KAPITULLI I

NJ PRSHKRIM I SHKURT I VINIT TURMDREHKRAN 26 K HYRJE

Pr punimin e kti punimi si detyr ishte t vizitonim nj ndrmarrje punuese, apo prodhuese q shfrytzojn vinat pr ngritjen e ngarkesave t mdha. Ne vizituam Ndrmarrjen Punuese Ndertimore UNIONI e cila posedonte nj vin kull t palvizshem LIEBHERR. Lartsia e trupi apo e konstruksionit sht nga 11.2 20.0 m, ndrsa gjatsia e bigs sht 26.0 m. Ngritjen e ngarkess e kishte t garantuar nga prodhuesi i vinit duke filluar nga 2500 kg afer trupit, ndrsa n skajin e bigs, kur ajo qndron n pozit horizontale bart ngarkesen 1000 kg, pasataj mvaret nga pozitat e saja, kur bigs ngritet pr kndin 100 deri 450 , pesha e ngarkess fillon duke rn gradualisht . Pr kndin 100 , fillon duke u rritur lartsi nga 20 n 26 m, ndsa ngarkesa fillon duke zvogluar nga 1000 n 800 kg. Gjithashtu pr kndin 150 , tani prap kemi rritje t lartsis s bigs nga 26 m ku ngarkesa sht duke u reduktruar gradualisht nga 800 n 700 kg, me ngritjen e lartsis s bigs 26 n 28 m ngarkesa n kt pike sht e njejt 700 kg, me rritjen e kndit t bigs, 200, biga e arrin lartsin nga 28 m n 30 m,ku ngarkesa tani pson nj reduktim t madhe t pashs n 550 kg. Turmdrehkran 26K e firms prodhuese nga Gjermania

VINI TURMDREHKRAN 26 K

LIEBHERR
6

Pr studim t masave t siguris s vinit kull ndrtimor t palvizshem kemi marr si objekt studimi disa pajisje q jan t domosdoshme gjat puns n hapsir t jashtm. 1. Masat e aplikuar t siguris gjat montimit t vinit Vini ka dy mundsi pr transport edhe montim: Transporti bhet me dy akse me ngarkes t plot dhe Tri akse me ngarkes t pjesrishme

Fig. 1. 1. Paraqitja e bazave t montimit t vinit me mbshtetsa t palvizshem (stacionar), para filimit t montimit duhet t kontrollohet forca bartse e bazamentit ku vendoset vini

Fig.1. 2. Paraqitja e vendosjes s mbajtsit pr stabilizimin e vinit

Fig.1. 3. Masa e siguris s hapsirs rreth trupit t vinit

Fig.1. 4 . Masat e siguris s hapsirs rreth trupit t vinit, si dhe mbshtetsi i nivelizuar me pjes t drurve

2. Masat e siguris pr stbilitetin e vinit

Fig.1. 5. Pajisja pr fiksimin e konstruksionit t vinit gjat montimit si dhe kufizuesi i rrotullimit

Fig.1. 6. Paraqitja e kundrpeshs pr stabilitetin e vinit

Fig. 1.7. Paraqitja e tabels paralajmruese pr kufizim t ngarkess

Fig. 1. 8. Paraqitja e kundrpeshave dhe tabelave, kuties komanduese dhe sigurimi i hapsirs rreth tij

10

Fig. 1. 9. Paraqitja e kundrpeshave

3. Masat e siguris t ndrmarra n konstruksionin e vinit (shkallt e siguris, platforma e daljes, tabelat informuese etj.), dhe n hapsirn e puns rreth vinit.

