You are on page 1of 44

KHANGHAM SABBATH SCHOOL LAISIANGTHO SINNA Khris Sungah Khantohna Kwabena Donkor Soraya Homayouni Growing in Christ October,

November, December 2012

KHANGHAM SABBATH SCHOOL LESSON KHRIS SUNGAH KHANTOHNA Agelh : Kwabena Donkor Endikpinu : Soraya Homayouni A letkhia : Suan Khen Go October, November, December 2012 A SUNG-a OM THULUPITE 1. Kidona Lianpi : Kipatna Tawphah 2. Pasian in Mangmuhna Tawh Ong Kitheisak 3. Mingte Pasian Khutmaa 4. Gupkhiatna: Lampi Khat Bek 5. Khris Sungah Khantohna 6. Gitloh Vangliatnate Tunga Gualzawhna 7. Gualzawhna Dinga Ki Galgina 8. Pawlpi: Midangte Huhna Dinga Nasepna 9. Pawlpi: A Tuam Vilvel Biaknapawite leh Pasian Nasepnate 10. Thukham leh Lungdamna Thu 11. Khristian Nuntakna 12. A Tawpkhak Bel Thute: Jesu leh Gupkhiat Mite 13. Na Khempeuh A Thak Hong Suah Ciangin

Thumasa Upna Thubulpite Seventh-day Adventist te pumkhat iin kipawlna khat ah ong gawmtuah thu pen i Upna Thubulpite hang ahihi. Hih Upna Thubulpi 28 te pen Khris sungah i khantohna ding leh tawntung nuntakna mitsuan-a, pawlkhat-a upna tawh kibom-a i nuntaknadingin thupi mahman hi. Mi pawlkhatte in Jesu ii itna a thupi pen hi-a, i doktrin te thupi se hiam ci uh hi. Hih awging hoih hi. Ahizongin Laisiangtho in Khris i it ding leh thuman thutak i it ding khenkhia ngeilo hi. Itna tawh thuman thutak gen inah,[Ef.4:15], nungta lehang Khris sungah a khangto i hih lam ong ki gen hi. Cihnopna ah, doktrin theihna pen thumaan theihna hi ziau mawk bek loin, Pasian i itna a gahte hong hi zaw hi. (2 John 6-10). Tua ahih manin Thubu in Doktrin Limci neih ding athupitna hong hilh-a, tua doktrin limci in thu tawh kizui-a, nuntakna i neihna dingin hong huh ding hang ahihi. (1Tim.1:9,10,Titu2:1-5). Tu kuata sungin, hih doktrin kihilhna pawlkhat i thupi sin ding hi. Hih upna thubulpi 28 te pen SDA te i hihna tawh upna thu bulpi taktak iin i um hi. Ahizongin, a vekpi iin kuata khat sungin i sin khin zo kei ding hi. Tu kuata sunga i sin ding i lesson te in, hih upna thubulpite i theih zawhna dingin ong makaih thei dingin i lam-en hi. A diakdiakin, upna thubulpi Nambat 11, (Khris Sungah Khantohna), cih i kan phadeuh ding hi. Hih nambat 11 pen GC khawmpi St.Louis, Missouri khua ah, 2005 kum iin aki kipsak ahihi. Hih upna bulpi in a thak lah hi loin theih ngeiloh thu zongh hilo hi. Hih sandan in pawlpi theih Pasian vangliatna i telna dingin hong huh-a, Khris sungah thu ummite mawhna vangliatna i gualzawhna dingin hong pia ding hi. A taktakin, tu kuata bup-a i lesson te- in, Khris leh Satan kikal ki langdonte tangthu thunung a bulphuh ahihi. Hih thu pen Kidona Lianpi i ci hi. Hih kidona lianpi thu mungphuh sungah, Khris sunga gupkhiatna pen i doktrin khempeuh bup sunga i kalsuan i khekhai ahihi. Tuahi-a, hih kidona lianp in gupkhiatna geelna tau hong lamh ahihi. Hih kidona lianpi ii thumungphuh pen upna thubulpi 28 te sung buppi ah kimu thei hi. Bangbang ahizongin doktrin te pen amau leh amau ki mungtup hilo hi. A maute pen eite Jesu kiang ong tun lampi khat ahihi. Jesus pen i mungtup ahihi. Amaute in Jesus i theihna dingin leh Ama sungah i khantohna dingin hong huh ding hi. A thupi zawlai ah, hih i doktrin 28 khempeuhte in, gupkhiatna geelna tungtawn-a, eite aadinga Jesus ii ong sep sak sa thute a thuuk zaw-a i theihna dingin ong makaih ding hi. Thukawng heek lehang, hih gipkhiatna geelna in a thuuk zaw Pasian itna leh Pasian tunga ki pum-apna a kanzaw nuntakna hong tun ding hi. Tua itna in leitung leh vantungah a om ukna leh vangliatnate, lahna ahihi.(Ef.3:10). Kwabena Donkor pen Afrika kawntinet Ghana gam mi hi-a, Amah pen tulaitakin Laisiangtho Thuthuk Kankhiatna Phualpi-a, a huh director pa ahihi. General Conference zumpi, Silver Spring, Maryland ah a om ahihi.

Lesson 1

September 29-October 5 KIDONA LIANPI : Kipatna Tawphah

Sabbath Nitak September - 29 TU KAL SUNG SIM DING: Pian. 3:15, Mang. 12:1-7, Isa. 14:4-21, Eze. 28:12-19, Isai. 53:6, Rom 1:20-28, John 16:2. KAMNGAH: Nang leh numei kikal na suanlekhakte leh ama suanlekhakte kikalah kilangneihna ka omsak ding hi. Amah in na lutang hong sunim ding a, nang in ama khetul na sunim ding hi, a ci hi. Pian. 3:15. THU BUL PHUH: Kidona Lianpi ii thumungphuh pen SDAte upna thubulpi khempeuhte sungah kimu thei hi. Ki thuhual taka aki bomna hong mu sak hi. Tanglai mipil khat in, Kisapna(deih cinlohna) pen phuattawm zontawmna(invention) ii nu hi, na ci ngei hi. Himun ah nu cih kammal pen a bulpi ahih keileh, a zungpi cihna ahihi. Ci leh sa phuattawm zontawmna akisap mah bangin upna thukhunpite in zongh kipatna bulpi/thukhunpi khat kisam hamtang-a, tua thute in telgen ding thu nei hi. Hihbang thu hangin SDAte in Upna Thubulpi 28 te khungin puah uh hi. Hih upna thubulpi te pen kidona lianpi panin hong kipan khia hi. Hih upna thubulpi 28 te khatciat in hih kidona lianpi sunga thu kihel a athupi deuh kawkmunte ong sawk ding hi. Tu nipi kalsungin hih upna thubulpite in kidona lianpi thumungphuh ii a thunung thu tawh aki elpuakna i sin ding hi. Hih thumungphuh i lungsim sungah kem gige sa-in, a thupi kawkmun pawlkhat i en ding hi. SUNDAY KDONA LIANPI LEH A SUNGA GAMTANGTE Pian.3:15, leh Mang. 12:1-17, simin kan in. Hih kidona lianpi sungah a mindawk akihel kuate hiam? A gamtangte a kidawk sakna dingin limciinate khat veivei kizangh hi. Tua galkidona ah vangliatnate atakpi ahih banghangin um i hiam? Khris leh Satan kikal kidona lianpi sungah eima panna ah pang loin kipeng sak lehang upna thubulpi buppi bang hong suak ding hiam? Dawi gilote leh migi vantungmite aki genna ah bangbang limciina a kizangh zongin theihlah ding om kei. Thubu in bel dawite leh vantungmite kido takpi-in kisu ngekngek uh ahih hong hilh hi. Hih kidona lianpi sunga a gamtangte i san theih kei leh tu kuata sung i sin i doktrinte a tamzaw in khiatna neilo mai thei hi. A taktakin abeisa kum zanih lai-in letung lam thungaihsun mipilte in, mihing ngaihsutna pan Pasian hepkhiat ding hanciam uh hi. Nate thutheihna(science) akhantoh manin hi thubuai leitung science pilna tawh vaisian sak sawm uh hi. Vantungmite leh dawi gilote thu leitung pilna tawh kikan theilo hi. Na ki honpawlna pen leitung pilna leh science in bangci nak huzap hiam? Tuate in bangzah vei nang hong huzap hiam? Hih leitung mite muhna akoimun langpanin i kidawm diam? September - 30

MONDAY LUCIFER ii PUUKNA 1 Tim. 3:6, sungah Pawluh in thu-um mithakte pawlpi panmun let sak pah ahoih lohna hong hilh khol hi. Pawlpi sung hong tum thakte tuabang-a nasep i guat pah teh hong kiphasak thei uh a, Dawimangpa thuak mawhna thukhenna mah a thuak hi, (1 Tim. 3:6) ci-in, Pawluh in hong telgen hi. Hih 1 Tim. 3:6, sunga Pawluh ii hong thuhilhna in Isa. 14:4-21, leh Eze. 28:12-19, sunga thute i theihna dingin hong bangci huh hiam? Kidona lianpi sunga thupiang pawlkhat i thteihna dingin hih Laisiangtho mun thum te in kigawm khawm in bangci lampi tawh ong huh hiam? Satan in Pasian thukham zuih ding anialna tawh a thutuam thukhunte khungin a nuntak nopna hong lak hi. Hih langdona in vantung thugui paizia pen kicing lo hi ci-in, mite ngaihsun sak mai thei hi. Pasian thukham leuleu pen Pasian gamtat nunzia ii a kawkbanglo ettehhuaina hi se hi. Thukham sunga khialhna cih pen Pasian gamtat nunzia sunga khialhna cih khiatna hong nei hi. Tuahi-a, Satan ii langdona pen Pasian mahmah langpan-a langdona taktak hong hihi. Kiphatsakna, eimah bek ki-ukna leh suahtakna cih kammalte in bang hong ngaihsun sak hiam? Hih kiphatsakna, eimah bek ki-ukna leh suahtakna cih thaangzakte sungah bangci lampi tawh lauhuai takin i puuk thei diam? A maan dinmun panin hih ngaihsutna himhim bang khial hiam? TUESDAY PASIAN GALHIAM Pian. 3:15, sungah bangci lampi tawh kidona lianpi hong kilak hiam? Pian. 3:15, sunga kammal kizangh in hih galkidona sunga Pasian thuneihna a thumong hong gen hi. Gulpi leh numei gal ana kido khit uh i mu thei hi. Tua galkidona pen numei suan leh khak leh gulpi suan leh khatte kikal aki dodo lai ding ahihi. A nungciangin tua galpi pen Satan leh numei ta pasal Nazareth khua mi Jesu te kikal vut leh vai suah dong kidona tawh a tawp ding ahihi. Pasian tel galhiam pen Jesu hi-a, Amah in numei aadingin a do dingin hong pai dinga thuaksiatna a khetul ah suk zannahong thuak phot ding hi. Atawpna ah gulpi pen asi dingin vatgawp ding hi. Kidona lianpi sunga thupiang pawlkhat i theih zawhna dingin, a nuai-a Laisiangtho munte in hong bangci huh hiam? Gupkhiatna geelna koici bangin, kidona lianpi ii a thupi hiang leh zaam hong hi hiam? Pian. 4:4 leh Heb. 11:4 te etkaak in. Pian. 12:3, 22:18 leh Gal. 3:16 te etkaak in Pian. 25:9 leh Heb. 8:2 te etkaak in. Isa. 53:6 leh Rom 5:8 te etkaak in. Mt. 16:18, Mt. 18:16-20, leh Heb. 8:1,2 te sim in.

October - 1

October -2

WEDNESDAY SATAN HONG DONA Biakna paizia ngeina sunga hong kilah mahbangin, gupkhiatna geelna ahi thumaan thutak pen Satan in suksiat ding bangci hanciam hiam? Rom 1:20-28, leh Thkn. 32:17,18 te sim in. Khris mihinga hong paina leitunga Ama nasepna leh Ama sihnate pen Pasian in Satan a zawhna dinga a deihteel thute ahihi. Mt. 2:1-18, 4:1-11, 16:21-23, leh 27:39-42, te sim in. Satan in Jesu langpanga na a sep a lampite bang hong gen hiam? Khris si-a hong thawhkik khitciangin, amangthang mite kiangah lungdamna thu a gen theihna dingin hih leitungah Ama pawlpi phut hi. Pawlpi hong kipatcil mahin, Satan in pawlpi thaneem iin asuksiat theihna dingin na hanciam mahmah pah hi. A nuai-a Laisiangtho munte in Satan in pawlpi a langpanna dinga a zuau, pilna pawlkhat hong lak hi. Sawl. 5:17, 18, Sawl. 7:54-60, 2Thess. 2:1-4, 1Tim. 4:1,2, 2Pit. 2:1, leh Mang. 12:13-17, te sim in. I sim lai ding mun khat pen 1 Pit. 5:8,9 hi-a, hong ki hilhvauna i theih takpi ding ahihi. Koici bangin Dawimangpa langpan iin i do ding hiam? Satan nasepna a langpan dingin, ni khat sungin ngaihsunna bangzah vei na nei hiam? THURSDAY MAILAM LAMTAWPNA Joshua 24:15, sungah kidona lianpi sunga thuthang abulpi pen bang hi-a, hong bangci lah hiam? Mang. 12 leh 13 te in hong lahkhiat anunung pen kiphinna, Satan zat ding leitung vangliatna nihte pen kamkei tawh kibang sapi(Mang. 13:1-10), leh ki nih nei sapi (Mang. 13:11-17) te ahihi. Mang. 14, in tua kitang dona abeina dinga Pasian zat ding ngimna, geelna hong lak hi. A tawpkhak bel gal kisimna ah, Pasian lam-a thumaan-a a ding kip ding mi a om mahbangin a guallel mi zongh om-a, amaute pen anunung pen anlakna ah kisusia ding hi. (Mang. 14:14-20). Adeihna bulpi pen ni khat ni ciangin, hih kidona lianpi mansiang tading cihna ahihi. Hih kidona lianpi tawh kisai theih ding thu in: Mimal khatciat in Pasian lamah pang ding maw? Satan lamah pang zaw ding cih teel ding ahihi. A langkhat zawzaw ah na om kul ngiat hi. Mi khempeuhpeuh a ut nakleh Topa lamah pang thei hi. (John 16:2) sim in. Topa lamah na pan takpi na ki telcianna na ki bangci theih diam?

October- 3

October - 4

FRIDAY Sim Beh Ding : Laisiangtho amah leh amah kitelgen hi. A taang(verse) te khat leh khat etkaak ding ahihi. A sim khempeuhte in kammal khat pen a huamin zongin en iin kan dinga, amaute kizopnate zongh zong ding uh hi. Sangnaupangte kan huai thute pen: 1.Laisiangtho ii thumungphuh bulpi 2. Leitung aadinga Pasian ngiimna bulpi 3. Kidona lianpi hong piankhiatna leh 4. Gupkhiatna vaihawm khiatnate ahihi. A simkhempeuhte theih huai thu pen galkido nih om-a, alangkhat zawzaw ah thumaan-a, a dinkipna alah ding hi-in, anuntak sunga a gamtatna khempeuh a theih ding ahihi. A sim khempeuhte in hih galkidona abei ciangin a koi lam zaw ah om cih a kitheih ding uh ahihi. Education, p. 190. Na nisim nuntakna ah Kidona lianpi,na bangci tuahkhak hiam? Hih leitung nuntakna sunga mawhna leh thuaksiatna sungah kidona lianpi ii thumungphuh pen nangma aadingin thangahna bulpi iin nei zaw maw? Lungbuaina bulpi iin nei zaw? Lesson 2 PASIAN IN MANGMUHNA TAWH HONG KI THEISAK Sabbath Nitak TU KAL SUNG SIM DING: 2Pit. 1:19-22, 2 Tim. 3:16-17, Thkna 6:4, Mt. 28:19, Heb. 11:6, Pai. 3:1-14. KAMNGAH: A beisa hunah Pasian in kamsangte zangin i pupite tungah a lam tuamtuam tawh a khen khenin thu na gen ngeizo hi. Ahi zongin tuhun nunung ciangin leitung vantung na khempeuh a bawl-a a zat, a tawpna-ah na khempeuh a luah dingin a seh a Tapa zangin eite tungah thu hong gen hi. Heb. 1:1,2. THU BUL PHUH: Laisiangtho pen Pasian humuapna tawh nasepna ahih i theih ding thupi hi. A thupi zawa i theih dingin, Pasian in humuapna tungtawnin eite aadingin Ama thupuak hong pia cih ahihi. Pasian pen laibu dang panin zongh i zong kha thei ding hi. Laisiangtho bu bekmah pen a thupi pen ahihi. Pasian in bangmah hong genlo hileh Pasian pianzia thutak leh hih leitungah a bawlsa nate theih i nei kei ding hi. Tunipi sungin thu nih i bulphuh dinghi. Amasa iin, Laisiangtho amahmah bangci kgen iin, ki bangci humuap cih ii en dinga, anihna iin, humuapna tawh Laisiangtho hong pia Amah Pasian thu ii sin ding hi. SUNDAY LAISIANGTHO SUNGA UPNA THUBULPITE 2Pit. 1:19-21, sim in. Thubu Thak atte in Laisiangtho bangci ngaihsut cih hih October - 7 October - 6 October 6-12

