Pahang JUJ 2012 SPM P.islam

1
PROJEK JAWAB UNTUK JAYA ( JUJ )

NEGERI PAHANG
2012
DIUSAHAKAN OLEH:
FASILITATOR PEND. ISLAM
JUJ PHG
GHAZALI BIN IBRAHIM
SHARRUDIN BIN ABDULLAH
PAREHAH BT ALIAS
NOR AIDA BT IBRAHIM
SH RUTHPAAIYAH BT SY YAHYA
RASIDAH BT ZAKARIA
http://edu.joshuatly.com/
http://fb.me/edu.joshuatly
2

ISI KANDUNGAN MODUL

BIL

PERKARA

Muka
Surat
1
FORMAT PEPERIKSAAN SPM
2

2
ANALISIS TAJUK-TAJUK ( 2005 2009 )
4 12

3
MAKLUMAT PENTING PEPERIKSAAN
13 15

4
ISTILAH ARABI & PENGERTIAN (TING EMPAT & LIMA)
16 - 31

5 MODUL TOPIKAL ( KEMAHIRAN 1223/2 )

1) KEMAHIRAN JAWI ,
2) KEMAHIRAN TAJWID
3) KEMAHIRAN SUSUN
4) KEMAHIRAN TEMPAT KOSONG / PADANAN
5) KEFAHAMAN AL-QURAN
6) KEFAHAMAN HADIS

32 - 36
37 - 45
46 - 59
60 - 71
72 - 118
119 - 129

6 MODUL TOPIKAL ( ULUM AS-SYARIAH : 1223/1 )

AQIDAH,
IBADAT
MASALAH & HUKUM
ADAB
TAMADUN
TOKOH

130 167
168 192
193 195
196 236
237 - 272
273 - 311

7 CONTOH SKRIP PELAJAR (CEMERLANG, SEDERHANA
DAN LEMAH )

312 - 318

8 MODUL PERSEDIAAN SPM ( NOTA RINGKAS )

319 - 344

3
FORMAT MATA PELAJARAN PENDIDIKAN ISLAM SPM 2011

Bil PERKARA KERTAS 1 KERTAS 2
1 Jenis
Instrumen
Ujian Objektif dan Subjektif Ujian Subjektif
(Ayat dan hadis kefahaman, ayat
hafazan, tajwid dan kemahiran
jawi)
2 Jenis
Item
Bahagian A
Ujian Objktif : Aneka pilihan dan mengisi
tempat kosong
Bahagian B
Ujian subjektif : Respon terhad dan
struktur
Ujian subjektif : Respon terhad
dan struktur
3 Bilangan
soalan
Bahagian A
40 soalan ( 40 Markah )
(Jawab semua soalan )
Bahagian B
Mengandungi 4 soalan
(Jawab 3 soalan : soalan 1 dan 2 adalah
wajib. Soalan ketiga pilih mana-mana
soalan 3 atau 4
( 60 markah )
Mengandungi 5 soalan .
Jawab semua .
4 Jumlah
Markah
100 100
5 Tempoh
ujian
2 jam 1 jam 40 minit
6 Wajaran
konstruk
Pengetahuan : 50 %
Pemahaman : 30 %
Kemahiran : 20 %

Pengetahuan : 50 %
Pemahaman : 30 %
Kemahiran : 20 %
7 Cakupan
Konteks
Semua bidang pembelajaran Tingkatan 4
dan 5
Semua bidang pembelajaran
Tingkatan 4 dan 5
8 Aras
kesukaran
Rendah R
Sederhana S
Tinggi T
R S T : 5 3 2 R S T : 5 3 2
9 Alatan
Tambahan

Tiada Tiada

4
ANALISIS TAJUK
BAHAGIAN AQIDAH : TINGKATAN LIMA

KONSEP IMAN

0
5
0
6
0
7
0
8
0
9
1
0
1
1
Tingkatan Iman X
b
Xa Xa Xa
Kemanisan Iman X
b
Xa Xb
Akidah Ahli Sunah Wal Jamaah X Xa Xa/
b
Xa Xa Xb
Pengenalan / Prinsip Utama Xa Xb
Perbezaan
Muslim / Mukmin
Kafir / Fasiq X Xa Xa
Murtad / Munafiq Xb Xa
Tidak beragama / Musyrik / Mulhid Xa Xa

AJARAN SESAT

Ciri dan contoh
Xa Xa Xb/a
Qadyani
X Xa
Bahai
Xa
Taslim
Xb
Syiah
X Xa

5
BAHAGIAN AQIDAH : TINGKATAN EMPAT

TAJUK
0
5
0
6
0
7
0
8
0
9
1
0
1
1
Perkara yang membatalkan Iman

Pengertian / Keperluan Iman
Syirik X Xa Xa Xa Xb/
a
Kufur Xb Xb
Riddah / Murtad Xb Xa Xa
Khurafat X Xa Xb
Sihir X Xa Xa Xa
Nifaq Xa Xa
Kerosakkan Iman
Dosa besar
Pengertian / Kategori dan faktor
Derhaka Ibubapa Xa Xb
Menipu / berbohong
Umpat / Fitnah Xa
Dadah / Arak Xa X
b
Xa
Zina / tuduh zina Xa Xa Xb
Liwat / Mushaqah Xa
Riba X Xa Xa
Makan harta anak yatim
Membunuh
Lari dari medan perang
Mencuri Xa
Taubat
Konsep / Dalil taubat Xa
Cara-cara taubat Xb Xb
Hikmah

6

IBADAT
TINGKATAN EMPAT

TAJUK
0
5
0
6
0
7
0
8
0
9
1
0
1
1
Sejarah / hikmah
Upah Haji Xb
Syarat wajib / Rukun / Perkara Wajib X Xa Xa
Larangan dalam haji / umrah Xa Xa
Miqat - zamani / makani X Xa
Jamrah Xa
Cara mengerjakan haji Ifrad / Tamattuk dan
Qiran
Xa Xa
/ b

Dam X Xa Xa
Wuquf Xa Xa
Tawaf / Saie Xa Xb/
a
Xa Xa
Sembelihan

Rukun / syarat / sunat

Xb

Hikmah / falsafah

Rukun dan syarat wajib / Sunat X

Xa

Hikmah

Xb

Perbezaan / persamaan X

Xa

Qurban

Rukun / syarat / sunat. X Xa
Hikmah / falsafah
Aqiqah

Rukun dan syarat wajib / Sunat X Xa Xa
Hikmah Xa Xa
Perbezaan / persamaan X Xb
Muamalat : Xa
Jual beli X Xa Xa Xa
Sewaan X Xa
Gadaian Xa Xb
Syarikat X Xb Xa Xa Xa
Saham Xa Xa
Insurans Xa
Hutang Piutang Xa Xa

7
TINGKATAN LIMA

TAJUK
0
4
0
5
0
6
0
7
0
8
0
9
1
0
1
1
PERKAHWINAN
Konsep , hukum,dan dalil X Xa
Hikmah Perkahwinan X Xa
Kaifiat Perkahwinan
Pemilihan suami / isteri @ Mahram Xa Xb
Syarat bakal suami isteri
Meminang / melihat Xa
Walimah al-urus Xa
Rukun kahwin huraiannya Xa Xa Xa
Saksi
Wali Xb
Ijab dan Qabul Xb Xa
Mahar Xb
Tanggjawab suami / isteri / bersama Xa
Talak / hukum / Jenis X Xa Xa Xa
Rujuk X Xb Xb Xb
Eddah Xa Xa Xa Xa Xa
Nusyuz X Xa Xa Xa Xa
Fasakh X X
b
Xa
Khuluk X Xa Xa
Zihar Xa Xb Xa
Lian X Xa
Poligami X Xa Xb
Mahkamah Syariah X Xa Xa
Akta kekeluargaan
Anak angkat
Hadhonah Xa Xb

8
BAHAGIAN SIFAT / CARA HIDUP ISLAM

TING. 4

0
4
0
5
0
6
0
7
0
8
0
9
1
0
1
1

ADAB DALAM KEHIDUPAN
SEHARIAN
Adab berfikir X Xa
Adab Berhias X Xb Xa
Adab menjaga orang sakit X Xa Xb
ADAB DALAM KEHIDUPAN BERSOSIAL
Amar Makruf / Nahi Mungkar X Xa Xa
Tempat reakrasi Xb Xa
Kemudahan Awam X Xb
Menziarahi Jenazah Xb
ADAB TERHADAP ALLAH / RASUL
Adab zikrullah Xa Xa Xa
Adab menghormati Rasul X Xb Xb Xa

TING 5
ADAB DLM KEHIDUPAN SEHARIAN
Adab musafir X Xa Xa Xa
Adab dengan Pemimpin/ Negara X Xb Xb Xb
Adab Berjihad X Xb Xa Xa Xa
ADAB DLM KEHIDUPAN BERSOSIAL
Adab menjaga alam X Xa Xb
Adab sedekah Xa Xa Xa
Adab berjualbeli X Xa

9
BAHAGIAN TAMADUN / TOKOH
TINGKATAN LIMA

TAJUK

04 05 06 07 08

09
10

11

KERAJAAN BANI ABBASIAH

Faktor Perkembangan Xa Xb
Perkembangan ilmu Pengetahuan X X Xa Xa
Ketenteraan X Xa Xa Xa
Pendidikan Xb Xa/
b

Perkembangan Ekonomi Xa Xa Xb
Sains dan Teknologi X Xa Xb
Kegemilangan Tamaddun Islam Xb
/a

Faktor Keunggulan Islam
Faktor Kemerosotan Xa

TOKOH

Ibnu Sina X Xb Xa Xb Xa
Ibnu Khaldun X Xa Xa Xb
Jamaluddin Al-Afghani X Xa Xb/
a
Muhamad Abduh X Xa Xa Xb Xa Xb
Hamka Xa Xa Xa Xa
Syeikh Tahir Jalaludin X Xb

PEMERINTAHAN KHULAFA AR-RASYIDIN

Ciri kepimpinan X X Xb Xa
Sistem pemerintahan X Xa
Kesan / Perubahan X

10
TOKOH

Abu Bakar as-Siddiq Xa Xa Xb Xa Xa Xb
Umar Al-Khattab Xb Xa Xb Xb/
a
Xa
Uthman ibnu Affan Xa
Ali bin Abu Talib Xa

KERAJAAN BANI UMAIYYAH
Ketenteraan Xa
Pendidikan Xa Xa
Ekonomi X Xa Xa Xa Xa
Faktor kegemilangan Xb
Faktor Kemerosotan Xa

TOKOH
Imam abu Hanifah Xb Xa Xa Xb
Imam Malik Xa Xa Xb
Imam Syafie Xa Xb Xa Xb Xa
Imam hanbali X Xa
Imam Ghazali X Xb Xa
Imam Bukhari Xa Xa Xb

KEFAHAMAN AL-QURAN / HADIS
( TING ; 5 )

KEFAHAMAN AL-QURAN 0
5

0
6
0
7
0
8
0
9
1
0
1
1
Layanan baik terhadap orang bukan islam
( at-Taubah:6)
X X X
Nabi Muhammad S.A.W. utusan Allah
( at-Taubah 125-126)
X X
Batas pergaulan (an-Nur: 31 ) X X X
Hidayah Allah ( an-Nur : 35 ) X X X
Peribadi Mukmin ( as-Sajdah : ) X X X
Kemuliaan Al-Quran ( al-hasyr ) X X X

11

AYAT HAFAZAN

0
7
0
8
0
9
1
0
1
1
Nabi Muhammad S.A.W. utusan Allah
( at-Taubah 125-126)
Baris
Susun X
Isi
tempat
X
Hidayah Allah ( an-Nur : 35 ) Baris
Susun
Isi
tempat
X X
Kemuliaan Al-Quran ( al-hasyr ) Baris
Susun X
Isi
tempat
X X

KEFAHAMAN HADIS

Kehidupan dunia ibarat seorang perantau X X X X

X
Orang beriman kekasih Allah X X X X

KEFAHAMAN AL-QURAN
( TING 4 )

KEFAHAMAN AL-QURAN 0
5

0
6
0
7
0
8
0
9
1
0
1
1
Manusia perlu bersyukur ( al-anam : 6 ) X X X
Rasul penyampai wahyu wahyu
( al-anam 50)
X X
Larangan Memperkecilkan hukum Allah
(al-anam : 70 )
X X
Hidayah milik Allah (al-Anam: 125) X X
Aqidah teras kehidupan
( al-anam : 161 - 165 )
X X
Ciri mukmin berjaya ( al-Mukminun :1 -11) X X
Nasihat Luqman ( Luqman : 12 -19) X X X X X

12

AYAT HAFAZAN

0
7
0
8
0
9
1
0
1
1
Aqidah teras kehidupan
( al-anam : 162 - 163 )
Baris

Susun
X
Isi tempat
X X
Ciri mukmin berjaya ( al-Mukminun :1 -11)
Baris

Susun
X X
Isi tempat
X
Nasihat Luqman ( Luqman : 12 -19)
Baris

Susun
X
Isi tempat
X

KEFAHAMAN HADIS

Makanan yang baik X X

X
Perpaduan teras Kemajuan X X

X X

13

ANALISA SOALAN HUKUM TAJWID

BIL. HUKUM TAJWID TAHUN
2007 2008 2009 2010 2011
1. HUKUM NUN MATI DAN
TANWIN
X X
a. Izhar Halqi
b.Idgham Maal Ghunnah x X
c. Idgham Bilaghunnah
d. Ikhfak Hakiki x X
e. Iklab X
2. HUKUM MIM MATI X
a. Idham Mithlain /
Mutamasilain / Syafawi
X
b. Izhar Syafawi x X X
c. Ikhfak Syafawi X
3. QALQALAH
a. Qalqalah Suqra x X X
b. Qalqalah Kubra
4. HUKUM MAD
a. Mad Wajib Muttasil x X X X
b. Mad Jais Munfassil X
c. Mad Iwad
d. Mad Faraq
e. Mad Arid Lissukun X
f. Mad Badal
g. Mad Tamkin
h. Mad Lin
i. Mad Silah Qasirah X
j. Mad Silah Tawilah x
k. Mad Lazim Kalimi Musaqqal X
5. HUKUM MIM DAN NUN
BERSABDU

Wajibal Ghunnah x X X
6. HUM ALIF LAM
a. Alif Lam Shamsiah x X
b. Alif Lam Qamariah
7 Hukum Ra X
14
MAKLUMAT PENTING PEMARKAHAN

KEMAHIRAN PERKARA YANG DINILAI

MEMBARIS
AYAT
1. Membahagikan ayat kepada empat keratan.
2. Kesalahan tidak melebihi tiga kesalahan tanda baris.
3. Semua tanda baris dinilai kecuali tanda sukun.
4. calon tidakdibenarkan menggunakan pen merah
5. Setiap keratan diperuntukkan 1M
6. Gunting dan tampal ayat dibenarkan.
7. Tertinggal huruf keratan tersebut diberi 0 M

MENYUSUN
AYAT

1. Menulis nombor ayat sahaja.
2. Salin dan susun ayat diterima.
3. Susunan ayat pertama diwajibkan betul
4. Ayat pertama salah 0 M
5. Hanya satu pilihan jawapan sahaja., elakkan dua pilihan
Jika salah satu pilihan jawapan salah 0 M
6. Susunan menegak @ melintang diterima.

MENGISI
TEMPAT
KOSONG

1. Kalimah berdasarkan teks al-Quran ( resam Uthmani,
Imlaie
2. Huruf cerai dikira salah
3. Tanda baris tidak diperlukan.
4. Tertambah atau terkurang satu huruf dikira salah
5. Keseluruhan ayat tidak perlu salin hanya tulis nombor
dan kalimah sahaja

TAJWID

( PERNYATAAN HUKUM )
1. Nyatakan hukum tajwid secara lengkap ihfa hakiki
2. Hanya satu hukum sahaja elakkan dua pilihan @ lebih
3. Tidak perlu dinyatakan sebab / penjelasan.

( CARA BACAAN )
1. Nyatakan cara bacaan yang tepat.
2. Bacaan dengung ( ihfa, idgham ) diterima.
3. Bacaan panjang mesti dinyatakan. Harakat.
4. Mengulangi hokum sebagai cara bacaan dikira salah.

(PETIKAN KALIMAH / AYAT )
1. mengeluarkan kalimah mengikut hokum dengan tepat.
2. Gariskan tempat hukum terhasil.
3. Potong / tampal kalimah diterima

15
KEFAHAMAN
AYAT
AL-QURAN
DAN
HADIS

1. Jawapan hendaklah berdasarkan teks ayat.
2. Makna potongan hendaklah tepat.
3. Respon terhad akur dengan huraian ayat.
4. Respon terbuka ( KBKK ) rasional diterima.
5. Boleh dihubungkaitkan dengan ulum as-syariah
( aqidah, ibadat, akhlak , isu-isu semasa ).
6. Setiap jawapan hendaklah disertakan huraian

JAWI

(JAWI KE RUMI )
1. Ejaan hendaklah menggunakan kaedah DBP.
2. Ejaan singkatan, trengkas tidak diterima.
3. Salah tiga perkataan tiada markah. Setiap keratan.

(RUMI KE JAWI).
1. Menggunakan kaedah jawi terkini dan buku teks.
2. Markah diberi berdasarkan potongan .
3. Huruf cerai tidak diterima.
4. Salah lebih dari tiga perkataan tiada markah.
5. Tanda titik diambil kira dalam penandaan.
6. Kesalahan huruf dikira sebagai kesalahan perkataan.

KERTAS 1
BAHAGIAN A

OBJEKTIF
1. Hanya satu pilihan jawapan sahaja diterima.
2. Hitamkan dengan pensel 2B dengan lengkap.
3. Pastikan kesan padaman bagi jawapan ditukar- bersih
4. Ceraikan jawapan dari kertas soalan
5. Tip menjawab soalan :
Faham kehendak soalan
Teliti setiap jawapan
Pilih jawapan salah dahulu dan potong
Perhatikan penggunaan perkataan (istilah)
Perhatikan soalan berbentuk bukan atau kecuali
Jawab soalan yang senang dahulu
Rancang masa untuk setiap soalan

STRUKTUR
1. Jawapan hendaklah tepat dan rengkas.
2. Kalimah / Istilah arab diutamakan.
3. Jawapan berdasarkan fakta penting.
4. Soalan rajah / carta yang ada hubung kait perlu ikut
urutan.

16
BAHAGIAN B

ESEI / SUBJEKTIF

1. TAKRIF / MAKSUD / DEFINISI / MAKSUD
Jawapan lengkap & ikut buku teks
Mempunyai 2 atau 4 point/ isi
Markahnya atau 1 markah bagi
setiap isi
Biasanya menggunakan kata kunci
apakah/ berikan

2. SYARAT, RUKUN, SUNAT.
Sekiranya syarat, rukun, amalan sunat ada mempunyai
huraian, maka huraikan. Lebih baik huraikan walaupun
tidak diminta.
Syarat & rukun yg ada tertib hendaklah disusun secara
tertib, sekiranya tiada, tidak perlu.
Jawapan hendaklah diberi lebih daripada jumlah yang
dikehendaki.

3. SOALAN PERBEZAAN .
- Jawapan mesti ada beza
- Perbezaan mesti dalam nilai yang sama
- Hendaklah di buat table / colum untuk memudahkan
pemerksa
- Markah diberi berdasarkan isi setiap perbezaan yang
sesuai mengikut pasangan, kecuali jawapan yang tiada
pasangan..

4. HUKUM DAN ALASAN

SAH / TIDAK SAH
BATAL/ TIDAK BATAL
SAH TAPI HARAM
SAH TAPI MAKRUH
HALAL/HARAM/HARUS

Betul hukum tetapi salah alasan 1 M ( hukum sahaja)
Salah hukum tetapi betul alasan - 0 M
Menulis dua hukum - 0 M

17

ISTILAH ARABI & PENGERTIAN
TILAWAH AL-QURAN DAN HADIS Tingkatan 4

BIL PERKATAAN ERTI/PENGERTIAN/MAKNA/MAKSUD
1.
,....
Orang yang melakukan kebaikan
2.
,...
Orang yang melakukan kerosakan
3.
,._..
Kaum yang menyekutukan Allah dan penentang kuat
agama tauhid
4.
,,....
Orang yang menyembunyikan kekufuran dan
menzahirkan keIslaman
5.
._.
Orang yang keluar dari Islam
6.
....
Orang Islam yang melanggar perintah agama tetapi
tidak mengingkari
7.
. . ,..
Hubungan dengan Allah
8. ,... . ,.. Hubungan baik sesama manusia
9.
,..
Penuh perhatian / melakukan amalan dengan sepenuh
hati
10.
..
Sia sia
11.
...
Mengeluarkan secupak makanan kepada golongan yang
tertentu dalam masa-masa tertentu kepada golongan-
golongan yang tertentu.
12.
.._.
Menyekutukan Allah atau menyamakan Allah dengan
yang lain samada dari segi zat, sifat atau perbuatannya
13
..._
Mengharuskan yang diharamkan kerana dharurat tetapi
kekal pengharamannya apabila hilang dharurat.
14. Dengki Perasaan kurang senang @ gelisah melihat kelebihan
yang ada pada orang lain dan berharap supaya nikmat
tersebut hilang daripadanya
15. Menipu Perbuatan samada ada melalui tutur kata @ tingkah laku
berkaitan dengan muamalat yang dijalankan secara tidak
jujur.
16. Benci membenci Merupakan perasaan marah @ tidak menyenangi orang
lain
17. Berpaling muka Tidak bertegur sapa dan hidup mementingkan diri
sendiri tanpa memperdulikan orang lain.

18

AKIDAH Tingkatan 4

1. Iman Membenarkan di hati, mengakui dengan lidah dan
beramal dengan anggota.
2. Kufur Tidak percaya kepada Allah S.W.T serta mengingkari
ajaran yang disampaikan oleh nabi s.a.w
3. Kufur hakikat Ingkar @ menafikan rukun iman dan menolak syariat
yang dibawa oleh rasulullah s.a.w
4. Kufur nikmat Mengingkari khaliq @ Allah sebagai pemberi nikmat
kepada manusia dan makhluk ciptaanNya.
5. Riddah @ murtad Berpaling @ keluar daripada Islam
6. Khurafat Kepercayaan dan perbuatan karut yang dianggap
mempunyai hubungan dengan agama Islam sedangkan
pada hakikatnya bertentangan dengan konsep tauhid
dan syariat Islam
7. Sihir Ilmu yang berkaitan perbuatan secara halus melalui
pertolongan makhluk, iaitu dengan bantuan syaitan @ jin
bertujuan memudarat @ mengelirukan manusia
8. Fasik Orang yang melanggar perintah Allah
9. Nifak (munafik) Berpura-pura melahirkan keimanan sedangkan hati tetap
kufur kepada Allah
10. Dosa Balasan buruk kerana melakukan larangan Allah dan
meninggalkan suruhannya
11. Dosa besar Kesalahan yang dikenakan hukuman tertentu di dunia
dan amaran azab di akhirat
12. Dosa kecil Kesalahan yang tidak diberi peruntukkan hukuman
tertentu di dunia
13. Menipu dan
berbohong
Melakukan sesuatu untuk mendapatkan kepentingan diri
sendiri @ memudaratkan orang lain
14. Mencuri Mengambil hak orang lain secara sembunyi yang
disimpan ditempat simpanannya tanpa izin.
15. Merompak Mengambil hak orang lain secara kekerasan yang
disimpan ditempat simpanan tanpa izin
16. Riba Faedah @ pertambahan bayaran dalam urusan pinjaman,
hutang piutang, pertukaran makanan yang sejenis
termasuk juga mata wang
17. Anak yatim Kanak-kanak yang kematian bapa sebelum umur baligh
18. Perang Jihad Peperangan antara orang Islam dengan orang kafir bagi
mempertahankan kesucian agama Islam
19
19. Riba Al-Fadl

Pertambahan yang diperoleh melalui pertukaran barang
yang sama sepertinya
20. Riba Nasiah Pertambahan yang diperolehi kerana menangguhkan
tempoh bayaran
21. Mengumpat Mengata atau menceritakan keburukan seseorang
dimasa ketiadaannya serta boleh menimbulkan
kemarahan apabila dilakukan dihadapannya
22. Memfitnah Melemparkan tuduhan kepada seseorang tanpa bukti
23. Arak Minuman yang memabukkan yang diperbuat daripada
perahan buah-buahan yang diperam
24. Dadah Sejenis bahan yang mengkhayalkan dan menghilangkan
daya fikiran
25. Zina Persetubuhan haram antara lelaki dan perempuan tanpa
ikatan yang sah
26. Muhsan
..
Penzina yang telah berkahwin
27.
.. ,.

Penzina yang belum berkahwin
28. Menuduh zina Menuduh seseorang yang baik melakukan zina tanpa
empat orang saksi lelaki yang adil
29. Liwat Hubungan jenis antara lelaki dengan lelaki
30. Musahaqah Hubungan jenis perempuan dengan perempuan
31. Bunuh diri Melakukan perbuatan yang boleh memisahkan roh
daripada jasad sendiri
32. Taubat Kembali semula taat kepada Allah setelah menyesal
melanggar perintah Allah
33. Taqwa Memelihara diri daripada perkara-perkara yang
dimurkai Allah / takut kepada Allah
34. Taklid

Berpegang dan mengikut pendapat yang terdahulu

20
IBADAT Tingkatan 4

1. Haji (Bahasa) Mengunjungi tempat yang mulia
(Istilah) Mengunjungi Baitullah Haram di Mekah
kerana mengerjakan ibadat yang tertentu pada masa
tertentu dengan syarat-syarat tertentu.
2. Umrah (Bahasa) Ziarah
(Istilah) Menziarahi Baitullah Haram kerana
mengerjakan ibdat tertentu pada bila-bila masa
mengikut syarat-syaratnya
3. Upah haji Melakukan ibadat haji bagi pihak orang lain
4. Rukun haji /
umrah
Amalan yang mesti dilakukan jika tertinggal samada
sengaja atau tidak sengaja maka hajinya tidak sah dan
wajib qada semula tahun depan
5. Wajib haji Amalan yang wajib dilakukan, jika tertinggal samada
sengaja @ tidak sengaja hajinya sah, tetapi dikenakan
dam.
6. Wukuf Berada di Padang Arafah antara gelincir matahari 9
Zulhijjah hingga terbit fajar 10 Zulhijjah
7. Tawaf Mengelilingi Baitullah 7 kali dengan syarat-syarat
tertentu
8. Tawaf Qudum Tawaf Selamat Datang
9. Tawaf Ifadhah /
rukun
Tawaf rukun yang wajib ditunaikan
10. Tawaf Wadak Tawaf Selamat Tinggal
11. Saei Berjalan berulang-alik dari Bukit Safa ke Bukit Marwah
sebanyak 7 kali
12. Bercukur Bercukur @ bergunting rambut sekurang-kurangnya tiga
helai
13. Miqat Sempadan tempat atau masa yang ditentukan untuk
berniat ihram haji atau umrah
14. Miqat Zamani Sempadan masa bagi jemaah haji memulakan niat ihram
* Bermula dari bulan Syawal hingga sebelum terbit
fajar kedua (fajar sidiq) pada hari ke 10 bulan Zulhijjah
15. Miqat Makani Sempadan tempat bagi jemaah haji memulakan niat
ihram

16. Bermalam di
Muzdalifah
Tempat yang terletak antara Arafah dan Mina
* Waktunya selepas separuh malam ke 10 Zulhijjah iaitu
selepas wukuf di Arafah dan sebelum terbit fajar
21
17. Melontar Jamrah
Aqabah
Dilakukan selepas bermalam (mabit) di Muzdalifah
* Waktu melontar ialah selepas tengah malam pada 10
Zulhijjah dan berlanjutan sehingga terbenam matahari
pada 13 Zulhijjah
* Waktu yang afdal untuk melontar ialah pada waktu
pagi 10 Zulhijjah
18. Bermalam di
Mina
Bermalam di Mina pada hari-hari tasyrik (11,12,13
Zulhijjah).
Bermalam di Mina memadai tinggal pada sebahagian
besar setiap malam tersebut.
19. Melontar ketiga-
tiga jamrah
Iaitu melontar di Jamratul Ula, Jamratul Wusta dan
Jamratul Aqabah dengan menggunakan tujuh anak batu
pada tiap-tiap jamrah
* Waktunya selepas gelincir matahari pada hari tasyrik
hingga terbit fajar kecuali pada 13 Zulhijjah hingga
terbenam matahari
20. Ifrad Mengerjakan haji dan umrah secara berasingan
21. Tamathuk Mengerjakan umrah terlebih dahulu pada bulan haji,
diikuti mengerjakan haji.
22. Qiran Mengerjakan haji dan umrah secara serentak
23. Dam (Bahasa) Darah
(Istilah) Denda yang dikenakan kepada orang yang
melakukan kesalahan semasa mengerjakan haji atau
umrah kerana meninggalkan perkara-perkara wajib haji
@ wajib umrah @ melakukan perkara-perkara yang
dilarang semasa ihram.
24. Dam Tertib Dam yang dibayar mengikut susunan
25. Dam tadil Dibolehkan membayar mengikut nilaian harga dam
26. Dam takdir Dam yang dibayar mengikut kadar yang ditentukan
mengikut kemampuan
27. Dam tahyir Dibolehkan memilih mana-mana jenis dam yang
ditetapkan oleh syarak
28. Sembelihan Menghilangkan nyawa binatang yang halal dimakan
dengan cara memutuskan urat halkum dan urat marik (
) dengan menggunakan alat yang tajam dengan niat
kerana Allah
29. Korban Menyembelih binatang ternakan Anam yang dilakukan
pada hari Raya Aidil Adha @ hari tasyrik (11,12,13
Zulhijjah) dengan tujuan beribadat kepada Allah

22
30. Anam Ialah binatang ternakan berkaki empat yang jinak dan
boleh dimakan dagingnya, kambing, kambing biri-biri,
kibas, lembu, kerbau dan unta
31. Akikah Penyembelihan binatang ternakan (Al-Anam) yang
dilakukan ketika mencukur rambut bayi yang baru
dilahirkan tanda kesyukuran kepada Allah
32. Jual-beli Menukarkan barang dengan barang mengikut cara-cara
tertentu.
33. Sewa Merupakan satu perjanjian untuk menilai manafaat @
faedah dari sesuatu barang yang diterima daripada
orang lain dengan bayaran yang sesuai dengan perjanjian
yang telah ditentukan
34. Gadaian (Bahasa) Memohon sesuatu
(Syarak) Sesuatu barangan bernilai yang dijadikan
cagaran oleh pemiliknya untuk mendapatkan pinjaman.
35. Syarikat (Bahasa) Bercampur atau berkongsi
(Istilah) Perjanjian perkongsian terhadap sesuatu
perkara yang dilaksanakan antara dua pihak atau lebih
36. Hutang Piutang Memberikan sesuatu barang atau manafaat kepada
seseorang, barang atau manafaat itu perlu dikembalikan
dengan syarat orang yang berhutang itu akan
membayara atau memgembalikan barang tersebut
dengan jumlah yang sama.
37. Insuran Satu faedah iaitu apabila satu kumpulan berikrar untuk
mengumpul dan mengembeling usaha serta sumber, bagi
mengadakan pakatan untuk saling bekerjasama dan
tolong-menolong apabila ditimpa musibah.
38. Saham Sejenis terbitan yang dikeluarkan oleh syarikat sebagai
alat pemilihan.

23
SIRAH NABAWI Tingkatan 4

1. Kerajaan
Khulafah Al-
Rasyidin
Adalah kesinambungan daripada kerajaan Islam Madinah
pimpinan Nabi Muhammad
2. Khalifah Orang yang memegang jawatan ketua negara Islam
3. Khulafah Al-
Rasyidin
Gelaran kepada empat orang sahabat yang memegang
jawatan dalam negara Islam selepas kewafatan
Rasulullah s.a.w
* Berpusat di Madinah. Dikuasai oleh 4 pemerintah
selama lebih kurang 29 tahun bermula 11 Hijrah 40
Hijrah
4. Kerajaan
Umaiyah

Diambil nama moyang khalifah pertama kerajaan Bani
Umaiyah iaitu Muamiyah b. Abu Sufian

Ialah seorang daripada pembesar dan hartawan Quraisy
yang dihormat pada zaman Jahiliah

* Kerajaan Umaiyah diperintah oleh 14 pemerintah
berpusat di Damsyik.
AKHLAK
1. .,_.. _.
(Amar Maruf)
Mengajak, ,menyuruh atau menyeru supaya melakukan
kebaikan
2. Nahi Mungkar
_... ,.
Mencegah @ menghalang daripada melakukan perkara-
perkara yang ditegah oleh syarak.
3. Rekreasi Satu kegiatan yang menyeronokkan yang boleh
menyegarkan kembali kesihatan badan. Contohnya
beriadah, beristirehat dan menghiburkan hati.
4. Rekreasi aktif Tertumpu kepada aktiviti lasak yang melibatkan
ketahanan fizikal dan mental seperti bersukan,
kembara, menunggang kuda, mendaki dan sebagainya.
5. Rekreasi pasif Tertumpu kepada aktiviti yang tidak memerlukan tenaga
fizikal dan pergerakan yang banyak seperti bersiar-siar,
berjalan-jalan dan berkelah.
6. Kemudahan awam Kemudahan yang disediakan oleh pihak tertentu untuk
kegunaan orang ramai.
7. Berzikir Mengingati Allah dengan hati, lisan dan perbuatan
24
Hukuman Hudud bagi kesalahan berikut :-

Kesalahan Hukuman
1) Mencuri Potong tangan
2) Merompak menyebabkan kematian sahaja Bunuh
3) Merompak menyebabkan bunuh dan merampas Di salib
4) Merompak menyebabkan merampas barang
sahaja
Di potong tangan dan
kaki secara bersilang
5) Merompak yang hanya melibatkan menganggu
ketenteraman awam sahaja
Dibuang negeri
6) Minum arak Sebat 100 kali / 80 kali
7) Penzina Muhsan
( telah berkahwin )
Rejam dengan batu
sampai mati
8) Penzina yang belum berkahwin Sebat 100 kali
9) Qazaf ( menuduh seseorang yang baik berzina ) Sebat 80 kali
10) Liwat dan musahahat Kedua-duanya dipisahkan
dan dikurung sehingga
bertaubat atau mati
11) Membunuh Bunuh balas

TOKOH DAN HASIL KARYA
TINGKATAN 4

BIL TOKOH HASIL KARYA
1. Imam Abu Hanifah Al-Fikh Al-Akbar dan Al-Faraidh
2. Imam Malik Al-Muwatta'
3. Imam Shafie
Al-Risalah
Digelar bapa usul Fikh kerana orang
yang pertama menulis buku dalam
bidang ini.
4. Imam Ahmad b. Hanbali
Ai-Musnad ( kitab yang mengandungi
40,000 hadis )
Digelar Al-Hakim kerana menghafaz
lebih daripada 700,000 hadis
5. Imam Bukhari
Sahih Bukhari
( Beliau berjaya mengumpulkan
600,000 hadis dalam kitab ini )
6. Imam Al-Ghazali Ihya' Ulumuddin
25
ISTILAH ARABI & PENGERTIAN
TINGKATAN LIMA
BAHAGIAN : AKIDAH

1. Iman
( Bahasa )
Mengiktiraf, mengakui dan membenarkan sesuatu
tanpa mendustakannya
2. Iman
( Istilah )
Membenarkan dengan hati, mengaku dengan lidah
dan mengamalkan dengan anggota
3. Kemanisan Iman Merasa gembira dalam melakukan ibadat, sanggup
menanggung kepayahan demi mendapat keredhaan
Allah dan Rasulnya serta mengutamakan Allah
Rasulnya lebih daripada harta bendanya sendiri.
4. Ahli Sunnah Wal-
Jamaah

Kumpulan yang berpegang teguh dengan Al-Quran,
Sunnah Rasulullah dan perkara-perkara yang dibawa
oleh para sahabat serta menentang perkara-perkara
Bidah.
5. Al-Salaf Al-
Soleh
Para ulamak Al-Solihin yang hidup sebelum kurun ke-
3 Hijrah, iaitu para sahabat , tabien dan itbaa al-
thabien
6. Syiah Golongan yang mendokong cita-cita untuk menjadikan
Saidina Ali sebagai khalifah Rasulullah.
7. Ahli Bait Kaum keluarga Rasulullah
8. Khawarij Golongan penyokong Saidina Ali yang berjuang
menentang Muawiyah tetapi tidak menerima majlis
tahkim.
9. Kafir

Orang yang mengingkari salah satu daripada prinsip
akidah yang telah dijelaskan dalam Al-Quran dan
Hadis
10. Musyrik

Orang yang menyegutukan Allah dengan sesuatu pada
zat, sifat @ perbuatan.
11. Munafik

Orang yang menzahirkan keimanan dan
menyembunyikan kekufuran di dalam hati.
12. Fasik

Orang yang tidak taat kepada Allah dan rasulnya
dengan melakukan dosa besar atau berterusan
melakukan dosa kecil.
13. Murtad

Orang yang keluar daripada agama Islam samada
dengan perkataan, perbuatan atau iktikad
14. Mulhid Orang yang tidak beragama ( Atheis )

26
15. Ajaran Sesat Ajaran atau amalan yang didakwa ajaran Islam
sedangkan hakikatnya bercanggah dengan Al-Quran
dan Al-Sunnah
16. Qati Perkara yang diasaskan hukumnya kepada dalil yang
hujjahnya tidak boleh disangkal.

IBADAT

1. Perkahwinan
( Bahasa )
Cantum @ himpun
2. Perkahwinan
( Istilah )
Akad yang menggunakan lafaz nikah @ seumpamanya
yang menghalalkan lelaki dan perempuan melakukan
persetubuhan.
3. Merisik Langkah awal dalam proses memilih calon isteri yang
sesuai serta menepati ciri-ciri yang dikehendaki oleh
seseorang.
4. Meminang Lamaran daripada seorang lelaki kepada seorang
perempuan untuk dijadikan isterinya.
5. Wali Orang yang berkuasa mengahwinkan seorang
perempuan.
6. Wali Mujbir Bapa @ datuk mereka berhak mengahwinkan
pengantin perempuan yang masih gadis tanpa
persetujuannya terlebih dahulu.
7. Wali bukan
mujbir
Mereka yang selain daripada bapa dan datuk
8. Wali Hakim

Mereka yang diberi kuasa oleh Sultan @ Pemerintah
untuk mengahwinkan perempuan ketika ketiadaan
wali, keengganannya, atau hilang kelayakan wali nasab
untuk mengahwinkannya.
9. Ijab Lafaz yang diucapkan oleh wali.
10. Qabul Jawapan penerimaan yang diucapkan oleh bakal suami
11. Mahar Satu pemberian wajib daripada suami kepada isteri
samada dalam bentuk wang @ sesuatu yang bernilai
selepas akad nikah
12. Mahar Musamma Mahar yang ditentukan kadarnya dan dipersetujui
oleh kedua-dua pihak
27
13. Mahar Misil Mahar yang ditentukan kadarnya mengikut kadar
mahar saudara-saudara perempuan pihak isteri.
14. Walimatulurus

Kenduri atau jamuan yang diadakan untuk meraikan
perkahwinan
15. Talak
( Bahasa )
Cerai atau melepaskan ikatan
16. Talak Merangkaikan ikatan perkahwinan dengan lafaz talak,
cerai atau yang mengandungi makna keduanya.
17. Talak Sunni

Talak yang sesuai dengan peraturan syarak, iaitu
suami menceraikan isteri dengan talak satu atau dua
ketika isterinya suci daripada haid, nifas dan tidak
di setubuhi.
18. Talak BidI Talak yang menyalahi peraturan syarak, iaitu suami
menceraikan isterinya ketika haid, nifas atau ketika
suci tetapi selepas disetubuhi suaminya atau
menceraikan dengan talak tiga sekali gus.
19. Talak rajI Talak satu @ dua yang belum tamat eddahnya.
20 Talak bain suqra Talak yang tidak membolehkan suami merujuk
isterinya kecuali dengan akad dan mahar yang baru.
21. Talak bain kubra

Talak 3 yang mengharamkan bekas suami mengahwini
semula isterinya kembali selepas isterinya berkahwin
dengan lelaki dan diceraikan selepas berlaku
persetubuhan.
22. Talak takliq

Talak yang disandarkan kepada sesuatu syarat.
23. Rujuk

Kembali ( Bahasa )
24. Rujuk

Suami yang mengambil isteri yang telah diceraikan
ke pangkuannya
25. Eddah ( Bahasa ) - Tempoh pengiraan
26. Eddah ( Istilah ) Tempoh masa larangan berkahwin yang
wajib dipatuhi oleh isteri setelah berpisah dengan
suami @ tempoh masa menunggu bagi perempuan
yang diceraikan samada cerai hidup @ cerai mati.
27. Fasakh Pembatalan ikatan perkahwinan melalui kuasa kadhi
28. Khuluk ( Bahasa ) cabut @ tanggal
( Istilah ) Isteri meminta cerai daripada suami
dengan bayaran tertentu.
28
29. Nusyuz Derhaka @ ingkar
- Keengganan isteri menunaikan kewajipan terhadap
suami tanpa alasan yang munasabah mengikut hukum
syarak @ isteri yang derhaka kepada suami
30. Zihar Suami menyamakan isterinya @ mana-mana
anggotanya dengan ibunya @ dengan mana-mana
perempuan mahram baginya.
31. Lian ( Bahasa ) laknat
( Istilah ) sumpah suami yang disertakan dengan
laknat daripada Allah untuk menolak hukuman qazaf
disebabkan tuduhan zina terhadap isteri atau untuk
menafikan nasab.
32. Poligami Lelaki yang beristeri lebih daripada seorang tetapi
tidak lebih empat orang isteri pada satu masa.
33. Mahkamah
Syariah
Institusi kehakiman yang membicarakan perkara-
perkara harta dan jenayah yang melibatkan orang-
orang Islam mengikut bidang kuasa yang
diperuntukkan oleh enakmen pentadbiran hukum
syarak negeri.
34. Anak Angkat Anak yang dipelihara oleh bukan ibu bapa
kandungnya.
35. Hadhanah Hak penjagaan anak yang masih kecil yang belum
mumaiyiz dan tidak mampu menguruskan diri sendiri.
36. Akta Rang Undang-undang yang diluluskan oleh Dewan
Rakyat
37. Enakmen Rang Undang-undang yang diluluskan sebelum
merdeka.
38. Ordinan Rang Undang-undang yang diluluskan oleh Dewan
Undangan Negeri
39. Harta
Sepencarian
Harta yang diperoleh dalam masa perkahwinan
seorang suami dengan isterinya, hasil daripada
sumber @ usaha mereka bersama.
40.

.,. _.
Sakit yang pada kebiasaannya boleh membawa
kematian dan ia berakhir dengan kematian pesakit,
samada kematian tersebut sebelum penyakit
tersebut dan sebab yang lain.
41. Sekufu Setaraf dari segi keturunan, pendidikan, pekerjaan
dan lain-lainya
42. Wali Akrab Wali yang hampir dengan perempuan seperti datuk @
ayah
29
43. Qazaf Menuduh perempuan baik melakukan zina
44. Tahnik Memasukkan buah tamar @ buah-buahan lain yang
manis ke bahagian atas mulut (lelangit) bayi
45. Asabah

Pewaris yang berhak mendapat harta pusaka tetapi
tidak ditetapkan nisbah tertentu.
TAMADUN ISLAM
1.
Khalifah
Ketua Negara @ Pemimpin tertinggi dalam wilayah-
wilayah Islam
2.
Wazir

Perdana Menteri @ Ketua Pentadbiran yang dibantu
oleh menteri-menteri dan jabatan-jabatan kerajaan
3.
ad-dawawin

Jabatan-jabatan Kerajaan
4.
Zakat
Kadar harta yang dikeluarkan oleh orang Islam
terhadap harta-harta tertentu yang mencakupi had
minimum menurut syarat-syarat tertentu.
5.
Kharaj

Cukai tanah milik orang bukan Islam
6.
Ghanimah

Harta rampasan perang.
7.
Fai

Harta yang diperolehi melalui jalan pendamaian
setelah pihak musuh menyerah kalah
8.
Jizyah

Bayaran yang dikenakan kepada orang bukan Islam
yang mendiami negara Islam
9.
Usyur(
1/10 @ kadar bayaran tetap yang dikenakan ke atas
kapal perdagangan bukan Islam yang singgah di
pelabuhan negara Islam untuk tujuan perniagaan.
10. Baitul-mal Institusi kewangan terbesar negara
11.
_. ,.
Jabatan Hasil
12.
..... ,.
Jabatan Kewangan
13.
,,.,. ,.
Jabatan Dalam Negeri
14.
.._. ,.
Jabatan Audit Negara
15. Islah Pembaikan @ perubahan terancang ke arah yang
lebih baik.

30
TILAWAH AL-QURAN

1. Islam Sejahtera dan damai
2. Tawakkal Berserah diri kepada Allah setelah berusaha
3. Mahram Lelaki @ perempuan yang mempunyai ikatan
keturunan @ susuan
4. Huruf
.....
Huruf tunggal pada awal surah yang hanya difahami
maknanya oleh Allah S.W.T
5. Bertakarrub Mendekatkan diri kepada Allah dengan melakukan
ibadat.
6. Qanaah Redha dengan pemberian Allah walaupun sedikit.
7. Basmalah
... ,,._. ._. . ,..
8. Istiazah
... ,,._. ..,.. . ... ,.
9. Sujud Tilawah Ialah sujud yang dilakukan di luar atau dalam solat
setelah membaca @ mendengar ayat sajadah
10. Sujud sahwi Sujud yang dilakukan dalam solat sebelum memberi
salam kerana menambah @ mengurangkan rukun solat
secara tidak sengaja @ meninggalkan sunat Abad
secara sengaja @ tidak sengaja.
11. Sujud Syukur Sujud yang dilakukan diluar solat kerana mendapat
nikmat @ terlepas daripada bala.

31
AKHLAK

1. Rukhsah Hukum-hukum yang disyariatkan bagi meringankan
mukallaf dalam keadaan tertentu
2. Musafir Mereka yang dalam perjalanan melebihi dua marhalah
@ 90 km dengan tujuan yang baik.
3. Negara Kawasan tertentu yang didiami oleh masyarakat
tertentu dan diperintah oleh sebuah kerajaan
4. Pemimpin Orang yang dipertanggungjawabkan memimpin
sekumpulan manusia @ sebuah organisasi
5. Jihad Usaha yang bersungguh-sungguh dengan
menggunakan kemampuan yang ada.
6. Alam Sekitar Alam kejadian Allah yang terdapatnya di dalam
sumber makanan, minuman , tenaga dan alat
perhubungan
7. Pencemaran
Udara
Terdapat gas, cecair atau zarah yang terkandung
dalam udara sehingga berlaku perubahan dan
menjejaskan kehidupan atau bahan lain.
8. Pencemaran Air Perubahan yang berlaku pada kandungan, keadaan
dan warna sehingga tidak sesuai untuk digunakan dan
memberi kepada manusia apabila digunakan
9. Pencemaran
Tanah
Perbuatan yang berlaku pada sesuatu kawasan
sehingga terjadi pertukaran warna, kesuburan dan
hakisan
10. Pencemaran
Bunyi
Bunyi yang bising yang keterlaluan sehingga
menyakitkan telinga
11. Sedekah Pemberian yang dilakukan untuk mendekatkan diri
kepada Allah.
12. Hadiah Pemberian sebagai satu penghargaan, tanda kasih
sayang @ pujian
13. Berniaga Berdagang atau berjual-beli

32
TOKOH DAN HASIL KARYA
TINGKATAN 5

BIL TOKOH HASIL KARYA
1. Ibn. Sina
Al-Qanun Fi Tibb
Al-Adawiah Al-Qalbiah
Al-Afiah Al-Amir
2. Ibn. Khaldun Al-Muqaddimah
3. Syed Jamaludin Al-Afghani
Al-A'mal Al-Kamilah
Al-Rad Ala Al-Dahriyyin
Pengasas albar Al-Urwatul Wusta
4. Sheikh M. Abduh
Risalah Al-Tauhid
Tafsir Juz Amma
Tafsir Surah Al-Asr
Syarhu Nahji Bakaghah
5. Sheikh Tahir Jalaludin Majalah Al-Imam
6. Hamka
Bidang Agama
1. Tafsir Al-Azhar
2. Sejarah Umat Islam
Bidang Falsafah
1. Falsafah Hidup
2. Pendangan Hidup Muslim
Bidang Sastera
1. Di bawah Lindungan Kaabah
2. Laila Majnun

33
MODUL TOPIKAL : KEMAHIRAN JAWI

KEMAHIRAN (RUMI KE JAWI )

1. Tulis semula petikan berikut dalam tulisan jawi.

Umat Islam telah berjaya menguasai pelbagai bidang ilmu sehingga memartabatkan
tamadun Islam ke tahap yang lebih agung berbanding dengan tamadun Rom dan Parsi
yang merupakan dua tamadun besar pada masa itu. Tempoh kekuasaan empayar Islam
selama 13 kurun serta kekuasaannya yang meliputi dua pertiga dunia.
[ 6 markah]

2. Tulis semula perkataan yang bergaris dalam tulisan jawi.

(i)
Perkembangan ilmu falsafah memberikan kesan sampingan yang buruk terhadap
(ii)
akidah umat Islam. Terdapat umat Islam yang menganggap falsafah Yunani sebagai
(iii)
rujukan utama dalam masalah akidah. Fenomena ini tidak disenangi oleh ulama.
(iv)
Mereka berjuang bermati-matian untuk memurnikan akidah umat Islam daripada
pengaruh falsafah Yunani yang menyesatkan.

[ 4 markah]


Berdakwah bukanlah semata-mata mengemukakan pendapat atau teori tentang kebaikan
dan kemungkaran malah ianya merupakan pelaksanaan kebaikan dalam diri. Justeru itu
pendakwah hendaklah mendahulukan dirinya sendiri melakukan amal makruf sebelum
mengajak orang lain melakukannya, begitu juga meninggalkan kemungkaran. Ini amat
penting kerana akan menjadi ikutan dan panduan kepada orang lain.
[ 6 markah]

34

(i)
Dalam era globalisasi kini, ilmu sains dan teknologi berkembang dengan semakin cepat.
(ii)
Ilmu ini mendominasi kehidupan manusia yang semakin kompleks. Umat
(iii)
yang ketinggalan dalam bidang ini akan terkeluar dari arus perdana dunia. Umat

Islam hari ini wajib menyedari hakikat ini. Mereka mesti berusaha melengkapkan
(iv)
diri dengan ilmu-ilmu fardhu ain dan fardhu kifayah.

[ 4 markah]

(i)
Warga yang baik akan berusaha untuk berbakti kepada negara. Pelbagai
(ii) (iii)
jenis sumbangan dapat kita berikan kepada negara mengikut kebolehan dan kemampuan
kita. Contohnya seorang hartawan bebas memberi sumbangan kepada negara dengan
(iv)
membantu fakir miskin yang memerlukan bantuan.

[ 4 markah]

(i)
Penubuhan mahkamah Syariah adalah untuk merealisasikan keadilan berdasarkan bidang
kuasanya.
(ii)
Namun matlamat ini tidak akan tercapai seandainya ramai di kalangan kita masih tidak
mengetahui hak masing-masing dalam perundangan.
(iii)
Kewujudan laman web khusus Jabatan Kehakiman Syariah Malaysia (JKSM) dan
mahkamah Syariah negeri-negeri memberi peluang kepada kita untuk mendapat
(iv)
maklumat terkini tentang perundangan dan isu-isu berkaitan.
[ 4 markah]

35

(i)
Masa yang dilalui oleh manusia adalah terhad. Keupayaan seseorang
(ii)
menguruskannya adalah kunci kejayaan di dunia dan di akhirat.
(iii)
Memperuntukkan masa yang banyak untuk membaca dan mengulangkaji pelajaran
(iv)
dapat melahirkan pelajar yang cemerlang.

[ 4 markah]

Pembangunan yang berdasarkan kebendaan semata-mata akan mengundang sifat-sifat
kehaiwanan seperti penindasan, kerakusan dan kezaliman. Sebaliknya dibina atas dasar
keimanan menjadikan nilai-nilai kemanusiaan sebagai agenda utamanya seperti toleransi,
qanaah, keadilan, pemeliharaan alam sekitar. Oleh itu kita hendaklah berusaha agar
pembangunan yang dibina mencapai matlamat pengabdian kepada Allah.
[ 6 markah]

9. Tulis semula petikan berikut dengan tulisan rumi.

, _, ,, ., ,., _, , , , ,., , _
.,-,, . . __ ,,, , ,
.
, . -,
.
_, , ., .
. , , , _, - .- _ , , , ,
_ _,, .
[ 6 markah]

10. Tulis semula petikan berikut dengan tulisan rumi.

- , - .-, . ,- _, , . , _ ,, . __
, , ., _, .,
.
' _, ., _ . , , . _,
,, , ,
.
,,,_ _,,, . , _, , ., ,,
, , ., ,,,, _, .
[ 6 markah]

36
5. MENJAWI PETIKAN RUMI

Tulis semula perkataan berikut dalam tulisan Jawi

Kita tentu menyayangi negara kita kerana di sini kita dilahirkan dan dibesarkan.
Di negara ini juga kita menikmati kehidupan yang aman. Walaubagaimana pun
ianya akan berakhir sekirannya rakyat negara ini tidak lagi mengekalkan
perpaduan dan hidup dalam perasaan mementingkan diri sendiri
sahaja.Semoga semua rakyat Malaysia menghargai pentingnya semangat
perpaduan.
[ 6 markah ]

JAWAPAN
, . . ., _, ., ., _ ,, , ., . ,, _ ., ,- , _
,, . ., . , , _ ,_ . -, ., .,s. . _,
, ,
.
_, ,, ,, , . . ,, ,, ,_ ,-
.
., .- ,

c. Tukarkan perkataan yang bergaris dalam petikan di bawah ke dalam tulisan jawi.

Dalam era globalisasi kini ilmu sains dan teknologi berkembang dengan semakin
cepat.

Ilmu ini mendominasi kehidupan manusia yang semakin kompleks.

Umat yang ketinggalan dalam bidang ini akan terkeluar dari arus perdana dunia.

Umat Islam mesti berusaha melengkapkan diri dengan ilmu-ilmu fardhu ain dan
fardhu kifayah untuk menghadapi cabaran.

[ 4 markah ]

JAWAPAN
,
.
, ,,, . , _

,, ,
.

., _ _ _,,

, ,, 2 , , . ,
37


Sihir sering digunakan bagi tujuan tertentu seperti memecahbelahkan suami
isteri dan mendatangkan penyakit fizikal atau mental kepada mangsanya. Ada
sesetengahnya pula mengamalkankan sihir dengan tujuan riak dan takbur seperti
memiliki kekuatan luar biasa dan kelihatan cantik bagi mempengaruhi orang lain.

[ 6 markah ]

JAWAPAN

_,, -, , , ,, .,-, - . , ,, , .,
. , ,,, . ., , , _, . .,_ .,-, -,
_, , ,, ,, . , - , __ _ .
.
, .

Tukarkan perkataan yang bergaris dalam petikan di bawah ke dalam tulisan jawi.

Kerajaan Bani Umaiyah telah menubuhkan angkatan perang yang teratur dan
dilengkapi dengan peralatan yang moden dan canggih.

Angkatan tentera terdiri daripada angkatan berkuda, pasukan berkenderaan dan
tentera yang berjalan kaki.

Mereka dilatih berperang pada musim panas dan musim sejuk.

Usaha ini telah dimulakan sejak pemerintahan khalifah Muawiyah lagi sebagai
satu langkah persediaan menghadapi tentera Rom di Eropah.

[ 4 markah ]
JAWAPAN
_ . ., _, .', - ,

,, _, ,
.
_ -, _, . .

, _, ,,, ,- ,,, .

, ,,
.
, . ,,, _ _
38


Kita penganut Islam bukan sekadar melafazkan dua kalimah syahadah di bibir sahaja. Pengakuan
itu hendaklah dibuktikan melalui perbuatan dan tindakan. Kita hendaklah mengamalkan ajaran
islam dan menjauhkan diri daripada melakukan sesuatu yang boleh mencemarkan kesucian islam
samada secara langsung atau tidak langsung.Sebagai umat Islam kita sepatutnya menjadi umat
yang kuat dan disegani dunia.
[ 6 markah ]

_ , , ., ., _, , , . ., .,
, ,,
.
- . .,- ., , . ,,
.
_ ,,
_, , _, _- , -, ,- ,, _, ,, , .
, _ . ., _, . - , ., , .

Tukarkan perkataan yang bergaris dalam petikan di bawah ke dalam tulisan jawi.

Kesungguhan Imam Malik mempelajari ilmu pengetahuan menjadikan beliau
seorang yang mempunyai tahap keilmuan yang tiada tandingannya pada waktu
itu.
Beliau telah mula mengajar ketika usianya 17 tahun. Majlis pengajiannya menjadi
masyhur dengan pertambahan pelajar.Walaupun usianya masih muda, beliau
dapat mengajar dengan baik.
Para ulamak mengiktiraf kebolehan beliau sebagai seorang guru yang baik,
antaranya Az-Zahri dan Rabiah.
Ketinggian ilmu dan kebolehan mengajar telah menarik perhatian gurunya sendiri
untuk menghadiri majlis ilmu Imam Malik.
[ 4 markah ]

JAWAPAN

, _, __'
.
., , , , _, ., .

,- ,s, _,, - ,- ,-

.
, _, _, __' , ,,,
.
,

- , ,, ._, , ,_ , ,-
39

MODUL SOALAN KERTAS 2 ( BAHAGIAN JAWI )

1. Tulis semula petikan berikut dengan tulisan Jawi.

Tempat rekreasi memerlukan penjagaan dan pengawasan yang sistematik. Tempat-tempat
rekreasi hendaklah bebas daripada pemandangan dan perbuatan yang melanggar hukum
syarak seperti pergaulan bebas diantara lelaki dan perempuan. Tanpa penjagaan dan
pengawalan tempat-tempat rekreasi tidak lagi dapat memberi manfaat malah
mendatangkan kemudharatan kepada pengunjungnya.

.s ,, _, . .'- ,, ,,,_ .s , ,,,_ .s
.,, . _ , , , _, ,- , _, ,, . _
.s . .'- _ . . , ,,,_ .s
,-, ,

2. Tulis semua petikan berikut dengan tulisan jawi.

Allah mengurniakan akal kepada manusia supaya mereka menjadi
makhluk yang istimewa berbanding makhluk-makhluk yang lain. Melalui
akal, manusia berfikir, berusaha dan mereka cipta sesuatu yang boleh
meningkatkan taraf hidupnya. Kita disuruh menuntut ilmu
bagi mempertingkatkan daya berfikir, melakukan perbuatan
dan meningkatkan taraf ekonomi dan sosial.

. , ,
.
,
.

40

KERTAS SOALAN TAMAT
SET SOALAN HUKUM TAJWID :

1 Firman Allah S.W.T. :

>:,`, , .> , .. . ..> > ! , ',-. ',1. _
) (

Berdasarkan potongan ayat al-Quran di atas tulis satu contoh bagi setiap
hukum tajwid berikut :

(i)
(ii)
(iii)
(iv)
Ikhfak Syafawi
Idgham Maal Ghunnah
Idgham Bila Ghunnah
Mad Aridh Lissukun
[ 4 markah ]

2 Firman Allah S.W.T.:

_! .l _. . _.] ` ,. ,!1l, :> ... _
:,>' !,..l !. ..> | :, _>l.. `_!, !.. l!. .. :
!.. ,: __
) (

Berdasarkan potongan ayat al-Quran di atas, tulis satu contoh bagi
setiap hukum tajwid berikut :

(i) Ikhfak Hakiki
(ii) Idgham Maal Ghunnah
(iii) Wajibul Ghunnah
(iv) Mad Aridh Lissukun
[ 4 markah ]

41

`...l ....l .-, ',!,l _-, _'.!,
.`- .l!, ., _s >..l _.,1`, :l.l
_.`, :l _`-,L`, < .`]. ,. l` `.- ,.
< | < ,s ',>> _
) (

Berdasarkan potongan ayat al-Quran di atas tulis satu contoh bagi setiap

(i)
(ii)
(iii)
(iv)
Izhar Syafawi
Mad Wajib Muttasil
Ikhfak Hakiki
Mad Silah Tawilah
[ 4 markah ]


_. :`, < .,., _: .:.. .l`.l _. :`, .`.`,
_-> .:.. !1,. l>>
) (
Berdasarkan potongan ayat al-Quran di atas, tulis satu contoh bagi
setiap hukum tajwid berikut:

(i) Idgham Maal Ghunnah
(ii) Qalqalah Sughra
(iii) Mad Silah Qasirah
(iv) Izhar Halqi
[ 4 markah ]


!. `... L `>`> .L . `.-.!. ..`> _. <
`..! < _. ,> `l ,..>
)
42

Berdasarkan potongan ayat al-Quran di atas, tulis semula kalimah-
kalimah yang menunjukkan hukum tajwid berikut :

(i) Idgham Maal Ghunnah
(ii) Idgham Mislain
(iii) Izhar Halqi
(iv) Izhar Syafawi
[ 4 markah ]


_.] .,1`, :l.l .`, :l > :>!, > `.`, _
,.l` _ls _.> _. , ,.l` `> >l.l _
) (

Berdasarkan potongan ayat al-Quran di atas, tulis satu contoh bagi setiap
(i) Alif Lam Syamsiah.
(ii) Ikhfak Syafawi
(iii) Mad Wajib Muttasil
(iv) Idgham Bila Ghunnah.
[ 4 markah ]


| .> _. _,:.l !> .`. :> ! _. > _.`. .l < .
-l, ...!. ,l: .!, _. l-, _
, , _, ,

Berdasarkan potongan ayat al-Quran di atas, tulis satu contoh yang
menunjukkan hukum tajwid berikut:

(i)
(ii)
(iii)
(iv)
Izhar Halqi
Izhar Syafawi
Idgham Bila Ghunnah
Mad Aridh Lissukun
[ 4 markah ]

43

8 Firman Allah S.W.T . :

> ., .s _:., .s | >l`, | ..
!. ``-: __ , . _, ,

Berdasarkan potongan ayat al-Quran di atas tulis satu contoh bagi hukum
tajwid berikut ;
(i)
(ii)
(iii)
(iv)
Izhar Syafawi
Izhar Halqi
Idgham Maal Ghunnah
Mad Aridh Lissukun
[ 4 markah ]

:| !. l. :. L. `.-, _|| _-, _> ., _. .> .
.. ,. < ,l .!, 1 , __
, , _, ,
Berdasarkan potongan ayat al-Quran di atas, tulis satu contoh bagi setiap
hukum tajwid berikut:
(i) Mad Jaiz Munfasil
(ii) Izhar Halqi
(iii) Idgham Mislain
(iv) Ikhfak Syafawi
[ 4 markah ]

> _.] .., _,l!, `l-, !. .> > !.l!, . .-,,
, _.1`,l _> _,.. . ,l| >`->`. . >`:, .`, !., ,..
l.- . _
, . _, ,

Berdasarkan potongan ayat al-Quran di atas, tulis satu contoh yang
menunjukkan hukum tajwid berikut:
(i) Ikhfak Syafawi
(ii) Wajibul Ghunnah
(iii) Mad Jaiz Munfasil
(iv) Mad Aridh Lissukun
[ 4 markah ]
44


_ _| < :! _ls _.`, ,, _>.l >. .l-, __
, . _, ,

Nyatakan hukum tajwid dan cara bacaan bagi perkataan yang bergaris.
[ 6 markah ]

,` . > ` s , 1 l , ` , . , < s l _ . _ : ! ,' < . l , > > , ' _
) (

Nyatakan hukum tajwid dan cara bacaan bagi perkataan bergaris.
[ 6 markah ]

l! l _. ,ls ,, _. ., _ _| < :! _ls _.`,
,, _>.l >. .l-, __ , . _, ,

[ 6 markah ]

_ _l !. ,,.`, | !. . < !. l > !..l.
, , _, ,

[ 6 markah ]

l! :, !.ll. _ _ !., _.l _l> _.,.> _, > ,!1l, ,
`. , _, ,

[ 6 markah ] http://edu.joshuatly.com/
45


_ `_ `>l _..s _> < `ls ,-l `_ >l _.|
,l . . ) (
[ 6 markah ]


l , !.> l> _. l, _. ..>. _ _
) (
[ 6 markah ]


l . < `, l. ,>l ,.- l _ !,..l > _ :>
,.s !.l _

[ 6 markah ]

. ,., < _. .-, .l : _ls _. ',!: < "s ',> __
) (

Nyatakan hukum tajwid dan cara bacaan bagi perkataan bergaris.
[ 6 markah ]

!.l . ,!..l ,ls .. !.l -> ..
) (
[ 6 markah ]

46
21 Nyatakan jenis waqaf berikut pada perkataan yang bergaris.

