BN TIN KHOA HC, CAO NG THNG MI

TIM HIU V UCP No.600 I VI GIANG VIN VA HC SINH, SINH VIN CHUYN NGNH THNG MAI QUC T.
Nguyn Tin
* UCP-DC la gi ? Hin nay co rt nhiu tai liu vit v UCP-DC c bit la s thay i cua UCP.No 600 so vi UCP.No 500. Tuy nhin, co nhiu ly do cn co s gii thiu v khia canh nay ni b nha trng co ao tao bc trung cp va cao ng chuyn nganh Thng mai quc t. Th nht, cac tai liu vit u khia canh rt rng va thng danh cho giang vin, sinh vin ai hoc. Th hai, trong chng trinh giang day cac trng, ngay ca trng ai hoc, UCP chi c gii thiu nh la mt vn ban ch khng thanh mt bai hoc y u, nn vic hiu bit no tuy thuc vao kha nng tra cu va lin h vi nhiu mn nghip vu khac trong chuyn nganh. Th ba, cac tai liu vit v UCP rt chuyn su nn khng co mt s gii thiu mang tinh tng quat n hc sinh, sinh vin (HSSV) va giang vin chuyn nganh cua nha trng. Th t, s nhin nhn va hiu bit y u v tm quan trong cua UCP trong thanh toan quc t con han ch nn anh hng n kha nng truy cp, tim hiu. Cui cung, UCP thc s quan trong i vi thanh toan bng L/C trong cac hp ng ngoai thng i vi can b kinh doanh xut nhp khu cung nh nhn vin ngn hang co lin quan. Hu ht, vic thanh toan cua cac doanh nghip ngoai thng hin nay at hiu qua thp, thi gian thanh toan thng bi vi pham, chng t thanh toan thng bi sai sot thng xuyn, kha nng oi tin bng b chng t thanh toan bi giam hiu qua ro rt, tranh chp v thanh toan thng xy ra va phn thit hai lun thuc v ngi ban... do nhiu nguyn nhn, nhng trong o co mt nguyn nhn ht sc c ban la s hiu bit va vn dung v UCP. Trong kha nng gii han v pham vi bai vit, chung ti chi mong mun gii thiu nhng net c ban v UCP, nhng im thay i mi nht cua UCP.No 600 so vi UCP No.500, nhn manh tm quan trong cua no qua o cac giang vin chuyn nganh lin quan va HSSV trong nha trng co c s tham khao, nghin cu su hn. UCP-DC (Uniform Customs Practice - Documentary Credit): dich sang ting Vit Nam la Quy tc thng nht v thc hanh tin dung chng t - dung cho thanh toan bng L/C (Letter of Credit). UCP do phong Thng mai quc t ICC (International Commerce Chamber) phat hanh. ICC c thanh lp vao nm 1919 co tru s tai Pa-ri (Phap). Vi muc tiu ban u la thuc y thng mai quc t vao thi im ma chu nghia quc gia va chu nghia bao h e doa nghim trong h thng thng mai th gii. Trn tinh thn o, UCP c ban hanh ln u tin vao nm 1933 (UCP s 82) nhm thng nht nhng quan nim trong thc hanh Th tin dung (L/C) giam thiu s xung t phap lut gia cac gii thng nhn cac quc gia vi nhau va gia ho vi ngn hang trong vn thanh toan lin quan n L/C. n nay a co trn 180 nc trn th gii va khu vc ap dung UCP cho thy s thanh cng cua quy tc nay. UCP la quy tc cua mt t chc quc t phi chinh phu (ICC), ch khng phai la lut phap quc t hay lut phap quc gia. UCP c sa i ln th nht vao nm 1951. (UCP s 151) UCP c sa i ln th hai vao nm 1962. (UCP s 222) UCP c sa i ln th ba vao nm 1974. (UCP s 290) UCP c sa i ln th t vao nm 1983. (UCP s 400) UCP c sa i ln th nm vao nm 1993. (UCP s 500) UCP c sa i ln th sau vao nm 2007. (UCP s 600) Co hiu lc t ngay 01/07/2007. (S kem theo UCP la s hiu vn ban n hanh, con c vit tt la UCP No...) * Vai tro, tm quan trong cua UCP-DC: Thanh toan Tin dung chng t (Documentary Credit: DC) hay con goi la phng thc thanh toan bng L/C la phng thc thanh toan ph bin trong thanh toan quc t hin nay, chim 60%. Vit Nam ta chim n 80% (theo GS.TS Vo Thanh Thu, Trng ai hoc Kinh t TP.H Chi Minh), nguyn 1