Laisiangtho munte in bang hong gen hiam? Piter in Thubu tawh kisai ama pomdan ngaihsutpiakna a gen pen, Thubu Lui sunga genkholhnate pen mihing lungsim sung pan hong phulkhia cilo hi. Ama hong kuppihna ah kamsangte thugente pen,Khasiangtho hansuahna tawh hi, ci hi. Khasiangtho hansuahna tawh, cih kammal ii a khiatna pen Laisiangtho aki at ciangin, Khasiangtho in makaih cihna ahihi. Tom gen lehang, Topa mahmah in Thubu a atte humuap cihna ahihi. 2 Tim. 3:16,17 te sim in. Hih Laisiangtho mun in Thubu bangci gen iin eite aadingin banga kizangh ding ci hiam? Mt. 4:4, 7, 10, 22:41-46, leh John 10:34,35 te sim in. Hih Laisiangtho munte panin a thupi Laisiangtho thutak bang khawng kisin thei-in, ama thuneihna bang peuh i mu thei hiam? Laisiangtho simna-in hun bangzah na zangh hiam? Tua Thubu ii hong hilh thute na nuntakna ah bangzah na zangh hiam? Abeisa nai 24 sung thu ngaihsun kik dih in. Tua hunsungin Thubu deihna bangin sep nei na hia? Neilo? MONDAY HUMUAPNA(HANSUAHNA) I CIH Laisiangtho sunga kammalte aki humuap hi loin, a atte aki humuap hizaw hi. Humuap nasepna pen a atte kammalte tungah hi loin, a atpa tungah hizaw hi. Khasiangtho vangliatna in a atte makaih-a Pasian kiangpanin ngaihsutna kipia hi. Ahizongin kamsangte in hih ngaihsutnate a ma theihna kammal tawh at hi. Pasian lungsim leh deihna mihing lungsim leh deihna tawh kigawm khawm ahihi. Hibang lampi tawh lai atte lai-at kammalte Pasian kammal hong suah hi. Selected Messages, Book 1, p. 21. Akihuamtei. Hih atunga kammalte in Laisiangtho pen humuapna tawh a ki-at zia i theihna dingin hong bangci huh hiam? Humuapna tawh kisai-in buaina pawlkhat om thei hi. Gentehna iin, singlamteh tunga lai ki-at, aki at dan Laisiangtho mun thum pan en lehang: Mt. 27:37, ah, HIH PA IN JUDAHTE KUMPIPA JESU HI. Mk. 15:26, ah, JUDAHTE KUMPIPA HI. Lk. 23:38, ah, HIH PA IN JUDAHTE KUMPIPA HI. ci-in kibang lian loin ki at hi. Hih aki banglo a ki-atte i bangci telsiam diam? Thubu in, Laisiangtho-a om khempeuh in Pasian humuapna tawh hi, acih pen muanhuai hipah hi. Singlamteh tunga, akibanglo lai ki at in, humuap nasepna ii a hoih zaw ngaihsutpiakna hong nei sak hi. Hihthu in, humuap nasepna in ngaihsutna khat ahih keileh telgenna khat ah ahoih zaw dingin akibanglo kammalte phal, zangh cih hong lak hi. Sawl. 1:18, leh Mate 27:5, te etkaak in. Koci lampi tawh Judah ii sihna tangthute ngaihsutna kibanglo sak hiam? Hih atunga Judah ii sihdan akibanglo-a ki-at pen hun sawtpi mah mite lungsim October - 8

ki tukalh sak hi. A nunung pen kankhiatna ah, Sawl. 1:18, sunga, a bungbu in kia, cih pen khang gawp cihna zongh ahihi. Ahi thei thu ah, Judah akikhailup khitteh aluang a khan masiah kimulo hi thei hi. Hihthu amaan leh a gilzangte aki tam dinga khang hi thei hi. Tu-in, amasa lam-a, aki banglo tawh aki bang thu pen akibanglo hi nawnlo hi. Laisiangtho mun tampi in buaina hong pia lo hi. Mun khatkhat bek in hong buai sak ding tawh kibanga miciimnte in kiniamkhiat iin lungduai takin kan kul hi. TUESDAY THUM-KI-GAWM PASIAN KHAT A THUTHUUKNA Thkna. 6:4, leh Mk. 12:29, te sim in. Himunte gel ah a thupi bang thutak i mu thei hiam? Pasian tawh kisai Thubu ii dinmun pen Pasian KHAT hi-in, pasian tampi thapia lo hi. Pasian pen KHAT bek ahihi. Laisiangtho mun tuamtuam panin Pasian KHAT bek mah ahi pen pangh tuamtuam khen tuamtuamte tawh i mu hi. Pian. 1:26, 3:22, 11:7, John 1:1-3, 20:28, 2 Kaw. 13:14, leh Mt. 28:19, te sim in. Himunte in Pasian KHAT ahi mah pangh tuamtuam khen tuamtuamte panin a kitel dingin hong bangci lah hiam? Thubu Lui in ngaihsut hong piak pen i Pasian pen Thum-Gawm-Pasian Khat ahih keileh Minung(Person) Thum hi-in, ngaihsutna, veina leh deihna pum khat iin luang cihna ahihi. Gentehna iin, eite (Pian. 1:26), acih pen khat sangin tam zaw ahihi. Thubu Thak sungah Jesu Khris leh Khasiangtho cih thute na om ve hi. Laisiangtho in Pasian ii pianzia Khen Thum hong lah ciangin, Pasian kua hiam cih phang taka i upmawh gen ding cihna hilo hi. Hong kipia thu pen kidona lianpi ii thumungphuh sung panin Topa hong hotkhiat sepkhiatna teltak-a i theih zawhna ding ahihi. Pasian bek in a dawn theih dotna tampi aneilo kua om ahiam? Theihnopte hong ki dawn hun hong tun masiah Topa i muanna dingin i ki bangci sin theih diam? WEDNESDAY THUBU SUNGA PIANGSAKPA GAMTATNUNZIA Heb. 11:6, leh Rom 10:17, te sim in. Himunte in Pasian thu bang gen uh hiam? A kammalte in Amah anungta ahih koi bangin hong thei sak hiam? Pasian om takpi cih upna pen thu paulap(reason) ahih keileh kinial theihna thute(arguments) panin ki thei zolo hi. Thubu in hong hilh pen mi khat in Pasian a nungta cih a upna pen Topa tawh aki mimal kholhna pan bekin kingah cih thu ahihi. Khasianghto in bel, Pasian a om takpi mah ahih mihingte in a upna dingin huzap hi. Thu tampi hangin mite in Pasian a um dingin hong pai masa uh hi. Tua khitciangin amuh theih loh Pasian a upna dingun a lungsim uh ah a kip ki tawpatna lamh hong kipan ding uh hi. October 10 October - 9

Mal. 3:6, Jeims 1:7, 1 John 4:8, 16 leh 2 Khang. 6:18 te sim in. Himunte in Pasian ii gamtatpianzia pang tampi aneih bang hong gen hiam? Pasian ii gamtatpianzia ii adang kawmpangh Thubu sungah bang hong kilak hiam? Thubu sunga hong kilak Pasian gamtatpianzia lakah bangzah pianpih nate lak pan ahih keileh na mimal tuahkhakna pan na thei zo hiam? Pasian kua hi taktak hiam cih i theihna dingin Thubu bangzah iin thupi hiam cih na dawnna in bang hong hilh hiam? THURSDAY PASIAN NASEPNATE Laisiangtho mun a tom penpen i simna sung ngangawn ah Pasian in mihingte tawh nasem pha mahmahin hih leitunga thupiangte tawh om khawm cih i mu hi. Zan-a i sinna mahbangin Topa pen Hong Piangsakpa ahih Thubu in hong lak a leitung tawh kinai takin om cih zongh hong lak hi. Pian. 11:9, 19:24, Pai. 3:1-14, John 3:16, leh 1 Thess. te in hih leitunga Pasian nasep a dang bang hong gen hiam? (Na lungsim sungah adiakdiakin kidona lianpi ii thumungphuh lungngai gige in). Pasian in mihing tawh hong ki nasia Khawlhpihna Thubu in hong lah lunghian huai het lo hi. Kidona lianpi ii thumungphuh buppi pen Topa in mihingte mawhna sung panin leh Satan thaangzak panin a hotkhiatna dingin bangci nasep cih thu hong lak ahihi. Thubu in leitung piancil-a (Pian. 1:11), kipan singlamteh dong(John 19:18), leh leitung aki bawlthak kik hun(2Pit. 3:12-13), dong Topa in mite tawh kinai takin bangci nasep cih hong lak hi. Pasian nasepna bangci lampi te tawh na tuakkha hiam? Nangma nuntakna leh midangte nuntakna ah Topa in na hong sep bangci lampite tawh na mu hiam? Pasian in eitte tawh hong kinaina na theihna panin hehnepna na ngahna dingin bangci lampite tawh na kan thei diam? FRIDAY October 12 October - 11

Sim Beh Ding: Pasian in mihingte gupkhiatna dinga akisamh pilna Ama kammal(Thubu) sung panin pia khin zo hi. Laisiangtho pen Pasian deihna kawkbanglo hi ci-a, san ding ahihi. Tua Thubu pen gamtat pianzia ii seisanna, doktrin te ii siapa leh tuahkhak thute ii ki ze-etna ahihi. Pasian in Laisiangtho-a khempeuh nuntakna a huthun sa ahihi. Amah pen thumaan i hihna dingin kimanna nei hi. Amah pen i khialhnate hong puahkikna dingin kimanna nei hi. Amah pen i nuntakna bup adaupai sakna dingin kimanna nei hi. Amah pen a maan(a dik) i sepna dingin ki pattahna dingin kimanna nei hi. Thubu i zatna tawh Pasian mi khat in na hoh khempeuh a sep theihna dingin hong kiging khol kim sak hi.(2Tim. 3:16,17). Kidona Lianpi, Lai. 8,9. Akihuamteei.

LESSON-3 MIHING : Pasian Khutmaa

October 13 19

Sabbath Nitak

October 13

TU KAL SUNG SIM DING: Pian 1:27, 1:26, Mk. 12:13-17, Pian. 2:19-25, Sawl. 17:26, Rom 5:12-19. KAMNGAH: Topa, Pasian ahihna thei un. Eite hong bawlpa amah hi a, eite ama-a' ihi hi. Eite ama mi ihi a, ama gankhahna sunga om a tuute ihi hi. Late 100:3. Thu Bul Phuh: Pasian in Ama limsun iin mihing piangsak hi. Mawhna in tua lim melhem sak hi. Pasian ngimna pen eite sungah tua a melhem lim hong puahkik ding ahihi. Kua himawk ka hia? Ei mihingte kua i hia? Himun ah bang sem mawk i hia? Hitakah bangci om theih-a banghang a hia? Hithute pen mihingte in, tuni dongin i kinial theih dotna thului vive ahihi. Thubu in bel hihthute a vekpi iin hong dawng khin hi. Tua ahih manin mihing leh piansakna kinak zop mahmah hi. Laisangtho dotrin adangte mihing leh piansakna ii theihna dingin thupi lo hi. Tua ahih manin hih piansakna in i piancilna leh bang suak ding cih hong bulphuh ahihi. Piansakna a umlote (evolution) in i nuntakna ngimna geelna a om lo pi hi ci uh hi. Thubu in bel Pasian in eite hong piangsak ci hi. Piansakna a umlote leh Piansakna umte kilamdang mahmah hi. Hih leitungah nuntakna hong kipat khiatna leh mihinga i piannate, ahilhna uh a nih un ki elpuak mahmah hi. SUNDAY October 13 PIANSAKNA LEH MIHING PIANCILNA Pian. 1:27, in mihning piancilnate a genna leh piansakna aumlote ii muhna, amaute ahilo adangte mihing piancilna amuhdan tawh akilamdan mahmahna bang hong gen hiam? Pasian lim sun a hong kipiangsak cih pen a takpi hi-in, ngimna kician nei cihna ahihi. Hih kawkmun thupi mahmah hi. Banghang hiam cih leh mipil pawlkhat in, mihingte pen amaute pianlimh, a maute ngimna a maute mah in a geel, a phuang khia ci uh hi. Amaute sandan pen mihingte ngimna neilo, khiatna neilo-a a piang khia cihna suak hi. Gentehna in Piansakna a umlote sandan a maan hileh mihing a mawk piantawm lel ahih manin, ngimna mul leh mal neilo-a anungta ahihi. Thubu in bel eite hong ki ngim khol, kiging khol phitphet-a Pasian lim sun-a hong kipiangsak, Topa minthanna pia dinga hong kipiangsak ahih hong hilh hi. Kipatcilna in tangthu piangsak hi. Thukhen. 14, Rom 5:12-21, 1Kaw. 15:20-22, October -14

te sim in. Hihmun te in, Pian. 1,2 sunga agen Adam pen mihing takpi hi-in, hih leitung ah a ten takpi i theihna dingin hong bangci huh hiam? Adam pen tangthu nei mihing ahih i theih ding banghangin thupi hiam? Nang pen Pasian lim sun-a hong kibawl cih thu ngaihsun dih in. Khialhna leh thaneemna na nei zongin phamawh kei. Nangma aituam manneihna a lam(build) na hih atunga thu in bang hong gen leh kilawm hiam? MONDAY PASIAN MEEL : Khen Khatna Pian. 1:26, limtakin sim in. Pasian in mihing pumpi Ama meel sun-a kibawl ding ci hi. Hong ki piansak khitteh bang hong piang hiam? Tua thu in, Pasian meel cih adeihna i theihna dingin hong bangci huh hiam? Pian. 1:26, pen Pasian ngimna thu kisung ahihi. Pasian in mihing Ama meel sunin a bawl khitteh sepkhat nei dingin amah thupia hi. Pasian meel sun-a kipiangsak iin hong dawk napi tuabang nasep a sep ding, kisamh lai hi. Gentehna iin, mihing pen Pasian piansak khempeuh tungah uk na anei ding ahihi. Tuahi-a Pasian meel in pumtak, lungsim, ki thukhatna leh khalam thupha te na kawkin, mihing in Pasian ngimna a sepkhiat kul hi. Piansakna khempeuh tungah uk zawhna cih pen zahtak bawlna, don leh kepna leh kepsiam geelsiamnate cih nopna ahihi. Mihing pen a dang nuntakna anei nate, ganhingte tawh a lamdanga nasem khawm ding ahihi. Hithu in Pasian in mihingte mahmah tawh na asep khopna hong lak hi. Pasian meel sun-a hong kipiangsak cih pen mihingte hih leitungah Pasian ai-awh palai-a diing ding cihna zongh ahihi. Bangzah takin thathuh huai hiam? Mk. 12:13-17, sim in. Himun in Pasian meel sun-a hong kibawl cih i theihna dingin hong bangci huh hiam? TUESDAY PASIAN MEEL : Khen Niha Pian. 2:19, 20 sim in. Himun in, mihingte leitung tawh aki maan zopna bang hong gen hiam? Himun ah Adam suahtakna akipiak phawk in. Adam pen Pasian piansak ganhing khempeuh min a pia ding ahihi. Pasian mahmah in tua min vawhna semlo hi. Topa in tua nasep Adam khiat hi. Pian. 2:20-25 in, Pasian meel sun-a aki bawlte kizopnate bang gen beh lai hiam? Hih laisiangtho munte ii a khiatna, tuma kum za tampi lai-in, thu tampi na ki at khin hi. Hitak-a lungsim hong lawng pen thu in Adam leh Eve te kikal kinaina ahihi. Adam pen lei lak panin kipiang sakin, Eve pen Adam tung panin kipiangsak hi. Pasian meel sun-a kibawl cih pen kinaina leh ki tanauzop itna taktak ahihi. Tun, Pian. 1:27, Pian. 3:20 leh Sawl. 17:26 te sim khawm in. Himunte in anungta den ding nupa kop(Adam leh Eve) te leh mihingte kikal kipumkhatna bangci lah hiam? Mihingte kipumkhatna leh minam kideidanna bang gen hiam? October 16 October - 15

WEDNESDAY MEEL KISIA

October 17

Rom 5:12-19 leh Kol. 3:10 te sim in. Himunte in mawhna in mihing tunga asep i theihna dingin hong bangci huh hiam? Hisunga thu omziate leh kidona lianpi ii thumungphuh bangci kituah hiam? 1 John 3:8 sim in. Mawhna in mihing nuntakna athemnengno nangawnin leh hih leitung nangawn na susia hi. Ellen G. White in hih leitungah ciamsiatna thum aki mualphuh na gen hi. Tua ciamsiatna masa pen Adam mawh-a kipan in kithuak pah hi. Azom ciamsiatna pen Kain in Abel a suamlup-a kipan in hong kizom hi. A thumna ciamsiatna pen tuicin tunna in hong behlap hi. Laisiangtho siamte in zongh mihing hingkiamna cih na gen uh hi. Cihnopna ah mihing nuntakna khempeuh mawhna in susia cihna ahihi. Leitung kimkotin i en phial zongin ei leh eimah teek i ki-en zongin hih thu muh hak ding hilo hi. Himah lo a hia? Ngongtatna, thuaksiatna leh sihnate pen Pasian in mihing a piansak lai-a, a moken sak hi ci-in, mi pawlkhat in um hi. Mi pawlkhat leuleu in ngongtakna, thuaksiatna leh sihnate pen Satan in Pasian bawlsa mite tungah hanciam-a a suksiatna hi, ci uh hi. Pasian gamtat pianzia tawh kisai hih atunga a ki elpuak muhna nihte kilamdanna ngaihsun dih in. THURSDAY PUAHTHAK KIKNA Rom 8:29, 2 Kaw. 3:18, leh Ef. 4:23,24 te limtakin sim in. Himunte ah bang lam-etna hong kilui hiam? Thubu in eite sungah Pasian meel hong kibawlkik ding cih lam-etna lenkip lai hi. Hithu leuleu pen eima nasepna thama hi peuhmah lo hi. Eite kithakpat kikna dingin lam-etna bulpi pen Jesu ahih Thubu in hong lak hi. I nuntakna ah kikhelnate bangbang i bawl zongin, gupkkhiatna dinga i lam-et pen Jesu Khris in eite aadinga hong sepsaksa thu ah i kinga tawntung hi. Gupkhiatna hong ki lui pen eima neihsa tungah hilo zawin Khris ii thumaanna(sianthona) tungah ki bulphuh zaw hi. Pasian meel sun-a mihing ki-puahkikna leh 2 Kaw. 5:17 bangci kizop hiam? Mi khat mi thak iin aki puahthak ciangin mawhna bat zawh loh leh mihing tuahkhakna thu khengval ah a kikoih hiam? Nangma tuahkhakna teek panin na bangci dawn diam? Satan tawh khalam gal i kidona ah i kidop tawntung ding Thubu in eite hong hilh hi. Hih gal kidona pen ci leh sa leh kha kidona ahihi. (Gal. 5:16,17). Pasian meel sun-a amaute in Topa tha tawh (Ef. 6:10-13), tua too-na saang uh hi. Eite zongh Pasian meel sun dingin hong kipuahkik ding i ut leh kidona lianpi sungah Pasian lamah i pang thei hi. FRIDAY Pilna ii mungtupna maan pen Pasian meel mihing sungah puahkik ding October - 19 October -18

ahihi. A kipatcil iin Pasian in mihing Amah tawh kibangin piangsak hi. Pasian in mihing nampi gamtat pianzia pia hi. Ama lungsim pen kikhai kim mahmah hi. Mihing vangliatna khempeuh Pasian tawh kipumkhatin ki thuhual hi. Ahizongin mihing puukna leh a thamante in hih thuphate susia hi. Mawhna in mihing sunga Pasian meel susia iin hawk khia mang dektak hi. Pasian in mihing sungah Ama meel a puahkikna dingin gupkhiatna geelna puah hi. Tuahi-a mihingte deihteel nuntakna kipia hi. Tuan Pupa leh Kamsangte, Lai. 595. Akihuamtei.

