif;wdkif;eD;yg;wGif EGrf;yg;csKdUwJhMu\/
awmifay:a'orS bmomjcm; uav;i,frsm;udkyif vma&muf
tyfEMHS u\/ odUk aomf q&mawmfrsm;um; vmorQ vufrcHEikd Mf u/
q,fa,muf tyfvQif ESpaf ,mufavmufuo
kd m vufcEH ikd Mf uonf/
pm;p&m? 0wfp&m jynfhpHkatmif ray;EdkifaomaMumifh jzpf\/
xdktcg usef&Spfa,mufonf jynfhpHkaom bmomjcm;y&
[dwausmif;rsm;odUk a&mufomG ;awmhonf/ enf;tm;jzifh csppf &m
jrefrmh&ifaoG;i,frsm;onf axmifESifhcsDum bmomjcm;tjzpfodkU
a&mufomG ;Mujcif; jzpf\/ tcsurf sm;udak xmuf tawG;tac:
&Sdolrsm;qdkvQif bk&m;wnfzdkU&ef aiGusyfig;aomif;vSLNyD;? rdbrJh
y&[dwausmif;twGuf usyfaiGodef;ig;q,fudk vSL'gef;rnf jzpf
aMumif; a&;om;cJhjcif; jzpf\/
jycJhaom tcsufrsm;udk a&;jzpfcJhjcif;rSm pma&;ol NyD;cJh
onfb
h 0 &[ef;jzpfcphJ Ofu ukov
kd Ef iS hf tukov
kd w
f iG f tukov
kd u
f
rsm;cJhjcif;aMumifh tyg,fus&jcif;udk qufpyf a&;cJhjcif; jzpf\/
tawG;tac: &Sdolonf olwpfyg; trSm;udk MunfhNyD; udk,frrSm;
atmif oifcef;pm ,lwwf&rnf jzpf\/
vlUb0udk &ocdkufwGif ]umr*kPf cHpm;zdkUonf t"du?
ukodkvf vkyfzdkUonf omrn} [k cH,lol rsm;aeaomaMumifh vlU
avmuBu;D wpfcv
k ;kH rNird ;f csr;f bJ ylavmifNy;D yGuaf vmdu
k af ejcif;
jzpf\/ ]vlUb0udk &ocdkufwGif ukodkvfvkyfzdkUonf t"du? umr
*kPcf pH m;zdUk onf omrn} [k cH,u
l sio
hf ;kH ol rsm;jym;vmrnfqv
kd Qif
vlUavmuBuD;onf tNrJwrf; Nidrf;csrf;om,maernf jzpfonf/
]umr*kPfcHpm;zdkU t"du? ukodkvfvkyfzdkU omrn}[k cH,lxm;Mu
aomtcg oDvapmifzh Ukd t"du rxm;MuawmhbJ 'gejyKjzpfzUkd wpfck
udo
k m tmHpk u
kd Mf uawmhonf/ xdUk aMumifh owfjzwfum? cd;k qd;k wdu
k f
cdu
k u
f m? vdrn
f m vmbfpm;umjzifh aiG&mS Ny;D 'gejyKaeMujcif;jzpf\/
trSeu
f m; ukov
kd o
f nf aumif;usK;d udk jzpfapovd?k tuk
odkvfonf raumif;usKd;udk jzpfaprnfom jzpf\/ ESpfrsKd;vHk;udk
jyKvyk cf v
hJ Qif aumif;usK;d ? qd;k usK;d ESprf sK;d vH;k udk wpfb0wnf;rSmyif
aeUpH ncH? ckepf&ufcH ckepf&ufpH yHpk rH sK;d jzifh ay;qyfMu&rnf jzpf\/
aeUpH ncH Nyw
d m rwpfa,muftaMumif;udk ayw0wKygVd
awmf u@rkEdaywD0wKwGif awGU&onf/ tdEd,EdkifiH? [dr0Em
awmBuD;twGif; tvGefBuD;rm;aom u@rkEDtrnf&Sd tdkifBuD;
wpftdkif&Sdonf/ xdktdkifBuD;\ teD;wGif vlwdkUrsufpdjzifh rjrifEdkif
aom AdrmefBuD;wpfck&Sd\/
xdAk rd mef&iS f trsK;d orD;onf aeUtcgwGif xdAk rd meftwGi;f
ewfpnf;pdrfudk cHpm;&onf/ ntcga&mufvQif a&tdkifBuD;xJrS
wufvmaom EGm;ayguf yrmP&Sad om acG;eufBu;D wpfaumif\
udkufjzwfpm;aomufjcif;udk cH&\/ ol\tom;rsm;udk acG;euf
BuD;u ukefatmif pm;ypfvdkuf&m tdk;csnf;om usefawmh\/
aeUewfpnf;pdrfpH nacG;pm;cH&jcif;taMumif;
olonf xdkb0u 'gevnf;jyK\/ oDvvnf; aqmuf
wnf\/ odkUaomf tBuHtpnfESifh csOf;uyfvmaom aoaomuf
MuL; apmif;ynm&Sif a,mufsm;wpfa,muf\ zsm;a,mif;rIaMumifh
umarokrpd m pm& tukov
kd u
f u
H kd usL;vGecf o
hJ nf/ xdt
k aMumif;udk
ol\a,mufsm; odomG ; ppfar;aomtcg vdrn
f maom rkom0g'
uHudk qufvuf usL;vGefjyefonf/
xdo
k Ukd vdrn
f m&if; ol\vdrn
f mrIukd ,HMk unfap&ef used pf m
qdv
k u
kd af o;onf/ ]umarok usK;d vGeyf gvsuf rusL;vGeyf gbl;} [k
vdrfnmcJhvQif ]EGm;aygufyrmP&Sdaom acG;eufBuD;onf npOf
udkufowfNyD; tpm;cH&ygap} [k usdefqdkcJhjcif; jzpfonf/ ukodkvf
jyKcahJ omaMumifh aeUtcgwGif ewfpnf;pdru
f kd cHpm;&Ny;D tukov
kd f
udkvnf; jyKcJhaomaMumifh ntcg acG;tpm;cH&jcif; jzpfonf/
tol&um,fjynfodkU wcP
wu,fhjzpf&yfwpfckjzpfaom taMumif;t&mav;udk
zwf&onfrSm ESpfaygif; ESpfq,fausmfcJhavNyD/ odkUaomf pdwf0if
pm;zG,faumif;vSojzifh ,cktcsdefxdatmif rarhcJhay/ a&;ol\
emrnfuu
kd m; rrSwrf ad wmh/ aqmif;yg;emrnfEiS hf taMumif;t&m
olwpfyg;owfwdkif; tyg,frus
pma&;olu ]]Oy&dyPmoyg|dawmf? r[mur0b
d *Fow
k }f }
udk tajccHxm; atmufyga'oem tusO;f csKyu
f kd olwUkd em;vnf
vdkufemcsifEdkifatmif a[majymjyavh &Sdonf/ xdka'oemrSm
olwpfyg;touf owforl sm; tyg,fusonf[k a,bk,stm;jzifh
,lqvQif igbk&m; vufco
H nf/ odUk aomf olwpfyg;touf owfol
wdkif; tyg,fusonf [laom pum;udk igbk&m; vufrcHEdkif/
taMumif;um; -
olwpfyg;toufukd owfoo
l nf ESpq
f ,fah v;em&Dumv
ywfv;kH r&yfrem; owfjzwfaeonf r[kw?f owfcsed rf mS owfovd?k
ukov
kd v
f yk cf sed rf mS vnf; vkyaf eonfom jzpf\/ aocgeD;wGif owf
aom tukodkvfu t&iftusKd;ay;csdef r&bJ? jyKxm;zl;aom uk
odv
k u
f t&iftusK;d ay;vQif olwpfyg;toufowf toufarG;
jrLolyif jzpfaomfvnf; aumif;&m ok*wdodkU a&mufEdkifaMumif;
&Sif;vif; a[mMum;xm;onf/
xdka'oem ESifhtwl ]t*kFwdK&ft|uxm} 'kwd,wGJwGif
azmfjyxm;aom oD&dvuFmrS 'rdVwHigonfBuD;\ taMumif;udk
om"u xkwfjyvdkufonf/ xdkolonf odwwfaom t&G,frSp
wHigtvkyfjzifh toufarG;0rf;aMumif;vkyfvmol jzpfonf/ olU
touf owfolrsm;onf jzpf&mb0wGif toufwdkwwfonf?
tema&m*grsm;wwfonf/
'rdVonfvnf; touf ig;q,fcefUrSmyif a&m*gBuD;pGm
jzpfNyD; aornfhtcsdefudk a&mufvmonf/ aocgeD;wGif i&Jusrnf
jzpfaomaMumifh i&Jerd w
d rf sm; xifvmonf/ olonf toHeufBu;D
jzifh atmf[pftultnDawmif;aeaomfvnf; rnforl Qu,fwif
r&ay/ xdktcsdefrSmyif qGrf;cHudk,fawmfwpfyg; <uvmNyD; olUtm;
o&P*HEk iS hf ig;yg;oDv aqmufwnfay;&m oluvnf; vdu
k q
f
kd
aqmufwnfonf/ o&P*Hk qdt
k Ny;D rSmyif wHigonfBu;D uG,v
f eG f
oGm;cJo
h nf/
xdt
k csuEf iS yhf wfouf a&vkyo
f m;rsm; ydrk t
kd m;wuf 0rf;ajrmuf
ap&ef "ry't|uxmvm&So
d nfh pdw0f ifpm;zG,f jzpf&yfuav;
wpfckudk xkwfjycJhonf/
NrKd UwpfNrKd UwGif cd;k om;"m;jy ig;&monf omrmefxuf yd
k
aomif;usef;Muojzifh tjrpfjzKwfypf&eftwGuf ppfwyfESifhtwl
jynfoltm;vHk; yg0ifaom vlxkBuD;jzifh cdk;om;"m;jywdkU ckdatmif;
&m awmBuD;udk xGufaygufr&Sdatmif 0dkif;ydwfvdkufMuNyD; wjznf;
jznf;ESifh e,fusOf;atmif a&SUodkUwdk;um wdk;um 0dkif;Muonf/
ckd;om;ig;&monf olwdkU rnfodkUaomenf;ESifhrQ vGwf
atmif rajy;Edik af wmhonfukd odomG ;Muonf/ olwpfyg;toufukd
tvGet
f uRH owfco
hJ rl sm;onf rdrt
d ouf aorSmudu
k m; wtm;
aMumuf&GHUwwfonfrSm ykxkZOfwdkU\ obm0wpfckvdk jzpfae\/
,ckvnf; olwpfyg;udk xifovdk owfcJhMu? cdk;cJhMuaom cdk;om;
ig;&mwdkUonf udk,fhtvSnfhodkU a&mufaomtcg axmufwnf&m
r&atmif ylaqG;idka<u;aeMuonf/
tcsuu
f kd cd;k om;ig;&mu rodaomfvnf; &[ef;awmf
u aocsmodxm;\/ xdkUaMumifh ]oifwkdUudk rnfolrQ u,fr&?
oifwUkd ud,
k w
f ikd f aqmufwnfxm;aom oDvuom u,fwifvrd fh
rnf? ighxw
H iG f ig;yg;oDv aqmufwnfMuavmh} [k ajymNy;D oDv
aqmufwnfay;avonf/ oDvaqmufwnfNyD;onfESifh ]oifwdkU
wGif t&d,molawmfaumif;wdkU ESpfoufaom ig;yg;oDvukodkvf
&Sad eNy?D xdu
k o
k v
kd u
f kd tzefzeftrSw&f aojcif;w&m;udk &ifqikd f
Muukefavmh} [k Mo0g'ay;\/
a&epfaeolonf aumufdk;wpfrQifrQudkaomfvnf; tm;
ud;k wBu;D qGu
J ikd o
f uJo
h Ukd tm;ud;k &mrJah eaom ck;d om;ig;&mwdUk onf
vnf; aqmufwnfxm;aom ig;yg;oDvudk toufaoonftxd
vHkNcHKatmif apmifhxdef;&ef qHk;jzwfcsuf csvdkufMuav\/
ewfjynfa&muf "m;jyrsm;
olwUkd onf ig;yg;oDvudk em&Dyikd ;f avmufom apmifx
h ed ;f
cGi&hf Muygonf/ 0dik ;f vmaom ppfom;rsm;ESihf jynforl sm; a&mufvm
MuNyD; olwdkUtm;vHk;udk owfjzwfvdkufMuonf/ odkUaomf em&Dydkif;
avmufom apmifhxdef;cJh&aom ig;yg;oDv ukodkvfaMumifh olwdkU
tm;vHk;onf ewfjynfodkU a&mufMu&onf/
om"uudak xmuf a&vkyo
f m;rsm;onfvnf; &orQ
tcsdefuav;wGif oDvudk vHkNcHKatmifapmihfxdef;&ef oifhaMumif;?
rSwfcsuf/
/ (0g;vwf = '&GwfqGJig;zrf;pufavS/)
ajrjyifay:rS i&JbHk
]]&GmtjyifbufrSm i&JbHk jzpfaeyguvm;}}
r0gEktygt0if &Gmol&Gmom;tm;vHk; qif;&J'kursKd;pHkudk
cHpm;aeMu&onf/ wcsKdUa,mufsm;rsm;udk i&Jom;rsm;u yg;apmif
ESpzf ufukd oHcsw
d Ef iS q
hf NJG zNJ y;D oH&nfyrl sm; avmif;xnfah eMuonf/
t&uform;rsm; jzpf[efwlonf[k udkzdk;axmifu oHk;oyfvdkuf
onf/
wcsKUd aom a,mufsm;rsm;\ ajcvufwUkd wGif "m;oGm;rsm;
ay:vmMuNy;D ESpaf ,mufwpfwJG tcsi;f csi;f "m;ckwaf eMuonfrmS
aoG;w&TJ&TJjzifh tonf;wkef tlwkefjzpfp&maumif;vSonf/ tcsKdU
aom rdef;rrsm;onfum; ajrBuD;ay: yufvufvef vJaeMuNyD;
olwdkUacgif;rsm;udk i&Jom;rsm;u {&mrwif;ykwfBuD;jzifh xkcGJae
vdu
k o
f nfrmS xif;acsmif;xufjcrf;uGo
J vdk olwUkd OD;acgif;rsm;vnf;
xufjcrf;uGJoGm;avonf/
xdrk aS emuf udzk ;kd axmifonf a&vkyif ef;udk vH;k 0pGeUf vTwf
ypfvu
kd Nf y;D tjypfuif;aom tvkyrf sm;jzifh toufarG;0rf;ausmif;
jyKum ukodkvfudk t"duxm;&SmazGaom olawmfaumif;BuD;wpf
a,muf jzpfoGm;cJhonf/
jzpf&yfudk zwf&NyD;aemuf apm'uwpfck wufzG,f&Sd
onf/ vlEiS hf ewf aygif;oif; &Edik o
f vm;} [laom apm'uyif/
a0rmeduNyw
d m rsm;onf ewfpnf;pdrf cHpm;csed w
f iG f wu,feh wfrsm;
vdyk if cHpm;& ewf[yk if qdEk ikd yf gonf/ vlEiS hf ewf aygif;oif;Edik f
ygonf/ odkUaomf txufwef;pm; ewfrsm;um; r[kwf? atmuf
wef;pm; pwkr[m&mZftEG,0f if ewfrsm;om jzpfonf/ ayw0wK
wGif kupdk;ewfESifh vlrdef;rwpfOD; aygif;oif;yHkudk bk&m;&Sif a[m
Mum;xm;onf/ xdk0wKudk pmtkyf tqHk;ydkif;wGif tjynfhtpHk
azmfjyygrnf/
rEmwkpMumrif;Bu;D uJo
h Ukd bke;f wefc;kd Bu;D rm;aom vlom;
rsm;um; txufewfjynfu ewforD;rsm;ESiyhf g aysmyf g;aygif;oif;
EdkifaMumif; usef;*efvm&Sdonf/
ewfoufwpf&uf vloufwpf&m
"ry'wGif aemufb0udk jyefvnftrSw&f aom y#dyZl u
d m
trnf&Sd trsKd;orD;av;wpfOD; taMumif;udk pdwf0ifpm;zG,f&m
a[mMum;awmfrx
l m;onf/ y#dyZl u
d monf wm0womewfjynfrS
vmcJo
h jl zpfonf/ ol\ vifa,mufsm; ewfom;trnfum; rmvm
bm&D[k ac:onf/
xdek wfom;wGif y#dyZl u
d mtygt0if ZeD;r,m; ewforD;
aygif; wpfaxmif&o
dS nf/ wpf&ufwiG f ewforD;wpfaxmifEiS t
hf wl
eE0efO,smOfoUkd qif;Ny;D aysmyf g;aqmhupm;Muonf/ xdt
k csed rf mS yif
ewforD;av;wpfyg;onf ewfoufa<u (ao)avonf/
ewfwUkd onf jzLEkaeaom ewfMoZmudo
k m pm;jcif;aMumifh
kyw
f &m;rsm; oefU&Si;f pifMu,fonf/ tnpftaMu; pGeUf &jcif;vnf;
r&Sad y/ xdUk aMumifh ewfrsm;aoqH;k vQif kycf EmBu;D csucf si;f aysmuf
oGm;ojzifh wcsKUd qdv
k Qif aooGm;rSe;f yif rodvu
kd Mf uacs/ ewfrsm;
ewfouf a<uawmhrnfqdkvQif atmufyg tcsif;t&mrsm; ay:
aygufvmonf/
csKdif;Mum;rS acR;rsm; ,dkpD;vmonf/
t0wftpm;rsm; a[mif;EGrf;vmonf/
yefxm;aomyef;rsm; ndK;EGrf;vmonf/
ewfjynf raysmfEdkifjzpfvmonf/
ewfjynfrS pkawoGm;aom y#dyZl u
d monf tdE,
d Edik if w
H iG f
trsK;d orD;av;wpfa,muf oGm;jzpfonf/ olonf Zmwd&Pf
udk &aomaMumifh olUt&ifb0udk jyefvnftrSw&f oGm;onf/ pnf;
pdrf? tacRt&H? oufwrf;? tpm;taomuftm;vHk; ewfjynfu
vlUjynfxuf rEIid ;f omatmif omvGejf rihjf rwfaeonfukd vufawGU
wnf;wGifom trsm;qHk;0,f,lMuonf/
olwUkd qdik w
f iG f ukeaf omtcgwGirf S tjcm;qdik o
f Ukd 0,fMu
onf/ vSLav? a&mif;&av? a&mif;&av? vSLavjzifh olwdkUb0
onf aysmfp&maumif;aeawmhonf/ olwdkU touft&G,f&vm
aomtcg om;orD;rsm;tm; xdkufoifhaom tarGrsm;udk tjynfh
tpHk tnDtrQ cGaJ 0ay;vdu
k o
f nf/ vuf&adS eaom wdu
k w
f pfv;kH om
olwdkU vifr,m;twGuf usefawmhonf/
aetdrfudkyif vSLEdkifol
olwdkU\ o'gw&m;um; tHhMozG,faumif;\/ olwdkU
aeaom wdkufESifhNcHudkyif q&mawmf OD;ol&d,udk yifh a&pufcs
vSL'gef;xm;onf/ olwdkUudk raocif aecGifhjyKyg/ olwdkU aoqHk;
onfEiS hf wdu
k Ef iS hf Ncu
H kd a&mif;cs ausmif;wdu
k t
f wGuf vdt
k yf
aomae&mwGif toHk;csyg[k avQmufxm;onf/
ynmrJhrsm;onf ,l&onfudk aysmf\/ ynm&Sdrsm;onf
vSL&onfudk aysmf\/ rolawmfrsm;onf ,l&onfudk aysmf\/
olawmfaumif;rsm;onf vSL&onfukd aysm\
f / &,ljcif;ESihf ay;qyf
jcif;wdkUwGif ay;qyfjcif; aysmfarGUolonfom wu,fholawmf
aumif;jzpfaMumif;udk bk&m;tavmif;awmf jznfq
h nf;cJ&h aom 'ge
yg&rDtcef;udk Munfh odEdkifayonf/
aMumuf&ifvGJ &JvQifrif;jzpf
acgif;pOf emrnfav;udk ay;cJholrSm wpfcsdefu "r
uxduavmuwGif xif&Sm;ausmfMum;ol om,m0wDq&mawmf
OD;a,syif jzpfonf/ bk&m;a[m*gxm wpf*gxmudk vlwdkif;
em;vnf cHpm;&atmif *gxmteufay;xm;yHrk mS tvGeaf umif;
vSojzifh "ruxdu q&mawmfrsm;twGuf azmfjyvdkufayonf/
rvdktyf[k ,lqolrsm; ausmfzwfEdkifygonf/
yknH bdua0 rmbm,dw?
