Yaşar Büyükanıt

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl
Komisyon : Darbe-stanbul Giri :11.00 Tarih : 8/11/2012 Stenograf : Tuba Kayt: Darbe-st. Sayfa: 1
8 Kasm 2012 Perembe BRNC OTURUM Alma Saati: 11.00 BAKAN: Nimet BA (stanbul) -----0----BAKAN Deerli milletvekilleri, Sayn Bykant, ncelikle Komisyonumuza ho geldiniz. Komisyonumuzun davetini kabul edip burada bulunduunuz iin ve vereceiniz, paylaacamz tm grler iin imdiden ok teekkr ediyoruz. Ben sizi biraz Komisyonumuz hakknda bilgilendirmek istiyorum. Trkiye Byk Millet Meclisi ats altnda grubu bulunan drt siyasi partinin vermi olduklar ortak dorultudaki nergelerin birletirilmesi suretiyle oluturulan Komisyonumuz, lkemizde demokrasiye mdahale eden tm darbe ve muhtralarla demokrasiyi ilevsiz klan btn giriim ve srelerin tm boyutlaryla aratrlarak alnmas gereken nlemlerin belirlenmesi amacyla kurulmutur. Sizlerin de bildiiniz gibi 1960tan balayarak eitli dnemlerde demokrasimizi kesintiye uratan darbe giriimleriyle millet iradesine ynelik ve demokrasiyi ilevsiz klan nemli sreler yaam bir lkedeyiz. Dolaysyla tm boyutlaryla aratrlmas sz konusu olduunda elbette bunun hangi boyutlarn aratracamz konusunda deerli milletvekili arkadalarmzla Komisyon yeleri olarak bir araya gelip aldmz kararlar dorultusunda darbelerin ncelikle siyasi boyutlarn, hukuki boyutlarn, ekonomik boyutlarn, i ve d etkenleri, sosyal ve psikolojik etkilerinin yan sra medya etkilerini ele almaya karar verdik. Bu boyutlar belirledikten sonra komisyon almalarmz pratik hle getirmek asndan ayr alt komisyon oluturduk. Bu komisyonlar 1960 darbesi ve 71 Muhtrasn ieren bir alt komisyon, 1980 darbesini ieren bir komisyon ve 28 ubat srecini ieren, 27 Nisana kadar takvim tarihi olarak belirlediimiz dnemi ieren bir komisyon. Bu alt komisyonlar da ayn balklarla alyorlar. Her eyden nce unu ifade etmek isterim ki burada bulunan ve grlerine bavurduumuz tm konuklarmza Trkiye Byk Millet Meclisi tz erevesi ierisinde ve Anayasa dorultusunda bir aratrma faaliyeti icra ettiimizi, bilgiye bavurduumuzu, herhangi bir yarglama YAAR BYKANIT Efendim, kusura bakmayn, meslek hastal olan duyu kaybm var. Onun iin eer mikrofonu biraz ykseltirlerse daha rahat anlayabilirim. BAKAN u anda duyabiliyor musunuz Sayn Bykant, beni rahatlkla? YAAR BYKANIT Evet. BAKAN Tamam. Komisyonumuz bir aratrma komisyonudur ve bilgi edinmek amacyla davet ediyoruz konuklarmz, bu konudaki grlerini alyoruz. Herhangi bir sorgulama ve soruturma grevi icra etmediimiz gibi yargsal bir faaliyetin kullanm anlamna gelebilecek tutum ve davranlardan da dikkatle kanyoruz. Bu ereveyi izdikten sonra ben ncelikle sizi Komisyonumuza 28 ubat Alt Komisyonunun davet ettiini, bu dorultuda davet edildiinizi ama her eyden nce 1960tan balayarak darbe dnemlerine ilikin nemli grevlerde bulunmu bir asker olarak genel bir deerlendirme yapmak isteyip istemediinizi soruyorum. Yapmak istemeniz durumunda ilk sz size brakyorum. Siz genel deerlendirmenizi yaptktan sonra da somut sorular iin milletvekillerimize sz veriyoruz. Tekrar, geldiiniz iin ve burada bulunduunuz iin, davetimize icabet ettiiniz iin ok teekkr ediyorum. Sz size brakmadan nce burada bulunan milletvekillerimizi size tantmak istiyorum: Samda Yaar Karayel Bey, AK PART Kayseri Milletvekili ve 28 ubat Alt Komisyon Bakan; Atilla Kaya Bey, Milliyeti Hareket Partisi stanbul Milletvekili; Mehmet eker Bey, Cumhuriyet Halk Partisi Gaziantep Milletvekili, 28 ubat Alt Komisyon yesi;

Feyzullah Kyklk Bey, AK PART stanbul Milletvekili, 28 ubat Alt Komisyon yesi; Srr Sreyya nder Bey, Bar ve Demokrasi Partisi stanbul Milletvekili ve 28 ubat Alt Komisyon yesi; Enver Ylmaz Bey, AK PART stanbul Milletvekili, 1960 Darbesi Alt Komisyonu Bakan, Cengiz Yaviliolu Bey, AK PART Erzurum Milletvekili, yine 1960 Darbesi Alt Komisyon yesi; Ahmet Topta Bey, Cumhuriyet Halk Partisi, Afyon Milletvekili ve 1960 Darbesi Alt Komisyon yesi. Dier arkadalarmz uzmanlardan oluuyor. Sayn Bykant, sz sizin. Eer ksaca kendinizi, zgemiinizi tantarak balarsanz memnun olurum. Buyurun ltfen. YAAR BYKANIT Efendim, ben konumama balamadan nce, Byk Millet Meclisinin bu nemli komisyonuna davet edildiim iin ok teekkr ediyorum nk bana sz frsat verdiniz. Ben emekli bir askerim u anda. Baz dncelerimizi kamuoyuna yanstmakta biraz cimri davranyorum, daha dorusu mesafeli davranyorum. O yzden bu nemli komisyonda dncelerimi aklayacam iin, bu frsat verildii iin teekkr ediyorum. imdi, bu komisyona arlmamn 27 Nisan bildirisiyle ilgili olduunu dnyorum. Biraz nce Sayn Bakanla ierideki sohbetimiz esnasnda da bu soruyu sordunuz, dorulad kendileri. Ben 27 Nisanla ilgili dncelerimi size sunmaya alacam. Her eyden nce en son syleyeceim sz en bata syleyerek balamak istiyorum. 27 Nisan bildirisi asla ve kata bir muhtra deildir. Bir kere bunu ok ak olarak ifade ediyorum. Bunun ok detaylarna girmek istemiyorum. 27 Nisan bildirisi, benim tarafmdan kaleme alnp kamuoyuna duyurulan bir bildiridir. Bunun tesinde bir muhtra deildi. Zaten bu konuda devletin yetkilileri de gerekli aklamalar yapmtr. Bunun muhtra olmadn, silahl kuvvetlerin baz konulardaki dncelerini dile getiren bir bildiri olduunu teyit etmilerdir. Ben burada ismen izah etme durumunda deilim tabii. nemli olan u: eitli yayn organlarnda, ak oturumlarda, bir sr yerde bunun bakalar tarafndan hazrlanp bana dikte ettirildiine dair iddialar yer almtr. Bu klliyen gerek d beyanlardr. kinci husus, bu gerekten benim kendi kalemimden km bir bildiridir. Ben yazdm. Burada aklamak istediim dier bir husus, bu bildirinin hazrlanmasnda Genelkurmay Bakan olarak kendi yetkimi kullandm. Bu bildirinin yaynlanacandan o zamanki kuvvet komutanlarna ve Jandarma Genel Komutanna - bugn hl hayattadrlar- bilgi vermedim. unun iin vermedim: Onlar bu iin iine katmak istemedim. O zaman iin ekli, mahiyeti deiebilirdi. Onlar da sizler gibi Trk kamuoyu gibi bildiri yaynlandktan sonra haberleri olmutur. Bunu unun iin vurguluyorum. Kimseyi katmak istemedim. Sorumluluu ben stlendim. Kendim stlendim. Peki, neden byle bir bildiri yaynlamaya ihtiya duydum. Tabii ki Silahl Kuvvetlerin de yasalarla verilmi baz sorumluluklar var, yetkileri de var, sorumluluklar da var. Bunlar yasalarla, kurallarla yazld. Silahl Kuvvetlerin, zellikle laiklik konusundaki hassasiyetini toplumla paylama ihtiyacn duydum nk baz konular bizi rahatsz etti. Bunlar duyurmak istedik. 27 Nisan bildirisinin temeli budur, baka bir ey deildir. Muhtra filan kesinlikle deildir. Meslek hayatm boyunca daima -elli yl niforma giydim- kurallara bal kalarak almaya gayret gsterdim ve siyasete, demokrasiye mdahale etmek gibi bir dnceye meslek hayatm boyunca hi sahip olmadm. Bugn de ayn duygularla doluyum. Bunu ifade edeyim. , basna yansyan baka bir husus daha var. Bu bildiri sanki Cumhurbakanl seimine mani olmak iin yaplm bir bildiri olarak algland. Bu kesinlikle doru deildir nk bildiriyi okuduunuz zaman Cumhurbakanl seimiyle ilgili kk bir cmle vardr.

O da udur: Cumhurbakanl seim sreci Trkiyede laik-antilaik tartmasn alevlendirmitir. Bu, bildiride aynen var. Cumhurbakan u olsun, bu olsun, bu olmasn gibi bir dnceye sahip olmam mmkn deildir. Kald ki 27 Mays bildirisinden nce 12 Nisan 2007 tarihinde Genelkurmay Bakanlnda ok geni katlml bir basn toplants yapld. Orada bunu gazeteciler tabii ki bana sordular. Cevabm basna da yansd. Orada verdiim cevap uydu: nanyoruz ki seilecek Cumhurbakan szde deil zde anayasal ilkelere bal bir kii olacan umut ediyoruz Tabii ki bu konudaki yetki Trkiye Byk Millet Meclisinindir. Benim gazetecilere verdiim ve basna yansyan duyuru bu. Dolaysyla 27 Nisan bildirisini Cumhurbakanl seimiyle ilikilendirmek bana gre ok ar bir gayrettir. Kesinlikle byle bir niyet yoktur, byle bir sz de yoktur. Cumhurbakan u olsun, bu olsun, bunu asker karar verecek hli yok. Bildiride de yer alyor: Silahl Kuvvetler yasalarn kendisine verdii yetkiler erevesinde grevini yerine getirir. diye bildirinin iinde var. Bu bildiri tabii baka taraflara da yansd. Bunun detayna girmek istemiyorum. Ne kadar srem var bilmiyorum Sayn Bakan. Yani benim zet olarak syleyeceim bunlar. BAKAN Syleyecekleriniz buysa, baka dier konular deerlendirmeyecekseniz direkt sorulara geelim o zaman. YAAR BYKANIT Tabii, tabii. BAKAN lk sz Yaar Karayel Beyin, AK PART Kayseri Milletvekili -bir kez daha syleyeyim- Alt Komisyon Bakanmz. yle srayla gidelim. Buyurun ltfen. YAAR KARAYEL (Kayseri) Ho geldiniz Sayn Bykant. YAAR BYKANIT Teekkr ederim efendim, sa olun. YAAR KARAYEL (Kayseri) Ksaca zetlediniz. Kamuoyunda da e-bildiriyle ilgili konular ok tartld, ok yazld zerinde. Siz de o zamanki Genelkurmay Bakanl dneminizde yaynladnz bu basn toplants ve bildiriyle de kamuoyuna grleriniz akland ama en ok merak edilen konulardan birisi Sayn Babakanla Dolmabahede yapm olduunuz YAAR BYKANIT Soracanz tahmin ediyordum. YAAR KARAYEL (Kayseri) Orada kamuoyuna yansdna gre de bu toplantdan sonra burada konuulanlar bizimle mezara kadar gidecek aklamalar yapld. YAAR BYKANIT Onu ben sylemedim zaten. YAAR KARAYEL (Kayseri) Siz sylediniz demiyorum. Bu aklamalar kamuoyuyla paylald. Burada konutuunuz eyler devlet srr myd, sizin ahsi kendinizle alakal konular myd, ne konutunuz da mezara kadar gidecek? Bu, birinci sorum. Bu bildiri, zamanlama olarak baktmz zaman, Sayn Bykant, Trkiyenin ok kritik olduu bir dnem. Siz sylediniz geri, Cumhurbakanl seimiyle alakal deil ama sizin bildirinizin tarihiyle Anayasa Mahkemesinin karar vermesi arasnda iki gn var. Yani sizin 27 Nisan bildiriniz var. YAAR BYKANIT zr dilerim. Ben Anayasa Mahkemesinin ne zaman karar vereceini bilmiyordum ki. YAAR KARAYEL (Kayseri) unun iin soruyorum bunu: Sizin bildiriniz iki gn sonra da Cumhuriyet Halk Partisinin seimlerin 367 ile yaplmas toplant yeter saysnn bu olmas gereiyle ilgili Anayasa Mahkemesine mracaat etti ama kamuoyunda sizin bildiriniz Anayasa Mahkemesinin kararlarn da etkileyecek bir bildiri olarak yaygnlat ve yle anlald. Bunlar konusunda fikirlerinizi almak isterim. Bu demokratik lkelerde, bir de Avrupa Birliine girecek olan bir Trkiyede, siz de Avrupa Birlii taraftar olduunuzu zaten beyanlarnzda ve bildirilerinizde de sylediniz.

Avrupa Birliine taraftar olan bir komutan olarak, bir orduyu temsil eden yetkili olarak Avrupa Birili ierisinde olan ve ye olan lkeler veya demokratik lkelerin hangisinde sizin yaptnz bildiri gibi bildiriler olur? Byle eyler bizim lkemizde askerlerin teaml de demokratik lkelerdeki askerleri teaml deil? Yani bu bizde neden byle oluyor? Bunlar yantlarsanz memnun olurum. Bir de Sayn Bykant, bu tip bildirilerde zellikle darbe dnemlerinden sonraki, Trkiyenin iinde bulunduu ekonomik skntlara baktmzda, ister 60 darbesi olsun ister 71 muhtras ister 80 darbesi isterse 28 ubat ve sizin yaynladnz bildiri olsun, bunlardan sonra Trkiyenin ekonomik durumuna baktmz zaman Trkiye ok byk bir ekonomik kayba uram gzkyor. Devlet yetkililerinin anlattklarna gre, dn Sayn illeri de dinledik, sadece 2001 krizinde lkenin kaybettii parann 251 milyar lira olduunu syledi. Sizin bu bildiriyi yaynladnz tarihteki o Trkiyedeki ekonomik duruma baktmzda da ekonominin defans yapmas ve Trkiyenin iinde bulunan, yani ieride bulunan paralarn dar gitmesiyle 5 milyar dolar gibi bir parann Trkiye ekonomisinden ktn ve Trkiyenin zarar ettiini yetkililer sylediler. Yani bunlar, bu bildiriyi yaynlarken Trkiyenin byle bir ekonomik zorlua gireceini dnmediniz mi? Niye byle bir tasavvurda bulundunuz? Bunlar tabii ki kamuoyunun en nemli sorular ama bizim zerinde durduumuz konularn banda tabii tarihe bir k tutalm, gelecek nesillere de sizlerin syleyecei bilgiler -gayet ak ve net olarak sylyorsunuz- bir k tutsun diye bu komisyon bunlar sizlere soruyor ve aratryor. Tarihe kayt dyoruz. Bunlar cevaplandrrsanz sevinirim. Bunlar Trkiyede demokratik hayatmzn gelimesi ve hukuk devletimizin daha ok ileriye gitmesi ve Avrupa Birliine lkemizin katlmasyla bu tip ilerin bir daha olmamas iin siz bir devlette komutanlk yapm olan insan olarak bu yaptnz ilerin doru olduunu dnyor musunuz? Bunlar cevaplandrrsanz memnun olurum. Buyurun efendim. YAAR BYKANIT Teekkr ederim efendim sorularnz iin. nce en sonunda sylediinize ok ksa bir deineceim, sonra Dolmabahe grmesine geleceim. Trkiyenin Avrupa Birliine ye olmas konusu. Ne zaman ki bu konu Trkiye gndemine geldiinden itibaren maalesef basn yayn organlarnda, ke yazarlarnda sanki Silahl Kuvvetler Avrupa Birliine karym gibi. Bunun hakknda ben ahsen birok deme verdim fakat yeteri kadar kamuoyunda bu seslerimin yanklanmadn grdm. Sonunda bir kokteylde dedim ki: Trk milletinin aklnda kalacak bir ey syleyeyim. Trk Silahl Kuvvetlerinin Avrupa Birliine kar olduunu syleyeni Allah arpar. Bu hemen yankland nk neden aklda kalacak bir sz. Bir kere byle bir ey Silahl Kuvvetler Ama tersini ok syledik Silahl Kuvvetler olarak nk Atatrkn vizyonunun tam paralelindedir Avrupa Birliine yelik, adalama. Avrupa Birlii bizi ister veya istemez, o onlarn bilecei i ama Trk Silahl Kuvvetleri -artk bir emekli subay olarak daha rahat sylyorum- kesinlikle Avrupa Birliine kar bir tutum hi izlememitir. Trkiye NATOya ye olduktan sonra Trk Silahl Kuvvetleri a atlamtr. Bunu aka syleyeyim. Elli sene niforma giymi bir insan olarak ifade ediyorum. Sonradan girenleri NATOya grdnz zaman aramzda uurumlar var. Personelimiz yetiti, yabanc dil bilenler oald, btnletik. NATOnun bugn geldiimiz noktada arzu edilen seviyede olduunu ben maalesef ifade edemeyeceim. Bu Avrupa Birliiyle ilgili sorduunuz husus. Gelelim Dolmabahe grmesine YAAR KARAYEL (Kayseri) zr dilerim Sayn Bykant.