11

Fig. 1. 10. Shkallt e vinit si dhe furnizimi me rrym, shkallt t cilat nuk shfrytzohet nga operatori, por vetm nga tekniket e montimit dhe konatrolls

Fig.1. 11. Paraqitja e shkallve t vinit si dhe litari i kundrpeshs i cili mban vinin
n ekuilibr gjat montimit dhe ngritjes s ngarkesave

12

Fig. 1. 12. Paraqitja e siguris t vinit n hapsirn punuese

Fig. 1. 13. Paraqitja e vinit n hapsirn punuese

13

Fig. 1. 14. Paraitja e hapsirs punuese gjat punus s vinit

14

Fig. 1. 15. Tabela e karakteristikave teknike t vinit nga prodhuesi

Fig. 1. 16. Tabela e rrezikut ( e cila ndalon hyrje e prsonave t pautorizuar nn hapsirn e vinit)

15

Fig. 1. 17. Tabelat e rrezikut dhe e rregullave t prdorimit

Fig. 1. 18. Paraqitja e tokzimit t vinit

Vrejtje: Sa i prket konstruksionit t shkallve dhe vendosjes, s tabelave t lajmrimit dhe t rrezikut do gj ishte n prputhje me dispozitat e parapara nga prodhuesi. Ndrsa lidhur me sigurin e hapsirs punuese vini nuk i plotson kushtet pr pun. 1. Hapsira n t ciln sht vendosur vini sht shum e vogl dhe sht pjes q shfrytzohet nga banoret e objekteve afer vinit (parkimi i automjeteve t banorve si dhe dalja nga objktet e banimit nn hapsirn punuese t vinit 2. Masat e siguris t furmizimit me rrym nuk jan aplikuar nga shfrytzuesit e vinit si dhe tokzimi i vinit i mungon. 16

3. Masat e siguris n pjest e veanta t vinit (engel, litart, tamburi, rrott e vinit etj.)

Fig. 1. 19. engeli me polispast

Fig. 1. 20. Mnyra e lidhjes s ngarkess me ndihmen e zingjirve

17

Fig. 1. 21. Paraqitja e ngritjes s ngarkess me an t zingjirve

Fig. 1. 22. Paraqitja e siguress s engelit

18

Fig. 1. 23. Paraqitja e litarve pr mbajtjen e kundrpeshs

Fig. 1. 24. Litart pr ngritjen e ngarkess

19

Fig. 1. 25. Zingjirt pr ngritjen e peshave

Fig. 1. 26. Pamja e nj ngritje t ngarkess

20

Fig. 1. 27. Paraqitja e tamburve pr ngritje dhe montim (djathtas- tamburi pr montim, majtas - tamburi pr ngritjee ngarkess)

Fig. 1. 28. Tamburi pr montim t vinqit

21

Fig. 1. 29. Paraqitja e reduktorit pr rregullimun e shpejtsis s ngritjes s trupit t vinqit gjat montimit

Fig . 1. 30. Leva pr sigurin e vinit gjat montimit

22

4. Masat e siguris q aplikon operatori i vinit gjat puns, dhe njohurit e tij, pr sigurin e vinave

Fig. 1. 30. Pulti mobil i komandimit t vinit

Fig. 1. 32. Operatori gjat puns me vin me ndihmn e pultit komandus mobil, pa pajisje mbrojtse n kt vendpunishte

23

5. Pajisjet siguruese t aplikuar

Fig. 1. 33. Senzori pr kufizimin e ngritjes s ngarkess

Fig. 1. 33 - a. Pamja e senzori pr kufizimin e ngritjes s ngarkess

24

6. Masat e mbrojtjes nga rryma elektrike, nga goditja e rrufes, dhe nga zjarri

Fig. 1. 34. Mnyra jo e rregullt e furnizimit me rrym elektrike

Fig. 1. 35. Tregon se vini nuk ka fare tokzim

25

Fig. 1. 36. Mnyra jo e rregullt e furnizimit me rrym, kabllot e pa siguruar nga goditjet

Fig. 1. 37. Shprndarja rrjetit elektrik dhe sigurimi i kabllove t rryms n konstruksion t vinit

