Steel TR

STEEL
BOYUTLU ELK YAPILAR
BLM 1 NDEKLER
BLM 1. NDEKLER BLM 2. GR

SSTEM VE YAZILIM GEREKSNMLER KURULUM PROGRAMIN YAPISI ALIMA ORTAMI LE LK TEMAS GENEL KULLANICI ETKLEM STEEL DE KULLANILAN ERKLER ALIMA ORTAMI SUNUMU YARDIM KULLANIM KTAPLARI EVRM YARDIM KSEL DESTEK Blm 2 - 1 2 2 3 5 5 6 7 8 9 9 9 10 Blm 3 - 1 2 3 5 7 8 DOSYA EKLEMEDEN NCE GEREKL LEMLER ASCII FORMATINDAK DOSYALARIN ALINMASI DXF FORMATINDAK DOSYALARIN ALINMASI GNDER DXF FORMATINDA DOSYA GNDERME ASCII FORMATINDA DOSYA GNDERME ZM GNDERME YAZDIR IKI SON PROJELER 9 10 11 13 15 16 17 20 26 27 Blm 4 - 1 2 2
BLM 3. DOSYA MENS

GR YEN A KAYDET AL
BLM 4. PARAMETRELER MENS

GENEL MALZEME KTPHANES
TASARIM KODLARI KEST KTPHANES MALZEME ZELLKLER BALANTILAR TEMEL PARAMETRELER YK KOMBNASYONLARI SEENEKLER FONTLAR RENKLER GRNR ELER GNN PUCUNU GSTER ELEMAN GRUPLARI
5 6 8 9 11 17 20 20 21 21 23 23 Blm 5 - 1 2 3 4 4 5 6 7 8 9 11 Blm 6 - 1 2 7 8 9 9 10 11 12 13 14 15 17
BLM 5. GRN MENS

GENEL YENLE GRN ELEMAN LSTES DM LSTES DM YKLER ELEMAN YKLER METRAJ HESABI ARA UBUKLARI RENDER
BLM 6. DZENLE MENS

GENEL GER AL KOPYALA YAPITIR SL DNAMK GRN YEN ELEMAN AYNA ELEMANLARIN SELMES ELEMANLARIN PENCEREYLE SELMES FLTRE KULLANARAK SEM ELEMAN SEMN KALDIR
DMLER SE DMLER PENCEREYLE SE DM SEMN KALDIR SHRBAZ 3B MAKAS 3B MAKAS TP 1 3B MAKAS TP 2 3B MAKAS TP 4 3B MAKAS TP 5 3B MAKAS TP 6 MODELN BR AKS ETRAFINDA DNDRLMES 1
17 18 19 19 22 24 25 27 29 3 33 Blm 7 - 1 2 3 5 9 Blm 8 - 1 2 3 10 Blm 9 - 1 2 4 5 5 6 7 9 9 12 13 13 14 15
BLM 7. ANALZ MENS

GENEL BTNLK KONTROLLER ANALZ ELEMAN KONTROLLER
BLM 8. KOLON KADES ve TEME TASARIMI

TEMEL TASARIMI HAKKINDA GENEL BLG KOLON KADES TASARIMI TEMEL TASARIMI
BLM 9. ELEMAN ZELLKLER

ARA UBUKLARININ KULLANIMI HAKKINDA BLG ELEMAN ZELLKLER PROJE KTPHANES BALANIMLAR EULER (GAMMA) AISI VARSAYILAN ELEMAN YKLER KEST ZELLKLER GEOMETR ELEMAN YKLER DM NOKTASI ZELLKLER DM YKLER DM KOORDNATLARINI DETR MESNET
BLM 10. BALANTI TASARIMI - MAKAS

BALANTI PROGRAMININ LEVLER ALIMA DZLEMLER ELEMANLARIN DZENLENMES KAYNAKLAR BAYRAK LEVHALARI KURALLAR MDAHALELER BALANTI TASARIMI - MAKAS VK STEEL LE ALIMA ALIMA DZLEMLERN ONAYLA BALANTI TASARIMI KAYNAKLAR ELEMANLARIN KONUMU ELEMANLARIN DZENLENMES ELEMAN PARAMETRELER KAYNAK KAYNAK PARAMETRELER BAYRAK LEVHALARI BAYRAK LEVHASI PARAMETRELER DEERLENDRME DOSYALARI
Blm 10 - 1 2 2 2 2 2 3 3 4 6 8 9 10 10 11 12 12 13 13 14 Blm 11 - 1 2 2 3 4 5 5 6 6 6 6 6 7 7 8 8 11
BLM 11. BALANTI TASARIMI - EREVE

PROJE MENS AIKLAMA MALZEME YK KOMBNASYONLARI YAZDIRMA AYARLARI IKTI DXF OLARAK KAYDET IKI DZENLE MENS ZOOM ZOOM NCEK DMLER SE DM SEMN KALDIR GRN MENS ARA UBUU ARALAR
DM DURUM UBUU YENLE SEENEKLER PENCERE MENS BRLEMLER MENS TASARIM N DM SE ELEMANLARI SE BRLEM TPN SE BRLEM DZENLEYCS ARALAR DZENLE MENS BULONLAR DZENLE MENS KAYNAK TEOR
11 11 11 11 14 15 15 16 16 17 18 18 24 26
VK STEEL
ELK YAPILARIN ANALZ VE TASARIMI
BLM
GiR
VK STEEL KULLANIM KTABI
BLM 2 - 1
VK STEEL
SSTEM VE YAZILIM GEREKSNMLER VK STEEL program aada dkm yaplan iletim sistemleri iin tasarlanmtr : Windows Windows Windows Windows 95 / 98 / 98 SE NT SO4 / 2000 ME XP
Windows 95 / 98 / 98 SE iin minimum sistem gereksinimleri 1. 2. 3. 4. 5. lemci : Intel Pentium II 400 MHz veya st Sistem bellei : 64 MB RAM veya st Sabit disk alan : kurulum iin en az 20 MB, iletim iin en az 200 MB bo sabit disk alan CD-ROM src : 16X hzl veya st Ekran : en az 600x800 znrlk
Windows NT SO4 / 2000 - ME - XP iin minimum sistem gereksinimleri 1. 2. 3. 4. 5. lemci : Intel Pentium III 500 MHz veya st Sistem bellei : 128 MB RAM veya st Sabit disk alan : kurulum iin en az 20 MB, iletim iin en az 200 MB bo sabit disk alan CD-ROM src : 16X hzl veya st Ekran : en az 600x800 znrlk
KURULUM VK STEEL programnn kurulumu iin ; 1. 2. 3. Program kurulum CD si Donanm kilidi (HASP) stee bal olarak, Program paketi iinde bulunan detayl kurulum klavuzu gerekmektedir.
Kurulum ncesi aada belirtilen hususlarn salandndan emin olun :

VK STEEL KULLANIM KTABI BLM 2 - 2
VK STEEL
Siteminizin zelliklerinin Sistem Gereksinimleri ni karlamas gerekir Sisteminizin sorunsuz alp, alyor olmas ve iletim sisteminin dzgn bir biimde yklenmi olmas gerekir Baka bir uygulamann alyor olmamas, eer alan bir uygulama varsa kapatlm olmas gerekir Kullanmakta olduunuz baz virs koruma programlar sistem dosyalarnn kurulumlarn engelleyebilir. Programda ayarlar deitirmek zor olabileceinden kurulum esnasnda bu tr programlar geici olarak devre d brakp sonradan etkinletirebilirsiniz. Donanm kilidi (HASP) n bilgisayarnzn arkasnda paralel giri (yazc girii) zerinde skca yerletirilmi olmas gerekir. UYARI : Donanm kilidi kurulumunun dikkatlice yaplmas gerekmektedir. Kurulum esnasnda yazcnzn kapal olduundan emin olun.
Programn kurulumunda aadaki talimatlara uyun : 1. 2. 3. CD nizi CD-ROM srcsne yerletirin. Ksa bir sre ierisinde kurulum sihirbaz ekrana gelecektir. Ekrandaki talimatlar takip edin.
PROGRAMIN YAPISI VK STEEL program aadaki blmlerden olumaktadr. Elemanlar Temel Makas Dmleri ereve Dmleri izimler
ELEMANLAR Programn ana modldr. Elemanlar alma ortamnda sisteminizi tanmlayp analiz yaptrabilirsiniz. Elemanlarnzn uygunluunu bir baka programa veya bir baka VK STEEL modlne gerek kalmadan kontrol edebilirsiniz.
VK STEEL
TEMEL Temel modl, kolon kaide ve temel elemanlarnn kontrol ve tasarmn stlenmektedir. Yap temeli mnferit bir temel olmakla beraber bir sistemin temel ve hatllar olabilir. Bamsz bir program olmakla birlikte ELEMANLAR modlnn bir parasdr MAKAS DMLER Makas dmleri modl makas tipi yaplarn dm noktalarnn kontrol ve tasarmn stlenmektedir. Ayn zamanda yap modelinin izimlerinin hazrlanabilme olanan salar. Dmlerin kontrol ve tasarmnn yaplabilmesi iin makasn daha nceden ELEMANLAR modl ile tanmlanm olmas gerekir. Makas dmleri modlnn kurulumunun gereklemi olduunu anlayabilmek iin ANALZ mensnde Birleim Tasarm (Makas) komutunun var olduunu grmeniz gerekir. Eer yoksa Makas Dmleri modlnn kurulumu dzgn yaplmam demektir. EREVE DMLER ereve dmleri modl ereve tipi yaplarn dm noktalarnn kontrol ve tasarmn stlenmektedir. Modl kapsamnda ELEMANLAR tarafndan hazrlanan rapor haricinde teknik raporlarn hazrlanmas ve birleim detay izimleri mevcuttur. ereve dmleri modlnn kurulumunun gereklemi olduunu anlayabilmek iin ANALZ mensnde Birleim Tasarm (ereve) komutunun var olduunu grmeniz gerekir. Eer yoksa ereve Dmleri modlnn kurulumu dzgn yaplmam demektir. ZM VK STEEL bir elik projenin hazrlanabilmesi amacyla gerekli bir ok izimin hazrlanp gnderilmesini salar. Aadaki tablo, program kompozisyonuna gre izimlerin listesini gsterir :
BLM 2 - 4
VK STEEL
ZM SIRALAMASI
VK STEEL ELEMANLARI DM ZM
EREVE DM
YAPISAL ZM MAKAS DM BRLEM ZMLER TEMEL ZMLER KOLON () ZMLER EREVE DM BRLEM ZMLER Tablo 1 Program kompozisyonuna gre izim listesi
Tm izimler ve yazdrma, STEEL program dizinin altnda ayr bir dizin ierisine kurulumu yaplm bamsz bir izim modl ile yaplr. ZM modlnn dzgn kurulduunun kontrol iin STEEL dizinin altnda ICAD dizininin mevcut olduuna bakn. Bu izim platformu 4M IntelliCAD tabanl olup AutoCAD ile benzer fonksiyonlara sahiptir.
ALIMA ORTAMI LE LK TEMAS GENEL VK STEEL program nesneye ynelik veri ilem teknolojisine metoduna dayanr. Analizi yaplacak sistemin matematik modelinin grafik modelde oluturmasnda eleman girileri ve zelliklerinin hesaplandrlmas benzeim formasyonu ile azaltlmaktadr. STEEL iin elemanlar, dmler ve ubuk elemanlardr. Eleman tipine gre program zellikler dizinini biimlendirir.
BLM 2 - 5
VK STEEL
Dm nesnesi, rnek olarak, elemanlarn merkezi akslarnn birleim noktasdr. zellikler dizini bu tr elemanlar iin geometrik zellikleri de kapsayacak ekilde biimlendirilir. (rnein, genel koordinat sistemindeki koordinatlar, dm koordinatlarnda uygulanan yk deerleri) Bunun aksine, eleman nesnesi fiziksel bir oluumu betimler. (rnein, tanmlanm bir uzunlukta bir elik kiri) ve zellikler dizini, elik snf, arlk, v.s gibi fiziksel zellikleri kapsar. nesne bazl terimi, her elemann tam bamszln ve komu elemanlarn veya tm modelin zniteliklerini deitirmeden kullancnn buna ait zniteliklerden herhangi birini deitirebilme olanan ifade eder. Bu teknoloji sayesinde, kolay veri girii ve znitelik deiiminin yan sra ayni zamanda herhangi bir anda bu zniteliklerin kopyalanp yaptrlabilme olana da vardr. Dier nemli bir kolaylk da uygulanm bir komut yada komut serisinin geri alnabilme zelliidir. Windows tabanl birok programda olduu gibi, dosya kaydedildiinde geri alma dizini yenilenir, yani Kaydet komutu seildiinde nceki ilemlerin geri alnabilme olana yoktur.
KULLANICI ETKLEM STEEL de tm ilemler kullanc-program etkileimine dayanmaktadr. alma safhalarna gre program, kullancnn komutlar seebilecei ve parametre deerlerini tanmlayabilecei uygun seim ereveleri hazrlar. Program ve kullanc arasndaki bilgi alverii, ilemleri basitletirmek ve verimlilii artrmak iin eitli ieriklerde dzenlenir
BLM 2 - 6
VK STEEL
STEEL DE KULLANILAN ERKLER : SM Balk ubuu Men ubuu Ara ubuu Durum ubuu Tr Kullanm Bilgi niteliinde. Program ad ve proje bilgisini kapsar Fonksiyonel. Programdaki tm komutlar ierir. Fonksiyonel. Programdaki hemen hemen tm komutlar ierir. Bilgi niteliinde Fonksiyonel. Proje penceresinde alma aamasnda gerekli bilgilerin grntlenmesini salar ve baz komutlar da ierir. Bilgi niteliinde Fonksiyonel. Modelin tanmlanmasnda kullanlr, almann her aamasnda biimlendirme burada yaplr, seime gre, pop-up menler vastasyla gerekli komutlara ulalr. Fonksiyonel. Kullanc ve program arasndaki etkileimli iletiimi salamak amacyla, fonksiyonlarna ve ynlendirilmelerine gre, program birbirinden farkl bir ok diyalog kutusu ekrana getirir. Bilgi niteliinde Fonksiyonel. Bir yandan nesnelerin seilmi zelliklerini gsterirken, dier yandan kullancya bunlarn deitirme imkann salar Bilgi niteliinde. Nesnelerin seili zellikleri ile ilgili bilginin grntlenmesini salar. Bilgi niteliinde. Dier menler ile aynidir. Ancak proje penceresi ierisinde sa-tk ile grntlenir. Seilen elemana gre ilgili ksa yollar ve ieriklerini kapsar
Proje Penceresi veya Grafik Grnt Penceresi Diyalog Kutusu
zelikler erevesi
Mesaj Penceresi mle Mens
Tablo 2
erikler ve aklamalar
BLM 2 - 7
VK STEEL
ALIMA ORTAMI SUNUMU