LESSON 4 GUPKHIATNA : Lampi Khat bek Sabbath Nitak TUKAL SUNG SIM DING: John 2:25, Jer. 17:9, Titu 1:1,2, Rom 3:19-24, Sawl. 2:37, Lk. 7:47, Ef. 2:1-5.

October 20 - 26

October - 20

KAMNGAH: Pasian in leitung mite hong it mahmah ahih manin ama Tapa a um mi khempeuh si nawnloin a hin' tawntung theihna dingun a Tapa neihsun a hong piak dongin a hong itna a hong lak hi. John 3:16 THU BUL PHUH: Mawhna thubuai pen lian lua hi. Ahizongin, a lungdam huai mahmah ah Pasian in hih buaina a vaisian sakna dingin ngiimna lianpi nei hi. Hih mawhna thubuai pen Eden huansunga Adam leh Eve te lampuukna hanga hong piang khia hingimna ahihi. Hih lampuukna in leitungah kidona lianpi hong tun-a, a pha leh a sia kikal hong hihi. Pasian dinmun ah bel hih kidona lianpi, a mulkhimhuai mawhna thamante mongbei sakin hepkhiat siang ding ahihi.

Gupkhiatna ii doktrin pi pen eite hotkhiatna dinga Pasian nasep ahihi. Ahizongin mihing in a thupi pansan mah i nei hi. Eite a thupi pansan pen Pasian hong nget eite thuhkikna pan hong pai hi-a, Pasian ngimna eite thuhkikna bang ahi tam? Kha khat ii tawntung mailam pen tua thuhkikna-dawnna tungah kinga kiuhkeuh hi. SUNDAY MAWHNA ii AKUAMM(Scope) Gupkhiatna pen mawhna thubuai vaisian sakna dinga Pasian lampi ahihi. Hih lampi in hih buaina abeisiang sak zolo hileh hih pen lampi hi theilo ding hi. Mawhna thubuai ii a zaina aliatna thupoi thusia kei. John 2:25, Late 59:2, Jer. 17:9, Rom 5:12, Jeims 5:1-7, Isa. 5:23, leh 2 Thess. 2:10, te sim in. Himunte in mawhna thubuai bangzah in nasia cih hong bangci lah hiam? Hithu te na kiim na paam ah nangmah teek in phukhak muhkhat ngei na nei hiam? Eite lakah mi bangzah in mawhna thubuai asiat huaina i thei hiam? Nisim i October - 21

nuntakna tawlkhat sung bek nangawnin mawhna in hong kimkotin a thamante i mu hi. Hih simleitunga mihing nuntakna a mong dongin mawhna in susia khin hi. Naingnganzi- a kipan athusim penna mun mihing lungtang sung dongin mihing khempeuh tungah mawhna kilawh mang khin hi. Pasian in mawhna sung pan suahtakna lampi hong vaihawm saklo hileh mawhna siahuai mahmah dinga, tua thubuaina pan suahtak theina ding omlo ding hi. Tua suahtakna lampi hong vaihawm sak Pasian tungah bangzahin lungdam huai hiam? Tua pen,Gupkhiatna geelna kicia, a ngimna bulpi pen mawhna thubuai vaisian sakna ding ahihi. MONDAY PASIAN LAMPI : Khen Khatna Titu 1:1,2, Ef. 1:3-5, 2 Thess. 2:13,14, leh Mang. 13:8, te in gupkhiatna geelna thu bang gen uh hiam? Bang hun-a kiphuan ci hiam? Himunte panin anasia bang lam-etna leh kamciamte i ngah thei diam? Himunte in hong gen thute thuuk ngaihsut dih in. Bang gen uh hiam? Atawntung hun-a kipanin, hih mawhna thubuai a vaisianna dingin Pasian in lampi hong zo hi. Pasian in mawhna piangsak lo hi. Mawhna hong kipat khiat ding bel thei khin hi. Tua ahih manin kipatna omlo tangtawng pek panin hih buaina a vaisian sakna dingin lampi na seh khol hi. Laisaingtho sehkholhnate mi a tam zaw theihna tawh kinak lamdan mahmah hi. Mihing khempeuh in Jesu hangin gupkhiatna angah theihna dingin atawntung hun-a kipanin Pasian geel ahihi. Mi pawlkhat in hih gupkhiatna sanding a nial hangin hithu ii a manphatna alimna kihem khia tuan lo hi. Dahna hong ki behlapna thu pen mi tampi in Jesu sepsa sanglo uh ahih manin tawntung sihna azuatna uh ahihi. Alamdang mahmah hih thutak ngaihsun dih in. Atawntung hun-a kipanin, Pasian in nangma aadingin gupkhiatna hong geel sak hi. Hihbang thuman thutak in na nuntakna hong bangci huzap hiam? TUESDAY PASIAN LAMPI : Khen Nihna Singlamteh tunga mawhna thubuai vaisian sakna mu thei lehang, mawhna thubuai i telsiam ding hi. Singlamteh bek in hong tel sak pen mawhna thubuai vaisian sakna dingin mihing in kimanna neilo cih ahihi. Thubuai lianpi in vai lianpi kal hi. Tuahi-a, Khris ii sihna in i mawhnate Amah Pasian mahmah in hong puak sak ahihi. Hih pen a manpha pen manh ahihi. Khris ii sihna, eite aadinga anasia pen Ama hong kipiakkhiatna pen Laisiangtho sungah mawhna thaman aloh iin kigen hi. Hibang dan tawh mawhna thubuai kidon ahihi. Khris ii sihna in gupkhiatna dinga i kisapna bangzah huam hiam? Hih dotna anuai-a muhnate panin pholh khia in. 1. Mawhmaisakna /kipuahkikna. Lk. 18:9-14, Isa. 53:4-7, Rom 3:19-24, 28 leh Zech. 3:1-4, te sim in. 2. Thumaan-a Nungta/Piangthak . 1Kaw. 6:8-11, leh Rom 6:1-8, te sim in. October 23 October - 22

3. Minthan Pahtawina(Nuntak Tawntungna dingaThawhkikna ding kamciam). John 5:24,25, 1 John 5:9-13, leh 1Thess. 4:16,17. te sim in. Mawhna siahuai mahmahin tawntung sihna hong tun-a, singlamteh tawh eite tatkhiat kul sak hi. Hunsiala mawhna i bawl nawn lohna dingin I mai-ah singlamteh i koihna tawh hong bangci dal ding hiam? WEDNESDAY GUPNA SUNGA BUALNA: Khen Khatna Sawl. 2:36-38 leh Sawl. 3:19, te pen mawhneite gukpkhiatna tuahkhakna kipatna ahi, kisikkikna a piansakna thu hong lak hi. Abeisa-a mawhna hanga i dahna in Khris ii sihna leh diktanna i tuahkhaknate a kizopna ding koici bangin hong huh hiam? Mawhneite in singlamteh tunga Khris ii ciangtan omlo itna thu hong ngaihsut uh ciangin, amaute in kisikkikna ding, apiangsak thei a vanglian pen leh a hoih pen paulap hong saang uh hi. Hithu in Pasian hoihna hi-a, eite kisikkikna ah hong puak ahihi. SDA Belief, p. 135,136. Rom 3:23-25, leh Ef. 2:8, te sim in. A dika hong kibawlna na tuahkhakna ah, upna ii thupaizia bang ahiam? Upna pen zakna pan in hong pai-a, zakna pen Pasian kammal panin hong paina thu Laisiangtho in hong hilh hi.(Rom 10:17). Khris ii hong itna i ngaihsutna in, siksan paulap hoih mahmah hong pia-a, tua in kisikkikna hong tun hi. Kisikkikna pah pen maipha ngahna dinga thuneihna tuam vilvel hilo hi. Hithute hangin mite in diktanna a tuahkhaknate Pasian kammal in bang gen hiam cih thuuk takin a kan ding thupi mahmah hi. Hih Pasian hoihna in kisikkikna leh diktanna hong makai hi. Tuahi-a, keimah in mawhna kisikkikna diktanna ka tuahkhak leh Pasian pen pahtawina saang ding Pa ahihi. Hithu hangin upna tawh hehpihna hangin eite hong kigum hi. (Ef. 2:8). Gupkhiatna pen Pasian kiang pan-a piakkhong kiuhkeuh ahihi. Pasian hoihna a pha lam ahoih lamin na lungsim sungah tuikhang bangin a leet hiam? Koici bangin na buai hiam? Topa in nangma aadingin bangn hong sep sak hiam? Bang mun pan hong gum khia hiam? THURSDAY GUPKHIATNA SUNGA BUALNA: Khen Nihna Mi khat aki diksak ciangin(mawhna kimai sakin kisiansuah), Khasiangtho makaihna tawh anuntakna aki kheel dingin ki lam-en hi. Diktanna(mawhmaisakna leh siansuahna) ah mawhnei khat pen (1) mawhna kimai sak(Lk. 7:47, Ef. 1:7, Rom 4:7) (2) Mawh puaksakna pan kihahsiang (3) Thumaan bangin kisaang(Rom 5:16,18, Rom 8:1, (4) a thak nuntakna thupha kipia(Ef. 2:1-5, 2 Kaw. 5:17). A tunga Laisiangtho munte simin, diktanna thu ahilhte uh tom laak in. Tuathute i nuntakna ah i bangci tuahkhak/ciap khak ding hiam? October - 25 October - 24

Mawhmaisakna tuahkhak ciapkhakna pen mawhnei khat ii kiam sukna lam ahi Pasian danpiakna pan lambeina ahihi. Pasian leh mihing lungdam takin kikhawl sakin mihingte kipuah kikna ahihi. Nuntakna thak mawhneite aadingin kihon sak hi. Amaute in Khasiangtho makaihna tawh Khris tawh aki pawlkhawm dingin pahtawina leh nuntakna ding thuneihna nei ta uh hi. Mawhmaina leh diktanna tuahkhakna/ciapkhakna ah i lutna dingin kisikkikna kikal ngiat hi. Mawhna pulaakna leh tuiphumna in nungzuih pah hi. (Sawl. 2:38, 1 John 1:9). Hithu in mawhmaisakna mi khempeuh aadingin kingah thei-a banghangin mi khempeuh mawhmaina ngah lo ding cih i telgen theina dingin hong huh ding hi. Na nuntak sung hunsialin, hehpihna kamciam saang kei lecin, koi ah sai-a phih mawk ding? Pasian na sanna Jesu ii hong thalawhsak sa tungah kinga loin nangma hanciamna leh thukham zuihna tungah kinga lecin bang suak ding na hiam? FRIDAY October 26

Sim Beh Ding: Eite hong kigupna dinga thugeelna pen vaiciah kuan-a thu kigeel tawm hilo hi. Adam mawh mateng kizangh lo hi bek hi. Hih pen tawntung hun pek-a kipanin thusim sungah kiseel in aki kem ahihi.(Rom 16:25, NIrV). Hih pen tawntung hun-a kipanin Pasian tokhim ii kipatna tawphahpi ii thukhunpite ettehhuaina na hi khin hi. Pasian in mawhna hong pianna dingin thupia loin mawhna hong piankhiat ding bel na mu khin hi. Tua ahih manin hih a mulkimhuai thukinawh a do dingin Amah in geelna hoih khat na puahto hi. Tuahi-a, leitung a it luat manin Amah in Tapa Khat Bek a neihsun piak dingin na kamciam hi. Amah a um khempeuhte si loin nuntak tawntungna ngah ding hi. Amazing Grace, p. 23. Lesson 5 KHRIS SUNGAH KHANTOHNA Sabbath Nitak October - 27 October 27 November 2

TUL KAL SUNG SIM DING: Isa. 35:10, Mk. 10:45, Rom. 6:12, Kol. 1:16, Gal. 4:1-11. KAMNGAH: Amah in huihlak a ukte leh vangliatna a nei khempeuh, singlamteh tungah zogawp khin a, galzote in a sal matte a kaih uh bangin mi khempeuh muhin a gualzawhna a lak hi. Kol. 2:15. THU BUL PHUH: Singlamteh tunga Khris ii gualzawhna in khristiante a khantohna dingin a dimleet gualzawhna ii bungpi ahih hong lak hi. Tumadiak-in Pawlpi upna thuletkipte puahphatna kinei hi. Hihthu pen 2005 kum, 58 veina, GC khawmpi ah thukimna khut kilam-in kipsakna kinei hi. A thulu penKhris Sungah Khantohna cih ahihi. Hih sandan in anuai-a, athupi kawkmunte nei hi.Tuate pen: (1) Jesu in Satan leh apawlte zo khin hi. (2) Jesu in hih vangliatnate tungah gualzo ahih manin, mi khat ii nuntakna Ama hangin piangpiang thei hi. (3) A tawpna ah mi khat in hih gualzawhnate ama tuahkhakna tawh a ngah ma-in deihteel ding dinmun ah na om phot hi.

(4)Hih kawkmunte lesson sinna 3 dongin kihel ding hi. Tunipikal sungin, Khris ii singlamteh tunga a gualzawhna pianzia te i sin ding hi. Khris in Tua gualzawhna tawh eite aadingin gupkhiatna hong ngah sak hi. SUNDAY October TATKHIATNA Isai. 35:10, Mk. 1o:4,5, Gal. 4:4,5, Titu 2:14, Heb. 9:12 leh 1 Pit. 1:18,19 te in, tatkhiatna pomdan thu bang hong lak hiam? Thubu Thak in Khris pen eite kithoihna leh eite lubuk tanga sialdopsi-a asihna hong gen hi. Jesu in singlamteh tungah eima dinmun hong la hi. Eite aadingin Amahmah hong kipia khia hi. Thubu Thak in tatkhiatna thu agen ciangin Khris in eima tatkhiatna manh pia khinzo cih adeihna ahihi. Sialdopsi - Tangtawina piak ding zah manh a kicinga piakna pen piakna dingte lungkimna dingin kikal hi. Leo Morris, The Apostolic Preaching of the Cross, p. 61. Na nuntakna ah kheel ding a piang theilo na muh thu pawlkhat ngaihsun dih in. Tuate na sepna dingin cihna ding mahmah athei nawnlo hi teh! Hihthu mahbangin ei leh eimah i kigupkhiatna ding acimawh i hihi. Singlamteh tunga Khris hong sepsaksa thu in hithu i telsiamna dingin hong bangci huh hiam? A thupi zaw ah hih a lamdang tatkhiatna thutak in na nuntakna bangci huzap hiam? MONDAY SILATE KISUAKTA SAK Rom 6:12-23, simin kan in. Tang 18, 20 leh 22 sunga Pawluh in suahtakna thu agen phawk in. Hih suahtakna ii a khiatna bang hiam? Pawluh ii gen bang thu a hiam? Mawhna pen a lian pen gal hi-in, mihing i hihna tawh i ki talsik tawntung ding hi. Bangzahin hih mawhna siahuai hiam cih leh sila khat hi-in, ii pualam pan-a hong pai hi hetlo hi. I sung lam pan-in hong pai hizaw hi. I sung pan-a kipan i pianpih taktak ahi, saaltanna panin eite i bangci suahtak hiam? Hih suahtakna lampi pen Jesu ii vangliatna pan bekin hong pai hi. Amah in eite aadingin gualzawhna na zo khin-a, Khris tungtawnin i mawhnate kimaisak hi. Eite tua mawhnate tawh a si khawm dingte i hihi. Tu-in tua mawhna panin i suakta hi. Mawhna in eite hong uk nawn peuhmah lo hi. Hihthute pen a lamdang leh avanglian kamciamte ahihi. Khris min a saang khempeuhte in hih kamciamte sakhautaw ah a guan pah theih ding ahihi. Mawhna vangliatna sunga thaang-awkna nangma tuahkhak ngei thute bang ahia? Jesu sunga eite hong ki kamciam sa alamdang suahtakna kamciamte i let kip theina dingin i bangci sin theih diam? October - 29