26

Fig. 1. 38. Paraqitja e rrjetit dhe sigurimi i kabllove n konstruksionin e vinit

Fig. 1. 98. Ndrprersi kryesor i furnizimit t vinit me rrym

27

Fig. 1. 40. Kutia pr komandimin e vinit

Fig. 1. 41. Pamje nga vizita n firmn UNION n Ferizaj

28

8. T paraqiten veprimet rreth mirmbajtjes s vinit dhe pjesve t tij, t shiqohet a ekziston libri i pun s vinit dhe libri kontrollues i mirmbajtjes.
Pr mirmbajtjen e vinit kujdesen teknikt pr mirmbajtje dhe kontroll t cilt koh pas kohe bjn kontrollin dhe sipas nevojs bjn ndrrimin e pjesve q parashihen se nuk i plotsojn kushtet e puns sidomos litart pr ngritjen e ngarkess si dhe montimin e demontimin e vinit, zingjirt, lidhset unazat, varset laqet. Kontrollojn vajin e reduktorit dhe lyrjen e litarve me graso dhe vaj. Tek ky vin egziston libri i puns dhe ai teknik ndrsa sa i prket librit kontrollues dhe t mirmbajtjes kjo firm q posedon kt lloj t vinit nuk i ka.

9. T evidentohen standardet apo normat q jan aplikuara n konstruktimin , montimin dhe punen e vint.
Sa i prket konstruktimit vini sht i prodhuar nga prodhusi i njohur Gjerman Liebherr sipas standardit Din 15018. Montimi sht i dizajnuar sipas ktij

standardi dhe sht mjaft praktik pr montimin dhe transportin e tij deri n vend punishte apo n baz. Puna e vinit sht mjaft e sigurt duke marr parasysh masat e siguris gjat konstruktimit. Vrejtje: Sipas konstruksionit t vinit hapsira punuese nuk i plotson kushtet e nevojshme pr pun t sigurt. Mos egzistimi i tabelave t rrezikut n big, si dhe qarkullimi shum i dendur i banorve dhe makinave nn hapsirn punuese t vinit e rrit rrezikun pr aksidente n njerz dhe mjete . Furnizimi i vinit me rrym elektrike sht jo i mir, kablloja e furnizimit nuk sht e sigurua ajo mund t dmtohet eventualisht pa dashje nga puntort, kalimtart, makinat transportuese etj. Si dhe nga kushtet atmosferike. Operatori i vinit nuk ka prgatitjen e nevojshme pr operim me vin. Kontrollimin teknik t autorizuar vini ka n vitin 2001.

29

KAPITULLI II
VINI UR

Pr plotsimin e punimit vizituam edhe FERIZAJ, e cila posedon nj vin ur

firmn SH.P.K- NDERIMI t konstruktuar n mnyr

individuale pr shrbimet edhe nevojat e firms. Vini nuk i plotson normat standarde t konstruktimit sidomos n lidhje me sigurin n bartje t ngarkesave dhe lvizjes gjat bartjes.

30

1. Masat e siguris

Fig . 2. 1. Paraqitja e vinit ur pa shenja paralajmruese t rrezikut

Fig. 2. 2. Mbeturinat n binar, dhe pasiguria n lvizjen e vinit

31

2. Masat e siguris pr stabilitetin e vinit ur

Fig. 2. 4 Pr stabilitetin e vinit sht prdorur nj tub 600 i vendosur mbi trarin lvizs s taburit

3. Masat e siguris t ndrmarra n konstruksionin e vinit ur (shkallt e siguris, platforma e daljes, tabelat informuese etj.), dhe hapsira e puns rreth vinit ur.

Fig. 2. 5. Paraqitja e shkallve t vinit pr hyrje n kabin e operimit

32

Fig. 2. 6. Platforma e daljes s operatorit

Vrejtje:
Ky lloj i vinit ur nuk posedon asnj tabel pr paralajmrimin e rrezikut gjat puns s tij.

4. Masat e siguris n pjest e veqanta t vint ur (engeli, litari, tamburi, rrott e vinit etj.)

Fig. 2. 7. Paraqitja e pajisjes ndihmse pr transport t ngarkess, engeli pa pajisjen siguruese

33

`
Fig. 2. 8. Paraqitja e engeli pa pajisjen siguruese

Fig. 2. 9. Polispasti me kufizusin e ngarkess deri n 5000 kg

34

Fig. 2. 10. Tamburi me elektromotori pr ngritjen e ngarkess

Fig. 2. 11. Paraqitja e rrotve t vinit ur pr lvizje horizontale

35

Fig. 2. 12. Paisja e siguris n rast t dmtimit t rrots s vinit

Fig. 2. 13 .Lvizja e rrots me an t reduktorit pa masa mbrojtse

36

Fig. 2. 14. Pajisja pr frenimin e lvizjes horizontale t vinit

5. Masat e siguris q aplikon operatori i vinit ur gjat puns dhe njohurit e tij pr sigurin e vinit

Gjat studimit q i bm ktij vini ur n vendpunishte u njoftuam se operatori nuk ka kualifikimin e nevojshm pr operim dhe se gjith puna e tij varej nga prvoja q kishte arritur intuitivisht. Natyrisht se nuk kishte njohuri pr masat e siguris s vinit gjat puns.