Balk ubuu Program logosunu ve o anki projeye ait bilgi ve numarasn ierir Ara ubuklar Ana pencerenin kenarnda srekli yerleik veya yzer pencere halinde olabilirler. Program komutlarna ait tm ksa yollar (dmeleri) ierir Men ubuu Gruplandrlm tm program komutlarn ierir
Windows iletim dmeleri Bunlar, kltme, bytme, k dmeleri gibi tipik WINDOWS dmeleridir Yatay ve dey kaydrma ubuklar Bu ubuklar sayesinde Modelin grafik grnt penceresinde kaydrlmas salanr Grafik Grnt Penceresi Model burada grntlenir ve grafik ilem aralar yardm ile ilem yaplr Mesaj Penceresi Nesne seimine gre bilgi grntlenir. rnein bir dm noktas veya eleman iin onlara ait numaralar ve koordinatlar grntlenir Durum ubuu Program fonksiyonlar iin yararl bilgiler grntlenir. zellikler erevesi Bu erevede setiiniz elemanlarn zelliklerini deitirebilirsiniz. Eer elemanda bir deiiklik yapldysa erevedeki ksmlar otomatik olarak gncellenecektir.
BLM 2 - 8
VK STEEL
YARDIM Kullanm Kitaplar. Program hakknda bilgi edinmek iin en iyi yol detayl Kullanm Kitabn okumaktr. Baslm olan kullanm kitaplar yannda elektronik ortamda (PDF formatnda) dzenlenmi dosyalardan da yararlanlabilir. Versiyon ykseltmeleri 4M-VK irketinin web sitesinden (www.4m-vk.gr) posta teslimat beklenmeksizin herhangi bir zamanda yaplabilir. Bu konuda detayl bilgi (www.4m-vk.gr) web sitesinden alnabilir. evrimii Yardm. Programn kullanm esnasnda kitaba bal kalmakszn cevaplarn almay isteyeceiniz sorular iin VK STEEL *.chm uzantl yardm dosyalar dzenlemitir. UYARI : Elektronik yardm sistemi fonksiyonlarnn dzgn alabilmesi iin Microsoft Internet Explorer 4 veya daha yksek bir srmnn dzgn bir biimde kurulmu olmas gerekmektedir. evrim ii yardma ulaabilmek iin YARDIM mensnden uygun bir komut seebilir veya klavyeden F1 tuuna basabilirsiniz. lgilendiiniz konuya iki ekilde ularsnz. 1. 2. Konu balklarndan seerek ilgili makaleyi bulabilirsiniz, Arama motoru kullanarak ilgili kelime veya cmleyi Yardm indeksi iinde arattrabilirsiniz.
Kurulumda yardm dosyalar otomatik olarak program dizini altnda yerleir. Yeni versiyonlar ise cretsiz olarak irketin web sitesinden (www.4m-vk.gr) elde edilebilir. Internet zerinden daha fazla yardm almak istediinizde (www.4m-vk.gr) web sitesinde bulabilecekleriniz : Ska sorula sorular dosyas(FAQ) Aklamal bamsz makaleler (rnein, ynetmelik pasajlar, programda ynetmeliklerin uygulanmas) Proje rnekleri VK STEEL kullanarak hazrlanm dikkate deer proje sunular Teknik Rapor rnekleri Teknik izim rnekleri
BLM 2 - 9
VK STEEL
KSEL DESTEK Tm yukarda saylan yardmlara ramen sorularnz yada sorunlarnz karsnda 4M-VK, VK STEEL programn tam destek dzeniyle sunar. Tm bu servislerin iinde irtibatta olduunuz Yetkili Satclar ile kiisel destek iletiimi de sunulmaktadr.
4M-VK (Atina Merkez Bro) 9 Mikion and Makedonias st, Chalandri 15233, Athens Tel : 010-6857200 Faks : 010-6846237 Web sitesi : http://www.4m-vk.gr e-mail : gen@4m.gr 4M-VK (Yetkili Satclar) ELETRA Teknoloji Uygulama ve Danmanlk Ltd ti. Menderes Cad. 123/1 Buca 35140, zmir Trkiye Tel : (232) 439 14 35 Faks : (232) 448 89 77 e-mail : mahmut.tamersoy@eletratech.com
BLM 2 - 10
BLM 3 DOSYA MENS
VK STEEL
Giri Dosya mens mende mensndeki komutlar ksa belirtilmektedir. KOMUT YEN A KAYDET AL GNDER YAZDIR IKI SON PROJELER Ctrl + O Ctrl + S TULAR soldaki ilk bir tanmla mendr. Dosya aadaki tabloda
TANIM Yeni bir proje aar Mevcut bir proje seebilmek iin proje dizin mens ekrana gelir Projeyi diske kaydeder DXF veya TXT dosyalarndan bilgi aktarr Projenin TXT olarak aktarlmasn, DXF izim dosya oluturmasn ve BMP veya JPG resim oluturmasn salar Proje ktlarnn oluturulmasn salamak amacyla bir diyalog kutusu ekrana gelir Programdan kar Bu alt men sayesinde en son yapm olduunuz projelere kolaylkla ulaabilirsiniz
Tablo 4
Dosya mensndeki komutlar
Men ubuunda Dosya zerine tkladnzda, aada greceiniz ekilde komut listesinden oluan bir men ekrana gelecektir
BLM 3 - 2
VK STEEL
Resim 15
Dosya mens ve ierdii komutlar
Sk kullanlan komutlara ulamann alternatif bir yolu da aadaki resimde greceiniz DOSYA ara ubuundaki simgelerdir.
Resim 16
DOSYA ara ubuu (yzer men)
Takip eden paragraflardan her biri, yararlar ve fonksiyonlar ile ilgili bilgileri de ieren komutlar ve kullanc talimatlar ile ilgilidir Bir komut hakknda bir bilgi almak istediinizde programn iinde bulunan evrim ii yardmdan yararlanabilirsiniz. F1 tuuna basarak veya YARDIM mensnden DZN komutunu seerek yardm sistemini aabilirsiniz.
YEN Bu komut yeni bir proje oluturmak iindir. VK STEEL e ait her bir proje kendi dizini ierisinde saklanmaktadr.
BLM 3 - 3
VK STEEL
c:\vk\windows\steel\meletes\ Bu da YEN komutu ile tek bir dosya deil bir dosya grubu oluturduunu gsterir. Bu dizinde, alma esnasnda program tarafndan oluturulan tm gerekli dosyalar saklanr. Ek olarak VK STEEL yeni bir proje penceresi (yeni belge) ve program komutlar ile birlikte tm gerekli menleri aarak alma ortamn hazrlar. 1. 2. Yeni bir proje oluturmak iin aadaki ilemleri izleyin Program altrn Farenizin imleci ile Dosya>Yeni komutunu sein veya Yeni Proje simgesini tklayn. Resim 17 deki diyalog penceresi ekrana gelecektir.
Resim 17
YEN PROJE diyalog kutusu
BLM 3 - 4
VK STEEL
Resim 18 Proje numaras giri kutusu 3. 4. 5. 6. Proje simgesini tklayn. [Tamam] tkladnzda 19 Nolu resim ekrana gelecektir. Proje yazm alanna 100 ila 999 arasnda belirleyeceiniz 3 haneli bir say girin. Proje Bilgisi yazm alannda projenizi tanmlayacak ksa bir aklama girme seeneiniz de vardr. Bu aklama sonradan projenizi amak zere setiinizde gzkecektir. (Bkz : Proje A) [Tamam] tkladnzda program yeni bir belge oluturacak ve tm menleri etkinletirecektir.
7.
Eer 4. ve 7. ksmdaki ilemleri yapmaktan vazgeerseniz [Tamam] yerine [ptal] dmesini tklayn. Program o ana kadar yaptnz ilemleri iptal edecektir.
A Bu komut VK STEEL proje dizininde yer alan mevcut bir projenin yklenmesini salar.
BLM 3 - 5
VK STEEL
Program, c:\vk\windows\steel\meletes\alt-klasr ierisinde kaydedilmi olan proje dizinini ilgili tm dosyalar ile birlikte ykler ve buna gre proje penceresi ve menleri biimlendirir. 1. 2. nceden kaydedilmi bir VK STEEL projesi amak iin aadaki ilemleri izleyin Program altrn Farenizin imleci ile Dosya>A komutunu sein veya Proje simgesini tklayn. Resim 17 deki diyalog penceresi A ekrana gelecektir.
Resim 19 Proje A diyalog kutusu 3. STEEL sekmesini tkladnzda, \vk\windows\steel\ meletes\ dizinine kaydedilmi olan projelerin simgeleri ile birlikte Resim 19 daki pencere ekrana gelecektir.
BLM 3 - 6
VK STEEL
4.
Amak istediiniz projenin simgesini tklayn. Eer projeyi olutururken bir aklama belirttiyseniz sol pencerede bu aklamay greceksiniz. [Tamam] dmesini tkladnzda yada pencere ierisinde alt izgili Projeyi A yazsn tkladnzda program sz konusu projeyi ve tm menlerini ykleyecektir. UYARI : Program sadece bu proje dizininde yaratlm olan projeleri kaydedip geri ykleyebilir. Bu proje dizini kurulum aamasnda otomatik olarak oluturulur. UYARI : Program dizininizdeki bir projeye ait dizini tadnz takdirde program tarafndan yklenemez hale gelecektir. Onlar kullanabilmeniz iin proje dizininizi yeniden orijinal konumuna tamanz yada kopyalamanz gerekir. (Bir dizini tamak yada kopyalamak ieriini deitirmez)
5.
KAYDET Windows ierisinde alan dier tm programlarda olduu gibi KAYDET komutunun burada da ska kullanlmas nerilir. almanz sk sk kaydetmenizin bir ok yarar vardr ama en nemlisi verilerinizin kalc olarak kaybetmenizin nne gemektir. 1. almanz kaydetmek iin aadaki ilemleri izleyin Farenizin imleci ile Dosya>Kaydet komutunu sein veya simgesini tklayn. UYARI : Bu komut Farkl Kaydet olarak kullanlamaz. Daha nce de belirtildii zere program projenizi varsaylan dizininden baka bir dizine kaydetmeyecektir. NEML : Her KAYDET komutunu setiinizde program kulland hafzay boaltarak verilerinizi sabit disk zerinde kalc olarak kaydeder. Bir baka deyile kaydettikten sonra yaptnz ilemleri geri alamazsnz. Dier tm Windows programlarnda olduu gibi Geri Al komutu sadece hafzada
VK STEEL
kaytl ilemlerin geriye alnmasn salar. Bu komutun kullanlmasnn skl sizin verilerinizin korunmas veya ilemlerinizi geri alnabilmesi ile ilgili olarak size gre deiecektir. AL ... Model tanmlamasna olanak salamak iin VK STEEL iinde entegre bir grafik ortam ve ara dizini bulunmaktadr. Yapnn modellemesi ilgili komutlarn yardm ile ardk eleman eklemelerinden ibarettir. Bu bir yapy tanmlamak iin en allm yoldur. Bununla beraber, bu paragrafta aklanan baz koullar altnda tm yapy bir kerede ekleme seeneiniz bulunmaktadr. Tm yapnn eklenmesinin prensibi basittir : STEEL e ierisinde yapnn tanmlanmas iin gerekli tm bilgilerin bulunduu bir dosyay alrsnz. Eleman zellikleri, artname maddeleri ve yk parametreleri tanmlamalarn yaparsnz. VK STEEL program dosyalarn alnmasnda iki seenek sunar : DXF formatndaki dosyalar ASCII (TXT) formatndaki dosyalar
Dosya ekleme seimi Resim 20 de gsterilen diyalog kutusu yardmyla gerekletirilir. Mevcut bir dosyadan yap tanmlamasna balamak iin aada gsterilen AL diyalog kutusu ilemlerini izleyin 1. 2. 3. 4. Program altrn Daha nceden belirtildii ekilde yeni bir proje oluturun. Dosya eklemeden nce gerekli ilemlerin belirtildii paragraftaki tm ilemleri yapn. Farenizin imleci ile Dosya>AL komutunu sein Resim 20 de gsterilen diyalog kutusu ekrana gelecektir.
BLM 3 - 8
VK STEEL
5.
Almak istediiniz dosyann tipine gre ASCII dosyalar veya TXT dosyalar onay kutularndan birini sein. Takip eden paragraflardaki detaylar okuyun.
Resim 20
AL diyalog kutusu
DOSYA EKLEMEDEN NCE GEREKL LEMLER
Programn bu seeneini kullanarak bir yapy bir dosyadan program iine almadan nce daha nce de belirtildii gibi yeni bir projeye balamanz gerekir. Aadaki ilemleri izleyin :
BLM 3 - 9
VK STEEL
1.
Deprem ynetmeliinin ve elik elemanlarn tasarm ynetmeliinin ilgili parametrelerini doldurun (DIN veya Eurocode 3). Daha detayl bilgi iin Tasarm ynetmelikleri, Malzeme zellikleri ve Parametreler Mens nn Temel Parametreleri blmlerinde ilgili paragraflar okuyun. Proje Ktphanesini doldurun. Daha detayl bilgi iin Parametreler Mens blmndeki Kesit Ktphanesi ile ilgili paragraflar okuyun. Yk Kombinasyonlar tablosunu doldurun. Daha detayl bilgi iin Parametreler Mens blmndeki Yk Kombinasyonlar ile ilgili paragraflar okuyun.
2.
3.
ASCII FORMATINDAK DOSYALARIN ALINMASI
ASCII format, Word gibi metin dzenleyicilerde bulunan zel format parametrelerinden bamsz sadece alfa nmerik karakterlerden oluan ve bir metni ihtiva ettiinden bir dosyann en basit formudur. elik yaplarn analizini yapan bir ok program, yapsal elemanlarn ve dm noktalarnn geometrik zelliklerini tablo formunda ihtiva eden bu tip bir dosya gnderme (export) seeneini salarlar. Ama, vakit alan yapsal tanmlama ilemlerinden kurtulmak ve dier programlarla uyumluluu salamaktr. VK STEEL programnn yapsal geometriyi tamamen ekleyebilmesi iin 2 ASCII formatnda dosyaya ihtiyac vardr. Biri yapsal dm noktalarnn koordinatlarn ieren dieri ise eleman birleim bilgilerini ve istee bal olarak da baz zelliklerini ieren dosyalardr. UYARI : Bu dosyalar kesinlikle belirli bir kompozisyon izlemelidirler. Bu tr dosyalarn yaplar hakknda detaylar iin Dosya Alma Yaps blmndeki VK STEEL yardm sistemine bakn.Dosya yapsnda deiiklikler grrseniz herhangi bir ASCII metin dzenleyici ile dzeltmeniz gerekir.
BLM 3 - 10
VK STEEL
Bu iki dosyay tedarik ettikten ve yaplarn kontrol ettikten sonra aadaki ilemleri izleyin, 1. 2. nceki iki paragrafta tanmlanan talimatlar uygulayn Bu iki dosyay proje dizinine kaydedin. Sonradan dm dosyas ile elemanlar dosyasn ayrt edebilmeniz iin uygun isimlerle kaydetmeniz nerilir. VER AL diyalog kutusunda farenizin imleci ile ASCII Dosyalar onay kutusunu tklayn. Elemanlar Dosya smi altndaki Dosya A simgesini tklayp proje dizininde elemanlar dosyasn bulun. Bu ilemi dm dosyas iin tekrarlaynz [TAMAM] dmesine basn. Bir sre sonra yapnzn proje penceresinde tanmlanm olduunu greceksiniz. Dier admlara gein. (rn. eleman ve dmlerin deitirilmesi, yklerin tanmlanmas, yapsal analiz ve eleman kontrolleri). NOT : Aksi ilemi ASCII formatnda dosya gnderme olarak tanmlamtk. Detayl olarak ayni blmn GNDER paragrafnda aklanmtr. Program iki ASCII dosya oluturur ve dier uygulamalara yapnn geometrisini gndermenize olanak tanr. VK STEEL gibi yapsal analiz programlarnn haricinde Excel veya Lotus gibi hesaplama programlarnda almanza olanak tanr. Bu tr programlarda kendi sayfanzn ierisine dm ve eleman dosyalarnz alabilirsiniz. DXF FORMATINDAK DOSYALARIN ALINMASI
3. 4. 5. 6. 7.
VK STEEL program DXF formatndaki izimlerin alnabilmesi seeneini sunar. Bu yol ile yapsal modelinizi AutoCAD veya IntelliCAD gibi bir CAD uygulamasnda izerek Al komutu ile STEEL ierisine aktarabilirsiniz. STEEL program izgilerin, balang ve biti dmleri olan dorusal birer eleman olduklarn kabul eder.
VK STEEL
Eriler iin kullanc tarafndan tanmlanmas gereken zel parametreler vardr. Eriler blnerek kk dorusal elemanlar olarak tanmlanr. Programn erileri poligonlarla tanmlar. UYARI : Yapsal izimin oluturulmasnda mutlak kstlamalar vardr. Aktarma ilemi srasnda STEEL sadece izgi, okluizgi ve yay ile oluturulmu elemanlar tanr. DXF formatnda bir iziminiz var ise kaydederek aadaki ilemleri izleyin, 1. 2. bunu proje dizinine lemler
AL ve Dosya Eklemeden nce Gerekli blmnde tanmlan talimatlar uygulayn .
AL diyalog kutusunda imlecinizle DXF Dosyalar onay kutusunu tklayn. Yaylar Bl seeneinin aktif olduundan emin olun. DXF Dosya smi nin altndaki dosya a simgesini tklayarak proje dizini ierisinde bulunan DXF dosyasn sein. Yaylar Bl ksmnda Ayni a deerleriyle blmleme seeneini tklayarak alttaki blmde deeri girin. Bitirince [Tamam] dmesine basarak modelinizi VK STEEL proje penceresinde greceksiniz.
3. 4. 5.
Dairesel elemanlarn blmlemesi yada dier bir deyile bunlarn poligon izgilerle tanmlanmasnda program iki seenek sunar. ELEMAN ADED ksmnda bir tamsay girerek poligonu oluturacak dorusal paralarn adedi tanmlanr AYNI AI DEERLERYLE BLMLEME (DERECE) ksmnda yay elemanter dorusal paralara blecek a deeri girilir. Girdiiniz deer mantkl bir deer olmaldr. Program balangta yay sizin girdiiniz deere gre blmeye alacaktr. Eer bu mmkn olmazsa yay uygun bir deerle blecektir ve sonu eit yay paralar olacaktr.
BLM 3 - 12
VK STEEL
GNDER Program dosyalarn gnderilmesinde size seenek sunar : 1. AutoCAD veya IntelliCAD gibi CAD uygulamalarnn biline format olan (*.dxf) formatnda. NEML : DXF formatnda dosya gnderebilmek iin bamsz ZM programnn STEEL dizininin altndaki ICAD dizininde kurulmu olmas gerekmektedir. 2. 3. ASCII formatnda dosyalar BMP veya JPG formatnda Resim dosyalar
Genellikle dosya gnderme ilemi eer yapsal analiz yaplm ve tm elemanlar tanmlanmsa mantkldr. Herhangi bir dosya gnderme seimi iin aadaki ilemleri izleyin. 1. 2. 3. Farenizin imleci ile Dosya>Gnder komutunu sein Resim 21 deki diyalog kutusu ekrana gelecektir. DXF dosyas gndermek iin ikincisi ile ilikili olan birinci sekmeyi sein. ASCII dosyalar iin tm seenekler birinci sekmede, resim dosyalar seenekleri ise nc sekmede yer almaktadr. lgili seeneklerden birini sein. Gerekli parametreleri doldurarak [Tamam] tklayn. [ptal] dmesi ile Gnder ilemine balamadan bulunduunuz ortama geri dnersiniz.
4.
BLM 3 - 13
VK STEEL
Resim 21 GNDER diyalog kutusu
NEML : Dosyalarn DXF formatnda gnderilmesi seenei ancak gerekli hazrlklarn yaplm olmasyla geerlidir. Bir izim dosyas oluturabilmek iin DRAWING ve NODE program modllerinin kurulmu olmas gerekmektedir. VK STEEL den bir izim gnderme ekli ve gereksinimleri izim Gnder paragrafnda okuyabilirsiniz. NEML : Ondalk sembol alannn yanndaki ekme mens gnderilecek dosyann biimlendirilmesinde kullanacak ondaln tipini belirlemeye yarar. Nokta ve virgl olarak iki seenek vardr. Bu dosyay alacak programlarn
VK STEEL
hangi ondal kullanacan biliyorsanz ondal ona gre semeniz gerekir. NOT : DXF formatnda dosyalar ve ASCII formatnda dosyalar paragraflarnda kullanm ve parametrelerine ait detayl bilgileri bulabilirsiniz. izim Gnder paragrafnda izimler hakknda detayl bilgileri bulabilirsiniz. (*.DXF) FORMATINDA DOSYA GNDERME
(*.dxf) formatl bir dosya gerekte bir metin dosyasdr ve programlar arasnda iletiim olarak oluturulur. Bu iletiim ift tarafldr. Genel kullanm izim programlar ile kapsamnda gnder-al komutlarn destekleyen dier tm programlar arasnda veri alveriidir. Bir mhendis iin bu dosya formatnn ana kullanm amac, STEEL de analizi yaplm olan bir kompleks bir yapnn izim ilemlerinin AutoCAD de veya baka herhangi bir izim editrnde yaplmasdr. 1. 2. 3. 4. Yapsal izimlerin oluturulabilmesi iin aadaki ilemleri izleyin. izim Gnder paragrafnda belirtilen ilemleri uygulayn ve tamamladnzda aadaki admlar izleyin : Gnder diyalog kutusunun Dosyaya Gnder sekmesinde imlecinizle DXF onay kutusunu tklayn. Yaz tipi ykseklii alannda nmerik bir deer giriniz. Yaz Rengi ve Eleman renkleri ni tanmlamak iin yanlarndaki ekme menlerinden mevcut renklerden birini sein. Sonu olarak, Dosya Ad ksmnda ilgili alana kaydedeceiniz dosyann ismini girerek, imlecinizle dosya a simgesini tklayn. Tipik Windows kaydetme mens
5.
VK STEEL
ekrana gelecektir. Bu alanda dosyann kaydedilecei dizini belirtin. [A] dmesini tkladnzda dosya kaydedilmi olacaktr. NOT : STEEL ile kurulumu yaplm olan CAD program IntelliCAD tabanl tam bir izim uygulamasdr. ASCII FORMATINDA DOSYA GNDERME
ASCII dosyalar en basit metin biimi olduundan deiik programlar arasnda veri transferinde byk sklkta kullanlrlar. stisnai durumlar dnda Word gibi kelime ilem programlarnda genellikle metnin sunuunda ASCII format kullanlmaz, bu format sadece metinin sunuunun deil kendisinin gerekli olduu durumlarda kullanlr. Bu ileme bir rnek yapsal dm noktalarnn koordinat tablosunun bir baka hesaplama programna gnderilmesidir. Burada koordinat tablosu ASCII formatnda bir metin olarak kaydedilmi olmas gerekmektedir. NOT : Eer elinizde yapnn dm noktalar ve elemanlarna ait geometri bilgileriniz var ise imdilik program dahilinde olmayan baz birleim ekillerinin tasarm ve kontrol kolaylkla yaplabilir. Dm noktas ve eleman tablonuzu birleim hesab iin kullanacanz program ierisine kolaylkla alabilirsiniz. 1. Dm noktas ve elemanlar dosyasnn kaydedilmesi iin aadaki ilemleri izleyin. hazrlanp
Gnder diyalog kutusunun Dosyaya Gnder sekmesinde imlecinizle ASCII seeneinin bulunduu onay kutusunu tklayn. Altnda bulunan parametre kutularnn aktif hale geldiini greceksiniz. Eleman tablosunda atalet momentlerinin de dahil edilmesini istiyorsanz Atalet momentleri dahil ksmndaki onay kutusunu tklayn.
2.
BLM 3 - 16
VK STEEL
3.
Ayr ayr Dm Noktalar Dosyas Ad ve Elemanlar Dosyas Ad ksmlarnda ilgili alanlara kaydedeceiniz dosyalarn isimlerini girerek, imlecinizle dosya a simgesini tklayn. Tipik Windows kaydetme mens ekrana gelecektir. Bu alanda dosyann kaydedilecei dizini belirtin. [A] dmesini tkladnzda dosya kaydedilmi olacaktr. Gnder diyalog kutusunda [Tamam] tklayn. ZM GNDERME
4. 5.
VK STEEL bir DXF dosyasna bir seri izim gnderebilme seeneini sunar. Bu dosyann oluturulmas, ELEMANLAR modlnn bir paras olmayan DRAWING modl ile yaplr. DRAWING ile tm yapya ait deme planlar, grnler v.b gibi izimler veya makas dm noktas birleim detaylar gibi detay izimleri oluturabilirsiniz. NOT : ereve birleim detaylarnn ilgili izimleri EREVE DM BRLEMLER modl tarafndan hazrlanp DXF formatnda gnderilir. NODE modl vastasyla alma dzlemlerinin belirlenmesi, herhangi bir izimin oluturulmasnn bir kouludur. lave olarak, tanmlanm alma dzlemleri anlatlacak komutlar ile kabaca tasarlanacaktr. bu paragrafta
Her halkarda DXF dosyasnn nihai ilemi VK STEEL ile birlikte kurulan bamsz CAD program ile yaplacaktr. 1. 2. Bir ereve yapnn DXF iziminin oluturulmasnda gerekli ilemlerin ana hatlar : Bir ereve yapya ait tanmlama, yapsal analiz, tasarm (eleman kontrolleri) ilemlerini tamamlayn. Yapnn alma dzlemleri tanmlamalarn ve izimini oluturmak istediiniz alma dzleminde tasarm ilemlerini
BLM 3 - 17
VK STEEL
NODE modl vastasyla tamamlayn. (Daha fazla bilgi iin BALANTI TASARIMI (MAKAS) blmn okuyun) 3. En az bir yap dzlemi tanmlayp tasarmn yaptrmanz artyla, Dosya>Gnder komutunu seip gelen mende izim Gnder sekmesini tklayn. Ekrana 22 nolu resimdeki pencere gelecektir. (Resimde yapdan hari olarak tanmlanm bir dzlem greceksiniz : Dzlem 3. Bu da yapnn dier dzlemlerinin NODE tarafndan tanmlanmad anlamna gelir ki bunlar ile ilgili izimler oluturulamayacaktr)
Resim 22 4.
izim Gnder diyalog kutusu
Diyalog kutusunda yapnn alma dzlemleri ile birlikte bir liste greceksiniz. lgilendiiniz birini seip (varsa) dierlerinin seimini kaldrn. Resimde 1. dzlemi seip tel kafes seimini kaldrarak [izim Dosyas Olutur] dmesini
BLM 3 - 18
VK STEEL
tklayn. Kutunun sol alt kesindeki Ondalk Sembol nn bir nceki sekmedeki ile ayni olduundan emin olun. 5. 6. izim Olutur diyalog kutusunda tekrar dzlemi seerek [Devam] dmesini tklayn. ilgilendiiniz
Eer ilk defa izim oluturmuyorsanz Resim 24 deki mesaj ekrana gelecektir. Devam etmek iin [Tamam]a basn.
Resim 23
izim Olutur diyalog kutusu
Resim 24 Program ayni isimli bir izim dosyas bulduunda ekrana gelen mesaj kutusu.
BLM 3 - 19
VK STEEL
7.
Ekrana bir mesaj [Tamam]a basn. oluturulacaktr.
daha gelmesi durumunda tekrar Bir ka saniye iinde iziminiz
8.
izimi kaydedip ilemlere devam etmek iin DXF Formatnda Dosyalar paragrafnda anlatlan ilemleri 2. admdan itibaren takip edin.
YAZDIR YAZDIR komutu ile, projeyi tamamlam olmanz koulu ile, ktlarnz oluturabilirsiniz. Programn genel mant sonradan ktlarn herhangi bir metin dzenleyici ile dzenlenebilmesi amacyla RTF formatnda oluturulmas ve gnderilmesidir. Ayni projede ktlarnz iin bir ok deiik ablon oluturabilir ve diske kaydedebilirsiniz. rnein hem detayl hem de zet ktlar alabilirsiniz. Bir kt ablonu oluturmak veya mevcut bir tanesini deitirmek iin aadaki ilemleri izleyin Dosya>Yazdr komutunu sein veya ilgili simgeyi tklayn. Resim 25 de greceiniz Yazdrma Sihirbaz diyalog kutusu ekrana gelecektir. lk olarak, grnm srasyla, imlecinizle ablon Seimi sekmesinde dosya a simgesini tklayn. Tipik Windows kaydetme mens ekrana gelecektir. C:\\vk\windows\steel\steelpar\templates dizininde bulunan steel.tpl dosyasn sein. Alttaki nizleme blmnde ablonun ieriini greceksiniz. Bu dosya hazr bir ablon olup kurulum aamasnda templates dizinine kaydedilir. Dilerseniz tm projeleriniz iin bu ablonu kullanr, dilerseniz de kendi ablon koleksiyonunuzu oluturup kaydedebilirsiniz.
1.
2.
BLM 3 - 20
VK STEEL
Resim 25 3.
Yazdrma Sihirbaz diyalog kutusu birinci sekme
Ayni sekmede sa tarafta Metin Dzenleyicisini Sein ksmnda 2 adet seenek bulunmaktadr. Dahili Editr setiinizde, ktnn biimlendirmesi tamamlandnda, sonraki ilemler iin (sayfa biimlendirme, yaz tipi deitirme gibi) kt VK STEEL metin dzenleyicisine gnderilir. Dier seenekte ise ktlarnz iletim sisteminizin varsaylan metin dzenleyicisine gnderilir. (rn. MS Word veya Wordpad gibi) NOT : Bu noktada ablon terimi hakknda bir aklama getirmek gerekir ki ablon, kt dosyasnn kendisi deil, kt dosyalarnn biimlendirme bilgilerini ihtiva eden bir bilgi derlemesidir. Bir baka deile ablon, ktlar oluturulurken takip edilecek olan bir matris dkmandr. Bu VK STEEL fonksiyonu ile eer birden ok deiik ablonunuz var ise
BLM 3 - 21
VK STEEL
ayni projeye ait birden ok deiik biimde ve ierikte kt dosyas alabilirsiniz. 4. Farenizin imleci ile ablon Olutur sekmesini tklayn. Sekmenin grntsn Resim 26 da bulabilirsiniz. Sadaki alanda ablonun ierii grntlenir. Sol tarafta ise seilecek olan balklarn listesi vardr. Farenizin imleci ile istediiniz bal seip sa iaret eden dmeyi tklayn. Bu balk sa taraftaki pencereye aktarlacaktr, yani ablon ierii olacaktr. 2. dme ise solda mevcut bulunan tm balklar sa taraftaki pencereye aktarr.
Resim 26 5.
Yazdrma Sihirbaz diyalog kutusu ikinci sekme
Sa taraftaki pencerede seilmi olan ablon ieriklerden birini kaldrmak isterseniz bunu seip sol taraf iaret eden dmeyi tklayn. Drdnc dme tm seili balklar ablondan kaldracaktr.
BLM 3 - 22
VK STEEL
6.
kt olutururken her bir birimin banda bir sayfa sonu koymak isterseniz, imlecinizle Sayfa Sonu yazl onay kutusunu tklayn. Sfr Deerler Dahil yazl onay kutusunun seimini bo brakn. Tablolarda sfr deerler gzkmeyecektir. Bu ktlarn grnmn dzeltecektir. ablonunuzdaki deiiklikleri dmesini tklayn. kaydetmek iin [Kaydet]
7.
8. 9.
Resim 27 de grdnz Sayfa Dzeni sekmesi ierisindeki komutlar hemen her metin dzenleyicide karlatnz, sayfa boyutu, yaz tipi, sayfa dzeni, kenarlklarn biimlendirilmesi, sayfa numaras ekleme gibi alla gelmi komutlardr. Seimlerinizi tamamladnzda [Kaydet] dmesini tklayn.
Resim 27
Yazdrma Sihirbaz diyalog kutusu nc sekme
BLM 3 - 23
VK STEEL
10.
Resim 28 de grdnz Sistem Deikenleri sekmesinde belirtilen genel bilgiler program tarafndan ktlarda otomatik olarak yazdrlacaktr. Her bir deikene ait yazy o deikeni seerek alt taraftaki metin kutusunda deitirebilirsiniz.
Resim 28 11.
Yazdrma Sihirbaz diyalog kutusu drdnc sekme
Resim 29 da grdnz Ykleme Durumlar sekmesinde bulunan iki alanda ablonunuza ekleyeceiniz Ykleme durumlarn ve Yk Kombinasyonlarnn seimlerini balarnda bulunan onay kutularn tklayarak yapabilirsiniz. [Tamam] tkladnzda tipik [Farkl Kaydet] diyalog kutusu ekrana gelecektir. Eni bir isim yazp Kaydet i tklayn. Herhangi bir metin dzenleyici (rn. MS Word) ile aabileceiniz RTF formatnda yeni bir ablon oluturdunuz.
12.
VK STEEL
Bu metin dzenleyici gnderebilirsiniz.
yardmyla
dosyay
yazcya
Resim 29
Yazdrma Sihirbaz diyalog kutusu son sekme
BLM 3 - 25
VK STEEL
IKI IKI komutu ile program sonlandrlr. Eer aktif bir proje var ise program kaydedilmemi herhangi bir deiiklik yaplp yaplmadn inceler ve eer varsa Resim 30 daki onaylama mesaj ekrana gelir. [Evet] i tkladnzda deiiklikleriniz kaydedilmeden program sonlandrlr. [Hayr] tkladnzda ise ilem iptal edilir.
Resim 30
Deiiklikler kaydedilmedi diyalog kutusu
inizi sonlandrmak ve program kapatmak iin aadaki ilemleri izleyin 1. 2. Dosya>k komutunu veya simgesini tklayn.
Eer kaydedilmemi ilemler varsa Resim 30 daki mesaj ekrana gelir. [Evet] veya [Hayr] tklayarak ileme devam edin. [Evet] i tkladnzda program o ana kadar yaptnz ilemleri kaydetmeyecek ve program sonlandrlacaktr. [Hayr] tkladnzda ise programdan kmadan bu ileme baladnz noktaya dnecektir. NOT : Eer IKI komutu seildiinde, program kaydedilmemi bir deiiklik bulmazsa herhangi bir uyar mesaj vermeden sonlandrlr. UYARI : leminizi sonlandrmadan nce deiiklikleri kaydetmeden karsanz bir nceki kaydedilmi olan duruma kadar yaplan ilemler geri alnamayacak ekilde kaybedilecektir.
3.
VK STEEL
SON PROJELER Mevcut bir projeyi amann alternatif bir yolu da Son Projeler alt mensnde bulunan haneli numarasnn seilmesidir Burada belirtmek gerekir ki bu alt mende tm mevcut projeler deil sadece en son yklenmi projeler grntlenecektir. Eer aradnz proje Son Projeler ierisinde grntlenmiyorsa bu projeyi A komutu yardmyla yklemeniz gerekir. 1. En son projelerden birini amak iin aadaki ilemleri izleyin Dosya>Son Projeler komutunu tklayn. Farenizin imlecini Son Projeler zerinde tkladnzda yan tarafta son projelerinizin listelendii bir dizin grnecektir. Semek istediiniz haneli proje numarasn tklayn. NOT : Son Projeler alt mensnde listelenecek olan proje numaras en fazla 10 adettir.
2.
BLM 3 - 27
BLM
PARAMETRELER MENS
VK STEEL
GENEL Mende soldan ikinci Parametreler mensdr. Aadaki izelge 5 de bu menye ait komutlar ve ksa aklamalarn bulacaksnz. KOMUT Malzeme Ktphanesi Yk Kombinasyonlar Seenekler Dil izelge 5 TU AIKLAMA Ynetmelik parametrelerinin girilecei ve Proje ktphanesinin tanmlanaca Proje Parametreleri diyalog kutusu ekrana gelir Yk Kombinasyonlar diyalog kutusu ekrana gelir alma penceresi kontrol komutlarnn yer ald bir alt men ekrana gelir Dil seenei mens ekrana gelir
PARAMETRELER mens ve ierdii komutlar
Parametreler i tkladnzda men ubuunda iinde komutlarn listelendii ekme mens ekrana gelir.
Resim 31 PARAMETRELER mens ve komutlar ekme mendeki ilk iki seenek program ak ile ilgili olmakla beraber nc seenek alma penceresinde grnen elemanlarn biimlendirilmesi ile ilgilidir. Aadaki paragraflar bu komutlara ait olup ilevleri ve kullanm amalarn anlatr. Eer bir komut hakknda dorudan bir bilgiye ulamak istediinizde programn ierisinde bulunan elektronik yardm sistemini kullanabilirsiniz. Bu yardm sistemine klavyenizdeki F1 tuu ile veya menden Yardm komutunu yardmyla ulaabilirsiniz.
BLM 4 - 2
VK STEEL
Malzeme ktphanesi Malzeme ktphanesi komutunu tkladnzda Resim 32 de grlen Proje Parametreleri diyalog kutusu ekrana gelecektir.
Resim 32 Proje Parametreleri Diyalog kutusu > Tasarm kodlar sekmesi Diyalog kutusunda be adet sekme her birinde bir grup parametre bulunmaktadr. Bu sekmeler unlardr : Tasarm Kodlar Kesit Ktphanesi Malzeme zellikleri Balantlar Temel Parametreleri
Tasarm Kodlar blmnde, analizlerde ve eleman ve birleimlerin tasarmnda hesaplara esas tekil edecek olan ynetmeliklerin seimini yapabilirsiniz.
BLM 4 - 3
VK STEEL
Kesit Ktphanesi blm size elik snf seimi ile birlikte Program ierisinde sunulan kesit ktphanesinden dilediiniz profilleri, elemanlarn eklenmesi ileminde yararlanacanz proje ktphanenize aktarabilme olanan salar. Malzeme zellikleri blmnde gerekirse kullanacanz malzemeye ynelik elik parametrelerini deitirebilirsiniz. Temel Parametreleri blmnde kolon temelleri ve temel sistemine ait tm parametreler mevcuttur. VK STEEL bir ereve sisteminde temel hesab yapabilir ya da temeli gz ard ederek st yapy analiz eder. Temel zm gz nne alndnda (ba hatll veya hatlsz olarak) bu blmdeki parametreler girilmelidir. NOT : Temel hesab olmayan bir yapsal analiz durumunda belirli bir sayda MESNET ELEMANLARI tanmlanmas gereklidir. Bu elemanlar yardmc elemanlar olup pratikte temel rijitliini tanmlayacak atalet deerlerine sahip olmaldrlar. VK STEEL bu tip elemanlar Tip 0 elemanlar olarak tanmlar. Tanmlama esnasnda bir eleman, proje ktphanesine ait ekme mensnden Tip 0 seimi ile MESNET ELEMANI olarak tanmlanabilir. Dier elemanlarda olduu gibi MESNET ELEMANLARININ bir balang ve biti dm vardr. Bu dm noktalarnn mesnetlenme ekli ya mafsall ya da sabit olabilir. MESNET ELEMANLARININ atalet deerleri uzunluklarnn deitirilmesi ile deimez ve VK STEEL yeterlilik kontrollerinden bamszdrlar. MESNET ELEMANLARININ mesnetlenme artlarn tanmlayabilmek amacyla kullanlan birer teorik elemanlar olduu unutulmamaldr. NOT : VK STEEL gerekli tm ktphanelerini ve parametre dosyalarn ierir. (Buna tipik bir rnek Kesit Ktphanesi Tablosudur) Parametre deerleri ve ktphane elemanlar metin kutular ierisinde ve Proje Parametreleri diyalog kutusu hcrelerinde gsterilmektedir. Program her zaman proje dosyalar ve proje ktphanelerinizi daha sonra projenizi atnzda tekrar kullanabilmeniz zere kaydeder. Belirli bir projeye ait tanmladnz parametreler dosyas sizin gereksinimlerinizi karlayacak en uygun deerler
BLM 4 - 4
VK STEEL
ierdiinden Proje Parametreleri diyalog kutusunu kapatmadan nce bu deerleri her zaman kullanabilmek amacyla diyalog kutusunun sa alt blmnde bulunan Varsaylan olarak ata ksmnda onay kutusunu tklayarak girmi olduunuz parametre deerlerini kaydedebilir ve sonraki projelerinizde kullanabilirsiniz. Programn Genel Parametreler dosyas size uygun olan bu parametre deerlerini ieren dosya ile deitirilerek her yeni projeye baladnzda sizin parametreleriniz ekrana gelecektir.
TASARIM KODLARI Tasarm kodlar sekmesi Parametreler > Malzeme ktphanesi komutu seildikten sonra ekranda ilk grntlenen sekmedir.
Resim 33
PROJE PARAMETRELER TASARIM KODLARI
BLM 4 - 5
VK STEEL
Tasarm kodlar blmnde deprem hesab iin iki seenek bulunmaktadr. Bunlardan birincisi Edeer Statik Analiz, dieri ise Dinamik Tepki (Respons Spektrum) Metodu dur. Sa blmde Deprem blgesi, Yap nem katsays, Zemin snf, Sismik davran katsays ve Temel etki katsays gibi parametreler bulunmaktadr. Bunlarn seimine bal olarak sa alt blmde bulunan deikenler otomatik olarak hesaplanacaktr. Kullancya bu deikenlerin yanlarnda bulunan metin kutular yardmyla deiiklik yapabilme olana tannmaktadr. Hareketli yk azaltma katsays, deprem annda hareketli yk katlm katsaysdr ki genellikle hareketli yklerin % 30 u olarak gz nne alnr. Termal yk deeri, yapda i ve d farkl s deiimlerinden doacak gerilmelerin hesabnda kullanlmak zere girilecek s farknn santigrat cinsinden deeridir. (rnein =30).
KEST KTPHANES PROJE PARAMETRELER i diyalog kutusundaki ikinci sekme Resim 34 de grlen Kesit Ktphanesidir. 1. Kesit Ktphanesi blmden olumaktadr : Tablonun sol blmnde yer alan ve Programn kesit ktphanesinin tm kategorilerini ieren kesit tipleri listesinden zerine tklayarak bir kategori sein. Kesit tablosunun ortadaki byk penceresinde setiiniz kategoriye ait tm kesitlerin zelliklerini listeleyen tablo bulunmaktadr. Semek istediiniz kesitin zerine ift tklayarak bu kesiti proje ktphanenize dahil edebilirsiniz. Birden ok kesit veya kategorideki tm kesitleri semek istediinizde bu pencerede farenizin sa tuunu tklayarak ekrana gelen ve yanda resmini grdnz menden de seim yapabilirsiniz. Eer bir kategoriden proje ktphanesine herhangi bir kesit seildiyse sol penceredeki kategoriler
2.
BLM 4 - 6
VK STEEL
listesinde isimlerinin bandaki gri ok siyah olacaktr. (Banda gri renkte ok bulunan kategoriler herhangi bir seim yaplmam bo kategorilerdir)
Resim 34 3.
PROJE PARAMETRELER - KEST KTPHANES
Tablonun altnda elik snfna ait seenek bulunmaktadr. Projede kullanlacak elik snfn tanmlamak iin bu elik snfna ait onay kutusunu tklamanz gerekir. Birden ok elik snf tanmlayabilirsiniz. Eer n de seerseniz semi olduunuz her kesit proje ktphanesinde kere ayr ayr her bir elik snf ile birlikte tanmlanacaktr. Genel olarak bir kerede sadece bir elik snf semenizi neririz.
Bu noktada yanl anlalmay nlemek amac ile iki ktphane kavramn birlikte irdelemenin byk nemi vardr. KEST KTPHANES VK STEEL programnn ierdii tm standart kesitlere ait mevcut dosyann ismidir. Her yeni projeye balandnda kullanlacak elemanlarn seiminin yaplabilmesi iin bu dosyann bir kopyas ilgili dizine kopyalanr.
VK STEEL
PROJE KTPHANES o anki proje iin kullanlacak olan seilmi kesitlerin bulunduu dosyann ismidir. KEST KTPHANESNDEN ilk kesit seildii andan itibaren oluturulur ve projenin sonraki aamalarnda bu dosya daha da zenginleir. KEST KTPHANES nden seilen kesitlerin yan sra PROJE KTPHANES, mesnet elemanlar bilgileri gibi verileri de ierir. Bu dosya her proje iin ayrdr. Kesit Ktphanesinden bir kesit semek iin aadaki ilemleri izleyin : (rnek olarak Fe 430 kalitesinde IPB 360 seilsin) Tablonun solunda bulunan listeden IPB kategorisini tklayn. Sada kesit zelliklerinin listelendii pencerede IPB kategorisindeki kesitler ve bunlara ait zellikler ekrana gelecektir. Alttaki seeneklerde elik snfnn Fe43 olarak seildiinden emin olun Listeden IPB 360 n bulunduu satrda herhangi bir noktay sein. Tm satrn rengi seildiinin gstergesi olarak rengi deiecek ve lacivert olacaktr. Bu satrn zerine ift tklayn veya bu satrn zerindeyken farenizin sa dmesini tklayarak ekrana gelen menden Seili Kesitleri Ekle komutunu tklayn. Fe 430 kalitesinde IPB 360 kesiti PROJE KTPHANES ne kaydedilecektir. Soldaki listede IPB kategorisinin bandaki gri ok bu kategorinin dolu olduunun gstergesi olarak siyah olacaktr.
1.
2. 3.
4.
Benzer ekilde madde 1 den 4 e kadar olan admlar yineleyerek PROJE KTPHANES ne dilediiniz kadar kesit ekleyebilirsiniz. Eklenecek kesit adedinde herhangi bir snrlama olmamasna ramen, kesit adedinin mmkn olduu kadar snrl tutulmas projenin uygulama ynnden gerekilii asndan daha yararl olacaktr. Madde 4 de belirtilen menden Seili Kesitleri Ekle komutu yerine Tmn Se komutunu setiinizde sa pencerede
BLM 4 - 8
VK STEEL
listelenen o kategoriye ait tm kesitler PROJE KTPHANES ne eklenecektir. (Genellikle nerilmez)
NEML : Bir kesit seildikten sonra bu seimin geri alnmas mmkn deildir. Ancak seili kesitlerin kaydedildii PROJE KTPHANES dosyas snrsz sayda kesit ierebildii iin bu bir sorun oluturmaz. Yine de projede gereksinim duyabileceiniz miktarda kesit semek amacyla kesit seerken dikkatli olmanz gerekir. Daha sonradan yeni bir kesit eklemek iin Proje Parametrelerinin Kesit Ktphanesi sekmesini almanzn herhangi bir aamasnda kullanabilirsiniz.
MALZEME ZELLKLER PROJE PARAMETRELER i diyalog kutusundaki nc sekme Resim 35 da grlen Malzeme zellikleri dir. Bu aamada burada listelenen elik snfna ait parametrelerin deitirilmesine gerek olmadn belirtmek isteriz. Ancak yine de DEER kolonunda listelenen deerlerden herhangi birini deitirmek isterseniz zerine tklayn. Setiiniz deerin rengi deierek lacivert olacaktr. Bu aamada tekrar hcrenin zerini tklayarak metin kutusu haline gelen alanda yeni deeri girin.
BLM 4 - 9
VK STEEL
Resim 35
PROJE PARAMETRELER MALZEME ZELLKLER
BALANTILAR Resim 36 de grlen Balantlar sekmesinde Program size tahkik ve birleim tasarm aamalarnda kullanlacak balant ekli ve bileenlerin (kaynak veya bulon) malzeme cinsini tanmlama olanan sunar. 1. 2. Aadaki ilemleri izleyin PROJE PARAMETRELER i diyalog kutusunun sekmesi olan BALANTILAR sekmesini tklayn. nc
KAYNAK ve BULON blmlerinde aadakileri listeden sein : a. Kaynaklar iin, Kategori listesinden bir elik snf sein. ekme mukavemeti, Balant katsays ve
BLM 4 - 10
VK STEEL
kaynak emniyet katsaysna ait deerler otomatik olarak listelenecektir. b. Bulonlar iin, Kategori listesinden bir elik snf sein. lgili deerler ekrana gelecektir. c. Bulon listesinden bir bulon boyutu sein ve bununla ilgili deerler listelenecektir. d. PROJE PARAMETRELER diyalog kutusundan kmak iin [Tamam] tklayn veya bir baka sekme seerek ilemlerinize devam edin.
Resim 36
PROJE PARAMETRELER BALANTILAR
BLM 4 - 11
VK STEEL
TEMEL PARAMETRELER PROJE PARAMETRELER i diyalog kutusundaki son sekme Resim 37 de grlen Temel Parametreleri sekmesidir.
Resim 37
PROJE PARAMETRELER TEMEL PARAMETRELER
Temel Parametreleri drt ana blmden olumaktadr : Zemin Beton-elik Emniyet Gerilmeleri Donat Modelleme
ZEMN Bu blmde Resim 37 de grlen listedeki parametreler aada belirtilmektedir :
BLM 4 - 12
VK STEEL
1. 2. 3.
Zemin Emniyet Gerilmesi () kg/cm2 veya N/cm2 Temel alt reaksiyon modl (Ks) (Zemin yatak katsays) t/m3 veya kN/m3 . Program bu deeri elastik zemin tanmlamasnda kullanr. Young Modl t/m2 veya kN/m2
Zemin cinsine gre ilgili parametrelerini gsterir tablo : ZEMN CNS Gevek zemin Orta sk zemin Sk zemin Kaya Tablo 6 (kN/m) <100 150 200-300 >400 K (kN/m) 10.000-15.000 15.000-30.000 30.000-60.000 >100.000 E (kN/m) 3.000 5.000-8.000 10.000-15.000 25.000
Zemin Parametrelerini belirleyici deerler (kN)
ZEMN CNS Gevek zemin Orta sk zemin Sk zemin Kaya Tablo 7 4.
(kN/m) <10 15 20-30 >40
K (kN/m) 1.000-1.500 1.500-3.000 3.000-6.000 >10.000
E (kN/m) 300 500-800 1.000-1.500 2.500
Zemin Parametrelerini belirleyici deerler (ton)
Devrilme tahkiki iin Aktif Alan / Toplam Alan oran (rn : 0.50). Bu deer devrilme tahkiki yaplmas sz konusu olduunda kullanlacaktr. Temel alt reaksiyonu Dinamik modl. Ks = Katsay x Statik katsay Baz zeminler zati ykler altnda farkl, hareketli ykler altnda farkl davran gsterirler. Bu nedenle hesaplarda bu davran tanmlayabilmek iin bu katsay
5.
VK STEEL
kullanlr. rnein doymu kil zati ykler altnda skm bir tabaka gibi davranrken hareketli ykler altnda skmaz zellik gsterir. 6. Kapasite Katsays x Mr / Me (rn : 1.2). Kapasite artrm katsaysdr.
BETON ELK EMNYET GERLMELER BETON C16/20 C20/25 C25/30 Tablo 8 BETON B160 B225 B300 Tablo 9 BETON B160 B225 B300 Tablo 10 BETON B160 B225 B300 Tablo 11 DIN (kg/cm) ~ 70 ~ 90 ~110 Basn altnda Beton emniyet gerilmeleri. (DIN) DIN (kg/cm) 6 7 8 Beton minimum kesme gerilmeleri. (DIN) DIN (kg/cm) 16 18 20 Beton maksimum kesme gerilmeleri. (DIN) DIN (kg/cm) 5 6 7 Beton minimum burulma gerilmeleri. (DIN)
BLM 4 - 14
VK STEEL
ELK STI STIII Tablo 12
DIN (kg/cm) 1400 2400 elik ekme emniyet gerilmeleri. (DIN)
DONATI Listeden bu grup seildiinde Resim 38 de grlen pencere ekrana gelir.
Resim 38
TEMEL PARAMETRELER > DONATI
Temel boyutlandrmasna esas olacak parametreler aada belirtilmektedir.

