You are on page 1of 36

BizkaiKo Abagune

Ekonomiko eta Fiskala


2012ko Bigarren Hiruhilekoa http://www.bizkaia.net 55. alea

Krisialdi finantzaria Estatu Batuetan izan zuen


abiapuntua 2008. urtearen erdialdean, eta munduko
Zerga Hitzartuengatik Diru-bilketa Garbia
4 Hiruhilekoko Batezb. Mugikorra (millioi eurokoa)

ekonomiara zabaldu zen, azken zikloan agerian utzi


7.500

7.199
ditu ekonomia aurreratuetan metaturik dauden
Bizkaia Araba+Gipuzkoa

desoreka ugari. Ekonomi jardueraren ahultasunak


7.000

6.573
enbarazu egin dio modu nabarmenean UE-27ren,
6.500

espainiar estatuaren edo EAEren diru-bilketari.

6.053

6.053

6.052
5.817

5.977
6.000

Modu horretara, lehertzeko moduko urte arteko

5.616

5.428

5.428
5.465
5.449

5.390
gehikuntzekin: %16,8, %13,0 eta %9,5 2005 eta 2007.
5.500

5.176
urteen bitartean, diru-bilketa 7.199 milioi eurora iritsi
zen 2007an, hau da, hiru urtetan %44,2 hazi ondoren,
5.000
2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 11 IH II III IV 12 IH

maximo historikoa Bizkaian. 2008an hasi eta 2009an ekoizpen-jarduera hondoratu zuen atzeraldi
Iturri: DD.FF.

ekonomiko handiak, %7,3 eta zerga bidezko sarrerak %15,8 murriztu egin zituen, hau da, bi urtetan
%22,0, eta 2010ean gora egin (%7,8) eta 2011n apur bat behera egin (%0,8) ostean, diru-bilketa 6.053
milioikoa izan da, denboraz 2006. urteko erdialdeko hiletako maila berean, hain justu.

2012rako aurreikusitakoaren arabera, ekoizpen-jarduera, berriz ere, uzkurtuko egingo da, hortaz, ez
da gehiegizkoa iragartzea zerga bidezko sarrerek berriz behera egitea 2012an. Agerikoa denez,
hazkunderik gabe ezin berreskura daiteke zerga bidezko sarrerarik, alabaina, finantza-
ziurgabetasunak desagertu ezean, nekez gerta daiteke ekoizpen-jardueraren susperraldia, bai eta,
ziklo ekonomiko berria abian jartzea ere, beraz, argi dago politika ekonomikoak lehentasuna duela.
Dena dela, agian Europako erakundeek lidergorako erakusten duten gaitasun kaskarra da
algoritmoaren alderik ahulena.

LABURPENA

I. NAZIOARTEKOA. Munduko ekonomia hazkunde txikiko fasean murgilduta dago.


EB atzeralditik urrun dagoen bitartean, EB-27k bor-bor egiten du ziurgabetasunpean.

II. ESPAINIAKOA. Espainiar ekonomia oso egoera larrian dago, berriz atzeraldian
sartu baita langabezi tasa handiarekin (%24,5).

III. EUSKADIKOA. Ekoizpen-jarduera uzkurtu egin da EAEn, eta eragina hiru


Lurralde Historikoetan.

IV. BIZKAIKOA. Barne eta kanpo eskariaren galera dela eta, bizkaitar ekonomiaren
langabezi tasak %14,0 gainditu du.

V. FISKALA. Jardueraren geldialdiak enbarazu egiten dio, oraindik ere, zerga itunduen
bidezko diru-bilketari 2012ko lehen erdialdean, eta, ustez, hala jardungo du ekitaldi osoan
zehar.

O G A S U N E T A F I N A N T Z A S A I L A
A b a g u n e E k o n o m i k o e t a F i s k a l a

NAZIOARTEKO EKONOMIA
Ekonomia orokorra 2012ko lehenengo erdian, ekonomia orokorrak ahultzen jarraitu du, eta bai euro
hazkunde txikiko gunearen ezegonkortasuna, bai gune horretako zor soberanoetako batzuen
fase batean dago krisia larriagotu izana mehatxu bat dira munduko ekonomiaren balizko oner-
atzerako; hain zuzen ere, oneratze hori bistaratzen hasia da Estatu Batuetako eta
Txinako adierazle batzuek jokabide hobea eduki ondoren.

Ekitaldiko lehenengo hilabeteei buruz dauzkagun datuek ahuldade nabarmena


islatzen dute. Estatu Batuetako ekonomiak orain dela hilabete batzuk espero
zena baino askoz hobeki hasi du 2012ko urtea. Hala eta guztiz ere, oneratzea
solidoa dela dirudien arren, arinagoa da beste ziklo batzuetako oneratze-ibil-
bideetan antzeman zena baino, eta neurri handi batean hauteskunde-urte bateko
politika fiskaleko eta moneta-politikako bultzaden eraginez gertatu da. Ez da
antzeman, ordea, sektore pribatuak sektore publikoaren erreleboa hartu duenik.

Bestalde, Europako agintariek oraindik ere zor soberanoaren krisiari erabakimenez


aurrea hartu gabe jarraitzen dute. Krisi horrek, izan ere, jada EE-27ko zazpi herri-
alde beste atzeraldi batera eraman ditu. Bitartean, desorekek pixkanaka egiten
dute hobera, eta finantziazio-zailtasunekin eta hazkunderako itxaropen faltarekin
egoera larriago bihurtzen ari da, jarduerari are eta galga handiagoa jarriz.

2 Hazkundearen bilakaera eremu ekonomikoen arabera


Estatu Batuetako ekonomiaren bolumena, urteko lehenengo hiruhilekoan, %2,2ko
Estatu Batuak erritmoan hazi zen –tasa hori zazpi hamarrenetan txikiagoa da 2011ko azken
oraindik ere hiruhilekoan kalkulatutako %2,9koa baino–. Hala eta guztiz ere, BPGaren
atzeralditik urrun espantsioa, urtebete lehenagokoarekin alderatuta, %2,1ekoa izan zen, hain zuzen
dago ere puntu erdi handiagoa aurreko hiruhilekoan kontabilizatutakoa baino (%1,6).

Eskari metatuaren hobekuntzak Estatu


Batuetako ekonomia immunizatzen du
BEGen Gehikuntza
Hiruhilekoko urtetik urterako aldaketa %

atzeraldiko eszenatoki horren aurrean,


EE.BB EB Japonia
6

eta erregistratutako espantsioaren


4,9

indarra urtarriletik martxora bitarteko


eskariaren osagai guztietan oinarritu da.
3 2,4 2,6

Hartara, kontsumoko gastuek urte


2,2 2,2 2,1

arteko %1,9ko hazkundea izan zuten;


1,0

aurreko ekitaldiko azkeneko


0
0,1
-0,1

hiruhilekoan, berriz, hazkundea


%1,6koa izan zen.
-3
10 II III IV 11 II III IV 12 II III IV
IH IH IH

Bestalde, inbertsioak %8,7ko urte arteko hazkundea izan zuen, aurreko aldian
Iturria: MEC

%8,1 aurrera egin ondoren, neurri handi batean etxebizitzen arloko inbertsioak
%8,8 egitearen ondorioz (urritik abendura bitartean kontabilizatutako hazkundea,
berriz, %3,5ekoa izan zen) eta ekipamenduaren eta softwarearen arloan
erregistratutako %7,8ko hazkundearen ondorioz.

2 0 1 2 k o B i g a r r e n H i r u h i l e k o a
B I Z K A I K O F O R U A L D U N D I A

Ondasunen eta zerbitzuen arloko bai esportazioek, bai inportazioek beren


inpultsoari galga jartzen jarraitu dute, urtebete lehenagotik kontabilizatutako
tasa indartsuekin alderatuz gero. Hartara, esportazioen bolumenak 2012ko
lehenengo hiru hilabeteetan urte arteko %4,1eko hazkundea izan du. Tasa hori,
nolanahi ere, oso neurtua da, baldin eta aurreko hiruhilekoko %4,7arekin edo
urtebete lehenagotik erregistratutako %8,9arekin alderatzen bada.

Bestalde, inportazioek urte arteko aurreratze-


erritmoa puntu batean gutxitu zuten, eta %2,6
BEGen Gehikuntza
Hiruhilekoko urtetik urterako aldaketa %

hazi dira, 2011ko laugarren hiruhilekoan


Frantzia Alemania Err. B.
6

%3,5 gora egin ondoren –oso urrutik aurreko


4,6

urteko lehenengo aldian kontabilizatutako


%9,6arekin alderatuz gero–. Kanpoko
3 2,4

erosketei galga handiagoa jarri zaion arren,


2,4 1,5 1,2

Estatu Batuetako merkataritzaren defizitaren


1,2
1,0 0,3

bolumena BPGaren %3,2 da, eta prezio


0,0
0

korronteetan %4,0ra ere iristen da; aurreko


hiruhilekoan, berriz, %3,1era eta %3,8ra iritsi
ziren, hurrenez hurren.
-3
10 II III IV 11 II III IV 12 II III IV
IH IH IH Iturria: MEC

Hazkundearen tonuak ahalbidetu du Estatu Batuetan langabezi tasa %8,3raino Langabezi tasak
gutxitzea –2011ko laugarren hiruhilekoan %8,7 baitzen–. Hala eta guztiz ere,
arazoa da hobekuntza oso mantso gertatzen ari dela, eta Estatu Batuetako
behera egin du
Estatu Batuetan 3
ekonomiak krisian zehar galdutako enpleguen %41 inguru bi urtetan % 8,3raino
berreskuratu duela, eta egungo erritmoarekin jarraituz gero, hiru urte beharko
liratekeela kontagailua zeroan jartzeko.

Asiako ekonomiek ere jarduera orokorraren ahuldadea sentitu dute, eta beren
bultzadaren galga 2012ko lehenengo hiruhilekoan pairatu dute, nahiz eta,
orokorrean, hazkunde erritmo oso finkatuak erakusten jarraitzen duten. Txinako
BPGak –munduko bigarren ekonomia da– urte arteko %8,1eko hazkundea izan
zuen urteko lehenengo hiruhilekoan, ia ehuneko bat gutxiago aurreko
hiruhilekoko %9,2koarekin alderatuta. Ekonomia aurreratuen ahuldadearen
ondorioz, kanpoko demanda (batez ere Europakoa) moderatua izatea da
Txinaren lur-hartzea determinatzen duen faktore baldintzatzailea.

Japongo ekonomiak %2,6ko hazkunde indartsua izan du 2012ko lehenengo Japonia


hiruhilekoan; 2011. urtearen amaieran, berriz, urte arteko %0,5eko atzeratzea oneratze bidean
izan zuen. Japongo Bankuak berriki ekimen bat abiarazi du, hain zuzen ere hasita dago
%1eko inflazioa helburu gisa ezartzea, eta horrekin batera 10 bilioi yenen
espantsio kuantitatiboa (BPGaren %2,1) edukitzea. Bada, litekeena da hori
lagungarri gertatzen ari izatea yenaren balio-galerarako (irailetik %6,8 galdu du
dolarraren aldean) eta ekonomiaren esportazioen bidezko oneratzerako.

2012ko lehenengo hilabeteetan zalantzarena izan da Europaren bereizgarria,


gobernantza integratzailea bideratuko duten erabakiak hartzea ekar dezaketen

O G A S U N E T A F I N A N T Z A S A I L A
A b a g u n e E k o n o m i k o e t a F i s k a l a

zalantza politikoak argitzen diren bitartean. Bigarren seihilekorako, berriz,


EE-27a bor-bor oneratze ekonomikoa espero da. Jarduera ekonomiko orokorraren galga
ari da intentsitate handiz gauzatu da EE-27an, urteko lehenengo hiruhilekoan urte arteko
ziurgabetasunean %0,1eko hazkundea izan baita –aurreko aldian, ordea, %0,8ko hazkundea izan
zen–. Bitartean, Ekonomia eta Moneta Batasuna jada atzeraldian dago (%-0,1).

2011ko lehenengo hiruhilekoan urte arteko %4,6ko hazkunde inpultsiboa


erregistratu ondoren, Alemaniako ekonomia moteltze-ibilbide batean sartu da,
%1,2 kontabilizatzeraino. Hori, neurri batean, Europako ekonomiak paralizatu
izateari zor zaio, bai eta munduko beste ekonomia batzuen makalaldiari ere.
Transmisio hori esportazioen bidetik etorri da.

Europako bederatzi Paraleloki, Frantziako ekonomia gelditu egin da, hiruhilekoen arteko hazkunde
ekonomia deuseza (%0,0) izan baitu, eta urtarriletik martxora bitarte %0,3ko urte arteko
atzeraldian hazkundea izan baitu. Bere aldetik, Erresuma Batuak espantsio erritmoak
daude mantsotu ditu, atzeraldiaren bidean sartu arte, hiruhilekoen artean %0,2ko
atzeratzea izan baitu, 2011ko azken hiruhilekoan %-0,3ko emaitza izan ondoren.
Urte arteko hazkundea, berriz, deuseza izan da (%0,0). Italiako ekonomia ere
atzeraldian dago, eta BPGaren urte arteko beherakada %1,3koa izan da han,
urritik abendura bitartean %-0,4ko datua izan eta gero.

4 Salbuespenak salbuespen, Eurostatek argitaratu duen eta eskuragarri dagoen


informazioak erakusten du produkzio-jardueraren erritmoan moteltze orokorra
gertatu dela Europako ekonomia ia guztietan 2012ko lehenengo hiruhilekoan.
Arestian aipatutako ekonomiez gainera, honako herrialdeek ere BPGan
atzeraldiak izan dituzte, urte arteko terminoetan: Txekia (%-1,0), Holanda
Soilik Finlandia eta (%-1,3), Grezia (%-6,2), Espainia (%-0,4), Txipre (%-1,4), Hungaria (%-1,5),
Suedia ari dira Portugal (%-2,2) eta Eslovenia (%-0,8). Uzkurdurako eta moteltzeko eredu
beren hazkundea orokorragotik honakoak desmarkatu dira, ordea: Finlandia, 2011ko azken
azkartzen alditik 2012ko lehenengo hiruhilekora %1,2tik %1,7ra azeleratu baitu bere urte
arteko hazkundea, eta Suedia, %1,2tik %1,5era azeleratu baitu berea.

Prezioen bilakaera
Petrolioak behera egin zuen nabarmen
martxoaren 20tik apirilaren 20ra, eta
Petrolioaren Prezioa

Petrolioaren
Hiruhilekoko urtetik urterako aldaketa%

kupeleko 118,6 dolar inguruko prezioan


100
Brent WTI

prezioak (Brent kalitatea) geratu zen, eta horrela


81,8

egonkortu dira %10,7 gorago gelditu zen 2012ko


80
70,9

hasierako mailarekin alderatuta, baina


60

%4,8 beherago urtebete lehenago


baino, jada Libiako krisia goreneko
40 36,9

puntura iritsia zenean; horrek, izan ere,


19,8

bere eraginak izan beharko lituzke, eta


20
6,2

ekonomia gehienen KPIa beherantz


5,8
0

bultzatu beharko luke.