37

6. Paisjet siguruese t aplikuara

Paisjet e aplikuarta pr sigurin e vinit jan: Kufizuesit e lvizjes horizontale Senzort pr kufizimin e lvizjes horizontale Siguruesi elektronik gjat operimit

Fig. 2. 15. Senzori pr kufizimin e lvizjes

Fig. 2. 16. Senzori pr kufizimin e lvizjes

38

Fig. 2. 17. Mbrojtsi (gardhi) pr kufizimin e lvizjes horizontale

Fig. 2. 18. Kutia elektronike komanduese

39

Fig. 2. 19. Pamja e lidhjeve t sistemit komandues

7. Masat mbrojtse nga rryma elektrike, nga goditjaet e rrufes dhe nga zjarri

Fig. 2. 20. Pamja e sistemiti t furnizimit me rrym elektrike

40

Fig. 2. 21. Pamja e sistemiti t furnizimit me rrym elektrike

8. Paraqitja e veprimeve rreth mirmbajtjes s vinit dhe pjesve t tija: a egziston libri i puns s vinit dhe libri kontrollues i mirmbajtjes

Fig. 2. 22. Paraqitja rreth mirmbajtjes s hapsirs

41

Vrejtje : Pasi q i analizuam t gjitha pikat q krkohet nga punimi arritem n prfundim se ky vin ur i punuar n mnyr individuale nga inxhinieret e makineris, dhe ata t elektrotekniks q ishin t prkushtuar rreth lidhjeve t rrjetit elektrik, n kutin komanduese dhe tamburit me elektromotor, nuk kan studiuar mir dhe me hollsi mirmbajtjen e pjesve t vinit dhe masat siguris q duhet t ndrmerren pr evitimine e dmtimit t ktyre pajisjeve t vinit dhe presonelit (operatorit).

Vini nuk posedonte asnjren nga librat e duhura si at puns, mirmbajtjes ashtu edhe at kontrolls teknike, atesti i litarve dhe kontrollimi i pjesve m delikate nuk ishte kryer asnjher, prandaj nga pamjet figurave t treguar m lart shifet qart se as operatori dhe as menaxheri i firms nuk ishin t prkushtuar rreth kti problemi, masat e siguris q ata duhet ti ndrmarrin jan t shumta, por m esenciale sht se n konstruksionin e vinit, e as n platon e operatorit dhe as te kutia komanduese, nuk egzistonin tabelat e duhura pr paraqitjen e rreziqeve t mundshme gjat puns.

Vet mirmbajtja e pastrtis s hapsirr punuese si dhe hedhurinat tjera, si ajo mbeturinave rreth binarve t lvizjes s vinit, vetm sa e pamundsoj lvizjen e ti t sigurt, gjat transportimit t ngarkesave, dhe shton mundsin e daljes s vinit nga binart dhe avarit e tjera, prandaj parimisht ky vin nuk i plotson kushtet pr pun normale. Vini posedonte vet frenat e lvizjes horizontale pa mbules adekuate p mbrojtjen e tyre nga kushtet atmosferike etj. Ky lloj i vinit nuk i prket asnj standardi.

42

KAPITULLI III
VINI UR ELEKTRIK D-1543
Pr tu njofun me karakteristika e vinit ur D-1543, vizituam Fabrikne Tubave n Ferizaj. Ky gjigant i dikurshm i cili e furnizonte gjith Eurpon me tuba tani siduket rrin mendueshem, nga plagt q ia kishte shkatuar okupatori serb me vjedhjen e dokumentacionit t makinave prodhuese, dhe t vinave. Pr t thelluar studimet pr masat e siguris t mjeteve transportuese, vemendjen e prqenduruam te ky lloj i vinit ur. Vini sht i prodhuar sipas standardit JUS i cili posedon dokumentacionit teknike, por jo edhe librin e kontrollit teknikdhe at t mirmbajtjes.

