Professional Documents
Culture Documents
Ou|
pHkprf;ppfaq;a&;aumfr&Sif
&efukefjrdKU
(2012)ckESpf? pufwifbmv(19)&uf
taMumif;t&m /
(zdk;vIdif)
B.Sc.,H.G.P, R.L
rmwdum
pOf
taMumif;t&m
pmrsufESm
tcef;(1)
1/ wnfNidrfat;csrf;rIysufjym;apaomy#dyujzpfyGm;&onfhtaMumif;&if;rsm;
(u) y#dyujzpf&onfh vwfwavmtaMumif;&if;rsm;
(1) rk'def;rIusL;vGefolw&m;cHrsm;
(2) &JtcsKyfwGif qGJMudK;cs aoqHk;rIESifh pyfvsOf;
txl;pHkprf;ppfaq;a&;tzGJYi,fzGJYazmfxkwf&ef
(3) o&ufoD;cl;xGufol w&m;cHtwk (2)OD;
(4) &cdkify#dyuMuD;onf wdkufqdkifrIvm;^zefwD;rIvm;
(5) (10)avmif;NydKifvlowfrI
(c) y#dyujzpf&onfh rlvtaMumif;cHrsm;
(1) jyefMum;a&;0efMuD;Xme\ oabmxm;rrSef
(2) ordkif;azsmufzsufjcif;
(3) rrSefowif;jzefYjcif;? yHkBuD;csJUjcif;
(4) e,frsm;wGif tokbcs&ef vli,frsm;r&Sd
(5) trdefYr&vQif a&awmifraomuf&
(6) (1982)ckESpf EkdifiHom;Oya'udkazmufzsufusL;vGefolb,folvJ
(7) urmuodaom urmausmf e*g;rif;pDrHcsuf
(8) avSpD;NyD; yifv,fork'&mxJodkY xGufajy;Murvm;
vdkufcsifvQif ydkufqHay;
(9) jynfwGif;ae c&D;oGm;rsm;tm; owfjzwfMu
(10) yifv,fork'&mxJodkY xGufaygufay;yg
(11) b,fbufvufarmif;wGif ausmufa&m*gumuG,faq;xkd;
xm;ygovm;
(12) csif;jynfe,fESifh b*Fvm;a'h(&Sf)e,fpyf&Sd csif;jynfolrsm;
EdkifiHjcm;odkY b,ftaygufrS xGufajy;MuovJ
(13) ydef;&Gufpm;Murvm;
(14) puyfcRwf - xbD0wf - xbDcRwf - puyf0wf
y#dyu\rlvtaMumif;cHwpf&yf
(15) &Gmbk&m; &Gmom; rav;pm;
1
1
3
4
5
6
8
10
12
13
15
17
18
20
22
23
24
25
27
28
29
2/
3/
4/
30
33
35
37
39
40
41
43
tcef;(2)
y#dyujzpfyGm;rIaMumifh aoqHk;?'Pf&m&rIrsm;ESifh ysufpD;qHk;IH;rIrsm;
44
(1)
(2)
awmifukwfvlowfrIwGif aoqHk;olrsm;
y#dyuwGif rygvdkolrsm; towfcH&
44
44
(3)
(4)
44
(5)
"m;'Pf&mjzifh aoMu&
axmiftwGif; tcsKyfcef;twGif; trsm;tjym;aoqHk;
44
45
(6)
(7)
avSpD;xGufajy;olrsm; aoMu&
tdk;tdrf tysuftpD;
45
45
tcef;(3)
wnfNidrfat;csrf;rI&&Sda&;twGuf Oya'pdk;rdk;a&; aqmif&GufrI
46
(1)
46
vHkxdef;rsm; Oya'pdk;rdk;rIr&Sd
tcef;(4)
u,fq,fa&;vkyfief;rsm;ESifhjyefvnfxlaxmifa&;vkyfief;rsm;
aqmif&Gufay;EdkifrI
47
47
47
5/
tcef;(5)
y#dyucsKyfNidrf;a&;twGuf a&wdk? a&&Snf aqmif&Gufoifhonfhtcsufrsm;
(1) &cdkifa'o&Sd tpvmrfbmom0ifrsm;tm; Oya'ESifhtnD
EdkifiHom;pdppfa&;uwfjym;rsm;xkwfay;&ef
48
(2) EdkifiHjcm;tvkyf vkyfcGifhtygt0if c&D;oGm;cGifhjyKyg
48
(3) b*Fvm;a'h(&Sf) e,fpyfudk tkwfwHwdkif;jrifhjrifhumyg
49
(4) c&pf,mefESifh [dEL vHkxdef;rsm;cefYxm;&ef
49
(5) vlenf;pktcGifhta&;rsm; jy|mef;&efvdkonf
49
(6) vlrsm;pku jynfolUppfzGJU vufeufwyfqifay;&efawmif;qdk
49
tcef;(6)
6/
7/
Oya'pdk;rdk;a&; tMuHjyKcsufrsm;
52
tcef;(8)
8/
53
53
53
53
54
54
54
54
55
tcef;(1)
1/ wnfNidrfat;csrf;rI ysufjym;apaom y#dyujzpfyGm;
&onfh taMumif;&if;rsm;
rMumrDu jzpfyGm;cJhaom &cdkdifa'ownfNidrfat;csrf;rIysufjym;apaom y#dyu
jzpfyGm;&onfh taMumif;&if;rsm;udk tMurf;tm;jzifh (2)ydkif;cGJjcm; wifjyvdkygonf/
yxrydkif;rSm ta&;tcif;jzpf&onfh vwfwavmtaMumif;&if;rsm;ESifh 'kwd,ydkif;rSm
y#dyujzpfyGm;&onfh rlvtaMumif;cHrsm;[l wifjyygrnf/
(1) rk'def;rIusL;vGefolw&m;cHrsm;
rk'def;rIusL;vGefol[k pGyfpGJcH&ol w&m;cH(3)OD;&Sdygonf/ pGyfpGJcH&oltqifhwGif
w&m;cH(3)OD;onf tpvmrfbmom0ifrsm;jzpfaMumif;? usL;vGeo
f w
l &m;cHtppfrsm;
jzpfaMumif; tNyD;owfqHk;jzwfNyD;ouJhodkY aMunmcsufxkwfjyefcJhygonf/ jyefMum;a&;
0efBu;D Xmexkwf Edik if yH ikd o
f wif;pmrsm;wGiv
f nf; odYk xyfqifh owif;xkwjf yefcyhJ gonf/
Edik if aH &;ygwDMu;D (2)ckuvnf; tvHrsm;xl y#dyursm;udk trsKd ;om;a&; aMu;G aMumfojH zifh
tMurf;zufrrI sm;usL;vGev
f mMuygonf/ pGypf cJG &H ol(3)OD;teuf t"duw&m;cHjzpforl mS
tpvmrfbmom0if r[kwfyg/ tpvmrfbmom0if arG;pm; rdbESpfyg;u arG;pm;
xm;onfh &cdik af v;omjzpfygonf/ cEmud,
k w
f iG f aq;rifaMumifrsm; xd;k xm;ygonf/
1
tpvmrfbmom0ifreS cf v
hJ Qif aq;rifaMumifx;kd rnfr[kwyf g/ aq;rifaMumifwiG f
bmoma&;,HMk unfcsurf sm;xd;k xm;ygonf/odYkaomf4if;t"duw&m;cHonf&ufyikd ;f twGi;f
&JtcsKyfwGif tjyD;owfEIwfydwfcH&onf/&JuqGJMudK;csaoqHk;onf[kaMunmygonf/
tcsKyfcef;twGif; tcsKyfom;rsm; Nynfhusyf jyGwfodyfaom taetxm;wGif
qGJMudK;csaoEdkifygovm;? ,kd&Sdygovm;? ar;cGef;rsm;pGm ay:vmygonf/ vlrsdK;a&;
bmoma&;y#dyuudk rjzpfraejzpfapvdkygovm;? &JtcsKyfwGifay;onfh 0efcHcsuf?