yknH bm,awm okcH bm,wdemr/
wom yknH0 umwAH?
tyknH epumwAH/
bdua0
yknH
rmbm,dw
rbm,dw
yknH
bm,awm
okcH
bm,wdemr
wom
tyknH
epumwAH
cspforD;wdkU/
'goDeu
d n
f m? 0D&,
d mESi?hf cEo
D pm? "d|mefygvQi?f
arwm? Oayum q,f0aygif;pk jrwfaumif;rIu/kd
raMumufvdkufMuygukefESifh/
avmb? a'go? arm[ trdkuf &efolawG ukef;
0if wdkufwmESifh raMumufvdkufMuygukefESifh/
edAmefaomifNrdKU? a&mufatmif ydkUrnf? armifwdkU
ocif? aus;Zl;&Sipf pf jzpfBu;D jzpfayaom ukov
kd f
aumif;rIu/kd
tjrifv
JG ? eifyw
J rl? igh&efo[
l k jiLpla&SmifuiG ;f ?
aMumuf&GHUwkefvIyfjcif;&Sdaomolonf/
rysufwef;w0? b0 txufwef;us usNyD;?
rsuEf mS yef; vSvSeJU? vSvSBuD; 00BuD; cHpm;pHpm;
&rnfjzpfaom csrf;omudk/
vlewfedAmef? oHk;wefaom pnf;pdrfudk? nD;xdef
atmif? txif r<um;csifojzifh? txift&Sm;
aMumufaomolrnf\/
xdkodkUrSefpGm? jzpfavygaMumifh (0g) xdkodkU tNrJ
taMumufvGJavaomaMumifh/
vlewfeAd m ef? oH;k wefpvH;k ? I;H Bu;D I;H rnf?h rke;f p&mh
trSef? tukodkvfuHudk/
tdyfrufwGifrQ rjrifMubJ a&SmifvTJxyfxyf?
rIrjrwfojzifh rjyKtyfonfomwnf;/
yknH0
"d|meforQ pdwfBuHqojzifh edAEjynfacrmudk
Munfa0jzm t[kwfay;wwfonfh? ac:a&;xif
&Sm;? ukodkvfw&m;udkomvQif/
umwAH
jyKtyf\/ jyKoifh\/ jyKxkduf\/ jyKMuayawmh/
umwAHumwAH{0 tajymtvkyf oabm[kwfNyD;awmh avm
ukwfESifh avmuD? xdkESpfvDtarmufNrJMuzdkU?
aMumufvGJp&m wuwnf;yif? tzsif;pepf
awGrdkU? aMomf .... &JvQifrif;jzpf jyKMu&m
awmhownf;/
]aMumuf&ifv}JG qdo
k nfrmS - 'ge? oDv? bm0em [laom
ukov
kd w
f &m;awGukd aMumufNy;D rjyKbaJ evQif vlcsr;f om? ewfcsr;f
om? edAmefcsrf;omwdkUESifh vGJrnf[k qdkvdkjcif; jzpfonf/ ]&JvQif
rif;jzpf} [l onf - 'ge? oDv? bm0em paom ukov
kd w
f &m;awGukd
&J0phH mG jyKvQif vlcsr;f om? ewfcsr;f om? edAm efcsr;f omwdUk udk &rnf[k
qdkvdkjcif;jzpfonf/
]pdwo
f mG ;wdik ;f ud,
k yf g} [laom qkay;onf taumif;buf
xuf tqdk;bufudk a&mufzdkUu ydkrsm;\/ taMumif;um; ]ygy o
&rwd raem} [laom a'oemt& pdwo
f nf raumif;rI tukov
kd f
om arGUavsmfaysmfydkuf ESpfNcdKufaomaMumifhaywnf;/
pdwfonf tb,fhaMumifh aumif;usKd;ay;rnfh ukodkvf
raysmyf u
kd b
f J raumif;usK;d ay;rnfh tukov
kd f aysm&f oenf;/
olawmif;pm;jzpf&jcif;\ t"dutaMumif;
xdUk aMumifh olaoaomtcg olawmif;pm;&GmBu;D wpf&mG rSm
vlomG ;jzpf&onf/ &,ljcif; aysmaf rGUcJo
h rl sm;onf qif;&Jom;rsm;
jzpfvmMuonf[laom pum;onf rSefuefaypG/ olonf olaX;
b0jzpfpOfu vSL&rSm pd;k aomaMumifh tdraf &SUwGif tvSLvmcHorl sm;
Ny/D aMumufrufz,
G &f maumif;aom olUrsuEf mS udk jrifaom uav;
rsm;onf xdwfvefUwMum; atmf[pf idka<u;Muonf/
xdktcg olaX;BuD;jzpfaeom olUom; rlvoD&donf ajy;
xGufvmNyD; ]]a[h - tdraf pmifah wG bmvkyaf eMuwmvJ? 'Dusuo
f a&
r&Sw
d hJ olawmif;pm;av;udk tdrx
f u
J ae jrefjrefqx
JG w
k o
f mG ;Muprf;}}
[k trdeUf ay;vdu
k \
f / xdt
k cg wHcg;apmifrh sm;onf oli,f
av;udk wGef;xdk; dkufykwfNyD; ajrvJapMuonf/ NyD;vQif acG;ao
aumifuJhodkU ajrBuD;ay:wGif '&Gwfwdkuf qGJ,lvmNyD; vrf;ab;&Sd
trIdufyHkBuD;ay: ypfxm;vdkufMuonf/
xdktcsdefrSmyif NrdKUxJodkU qGrf;cH<uvmaom bk&m;&SifESifh
oHCmawmfrsm;onf oli,fav;&S&d m trIu
d yf o
kH Ukd a&mufvmNy;D vQif
olaX;BuD;jzpfaeaom rlvoD&dudk ac:,lNyD; oli,fonf b0
a[mif;u oif\zcifoal X;Bu;D wnf;[k ajymjy&m rlvoD&u
d r,Hk
ay/ xdUk aMumifh olaX;Bu;D b0u jrK yEf o
HS 0kd u
S x
f m;cJah om a&Tt;kd Bu;D
ig;vHk;udk oli,ftm; azmfjyapjcif;jzifh tmeEmolaX;BuD;b0rS
vmoljzpfaMumif; xif&Sm;aponf/
xdktcgrSp rlvoD&donf &wemoHk;yg;udk qnf;uyfol
wpfOD; jzpfoGm;avonf/ tmeEmolaX;BuD;udk taMumif;jyK
Ak'uatmufyg*gxmudk a[mMum;awmfrlonf/
taumif;rBudKufjcif;taMumif;
weoFm&Dwdkif;twGif;&Sd NrdKUe,fwpfckwGif ypnf;Opmrsm;
xm;p&mr&Sad tmif csr;f omaom olaX;Bu;D wpfa,muf &Scd zhJ ;l onf/
olUwGif emrnf&if;&Sdaomfvnf; olUAsLywfESifh udkufatmif ]OD;uyf
ap;} [kyif ac:Muonf/ olUb0 wpfoufwmwGif vSL'gef;ay;urf;
onf[l wpfBudrf wpfcgrS r&SdcJhzl;ay/
tdrfrS tvkyform;rsm;\ vpmudkyif tjynfhray;bJ
uvdru
f uspv
f yk o
f nf/ tvkyo
f rm;\ wef&mwefaMu; vkycf udk
tjynfrh ay;vQif tvky&f iS o
f al X;onf tvkyo
f rm; qif;&Jom;xHrS
jyefvnfc;dk ,ljcif;yif jzpfonf/ olonf wjcm;vltay:omru
rdrdudk,f rdrdyg apwem r&Sdacs/
vlowfrIusL;vGef&jcif;\ t"dutaMumif;
xdUk aMumifh vljzpfocdu
k f ukov
kd v
f yk zf Ukd t"du? umr*kPf
cHpm;zdkU omrn[k oabmxm;&rnfudk ajymif;jyefvSefNyD; vljzpf
ocdu
k f umr*kPcf pH m;zdUk t"du? ukov
kd v
f yk zf Ukd omrn[k cH,u
l sihf
oHk;aomaMumifh wljzpfoludkowfNyD; pnf;pdrfOpmrsm;udk ,lrdcJh\/
ukodkvfvkyfzdkU pD;yGm;&Smol
]temxydPf} [lonf ol\ emrnf&if; r[kwf/ ol\
vkyaf qmifcsuu
f kd *kPjf yKac:a0:xm;jcif; jzpf\/ temxydP\
f
t"dyg ,frmS ]ud;k uG,t
f m;xm;&m r&So
d rl sm;udk xrif;auR;wwfo}l
[k qdkvdkonf/ ,ckacwf toHk;tEIef;jzifh ajymrnfqdkvQif rdbrJh
uav;rsm;udk apmifha&Smuf auR;arG;wwfol[k qdkvdkayonf/
ol\ trnf&if;rSm ok'w jzpfonf/ olonf &mZN*Kd [Nf rKd U
odUk ukeaf &mif;uke0f ,fomG ;&if; bk&m;&Siw
f &m;awmfukd emMum;um
aomwmyef wnfvmol jzpfonf/ olaeaom om0wNd rKd UwGiv
f nf;
Ak'\
w&m;awmfrsm;udk jyefUyGm;apcsio
f nf/ xdUk aMumifh bk&m;&Siu
f kd
om0wNd rKd UodUk <ua&mufow
D if;oH;k ay;yg&ef avQmufxm;Ny;D ausmif;
aqmuf&ef ae&m&Smavonf/
om0wdNrdKUESifh reD;ra0;aom ae&m wnf&Sdonfh aZw
rif;om;\ O,smOfNcHBuD;udk ajrjyifESifhtjynfh a&T'*Fg;rsm;cif;um
0,f,al vonf/ aiGom;ESiw
hf u
G v
f Qif ausmif;ajrzd;k onfyif (18)
uka#&Sdonf/ oHCmrsm; &mESifhcsDNyD; oDwif;oHk;Edkifonfh aZw0ef
ausmif;Bu;D udk aqmufvyk o
f nfrmS (18)uka# ukeu
f sonf/ ausmif;
a&pufcsyGJwGif vSL'gef;onfrSmvnf; (18)uka#yif ukefusonf/
pkpak ygif; (54)uka# ukeu
f sayonf/ xdUk tjyif ausmif;odUk
eHeuf? aeUv,f? n oHk;acgufwdwd oGm;onf/ xdkodkU ausmif;odkU
oGm;onfhtcgwdkif; vSLp&m wef;p&mwpfckck tNrJygoGm;avh&Sd\/
xdkUtjyif aeUpOfaeUwdkif; olaX;BuD;tdrfwGif oHCmtyg;ig;&mudk
qGrf;auR;avh &Sdonf/ xdkodkU vSL'gef;Edkifatmifvnf; ukefa&mif;
ukef0,ftvkyfudk zdzdpD;pD;vkyfayonf/
tcsurf sm;udak xmufq temxydPf pD;yGm;&Smjcif;rSm
ukodkvfvkyfzdkU t"dujzpfaMumif; xif&Sm;\/ xdkrQ vSLae&m Opm
aMu;aiGawG ukerf oGm;bl;vm;[k ar;p&m&S\
d / vSL ukeo
f mG ;onf?
rGo
J mG ;onf[
l r&S/d Bu;D yGm;wd;k wufvmjcif;om &S\
d / xdt
k aMumif;
udk yg&mZduPfyg|dawmf? a0&mykPm ;Bu;D \0wK a[mMum;zl;\/
a0&mykPm ;Bu;D onf bk&m;&SiEf iS hf oHCmawmf ig;&mudk
a0&mjynf 0gqdk0guyf&ef awmif;yefavQmufxm;\/ ol\
awmif;yef avQmufxm;csut
f wdik ;f bk&m;&SiEf iS hf oHCmawmftyg;
ig;&mwdUk a0&mjynfwiG f 0gqd0k guyfMuonf/ rmefewfonf bk&m;
&SiEf iS hf oHCmawmfrsm; pm;a&;aomufa&; 'kua &mufap&ef bk&m;
&SiEf iS hf oHCmawmfrsm;udk arhavsm&h ef a0&mykPm ;Bu;D tm; wefc;kd
ESifh vkyfxm;vdkufonf/
xdUk aMumifh ykPm ;Bu;D onf bk&m;&SiEf iS hf oHCmawmfrsm;udk
wpf0gwGi;f vH;k arhavsmah eNy;D bmrQ rvSLjzpfawmhay/ xdt
k csed rf mS
a0&mjynfBu;D wGif &moDOwkazmufjyefum aumufyo
J ;D ESrH sm; ysuf
pD;NyD; tiwfab;BuD; qdkufavonf/ vlrsm;rSm aeUpOf &mESihfcsDNyD;
tiwfab;aMumifh aoqH;k Mu&onf/ y&y#dA'- olwpfyg;udk rScD
kd
omoemjyKMu&aom bk&m;&SiEf iS hf oHCmawmfrsm;um; &onfjzpf
ap? r&onfjzpfap aeUpOf qGrf;cH<uaeMu&onf/
bk&m;&Si\
f tjypfukd qDvt
kd ayguf&mS aeaom wdwq
d &m
BuD;wpfOD;u olUwynfh &GmolBuD;wpfOD;tm; ajym&rnfh pum;udk
oifay;Ny;D bk&m;&Six
f H vTwv
f u
kd o
f nf/ xd&k mG olBu;D u bk&m;&Siu
f kd
vmavQmufonfrSm ]]jrwfpGmbk&m;[m wpfavmuvHk;udk oem;ukPmxm;
olvdkUvnf; Mum;zl;ygw,f? 'gayr,fh tckvdk vlom;awG tiwf
ab;qdu
k af ecsed rf mS qGr;f cH<uwm[m vlom;awGtay: tMuifem
uif;&m ra&mufygavm}}
xdktcg bk&m;&Sifu -
vuf,ufwGif;ESifhwlaomt&m
'gejyKjcif;onf vuf,ufwiG ;f u a&udk cyf,jl cif;ESihf wl
ayonf/ xdOk yrmudk xif&mS ;atmifjytH/h rEav;wdik ;f ? rauG;wdik ;f
uJhodkUaom tnma'owGif aEGumva&mufNyDqdkvQif rdk;wGif;u
a&rsm; wva[mpD;qif;cJo
h nfh acsmif;rsm;rSm oJjzLrsm;om use&f pf
awmhonf/ a&[l r&Sdawmhay/
tnmolav;rsm;onf aomufa&oefU&&eftwGuf nae
ae0if&w
D a&mwGif td;k ud,
k pf cD g;rSmydu
k
f oJjzLrsm;zH;k vTr;f aeaom
acsmif;rsm;qDoUkd qif;vmMuonf/ acsmif;xJa&mufvQif oJrsm;udk
wpfawmifausmaf usmcf efUtxd eufatmif vufjzifw
h iG ;f wl;&onf/
xdt
k cg acsmif;atmufwiG f pdru
hf seaf eaoma&onf oH;k vufrcefU
ay:vmayonf/ xdka&udk vuf,ufwGif;a&[k ac:onf/
xdak &udk tke;f rIwcf u
G jf zifh wpfcu
G cf si;f cyf,u
l m aomuf
a&tjzpf toHk;csMu&onf/ 'gejyKjcif;onf xdkvuf,ufwGif;rS
a&udk cyf,jl cif;ESihf wlonf/ xdv
k uf,ufwiG ;f rS a&av; oH;k vuf
Ak'ay;aom 'gejyKenf;
]]udkxGef;0if;uvnf; - bk&m;&Sifu 'gejyKqdkwJhae&mrSm
rEdkifreif; vSLcdkif;wmrS r[kwfbJ/ udk,fpm;r,fhxJu wwfEdkifo
avmuf zJhvSLvdkU ajymwmyJ/ rEav;NrdKUu rpdk;&drfwdkufBuD;udk
wnfaxmifvLS 'gef;cJw
h hJ ausmif;'umBu;D OD;ouf&n
S [
f m wpfBurd f
wnf; wpfESpfwnf;eJU vSLcJhwm r[kwfygbl;/}}
]]aiGaMu; tjrwftpGe;f &vmvdu
k f aqmufvu
dk f vky&f if;eJU
ESpx
f yfwu
kd Bf u;D aygif; q,fah v;vH;k avmuf[m Ny;D oGm;&wmyg/ xdUk
twlyJ vlysHawmfywjrm; aoG;aq;wdkufydkif&Sif OD;armifarmif[m
vnf; ausmif;wdkufBuD;awG? "rmHkBuD;awG? apwDBuD;awGudk&wJh
tjrwfaiGtvdkuf jznf;jznf;csif;aqmuf&if;eJU NyD;oGm;wmygyJ/}}
]]udx
k eG ;f 0if;- pum;wpfceG ;f &Sw
d ,f/ c&D;rdik w
f pfaomif;udk
yxrajcvSrf; wpfvSrf;u p&wmwJh/ ckvnf; odef;av;&mausmf
ukerf ,fah usmif;Bu;D udk wpfEpS af v;ode;f ukeaf vmufuae paqmuf
oGm;yg/ udx
k eG ;f 0if; t&if;tES;D aiGuv
kd nf; rxdcu
kd b
f J ausmif;Bu;D
Ny;D oGm;ygvdrrfh ,f/ vuf,ufwiG ;f ua&udk cyfovdak ygh udx
k eG ;f 0if;
&,f}}
udx
k eG ;f 0if;um; pma&;ol\pum;udk em;axmifNy;D vkyif ef;
vnf; rxdcu
kd af tmif tjrwfaiGxrJ cS cJG NJG y;D jznf;jznf;csi;f aqmuf
vm&m ode;f aygif;av;&mausmf ukeu
f sonfh taqmuftODBu;D rSm
tacsmyifuikd af eayNy/D 2008ckEpS ?f (9)vydik ;f twGi;f u olUukov