1 . ..'> `l !.| `l-.
2 . ,ls ,l. l !.l.
3 . `-L`, _ _.| ,`.
4 . _ _,l ! .l > _,..l `,l-l

[ 4 markah ]

22 Jelaskan maksud waqaf berikut :

1 . ,._. ..,
2 . .. ..,
3 . ,,.. ..,
4 . .. ..,

[ 4 markah ]

47
FORMAT SOALAN TAJWID ; BENTUK BARU.

Tingkatan Empat:

Alif lam
Syamsiah
( A )

Alif lam
Qamariah
( B )

Izhar
Syafawi
( A )

Ikhfa
syafawi
( B )

Mad Arid
Lissukun
( A )
Mad Silah
Towilah
( B )

Mad Lin
( A )

Mad
Iwadh
( B )

Ikhfa hakiki
( A )

Izhar halqi
( B )

Idgham
maal
ghunnah
( A )

Idgham
bila
ghunnah
( B )

Mad Silah
Towilah
( A )

Mad Silah
Qasirah
( B )

Qalqalah
Sughra
( A )

Iqlab
( B )

`-:.> :. _ > _.] `...l _l .

..> ! , > _:l ., _.]

.. .l .- , .l, _..!.,.

,..l _|| ,,.ll _|:
_,.`.. `_ !. ,. ,l ., .l ,,.

..s!. `,ls,s.. _. ..,l>
.1 l
`...l _l .
,>>' ', -l > _ ,...l_!..l _,.

48
KEMAHIRAN : SUSUN AYAT

SURAH AL ANAM AYAT : 162-163

1. Potongan ayat al-Quran berikut tidak disusun mengikut tertib seperti dalam al-Quran.
Susun semula potongan ayat tersebut mengikut tertib.
Anda dikehendaki menulis nombor ayat sahaja.

_>. _!,>: (1)
, _,..-l (2)
_ | _.. (3)
_.!.. < (4)

[ 4 markah ]


,. !. (1)
.l ,l., (2)
`_ _,.`.. (3)
,,. (4)

[ 4 markah ]

49
SURAH AL MUKMINUN : 1 11


_.] > _s -ll _.-`. (1)
. _ l `...l (2)
_.] > _ :. `-:.> (3)
_.] > :ll l-. (4)

[ 4 markah ]


-ll _.-`. (1)
_.] > _ (2)
_.] > _s (3)
:. `-:.> (4)

[ 4 markah ]

50


..., .| ,s _,.l. (1)
| _ls > !. >l. (2)
_.] > :ll l-. (3)
_.] > >`l L.> (4)

[ 4 markah ]

_. _-., , ,l: (1)
_.] > ..... (2)
,.l`! `> :!-l (3)
>.s `s (4)

[ 4 markah ]

51

,.l` `> .l (1)
> !, ..> (2)
_.] ., _ :l (3)
_.] _`= _ls :l. L! > (4)

[ 4 markah ]


:l. L! > (1)
>.s `s (2)
_.] > ..... (3)
_.] _`= _ls (4)

[ 4 markah ]

52
SURAH LUQMAN : 12-19


_. | < _.s .,.> (1)
.1l !.., _..1l (2)
.>>' >: < (3)
_. :, !..| `>: ...l (4)

[ 4 markah ]


> .L-, _.,., (1)
: <!, (2)
_| :l 'lLl ',Ls (3)
:| _! _..1l .., (4)

[ 4 markah ]

53

!.,. _.. ,.l, (1)
: _| ,,.ll _|| ,..l (2)
.l.- .. !.> _ls _> (3)
.l.. _ _,.l. (4)

4 markah ]


"l. !.-L. (1)
!. _,l ,l ., (2)
| ...> _ls (3)
.: _ (4)
[ 4 markah ]

!.,>! . _ !,..l !`-. (1)
. _|| >`->. (2)
`.,.! !., `.. l.-. (3)
_,. _,,. _. ,!. _|| (4)
[ 4 markah ]
54

_ _ ,!, !, < (1)
_>. _ :>. _ ,...l (2)
_!1.. ,> _. _:> (3)
_.,., !.| | ,. (4)

[ 4 markah ]

,!, !, < (1)
_>. _ :>. (2)
_ ,...l _ _ (3)
| < ,Ll ,,> (4)

[ 4 markah ]

`. .`-.l!, (1)
_.,., :l.l (2)
. _ls !. ,,!. (3)
. _s >..l (4)
55
[ 4 markah ]

. _s >..l (1)
`. .`-.l!, (2)
| ,l: _. s `. (3)
. _ls !. ,,!. (4)

[ 4 markah ]

_.. _ _ !>. (1)
-.. ..> _!.ll (2)
_ _!.>: `> (3)
| < > (4)

[ 4 markah ]

56

_.s _. ,.. (1)
.. _ .,:. (2)
,.l ,.>' (3)
| >. ,. (4)

[ 4 markah ]

SUSUN AYAT : TINGKATAN LIMA .

SURAH AT TAUBAH : 128-129


!. `..s _,> ,l. (1)
_. .. ,s ,ls (2)
.1l ,l> .. (3)
_,...l!, .', ',> (4)

[ 4 markah ]

57

,ls l. > (1)
| l. _1 _,`.> (2)
, _-l ,L-l (3)
< .l| | > (4)

[ 4 markah ]
SURAH AN NUR : 35


_! ,`..l _ >l >` (1)
!, _! ,`.. (2)
`_.. .:. :>:. (3)
< '. ,...l _ (4)
[ 4 markah ]

58

,. ,,`s (1)
>l >l !.l ' (2)
.,. .., (3)
_: .`, _. :>: (4)
[ 4 markah ]

Potongan ayat al-Quran berikut tidak disusun mengikut tertib seperti dalam al-Quran.

. _ls . (1)
l `l `.... "!. (2)
:l>, !., ',_.`, (3)
_. < .:`.l _. ',!: (4)

[ 4 markah ]

< _>, ,`_: ',l. (1)
_. < .:`.l _. ',!: (2)
. _ls . (3)
. < _... _!.ll (4)
[ 4 markah ]

59
SURAH AL HASYR : 21-24


_ls _,> ..,l (1)
l !.l. ..> ,1l (2)
_. ,:> < (3)
!-:.> l..... (4)
[ 4 markah ]

_!.ll `l- l _`>., (1)
!-:.> l..... (2)
.l. `_.:. !',. . (3)
_. ,:> < (4)

[ 4 markah ]


> < _.] (1)
> _..-l `,>l (2)
`l.s ,-l :..:l (3)
.l| | > (4)
60

[ 4 markah ]


.l| | > (1)
> < _.] (2)
,l.l '_.1l `.l.l _..l (3)
_.,.l ', -l '!,>l ..l (4)

[ 4 markah ]

,l.l '_.1l `.l.l _..l (1)
> < _.] .l| | > (2)
_.,.l ', -l '!,>l ..l (3)
_.>,. < !.s _: (4)

[ 4 markah ]

61

.l| | > (1)
,l.l '_.1l `.l.l _..l (2)
_.>,. < !.s _: (3)
_.,.l ', -l '!,>l ..l (4)
[ 4 markah ]

> ',-l `,>>' (1)
_,. .l !. _ ,...l _ (2)
> < _l.>l _! ,l '..l (3)
`] ',!.`. _.`.>l (4)
[ 4 markah ]

',!.`. _.`.>l (1)
> < _l.>l (2)
_! ,l '..l `] (3)
_,. .l !. _ ,...l _ (4)

[ 4 markah ]
62

KEMAHIRAN : ISI TEMPAT KOSONG

SURAH AL-ANAM : 162-163

1 Tulis kalimah yang betul di tempat kosong dalam ayat berikut ;

_ | . (1) . _ . > _ : (2) > , !
. . ! . _ : (3) , ! , : (4) > , ! _ _
[ 4 markah ]

2 Tulis kalimah yang betul di tempat kosong dalam ayat berikut.

: ) 1 ( > , ! l . : ) 2 ( > , ! . , : ) 3 ( > , ! _` ) 4 ( > ,
: _ _
[ 4 markah ]

SURAH AL-MUKMINUN : 1-11

1 Tulis kalimah yang betul di tempat kosong dalam ayat berikut;

. : ) 1 ( > , l . . .` ] . _ > _ : ) 2 ( > , > . : -` _
] . _ > s _ : ) 3 ( > , .` - . _ _ ] . _ > l l : . - l _
] . _ > : ) 4 ( > , ! > . L _
[ 4 markah ]

63

| s l _ : ) 1 ( > , . ! . l > : ) 2 ( > , | . s , . l . , _ _
. _ : ) 3 ( > , ! , : l , : ) 4 ( > , ! > ` l - ! : _
[ 4 markah ]


: ) 1 ( > , > . . . . . : ) 2 ( > , s` _ : ) 3 ( > , ! s l _ > ,
: ) 4 ( > ! L _

[ 4 markah ]

` l . , > ` : ) 1 ( > , ! ] . _ : ) 2 ( > , l : _ ) 3 ( > ,
: , ! : ) 4 ( > ,
[ 4 markah ]

SURAH LUQMAN : 12-19


l 1 . : ) 1 ( > , ! l 1 . . _ : ) 2 ( > , ! : > < . _ , :
| . . ! : > ` : ) 3 ( > , ! . _ | < s . _ : ) 4 ( > , _
[ 4 markah ]

64

| : : ) 1 ( > , ! l 1 . . _ : ) 2 ( > , ! > , - L . : ) 3 ( > ,
: , ! < | _ l : : ) 4 ( > , s L , ' _
[ 4 markah ]

3

Tulis kalimah yang betul di tempat kosong dalam ayat berikut;

. , . ! . . _ : ) 1 ( > , ! - . l . . . : ) 2 ( > , ! s l _ > _ > , !
: ) 3 ( _ . l . , _ : | _ : ) 4 ( > , | | _ l . . , _
[ 4 markah ]


| : ) 1 ( > s l _ : ) 2 ( > _ . ! l , _ l , , .
: ) 3 ( > , . L - . ! : ) 4 ( > , ! _ l . . , ! . - ` !
[ 4 markah ]

5 Tulis kalimah yang betul di tempat kosong dalam ayat berikut ;

: ) 1 ( > , . , , _ . _ : ) 2 ( > , | | _ . | | _ : ) 3 ( > , ! ! . , .`
, . ! . . ` : ) 4 ( > ,
[ 4 markah ]


: ) 1 ( > , | . ! | . , : ) 2 ( > , > , . _ : ) 3 ( > , . > _ _ . > :
_ : ) 4 ( > , ! _ _ , ! , , ! <
[ 4 markah ]
65


, . , . _ l . l : .` : ) 1 ( . s _ : ) 2 ( > , ! . s l _ . !
: ) 3 ( > , ! | : l , . _ : ) 4 ( > , .` _
[ 4 markah ]


: ) 1 ( > , ! > . . l l . ! _ : ) 2 ( > , _ _
: ) 3 ( > , ! | < > _ : ) 4 ( > , >` _
[ 4 markah ]


: ) 1 ( > , _ . : , . : ) 2 ( > , ! . _ . . , | . > ) 3 ( > ,
: l . , : ) 4 ( > , ! _
[ 4 markah ]

66
SKEMA ISI TEMPAT KOSONG

No
Soalan
Jawapan Markah

SURAH AL-ANAM : 162-163

1.
1. _.. 2. _!,>: 3. < 4. _,..-l

[ 4 X 1 markah ]
2.
1. ,,. 2. ,l., 3. !. 4. _,.`..

[ 4 X 1 markah ]

SURAH AL MUKMINUN : 1 11

1.
1. _ l 2. :. 3. -ll 4. >`l

[ 4 X 1 markah ]
2
1. > 2. ..., 3. _-., 4. ,.l`!

[ 4 X 1 markah ]
3
1. _.] 2. >.s 3. _`= _.]
4. :l.

[ 4 X 1 markah ]
4
1. .l 2. ., 3. > 4. ..>

[ 4 X 1 markah ]

SURAH LUQMAN : 12 19

1
1. !.., 2. .>>' 3. ...l
4. .,.>

[ 4 X 1 markah ]
2
1. _! 2. .., 3. _.,., 4. 'lLl

[ 4 X 1 markah ]
3
1. ,.l, 2. !.> 3. l..
4. ,,.ll

[ 4 X 1 markah ]
67
4
1. ...> 2. .: 3. "l.
4. !.,>! .

[ 4 X 1 markah ]
5
1. _,. 2. ,!. 3. >`->.
4. l.-.

[ 4 X 1 markah ]
6
1. _.,., 2. _!1.. 3. _:>
4. ,...l

[ 4 X 1 markah ]
7
1. .`-.l!, 2. >..l 3. ,,!. 4. s

[ 4 X 1 markah ]
8
1. -.. 2. _.. 3. !>. 4. _!.>:

[ 4 X 1 markah ]
9
1. .. 2. _.s 3. ,. 4. ,.>'

[ 4 X 1 markah ]

SKEMA JAWAPAN TAMAT

ISI TEMPAT KOSONG ( TING 5 )

SURAH AT TAUBAH : 128-129


l 1 . > l , ) 1 ( . . . _ > l , ) 2 ( s , s l , . !
> l , ) 3 ( > , _ . l , > , ) 4 ( ,' . > , ' _ _
[ 4 markah ]

68

| > l , ) 1 ( 1 _ > l , ) 2 ( < | l . | > s l ,
> l , ) 3 ( > , > l , ) 4 ( l - L , _ _
[ 4 markah ]

SURAH AN NUR : 35


< > l , ) 1 ( l . . . , > l , ) 2 ( . . _ ` . : .
l , ) 3 ( , ! > l , ) 4 (
[ 4 markah ]


> l , ) 1 ( _ ` > l > l > l > l . ! > l , ) 2 ( : _ ,` .
. _ l , ) 3 ( . , . > l , ) 4 (
[ 4 markah ]


> l , ) 1 ( > l , ) 2 ( , > l : > l , ) 3 ( , ` . _ ,' l
l ` > l , ) 4 ( . ! "

[ 4 markah ]
69


. s l _ . > l , ) 1 ( < l .` : . . _ : ! ,' > l , ) 2 (
< . . . _ > l , ) 3 ( < , > _ : _` , > l , ) 4 (
[ 4 markah ]



l > l , ) 1 ( > . . l 1 , s l _ > l , ) 2 ( l , . .
> l , ) 3 ( . . . . . l . _ > : , < . l . > l , ) 4 (
!',.. _!.ll `l-l _`>., _
[ 4 markah ]


> < > l , ) 1 ( | l . | > ) 2 ( l - , > l , ) 3 (
> > l , ) 4 ( l > , ` _ _
[ 4 markah ]

3

Tulis kalimah yang betul di tempat kosong dalam ayat berikut;

> < ] . _ | l . | > l . l , ) 1 ( > l . l . `
) 2 ( l . , . _ > l , ) 3 ( l > , ! ' > l , ) 4 ( . , > . _
< !.s _: __
[ 4 markah ]
70


> < > l , ) 1 ( l , ! _ > l , ) 2 ( ] ` . ` . ! ,'
> l , ) 3 ( . , _ l . . ! _ l , ) 4 ( _ > l - , '
`,>>' __

[ 4 markah ]

Pilih jawapan yang betul dalam ayat di bawah, anda hanya perlu menulis pilihan yang tepat.
( format baru bagi soalan tempat kosong / padanan )

Tingkatan Empat:

`-:.> :ll :. _ > _.] `...l _l .
(A) ( B )
..> ! , > _:l ., .l _.]
( A ) ( B )
L.> L! > >`l> _.]
( A ) ( B )
.. .l .-.l.. , .l, _..!.,.
( A ) ( B )
,..l ,. >' _|| ,,.ll _|:
( A ) ( B )
_,.`.. `_ _. ! . ,. ,l., .l ,,.
( A) ( B )
71

Tingkatan Lima :

..s!. `,ls,s _,> .. _. ..,l> .1l
( A ) ( B )
,L-l _-l < , > l . ,ls
( A ) ( B )
.,. .., :> : _.. `,
( A ) ( B )

_!,`.. _!,`..l ! , :>:..:._..
( A ) ( B )
'_.,.l_..l, -l`.l.l _.1l,l.l>
( A ) ( B )
,>>'',>l, -l > _ ,...l_!..l _,.
( A ) ( B )
72

SKEMA ISI TEMPAT KOSONG

No
Soalan
Jawapan Markah

SURAH AT TAUBAH :128-129

1.
1. ,l> 2. .. 3. ..s
4. _,...l!,

[ 4 X 1 markah ]
2.
1. l. 2. _,`.> 3. l.
4. _-l

[ 4 X 1 markah ]

SURAH AN NUR : 35

1.
1. '. 2. _ 3. :>:.
4. _! ,`..

[ 4 X 1 markah ]
2
1. _!,`..l 2. ' 3. :>:
4. ..,

[ 4 X 1 markah ]
3
1. ,. 2. ,,`s 3. !.,
4. `....

[ 4 X 1 markah ]
4
1. _. 2. . 3. _!.ll
4. ,l.

[ 4 X 1 markah ]
73


1
1. !.l. 2. _,> 3. !-:.>
4. _.:.

[ 4 X 1 markah ]
2
1. _.] 2. l.s 3. :..:l
4. '_..-l

[ 4 X 1 markah ]
3
1. '_.1l 2. _..l 3. ', -l
4. ..l

[ 4 X 1 markah ]
4
1. _l.>l 2. '..l 3. _.`.>l
4. ,...l

[ 4 X 1 markah ]

SKEMA JAWAPAN SOALAN PADANAN :
( TING : EMPAT )

1. A
2. B
3. A
4. A
5. A
6. B

( TING : LIMA )
1.A
2. B
3. B
4. A
5. A
6. B

74

KEFAHAMAN AL-QURAN : TINGKATAN EMPAT .

PELAJARAN 1 : MANUSIA PERLU BERSYUKUR
SURAH AL-ANAM AYAT 6


l , !.> l> _. l, _. ..>. _ _ !. `l _>..
_>l !.l. ,!..l ,ls .. !.l- > .. _> _. .>
..> l>! ,.., !.!: _. >.-, !. _>, _
) 6 (

a. Jelaskan maksud potongan ayat berikut:

(i)
!.l. [2 markah] ,!..l ,ls ..
(ii)
!.l-> [2 markah] .. _> _. .>
(iii)
[2 markah] ,..,. .> l>!
(iv)
!.!: [2 markah] _. >.-, !. _>,

b.
Ayat di atas menerangkan balasan Allah S.W.T. kepada golongan yang
mengingkari perintahNya.

(i)

(ii)

(iii)
Senaraikan kaum terdahulu yang dimaksudkan dalam ayat di atas.
[4 markah]
Nyatakan bentuk-bentuk balasan Allah S.W.T. ke atas golongan
tersebut [4 markah]
Jelaskan dua sebab Allah S.W.T. membinasakan umat rasul-rasul
terdahulu. [4 markah]
(iv) Apakah hukum mempersendakan ajaran Islam? [2 markah]

(v) Jelaskan dua akibat orang yang mempersendakan agama Allah S.W.T..
[4 markah]
(vi) Terangkan dua pengajaran yang dapat diambil daripada ayat di atas.
[2 markah]

75

(vii) Jelaskan dua iktibar daripada pembalasan Allah S.W.T. ke atas mereka.
[4 markah]

(viii) Terangkan kesan yang berlaku ke atas alam sekitar akibat kerakusan
manusia. [4 markah]

(ix) Huraikan dua cara melaksanakan amar makruf nahi mungkar.
[4 markah]

(x) Senaraikan dua contoh nikmat yang telah Allah S.W.T kurniakan
kepada mereka.
[4 markah]

(xi) Bagaimanakah anda menghargai nikmat yang Allah S.W.T kurniakan.
[4 markah]

KERTAS SOALAN TAMAT

Nombor
Soalan
Jawapan Markah

A

Maksud potongan ayat al Quran

(i) Kami turunkan hujan yang lebat ke atas mereka [1 X 2m = 2m]
(ii) Kami jadikan sungai yang mengalir di bawah mereka [1 X 2m = 2m]
(iii) Kami binasakan mereka dengan sebab dosa mereka [1 X 2m = 2m]
(iv) Kami ciptakan sesudah mereka umat yang lain [1 X 2m = 2m]

B (i) Kaum terdahulu yang dimaksudkan :
- Kaum Ad
- Kaum Thamud
- Kaum Nabi Lut
- Kaum Nabi Nuh

[4 X 1m = 4m]
(ii) Bentuk balasan :
- banjir besar
- gempa bumi
- halilintar
- diterbalikkan bumi/kampung
- puting beliung

[2 X 2m = 4m]
(iii) Dua sebab Allah S.W.T membinasakan umat terdahulu :
- ingkar suruhan rasul
- tidak bersyukur dengan nikmat Allah S.W.T
/menyalahgunakan nikmat
- melakukan perkara maksiat/mungkar
- menganiayai/melawan rasul
- sombong serta angkuh dengan pangkat, kedudukan
dan kekayaan.

[2 X 2m = 4m]
76
(iv) Hukum mempersendakan ajaran Islam :
- haram
- berdosa besar.

[1 X 2m = 2m]
(v) Dua akibat mempersendakan agama :
- dimurkai Allah S.W.T./ berdosa
- dibenci oleh orang/masyarakat.
- menjatuhkan maruah
- murtad/terkeluar dari agama Islam.
- menjejaskan akhlak dan syariat.

[2 X 2m = 4m]

(vi) Dua pengajaran daripada ayat :
- umat Islam wajib mempertahankan kesucian Islam.
- perbuatan mempersendakan agama dibenci oleh
Allah S.W.T./berdosa
- orang yang mempersendakan agama akan menerima
azab pedih.
- agama Islam bukan alat kepentingan peribadi /
golongan tertentu.

[2 X 2m = 4m]

(vii) Dua iktibar daripada pembalasan Allah ke atas mereka :
- membuktikan Allah S.W.T Maha Berkuasa
- sebagai amaran kepada manusia.
- supaya manusia tidak menyalahgunakan nikmat.
- menjadi pedoman kepada manusia.
- mengingatkan manusia supaya tidak sombong.
- supaya manusia menunaikan tanggungjawab sebagai
hambaNya.

[2 X 2m = 4m]

(viii) Kesan ke atas alam sekitar akibat kerakusan manusia :
- merosakkan alam sekitar / ekosistem
- mencemar alam sekitar di darat, udara, air .
- menipiskan lapisan ozon.
- merosakkan fauna dan flora.
- binatang / tumbuhan tertentu mengalami kepupusan.
- menimbulkan bencana alam seperti gempa bumi dll.

[2 X 2m = 4m]

(ix) Dua cara melaksanakan amar makruf nahi mungkar :
- mengamalkan akhlak mulia
- berdakwah secara berhikmah
- menguasai ilmu pengetahuan terkini
- berhujah dengan dalil yang tepat

[2 X 2m = 4m]

(x) Dua contoh nikmat kurniaan Allah S.W.T kepada mereka :
- tanah yang subur
- kekayaan
- kemewahan hidup
- kesihatan tubuh badan

[2 X 2m = 4m]

77
(xi) Cara menghargai nikmat Allah S.W.T :
- bersyukur
- menggunakan nikmat ke jalan yang baik
- menunaikan segala perintah Allah S.W.T dan
meninggalkan laranganNya.

[2 X 2m = 4m]

PELAJARAN 2 : RASUL PENYAMPAI WAHYU

1.
_ `_ `>l _..s _> < `ls ,-l `_ >l _.|
,l . | _,. | !. _-`, _|| _ _> _.`. _.s ,.,l
`>. . _
) 50 (

a Jelaskan maksud potongan ayat berikut :
(i)
_ [2 markah] `_ `>l _..s _> <
(ii)
[2 markah] | _,. | !. _-`, _||
(iii)
[2 markah] _ _> _.`. _.s ,.,l

b. Ayat di atas menerangkan Rasulullah s.a.w tidak mengetahui perkara-perkara
ghaib kecuali apa yang diwahyukan oleh Allah S.W.T.

(i)

(ii)

(iii)

Apakah maksud perkara-perkara ghaib? [2 markah]

Senaraikan empat contoh perkara ghaib yang wajib diimani oleh setiap
umat Islam. [4 markah]

Terangkan dua kelebihan beriman dengan perkara-perkara ghaib.
[4 markah]

(iv) Nyatakan bahagian-bahagian perkara ghaib beserta contoh.
[4 markah]
(v) Mengapakah manusia memerlukan pimpinan wahyu sedangkan mereka
telah dikurniakan akal fikiran? [4 markah]

(vi) Mengapakah Allah S.W.T merahsiakan perkara-perkara ghaib dari
pengetahuan manusia. [4 markah]
78

(vii) Jelaskan dua perbezaan antara wahyu dengan akal. [4 markah]

(viii) Berdasarkan ayat di atas , nyatakan tiga perbezaan antara orang yang
celik dengan orang yang buta.
[6 markah]

(ix) Mengapa manusia perlu berfikir secara kreatif. [4 markah]

(x) Nyatakan dua pengajaran dari ayat di atas. [4 markah]

KERTAS SOALAN TAMAT

Nombor
Soalan
Jawapan Markah
a. Maksud potongan ayat:
(i). Katakanlah aku tidak menyatakan kepadamu
bahawa perbendaharaan Allah S.W.T ada padaku

[1 X 2m = 2m]
(ii). Aku tidak menurut melainkan apa yang diwahyukan
kepadaku

[1 X 2m = 2m]
(iii). Katakanlah adakah sama orang yang buta dengan
orang yang celik.

[1 X 2m = 2m]
b
.
(i) Maksud perkara ghaib :
perkara yang tidak dapat dilihat oleh pancaindera manusia /
hanya diketahui melalui al-Quran dan hadith.

[1 X 2m = 2m]
(ii) Empat contoh perkara ghaib yang wajib diimani:
- malaikat
- dosa / pahala
- syurga / neraka
- padang mahsyar
- alam barzakh
- al-sirat
- Al-mizan
- Al-hisab

[4 X 1m = 4 m]

79
(iii) Dua kelebihan beriman dengan perkara-perkara ghaib :
- meningkatkan iman
- menghindari perbuatan keji / mungkar/dosa
- gemar melakukan kebaikan
- memelihara hubungan sesama makhluk Allah S.W.T.
- memelihara akidah, syariat dan akhlak.

[2 X 2m = 4m]
(iv) Bahagian perkara-perkara ghaib beserta contoh :
- perkara yang hanya diketahui oleh Allah S.W.T
tarikh kiamat.
- perkara yang telah berlaku kisah nabi-nabi
- perkara yang dapat diketahui melalui hasil
penyelidikan penemuan bahan galian
- perkara yang tidak dapat dikesan oleh pancaindera -
malaikat.
- perkara yang akan berlaku kemunculan yakjuj dan
makjuj.

[2 X 2m = 4m]

(v) Manusia perlu bimbingan wahyu kerana :
- akal terbatas / tidak boleh memikirkan perkara ghaib
- akal semata-mata tidak dapat memimpin ke arah
kebenaran
- dengan akal semata-mata manusia tidak dapat
memutuskan perkara-perkara tertentu secara
sepakat/tepat

[2 X 2m = 4m]
(vi) Sebab Allah S.W.T merahsiakan perkara-perkara ghaib
daripada pengetahuan manusia :
- supaya manusia berfikir tentang kebesaran Allah S.W.T
- supaya manusia melakukan ibadah dengan ikhlas
- menguji keimanan manusia
- membukti kekuasaan dan kehebatan Allah S.W.T.

[2 X 2m = 4m]

(vii) Dua perbezaan antara wahyu dengan akal :

Wahyu Akal
- kebenaran bersifat
mutlak
- wahyu daripada
Allah
- kebenaran boleh
dipertikai
- difikir logik oleh
manusia

[2 X 2m = 4m]

(viii) Tiga perbezaan antara orang yang 'celik' dengan orang
yang 'buta' :

Orang yang celik Orang yang buta
- menghayati ilmu
- patuh perintah Allah
- ikhlas beribadah
- bersyukur
- tidak menghayati
ilmu
- melakukan maksiat
- riak/takabbur
- ingkar

[3 X 2m = 6 m]

80
(ix) Manusia perlu berfikir secara kreatif :
- supaya dapat memajukan umat
- untuk menyebarkan dakwah lebih luas

[2 X 2m = 4m]

(x) Pengajaran ayat :

- manusia wajib patuh kepada ajaran rasul.
- berfikir berpandukan wahyu akan membawa kepada
kebahagiaan dunia dan akhirat
- akal manusia bersifat terbatas.

[2 X 2m = 4m]

PELAJARAN 3 : LARANGAN MEMPERSENDA AGAMA

1. Firman Allah S.W.T. :

: _.] .> .,: !,-l l `.. :,>l !,..l :
., _.,. _. !., ,. _, l !> _. _: < _| _,:
| _.- . _ _.s .>`, !.. ,.l` _.] l., !., ,.
`l ',. _. ,.- ,.s ,l !., .l _`>, _
, . _, ,

a
.
Jelaskan maksud potongan ayat di bawah.

(i)
: [2 markah] _.] .> .,: !,-l l
(ii)
| [2 markah] _.- . _ _.s .>`, !..
(iii)
`l [2 markah] ',. _. ,.- ,.s ,l

b
.
Ayat di atas melarang perbuatan mempermain dan mempersendakan ajaran
Islam.
(i)

(ii)

Nyatakan dua golongan yang mempersendakan agama Islam[2 markah]

Senaraikan dua perbuatan mempersendakan agama. [4 markah]

81
(iii) Terangkan dua langkah menghindari perbuatan mempersendakan
agama. [4 markah]
(iv) Jelaskan tiga kesan buruk mempersendakan agama. [6 markah]

(v) Nyatakan dua ciri hiburan yang melalaikan . [2 markah]

(vi) Apakah usaha yang perlu anda lakukan sekiranya rakan anda suka
melakukan perbuatan di atas. [4 markah]
(vii) Jelaskan ciri-ciri orang yang mempersendakan agama. [4 markah]

(viii) Apakah kewajipan seorang muslim untuk memelihara agama.
[4 markah]

(ix) Jelaskan dua pengajaran ayat di atas. [4 markah]

Nombor
Soalan
Jawapan Markah
a Maksud potongan ayat
(i). Jauhilah diri daripada orang yang menjadikan
agama sebagai permainan dan hiburan

[1 X 2m = 2m]
(ii).Sekiranya dia menebus diri dengan pelbagai
penebusan,semuanya tidak diterima.

[1 X 2m = 2m]
(iii).Bagi mereka disediakan minuman yang panas
menggelegak dan azab yang pedih.

[1 X 2m = 2m]

b (i) Dua golongan yang mempersendakan agama :
- musyrikin
- munafik
- murtad
- asi
- pengamal ajaran sesat

[1 X 2m = 2m]
(ii) Dua perbuatan mempersendakan agama :
- merendahkan martabat agama/
memperkecilkan tuntutan agama
- bangga apabila melanggar larangan Allah
S.W.T.
- menghina orang yang bertaqwa
- menyanjung perbuatan maksiat
- menjadikan agama sebagai bahan hiburan

[2 X 2m = 4m]
iii) Dua langkah untuk menghindari perbuatan yang
mempersendakan agama :
- menuntut ilmu agama
- menghindarkan diri dari bergaul dengan
golongan tersebut
- melaksanakan tuntutan / tanggungjawab

82
sebagai hamba Allah S.W.T.
- berdamping dengan alim ulamak

[2 X 2m = 4m]
(iv) Tiga kesan buruk mempersendakan agama :
- Allah S.W.T murka/tidak mendapat rahmat
- diazab dalam neraka/balasan siksa di akhirat
- menjatuhkan maruah
- disisih/dipulau oleh masyarakat
- hidup tidak tenteram
- menghapuskan pahala amalan baik

[3 X 2m = 6m]
(v) Dua ciri hiburan yang melalaikan :
- menggunakan alat muzik yang diharamkan
- berlaku percampuran lelaki dan perempuan
- lirik lagu mengajak melakukan kejahatan
- melalaikan manusia dari mengingati Allah S.W.T /
meninggalkan ibadah

[2 X 2m = 4m]
(vi) Usaha yang perlu dilakukan ialah :
- menasihatinya
- melaporkan kepada guru
- menghalangnya daripada melakukan perbuatan
tersebut

[2 X 2m = 4m]
(vii) Ciri-ciri orang yang mempersendakan agama :
- mengamalkan ajaran sesat
- melakukan maksiat
- bersifat anti hadis
- makan di khalayak ramai pada siang hari bulan
Ramadhan

[2 X 2m = 4m]
(viii) Kewajipan seseorang muslim untuk memelihara agama :
- mengamalkan ajaran Islam dengan sempurna
- menjauhi perbuatan maksiat

[2 X 2m = 4m]
(ix) Dua pengajaran daripada ayat di atas :
- kita wajib menjauhi perbuatan mempersendakan
agama
- agama Islam bukan alat untuk kepentingan
peribadi/ golongan tertentu
- kita wajib menjaga kesucian agama Islam
- orang yang mempersendakan agama akan
menerima siksaan yang pedih.

[2 X 2m = 4m]

83

PELAJARAN 4 : HIDAYAH MILIK ALLAH S.W.T


_. :`, < .,., _: .:.. .l`.l _. :`, .`.`,
_-> .:.. !1,. l>> !..! .-., _ ,!..l .l .
`_-> < _>l _ls _.] _`..`, __
) 125 (

(a) Nyatakan maksud potongan ayat di bawah.

(i)

_: [2 markah] .:.. .l`.l
(ii)

_-> [2 markah] .:.. !1,. l>>
(iii)
.l . [2 markah] `_-> < _>l

(b)

(i)

Apakah maksud hidayah ? [2 markah]

(ii) Jelaskan dua cara untuk mendapatkan hidayah Allah S.W.T.
[4 markah]

(iii) Terangkan dua perbezaan di antara orang yang mendapat hidayah
dengan orang yang tidak mendapat hidayah.
[4 markah]

(iv) Jelaskan tiga kesan orang yang memperolehi hidayah Allah S.W.T di
dalam kehidupan harian mereka. [6 markah]

(v) Jelaskan dua sebab manusia memerlukan hidayah dalam kehidupan
mereka. [4 markah]

(vi) Huraikan ciri-ciri orang yang memperolehi hidayah Allah S.W. T
[ 4 markah ]

(vii) Nyatakan dua faktor kesukaran mendapat hidayah Allah S.W.T.
[4 markah]
84
(viii) Terangkan sikap orang yang tidak mendapat hidayah Allah S.W.T.
[4 markah]

(ix) Terangkan tiga cara berdakwah yang disarankan oleh syariat Islam.
[6 markah]

(x) Jelaskan maksud dakwah secara berhikmah. [4 markah]

(xi) Nyatakan dua pengajaran yang boleh diambil dari ayat di atas.
[4 markah]

85

No
Soalan
Jawapan Markah

1 (a)

Maksud Potongan Ayat :

(i). Lapang dadanya untuk menerima Islam.

(ii). Jadilah dadanya sesak dan sempit.

(iii). Demikianlah Allah meniupkan azab.

[1 X 2m = 2m ]

[1 X 2 m = 2m ]

[1 X 2 m = 2m ]
(b) (i) Maksud hidayah :
- petunjuk Allah ke jalan kebenaran kepada orang
yang dikehendakiNya.

[1 X 2 m = 2m ]

(ii)

Dua cara untuk mendapatkan hidayah Allah S.W.T. :
- taat perintah Allah / contoh
- jauhi larangan Allah / contoh
- berakhlak baik
- menjaga hubungan sesama manusia
- menuntut ilmu / mempertingkatkan ilmu
- bergaul dengan alim ulama
- berzikir / tahmid / doa / qiamullail
- membaca Al-Quran / meneroka alam

[2 X 2 m = 4m ]
(iii) Dua perbezaan :

Mendapat hidayah Tidak mendapat hidayah
-taat perintah Allah
-jauhi larangan Allah
-berakhlak mulia
-tenang
-lalai tunaikan perintah
-lakukan larangan Allah
-berakhlak buruk
-berkeluh kesah

[2 X 2 m = 4m ]
(iv) Tiga kesan orang yang memperolehi hidayah :
- jiwa / hati tenang
- diri sering terdorong melakukan kebaikan
- menjalani kehidupan berlandaskan syariat
- meningkatkan iman

[3 X 2m = 6m ]
(v) Dua sebab manusia perlukan hidayah :
- tidak sesat / hilang pedoman
- dirahmati / diberkati Allah
- menjamin kebahagian dunia dan akhirat
- tidak ketinggalan dalam aspek kehidupan dunia /
maju

[3 X 2m = 6m ]
(vi) Ciri-ciri orang yang memperolehi hidayah :
- matlamat hidup yang jelas
- pegangan hidup menepati syariat Islam

86
- mematuhi segala suruhan Allah
- berakhlak mulia.

[2 X 2 m = 4m ]

(vii) Dua faktor sukar mendapat hidayah Allah :
- meninggalkan perintah Allah
- melakukan maksiat dan dosa besar
- mengamalkan sifat mazmumah
- derhaka kepada ibu-bapa

[2 X 2 m = 4m ]

(viii) Sikap orang yang tidak mendapat hidayah Allah :
- melakukan larangan Allah
- mengamalkan akhlak tercela
- malas beribadah
- mudah melakukan maksiat

[2 X 2 m = 4m ]

(ix) Tiga cara berdakwah yang disarankan oleh syariat Islam :
- berdakwah dengan berhikmah
- memberi peringatan / nasihat dengan cara baik
- berdebat / berbincang dengan baik

[3 X 2m = 6m ]

(x) Maksud berdakwah secara berhikmah :
- penulisan yang kreatif
- syarahan yang menarik
- menunjukkan tauladan yang baik

[2 X 2 m = 4m ]

(xi) Dua pengajaran ayat di atas :
- Allah berkuasa memberi hidayah kepada orang
yang dikehendaki
- orang yang menerima hidayah hatinya akan
terbuka untuk menerima kebenaran
- hidayah Allah membentuk keperibadian mulia
- kita wajib berusaha untuk mendapatkan hidayah
Allah

[2 X 2 m = 4m ]

87

PELAJARAN 5 : AQIDAH TERAS KEHIDUPAN
SURAH AL-ANAM AYAT 161 - 165

1 Firman Allah S.W.T:

_ _..| _...> _ _|| 1. ,1.`.. !.,: !. , . ,>,| !,.> !.
l _. __,:.l _ | _.. _>. _!,>: _.!.. < ,
_,..-l __ ,,. .l ,l ., ,. !. `_ _,.`.. __

(a)

Terangkan maksud potongan ayat berikut:

(i)
| [2 markah] _.. _>. _!,>:

(ii)
_.!.. [2 markah] < , _,..-l

(iii)
[2 markah] ,,. .l ,l., ,.

b) Ayat di atas sunat dibaca pada setiap kali solat sebagai menyerahkan segala
urusan kepada Allah S.W.T.
(i) Terangkan matlamat seorang muslim beribadah kepada Allah S.W.T
. [4 markah]
(ii) Jelaskan dua tanggungjawab utama seorang mukmin [4 markah]

(iii)

Nyatakan tiga peranan ikrar bagi melahirkan umat Islam yang
cemerlang. [6 markah]

(iv) Apakah maksud syirik ? [2 markah]

(v) Nyatakan bahagian syirik beserta contoh. [4 markah]

161 - 163
88

(vi) Jelaskan dua implikasi ke atas masyarakat yang mengamalkan
perbuatan tersebut. [4 markah]

(vii) Terangkan maksud istilah berikut:
- Hidayah
- Musyrikin [4 markah]

(viii) Jelaskan tiga bukti yang menunjukkan agama Islam adalah agama
yang lurus. [6 markah]

(ix) Nyatakan tiga hujah untuk membuktikan Islam agama yang
unggul.
[6 markah]

(x) Jelaskan maksud ungkapan Islam agama yang lurus [2 markah]

(xi) Jelaskan maksud ungkapan Manusia bertanggungjawab terhadap
semua perbuatannya [2 markah]

(xii) Terangkan dua pengajaran yang boleh diambil daripada ayat di atas
[4 markah]

KERTAS SOALAN TAMAT

Nombor
Soalan
Jawapan Catatan/
Markah
1 Maksud ayat :
(a) (i) - sesungguhnya solatku dan ibadatku dan hidupku [1 X 2m = 2 m]

(ii) - dan matiku hanya untuk Allah tuhan sekelian alam [1 X 2m = 2 m]

(iii) - tidak ada sekutu bagiNya, demikianlah aku diperintahkan [1 X 2m = 2 m]

(b) (i) Matlamat hidup seorang muslim beribadat kepada Allah S.W.T
ialah:

- untuk mendapatkan keredhaan Allah S.W.T.
- mendekatkan diri kepada Allah S.W.T.
- sebagai bukti keimanan yang teguh kepada Allah S.W.T.

[2 X 2m = 4 m]

(ii) Dua tanggungjawab utama seorang mukmin :
- beribadat/mengabdikan diri kepada Allah S.W.T.
- manusia sebagai khalifah di muka bumi/ melaksanakan
perintah Allah S.W.T.
- membina / mengimarahkan/ memakmurkan bumi

[2 X 2m = 4 m]

89
(iii) Tiga peranan ikrar ialah :
- mendorong menjadi hamba Allah S.W.T. yang taat/ patuh/
bertaqwa
- dapat menjauhi sifat/amalan negatif
- mendorong melakukan tangungjawab dengan gigih dan
bersungguh-sungguh
- menjadi panduan mengimbangi keperluan hidup dunia dan
akhirat
- meletakkan setiap amalan sepenuhnya kerana Allah S.W.T.

[2 X 2m = 4 m]
(iv) Maksud syirik :
- menyekutukan Allah S.W.T. dengan sesuatu /menduakan Allah
S.W.T.

[2 X 2m = 4 m]

(v) Bahagian syirik dan contohnya :
- syirik jali (nyata )
Contoh: Menyembah berhala.
- syirik khafi (tersembunyi / tidak nyata)
Contoh : Riak/ ujub /takbur.

[4 X 1m = 4 m]

(vi) Dua implikasi :
- sesat / batal iman
- kerosakan hubungan dalam masyarakat /pergaduhan
- masyarakat mundur/ketinggalan/lemah/miskin
- rosak akhlak
- Allah murka / azab yang pedih
- mudah diancam musuh

[2 X 2m = 4 m]
(vii) Maksud istilah berikut :
Hidayah cahaya petunjuk daripada Allah S.W.T. yang diberikan
kepada orang yang dikehendakiNya.
Musyrikin orang yang menyekutukan Allah S.W.T.

[2 X 2m = 4 m]
(viii) Tiga bukti menunjukkan Islam agama yang lurus :
- Islam menjamin keselamatan/kesejateraan dunia dan akhirat.
- syariat Islam membawa kebenaran
- ajaran Islam mengajar sifat kasih sayang
- ajaran Islam menuntut manusia melakukan kebaikan
/menjauhi kemungkaran
- sesuai diamalkan untuk semua bangsa, tempat dan masa

[3 X 2m = 6 m]
(ix) Tiga hujah untuk membuktikan Islam agama unggul :
- Islam agama samawi / wahyu daripada Allah S.W.T.
- mempunyai rasul sebagai pembimbing
- kebenarannya bersifat mutlak
- sesuai diamalkan untuk semua bangsa, tempat dan masa

[3 X 2m = 6 m]

(x) Maksud ungkapan `Ìslam agama yang lurus :
- risalah Islam yang dibawa oleh para Rasul membawa
manusia beriman kepada Allah S.W.T.
- ajaran Islam menekankan prinsip hidup berasaskan aqidah
tauhid
- Islam ialah agama universal / terbuka kepada semua manusia

[1 X 2m = 2 m]

90
(xi) Maksud ungkapan Manusia bertanggungjawab terhadap semua
perbuatannya :
- manusia akan menanggung dosanya sendiri
- tiada orang yang boleh menanggung dosa orang lain

[1 X 2m = 2 m]
(xii) Dua pengajaran yang boleh diambil daripada ayat :
- matlamat hidup umat Islam berteraskan syariat Allah S.W.T.
- setiap ibadat dilakukan semata-mata kerana Allah S.W.T.
- menyerahkan urusan yang dilakukan oleh manusia kepada
Allah S.W.T.
- tidak melakukan perkara yang menyebabkan syirik
kepada Allah SW.T.

[2 X 2m = 4 m]

PELAJARAN 6 : CIRI-CIRI MUKMIN YANG BERJAYA
SURAH AL-MUKMINUN AYAT 1 11


. _l `...l _.] > _ :. `-:.> _ _.] > _s
-ll _.-`. _ _.] > :ll l-. _ _.] > >`l
L.> _

a)


(i)
. [2 markah] _ l `...l

(ii)
_.] [2 markah] > _ :. `-:.>

(iii)
_.] [2 markah] > >`l L.>

1 - 5
91

b) Ayat di atas menjelaskan ciri-ciri mukmin yang berjaya.
(i) Nyatakan tiga ciri mukmin yang berjaya sebagaimana dinyatakan
dalam ayat di atas. [6 markah]

(ii) Jelaskan tiga cara untuk mendapatkan khusyuk dalam solat.[6 markah]

(iii)

Nyatakan jenis-jenis zakat. [2 markah]

(iv) Jelaskan dua peranan zakat dalam meningkatkan ekonomi umat Islam.
[4 markah]

(v) Antara perkara yang dilarang dalam Islam ialah melakukan perkara
yang sia-sia.
Senaraikan tiga contoh perkara tersebut. [6 markah]

(vi) Terangkan dua pengajaran yang boleh di ambil daripada ayat di atas.
[4 markah]


| _ls > !. >l. ..., .| ,s _,.l . _ _. _-., ,
,l: ,.l`! `> :! -l _ _.] > .... . >.s `s _ _.]
_`= _ls : l. L!> _ ,.l` `> .l _.] ., _:l
> !, ..>

a) Terangkan maksud potongan ayat berikut:
(i)
_. [2 markah] _-., , ,l:
(ii)
..... [2 markah] >.s `s
(iii)
_.] [2 markah] _`= _ls :l. L! >
b) Ayat di atas menjelaskan ciri-ciri mukmin yang berjaya.
(i) Jelaskan tiga ciri mukmin yang berjaya. [3 markah]

(ii) Setiap umat Islam wajib menjaga kehormatan diri.
Nyatakan tiga contoh menjaga kehormatan diri. [6 markah]

6-11
92
(iii) Terangkan tiga sebab Islam menyuruh umatnya menjaga kehormatan
diri. [6 markah]
.
(iv) Nyatakan tiga cara untuk memelihara solat. [6 markah]

Nombor
Soalan
Jawapan Markah
1 Maksud ayat :
(a) (i) Sesungguhnya berjayalah orang-orang mukmin [ 1 x 2m = 2m]
(ii) Dan orang-orang yang khusyuk dalam solat [ 1 x 2m = 2m]
(iii) Orang yang menjaga kehormatan dirinya [ 1 x 2m = 2m]

(b) (i) Tiga ciri mukmin yang berjaya :
- orang yang khusuk dalam sembahyang
- menjauhi perkara yang sia-sia
- orang yang mengeluarkan zakat
- memelihara kehormatan diri

[ 3 x 2m = 6m]
(ii) Tiga cara untuk mendapat khusyuk dalam solat :
- memahami maksud setiap ayat yang dibaca
- tidak mengingati perkara lain dalam solat
- menumpukan pandangan ke tempat sujud
- ditunaikan secara ikhlas
- menyempurnakan segala rukun dan syarat solat

[ 3 x 2m = 6m]
(iii) Jenis-jenis zakat :
- Zakat harta
- Zakat fitrah.

[ 2 x 1m = 2m]
(iv) Dua peranan zakat :
- digunakan untuk melaksanakan / membiayai projek
pembangunan umat Islam
- biasiswa / bantuan pelajaran
- digunakan sebagai modal / bantuan orang miskin untuk
memperbaiki taraf hidup.

[ 2 x 2m = 4m]
(v) Tiga contoh perkara yang sia-sia :
- membuang masa tanpa tujuan / melepak
- melakukan kerosakan / vandalisme
- melakukan maksiat

[ 3 x 2m = 6m]
(vi) Dua pengajaran ayat :
- tunaikan solat dengan khusyuk kerana ia merupakan
tiang agama
- umat Islam hendaklah sentiasa memelihara maruah diri
- menunaikan amanah dan janji merupakan sifat yang
mencerminkan peribadi seseorang
- setiap orang mesti berazam untuk berjaya dalam
kehidupan dunia dan akhirat

[ 2 x 2m = 4m]

93
Nombor
Soalan
Jawapan Markah
2
(a) Maksud ayat :
(i) Siapa yang mengingini selain daripada itu [ 1 x 2m = 2m]

(ii) Menjaga amanah dan janji [ 1 x 2m = 2m]

(iii) Orang yang memelihara solatnya [ 1 x 2m = 2m]

(b) (i) Tiga ciri mukmin yang berjaya :
- menjaga / memelihara kehormatan diri.
- menjaga amanah.
- menepati janji
- memelihara solat.

[ 3 x 1m = 3m]

(ii) Tiga contoh menjaga kehormatan diri :
- menutup aurat dengan sempurna.
- menjauhi pergaulan bebas.
- menyalurkan keinginan nafsu / syahwat melalui
perkahwinan.
- hindarkan diri daripada terlibat dengan perkara keji /
maksiat.

[ 3 x 2m = 6m]

(iii) Tiga sebab Islam menyuruh umatnya menjaga kehormatan diri :
- terhindar daripada maksiat / zina.
- menjaga maruah / kesucian umat Islam.
- agar orang Islam dihormati / disanjung
- supaya hidup menjadi tenteram dan aman.

[ 3 x 2m = 6m]

(iv) Tiga cara untuk memelihara solat :
- solat didirikan pada awal waktu.
- menjaga rukun dan syarat sah solat.
- memelihara bacaan dalam solat

[ 3 x 2m = 6m]

94

PELAJARAN 7 : NASIHAT LUQMAN AL-HAKIM
SURAH LUQMAN AYAT 12-19

1

Firman Allah S.W.T:

:| _! _..1l .., > .L-, _.,., : <!, _| :l 'lLl
',Ls _ !.,. _.. ,.l, .l .- .. !.> _ls _> .l.. _
_,.l. : _| ,, .ll _|| ,..l _

(a)


(i)
_.,., [2 markah] : <!,

(ii)
!.> [2 markah] _ls _>

(iii)
.l.. [2 markah] _ _,.l.

(b) (i) Ayat di atas menerangkan nasihat Luqman al- Hakim kepada anaknya.
Nyatakan nasihat-nasihat tersebut. [4 markah]

(ii) Jelaskan dua usaha yang perlu dilakukan untuk menghindari
perbuatan syirik. [4 markah]

(iii) Apakah hukum mentaati ibubapa. [2 markah]

(iv) Nyatakan dua cara berbakti kepada ibubapa. [4 markah]

(v) Terangkan dua punca anak-anak menderhaka kepada ibubapa.
[4 markah]

13 - 14
95

2

Firman Allah S.W.T:

_.,., :l.l `. .`-.l!, . _s >..l . _ls !. ,,!.
| ,l : _. s `. _

(a)


(i)
_.,., [2 markah] :l.l

(ii)
. [2 markah] _s >..l

(iii)
| [2 markah] ,l: _. s `.

(b)

Ayat di atas menjelaskan perintah melaksanakan amar makruf nahi mungkar.
(i) Apakah maksud amar makruf nahi mungkar. [2 markah]

(ii) Nyatakan dua contoh amar makruf nahi mungkar. [4 markah]

(iii) Terangkan tiga kesan melaksanakan amar makruf nahi mungkar
kepada masyarakat. [6 markah]

(iv) Solat yang dilakukan dengan sempurna dapat mencegah daripada
kemungkaran.
Huraikan tiga hujah bagi menyokong pernyataan di atas. [6 markah]

(v) Ayat di atas memerintahkan supaya kita bersabar.
Nyatakan tiga kelebihan bersabar. [6 markah]

17
96

-.. ..> _!.ll _.. _ _ !> . | < > _
_!.>: `> _

(a)


(i)
[2 markah] -.. ..> _!.ll

(ii)
[2 markah] _.. _ _ !> .

(iii)
| [2 markah] < > _ _!.>: `>

(b) Ayat di atas menjelaskan larangan bersifat sombong.
(i) Terangkan tiga kerugian yang akan menimpa seorang yang bersifat
sombong. [6 markah]

(ii) Huraikan dua hikmah larangan perbuatan tersebut dalam Islam
[4 markah]
(iii) Huraikan tiga kebaikan di dunia bagi seseorang yang menjauhi sifat
sombong. [6 markah]

4

Firman Allah S.W.T: (Surah Luqman ayat 19)

.. _ .,:. _.s _. ,.. | >. ,. ,.l
,.>' _

(a)


(i)
.. [2 markah] _ .,:.

(ii)
_.s [2 markah] _. ,..

(iii)
[2 markah] | >. ,. ,.l ,.>'

(b)

Ayat di atas menjelaskan kepentingan adab dalam pergaulan.
(i) Nyatakan dua adab ketika berbicara dan berjalan. [4 markah]

(ii) Nyatakan tiga tujuan mengingati balasan Allah S.W.T. [6 markah]

: 18
( 19 :)
97
(iii) Jelaskan dua pengajaran yang boleh diambil dari ayat di atas.
[4 markah]

Nombor
Soalan
Jawapan Markah
1
(a) Maksud potongan ayat :
(i) Wahai anak ku jangan engkau mensyirikkan Allah [ 1 x 2m = 2m]
(ii) Menanggung kepayahan demi kepayahan [ 1 x 2m = 2m]
(iii) Bercerai susu dalam masa dua tahun [ 1 x 2m = 2m]
(b) (i) Nasihat-nasihat tersebut ialah :
- jangan melakukan syirik
- mentaati ibu bapa.
- bersyukur kepada Allah S.W.T dan kedua ibubapa

[ 2 x 2m = 4m]

(ii) Dua usaha yang perlu dilakukan ialah :
- mendalami ilmu agama
- tidak bergaul dengan orang yang melakukan syirik.
- mentaati perintah Allah.
- menginsafi tentang bahaya perbuatan syirik.
- mengambil tindakan tegas kepada mereka yang melakukan
syirik

[ 2 x 2m = 4m]

(iii) Hukum mentaati ibu bapa adalah wajib [ 1 x 2m = 2m]

(iv) Dua cara berbakti kepada ibu bapa :
- taat / patuh kepada ibu bapa selagi tidak bertentangan
dengan syarak
- membantu ibu bapa yang susah
- menziarahi mereka ketika berjauhan
- merawat ibu bapa yang sakit
- membantu ibu bapa mengerjakan ibadat ketika uzur.
- mendoakan kesejahteraan mereka

[ 2 x 2m = 4m]

(v) Dua punca anak derhaka :
- kurang didikan agama
- lemah iman
- pengaruh pergaulan / ingin bebas
- pengaruh persekitaran / budaya barat / media massa

[ 2 x 2m = 4m]

2

(i) wahai anakku dirikanlah solat [ 1 x 2m = 2m]
(ii) dan cegahlah kemungkaran [ 1 x 2m = 2m]
(iii) sesungguhnya perbuatan tersebut sangat utama [ 1 x 2m = 2m]
98
Nombor
Soalan
Jawapan Markah
(b) (i) Maksud amar makruf nahi munkar :
Amar makruf : menyuruh melakukan kebaikan
Nahi mungkar : mencegah melakukan kemungkaran.

[ 2 x 1m = 2m]

(ii) Dua contoh amar makruf :
- melakukan solat lima waktu
- melakukan amal soleh
Dua contoh nahi mungkar :
- menghalang perbuatan maksiat
- menangkap pencuri.

[ 4 x 1m = 4m]

(iii) Tiga kesan melaksanakan amar makruf nahi mungkar kepada
masyarakat :
- hidup aman / sejahtera
- kegiatan harian berjalan lancar
- gejala negatif dapat dikawal / dibendung
- hubungan masyarakat menjadi erat.
- dakwah Islam berjalan lancar.

[ 3 x 2m = 6m]

(iv) Tiga hujah pernyataan tersebut :
- meletakkan ketaatan kepada Allah sebagai yang utama
- takut melakukan maksiat
- solat dapat memelihara akhlak manusia / mendidik
- menghayati / mengamalkan kehendak ayat yang dibaca

[ 3 x 2m = 6m]

(v) Tiga kelebihan sabar :
- hubungan sesama manusia terpelihara
- dikasihi / diberkati / dirahmati
- mendapat ketenangan hidup
- menghindarkan diri daripada terjebak dengan perkara buruk /
maksiat
- dihormati masyarakat
- masaalah dapat diselesaikan dengan bijak

[ 3 x 2m = 6m]

3

(i) dan janganlah engkau palingkan muka kepada manusia [ 1 x 2m = 2m]

(ii) dan jangan engkau berjalan di muka bumi dengan berlagak
sombong
[ 1 x 2m = 2m]

(iii) sesungguhnya Allah tidak suka orang yang sombong

[ 1 x 2m = 2m]
Nombor
Soalan
Jawapan Markah
(b) (i) Tiga kerugian orang yang besifat sombong :
- dipulau/disisih/hilang kawan

99
- dibenci oleh orang lain
- susah mendapat pertolongan
- maruah terjejas
- ketinggalan dalam aspek kehidupan/mundur
- mengundang kemurkaan Allah S.W.T.

[ 3 x 2m = 6m]
(ii) Dua hikmat larangan perbuatan sombong :
- memelihara maruah/kehormatan diri
- hubungan dengan masyarakat dapat dijaga
- mendapat rahmat/diberkati Allah S.W.T.
- mudah mendapat pertolongan/disayangi/dihormati

[ 2 x 2m = 4m]
(iii) Tiga kebaikan di dunia kerana menjauhi sifat sombong dan takbur:
- mengukuhkan iman
- tidak lupa diri
- dapat menjaga hubungan baik sesama manusia
- sentiasa di hormati/ dikasihi

[ 3 x 2m = 6m]
4
(i) dan sederhanakanlah langkah mu semasa berjalan [ 1 x 2m = 2m]
(ii) dan rendahkan suara mu [ 1 x 2m = 2m]
(iii) sesungguhnya seburuk-buruk suara ialah suara keldai [ 1 x 2m = 2m]
(b)
(i) Dua adab berbicara dan berjalan :
berbicara :
- menunjukan muka yang manis
- melihat wajahnya ketika berkata-kata/bercakap
- menggunakan bahasa yang baik
- berbicara dengan lemah lembut.

[ 2 x 1m = 2m]
berjalan :
- berjalan dengan tenang
- tidak menghentakkan kaki
- tidak berlagak sombong/ meninggi diri.

[ 2 x 1m = 2m]
(ii) Tiga tujuan mengingati balasan Allah S.W.T. :
- seorang akan merasa takut untuk melakukan dosa /maksiat
- sentiasa berusaha melakukan kebaikan
- tidak akan mengabaikan tanggungjawab sebagai khalifah
- yakin terhadap kebesaran/keadilan Allah S.W.T.

[ 3 x 2m = 6m]
(iii) Dua pengajaran ayat :
- berakhlak mulia merupakan identiti umat Islam
- mengamalkan sikap sederhana ketika berbicara
- menjaga diri daripada bersikap sombong
[ 2 x 2m = 4m]

SKEMA JAWAPAN TAMAT

100
TINGKATAN LIMA.

PELAJARAN 1 : LAYANAN BAIK TERHADAP ORANG BUKAN ISLAM
SURAH AL-TAUBAH AYAT 6

| .> _. _,:.l !> .`. :> ! _.> _.`. .l < . -l,
...! . ,l: .!, _.l-, _
( .. ..,.. 6 )

(a) Nyatakan maksud potongan ayat di bawah.

(i)

(ii)

(iii)
_.> _.`. .l <
. -l, ...!.
,l: .!, _. l-,

[2 markah ]

[2 markah ]

[2 markah ]

(b)

(i)

Apakah sebab diperintahkan memberi perlindungan tersebut kepada
orang kafir? [2 markah ]

(ii) Nyatakan bentuk perlindungan yang boleh diberikan.
[2 markah ]

(iii) Jelaskan dua kesan positif perlindungan tersebut terhadap Islam.
[4 markah ]

(iv) Jelaskan dua kepentingan menyahut seruan ayat di atas.
[4 markah ]

(v) Terangkan dua kesan keamanan kepada sesebuah negara.
[4 markah ]

(vi) Terangkan tiga peranan badan-badan dakwah di Malaysia.
[6 markah ]

(vii) Jelaskan dua strategi berdakwah kepada orang bukan Islam.
[4 markah ]

101

(viii) Nyatakan dua kesan peperangan terhadap negara. [4 markah ]

(ix) Nyatakan kesan kedamaian terhadap individu dan masyarakat.
[4 markah ]

(x) Nyatakan dua pengajaran yang dapat diambil dari ayat di atas.
[4 markah ]

Nombor
Soalan
Jawapan Markah
1 (a)
(i)
Maksud potongan ayat di bawah :
sehingga mereka mendengar ayat-ayat Allah. [1 X 2m = 2m]
(ii) kemudian hantarlah mereka ke tempat yang aman. [1 X 2m = 2m]
(iii) kerana mereka itu kaum yang tidak mengetahui. [1 X 2m = 2m]
(b) (i) Sebab diperintahkan memberi perlindungan tersebut
kepada orang kafir :
- kerana mereka meminta pertolongan.
- kerana mereka tidak tahu.
- untuk menyampaikan dakwah.

[2 X 2m = 4m]

(ii) Bentuk perlindungan yang boleh diberikan :
- tempat tinggal.
- makanan / pakaian
- keselamatan.

[2 X 2m = 4m]
(iii) Dua kesan positif perlindungan tersebut terhadap
Islam :
- ramai akan memeluk Islam.
- ajaran Islam / dakwah berkembang.
- agama Islam dihormati / dipandang mulia.

[2 X 2m = 4m]

(iv) Dua kepentingan menyahut seruan ayat di atas :
- dapat memperbaiki salah faham mereka
mengenai Islam.
- dapat menarik minat mereka dengan agama
Islam.
- dapat membuktikan kesucian Islam /
kebenaran Islam.
- umat Islam dijadikan contoh / teladan.

[2 X 2m = 4m]
(v) Dua kesan keamanan kepada sesebuah negara :
- negara maju / dapat bersaing / teroka
pelbagai bidang untuk maju.
- dihormati / menjadi contoh
- dapat mempertahankan negara / negara kuat
/ negara stabil

[2 X 2m = 4m ]
102
(vi) Tiga peranan badan-badan dakwah di Malaysia
- merancang aktiviti/program dakwah
- melaksanakan aktiviti/program dakwah
- menjalin hubungan / kerjasama
- membuat pemantauan / susulan program
- menyediakan / mencari dana / tabungan
supaya projek berjalan lancar.
- melatih golongan pelapis supaya tidak
kekurangan tenaga di peringkat perancang.

[3 X 2m = 6m ]
(vii) Dua strategi berdakwah kepada orang bukan Islam :
- menjalinkan hubungan yang baik.
- menampilkan contoh keperibadian yang
baik.
- mewujudkan suasana yang harmoni
- memberikan kerjasama / pertolongan

[2 X 2m = 4m]
(viii) Dua kesan peperangan terhadap negara :
- negara tidak aman
- meruntuhkan pembangunan
- negara mundur
- ekonomi terjejas

[2 X 2m = 4m ]
(ix) Kesan kedamaian terhadap individu dan
masyarakat:
Individu :
- hidup tenang
- mudah mencari rezeki
Masyarakat :
- masyarakat hidup harmoni
- masyarakat akan maju

[2 X 2m = 4m ]
(x) Dua pengajaran yang dapat diambil dari ayat di
atas:

- Islam mewajibkan umatnya memberikan
perlindungan kepada bukan Islam.
- kita wajib mengekalkan keamanan negara.
- umat Islam wajib menunjukkan teladan yang
baik kepada orang bukan Islam

[2 X 2m = 4m ]

103
PELAJARAN 2: NABI MUHAMMAD S.A.W. UTUSAN ALLAH S.W.T.
SURAH AL-TAUBAH AYAT 128-129


.1 l ,l> .. _. .. ,s ,ls !. `..s _,>
,l. _,...l!, .', ',> __ | l. _1 _,`.> <
.l| | > ,ls l. > , _-l ,L-l __

(a) Terangkan maksud potongan ayat berikut:

(i)
.1 l [2 markah ] ,l> ..
(ii)
| [2 markah ] l . _1 _,`.> <
(iii)
> [2 markah ] , _-l ,L-l

(b) Ayat di atas menjelaskan bahawa Rasulullah s.a.w. telah dipilih daripada
kalangan manusia.