VK STEEL
1. 2. 3. 4. 5. 6.
Boyuna donat ap mm (1. sra) Boyuna donat ap mm 2. sra) Boyuna donat ap mm (3. sra) Boyuna donat minimum aral cm Boyuna donat maksimum aral cm Ynetmelik gerei boyuna donat ankraj uzunluunun donat ap ile orantl olarak tanmlanmas asndan ; Boyuna Donat Ankraj Uzunluu = Katsay x max Olarak katsay tanmlanmaldr. Gvde pas pay cm. Alt Pas pay cm. Ba hatllarnn boyutlandrlmasnda kullanlacak Ba hatl minimum boyuna donat ap mm. Ba hatllarnn boyutlandrlmasnda kullanlacak Ba hatl maksimum boyuna donat ap mm. Ba hatllarnda kullanlacak minimum boyuna donat adedi (Not : Adet ve aplara ait minimum deerler Ynetmeliklerle belirlenmitir) Ba hatllarnn boyutlandrlmasnda kullanlacak Ba hatl minimum etriye ap mm. Ba hatllarnn boyutlandrlmasnda kullanlacak Ba hatl maksimum etriye ap mm. Ba hatl minimum etriye aral. Ba hatl maksimum etriye aral.
7. 8. 9. 10. 11.
12. 13. 14. 15.
MODELLEME TEMEL PARAMETRELER sekmesinde listenin son grubu olan Modelleme
BLM 4 - 16
VK STEEL
seildiinde Resim 39 de grlen men ekrana gelir
Resim 39 1.
TEMEL PARAMETRELER > MODELLEME
Modelleme grubundaki parametreler aada listelenmitir. Pahl temellerde toplam temel yksekliinin, temelin dikdrtgen ksmnn ykseklie orann belirlemek zere Temel Pah Hmin/Hmax = 1/Katsay satrndaki katsay deeri belirlenir. (rnein orannda pah yaplacaksa katsay = 2 olacaktr) Konik (pahl) temellerde minimum pah ykseklii deeri cm cinsinden girilir. Konik (pahl) temellerde maksimum pah ykseklii deeri cm cinsinden girilir. Minimum temel ykseklii cm. Temel Tipi (1= Pahl 0=Dikdrtgen). Temel tipi belirlenirken pahl temellerin rijit, dikdrtgen temellerin esnek temel tipi olduunu gz nnde bulundurmak gerekir.
2. 3. 4. 5.
VK STEEL
6.
Kolon Katlm Yzdesi (%0 - %100). Kolonun alaca burulma momentinin yzdesini belirlemek zere 0 ila 100 aras tamsay bir deer girilir. Kolon birleim tipi (1=Sabit 0=Mafsall ). Kolonun temele olan birleim tipini belirlemek zere sabit (ankastre) birleim iin 1, mafsall birleim iin 0 deeri girilir. Balant Hatllar (1=stte 0=Altta) Balant hatlnn temele olan birleiminin temelin st seviyesinden veya alt seviyesinden olacan belirlemek zere 1 veya 0 girilir. = Katsay x Vcd , Katsay (rn : 2.50). katsays Betonun kayma emniyet gerilmesinin Emniyet Gerilmeleri yntemine gre ok kk gz nne alnd Tama Gc durumunda bu deeri arttrmak iin kullanlr. (rnein : C16 iin Vcd=2.2 kg/cm iken B225 iin Vcd = 8 kg/cm dir. Bu durumda temel hesaplarnda Vcd deeri katsays ile arttrlabilir.) Maksimum acd deeri bytme katsaysdr. Program hesaplamalarda tasarm kodu sekmesinde girilmi olan sismik davran katsays q ile bu sekmede girilen acd arasndaki deerlerden kn gz nne alacaktr. Ba hatl katlm yzdesi Iy (%0 - %100). Temelin devrilme tahkikinde ba hatlnn alaca momentin yzdesini belirlemek zere 0 ila 100 aras tamsay bir deer girilir.
7.
8.
9.
10.
11.
YK KOMBNASYONLARI Bu komut yardm ile yk kombinasyonlar tanmlama tablosu ekrana gelir. Program elemanlarn yeterlilik kontrollerini bu kombinasyonlar gz nnde bulundurarak yapar. 1. Yk kombinasyonlar tablosu ilemleri iin aadakileri izleyin: Menden Parametreler > Yk kombinasyonlar komutunu tklayn. Resim 40 de grlen tablo ekrana gelecektir.
BLM 4 - 18
VK STEEL
Resim 40
YK KOMBNASYONLARI diyalog kutusu
YK KOMBNASYONLARI tablosu iki blmde irdelenir. Tablonu satrlar Yk Kombinasyonlarn, kolonlar ise Ykleme Durumlarn ierir. Beyaz artalandaki Tabloda ilgili hcreler zerine tklayarak emniyet katsaylarn metin kutularnda girerek Yk Kombinasyonlarn tanmlayabilirsiniz. Dikkat edeceiniz zere tabloda baz faktrler girilmitir. Program balangta ana yk kombinasyonlarna ait katsaylar tabloda vermektedir. Eer gerekli grrseniz tablodaki deerleri deitirebilir hatta mevcutlara ilave olarak daha ok katsay ekleyebilirsiniz.. Tablonu altndaki yeil artalana sahip olan blmde program otomatik olarak hesaplanacak ilave yk kombinasyonlarn gsterir. Kullanc bu satrdaki hcrelerin ieriklerini deitiremez. Yk kombinasyonlarn gsteren bu tablonun satrlar numaralandrlmtr. Her bir satr numaras ilgili kombinasyonun numarasn belirtir.
VK STEEL
Tablodaki kolonlar belirtilmektedir. NO 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
ise
ykleme
durumlarnn
isimleri
ile
Programn gz nne ald 12 ykleme durumu aadaki tabloda gsterilmektedir : TP ZAT YKLER SSMK Y SSMK X RZGAR +Y RZGAR +X RZGAR -Y RZGAR X KAR (1) KAR (2) DER YKLEMELER HAREKETL YKLER TERMAL AIKLAMA Zati yklerden doan statik ykleme Y Aksna paralel deprem yklemesi X Aksna paralel deprem yklemesi Pozitif ynde genel sistemim Y aksna rzgar yklemesi Pozitif ynde genel sistemim X paralel rzgar yklemesi Negatif ynde genel sistemim Y paralel rzgar yklemesi Negatif ynde genel sistemim X paralel rzgar yklemesi Birinci durumda kar yklemesi kinci durumda kar yklemesi Gereksinimler dorultusunda oluabilecek tanmlanmam ykleme ekli Hareketli yklerden oluan ykleme hali. Bu deer otomatik olarak deprem hesabnda kullanlacaktr. Isl genlemeden doan ykleme (otomatik hesaplama) paralel aksna aksna aksna
Tablo 13
VK STEEL Ykleme Durumlar
Ykleme durumlarnn hesaba katlmas kural son derece basittir : eer tablodaki ilgili hcrenin deeri sfr ise o ykleme durumu hesaba katlmaz. Sfrdan farkl herhangi bir deer iin ykleme durumu bu deer ile arplarak hesaplarda gz nne alnacaktr. UYARI : Ynetmelie gre her ykleme durumuna ait emniyet katsays deeri deiiktir.
BLM 4 - 20
VK STEEL
NOT : (Emniyet Gerilmeleri Ynetmeliine gre) Her kombinasyon son kolonda H veya HZ olarak karakterize edilmektedir. (H=0, HZ=1)
Zati Ykler 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 1,35 1,35 1,35 1,35 1,35 1,35 1,35 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 0,30 1,00 0,30 0,30 1,00 0,30 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,50 0,90 0,90 1,50 1,50 0,90 0,90 1,50 1,50 0,90 0,90 0,90 0,90 1,50 0,90 0,90 Sism. Y Sism. Rzgar Rzgar Rzgar - Rzgar Kar (1) Kar (2) X +Y +X Y X Hark. Ykler 1,50 0,90 0,90 0,90 0,90 0,90 0,90 0,30 0,30 1,00 1,00
Dier
Tablo 14 : Yk kombinasyonlar tablosu. Tm emniyet katsaylarnn farkl olduuna dikkat edin. Tabloda 12 nolu ykleme durumu bu rnekte herhangi bir kombinasyona dahil edilmediinden gzkmemektedir. NOT : Yukardaki tabloda bir yk kombinasyonu eklemek isterseniz 10 numaral satrdan balamanz gerekir. (Dier Yklemeler) UYARI : Eer tabloda bo bir satr brakrsanz satrdaki tm hcrelerin deerinin sfr olmas durumu Program hesaplarda bu satrn altndaki yk kombinasyonlarn gz nne almayacaktr.
VK STEEL
SEENEKLER SEENEKLER komutunu tkladnzda aada komutlarn bulunduu bir alt men ekrana gelecektir. 1. 2. 3. 4. 5. 6. Fontlar Renkler Grnr eler Gnn ipucunu gster Eleman Gruplar Ara ubuklar listelenen
Yukardaki komutlar yardmc komutlar olup, yaz tipi, renk ve grnm ayarlar iin kullanlr ve programn akndaki zorunlu admlardan deildir. Aadaki paragraflarda bu komutla ait ilev ve aklamalar bulacaksnz. FONTLAR Programn bir metin olutururken kulland yaz tipini deitirmek iin Menden Parametreler > Seenekler > Fontlar komutunu sein. Resim 41 de grlen diyalog kutusu ekrana gelecektir. Yaptnz deiikliklerin kabul edilmesi iin [Tamam] tklayn. [ptal] i tklayarak bir deiiklik yapmadan nceki ayarlarnza dnebilirsiniz.
BLM 4 - 22
VK STEEL
Resim 41 RENKLER
FONTLAR diyalog kutusu
alma pencerenizde grnen elemanlara ait (dm noktalar, elemanlar, v.b) renkleri bu komut yardmyla deitirebilirsiniz. Renkleri deitirmek iin Menden Parametreler > Seenekler > Renkler komutunu tkladnzda Resim 42 de grlen diyalog kutusu ekrana gelecektir.
BLM 4 - 23
VK STEEL
Resim 42
RENKLER diyalog kutusu
Diyalog kutusu ierisindeki seeneklere ait renkler sa taraflarnda bulunan ekme menleri yardmyla ekrana gelen listeden seilebilir.
GRNR ELER Bu seenek zellikle karmak ve byk yaplarda alma pencerenizde grntlenmesini istemediiniz nesneleri gizlemek veya grnr hale getirmek asndan olduka yararl bir komuttur. Menden Parametreler > Seenekler > Grnr eler komutunu tkladnzda Resim 43 da grlen diyalog kutusu ekrana gelecektir.
Resim 43
GRNR ELER diyalog kutusu
BLM 4 - 24
VK STEEL
Diyalog kutusunun st ksmnda bulunan seenekler ile yapnn tm elemanlarnn ya da sadece seili elemanlarn grnr hale gelmesini salayabilirsiniz. Elemanlar DZENLE mens blmnde anlatlan VK STEEL in ilgili komutlar ile seebilirsiniz. Sol orta blmde yer alan listede elemanlar kategorilerine gre grnr hale getirmek iin her bir kategorinin banda bulunan onay kutularn tklayarak sein. Sa orta blmde ise ilgili ykleme durumlarna ait yklerin grntlenecei seenekler bulunmaktadr. Grntlenmesini istediiniz yklere ait ykleme durumlarnn banda bulunan onay kutularn tklayarak sein. Ancak bu ykleri seebilmek iin Eleman Ykleri veya Dm Ykleri onay kutularnn seilmi olmas gerekir. Aksi durumda herhangi bir yk gsterimi olmadan ykleme durumu seimi yaplamaz. Diyalog kutusunun alt blmnde yapnn deforme olmu eklinin grnmne ait iki parametre bulunmaktadr. Ekrana gelen yapnn deforme olmu eklinin en uygun grntsn elde edebilmek iin arpm Katsays veya Maksimum Deplasman seeneklerini kullanabilirsiniz. Bu seenekler ancak orta blmdeki ekil Deitirmi ereve onay kutusu seilmi ise aktif hale gelecektir. arpm katsays seenei ile eklin grnt leini tanmlayarak, Maksimum Deplasman seenei ile de deplasmanlar mm cinsinden tanmlayarak izimin grntlenmesi salanr. Gnn ipucunu gster Menden Parametreler > Seenekler > Gnn ipucunu gster komutunu tkladnzda Resim 44 de grnen diyalog kutusu ekrana gelecektir.
BLM 4 - 25
VK STEEL
Resim 44
Gnn ipucu diyalog kutusu
Bu diyalog kutusu programn her alnda ekrana gelir ve bir ok yararl bilgi ierir. Programn yardm blmnn bir paras niteliindedir. Eer bu diyalog kutusunun programn her alnda ekrana gelmesini istemiyorsanz Balangta ipularn gsterme seeneinin banda bulunan onay kutusun tklamanz yeterlidir. Dier bir ipucunu grmek iin [Dier ipucunu gster] i tklayabilir veya [Tamam] tklayarak alma pencerenize geri dnersiniz.
ELEMAN GRUPLARI Eleman gruplarndan her biri yapda elemanlarnn bulunduu konuma gre isimlendirilirler. Bu komut yardm ile programn kulland tanmlama isimlerini deitirebilir, yerlerine dilediiniz baka bir grup ismi yazabilirsiniz. Tanmlama isimlerini deitirmek iin aadaki ilemleri izleyin :
BLM 4 - 26
VK STEEL
1.
Menden Parametreler > Seenekler > Eleman Gruplar komutunu tklayn. Resim 45 de grlen diyalog kutusu ekrana gelecektir. lgili satrda deitirmek istediiniz tklayarak istediiniz ismi girin. grup ismini
2. 3.
[Tamam] tkladnzda yaptnz deiiklikler kaydedilecek, [ptal] i tkladnzda ise program hi bir deiiklik yaplmadan geriye dnecektir.
Resim 45
Eleman gruplar diyalog kutusu
BLM 4 - 27
VK STEEL
ARA UBUKLARI Menden Parametreler > Seenekler > Ara ubuklar komutunu tkladnzda Resim 46 de grnen diyalog kutusu ekrana gelecektir. Bu diyalog kutusu yardmyla ekranda grntlemek istediiniz ara ubuklarnn nndeki kutular tklayarak bunlar grnr duruma getirebilirsiniz.
Resim 46
Ara ubuklar diyalog kutusu
BLM 4 - 28
BLM 5 GRNMENS
VK STEEL
GENEL Grn mens men ubuunda soldan nc mendr. Mennn ierdii komutlar Tablo 15 de ksa aklamalarla gsterilmektedir. KOMUT YENLE TULAR Ctrl + R AIKLAMA alma penceresi grntsn ve ieriini yeniler. Genellikle dzeltme yapldktan sonra kullanlr Kullancya n-seimli grnm salar Bilgi niteliinde. Tanmlanm eleman zelliklerini tablo formunda gsterir Bilgi niteliinde. Dm noktas koordinatlarn tablo formunda gsterir Bilgi niteliinde. Dm noktas yklerini tablo formunda gsterir Bilgi niteliinde. Elemanlarn zerindeki ykleri tablo formunda gsterir Seilen kesitlere gre metraj hesab tablosunu gsterir alma alannda kullanmak istediiniz ara ubuklarnn seimini salar Seili elemann 3 boyutlu kesit grntsn verir
GRN ELEMAN LSTES DM LSTES DM YKLER ELEMAN YKLER METRAJ HESABI ARA UBUKLARI RENDER
Tablo 15
Grn mens ve ierdii komutlar
Grn mensnn zerine imlecinizle tkladnzda men ubuu zerinde aada grld ekilde bir ekme men ekrana gelecektir.
BLM 5 - 2
VK STEEL
Resim 49
Grn mens ve ierdii komutlar
Yararl bir ok komuta ulamann alternatif bir yolu da aadaki resimde gsterilen DZENLE ara ubuunun simgeleridir.
Resim 50 GRN mensnn baz komutlarna ait DZENLE ara ubuundaki simgeler Aadaki paragraflardan her biri bir komuta ait olup iletim ynergeleri ile birlikte fonksiyonu ve yararlar hakknda genel bilgiler iermektedir. Bir komut hakknda dorudan bir bilgi almak istediinizde program ile birlikte sunulan yardm sisteminden yararlanabilirsiniz. Bu sisteme ulamak iin klavyeden F1 tuuna basn veya YARDIM mensnden Dizin komutunu tklayn.
YENLE Bu komut alma alannzn ieriinin yeniden izilmesini salar. Windows programnn yenile komutu veya AutoCAD programnn Redraw ve Regen komutlar ile ayndr.
VK STEEL
Eer baz elemanlarn dzgn olarak dndnzde bu komutu kullann. GRN Grn komutunu tkladnzda iinde komutlar ieren bir alt men ekrana gelir : 1. XY 2. XZ 3. YZ
grntlenmediini
aada
gsterilen
Bu komutlar seilen dzlem dorultusunda noktasndan yapnn grntlenmesini salar.
bir
grn
NEML : Program balatldnda ekrana gelen dzlem YZ dzlemidir. Z aksnda deerler yukarya doru pozitif alnr. Y aksnda deerler sola doru pozitif alnr. X aksnda ise deerler ekrana dik ynde kullancnn aksi ynnde pozitif olarak alnr.
ELEMAN LSTES VK STEEL tarafndan sunulan nemli bir kolaylk da elemanlarn tipleri ve kesit zelliklerinin bilgi niteliinde tablo olarak grntlenmesidir. Bu tablo yardmyla bir (veya bir ok) elemann zelliklerine ok abuk ulaabilirsiniz. 1. Tablonun grntlenmesi iin aadaki ilemleri izleyin : Eleman Listesi komutu sein.
BLM 5 - 4
VK STEEL
2.
Tablo byk ise kaydrma ubuu ile dier ksmlarn grebilirsiniz. leminiz bittiinde tabloyu kapatmak iin [Tamam] tklayn.
Resim 51
Eleman Listesi
DM LSTES Eleman Listesinde olduu gibi DM LSTES komutu elemanlarn birleim noktalarndaki dmleri ve koordinatlar ieren bir tablodur 1. 2. Tablonun grntlenmesi iin aadaki ilemleri izleyin : Dm Listesi komutu sein. Tablo byk ise kaydrma ubuu ile dier ksmlarn grebilirsiniz. leminiz bittiinde tabloyu kapatmak iin [Tamam] tklayn.
VK STEEL
Resim 52
Dm Listesi
DM YKLER DM YKLER komutu dm noktalarna etkiyen yklerin gsterildii tablonun ekranda grntlenmesini salar. Bu tablo da Grn mensnde yer alan dier komutlarda olduu gibi bilgi niteliindedir. Bu tablolarda yaplan hi bir deiiklik program tarafndan dikkate alnmayacaktr. Dmlere etkiyen ykler ancak ilgili ilemlerde deitirilebilir. (Bkz ELEMAN ZELLKLER paragraf DM NOKTASI ZELLKLER) 1. 2. Tablonun grntlenmesi iin aadaki ilemleri izleyin : Dm Ykleri komutu sein. Tablo byk ise kaydrma ubuu ile dier ksmlarn grebilirsiniz. leminiz bittiinde tabloyu kapatmak iin [Tamam] tklayn.
VK STEEL
Resim 53
Dm Ykleri Tablosu
ELEMAN YKLER ELEMAN YKLER komutu yapnn elemanlarna etkiyen yklere ait tablonun grntlenmesini salar. Bu tablo da Grn mensnde yer alan dier komutlarda olduu gibi bilgi niteliindedir. Bu tablolarda yaplan hi bir deiiklik program tarafndan dikkate alnmayacaktr. Elemanlara etkiyen ykler ancak ilgili ilemlerde deitirilebilir. (Bkz ELEMAN ZELLKLER paragraf ELEMAN ZELLKLER) 1. 2. Tablonun grntlenmesi iin aadaki ilemleri izleyin : Eleman Ykleri komutu sein. Tablo byk ise kaydrma ubuu ile dier ksmlarn grebilirsiniz. leminiz bittiinde tabloyu kapatmak iin [Tamam] tklayn.
VK STEEL
Resim 54
Eleman Ykleri Tablosu
METRAJ HESABI VK STEEL, yap elemanlar iin kullanlacak malzemenin miktarlarn bir n hesapla belirleyebilmeniz amacyla Metraj Hesab seeneini sunar. Ancak bu hesabn bir yaklak hesap olduunu gz ard etmemeniz gerekir. Daha hassas bir hesap iin yap elemanlarnn boyutlandrma setinin n hesap tablolarndan yararlanabilirsiniz. 1. 2. Tablonun grntlenmesi iin aadaki ilemleri izleyin : Metraj Hesab komutu sein. Tablo byk ise kaydrma ubuu ile dier ksmlarn grebilirsiniz. leminiz bittiinde tabloyu kapatmak iin [Tamam] tklayn.
BLM 5 - 8
VK STEEL
Resim 55
Metraj Hesab Tablosu
ARA UBUKLARI ARA UBUU komutu program ierisinde alrken ekranda hangi ara ubuunun grntleneceinin belirlenmesi amacyla ekranda bir mennn grntlenmesini salar. Ara ubuklarn grnr ya da gizli hale getirmek iin aadaki ilemleri izleyin 1. Menden Grn > Ara ubuklar komutunu tklayn veya st men ubuunda simge bulunmayan bir alanda farenizin sa dmesini tklayn; Ara ubuklar yazs grntlenecektir, bunu tkladnzda Resim 56 da grnen Ara ubuklar diyalog kutusu ekrana gelecektir.
BLM 5 - 9
VK STEEL
Resim 56
Ara ubuklar diyalog kutusunda, birbirinden bamsz ara ubuklar seenei bulunmaktadr. Eer bir ara ubuu adnn banda bulunan onay kutusu seilmi ise o ara ubuu ekranda ilgili konumunda veya en son aktif halde bulunduu konumda grntlenecektir. Onay kutusu seili deilse ara ubuunuz grntlenmeyecektir. NOT : Ara ubuklarnn balang konumu Men ubuunun altdr. Alternatif konumlar ise alma penceresinin sol ve sa yanlardr. Bir ara ubuunu farenizin sol dmesi ile seip basl tutarak alma pencereniz ierisinde dilediiniz baka bir konuma tayabilirsiniz. Bu ilemi yaptnzda ara ubuunuz alma penceresi ierisinde herhangi bir yere geldiinde o artk yzer men haline gelecek ve balk yazs ilgili mennn sol st kesinde belirecektir. Ara ubuunuzu yzer men halinden kurtarp men ubuuna geri tamak istediinizde ayni ilemi yapn ancak bu sefer ubuu tutacanz yer balk yazsnn bulunduu alan olacaktr.
BLM 5 - 10
VK STEEL
RENDER Gerek doru bir yapsal analiz gerekse eleman ve birleimlerin ynetmelik kontrollerinin yaplmasnda bir profil aksnn uzunluk aks etrafnda dnme asnn doru bir ekilde tanmlanmas ok byk nem tamaktadr. Bu a yaygn olarak Euler as olarak bilinir. VK STEEL ierisinde Beta veya Gama olarak da adlandrlr. NOT : Euler as hakknda Eleman zellikleri paragrafnda daha detayl bilgi edinebilirsiniz. Kullancnn bu kavram anlamas nemlidir. Bu yzden bu konuya zaman ayrmanz nerilir. RENDER komutu elemann (profilin) gerek eklinin ekranda gsterilmesi amacyla kullanlr. NOT : Yzeylerin ve ekillerin 3 Boyutlu gsterimi ilemci ve grafik hzlandrc asndan aba gerektiren bir uygulamadr. Bu gnn PC leri bile snrlarn yksek kalitede sunum gerektiren kat modellerle test ediyorlar. Elemanlarn bu ekilde gsterimi suretiyle Euler alarnn deerlerini kolaylkla kontrol edebilirsiniz. Dier bir deyile bu komutu kullanarak yapnn bir paras iindeki eleman yerleimlerinin tatmin edici bir sunumu elde edilmi olur ve gerekiyorsa alar bu noktada deitirilebilir. 1. Bir eleman veya eleman grubunun Euler alarnn kontrol edilmesi iin aadaki ilemleri izleyin Dzenle > Elemanlar Se komutu kullanarak ilgilendiiniz eleman yada eleman grubunu sein. Seili elemanlar ekranda farkl renkte gzkecektir. Grn > Render komutunu sein. Render i tkladnzda simgesi basl olarak kalacak ve Render konumunda olduunu gsterecektir. Ayrca alma penceresinde seili elemanlarn kesit ekilleriyle ve eleman tanmlarken belirtilmi a ile ekrana geldiini greceksiniz. Elemanlar semeye devam ettiinizde setiiniz elemanlarn ekilleri ekranda gzkmeye balayacaktr. Ekranda en
2.
3.
VK STEEL
tatmin edici sonucu elde edinceye kadar ilgili komutlar kullanarak grn noktasn deitirebilir ve ekran yenileyebilirsiniz. 4. RENDER durumundan kmak iin tekrar Grn mensnden RENDER komutunu tklamanz gerekir. NOT : RENDER esas olarak Euler asnn kontrol ve dzeltilmesi amacyla kullanlr. RENDER durumunda iken bu ay dzelttiiniz takdirde yeni dzeltilmi ekli grebilmek iin Grn > Yenile komutunu tklamanz veya Ctrl+R tuuna basmanz gerekir. Program deitirilmi Euler as dahil alma penceresinin tm ieriini yenileyecektir.
BLM 5 - 12
VK STEEL
RNEK : Aadaki Resimlerde bir grup elemann yaplmadan nceki ve sonraki hali gsterilmektedir.
Render
Resim 57
Render yaplmadan nce seili eleman grubu
Resim 58
Ayni grubun Render yapldktan sonraki durumu
BLM 5 - 13
BLM 6 DZENLE MENS
VK STEEL
Genel DZENLE mens men ubuundaki soldan drdnc mendr.Yapnn tanm ve dzenlemesine ait tm komutlar ierir. Bu komutlara men ubuundan veya alma penceresi ierisinde herhangi bir yerde farenizin sa tuunu tkladnzda ortaya kan imle mensnden ulaabilirsiniz. Aadaki Tablo 16 da Dzenle mensnn ierdii komutlar ve ksa aklamalarn bulacaksnz. KOMUT GER AL KOPYALA YAPITIR SL BL VER TABANINI YENDEN KUR DNAMK GRN YEN ELEMAN AYNA TULAR Ctrl+Z Ctrl+C Ctrl+V Ctrl+Del AIKLAMA Bir nceki ilemi iptal eder, bu ilem bir elemann eklenmesi olsa bile Seili elemann veya alma alannzn tm ieriini panoya kopyalar Panonun ieriini alma alannza aktarr Seili elemanlar siler Seili elemanlar bler Bu komut seildiinde veri taban yenilenerek yeniden oluturulur Modelin dndrerek grntlenmesini salar Yeni Eleman diyalog kutusu grntlenir Seili eleman yada eleman grubunun ayna yansma grnts olarak kopyalanmasn salar Bir eleman yada eleman grubunun seilmesine olanak tanr Bir eleman yada eleman grubunun pencere kullanarak seilmesine olanak tanr
ELEMANLARI SE ELEMANLARI PENCEREYLE SE
VK STEEL
FLTRE KULLANARAK SEM ELEMAN SEMN KALDIR DMLER SE DMLER PENCEREYLE SE DM SEMN KALDIR SHRBAZ 3B MAKAS
Kullanc tarafndan znitelikleri belirtilmek vastasyla seim Elemanlarn seim ilemini iptal eder Dm noktalarnn seilmesini salar Dm noktalarnn pencere kullanarak seilmesini salar Dmlerin seim ilemini iptal eder Elemanlarn sihirbaz yardmyla eklenmesini salar Uzay makaslarn sihirbaz yardmyla eklenmesini salar
Tablo 16
DZENLE Mens ve ierii
Men ubuunda Dzenle komutunu tkladnzda yukarda belirtilen komutlar ieren bir ekme mens ekrana gelir.
BLM 6 - 3
VK STEEL
Resim 59
DZENLE Mens ve ierii
Aadaki resimlerde gsterildii zere bu komutlara direkt olarak men ubuunun altnda bulunan DZENLE, DZENLE-II ve SHRBAZ ara ubuklarndan da ulaabilirsiniz.
Resim 60 Dzenle ara ubuu ve ierii. Bu ara ubuunda bulunan Yaknlatr, Uzaklatr gibi baz komutlar hi bir mende bulunmamaktadr.
BLM 6 - 4
VK STEEL
Resim 61
DZENLE II ara ubuu ve ierii.
Resim 62
SHRBAZ ara ubuu ve ierii.
DZENLE mensne ulamann daha basit bir yolu da alma penceresi ierisinde herhangi bir yerde farenizin sa tuunu tkladnzda ortaya kan imle mensdr. Dm noktalar hari alma alanndaki herhangi bir yere sa tu ile tkladnzda aada grlen imle mens ekrana gelir.
BLM 6 - 5
VK STEEL
Resim 63
DZENLE imle mens
Eer herhangi bir dm noktas veya dm noktas grubuna farenizin sa tuuyla tkladnzda Resim 64 de grlen imle mens ekrana gelir.
Resim 64 DM NOKTASI ZELLKLER imle mens Aadaki paragraflarda komutlarn fonksiyonlar ve kullanmlar ile ilgili genel bilgiler bulunmaktadr
VK STEEL
Bir komut hakknda dorudan bir bilgiye ihtiyacnz olduunda program ile birlikte kurulan elektronik yardm sisteminden faydalanabilirsiniz. Bu yardm sistemine klavyeden F1 tuuna basarak veya YARDIM mensnn DZN komutunu tklayarak ulaabilirsiniz. GER AL Geri Al komutu programn en yararl komutlarndan biridir. 1. Kullanm son derece basittir. Dzenle > Geri Al komutunu veya men ubuundaki simgesini tklayn. Program, almanz iinde yaplan son ilemi geri alacaktr.
Geri al komutunun son derece basit ve kullanlmas kolay olmasna ramen kullanlmasnda kullancnn dikkatini gerektirecek birtakm detaylar bulunmaktadr. VK STEEL programnda bir ilem komutun tek bir kullanm olarak alglanr. rnein bir eleman KOPYALA komutu ile kere kopyaladnzda, bu ayr ilem olarak gz nne alnr oysa eleman bir kerede seip kopyaladnzda bu bir tek ilemdir. Bir yapya ait nesneler onun elemanlar ile dm noktalardr. Yapnn nesneleri ile balantl olan Dzenle menlerindeki komutlar Geri Al ilemine dahildir, ancak nesnelerin zelliklerinin deitirilmesi ile ilgili komutlar (rnein ykler, kesit tipleri) ve yapnn grnleri ile ilgili komutlar Geri Al ilemine dahil deildir. Program en fazla 10 adet ilemi geri alabilir. almanz diske kaydettiinizde veya programdan ktnzda son yaptnz ilemlerin geri alnmas olanan kaybedeceinizi gz nnde bulundurmanz gerekir. Program yeniden ap bir proje atnzda, bu projede daha nceden yaptnz ilemlerinizin geri alnmas mmkn olmayacaktr.
BLM 6 - 7
VK STEEL
NEML : Programda Geri Al komutunun yapt ileminin geriye dn yoktur. Yani herhangi bir ilemi geri aldnzda bunu yeniden geri ykleme olana yoktur, geri alnan ilemin tekrarlanmas gerekir.
KOPYALA KOPYALA komutu setiiniz elemanlarn alma penceresinde herhangi farkl bir yere yerletirebilmeniz amacyla panoyu geici bir depolama alan olarak kullanr. (rnein bir grup eleman ve dm noktasn zellikleri ile birlikte) KOPYALA komutu YAPITIR komutu ile birlikte alr, tek bana bir anlam yoktur. Aadaki ilemleri izleyin 1. 2. Kopyalamak istediiniz elemanlar herhangi bir yntemle sein. Dzenle > Kopyala komutunu tklayn. Alternatif olarak ara simgesini tklayabilir veya Ctrl+C tularn ubuundan kullanabilirsiniz. Seili elemanlar panoya terletirilir. NOT : Her kopyala komutunu setiinizde program panodaki bir nceki ierii yenileri ile deitirir. Pano her Windows program tarafndan kullanlr. Sonu olarak STEEL den bir baka programdan kalan ierikler de yenileri ile yer deitirilecektir. NOT : Eer hi bir eleman semenden kopyala komutunu seerseniz program btn yapy panoya kopyalayacaktr.
BLM 6 - 8
VK STEEL
YAPITIR Yaptr komutu, Kopyala komutunun kombinasyonuyla kullanlr Aadaki ilemi izleyin 1. stediiniz eleman ve dm noktalarn seip kopyalayn ve menden Dzenle > Yaptr tklayn. Alternatif olarak ara simgesini tklayabilir veya Ctrl+V tularn ubuundan kullanabilirsiniz.
Resim 65 kutusu 2.
Eleman Ofsetleri (Elemanlar Yaptr) diyalog
Resim 65 deki diyalog kutusu ekrana geldiinde x,y ve z ynlerinde seilen elemanlarn kopyalanaca ofsetleri girin. (kopyalanacak konuma gre sadece tek bir kutuda yada hepsinde bir deer girilmesi gerekebilir) Program verilen bu dx, dy ve dz ofsetleri erevesinde seilen elemanlardan itibaren bunlarn bir kopyasn alma dzleminizde yerletirecektir.
SL Bu komutu kullanarak seili nesneleri veya tm yapy silebilirsiniz. Aadaki ilemi izleyin
BLM 6 - 9
VK STEEL
1.
Silmek istediiniz nesneleri yada nesne grubunu sein.
2. Menden Dzenle > Sil komutunu tklayn. Alternatif olarak simgesini tklayabilir veya Ctrl+Del ara ubuundan tularn kullanabilirsiniz. Silinmi olan nesneleri kazanabilirsiniz. Geri Al komutu kullanarak geri
DNAMK GRN Otomatik dndrme, size farenizin basite bir hareketi ile yapnn dndrlmesini salar. Bu yol ile zellikle 3 boyutlu yaplarda nemli olan olas en iyi grn asn elde edersiniz.
1.
Aadaki ilemi izleyin Menden Dzenle > Dinamik Grn komutunu veya ara ubuundan simgesini tklayn.
2.
alma penceresinde herhangi bir yere farenizin sol dmesi ile tklayn. almanza yarayacak en iyi grnty elde edinceye kadar farenizi hareket ettirin. NER : Yapnn grntsn geri yklemek iin XY, XZ ve YZ grn komutlarndan birini sein.
BLM 6 - 10
VK STEEL
YEN ELEMAN Yeni Eleman komutu VK STEEL in yeni elemanlarn eklenmesi konusunda sahip olduu esas mant oluturur. Ancak yalnz deildir, Elemanlara ait sihirbazlar da ayni ileve sahiptirler. Bunlarn hangisinin kullanlaca alma tarznza gre size baldr. Balangta program yeni eleman uzayda balang ve biti dmleri olarak iki noktada birletirilmi dorusal bir eleman olarak alglar. Dier bir deyile, yeni bir eleman eklemek iin her eyden nce o elemana ait balang ve biti dm noktas koordinatlarna ihtiyacnz vardr. Geri kalan eleman zellikleri de elemann eklenmesinden sonra tanmlanabilir. 1. Bir eleman eklemek iin aadaki ilemleri izleyin Menden Dzenle > Yeni Eleman komutunu veya ara
simgesini tklayn. Resim 66 daki diyalog ubuundan kutusu ekrana gelecektir.
Resim 66
Yeni Eleman diyalog kutusu
BLM 6 - 11
VK STEEL
2.
stteki metin kutularnda balang dm noktalarna ait koordinat deerlerini, altndaki kutularda ise biti dm noktalarna ait koordinat deerlerini girin. Ekle dmesine basn. Eer eklemekten vazgeerseniz Kapat dmesine basarak ilemi iptal edebilirsiniz.
3.
Her iki dm noktas da otomatik olarak eleman ile birlikte yerletirilir. Bylelikle bir eleman silindiinde onunla beraber dm noktalar da silinir. Eer iki elemann ortak bir dm noktas var ise elemanlardan biri silindiinde ortak olan dm noktas silinmeyecektir. Her durumda Geri Al komutu ile bir elemann eklenmesini iptal edebilirsiniz. AYNA Bu komut bir yapnn tanmlanma ilemi esnasnda olduka yararl bir komuttur. AYNA komutunu kullanarak seili bir grup eleman hatta btn bir yapy belirli bir dzleme gre yansma grnts olarak kopyalar. Bu dzlem nokta seerek belirlenir. Komutun isminden de anlalaca zere kopyalanm nesneler belirlenmi olan dzeleme aynadaki yansma grnts eklinde yerletirilir. AYNA komutu kullancya simetrik yaplarn kolaylkla tanmlanmas olanan salar. 1. 2. Aadaki ilemleri izleyin Bir eleman grubunu hatta tm yapy sein. Menden Dzenle > Ayna komutunu veya ara ubuundaki simgesini tklayn. Resim 67 deki diyalog kutusu ekran gelecektir.
BLM 6 - 12
VK STEEL
Resim 67 3.
Dzlem Tanmla diyalog kutusu
Simetri dzlemini belirleyecek olan noktann koordinatlarnn girilecei metin kutular grnecektir. a. Koordinat deerlerini girin. b. Dzlemi oluturan noktalar herhangi bir mevcut dm ile akrsa koordinat deerlerini girmek yerine dm noktalarn farenizi kullanarak seebilirsiniz. Bunu yapmak iin sol alt kede bulunan SE dmesini tklayn. Diyalog kutusu grnts dm noktalarn seebilmeniz iin geici olarak kaybolacaktr. leminizi bitirdiinizde diyalog kutusu tekrar ekrana gelecektir.
4.
[Tamam] tkladnzda seili nesnelerin bir kopyas orijinalleri ile ayna grntsnde olarak yerletirilecektir. NOT : Herhangi bir durumda bu komutu Geri Al komutu ile iptal edebilirsiniz.
ELEMANLARIN SELMES Elemanlar semek iin VK STEEL kullanabileceiniz ayr yntem sunmaktadr.
BLM 6 - 13
VK STEEL
Birinci olarak Elemanlar Se komutu, ikincisi Elemanlar Pencereyle Se komutu ve ncs de Filtre Kullanarak Seim dir. Birinciyi kullanrken bir defada ancak tek bir eleman seebilirsiniz. Ctrl tuuna basl tutarak elemanlarn zerine tkladka ilk seilene ilave olarak daha fazla eleman seebilirsiniz. 1. Aadaki ilemleri izleyin Menden Dzenle > Elemanlar Se komutunu veya ara ubuundan simgesini tklayn.
a. Eer sadece tek bir eleman semek istiyorsanz sadece zerini tklayn. b. Eer birden ok eleman semek istiyorsanz (a) kkndaki adm semek istediiniz her bir eleman iin Ctrl tuuna basl olarak tekrar edin. NOT : Seilen elemanlarn rengi deiecektir. alma alannzda seilen elemanlarn rengi mavi olacaktr. Renkleri, menden Parametreler > Seenekler > Renkler komutu ile deitirebilirsiniz. Elemanlar Se komutunun Geri Al seenei yoktur. Yaptnz ilemlerin iptali iin Eleman Seimini Kaldr komutunu kullanmanz gerekir.
ELEMANLARIN PENCEREYLE SELMES Eer bir eleman grubu semek istediinizde seilmesindeki bu ikinci yntem daha kullanldr. elemanlarn
Elemanlar pencereyle semek istediinizde, setiiniz elemanlarn her iki dm noktalarnn da pencerenin iinde yer almas kesinlikle gereklidir. Eer bir elemann dm noktas pencerenin haricinde kalrsa o eleman seimin dnda kalr.
BLM 6 - 14
VK STEEL
Aadaki ilemleri izleyin 1. Men ubuundan Dzenle>Elemanlar Pencereyle Se
simgesini tklayn. komutunu veya ara ubuundan Farenizin imlecinin deitiini greceksiniz. 2. 3. alma pencerenizde semek istediiniz eleman grubunun dnda bir nokta tklayn. Bu noktann apraz kesini tklayarak semek istediiniz elemanlar tamamen iine alacak ekilde pencereyi tanmlatn. Pencerenin iinde kalan tm elemanlar seilmi olacaktr. (mavi renkte)
4.
Elemanlar Pencereyle Se komutunun Geri Al seenei yoktur. Yaptnz ilemlerin iptali iin Eleman Seimini Kaldr komutunu kullanmanz gerekir.
FLTRE KULLANARAK SEM Bu komut belirlediiniz kriterleri salayan elemanlarn seimini yapmanz salar. Bu komutun faydas, ok farkl zellikler sergileyen elemanlarn bulunduu yaplarda ayni tip zelliklere sahip elemanlarn bir kerede seilmesidir. 1. Elemanlar filtre kullanarak semek iin aadaki ilemleri izleyin Men ubuundan Dzenle > Filtre kullanarak seim
simgesini tklayn. komutunu veya ara ubuundan Resim 68 de grlen diyalog kutusu ekrana gelecektir.
BLM 6 - 15
VK STEEL
2.
Elemanlar Se diyalog kutusundaki drt ekme mende belirtilen seenekler dorultusunda tercihlerinizi belirleyin. Seimlerinizi yaptka bunlar aadaki kutuda grntlenecektir. Seebileceiniz drt kriter unlardr : a. Kesit tipine gre. Liste, proje ktphanenizdeki seilmi kesitleri ierir. Bunlardan birini tkladnzda yapnzda tipteki tm elemanlar seilecektir.
Resim 68
Filtre Kullanarak Seim diyalog kutusu
b. Birleim ekline gre. Liste elemanlarn birleim ekillerini ierir. Bunlardan birini tkladnzda bu tr birleimle tanmlanm tm elemanlar seilecektir. c. Yk tipine gre. Liste tm ykleme durumlarn ierir. ster tm ykleme durumlarn isterseniz de tercih ettiiniz zel bir yk durumunu seebilirsiniz. Bu takdirde
BLM 6 - 16
VK STEEL
sadece setiiniz ykleme altnda bulunan elemanlar seilecektir. d. Grup ismine gre. Liste program ierisinde sunulan grup isimlerini ierir. Yapnz tanmlarken elemanlar gruplandrrsanz bu seenek sayesinde sadece belirlediiniz gruba ait elemanlar seilecektir. 3. Kriterlerin belirlenmesi tamamlandnda yaplmas iin [Tamam] I tklayn. filtreli seimin
NOT : Seilen elemanlarn rengi deiecektir. alma alannzda seilen elemanlarn rengi mavi olacaktr. Renkleri, menden Parametreler > Seenekler > Renkler komutu ile deitirebilirsiniz. Bu komutunun Geri Al seenei yoktur. Yaptnz ilemlerin iptali iin Eleman Seimini Kaldr komutunu kullanmanz gerekir.
ELEMAN SEMN KALDIR Eleman Seimin Kaldr komutunu eleman seim ileminin iptali iin kullanabilirsiniz. 1. Aadaki ilemi izleyin Seili bir eleman veya eleman grubunuz varken menden Dzenle > Eleman Seimini Kaldr komutunu veya ara simgesini tklayn. Eleman seimi iptal ubuundan edilecek ve renkleri eski haline dnecektir.
DMLER SE Herhangi bir dm noktasn semek iin aadaki ilemleri izleyin
BLM 6 - 17
VK STEEL
1.
Menden Dzenle > Dmleri Se komutunu veya ara ubuundan simgesini tklayn.
2.
Farenizin sol dmesi ile semek istediiniz dm noktasn tklayn. Daha fazla dm noktas semek iin Ctrl tuuna basl tutarak ileme devam edin. NOT : Seili dmlerin rengi pembe olacaktr.
Bu komutunun Geri Al seenei yoktur. Yaptnz ilemlerin iptali iin Dm Seimini Kaldr komutunu kullanmanz gerekir.
DMLER PENCEREYLE SE Bu komut bir veya daha yardmyla seimini salar. 1. fazla dm noktasnn pencere
Aadaki ilemleri izleyin Dzenle > Dmleri Pencereyle Se komutunu veya ara ubuundan simgesini tklayn.
2. 3.
alma pencerenizde semek istediiniz dm noktas grubunun dnda bir nokta tklayn. Bu noktann apraz kesini tklayarak semek istediiniz dm noktas grubu tamamen iine alacak ekilde pencereyi tanmlatn. Pencere iinde kalan tm dm noktas grubu seilecektir. NOT : Seili dmlerin rengi pembe olacaktr.
4.
Bu komutunun Geri Al seenei yoktur. Yaptnz ilemlerin iptali iin Dm Seimini Kaldr komutunu kullanmanz gerekir.
BLM 6 - 18
VK STEEL
DM SEMN KALDIR Hangi yntemle seerseniz sein bu komutu kullanarak dm noktas seimini iptal edebilirsiniz. 1. Aadaki ilemi izleyin Seili bir dm noktas veya dm noktas grubunuz varken menden Dzenle > Dm Seimini Kaldr simgesini tklayn. komutunu veya ara ubuundan Dm noktas seimi iptal edilecek ve renkleri eski haline dnecektir
SHRBAZ Eleman tanmlamann en kolay yolu sihirbaz kullanmaktr. Sihirbaz, ilgili komutun tklanmasyla ekrana gelen bir diyalog kutusudur. Sihirbaz dierleriyle kyaslandnda daha avantajl bir yntemdir. Kullancya, grafik olarak veya koordinatlarn girilmesi yoluyla, bir kerede daha fazla eleman tanmlama olanan sunar. Burada iki ayr seenek bulunmaktadr ; bunlardan biri eleman adedi tanmlayarak dieri de eleman uzunluu belirterek elemanlarn eklenmesi ileminin yaptrlmasdr. 1. Sihirbaz kullanarak yeni elemanlar eklemek iin aadaki ilemleri izleyin Menden Dzenle > Sihirbaz komutunu veya ara
simgesini sein. Resim 69 da grlen ubuundan diyalog kutusu ekrana gelecektir.
BLM 6 - 19
VK STEEL
Resim 69
Eleman Sihirbaz
YNTEM A : Koordinatlarn girerek yeni bir eleman tanmlama. i. Eklenecek oklu eleman adedi seeneinin onay kutusunu tklayarak metin kutusunun ierisine 1 yazn. ii. Balang Dm ve Biti Dm yazl alanlarda metin kutularnn ierisine koordinatlar yazn. iii. Ekle dmesini tklayn. YNTEM B : Eklenecek olan yeni bir elemann grafik olarak tanmlanmas. Bu yntemde dm noktalarnn tanmlanm olmas gerekmektedir. i. Eklenecek oklu eleman adedi seeneinin onay kutusunu tklayarak metin kutusunun ierisine 1 yazn. ii. Se dmesini tklayn. Diyalog kutusu olarak yok olacaktr. iii. geici
Yeni elemann balang ve biti dm noktalarn, zerlerine farenizin imleci ile ifttklayarak sein. Eklenecek olan yeni elemann
VK STEEL
halihazrda mevcut akmamas gerekir.
baka
bir
eleman
ile
YNTEM C : Adetleri ve uzunluklarnn belirtilmesi ile koordinat girerek bir ok eleman tanmlanmas. i. Yntem A ile aynidir. Tek fark Eklenecek oklu eleman adedi seeneinin metin kutusunu ierisine eklemek istediiniz eleman saysnn girilmesidir. Dm koordinatlar olarak ilk elemann dm noktas koordinatlar ile son elemann dm noktas koordinatlarn girin. YNTEM D : Adetleri ve uzunluklarnn belirtilmesi ile grafik olarak bir ok eleman tanmlanmas. i. Se dmesini tklayn. Diyalog kutusu olarak yok olacaktr. geici
ii. Ekranda srasyla iki mevcut dm noktasn tklayarak sein. iii. Eklenecek oklu eleman adedi seeneinin onay kutusunu tklayarak metin kutusunun ierisine eklenecek eleman adedini girin. iv. Eklenecek oklu eleman uzunluu (m) seeneinin onay kutusunu tklayarak metin kutusunun ierisine eklenecek elemanlarn uzunluunu girin. Ekle dmesini tklayn. Program, yeni elemanlar balang dmnden biti dmne doru belirlediiniz uzunluklar ile ekleyecektir. Eer eklenen elemanlarn toplam uzunluu setiiniz dm noktalar arasndaki mesafeden daha kk ise son elemann biti dm, setiiniz ikinci dm noktas ile akamayacaktr. Bu takdirde seilecek dm noktalar arasndaki mesafenin biliniyor olup, eklenecek eleman uzunluklarnn bu mesafeye gre hesaplanmas gerekir.
v.
BLM 6 - 21
VK STEEL
2.
leminizi tamamladnzda diyalog kutusundan kmak iin [Kapat] dmesini tklayn. NOT : Geri Al komutu ile her zaman en fazla 10 adet eleman ekleme ilemini iptal edebilirsiniz. HATIRLATMA : Yeni Eleman komutu ile diyalog kutusunda koordinatlar girilen balang ve biti dm noktalar, yeni eleman eklendii an otomatik olarak eklenirler.
lave olarak, bir elemann silinme ileminde, eer dm noktas ayni zamanda baka bir elemana da bal deilse bu elemana ait dm noktalar da otomatik olarak silinecektir. Dier bir deyile silme ileminde sadece serbest dm noktalar silinir.
3B MAKAS 3B MAKAS komutu 3 boyutlu makaslarn oluturulmasnda kullanlacak sihirbaz ekrana getirir. Bu komut kullancnn hzl ve kolay bir ekilde, program ktphanesinden seilen belirli tiplerde karmak boyutlu makaslar oluturmasn salar. erdii standart 3B makas tipleri ile birlikte 3B Makas Sihirbaz diyalog kutusunu grntlemek iin aadaki ilemleri izleyin Menden Dzenle > 3B Makas komutunu veya ara
1.
simgesini tklayn. Resim 70 de grnen ubuundan diyalog kutusu ekrana gelecektir. 2. Diyalog kutusundaki her bir Tip yazs standart 3B Makaslarn sekmelerine aittir. Ktphane ieriini grmek iin bir tanesini tklayarak sein.
BLM 6 - 22
VK STEEL
Resim 70
3B Makas Sihirbaz Tip 1
3B Makaslarn bir ok tipi basit benzer paralarn akslar boyunca defalarca yinelenmesiyle oluturulurlar. 3B Makas oluturulmas en basit parann seilerek yineleme parametrelerinin tanmlanmasyla meydana gelir. Bu ilemde yapacanz son adm makasn eklenme noktasna ait koordinatlarn girilmesidir. Yapn bir blm halihazrda tanmlanm ise 3B Makasn mevcut yapya eklenecei noktay semeniz gerekir. 3B Makasn tipine bakmakszn genel prosedr ayni olacaktr. Yineleme parametreleri makas tipine gre deiir.
BLM 6 - 23
VK STEEL
3B MAKAS TP 1 Bu tip bir 3B Makas Resim 70 de gsterilmektedir. 1. 2. Tip 1 olarak 3B Makas oluturmak iin aadaki ilemleri izleyin 3B Makas Sihirbaz diyalog kutusu ekrana geldiinde Tip 1 sekmesini tklayn. Resim 70 deki tablo ekrana gelecektir. Yineleme parametrelerini metin kutularna girin: n1: X-X aks boyunca paralarn tekrar saysdr. n2: Y-Y aks boyunca paralarn tekrar saysdr. l1: parann Y-Y aksna paralel olan uzunluudur. l2: parann Z-Z aksna paralel olan uzunluudur. 3. 3B Makasn yerletirme noktas koordinatlarn x, y, z metin kutularna girin. Diyalog kutusundaki izimde yerletirme noktas krmz bir dikdrtgen ile belirtilmektedir. Makas, alma pencerenize tam olarak izimde gsterildii ekilde yerletirilecektir. NER : izimde gsterilen aksn, alma pencerenizdeki aks ile aktrlmas nerilir. (genel koordinat sistemi) Her diyalog kutusunda olduu zere [Tamam] tklayarak yaptnz ilemlerin uygulanmas, [ptal] ile de hi bir deiiklik yapmadan bir nce kaldnz noktaya geri dnmeniz salanr.
BLM 6 - 24
VK STEEL
3B MAKAS TP 2 Bu tip bir 3B Makas Resim 71 de gsterilmektedir.
Resim 71
Tip 2 olarak 3B Makas oluturmak iin aadaki ilemleri izleyin
BLM 6 - 25
VK STEEL
1. 2.
3B Makas Sihirbaz diyalog kutusu ekrana geldiinde Tip 2 sekmesini tklayn. Resim 71 deki tablo ekrana gelecektir. Yineleme parametrelerini metin kutularna girin : n1: Z-Z aks boyunca paralarn tekrar saysdr. n2: Y-Y aks boyunca paralarn tekrar saysdr. l1: parann Y-Y aksna paralel olan uzunluudur. l2: parann X-X aksna paralel olan uzunluudur. K: makasn eim yzdesi (%).
3.
3B Makasn yerletirme noktas koordinatlarn x, y, z metin kutularna girin. Diyalog kutusundaki izimde yerletirme noktas krmz bir dikdrtgen ile belirtilmektedir. Makas, alma pencerenize tam olarak izimde gsterildii ekilde yerletirilecektir. NER : izimde gsterilen aksn, alma pencerenizdeki aks ile aktrlmas nerilir. (genel koordinat sistemi)
Her diyalog kutusunda olduu zere [Tamam] tklayarak yaptnz ilemlerin uygulanmas, [ptal] ile de hi bir deiiklik yapmadan bir nce kaldnz noktaya geri dnmeniz salanr.
BLM 6 - 26
VK STEEL
Resim 72
BLM 6 - 27
VK STEEL
1. 2.
3B Makas Sihirbaz diyalog kutusu ekrana geldiinde Tip 4 sekmesini tklayn. Resim 72 deki tablo ekrana gelecektir. Yineleme parametrelerini metin kutularna girin : n1: X-X aks boyunca paralarn tekrar saysdr. n2: Y-Y aks boyunca paralarn tekrar saysdr. l1: parann Y-Y aksna paralel olan uzunluudur. l2: parann Z-Z aksna paralel olan uzunluudur.
3.
BLM 6 - 28
VK STEEL
Resim 73
BLM 6 - 29
VK STEEL
1. 2.
3B Makas Sihirbaz diyalog kutusu ekrana geldiinde Tip 5 sekmesini tklayn. Resim 73 deki tablo ekrana gelecektir. Yineleme parametrelerini metin kutularna girin : n1: X-X aks boyunca paralarn tekrar saysdr. n2: Y-Y aks boyunca paralarn tekrar saysdr. l1: parann X-X aksna paralel olan uzunluudur. l2: parann Z-Z aksna paralel olan uzunluudur. R: diyagonal elemann yarapdr.
3.
BLM 6 - 30
VK STEEL
3B MAKAS TP 6 Bu tip bir 3B Makas Resim 74 de gsterilmektedir..
Resim 74
BLM 6 - 31
VK STEEL
1. 2.
3B Makas Sihirbaz diyalog kutusu ekrana geldiinde Tip 6 sekmesini tklayn. Resim 74 deki tablo ekrana gelecektir. Yineleme parametrelerini metin kutularna girin : n1: X-X aks boyunca paralarn tekrar saysdr. n2: Y-Y aks boyunca paralarn tekrar saysdr. l1: parann Y-Y aksna paralel olan uzunluudur. l2: parann Z-Z aksna paralel olan uzunluudur.
3.
BLM 6 - 32
VK STEEL
MODELN BR AKS ETRAFINDA DNDRLMES DNDRME komutlarna ancak men Dzenle ara ubuundan ulaabilirsiniz. 1. ubuunun altndaki
alma pencerenizde grnen modelinizi dndrmek iin aadaki ilemleri izleyin Dzenle ara ubuunda X (veya Y) gsterimi ile yer alan simgeyi tklayn. Tkladnzda ekrana gelen listeden dndrme aksn sein.
2.
Ara ubuundaki veya simgelerine bir veya daha dazla tklayn. Modelinizin, bunlar tkladnz srece azar azar dndn fark edeceksiniz. NOT : Modelinizin ana grnlerinden birine geri dnmek istediinizde Grn komutunu kullann.
BLM 6 - 33
BLM 7 ANALZ MENS
VK STEEL
GENEL ANALZ mens programn ana menlerinin sonuncusudur. (YARDIM mens hari) Analiz mensnn ierdii komutlar ve ksa aklamalar Tablo 17 de gsterilmitir.
KOMUT BTNLK KONTROLLER EREVE SINIFLANDIRMASI ANALZ ELEMAN KONTROLLER KOLON KADES TASARIMI TEMEL TASARIMI BALANTI TASARIMI (MAKAS) BALANTI TASARIMI (EREVE) TUL AR Ctrl+R AIKLAMA Yapsal btnln tanmlama kontroln yapar ereve davranlarn tanmlar Yapsal analizin yaplmasn salar Yapnn elemanlarnn tasarm ve kontrol ilemlerini yapar Kolon alt birleim hesaplarn yapar Temel sisteminin tasarm ve kontrol ilemlerini yapar Makas dmlerinin balant hesabn ve tasarmn yapar ereve balantlarnn hesabn ve tasarmn yapar
Tablo 17
ANALZ mens ve ierdii komutlar tkladnzda aada
Men ubuundaki Analiz blmn grdnz ekme men ekrana gelir.
Resim 75
ANALZ mens ve ierdii komutlar