10 II III IV 11 II III IV 12 II III IV
IH IH IH Iturria: MEC

2 0 1 2 k o B i g a r r e n H i r u h i l e k o a
B I Z K A I K O F O R U A L D U N D I A

Prezioa beherantz egin du funtsean Saudi Arabiaren produkzioak gora egin due-
lako; izan ere, eguneko 10 milioi kupeletaraino iritsi da, azken 30 urte hauetako Inflazioaren aurka-
maila goreneraino hain zuzen. Prezioen gaineko presioei galga jartzeko hartutako ko neurriak
neurriak beren eraginak izaten ari dira Txinan, eta prezioen indizeak, apirilean, beren emaitzak
%3,4ko aldaketa izan du –urtebete lehenago, %5,3koa izan zen–. Moderazio hori ari dira ematen
ia berdin-berdina izan da hiri ingurunean (%3,4) eta landa ingurunean (%3,3). Txinan

Estatu Batuetan, apirileko kontsumorako


prezioen urte arteko indizeak (KPIa) %2,3 egin
KPI - EEBB, EB eta Japonia

zuen gora (%2,7 martxoan), eta petrolioak


Hileko urtetik urterako aldaketa %
EEBB EB Japonia

egungo mailetan jarraitzen badu, moderatzen


4
3,5 3,4
3,8 3,9

jarraitu beharko luke, urte bukaeran %2,2


3,6 3,6 3,0 2,9 2,9
3,4 3,4 2,9 2,7
3,3

inguruan gelditzeraino. Energiaren prezioen


3,1 2,9 3,0 2,9 2,9
2,9 2,7

gorakada orokorra eta herrialdea desnuk-


2 2,3

learizatzeko horizontea goranzko presio bat


0,5 0,5

inposatzen ari dira Japongo kostu industriale-


0,2 0,2 0,0 0,1 0,3
0

tan, eta hori kontsumoko prezioetara aldatzen


-0,2 -0,2
-0,4

ari da. Izan ere, apirilean, urte arteko KPIak


-0,5

%0,5 egin zuen gora, 2008ko abendutik izan-


-2

dako goraldi handiena, izan ere.


11 U A I U A A 12 O M A M 12

5
E U Iturria:MEC E

Merkatu Finantzarioak
Estatu Batuetan, badirudi Erreserba Federala (FED) ataka zailean dagoela,
espantsio kualitatiboko hirugarren erronda bat onestea erabaki beharrean aurkitzen Atzera-aurrera
baita. Iazko udazkenetik Iparramerikako ekonomiaren hobekuntza-bide bat antze- gabeko egoera
man da, baina hobekuntza ahul eta irregularra da. Bere aldetik, Europako Banku moneta
Zentrala ere atzeranzko une batean dago. Euro guneko periferiako herrialdeen zor politiketan
soberanoaren krisiaren ingurunean, moneta agintariek zenbait tresna erabili
dituzte ekonomia errealaren gaineko efektu kaltegarriak gutxitzeko eta erregioko
kreditu-merkatuetan normaltasuna berreskuratzeko, nahiz eta erdi mailako
emaitzak izan. Hori dela eta, interes-tasak jaistea pentsatzen ari da, epe luzeko
enkanteak saihesteko.

Epe laburrerako aurreikuspenak


Nazioarteko Diru Funtsak (NDF) apirilean argitaratu ditu munduko erregio eta
herrialdeen BPGaren hazkundeari buruzko bere udaberriko aurreikuspenak. Euro Nazioarteko Diru
gunearen kasuan, 2012an bi hamarren jaitsi du aurreikuspena, harik eta urte Funtsak pronostiko
arteko %0,3ko uzkurduraraino iritsi arte. Nazioez gaindiko erakundearen ilunak egin ditu
aurreikuspena urtearen lehenengo partean oinarrituta dago; izan ere, lehenengo udaberrirako euro
parte horretan, ekonomiaren uzkurdura moderatu bat gertatuko da; bigarren gunean
seihilekoan, ordea, nolabaiteko oneratzea espero da, koiuntura ekonomikoaren
adierazleek iragartzen duten bezala. Esku hartuak izan diren herrialdeetan, Grezia
eta Portugal kasu, edo zor soberanoaren arrisku prima oso altuak dituztenetan,
Italia eta Espainia kasu, atzeraldiak nabarmenagoak izango dira, eta ekonomia
horien oneratzea soilik 2013tik aurrera gertatuko dela aurreikusi da.

O G A S U N E T A F I N A N T Z A S A I L A
A b a g u n e E k o n o m i k o e t a F i s k a l a

ESPAINIAKO EGOERA
2012ko lehenengo hiruhilekoan Espainiako ekonomiak %0,3 egin zuen behera
Espainiako hiruhilekoen arteko datuetan. Haren urte arteko tasak, berriz, %0,4ko beheraka-
ekonomia da izan zuen. Kanpoko sektorearen jokabide egokia ez zen nahikoa izan barneko
atzeraldian dago eskaeraren ahuldadea eta inbertsioaren ahuldadea konpentsatzeko.

Bigarren aldia da hau, non, krisi finantzarioaren ondoren, Espainia atzeraldian


sartzen baita. Lehengo aldia 2008ko laugarren hiruhilekoan izan zen, eta ez
zen hartatik atera 2010eko lehenengo hiruhilekora arte. Bi urte geroago,
Espainiako ekonomia egoera ber-berean dago. Jardueraren atzeranzko tonu
hori areagotu egin liteke datozen hilabeteetan, ikusita nolako profila erakusten
duten Administrazio Publikoen aurrekontuek.

Nazio eskaria
Urtarriletik martxora, nazioko eskaera lagungarri gertatu da deshazkunde
metaturako, aurreko hiruhilekoan baino hiru hamarren gehiagorekin, -3,2
puntutan kokatu baita. Kanpoko eskaerak, ordea, lau hamarrenetan gutxitu du
hiruhilekoko BPGari egiten dion ekarpena, 3,2 puntutik 2,8 puntura aldatu baita.

Nazioko eskaerak hiruhileko honetako jarduera metatuari eginiko ekarpen

6
negatiboena kapital finkoko inbertsioaren uzkurdura handiagoaren (%-8,2)
ondorio esklusiboa da, zeren eta amaierako kontsumoan eginiko gastuak,
modu metatuan, bere atzeranzko tasari aurreko hiruhilekoko maila berean
eusten baitio (%-1,8).

Kontsumoak eta Etxeetan amaierako kontsumoan


inbertsioak goitik eginiko gastuak puntu erdian jaitsi
Eskaria - Zuzend. datuak
Hiruhileko urtetik urterako ald.%

behera erortzen zuen bere uzkurdura, %-1,1 izatetik


Etx. Kontsumoa KPG Finkoa BPG Eraikuntza

jarraitzen dute
5

%-0,6 izatera pasatu baita. Gastuaren


0,9
0,4

osagai desberdinei erreparatuta,


-0,1
0

zerbitzuen kontsumoan hazkunde


-0,4
-1,3 -0,6

tasa positiboak badaude ere, nahiz


-4,9
-5

eta aurreko aldikoak baino txikiagoak


-8,2
-9,2

izan, ondasunen arloko gastuak


-10
-9,8 -10,2

oraindik ere tasa negatiboak


-12,2

erakusten ditu, nahiz eta ondasun


-15

iraunkorretan eta sasi iraunkorretan


-20

nolabaiteko igoera bat antzeman den.


10 II III IV 11 II III IV 12 II III IV
IH IH IH Iturria : EIN-HK

Administrazio Publikoen amaierako kontsumoko gastuak atzera egitea puntu bat


eta sei hamarrenetan areagotu da, %-5,2 izateraino. Emaitza horretan bereziki
lagungarri gertatu da administrazio horien ondasun eta zerbitzuen guztizko
erosketan izandako beherakada (%13 ingurukoa).

2 0 1 2 k o B i g a r r e n H i r u h i l e k o a
B I Z K A I K O F O R U A L D U N D I A

Bestalde, soldatapekoen ordainsariek ere behera egin dute, nahiz eta modu
moderatuan izan, %1 inguru hain zuzen.

Kapital finkoaren osaera gordinak bere erorketa azeleratzen jarraitzen du, urte
artean %8,2 jaitsi baita, 2011ko laugarren hiruhilekoan %6,2 jaitsi ondoren.
Aktibo mota desberdinei erreparatuz gero, multzo metatuak izan duen
erorketatik gora erori dira materialak, %-6,5 izatetik %-8,8 izatera iritsi baitira.
Aktibo higiezinen inbertsioak, bitartean, %-0,3tik %2,2ra igo da.

Ekipoko ondasunen aktiboen eskaerak hiru puntu eta hiru hamarreneko


uzkurdura izan du bere mailan, %-2,7tik %-6,0ra jaitsi baita. Horri dagokionez,
makineriaren arloko inbertsioaren jaitsiera erritmoa (%-5,5) garraio ekipoen
aktiboen kasuko jaitsieraren erritmoa baino txikiagoa izan da (%-7,3).

Bestalde, eraikuntzaren arloko inbertsioen eskaerak bere beherakada bi Eraikuntzaren


puntutan azeleratzen jarraitzen du, eta %-8,2 izatetik %-10,2 izatera pasa da; erorketa areagot-
azpiegiturak eta bestelako eraikuntzak, berriz, %-14,3 erori dira. Azkenean, zen ari da berriz
etxebizitzak %-5,8 baizik ez dira jaitsi. ere

Kanpoko eskaera

7
Kanpoko eskaerak BPGari eginiko ekarpen txikiagoa –2,8 puntukoa, aurreko
hiruhilekoan 3,2 puntuko ekarpena egin ondoren– esportazioen moteltzeari eta
inportazioen uzkurdura handiagoari zor izan zaie.

HHKNri erreparatuz, ondasunen eta Esportazioen haz-


zerbitzuen esportazioek hiru puntutan kundea moteldu
Kanpo Merkataritza - Espainia

moteldu zuten beren hazkundea egin da...


4 Hiruhilokoko batezbesteko mugikorraren urtetik urterako ald.%

2012ko lehenengo hiruhilekoan, %5,2


Esport. (euros) Inport. (euros)
24

izatetik %2,2 izatera pasa baitziren,


18,3
16

batez ere Europar Batasuneko


17,1

herrialdeen moteltzearen eraginez; izan


8 10,5

ere, herrialde horiexek dira Espainiako


4,7
0

ekonomiaren produkzioen helmuga


nagusia. Moteltzea txikiagoa izan da
-8
-7,7

ondasunetan –%1,7 baizik ez baitira


-16

hazi, lehen %2,9 hazi ziren bitartean–


-18,0
-24

zerbitzuetan baino, haien hazkundea


10 II III IV 11 II III IV 12 II III IV

%10,1etik %3,2ra jaitsi baita.


IH IH IH Iturria: S.E.Comercio

Bestalde, ondasunen eta zerbitzuen inportazioek beren jaitsiera-erritmoa azeleratu ...eta inportazioek
zuten puntu bat eta hiru hamarrenetan, %-7,2 izatetik %-5,9 izatera iritsi baitziren, behera egiten
jarduera-maila txikiagoarekin bat. Osagai guztietan izan dira atzeratzeak, zeinak jarraitzen dute
zerbitzuen kasuan handiagoak izan baitira (%-3,3tik %-7,2ra) ondasunen kasuan
baino (%-6,6tik %-7,2ra).

O G A S U N E T A F I N A N T Z A S A I L A
A b a g u n e E k o n o m i k o e t a F i s k a l a

Merkataritzaren Estatuko Idazkaritzaren arabera, Espainiako ekonomian


esportazioen balioa urtearen lehenengo hiruhilekoan 54.445,3 milioi eurokoa izan
zen, eta, beraz, urteen artean hazkundea %3,2koa izan da, batez ere salmenta
energetikoak %33,0 haztearen ondorioz, energetikoak ez direnak %1,5 hazi
baitziren. Azkenekoen jomugak kontuan hartuta EE-27ra zuzendutakoek %0,9
egin zuten behera eta munduaren gainerako herrialdeetara bidalitakoak %6,7
hazi ziren.

Bestalde inportazioek 65.104,8 milioi euro egin zuten urtarriletik martxora, urte
arteko %0,6ko jaitsiera arinarekin, batez ere, erosketa ez-energetikoen ondorioz,
erosketa energetikoek %17,1 egin baitzuten gora.

Ekoizpena
Eskaintzaren ikuspuntutik, 2012ko lehenengo hiruhilekoak aurrekoaren antzeko
ezaugarriak dauzka. Hazkunde moderatu batzuk gertatu dira lehen sektoreko
adarretan eta zerbitzuen balio erantsian, eta jaitsiera nabarmenagoak, berriz,
manufakturen adarreko jardueretan eta eraikuntzan.

Industriaren behe- Adar industrialen balio erantsi gordinaren jaitsiera areagotu egin da, %-0,4tik %-
ranzko profila are- 3,0ra jaitsi baita, eskaera nazionalaren uzkurdura-bilakaerarekin batera eta onda-

8
agotzen ari da sun industrialen esportazioen moderazio handiagoarekin batera. Bereziki, man-
ufakturen industriari dagokionez, jaitsiera handixeagoa da, %-0,1etik %-3,9ra
beheratu baita.

Eraikuntzaren Eraikuntzaren adarretako jardueren produkzioak 2011ko laugarren hiruhilekoan


goitik beherako %-3,7 izatetik egungo ekitaldiko lehen hiruhilekoan %-5,3 izatera jaitsi da.
erorketa azkartzen Etxebizitzen eraikuntzan eta gainerako eraikuntzetan izandako jokaera oker-
ari da ragoak determinatu du emaitza hau.

Zerbitzuen hazkundean moteltze arina


gertatu da hiruhileko honetan, %0,9
Eskaintza - Datu zuzend.
Hiruhilekoko urtetik urtearteko ald. %

izatetik %0,8 izatera pasa baitira.


Industria Eraikuntza Zerbitzuak
5

Emaitza hobeak ikusten dira infor-


3,0

mazioaren teknologiekin eta komu- 1,4

nikazioekin eta merkataritzarekin lotu-


0,8
0,3

tako jardueretan, etxeetan kontsumoko


0

Zerbitzuetan ondasunen gastuan izandako igoera


moteltze arina
-1,6

apal bati esker; turismoarekin eta


-4,9

gertatzen ari da
-3,0

higiezinekin lotutako jardueretan,


-5

berriz, aurrerapenen erritmoa txikiagoa


-5,3

izan da. Azkenik, lehen sektoreko adar-


rek puntu erdian azeleratu dute beren
-8,9
-10

hazkundea, %0,3tik %0,8ra hain zuzen.


10 II III IV 11 II III IV 12 II III IV
IH IH IH Iturria : EIN-HKN

2 0 1 2 k o B i g a r r e n H i r u h i l e k o a
B I Z K A I K O F O R U A L D U N D I A

Lan merkatua
2012ko lehen hiruhilekoko lan merkatuari buruz eskuragarri dauden adierazleek Lan merkatuaren
erakusten dute enpleguaren narriadurak gora egin duela, aurreko hiruhilekoetan okertzeak bere
baino lanpostu gehiago suntsitu baitira. horretan dirau

HKEren arabera, enpleguak, lanaldi osokoekin parekatu daitezkeen lanpostuetan


neurturik, beheranzko profila areagotu zuen, %3,8ko uzkurdura izan baitzuen, Enplegua sektore
aurreko ekitaldiko azken hiru hilekoetan %1,3, %2,0 eta %3,3 behera egin guztietan galdu da
ondoren. Horrek berarekin ekarri du urtebetean lanaldi osoko 655 mila enplegu
garbiren galera izatea.

Okupazioaren erorketa sektore guztietan larriagotu da, %-1,8 lehen sektorean


(13.400 enplegu gutxiago urtebete lehenago baino), %-3,9 industrian (86.600
enplegu gutxiago), %-1,9 zerbitzuetan (244.800 enplegu gutxiago) eta %-21,1
eraikuntzan (310.400 enplegu gutxiago).