TUESDAY UKNEIHNATE LEH VANGLIATNATE : Khen Khatna

October - 30

1 John 3:8, 5:19, John 12:31, 16:11, Ef. 6:12, Kol. 1:16, 2:15 leh Rom l8:38,39 te simin kan in. Hih galkidona ataktak ahih, hih Laisiangtho munte in bang hong lak hiam? Eite aadingin hihte sung panin anasia bang lam-etna leh kamciamte i mu hiam? Kum zabi 21 hunsunga, a khang mi tampi in leitung pilna(science) ii leitung muhna bek um uh hi. Hih leitung pilna ii muhna cih pen nate leitung pilna tawh telkhen phadiak hi. Hih muhdan pen mi tampi in a maan ding in um uh hi. Rom 8:38, sungah ukneihnate ci-a, aki teei kammal pen Greek kam iin archai ahihi. Hih kammal ii akhiatna pen kumpi uk-na neite mahbangin gamsung vangliatnate in mite nuntakna uk sawm cihna ahihi. Ef. 6:12 sungah a kammal taktak pen hih khang hun-a khuamial ukte, (NKJV), hi-a, hih khumial leitung ukte ci-in zongh ki khia thei hi. Kidona lianpi amah leh amah na nuntakna ah hong bangci kilah hiam? Hih kinuntaktomna na bangci muh hiam? Khris ii gualzawhna kamciam na neih ciangin hih ki-nuntaktomna na gualzawhna dingin lampi bang a hiam? WEDNESDAY UKNEIHNATE LEH VANGLIATNATE : Khen Nihna I thusinna bulphuhin, Jesu hangin dawi gilote vangliatna ahilo adang thute panin eite bang hong kigum khin hiam? Kol. 2:8, 14, 20 leh Gal. 4:1-11, a diakdiakin tang 3 na leh 9 na sim in. Jesu omlo mihing nuntakna pen dawite tawh kipawl ding ahih keileh kumpi makate ukna nuai ah a om iin, Thubu Thak in hong koih phial hi. Hih makaite pawlte pen naingnganzi, kihon pawlna, tanglai ngeina leh biakna nangawn ahihi. Gal. 4:3,9, sunga kammal stoicheia cih pen milimbiate ukna nuai-a thukhun ngeina(system) cihna ahihi. Galati khua-a khristiante hih thungeina pan akihon khia khin ahihi. Hih kammal pen pawlpi hun masa lai-a Judahte ki-ukna thungeina pawlkhat akawkna ah zongh kizangh hi. Kol. 2:8,20 te in a maanlo leitung kihilhnate na gen hi. Atomin nuntaknan pen vangliatna in a mimal ahih keileh mimal omlo tawh zong hong uk ahih Thubu in hong hilh hi. Vantung leh i leitung ii vangliatna banah nangmah leh na upna langpan-in na asem hong huzap thudang bang om hiam? THURSDAY MITHATPA KIPHOLAAK KOL. 2:15, kidawm takin simin kan in. Pawluh in singlamteh tunga thupiang November - 1 October 31

agenna ah azat, aki banglo gamtatnate(Verbs) en dih in. Adeihna i bangci theih diam? Amasa in Khris in, susia (KJV) ahih kei leh vangliatna galhiam lakhia(NIrV) cihte ahihi. Hih gamtatna(verb) kammalte pen Greek lai-in apekduomai hi-a, akhiatna pen mi khat ii puan hawkkhiat sak cihna ahihi. Himun ah tua vangliatnate ii galhiamte ki hawkkhiat sak cihna hi kha ding hi. Khris in mipi mai-ah kilangh takin vangliatna lak hi. Singlamteh tunga vangliatnate mipi theihin bangci ki pholaak hiam? Tuate lakah a koi lim(picture) pen hong kitel hiam? John 8:44, sim in. Azom ah Khris in, galkidona tungah a gualzawh na gen hi. Hih gamtatna-a Greek lai pen thriambeno hi-a, gualzo leh pawibawl cihna iin kila hi. Himun ah thuthuukpi khat om lai hi. Jesu singlamteh tunga kikhai-a athuaksiatna pen a mulkimhuai guallelhna ding tawh hong kibang hi. Hithu pen Thubu in gualzawhna ci hi. Bangbang ahizongin, hih gualzawhna ii cihnopna pen Satan pen mi thatpa ahih takpina lak-a, Jesu in nang mi that pa na hihi zongh na ci khin hi. Satan in vangliatnate a ukcipna Singlamteh hangin aki khawlsak dipdep ding ni hong tung ding hi. FRIDAY November - 2

Khristian khat ii lungsim in itna maan tawh dim takin mite a it kei leh, tua Khristian khat pen Jesu nungzui dik hilo hi. Mizawngte cingh takin huh ing, kici kha ding hi. A mipihte itna maan tawh a it keileh, Pasian in amah thusimlo ahih keileh sanglo hi. The Acts of The Apostles,Lai.318,319. Mite in Pasian tawh na hong sep khop sawm ciangin amaute ki langpan-a akido uh hong mu ding uh-a singlamteh in tua langpanna khawl sak tuan lo hi. Dawi gilote leh kha gilote in a saang munte panin, vantung thukham a zui khempeuh langpanin kigual uh hi. Pasian langpanin akido ciangin Khris ii nungzuipite in a dah sangsik un, lungdam kipaak zaw uh hi. Banghang hiam cih leh hithu in, amaute in a Makaipipa khekhap a zuihna uh teci a pang ahihi. Thoughts From the Mount of Blessings, pp. 29,30. Akihuamtei.

LESSON-6 GITLOH VANGLIATNATE TUNGA GUALZAWHNA Sabbath Nitak

November 3 -9

November 3

TU KAL SUNG SIM DING: Ef. 1:18-22, Rom 8:26-39, Jeims 4:7, 1 Pit. 5:6-10, Lk. 10:1-20, Sawl. 5:12-16. KAMNGAH: Eite a hong itpa' hangin hih thu khempeuhah a gualzo pente ihi hi. Rom 8:37. THU BUL PHUH:Eite hong do ding gitloh vangliatna khempeuhte tungah gualzawhna Khris hangin i nei hi. Mun pawlkat ah biakna icih pen nisim i leitung nuntakna ahoih zawkna dinga hanciamna val hituan kei aci zongh om hi. Tuahi-a himunte-a mite in khristianhihna pen nisim nuntakna buaina vensakna dinga kihuhna lampi khat hilel ci-in mu uh hi. Khristian nuntakna banga nuntak pen hamphatna tampi i nei hi. Khristiante in

vantung om cih i lungsim sungah i koih det ding i mangngilh kei ding hi. Khristiante in hih leitung sangin ahoih zaw leitung vantungah a om thei uh hi. Hih leitungte anih tuakin thupi hi. Anih tuakun ki-elpuak iin khauhpai tuak uh hi. Tua leitung nih tuakah gualzawhna ding kamciamte i neih tuak bangzahin lungdam huai hiam? Khris leh Satan kikal kidona lianpi ii a thupi tangthu i phawk kul hi. Hih tangthu in hih leitungah khristian khat i hihna tawh khalam galdo cih i ki theih nading hong thei sak hi. Hih galkidona aki kimkhen hun hita-a, khristiante in a upna uh khahsuah lo ding hi. I galte hehpih neih lohna leh a vangliatnate uh i do suak ding hi. Khris sungah i galte i zawhna ding kamciam i nei hi. SUNDAY November 4 EITE GUALZAWHNA DINGIN TAUSANG KHAT KILAMM Ef. 1:18-22 simin kan in. Efesa khua-a khristiante mit aki honna dingin Pawluh in thungen hi. Pawluh genna ah, Khris in eite aadingin bang hong sepsak hiam? Hih kammalte in kidona lianpi ii thumungphuh i theihna ding hong bangci huh hiam? Himun ah banghong ki kamciam hiam? Hih kamciamte i nuntakna ah i bangci zat takpi ding hiam? Khristiante in kidona lianpi thu phatakin leh thuuk takin a theihna dingun Pawluh in thungen hi. Hih ngetna a tangtun ciangin amaute nuntakna khristian lam-etna tawh kidim ding hi. Pasian vangliatna amaute nuntak tuahkhakna pan thei ding uh hi. Ef. 1:20-22 phawk in. Eite sangin a vanglian zawte tawh i kidona ah hih kamciamte bangci bangin eima aa i hih sak thei diam? Khris ii hong kikhailupna thaman hangin nuntakna hongkipia kik-a, na khempeuh dawite vangliatna nangawn Ama ukna nuai ah om hi. Khalam hong kidona ding ze-etna khempeuhte do nadingin gualzawhna tausang kilam hi. Tuni aadingin hih Laisiangtho mute sim in. Hunsialin galdona na tuah ciangin, a tunga thute panin thuhoih bang na la thei diam? MONDAY GUALZAWHNA DINGA LAM-ETNA Rom 8:26-39, simin kan in. Pawluh in himun ah a thupi bang kawkmun gen hiam? Khristiante in a mailam uh lam-etna tawh a et ding uh Pawluh in bang paulap siksante pia hiam? Himun-a, aki mu thei a lamdang kamciamte leh thapiakna kammalte en dih in. Tuate Pasian kammal, ki thuhilhna hi, cih lel sangin eima aadingin i bangci hoih lak thei diam? Rom 8:29, 30 sungah, khristiante in Topa i muanna dingin Pawluh in a kician thusiksan nih pia hi. Amasa penin Khasiangtho in hingimnate leh hagawinate (lungkimlohna leh phunna) i tuah ciangin hong huh hi. Anihna in Pasian ii a tawntung ngimna hangin na khempuh hingimna nangawn in khristiante lai hamphatna dingin na sem cihte ahihi. Taang 29, 30 te pen taang 28 na-a upna kilak Pawluh ii thusiksante ahihi. Pawluh ii kuppih a tawsawn khristiante ii upna a kuitunna ahi taang 31-34, na November - 5

bangci tun hiam? Kidona lianpi lungsim sungah koihin,, hih Laisiangtho mun pan bang hamphatna i la thei diam? Rom 8:35-39 in, khritiante gualzawh theihna ding thu ki gualkhun pawlkhat hong pia hi. Tuathu kigualkhun sungah ukneihnate leh vangliatna akihel phawk in. Pawluh ii thu gualkhun in, leitung khuavannuai ah bangmah in khristiante gualzawhna lakhia theilo ci hi. Jesu tungah lungdam hang! TUESDAY KHRISTIANTE IN SATAN LANGPAN Jeims 4:7, sim in. Dawite khauh taka a langpante bang kamciam kician kipia hiam? Mihing in amah sanga a thahat zaw tham dawite langpanin bangci ding hiam? Thkna 4:4 sim in. Khristiante pen belh ding neilo dawite kamsunga gal-antah hi zenzen lo hi. Khristiante aadingin dawite va do ding sangin langpanga ii din kip ding thupi zaw hi. Do, nang cih kammal pen Greek lai-in anthistemi hi-a, a khiatna pen na khat peuhpeuh langpan-a panmun na la cihna ahihi. 1 Pit. 5:6-10, simin kan in. Mi khat peuh susia nuam-a avil, i galpa a hawk thei humpi tawh akibang pa dona dingin khristiante bang kamciam hong kipia hiam? Hih Laisiangtho mun in, a tunga Jeims ii atte i theihna dingin hong bangci huh hiam? Ef. 4:27, leh 6:11 te zongh sim in. Himun ah kamciam khempeuh hong kipiak hangin thuaksiatna pan a suakta dingin eite kamciam hong kipia lo hi. Thuaksiatna taktak hong bangci pian hiam cih, khristiante theih loh thu ahihi. Mihing i hih mahbangin hih leitungah thuaksiatna a thuak dinga hong kibawl tawh kibang hi. Dah leh kah nat leh sat i tuah ciangin, i upna in a thupi ki lamdanna bang bawl huai hiam? WEDNESDAY A ETTEHHUAI GUALZAWHNATE Mt. 10:1-8, Mk. 6:7, 12, 13 Lk. 9:1,2 leh Lk. 10:1-20 te sim in. Hi mite bang vaipuak kipia hiam cih ngaihsun dih in. Kidona lianpi tawh i etkaak ciangin hih Laisiangtho munte ki koici theih ding hiam? Hih Laisiangtho munte in tuhun-a Jesu thu leitung ah a tangko dingin eite bang hong ngen hiam? Pasian gam a tunna ding lungdamna thu gen dingin Jesu in sawm leh nihte a sawl khiat lunglut huai mahmah hi. Nungzuipite a sawl mahbangin dawite leh kha ninte tungah a gualzawhna dingun vangliatna a piak ding a thupitna Topa in vei mahmah hi. Hithu lamdang sak ding hilo hi. Lungdamna thu aki limh gen taktakna ah tuabang vangliatnate kisamh hi. Lungdamna thu aki tangkona ah Vangliatnate gitloh nasepnate a kimu dingin ki lam-en hi. Nungzupite in thugen-a apaikhiatna ah kha gilo vangliatnate in sulzuih ding cih bel theihsa hi. A zuih pelmawh mahbangin dawi tampi leh kha nin tampi ki khawlkhia pah hi. Lk. 10:20 sim in. Hih Laisianghto mun-a Jesu kammalte panin, eima aading a thupi thugil i lak ding bang om hiam? I nuntakna ah i thupit sak huai bang hiam cih November - 7 November - 6

Jesu dawnna in eite hong bangci lah hiam? I lungsim sungah hih a thupi thugil i phawk i kep theihna dingin i bangci kiciat sak theih diam? THURSDAY A ETTEHHUAI GUALZAWHNATE Sawl. 5:12-16, Sawl. 3:1-11, leh Sawl. 16:16-18 te sim in. Himunte in kha gilote tunga gualzawhnate hong lak hi. Tulai pawlpua i nasepna leh i tecipanna ah a tunga thute lak panin eima aadingin i lak theih ding hamphatna bang om hiam? Sawl. 16:14-18 in pian ngeina ahilo thu khat hong gen hi. Sila numeino nu in, Sang Bel Pasian aw ci-in, kiko hi. A kammalte in a nasia thutak gen hi. Pawluh in bel sang thei tuanlo hi. Pawluh in bang piang taktak hiam cih mu thei hi. Tua nu ii lah vangliatnate pen kha nin ahihi. Ama sum zon pen a tonu aading hi-a, Topa aading hilo hi. Pawluh in hithu thei hi. Tua numeino nu in hih pilsalte taamlawh in, A Sangbel Pasian sawltakte, ci-in akiko ciangin Pasian maan agen hilo hi. Kanaan pasian Elyon(asang bel) a taamlawhna hih tuak hi. Tuabang thu olno kammalte lel tawh thuman thutak ki hekkawi-a, zahtak piak lohnate phawk in. Sawl. 5:12-16, sim kik in. A tawm penin Piter ii limm in amaute anawk ding, mite in a lam-etna a thu lamdangna mun enkik dih in.(5:15). Topa aadinga nasem khristiante adingin bang hilhvauna om hiam? Amaute nasepna lawhcing ding tawh akibat ciangin hihthu maan deuh hi. FRIDAY November - 9 November - 8

Jesu in gualzawhna pen Pasian tungah ki pum-apna leh upna tawh ngah hi. Sawltakte tungtawnin, Jesu in eite kiangah Pasian thu mangun, hong ci hi. Dawimangpa pangin ding tang in. Tua hileh nangma kiang pan tai khia ding hi. Pasian kiang zuan in, tua hileh nangma kiangah Amah hong pai ding hi. ( Jeims 4:7,8. NIrV). Satan vangliatna panin ei leh eimah i ki gumkhia thei kei hi. Eima thahatna suangin i din sawm ciangin Satan in mihingte zo-a ama awk- thaang ah i awk hi. Topa min in tausang muanhuai tawh kibanga, thuman mite in beelin lungmuangin om thei uh hi. (Pau. 18:10). Tua a muanhuai min a bel a zawngkhal pen kha khat maiah Satan launa tawh lingin a mai pan in tai khia hi. The Desire of Ages, p. 130, 131. Akihuamtei. LESSON-7 GUALZAWHNA DINGA KIGALGINNA Sabbath Nitak November - 10 November 10 16

TU KAL SUNG SIM DING: Ef. 6:14-18, 2 Kaw. 6:7, Ef. 5:9, Rom 10:15, 1Thess. 5:8, Mk. 14:38 KAMNGAH: Tua ahih manin hun haksat hun hong tun' ciangin galte' hong suknateng khempeuh nangzo-in, a tawpna-ah a gualzo na hih theihna dingun Pasian' galvan namkim na zang un. Efesa 6:13.