VK STEEL
Aada gsterilen ANALZ ara ubuundaki simgeleri kullanarak da dilediiniz komuta ulaabilirsiniz.
Resim 76
ANALZ ara ubuu simgeleri
Aadaki paragraflarda komutlarn fonksiyonlar ve kullanmlar ile ilgili genel bilgiler bulunmaktadr Bir komut hakknda dorudan bir bilgiye ihtiyacnz olduunda program ile birlikte kurulan elektronik yardm sisteminden faydalanabilirsiniz. Bu yardm sistemine klavyeden F1 tuuna basarak veya YARDIM mensnn DZN komutunu tklayarak ulaabilirsiniz. BTNLK KONTROLLER Btnlk kontrolleri komutu yapnn tanmlamalarnn nihai btnlnn kontroln yapar ve ANALZ mensndeki dier komutlardan nce kullanlmaldr. Bu komut, zaman ve i kayb olamamas amacyla kullancnn yapsal analiz yapmadan nce balantlarla ilgili olabilecek sorunlar tespit etmesini salar. Program kontroller srasnda bir sorun ile karlatnda ilgili mesajlar ekrana getirir ve bir kontrol dosyas oluturur. Kontroller balamadan nce hangi kontrollerin yaplmasn istediinize dair seeneklerin bulunduu bir diyalog kutusu ekrana gelir. 1. Aadaki ilemleri izleyin Menden Analiz > Btnlk Kontrolleri komutunu veya ara simgesini tklayn. Resim 77 de grlen ubuundan diyalog kutusu ekrana gelecektir.
BLM 7 - 3
VK STEEL
Resim 77 2.
Btnlk Kontrolleri diyalog kutusu
Bu diyalog kutusunda yaplmasn istediiniz kontrollerin banda bulunan onay kutularn tklayn. Kontroller srasnda olas bir sorun karsnda mesajlarn grntlenmesini isterseniz Mesajlar Gster yazsnn banda bulunan onay kutusunu tklayp aktif hale getirin. Program her seferinde bir sonraki kontrole gemeden nce bir sorun var ise onunla ilgili uyary ekrana getirecektir. Eer bu onay kutusunu semezseniz program her hangi bir uyar vermeden kontrolleri tamamlayp, mesajlar kontroller dosyasna kaydedecektir. 3. Tm kontroller tamamlandnda, Eer bir hata bulundu ise Sistem kontrol dosyasn okumak ister misiniz ? mesaj ekrana gelecektir. [Tamam] tkladnzda iinde sistem kontrolleri mesajlar bulunan bir metin kutusu grntlenecektir. Eer hibir mesaj grntlenmediyse Btnlk Kontrolleri hatasz tamamlanm demektir.
1.
Btnlk Kontrolleri komutunu setiinizde programn gerekletirecei kontroller aada belirtilmektedir : ELEMAN TANIMLAMASI. Program bir alt-tayc taramaya balar. Alt-tayc kavram ile yapnn bir parasnn geri kalan tm yapya bir eleman ile balanmam olan ksm ifade edilmektedir. Alt-tayc paralar genelde elemanlar silindiinde oluabilir. Bir alt-tayc tespit edildiinde kullancnn bu paralar silmesi yada bu paray bir eleman vastasyla ana tayc sisteme balamas gerekir.
VK STEEL
2.
MESNET TANIMLAMASI. Program mesnet olarak tanmlanm dm noktalarn taramaya balar. VK STEEL programnn yapsal analiz yapabilmek iin en az bir adet mesnete ihtiyac vardr. Gerekli mesnet adedi yapnn formuna, boyutlarna ve ayni zamanda statik kanunlara baldr. Programn en az bir mesnet gereksinimi, yapnn o mesnetine ait btnlk ve yeterliliinden daha ziyade programn analiz yapabilme imkan ile ilgilidir. Bir uyar mesaj grntlendiinde, 1 den ok elemann balanmad baz dm noktalarn mesnet olarak tanmlamanz gerekir. Eer byle bir dm noktas bulunmuyor ise teorik mesnet elemanlarnn tanmlanmas gerekir. SIFIR DEERLERN KONTROL. Program olas sfr deerler iin kaytlarn kontrol eder. Eer bir sfr deer bulunursa program yapsal analiz yapamaz. Elemann veya yklerinin deitirilmesiyle bu sfr deerin deitirilmesi gerekir. ELEMAN UZUNLUK LMTLERNN KONTROL. Program fazlasyla uzun veya ksa elemanlarn varln kontrol eder. MATRS BTNLK YAPISININ KONTROL. (Hzl veya Gelimi). eit yap vardr : statik, statik olmayan ve mekanizmalar. Mekanizmalarn statik analizi yaplamaz. Sonu olarak program bunlarn yapsal analizini gerekletiremeyeceinden yapda mekanizma ieren bu ksmlar taranr. Bu tr ksmlara ait mesnetlenme durumlar yeniden gzden geirilmelidir. Mekanizmalar genellikle yapnn mafsal ieren ksmlardr.
3.
4. 5.
ANALZ
Bu komut yapsal analiz ilemini balatr. Yap, elemanlarna etkiyen gerilme deerlerinin ve dm noktalarna belirlenebilmesi amacyla uzayda bir ereve olarak ele alnr. Bu deerler, Eleman Kontrolleri, Balant Tasarn gibi almann her safhasnda kullanlr. NOT : Program tarafndan kullanlan Yapsal Analiz Yntemi hakknda daha fazla bilgi almak isterseniz Bu kitabn sonundaki EK A blmne bakn.
BLM 7 - 5
VK STEEL
Yapsal analize balamadan nce aadaki nerileri gz nnde bulundurmanz gerekir. Yapnn tanmlamasnn mmkn olduu kadar hatasz olmas gerekir. Tanmlayacanz yapy iyi biliyor olmanz ve yapy tanmlama esnasnda kefediyor olmamanz gerekir. Ayrca, ykleri tanmlamadan nce yapnn bu ykler altnda nasl davranaca konusunda bir fikre sahip olduunuz beklenilir. Eer varsa herhangi bir hatanz VK STEEL in ilgili komutlar ile dzeltebilirsiniz. Bu yzden yukardaki nerileri gz ard etmemeniz gerekir. Elemanlarn mesnetlenme artlarna byk lde dikkat etmeniz gerekir. Mesnetlenme artlarnn tanmlanmasnda (balanmlar) girilecek hatal bir deerlendirme bir mekanizma olumasna yol aabilir (dengesiz yap) ve hatal bir yapsal analize neden olur. ok genel bir rnek, dzlemine dik ynde hibir balant olmayan iki boyutlu bir erevedir. Bu durumda mesnetlenme artlar doru olarak belirlenmi olmasna ramen yapsal analiz esnasnda tm yap, dzlemine dik ynde her hangi bir balant olmamas nedeniyle bir mekanizma olarak deerlendirilecektir. Mekanizmalarn yapsal analiz zerindeki etkileri yapsal analiz TEST modl ile taranarak program hesaplamalarn tamamladktan sonra grntlenir. Ancak zaten mekanizmalar yapsal analiz ncesi Btnlk Kontrolleri vastasyla taranp tespit edilirler. zerinde dikkatle durulmas gereken bir dier ilem de yk tanmlamalardr. Bu ilemler srasnda en sk grlen hata geersiz yklemelerdir. Ancak ykn tipi ve deeri ile ilgili hatalar bildirilecektir. Ykn tipi ile ilgili olarak kullancnn bu kitaptaki, yk tanmlama ilemlerinin anlatld ve Yk Kombinasyonlar ile ilgili paragraflar dikkatle okumas gerekir. Eleman yklerinin tanmlanmas veya dier yklemeler esnasnda setiiniz yk deerinin gereki olmas ve setiiniz ynetmeliin ilgili birimlerine uygun olmas gerekir. zellikle EULER asnn doru olarak tanmlanmas zordur. RENDER ve EULER AISI (ELEMAN ZELLKLER) paragraflarn dikkatli okumanz gerekir. Kullancn yapsal analiz yaptrmadan Kontrollerini yaptrmas gerekir.
nce
Btnlk
BLM 7 - 6
VK STEEL
1.
Aadaki ilemleri izleyin Menden Analiz >Analiz komutunu veya ara ubuundaki simgesini tklayn. Hesaplama kutusundaki ilemler olur olmaz birka saniye ierisinde Resim 78 de grlen diyalog kutusu ekrana gelecektir.
Resim 78
STATK ANALZ diyalog kutusu
a. Yapsal analiz dosyalarnn kaydedilecei sabit diskinizi sein. En uygun olan seenek genellikle programnzn kurulumunun yapld sabit disktir. Bu aamaya gelmeden nce Blm 1 de belirtildii zere sistem gereksinimlerini karlayacak kadar sabit diskinizde gerekli depolama alann bulunduundan emin olmanz gerekir. NOT : VK STEEL tarafndan yaplan bir yapsal analiz sonucundan geici dosyalar olumaz. Daha nceden belirtilen btn sistem gereksinimleri karland srece kullanc sistem fonksiyonlar ile ilgili herhangi bir sorunla karlamaz. Tm bunlara ramen kullancnn bir sorun karsnda uzman bir kiiye danmas nerilir. b. (Bu seim her VK STEEL versiyonu iin geerli deildir). Eer dinamik analiz seeneiniz varsa ve (Parametreler mensnde Malzeme Ktphanesi > Tasarm Kodlar)
BLM 7 - 7
VK STEEL
Response Spektrum Metodu nu setiyseniz, Statik Analiz diyalog kutusunda belirecek olan Response Modlar metin kutusunda mod adetlerini girmeniz gerekir. c. Ek Dmerkezlik alannda bir ok model iin deerin sfr olarak kalmas gerekir. 2. Yapsal analize balamak iin [Tamam] tklayn.
Analiz tamamlandnda Resim 79 da grlen Sonu Kontrol penceresi ekrana gelecektir.
Resim 79
Sonu Kontrol penceresi
BLM 7 - 8
VK STEEL
ELEMAN KONTROLLER Bu komut kullancya elemanlarn yeterliliinin kontrol edilmesini olanan salar.
Resim 80 1.
Eleman Tasarm diyalog kutusu
Aadaki ilemleri izleyin Menden Analiz > Eleman Kontrolleri komutunu veya ara simgesini tklayn. Bu komutu ilk defa ubuundan kullanacaksanz Resim 80 de grlen diyalog kutusu ekrana gelecektir. Eer bu komutu daha nceden kullandysanz ilgili bir mesaj grntlenecektir. Devam etmek iin gerekli bilgileri girmeniz gerekecektir. Devam etmek iin [Evet] i tklayn.
2.
ELEMAN KONTROLLER diyalog kutusunda gerekli parametreleri doldurarak [Devam] dmesini tklayn. Bir sre sonra (elemanlarn okluuna ve PC nizin hzna bal olarak) ELME FAKTRLER Tablosu ekrana gelecektir.
BLM 7 - 9
VK STEEL
3. 4.
ELME FAKTRLER Tablosunda faktrleri kontrol edip deitirebilirsiniz. Devam etmek iin [Devam] tklayn. Program elemanlarn kontrollerine balayacaktr ve karlat her bir gerilme amnda kontrolleri size ilgili mesaj grntlemek zere kesecektir. Mesajlar diyalog kutusunda 6 ayar seenei bulunmaktadr. Size en uygun olann banda bulunan onay kutusunu tklayp seerek devam etmek iin [Devam]a basn.
BLM 7 - 10
BLM 8 KOLON KADES TASARIMI TEMEL TASARIMI
VK STEEL
TEMEL TASARIMI HAKKINDA GENEL BLG KOLON KADES TASARIM ve TEMEL TASARIMI komutlar ile program, kolon mesnet dmlerinin yeterlilik kontrollerini yapar ve gerek profiller kullanarak dm boyutlandrr. Bu iki komut VK STEEL in TEMEL TASARIMI n oluturur. Program KOLON KADES TASARIMI ilemini sadece mesnetlenmi ereve kolonlar iin uygulayabilir. Bir mesnet dm, ankraj ubuklar ile betonarme bir temel zerine yerletirilmi dikdrtgen levha zerinde kaynak ile balants yaplm bir kolon ile birlikte detaylandrlr. Temel elemanlarnn devrilme veya kaymaya kar koyacak ekilde detaylandrma olana da vardr. nceki paragraflarda yer alan mesnet dm tanmlamalarndan da anlalaca zere programn yapabilecei hesaplamalarnda bir snrlama bulunmaktadr. rnein program, kolon kaidelerinde genellikle kullanlan berkitme levhalarnn etkilerini hesaba almaz. NOT : Kullancnn dikkatini gerektirecek dier bir nokta da temele moment aktarm mekanizmasnn tanmlanmasdr. Alagelmi bir seim olarak mesentin snr koullarnda 2 sabit u nadiren iyi bir zmdr ki ou zaman da gerek durumu yanstmaz. Mesnet dmlerinin sabit yada mafsall olarak seiminin, erevedeki dier elemanlar da farkl sonular vereceinden byk nemi vardr.
Mesnet dm kontrollerini baaryla tamamlayabilmek iin VK STEEL aadaki ilemleri uygular : KOLON KADES TASARIMI : Bu aamada program, kolontemel birleim levhasna ait, kaynakl birleim hesab ve betonarme temele balantnn saland ankraj bulonlarnn hesaplamalarn yapar.
BLM 8 - 2
VK STEEL
TEMEL TASARIMI : Bu aamada program, elik kolonun temel tanmn ve boyutlandrmasn yapar.
KOLON KADES TASARIMI 1. Bir kolon kaidesi hesab iin aadaki ilemleri izleyin Menden Analiz > KOLON KADES TASARIMI komutunu sein. Kolon kaidesi tasarm modlne ait pencere ekrana gelecektir. (Resim 81)
Resim 81 Mesnet levhas yeterlilik kontrollerinin ve boyutlandrmasnn yapld modle ait pencere 2. Penceredeki sol st blmde boyutlandrmann yaplmasn istediiniz mesneti sein. Kontroller ve boyutlandrma tamamlandnda, boyutlandrma yaplacak dier bir mesneti semek zere ayni noktaya dneceksiniz.
BLM 8 - 3
VK STEEL
alma alann yerleiminin dzenlenmesi ve mevcut komutlar ile ilgili bilgi ve talimatlar aadaki paragrafta bulacaksnz 1. 2. 3. 4. 5. Ekranda grnen komutlar unlardr : U ANK TM DZENLE AKSLAR PARAMETRELER AKSLAR : Bu tua basarak ekrann sol st kesinde genel aks sistemi modeli grnecektir. Bunu grmek istemediinizde tekrar ayni tua basn. PARAMETRELER : Sabit = 1 Mafsall = 0 Analizinin yaptmz elik kolonun mesnet levhas vastasyla temele sabit yada mafsall olarak balantsnn tanmdr. 2. Beton emniyet gerilmesi (Mpa) Hesaplamalarda temel betonunda kullanlacak emniyet gerilmesi tanmdr. Uzun sreli ve yinelemeli yklerden oluan basn altnda betonda azaltma katsays 0.85 ve c emniyet katsays deerlerini de hesaba katmak gerekir. rnek olarak eer C16 betonu seilmi ise emniyet gerilmesi deeri 0, 85 x (16/1,5) = 9.07 Mpa olacaktr. 3. elik emniyet gerilmesi (Mpa) Bu deer kolon kaidesi levhas ve ankraj bulonlar hesabnda kullanlr. Bu gerilmede s emniyet katsays deerini gz
1.
BLM 8 - 4
VK STEEL
nne almak gerekir. rnek olarak S400 elii seilmi ise bu deer 400/1.15 = 347.83 Mpa olacaktr. 4. Kenarlarn oran a:b Bu deer, dey elik elemanlarn mesnet levhalarnn kanar uzunluklarnn birbirine orandr. (a) kenar yerel Y aksna (b) kenar ise yerel Z aksna paralel olan kenarlardr. Bu oran genelde 1:1 ila 2:3 arasnda olup nadiren 1:2 dir. 5. Minimum levha kalnl (cm) Yapda kullanlan ve ynetmeliklerle snrlanan minimum deerde bir mesnet levhas kalnldr. nerilen minimum kalnlk t=12mm dir. 6. Maksimum levha kalnl (cm) Mesnet levhasnn msaade edilen en byk kalnldr. nerilen maksimum kalnlk t=25-30 mm dir. (40mm ok nadir kullanlr) 7. Plak kalnl tm mesnetlerde ayni deer alnsn. 1=Evet 0=Hayr Hesaplamalarda bulunacak en byk mesnet levhas kalnlnn tm levhalarda ayn alnmasn isterseniz bu deeri 1 olarak semeniz gerekir. Eer 0 seerseniz her bir elemana ait gerekli mesnet levhas kalnlklar hesaplamalar sonucu ayr ayr belirlenecektir. 8. a yn boyunca net konsol uzunluu (cm). Mesnet levhasnn a yn boyunca, kesit ile mesnet levhas kenar arasndaki arzu edilen net konsol uzunluu girilir.
9.
b yn boyunca net konsol uzunluu (cm). Mesnet levhasnn b yn boyunca, kesit ile mesnet levhas kenar arasndaki arzu edilen net konsol uzunluu girilir.
BLM 8 - 5
VK STEEL
10.
Minimum kaynak kalnl (mm) Kolon ile mesnet levhas arasndaki kalnl deeri mm olarak girilir. minimum kaynak
11.
Maksimum kaynak kalnl (mm) Kolon ile mesnet levhas arasndaki maksimum kaynak kalnl deeri mm olarak girilir.
12.
Kaynak emniyet gerilmesi w (Mpa) Kolon ile mesnet levhas arasndaki gerilmesi deeri Mpa olarak girilir. kaynak emniyet
13.
Kaynak kayma emniyet gerilmesi w (Mpa) Kolon ile mesnet levhas arasndaki kaynak kayma emniyet gerilmesi deeri Mpa olarak girilir.
14. 15.
Kaynak edeer emniyet gerilmesi vw (Mpa) Ankraj bulonu emniyet gerilmesi (Mpa) Betonarme Temel ile mesnet levhasnn ankrajnn saland ankraj bulonlarna ait emniyet gerilmesi deeri Mpa olarak girilir.
16.
Ankraj bulonu ap (mm) Arzu edilen ankraj bulonu delme ap deeri girilir. nerilen ap 20 mm dir.
17.
Ankraj bulonu kesit alan (cm) Ankraj bulonu gvdesi kesit alan deeri girilir
18.
Ankraj bulonu kenardan minimum mesafesi L= k x d(ank) k=
BLM 8 - 6
VK STEEL
Ankraj bulonu apnn (k) katsays ile arpm ile bulunan ankraj bulonunun kenardan minimum mesafesi iin (k) deeri belirlenir. 19. Ankraj bulonlar aras minimum mesafe a = k x d(ank) k= Ankraj bulonu apnn (k) katsays ile arpm ile bulunan ankraj bulonlar aras minimum mesafesi iin (k) deeri belirlenir. 20. Maksimum ankraj bulonu adedi Mesnet levhasnda yerletirilecek olan maksimum ankraj bulonu adedi deeri belirlenir. Program bir levhada en ok 50 adede kadar ankraj bulonu kabul eder. 21. Beton-elik ilikisi emniyet gerilmesi (Mpa) Beton-elik ilikisi emniyet gerilmesi belirlenir. 22. Ankraj uzunluk faktr Ankraj bulonunun dzenlenecek uzunluuna ait azaltma faktrdr. Mesnet levhalarn temele balayan ankraj bulonlarnn uzunluu ekline baldr. Kancal bir ankraj bulonu iin bu azaltma katsays 0.7 iken dorusal bir bulonda bu deer 1.0 dir. Malzeme Ktphanesi > Tasarm Kodlar sekmesinde, Tasarm Kodu olarak DIN setiinizde yukardaki baz PARAMETRELER aada grld ekilde deiecektir : 1. Beton emniyet gerilmesi (t/cm)
2
Temel betonu iin beton emniyet gerilmesi deeri ton/cm olarak girilir. 2. elik emniyet gerilmesi (t/cm) Mesnet levhas ve ankraj bulonlar 2 gerilmesi deeri ton/cm olarak girilir. 3. Kaynak emniyet gerilmesi iin
elik emniyet
w (kg/cm)
BLM 8 - 7
VK STEEL
Kolon ve mesnet levhas arasnda uygulanacak olan kaynak 2 emniyet gerilmesi deeri ton/cm olarak girilir. 4. Kaynak kayma emniyet gerilmesi w (kg/cm)
Kolon ve mesnet levhas arasnda uygulanacak olan kaynak 2 kayma emniyet gerilmesi deeri ton/cm olarak girilir. 5. Ankraj bulonu emniyet gerilmesi (kg/cm) Betonarme Temel ile mesnet levhasnn ankrajnn saland 2 ankraj bulonlarna ait emniyet gerilmesi deeri ton/cm olarak girilir. 6. U ANK Bu tua basldnda, sol st kede belirtilen mesnet iin geerli olacak levha boyutlar ve ankraj bulonlar hesab yaplr. 7. TM Bu tua basldnda, yapdaki tm kolonlarn mesnetleri iin geerli olacak levha boyutlar ve ankraj bulonlar hesab yaplr. Hesaplarda yetersiz kesit durumunda program ilemi durdurarak kullancya hangi kolonun yetersiz olduunu ve nedenini gsteren bir mesaj grntleyecektir. Boyutlandrma ilemi tamamlandnda program ilk kolonun sonularna dnecektir.
BLM 8 - 8
VK STEEL
Boyutlandrmaya ait sonular aada gsterildii gibidir :