(i) Nyatakan hukum beriman dengan rasul. [2 markah ]

(ii) Jelaskan dua hikmat rasul dipilih daripada kalangan manusia.
[4 markah ]
(iii) Nyatakan dua sebab manusia memerlukan rasul walaupun telah
dikurniakan akal fikiran.
[4 markah ]
(iv) Jelaskan dua cara anda menunjukkan kecintaan kepada rasul.
[4 markah ]
(v) Terangkan dua faktor terdapat segelintir umat Islam mengingkari
ajaran rasul.
[4 markah ]
(vi) Tawakal adalah sifat penting dalam kehidupan umat Islam.
Jelaskan maksud tawakal.
[2 markah ]

(vii) Bagaimanakah sifat tawakal dapat membantu kejayaan dakwah
Islam.
[2 markah ]

_, , 128 129
104
(viii) Jelaskan maksud dakwah . [2 markah ]

(ix) Jelaskan dua strategi yang boleh anda laksanakan untuk
mendisiplinkan rakan anda yang kerap ponteng sekolah. [4 markah ]

(x) Nyatakan dua pengajaran yang dapat diambil dari ayat di atas.
[4 markah ]

Nombor
Soalan
Jawapan Markah
1
(i) sesungguhnya telah datang kepada kamu seorang rasul [1 X 2m = 2m]
(ii) maka jika mereka ingkar katakanlah cukuplah bagiku Allah [1 X 2m = 2m]
(iii) dan Dialah mempunyai Arasy yang agong [1 X 2m = 2m]

(b) (i) Hukum beriman dengan Rasul adalah wajib [1 X 2m = 2m]

(ii) Dua hikmat rasul dipilih dari kalangan manusia :
- mudah menyampaikan ajaran Islam
- manusia mudah menerima ajaran ajaran yang disampaikan
oleh rasul/ dapat menarik perhatian manusia
- rasul merupakan contoh teladan bagi manusia

[2 X 2m = 4m]
(iii) Dua sebab manusia perlukan rasul :
- mudah memahami ajaran/wahyu Allah S.W.T.
- dapat mencontohi akhlak terpuji
- menunaikan tuntutan beribadat dengan betul
- kemampuan akal terbatas/terhad
- sirah rasul menjadi dorongan/panduan sepanjang zaman

[2 X 2m = 4m]
(iv) Dua cara menunjukkan kecintaan kepada rasul ialah:
- mengikut ajaran Allah S.W.T.
- menunaikan sunnahnya /melaksanakan sunnah
- mencontohi akhlak baginda
- menghormati ahli keluarga dan sahabat baginda
- mempelajari serta memahami sunnahnya
- sentiasa berselawat ke atas nabi
- menziarahi makam nabi

[2 X 2m = 4m]
(v) Dua faktor segelintir umat mengingkari ajaran rasul :
- lemah iman/ikut nafsu
- pengaruh persekitaran
- pengaruh media/budaya asing
- kurang ilmu agama/didikan agama
- pengaruh kebendaan seperti ingin cepat kaya/tamak
- pengaruh pergaulan negatif
- gagal menghadapi ujian seperti kemiskinan

[2 X 2m = 4m]
105
Nombor
Soalan
Jawapan

Markah

(vi) Maksud tawakal :
- berserah diri kepada Allah S.W.T. setelah berusaha untuk
mendapatkan suatu perkara yang dihajati

[1 X 2m = 2m]
(vii) Sifat tawakal dapat membantu kejayaan dakwah :
- untuk menambah keyakinan terhadap perkara yang
dilakukan
- menanam sifat sabar/ tekun dalam melakukan sesuatu
perkara
- untuk memastikan seorang pendakwah tidak mudah putus
asa
- menanamkan sifat reda dengan segala ketentuan Allah
S.W.T.

[2 X 2m = 4m]

(viii) Maksud dakwah :
- menyeru /mengajak manusia ke jalan yang benar/mengajak
manusia melakukan amar maaruf nahi mungkar

[1 X 2m = 2m]

(ix) Dua strategi yang boleh anda laksanakan di sekolah untuk
mendisplinkan rakan ponteng sekolah :

- menasihati dengan baik berhemah / lemah lembut
- membantu menyelesaikan masalah yang dihadapi
- berusaha mengajak mengikuti program/aktiviti yang
berfaedah
- membawa berjumpa dengan kaunselor/ guru/ibubapa
supaya dapat bimbingan yang berterusan

[2 X 2m = 4m]

(x) Dua pengajaran yang dapat diambil dari ayat :
- Allah S.W.T. mengutus rasul dari kalangan manusia untuk
membuktikan bahawa Islam mampu dilaksanakan oleh
semua manusia
- kita hendaklah mengamalkan sunnah rasul dalam
kehidupan
- bertawakal kepada Allah S.W.T. adalah asas kejayaan
dakwah
- kita berkewajipan membuktikan kasih sayang dengan
membanyakkan selawat ke atasnya

[2 X 2m = 4m]

106
PELAJARAN 3: BATAS-BATAS PERGAULAN
SURAH AL-NUR AYAT 30-31

1. Firman Allah S.W.T.

_ _,...ll .-, _. ,>.., L> `>` ,l : _ > |
< ,,> !., `-.`., _ _ ....ll _..-, _. _>.., _L>
_>` _.,`, _.., | !. L !.. _.,l _>.> _ls
_,`,`> _.,`, _.., | _.l`-,l _!,, ,!,,
_. l`-, _!., ,!., _.l`-, _.>| _., _.>|
_., _.> _!. !. > l. _`.. ., _,-,.`.l ,s _|`
, _. _l>l _Ll _.] `l `L, _ls ,s ,!..l
_. _l`>!, l-`,l !. _,> _. _. ., ,. _|| < !-,. - ,
_`...l _>l- l _>l. _ _,.. ._,. 31

(a) Jelaskan maksud potongan ayat berikut:

( i) _..-, _. _>.., [2 markah ]

(ii) _L> _>` [2 markah ]

(iii) _.,`, _. ., | !. L !.. [2 markah ]

(iv) _.,l _>.> _ls _,`,`> [2 markah ]

(b) Ayat di atas menerangkan tentang batas-batas pergaulan dalam Islam.

( i) Nyatakan dua perintah Allah S.W.T. yang terdapat dalam ayat
di atas.
[4 markah ]
(ii) Jelaskan dua punca berlakunya kes mencabul dalam masyarakat. [4 markah ]

(iii) Apakah maksud aurat? [2 markah ]

107
(iv)

Nyatakan batas-batas aurat bagi situasi berikut

a) Perempuan bersama perempuan Islam dan lelaki mahram.

b) Perempuan bersama perempuan bukan Islam.

c) Perempuan bersama lelaki bukan mahram.

d) Lelaki bersama lelaki. [8 markah ]

(v) Nyatakan tiga kesan buruk akibat mendedahkan aurat. [6 markah ]

(vi) Terangkan tiga cara mengatasi kejadian sumbang mahram. [6 markah ]

(vii) Senaraikan empat golongan yang dibolehkan untuk diperlihatkan perhiasan
seseorang wanita. [4 markah ]

(viii) Nyatakan dua ciri pakaian wanita yang tidak menepati kehendak Islam.
[4 markah ]

(ix) Mengapa tuntutan menutup aurat masih diabaikan oleh segelintir remaja
Islam masa kini? [4 markah ]

(x) Terangkan dua kebaikan mentaati perintah menutup aurat. [4 markah ]

(xi) Terangkan dua implikasi mengabaikan perintah tuntutan menutup aurat
[4 markah ]

(xii) Jelaskan dua pengajaran yang dapat diambil dari ayat di atas. [4 markah ]

KERTAS SOALAN TAMAT

108

Nombor
Soalan
Jawapan Markah
(a)

Maksud potongan ayat berikut:

( i) menyekat pandangan mereka [ 1 X 2m = 2m ]

(ii) dan menjaga kemaluan mereka [ 1 X 2m = 2m ]

(iii)
janganlah mereka memperlihatkan perhiasan tubuh
mereka kecuali yang zahir

[ 1 X 2m = 2m ]

(iv)
hendaklah mereka menutup belahan leher bajunya
dengan tudung kepala mereka.

[ 1 X 2m = 2m ]

(b) ( i) Dua perintah Allah yang terdapat dalam ayat di atas
ialah :

- memelihara pandangan / tidak memandang
perkara yang haram.
- memelihara kehormatan diri.
- tidak memperlihatkan perhiasan tubuh kepada
golongan tertentu.
- menutup aurat.
- menghentak kaki/ mendedah perhiasan
tersembunyi.

[ 2 X 2m = 4m ]

(ii) Dua punca berlakunya kes mencabul dalam
masyarakat :

- lemah iman/ ikut nafsu.
- jahil / kurang pengetahuan agama.
- pergaulan bebas.
- kurang didikan agama oleh ibubapa.
- pengaruh media / budaya asing / CD lucah.
- tindakan undang-undang yang longgar.
- berpakaian mendedahkan aurat.
- makan / minum bahan yang haram dan
memabukkan.

[ 2 X 2m = 4m ]

(iii) Maksud aurat ialah:
- bahagian tubuh badan yang wajib ditutup
daripada pandangan golongan bukan mahram.

[ 1 X 2m = 2m ]

109

(iv) Batas-batas aurat bagi situasi berikut :

a) Antara pusat dengan lutut [ 2 X 2m = 4m ]

b) Seluruh badan kecuali muka dan dua tapak
tangan

[ 2 X 2m = 4m ]

c) Seluruh badan kecuali muka dan dua tapak
tangan

[ 2 X 2m = 4m ]

d) Antara pusat dan lutut [ 2 X 2m = 4m ]

(v) Tiga kesan buruk akibat pendedahan aurat :
- penyebab gejala sosial.
- punca berlaku gejala maksiat / zina / sumbang
mahram.
- menjatuhkan maruah umat Islam.
- punca berlaku jenayah / rogol / bunuh / culik.
- dipandang hina oleh masyarakat.

[ 3 X 2m = 6m ]

(vi) Tiga cara mengatasi kejadian sumbang mahram :
- menjaga aurat.
- menjaga batas pergaulan.
- memiliki keimanan yang tinggi.
- mengelak diri daripada membaca / menonton
bahan lucah.
- menguatkuasakan undang-undang.
- mengamalkan ajaran Islam dalam kehidupan.

[ 3 X 2m = 6m ]

(vii) Empat golongan yang dibolehkan untuk
diperlihatkan perhiasan seseorang wanita :

- suami
- bapa
- bapa mertua
- anak-anak
- anak-anak tiri
- adik beradik
- hamba
- orang tua yang tidak berkeinginan / bernafsu
- kanak-kanak yang belum mengerti tentang aurat
perempuan

[ 4 X 1m = 4m ]

110
(viii) Dua ciri pakaian wanita yang tidak menepati
kehendak Islam :

- tidak menutup bahagian yang diwajibkan
- jarang / nipis
- ketat / menampakkan susuk tubuh
- menyamai pakaian lelaki
- melambangkan pakaian agama lain

[ 2 X 2m = 4m ]

(ix) Dua faktor mengapa tuntutan menutup aurat masih
diabaikan oleh segelintir remaja Islam masa kini :

- pengaruh budaya asing / barat / media
- pergaulan bebas
- lemah iman
- jahil / kurang pengetahuan agama
- kurang didikan daripada ibu bapa / kurang
pengawasan ibu bapa.

[ 2 X 2m = 4m ]

(x) Dua kebaikan mentaati perintah menutup aurat :
- menjaga maruah / akhlak / imej
- tidak terjebak dengan perbuatan keji
- menjaga hubungan sesama manusia
- dikasihi Allah / mendapat pahala
- dihormati oleh masyarakat

[ 2 X 2m = 4m ]

(xi) Dua implikasi mengabaikan perintah tuntutan
menutup aurat :

- imej diri tercemar
- dibenci oleh orang lain
- mudah terdorong kepada maksiat
- dimurkai Allah / mendapat dosa

[ 2 X 2m = 4m ]

(xii) Dua pengajaran yang dapat diambil daripada ayat
di atas :

- wajib ke atas lelaki dan perempuan menghindari
daripada melihat perkara perkara yang
diharamkan
- wajib menjaga kemaluan daripada perkara-
perkara yang diharamkan seperti zina, liwat dan
onani
- haram bagi seseorang perempuan melakukan
perkara yang boleh mendatangkan fitnah
- haram berpakaian mendedahkan aurat

[ 2 X 2m = 4m ]

111
PELAJARAN 4 : HIDAYAH ALLAH S.W.T.
SURAH AL-NUR AYAT 35

1 Firman Allah S.W.T.

< '. ,...l _ `_.. .:. :>:. !, _!,`..
_!,`..l _ >l>` >l>l !.l ' _: .`, _. :> : .,.
.., ,. ,,`s :l>, !., ',_.`, l `l `.... "!. . _ls
. _. < .:`.l _. ',!: . < _... _!.ll < _>,
,`_: ',l . __

(a)

(i)
< '. ,...l _

[2 markah ]
(ii)
>l>l !.l ' _:

[2 markah ]
(iii)
_. < .:`.l _. ',!:

[2 markah ]

(b) Ayat di atas menerangkan ciri-ciri orang yang menerima hidayah Allah
S.W.T.
(i) Jelaskan maksud hidayah.
[2 markah ]

(ii) Nyatakan ciri-ciri orang yang mendapat hidayah.
[4 markah ]

(iii) Terangkan dua cara untuk mendapatkan hidayah Allah S.W.T.
[4 markah ]

(iv) Jelaskan dua perkara yang boleh menghalang seseorang daripada
memperolehi hidayah Allah S.W.T.
[4 markah ]
(v) Islam mewajibkan umatnya menuntut ilmu merangkumi ilmu fardu
ain dan fardu kifayah.

Jelaskan perbezaan antara ilmu fardu ain dengan ilmu fardu kifayah
beserta contoh.
[4 markah ]

- 35
112
(vi) Nyatakan dua perbezaan orang berilmu yang beramal dengan orang
berilmu yang tidak beramal.
[4 markah ]

(vii) Nyatakan dua pengajaran yang dapat diteladani dari ayat di atas.
[4 markah ]

Nombor
Soalan
Jawapan
Markah

1
(a) Maksud potongan ayat:
(i) Allah yang menerangi langit dan bumi [ 1 X 2m = 2m ]

(ii) Gelok kaca umpama bintang yang bersinar cemerlang [ 1 X 2m = 2m ]

(iii) Allah memberi petunjuk kepada sesiapa yang dikehendaki [ 1 X 2m = 2m ]

(b) (i) Maksud hidayah ialah cahaya petunjuk yang diberikan oleh Allah
S.W.T. kepada sesiapa yang dikehendaki :

[ 1 X 2m = 2m ]

(ii) Ciri-ciri orang yang mendapat hidayah :
- bertasbih/ bertahmid kepada Allah S.W.T.
- mendirikan solat fardhu.
- mengeluarkan zakat.
- tidak lalai mengingati Allah S.W.T.
- takut kepada pembalasan hari kiamat.

[ 2 X 2m = 4m ]

(iii) Dua cara untuk mendapat hidayah Allah S.W.T. :
- menuntut ilmu
- beramal soleh/melakukan kebajikan
- sentiasa mengingati Allah S.W.T.

[ 2 X 2m = 4m ]

(iv) Dua perkara yang boleh menghalang seseorang mendapat hidayah Allah
S.W.T. :

- berterusan berada di dalam kejahilan
- tidak berusaha menuntut ilmu
- tidak beramal dengan ilmu
- bersikap sombong/ tidak mahu menerima kelemahan diri
- melakukan maksiat
- memakan makanan yang haram

[ 2 X 2m = 4m ]

113
(v) Perbezaan ilmu fardhu ain dengan fardhu kifayah :

Ilmu fardhu ain Ilmu fardhu kifayah

- ilmu yang wajib di tuntut /
dipelajari oleh setiap orang
Islam.
contoh: solat / puasa / zakat /
ilmu aqidah / bacaan Al-Quran

-ilmu yang wajib dipelajari tetapi
memadai dilaksanakan oleh
sebahagian umat Islam
contoh: Ilmu perubatan /
perundangan / sains / pertanian

[ 2 X 2m = 4m ]

(vi) Perbezaan orang berilmu dan beramal dengan berilmu tidak beramal :

orang berilmu dan beramal berilmu tidak beramal

- Menjadi hamba Allah
yang soleh
- Sentiasa diredhai dan
disayangi Allah S.W.T.
- Ilmu akan sentiasa
bertambah

- Menjadi hamba yang
derhaka
- Sentiasa
dimurkai/dibenci
- Ilmunya akan sentiasa
berkurang.

[ 2 X 2m = 4m ]

(vii) Pengajaran daripada ayat di atas :
- manusia perlu berusaha bagi mendapatkan hidayah
- hidayah Allah S.W.T yang menerangi hati mukmin umpama
cahaya yang menerangi alam
- menuntut ilmu adalah satu kewajipan/satu cara untuk mendapat
hidayah Allah S.W.T.
- kita wajib meguasai ilmu farhdu ain dan fardhu kifayah

[ 2 X 2m = 4m ]

PELAJARAN 5 : PERIBADI MUKMIN
SURAH AL-SAJADAH AYAT 15 - 16

1 Firman Allah S.W.T.

!..| _.`, !...,!:, _.] :| `: !, > .>. >,. ..>
, > _> .`. N _ _!> . . ,`.`> _s _>!..l
`s., , !> !-. L !.. .. 1.`, _
.. .... ._,. 15 16

114
a. Nyatakan maksud bagi potongan ayat berikut.

(i)
> [2 markah] .>.

(ii)
> [2 markah] _>.`.

(iii)
`s., [2 markah] !- .L !>,

b. Ayat di atas menerangkan sifat orang beriman, antaranya ialah sentiasa
sujud dan melazimi qiamullail.

(i) Nyatakan maksud sujud. [ 2 markah]
(ii) Jelaskan dua perbezaan antara sujud sahwi dengan sujud
tilawah.
[ 4 markah]

(iii) Terangkan dua kebaikan melazimi ibadah qiamullail.
[ 4 markah]
(iv)

Apakah maksud takbur? [ 2 markah ]

(v) Bilakah seseorang itu disunatkan melakukan amalan berikut :
- sujud tilawah
- sujud sahwi
[4 markah]
(vi) Nyatakan tiga ciri mukmin yang terdapat dalam ayat di atas.
[6 markah]

(vii) Terangkan perbezaan antara orang yang beriman dengan tidak
beriman. [4 markah]
(viii) Jelaskan dua kepentingan pembangunan maddiah dan insaniah
berteraskan keimanan. [4 markah]

(ix) Nyatakan dua ciri golongan munafik dan fasik.
[4 markah]

(x) Terangkan maksud infak. [2 markah]

(xi) Jelaskan dua kebaikan menginfakkan harta pada jalan Allah
S.W.T. [4 markah]

(xii) Nyatakan tiga pengajaran yang boleh diperolehi dari ayat di
atas. [6 markah]

115
Nombor
Soalan
Jawapan Markah
a. Maksud potongan ayat al Quran:
(i) segera sujud kepada Allah S.W.T. [ 1 X 2m = 2m ]
(ii) mereka tidak sombong [ 1 X 2m = 2m ]
(iii) mereka berdoa dengan penuh rasa takut dan mengharap
keredhaanNya.
[ 1 X 2m = 2m ]

b. (i) Maksud sujud : tunduk/patuh kepada Allah S.W.T.

[ 1 X 2m = 2m ]
(ii) Dua perbezaan sujud sahwi dengan sujud tilawah :
Sujud sahwi Sujud tilawah
- dilakukan sebelum
salam dalam solat
- sebab : menambah
atau mengurang rukun
solat secara tidak
sengaja.
- dilakukan di dalam
atau di luar solat
- sebab : membaca
atau mendengar ayat
sajadah

[ 2 X 2m = 4m ]

(iii) Dua kebaikan melazimi ibadah qiamullail :
- dikasihi Allah /diampuni Allah S.W.T
- mendapat kekuatan rohani
- mendapat ketenangan jiwa
- sabar menghadapi ujian
- mendapat keberkatan dalam kehidupan

[ 2 X 2m = 4m ]
(iv) Maksud Takbur :
bersikap angkuh, sombong dengan kelebihan pangkat
/ harta kekuasaan / ilmu / rupa paras.

[ 1 X 2m = 2m ]
(v) Seseorang disunat melakukan:
- sujud tilawah :
apabila seseorang membaca atau mendengar ayat-ayat
sajadah.
- sujud sahwi :
menambah dan mengurangkan rukun solat secara
tidak sengaja dan meninggalkan sunat ab'ad secara
sengaja atau tidak sengaja.

[ 2 X 2m = 4m ]
(vi) Tiga ciri mukmin dalam ayat di atas :
- sentiasa sujud kepada Allah S.W.T.
- sentiasa bertasbih memuji Allah S.W.T.
- taat dan patuh kepada Allah S.W.T.
- tidak sombong dan takbur
- melazimi qiamullail
- berdoa dan mengharap keredhaan
Allah S.W.T.
- menginfakkan harta ke jalan Allah S.W.T.

[ 3 X 2m = 6m ]

116
(vii) Perbezaan antara orang yang beriman dengan tidak
beriman :
Orang yang beriman
Orang yang tidak
beriman
- mendapat rahmat
- masuk syurga.
- ganjaran pahala
- hidup selamat/bahagia

- mendapat azab
- masuk neraka
- balasan dosa
- hidup tidak selamat /
tidak tenteram

[ 2 X 2m = 4m ]

viii Dua kepentingan pembangunan maddiah dan insaniah
berteraskan keimanan :
- melahirkan nilai-nilai toleransi dan keadilan
- bertanggungjawab terhadap alam sekitar.
- menghindar sifat-sifat buruk seperti
menindas,rakus, tamak dan zalim
- mendapat kebahagiaan di dunia dan akhirat.
- mencapai matlamat pengabdian kepada Allah
S.W.T.

[ 2 X 2m = 4m ]
(ix)

Dua ciri ciri golongan munafik dan fasik :
Munafik Fasik
- bersifat khianat
- bercakap bohong
- mungkir janji
- mertengkar melampaui
batas

- melakukan larangan
Allah S.W.T.
- mempersenda hukum
Islam
- tidak amanah
- berterusan melakukan
Maksiat

[ 2 X 1m = 2m ]
[ 2 X 1m = 2m ]
(x) Infak ialah :
- membelanjakan harta pada jalan Allah S.W.T.

[ 1 X 2m = 2m ]
(xi) Dua kebaikan menginfakkan harta pada jalan Allah S.W.T. :
- membantu golongan fakir dan miskin
- meningkatkan syiar Islam
- meningkatkan ekonomi umat Islam
- harta akan diberkati

[ 2 X 2m = 4m ]
(xii) Tiga pengajaran yang boleh diperolehi daripada ayat di
atas :
- umat Islam dituntut berzikir dan memuji Allah
S.W.T
- kita digalakkan membanyakkan ibadah sunat
- Islam menggalakkan kita mencari harta yang
halal dan menginfakkannya.
- Allah S.W.T akan memberi ganjaran yang
besar kepada orang yang melazimi qiamullail.

[ 3 X 2m = 6m ]

117

PELAJARAN 6: KEMULIAAN AL-QURAN
SURAH AL-HASYR AYAT 21-24


l !.l. ..> ,1l _ls _,> ..,l !-:. > l..... _. ,:> <
.l. `_.:. !',. . _!.ll `l-l _`>. , _ > < _.] .l|
| > `l.s ,-l :..:l > _..-l `,>l __ > < _.]
.l| | > ,l.l '_.1l `.l.l _..l _.,.l ',-l '!,>l
..l _.>,. < !.s _: __ > < _l.>l _!,l
'..l `] ',!.`. _.`.>l _,. .l !. _ ,...l _ >
',-l `,>>' __

(a) Terangkan maksud potongan ayat berikut:

(i)
!-:.> l..... _. ,:> <

[2 markah ]

(ii)
`l.s ,-l :..:l

[2 markah ]

(iii)
_.>,. < !.s _:

[2 markah ]

(b) Al-Quran merupakan mukjizat teragong yang dikurniakan oleh Allah S.W.T.
kepada Rasulullah s.a.w.
(i) Apakah yang dimaksudkan dengan al-Quran?
[2 markah]
(ii) Terangkan dua kelebihan orang yang membaca dan menghayati al-
Quran.
[4 markah]
(iii) Jelaskan dua keistimewaan kitab Al-Quran.
[4 markah]
(iv) Terangkan dua cara anda menghayati al-Quran dalam kehidupan
seharian.
[4 markah ]
(v) Al-Quran adalah kitab suci yang diturunkan oleh Allah S.W.T.
kepada manusia.
21 - 24
118
Jelaskan dua sebab Allah S.W.T. menurunkan kitab al-Quran.
[4 markah]
(vi) Ayat di atas menyatakan Allah S.W.T memiliki beberapa nama yang
agong lagi suci.
Senaraikan empat nama Allah S.W.T. yang terdapat dalam ayat di
atas.
[4 markah]
(vii) Jelaskan dua kelebihan bertasbih kepada Allah S.W.T.
[4 markah]
(viii) Terangkan dua cara makhluk selain manusia mentaati Allah S.W.T.
[4 markah]
(ix) Allah S.W.T. menyatakan perbandingan antara manusia dengan
bukit apabila diturunkan al-Quran.
Apakah yang anda faham dengan perbandingan tersebut.
[4 markah]
(x) Terangkan dua pengajaran yang dapat diambil dari ayat di atas
[4 markah]

PELAJARAN 6 : KEMULIAAN AL-QURAN
SURAH AL-HASYR AYAT 21-24

Nombor
Soalan
Jawapan Markah
1
(a) Maksud potongan ayat berikut :
(i) khusyuk serta berkecai kerana takut kepada Allah S.W.T. [ 1 X 2m = 2m ]

(ii) dialah yang mengetahui perkara yang ghaib dan nyata [ 1 X 2m = 2m ]

(iii) maha suci Allah daripada perkara yang menyekutukan [ 1 X 2m = 2m ]

(b) (i) Maksud al-Quran :
- kalam/kata-kata Allah S.W.T. yang diturunkan kepada
Rasulullah s.a.w. melalui perantaraan Jibril.

[ 1 X 2m = 2m ]

(ii) Dua kelebihan orang yang membaca dan menghayati al-Quran :
- dirahmati /diberkati/diredhai Allah S.W.T.
- jiwa menjadi tenang
- mendapat kejayaan/kebahagiaan hidup di dunia dan di
akhirat
- terhindar daripada kemungkaran
- sentiasa cenderung melakukan kebaikan

[ 2 X 2m = 4m ]

119
(iii) Dua keistimewaan al-Quran :
- kandungannya lengkap merangkumi semua aspek kehidupan
- terpelihara daripada sebarang perubahan/ penyelewengan
- membimbing manusia ke arah kebahagiaan hidup dunia dan
akhirat
- setiap huruf yang dibaca diberi pahala
- beroleh ketenangan jiwa apabila membaca al-Quran
- menjadi penawar kepada penyakit rohani dan jasmani
- dijauhi daripada gangguan syaitan
- mukjizat agong kepada Rasulullah s.a.w.
- keindahan bahasanya tidak dapat ditandingi.

[ 2 X 2m = 4m ]

(iv) Dua cara menghayati al-Quran :
- beristiqamah dalam membaca Al-Quran
- memahami maksud/makna ayat yang dibaca
- mengamalkan ajaran al-Quran
- membaca dengan bertajwid

[ 2 X 2m = 4m ]

(v) Dua sebab Allah menurunkan al-Quran :
- menjadi sumber ilmu dalam pelbagai bidang
- sebagai pedoman untuk menjalani kehidupan
- sebagai sumber hukum/perundangan
- bukti keagongan dan kebijaksanaan Allah S.W.T.
- bukti keadilan Allah S.W.T.kepada makhluk

[ 2 X 2m = 4m ]

(vi) Empat nama Allah S.W.T yang terdapat dalam ayat :
- Al-Malik
- Al-Kuddus
- Al-Salam
- Al-Mukmin
- Al-Muhaimin
- Al-Aziz
- Al-Jabbar
- Al-Mutakabbir
- Al-Rahman

[ 4 X 1m = 4m ]

(vii) Dua kelebihan bertasbih kepada Allah S.W.T. :
- mendapat pahala / dirahmati Allah
- diampuni dosa
- mendapat ketenangan jiwa
- mendapat kekuatan rohani dan jasmani
- penawar bagi penyakit
- mendekatkan diri kepada Allah S.W.T.

[ 2 X 2m = 4m ]

(viii) Dua cara makhluk lain mentaati Allah S.W.T. :
- bertasbih dengan cara tersendiri
- mengikut segala ketentuan/peraturan yang telah ditetapkan
- mengikut fitrah seperti tumbuhan mengeluarkan buah

[ 2 X 2m = 4m ]

120
(ix) Perbandingan antara manusia dengan bukit berdasarkan ayat :
- gunung akan khusyuk dan berkecai kerana takutkan Allah
jika diturunkan al-Quran ke atasnya.
- manusia yang engkar tidak takut dan gerun dengan Al-
Quran.
- menunjukkan betapa besar tanggungjawab dan amanah
yang dipikul oleh manusia.
- manusia hendaklah berfikir sejauhmana penghayatan
mereka terhadap al-Quran.

[ 2 X 2m = 4m ]

(x) Dua pengajaran ayat :
- haiwan dan tumbuh-tumbuhan sentiasa tunduk dan
bertasbih kepada Allah S.W.T.
- Allah S.W.T. maha mengetahui perkara-perkara ghaib
- Allah S.W.T. memiliki nama yang agong lagi suci

[ 2 X 2m = 4m ]

KEFAHAMAN AL-HADIS , TINGKATAN EMPAT

MAKANAN YANG BAIK

Sabda Rasulullah s.a.w. :

,.., .,.. . .. . ,,._ ,.. ,.. ... . ._ ._._. . . _. . ,, ..,. ., ,... . .,. .... . ,
.... ,... ,.._.. .. _. ... ,..,.. ... ..... ,..., ...,.. . ,.. ,._. ., .... ,.., .. .,...
,....__.. ...,. . ,.. ,.. .... ., ... .. _.. .. _... ,,.. ,._. _. ,. ._.. ....., ._..
.. ...... ... ,_.... ., ,_. ....., ,_. .._.., ,_.
,... .,_

a

Nyatakan maksud potongan hadis berikut:
(i)
..,. ., ,... . [2 markah]
(ii)
,_. .._.., ,_. ....., (2 markah]
(iii)
...,.. . ,.. [2 markah]
(iv)
.. ...... ... [2 markah]
b Hadis di atas menerangkan tentang makanan yang baik.
(i) Nyatakan ciri makanan dan minuman yang baik. [4 markah]
(ii) Jelaskan tiga akibat mengabaikan makanan yang halal. [6 markah]
(iii) Terangkan kepentingan memilih makanan dan minuman yang baik. [6 markah]
(iv) Nyatakan dua syarat Islam mengharuskan umatnya memakan makanan yang
haram ketika darurat.

[4 markah]
(v) Terangkan dua hikmah rukhsah makan dan minum yang haram dalam keadaan
darurat. [4 markah]
1
121
c (i) Pakaian melambangkan keperibadian seseorang muslim.
Nyatakan dua garis panduan berpakaian menurut Islam. [4 markah]
(ii) Senaraikan tiga ciri pakaian yang dilarang dalam Islam. [6 markah]
(iii) Jelaskan dua hikmah wanita diwajibkan menutup aurat. [4 markah]
d Terangkan tiga pengajaran yang dapat diambil daripada hadis di atas. [6 markah]

Nombor
Soalan
Jawapan Markah

a. ( i ) - Dia tidak menerima melainkan yang baik. 1 x 2=2m
( ii ) - Makanannya haram dan minumannya haram 1 x 2=2m
( iii ) - Makanlah makanan yang baik 1 x 2=2m
( iv ) - Bagaimana akan diperkenankan doanya 1 x 2=2m

b.

( i )

Ciri-ciri makanan / minuman yang baik :
Tidak memudaratkan kesihatan dan tidak beracun
Makanan dari sumber yang halal
Makanan yang bersih dan segar
Tidak ada dalil yang mengharamkannya
Disembelih dengan nama Allah S.W.T.

2 x 2= 4m
( ii ) Tiga akibat mengabaikan makanan yang halal :
Doa tidak dimakbulkan Allah S.W.T.
Ibadah menjadi sia-sia
Memudaratkan kesihatan/ mendapat penyakit
Mendapat azab /dimurkai Allah S.W.T / masuk neraka
Menjatuhkan maruah umat Islam/dipandang hina
Merosakkan/melemahkan akal

3 x 2= 6m
( iii ) Tiga kepentingan memilih makanan dan minuman yang baik :
Menjaga kesihatan badan
Memelihara kewarasan akal
Menjaga maruah diri
Mendapat pahala kerana mengikut sunnah
Menjauhi diri daripada siksaan neraka
Supaya doa dimakbulkan Allah S.W.T.

3 x 2= 6m
( iv ) Dua syarat diharuskan memakan makanan haram :
Hanya terdapat makanan yang haram
Makan sekadar menyelamatkan nyawa
Makan/minum bukan untuk kenyang

2 x 2= 4m
( v ) Dua hikmah rukhsah makan dan minum dalam keadaan darurat:
Menjaga nyawa sebagai suatu yang berharga
Ajaran Islam tidak membebankan umatnya
Memberi kelonggaran ketika darurat

2 x 2= 2m
122

c
( i ) Dua garis panduan berpakaian :
- Tidak terlalu ketat hingga menampakkan susuk tubuh
- Tidak terlalu jarang yang menampakkan aurat
- Tidak berpakaian yang berlawanan jantina
- Berpakaian menutup aurat
- Tidak menyerupai pakaian agama lain

2 x 2= 4m
(ii ) Tiga ciri pakaian yang dilarang :
- Memakai emas dan sutera tulen bagi lelaki
- Pakaian yang jarang menampakkan aurat
- Pakaian yang ketat yang menampakkan susuk tubuh
- Pakaian yang berlainan jantina
- Pakaian yang menyerupai pakaian agama lain

3 x 2= 6m
(iii) Dua hikmah wanita diwajibkan menutup aurat :
- Mengelakkan daripada fitnah
- Menjaga maruah diri/Islam
- Mengelakkan berlaku maksiat
- Menjaga maruah agama

2 x 2= 4m
D Tiga pengajaran daripada hadis :
- Kita wajib menghindari daripada makanan dan minuman
yang haram
- Allah S.W.T tidak menerima doa mereka yang mengambil
makanan yang haram
- Umat Islam perlu prihatin terhadap makanan yang halal dan
berkhasiat
- Kita wajib memakai pakaian yang menutup aurat, bersih dan
bersesuaian.

3 x 2= 6m

123

PERPADUAN TERAS KEMAJUAN

,.., .,.. . .. . ,,._ ,.. ,.. ... . ._ ._._. . . ,. .. ,.... ,. ., ,_.. ., ,..... ., ,..... . , ,.... .
... ,.,., .. ..,. . _,.., ..,. ,... ._... ., .... ., .... ., ..... . ,.... ,. ,.... .... ._. .,. ._. .,
,.... ... _... _.. . _. . ,. .._., ...., .. ,_. ,.... .. ,..
,..., .,_

1a Nyatakan maksud potongan hadis berikut:

I
,..... ., ,.... [2 markah]

Ii
Iii
. ., .. ,. .. ,.... , [2 markah]

Iv
.... ., ..... . [2 markah]

V
._... ., .... ., [2 markah]

vi
.._., ...., .. ,_. [2 markah]

Hadis di atas menjelaskan sifat-sifat umat Islam yang menghalang perpaduan dan kemajuan
1b i Nyatakan empat sifat tersebut. [4 markah]

Ii Jelaskan dua sebab Islam melarang umatnya bersifat seperti di atas.
[4 markah]

Iii Apakah maksud hasad ? [2 markah]

iv Mengapakah Islam melarang perbuatan tersebut ? [4 markah]

V Apakah maksud berpaling muka ? [2 markah]
Vi Nyatakan sebab wujudnya sifat berpaling muka dalam masyarakat.
[2 markah]

Vii Terangkan tiga akibat mengamalkan sifat tersebut kepada masyarakat.
[6 markah]

Viii
Apakah maksud (menipu) [2 markah]

Ix Jelaskan dua sebab Islam melarang perbuatan tersebut. [4 markah]

X Huraikan tiga langkah untuk mengeratkan perpaduan dalam masyarakat.
[6 markah]

2a
I
Islam menuntut umatnya hidup bersatu padu.
Apakah asas perpaduan menurut pandangan Islam.

ii Terangkan 2 kesan positif hasil perpaduan kepada rakyat dan negara

124

(Perpaduan Teras Kemajuan)

1. a ( i ) Janganlah kamu dengki-mendengki, tipu-menipu 1 x 2= 2M
( ii ) Jangan benci-membenci, jangan berpaling muka 1 x 2= 2M
( iii ) Jangan berjual beli di atas jualan orang lain 1 x 2= 2M
( iv ) Tidak boleh menzalimi dan tidak boleh membiarkannya
dalam kehinaan
1 x 2= 2M
( v ) Tidak boleh membohongi dan menghinanya sesama Islam 1 x 2= 2M
(vi) Haram darahnya, hartanya dan kehormatannya 1 x 2= 2M

b ( i ) Empat sifat yang menghalang perpaduan dan kemajuan :
- Dengki mendengki
- Menipu
- Benci membenci
- Berpaling muka
- Berjual beli di atas jualan orang lain

4x1= 4m
( ii ) Dua sebab Islam melarang perbuatan tersebut:
- Masyarakat akan porak poranda/ pergaduhan
- Melahirkan masyarakat/individu yang mementingkan diri
sendiri
- Negara mundur/ekonomi terjejas/tidak maju
- Maruah umat Islam tercemar/dipandang rendah

2 x 2= 4m
(iii) Hasad ialah perasaan kurang senang melihat kelebihan orang
lain/ dan berharap nikmat tersebut hilang daripadanya

2 x 1= 2m
( iv ) Islam melarang sifat hasad kerana :
- Menyebabkan pergaduhan/perpecahan
- Dibenci oleh Allah S.W.T.
- Dibenci oleh masyarakat
- Terputus silaturrahim
- Lahir individu yang mementingkan diri sendiri
- Jiwa tidak tenteram

2 x 2= 2m
( v ) Berpaling muka bermaksud tidak bertegur sapa dan
hidup mementingkan diri sendiri tanpa memperdulikan orang
lain.

1 x 2= 2m
(vi ) Sebab wujudnya sifat berpaling muka:
- Perasaan riak/ego dalam diri
- Sombong dengan kemewahan / kekayaan/pangkat

1 x 2= 2m
(vii ) Tiga akibat mengamalkan sifat tersebut kepada masyarakat :
- Hilang keharmonian dalam masyarakat
- Terputus silaturrahim
- Hilang sifat tolong menolong
- Musuh akan mengambil kesempatan

3 x 2= 6m
125
viii
)
Maksud (menipu) ialah perbuatan tidak jujur sama ada
melalui tutur kata atau tingkahlaku dalam bermuamalat

1 x 2= 2m
(ix ) Dua sebab Islam melarang perbuatan menipu :
- Menghilangkan kepercayaan orang lain
- Menyusahkan orang lain
- Hilang keharmonian hidup
- Negara akan mundur/ tidak maju
- Ekonomi negara terjejas

2 x 2= 4m
(x) Tiga langkah mengeratkan perpaduan dalam masyarakat :
- Memupuk kasih sayang di antara anggota masyarakat
- Mengamalkan sikap tolong menolong
- Memelihara hak/ maruah/ budaya orang lain
- Prihatin / bertolak ansur dengan jiran dan masyarakat
- Ziarah-menziarahi
- Bersikap patriotik dan sayangkan negara
- Hindarkan sifat pentingkan diri

3 x 2= 6m

TINGKATAN LIMA :

KEHIDUPAN DI DUNIA IBARAT SEORANG PERANTAU


. ..... ,.., .,.. . .. . ,,._ . ,.. ..,.. . ._ _.. . . .. . . ,..
... ,. .,.. , ,,.. _.. . .., ,,.. _... , .._. .... .,.. . ,, .... _.
..,.. ...,. ., .._.. .... . ., .... _.... ,. ....
_.... .,_

a Nyatakan maksud potongan hadis berikut:
(i) .... .,.. . . [2 markah]
(ii) .... _.... ,. .,.. , [2 markah]
(iii) . ,, .... _.... ,. ... [2 markah]
(iv) .._.. .... . ., [2 markah]

1
126
b Hadis di atas menerangkan tentang kehidupan di dunia yang sementara.
(i) Jelaskan dua persamaan antara kehidupan manusia di dunia dengan kehidupan
seorang perantau.
[4 markah]
(ii) Senaraikan dua amalan yang diperlukan oleh seorang muslim untuk
menghadapi hari akhirat.
[4 markah]
(iii) Nyatakan dua teknik pengurusan masa secara efektif.
[4 markah]
(iv) Terangkan dua cara anda menguruskan masa untuk menjadi pelajar yang
cemerlang.
[4 markah]
(v) Bagaimanakah anda menentukan wawasan hidup untuk mencapai cita-cita ?
[4 markah]
(vi) Jelaskan dua kelebihan menyegerakan segala urusan kehidupan.
[4 markah]
(vii) Terangkan dua akibat menangguhkan sesuatu urusan.
[4 markah]
(viii) Apakah maksud takwa ?
[2 markah]
(ix) Nyatakan dua cara untuk memperolehi ketakwaan kepada Allah S.W.T
[4 markah]
(x) Terangkan tiga pengajaran yang boleh diteladani daripada hadis di atas.
[6 markah]

PELAJARAN 7 : KEHIDUPAN DI DUNIA IBARAT PERANTAU

NOMBOR SKEMA MARKAH
a ( i ) - Jadikanlah diri kamu di dunia sebagai seorang
perantau/pengembara

(1 x 2m) = 2m
( ii ) - Apabila berada pada waktu petang, jangan menunggu
menjelang pagi

(1 x 2m) = 2m
( iii ) - Apabila berada pada waktu pagi, jangan menunggu menjelang
petang

(1 x 2m) = 2m
( iv ) - Gunakanlah peluang semasa sihat sebelum sakit.
(1 x 2m) = 2m
b ( i ) Dua persamaan kehidupan di dunia dengan seorang perantau :
- Tempoh tinggal di dunia adalah singkat
- Memerlukan bekalan
- Tidak boleh lalai dan leka

(2 x 2m) = 4m
( ii ) Dua amalan untuk bekalan di akhirat :
- Ilmu yang bermanfaat
- Amal ibadah
- Sedekah jariah

(2 x 2m) = 4m
127
( iii ) Dua teknik pengurusan masa yang efektif :
- Merancang penggunaan masa
- Mengurus masa dengan bijak
- Menentukan wawasan hidup
- Menyediakan jadual waktu

(2 x 2m) = 4m
( iv ) Dua cara pengurusan masa untuk menjadi pelajar yang
cemerlang :
- Menyediakan jadual waktu belajar
- Memperuntukkan masa untuk mengulangkaji
- Memperuntukkan masa untuk beribadah
- Menjauhi aktiviti tidak berfaedah
- Tidak menangguhkan kerja
- Menyediakan senarai semak

(2 x 2m) = 4m
( v ) Cara menentukan wawasan hidup :
- Menetapkan matlamat hidup
- Menggunakan masa dengan terancang
- Mengkaji semula kualiti penggunaan masa
- Menggunakan dairi untuk mengukur pencapaian wawasan

(2 x 2m) = 4m
( vi ) Dua kelebihan menyegerakan urusan :
- Dimuliakan oleh Allah S.W.T
- Kerja akan berkualiti
- Negara akan maju

(2 x 2m) = 4m
( vii ) Akibat menangguh kerja :
- Hasil kerja tidak berkualiti
- Negara akan mundur/ tidak maju
- Hidup tidak tenteram

(2 x 2m) = 4m
( viii ) Takwa bermaksud melaksanakan segala perintah Allah
S.W.T serta menjauhi laranganNya dengan taat

(1 x 2m) = 2m
( ix ) Dua cara mendapat takwa :
- Ikhlas dalam beribadah kepada Allah S.W.T
- Ikhlas dalam hubungan dengan manusia

(2 x 2m) = 4m
( x ) Pengajaran hadis :
- Tempoh kehidupan di dunia adalah singkat berbanding
dengan kehidupan di akhirat yang kekal abadi
- Manusia perlu menggunakan masa di dunia dengan
sebaik mungkin
- Islam melarang kita menangguh-nangguhkan kerja
- Seseorang muslim hendaklah menguruskan masanya
dengan bijak

(3 x 2m) = 6m

128

ORANG BERIMAN KEKASIH ALLAH.
. . . .. .. .,., . .. . ,.. . , ,.., .,.. . .. . ,,._ ,.. ,.. ._._ .
_... .. ,_. .., .,.. .._.. ... ., .. .. .. ., ._.. .., ._.... ., .
, .. _... . ._.., .. ... . .... ... ..... ,. ... .. ,.,.... .. ..
. ..... .., ..,... .... ,, .,. ... .. ..._, .,. ,... ..,.
_.... .,_

a Nyatakan maksud potongan hadis berikut:
(i)
... .. .,., . .. . ._.... [2 markah]
(ii)
.,.. .._.. [2 markah]
(iii)
,.,.... ., ._... [2 markah]
(iv)
..,... .... ,, [2 markah]
(v)
..,.. ..... .., [2 markah]
b Hadis di atas menerangkan tentang orang yang beriman kekasih Allah S.W.T.
(i) Apakah maksud wali Allah S.W.T ? [2 markah]

(ii) Namakan dua wali Allah S.W.T dari golongan salafus soleh. [2 markah]

(iii) Nyatakan bentuk ancaman Allah S.W.T terhadap orang yang memusuhi
waliNya. [2 markah]

(iv) Jelaskan dua kelebihan orang yang sentiasa melakukan amalan fardhu dan
sunat. [4 markah]

(v) Senaraikan dua ciri orang yang soleh berdasarkan hadis di atas. [2 markah]

(vi) Nyatakan tiga amalan sunat yang boleh mendekatkan diri kepada Allah
S.W.T . [3 markah]
(vii) Jelaskan dua contoh ibadat sunat yang menghubungkan sesama manusia.
[4 markah]
(viii) Apakah yang dimaksudkan dengan An-Nawafil. [2 markah]

129
(ix) Terangkan tiga kelebihan orang yang melakukan ibadat nawafil. [6 markah]

(x) Nyatakan tiga pengajaran yang dapat diambil daripada hadis di atas.
[6 markah]

Pelajaran 8 ( Orang Beriman Kekasih Allah S.W.T )

a. ( i ) Sesiapa yang memusuhi waliKu, Aku isytiharkan perang ke
atasnya.

1 x 2= 2m
( ii ) Aku fardukan ke atasnya 1 x 2= 2m
( iii ) Mendekatkan diri kepadaKu dengan ibadah sunat 1 x 2= 2m
( iv ) Jika dia meminta kepadaKu, Aku perkenankannya 1 x 2= 2m
( iv ) Jika dia memohon perlindungan, Aku melindunginya 1 x 2= 2m

b. ( i ) Wali Allah bermaksud :
Manusia biasa yang beriman, bertaqwa,beristiqamah
melaksanakan perintah Allah S.W.T dan meninggalkan
laranganNya secara zahir dan batin

1 x 2= 2m
( ii ) Dua contoh Wali Allah S.W.T :
- Uwis al-Qarni
- Al-Hasan al-Basri
- Rabiatul Adawiyyah

2 x 1= 2m
( iii) Bentuk ancaman Allah S.W.T :
- Allah S.W.T akan memerangi orang yang memusuhi para
waliNya/ menurunkan bala/ bencana

1 x 2= 2m
( iv ) Dua kelebihan orang yang melakukan amalan fardu dan
amalan sunat :
- Mendapat keredhaan Allah/ dirahmati/ diberkati
- Meningkatkan keimanan dan ketaqwaan kepada Allah
S.W.T
- Dapat mendekatkan diri kepada Allah S.W.T

2 x 2= 4m
(v) Dua ciri orang yang soleh :
- Berilmu pengetahuan tinggi
- Beramal dengan ikhlas dan beristiqamah
- Berakhlak mulia

2 x 1= 2m
( vi ) Tiga amalan sunat yang mendekatkan diri kepada Allah
S.W.T
- Solat sunat
- Puasa sunat
- Membaca Al Quran
- Sentiasa berdoa

3 x 1=3m

130
( vii ) Dua contoh ibadah sunat yang menghubungkan sesama
manusia :
- Menjaga silaturrahim
- Nasihat menasihati satu sama lain
- Ziarah menziarahi
- Berbudi bahasa dalam bermuamalat

2 x 2= 4m
( viii ) Àn-Nawafil ialah
amalan-amalan sunat

1 x 2= 2m

(ix) Tiga kelebihan orang yang melakukan ibadah nawafil
- Disayangi oleh Allah S.W.T
- Hidupnya diberkati
- Terpelihara daripada melakukan maksiat
- Doanya dimakbulkan Allah S.W.T
- Diberi ganjaran pahala
- Mendapat nikmat beribadah

3 x 2= 6m
( x ) Tiga pengajaran hadis
- Orang mukmin wajib melakukan ibadah fardu dengan
penuh ketaatan
- Kekasih Allah S.W.T ialah orang mukmin yang banyak
melakukan ibadah
- Orang yang hampir dengan Allah S.W.T ialah orang yang
berilmu, beramal dan berakhlak mulia
- Allah S.W.T memperkenankan doa orang yang hampir
denganNya.

3 x 2= 6m

SKEMA JAWAPAN TAMAT

131
PELAJARAN 10: PERKARA MEMBATALKAN IMAN (SYIRIK)

BAHAGIAN A
(OBJEKTIF)

ANEKA PILIHAN

1

Manakah di antara berikut adalah akibat perbuatan syirik kepada individu?
A Mengurangkan iman
B Membatalkan akidah
C Hidup tidak tenteram
D Memutuskan silaturrahim

2 Di antara contoh syirik jali ialah

A Riak
B tidak mengakui balasan di akhirat
C menyembah bulan, bintang atau matahari
D membuang ancak bagi menghalau hantu

3 Orang yang mengamalkan perbuatan syirik dinamakan

A Kafir
B Munafik
C Murtad
D Musyrik

4 Syirik khafi ialah syirik yang dilakukan

A secara terbuka
B secara sembunyi
C secara bertafakur
D secara terang-terangan

5

Manakah perkara di bawah menunjukkan contoh Syirik Khofi ?

A. Zina dan menuduh zina
B. Riak dan Takabbur
C. Mushaqah dan liwat
D. Mengaku Nabi Isa a.s anak Tuhan

132

PELAJARAN 10 : PERKARA MEMBATALKAN IMAN (KUFUR)

1

Pernyataan di atas adalah merujuk kepada maksud

A kufur akhlak
B kufur nikmat
C kufur syariat
D kufur hakikat

2 Di antara contoh kufur hakikat ialah

I menunjuk-nunjuk kehebatan diri
II tidak mengakui balasan akhirat
III enggan mengeluar zakat dan sedekah
IV menolak hukum yang terdapat dalam al-Quran

A I dan II
B I dan III
C II dan IV
D III dan IV

3

Perbuatan A boleh menyebabkan

A kufur hakikat
B kufur nikmat
C Khurafat
D Munafik

4 Faktor yang menyebabkan berlakunya kekufuran ialah

A dipaksa oleh seseorang
B suka melakukan maksiat
C derhaka kepada ibubapa
D terpengaruh dengan hawa nafsu

Mengingkari Allah S.W.T sebagai pemberi rezeki kepada manusia
dan makhluk ciptaanNya.
A seorang muslim tetapi sering mempertikai dan menolak hukum-
hukum yang terdapat dalam al-Quran.
133
5 Berikut adalah contoh perbuatan kufur nikmat.

i. Tidak melakukan ibadat-ibadat yang wajib
ii Memakai lambang-lambang agama lain seperti salib
iii Melakukan penebangan hutan untuk memakmurkan bumi
iv Melakukan pembaziran dalam pemakanan dan berpakaian

A. i dan ii
B. iii dan iv
C. ii dan iv
D. i dan iii

PELAJARAN 10 : PERKARA MEMBATALKAN IMAN (RIDDAH)

1

Pernyataan di atas boleh membawa seseorang menjadi murtad dengan cara

A Amalan
B Iktikad
C Perbuatan
D Perkataan

2 Berikut adalah cara menangani orang yang murtad kecuali

A dibuang daerah
B dikenakan hukuman bunuh
C memberi perlindungan atau bantuan sekiranya dia golongan muallaf
D memberi nasihat supaya dia bertaubat dan kembali kepada agama Islam

3 Di antara hikmah hukuman bunuh kepada orang murtad ialah

I menghalang perbuatan merendah dan memburukkan agama Islam
II memberi amaran bahawa agama Islam tidak boleh dipermainkan
III mencegah daripada sifat mementingkan diri sendiri
IV menjatuhkan maruah diri dan keluarga

A I dan II
B I dan III
C II dan IV
D III dan IV

4 Manakah antara berikut adalah kesan perbuatan riddah?

I Hubungan suami isteri terpisah
II Kekal sebagai penghuni neraka
III Berhak mewarisi harta pusaka warisnya
IV Harus dikebumikan di tanah perkuburan Islam

Mengisytiharkan dirinya keluar daripada agama Islam
134

A I dan II
B I dan III
C II dan IV
D III dan IV

PELAJARAN 10 : PERKARA MEMBATALKAN IMAN (KHURAFAT)

1 Contoh amalan khurafat ialah
A membuang ancak bagi menghalau hantu
B menyembah bulan atau matahari
C meminta bantuan daripada syaitan atau makhluk halus
D menolak hukum yang terdapat dalam al-Quran

2 Seseorang yang mempercayai dan mengamalkan perkara-perkara khurafat akan
menyebabkan

I menyekat akal berfikir secara logik dan sistematik
II melindungi diri daripada segala bala
III menyebabkan syirik dan batal iman
IV mengukuhkan perpaduan masyarakat

A I dan II
B I dan III
C II dan IV
D III dan IV

3

X adalah merujuk kepada maksud

A Sihir
B Nifak
C Syirik
D Khurafat

4 Cara mengatasi khurafat dalam masyarakat ialah

A menjauhkan diri dari pengamal khurafat
B menangkap orang yang mengamalkan khurafat
C menggiatkan usaha-usaha dakwah dan majlis-majlis ilmu
D mengasingkan orang yang mengamalkan khurafat di suatu tempat

Kepercayaan karut yang dianggap mempunyai hubungan
dengan agama Islam sedangkan ianya bertentangan syariat
Islam
X
135

5

Mempercayai azimat yang boleh menahan sesuatu bahaya kepada seseorang.
Perkara di atas merupakan contoh yang tepat kepada salah satu perkara yang
membatalkan iman di bawah.

A. Khufarat
B. Syirik Jali
C. Syirik Khofi
D. Riddah

PELAJARAN 10 : PERKARA MEMBATALKAN IMAN (SIHIR)

1 Berikut adalah kesan amalan sihir kepada masyarakat kecuali
A menyekat akal berfikir secara logik dan sistematik
B memecahbelahkan masyarakat
C menimbulkan pergaduhan
D mendatangkan fitnah

2 Mengapakah amalan sihir boleh membatalkan iman?

I Menafikan kekuasaan Allah S.W.T
II Memecahbelahkan masyarakat
III Meminta pertolongan daripada kuasa ghaib atau syaitan
IV Mendatangkan penyakit fizikal atau mental kepada mangsanya

A I dan II
B I dan III
C II dan IV
D III dan IV

3 Manakah di antara berikut bukan tujuan menjauhkan diri daripada amalan sihir.

A Supaya akidah seseorang terpelihara
B Supaya hidup dalam keadaan aman
C Terpelihara daripada permusuhan dan persengketaan
D Supaya mendapat perlindungan daripada makhluk ghaib

4 ____________ ialah salah satu cara menjauhkan diri daripada terkena sihir.

A Beristiqamah
B Bermunajat
C Bertafakkur
D Berdoa

136
PELAJARAN 10 : PERKARA MEMBATALKAN IMAN (NIFAK)

1

Berikut adalah sifat-sifat orang munafik kecuali

A tidak suka berbaik-baik
B tidak memungkiri janji
C tidak bercakap benar
D tidak menunaikan amanah

2 Orang yang mengamalkan perbuatan nifak dinamakan

A kafir
B fasik
C murtad
D munafik

3 Antara berikut adalah langkah-langkah mengawal diri daripada bersifat nifak.

I Mengenakan hukuman berat kepada mereka yang terlibat
II Menjauhkan diri daripada pengamal ajaran sesat
III Bercakap benar apabila berbicara
IV Menunaikan janji

A I dan II
B I dan III
C II dan IV
D III dan IV

4

Pernyataan di atas merujuk kepada maksud

A nifak
B riddah
C kufur
D syirik

PELAJARAN 11: DOSA-DOSA BESAR (UNIT 1)

1

Berikut merupakan contoh dosa kecil kecuali
A melihat aurat bukan mahram
B mengurat
C mengumpat
D bercakap lucah

Berpura-pura melahirkan keimanan sedangkan hati tetap kufur kepada Allah S.W.T
137
2 Hukuman kepada pelaku jenayah menurut syarak adalah

I qisas
II hudud
III dam
IV kifarat

A I dan II
B I dan III
C II dan IV
D III dan IV

3 Berikut adalah cara berbakti kepada kedua ibubapa ketika sakit.

I Mentaati segala perintahnya
II Tidak meninggikan suara kepada keduanya
III Menziarahi dan merawatnya
IV Menolong mengambil wuduk jika tidak berupaya

A I dan II
B I dan III
C II dan IV
D III dan IV

4 Hukuman bagi kesalahan mencuri menurut al-Quran ialah

A dipenjara
B dipotong tangan
C disebat dan dipenjara
D dipotong tangan dan kaki secara berselang

5 Antara berikut yang manakah hikmah diharamkan riba.

A Mewujudkan semangat rajin bekerja dalam masyarakat
B Membanteras kezaliman dalam masyarakat
C Membangunkan ekonomi sesebuah negara
D Mewujudkan masyarakat yang prihatin
6 Akibat lari dari medan perang

I akan menerima pembalasan di akhirat
II dipandang hina oleh musuh Islam
III merendahkan martabat Islam
IV terselamat dari dibunuh

A I dan II
B I dan III
C II dan IV
D III dan IV

138
7 Antara faktor yang menggerakkan seseorang mukmin melakukan dosa ialah :

i. Keturunan
ii. Kejahilan ilmu
iii. Kesempitan hidup
iv. Nafsu Mutmainnah

A. i dan ii
B. iii dan iv
C. ii dan iii
D. i dan iv

PELAJARAN 11:DOSA-DOSA BESAR YANG MENGHANCURKAN UMAT (UNIT 2)

1 Hukuman ke atas peminum arak ialah
A 06 kali sebatan
B 40 kali sebatan
C 80 kali sebatan
D 100 kali sebatan

2 Arak dan dadah diharamkan dalam Islam kerana

A mengekalkan kesihatan
B memutuskan silaturrahim
C menjaga kewarasan akal
D mendorong seseorang melakukan jenayah

3 Berikut adalah langkah mencegah penagihan dadah di kalangan remaja kecuali

A mengadakan ceramah anti dadah
B memberi didikan agama secukupnya
C membina lebih banyak pusat serenti
D mengawal pergaulan anak agar tidak terlalu bebas

4 Hukuman kepada penzina muhsan ialah

A disebat 100 kali
B disuruh bertaubat
C direjam dengan batu hingga mati
D disebat dan direjam dengan batu hingga mati

139
5

Pernyataan di atas pendorong kepada perbuatan

A Zina
B Murtad
C Musahaqah
D menagih dadah

6 Berikut adalah kesan liwat kepada individu kecuali

A mendapat penyakit
B dibenci masyarakat
C jiwa tidak tenteram
D melahirkan masyarakat yang mundur

7 Mengapakah Allah S.W.T mengenakan hukuman yang amat berat kepada pesalah
zina, liwat dan musahaqah.

I Pengajaran kepada masyarakat
II Memantapkan institusi perkahwinan
III Pengajaran kepada orang yang melakukannya
IV Perbuatan tersebut berleluasa dalam masyarakat

A I dan II
B I dan III
C II dan III
D II dan IV

8 Di antara syarat bagi seseorang yang menuduh orang lain berzina ialah

A Mumaiyyiz
B tidak dipaksa
C dua orang saksi
D tidak mengetahui haramnya qazaf

9 Perbuatan menuduh seseorang yang baik berzina tanpa saksi dinamakan

A Liwat
B Lian
C Zihar
D qazaf

Kurang didikan agama
Kerap mengunjungi tempat-tempat hiburan
Pergaulan bebas antara lelaki dan perempuan
140
10 Hukuman bagi orang yang melakukan qazaf ialah

A 40 kali sebatan
B 80 kali sebatan
C 100 kali sebatan
D rejam sampai mati

11 Perbuatan membunuh diri diharamkan oleh Islam kerana

A mencabul hak Allah S.W.T
B disisih oleh masyarakat
C mati sesuatu yang menyakitkan
D meruntuhkan ekonomi Negara

12 Di antara faktor yang membatalkan Iman dari segi iqtikad adalah

A. Menyembah berhala
B. Tidak percaya adanya Allah Taala
C. Memakai tatoo di badan
D. Memijak-mijak al-Quran

PELAJARAN 12 : TUNTUTAN TAUBAT

1 Apakah maksud taubat?

A Supaya mendapat rahmat Allah S.W.T
B Suatu cara beribadat kepada Allah S.W.T
C Memohon keampunan daripada Allah S.W.T
D Memohon hidayah dan petunjuk Allah.S.W.T

2 Hukum bertaubat bagi orang yang melakukan dosa adalah
A wajib
B sunat
C harus
D Makruh

3 Berikut pernyataan yang benar mengenai taubat.

A Taubat boleh dilengah-lengahkan
B Allah akan menerima taubat hambaNya
C Segera bertaubat apabila melakukan dosa
D Seseorang itu diharuskan bertaubat apabila telah tua

4 Mengapakah taubat perlu disegerakan.

A Kerana seseorang itu boleh bertaubat bila-bila masa
B Kerana seseorang itu tidak tahu bila ia akan mati
C Supaya dipandang mulia oleh manusia
D Supaya hidup disukai oleh manusia

141

5 Di antara hikmah taubat ialah

I mendapat balasan syurga di akhirat kelak
II menyesal terhadap maksiat yang dilakukan
III dapat berterus terang memohon maaf kepada manusia
IV memberi ketenangan hati kepada muslim yang bertaubat

A I dan II
B I dan IV
C II dan III
D III dan IV

TINGKATAN LIMA :

PELAJARAN 9 : IMAN MUTIARA HIDUP

1

Iman mempunyai lebih 70 cabang. Cabang yang paling afdal ialah ucapan

A
B
C
D

2 Manakah di antara berikut adalah martabat iman seseorang muslim?

A bertambah sahaja
B berkurang sahaja
C boleh bertambah atau berkurang
D tidak bertambah dan tidak berkurang

3

Keterangan di atas merujuk kepada
A meningkatkan keimanan
B mengurangkan keimanan
C mengekalkan keimanan
D membataskan keimanan

4 Berikut adalah sifat yang boleh mencapai kemanisan iman kecuali

A benci kepada perkara-perkara kekufuran
B mengasihi sesama manusia kerana Allah S.W.T
C melaksanakan tuntutan fardu dengan tidak sempurna
D cinta kepada Allah SWT dan rasulNya melebihi segalanya
melakukan qiamullail
membaca Al Quran
berzikir, bertahmid
142

5 Kemanisan iman dapat diperolehi dengan cara

A menuntut ilmu fardu kifayah
B mengasihi manusia kerana Allah
C membantu orang lain tanpa keikhlasan
D menjadikan Al Quran sebagai panduan dalam keadaan tertentu

6 Cara untuk meningkatkan iman kepada Allah S.W.T ialah
A memperbanyakkan amalan sunat
B memutuskan semua saluran hiburan
C menggalakkan bekerja bersungguh-sungguh
D menggalakkan bantu membantu sesama manusia
7 Maksud kemanisan iman ialah

I gembira melakukan ibadat
II sentiasa mengingati mati dan hari pembalasan
III sanggup menanggung kepayahan demi keredaan Allah
IV mengutamakankan Allah S.W.T dan rasul daripada perkara dunia

A I dan III
B I dan IV
C I, II dan IV
D I, III dan IV

1

Mazhab Ahli Sunnah Waljamaah muncul kerana

A tercetus fitnah dalam masyarakat
B perpecahan di kalangan masyarakat
C berleluasa amalan bidaah dalam masyarakat Islam
D penentangan terhadap sahabat-sahabat Rasullulah s.a.w

2
Y di atas ialah

A pelaku dosa besar dianggap kafir
B beriktikad bahawa alam bersifat qadim
C pelaku dosa besar dianggap mukmin yang fasik
D mencela dan mengkafirkan orang yang tidak sealiran dengan mereka
Pandangan Ahli Sunnah
Waljamaah
Y
Al-Quran bukan makhluk
Al-Quran bersifat qadim
143

3 Pilih jawapan yang tepat mengenai prinsip Ahli Sunnah Waljamaah.

A Mengharuskan perkahwinan mutah
B Berpegang teguh dengan hadis dhaif
C Berpegang dengan prinsip salafussoleh
D Menghukum walaupun tiada bukti yang sahih

4 Siapakah di antara berikut yang mempelopori golongan Ahli Sunnah Waljamaah?

A Imam Abu Hassan al-Basri
B Imam Abu Hassan al-Azhari
C Imam Abu Hassan al-Ashari
D Imam Abu Hassan al-Maturidi

5 Manakah di antara berikut adalah pegangan Syiah Zaidiyah?

A Pelaku dosa besar adalah kafir
B Menghalalkan beberapa kemungkaran
C Membataskan sumber syariat hanya kepada Al-Quran
D Perbuatan manusia dilakukan oleh manusia bukan Allah S.W.T

6 Penentangan Khawarij terhadap Muawiyah tercetus dalam peristiwa

A Majlis Tahkim
B Perang Siffin
C Baiatul Ridwan
D Perjanjian Hudaibiyah

1

Siapakah pengasas ajaran sesat di atas?