Burada sylediim, benim sorum -sylediklerinize katlyorum ama- Avrupa Birlii lkelerinde, demokratik lkelerde sizin yaptnz bu e-bildiri gibi veya 28 ubat dnemi gibi demokratik bir hayata mdahale sz konusu olur mu? Neden bizim ordumuzda byle bir gelenek var? YAAR BYKANIT imdi, tabii bunu gelenek olarak affedersiniz ama- ifade etmenin tam doru olduunu dnmyorum. Avrupa Birlii lkelerinde de zaman zaman eitli benzer tartmalar oluyor. Benzer tartmalar oluyor ama o tartmalar daha dar bir erevede, daha sakin bir ekilde geitiriliyor. Ben, zamanndan nce istifa ettirilen ngiliz Kara Kuvvetleri Komutann hatrlyorum. Neden? Afganistandaki politikalarn ngilterenin benimsemedii beyan etti, beyan ettikten iki gn sonra da emekli ettiler. En son Yunanistanda bunu grdk. Btn Genelkurmay Bakan ve kuvvet komutanlar bir gn iinde emekli edildi. Neden? Avrupa Birliinin, Yunanistana dayatt ekonomik yaptrmlara kar ktklar iin emekli edildiler. Bir ounu da ben ahsen tanyorum. Beraber mesai yaptk asker komite toplantlarnda. Dolaysyla iin bir bu yn var. Tabii ki demokratik bir lkede bu eit dayatmalarn -dayatmaysa eer- yeri yoktur. Bunu aka ifade ediyorum. Doru da deildir. Eer biz bu temel prensibi kabul etmezsek kendimizi de inkr etmi oluruz nk Atatrkn kurduu Trkiye Cumhuriyeti laik, demokratik bir hukuk devletidir. Bu bizim temel prensibimizdir. Bu prensip ierisinde mdahale doru deildir. Bunu bir kere kabul ediyorum. Kesinlikle doru deildir. Ama Avrupada da benzer skntlar oluyor. Onu ifade etmek iin bunlar gndeme getirdim. Dier husus, Dolmabahe grmesi. Zaden Dolmabahe grmesi, 27 Nisan bildirisinin ok daha zerine kt. imdi 27 Nisan deyince hemen Dolmabahe grmeleriyle zdeletiriliyor. Bu bana gre ok yanl bir yaklam. ok yanl bir yaklam. Bakn, bir kere Genelkurmay Babakanla baldr, amiri Babakandr Silahl Kuvvetlerin. Cumhurbakan, ba komutandr ama Babakan amiridir Genelkurmayn, Silahl Kuvvetlerin. htiya duyduka bir araya gelip grrler. Bu ok doaldr. Devlet mekanizmasnn almas byledir ama her grmeden sonra Babakan tabii siyasetin, Hkmeti yneten bir kii olarak istedii zaman zaten aklama yapar. Onu tartmas dnda tutuyorum: Ben askerler olarak sylyorum. Bakn, ben korgeneralken Genelkurmay Harekt Bakanydm asli grevim; Sayn Mesut Ylmazn da gvenlik danmanydm. Kendisiyle sk sk gryorum. Hibir grmeden sonra kp da basna aklama yapmyorduk nk basna aklama yaplmayacak konular da gryorsunuz. Mesut Ylmaz hkmetinden sonra gene korgeneraldim, bu kez gene Hareket Bakanydm, bu kez rahmetli Sayn Ecevitin gvenlik danman grevini verdiler, ikinci grevli olarak. Bu grevi korgeneralliim blmnde yaptm. 2000 ylnda orgenerallie atandm. Yine rahmetli Ecevitin gvenlik danmanln yapmaya devam ettim. Bu grmelerimiz esnasnda birok hassas konular da grtk ama benim asli grevim gvenlikti. Siyaset bizim grmelerimizde, ne Sayn Mesut Ylmazla ne rahmetli Ecevit arasnda siyasi hibir konuma yaplmad, yaplmazd. Biz gvenlikle ilgili konuurduk ama hibir zaman da dar ktktan sonra basn toplayp da deme verdiimi ben hi hatrlamyorum. Doru da deil zaten. Doru da deil. Siz sorunuzda da ey yaptnz. Dolmabahe grmesi de bu grmelerden bir tanesidir. Mays 2007de bu grme gerekletirildi. Tesadfen ben stanbuldaydm. Sayn Babakan da stanbuldayd. Telefonla grtk Zaman nasl uygunsa gelin, grelim. dedi. Babakana benim diyeceim ey Geliyorum. demektir, baka bir cevap verecek hlim yok. Byle bir grmeydi. Devlet srr m? Ben ak syleyeyim, Devlet srrdr., Deildir. diye bir ey syleyemem, byle bir deerlendirme yapamam ama bunun iinde hassas konular grlmtr, baz eyleri Sayn Babakan ifade etmitir, ben ifade etmiimdir. Bunlar

olmutur, bu gayet doal. Yani iki saat sreyle baka ne konuacaz? Biri asker, biri Babakan. Tabii ki, bata gvenlik konular olmak zere baz eyleri grmzdr ama bunu baka taraflara ekenler oldu. in irkin yan budur. Beni ahsen zen yan da budur. Neden? yle eyler oldu ki baz ke yazarlaryla mahkemelik oldum. Biz verdik mahkemeye nk eimi de kattlar iin iine, eimi katmasalar bir ke yazarn tazminata mahkm etmek iin mahkemeye vermek aklmn kesinden gememitir, kimse hakknda da byle bir ey yapmammdr. Gerek kuvvet komutanlm gerek Genelkurmay Bakanlm zamannda hi aklmdan gememitir ama siz, kalkar da bir ke yazar veya X yazar olarak derseniz ki: Dolmabahede pazarlk yapld, Yaar Paann nne dosya atld, einin yapt harcamalarla ilgili. Ben de ondan sonra tabiri caizse -amiyane bir tabir affedersiniz- sesimi kemiim. Ya, zaten mays ay, benim grev sremin sonuna geliyorum yani Genelkurmay Bakan haftada bir tane, ayda bir tane bildiri mi yaynlayacak? Yani byle bir ey olmaz. Kamuoyunu aydnlatmak iin bir ey syleyecekse Genelkurmay ilgili mekanizmalar vastasyla bu dncelerini dile getirir. Ama kalkp da bir Babakan, Genelkurmay Bakann -dedim size, tane Babakana danmanlk yaptm- tehdit etmez, buna tenezzl de etmez, syleyecei varsa syler, tenkit etmesi gerektii bir ey varsa onu da syler. O da onun hakk. Ama tehdit ve bunun iine eimi de kartrmalar beni aka ileden kard. Eer eimden sz edilmeseydi, benim aklma gelip de kimseyi mahkemeye vermek aklmn kesinden bile gemezdi. Ama eimi koruma sorumluluum var benim, eiyim onun ben, hayat arkadaym. Dolaysyla, Dolmabahe konumalar srdr, sr deildir; ben bunlar kesinlikle kabul etmiyorum. 27 Nisan Sayn Babakann eitli kereler, eitli organlarda Bu bir muhtra deildir. diye beyanlar var. Eer Hkmetin bandaki bir kimse, bir Babakan Bu muhtra deildir. Diyorsa, e, bu sese kulak vermek lazm. nk muhtra olup olmadn en yakndan anlayacak olan bizatihi Babakann kendisidir. Bu diyor ki: Bu muhtra deildir, silahl kuvvetlerin grlerini dile getiren bir bilgilendirme, bildiridir. Dolaysyla, bu konunun artk Trkiyenin gndeminden dmesini, bu memlekete iyi veya kt yarm asrdan fazla hizmet yapm bir kii olarak arzu ediyorum ama gryorum ki Trkiyede ehir efsaneleri retilen bir yap var. Hemen bir efsaneye dntrlyor, dedikodular efsanelere dnyor, dedikodular sanki gerekmi gibi konuulmaya balyor. Bunlardan da insan olarak da, emekli bir asker olarak da rahatsz olmamam tabii ki mmkn deil. Benim Dolmabaheyle ilgili syleyeceim hususlar bundan ibaret. Sorularnz olduu zaman dierlerini de cevaplandrmak YAAR KARAYEL (Kayseri) Benim bir sorum daha var Sayn Bakan msaade ederseniz. Kamuoyuna da yansd Sayn Bykant. Bu e-bildiri yaynland gece, Hkmet kanadndan defalarca sizin telefonla arandnz, zel kaleminizin arandn fakat sizin telefonlara kmadnz, Hkmet tarafndan bu sizin yaynlam olduunuz e-bildiriye kar bir hazrln olduunu duyduunuz zaman da Hkmet kanadn sizin aradnza dair basnda bilgiler kt. Gerekten, siz bu bildiriden sonra Hkmetin telefonlarna kmadnz m? Yani sizin byle bir tavrnz oldu mu? Durum nedir? YAAR BYKANIT Bunu zellikle sorduunuz teekkr ediyorum nk aklk getirmem lazm. Birincisi, hibir zaman bir Babakanlk dzeyinde aranacak da Genelkurmay Bakan, Genelkurmay Bakan kendi inisiyatifi iinde telefona kmayacak. Bir kere byle bir ey olmaz. Haftada defalarca Genelkurmay bakanlar Babakanla telefonla grrler, eer ihtiya duyarlarsa yz yze grrler. Ha, arada bir ey var bakn, 27 Nisan bildirisi gece on bir civarnda yaynland. Bu da soruluyor, niye gece yars yaynland? Ertesi sabah

ok erken saatlerde ben Ankaradan ayrlyordum, ok erken saatte. ok erken saatte ayrlyordum. Nitekim de ben gitmeden nce bildiriyi vereyim istedim, neticeyi alaym. Ertesi sabah, yanlmyorsam, alt, alt buuk civarnda ben Ankaray terk ettim. Kara yolundan stanbula hareket ettim. imdi, makam arabalarnda gizli telefon yok. Bana kararghmdan Babakann aradn sylediler ama arabadan aramak istemedim. Arabadan zellikle istemedim nk ak telefon. Haber verin. dedim sekretaryasna ben iki saat sonra stanbulda olurum. stanbula geldiimde, vardmda ilk iim Sayn Babakan aramak. Nitekim, stanbula geldim, ilk aradm kimse Sayn Babakand. Uzun bir grme yaptk. Dolaysyla, yle bir eyi kabul etmek asla mmkn deil: Efendim, ben isteyerek telefonlara kmamm. Bir Genelkurmay Bakann bu lks olmaz. MEHMET EKER (Gaziantep) Efendim, kara yoluyla m geldiniz stanbula? YAAR BYKANIT Kara yoluyla geldik evet, kara yoluyla geldik. ok zaman kstlamas varsa uakla, yoksa kara yoluyla da geliyordum. Ben Gneydouda da grev yaparken zellikle kara yolunu tercih ediyordum nk gryorsunuz, lkeyi gryorsunuz Gneydouyu gryorsunuz. Yani Gneydou da sizi gryor, forsunuzu am, kara yolundan Liceye giriyor, Kulpa giriyor. Bu, vatandaa bir mesajd ama zaman kstlamas varsa o zaman helikopteri kullanyordum veya daha uzun mesafelerde ua kullanyordum yani bu, duruma gre karar verilen bir eydi. BAKAN Mehmet eker Bey, buyurun ltfen. MEHMET EKER (Gaziantep) imdi, Sayn Bykant, nce ho geldiniz. YAAR BYKANIT Teekkr ederim efendim. MEHMET EKER (Gaziantep) Biz, geenlerde Darbe Komisyonunda sterseniz sorum biraz fazla olacak, not alrsanz sevinirim. YAAR BYKANIT Bakan ne kadar msaade ederse ben sabaha kadar buradaym. MEHMET EKER (Gaziantep) Hayr, yok ksa cevaplar olacak ama yani miktar fazla olduu anlamnda sylyorum. imdi, geen Kadir Sarmusak dinledik, biz, 28 ubat srecinde, biliyorsunuz o dnemi. Kadir Sarmusak, ite, Bu brifinglerde hep eriat kelimesi getiini, ben de bunu aratrdm, bunun yanl olduunu syledim, ondan sonra askerler irtica demeye baladlar. diyor. YAAR BYKANIT Kim diyor? MEHMET EKER (Gaziantep) Kadir Sarmusak diye bir asker. YAAR BYKANIT Biliyorum, biliyorum. MEHMET EKER (Gaziantep) Biliyorsunuz. YAAR BYKANIT O daha sonradan mahkemeye verildi, bilgi szdrd diye. MEHMET EKER (Gaziantep) Evet, bununla ilgili yani Genelkurmay 28 ubata kadar eriatla irticay bilmiyor muydu Kadir Sarmusaka kadar, Kadir Sarmusak m sizlere hatrlatt? Bunu renmek istiyorum. Yine, Komisyonda dinlenen 28 ubat maduru kiilerden bazlarnn Bunlar dediler ki: Silahl kuvvetlerin i yapsnda NATOda grev alanlarn n alyor. Bunlar terfi alyor nk bunlar birinci derecede NATOdan gelen talimatlar yerine getiriyorlar. Bu iddialar hakknda ne dnrsnz? Yine, sizin bir aklamanzd. Dediniz ki Onu sormayaym, vazgetim ondan. YAAR BYKANIT Efendim, istediinizi sorun, ltfen. MEHMET EKER (Gaziantep) Yok, onu sormayaym. Baka bir ey soracam. imdi YAAR BYKANIT Kt bir ey mi sylemiim?

MEHMET EKER (Gaziantep) Hayr hayr, yok. Bu olaylar tek tek anlatmayaym. Yok, kt bir ey deil. Hayr, olaylar anlatacaktm da soru uzun srmesin diye. ENVER YILMAZ (stanbul) i pheye sokmayn. MEHMET EKER (Gaziantep) Hayr, hayr, yok. SIRRI SREYYA NDER (stanbul) Sor, sor kurtul. MEHMET EKER (Gaziantep) Yani anlatmayaym onlar da uzun olmasn diye. BAKAN Yok, uzun anlatn belki sorulan sorulardan birisidir, Yaar Beyin sorduu sorular MEHMET EKER (Gaziantep) Anlatlan olaylarn ierisinde birtakm olaylar anlatlyor ondan sonra 28 ubat srecinde yaanlan bir and olay var, biliyorsunuz. O da emdin Sakk ifadesine dayanlarak, baz gazetecilerin para karl PKKya destek verdikleri iddia ediliyor. Daha sonra bu andta yer alan bu iddialarn Sakkn ifadesi olmad syleniyor. Oysa emdin Sakk geen gn tanklk yapt yine bu konuda Evet. dedi, bunlar dorulad. Haberiniz olmutur. Bununla ilgili bilgi edinmek istiyorum. Yine, Komisyona bilgi veren mmet Kandoan Cumhurbakanl seim srecinde askerler, Mehmet Aar, Erkan Mumcu zerinde ok bask yaptlar. Aar ve Mumcu bunlara direnemedi. Girerseniz ynetime el koyarz, faturay da size keseriz. dediler. diyor. Mumcu ve Aara bask yapp, yaplmadyla ilgili sizden bilgi almak istiyorum. YAAR BYKANIT Mumcuyla kim efendim? BAKAN Mehmet Aar. AHMET TOPTA (Afyonkarahisar) Doru Yol Partisi Genel Bakanyla Anavatan Partisi Genel Bakan. YAAR BYKANIT Tamam, efendim. MEHMET EKER (Gaziantep) imdi, burada tabii ki, siz: Bu bir muhtra deildir. dediniz. Ben, birka yerini okuyacam bu beyan ettiiniz, yazdnz, kaleme aldnz yaznn. Ancak, bu tr kutlamalarn ynerge d talimatlarla yerine getirildii tespit edilmi ve Genelkurmay Bakanlnca yetkili kurumlar bilgilendirilmesine ramen herhangi bir nleyici tedbir alnmad gzlenmitir. Alnan faaliyetlerin nemli bir ksmnn bu tr olaylara mdahale etmesi ve engel olmas gereken mlki makamlarn msaadesiyle ve bilgisi dhilinde yaplm olmas meseleyi daha da vahim hle getirmektedir BAKAN Mehmet Bey, o ksma gelmeden nce aslnda o kutlamalar kelimesiyle neyi kastettiini, nn okumadnz iin Kutlu Doum Haftasna ilikin MEHMET EKER (Gaziantep) Biliyorum. BAKAN Okumadnz iin belki zabtlarda belki hangi kutlamalar, anlalmaz diye MEHMET EKER (Gaziantep) Sayn Bykant bildii iin BAKAN O biliyor da belki tutanaklarmz da MEHMET EKER (Gaziantep) Son gnlerde Cumhurbakanl seimi srecinde ne kan sorun laikliin tartlmas konusuna odaklanm bulunmaktadr YAAR BYKANIT Evet, onu biraz nce de izah ettim zaten. MEHMET EKER (Gaziantep) Bu durum Trk Silahl Kuvvetleri tarafndan endie ile izlenmektedir. Unutulmamaldr ki Trk Silahl Kuvvetleri bu tartmalarda taraftr ve laikliin kesin savunucusudur. YAAR BYKANIT Evet, dorudur. MEHMET EKER (Gaziantep) Bence efendim, bu bal gibi bir muhtra. YAAR BYKANIT Yok, efendim. MEHMET EKER (Gaziantep) Devlete ve Hkmete kar yazlm, Siz u konularda yanl yapyorsunuz. denilmi. Burada bir uyar var. Yani muhtrann kelime anlam da o zaten. Dikkat edin, u konuda yanl yapyorsunuz.