KAYNAK GERLMELER ANKRAJ BULONLARI
MESNET LEVHASI BOYUTLARI
a=....(cm) b=(cm) kalnlk=(cm)
kalnlk=(mm)
x=... y= z= vw= Y.D. =
ank.bulonu adedi= d(bulon)=(mm) ank. uzunluu=(cm)
TABLO 18 Kolon kaidesi hesab ve boyutlandrmaya ait sonularn yer ald tablo Burada, w: Kolon ile mesnet levhas arasndaki kaynak gerilmesi y: Y aks boyunca kaynak kayma gerilmesi z: Z aks boyunca kaynak kayma gerilmesi vw: Edeer kaynak gerilmesi (vw=(2 + 32 ) ) Y.D : Yukarda deerlerin ait olduu Ykleme Durumu NOT : Malzeme Ktphanesi > Tasarm Kodlar sekmesinden Emniyet Gerilmeleri Yntemini setiinizde gerilmeler kg/cm olarak hesaplanacaktr, EuroCode 3 seildiinde ise birim Mpa olacaktr. 8. DZENLE Bu dmeye bastnzda hem deerler hem de o kolonun mesnet levhasna ait boyutlar sfrlanacaktr. NOT : Eer mesnette 0 Tipinde bir eleman balants var ise hi bir ey grntlenmeyecektir. DZENLE komutu ile dilediiniz mesnet levhas boyutlarn girebilir ve temel tasarm ilemine devam edebilirsiniz.
BLM 8 - 9
VK STEEL
NOT : Program, yukardaki deerlerden herhangi birini deitirdiinizde size Hesaplamay srdrmek istiyor musunuz (sizin verdiiniz veri ile) mesajn grntleyecektir. [Evet] i tkladnzda program mesnet levhasn sizin deitirdiiniz parametreler ile yeniden hesaplayacaktr.
TEMEL TASARIMI Bu aamada program elik yapnn kolonlarna boyutlandrma ve tahkik ilemlerini yapar. ait temel
TEMEL TASARIMI ilemine gemeden nce KOLON KADES TASARIMI ilemleri tamamlanm ve boyutlandrlm olmas gerekir. 1. 2. TEMEL TASARIMI iin aadaki ilemleri izleyin Menden > TEMEL TASARIMI komutunu sein. Resim 82 de grnen pencere ekrana gelecektir. Pencerenin sol st kesinde grlen TEMEL blmnde hesap yaptracanz mesneti sein. Temel tahkikleri ve boyutlandrma tamamlandnda dier bir mesneti semek iin ayni ilemi tekrar edin.
BLM 8 - 10
VK STEEL
Resim 82 1. 2. 3. 4.
Temel Tasarm modl penceresi.
BOYUTLAR Ly : Genel Y aks boyunca cm olarak temel boyutu Lx : Genel X aks boyunca cm olarak temel boyutu Temelin Yerel aks sisteminin Genel aks sistemine uyduunu gz nnde bulundurun A : Temelin derece olarak dnme as
Temeli aada gsterilen 3 yntemden biriyle tanmlayabilirsiniz : 1. SABT NOKTA cx : X aks boyunca temel ktle merkezi ile kolon ktle merkezi arasndaki mesafe. (mt)
BLM 8 - 11
VK STEEL
2.
cy : Y aks boyunca temel ktle merkezi ile kolon ktle merkezi arasndaki mesafe. (mt)
Temeli dndrdmzde yerel aks sistemi de bununla beraber dnecektir. Sonu olarak cx deeri deierek cx boyunca Ym.c. deerinin deimesine neden olacaktr. cx in deiimine neden olan yerel aks deiimi Ym.c nin koordinatlarn etkileyecektir. 1. KENARLAR ARASI MESAFE Nokta : Mesnet levhalarnn ilgili kenarlarndan olan mesafenin belirlenmesi iin temelin kenar yada kenarlarn sein (2 den fazla olmamak kaydyla) Bylelikle temel kenar 1 ile mesnet levhas kenar 2 seilmi olur. Girilen deer 12 dir ve mesnet levhas kenarlarnn numaralandrlmas aadaki ekilde olur : 0 derece : 90 derece : -90 derece :
2. 3. 4.
x: Mesnet levhasnn ilgili kenarndan ilk kenara olan mesafe (mt) y: Mesnet levhasnn ilgili kenarndan ikinci kenara olan mesafe (mt) KTLE MERKEZ (Mass Center) Ym.c. : Temel Ktle merkezinin Y koordinat (mt) Xm.c. : Temel Ktle merkezinin Y koordinat (mt)
1. 2.
LAVE YKLER Temel modl penceresinde sa st blmde bulunan N, MY ve MZ metin kutular ierisinde ilave ykleri girebilirsiniz.
1. 2. 3.
N: lave eksenel Yk (dey). DIN iin ton ve EC3 iin KN MY: Y aks boyunca ilave moment. DIN iin tm ve EC3 iin KNm MZ: Z aks boyunca ilave moment. DIN iin tm ve EC3 iin KNm
BLM 8 - 12
VK STEEL
NOT : Bu gerilme deerleri cebirsel olarak balang gerilme deerlerine ilave edilir. BA HATILLARI Yine temel modlnn sa st blmnde Kenar, B, D ve Uzunluk metin kutularnda ba hatllarnn verilerini girebilirsiniz. 1. 2. 3. 4. Kenar : Ba hatlnn eklenecei temel kenar numaras B: Ba hatl genilii (cm) D: Ba hatl ykseklii (cm) L: Ba hatl uzunluu (m) DKKAT : Program tm gerilme deerlerini temel boyutlandrlmas srasnda gz nne alr. Bu nedenle temelde ba hatllarnn bulunmas baz durumlarda temeli rahatlatabilir. Temellerin boyutlandrlmasnda ekranda temelin drlmasn ve asn gsteren grafik bir izim vardr. 1. 2. 3. 4. izimde ba hatllarnn yerletirilir. Analitik olarak : izimde numaralanekilde
gsterildii
Kenar 1 de tanmlanm olan ba hatl program tarafndan her zaman genel X aksna paralel olarak dikkate alnr. Kenar 2 de tanmlanm olan ba hatl program tarafndan her zaman genel Y aksna paralel olarak dikkate alnr. Kenar 3 de tanmlanm olan ba hatl program tarafndan her zaman genel -X aksna paralel olarak dikkate alnr. Kenar 4 de tanmlanm olan ba hatl program tarafndan her zaman genel -Y aksna paralel olarak dikkate alnr ve bunlar elemann asndan Lx, Ly boyutlarndan bamszdr.
BLM 8 - 13
VK STEEL
TAHKK Tm veriler tanmlandnda, temel analizi [Tahkik] dmesine tklayarak yaptrlr. Program, ilgili yk kombinasyonlarna ilikin herhangi bir yetersiz durum karsnda hesaplamalar durdurarak ilgili bir mesaj ekrana getirir.
1.
[Evet] dmesi tklandnda program, yeni temel boyutlarn girmek veya mevcut elemanlar deitirebilmek amacyla balang ekranna dner. Yeni deerleri girip gerekli deiiklikleri girdiinizde tekrar [Tahkik] I tklamanz gerekir. [Hayr] seerseniz, program o an hesap edilen temeli atlayarak bir dierine geer. Yine yetersiz durum karsnda hesaplamalar durdurarak ilgili bir mesaj ekrana getirir. Eer [Son] u seerseniz, program hesaplamalar durdurarak balang mensne dner.
2.
3.
Temel analizi tamamlandnda, [Sonular] tklayarak temel ve ba hatllarnn geometrilerinin gsterildii ikinci bir ekran grntlenir. (Resim 83)
Resim 83 Temel boyutlar, donatlar, kolon ve mesnet levhasnn grntlendii pencere
BLM 8 - 14
VK STEEL
Burada, 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 1. 2. 3. 4. 5. Fey : Y aks boyunca temel donats (cm) Fex : X aks boyunca temel donats (cm) M : X Y akslar boyunca moment. DIN iin tm ve EC3 iin KNm b : X veya Y aks boyunca Temel betonunda oluan maksimum gerilme. DIN iin kg/cm ve EC3 iin N/cm Y. D : Moment ve beton gerilmelerinin sonuland ykleme durumu T : Kesme gerilmesi. DIN iin kg/cm ve EC3 iin N/cm T : Zmbalama gerilmesi.DIN iin kg/cm ve EC3 iin N/cm Fe : Zmbalama gerilmesi donats (cm) ZEMN GERLMELER : Ortalama zemin gerilmesi. DIN iin kg/cm ve EC3 iin N/cm 1 : Maksimum zemin gerilmesi. DIN iin kg/cm ve EC3 iin N/cm N : Dey yk. DIN iin ton ve EC3 iin kN MY : Y aks boyunca Moment. DIN iin tm ve EC3 iin kNm MZ : Z aks boyunca Moment. DIN iin tm ve EC3 iin kNm
DEKLKLER
Kullancnn, programn yapm olduu hesap ve boyutlandrmalar deitirebilme olana vardr. rnein, bit temelin yksekliini ve her iki yndeki donatlarn deitirebiliriz.
BLM 8 - 15
VK STEEL
1. 2.
Eer HAYIR seerseniz yeni deer kabul edilecek ancak bununla ilgili bir hesap yaplmayacaktr. EVET i setiinizde programn, eer gerekiyorsa, basn donatsn da gz nnde bulundurmasn tanmlam olursunuz. Donat yazdrlmayacaktr.
Benzer deiiklikler ba hatllar donatlar iinde yaplabilir. 1. 2. 3. 4. BA HATILLARI Fe: Eilmede ba hatl gerekli donat alan (cm) b: Beton gerilmesi. DIN iin kg/cm ve EC3 iin N/cm M: Moment. DIN iin tm ve EC3 iin KNm Y. D : Beton gerilmesi ve momentlerin hesapland Ykleme Durumu. GERLMELER
Bu seenek ile, PARAMETRELER > YK KOMBNASYONLARI blmnde girilmi olan yk kombinasyonlarnn listesi grntlenir. Bu yk kombinasyonlarndan birini setiinizde ekrann ortasnda grafik gsterimle ilgili gerilmeler ekran gelecektir. (Emniyet gerilmeleri metodunda deerler kg/cm iken tama gc metodu iin N/cm dir). 1. 2. 3. Ekrann sa grntlenir. SONULAR TAHKK IKI DEVAM Boyutlandrma ksmnn ikinci ekrannda yer alan bu tu tklandnda program Temel Analizi balang ekranna dnecektir. Boyutlandrmann ikinci ekrannda aadaki tular grntlenir : alt ksmnda aadaki fonksiyon tular
BLM 8 - 16
VK STEEL
SONULAR Temel boyutlar girildiinde SONULAR dmesi aktif hale gelecektir. Buna basldnda boyutlandrmann ikinci ekran grntlenir. TAHKK Yukardaki bilgiler onaylandktan sonra temel boyutlarnda herhangi bir deiiklik yapmak veya ilave ykler eklemek istediinizde bu fonksiyon tuu kullanlarak yeniden analiz yaptrlarak temel boyutlar tekrardan hesaplanr.
BLM 8 - 17
BLM 9 ELEMAN ZELLKLER
VK STEEL
1. 2.
VK STEEL iki tip eleman tanr Dm noktalar Elemanlar
Programda her eleman belirli bir sayda zellik ierir. rnein elemann olduu karar dm noktalarnn da ykleri vardr. Ancak atalet momenti gibi zellikler sadece elemanlara ait iken mesnet zellikleri sadece dm noktalar zellikleridir. Yapnn tanmlamasndaki nemli bir adm da eleman zelliklerinin tanmlanmasdr. Bu blmde yapda elemanlarn zelliklerini tanmlayan komutlar ilenmektedir. 1. 2. 3. Bu komutlar aadaki ara ubuklarnda bulunmaktadrlar : ELEMAN ZELLKLER KEST ZELLKLER DM NOKTASI ZELLKLER
ARA UBUKLARININ KULLANIMI HAKKINDA GENEL BLG Ara ubuklarnn varsaylan konumu men ubuunun altndadr. 1. 2. 3. 4. 5. 6. VK STEEL deki ara ubuklar aadaki ekildedir : DOSYA DZENLE DZENLE II SHRBAZLAR ELEMAN ZELLKLER KEST ZELLKLER
BLM 9 - 2
VK STEEL
7.
ANALZ NOT : Baz durumlarda KEST ZELLKLER ara ubuuna seilen elemanlarn zelliklerini grmek iin bavurulur.
1.
Ara ubuklarnn grntlenip gizlenmesi iin aadaki ilemleri izleyin : Menden Grn > Ara ubuklar komutunu sein veya st men ubuunda simge bulunmayan bir alanda farenizin sa dmesini tklayn; Ara ubuklar yazs grntlenecektir, bunu tkladnzda Resim 84 de grlen diyalog kutusu ekrana gelecektir.
Resim 84 2.
Ekranda grntlenmesini istediiniz ara ubuklarn balarnda bulunan onay kutularn tklayarak sein. Grntlenmesini istemediiniz ara ubuunun bandaki onay iaretini tekrar tklayarak kaldrabilirsiniz.
Ara ubuklar, men ubuunun altnda veya alma pencerenizin sol veya sa kenarlarnda yerleik olabilmekle beraber alma penceresi ierisinde birer yzer men eklinde de olabilirler.
BLM 9 - 3
VK STEEL
1. 2.
Herhangi bir ara ubuunu tamak iin aadaki ilemleri izleyin : Tamak istediiniz ara ubuunun sol tarafndaki izgili ksm tklayn. Farenizin sol dmesini basl tutarak ara ubuunu tayn. Ara ubuunu iki ekilde yerletirebilirsiniz : a. alma pencerenizin en sol veya en sa kenarna geldiinizde farenizin sol dmesinden parmanz kaldrdnzda ara ubuu dilediiniz noktada sabit olarak yerletirilecektir. b. alma pencerenizin ierisinde herhangi bir konumda farenizin sol dmesinden parmanz kaldrdnzda ara ubuu yzer men olarak o noktada yerletirilecektir.
KEST ZELLKLER ara ubuu, sabit isimli zel bir onay kutusuna sahiptir. Bu onay kutusu seildiinde KEST ZELLKLER ara ubuu otomatikman alma penceresinin sa st kenarnda sabit olarak yerletirilecektir. NOT : Ara ubuklarndaki simgelerin hangi komuta karlk geldiini anlamak iin farenizin imlecini o simge zerinde ksa bir sre tklamadan tutarsanz komutun ismi sar bir kutu ierisinde belirecektir. (ara ipucu) ELEMAN ZELLKLER
Resim 85 ekme men, bir metin kutusu ve bir simgeden oluan ELEMAN ZELLKLER ara ubuu 1. 2. ELEMAN ZELLKLER ara ubuu ierii : PROJE KTPHANES ekme mens BALANIM ekme mens
BLM 9 - 4
VK STEEL
3. 4. 5.
EULER (GAMMA) AISI metin kutusu ELEMAN GRUPLARI ekme mens ELEMAN YKLER simgesi
PROJE KTPHANES Bu liste, Menden Parametreler > Malzeme Ktphanesi > Kesit Ktphanesi diyalog kutusu vastasyla setiiniz profilleri ierir. Yeni bir eleman eklemeden nce bu listeden uygun bir profil semeniz gerekir. 1. 2. 3. Aadaki ilemleri izleyin Bu listenin sandaki oku tklayarak proje ktphanenizde setiiniz profillerin listesini grntleyebilirsiniz. Uygun bir profili zerine tklayarak sein. Yeni bir eleman eklemek iin eleman ekleme yntemlerinden birini sein. NOT : Eleman tanmlamalar esnasnda, kullanc proje ktphanesini geniletebilir. Bunu yapmak iin Menden Parametreler > Malzeme Ktphanesi > Kesit Ktphanesi diyalog kutusuna dnerek yeni profiller ekleyebilir. Eklenen hep profil proje ktphanesi listesine dahil edilecektir. BALANIMLAR Bu liste elemanlarn balanma koullarn gsteren drt tip ierir. Sabit Sabit Sabit Mafsal Mafsal Sabit Mafsal Mafsal
BLM 9 - 5
VK STEEL
Balanma koullar listesindeki iftlerden birincisi balang dm noktasn, ikincisi ise biti dm noktasn belirler. Bylelikle, balanm olarak Sabit Mafsal setiinizde yeni elemann balang dm sabit ve biti dm mafsall olacaktr. 1. 2. 3. Aadaki ilemleri izleyin Listenin sandaki oku tkladnzda BALANIMLAR ara ubuu ierii listelenecektir. Uygun bir balanm eklini tklayarak sein. Yeni bir eleman eklemek iin eleman ekleme yntemlerinden birini sein.
EULER (GAMMA) AISI Euler as, elemann uzunluk aks etrafna, kesitin ktle merkezi aksnn dnme deeri olarak tanmlanr. Dnme deeri saat istikametini aksi ynnde pozitif olarak gz nne alnr ve llen deer derece cinsindendir.
Resim 86 EULER AISI nn ematik gsterimi. Bu resimde x-x aks kattan okuyucuya doru olan dzleme dey akstr. Euler asnn deerini girmek iin aadaki ilemleri izleyin
BLM 9 - 6
VK STEEL
1. 2.
EULER AISI metin kutusunda deeri yazn. Yeni bir eleman eklemek iin eleman ekleme yntemlerinden birini sein.
VARSAYILAN ELEMAN YKLER Kullancnn, Varsaylan Eleman Ykleri simgesi vastasyla her elemann yklerinin eleman tanmlanrken girebilmesi olana vardr. 1. Aadaki ilemleri izleyin simgesini tklayn. Resim 87 de grlen Ara ubuunda diyalog kutusu ekrana gelecektir.
Resim 87 2.
Eleman Ykleri tanmlama diyalog kutusu
Diyalog kutusunun sol blmnde onay kutular ile birlikte tm ykleme olaslklar listelenmektedir. Zati Yk onay kutusunu tklayn.
BLM 9 - 7
VK STEEL
3.
Zati yayl yk deerini Q metin kutusunda girin (kN/m veya t/m). Elemann arlnn otomatik olarak program tarafndan hesap edileceini gz nnde bulundurun. P metin kutusunda var ise tekil zati yk deerini kN veya ton cinsinden girin. (rnek olarak aklar tanmlamayacaksanz ereve kirii zerinde bunlardan doacak tekil zati yk deerleri girilmesi gerekmektedir. a metin kutusunda tekil ykn uygulama noktasnn balang dmnden olan mesafesini girin. Henz seilmemi ise Yk Aksn sein. (genellikle bu aks, genel 2 aksdr) [Gncelle] yi tklayn Programn otomatik olarak hesaplayaca 2. ve 3. Ykleme Durumlar : Sismik Y ve X hari dier ykleme durumlar iin, Parametreler > Yk kombinasyonlar blmnde girilmi tm bilgiler gz nnde bulundurularak 1 den 6 ya kadar olan admlar tekrarlayn. Diyalog kutusunu kapatmak iin [Tamam] tklayn. NEML : Yklemelerde kullanlan birimler seilen ynetmeliklerle uyumlu olmak zorundadr. rnein, EC3 (Eurocode) seilmi ise birimler kN cinsinden veya DIN (emniyet gerilmeleri yntemi) seilmi ise birimler kg veya ton olarak tanmlanmaldr. AIKLAMALAR : Uygulanacak bir yk iin kullanc ncelikle uygun ykleme durumunu tanmlayp bu yklemeye ait ykleme durumu hanesinde sfr emniyet katsaysnn bulunmadna dikkat etmelidir. rnein eer sismik yk kombinasyonlar mevcut deil ise (2. ve 3. ykleme durumlar) sismik ykler gz nne alnmayacaktr. Akslarda genel ve yerel akslarn farkllklarna dikkat etmek gerekir. rnein bir kolonunun yerel x-x aks onun uzunluk aksna uymaktadr ve genel x-x aksnda deydir. Sonu olarak kolonun yerel x-x aksnda uygulanacak bir yk eksenel yk olacaktr. NOT : KEST ZELLKLER ara ubuu yardmyla elemanlarn tanmlanmasndan sonra yklemelerin btnl
4.
5. 6. 7.
8.
BLM 9 - 8
VK STEEL
kontrol edilebilir deitirilebilir.
ve
yine
bu
ara
ubuu
yardmyla
NOT : Geri Al komutu ile tanmlanm ykler geriye alnmaz. KEST ZELLKLER KEST ZELLKLER kutusu alma pencerenizin sa kenarnda yer almaktadr.
Resim 88
KEST ZELLKLER kutusu
KEST ZELLKLER kutusunun en temel ilevi, kullancya seilen elemann zelliklerini bulup, deitirilmesi olanan salar. 1. 2. KEST ZELLKLER kutusunda iki sekme bulunmaktadr : GEOMETR sekmesi ELEMAN YKLER sekmesi
BLM 9 - 9
VK STEEL
lk sekme 2 blmden olumaktadr. Sol blmde zelliklerin isimleri, sa blmde ise bunlara ait deerler ya da seenekler yer almaktadr. KEST ZELLKLER kutusunun GEOMETR sekmesindeki zellikler ve aklamalar aadaki tabloda gsterilmektedir.
No 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18
zellik Profil Kesit Tipi Iz (cm ) Iy (cm ) Ix (cm ) Alan (cm ) Gamma As Young Modl Sy Sz Se Is Katsays Wy (cm ) Wz (cm ) Arlk (kg/m) elik Snf Balanm Eleman Grubu
3 3 2 4 4 4
Alama Eleman Numaras Profil Cinsi Z aks boyunca statik atalet momenti Y aks boyunca statik atalet momenti X aks boyunca statik atalet momenti Kesit alan Gamma As Young Modl Y aks boyunca efektif kesme alan katsays Z aks boyunca efektif kesme alan katsays Kesme Faktr Elemann sl iletkenlii Y aks boyunca mukavemet momenti Z aks boyunca mukavemet momenti Kg/m cinsinden eleman birim arl Profilin imal edildii elik kalitesi Elemann balanm tipi Elemann bal olduu grup
Kutunu tipi Tanmlama Seim Listesi Metin kutusu Metin kutusu Metin kutusu Metin kutusu Metin kutusu Metin kutusu Metin kutusu Metin kutusu Metin kutusu Metin kutusu Metin kutusu Metin kutusu Metin kutusu Metin kutusu Seim Listesi Seim Listesi
Deitirme ? Hayr Evet Evet Evet Evet Evet Evet Evet Evet Evet Evet Evet Evet Evet Evet Evet Evet Evet
Tablo 19
GEOMETR sekmesinin ierii
BLM 9 - 10
VK STEEL
Yukardaki tablodaki 3,4,5,6,8,9,10,11,12,13,14,15 ve 16 no lu zellikler, setiiniz kesit tipi ile ilgilidir. Kesit Tipi (2 no' lu zellik) deitirildiinde bu deerler otomatik olarak deiecektir. Gamma as ve balanm ekli ise elemann kesit tipinden bamszdr ve kesitin deitirilmesinden etkilenmezler. Gamma (Euler) asn veya kesitin balanm eklini kesit tipinden bamsz olarak deitirebilirsiniz. Ayrca elik snfn da ayni kesit tipini kullanarak deitirebilirsiniz. NOT : Kesit zellikleri ile ilgili herhangi bir deiiklik yapldnda, kutunun sol alt kesinde bulunan gncelle seenei aktif hale gelecektir. Tm deiiklikler yapldnda bunlarn kaydedilmesi iin Gncelle tuunun tklanmas gerekir.
BLM 9 - 11
VK STEEL
ELEMAN YKLER KEST ZELLKLER kutusunun ikinci sekmesi ELEMAN YKLER ne aittir.
Resim 89
ELEMAN YKLER sekmesi
Burada GEOMETR sekmesinde olduu gibi seili elemanlara ait eleman ykleri belirtilmektedir. Gerektiinde bir elemana ait yklemenin grntlenip deitirilebilmesi iin aadaki ilemleri izleyin Yeni bir eleman eklemek iin eleman ekleme yntemlerinden birini sein.
1.
BLM 9 - 12
VK STEEL
2. 3. 4. 5.
KEST ZELLKLER kutusunun ELEMAN YKLER sekmesinde Ykleme Durumlar alann tklayn Metin kutusunun sandaki oku tkladnzda Ykleme Durumlar listesi grnecektir. Birini sein. Kontrol edin ve eer gerekiyorsa ilgili yklemenin deerleri ve yk ekseni ile ilgili dzeltmelerinizi yapn. Q, P ve metin kutularndaki deerleri kontrol edin. Bu metin kutularna tklayarak aktif hale getirip dzeltmelerinizi yapabilirsiniz.
DM NOKTASI ZELLKLER Kullanc, seili olan bir dm noktas zerinde farenin sa dmesini tklayarak ekrana gelen menden dm noktas zelliklerine ulaabilir. 1. 2. 3. Bu men aadaki komutlar ierir. DM YKLER DM KOORDNATLARINI DETR MESNET
DM YKLER Bu komut kullancnn dm noktalarna etkiyen ykleri tanmlayabilmesini salar. Bu ykler, koordinat sistemi boyunca gerilmeler veya bu akslara paralel momentler olabilir. 1. 2. Dmlere etkiyen ykleri eklemek iin : Herhangi bir yntem ile ykn uygulanaca dm noktasn sein. Seili dm pembe renkte olacaktr. Dm noktas zerinde farenin sa dmesini tkladnzda ekrana aadaki men gelecektir.
BLM 9 - 13
VK STEEL
Resim 90
Dm noktas zellikleri mens
Resim 91 3. 4. 5. 6. 7.
DM YKLER diyalog kutusu
DM YKLER komutunu tklayn. Resim 91 de grnen diyalog kutusu ekrana gelecektir. YKLEME DURUMLARI listesinden ilgili ykleme durumunu sein. Fx, Fy ve Fz metin kutularnda kuvvetlerin deerlerini ve Mx, My ve Mz metin kutularnda momentlerin deerlerini girin. Dier ykleme durumlar iin 3. 4. ve 5. admlar tekrarlayn [Tamam] tklayn
DM NOKTASI KOORDNATLARINI DETR Bu komut kullancnn seili dm noktasna ait koordinatlar deitirebilme olanan sunar. 1. Bir dm noktasn tamak iin aadaki ilemleri izleyin Herhangi bir yntem dm noktasn sein. Seili dm pembe renkte olacaktr.
BLM 9 - 14
VK STEEL
2.
Dm noktas zerinde farenin sa dmesini tkladnzda ekrana aadaki men gelecektir.
Resim 92 Dm noktas zellikleri mens 3. DM NOKTASI KOORDNATLARINI DETR komutunu tklayn. Resim 93 de grnen diyalog kutusu ekrana gelecektir
Resim 93 DM NOKTASI KOORDNATLARINI DETR diyalog kutusu 4. 5. DM KOORDNATLARINI DETR diyalog kutusundaki metin kutularnda yeni koordinat deerlerini girin. [Tamam] tklayn. NOT : Bir dm noktasnn koordinatlarn deitirerek tadnzda o dm noktasna bal elemanlar da tanacaktr. MESNET Bu komut size herhangi bir dm noktasnn mesnet olarak tanmlanmasn salar. 1. Herhangi bir yntem dm noktasn sein. Seili dm pembe renkte olacaktr.
BLM 9 - 15
VK STEEL
2.
Dm noktas zerinde farenin sa dmesini tkladnzda ekrana aadaki men gelecektir.
Resim 94 3.
Dm noktas zellikleri mens Seili dm noktasna
MESNET komutunu tklayn. mesnet sembol eklenecektir.
NOT : Ayni noktadan ayrlan birden fazla eleman tanmlanamaz. Eer byle bir durum sz konusu ise yeni bir eleman tanmlamanz gerekir.
BLM 9 - 16
B L M 10 BALANTI TASARIMI - MAKAS
VK STEEL
BALANTI PROGRAMININ LEVLER ALIMA DZLEMLER Programn ana ilevi balant tasarmlarnn yaplaca alma dzlemlerinin tahkikidir. alma dzlemleri veri girii srasnda ksmi olarak tanmlanmtr. (Ana alma dzlemleri olarak tahkik edilirler)
ELEMANLARIN DZENLENMES Program her bir alma dzleminde dm noktalarna balanan elemanlar otomatik olarak ayarlar. Program, nceden belirlediiniz parametreler dorultusunda olabilecek ardk ubuklar da tahkik eder ve teorik dme yakn olanlar ayklar. KAYNAKLAR Gerekli kaynak deerlendirmesi (uzunluk ve konum belirlemesi) yaplr. Program ynetmelik kontrol ile Malzeme Ktphanesinde tanmlanan emniyet gerilmelerini kullanarak deerlendirmelerini yapar. Parametreler ayrca gz nnde bulundurulmaktadr. BAYRAK LEVHALARI Program, kullanc tarafndan belirlenen parametreleri, geometri ve imalat ( dm noktasndaki eleman tip ve adetleri, kullanlacak boyutlar) gz nnde bulundurur. Program bu bilgiler altnda, seilen ynetmelie uygun olan genilikleri ile bayrak levhalarna ait en iyi geometriyi saptar.
BLM 10 - 2
VK STEEL
KURALLAR Bu aamada Balant programnn bir ka kuralna deineceiz. Bu sizin boyutlandrmada hatal sonular nlemenize yarmc olacaktr. 1. 2. 3. Aadaki kurallar Programn ilevi asndan nemlidir. Ana alma dzlemleri 1 den balamak zere sra ile numaralandrlmaldr. Bir alma dzleminin dm noktalar geometrik olarak o alma dzlemine ait olmas gerekir. Sadece alma dzlemleri metraj hesab yaparak tasarm verisini oluturur. Balant programnn ilevleri zorunlu sralarn izlemek zorundadr. Bu fonksiyonlardan her biri bir dierinin dosyasn iptal eder. Bir alma dzleminin yeniden tahkiki, o alma dzlemine ait elemanlar, kaynaklar ve bayrak levhalar ile ilgili tm verinin iptal edilmesine neden olur. Verinin iptalinde, bu elemanlara ait kaynak ve bayrak levhalar ile ilgili olarak yeni elemanlarn tasarmna ait sonular yer alr.
4.
MDAHALELER Balant programnn ilevleri otomatik olarak yaplr. alma dzlemlerini tanmlanmas, parametre girileri haricinde, kullancnn mdahalesi istenmez. Ancak, yapnn tanmnda veya bir birleim noktas biimlendirilmesinde oluabilecek hatalar mdahale ederek dzeltilmelidir. Her durumda program kaynak yapmak zere elemann en byk kenarnn belirlenmesi iin eleman kendisi dzenlemeye alacaktr. Ancak uygulama sonucu bir takm hatal dzenlemeler oluabilir. Aadaki paragraflarda bu tr durumlar incelenecektir. Birinci durum tanmlama yznden oluur. esnasnda yaplan bir hata
BLM 10 - 3
VK STEEL
Aadaki emada Program, Eleman 1 in levhann nnde bulunduunu kabul eder ve elemann uzun kenarn kaynaklamaya alr, zira elemann Euler as bu birleim geometrisi iin hatal tanmlanmtr. Bylece levhaya kaynaklanamaz. n Arka
Eleman 1
Eleman 2
Programda Euler as deerinin korunmas seilmitir ve program ann doru olduunu kabul eder, Eleman 1 i nde ve Eleman 2 yi arkada kaynaklar. Eleman 1 in levhann arkasnda kaynaklanmasn istiyorsanz (b-ekli) sadece kurguyu deitirmeniz yeterlidir. (biti dmn, balang dm ile deitirerek). Sonu olarak, tm yap iin alma dzlemi tahkiki, elemanlarn kurgusu, kaynak boyutlandrmas ve bayrak levhas yerleimi bir kere daha yaplmaldr. kinci durum kenarlar simetriye gre eit kesitlerle ilgilidir. Program eleman levha zerinde keyfi olarak yerletirecektir. Bu durumda Seim diyalog kutusunda konumunu deitirebilirsiniz. Program levhay elemann paralar arasnda yerletirecektir.
BALANTI TASARIMI - MAKAS 1. 2. Programn ak son derece basittir : VK STEEL Analizinin hatasz olarak tamamlanmas. BALANTI TASARIMI (makas) yardmyla ilemlerin seimi.
VK STEEL
3. 4. 5.
alma dzlemleri tahkiki. alma dzlemi ve bu dzleme ait birleimin otomatik boyutlandrlmas seimi. Malzeme snflarnn dosyalar). deerlendirilmesi. (deerlendirme
1. 2. 3. 4.
Drdnc admda aadakiler analiz edilir : Elemanlar Kaynak veya Bulon. Bayrak Levhalar Konum
BLM 10 - 5
VK STEEL
VK STEEL LE ALIMA Balant hesaplarna balamak iin yapnn tanmlanm ve VK STEEL ile analizinin hatasz olarak yaplm olmas gerekir. 1. Bir makas balantlarnn aadaki ilemleri izleyin : hesabna devam etmek iin
Analiz mensnden BALANTI TASARIMI (Makas) sein veya ilgili simgesini tklayn. Resim 95 de grlen Birleim Tasarm Sihirbaz diyalog kutusu ekrana gelecektir.
Resim 95 2.
Birleim Tasarm Sihirbaz diyalog kutusu
Birleim Tasarm Sihirbaz diyalog kutusunda alma dzlemleri blmnde istediiniz seenei tklayn ve Balantlar ksmnda ise balantlarn kaynakl veya bulonlu olduunu onay kutularna tklayarak sein. Seimlerinizi tamamladnzda ALIMA DZLEM TAHKKLER blmne gemek iin [Devam] tklayn.
3.
BLM 10 - 6
VK STEEL
Mevcut seenekler unlardr : lave alma dzlemleri tahkiki lave alma dzlemi tahkiki yaptrmak istediinizde ilgili onay kutusunu tklayn. Program sizden bu alma dzlemlerini tahkik iin soracaktr. Seili alma dzleminde tahkik ileminin tekrar Baz alma dzlemlerinde deiiklik yaptnzda ve girilen verileri deitirdiinizde dier tm alma dzlemlerindeki balantlara ait verilerinizi kaybetmek istemezseniz bu komutu semeniz gerekir. Program sizden hangi alma dzlemlerini yeniden oluturacanz soracaktr. rnein 2, 7 ve 11 nolu alma dzlemlerini yeniden oluturmak istediinizde araya boluk brakmadan, sadece virglle : 2,7,11 girmeniz gerekir. Tm alma dzlemlerinin tahkiki Bu seenek ile ncekiler iptal edilir. Bu seenei tkladnzda ana alma dzlemleri dahil olmak zere tm alma dzlemlerini yeniden tahkik etmek zorundasnzdr. Diyalog kutusunun altnda DEVAM ve IKI seenekleri bulunmaktadr. IKI seenei ile VK STEEL in ana alma penceresine geri dner, DEVAM komutu ile alma dzlemlerini tahkike balarsnz. ALIMA DZLEMLERN TAHKK ET nceki seeneklerden birini setiinizde noktal izgilerle izili olarak 3 boyutlu yap ekrana gelecektir. Program tarafndan tahkik edilmi olan alma dzlemleri hari olarak alma dzleminin kabul edilmesi iin ONAY komutunu, silmek iin ise SL komutunu semeniz gerekir. ONAY komutundan sonra bir sonraki tahkike geebilir yada SON komutu ie ilemi sonlandrabilirsiniz. NOT : Bir ana alma dzlemini iptal edemezsiniz ancak tasarm ilemlerinde bu dzlemdeki ilemleri atlayabilirsiniz.
BLM 10 - 7
VK STEEL
ALIMA DZLEMLERN ONAYLA BALANTI Programnn birinci nemli ilevi balant tasarmnn yaplaca alma dzlemlerinin tahkik / onay ilemleridir. 1. Yapnn alma dzlemlerinin tahkiki (veya iptali) ilemi aadaki ekildedir. BRLEM TASARIMI SHRBAZI diyalog kutusundaki DEVAM seenei ile Resim 86 da grlen alma Dzlemleri onay penceresi ekrana gelir. Onaylanacak alma dzlemi beyaz ve dierleri sar renkte olmak zere yapnn perspektif bir grnts ekrana gelir. Program tarafndan nerilen alma dzlemini kabul etmek iin ONAY tklayn Bu alma dzleminde ilem yapmak istemiyorsanz SL i tklayn. alma dzlemlerinin tahkik ilemlerini sonlandrmak iin SON u tklayn.
2. 3. 4.
Resim 96
alma Dzlemleri onay penceresi
BLM 10 - 8
VK STEEL
BALANTI TASARIMI KAYNAKLAR alma dzlemlerinin tahkik ve onay ilemleri tamamlandktan sonra Resim 97 de grlen BALANTI ana program yklenir.
Resim 97
BALANTI program penceresi
Bu penceredeki ara ubuklarnda soldaki kutu alma dzlemleri numaralarn gsterir (bu durumda birinci alma dzlemi gzkmektedir). Bu kutuda sadaki oku tklayarak mevcut alma dzlemleri listesi grnr. Bu listenin yanndaki ikinci kutu ise dm noktas numaralarna ait listeyi ierir. Sandaki oku tklayarak seilen alma dzlemine ait dm noktalarnn listesi grntlenir. Balant program penceresinin sa tarafndaki blmnde seilen dm noktas ve buna bal elemanlar grntlenir. Ana pencerede, eer tasarm yapld ise bu dm noktasnn detay izimi grlr. (Tasarm yaplmadan bu alan botur) NOT : Eer pencerelerde herhangi bir ey gzkmyorsa hi bir alma dzlemi tantlmam demektir.
BLM 10 - 9
VK STEEL
Kullanc balant tasarmn bayrak levhalar veya aln kayna ile DZENLE mensnden ilgili komutu seerek yaptrabilir. ELEMANLARIN KONUMU Elmann konumunu deitirmek iin KONUM komutunu tklayn (Bkz MDAHALELER). Resim 98 de grlen diyalog kutusu ekrana gelecektir.
Resim 98 kutusu
KONUM komutu seildiinde ekrana gelen diyalog
Buradaki diyalog kutusunda da grld zere olas durum vardr : n, Arka ve ift Seimi deitirdiinizde elemann ekli izimde otomatik olarak deiecektir. Eer eleman arkada ise noktal izgi ile, nde ise dolu izgi ile gsterilecektir. ELEMANLARIN DZENLENMES Konumlarnn doru olduuna emin olduunuzda elemanlarn dzenlenmesini tanmlayabilirsiniz Bu ilemi balatmak iin ara ubuundaki ikinci simgeyi tklamanz gerekir. Program o alma dzlemine ait tm dm noktalarna seilen dzeni uygulayacaktr. Alternatif olarak, ara ubuundaki birinci simgeyi tkladnzda Program sadece seilen dm noktasnda ilem yapacaktr. Program tarafndan ilem gren dm noktas ekranda grntlenecektir.
BLM 10 - 10
VK STEEL
NOT : Eer bu komut tekrarlanrsa Program sizi dier verilerin kaybolacana dair uyarr. Sonular byk lde kullancnn belirledii parametrelere baldr. ELEMAN PARAMETRELER Proje mensnden PARAMETRELER komutunu seerek aadaki deerleri deitirebilirsiniz. 1. 2. 3. Srekli ubuklar iin minimum a () .. 5 Elemanlar ve ideal dm aras min. mesafe (mm) . 10 Elemanlar aras minimum mesafe (mm) 30
Bir dm noktasna balanan ayn Euler asna sahip ve ayni zelliklerdeki iki elemann akslar birbirleriyle yukarda belirtilen minimum deerden daha fazla a yapmyorlar ise bunlar srekli ubuk olarak gz nne alnrlar. Bir elemann ideal dm noktasna balanmasnda ncelii varsa (ve bir baka elemann bir parasn oluturmuyorsa) ikinci maddede belirtilen deer kadar bir mesafede tutulur. nc maddede iki eleman arasnda msaade edilebilecek en kk mesafe tanmlanr. (srekli eleman oluturan elemanlar hari). Bu mesafe sadece elemanlarn akslar arasnda deil ayn zamanda elemanlarn ular arasndaki mesafe olarak gz nnde bulundurulur. Levha ile seenei yerine Aln seildiinde drdnc parametre listede grntlenecektir. Burada bir dm noktasna veya daha fazla balanan elemanlarn dm noktasndaki kesimi tanmlanr. BALANTI TASARIMI ilemleri sresince ara ubuklarnda YAKINLATIR ve UZAKLATIR simgeleri bulunmaktadr ve tipik grnt bytme ve kltme ilemleri iindir.
BLM 10 - 11
VK STEEL
KAYNAK Bir sonraki aama iin semeniz mensndeki KAYNAK komutudur. gereken komut seili DZENLE dm
Ara ubuundaki ilk simgeyi tkladnzda noktasnn boyutlandrmasn yapabilirsiniz.
alma dzlemindeki tm dm noktalarnn boyutlandrmasn bir kerede yapmak istediinizde ikinci simgeyi tklayn. KAYNAK PARAMETRELER 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. Kaynak tasarm ile ilgili parametreler aada gsterilmitir Minimum kaynak kalnl (mm) . 7 Maksimum kaynak kalnl (mm) . 20 Minimum srekli kaynak boyu (mm) 100 Maksimum srekli kaynak boyu (mm) 500 Eleman kenarndan mesafe (mm) 5 Aralkl kaynak aralk birim uzunluu (mm) 50 Aralkl kaynak aralklar aras mesafe (mm) 30 Aralkl kaynak minimum aralk adedi 2 Aralkl kaynak maksimum aralk adedi 16 Srekli = 1 Aralkl = 0 1 Bindirme kaynak = 0 0 ST52 = 2 (kullanc tanml)=3 1 0=hayr) 0 0=hayr) 0
Aln kayna = 1 Kalite ST37 = 1
Birleimde niform kaynak kalnl (1=Evet Alt modelde niform kaynak kalnl (1=Evet
BLM 10 - 12
VK STEEL
Aln kayna seildiinde 1,2,11,13 ve 14 nolu parametreler grntlenecektir. NOT : Program kaynaklarla ilgili hesaplamalarn ve kontrollerini ynetmelik koullarna gre deil, sizin parametrelerde belirlediiniz deerler uyarnca yapacaktr.
BAYRAK LEVHALARI Balant programnn son ilevi, herhangi bir dm noktasnda ve kullancnn belirttii herhangi bir yol ile bayrak levhalarnn uygulanmasdr. Bayrak levhalarnn boyutlandrmay ara yaptrabilirsiniz. yerletirilecei dm noktasnda ubuundaki ilk simgeyi tklayarak
Eer tm alma dzlemi dmlerini bir kerede boyutlandrmak istiyorsanz ikinci simgeyi tklamanz gerekir. BAYRAK LEVHASI PARAMETRELER 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. Bayrak levhalarnn yerletirilmesini parametreler aada gsterilmitir : Levha Kalnl (mm) .. 6 Levha ve eleman kenar aras min. mesafe (mm) ... 20 Levha zerinde elemanlar aras min. mesafe (mm) .. 100 Levha ve kaynak kenar aras mesafe (mm) ..30 Levha ve kenarlar aras mesafe (mm) .. 6 Dikdrtgen=1 max kesim =2 min kesim=3 . 2 kontrol eden