ajzmifhcsufonf b,ftwdkif;twmtxd ,HkMunf&ygovJ? b,ftwdkif;twmtxd
rSefuefygovJ? oefvsifa&eHcsufpufHkAHk;cGJrI w&m;cHrsm;\ 0efcHcsufonf urmausmf
0efccH sufMuD;tjzpf ausmfMum;aeqJyif&ydS gonf/ ,cktrIwiG f trIwyJG gESpOf ;D onfvnf;
w&m;cHtppfrsm;r[kwfbJ o&ufoD;cl;xGufonfh omref&Gmom;(2)OD;omjzpfaMumif;
Mum;od&ygonf/4if;wdYk(2)OD;udk &efuek jf rKd UwGijf yefvnfppfaq;oifyh gonf/ NGO, INGO,
owif;orm;rsm;ESifh 88rsdK;qufrsm;udkvnf; wufa&mufem;axmifcGifhjyKoifhygonf/
taMumif;rSm trI\ aemufuG,fwGif tvGeftzdk;xdkufwefonfh tcsuftvufrsm;
&SdEdkifonf/ vQdKY0Sufcsufrsm;&SdEdkifonf/ w&m;cHtppfrsm; 'keYJa';eJY&SdEdkifonf/ rk'def;rI
usL;vGe&f ef pDpOfonft
h zGUJ ? usL;vGeo
f nft
h zGUJ ? 0g'jzefYonft
h zGUJ ? vlrsdK;a&;? bmoma&;
y#dyursm;zefwD;onfh tzGJYrsm;&Sdonf/ trIudk trIrSefazmfEdkifrSomvQif EdkifiHawmf
orwu zGJYpnf;ay;onfh pHkprf;ppfaq;a&;aumfr&Sif\ vkyfief;rsm;udk atmifjrifpGm
aqmif&GufEdkifrnf[k ,HkMunfygonf/ odkYr[kwfygu ,ckjzpfyGm;cJhaom y#dyu\
taMumif;&if;udk rnfodkYrS azmfxkwfEdkifrnf r[kwfyg/
rk'def;rIrwdkifrD jzpfyGm;cJhonfh *syeftrsdK;orD; rk'def;usihfcH&rIESifhpyfvsOf;
Edik if aH wmfwnfNidraf &;ESiahf t;csrf;a&;udk rnfoYdk rQ rxdcu
dk cf yhJ g/ jrefrmwpfEikd if v
H ;kH wGif
tjcm;jzpfymG ;cJo
h nfh rk'ed ;f rIrsm;? jzpfymG ;qJ rk'ed ;f rIrsm;vnf; wnfNird af &;ESiahf t;csrf;a&;udk
rxdcu
kd cf yJh g/,ckjzpfymG ;cJah om &cdik jf ynfe,fy#dyursdK; rjzpfay:cJyh g/ rjzpfay:ap&efvnf;
&JwyfzGJUtygt0if wm0ef&Sdolrsm;u atmifjrifpGm aqmif&GufEdkifcJhonf[k ,HkMunf
ygonf/xdkYaMumifh rk'def;rIudk &efukefwGif jyefvnfppfaq; trIrSefazmfxkwfEdkifrS
omvQif &cdkifjynfe,ftem*wfwGif y#dyursm; tvQif;ray:aygufap&ef pDrHcsufrsm;
a&;qGJaqmif&GufEdkifrnf[k tav;teuftMuHjyKwifjytyfygonf/
xdkYaMumifh &efukefNrKdUwGif jyefvnf ppfaq;ay;yg&ef tMuHjyKtyfygonf/
2
(5) (10)avmif;jydKifvlowfrI
vlowfrIMuD;udk tkyfpkzGJY vl (300)cefY&Sdaom tkyfpkMuD;u usL;vGefcJhjcif;
jzpfonf/ jypfrIrusL;vGefrD MudKwif vlpkcJhMuonf/ ygwDtvHaxmifaMuG;aMuGmfoH
rsm;jzifh vlpv
k al 0;vkycf MhJ uygonf/ xdv
k pl v
k al 0;ESit
fh wl &Jrsm;? a'ocHtmPmydik rf sm;
yg0ifcyhJ gonf/ tu,f Edik if aH &;vky&f ef? vlpv
k al 0;vkyv
f Qif (3)a,muf?(4)a,muf?
dS rl sm;? csufcsif;a&muf? csufcsif;zrf;? csufcsif;rd?
pkatmfjkH zifh &Jrsm;? vHjk cKH a&;wm0ef&o
csufcsif;tcsKyfydkY? xdkodkYrrdvQifvnf; nzuf tdrfwdkif&ma&mufyif oGm;zrf;Murnf?
vGwfvrf;r&Sd/
,ckrl w&m;cH(1)a,mufrQrrd/ (1)a,mufrQrod/ oufaovnf;r&S/d trIvnf;
ray:/ tm;vH;k Zmwfwrl sm; jzpfaeygovm;/ tkypf Mk u;D Mu;D u usL;vGeo
f nfh trIMu;D jzpfae
ygovm;/ tmPmydkifrsm; us,fus,fjyefYjyefYyg0ifaeygovm;/ trIrSefazmfvdkolrsm;?
oufaorsm;tay:wGif MuD;rm;aomzdtm;rsm;&Sad eygovm;/ w&m;Oya'bufawmfom;
rsm;twGuf vHjk cKH rIuif;rJah eygovm;/ ,ckzYJG pnf;onfh pHpk rf;ppfaq;a&;aumfr&Sirf sm;?