kd f
tukov
kd rf ;D udk ukov
kd af &rsm;rsm;jzifh Nird ;f owf&onf/ xdu
k r
uwm orm'd|d tjzpfreS u
f kd ydik Ef ikd pf mG odxm;onfh olaX;Bu;D onf
rnfonfht&mudkrS Oy'fa&mufraebJ ukodkvfudkom wpdkufrwf
rwf jyKvkyfaejcif; jzpf\/
xdt
k csed rf mS yif tuGuaf umif;udk apmihaf eaom wHcg;rkcf
apmifhewfonf udk,fxifjyum olaX;BuD;udk ,ckvdk ajym\/
]]olaX;BuD;? oifonf &wemoHk;yg;udk twdkif;tqr&Sd
vSL'gef;aomaMumifh ,ckvdk qif;&JoGm;jcif; jzpfonf/ 'DaeUrSp
&wemoH;k yg;tm; vSL'gef;ud;k uG,jf cif;udk rjyKygESi/hf tJovdk &wem
oHk;yg;udk pGefUr,fqdk&if ta<u;q,fh&Spfuka# jyefqyfatmif ig
tusK;d aqmifay;r,f/ Ny;D awmh jrpfxyJ goGm;wJh q,f&h pS u
f ak #&Sw
d hJ
&wemtdk;awGudkvnf; jyefq,fay;r,f/}}
olaX;BuD;tm; &wemoHk;yg;ESifh oHk;q,fhajcmufuka#
BudKuf&mudk a&G;cdkif;aejcif;yif jzpf\/ olaX;BuD;um; wpfb0pm
oH;k q,fah jcmufuak #udk ra&G;/ wpfoo
H &mvH;k tm;ud;k &rnfh &wem
oHk;yg;udkom a&G;cs,fcJh\/ xdkewfudkvnf; olUtdrfxJwGif rae&ef
ESix
f w
k yf pfvu
dk af vonf/ rdpm 'd|ed wfonf olUtjypfEiS o
hf l olaX;
BuD;tdrfrS xGufoGm;&avonf/
bmomjcm;q&mrwpfa,muf\ zGifh[0efcHcsuf
a&TjynfomNrKd UwGif bmomjcm;b0rS Ak'b
momodUk ajymif;
vmaom rdom;pkwpfp&k \
dS / olwUkd rdom;pkwiG f rdcif\ rdbESpyf g;
vH;k onf bmomjcm;rsm; jzpfonf/ zcifu ujym; jzpfonf/ taz
tjcm;bmom0if? tar Ak'b
mom0if jzpfonf/ odUk aomf olum;
zcifbufvdkufNyD; tjcm;bmom0if jzpfoGm;onf/
odUk aomf olUtarum; olEiS hf vdu
k af eonfw
h ikd af tmif Ak'
bmomudo
k m ud;k uG,v
f su&f o
dS nf/ Ak'b
momyDyD olUom;udk wpf
Budrfavmuf 'kvb&[ef; 0wfapcsifonf/ odkUaomf olUacR;ru
cGifhrjyK/ olU acR;rum; bmoma&;acgif;aqmif q&mrBuD;wpf
a,mufjzpfonf/ ,ck xdt
k rsK;d orD;ud,
k w
f ikd f pma&;oltm; &ifziG hf
ajymMum;aom pum;rsm;udk t&if;twdik ;f azmufonfcsvu
kd &f ay
onf/
]]q&mawmfu ]bmomwefzdk;} qdkwJh trnfeJU pmtkyf
wpftkyf a&;zdkU pDpOfaew,f/ tck wpf0ufavmufawmh a&;NyD;
aeNy/D 'Dpmtkyx
f rJ mS bmomjcm;uae Ak'b
momudk ajymif;vmol
awG&JUtaMumif;udk jynfhjynfhpHkpHk a&;rSm/ 'g,dumrBuD;wdkUu
rdom;pktukefvHk; Ak'bmomudk ajymif;vmMuwmqdkawmh ydkNyD;
pdwf0ifpm;w,f/ b,fvdkaMumifh Ak'bmomxJ ajymif;vmw,f
qdkwmudk odcGifh&Sd&if odyg&ap/}}
&wemoHk;yg;ESifh odef;ESpfq,f
]]wynfhawmfwdkU rdom;pk &wemoHk;yg;udk toufxuf
wefz;kd xm;w,fqw
kd mudk bmomjcm;jzpfwhJ wynfah wmfr&JUnDr[m
rod&mS ygbl;/ 'ghaMumifv
h nf; wynfah wmfrudk &wemoH;k yg;ESihf ode;f
ESpfq,f BudKufwm a&G;cdkif;cJhzl;w,f}}
]]aMomf ..pdw0f ifpm;p&myJ/ b,fv,
kd OS Nf y;D a&G;cdik ;f wmvJ
ajymjyygOD;}}
]]wynfah wmfwUkd Ak'b
mom0if jzpfomG ;uwnf;u aqGrsK;d
tm;vH;k u aocef;jzwfvu
kd Mf uw,f/ bmoma&; tzGUJ tpnf;awG
qDuvnf; bmtultnDrS r&awmhygbl;/ Ak'bmom0ifawG&JU
tavhtxuvnf; ausmif;uef bk&m;udkom vSLwwfMuwm/
qif;&J 'kua&mufwJholudk pD;yGm;a&; tultnDay;w,fqdkwm
r&Sdoavmuf &Sm;ygw,f bk&m;/}}
]]'gaMumifh wynfah wmfwUkd a&TjynfomNrKd Uopfukd a&mufwhJ
tcsdefupNyD; qif;&JMuyfwnf;oGm;ygw,f/ wynfhawmfr&JU om;
av;[m nDrrdom;pk&UJ taxmuftyHeh UJ rav;&Sm;rSm tvkyo
f mG ;
vkyfaeygw,f/ om;av;ydkUwJh aiGeJUqdk&if awmfawmfacsmifvnf
rSmyg/ 'gayr,fh wynfah wmfr om;ydUk wJah iGukd wynfah wmfrwdUk u
udk,fwdkif wdkufdkuf xkwf,lvdkUr&bl; bk&m;}}
]][if - udk,fhom;u ydkUwJh aiGyJ? bmjzpfvdkU udk,fwdkif
xkwf,lvdkU r&wmvJ}}
trdkufqHk;ewf[lonf
]]rif;[m awmfawmf rdkufrJwJh ewfyJ/ &wemoHk;yg;udk
toufeJUvJNyD; MunfndKwJh t&d,m olawmfaumif;udkrS &wem
oHk;yg;udk oGm;NyD; pGefUcdkif;wm b,favmuf rdkufrJ&m a&mufovJ/
igud,
k w
f ikd v
f nf; olaX;Bu;D udk vdu
k Nf y;D rajym&Jb;l / odUk aomf olaX;
BuD; auseyfapr,fh tBuHwpfckudkawmh ay;vdkufr,f/
olaX;BuD; &p&m&SdwJh (18)uka#aom tojymawGudk
jyefqyfatmif vkyfay;yg/ NyD;&if jrpfxJarsmygoGm;wJh (18)uka#
OD;pdk;Edkif\ BuD;yGm;aMumif;w&m;rsm;
- tvkyfudk pdwf&Snf&Snfxm;NyD; MumjrifhpGmvkyfjcif;/
- pGrf;tm;udk tukefpdkufxkwfNyD; vkyfjcif;/
- r&yfrem; w&pyf vkyfjcif;/
- tvkyfudk av;av;pm;pm; vkyfjcif;/
- aysmf&TifMunfEl;pGm vkyfjcif;/
- udk,fusifhoDv aumif;jcif;/
- ay;NyD;om;uwdudk b,faomtcgrS rzsufjcif;/
- tvkyf&Siftay: opm&Sdjcif;/
- olwpfyg;\tvkyfudk rdrdtvkyfvdk oabmxm;jcif;/
- tvkyfudk ydkaumif;atmif aeUpOf BuHpnfpdwful;jcif;/
- tvkyform;rsm;udk rdrd rdom;pkvdk oabmxm;NyD; wwfEdkif
orQ jyKpkapmifha&Smufjcif;/
- rdrEd iS yhf wfouforQ ta&mif;t0,form;rsm;tay: arwm
ppf? arwmrSefxm;jcif;/
&yfuu
G w
f pfcak zmfwikd ;f rjzpfrae yg&aomt&mrSm pmMunfw
h u
kd f
yif jzpfonf/ &yfuu
G pf mMunfw
h u
kd yf if jzpfaomfvnf; xdpk mMunfh
wdu
k w
f iG f urm*h E0ifpmtkyt
f m;vH;k &Sad e&onf/ xdpk mayA[kow
k
tm;aMumifhvnf; uRef;EdkifiHav;wpfckomjzpfaom t*Fvefonf
wpfurmvHk;eD;yg;udk odrf;ydkuftkyfcsKyfEdkifcJhjcif; jzpfonf/
udkpdk;Edkifonf rdk;ukwf ausmufwGif; wpfwGif;rS omrmef
ausmufw;l orm;av;wpfa,mufyif jzpfonf/ olonf pmzwfol
jzpfaomaMumifh ]] rdrdudk,fudk Edkifatmif rtkyfcsKyfEdkifolonf ol
wpfyg;udk tkycf sKyaf om acgif;aqmifaumif; b,faomtcgrS jzpf
rvmEdik }f [laom 'eav;udk tNro
J wd&ol jzpf\/ xdUk aMumifh
vli,fyyD D taomuftpm;? taysmt
f yg;udk vdu
k pf m;csiaf omfvnf;
rdrdudk,fudk Edkifatmifxdef;NyD; rvdkufpm;cJhay/
acgif;aqmifpw
d &f o
dS o
l nf b0ay;tajctaet& aemuf
vdkufb0odkU a&mufae&aomfvnf; cPomjzpf\/ tcsdefusvm
aomtcg rdrdESifhxdkufwefonfh acgif;aqmifb0odkU a&muf&rnf
om/ ywjrm;tppf EGrH epf [laom pum;yHo
k nf xdo
k Ukd acgif;aqmif
pdwf&Sdolrsm;udk &nfTef;jcif; jzpf\/
wpfzef aemufvu
kd pf w
d &f o
dS o
l nf b0ay;tajctaet&
acgif;aqmifb0odUk a&mufae&aomfvnf; cPomjzpf\/ tcsed f
usvmaomtcg rdrdESifh xdkufwefonfh aemufvdkufb0odkU jyef
a&muf&onfom/ acG;l;aumif;pm; wpfrGef;wnfh [laom pum;
yHo
k nf aemufvu
kd pf w
d &f o
dS w
l pfa,muf acgif;aqmifb0 MumMum
tvkyf&SifpdwfarG; tvkyf&Sifjzpf&ol
udpk ;kd Edik o
f nf omrmef ausmufw;l orm;av; wpfa,muf
omjzpfaomfvnf; ausmufw;l vkyif ef;Bu;D wpfcv
k ;kH udk rdrt
d vkyv
f kd
oabmxm;\/ vpm &Spaf omif;cefUom &aomfvnf; &Spo
f ed ;f ru
wefatmif tvkyv
f yk \
f / aiGukd t"durxm;bJ tvkyu
f kd t"du
xm;jcif;onfvnf; acgif;aqmifaumif;\ t*Fgwpfcyk if jzpfonf/
trSeftm;jzifh tvkyform;rSeforQonf rdrdvpmudk rdrd
ud,
k w
f ikd f owfrw
S jf cif; jzpf\/ tvkyu
f kd ig;aomif;wefatmifom
vkyo
f u
l kd tvky&f iS o
f nf ig;aomif;omay;rnfjzpfonf/ tvkyu
f kd
ig;odef;wefatmif vkyfoludkum; tvkyf&Sifonf ig;odef;ay;rnf
om jzpf\/ udpk ;kd Edik o
f nf tvkyo
f rm;jzpfaomfvnf; tvky&f iS pf w
d f
arG;\/
olwdkU ausmufwGif;rS ausmufaumif;awG xGufatmif?
avvGirhf I r&Sad tmif? aps;aumif;&atmif olprG ;f tm;&So
d rQ BuKd ;pm;
\/ xdo
k Ukd tvkyu
f kd ydv
k yk af ejcif;onf olaX;xHrS tcGit
hf a&;&,l
vd
k r[kw/f vkycf sipf w
d &f adS omaMumifh vkyaf ejcif;om jzpfonf/
acgif;aqmifpdwf&SdolESifh zm;olonf wjcm;pDjzpf\/
acgif;aqmifpw
d &f o
dS o
l nf tvky&f iS \
f uG,&f mrSmjzpfap?
a&SUrSmjzpfap tvkyfudk yHkrSeftwkdif; BudK;pm;vkyf\/ zm;olum;
tvky&f iS af &SUrSmom yifyef;atmifvyk jf yNy;D tvky&f iS u
f ,
G &f mwGif
bmrQ rvkyfbJaeol jzpf\/ xdkolrsKd;onf tuJrcwfwwfaom
tvky&f iS t
f csKUd aMumifh acgif;aqmifb0 a&mufaomfvnf; vQypf ;D
vufovdk cPom jzpf\/ xdkolrsKd;\ vkyf&yfum; tm;usp&m
r[kwf/ a&Smif&Sm;p&mom jzpf\/
pdawe ed,saw avmaum - pdwo
f nf avmuBu;D udyk if
rdrdvdk&modkU aqmifEdkifonf[k bk&m;a[m&Sd&m tvkyf&Sifpdwf&Sdol
onf tvky&f iS b
f 0odUk tb,frmS ra&mufb&J ydS grnfenf;/ ESpMf um
vmonfEiS t
hf rQ udpk ;kd Edik o
f nf omrmeftvkyo
f rsm;b0rS tvkyf
orm;rsm;udk tkyfcsKyf&ol jzpfvmonf/
xdkUxuf ESpfMumvmaomtcg olaX;\ refae*sm (odkUr
[kw)f rsuEf mS vTx
J m;&ol jzpfvmonf/ tcsurf sm;udk axmuf
tvkyform;rsm;onf rdrd\ vpmudk rdrdudk,fwdkif owfrSwfjcif;
jzpfonf[k qdkcJhjcif; jzpf\/ tvkyf&SifolaX;onf wkwfjynfodkU
tNyD;jyefoGm;aomtcg udkpdk;Edkifudk ausmufwGif;BuD;wpfwGif;vHk;
vTJtyfcJhavonf/ tvkyform;yifjzpfaomfvnf; tvkyf&Sifpdwf
&So
d o
l nf tvky&f iS jf zpf&onf[al ompum;udk udpk ;kd Edik u
f vufawGU
jyovdkufjcif;yif jzpf\/
]]vlcsif; wlygvsuf wcsKdUu qif;&JNyD;? wcsKdUu csrf;om
onfrmS tb,fah Mumifyh genf;}} [k okbvkvifu ar;cJ&h m- Ak'u
'ge&So
d rl sm;onf csr;f omNy;D ? 'ger&So
d rl sm;onf qif;&JaMumif; ajz
qdak wmfrcl o
hJ nf/ pmzwfrsm;aom OD;pd;k Edik u
f xdt
k csuu
f kd aoao
csmcsm odxm;aomaMumifh Ak'\ TefMum;csuftwdkif; omoem
twGu?f avmutwGuf aus;Zl;rsm;rnfh ae&mrsm;odUk wwfEikd o
f rQ
&SmazGvSL'gef;avh&Sdonf/
Oyrmtm;jzifh - ausmufwGif;rS tvkyform;rsm; aexdkif
raumif;jzpfvQif olUtdwfxJrS pdkufxkwf ukoay;avh&Sdonf/ ol
ud,
k w
f ikd f vrf;jyvdu
k af omaMumifh aemifwiG f tvky&f iS o
f al X;vnf;
raeomawmhbJ pdu
k x
f w
k u
f o
k ay;aomtavhukd &&So
d mG ;cJo
h nf/
wpfcgwGif OD;pdk;Edkifonf c&D;oGm;&if; pdwfraumif;p&m
jrifuiG ;f wpfcu
k kd awGUvdu
k &f onf/ acG;rBu;D wpfaumifEiS hf acG;av;
oH;k aumifwUkd onf tpma&pmjywfNy;D csKyH w
k x
f w
J iG f acGvaJ eMujcif;
yif/ rarG;csio
f jzifh acG;rBu;D a&m acG;av;oH;k aumifuykd g awmxJ
vmypfxm;&m vlaetdraf jcr&So
d jzifh tpma&pmjywfum vJaeMu
jcif;yif jzpfonf/
,cktcsdefwGif tpmwpfeyfavmufom pm;&ygu vlae
tdraf jcrsm;&Sad om ae&modUk olwUkd om;trdwpfawG oGm;Edik Mf urnf
jzpfonf/ OD;pdk;Edkifonf jzpfay:vmaom o'gw&m;aMumifh um;
ay:odUk tjrefajy;um auR;arG;p&mrsm;udk &SmMunfo
h nf/ rnfonfh
pGJjcif;\ t"dutaMumif;w&m;
aumif;aomtvkyf jzpfap? raumif;aomtvkyf jzpfap
MumMumvkyv
f Qif pGw
J wf\/ t&ufpjJG cif;? aq;vdypf jJG cif;? uGr;f pGjJ cif;
wdkUonf xdktvkyfudk MumMum vkyfaomaMumifh jzpf\/ y&[dw
tvkyf? arwmyGm;aom tvkyf? *kPfawmfyGm;aom tvkyfrsm;udk
MumMumvkyfvQifvnf; pGJonfom jzpf\/
tmz&du? awmeufBuD;xJrS qifajcaxmufa&m*gonf?