YAAR BYKANIT Eer sorunuz bittiyse cevaplamaya hazrm. MEHMET EKER (Gaziantep) Devam ediyorum. YAAR BYKANIT Estafurullah. Bir kere bu Sarmusak olay hakknda detayl bilgim yok ama biliyorum tabii ki, basna yansd kadaryla biliyorum. 28 ubatta ben Ankarada deildim zaten. Gneydouda 1996-98 yllar arasnda 7nci Kolordu Komutan olarak grev yaptm. Orada bulunduum srede asli grevimiz terrle mcadeleydi, gece gndz terrle mcadeleydi. ay, drt ay Kuzey Irakta operasyon yaptk, 97 yl baharnda. Dolaysyla, 28 ubat srecinde basna yansyanlar dnda benim detayl bir bilgim yok. Sarmusak konusu da basna yansd iin, mahkemeye verildii iin biliyorum, doru. kinci sualiniz, bu tabii, ok garip yalnz sizin deil, birok kimsenin dile getirdii bir eydir, ite, Silahl kuvvetlerde NATOda grev yapanlar terfi ediyor. NATOda grev yapmayanlar terfi etmiyor. NATOda ok grev yapanlar da NATOnun talimatlarna uygun hareket ediyorlar. imdi, tabii, bu ok garip bir yorum ahsnz tenzih ediyorum, ahsnza deil ama doru, konuuluyor bunlar, konuuluyor. Ben NATO Savunma Kolejinde okudum binba iken. Yine binba iken NATOnun Brkseldeki kararghnda istihbaratnda altm. Tugeneralken Napolide konulanm bulunan Gney Avrupa NATO Komutanl bnyesinde stihbarat Bakanl yaptm. imdi, yurt dnda greve gitmek iin baz koullar var. Bir kere, sicil durumunuza bakarlar, baarlarnza bakarlar, ondan sonra da mutlaka lisan bilginize bakarlar. Yani silahl kuvvetler apnda lisan snavlar yaplr, o snavlarda baarl olacaksnz, siciliniz dzgn olacak ve seici kurul sizi seecek. Yani yle basit bir ey de deil. Nitelikler geliri doldurulacak, bilmem ne yaplacak, ben o kurullarda bakanlk yaptm biliyorum. Yani Bu adam NATOya gnderelim de hizmet yapsn. diye kimse NATOya gnderilmez. Bir ksm NATOya gider, bir ksm ataeliklere gider, bir ksm baka uluslararas kurululara gider ama unu syleyeyim: NATOya gitti, NATOda ok grev yapt diye hibir komutan hibir personel NATOdan talimat almaz. NATOyla en ok mcadeleyi bilenler, NATOyu bilenlerdir nk NATOda 27 tane Genelkurmay Bakan vardr. Masann etrafnda askeri komitede kran krana mcadele ediliyor ve benim rastladm -iki sene de o asker komitede Trkiyeyi temsil ettim ben- maalesef, Trk Genelkurmay Bakan en fazla skntya sahip olan asker komutandr. Bir kere, dier NATO lkelerinin Genelkurmay bakanlarnn komutanlk sfatlar yoktur, karargh subaydr. Karargh subaydr. NATOda komutanlk sorumluluu ve yetkisi olan tek komutan Trktr. Karaya da komutanlk yapar, Denize de, Havaya da, Jandarmaya da komutanlk yapar. NATO lkelerinde baka byle bir lke yok. Karargh subay. Ama kritik konular olduunda bir bakarsnz, o 26 kii annda birleir, tek kalrsnz. Neden? nk NATOda grev yapan Genelkurmay bakanlarnn birou Avrupa Birlii yesinin Genelkurmay bakanlardr. Onlarn ayrca askeri komitesi vardr. onlar hemen birleirler, yalnz kalrsnz. Dolaysyla, NATOda grev yapt iin terfi etmi Edebilir, etmeyebilir de. edenler gze batyor da etmeyenler hi gze batmyor yani her NATOya giden terfi etmiyor yani byle bir ey yok. Efendim, emdin Sakk imdi, emdin Sakk benle ilgili laflar da sylemi, hayretler iinde okudum, dn okudum hatta bir basn organna vermek iin bir metin de hazrladm. Sonra, akam vazgetim yani bu adama muhatap olmak istemedim. Efendim, Akn Birdal suikastn ben biliyormuum. Ben nereden bilirim Akn Birdal? Nereden bilirim Akn Birdal? Sonra, bir gazeteye kt -hepsini sylemeyeceim iinde nk edep d eyler de var- efendim, ben bask yapmm emdin Sakka yakaland zaman. Ya, bir kere bizim idari mekanizmamz bilenler bilir, terristlerin sorgulanmas Jandarmann sorunudur. Yani mesela, bir kolordu komutan gidip de terrist sorgulayamaz. Yasal yetkisi yok. u ismi, u ismi, u ismi ver, yoksa seni askere teslim ederim -ben demiim bunu- artk onlarn

sana ne yapacan -aka da syleyemiyorum- onlar bilirler, ite, coplarlar, bilmem ne yaparlar. ok adi bir beyanat eer dediyse, ben bilmiyorum, dediyse. Srf bunu yalanlamak iin dn bir metin kaleme aldm, sonra akam saatlerinde yrttm, attm. Yani, imdi, emdin Sakk adi bir katildir, inkr ediyor kendisi. Ben 33 askeri ldren eyde deildim ama yakndm, Kulp civarndaydm. falan diyor. Beni rahatsz eden nedir biliyor musunuz bir Trk vatanda olarak? Senelerce terrle mcadele etmi bir insan olarak onun ahitlie arlmasn yadrgadm. Hakikaten yadrgadm. Kk kardei Srr Sakk bile onunla irtibat kesmi durumda, selam sabah yok, siz bilirsiniz. SIRRI SREYYA NDER (stanbul) Bile lafnz dzelmenizi rica ediyorum. Srr Sakk bile derken bir aalama ieriyor, bunu dzeltmenizi rica ediyorum. YAAR BYKANIT Katiyen aalamak iin sylemedim. Eer yle anlaldysa zr dilerim. SIRRI SREYYA NDER (stanbul) yle anlalr zaten. YAAR BYKANIT Kendi gazetede beyanatn okudum. SIRRI SREYYA NDER (stanbul) Bile laf Mesela, ben desem ki: Yaar Bykant bile YAAR BYKANIT Kardeler de ondan sylyorum. SIRRI SREYYA NDER (stanbul) nemli deil; yok, hayr hayr. BAKAN Srr Bey YAAR BYKANIT yle anlaldysa zr dilerim, sylememi olaym. unu demek istiyorum: Yani emdin Sakk katilin biridir yani bunu herkes kabul ediyor. Mebbet hapse mahkm olmu, cezasn ekmekte olan Ona mektup yazar, buna mektup yazar; bana da ok mektup yazd, yazd, durmadan yazd, ii gc yok nk baka. Bir kitap yazd, ben okurken gldm. Yani Abdullah calan, Apoyu, terristba liderini aalamak iin akl almaz eyler Bu tr kitaplar kimseyi eyden drmyor nk kimse ona inanmyor. imdi, bilirsiniz bir deyim vardr bizim Trkemize yerlemi: Karakolda doru syler, mahkemede aar. Yalan myd Yaar? imdi, bir sr eyi inkr ediyor ama bir sr eyi o syledi. Ben sorgusunda bulunmadm ama sorgular Genelkurmaya da geldi, Jandarmaya da geldi, her tarafa gitti. Dolaysyla, ben orada yarglanan insanlar iin zlyorum. emdin Sakkn oradaki tanklk yapmas akla baka sorular da getiriyor: Acaba baka kimler gelecek? diye. SIRRI SREYYA NDER (stanbul) Kim gelir mesela baka? YAAR BYKANIT Efendim, daha yle hapishanede ok katil var. BAKAN Srr Bey, soru sras size gelince olmazsa imdi, Mehmet Beyin sorular tamamlansn. YAAR BYKANIT Yok, daha hapishanede ok katil var. BAKAN Tamamland m sorularnz Mehmet Bey, eksik kalan bir ey var m? YAAR BYKANIT Bir eyi tamamlayacam, sizin sorunuzun bir tanesi eksik kald; bu bildiride geen ynerge sorusu. Bakn, okullarda hangi gnlerin kutlanaca Mill Eitim Bakanlnn ynergesinde vardr; tarihleri bellidir, kutlama zamanlar bellidir. E, baz gnlere bakyorsunuz, o ynergede olmayan bir kutlama yaplyor -isim vermek istemiyorum, doru da deil- yani kutlama yaplyor. Bir bakyorsunuz ki bir bakanln ynergede olmamasna ramen nternet sitesinde var. O ifade oradan kaynaklanyor. MEHMET EKER (Gaziantep) Sayn Bykant, Wikileaks belgelerinin doruluuna inanyor musunuz? Bu belgelerde sizle ilgili iddialar da var, zellikle, bu Dolmabahe grmesiyle ilgili. YAAR BYKANIT Kimle grmeyle?

MEHMET EKER (Gaziantep) Wilsonun Washingtona gnderdii kripto var Wikileaks belgelerinde. Sizinle ilgili, siz burada blclk ve irtica dosyalarn ortaya koymusunuz Sayn Babakanla grrken, ancak Sayn Babakan da ABDnin hazrlayp verdii elindeki dosyalar sizin nnze koymu. Wikileaks belgelerine gre, Babakann Bykantn nne getirdii unlar deniliyor o zaman: Einizin yapt harcamalar -bunlara cevap vermek zorunda da deilsiniz, bir ksmna da verdiniz- Rusyadan alnmas dnlen silah sistemleri ve helikopter ihalesi, emdinli iddianamesinde yer alan Mehmet Ali Altnda ve Hseyin Bayban ifadeleri, sizin Diyarbakr 7nci Kolordu Komutanl dneminize ait yolsuzluk ve faili mehul cinayetler. Yani bu iddia tabii. inde hem ihalelerle ilgili iddialar hem de dinleme kaytlaryla ilgili olan bir dosya veriliyor hatta bir CD olduu iddia ediliyor. Orgeneral Hilmi zkk tarafndan Amerikallara hitaben yazlm bir yaz var, sizin Genelkurmay Bakan olmanz tavsiye eden bir yaz. YAAR BYKANIT Tavsiye eden MEHMET EKER (Gaziantep) Tavsiye eden bir yaz. YAAR BYKANIT Amerikallar yazyor BAKAN Mehmet Bey, bunlardan emin misiniz, Wikileaks belgelerinden? MEHMET EKER (Gaziantep) Var hepsi kaytl. Wikileaks belgelerinde var. Amerika sahip kmyor ama ben una inanyorum: Wikileaks belgeleri Amerikann dnyann bilmesini istedii baz belgeleri kendilerinin verdii kaytladr. yle bir asker falan karmamtr. Yalan yanl da deildir, dorudur. Bununla dnyaya u mesaj vermilerdir: Bakn, bizim her eyden haberimiz var nk 350 bin sayfa bu Wikileaks belgeleri. Ben tabii, size zellikle bata unu soracam: Trkiyede JTEM ve kontrgerilla var mdr? Bir. 27 Nisan bildirisini yaynlamadan nce herhangi bir kiiyle, stratejik bir kurumla temasnz oldu mu? Bu bir muhtra, darbe giriimiyse ya da herhangi bir sebepten hakknzda bir tahkikat ald m? Sayn Babakan Mezara kadar gidecek. aklamas yapt, bir milletvekilimiz de o zaman 2007de Babakana bu soruyu sormutu. Bir devlet srr myd? Yani Bu grme devletin bir grmesi mi? diye sormutu. BAKAN Mehmet Bey, ok zr diliyorum ama sorulmu sorular tekrar soruyorsunuz. MEHMET EKER (Gaziantep) Yok, sormuyorum. BAKAN Bu soru soruldu. MEHMET EKER (Gaziantep) Hayr, bakn, Cemil iekin verdii yant syleyeyim, bu soru sorulmad. Sayn Cemil iek, o zaman Hkmet szcs, bu soru nergesine kendisi yant veriyor, diyor ki: Evet, bu bir devletin gizli grmesiydi. Devletin gizli grmeleri kayt altnda olur. Siz bu grmeyi kaytl m yaptnz? Kaytlar var m? Yani on yl gizli kalr, yirmi yl gizli kalr ama bir gn aa kar sonuta ne grld. Bunlarn kayd var mdr? Sayn Cemil iek nk Bu bir devletin grmesi. diyor yani bir gizli grme nk siz sohbet toplants deildi, onu evinizde de yapabilirdiniz. Yani burada yaptnza gre bunun bir kayd var m, kriptosu var m, yazl bir eyi var m? 28 ubat 1997deki komuta kademesinde grevinizi Siz Diyarbakrdaydm o zaman. dediniz YAAR BYKANIT Diyarbakrda Kolordu Komutanydm, evet. MEHMET EKER (Gaziantep) 406 sayl Mill Gvenlik Kurulu Kararna katknz oldu mu? Yani sizden bilgi aldlar m? YAAR BYKANIT Efendim, imdi yle syleyeyim MEHMET EKER (Gaziantep) Sadece soru olarak sylyorum. YAAR BYKANIT Tabii, gayet tabii efendim, istediinizi sorun.

MEHMET EKER (Gaziantep) Bir son sorumu soruyorum: Hayatnzn herhangi bir tarafnda bir kurum, kii, kurulu, devlet tarafndan tehdit ya da antaja maruz kaldnz m? Grev sreniz ierisinde herhangi bir soruturma ald m hakknzda? Teekkr ediyorum. YAAR BYKANIT Ben teekkr ederim. Bir kere, Wikileaks belgelerinin hangisi doru, hangisi yanl eyim yok yani. MEHMET EKER (Gaziantep) Amerika yalanlamad hibirini. YAAR BYKANIT Nasl? MEHMET EKER (Gaziantep) Amerika hibirini yalanlamad. YAAR BYKANIT Bilmiyorum, devletleraras grmelerde neler konuuluyor. Her ey de basna yansmyor. Yani o, uluslararas birok toplantda grev aldm, hepsi yansd diye bir ey yok ama bir ksm da uyduruk gibi geliyor bana, bilmiyorum yani akllarna gelen her eyi yazmlar, akla gelen her eyi yazmlar. Ha, iinde doru var mdr? Onlar ben bilemem tabii ki yani doru da vardr, o kadar yalann iine doru da sktrlr yani, bir yere koyulur yani. Zaten inandrcl iin de yanl bir eyler yazdnz da iine birka tane de doru yazarsnz inandrcl olsun diye ama bilmiyorum tabii, detayl bilgim yok. Onun iin bir ey diyecek hlim yok. JTEM ve Kontrgerilla m dediniz? MEHMET EKER (Gaziantep) - JTEM, kontrgerilla, derin devlet gibi rgtlenmeler. YAAR BYKANIT Neyse, derin devlet imdi, bakn, dediim gibi, devlette ok uzun sre hizmet yaptm, JTEM diye bir tekilat grmedim. Diyarbakrda kolordu komutanl yaptm. JTEM, Jandarma stihbarat Timi mi diyeceksiniz? Herhlde ksaltmas yle, JTEM. MEHMET EKER (Gaziantep) - Jandarma stihbarat Tekilat. YAAR BYKANIT Onun gibi bir ey. Ama unu biliyorum: Bakn, jandarma zaten istihbarat yapmaktan sorumlu bir tekilattr. Yasal olarak istihbarat toplama yetkisi vardr. Gneydouda da jandarma istihbarat timleri vardr. Ama bir aralk buna -93 ylyd yanlmyorsam, ben o tarihte Genelkurmay Genel Sekreteriydim, Doan Gre Paa da Genelkurmay Bakanyd- ben Doan Paann mdahil olduunu biliyorum yani en yakn alma astlarndan bir tanesiydim. Bazlar kendilerine olmayan, yasal olarak kurulmam olan JTEM ismini takmlar. Bu bilinen bir ey ama hibir zaman fiiliyatta... BAKAN Sayn Bykant, araya girmeme izin verir misiniz? Yllarca nk -Sayn Milletvekilimizin sorduu soru nemli- imdi, bu vard. O kadar uzun yllar inkr edilen bir kurum ki JTEM. Dolaysyla imdi yani inkr edilen ve olmad sylenen bir kurumun, daha dn eski Babakan Tansu illeri dinlerken de o da Ben bunu defalarca dnemin Genelkurmay Bakanna sordum, bana her defasnda Hayr, byle bir ey yok. dendi. dedi. imdi, nemli bir soruya cevap veriyorsunuz bence u aamada. Evet, yasal bir kurulu ama Ben uyardm. diyorsunuz. YAAR BYKANIT Yasal zemine oturmu JTEM diye bir tekilat yok. Ama ben mesela biliyorum. Bir tarihte Genelkurmay kinci Bakan iken bir bankann yneticilerinden biri beni ziyaret etti. Nezaket ziyareti yani i ziyareti deil. 2 kii gelmi bankasna Biz JTEM elemanyz. unu yapacaksnz, bunu yapmayacaksnz. falan filan gibi birtakm eyler sylemi. Dedim ki: Yahu, sen onlar oyalayp polise haber veremedin mi? Ver polise haber. Gelmi bana sylyor. Bana sylemenin ne faydas var, polise haber vereceksin. Zaten sonra yok olmular. Yani byle kendilerine isim takan, karanlk ilere bulam insanlar Trkiyede olabilir. Ama buna JTEM diye bir isim takmak da bence uygun deil.

AHMET TOPTA (Afyonkarahisar) Genelkurmay Bakan Doan Gre mdahil oldu. dediiniz konuyu bir aar msnz? BAKAN O konuyu biraz aarsanz, evet. AHMET TOPTA (Afyonkarahisar) JTEM konusunda bilgilerinin olduunu biliyoruz. Niye mdahil olmu? YAAR BYKANIT Rahmetli Eref Bitlis Paa o tarihte Jandarma Genel Komutanyd. Ben de o eit grmelerinde ieri giriyorum, not tutuyorum Genel Sekreteri olarak. Kulama byle eyler geldi, bak byle ey olmaz, yasal olmayan bir ey. dedi. Rahmetli Eref Bitlis Paa da Benim byle bir tekilattan haberim yok. dedi, Jandarma Genel Komutan. AHMET TOPTA (Afyonkarahisar) Ne gelmi kulana efendim, neler konuuldu, biraz aar msnz? YAAR BYKANIT Yani birileri kendisine JTEM adn vererek bir faaliyetler yaptna dair brifing veriyor, Genelkurmaya bilgi veriyor; Emniyet Genel Mdrl geliyor, bilgi veriyor. Yani buralardan bir Genelkurmay Bakan tabii hangi bilgiyi kimden aldn aklamak zorunda deil asla yani ama Eref Bitlis Paayla byle bir konuma yaptna ben ahit oldum. imdi, ben, ksa cmlelerle 27 Nisann kayd var m? Yani belge yok. Ben de not almadm, Babakann not aldn grmedim ve zaten ba baa grme yani baka grevli, sekretaryasndan grevli filan da hi kimse yok. Onun iin yle bir kayt yok. MEHMET EKER (Gaziantep) Yani normalde rutinde devlet grmeleri kayt altnda olmaz m? YAAR BYKANIT Efendim, Her ey kayt altna alnr. diye bir ey yok, mmkn deil. Ama grmeyi yapanlardan, mesela makamda olan X ahs unu unu yle yap da bana bilgi ver. derse onu not alrsnz ki yapp tekmil verirsiniz. Ama her ey mmkn deil. Efendim, tahkikat ald m hakknzda? diyorsunuz. Ben size u bilgiyi vereyim. imdi, 27 Nisan bildirisinin muhtra olmad, sadece idari ilem olduu yarg kararlarna yansm durumda ve Ankara 5. dare Mahkemesi 2007 ylnda bunun idari bir ilem olduunu belirtmi olup bu karar da kesinlemi durumda. AHMET TOPTA (Afyonkarahisar) Kanc idare mahkemesi? YAAR BYKANIT 5. dare Mahkemesi. Kesinlemi durumda bu, mahkeme karar. O yzden de herhangi bir ey, hakkmda hibir ilem almad. Son sorunuz: Size kimse antaj yapt m? Vallahi, ak syleyeyim, pek antaja pabu brakmam. Onun iin herhlde yapmamlardr ama 4 kere suikasta maruz kaldm. Hepsinde Allah yardm etti, 4 kere YAAR KARAYEL (Kayseri) - Nerede oldu efendim? YAAR BYKANIT lki tmgeneraldim, Genel Sekreterken, DHKP-C ar sol rgtleri oturduumuz lojmann kapcs o rgtn yesi kt. SIRRI SREYYA NDER (stanbul) Bak Allahn iine! YAAR BYKANIT Ve dnyada grdm en terbiyeli insand. Beni ok severdi. nk mesela Malatyadaki bir meslektam iki kutu kays gnderir, o gelir benim antam almaya, ben bir kutusunu ona veririm. Eim ocuklarna bakar, eder, ite elinden geldii kadar, maddi gcmz elverdii takdirde. Uslu, terbiyeli, sessiz Bir bisikleti vard, ona bir el atmlar SIRRI SREYYA NDER (stanbul) Bisiklete mi? YAAR BYKANIT Yok, adama, kapcya el atmlar, ele geirmiler. Sonradan Gniz Sokakta yani Sayn Demirelin evinin olduu yerde bir rgt yakaland. Ona el atan rgt, banda da bir ey var; aldlar, gtrdler.