awmifuw
k o
f YkdomG ; trIreS af zmfxw
k &f ef vdt
k yfygovm;/ tu,f trIreS rf azmfEikd v
f Qif
y#dyujzpf&onfh taMumif;&if; trSefvnf; ray:Edkifyg/ uvdrfaphNirf;qif tpD&if
cHpmrQavmufom xGufEdkifygrnf/ tem*wfy#dyursm;udk? [efYwm;&ef toHk;0ifrnf
r[kwfyg/
(10)avmif;jyKd ifvo
l wfrI w&m;cHrsm;udk azmfxw
k Ef ikd v
f Qif w&m;cHwpfyMkH uD;
xGuv
f mygrnf/ 4if;tkypf Mk uD;u y#dyuMuD;udk pepfwus a'otoD;oD;odYk jyefYymG ;
atmif vkycf yhJ govm;/ tzGYJ crJG sm;zGYJ um a'otoD;oD;odYk wm0efay;apvTw
f y#dyu
rsm;wGif OD;aqmifcJhygovm;/ &efukefNrdKUodkyifvQif y#dyuzefwD;&ef tzGJYcGJrsm;apvTwf
cJhygovm; ponf ponfjzifh ta&;MuD;onfh oufaocHcsufrsm; awmifukwf
vlowfrIwGif ay:aygufEdkifygonf/ &cdkifjynfe,fwpfckvHk;eD;yg; ul;qufcJh&onfh
taMumif;&if;rsm; vlowfrw
I iG f &Sad eygonf/ xdYk aMumifh y#dyuMuD;udk OD;aqmif
usL;vGecf o
hJ nfh tzGYJtpnf;rsm;u awmifuw
k v
f o
l wfrMI uD;udk 0dik ;f 0ef; zk;kH uG,Mf urnf/
zdtm;ay;Murnf/ tiftm;oH;k umuG,Mf urnf/ xdo
k YkdumuG,&f ef trsdK;om;a&;wm0ef
jzpfonf[k vGJrSm;onfhtjrifjzifh oufpGefYMudK;yrf; tm;xkwfMurnfjzpfonf/ odkYrSom
y#dyujzpf&onfh jzpfpOfMuD;wpfckvHk;\ taMumif;&if;udk zHk;uG,fEkdifygrnf/
6
(2) ordkif;azsmufzsufjcif;
d[
k if*smrsm;onf cd;k 0ifvmolrsm;? w&m;r0if 0ifa&mufvmolrsm;? t*Fvyd w
f Ykdu
v,f,mvkyif ef; vkyu
f ikd &f ef ac:vmolrsm;jzpfonf[l vnf;aumif;? wpfbufEikd if w
H iG f
vlO;D a&rsm;aeonf[
l vnf;aumif;? taMumif;jyum 0g'jzefYcsdrI trsdK;rsdK;? aoG;xd;k
vIHYaqmfrItrsdK;rsdK; jyKvkyfMuygonf/
EdkifiHa&;ygwD(2)cku pmapmifrsm;? tifwmAsL;rsm;? xkwfjyefaMunmcsufrsm;?
trsdK;rsdK;xkwfjyefMuygonf/ ordkif;vdrfrsm;udk toHk;jyKMuygonf/ &cdkifrif;tcsdKUwGif
tpvmrfbmom0iftrnfrsm;&Sdjcif;udkvnf; zHk;uG,fMuygonf/ '*Fg;rsm;ay:wGif
d[
k if*smpmrsm;&Sad ejcif;udv
k nf; zk;H uG,yf gonf/ tjcm; xif&mS ;onfh ordik ;f taxmuf
txm;rsm;ukdvnf; vdrfnmazmfjyMuygonf/
xdo
k Ykd vdrn
f mazmfjyEdik &f eftwGuf y#dyujzpfonft
h cgwdik ;f ordik ;f 0if d[
k if*sm
0wfausmif;awmfrsm;? pmoifausmif;rsm;? 'g&f*grsm;? tjcm;xif&Sm;onfh taqmuf
tODrsm;udk zsufqD; azsmufzsufMuygonf/ tpdk;&tqufqufuvnf; 0wfausmif;
awmfrsm;? pmoifausmif;rsm;? ordkif;0ifocsKif;rsm;ESifh tjcm; taqmuftODrsm;udk
zsufqD;wwfMuygonf/ xdkYaMumifh ordkif;vdrfa&;om;vdkolrsm;twGufvnf;aumif;?
dk[if*smordkif;udk azsmufvdkolrsm;twGuf vnf;aumif;? rsm;pGm taxmuftuljyK&m
Muygonf/
,cktcg &cdkifordkif;udk aqG;aEG;Muonfhtcg? "m;xrf; aqG;aEG;Mu&rnfh
tajctaeodYk a&mufaeygonf/ y#dyuuo
kd mOD;wnfaeygonf/tem*wfwiG f y#dyu
rjzpfay:ap&ef txl;vdt
k yfygonf/ Edik if w
H umordik ;f 0if okawoDrsm;ua&;om;onfh
ordik ;f rsm;udo
k m bufrvdu
k o
f rdik ;f rsm; tjzpf &SmazG pkaqmif; oH;k oyf&efvt
kd yfygonf/
&cdik rf if;rsm;onf ppfwaumif;NrKd UrS? armfvNrKd if? xm;0,ftxd tkycf sKyfco
hJ nf[k
od&ygonf/ xdkuhJodkY BuD;rm;us,f0ef;vSaom EdkifiHawmfBuD;udk vlrsdK;wpfrsdK;wnf;\
tiftm;jzifh wnfaxmifcJhjcif;um; r[kwfay/ kd[if*smrsm;tygt0if EdkifiHom;vlrsdK;
aygif;pHku pnf;pnf;vHk;vHk; yg0ifxrf;aqmifcJhMuaMumif; awGY&ygonf/
10
11
12
cH&olrsm;uvnf; ESp&f n
S v
f rsm; cHae&ojzifh bmoma&;t& cGjJ cm;zdEydS cf sKyfcs,f
onf[k rSw,
f Ml uygonf/ tar&dueftpd;k &uvnf; bmoma&;t& cGjJ cm;zdEydS cf sKyfcs,rf I
&SdaMumif; ESpfpOfaMunmcsuf xkwfjyefygonf/ urmhEdkifiHtpdk;&rsm;? EdkifiHa&;ygwDrsm;
uvnf; twdkif; ,HkMunfMuygonf/ owif;qdk;ausmfMum;rIBuD;udk tcsdefrD
z,f&mS ;&ef vkyd gonf/ odYkr[kwyf gu y#dyujzpfay:&ef vIYHaqmfbo
d uJo
h Ykd jzpfaeygrnf/
tcsufonf y#dyujzpfyGm;&onfh rlv taMumif;&if;cHwpfcsufvnf; jzpfygonf/
EdkifiHawmftpdk;&\ Oy"dkyfudk qdk;&Gm;pGm ysufpD;apygonf/
xdkYaMumifh tjcm;e,frsm;wGif tokbcs&ef vli,frsm;r&SdonfhtcsdefwGif
d[
k if*smESihf urefvil ,frsm;udk a'owGi;f tokbcs&ef avSmifyw
d x
f m;ouJo
h Ykd jzpfae
ygonf/ vlO;D a&wd;k yGm;aeonf[k rvIYH aqmfoifyh g/ wpfbufEikd if rH S cd;k 0ifvmonf[k
rpGyfpGJoifhyg/ ,rf;yHkrD;usjzpfatmif rvIHUaqmfoifhyg/
uRefawmfrsm;taejzifh tem*wfwGif rwluGJjym;jcm;em;oltm;vHk; Nidrf;csrf;pGm
twlwuG,OS w
f aJG eEdik rf nft
h ajcaersdK;udo
k m vdv
k m;ygonf/ xdt
k ajcaersdK;udk xdcu
kd f
ysufpD;aprnfh vIHUaqmfrIrsdK;pHkudkz,f&Sm;&ef arwm&yfcHvdkygonf/ y#dyuwGif yg0ifol
toD;oD;uvnf; a&Smif&mS ;&efvykd gonf/ tpd;k &uvnf; w&m;Oya'ESit