temBu;D a&m*gonfwUkd tm; aowyefoufwpfq;kH b0udjk rK yEf u
HS m
aq;ukoay;onfh ukPm&Sif ]tJvfbwf&TdKufZm} onf *smrPD
aoG;ygonfh Oa&mywdu
k o
f m; wpfa,mufom jzpfonf/ csr;f om
aomEdik if w
H iG f vljzpfygvsuf awmeufBu;D xJwiG f 'kuo
nfrsm;udk
wpfoufv;kH jyKpak pmifah &SmufEikd o
f nfrmS y&[dwtvkyu
f kd MumMum
vkyfaomaMumifh pGJoGm;jcif;om jzpfonf/
wpfurmvH;k u av;pm;MunfnKd Muaom a&m*gonftm;
vH;k \rdcifBu;D ]rmomx&DZm} onf tdE,
d rS vrf;ab;wGif aovk
arsmyg;jzpfaeaom 'kuo
nfrsm;udk tdraf xmifyifrjyKbJ oufwrf;
ukefonftxd jyKpkapmifha&SmufEdkifonfrSmvnf; aumif;aom
tvkyfudk ESpf&Snfvrsm; vkyfonfhtwGuf pGJoGm;jcif; jzpf\/
ukodkvfw&m;udk tjrefvkyfjzpfjcif;taMumif;
]]usefcJhwJh rdcifeJU t&G,fa&mufNyD; uav;awGtwGuf
vnf; vpOf qef(6)jynfeUJ aiGig;axmif ydUk ay;aeygw,f/ ig tNrJ
wrf; aoEdkifw,fqdkwJh r&PmEkwd bm0emudk wynfhawmf
aeUwdkif; yGm;rsm;ygw,f/ aojcif;w&m;udk tNrJyGm;rsm;NyD; tNrJ
aoMunfah ewJt
h wGuf wynfah wmfcpH m;&wJh vufawGUaumif;usK;d
awGuawmh ukov
kd w
f &m;udk tcsed rf qGb
J J csucf si;f vkyjf zpfygw,f}}
]]tukov
kd f 'kpdu
k t
f vkyrf sm;udk Buv
H nf;rBu?H ajymvnf;
rajym? vkyfvnf; rvkyfjzpfawmhygbl;/ NyD;awmh ao&rSmvnf;
vHk;vHk; aMumufpdwf r&Sdawmhygbl;/ wynfhawmfrsm; kwfw&uf
aoqH;k oGm;&if 'Duav; (47)a,muftwGuf &ifav;p&maumif;
ygw,f/ use&f pfcw
hJ hJ om;r,m;awGu wynfah wmfpw
d rf sK;d r&S&d if
olwdkUav;awGtm;vHk; 'kua&mufMurSmyg}}
]]tpdk;&drfqHk;uawmh olcdk;ol0Sufb0udk jyefa&mufoGm;
rSmudkygyJ/ wynhfawmf 'Duav;awG arG;pm;wJh &nf&G,fcsufu
'D&mG rSm olc;kd rsK;d qufawG jywfomG ;apcsiv
f Ukd ygyJ/ 'ghaMumifh 'Duav;
awGtwGuf bPfrSm odef;ig;&m BudKwif tyfESHay;xm;ygw,f/
ukodkvfrsm;rsm;jzpfvdkovm;
xdkUaMumifh vlUb0 ae&ocdkuf ukodkvfrsm;rsm; jzpfvdkol
onf a,medaomreoDum&ac: taumif;jrif0g' pdwfxm;&SdzdkU
tvGet
f a&;Bu;D \/ Ak'u
t*Fw
k Kd &yf g|dawmfwiG f ukov
kd jf zpfjcif;\
teD;qHk;taMumif;onf a,medaomreoDum&? tukodkvfjzpf
jcif;\ teD;qHk;taMumif;onf ta,medaomreoDum& jzpf
aMumif; wduspGm a[mMum;xm;\/
- raumif;uGuu
f o
kd m Munfrh nfqv
kd Qif aygif;Edik pf &myk*Kd vf
r&Sd/
- aumif;uGuu
f o
kd m Munfrh nfqv
kd Qif raygif;Edik pf &myk*Kd vf
r&Sd/
- a'go"mwfjzifh olwpfyg;\ raumif;uGuu
f kd &SmMunfv
h Qif
tukodkvfvnf; jzpfonf? pdwfvnf; qif;&Jonf? tkyf
vnf; qd;k onf? toufvnf; wdo
k nf/ pD;yGm;vnf; ysuf
onf? i&JodkUvnf; us&onf/
- arwm"mwfjzifh olwpfyg;\ aumif;uGuu
f kd &SmMunfv
h Qif
ukov
kd v
f nf; jzpfonf? pdwv
f nf; csr;f omonf? kyv
f nf;
vSonf? toufvnf;&Snfonf? pD;yGm;vnf; wufonf?
edAmefodkUvnf; a&mufonf/
azmfjyyg "r'etwdkif; usifhoHk;aom "ry'vm&Sd
onfh okr*Fvtrnf&dS olaX;Bu;D wpfO;D taMumif;udk wifjyygrnf/
uybk&m;&Sif vufxufawmf tcguyif jzpf\/ wpfcgwGif
olaX;BuD;onf udpwpfckjzifh NrdKUxJodkUoGm;&m Z&yfwpfckay:wGif
tdyaf eaom trsK;d om;wpfa,mufukd awGU&ojzifh aemufu ygvm
aom ta>ct&Hrsm;udk ,ckvdk ajymvdkuf\/
]]'Dvl[m cdk;0Sufpm;aomufwJh vlwpfa,muf jzpfw,f/
olUajcaxmufrmS &TUH awG? trIu
d af wG ayusaH ewm[m cd;k 0Supf m;ol
wpfa,mufjzpfaMumif; oufaojyaew,f}}
xdkpum;udk Mum;onfESifh olcdk;onf rsufvHk;udk zGifhMunfh
vdkuf&m olaX;BuD;udk jrifoGm;\/ olcdk;jzpfaomfvnf; cdk;onf[k
ajymjcif;udk rBudKufay/ xdkUaMumifh olaX;BuD;\ b0wpfckvHk;udk
jcaoFhvdkusifhrS edAmef&
wpfzef qJa&;cH&aom kyef mrfonf qJa&;cH&Ny;D onfEiS hf
r&Sdawmhay/ xdkUaMumifh rnfolUtwGuf emMunf;awmhrnfenf;/
0dyemynm&Sdolonf jcaoFhuJhodkU usifh\/
0dyemynm r&Sdolonf acG;uJhodkU usifh\/ &efolu
wkw?f "m;? vufeufwUkd jzifh ypfcwfaomtcg acG;onf tusK;d w&m;
jzpfaom wkwf? "m;? vufeufwdkUudkom vdkufudkuf\/ taMumif;
ausmif;udkrD;IdUoltm; aus;Zl;wif&jcif;taMumif;
]]wynfhawmf EGm;rsm;udk ckepfBudrfwdkifwdkif 'kudwb0odkU
a&mufapcJyh gonf/ wynfah wmf aetdru
f kd ckepfBurd w
f ikd w
f ikd f rD;IUd
zsuq
f ;D cJyh gonf/ xdEk iS rhf Q tm;r&ao;bJ wynfah wmf vSLxm;onfh
bk&m;ausmif;awmfBuD;udkyif rD;IdUzsufqD;cJhygonf/}}
]]odkUaomf wynfhawmfonf olUudk pdwfrqdk;yg/ ausmif;
awmfBuD;udk rD;IdUcJhonfhtwGuf aus;Zlyif wifygao;onf}}
]]tb,fhaMumifhqdkaomf bk&m;&Sif\ ausmif;awmfBuD;udk
ESpBf urd w
f ikd w
f ikd f aqmufvyk f vSL'gef;cGi&hf aomaMumihf jzpfygonf/
xdak us;Zl;udk axmufxm; ,ckausmif;tvSLudk trQay;a0onfh
tcg ausmif;udk rD;IdUaom &efoltm; OD;wnf trQay;apvdkyg
onf bk&m;}}
bk&m;&Sio
f nf olaX;Bu;D \ qEtwdik ;f ausmif;udrk ;D IUd ol
&efot
l m; t"duxm; trQay;a0avonf/ a&pufcsyBJG u;D Ny;D qH;k
aomtcg wjcm;olrsm; rdrw
d Ukd tdro
f Ukd jyefomG ;Muaomfvnf; rjyef
Edik b
f J 0rf;enf;yufvuf idak <u;aeolrmS &efol olc;kd Bu;D yif jzpf\/
bk&m;&Sifudkvnf; uefawmh\/ olaX;BuD;\ ajczrdk;ay: rsufESm
tyfum uefawmh&if; wIyfIyfidka<u;\/
ol\tjypfrsm;udv
k nf; cGiv
hf w
T &f ef tBurd Bf urd af wmif;yef
\/ olonf tjzLpifq;kH olawmfaumif;Bu;D udrk S tBu;D rm;qH;k aom
tjypfrsm;udk usL;vGefrdjcif; r[kwfygavm/
El;nHah om rIyd iG o
hf nf cufrmaom ajrjyifukd azmufxu
G f
vmEdik pf rG ;f &S\
d / taumiftxnf &Smr&avmufatmif odraf rGUvS
onfh a&vIdif;av;rsm;onf rmausmawmifhwif;vSaom ausmuf
awmifausmufapmif;rsm;udk oJreI af v;rsm;jzpfomG ;atmif wdu
k pf m;
EdkifpGrf;&Sd\/
tukov
kd u
f H tusK;d ay;csed f ra&mufao;vQif raumif;rI
jyKoo
l nf aumif;usK;d udk cHpm;Edik ?f awGUjrif&Edik o
f nf/ tukov
kd u
f H
tusKd;ay;csdef a&mufvQifum; raumif;rIjyKolonf raumif;usKd;
udkom awGUjrif cHpm;&awmhonf [l jzpfonf/
,ckjzpf&yf ckd;olBuD;onf apwemqdk;jzihf olaX;BuD;\
Opmpnf;pdrrf sm;udk zsuq
f ;D cJo
h nf/ odUk aomf tukov
kd u
f u
H tusK;d
ay;csdef ra&mufao;aomaMumifh olonf ,ckb0 wpfb0vHk;
aumif;usK;d awGukd cHpm;ae&ao;onf/ tukov
kd u
f H raumif;usK;d
ay;csdef a&mufaom tcgwGifum; olonf a>rNydwmBuD; b0jzifh
ESpfodef;aygif;rsm;pGm rD;avmifcHae&avNyD/
om"uudk axmuf tukodkvfjzifh pD;yGm;vrf;ajzmifh
aeolrsm;udk tm;rustyf/ oljyKaomtukov
kd f tusK;d ray;cifom
pD;yGm;vrf;ajzmifNh y;D aumif;usK;d udk cHpm;ae&jcif; jzpf\/ tukov
kd f
tusK;d ay;csed f a&mufvmvQiu
f m; raumif;usK;d udo
k m cHpm;&rnf
jzpf\/ 'kwd, *gxmrSm baj'myd ywd ygyH?
,m0 bN'H e ywd/
,'g p ypwd bN'H?
tx baj'm bj'med ywd/ [l jzpf\/
t"dyg,frSm ukodkvfuH tusKd;ay;csdef ra&mufao;vQif aumif;rIjyK
olyif jzpfaomfvnf; raumif;usKd;udk awGUjrif&? cHpm;&Edkifonf/
rsm;udkvnf; y,fazsmufay;EdkifpGrf;&Sd\/
xdktrsKd;om;BuD;wdkU rdom;pkonf apwDjyifaom ukodkvf
udo
k m rjyKvQif rdom;pktm;vH;k ao&rnfh tukov
kd af wG &Sad e\/
odUk aomf xm0&ukov
kd f trsK;d tpm;wGif yg0ifaom apwDjyifonfh
ukodkvfudk rcsdefrD jyKvkyfvdkufaomaMumifh tukodkvf tusKd;ay;
avsmhenf;oGm;&jcif;jzpfaMumif; Pfjzifh qifjciftyf\/
edAef&rnfh tEdkif,lenf;
tEdkif,lenf;onf ppfrSefaom tEdkif,lenf;? rSm;,Gif;
aom tEdik ,
f el nf;[k ESprf sK;d &S\
d / ppfreS af om tEdik ,
f el nf;[lonf
edAmef&rnfh tEdkif,lenf;yif jzpf\/ rSm;,Gif;aom tEdkif,lenf;
[lonf tyg,fusrnfh tEdkif,lenf;yifjzpf\/
olwpfyg;ESihf ,SOv
f mvQif ykxZk Ofwikd ;f tEdik ,
f cl siMf u\/
odkUaomf rSm;,Gif;aom tEdkif,lenf;jzifhom tEdkif,lwwfMujcif;
aMumifh oHo&m wpfavQmufwiG f tyg,fusvUkd rqH;k Edik f jzpf&awmh
\/
Ak'u "ry'wGif edAmef&rnhf tEdkif,lenf; av;rsKd;udk
a[mMum;awmfrlcJh\/ ,if;wdkUum; - trsufa'gojzpfoludk arwmjzifh tEdkif,l
- tusifh,kwfoludk tusifhaumif;jzifh tEdkif,l
- ESajrmap;eJoludk ay;urf;jcif;jzifh tEdkif,l
- vdrn
f majymqdo
k u
l kd trSet
f wdik ;f ajymjcif;jzifh tEdik ,
f l
[ljzpf\/
ppfreS af om tEdik ,
f el nf;jzifo
h m tEdik ,
f Ml urnfqv
kd Qif
edAm efoUkd tvQit
f jrefa&mufMurnfjzpf\/ ppfreS af omenf;jzifh
wpfO;D ESiw
hf pfO;D tEdik ,
f Ml urnfqv
kd Qif Edik o
f v
l nf; 0rf;om? I;H ol
vnf; oHa0*jzpfum ESpOf ;D vH;k ukov
kd w
f &m; wd;k yGm;Murnf jzpf\/
xdkodkU r[kwfbJ - trsuaf 'goBu;D olukd &efNiKd ;tmCmwjzifh tEdik ,
f v
l Qif
- tusifh,kwfoludk tusifhqdk;jzifh tEdkif,lvQif
- ESajrmap;eJoludk wGefUwdkjcif;jzifh tEdkif,lvQif
- vdrfnmajymqdkoludk rkom;pum;jzifh tEdkif,lvQif
Edik o
f rl mS vnf; &efrsm;? I;H olrmS vnf; aMuuGNJ y;D ? ESpOf ;D pvH;k
tukodkvfjzifh Zmwfodrf;Mu&ayrnf/
,ck jzpf&yf olaX;Bu;D onf olc;kd Bu;D tay: edAm ef&rnfh
ppfrSefaom tEdkif,lenf;jzifh tEdkif,lcJhjcif; jzpf\/ olcdk;BuD;u
trsuaf 'gojzifh jypfrmS ;zsuq
f ;D onfukd olonf arwmjzifh tEdik f
,lcJhonf/ olcdk;BuD;u tusifh,kwfvmonfudk olonf tusifh
aumif;jzifh tEdik ,
f cl o
hJ nf/ xdk ppfreS af om tEdik ,
f el nf;jzifh tEdik f
,lcahJ omaMumifh Edik o
f l olaX;Bu;D vnf; 0rf;om? I;H ol olc;kd Bu;D vnf;
owdoHa0*&NyD; ukodkvfw&m;rsm; wdk;yGm;cJh&avonf/
ukodkvfjzpfjcif;taMumif;&if;
aomwmyefwnfzUkd t*Fgav;csuf vdt
k yf\/ ,if;wdUk um;
ynm&Sd olawmfaumif;udk rSD0Jqnf;uyfjcif;? xdkolawmfaumif;
a[maom w&m;udk emMum;jcif;? ukodkvfjzpfatmif ESvHk;oGif;
qifjcifjcif;? w&m;ESiahf vsmpf mG usio
hf ;kH jcif;wdUk yif jzpf\/ xdt
k csuf
av;csufwGif ukodkvfjzpfatmif ESvHk;oGif; qifjcifjcif; [laom
tcsufwpfcsuf yg&Sd\/
xdktcsufonf aumuDukodkvf jzpfzdkU tcsufa&m? avm
ukw&m r*fukodkvf? zdkvfukodkvf jzpfzdkUtwGufyg ta&;BuD;aom
tcsufyifjzpf\/ Ak'u t*FkwdK&f yg|dawmfwGif ukodkvfjzpfjcif;\
teD;qH;k taMumif;onf a,medaomreoDum&? tukov
kd jf zpfjcif;
\ teD;qHk;taMumif;onf ta,medaomreoDum& jzpfaMumif;
a[mMum;xm;\/
em;&Sif;atmif a&;&vQif taumif;jrif0g' &Sdolonf
ukov
kd cf sn;f tNrw
J rf;jzpf? raumif;jrif0g'&So
d o
l nf tukov
kd f
csnf; tNrJwrf;jzpfonf[k qdkvdkjcif;yif jzpf\/ a'oemudk
axmuf ukov
kd jf zpfzUkd ? tukov
kd jf zpfzUkd wGif A[d'x
uf tZwu
ygonf/
olwpfyg; rvkycf siaf om a0,sm0puo
k v
kd u
f kd vkyo
f rl sm;
onf olwpfyg;r&Edik af om aumif;usK;d rsm;udk &onfrmS obm0yif
jzpf\/ olwpfyg;r&aom b0atmifjrifrt
I csKUd udk pma&;ol &onf
rSm olwpfyg;rvkycf siaf om a0,sm0puo
k v
kd rf sm;udk jyKvyk cf ahJ om
aMumifh[k ,HkMunfaeygonf/
csKdrmvGifeJU a0rmvGif
olwdkUonf nDtpfr r[kwfyg/ wpfOD;ESifhwpfOD; odyif
rodMuyg/ csKdrmvGifu weoFm&Dwdkif;? xm;0,fNrdKUwGif aexdkifNyD;
a0rmvGiu
f tar&duefjynfaxmifp?k e,l;a,mufNrKd UwGif aexdik f
ayonf/ touftm;jzifh xuf0ufcefU uGmayonf/ csKrd mvGiu
f
toufav;q,f 0ef;usicf efU&SNd y;D a0rmvGiu
f ESpq
f ,f 0ef;usif
cefUom &Sdayonf/
olwUkd ESpOf ;D wGif wlwmqd
k pma&;ola[maom w&m;udk