Max kesim as () .. 85
BLM 10 - 13
VK STEEL
DEERLENDRME DOSYALARI Dm noktalarnn dzenlenmesi deerlendirme dosyalarn oluturabilirsiniz. tamamlandnda
UYARI : Deerlendirme dosyalar her bir alma dzlemi iin ayr ayr oluturulur. Ancak program hepsini tek bir dosyada kaydeder. Bu dosyalar hazrlayabilmek iin elemanlarn dzenlenme aamasnda alma dzlemindeki tm dm noktalarnn tanmlanm olmas gerekir. Programn deerlendirme dosyalarn hazrlayabilmesi iin ncelikle elemanlarn sonra da kaynak (veya bulon) ve bayrak levhas hesaplarnn tamamlam olmas gerekir. Aksi takdirde hi bir dosya hazrlanamaz. lemleriniz gelecektir : tamamlandnda aadaki mesaj ekrana
Deerlendirme dosyalar hazrlansn m ? Evet veya Hayr Evet i setiinizde (var ise) yapya ait bir nceki deerlendirme dosyas silinecek ve yenisi oluturulacaktr. Hayr setiinizde herhangi bir dosya oluturulmadan veya eskisi silinmeden ana menye geri dnersiniz.
BLM 10 - 14
B L M 11 BALANTI TASARIMI - EREVE
VK STEEL
PROJE Mens Program mens iermektedir tm iletim ve yazdrma komutlarn
PROJE mens konumu Resim 99 da gsterilmektedir.
Resim 99
PROJE mens
AIKLAMA Bu komut projenizdeki aklamalar grmenizi salar.
BLM 11 - 2
VK STEEL
Resim 101 MALZEME
AIKLAMA diyalog kutusu
Elemanlarn, kaynaklarn ve bulonlarn malzemelerine ait bilgiler grntlenir. MALZEME komutunu setiinizde Resim 102 de grlen pencere ekrana gelir.
Resim 102
MALZEME Tablosu penceresi
BLM 11 - 3
VK STEEL
YK KOMBNASYONLARI Yk kombinasyonlar tablosu grmek iin bu komutu semeniz gerekir. Kombinasyonlar Ana Programn Menden Parametreler > Yk Kombinasyonlar blmnde tanmlanmtr.
Resim 103
Yk kombinasyonlar tablosu
Yukardaki tabloda tm yk kombinasyonlarn, ek dmerkezlik nedeniyle oluan ardk yk kombinasyonlar ve sismik kombinasyonlar ile birlikte grebilirsiniz. Eer analiz esnasnda bu tr yk kombinasyonlarnn gz nne alnaca belirtilmemise bunlara ait gerilme deerleri sfr olacaktr. Tabloyu kapatmak iin [Tamam] tklayn.
BLM 11 - 4
VK STEEL
YAZDIRMA AYARLARI Bu komut yazdrma ayarlarn grp gerekiyorsa dzeltmenizi salar
Resim 104
YAZDIRMA AYARLARI diyalog kutusu
Yazcy semek iin DETR dmesini tklayn. Her bir sayfa iin maksimum satr saysn deerini girdiinizde program otomatik olarak her sayfa iin belirtilen deer kadar satr yazdracaktr. Sayfa numaralarnn balang deerini girebileceiniz gibi yaz tipi boyutunu da yan tarafnda bulunan seme listesinden belirleyebilirsiniz. Son olarak da hangi dm noktalarnn yazdrlacan belirlemek iin balang ve biti dm noktalarnn numaralarn ilgili metin kutularnda girmeniz gerekir. IKTI Bu komut ile hesaplanm dmlerin sonular ekrana gelir. YAZICI dmesini tklayarak sonular yazcya veya RTF dmesini tklayarak sonular ekrana gelecek kaydetme penceresi yardm ile dilediiniz bir dizinde belirleyeceiniz bir isimle RTF formatnda kaydedebilirsiniz. Bu menden kmak iin GER dmesini tklayn.
BLM 11 - 5
VK STEEL
DXF OLARAK KAYDET Bu komut yardmyla (birleimin doru olup olmadna bakmakszn) analiz edilmi olan dmleri, ekrana gelecek kaydetme penceresinde dilediiniz bir dizinde belirleyeceiniz bir isimle DXF formatnda dosyalar olarak kaydedebilirsiniz. Ekrana gelen dm listesi penceresinde klavyeden Shift tuuna basl tutarak farenizin sol dmesine basmak suretiyle birden ok dm seebilirsiniz. IKI Balant tasarm programndan kmak iin IKI seeneini tklayn. k seeneinin altnda VK STEEL in bu program ile daha nceden alm son drt Projesini greceksiniz.
DZENLE Mens ZOOM Bu komut ile farenizin imleci bir byte ekline dnerek size bir pencere seimi yardmyla dilediiniz bir alann grntsnn byltlmesi imkan salanr. Farenizin sol dmesine basl tutarak ZOOM penceresinin diyagonal olarak balang ve biti noktalarn tanmlayn. Tanmladnz pencere ierisinde kalan alann grnts pencereyi kaplayacak ekilde bytlecektir. ZOOM NCEK ZOOM komutu ile bytlen bir grntden kp bir nceki grne dnmenizi salar.
BLM 11 - 6
VK STEEL
DMLER SE Bu komutu setiinizde Resim 105 de grlen diyalog kutusu ekrana gelecektir. Semek istediiniz dm noktalarnn balang ve biti numaralarn girip [Tamam] tklayn.
Resim 105
DMLER SE diyalog kutusu
Dm noktalarn semenin alternatif bir yolu da alma penceresinin sandaki blmde dm noktalar listesinin alndaki SE dmesini tklamaktr. Yapnn belirli bir ksmn semek iin en uygun yol budur. Eer yapnn sadece bir ksmn grntlemek isterseniz aadaki ilemleri izleyin 1. 2. Dm noktas numaralarn sein. Ara ubuundaki Katman Yneticisi simgesini tklayn. Ekrana gele diyalog kutusunda Seilen iin izimi olutur seeneini iaretleyin. Yapnn seilen dm noktalar arasnda kalan ksm ekrana gelecektir. DM SEMN KALDIR Bu komutu setiinizde ekrana gelen diyalog kutusu yardmyla seimini kaldrmak istediiniz dm noktalarnn balang ve biti numaralarn girip [Tamam] tklayn. Dm noktalar seiminin kaldrlmasnda alternatif bir yol da alma penceresinin sandaki blmde dm noktalar listesinin alndaki SEM KALDIR dmesini tklamaktr.
BLM 11 - 7
VK STEEL
GRN Mens Ekranda grntlenmesini istediiniz eleman ya da ara ubuklarn Resim 106 da grlen GRN mens yardmyla seebilirsiniz.
Resim 106
GRN mens
ARA UBUU Bu seenek ile mennn altnda bulunan grntlenip grntlenmemesini salarsnz. ara ubuunun
Resim 107
Ara ubuu
BLM 11 - 8
VK STEEL
Ara ubuunda bulunmaktadr.
bulunan
komutlarn
bir
ou
menlerde
Farenizin imlecini bu simgeler zerinde bir sre tuttuunuzda, her bir simgenin ilevine ait ara ipucu grntlenecektir. ARA UBUUNDAK SMGELER VE AIKLAMALARI : PROJE BLGS : Aklama blmnde anlatld aklamalar grmenizi salar. YAZDIR : Baknz PROJE> Yazdrma Ayarlar ZOOM , ZOOM NCEK : Baknz : Dzenle > Zoom mens DNME AISI : Bu simgeyi tkladnzda Resim 108 de grlen diyalog kutusu ekrana gelecektir. Buradaki metin kutusunda yapnn dnme as deerini tamsay olarak derece cinsinden girdiinizde yapnn dndrme adm tanmlam olursunuz. zere projenizdeki
Resim 108
DNME AISI diyalog kutusu
BLM 11 - 9
VK STEEL
DNDRME AKSI SEM : Yapnn hangi aks etrafnda dndrlmesini belirtmek iin bu alandaki listeden sadaki oku tklayarak X, Y veya Z akslarndan istediiniz birini sein. + AI ve AI LE DNDR : Yapnn grn, bu simgeleri her bir tkladnzda belirlediiniz aks zerinde daha nceden tanmlam olduunuz dndrme adm kadar dndrlecektir. Burada, + A kavramyla saat istikametinin tersi belirtilmektedir. BALANGI KONUMU : Bu simgeyi tkladnzda yapnn balangtaki konumuna dnecektir. BYK HARF, KK HARF : Bu simgeleri her bir tkladnzda yaz tipi yksekliini arttrp, azaltabilirsiniz. Bu komut ok fazla dm noktas ve eleman ieren youn bir izimle uratnzda yaz tipi yksekliini deitirerek en iyi grn elde edebilmenizi salar. (Detayl bilgi iin ileride anlatlan SEENEKLER : Seenekler blmne bakn) DMLER PENCEREYLE SE : Bu simge yardmyla dmleri grafik olarak seebilirsiniz. Farenizin sol dmesine basl tutarak pencerenin diyagonal olarak balang ve biti noktalarn tanmlayn. Tanmladnz pencere ierisinde kalan dmler seilecektir. Bu komut size numaralar tanmlamak yerine dmleri grerek ekrandan seme olana tanr. DMLERN SEMN KALDIR : Bir nceki komuta benzer olarak burada dm noktas seimlerini grafik olarak yine bir pencere yardmyla kaldrabilirsiniz. grn ilk
BLM 11 - 10
VK STEEL
YARDIM : Bu simgeyi tkladnzda programn evrim ii yardmna ulaabilirsiniz.
ARALAR Ekrann sa tarafnda bulunan Aralar penceresinin grntlenip grntlenmemesini salar. DM Kontrol amacyla bir dm noktas ve ona balanan elemanlar setiinizde bu komut yardmyla o dm noktas ve ilgili elemanlarnn 3 Boyutlu gsterimi ekrana gelecektir. Ekrana gelen pencerede elemanlarn aksonometrik grnm ile gerek birleim konumlarn grebilir ve pencerenin altnda bulunan Zoom ve Zoom nceki komutlar yardmyla izimin herhangi bir noktasna ait grnty pencere yardmyla bytp nceki konumuna dndrebilirsiniz. Bu pencereden kmak iin [Tamam] tklayn. DURUM UBUU Bu seenek size pencerenin en altnda bulunan ve o an yaplan iler ile ilgili aklamalar gsteren ubuun grntlenip grntlenmemesini salar. Birleimler blmnde bu ubuun ilevleri ve yararlar hakknda detayl bilgi bulacaksnz. YENLE Ekranda yapnn grntsnn yeniden izilmesini salar. SEENEKLER Resim 109, 110 ve 111 de gsterilen diyalog kutularn grmek iin bu menden Seenekler komutunu tklayn.
BLM 11 - 11
VK STEEL
Resim 109
SEENEKLER > ZM diyalog kutusu
Resim 110
SEENEKLER > BRLEM diyalog kutusu
BLM 11 - 12
VK STEEL
Resim 111
SEENEKLER > KONTROL diyalog kutusu
SEENEKLER > ZM : Bu mende izimde elemanlarn veya dm noktas numaralarnn yazdrlp yazdrlmamas seenekleri bulunmaktadr. Yanlarnda bulunan onay kutularn tklayarak istediiniz seenekleri iaretleyin. Mende alttaki blmde ise tm dm noktalar ya da semi olduunuz dmler iin izim oluturma seenekleri bulunmaktadr. SEENEKLER > BRLEM Kesitin kaynatlaca levhann st kenarna olan mesafeyi mm cinsinden girin. SEENEKLER > KONTROL Hata mesajlarnn direk bir dosyaya kaydedilmesi veya ekranda grntlenerek kaydedilmesi seeneklerini ierir. Hata rapor dosyas yeni yaratlacak bir dosya veya mevcut bir hata rapor dosyasna devam niteliinde olabilir.
BLM 11 - 13
VK STEEL
Hata Rapor Dosyas : Her hesaplama yaptrldnda, Programn bunlara ait yeni bir kontrol dosyas oluturmasn veya her bir ilave raporun ardk olarak sakland tek bir kontrol dosyas tutmasn tanmlayabilirsiniz.
PENCERE Mens Bu mennn seenekleri ayn pencerelerin ynetimiyle ilgilidir. anda birden fazla ak olan
Resim 112
PENCERE mens
Basamakla : Pencereleri biri dierinin arkasnda olarak dzenle.
BLM 11 - 14
VK STEEL
Yatay Deli : Pencereleri her biri eit ve dikey olarak olarak yan yana dzenle Dikey Deli : Pencereleri her biri eit ve dikey olarak olarak alt alta dzenle
BRLEMLER mens Bu mennn seenekleri her bir dmn birleim hesaplar ilgilidir. ile
Resim 113
BRLEM mens
TASARIM N DM SE Hesaplatmak istediiniz dm noktasnn farenizin imleci ile zerine tklayarak sein. Seili dm noktas bir sar kutu ile iaretlenecektir.
BLM 11 - 15
VK STEEL
Dm noktasnn tekrarlayn. ELEMANLARI SE
seimini
kaldrmak
iin
ayni
komutu
lgili dme birleimini yaptrmak istediiniz elemanlar farenizin imleci ile zerlerine srayla tklayarak sein. Seili elemanlar sar olacaktr. yi bir grnt elde edebilmek ve doru elemanlar seebilmek iin yapnn dndrlmesi ve yaknlatrlmas yararl olacaktr. Birleim ktphanesi, her biri iki elemandan oluan tip balant iermektedir. BRLEM TPN SE
Resim 114
Birleim tiplerini gsteren ara ktphanesi
Bu tip birleim aadaki ekildedir : Kolon-Kiri kenar birleimi Kolon-Kiri ara birleimi
BLM 11 - 16
VK STEEL
Farkl adaki elemanlar ile Kolon-Kiri ara birleimi Bu birleim tiplerinden birini setiinizde, bu birleimle ilgili olarak tasarm ve hesaplamalarla ilgili men ekrana gelecektir.
Resim 115 BRLEM seenekleri diyalog kutusu Bu seim ile birlikte birleim levhas ve kiri kesitine ait izim orta pencerede ekrana gelecektir. Levha birleimi ile ilgili veriyi pencerenin sandaki menden kaynakl veya bulonlu birleim olarak girin. BRLEM DZENLEYCS- diyalog kutusu ierii : Bu kutuda ncelikle hesab yaplan dm noktas numaras grnmektedir.
BLM 11 - 17
VK STEEL
1.
ARALAR
U LEVHASI : Kiriin birleimini levhaya kaynakl olara yapmak istediinizde bu onay kutusunu sein. Eer kiri direk olarak kolon yzne levha olmadan kaynak ile birletirilecek ise bu kutuyu semeyin. Kalnlk, Genilik, Ykseklik (mm) : U levhasnn geometrik zellikleri. elik : Sadaki oku tkladnzda alan listeden levha iin elik snfn sein BULONLAMA : Birleimde bulon kullanlacan tanmlamak iin bu onay kutusunu sein. Eer kiri direk olarak kolon yzne levha olmadan kaynak ile birletirilecek ise bu kutuyu semeyin. BERKTME : Birleimi berkitme verilerini girin. desteklemek isterseniz bu konumda
Ykseklik : Kesitin berkitme iin kaynak yaplaca ksmnn ykseklii A : Program birleimin desteklenmesi iin kesitin nasl kesileceini bilemez bu yzden destek iin verilere gereksinim vardr. Bu aamada girilen deer berkitmenin alt kenarnn yatay ile yapt adr. Ekrana gelen penceredeki mende Dzenle, Grn, Pencere ve Yardm seenekleri bulunmaktadr. 2. DZENLE Mens
Dzenle mens Resim 116 da grlen komutlar iermektedir.
BLM 11 - 18
VK STEEL
Resim 116
DZENLE mens komutlar
Zoom, Zoom nceki : Daha nce belirtildii ekilde. Balant tipi Parametreleri : Bu komut ile resimde grlen balant verilerinin dzenlenecei diyalog kutusu ekrana gelir. Diyalog kutusunda U Levhas kalnl, genilii, ykseklii (mm olarak) ve kullanlacak malzemenin cinsi girilir. Eer kiriin kolona olan birleimi levha olmadan direk olarak kaynak ile yaplacak ise alttaki onay kutusu seilmemelidir. Bu verilere ayn zamanda pencerenin sandaki ara ubuundan da ulaabilirsiniz.
BLM 11 - 19
VK STEEL
BULONLAMA : Bulonlar Se : Bu komut eer nceden bulonlar tanmlandysa aktif hale gelecektir. Semek iin istediiniz bulonun zerini tklayn. Bulonlar se komutuna alma pencerenizin zerinde farenizin sa dmesini tklayarak ekrana gelen menden de ulaabilirsiniz. Seilen bulon beyaz renk olacaktr. Bulonlar Ekle : Bulon bilgilerini tanmlamaya ara ubuundan Bulonlar sekmesinde bulon kalitesi ve bulon apn tanmlamakla balayn. Bulonlar eklemek iin menden Bulonlama blmndeki Bulonlar ekle komutunu tklayarak ya da alma pencerenizin zerinde farenizin sa dmesini tklayarak ekrana gelen menden ulaabilirsiniz. Bulon ekle komutunu setikten sonra Resim 117 de grlen Bulon Ekle diyalog kutusu yardmyla eklemek istediiniz bulonun merkezine ait koordinatlar ilgili X ve Y metin kutularnda girerek [Tamam] tklayn. Levhann sol st kesi sfr koordinatlar olmak zere girdiiniz koordinatlara gre bulon levha zerinde yerletirilecektir.
Resim 117
BULON EKLE diyalog kutusu.
BLM 11 - 20
VK STEEL
Sihirbaz Kullanarak :
Menden Dzenle > Bulonlama > Bulon Sihirbaz simgesini komutunu veya ara ubuundaki tklayn. Bulon Sihirbaz komutuna alma pencerenizin zerinde farenizin sa dmesini tklayarak ekrana gelen menden de ulaabilirsiniz. Resim 118 de grlen Bulon Sihirbaz diyalog kutusu yardmyla mm cinsinden ilgili deerleri tanmlanan metin kutularnda girin ve [Sonraki] seeneini tklayn. Ekrana gelecek bir sonraki pencerede bulon sras ve her bir sradaki bulon adedini tanmlayarak tekrar [Sonraki] seeneini tklayn ve ekrana gelen pencerede [Son] u tklayarak ilemi tamamlayn. Girdiiniz veriler altnda bulonlar levha zerinde yerletirilecektir.
BLM 11 - 21
VK STEEL
Resim 118
BULON SHRBAZI diyalog kutusu pencereleri
alma pencerenizin sa tarafnda bulunan ve Resim 119 da grlen Aralar > Bulonlar mensnde bulonlara ait koordinatlar (levhann sol st kesi referans noktas olmak zere) tanmlayarak da bulonlarnz dzenleyebilirsiniz.
Resim 119
Aralar diyalog kutusunun Bulonlar sekmesi
BLM 11 - 22
VK STEEL
UYARI : Bulonlarn levha zerinde ift sayda ve bir hizada yerletirilmesi gerekmektedir. Ayn sradaki bulonlarn Y aks boyunca ayn koordinatlara sahip olmas gerekir.
Bulonlar Ta : Eklenmi olan bulonlar tamak iin menden Dzenle > Bulonlama > Bulonlar Ta ya da ara simgesini tklayn. Bulonlar ta ubuundan komutuna alma pencerenizin zerinde farenizin sa dmesini tklayarak ekrana gelen menden de ulaabilirsiniz. Bu komutu tkladnzda Resim 120 de grlen diyalog kutusu ekrana gelecektir. lgili DX ve Dy metin kutularnda setiiniz bulona ait X ve Y aks boyunca tamak istediiniz mesafeleri girin. [Tamam] tkladnzda bulon istediiniz konuma tanacaktr.
Resim 120
BULONLARI TAI diyalog kutusu.
Bulonlar Sil : Eklenmi olan bulonlar silmek iin menden Dzenle > Bulonlama > Bulonlar Sil ya da ara simgesini tklayn. Bulonlar Sil ubuundan komutuna alma pencerenizin zerinde farenizin sa dmesini tklayarak ekrana gelen menden de ulaabilirsiniz. Sil komutunu tkladnzda program seili bulonu otomatik olarak silecektir.
BLM 11 - 23
VK STEEL
lem ptal : Ekrann alt ksmnda o an yaplan ilem grntlenir. lemi iptal etmek iin menden Dzenle > Bulonlama > Bulonlar Sil ya da ara simgesini tklayn. Bulonlar Sil ubuundan komutuna alma pencerenizin zerinde farenizin sa dmesini tklayarak ekrana gelen menden de ulaabilirsiniz. O an yaplan ilem iptal edilecektir.
KAYNAK : Levha zerindeki kiri veya kolon elemanlarn kaynakl birleimlerini yapmak iin Resim 121 de grlen Aralar diyalog kutusunun kaynak sekmesinde kaynak bilgilerini mm cinsinden girin.
Resim 121
Aralar diyalog kutusunun Kaynak sekmesi
BLM 11 - 24
VK STEEL
alma penceresinde ekrana gelen izimde profil zerinde kaynak yaplmasn istediiniz ksm sein. (kesitin kaynak yaplacak izgisinin zerini tklayn). Kaynak, profilin setiiniz paras zerinde sadaki aralar mensnde tanmladnz deerler gz nne alnarak bir dikdrtgen olarak tasarlanacaktr 1. 2. 3. X1 (mm), Y1 (mm): Sol st keye paralel kenar olarak kaynak koordinatlar X2 (mm), Y2 ( mm): Sa alt keye paralel kenar olarak kaynak koordinatlar Kalnlk (mm): Kaynak kalnl NOT : Levhann sol st kesi balang noktasdr. koordinat sisteminin
Ekrann herhangi bir yerinde farenizin sa dmesini tkladnzda Resim 122 de grlen men ekrana gelecektir.
Resim 122
Kaynak mens
Kaynaklar Se : Semek istediiniz kaynan zerine tklayarak sein Kaynaklar Ekle : Yukarda anlatld ekilde kaynaklar kesit zerindeki alanlarda tklayarak ekleyin Kaynaklar Sil : Silmek istediiniz kaynan zerine tklayarak sein lem ptal : Bulonlar blmnde anlatld gibidir. Ayrca menden Dzenle > Kaynak komutunu kullanarak da bu ilemlere ulaabilirsiniz.
BLM 11 - 25
VK STEEL
Birleim Hesab Birleimde kaynak veya bulonlara ait tm veriler girildiinde menden Dzenle > Birleim Hesabn komutunu sein ve ya ara simgesini tklayn. Kaynak veya bulonlarla ait veri ubuundaki olarak girdiiniz tm deerler dikkate alnarak birleim hesaplar yaplacaktr. Birleimi Yeniden Hesapla Bu komut ile bulon, kaynak ve takviye bilgileri dahil birleim hesab ile ilgili tm veriler silinecektir. Bylelikle yeni verileri girip yeniden birleim hesab yaptrabilirsiniz. Programn ana penceresine dnerek eleman ve levha tepe mesafesi arasndaki deeri deitirirseniz, rnein Grn > Seenekler > Balant komutu ile 30 mm olan mesafeyi 15 mm olarak deitirdiinizde, eski verilerin yenileri ile deitirilmesi iin Yenile komutunu semeniz gerekir. GER : Bir sonraki dm noktasna ait tasarm yapmak zere bir nceki konuma geri dnmek iin Geri yi tklayn. TEOR Kaynaka : Blm 6, Eurocode 3 - Balantlar Bulon dayanm (ekme, basn ve kesmede) Kesme gerilmesi, ekme ve basnta Kaynak dayanm Kesme gerilmesi, ekme ve basnta Kolon dayanm ekme ve basnta Kiri dayanm Eilmede Levha dayanm Rijit ve yar rijit balant kontrol
BLM 11 - 26
B L M 12 BR RNEK
VK STEEL
Buradaki rnein amac kullancn, VK STEEL program alma ortam ile bir altrma yapmasn salamaktr. Bu nedenle, eleman hesaplarna geni lde yer vermeyip, fazla bir bilgi yklemesinden kanarak yap tanmlama prosedrne (model tasarmna) nem verilmitir. rnekte aklanmaya allan basit bir ereve yapnn tasarm ilemi, analizi, elemanlarn artnameye gre yeterlilik kontrolleri ve dm noktalarnn kontrolleridir. Bu rnein tamamlanmasyla, Programn nemli komut ve ilevleri ile hzl bir altrma Programn alma akna ksa bir bak leride referans olarak kullanlabilecek bir proje rnei
Elde edeceksiniz. lerideki paragraflar okuduunuzda oluturmaya altnz proje hakknda bilgi edinerek, iletim konular hakknda yardm alma yollarn reneceksiniz. zellikle, RNEN YAPISI paragraf, dier blmlerde anlatlan ana admlar grafik olarak sunmaktadr. YARDIM ALMA paragraf, rnek zerinde alrken, yardm sistemini kullanmaya rehberlik edecektir. KISALTMALAR paragraf, kurallar ieren bir tablo iermektedir. Bu tablo cmlelerde kullanlan ksaltlm kelimelerin anlalmas bakmndan gerekli bir referanstr.
NOT : Bu noktadan ileriye gitmeden nce Kullanma Kitabnn GR blmne bir gz atmanz neririz. Bu blmde programn zellikleri ve alma ortamnn ksa bir tantmn bulacaksnz. RNEN YAPISI Buradaki ilem on adm ve iki grupta yaplandrlmtr. Birinci grup (adm: 1- 7) VK STEEL programnn ana blm ile yapabileceiniz ilemleri kapsar. Bu blm program iindeki almanzn en byk ksmn karlamaktadr. Adm 7 nin tamamlanmasyla yap zlm, ve elemanlarn yeterlilikleri ilgili ynetmelie gre salanm olacaktr.
VK STEEL
kinci blm (adm: 8 10) birleim tasarm, temel kontrolleri ve program sonularnn kullanm (yazdrma ve izim gnderme) ilemleri ile ilgilidir. Programn yaps aadaki ekildedir : BRNC BLM 1. Adm 1 Giri Proje klasr oluturma 2. Adm 2 n alma Tanmlamadan nce gerekli olan ilemler 3. Adm 3 Proje parametrelerinin tanmlanmas 4. Adm 4 Yk ve yk kombinasyonlarnn tanmlanmas 5. Adm 5 Yapnn tanmlanmas. Dzenlemeler ve dzeltmeler 6. Adm 6 Tansal kontroller ve hesaplama 7. Adm 7 Eleman kontrolleri
KNC BLM 1. Adm 8 Temel Tasarm 2. Adm 9 Balant Tasarm 3. Adm 10 Sonular
YARDIM ALMA Bu rnek, yeni balayan kullancnn bir projeyi ksa yoldan ve pratik olarak uygulamasna rehberlik edecek ekilde tasarlanmtr. Bu nedenle ayni fonksiyonun uygulanmasndaki alternatif yollar veya daha detayl aklamalar gz ard edilmitir. Bununla beraber, detayl aklamalar Kullanma Kitabnn ilgili blmnde bulabilirsiniz. rnek olarak Adm 3 de belirtilen proje parametrelerinin tanmlanmasnda sadece bu proje iin gerekli tanmlamalardan bahsedilmektedir ve bu blme ait detayl bilgi PARAMETRELER mensnn MALZEME KTPHANES paragrafndan bulunabilir.
BLM 2 - 3
VK STEEL
Detayl bilgilerin alnmasnda dier bir yol da programn elektronik evrim ii yardmndan yararlanmaktr. Program balatma [F1] tuuna basn veya menden Yardm>Dizin komutunu sein. VK STEEL elektronik evrimii yardm ekrana gelecektir. Pencerenin sol tarafnda indekiler ve Ara sekmelerini greceksiniz. Ana pencerede aranlan konunun metni ve sayfalar aras etkin balar grntlenmektedir. 1. BRNC YOL indekiler sekmesini tklayn. Yardm ierii liste halinde srasyla grntlenecektir. a. PARAMETRELER MENS n tklayn. b. Ana pencerede gelen liste ierisinden Malzeme Ktphanesi ni tklayn. Gelen metin ierisinde Malzeme ktphanesi ile ilgili konuyu okuyabilirsiniz. 2. KNC YOL Ara sekmesini tklayn. Yardm sisteminin bir paras olan kelime/deyim arama motoru ekrana gelecektir. a. b. c. {Bulunacak anahtar szc yazn} balkl metin kutusunda aradnz kelimeyi yazn. {Malzeme} [Balklar Listele] dmesini tklayn. Malzeme kelimesi ieren tm balklar grntlenecektir. Malzeme baln seerek [Grntle] yi tklayn. Ana pencerede ekrana gelen metin ierisinde Malzeme ktphanesi ile ilgili konuyu okuyabilirsiniz.
BLM 2 - 4
VK STEEL
KISALTMALAR
No 1 Kurallar Dosya>Yeni Nedir ? Program komutu Yorumlar Aklamalar VK STEEL Dosya mens altnda bulabileceiniz Yeni komutunu uygulamanz gerektii anlamndadr Genellikle bir komutun yrtlmesi bir mesajn grntlenmesinin ardndan yaplr. Dier rnekler: [TAMAM], [PTAL] Atnz listenin ieriinden birini, kelimenin zerine farenizin imleciyle tklayarak sein Farenizin sol dmesini tklayn Farenizin sa dmesini tklayn Farenizin sol dmesini iki kere tklayn Anlam: Steel klasr sabit disk C nin altnda vk dizinin Windows dizini altndadr Anlam: Winsteel.exe dosyas sabit disk C nin altnda vk dizinin Windows dizini altndadr Anlam: Steel klasrnn ierdii tm dosya ve klasrler sabit disk C nin altnda vk dizinin Windows dizini altndadr
{Bu proje kaydedilmedi. Emin misiniz ?} [KAPAT] <DIN>
3 4
Mesaj ierii. Yaz girmeniz gerekir Dme yazs Bir alan yada listedeki yaz
5 6 7 8
LC (Left Click) RC (Right Click) LDC (Left Double Click) C:\vk\windows\steel
Sol Tk Sa Tk ift Sol Tk Steel klasrnn bulunduu dizin Winsteel.exe dosyasnn bulunduu dizin Steel klasrnn ierii
C:\vk\windows\steel\Wi nsteel.exe
10
C:\vk\windows\steel\
BLM 2 - 5
VK STEEL
BRNC BLM ADIM 1 PROJE KLASRNN OLUTURULMASI VK STEEL ile almaya yeni projenin oluturulmas ve uygun program ortamnn ayarlanmasyla balanlr. lk admda program altrp yeni bir proje oluturursunuz. Her bir yeni proje C:\vk\windows\steel\meletes\ dizininde iinde gerekli dosyalar ieren bir klasr oluturur. Program kaydedilmi projeleri bu dizinden okuyaca iin proje tamamlanncaya kadar deitirmemeniz gerekir. Eer herhangi bir nedenden bir klasr diskinizin baka bir yerine tarsanz PROJE A diyalog penceresinde bu proje grnmeyecektir. lemleri izleyin
PROGRAM AKII Program balatma KULLANICI LEMLER STEEL 2001 uygulamasn aadaki seeneklerden biri ile balatn : 1. Windows Balat>Programlar>Winsteel mens iinden WinSTEEL komutunu sein. Windows masastnde LC (eer bu simge masastnde mevcut deil ise nasl yaplacana dair ilerideki aklamay okuyun)
2.
Yeni Proje
3. Menden Dosya>Yeni komutunu sein veya LC {YEN PROJE} diyalog kutusu ekrana gelecektir. 4. {Steel} sekmesini tklayarak kullanmay dndnz proje numaras ile ayni numarada baka bir proje olmadndan emin olun.
BLM 2 - 6
VK STEEL
5. Tekrar {Yeni} sekmesini seerek {Proje} simgesin tklayn ve [Tamam] a basn. 6. {Steel Yeni Proje} diyalog kutusunda Proje numaras olarak (rnek olarak) 500 yazn ve altndaki Proje bilgisi blmne{Basit ereve } yazn. 7. [Tamam] a basn. Program proje 500 e ait dosyalarn ierisinde saklanaca {500} isimli bir klasr oluturacaktr. Ayrca ekranda ara ubuklar ile birlikte bir alma penceresi alacaktr. Mendeki simgelerden herhangi birine sa tkladnzda ARA UBUKLARI mens ekrana gelecektir. Bu diyalog kutusunda tm onay kutularn iaretleyerek sein.
8.
Windows masa stnde programa ait Ksa Yol oluturma : Programn kurulumunda masastnde STEEL programna ait bir ksa yol oluturulmam ise, masa stnde bo bir alanda farenizin sa tuunu tklayarak ekrana gelen menden Yeni>Ksa yol komutunu sein. Gelen pencerede [Gz at] dmesini tklayarak Winsteel.exe yi arattrn. Eer kurulum srasnda varsaylan dizinini deitirmediyseniz programa ait klasr c:\vk\windows\ steel\WinSTEEL.exe olacaktr. [leri] dmesine basn ve [Son] dmesine basarak ilemin sonlandrn. STEEL programna ait ksa yol masa stnde yerletirilecektir. BR VK STEEL PROJESNN TAIMA KOPYALAMA SIKITIRMA LEMLER Programa ait kaydedilmi herhangi bir projeyi tamak iin yapacanz ilem klasr bulunduu yerden (rnein Windows gezgini ile) sabit diskinizde baka bir konuma getirmektir. Kopyalamay da ayni ilemle yapabilirsiniz. Sktrma ileminde bilgisayarnzda kurulu bulunan ilgili sktrma programlarnn
VK STEEL
ieriine gre baz programlar bir klasr iindekilerle birlikte deil ancak tek tek sktrrlar. Ancak WinZip gibi programlar klasr ierii ile birlikte sktrabilirler. Bylelikle 500.zip dosyasnn iinde 500 numaral projeye ait tm bilgiler sktrlm olarak mevcut olacaktr. ADIM 2 N ALIMA TANIMLAMADAN NCE GEREKL OLAN LEMLER GR VK STEEL program, modelin tanmlanmas evresinde gereksinim duyulan herhangi bir dzeltmeye olanak salayacak ekilde tasarlanmtr. Ancak yinede ie balamadan nce verilerinizin ve proje gereksinimlerinin ksaca gzden geirilmesi en iyi yoldur. Daha belirgin bir ekilde, 1. Yapnn geometrisi ve kullanacanz profil kategorileri ile ilgili net bir grnz olmas gerekir. Dier bir deyile yapnn mimari veya zorlayc nedenleri karlayabilecek dzeyde bir geometrisi olmaldr. Kesitlerin uygun bir kategoride seilmesi ise deerli zamannzdan tasarruf etmenizi salar. 2. Ykler ile ilgili n almalar yapmanz yararl olur. VK STEEL programnda iki tip yk girii yapabilirsiniz, a. Eleman boyunca yayl ykler ve b. Dm noktalarna veya eleman zerine etki eden Tekil ykler. Ykler ton ve metre cinsinden girilmelidir. Bu blmde, tanmlayacamz ve zeceimiz rnein tanmn vereceiz. Baz detaylar proje verisi hakknda verilecektir ve baz izim ve resimler yapnn tanmlamas sresince bir sorunuz olduunda referans olmas bakmndandr.
BLM 2 - 8
VK STEEL
RNEE AT BALAGI MODEL TANIMLAMA VERS Giri Tanmlayacamz yap basit bir uzay erevedir. Geometri Yap, aklarla birbirine balanm iki paralel ereveden olumaktadr. Her bir ereve ise 4 mt yksekliinde iki kolon ve yatayla 18.43 derece a yapan iki eik kiriten olumaktadr ereveler birbirlerine paralel aklarla balanmaktadr ve bunlar da yapsal analizin birer paralardrlar. Yapda istenmeyen arplmalar nlemek iin eimli yzeyde sadece ekmeye alacak bir ift aprazlama konulmutur. Bu elemanlar dikdrtgen kesitlerin delikli kirileri olacak ve ana kirilere levha ile balanacaklardr. Paralel aklar, trapez levha at rtsnden, hareketli ykler, kar, rzgar gibi ykleri sisteme aktarma mekanizmasn oluturmaktadrlar. Yapnn ekli aadaki resimlerde grlmektedir.
Resim 1. Yapnn tanmlanmasndan sonraki 3 boyutlu modeli
BLM 2 - 9
VK STEEL
Resim 2. Birinci erevenin n grn
Resim 3. Plan grn (Bu resimler VK STEEL programnn mensndeki Gnder > Resim Gnder komutu ile render ortamnda oluturulmutur)
VK STEEL KULLANIM KTABI 10
BLM 2 -
VK STEEL
TASARIM KODLARI VK STEEL Programnda tasarm kodlar, analizler iin Afet Blgelerinde Yaplacak Yaplar Hakknda Ynetmelik esaslar ve eleman tasarmnda da TS 648 elik Yaplarn Hesap ve Yapm Kurallar gz nnde bulundurulmaktadr. Yapda aadaki varsaymlar gz nnde bulundurulmaktadr : 1. Yap 1. Deprem blgesindedir 2. Yap nem katsays 2 olarak alnmaktadr 3. Zemin snf Z2 dir 4. Temel etki katsay = 1.0 olarak alnmaktadr 5. Snm oran % 3 dr YKLER Yapya etkiyen ykler olarak aadaki varsaymlar gz nnde bulundurulmaktadr : ZAT : Zati ykler aklar yayl yk olarak etkilemektedir. Ana kiriler aklarn oturduu noktalarda zati yklerden etkilenmektedirler. RZGAR : Rzgar ykleri, rnein gereksinimleri uyarnca azaltlarak ve = 0 as ile yalnz bir ynde etkimektedir. Dier bir deile rzgar yknn bileke vektr Y aks ynnde pozitif deerdedir. Bu varsayma dayanarak yayl ykn deeri ve yn kolonlarda ve aklarda pozitif basn iin (YD 4 : Rzgar +Y) ve negatif basn iin (YD 6 : Rzgar Y) olarak gz nene alnacaktr. Yapda X-X aksna dey olarak herhangi bir kaplama veya rt olmadndan bu ynde rzgar etkisi hesaba katlmayacaktr. KAR : Yapda kar yk, rzgar yknde olduu gibi aklar zerinde yayl yk olarak hesaba katlacaktr. Kar ykleri 2
VK STEEL KULLANIM KTABI 11 BLM 2 -
VK STEEL
grupta (YD 8 : Kar 1) ve (YD 9 : Kar 2) olarak gz nne alnacaktr. HAREKETL : Hareketli yk olarak bu tip bir yapda atda alan iilerin arl gz nne alnabilir ki bu son derece ihmal edilebilecek bir deer olduundan burada irdelenmeyecektir.
BALANTILAR KOLONLAR : Kolonlar, kbik formdaki rijit temellere bal ancak rijit olmayan kirilere bal olarak dnlmektedir. Mesnet dmleri ankastre olarak dnlmektedir. Buradaki varsaym momentlerin temele aktarmn salayan bir mekanizma olduudur. erevelerde kolon-kiri balantlar sabit olarak gz nnde bulundurulmaktadr. KRLER : Kiriler birbirleriyle olduu gibi kolonlar ile de sabit balant ile balanmaktadrlar. AIKLAR : Aklar her iki uta da mafsall olarak gz nne alnmaktadrlar. ATI KUAKLAMALARI (APRAZLAR) : Daha nceden at kuaklamalarndan bahsetmitik. Burkulma boylarnn gerek boylarn iki kat olan aprazlar genelde ift kebentlerden olumaktadr ve birleme noktalarnda 4 eleman levha ile birbirlerine balanmaktadr. Programda bu elemanlar erevenin bir dmnden dier erevenin kart dm arasnda tanmlayacaz.
ADIM 3 PROJE PARAMETRELERNN TANIMLANMASI nc Admda Edeer Statik Analiz seilerek, bununla ilgili parametreler seilecektir. Ayrca VK STEEL programnn Genel Kesit Ktphanesinden uygun seimleri yaparak kendi Proje Ktphanenizi oluturacaksnz. Proje ktphanesindeki kesitler daha sonradan elemanlarn eklenmesi srecinde kullanlacaktr. (Adm 5)
BLM 2 -
VK STEEL
Proje parametrelerinin tanmlanmas PROJE PARAMETRELER diyalog kutusu ierisinde gereklemektedir.
lemleri izleyin
PROGRAM AKII Tasarm kodlar parametreleri tanmlanmas
KULLANICI LEMLER 9. Menden Parametreler>Malzeme Ktphanesi komutusun sein. erisinde gerekli ynetmelik parametreleri bulunan {PROJE PARAMETRELER} diyalog kutusu ekrana gelecektir. 10. Eer diyalog kutusundaki geerli sekme Tasarm Kodlar deilse, [Tasarm Kodlar] sekmesini tklayn 11. Listede {Edeer Statik analiz} seeneini tklayn. 12. {Hareketli yk azaltma katsays} blmnde metin kutusuna {0,30} yazn. 13. {Termal Yk Deeri} blmnde metin kutusuna {0,00} yazn. 14. {Varsaylan olarak ata} blmndeki onay kutusunun iaretsiz olduuna emin olun. 15. Diyalog kutusunun sandaki alanda aadaki deiiklikleri yapn : a. b. c. Deprem Blgesini < II > olarak sein Yap nem Katsays olarak <I2> sein Zemin snf olarak <Z2> sein
BLM 2 -
VK STEEL
d.
{Temel Etki katsays} blmndeki hibir seim yapmadan metin kutusunda <q> katsays olarak <1,5> girin Tx,Ty blmndeki metin kutularnda <0,15> deerlerini girin Ta, Tb blmndeki metin kutularnda srasyla <0,15> ve <0,6> deerlerini girin <Bd(0)> ve <Bd(T1)> blmndeki metin kutularnda srasyla <1,5> ve <2,5> deerlerini girin <Bdmin> blmndeki metin kutusuna <0,375> deerini girin <Snm Oran> blmndeki metin kutusuna <3> deerini girin Bu gerekli deiiklikleri yaptnzda <Tasarm Kodlar> sekmesi aadaki resimde grlen ekilde olacaktr
e.
f.
g.
h.
i.
j.
NOT : Rd(T)/Bd(T), Rd(T)/g X-X ve Rd(T)/g Y-Y blmdeki deerler otomatik olarak hesaplanacandan bu blmdeki metin kutularnda herhangi bir deer yazmanza gerek yoktur.
BLM 2 -
VK STEEL
Resim 4 Parametrelerin Kodlar sekmesi