BAIren arabera, 2012ko lehenengo hiruhilekoan lan egiteko prest dagoen


biztanleria egonkor mantendu da (%0,0), sei hiruhilekotan hazten joan ondoren
eta 2011ko azkeneko hiruhilekoan %0,1 erori ondoren. Bestalde, okupazioak
jaisten jarraitu du, intentsitate handiagoz, eta jada hamabost hiruhileko izan dira

9
jaitsierekin, urte artean %4,0 jaitsi baita, 2011ko laugarren hiruhilekoan %3,3ko
jaitsiera izan ondoren.

Iturri horren arabera, 2012ko BAIaren arabera,


urtarriletik martxora, okupazioa langabezi
Enpleguaren Bilakaera - Espainia
Hiruhilekoko urtetik urterako ald.%

sektore guztietan jaitsi zen, eta tasa jada


CNTR EPA G. S. Afiliatuak
2

nabarmentzekoa da eraikuntzan %24,4koa da


kalkulaturiko erorketa, %20,6koa
(aurreko aldian, berriz, %-18,8ko
0
-1,3

izan zen); industrian, berriz, jaitsiera


-1,3

%3,2 ingurukoa izan da eta


-2 -1,6
-2,7

zerbitzuetan %2,4ra iristen da.


-3,0

Horrela, kalkulatu da 5.639.500


-3,8
-4 -3,6

langabe daudela, eta %24,4ko


-4,2 -4,0

langabezi tasa. Langabeziak


emakumeen %24,9 eta gizonezkoen
-6

%24,1 hartzen ditu.


10 II III IV 11 II III IV 12 II III IV
IH IH IH
Iturria: EPA, CNT -INE, Mº Empleo y SS.

Gizarte Segurantzako afiliazioek HHKNk eta BAIk adierazten duten jaitsiera Erregistro ofizialek
berresten dute, urtarriletik martxora 16.838.400 afiliatu egon baitira. Izan ere, lan merkatuaren
urteen arteko atzerapena %2,7koa izan da, aurreko hiruhilekoko %2,2koa okertze handiagoa
baino handiagoa. Hiruhilekoen artean, %2.0 egin du okerrera, aurreko aldian berresten dute
baino gehiago, orduan %1,2 egin baitzuen okerrera.

O G A S U N E T A F I N A N T Z A S A I L A
A b a g u n e E k o n o m i k o e t a F i s k a l a

Estatuko Enplegu Zerbitzu Publikoaren (EEZP) arabera, erregistratutako


langabeziak gora egiten jarraitu du. Hartara, 2012ko lehen hiruhilekoan
erregistratutako langabetuak 4.687.600 izan ziren; horrek esan nahi du urte arteko
hazkundea %9,3koa izan dela, 2011ko azken hiruhilekoko %7,4koa baino
handiagoa.

Prezioak eta soldatak


Prezio arruntetan BPGa puntu bat eta lau hamarren moteldu da, urte artekoa
%1,5etik 2012ko lehen hiruhilekoko %0,1era jaitsi baita; izan ere, ekonomiaren
deflaktore inplizituaren hazkundea %0,5 izan da, aurreko hiruhilekoan baino zazpi
hamarren txikiagoa.

Kontsumoko prezioen indizearen (KPI) urte arteko tasa bost hamarren jaitsi zen
2012ko martxoan, %1,9raino; abenduan, izan ere %2,4 izan zen. Aipatutako
jaitsierak 2011ko apiriletik aurrera hasitako moderazioaren ibilbideari eusten dio,
orduan %3,8 izan baitzen.

Errenten lehen mailako banaketari dagokionez, soldatapekoen ordainsaria %-2,1


izatetik %-3,3 izatera iritsi da, soldatapekoen kopurua puntu bat jaistearen ondorioz
(%-3,2tik %-4,2ra jaitsi dira) eta soldatapeko bakoitzaren batez besteko ordainsariak

10
bi hamarren moteltzearen ondorioz (%1,1etik %0,9ra). Hartara, produktu unitate
bakoitzeko lan kostuaren (ULK) hazkundea %-2,5ean mantentzen da, egonkor, hiru
puntu ekonomiaren deflaktore inplizituaren azpitik.

Etorkizuna epe laburrean eta epe ertainean


Hiru urteko apean 2012ko lehen seihilekoan, Espainiako ekonomiak egoera oso zaila zeharkatzen
bigarren atzeraldia ari da. Jarduera ekonomikoari buruzko adierazleek berresten dute Espainiako
da, 2009an gertatu- ekonomiaren atzeraldia larriagotzen ari dela, nazioarteko erakunde nagusien
takoaren ondoren aurreikuspen guztiek iragarri duten bezala.

Bai NDFk bai Mundu Bankuak eta Europako Batzordeak aurreikusten dute
Espainiako jarduera ekonomikoak nabarmentzeko moduko erorialdia izango
duela, urtetan metaturiko desorekek astinduta. Izan ere, desoreka horiek zuzendu
egin behar dira.

Kontsolidazio fiskalerako aplikatu diren terapien eraginek (gastu publikoaren


murrizketa eta zergak handitzea), zeinek defizit publikoa zuzentzea eta zor
publikoaren handitzeari eustea helburu baitzuten, eta finantza-sistema
birkapitalizatzeko finantziazioa behar izateak BPGaren %1,7ko jaitsiera ekarriko
dute 2012an; 2013an, berriz, %0,1 hazi liteke, NDFaren arabera.

Hala eta guztiz ere, Europako exekutiboaren iragarpena askoz ere ilunagoa da,
zeren eta 2012rako %1,8ko uzkurdura aurreikusten baitu, eta 2013rako, berriz,
%0,3ko jaitsiera.

2 0 1 2 k o B i g a r r e n H i r u h i l e k o a
B I Z K A I K O F O R U A L D U N D I A

EUSKADIKO ABAGUNEA
Euskadiko ekonomi jardueraren moteltzeak aurrera egin du 2012ko lehen EAEko ekoizpen-
hiletan, kanpo elkartrukeek izandako geldiaraztearen erritmoan. Faktore jarduera uzkurtu
horrek ekoizpen-jardueraren indargetze handiaren eta enplegu-galera egin da
handiagoaren alde egin du.

Eustat-en Hiruhileroko Kontu Ekonomikoen (HKE) arabera, aurtengo lehen


hiruhilekoan, behin urtaroen eta egutegiaren eraginak deskontatutakoan,
EAEko Barne Produktu Gordinaren (BPG) bolumenak %0,3 egin zuen
atzera aurreko hiruhilekoarekiko nahiz urtearekiko.
BPGren antzeko
Urte arteko jaitsierarik handiena Bizkaian gertatu da, izan ere, bizkaitarren jaitsiera Lurralde
BPGk %0,37 egin du behera, Araba eta Gipuzkoako jaitsieretatik Historiko
goraxeago, %0,28 eta %0,31, hurrenez hurren. bakoitzean.
Barne eskaria
Eskariaren ikuspegitik, kanpo eskariak BPGren hazkundearekiko ekarpen
positiboari eutsi badio ere, esportazio nahiz inportazioen mailen
beherakadak kanpo saldoaren laguntza murriztea eragin du, ezin izan baitu
Barne eskariaren
konpentsatu kontsumo pribatuaren eta inbertsioaren erortzeak sortutako
etengabeko
11
barne eskariaren etengabeko ahultasuna.
ahultasuna…
Hiruhileroko Kontu Ekonomikoen
arabera, familien azken
BPG - Zuzend. datuak
Aldaketa %

kontsumoaren geldiarazte txikiari


Euskal H. - hiruhilekotik hiruhilekorako Espainia - Hiruhilekotik hiruhilekorako
Euskal H. - Urtetik urterako Espainia - Urtetik urterako

eutsi dio urtarril eta martxoaren


2

bitartean, urte arteko hazkunde-tasa


%0,1 izan delarik, hau da, aurreko
0,9 0,9
1

hiruhilekoan kalkulatutakoa baino


lau hamarren txikiagoa (%0,5).
0,4
0,2 0,3
0,2

… kontsumo
0

Administrazio publikoen azken publikoak apur bat


-0,2 -0,3

kontsumoaren gastuak, 2011ko gora egin arren


-0,3
-0,4
-0,8
-1

bigarren eta hirugarren hiruhilekoan


-1,3

%2,0 eta %3,6 atzera egin ondoren,


gorakada izan du (%0,2) urte arteko
-2
10 II III IV 11 II III IV 12 II III IV

bolumenari dagokionez.
IH IH IH
Iturria :Eustat-HKE
EIN-HKN

Bestalde, Kapitalaren Eraketa Gordinaren tasa negatiboak areagotu egin


dira, eta iazko ekitaldiko azken bi hiruhilekoetan %0,1 eta %2,8 erori
ostean, %4,2 egin du behera, horrenbestez, hamabost hiruhileko erortzea
jasaten ari gara, neurri batean, kredituak eskuratzeko zailtasunengatik, bai
eta, epe laburrerako suspertze-aurreikuspen ilunengatik ere.

O G A S U N E T A F I N A N T Z A S A I L A
A b a g u n e E k o n o m i k o e t a F i s k a l a

Kanpo eskaria
Jarduera orokorraren uzkurdura handiko ingurune batean kanpoko fluxuak paral-
Kanpoko izatu egin dira ekitaldiko lehen hiruhilekoan, industriaren erritmo produktiboa
fluxuen paralisia geldituz, era berean, espainiar ekonomiaren barne eskariaren geldotasun handi-
agoak eragin berean laguntzen du.

Hiruhileroko Kontu Ekonomikoen arabera, Euskadiko kanpoko salmentek, 2011ko


azken aldian %7,3 aurrera egin ondoren, ekitaldiko lehen hiruhilekoan behera egin
dute (%2,3) urte arteko bolumenari dagokionez. Aldiz, aurreko hiruhilekoan inpor-
tazioek %5,0 gorakada izan ondoren, %3,5 uzkurtu egin ziren.

Ohiko prezioetan, esportazioek %0,1 egin zuten behera urtarril eta martxoaren
bitartean eta erosketek, ordea, %0,4. Aldi berean, kanpoko salmenten prezioek
%2,2 egin zuten gora eta inportazioek %3,2.

Merkataritzako Estatu Idazkaritzak eman duen informazioaren arabera, 2012ko


lehen hiruhileko EAEko salmentak (Espainiako ekonomiatik kanporakoak) 4.997
milioi eurora iritsi ziren, urte arteko hazkundea %0,3 izan delarik, urriaren eta
abenduaren bitartean, ordea, %23,1 izan zen.

12
Urtarril eta martxoaren bitartean, energiazkoak ez diren kanporako salmentak
nabarmen jaitsi dira (urte arteko %3,3ko hazkundea), 2011ko azken hiruhilekoan,
ordea, %15,9 egin zuten gora.

Bestalde, 2012ko lehen hiruhileko EAEko erosketak (Espainiako ekonomiatik


kanporakoak) %15,5 uzkurtu egin ziren (aurreko aldian, ordea, %-4,6), urri-
aren eta abenduaren bitartean. Neurri handi batean, energiari lotutako eros-
keten beherakada handiaren eraginez (%31,0), eta ez energiazkoak ez diren
inportazioen eraginez (%6,2 egin zuten behera, besterik ez).

Ekoizpena
Eskaintzaren ikuspegitik, EAEn ekoizpen-jardueraren atzerakadak industri
Balio Erantsi sektorean eta eraikuntzaren etengabeko ahultasunean du jatorria, eta zerbitzuen
aurrerakada xumeak ezin izan du konpentsatu horrelako jokabide negatiboa.
Gordinaren
uzkurdura
Horretara, laugarren hiruhileko urte arteko bolumena %0,2 uzkurtu ondoren,
areagotu egin da…
2012ko lehen hiruhilekoan industri jarduerek %1,1 egin dute atzera.

Ohiko prezioetan, industri ekoizpenak %1,8 egin du gora (%3,1 2011ko urriaren
eta abenduaren bitartean), industri prezioak nabarmen jaistea ekarri duena:
2011ko azken aldian %3,3 aurrera egitea kalkulatu bazen ere, 2012ko lehen
hiruhilekoan %2,8 egin zuten gora.

2 0 1 2 k o B i g a r r e n H i r u h i l e k o a
B I Z K A I K O F O R U A L D U N D I A

Urteko lehen aldian, Hiruhileroko Kontu Ekonomikoek adierazitako industri


jardueraren beherakadak, aurreko hiruhilekoarekiko, 3.569 langabe gehiago … eta zerbitzuak
eragin du eta, aurreko urtearekiko, 6.433 gehiago, ondorioz, industri enpleguak moteldu egin dira
%1,7 egin du behera aurreko hiruhilekoarekiko eta %3,0 2011ko aldi berean
kalkulatuarekiko.

Ekitaldiko lehen hiruhilekoan, hirugarren sektoreko jardueraren hazkundea oso


ahula izan da, batez ere, merkatuko zerbitzuen aurrerakuntza-tasa nabarmen
murriztua izan delako.

Hirugarren sektoreko jardueren


motelaldiaren zergatiak hauek dira: Eraikuntzaren
BPG - Euskal Herriaren Eskaintza

uzkurdurak okerre-
Hiruhilekoko urtetik urterako ald.% (z. datuak)

alde batetik, sektore publikoaren


Industria Eraikuntza Zerbitzuak

ra egin du
5

zerga-finkapenaren testuinguruko
3,7

zerbitzuen (merkaturakoak ez
0,5 0,8
0,2

direnak) jokabide ez hain okerra,


0

aurreko hiruhileko beherakadaren


-1,5 -1,0

-4,7

ondoren (%0,3), urte arteko igoera


-5

ekarri duena (%0,4), eta beste


-5,8

aldetik, merkaturako zerbitzuen

13
-10

hazkunde-tasen jaitsiera handiagoa,


-11,0

aurreko hiruhilekoan %0,8 gora egin


ondoren, %0,1 aurrera egin duena.
-15
10 II III IV 11 II III IV 12 II III IV
IH IH IH Iturria:Eustat-HKE

Hiruhileroko Kontu Ekonomikoen arabera, hirugarren sektoreko langabeziak


gora egin du ere: 2.095 langabe gehiago laugarren hiruhilekoarekiko, eta 641
enplegu gutxiago aurreko urtearekiko, alegia, aurreko hiruhilekoarekiko
%0,32 egin du behera, eta %0,1 langabe gehiago dago iazko lehen
hiruhilekoarekiko.

Eraikuntzaren egoera kaskarra areagotu egin da eta, aurreko hiruhilekoan


%4,8 jaitsi ondoren, urte arteko %5,9ko jaitsiera izan du.

%3,2 behera egin ondoren, ohiko prezioetan, %4,2ko jaitsiera izan du, aldi
berean, sektoreko prezioen deflatorearen hazkundea egonkortu egin da: %1,6
inguruan.

Enpleguari dagokionez, eraikuntzaren beherakadak 9.279 langabe gehiago


eragin ditu, lehen hiruhilekoan okupazioaren %11,7ko urte arteko jaitsiera
ekarri duena, bai eta, sektorean 2.395 lanpostu gutxiago egotea ere, 2011ko
laugarren hiruhilekoarekin alderatuz gero, hau da, aurreko hiruhilekoan baino
%3,3 gutxiago.

O G A S U N E T A F I N A N T Z A S A I L A
A b a g u n e E k o n o m i k o e t a F i s k a l a

Bestalde, urtarril eta martxoaren bitartean, eraikuntzari dagokionez, 2011ko


azken hiruhilekoan %9,5 jaitsi ondoren, Gizarte Segurantzako afiliazio-
kopuruak urte arteko %11,2ko beherakada izan zuen.

Azkenik, lehen sektoreko Balio Erantsi Gordinak urte arteko %16,9ko gorakada
izan du laugarren hiruhilekoan, era berean, indartsu jarraitu du eta %18,0 egin
du gora urtarril eta martxoaren bitartean. Dena dela, aurreko hiruhilekokoarekin
alderatuz gero, ekoizpen-mailak %41,3 egiten du behera.