hf nD wm;qD;
oifhygonf/ pHkprf;ppfaq;a&;aumfr&Sifonf tcsufudk y#dyujzpfaponfh rlv
taMumif;cH wpf&yftjzpf rSwf,loifhygaMumif; tMuHjyKtyfygonf/
14
15
16
18
[oFmpDrHcsuf
[oFmpDrcH sufonf e*g;rif;pDrcH suft& armif;xkwcf &H olrsm;udk jyefvnf vufcH
onfph rD cH sufMuD;jzpfonf/ Edik if aH wmfu apwemtjynft
h 0jzifh jyefvnfvufccH o
hJ nf[k
tmPm&Sifu toHaumif;[pfcJhonf/
d[
k if*smrsm;udv
k nf; ZmwdcsufaMuG arG;&yfajrodYk jyefMu&ef Edik if w
H umrS zdtm;
ay;cJhMuygonf/
tcsdKUdk[if*smrsm;u tmPm&Sif\ aMunmcsufudk vSnfhpm;rIwpf&yftjzpfom
rSwf,lMuonf/ ,aeYwdkif tdrfrjyefMuolrsm;&Sdygonf/
tcsdKUd[
k if*smrsm;url tmPm&Si\
f aMunmcsufukd ,HMk unf tdrjf yefvmcJMh u
ygonf/ ,ckEpS (f 40)0ef;usif&cdS jhJ yjD zpfaomfvnf; ,aeYwikd f Edik if o
H m;pdppfa&;uwfjym;rsm;
xkwrf ay;ao;yg/ pdppfa&;udpr sm;vnf; rjy;D ao;yg/ tcsKd Y[
kd if*smrsm;qdv
k Qif (12)Murd ?f
(12)cgppfaq;cHxm;jyD;jzpfonf/ odkYaomf rjyD;ao;yg/
vlwpfO;D wpfa,mufukd wpfoufwiG f wpfMudro
f m ppfaq;qH;k jzwfoifyh gonf/
rD;aoqH;k jzwfcsufrsdK;jzpfoifyh gonf/ raorcsif;tcgcg ac:,lppfaq; 'kua y;jcif;rsdK;
jzpfaeygonf/ tcgcgppfaq;cHae&onfudk pHkprf;ppfaq;a&;aumfr&SifrS od&efvdktyf
ygonf/odYk ro
S m y#dyujzpf&onft
h aMumif;cHukd trSet
f wdik ;f aumufcsufcsEdik yf grnf/
,cktcg d[
k if*smrsm;? urefrsm;\ Edik if o
H m;pdppfa&;uwfjym;ESihf pyfvsOf;onfh
'kuq
if;&JrrI sm;udk tjy;D owfapvdyk gonf/ Ekid if o
H m;oHo,qdo
k nfh vufuikd w
f w
k u
f kd
tjy;D ajrjrK yfoN*K [f&ef txl;ta&;MuD;ygonf/ 'Dww
k Mf uD;jzifh du
k af eonfrmS ESpaf ygif;
(40)ausmfcjhJ y?D ,cktcsdex
f ?d 'Dww
k Mf uD;jzifh &rf;aeonfrmS &Suzf ,
G af umif;vSygonf/
v0u tmPm&SdoltcsKdUvnf; tvGefcsrf;omaeNyDjzpfonf/ awmfoifhygjyD/
EdkifiHom;oHo,qdkonfh pum;&yf\ aemufuG,fwGif pm;rukef aomufrukef
jzpfaeMuygovm;/ tcsufudk pHkprf;ppfaq;a&;aumfr&SifrS tav;teufodapvdk
ygonf/ ,ckjzpf&onfh y#dyu\ taMumif;&if;cHteufrS wpfcjk zpfaMumif; oH;k oyfvQif
&Edik rf nf[,
k MkH unfygonf/ tcsufufkd tpd;k &ud,
k w
f ikd u
f ajzavQm&h ef vdt
k yfonf[k
,HkMunfygonf/
19
d[
k if*smrsm;onf rdrw
d Ykd arG;&yfajrwGiv
f ;kH 0raevdak wmhyg/ xdYk aMumifh d[
k if*sm
rsm;\udpudk tjyD;owf ajz&Sif;ay;oifhygonf/ ,cif ygvDref 'Drdkua&pDacwfu
d[
k if*smudpu
kd tjy;D owfajz&Si;f jy;D jzpfayonf/ tu,fom OD;ae0if;u ppftmPm
rodr;f cJv
h Qif d[
k if*smudpa y:ayguf&eftaMumif;r&S/d ppftmPmodr;f cJjh cif;\ qd;k &Gm;aom
&v'ftjzpf tarG&&Scd jhJ cif;jzpfonf/ ppftmPm&Sirf sm;u ud,
k af rT;onfh rD;udk ud,
k rf Nird ;f
Edkifjzpfaeygonf/ jyemonf ,cktcsdeftxd a&mufrvmoifhyg/
,cktcsdeo
f nf 'Dru
kd a&pDpepfqo
D Ykd OD;wnfaeonfh tvGet
f a&;MuD;onft
h csdef
tcgvnf;jzpfonf/ jyemMuD;uvnf; aqG;ajrUaejyD;jzpfonf/ jyemta[mif;
MuD;jzpfonf/ jyem xyfcgwvJvaJ y:aejcif;onf vH;k 0rjzpfoifyh g/ ,cifygvDref
'Drdkua&pDtpdk;&vufxufu ar,ke,fjcm;cdkifudk A[dktpdk;&u wdkufdkuftkyfcsKyfcJh
onfudk owdjyKoifhygonf/
,ck &cdik jf ynfe,ftpd;k &\ wdu
k f u
kd t
f yk cf sKyfraI tmifwiG f Nird ;f csrf;pGm twl,OS w
f JG
aexdik &f ef? vuf&zdS YJG pnf;yHjk zif?h jzpfEikd f rjzpfEikd u
f kd oH;k oyfoifyh gonf/ uk,
d yf ikd t
f yk cf sKyf
cGi&hf jynfe,fjzpfcgptcsdew
f iG yf ifvQif rQMuD;rm;aom y#dyursm;jzpfvQif tem*wfwiG f
,ckxuf ydk MuD;rm;aom y#dyursm;vnf;jzpfvmEdik yf gonf/ xdYkaMumifh bufpakH xmifph kH
oHk;oyf&mwGif tcsufudkvnf; tav;teuf xnfhoGif; oHk;oyf&ef vdkygonf/
,cktcg dk[if*smrsm;onf rdrdwdkY\ trnfudkyifvQif rdrdwdkYudk,fwdkifqHk;jzwf
jy|mef;cGirhf &/ rdrw
d Ykd rMudKufEpS o
f ufonfh trnftrsdK;rsdK;jzifh ac:qdjk cif;cHae&ygonf/
odkYqdkvQif avSpD;ajy;olrsm;udk tjypfqdk r&/ 4if;wdkY vlpm&if;wGifyif r0ifawmh/
EdkifiHom;jzpfa&; rjzpfa&;udk tpdk;&u Oya'ESifhtnD aqmif&GufcGifh&Sdygonf/
odYk aomf d[
k if*smrsm;onf rdrw
d Ykd \ trnfukd rdrw
d Ykd u,
kd w
f idk f rdrw
d Ykd pdwMf udKufa&G;cs,f
jy|mef;cGi&hf ydS gonf/ pHpk rf;ppfaq;a&;aumfr&Sit
f aejzifh tcsufukd tav;teufxm;
oHk;oyfoifhygonf/ tNiif;yGm;rIonf a&&Snf rjzpfoifhyg/ tNiif;yGm;rIonf
,cky#dyujzpf&onfh taMumif;&if;cHrsm;teufrS wpfckjzpfaMumif;Ijrifygonf/
21
(10) yifv,fork'&mxJodkYxGufaygufay;yg/
v0u0efMuD;ESifh EdkifiHjcm;owif;Xmewpfck\ ar;jref;cef;wGif&ckdifjynfe,frS
tpvmrfbmom0ifrsm;? (d[
k if*smrsm;)onf vGecf o