SIRRI SREYYA NDER (stanbul) Ne var banda? YAAR BYKANIT ey bekliyormu, rgtten susturuculu silah. imdi, ben Genel Sekreter olduum iin en erken ben ayrlyorum lojmandan bir an evvel Genelkurmaya gitmek iin. ok ak bir hedefim, ne korumam var ne bir eyim var. Ben merdivenden inerken beni vuracak, bisikletine binip kaacak. Bir tanesi bu. ki tanesi Diyarbakrda. 30 Austos 96 ylnda, yani ilk gittiim sene. Bir tanesini canl bomba yapmlar, 15 tane Rus yapm el bombasn beline dolam. Sonradan mekanizma almam. Allah yardm ediyor diyorum. Yoksa uup gitmitik yani. Bir de 29 Ekimde havan mermisiyle benzer bir canl bomba vard, onu da polis yakalad, dierini 30 Austosta biz yakaladk Gneydouda. Kuvvet komutanyken de ukurcay denetlemeye gittiim zaman, drdncs ukurcay bilenler bilir, bir dz ksm vardr, bir de yukarda kt bir yolla yukar kar, patika gibi, bozuk asfalt da diyebilirsiniz. Helikopterle aaya ineceim, kara yoluyla yukardaki birlie gideceim. Helikopterin inmesinden iki dakika nce bir plastik kutu iinde 24 kilo C-4, bir teli km. Bir astsubay avuun dikkatini ekmi. Ben geldiimde daha etrafn kazyorlard. O patlasa zaten ben o 30-40 binden atlayan astronot gibi ben tersine gitmitim yani 24 kilo C-4. Ama antaj filan Allaha kr, yle bir ey olmad. BAKAN Atila Kaya Bey, buyurun ltfen. ATLA KAYA (stanbul) Teekkr ederim Sayn Bakan. Sayn Bykant, biraz nce bir soru zerine bu Kendi elimle kaleme aldm. dediiniz ve muhtra olmadn sylediiniz bildiriyi yaynlamakla hangi sonular elde edeceinizi ya da hangi sonular yaratacanz umarak bunu kaleme aldnz? Birinci sorum bu. kinci sorum da yine bu Dolmabahe grmesiyle ilgili. imdi, Trkiye Cumhuriyeti Genelkurmay Bakan olarak Trkiye Cumhuriyeti Babakanyla Dolmabahe Saraynda bir grme yaptnz. Sayn Babakan bu grmenin ieriinin kendisiyle birlikte mezara gideceini beyan etti. Siz de bu durumu teyit ettiniz bir aklamanzda. YAAR BYKANIT Ben o kelimeleri kullanmadm. ATLA KAYA (stanbul) O kelimeleri kullanmamakla beraber benzeri ifadelerle bunun sizin anzdan da byle olduunu ifade eden aklamanz ben hatrlyorum. YAAR BYKANIT u var: imdi, bu tr ATLA KAYA (stanbul) Ben sorumu tamamlayaym isterseniz YAAR BYKANIT Tabii, tabii ATLA KAYA (stanbul) Her ikinizin de makamlarnz temsilen yaptnz grmenin ieriini konumlarnzla ilgisizmi, alakaszm gibi deerlendirerek kiisel bir srmasna kendinize saklamaya hakknz olduunu dnyor musunuz, hakknz olduuna inanyor musunuz? Yoksa byle dnmemekle birlikte bu sonucu gze almak zorunda olduunuzu mu dnyorsunuz? Benim sorularm bunlar. Bir de, bunlardan sonra sadece baka bir konuyla ilgili bir sorum daha olacak. BAKAN Tamamlarsanz Atila Bey, yle yapalm nk dier milletvekillerimiz de soru soracak ve planlamamz yarmda bitirmekti, en ge birde bitireceimizi dnrsek dier milletvekillerimize sz kalsn diye siz sorunuzu tamamlayn ama ksa cevap veriyor zaten Sayn Bykant. ATLA KAYA (stanbul) Biz bu eyle birlikte Sadece daha nce Genelkurmay Bakanl yapm birisi olarak sizden o srecin nasl ilediini renmek asndan soracam bunu. imdi, diyelim ki snrmzn dnda bir terr grubu tespit edildi Heronlar vesaire vastasyla. Bunlara ynelik bir operasyonun yaplmas karar verildii zaman, alnd

zaman bu mekanizma nasl iler? Yani bunlara ynelik operasyon emrini siz mi verirsiniz en son ve siyasi iradenin de bunda bir dahli olur mu, siyasi iradeyi de bununla ilgili bilgilendirir misiniz? Ve bundan hangi sonular umarak byle bir bildiri yaynladnz? YAAR BYKANIT imdi, ben ak syleyeyim, konumamn en banda da syledim, o bildirinin yaynlanmasnn temel amac Trk Silahl Kuvvetlerinin laiklik konusundaki duyduu hassasiyeti kamuoyuyla paylamakt. Onun dnda hibir ama yoktu. Dolaysyla bir sonu da beklemiyorduk ama o bildiriden sonra, mesela o zamanki Babakann talimatyla Mill Eitim Bakan beni ziyarete geldi. ATLA KAYA (stanbul) Sayn Genelkurmay Bakan, ben o dnemde aday oldum. Hemen biliyorsunuz o eyden sonra erken seim karar alnd. Ben stanbuldan milletvekili adayydm. Gittiim her toplantda, her kahvehanede, her sivil toplum kuruluunda soru olarak bu mesele gndemimize geldi. Dolaysyla, bir siyasi parti olarak da bir yara giriyorsunuz, haksz bir rekabet durumu da oldu. Yani bir kesim kendisinin, bir siyasi parti ya da Hkmet madur konumda olduu durumuyla kendisine yani durduu yerde Sayn Blent Arn syledi: Bu eyden dolay en az on puan bizim hanemize yazd. dedi. Yani bir sonucu mesela byle oldu. YAAR BYKANIT imdi, bakn, bir kere, oyun artmas konusunda sizinle ayn gr paylamyorum, neden? ATLA KAYA (stanbul) nann, her gittiim yerde bu soruyu sordular. YAAR BYKANIT Ama imdi efendim o kii ne kadar bilgisi varsa Mevlnnn bir sz var: Ne kadar bilirsen bil anlattn karndakinin anlayabildii kadardr. diyor. imdi, ky kahvesinde baka anlar, bir entelektel ortamda bir baka anlalr ama o anketleri yapan tekilat ben ardm, o seimlerde en doru tahmin edeni ardm. Bana kardklar rakamlar brakn nisan ocak ayndan itibaren parti, oylarn artrmaya balam, bana rakamlarla gsterdiler. Dolaysyla bu ehir efsanesi pek doru deil diye dnyorum. Bir tanesi bu. Operasyon nasl yapld? imdi, bir kere snr tesi operasyon sz konusu ise nce Meclisin silahl kuvvetlere snr tesi operasyon yapma yetkisini vermesi lazm, malumlarnz. Bu yetki verilir, Babakanlk talimat eklinde verilir ama bu yetkinin verilmesi demek silahl kuvvetlerin istedii zaman snr tesi operasyon yapaca anlamna gelmez. ATLA KAYA (stanbul) Yapaca zaman siyasi iradeyi bilgilendirir mi? YAAR BYKANIT Gayet tabii. Mesela biz 21 ubat 2007de 2 metre derinliinde kar, s eksi 20-30 derece hibir aracn girmedii bir araziye operasyon yaptk. Btn hepsi, generali dhil hepsi yayan. 1,5-2 metre kar. imdi, byle bir operasyonu yapacanz zaman riski de vardr, zayiat da verirsiniz. imdi, byle bir operasyona gitmeden nce tabii ki Babakana bilgi vereceksiniz yani onun bilgisi dhilinde yaplr. Neticede siyasi sorumluluu ona ait, asker sorumluluu eye yani byk apl operasyonlardan bahsediyorum. ATLA KAYA (stanbul) Bu bombardmanlar iin de geerli mi, hava operasyonlar? YAAR BYKANIT yle: Bazen anlk istihbarat alrsanz gecenin saat ikisinde, Genelkurmay Bakanl snr tesi operasyon olursa -yle yani genel kural- operasyonu emreder gece saat ikide ama ertesi sabah Babakana bilgi verir. nk her zaman iin bilgi verme Babakan yurt dnda. Geri Babakan yurt dnda olduunda mutlaka ona veklet eden var yani. Babakanlk kurumsal bir yap olduu iin Babakan yurt dna kt diye devletin ii durmaz. Benim syleyeceim bunlar. ATLA KAYA (stanbul) Bir de bu eyle ilgili demitim, 4 Mays grmesiyle ilgili yani Genelkurmay Bakan olarak Trkiye Cumhuriyeti Babakanyla gryorsunuz yani Bunu bir kiisel bir srm gibi saklamaya hakknz var m? diyorum.

YAAR BYKANIT imdi, bir dakika imdi, unu syleyeyim: Sr var, az sr var. imdi, Babakanla Genelkurmay Bakan yapt her grmeyi kamuoyuyla paylamak zorunda deil, bir kere ATLA KAYA (stanbul) Ama her grme iin de babakanlar Bu bizimle birlikte mezara gidecek. demiyor. Demek ki bu grmeyi farkl klan birtakm hususlar var. YAAR BYKANIT Bana gre yle farkl bir ey yok ama o, Babakann takdirine kalm bir ey, ona ben karar veremem. BAKAN Teekkr ederiz. Enver Ylmaz Bey, buyurun ltfen. ENVER YILMAZ (stanbul) Sayn Bykant, ho geldiniz. YAAR BYKANIT Teekkr ederim. ENVER YILMAZ (stanbul) ncelikle Komisyonumuza gelip arkadalarmzn sorularna itenlikle cevap verdiiniz iin bir milletvekili olarak teekkr ediyorum. Biz bir aratrma komisyonuyuz, soruturma komisyonu deiliz. Dolaysyla bu inisiyatifi Trk demokrasisi asndan bir deer olarak grdmz sorularma balamadan nce belirtmek istedim. Teekkr ediyoruz. YAAR BYKANIT Estafurullah. Ben de ilk konumama size teekkr ederek baladm zaten bana bu frsat verdiiniz iin. ENVER YILMAZ (stanbul) Evet, teekkr ederiz. Bir bildiri olduunu, muhtra olmadn zellikle belirttiniz 27 Nisann. Bunun da mahkeme kararyla tescil edildiini, Ankara 5. dare Mahkemesi tarafndan tescil edildiini belirttiniz. Muhtra verildikten sonra Hkmetin tepkisi de malum. Ben de o zaman milletvekiliydim, Trkiye Byk Millet Meclisinde grev yapyor idik. Bildiriyi yaynladktan sonra muhtra algsyla cevap veren siyasi partiler de oldu Trkiye Byk Millet Meclisinde. Sayn Deniz Baykal, o dnem Cumhuriyet Halk Partisinin Genel Bakanyd. Sizin yapm olduunuz o bildiri sonras u aklamay yapmt: Trkiyeyi devlet kurumlarnn uyar yapma gereini duyduu bir noktaya srklemitir. Bunun sorumlusu iktidardr. Yaplan bu aklamaya sonuna kadar destek veriyoruz. BAKAN Uyar olarak nitelendirmi, evet. ENVER YILMAZ (stanbul) Yine Onur ymen Genel Bakan Yardmcsyd: Genelkurmayn tespitleri bizim tespitlerimizden farkl deildir. unu herkes bilsin ki Trk halknn tahamml eiini ayorsunuz -Hkmete ynelik- biz Trkiyeyi Atatrk dmanlarna teslim etmeyeceiz. ve bunun gibi birtakm aklamalar. Muhtra algsyla verilen bu cevaplar sonras, o dnemin siyasi parti genel bakanlar ya da parti yetkililerinin sizin o aklamalarnzdan sonra bir takdiri, bir tebrii, bir teekkr bizzat size ulat m, sizinle bir grmeleri oldu mu? YAAR BYKANIT Ben de basndan takip ettim. Kesinlikle olmad. ENVER YILMAZ (stanbul) Sizinle bir grmeleri olmad. YAAR BYKANIT Hayr. ENVER YILMAZ (stanbul) kinci sorum da, ben o zaman kurulan emdinli Komisyonunun da Bakan Vekiliydim, yesiydim. Siz o zaman Astsubay Ali Kaya YAAR BYKANIT yi ocuk ENVER YILMAZ (stanbul) ya da iyi ocuk dediiniz Ali Kayayla ilgili deerlendirmenizde -u anda da tekrar ettiniz- yi ocuktu. demitiniz. Ali Kaya emdinlide emniyetin karakolunda gzaltna alndnda sizinle yaplm birka defa telefon grmesi var. YAAR BYKANIT Yapmayn Astsubay Ben o srada kuvvet komutanym. Aacak da astsubay benimle telefonla grecek. Bir kere eyann tabiatna aykr. ENVER YILMAZ (stanbul) Yani grmeniz yok?

YAAR BYKANIT Yok, kesinlikle yok. Ama yle syleyeyim: Ali Kayay tanyorum. Nereden tanyorum? 97 baharnda Kuzey Iraka operasyon yaptk. O tarihte Talabani PKKyla bir olmu, Barzaniye saldryordu. PKKyla birlikteydi. Barzani neredeyse bavulunu toplamak zereydi. Byk apl bir operasyon dzenlendi. Ben kolordumla birlikte Kuzey Iraka girdim. Barzani btn pemergelerini bizim emrimize vermi, 3 binin zerinde pemerge bizim emrimize girmiti. 2 tane yardmcm vard. 1 tane Trk Silahl Kuvvetlerinden tmgeneral, 1 tane de pemergelerden yardmcm vard, pemerge komutan diyorlard onlar. Onlarla konumam lazm. Ali Kaya ok iyi Krte konuurdu, Jandarmada grevli. Yanma verdiler ki tercmanlk yapsn diye. Oradan tanyorum yani iki ay Kuzey Irakta bana tercmanlk yapt. Yani tanmam oradan kaynaklanyor, baka bir bilgim yok. Jandarma Blge Komutanlnda grevli bir astsubay. Ama kalkacak -bu nereden, ben hi duymadm byle bir ey- bana drt kere telefon etmi filan, yok byle bir ey. stelik de ben Ali Kayay tanyorum. dediim zaman da Ali Kaya tutuklanmamt, yarg ilemi de balamamt. ENVER YILMAZ (stanbul) Evet, tutuklanmamt. Ben de zaten tutukland dneme ilikin sormadm. emdinlide o operasyon sonras gzaltna alnd esnada sizinle bir hattan takriben 5 defa bir saatlik sre iinde grmeleri var m? YAAR BYKANIT Hi yle bir ey olmad kesinlikle. ENVER YILMAZ (stanbul) Kesinlikle olmad. diyorsunuz. YAAR BYKANIT Kesinlikle yani bunu ok rahat sylyorum, kesinlikle yle bir konuma olmad ama Ben onu tanrm, yle ocuktur. dedikten sonra o cmlenin devam o: Bir kusuru varsa cezasn eker. Maalesef bizim insanmz byle. Hani Abdestsiz namaz klmak gnahtr. dersiniz abdestsizi atarsanz Namaz klmak gnahtr. olur. Ona benziyor. Yani o cmlenin ikinci paragrafn bazs yazd, bazs hi yazmad. ENVER YILMAZ (stanbul) Ali Kaya o gzaltndan sonra ksa bir sre tutuklu kald, sonra malum Savc Ferhat Sarkaya HSYK kararyla meslekten ihra edildi. Anayasa deiikliiyle birlikte, 12 Eyll referandumuyla birlikte Savc Ferhat Sarkaya grevine dnd, yeniden bir yarglama yapld, iyi ocuk denilen, suu varsa kabul edebileceinizi sylediiniz, iyi ocuk denilen Astsubay Ali Kaya otuz sekiz yl Yargtay onayndan gemi bir hapis cezasyla cezalandrld ve karar kesinleti. Sizin o esnada Yargtay aamas olmakszn Ferhat Sarkayann grevden alnd srete HSYKyla, ilgili Adalet Bakanlyla yaplm bir grmeniz var m Ferhat Sarkayaya ynelik? YAAR BYKANIT Hayr, hayr, kesinlikle yok. ENVER YILMAZ (stanbul) Peki o tutukluluk sresi ya da gzalt sresi sonras serbest braklan Ali Kayayla bir grmlnz oldu mu? YAAR BYKANIT Hayr. ENVER YILMAZ (stanbul) Telefon grmlnz oldu mu? YAAR BYKANIT Hayr. 97den sonra ben Ali Kayay hi grmedim. Yani Kuzey Irak harektndan sonra bir daha hi grmedim. BAKAN Enver Beye teekkr ediyorum. Ahmet Topta Bey, buyurun ltfen. AHMET TOPTA (Afyonkarahisar) Ho geldiniz Sayn Bykant. YAAR BYKANIT Teekkr ederim. AHMET TOPTA (Afyonkarahisar) Efendim, imdi, Bu 27 Nisan bir bildiriydi. Kendim kaleme aldm bildiriyi. dediniz. Bildiride Trkiye Cumhuriyeti devletinin bata laiklik olmak zere temel deerlerini andrmak iin bitmez tkenmez bir aba iinde olan bir ksm evrelerin, bu gayretlerini son dnemde artrdklar mahede edilmektedir. Uygun ortamlarda ilgili makamlarn, srekli dikkatine sunulmakta olan bu faaliyetler; temel deerlerin sorgulanarak yeniden tanmlanmas isteklerinden, devletimizin bamszl ile