Lehen sektoreko okupazioa nabarmen egonkortu da, izan ere, 2011ko azken
hiruhilekoan baino 113 pertsona okupatu gehiago izan dira (%0,5), hala ere,
aurreko urtean baino 67 gutxiago kalkulatzen dira (%-0,3).

Lan-merkatua
Hiruhileroko Kontu Ekonomikoen arabera, 2012ko lehen hiruhilekoan 953.218
lanaldi osoko lanpostu zeuden EAEn, hau da, aurreko hiruhilekoan baino 7.947
gutxiago eta aurreko urtean baino 16.422 gutxiago, hau da, okupazioaren
hiruhileko arteko %0,83ko jaitsiera eta urte arteko %1,69ko jaitsiera.

Lan-merkatuaren inkesten argitara,

14
2012ko lehen hiru hiletan izandako
Enplegua - Euskal Herria

eboluzioaren arabera, lan egiteko


Hiruhilekoko urtetik urterako ald.%
BAI HKE-Eustat Gizarte Z. BJA

prest dagoen euskal biztanleek


3

antzeko joerak erakusten dituzte.


1,2

Hartara, Estatistikako Institutu


Nazionalaren Biztanleria
-0,1
0

Aktiboaren Inkestan urte arteko


-1,4

%2,7ko jaitsiera adierazi da,


-0,2
-1,5 -1,7
-0,3

aurreko aldian %0,4ko igoera


-2,1 -1,9
-2,2

kalkulatu bazen ere, aldiz,


-3
-2,9

Biztanleria Jardueraren Arabera-k


(Eustat) dioenez, %1,4ko
atzerakada dago, 2011ko laugarren
-4,9
-6

hiruhilekorako %0,1ko jaitsiera


10 II III IV 11 II III IV 12 II III IV

adierazi bazuen ere.


IH IH IH
Iturria : EIN, Eustat eta Mº de Empleo y SS

Aipatu estatistikako institutu biek bat egiten dute biztanleria okupatuaren


ibilbidea aztertzerakoan lehen hiruhilekoari dagokionez; Estatistikako
Institutu Nazionalak urte arteko %4,8ko atzerakada eskaintzen du (%1,5
aurrekoan), eta Eustatek %2,9ko jaitsiera kalkulatzen du (%1,4 aurreko
aldian), hortaz, biek ala biek enplegu-galeraren larriagotzea adierazten
dute.

2 0 1 2 k o B i g a r r e n H i r u h i l e k o a
B I Z K A I K O F O R U A L D U N D I A

Estatistikako Institutu Nazionalaren arabera, 2011ko laugarren hiruhilekotik Langabezi


langabezi tasa %12,6tik %13,6raino igo da, emakumeen artean %13,7tik %13,8ra tasak gora egin
eta %11,7tik %13,4ra gizonezkoen artean igo delarik. Bestalde, Eustaten kalkuluen du nabarmen
arabera, aurreko hiruhilekotik langabezi tasa %11,2tik %12,1eraino igo da,
emakumeen artean %10,1etik %11,5era eta %12,1etik %12,6ra gizonezkoen
artean igo delarik.

2012ko urtarril eta martxoaren bitartean laugarren hiruhilekoz jarraian, EAEko Gizarte
Gizarte Segurantzako afiliazio-kopuruak behera egin du oso modu azkarrean, urte Segurantzako
arteko %1,9ra iritsi da, 2011ko urriaren eta abenduaren bitartean %1,2 bazen ere.
afiliazio-kopuruaren
Apiril eta maiatzari buruz esku artean ditugun azken datuen arabera, afiliazio-
jaitsierak aurrera
galerak nabarmen egin du gora, %2,6 eta %2,5eko beherakadekin, hurrenez
egiten du
hurren, eta ekitaldiko lehen bost hiletan, afiliazio-kopuruak %2,1eko jaitsiera izan du.
oraindik ere
Halaber, Estatuko Enplegu Zerbitzu Publikoak (SEPE) berretsi egin du lan-
merkatuaren inkestetan adierazitakoa, izan ere, EAEko bulegoetan erregistratu
den langabe-kopuruak gora egin duela aipatzen du, %8,4, hain zuzen ere. Tasa
horrek adierazten digu urriaren eta abenduaren bitarteko hazkundearen abiadak
gora egin duela oso modu azkarrean (%7,9).

15
Estatuko Enplegu Zerbitzu Publikoak ateratako apiril eta maiatzari buruzko azken
datuetan, aurreko hilekiko nolabaiteko eustea adierazten da, %5,7 eta %8,5 igo
baita, 2012ko lehen bost hiletan urte arteko %7,9ko igoera aipatuz.

Prezioen deflatorea eta KPI


Ohiko prezioetan, %0,8ko jaitsiera BPGren deflatorea
izan zen BPGn 2012ko lehen pixkanaka motelt-
KPIA- Harmonizatua

hiruhilekoan, horrek, bolumenaren


Hileko Urtetik Urterako Aldaketa %

zen ari da…


KPIA-EB27 KPIA-Espainia KPIA-Euskadi

jaitsierarekin batera (%0,3),


4
3,8

deflatore inplizituaren hazkundea


3,7

dakar (%1,12). Tasa horrek


3,3

motelaldi txikia adierazten digu


2,7

aurreko hiruhileko %1,28tik.


2,1
2
2,0

Kontsumoko Prezioen Indizea


… bai eta KPI ere
(KPI) modu nabarmenean moteldu
da EAEn, eta urte arteko %1,9ko
hazkundea izan du martxoan, hau
da, espainiar ekonomiarena
0

urreratze berbera (%1,9), eta


11 O M A M 11 U A I U A A 12 O M A M 11 U A I U A A
U E U E

2011ko martxokoa (%3,5) baino


Iturria:Eurostat , EIN

puntu bat eta sei hamarren gutxiago, halaber, maiatzean gertatu da


geldiagotzea, tasa berbera eskainiz (%1,9).

O G A S U N E T A F I N A N T Z A S A I L A
A b a g u n e E k o n o m i k o e t a F i s k a l a

Maiatzera arte, eta ondasun-multzoka harturik, igoera handia ikus dezakegu


honakootan: edarietan, alkoholean eta tabakoan (%5,9), etxebizitzan (%5,8) eta
garraioan (%3,8).

Bestalde, erritmo motelagoan honako hauek egin dute gora: irakaskuntza-taldeak


(%2,8), janariak eta alkoholik gabeko edariak (%2,2), bestelako ondasunak eta
zerbitzuak (%1,3), hotelak, kafetegiak eta jatetxeak (%1,2), tresneria (%0,3),
arropa eta oinetakoak (%0,6), kultura eta aisia (%0,4), aldiz, honako hauek egin
dute behera: komunikazioak (%-3,8) eta medikuntza eta osasuna (%-2,4).

Aurreikuspenak epe laburrean


Lehen hiruhileko emaitzak aurreko buletinean argitaratutakoak dira, eta ez da
funtsezko aldaketarik ikusten, ez espainiar ekonomiaren jokabidean, ez eta,
Epe laburrerako Europako testuinguruaren nahiz munduko ekonomiaren azpian dauden
lehentasuna desoreka- eta ziurgabetasun-multzoan ere, hortaz, euskal ekonomiaren
finantza-sistema inguruneko baldintzek bere horretan iraunarazten dute ekoizpen- eta enplegu
berriz mailen uzkurdura.
kapitalizatzea da
Atzeraldian berriro sartu izanaren ostean, 2012ko ekitaldiak balantze
negatiboa izan dezakeela antzematen dugu (%0,7 eta %1,6 artekoa), eta

16
prezio motelei eusten badiegu eta %1,0 inguruan mantendu, ohiko
prezioetarako eboluzioak hamarren batzuk positiboa izan liteke (%+0,3) edo
apur bat negatiboa (%-0,6).

Hala eta guztiz ere, epe laburrera operatiboa ez izatea da euskal


ekonomiaren etsairik handiena, eta egoeraren premiak espainiar finantza-
sistema berriz kapitalizatzea eskatzen du, kredituak hazkundearen
suspertzea bultza dezan, eta 2013an aurtengo ziurgabetasunak saihets
ditzagun.

Era berean, ekainaren 28 eta 29ko Bruselako Presidenteen Gailurrean


hartzen diren akordioek eta neurriek zehaztuko dituzte neurri handi batean
Susperraldiaren
bigarren atzeraldi honen sakontasuna eta iraupena.
gakoa austerita-
tea versus pizga- Aipatu gailurraren funtsezko arazoa austeritatea versus pizgarriak “mix”
rriak “mix” delako- delakoaren osaketa ezartzean datza, alde batetik, sortutako defizit publikoen
an dago eta zorren eboluzio kontrolaezina geldiarazteko, eta beste aldetik, arrazoizko
kostuaren eta lurralde banaketa adostuaren bidezko hazkundea bultzatzen
duten neurriak abian jartzeko.

2 0 1 2 k o B i g a r r e n H i r u h i l e k o a
B I Z K A I K O F O R U A L D U N D I A

BIZKAIKO ABAGUNEA
Munduko ekonomiaren moteltzea eta Europako ekonomiek agertzen dituzten
ziurtasun gabezia larriak Bizkaiko jarduera ekonomikoaren balaztatzaile izan dira
2012ko lehenengo hilabeteetan ere.
Hazkundea gero
Lehen hiruhilekoan Bizkaian sortutako balio erantsiaren bolumena -%0,3 uzkur- eta ahulago
tu da hiruhilekoen arteko kopuruei erreparatuta, 2011ko laugarren hiruhilekoan - Bizkaiko ekonomian
%0,2 murriztu ostean urtebete lehenagoko mailaren aldean, hazkunde erritmoa
moteltzearen ondorioz, lurralde hau atzeraldian sartu da, urtarriletik martxora
bitartean beraren BPGd-aren bolumena %0,4 uzkurtuta.

Prezio korronteetan, BPGD-ak urte


arteko %0,8ko hazkundea izan du
Hiruhileko BPG

erreferentziako aldian. Hortaz, aur-


Hiruhilekoko urtetik urterako ald.%
Araba Bizkaia Gipuzkoa

reko hiruhilekoan %1,5eko hazkun-


4

dea izan eta gero, ikusten da nola


3

Bizkaiko ekonomiaren prezioen


deflatorea moteldu egin den eta
2
1,2

azken bi hiruhilekoetan %1,2 inguru-


1

an egonkortu den. Hedapen nominala

17
0,8
0,8

ere Araban %0,8koa izan da eta


0

Gipuzkoan handixeagoa (%1,0).


-0,3
-1 -0,4
-0,6

Prezioen deflatoreak behera egin du,


-0,4
-0,7
-1,0

lehenengo lurraldean %1,0tik hurbil eta


-2
10 II III IV 11 II III IV 12 II III IV

bigarrenean %1,3tik hurbil kokatu arte.


IH IH IH
Iturria: HKE - Eustat

Ekitaldiko lehenengo hiletan Bizkaiko ekonomia uzkurtu izanaren errudunak izan Okerrera egin du
dira bai barne eskariaren portaera txarragoa, kontsumo pribatuaren makalta- barneko eta kanpo-
sunak, gastu publikoaren ahultasunak eta inbertsioaren atzerakada etengabeak ko eskariak
eragindakoa, eta baita nazioarteko merkataritzaren erorketa ere, horrek atzerri-
arekiko hartu-emanak geldiarazi baititu.

Ekoizpena
Bizkaiko produkzio jarduera astindu handiak jasaten ari da, batetik Espainiako
ekonomiaren doikuntzen ondorioz eta bestetik Europako ekonomia guztiak
estutzen dituen ziurgabetasunaren erruz. Kontinente zaharreko giro orokor
horrek munduko gainerako ekonomiei ere egiten die mehatxu, eta mundu
osoko atzeraldiaren beldurra piztu du.

Eustaten Industria Ekoizpenaren Indizeak (IEI) Bizkaian atzeraka jarraitu du


2012ko lehenengo hilabeteetan, eta, zenbaki gordinetan, urte arteko %6,8ko
uzkurdura izan du lehenengo hiruhilekoan.Tasa hori, behin zuzendutakoan urte
sasoien eta egutegiaren eragina, %7,5eko beherakada bihurtzen da;

O G A S U N E T A F I N A N T Z A S A I L A
A b a g u n e E k o n o m i k o e t a F i s k a l a

aldakuntza negatibo hori leunago agertu da Araban (%1,5 baino ez), Gipuzkoan
(%4,2) eta Espainiako ekonomian oro har (%5,8). Egoera ebolutibo horrek
agerian jartzen du industria zer-nolako eragin orokorra jasaten ari den gaur
egungo atzeranzko fasean.

Bizkaian industria ekoizpenaren indize


orokorrak urtearen hasieran atzera
Industria Ekoizpen Indizea (datu zuzend.)
4 Hiruhilekoko babezb. mugikorraren urtetik urterako ald.%

egin du, batez ere, jaitsiera handia


Euskal H. Bizkaia Espainia
10

izan dutelako erauzpen jardueren


3,1

indizeek (-%53,6), energia, gas eta ur


5 2,1
1,2

produkzioek (-%2,0) eta baita


0

manufaktura ekoizpenek ere; horiek,


-0,3

sei hiruhileko iraun zuen hazkunde


-5
-3,4
-3,5

aldiaren ostean, %6,6 galdu zuten


-10
-10,2

2011ko azken hiruhilekoan, eta haien


-15

indizea %8,1 uzkurtu da urtarriletik


-15,9
-20 -16,9

martxora bitartean.
10 II III IV 11 II III IV 12 II III IV
IH IH IH Iturria: EIN eta Eustat

Industria arloko enpleguan Industria Ekoizpenaren Indizearen portaerak duen


isla berdin-berdina da kontsultaturiko iturria edozein izanda ere, eta

18 jarraitzen
gainbeherako ibilbideak erakusten ditu beti, intentsitatean bakarrik bereizten
Industriak direnak bata bestetik. Hala, 2012ko lehen hiruhilekoan Bizkaiko industrian lan
du egin zuten Gizarte Segurantzako afiliatuak 77.377 izan ziren (hil bakoitzaren
lanpostuak galtzen azken eguneko batez bestekoa), hau da, aurreko epealdian baino %1,8
(78.788) gutxiago; tasa -%4,2koa da urtebete lehenago sektorean afiliatuta
zeuden 80.789 langileekin alderatuz gero.

Lan merkatuko inkestek ez dute berdin deskribatzen Bizkaian bizi eta 2012ko
lehen hiruhilekoan industrian lan egin duten pertsonen okupazio maila. Hala,
Biztanleria Aktiboaren Inkestak urte arteko %6,1eko jaitsiera ematen du urteko
lehen hiruhilekoan, aurreko ekitaldiko azken epean izandako %8,3ko
beherakadaren ondoren, baina Biztanleria Jardueraren Arabera inkestak, aldiz,
egonkortasuna erakusten du, hots, zeroko hazkundea (%0,0) urtarriletik
maiatzera bitartean, 2011ko laugarren hiruhilekoan %2,6 atzera egin ostean.