Tabela 1 . Karakteristika kryesore t vinit

Karakteristikat kryesore t vinit D-1543

Fuqia bartse Gjatsia maksimale Shpejtsia e ngritjes Shpejtsia e bartsit kryesor t urs Shpejtsia e vinit Fuqia maksimale Shtypja maksimale n pikn e vinit Frenimi Distanca n mes rrotave Numri i rrotve 10 t 40 m 8 m / min 40 m / min 80 m/ min 30.7 kW 165 kN 0.166 m/s2 1550 mm 2/2 cop

43

Tabela 2. Tregon prodhuesin dhe shfrytzuesin Prodhuesi Shfrytzuesi MIN Fabrika e tubave n FERIZAJ

Vini ur D-1543

44

Fig. 3. 1. Paraqitja e lvizja horizontale e vinit npr binar

Fig. 3. 2. Pamja e rrots s karrocs me pajisjen pr mbrojtje n rast t thyrjes

45

Fig. 3. 3. Paraqitja e binarit t vinit ur

Fig. 3. 4. Pamja e kabins s operatorit dhe pajisja sinjalizuese

46

Fig. 3. 5. Pamja e nj pjese t konstruksionit t vinit dhe kabins s operatorit

Fig. 3. 6. engeli me polispast dhe litar

47

Fig. 3.7. Pamja e engelit me polispast dhe kabina e operatorit

Fig. 3. 8. Paraqitja e engelit me polispast

48

Fig. 3. 9. Pamja e tamburit dhe karrocs pr ngritjen e ngarkess

Fig. 3. 10. Cilindri hidraulik pr frenim dhe tamburi

49

Fig. 3. 11. Mbrojtsi (kufizuesi) i lvizjes horizontale dhe shkallt

Fig. 3. 12. Pajisja pr kufizimin e lvizjes s vinit

50

Fig. 3. 13. Pamja e pajisjes kufizuese t lvizjes s karrocs

Fig. 3. 14. Kufizuesi i karrocs

51

Fig. 3. 15. Mbrojtsi (kufizuesi) i lvizjes s vinit

Fig. 3. 16. Pajisaj kryesor pr kufizimin e lvizjes

52

Fig. 3. 17. Freni kryesor i karrocs dhe tamburi

Fig. 3. 18. Pamja e freni t tamburit

53

Fig. 3.19. Pamja e frenit nga pozita tjetr

Fig. 3. 20. Freni i urs s vinit

54

Fig. 3. 21. Pamja e reduktori dhe pajisja pr frenim

Fig. 3. 22. Paraqitja e karrocs s vinit n lvizje

55

Fig. 3. 23. Pamja e elektromotori dhe reduktorit

Fig. 3. 24. Kutia pr furnizim me rrym elektrike pr komandim t vinit

56

Fig. 3. 25. Kutia me sigurasa automatike pr dirigjim

Fig. 3. 26. Pajisaj pr bartjen e kabllove elektrike gjat operimit t karrocs

57

Fig. 3. 27. Pajisaj pr bartjen e kabllove elektrike, shprndarja e kabllove bhet paralelisht me koarrocn

Fig. 3. 28. Kutia kryesore e karrocs pr furnizim me rrym elektrike

58

Fig. 3. 29. Pamja e reduktorit , kutis furnizuese dhe tamburit

Fig. 3. 30. Shprndarje e kabllove npr konstruksionin e vinit dhe mbrojtja nga dmtimi

59

Fig. 3. 31. Vintilatort (ftohsit)

Fig. 3. 32. Pajisja pr sinjalizim n rast t rrezikut kur puntort ndodhn nn vin

60

Fig. 3. 33. Papuqet pr frenim t ngarkess, dhe dirigjuesit e urs dhe t karrocs

Fig. 3. 34. Pamje me drejtorin teknik t fabriks s tubave n Ferizaj

61

Fig. 3. 35 . Pamje me drejtorin teknik t fabriks s tubave n Ferizaj

REKOMADIMI I PRODHUESIT Sipas rregullor s prodhuesit operatori sht i obliguar pr do dit t bj kontrollimin e vinit, duke filluar nga:
Litart e elikut pr ngritje tngarkess, Zingjirt, Frenat, Rrott, Kontrollimin e shenjave; Kontrollimin e pajisjeve mbrojts (ndrprsit kufitar etj.).

