CHUYN CON lc l xo Trong dao NG

A. l thuyt. * Khi b qua ma st v lc cn ca mi trng th dao ng ca con lc l xo quanh VTCB l dao ng iu ho vi phng trnh: x = Acos( t + ). Trong A; v l nhng hng s. * Tn s gc, chu k v tn s ca con lc l xo: k * Tn s gc: = vi k l cng ca l xo, m l khi lng ca qu cu con m lc. m * Chu k: T = 2 . k 1 k * Tn s: f = 2 m Lu : i vi con lc l xo dc, ngoi nhng cng thc trn ta cn c th s dng cc cng thc sau: l 1 l g *= ; T = 2 ; f= . Trong g l g 2 g l x gia tc trng trng; l l bin dng ca l xo VTCB. * Lc phc hi: l lc a vt v v tr cn bng: O(VTCB) F = - kx hay F = k x Hnh 2.1a Lu : Ti v tr cn bng th F = 0; i vi dao ng iu ho k = m 2. * Lc n hi: Fhx = - k(l + x) Ti VTCB: k l0 l = k l l0 * Khi con lc nm ngang (hnh 2.1a): l = 0 * Khi con lc nm thng ng (hnh 2.1b) : k l = mg * Khi con lc nm trn mt phng nghing 1 gc (hnh 2.1c) : k l =mgsin * Lc n hi cc i: * Lc n hi cc tiu: l ) Lu : A = BB ' (vi BB l chiu di qu o ca qu cu con lc) 2 * H con lc gm n l xo mc ni tip th: 1 1 1 1 * cng ca h l: = + + => Chu k: kn k1 k2 k3 Fmax = k( l + A) l - l 0(VTCB) ) x Hnh 2.1b

Fmin = 0 (nu A l ) v Fmin = k( l - A) (nu A <

Th = 2

m khe

* Nu cc l xo c chiu di l1, l2 th k1l1 = k2l2 = cng ca cc l xo) * H con lc l xo gm n l xo mc song song: * cng ca h l: kh = k1 + k2 + k3 m => Chu k: Th = 2 khe
&

(trong k1, k2, k3 l

O x

&

Hnh 2.1c

* Nng lng dao ng: 1 * ng nng: W = mv2 = 2 1 * Th nng: Wt = kx2 = 2 * C nng: B. BI TP.

1 m 2A2 sin2(t + ) 2 1 m 2A2 cos2(t + ), (vi k = m 2) 2 1 1 W = W + Wt = kA2 = m 2A2 = Wmax = Wtmax = const 2 2

Dng 1. Xc nh chu k, tn s ca con lc l xo. * Phng php. * Thit lp cng thc tnh chu k (tn s). m l = 2 T = 2 . k g 1 k 1 g . = 2 m 2 l i vi con lc l xo nm trn mt phng nghing gc so vi mt phng nm l 1 g sin ngang: T = 2 ; f= . g sin 2 l Trong : m l khi lng qu cu con lc; k l cng ca l xo (hoc cng tng ng ca h l xo ghp); g l gia tc trng trng; l bin dng ca l xo VTCB (i vi con lc l xo dc). 1 1 1 1 H l xo ghp ni tip: = + + +... k1 k2 k3 k H l xo ghp song song: k = k1 + k2 + k3 +... * Da vo iu kin bi ra, thc hin cc bin i ton hc tnh T (f) ca con lc. Bi tp p dng. 1.a. Mt vt nng gn vo l xo c cng k = 40N/m thc hin c 24 dao ng trong 12s. Tnh chu k v khi lng ca vt. Ly 2 = 10 . 1.b. Vt c khi lng m = 0,5kg gn vo mt l xo, dao ng vi tn s f = 2Hz. Tnh cng ca l xo. Ly 2 = 10 . 1.c. L xo gin thm 4cm khi treo vt nng vo. Tnh chu k dao ng t do ca con lc l xo ny. Ly 2 = 10 . 2. Qu cu khi lng m1 gn vo l xo th dao ng vi chu k T 1 = 0,6s. Thay qu cu ny bng qu cu khc c khi lng m2 th h dao ng vi chu k T2 = 0,8s. Tnh chu k dao ng ca h gm hai qu cu trn cng gn vo l xo. 3. L xo c cng k = 80N/m. Ln lt gn hai qu cu c khi lng m1; m2 v kch thch. Trong cng khong thi gian, con lc l xo gn m 1 thc hin c 10 dao ng trong khi con lc gn m2 thc hin c 5 dao ng. Gn ng thi hai qu cu vo l xo. H ny c chu k dao ng s. Tnh m1; m2. 2 4. Qu cu c khi lng m gn vo mt u l xo. Gn thm vo l xo mt vt c khi lng m1 = 120g th tn s dao ng ca h l 2,5Hz. Li gn thm vt c khi lng m2 = 180g th tn s dao ng ca h l 2Hz. Tnh khi lng ca qu cu, cng l xo v tn s dao ng ca h (qu cu + l xo). Ly 2 = 10 . 5. Chu k, tn s , tn s gc ca con lc l xo thay i th no nu: f=