Bizkaian 2011n etxebizitzen salerosketak behera egin zuen (-%24,2), 2010ean


%36,5eko igoera izan ondoren. Berriz ere, 2012ko lehenengo hiruhilekoan
egindako etxebizitza-transakzioei buruz eskura dauden behin-behineko datuek
Etxebizitzen %40,0ko beherakada erakusten dute; tasa hori %30,3koa izan da Bilbon eta
prezioek beherantz %45,7koa lurraldeko gainerako aldeetan.
segitzen dute
Etxebizitzen prezioek beheranzko bidean jarraitzen dute. Sustapen
Ministerioaren informazioen arabera, etxebizitza libreetan metro karratuko
batez besteko prezioa Bizkaian 2012ko lehen hiruhilekoan %3,4 jaitsi zen, eta

2 0 1 2 k o B i g a r r e n H i r u h i l e k o a
B I Z K A I K O F O R U A L D U N D I A

tasa hori Espainiako ekonomia osoan izandako %6,2ko jaitsieraren eta EAEko
-%2,4ko tasaren artean dago.

Etxebizitzen prezioen portaera ez da leku guztietan berdina izan urteko


lehenengo hiru hilabeteetan. Hala, Bizkaian prezioek %3,4 egin dute behera,
Gipuzkoan %0,3 baino ez, eta Araban %1,1 igo dira.

Etxebizitzen prezioak beheraka doaz, hipoteka bidezko finantzaketarako Etxebizitzen erai-


zailtasunak daude, eta prezioek beheraka jarraituko dutela espero da, finantza kuntzaren suspert-
sistemaren erreformaren ondorioz aktibo higiezinak merkaturatzen badira zea sendotu egin
higiezinen eskaintza handitu egingo delako. Zer gertatuko zain egote horrek, da Bizkaian
bestalde, baldintzatu egiten du etxebizitzen eraikuntzaren erritmoa, eta baita,
horrenbestez, hasitako etxebizitzen kopurua ere.

2012ko lehenengo hiruhilekoan egiten hasitako etxebizitzei buruz eskura


dauden azken datuek urte arteko %51,8ko jaitsiera erakusten dute EAEn eta
%29,7koa Bizkaian. EAEko atzerakadak, ordea, berdin eragiten die sustapen
libreko etxebizitzei (-%30,3) zein babestuei (-%77,8), baina Bizkaian
etxebizitza babestuen %63,8ko jaitsierari bakarrik zor zaio, ekimen librekoak
%6,5 hazi dira eta.

Gastu publikoaren neurritasunagatik zazpi hiruhilekotan atzeranzko joera


nabarmenari eutsi eta gero, Bizkaian lizitazio ofizialaren bolumenak berriro egin
19
du gora 2012ko lehenengo hiruhilekoan, %59,9ko hazkundearekin, eta hori
obra zibilaren %89,1eko gehikuntzari esker, izan ere eraikuntzarako lizitazioak
%22,4 murriztu baitira.

Eraikuntza arloko enpleguaren adierazle guztiek urtetik urterako jaitsiera oso


sakonak erakutsi dituzte. Hala, Bizkaian 2012ko lehenengo hiruhilekoan
eraikuntzan lan egin duten pertsonen Gizarte Segurantzako afiliazioak %3,8
jaitsi dira aurreko ekitaldiko azken hiruhilekoarekin alderatuta, eta 2011ko epe
berean zenbatutakoak baino %11,7 gutxiago dira.

Hirugarren sektoreko jarduera apur bat astiroago hazi da, neurri handi batean
barne eskariaren ahultasunagatik, eta zerga-pizgarriak desagertu eta Eskariak balaztatu
zeharkako zergak igotzean kontsumoa moteldu egin delako. Gainera, kanpo egiten du hiruga-
eskariaren joera aldatzearen ondorioz produkzio jarduera murriztu egin da rren sektoreko
2012ko lehenengo hiruhilekoan enpresentzako zerbitzuetan, aisia arloko eta jarduera
ostatu emateko establezimenduen portaera nahiko kontraesankorra delako,
kontsultatzen den iturriaren arabera, turismoaren bilakaera aztertzeko.

Hori horrela, Eustaten Azalera Handietako Merkataritzaren Indizeak, Bizkaiko


merkataritza jardueraren uzkurtze gero eta larriagoa erakutsi ondoren, beheranzko

O G A S U N E T A F I N A N T Z A S A I L A
A b a g u n e E k o n o m i k o e t a F i s k a l a

erritmoa leundu du 2012ko lehen hiruhilekoan, salmenten urte arteko jaitsiera


%0,7koa izan baita prezio korronteetan (egutegiaren eragina zuzendutakoan),
2011ko laugarren hiruhilekoan %3,6ko beherakada izan eta gero.

Indizearen aldakuntza, bolumenean, -%3,0koa izan da (-%6,4koa izan zen


aurreko hiruhilekoan). Prezioen igoera nabarmen apaldu da (%2,3) epe
horretan, aurreko hiruhilekoan %2,8 gora egin eta gero.

Ondasun moten arabera, prezio korrontetan, elikagaien Azalera Handietako


Merkataritzaren Indizea, aurreko epean %1,1 jaitsi ondoren, %0,7 igo da.
Gainerako produktuen indizeek gainbehera jarraitu dute, eta, zazpi hiruhilekotan
jarraian behera egin duten arren, oraingoan neurritsuagoa izan da jaitsiera,
%1,2koa, 2011ko azken hiruhilekoko %4,9ko atzerakadarekin alderatuta.

Kopuru errealetan eta ekitaldiko lehenengo hiru hilabeteetarako, aurreko tasen


ordez %1,7ko eta %3,5eko jaitsierak ditugu hurrenez hurren, hau da, elikagaien
prezioak %2,4 igo dira eta gainerako ondasunenak %2,3. Bi kasuetan ere
igoera txikiagoa izan da aurreko hiruhilekoko %3,2ko eta %3,5eko tasak baino.

Merkataritza Azalera Handien egoera kaskarraren ondorioz, Bizkaian

20
horrelako establezimenduetan lan egiten dutenen indizeak urte arteko %2,0ko
jaitsiera izan du lehenengo hiruhilekoan, %0,3 gora egin ondoren aurrekoan.
Tasa hori apur bat txikiagoa izan da Arabakoa eta Gipuzkoakoa baino
(hurrenez hurren -%4,4 eta -%3,6).

Enplegua behera Gizarte Segurantzako afiliazioen batez besteko maila, Bizkaiko zerbitzu
doa zerbitzuetan sektorean, honakoa izan zen: 330.044 afiliatu izan ziren 2011ko urritik
abendura bitartean, hiruhilekoen arteko %1,3ko jaitsiera izan zen (334.537), eta
urtetik urtera %0,5eko jaitsiera (331.836).

Hirugarren sektoreko jarduera-arloei erreparatuta, Bizkaian lehenengo


hiruhilekoan afiliazioek urte arteko portaera positiboa izan dute osasun arloan
(%2,2), ostalaritzan (%1,1), hezkuntzan (%2,2) eta bestelako gizarte
jardueretan (%0,6), eta portaera negatiboa izan dute, aldiz, higiezinetako
jardueren eta enpresentzako zerbitzuen arloan (-%2,4), Administrazio
Publikoan (-%2,5), ibilgailuen salerosketa eta konponketaren arloan (-%1,3),
garraioan (-%1,5), finantza-bitartekotzan (-%1,2) eta etxeko zerbitzuan (-%0,8).

Barneko eskaria
Aurreko hiruhilekoetan bezala, kreditua lortzeko zailtasun bereziak, zorpetze maila
beheratu beharra eta hurrengo hilabeteetarako iragarpen ilunak izan dira Bizkaiko
familien kontsumo eta inbertsio gastuen ahultasunaren eragileak. Eustaten Barne
Merkataritzaren Indizearen (BMI) arabera, 2012ko lehen hiruhilekoko

2 0 1 2 k o B i g a r r e n H i r u h i l e k o a
B I Z K A I K O F O R U A L D U N D I A

salmentek, prezio korrontetan, Bizkaian urtetik urterako %1,5eko jaitsiera izan


dute, 2011ko laugarren hiruhilekoan %1,2 jaitsi ondoren. Beherakada hori Eskaria
handiagoa izan da Arabakoa eta Gipuzkoakoa baino (hurrenez hurren -%0,4 are ahulago
eta -%1,1).

Salmenta indizeak, bolumenean, Bizkaian izan duen jaitsiera (%3,0) handizkako


merkataritzaren %3,8ko murrizketari egotzi behar zaio gehienbat, izan ere
txikizkako merkataritzan salmentak %1,5 murriztu baitira. Araban eta Gipuzkoan,
aldiz, handizkako merkataritzaren salmentak, bolumenean, %0,1 eta %1,2 gutxitu
dira, eta txikizkako merkataritzarenak %4,2 eta %3,7, hurrenez hurren.

Ostatu establezimenduetako eskariak


lehenengo hiruhilekoan portaera
Gau-emateak
4 Hiruhilekoko batez. mugikorraren urtetik urterako ald. %

nahasia izan du, eskura dauden


Euskal H. Espainia Bizkaia
20

inkesten argitan. Hala, INEk dio


bidaiarien mugimenduak eta emandako
16
13,9 12,6

gauen kopuruak oso maila positiboari


12

eutsi diotela, baina Eustatek zertxobait


11,4
8

uzkurtu direla adierazi du. INEren


7,7
7,2
5,7

Hotelen Okupazioari buruzko Inkestan


4 2,6

21
(HOI) kalkulatu da 2012ko urtarriletik
1,7
0

martxora bitartean Bizkaia bisitatu eta


-3,1

bertako establezimenduetan ostatu


-4
10 II III IV 11 II III IV 12 II III IV

hartutako bidaiarien kopurua %6,6 hazi


IH IH IH Iturria: HOI-EIN

zela eta emandako gauen kopurua %2,8 igo zela. 2011ko azken hiruhilekoan
hurrenez hurren %2,9ko eta %6,9ko igoerak erregistratu ziren.

Eustaten Turismo Establezimendu Hartzaileen Inkestan, bestalde, kalkulatu da


lehenengo hiruhilekoan bidaiarien kopuruak urte arteko %0,9ko jaitsiera izan duela,
eta emandako gauen kopuruak, berriz, %0,8koa.

Hala ere, apirileko eta maiatzeko azken informazio eskuragarriaren arabera, lehen
hiruhilekoan agerian jarritako joera horietan funtsezko aldaketa gertatu da. INEren
emaitzen arabera, ekitaldiko lehenengo bost hilabeteetan bidaiarien kopuruak
%5,8ko gehikuntza metatua izan du, eta emandako gauen kopuruak %3,2koa, eta
Eustatek, berriz, %0,1eko eta %1,5eko igoerak kalkulatu ditu. Bi inkestek, beraz,
hazkunderako joera agertu dute, nahiz eta intentsitate desberdinekoa izan.

Familien errenta erabilgarriaren murrizketagatik eta finantzabideak lortzeko Matrikulazioek


zailtasunengatik, turismo ibilgailuen salmenten atzerakada gero eta larriagoa da. amiltzen
Salmentak laurogeiko hamarkadaren erdialdeko mailetara jaitsi dira, eta beherantz jarraitzen dute
jarraitzen dute hilez hil, bai markek bai kontzesiodun banatzaileek sustapenean
ahaleginak eginda ere. Joera horrek epe ertainean bide segurtasunaren kalterako
izan daiteke, ibilgailuak zahartzearen ondorioz.

O G A S U N E T A F I N A N T Z A S A I L A
A b a g u n e E k o n o m i k o e t a F i s k a l a

Turismoen salmentak Bizkaian %9,1 gutxitu dira lehenengo hiruhilekoan, aurrekoan


%9,6 behera egin eta gero. Tasa hori EAEn kalkulatutako -%12,1eko tasa baino
txikixeagoa da, baina alde nabarmena du Espainiako ekonomiaren -%2,2ko
tasarekin. Apirileko eta maiatzeko azken datu eskuragarrien arabera, urteko
lehenengo bost hilabeteetan jaitsiera %10,9koa izan da, EAEko eta Estatu osoko
jaitsierak (%9,8 eta %7,2) baino handiagoa.

Zama-ibilgailuetan egindako inbertsioa ere asko murriztu da Bizkaian, %17,1 egin


baitu behera 2012ko lehen hiruhilekoan, 2011ko azken epean %27,0ko atzerakada
izan ostean. Tasa hori Espainiako ekonomia orokorraren eta EAEko mailaren artean
dago (hurrenez hurren -%19,6 eta -%9,3).

Ziurtasun gabezia handiak eta finantza merkatuen egonkortasunik ezak oraindik ere
zaildu egiten dute kreditua lortzea, eta horren ondorioz Bizkaian inbertsio proiektu
asko daude abian jartzeko zain, finantzaketa-ingurunea noiz aldatuko.

Hala, Merkataritzako Estatu Idazkaritzaren datuen arabera, ekipamendu ondasunen


inportazioa, lau hiruhilekotan jarraian atzera egin ondoren, 2012ko urtarriletik
martxora bitartean Bizkaian %3,6 egin du behera. Tasa hori urtebete lehenagoko
%18,9ko uzkurdurari gainjartzen zaio.

22 Kanpoko eskaria
Atzerriarekiko fluxuak nabarmen geldotu dira 2012ko lehen hilabeteetan, eta
horixe izan da produkzio jarduera ahuldu duten faktoreetako bat.

Atzerriarekiko Kanporako salmentak Bizkaian


fluxuak geldotu %12,9 urritu dira, 2011ko ekitaldia
Esportazioak

egin dira urte arteko %29,0ko erritmoarekin


4 Hiruhilekoko batezbesteko mugikorraren urtetik urterako ald. %
Euskal H. Bizkaia Espainia

itxi ostean azken hiruhilekoan.


30 27,0

Bilakaera horrek agerian jartzen du 20

kanporako salmenten ahulezia, eta,


23,8 12,1

beste aldean, hazkundeak ikusten


18,3
10
10,5

ditugu Araban (%3,6), Gipuzkoan


5,6

(%15,5) eta Espainiako ekonomian


0
-7,7

(%3,2). Horiek ere moteltze zantzu


-10

nabarmenak ageri dituzte, aurreko


hiruhilekoan %12,5eko, %24,3ko eta
-20
-15,1

%11,7ko gorakadak izan ondoren,


-20,3
-30

baina ez dute tasa negatiborik.


10 II III IV 11 II III IV 12 II III IV
IH IH IH Iturria:S.E.Comercio

Energia produktuak bazter utzita, urtarriletik martxora bitartean %30,1eko igoera


handia izan baitute, energiaz besteko produktuen esportazioak Bizkaian %8,2
murriztu dira. EAEn, aldiz, %3,3 egin dute gora, eta Estatuan %1,5. Munduko
gainerako herrialdeetarako salgai-esportazioen %26,0ko jaitsierak eragin du

2 0 1 2 k o B i g a r r e n H i r u h i l e k o a
B I Z K A I K O F O R U A L D U N D I A

atzerakada, EB-27 eremuko herrialdeetara egindakoak %2,9 igo baitira lehenen-


go hiruhilekoan. Apirileko datuetan kanpo eskaria uzkurrago ageri da. Izan ere,
ekitaldiko lehenengo lau hilabeteetan %9,4ko jaitsiera izan da, Europar
Batasunaren barruko igorpenak %4,7 gutxitu direlako eta EBtik kanpoko herri-
aldeetarako esportazioetan %18,5eko beherakada izan delako.

Hauek izan dira urtarriletik apirilera bitartean hazkunde tasa positiboei eutsi
dieten sektore esportatzaileak: elikagaien sektorea (%72,7), produktu erdi
manufakturatuak (%2,6), automozioa (%2,9), kontsumo ondasun iraunkorrak
(%0,9) eta beste manufaktura batzuk (%4,1). Beste sektore hauetan salmentak
uzkurtu egin dira: energia produktuak (-%40,6), lehengaiak (-%23,8), ekipamen-
du ondasunak (-%33,3) eta kontsumorako manufakturak (-%13,7).