ulusumuzun birlik ve beraberliinin simgesi olan mill bayramlarmza alternatif kutlamalar tertip etmeye kadar deien geni bir yelpazeyi kapsamaktadr. diyorsunuz ve arkasndan kaygyla izlediinizi bundan Trk Silahl Kuvvetleri, bu niteliklerin korunmas iin kendisine kanunlarla verilmi olan ak grevleri eksiksiz yerine getirme konusundaki sarslmaz kararlln muhafaza etmektedir ve bu kararlla olan ball ile inanc kesindir. Kamuoyuna saygyla duyurulur. diyorsunuz. YAAR BYKANIT Evet, doru AHMET TOPTA (Afyonkarahisar) Buna kar da Hkmet bildiri yaynlyor yani Genelkurmay Bakanl Babakana bal bir kurum. Genelkurmay Bakan bu grlerini Babakanla grmek yerine bir bildiriyle, bildiri dedii bir muhtrayla yaynlyor, Babakan da Genelkurmay Bakanyla grp Ne demek istiyorsun? demek yerine Bu aklama Hkmete kar bir tutum olarak alglanmtr. Diyor, devam ediyor, herkese sorumluluunu hatrlatyor. Gven ve istikrar zedeleyenler, lkemizin ve milletimizin ali menfaatleri bakmndan douraca olumsuz sonularn sorumluluunu da ykleneceklerini bilmelidirler. diyor. Bunu sylerken de sizi, muhtray yaynlayan hedef alyor. Yani burada sizin bildiri dediiniz, son derece basite geitirebildiiniz, Hkmetin de Sylenmi, gemi. dedii eyin aslnda sylenip geen bir bildiri olmad grlyor. Yani sizin bu bildiriniz yle riskli bir bildiri ki Kuvvet komutanlarn haberdar etmedim, onlar da risk almasnlar. diye diyorsunuz. YAAR BYKANIT Evet, risk almasnlar diye. AHMET TOPTA (Afyonkarahisar) Yani, onlar da bulamasnlar diye. YAAR BYKANIT imdi, bakn, onlar davet ettiiniz zaman, mterek bir karar aldnz zaman o zaman onun nitelii deiir, onu kastettim. AHMET TOPTA (Afyonkarahisar) Yani imdi burada nitelii deiecekse onlarn imzasn almak, nitelii deitii ya da deimedii zaman nasl anlalrsa nemli bir ilev gryor bu bildiri. Dolaysyla buna kar Hkmet kendisine kar yapldn sylyor. imdi, buna kar yapldn syleyen bir Hkmet sizin hakknzda Gereini de yapacam. diyor Hkmet bildirisinde. ATLA KAYA (stanbul) Ak ve net bir ekilde ortaya koyacaktr. diyor. AHMET TOPTA (Afyonkarahisar) gerei yaplacak. Hkmetin gereini yapmak iin sizin hakknzda herhangi bir soruturma, emekliye ayrma ya da grevden alma gibi bir giriimi oldu mu? Bir. ki: Siz Sayn Ecevitin, Sayn Mesut Ylmazn gvenlik danmanln da yaptnz sylyorsunuz. Gvenlik danmanln yaptm babakanlarla grrm, bu normal bir grmedir. diyorsunuz. Ama burada siz gvenlik danmanl grmesi yapmyorsunuz Dolmabahede, siz danman deilsiniz artk, bir Genelkurmay Bakansnz. YAAR BYKANIT Genelkurmay Bakanym AHMET TOPTA (Afyonkarahisar) Evet, bir Genelkurmay Bakansnz YAAR BYKANIT Ama Babakana bal bir Genelkurmay Bakanym AHMET TOPTA (Afyonkarahisar) Babakana bal bir Genelkurmay Bakansnz ama bir bildiri yaynladktan sonra YAAR BYKANIT Genelkurmay Bakan danman olmaz ki komutan olur. AHMET TOPTA (Afyonkarahisar) Evet, ben de onu sylyorum zaten. Bu bildiri 23.17de yaynlandktan ertesi gn saat on ikiye kadar siz Hkmet tarafndan aranyorsunuz, Babakan tarafndan aranyorsunuz, bir trl ulalamyor ya da siz grmek istemediinizi belirtiyorsunuz. BAKAN yle bir ey izah etti ama imdi tekrar ayn sorulara Zaman kaybetmemek adna bir hatrlatma yapyorum Ahmet Bey sadece.

AHMET TOPTA (Afyonkarahisar) Sayn Bakan, ayn soru deil. Bakn, bir Genelkurmay Bakan Babakanla, kendisiyle grmek isteyen Babakanla on iki saat grmyorsa burada olaan bir grmeme diyemeyiz buna, onu sylemek istiyorum. BAKAN Olaan grmeme demiyorum, soruldu ve cevap verildi diyorum sadece. YAAR BYKANIT - Ben cevap verdim bu suale. AHMET TOPTA (Afyonkarahisar) - Yani verilen yant demek ki doru BAKAN Tatmin olmadnz, bir daha sormak istiyorsunuz. Tamam, Sayn Topta, buyurun ltfen. AHMET TOPTA (Afyonkarahisar) Yani Babakan, memuru olan Genelkurmay Bakanyla on iki saat gremiyor ve Hkmete kar yneltilmi bir bildiri olarak alnyor. YAAR BYKANIT On iki saat saptamas, affedersiniz ama doru deil. AHMET TOPTA (Afyonkarahisar) Efendim, 23.17de bildiri yaynlanyor nternette, siz ertesi gn saat on ikide gryorsunuz. YAAR BYKANIT - Ben sylemitim, saat alt myd, alt buuk mu ne, ben Ankaradan ayrldm. AHMET TOPTA (Afyonkarahisar) Altya kadar Ankaradasnz ama. YAAR BYKANIT - Altya kadar Babakanlktan kimse aramad beni, aramad. Ben Boluda mola vermitim, Babakann aradn orada rendim. Boludan stanbul bir saat krk be dakika. Geldim stanbula, ilk aradm, Babakan. AHMET TOPTA (Afyonkarahisar) Yani neyse, yle sylyorsunuz efendim, yle zapta geecek. Sonra efendim, siz bu grmelerin gvenlik grmeleri olduunu -Ecevitle, eylesylyorsunuz, bunun da normal bir grme olduunu sylyorsunuz. Normal bir grmeyse Sayn Babakan niye buna lnceye kadar, mezara kadar gidecek bir grme. diyor? Niye Gvenlik grmesidir bu. demedi mesela sizin gibi? Siz aklarsanz, ben de aklarm. dedi yani Sayn Genelkurmay Bakan bu konuda bir aklama yaparsa YAAR BYKANIT - Tabii, Babakann syledii sz ben dorulayacak, yarglayacak bir konumda deilim. O, Sayn Babakann sz. AHMET TOPTA (Afyonkarahisar) kincisi: imdi, siz Hkmete kar byle bir -bazlarnn muhtra dedii, sizin bildiri dediiniz- bildiri yaynlyorsunuz ve bunun alglamalar toplumda ok deiik oluyor, bir seimi maniple etmeye ynelik kullanld bile syleniyor bunun. Kald ki bu bildiri yaynlandnda AKPnin eline yeni bir koz verildii konusunda kamuoyunda, dnenlerde, yorum yapanlarn hepsinde ortak bir kan olutu bu nedenle ve o deirmene epeyce su tad da sylendi. BAKAN Keke CHP de tamasayd o dnemde, blyorum ama o da tad nk ayn deirmene suyu hep birlikte. AHMET TOPTA (Afyonkarahisar) Evet, yani yle bir sonu yaand. imdi, o dnemde bu kadar sert kar kmanza ramen sizin hakknzda hibir soruturma almamasn, herhangi bir soru sorulmamasn Hatta 2007de hi grevi olmayan bir mahkemenin -hangi amala verdii de belli deil- Bu bir idari karardr. diye Yani hangi grevi gerei idare mahkemesi byle bir karar verdi bilmiyorum tabii YAAR BYKANIT - Ben bilmiyorum, mahkeme karar verdi. AHMET TOPTA (Afyonkarahisar) Ama idare mahkemelerinin byle bir karar verme gibi haklar yoktur. BAKAN Birisi bavurmu da

AHMET TOPTA (Afyonkarahisar) Hkmetin kendisine kar ve iki eylemi deerlendirdii, ok sert bir cevap verdii bir eye mahkemenin de hangi anlayla yle bir karar verdiini bilemiyorum tabii. YAAR BYKANIT Vallahi, mahkemeye ben karamam. BAKAN sterseniz, o ksm Sayn Bykant, siz izah edin yani idare mahkemesi durduk yerde byle bir karar vermedi herhlde. Nasl oldu gelime? Bilginiz yoksa eer YAAR BYKANIT 5inci dare Mahkemesi inceleme yapm. BAKAN Ne dorultuda inceleme yapt? diye soruyor. Resen deil herhlde. Olmazsa bu konuda eer bir avukatnz yardmc olabilirse, bir not ulatryor galiba. Daha detayl, akla kavusun baz meseleler nk Ahmet Bey, kendisi hukuku, dolaysyla bu meseleyle ilgili sorduu sorunun aydnlanmas lazm. YAAR BYKANIT 5inci dare Mahkemesi bu karar Ankara Barosu avukatlarndan Kemal Vuraldoann at dava zerine BAKAN Anlald, tamam. Birisi demek ki o konuda bir bavuru yapm. AHMET TOPTA (Afyonkarahisar) Yani idare mahkemesine ne davas aldysa bu ayr tabii. Yani imdi, o dnemde YAAR BYKANIT Bu avukat tazminat davas amasnn ardndan Ankara Barosunun avukatl grevinden azledildi. Baro ynetimi kararnda baronun bilgisi dnda dava almasnn gven bunalmna neden olduunu ifade etti, baro ayrca Vuraldoan hakknda disiplin soruturmasna balad. MEHMET EKER (Gaziantep) - Baro adna m am? AHMET TOPTA (Afyonkarahisar) Baro adna, barodan habersiz bir avukat mracaat etmi. BAKAN Baro adna deildir, kendi adna amtr. AHMET TOPTA (Afyonkarahisar) Barodan izinsiz, Baro adna at. diyor. BAKAN Baro adna aamaz, kendi adna amtr ama mesela yle: Barolarn disiplin soruturmalar erevesinde Sen byle bir davay bireysel olarak niye atn? eklinde bir azletme srecine girmi olabilir. O bavuran byk bir olaslkla Yani neyse, sonra deerlendirelim kendi aramzda, siz sorularnz tamamlayn. AHMET TOPTA (Afyonkarahisar) imdi, Sayn Bykant, JTEMi duyduunuzu sylediniz. Herkes nedense bu lkede Babakanlk yapanlar da, Cumhurbakanl yapanlar da bunu duyduklarn sylyorlar. YAAR BYKANIT Efendim, baz insanlar JTEM lafn kullanm, bunu ifade etmeye alyorum. AHMET TOPTA (Afyonkarahisar) Duyduklarn sylyorlar, JTEMin de bu lkede yapmadnn kalmadn herkes biliyor fakat JTEMi bir trl bu lkeyi ynetenler bilmiyor. Bunda bir gariplik grmyor musunuz? Yani imdi, baknz, siz Genelkurmay Bakanlna kadar ykselmi, ordunun en altndan en st kademesine kadar gelmi bir Genelkurmay Bakansnz ve ok nemli sorunlar stlenmi bir insansnz ve bu nedenle de 4 kez suikasta uradnz imdi anlattnz. YAAR BYKANIT Kahramanlk hikyesi olarak anlatmadm. AHMET TOPTA (Afyonkarahisar) Kahramanlk olduundan deil, yaptnz grev nedeniyle. YAAR BYKANIT Tabii, grevim yani benim yerimde bakas olsa onlara da yapacaklard yani. AHMET TOPTA (Afyonkarahisar) imdi, NATO lkelerinde, NATOnun kuruluuyla birlikte gladionun -talyadaki gladyonun- ve Trkiye gibi lkelerde, NATOnun dier lkelerinde benzer rgtlenmelerin olduunu, Trkiyede bunun Seferberlik Dairesi olarak kurulduunu, daha sonra zel Harp Dairesine dntn, bunlarn ikence

tezghlarnda binlerce insan darbe dnemlerinde ikenceden geirdiklerini, hatta Talat Turhann kendisine ikence eden zel Harp Dairesi grevlilerini, kontrgerillay ismen tespit ettiini ve aa kardn fakat buna ramen hakknda soruturma yaplmadn sylemesini de biz Komisyonumuzda dinledik. Trkiyede, Sayn Ecevit de kontrgerilladan bahsetti, kendisine kar suikast yapld. Sayn Cumhurbakan -Babakan o dnemdeDemirel Sayn Ecevite Taksim mitingini yapma, suikast yapacaklar. dediinde suikast yapacaklarn bu derin devletin kontrgerillas olduunu sylediini ama bunun bir trl ortaya kmadn, hatta Sayn Ecevitin ambargodan sonra rendiini zel Harp Dairesinin kurulduunu, kuruluunu nk Amerikann ambargosundan sonra MTin ve zel Harp Dairesinin maalarnn Amerika tarafndan dendiini, bize ambargo uygulandktan sonra o paralar gelmeyince Sayn Ecevitten denek talep edildiini sylediini ve Ecevite denek talep edildii zaman bu ilerin Amerika tarafndan finanse edilen iler olduunu rendiini sylyor. imdi, devletin bu kadar nemli yerlerinde grev yapm bu insanlarn bu derin ilikileri grememesi bir zaaf deil midir sizin anzdan? YAAR BYKANIT Eer gremiyorlarsa zafiyet tabii. AHMET TOPTA (Afyonkarahisar) Siz dhil. YAAR BYKANIT Ben nereden greceim? AHMET TOPTA (Afyonkarahisar) Genelkurmay Bakansnz. YAAR BYKANIT Genelkurmay Bakannn zel istihbarat tekilat yok. Herkes zanneder ki Genelkurmay istihbarat toplar. Genelkurmay kendisine verilen istihbarat kullanr yani MTle haftalk grmeler yapar, varsa bilgi verir. Emniyet Genel Mdrlnn istihbaratnn bandaki ihtiya duyulursa gelir, bilgi verir yoksa Genelkurmay kendi bana istihbarat toplamaz. BAKAN Siz sorularnz tamamlayn, ondan sonra cevap versin. Siz araya girmeyin de Sayn Bykant. AHMET TOPTA (Afyonkarahisar) Bu konuyla ilgili bir aklama yapmasn istiyorum eye gemeden nce, blnmesin diye. Doan Gre Paann Eref Bitlis Paaya bu JTEM konusunda duyumlar aldn, Bunu incele. dediini siz henz genel sekreterken reniyorsunuz, duyuyorsunuz. Yani bankaclar gelip tehdit eden, Eref Bitlise Bunu aratr. diye grev verilen bir konuyu hi merak etmediniz mi efendim? Yani bir Yeil ad dolayor, hangi ta kaldrsan o Yeil suikastlarda Yeil, Cem Ersever ldrlyor, bir jandarma yzbas yani bunlar bu lkenin gvenlii, bu lkenin aydnlar, bu lkenin i adamlar ldrlyor ve bunlarn JTEM tarafndan yapld syleniyor, sizin de grevde olduunuz dnemlerde bunlar. YAAR BYKANIT Hayr, tabii ki ilgileniyordum ama bana somut bir ey gelmesi lazm ki eyleme geireyim. Size bir misal vereceim, hafta sonu bir gazetenin -ismini vermeyeyim- manetinde bir balk var kocaman, diyor ki: Yaar Bykantn kznn uyuturucu baronlaryla ne ii var? Balk bu. Uyuturucudan tutuklanm bir adam hastalanm, Kartal Devlet Hastanesine kaldrlm, ziyarete gelebilecekler belli biliyorsunuz tutuklular, orada bir liste de var. Bir bayan gitmi Ben falancay ziyaret edeceim. demi, bakmlar Listede yoksunuz siz, giremezsiniz. Sen benim kim olduumu biliyor musun? Ben Yaar Paann kzym. demi. Sonradan panie kaplmlar, gazete bunu balk atyor. imdi, una geleceim, JTEMe geleceim. Aklama yaparken de syledim, kendilerine isim takan, karanlk ilere bulaanlar var, bunlarn bir ksm yakalanyor, yakalanmyor deil, bir ksm da yakalanmyor. Yani her melanet yapan Mesela, ben imdi o kendini kzm olarak tantan kadn nereden bulacam? Kime syleyeceim de kz yakalayacaklar? Gvenlik kameralarn aratrn. dedim, ondan sonra bir grnt yok gvenlik kameralarnda. Yani karanlk i oluyor, bir ksm yakalanyor, bir ksm

yakalanmyor yani JTEM de onlarn bir tanesi. Dediim gibi kendine Ben JTEMim. diyor, bankaya gidiyor. AHMET TOPTA (Afyonkarahisar) Sayn Paam, kendisine Ben JTEMim. diyenden sz etmiyorum yani Trkiyede kurulu bir zel Harp Dairesi, NATOyla birlikte kurulmu bir Seferberlik Tetkik Dairesi var. Yani bu Seferberlik Tetkik Dairesinden sizin haberiniz yok mu? YAAR BYKANIT imdi, bir kere, o Seferberlik Dairesi deil, zel Harp Tekilat. AHMET TOPTA (Afyonkarahisar) Sonradan zel Harp Tekilatna dnm, var haberiniz. YAAR BYKANIT Ama o zel Harbin iinde Seferberlik Dairesi de var, seferberlikle uraan onlar. AHMET TOPTA (Afyonkarahisar) Evet. Bunlar seferberlikle deil, ite bu ilerle uratlar. BAKAN imdi, yle bir ey soruyor Ahmet Bey, son olarak herhlde tamamlanmas asndan yle sylyor, diyor ki: Yani zel Harp Dairesi yasal olarak kurulmu bir kurulu olmasna ramen dnyadaki gladio tipi rgtlenmelerin bir benzeri olarak aslnda gayriyasal ve grevinin dna karak baz iler yaptna dair iddialar var yani siz nemli grevlerde bulunmu bir asker olarak bu konuda bildiklerinizi paylar msnz zel Harp Dairesi hususunda? YAAR BYKANIT imdi, o konuda, zel Harpte yllarca komutanlk da yaptm ama imdiki zel Harple o zaman yapldn sylediiniz ey ok farkl yani binlerce kiiye ikence yapacak falan, yle bir ey yok imdi. O kadar effaf ki artk, herkesin gz nnde, yle kolay kolay ikence mikence yapamazlar, kimse yapamaz. Bilgim dhilinde olan o. BAKAN Tamam yani gerekten on dakika var ama drt soru daha var. Ne yapacaz? AHMET TOPTA (Afyonkarahisar) Bitiriyorum efendim. BAKAN Ltfen, son sorunuz olsun Ahmet Bey. AHMET TOPTA (Afyonkarahisar) Sayn Bykant, imdi, bir muhtra diye tabir edilen, sizin bildiri dediiniz, Hkmetin de bildiri olarak alglam olduu ama toplumu sarsan, siyaseti sarsan, konjonktr deitiren bir eylemin iindesiniz, iyi niyetli olduunuzu dnyorum. YAAR BYKANIT Hangi konjonktr deiti? Onu bileyim de ona gre cevap vereyim. AHMET TOPTA (Afyonkarahisar) Efendim, yani sizin anzdan bir ey deimemi olabilir ama Trkiyede milyonlarca insan, sizin bildiriniz sonucu AKPnin kendisine bir argman olarak kullanp muhalefeti ezmek, Bana destek olun, Anayasay deitireyim, bunlarn gcn kraym. demesini, sivil toplumun destek olmasn saladna inanyor. YAAR BYKANIT Ben yle dnmyorum. AHMET TOPTA (Afyonkarahisar) Siz yle dnmyor olabilirsiniz. YAAR BYKANIT Siz byle dnyor olabilirsiniz, sayg duyarm ama ben yle dnmyorum. AHMET TOPTA (Afyonkarahisar) Ben bu anlamdaki soruyu buna ynelik sormuyorum zaten. unu sylemek istiyorum YAAR BYKANIT Kusura bakmayn yani dncelerinize sayg duyuyorum. Dncelerinize katlmasam bile sayg duyarm, o kesin. AHMET TOPTA (Afyonkarahisar) unu sormak istiyorum efendim: Yani toplumda byle algland. Siz tabii o niyetle bakmayabilirsiniz hadiseye ama toplumda alglan biimi,