A Hj. Mohd b Shafie
B Md. Sadiq b Baraqah
C Mirza Gulam Ahmad
D Husni Ali al-Mazandarani

2

Y adalah maksud
A Ajaran sesat
B Ajaran Bahai
C Ajaran Taslim
D Ajaran Qadiyani
Y
. amalan yang didakwa sebagai ajaran Islam
. ajaran bercanggah dengan al-Quran dan as-Sunnah
Lahir pada tahun 1870 M di Kg Seronok, Bayan Lepas Pulau Pinang.
Terkenal dengan gelaran Hj Ahmad Matahari
144

3 Berikut adalah ciri-ciri ajaran sesat.

I Mengingkari pemimpin
II Mencemarkan kesucian al-Quran
III Menerima hukum yang telah disepakati
IV Mengubah prinsip asas akidah yang terdapat dalam Islam

A I dan II
B I dan III
C II dan IV
D III dan IV

4 Nama kitab yang dianggap suci dan menjadi pegangan dalam ajaran Qadiani ialah

A al-Kitab
B al-Bayan
C al-Furqan
D al-Tazkirah

5

Ciri-ciri kesesatan di atas merujuk kepada ajaran

A Bahai
B Taslim
C Qadiani
D Nassyabandiyyah

6 Pilih pernyataan yang tepat berkaitan dengan ajaran Bahai?

I Berasal daripada Pulau Pinang
II Diasaskan oleh Husain Ali al-Mazandarani
III Beriktikad bahawa nabi Isa as mati disalib
IV Mendakwa malaikat sebagai pancaindera Allah S.W.T

A I dan II
B I dan IV
C II dan III
D III dan IV

7 Dimanakah letaknya Qadian ?

A Mumbai, India
B Srinagar, India
C Gusdarpur, India
D New Delhi, India
Beriktikad bahawa alam bersifat qadim
Solat secara niat tanpa rukun qauli dan fili
Menolak kewujudan hari kiamat,syurga dan neraka
145

BAHAGIAN AKIDAH TINGKATAN LIMA

PELAJARAN 9 : IMAN MUTIARA HIDUP

1 Iman mempunyai lebih 70 cabang. Cabang yang paling afdal ialah ucapan

A
B
C
D

2 Manakah di antara berikut adalah martabat iman seseorang muslim?

A bertambah sahaja
B berkurang sahaja
C boleh bertambah atau berkurang
D tidak bertambah dan tidak berkurang

3

Keterangan di atas merujuk kepada
A meningkatkan keimanan
B mengurangkan keimanan
C mengekalkan keimanan
D membataskan keimanan

4 Berikut adalah sifat yang boleh mencapai kemanisan iman kecuali

A benci kepada perkara-perkara kekufuran
B mengasihi sesama manusia kerana Allah S.W.T
C melaksanakan tuntutan fardu dengan tidak sempurna
D cinta kepada Allah SWT dan rasulNya melebihi segalanya

5 Kemanisan iman dapat diperolehi dengan cara

A menuntut ilmu fardu kifayah
B mengasihi manusia kerana Allah
C membantu orang lain tanpa keikhlasan
D menjadikan Al Quran sebagai panduan dalam keadaan tertentu

6 Cara untuk meningkatkan iman kepada Allah S.W.T ialah
A memperbanyakkan amalan sunat
B memutuskan semua saluran hiburan
C menggalakkan bekerja bersungguh-sungguh
D menggalakkan bantu membantu sesama manusia

melakukan qiamullail
membaca Al Quran
berzikir, bertahmid
146
7 Maksud kemanisan iman ialah

I gembira melakukan ibadat
II sentiasa mengingati mati dan hari pembalasan
III sanggup menanggung kepayahan demi keredaan Allah
IV mengutamakankan Allah S.W.T dan rasul daripada perkara dunia

A I dan III
B I dan IV
C I, II dan IV
D I, III dan IV

PELAJARAN 10 : AKIDAH AHLI SUNNAH WAL JAMAAH

1

Mazhab Ahli Sunnah Waljamaah muncul kerana

A tercetus fitnah dalam masyarakat
B perpecahan di kalangan masyarakat
C berleluasa amalan bidaah dalam masyarakat Islam
D penentangan terhadap sahabat-sahabat Rasullulah s.a.w

2
Y di atas ialah

A pelaku dosa besar dianggap kafir
B beriktikad bahawa alam bersifat qadim
C pelaku dosa besar dianggap mukmin yang fasik
D mencela dan mengkafirkan orang yang tidak sealiran dengan mereka

3 Pilih jawapan yang tepat mengenai prinsip Ahli Sunnah Waljamaah.

A Mengharuskan perkahwinan mutah
B Berpegang teguh dengan hadis dhaif
C Berpegang dengan prinsip salafussoleh
D Menghukum walaupun tiada bukti yang sahih

4 Siapakah di antara berikut yang mempelopori golongan Ahli Sunnah Waljamaah?

A Imam Abu Hassan al-Basri
B Imam Abu Hassan al-Azhari
C Imam Abu Hassan al-Ashari
D Imam Abu Hassan al-Maturidi
Pandangan Ahli Sunnah
Waljamaah
Y
Al-Quran bukan makhluk
Al-Quran bersifat qadim
147

5 Manakah di antara berikut adalah pegangan Syiah Zaidiyah?

A Pelaku dosa besar adalah kafir
B Menghalalkan beberapa kemungkaran
C Membataskan sumber syariat hanya kepada Al-Quran
D Perbuatan manusia dilakukan oleh manusia bukan Allah S.W.T
6 Penentangan Khawarij terhadap Muawiyah tercetus dalam peristiwa

A Majlis Tahkim
B Perang Siffin
C Baiatul Ridwan
D Perjanjian Hudaibiyah

PELAJARAN 11 : AJARAN SESAT

1

Siapakah pengasas ajaran sesat di atas?

A Hj. Mohd b Shafie
B Md. Sadiq b Baraqah
C Mirza Gulam Ahmad
D Husni Ali al-Mazandarani

2

Y adalah maksud

A Ajaran sesat
B Ajaran Bahai
C Ajaran Taslim
D Ajaran Qadiyani

3 Berikut adalah ciri-ciri ajaran sesat.

I Mengingkari pemimpin
II Mencemarkan kesucian al-Quran
III Menerima hukum yang telah disepakati
IV Mengubah prinsip asas akidah yang terdapat dalam Islam

A I dan II
B I dan III
C II dan IV
D III dan IV

Lahir pada tahun 1870 M di Kg Seronok, Bayan Lepas Pulau Pinang.
Terkenal dengan gelaran Hj Ahmad Matahari
Y
. amalan yang didakwa sebagai ajaran Islam
. ajaran bercanggah dengan al-Quran dan as-Sunnah
148
4 Nama kitab yang dianggap suci dan menjadi pegangan dalam ajaran Qadiani ialah

A al-Kitab
B al-Bayan
C al-Furqan
D al-Tazkirah

5

Ciri-ciri kesesatan di atas merujuk kepada ajaran

A Bahai
B Taslim
C Qadiani
D Nassyabandiyyah

6 Pilih pernyataan yang tepat berkaitan dengan ajaran Bahai?

I Berasal daripada Pulau Pinang
II Diasaskan oleh Husain Ali al-Mazandarani
III Beriktikad bahawa nabi Isa as mati disalib
IV Mendakwa malaikat sebagai pancaindera Allah S.W.T

A I dan II
B I dan IV
C II dan III
D III dan IV

SOALAN STRUKTUR : AQIDAH TINGKATAN 4

1.________________ialah menyekutukan Allah dengan sesuatu pada zat,sifat dan afaalnya.

2.Ia terbahagi kepada dua:i_______________________ii)___________________________

3._________________Perlakuan syirik secara terang-terangan contoh menyembah berhala.

4__________________ tidak meletakkan Allah sebagai yang mutlak dalam niat terutama dalam ibadat
contoh riak,ujub dan takbur.

5.Kufur ialah__________________________________________________________________

6.Kufur terbahagi kepada dua i)_________________________ii)________________________

7._____________________ingkar atau menafikan rukun iman dan menolak syariat yang dibawa oleh
rasulullah S.A.W
Beriktikad bahawa alam bersifat qadim
Solat secara niat tanpa rukun qauli dan fili
Menolak kewujudan hari kiamat,syurga dan neraka
149

8._____________________ialah mengingkari kholid atau Allah sebagai pemberi nikmat kepada manusia
dan makhluk ciptaanya.

9.Menggunakan nikmat ke jalan maksiat adalah contoh:______________________________

10Tidak mengakui balasan diakhirat adalah contoh:_________________________________

11.Enggan mengeluarkan zakat adalah contoh:_____________________________________

12.Murtad_______________________________________________________________
13.Seseorang itu boleh menjadi murtad

Cara
Huraian
Iktiqad
Mengisytiharkan dirinya keluar daripada agama Islam
Perbuatan

14.Sebab-sebab yang membawa kepada murtad
a)______________________________________________________
b)______________________________________________________
c)______________________________________________________
d)______________________________________________________

15.Kesan-kesan yang membawa kepada murtad
i) _______________________________________________
ii)_______________________________________________
iii)________________________________________________
iv)__________________________________________________

16. Cara menangani murtad:
i)__________________________________________________
ii_________________________________________________
iii)_________________________________________________

17.________________________ ialah kepercayaan dan perbuatan karut yang dianggap mempunyai
hubungan dengan agama Islam sedangkan pada hakikatnya bertentangan dengan konsep tauhid dan syariat
Islam.
18.Contoh-contoh khurafat yang masih diamalkan oleh masyarakat Islam
a)__________________________________________________
b)__________________________________________________
c)__________________________________________________

19 Faktor2 yang membawa khurafat
a)_____________________________________________________
b)____________________________________________________
c)_____________________________________________________

150
20..__________________ialah ilmu yang berkaitan perbuatan secara halus melalui pertolongan makhluk
ghaibbdengan bantuan syaitan atau jin bertujuan memudharat atau mengelirukan manusia.

21._____________ ialah berpura-pura melahirkan keimanan sedangkan hati tetap kufur kepada Allah S.W.T

22.Sifat-sifat orang munafik
I) Apabila bercakap dia berdusta
ii)___________________________
iii)Apabila berjanji dia mungkir
iv)___________________________________

23___________________ ialah balasan buruk kerana melakukan larangan Allah dan meninggalkan
suruhan.

24._________________-kesalahan yang dikenakan hukuman tertentu didunia dan amaran azab diakhirat.

25__________________kesalahan yang tidak diberi peruntukan hukuman tertentu didnia atau amaran azab
diakhirat.

26Derhaka kepada ibubapa:______________________________

27.Melihat aurat bukan mahram.:__________________________

28..Hukum_______________menyinggung perasaan ibubapa.

29 Hukum______________ mentaat dan berbuat baik kepada ibubapa miskipun berlainan agama

30.___________dan__________________ ialah melakukan sesuatu untuk mendapatkan kepentingan diri
sendiri atau memudhratkan orang lain.

31.Mencuri________________________________________________________________

32 Islam memperuntukkan undang2 hudud yang tegas iaitu____________________sekiranya barang yang
dicuri mencukupi kadar tertentu dan sabit kesalahan.

33.Riba ialah_________________________________________________________________

34.Jenis2 Riba
a)_____________________________________________________________
b)_____________________________________________________________

35 ___________________ ialah kanak2 yang kematian bapa sebelum umur baligh

36. Perang jihad_____________________________________________________

37._____________ kepada rakyat yang baligh dan berakal serta berkeupayaan menyertai jihad jika kesucian
Islam telah tercabul.

38.___________________ bererti mengata atau menceritakan keburukan seseorang di masa ketiadaan serta
boleh menimbulkan kemarahan apabila dilakukan dihadapannya.
151
39.____________________ adalah melemparkan tuduhan kepada seseorang tanpa bukti.

40.__________________ minuman yang memabukkan yang diperbuat daripada perahan buah-buahan yang
diperam.

41.Dadah ialah_________________________________________________________________

42._____________persetubuhan haram antara lelaki dengan perempuan tanpa ikatan yang sah.

43Jenis2 hukuman zina

i) Zina Muhsin ____________________________

ii) Zina Ghair Muhsin_______________________

44.Menuduh seseorang baik melakukan zina tanpa empat orang saksi yang adil.

45.___________ialah hubungan jenis antara lelaki dengan lelaki.

46.______________ hubungan jenis perempuan dengan perempuan.

47.________________melakukan perbuatan yang boleh memisahkan roh daripada jasad sendiri.

48__________________kembali semula taat kepada Allah setelah menyesal perintah Allah atau
laranganNya.

50 Syirik yang tersembunyi dalam diri manusia dinamakan syirik __________

51 Hukum mengamalkan perbuatan syirik ialah _____________.

52 Menyekutukan Allah S.W.T dengan sesuatu pada zat, sifat dan afalnya disebut
____________.

53 Syirik __________ ialah tidak meletakkan Allah S.W.T sebagai sesuatu yang mutlak
dalam niat, terutamanya dalam ibadat.

54 ____________ ialah orang yang mengagumi diri sendiri.

Lengkapkan rajah berikut. http://edu.joshuatly.com/
152

55

56 Ingkar atau menafikan rukun iman dan menolak syariat yang dibawa oleh Rasullullah
s.a.w ialah kufur ______________.

57 Soalan berikut berdasarkan rajah di bawah.

58 Lengkapkan rajah di bawah dengan jawapan yang sesuai.

59 Orang yang murtad haram menerima ______________ daripada waris beragama
Islam.

60 Penetapan hukuman bunuh ke atas orang yang murtad diriwayatkan oleh
____________.

Contoh kufur
nikmat
Menggunakan nikmat ke jalan
maksiat
Boros membelanjakan harta
X
Bahagian-bahagian kufur
a ________________ b ______________
a_____________ b_____________
Jenis Syirik
153
61 ____________ adalah tempat pembalasan orang-orang yang murtad.

62 Khalifah ___________ adalah orang yang pertama memerangi golongan riddah.

63 Apabila salah seorang pasangan suami isteri murtad, perkahwinan mereka
_____________.

64

65 Mempercayai binatang seperti burung boleh membawa tuah atau sial termasuk dalam
perbuatan __________________.

66 Membazir masa, harta dan tenaga adalah akibat khurafat kepada____________.

67 Mereka yang mengamalkan khurafat akan ____________ oleh Allah S.W.T.

68

Z ialah _____________.

69 _______________ ialah ilmu yang berkaitan dengan perbuatan atau pertolongan
makhluk ghaib yang bertujuan untuk memudaratkan manusia.

Z
Perasaan dendam
Perasaan benci
dan tamak
Irihati
kelebihan
orang lain
Y
Iman yang kurang mantap
Terpengaruh dengan masyarakat
yang mengamalkan khurafat
Terdapat tempat pemujaan
Ingin cepat kaya
154
70 Perbuatan sihir dapat dihindari dengan membaca al-Quran dan beribadat dengan
____________.

71 Perbuatan secara --------------------------- dan luar biasa, yang dilakukan dengan
pertolongan jin atau syaitan dan bertujuan untuk membinasakan manusia.

72 Orang yang menjauhi sifat munafik akan __________ hidup di dunia dan di akhirat.

73 Amalan sifat munafik dalam masyarakat akan mengakibatkan ____________.

74

X di atas adalah merujuk kepada __________ munafik.

75 ____________ adalah ketua golongan munafik yang mencetuskan huru hara di zaman
khalifah Uthman b. Affan r.a.

76 Nyatakan satu ciri orang munafik pada carta berikut;

BOHONG

2.
KHIANAT 3.

77 Lengkapkan rajah berikut:

78

Kesalahan yang dikenakan hukuman tertentu di dunia dan amaran azab di akhirat ialah
maksud ________________.

79 Riba ______________ ialah pertambahan yang diperolehi kerana menangguhkan
tempoh bayaran.

80 Pertambahan melalui pertukaran barang yang sama jenis dinamakan riba _________.

81 Hukum melakukan riba ialah _____________ dan berdosa besar.

82 Hubungan jenis antara ______________dengan perempuan dinamakan musahaqah.

JENIS-JENIS DOSA
a_______________ b________________
X
suka berbohong
amanah dikhianati
memungkiri janji
melampaui batas apabila
bergaduh
155
83 ___________ ialah sejenis bahan yang mengkhayalkan dan menghilangkan daya fikir.

84

X merujuk kepada akibat ___________.

85 Khalifah ______________ telah menjalankan hukuman sebat terhadap anaknya yang
berzina.

86 Hukum membunuh diri ialah ____________

87

88
Hukuman bagi orang yang meminum arak ialah------------------------ sebatan

Maksud ------------------ ialah menuduh perempuan baik melakukan zina tanpa
membawa empat orang saksi yang adil

89

90

Lengkapkan carta di bawah.

Isikan tempat kosong dalam carta di bawah:

Menyesal terhadap maksiat yang
dilakukan

Syarat-syarat
Taubat
a ______________ b________________
Berterus terang memohon maaf jika
berkaitan dengan hak orang lain
Hukum Bila
a______________ b________________
X
Lahirnya anak tidak jelas nasab
Penyakit berbahaya merebak
Menjatuhkan maruah keluarga
Taubat
156
92 Taubat hendaklah dilaksanakan dengan ikhlas tanpa____________.

93 Lafaz __________ dan solat taubat adalah di antara cara bertaubat yang digalakkan.

94

95 Iman seseorang muslim akan berkurang apabila melakukan ______________ .

96 ____________ ialah berasa gembira dalam melakukan ibadat, sanggup menanggung
kepayahan demi mendapatkan keredaan Allah S.W.T.

97 Orang yang mendapat kemanisan iman memiliki ___________ yang tinggi dan mulia.

98 ______________ yang konsisten dapat meningkatkan keimanan seseorang.

99 Para ulamak solihin yang hidup sebelum kurun ke 3 Hijrah dinamakan
______________.

100 Lengkapkan rajah dibawah.

101 Sumber pegangan akidah Ahli Sunnah Waljamaah ialah ______________ dan
__________________.

102 Khawarij ialah kumpulan yang berpaling tadah daripada menyokong ___________.

Nama-nama Ahli Sunnah Waljamaah

a __________
Al-
Salafussoleh

b __________

Ahlul Hadis
Pengertian Iman
membenarkan dengan
hati
mengamalkan dengan
anggota badan
1 ________________
157
103 Soalan 5 berdasarkan jadual berikut.

Mulhid Fasik Munafik Musyrik

a ) Orang yang melakukan dosa besar dan berterusan melakukan dosa kecil.
________________.

b ) Orang yang tidak beragama _________________

c ) Orang yang menzahirkan keimanan dan menyembunyikan kekufuran
________________.

d ) Orang yang menyekutukan Allah dengan sesuatu. ________________.

104 Ajaran Bahai muncul pada tahun 1847 M di ______________.


106

Soalan 5 hingga 7 berdasarkan jadual berikut.

Bahai Qadiyani Taslim

Nama ajaran sesat Ciri- ciri kesesatan
5__________________

Solat secara niat tanpa rukun qauli dan
fili
6__________________

Beriktikad bahawa Nabi Isa mati
disalib
7__________________

Beriktikad bahawa pengasasnya
mempunyai sejuta jenis mukjizat

107 Ajaran sesat yang tertua di Malaysia ialah ____________.

Pengasas ajaran sesat
Mirza Ghulam Ahmad
2_________________
Husin Ali al-Mazandarani
3_________________
Hj Muhammad b Shafie
4_________________
158

BAHAGIAN AKIDAH ( Tingkatan 5 )

PELAJARAN 10 ( AKIDAH AHLI SUNNAH WAL JAMAAH)

108 Ahli Sunnah Wal Jamaah ialah kumpulan yang menentang perkara-perkara
__________________

109 Nama-nama lain bagi Ahjli Sunnah Wal Jamaah ialah
____________________________, _______________________,
__________________________, ____________________________

110 Mazhab Ahli Sunnah Wal Jamaah dimasyhurkan oleh
______________________________ dan
___________________________________

111 As-Salafus Soleh ialah
_______________________________________________________________

112 ________________________ ialah golongan yang mendokong cita-cita untuk
menjadikan Saidina Ali sebagai Khalifah Rasulullah.

113 Jenis-jenis Syiah ialah ___________________, ___________________
,______________________

114 _______________________ ialah golongan yang menyokong saidina Ali berjuang
menentang Muawiyah tetapi tidak menerima Majlis Tahkim.

115 Kafir ialah
___________________________________________________________________

116 Musyrik ialah
__________________________________________________________________

117 Munafik ialah
_____________________________________________________________

118 Fasik ialah
______________________________________________________________

119 Murtad ialah
________________________________________________________________

120 Mulhid ialah
_________________________________________________________________

159
PELAJARAN 11 ( AJARAN SESAT )

121 Ajaran sesat ialah ajaran yang bercanggah dengan ___________________ dan
_________________

122 _________________________ ialah perkara yang diasaskan hukumnya kepada
dalil yang hujahnya tidak boleh disangkalkan.

123 Ajaran Qadyani diasaskan oleh ___________________________

124 Ajaran Qadyani dibawa ke Malaysia oleh _____________________________
125 Ajaran Bahai diasaskan oleh ____________________________________

126 Ajaran BahaI disebarkan di Malaysia oleh ___________________________ pada
tahun _________

127 Ajaran ________________________ menggunakan Kod 19 sehinggan Al-Quran
al-Quran dipengaruhi oleh Kod tersebut.

128 Ajaran Taslim di asaskan oleh _________________________________________

129 Ajaran Taslim mempunyai persamaan dengan kepercayaan
___________________________

130 Ajaran Taslim diasaskan pada tahun __________________ di
___________________________

SOALAN AKIDAH TINGKATAN LIMA :

1

2 Iman seseorang muslim akan berkurang apabila melakukan ______________ .

3 ____________ ialah berasa gembira dalam melakukan ibadat, sanggup menanggung
kepayahan demi mendapatkan keredaan Allah S.W.T.

4 Orang yang mendapat kemanisan iman memiliki ___________ yang tinggi dan mulia.

5 ______________ yang konsisten dapat meningkatkan keimanan seseorang.

Pengertian Iman
membenarkan dengan
hati
mengamalkan dengan
anggota badan
1 ________________
160
6 Para ulamak solihin yang hidup sebelum kurun ke 3 Hijrah dinamakan
______________.


8 Sumber pegangan akidah Ahli Sunnah Waljamaah ialah ______________ dan
__________________.

9 Khawarij ialah kumpulan yang berpaling tadah daripada menyokong
___________.

10 Soalan 5 berdasarkan jadual berikut.

Mulhid Fasik Munafik Musyrik

a ) Orang yang melakukan dosa besar dan berterusan melakukan dosa kecil.
________________.

b ) Orang yang tidak beragama _________________

c ) Orang yang menzahirkan keimanan dan menyembunyikan kekufuran
________________.

d ) Orang yang menyekutukan Allah dengan sesuatu. ________________.

11 Ajaran Bahai muncul pada tahun 1847 M di ______________.

Nama-nama Ahli Sunnah Waljamaah

a __________
Al-
Salafussoleh

b __________

Ahlul Hadis
161

13

Soalan a hingga c berdasarkan jadual berikut.

Bahai Qadiyani Taslim

Nama ajaran sesat Ciri- ciri kesesatan
a__________________

Solat secara niat tanpa rukun qauli dan
fili
b__________________

Beriktikad bahawa Nabi Isa mati
disalib
c__________________

Beriktikad bahawa pengasasnya
mempunyai sejuta jenis mukjizat

14 Ajaran sesat yang tertua di Malaysia ialah ____________.

GABUNGAN SOALAN BAHAGIAN AKIDAH ( Tingkatan 5 )

PELAJARAN 10 ( AKIDAH AHLI SUNNAH WAL JAMAAH)

1 Ahli Sunnah Wal Jamaah ialah kumpulan yang menentang perkara-perkara __________________

2 Nama-nama lain bagi Ahjli Sunnah Wal Jamaah ialah ____________________________,

_______________________, __________________________, ____________________________

3 Mazhab Ahli Sunnah Wal Jamaah dimasyhurkan oleh ___________________________ dan
___________________________________

4 As-Salafus Soleh ialah ________________________________________________________

5 _________________ ialah golongan yang mendokong cita-cita untuk menjadikan Saidina Ali
sebagai Khalifah Rasulullah.
Pengasas ajaran sesat
Mirza Ghulam Ahmad
a_________________
Husin Ali al-Mazandarani
b_________________
Hj Muhammad b Shafie
c_________________
162

6 Jenis-jenis Syiah ialah ___________________, ___________________ ,_______________

7 _______________________ ialah golongan yang menyokong saidina Ali berjuang menentang
Muawiyah tetapi tidak menerima Majlis Tahkim.

8 Kafir ialah ________________________________________________________________

9 Musyrik ialah ____________________________________________________________

10 Munafik ialah _____________________________________________________________

11 Fasik ialah ______________________________________________________________

12 Murtad ialah _____________________________________________________________

13 Mulhid ialah _____________________________________________________________

PELAJARAN 11 ( AJARAN SESAT )

14 Ajaran sesat ialah ajaran yang bercanggah dengan ___________________ dan __________

15 _________________________ ialah perkara yang diasaskan hukumnya kepada dalil yang
hujahnya tidak boleh disangkalkan.

16 Ajaran Qadyani diasaskan oleh ___________________________

17 Ajaran Qadyani dibawa ke Malaysia oleh _____________________________

18 Ajaran Bahai diasaskan oleh ____________________________________

19 Ajaran BahaI disebarkan di Malaysia oleh ___________________ pada tahun _________

20 Ajaran _______________ menggunakan Kod 19 sehinggan Al-Quran al-Quran dipengaruhi
oleh Kod tersebut.

21 Ajaran Taslim di asaskan oleh _________________________________________

22 Ajaran Taslim mempunyai persamaan dengan kepercayaan ___________________________

23 Ajaran Taslim diasaskan pada tahun __________________ di ___________________________

163
JAWAPAN AKIDAH TINGKATAN 5

1 Bidaah
2 Ahli Sunnah, Al-Jamaah, As-Salafus Soleh, Ahlul Hadith
3 Abu Hassan al-Ashaari , Abu Mansur al- Maturidi
4 Para ulamak solihin yang hidup sebelum kurun ke 3 hijrah.
5 Syiah
6 Imamiyah, Zaidiyah , Batiniah
7 Khawarij
8 Orang yang mengingkari salah satu daripada prinsip akidah.
9 Orang yang menyekutukan Allah dengan sesuatu
10 Orang yang menzahirkan keimanan dan menyembunyikan kekufuran
11 Orang yang tidak taat kepada Allah dan Rasul
12 Orang yang keluar daripada Agama Islam
13 Orang yang tidak beragama
14 Al-Quran dan As-Sunnah
15 Qatie
16 Mirza Ghulam Ahmad
17 Maulana Mohd Sodik bin Barakatullah.
18 Hussain Ali Al-Mazandaroni
19 Yan Kee Leong pada tahun 1953.
20 Bahai
21 Haji Muhammad bin Syafie / Haji Muhammad Matahari
22 Syiah Ismailiyah Batiniah
23 1870 di Bayan Lepas Pulau Pinang.

BAHAGIAN ESEI : AQIDAH

1 Syirik ialah perbuatan yang boleh membatalkan iman.

(a) (i) Apakah erti syirik? ( 2 markah)

(ii) Nyatakan dua contoh syirik? ( 2 markah)

(iii) Berikan dua contoh syirik khafi? ( 2 markah)

(b) (i) Jelaskan dua akibat amalan syirik terhadap masyarakat. ( 6 markah)

(ii) Terangkan dua usaha untuk menjauhkan diri daripada perbuatan syirik?
( 4 markah)


Ayat di atas menerangkan akibat ke atas orang kafir.
Nyatakan dua akibat tersebut? ( 4 markah)

.. ._,. ,,... ,., ,,...... ,_.. .., 8

164
3 Huraikan dua faktor dalaman yang mendorong ke arah kekufuran. ( 4 markah)

4 Jelaskan dua cara menghindari perbuatan kufur. ( 4 markah)

15 (a) (i) Apakah pengertian riddah? ( 2 markah)

(ii) Tuliskan dua cara seseorang itu boleh menjadi murtad. ( 4 markah)

(b) (i) Jelaskan dua kesan perbuatan murtad terhadap individu. ( 4 markah)

(ii) Terangkan dua sebab seseorang itu murtad. ( 4 markah)

6 Apakah hukum mengamalkan perbuatan khurafat. ( 2 markah)

7 Terangkan dua contoh khurafat yang masih diamalkan dalam masyarakat Islam
sekarang. ( 4 markah)

8 Jelaskan dua faktor khurafat masih diamalkan oleh masyarakat Islam. ( 4 markah)

9 Bandingkan maksud khurafat dengan kufur dari segi istilah. ( 4 markah)

10 Mempercayai khurafat boleh membatalkan iman dan membawa akibat kepada
diri seseorang.
i). Terangkan tiga keburukan kepada seseorang muslim yang
mengamalkan perbuatan khurafat ?
( 6 markah )
ii) Terangkan dua sebab amalan khurafat masih diamalkan dalam
masyarakat sekarang ?
( 4markah)
11 Individu muslim dilarang mempelajari ilmu sihir.
(a) (i) Senaraikan empat contoh amalan sihir. ( 4 markah)

(ii) Jelaskan dua sebab amalan tersebut dilarang kepada individu.( 2 markah)


Ayat di atas menerangkan tentang orang yang mengamalkan sihir sehingga
menyebabkan kekufuran.

(a) (i) Siapakah nabi yang tidak mengamalkan sihir dalam ayat di atas.
( 2 markah)

(ii) Namakan golongan yang mengajar manusia ilmu tersebut. ( 2 markah)
_... ,... ,.... ,_.. ,.,.. .., .,.. _.. ..,
._... ._,. 102
165

13 Sebagai seorang pelajar, bagaimanakah cara anda mengawal diri daripada bersifat
nifak. ( 4 markah)

14 Terangkan dua akibat buruk amalan nifak terhadap individu. ( 4 markah)

15 Mereka yang mengamalkan sifat-sifat munafik ditempatkan dalam neraka.
Huraikan dua kebaikan menghindari sifat tersebut. ( 4 markah)

16 Jelaskan dua faktor yang mendorong seseorang melakukan dosa. ( 4 markah)

17 (a) Senaraikan dua contoh dosa besar. ( 2 markah)

(b) Tuliskan dua contoh dosa kecil. ( 2 markah)

18 Menderhaka kepada kedua ibubapa merupakan dosa besar.
(a) Nyatakan dua sebab larangan tersebut. ( 4 markah)

(b) Jelaskan dua ciri anak yang bertanggungjawab. ( 4 markah)
19 Menipu dan berbohong adalah kesalahan yang boleh merosakkan diri dan orang
lain.

(a) Apakah maksud menipu . ( 2 markah)

(b) Jelaskan dua faktor yang mendorong manusia menipu . ( 4 markah)

(c) Terangkan dua akibat berbohong kepada masyarakat. ( 4 markah)

20 Terangkan dua langkah bagi menangani gejala riba dalam masyarakat?
( 4 markah)

21 Dosa terbahagi kepada dua iaitu besar dan kecil. Terdapat banyak faktor
menyebabkan manusia melakukan dosa.
i) Apakah pengertian dosa ?
( 2 markah )
ii) Jelaskan empat faktor manusia sanggup melakukan dosa-dosa besar ?
( 8 Markah )

22 (a) (i) Apakah yang dimaksudkan dengan membunuh diri. [2 markah]

(ii) Terangkan dua punca seseorang itu membunuh diri. [4 markah]

(b) (i) Jelaskan perbezaan antara penzina muhsan dan penzina ghair muhsan
(bukan muhsan). [4 markah]

(ii) Jelaskan kesan zina kepada individu. [4 markah]

(c) Terangkan langkah mengatasi masalah arak dan dadah yang semakin
berleluasa. [4 markah] http://edu.joshuatly.com/
166

23 (a) (i) Nyatakan dua faktor berlakunya gejala liwat dalam masyarakat.
[4 markah]

(ii) Jelaskan dua akibat liwat atau musahaqah kepada institusi keluarga.
[4 markah]

24 Salah satu daripada dosa besar ialah lari dari medan perang.
i) Terangkan dua akibat terhadap diri sendiri apabila melakukan perbuatan
tersebut.
( 4 Markah )
ii) Nyatakan syarat syarat wajib berjihad .
( 2 Markah )
iii) Bagaimanakah semangat jihad dapat dipupuk di kalangan pelajar ?

( 4 Markah )

25 Orang yang melakukan dosa masih diberi peluang oleh Allah S.W.T untuk
bertaubat.
(a) Jelaskan dua cara bertaubat. ( 4 markah)

(b) Terangkan dua hikmah taubat terhadap pembentukan peribadi mukmin.
( 4 markah)

26 Terangkan dua keadaan taubat seseorang yang tidak diterima Allah S.W.T.
( 4 markah)

TINGKATAN LIMA :

1 Iman seorang muslim boleh bertambah dan berkurang.

(a) (i) Nyatakan dua contoh amalan orang bertambah imannya (2 markah)

(ii) Jelaskan dua faktor yang menghalang peningkatan iman remaja kini?
(4 markah)
(iii) Huraikan dua akibat tidak mencapai kemanisan iman kepada individu
muslim? (4 markah)

(b) Terangkan tiga faedah kemanisan iman terhadap individu? (6 markah)

2 i) Terangkan tiga peranan iman bagi menjamin kejayaan seseorang dalam
kerjayanya. ( 6 Markah )
ii) Nyatakan dua ciri iman yang sempurna bagi menjamin kemuliaan akhlak .
( 4 Markah)
iii) Bagaimanakah cara anda menyuburkan iman melalui ibadat umum dan
ibadat khusus ? ( 6 Markah )

167
3 (a) Ajaran Ahli Sunnah Waljamaah adalah berteraskan kepada al-Quran dan al- Hadis.

(i) Nyatakan takrif Ahli Sunnah Waljamaah mengikut istilah. ( 2 markah)

(ii) Jelaskan dua prinsip akidah Ahli Sunnah Waljamaah. ( 4 markah)

(iii) Terangkan pandangan golongan tersebut terhadap al-Quran. ( 2 markah)

(b) (i) Siapakah yang memasyhurkan nama Ahli Sunnah Waljamaah? ( 2 markah)

(ii) Jelaskan dua usaha untuk memelihara akidah Ahli Sunnah Waljamaah.
( 4 markah)

(iii) Terangkan dua akibat menolak pegangan Ahli Sunnah Waljamaah kepada
umat Islam. ( 4 markah)

(c) Terangkan dua perbezaan di antara iktikad Ahli Sunnah Waljamaah dengan
Khawarij.
( 4 markah)

4
(a)
Ajaran Bahai adalah ajaran yang menyeleweng daripada ajaran Islam.

(i) Apakah gelaran bagi pengasas ajaran tersebut ( 2 markah)

(ii) Jelaskan dua ciri ajaran tersebut. ( 4 markah)

(iii) Terangkan perbezaan iktikad ajaran Taslim dengan Bahai mengenai alam
( 4 markah)

(b) Orang yang terjebak dengan ajaran sesat akan mendatangkan kerugian kepada diri
dan masyarakat.

(i) Apakah yang dimaksudkan dengan ajaran sesat? ( 2 markah)

(ii) Tuliskan dua contoh ajaran sesat di Malaysia selain daripada Taslim dan
Qadiyani. ( 4 markah)

(iii) Jelaskan dua kesan negatif ajaran tersebut terhadap orang yang
mengamalkannya. ( 4 markah)

BAHAGIAN B

1 Iman seorang muslim boleh bertambah dan berkurang.

(a) (i) Nyatakan dua contoh amalan orang bertambah imannya (2 markah)

(ii) Jelaskan dua faktor yang menghalang peningkatan iman remaja kini?
(4 markah)
(iii) Huraikan dua akibat tidak mencapai kemanisan iman kepada individu
muslim? (4 markah) http://edu.joshuatly.com/
168

(b) Terangkan tiga faedah kemanisan iman terhadap individu? (6 markah)

2 i) Terangkan tiga peranan iman bagi menjamin kejayaan seseorang dalam
kerjayanya. ( 6M )
ii) Nyatakan dua ciri iman yang sempurna bagi menjamin kemuliaan akhlak .
( 4M )
iii) Bagaimanakah cara anda menyuburkan iman melalui ibadat umum dan
ibadat khusus ? ( 6M )

BAHAGIAN B:

1 (a) Ajaran Ahli Sunnah Waljamaah adalah berteraskan kepada al-Quran dan al- Hadis.

(i) Nyatakan takrif Ahli Sunnah Waljamaah mengikut istilah. ( 2 markah)

(ii) Jelaskan dua prinsip akidah Ahli Sunnah Waljamaah. ( 4 markah)

(iii) Terangkan pandangan golongan tersebut terhadap al-Quran. ( 2 markah)

(b) (i) Siapakah yang memasyhurkan nama Ahli Sunnah Waljamaah? ( 2 markah)

(ii) Jelaskan dua usaha untuk memelihara akidah Ahli Sunnah Waljamaah.
( 4 markah)

(iii) Terangkan dua akibat menolak pegangan Ahli Sunnah Waljamaah kepada
umat Islam. ( 4 markah)

(c) Terangkan dua perbezaan di antara iktikad Ahli Sunnah Waljamaah dengan
Khawarij.
( 4 markah)
BAHAGIAN B:

1(a) Ajaran Bahai adalah ajaran yang menyeleweng daripada ajaran Islam.

(i) Apakah gelaran bagi pengasas ajaran tersebut ( 2 markah)

(ii) Jelaskan dua ciri ajaran tersebut. ( 4 markah)

(iii) Terangkan perbezaan iktikad ajaran Taslim dengan Bahai mengenai alam
( 4 markah)
(b) Orang yang terjebak dengan ajaran sesat akan mendatangkan kerugian kepada diri
dan masyarakat.

(i) Apakah yang dimaksudkan dengan ajaran sesat? ( 2 markah)

(ii) Tuliskan dua contoh ajaran sesat di Malaysia selain daripada Taslim dan
Qadiyani. ( 4 markah)

(iii) Jelaskan dua kesan negatif ajaran tersebut terhadap orang yang
mengamalkannya. ( 4 markah) http://edu.joshuatly.com/
169
SOALAN OBJEKTIF : IBADAT

PELAJARAN 13 : LAMBAIAN KAABAH
UNIT 1 : KEWAJIPAN HAJI DAN UMRAH

1 Upah haji sah di sisi syarak apabila

I tidak berihram di miqat bagi orang yang mengupah haji
II mengambil upah bagi beberapa orang dalam satu musim haji
III orang yang mengambil upah haji sempurna syarat mengerjakan haji
IV orang yang mengambil upah haji telah mengerjakan haji terlebih dahulu

A I dan II
B I dan III
C II dan IV
D III dan IV

2 Berikut adalah faktor yang mengharuskan upah haji kecuali

A Sakit yang tiada harapan sembuh
B Sibuk dengan kerjaya
C Meninggal dunia
D Terlalu tua

3 Kesan ibadat haji terhadap individu ialah

A boleh menyelesaikan masalah yang timbul di kalangan umat Islam
B dapat menghubungkan silaturrahim antara umat Islam
C boleh meningkatkan keimanan kepada Allah S.W.T.
D dapat menjalankan urusan perniagaan

Kesan ibadat haji terhadap masyarakat ialah dapat
A berkenalan sesama umat Islam
B menghapuskan dosa besar
C membentuk akhlak mulia
D menambah pendapatan

5 Ibadat wuquf dikerjakan di Padang Arafah pada

A Gelincir matahari 9 zulhijjah hingga terbit fajar 10 zulhijjah
B Jatuh matahari 10 zulhijjah hingga terbit fajar 11 zulhijjah
C Jatuh matahari 9 zulhijjah hingga terbit fajar 10 zulhijjah
D Gelincir matahari 10 zulhijjah hingga terbit fajar 11 zulhijjah

6 Tawaf Wida dikenali sebagai
A Tawaf selamat datang
B Tawaf rukun yang wajib ditunaikan
C Tawaf selamat tinggal
D Tawaf yang boleh dikerjakan pada bila-bila masa http://edu.joshuatly.com/
170

7 Rukun haji adalah perkara terpenting dalam ibadah haji kerana
A Penentu untuk mendapatkan Haji Mabrur
B Menentukan sah atau tidak ibadah haji
C Meninggalkannya akan dikenakan Dam
D Mewajibkan qada ibadah haji jika tertinggal

3 Berikut adalah syarat wajib haji kecuali
A.Islam
B. Baligh
C. Berakal
D. mumaiyyiz

4 Apakah syarat-syarat yang membolehkan ibadah saie diterima?
I Boleh dilakukan dengan cara mendongak kepala
II Dilakukan sebanyak tujuh kali dengan penuh yakin
III Dimulai dari Bukit Safa dan disudahi di Bukit Marwah
IV Dilakukan sebelum Tawaf Rukun atau Tawaf Ifadhah

A I dan II
B I dan IV
C II dan III
D III dan IV
5 Masa bercukur bagi orang yang mengerjakan umrah ialah apabila selesai
A mengerjakan saie
B melakukan ihram
C melakukan tawaf
D melontar Jamratul Aqabah.

UNIT 2 : CARA MENYEMPURNAKAN IBADAT HAJI DAN UMRAH

1 Kenyataan di atas adalah merujuk kepada:
A makruh haji
B rukun haji
C wajib haji
D sunat haji
2

Manakah yang berikut tidak benar mengenai maksud berkemampuan dalam
ibadat haji?
A Sihat tubuh badan
B Aman perjalanan pergi dan balik
C Memiliki ilmu pengetahuan yang cukup
D Mempunyai bekalan untuk tanggungan yang ditinggalkan

Amalan ini merupakan suatu kemestian dalam
ibadat haji.
Tidak sah haji sekiranya tertinggal salah satu
daripadanya
Wajib diganti pada tahun berikutnya.

171
6 Perkara yang membezakan antara rukun haji dan umrah ialah
A niat
B tawaf
C wukuf
D Bercukur
7 Apakah syarat-syarat yang membolehkan ibadah saie diterima?

i. Boleh dilakukan dengan cara menonggeng kepala atau melintang
ii. Dilakukan sebelum Tawaf Rukun dan Tawaf Ifadhah
iii. Dimulai dari Bukit Sofa dan disudahi di Bukit Marwa
iv. Dilakukan sebanyak tujuh kali dengan penuh yakin

A i dan ii
B i dan iii
C ii dan iv
D iii dan iv

8 Bagaimanakah upah haji itu sah disisi syarak?

i. Tidak berihram di miqat bagi orang yang mengupah haji
ii Mengambil upah bagi beberapa orang dalam satu musim haji
iii. Orang yang mengambil upah sempurna syarat mengerjakan haji
iv. Orang yang mengambil upah haji telah mengerjakan haji terlebih dahulu

A. i dan ii
B. i, dan iii
C. ii dan iv
D. iii dan iv

9. Antara berikut yang manakah kesan haji kepada individu

A. Boleh menyelesaikan masalah yang timbul di kalangan umat Islam
B. Dapat menghubungkan silaturrahim antara umat Islam
C. Boleh meningkatkan keimanan kepada Allah s.w.t.
D. Dapat menjalankan urusan perniagaan

10. Antara berikut manakah yang merupakan kesan ibadah haji terhadap masyarakat...

A. Dapat berkenalan dengan bangsa Arab
B. Dapat menghapuskan dosa-dosa besar
C. Membantu meningkatkan ekonomi
D. Membentuk akhlak mulia

UNIT 3 : WAJIB HAJI DAN UMRAH

1 Jemaah haji yang tertinggal salah satu daripada perkara wajib haji perlu
membayar
A kifarah
B fidyah
C diat
D dam http://edu.joshuatly.com/
172

2 Berikut adalah bulan-bulan haji kecuali
A Zulkaedah
B Ramadan
C Zulhijjah
D Syawal

3 Berikut adalah perkara-perkara yang dilarang ketika berihram kecuali
A menutup kepala bagi perempuan
B memakai pakaian berjahit bagi lelaki
C memakai minyak wangi pada pakaian
D memakai sarung tangan bagi perempuan

4 Manakah antara berikut bukan wajib haji
A Melontar Jamratul Aqabah
B Bermalam di Muzdalifah
C Bermalam di Mekah
D Niat ihram di miqat

5. Hikmah Islam mengenakan hukuman dam ialah........

i. Dapat mengerjakan haji dengan tertib
ii. Memantapkan keimanan kepada Allah s.w.t.
iii. Jemaah yang uzur dapat berehat dengan selesa
iv. Dapat menumpukan sepenuh perhatian terhadap setiap amalan

A i dan ii
B ii dan iii
C iii dan iv
D i dan iv

6. Kebaikan mengerjakan haji secara Ifrad ialah

A. Haji dan umrah ditunaikan secara berasingan
B. Haji dan umrah ditunaikan serentak
C. Tempoh mengerjakannya panjang
D. Tidak dikenakan dam

PELAJARAN 14 : SEMBELIHAN

1 Mengikut syariat Islam, syarat binatang yang disembelih mestilah

A binatang yang cukup umur
B mati dengan sekali sembelihan
C menggunakan benda yang tajam
D niat sembelihan semasa menyembelih

173
2 Apakah hukum memakan mana-mana bahagian anggota bintang al-anam yang
terpotong tanpa disembelih ?

A Harus
B Sunat
C Haram
D Makruh
3 Antara perkara makruh semasa sembelihan ialah

A tidak membaca basmalah
B menyembelih binatang yang kurus
C melakukan sembelihan di siang hari
D sembelihan dilakukan dengan alat elektrik
4 Berikut adalah hikmah disyariatkan sembelihan dalam Islam kecuali

A mengelakkan penyakit
B memudahkan manusia untuk memakannya
C sebagai tanda penghormatan kepada binatang
D memastikan daging binatang bersih, halal dan bermutu tinggi

5 Berikut adalah perkara-perkara sunat semasa sembelihan kecuali

A berselawat ke atas nabi
B menyebut nama Allah S.W.T.
C menghadap binatang ke arah qiblat
D melakukan sembelihan pada waktu malam

6 Berikut adalah rukun-rukun sembelihan
i. Penyembelih
ii. Binatang sembelihan
iii. Alat sembelihan
iv. Di waktu siang

A. i,ii dan iii
B. ii dan iv
C. i, ii dan iv
D. Semua di atas
7 Antara perkara makruh semasa melakukan sembelihan ialah

A. Dilakukan oleh ahli kitab
B. Tidak membaca bismillah
C. Menyembelih binatang yang kurus
D. Sembelihan dilakukan dengan alat elektrik

8 Hukum memakan mana-mana bahagian anggota binatang yang terpotong tanpa
disembelih adalah ..........

A Harus
B Sunat
C Haram
D Makruh http://edu.joshuatly.com/
174

9. Berikut merupakan bahagian yang haram dimakan daripada binatang sembelihan,
KECUALI

A. Usus
B. Darah
C. Pundi kencing
D. Ketumbuhan antara kulit dengan daging

10 Al-an'am ialah binatang ......

A. Gemuk dan sihat sahaja
B. Ternakan yang dipelihara
C. Halal dan diwajibkan zakat
D. Berkaki empat yang boleh dimakan

PELAJARAN 15 : KORBAN

1 Hukum korban menjadi wajib apabila seseorang itu

A bernazar
B dikurniakan cahaya mata
C berjanji dengan orang lain
D memiliki harta yang banyak

2 Berikut adalah syarat-syarat sah korban kecuali

A binatang al-Anam
B binatang yang cukup umur
C harus disembelih oleh orang yang bukan Islam
D binatang ternakan yang sihat dan tidak cacat

3 Daging korban afdal dibahagikan kepada tiga bahagian kecuali

A kepada orang ramai
B kepada anak-anak yatim
C kepada orang fakir dan miskin
D dimakan oleh orang yang berkorban

4
Binatang yang sah dijadikan korban dan akikah hanyalah binatang al-Anam

Contoh binatang Al-An'am ialah

A ayam, itik dan arnab
B kerbau, kuda dan unta
C biri-biri, rusa dan arnab
D kambing, lembu dan unta
175
5 Manakah antara berikut syarat sah sembelihan qurban

A. Binatang al-anam
B. Mati dengan sekali sembelihan
C. Tidak dalam Ihram
D. Binatang yang masih hidup

PELAJARAN 16 : AKIKAH

1 Hukum melakukan akikah adalah

A wajib
B harus
C makruh
D sunat muakkad

2 Nyatakan umur kambing yang sah dibuat akikah.

A satu tahun lebih
B dua tahun lebih
C lima tahun
D tiga tahun

3 Berikut adalah syarat-syarat sah akikah

I Menyembelih binatang ternakan
II Niat akikah ketika menyembelih
III Memenuhi syarat-syarat sembelihan
IV Pada hari ke tujuh kelahiran bayi

A I dan II
B I dan III
C II dan III
D III dan IV

4 Hukum aqiqah menjadi wajib apabila seseorang itu

A. Bernazar
B. Dikurniakan cahaya mata
C. Berjanji dengan orang lain
D. Memiliki harta yang banyak

PELAJARAN 17 : JUAL BELI DAN SEWA

1 Antara berikut adalah rukun jual beli kecuali

A harga
B tempat
C ijab dan kabul
D penjual dan pembeli http://edu.joshuatly.com/
176

2 Manakah antara berikut bukan syarat barang yang hendak dijual

A Bersih dan suci
B Kepunyaan penjual
C Barang yang harganya murah
D Penjual dan pembeli mengetahui jenis barang
3 Pilih jual beli yang dilarang tetapi sah menurut syarak

I Membeli barang yang sedang dibeli oleh orang lain walaupun masih dalam
tempoh khiyar
II Berjual beli barang yang haram tetapi digunakan untuk kebaikan
III Melakukan jual beli bersyarat
IV Monopoli dalam jual beli

A I dan II
B I dan IV
C II dan III
D III dan IV
4 Berikut bukan merupakan syarat manfaat dalam urusan sewa.

A dapat diberikan oleh yang mengambil upah
B diketahui kadar dan jangka masa
C dibayar dengan wang
D berharga
5 Apakah maksud al-Ijarah

A. Sewaan
B. Gadaian
C. Hutang piutang
D. Jualbeli

4 Antara berikut yang manakah syarat bagi barang yang dijual

A Ijab dan qabul
B Penjual
C Harga
D Kedai

5. Jual beli yang dilarang tetapi sah menurut syarak ialah ...........

i. Jual beli secara tangguh
ii Melakukan jual beli bersyarat
iii. Berjual beli barang yang halal tetapi digunakan untuk maksiat
iv. Membeli barang yang sedang dibeli oleh orang lain walaupun masih dalam
tempoh khiar
A i dan ii
B i, dan iii
C ii dan iv
D iii dan iv http://edu.joshuatly.com/
177
6. Pilih penyataan yang BENAR mengenai keharusan perjanjian sewa dalam Islam

i. Dapat mengeratkan tali persaudaraan
ii. Dapat mengembangkan sesuatu harta
iii. Dapat membezakan antara golongan kaya dengan miskin
iv. Pemilik harta dapat memperolehi hasil daripada harta yang disewa

A i dan ii
B ii dan iii
C iii dan iv
D i dan iv

PELAJARAN 18 : GADAIAN DAN SYARIKAT

1 Berikut merupakan rukun gadaian, kecuali

A niat
B bayaran
C penggadai
D ijab dan Kabul

2

Pernyataan di atas adalah mengenai

A rukun gadaian
B syarat sah gadaian
C larangan dalam gadaian
D perkara yang membatalkan gadaian

3 Syarat sah gadaian Islam ialah

I harta yang digadai sah untuk dijualbeli
II gadaian bersih dan berfaedah
III Tidak boleh merugikan orang yang menggadai
IV barang gadaian lupus sekiranya tidak ditebus dalam tempohnya.
A I dan II
B I dan III
C II dan IV
D III dan IV

4 Pilih pernyataan yang benar mengenai rukun syarikat.

I Lesen
II Lafaz akad
III Ahli syarikat
IV Pemilikan syarikat

Penggadai meninggal dunia
Penggadai telah membayar semua hutangnya
Barang yang digadai telah disedekahkan kepada orang lain
178
A I dan II
B I dan IV
C II dan III
D III dan IV

5

Pernyataan di atas menerangkan tentang
A Rukun gadaian
B Syarat sah gadaian
C Larangan dalam gadaian
D Perkara yang membatalkan gadaian

PELAJARAN 19 : HUTANG, INSURANS DAN SAHAM

1

Pernyataan di atas menerangkan tentang
A rukun hutang
B syarat-syarat sah hutang
C larangan dalam berhutang
D perkara yang membatalkan hutang

2 Memberi perlindungan kepada mereka yang menghadapi kerugian pendapatan atau
harta dinamakan
A insurans pendidikan
B insurans nyawa
C insurans khas
D insurans am

3 Berikut adalah prinsip-prinsip insurans secara Islam kecuali
A Mudharabah
B Taàwun
C Tabarru`
D Takaful

SOALAN STRUKTUR : IBADAT

ISI TEMPAT KOSONG
1 ______________ bermaksud melakukan ibadat haji bagi pihak orang lain.

2 Hukum upah haji adalah ________________.
Penerima dan pemberi hutang
Barang yang diberi hutang
Akad pemberian hutang

Penggadai meninggal dunia
Penggadai telah membayar semua hutangnya
Barang yang digadai telah disedekahkan kepada orang lain
179

3 Tawaf --------------------------: Tawaf selamat datang ke Makkah

4 Ahmad telah membayar dam-------------------------------- kerana memotong kuku
ketika dalam ihram haji

5 Ibadah haji boleh diupah bagi oarang telah mati, sakit tua
dan.

6

7 Berada di Padang Arafah pada 9 Zulhijjah selepas gelincir matahari sehingga
terbit fajar 10 Zulhijjah disebut __________________

8 Semasa wukuf jemaah haji dikehendaki berada di __________________ pada 9
Zulhijjah hingga terbit fajar 10 Zulhijjah.

9 ________________ ialah rukun haji yang menggambarkan suasana keadaan
manusia di Padang Mahsyar.

10 Rukun haji yang menjadi simbul membersihkan diri daripada sifat tercela yang
terdapat pada diri seseorang ialah _______________

11 __________________ bermaksud melakukan ibadat haji bagi pihak orang lain.

12 Ibadat ______________ ialah dalam rukun haji mengambil iktibar daripada
peristiwa yang berlaku kepada Siti Hajar yang berusaha mencari air untuk
anaknya Nabi Ismail alahissalam.

13 Jemaah haji dari Malaysia yang membuat penerbangan terus ke Madinah akan
berniat ihram di __________________

14 Jemaah haji dari Malaysia yang membuat penerbangan terus ke Jeddah akan
berniat ihram di _________________

15 Tawaf yang wajib ditunaikan oleh orang yang hendak meninggalkan Mekah
dinamakan _________________

16 Salah satu rukun haji yang tidak terdapat dalam rukun umrah ialah
_________________

Sebab Upah Haji
Tiada keupayaan fizikal
__________
180

17. ___________________

18. ___________________

19. __________________

20

22 Berada di Padang Arafah pada 9 Zulhijjah selepas gelincir matahari sehingga
terbit fajar 10 Zulhijjah. Ibadat tersebut ialah ____________ .

23

Tawaf bermaksud mengelilingi Baitullah sebanyak ________ kali dengan
syarat-syarat tertentu untuk beribadat kepada Allah S.W.T.

Syarat Wajib Haji
Islam Merdeka
17
18
19
Syarat wajib haji dan umrah
Islam (a) _____ (b) _____ Merdeka ( c )_____
181
25. Lengkapkan carta di bawah berkaitan dengan tawaf:

26 Ibadat __________ mengingatkan kembali sejarah Siti Hajar mencari air
untuk puteranya Ismail.

27 Lengkapkan carta di bawah :

28

Rukun haji yang menjadi simbol membersihkan diri daripada sifat tercela
yang terdapat pada diri seseorang ialah _____________ .

29 __________ ialah denda yang dikenakan ke atas jemaah haji yang melakukan
kesalahan semasa mengerjakan haji.

30 Haji ____________ ialah mengerjakan haji dan umrah secara serentak.

Rukun Umrah
Niat ihram
(a) ________________
(b) ________________

Bercukur

( c )________________

Jenis-jenis
tawaf
Tawaf
Ifadhah / Rukun
Tawaf
(c)___________
Tawaf
(a)___________
Tawaf
(b)___________
182

31

Seseorang yang melakukan persetubuhan yang merosakkan haji sebelum
tahalul awal dikenakan dam ________________dan takdil.

32 Sembelihan ialah menghilangkan nyawa binatang yang halal dimakan dengan cara
memutuskan urat ________ dan urat marik dengan menggunakan alat yang
tajam.

33 Binatang yang mati tanpa disembelih dinamakan _________ .

34 Hukum menggunakan pisau yang tumpul semasa menyembelih ________ .

35 Lengkapkan carta sembelihan berikut :

36 Binatang yang mati tanpa disembelih atau disembelih tidak mengikut syarak
dinamakan ________________

37 Dua urat yang wajib di potong semasa sembelihan ialah urat ____________ dan
urat halkum.

38 Korban ialah menyembelih binatang ___________ yang dilakukan pada hari raya
Aidil Adha atau hari-hari Tasyriq.

39 Lengkapkan tempat kosong di bawah berkaitan dengan ibadah korban

Jenis binatang ternakan Umur
a. ___________________
b. Lembu/kerbau
c. ___________________
5 tahun atau lebih
_______________
1 tahun atau lebih

40 Hukum memakan daging korban oleh orang yang bernazar adalah ____________

Rukun Sembelihan

Penyembelih.

(a) _____________

(b) _____________
183

41 _______________ ialah menyembelih binatang ternakan al-Anam yang
dilakukan pada hari Idil Adha atau hari-hari tasyrik dengan tujuan untuk
beribadat kepada Allah.

42 _____________ ialah menyembelih binatang al-Anam sebagai tanda
kesyukuran sempena kelahiran bayi.
43 Sebaik-baik akikah ialah menyembelih ___________ ekor kambing untuk anak
lelaki.
44 Akikah afdal dilakukan pada hari __________ kelahiran bayi.
45 ________________ ialah penyembelihan binatang ternakan yang dilakukan
ketika mencukur rambut bayi yang baru dilahirkan sebagai tanda kesyukuran
kepada Allah.

46 Akikah afdal dilakukan pada hari _________________ kelahiran bayi.

47 Lengkapkan carta dibawah mengenai Syarat Sah Akikah.

Syarat Sah Akikah
Niat Akikah
a
Binatang tidak cacat
b
c
184
48. Lengkapkan carta di bawah.

49 Lengkapkan carta di bawah :

50. Nyatakan hukum jual beli berikut:

Menyekat penjual dari desa di
pertengahan jalan
Menjual buah-buah yang masih
putik / muda
a B

51. __________________ ialah suatu perjanjian untuk memiliki manfaat dari sesuatu
barang yang diterima daripada orang lain dengan bayaran yang sesuai dengan perjanjian
yang ditentukan.

52 . Muamalat menukarkan barang dengan barang mengikut cara tertentu dinamakan
__________________

53 ______________ ialah sesuatu barangan bernilai yang dijadikan cagaran oleh
pemiliknya untuk mendapatkan pinjaman.

54 ______________ ialah perjanjian perkongsian antara dua pihak atau lebih
terhadap sesuatu perkara.
Rukun Jualbeli

c.__________

Akad jual beli

a._________

b._________
Rukun Sewa

Penyewa dan pemberi sewa.

a. _____________

b. _____________
185
55 Hukum menubuhkan syarikat adalah ______________.

56 En. Farhan mencagarkan rumahnya untuk mendapatkan pinjaman daripada pihak
bank. Muamalat tersebut dinamakan ________________
57 _______________ ialah satu faedah iaitu apabila sekumpulan berikrar untuk
saling bekerjasama dan tolong menolong apabila ditimpa musibah.

58
Hukum membayar hutang ialah ____________ .

59 Hukum menangguhkan pembayaran hutang bagi orang yang berkemampuan
adalah ___________.

60 __________ ialah satu faedah yang diperolehi apabila satu kumpulan
mengembeling usaha serta sumber dan saling bekerjasama apabila ditimpa
musibah.

61 Insurans yang diterima mengikut syariat Islam dinamakan_________.

62 Unsur-unsur yang perlu dielakkan dalam perniagaan insurans ialah judi,
________ dan riba.

63. ___________ ialah sejenis terbitan yang dikeluarkan oleh syarikat sebagai alat
pemilikan.

64 ________________ ialah sejenis terbitan yang dikeluarkan oleh syarikat untuk
dijadikan sebagai alat pemilikan.

HIMPUNAN SOALAN BAHAGIAN IBADAH ( Tingkatan Empat )

PELAJARAN 13 ( LAMBAIAN KAABAH )

1 ______________ ialah mengunjungi Baitullah di Mekah kerana mengerjakan ibadah tertentu pada
masa-masa tertentu dengan syarat-syarat tertentu.

2 Upah haji ialah ____________________________________________________

3 Hukum upah haji ialah __________________________

4 Syarat-syarat wajib haji ialah
_____________________,_______________________,_________________,___________________,

5 ___________________________________ amalan yang mesti dilakukan dan jika tertinggal salah
satu daripadanya hajinya tidak sah.

6 ______________________ ialah berada di padang Arafah di antara gelincir matahari pada 9 Zulhijjah
hingga terbit fajar 10 Zulhijjah
186
7 Tawaf ialah _____________________________________________________________________

8 ___________________________ ialah tawaf selamat datang

9 ___________________________ ialah tawaf rukun

10 __________________________ ialah tawaf selamat tinggal

11 _________________________ berjalan berulang alik dari bukit Safa ke bukit Marwah sebanyak tujuh
kali.

12 Masa bercukur bagi jemaah haji ialah __________________________________

13 Masa bercukur bagi umrah ialah ____________________________________

14 Wajib haji ialah ____________________________________________________________________

15 Jemaah haji Malaysia yang menaiki penerbangan terus ke Madinah akan berniat ihram di
________________________________

16 Jemaah haji Malaysia yang menaiki penerbangan terus ke Jedah akan berniat ihram di
________________________________

17 Waktu melontar Jamrah Aqabah ialah __________________________________________________

18 ___________________________ ialah mengerjakan haji dan umrah secara berasingan

19 ___________________________ ialah mengerjakan umrah terlebih dahulu pada bulan haji dan
diikuti dengan haji

20 ___________________________Mengerjakah haji dan umrah secara serentak

21 Dam Tertib ialah ________________________________________________________________

22 Dam Takdil ialah ________________________________________________________________

23 Dam Teqdir ialah ________________________________________________________________

24 Dam Takhyir ialah ________________________________________________________________

PELAJARAN 14 HINGGA 16 ( SEMBELIHAN, KORBAN DAN AKIKAH )

25 _____________________________ ialah menghilangkan nyawa binatang yang halal dimakan dengan
cara memutuskan urat halkum dan urat mari dengan menggunakan alatan yang tajam dengan niat
kerana Allah.

26 Bahagian yang haram dimakan daripada binatang sembelihan ialah ________________________,

_____________________________, ______________________________________________ http://edu.joshuatly.com/
187

27 Hukum memakan bahagian anggota binatang yang terpotong tanpa disembelih ialah ______________

28 Qurban ialah menyembelih binatang _________________ yang dilakukan pada hari Aidil Adha atau
hari-hari tasyrik.

29 Hukum melakukan korban ialah ___________________________

30 Daging korban haram diberikan kepada ________________________________

31 Masa yang afdal melakukan ibadah korban ialah ___________________________________

32 __________________________ ialah binatang ternakan berkaki empat yang jinak dan boleh dimakan
dagingnya.

33 Orang Islam yang dituntut berkorban ialah ____________________,________________________,

____________________,___________________,_____________________,___________________

34 Hukum melakukan akikah ialah __________________________

35 Akikah afdal dilakukan pada _________________________

36 Daging akikah _________________________________ disedekahkan kepada fakir miskin

PELAJARAN 17 HINGGA 19

( JUAL BELI, SEWA, GADAIAN,SYARIKAT,HUTANG,INSURAN DAN SAHAM )

37 _______________________________ ialah menukar barang dengan barang mengikut cara tertentu.

38 Hukum sewa ialah ____________________

39 Rukun sewa ialah ____________________________,_____________________________,

____________________________________

40 Gadaian menurut bahasa ialah ________________________

41 Rukun gadaian ialah ____________________________, ____________________________,

___________________, _______________________________, ___________________________

42 ___________________________ ialah memberikan sesuatu barang atau manfaatnya kepada
seseorang. Barang atau manfaat tersebut perlu dikembalikan dengan syarat orang yang berhutang itu
membayar dengan jumlah yang sama.

43 Hukum memberi hutang adalah ______________________ dan _________________________
dalam keadan tertentu.
188
44 Hukum membayar hutang adalah ______________________

45 Hukum orang yang berkemampuan tetapi sengaja menangguhkan bayaran hutangnya ialah
___________________

46 ______________________ ialah bunga atau pertambahan dalam urusan jual beli, hutang dan
pinjaman.

47 Hukum insurans ialah ______________________

48 Jenis-jenis insurans ialah ________________________ , __________________________

49 Maksud gharar ialah _______________________

50 __________________________ ialah sejenis terbitan yang dikeluarkan oleh syarikat sebagai alat
pemilikan.