Zazpi hiruhilekotan jarraian aurrera egin eta gero, barne eskariaren ahulezia
larriak eta produkzioaren geldotasunak Bizkaiko inportazioen atzerakada era-
gin dute urteko lehenengo hiruhilekoan, %20,7koa, eta, apirileko datuak kontuan
hartzen badira, %24,5ekoa. EAEn, berriz, jaitsiera %18,1ekoa izan da, eta
Espainiako ekonomiak -%1,3ko tasa izan du. Bizkaiak kanpoan egindako ener-
gia erosketak alde batera utzita, urtarriletik apirilera bitartean %33,9 murriztu
baitira, inportazio ez-energetikoak %12,7 murriztu dira, EAEren %7,8ko eta

23
Estatuaren %6,1eko jaitsiera tasak gaindituta.

Bizkaiak 2012ko lehen lauhilekoan Espainiako ekonomiatik kanpo egindako eros-


keten sailkapenari dagokionez, soilik nabarmendu behar da elikagaien erosketak
%3,2 igo direla, gainerako inportazioak murriztu egin baitira: energia produktuak
(-%33,9), kontsumo ondasun iraunkorrak (-%25,7), lehengaiak (-%25,3), erdi manu-
fakturak (-%16,0), kontsumorako manufakturak (-%11,4), automozioa (-%5,0),
kontsumorako manufakturak (-%11,4) eta ekipamendu ondasunak (%3,6).

Lan-merkatua
Produkzio jardueraren uzkurduraren
ondorioz, lan merkatuak okerrera egin
Gizarte Segurantzako Afiliatuak
4 Hiruhilekoko batezbesteko mugikorraren urtetik urterako ald. %

du Bizkaian, lanpostu galera areagotu


Espania Euskal H. Bizkaia
0

egin da eta langabezia tasak gora


-0,40 -1,08

egin du. Hiruhilekoko Kontu


-0,47
-1,13

Ekonomikoen arabera, Bizkaiko


-1,44 -1,69
-2

ekonomian lanpostuak 489.002 izan


dira lehenengo hiruhilekoan. Aurreko
hiruhilekoan izandako 492.405
-3,39
-3,40

lanpostuekin alderatuta, batetik


-4

bestera %0,7ko jaitsiera izan da, eta


2011ko epe berean izandako 497.907
-5,07

lanpostuekin alderatuta, urte arteko


-6

%1,8ko jaitsiera izan da.


10 II III IV 11 II III IV 12 II III IV
IH IH IH
Iturria : Mº Empleo y SS

O G A S U N E T A F I N A N T Z A S A I L A
A b a g u n e E k o n o m i k o e t a F i s k a l a

Lan merkatuko inkestak bat datoz bai lan egiteko prest dauden pertsonen
bilakaerari buruzko datuetan eta bai biztanle okupatuen eta langabeen ibilbideari
buruzkoetan ere, nahiz eta neurtutako mailak berdinak ez izan.
Areagotu egin
da lanpostuen Hala, Biztanleria Aktiboaren Inkestak dioenez, lehenengo hiruhilekoan biztanleria
suntsipena aktiboak Bizkaian urte arteko %2,7ko jaitsiera izan du, aurreko hiruhilekoan ere
%0,7 behera egin ondoren, eta biztanleria landuna, berriz, %4,4 jaitsi da, aurreko
epean -%2,6ko tasa izan ostean. Biztanleria Jardueraren Arabera inkestan,
bestalde, urte arteko %0,7ko jaitsiera izan du lanerako prest dauden pertsonen
kopuruak, eta %4,2 egin du behera okupazioak, aurreko epean %2,5 jaitsi ondoren.
Era horretara, Biztanleria Aktiboaren Inkestaren arabera, Bizkaian langabezia tasa,
2011ko laugarren hiruhilekoko %14,4tik aurtengo lehenengo hiruhilekoan %14,8ra
igo da, eta lanik gabe egon dira emakumeen %14,1 eta gizonen %15,4. Biztanleria
Jardueraren Arabera inkestan, berriz, langabezia tasa %14,1etik %15,2ra igo da,
eta langabeziak emakumezkoen %14,9 eta gizonezkoen %15,4 jo ditu.

Gizarte Segurantzaren erregistroek berretsi egiten dute lan merkatuaren egoera


txarra. Hala, lehenengo hiruhilekoan zenbatutako afiliazioetan %1,6ko jaitsiera
izan da aurreko hiruhilekoaren aldean, baina, urtebete lehenagoko datuekin
Bizkaiko ekonomia- alderatuta, beherakada %2,0koa izan da, ia-ia EAEko tasa bera (-%1,9), eta

24
ren langabezia tasa Espainiako ekonomiaren -%2,7ko tasa baino txikiagoa.
%14tik gorakoa da
Estatuko Enplegu Zerbitzu Publikoaren datuek ere berretsi egiten dute lan
merkatuaren ahulezia: urtarriletik martxora bitartean, Bizkaian erregistratutako
biztanle langabeen kopuruak urte arteko %9,8ko igoera izan du, EAEkoa (%8,4)
eta Espainiako ekonomiarena (%9,3) baino handiagoa.

Ekonomiaren finantzaketa
Aurreko hiruhilekoetan bezala, Espainiako
Bankuaren arabera, Bizkaiko familien eta
Kreditu eta Gordailuak - Bizkaia
4 Hiruhilekoko batezbesteko mugikorraren urtetik urterako ald. %

enpresen zorpetze-mailak azken hil-


Gordailuak Kredituak
20

abeteetan beherantz egiten jarraitu du.


Hala, finantza erakundeek emandako
15

kreditu bizien zenbatekoak 2011ko aben-


10

duaren azken egunean Bizkaian %4,2ko


5,8

jaitsiera izan zuen (irailean ikusitako


5 1,4
1,4

%0,7ko murrizketaren ondoren), eta jait-


1,0
0

siera horrek gainditu egiten ditu


-2,8
-2,1

Espainiako ekonomiaren %3,8ko mur-


-5
09 II III IV 10 II III IV 11 II III IV

rizketa eta EAEko %1,5eko aurrerapena.


IH IH IH
Iturria : B. de España

Gordailuek ere, bestalde, euren hazkunde tasak beheratu dituzte ekitaldian aurrera
egin ahala, eta irailaren azken egunean zeroko hazkundea (%0) agertu ondoren, urte
Kredituak, hipote- arteko %1,2ko jaitsiera izan zuten 2011ko abenduaren azken egunean. EAEn eta
Estatuan, berriz, hurrenez hurren %4,3ko eta %3,5eko jaitsierak izan ziren.

2 0 1 2 k o B i g a r r e n H i r u h i l e k o a
B I Z K A I K O F O R U A L D U N D I A

Eratutako hipotekek atzeraka jarraitu dute Bizkaian 2012ko lehen hiruhilekoan: haien kak eta gordailuak
kopuruak %43,3 egin du behera, eta haien guztizko zenbatekoak %44,1. Tasa horiek beherantz
nabarmen gainditzen dituzte EAEn izandako jaitsierak, hurrenez hurren %27,7koa eta
%27,3koa, baita Espainiako ekonomiarenak ere (-%39,8 eta -%42,0).

Sozietateen demografiak portaera hobea agertzen jarraitu du Bizkaian 2012ko lehen


hiruhilekoan. Izan ere, nahiz eta sortutako merkataritza sozietateen kopuruak urte arteko
%1,1eko jaitsiera izan, %60,0 hazi da harpidetutako kapitala. Lehendik dauden sozieta-
teen artean, gainera, harpidetutako kapitala handitu dutenen kopurua urtebete lehenago
baino %16,6 gehiago hazi da, eta kapital zabalkuntza %81,6 handiagoa izan da.

Prezioen bilakaera
Eustaten arabera, BPGd-ak, prezio korrontetan, Bizkaian lehenengo hiruhilekoan Prezioen baretze
urte arteko %0,8ko gehikuntza izan du, batetik bolumenaren %0,4ko jaitsieragatik nabarmena
eta bestetik prezioen deflatore inplizituaren %1,1 inguruko igoeragatik. Prezioak
ere nabarmen moteldu dira, KPIa Bizkaian martxoan %1,9koa izan baita, EAEko
eta Espainiako ekonomietan bezala. Produktuei erreparatuta, nabarmentzekoak
dira, izan duten igoeragatik, garraioa (%5,3), etxebizitza (%4,1), irakaskuntza
(%3,1), janariak eta alkoholik gabeko edariak (%2,6), denak ere batez besteko
indize orokorraren gainetik baitaude. Beste hauen igoerak, aldiz, indize horren

25
azpitik daude: edari alkoholdunak eta tabakoa (%1,5), hotel, kafetegi eta jatetxeak
(%0,7), etxeko gauzak (%0,5), jantziak eta oinetakoak (%0,3) eta aisia eta kultura
(%0,2). Jaitsiera izan da medikuntza eta osasun arloan (-%2,9) eta komu-
nikazioetan (-%3,4).

Aurreikuspenak epe laburrean


Lehenengo hiruhilekoko emaitzak ez dira espero ziren mailetatik aldendu, eta
Bizkaiko ekonomiak 2011. urtearen bigarren erditik aurrera agertutako joerak areago-
tu egin dira 2012ko lehen hilabeteetan. Gaurko egoera ikusita, uste izatekoa da
Espainiako ekonomiaren eskari nazionalak uzkurtzen jarraituko duela, lehenengo
hiruhilekoan baino apur bat azkarrago, eta kanpo sektorearen ekarpena txikixeagoa
izango dela. Etxeetako kontsumoa apur bat gehiago ahulduko da, eta administrazio
publikoen gastuaren beherakada sakondu egingo da, diru sarrerak urritu egingo dire-
lako, seguru asko, eta defizit fiskala bideratzeko ahaleginak egin beharko direlako.

Barneko eta kanpoko eskariaren ibilbide horren ondorioz, Bizkaiko produkzio jarduera
atzeraldian egon da urtearen lehen erdian. Finantza sistemaren arazoak konpontzeko
hartzekoak diren neurriak gauzatzen badira, baliteke oraingo ekitaldiko azken
hiruhilekoan joera aldaketaren lehenengo urratsak sumatu ahal izatea. Gure aur-
reikuspenek lehengo errealismo baikorrari eusten diote, uzkurdurak, bolumenean,
%1,5eko maila gaindituko ez duelakoan; eta prezioak baretzen badira, %1,0 inguru-
an kokatuz, litekeena da 2012ko ekitaldiaren amaieran %0,5eko jaitsiera egotea
prezio korronteetan. Egoera horretan, Bizkaian Gizarte Segurantzako afiliazioak
10.000 bat gutxiago izango lirateke; kopuru hori 2011n zenbatutako afiliazioen batez
bestekoaren %2,15 inguru da.

O G A S U N E T A F I N A N T Z A S A I L A
A b a g u n e E k o n o m i k o e t a F i s k a l a

Ekonomiaren Abagunearen Adierazkarien Laburpena


Bizkaia Euskal Herria Espainia
Adierazkariak Iturria Epealdia Urtearteko Ald. % Urtearteko Ald. % Urtearteko Ald. %
2011 2012 2011 2012 2011 2012
BPG BOLUMINA Eustat/INE I Hiruhilekoa 0,8 -0,4 0,9 -0,3 0,9 -0,4
BPG NOMINALA Eustat/INE I Hiruhilekoa 2,6 0,8 2,5 0,8 2,2 0,1

EKOIZPENA
-I.E.I. Orokorra Eustat/INE Urt.-Martxoa 4,8 -6,8 6,6 -4,3 3,1 -5,6
-I.E.I. Orokorra zuzenduta Eustat/INE Urt.-Martxoa 3,0 -7,5 d.g. -5,0 1,8 -5,8
-Landunak Guztira INE I Hiruhilekoa 1,7 -4,4 1,2 -4,9 -1,3 -4,0
-Landunak Guztira Eustat I Hiruhilekoa -1,0 -4,2 -0,3 -2,9 - -
-Gizarte Segurantzako Afiliatuak G. Segurantza Urt.-Martxoa 0,0 -2,0 -0,2 -1,9 -1,3 -2,7

INDUSTRIA
-I.E.I. Ateratze Industriak Eustat/INE Urt.-Martxoa -14,0 -55,0 -20,6 -26,1 -8,1 -5,7
-I.E.I. Beste Manufakturak Eustat/INE Urt.-Martxoa 9,7 -8,8 9,0 -4,6 3,7 -6,3
-I.E.I. E.Elek., Gasa eta Ura Eustat/INE Urt.-Martxoa -19,9 -0,4 -10,5 0,0 0,2 -0,9
-Landunak Industrian INE I Hiruhilekoa -10,2 -6,1 2,2 -10,2 -2,3 -3,2
-Landunak Industrian Eustat I Hiruhilekoa 0,5 0,0 3,8 -3,9 - -
-E. Elek. Kons. Industrian Iberdrola Urt.-Martxoa 0,7 -25,8 3,4 -12,4 - -
-E. Elek. Kons. Ind. Sid. Gabe Iberdrola Urt.-Martxoa -0,4 -7,4 1,7 -1,9 - -

ERAIKINTZA
-Landunak Eraikintza INE I Hiruhilekoa 6,4 -19,3 -9,6 -10,5 -10,2 -20,6
-Landunak Eraikintza Eustat I Hiruhilekoa -9,7 -16,5 -8,8 -9,8 - -
-En. Elek. Konts. Eraikintzan Iberdrola Urt.-Martxoa -1,8 -5,5 -3,3 -3,2 - -

ZERBITZUEN SEKTOREA
-Bidaiarien Mugimendua INE Urt.-Martxoa 15,9 6,6 8,8 3,5 3,4 0,3
-Bidaiarien Mugimendua Eustat Urt.-Martxoa 7,9 -0,9 5,4 -1,3 - -
-Gauak INE Urt.-Martxoa 19,6 2,8 13,9 -0,3 7,9 -0,5
-Gauak Eustat Urt.-Martxoa 6,5 -0,8 7,2 -2,5 - -
-Landunak Zerbitzuetan INE I Hiruhilekoa 5,1 -0,2 2,5 -2,7 0,3 -2,4

26
-Landunak Zerbitzuetan Eustat I Hiruhilekoa -3,1 -3,9 -0,6 -1,6 - -
-En. Elek. Konts. Zerbitzuetan Iberdrola Urt.-Martxoa -2,4 3,6 -1,2 2,3 - -

LAN MERKATUA
-Langabezia Tasa INE I Hiruhilekoa 16,1 11,0 6,4 16,7 6,2 14,8
-Langabezia Tasa Eustat I Hiruhilekoa 28,0 24,6 21,0 12,7 - -
-Erregistratutako Langabezia INEM Urt.-Martxoa 8,5 9,8 7,1 8,4 4,2 0,3
-Erregistratutako Kolokazioak INEM Urt.-Martxoa 6,0 -4,9 7,5 -5,8 1,1 -6,4

BARRU ESKARIA
-I.E.I. Kontsumo O. Eustat/INE Urt.-Martxoa - - -1,5 -2,2 -0,1 -3,3
-Autoen Matrikulazioa D.G. Tráfico Urt.-Martxoa -37,2 -9,1 -34,7 -12,4 -27,2 -2,2
-E. Elek. Konts. Etxeetan Iberdrola Urt.-Martxoa 2,4 -2,6 1,1 -2,5 - -
-I.E.I. Kontsumo O. Eustat/INE Urt.-Martxoa - - 1,7 -1,2 4,3 -10,1
-Garraio-Ibilgailuen matrik. D.G. Tráfico Urt.-Martxoa -22,4 -17,1 -17,8 -9,3 -1,0 -19,6

KANPOKO ESKARIA
Esportazioak Guztira S.E.Comercio Urt.-Abendua 19,6 -12,9 23,0 0,3 20,0 3,2
-Esp. Guztira ez energetikoak S.E.Comercio Urt.-Martxoa 1,8 -8,2 15,7 3,3 18,0 1,5
-Esp. G.E.E. Europako-Batas. S.E.Comercio Urt.-Martxoa 4,6 3,3 16,0 3,0 13,8 -0,9
-Esp. G.E.E. munduko gainer. S.E.Comercio Urt.-Martxoa -2,3 -26,6 15,3 3,9 28,4 6,7

Inportazioak Guztira S.E.Comercio Urt.-Martxoa 37,3 -20,7 28,7 -15,5 15,5 -0,6
-Inp. Guztira ez energetikoak S.E.Comercio Urt.-Martxoa 15,6 -9,9 17,3 -6,2 10,8 -5,3
-Inp. G.E.E. Europako-Batas. S.E.Comercio Urt.-Martxoa 5,2 -8,5 13,8 -4,6 6,7 -6,4
-Inp. G.E.E. munduko gainer. S.E.Comercio Urt.-Martxoa 34,8 -12,1 24,7 -9,3 18,8 -3,4

PREZIO ETA SOLDATAK


-KPI INE Urt.-Martxoa 3,4 1,9 3,4 2,0 3,5 2,0
-PIIA INE Urt.-Martxoa - - 9,8 4,1 7,4 4,7
-Koste laborala hiruhil. Enk. INE I Hiruhilekoa - - -0,5 2,2 0,8 1,1
-Itundutako soldata-igoera Mº Trabajo Urt.-Martxoa - - 4,1 2,9 3,1 2,0

EKONOMIAREN FINANTZAKETA
-Kredituak S. Egoiliarretan Bco. España I Hiruhilekoa -0,1 d.g. -0,5 d.g. -0,3 d.g.
-Gordailuak S. Egoiliarretan Bco. España I Hiruhilekoa 3,6 d.g. 2,7 d.g. 2,3 d.g.