PROGRAM AKII Kesit Seimi Proje Ktphanesi Oluturma
tanmlanmasndan
sonra
Tasarm
KULLANICI LEMLER 16. Dier adm tanmlayacanz yap elemanlar iin kullanlacak kesitlerin seimidir. {Kesit Ktphanesi} sekmesini tklayn. Sekmenin ierdii tablolar size Proje Ktphanenizi oluturmaya yarayacak olan Genel Kesit Ktphanesinin ierdii kesitlerin listesine ulamanz salayacaktr.
BLM 2 -
VK STEEL
17. Eer yanndaki onay kutusu seili deil ise <Fe 37> nin nndeki onay kutusunu iaretleyin ve dierlerine ait onay kutularnn iaretsiz olduundan emin olun. Seeceiniz tm kesitler Fe 37 elik kalitesinde olacaktr. 18. Diyalog kutusunda sol blmde bulunan listeden IPB kesitlerinin soluna tklayn. Ana pencerede mevcut tm IPB kesitlerinin listesi kesit zellikleri ile birlikte ekrana gelecektir. 19. Listede semek zere IPB200 kesitine tklayn. 20. Seili sra zerinde imlecinizi hareket ettirmeden sa tkladnzda seili kesitleri Proje ktphanenize eklemenizi salayacak men ekrana gelecektir. 21. {Seili Kesitleri Ekle} seeneini tkladnzda IPB 200 kesiti Proje ktphanenize eklenecektir. 22. Aadaki kesitler iin 18 den 23 e kadar olan admlar yineleyin. IPE 80 IPE 180 IPE 220 KT 40x40x2,6 (Kutu Profil)
BLM 2 -
VK STEEL
23. Proje Ktphanesi oluturma ilemi tamamland. Setiiniz kesitlerinin solundaki ok siyah olacaktr. Sol alt kede bulunan {Varsaylan olarak ata} blmndeki onay kutusunun iaretsiz olduuna emin olun ve {Proje Parametreleri} diyalog kutusundaki {Malzeme zellikleri} sekmesinde yaplacak olan dier ilemlere gein.
NOT : Kesit seimi yapnn zellik ve fonksiyonlar asndan nemlidir. Kesit seiminde bir n hesap yapmak, eleman tasarmlarnda gereksiz sayda kontrollerden kurtulmak asndan yararl olacaktr. Bu rnekte kolonlar iin IPB200 kesiti seilmitir. Biz de Proje Ktphanesinde IPB80, IPB180 ve IPB220 semitik
PROGRAM AKII elik cinsi parametreleri kontrol KULLANICI LEMLER 24. {Malzeme zellikleri} sekmesini tklayn. Bu noktada program elik cinsi parametrelerinin dzenlenmesini salar. 25. Hibir deiiklik yapmadan Balantlar ksmna gidin. Balant parametreleri kontrol 26. {Balantlar} sekmesini tklayn. Program, daha ileride birleimlerin tasarmnda kullanlmak zere kaynak veya bulon deerlerinin dzenlenmesini salar. 27. Hibir deiiklik yapmadan Temel Parametreleri ksmna gidin. 28. {Temel Parametreleri} sekmesini tklayn. Bu noktada program, alt balklar halinde dzenlenmi temel parametrelerinin dzenlenmesini salar.
BLM 2 -
VK STEEL
29. Alt balk listesinden <Zemin> i sein. Her blme ait metin kutular zerinde iki kere tklayarak gerekli dzenlemeleri yapabilirsiniz. u deiiklikleri yapn : a. <Temel alt reaksiyon modl (Ks)> blmnde {40000} yazn b. <Young Modl> blmnde {11000} yazn 30. Alt balk listesinden <Modelleme> yi sein ve aadaki deiiklileri yapn : a. b. c. <Kolon Katlm Yzdesi> blmnde {20} yazn <Ba Hatl Katlm Yzdesi> blmnde {60} yazn <Temel Tipi > blmnde {0} yazn
31. Gerekli parametrelerin tamamlanmasndan sonra {Varsaylan olarak ata} blmndeki onay kutusunun iaretsiz olduuna emin olun ve [Tamam] a basn.Program bu projeye ait seimlerinizi parametreler dosyasna kaydedecektir.
BLM 2 -
VK STEEL
ADIM 4
YK VE KOMBNASYONLARIN TANIMLANMASI
Drdnc admda elemanlarn yeterlilik kontrolleri srecinde gerilme deerlerinin snflandrlmasnda kullanlacak olan yk kombinasyonlar tablosu doldurulacaktr. Ek olarak girilen ykler, eleman ykleri ve dm ykleri olarak ayrlacaktr. lemleri izleyin
KULLANICI LEMLER 32. Menden, Parametrelerden> Yk Kombinasyonlar komutunu sein. Yk Kombinasyonlar tablosu ekrana gelecektir. 33. Bu tabloda stunlar ykleme durumlarn ve satrlar da yk kombinasyonlarn gsterir. Her yk kombinasyonu, geerli olabilmesi bakmndan, en az bir ykleme durumu iermesi gerekir. Bir yk kombinasyonunda yer alan bir ykleme durumunun hcrede sfrdan farkl bir deeri vardr. Bu deerler her seferinde kullanc tarafndan belirlenen ve projenin gereksinimlerine bal olarak Emniyet Katsaylar ile ilgilidir. Genel olarak ynetmeliklerle belirlenmilerdir. 34. Burada seilen deerler yalnz bu proje iin olup tipik deerler deildir. 35. Aada gsterilen Tablo 1 de belirtildii zere emniyet katsaylar deerlerini girin.
PROGRAM AKII Emniyet katsaylar seimi ve yk kombinasyonu tanmlamas
BLM 2 -
VK STEEL
ELK YAPILARIN ANALZ VE TASARIMI Kar (1) Kar (2) Hareketl i Ykler
Zati Sismik Sismik Rzgar Rzgar Rzgar - Rzgar Ykler Y X +Y +X Y -X
Dier
1 1,35 2 1,35 3 1,35 4 1,35 5 1,35 6 1,35 7 1,35 8 1,00 1,00 0,30 9 1,00 0,30 1,00 10 1,00 1,00 0,30 11 1,00 0,30 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,50 0,90 0,90 1,50 1,50 0,90 0,90 1,50 1,50 0,90 0,90 1,50 0,90 0,90 0,90 0,90
1,50 0,90 0,90 0,90 0,90 0,90 0,90 0,30 0,30 1,00 1,00
Tablo 1 rnek proje iin yk kombinasyonlar formu ve emniyet katsaylar deerleri
PROGRAM AKII
KULLANICI LEMLER 36. Bu noktada yk kombinasyonuna ilikin yklerinizi kontrol etmeniz gerekir. Yukardaki tabloyu, 2. admda bahsedilen yk varsaymlar ile kyaslamanz nerilir. 37. Pencereyi kapatmak iin [Tamam] tklayn.
BLM 2 -
VK STEEL
ADIM 5 YAPININ DZELTMELER.
TANIMLANMASI.
DZENLEMELER
VE
Beinci Admda yapy oluturacak olan elemanlar tanmlanacak ve zellikleri deitirilecektir. Veri ekleme ilemi toplam iin en ok zaman alan aamasdr. Bu nedenle yapnn biimlendirilmesinin basitletirilmesine ynelik programn eitli alternatif yollar bulunmaktadr. Bu rnekte en olas yollar tanmlanmtr. Program kullandka her bir elemann bireysel gereksinimlerini karlayan alternatif daha basit ilemler olduunu greceksiniz. lemleri izleyin
KULLANICI LEMLER 38. Eer mende Eleman zellikleri Ara ubuunu gremiyorsanz, Ara ubuklar seeneinden bunu grnr klnz. Ara ubuu aadaki Resim 6 da grnen ekilde olacaktr.
PROGRAM AKII
Kolon ekleme
Resim 6
Eleman zellikleri Ara ubuu
39. <Proje Ktphanesi> listesinden (Tip 0 yazan ekme menden) IPB200(Fe360) kesitini sein 40. <Balanm> listesinden Sabit> i sein <Sabit-
41. Gamma As metin kutusuna <90> yazn 42. <Eleman Gruplar> <Kolon> u sein listesinden
BLM 2 -
VK STEEL
43. LC . diyalog gelecektir.
{Eleman kutusu
Ykleri} ekrana
a. <Rzgar +Y> seeneini tklayn. b. Yk aks olarak <Yerel Z> aksn sein c. <Q> deeri olarak <1,5> yazn d. [Gncelle] ye basn ve diyalog kutusunu kapatmak iin [Tamam] tklayn 44. alma pencerenizin herhangi bir yerine sa tklayn, ekrana gelen menden Sihirbaz sein. Bu komuta ana menden > Dzenle mens ierisinden de ulaabilirsiniz. {Yeni Eleman} diyalog kutusu ekrana gelecektir. 45. <Balang Dm> metin kutularnda kolon alt koordinatlarn {1,0}, {1,0}, {1,0} eklinde girin. <Biti Dm> kutularnda kolon st koordinatlarn {1,0}, {1,0} {5,0} olarak girin. [Ekle] dmesine basp [Kapat] dmesine basn.
BLM 2 -
VK STEEL
46. Tekrar LC . {Eleman Ykleri} diyalog kutusu yeniden ekrana gelecektir. Herhangi bir ey yapmadan nce <Rzgar +Y> seeneinin nndeki onay kutusunda seimi tklayarak kaldrn a. b. <Rzgar -Y> seeneini tklayn Yk aks olarak <Yerel Z> aksn sein <Q> deeri olarak <1,5> yazn Gncelle] ye basn ve diyalog kutusunu kapatmak iin [Tamam] tklayn Menden Dzenle komutunu sein. > Sihirbaz
c. d.
47.
Bir nceki kolonda olduu gibi, metin kutularnda balang dm iin : {1,0}, {7,0}, {1,0} ve biti dm iin : {1,0}, {7,0}, {5,0} yazn. [Ekle] ve [Kapat] dmelerine basn. Kirilerin tanmlanmas 48. {Eleman zellikleri} Ara ubuunda aadaki deiiklikleri yapn, a. <Proje Ktphanesi> listesinden IPB200 (Fe360) kesitini sein. <Balanm> listesinden <Sabit-Sabit> i sein. Gamma As metin kutusuna <0> yazn. <Eleman Gruplar> listesinden <Kiri> i sein.
b. c. d.
BLM 2 -
VK STEEL
49.
(Kiriler, aklardan etkiyen reaksiyon ykleri dnda bir yk almamaktadrlar. Bylelikle ereve kirilerinde bir yk tanmlamas yaplmayacaktr) Menden Dzenle>Sihirbaz komutunu sein. a. [Se] dmesine basn. 2 numaral dm noktasna (sol kolonun st dm noktasna) tklayn. b. alma pencerenizin herhangi bir yerinde sa tklayn. Ekrana gelen pencerede Diyalogu Gster komutunu tklayn. c. <Biti Dm> kutularnda {1,0}, {6,0} yazn d. metin {4,0},
<Eklenecek oklu eleman adedi> metin kutusuna {3} yazn.
50.
Srasyla [Ekle] ve [Kapat] dmelerine basn. Program eit paraya blnm bir kiri oluturacaktr.
51. Menden Dzenle > Sihirbaz komutunu sein. a. [Se] dmesine basn. 7 ve 4 numaral dm noktalarn sein. <Eklenecek oklu eleman adedi> metin kutusuna <3> yazn. Srasyla [Ekle] ve dmelerine basn. [Kapat]
b.
52.
BLM 2 -
VK STEEL
NOT : Eer ekranda dm noktalar numaralarn gremiyorsanz, Menden Parametreler>Seenekler>Grnr eler komutunu sein. Ekrana Grnr eler diyalog kutusu gelecektir. Eleman isimleri, Dm Noktas isimleri seeneklerinin onay kutularn tklayn.
Kolon alt dm noktalarnda mesnet zelliklerinin tanmlanmas 53. imdi kolonlarn balang dm noktalarn mesnet dmleri olarak tanmlayabilirsiniz. Menden Dzenle> Dmler Se komutunu sein. 54. Klavyenizde [Ctrl] tuuna basn ve basl tutarak 1 ve 3 numaral dm noktalarn tklayn (kolon alt dm noktalar). Seili dmlerin rengi deiecektir. 55. Bu iki dm setikten sonra sa tklayarak ekrana gelen menden MESNET komutunu sein. Her iki dm noktas da mesnet haline gelecektir. 56. Dmlerin seim ortamndan kmak iin, Menden Dzenle>Dm Seimini Kaldr komutunu sein. kinci erevenin tanmlanmas 57. u an birinci erevenin tanmlanmasn bitirdiniz. kinci ereve, x-x ynnde belirli bir uzaklk tanmlayarak birinci erevenin kopyalanmas ile oluturulacaktr. Kopyalama ileminde elemanlarn geometrik ve yklerle ilgili tm bilgileri de kopyalanacaktr. 58. Menden Dzenle>Elemanlar Pencereyle Se komutunu sein.
BLM 2 -
VK STEEL
59. alma penceresi ierisinde erevenin dnda sol st tarafna tklayp brakn ve imle hareket ettirip yine ayni ekilde erevenin dnda sa alt keye tklayn. ereve tamamen pencere ierisinde kalarak tm elemanlar seilecektir. 60. Menden Dzenle>Kopyala komutunu sein. 61. Menden Dzenle>Yaptr komutunu sein. Ekrana gelen diyalog kutusunda dx metin kutusunda <3> yazn. Program birinci ereveyi ykleri ve geometrisi ile birlikte 3 m uzaklkta ve birinci ereveye paralel olarak kopyalayacaktr. 62. Seim ortamndan kmak iin, Menden Dzenle>Eleman Seimini Kaldr komutunu sein. Yapnn grn noktasn deitirme 63. LC . Yapnn st dm noktasna yakn herhangi bir yere tklayn (kirilerin birleme noktas). mleci serbest brakp saa ve yukar doru yavaa srkleyin ve elverili grnty elde ettiinizde durun.
BLM 2 -
VK STEEL
Aklarn tanmlanmas
64. {Eleman zellikleri} Ara ubuunda aadaki deiiklikleri yapn, a. <Proje Ktphanesi> listesinden IPE 180 (Fe360) kesitini sein. <Balanm> listesinden <Sabit-Sabit> i sein. Gamma As metin kutusuna <18,43> yazn. <Eleman Gruplar> listesinden <Ak> sein. Ykler (LC ): <Zati>: <Genel Z> ve <Q> = {0,0250} t/m. <Rzgar + Y>: <Yerel Z> ve <Q> = {0,070} t/m. <Kar 1>: <Genel Z> ve <Q> = {0,005} t/m. Dier tm seenekleri temizleyin.
b. c. d.
e.
65. LC . Srasyla u dm noktalarn tklayn {2,11}, {5,14}, {6,15}, {7,16} Eleman yk dzeltmesi 66. Ortadaki ikinci kuaklamann kenardakilere oranla daha fazla yk alacandan ykleri dzletmemiz gerekir. 67. Menden Dzenle> Elemanlar Se komutunu sein. [Ctrl] tuuna basl tutarak 18, 19 ve 20 numaral elemanlar sein.
BLM 2 -
VK STEEL
68. alma penceresinin sa tarafnda bulunan {Kesit zellikleri} diyalog kutusunda {Eleman Ykleri} sekmesini tklayn. {Ykleme Durumlar} blmnde <Zati> yi sein ve <Q> blmndeki metin kutusuna {0.05} t/m yazn <Rzgar + Y> yi seip {0.12} t/m yazn ve <Kar 1> seerek {0.01} t/m yazn. 69. Menden Dzenle> Eleman Seimini Kaldr komutunu sein. Kalan dier aklarn tanmlanmas 70. {Eleman zellikleri} ara ubuunda Gamma as metin kutusunda <-18,43> yazn. 71. LC ve ekrana gelen diyalog kutusundaki tm seimleri kaldrn. Srayla [Gncelle] ve [Tamam] tklayn. 72. LC . Srasyla u dm noktalarn tklayn {8,17}, {9,18} 73. Eleman yklerinin tanmlanmas a. Menden Dzenle>Elemanlar Se komutunu tklayn ve 21, 22 numaral elemanlar sein {Kesit zellikleri} diyalog kutusunda {Eleman Ykleri} sekmesini tklayn
b.
BLM 2 -
VK STEEL
c.
<Zati> yi sein ve <Genel Z> aksn tklayarak <Q> metin kutusunda {0.05} t/m yazn. <Rzgar Y> yi sein ve <Yerel Z> aksn tklayarak <Q> metin kutusunda {-0.09} t/m yazn. <Kar 2> yi sein ve <Genel Z> aksn tklayarak <Q> metin kutusunda {0.012} yazn.
d.
e.
74. Menden Dzenle> Eleman Seimini Kaldr komutunu sein. Aklarda yk dzeltmesi 75. LC . Srasyla u dm noktalarn tklayn, {4,13} 76. Eleman yklerinin tanmlanmas. a. Menden Dzenle>Elemanlar Se komutunu tklayn ve 23 numaral eleman sein. {Kesit zellikleri} diyalog kutusunda {Eleman Ykleri} sekmesini tklayn. <Zati> yi sein ve <Genel Z> aksn tklayarak <Q> metin kutusunda {0.025} t/m yazn. <Rzgar Y> yi sein ve <Yerel Z> aksn tklayarak <Q> metin kutusunda {0.045} t/m yazn. Kar 2> yi sein ve <Genel Z> aksn tklayarak <Q> metin kutusunda {0.006} yazn.
b.
c.
d.
e.
BLM 2 -
VK STEEL
77. Menden Dzenle> Eleman Seimini Kaldr komutunu sein. Yklerin filtre yardmyla tanmlanmas 78. Yapnn tanmlanmas hemen hemen tamamland bu noktada henz hibir hareketli yk tanmlamas yaplmad. Bu aamada Filtre kullanarak seim yardmyla aklar zerinde hareketli yk tanmlamas yapacaz. 79. Menden Dzenle>Filtre kullanarak Seim komutunu sein. Resim 7 de grlen diyalog kutusu ekrana gelecektir.
Resim 7 FILTRE KULLANRAK SEM diyalog kutusu
BLM 2 -
VK STEEL
PROGRAM AKII
KULLANICI LEMLER 80. <Grup ismine gre> blmnde seme listesinden <Ak (elik)> i sein ve [Tamam] tklayn. Program ak olarak tanmlanm tm elemanlar otomatik olarak seecektir. 81. {Eleman Ykleri} sekmesinde <Hareketli Ykler> i sein ve <Q> metin kutusunda {0.10} t/m yazn. 82. 68/69 da tanmlanan ekilde bu deeri aklar iin {0.05} t/m olarak deitirin.
at kuaklamalarnn tanmlanmas
83. {Eleman zellikleri} diyalog kutusunda aadaki deiiklikleri yapn, a. <Proje Ktphanesi> listesinden <KT 40x40x2,6 (Fe360)> kesitini sein b. <Balanm> listesinden <Mafsal- Mafsal > seeneini tklayn. c. Gamma as metin kutusunda <18,43> yazn. d. <Eleman Gruplar> listesinden <at Kuaklamas> seeneini tklayn. 84. {5,15} ve {6,14} numaral dmler arasnda elemanlar tanmlayn.
BLM 2 -
VK STEEL
85. {Eleman zellikleri} diyalog kutusunda Gamma As blmndeki metin kutusunda <-18,43> yazn ve ilemi {8,18} ve {9,17} numaral dmler iin yineleyin. 86. Artk model tanmlama ilemini tamamlam bulunuyorsunuz... almanz kaydetmek iin Menden Dosya>Kaydet i tklayn.
ADIM 6 TANISAL KONTROLLER VE HESAPLAMA Yapnn tanmlanmas tamamlandktan sonra analiz yapmadan nce yapnn btnlk kontrollerinin yaplmas gerekmektedir. VK STEEL program kullancy ilgili mesajlarla uyaran bir dizi tansal kontroller salamaktadr. 6. Admda iki ilem anlatacaz : Btnlk kontrolleri ve Uzay ereve analizi. lemleri izleyin
KULLANICI LEMLER 87. Menden Analiz>Btnlk Kontrolleri komutunu sein. Resim 8 de grlen diyalog kutusu ekrana gelecektir.
PROGRAM AKII Btnlk kontrolleri
Resim 8 Btnlk Kontrolleri diyalog kutusu
BLM 2 -
VK STEEL
88. Diyalog kutusundaki tm seenekleri tklayn ve [Tamam] a basn. 89. Ekrana gelen mesajlarda hata bulunmamas gerekmektedir. Eer hata mesaj alrsanz Adm 5 teki ilemleri tekrarlayn. Yapsal Analiz 90. Btnlk kontrollerinde hata mesaj alnmadnda Uzay ereve yapsal analiz ilemine balayabilirsiniz. Menden Analiz>Analiz komutunu sein. Resim 9 da grlen diyalog kutusu ekrana gelecektir.
Resim 9 Analiz diyalog kutusu
91. Analizin yaplaca Diskin programn kurulumunun yapld disk ile ayni olduundan ve <Ek dmerkezliin> {sfr} olduundan emin olun ve [Tamam] a basn
BLM 2 -
VK STEEL
Analiz Raporu
92. Yapsal analiz tamamlandnda ekrana Resim 10 da grlen analiz raporu gelecektir.
Resim 10 Sonu Kontrol ekran
BLM 2 -
VK STEEL
ADIM 7
ELEMAN KONTROLLER
Yapsal analiz sonucu dm noktas ve deplasmanlar ve eleman deformasyonlar hesaplanr. Dier bir deyile yapdaki tm gerilme deerleri bulunur. Kontrol ilemleri srecinde program gerilmeleri ilgili ynetmelik deerleri uyarnca faktrize eder. Kontrol srasnda herhangi bir eleman yetersiz bulunduunda kontrol durdurularak eleman numaras ve hata tipini gsterir ilgili hata mesaj ekrana gelir. Bu rnek iin yetersizlik salanabilmesi iin kiriin bir parasn deitireceiz. lemleri izleyin
KULLANICI LEMLER 93. Menden Dzenle>Eleman Se komutunu tklayn. 94. 3 numaral kirii sein. 95. {Kesit zellikleri} diyalog kutusunda Geometri sekmesinde bulunan Kesit Tipi blmndeki listeden <IPE80 (Fe360)> sein. 3 numaral kirie ait <IPE200 (Fe360)> olan kesit <IPE80 (Fe360)> olarak deitirilecektir. 96. Adm 6 da anlatlan ilemleri tekrar edin.
PROGRAM AKII Bir kiri iin kesitin deitirilmesi (Yalnz bu rnek iin)
BLM 2 -
VK STEEL
Eleman Kontrolleri
97. Menden Analiz>Eleman Kontrolleri komutunu sein. Resim 11 de grlen diyalog kutusu ekrana gelecektir.
Resim 11 Eleman Tasarm Diyalog kutusu
BLM 2 -
VK STEEL
98. Aadaki seimleri yapn, a. Sistem Belirleme blmnde <ereveler> ve <Salnm nlenmi> seeneklerini tklayn b. Mesajlar Gster blmnde <Tasarm hatalarnda mesajlar gster> ve <Yeni hata mesajlar dosyas> seeneklerini tklayn c. Eleman Tasarm blmnde <Tm Elemanlar> seeneini tklayn 99. [Devam] a basn. 100. Bir sre sonra program duracak ve Resim 12 de grlen Mesaj ekrana gelecektir.
Resim12 Tasarm amnda dur penceresi
101. Mesajda hangi elemann yetersiz olduu ve nedeni belirtilmektedir. 102. [Devam] a basn.
BLM 2 -
VK STEEL
103. Tekrar [Devam] a basn. Program bitinceye kadar durmayacaktr. 104. <Tm elemanlar iin tm uyarlar gsterme> seeneini tkladnzda Program [Tamam] a bastktan sonra yetersiz kesit bulsa bile ilemine devam edecek ancak hata mesajlarn ekrana getirmeyecektir. Tm hata mesajlar yazdrlabilir bir dosyada toplanp kaydedilir. Hata mesaj dosyas Resim 14 de olduu gibidir.
Resim 14 Hata mesajlar dosyas (Yazdr komutu ile sonular yazdrabilirsiniz) 105. [Tamam] a bastnzda Kesit deiimleri sonularn ieren yeni bir pencere ekrana gelecektir. Herhangi bir kesit deiimi yaplmad ise bu dosya ekrana bo olarak gelecektir. Bu ilemi tamamlamak iin [Tamam] a basn.
BLM 2 -
VK STEEL
Dzeltme
106. Kirii eski durumuna getirmek iin ilemleri tekrarladktan sonra yapsal analiz ve eleman kontrollerini yineleyin.
BLM 2 -