hJ nfh ESpaf ygif;(120)cefYu a&TUajymif;
vmolrsm;jzpfonf/ v0urS vmbfpm; cdk;oGif;vmonfqdkjcif;rSm r[kwfrrSefyg/
cdk;oGif;vmvQif taxmuftxm;jzifhwdkifMum;yg? ta&;,lygrnf? vGefcJhonfESpfaygif;
(120)ausmfu a&mufvmolrsm;qdkvQif tvdktavsmuf EdkifiHom;rjzpfbl;vm;[l
ar;&mwGif 0efMuD;u avQmufxm;&efvdkonf[k ajzygonf/ tenf;tusOf;vnf;
EdkifiHom;pdppfa&;vufrSwfay;xm;jyD;[k ajzonf/ uRefawmfrsm;em;vnfxm;onfrSm
avQmufxm;olrsm; b,favmufMumMum apmif&h rnfukd rodEikd yf g/ &Edik f r&Edik f tajzudk
yifvQif &Edkifrnfr[kwfyg/ ,cktcsdeftxd tenf;tusOf;omxkwfay;xm;onf[k
qdv
k Qif aemufxyfxw
k rf ay;ygESi[
hf t
k MuHay;vdyk gonf/ 4if;wdYktm;vH;k udk yifv,fxo
J Ykd
armif;xkwfvdkufonfu ydk aumif;onf[k tMuHjyKvdkygonf/ rsdK;cspfrsufuef;rsm;
uvnf; vlMuD;rif;tm; ol&Jaumif;wpfa,mufozG,f vufckyfMobmwD; aomif;
aomif;jzjztm;ay;Muygvdrfhrnf/ vlxkaxmufcHMudKqdkyGJrsm;vnf; tifwdkuftm;wdkuf
ay:vmygvdrrhf nf/aeYcsif;ncsif; trsdK;om;ol&aJ umif;MuD;tjzpfa&muf&o
dS mG ;ygvdrrfh nf/
tu,fxdo
k Ykdarmif;xkw&f efrjzpfEikd v
f Qif (1982)ckEpS f Edik if o
H m;Oya'udk jyifyg/
EdkifiHom;jzpf&ef ESpfaygif;(200)rQ vdktyfaMumif;jy|mef;yg/ jy|mef;csufonf
aemufaMumif;jyef tmPmoufa&mufcGifh&SdaMumif;udkyg jy|mef;yg/ 4if;dk[if*smwdkYudk
ESpaf ygif;(120)txd Edik if o
H m;ray;bJ? &ufpufpmG zdEydS x
f m;rnft
h pm;? jywfjywfom;om;?
qH;k jzwf&rnht
f csdeo
f Ykda&mufjy[
D ,
k MkH unfygonf/ ,cky#dyujzpf&onfh rlvtaMumif;
cHrsm;udk pOf;pm;rnfqdkvQif tcsufudk arhavsmhxm;&ef roifhyg/
jynfrrSmvnf;EdkifiHom; pdppfaq;a&;uwfr&&Sdolrsm;pGm&Sdonf[kod&ygonf/
avQmufxm;olrsm;vnf; jyefMum;csufwpfpw
kH pf&mr&bJtcsdepf cJG &H aMumif;od&ygonf/
xdYk aMumifh Edik if o
H m;Oya'b,favmufaumif;aumif; vkyx
f ;kH vkyef nf;vnf;aumif;&ef
vdt
k yfygonf/0efxrf;rsm;apwemrSe&f efvnf; vdyk gonf/ uReaf wmfrsm;taejzifh &cdik f
jynfe,f y#dyuonf v0uvkyfxHk;vkyfenf;ESifhvnf;aumif;?v0u0efxrf;rsm;\
apwemESifhvnf;aumif; wdkufdkufqufpyf ywfoufrI&SdaMumif; oHk;oyfvdkygonf/
23
24
26
(13) ydef;&Gufpm;Murvm;
EGm;rsm;onf jrufpm;Muygonf/ odYkaomf yde;f &Gurf pm;Muyg/ ajrmufu&kd ;D ,m;wGif
jynfolrsm;jrufpm;Mu&onf[k owif;Xmersm;rSwpfqihf Mum;&ygonf/ odkYaomf
d[
k if*smrsm;onf yde;f &Guo
f mru? yde;f Ovnf;pm;? yde;f EG,v
f nf;pm;? yde;f d;k vnf;pm;?
ydef;yGifhvnf;pm;? ydef;wpfyifvHk;pm;Mu&onf/ tu,f dk[if*smvlrsdK;rsm;ae&mwGif
tjcm;vlrsdK;wpfrsdK;jzpfvQif rsdK;wH;k aysmufu,
G o
f mG ;Edik yf gonf/ d[
k if*smvlrsdK;rsm;jzpfom
odYk 'kuc
H opfO?opfz?k opf&u
G rf sdK;pHpk m; touf&iS &f yfwnfEikd &f ef MudK;pm;aejcif;
jzpfonf/ iSufaysmzl;ESifh iSufaysmtlwdkifrsm;udkvnf; pm;Mu&onf/ xif;ckwf?0g;ckwf
awmwuf? ig;zrf;vkyfief;rsm;udk vkyfudkifMuonf/ rnfolrQ olaX;jzpf&ef arQmfvifh
aeMuolrsm;r[kw/f ajy;vdMk uolrsm;om jzpfonf/ 4if;d[
k if*smrsm;udk bmoma&;t&
wdkufcdkufaeolrsm;u dk[if*smrsm; yifv,fxJ ig;zrf;oGm;Muonftcg? ig;ygvQifyg?
rygvQif ukvm;ygonf[k apmfapmfum;um;pGypf MJG uonf/ a&wyfukd ydu
k q
f aH y; cd;k 0if
Muonf[k r[kwrf rSef rawmfrw&m;pGypf MJG uonf/ odYk rawmfrw&m;pGypf cJG sufrsm;
&yfwefYomG ;atmif pHpk rf;ppfaq;a&;aumfr&Siu
f azmfxw
k Ef ikd rf nf[k ,HMk unfygonf/
xdkodkY rawmfrw&m;pGyfpGJcsufrsm;udk &yfwefYoGm;&eftwGuf dk[if*smrsm;udk-
(14) puyfcRwf-xbD0wf-xbDcRwf-puyf0wf?
y#dyu\ rlvtaMumif;cHwpf&yf
pma&;q&mr (ESi;f yef;tdr)f \ tarSmifcef;twGi;f rS ol&aJ umif;wdYk \wdik ;f jynf
acgif;pOfjzifh EkdifiHjcm;owif;XmewpfckrS toHvTifhcJhygonf/ bl;oD;awmif axmifwGif
axmif0ifpmoGm;a&mufawGUqHkaom tpvmrfbmom0iftrsdK;orD;i,f (dk[if*sm)rsm;
axmif0ifpmawGY&ef trnfpm&if;ac:onft
h cg tvsit
f jref puyfcRwf xbDajymif;0wf
&ygonf/jy;D aemuf trnfpm&if;ac:onfah e&modYk oGm;&ygonf/trnfyg ryg em;axmif
&ygonf/ trnfrygvQif jyefomG ;&jy;D xbDcRw
f puyfjyef0wf&ygonf/ aemufwpfcg
trnfac:onft
h cg puyfcRwf xbDjyef0wfMu&ygonf/odYk Murd zf efrsm;pGmjyKvkyjf y;D rS
axmif0ifpmwpfMudr?f accPomawGYciG &hf Muygonf/axmif0ifpmrSmvnf; ikwo
f ;D
awmifh tenf;i,fEiS hf qm;tenf;i,fomvQiyf g&Syd gonf/ tjcm; pm;p&mrsm; ryg&Syd g/
qif;&JveG ;f qm;ESihf ikwo
f ;D awmifo
h m wwfEikd Mf uygonf/ tvGeaf MuuGpJ &mzdEydS rf ?I
&ufpufr?I tEdik u
f sifrh ?I vlY*P
k o
f u
d m udk qd;k &Gm;pGmcsdK;ESrd rf ?I pufqw
k zf ,
G &f mtjyKtrljzpf?