THU BUL PHUH: Kidona lianpi sungah thu-ummi khatciat in amah leh amah aki dalna dingin Satan langpan-a akiginkholh ding ahihi. Satan ii mungtup lian pen in, Jesu tunga acitak thu-um midik khempeuh ama aadinga buluah ding ahihi. Mite a kikhel ma-in, dawimangpa in amaute uk hi. Thu-ummite Khris lamah kikhelna in, Satan ukna sung panin la khia hi. Satan in hanciam takin na sem ahih manin i upna susia-in ama lamah hong kai kik zo thei hi. Atawpna ah Topa tunga thutaka ading kipte Satan in kuamah Khris kiang panin la khia zo nawnlo hi. Tu nipi sung ii lesson sinna pen hih galpi sunga khristiante lum leh tei (ki galdalna) thu ahihi. Pasian lum leh tei khempeuh i kibulhna pen eite kidalna lianpi ahihi. Tua ahih main tua lum leh tei tawh i gual zawh ding pen pelmawh hi. Sunday GALHIAMM BULH DING A KULNA Ef. 6:14,-17, sunga limciinnate limtakin ngaihsun dih in. Hih sunga thu kigualte in Satan tawh na ki galtuam dona ah kigin kholhna a kisapna na lungsim hong bangci phawn hiam? Nangmah teek khalam gal kidona ah na kihel, atunga thu nangma aadingin bang a khiatna nei hiam? Kibuan cih kammal pen khut kiman-a kisialpaihna ahihi. Dawite tawh khut kiman-a kibuan tangtang pen hong piang theilo kha ding hi. A cihnopna pen eite khatciatin hanciam-a i ki sihtom ding, i kihel tek ding cihna ahihi. Mt. 25:1-13, sunga thugentehna, nungak sawmte in zongh khalam galkidona sungah a mimal-a i kihelna hong lak hi. Kuama hong sepsak theihloh nangmah bek sep theih thu pawlkhat bang khawng hiam?(Gentehna in mi khat in nangma tangin an ne leh na gil a vah diam? Tua ahih ciangin khalam gal na dona ah na ki ginkholh ding, nangmah teek ii kihel ding bang khawng ahi tam? MONDAY THUMAN THUTAK KAWNGGAK, DIKNA AWMDAL Anuai-a Laisiangtho munte ngaihsun dih ih. Thuman thutak leh diktanna (righteousness) akizopna i theihna dingin amaute in hong bangci huh thei ding hiam? 1 Kum 3:6, Late 15:2, Late 96:13, Pau. 12:17, Isa. 48:1,2 2 Kaw. 6:7, leh Ef. 5:9. Sawtak Pawluh in khalam galkidona ah diktanna pen awmdal banga thuah dingin hong hilh hi. Amah in nuntakna thupaipite angaihsun ahihi. Cihnopna ah a maan na sem leh diktanna kisin cihna ahihi. Kamdang tawh gen lehang thuman thutak tawh nungta khia cihna ahihi. Hih diktanna cih a khiatna pen thuman nuntakna sungah nuntakna ahihi. Ahizongin diktanna ii a hiang dangte zongh i phawk den ding hi. Tua pen Khris ii diktanna hi-a, thu-ummi khempeuh huam iin, amaute gupkhiatna dinga lam-etna lampi khat bek hong hihi. Jesu tungah eite gupkhiatna akinga hi-a, tua thuman thutak i let kip ding ahihi. Hithu i let kip laiteng, Satan ii hong dona, hong lungkiat saknate pan i kidal zo den ding hi. November 12 November - 11

Jesu tawh na tonkhopna ah na nuntakna, na nunzia, na gamtanate lungkiatna zah dong dingin ze-etna na tuak ngei hiam? Na tuah ngei leh Satan ii dona na nan zawhna dingin a muanhuai kihutna Khris ii dikna ahi thuman thutak i theihna dingin banghangin thupi hiam? TUESDA KIGINKHOLHNA LEH UPNA LUUM Isai. 52:7, Rom 10:15 leh Ef, 6:15 te sim in. Pawluh in bel gal kido khristian nuntakna ah i dinkip dingin hong hanthawn hi. Bangci lampi tawh lungnopna ahi lungdamna thu in khristiante khalam galmai ah ngaihmuanna hoih hong pia thei ding hiam? Ef. 6:15 a tuamtuamin kikhia thei kha ding hi. lungnopna ahi lungdamna thu ii kiginkholhna tawh khete kituam lungnopna ii lungdamna thu tawh khete ki ta-ngaihsak, ahih keileh lungnopna ahi lungdamna thu ii vanzat tawh na khete tuamcip cih bangin kikhia thei kawikawi hi. Greek lai ii adeihna bulpi pen, ki ginkholhna hi thei hi. Tuahi-a, lungnopna ii lungdamna thu pen a kiginkhol bulkip tawphahpi ahihi. Hithu in khristiante lungnopna pia-a tua pen Khris ii sisan tungtawn-a Pasian tawh i ki gawmkik khitna thaman ahihi. Hithu in khristiante ii phut ding khalam galphual ah siksan khauh mahmah hong guan hi. Pawluh ii a gen behlai galhiam themno khat pen luum ahihi. (Ef. 6:16). Pawluh aadingin luum pen upna ahihi. (Ef. 6:16). Hih galhiam a thupatna ah amah in acihnopna hih kammal na khempeuh tungah cih tawh na pan hi. Hih Pawluh ii thukong honna kammal lom ii a khiatna na bangci ngaihsut hiam? Luum ci-a aki theikhia kammal pen kongpi cih kammal pan kila ahihi. Tua hunlai-in luum pen a sauna pi li, avai pi nih leh a lang bangin kibawl hi. Kongpi meelin kibawl-a, singpeek thuap nih kaw tawh kimat hi. Atungah savun tawh kituam hi. Thaltang in bun lo ahi kei leh atal theihna dinga kibawl ahihi. The SDA Bible Commentary, Vol, 6. p. 1045, Akihuamtei. WEDNESDAY SIKLUKHU LEH NAMSAU 1Thess. 5:8, sungah Pawluh in siklukhu pen gupkhiatna ii lam-etna iin na gen hi. Ef. 6:17, sungah siklukhu pen gupkhiatna mahmahin na zangh hi. Hih kammal in gupkhiatna pen kidalna galhiam ahih atelgenna i theihna dingin hong bangci huh thei diam? Thubu Thak sunga gupkhiatna pen tu mahmaha i phukhak thu hi-a, a tawntung hun dong hong makaihin siatna nam khempeuh panin hong suakta sak hi. Gualzawhna siklukhu ahi Pasian(Isa. 59:17), i khuk ding thu-ummite hong kipia-a, i kidalna ahihi. Dawimangpa in hong do cianga tangtaka a ngim bulpi pen khritiante in a gupkhiatna uh anial ding ahihi. Pawluh in gupna siklukhu agen khitciangin Khasiangtho namsau gen zom lai hi. Hih namsau pen Pasian kammal ahihi. Heb. 4:12, tawh etkaak in. Hih November 14 YNovember 13

Laisiangtho munah a thupi thuman thutak bang hong kipia hiam? Tu-in, i galte tampi in Laisiangtho i muan lohna dingin nakpitakin hanciamin nasem uh hi. Na kipawlna, na pawlpi ahih keileh na tualngeina ah tua galte pawlkhat bang peuh ahi diam? A thupi zaw-ah Satan in Pasian kammal na muanlahna dinga a hanciamnate na bangci kihut theih diam? THURSDAY THUNGEN TAWNTUNG Ef. 6: 18, limtakin simin kan in. Khalam galdona dinga thusinna ah thungetna thu Pawluh in ngaihsutpiakna nei-a, ama hilhvauna ah bang kammalte ki hel hiam? Mite in thunget adinkhawl lohna dingun Thubu in hilh zel hi. Lk. 18:1, Rom 12:12, Fl. 4:6, Kol. 4:2, leh 1 Thess. 5:17, te sim in. Ef. 6:18, pen thungen tawntung cih kammal tawh kipanin, pilvang un cih kammal tawh zomlai hi. Bangthu ahia i pilvang/ i vil ding? Banghang ahi tam? Jesu Gethsemane huan sungah a om lai-in, Piter leh adang nungzuipite kiangah, thungen in pilvang un ci-in, sawl hi. (Mk. 14:38). Pilvangna pen thungetna tawh kizom-a, khristiante neih pelmawh dingin Luka in ngaihsutna na pia hi. Banghang hiam cih leh hithu in khristiante khalam thakhauhna hong tut hang ahihi. Ef. 6:18, ii kawkmun in midangte aadinga thunget ding ahihi. Midangte aadingin thungetna i neih ciangin, eima adingin khalam thakhauhna i saan lunghian ding hilo hi. Eite pen khalam galdona ah hiamm hoih(kiginna) aneite i hihi. Midangte in eite aadingin thungetna aneih thupi hi. Ei mahmah in ei mahmah aadinga thungetna i neih pen midangte in hong nget sak sangin banghangin khalam ah thupi zaw hiam? FRIDAY November 16 November 15

Eite in galhiam athemnengno nangawn i bulh dinga, tuateh a ding kip zo ding i hihi. Topa in Ama galkap dinga hong teelna tawh eite pahtawina hong pia hi. Ama aadingin hang takin galsim ni. I sepna peuhpeuh ah thumaan ni. Na khempeuh ah thutanna pen i kha cidamh lungnopna dingin thupi mahmah hi. Na phutkhak ze-etnate tungah na gualzawhna dingin na hanciam ciangin, Pasian in Ama Khasiang Tho hong sawlin, na tatna khempeuh ah hong ompih ding hi. Hibang lampi tawh na galte aadingin thuman thutak ii ahoihlo kampau nading paulap na nei kei ding hi. Diktanna awmdal, mi khempeuh in bulh dinga pahtawina hong kipia bulh un. Na khalam nuntakna uh hong dal ding hi. The SDA Bible Commentary, Vol, 6, p. 1119. LESSON-8 PAWLPI : Midangte Huhna Ding Nasepna Sabbath Nitak TU KAL SUNG SIM DING: Rom 16:5, 1 Kaw. 1:2, 1 Pit. 2:9, Mt. 28:19, 20, November 17 Noverber 17 23

John 17: 21,22, Sawl. 15:1-29. KAMNGAH: Nang kiangah hong pai-in nang tawh kimu baih ding cih lametna tawh hih lai a hong gelh ka hi hi. Ahi zongin ka hong zekaikha zenzen leh thuman thutak khuampi leh bulpi, a nungta Pasian' pawlpi ahi Pasian' innkuan sungah bangci gamtat ding cih na theihna dingin hih ka hong laikhak in lam hong lak ding hi. 1 Tim. 3:14,15. THU BUL PHUH: Pawlpi thaneem thei-in kawkbang kha thei cih pawhk huai hi. Ahizongin hih leitungah hi pawlpi mah Khris in a sang pen pahtawina pia hi. Seclected Messages, Book 2, p. 396. Mi pwlkhat in pawlpi neilo Khristian hi ing cilel uh hi. Hih ngaihsutna pen Thubu paizia tawh kileh bulh sandan ahihi. Thubu in bel thu-ummite Pasian bia dingin kituah zel ding cih hilh hi. Thubu in siang takin pawlpi thupi hi ci-in, hilh hi. Pawlpi pen deihbawl ding hilo hi. Gupkhiatna geelna ah a thupi pen panmun khat ahihi. Satan in pawlpi langpan iin nasia do mahmah hi. Banghang hiam cih leh pawlpi in mawhneite aadinga Pasian gupkhiatna geelna theihsak masakna dinga, ahoih pen lampi a luih hang ahihi. Pawlpi pen mihingte phuattawm hilo hi. Pawlpi pen Khris tawh gupkhiat mite kizopna neihna ding mun ahihi. Mawnneite paipihna ding ngimna tawh Pasian in a piansak ahihi. SUNDAY PAWLPI PIANZIATE : Khen Khatna Thubu Thak sungah pawlpi pen ecclesia cih kammal kizanga akhiatna pen leitung bup-a, a citak thu-ummite honkhat cihna ahihi. Ecclesia cih kammal pen mipi kikhopna dinga akilam inn iin kizangh ngei lo hi. Synagogue Judah mite biakinn pen ngaihsutna tuam deuh khat tawh mite ki khopna mun, ki kaihtuahna cihna hi masa hi. Khristiante in mi kikaikhawm honkhat (ecclesia) ci-in na zangh zaw hi. Tua kammal nih tuak in, Thubu Thak sunga pawlpi pen Thubu Lui sung pan-a ki taibansawn hi-a, gampalak-a mi kikhopna ci-in lak hi. (Saw. 7:38). Ecclesia cih kammal in mihonn pawlkhat Pasian in samkhawm cihna ahihi. Hih kammal in, Pawluh ii zat kammal akibanglo thu thumte (1) Mite inn-a pawlpi(Rom 16:5, 1 Kaw. 16:9) (2) Khuapi pawlkhat-a pawlpi(1 Kaw. 1:2, Gal. 1:2) leh (3) a zaizaw leitung mun tuamtuam-a pawlpi(Sawl. 9:31) cihte bangci tel gen hiam? Ecclesia ii akhiatna pen Khris tawh gupna thu kizopna ahawm mihon pawlkhat kituah khawm peupeuhte cihna ahihi. Na pawlpi pen Pasian pawlpi bup ii palai ahihna tawh, na khuatual pawlpi ii nasepnate ngaihsun dih in. Pawlpi pumpi ii hiangkhat nahihna tawh leh khuatual pawlpi mahmah nahihna tawh pawlpi in bangci nam vaipuak hong suan hiam? MONDAY PAWLPI PIANZIA : Khen Nihna Ecclesia cih kammal banah, Thubu Thak in pawlpi pen kammal tampi tawh na dawk saka, ama pianzia leh nasepnate na telgen hi. Tu ni-in, pawlpi pen Pasian November - 19 November 18

mite lah hi-in, Khris ii pumpi zongh ahih i en ding hi. 1. Thubu sungah Pasian mite cih sandan pen Israel mite cihna ahihi. Thkna. 14:2, in atelgen in ah Israel mite pen, a siangtho minam(NIrV) na ci hi. 1 Pit. 2:9, sim lecin khristiante aadingin a kivalak kammal na kizangh hi. Tuhun-a eite aadingin hih kammalte ii adeihna i bangci theih diam? 2. Khris ii pumpi Rom 12:5, 1 Kaw. 12:27,(NIV) leh Ef. 1:22,23 te in pawlpi pen Khris ii pumpi in na lak hi. Hih Laisianghto munte in pawlpi ii pianzia leh a nasepna ii telsiam nadingin hong bangci huh hiam? Mi pawlkhatte in pumpi sikdo lohna thazawmna akici natnate thuak uh hi. Amaute sikdona si leh sa in, ataktakin amau pumpi a dal ding hi napin, a si a sa uh lehdo zawsop hi. Hih tehkaakna pawlpi ahi, Khris ii pumpi tawh aki gentehna ngaihsun dih in. Thu-ummite khat leh khat kido kipan leh tua pumpi tungah bang piang ding hiam? Hih natna i bawltheihna liuleu pen bang a hiam? TUESDAY PAWLPI VAIPUAK NASEP Mt. 28:19, 20 sim in. Himun in pawlpi vaipuak nasep hong bangci telgen hiam? Vaipuak nasep cih pen Pasian aadinga thugen ding mite sawl khia cihna ahihi. Hih nasep pen Pasian mahmah in Israelte kamsangte(Jer. 7:25) tawh leh Sawltakte(Lk, 9:1,2 10:1,9) tawh a nasepsa ahihi. A Pa in Jesu a sawl mahbangin Amah in Ama nungzuipite sawlkhia leuleu hi. (John 20:21). Tuhun-a pawlpi in zongh hih vaipuak nasep mah nei lai-in, pawlpi in amah akisapna mahbangin citakin, vaiding hi. Ef. 4:11-13, Mt. 10:5-8, Jeims 1:27, Ef. 1:6, leh 1 Pit. 2:9, te in, eite pawlpi vaipuak nasep bang hong hilh hiam? Lungdamna thu tangkona pen a thupi mahmah pawlpi vaipuak nasepna ii hiang khat ahihi. Pawlpi ngimna bulpi pen a pawlpi mite lam(build) to ding leh thapia ding hi-a, biakna paaina maan neihna ding leh nopna dahna ah kihuh diamdiam nading ahihi. Pawlpi vaipuak nasepna ah na bangci kihel hiam? Tu-a nasep sangin nasep beh theihna dingin bang lampi om hiam? Na khalam khantohna dingin pawlpi hong sapna ah na kihel ding banghangin thupi mahmah hiam? WEDNESDAY PAWLPI KI PUM KHATNA John 17:21,22 sungah Jesu in pawlpi a kipumkhatna dingin thungen hi. Rom 15:5, sungah Pawluh in thu-ummite hihthu hanthawn hi. Himunte aa hong kilak ki pum khatna i bangci theih diam? Hih kipumkhatna acih a khiatna bang hiam? Pawlpi sungah kipumkhatna aom nadingin Khris in thungen hi. Ki pum khatna nei dingin Pawluh in thu-ummite hanthawn hi. Hibang nam kipumkhatna pen veina, ngaihsutna, gamtatna leh adang tampi kithutuahna ahihi. Hithu pen mihing November 21 November - 20

hanciamna bek tawh piang theilo hi. Tua ki thutuahna pen Khris in anungta thuummite a piak silpiak khat ahihi. (John 17:22,23). Amaute Pa Pasian vangliatna in ahuh ahihi. (John 17:11). 1 Kaw. 1:10 leh 2 Kaw. 13:11, te sim in. Himunte-a Pawluh ii hong hanthawtte i bangci ngah diam? Minam tuamtuamte ihih gengen thapaih ding hilo hi. Eite in thu tampi ah ngaihsutna kibanglo tampi i nei hi. Kiniamkhiat tekin pawlpi hoih zawkna dinga nasia taka na i sepkhop ding ahihi. Tom gen lehang, kipumkhatna pen Jesu nungzui a minpu a hilo a maan kipumpiak nuntakna ahih eite khatciat sung pan ki pan ahihi. THURSDAY PAWLPI KI-UKNA Seventh-day Adventist te in pawlpi ki-ukna thukhun hoih mahmah i nei hi. Makaite in ai-awh palai ahihna bek uh tawh na sem hi. Amaute in thuneihna leh vaipuak nasepte memba, pawlpimite kiang pan saang uh hi. Pawlpi makaite leh thuneite in Thubu sunga thuhilhnate a khuakhat mahmah ding ahihi. Sawl. 15:1-29, en in. Hih Laisiangtho munte panin pawlpi ki-ukna thukhunpite pawlkhat i bangci sin theih diam? Pawlpi kilamdan ii mungphuh pen lungdamna thu thehthaang ding ahihi. Thubu cihna ah, pawlpi vaipuak nasep leh lungdamna thu tangkona pen pawlpi kiukna ahoihna tungah kinga ci hi. Khris in Ama thuneihna Ama pawlpi tungah leh ateel makaite tungah zangh hi. I phawk dingin Amah in cikmah hunin avangliatna pawlpi makaite tungah ap ngeilo hi. Amah pawlpi lutang hi suak hi (Ef. 1:22). Pawlpi masate in Khris leh Ama kammal longal iin, thuneihna bangmah aneihloh lam uh kithei uh hi. Sawl. 15:28, sungah aki pawlkhawm thu-ummite aadingin, a thu khensatte uh, Khasiangtho in hong awituak(NKJV) ci-in, Khris ii ai-awh palai ahihna tawh a gen uh thupi hi. Tuhun-a pawlpi makai a semte in hihthu tawh akilamdangin sem theilo hi. Mate 20:24-28, leh 23:8, te ngaihsun dih in. Hihmun ah a huamkim iin pawlpi sunga thuneihna zatna bang ngaihsut piakna om hiam? Midangte na nabangci sepnop hiam? Tulai taka pawlpi sunga na nasepte na paulap limtak ngaihsun in. Na paulapte bang ahiam? Thubu sunga akilak thukhunpite hih na paulapte in bangci hoih zuih thei ding hiam? FRIDAY November 23 November - 22