bizim gzlemimiz o, katlmayabilirsiniz de. Toplumda byle alglanan bir olay hakknda, sizin hakknzda bir tek soruturma bile almam olmas -Hkmetin Gereini yapacaz. demesine ramen- ama bir asker seminere salt st komutann ars nedeniyle katlp izlemek ve ondan sonra da kp gitmek dolaysyla bir Ergenekon soruturmas san olarak, bir Balyoz san olarak on alt yl, yirmi yl hapis yiyenleri, be yl, drt yl, drt buuk yl, buuk yl cezaevinde hlen tutukluluu sren, yani hl bu ilerden tutukluluu sren insanlar izlediiniz zaman bir hakszlk olduunu dnyor musunuz? YAAR BYKANIT imdi, efendim tabii yarg kararn benim yorumlamam ok yanl olur, yle deil mi? Yarg. O yarglananlar, hapis cezas alanlar Ben o Balyoz davasnda tanklk da yaptm, gn kendime gelemedim nk bana sual soranlarn yzde 90 ya emrimde alm ya beraber almm, byk blmn tanyorum. Bir olayn hukuki boyutu var, bir de insani boyutu. nsani boyutunu sorduunuz zaman ok znt verici, hukuki boyutunu dediiniz zaman da bir yorum yapamyorum nk o hkimlerin elindeki deliller bende yok. Hep nereden gryorum? Gazetelerden, basndan falan okuyorum ama insani boyutuna geldiinde byk blm beraber mesai yaptm, benim emrimde alm insanlar. Tabii ki onlardan byk znt duyuyorum, ailelerini tanyorum, oluunu ocuunu tanyorum ounun yani o taraf znt verici, onu kabul ediyorum ama dier taraf tabii onu bilmiyorum. AHMET TOPTA (Afyonkarahisar) Bir de BAKAN Ne olursunuz Ahmet Bey ama rica edeceim yani gerekten, byle gidersek bitiremeyiz. AHMET TOPTA (Afyonkarahisar) Efendim, akta kalmasn. Bana sorulmasn sylendii iin, kamudan bir sr insann bana sorulmasn syledii iin soracam. BAKAN Hepsini de o yzden bir arada tamamlayn dedim, son soru ltfen AHMET TOPTA (Afyonkarahisar) Bir tek soru Sayn Bakanm imdiye kadar sorardm, yantn da alrdm zaten. Sayn Genelkurmay Bakanm, imdi, deniliyor ki Kamuoyunda bana sormam istedikleri iin soruyorum size, birok insan tweetle, mesajla telefonla sormam sylediler size. Bu lkede iki yl Sayn Babakanla Sayn Cumhurbakanyla birlikte Genelkurmay Bakanl yapan bir ahs Genelkurmay Bakanl bittikten sonra cezaevinde ve emdin Sakkn tanklklar ve benzerlerinin tanklklar nedeniyle BAKAN Bunu Atila Bey de soracakt, ikinizin adna sormu oldunuz hi olmazsa. AHMET TOPTA (Afyonkarahisar) O ierideyken; kamuoyunun muhtra olarak anlad, biraz nce anlattm konularla ilgili, Hkmete muhtra veren bir Genelkurmay Bakannn hakknda hibir soruturma yaplmamas, hatta kendisine zel olarak hibir Genelkurmay Bakanna alnmad gibi bir lks zrhl ara alnmasn nasl karlyor Sayn Genelkurmay Bakanmz? YAAR BYKANIT Kim alyor o arabay? AHMET TOPTA (Afyonkarahisar) Sorulan soruya siz istediiniz yant verebilirsiniz efendim yani kamuoyundan bana sorulmas istendii iin soruyorum. Nasl karlyor? diye soruyorlar efendim. YAAR BYKANIT Hayrlara vesile olsun derim, ne diyeyim yani. Bir kere, size sorduklar sualin dayana yok. O arabay Hkmet mi ald bana? AHMET TOPTA (Afyonkarahisar) Ben bilmiyorum, siz aklayn diye soruyorum zaten efendim. YAAR BYKANIT Hayr yani Hkmet araba falan almad. Genelkurmay deneklerinden Mill Savunma Bakanl ald arabay. Mill Savunma Bakanl, yetki onun ve sanld kadar da ey deil nk Almanyadan alnd, oradaki bizim ikmal ataeliimiz vastasyla, sfr gmrkle geldi Trkiyeye. Yani burada imdi o arabann fiyat -giderseniz

bayiye- bakadr nk o arabalara yzde 100den fazla gmrk var. O bakmdan yani bir eyin dl olarak da verilmedi o araba. AHMET TOPTA (Afyonkarahisar) Dier Genelkurmay bakanlarna da ayn, benzer arabalar verildi mi? YAAR BYKANIT Hepsi zrhl veya zrhlandrlmt. AHMET TOPTA (Afyonkarahisar) Teekkr ederim. ATLA KAYA (stanbul) Yani o ey eksik kald herhlde Sayn Genelkurmay Bakan. imdi, Sayn lker Babu terr rgt yneticiliinden yarglanyor u anda. Siz bununla ilgili bir deerlendirme yapar msnz, ne diyorsunuz bu konuyla ilgili? YAAR BYKANIT imdi, bakn, lker Babuu temenliinden beri tanrm, ok yakndan tandm. Beraber hizmet ettiimiz Ordu komutanyken ben Kara Kuvvetleri Komutanydm, emrimde alt. Genelkurmay Bakan oldum, o Kara Kuvvetleri Komutan oldu, emrimde alt. Temenliinden beri tanyorum. ok sevdiim, ok yetenekli bir insan. Benim azm una varmyor yani bir Genelkurmay Bakan terr rgt lideri olamaz. Yani gndz Genelkurmay Bakanl yapacaksnz, gece de terr rgt liderlii Bu benim kiisel deerlendirmem. SIRRI SREYYA NDER (stanbul) Kapcdan suikast karan ondan da onu karr Sayn Bakan. YAAR BYKANIT Anlayamadm efendim. SIRRI SREYYA NDER (stanbul) Kapcdan suikast karan Genelkurmay Bakanndan da terrist olur, olmayacak i yok. YAAR BYKANIT Bilmiyorum, yani benim aklm almyor. BAKAN ok teekkr ediyoruz. ncelikle, bundan sonraki sorularla ilgili her zaman sona kalan arkadalarmza biraz daha az zaman kalyor ama sz isteme srasna gre veriyorum. Dolaysyla, sonraya brakanlar sz isteme taleplerini, bu hakkn kullanm konusunda da biraz ey davranrlarsa eer ok memnun olacam nk en ge birde bitirmeyi dndmz bir eydi. FEYZULLAH KIYIKLIK (stanbul) Saat bir hanmefendi. BAKAN Biliyorum ama yani bir yarm saat iinde en ge bitirelim anlamnda sylyorum. Ben o dnemde Hkmette bulunan bir Bakan olarak sylyorum yani toplumda Bildiri sonrasnda seim karar alnmad, onu ncelikle hatrlatmak isterim. Cumhurbakanl seimi sreci ierisinde 367 kiinin toplantda bulunmamas durumunda toplant yeter saysnn olmayaca iddiasyla bir hukuki iddia ortaya atld ve bu konu dnemin muhalefet partisi tarafndan Anayasa Mahkemesine gtrld. Anayasa Mahkemesi 367 toplant yeter says olmad iin Cumhurbakan seilemeyecei kararn verdikten sonra erken seim karar ald Hkmet ve Meclise seim kararn o sreten sonra gtrd. Onu bir tarih hatrlatmas balamnda sylyorum. Srr Sreyya nder Bey, buyurun ltfen. SIRRI SREYYA NDER (stanbul) Ho geldiniz. YAAR BYKANIT Teekkr ederim efendim. SIRRI SREYYA NDER (stanbul) imdi, daha nce arkadalarmzn sorduklar sorular tekrar etmeyeceim, baka eyler sormaya alacam. Mesela, ok farkl dnya grlerimiz var, bu malum. Banda bulunduunuz kurum tarafndan sistematik olarak ikenceye uram bir insanm yllarca, Mamak Askeri Ceza ve Tutukevinde kaldm. Askerlie pek matah bir ey olarak bakmam, bir meslek olabileceini dnmem ama yapanlara bir saygszlk yapmam gerektirmez bu. Yani dnya grmzn farklln vurgulamak iin sylyorum btn bunlar. Hayat dost ve dman kuvvetler olarak alglayp, bir siyaseti olarak en azndan, hayat bu ekilde kategorize etmemeye alrm.

imdi, rnein Kutlu Doum Haftasnda ben Kutlu Doum Haftas niye kutlanyor?a taklmam da Kut diye bir aman Tanrsnn adyla niye Efendimizin doum gn kutlanr, ona taklrm ben mesela. Bir aman Tanrsnn adn getirip bana niye koyarz biz bunun, ben buna taklrm. Siz niye ynergede yok -sanki olursa gayet meruymu gibi- siz ona taklrsnz, rnek olsun diye sylyorum. ATLA KAYA (stanbul) Srr Bey, szn kesiyorum, Kut aman Tanrs deildir. Kut, Trk devlet geleneinde hakanlarn kut almas SIRRI SREYYA NDER (stanbul) Biliyorum ne olduunu. ktidar yetkisinin verilme biimi ama BAKAN Terminoloji tartmasn entelektel anlamda sonra yapn, yemekte, rica ederim. SIRRI SREYYA NDER (stanbul) Hkmet yle diyor 27 Nisan iin: Eer bir muhtra varsa esasen onu Hkmet vermitir. YAAR BYKANIT Doru. SIRRI SREYYA NDER (stanbul) Ben buna da taklmyorum. una hi taklmyorum Sayn Bykant: Dolmabahede ne grtnze, Demokrasilerde byle eyler olur mu, olmaz m?ya. Gerekten ne merak ediyorum, ne zerrece ilgimi ekiyor. nk kz ocuuna gereksiz disiplin uygulayan babalar vardr Aman gzmn nnde olsun, aman gece dar kmasn, aman yle olmasn. Amiyane bir tabir, kabalk olmasn, onlara verilen bir cevap vardr: Bu i kap arasnda da olur, be dakika da yeter. Onun iin, Dolmabahede size bir antaj bile velev ki yaplacak olmu olsun, bunun byle mmeti Muhammede davul zurnayla duyurulmayacana En azndan siyasal zekm, rasyonel kavray yeteneim bunun yle olmas gerektiini syler, bunlarla hi ilgili deilim. Byk bir ihtimalle, sizin ve Sayn Babakann sylediinin de doru olduunu dnyorum. Gerisinin sansasyon, speklasyon falan olma ihtimali daha kuvvetlidir fakat ben rahatsz olduum eyleri imdi size arz edeceim. Siz bu lkenin en byk kurumlarndan birinin en tepe mevkisine gelmi bir insansnz. Cumhuriyeti korumak ve kollamak gibi bir Tzk yetkisiyle donanmsnz. Dolaysyla, cumhuriyet kavramna bir miktar kafa yormu olmanz gerekir. Cumhuriyet nedir, neye benzer, ne deildir? Mesela, cumhuriyet u deildir: Cumhuriyetin zde ya da szde yurttalar olmaz Sayn Bykant, literatrde byle bir kavram yoktur; cumhuriyetin eit yurttalar olur. Bir ksm o laiklie inanr, bir ksm da inanmaz. Ben mesela, ok faydal bir ey olduuna inanmam, ok kutsayanlardan deilim ama bu benim zde ya da szde yurtta olarak tasnif edilmemi gerektirmez Sayn Bykant. Bu, benim, cumhuriyetin eit yurtta olarak hayat ynetme anlayma tekabl edebilir. Sizin byle dnmenizde, eer sradan bir yurtta olsaydnz bir vahamet yoktu, nasl ki ben laiklie bu kadar kutsi deerler atfetmiyorsam siz de ok kutsiyet atfedebilirdiniz ama siz bu cumhuriyetin yurttalarn zde ve szde olarak tasnif etmeye balaynca, Sayn Bykant, bu lkede muazzam, ucu cinayetlere varan, ucu yok saymaya, zensizliklere, hoyratlklara varan bir dizi ayrmcl tetiklemi oluyorsunuz, bulunduunuz grev, aldnz yetki ve sorumluluk itibaryla. Ben, mesela buraya taklrm. Onun iin, siz nasl cumhuriyetin yurttalarn zde ve szde olarak tarif etme hakkn kendinizde gryorsunuz? Birinci sorum bu, bu anlattm eylerin iinde. imdi, TESEV bir rapor hazrlad, Gvenlik Sektr ve Demokratik Gzetim ad altnda. Orada, biat kltrn eletirdi. Byle, bilimsel bir rapordu. Siz, Bakn, itaat deil, itiraz tlyorlar. diye o raporu tabiri caizse itin dolam organna soktunuz, kardnz kamuya ak bir basn toplantsnda. BAKAN Temiz bir Trkeyle konuma konusunda sizi uyarabilir miyim Sayn nder.

SIRRI SREYYA NDER (stanbul) Efendim, bunu Sayn Babakana syleyin, kutup ays konusunda yapsn. BAKAN Ben u anda Komisyon Bakan sfatyla u kullandnz ikinci eyden sonra Rica edeceim, ltfen SIRRI SREYYA NDER (stanbul) imdi, iktidar, Babakan yle deyip ana muhalefet partisi de benzer bir sluba girince bunun artk serbest olduunu dndm. Dikkat edeceim Sayn Bakan. imdi, devam ediyorum efendim. Ama itiraz, yine cumhuriyetin ve demokrasinin ve zgr bireyin olmazsa olmazlarndan birisidir. Siz, biraz bana Kenan Evreni artryorsunuz Genelkurmay anlaynz dnemince. YAAR BYKANIT yle mi? SIRRI SREYYA NDER (stanbul) Evet. Allah selamet versin, o yle dnrd: Mesela, kadnlarn izme giymesine takmt cunta bakanyken. Kamuya ak konumalarnda Ben Beykoz Kundura Fabrikasna incelettirdim, bir izmeden ift iskarpin kyormu. diye bunu tasarruf eyi olarak, lkenin ekonomik kurtuluu olarak sylyordu. ABye siz dediniz ya Allah arpar. nce Kenan Paay arpmas lazm, keke dnp ona deseydiniz nk AB konusundaki grleri yleydi: Orada on sekiz yan bitiren kz, affedersiniz, bir erkekle ayn eve kabiliyor, bizde de mi yle olsun AB, Avrupay kabul edelim de. diye. Bir gn inallah ziyarete giderseniz komutannz Bu ABye kar olan Allah arpar. sylemezseniz bak vebal YAAR BYKANIT Efendim, ben onu btn Trkiyeye syledim. SIRRI SREYYA NDER (stanbul) O stne alnmaz efendim. Mesela, o televizyonda ayak ayak stne atan sunucuya unu diyordu: Sen yle benim de sinir olabileceimi hi dnmyor musun lan terbiyesiz? demiti. Biraz byle askerler, efendim, bilmedikleri meselelere, eitimini almadklar meselelere mdahil olmaya pek hevesliler. Sizin, siyasete ve demokrasiye saygl olduunuzu ok dnmyorum. Sayn Babakanla sergilediiniz uyumdan hemen nce siz bir baka siyaseti, u an cezaevinde yatan Mehmet Aar iin, o siyaseti kimliiyle bir deme vermiti: Analarn feryadn duydum. diyordu. Krt meselesine barl bir zm ngryordu ki bu lkede devletin kirli bohasn emanet ettii, btn srlarna vkf, operatif, operasyonel bir insan, dada ey yapacaklarna dz ovada siyaset yapsnlar. Ondan sonra da hemen ardndan, analarn feryadn duyduunu sylemiti. Siz ona, Sayn Bykant, evladn kaybeden binlerce annenin kalbini ok szlatan bir cevap verdiniz. Herhlde Cumartesi Analarn kastediyordur. dediniz. Evet, bu demeciniz uzun bir sre de polemik konusu oldu. YAAR BYKANIT Cumartesi anneleriyle ilgili bir deme verdiimi hi hatrlamyorum. SIRRI SREYYA NDER (stanbul) Evet, bunu hemen size bu toplantnn sonunda size ya da avukatnz u an googlea girerse bu polemikleri grebilir. Siz Herhlde Cumartesi Annelerini duymu olmal. dediniz, Mehmet Aar iin, uzun sre de bir polemik oldu bu. Hatrlamyorum dediinize gre, daha fazla bu konuda soru sormayacam. BAKAN Srr Bey olmazsa tamamlayn, ondan sonra Sayn Bykant olmazsa tamamlasn, iki dakika iinde tamamlar msnz? YAAR BYKANIT Gerekten hatrlasam sylerim. SIRRI SREYYA NDER (stanbul) Nerede o gnler bende, iki dakika iinde bitirebilsem. BAKAN Tam on dakikadr soru soruyorsunuz Sayn nder.