N jav njher t bj kontroll detal t vinit, vemas t ktyrapjesve:

Litarr pr ngritje dhe pshtjellsit e tij, Zingjirt, Frenat, Rrott, engelin, Makaret pr litar, Kontrolimi i pajisjeve

62

Njher n muaj t kontrolloj t tr vinin, njherit edhe ato pjes t cilat jan kontrolluar n kontrollin e rregullt javor dhe:
Reduktorin, Kushinatat, Boshtet dhe akset, Tamburet e litarve, Elektromotoret dhe pajisjet tjera elektrike.

Kontrolli vjetor e prfshin t tr vinin duke filluar nga:

T tr instalimin elektrik t vinit, Sigurimin e tokzimit, Konstruksionin e mbajtsve, Skeletin e karrocs, Shiritat e binarve t karrocs dhe t urs, Kanale e forces, Mbajtsit e rrotve t karrocs she urs,

Kontrollimi detal dhe remonti i vinit prfshin:

Kontrollimin detal t vini duke prfshir edhe ndrrimin e pjesve, gjithashtu edhe riparimin e pjesve t mekanizmit t cilat jan konsumuar, p.sh. motori, reduktori, rrott, engeli, tamburet , litart, zingjirt, etj., si dhe struktura e mbajtsve dhe konstruksioni i vinit, shiritat e vinit, binart, instalimet elektrike, si dhe pjest e pajisjeve elektrike ( ndrpresit, izolatort, kufizuesit, etj.).

Vrejtje:

Gjat kti studimi t shkurt q i bm kti vini arritem deri n prfundim se vinit ur i prodhuar sipas standardit JUS, i plotson kushtet e puns por me disa prjashtime, si p.sh. vinit nuk ju kishte br asnj kontroll, ashtu si na njohtoi shefi i mbikqyrjes s vinave n kt fabrik. Ai edhe vet e pronon se vin ur D-1543, prodhim i viti 1985, krkonte nj kontroll rutinore, por kushtet momentale e pamundsojn nj gj t till, se nuk kemi nj institucion shtetror i cili do t krynte kt pun me prgjegjsi t plot. Vin nuk posedonte asnj table t rrezikut, si dhe pajisje pr simjalizim, operatori jo i kualifikuar, mos njohja e ti me masat e siguris s mjeteve transportuese. Vini posedonte dokumentacionit teknik, por librin e puns dhe at kontrollit tenike e nuk e kishte. Pr fat t mir, fabrika e tubave sht privatizuar tani nuk e ka at numrine e puntorve q e kishte sepse do t kishte qen shum tragjike pr puntort dhe vet operatorin sepse vini nuk i plotson kushtet pr t zhvilluar veprimatarin bazuar n rekomandimet e prodhuesit.

63

KAPITULLI IV
AUTOVINI
Kta autovina i posedon Fabrika e tubave n Ferizaj, nga pamja e jashtme e konstruksionit kur i shikojm mund t themi se i plotsojn kushtet pr pun, por bazuar n pikat e punimit kta autovin duhet t largohen q tani nga prdorimi.

64

Fig . 4.1. Pamja e engeli t auto-vinitme shenjen e rrezikut n polispast

Fig. 4. 2. engeli me pajisjen siguruese, polispasti dhe makarote dmtuara

65

Fig. 4. 3. engeli me pajisjen siguruese dhe shenjen e rrezikut

Fig. 4. 4. engeli me pajisjen siguruese dhe shenjen e rrezikut

66

Fig . 4. 5. Pamje e kabins s operatorit

Fig. 4. 6. Paraqitja e pajisjes-makars s dmtuar t autovinit

67

Fig. 4. 7. Cilindri hidraulik pr ngritjen e bigs s autovinit

Fig . 4. 8. Pamja e mbajtsit t autovinit

68

Fig . 4.10. Paraqitja e llojit dhe shenja e cila tregon ngritjen maksimale t bigs s autovinit