a. Gn thm vo l xo mt vt khc c khi lng bng 1,25 ln khi lng vt ban u? b. Tng gp i cng ca l xo v gim khi lng ca vt di mt na? 6. L xo c cng k = 1N/cm. Ln lt treo hai vt c khi lng gp 3 ln nhau th khi cn bng l xo c cc chiu di 22,5cm v 27,5cm. Tnh chu k dao ng ca con lc l xo khi c hai vt cng treo vo l xo. Ly g = 10m/s2. 7. Treo ng thi hai qu cn c khi lng m1; m2 vo mt l xo. H dao ng vi tn s f = 2Hz. Ly bt qu cn m2 ra ch li m1 gn vo l xo. H dao ng vi tn s f1 = 2,5Hz. Tnh cng k ca l xo v m1. cho bit m2 = 225g. Ly 2 = 10 . 8. Mt vt khi lng m dao ng vi chu k 0,3s nu treo vo l xo c cng k1, c chu k 0,4s nu treo vt vo l xo c cng k2. Tm chu k dao ng ca qu cu nu treo n vo mt h gm: a. Hai l xo k1 v k2 ghp ni tip. b. Hai l xo k1 v k2 ghp song song. 9. Treo vt m vo h gm hai l xo k 1 v k2 ghp song song th chu k dao ng ca h l s , nu treo vt vo h gm k1 v k2 ghp ni tip th chu k dao ng ca 5 s . Tnh chu k ca con lc khi m gn vo k1 v k2. h l 6 10. Vt c khi lng m = 1kg c th trt khng ma st trn mt phng nghing so vi mt phng ngang. L xo c cng k = 1N/m c gi c nh mt gc u. Gn vt vo u kia ca l xo. Di vt khi VTCB theo phng ca trc l xo v bung khng vn tc u. Tnh chu k dao ng ca vt. 11. ( HKA2010) Mt con lc l xo dao ng vi chu k T v bin 5cm. Bit trong mt chu k, khong thi gian vt nh ca con lc c ln gia tc khng vt T qu 100cm/s2 l . Ly 2 = 10 . Tnh tn s dao ng ca vt. 3 Dng 2. Xc nh lc cc i v cc tiu tc dng ln vt v im treo l xo. * Phng php. 2.1. Tnh lc tc dng ln vt (lc hi phc). u r r r Lc hi phc: F = k x = ma lun hng v VTCB. 2 ln: F = k x = m x . A). 0). Lc hi phc t gi tr cc i Fmax = kA khi vt i qua cc v tr bin (x = Lc hi phc t gi tr cc tiu Fmin = 0 khi vt i qua v tr cn bng (x =

2.2. Tnh lc tc dng ln im treo l xo. Lc tc dng ln im treo l xo l lc n hi: F = k l + x . Khi con lc l xo nm ngang = 0. mg g = 2. Khi con lc l xo treo thng ng: l = k Khi con lc l xo trn mt phng nghing gc so vi mt phng ngang: mg sin g sin l = = . k 2 Lc cc i tc dng ln im treo l xo l: Fmax = k( + A). Lc cc tiu tc dng ln im treo l xo l: * Khi con lc nm ngang: Fmin = 0.

* Khi con lc treo thng ng hoc nm trn mt phng nghing gc * Nu > A th Fmin = k( - A). * Nu A th Fmin = 0.