SIRRI SREYYA NDER (stanbul) Evet. Hayatnzda birka byle kamusal alana yansm ey daha var. Dediim gibi bakn sizi hi Dolmabaheyle grmyorum. Ama siz bir Kuzey Iraka girmek istediniz. Bu konuda epey siyasi idareyle aranzda u gidip gnde apar topar dnlen harekat sylyorum. YAAR BYKANIT Hangisini o k harekatn m? SIRRI SREYYA NDER (stanbul) Evet, evet. Hani tamamlanmtr, amacna ulamtr falan ikimizde blgeyi bilen insanlar olarak, siz oraya girmek istediniz, girdiniz. Siyasi kulislerde o yle yansd: Babakan sizin zarnz kesti, nk siz srekli siyasal iktidar, kendi beceriksizliinize -bu siyasi mahfillerde konuulan bir eydir- sktrmak istiyordunuz. Babakan nasl olsa bu yetkiyi vermez. diyordunuz. Babakan da bu yetkiyi verdi, siz de gittiniz gnde apar topar geri dndnz. YAAR BYKANIT gnde dnmedik. SIRRI SREYYA NDER (stanbul) Deyin ki yedi gn, yedi gn de deildi ama biliyorsunuz. Gitmeniz ve dnmeniz drt gn PKK kaynaklarna gre byle. BAKAN Yapmayn. SIRRI SREYYA NDER (stanbul) Meseleye, menziline varamadn blgeyi bilen iki insan olarak ikimizde biliyoruz yani. imdi, benim merak ettiim u, bu byk bir sansasyon. Buna ka general katld hatrlyor musunuz? Bu harekata ka general katldn? YAAR BYKANIT Yirminin zerinde. SIRRI SREYYA NDER (stanbul) Yirminin zerinde. Bu kadar generale ihtiya var myd bu harekatta? Tam soruyu tamamlaym isterseniz yle cevap verin. BAKAN Tamamlayn, cevaplar alalm. SIRRI SREYYA NDER (stanbul) Sava tazminat olarak emeklilikte alnacak bir paraya etkisi olduu syleniyor bunun. Yurtdna yaplan harekatlara katlmakla, bunu sormak istiyordum. YAAR BYKANIT Alakas yok yani SIRRI SREYYA NDER (stanbul) Ha yani bilmiyorum, byle bir sansasyon var, onun iin ka general katldn merak ettim. Bunu bir Mill Savunma Bakanlna da bir soru nergesi olarak yapacam. Birde benim arkadalarmn yani vekil arkadalarmn, emekli maa almas konusunda, iinize sindiremediinizi belirttiiniz bir demeciniz var, onu da hemen takdim ederim. Terrist faaliyetlerle balantda olan insanlarn, vekil olarak emekli maa almalarn iime sindiremiyorum. Tam tamna cmleniz bu. imdi, bir soru soracam, lker Babula ayn maddelerden, mesela lker Babu benim u an on iki yl yarglanp, nce on alt yl, sonra on iki yl ceza aldm ayn maddenin bugnk versiyonundan yarglanyor. Yani bizim zamanmzda 146yd, imdi baka bir maddeye dnt. Anayasal dzeni tahrir, tevil, ilgaya tam teebbs. Bir sr arkadanz da, emrinizde alan komutanlar da kap kitleme byle bir cezaya arptrldlar. Bunlarn iinde emekli olanlar var. Ayn demeci, hukuksal karinelerle konumak zorundayz. Ben de terristim, bu anlaya gre, sabkam var kesinlemi, yatmm kmm. Yani hi byle bir beyse gerek yok. YAAR BYKANIT Ama imdi, Trkiye Byk Millet Meclisinin saygn bir yesisiniz. SIRRI SREYYA NDER (stanbul) Ama onlar da saygn bir yesiydi. Benle onlarn bir fark yoktu ki, dier vekillerin. YAAR BYKANIT Efendim onlarn bir ksm Avrupada yayor, Trkiyeden, Meclisten maa alyorlard. SIRRI SREYYA NDER (stanbul) Evet. Trkiyede yayor olsalard

BAKAN imdi, Sayn nder ne olursunuz, ltfen rica ediyorum, yani hakikaten gndemimiz erevesinde bir tamamlarsak konuyu, ltfen. SIRRI SREYYA NDER (stanbul) Tamamlyorum. Ayn eyi kendi silah arkadalarnz iinde syleyebilir misiniz, mesela lker Babu ceza alrsa emekli maa kesilsin der misiniz? nk ahsi eyiniz deil, nemli olan ceza. YAAR BYKANIT Bir kere KESKle baladnz, doru, o konumay 2 Ekim 2006 harp akademilerinde yaptm. KESKin hazrlad o rapor, katiyen bilimsel deildi, tamamen nyarglarla alnmt. Onun iin ok sert eletirdim doru, ok sert eletirdim. imdi, o KESKe maddi yardm salayanlardan birisiyle konuuyordum. Dedim ki, falanca vard i adam, onu katlettiler Eyp Mezarlnda onun kitabn okudum dedim. SIRRI SREYYA NDER (stanbul) zeyir Garih, kaytlara gemesi bakmndan. YAAR BYKANIT adamlarnn hatralarn okumay seviyorum. nk bir bilgi var, deneyim var. Orada diyor ki irketinize, bir ynetim kuruluna, ye ya da bakan seecekseniz, sakn o branta alan kiiyi semeyin. Yani mesela, elektronik fabrikas, elektronik mhendisini semeyin. nk o mutfaktan dar kamaz, ona saptanmtm. Bunu, bu KESKe destek salayan birisine anlattm. Siz bunu okudunuz mu Paam? dedi, Evet okudum, ok da houma gitti. Bizim de prensibimiz bu. Peki KESKte farkl dnen bir kii var m? Bir tane bana adam gsterin farkl dncesi olsun. dedim tek yanl, n yargl, bazlar da yalan yanl, onun iin kar ktm. Keke daha uzun sre bir arada olsak ben size anlatsam KESKin eyini. kincisi, Kuzey Irak Harekat. O k harekatna girerken, hi kimseyle bir sorunumuz olmad. Yetki verdi Hkmet, biz de girdik. Ha 2-3 gnde kt. dediniz, 2-3 gnde kmadk. Bakn, oraya, zaman kararlatrrken en kt hava koullarn hesapladk, 20 ubat yani ubatn sonu gittik ve o tarihte planladk ve o tarihte de yaptk. Bir numaral bildiri, Genelkurmayn bir numaral bildirisi, onu hatrlatacam size, bir numaral bildirinin birinci maddesi, diyor ki bildiride: Zor k koullarnda bu harekat yaplyor, en ksa zamanda harekat sonulandrp lkemize dneceiz. diyor. nk bakn, tek bir ara kullanamyorsunuz, hibir ara kullanamyorsunuz. Bir tek ayn durumunu hesap ettik, helikopter uuralm diye. Generaller dhil hepsi yayan, 2-2.5 metre kar, eksi 20-30 derece souk. imdi dnn su ieceksiniz deil mi? SIRRI SREYYA NDER (stanbul) Efendim, dmanda ayn koullarda. BAKAN Ya rica edeceim, yani imdi Genelkurmay Bakanlnn Kuzey Irak Operasyonu ilginizi ekiyor olabilir Sayn nder ama Komisyon gndemine hkimdir diyorum, darbelerle ilgili izilmi erevede veya SIRRI SREYYA NDER (stanbul) Efendim ok nemli, bu memlekette darbe BAKAN Bu nemli doru ama bekliyorum eer karlkl konuarak bunu srdrecek olursak, gerekten, on drtte baka birini dinlemeye balayacaz. SIRRI SREYYA NDER (stanbul) Sayn Bakanm, bu lkede darbelerin, mesela 28 ubat hep din, vicdan zgrl alanndaki skntlardan kaynakland dnlr. BAKAN Hayr yle ele almyoruz Komisyon olarak siz de biliyorsunuz. SIRRI SREYYA NDER (stanbul) Biliyorum yle ele almadnz. Yarg, davran o ama. nan alann daraltan bir mdahaledir: diye. BAKAN Deil. SIRRI SREYYA NDER (stanbul) Fakat bu dnem, Krtlerin en ok ezildikleri, faili mehulleri, yargsz infazlara, hak ihlallerine urad dnemdir ayn zamanda. Benim sorduum hibir eyi fantezi olsun. Bakn, hepimiz dier konumaclar sorduu hlde, herkes Dolmabaheyi sordu, size merak etmediimi syledim. Byle bir eyin olmayacan da biraz siyasal zekam varsa bilebildiimi sylerim ama imdi,

BAKAN Sreyya Bey ben sadece unu sylyorum, imdi aklarken, arada tekrar onun yle olmayacan biz biliyoruz, vesaire gibi karlkl konumaya mahal vermeyelim, konuk cevabn tamamlasn istiyorum. SIRRI SREYYA NDER (stanbul) Sayn Bakanm, size sylyorum. Siz bu mdahale 27 nisana nasl gelindi, ondan sonraki sre nasl devam etti bahsinde, sizce ordunun bir kurum olarak, terrle mcadele konusundaki konsept farkllamas, ondan nce hkmetin bu mcadeleye gnll ve yeterli destei verip vermemesi, hepsi bu sorunun alt katmanlardr. Onun iin ben zevzeklik etmiyorum, ben son derece Buyurun efendim. YAAR BYKANIT Estafurullah. BAKAN Estafurullah, yle bir ey sylemedik. YAAR BYKANIT Ben o son dediim gibi, o koullarda, o kadar uzun sre orada kalnmaz. Terristler o koullarda yaamyor, hepsi maarada yayor, hepsi maaralarda. Maaralarda yle az uz maara deil Zap blgesinde zellikle ok byk maaralar var yani. Orada bizi tenkit eden baz makamlar veya kiiler veya gruplar Bu kadar abuk niye ekildiniz? dedi. dari zayiat verirsiniz, bakn imdi su nasl ieceksiniz, on be dakikada donar su, affedersin baz insani ihtiyalarnz nasl karlayacaksnz? Onlarn hepsinin tabii aresi de var, yok deil. Dolaysyla, dediler ki: Amerikadan ek dediler, ektiniz. ATLA KAYA (stanbul) Amerikan Savunma Bakannn bir aklamas olmutu hemen bunun peine bu ekilme olunca, yle bir ey akla geldi Sayn Bykant. YAAR BYKANIT Bizim Amerikan Savunma Bakanna bakacak hlimiz yok ki. Ben askerimin zayiat vermesini nlemek sorundaym. Herkes, o kadar kt artlarda sokunca bir nevi Sarkam beklentisi vard baz kiilerde. Ne kadar zayiat verirler acaba? diye. Onun iin Amerikan Savunma Bakannn o demeci tesadftr yani kimse bize Hadi ek birliklerini. demedi. Bizim planladmz bir eydi o. KESKi syledim, onun dnda baka ey SIRRI SREYYA NDER (stanbul) Mehmet Aar, Cumartesi Annelerinin YAAR BYKANIT imdi, samimi sylyorum, gerekten hatrlamyorum. Ha siz diyorsanz ki sylediniz sylemiimdir. Ona da itiraz etmem yani ama hatrlamyorum. SIRRI SREYYA NDER (stanbul) imdi size buluyorum, CNN eyinden efendim. Bykanttan Aara sert tepki diye. Siz buyurun. BAKAN O zaman devam edelim, siz bulunca tekrar girelim. Feyzullah Kyklk Bey buyurun ltfen soru sormak zere. YAAR BYKANIT Eer sylemisem hatrlamyorum. Sylemisem, sylemiimdir yani sylemedim diye iddia etmem. BAKAN Sylemiim diyorsanz, sylemiimdir diyor yani zaten SIRRI SREYYA NDER (stanbul) Peki ite efendim burada demeciniz. BAKAN Okuyun isterseniz. SIRRI SREYYA NDER (stanbul) Bir sorum cevaplanmad. Bu terristlerin Meclisten, devletten maa almalarn iime sindiremiyorum demitiniz. Bu ayn maddeden yarglandnz silah arkadalarnz iinde ayn YAAR BYKANIT Ben silah arkadalarm o bahsettiim kiilerle ayn kefeye koymam kusura bakmayn. SIRRI SREYYA NDER (stanbul) Evet. Bu hukuku tanmadnz anlamna m geliyor? Dierlerini de tanmyorsunuz nk hakknda mahkeme karar var diye byle diyorsunuz.

YAAR BYKANIT Mahkeme karar deil ki. Avrupada yaasn, Meclisten maa alsn, stelik Avrupada ne yaptn da biliyoruz. SIRRI SREYYA NDER (stanbul) Efendim, bu sizin arkadalarnz da bakn lkeyi ne hle getirdi, mahkeme, Balyozlar, Ergenekonlar yani silahl terr rgtnn bakan, sorumlusu olarak yarglanan silah arkadalarnz var. Bu daha m masum bir ey sizce? YAAR BYKANIT imdi, ben dediim gibi mukayese etmem. SIRRI SREYYA NDER (stanbul) Mukayese etmem. Teekkr ederim. FEYZULLAH KIYIKLIK (stanbul) Birinci sorum u: 5 Ekim 2005 tarihlerinde Trkeli Dergisinin sahibi Taner nal ile grtnz m? YAAR BYKANIT Kim efendim? FEYZULLAH KIYIKLIK (stanbul) Taner nal. Grmenin ierii hakknda bilgi verebilir misiniz? YAAR BYKANIT Kimmi o ben tanmyorum. FEYZULLAH KIYIKLIK (stanbul) Bu ahsn, Vatansever Kuvvetler G Birlii Hareketiyle ilgili bir ilgisi olduu hakknda bilginiz var m? Bu ahs dnemin Kara Kuvvetleri Komutan Orgeneral Bykant ile saat grtn beyan etmi ve kendilerine her konuda yardmc olacaklarn, hzla ubelemeye gitmeleri gerektiini, zellikle stanbulda 25 bin yeye klmas gerektiini beyan etmitir. Bu beyana da Genelkurmaydan hibir yalanlama veya tekzip gelmedi. Ayn zamanda OYAK ve irketlerinden de reklam konusunda yardm aldklarn syledi bu Taner nal. YAAR BYKANIT Yok. nann tanmyorum. FEYZULLAH KIYIKLIK (stanbul) Peki Beyefendi. YAAR BYKANIT Yalnz bir ey artrd ismi kt. Tutuklu mu o imdi? FEYZULLAH KIYIKLIK (stanbul) Evet. Vatansever Kuvvetler G Birlii. Bunu mahkemede de yine aynen syledi ama mahkemedekini katmak istemiyorum ama gazetelerde bu konuda YAAR BYKANIT Mersin tarafnda falan bir tekilat kuran bir adam herhlde bu. FEYZULLAH KIYIKLIK (stanbul) Aslnda oradan stanbula gelen zaten hepsi Hataydan kyor bu iler birazda. ATLA KAYA (stanbul) Onlar Mersinde bir bayrak yry yaptlar oradan duyuldu herhlde. FEYZULLAH KIYIKLIK (stanbul) Neyse, buradan oraya gidip yrdler, evet stanbul. kinci sorum u: Siz 27 nisanda bir bildiri yaynladnz, gece yars bildirisi ki bu niyetle btn ben epey ihtilal grdm ve epey de darbe grdm, darbelerin hibirisi len zeri, sabahleyin veya akama doru olmad. Sayn Ant ben, 1960dan beri Trkiyede yaadklarmn az ok farknda olarak yaadm. 68de de renciydim, epey o konuda da askerlerin sevgi ve saygsn grenlerdenim. imdi, siz bir bildiriyi kendiniz yaynladnz sylyorsunuz. Arkadalarmz sordu ama ben unu, burada cevaplamanz istiyorum: Buradaki amacnz, laiklii vurgulamak olduunu sylediniz demin. Bu amacnza ulatnz m? Birinci sorum bu. ki, Sayn Abdullah Gl, bu bildiriyi yaynlamadan nce, cumhurbakan seilmesi iin bir Mecliste oylama yapld ama oradaki 367 olayndan dolay bu cumhurbakan seilememiti ve AK PARTnin de o anda Sayn Glden baka hibir aday yoktu. Sizler Meclisteydiniz, ben Mecliste deildim, ben o zaman belediye bakanydm. Ama bu bildirinizden sonra yani ahsi fikirlerinizi ortaya koyduunuz ve

ahsen endie duyduunuz laiklik olayndan dolay Sayn Gl yeniden, enteresan bir ekilde cumhurbakan oldu. AHMET TOPTA (Afyonkarahisar) Enteresan niye? FEYZULLAH KIYIKLIK (stanbul) Tabii laiklik endiesi var ya. ATLA KAYA (stanbul) Olamaz denmi oldu yani. FEYZULLAH KIYIKLIK (stanbul) Evet o bildiri biraz da o ekilde de yorumlanabilir. kinci sorum bu, bundan nasl etkilendiniz? nc, bunun iinde soracam u: Hakikaten, Trk Silahl Kuvvetleri ben btn mrm boyunca irtica ve laiklii bazen blclkten nce, bazen blclkten sonra mutlaka dile getirmitir, belki kendine gre de makul taraflar vardr. Ben ayn zamanda hukukuyum ama laiklik kadar mphem ve tarif edilmemi hibir szck yok Trkiyede. imdi, bu laiklik tehlikesine bu kadar dikkat ediliyor ve bunun zerinde duruluyor. Siz, yllarca da devletin eitli kurumlarnda ve Trk Silahl Kuvvetlerinde grev yaptnz. Genel sekreter oldunuz, Kara Kuvvetleri Komutan oldunuz, Genelkurmay Bakan oldunuz veya dier durumlarda komuta zerinde bulundunuz. Mesela, buradaki memur arkadalarmz vardr. Bir kamu kurumunda, grevini ihmal eden, kamu zararna sebebiyet veren bir memur hakknda mutlaka soruturma alr ve cezalandrlr. hmali varsa, tabii kt niyetle bu ii yapmsa o ayr ama ihmal de olsa bu cezalandrlr. Trkiyede terrn balamasndan itibaren durmadan trmand ve bunun da her ynden en yetkilisi TSK idi, Trk Silahl Kuvvetleriydi, jandarmas veya dierleri, ihmallerinden kt niyetinden demiyorum, ihmallerinden dolay, Trkiye cumhuriyeti vatanda olarak ister terrist olsun ister asker olsun binlerce insanmz ehit oldu, ld veya ldrld, binlerce evimiz yakld veya tahliye edildi ve hakikaten Trkiyenin 500 milyar dolara yakn da 30 yldr bir zarardan getii syleniyor. Dnyada byle bir zarar eken hibir lke yok. Siz bu vatan bu kadar ok seven insanlar olarak Atatrk cumhuriyetinde de bu grevi yapm bir insan olarak bu grevde ihmali olan, bakn kt niyeti demiyorum, ihmali olan hibir subay veya komutan hakknda herhangi bir kovuturma veya soruturma atnz m? YAAR BYKANIT ok. FEYZULLAH KIYIKLIK (stanbul) Hayr msaade edin, bunlardan, bu iten dolay. nk o zaman Trk Silahl Kuvvetlerinin Gneydouda btn grev yapanlarn hepsi hapiste olmas gerekirdi. Bunlardan dolay ceza alanlar var m? st dzey komutanlardan diyorum, ceza alanlar var m? YAAR BYKANIT st dzey komutan derken neyi kastediyorsunuz? FEYZULLAH KIYIKLIK (stanbul) Yani mesela, beyefendi bir alay komutandr, yani oradaki bir subay, astsubay veya ey deil. Komuta kademesinde olan bir insan, tabii komuta her dereceye kadar mutlaka deiiyor ama en azndan blge sorumlusu olan, o karargah sorumlusu olan insanlardan. Bir sorum bu, dier sorum da, sizin genel sekreter olduunuz dnemlerde ve Genelkurmay Bakan olduunuz dnemlerde, imam hatip okullarnda, siz biliyorsunuz btn okullarda mill gvenlik dersi vardr ve bunlara subaylar girer. Bu subaylarn hepsine bir talimat gnderildii ve bundan da unun istendii: Kz-erkek ayn snfta olmayan, ayr ayr snfta olan nk o dnemlerde bu kaldrlmt- rencilerin bulunduu snflarda ders vermemeleri, bartsyle snfta oturanlara da ders vermemesi konusunda byle bir talimatnz oldu mu? Bu da bir sorum. Dier bir sorum da u: And, siz bunu ok yakndan biliyorsunuz, o dnemde de ok yetkili bir grevdeydiniz, yaynlandnda orada beni en ok rperten ve zen ne olmutu biliyor musunuz? Trkiyede bir laiklik, irtica avcl balatlmt ve buna sadece subaylar veya askerler deil subaylarn eleri, ocuklar da bununla grevlendirilmiti. Orada madde ak ve net. Byle bir ihtiyac nasl hissettiniz. Mesela ben milletvekiliyim, belediye bakanl yaptm, avukatlk yaptm ama ocuklarm bu konuda hi sorumlu tutmadm, sadece dedim ki Aman ha, benim