Mi khat in athuneihna nei kisa lua-in, ama deihna bangin a sanggamte tungah zat sawm lua ci ni. Tuabang dan ahih leh amah hepkhiatna dinga ahoih pen leh ngaihmuanna pen thu ahihi. Hibang lampi tawh na sak luatna kisem nawnlo ding hi. A kha a suplawh ding dal sakna ahihi. Midangte kha zong lauhuai sak nawnlo ding hi. Hibang lunggulhna tawh Pasian mite uk sawmna pen a sialam ah makaih

ding hi Mi khat ii za in Pasian muhna ah amah mal khat zongh a gol zawin bawl thei lo hi. Pasian mai ah ama gagtatnunzia bek a thupi pen ahihi. Testimonies to Ministers and Gospel Workers, p. 362, Akihuamtei. Khris pawlpi ii vaipuak nasep pen a si ding mawhneite gupkhiat ding ahihi. Ama nasepna pen mite kiangah Pasian itna ki thei sak ding hi-a, tua itna tawh amaue Khris kiangah i la ding hi. Tuhun aadingin hi thuman thutak pen leitung khuamial kiu mong dongin aki pua ding ahihi. Hih nasep pen i inn sung pan kipan kha ding hi. Pawlpi LamLak, Bu 3 na, p. 381, Akihuamtei. LESSON-9 November 24 30 PAWLPI: A Tuam Vilvel Biaknapawite leh Pasian Nasepnate Mun Sabbath Nitak TU KAL SUNG SIM DING: Mt. 28:19, 20, Rom 6:3-8, Mt. 26:26-28, John 13:1-17, 1 Kaw. 13: 23-26. KAMNGAH: Tua ciangin Peter in amaute kiangah, Na mawhna uh kisik un la, na mawhna uh hong kimaisak theihna dingin Jesuh Khrih min tawh tui kiphum ciat un. Tua hi leh Pasian' piakkhong Kha Siangtho na ngah ding uh hi. Sawl. 2:38. THU BUL PHUH: I upna i khauhsak zawkna dingin, hong huh dingin Pasian in tuabang biakpawite leh zehte eite hong pia zo hi. Mi phunggui tuamtuamte in khat veivei zehpawite zong akici biakpawite nei uh hi. Ngeina pawlkhat ah zehpawite in mite a sihkhit uh ciangin nunna dawlkhat pan a dang dawkhat ah khiin thei hi. Khristian kipawlna ah zehpawi tuamtuam om ve hi. Tua asiangtho zehpawite in mi khat ii atualbialna tua kipawlna sungah mai-ngalna nei sak hi. Hih zehpawi bawlnate in amaute akipawlna uh ah mi ciampello dingte leh zat theih membate ahi dingin kiging khol sak hi. Amaute pawlpi mite ahuh hong suak-a Khris tungah avaipuak neihna uh hong thei uh hi. Tu nipi sungin i upna hong hilh zehpawi thumte ahi: ki tuiphumna, khe kisil sakna leh Topa nekhawm te i sin ding hi. SUNDAY A SIANGTHO ZEHPAWITE MINVAWHNA Pawlpi masa hun lai-in, nitumna gam lamah thu-ummite in Greek kam na zangh uh hi. Greek kam-a, mysterion cih pen theih zawh loh thusim, cihna hi-in, khristiante a siangtho zehpawi a kawk ahihi. Nisuahna lam-a pawlpite in Latin kam na zangh uh hi. Khristiante a siagntho zehpawite a genna ah sacramentum ahih keileh sacrament na ci uh hi. Pawlpi kipuahkik hunin(reformation), hih sacrament te kimawh sak hi. Mi tampite lungsim in hih sacrament kammal pen hua-in, ning uh hi. Kammal dang zat November - 25 November 24

ding hong kisamh-a, ordinance kammal thak hong zangh uh hi. Hih ordinance pen gamtatna(verb) ordain pan aki la ahihi. Seventh-day Adventist te in hih ordinance pen ki tuiphumna, khe kisil sakna leh Topa nekkhawm nekna te iin thei uh hi. Hih zehpawi bawlnate pen Khris tunga i thumaanna lahna ahihi. Tuate pen i upna lahna lampi zongh ahihi. Mt. 28:19, 20, John 13:14, leh 1 Kaw. 11:23-36, te sim in. Hih Laisiangtho munte in a siangtho nasepna pen ordinances(zehpawite) ci-in, aki lawh theihna dingin ngaihsutpiakna bangci thapiak hiam? Kamdang tawh gen lehang hih ordinances in Khris pen hong Piangsakpa leh Honpa iin i muhna dingin eite hong huh hi. MONDAY KI TUIPHUMNA Thubu Thak in ki tuiphumna in bang akhiatna nei hiam cih muhna tuamtuam tawh lak hi. Amasa-in, ki tuiphumna in Khris tawh khalam ki pumkhatna limla ahihi. (Rom 6:3-8). Azomin, Khris ii thuaksiatna, a sihna leh a thawhkiknate mahbangin mi khat a beisa-a anuntak lui te panin kihei nate ahihi. Hibang lampi tawh ki tuiphumna pen(1) ki sikkikna leh mawhmaisakna(Sawl. 2:38), (2) pianthakna leh Khasiangtho sanna(1 Kaw. 12:13), (3) pawlpi tawh kizopna(Sawl. 2:41, 47), cihte tawh hong kizom hi. Tui kiphumna in Khris tungtawnin Pasian tawh khalam kizopna leh kamciam limla ahihi. (Kol. 2:11,12). Thubu Lui sunga vun-atna tawh adeihna akibang ahihi. Tuiphumna in ciampelloh thumaana zongh lak hi. Hithu in Khris ii nasepna sunga akiap kipawlna sungah mi khat thun hi. Ki tuiphumna-a Khasiangtho sanna in thuummite pawlpi na asem ding leh upna anei nailo, gupna asang nailote aadingin nasepna ah thu-ummite huh ding hi. (sawl. 1:5,8). Na ki tuiphum khit leh na tuahkhak thute ngaihsun kik dih in. A khiatna na theih leh banghangin nisim-in, tuiphum ding kisamh i hiam? Tua ahih leh i ki bangci tuiphum diam? TUESDAY KI NIAMKHIATNA ZEHPAWI Lk. 22:24-27, sim in. Nungzuipite in a thupi bang thuman thutak thei nailo uh hiam? I leitung pen mawhna in hong heek gawp iin kikhel sak mang-a na khempeuh a bungbu lam-in hong khai ta hi. Nasem khat peuhpeuh sangin lungsim maan tawh na hong sem ding kua ahi tam? Hih leitung nuntakna ah aki thupi ngaihsut thubulphuh pen sawltak nasep sangin mi tungah tungtuang ding, hau zaw ding leh minthang ding cihte hizaw lo a hia? Hibang lungsim puakzia om ahih manin, Nekkhawm Nunung pen nekna ah Jesu in nungzuipite khe a sil sak lamdang sak ding hilo hi. Ama khe nam dinga aki lawmte khe a sil sak sangin anasia zaw thuman thutak om leh zong Jesu in bangmah gen neilo ding hi. November 27 November - 26

John 13:1-17, in khe kisil sakna pen Nekkhawm nunung pen nekna ii a hiang khat ahih bang hong hilh hiam? Topa Nekkhawm Nekna ah Khe Kisilsakna hong kihel tadih bang adeihna om hiam ci-in, ngaihsun dih in. Khe kisilna ah Pasian hehpihna i kisap mahmahna kiniamkhiat takin lungngai in. Khalam thuhoih pawlkhat a omna dingin kua ii khe nasil sak ding hiam? WEDNESDAY TOPA NEKKHAWM Mt. 26:26-28, sim in. Himun ah Jesu in eite sep ding hong gen akhiatna kitelsiang bang a hiam? Khomun leh hai te limciina hi cih i theih ding banghangin thupi hiam? 1 Kaw. 11:24-26. Himun ah singlamteh thu doktrin tawh kisai a thupi thuman thutak bang om hiam? Himun ah mihing thuak tanga Khris ii sihna a thupi phelkhat i tel muh hi. Topa pumpi kibalzan iin a sisan ete aadingin hong luang hi. Singlamteh tungah Jesu in eima tansan taktak na saang hi. Nekkhawm i nek sialin, Khris in eite aadingin hong sepsak thu i phawk den ding hi. Nekkhawm na nek ciangin khe kisilsakna zongh phawk kul hi. Khe kisilsakna in nekkhawm i nek ma-in i lungsim hong kiging khol sak ding hi. Hithu in Pasian leh i pawlpih thu-ummite tawh lungsim kizopna hong nei sak tuam ding hi. Nekkhawm nekna in Topa tung bekah hi loin mi khat peuhpeuh tungah zongh vaipuak i neihna i theihna dingin hong huh hi. THURSDAY NIHVEI KUMKIKNA LAM-ETNA 1 Kaw. 11:26, sungah a nasia bang lam-etna hong kipia hiam? Hi kammalte sung panin, Nihvei Kumkikna leh Nekkhawm nekna kinai taka akizopna i mu hi. Hithu in lungsim hong sukha mahmah hi. Banghang hiam cih leh Nihvei Kumkikna pen singlamteh tunga thupiang ii a anasia pen mungtup taktak ahih hang ahihi. Mi pawlkhat in Jesu hong pai masakna ahang thupi pen a nihveina hong paina ding hang hizaw hi ci uh hi. Hong Pai Masakna in Nihvei Hong paina dingin lampi hong hi. A Nihveina Jesu hong pai kik kei leh hong pai masakna banga kimang ding hiam? Nekkhawm nekna in singlamteh leh Nihvei Kumkikna lei hong dawh sak hi. Nekkhawm i nek sialin, singlamteh in bang hong sepsak cih i ngaihsun hi. Singlamteh ii hong sepsak thu leh Nihvei kumkikna ki khenkhia theilo hi. Ataktakin Jesu in singlamteh tunga hong sepsak sa thu pen a Nihvei Kumkikna om lo hileh a nasia pen November - 29 November 28

ama mungtup a kuitung zolo hong hi ding hi. Mt. 26:29, sim in. Hih Laisiangtho taang khat sungah Jesu in bang gen hiam? Lungkiatna, kinenniamnate hih mawhnei leitungah kimuak mahmah hi.Tuahi-a, singlameh i mitsuan ding banghangin thupi hiam? Nangma aadingin singlamteh in bang a khiatna om hiam? Na mailam aadingin zongh bang a khiatna om hiam? FRIDAY November 30

Ki tuiphumna pen a siangtho pen leh a thupi pen zehpawi khat ahihi. Tuahi-a, a khiatna i theih siang ding thupi hi. A deihna pen i mawhna hanga kisikkikna leh Jesu Khris sunga nuntakna thak ahihi. Hih zehpawi bangci siantho hiam cih thei masa lo pi-in, nawhsa taka thupi san ding hilo hi. Nu leh pa leh tate khempeuh in Jesu ii hong mann piaksak theih ciat ni. 6 T, p. 93, Akihuamtei. LESSON 10 THUKHAM LEH LUNGDAMNA THU Sabbath Nitak TU KAL SUNG SIM DING: Late 19:7,8 Pai. 23:1-9, 1 John 5:3, Rom 3:19, 20, Pai. 20:11, 12, Thkna. 5:15. KAMNGAH: Eite in ama thupiaknate i zuih leh amah a thei taktak ihihna hong kilang hi. Mi khatpeuh in, Pasian ka thei hi, ci napi-in a thupiaknate a zuih kei leh tua mi a zuaugen mi hi a, a thutaklo mi ahi hi. 1 John 2:3,4. THU BUL PHUH: Pasian thukham in i mawhna hong lak hi. Honpa i kisap lam hong thei sak hi. Tua hi-a, thukham leh lungdamna thu ki khenkhia theilo hi. Thukham leh Pasian gamtat nunziate kidona lianpi sungah kihel hi. Kidona lianpi hong man siang ciangin leitung vantung khuavannuai ah hong kisiang theih tading hi. Tuahun mateng, kidona lianpi kido suak lai ding hi. Eite in a langkhat lam zawzaw ah i pop kul ding hi. I teelna lam panin i makaipa nung i zui hi. Tu nipi sunga i lesson sung pan iin, thukham leh a deihna i kan ding hi. Pasian hong hotkhiat hehpihna ii lungdamna thu leh thukham ki bangci zop cih zongh i mu ding hi. SUNDAY PASIAN THUKHAM LEH THUKHUNTE Thubu Lui sungah Hebia kam torah cih kammal kitam zat hi. Thukham ci-in, kitei zel hi. Thubu Thak ah torah pen Greek kamin nomos(thukham) ahihi. Torah in lam hilhna ahih keileh makaihna cih nopna ahihi. Late 19:7,8, Rom 7:12, leh Late 119::151, 152, 172 te in thukham leh Pasian thu bang hong gen uh hiam? Pasian amahmah mihing te kiangah hong kilahna, Thubu in hong hilh hi. Mi December 2 December - 1 December 1 7

khat in Laisiangtho a sim ban ciangin, mihing nuntakna ah akikhel thu tampi leh kihilhna tampi a dimin mu hi. Tua thute in khristiante nuntakna, cidamna, numei leh pasal omkhopna an leh tui, nasep cihte thukhung kha ding hi. Hih kihilhna pawlkhat in mi khempeuh huam kha ding hi. Pawlkhat pen a hun leh a mun tawh kizui-in, kituam zat ding hi. Tuate khempeuh Pasian thuhilhna(torah) vive ahihi.Tuahi-a, mi khempeuh tungah bang kizangh-a, kizangh lo cih i theihna dingin a thupi thukhunte i kan deuh ding kisamh hi. Seventh-day Adventist te leh khristiante a tampi in, tua thukham a tuamtuamin khen uh hi. Tuate pen: (1) Zehtan thukhamte(thukhun pawlkhat) hi-in limciinna leh zat ngeina pawlkhatte tawh gupkhiatna geelnate hilh hi. (2) Ki-ukna thukhamte (Israelte hunlui lai-a mipi ki-uknate (3) Nuntakna thukhamte(Pasian in mihingte a deihna banga a nuntakna ding uh ahilhnate ahihi). Pai. 23:1-9, ban sim in. Thubu Lui hunte-a Israelte kianga akipia thukhunte panin bang nuntakna thukhamte i sin thei ding hiam? MONDAY TUHUN KHRISTIAN NUNTAKNA DINGA THUKHAM Pian. 35:1-4, Pian. 2:3,4, Pian. 4:8-11, leh Pian. 12:18 te in Sinai Mual ma-a Thukham a om khitna bang hong lak uh hiam? Thukham Sawm pen Israel minamte aading bekin hun khat leh kuam khat bek huam hi cih pen a khiatna om mahmah lo hi. Tua hihleh, thukam pawlkhat, guktakna, mi thahna, numei pasal mawhna leh milim biaknate, mi pawlkhatte ngeina hi phial taleh mawhna hilo ding maw leh? Thubu in bel tel takin, thukham in mawhna lak tel ci hi.(Rom 7:7). Tuahi-a, thukham pum paihkhiat cih pen Laisiangtho a um khristiante aadingin haihuai lua mahmah hi. Jeims 2:11, in, Pasian thukham pen atawntung pan atawntung dongin akimanna i theihna dingin hong bangci huh hiam? 1 John 5:3, in Pasian thukham i zuihna pen Pasian i itna i lahna hi ci hi. Bang acihnopna a hia? Banghangin thukham zuihna in hih itna lak ahi tam? TUESDAY THUKHAM LEH LUNGDAMNA THU Rom 3:19,20 , Late 119:5,6 leh Rom 7:7 te in, hehpihna tawh gupna angah mite nuntakna ah thukham in ki manna aneih i theihna dingin hong bangci huh hiam? Thukham pen eite gupkhiatna ding hi ngeilo hi. Khasiangtho nasepna tawhin mawhneite in Khris ii hehpihna akisapna a muhna dingin thukham in huh hi. Thukham in bang thutang, bang hoih, bang maan ci-in lak khia-a, ei mawhneite khempeuh in Pasian kankil i cin zawhloh hong thei sakin, gupna i kisap lam hong hilh hi. Thukham in lungdamna thu leh hehpihna i kisap lam hong thei sak hi. Hih hehpihna pen Jesu tungtawnin hong pai hi. Thuciam Lui hun nangawnin, thukham ii vaipuak nasep pen gupna i kisap lam hong lak hi. Thukham in tua gupna hong pia dingin cikmah hunin geel ngeilo hi. December-4 December 3

