2.

Công nghệ GIS

TS. Nguyễn Chí Quang

Geographical Information Systems and Science
Longley P A, Goodchild M F, Maguire D J, Rhind D W
(2001) John Wiley and Sons Ltd

Tổng quan
Hệ thống phần mềm GIS
Các loại phần mềm
Cao cấp
Vi tính
Kếthợp bằng tay
Chức năng
Internet
Hiển thị
Thị trường phần mềm GIS

1
Hệ thống thông tin ñịa lý
Là hệ thống liên kết các yếu tố
Phần cứng Software
People
Phần mềm
Dữ liệu Data
Mạng
Network

Chuyên gia
Procedures
Quy trình
Hardware

Các yếu tố phần cứng

Mainframes
Mini computers
Workstations/PCs

INPUT (ðầu vào) Bộ xử lý trung tâm OUTPUT (ðầu ra)

digitisers, scanners... CPU VDUs, plotters...

STORAGE (Lưu trữ)

harddisks, CD-ROMs..

2
 NhËp d÷ liÖu §o d¹c, C¸c b¶n ®å §Çu thu
quan tr¾c HiÖn cã Tù ®éng
NhËp d÷ liÖu bao gåm: NhËp d÷ liÖu
C¸c b¶n ®å hiÖn cã
C¸c sè liÖu quan tr¾c
Terminals Digitizers Scanners
§Çu thu tù ®éng
C¸c thiÕt bÞ nhËp d÷ liÖu:
B»ng tay KÕt nèi
Terminals
Digitizers
Scanners
B»ng tay
C¸c thiÕt bÞ kÕt nèi (Total
stations, digital cameras)

Ph−¬ng ph¸p sè ho¸

Bµn sè ho¸
M¸y quÐt quang häc
Sè ho¸
ChuyÓn ®æi Raster
thµnh Vector

3
Máy quét
- Thiết bị
ñầu vào

1.Quét
2. Chỉnh sửa
3. ‘Dạng’
4.Kết quả GIS

Lµm b¶n ®å
1. Sinh viªn hiÖu chØnh
b¶n ®å giÊy ®Ó chuÈn
bÞ sè ho¸
2. Sinh viªn chuyÓn ®æi
¶nh thµnh b¶n ®å c¬
së sè

4
NhËp b¶n ®å vµo m¸y tÝnh
1. Sè ho¸ b¶n ®å giÊy
2. Sè ho¸ ¶nh trùc tiÕp
trªn m¸y tÝnh

GPS Satellites

GPS Tiếp nhận

Laser

Video
Laser Scans
GPS Base Station
Bridge
Catenary Poles
Milepost

Flight Path Cross Sectional Scan

5
 GPS Receivers

Laser

The laser imagery, collected

in digital format, contained
x,y, and z coordinates, in
addition to light intensity and
timing codes allowing time-
tagged video recording with
the laser imagery

Trees

Wires

Platform

Stairs
Running Rails

10/3/2006 Bowne Management Systems, Inc. 12

6
 N

N N
N N

N N
N
N

#
·

N #
·

#
· N
N N

#
·

ÿ
#
·

#
·

ÿ
#
·

KÕt nèi d÷ liÖu

§¸nh dÊu chØ sè c«ng
viÖc
ChØ sè m« t¶ néi dung
c«ng viÖc
ChØ sè ch−¬ng tr×nh

7
C¸c thiÕt bÞ ®Çu thu

C¸c thiÕt bÞ ®Çu thu

8
GPS
Thiết bị ñịnh vị
toàn cầu (Global
Positioning
System* (GPS) là
hệ thống ñịnh
vị trên cơ sở vệ
tinh
Thông số ño
ñược trên cơ sở
tín hiệu radio

GPS – các yếu tố

9
Vệ tinh ñịa tĩnh - GPS

10
 Khoảng = tốcñộ ánh sáng x thời gian
truyền tín hiệu
Khoảng = c(t1 – t2)
(c =299,792,458 m/s)

GPS (tín hiệu nhận ñược)

11
 Vị trí ñược ñịnh vị từ nhiều vệ tinh

GPS – Sai số
Nguyên nhân gây ra sai số
Có rất nhiều yếu tố liên quan ñến kết quả ñịnh vị
bằng GPS

Sai số Khoảng sai số (m)