BN TIN KHOA HC, CAO NG THNG MI

nhn la do phng thc nay am bao cho ngi ban chc chn thu c tin va ngi mua chc chn nhn c hang nh y mun. Nhng mun iu o thc hin c, ngi ban phai lp ung b chng t thanh toan (Documentary Payment) theo ung ni dung L/C ma ngi mua a yu cu ngn hang m ra, ng thi vic lp chng t ung cung chng minh rng ngi ban a giao hang ung va o la ly do bao v quyn li cua ngi mua (ngi nhp khu - NK). Nh vy, i vi ngn hang thng bao,UCP tao ra c s chung nht trong vic phuc vu kim tra chng t thanh toan cua doanh nghip xut khu (XK) bng L/C, bao v quyn li cho ngi XK. i vi ngn hang phat hanh, L/C tao c s cho ngn hang kim tra chng t am bao quyn li nhp hang cua ngi nhp khu. i vi doanh nghip xut nhp khu (XNK): UCP la cm nang giup doanh nghip NK m L/C chinh xac, kim tra chng t thanh toan cua ngi XK nhp c hang theo nguyn vong nhp hang cua minh. Giup doanh nghip XK lp chng t thanh toan ung vi yu cu cua L/C c ngn hang thanh toan tin hang. UCP con la tai liu giup cho cac doanh nghip giam sat cac dich vu ngn hang i vi minh. UCP con la cn c doanh nghip kin, khiu nai v thanh toan lam anh hng n quyn li cua doanh nghip minh. * Nhng chu y cn thit khi s dung UCP: - Xin nhc lai rng UCP khng phai la lut phap quc t vi vy no khng mang tinh cht bt buc cac bn trong hp ng ngoai thng phai ap dung. Vit Nam a cng nhn va tuyn b ap dung, nu ap dung thi dn chiu n UCP trong th tin dung cua minh. - Hin nay la UCP No 600, nhng khng co nghia la cac UCP trc o ht hiu lc, cac bn co quyn s dung bt c UCP nao nu mun dn chiu no vao th tin dung. - Cac bn khng co nghia vu phai thc hin ung tng iu quy inh cua UCP, nu thoa thun thng nht co quy inh khac so vi ni dung mt s iu trong UCP thi ghi ro quyt inh o trong L/C rang buc trach nhim va nghia vu cua cac bn. - UCP ban gc bng ting Anh do Phong Thng mai quc t ICC phat hanh mi co gia tri dn chiu va tranh chp, cac loai bang dich sang cac th ting chi co gia tri tham khao. - UCP chi ap dung trong thanh toan quc t, khng ap dung trong thanh toan ni ia. - UCP khng phai la vn ban duy nht iu tit thanh toan tin dung chng t. Mt s vn ban sau y vn co gia tri iu tit cac hoat ng thanh toan tin dung chng t: + ISP 98 (the International Standby Practices 98) Quy tc thc hanh th tin dung d phong Quc t 98. + eUCP (the UCP Supplement for Electronic Presentation) Phu luc cua UCP v xut trinh chng t in t. + ISBP (International Standard Banking Practice for the examination of documents under documentary credit) Tp quan ngn hang theo tiu chun quc t ap dung cho vic kim tra chng t trong phng thc tin dung chng t. * Nguyn nhn thay i cua UCP No.600 so vi UCP No.500: - S tin b khng ngng v trinh kinh doanh quc t trong sut hn 10 nm qua k t 1993 (UCP No.500). - Cng ngh thng tin phat trin manh me, c bit la s ra i cua thng mai in t, s xut hin thanh toan bng chng t in t ngay cang ph bin. - S bung n cua h thng ngn hang cung vi trinh phuc vu tin tin. - Ngoai thng ngay cang phat trin manh, cac lin kt khu vc va lin kt quc t lin quan n thng mai quc t phat trin nhanh. - Thanh toan bng L/C vn ng tri, tuy nhin h thng chng t theo phng thc thanh toan L/C cua UCP No.500 a tr nn khng ap ng kip, co nhiu bt cp cho cac nhn vin ngn hang khi phuc vu qua trinh thanh toan. - Theo thng l, ging nh cach lam vi INCOTERMS, c sau 10 nm phai i mi kip thay th nhng lac hu b sung nhng im mi. 2

