Kentsel Tasarm ve Gestalt Kuram

Nisan, 2012

Gestalt kuram, objelerin ncelikle btn olarak alglandn, alt sistemlerin ise insan zihninde sonradan alglanmaya balandn ne srer. Dolaysyla bu kuram btncl bir yaklam olarak niteleyebiliriz. 20. Yy balarnda dnem psikologlar tarafndan dile getirilen kuramn ilk etapta psikolojik bir inceleme olduunu grebiliyoruz, yle ki psikanaliz ncs Profesr Freudun Gestalt kuram hakknda yazlm kitaplarna da halen ulaabilmekteyiz. Psikoloji tabanl bu kuram, aydnlanma ann da etkileriyle bir alglama sreci olan tasarmda da n plana kmaya balamtr. Grafik tasarm, kentsel planlama ve tasarm gibi dallarda tasarmclar ve planclar arasnda nemli bir akmdr. Gestalt kuramnn temel ilkelerini u ekilde sralayp yorumlamak mmkndr; yaknlk, birbirine yakn duran elemanlar bir btn olarak alglanr. Benzerlik, belli bir ynden birbirine benzer olan elemanlar bir grup olarak alglanr; kapallk, bir btn tamamlar ekilde duran elemanlar bir btn simge olarak alglanr; simetri, simetrisi olan elamanlar asimetrik elemanlara gre daha kolay alglanr; ekil-zemin ilikisi, dzgn olarak alglanan objenin arkasnda kstlayc bir fon bir dzlem olmamas durumudur; devamllk , alglarmz uzanan bir eklin biti noktasndan devamn alglamaya meyillidir. Planlama ve tasarmda Gestalt kuram temel ilkelerinin uygulanmasnn kullanclara saysz kolaylk salayaca kanlmazdr. Genel ve ortak alanlarn, yapnn, kenarlarn planc tarafndan biimlendirilmesinde Gestalt ilkel erini, yaknlk, benzerlik vb., iki ve boyutlu proje aamasnda gz nne alarak uygulama aamasna aktardmzda gerekli kullanm kolaylndaki yaam alanlar ve mekan dzenlerini salamamz mmkn olacaktr. ncelediimiz dorultuda Gestalt kuramnn psikanalistler arasnda olduu gibi tasarmclar ve planclar arasnda da fikir ayrlklar yarattn grmek mmkn. Yine de algnn temeline kurulu olan alma alanmzda, Gestalt ilkeler inin temel alnmas dnyay paralardan deil bir btnde alglamamz iin yaam olanaklar en yksek, kolay ve konforlu olan zmleri bize getirecei konusunda hemfikir olmamak ve Gestaltci bir yaklam gz ard etmek mmkn deil. zlen Yaylal, 11558104 Alglama ve Kentsel maj Kuramlar/Kentsel Mekan Org. ve Tasarm/YT