51 Modal sesebuah syarikat boleh diperolehi daripada tiga unsur iaitu _______________________,
___________________________________, ____________________________

JAWAPAN IBADAH TINGKATAN EMPAT

1 Haji
2 Melakukan ibadah haji bagi pihak orang lain
3 harus
4 Islam. baligh, berakal, berkuasa, merdeka
5 Rukun haji
6 Wukuf
7 Mengelilingi Baitullah sebanyak 7 kali dengan syarat-syarat tertentu untuk beribadah
kepada Allah
8 Tawaf Qudum
9 Tawaf Ifadhah
10 Tawaf Widak
11 Saie
12 Selepas selesai melontar Jamrah Aqabah
13 Setelah selesai mengerjakan Saie
14 Amalan yang wajib dilakukan dan jika tertinggal hajinya sah tetapi dikenakan dam.
15 Zulhulaifah
16 Qarnul Manazil
17 Selepas tengah malam 10 Zulhijjah hingga terbenam matahari 13 Zulhijjah.
18 Ifrad
19 Tamattuk
20 Qiran
21 Dam yang dibayar mengikut tertib
22 Dam yang dibayar mengikut nilai harga dam
23 Dam yang dibayar mengikut kadar yang ditentukan mengikut kemampuan
24 Dibolehkan membayar mana-mana jenis dam yang ditetapkan oleh syarak.
25 Sembelihan http://edu.joshuatly.com/
189
26 Darah kecuali hati dan jantung, ketunbuhan antara kulit dan daging, pundi kencing
27 Haram
28 Anam
29 Sunat Muakkad
30 Orang Kafir
31 Hari raya aidil adha sebelum gelincir matahari
32 Al-Anam
33 Aqiqah
34 Sunat Muakkad
35 Hari ke 7 kelahiran
36 Tidak wajib
37 Jual beli
38 Harus
39 Penyewa dan pemberi sewa, bayaran sewa, manfaat
40 Menahan sesuatu
41 Penggadai, barang yang digadai ,pemegang gadaian, ijab dan qabul, barang yang diberikan
kepada penggadai
42 Hutang piutang
43 Sunat , wajib
44 Wajib
45 Haram
46 Riba
47 Harus
48 Nyawa dan am
49 Ketidak pastian
50 Saham
51 Pemegang saham, pinjaman, kadar tertentu daripada keuntungan syarikat.

SOALAN ESEI : IBADAT.

SOALAN ESEI : IBADAT
190
BAHAGIAN B

1 Apakah pengertian haji ? [2 markah]

2 Firman Allah S.W.T

Maksudnya :Sempurnakanlah ibadat haji dan umrah kerana Allah S.W.T.

Nyatakan pengertian umrah. [2 markah]

3 Jelaskan dua hikmah diharuskan upah haji. [4 markah]

4 Jelaskan dua hikmah mengerjakan haji terhadap masyarakat. [4 markah]

5 Nyatakan empat syarat wajib haji.
[4 markah]
6 Firman Allah S.W.T

Huraikan maksud berkemampuan (istitaah) dalam ibadat haji. [6 markah]

7

Pada 9 Zulhijjah setiap tahun, jemaah haji wajib menghadirkan diri di padang
Arafah untuk menunaikan salah satu rukun haji.

Nyatakan rukun haji tersebut? [2 markah]

8 Nyatakan pengertian tawaf? [2 markah]

9 Jelaskan dua hikmah wukuf di padang Arafah. [4 markah]

10 Nyatakan perbezaan rukun haji dan umrah ?

11 Nyatakan perkara-perkara wajib haji ?

12 Nyatakan perkara-perkara wajib umrah ?

13 Terangkan hikmah meninggalkan perkara-perkara yang dilarang semasa
berihram ?

.. _>' :,`-l <
: 196
< _ls _!.l _> ,l _. _!L.`. ,l| ,,.
, ., _, 97 ,
191
14 Apakah hukum meninggalkan salah satu daripada perkara wajib haji?

15 Jelaskan perbezaan haji Ifrad dan haji Tamattuk. [4 markah]

16 Jelaskan dua sebab dikenakan dam ke atas jemaah haji. [4 markah]

17 Nyatakan jenis dam bagi kesalahan berikut :-

a. Tidak wukuf di Arafah.
b. Memakai bau-bauan pada pakaian atau badan. [4 markah]

18 Huraikan dua hikmah dikenakan dam dalam ibadah haji. [4 markah]

19 Berikan hukum dan alasan bagi masalah berikut :

(i) Abu mewakilkan anaknya untuk menunaikan haji bagi
pihaknya Kerana sibuk dengan urusan perniagaan
.
(ii) Dolah menunaikan tawaf di Baitullah dalam keadaan
berhadas kecil.

(iii) Minah memakai minyak wangi ketika dalam ihram haji.
[6 markah]

20 Apakah pengertian sembelihan ?

[2 markah]
21 Jelaskan tiga hikmah sembelihan.

[6 markah]
22 Terangkan tiga perkara makruh semasa sembelihan

[6 markah]

23

Jelaskan bagaimana ibadah tersebut boleh meningkatkan
silaturrahim sesama umat Islam

[4 markah]
24 Nyatakan dua syarat binatang yang sah dijadikan korban

[2 markah]
25 Jelaskan dua hikmah ibadah korban.

[4 markah]
26 Jelaskan hukum dan alasan bagi masalah berikut :-

(i) Shami menyembelih seekor kambing dengan
membelakangi arah kiblat.

(ii) Ali menyembelih lembu bagi menunaikan korban pada
pagi hari ke 14 Zulhijjah.

[4 markah]
Ibadat yang dilakukan pada 10-13 Zulhijjah dengan
menyembelih binatang al-Anam

192

27 Apakah pengertian akikah?

[2 markah]
28 Terangkan dua perbezaan korban dan akikah.

[4 markah]
29 Terangkan tiga hikmah akikah.

[6 markah]
30 Senaraikan dua perkara sunat akikah.

[4 markah]
31 a. Senaraikan amalan sunat ketika melakukan ibadah akikah ?
b.. Nyatakan hikmah disyariatkan akikah ?
c. Nyatakan kadar untuk melakukan akikah bagi kanak-kanak
lelaki dan perempuan ?

32 Senaraikan rukun jual beli

[4 markah]
33 Jelaskan dua jenis jual beli yang dilarang dan tidak sah

[4 markah]
34 Jelaskan dua syarat sah sewa [4 markah]

35 Jual beli adalah perkara yang diharuskan oleh syarak.
Terangkan jenis jual beli yang dilarang tetapi sah ?

[4 markah]

36 Terangkan tiga hikmah gadaian

[6 markah]
37 Jelaskan tiga perbezaan antara amalan gadaian Islam dengan bukan
Islam

[6 markah]
38 Jelaskan dua perkara yang membatalkan syarikat [4 markah]

39 Terangkan dua hikmah syarikat [4 markah]

40 Apakah maksud gadaian ?

41 Huraikan rukun gadaian ?

42 Huraikan peranan gadaian secara Islam bagi membantu memajukan
ekonomi orang Islam ?

43 Terangkan perbezaan amalan gadaian Islam dengan bukan Islam ?

44 Jelaskan rukun-rukun hutang.

[6 markah]
45 Terangkan dua perbezaan antara hutang dan riba.

[4 markah]
46 Jelaskan dua hikmah diharuskan berhutang.

[4 markah]
47 Huraikan perbezaan antara insurans Islam dan insurans
konvensional.
[6 markah]
193

SET SOALAN MASALAH DAN HUKUM

Bil Soalan Tahun
1 Dalam aqad nikah, pengantin lelaki menyebut dalam aqadnya " Aku terima nikahnya
1996
Aminah bt Hassan," tanpa menyebut kadar maharnya
2 Awang berlakon bersama isterinya dalam sebuah filem, mereka memegang watak
suami isteri, Dalam dialog lakonan itu ahmad berkata : Aku ceraikan engkau dengan
talaq satu " .
3 Ali melakukan ibadat saie sambil memegang tangan isterinya tanpa berlapik
4 Osman melakukan ibadat qurban pada jam 10 pagi pada Hari raya haji yang keempat
5 En. Ahmad yang sedang wukuf telah memotong kukunya.
1998
6 Puan Kamariah menyembelih seekor ayam sedangkan suaminya ada disisinya
7 Ketika En Mohd Yusof bersendirian, beliau telah melafazkan talak satu terhadap
isterinya.
8 En Abd Rahim telah makan sebahagian daripada daging korbannya.
9 Ketika bergurau senda dengan isterinya, En. Ahmad telah berkata kepada isterinya
1999
" aku ceraikan engkau dengan talaq satu "
10 Seorang bapa mewalikan pernikahan anak perempuannya yang masih dara tanpa
mendapat persetujuan anaknya itu
11 Ketika dalam Ihram Haji, En Ramli telah mengerjakan Tawaf Rukun sebelum wukuf
di Padang Arafah.
12 En. Azman telah mewalikan pernikahan anak tirinya Fatimah
2000
13 En. Hassan telah menceraikan isterinya ketika dalam nifas
14 En Hamid mengakikahkan seekor kambing untuk anak lelakinya
15 Ketika menunaikan ibadat haji, Encik Ismail mewakilkan kepada isterinya melakukan
tawaf kerana uzur
16 En. Ali telah menggunting rambutnya ketika dalam ihram dengan tujuan tahallul
2001
sebelum melontar Jamratul Aqabah pada 10 zulhijjah
17 En. Zahrin telah menyembelih seekor ayam tanpa membersihkan pisau yang terkena
darah daripada sembelihan sebelumnya.
18 En. Hamzah mewakilkan rakannya En. Bakar untuk menerima nikah bagi dirinya
kerana beliau berada di luar negara
194
19
Roslan berkahwin dengan adik iparnya setelah satu bulan menceraikan isterinya
dengan
2002
talaq satu " .
20 Azmi tidak sempat melontar Jamrah pada 10 Zulhijah kerana kesesakan lalulintas
21 Ahmad menyembelih binatang korban selepas terbit fajar tetapi sebelum solat sunat
Aidil Adha.
22 Pn Aminah berkahwin lagi selepas 3 bulan kematian suaminya
2003
23 Khadijah dikahwinkan oleh bapanya semasa bapa berwuquf di padang arafah
24 En. Nordin menceraikan isterinya dengan menghantar pesanan ringkas ( SMS)
kepada isterinya melalui telefon bimbitnya
25
En. Zaini menyewakan rumahnya dengan bayaran sewa yang ditetapkan oleh
penyewa
2005
26 Puan Fatimah berkahwin dengan lelaki pilihannya selepas dua minggu diceraikan oleh
suaminya tanpa disetubuhi.
27 Puan Aisyah telah menuntut fasakh di Mahkamah Syariah Selangor kerana suaminya
tidak berlaku adil mengikut syarak dalam melayani isteri-isterinya.
28 En Rosli telah mengupah seseorang yang pernah menunaikan haji untuk mengerjakan
2006
haji bagi pihaknya kerana beliau lumpuh.
29 Ishak menceraikan isterinya yang telah disetubuhi dengan talak satu. Dua bulan
kemudian beliau mewakilkan kawannya merujuk isterinya

195

SKEMA JAWAPAN

BIL

HUKUM

ALASAN

TAHUN

1 Sah

Menyebut mahar dalam aqad adalah sunat / tidak ditentukan dalam
mahar
1996
2 Sah Talak tidak boleh dipermain-mainkan / kerana ia suami isteri
3 Sah Wuduk tidak menjadi syarat Saie
4 Sah Masih dalam waktu Qurban / Tasyrik
1 Sah Dikenakan dam kerana melakukan larangan haji
1998
2 Sah Tidak disyaratkan lelaki dalam menyembelih binatang
3 Sah ada niat / lafaz yang jelas
4 Sah
Dibenarkan mengambil 1/3 bahagian dagingnya.

1 Sah Tidak boleh dipermain-mainkan
1999
2 Sah Bapa Tersebut adalah wali Mujbir / anak gadis boleh dipaksa
3 T. sah
Tidak mengikut tertib / wukuf mesti dilakukan sebelum tawaf rukun /
ifadhah
1 T sah Bapa tiri tidak sah menjadi wali / bukan anak kandung / bukan wali mujbir
2000
2 Sah Berdosa kerana menceraikan isteri dalam nifas / talaq bid'ie
3 Sah Tidak disyarat 2 ekor / memadai seekor sahaja / 2 ekor adalah sunat
4 T sah Tawaf tidak boleh diwakilkan kepada orang lain
1 Sah Dikenakan dam kerana melakukan larangan haji ( bergunting )
2001
2 Sah Membersihkan pisau adalah perkara sunat sahaja
3 Sah Tidak disyaratkan bakal pengantin sahaja boleh menerima nikah
Boleh diwakilkan.
1 T sah
Isteri masih dalam tempoh edah / Haram menghimpunkan dua adik
beradik
2002
2 Sah Wajib bayar dam kerana meinggalkan perkara wajib haji
3 T sah Belum masuk waktu korban / belum solat hari raya
1 T sah Masih dalam tempoh edah / Belum cukup 4 bulan / belum habis edah
2003
2 T sah Masih dalam ihram haji / termasuk perkara larangan ihram
3 Sah
Niat jelas / Boleh dalam apa jua keadaan / tidak boileh dipermain-
mainkan
1 T sah penetapan harga adalah hak pemilik rumah
2005
2 Sah diceraikan tanpa setubuh tiada edah
3 Sah memenuhi syarat tuntutan fasakh / tidak adil
1 Sah Uzur syarie / Orang diupah telah buat haji
2006 2 Sah Talak Raj'ie / dalam tempoh edah / boleh diwakilkan

196

BAHAGIAN ADAB ( TING 4 )

PELAJARAN 28 : AKAL CAHAYA HIDUP

BAHAGIAN A
(OBJEKTIF)

1 Bagaimanakah cara berfikir yang betul seperti yang digariskan dalam Islam?

A Mengetahui akibat berfikir
B Mengetahui cara-cara mencapai matlamat
C Kurang pasti tentang perkara yang dilakukan
D Mengabaikan segala risiko yang akan berlaku

2 Tujuan Allah S.W.T mengurniakan akal kepada manusia

A untuk memuliakan darjat manusia dari makhluk lain
B supaya manusia menyedari nikmat kurniaan Allah S.W.T
C supaya manusia melaksanakan tanggungjawab berkeluarga
D untuk membezakan antara tingkah laku manusia dengan haiwan

3 Berikut adalah sumber berfikir berlandaskan syariat Islam

I Wahyu
II akal fikiran
III mimpi indah
IV hasil penulisan

A I dan II
B I dan III
C II dan IV
D III dan IV

4 Berikut adalah kebolehan manusia menggunakan akal kecuali

A mencapai matlamat berfikir
B merasa bangga melakukan kebaikan
C dapat melakukan ibadah kepada Allah S.W.T
D mencipta sesuatu mengikut kemahuan sendiri

5 Peranan akal ialah

I mengkaji perkara ghaib
II berfikir tentang kejadian alam
III membezakan yang baik dan buruk
IV berfikir tentang zat Allah S.W.T
A I dan II
B I dan IV
C II dan III
D III dan IV
197

ISI TEMPAT KOSONG

1. ________________membolehkan manusia membezakan antara baik dan buruk.

2. Manusia mampu mengetahui perkara ghaib melalui keterangan _____________
kerana akal manusia terbatas.
Soalan 3 dan Soalan 4 berdasarkan carta di bawah.
Lengkapkan tempat kosong dengan jawapan yang betul.

3 Allah s.w.t menganugerahkankepada manusia supaya dapat
membezakan antara perkara yang baik dan buruk

BAHAGIAN B

1. Allah S.W.T mengurniakan akal kepada manusia supaya mereka berfikir.

(a) Jelaskan dua adab berfikir dalam Islam.
[ 4 markah ]
(b) Terangkan dua hikmat berfikir menurut Islam.
[ 4 markah ]

2. Huraikan dua kelebihan berfikir berdasarkan wahyu
[ 4 markah ]

3. Jelaskan dua akibat seseorang yang bertindak tanpa berfikir terlebih dahulu.
[ 4 markah ]

4. Nyatakan cara berfikir yang tidak beradab.
[ 4 markah ]

Sumber berfikir
maklumat yang tepat akal 4._____________
___
wahyu 3._______________
_
198
SKEMA JAWAPAN ,

PELAJARAN 28 : AKAL CAHAYA HIDUP

BAHAGIAN A

ANEKA PILIHAN

1. B
2. A
3. A
4. B
5. C

ISI TEMPAT KOSONG

1. Akal
2. wahyu
3. bukti-bukti kajian / matlamat
4. matlamat / bukti-bukti kajian

BAHAGIAN B
Nombor
Soalan
Jawapan Catatan markah
1 (a) Dua adab berfikir dalam Islam:
- Berdasarkan akal fikran yang waras
- Mempunyai matlamat yang jelas
- Mempunyai bukti-bukti kajian saintifik
- Berfikir berdasarkan wahyu
- Mempunyai maklumat dan fakta yang benar dan tepat.

[2 x 2m = 4m]
1 (b) Dua hikmat berfikir menurut Islam:
- Memantapkan iman
- Boleh menyelesaikan masalah dengan cepat dan berkesan
- Proaktif dan berdaya maju
- Dapat menceburi bidang-bidang baru dan berdaya saing
- Dapat menghindari dari unsur-unsur khurafat yang
merosakkan akidah.

[2 x 2m = 4m]
2 Dua kelebihan berfikir berdasarkan wahyu:
- Dapat membezakan antara yang hak dan yang batil.
- Dapat mendekatkan hubungan antara hamba dengan
penciptanya.
- Dapat mengetahui sesetengah perkara ghaib yang diberitahu
oleh wahyu.
- Dapat memantapkan lagi keimanan dan ketaqwaan kepada
Allah S.W.T.
- Menyedari kekuasaan kebijaksanaan dan rahmat Allah
S.W.T. kepada kita.

[2 x 2m = 4m]
199
Nombor
Soalan
Jawapan Catatan markah
3. Tiga akibat seseorang yang bertindak tanpa berfikir terlebih
dahulu:
- Tidak dapat menyelesaikan masalah.
- Terjerumus ke dalam aktiviti yang tidak sihat.
- Keputusan yang dihasilkan tidak berkualiti.
- Jauh daripada rahmat Allah.
- Terpengaruh / terikat dengan emosi dan tidak terkawal

[2 x 2m = 4m]
4. Empat cara berfikir yang tidak beradab:
- Berfikir berdasarkan hawa nafsu.
- Berfikir mengikut akal fikiran tidak waras.
- Berfikir tanpa bukti-bukti kajian saintifik.
- Berfikir dengan menggunakan maklumat dan fakta yang
salah dan tidak tepat.
- Berfikir tanpa matlamat yang jelas.

[4 x 1m = 4m ]

PELAJARAN 29 : ADAB BERHIAS DIRI

BAHAGIAN A

ANEKA PILIHAN

1. Mencukur atau mencabut bulu kening adalah diharamkan kerana

A mendatangkan kemudaratan kepada wajah
B wajah akan kelihatan tidak menarik
C menyerupai perbuatan orang kafir
D mengubah ciptaan Allah S.W.T.

2. Hukum memakai susuk untuk kecantikan diri ialah

A Sunat
B Harus
C Haram
D Wajib

3. Salah satu amalan berhias diri menurut Islam ialah

A memakai rantai bagi lelaki
B memakai rambut palsu
C memotong kuku
D Membuat tatu

4. Islam menyukai sesuatu yang bersih dan cantik kerana

A menjaga maruah diri dan agama
B menarik pandangan orang ramai
C kecantikan anugerah Allah S.W.T
D menunjukkan kebesaran Allah S.W.T
200
5. Hikmat Islam melarang lelaki memakai emas dan sutera ialah

A membezakan pakaian lelaki dan perempuan
B melambangkan pakaian upacara agama lain
C mengelakkan berpakaian mewah
D menjaga kulit lelaki

6 Berikut adalah amalan berhias diri yang dilarang bagi lelaki

i. Menyambung rambut
ii. Memakai emas dan sutera tulin
iii. Berpakaian menyerupai perempuan
iv. Membuat tatu

A. i, ii dan iv C. ii dan iii
B. semua di atas D. ii, iii dan iv

ISI TEMPAT KOSONG

1. Hukum memakai bau-bauan bagi lelaki apabila hendak ke masjid
ialah________.
2. Melakukan pembedahan anggota badan adalah haram kecuali untuk
tujuan___________

3. Membuat tatu atau membuat tanda pada anggota badan adalah______________

4. Islam membenarkan pakaian berfesyen selagi batas-batas____________dijaga.

Soalan 5 dan soalan 6 berdasarkan carta di bawah.

7 Kita digalakkanketika hendak kemasjid kerana ia
mendatangkan kesegaran pada anggota badan

Hukum mandi
5 - Selepas memeluk
Islam. _______
6 - Menyucikan diri
daripada hadas
besar________
201
BAHAGIAN B

1. Islam menggalakkan umatnya berhias diri
(a) Apakah yang dimaksudkan dengan berhias diri ?
[ 2 markah ]
(b) Nyatakan dua adab berhias diri.
[ 4 markah ]

(c) Mengapa masih terdapat orang yang tidak menjaga kekemasan diri?
[ 2 markah ]

2. (a) Nyatakan dua garis panduan adab berpakaian menurut Islam.
[ 4 markah ]
(b) Jelaskan dua sebab masih terdapat umat Islam yang berhias diri tidak
mengikut syariat.
[ 4 markah ]

(c) Terangkan dua hikmat beradab dalam berhias diri.
[ 4 markah ]
3. Nyatakan hukum dan alasan bagi masalah berikut :

(a) Azman memakai rantai emas pemberian ibunya.
[ 2 markah ]

(b) Aminah melakukan pembedahan plastik akibat melecur yang teruk.
[ 2 markah

4 a. Terangkan dua garis panduan berhias diri menurut Islam .

b. Nyatakan dua amalan berhias diri yang dilarang oleh Islam

PELAJARAN 29 : ADAB BERHIAS DIRI

BAHAGIAN A
ANEKA PILIHAN

1. D
2. A
3. C
4. A
5. A

ISI TEMPAT KOSONG

1. sunat
2. perubatan/kesihatan
3. haram
4. aurat
5. sunat
6. wajib
202

BAHAGIAN B

Nombor
Soalan
Jawapan Catatan/markah
1 (a) Maksud berhias diri ialah :
- Penjagaan anggota badan, cara berpakaian, memakai bau-
bauan atau barang perhiasan dan sebagainya.

[1x 2m = 2m]
(b) Dua adab berhias diri :
- Mengamalkan amalan mandi dalam kehidupan seharian.
- Sentiasa menggosok gigi dan bersugi.
- Menyikat rambut supaya kelihatan kemas.
- Memotong kuku.
- Memakai pakaian menutup aurat.

[2 x 2m = 4 m]

(c) Sebab masih terdapat orang yang tidak menjaga kekemasan
diri :
- Tidak menghayati ajaran Islam yang sebenar.
- Menganggap menjaga kekemasan diri sebagai suatu yang
remeh.

[1 x 2m = 2 m]
2 (a) Dua garis panduan adab berpakaian menurut Islam:
- Berniat untuk menzahir dan mensyukuri nikmat Allah
S.W.T.
- Bukan bertujuan berbangga diri
- Bertujuan menutup aurat
- Tidak jarang yang menampakkan aurat
- Tidak ketat yang boleh memperlihatkan susuk tubuh badan
- Tidak menyerupai pakaian upacara agama bukan Islam

[2 x 2m = 4 m]

(b) Dua sebab masih terdapat umat Islam yang berhias diri tidak
mengikut syariat:
- Terpengaruh dengan faktor persekitaran / fesyen barat /
media
- Naluri ingin nampak cantik
- Jahil tentang hukum / kurang pengetahuan agama

[2 x 2m = 4 m]
(c)

Dua hikmah beradab dalam berhias diri:
- Disukai Allah S.W.T dan manusia
- Menjauhkan diri daripada kehinaan
- Menjaga maruah diri dan agama
- Mendapat pahala kerana menzahirkan nikmat Allah S.W.T.

[2 x 2m = 4 m]

3 (a) Haram
Kerana emas merupakan perhiasan wanita.
[1x 1 = 1 m]
[1x 1 = 1 m]

(b) Harus
Kerana memulihkan kecederaan.
[1x 1 = 1 m]
[1x 1 = 1 m]

203
PELAJARAN 30 : ADAB MENJAGA ORANG SAKIT
BAHAGIAN A
ANEKA PILIHAN

1. Adab menjaga orang sakit ialah

A mengingatkan pesakit bahawa sakit adalah sebahagian daripada ujian Allah
S.W.T
B menasihati mereka supaya jangan bersabar
C mengajak mereka pergi bersiar-siar
D jangan hiraukan keluhan mereka

2. Sikap yang perlu ketika menjaga orang sakit ialah

A Bersabar
B mengasari mereka
C menengking mereka
D membiarkan mereka bersendirian

3. Kewajipan orang yang sihat terhadap orang yang sakit ialah

I mengiringinya ke kubur
II membayar hutangnya
III Menziarahinya
IV Menjaganya

A I dan II
B I dan III
C II dan IV
D III dan IV

4. Orang sakit perlu dijaga dengan beradab supaya

A mendapat pujian
B mendapat ganjaran
C memudahkannya beribadat
D meringankan penderitaannya

5. Berikut adalah adab menjaga orang sakit dari aspek emosi kecuali

A memberi kerehatan yang secukupnya
B memahami keperitan penderitaannya
C tutur kata yang lemah lembut
D bersabar mendengar rungutan

6 Antara adab menjaga orang sakit dari sudut rohani termasuklah

A. Memastikan pesakit sentiasa bersih
B. Sentiasa menampakkan wajah yang manis
C. Mengingatkannya agar menunaikan solat
D. Mengingatkannya agar makan ubat http://edu.joshuatly.com/
204

7 Kalimah yang paling tepat dilafazkan ketika mendengar khabar seseorang
ditimpa musibah ialah :

A. Masya Allah
B. Subhanallah
C. La ilaha illa Allah
D. Innalillahi wainna ilaihi rajiun

ISI TEMPAT KOSONG

1. Memberi peringatan kepada pesakit bahawa sakit adalah ujian Allah S.W.T
merupakan adab menjaga orang sakit dari aspek _________________.

2. Memberi layanan yang baik kepada pesakit akan mengeratkan
hubungan___________antara kedua-duanya.

3. Hukum menziarahi orang sakit ialah ______________


BAHAGIAN B

1. Setiap manusia tidak terlepas daripada terkena penyakit.

(i) Nyatakan dua aspek fizikal yang perlu diberi perhatian ketika menjaga orang
sakit.
[ 4 markah ]

(ii) Terangkan dua hikmat Islam menyuruh kita menjaga
orang sakit.
[ 4 markah ]

5.____________
Aspek rohani 4.__________
Adab menjaga orang sakit
205
2. Terangkan tiga adab menjaga orang sakit dari aspek rohani.
[ 6 markah ]

3. Mengapa orang sakit perlu dijaga dengan baik?
[ 4 markah ]

PELAJARAN 30 : ADAB MENJAGA ORANG SAKIT

BAHAGIAN A

ANEKA PILIHAN

1. A
2. A
3. D
4. D
5. A

ISI TEMPAT KOSONG

1. rohani
2. silaturrahim
3. sunat
4. emosi / fizikal
5. fizikal / emosi

BAHAGIAN B

Nombor
Soalan
1 (a). Dua aspek fizikal yang perlu diberi perhatian ketika menjaga orang
sakit:
- memastikan kebersihan tubuh badan, pakaian dan tempat
pesakit.
- Menghantar pesakit ke tempat rawatan yang sesuai.
- Mengingatkan pesakit supaya memakan ubat mengikut jadual.
- Memberi kerehatan yang secukupnya kepada pesakit.
- Bertanya tentang keinginan dan keperluannya

[2 x 2m = 4 m]
(b) Dua hikmat Islam menyuruh kita menjaga orang sakit:
- Mengeratkan silaturrahim
- Meringankan penderitaan pesakit
- Melahirkan sifat prihatin

[2 x 2m = 4 m]
2. Tiga adab menjaga orang sakit dari aspek rohani:
- Mengingatkan pesakit supaya sentiasa mengingati Allah S.W.T
- Memberi peringatan bahawa sakit adalah sebahagian ujian Allah
/ bersabar dan tabah.
- Mengingatkan pesakit supaya menunaikan solat lima waktu.
- Membantu pesakit menjalankan kewajipan kepada Allah S.W.T

[3 x 2m = 6 m]

206
Nombor
Soalan
3. Sebab orang sakit perlu dijaga dengan baik:
- Mewujudkan silaturrahim sesama Islam
- Meringankan penderitaan yang dialami pesakit
- Memenuhi tanggungjawab diri kepada keluarga, sahabat dan
jiran yang sakit
- Meningkatkan syiar Islam
- Melahirkan sifat prihatin kepada golongan yang lemah
- Memberi keinsafan supaya mensyukuri nikmat dan kesihatan diri

[2 x 2m = 4 m]

PELAJARAN 31 : ADAB AMAR MARUF DAN NAHI MUNGKAR

BAHAGIAN A
ANEKA PILIHAN

1. Berikut adalah cara amar makruf dan nahi mungkar yang dilaksanakan oleh Nabi
Muhammad s.a.w.

I Melaksanakan dakwah secara diplomasi
II Memberi nasihat tanpa memilih masa dan tempat
III Mengada-adakan sesuatu cerita untuk dijadikan sebagai iktibar
IV Melembutkan hati dengan kata-kata, perbuatan dan muamalah yang baik

A I dan II
B I dan IV
C II dan III
D III dan IV

2. Antara sifat pendakwah ialah

A sentiasa menziarahi teman
B suka membangkang
C banyak bercakap
D Berilmu

3. " bermaksud

A nasihat dan peringatan yang baik
B kata-kata perangsang
C berita gembira
D pujia-pujian

4. Rasulullah menggunakan pelbagai cara supaya sahabat melakukan amar makruf
nahi mungkar kecuali

A melembutkan hati dengan kata-kata yang baik
B memilih masa dan tempat yang sesuai
C memberi tekanan terhadap mereka
D memberi hadiah kepada mereka
207

ISI TEMPAT KOSONG


Adab amar makruf nahi mungkar

3. Hukum melaksanakan amar makruf dan nahi mungkar ialah _____________.

4. Seseorang pendakwah yang berwibawa perlu memiliki____________mulia .

5.

Pendakwah perlu mengelakkan diri dari membincang perkara-perkara yang
_________________.
6 Amar makruf dan . penting bagi mewujudkan keamanan dalam
masyarakat

BAHAGIAN B

1. Amar makruf dan nahi mungkar merupakan usaha dakwah yang sangat penting .
i. Jelaskan dua adab amar makruf dan nahi mungkar.
[ 4 markah ]

ii. Cadangkan dua cara yang boleh anda lakukan untuk mengatasi perkara
mungkar yang berlaku di sekolah.
[ 4 markah ]

2. Jelaskan dua kebaikan melaksanakan amar makruf dan nahi mungkar.
[ 4 markah ]

3. Terangkan dua akibat meninggalkan amar makruf dan nahi mungkar ke atas
masyarakat.
[ 4 markah ]

PELAJARAN 31 : ADAB AMAR MAKRUF NAHI MUNGKAR

BAHAGIAN A

ANEKA PILIHAN

1. B
2. D
3. A
4. C

1_________
_
2_________ 3 Berhikmah
208
ISI TEMPAT KOSONG

1. Berhikmah
2. Nasihat yang baik
3. Debat yang baik.
4. wajib.
5. akhlak
6. sensitif

BAHAGIAN B

Nombor
Soalan
1 (a) Dua adab amar makruf dan nahi mungkar:
- Berhikmah / menyelesaikan masalah dengan
pendekatan yang sesuai.
- Memberikan nasihat yang baik.
- Berbincang dengan cara yang baik.

[2 x 2m = 4 m]
(b) Dua cara yang boleh anda lakukan untuk mengatasi
perkara mungkar yang berlaku di sekolah:
- Memberi nasihat.
- Menegur dengan cara yang berhikmah.
- Melapor kepada guru.
- Mengadakan program keagamaan.

[2 x 2m = 4 m]
2. Dua kebaikan melaksanakan amar makruf dan nahi
mungkar:
- Hukum dan syariat Allah S.W.T dapat ditegakkan.
- Kemungkaran dan gejala sosial dapat ditangani.
- Pembangunan negara berjalan lancar.
- Keselamatan terjamin.
- Dapat mengangkat martabat umat dan agama Islam.

[2 x 2m = 4 m]
3. Dua kesan buruk meninggalkan amar makruf dan nahi
mungkar ke atas masyarakat:
- Akhlak masyarakat akan hancur.
- Masyarakat semakin jauh daripada agama.
- Masyarakat lain memandang rendah umat Islam.
- Masyarakat akan mundur

[2 x 2m = 4 m]

PELAJARAN 32 : ADAB DI TEMPAT REKREASI

BAHAGIAN A

ANEKA PILIHAN

1. Memperolehi keredaan Allah S.W.T. ketika berekreasi ialah dengan cara

A menjalinkan hubungan silaturahim dengan semua pengunjung
B mengingatkan diri supaya sentiasa mengingati Allah S.W.T.
C memelihara adab-adab yang ditetapkan oleh syarak
D melakukan banyak solat sunat
209

2. Apakah adab yang perlu ketika berekreasi?

A Berdua-duaan bersama bukan mahram
B Membuang sampah ke dalam sungai
C Menghormati pengunjung lain.
D Memakai pakaian yang seksi.

3. Berikut adalah hikmat mengamalkan adab di tempat rekreasi kecuali

A melahirkan masyarakat yang cintakan alam sekitar
B dapat menjalinkan hubungan percintaan
C menghindar perkara mungkar
D mendapat keredaan Allah S.W.T.

4. Contoh kemudahan fizikal di tempat rekreasi ialah

A surau
B pagar
C pokok
D kawasan khas untuk wanita

5. Apakah strategi pengawalan tempat rekreasi daripada kerosakan?

I Memberi kesedaran kepada masyarakat tentang menjaga tempat rekreasi
II Menyediakan tempat cadangan
III Membekalkan tong sampah
IV Mengenakan denda

A I dan II
B I dan IV
C II dan III
D III dan IV

210
ISI TEMPAT KOSONG

1. Penguatkuasaan undang-undang di tempat rekreasi amat penting dari sudut
________________ pengunjung.

Soalan 2 hingga soalan 4 berdasarkan jadual di bawah.

Aspek Faedah

2.___________

Menguatkan stamina

Psikologi

3._______________

4.______________

Memupuk semangat kerjasama

BAHAGIAN B

1. Jelaskan dua fungsi taman rekreasi dalam membentuk sahsiah seseorang insan.
[ 4 markah ]

2. Tempat rekreasi yang baik banyak memberi faedah kepada pengunjung.
Nyatakan dua ciri tempat rekreasi yang baik.
[ 4 markah ]

3. Senaraikan adab - adab berekreasi menurut pandangan Islam.
[ 4 markah ]

4. Huraikan dua hikmat beradab semasa di tempat rekreasi.
[ 4 markah ]

5. Nyatakan dua cara pengawalan terbaik untuk mengelakkan tempat rekreasi
disalahgunakan.
[ 4 markah ]

211
PELAJARAN 32 : ADAB DI TEMPAT REKREASI

BAHAGIAN A
ANEKA PILIHAN

1. C
2. C
3. B
4. A
5. B

ISI TEMPAT KOSONG

1. Keselamatan / keselesaan
2. Fisiologi
3.
- Menenangkan fikiran
- Mengurangkan tekanan perasaan
- Badan lebih cergas
4. Sosiologi

BAHAGIAN B

Nombor
Soalan
1. Dua fungsi taman rekreasi dalam membentuk sahsiah
seseorang insan:
- Melahirkan masyarakat yang prihatin.
- Mengeratkan hubungan persaudaraan antara masyarakat.
- Melahirkan masyarakat yang berdisiplin.

[2 x 2m = 4 m]
2. Dua ciri tempat rekreasi yang baik:
- Mempunyai kemudahan fizikal yang secukupnya.
- Menjamin keselamatan / keselesaan pengunjung.
- Mempunyai keistimewaan tertentu.

[2 x 2m = 4 m]
3. Adab-adab berekreasi menurut pandangan Islam:
- Berpakaian menutup aurat
- Menjaga batas-batas pergaulan lelaki dan perempuan
- Mematuhi peraturan yang telah ditetapkan di tempat rekreasi
- Bertanggungjawab menjaga kemudahan yang telah disediakan

[2 x 2m = 4m]
4. Dua hikmat beradab semasa di tempat rekreasi:
- Mendapat keredaan Allah S.W.T.
- Dapat memupuk hubungan silaturrahim
- Menghindari perkara-perkara mungkar
- Melahirkan masyarakat berdisiplin

[2 x 2m = 4m]
212
Nombor
Soalan
5. Dua cara pengawalan terbaik untuk mengelakkan tempat rekreasi
disalahgunakan:
- Mengadakan penguatkuasaan yang rapi untuk mengawal tempat
rekreasi.
- Sentiasa membuat rondaan yang kerap oleh pihak
bertanggungjawab.
- Memberi kesedaran dan pendedahan kepada masyarakat tentang
pentingnya menjaga tempat rekreasi.
- Mengenakan denda terhadap mereka yang menyalahgunakan
tempat rekreasi.

[2 x 2m = 4m]

PELAJARAN 33 : ADAB MENJAGA KEMUDAHAN AWAM

BAHAGIAN A
ANEKA PILIHAN

1. Berikut adalah adab ketika menggunakan kemudahan awam kecuali

A menggunakan mengikut peraturan
B bertimbang rasa dengan pengguna lain
C bertanggungjawab terhadap keselamatan
D membuang kemudahan awam apabila rosak

2. Berikut adalah contoh penyalahgunaan kemudahan awam

I Menggunakan paip bomba untuk memadamkan api
II Membuang sampah di tempat pembuangan sampah
III Menconteng papan tanda di jalan
IV Membuat panggilan palsu

A I dan II
B II dan III
C II dan IV
D III dan IV

3. Perbuatan merosakkan kemudahan awam dikenali sebagai

A jenayah vandalisme
B jenayah kolar biru
C jenayah juvana
D jenayah sosial

4. Mengapa setiap rakyat berkewajipan menjaga kemudahan awam?

A Mengelakkan ia disalahgunakan untuk kepentingan peribadi
B Dapat menggunakannya apabila diperlukan
C Meringankan beban pihak berwajib
D Akan menyebabkan rakyat mundur
213

ISI TEMPAT KOSONG
1. Telefon, tandas awam, dan seumpamanya adalah______________________yang
disediakan oleh pihak kerajaan untuk kegunaan orang ramai.

2. Perbuatan merosakkan kemudahan awam merupakan satu perbuatan__________
dan berdosa.

3. Kemudahan awam disediakan bertujuan memberi__________________hidup kepada
kita.

Lengkapkan tempat kosong di bawah dengan jawapn yang betul.

BAHAGIAN B

1. Nyatakan dua kepentingan menjaga kemudahan awam terhadap masyarakat.
[ 4 markah ]

2. Huraikan adab-adab menggunakan kemudahan awam yang disediakan.
[ 4 markah ]

3. Terangkan tiga langkah untuk mengatasi vandalisme terhadap kemudahan awam.
[6 markah ]

4. Jelaskan dua kepentingan kemudahan awam terhadap individu.
[ 4 markah ]

5. Senaraikan amalan yang tidak bertanggungjawab terhadap kemudahan awam.
[ 4 markah ]

PELAJARAN 33 : ADAB MENJAGA KEMUDAHAN AWAM

BAHAGIAN A

ANEKA PILIHAN

1. D
2. D
3. A
4. B

Pendidikan awal

5______________
4_____________
Langkah-langkah mengatasi kerosakan kemudahan awam
214

ISI TEMPAT KOSONG

1. kemudahan awam
2. jenayah
3. keselesaan
4. kuat kuasa undang-undang / kempen kesedaran
5. kempen kesedaran / kuatkuasa undang-undang

BAHAGIAN B

Nombor
Soalan
1. Dua kepentingan menjaga kemudahan awam terhadap
masyarakat:
- memupuk sikap toleransi
- menyuburkan semangat perpaduan dalam masyarakat
- mengeratkan hubungan silaturrahim

[2 x 2m = 4m]
2. Adab-adab menggunakan kemudahan awam yang disediakan:
- Menggunakan dengan cara yang baik dan mengikut peraturan
- Melaporkan kerosakan kepada pihak berwajib
- Tidak menyalahgunakan kemudahan tersebut
- Tidak menjadikan sebagai hak milik peribadi

[2 x 2m = 4m]
3. Tiga langkah untuk mengatasi vandalisme terhadap kemudahan
awam:
- Penguatkuasaan undang-undang
- Menubuhkan pasukan pemantau
- Mewujudkan sistem litar tv tertutup / CCTV
- Mewujudkan kerjasama dengan masyarakat setempat

[3 x 2m = 6m]

4. Dua kepentingan kemudahan awam terhadap individu:
- Memberi kemudahan kepada yang kurang mampu
- Membantu ketika dalam kecemasan
- Menjimatkan perbelanjaan
- Menjamin kesejahteraan hidup

[2 x 2m = 4m]
5. Amalan yang tidak bertanggungjawab terhadap kemudahan awam:
- Menconteng tembok / papan kenyataan / dinding
- Membuat panggilan palsu kepada polis, bomba dan lain-lain
- Membuang sampah merata-rata
- Menggunakan pili bomba untuk kemudahan peribadi
- Merosakkan telefon awam

[2 x 2m = 4m]

215

PELAJARAN 34 : ADAB MENZIARAHI JENAZAH

BAHAGIAN A
ANEKA PILIHAN

1. Amalan yang patut dilakukan ketika menziarahi jenazah ialah

A berdoa supaya jenazah mendapat keampunan
B membicarakan hal-hal berkaitan duniawi
C menunaikan solat istikharah
D menunaikan solat hajat

2. Antara perkara yang perlu dielakkan ketika menziarahi jenazah ialah

I mengumpat dan mengata kepada simati
II menangisi kematiannya
III mendoakan simati
IV bergurau senda

A I dan II
B I dan IV
C II dan IV
D III dan IV

3. Maksud meratapi kematian ialah

A tidak reda dengan takdir Allah S.W.T.
B kecewa dan sedih kerana kematian tersebut.
C menganggap diri penyebab kepada kematian tersebut.
D meraung-raung sambil melakukan perkara yang boleh menyeksakan tubuh
badan.

4 Berikut adalah adab-adab ketika menziarahi jenazah kecuali

A mengadakan kenduri
B membantu ahli keluarga si mati
C menenangkan perasaan waris si mati
D mengingatkan waris si mati supaya bersabar

5 Meratapi jenazah di larang dalam Islam kerana :
i. Menyeksa mayat
ii. Menambahkan kesedihan keluarga si mati
iii. Menganggu waris-waris yang sedang bertafakkur
iv. Menunjukkan tidak redha dengan taqdir Allah SWT

A. i dan ii
B. iii dan iv
C. ii dan iii
D. i dan iv
216

ISI TEMPAT KOSONG

1 Hukum menziarahi jenazah adalah __________________.

2 Menziarahi jenazah akan dapat mengeratkan _____________
sesama Islam.

3 Mengucapkan takziah kepada keluarga si mati boleh dilakukan selama tempoh
_____________.

4 Kita dilarang bercakap melainkan perkara-perkara yang___________________
semasa menziarahi jenazah.

5 Mengucap _______________ kepada keluarga simati merupakan adab
menziarahi jenazah.

BAHAGIAN B

1. Menziarahi jenazah adalah satu amalan yang dituntut dalam Islam.
Terangkan dua kelebihan menziarahi jenazah.
[ 4 markah ]

2. Nyatakan dua amalan yang harus dijauhi semasa menziarahi jenazah
[ 4 markah ]

3. Islam menggariskan beberapa panduan ketika menziarahi jenazah.

(a) Nyatakan dua adab menziarahi jenazah.
[ 2 markah ]

(b) Terangkan dua perbezaan cara menziarahi jenazah
muslim dan bukan muslim .
[ 4 markah ]

PELAJARAN 34 : ADAB MENZIARAHI JENAZAH

BAHAGIAN A

ANEKA PILIHAN

1. A
2. B
3. D
4. A

217

ISI TEMPAT KOSONG

1. sunat
2. silaturrahim / persaudaraan
3. 3 hari
4. baik / berfaedah
5. takziah
BAHAGIAN B

Nombor
Soalan
1 Dua kelebihan menziarahi jenazah:
- Dapat mengeratkan silaturrahim.
- Mengurangkan tekanan emosi keluarga jenazah.
- Menginsafi kematian.

[2 x 2m = 4m]
2. Dua amalan yang harus dijauhi semasa menziarahi
jenazah:
- Meratap atau meraung.
- Membuat perkara yang menyinggung perasaan
keluarga jenazah.
- Membebankan keluarga jenazah dengan permintaan
yang mereka tidak mampu

[2 x 2m = 4 m]
3.i.

Dua adab menziarahi jenazah:
- Membaca al-Quran dan berzikir.
- Menunaikan solat jenazah.
- Mengucapkan takziah kepada keluarga si mati
- Menunjukkan rasa sedih.
- Berdoa supaya jenazah mendapat keampunan Allah
S.W.T.
- Memberi pertolongan kepada keluarga jenazah..

[2 x 2m = 4 m]
ii. Dua perbezaan cara menziarahi jenazah muslim dan
bukan muslim:

[2 x 2m = 4m]
Jenazah muslim Jenazah bukan muslim
- Semasa ziarah disunatkan
berdoa, membaca al-
Quran dan berzikir.
- Memakai pakaian yang
tidak ditentukan warnanya
- Digalakkan memberi
sumbangan derma
berbentuk wang.
- Tidak perlu berdoa.

- Memakai warna-warna
tertentu seperti hitam.
- Membawa buah tangan
contohnya bunga.

218

PELAJARAN 35 : ZIKRULLAH PENGUBAT HATI

BAHAGIAN A
ANEKA PILIHAN

1. Berikut adalah sebab-sebab Islam menggalakkan umatnya berzikir.

I Membentuk peribadi mulia
II Memperolehi kejayaan hidup
III Menjauhkan diri dari hasutan syaitan
IV Supaya dihormati dan disegani oleh orang lain

A I dan II
B I dan III
C II dan IV
D III dan IV

2. Manakah antara berikut tidak benar mengenai kepentingan beradab ketika
berzikir?

A Zikir diterima oleh Allah S.W.T
B Zikir dapat menghapuskan dosa besar
C Mencontohi sunnah Rasulullah s.a.w.
D Dapat mendisiplinkan diri dengan beribadat

3. Berikut merupakan jenis-jenis zikir kecuali

A takbir
B tasbih
C tauhid
D hauqalah

4. Tingkah laku yang tidak beradab ketika berzikir ialah

A menggunakan suara yang nyaring.
B tidak berzikir semasa qadak hajat
C perbanyakkan zikir dalam suasana genting
D berzikir dengan lafaz tertentu mengikut keadaan dan tempat

219

ISI TEMPAT KOSONG

1. Mengingati Allah S.W.T dengan hati, lisan dan perbuatan dipanggil


4. Seseorang disunatkan berzikir dengan suara yang ______________.

BAHAGIAN B

1. (a) Jelaskan maksud zikir.
[ 2 markah ]

(b) Nyatakan dua sebab kita perlu beradab ketika berzikir.
[ 4 markah ]

2. Berzikir salah satu cara meningkatkan keimanan kepada Allah S.W.T.

(a) Nyatakan dua contoh lafaz zikir.
[2 markah]

(b) Jelaskan dua adab berzikir kepada Allah S.W.T.
[4 markah]

(c) Huraikan dua kesan beradab ketika berzikir.
[4 markah]

PELAJARAN 35 : ADAB ZIKRULLAH PENGUBAT HATI

BAHAGIAN A

ANEKA PILIHAN

1. B
2. B
3. C
4. A

2_________
_
3________

hati
Mengingati Allah dapat dilakukan melalui
220

ISI TEMPAT KOSONG

1. berzikir
2. lisan / perbuatan
3. perbuatan / lisan
4. sederhana / perlahan

BAHAGIAN B

Nombor
Soalan
1 (a) Maksud zikir:
Zikir ialah mengingati Allah S.W.T dengan hati, lisan dan
perbuatan

[1 x 2m =2 m]
(b) Dua sebab kita perlu beradab ketika berzikir:
- Supaya tidak mengganggu ketenteraman orang lain
- Untuk mencapai kesempurnaan dalam ibadat
- Selaras dengan sunnah Rasulullah s.a.w.
- Supaya zikir diterima Allah S.W.T
- Berdisiplin dalam menunaikan ibadat.

[2 x 2m = 4 m]
2 (a) Dua contoh lafaz zikir:
- Subhanallah.
- La Ilaha Illallah.
- Alhamdulillah.
- Astaghfirullah.
- Allahu Akhbar.

[2 x 1m = 2 m]

(b) Dua adab berzikir kepada Allah S.W.T.:
- Menyebut lafaz zikir dengan betul serta memahami
maksudnya.
- Berzikir dalam keadaan bersih dan suci daripada hadas.
- Zikir dengan lafaz-lafaz yang terdapat di dalam nas al-Quran
atau al-Sunnah.
- Merasa kehebatan, kekuasaan dan keagungan Allah.S.W.T
- Menggunakan suara yang perlahan.
- Perbanyakkan berzikir dalam suasana genting.
- Berzikir dengan lafaz tertentu mengikut keadaan dan tempat.
- Tidak berzikir semasa qadha hajat.

[2 x 2m = 4 m]
(c). Dua kesan beradab ketika berzikir:
- Dikasihi Allah S.W.T.
- Mendapat ketenangan jiwa.
- Mendidik jiwa supaya sentiasa mengingati Allah S.W.T.
- Mendapat pahala.

[2 x 2m = 4 m]]

221

PELAJARAN 36 : ADAB DENGAN RASULULLAH

BAHAGIAN A

ANEKA PILIHAN

1. Pilih pernyataan yang benar mengenai tujuan Islam menuntut kita supaya
berselawat kepada Nabi Muhammad s.a.w.

I Menghormati baginda
II Dijamin masuk syurga
III Termasuk dalam golongan sahabat baginda
IV Menunjukkan kasih dan cinta kepada baginda

A I dan II
B I dan IV
C II dan III
D III dan IV

2. Hukum menziarahi makam Rasulullah s.a.w. ketika mengerjakan ibadat haji dan
umrah adalah

A makruh
B harus
C wajib
D sunat

3. Menghormati para sahabat Rasulullah s.a.w. merupakan suatu tuntutan kerana
mereka

A mencintai diri sendiri melebihi cinta kepada Rasulullah s.a.w.
B mendapat didikan langsung dari Rasulullah s.a.w.
C melakukan amar makruf nahi mungkar
D mengamalkan sunnah rasul

4. Berikut adalah tingkah laku yang beradab dengan Rasululah s.a.w. kecuali

A mentaati perintah Rasulullah s.a.w.
B menghormati sahabat Rasulullah s.a.w.
C tidak mengucap selawat ketika tahiyyat akhir
D tidak berbuat bising ketika menziarahi makam Rasulullah s.a.w.

5. Tidak mengamalkan sunnah Rasulullah s.a.w mengakibatkan

A mendapat syafaat daripada Rasulullah s.a.w. di akhirat kelak.
B mendapat pahala atas kebaikan yang dilakukan.
C merosakkan iman pada diri sendiri.
D dikasihi oleh Rasulullah s.a.w.
222
ISI TEMPAT KOSONG

1. Salah satu cara beradab terhadap Rasulullah s.a.w melalui lisan ialah
_______________.

2. Mengamalkan _____________ merupakan salah satu cara beradab kepada
Rasulullah s.a.w melalui perbuatan.

3. Orang yang banyak berselawat ke atas Nabi Muhammad s.a.w akan
memperolehi ______________ di akhirat.

BAHAGIAN B

1. (i) Umat Islam hendaklah berselawat kepada Rasulullah s.a.w. bagi
menunjukkan rasa cinta dan kasih kepada baginda.

Nyatakan dua tujuan berselawat.
[ 4 markah ]

(ii) Terangkan perbezaan di antara adab terhadap Rasulullah s.a.w. dan adab
terhadap orang awam.
[ 4 markah ]

2. Umat Islam disuruh beradab dengan Rasulullah s.a.w.
Jelaskan dua hikmat beradab dengan Rasulullah s.a.w.
[ 4 markah ]

3. Terangkan dua cara beradab dengan Rasulullah s.a.w.
[ 4 markah ]

PELAJARAN 36 : ADAB DENGAN RASULULLAH

BAHAGIAN A

ANEKA PILIHAN

1. B
2. D
3. B
4. C
5. C

223
ISI TEMPAT KOSONG

1. berselawat
2. sunnah
3. syafaat

BAHAGIAN B

Nombor
Soalan
1(a) Dua tujuan berselawat:
- Supaya dikasihi dan disayangi oleh Allah S.W.T
- Untuk mendapat syafaat di akhirat.
- Untuk mendapat rahmat dan keampunan Allah S.W.T.

[2 x 2m = 4m]
(b) Perbezaan di antara adab terhadap Rasulullah s.a.w.dan
orang awam:
Adab dengan Rasulullah
s.a.w
Adab dengan orang awam
- Disuruh berselawat.
- Semua perkataan,
perbuatan dan
pengakuan nabi
menjadi ikutan dan
contoh kepada manusia.
- Tidak ada selawat.
- Tidak semua perkataan,
perbuatan dan
pengakuan menjadi
contoh dan ikutan.

[2 x 2m = 4m]
2. Umat Islam disuruh beradab dengan Rasulullah S.A.W.
Dua hikmah beradab dengan Rasulullah S.A.W:
- Akan dikasihi Allah S.W.T.
- Akan mendapat kesejahteraan hidup di dunia dan
akhirat.
- Mendorong kita mengamalkan sunnahnya
- Melahirkan insan yang berakhlak mulia.
- Mendapat rahmat dan keampunan Allah S.W.T.

[2 x 2m = 4m]
3. Tiga cara beradab dengan Rasulullah s.a.w:
- Berselawat ke atas Rasulullah s.a.w.
- Tawadduk dan bersopan ketika mendengar hadis
Rasulullah s.a.w.
- Menziarahi makam Rasulullah s.a.w.
- Mengasihi sahabat-sahabat baginda
- Beramal dengan sunnahnya

[2 x 3m = 6m]

224
BAHAGIAN ADAB : TINGKATAN LIMA.

PELAJARAN 32 : ADAB BERMUSAFIR

BAHAGIAN A

1 Berikut adalah tujuan beradab ketika musafir kecuali

A dapat pertolongan ketika susah
B dapat menikmati keindahan alam
C dapat menuju ke tempat yang dihajati dengan selamat
D mendapat rahmat dan keberkatan daripada Allah S.W.T

2

Musafir adalah perkara yang diharuskan sekiranya bertujuan untuk
A menziarahi kubur keramat
B melihat kebesaran Allah S.W.T
C menonton pertandingan bina badan
D menyambut hari memperingati kekasih

3

Pilih pernyataan yang menunjukkan makruh bermusafir
A Menziarahi orang sakit
B Bersiar-siar tanpa tujuan
C Menunaikan umrah di Mekah
D Membeli belah bersama keluarga

4 Hukum musafir untuk menziarahi Masjid al-Haram di Mekah ialah

A wajib
B sunat
C harus
D haram

5 Antara berikut yang manakah bukan adab bermusafir?

A Memohon petunjuk Allah
B Menyediakan bekalan secukupnya
C Meminta nasihat daripada orang yang berpengalaman
D Wajib mengucapkan selamat tinggal kepada orang yang ditinggalkan

ISI TEMPAT KOSONG

1

Rukhsah diberikan kepada orang yang bermusafir untuk menunaikan solat
secara _____________________.

2 Hukum bermusafir dengan tujuan melihat kebesaran Allah S.W.T ialah
_____________________.
225

3 Bermusafir ke Mekah untuk menunaikan haji dan umrah kali pertama hukumnya
_____________________.

4 Seorang ketua perlu dilantik apabila bermusafir dalam kumpulan yang terdiri
daripada ________________ orang atau lebih.

BAHAGIAN B
2 Terdapat beberapa hukum ketika bermusafir.

(a) Nyatakan dua hukum tersebut beserta contoh.
[4 markah]
(b) Mengapakah digalakkan melantik ketua ketika bermusafir?
[4 markah]

PELAJARAN 33 : ADAB BERNEGARA
BAHAGIAN A

2 Kemajuan sesebuah negara bergantung kepada

I rakyat yang bersatu padu
II usaha rakyat menubuhkan tabung kebajikan
III rakyat yang berdisiplin dan beradab terhadap negara
IV sikap rakyat yang terlalu bergantung kepada bantuan kerajaan

A I dan II
B I dan III
C II dan IV
D III dan IV

1 Islam mengharuskan umatnya bermusafir dengan tujuan yang baik.

(a) Apakah maksud musafir?
[ 2 markah ]
(b) Huraikan dua adab semasa bermusafir.
[ 4 markah ]
(c) Terangkan dua kesan positif terhadap seseorang yang beradab ketika
bermusafir.
[ 4 markah ]

1 Antara adab bernegara ialah

A menjaga nama baik negara
B memenuhi kehendak peribadi
C mewujudkan hubungan silaturahim
D memberi maklumat penting kepada negara lain

226
3 Di antara kesan positif adab bernegara ialah

A negara bertambah maju
B nama negara akan tercemar di mata dunia
C ekonomi negara akan menghadapi penurunan
D negara mudah diancam dan dibolosi oleh musuh

4 Perbuatan yang boleh dilakukan untuk menjaga nama baik negara ialah

A mengadakan konsert
B membangunkan negara mengikut acuan barat
C membuat ciptaan baru yang berfaedah untuk rakyat
D memberi bantuan senjata kepada negara yang bertelagah

ISI TEMPAT KOSONG

1 ______________ adalah kawasan tertentu yang didiami oleh masyarakat
tertentu dan diperintah oleh sebuah kerajaaan.

Soalan 2 hingga soalan 5 berdasarkan carta di bawah.

Cara
cintakan
negara

2__________________

3__________________
227

6 Sesebuah negara akan .sekiranya rakyat hidup beradab serta
bertoleransi

BAHAGIAN B

1. Sesebuah negara akan aman sejahtera sekiranya rakyat hidup bertoleransi dan
beradab.

(a) Nyatakan dua adab bernegara.
[ 4 markah ]

(b) Terangkan dua kesan positif sekiranya rakyat beradab dengan negara.
[ 4 markah ]

(c) Sebagai seorang pelajar, bagaimanakah anda dapat memberi sumbangan
kepada negara?
[ 4 markah ]

2. Huraikan dua cara membuktikan bahawa anda adalah seorang yang mencintai
negara Malaysia.
[ 4 markah ]

Adab
bernegara

4 ________________

Memelihara keamanan

5_________________
228
PELAJARAN 34 : ADAB DENGAN PEMIMPIN

BAHAGIAN A
1

Dalam keadaan manakah rakyat wajib mematuhi pemimpin?

I Pemimpin menyeru supaya bersatu padu
II Pemimpin menyeru supaya bekerja apabila perlu
III Pemimpin menyeru supaya bangun menentang musuh
IV Pemimpin menyeru meningkatkan sentimen perkauman

A I dan II
B I dan III
C II dan IV
D III dan IV

2 Apakah kesan yang akan berlaku jika rakyat tidak menghormati pemimpin?

A Ekonomi negara akan meningkat.
B Pembangunan negara berjalan lancer
C Rakyat mempunyai semangat daya saing yang tinggi.
D Musuh akan mengambil kesempatan melemahkan Negara

3 Apakah langkah terbaik yang perlu di ambil oleh rakyat untuk menegur
pemimpin?

A Menyalurkan melalui wakil rakyat
B Melaporkan kepada akhbar
C Menentang secara terbuka
D Mengadakan demonstrasi

4 Di antara berikut yang manakah bukan pemimpin dalam masyarakat?

A Kerani
B Pengetua
C Penghulu
D Ketua keluarga

5 Apakah kesan buruk terhadap pemimpin apabila rakyat tidak mentaatinya?

A Pemimpin akan marah.
B Pemimpin akan meletakkan jawatannya.
C Pemimpin tidak mendapat penghargaan dan pengiktirafan.
D Pemimpin gagal melaksanakan tugas dengan baik dan lancar.

Taat kepada pemimpin adalah satu kewajipan

229

ISI TEMPAT KOSONG

1

Menyediakan keperluan asas kepada rakyat adalah antara tanggungjawab yang
perlu dipikul oleh seorang ________________.

2 Ketaatan kepada pemimpin adalah wajib selagi tidak disuruh melakukan
_______________________.

3 Hukum mentaati pemimpin adalah ____________________.

4 Segala polisi dan projek yang dilakukan oleh kerajaan tidak dapat dilaksanakan
tanpa sokongan daripada _________________.

5 Pemimpin pada pandangan Islam adalah orang yang bertanggungjawab
..agamanya

BAHAGIAN B

1. Pemimpin berwibawa tunjang kemakmuran negara.

(a) Apakah yang dimaksudkan dengan pemimpin ?
[ 2 markah ]
(b) Nyatakan empat ciri pemimpin menurut Islam.
[ 4 markah ]
(c) Jelaskan dua tanggungjawab pemimpin terhadap rakyat.
[ 4 markah ]
2. Jelaskan dua adab rakyat terhadap pemimpin.

[ 4 markah ]

3 Apakah yang dimaksudkan dengan pemimpin ?
4 Nyatakan empat adab rakyat terhadap pemimpin
5 Huraikan kesan terhadap sesebuah negara sekiranya rakyat tidak mentaati pemimpin.

PELAJARAN 35 : ADAB BERJIHAD
BAHAGIAN A

1 Jihad utama yang telah digariskan oleh ulama Islam ialah

A jihad tingkatkan ilmu
B jihad melawan syaitan
C jihad mempertahankan Islam
D jihad mempertahankan negara

230

2

Yang manakah termasuk dalam peringkat ini?

I Jauhi makanan yang diharuskan
II Tidak melakukan kebaikan secara berterusan
III Melawan dan menghapuskan keraguan dan was-was
IV Jauhkan diri dari menurut hawa nafsu dan perkara maksiat

A I dan II
B I dan III
C II dan IV
D III dan IV

3 Bagaimanakah cara berjihad memperbaiki diri?

A Bakhil terhadap ilmu
B Berhati-hati menyebarkan Islam
C Mempelajari ajaran Islam dan mengamalkannya

D

Mengamalkan ajaran yang sesuai dengan diri sendiri
4

Jihad melawan orang munafik boleh dilakukan dengan

A hati dan lidah
B lidah dan mata
C tegahan dan denda
D teguran dan tindakan

ISI TEMPAT KOSONG

1

____________________ ialah usaha yang bersungguh-sungguh menggunakan
seluruh kemampuan untuk menegakkan Islam dan mendapatkan keredhaan
Allah S.W.T.

Soalan 2 dan Soalan 3 berdasarkan carta di bawah.

4 Hukum berjihad mempertahankan negara daripada ancaman musuh adalah
_________________.
(Antara peringkat jihad ialah jihad melawan syaitan)
Peringkat Jihad
Jihad membaiki diri 3_________________
Jihad hapus kezaliman 2____________________
231

5 Kelebihan orang yang berjihad dijalan Allah s.w.t ialah mendapat
yang baik didunia dan akhirat

BAHAGIAN B

1 Umat Islam diwajibkan berjihad ke jalan Allah.

(a) Jelaskan dua keadaan yang mewajibkan umat Islam berjihad.
[ 4 markah ]

(b) Huraikan tiga akibat lari daripada medan perang.
[ 6 markah ]

2 Jihad atau perjuangan menegakkan agama Allah S.W.T. di muka bumi sangat
dituntut oleh Islam.

(a) Nyatakan bahagian jihad.
[ 2 markah ]

(b) Jelaskan dua adab yang perlu diamalkan oleh orang yang berjihad di
jalan Allah S.W.T.
[ 4 markah ]

(c) Terangkan dua faktor yang boleh mengurangkan semangat jihad.
[ 4 markah ]

PELAJARAN 36 : ADAB MEMELIHARA ALAM

BAHAGIAN A

1 Di antara berikut, manakah yang dianggap pencemaran bunyi?

I Bunyi guruh
II Bunyi kilang
III Bunyi ombak
IV Bunyi kenderaan

A I dan II
B I dan III
C II dan IV
D III dan IV

2 Pencemaran alam yang berlaku disebabkan oleh kecuaian manusia ialah

A banjir
B hakisan ombak
C kemarau panjang
D pembuangan sisa toksik
232
3 Berikut adalah langkah-langkah mengatasi masalah pencemaran alam dari terus
berlaku kecuali

A menanam kesedaran kepada masyarakat
B pembinaan kilang secara berterusan
C memelihara dan memulihara alam
D penguatkuasaan undang-undang

4 Punca berlaku pencemaran tanah ialah

A pembuangan sisa toksid.
B penanaman sayur secara hidroponik.
C penanaman semula pokok getah dan kelapa sawit.
D pembuangan sampah sarap di merata-rata tempat.

ISI TEMPAT KOSONG

1 Pencemaran bunyi ialah bunyi bising yang keterlaluan sehingga menyakitkan
_______________.

2 Allah S.W.T menyatakan bahawa kemusnahan yang berlaku di atas muka bumi ini
dilakukan oleh _____________________.

3 Salah satu langkah mengatasi pencemaran alam ialah mengadakan ___________
di kawasan sekitar.

4 Asap kenderaan yang mengandungi gas ___________________ memberi kesan
kepada pencemaran alam.

5 Pemusnahan serta penerokaan hutan yang tidak terkawal boleh menyebabkan
berlakunya.dan tanah runtuh

BAHAGIAN B

1 Kerosakan alam sekitar disebabkan oleh tangan manusia.
Terangkan dua kesan perbuatan tersebut.
[4 markah]
2 Jelaskan dua punca pencemaran alam.
[4 markah]
3 Huraikan tiga kebaikan menjaga alam semulajadi.
[6 markah]
4 Nyatakan tiga langkah berkesan untuk menghalang pencemaran dari terus
berlaku.
[6 markah]
5 Pencemaran alam boleh mendatangkan kerugian kepada ekonomi umat
Islam. Nyatakan tanggungjawab generasi muda bagi mengatasi masalah
pencemaran berkenaan. [4 markah]

6 Nyatakan tiga usaha yang patut anda lakukan untuk memulihara alam sekitar
sebagai tanda kesyukuran kepada Allah [6 markah]
233
PELAJARAN 37 : ADAB MEMBERI DAN MENERIMA HADIAH SERTA
SEDEKAH

BAHAGIAN A
ANEKA PILIHAN

1. Berikut adalah kelebihan memberi hadiah dan sedekah kecuali

A. disukai oleh manusia.
B. rezeki akan bertambah.
C. mendapat ganjaran daripada Allah S.W.T.
D. dimasukkan ke syurga tanpa hisab.