BN TIN KHOA HC, CAO NG THNG MI

* Nhng im thay i c ban cua UCP No.600 so vi UCP No.500: - Th nht, ngn ng dung trong UCP No.600 ro rang, d hiu hn, vic giai thich va khai nim, inh nghia cung ro rang hn. - Th hai, UCP.No 600 gm 39 iu ngn gon hn so vi 49 iu cua UCP No.500. - Th ba, a vao 3 iu khoan mi l 2; 3 v 5. - Th t, chinh sa cac iu khoan, cu th: 4; 5; 7; 8; 9; 10; 12; 13; 14; 16; 17; 18; 19; 20; 21; 22; ..; 38. Mc d co nhiu thay i nhng chung ta cn nm vng rng: UCP No.600 quy inh nhng vn c ban v phng thc thanh toan bng L/C bao gm: Cac i tng kinh doanh XNK lin quan n thanh toan L/C; Cac ngn hang, vai tro cua no; Cac thut ng thanh toan cn c cac bn thng nht; Thu tuc m L/C; Quy inh v cac chng t, c quan lp, ni dung cac chng t; s lng chng t, cac thut ng trong cac chng t, chng t thanh toan hp l, khng hp l; Chng t cua cac phng thc vn tai; Tri gia thanh toan; Vn dung tp quan trong thanh toan bng L/C v.v... nhng ni dung nay ht sc quan trong nhng trong chng trinh ao tao chinh quy cac giao vin khng th nao co u thi gian cho phep cp ht. Do vy, chung ti thit nghi rng i vi giao vin yu cu bt buc la phai nm vng ni dung cua UCP tuy rng vic a nhng ni dung nao la cn thit kt hp vao tng phn cua bai giang cac hoc phn v thanh toan L/C la tuy vao kha nng va ngh thut cua ho, nhng hng dn cho HSSV lam bai tp, thc hanh nh: m L/C; kim tra L/C, lp chng t thanh toan ma khng nm vng UCP thi tht la thiu sot. i vi HSSV, tuy giao vin khng giang y u v UCP trn lp hoc, hay phai ch ngoai khoa v chuyn nay, nhng trach nhim cua cac em la phai tim oc theo s hng dn cua giao vin, vic nay cn tao thanh mt thoi quen t giac nh truy cp hang ngay cac vn ban phap lut vy. Nu cac em cho rng chi trng ch vao bai giang cua thy c lp ma thi thi khi ra trng cng tac e rng s a dang trong cac loai hinh kinh doanh se lam cac em bi ri v x ly cac vn lin quan n thanh toan bng L/C nh noi trn, luc o hoc t ta gy ra thit hai cho doanh nghip hoc phai nh n dich vu thanh toan thu va nh vy nim tin cua doanh nghip vao ngi can b XNK bi giam i rt nhiu. -----------------------------------Tai liu tham khao: * Vn ban UCP No.500; UCP No.600 bng Ting Anh va Ting Vit. * Cm nang s dung UCP No.600; GS-TS Nha giao u tu inh Xun Trinh; NXB Lao ng Xa hi, Ha Ni, 2008. * Hng dn oc hiu UCP No.600; GS-TS Vo Thanh Thu; NXB Thng k, 2007. * Cac chng t trong thanh toan bng L/C (lin h Gv. Nguyn Tin a).