Bi tp p dng 1. Treo mt vt nng m = 200g vo mt u l xo, u cn li ca l xo c nh. Ly g = 10 m/s2. T VTCB, nng vt ln theo phng thng ng n khi l xo khng bin dng ri th nh th lc cc i v cc tiu tc dng vo im treo l xo l bao nhiu? 2. Con lc l xo thng ng, khi lng 100g. Ko vt xung di VTCB theo phng thng ng ri bung. Vt dao ng vi phng trnh: x = 5 cos(5t + )(cm) . Ly g = 10 2 m/s2. Lc dng ko vt trc khi dao ng c cng bao nhiu? 3. Con lc l xo gm vt nng khi lng m = 100g, l xo c cng k = 20 N/m treo thng ng. Cho con lc dao ng vi bin 3cm. Ly g = 10 m/s2. Tnh lc cc i v cc tiu tc dng vo im treo l xo? 4. Con lc l xo treo thng ng, dao ng vi phng trnh x = cos(10 5t + )(cm) 2 2 . Ly g = 10 m/s . Tnh lc cc di v cc tiu tc dng vo im treo l xo? 5. Con lc l xo treo thng ng, vt nng khi lng m = 100g, l xo c cng k = 40 N/m. Nng lng dao ng ca con lc l W = 18.10-3J. Ly g = 10 m/s2. Tnh lc y cc i tc dng vo im treo l xo? 6. Con lc l xo treo thng ng, vt nng c m = 500g, dao ng vi phng trnh x = 10 cos t (cm) . Ly g = 10 m/s2. Tnh lc tc dng vo vt v im treo l xo 1 thi im t = s? 3 Dng 3. Tm chiu di ca l xo khi con lc dao ng. * Phng php. Gi 0 l chiu di t nhin ca con lc. a. Khi l xo nm ngang. Chiu di cc i ca l xo: max = 0 + A. Chiu di cc tiu ca l xo: min = 0 A. Chiu di l xo li x: = 0 + x b. Khi l xo treo thng ng hoc nm nghing mt gc : Chiu di khi vt VTCB: cb = 0 + (trng hp con lc l xo trn mt phng nghing m im treo l xo pha chn mt phng nghing th: cb = 0 - ) Chiu di cc i ca l xo: max = 0 + + A (trng hp con lc l xo trn mt phng nghing m im treo l xo pha chn mt phng nghing th: max = 0 - + A). Chiu di cc tiu ca l xo: min = 0 + - A (trng hp con lc l xo trn mt phng nghing m im treo l xo pha chn mt phng nghing th: min = 0 - A). Chiu di l xo li x: = 0 + + x (trng hp con lc l xo trn mt phng nghing m im treo l xo pha chn mt phng nghing th: = 0 - + x). l l min A = max . 2 mg g mg sin g sin = 2 i vi con lc l xo treo thng ng; l = = Ch : l = i vi k k 2 con lc l xo nm trn mt phng nghing gc so vi mt phng ngang.

Bi tp p dng: 1.(H Nng). L xo c di t nhin 0 = 10cm, cng k = 200N/m, khi treo thng ng l xo v mc vo u di mt vt nng khi lng m th l xo di 1 = 12cm. Cho g = 10 m/s2. t h ln mt phng nghing gc = 300 so vi phng ngang. B qua ma st, tnh di 2 ca l xo khi h trng thi cn bng. 2. Con lc l xo treo thng ng, dao ng iu ho vi tn s 4,5Hz. Trong qu trnh dao ng chiu di l xo bin thin t 40 cm n 56 cm. Ly g = 10 m/s 2. Tnh chiu di t nhin ca l xo. 3. Mt l xo khi lng khng ng k, treo vo mt im c nh, c chiu di t nhin 0. Khi treo vt m1 = 0,1kg th n di 1 = 31cm. Treo thm vt m2 = 100g th di mi l 2 = 32cm. Tm cng k v chiu di t nhin 0 ca l xo. 4. Mt l xo khi lng khng ng k, chiu di t nhin 0, cng k, treo vo mt im c nh. Nu treo mt vt m1 = 50g th l xo gin thm 0,2cm. Thay bng vt m2 = 100g th n di 20,4cm. Tm k v 0. 5. Con lc l xo treo thng ng dao ng iu ho vi phng trnh: x = 2 cos(20t + )(cm) . Chiu di t nhin ca l xo l 0 = 30cm. Ly g = 10 m/s2. Tnh 2 chiu di cc i v cc tiu ca l xo trong qu trnh dao ng? 6. Mt l xo khi lng khng ng k, chiu di t nhin 0 = 125cm treo thng ng, u di c qu cu m. Chn gc to ti VTCB, trc Ox thng ng, chiu d ng hng xung. Con lc dao ng iu ho vi phng trnh: x = 10 cos(2t )(cm) . Ly 6 2 g = 10 m/s . Tnh chiu di l xo thi im t = 0? Cu lc b Gia s th khoa