2. Antara jenis sedekah dalam Islam ialah

A memberi rasuah.
B amar makruf nahi mungkar.
C menolong orang membeli minuman haram.
D memberi salam ketika masuk dalam majlis ilmu.

3. Hukum memberi sedekah dan hadiah ialah

A Wajib
B Harus
C Sunat
D Makruh

4. Berikut adalah adab yang perlu dijauhi semasa bersedekah.

A Ikhlas
B Memberi secara rahsia
C Tidak mengungkit-ungkit
D Memberi barang yang sudah rosak

ISI TEMPAT KOSONG

1. ____________________ ialah mengeluarkan sebahagian harta tertentu
diberikan kepada golongan tertentu dengan syarat-syarat tertentu.

2. Senyuman yang ikhlas merupakan salah satu daripada jenis-jenis ____________
yang digalakkan oleh Islam.

3. Pemberian sedekah menjadi sia-sia jika tidak disertai dengan ______________
yang ikhlas.

4. Amar _______________ dan nahi mungkar merupakan sebahagian daripada
jenis-jenis sedekah.

234
BAHAGIAN B

1. Sabda Rasulullah s.a.w:

Maksudnya :
Perkataan yang baik adalah sedekah, setiap langkah untuk
menunaikan solat adalah sedekah.

(a) Nyatakan dua contoh sedekah selain daripada yang disebut dalam
hadis di atas.
[ 2 markah ]
(b) Terangkan perbezaan di antara sedekah dan hadiah.
[ 4 markah ]
(c) Terangkan kelebihan memberi sedekah.
[ 4 markah ]

2. Sedekah hendaklah diberi dengan adab-adab tertentu.
Nyatakan dua adab memberi sedekah.

[ 4 markah ]
PELAJARAN 38 : ADAB BERNIAGA

BAHAGIAN A

1 Apakah yang dimaksudkan dengan kerjasama dalam perniagaan?

A Meminta nasihat dari orang yang berpengalaman
B Bertolak ansur antara penjual dan pembeli
C Membantu golongan yang memerlukan
D Menderma sebahagian harta

2 Berikut adalah bentuk perniagaan yang diharamkan Islam kecuali

A jual beli barang haram
B jual beli barangan yang sama jenis
C jual beli barang yang tidak dimiliki dengan sempurna
D jual beli buah-buahan yang ada di pokok yang telah nyata masaknya.

3 Maksud jual beli dari sudut bahasa ialah

A menempah
B bersyarikat
C berdagang
D menyewa

. . . _ . ._ . . . . . . . . . , . , . . . , ,. . . . . . . ,. . . . . . , . ,
. . , . . . . ., , . .. , . . . .
235
4 Antara berikut merupakan adab-adab berjual beli yang digalakkan oleh Islam.

I Bersikap amanah dan jujur
II Tekun dan bersungguh-sungguh
III Menjauhi perkara-perkara haram
IV Melahirkan masyarakat harmoni dan sejahtera.

A I , II dan III
B I , II dan IV
C I , III dan IV
D II, IIIdan IV

5.
_> < _,,l > ,l
(Surah al-Baqarah : 275)

Ayat di atas merujuk kepada
A Allah menghalalkan jual beli dan riba
B Allah mengharamkan jual beli dan riba
C Allah menghalalkan jual beli dan mengharamkan riba
D Allah mengharamkan jual beli dan menghalalkan riba

ISI TEMPAT KOSONG

1 Berniaga bermaksud ______________ harta dengan harta mengikut syarat-
syarat tertentu.

2 Saya jual kereta dengan harga RM50,000 dengan syarat jualkan kereta tuan
kepada saya dengan harga RM30,000

Jual beli ini dikenali sebagai jual beli _________________.

3 __________________bermaksud penjual dan pembeli bersikap jujur dan tidak
menipu dalam perniagaan.

4 Kita hendaklah mengamalkan ____________ berniaga dalam perniagaan supaya
mendapat keberkatan di dunia dan di akhirat.

BAHAGIAN B

1. Islam telah menggariskan beberapa adab untuk diamalkan semasa berniaga.

(a) Apakah maksud berniaga ?
[ 2 markah ]
(b) Jelaskan konsep amanah dalam perniagaan.
[ 4 markah ]
(c) Terangkan dua faedah mengamalkan adab dalam aktiviti perniagaan.
[ 4 markah ]

236
2. (a) Huraikan dua adab ketika berniaga.
[ 4 markah ]

(b) Terangkan tiga akibat terhadap orang yang tidak mengamalkan adab
berniaga.
[ 6 markah ]

BAHAGIAN TAMADUN ISLAM : TINGKATAN EMPAT.

PELAJARAN 20 : KERAJAAN KHULAFAK AL-RASYIDIN

BAHAGIAN A

ANEKA PILIHAN

1

Gelaran kepada sahabat yang memegang jawatan negara selepas Rasullullah s.a.w.
dinamakan

A Khalifah kerajaan Umayyah
B Khalifah kerajaan Uthmaniyyah
C Khalifah kerajaan Abasiyyah
D Khulafa al-Rasyidin

2

Kenyataan di atas merujuk kepada

A Saidina Abu Bakar al-Siddiq
B Umar al-Khattab
C Uthman bin Affan
D Ali bin Abi Talib

3 Pilih pernyataan yang benar mengenai dasar pentadbiran khulafa al-Rasyidin.

I Kuasa membuat sesuatu keputusan dibuat oleh khalifah
II Khalifah merupakan ketua Negara
III Pemimpin sahaja bertanggungjawab memajukan Negara
IV Khalifah memiliki hak keistimewaan

A I dan II
B III dan IV
C II dan III
D I dan IV

Lahir lima tahun selepas kelahiran Rasullullah s.a.w
Digelar Zu al-Nurain
Wafat ketika berumur 80 tahun
237

4 Berapa lamakah tempoh pemerintahan Khulafa Ar-Rasyidin ?

A. 9 tahun
B. 19 tahun
C. 29 tahun
D. 39 tahun

5 Perkara berikut merupakan ciri-ciri Majlis Syura kecuali

A. Badan yang menentukan dasar perundangan negara.
B. Keputusan yang diambil mendapat persetujuan ahlinya.
C. Diwakili oleh mereka yang mendapat kepercayaan daripada orang ramai
D. Menentukan perlantikan khalifah

ISI TEMPAT KOSONG

1 Kerajaan Islam di bawah pemerintahan khulafa al-Rasyidin berpusat di ___________
2 Dewan al-Jundi dan ____________ ditubuhkan bagi memastikan pengurusan
pentadbiran berjalan lancar.
3 Gerakan ketenteraan memerangi nabi palsu dilakukan oleh khalifah ___________
4 Kuasa membuat sesuatu keputusan terhadap sesuatu perkara dibuat oleh khalifah
berdasarkan pandangan ijtihad dan ___________
5 Pemerintahan khulafa al-Rasyidin telah memerintah selama ___________
6 --------------------------- adalah gelaran kepada empat orang sahabat yang memerintah
negara lslam selepas kewafatan Rasulullah S.A.W.
7 Khalifah akan membuat sesuatu keputusan berdasarkan pandangan ahli Majlis ----------
----------------

BAHAGIAN B

1 (a) Pemerintahan khulafa al-Rasyidin adalah kesinambungan daripada kerajaan yang
dipimpin oleh Nabi Muhammad s.a.w.

(i) Jelaskan dua kesan pemerintahan tersebut dari aspek politik. [ 4 markah ]

(ii) Terangkan tiga akibat membelakangkan kepemimpinan tersebut.
[ 6 markah ]

(b) Pemerintahan khulafa al-Rasyidin telah menubuhkan dua jabatan baru iaitu
Dewan al-Jundi dan Dewan al-Kharaj.

(i) Jelaskan dua peranan Dewan al-Jundi. [ 4 markah ]

(ii) Terangkan dua peranan Dewan al-Kharaj. [ 4 markah ]

2 a i Terangkan maksud tamadun
ii Kedatangan Islam telah membawa perubahan kepada tamadun manusia.
Nyatakan peranan Khulafa ar-Rashidin untuk memperkenalkan
kecemerlangan tamadun Islam dalam kehidupan manusia. http://edu.joshuatly.com/
238

SKEMA JAWAPAN

ANEKA PILIHAN

1. D
2. C
3. A

ISI TEMPAT KOSONG

1. Madinah
2. Dewan al-Kharaj
3. Abu Bakar al-Siddiq
4. Ahli Majlis Syura
5. 29 tahun

BAHAGIAN B

Nombor
Soalan
Jawapan Catatan/Markah
1 (a) (i) Dua kesan pemerintahan khulafa al-Rasyidin dari aspek
politik:
- Mengamalkan syura dalam sesuatu keputusan
- Tidak sesekali mementingkan diri
- Pentadbiran berdasarkan al-Quran dan al-Hadis
- Menegakkan keadilan
[2 x 2m = 4m]

(ii)
Tiga akibat membelakangkan kepemimpinan:
- Negara Islam terdedah dengan fitnah dan peperangan
sesama sendiri
- Wujud golongan munafik yang memecahbelahkan
umat
- Timbul perpecahan aliran pemikiran yang memberi
kesan.
- Ketua negara dilantik secara warisan
[3x 2m = 6m]
(b) (i) Dewan al-Jundi:
- Mengendalikan latihan anggota tentera
- Mengemaskinikan maklumat anggota tentera
- Mengurus pembayaran gaji kepada anggota tetap
- Mengurus perkara-perkara kebajikan anggota tentera.
[2x 2m = 4m]
(ii) Dewan al-Kharaj:
- Memungut dan mengumpul hasil negara
- Menyediakan kemudahan kepada orang ramai untuk
membayar cukai [2x 2m = 4m]
239

PELAJARAN 20 : KERAJAAN KHULAFA AL-RASYIDIN (ABU BAKAR AL-
SIDDIQ)

BAHAGIAN A

ANEKA PILIHAN
1

Khalifah al-Rasyidin yang pertama ialah
B Umar al-Khattab
C Uthman bin Affan
D Ali bin Abi Talib

2 Berikut adalah kenyataan yang benar mengenai Saidina Abu Bakar al-Siddiq kecuali

A orang yang mula-mula memeluk agama Islam
B sentiasa membenarkan kata-kata Rasulullah s.a.w
C orang yang terlibat dalam membukukan Al-Quran
D orang yang memerangi golongan nabi palsu

3 Saidina Abu Bakar al-Siddiq memerintah negara selama

A 1 tahun
B 2 tahun
C 3 tahun
D 4 tahun

ISI TEMPAT KOSONG

1 Khalifah Abu Bakar digelar ____________ kerana membenarkan percakapan dan
perbuatan Nabi s.a.w.

Soalan 2 dan 3 berpandukan carta di bawah:

4 Pelantikan Abu Bakar al-Siddiq sebagai khalifah berlaku di suatu tempat bernama
_______________

Dua golongan yang diperangi oleh
Khalifah Abu Bakar al-Siddiq
2._______________ 3.___________________
240

BAHAGIAN B

1 (a) Saidina Abu Bakar al-Siddiq ialah khalifah pertama khulafa al-Rasyidin.

(i) Nyatakan riwayat hidup beliau dengan ringkas [ 4 markah ]

(ii) Jelaskan tiga sumbangan beliau dalam pentadbiran negara. (6 markah ]

(b) (i) Jelaskan proses perlantikan Saidina Abu Bakar al-Siddiq sebagai khalifah.
[ 4 markah ]
(ii) Terangkan tiga polisi pentadbiran Saidina Abu Bakar al-Siddiq.
[ 6 markah ]

SKEMA JAWAPAN

ANEKA PILIHAN

1. A
2. C
3. B

ISI TEMPAT KOSONG

1. al-Siddiq
2. Golongan nabi palsu/Tidak membayar zakat/Murtad
3. Golongan nabi palsu/Tidak membayar zakat/Murtad
4. Saqifah Bani Saìdah

BAHAGIAN B

Nombor
Soalan
1 (a) (i) Riwayat hidup ringkas Saidina Abu Bakar al-Siddiq:
- Nama sebenar beliau Abdullah bin Abi Qahafah
- Dilahirkan dua tahun selepas kelahiran nabi
- Keturunan Bani Tamim
- Orang yang mula-mula masuk Islam
- Diberi gelaran al-Siddiq kerana membenarkan kata-kata
nabi
- Wafat pada 13 H setelah memerintah selama dua tahun
[4 x 1m = 4m]
(ii) Tiga sumbangan beliau:
- Menghapuskan golongan murtad
- Menghapuskan golongan nabi palsu
- Menghapuskan golongan yang enggan membayar zakat
- Membebaskan negeri yang berada di bawah cengkaman
Rom dan Parsi
- Mengumpulkan tulisan al-Quran
[3x 2m = 6 m]
241
Nombor
Soalan
(b) (i) Proses perlantikan Abu Bakar al-Siddiq sebagai khalifah:
- Selepas kewafatan Rasulullah s.a.w berlaku perselisihan
untuk menentukan pengganti beliau
- Orang ramai telah membuat lantikan pemimpin mereka
dari suku Khazraj
- Abu Bakar al-Siddiq dan Umar al-Khattab telah datang
ke Saqifah Bani Saìdah untuk berbincang
- Abu Bakar telah mencadangkan Abu Ubaidah dan Umar
sebagai khalifah
- Cadangan itu dibatalkan lantas Umar berbaiah janji setia
dengan Abu Bakar dan disertai oleh umat Islam

[4x 1m = 4m]
(ii) Tiga polisi pentadbiran beliau:
- Memerangi golongan murtad /nabi palsu/ enggan bayar
zakat
- Menggerakkan semula tentera Usamah bin Zaid untuk
memerangi penduduk Ghassan yang telah membunuh
utusan Rasulullah s.a.w
- Melantik khalifah selepasnya dengan tujuan memelihara
perpaduan
[3x 2m = 6m]

PELAJARAN 20 : KERAJAAN KHULAFA AL-RASYIDIN (UMAR AL-KHATTAB)

BAHAGIAN A

1

Pilih jawapan yang sesuai dengan keterangan di atas.

I Rakyat dilayan sama rata tanpa mengira status
II Rakyat berpeluang mengemukakan pandangan
III Menggalakkan rakyat menyokong pemerintah
IV Menggalakkan rakyat mementingkan akhirat sahaja

A I dan II
B II dan III
C II dan IV
D III dan IV

2 Antara berikut adalah polisi pentadbiran Khalifah Umar al-Khattab.

I Sahabat tidak dibenar meninggalkan Madinah
II Melongarkan syarat penggunaan harta Baitul Mal
III Menyusun semula pentadbiran tanah
IV Memerangi golongan yang enggan membayar zakat
Khalifah Umar al-Khattab adalah seorang pemimpin yang mementingkan
kebajikan rakyat
242

A I dan II
B III dan IV
C I dan III
D II dan IV

3 Berikut adalah sifat peribadi Saidina Umar al-Khattab kecuali

A berani dan tidak gentar dalam menegakkan agama Islam
B sangat mengambil berat tentang hal ehwal rakyat
C digelar al-Siddiq kerana membenarkan kata-kata Rasulullah s.a.w.
D tegas dan berani menegakkan keadilan

ISI TEMPAT KOSONG

1 Khalifah Umar al-Khattab digelar ___________ kerana pandai membezakan yang
benar dan yang batil.

2 Saidina Umar al-Khattab menjadi khalifah melalui___________ daripada Saidina Abu
Bakar al-Siddiq dan dipersetujui Majlis Syura.

3 Khalifah Umar al-Khattab memerintah negara selama ________ tahun.

BAHAGIAN B

1 (a) Khalifah Umar al-Khattab adalah khulafa al-Rasyidin yang kedua.

(i) Nyatakan riwayat hidup beliau dengan ringkas [ 4 markah
]

(ii) Jelaskan tiga sumbangan beliau dalam pentadbiran negara. [ 6 markah
]

(b) (i) Terangkan proses perlantikan beliau sebagai khalifah. [ 2 markah
]
SKEMA JAWAPAN

ANEKA PILIHAN

1. A
2. C
3. C

ISI TEMPAT KOSONG

1. Al-Faruq
2. wasiat
3. 10 tahun http://edu.joshuatly.com/
243

BAHAGIAN B

Nombor
Soalan
1 (a) (i) Riwayat hidup ringkas Saidina Umar:
- Nama sebenar beliau Umar bin al-Khattab bin Naufal
- Dilahirkan 13 tahun selepas kelahiran nabi
- Keturunan kaum Quraisy
- Memeluk Islam pada tahun ke 6 selepas kerasulan nabi
- Wafat pada 23 H setelah memerintah selama 10 tahun
- Wafat ketika berumur 63 tahun
[4 x 1m = 4m]
(ii) Tiga sumbangan beliau:
- Menyusun pentadbiran majlis syura
- Menyusun semula kanun tanah negara
- Memperkenalkan kalendar tahun hijrah
- Menubuhkan pasukan polis dan tentera laut untuk
menjaga keamanan
- Menubuhkan jabatan baru seperti Dewan al-Jundi dan
Dewan al-Kharaj
[3x 2m = 6m]
(b) (i) Proses perlantikan Saidina Umar sebagai khalifah:
- Menjadi khalifah melalui wasiat daripada Abu Bakar
demi menyelamatkan umat dari berpecah
- Wasiat tersebut ditulis oleh Saidina Uthman bin Affan
yang kemudiannya diumumkan kepada orang ramai
- Perlantikan Saidina Umar bin al-Khattab sebagai
khalifah telah dipersetujui sahabat. [2x 1m = 2m]

PELAJARAN 20 : KERAJAAN KHULAFA AL RASYIDIN (UTHMAN BIN AFFAN)

BAHAGIAN A

ANEKA PILIHAN

1

Khalifah al-Rasyidin yang ke-tiga ialah
B Saidina Umar al-Khattab
C Saidina Uthman b Affan
D Saidina Ali b Abi Talib

2 Berikut adalah sifat peribadi Uthman bin Affan kecuali

A Seorang yang zuhud dan dermawan
B Berani menegakkan kebenaran
C Tegas dan bertanggungjawab
D Suka kepada kemewahan
244

3 Saidina Uthman bin Affan digelar

A Al-Siddiq
B Zu Nurain
C Al-Faruq
D Hujjatul Islam

4 Khalifah Uthman bin Affan r.a adalah berketurunan .

A. Rasulullah s.a.w
B. Bani Umaiyah
C. Bani Abbasiah
D. Bani Qainuqa

ISI TEMPAT KOSONG

1 Saidina Uthman bin Affan wafat pada tahun_________ Hijrah.

2 Khalifah Uthman bin Affan adalah berketurunan ______________.

3 Perlantikan Saidina Uthman bin Affan sebagai khalifah telah diumumkan oleh
sahabat bernama _________________

BAHAGIAN B

1 (a) Saidina Uthman bin Affan adalah khulafa al-Rasyidin yang ketiga.
(i) Jelaskan riwayat hidup beliau dengan ringkas [ 4 markah]

(ii) Terangkan proses perlantikan beliau sebagai khalifah [ 6 markah]

(b) Saidina Uthman bin Affan telah meninggalkan sumbangan yang besar dalam
pentadbiran negara.
(i) Huraikan dua sumbangan beliau [ 4 markah]

(ii) Terangkan tiga polisi pentadbiran beliau semasa menjadi khalifah.
[ 6 markah]

SKEMA JAWAPAN

ANEKA PILIHAN

1. C
2. D
3. B

ISI TEMPAT KOSONG

1. 35
2. Bani Umayyah
3. Abdul Rahman bin Auf http://edu.joshuatly.com/
245

BAHAGIAN B

Nombor
Soalan
1 (a) (i)

Riwayat hidup Saidina Uthman bin Affan:
- dilahirkan lima tahun selepas kelahiran Nabi s.a.w
- keturunan Bani Umayyah
- digelar Zu al-Nurain kerana mengahwini dua puteri
Rasullullah
- wafat pada umur 80 tahun
- wafat tahun 35 [4x 1m = 4m]
(ii)

Proses perlantikan:
- Saidina Umar mencadangkan beberapa sahabat
sebagai pengganti
- Antara sahabat yang dicadangkan ialah Saidina
Uthman, Saidina Ali bin Abi Talib, Talhah bin
Ubaidah, Zubir bin al-Awwam, Saad bin Abi Waqas
dan Abdul Rahman bin Auf
- Talhah, Zubair dan Saad menarik diri
- Saidina Uthman telah diisytiharkan sebagai khalifah
berdasarkan pendapat sahabat dan orang ramai
[3x 2m = 6m]
(b) (i)

Dua sumbangan Uthman:
- menggunakan harta dan kekayaan untuk
kesejahteraan negara
- mengumpul dan membukukan al-Quran dengan
dikenali nama Rasm Uthmani
- memperkuatkan pasukan tentera darat dan laut
[2x 2m = 4m]
(ii) Polisi pentadbiran beliau:
- membuka peluang kepada orang Islam yang ingin
berjihad untuk menyebarkan Islam
- para sahabat telah dibenarkan keluar atau
meninggalkan Kota Madinah
- melonggarkan syarat penggunaan harta Baitul Mal
- ramai gabenor yang dilantik di kalangan Bani
Umayyah tetapi berdasarkan kelayakan
- beliau menetapkan bahawa al-Quran hendaklah
dibaca dalam lahjah Quraisy

[3x 2m = 6m]

246

PELAJARAN 20 : KERAJAAN KHULAFA AL-RASYIDIN (ALI B ABI TALIB)

BAHAGIAN A

ANEKA PILIHAN

1

Khalifah al-Rasyidin yang keempat ialah
A Muawiyah bin Abi Sufian
B Ali bin Abi Talib
C Abu Abas al-Saffah
D Uthman bin Affan

2 Khalifah Ali bin Abi Talib memerintah selama

A 2 tahun
B 3 tahun
C 4 tahun
D 5 tahun

3 Perlantikan Saidina Ali bin Abi Talib sebagai khalifah ditentang oleh

A Abd Rahman bin Auf
B Zubir bin al-Awwam
C Muawiyah bin Abi Sufian
D Talhah bin Ubaidah

ISI TEMPAT KOSONG

1 Saidina Ali bin Abi Talib wafat pada tahun_________ hijrah.

2 Orang pertama dari kalangan kanak-kanak yang memeluk Islam ialah ____________.

3 Ali bin Abi Talib adalah ____________ Rasullullah s.a.w.

BAHAGIAN B

1 (a) Saidina Ali bin Abi Talib adalah khulafa al-Rasyidin yang keempat.

(i) Jelaskan riwayat hidup beliau dengan ringkas [4 markah]

(ii) Terangkan tiga sifat peribadi beliau yang boleh anda contohi. [6 markah]

(b) Saidina Ali bin Abi Talib memberi sumbangan yang besar dalam pentadbiran
negara.

(i) Terangkan dengan ringkas proses perlantikan beliau. [4 markah]

(ii) Terangkan dua polisi pentadbiran beliau. [6 markah]
247

SKEMA JAWAPAN

ANEKA PILIHAN

1. B
2. D
3. C

ISI TEMPAT KOSONG

1. 40
2. Ali bin Abi Talib
3. menantu/sepupu

BAHAGIAN B

Nombor
Soalan
1 (a)

(i)

Riwayat hidup beliau:
- nama sebenar Ali bin Abi Talib bin Abdul Mutalib
- dilahirkan pada tahun ke 10 sebelum kelahiran Nabi
s.a.w
- merupakan kanak-kanak pertama memeluk Islam
- wafat pada tahun 40 H setelah memerintah 5 tahun
[4x 1m= 4m]

(ii)

Sifat peribadi:
- berani menegakkan kebenaran
- sangat mengambil berat terhadap hal ehwal rakyat
- memiliki budi pekerti yang terpuji
[3x 2m = 6m]
(b)

(i)

Proses perlantikan:
- keadaan negara kurang stabil selepas pembunuhan
Saidina Uthman
- puak-puak pemberontak meminta Saidina Ali menjadi
khalifah
- permulaannya beliau tidak bersetuju,tetapi disebabkan
keadaan negara semakin teruk beliau pun menenerima
jawatan tersebut
- orang ramai memberi baiàh kepada beliau kecuali
beberapa puak Umayyah sahaja.

[3x 2m = 6m]
(ii) Dua polisi pentadbiran Saidina Ali:
- memecat pegawai-pegawai kerajaan dari keturunan
Umayyah termasuk Muawiyah bin Abi Sufian
- meneruskan majlis tahkim walaupun tidak dipersetujui
oleh golongan Khawarij [2x 2m = 4m]
248

PELAJARAN 21 : KERAJAAN BANI UMAYYAH

BAHAGIAN A

1

Pengasas kerajaan Bani Umayyah ialah
A Abdullah al-Saffah
B Muawiyah bin Abi Sufian
C Sufian bin Uyainah
D Umar bin Abd Aziz

2 Antara berikut, manakah bukan fungsi utama Baitul Mal pada zaman Bani
Umayyah.

A Mengatasi masalah kemiskinan
B Mengurus pendapatan dan perbelanjaan negara
C Mengumpul wang bagi membangunkan sektor pertanian
D Memperkembangkan harta orang Islam mengikut syariat Islam

3 Berikut adalah peranan generasi sekarang bagi mengembalikan kegemilangan
lampau.

A Menghapuskan sesiapa sahaja yang mencemarkan kesucian agama Islam
B Menghidupkan semangat jihad
C Menuntut hak dalam demonstrasi
D Menuntut apa sahaja ilmu yang ada

4 Berikut adalah organisasi pasukan tentera pada zaman Bani Umayyah kecuali

A Al-Maimanah
B Al-Maisarah
C Al-Jundi
D Al-Muqaddimah

5 Berikut merupakan disiplin ilmu yang dikenali sebagai al-Tadwin kecuali

A kegiatan penulisan
B kegiatan pembukuan
C kegiatan penterjemahan
D kegiatan pembinaan perpustakaan

6 Khalifah kerajaan Bani Umayyah yang mendapat gelaran khulafa al-Rasyidin
kelima ialah
A Umar bin Abdul Aziz
B Yazid bin Muawiyah
C Marwan bin Al-Hakam
D Abdul Malik bin Marwan

249
7 Pilih pernyataan yang benar mengenai kesan perkembangan pendidikan Zaman
Umaiyyah kepada Tamadun Eropah.

i. Lahir ramai sarjana dalam pelbagai bidang ilmu
ii. Makin ramai rakyat yang memasuki universiti
iii. Wujud banyak kolej dan universiti
iv. Mempengaruhi pemikiran masyarakat di Eropah yang membawa
kepada Zaman Pembaharuan

A. i, ii dan iii
B. i, ii dan iv
C. i, iii dan iv
D ii, iii dan iv

8 Pernyataan yang berikut membuktikan Muawiyah sangat mengambil berat tentang
pertahanan negara kecuali ..

A. Mengemaskini angkatan tentera.
B. Membahagikan pasukan tentera kepada lima pasukan
C. Menubuhkan angkatan perang yang besar.
D. Melengkapkan angkatan tentera perang dengan peralatan yang moden dan
canggih

ISI TEMPAT KOSONG

1 Zaman pemerintahan keturunan Marwan bin al-Hakam dikenali sebagai zaman
_________________ Bani Umayyah.

2 Kerajaan Bani Umayyah telah menubuhkan satu armada laut yang terdiri daripada
____________ buah kapal

3 Muawiyah bin Abi Sufian telah mengemas kini angkatan tenteranya dengan meniru
corak gerakan tentera _____________

4 Lengkapkan carta di bawah:

Institusi pendidikan di zaman kerajaan Bani Umayyah
Masjid
4.__________________________
5.____________________________
6.____________________________
250

5 -------------------------- terkenal sebagai pusat penyebaran islam di zaman Kerajaan
Bani Umaiyah.

BAHAGIAN B

1 (a) Jelaskan secara ringkas penubuhan kerajaan Bani Umayyah
[4 markah]

(b) Terangkan tiga usaha yang dilakukan oleh kerajaan Bani Umayyah untuk
mengembangkan bidang perekonomian negara.
[6 markah]

2 (a) Jelaskan tiga peranan khalifah dalam membangunkan tamadun Islam pada zaman
Umayyah
[6 markah]

(b) Terangkan dua faktor yang membawa kepada kejatuhan kerajaan Bani Umayyah.

[4 markah]

SKEMA JAWAPAN

ANEKA PILIHAN

1. B
2. C
3. B
4. C
5. C
6. A

ISI TEMPAT KOSONG

1. kemajuan
2. 1700
3. Parsi / Rom
4. sekolah/perpustakaan/ istana khalifah

251

BAHAGIAN B

Nombor
Soalan
1 (a)

Sejarah penubuhan kerajaan Bani Umayyah:
- Saidina Ali mati dibunuh
- Golongan Syiah melantik Saidina Hasan
- Saidina Hasan tidak mampu menyelesaikan huru hara
- Saidina Hasan menyerahkan jawatan kepada
Muawiyah
- Muawiyah dilantik sebagai khalifah
[4x 1m = 4m]

(b)

Tiga usaha yang dilakukan oleh kerajaan Bani Umayyah:
- membina saliran untuk mengairi kawasan pertanian
- melakukan penyelidikan dalam bidang pertanian dan
penternakan
- meluaskan bidang perdagangan dan kemudahan
import dan eksport
- membina jalanraya dan pelabuhan
[3x 2m = 6m]
2

(a)

Tiga peranan khalifah:
- melaksanakan pemerintahan berdasarkan syariat
Islam
- memberi persamaan taraf kepada orang Islam
- memecat pegawai kerajaan yang tidak
bertanggungjawab
- mengadakan hubungan baik dengan pihak musuh
- menggiatkan usaha meningkatkan sistem pendidikan
- menjadikan Kota Madinah sebagai pusat ilmu dan
pendidikan

[3x 2m = 6m]
(b) Dua faktor kejatuhan kerajaan tersebut:
- sikap pemerintah yang mementingkan diri sendiri
- sikap pemerintah yang terpengaruh dengan dunia
- pemilihan pemimpin tidak mengikut syura
- penentangan ulama terhadap pemerintah
- pemerintah yang dilantik tidak layak
[3x 2m = 6m]

252
BAHAGIAN TAMADUN : TINGKATAN LIMA

PELAJARAN 20 : PENYEBARAN ISLAM PADA ZAMAN KERAJAAN
ABASIYYAH

BAHAGIAN A

1

Pernyataan di atas adalah merujuk kepada

A Abu Abbas al-Saffah
B Abu Jaafar al-Mansur
C Harun al-Rasyid
D Al-Makmun

2

Perkara di atas adalah merujuk kepada kesan penyebaran Islam dari aspek
A akidah
B kebudayaan
C kemasyarakatan
D ilmu pengetahuan

3 Berikut adalah faktor luaran penyebaran Islam di zaman Abasiyyah

I Galakan khalifah
II Kedudukan Baghdad yang strategik
III Penggunaan Bahasa Arab secara meluas
IV Hubungan diplomatik antara kerajaan Abasiyyah dengan negara luar

A I dan II
B II dan III
C I dan IV
D III dan IV

Berjaya merubah kepercayaan kebanyakan masyarakat dari
menyembah berhala kepada mentauhidkan Allah S.W.T.
Banyak masjid dan pusat dakwah dibuka
Sarjana Islam telah berjuang memurnikan kepercayaan umat
daripada ideologi sesat
Menjadi khalifah selama 22 tahun
Saudara kandung kepada al-Saffah
Menjadikan Baghdad sebagai ibu kota
Memperbaiki sistem cukai dan saliran
253
4 Berikut ialah sistem pemerintahan Kerajaan Abasiyyah

I Al-Wazir
II Al-Dawawin
III Al-Khalifah
IV Al-Wilayah

A I dan II
B I dan III
C II dan IV
D III dan IV

5 Berikut adalah sumbangan khalifah Abu Jaafar al-Mansur kecuali

A memperbaiki sistem cukai
B membuat saliran-saliran air
C menyediakan biasiswa kepada pelajar cemerlang
D menjadikan Baghdad sebagai ibu kota dan membangunkannya

ISI TEMPAT KOSONG

Lengkapkan struktur organisasi Kerajaan Abasiyyah di bawah :

3 _______________ merupakan khalifah Abasiyyah yang paling warak dan terkenal.

4 Sistem pelantikan khalifah zaman kerajaan Abasiyyah ialah secara_____________

5 Pengasas kerajaan Abasiyyah ialah_______________.

6 Khalifah Abu Jaafar al-Mansur telah menjadikan ____________ sebagai ibu kota
pemerintahan kerajaannya.

7 Jabatan-jabatan kerajaan di zaman Abasiyyah berada di bawah pengawasan
___________________ .

BAHAGIAN B

Khalifah
2 ____________
1 ___________
254

1 (a) Nyatakan dua sumbangan dan jasa khalifah Harun al-Rasyid [ 4 markah ]

(b) (i) Terangkan kesan positif penyebaran Islam dari segi kemasyarakatan.
[ 4 markah ]

(ii) Jelaskan dua faktor dalaman yang mendorong penyebaran Islam pada
zaman kerajaan Abasiyyah. [ 4 markah ]

SKEMA JAWAPAN
ANEKA PILIHAN

1. B
2. A
3. D
4. B
5. C

ISI TEMPAT KOSONG

1. Al-Wazir
2. Al-Dawawin
3. Harun al-Rasyid
4. warisan / wilayah al-'Ahdi
5. Abu Abbas al-Saffah
6. Baghdad
7. Al-Kuttab

BAHAGIAN B

Nombor
Soalan
1 (a) Sumbangan dan jasa khalifah Harun al-Rasyid:
- Mewujudkan jawatan al-Qadi al-Quda
- Menubuhkan Baitulhikmah
- Menjadikan Baghdad sebagai pusat perkembangan
ilmu, kebudayaan dan perdagangan
- Membina banyak prasarana seperti rumah sakit,
farmasi dan pusat pengajian
(2x2m = 4m)
(b) (i) Kesan positif penyebaran Islam:
- Menghapuskan sistem perhambaan
- Mengajar konsep keadilan
- Memberi peluang bukan arab khususnya parsi
untuk memegang jawatan utama negara
- Orang bukan Islam bebas mengamalkan
kepercayaan agama masing-masing

(2x2m = 4m)
255
Nombor
Soalan
(ii) Faktor dalaman penyebaran Islam:
- Keinginan daripada penduduk setempat yang
tertarik kepada Islam
- Galakan khalifah yang menyediakan peruntukan
khas daripada Baitul Mal
- Dasar kerajaan Abasiyyah yang menyamakan
bangsa arab dan bukan arab
- Kedudukan Baghdad yang menjadi tumpuan dalam
bidang keilmuan dan perdagangan antarabangsa

(2x2m = 4m)

PELAJARAN 21 : PERKEMBANGAN PENDIDIKAN PADA ZAMAN KERAJAAN
ABASIYYAH

BAHAGIAN A

ANEKA PILIHAN

1

Berikut adalah kegiatan Baitul Hikmah dalam bidang pendidikan kecuali
A pusat latihan para ilmuan
B pusat penyelidikan ilmiah
C pusat perbendaharaan negara
D pusat pertemuan para sarjana

2 Sumber kewangan kebanyakan pusat pengajian ialah

A harta zakat
B hasil pertanian
C harta rampasan perang
D hasil tanah-tanah wakaf

3 Perpustakaan Baitul Hikmah telah dibina pada zaman pemerintahan

A khalifah al-Makmun
B khalifah Harun al-Rasyid
C khalifah Abu Abbas al-Saffah
D khalifah Abu Jaafar al-Mansur

4 Institusi pendidikan yang terdapat pada zaman Bani Abbasiyyah

I Masjid
II Perpustakaan
III Rumah-rumah ulama
IV Balai Islam

256
A I dan II
B II dan III
C I dan IV
D III dan IV

ISI TEMPAT KOSONG

1 ____________ ialah sebuah perpustakaan awam yang ulung di Kaherah, Mesir

2 Khalifah __________ menjadikan istana untuk para sarjana Islam menyampaikan ilmu.

3 Kelas bimbingan kanak-kanak pra sekolah di zaman Abasiyyah dinamakan
________________ .


Tokoh Bidang Ilmu

Jabir bin Hayyan

Hassan bin Haitham

Al-Syarif al-Idrisi

6 ________________________

7 ________________________

8 ________________________

Lengkapkan carta berikut:

Formula baru matematik
Di zaman Abasiyyah
9 ___________ Logarithm
Trigonometri

10 ___________
Sistem angka
dalam abjad Arab
11 _________________
Bidang Ilmu
di zaman Abasiyyah
4 ___________ 5 ____________
257

BAHAGIAN B

1 (a) Jelaskan dua faktor perkembangan ilmu pada zaman Abasiyyah [ 4 markah ]

(b) Terdapat pelbagai institusi pendidikan pada zaman Abasiyyah.
Terangkan fungsi institusi berikut:
i) Perpustakaan
ii) Istana khalifah
iii) Pusat pengajian [ 6 markah ]

2 Senaraikan empat bidang ilmu yang berteraskan wahyu pada zaman Abasiyyah.
[ 4 markah ]

SKEMA JAWAPAN

ANEKA PILIHAN

1. C
2. D
3. B
4. A

ISI TEMPAT KOSONG

1. Darul Hikmah
2. Al-Muktadi Billah
3. Kuttab
4. berteraskan wahyu
5. berteraskan akal
6. Kimia
7. Fizik
8. Geografi
9. Algebra
10. Geometry
11. Bilangan sifar dalam sistem angka

BAHAGIAN B

Nombor
Soalan
1 (a) Faktor perkembangan ilmu pengetahuan pada zaman
Abasiyyah
- Usaha dan galakan para khalifah
- Aktiviti penterjemahan
- Kestabilan politik dan kewangan
- Kreativiti para ulama
- Hubungan diplomatik dengan negara luar
- Kedudukan Baghdad sebagai pusat ilmu
(2x2m = 4m)
258
Nombor
Soalan
(b) Fungsi institusi:
Perpustakaan : Tempat menyimpan khazanah karya ilmu
dan tempat rujukan
Istana Khalifah : Tempat perbincangan para ulama dan
menyampaikan ilmu pada masyarakat
Pusat pengajian : Tempat rakyat mendapat pendidikan
formal
(3x2m = 6m)
2 Bidang ilmu yang berteraskan wahyu
- Ilmu tafsir
- Ilmu hadis
- Ilmu fekah
- Ilmu tauhid (4x1m = 4m)

PELAJARAN 22 : PERKEMBANGAN SAINS DAN TEKNOLOGI PADA ZAMAN
KERAJAAN ABASIYYAH

BAHAGIAN A

ANEKA PILIHAN

1 Berikut adalah bukti kecintaan para khalifah terhadap ilmu kecuali

A mengenakan cukai kepada penulis-penulis kitab
B menerima pembayaran jizyah dalam bentuk kitab
C memberi hadiah kepada kerajaan Rom berupa kitab perubatan dan falsafah
D menerima kitab-kitab sebagai tebusan terhadap tentera-tentera Rom yang
ditawan.

2

Penyataan di atas merujuk kepada kesan perkembangan

A sains dan teknologi zaman Abbasiyah
B ketenteraan zaman Umayyah
C ekonomi zaman Abbasiyah
D politik zaman Umayyah

- Mengangkat martabat / status umat Islam di mata dunia
- Umat Islam lebih maju
- Umat Islam tidak perlu bergantung kepada orang lain
- Menarik minat ramai orang bukan Islam memeluk Islam.
259
3

X di atas adalah merujuk kepada

A Baitul Hikmah
B Darul Hikmah
C Madrasah Nizamiah
D Perpustakaan Iskandariah

4 Siapakah penterjemah yang pernah bertugas di tempat X di atas?

I Ibnu al-Nubat
II Hunain bin Ishak
III Yuhana bin Masawih
IV Abu Sahl bin al-Fadhl

A I dan II
B I dan IV
C II dan III
D III dan IV

5 Apakah keistimewaan Sicily dalam bidang ilmu pengetahuan?

A Pusat penterjemahan yang terbesar
B Tempat para pelajar mentelaah ilmu
C Tempat para sarjana mengadakan seminar
D Tempat menyimpan khazanah ilmu terutama astronomi

ISI TEMPAT KOSONG

1 ________________ telah membina balai cerap dan memerintahkan supaya direka
peralatan khusus untuk penyelidikan dalam bidang astronomi.

2 Baitul Hikmah dibina sebagai khazanah ilmu pengetahuan pada zaman ____________

3 Umat Islam pada zaman Abasiyyah telah berjaya menguasai ilmu sains dan teknologi
daripada orang _____________ , Parsi dan Yunani.

4 Khalifah al-Muktasim telah membina makmal _____________________ pertama di
pelabuhan Sungai Dajlah.

5 Khalifah al-Makmun memerintah sekumpulan ahli ___________________ muslim
mengukur lilitan bumi.

X Menjadi pusat penterjemahan negara pada zaman Abasiyyah
260

BAHAGIAN B

1 (a) Jelaskan dua faktor perkembangan sains dan teknologi pada zaman Abasiyyah.
[ 4 markah ]

(b) (i) Khalifah-khalifah Abbasiyah amat mengambil berat tentang perkembangan
sains dan teknologi.
Terangkan tiga program yang dilaksanakan untuk memajukan bidang ini.
[ 6 markah ]

(ii) Huraikan tiga bukti kecintaan para khalifah terhadap ilmu pengetahuan.
[ 6 markah ]

(c) Penguasaan ilmu sains dan teknologi amat penting pada masa kini.
Nyatakan dua kepentingan tersebut. [ 4 markah ]

SKEMA JAWAPAN
ANEKA PILIHAN

1. A
2. A
3. A
4. C
5. C
ISI TEMPAT KOSONG

1. Al-Makmun
2. Kerajaan Abasiyyah
3. Rom
4. Pembedahan
5. Falak
BAHAGIAN B

Nombor
Soalan
1 (a) - Aktiviti penterjemahan yang pesat merangkumi pelbagai
bidang
- Galakan para khalifah yang amat menitikberatkan
perkembangan ilmu
- Proses globalisasi ilmu

( 2x2m = 4m)
261
(b) (i) Program untuk memajukan bidang sains:
- Mengadakan seminar perubatan yang dihadiri oleh
pakar perubatan seluruh dunia pada musim haji
- Menyediakan peruntukan wang yang banyak dalam
bidang penyelidikan
- Membina pusat penyelidikan seperti balai cerap ( 3x2m = 6m )
(ii) Bukti kecintaan khalifah terhadap ilmu pengetahuan:
- Mereka pernah menerima kitab-kitab sebagai tebusan
terhadap tentera-tentera Rom yang ditawan.
- Menerima pembayaran jizyah dalam bentuk kitab.
- Memberi banyak hadiah kepada kerajaan Rom untuk
mendapatkan kerja dalam bidang perubatan. ( 3x2m = 6m )
(c) Kepentingan penguasaan ilmu sains:
- Tidak ketinggalan dalam arus kemodenan
- Mampu bersaing
- Tidak mudah ditindas ( 2x2m = 4m )

PELAJARAN 23 : PERKEMBANGAN EKONOMI PADA ZAMAN KERAJAAN ABASIYYAH

BAHAGIAN A
1

Apakah nama sektor 'Y' di atas?

A Perlombongan
B Pelancongan
C Perkapalan
D Perindustrian

2 Di antara berikut yang manakah usaha-usaha yang dilakukan oleh Kerajaan Abasiyyah
untuk memajukan sektor pertanian.

I Membina saliran
II Membina rumah api untuk panduan kapal
III Membuka tanah untuk kawasan pertanian baru
IV Membina pusat perniagaan yang dilengkapi dengan perigi
Sektor utama ekonomi
Kerajaan Abasiyyah
Pertanian
'Y'
Perdagangan
262

A I dan II
B I dan III
C II dan III
D III dan IV

3 Pelabuhan utama ekonomi zaman Abasiyyah ialah

I Baghdad
II Maghribi
III Basrah
IV Yaman

A I dan II
B II dan IV
C I dan III
D III dan IV

4 Perkembangan perdagangan yang pesat pada zaman Abasiyyah dipengaruhi oleh
faktor ____________ .

A penghasilan karya ilmu
B kemahiran orang Arab berkomunikasi
C perkembangan industri perkapalan
D membina rumah bagi pedagang
5

Manakah antara berikut adalah jenis bijirin yang dihasilkan.

A gandum, barli dan beras
B beras, jagung dan oat
C gandum dan kacang tanah
D gandum dan barli

ISI TEMPAT KOSONG

1 Jabatan pengairan dan saliran pada zaman Abasiyyah dinamakan ____________

2 _____________ berfungsi menguruskan pendapatan dan perbelanjaan kerajaan
Abasiyyah.

Jenis-jenis hasil pertanian di zaman Abasiyyah
Buah-buahan Ternakan Bijirin
263
Soalan 3 hingga 5 berdasarkan rajah di bawah:

Hasil barangan Negara Pengeluar
Pinggan mangkuk

3 _________________

Perhiasan dan batu permata
4 ________________________

Mesir, Andalus dan Maghribi

5 ________________________

BAHAGIAN B

1 (a) Baitul Mal adalah salah satu institusi pengurusan ekonomi kerajaan Abasiyyah.

(i) Apakah maksud Baitul Mal? [ 2 markah ]

(ii) Jelaskan dua peranan Baitul Mal pada zaman tersebut [ 4 markah ]

(b) Berikan maksud dua sumber kewangan kerajaan Abasiyyah yang berikut :

(i) Al-Kharaj [ 2 markah]

(ii) Al-Usyur [4 markah ]

2 Pada zaman kerajaan Abasiyyah terdapat dua diwan di bawah Baitul Mal.
Nyatakan kedua-duanya. [ 4 markah ]

SKEMA JAWAPAN
ANEKA PILIHAN

1. D
2. B
3. C
4. C
5. A

ISI TEMPAT KOSONG

1. Diwan al-Ma
2. Baitul Mal
3. Barangan kulit dan senjata
4. Mesir / Syam
5. Yaman / Khurasan / Bahrain / Lubnan

264
BAHAGIAN B

Nombor
Soalan
1 (a) (i) Maksud Baitul Mal: Institusi kewangan terbesar negara/
Bank Negara/Perbendaharaan Negara
(1x2m = 2m)
(ii) Dua peranan Baitul Mal
- mengurus sumber pendapatan negara
- mengawal belanjawan negara
(2x2m = 4m)
(b) (i)

Kharaj- cukai tanah milik orang bukan Islam
(1x2m = 2m)
(ii) Usyur- kadar bayaran tetap yang dikenakan ke atas kapal
perdagangan bukan Islam yang singgah di
pelabuhan negara Islam untuk tujuan perniagaan.
(1x2m = 2m)
2 Dua diwan di bawah Baitul Mal
- Diwan al-Kharaj
- Diwan al-Nafaqah (2x2m = 4m)

PELAJARAN 24 : PERKEMBANGAN KETENTERAAN PADA ZAMAN KERAJAAN
ABASIYYAH

BAHAGIAN A
ANEKA PILIHAN

1

Antara berikut ialah senjata-senjata yang sering digunakan oleh tentera Islam zaman
Abasiyyah.

I Senapang
II Panah
III Meriam
IV Manjanik

A I dan II
B. I dan III
C. II dan IV
D. III dan IV

2

Kenyataan di atas merujuk kepada

A. Majlis al-Taqrir
B. Majlis al-Muqabalah
C. Al-Bahriyyah
D. Al-Jawasis
- Dikenali sebagai al-Uyun
- Bertugas mengintip kekuatan dan kedudukan musuh
265

3 Strategi al-Karadis yang diamalkan dalam peperangan oleh tentera Islam zaman
Abasiyyah diwarisi dari zaman_____________

A. Saidina Abu Bakar al-Siddiq
B. Saidina Umar bin al-Khattab
C. Saidina Usman bin Affan
D. Saidina Ali bin Abi Talib

ISI TEMPAT KOSONG

Struktur Organisasi Ketenteraan Kerajaan Abasiyyah:

3 ____________ bertanggungjawab untuk menguruskan hal ehwal pertahanan negara.

4 Lengkapkan gambarajah di bawah.

1__________________
Dewan Al-Jundi
2________________________

TENTERA
BERKUDA

TENTERA
BERKUDA

A
B
C
266
BAHAGIAN B

1 Jelaskan dua pembaharuan yang dilakukan kerajaan Abasiyyah dalam bidang
ketenteraan. [ 4 markah]

2 Terangkan dua faktor kejayaan tentera Abasiyyah. [ 4 markah]

3 Jelaskan dua fungsi ketenteraan dalam menjaga keamanan negara di zaman
Abasiyyah. [ 4 markah]

SKEMA JAWAPAN
ANEKA PILIHAN

1. C
2. D
3. B

ISI TEMPAT KOSONG

1. Al-Khalifah
2. Al-Wazir
3. Kementerian Pertahanan/Dewan Al-Jundi
4. A- Sayap Kiri
B- Induk/bahagian tengah/ qalbu jaisyi
C- Sayap Kanan

BAHAGIAN B

Nombor
Soalan
1 Dua pembaharuan kerajaan Abasiyyah dalam ketenteraan:
- Membuka keanggotaan tentera kepada orang bukan
arab
- Mengemaskinikan sistem pentadbiran dan struktur
organisasi ketenteraan
- Memberi gaji dan imbuhan yang lumayan kepada
tentera
(2 X 2m = 4m)
2 Faktor kejayaan tentera Abasiyyah:
- Pemimpin yang berkaliber
- Peralatan tentera yang canggih
- Strategi peperangan yang berkesan
- Semangat jihad yang tinggi
- Dasar ketenteraan yang terbuka
(2 x 2m = 4m)
3 Fungsi utama tentera:
- Mempertahankan sempadan negara dari pencerobohan
- Menetang musuh luar
- Menghadapi sebarang keadaan darurat
(2 x 2m = 4m)
267

PELAJARAN 25 : KEGEMILANGAN DAN KEJATUHAN KERAJAAN
ABASIYYAH

BAHAGIAN A

ANEKA PILIHAN

1

Kerajaan Abasiyyah berjaya ditawan oleh tentera Monggol pada tahun 1258 M di
bawah pimpinan

A Genghiz Khan
B Holagu Khan
C Kublai Khan
D Jabir Khan

2 Manakah di antara berikut adalah fenomena yang melemahkan institusi khalifah
kerajaan Abasiyyah?

A Pemimpin yang cerdik tetapi lemah mentadbir
B Pemimpin yang akur dengan kemahuan rakyat
C Pemilihan pemimpin dari berbagai bangsa
D Perebutan kuasa

3 Bagi melancarkan pengurusan pentadbiran kerajaan Abasiyyah telah mewujudkan
beberapa jabatan seperti

I Diwan al-Mazalim
II Diwan al-Khalifah
III Diwan al-Zimam
IV Diwan al-Jundi

A I dan II
B I dan III
C II dan IV
D III dan IV

4 Manakah di antara berikut langkah yang diambil oleh kerajaan Abasiyyah untuk
menguruskan sistem pertahanan?

I Mewujudkan jabatan-jabatan baru
II Keanggotaan tentera dibuka kepada bangsa bukan arab
III Mengamalkan sistem pentadbiran berpusat yang sistematik
IV Mengubah dasar pertahanan negara dengan aktiviti membendung
pemberontakan dari dalam
268

A I dan II
B I dan III
C II dan IV

D III dan IV
5 Khalifah al-Mutawakkil pernah melantik ketiga-tiga puteranya sebagai Putera
Mahkota. Antara mereka siapakah yang dilantik menjadi penggantinya?

A Al-Mu'taz
B Al-Muktafi
C Al-Muntasir
D Al-Mu'ayyid

6 Bilakah kerajaan Abasiyyah mengalami kegawatan ekonomi?

A Bermula penggal ketiga
B Bermula penggal kelima
C Bermula selepas kewafatan Khalifah al-Wasiq
D Bermula selepas kewafatan Khalifah al-Mutawakkil

7 Manakah antara berikut bukan faktor kegemilangan kerajaan Abasiyyah ?

A Kestabilan politik
B Kestabilan mazhab.
C Perpaduan antara kaum.
D Kedudukan Baghdad yang strategik.

ISI TEMPAT KOSONG

1 Kerajaan Abasiyyah merosot semasa pemerintahan ____________ .

2 Kegawatan ekonomi di zaman Abasiyyah disebabkan oleh __________ dan
pemberontakan.

Soalan 3 hingga 5 berdasarkan carta di bawah:

Penyerangan musuh luar ke atas pemerintahan Abasiyyah

Arah serangan Musuh Luar
Arah Utara

Arah Barat

Arah Timur
3.________________________

4.________________________

5.________________________

269
6 Kerajaan Abasiyyah sering diganggu oleh pemberontakan daripada kalangan
_____________ dan Khawarij.

7 Diwan al-Barid diperluaskan fungsinya sebagai _________________________

8 Ekonomi zaman kerajaan Abasiyyah lebih menumpukan kepada sektor pertanian,
perdagangan dan ________________________.

9 Sistem kehakiman zaman Abasiyyah menjadi kukuh dengan terbinanya mahkamah al-
Hisbah dan _______________________.

BAHAGIAN B

1 (a) (i) Jelaskan tiga faktor yang membawa kepada kegemilangan kerajaan Abasiyyah.
[ 6 markah ]
(ii) Terangkan dua langkah positif yang diambil oleh kerajaan Abasiyyah dalam
mengukuhkan ekonomi negara. [ 4 markah ]

(b) Kerajaan Abasiyyah telah memerintah lebih daripada lima abad.
Jelaskan tiga faktor yang menyumbang kepada kejatuhan kerajaan tersebut.
[ 6 markah ]
(c) Terangkan dua pengajaran yang dapat di ambil disebalik kejatuhan Abasiyyah.
[ 4 markah ]

2 Kejatuhan Kerajaan Abasiyyah merupakan sejarah hitam bagi umat Islam.
Jelaskan pengajaran yang boleh diambil dari peristiwa tersebut. [4 markah ]

SKEMA JAWAPAN
ANEKA PILIHAN

1. B
2. D
3. B
4. C
5. A
6. A
7. B

ISI TEMPAT KOSONG

1. Al-Wasik Billah
2. rusuhan
3. tentera Georgia, Armania
4. tentera salib
5. tentera Mongol
6. Syiah
7. Jabatan Penerangan
8. perindustriaan
9. Al-Mazalim
270

BAHAGIAN B

Nombor
Soalan
1 (a) (i) Faktor kegemilangan kerajaan Abasiyyah :
- Kestabilan politik
- Kedudukan Baghdad yang strategik
- Perpaduan antara kaum
- Penghayatan konsep kerja sebagai ibadah
(3x2m = 6m)
(ii) Langkah mengukuhkan ekonomi negara :
- Beri tumpuan kepada tiga sektor utama iaitu pertanian,
perindustriaan dan perdagangan.
- Mengurangkan cukai tanah.
- Menaikkan taraf saliran dan tali air
(2x2m = 4m)
(b) Faktor kejatuhan kerajaan Abasiyyah
- Pemerintah mengabaikan ajaran Islam
- Pemerintah lalai dengan kemewahan hidup
- Berlaku pilih kasih dalam pentadbiran
- Wujud semangat asabiyyah / kabilah
(3x2m = 6m)
(c) Dua pengajaran :
- sentiasa hidup bersatu padu
- setiap keputusan hendaklah dibuat secara mesyuarat
- elakkan daripada berlaku permusuhan di antara kaum
- jangan mudah percaya kepada musuh
- setiap pemimpin hendaklah mentadbir dengan ikhlas dan
berwibawa
(2x2m = 4m)
2 Dua faktor kegemilangan kerajaan Abbasiyah dari aspek
pentadbiran
- Mengamalkan sistem pentadbiran berpusat.
- Fungsi Jabatan Pos diperluaskan.
- Mewujudkan beberapa jabatan baru.
- Bidang kuasa jabatan dinilai dari masa ke semasa.
(2x2m = 4m)

271

BAHAGIAN TOKOH ( TINGKATAN EMPAT )

PELAJARAN 22 : IMAM ABU HANIFAH R.H.

BAHAGIAN A

ANEKA PILIHAN

1

Karya Imam Abu Hanifah r.h. yang terkenal dalam membicarakan harta pusaka ialah
A Al-Faraid
B Masail Usul
C Masail al-Nawadir
D Al-Alim Wal Mutaallim

2 Selain terkenal sebagai seorang ilmuan, Imam Abu Hanifah r.h. juga adalah ahli

A Perundangan
B Perusahaan
C Sejarah
D Perniagaan

3 Mengapakah Imam Abu Hanifah r.h.dikatakan pakar dalam bidang ilmu hadis?

A Dapat membezakan antara hadis sahih dengan yang tidak sahih
B Banyak meriwayatkan hadis daripada Rasullullah s.a.w.
C Menulis kitab Fiqh al Akbar
D Berfikir secara kritis

4 Berikut adalah akhlak mulia yang dimiliki oleh Imam Abu Hanifah r.h. kecuali

A seorang yang ikhlas
B seorang yang pemurah
C seorang yang suka memberi nasihat
D seorang yang sukar menerima pendapat orang lain

5 Manakah yang berikut merupakan ujian yang dihadapi oleh Imam Abu Hanifah r.h.?

I Beliau pernah dipenjara dan disebat 100 kali
II Sanggup dipukul kerana mempertahankan Islam
III Dipenjara kerana menolak jawatan hakim di Baghdad
IV Menentang pendapat gabenor yang bertentangan dengan fatwanya

A I dan II
B I dan III
C II dan IV
D III dan IV

272

ISI TEMPAT KOSONG

1 Imam Abu Hanifah r.h. dilahirkan di ___________

2 Imam Abu Hanifah r.h. pernah berguru dengan ulama fiqh terkenal bernama
__________ selama 18 tahun

3 Imam Abu Hanifah r.h. pernah dihukum penjara dan disebat 100 kali oleh khalifah
kerana menolak jawatan___________ di Kufah

Lengkapkan carta mengenai kaedah yang digunakan oleh Imam Abu Hanifah r.h.
dalam menentukan hukum.

BAHAGIAN B

1 (a) Imam Abu Hanifah r.h. adalah salah seorang tokoh ilmuan terkenal.

(i) Terangkan riwayat hidup beliau dengan ringkas. [4 markah]

(ii) Jelaskan dua sebab beliau digelar Abu Hanifah r.h. [4 markah]

(b) Sebagai ilmuan terkenal beliau banyak memberi sumbangan terhadap perkembangan
ilmu

(i) Tuliskan dua karya peninggalan beliau. [2 markah]

(ii) Terangkan dua jasa beliau terhadap perkembangan ilmu pada zamannya.
[4 markah]
(c) Terangkan tiga usaha Imam Abu Hanifah r.h. bagi mengukuhkan ilmu fekah dan
perkembangannya. [6 markah]

Kaedah menetukan
hukum
Al-Quran
Al-Sunnah
Al-Qias
4 ________________
Al-Uruf
5 _________________
273
2 a.i Terangkan sifat peribadi Imam Hanifah.

aii Terangkan riwayat hidupnya

SKEMA JAWAPAN

ANEKA PILIHAN

1. A
2. D
3. A
4. D
5. B

ISI TEMPAT KOSONG

1. Kufah
2. Hamad bin Sulaiman
3. kadi
4. Al-Ijmak
5. Al-Istihsan

BAHAGIAN B

Nombor
Soalan
1 (a)

(i)

Riwayat hidup beliau:
- nama penuh Nukman bin Thabit
- pengasas mazhab Hanafi
- lahir pada tahun 80 H
- meninggal dunia pada 150 H
- lahir di Kufah semasa pemerintahan khalifah
Abdul Malik bin Marwan
- meninggal dalam penjara ketika berumur 70 tahun
[4x 1m = 4m]

(ii)

Dua sebab digelar Abu Hanifah:
- sentiasa membawa tinta ke mana sahaja
- beliau mempunyai seorang anak bernama Hanifah
- Hanifah bermaksud cenderung kepada agama
[2x 2m = 4m]
(b)

(i)

Dua karya peninggalan beliau:
- Fiqh al-Akbar
- Al-Alim Walmutaallim
- Masnad Fiqh al-Akbar
- Masail Usul
- Fatwa al-Waqiah
- Al-Kisaniyat [2x 2m = 4m]
274
Nombor
Soalan

(ii)

Dua jasa beliau terhadap ilmu:
- Menyebarkan ilmu pengetahuan kepada orang
ramai
- Membezakan di antara hadis sahih dan tidak sahih
- Menghasilkan beberapa buah kitab untuk rujukan
- Menyuruh muridnya menggunakan fikiran
terhadap sesuatu hukum
- Memutuskan sesuatu hukum dengan menggunakan
akal berpandukan al-Quran dan Hadis
[2x 1m = 2]
(c)

Tiga usaha Imam Abu Hanifah bagi mengukuhkan ilmu
fekah:
- berhati-hati dalam menentukan hukum
- banyak menggunakan akal fikiran dalam
memutuskan sesuatu hukum
- melarang muridnya bertaklid
- berkebolehan menghuraikan hukum-hukum fekah
[ 3x 2m = 6m]

PELAJARAN 23 : IMAM MALIK R.H.

BAHAGIAN A
ANEKA PILIHAN

1

Siapakah tokoh yang dimaksudkan.

A Imam Malik r.h.
B Imam al-Ghazali r.h.
C Imam Abu Hanifah r.h.
D Imam Ahmad bin Hambal r.h.

2 Berikut adalah bukti ketegasan Imam Malik r.h..

A Menerima pendapat gabenor Madinah yang bertentangan dengan fatwanya
B Bersetuju kitab al-Muwatta dijadikan sumber rasmi perundangan Negara
C Sanggup dipukul kerana mempertahankan fatwanya
D Berpegang dengan prinsip guru mencari murid

3

Beliau tidak pernah menunggang kuda di bumi Madinah kerana
menghormati bumi yang didalamnya terdapat jasad Rasullullah s.a.w
Jangan belajar ilmu dengan empat golongan manusia iaitu orang yang buruk
akhlaknya,menurut hawa nafsu, mendustakan hadis dan suka beramal dengan
fadail sedangkan tidak berilmu http://edu.joshuatly.com/
275

Siapakah tokoh yang mengeluarkan nasihat berkenaan.

A Imam Malik r.h.

4 Manakah yang berikut tidak tepat mengenai sifat peribadi Imam Malik r.h. ?

A Mempunyai pandangan yang bernas
B Mempunyai pendirian yang teguh
C Tidak suka mencela orang lain
D Seorang yang pendiam

5 Mazhab Maliki telah tersebar luas ke beberapa negara antaranya

I Maghribi
II Indonesia
III Iran
IV Kuwait
A I dan II
B I dan IV
C II dan III
D III dan IV

6

Siapa yang telah mengemukakan prinsip ilmu di atas?

A Imam Malik r.h.
B Imam al-Shafie r.h.

ISI TEMPAT KOSONG

1 ____________ ialah kitab karangan Imam Malik r.h. yang terkenal.

2 Imam Malik r.h. adalah pengasas ________________

3 Nama sebenar Imam Malik r.h. ialah ______________

4 Imam Malik r.h. dilahirkan di ____________ pada 93 Hijrah

Orang yang ingin belajar ilmu hendaklah berusaha mencarinya, bukan ilmu
yang datang mencarinya
276
5 Lengkapkan carta dibawah:

BAHAGIAN B

1 (a) (i) Terangkan dua bukti yang menunjukkan Imam Malik r.h. seorang yang tegas
dan teguh dalam mempertahankan prinsipnya. [4 markah]

(ii) Terangkan dua sumbangan Imam Malik r.h. dalam bidang hadis dan fiqh.
[4 markah]
(b) (i) Nyatakan bukti yang menunjukkan Imam Malik r.h. amat menghormati
Rasullullah s a w. [2 markah]

(ii) Huraikan dua hujah yang membuktikan ketegasan Imam Malik r.h.
[4 markah]

2 a i Imam Malik memberi sumbangan besar kepada perundangan dan pemikiran
Islam.

Bincangkan tokoh ini dari aspek :
Sumbangan dalam pemikiran Islam.

ii Sumbangan dalam perundangan
b i Imam Malik merupakan pakar dalam ilmu fekah dan Al-Hadis.
Jelaskan sumbangan beliau terhadap perkembangan ilmu pengetahuan
khususnya dalam bidang ilmu hadis.