Daturik gabe=d.g.

2 0 1 2 k o B i g a r r e n H i r u h i l e k o a
B I Z K A I K O F O R U A L D U N D I A
Bizkaiko Abagune Ekonomikoaren Laburpen Grafikoa
Ekoizpen Jarduera

IEI eta Energiaren Elektrikoaren konts. Eraikuntzaren Adierazkariak


4 Hiruhileko batez. mugikorraren urtetik urterako ald.% 4 Hiruhileko batez. mugikorraren urtetik urterako ald.%
IEI Ind.Sder.kanpo utzita Zerbitzuak Gizarte Seg. Afiliatuak Energia elektrikoa Landunak (BAI)
10 10

4,4 0,9 -1,2


2,1 0
0,7
0 -2,6 -3,0
-1,0 -8,1 -9,8
-1,2
-3,5 -10 -6,6

-10 -7,9
-15,8
-11,9 -20
-22,7
-16,9
-20 -30
10 II III IV 11 II III IV 12 II III IV 10 II III IV 11 II III IV 12 II III IV
IH IH IH IH IH IH

Lan Merkatua

Landunak Langabezi Tasa


4 Hiruhileko batez. mugikorraren urtetik urterako ald.%

27
BAI Giz.Seg. Afiliatuak BJA BAI BJA ERREGISTRAT.
4 18
2,8 16,4
2 14,9 15,2
0,1 15
13,9
0 13,3 14,8
-1,1
-2,6 -0,4
-2 12
-3,1 12,2
11,5
-4 -3,4 -3,0
9 9,5
-6
-6,6
-8 6
10 II III IV 11 II III IV 12 II III IV 10 II III IV 11 II III IV 12 II III IV
IH IH IH IH IH IH

Barruko Eskaria eta Kanpokoa

Barruko Eskaria Kanpo Eskaria


4 Hiruhileko batez. mugikorraren urtetik urterako ald.% 4 Hiruhileko batez. mugikorraren urtetik urterako ald.%
Ostatu-gauak Matrikulazioak Kreditu biziak Inportazioak Esport. EU Esp. Mundu B.
30 60
33,2
20 40 30,9
13,9 12,6
8,2 26,8
10 20
1,7 2,5
0 22,2
-2,1 0
-10 -4,8 -4,1 -2,0
-17,2 -20 -22,2
-20 -23,2
-30 -40 -31,9
-23,1
-40 -60
10 II III IV 11 II III IV 12 II III IV 10 II III IV 11 II III IV 12 II III IV
IH IH IH IH IH IH

Iturriak: Iberdrola, OFICEMEN, Eustat, INE, D.G. Tráfico, M.º de Trabajo, M.º de Economía y Hacienda, S.E. de Comercio

O G A S U N E T A F I N A N T Z A S A I L A
A b a g u n e E k o n o m i k o e t a F i s k a l a

ZERGA ABAGUNEA
Espainiako Bankuko Hiruhileko Balantzeen Zentralaren (CBT) enpresa
Finantzaz besteko laguntzaileek bidalitako informazioak erakusten duenez, 2011ko produkzio jar-
enpresen BEG jaitsi duera uzkurtu egin da, aurreko ekitaldian apur bat suspertu ondoren; izan ere,
da 2011n BEG %1 jaitsi zela ikusi da, 2010ean %2,9 hazi ondoren.

Berrerortze hori bat dator aldi horretan nazio eskariak izandako ahultasunarekin
eta, batez ere, kontsumo pribatuaren portaerari lotutako sektoreei -hala nola
merkataritza eta ostalaritzari edo informazio eta komunikazioei- erasan die.
Enpresa laguntzaileen kanpoko jarduerak, bestalde, dinamismo handiagoa izan
zuen, baina urteak aurrera egin ahala indarra galdu zuen.

Sektoreka, ia guztietan murriztu zen batez besteko langile kopurua, baina aur-
reko urtean baino gutxiago. Salbuespen gida, merkataritza eta ostalaritza arloa
azpimarratu behar da, horretan baino ez baita enplegua hazi, %2,1. Bestalde,
batez besteko ordainsariak %1,1 hazi ziren, 2010ean (%0,9) baino apur bat
gehiago.

Produkzio jardueraren metaketa eta langileria gastuen hazkunde txikia direla-


eta, emaitza ekonomiko gordina (EEG) %2,3 murriztu zen 2011n, aurreko

28
urtean soberakin hori %6,9 hazi zen bitartean. Finantza sarrerak eta gastuak
%7,6 eta %9,6 hazi ziren, hurrenez hurren, ekitaldiko lehen erdian interes
tipoek izan zuten goranzko joeraren ondorioz, sozietateen emaitzetara pixkana-
ka eraman baitziren.
Enpresen
errentagarritasun Testuinguru horretan, emaitza arrunt garbia (EAG) %7,0 murriztu zen 2011n,
mailek estutzen aurreko urtean %8,9 hazi zen bitartean. Etekin arrunten bilakaera txarrak
jarraitu dute errentagarritasun mailen murrizketa ekarri zuen, eta orokorrean sektore guztiei
erasan zien.

Bestalde, finantziazioaren kostua neurtzen duen ratioa %3,5 arte igo zen,
2010ean baino hiru hamarren gehiago. Errentagarritasun mailaren jaitsieraren
eta finantza kostuaren igoeraren ondorio bateratuak direla-eta, bien arteko
diferentziala murriztu da, %2an geratu arte, aurreko urtean baino puntu bat
pasatxo gehiago. Gainera, datu hori 1997tik erregistratutako baliorik txikiena
da, orduan ratio bien arteko aldea %1,1 arte murriztu baitzen.

Hazkuntza nominala eta diru-bilketaren eboluzioa


EINren arabera, Espainiako ekonomiako prezio korronteetako BPGk urteen
arteko hazkundea moteldu zuen %1,5etik %0,1era 2012ko lehen hiruhilekoan;
hala, ekonomiako deflatore inplizitua %0,5era iritsi zen, 2011ko azken
hiruhilekoan baino zazpi hamarren gutxiago.

2 0 1 2 k o B i g a r r e n H i r u h i l e k o a
B I Z K A I K O F O R U A L D U N D I A

Ekonomiak bizi duen krisi larria gordintasunez igarotzen da zerga-bilketara


oraindik eta, oneratu barik, larriki hondatu da. Bosgarren krisialdi urtea
hasitakoan, eta 2010eko amai aldera egondako suspertze txikiaren parentesi Jardueraren uzkurt-
laburraren ondoren, zerga pizgarriko neurriek eraginda, neurri handi batean, zeak bilketa ozto-
zerga nagusietako emaitzek gainbehera handian jarraitzen dute. Produkzio jar- patzen du
duera arlo batzuetan jarduerak izandako geldialdiaren eta beste batzuetako
uzkurtzearen isla garbia da hori.

Krisia hasi zenetik gertatzen ari denez, 2012an Zerga Administrazioek finantza sub-
sidiariotasuneko ekintza garrantzitsuak egiten jarraitu dute, zerga zorren gerorape-
nak onartuz, eragile ekonomikoei erasan dieten likidezia arazo larriak ikusita.

Jardueraren gainbehera handiko testuinguru horretan, aldi berea finantza iza-


era gero eta estuagoa izanda, zerga itunduei dagokien bilketa gordina 2.963,3
milioi izan zen 2012ko martxoa arte EAEn. Aurreko urteko 3.000,4 milioien aur- Luzapenek handit-
rean, urte batetik besterako %1,2ko murrizketa da hori, 2011ko tarte berean zen jarraitu dute
egondako %9,1ko jaitsieraren gainean.

Bizkaian, urteko lehen


hiruhilekoan, zerga itundu
Bere Kudeaketagatiko Itundutako

29
Z.-B.Gordina

gordinei dagozkien sarrerak


4 Hiruhilekoko batezbesteko
Bizkaia Homog.mugikorraren urtetik urterako ald. %
Araba+Gipuzkoa
10

1.771,8 milioi izan ziren (EAEko


%59,8). Kopuru hori, 2011ko
5 4,4

lehen hiruhilekoko 1.719,5 mil-


0,5

ioien aurrean, %0,6ko hazkundea


0

da, duela urtebeteko tarte bereko


-4,3 -4,2 -0,2

%2,6ko hazkundea baino txiki-


-5

agoa, eta Arabak (%-8,6) eta


-9,0
-10

Gipuzkoak (%-1,3) izandako jait-


sieren kontrako noranzkoan.
-15
10 II III IV 11 II III IV 12 II III IV
IH IH IH Iturria: FF.AA.

FAek egindako itzultzeak gelditu egin ziren EAEn urteko lehen hiruhilekoan,
%,0,3 ezdeusa igo baitziren, 2011ko tarte bereko %10,9ko igoeratik oso urrun.
Alde handiak daude lurralde historikoen artean; izan ere, Gipuzkoan %15,9
murriztu ziren bitartean, Bizkaian %9,3 hazi ziren (%-10,9 2011ko lehen
hiruhilekoan) eta Araban %16,5.

Hala eta guztiz ere, zerga itunduen bilketa 2.540,8 milioi izan zen 2012ko
urtarrilaren eta martxoaren artean EAEn. Aurreko urteko 2.578,9 milioien aur-
rean, bolumen horrek %1,5eko murrizketa esan nahi du, 2011ko lehen
hiruhilekoan egondako %9,1eko jaitsiera handia baino txikiagoa. Emaitza hor-
retan, Arabako BEZak 2010eko martxoan izandako 297 milioiko ezohiko sar-
rerek eragin zuten.

O G A S U N E T A F I N A N T Z A S A I L A
A b a g u n e E k o n o m i k o e t a F i s k a l a

Bizkaian, zerga sarrera garbiak apur bat jaitsi dira, 1.585,6 milioi arte, jaitsiera
kontrako zeinuko %0,3 izan da, aurreko urteko %4,1ko hazkundetik urrun.

Bizkaiko Bukatzeko, BEZko eta ekarpen koefizienteen araberako fabrikazio eta txik-
zerga-bilketa izkarien gaineko zerga berezietako bilketa doituta, eta lurraldeen arteko trans-
gelditu egin da ferentziak eginda, Bizkaiko sarrera garbiak, 2012ko martxora, 1.360,8 milioi
euro dira. Urte batetik besterako murrizketa ezdeusa izan da, %0,1, 2011ko
tarte berean egondako %8,5etik urrun.

EAEko zerga-bilketaren 2012ko lehen hiletako bilakaerari dagokionez,


zuzeneko zergak %4,8 hazi dira eta zeharkakoak %8,2 murriztu. Bizkaian,
ordea, %7,1 hazi da zuzenekoa eta %6,5 murriztu zeharkakoa.

Apirileko datuek erakutsi dutenez, lehen lauhilekoan ahuleziak iraun du.


Bizkaian, zerga itunduetako bilketa 2.199,3 milioi izan da, urtetik urterako
%5,3ko jaitsiera egonda; haietatik, 135,3 milioi BEZ eta zerga bereziengatik
Estatuarekin egindako doikuntzei dagokie.

Gainontzekoa Bizkaiaren beraren kudeaketari dagokio, eta %1,0 egin du


atzera, sarrera gordinen %0,1eko jaitsieraren eta egindako itzultzeen %8,5eko

30
hazkundearen ondorioz. Azkenik, eta lurralde historikoen arteko barne
doikuntzak egotzi ondoren, apirila arte zerga itunduak guztira %5,3 murriztu
dira, %5,3 kudeaketa propioan ere bai.

Bestalde, lurralde komunean, zerga-bilketa, lurralde administrazioei dagokien


partaidetza barne, 39,582 milioi izan zen 2012ko lehen hiru hiletan. Hala,
hiruhilekoan %5,9 murriztu da, 2011ko lehen hiruhilekoko %1,4ko hazkundearen
kontrako noranzkoan, zuzeneko zergen (%-3,8) eta zeharkakoen (%-7,4) atzer-
akaden ondorioz.

Zuzeneko zergen bilakaera


Zeharkako 2012ko lehen hiletan, laburbilduz, Lanaren gaineko Atxikipenen gelditzeak (lan
zerga-bilketa merkatuaren hondatze gero eta larriagoaren ondorioz), Kapital Higigarriaren
hobetu da gaineko Atxikipenen bilakaera onak eta Sozietateen gaineko Zergak izandako
emaitza onek erasan diote zuzeneko zergetako bilketari.

Zuzeneko zergetako bilketak nolabaiteko hobekuntza adieraziko luke,


emaitza gordinei dagokienez, EAEn urtetik urterako %4,5eko hazkundea
izan baitu 2012ko lehen hiru hiletan, aurreko urteko %1,7koa baino
handiagoa. Bizkaian, igoera handiagoa da, %7,8 (%0,6 2011ko tarte berean),
Gipuzkoako %1,9ko igoera txikiagoaren aurrean eta Arabako %1,7ko
murrizketatik urrun.

2 0 1 2 k o B i g a r r e n H i r u h i l e k o a
B I Z K A I K O F O R U A L D U N D I A

EAEn 2011ko lehen hiruhilekoan egindako itzultzeak %39,3 jaitsi ondoren,


2012ko lehen hiru hiletan %2,1 jaitsi ziren, lurralde historikoetan egondako
portaera gorabeheratsuen ondorioz. Hala, Bizkaian %52,9 (%-73,1 2011n) eta
Araban %52,5 (%0,2 2011n) hazi ziren bitartean, Gipuzkoan %44,4 jaitsi ziren
(%-16,0 2011n). Hala ere, zuzeneko bilketa garbia %4,8 hazi da Euskadin eta
%7,1 Bizkaian, 2011ko tarte berean hurrenez hurren izandako %4,9 eta
%5,4ko hazkundeen aldean.