emzl;wmwpfckom &Sdonf/ xl;jcm;csuf wpfckum; jrefrmjynfrSm
aeaom csKdrmvGifu pma&;ol\ w&m;udk touf av;q,fem;
a&mufrS emzl;NyD; tar&duefrSmaeaom a0rmvGifu toufESpf
q,ft&G,frSmyif tifwmeufrSwqifh em&jcif; jzpfonf/
csKrd mvGiu
f kd 2003 ckEpS cf efUu pwif awGUzl;jcif; jzpfonf/
xdt
k csed u
f csKrd mvGio
f nf aiG&mS zdUk wpfct
k wGuf vlvmjzpfjcif;[k
cH,x
l m;ol jzpfonf/ aumhaomif;NrKd UodUk ta&mif;t0,fupd w
pfck
jzifhvm&if; aumhaomif;NrdKUrS trsKd;om;wpfOD;ESifh vufxyfvdkuf
Muonf/ xdt
k rsK;d om;onf pma&;ol\w&m;yGrJ sm;udk aumhaomif;
wGif uruxjyK usif;ycJhol jzpfonf/
xdt
k rsK;d om;ESihf ywfoufNy;D pma&;olausmif;odUk csKrd mvGif
a&mufczhJ ;l jcif; jzpfonf/ odUk r[kwyf gu bke;f Bu;D ausmif;odUk a&muf
zdkU&efyif rvG,fay/ xdkrS aemuf av;ESpfausmfcefU tMumwGif
xm;0,fNrKd UodUk pma&;ol w&m;yG<J ua&muf&onf/ 0gywGif &ufr&
ojzifh 0gqdkvrSmyif 0gyefNyD; <ucJh&onf/
xm;0,fNrdKU? bk&m;BuD;0if; twGif;rSmyif rdk;xJavxJ
w&m;yGBJ u;D oH;k n atmifjrifpmG usi;f ycJMh uonf/ "rmHBk u;D twGi;f
ESihf bk&m;wefaqmif; ewfvrf;rsm;wGif w&m;emy&dowfrsm; tjynfh
tusyf em,lcMhJ uonf/ w&m;yGJ 'kw,
d &uf naerSmyif xm;0,fol
csKdrmvGifwpfa,muf pma&;olxH a&mufvmcJhonf/
]]q&mawmf? wynfhawmfudk rSwfrdygovm;}}
]]rSwfrdwmaygh? aumhaomif;rSm awGUcJhzl;wJh csKdrmvGif
r[kwfvm;}}
]][kwyf gw,f bk&m;? wynfah wmfr tck oHa0*PfawG
&oGm;vdUk aiGwifrubl;? ukov
kd w
f &m;awGyg &SmrS;D aeygNyD bk&m;}}
]]b,fvdk tawGUtBuHKaMumifh oHa0*PfawG &oGm;
wmvJ}}
ig;rdepfw&m;
]]NyD;awmh q&mawmf&JU w&m;acG wpfacGxJu ig;rdepfeJU
tNyD; a[mwJh w&m;av;[mvnf; wynfhawmf&JU b0udk tBuD;
tus,f ajymif;vJoGm;apcJhygw,f}}
xm;0,fNrdKUu avqifESmarmif;
aemufwpfaeU reuf tmkPq
f rG ;f pm;<u&ef ouFe;f HNk y;D
um;ay:twufrmS yif rd;k ESit
hf wl av;jyif;yg usa&mufvmojzifh
um;q&mu tE&m,f&SdEdkifojzihf cPaerS<u&ef avQmufxm;NyD;
um;ay:rSmyif rdepfESpfq,fcefU xdkifaevdkufonf/ em&D0ufeD;eD;
MumrS avNird o
f mG ;ojzifh um;udak usmif;xJrS armif;xGuv
f u
kd o
f nf/
csKdrmvGifwdkU tdrfa&SU a&mufonfESifh pdwfraumif;p&m
jrifuiG ;f wpfcu
k kd jrifawGU&awmhonf/ csKrd mvGiw
f Ukd \ ESpx
f yfwu
kd f
jrefrmjzpf&jcif;twGuf 0rf;omp&mrsm;
xdpk um;ta&mufwiG f csKrd mvGiaf &m? y&dowfrsm;yg pma&;
olukd wNyKd ief uf wtHw
h Mo armhMunfv
h u
kd Mf uonfukd awGU&onf/
pma&;olu w&m;udk jyefqufvdkufonf/
]]pdwq
f if;&Jp&m tukov
kd jf zpfp&muawmh rkew
f ikd ;f aMumifh
tdrt
f rd;k wpfjcrf; vefomG ;wmygyJ/ 'guvnf; aemufaeU jyifvu
dk f
&if NyD;oGm;rSmygyJ/ tck csKdrmvGif&JU pdwfcsrf;omp&m? ukodkvfjzpf
p&mawGudk ajymygawmhr,f/ yxrqHk; pdwfcsrf;omp&m? ukodkvf
jzpfp&muawmh vlUb0rSm vljzpf&wmygyJ/ 'DvlUb0wpfckyJ 'ge
ukodkvf? oDvukodkvf? orxbm0emukodkvf? 0dyembm0em
ukodkvf? r*fukodkvf? zdkvfukodkvf qdkwJh ukodkvfajcmufrsKd;vHk;udk
wif;jynfhusyfjynfh t&,lEdkifwmyg/ wjcm; b,fbHkrS 'Dukodkvf
awGudk wif;jynfhusyfjynfh t&r,lEdkifygbl;}}
i&JbHk a&mufaeol
wd&pmefbHk a&mufaeol
NydwmbHk a&mufaeol
kyfom&Sdaom tonowfjA[mhbHk a&mufaeol
emrfom&Sdaom tlyjA[mhbHk a&mufaeol
&wemoHk;yg; r&Sdaom EdkifiHodkU a&mufaeol
t,lrSm;aom rdpm'd|db0odkU a&mufaeol
Pfrygaom 'Gd[dwfyk*dKvf jzpfaeol
Pf&Sdaomfvnf; bk&m;ryGifhaomtcg vljzpfol
om"krac:wwfaom Nydwmrsm;
]]'Drdom;pk uRwfoGm;atmif b,fvdkvkyf&rvJ bk&m;vdkU
bke;f Bu;D udk ar;Muw,f/ bke;f Bu;D vnf; b,fvrkd S tBurH ay;wwf
bl;jzpfaew,f/ olwUkd [m Ak'b
mom0ifawGq&kd ifvnf; olwUkd ud,
k f
pm; ukov
kd jf yKNy;D trQay;a0vdu
k &f if om"k ac:vdu
k w
f meJU uRwf
oGm;rSmyg/ tckawmh bmomjcm;awG jzpfaeawmh trQay;vnf;
om"kac:&rSef; rodawmh uRwfvrf; vGwfvrf;[m r&Sdoavmuf
jzpfoGm;wmaygh}}
]]tck csKdrmvGif[m Ak'bmomxGef;um;wJh jrefrmjynfrSm
vmjzpf&awmh wpfpw
kH pfcpk v
JG rf;Ny;D aovdUk Nyw
d m b0a&mufawmif
odyfylp&m r&Sdygbl;/ oufaysmufqGrf;? &ufvnfqGrf;? vygwf
qGr;f wpfcck rk mS trQay;wmudk om"kac:vdu
k w
f meJU Nyw
d m b0u
uRwfvGwfatmiftrQay;enf;tpDtpOf
(1) tvSLcHy*k Kd vu
f oDv? orm"d? ynm odum oH;k yg; jynfph kH
wJo
h l jzpf&r,f/ vlxrJ mS vnf; ig;yg;oDv vHak tmifapmifo
h q
l &kd if
tvSLcHae&mrSm yg0ifEikd w
f ,f/ bke;f Bu;D r&Sw
d ahJ e&mqd&k if toH;k jyK
Edik yf gw,f/ ]ayw0wKyg|dawmf cv#,
d aywD0wK} rSm yifv,fxJ
ruRwrf vGwjf zpfaewJh Nyw
d r wpfa,muf t0wftpm;&zdUk twGuf
ig;yg;oDvvHw
k hJ oabFmom;wpfa,mufukd t0wfawGvLS Ny;D trQ
ay;vdkufwm t0wftpm;awG &oGm;cJhw,f/
(2) tyfpyfwJh qGrf;wdkU? ouFef;wdkU? aq;wdkU jzpf&r,f/ 'Dvdk
tvSLyGrJ mS aiGawG rvSLoifb
h ;l / tvSLcHr,fh &[ef;rSm uy,
d 'um
ygr,fqdk&ifawmh vSLaumif;ygw,f/
(3) b,faeU b,f&uf b,fEpS ef m&DrmS trQay;r,ft
h aMumif;
bmomjcm;wdkU\ aemufqHk;yef;wdkif
]]csif;vlrsKd; bGJU&"rq&mwpfa,muf[m Ak'bmomxJ
0ifHkwif rubl;/ &[ef;yg 0wfvdkufw,f/ ola[mwJh w&m;acG
xJrSm bmygvJqdkawmh c&pf,mefbmom0ifawG&JU aemufqHk;yef;
wdik f aumif;uifbekH ef;qdw
k m Ak'b
momt& ewfjynfygyJw/hJ tp
vmrfbmomqdw
k muvnf; c&pf,mefbmomudk r@dKix
f m;Ny;D Zdk kd
tufpwm;bmomxJu tcsut
f vuftenf;i,feUJ a&mpyfxm;
wmqdak wmh tpvmrfbmom0ifawG&UJ aemufq;kH yef;wdik [
f mvnf;
ewfbHkygyJ}}
]][dEL bmom0ifawG&UJ aemufq;kH yef;wdik q
f w
kd m jA[mb
h kH
qdw
k muawmh xif&mS ;ygw,f/ 'Dawmh tusO;f csKyaf jym&if Ak'b
m
omrSwpfyg; useb
f mom0ifawG&UJ aemufq;kH yef;wdik [
f m ewfjynf
eJU jA[mhjynfygyJ? edAmef rygygbl;? 'ghaMumifh udavomukef&m
cEmcsKyfNidrf;&m edAmefcsrf;omtxd t&,lEdkifwJh Ak'bmom0if
jzpf&wm[m csKdrmvGiftwGuf wwd,ajrmuf 0rf;omp&maygh}}
]]pwkw0 rf;omp&muawmh &[ef;awmfcek pfyg;udk tckvkd
pHpk n
kH n
D D zl;ajrmfMunfnKd ciG &hf wmyJ/ t*Fw
k Kd &yf g|dawmfrmS a[mxm;
w,f/ oDv&SdwJh &[ef;awmfrsm; tdrfudk<uvm&if 'um? 'umr
awGrSm aumif;usKd;rsm;pGm &&Sdw,fwJh/ wpftcsufuawmh &[ef;
awmfawGujkd rif&&if MunfnKd whJ o'g"mwfawG ay:xGe;f vmw,f/
'Do'g"mwfaMumifh jzpf&mb0rSm ky&f nfacsmarmvSywJh tusK;d udk
&w,f}}
rwpfvHk;aus&jcif;taMumif;
yk*aH cwf? yif;,acwf? tif;0acwf? uke;f abmifacwfqw
kd hJ
jrefrmhordik ;f acwfav;acwfxrJ mS ]rum&avmy} - rwpfv;kH aus
rodwmr&Sd qdkwJh ynm&Sif wpfOD;wnf;yJ &Sdw,f/ trnfuawmh
rum&avmytausmf cifBuD;aysmfwJh/ armifaysmfqdkwm vlemrnf
aygh/ a&S;acwfu bke;f Bu;D udk cifBu;D vdUk oH;k wwfMuw,f/ &[ef;bGUJ
uawmh ]t&SifP0&} vdkU ac:w,f}}
cifBuD;aysmfudk 1086 ckESpf? uqkefvjynfh? t*FgaeUrSm
arG;zGm;w,f/ Zmwdu awmifwGif;BuD;NrdKUe,f? ykwD;ukef;&Gmaygh/
zcifu Adokumq&mBuD; OD;ajy? rdcifu a':MumvdkU ac:w,f/
cifBu;D aysm&f UJ *kPo
f wif;awmfukd Mum;odMunfnKd awmfrw
l t
hJ wGuf
aemifawmfBuD;rif;u a&TbdkudkyifhNyD; &wema&TbHkwkvGwfausmif;
awmfBuD;udk wifvSLudk;uG,fawmfrlw,f/
jrefrmou&mZf 1122 ckEpS rf mS tavmif;rif;w&m;Bu;D &JU
tdu
k t
f &mudk aemifawmfBu;D rif;u qufc,
H al wmfrw
l ,f/ aemif
awmfBuD;rif;[m ppfudkif;rif;qdkwJh trnfeJUvnf; xif&Sm;w,f/
olu;kd uG,w
f hJ cifBu;D aysmq
f &mawmf[m rum&avmy - rwpfv;kH
ausw,f/ rodwmr&Sdbl;qdkwm aemifawmfBuD;rif;u vufawGU
prf;oyfcsifw,f/
rif;BuD; ,lqxm;wmu rodwmr&Sd qdk&ifvnf; avm
ukw& m pmayuse;f *efrsm;rSmqd&k if [kwcf sif [kwEf ikd w
f ,f/ avmuD
uGefypfaomq&mawmf
wpfcgawmh q&mawmf[m avrdk;omwmeJU jrpfqdyfodkU
vrf;avQmuf <uawmfrw
l ,f/ 'Dtcsed rf mS wHigwpfa,mufu ydu
k f
uGefypfNyD; ig;zrf;vsuf&Sdw,f/ 'gayr,fh tcsdefawGom MumoGm;
w,f/ ig;u wpfaumifrS ygrvmbl;/ aemufqHk; wHigonf[m
pdwfysufNyD; tdrfjyefoGm;w,f/ q&mawmf[m wHigonf uGefypf
wmudk wpfcP &yfMunfhvdkufwmeJU tukef uRrf;usifoGm;w,f/
'gaMumifh tem;u 'umwpfa,muftm; ydkufuGefwpfck &Smcdkif;
vdkufw,f/
xd'k um jyefa&mufvmwJt
h cg q&mawmfu uGeyf pfenf;
udk vufawGUoifay;w,f/ ydu
k u
f eG u
f kd 'Dvjkd zefU? 'Dvu
kd ikd ?f a&xJukd
'Dvdkypfcs ponfjzifhaygh/ 'um[m q&mawmf oifjywJhtwdkif;
ydkufuGefudk jrpfxJ ypfcsvdkufw,f/ jyefqGJwifwJhtcg ig;Muif;?
ig;odkif;pwJh ig;BuD;ig;aumif;awG ydkufuGefxJrSm trsm;BuD;ygvm
w,f/ q&mawmf[m avmuDynmudk rwwfwm r&Sdqdkwmudk
vufawGUjyojcif; jzpfygw,f/
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
yd#uwfqdkif&musrf;rsm;
*PdyA orEqu oH0Pemusrf;
yk'fppf? o'gppf? oH0Pemenf;av;q,fusrf;
okwrmvm? 0kwdrmvmusrf;
o'gi,f upm,e om&t&aumufusrf;
ofaumufusrf;
aewd[m&t&aumufusrf;
0Dxdvufdk;usrf;
atmif rS0D o
J rl sm;onf a&m*genf;onf? t&G,w
f ifonf? touf
&Snfonf[k a[mMum;awmfrlxm;onf/
(a&Trif;0efOD;bkef;jrihfa&; - awmifwGif;BuD;q&mawmfcifBuD;aysmf
avmuDavmukw&m tar;tajzusrf;rS)
taumif;qHk;qGrf;ESifh ta[mif;qHk;ouFef;
]]q|rajrmuf 0rf;omp&m tcsufuawmh - oHCmckepf
yg;udk ouFef;ESifhqGrf; vSL'gef;cGifh&wmyJ/ rsm;aomtm;jzifh 'um?
'umrtrsm;pk[m qGrf;udkawmh taumif;qHk;jzpfatmif pDrHvSL
'gef;wwfMuayr,fh ouFe;f udak wmh jzpfovdk av;ig;ajcmufaxmif
wefouFe;f udk 0,fvLS Muwmu rsm;ygw,f/ av;ig;ajcmufaxmif
wef ouFef;qdkwm ta[mif;awGyJ rsm;ygw,f}}
]]csKdrmvGifuawmh qGrf;a&m? ouFef;a&m taumif;qHk;
awGudk 0,fvSLcJhw,f/ ouFef;qdk&if wpfpHkudk oHk;aomif;avmuf
ay;&wmqdkawmh taumif;qHk;ygyJ/ qGrf;vSL&if b0tqufquf
touf&Snfjcif;? tqif;vSjcif;? csrf;omBuD;jcif;? cGeftm;AvBuD;
rm;jcif;? PfynmBu;D rm;jcif;qdw
k hJ aumif;usK;d awGukd qkrawmif;
bJeJU &w,f/ Ak'vufxufu Oyv0Pfax&D &[EmrBuD;[m
ouFef;vSLcJhwJh ukodkvfaMumifh a,mufsm;awG l;avmufatmif
vSywJh Orm'EDqdkwJh trsKd;orD;b0udk a&mufcJh&w,f}}
rdrdtoufudk jzKef;wD;aeolrsm;
]]tHMh op&maumif;wmu toufukd odyw
f efz;kd xm;wJh vl
om;[m tcsed u
f sawmh wefz;kd xm;&aumif;rSe;f rodb?J tvum;
jzKe;f wD;ypfaewJh tcsuyf gyJ? rdrt
d oufukd wefz;kd xm;&if tcsed u
f kd
wefz;kd xm;&ygr,f/ tcsed u
f kd wefz;kd xm;w,fq&kd if tcsed rf eS o
f rQ
xJu ukodkvfaomfvnf;aumif;? Opmaomfvnf;aumif;? ynm
aomfvnf;aumif; wpfrsK;d rsK;d udk tNrw
J rf;&atmif ,lwwf&ygr,f/
tcsdefwdkif; rdrdudk,fudk ar;yg/ tcktcsdefrSm ig bm&ae
ovJ/ ukov
kd v
f m;? Opmvm;? ynmvm;aygh/ 'Do;kH ck wpfcrk S &rae
bl;qdk&if tJ'g tcsdefudkjzKef;wmyJ/ tcsdefudk jzKef;w,fqdkwm rdrd
vlUb0ae&r,fh toufawGudk jzKef;ypf&ma&mufw,f qdkwmudk
vlom;wdkif; owdxm;oifhw,f/}}
]]bk&m;*kPfawmfyGm;w,fqdkwm pdyfykwD;BuD;ygrS? bk&m;
kyyf mG ;a&SUrSm xdik Ef idk rf S yGm;&r,fvUkd rqdv
k ykd gbl;/ tcsed &f &ifvnf;
tJ'DvdkyGm;aygh/ tJ'Dvdk tcsdef&w,fqdkwmu wpfaxmifrSm wpf
a,mufavmufyJ &SdrSmyg/ tJ'Dvdk tcsdefr&wJholawGu oGm;&if;?