Nasihat Imam Malik r.h.: Jangan belajar ilmu
dengan empat golongan manusia
a)__________
Beramal dengan fadail
sedangkan tidak berilmu
Menurut
hawa nafsu
b)__________
277
SKEMA JAWAPAN
ANEKA PILIHAN

1. A
2. C
3. A
4. D
5. B
6. A

ISI TEMPAT KOSONG

1. Al-Muwatta
2. Mazhab Maliki
3. Malik bin Anas
4. Madinah
5. a) Buruk akhlak
b) Mendustakan hadis

BAHAGIAN B

Nombor
Soalan
1 (a)

(i) Dua buktinya:
- Sanggup dipukul dan diseksa kerana Islam
- Menentang pendapat gabenor Madinah yang
bertentangan dengan fatwanya
- Berpegang dengan prinsip murid mencari guru tanpa
mengira pangkat
- Tidak bersetuju al-Muwatta dijadikan sumber rasmi
perundangan negara
[2x 2m = 4m]

(ii)

Dua sumbangan Imam Malik:
- Bidang Hadis : Mengarang kitab al-Muwatta
- Bidang Fekah : Pengasas mazhab Maliki
[2x 2m = 4m]
(b) (i) Bukti beliau menghormati nabi:
- Mandi dan memakai bau-bauan sekiranya ingin
menjawab soalan berkaitan hadis
- Berpegang teguh dengan hadis
- Sering menunjuk ke makam nabi ketika majlis
ilmunya
- Tidak pernah menunggang kuda di bumi Madinah
[1x 2m = 2m]
(ii) Dua hujah membuktikan ketegasan Imam Malik r.h.:
- menentang pendapat gabenor yang bertentangan
dengan fatwanya
- sanggup dipukul kerana mempertahankan Islam
- berpegang dengan prinsip murid mencari guru dan
tidak mengira kedudukan [2x 2m = 4m]
278
Nombor
Soalan
- berani menegur Khalifah Abu Jaafar al-Mansur yang
meninggikan suara ketika bermuzakarah dalam
majlis ilmu

PELAJARAN 24 : IMAM AS-SHAFIE R.H.

BAHAGIAN A

ANEKA PILIHAN

1

Siapakah tokoh yang dimaksudkan?

A Imam al-Shafie r.h.
C Imam al-Bukhari r.h.

2 Di antara guru-guru Imam al-Shafie r.h. dalam bidang hadis ialah

I Imam Malik r.h.
II Ismail bin Qastantin
III Ibrahim bin Abi Yahya
IV Imam Hassan bin Muhammad al-Sobah

A I dan II
B I dan III
C II dan III
D II dan IV

3

Nasihat di atas dikeluarkan oleh

A Imam al-Ghazali r.h.
B Imam al-Bukhari r.h.
C Imam al-Shafie r.h.
D Imam Malik r.h.

. Beliau dilahirkan pada tahun 150 H/767 M di Gaza
. Ibu bapanya berasal dari Mekah
. Hasil karya beliau yang paling masyur ialah kitab al-Umm
Perut yang kenyang akan memberatkan badan, membekukan hati dan
menumpulkan fikiran
279
4 Apakah gelaran bagi Imam al-Shafie r.h. sebagai orang pertama menulis kitab al-
Risalah?

A Ahli Hadis
B Ahli Fekah
C Bapa Usul Fiqh
D Bapa Kemerdekaan
5 Berikut adalah tempat yang pernah dikunjungi oleh Imam al-Shafie untuk menuntut
ilmu

I Afghanistan
II Palestin
III Mesir
IV Iraq

A I dan II
B I dan III
C II dan IV
D III dan IV

6 Imam al-Shafie r.h. digelar sebagai Bapa Usul Fiqh kerana beliau orang yang pertama

A memperkenalkan ilmu usul al-fiqh
B menulis buku dalam bidang usul al-fiqh
C mengasaskan kaedah dalam usul al-fiqh
D memperjuangkan ilmu usul al-fiqh

ISI TEMPAT KOSONG

1 Gelaran al-Shafie r.h. yang menjadi panggilan masyhur adalah sempena nama
datuknya iaitu ________________

2 Imam al-Shafie r.h. menghafaz al-Quran ketika berusia ___________ tahun

3 Imam al-Shafie r.h. berhujjah dengan golongan anti hadis yang disebutkan dalam kitab
______________

4 ____________ ialah sumber hukum yang tidak digunakan oleh Imam al-Shafie.

5 Dalam usia 10 tahun, beliau telah mampu menghafaz kitab karangan Imam Malik r.h.
yang bernama ______________

BAHAGIAN B

1 (a) (i) Imam al-Shafie r.h. seorang yang gigih menuntut ilmu.
Kemukakan dua alasan bagi menyokong pernyataan tersebut. [ 4 markah]

(ii) Jelaskan tiga faktor yang mendorong Imam al-Shafie r.h. mengembangkan
ilmu pengetahuan. [ 6 markah] http://edu.joshuatly.com/
280

(b) (i) Kitab al-Umm adalah kitab hasil tulisan Imam al-Shafie r.h. yang terkenal.
Terangkan tiga keistimewaan kitab tersebut. [ 6 markah]

(ii) Nyatakan dua hasil karya Imam al-Shafie r.h. yang termasyhur [ 2 markah]

2 a i Imam Syafie Rahimahullah adalah pengasas kepada Mazhab Syafie yang
terkenal dan menjadi ikutan sebahagian besar umat Islam di dunia.

Ceritakan secara ringkas riwayat hidup dan peribadi Imam Syafie
ii Terangkan tiga sumbangan Imam Syafie dalam bidang fekah

SKEMA JAWAPAN

ANEKA PILIHAN

1. A
2. A
3. C
4. C
5. C
6. B

ISI TEMPAT KOSONG

1. Shafi bin al-Saib
2. 9 tahun
3. Al-Risalah
4. Istihsan
5. Al-Muwatta
BAHAGIAN B

Nombor
Soalan
1

(a)

(i)

Dua alasannya:
- Berjaya menghafaz al-Quran ketika berusia 9 tahun
- Menghafaz kitab al-Muwatta karangan Imam Malik
- Menghabiskan usia remajanya dengan menghadiri
kelas ilmu di Masjid al-Haram
- Sanggup merantau mencari ilmu
- Memperuntukkan masa untuk mencari ilmu
[2x 2m = 4m]

(ii)

Tiga faktor beliau mengembangkan ilmu:
- Untuk melindungi hadis daripada pemalsuan
- Kesedaran tugas dakwah adalah wajib
- Perkembangan pendidikan dan penterjemahan
- Galakan khalifah
- Keistimewaan beliau dalam pelbagai ilmu seperti
hadis dan fekah
[3x 2m = 6m]
281
Nombor
Soalan

(b) (i) Tiga keistimewaan kitab beliau:
- Susunan gaya bahasanya yang jelas dan mudah
- Membincangkan sesuatu perkara lebih terperinci
- Banyak mengemukakan pendapat aliran mazhab
Shafie yang jelas dan lengkap
[3x 2m = 6m]

(ii)

Dua hasil karya Imam al-Shafie:
- Al- Umm
- Al-Risalah

[2x 1m = 2m]

PELAJARAN 25 : IMAM AHMAD B HAMBAL R.H.

BAHAGIAN A
ANEKA PILIHAN

1

Siapakah tokoh yang dimaksudkan ?

A Imam al-Bukhari r.h.
B Imam al-Shafie r.h.
C Imam al-Ghazali r.h.

2 Pernyataan manakah yang menerangkan tentang kehebatan Imam Ahmad.

I Khatam seluruh al-quran ketika berusia 9 tahun
II Menghafaz kitab al-Muwatta ketika berusia 10 tahun
III Seorang yang sangat alim dan arif hukum fekah
IV Digelar al-Hakim kerana menghafaz lebih daripada 700,000 hadis

A I dan II
B I dan III
C II dan IV
D III dan IV

3 Di manakah Imam Ahmad bin Hambal r.h. dilahirkan?

A Baghdad
B Palestin
C Madinah
D Kufah
- Beliau dilahirkan pada tahun 164 H/780 M di Baghdad
- Seorang yang kuat beribadat dengan melakukan solat 300 rakaat dan
membaca 1/7 al-Quran setiap hari.
282

4 Di antara berikut yang manakah karya Imam Ahmad bin Hambal r.h. dalam bidang
hadis?

A Al-Musnad
B Al-Manasik al-Kabir
C Al-Nasikh Walmansukh
D Al-Manasik al-Saghir

5

Beliau menyara hidupnya dengan bekerja mengambil upah

I menjahit baju
II menjual barang
III menjual kain
IV membawa barang-barang di jalanan

A I dan II
B I dan III
C II dan IV
D III dan IV

6 Guru Imam Ahmad bin Hambal r.h. ialah

A Imam al-Syafie r.h.
B Imam al-Bukhari r.h.
C Imam al-Ghazali r.h.
D Imam Malik r.h.

ISI TEMPAT KOSONG

1 Imam Ahmad bin Hambal r.h. digelar __________ kerana berjaya menghafaz lebih
700,000 hadis nabi.

2 Dalam ilmu kalam, Imam Ahmad r.h. tidak mudah terpengaruh dengan pendapat
_________ yang tidak sesuai dengan pemikiran pengikut Ahli Sunnah Waljamaah

3 Beliau menolak jawatan _________ yang ditawarkan oleh khalifah Harun al-Rasyid.

4

Nama kitab di petak Q ialah ______________

5 Imam Ahmad r.h. kembali ke rahmatullah pada tahun 231H di________________

Q
Mengandungi 40,000 hadis
Imam Ahmad bin Hambal r.h. seorang yang miskin. Bapanya hanya
meninggalkan sebuah rumah dan tanah yang kecil
283

6 Nama penuh pengasas mazhab Hanbali ialah..

BAHAGIAN B

1 (a) (i) Imam Ahmad bin Hambal r.h. adalah pengasas bagi mazhab Hambali.
Jelaskan riwayat hidup beliau secara ringkas. [ 4 markah]

(ii) Huraikan dua keperibadian Imam Ahmad r.h. dari sudut ketaqwaannya.
[ 4 markah]

(b) (i) Terangkan ujian yang dilalui oleh beliau [ 2 markah]

(ii) Jelaskan dua sebab yang mendorong usaha gigih Imam Ahmad r.h. dalam
bidang ilmu [ 2 markah]

(c) Senaraikan empat hasil karya Imam Ahmad bin Hambal r.h. [ 4 markah]

2 a i Imam Ahmad bin Hanbal rahimahullah merupakan seorang pemikir Islam
yang banyak berjasa kepada perkembangan pemikiran Islam.

Terangkan sumbangnya dalam pemikiran Islam.
ii Sebagai seorang pelajar, apakah teladan yang dapat anda contohi daripada
ketinggian akhlak Imam Ahmad bin Hanbal.
iii Ceritakan dengan ringkas pengalaman pendidikan yang dilalui olehnya
sehingga beliau menjadi ulama agung pengasas Mazhab Hanbali

SKEMA JAWAPAN

ANEKA PILIHAN

1. D
2. D
3. A
4. A
5. D
6. A

ISI TEMPAT KOSONG

1. Al-Hakim
2. Muktazilah
3. kadi
4. al-Musnad
5. Baghdad

284

BAHAGIAN B

No Soalan Jawapan Catatan/Markah
1 (a)

(i)

Riwayat hidup Imam Ahmad:
- nama sebenar Ahmad bin Muhammad bin Hambal
- lahir pada Rabiul Awal 164 H
- Lahir di Baghdad, Iraq
- Keturunan nabi Muhammad s.a.w.
- Merupakan murid Imam al-Shafie r.h.
- Wafat pada 231 H ketika berumur 77 tahun di
Baghdad
[4x 1m = 4m]

(ii)

Dua keperibadian beliau:
- Kuat beribadat seperti solat 300 rakaat setiap hari,
membaca al-Quran 1/7 dan khatam setiap minggu
dalam solat
- Zuhud seperti menolak jawatan kadi
- Berhati-hati memilih hadis
[2x 2m = 4m]

(b)

(i)

Ujian yang dilalui oleh beliau:
- Pernah dipenjara dan dipukul dengan cemeti sehingga
berdarah
[1x 2m = 2m]

(ii)

Dua sebabnya ialah:
- minat yang mendalam dalam bidang ilmu
- daya ingatan yang kuat
- tekanan kemiskinan [2x 2m = 4m]
(c)

Hasil karya:
- Al-Musnad
- Tafsir al-Quran
- Al-Nasikh Walmansukh
- Al-Muqaddam Walmuakhir
- Jawabatul Quran
- Al-Tarikh
- Al-Manasik al-Kabir
- Al-Ìllah
- Al-Solah [4x 1m = 4m]

PELAJARAN 26 : IMAM AL-BUKHARI R.H.

BAHAGIAN A

ANEKA PILIHAN

1

Beliau menghafaz al-Quran ketika berumur 11 tahun. Menghafaz 100,000
hadis sahih dan 200,000 hadis tidak sahih. Berjaya mengumpul 600,000
hadis. Dilahirkan pada 194H/810 M
285

Siapakah tokoh yang dimaksudkan ?

A Imam Malik r.h.
B Imam Muslim r.h.
C Imam al-Bukhari r.h.
D Imam Ahmad bin Hanbal r.h.

2 Antara berikut manakah yang tidak benar mengenai Imam al-Bukhari r.h. ?

A Menulis kitab pada waktu malam
B Tidak mahu makan makanan yang lazat
C Tidak menerima pandangan orang lain
D Sentiasa menutup aib orang lain

3 Berikut adalah keistimewaan kitab Sahih al-Bukhari kecuali

A himpunan hadis nabi yang paling sistematik
B hadis disusun mengikut fekah,muamalat dan jinayat
C ia menjadi sumber rujukan umat Islam selepas al-Quran
D sebuah kitab fekah yang membincangkan sesuatu perkara secara terperinci

4 Apakah gelaran yang telah diberikan kepada Imam Bukhari r.h. di kalangan ahli hadis?

A Amirul Mujtahidin
B Amirul Mukminin
C Amirul Faqihin
D Amirul Solihin

5 Di antara syarat-syarat perawi hadis yang telah ditetapkan oleh Imam al-Bukhari r.h.
ialah

I bersikap ikhlas dan jujur
II perawi mestilah orang Islam
III seorang lelaki yang merdeka
IV mempunyai ingatan yang kuat

A I dan II
B I dan III
C II dan IV
D III dan IV

6 Ketika berusia 16 tahun, Imam al-Bukhari r.h. telah dapat menghafaz beberapa buah
kitab yang ditulis oleh ulama terkenal pada masa itu. Antaranya ialah

I Waqi
II Imam al-Shafie r.h.
III Ibnu al-Mubarak
IV Imam Ahmad bin Hambal r.h.
286

A I dan II
B I dan III
C II dan IV
D III dan IV

ISI TEMPAT KOSONG

1 Imam al-Bukhari r.h. adalah tokoh yang mempunyai kepakaran dalam ilmu________

2 Nama sebenar Imam al-Bukhari r.h. ialah_______________

3 Imam al-Bukhari r.h. mendapat pendidikan awal dari_____________

Namakan kitab dipetak X dan Y di atas.

BAHAGIAN B

1 (a) (i) Terangkan dua usaha yang dilakukan oleh Imam al-Bukhari r.h. dalam
usaha mengumpul hadis?
[ 4 markah]

(ii) Nyatakan syarat penerimaan hadis sahih oleh Imam al-Bukhari r.h.
[ 4
markah]

(b) (i) Jelaskan tiga kegigihan Imam al-Bukhari r.h. dalam mengumpul hadis.
[ 6
markah]

(ii) Terangkan dua perkara yang dilakukan oleh Imam al-Bukhari r.h.
sebelum memasukkan hadis ke dalam kitab Sahih al-Bukhari?
[ 4 markah]

2 a i Abu Abdullah bin Abil Al-Hassan atau lebih dikenali sebagai Imam
Bukhari adalah seorang ilmuan Islam yang banyak berjasa kepada Islam,
terutama dalam bidang hadis.
Terangkan dengan ringkas riwayat hidup Iman Al-Bukhari. .
ii Hasil karya Imam Al-Bukhari yang terbesar ialah Sahih Bukhari.
Nyatakan tiga kandungan kitab tersebut.
iii Sebagai seorang pelajar, bagaimanakah anda dapat mencontohi
kesungguhan Imam Bukhari dalam menuntut ilmu.
Kitab karangan
Imam al-Bukhari r.h.
X Sahih
al-Bukhari
Y
287
Iv Imam Bukhari telah meletakkan syarat-syarat tertentu sebelum
menerima sesuatu hadis daripada perawi hadis. Nyatakan syarat- syarat
tersebut
v Apakah bukti-bukti yang menunjukkan kelebihan Imam Bukhari.
vi Berikan beberapa contoh yang membuktikan ketinggian akhlak Imam
Bukhari

SKEMA JAWAPAN

ANEKA PILIHAN

1. C
2. C
3. D
4. B
5. C
6. B

ISI TEMPAT KOSONG

1. hadis
2. Abu Abdullah Muhammad bin Ismail
3. ibunya
4. - al-Tarikh al-Kabir
- al-Tarikh al-Saghir
- al-Tarikh al-Ausat
- Tafsir al-Kabir
- al-Adab al-Mufrad
- al-Mabsut
- al-Hibah

BAHAGIAN B

Nombor
Soalan
1 (a)

(i)

Dua usaha beliau:
- merantau ke beberapa buah negara untuk
mengumpul hadis
- menghabiskan masa selama 16 tahun untuk
menghasilkan kitab Sahih al-Bukhari
- berguru dengan ramai guru
[2x 2m = 4m]

(ii)

Syaratnya:
- kuat ingatan
- perawi orang Islam
- bersifat siqah
- sanad bersambung dengan Rasullullah s.a.w.

[2x 2m = 4m]
288
Nombor
Soalan

(b)

(i) Kegigihan Imam al-Bukhari r.h.:
- sentiasa beribadat memohon petunjuk Allah
- rajin menghafaz
- menghindari makanan syubhah
- sanggup mengembara dan bersusah payah mencari
ilmu

[3x 2m = 6m]

(ii) Dua perkara yang di lakukan oleh Imam al-Bukhari r.h.:
- berwuduk terlebih dahulu
- solat dua rakaat
- memohon taufik dan hidayah
[2x 2m = 4m]

PELAJARAN 27 : IMAM AL-GHAZALI R.H.

BAHAGIAN A

ANEKA PILIHAN

1

Pernyataan di atas mengenai

A Abu Hamad Muhammad bin Muhammad bin Ahmad
B Abu Abdullah Muhammad bin Ismail
C Ahmad bin Muhammad Hambal
D Muhammad bin Idris

2 Manakah antara berikut bukan sifat peribadi Imam al-Ghazali r.h.?

A Kuat ingatan
B Bijak berhujah
C Memiliki sifat mazmumah
D Berpegang teguh kepada syariat

3 Imam al-Ghazali r.h. mendalami dan menguasai ilmu usul mengikut aliran

A Qadiani
B Khawarij
C Al-Asyaìrah
D Al-Maturidiyah
Tokoh ini dilahirkan di Ghazalah pada tahun 450 H. Hasil karyanya ialah
Ihya Ulumuddin sangat masyhur dan digunakan hingga sekarang
289

4 Hujjatul Islam adalah gelaran kepada Imam al-Ghazali r.h.
Kenapakah beliau diberi gelaran tersebut?

A Kecerdikan dalam ilmu usuluddin
B Ada hubungan dengan keluarga Rasullullah
C Keadilannya dalam mengadili orang yang salah
D Kemasyhurannya dan kekuatannya membela Islam

5 Di manakah Imam al-Ghazali r.h.mempelajari ilmu fekah, ilmu kalam dan ilmu
falsafah?

I Jurjan
II Mekah
III Madinah
IV Naisabur

A I dan II
B I dan IV
C II dan III
D III dan IV

ISI TEMPAT KOSONG

1 Imam al-Ghazali r.h. dilahirkan di ___________

2 Kitab karangan al-Ghazali r.h. yang termasyhur ialah____________

3 Imam al-Ghazali r.h. mempelajari ilmu ____________ daripada Abu Bakar al-Waraq.

4 Imam al-Ghazali r.h. pernah dilantik sebagai __________ kepada Perdana Menteri
Nizam al-Mulk.

5 Imam al-Ghazali r.h. meninggal dunia di_________ pada 14 Jamadil Akhir 505
Hijrah.

BAHAGIAN B

1 (a) (i) Senaraikan bidang ilmu yang dikuasai oleh Imam al-Ghazali r.h. [ 2 markah]

(ii) Imam al-Ghazali r.h. adalah tokoh Islam yang terkemuka dalam sejarah
tamadun Islam.
Terangkan dua sumbangan beliau dalam bidang ini. [ 4 markah]

(b) (i) Imam al-Ghazali r.h. adalah seorang tokoh Islam terkenal.
Jelaskan peranan beliau sebagai seorang ahli fikir Islam. [ 4 markah]

(ii) Jelaskan tiga hujah kegigihan Imam al-Ghazali r.h. dalam menuntut ilmu.
[ 6 markah] http://edu.joshuatly.com/
290

2 a i Imam Al-Ghazali merupakan salah seorang ahli falsafah yang terkenal. Namun
begitu beliau amat kuat mengecam fahaman falsafah kerana terdapat
kelemahan-kelemahan tertentu.
Nyatakan tiga daripada kelemahan-kelemahan tersebut menurut pandangannya.

ii Imam Al-Ghazali lebih cenderung kepada ilmu tasawuf kerana beranggapan
ilmu tersebut merupakan pelengkap kepada ilmu dan amal.
Terangkan pandangan beliau tentang cara melawan hawa nafsu

SKEMA JAWAPAN

ANEKA PILIHAN

1. A
2. C
3. C
4. D
5. B

ISI TEMPAT KOSONG

1. Ghazalah/Parsi/Khurasan
2. Ihya Ulumuddin
3. Tasawwuf
4. Penasihat agung
5. Thu
BAHAGIAN B

Nombor
Soalan
1 (a)

(i)

Bidang ilmu yang dikuasainya
- Ilmu Nahu
- Ilmu Falsafah
- Bahasa Arab
- Fekah
- Ilmu Kalam/Usul
- Tasawwuf
- Mantiq
- Politik
[2x 1m = 2m]

(ii)

Dua sumbangan beliau:
- Penasihat agung Perdana Menteri Nizam al-Mulk
- Menjadi tenaga pengajar kanan Amir Nizamiah
Baghdad
- Mendokong fahaman al-Asyairah
- Menolak fahaman ahli falsafah dalam ilmu kalam
- Pelopor golongan sufi
- Menghasilkan karya pelbagai bidang ilmu
[2x 2m = 4m]
291
Nombor
Soalan
(b)

(i)

Peranan ahli fikir:
- Mengajar dan mendidik umat Islam kembali kepada
Allah
- Menghasilkan pelbagai karya yang menjadi rujukan
sepanjang zaman
- Menolak fahaman yang mengelirukan dari meresap
dalam ilmu kalam

[2x 2m = 4m]
(ii) Tiga hujah kegigihan Imam al-Ghazali r.h. dalam
menuntut ilmu:
- Tabah dan bersemangat kuat dalam menuntut ilmu
- Berjaya menghafaz al-Quran dalam usia muda
- Berusaha menguasai ilmu al-Quran, Hadis, mantiq,
usuluddin dan falsafah
- Sanggup mengembara ke beberapa tempat untuk
mendalami ilmu pengetahuan
[3x 2m = 6m]

BAHAGIAN TOKOH ( TINGKATAN LIMA )

PELAJARAN 26 : IBNU SINA BAPA PERUBATAN DUNIA

BAHAGIAN A
ANEKA PILIHAN
1

Pernyataan di atas adalah peribadi tokoh

A. Ibnu Sina
B. Ibnu Khaldun
C. Muhammad Abduh
D. HAMKA

2 Berikut adalah sebab Ibnu Sina diiktiraf sebagai tokoh perubatan dunia.

I Merawat beberapa orang penguasa negeri
II Berjaya menemui punca penyakit jantung
III Menghasilkan banyak karya perubatan
IV Mencipta bilik untuk pembedahan

A. I dan II
B. I dan III
C. II dan III
D. II dan IV
Pintar dan inovatif
Tekun mempelajari ilmu
Menghasilkan karya perubatan
292

3 Berikut adalah pencapaian Ibnu Sina dalam bidang perubatan kecuali

A. Jangkitan virus TB
B. Jangkitan Hepatitis B
C. Pemulihan penyakit jiwa
D. Mencipta benang menjahit luka pembedahan

4 Manakah antara berikut bukan kitab karangan Ibnu Sina.

A Al-Qanun fi al-Tib
B Al-Adawiyah al-Qalbiah
C Al-Alfiah al-Tibbiah
D Al-Muqaddimah

5 Ibnu Sina adalah tokoh ilmuan yang berasal dari keturunan

A Mesir
B Eropah
C Tunisia
D Turkistan

6 Antara sumbangan Ibnu Sina dalam bidang perubatan ialah

A melakukan banyak penyelidikan dan analisis
B menghasilkan banyak karya dalam bidang kemasyarakatan
C memberi idea tentang asas pembinaan tamadun
D pelopor kepada pemikiran moden dalam bidang sejarah

ISI TEMPAT KOSONG

1 Nama sebenar Ibnu Sina ialah ______________
2 Pernah bertugas sebagai pakar perubatan di Wilayah ____________
3 Beliau meninggal dunia pada tahun 428 H di _____________
4 Ibnu Sina telah membaca buku berkenaan metafizik karangan Aristotle sebanyak
__________________ kali.

Lengkapkan carta di bawah dengan jawapan yang tepat.

PENDIDIKAN IBNU SINA
Mempelajari Al-Quran
ketika berusia

5_______________
Mempelajari ilmu fiqh dan
tasawuf daripada

6_____________________
Usia 16 tahun
menguasai ilmu

7_________________
293

8 Hasil karya Ibnu Sina yang terkenal ialah ______________________________

9 Sebuah institusi Pendidikan di Hungary dinamakan _________________________ sebagai menghargai
jasa Ibnu Sina dalam bidang perubatan.

BAHAGIAN B

1 Karya al-Qanun Fi al-Tib Ibnu Sina terkenal di seluruh dunia sebagai sumber rujukan.

(a) Namakan dua universiti yang menggunakan karya tersebut. [2 markah]

(b) Tuliskan dua hasil karya Ibnu Sina selain daripada Qanun Fi al-Tib. [2 markah]

(c) Jelaskan dua kesan sumbangan Ibnu Sina dalam bidang perubatan terhadap
dunia hari ini. [4 markah]

SKEMA JAWAPAN

ANEKA PILIHAN

1. A
2. B
3. B
4. D
5. D
6. A

ISI TEMPAT KOSONG

1. Husin Bin Abdulllah
2. Rai
3. Hamazan
4. 40
5. 5 tahun
6. Ismail al-Zahid
7. perubatan
8. al-Qanun fi al-Tib
9. Avicenna College

294
BAHAGIAN B

Nombor
Soalan
1 (a) Dua universiti yang menggunakan karya al-Qanun fi Tib
ialah
- Universiti Frankfurt.
- Universiti of Paris.
- Universiti Oxford

(2 x 1m = 2m)
(b) Hasil karya Ibnu Sina selain daripada al-Qanun fi Tib
- Al-Adawiah al-Qalbiah
- Al-Alfiah al Tibbiah
(2 x 1m = 2m)
(c) Dua kesan sumbangan Ibnu Sina dalam bidang perubatan
terhadap dunia hari ini
- Pelopor terkenal dalam bidang perubatan dan falsafah.
- Berjaya menghasilkan penemuan penyakit dan
puncanya.
- Membangunkan teknologi perubatan.
- Berjaya menghasilkan buku-buku kajian ilmiah.
(2 x 2m = 4m)

PELAJARAN 27 : IBNU KHALDUN TOKOH SEJARAWAN ULUNG

BAHAGIAN A
ANEKA PILIHAN

1

Nama sebenar Ibnu Khaldun ialah
A. Abdul Rahman bin Muhammad
B. Ahmad bin Muhammad
C. Husain bin Abdullah
D. Muhammad Bin Idris

2 Di antara sebab-sebab penghijrahan Ibnu Khaldun dari tanah airnya pada tahun 749H
ialah

A. persengketaan dengan umat Islam di Andalus
B. Tunisia diserang wabak taun
C. perbalahan dengan bapanya
D. peperangan dengan tentera monggol

295
3 Manakah di antara negeri berikut adalah medan ilmu yang pertama bagi Ibnu
Khaldun?

A. Algeria
B. Mesir
C. Tunisia
D. Granada

4 Berikut adalah kitab Ibnu Khaldun yang terkenal dalam bidang sejarah

A. Tarikh al-Islam
B. Kitab al-Najah
C. Al-Adawiah Al-Qalbiah
D. Muqaddimah Ibnu Khaldun

5 Berikut adalah garis panduan Ibnu Khaldun dalam pengkajian sejarah kecuali

A membandingkan peristiwa dengan menggunakan kaedah sebab dan musabab
B mengkaji peristiwa lalu sebagai iktibar peristiwa sedang berlaku
C menganalisis aspek budaya dan sastera Arab
D Mengambil kira pengaruh iklim dan alam sekitar

ISI TEMPAT KOSONG

1 ________________________________ ialah sebuah institusi di Jakarta yang
diabadikan sempena nama Ibnu Khaldun.

2 Ibnu Khaldun adalah pelopor moden dalam bidang sejarah, politik, ekonomi,
pendidikan dan ________________.

3 Ibnu Khaldun pernah menjawat jawatan ketua ________________________ di Mesir.

4 Ibnu Khaldun mempelajari ilmu mantiq, falsafah, sains dan ______________ daripada
Muhammad Bin Ibrahim.

5 Ibnu Khaldun terkenal sebagai penggiat budaya dan ___________________ arab.

BAHAGIAN B

1 Terangkan secara ringkas riwayat hidup Ibnu Khaldun [4 markah]

2 Ibnu Khaldun tokoh dalam pelbagai bidang.
Buktikan kebenaran pernyataan di atas. [4 markah]

3 Ibnu Khaldun adalah seorang yang tekun dalam menuntut ilmu.
Tuliskan dua contoh membuktikan pernyataan tersebut. [4 markah]
296

SKEMA JAWAPAN

ANEKA PILIHAN

1. A
2. B
3. C
4. D
5. C

ISI TEMPAT KOSONG

1. Universiti Ibnu Khaldun
2. sosiologi
3. Hakim Negara
4. matematik
5. sastera
BAHAGIAN B

Nombor
Soalan
1 Riwayat hidup Ibnu Khaldun
- Nama Abdul Rahman Bin Muhammad Bin Muhammad
- Lahir di Tunisia tahun 732H bersamaan 1332M
- Dikenali sebagai Ibnu Khaldun
- Bapanya keturunan Arab dari Yaman berhijrah ke
Andalus.
- Meninggal dunia di Kaherah, Mesir pada tahun 808H.
- Usia 87 tahun
(4 X 1m = 4m)
2 Bukti Ibnu Khaldun tokoh dalam pelbagai bidang
- Menyandang jawatan Pegawai Jabatan Setiausaha
Negara di Istana Sultan Abu Ishak dan Sultan Abu
Annan.
- Anggota Ilmiah di Pez.
- Setiausaha Sulit Sultan Abu Salim Bin Abi Al-Hassan.
- Perdana Menteri di Bongie.
- Penggiat budaya dan kesusasteraan Arab.
- Menghasilkan banyak syair dalam kitab Muqaddimah
- Ketua Hakim Mesir.
(2 X 2m = 4m)
3 Dua contoh membuktikan Ibnu Khaldun adalah seorang
yang tekun dalam menuntut ilmu
- Tekun mempelajari ilmu fardhu ain dan fardhu kifayah.
- Kesibukan dengan tugas pentadbiran tidak
menghalangnya menuntut ilmu.
- Bijak membahagikan masa untuk masyarakat.
- Bijak membahagikan masa untuk menuntut ilmu

(2 X 2m = 4m)
297
PELAJARAN 28 : AL-SAYYID JAMALUDDIN AL-AFGHANI PEJUANG ISLAM YANG GIGIH

BAHAGIAN A

ANEKA PILIHAN

1 Keturunan Jamaluddin al-Afghani bergabung dengan seorang ulamak hadis terkenal
iaitu
a. Imam al-Bukhari
B. Ibnu Majah
C. Al-Tirmizi
D. Muslim

2 Seandainya jumlah kaum yang beratus juta ini ditakdirkan menjadi lalat dan nyamuk
sekalipun nescaya kamu akan dapat memekakkan telinga orang Inggeris dengan
suara kamu.

Siapakah yang menyampaikan ucapan di atas ?

A. Syeikh al Hadi
B. Syeikh Tahir Jalaluddin
C. Syeikh Muhammad Abduh
D. Al-Sayyid Jamaluddin al-Afghani

3 Pilih pernyataan benar mengenai Sayyid Jamaluddin Al Afghani

I Dilahirkan di Tunisia
II Seorang tokoh islah
III Pengarang Kitab al Mukaddimah
IV Menguasai banyak bahasa

A. I dan II
B. I dan III
C. II dan IV
D. III dan IV

4

Siapakah tokoh di atas?

A. Ibn Sina
B. Ibnu Khaldun
C. Al-Sayyid Jamaluddin al-Afghani
D. HAMKA
Beliau cuba menyedarkan umat Islam tentang keburukan
fanatik mazhab yang memecahbelahkan kesatuan umat Islam
298

ISI TEMPAT KOSONG

1 Setelah al-Sayyid Jamaluddin al-Afghani meninggal dunia, idea islah yang dibawanya
diteruskan oleh murid kesayangannya yang bernama _____________ .

2 Al-Sayyid Jamaluddin al-Afghani merupakan seorang tokoh penting Islam yang telah
memperkenalkan idea ______________ .

3 Gelaran bagi Jamaluddin Al Afghani ialah al-Sayid kerana salasilah keturunannya
bersambung dengan _____________ .

BAHAGIAN B

1 Al-Sayyid Jamaluddin al-Afghani merupakan seorang pejuang Islam yang gigih
menyebarkan idea islah.
Terangkan riwayat hidup beliau. [4 markah ]

2 Jelaskan sumbangan al-Sayyid Jamaluddin al-Afghani dalam bidang pemikiran dan
gerakan Islam. [4 markah ]

3 Terangkan bentuk islah yang dibawa oleh al-Sayyid Jamaluddin al-Afghani.
[4 markah ]

SKEMA JAWAPAN

ANEKA PILIHAN

1. C
2. D
3. C
4. C
ISI TEMPAT KOSONG

1. Syeikh Muhammad Abduh
2. islah
3. Nabi Muhammad s.a.w.

299
BAHAGIAN B

Nombor
Soalan
1 Riwayat hidup Al-Sayyid Jamaludin al-Afghani
- Nama sebenar ialah al-Sayid Jamaludin bin Safdar al-
Afghani
- Dilahirkan pada 1254H/1838M
- Keturunan bersambung dengan saidina Ali k.w. dan
Rasulullah s.a.w.
- Banyak merantau untuk idea islah
(2 x 2m = 4 m)
2 Sumbangan al-Sayid Jamaludin al-Afghani dalam bidang
pemikiran dan gerakan Islam:
- Penggerak perjuangan menentang penjajah
- Menyatupadukan umat Islam
- Menghasilkan beberapa karya berbentuk ilmiah
- Menghasilkan idea islah
(2 x 2m = 4 m)
3 Bentuk islah yang dibawa oleh al-Sayid Jamaludin al-
Afghani:
- Mengkritik taklid buta
- Menyeru umat islam supaya kembali kepada Islam
- Membina perpaduan tanpa mengira bangsa dan budaya
- Mengkritik keburukan fanatik mazhab
- Mempelopori usaha memerdekakan tanah air.
(2 x 2m = 4 m)

PELAJARAN 29 : SHEIKH MUHAMMAD ABDUH TOKOH ISLAH AGUNG

BAHAGIAN A

ANEKA PILIHAN

1

Kenyataan di atas merujuk kepada:

A. HAMKA
B. Sheikh Tahir Jalaluddin
C. Sheikh Muhammad Abduh
D. Al-Sayyid Jamaluddin al-Afghani
Beliau dilahirkan di Tanta, Mesir
Menubuhkan al-Jamìyyah al-Khairiah al-Islamiah untuk membantu
murid-muridnya
Meneruskan gerakan islah yang dibawa oleh gurunya al-Sayyid
Jamaluddin al-Afghani
300

2 Dimanakah Sheikh Muhammad Abduh dilahirkan?

A Baghdad
B Mesir
C Palestin
D Madinah

3 Berikut adalah metode gerakan islah yang dibawa oleh Sheikh Muhammad Abduh,
kecuali

A proses pengajaran
B media massa
C jawatan yang disandang
D perniagaan

ISI TEMPAT KOSONG

1 Nama sebenar Sheikh Muhammad Abduh ialah ______________________ .

2 Sheikh Muhammad Abduh pernah dibuang negeri kerana dituduh terlibat
dengan pemberontakan __________________ .

3 Semasa dibuang negeri di Perancis, Sheikh Muhammad Abduh menerbitkan
majalah __________________ .

BAHAGIAN B

1 Sheikh Muhammad Abduh mempunyai keperibadian yang tinggi.
Jelaskan pernyataan di atas. [ 4 markah ]

2 Terangkan latar belakang pendidikan Sheikh Muhammad Abduh.
[ 4 markah ]
3 Terangkan faktor-faktor yang menyebabkan Sheikh Muhammad Abduh
melakukan pengislahan dalam bidang pendidikan. [ 4 markah ]

4 Jelaskan sumbangan Sheikh Muhammad Abduh dalam bidang pendidikan.
[ 4 markah ]

SKEMA JAWAPAN

ANEKA PILIHAN

1. C
2. B
3. D

301
ISI TEMPAT KOSONG

1. Muhammad bin Abduh bin Hasan Khairullah
2. Urabi
3. al-Urwatul Wusta

BAHAGIAN B

Nombor
Soalan
1 Keperibadian Sheikh Muhammad Abduh
- seorang yang berani menyatakan idea-idea islah
walaupun terpaksa menghadapi risiko.
- seorang yang tegas tetapi penyayang kepada
anak muridnya.
- tokoh ulama yang berketrampilan.
(2 x 2m = 4m )
2 Latar belakang Sheikh Muhammad Abduh
- semasa kecil beliau belajar membaca dan
menulis dengan bapanya.
- belajar al-Quran dan menghafaznya dalam
tempoh dua tahun.
- belajar Bahasa Arab di masjid al-Ahmadi.
- belajar tasawuf dan tata bahasa arab dari Sheikh
Darwish.
- belajar pelbagai ilmu di Universiri al-Azhar.
- mendampingi dan mendalami ilmu dengan al-
Sayyid Jamaluddin al-Afghani.
( 2 x 2m = 4m )
3 Faktor yang menyebabkan Sheikh Muhammad
Abduh melakukan pengislahan pendidikan
- inspirasi gerakan islah Sayyid Jamaluddin al-
Afghani ke arah integrasi ilmu
- keperluan mengislah kurikulum sekolah dan
universiti
- sistem pendidikan yang jumud
- prasarana pendidikan yang sangat kurang

( 2 x 2m = 4m )
4 Sumbangan Sheikh Muhammad Abduh dalam
pendidikan
- mewujudkan mata pelajaran matematik,
geometri, algebra, geografi, sejarah dan seni khat
- mewujudkan piawai dalam anugerah sijil
- mewujudkan farmasi
- menyediakan peruntukan gaji guru
- memperbaiki asrama pelajar
( 2 x 2m = 4m)

302
PELAJARAN 30 : SHEIKH TAHIR JALALUDDIN TOKOH PEMIKIR TANAH AIR
BAHAGIAN A
ANEKA PILIHAN

1 Fungsi penerbitan majalah al-Imam oleh Sheikh Tahir Jalaluddin bertujuan

A mengembangkan ajaran ilmu falak
B menyalurkan idea-idea islah serta maklumat intelektual Islam
C membebaskan masyarakat melayu dari penjajahan Jepun
D menyeru umat Islam mengamalkan ajaran mengikut mazhab Hanafi

2 Sheikh Tahir Jalaluddin pernah dilantik menjadi mufti negeri

I Pulau Pinang
II Selangor
III Johor
IV Perak

A I dan II
B I dan III
C II dan IV
D III dan IV

3

Apakah nama gerakan yang diperjuangkan oleh Sheikh Tahir Jalaluddin?

A Al-Islah
B Al-Ikhwan al-Muslim
C Al-Tajdid wal Islah
D Al-Jamiyah al-Islamiah

4

Apakah nama madrasah yang telah ditubuhkan oleh Sheikh Tahir Jalaluddin di
Singapura?

A Madrasah al-Hadi
B Madrasah al-Masyhur
C Madrasah Haji Taib
D Madrasah al-Iqbal al-Islamiah

ISI TEMPAT KOSONG

1 Sheikh Tahir Jalaluddin telah menyambung pelajaran dalam jurusan Ilmu Falak di
___________________ .

2 Salah satu metode yang digunakan oleh Sheikh Tahir Jalaluddin dalam menyampaikan
idea islah adalah melalui _________________ .

3 Kemahiran Sheikh Tahir Jalaluddin dalam bidang Ilmu Falak menyebabkan beliau
digelar _______________ .

4 Sheikh Tahir Jalaluddin pernah dipenjarakan selama sembilan bulan oleh pihak
__________________ atas tuduhan menentangnya http://edu.joshuatly.com/
303

BAHAGIAN B

1 (a) (i) Terangkan riwayat hidup Sheikh Tahir Jalaluddin. [ 4 markah ]

(ii) Namakan dua jawatan yang disandang oleh Sheikh Tahir Jalaludin selepas
tahun 1900 M. [ 2 markah ]

(b) Jelaskan dua kesan peninggalan Sheikh Tahir Jalaluddin terhadap masyarakat
Islam di Nusantara. [ 4 markah ]

(c) Huraikan dua mesej islah Sheikh Tahir Jalaluddin kepada masyarakat Islam
[ 4 markah ]
SKEMA JAWAPAN

ANEKA PILIHAN

1. B
2. D
3. A
4. D

ISI TEMPAT KOSONG

1. Universiti al-Azhar
2. Penerbitan akhbar / jawatan-jawatan yang disandang / proses pengajaran
3. Al-Falaki
4. Belanda
BAHAGIAN B

Nombor
Soalan
1 (a) (i) Riwayat hidup Sheikh Tahir Jalaluddin
- Nama, Muhammad Tahir bin Sheikh Muhammad bin
Ahmad Jalaluddin
- Lahir pada 7 nov. 1869 di Ampek Angkek/ Bukit
Tinggi/ Sumatera Barat, Indonesia.
- Sekembali dari Mekah beliau menetap di Perak.
- Pernah menjadi guru di Madrasah al-Masyhur, Pulau
Pinang / menjadi mufti Perak / menjadi nazir sekolah
agama Johor
- Meninggal dunia pada 26 okt. 1956 di Perak.
( 4x1m = 4m )
(ii) Dua jawatan yang disandang oleh Sheikh Tahir Jalaluddin
- sebagai guru di Madrasah al-Masyhur, Pulau Pinang.
- sebagai guru di Madrasah Haji Taib, Parit Jamil,
Johor.
- mufti negeri Perak.
- mufti negeri Johor
- Nazir sekolah-sekolah agama Johor.
- guru di Masjidil Haram (2 x 1m = 2m)
304
Nombor
Soalan
(b) Dua kesan peninggalan Sheikh Tahir Jalaluddin
- Lahirnya beberapa orang tokoh dalam bidang
dakwah.
- Tertubuhnya Jawatankuasa Takwim Islam
- Memperkenalkan kursus Falak Syarie di UKM
(2x2m = 4m)
(c) Dua mesej islah
- Mengajak umat Islam supaya mengamalkan ajaran Islam
- Menjauhkan pengaruh negatif dari luar / Barat
- Berusaha mempelajari pelbagai ilmu fardu ain dan fardu
kifayah
- Menolak amalan taklid buta.
( 2x2m = 4m )

PELAJARAN 31 : HAMKA PERMATA NUSANTARA

BAHAGIAN A

ANEKA PILIHAN

1

HAMKA telah menerima anugerah Doktor Kehormat di Universiti al-Azhar pada
tahun

A 1949 M
B 1959 M
C 1969 M
D 1979 M

2

Siapakah tokoh di atas ?

A Jamaluddin al-Afghani
B Sheikh Tahir Jalaluddin
C Sheikh Muhammad Abduh
D Haji Abdul Malik bin Sheikh Abdul Karim.

3 Jawatan yang pernah disandang oleh HAMKA adalah seperti berikut :

I Menjadi guru agama di Tebing Tinggi
II Menjadi pensyarah di Universiti Islam Jakarta
III Menjadi rektor di Perguruan Tinggi Surabaya
Petah berpidato
Membawa pembaharuan yang besar khususnya di Nusantara.
Membangkitkan semangat menentang Belanda.
305
IV Dekan di Universiti Muhammadiah Padang Panjang.

A I dan II
B I dan III
C II dan IV
D III dan IV

4 Pada tahun 1935M, HAMKA telah mengasaskan

A Majalah Khatib al-Ummah
B Pertubuhan Muhammadiyah
C Kolej al-Muballighin
D Majlis Syura Muslim Indonesia

ISI TEMPAT KOSONG

Soalan 1 hingga 3
Isikan tempat kosong dengan jawapan yang tepat dalam carta di bawah :


Pendidikan awal daripada bapanya.

Sekolah agama

Hasil karya
HAMKA
Agama
1 __________
Falsafah
2
__________
Sastera
3___________
Pendidikan
HAMKA
4. Sekolah rendah di
_____________________
5. Belajar dari
___________________
_
306

BAHAGIAN B

1 (a) HAMKA adalah seorang tokoh ulama di Nusantara.

(i) Namakan dua negara yang pernah dilawatinya semasa berdakwah.
[ 2 markah ]
(ii) Terangkan dua kaedah yang beliau gunakan dalam menyampaikan mesej
perjuangannya. [ 4 markah ]

(iii) Mengapakah beliau digelar Mujaddid [ 4 markah ]

(iv) Jelaskan dengan ringkas cabaran yang dihadapinya dalam perjuangan
menyebarkan dakwah. [ 4 markah ]

SKEMA JAWAPAN

ANEKA PILIHAN

1. B
2. D
3. A
4. C

ISI TEMPAT KOSONG

1. Tafsir al-Azhar / Tasauf Moden / Pedoman Mubaligh Islam / Arkanul Islam / Sejarah Umat Islam
2. Falsafah Hidup / Lembaga Hidup / Falsafah Ideologi Islam / Ekspensi Ideologi / Pandangan Hidup
Mukmin
3. Tenggelamnya kapal Van Der Wijck / Di Bawah Lindungan Kaabah / Laila Majnun / Mandi Cahaya Di
Tanah Suci / Menunggu beduk berbunyi
4. Sekolah Padang Panjang
5. Ulama
BAHAGIAN B

Nombor
Soalan
1 (a) (i) Dua negara yang pernah dilawatinya
Mesir, Malaysia, Syria, Arab Saudi, Myanmar, Lubnan,
India,Thailand, Pakistan.
( 2x1m = 2m )
(ii) Dua kaedah yang beliau gunakan
- penulisan
- ceramah dan pidato
- pengajaran di pusat dakwah dan sekolah.
( 2 x 2m = 4m )
307
Nombor
Soalan
(iii) Beliau digelar Mujaddid
- Mengajak umat Islam mengkaji semula ajaran yang
bertentangan dengan al-Quran dan al- Sunnah.
- Menentang khurafat, bidaah dan tarikat kebatinan.
( 2 x 2m = 4m )
(iv) Cabaran yang dihadapi dalam perjuangannya
menyebarkan dakwah
- Dipecat daripada Jawatan Ketua Umum Majlis
Ulama Indonesia kerana mengkritik kepincangan
pentabiran.
- Dipenjara bersama tokoh-tokoh Majlis Syura
Muslim Indonesia (MASYUMI)

( 2 x 2m = 4m )

SELAMAT MAJU JAYA SEMOGA ANDA BEROLEH KEJAYAAN

308

SKRIP CONTOH
KERTAS 1 (BAH.B)

AQIDAH

Berikan pengertian nifaq. [2markah]

Skema Jawapan
Pura-pura beriman (1m) sedangkan hatinya kufur (1m) / Menzahirkan keimanan (1m) dan
menyembunyikan kekufuran (1m)

Jawapan cemerlang

Nifak ialah berpura-pura beriman kepada Allah SWT tetapi sebenarnya ingkar terhadap perintah
Allah (2 m)

Ulasan:
Calon dapat memberikan jawapan yang tepat mengikut kehendak soalan

Jawapan sederhana

Nifak ialah berpura-pura terhadap ajaran agam Islam, contohnya , diberi amanah tetapi tidak
menunaikan amanah yang diterima. (1 m)

Ulasan:
Jawapan tidak memnuhi kehendak soalan atau tidak menepati kehendak skema jawapan

Jawapan lemah:

Nifak ialah suka buat dosa ( 0m )

Ulasan:
Tidak menjawab soalan

309

IBADAH

Jelaskan maksud akikah . [2 markah]

Skema jawapan
Menyembelih binatang al-anàm / ternakan tertentu / yang sah dijadikan korban (1m) semperna
kelahiran anak / pada hari ke tujuh kelahiran (1m)

Jawapan cemerlang

Akikah ialah mengorbankan binatang al-anàm sebagai tanda kesyukuran di atas kelahiran bayi
dengan niat kerana Allah S.W.T (2m)

Ulasan:
Calon dapat memberikan jawapan yang tepat mengikut kehendak soalan

Jawapan sederhana

Akikah ialah menyembelih binatang ternakan untuk menyatakan kesyukuran kerana menyambut
kelahiran cahaya mata baru. (1m)

Ulasan :
Jawapan tidak mencukupi kehendak soalan kerana meninggalkan perkataan al-anàm

Jawapan lemah

Akikah ialah menyembelih binatang seperti ayam untuk membuat kenduri

Ulasan:
Tidak menepati kehendak soalan

310

ADAB

Berikan dua kelebihan bagi orang yang sentiasa berzikir kepada Allah SWT.
[4 markah]
Skema jawapan

- Memperolehi ketenangan jiwa
- Mendapat keredaan Allah
- Dijanjikan syurga
- Dihapuskan dosa-dosa kecil

Jawapan cemerlang

- Jiwa sentiasa tenteram
- Hidupnya sentiasa diredai Allah
- Mudah menerima hidayah Allah (4m)

Ulasan:
Dapat memberi jawapan yang tepat dan mengikut kehendak skema
Jawapan sederhana

- Allah suka kepadanya
- Allah redha kepadanya (2m)

Ulasan ;

Tidak mendapat markah penuh kerana memberi jawapan berulang

Jawapan lemah

- orang berzikir selalu menyebut allahhuakbar
- berzikir mesti memegang tasbih

Ulasan :
Tidak memenuhi kehendak soalan kehendak soalan

311

TAMADUN

Imam Abu Hanifah adalah seorang ulamak terkenal yang mengasaskan Mazhab Hanafi.
Nyatakan dengan ringkas riwayat hidup beliau. [ 4 markah]

Skema Jawapan

- Nama beliau ialah Nukman bin Thabit
- Lahir pada tahun 80H (699M)
- Berasal daripada keturunan Farsi
- Dibesarkan di kalangan keluarga kaya
- Digelar Abu Hanifah kerana :
- sentiasa membawa alat tulis ke mana sahaja beliau pergi untuk mencatat ilmu
pengetahuan
- Mempunyai anak yang bernama Hanifah
- Hanifah bermaksud cenderung kepada agama
- Meninggal dunia pada tahun 150 H (767M) , Berusia 70 tahun dikebumikan di Baghdad

Jawapan cemerlang

- Terdapat dua pendapat bagi nama gelaran iaitu Abu Hanifah, dia selalu membawa tinta
kemana saja dia pergi (1M) dan dia ada anak bernama Hanifah lalu dipanggil Abu Hanifah
(1m). Ayah Abu Hanifah merupakan seorang saudagar dan beliau telah mewarisi
perkerjaan itu. (1m). Abu Hanifah benar-benar suka mencari ilmu dan menceburi berbagai
bidang ilmu seperti ilmu Fekah dan ilmu Hadith. (1m). Beliau sangat giat dalam
membincang dan mengkaji ilmu Islam .
Ulasan :
Calon dapat menjawab soalan dengan memberikan semua isi yang dikehendaki oleh skema
jawapan

Jawapan sederhana

Imam Abu Hanifah adalah seorang ulamak yang mengasaskan Mazhab Hanafi. Beliau seorang
yang baik hati dan suka membawa alat tulis ke mana saja untuk mencatat ilmu (1m). Beliau suka
berlajar bermacam ilmu dan yang paling disukai ialah ilmu Fekah
(1m). Beliau meninggal dunia kerana sakit tua .

Ulasan:
Hanya sebahagia jawapan sahaja yang menepati skema jawapan

Jawapan lemah

Imam Abu Hanifah adalah pengasas Mazhab Hanafi. Beliau ialah tokoh yang disegani kerana
ketabahan dalam menghadapi hukuman yang ditentukan oleh pemerintah. Beliau ialah seorang
yang bijak dalam mennuntut ilmu dan telah menyumbangkan pelbagai jenis buku dan
menghasilakan kitab hadis (1m)

Ulasan
312
Jawapan yang diberikan tidak menepati skema jawapan.
RIP CONTOH KERTAS 2

b) Sabda Rasulullah s.a.w.

Hadis di atas menerangkan Islam menyuruh umatnya sentiasa memilih dan mengambil makanan yang baik
dan melakukan amalan kebaikan

1. Terangkan tiga kelebihan memilih makanan yang baik. [ 6 markah ]

JAWAPAN CEMERLANG.

1. Untuk menjamin kewarasan akal fikiran.
2. Untuk menjamin kesihatan diri..
3. Untuk menyihatkan tubuh badan.
4. Supaya tidak dipandang serong.

JAWAPAN SEDERHANA.

1. Supaya kesihatan tidak terjejas.
2. Masyarakat tidak dipandang hina
3. Tidak mendapat penyakit.
4. Sihat dari segi fizikal,rohani dan jasmani.

JAWAPAN LEMAH.

1. Kesihatan sentiasa terjamin.
2. Melahirkan masyarakat yang sihat.
3. Tidak mudah diserang penyakit.

Firman Allah s.w.t.
313

( Surah Al-Sajadah : 15 - 16 )

Ayat di atas menerangkan tentang sifat orang beriman,adab-adab berdoa,dan cara membelanjakan harta
yang dianugerahkan oleh Allah.

( I ) Nyatakan dua ciri orang yang beriman seperti yang dinyatakan dalam ayat di atas.
( 2 markah )
( ii) Terangkan dua cara berdoa mengikut saranan ayat. di atas.
( 4 markah )
CIRI ORANG BERIMAN.

CEMERLANG

1. Sentiasa melaksanakan ibadah kepada dengan tekun.
2. Tidak sayang dengan hartanya untuk disedekahkan .
3. Sentiasa menjauhkan diri daripada larangan Allah

CONTOH JAWAPAN.
CARA BERDOA.

CEMERLANG.

1. Memohon sesuatu daripada Allah dengan ikhlas dan bersungguh- sungguh.
2. Ikhlas mengharapkan keampunan Allah.
3. Berdoa dengan khusu dan tawadhu

SEDERHANA..
2. Berdoa dengan menghadap ke kiblat.
2. Memohon dengan ikhlas dan bersungguh-sungguh.
3. Berdoa dengan menadah tangan.
4 Berdoa setelah selesai solat fardhu 5 kali sehari

LEMAH

1. Berdoa dengan pakaian yang tidak bersih.
2. Berdoa dengan dua tangan dan menghadap kiblat.
3. Berdoa selepas solat .

314
ISI KANDUNGAN BAHAN

1. ARAS MINIMA MENJAWAB SOALAN
2. AKIDAH
3. IBADAH
4. SIRAH
5. ADAB

ARAS MINIMA MENJAWAB SOALAN KBKK ( PI MAI PI MAI TANG TU)

TERUTAMA UNTUK CARA HIDUP ISLAM, AQIDAH / HADIS/ KEFAHAMAN AYAT

SEBAB, PUNCA, FAKTOR YANG MENDORONG

1. iman yang lemah atau tidak kuat iman
2. kurang pendidikan agama/ kurang penghayatan agama
3. pengaruh rakan sebaya
4. pengaruh keduniaan / kebendaan / hawa nafsu/ media massa

CARA MENGATASI / USAHA / LANGKAH

1. Memberi pendidikan agama yang sempurna
2. Menghadiri majlis-majlis ilmu
3. Mengadakan kempen / seminar berkaitan dengannya.
4. Menguatkuasakan undang-undang
5. Melaksanakan semua perintah Allah dan menjauhi segala larangan Allah
6. Ibu bapa mesti berperanan mendidik anak-anak

KESAN / AKIBAT TERAHADAP ( ( DIRI @ INDIVIDU / KELUARGA / AGAMA / NEGARA) )

DIRI :
1. Terbatal iman dan rosak akidah
2. Dimurkai Allah dan diazab di akhirat
3. Maruah diri tercemar
4. Jiwa tidak tenteram
5. Dihukum Qisas / hudud semasa di dunia
6. Dipulaukan atau tidak dipedulikan oleh orang lain / hidup terasing
7. Sukar mendapat pertolongan / bantuan
8. Iman semakin kurang

KELUARGA :
1. Keluarga akan porak-peranda
2. Keluarga akan dipulaukan masyarakat
3. Maruah keluarga tercemar / hina
4. Keluarga akan dimurkai / dilaknat Allah
5. Keluarga sentiasa susah / miskin

315
AGAMA :
1. Maruah agama rosak / dihina
2. Sukar mengembangkan Islam
3. Maruah umat Islam tercemar

NEGARA :
1. Negara akan mundur / menjadi lemah
2. Ekonomi negara semakin mundur / miskin
3. Berlaku perpecahan kaum
4. Banyak berlaku pergaduhan / permusuhan
5. Pembangunan terbantut
6. Negara akan dijajah oleh kuasa asing
7. Dilaknat / mendapat bala dari Allah

BAHAGIAN AKIDAH

BACA SEMUA ISTILAH YANG ADA DALAM NOTA BESTARI
TOLONG KUASAI ARAS MINIMA MENJAWAB SOALAN YANG DISEDIAKAN

PERKARA YG
MEMBATALKAN
IMAN
DOSA-DOSA BESAR
YG BAWA KEMURKAAN ALLAH
DOSA BESAR YANG
BAWA KEHANCURAN
TOLONG TENGOK CONTOH BAGI SEMUA DALAM NOTA BESTARI ( PENTING )
syirik Derhaka kepada ibu bapa minum arak & menagih dadah
kufur menipu dan berbohong zina
riddah mencuri dan merompak qazaf ( tuduh zina)
khurafat riba liwat & musahaqah
sihir makan harta anak yatim bunuh iri
nifak lari dari medan perang
mengumpat dan memfitnah

BAHAGIAN
SYIRIK
BAHAGIAN KUFUR DOSA KUMPULAN
SYIAH
1. syirik jali
2. syirik khafi
1. kufur hakikat
2. kufur nikmat
1. Dosa kecil
2. Dosa besar
1. Syiah Imamiah
2. Syiah Zaidiah
3. Syiah Batiniah
JENIS RIBA CONTOH
AJARAN SESAT

1. Riba al-Fadl
2. Riba an.Nasiah
1. Qadiani
2. Bahai
3. Taslim

316
ASPEK
HUKUM
TALAK
SUNNI
talak yang dijatuh mengikut peraturan syarak iaitu menceraikan talak satu atau dua
ketika isterinya suci dari haid, nifas dan tidak disetubuhi semasa suci tersebut

TALAK
BIDI
talak yang dijatuhkan tidak mengikut peraturan syarak iaitu menceraikan isteri dengan
talak tiga sekali gus atau menceraikan ketika isteri dalam haid, nifas, atau ketika suci tetapi
setelah disetubuhinya

ASPEK
KESAN
TALAK
RAJI
talak satu dan talak dua yang belum tamat idahnya dan suami boleh merujuk bekas
isterinya tanpa akad dan mahar baru

TALAK
BAIN
TALAK
BAIN SUGHRA
talak yang tidak boleh dirujuk semula kecuali dengan akad nikah
dan mahar yang baru.

TALAK
BAIN KUBRA
talak tiga yang mengharamkan bekas suami mengahwin semula
bekas isteri kecuali dengan selepas isterinya berkahwin dengan
lelaki lain dan menceraikannya setelah disetubuhi serta telah
menjalani tempoh idah..

CONTOH PERKARA-PERKARA YANG MEMBATALKAN IMAN / DOSA

SYIRIK JALI

SYIRIK KHAFI
1. Sembah patung atau berhala
2. Sembah bulan atau matahari
3. Akui Nabi Isa anak Tuhan
1. Riak
2. Ujub
3. Bangga diri

KUFUR HAKIKAT

KUFUR NIKMAT
1. Tidak akui balasan di akhirat
2. Tolak hukum yang terdapat dalam al-Quran
3. Menyatakan solat merugikan masa
4. Beranggapan puasa melemahkan ekonomi
1. Guna nikmat ke jalan maksiat
2. Enggan bayar zakat @ sedekah
3. Boros belanja harta / kedekut

SEBAB RIDDAH / MURTAD

KHURAFAT
1. Hati - Niat keluar Islam
2. Perkataan Isytihar diri keluar Islam
3. Perbuatan anuti agama lain
1. Percaya Azimat boleh menahan bahaya
2. percaya bunyi binatang boleh membawa sial
3. membuang ancak di pantai bagi halau hantu
4. Mengunjungi kubur yang di anggap keramat
untuk memohon sesuatu

SIHIR

CIRI NIFAK
1. Santau
2. saka
3. susuk
4. minyak pengasih
1. Apabila bercakap ia berdusta
2. Apabila diberi amanah ia khianati
3. Apabila berjanji ia mungkiri
4. Apabila bertengkar ia melampaui batas

DOSA BESAR

DOSA KECI
1. Minum arak
2. berzina
3. membunuh
4. mengumpat
5. derhaka kepada ibu bapa.
1. Melihat aurat bukan muhrim.
2. Bercakap perkara yang tidak memberi faedah.
3. Memegang aurat bukan muhrim
SYARAT-SYARAT TAUBAT

1. Menyesal terhadap maksiat yang dilakukan.
2. Berhenti melakukan maksiat dengan segera.
3. Berazam tidak akan mengulangi lagi.
4. Berterus terang memohon maaf jika berkaitan dengan hak orang lain.