Pasian thukham aki palsat manin mi khempeuh tungah bang piang hiam cih na kiim na paam khuakha inla en dih in. Pasian thukham palsatna in na nuntakna hong bangci huzap hiam? Thukham bangzah ciang kisam lai cih na dawnna in bang gen hiam? WEDNESDAY SABBATH LEH THUKHAM Monday ni-a i sinna i muhsa mahbangin khristian tampi in, Pasian thukham ding kip lai hi ci-in, um uh hi. MI khat in mawhna om takpi hi cih a san laiteng, thukham kisam nawnlo cih pen um thei nawnlo hi. I tel mahmah thu khat pen khristiane thukham sandan kikai-awk gawp hi. Adiakdiak in thukham li na, a ni sagihna i gen ciang hi phadiak hi. Alabama thukhenpa amahmah buai hi. Banghang hiam cih leh a thukhen zumpi panin Thukham Sawm Mualsuang a hepkhiat loh hang ahihi. Amahmah in thukham palsat hi. Banghang hiam cih leh Laisiangtho thupiak a ni sagih ni-a tawlngak ding amah in zui lo hi. Jeims in, Thukham khempeuh a zuih hangin khat peuhpeuh a khial mi in, Thukham khempeuh a khial zo hi,(Jeims 2:10), na ci hi. Tuahi-a, thukhenpa mahmah in a thukhen zumpi panin thukham hepkhiat ding a sawlna tawh thukham ii a hiang khempeuh a palsat ahihi. Sabbath ii khalam picinna pen limciinna sungah kihel hi. Pai. 20:11,12, Thkna. 5:15, Pai. 31:13, Eze. 20:20, leh Heb. 4:3-9, te in sabbath ii khalam thu tawh kisai adeihna bang hong gen hiam? THURSDAY SABBATH LEH LUNGDAMNA THU Kol. 2:14-16, John 1:1-14, te sim in. Hih Laisiangtho munte in Jesu pen hong Piangsakpa leh hong Tankhiapa ahih khawp bangci memat hiam? Khris pen hong Piangsakpa leh hong Tankhiapa ci-a hong hilh sabbath pen hehpihna ahi lungdamna thu ii a vanglian limciinna ahihi. Sabbath ni-a i tawlngakna in thukham nasepna tawh eite hong ki gumkhia hi loin, Khris i hong tatna tawh hong ki gumkhia ahih hong lak hi. Tuahi-a, sabbath tawlngakna pen Jesu sunga i neih tawlngakna limla ahihi. (Heb. 4:4:3-9). Gupkhiatna mahmah pen ki puah-kikna leh piansak-kikna ahihi. Hithu Jesu i san-a kipan hong kipanin(2Kaw. 5:17, Gal. 6:15, te sim in), piansak-kikna van thak leh lei thak dong kizom suak hi. (Isa. 65:17, Mang. 21:5,) te sim in. Hih Laisiangtho munte in Piansakna leh Tatkhiatna bangci kizop dimdiam cih kitel takin hong lak hi., Anih tuakin hih a thupi thuman thutak te gel sabbath thupiak, Thukham Sawm sungah khatin akihel ahihi. Nang pen sabbath tang khat na hihi. Lai theite leh farisaite in zongh tang uh hi. Sabbath ii picinna leh lungnopna na ciapkhak tuahkhak ding ahihi. Nangma sabbath tuam tandan koibang ahia? Pasian in sabbath ni-a hong piak khalam leh taksa thuphate a nop zawkna dingin bang na hih thei hiam? December 6 December - 5

FRIDAY

December 7

Sabbath ni-in nasem ken. Ka ni siangtho ni-in nangma ut bangmah sem ken. Sabbath ni pen nop nasak theih ni khat in zangh in. Ka ni siangtho ni zahtak in. Tuaciangin, na lungnopna keima sungah na mu ding hi. Isa. 58:13,14(NIrV). Sabbath ni pen Khris ii piansakna leh gupna vangliatna lim khat-a, a sang khempeuhte aadingin deihhuai ni hi ding hi. Tua nopna sungah Jesu a mu sabbath tangte in Jesu sungah amau mahmah kipaakta uh hi Sabbath in, amangthang Eden huansunga lungnopna hong phawksak laitakin sabbath in Honpa tungtawnin lungnopna hong kiguat kik hong gen hi. Na khempeuh in Jesu hong khohna hong phawk sak hi. Vangik pua-a, a gim mi khempeuhte aw, ka kiangah hong pai ta uh. Tawldamna ka hong pia ding hi. Mt. 11:28. The Desire of Ages, Lai, p.289, Akihuamtei. LESSON-11 KHRISTIAN NUNTAKNA Sabbath Nitak TU KAL SUNG SIM DING: Thkna. 8:11-17, Fl. 2:3,4, 1 Kaw. 15:51,52, Mang. 22:1-5, Mt. 22:39, Pian. 2:21-25. KAMNGAH: Itna i cih bangci theihding ihi hiam cih leh: Khrih in eite-a' dingin a nuntakna hong pia hi. Ei zong i Khristian mipihte-a' dingin i nuntakna i piak ngam ding ahi hi. 1 John 3:16. THU BUL PHUH : Mi khat peuhpeuh in amah leh amah khristian khat hing kici thei hi. Tuathu in nisim nuntakna ah eima aadingin bang a khiatna nei hiam? Ka u ka naute aw, mi khat in,upna ka nei hi, acih hangin a hoih a gamtat kei leh, bang phattuamna a om hiam? Tua upna in tua mi gumkhia zo ding hiam? (Jeims 2:14). Khristiante kigumkhia khin ahih manin midangte gupkhiatna ding leh a phattuamna dinga Pasian mi zatte ahi uh hi. Paunak khat ah, Vantung in hong awlmawh khih ahih manin nang pen leitung na hoih na hi nawn kei hi. na ci hi. Himah hi! Khristiante in pelh ding na tampi i nei hi. Vantung pen i inn nunung himaha, ahizongin, tu-in leitungah i om lai hi. Tuahi-a, bangci nuntak hoih ding cih i theih kul hi. Tu nipi sungin, i nuntakna ah khristianhihna ki dawlsawn ding cih, bangci zat theih ding cih i en ding hi. SUNDAY NEIHSA KEPNA (Stewardship) SDA Encyclopedia(Thukim Khumna) sungah neihsa kepna(stewardship) pen anuai-a bangin na telgen hi. Neihsa kepna pen Pasian mite vaipuak thathuhna (responsibilities) hi-a, Pasian in amaute a piak na khempeuh : nuntakna, cidamna, hun, talente, hihtheihna, neihsa, hunphate leh amaute neih thuman thutak pilna te midangte tunga na sepna dinga zatna ahihi. (Akihuamtei). Thkna. 8:11-17, Late 24:1, Fl. 2:3,4 leh 1 John 3:16, te sim in. Hih Laisiangtho munte sunga hong kihilh a thupi thukhunpite khattek na nuntakna ah bangci zat na December 9 December - 8 December 8 14

hiam cih, nang leh nangmah kidong in. Hi thuman thutak in na nuntakdan hong bangci huzap huai hiam? Tuate in midangte leh Pasian tawh na kizopna hong bangci huzap huai hiam? Pasian in thupha hong piakte na zatdan tua thute in hong bangci huzap a hia? Pasian in na khempeuh a Piansakna ngimna thubulpi pen, Amah minphatna piak ding cih, Thubu in hong hilh hi. Mawhna in lam lianpi mahmah tawh hong lampuk sak hi. Ahizongin, Pasian in Ama minphat dingin Ama gupkhiatna eite kiangah hong puak kik hi. Khris in Pasian minthanna akhualna iin, eite hong lei kik hi.(Ef. 1:11-14). Eite in Khris ii Topa-hihna(lordship) taktak i sanna iin, i kampaute leh i gamtatnate tawh i lak hi. Hibangdan iin minthanna Pasian i pia hi. Khris ii Topahihna i nuntakna khempeuh ah i sanna pen midangte tungah i hun, i talente, i siamnate leh i neihsate zatna ahihi. Tuni-a, i Laisiangtho simte sim kik dih in. A koi pen in na lungsim hong sukha hiam? Banghang hiam? Midangte hoihna dinga nasep-nuntakna ah na nuntakna bang in tha hong pia hiam? Banghangin Midangte aadingin nang mahmah khavei takin na nuntak ding thupi hiam? MONDAY December-10 SEHSAWM SUAH SEH KHAT: Themneng No Khat Bek hi. Neh. 10:38, 39 sim in. Na nuntakna bangzahin tom cih ngaihsun dih in. Jesu hong pai hak leh, na sih ding zongh lungngai dih in. Hankhup lamtawpna hileh bang a khiatna om ding cih zongh ngaihsun in. I sih khitteh thante in hong ne tum dinga anek ding uh a om nawnloh ciangin amau zongh a sih ding ngaihsun in. Jesu tungtawnin bang hong kilui khin cih en dih in. Gupkhiatna geelna in eite manh(worth) hong gen en dih in. Eite aadinga hong kisepsate en lecin, amasa lam thupatna-a akigen deudaute tawh i ki talsik kei ding hi. Khris sungah bang hong kipia khin hiam? 1 Kaw.15:52,53, Mang. 21:4, Gal. 3:13, Ef. 1:6,7 leh Mang. 22:1-5, te sim in. Hithute eiteaadingin bang a khiatna om hiam? Hih kamciamte in i nuntakna khempeuh hongbangci huzap huai hiam? Sehsawm suah sehkhat piakna thu ka gen hi. Nak tawm mah si e ka ci hi! Seh tawm lua si e! Pasian itna tawh kilehbuh iin i hun, i sum leh i itna te kimanna nei loin zat sawm si hang e! Topa hong itna leh a ki-pumpiaknate ciangtan-omlo, sehtheih hilo hiven! Khris aadinga sehsawm ah khatte! A nak manphat mahmah tua manh ii thuhkikna tawm lua si e! Kalani Mual singlamteh tung panin, Khris in a kipum-ap dingin hong sam hi. 4 T, p. 119, 120. Jesu in nangma aadinga na khempeuh hong sepsak khin ci leng, na lah kik theih ding upna kician neilo maw? Nangmah hong piaksate pan in, themneng no khat pia kik theilo ding maw? TUESDAY MI KHAT TUNGAH VAI-THUPI NEIHNA Nang leh nangmah na ki-it bangin, na vengte it in. (Mt. 22:39), ci-in, Jesu in siang takin gen hi. Ei leh eimah i ki-it pen khristiante leh angsung a khuallote a December 11

langpan ahih i ngaihsut ciangin, a tunga thu pen lunglut huai mahmah Laisianghto mun ahihi. Himun ah Jesu ii cihnopna bang ahiam? Khristiante bangci nuntak ding cih i lahna iin, hih Laisiangtho mun bangci khiat iin i bangci zat theih diam? Eima pumpi i itna pen angsung-khualna hilo hi. Mi khempeuh tungah leh na khempeuh tungah kikoihna hilo hi. Eima pumpi it cih a khiatna pen Pasian mai ah na manphatna na ki theihna hizaw hi. A tunga Jesu hong hilhvaunate leh Fl. 2:5,8, 2 Kaw. 5:14,15, 1 Kaw. 10:31-33, leh 1 Pit. 1:13-16, te i bangci memat diam? Khristian khat nahihna tawh nang leh nangmah ki-it ding cih a deihna limtak ngaihsun lai dih in. Ei leh eimah kisiatna ding leh eimah bek ki ultunsakna it-a, i pukna ding bangzahin baih hiam? Tua awk-thaang ah na awk lohna dingin nang leh nagmah na kidal theihna ding bang lampi khat bek om hiam? WEDNESDAY KHRISTIAN KITEENA Mihingte pen inn sungah, nasepna ah, mipi lak ah, mun khempeuh ah a kikhawl kizopna neite i hihi. Thubu in hih kizopnate aadingin thukhun tampi nei hi. Laisiangtho in hong lahkhiat kiteenna na theihna dingin, Pian. 2:21-25, Mal. 2:14, Ef. 5:28, te simin kan in. Pasalte leh zite in amaute mungtungte ahi thuman-ciampellohna leh kimuannate aneih tuak uh ciangin kipiumkhatna athuuk iin a khihkhopna uh a nei ahihi. Tuhun-in, Thubu ii hong gelsak numei leh pasal omkhopna kipawlna tuamtuam sungah ki pakzat ta hi. Tuate pen kiteeng taleh kiteeng ta keileh zawl tampi neihna, ki-makna, kiteen kik themthumna leh nu leh nu, pa leh pa omkhopna (homosexuality) cihte ahihi. Pasian geelna numei pasal omkhopna a susia thei tuhun kipawlnate ah a dang toona(challenges) bang khawng om thei dingin na ngaihsun hiam? Hih a om thei ding thuthaang pen Laisiangtho sung pan bang ngaihsutpiakna na pia thei diam? Tuhun-in, kihonpawlna tuamtuam ah angkawmnate lim sung, laibu sung leh outset te sungah om kawikawi hi. Thusia tampi lakah hih thute a sia pen hi i ci tuan kei hi. Pasian in mihing puukna hehpihna tawh hong en lai hi. Hih puukna, thanemna pen Khris ii hehpihna tawh zawh kul, zawh theih ahihi. Tuahi-a, hih numei pasal omkhopna azangh khialte, a puukte thudam tak leh lungnem takin Pasian sianthona ah i tut kik ding ahihi. Hibang mawhna leh buainate pen a hoihlam-a, paulap neihsak ding hilo zaw hi. THURSDAY KHRISTIANTE GAMTATNA Anuai-a nam thum a pha nisim nuntaknate kan inla, khristiante tha-thuhkiknate tawh nuntak omzia leh gamtatnate ki bangci zop cih kikum un. December 13 December 12

1. Nasem-cialte lah nasemte kizopnate Jeims 5:4-6, sim in. Khristian nasem-cialte in acial nasemte tawh Khris sungah liangko a kikim tekna uh a san theih ding kisamp hi. Nasem-cialte in, acitak nasemte thaman maan akipiak zong a san theih kul hi. Thukawng hei leng, khristian nasemte in na nasepna ah thadah theih ze-etna pelh huai hi. 2. Gammite Hihna tawh Vaipuak Nasep Rom 13:1-7, sim in. Khristiante in Pasian pen na khempeuh tungah koihin, hih piciang tawh gamtatnate leh vaipuak thukiknate khempeuh teh uh hi. Agentehna in, khristiante in bangbang ahizongin kideidanna(discrimination) langpan ding uh hi. 3. Innlak Vaipuak-thuhkiknate Isai. 61:1-3, leh Mt. 25:31-46, te tehkaak in. Na nasepna leh innsung-innlak nuntaknate ah mite in na khristian manphatna a mu thei diam? Na nuntakna a koi hiangte in, na upna aki lunglutna dingin mite huh hiam? FRIDAY December 14

Mikhat in cidamna leh hatna a neih leh ama hamphatna ahihi. Tuate a hoiha, a zat ding ahihi. Amah in hun tampi thadahna iin zanghin, mawkvakin, leh mawk paupau leh amah in nasep manpha a semlah(sem zolo) ahihi. Pasian kammal in tuabang thadahte phallo hi. Tuabang mite in amau innkuan liuleu bek aki-vakna dinga nasep neite hi-a, Pasian in amaute thupha a piak citpiaknate a siit uh ahihi. Eite pen ei leh eimah bek a kidon dinga hih leitungah hong kikoih hilo hi. Nasep lianpi gupkhiatna nasep ahuh dingin eite hong kiseh hi. Hibang lampi tawh ei leh eimah kinialna, ki-pumpiakna leh a kizangh thei nuntakna Khris kiang pan a kisin, a etteh i hihi. Pawlpi Thulamla, Bu 1, lai. 325.

LESSON-12

December 15 21 A TAWPKHAK BEL THUTE : Jesu leh Gupkhiat Mite

Sabbath Nitak

December 15

TU KAL SUNG SIM DING: Heb. 8:1-5, Isa. 53:6, Rom. 3:24,25, 1 Tim. 2:5, Heb. 9:23, Sawl. 3:19-21. KAMNGAH : Tua ahih ciangin na mawhnate uh hong sawpsiangsak theihna ding, Topa kiang panin a hong pai lungsim nopna hun na ngah theihna ding uh leh note-a' dingin a sehsa Jesuh Khrih a hong sawltheihna dingin na mawhna uh kisik un la, Pasian kiang zuan un. Pasian in ama kamsang mi siangthote tung tawnin tanglai- in a genkholhsa bangin, na khempeuh a thakin a kibawl hundong mateng vantungah Jesuh a om ding ahi hi. Sawl. 3:19-21. THU BUL PHUH: Thubu in vantung siangtho bel mun-a Khris ii nasep, Topa A Nihveina Hong Kumkikna leh misite nuntakkiknate hong hilh hi. Amah amuangte khempeuh aadingin hih thute lam-etna thupuak khatin ding khawm hi.

Tu nipi sungin, a tawpkhat bel thute a huampi hun sungah a tuam phadiak thupiang thumte i sin ding hi. Hi thupiangte in eite aadingin a thupi khalam phattuamnate hong pia ding hi. Tuate pen: vantung siangtho bel mun-a Khris ii nasep, Topa A Nihveina hong kumkikna leh upna maan tawh a site thawhkiknate ahihi. SUNDAY VANTUNG BIAKBUK : Khen Khatna Vantung ah biakinn siangtho a om Thubu in teltakin hong gen hi.(Late 11:4). Heb. 8:2, in zongh, Amah in mite lamh hilo, Pasian lamh ahi buk taktak, asiangthona mun ah biakna na a sem mi ahihi, ci-in honglak hi. Heb. 8:1-5, sim in. Himun-a, hong kihilh thu bulpi bang a hiam? Leitung biakbuk pen vantung biakbuk ii etteh-lim ahihi. Cihnopna ah leitung biakbuk pen vantung biakbuk tawh kizopna pawlkhat nei cihna ahihi. Tuahi-a, leitung biakbuk in, vantung biakbuuk thu tampi hong hilh hi. l Leitung biakbuk ii ngimna taktak pen vantung biakbuk-a a kimu, tua muna-a a piang thute ahihi. Gangawh biakpiaknate leh siampi nasepna tungtawnin, leitung biakbuk in vantung biakbuk om takpi ahih hong hilh hi. Leitung biakbuuk nasep pen Pasian in Ama mite gupkhiatna thukhunpite ahilhna ding Ama lampi ahihi. Hih thu pen Khris ii tulpi nasepna taktak ii etteh-lim ahihi.(Heb. 9:9-15). Khris ii tulpi nasep pen Ama sihna leh vantung biakbuk-a mite aadinga a nasepnate kihel hi. Leitung biakbuk sunga nasepna in, mawhna aki maisakna dingin sisan kisamh cih hong hilh hi. (Heb. 9:22). Mawhneite leh a siangtho Pasian kikal ah biakbuk tungtawn in leh tua nasepnate tawh siampite nasep ding kisamh lai hi. MONDAY VANTUNG BIAKBUK : Khen Nihna Isa. 53:6, Rom 3:24,25, 2 Kaw. 5:21, te sim in. Singlamteh tunga Khris ii sihna in, gupkhiatna ii hiang khat ahi, tangtawi-a kithoihna bangci lungkim sak hiam? 1 Tim. 2:5 leh Heb. 7:25 te in Khris mahmah leh mawhneite aadinga a siampi nasep te a nih in bang hong gen hiam? Ganhing tawh kithoihnate in Khris na kawk hi. Tua mah bangin siampi nasep in vantung biakbuk-a Khris ii a maan nasep etteh-lim ahihi. Siangtho mun-a, nisim-a siampite nasep in Khris ii nasepna tungtawnin mawhneite Pasian kiang azuatna ding lampi ki hong limla hi. Tu-in Topa in siampi lian bangin vantung biakbuk ah mawhneite leh Pasian kikal ah na sem hi.(Heb. 4:14-16). Heb. 9:23 simin kan in. Vantung biakbuk-a nate siahsuahna leh Ki-siansuah Ni a (Day of Atonement), siampi nasepte ki koici zop hiam? Kisiansuahna(siansuahna leh Mawhmaina) thu ngaihsun dih in. A khiatna bang a hiam? Ki koici sep hiam? Eite aadingin kua bek in mawhmaisakna sem thei hiam? Kisiansuah Ni-a a nungta eite aadingin hithu banghangin thuhoih hi-in, lam-et huai hiam? December 17 December 16

TUESDAY KHRIS A NIHVEINA HONG KUMKIKNA Sawl. 3:19-21 simin kan in. I mawhna ki hemkhia cih leh zan-a i sin biakbuk kisiansuah cih koici kizop hiam?