vm&if;? pm;&if;? aomuf&if;? csuf&if;? jyKwf&if;? a&mif;&if;? 0,f
&if;eJU pdwfxJuae earmwav; &Gwfaer,fqdk&if 'g tcsdef
xJu ukodkvfawG xkwf,laewmygyJ}}
]]'Dvdk pdwfxJu &GwfwJhtcg earmw&JU jrefrmjyef
av;udk odxm;&if aumif;usKd;awG ydk&Edkifw,f/ 'ghaMumifh earm
ig;yg;oDv vHv
k Ukd yJ/ 0dyempum;eJUajym&if ur0#fcsKyv
f Ukd 0dygu
0#fcsKyf&wJh oabmyg/ ykxkZOf jzpfaomfvnf; ig;yg;oDv vHk&if
tyg,fwcH g; ydww
f mygyJ/ 'DaeU[m ig;yg;oDvukov
kd Bf u;D udv
k nf;
t&,lwahJ eUyg/ 'ghaMumifh ukov
kd jf zpfp&m? pdwcf sr;f omp&m ud;k ck
xJu wpfckckudkawG;NyD; ukodkvfawGt&,lyg/}}
]]tukodkvf jzpfp&m? pdwfqif;&Jp&m wpfckav;udkcsnf;
awG;Ny;D tukov
kd jf zpfraeygeJU? pdwq
f if;&JraeygeJU/ bk&m;avmif;
ok0Pomr[m rsupf u
d ,
G o
f mG ;wJh tazeJUtarudk MunfNh y;D 0rf;
omtm;& &,fzl;w,f/ rdbrsufpduG,fwm 0rf;omp&mvm;vdkU
ar;vm&if 0rf;omp&mudk &SmawGUvdkU &,fwmvdkUyJ ajz&rSmyg/
ok0Pomru rdbESpyf g;udk vkyaf uR;csiw
f ,f/ rdbESpyf g;u vuf
rcHb;l / igwdUk i,fao;w,f? igwdUk Bu;D rS rif;uvkyaf uR;/ tcktcsed f
rSm rdbjzpfwJh wdkUu rif;udk vkyfudkif&SmazGauR;OD;r,fwJh/}}
rdbrsufpduG,fwm 0rf;omp&m
]]rdbESpfyg; rsufpduG,foGm;NyDqdkawmh om;jzpfwJh ok0P
omru wpfoufv;kH jyKpv
k yk af uR;cGi&hf oGm;Ny/D tJ't
D csuu
f kd jrif
atmif MunfEh ikd cf v
hJ Ukd 0rf;omwmyg/ 'ghaMumifh Munfw
h wfr,fq&kd if
rdb rsupf u
d ,
G w
f mawmif ud,
k t
hf wGuf ukov
kd jf zpfp&m? 0rf;om
p&m jzpf&ygw,f/ uJ ... a&pufcs trQa0MuygpdkU/}}
a0rmvGif ig;zrf;aeonf
xdkaeUrSmyif olwdkUESpfa,muf qHk;yg;Mu&m Oykofapmihf
aom wHigonfonf tyg,foUkd us&Ny;D ig;zrf;aeaom wHigonf
onf ewfjynfodkU a&mufcJh&onf[k qdkonf/ xdkyHkjyifav;ESifh
[wfMunfhvdkufvQif tar&duefjynfaxmifpk? e,l;a,mufNrdKUrS
toufEpS q
f ,fausmf rde;f ri,fav;wpfO;D jzpfaom a0rmvGio
f nf
0rf;a&;tcuftcJaMumifh Oykorf apmifEh ikd b
f J ig;zrf;ae&onfh wHig
onfESifh wlonf/
jrefrmjynfu Ak'b
mom0iftrsm;pkum; Oykoo
f mG ;apmifh
aom wHigonfEiS hf wlonf/ jrefrmjynfwiG f nw&m;yGrJ sm; aeUpOf
&So
d nf/ w&m;pcef;rsm; tcsed w
f ikd ;f &So
d nf/ w&m;acGrsm; tcsed rf a&G;
emEdik o
f nf/ odUk aomf w&m;yGrJ sm;tv,fwiG f a&mufaeaom jrefrm
trsm;pkum; w&m;emzdkU tcsdefr&Muay/ taysmftyg;? tarmf
t<um;twGuf tcsdefravmufEdkifatmif jzpfaeMuonf/
aiGukd a&vdo
k ;kH aeaom t&m&Sw
d pfO;D \ orD;wpfa,muf
onf xm;0,f? armif;ruefurf;ajcodkU tyef;ajzc&D; a&mufvm
cJo
h nf/ tvSjyifqikd f 0ifcsiw
f ,f[k wpfcsuaf jymvdu
k &f m &efuek rf S
tvSjyifqdkifwpfqdkifudk csufcsif; av,mOfjzifh wif,lvmNyD; ol
wpfOD;wnf;twGuf tvSjyifqdkif zGifhay;&onf/ xdktvSjyifqdkif
ta&;ay: o,f,lp&dwf odef; (150)cefU ukefuscJhonf/ e,fcH
atmufvufi,fom;rsm;u xdkukefusp&dwfudk wm0ef,l&onf/
od&rnfht&mESifh y,fowf&rnfht&m
xdUk twl w&m;"mwfcH raumif;aomolrsm;twGuf tqif;
toH paom tmHrk sm;onf avmb a'gopaom udavomrsm;udk
jzpfay:apum tyg,fav;yg;odUk qGcJ saomfvnf; w&m;"mwfc&H o
dS l
rsm;twGufum; jzpfysufIzdkU ukefMurf;rsm;jzpfum r*fzdkvf edAmef
odUk ydUk ay;wwfyg\/ w&m;rodoo
l nf tmHu
k kd twif;y,fae\/
udavomudk ry,f/ w&m;odou
l m; tmHu
k kd ry,f? udavomudk
y,f\/ udavom rjzpfatmifae\/
tmHkonf kyfw&m;jzpfaomaMumifh 'kuopm jzpf\/
'kuopmrSefvQif rNrJ[k? qif;&J[k? tpdk;r&[k odHk (IHk)od&rnfh
w&m;jzpf\/ y,fowf&rnfh w&m;r[kwf/ y,fowfvnf; r&
ay/ y,fowf&rnfw
h &m;um; xdt
k mHu
k kd taMumif;jyKNy;D jzpfay:
vmrnfh avmb? a'gopaom udavomrsm;omwnf;/ xl;jcm;
aom Oyrmwpfckudk jytHh/ jrefrmjynfrS tcsKdUaomolaX;BuD;rsm;?
tcsKUd aomt&m&SBd u;D rsm;ESihf olwUkd \om;orD;rsm;onf Am&mPoD
jynfrS *EolaX;BuD;ESifh wl\/
olwUkd onf vljzpf&jcif;\ t"du&nf&,
G cf suu
f kd rodaom
aMumifh &vmaom vlUb0cEmudk umr*kPcf pH m;zdUk twGuf toH;k
csNyD; tyg,fav;yg;odkU oGm;&rnfholrsm; jzpf\/ e,l;a,mufrSm
aeaom a0rmvGio
f nfum; ckepfEpS o
f m;ESihf &[Emjzpfaom okc
omraPtavmif; pm&if;iSg; bwbwduESifh wl\/ a0rmvGif
Opm,lenf;ESpfrsKd;
rolawmfonf aomufpm;oH;k jzKe;f jcif;jzifh Opmpnf;pdru
f kd
rdrdtwGuf t&,lonf/ olawmfaumif;onf 'gejyKjcif;jzifh Opm
pnf;pdrfudk rdrdtwGuf t&,lonf/ 'eenf;jzifh MunfhvQif
*Eoal X;onf olyikd pf nf;pdrOf pmrsm;udk rolawmfenf;jzifh t&,l
aejcif;om jzpfonf/ Ak'o
nf tavmif;awmfb0uwnf;u rdrd
ydkifOpmpnf;pdrfudk oHo&mtxd tyg,lenf;udk oifjyay;cJhonf/
tavmif;awmf olar"molaX;b0jzpfpOfu rdbbd;k bGm;
rsm;xm;cJhaom Opmpnf;pdrfrsm;udk oHo&mtxd tukef,laqmif
awmhtHh[kawG;NyD; b@mwdkufwHcg;rsm;udk zGifhvSpfvdkufonf/ NyD;
vQif NrKd UxJoUkd pnfw;D aponf/ okar"molaX;ydik af om Opma&TaiG
rsm;udk rnforl qdk tvd&k o
dS avmuf vma&muf,El ikd o
f nf/ um;
olawmfaumif;rsm;\ Opmpnf;pdru
f kd rdrt
d wGuf ,laqmifenf;yif
jzpf\/
wpfcak om vjynfah eU *Eoal X;\ wpfoed ;f wef xrif;
pm;yGJBuD; usif;y&mwGif vmMunfhol y&dowfrsm;jzifh jynfhnyfae
onf/ xdky&dowfxJwGif ,aeUrS NrdKUodkUwufvmNyD; xif;a&mif;
xrif;wpfeyftwGuf oHk;ESpfuRefcHol
]] xrif; [if; tm;vH;k onf wpfoed ;f wefaomaMumifh
wpfvyk w
f pfqyk q
f v
kd Qiyf if ig;&mvnf;[kwo
f nf/ wpfaxmifvnf;
[kwo
f nf/ xdUk aMumifh awmif;vmolwikd ;f udk tvum; rauR;Edik /f
xrif;[if;rsKd; wpfeyfpm;csifvQif ig\xHwGif oHk;ESpfuRefcH&
rnf/ trIupd r sm;udk oH;k ESpw
f w
d d rcdrk uyfvyk Ef ikd v
f Qif oH;k ESpjf ynfh
aomaeUwGif ,ckvdk xrif;wpfeyfudk auR;rnf/}}
awmom;um; xdx
k rif;wpfeyftwGuf toufyif tao
cHzUkd 0efrav;&m oH;k ESpu
f Recf zH Ukd twGuf tvG,w
f ulyif oabmwl
vdu
k af vonf/ OpmtwGuf uRecf jH cif; r[kwb
f J xrif;wpfvw
k ?f
wpfeyftwGuf uRefcHoljzpfaomaMumifh olUudk ]bwbwdu} [k
ac:Muonf/
(bwbwdu = xrif;wpfeyftwGuf uRefcHol/)
*EolaX;u awmom;udk xrif;wpfqkyfyif rauR;csif
onfrmS ESajrmaomtcsuf ygovdk awmom;u tnMwyk*Kd vw
f pf
a,mufjzpfaejcif;vnf;yg\/ awmom;ae&mwGif psmeftbdOf&
yk*Kd vx
f ;l wpfa,mufom jzpfaernfqv
kd Qif olpm;aeaomxrif;rS
wpf0ufcefUudkyif ay;vSLjzpfvdrfhrnf xifonf/ xdktcsdefrS p
,ck tcsed x
f ad tmif 'gejyKol trsm;pkonf yk*Kd vx
f ;l udo
k m OD;pm;
ay;Mu\/ tnMwrsm;udk OD;pm;ray;Muay/
atmifjrifjcif;\ aomhcsufwpfck
]]bwbwdu? igonf pnfpdrfOpmrsm;pGm &Sdaomfvnf;
wpfpHkwpfckudkrS rvSLzl;acs/ oif\ cufcJaom'gersKd;um; tHhzG,f
&SdygaypG/ tojymwpfaxmif,l xdkukodkvftzdkUudk ightm; trQ
ay;yg}}
bwbwduuvnf; 0rf;ajrmuf0rf;omESihf trQay;\/
*Eoal X;Bu;D onf ESajrmap;eJojl zpfaomfvnf; rdrx
d ufomolukd
cs;D rGr;f Edik \
f / rdrx
d uf wu,fomolukd awGUjrif&ygvsuf rcs;D rGr;f
Edkifjcif;onf 0Prp&d,aMumifh jzpfonf/
0Prp&,
d [lonf olwpfyg;\ aumif;owif;udk 0efwkd
jcif;yif jzpf\/ xdk0Prp&d,&Sdolrsm;onf jzpf&mb0 tkyfqdk;
tusn;f wefjzpfwwf\/ vlraI &;? pD;yGm;a&;? bmoma&; t&mXme
tm;vH;k atmifjrifrI r&olrsm;onf uJ&h UJ jypfwifzUkd om owd&Ny;D
csD;rGrf;xmremjyKzdkU arhavsmholrsm;om jzpfonf/
udk,fhxuf omoltay: 0rf;omvQif rk'dwm[laom uk
odkvfjzpfonf/ udk,fatmuf edrfholtay: oem;vQif ukPm[l
aom ukodkvfjzpfonf/ ukokdvfcsif; wlaomfvnf; jrefrmtrsm;pk
onf ukPmukodkvfudk ,lwwfMuaomfvnf; rk'dwmukodkvfudk
r,lwwfMuay/ rk'dwm ukodkvfudk r,lwwfjcif;onf awG;ac:
ajrmfjrifrIynm enf;yg;jcif;yif jzpf\/
&SdvdkUrvSL odvdkUvSLol
pma&;ol\ w&m;rsm;udk em&aomtcgwGirf S aus;Zl;rsm;
rnfah e&mrsm;wGif vSL&aumif;rSe;f odvmonf/ wpf&ufwiG f pma&;
olxH pma&;qufo,
G v
f monf/ ol\vkyt
f m;c acR;enf;pm ode;f
(150) udk wu,f vdktyfonfh ae&mwGif vSLcsifygonf/ q&m
awmfu TefMum;ay;yg[k qdkvmonf/ a0rmvGifu &SdvdkUvSLjcif;
r[kwf? odvdkU vSLjcif;om jzpf\/
xdkpmudk zwfNyD;onfESifh arSmfbDNrdKUwGif pma&;ol wnf
aqmufaeaom oH;k xyfausmif; "rmHBk u;D udk jrifa,mifvmonf/
awmf tBuHjyKygw,f/
pma&;ol\ TeMf um;csut
f wdik ;f rlvwef;ausmif;aqmif
um; aqmufvkyfNyD;pD;oGm;ayNyD/ tkwfa&uefESifh pm;yGJ? ukvm;
xdik rf sm;vky&f ef (15)ode;f usyu
f v
kd nf; qufvufvLS 'gef;oGm;onf/
ol ,ckvdk vSL'gef;jcif;onf &SdvdkUvSLjcif; r[kwf? odvdkU
vSLjcif;omjzpfaMumif; pmwpfapmifukd (25.1.2009) &ufaeUu
pma&;olxH a&;ydUk cJo
h nf/ ol\pmudk zwfMunfyh gu a&SUwGif pma&;
ola&;om;cJah om bwbwduESiw
hf v
l aS Mumif; pmzwfol aumif;
aumif; oabmaygufEdkifygonf/
rdbrsm;onf om;? orD;rsm;tay:wGif tBuD;? ti,f?
a,mufsm;av;? rdef;uav; cGJjcm;rIrjyKbJ tnDtrQcspfoifhonf/
tnDtrQ tcGit
hf a&;ay;oifo
h nf/ ukov
kd u
f aH Mumifh vljzpf&wm
csif;twlwl rdef;uav;udkESdrfNyD; a,mufsm;av;udk OD;pm;ay;jcif;
onf obm0 rusay/ xdkodkU rdbrsm;\ tcspf rnDrQrIaMumifh
wcsKdUaomuav;rsm; pdwZa0'emyif pGJuyfoGm;onf/
a0rmvGi\
f pmwGif cHpm;csuaf v;rsm;vnf; ygonf/
vlwikd ;f twGuf tusK;d rsm;Edik o
f jzifh a0rmvGi\
f pmukd rl&if;twdik ;f
azmfjyvdkufygonf/
odkU
q&mawmft&SifZ0e
wynfhawmf a0rmvGif dkaopGmjzifh pma&;vdkufygw,f/
ausmif;a&pufcs tvSLyGrJ mS q&mawmf ud,
k w
f ikd f <ua&mufcs;D jri hf
wJhtwGuf q&mawmfudk aus;Zl; t&rf;wifygw,f/ q&mawmf&JU
w&m;udv
k nf; tNreJ m;axmifygw,f/ em;axmifwikd ;f vnf; rSwrf d
atmif? usifhBuHEdkifatmif aoaocsmcsm em,lygw,f/
wynfah wmf ausmif;aqmufvLS 'gef;wJt
h aMumif; rdbrsm;
tm; todray;&jcif;taMumif;udk &Sif;jyvdkygw,f/ wynfhawmf
rdbawG[m q&mawmf&UJ w&m;acGxu
J twdik ;f rd;kd zvm Ak'b
m
omawGyg/ wynfah wmfu,
kd w
f ikd v
f nf; q&mawmfw&m;awG rem
cifu 'Dtwdkif;ygyJ bk&m;/
wynfah wmfrcd ifu wkwt
f &rf;qefw,f bk&m;/ wynfh
awmf i,fi,fuqdk jrefrmoli,fcsi;f awmif ay;raygif;bl; bk&m;/
wynfhawmf rdbawGudk ausmif;tvSLtaMumif;ajymzdkU olwdkU&JU
pdwfudk wD;acgufMunfhwJhtcg taru - ]vSLw,fqdkwm udk,fhrSm
ydrk S vSL&rSm} wJ/h Ny;D awmh wynfah wmfrb
d awGu a':vmav;ode;f
weftrd u
f kd ESpo
f ;kH q,fqyfpepfeUJ 2008 ckEpS u
f ta<u;0,fvu
kd f
ygw,f/
'DrmS (tar&duef)awmh vlwikd ;f ta<u;pepfeUJ tdraf wG0,f
Muwmcsn;f ygyJ/ tdr0f ,fNy;D wJt
h cgrSmvnf; vpOf ta<u;qyfEikd f
atmif rdbawG pdk;&drfaomua&mufygw,f/ rdbawG&JU t"du
Mum tbGm;tdru
f kd oGm;cGirhf ay;cJb
h ;l / wynfah wmf tJ'u
D wnf;u
tarhtay: tjrifrMunfcb
hJ ;l q&mawmf/ wynfah wmfi,fi,fu
wnf;u twlaevmcJw
h hJ tbGm;awG ta':awGeUJ awGUcsiw
f ,f/
idkNyD; tarhudk awmif;yefawmhvnf; taru ay;roGm;
cJb
h ;l / taru taMumif;jywmuawmh tbGm;u jrefrm? taz&JU
tart&if; r[kwfvdkUwJh/ tbGm;u tazh&JU arG;pm;tarav/
wynfhawmf tazuvnf; tarhqEtwdkif; wynfhawmfudk ay;
roGm;cJb
h ;l / tJ'aD wmh wynfah wmf ck;d vnfwwfwt
hJ usihf jzpfvm
w,f/ rdbawGrodatmif usL&Sio
f mG ;&if;? ausmif;oGm;&if; tbGm;
wdkUqD cdk;oGm;cJhw,f/
wynfhawmf rdbawGudk wynfhawmf i,fi,fuwnf;u
tckxufxd t&rf;aMumufcJhw,f/ wynfhawmf aeraumif;&if
rdbawGudk rajymbJ tbGm;ta':awGudkyJ ajymcJhw,f/ i,fi,f
uqdk wynfhawmf aeraumif;jzpf&if t&rf;aysmfw,f/
bmvdkUvJqdkawmh wynfhawmf tbGm;u wynfhawmfudk
tbGm;tdrf ac:oGm;w,fav/ tJ't
D csed q
f &kd ifawmh wynfah wmf
rdbawGu cGifhjyKw,f/ bmvdkUvJqdkawmh tazeJUtaru tvkyf
oGm;awmh wynfhawmfudk jyKpkr,fhol r&Sdbl;av/ i,fi,fuqdk
wynfhawmf aeraumif;ygapeJUvdkU cPcP qkawmif;rdw,f/
armifav;aeraumif;&ifawmh taruqdik rf oGm;bJ jyKpk
w,fav/ tJ'D taMumif;awG wynfah wmf rpOf;pm;wm MumygNy/D
rdbawGukd rlvwef;ausmif; aqmufvLS wJt
h aMumif; bmvdUk rajym
aumif;wmvkyw
f mjzpf&ufeUJ rdbawGukd todray;bl;qdk
awmh cdk;,lvmwm? odkUr[kwf rrSefwJh enf;vrf;eJU &SmvmwmvdkU
xifrSmpdk;vdkUyg/ q&mawmfudk xyfNyD;aus;Zl;wifygw,f/ wynfh
awmf tvSLtwGuf tppt&m&m tqifajyatmif pDpOfay;wJh
twGuf t&rf;aus;Zl;wifygw,f/ aemufNy;D q&mawmfukd 0rf;om
p&m avQmuf&OD;r,f/
q&mawmf&UJ ]]tI;H r&Sad om'e}} (t*Fvyd b
f momjyef)
pmtkyfudk c&pf,mefbmom0if zdvpfydkif trsKd;trD;BuD;wpfOD;udk
vufaqmifay;vdkufawmh tJ'DtefwDBuD;u "r? w&m;xdkifwmeJU
ywfoufNy;D t&rf;pdw0f ifpm;w,fw/hJ wynfah wmfukd w&m;xdik w
f hJ
enf;vrf;awG ar;w,f/ tJ'D tefwD&JU om;u uifqma&m*g&Sd
w,fwJh/
|mef;ausmif;aqmufzUkd ajrae&mcsex
f m;ay;ygvdUk dak opGmavQmuf
xm;tyfygw,f/
wynfh - a0rmvGif
pmtkyf ed*Hk;ydkif;wGif avmuudk rdrdtwGuf toHk;csol