317

HUKUM HUDUD BAGI BALASAN DOSA BESAR

AHLI SUNAH WALJAMAAH

Pandangan

PENDAPAT
AHLI SUNAH
WALJAMAAH

Mengenai
beberapa isu
AL-QURAN : Adalah kalam Allah bersifat Qadim. Ia bukan makhluk (bukan baharu)
Melihat Allah: Org mukmin dapat melihat Allah di syurga
:`>` .., :.!. __ _|| !, :L!. __
22. pada hari akhirat itu, muka (orang-orang Yang beriman) berseri-seri; 23. melihat kepada
Tuhannya.
(surah al-Qiyyamah : 22-23 )

Pelaku Dosa Besar : tetap dikira sebagai mukmin tapi fasik
Imam Bertambah dan berkurang:
Iman bertambah bila taat perintah Allah seperti solat dan zikir dan berkurang bila melakukan maksiat
atau larangan Allah seperti mencuri dan menipu

Qada dan Qadar: Allah berkuasa mengatur segala perkara yang terjadi di alam ini.
( Semua perkara baik atau buruk adalah ketentuan Allah SWT )

PRINSIP AHLI
SUNAH
WALJAMAAH
Berpegang teguh dengan al-quran dan sunnah
Berpegang dengan prinsip as-salafussoleh
Apabila terdapat pertelingkahan pandangan mereka merujuk kepada al-Quqn dan Sunnah
Tidak menghukum kecuali terdapat bukti yang soheh
Tidak mencela atau mengkafirkan orang yang tidak ealiran dengan mereka

SYIAH

PERKARA SYIAH IMAMIAH SYIAH ZAIDIYYAH SYIAH BATINIAH
Sebab
dinamakan

Dinamakan Imamiah kerana
berpendapat jawatan IMAM hanya
layak disandang oleh Ahlul Bait

Sempena nama
pengasasnya Zaid Bin Ali
Zainal Abidin ( cicit
kepada Saidina Ali )
Dinamakan batiniah kerana
mereka menganggap al-Quran
memunyai makna zahir dan batin
yang hanya difahami oleh
mereka sahaja ( paling radikal
sesat )
Ciri-Ciri
@
Pegangan
mereka
1. Beriktikad bahawa jawatan imam
adalah jawatan yang dianugerahkan
oleh Allah seperti kenabian
Beriktikad pelaku Dosa besar
antara keimanan dan kekufuran
Beriktikad bahawa
Saidina Ali dan imam
mereka yang lain
sebagai tuhan
2. Imam di anggap maksum tetapi
tidak mendapat wahyu
Menolak kemaksuman para
imam kecuali Ali, Fatimah,
Hassan dan Hussin
Beriktikaf bahawa imam
mereka Muhammad
Hanafiah masih hidup

Kesalahan Hukuman
1 Mencuri Potong tangan
2 Merompak menyebabkan kematian sahaja Bunuh
Merompak menyebabkan bunuh dan merampas Di salib
4 Merompak menyebabkan merampas barang sahaja Di potong tangan dan kaki secara
bersilang
5 Merompak yang hanya melibatkan menganggu
ketenteraman awam sahaja
Dibuang negeri
6 Minum arak Sebat 40 kali
7 Qazaf ( menuduh seseorang yang baik berzina ) Sebat 80 kali
8 Penzina yang belum berkahwin ( ghairu muhsan) Sebat 100 kali
9 Penzina telah berkahwin ( Muhsan ) Rejam dengan batu sampai mati
10 Liwat dan musahaqah Kedua-duanya dipisahkan dan dikurung
sehingga bertaubat atau mati
11 Membunuh Balas Bunuh
318
3. Menolak semua hadis yang bukan
diriwayatkan oeh ahlul Bait
Beriktikad bahawa perbuatan
manuisa adalah perbuatan
manusia sendiri bukan Allah.
Menghalalkan beberapa
kemungkaran seperti
minumarak
4. Beriktikad bahawa imam kedua
belas mereka iaitu MUHAMMAD
MAHDI AL-QAAIM akan muncul
sebagai imam mahdi
Menolak bahawa MUHAMMAD
MAHDI AL-QAAIM akan muncul
sebagai imam mahdi
5. Beramal dengan TAQIYYAH
( menyembunyikan iktikad sebenar
bila berhadapan dengan orang lain
yang berbezaiktikad dengan mereka)
Menolak TAQIYYAH
6. Mengharuskan perkahwinan Mutah
( Kontrak ) (sementara)

MAKSDUD KHAWARIJ

Golongan yang menyokong saidina Ali yang menetang
golongan Muawiyah tetapi tidak menerima majlis tahkim
Golong ini ialah golongan yang bepaling tadah daripada saidina Ali
kerana menetang saidina Ali yang menrima Majlis tahkim yang
bewrat sebelah memihak kepada Muawiyah.
beriktikad pelaku dosa besar adalah kafir
Mengkafirkan semua umat Islam yang berbeza
iktikad dengan mereka
membataskan syariat hanya kapada al-quran
sahaja

ISTILAH DALAM ILMU AKIDAH

1.
Kafir
Orang mengingkarai salah satu daripada prinsip akidah yang telah dijelaskan dalam al-quran
dan hadis
2.
Musyrik
Orang yang menyekutukan Allah dengan sesuatu atau menyamakan sesuatu dengan Allah pada zat,
sifat dan perbuatanya
3. Munafik Orang yang menzahirkan keimanan dan menyembunyikan kekufuran dalam hati
4.
Fasik
Orang yang tidak taat kepada Allah dan Rasulnya dengan melakukan dosa besar atau berterusan
melakukan dosa keci
5. Murtad Orang yang keluar daripada agama Islam samada dengan perbuatan, perkataan atau iktikad
6. Mulhid Orang yang tidak beragama ( Atheis )

AJARAN SESAT

QADIANI BAHAI TASLIM
( AJARAN TERTUA DI
MALAYIA )

Pengasas ialah
MIRZA GHULAM AHMAD
Pengasas ialah
HUSSIN ALI AL-MAZANDARANI
Pengasas ialah
HJ MUHAMMAD SYAFIE @
MUHAMMAD MATAHRI
1
Beriktikad mirza Ghulam Ahmad
sebagai jelmaan krishna
Beriktikad pengasasnya adalah
jelmaan Allah
Percaya diri batin manusia
adalah Allah dan zahir
manusia adalah
Nur Muhammad
2
Percaya Mirza diberi Kitab bernama
TAZKIRAH
Beriktikad alam ini bersifat baqa
( kekal )
Beriktikad alam bersifat
qadim
3
Beriktikad pengasasnya mempunyai
sejuta mukjizat
Menganggap semua agama adalah
sama dan digabungkan dalam
ajaranya
Solat secara niat tanpa rukun
qauli dan feli
4
Menghapuskan jihad Menghapuskan jihad Mengharuskan perzinaan
( nikah batin )
5
Mengubah al-quran mengikut
kefahaman mereka
Mengagungkan kod 19 Mentafsir al-Quran ikut
hawa
nafsu
6
Mendakwa malaikat pancaindera
Allah
Menolak kewujudan mukjizat,
malaikat syurga dan neraka
Menolak kewujudan hari
kiamat syurga dan neraka
319
7
Mengistiharkan qadian sebegai
tempat suci
Memansuhkan agama islam Anggap Haji Muhammad
Matahari sebagai pemimpin
yang maksum
8
Beriktikad Nabi Isa di kebumikan
di Srinagar India
Beriktikad nabi isa mati di salib
9
Mengkafirkan penganut selain
pengikutnya
Mengubah bentuk ibadah contoh
puasa 19 hari , solat 9 rakaat 3 kali
sehari, berwudu dengan air mawar .
10
Menganggap acre di Palastine
sebagai kiblat baru mereka

BAHAGIAN HUKUM-HUKUM

HUKUM-HUKUM IBADAH / ADAB TINGKATAN 4
BIL HUKUM
IBADAH
1
Haji
- Mampu & cukup syarat
- Nazar
- Haji dahulunya terbatal
Wajib
2
- Orang yang munainaikan haji utk kalike 2
- Kanak-kanak yg belum baligh
sunat
3 Sembelihan Wajib
4 Korban - Bagi org yg mampu Sunat Muakkad
5 Orang yg Bernazar Wajib
6 Akikah Sunat Muakkad
7 Jual Beli Harus
8 Sewa Harus
9 Gadaian Harus
10 - Hutang - - Memberi Hutang Harus
11 Beri hutang kepada orang yang memerlukan Wajib
12 Insurans Harus
13 Saham Harus
ADAB
14 Memakai Bau-baun bagi lelaki Sunat Ke masjid
15 Bagi wanita henda keluar rumah atau menarik perhatian bukan muhrim haram
16 Memakai emas & sutera tulin bg lelaki haram
`17 Pakaian berlawanan jantina Haram
18 Menyambung rambut Haram
19 Membuat tatu Haram
20 Pembedahan utk kecantikan Haram
21 Pembedahan untuk kesihatn Harus
22 Menjaga orang sakit Fardhu kifayah
23 Amar Makruf Nahi Munkar Wajib
24 Mengurus Jenazah Fardu Kifayah
25 Meratapi kematian Haram
26 Menziarahi makam Rasulullah Sunat

320
HUKUM-HUKUM IBADAH / ADAB TINGKATAN 5

1
Hukum asas perkahwinan Sunat
Mampu zahir, batin, sihat tubiuh badan, dikhuatiri melakukan zina Wajib
Mampu zahir, batin, sihat tubiuh badan, tidak dikhuatiri melakukan zina Sunat
Orang yang tidak mempunyai tuntutan mendesak untuk berkahwin dan tidak ada perkara
yang mengharamkan berkahwin
Harus
Orang yang tidak mampu untuk menunaikan nafkah zahir dan batin @ diyakini melakukan
kezaliman terhadap pasangan
Haram
Orang yang tidak mampu untuk memberi nafkah tetapi berkeinginan untuk berkahwin makruh
2 Memberi mahar ( mas Kahwin ) Wajib
3 Menyebut mahar dalam akad nikah Sunat
4 Mengadakan Walimatul urus ( kenduri kahwin) Sunat
muakkad
5 Hukum talak Harus
6 Saksi bagi rujuk Sunat
7 Fasakh Harus
8 Khuluk Harus
9 Nusyuz haram
10 Zihar haram
11 Poligami harus
12 Tanggungjawab menjaga anak wajib
13 Ambil anak angkat harus
14 Memberi nasab kepada anak angkat / membinkan anak angkat kepada bapa angkat Haram
15 Hukum hadonah bagi anak yang tidak mampu mengurus diri Wajib
16 Lian harus
17
HUKUM TALAK Apabila seseorang suami tidak dapat melaksanakan kewajiban seperti memberi nafkah atau
melakukan kezaliman terhadap isteri sehingga mengancamkan keselamatannya

WAJIB

HUKUM TALAK Apabila isteri memiliki akhlak yang buruk dan tiada cara lain untuk memperbaikinya kecuali
dengan talak

SUNAT

HUKUM TALAK Apabila suami menjatuhkan talak pada waktu yang diharamkan seperti isteri dalam haid,
nifas, hamil, atau talak yang bertujuan menganiayainya

HARAM

Menceraikan isteri tanpa sebab atau menceraikan isteri yang baik dan solehah hukum menjatuhkannya
ialah

MAKRUH
ADAB
18 Hukum asas bermusafir Harus
19 Berkemampuan menunaikan haji dan umrah
20 Untuk menziarahi 3 buah masjid utama
- Masjidil haram
- Masjid Nabawi
- Masjidil Aqsa
- Menziarahi saudara mara
sunat
21 Bermusafir kemana sahaja yang diharuskan oleh syara Harus
22 Bermusafir tanpa tujuan dan matlamat
23 Bermusafir ke tempat masksiat atau menyaksikan pesta maksiat Haram
24 Mentaati pemimpin yang tidak menyuruh melakukan maksiat wajib
25 Sedekah Sunat
26 Memberi hadiah Di
galakkan

321
RUKUN-RUKUN IBADAH

RUKUN HAJI RUKUN UMRAH RUKUN SEMBELIHAN RUKUN JUAL BELI
1. Niat Ihram
2. Wuquf
3. Tawaf
4. Saie
5. Bercukur
6. Tertib
1. Niat
2. Tawaf
3. Saie
4. Bercukur
5. Tertib
1. Penyembelih
2. Binatang yng
disembelih
3. Alat sembelihan
1. Penjual
2. Pembeli
3. Barang
4. Harga
5. Ijab dan Qabul
(Akad / Sighah)
RUKUN SEWA RUKUN GADAIAN RUKUN SYARIKAT RUKUN HUTANG

1. Penyewa
2. Pemberi Sewa
3. Bayaran Sewa
4. Manfaat
1. Penggadai
2. Pemegang Gadai
3. Barang yang di
gadai
4. Ijab dan Qabul
5. Barang yang
diberikan kepada
penggadai
(bayaran)
1. Ahli syarikat
2. Modal
3. Lafaz / Akad
1. Penerima hutang
2. Pemberi hutang
3. Barang yg diberi
hutang
4. Akad / sighah
RUKUN NIKAH RUKUN TALAK RUKUN ZIHAR
1. Bakal suami
2. Bakal isteri
3. Wali
4. Dua orang saksi
5. Ijab dan qabul
(Singah )

- Orang yang mencerai suami)
- Orang yang diceraikan (isteri)
- Lafaz cerai

1. Suami
2. Isteri
3. Orang yang diserupakan dalam zihar
4. Sighah

WAJIB UMRAH
Niat Ihram di Miqat
Meninggalkan perkara yang dilarang ketika Ihram

MAKSUD BAGI SETIAP PERKARA WAJIB HAJI BERIKUT.

Beniat Ihram
di Miqat
Niat ihram haji dan umrah di MIQAT . (sempadan tempat) yang telah
ditetapkan oleh Allah

Bermalam(mabit)
di Muzdalifah
Bermalam atau berada di Muzdalifah walaupun sekejap selepas separuh
malam 10 Zulhijjah (malam raya haji)

Melontar Jamrah
al Aqabah
Melontar di Jamrah Al-Aqabah dengan 7 biji anak batu selepas separuh
malam 10 Zulhijjah

Bermalam(mabit)
di Mina
Berada di Mina pada sebahagian besar dari
Malam-malam 11, 12 dan 13 Zulhijjah

Melontar ketiga-
tiga Jamrah pada
Hari Tasyrik
Melontar dengan 7 biji anak batu pada tiap-tiap Jamrah
(Jamrah Al Ula, Jamrah Al Wusta dan Jamrah Al-Aqabah) selepas gelincir
matahari hari 11,12 dan 13 Zulhijjah,

Meninggalkan
larangan haji
Iaitu mengelakkan dari melakukan perkara yang dilarang ketika berada
dalam ihram haji.

322
SYARAT SAH

SYARAT ORANG YANG
MENGUPAH HAJI
SYARAT ORANG YANG MENGAMBIL UPAH
HAJI

1. 2. Meninggal dunia @ uzur syarie
3. Sakit dalam keadaan tiada
harapan untuk sembuh
4. sudah cukup syarat wajib haji
tetapi belum menunaikan haji
5. mempunyai perbelanjaan yang
mencukupi

1- Telah menunaikan haji untuk diri sendiri
2- Cukup Syarat untuk menunaikan haji
3- Menunaikan haji untuk seorang sahaja
bagi satu musim
4- Berihram di Miqat pada miqat orang yang
digantikannya /pada tempat yang sama
jauh dari miqat itu

SYARAT SAH TAWAF SYARAT SAH SAIE
1. 2. Bermula di sudut Hajaratul
Aswad
3. Cukup 7 pusingan dengan yakin
4. Menutup aurat
5. Suci daripada hadas dan najis
( berwudu)
6. Mengirikan Kaabah ketika
berjalan
7. Berjalan dengan tujuan tawaf
bukan tujuan
lain
8. Dilakukan dalam dan di luar dari
bahagian
Kaabah seperti Hijir Ismail
1. Dilakukan selepas tawa Rukun / Tawaf Qudum
2. Bermula Bukit Safa dan berakhir di bukit Marwah
3. Cukup 7 kali dengan yakin
4. Dikira - sekali daripada Safa ke Marwah
Sekali daripada Marwah ke Safa
5. Hendaklah sampai ke penghujung tempat Saie di
Safa dan Marwah
6. Hendaklah Saie di tempat yang ditentukan
7. Tidak berniat lain yang memesongkan tujuan Saie

SYARAT-SYARAT MELONTAR

SYARAT SAH KORBAN

1. 2. Melontar dengan 7 biji anak batu
bagi setiap jamrah
3. dengan tertib dimula dengan
Jamratu Ula, Jamratul Wusta
dan jamratul Aqabah.
4. tidak terpesong tujuan lain
5. dengan anak batu atau
sejenisnya
6. lontaran masuk ke dalam
takungan dengan yakin
7. dengan gaya melontar
8. dengan tangan
9. Dilarang melontar untuk orang
lain kecuali setelah melontar
ketiga-tiga jamrah untuk
dirinya.

1. Binatang yang cukup umur
2. Binatang yang sihat dan tidak cacat
3. Hendaklah disembelih dalam waktu korban
4. Diniatkan korban ketika menyembelih
5. Disembelih oleh orang Islam
6. Binatang ternakan yang halal dimakan.

SYARAT SAH AKIKAH

SYARAT JUAL BELI BAGI PENJUAL DAN PEMBELI
IALAH

1. Berniat akikah ketika
menyembelih
2. Binatang ternakan yang halal
1. Beragama Islam,
2. merdeka
3. mukalaf,
4. kemahuan sendiri
323
3. Binatang yang tidak cacat
4. Binatang yang cukup umur
5. Memenuhi syarat sembelihan

5. bukan golongan yang ditahan hartanya.

SYARAT BAGI BARANG IALAH

SYARAT BAGI HARGA IALAH
1 2. Bersih dan suci Tidak sah
menjual najis seperti bangkai,
anjing, babi dan sebagainya.
3. Berfaedah. Tidak sah menjual
barang yang tidak berfaedah
seperti menjual sebiji padi
4. Kepunyaan penjual atau
wakilnya. Tidak sah menjual
harta waris sedangkan waris
masih hidup.
5. Boleh menyerahkan barang
ketika akad . Kecuali jual beli
tertangguh ( Baiussalam). Tidak
sah menjual barang yang hilang
atau dicuri
6. Penjual dan pembeli juga
perlu mengetahui jenis,sifat,
dan Kadar barang. Tidak sah
menjual barang yang tidak
boleh dilihat seperti menjual
burung yang di udara.

1. Bersih. Tidak sah harga itu jika tidak bernilai di sisi
syarak seperti arak.
2. Milik sempurna pembeli. Tidak sah jual beli
dengan wang bukan kepunyaan pembeli.
3. Harga mampu diserahkan oleh pembeli kepada
penjual.
4. Penjual dan pembeli juga haruslah mengetahui
jenis mata wang yang digunakan.

SYARAT IJAB DAN KABUL IALAH: SYARAT SAH GADAIAN

1 2. Tidak diselangi dengan
perkataan lain,
3. Bersamaan ijab dan Qabul
walaupun berlainan lafaz
4. Tidak boleh ditalikkan seperti
kata penjual: saya akan jual
kereta ini kepada awak
sekiranya bapa saya
meninggal dunia.
5. Tidak boleh dihadkan
masanya

1. Harta yang digadai itu sah untuk dijual beli
2. Orang yang menggadai dan menerima itu akil
baligh
3. Dibuat dengan kerelaan sendiri
4. Barang kepunyaan sendiri.
5. boleh di pakai oleh orang yang menerima gadai.
6. Tidak merugikan orang yang menerima gadaian
PERKARA YANG MEMBATALKAN
GADAIAN

PERKARA YANG MEMBATALKAN SYARIKAT

1. 2. Barang yang digadai diserah
semula kepada penggadai
3. Penggadai telah membayar
semua hutangnya
4. Barang yang digadai terpaksa
dijual atas perintah mahkamah
5. Pemegang gadaian membatalkan
gadaian walaupun tanpa
pengetahuan penggadai
6. Penggadai meninggal dunia
7. Barang yang digadai rosak
8. Barang yang digadai telah disewa,
dihebahkan atau disedekahkan
kepada orang lain,
1. Dibatalkan oleh salah seorang rakan kongsi
2. Kematian salah seorang rakan kongsi
3. Salah seorang rakan kongsi murtad atau lari ke Negara
musuh
4. Hilang kelayakan seperti gila berterusan
5. Salah seorang rakan kongsi membatalkan penyertaan
dalam syarikat

324
PERNIAGAAN INSURANS
HENDAKLAH DIELAKKAN DARI
3 UNSUR

SUMBER MODAL SYARIKAT
1. 2. Gharar : Bermaksud tidak jelas
tentang perkara yang di akadkan
3. Judi
4. Riba

1. Pemegang Saham
2. Pinjaman
3. Kadar tertentu daripada keuntungan syarikat

SYARAT BAKAL SUAMI

SYARAT BAKAL ISTERI
1. Islam
2. Lelaki
3. Tidak beristeri empat pada
satu masa
4. Bukan muhram
5. Tidak di dalam ihram haji atau
umrah
1. Islam
2. Perempuan Bukan isteri orang
3. Bukan muhram
4. Bukan dalam iddah
5. Bukan dalam ihram haji dan umrah

SYARAT SAH WALI NIKAH

SYARAT-SYARAT SAKSI
1. Lelaki
2. Islam
3. Baligh
4. Berakal
5. Tidak dalam Ihram Haji
6. Tidak di paksa
7. Merdeka

1. Islam
2. Baligh
3. Adil
4. Lelaki
5. Memahami lafaz ijab dan qabul;
6. Sempurna pancaindera tidak buta, tidak pekak dan
tidak bisu

SYARAT IJAB

SYARAT QABUL
1. Hendaklah dilafazkan oleh wali
atau wakilnya
2. Ijab dan kabul dilakukan dalam
satu majlis
3. Tidak dilafaz dalam bahasa
sindiran seperti kata-kata Aku
serahkan anakku kepada
engkau...
4. Lafaz ijab jelas dan difahami
oleh wali, bakal suami dan dua
orang saksi
5. Tidak diselangi oleh diam yang
lama atau perkataan yang tidak
berkaitan antara ijab dan kabul
1. Tidak menyalahi ijab
2. Hendaklah dilafaz oleh bakal suami
3. Tidak diselangi oleh diam yang lama atau
perkataan yang tidak berkaitan antara ijab dan
kabul
4. Hendaklah menyebut nama bakal isteri atau ganti
namanya
5. Tidak dengan lafaz taklik contohnya kata bakal
suami aku terima nikahnya apabila mendapat
pekerjaan

SYARAT-SYARAT BERPOLIGAMI

SYARAT PENGAMBILAN ANAK ANGKAT
-
1. Mestilah berpengetahuan
agama, beriman dan bertakwa
kepada Allah
2. Boleh berlaku adil terhadap
isteri isterinya
3. Mampu dari segi jasmani dan
material

1. Tidak boleh menasabkan anak angkat kepada
bapa angkat

325

SYARAT ORANG YANG
MENDAPAT HAK HADHANAH

SYARAT MEMUKUL ISTERI YANG NUSYUZ
1. Islam
2. Sempurna akal
3. Dewasa atau berusia matang
4. Berakhlak mulia
1. Tidak keterlaluan
2. Bukan di bahagian sensitif
3. Bertujuan mengajar
4. Menggunakan alat yang tidak membahayakan

RINGKASAN KAIFIAT MENGERJAKAN UMRAH.

1. Berniat ihram umrah di miqat
2. Tawaf umrah [ Dilakukan ikut
3. saie antara bukit Safa dan Marwah tertib ]
4. Bercukur atau bergunting rambut

RINGKASAN KAIFIAT MENUNAIKAN HAJI

1 syawal 9 Zulhijjah

Berihram dan berniat haji di miqat

9 Zulhijjah
Wukuf di Arafah (dari gelincir matahari
9 Zulhijah hingga terbit fajar 10 Zulhijjjah)

Malam 10 Zulhijjah
Bermalam di Muzdalifah ( Selepas separuh
malam
10 Zulhijjah (Malam Hari Raya)

Siang 10 Zulhijjah Melontar Jamrah Al-Aqabah
Malam 11 ,12 , 13 Zulhijjah
Bermalam di Mina

Siang 11 ,12, 13 Zulhijjah
Melontar Ketiga-tiga jamrah (bermula Jamrah Al-
Ula Jamrah Al- Wusta dan Jamrah Al-Aqabah)

14 Zulhijjah
Mengerjakan Tawaf Ifadah (rukun)

14 Zulhijjah
Melakukan Saie dan Bercukur

ANTARA PERKARA YANG DI LARANG SEMASA IHRAM IALAH :

Alam sekitar
1 Memotong/menebang/mengerat/mencabut pokok[L/W]
2 Memburu binatang buruan yang halal di makan/ membinasakan di Tanah
Haram/di Tanah Halal[L/W]

Hubungan
Jantina
3 Melakukan pendahuluan persetubuhan [L/W]
4 Persetubuhan/berjimak [L/W]
5 Berkahwin/mengahwinkan/menerima wakil kahwin [L/W]
326

Pakaian
6 Memakai pakaian bersarung (l)
7 Menutup kepala (l)
8 Menutup dan memakai sarung tangan (p)

Kecantikan
9 Menanggalkan bulu dari mana-mana anggota badan ( L / P )
10 Mengerat kuku ( L/P )
11 Memakai bau-bauan ( L / P )
12 Memakai minyak rambut

PEBEZAAN

PERBEZAAN ANTARA RUKUN HAJI DAN WAJIB HAJI
Rukun haji dan Umrah Wajib haji dan umrah
Amalan yang Wajib ditunaikan oleh setiap jemaah haji
atau umrah. Sekiranya tidak ditunaikan sama ada
sengaja atau terlupa maka ibadat hai & umrah tidak
sah
Amalan yang diwajibkan, jika ditinggalkan mana-
mana satu daripadanya maka haji dan umrah itu,
tetapi wajib ke atasnya membayar dam serta
berdosa jika ditinggalkan dengan sengaja

Jenis-Jenis Haji Maksud Kebaikan

HAJI IFRAD
(Mengerjakan haji
dan Umrah
berasingan)
Mengerjakan HAJI dahulu dalam bulan-
bulan haji kemudian menunaikan umrah
@
Mengerjakan UMRAH sebelum tiba
bulan haji
( 1 Syawal 10 Zulhijjah)

- Lebih Afdhal
- Tidak wajib Dam
- masa yang lama

HAJI TAMATTUK
( umrah dahulu )
Mengerjakan UMRAH
Dahulu dalam bulan-bulan haji , kemudian
mengerjakan umrah di tahun yang sama
- Jemaah haji boleh berehat
- Boleh meninggalkan
ihram umrah , sementara
menunggu haji

HAJI QIRAN
( haji dan umrah
Serentak)
Berniat mengerjakan haji dan umrah
SERENTAK dalam bulan-bulan haji
-Memberi kesenangan kpd
jemaah haji yg uzur
-Mengambil masa singkat

KORBAN AKIKAH
Tujuan Beribadah kepada Allah Kesyukuran kerana mendapat anak
Cara
pembahagian
Daging
Wajib sedekah sebahagian kepada
fakir miskin
Tidak wajib disedekahkan kepada
fakirmiskin
Wajib beri dalam keadaan mentah Sunat masAk manis dan di buat
jamuan

Gadaian Islam Gadaian Bukan Islam
Cara
Barang gadaian tetap menjadi hak pemilik
asal
Barang gadaian akan lupus jika sekiranya
tidak di tebus dalam tempoh gadaian
Cara Pembayaran Nilai barang dan upah Nilai barang termasuk faedah
Kesan
Membantu meringankan kesusahan Membebankan kerana membayar faedah
dan terdapat unsur riba atau gharara

327
Perkara Hutang Riba

Pengertian

Memberi satu barang atau manfaat kepada
seseorang. Barang atau manfaat tersebut
perlu dikembalikan apabila orang yang
berhutang membayar hutang tersebut
Bayaran bunga atau pertambahan dalam
urusan jual beli
Hukum

Memberi hutang sunat dan bayar adalah wajib

Haram memberi atau menerima riba
Kesan

Wujud silaturahim Wujud penindasan dan permusuhan
Tujuan

Membantu mereka yang susah
Mengambil faedah dari kesusahan orang
lain
Cara
Bayaran

Nilai tetap dan tidak bertambah walaupun
dalam masa yang lama
Nilai bertambah Kadang kala nilai tersebut
melebihi daripada jumlah yang di ambil

TALAK FASAKH NUSYUZ
- bermaksud pencerai ikatan
perkahwinan antara suami dan isteri
melalui lafaz talak atau lafaz cerai

Pembatalan ikatan perkahwinan
disebabkan syarat-syarat yang
tidak dipenuhi semasa akad nikah
atau disebabkan oleh masalah
yang berlaku dalam rumahtangga
Keengganan isteri
menunaikan kewajipan
terhadap suami tanpa alasan
yang munasabah mengikut
syarak

UMUR BINATANG YANG DIJADIKAN KORBAN

Biri-Biri atau Kibasy 1 tahun atau lebih atau berganti gigi
Kambing 2 tahun atau lebih
sapi / lembu / Kerbau 2 tahun atau lebih
unta 5 tahun atau lebih

TEMPOH IDAH BAGI WANITA YANG DICERAIKAN
SITUASI ISTERI TEMPOH IDAH
Isteri yang hamil hingga melahirkan anak
Isterib tidak hamil dan belum putus haid tiga kali suci
Isteri yang telah putus haid tiga bulan
Isteri yang belum disetubuhi Tiada idah
Isteri yang Kematian suami samada yang belum putus haid atau yang telah
putus haid
Empat bulan 10 hari
Isteri yang Kematian suami dan sedang hamil hamil Hingga melahirkan anak

SITUASI ISTERI YANG DICERAIKAN

JIKA DICERAI DENGAN TALAK
RAJI (TALAK 1 @ 2 )
BOLEH RUJUK
JIKA DICERAI TALAK BAIN
( TIDAK BOLEH RUJUK
JKA KEMATIAN SUAMI

Boleh rujuk

Tidak boleh rujuk

Jika hamil berhak mendapat harta
pesaka

Dilarang keluar rumah tanpa izin
bekas suami
Jika tidak hamil tidak berhak mendapat
nafkah kecuali tempat tinggal

Berhak mend dapat tempat tinggal selama
tempoh idahnya oleh waris yang
terdekat

Dibawah tanggungan suami

Tidak berhak mendapat perwarisan
menurut jumhur ulama
Berhak mendapat nafkah zahir ,
pakaian tempat tinggal dan harta
perwarisan

Jika hamil berhak mendapt nafkah
(makanan, pakaian dan tempat tinggal)

328
PERBEZAAN SITUASI ISTERI

PERKARA YANG
DILARANG
SEMASA TEMPOH IDAK TALAK SEMASA TEMPOH IDAH
KEMATIAN SUAMI
Peminangan
Diharamkan peminangan oleh lelaki
lain sama ada secara terang ( soreh)
atau sindirin (taqrid)
- Diharam peminangan secara
terang ( soreh )

- Diharuskan peminangan secara
sindiran (taqrid)
Keluar dari rumah
yang disediakan
oleh suami
Tidak boleh keluar rumah tanpa izin
suami kecuali kebenaran yang di
izinkan oleh syarak
Tida boleh keluar rumah kecuali
ada keperluan yang dibenarkan
syrak
Menghias Diri
- Dalam idah rajie diharuskan berhias
- Dalam idah Bain disunatkan tidak
berhias
Diharamkan berhias
perkahwinan
Diharamkan berkahwin dengan lelaki
bukan suaminya
Haram berkahwin

CARA IBU BAPA MELAKSANAKAN TANGGUNGJAWAB

A. SEMASA MENGANDUNG
- Hendaklah mendekatkan diri kepada Allah dengan melakukan ketaatan dan meninggalkan
perkara mungkar
- Ibu bapa wajib menunaikan kewajipan agama dan bersabar
- Menjaga akhlak
- Berdoa mendapatanak yang soleh
- Bertanggungjawab memastikan keselamatan kandungan
- Dikehendaki membuat pemeriksaan doktor dari masa ke semasa
- Bertanggungjawab menjaga pemakanan secara seimbang, berkhasiat serta daripada sumber
yang halal

B. SELEPAS MEMPEROLEHI ANAK
- Mengazankan dan iqamat di telinga bayi
- Mentahnik - menyuap kurma atau benda manis pada lelangitnya
- Menamakan dengan nama yang baik
- Mencukur rambut dan bersedekah mengikut berat dengan nilai emas dan perak
- Melakukan akikah

329
JAWAPAN UNTUK FAKTOR BAHAGIAN SIRAH

FAKTOR KEGEMILANGAN PADA ZAMAN KERAJAAN BANI UMAIYYAH

1. Kecekapan dan kebijaksanaan Khalifah- menghapuskan pemberontakan
2. Penguasaan ilmu pengetahuan- Mendirikan tempat pengajian
3. Ekonomi yang stabil- Baitul Mal mempunyai simpanan yg melebihi keperluan
4. Kekuatan tentera- Mempunyai tentera yg kuat dan bedisiplin
5. Perhubungan baik antara kerajaan dan rakyat- Menyediakan keperluan asas yg
baik kpd rakyat cth jalan raya, hospital secara percuma
6. Semangat jihad yang tinggi- Bersungguh menunjukkan Islam agama
penyelamat kepada manusia. Mendorong mereka membangun diri dan berjihad
di medan perang mempertahankan agama dan Negara serta mempelopori
bidang ilmu dan kemahiran

FAKTOR KEJATUHAN BANI UMAIYYAH
1. Sikap beberapa orang pemerintah yang mengabaikan ajaran Islam
2. Kemewahan hidup menyebabkan mereka lalai melaksanakan tugas dan
tanggungjawab
3. Wjud semula semangat kabilah dan pilih kasih yg diamalkaan pada zaman
jahiliah
4. Kepincanga ini telah menyebabkan lahir perasaan tidak puas hati
dikalangan rakyat
5. Rakyat telah berpaling tadah dan menyokong gerakan Abbasiah yang
akhirnya berjaya menumpaskan kerajaan bani Umaiyyah.

PERANAN GENERASI MASA KINI

1. Menghidupkan semangat jihad.
2. Berusaha bersungguh-sungguh menguasai pelbagai bidang ilmu dan
kemahiran.
3. Sentiasa bersatu padu bagi mewujudkan keamanan Negara.
4. Sentiasa mengamalkan semangat juang yang tinggi dalam usaha
membangunkan agama, bangsa dan Negara disampang menangkis
daripada serangan.

FAKTOR-FAKTOR PENYEBARAN ISLAM DI ZAMAN ABBASIYAH

FAKTOR DALAMAN
- Permintaan daripada penduduk setempat yang tertarik dengan Islam
- Galakan khalifah yang menyediakan peruntukan khas dari Baitulmal untuk para ulama
dan pendakwah menjalankan aktiviti dakwah.
- dasar kerajaan yang menyamakan kedudukan bangsa arab dan bukan arab
- Kedudukan Baghdad yang menjadi tumpuan dalam bidang keilmuan dan perdagangan
antara bangsa

FAKTOR LUARAN
- Pembukaan wilayah-wilayah baru.
- Penggunaan bahasa Arab secara meluas yang mendorong kepada pemahaman al-
Quran dan Hadis
- Hubungan diplomatik antara kerajaan Abbasiyah dengan negara-negara luar.
- Usaha para pedagang Islam berdakwah menerusi aktiviti perdagangan mereka

1. Usaha dan galakan khalifah
2. Aktiviti penterjemahan
3. Kreativiti ulama
4. Kedudukan Baghdad yang menjdi pusat keilmuan dan perdagangan antara bangsa
330
5. kestabilan politik dan kewangan
6. Dasar kerajaan yang memberi keutamaan kepada ilmu
7. hubungan diplomatik dengan negara luar
8. Islam menggalakkan umatnya mengkaji alam sekitar
9. kewujudan prasarana pendidikan yang baik

FAKTOR PERKEMBANGAN SAINS DAN TEKNOLOGI

AKTIVITI PENTERJEMAHAN
- Pada zaman khalifah al-Makmum penterjemahan dilakukan dengan lebih terancang. Baitul
Hikmah dijadikan sebagai pusat penterjemahan negara
- Penterjemah yang ditugaskan ialah Yuhana Bin Masawaih dan Hunain Bin Ishak
- Pelbagai jenis karya dalam bidang falsafah , astronomi, kimia, fizik, biologi dan
perubatan diterjemahkan daripada bahasa Yunani, Parsi dan Hindi.
GALAKAN PARA KHALIFAH

- Khalifah mengadakan pelbagai program untuk memajukan bidang ini antaranya
ialah :
i- Mengadakan seminar perubatan yang dihadiri oleh pakar-pakar perubatan seluruh
dunia setiap musim haji
ii- Menyediakan peruntukan wang yg banyak dalam bidang penyelidikan sains dan
teknologi cth ada khalifah yang membeli kitab dengan emas pada qadar timbangan
kitab tersebut.
iii- Membina pusat penyelidikan sains cth kahlifah al-Makmum membina Balai cerap
dan memerintahkan supaya direka peralatan khusus untuk membantu penyelidikan
dalam bidang astronomi
iv- khalifah al-Muktasim membina makmal pembedahan

GLOBALISASI ILMU
i. Aktiviti perdagangan dan pembukaan tempat strategi terutama Sicily dan Andalus
membuka peluang umat Islam untuk mengembangkan ilmu pengetahuan
ii. Sicily di Itali banyak menyimpan khazanah ilmu terutama astronomi dan perubatan
iii. Andalus pula tempat tumpuan masyarakat Eropah untuk mencari ilmu dari umat
Islam
iv. Di Andalus ada 700 masjid sebuah universiti , 70 perpustakaan yang menyimpan
500,000 manuskrip
v. Semua ini memainkan peranan dalam memastikan perkembangan sains dan
teknologi pada masa itu

FAKTOR KEPESATAN PERDAGANGAN

i. Pembukaan wilayah baru yang memberi banyak ruang pasaran perniagaan
ii. Perkembangan industri perkapalan memudahkan perdagangan
iii. sarjana Islam menghasilkan karya yang menjelaskan hukum perniagaan serta galakan
terhadapnya
iv. kemahiran orang arab dalam bidang perniagaan sejak zaman jahiliah
v. Langkah-langkah positif yang diambil oleh Kerajaan Abbasiyah untuk memajukan
sektor perdagangan
- Membina pusat-pusat perniagaan yang dilengkapi dengan perigi dan jalan-
jalan utama
- Membina rumah-rumah api untuk panduan kapal pedagang
- Mengetatkan kawalan keselamatan untuk mengelakan perompak dan
penyamun

KEISTIMEWAAN KOTA BAGHDAD

- kedudukan yang strategik menjadi laluan perdangangan timur dan barat
- Terdapat sebuah pasar yang dikenali sebagai Suq Baghadad yang menjadi tumpuan
para pedagang Parsi
- Teradapt ladang pertanian dan ternakan serta sebuah pasar yang dikenali sebagai Suq
331
al-Baqar
FAKTOR KEJAYAAN TENTERA ISLAM ZAMAN ABBASIYAH

- Dasar ketenteraan yang terbuka membuka keanggotaan tentera kepada orang bukan
Arab (Parsi dan Turki) memantapkan lagi pasukan tentera
- Pemimpin tentera yang berkelibar seperti Abu Jaafar Al-Mansur dan Harun Ar-Rasyid
mengambil perhatian kepada kebajikan para tentera dengan memberi gaji, imbuhan yang
lumayan. Khalifah melantik pemimpin tentera daripada kalangan mereka yang berkelibar
tanpa mengira bangsa
- Peralatan ketenteraan yang terbaik dan canggih Seperti pedang, lembing, panah,
manjaniq ( ballista), Dabbabah ( Kayu pelantak ) barudda ( Gunpowder )dan pelbagai
jenis kapal perang
- Strategi peperangan yang canggih
Contohnya Strategi AL-KARADIS iaitu strategi peperangan yang dibahagi kepada lima
ketumbukan besar yang mempunyai peranan masing-masing. Strategi ini diwarisi dari
zaman Saidina Umar al-Khattab r.a. dan diubah suai mengikut keperluan semasa.
- Keimanan dan semangat jihad umat Islam tidak berbelah bahagi.

Faktor-faktor kegemilangan kerajaan Abbasiyah

1. Kestabilan
Politik
pada zaman
- Kerajaan Abbasiyah memberi perhatian kepada pembasmian
pemberontakan dan perbalahan puak.Contohnya,pemberontakan
Syiah di Baghdad yang diketuai oleh Yahya dan Idris bin Abdillah
dan perbalahan antara puak utara dan selatan Syiah.
- Pemberontakan dan perbalahan berjaya dikawal oleh Harun Al-
Rasyid bersama panglimanyan Yahya bin Khalid Al-Barmaki.
Kestabilan politik bemberi peluang kepada pemerimtanh
membangunkan negara.
2. Dasar Politik
- Kerajaan Abbasiyah memberi layanan yang adil kepada semua
rakyatnya tanpa mengira bangsa dan keturunan.
- Kerajaan Abbasiyah juga menjalin hubungan diplomatik yang
baik dengan negara-negara luar.

3. Kedudukan
Baghdad yang
strategik
- Pemilihan Baghdad sebagai pusat pemerintah telah
mewujudkan kerajaan Abbasiyah terutama dalam bidang
perdagangan kerana kedudukkannyan yang berada di
tengah-tengah laluan para pedagang timur dan barat.
- Sungai Dajlah telah menjadi laluan utama para pedagang.
- Bahgdad juga telah menjadi tampat pertemuan sarjana
timur dan barat.

4. Perpaduan
antara Kaum pada
zaman Kerajaan
Abbasiyah
- Rakyat kerajaan Abbasiyah terdiri daripada pelbagai
bangsa terutama Arab,Parsi,dan turki
- Kerajaan Abbasiyah memberi layanan yang adil kepada
mereka .mereka diberi peluang untuk menjawat jawatan-
jawatan penting dalam kerajaan .
- Orang bukan islam juga diberi layanan yang baik selagi
mereka tidak mengkhianati kerajaan islam
Abbasiyah.mereka bebas melakukan ajaran agama dan
kepercayaan masing-masing.

5. Penghayatan
kosep kerja
sebagai ibadat.
- Konsep kerja sebagai ibadat mendorong para sarjana
untuk mengkaji tentang muamalat menurut pandangan
islam.
- Para sarjana islam telah menjelaskan dngan terperinci
mengenai hukum-hukum yang berkaitan jual
beli,sewa,gadaian,hutang,perkongsian,dan
sebagainya.contohnya,apa yang dijelaskan oleh ImamAl-
Bukhari dalam Kibul Bayu daripada kitab Sahih Al-
Bukhari,Imam Muhammad bin Hasan Al-Syaibani dalam
kitab Al-Makasib dan Al-Sair, dan Al-Kasani dalam kitab
Badai Al-Sanai.
332
- Perkara ini mendorong umat islam menceburi secara aktif
dalam bidang perekonomian tanpa sebarang keraguan.

INTITUISI PENDIDIKAN

KHULAFA AR-RASYIDIN KERAJAAN UMAIYYAH

1. Masjid
2. Kuttab Tempat belajar
kanak-kanak

1. Masjid
2. Istana Khalifah
3. Perpustakaan

GELARAN TOKOH / SEBAB DAPAT GELARAN / NAMA KITAB

BIL TOKOH GELARAN SEBAB MENDAPT GELARAN NAMA KITAB
1
IMAM
ABU HANIFAH
HANIFAH
Beliau mempunyai seorang anak bernama
Hanifah
1. Fikah akhbar
2. MasnadFikah
Akhbar Beliau sentiasa membawa tintanya
kemana sahaja untuk mencari ilmu
Hanifah bermaksud cenderung kepada
agama
2 IMAM MALIK Tiada gelaran Al-Muawattak

3 IMAM SYAFIE
As-Syafie Sempena nama datuknya
- Al-Umm
- Ar-Risalah
Bapa Usul
Fiqh
Orang pertama menulis buku dalam bidang
tersebut iaitu AR-RISALAH
4 IMAM AHMAD
BIN HANBAL
AL-Hakim Hafaz 700,000 hadis
- Al-Musnad
- Tafsir al-Quran
5 IMAM BUKHARI
Al-Bukhari Sempena tempat kelahiranya
- Sahih Bukhari
- Tarikh al-Kabir
Amirul
Mukminin
Gelaran dikalangan ahli hadis
6
IMAM AL-
GHAZALI
Al-Ghazali
Sempena
Nama kg kelahiranya
- Ihya Ulumuddin
- Tahafut al-
Falasifah
Hujjatul
Islam
Bijak membela agama Islam
Abu Hamad
Salah seorang anaknya bernama Abu
Hamad
Al-Filsuf Pelopor Golongan Sufi

333
KEISTIMEWAAN TOKOH
TOKOH KEISTIMEWAAN
1
IMAM ABU
HANIFAH
Apakah Ujian yang pernah dihadapi oleh Beliau (info Islam)
- Pernah dipenjara dan disebat 100 kali.
- Meninggal dunia ketika di dalam penjara.
- Dipenjarakan kerana menolak jawatan sebagai juru tulis surat
rasmi kerajaan bani Umaiyyah.
- Juga pernah dipenjarakan kerana menolak jawatan hakim di Baghdad.

. Kaedah yang digunakan dalam menentukan hukum berdasarkan susunan berikut ( Info
Islam)
al-Quran - al-Hadis/as- Sunnah
al-Ijmak - al-Qias
al-Istihsan - al-Uruf

2
IMAM
MALIK
Apakah bukti yang menunjukkan Imam Malik sangat menghormati Hadis Rasulullah

- Jika beliau ditanya mengenai fekah maka beliau akan terus keluar
memberi fatwa atau jawapan
- Tetapi jka ditanya berhubung dgn hadis beliau tidak terus keluar
sehingga beliau mandi serta memakai pakaian yang bersih , bau
bauan dan serban menghormati dan membesarkn hadis Rasulullah

1. Nyatakan contoh ketegasan Imam Malik ( Info Islam)
- Menentang pendapat Gabnor Madinah yang bertentangan dengan fatwa
- Sanggup dipikul kerana mempertahankan Islam
- Berani menegur khalifah Abu Jaafar al- Mansur yang meninggikan suara ketika
bermuzakarah dalam majlis ilmu
- Berpegang pada prinsip murid mencari guru dan tidak mengira kedudukan.
- Menolak untuk menjadikan kitab al-Muwaatak sebagai sumber rasmi
perundanan rasmi negara

3
IMAM
SYAFIE
6. Kenapakah mazhab asy-syafie merupakan mazhab yang dinamik dan intelektual (
Info Islam )
- Kerana sifat beliau yang bijak berdebat, kuat ingatan, serta mahir dalam hukum-
hukum agama

7. Beliau menjaga disiplin masa dengan cara membagikan masa : ( Info Islam )

- 1/3 untuk Menulis ilmu - 1/3 untuk beribadah -1/3 untuk beristirahat

4
IMAM
HANBALI
Bukti yang menunjukkan bahawa beliau seorang yang sangat kuat beribadat
- Anaknya menjelaskan bapanya mengerjakan solat 300 rakaat setiap hari ketika
sihat
- 150 rakaat setelah lemah tubuhnya kerana dijatuhi hukuman ketika berusia 80
tahun
- Membaca 1/7 al Quran pada tiap-tiap hari
- Pada kebiasaanya dapat mengkhatamkan bacaan setiap 7 hari
- Juga khatam al-Quran pada tiap-tiap 7 malam sekali yang dibaca dlm solat
malam

334
2. Antara cara Imam Ahmad mengisbatkan hukum ( Info Islam)
- Sangat berpegang tegu kepada hadis sehingga beliau tidak menggunakan hadis
Dhaif dalam isbatkan hukum fekah.
- Seorang yang sangat berhati-hati memilih hadis yang berkaitan masalah halal
dan
haram samada dari segi matan atau sanadnya.

5
IMAM
BUKHARI
Nyatakan usaha gigih beliau dalam menumpul hadis (Info Islam)
- Sentiasa memohon petunjuk daripada Allah
- Kuat beribadah
- Rajin menghafaz
- Menghindari makanan haram dan syubhah
- Sanggup mengembara dan bersusah payah mencari ilmu

2. Imam Bukhari mensyaratkan Hadis Sahih itu beberapa syarat. Senaraikan. (Info
Islam)
- Mempunyai akal dan ingatan yang kuat
- Perawi orang Islam
- Bersifat Thiqah Boleh dipercayai
- Sanadnya bersambung terus kepada Rasulullah

3. Tahukah anda?
- Imam bukhari menulis kitab pada waktu malam
- Beliau tidak mahu makan makanan yang lazat
- Beliau sentiasa menutup keaiban orang lain.

6
IMAM
GHAZALI
Nyatakan sifat peribadi beliau
- Bijaksana - Kuat Ingatan
- Berpegang teguh kepada Syariat Allah - Tekun belajat
- Bijak berhujah - Warak
- Kuat beribadat - Zuhud / tidak menyukai
kemewahan.
- Benci kepura-puraan/ kemegahan /kepalsuan /dan sifat mazmumah yang lain

SUMBANGAN TOKOH TINGKATAN 4 SEMUA JAWAPAN SAMA

TOKOH
SUMBANGAN

1. Imam Abu Hanifah
2. Imam Malik
3. Imam Syafie
4. Imam Hanbali
1. Telah menghasilkan karya Contoh ...........sebutkan nama
kitab
2. Telah mengasaskan mazhab..................... sebutkan
nama mazhab

IMAM BUKHARI
1. Telah menghasilkan karya Contoh Sahih Bukhari
2. Merupakan salah seorang drp periwayat hadis
IMAM GHAZALI
3. Telah menghasilkan karya iaitu Ihya ulumuddin
4. Pelopor kepada golonga sufi
5. Merupakan salah seorang daripada ahli fikir Islam

335
KHULAFA AR-RASYIDIN

BIL TOKOH GELARAN dan
Sebab dapat
gelaran
POLISI PENTADBIRAN SUMBANGAN

SAIDINA
ABU
BAKAR
AS-SIDDIQ

kerana mengakui
kebenaran
Rasulullah S.A.W
dalam peristiwa
Isra dan Miraj

1. memerangi orang murtad iaitu yang
terpengaruh dengan nabi-nabi palsu
dan golongan yang ingkar membayar
zakat.
2. menggerakkan semula tentera
Usamah bin Zaid untuk memerangi
penduduk ghassan yang membunuh
utusan Rasulullah S.A.W
3. melantik khalifah selepasnya
dengan tujuan memelihara
perpaduan umat Islam supaya tidak
timbul perselisihan untuk melantik
khalifah selepas baginda meninggal
dunia.

1. mendaulatkan kerajaan
Islam Madinah daripada
ancaman golongan murtad
,gerakan nabi-nabi palsu
dan golongan yang tidak
membayar zakat.

2. membebaskan negeri-
negeri di bawah pengaruh
Rom dan Parsi.
mengumpul tulisan-tulisan
al-Quran.

SAIDINA
UMAR
AL-FARUQ

dapat
membezakan
antara
kebenaran dan
kebatilan

1. menyusun semula
pentadbiran tanah
yang dikuasai oleh
tentera islam.
2. tidak membenarkan
sahabat keluar
untuk meninggalkan
kota Madinah
kecuali apabila
diizinkan.

1. menyusun pentadbiran majlis syura.
2. menubuhkan beberapa jabatan bagi
melicinkan pentadbiran negara seperti
Dewan Al-jundi dan dewan al-kharaj
3. menyusun undang-undang tanah
Negara.
4. mengisytiharkan kalendar mengikut
hijrah
5. menubuhkan pasukan polis dan tentera
laut.

SAAIDINA
UTHMAN
ZUR-NURAIN

Kerana
mengahwini 2 org
puteri Rasulullah

1. memberi peluang terbuka kepada
sesiapa yang ingin berjihad demi
penyebaran agama dan
memperluaskan pengaruh Islam.
2. melonggarkan syarat penggunaan
harta baitul-mal.
3. menetapkan bahawa al-Quran
dibaca hanya menggunakan lahjah
Quraish.
4. ramai gabenor yang dilantik terdiri
daripada kalangan Bani Umaiyah
tetap masih mengambil kira kepada
kelayakan dan kepimpinan mereka.

1. menyumbang harta
dan kekayaan untuk
pertahanan Negara.
2. mengumpul dan
membukukan al-
Quran dalam satu
naskah.
3. membesarkan
angkatan tentera
darat dan laut yang
memberi kesan
kepada peluasan
kuasa dan wilayah.

SAIIDINA
ALI
KARRAMALLAHU
WAJHAH

Kerana mukanya
tidak pernah
menyembah
berhala

1. menyumbang harta dan kekayaan untuk
pertahanan Negara.
2. mengumpul dan membukukan al-Quran
dalam satu naskah.
3. membesarkan angkatan tentera darat dan
laut yang memberi kesan kepada peluasan
kuasa dan wilayah

1. menerima
jawatan
khalifah ketika
Negara
berada dalam
keadaan yang
tidak tenteram.
336
NAMA TOKOH DAN BIDANG ILMU KERAJAAN ABBASIYAH
BIDANG ILMU ( WAHYU / NAKLI ) BIDANG ILMU ( BERTERASKAN ILMU /
AKLI )
Tafsir Yahya bin Ziad
Ibnu Jarir
Matematik Al-Khawarizmi
Hadis Imam Bukhari
At-Tarmizi
Falak Al-Bathani
Feqah Imam Abu Hanifah
Imam Malik
Kimia Jabir bin Hayyan
Tauhid Abu Hassan al-Asyari
Imam al-Ghazali
Fizik Al- Haitham
Perubatan Ibnu Sina
Geografi As-Syarif al-Idrisi

SUMBER KEWANGAN KERAJAAN UMAIYAH DAN ABBASIYAH
BIL SUMBER KETERANGAN
1 Zakat Kadar harta yang dikeluarkan oleh orang Islam mengikut
syarat-syarat tertentu
2 Kharaj Cukai tanah milik orang bukan Islam
3 Ghanimah Harta rampasan perang
4 Fai Harta yang diperolehi melalui perdamaian setelah musuh
menyerah kalah
5 Jizyah Cukai kepala orang bukan Islam yang mendiami Negara
Islam
6 Usyur Cukai ke atas kapal pedagang bukan Islam yang singgah di
pelabuhan Negara Islam sebanyak 10 %

KEISTIMEWAAN TOKOH TINGKATAN 4
Imam Abu Hanifah Ujian
- Pernah dipenjara dan disebat 100 kali
- Meninggal dunia ketika di medan perang
- Dipenjara kerana menolak jawatan juru tulis surat rasmi
kerajaan Bani Umaiyah
- Dipenjara kerana menolak jawatan hakim di Baghdad
Kaedah menentukan hukum
- Al-Quran
- Al-Hadith
- Al-Ijmak
- Al-Qias
- Al-Istihsan
- Al-Uruf
Imam Malik Bukti beliau sangat menghormati Rasulullah
- Mandi , berpakaian bersih dan memakai bau-bauan
sebelum membaca hadith atau menjawab persoalan
tentang hadith.

337
Contoh ketegasan Imam Malik
- Menentang pendapat gabenor Madinah yang
bertentangan dengan fatwa
- Sanggup dipukul kerana mempertahankan Islam
- Berani menegur khalifah Abu Jaafar al-Mansor yang
meninggikan suara ketika bermuzakarah
- Berpegang kepada prinsip murid mencari guru
- Menolak untuk menjadikan kitab Muwattak sebagai
sumber rasmi perundangan negara
Imam Syafie Sebab Mazhab syafie dianggap mazhab yang dinamik dan
intelektual
- Kerana beliau bijak berdebat, kuat ingatan serta mahir
dalam hukum-hukum agama
Disiplin masa Imam Syafie
- 1/3 untuk menulis ilmu
- 1/3 untuk beribadah
- 1/3 untuk beristirehat
Imam Ahmad bin
Hanbal
Bukti beliau seoran g yang kuat beribadah
- Mengerjakan solat sunat 300 rakaat setiap hari
- Mengerjakan solat sunat sebanyak 150 rakaat setelah
badannya lemah kerana dijatuhi hukuman ketika berusia
80 tahun
- Membaca 1/7 al-Quran setiap hari
- Mengkhatam al-Quran setiap 7 hari
- Khatam al-quran setiap 7 malam yang dibaca dalam solat
Cara mengisbatkan hokum
- Berpegang teguh kepada hadis soheh dan menolak hadis
dhaif dalam isbat hokum fekah
- Sangat berhati-hati memilih hadith yang berkaitan
masalah halal dan haram
Imam Bukhari Usaha gigih dalam mengumpul hadith
- Sentiasa memohon petunjuk Allah
- Kuat beribadah
- Rajin menghafaz
- Menghindari makanan haram dan syubahah
- Sanggup mengembara untuk mencari ilmu
Syarat hadith soheh
- Mempunyai ingatan yang kuat
- Perawinya orang Islam
- Bersifat thiqah ( boleh dipercayai )
- Sanad bersambung terus kepada Rasulullah.
Imam al-Ghazali Sifat peribadi
- Bijaksana
- Kuat ingatan
- Berpegang teguh kepada syariat Allah
- Bijak berhujah
- Tidak menyukai kemewahan
- Warak dan zuhud

338
GELARAN TOKOH DAN SEBAB DAN NAMA KITAB
BIL TOKOH GELARAN SEBAB NAMA KITAB
1. Imam Abu
Hanifah
Hanifah Beliau mempunyai anak bernama
Hanifah
Fikah akbar
Sentiasa membawa tintanya ke
mana sahaja Masnad Fikah Akbar
Bermaksud cenderung kepada
agama
2. Imam
Syafie
As-Syafie Sempena nama datuknya Al-Umm
Bapa Usul
Fiqh
Orang pertama menulis buku
dalam bidang usul fiqh
Ar-Risalah
3. Imam Malik Al-Muattak
4. Imam
Ahmad
Al-Hakim Hafaz 7000,000 hadith Al-Musnad
Tafsir al-Quran
5. Imam
Bukhari
Al-Bukhari Sempena tempat kelahirannya Sahih Bukhari
Amirul
Mukminin
Gelaran di kalangan ahli hadith Tarikh al-Kabir
6. Imam al-
Ghazali
Al-Ghazali Sempena nama kampong
kelahirannya
Ihya Ulumuddin
Hujjatul
Islam
Bijak membela agama Islam Tahafut al-Falasifah
Abu Hamad Nama anaknya
Al-Filsuf Pelopor golongan sufi
7. Ibnu Sina Avicienna Gelaran di barat Qanun fit-Tibb
8. Ibnu
Khaldun
As- Sadrul
Kabir

Gelaran kesarjanaan
Al- Muqaddimah
Al-Fakeh al-
Jalil
Al-allamah
Imamul
Aimah
9. Syed
Jamaludin
Syed Salasilah keturunan bersambung
dengan Saidina Ali dan Rasulullah
Majalah al-Urwatul
Wusqa
Akhbar Mesr
10. Sheikh
Tahir
Al-Falaki Tokoh dalam bidang ilmu Falak Majalah al-Imam
Majalah al-Munir
11. HAMKA Tafsir al_azhar
Falsafah hidup
Tenggelamnya kapal
Van Der Wijck
12. Sheikh
Muhamad
Abduh
At-Tahrir fi Islah al-
Mahakim Syariah
Risalah Tauhid

339
IDEA ISLAH
MAKSUD ISLAH ialah pembaikan @ perubahan yang terancang ke arah kebaikan
Tokoh /
per
Syed Jamaludin al-Afghani Sheikh Muhammad Abduh Sheikh Tahir jalaluddin
I
d
e
a

I
s
l
a
h

Menyeru umat Islam kembali kepada ajaran Islam yang betul berasaskan al-Quran dan
Sunnah
Membina perpaduan tanpa
mengira bangsa dan budaya
Kecekapan pentadbir
menyusun semula system
pentadbiran kehakiman
Menjauhkan pengaruh
negative dari barat
Mengkritik taklid buta Menolak taklid buta

Menyedarkan umat Islam
tentang keburukan fanatic
mazhab

Mengembalikan
kecemerlangan umat Islam
seperti mana di Zaman
Khulafa ar-Rasyidin

Integrasi ilmu.mencadangkan
supaya dimasukkan ilmu
fardu kifayah dalam
kurikulum universiti
Berusaha mempelajari
ilmu fardu ain dan
kifayah
M
e
t
h
o
d

/

c
a
r
a

Melalui karya-karya ilmiah
Jawatan yang disandang seperti hakim dan mufti

Proses pengajaran
Media massa seperti majalah
al-Urwatul Wusqa dan akhbar
Penerbitan majalah al-
Imam

ADAB / AKHLAK ISLAMIAH
Perkara Adab-adab
Adab berhias diri mandi Bau-bauan Sikat rambut Potong kuku
Amar makruf nahi
mungkar
Cara
hikmah
Nasihat yang
baik
Berbincang
dengan baik

340
Adab ketika
berrekreasi
Menutup
aurat
Menjaga batas
pergaulan
Mematuhi
peraturan
pihak
berkuasa
Menjaga
harta awam
Adab menjaga
kemudahan awam
Mematuhi
peraturan
bertimbangrasa Melaporkan
kerosakan
Guna
kemudahan
ikut
keperluan
Adab menziarahi
jenazah
Berdoa
sepaya
diampunkan
Solat jenazah Mengucap
takziah
Banyak baca
al-Quran
Adab berzikir Lafaz yang
betul
Suci dari hadas Lafaz dari al-
Quran atau
hadith
Tidak
semasa qada
hajat
Adab
menjaga
orang
sakit

Rohani Ingatan
sebagai
ujian Allah
Nasihat supaya
bersabar
Mengingatkan
solat
Bantu
pesakit
menjalankan
kewajipan
Emosi Kata yang
lembut
Faham
keperitan yang
ditanggung
Layanan
mesra
Sabar
mendengar
rungutan
fizikal Pastikan
pesakit
bersih
Hantar ke
tempat rawatan
Ingatkan
supaya makan
ubat
Tanya
keinginannya
Cara beradab
dengan rasul
bersalawat Menziarahi
makam
Mengasihi
para sahabat
Ikut sunnah
Musafir Sebelum Berdoa
memohon
petunjuk
Menjelaskan
hutang
Menyediakan
bekalan
Ucap selamat
tinggal
Ketika
mula
Keluar awal
pagi
Lantik ketua berdoa Solat sunat
semasa Tentukan
arah kiblat
Solat jamak &
qasar
Tidak
merosakkan
alam
Tidak pulang
waktu malam
Adab bernegara Menjaga
nama baik
negara
Cinta kepada
negara
Pelihara
keamanan
negara
Berbakti
kepada
negara
Adab rakyat
terhadap
pemimpin
Taat kepada
pemimpin
Membantu
pemimpin
Sokongan
yang padu
Menasihati
pemimpin
dengan cara
341
baik
Adab berjihad Niat yang
ikhlas
Sanggup
berkorban
Istiqamah
dalam
perjuangan
Patuh arahan
ketua
Adab bersedekah /
hadiah
Ikhlas
kerana
Allah
Beri barang
yang disayangi
Tidak
mengungkit

Adab berjual beli Amanah
dan jujur
Bersikap ihsan Tekun dan
bersungguh-
sungguh
Menjauhi
perkara yang
haram

SOALAN HUKUM DAN ALASAN

1. Ali melakukan ibadat saie sambil memegang tangan isterinya tanpa
berlapik
2. Osman melakukan ibadat qurban pada jam 10 pagi pada Hari raya
haji yang keempat
3. En. Ahmad yang sedang wukuf telah memotong kukunya. (1998 )
4. Puan Kamariah menyembelih seekor ayam sedangkan suaminya ada
disisinya
5. Ketika En Mohd Yusof bersendirian, beliau telah melafazkan talak
satu terhadap isterinya.
6. En Abd Rahim telah makan sebahagian daripada daging korbannya.
7. Ketika dalam Ihram Haji, En Ramli telah mengerjakan Tawaf Rukun
sebelum wukuf di Padang Arafah.
8. En Hamid mengakikahkan seekor kambing untuk anak lelakinya
9. Ketika menunaikan ibadat haji, Encik Ismail mewakilkan kepada
isterinya melakukan tawaf kerana uzur
10. En. Zahrin telah menyembelih seekor ayam tanpa membersihkan
pisau yang terkena darah daripada sembelihan sebelumnya.
11. Azmi tidak sempat melontar Jamrah pada 10 Zulhijah kerana
kesesakan lalulintas
342
12. Ahmad menyembelih binatang korban selepas terbit fajar tetapi
sebelum solat sunat Aidil Adha.
13. En. Zaini menyewakan rumahnya dengan bayaran sewa yang
ditetapkan oleh penyewa ( 2005 )
14. En Rosli telah mengupah seseorang yang pernah menunaikan haji
untuk mengerjakan haji bagi pihaknya kerana beliau lumpuh. (2006 )

HADIS TINGKATAN 4

HADIS 1 : MAKANAN YANG BAIK


:
:
. :
. :
.
(

Hadis di atas menerangkan tentang makanan yang baik.
(i) Jelaskan tiga akibat mengabaikan makanan yang halal.
Doa tidak dimakbulkan Allah S.W.T.
Ibadah menjadi sia-sia
Memudaratkan kesihatan/ mendapat penyakit
Mendapat azab /dimurkai Allah S.W.T / masuk neraka
Menjatuhkan maruah umat Islam/dipandang hina
Merosakkan/melemahkan akal

(ii) Terangkan kesan memakai pakaian yang haram terhadap ibadah
Doa tidak dimakbulkan
Merosakkan ibadah
Mudah melakukan perbuatan keji

(iii) Terangkan dua hikmah rukhsoh (kelonggaran/kemudahan) makan dan minum
yang haram dalam keadaan darurat.
Menjaga nyawa sebagai suatu yang berharga
Memberi kelonggaran ketika darurat untuk menyelamatkan nyawa
Melambangkan ajaran Islam tidak membebankan umatnya
343
(iv) Pakaian melambangkan keperibadian seseorang muslim.
Nyatakan dua garis panduan berpakaian menurut Islam.
Diperolehi dari sumber yang halal
Menutup aurat
Tidak terlalu jarang dan ketat
(v) Senaraikan tiga ciri pakaian yang dilarang dalam Islam.
Memakai emas dan sutera tulen bagi lelaki
Pakaian yang jarang menampakkan aurat
Pakaian yang ketat yang menampakkan susuk tubuh
Pakaian yang berlainan jantina
Pakaian yang menyerupai pakaian agama lain

(vi) Jelaskan dua hikmah wanita diwajibkan menutup aurat.
Mengelakkan daripada fitnah
Menjaga maruah diri/Islam
Mengelakkan berlaku maksiat
Menjaga maruah agama

(v) Terangkan tiga pengajaran yang dapat diambil daripada hadis di atas.

Kita wajib menghindari daripada makanan dan minuman yang haram
Kita hendaklah sentiasa berdoa kepada Allah
Umat Islam perlu prihatin terhadap makanan yang halal dan berkhasiat
Kita wajib memakai pakaian yang menutup aurat, bersih dan bersesuaian

HADIS 2 : PERPADUAN TERAS KEMAJUAN

:

.
.
.

Hadis di atas menjelaskan sifat-sifat umat Islam yang menghalang perpaduan dan kemajuan

344
(i) Nyatakan empat sifat tersebut.
Dengki mendengki
Menipu
Benci membenci
Berpaling muka
Berjual beli di atas jualan orang lain

(ii) Jelaskan dua sebab Islam melarang umatnya bersifat seperti di atas.

Masyarakat akan porak poranda/ pergaduhan
Melahirkan masyarakat/individu yang mementingkan diri sendiri
Negara mundur/ekonomi terjejas/tidak maju
Maruah umat Islam tercemar/dipandang rendah

(iii) Nyatakan langkah-langkah ke arah bersatu padu
Memupuk kasih sayang di antara anggota masyarakat
Mengamalkan sikap tolong menolong
Memelihara hak/ maruah/ budaya orang lain
Prihatin / bertolak ansur dengan jiran dan masyarakat
Ziarah-menziarahi
Bersikap patriotik dan sayangkan negara
Hindarkan sifat pentingkan diri

(iv) Apakah maksud (menipu)
ialah perbuatan tidak jujur sama ada melalui tutur kata atau tingkahlaku
dalam bermuamalat

(v) Jelaskan dua sebab Islam melarang perbuatan menipu
Menghilangkan kepercayaan orang lain
Menyusahkan orang lain
Hilang keharmonian hidup
Negara akan mundur/ tidak maju
Ekonomi negara terjejas

(vi) Tuliskan pengajaran Hadis
Kita hendaklah menjauhkan perkara-perkara yang menyebabkan masyarakat
berpecah belah
Kita hendaklah mengekalkan perpaduan yang wujud di negara kita
Kita tidak boleh mempunyai sifat dengki ,benci membenci dan sombong atau
berpaling muka
Kita tidak boleh melakukan penipuan untuk kepentingan diri kita.


Pahang JUJ 2012 SPM P.islam

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Pahang JUJ 2012 SPM P.islam

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

1

PROJEK JAWAB UNTUK JAYA ( JUJ )

You might also like