December 18

Leitung pawlpi pen Khris A Neihveina Hong Kumkikna leh vanthak leh lei thak kamciamte tawh ngaihmuang khawm hi (2 Pit. 3:13). Khris ii hong pai Masakna in A Nihveina hong paina dinga paulap hoih ahihi. A Nihveina Kumkikna om loin, A Khatvei hong paina in ki-manna neilo ding hi. Mawhna thubuai i genna ah, singlamteh tunga Jesu kithoihna pan kipanin, ama minthanna a kuitunna A Nihveina Kumkikna ah tawp ding hi. Hithu pen biakbuk a kisiansuah khitciangin hon g piang ding hi. Tua khitteh Jesu, Nihveina gupkhiatna pia dingin hong dawk ding hi. (Heb. 9:29). A Nihveina Kumkikna om loin, eite aadingin gupna kamciam bang a khiatna nei ding hiam? (1 Thess. 4:16-18), sim in. Bangmah kimanna neilo ding hi. I leitung en dih in. Ei mihingte in hi leitung sangin a hoih zaw mun i bangci bawl khit hiam? Eite zaha a kampha lo, thuaksiatna a thuakte i khantoh sakna dingin i hanciam ding hi. Leitung khuavannuai mawhna thubuai a vaisiang sak thei, Jesu bek hi-a, banghangin amah phawk masa lo i hiam? WEDNESDAY A NIHVENA KUMKIKNA NGAKNA 1 Thess. 5:1-11, sim in. Himun-a thupuak bang ahia? Hithu, tuhun-a, eite aadingin banghangin nak thupit hiam? Nisim i nuntakna ah hithute bangci sanin bangci zat theih ding i hiam? Hih Laisiangtho mun panin lak theih ding thu tampi om hi. Khat pen thupi deuh hi. Tua pen Jesu hong kumkik ding a vil khristiante lam-etna ahihi. Himah hi. Eite in hithu thupi lak mahmah-a i limh vil mahmah ding ahihi. Tua hileh tua ni, zana guta bangin, hong tung lo ding hi. Eite in upna dimleet, itna picing leh lam-et tawntungna tawh i ngak ding hi. Banghang hiam cih leh I khanglo-a, i ihmu zongh in,(cihnopna ah Jesu hong kum ciangin, na ngungta lai ahih keileh i si khin zongin) tawntung nuntakna kamciam Topa tawh i nei hi. John 13:19, leh 14:29 te sunga kigen hunte ii hong kihilna limte ii a ngimna bang a hiam? A Nihveina kumkikna i lam-et laitakin, i nuntakna leh i ngaihsutnate a ki khaikimin i bangci kep diam? Nisim thupiang khempeuh i zak ciangin leitung beina ding lim leh nalamdang hi, ci-in i lak-khialhna pan i koici pelh theih diam? Leitung bei ding lungkim lua liang lel ahih keileh uang lak lualiang cihte i bangci pelh thei diam? THURSDAY December 20 December 19

SIHNA LEH THAWHKIKNA 1 Thess. 4:13-16, 1 Kaw. 15:13-25, Rom 8:11, leh Fl. 3:20,21 te in, Khris hong kumkik cianga misite thawhkikna thu eite bang hong hilh hiam? Thawhkikna ah pumpi in nuntakna hong nei kik ding ci-in, Thubu in hong hilh hi. Thu dang tawh gen leng, Laisiangtho sunga thawhkikna pen pumtak thawhkikna ahihi. Hi thuman thutak pen Khris a thawhkik khitcianga, a han a hawmpi-a, a om i theihna ah kitel mahmah hi. Ama si luang hansungah om nawnlo hi. Jesu a nungta dingin thokik cih i telcian leh eite zong a thokik ding i hihi. 2 Tim. 1:8-18 sim in. Khris ii sihna leh thawhkikna tawh sihna ii vangliatna pen ki mangthang sak khin zo hi. (Rom 6:9). A thu ah tuiphumna tawh sia, a thokikte Jesu in sih theih nawnlohna hong pia thei hi. (Rom 6:23). Sih theih nawnlohna thupha pen a sih uh ciangin kipia loin, Jesu A Nihveina Hong Kumkik ciangin kipia pan ding hi. (1 Kaw.15:51-54). Hih kammal sunga lam-etna a om na theihsiam nadingin na bangci sin theih diam? FRIDAY December -21

Vantung biakbuk sungah eite aadinga siampi lian banga Khris ii nasep pen gupkhiatna geelna sunga athupi mahmah ahi singlamteh tunga hong sihna mah bangin thupi mahmah hi. Ama hong sihna tawh Jesu in tua nasep hong pan khia-in, vantung akah toh khit ciangin a matut siang ding ahihi. Eite in upna tawh tua puankhai sungah a lut ding i hihi. Hebia sungah zongh hibangin na at hi. Tua lai munah eite' tangin lampi hong dingin Jesu na ma tun' khinta a,( Heb. 6:20, NIrV). Tua mun ah singlamteh tunga khuavak kilak hi. Tuamun ah, eite hong bangci kigupkhiat cih thuthuukpi theihna i nei ding hi. Mihingte gupkhiatna pen vantung khengin eite theih bat zawh loh sangin manpha zaw pek hi. Kidona Lianpi, lai.489. Akihuamtei. Thu-ummite aadingin, Khris pen thawhkikna leh nuntakna ahihi. Honpa sungah mawhna hanga i taan(mansuah) nuntakna hong kithak guat kik hi. Hibang thu a pian theihna pen Jesu mahmah in nuntakna nei-a, zongh hong piak nop man ahihi. Amah pen sihtheih nawnlohna thuneihna ki-ap hi. Mihingte aadinga singlamteh tunga a pumpiak a nuntakna Amah in la kik-a mihingte pia kik hi. The Desire of Ages, p. 786, 787, Akihuamtei. LESSON 13 December 22 28 NA KHEMPEUH ATHAK HONG SUAH CIANGIN Sabbath Nitak December 22

TU KAL SUNG SIM DING: 1 Thess. 4:16-18, Mang. 20, 1 Kaw. 4:5, Rom 8:20-22, Mang. 21:11-22:5, Mang. 21:3. KAMNGAH: Amaute' mit panin khitui khempeuh nulsak ding hi. Thu luisate maimang khinta ahih manin sihna, dahna, leh na sa-a kahna cihte om

nawnlo ding hi, a ci hi. Mang. 21:4. THU BUL PHUH: Vantung biakbuk sungah Khris in mihingte aadinga gupkhiatna asep khawl ta ding hi. Tua khitciangin, cikmah hun-a i muh ngeiloh minthanna (vangliatna leh thuneihna) tawh leitung ah a nihvena hong kum ding hi. A sisa misiangthote anungta kik dingin phong kikin, a nungta lai misiangthote tawh vanung ah paipih to ding hi. Tua khit ciangin, amaute khempeuh in Topa Jesu tawh vantung ah kum tul khat mang khawm ding uh hi. Hih hunsung pen kum tul khat(Latin pau-in, Millennium) kici hi. Tua kum tul khat maan a kipat ciangin, deihteng cinna, Eden a puuk ma hun-a nuntakna i zangh ta ding hi. Halleluijah! Amen! SUNDAY KUM TUL KHAT MAAN KIPAT-A THUPIANGTE 1 Thess. 4:16-18, leh Mang. 20 te sim iin etkaak in. Hih Laisiangtho munte sunga misiangthote aki thawhkik sakna in, kum tul khat bang hun-a kipan cih i gen theihna dingin hong bangci huh hiam? Hi Laisiangtho munte ah akizom thupiang te bang na mu thei hiam? Jesu A Nihveina hong kumkik ma, hun pawlkhat sungah, vangliatna thumte (gulpi, sapi leh kamsang zuau theite) in Khris ii nasepna leh Ama mite a sim dingin minamte akaihkhop ding Mangmuhna Thubu in na mu khol hi. (Mang. 16:13). Khris hong kumkik hun-a, minamte ki kaikhawmin Khris langpanin do ding uh hi. (19:11). Tua galkidona ah sapi leh kamsang zuau theite ki susia ding hi. (19:19, 20). Mang 20, in vangliatna thumna, gulpi ii mailam mongbeina thu hong gen hi. Khris sunga a site ki thokik sak ding hi. Tua thawhkikna pen a masa thawhkikna kici hi. Hih hunsungin, gulpi(Satan) kiman iin taw neilo kuamthukpi sung ah kikhia suk dinga, kum tul khat sung tua sungah om ding hi. Taw neilo kuamthukpi cih pen limciinna hi-a, hih hung kiseh sungin, Satan pen hih leitung pan a taikhiat ding kiphallo cihna ahihi. Hih Laisiangtho munte sunga thupiangte en kik dih in. Tua thute in mihing thanemna leh belh ding neihlohna tawh a kilehbulh Pasian liatna leh a vangliatna te gen hi. Hih a thupi aki lamdanna te i bangci phawk tawntung ding hiam? Tua thute pen ki phatsakna ii damna zatui hoih banghangin hi thei ding hiam? MONDAY KUM TUL KHAT MAAN HUN KIMKHEN SUNGIN Mang. 20:4-6, sim kik in. Hih Laisiangtho mun sungte panin(a tawm] penin misiangthote aadingin), kum tul khat maanna vantungah a kipat bang teci i muh thei hiam? Kum tul khat maanna-a, aki hel ding atuam vilvel mi pawkhatte pen, Jesu tecipan na hang leh Pasian thu hangin lu kitanna athuak mite a nuntakna khate a kipan sahang leh sahang milim bialo, ama ciaptehna a taltang tung leh, a khut tung uhah a neilo mite nuntakna khate zongh ka mu hi. Tua mite in kum tul khat sung nungta in, Khris tawh a mang khawm uh hi. Mang. 20:4 SDA te i hihna tawh Thubu hong hilh kha thu i theih pen mihing a sih teh a pumpi leh a kha kikhen khia lo hi. A kha in nuntakna nei lai ci lo hi. A tunga Laisiangtho munte December 24 December 23

in a gen pen Mang. 12:17 - 13:8, sunga thuaksiatna a thuak mite tuahkhakthute ahihi. A Nihveina kumkikna ah (thawhkikna masa ah) amaute upna hanga thahna athuak mite anungta dingin hong tho kik ding uh-a, Khris tawh vantungah uk khawm ding uh hi. Mang. 20, in kum tul khat maan hungsungin a dang thupiang khat hong lak hi. Tua pen gupngah mite thukhen theihna a kipiak ahihi. Misiangthote in Topa tawh amaan khop uh i thei-a, mawhneite ahih leh Khris hong kumkikna vangtaang in thatlum hi. Tuahi-a, thukhenna ii pianzia leh ngimna bang ahiam? TUESDAY KUM TUL KHAT MAAN HUN ABEI-a THUPIANGTE Mang. 20:7-9 sim in. Kum tul khat maan hun abeina bang thupiang in lak hiam? Satan ii thong kiatna pan a suahtakna in kum tul khat maan hun abeina hong lak hi. Hih hun pen a thokik nailo misite(kum tul khat bei mateng a nungta lo misite) thawh kik hun tawh kizom hi.(20:5). Himun-a Gog leh Mago cih kammal pen limciina hi-a, Ezekiel 38:2 ah, na kizangh hi. Satan in Pasian mite a khemna ahihi. Amaute khang tawntung-a migilote ahi uh hi. Hi mite pen Pasiankhuapi siangtho a susia gawp dinga Satan makaih mihonpite ahi uh hi. Mang. 20:11-15, sim in. Hi munah thukhenna ii pianzia bangci kilah hiam? Vantungah kum tul khat maan khitteh a khakbel danpiakna thukhenna a om hi-a, himun ah athupi thutak bang om hiam? Kum tul khat maan hunsungin misiangthote in thukhenna, vai la ding uh-a, a puuk hih leitung leh a puuk vantungmite thu khempeuh enkik kim ding uh hi. Mawhna thubuaina hangin, hi thukhenna leitung vantung khuavannuai buppi ah kisamh hi. Leitung dangte in zongh, Pasian langpanna hih kidona lianpi thu lunglut mahmah uh hi(Job 1, 2, Ef. 3:10). Hibangin mawhna thusim khempeuh athutang thukhenna tawh thu ki khen dinga, Pasian bawlsa vantung leitung khuavannuai-a ateeng khempeuhte lungkimna hi ding hi. Pasian gamtat pianzia siangtho ahih manin amaute a lungkim kul hi. Handbook of Seveth-day Adventist Theology, p. 932. Ei mahmah mawhneite thukhenna ah i kihel theihna, Paian gamtat pianzia thu atunga thute in bang hong gen hiam? Hi thuluangzia in kidona lianpi bup ii thu omte tawh ki bangci tuah hiam? WEDNESDAY LEITUNG THAK Mang. 20, in Satan leh a nungzuite kawgamna hong gen-a, Mang. 21, in van thak leh lei thak a mangmuhna hong khia hi. Mang. 21:1-5, in Pasian ii kamciam, na khempeuh a thak-a, abawl ding hong lak hi. Bangci lampite tawh hih a tunga thu in, Piancil Thubu sunga piansakna tangthu hong lak hiam? A ki lamdannate bang hiam? Mang. 21:1-5, sunga a thak ci-a, a ki letkhia kammal in, aki banglo atuamtuam a thak cihna ahihi. Piancil Thubu sunga Pasian ngimna piaksakna December 26 December 25

pen kamciam atangtun masiah leit thak dongin na tuaci om phot lai ding hi. Tuahia, piansaknate avekpi in hagawi iin, hih leitung pan suakta nuam uh hi. (Rom 8:20-21). Piansakna thak pen a lui tawh ki lamdang ding hi. Hih piansakna nihte a kibatna zongh om ding hi. A lui mahbangin leitung thak pen mi takpi a omna mun hong hi ding hi. Leitung thak pen mei tawh aki siangsak(2 Pit. 3:10-13), aki puahkik leitung hi ding hi. Mang. 21:11-22:5, sim in. Jerusalem khua thak pen leitung thak ii khuapi lian takpi hong hi ding hi. Tua khuapi ataktak ahihna John ii mangmuhna in bangci lampi tawh hong mu sak hiam? THURSDAY LEITUNG THAK-a NUNTAKNA Mang. 21:3, sim in. Leitung thak-a, mite nisim nuntaknate hih minthanna (hoih, lamdang) thuciipte in bangci lampi tawh kheel ding hiam? Mang. 21, sunga John mangmuhna sangin a lamdang zaw mangmuhna Laisiangtho buppi sungah omlo hi. Tua leitung thak pen mihingte aading bek hi loin, Pasian aading zongh ahihi. Leitung vantung khuavannuai a piangsak Siangtho Pasian in tatkhiat gupngahte Ama ompihna tawh thupha pia ding hi. Lei thak ah mawhna hanga Pasian leh mihingte kikal kikhenna ki hemkhia tading hi. Pasian leh mihingte kikal bek hi loin, mihingte leh pianpih nate kikal mahmah ah kilawmtatna om kik ding hi. John in ciamsiatna peuhmah(sihna, mawhna, cinatna) om nawnlo ding ci hi. (mang. 22:3). Ganhingte in mihingte a sih kihtaak uh zongh ki hemkhia tading hi. (Isa. 65:25). Late 8, sim in. Hih Laisangtho munah tu kuata ii sin khitsa thute panin, eite aadingin thu puak bang om hiam? FRIDAY December 28 December 27

I lamet Vantung inn pen leitung mahbangin ngaihsun-a launa in, tua laimun hong makaih thuman thutak telkhialhna tampi hong tun hi. Khris in a nungzuipite kiangah a Pa inn ah amaute aadingin omna inn te abawl khol dingin a pai ta ding ahih, kiamciam hi. Pasian kammal asaang khempeuhte in vantunga inn om ahih thu theihna pawlkhat ngah ding uh hi. Gupna ngahte thaman genna ding mihing kam kicing zolo hi. Amaute in amuh uh ciangin thei bek ding uh hi. Vangtunga eite aa, Pasian inn ii minthanna(hoihna leh muanhuaina) mihing pilna in thei zolo hi. Tuan Pupa leh Kamsangte, Lai. 674, 675, Akihuamtei. *********************************************************************

You might also like