wpfOD;ESifh rdrdudk,fudk avmutwGuf toHk;csol wpfOD;wdkU
taMumif;udk wifjyrnfjzpfonf/ 'kw,
d vl taMumif;udk a&SUydik ;f
wGif tawmfjynfph akH tmifazmfjyNy;D jzpf aemufq;kH cef;wGiu
f m;
oljyKcJhaom vlrIa&;u@tao;pdwfudk wifjyrnfjzpfonf/
vljzpf&jcif;\ t"du &nf&G,fcsufudk odolrsm;onf rdrd
udk,fudk avmutwGuf toHk;csMuonf/ vljzpf&jcif;\ t"du
&nf&,
G cf suu
f kd rodorl sm;onf avmuudk rdrt
d wGuf toH;k csMu
onf/ EdkifiHawmfvkyfBuHrIw&m;cH *VKefOD;apmum; vljzpf&jcif;\
t"du &nf&,
G cf suu
f kd rodoo
l mjzpfonf/ ol eef;&if;0ef&mxl;udk
&atmif ,lcJhjcif;onf EdkifiHhaumif;usKd;udk aqmif&GufzdkU r[kwf/
olUaumif;usKd;udk aqmif&Guf&eftwGufom jzpfonf/
q&mESpfrsKd;
rdrd ywf0ef;usifwGif vlaumif;vnf; &Sd\/ vlqdk;vnf;
&Sd\/ Munfhwwf jrifwwfvQif vlaumif;vnf; rdrdq&mjzpfovdk
vlq;kd vnf; rdrq
d &mjzpfEikd \
f / tusiahf umif;aom vlwpfa,muf
udak wGUvQif rdrv
d nf; xdt
k usiahf umif;udk vdu
k u
f si&hf \/ xdt
k usihf
(oef;0if;vIdifjyKpkaom
*VKefOD;apm\aemufqHk;aeUrsm; pmtkyf? ESm^24-26)
*VKefOD;apm\ aemufqHk;aeU
1948 ck? arv (8)&ufaeU? eHeuf (5)em&D? (30)rdepfwiG f
OD;apm? armifp;kd ? oufEiS ;f ESihf rIBH u;D wdUk udk tif;pde?f A[dt
k usO;f axmif
twGi;f &SBd uKd ;pif BuKd ;ay;vdu
k af vonf/ pdeBf u;D ESihf &efBu;D atmif
wdUk udk &efuek f A[kt
d usO;f axmiftwGi;f wpfcsed w
f nf; BuKd ;ay;cJh
onf/ BuKd ;ay;rnfah eUu OD;apmonf olUtm; aomuf&efay;xm;
aom eHeufpm vufzuf&nfudk teD; qGrf;uyfcJhonf/
*VKefOD;apm\ aemufqHk;pmwpfaqmif
*VKeOf ;D apmtm; BuKd ;'PftwnfjyKNy;D aemuf OD;apm\ZeD;
a':oef;cifu 1948 ck? {Nyv
D (27)&ufaeUwGif jrefrmEdik if t
H pd;k &
tzGUJ ESihf 0efBu;D rsm;xHoUkd OD;apmtm; BuKd ;'Pfay;Ny;D aemuf if;kyf
uvmyfukd aetdro
f Ukd ,lvykd gojzifh cGijhf yKyg&ef avQmufxm;cJo
h nf/
odUk aomf tpd;k &u OD;apm\ kyu
f vmyfukd axmifocsKi ;f rS
vGJ tjcm; rnfonfh ocsKif;twGif;rS jrKyfESHcGifhr&Sd[k qdkonf/
o&P*Hw
k ifciG u
hf u
kd m; tpd;k &u cGijhf yKco
hJ nf/ BuKd ;wdu
k x
f aJ &muf
aeaom OD;apmuvnf; ZeD;a':oef;ciftm; y&da'0rD; rawmuf
avmifap&ef atmufygtwdik ;f pmwpfapmifukd 1948 ckEpS ?f {Nyv
D
(30)&ufaeUu ay;ydkUvdkufonf/ pmyg taMumif;t&mrSm -
rmrDcif
uReaf wmfh tavmif;udk tdro
f Ukd r,lygESi/hf b,furkd v
S nf;
r,lygESi/hf aoNy;D aom tykyaf umifBu;D [l w&m;ESiahf jzyg/ owd
oHa0*jzpfyg/ tedpw
&m;ESihf teww&m;rsm;udk yGm;rsm;yg/ aoNy;D
jzpf rxl;yg/ xdUk aMumifh rmrD(a':oef;cif)wdUk 'kur &SmygESiahf wmh/
aoolukd &nf&,
G
f yi;f cHjcif;? &Sijf yKjcif;? qGr;f auR;jcif; paom
ukodkvf aumif;rIrsm;udk jyKygu rmrDwdkUrSm ukodkvf&Edkifygonf/
odkUaom ukodkvfa&;rsm;udkom *kpdkufyg/
(yHk) armifapm - [l jzpfonf/
om,m0wD OD;oef;jrihu
f (15-7-1971)aeUxkwf td;k a0
*sme,fwGif ]] *VKefOD;apm\ aemufqHk;aeU }} acgif;pOfjzifh ,ckvdk
a&;om;cJo
h nf/
xdkaeUum; 1948 ck? arv (8)&ufaeU tkPfOD;yif jzpf
onf/ eHeufcif;\ ylaEG;aom tkPOf ;D \ a&mifjcnfonf cyfqikd ;f
qdkif; cyfrIdif;rIdif;jzifh&SdpOf tif;pdefaxmifBuD;\ Al;0wGif w&m;a&;
&mXme twGi;f 0ef OD;pHeG Uf ? tusO;f Xmerif;Bu;D OD;barmif? &JcsKy?f
&Jrif;Bu;D rsm;? w&m;olBu;D rsm;? q&m0efrsm;ESifh cGijhf yKcsujf zifh a&muf
&Sv
d mMuaom ppfbuf? e,fbufrS t&m&Srd sm;onf pka0;a&muf&dS
aeMuavNyD/
tif;pdefaxmifrS axmifydkifBuD; OD;wifarmifonf a&muf
&SdvmMuaom Xmeqdkif&mrsm;tm; c&D;OD;BudKjyKvsuf axmifBuD;
twGi;f odUk if;uyif a&SUaqmif ac:,lomG ;Ny;D ,aeU eHeuf? aer
*VKefOD;apm\ aemufqHk;oHa0*pum;
]]usKy[
f m wpfoufv;kH Ak'b
momvdUk ajymcJw
h myJ/ wu,f
awmh rnfumrw Ak'bmomrQom jzpfcJhwmudk ckvdk w&m;pmay
avhvmrdrS ydkNyD;od&w,f/ usKyf[m avmurSm&SdwJh raumif;rI
rSeo
f rQ rvkycf zhJ ;l wmvnf; r&Sb
d ;l / usKy[
f m avmu&JUcHpm;&r,fh
taumif;qH;k awGuv
kd nf; rcHpm;zl;wm r&Sb
d ;l / 'gayr,fh ckawGU&wJh
w&m;awmf&JU tqDtESpfawGudk usKyfwpfcgrS rawGUcJhzl;bl;}} - [k
zGifh[vQuf ]]usKyfrSm tmPm&SdwJh tcsdefwkef;uvnf; bmoma&;udk
tav;teuf rjyKrdbl;/ bmoma&;[m usKyftwGuf [efjy
ta,mifaqmifwpfckavmufom &SdcJhw,f/ usKyfqErSm &Sdwmu
usKyt
f mPm wnfNraJ &;? Bu;D yGm;a&;eJU wdik ;f jynfukd usKyBf uKd uw
f yhJ pkH H
oGi;f csiw
f myJ usKyrf mS t"dujzpfcw
hJ ,f/ tJ'D tcsed u
f om ckawGU
&wJh w&m;awmfawGudk awGU&vQif ckvdkvnf; jzpfr,frxifrdbl;}}
[k zGifhtHcJhonf/
rQomru OD;apmwGif Bu;D rm;aom tpGt
J vrf;Bu;D wpfck
aMumifh olUwGif pdwftxdcdkufqHk; jzpfcJh&ao;onf/
]]tJ'Dwkef;u usKyf[m eef;&if;0efBuD;b0eJU a&Tbdke,fudk
a&mufcJhw,f/ 'Dtcsdefu a&Tbdke,frSm tawmfxif&Sm;ausmfMum;
aewJh tavmif;bk&m; OD;atmifaZ,s udk;uG,fcJhwJh ouFef;euf
bk&m; rwf&yfqif;wkawmf[m tawmfwefc;kd Bu;D w,f? qkawmif;
jynfw
h ,f? vdw
k &w,f? &efukd atmifEikd w
f ,f qdw
k hJ owif;aMumifh
'Dbk&m;udk r&t&? &wJhenf;eJU usKyf,lcJhrdw,f}}
(rSwfcsuf) rormaomenf;jzifh ,lcJhjcif;udk qdkvdk[efwlonf/
'gayr,fh ud;k uG,v
f v
kd Ukd MunfnKd wo
hJ 'geJUyifch w
hJ m r[kwf
bl;/ usKyftusKd;twGuf MunfhNyD; ,lcJhwmyJ/ 'Dawmh omrefrQom
ud;k uG,rf t
I qifw
h iG f r[kwb
f J usKy&f UJ taqmifoabmrsK;d yJ xm;cJh
rdw,f/ 'g[m usKy&f UJ r[mtrSm;Bu;D yJ/ aemufrS od&wmu tJ'D
qif;wkawmfBuD;[m wefcdk;BuD;oavmuf tvGefcdkufw,fqdkwm
od&awmh aemufusoGm;NyD/}}
]]'Dawmh usKy[
f m t*Fvyd t
f usO;f orm;jzpfvu
kd ?f aoewf
acsmif;ypfc&H vdu
k ef UJ aemufq;kH ckcsed x
f d jzpfc&hJ wmyJ/ aemuf usKyf
'Da&mufrS tJ'q
D if;wkawmfBu;D udk a&Tw*d akH pwDawmf paeaxmifrh mS
ausmif;aqmifwpfcek UJ vSL'gef;vdu
k &f w,f}} [k 0rf;enf;pGm ajymcJh
onf/ if;bk&m;tm; OD;apmudk oH&P*HkwifpOfrS a&pufcsoGm;cJh
onf/
BudK;'Pfay;yHk jrifuGif;us,f
BudK;wdkufa&SUodkU uRefawmfwdkU ta&mufwGif OD;apmonf
tNyKH ;jzifh qD;BuKd Ew
I q
f ufonf/ BuKd ;wdu
k w
f iG ;f &Sd OD;apm\ qif;wk
uav;wGif qDr;D ywfvnf? aumfzq
D rG ;f ? rkeUf qGr;f rsm;jzifh yef;a&csr;f
rsm;yg a0a0qmqm uyfvSLxm;onfudk awGU&onf/
OD;apm\ tpm;taomuf wm0efu,
kd &l aom tusO;f om;
uav; armifpifumylrSm if;\ q&mtwGuf eHeufpmudk eHeuf
oH;k em&Duyif toifph pD Ofay;aomfvnf; OD;apmum; pm;roGm;awmh
ay/ OD;apmonf if;\ud,
k w
f iG f ol\ZeD; a':oef;cif (rmrDBu;D )
tBudKuf [k ajymaom t0ga&mif ydk;&Srf;abmif;bD? tjymEka&mif
yd;k &Syv
f ufw?kd a&nad &mif armfvNrKd if a&SUxd;k zdeyfrsm;jzifh oyf&yfpmG
0wfqifvsuf toifh&Sdaeonf/
usecf ahJ om olyikd yf pn;f av;rsm;udk olay;vdak omolrsm;\
trnfjzif,
h OS v
f suf olUckwifay:wGif wef;pDwifcNhJ y;D if;ESit
hf wl
&Sad eaom t&m&Sid ,fwpfO;D tm; vTt
J yfcahJ o;onf/ axmifrLS ;Bu;D
OD;pHwifonf BuKd ;usw&m;cHrsm; 0wfpm;&NrjJ zpfonfh tusj zL ta&SU
ausmuGJ (0wfjkH zL) udk vufwpfzufay: wifvsuf usev
f ufwpf
zufrS OD;apm\ BudK;wdkuf oHwHcg;aomhudk zGifhrnfjyKpOf ]]'D[mBu;D udk [dak y:a&mufrS 0wfay;&if rjzpfb;l vm;}}[k
OD;apmu ajymvdu
k &f m axmifr;I Bu;D \ wHcg;zGiahf eaom vufonf
wefUoGm;Ny;D oufqikd &f mt&m&Srd sm;\ rsuEf mS udk qifu
h q
J ifu
h J Munfh
vdu
k o
f nf/ Ny;D rS trdeUf &onftvm; BuKd ;wdu
k f oHwcH g;udk zGiv
hf u
kd f
onfEiS hf axmifyikd Bf u;D ESihf axmifrLS ;Bu;D wdUk onf OD;apmtm; 0J,m
nyfvsuf wGJNyD;jzpfaeawmhonf/
OD;apmum; vufxyd rf yg/ 0wfjkH zLAvmjzifh if;\ aemuf
qHk;c&D;jzpfaom BudK;pif&Sd&modkU nifomwdwfqdwfpGmjzifh vdkufyg
vmcJo
h nf/ uReaf wmfwUkd onf qdwNf ird af v;vHaom ajcvSr;f rsm;jzifh
OD;apm\aemufrS uyfvsuyf gvmMuaomfvnf; cHpm;csuu
f jyif;
xefonf[k qdk&ygrnf/
touf&dS use;f rm0NzKd ;vsu&f adS omolwpfO;D tm; tokb
tjzpf vdu
k yf gydUk aqmifouJo
h Ukd &Sad eonfrmS uReaf wmfwUkd twGuf
roufomvSyg/ BuKd ;piftm; jrifae&avNy/D BuKd ;pifa&SU a&mufvk
eD;eD; OD;apmrSm ajcvSrf; av;vmonf/ ajc'&GwfqGJvmonf/ odkU
aomf owdu rvGwfay/
ol\ oda[mif;uRrf;a[mif;rsm;udk tNyHK;jzifh EIwfquf
vsu&f jdS yefonf/ BuKd ;pifajc&if;odUk ta&muf axmifrLS ;Bu;D \ owd
ay;rIjzifh toif&h adS eaom qif;wkawmfuav;tm; OD;Gw0f wfjyK
vsuf OD;apmrSm zdeyfrygawmhbJ axmifrLS ;Bu;D OD;pHwif\ wGaJ c:&m
BudK;pifodkUom wef;wef;rwfrwf wufoGm;awmhonf/
BudK;pifrSm ESpfa,muf wpfNydKifeuf ay;Edkifaom ESpfckwGJ
jzpfaomfvnf; tcGit
hf a&;awmif;wwfaom OD;apm\ awmif;yef
csuft& olUtm; aemufqHk;tcGifhta&;jzihf olwpfOD;wnf;udkom
yxr BudK;rdefUjypf'Pfudk cH,lapcJhonf/
BudK;orm;\ oHa0*pmwrf;
a'goESihf tmCmww&m;rsm;onf aumif;usK;d udrk ay;bJ
qd;k usK;d udo
k may;onf/ olonf a'gorD;udk &if0,fyu
kd Nf y;D tmCm
ww&m; BuD;rm;vGef;cJhojzifh ol\b0udk wdkwdkESifhydkif;um Zmwf
odr;f qd;k cJ&h onf/ tu,f a'gorD;udk &if0,frydu
k b
f J Nird ;f owf
Edik cf NhJ y;D tmCmww&m;udv
k nf; azsmufzsuyf pfEikd cf rhJ nf qdyk gvQif
,ckvkd touf i,fi,f&,
G &f ,
G Ef iS hf b0udk wdw
k ykd ikd ;f &rnf r[kwf
acs/ oljrwfEdk;aom ZeD;? olcspfaom orD;wdkUESifhvnf; tdkatmif
rif;atmif aexdik &f Ny;D wdik ;f jynftusK;d udk o,fy;kd xrf;aqmifomG ;
Edkifrnf jzpfonf/ ,ckrlum; vGefcJhavNyD/ NyD;cJhavNyD/ odkUwap
vnf; zcifjzpfo\
l trSm;rsK;d ? aemifwrsK;d ? oHa0*rsK;d udk orD;jzpfol
rBuHKawGU&avatmif zcif\ b0oifcef;pmudk ,l a'gorD;udk
&if0,f rydkufaxG;bJ Nidrf;owfypfyg/ rnfolUtay:rQ &efNidK;zGJU?
&efNidK; rxm;bJ tmCmww&m;udk azsmufzsuf arhaysmufypfyg
av cspforD;/
azaz *VKefOD;apm
arSmfq&mhpufuGif;
i,f&G,fEk&G? ysKdrspfvS? rme,pfrl;? l;aeol
ynmxGef;awmuf? yg&*lajrmuf? armufrm rme? <uaeol
Opm"e? ayg<u,f0? twrme? BuD;aeol
rsm;acR&H&Sd? tmPmjynfh? twdrme a&mufaeol
tm;tifjynfhrm;? rsm;xufom? rmewHcGef xlaeol
trsm;ESifhqefUusif? t[kwfxif? arSmf0ifrme yl;aeol
t&m&musIH;? cspfolrkef;? EkH;csnfhrme pGJaeol
zdk;zvHtjzpf? rD;0,fepfodkU? rkef; cspf pGef;wGuf? rmewufbd
vuf&Sdtajc? atmifjrifaevnf;? a&yGufyrm? cPom
uHa[mif;ulaz;? tusKd;ay;aMumifh? vla&;cGif0,f?
vlwGifus,fvkyf? rmefpG,fxkwfjy?
okyfvSvnf;? vif;&vQyfpD;? wpfjyufom
aMomf ... vlawG vlawG? tylawGMum;? t,lrSm;vsuf
w&m;qdwfokOf;? tcsdefjzKef;aomf? vHk;&mrSjym;? jym;&mrStuf
tuf&mrSuGJ? uGJ&rSaMu? aMu&mrSrG? rG&mrSvGifh? vGifh&rSaysmuf
ed*Hk;a&mufaomf? awmufavmifrpJ? rD;usif;xJrS
vl;vJrxom? emBuD;emonf? rme'Pfu? pkef;arSmftoGif
romwrQ? eHpGESvHk;anmf0if? xm0&? [efrus? NyHK;aysmfr&Tif/
(atmifyef;a0 - a&Tbdk)
acwfopf temxydPf
tdE,
d Edik if ?H om0wjd ynfwiG f aZw0efausmif;awmfBu;D udk
(54)uka# tukeftuscH wnfaqmufvSL'gef;aom temxydPf
olaX;Bu;D qdv
k Qif Ak'b
momwdik ;f eD;yg; odMuonf/ xdUk aMumifh tvSL
twrf; &ufa&molrsm;udk acwfopftemxydPo
f al X;[k ac:wwf
Muonf/ odUk aomf bk&m;wnf? ausmif;aqmuf? bmoma&; wpfck
'kpdkuf&Gmjzpf&jcif;taMumif;&if;
ppfudkif;wdkif;? ppfudkif;NrdKUe,f aemufMunfhuRef; aus;&Gm
onf vGefcJhaom ESpfaygif; (80)cefUrS p 'kpdkufrIrsm;jzifh ausmf
Mum;aom &GmBu;D wpf&mG jzpfco
hJ nf/ aus;&Gm\ bk&m;apwDEiS hf bke;f
awmfBuD;ausmif;onf cefUrSef;ajc (1970) ckESpfcefUwGif jrpfa&
wdu
k pf m;rIaMumifh a&xJoUkd arsmygqH;k I;H aysmufu,
G o
f mG ;cJ&h onf/
odkUjzpf aemufMunfhuRef; &Gmol&Gmom;rsm;onf bk&m;
apwD? bke;f awmfBu;D ausmif;rsm; r&So
d nft
h wGuf ,Ofaus;vdrm rI
r&Sjd cif;? pmayynm rwwfajrmufjcif;? todw&m;r&Sjd cif; ponf
wdUk aMumihf ud,
k u
f siw
hf &m;rsm; ysupf ;D vmMuonf/ xdUk aMumifh if;
wdUk \ pm;0wfaea&;twGuf {&m0wDjrpfaMumif;rS arsmcsvmonfh
tpd;k &ESihf yk*v
u
d opfazmif? 0g;azmifrsm;tm; cd;k ,ljcif;rS tpjyK
tqifhqifh BuD;xGm;vmcJhonf/
2000 ckESpf ta&mufwGif ppfudkif;wdkif;? rEav;? tr&
yl&? wHwm;OD;NrdKUe,f toD;oD;&Sd vlaetdrfrsm;rS pufbD;rsm;? armf
awmfqikd u
f ,frsm; cd;k ,ljcif;? tjcm;awGU&mypn;f udk cd;k ,ljcif;rsm;
jyKvyk v
f mMuonf/ if;tjyif trSw(f 33)? ajcjrefwyfr XmecsKy\
f
arG;jrLa&;MuufNcrH S Muufrsm;cd;k ,ljcif;? aemufMunfu
h Re;f &GmteD;&Sd
ywf0ef;usiaf us;&Gmrsm;rS pdu
k yf sK;d xm;aom v,f,mpdu
k cf if;? toD;
tESHrsm;tm; cdk;,lvmonftxd qdk;&Gm;vmMuonf/
if;tjyif aus;&Gm jynfolvlxkESifh trSwf (2) &Jpcef;?