urmuodatmif EdkifiHhacgif;aqmifMuD;rsm;odatmif Ak'bmom pma&;q&mrwpfOD;u
&J&ifhpGm toHvTifhcJhygonf/
4if;tjyif armif;awmaxmifwiG f tzrf;cHxm;&aom tpvmrf bmom0ifvil ,f
(d[
k if*sm)wpfO;D taMumif;toHviT yhf gonf/ xdv
k il ,fonf armif;awmrS bl;oD;awmif
odYk axmufccH sufrygbJ tvkyv
f mvkyo
f nft
h wGuf tzrf;cH&jcif;jzpfonf/ om;aZmESihf
rdciftMkd uD;onftvGeMf urf;wrf;onfah wmawmifujkd zwf ajcvsifc&D;jzifh armif;awmrS
bl;oD;awmifaxmifodkY om;udkawGY&efvmygonf/ axmifa&SUwGif&SdaeMuaomjynfol
rsm;u rdciftt
kd wGuf pd;k &dryf yl efMuygonf/ rdciftMkd uD;wGif rSwyf w
kH if&o
dS vm;[k ar;Mu
ygonf/ tartdkMuD;u r&Sd[kajzygonf/ xdktcg tartdkMuD;twGuf ywf0ef;usif&Sd
vltm;vH;k u pd;k &dryf yl efomG ;Muygonf/ tartdMk u;D udv
k nf;axmif0ifpmrawGYbJ jyefomG ;
Mu&ef 0dik ;f 0ef; azsmif;zsMuygonf/ tartdMk uD;yg xyfrH tzrf;cH&rnfukd tm;vH;k u
&Si;f jyMuygonf/ om;aZmuyfaeaom tartdMk u;D u om;aZmjzifh bmudrk Q rodawmhyg/
tm;vHk;u twefwefazsmif;zsrS bl;oD;awmifrS armif;awmodkY jyefoGm;ygonf/
28
29
32
(17) vlrsdK;pk(144)pm&if;b,faysmufaeovJ?
(9)rsdK; b,fvdkaysmufoGm;ovJ
v0u\pm&if;wGif rlvpm&if;trSerf mS (144)rsdK;jzpfonf/ (135)rsdK; pm&if;onf
aemufrw
S ;kd wd;k wdww
f w
d f aemufaz;aygufu wufvmonhpf m&if;jzpfonf/ rlv(144)
rsdK;pm&if;wGif dk[if*smrsm;\ pm&if;udk ppfwaumif;&cdkif[k twdtvif;azmfjyxm;
ygonf/ pm&if;topfwiG f ppfwaumif;&cdik t
f ygt0if (9)rsdK;udk wpfzufowf okwo
f if
&Sif;vif;cJhygonf/ tmPm&Sifrsm;\ tusifhpdkuftwdkif; wpfzufowf jzKwfcscJhjcif;
jzpfygonf/ oufqdkifonfhvlrsdK;rsm;udk ckcHajcycGifh? ajz&Sif;cGifhray;cJhyg/ ajz&Sif;cGifh?
ajcycGiu
hf akd y;jy;D rSomvQif jzKwfoif?h rjzKwfoifh qH;k jzwfoifyh gonf/ ,ckrl xdo
k Ykdr[kwf
tjzKwfcH&onfh vlrsdK;(9)rsdK;u odawmifrodvdkufyg/ tjzKwfcH&onfh vlrsdK;rsm;
tvGefepfemygonf/
tu,f v0u\rlv(144)pm&if;om qufo;kH cJrh nfqv
kd Qif ,ckjzpfymG ;cJo
h nfh
y#dyuMuD; rjzpfyGm;Edkifyg/ tcsdefrD umuG,fxdef;odrf;EdkifrSm aocsmygonf/ ,ckrl
wpfzufuakd jrm uf? tjcm;wpfzufuzkd ?d rlrrSeo
f nfh pm&if;Z,m;rsm;aMumifh y#dyursm;
jzpfcJh&onf[k xnfhoGif; pOf;pm;&efvdkygonf/
v0u0efMuD;onf (135)rsdK;wGif d[
k if*smryg[kom txyfxyfajymaeygonf/
(144)pm&if;wGif ppfwaumif;&cdik t
f jzpf yg0ifaeaMumif;udk r&Si;f jyyg/ 0efMuD;ud,
k w
f ikd f
od&edS m;vnfyrkH ay:yg/ 0efMu;D onf udpw
iG f uRr;f usifol (Expert)r[kwyf g/ v0u
XmerS tqifq
h ifh &mxl;wufvmolr[kwyf g/ ppfwyfu wufvmaom0efMuD;wpfO;D om
jzpfonf/ xkdYaMumifh dk[if*sm rkefwD;olrsm;\ pum;ESifh ,cif ppftpdk;&t&m&Sdrsm;\
wpfzufowfpum;udkom em;0ifaeygonf/ (135)pm&if;udkom olodyHk&onf/
oCFe;f uRe;f vTwaf wmftrwfMuD;wpfO;D uvnf;? d[
k if*smrsm;udk tpd;k &tquf
quf tusifyh suf0efxrf;rsm;u vmbfpm;oGi;f vmcJo
h nf[k tcReEf iS rfh onf/ rnfol
rnf0g wdwu
d sus axmufjyonfuv
kd nf; rawGY&/ rD;avmif&mavyifh toHaumif;[pf
oGm;onfuMkd um;rdygonf/ jynfoUl ud,
k pf m;vS,w
f pfO;D taejzifh xdt
k *wdvu
kd pf m;rIukd
azmfxw
k t
f a&;,lEikd &f ef yd
k wdwu
d susajymoifyh gonf/ rwdus? raocsmbJ ajymjcif;
onf dk[if*smrsm;udk rsm;pGm xdcdkufepfemapygonf/
33
37
39
40
43
tcef;(2)
2/ y#dyujzpfyGm;rIaMumifh aoqHk;? 'Pf&m&rIrsm;ESifh
ysufpD;qHk;IH;rIrsm;
(1) awmifukwfvlowfrIwGif aoqHk;olrsm;
awmifuw
k v
f o
l wfrw
I iG f jrefrmEdik if o
H m; tpvmrfbmom0ifc&D;onf(10)OD;udk
tMurf;zufolta,muf(300)ausmfu wkwfrsm;? "m;rsm;? cJvHk;rsm;jzifh tMurf;zuf
owfjzwfcJhonf[k od&ygonf/
(4) rD;ab;rSxu
G af jy;vGwaf jrmuforl sm; aoewf'Pf&m "m;'Pf&mjzifh
aoMu&
rD;ab;rS toufraoxGuaf jy;vGwaf jrmufMuoltcsdKU? aoeufypfc&H ? aoqH;k
Mu&olrsm;&Syd gonf/ "m;'Pf&mrsm;jzifah oqH;k Muolrsm;vnf;&Syd gonf/ aoqH;k ol ta&
twGuo
f nf owif;xkwjf yefonf(h 80)ausmfqo
kd nfxuf rsm;pGmydak Mumif;od&ygonf/
44
(6) avSpD;xGufajy;olrsm;aoMu&
aMumufvefY avSjzifh xGufajy;Muolrsm;&Sdygonf/ ukef;ay:wGif tMurf;zuf
orm;rsm;apmifhaeMu ukef;ay:wufr&yg/ jrpfxJwGif avSjrKyf tpkvdkuftjyHKvdkuf