Steel TR

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Steel TR

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

STEEL

BOYUTLU ELK YAPILAR

BLM 1. NDEKLER BLM 2. GR

BLM 3. DOSYA MENS

BLM 4. PARAMETRELER MENS

BLM 5. GRN MENS

BLM 6. DZENLE MENS

17 18 19 19 22 24 25 27 29 3 33 Blm 7 - 1 2 3 5 9 Blm 8 - 1 2 3 10 Blm 9 - 1 2 4 5 5 6 7 9 9 12 13 13 14 15

BLM 7. ANALZ MENS

BLM 8. KOLON KADES ve TEME TASARIMI

BLM 9. ELEMAN ZELLKLER

BLM 10. BALANTI TASARIMI - MAKAS

BLM 11. BALANTI TASARIMI - EREVE

ELK YAPILARIN ANALZ VE TASARIMI

VK STEEL KULLANIM KTABI

ELK YAPILARIN ANALZ VE TASARIMI

Kurulum ncesi aada belirtilen hususlarn salandndan emin olun :

ELK YAPILARIN ANALZ VE TASARIMI

ELK YAPILARIN ANALZ VE TASARIMI

VK STEEL KULLANIM KTABI

ELK YAPILARIN ANALZ VE TASARIMI

VK STEEL KULLANIM KTABI

ELK YAPILARIN ANALZ VE TASARIMI

VK STEEL KULLANIM KTABI

ELK YAPILARIN ANALZ VE TASARIMI

Proje Penceresi veya Grafik Grnt Penceresi Diyalog Kutusu

Mesaj Penceresi mle Mens

VK STEEL KULLANIM KTABI

ELK YAPILARIN ANALZ VE TASARIMI

ALIMA ORTAMI SUNUMU

VK STEEL KULLANIM KTABI

ELK YAPILARIN ANALZ VE TASARIMI

VK STEEL KULLANIM KTABI

ELK YAPILARIN ANALZ VE TASARIMI

VK STEEL KULLANIM KTABI

BLM 3 DOSYA MENS

ELK YAPILARIN ANALZ VE TASARIMI

Dosya mensndeki komutlar

VK STEEL KULLANIM KTABI

ELK YAPILARIN ANALZ VE TASARIMI

Dosya mens ve ierdii komutlar

DOSYA ara ubuu (yzer men)

VK STEEL KULLANIM KTABI

ELK YAPILARIN ANALZ VE TASARIMI

YEN PROJE diyalog kutusu

VK STEEL KULLANIM KTABI

ELK YAPILARIN ANALZ VE TASARIMI

VK STEEL KULLANIM KTABI

ELK YAPILARIN ANALZ VE TASARIMI

VK STEEL KULLANIM KTABI

ELK YAPILARIN ANALZ VE TASARIMI

ELK YAPILARIN ANALZ VE TASARIMI

VK STEEL KULLANIM KTABI

ELK YAPILARIN ANALZ VE TASARIMI

DOSYA EKLEMEDEN NCE GEREKL LEMLER

VK STEEL KULLANIM KTABI

ELK YAPILARIN ANALZ VE TASARIMI

ASCII FORMATINDAK DOSYALARIN ALINMASI

VK STEEL KULLANIM KTABI

ELK YAPILARIN ANALZ VE TASARIMI

ELK YAPILARIN ANALZ VE TASARIMI

AL ve Dosya Eklemeden nce Gerekli blmnde tanmlan talimatlar uygulayn .

VK STEEL KULLANIM KTABI