yaptm grevleri ihlal edecek, o grevlere katlp da ihlal edecek hareketlerde bulunmayn. dedim siz, sizin grevlerinizi siz derken TSK olarak- ailelerinize de birlikte vermekteki amacnz neydi? Teekkr ederim, sa olun var olun. YAAR BYKANIT Teekkr ederim. imdi, mill gvenlik dersi dediniz, liselerde u anda kalkt herhlde deil mi Sayn Bakanm? SIRRI SREYYA NDER (stanbul) ok kr. BAKAN Evet. SIRRI SREYYA NDER (stanbul) Kalkt kalkt. YAAR BYKANIT Ben de gen subaylmda mill gvenlik dersine gittim. Tabii kiiler farkl FEYZULLAH KIYIKLIK (stanbul) Derse bir ey demiyoruz, ben diyorum da aslnda derse de sylyorum ama oradaki bir rencinin, snfta kz-erkek birlikte olmasnn veya ayr ayr olmasnn, bartl olmasnn ders almaya veya vermeye engel neydi ki diyorum. YAAR BYKANIT imdi, tabii Sayn Bakan Mill Eitim Bakanl yapt yani kurallar var. Mill gvenlik dersi retmenleri de o kurallara uymak zorunda. O kurallar da Silahl Kuvvetler koymuyor, Bakanlk koyuyor. FEYZULLAH KIYIKLIK (stanbul) Yok hayr Bakanlk onlar ynlendirmiyor dorudan doruya TSKnn kendi i hizmetlerine gre YAAR BYKANIT imdi ben kiisel dncemi syleyeyim, hi kimseyi inanlarndan dolay sulayamazsnz ve bu inanlar benimsemek iin zorlayamazsnz da yani bunlar doru bulmadm. Her ey insani erevede olmal, halka olmal buna ben de yllarca Silahl Kuvvetler bnyesindeki okullarda komutanlk yaptm, Harp Okulu komutanl yaptm, Kuleli Askeri Lisesi komutanl yaptm, akademilerde be yl retim yelii yaptm. rencilerimizle de ilikilerimiz vard, hep gen insanlar yetitirirdik ve onlarn eyine sayg duyardk. inde yaramaz vardr, uslusu vardr, aklls vardr, az aklls vardr; insan yaratl yani onlarn hepsine sayg duymak lazm. Hatta hizmetteyken unu da sylerdim: Efendim, ite falanca ie yaramaz. Ya, kardeim, her insan Allah yaratrken ayn kapasitede mi yaratyor? nemli olan sahip olduu yetenei kullansn, Allahn vermediini kuldan istemeyeceksin. Allahn vermediini kuldan isteme ama eer fazla vermi Allah, onu yeteri kadar kullanmyorsa onun kulan ek. SIRRI SREYYA NDER (stanbul) ekme, ekme. FEYZULLAH KIYIKLIK (stanbul) Dier sorum eyle ilgiliydi, bu subaylarn ihmallerinden dolay, ki ben unun iin aslnda Siz Mill Gvenlik Kurulunda Genel Sekreterlik de yaptnz ve Genelkurmay Bakanl da yaptnz. YA kararlarnda bugne kadar 2.000in zerinde memur grevden atld a biila braklarak ve bunlarn hepsinin sebebi de asker disiplinsizlik, altnda da irtica ama o kadar insanmzn gneydouda lmesi, ehit olmas veya bunun, gittike, terrn orada trmanmasndan dolay ihmali olanlardan atlanlar, dedim ya ite aratrma ne kadar oldu? Ka kii attnz? Mesela en az 5.000 kii oradan atlmas lazmd. YAAR BYKANIT imdi, bakn, silahl kuvvetler belli kurallara gre alan, meslein karakterinde olan disiplinli Ve silahl kuvvetler personeli srekli deerlendirilir. Eer disiplin kurallarna aykr hareket ediliyorsa veya vazifesinde lakaytsa bunlar gereken yaptrmlar alr; kimisi ordudan atlr kimisi terfi edemez yani bunlar yaplyor ama ben imdi, bunlarla ilgili size kati rakamlar vermem de mmkn deil tabii ki. Ama ben dierinin rakamn biliyorum, brn bilmiyorum; atm inceledim, oradan da bulamadm. YAAR BYKANIT Ya, u anda

FEYZULLAH KIYIKLIK (stanbul) Yani irticadan dolay atlan 2.000in zerinde subay var benim bildiim, 80li yllardan bugne kadar ama bu iten dolay atlan subay saysna hi rastlamadm. YAAR BYKANIT Hayr yani benim beinci senem emekliliimin, rakamlar u anda hatrlamam mmkn deil. FEYZULLAH KIYIKLIK (stanbul) O zaman, bize yazl olarak verirseniz memnun olurum. Dier bir sorum eydi: Subaylarn kendilerinin irticayla ilgili grevlendirilmesinin dnda, ailelerinin de bu ie sokulmas andta, siz bunu nasl yorumluyorsunuz? YAAR BYKANIT Hangi andc kastediyorsunuz? FEYZULLAH KIYIKLIK (stanbul) Birok andcmz olmutur mutlaka da, 28 ubat ncesi. YAAR BYKANIT 28 ubat ncesi andcnda ben Diyarbakrda grevli olduum iin grmedim de yani onun iin o rakam konusunda bir ey syleyemem. BAKAN Tamam m Sayn Kyklk? FEYZULLAH KIYIKLIK (stanbul) Affedersiniz, ben orada Arkadamz dzeltmemi istiyor. Siz Mill Gvenlik Kurulu Genel Sekreteri deil, Genelkurmay Bakanlnda Genel Sekreterlik yaptnz. Evet, onu dzeltiyorum. YAAR BYKANIT Teekkr ediyorum. FEYZULLAH KIYIKLIK (stanbul) Teekkr ederim arkadaa da. Yani bu ailelere de bu grevin verilmesini Bu and yaynland biliyorsunuz. YAAR BYKANIT imdi yle syleyeyim: Bakn, benim buraya davet edilme sebebim FEYZULLAH KIYIKLIK (stanbul) Ben sadece bilgi almak istiyorum. YAAR BYKANIT Anladm da imdi, ben emekli bir askerim yani btn bilgiler kafamda deil, mmkn deil, aratrmam lazm. BAKAN Evet, teekkr ediyoruz. FEYZULLAH KIYIKLIK (stanbul) Birinci sorumu cevaplandrmad. O bildiri amacna ulat m? rticadan dolay byle bir endieniz vard. Abdullah Gl nceden Cumhurbakan adayyd, sonra da BAKAN Siz sorularnz sordunuz, cevaplandrmam olabilir ama cevaplandrmak istemiyor da olabilir, bilemiyoruz artk yani zorlayc bir ey olmas FEYZULLAH KIYIKLIK (stanbul) ok demokratiksiniz, teekkr ederim Sayn Bakan. BAKAN ok zorlayc olmas anlamnda sylemiyorum ben, hatrlatma balamnda lk sorusunu hatrlatyor Sayn Kyklk. Evet, Cengiz Yaviliolu Bey Ben, isterseniz Sayn Kyklkn ilk sorusunu hatrlataym Sayn Bykant. Diyor ki: Bir bildiri srecine ilikin olarak, Cumhurbakanl sreci Tekrar eder misiniz Sayn Kyklk? Tamamlansn. Eksik kald sorum. diyor. FEYZULLAH KIYIKLIK (stanbul) Bir konumasnda yle syledi burada, dedi ki: Bu bildiriyi ben bizzat kendim kaleme aldm ve daha ok laiklikle ilgili konulardaki endielerimi bildirdim. Bu olaylardan nce Abdullah Gl Bey adayd, Cumhurbakanlna seildi ama Anayasa Mahkemesince iptal edildi. YAAR BYKANIT Ben biliyorum onlar. FEYZULLAH KIYIKLIK (stanbul) Sonra yeniden Abdullah Gl Bey Cumhurbakan seildi. Bu laiklik endiesi hlen devam ediyor muydu etmiyor muydu? Amacna ulat m bu bildiriniz?

YAAR BYKANIT imdi, efendim, ben tekrar syleyeyim batan: En bata syledim, o bildiri Trk Silahl Kuvvetlerinin laiklik konusundaki hassasiyetini... FEYZULLAH KIYIKLIK (stanbul) te O hassasiyet giderildi mi? diyorum. YAAR BYKANIT Bir bildiriyle her ey dzelmez. FEYZULLAH KIYIKLIK (stanbul) Peki. BAKAN Teekkr ederim. Cengiz Yaviliolu Bey, buyurun ltfen. CENGZ YAVLOLU (Erzurum) Sayn Bykant, ho geldiniz. YAAR BYKANIT Teekkr ederim. BAKAN Son soru Sayn Bykant. CENGZ YAVLOLU (Erzurum) Ben kk bir aklama yaptktan sonra sorularm soracam. imdi, demokratik devletlerde asker BAKAN Cengiz Bey, szm size geecek belki ama rica edeceim, drt dakikada soruyu tamamlarsanz. CENGZ YAVLOLU (Erzurum) Demokratik devletlerde sivil denetim esastr yani temel kararlarn Hkmet tarafndan alnmas ve askerlerin de bu kararlara uyup gereklerini etkin bir ekilde yerine getirmesi esastr. Yine, demokratik devletlerde, silahl kuvvetlerin kendilerinin devlete deil, hkmete bal olmas nemlidir yani bir eit amir-memur ilikisinde olmas. Zira, ordu toplumu tanmlamak iin deil, sizin bildirilerinizde olduu gibi savunmak iin vardr. Asker ve siviller arasndaki snr da siviller belirlemelidir. Sivil denetimdeki demokratik uygulamalardaki temel sorun ise askerlerin sivil hkmetin sadece asker politika ve sava deil, d politika, ekonomi, savunma ve sosyal politikalar gibi konulardaki kararlarnda greceli arlkl olmasdr, bizde de bu olmutur. imdi, Sayn Bykant, sizin de selefiniz olan Sayn zkkn u aklamalar vard, demiti ki: Mesele her ynyle ele alnmaldr. stenirse, ordu, demokratikleme srecinde sistemde kucaklanabilir ve srdrlebilir demokrasinin gvencesi hline dntrlebilir. Yine, Sayn zkk: Ordu zerinde sivil kontrol aa yukar btn lkelerde deimez bir prensiptir ve dorudur. Asker babo braklmaz, hibir zaman da braklmamtr. Yine, bir alntyla: Bir orduya yeni bir fikir sokmaktan daha zor bir i vardr, o da eski bir fikri skp atmaktr. demiti. imdi, benim, bu aklamalardan sonra sorum u Sayn Bykant: lk olarak, Mill Gvenlik Kurulu ve Mill Gvenlik Kurulu Genel Sekreterliinin 1960 ncesindeki grevine dnmesini uygun bulur musunuz? Yani o dnemde daha ok seferberlik ve savunma grevleri vard. 1960dan sonra ie dnk mill gvenlik esas alnd. Byle bir eyi uygun bulur musunuz? YAAR BYKANIT Hayr. O zaman da dnkt, imdi ie dnk. diye bir ey olamaz. CENGZ YAVLOLU (Erzurum) O zamanki uygulama BAKAN Sayn Bykant, o dnemde yani bir tehdit algsndan ziyade, ordu yaplanmamzn cumhuriyetin kuruluundan 60 ylna kadarki srete daha ziyade savunma eksenli ve blgede yani d etkenlerken, 60 darbesinden balayarak darbelerin aslnda lkede i tehdit kavramnn gelitirildii, eitli zamanlarda komnizm, irtica gibi Bilmiyorum, izah edeyim mi? CENGZ YAVLOLU (Erzurum) Evet, doru. BAKAN Dolaysyla i tehdit alglar oluturup daha sonra da bu alglarla darbelerin olutuunu, dolaysyla yani silahl kuvvetlerdeki bu dnm nasl deerlendiriyorsunuz anlamnda

YAAR BYKANIT imdi yle syleyeyim: Mill Gvenlik Kurulu Genel Sekreterliinde son karlan kanunlarla, -drt seneden beri karlan kanunlarla zaten eti budu kopmu, hibir fonksiyonu kalmamtr u anda. CENGZ YAVLOLU (Erzurum) Mill Gvenlik Kurulunun kendisi de YAAR BYKANIT Hayr, Mill Gvenlik Kurulu Genel Sekreterlii. CENGZ YAVLOLU (Erzurum) Evet, Genel Sekreterlikte deiiklik oldu. YAAR BYKANIT Tabii, deiiklik oldu. CENGZ YAVLOLU (Erzurum) Ama yine Mill Gvenlik Kurulu YAAR BYKANIT Yetkilerinin ou buradand. CENGZ YAVLOLU (Erzurum) Yani eskiye dnk bir grevinin olmasn o zaman uygun buluyorsunuz yani ona yakn bir ey mi oldu diyorsunuz? YAAR BYKANIT Yetkileri gitti. Mesela, Trkiye'de psikolojik harekt yapacak bir kurum yok, devlet apnda yok. PKK bizden daha iyi psikolojik harekt yapyor. SIRRI SREYYA NDER (stanbul) Niye hemen dnp bana bakyorsunuz Sayn Bykant? YAAR BYKANIT Sakn yanl anlamayn efendim, zlrm, hakikaten zlrm. BAKAN Karsnda oturuyorsun canm, o kadar alngan olmayalm. SIRRI SREYYA NDER (stanbul) Hep Terrist. dedike dnp bana bakyor, PKK dedike dnp bana bakyor. BAKAN Az nce Terrist olarak mahkm oldum. demedin mi? SIRRI SREYYA NDER (stanbul) Mahkm olmak baka, terrist olmak baka. YAAR BYKANIT Ben yle tutaym elimi. BAKAN Elimi koyup yle konuaym. diyor Sayn Bykant. SIRRI SREYYA NDER (stanbul) imdi, Sayn Bykant, onu kiisel arivime alabilir miyim ltfen? YAAR BYKANIT Nasl? SIRRI SREYYA NDER (stanbul) O yarm baknz Bu da bugnn ans olsun. BAKAN Gn esprili bir ekilde bitirelim diyorum. Tamamladysanz eer bu deerlendirmelerinizle YAAR BYKANIT imdi, tabii, btn kurumlarn yetkileri, ihtiyalar deitike ekil deitirir. Mesela souk sava dneminde baka trl tehdit alglamalar vard, souk savatan sonra, mesela Varova Paktnn dalmas, Sovyetlerin dalmasndan sonra tehdit alglamalar deiti. Tabii, ona gre de kurumlar kendilerini deien ortamlara gre yeniden ekillendiriyorlar ama temel esaslar da deimedi, Mill Gvenlik Kurulu da CENGZ YAVLOLU (Erzurum) kinci sorum BAKAN Sorularnz tamamlayarak sorar msnz hepsini? CENGZ YAVLOLU (Erzurum) Genelkurmay Bakanlnn Mill Savunma Bakanlna balanmasyla ilgili grnz ne olabilir? u anki kurum farkl. YAAR BYKANIT u anda orduyu siyasetin tam gbeine sokmak istiyorsanz Mill Savunma Bakanlna balayn. Trkiye bunu denedi, Demokrat Parti dneminde denedi, ordu tamamen siyasete bulat. imdi, dnebiliyor musunuz, diyelim ki Genelkurmay kararghnda X rtbesinde bir komutan, btn pusulasn Mill Savunma Bakanna evirir, bataki Genelkurmay Bakanna bakt ettii yok. BAKAN Evet. YAAR BYKANIT Tartlabilir, ben tartlmas taraftarym ama ok iyi bir sistem kurulursa Mill Savunma Bakanlna balanabilir ama o sistem nasl olacak, o nemli.

CENGZ YAVLOLU (Erzurum) Peki, teekkr ediyorum. BAKAN ok teekkr ediyoruz Sayn Bykant. ncelikle, tm sorulara verdiiniz cevaplar iin ve YAAR BYKANIT Sayn Bakanm, bu kitap, benim Genelkurmay Bakanlm srasnda yaptm tm konumalar ieriyor. Bunu da SIRRI SREYYA NDER (stanbul) Bana hediye etti onu da. Bu kadar vebalimi ald. YAAR BYKANIT Bunu da Komisyonunuza BAKAN Eer stne hitap yazmadysanz YAAR BYKANIT Yazmadm. SIRRI SREYYA NDER (stanbul) Ben okur anlatrm onlara. BAKAN Evet, Srr Bey belki alabilir. Ben, bir ksa deerlendirmeyle toplantmz kapatmak istiyorum. ncelikle, tm samimiyetimle sylyorum ki gerekten tm sorulara verdiiniz cevaplar iin, burada bulunduunuz iin bir kez daha teekkr ediyorum. Gerekten, darbeler ve darbe dnemlerini hazrlayan muhtralar ve bunlarn psikolojik altyapsnn oluturulmas, i tehdit algs zaman zaman deise de, Krt meselesi, komnizm tehdidi, irtica, laiklik vesaire gibi durumlar deise de biz gryoruz ki ou zaman 80 darbesine giden srete de aslnda bunlarn, milletin unsurlarn bir araya mill birlik, beraberlik ad altnda yaplsa dahi aslnda toplumsal birlik ve beraberlii bozacak ekilde sonular dourduunu, her darbenin millete kar olduunu, bugn itibaryla da artk hakikaten toplum olarak da birok inan geride brakan ve en azndan demokratik bir toplum ina etmenin gerei konusunda ordunun rolnn ve yaplandrlmasnn daha farkl olmas gerektii konusunda, Komisyon yeleri olarak herhlde en azndan hemfikir olacamz bir sonu kar diye mit ediyoruz. Sayn Bykant, tekrar, geldiiniz iin, sorularmza verdiiniz cevaplar iin ok teekkr ediyoruz. YAAR BYKANIT Ben teekkr ederim efendim. Kapanma Saati: 13.55

Yaşar Büyükanıt

Uploaded by

Document Information

Copyright

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Yaşar Büyükanıt

Uploaded by

Copyright:

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

You might also like