Fig. 4. 11. Pajisja sinjalizuese

69

Fig. 4. 12. Pamja e nj lloji tjetr t autovinit cili ishte pak m i kompletura

70

Fig. 4. 13. engeli me ploispast dhe shenja t rrezikut

Fig, 4 14. engeli me pajisje siguruese e cila nuk funksionim

71

Fig. 4. 15. Pamja ballore e autovinit me shum pajisje t dmturar t bigs

Fig. 4. 16. Mbajtsi i prparm i autovinit

72

Fig. 4. 17. Mbajtsi pasm

Fig. 4. 18. Cilindrat pr ngritjen e bigs s vinit

73

Fig. 4. 19. Kabina e operatorit

Fig. 4. 20. Tamburi

74

Fig. 4. 21. Paraqitja e frenit me nofulla t tamburit

Fig. 4. 22. Pamja e cilindrit hidraulik pr ngritjen e bigs

75

Fig. 4. 23. Pamja e dy cilindrave hidraulik pr ngritjen e bigs

Fig. 4. 24. Pamja e nj pajisje kapse pr ngritje

76

Vrejtje:
Bazuar n rregullore dhe standardet pr vinat dhe autovina , kta vina nuk i plotsojn kushtet pr pun sepse nga kto pajisje t dmtuara mund t psojn edhe jetrat e njerzve, ku mund t shoqrohen me dmet t mdha materiale. Dmtimi i litarve thyrjet e makarove dhe pajisjet siguruese t engelit, mbajtsve t trupit, tregojn se mund t ndodhin avari t shumta gjat ngarkimit apo shkarkimit t ngarkesave. Mos funksioni i pajisjeve komandues dhe frenave t tamburit, dhe shum e shum tjera si ato t sinjalizimit n rast rreziku, tregojn qart se ktu n kta vina duhet t merren jo vetem masa t rregullta t siguris, por t angazhohen edhe ekspert m eminent t ksaj lamie pr sanimin e gjendje s tyre t krijuar n munges t kontrolleve teknike nga organet shtetrore, pr riparimin e pjasve t dmturara t vinave, ksi lloj vinash posedojn nj numer i madh i firmave ndrtimore dhe prodhuese industriale t Kosovs.

PRFUNDIM
Analizat e bra gjat vizitave npr kto firma tregojn qart se ato ndrmarrje nuk jan t interesuar pr sigurimin e mjeteve transportuese me rregulla dhe standarde edhe pse disa prej ktyre mjeteve jan t prodhuesve Evrpoian, si p.sh. vini kull ndrtimor i palvizshem i prodhuesit nga Gjermania LIEBHERR etj. Me kto pak studim t bra me koh kaq t shkurtr arritem t msojm shum parregullsi, t cilat po ushtrohen nga menaxher t ndryshem t firmave, t cilet nuk i prkushtohen me nj seriozitet t madh pr shfrytzimin e kapacitetit ideor t inxhinjerve t ksaj lamie si ata t makineris pr riparimin e pajisjeve t dmtuara tek vinat. Vini i firms UNION, i firms NDERIMI, vinat e Fabriks s tubave n Ferizaj asnjri prej tyre nuk i plotson kushtet minimale pr pun. Dmtimet e shum pjesve, mungesa e shjenjave paralajmruese t rrezikut, dhe ato sinjalizuese, na bj shum t qart se nj dit do t ndodhin edhe ato m t papriturat avarit dhe aksidentet n vendpunishte. N rend t par duhet t bhet pregaditja profesionale e operatorve t vinave, q t kuptojn se kta fare nuk kan pasur njohuri pr masat e siguris s mjeteve transpotuese. Shum nga kta do te binden, se kta vina do t ishte m mir t mos operojn n kto kushtet ku rrezikohet jeta e qytetarve, nga rrzimi, kputja e litarve pa kontroll prkatse, mosfunksionim i frenave gjat lvizjes horizontale dhe ngritjen e ngarkesave pr objekte ndrtimitimi e ngarkes t tjera.

77