jynfoUl &J wyfzUJG 0ifrsm; yl;aygif;vsuf aemufMunfu
h Re;f aus;&GmrS
vlqdk;? olcdk;rsm;tm; 0dkif;0ef;zrf;qD;vsuf&Sd&m ,cktcsdefxd OD;a&
(30)ausmftm; zrf;qD;&&SdcJhNyD; jypf'Pfrsm; toD;oD; pD&ifcsrSwf
cJhNyD;jzpfaMumif; od&onf/ if;tjyif ,ck jypf'PfcH&olrsm;\
a&SUwGifvnf; ckd;rIjzifh jypf'PfcscH&olaygif; OD;a& (30)ausmf&Sd
aMumif; od&onf/
r&Sdjcif;/
(4) a&S;vlBuD;rsm;vufxufrSp if;wdkU\ raumif;rIpdkuf
qd;k rsm;aMumifh teD;ywf0if;usi&f mG rsm;u 0dik ;f y,fxm;&m
txD;usefpGm aexdkifMu&onf/
xdktaMumif;aMumifh aemufMunfhuRef; &Gmom;rsm;onf
,ckuJhodkU vlqdk;? olcdk;rsm; jzpfvm&jcif; jzpfonf/
Oyrmtm;jzifh uRefawmf i,fpOftcgu Mum;odcJh&aom
if;&GmrS OD;oHacsmif;qdo
k o
l nf pmayrwwfajrmufjcif;rS tpjyK
if;\ pm;0wfaea&;twGuf tpdk;&ESifh yk*vduwdkU\ opf? 0g;
azmifrsm;tm;ckd;,lNyD; toufarG;0rf;aMumif;jyKcJh&onf/ if;ao
qH;k oGm;aomtcg ol\om;jzpfol OD;pd;k rif;oef;rSmvnf; zciftvkyf
udkyif qufvkyfcJhonf/ OD;pdk;rif;oef;rSm jypfrIBuD;ojzifh ,cktcg
axmif'Pf (32)ESpf uscH&vsuf&Sdonf/
OD;pd;k rif;oef;rS tpjyK if;ESihf yl;aygif;BupH nfol vlq;kd
olc;kd rsm;vufxufwiG f ppfuikd ;f ? rEav;? tr&yl&? wHwm;OD;paom
NrKd Ue,ftoD;oD;rS qdik u
f ,f? pufb;D ponfwUkd tjyif awGU&mypn;f
rsm;udk cdk;,l toufarG;cJhMuonf/
xdkuJhodkU ppfudkif;NrdKUe,ftwGif;ESifh rdrd\rdbrsm; aexdkif
onfh a'gif;raus;&Gm teD;w0du
k w
f iG f qd;k &Gm;onfh tusiphf du
k rf sm;
&Sdaeonfh aemufMunfhuRef; aus;&GmrS &Gmom;rsm;tm; ,Ofaus;
vdrm onfh vlUabmiftzGUJ tpnf;odUk jyKjyifajymif;vJEikd &f ef atmuf
ygtwdkif; aqmif&GufcJhonf/
ajrjyifay:u i&Jjynf
&mZN*dK[fjynfwGif uka#rsm;pGm csrf;omaom olaX;BuD;
wpfOD;&Sd\/ ]r[m"eolaX;} [k trnfwGif\/ xdkolaX;BuD;wGif
wpfO;D wnf;aom om;wpfa,muf&\
dS / olaX;Bu;D onf ol\om;udk
rnfonft
h wwfynmrS oifray;acs/ ol\tawG;rSm ighom;onf
tvGeq
f ;kH wpfaeUwpfaxmif oH;k onfw
h ikd af tmif tESpw
f pf&moH;k
aomfvnf; igpkxm;aomaiGrsm; rukeEf ikd /f xdUk aMumifh toufarG;
0rf;ausmif;ynm bmrS oifp&mrvdk[k qHk;jzwfavonf/
aiGrw
S pfyg; wjcm;bmrSr&Sad omolukd olaX;[kac:onf
[k zGifhqdkcsufonf xdkolaX;BuD;rsKd;udkyif &nfTef;[ef &Sdonf/
om;jzpfol t&G,fa&mufaomtcg tqif; &Sdaomfvnf; tcsif;
(t&nftcsi;f ) r&Sad om trsK;d orD;Bu;D wpfO;D ESihf vufqufay;av
onf/ olaX;Bu;D uG,v
f eG af omtcg olUom;onf vdt
k yfwmxuf
ydk taysmftyg;? taomuftpm;ESifhom tcsdefukefcJhonf/
txGufom&SdNyD; t0if r&Sdavaomtcg ESpftenf;i,f
twGi;f rSmyif qif;&JErG ;f yg;jcif;odUk a&mufc&hJ onf/ toufarG;0rf;
ausmif;ynm wpfckrS rwwfaomtcg acs;iSm;pm;NyD; toufarG;
&\/ acs;aiGrsm; jyefrqyfEdkifaomtcg ydkifqdkiforQ wdkufwmNcH
rsm;udk ay;vdkuf&NyD; cGufvufpGJum awmif;pm;&awmhonf/
ZeD;onfuvnf; arQmv
f ifch surf &Sad om olUudk pGeUf cGmoGm;
cJo
h nf/ xdo
k al X;om;onf yxrt&G,w
f iG f pD;yGm;Opmudk tm;BuKd ;
rmefwuf &SmazGcv
hJ Qif txufwef;pm; olaX;Bu;D jzpfEidk af yonf/
avmuDOpm r&SmbJ avmukw& mOpm &Smrnfqv
kd Qif &[EmjzpfEikd f
ayonf/ 'kw,
d t&G,w
f iG f pD;yGm;Opmudk &SmazGu tvwfwef;pm;
olaX; jzpfEdkifayonf/ avmukw&m Opm&SmazGu tem*grfaomf
vnf;aumif;? ou'g*grfaomfvnf;aumif; jzpfEkdifayonf/
wd&pmefESifhwlaomvlrsm;
vljzpfaomfvnf; vlEiS rhf wlbJ wd&pmefEiS w
hf al om vlom;
rsm;&Sd\/ 0rf;pm&Smjcif;? tdyfjcif;? pm;jcif;? umr*kPfcHpm;jcif;
av;csuo
f nf vlrmS vnf;&S\
d / wd&pmefrmS vnf; &S\
d / av;csuf
jynfhpHkHkrQESifhawmh vl[l rac:&/ wd&pmef[kom ac:&aMumif;
0drme0wK? t|uxmwGif zGifhjycsuf&Sd\/
vlu wd&pmefxuf omoGm;aom tcsufrSm y&[dw
tvkyfudk vkyfjcif;yif jzpf\/ trsm;tusKd;aqmifaom tvkyfudk
vluom vkyw
f wf\/ wd&pmefu rvkyw
f wf/ trsm;tusK;d aqmif
jcif;[lonf 0dyempum;ESifh ajym&vQif twESifh avmbudk
awmifay:rSmbk&m;? awmifatmufrSmbmomjcm;
xdktcsdefwGif bmomjcm; omoemjyKrsm;u awmifajcrS
qif;&Jom; Ak'bmomrsm;udk pD;yGm;a&;? vlrIa&;udprsm;udk tm;
wufoa&m axmufyMhH uonf/ awmifay:wGif vuf0g;uyfwikd Bf u;D
odef;wpfaxmif tukeftuscH pdkufxljcif;xuf awmifatmufu
qif;&Jom;rsm;udk axmufyHhjcif;onf olwdkU bmomtwGuf ydk
aus;Zl;rsm;aMumif; bmomjcm; omoemjyKrsm;u odMuonf/
Ak'b
mom trsm;pkonf ajrjyifrmS bk&m;wnfzUkd om BuKd ;
pm;\/ bmomjcm;rsm;u vlwUkd \ ESv;kH om;wGif tMuifemarwm
bk&m;rsm;wnfzdkU BudK;pm;\/ A[d'xuf tZwu ydkrdkxda&muf
onfrSm obm0yif jzpf\/ xdkUaMumifhvnf; urmESifhcsDvdkufvQif
Ak'b
mom0ifu tenf;qH;k tqifo
h Ukd a&mufaejcif; jzpfonf/ Ak'
bmomrsm;u awmifxyd w
f iG f xD;awmfwifatmifyBJG u;D Ncrd Nhf crd o
hf J
usi;f yaecsed w
f iG f awmifatmufrS Ak'b
mom av;ig;&GmrSm bmom
jcm;odkU ajymif;oGm;MuavNyD/ awmifay:rSm apwDqpfql wnfNyD;
wdkif; awmifatmufrS vlwpfaomif;cefUonf bmomjcm;b0odkU
a&mufoGm;MuavNyD/
awmifay:u Ak'b
mombk&m;? awmifatmufrmS bmom
jcm; rjzpf&avatmif qif;&Jom;rsm; axmufyahH &;udk yxrxm;Ny;D
apwDwnfa&;udk 'kwd,xm;vQif omoemjyK&m ydkrdkxda&muf
atmifjrifayvdrhfrnf/
'kw,
d urmppftwGi;f u awmifwiG ;f Bu;D wGif ormusr;f
pmudk wpfceG ;f rSra[mbJ Ak'b
mom v,form;? ,morm;rsm;pGm
udk c&pf,mefbmom0if jzpfoGm;atmif omoemjyKEdkifaom "r
q&mwpfOD; &SdcJhzl;onf/
olajymaom pum;wpfcGef;rSm Ak'bmom omoemjyK
&[ef;&Siv
f rl sm;tm; xda&mufaom omoemjyKenf;udk Tejf youJh
odkUjzpf\/ xdkpum;rSm ]] xrif;qmaewJholudk bk&m;&Sdcdk;cdkif;vdkU r&bl;}} [l\/
rSef\/ xrif; eyfrSefatmif rpm;EdkifolwpfOD;tm; bk&m;
&Scd ;kd zdUk ? w&m;emzdUk rnfrQavmuf a[ma[m &vdrrhf nf r[kwaf y/
olUemrnfudk jrefrmrsm;u jrefrmtoHxGufjzifh AdkvfudwfBuD;[k
ac:Muonf/ olonf qif;&JErG ;f yg;aeaom Ak'b
momv,form;?
,morm;rsm; tqifajyatmif tppt&m&m ulnD\/
pyg; txGuf wdk;atmif? yJ? 0g ponf txGufwdk;atmif
enf;vrf;rsm; &Smay;\/ yJrsK;d aumif;rsm;udk &Smay;\/ rsK;d opf jzpf
atmifvnf; wDxiG af y;\/ t&ifu jrefrmMuufrsm;onf tom;
odyfrygMu/ tdk;ESifh ta&om&Sdonf/ xdkjrefrmMuufrsm; tom;
rsm;vmatmif Adv
k u
f w
d Bf u;D u Edik if jH cm;rS MuufrsK;d aumif;rsm; &Sm
bk&m;zl;&if; idk&onf
odUk aomf MunfE;l &onft
h cgxuf pdwx
f cd u
kd &f onft
h cgu
ydkrsm;ygonf/ wpfckaom wpfaxmifbk&m;rsm;udk zl;ajrmfMunfh&m
bk&m;kyyf mG ;[lyif rodEikd af wmh/ bmkyaf wGygvdr[
hf k awG;awm
,l&onftxd yHak wGuysupf ;D aeonf/ trd;k tum rygojzifh rd;k &Gm
awmhpdk? aeylawmhajcmufESifh kyfyGm;rsm;rSm rJajcmufNyD; ysufpD;ae
avNyD/
umarokuH\ qdk;usKd;rsm;
(309) rdkufrJ awGa0pGm olwpfyg;r,m;udk twifh&JpGm rSD0Javh&Sd
olonf tukov
kd jf zpfjcif;? pd;k &draf omuaMumifh ESpNf cKd uf
pGm rtdyf&jcif;? tuJh&JU cH&jcif;? i&JodkUus&jcif; [laom
qdk;usKd;wdkUudk cHpm;&\/
(310) tukov
kd f jzpf&jcif;? i&JoUkd us&jcif; [laom qd;k usK;d rsm;
tjyif rde;f ruvnf; txdww
f vefU? ,mufsm;uvnf;
txdwfwvefU rSD0J&jcif;aMumifh arGUavsmfom,mjcif;rSm
tenf;i,fomwnf;/ y&'g&uHaMumifh rif;onf usL;vGef
olukd Bu;D av;aomjypf'Pfp&D if\/ xdUk aMumifh a,mufsm;
onf olwpfyg;r,m;udk rrSD0J&m/
("ry'? ed&,0*f? olaX;om;acr0wK)
okmefxJrS rkefUqGrf;tvSL
okefxJa&muf rowfrDtcsdefuav;wGif tmPm
om;wdkUu okvom ay;vdkufaom uwGwfrkefUav;ckESifh aomuf
a&udk xdo
k t
l m; ay;Muonf/ xdv
k zl si;f onf rkeUf wdUk udpk m;&ef jyif
qifaepOfrSmyif t&Sifr[marm*vmefonf olUa&SUodkU <uvm
qGr;f &yfavonf/ xdo
k o
l nf twdik ;f aooGm;vQif i&JoUkd usrnf
jzpfonf/ tu,f xdkrkefUudk olrpm;bJ rax&fjrwfudk vSLNyD;rS
aovQif ewfjynfodkUa&mufrnfjzpfonf/
t&Sifarm*vmef okmefxJxd qGrf;vm&yfjcif;onf
xdo
k t
l wGuo
f m jzpfonf/ t&Sijf rwftwGuf r[kw/f ynmrJw
h Ukd \
tjriftm;jzifh ay;aomolonfuek \
f / ,laomolonf&\/ ynm&Sd
wdUk \tjriftm;jzifu
h m; ay;aomolonf&\/ ,laomolonf r&/
ynmrJhwdkU\ tjriftm;jzifh tvSLcHolonf vSLoludk aus;Zl;wif
&onf/ ynm&Sw
d Ukd \ tjriftm;jzifh vSLcGi&hf olu tvSLcHukd aus;Zl;
wif&onf/ ,ckjzpf&yfukd a&SUqufzwfvQif azmfjyyg'eav;\
t"dyg,fudk aocsmodvmayvdrhfrnf/
]]owfrnfhqJqJ? ightwGuf rkefUESifh a&udk pm;aomuf
jcif;jzifh bmtusKd;&SdtHhenf;/ rax&fjrwfudk vSLjcif;u oHo&m
twGuf ukov
kd &f u
d m xkyf jzpfvrd rhf nf}} [k pOf;pm;Ny;D rax&fjrwf
tm; uyfvSLvdkufonf/ rax&fjrwfonf &mZ0wfom;\ o'g
w&m;rsm;udk wd;k yGm;apjcif;iSm xdo
k l jrifavmufaom ae&mrSmyif
rkefUwdkUudk bkOf;ay; a&udkaomufum <uoGm;awmfrlonf/
rax&fjrwf <uoGm;onfEiS hf tmPmom;wdUk onf xdo
k \
l
acgif;udjk zwfum owfvu
kd Mf uonf/ v,f,majraumif;jzpfaom
&[Emrax&f jyKvyk t
f yfaom 'geukov
kd o
f nf xdo
k l tvd&k v
dS Qif
vloufjzifh (921)uka# ajcmufoef; touf&Snfaom y&edrdw
00wDewfbx
kH d a&mufEikd \
f / odUk aomf ra&mufc/hJ tESpu
f ;kd oef;
touf&Snfaom pwkr[m&mZftEG,f0if anmifyifapmifh kupdk;
BuD;om jzpfcJh&onf/
igonf okvomaus;Zl;aMumifh 'geudk jyKciG &hf wm[l
olvomtay: pGv
J rf;jcif;aMumifh jzpf\/ olonf kup ;kd ewfb0
a&mufonftxd okvomudk rarh/ wpf&ufwiG f O,smOfoUkd okv
omonf wjcm;tazmfrsm;ESit
hf wl aysmyf pJG m;a&mufvmonf/ &mZ
N*dK[f NrdKUolNrdKUom;rsm; vmaeus O,smOfBuD;yifjzpf\/
kup ;kd onf O,smOfBu;D wpfcv
k ;kH udk tarSmifwu
kd Bf u;D jzpf
atmif zefqif;Ny;D vQif okvomudk olUAdrmefoUkd aqmif,u
l m aygif;
oif;aeavonf/ olonf Zmwd&Pf &aomaMumifh ol\
aemufb0 taMumif;udkvnf; okvomtm; oem;pzG,f ajymjy
&Smonf/ kupdk;ESifh okvomwdkU aygif;azmfaeonfrSm ckepf&uf
wdkifcJhNyD jzpfonf/
vljzpf&jcif;\ t"du&nf&,
G cf suu
f kd
rodaom ynmrJo
h nf
vlb
U 0udk umr*kPcf pH m;zdt
Uk wGuf toH;k cs
tyg,af v;yg;odUk oGm;onf/
vljzpf&jcif;\ t"du&nf&,
G cf suu
f kd
odaom ynm&So
d nf
vlb
U 0udk ukov
kd &f zdt
Uk wGuf toH;k cs
edAm efoUkd oGm;onf/
arwm&Sif (a&Tjynfom)
(3.8.2008) aeUwGif pwifa&;om;
(16.9.2009) aeU? rGefjynfe,f?
oxHkNrdKUe,f? usKdaumf? odrfqdyf&Gm?
jynfhpHkxGef; aq;rsKd;pHka&mif;0,fa&;
rdom;pkwdkU\ aetdrfwGif
a&;om;Ny;D pD;onf/