aoqHk;cJhMu&onfrsm;vnf;&Sdygonf/ taoaysmufpm&if; twdtus rod&/
45
tcef;(3)
3/wnfNird af t;csr;f rI&&Sad &;twGuf Oya'pd;k rd;k a&;aqmif&u
G rf I
(1) vHkxdef;rsm; Oya'pdk;rdk;rI r&Sd
vHkxdef;rsm;onf tMurf;zuform;rsm;ESifh yl;aygif; tMurf;zufcJhMuonf/
tdrrf sm;udk rD;IUd cJMh uonf/ vHx
k ed ;f rsm;onf &cdik rf sm;jzpfMu tMuD;tus,fbufvu
kd f
Muonf/ c&pf,mefbmom0if? [dEL bmom0ifEiS hf tjcm;wdik ;f &if;om; vHx
k ed ;f rsm;r&S
d
tMurf;zufrIrsm;tMuD;tus,fjzpfyGm;&jcif;jzpfonf/ w&m;Oya' pdk;rdk;rI vHk;0 r&Sdyg/
yk'rf (144)udt
k umtuG,,
f
l vHx
k ed ;f rsm;onf tMurf;zuform;rsm;ESihf yl;aygif;um
tMurf;zufrIrsm;udk tMuD;tus,f usL;vGefcJhMuonf/ tu,fom ppfwyfa&muf
rvmvQif dk[if*smvlrsdK;rsm;ESihf urefvlrsdK;rsm; rsdK;jyKwfaysmufuG,foGm;Edkifygonf/
d[
k if*smvlrsdK;rsm;ESihf urefvrl sdK;rsm;u ppfwyfa&mufvmonfukd aus;Zl;wifMuonf/
ppfwyfu 4if;wdkY\toufudk u,fwifMuonf[k ajymMuqdkMuygonf/ tMurf;zuf
orm;rsm;u ppfwyfuv
kd nf; trsKd ;rsKd ;pGypf MJG uonf[o
k &d ygonf/ ppfwyfonf d[
k if*sm
rsm;xHrS vmbfpm; tultnDay;onf[pk yG pf MJG uonf/tvm;wlpyG pf rJG rI sdK;UNHCR ,
WHP,tygt0iftjcm; INGOrsm;vnf; pGyfpGJcH&ygonf/
tMurf;zuform;rsm;onf dk[if*smESifhurefrsm;udk armif;xkwfvdkMuygonf/
wwd,EdkifiHwpfckckodkY xGufajy;apvdkygonf/ odkYr[kwfygu wpfOD;wpfa,mufudkrQ
t&Sifrxm;vdkyg/ 4if;tMurf;zuform;rsm;\ Ou|onf 4if;\ oabmxm;aMunm
csufukdtwdtvif; aMunmxm;jyD;jzpfonf/ dk[if*smrsm;tm;vHk;udk 'kuonfpcef;
oGi;f rnf/ wwd,Edik if w
H pfcck o
k Ykd ydYk ypfrnf/ odYk r[kwyf gu tkww
f w
H ikd ;f cwfxm;rnf/
,cktcg 4if;Ou|udk tMurf;zuform;rsm;u trsdK;om;acgif;aqmif? trsKd;om;
ol&aJ umif;tjzpfrw
S ,
f Ml uonf/ 4if;Ou|\ oabmxm;aMunmcsuu
f kd aomif;aomif;
zszs tm;ay;Muonf/ xdYk aMumifh d[
k if*smrsm;onf ppfwyfuo
kd m tm;ud;k ae&aMumif;
od&ygonf/ ppfwyfudkom wdk;csJUcsay;xm;apvdkygonf/
,cktcg w&m;Oya'pd;k rd;k a&;twGuf d[
k if*smrsm;onf ppfwyfwpfcw
k nf;udo
k m
tm;ud;k ae&ygonf/ um; trSew
f &m;jzpf\/ ppfwyfukd ajrm ufyifah aejcif; r[kwyf g/
46
tcef;(4)
4/ u,fq,fa&;vkyfief;rsm;ESifh jyefvnfxlaxmifa&;
vkyfief;rsm;aqmif&Gufay;EdkifrI
(1) dk[if*sm'kuonfpcef;
d[
k if*sm'kuo
nfpcef;rsm;onf 'kuo
nfta&twGuEf iS hf rumrdavmufatmif
vlO;D a&tvGerf sm;jym;vSonf/ wJrsm;\ tajctaeonf tvGeq
f ;kd &Gm;onf/ aumuf;kd
rsm;cif; aeMu&onf/ tpm;taomufrsm;vnf; rvHkavmuf/ jyifyodkYvnf;
oGm;a&muf 0,fciG hf r&S/d tcsKd U iSuaf ysmyifrsm;pm;ae&onf/ tcsKd U uGr;f oD;yiftnGeUf rsm;
cl;pm;ae&onf/ ppfwyfrS pmemoltcsdKU dk[if*smrsm;udk ulnDaomfvnf; tMurf;zuf
orm;rsm;u vmbfpm; ulnDMuonf[k rawmfrw&m; pGyfpJGMuonf/dk[if*smpcef;
rsm;odYk tulnaD y;vdo
k rl sm; roGm;a&mufEikd /f vHjk cKH a&;r&S?d Oya' pd;k rd;k rIr&S?d ,aeYwikd f
tajcae rxl;jcm;ao;aMumif; od&onf/
47
tcef;(5)
5/ y#dyucsKyfNidrf;a&;twGuf a&wdk a&&Snfaqmif&Guf
oifhonfhtcsufrsm;
a&wdkaqmif&Guf&ef
(1) &cdkifa'o&Sd tpvmrfbmom0ifrsm;tm; Oya'ESifhtnD
EdkifiHom;pdppfa&; uwfjym;rsm; xkwfay;&ef
tpvmrfbmom0ifrsm;tm; Edik if o
H m;pdppfa&;uwfjym; xkwrf ay;onfrmS MumjyD
jzpfonf/ ,ck Oya'ESit
hf nD csufjcif;xkwaf y;yg/ tjzLa&mifpuLrsm;xkwaf y;jcif;udk
&yfyg/ avQmufxm;vmolrsm;udk tcsdef rqGyJ gESi/hf tajzray;bJ rqH;k jzwfbx
J m;onfh
tpOftvmudk azsmufyg/
48
a&&Snfaqmif&Guf&ef
(3) b*Fvm;a'h&Sfe,fpyfudk tkwfwHwdkif; jrifhjrifhumyg
rawmfrw&m;pGypf cJG sufrsm;udk &yfwefYEikd &f ef e,fpyfukd tkww
f w
H ikd ;f jrifjh rifu
h myg/
e,fpyfukefoG,fa&;pcef;rsm;udk ydwfyg/ ppfawGukefoG,fa&;pcef;udkvnf; ydwfyg/
b*Fvm;a'h&Sf e,fpyf ukefoG,fa&;tm;vHk;udk &yfyg/
(5) vlenf;pktcGifhta&;rsm;jy|mef;&ef
&cdik af 'o&Sd vlenf;pkrsm;\ w&m;rQwaomtcGit
hf a&;rsm;udk azmfxw
k jf y|mef;&ef
vdkygonf/ vlenf;pkrsm;tm; umuG,fonfhOya'rsm;&Sd&ygrnf/
49
tcef;(6)
6/ uGjJ ym;aombmomt,l0g'&So
d rl wlno
D nfv
h rl sKd ;pkrsm;tMum;
Nidrf;csrf;pGm twl,SOfwGJaexdkifEdkifrnfh enf;vrf;rsm;
(1) tjynfjynfqikd &f m "avhx;kH wrf;rsm;? tjynfjynfqikd &f m pmcsKyfrsm;?