BFAren 210/2011 Foru Dekretua indarrean sartu ondoren -haren bidez Itzultzeen
atxikipen taulak aldatu dira, konturako ordainketei dagokienez-, Bizkaian 572,2 hazkunde handia
milioi euro bildu dira Lanaren gaineko Atxikipenengatik 2012ko martxoa arte.
Urtetik urterako %0,1eko gelditzea esan nahi du horrek, 2011ko tarte bereko
%4,8tik urrun, Gipuzkoako %2,9ko igoeraren eta Arabako %5,1eko
murrizketaren artean.

Bizkaian, Gizarte Segurantzan araubide orokorrean egindako afiliazioek


beheranzko joera kezkagarria erakutsi dute, 2012ko lehen hiru hiletan
urtetik urterako %2,4ko jaitsiera izan baitute, euskal ekonomiak izandako
%2,2ko jaitsieraren antzera eta Estatuak izandako jaitsiera (%3,2) baino
txikiagoa.

EAEko lan hitzarmenetan


soldatak batez beste %2,9
Lanaren Atxik. eta Soldata-Kost.Gord.- Bizkaia
4 Hiruhilekoko batezbesteko mugikorraren urtetik urterako ald. %
31
igotzea hitzartu zen2012ko
Lanaren. Atxik. Soldata-masa gord.

martxoa arte (%4,1 duela


6

urtebete). Hala, Bizkaian


4,0

atxikipenen mendeko soldata-


4

masa %1,8 haziko zen, eta tasa


3,8
1,8

hori lurraldean Lanaren gaineko Lanaren gaineko


2

Atxikipenak hazitako %1,3 baino Atxikipenen


1,3

apur bat handiagoa litzateke. igoera ahula


0
-1,7

Besteak beste, tasa bien arteko


aldearen arrazoia kontratazio
-2
-2,1

berri asko behin-behinekoak


izatea eta, beraz, tipo txikiagoari
-4
10 II III IV 11 II III IV 12 II III IV

lotuta egotea izan liteke.


IH IH IH
Iturria: Mº Empleo eta SS - BFA

Jardueraren hondatzea eta konturako ordainketei buruzko Errenta eta Kapitalaren gaineko
Sozietateen araudiak aldatu dituzten zenbait dekreturen eragina dela-eta, Errendimenduen
enpresa etekinak murriztu dira. Horrek Sozietateen gaineko Zergaren bilketa hobetu da
bilketa oztopatu du, zerga horri dagokion bilketa 2004ko antzeko mailan
jarri baita.

O G A S U N E T A F I N A N T Z A S A I L A
A b a g u n e E k o n o m i k o e t a F i s k a l a

Bizkaian, 60,9 milioi eurokoa izan zen Sozietateen bilketa gordina. Urtetik
urterako hazkundea %16,3koa izan zen eta atzean utzi zuen aurreko urteko
tarte bereko %24,3ko murrizketa.

Hala ere, bildutako zenbatekoa 2007an krisia hasi zenean lortutako antzeko
mailetan geratu da. BFOk egindako itzulpenak nabarmen handitu dira, %128,7,
duela urtebete %86,9 murriztu ondoren. Bilketa garbiaren %9,3ko hazkundea
dakar horrek, 2011ko urtarrila eta martxoa artean izandako %7,7koa baino apur
bat handiagoa.

4/2012 FDan, besteak beste, Kapital Higigarriaren Errendimenduen gaineko


atxikipen tipoa %19tik %21era igotzea xedatu zen. Hura indarrean sartu
ondoren, zerga horri dagokion bilketa goranzko bidera itzuli da eta ekitaldiko
lehen hiru hiletan urtetik urterako %21,9ko igoera izan du Bizkaian, 2011ko tarte
bereko %25,3ko jaitsiera atzean utziz.

Adreiluaren krisiak Ondare-eskualdaketen eta egintza juridiko dokumentatuen gaineko zergak ere
Eskualdaketengatik jardueraren ahultasuna eta krisiaren gordina erakusten ditu oraindik. Higiezinen
o bilketa merkatuak bizitasuna galdu du, bai etxebizitzen salerosketak bai etxebizitza
murriztu du erabilien balio erantsia murriztu direlako. Sortu eta handitutako sozietate

32
kopurua ere jaitsi da, baita kapital handitu edo harpidetua ere. Hori guztia dela-
eta, zerga horien bilketa bateratua, urtetik urtera, %29,5 jaitsi da 2012ko lehen
hiruhilekoan, 2011ko tarte bereko %26,3 baino gehiago.

Zeharkako zergen bilakaera


Zeharkako zergen 2011n legez, kontsumoaren gainbehera iraunkorrak, inbertsioaren amiltzeak
bilketa amildu da eta esportazioen bilakaerak oraindik baldintzatzen dute zeharkako zergen
beheranzko bilakaera 2012ko lehen hiletan. Enpleguaren uzkurtzea eta
familien errenta erabilgarriaren murrizketa larriak bilakaera hori baldintzatzen
duten eragile erabakigarriak dira oraindik.

Testuinguru horretan, EAEn zeharkako zergen bilketa %6,2 jaitsi zen 2012ko
lehen hiruhilekoan. Horrek, egindako itzulpenetan egondako %0,7ko igoera
ezdeusarekin batera, %8,2ko jaitsiera garbia ekarri du, 2011ko tarte bereko
%20,4ko murrizketa potoloaren gainean. Bizkaian, zeharkako sarrera gordinak
%4,7 uzkurtu ziren eta itzultzeak %5,5 hazi. Hortaz, zeharkako bilketa garbia
%6,5 jaitsi zen hiruhilekoan, 2011ko lehen hiru hiletako %3,2eko igoeratik urrun
eta kontrako noranzkoan.

Zeharkako zerga-bilketaren murrizketaren arrazoi nagusia osatzen duten


zergen jaitsiera orokorra da, batez ere BEZarena. Bizkaian, martxoa arten,
BEZari dagokion bilketa gordina 690,5 milioi euro izan zen. Urtetik urterako

2 0 1 2 k o B i g a r r e n H i r u h i l e k o a
B I Z K A I K O F O R U A L D U N D I A

jaitsiera %4,7koa izan zen, duela urtebeteko %8,3 hazkundearen aurka. Hiruhileko
Horrek, itzultzeen %5,4ko hazkundeari lotuta -duela urtebeteko %8,3koa baino txarra BEZan
txikiagoa-, %7,5eko jaitsiera garbia dakar, 2011ko lehen hiruhilekoan izandako
%8,3ko susperralditik urrun.
ZGZBagatiko
BEZa lurralde historikoen artean sarrerek amiltzen
banatu ondoren, ordea, koefiziente jarraitu dute
Ibilgailuen Matrik. eta ZGZB Bizkaian
4 Hiruhilekoko batezb. mugikorraren urtetik urterako ald. %

horizontalen oinarrian (2007-


ZGZB Ibil Matrk. ZGZB/g
30

2011ko azken Ekarpenen Legean


20

adostua eta aplikatua eta 2012rako


10 14,4

luzatua), 2012ko lehen


hiruhilekoan Bizkaian 386,9
0

milioiko sarrera garbiak egon ziren


-10
-21,6 -16,9

BEZagatik. Hala, 2010eko lehen


-13,7
-20

hiruhilekoan bildutako 431,2


-30
-25,9

milioien aldean, urtetik urterako


-24,5
-40

%10,3ko jaitsiera dakarte, 2011ko


-50

%25,5eko jaitsieraren gainean.


10 II III IV 11 II III IV 12 II III IV
IH IH IH Iturria: TZN eta BFA

2010ean VIVE Planak eta 2000E Planak emandako zuzeneko laguntzak

33
amaitu eta BEZa igo zenetik, eta batez ere familien errenta erabilgarria murriztu
zenetik, ZGZBari lotutako ibilgailuen matrikulatzearen bilakaera beheranzkoa
izan da, argi eta garbi, eta Bizkaian, hain zuzen ere, jarraian zazpi hilabetez
izan ditu jaitsiera handiak. Hala, 2011n %22,8ko murrizketa pilatu ondoren,
2012ko urtarrila eta martxoa artean %11,7 jaitsi zen berriz, 2011ko tarte bereko
%33,7ko murrizketa handiaren gainean.

Testuinguru horretan eta espero zitekeenez, ZGZBaren bilketak amiltzen


jarraitu du, zazpigarren hilabetez jarraian, ekitaldiko lehen hiruhilekoan
urtetikrterako %20,4ko jaitsiera izan arte.

Aurreikuspenak epe laburrera


2012ko lehen hiruhilekoko BPGren bilakaeraren lehen kalkuluak ikusita, eta, Neurri berriak
espero zenez, espainiar eta euskal ekonomiak ez ezik, Europako asko ere hartzen ez badia
atzeraldian sartu direla berretsita, denak iragartzen du enpleguak eta errenta diru-sarrera
erabilgarriak murrizten jarraituko dutela. Horrek, halaber, gehiago ahulduko du publikoek jaisten
kontsumoa eta, horren ondorioz, are gehiago murriztuko ditu sarrera publikoak, jarraituko dute
zuzenekoak eta zeharkakoak.

Susperraldia atzeratu eta hazkunde txikiko izaera hartzen badu, bestalde, sarreren
ahultasunak espero baino gehiago iraungo du eta neurri gogorragoak harraraz
dezake, hala nola zerga nagusien tipo batzuk igotzea.
,

O G A S U N E T A F I N A N T Z A S A I L A
A b a g u n e E k o n o m i k o e t a F i s k a l a

Zerga Abagunearen Adierazkarien Laburpena


Bizkaia Araba + Gipuzkoa Lurralde Erkidea*
Adierazkariak Epealdia Urtearteko Ald. % Urtearteko Ald. % Urtearteko Ald. %
2011 2012 2011 2012 2011 2012
Lanaren Etekinen Atxik. Urt.-Martxoa 5,0 0,1 8,7 -0,5 3,6 -2,5

Kapitalaren Etekinen eta Ondare-irabazien Atxik. Urt.-Martxoa -24,7 22,1 -33,8 18,0 -18,4 13,8

Zuzeneko Zergak Urt.-Martxoa 1,5 7,8 2,2 0,2 0,1 -3,8

BEZ. Kudeaketa Propioa / Barruko Eragiketak Urt.-Martxoa 8,3 -5,8 3,4 -12,6 5,2 -4,4

Ondare Eskualdaketak eta Egintza Jr. Dokumen. Urt.-Martxoa -22,1 -27,1 -17,9 -9,7 d.g d.g

Zenbat Garraiobide gaineko Zerga Urt.-Martxoa -35,8 -24,1 -19,7 -22,1 d.g d.g

Fabrikazioaren gaineko Zerga Bereziak. Kude. Propioa Urt.-Martxoa -2,9 -2,1 -5,7 6,7 -2,8 -2,2

Zeharkako Zergak. Kudeaketa Propioa Urt.-Martxoa 4,0 -5,4 1,3 -10,2 5,5 -7,4

Zergak Itunduak. Kudeaketa Propioa Urt.-Martxoa 2,9 0,2 1,8 -4,7 2,9 -5,9

Egindako diru-itzulketak. Kudeaketa Propioa Urt.-Martxoa -10,9 9,3 33,0 -5,9 d.g d.g

* Lurralde Erkidean, barruko eragiketen BEZa izan ezik, adierazleak zenbateko garbietan adierazi dira.

Ohar Metodologikoa

Aurkakoa adierazten ez den bitartean, zerga-adierazle gehienak zenbateko osoetan adierazi dira, eta kudeaketa propiari dagozkio. Kudeaketa propioa lurralde-eremu
baokoitzean eskuratutako diru-sarrerak dira, betiere finantza-akordioetan oinarritutako lurraldeen arteko banaketak egin aurretik.
Beraz, Koefiziente Horizontalei begira egindako BEZaren barruko berratxikipena eta Zbak nahiz modu berean banatuta Estatuarekin egindako
Doikuntzak ere salbuetsita geratuko dira.

Adierazleen aukera horren ideia nagusia hazkunde izendatuan eta Itun Ekonomikoaren konexio-puntuetan oinarritzen den zerga-oinarriaren euskarriaren jarraipena garatzea da.

34

Legezko Gordailua: BI-2372-98


Argitalpena: BIZKAIKO FORU ALDUNDIA- Ogasun eta Finantza Saila
Inprimatzailea: Imprenta Foral
Erredakzioa, diseinu grafikoa eta infografia: EKONOMI AHOLKULARITZA ZERBITZUA
Argitalpen-itxiera: 2012ko ekainaren 28an.
Aldizkari honetan azaltzen diren iritziek ez dituzte adierazten inolaz ere Bizkaiko Foru Aldundiko zuzendaritza-organo-
en iritziak.

Argitalpen hau eta Bizkaiko ekonomiaren adierazle ekonomiko eta zerga-adierazle nagusien eranskin estatistikoa
Interneten daude eskura: http://www.bizkaia.net/ogasuna/Abagunea/eu_informe.asp

2 0 1 2 k o B i g a r r e n H i r u h i l e k o a
B I Z K A I K O F O R U A L D U N D I A

Ekonomi Ihardueraren Fisko Adierazkarien Laburpen Grafikoa


Zergen Diru-sarrera Orokorrak

Bildutako Diru Kopurua x Itund. Zer. Itzulketak x Itundutako Zergak


4 Hiruhileko batez. mugikorraren urtetik urterako ald.% 4 Hiruhileko batez. mugikorraren urtetik urterako ald.%
Bizkaia Ar.+Gip. Bizkaia Ar.+Gip.
10 20
6,4
5
10
1,4 6,9
0,4 4,9
0 2,2
-0,1 3,0
0
-5 -6,4

-9,8 -5,3
-10
-10
-10,9
-15 -20
10 II III IV 11 II III IV 12 II III IV 10 II III IV 11 II III IV 12 II III IV
IH IH IH IH IH IH

Zuzeneko zergen Diru-sarrerak

Lanaren Atxikipenak Zatikako Ordainketak


4 Hiruhileko batez. mugikorraren urtetik urterako ald.% 4 Hiruhileko batez. mugikorrare n urtetik urterako ald.%

35
Bizkaia Ar.+Gip. Bizkaia Ar.+Gip.
10 5

6,3
5
4,4 1,9 0
-1,2
1,5 -3,0
0
-2,2 -2,3 -4,3
-4,5
-5,0 -5
-4,7
-5

-10 -10
10 II III IV 11 II III IV 12 II III IV 10 II III IV 11 II III IV 12 II III IV
IH IH IH IH IH IH

Zeharkako zergen Diru-sarrerak

Garraiobide Jakin Batzuen Gaineko


BEZ, Bildutako Diru Kopurua
4 Hiruhileko batez. mugikorraren urtetik urterako ald.% Zergapeko Ibilgailuen Matrik.
4 Hiruhileko batez. mugikorraren urtetik urterako ald.%
Bizkaia Ar.+Gip. Bizkaia Ar.+Gip.
20 20
13,3
10
0
1,8 2,9
0,0 -14,6 -12,1
0
-6,4 -23,4
-20
-10 -21,1
-8,3 -21,0 -25,9

-20 -40
10 II III IV 11 II III IV 12 II III IV 10 II III IV 11 II III IV 12 II III IV
IH IH IH IH IH IH

Iturriak: Ogasun eta Finantza Sailak - FF.AA.

O G A S U N E T A F I N A N T Z A S A I L A
A b a g u n e E k o n o m i k o e t a F i s k a l a

Bizkaiko Foru Aldundia


Ogasun eta Finantza Saila
Idazkaritza Orokor Teknikoa
Ekonomi Aholkularitza
Basurtuko Kaputxinoen, 2 eta 4
48013 Bilbo

2 0 1 2 k o B i g a r r e n H i r u h i l e k o a

You might also like