EkdifiHwumOya'rsm;
&cdik af 'o&Sd tmPmydik t
f qifq
h ifu
h kd oifwef;rsm;ay;&efvt
kd yfonf/ tjynfjynf
qkid &f m"avhx;kH wrf;rsm;onf tjynfjynfqikd &f mpmcsKyfrsm;? Oya'rsm;r[kw
f av;pm;
vdu
k ef m&efrvd[
k k rqdEk idk yf g/ ,Ofaus;onfu
h rmEh ikd if rH sm;u av;pm;vdu
k ef maom "avh
xH;k wrf;rsm;&Syd gonf/ xd"k avhx;kH wrf;rsm;udk av;pm;vdu
k ef m&ef pnf;aESmiftm;vnf;
&Sdygonf/
tvm;wl tjynfjynfqikd &f m pmcsKyfrsm;udv
k nf; yg0ifvufrw
S x
f ;kd oltoD;oD;u
av;pm;vdkufem&ef wm0ef&Sdonf/ tu,f vufrSwfxdk;xm;jcif;r&SdygvQifvnf;
qefYusifciG rhf &Syd g/ Oyrm... genocide jyemrsm;? ppf&mZ0wfrrI sm;? vlom;
rsdK;EG,t
f ay:usL;vGeo
f nfh &mZ0wfrrI sm;qdik &f mpmcsKyfrsm;udk vufrw
S rf xd;k olrsm;yifvQif
qefYusifusL;vGefcGifh r&Sdyg/ EdkifiHtpdk;&rsm;tay:wGifpnf;aESmiftm;&Sdygonf/
tvm;wl EdkifiHwumOya'rsm;udkvnf; av;pm;vdkufem&ef wm0ef&Sdygonf/
,cktcg &cdik af 'orS vHx
k ed ;f rsm;ESihf tmPmydik t
f csdKUwdYk onf rsufuef;wap raMumuf
jzpfaeMuygonf/ xdkYaMumifhpepfwus oifwef;rsm;ay;oifhygonf/ rsufuef;rsdK;cspf
rsm;onf aoonftxd4if;wdkY\ tpGef;a&mufonfhtpGJtvrf;rsm;udk NrJNrJudkifqGJxm;
avh&ydS gonf/ tjynfjynfqikd &f mcHk;kH rsm;wGif tjypfay;cH&oltm;vH;k eD;eD;? H;k wifc&H qJ
yk*Kd vftm;vH;k eD;eD; acgif;rmMuaMumif;awGY&onf/ rnfonft
h cgrS 4if;wdYk\ tMurf;zuf
0g'udk rpGefYvTwfMuyg/
xdYk aMumifh &cdik af 'owGif tpGrJ sm;cRw&f ef? pepfwus oifwef;rsm; ay;&ygrnf/
50
(2) tmPmydik t
f zGYJ tpnf;twGi;f uGjJ ym;aom bmomt,l0g' &S&d efvkd
uGJjym;aom bmomt,l0g'&Sdolrsm;tMum; Nidrf;csrf;pGm twlwuG aexdkif
Edik &f eftwGut
f yk cf sKyfot
l mPmydik t
f zGUJ tpnf; tqifq
h ifw
h iG f uGjJ ym;aombmom t,l
0g'&Sdolrsm; rQrQwwyg0ifzGJUpnf;&ef vdktyfygonf/ wpfbufudk tmPmydkifrsm;tjzpf
cefYxm;jy;D ? tjcm;wpfbufukd zdEydS cf sKyfcs,frnfqv
kd Qif Nird ;f csrf;pGmtwl,OS w
f aJG exdik &f ef
vH;k 0rjzpfEikd yf g/ cGjJ cm;qufqrH t
I m;vH;k udk &mZ0wfrt
I jzpfjy|mef;vsuf jywfjywfom;om;
ta&;,ltjypfay;&ef vdktyfygonf/
51
tcef;(7)
7/
Oya'pdk;rdk;a&; tMuHjyKcsufrsm;
(1)
ppfwyfudk qufvufcsxm;yg/
(2)
(3)
&Jpcef;rsm;udk wdk;csJUay;yg/
(4)
vlenf;pktcGifhta&; umuG,fonfhOya'jy|mef;ay;yg/
(5)
cGJjcm;qufqHrItm;vHk; z,f&Sm;ay;yg/
(6)
tpvmrfbmom0ifrsm;tm;? Oya'ESifhtnD
EdkifiHom;pdppfa&;uwfjym;rsm; xkwfay;yg/
(7)
tdrfaxmifcGJrsm;udk tdrfaxmifpkZ,m;rsm;cGJay;yg/
(8)
(9)
tcef;(8)
8/ pD;yGm;a&;ESiv
hf rl aI &;zGUH jzKd ;wd;k wufrq
I ikd &f mtMujH yKcsurf sm;
(1)
vQyfppfr;D
(2)
aps;qdkifrsm;
(3)
vrf; wHwm;rsm;
(4)
c&D;oGm;vkyfief;rsm; zGHUjzdK;&efvdk
(5)
EdkifiHjcm;&if;ESD;jrKyfESHrI
(6)
(5000)usyfwefzkef;
(7)tmqD,t
H pnf;ta0;rsm;ESihf Edik if w
H umtm;upm;yGrJ sm;?zdwaf c:yGrJ sm;usif;y&ef
a'ocHjynfolrsm;onf ydwfavSmif rGef;usyfaeMuygonf/ jrefrmEdkifiHonf
rMumrD tmqD,OH u|wm0ef,l&ygrnf/ ,cktcsdefrSp EdkifiHwumtpnf;ta0;rsm;?
nDvmcHrsm;? &cdkifjynfe,fwGif usif;yoifhygonf/ EdkifiHwumtm;upm;jydKifyGJrsm;?
zdwaf c:NyKdiyf rJG sm;? cspfMunfa&;yGrJ sm;usif;yoifyh gonf/ odYkro
S m tvkyt
f udik t
f opfrsm;
vnf; ay:xGufvmygrnf/ a'ovnf; zGHUjzdK;vmygrnf/
(8)
ynma&;u@
(9)
urmhukvor* vufatmufcHtzGJUtpnf;rsm;
(zdk;vIdif)
B.Sc.,H.G.P, R.L
55