Sai số ñồng hồ vệ tinh 1
Sai số vị trí vệ tinh 1
Sai số thiết bị nhận tín hiệu 1.5
Hiệu ứng khí quyển 4

Tổng cộng 7.5

12
Ví dụ về sai số thiết bị nhận tín hiệu

rang tatinty
unc
er
e

range range
uncertainty uncertainty

13
GPS - ứng dụng

14
 GPS ứng dụng ñịnh hướng tìm kiếm

GPS ứng dụng ñịnh hướng tìm kiếm

Trên mặt
ñất

Trên máy bay

15
16
 L−u tr÷ vµ qu¶n lý d÷ liÖu
L−u tr÷ d÷ liÖu vÒ ®èi
t−îng ®Þa lý
H×nh häc
Thuéc tÝnh
Ph−¬ng ph¸p truy nhËp
(ChØ sè)
D¹ng d÷ liÖu
M¶ng
TÖp d÷ liÖu
CSDL ®Þa lý (täa ®é)

§Çu ra
C¸c d÷ liÖu ®−îc hiÓn thÞ
vµ ®−a ra theo yªu cÇu
ng−êi dïng
B¶n ®å, B¶ng biÓu,
H×nh vÏ (®å thÞ vµ biÓu
®å)
C¸c thiÕt bÞ ®Çu ra chÝnh
M¸y in, M¸y vÏ, Mµn
h×nh, kh¸c

17
 Máy vẽ khổ lớn

Phần mềm GIS

Là phần nền xử lý thông tin ñịa lý của
GIS
Các chức năng chính
Thu thập, chuyển ñổi, lưu trữ, quản lý, tìm kiếm,
phân tích không gian và hiển thị
Sự phát triển (1960s - nay):

1960s Ngày nay

Trình ñộ lập trình cao; Trìnhñộ lập trình thấp;
Giao diện phức tạp Giao diện ñồ hoạ

18
PhÇn mÒm GIS §Çu vµo

C¸c Module PhÇn mÒm

NhËp vµ kiÓm tr d÷ liÖu
• Tõ t−¬ng tù sang sè, tõ
sè sang sè (terminals, CSDL ®Þa lý
digitizers, scanners, text Topology Attributes
files) Position
L−u tr÷ vµ qu¶n lý d÷ liÖu
• CÊu tróc cña d÷ liÖu HÖ thèng qu¶n trÞ CSDL
trong hÖ thèng
§Çu ra vµ tr×nh bµy
BiÕn ®æi d÷ liÖu
• Lo¹i bá sai sè, xö lý d÷
liÖu
Giao tiÕp víi ng−êi dïng T×m kiÕm BiÕn ®æi

Hệ thống phần mềm GIS :

Hiển thị Giao

Giao diện
diện người
người dùng
dùng

Bộ xử lý Các
Các công
công cụ
cụ

Lưu trữ Quản

Quản trị
trị dữ
dữ liệu
liệu

Quy mô ứng dụng Dữ liệu

19
Dự án, doanh nghiệp và nhà nước GIS
1. Dự án GIS 2. Nhà nước GIS

3. Doanh
nghiệp GIS
Quy mô
Người dùng
Chức năng
Quản trị dữ liệu

Các phần mềm GIS chính

Autodesk ESRI
ESRI Intergraph MapInfo Smallworld

Hiển thị AutoCAD ArcRead GeoMedia Viewer ProViewer Custom

LT er
Desktop World ArcView GeoMedia MapInfo Spatial
Professional Intelligence
Chuyên AutoCAD / ArcEdito GeoMedia Pro MapInfo Smallworld GIS
nghiệp Map rArcInfo Professional
Hand-held OnSite ArcPad IntelliWhere MapXtend Scout

Cơ sở dữ Design ArcSDE Uses Oracle SpatialWare Part of

liệu Server Spatial Smallworld GIS

Compo- In several Map Part of GeoMedia MapX, MapJ Part of

nent products Objects Smallworld GIS

Internet MapGuide ArcIMS GeoMedia Web MapXtreme, Smallworld

Map, GeoMedia MapXSite Internet Applic-
Web Enterprise ation Server
CAD AutoCAD In In several In several Part of
Map several products products Smallworld GIS
products

20
 GIS – Phân loại phần mềm
Hệ thống phần mềm GIS
Các loại phần mềm
Cao cấp
Vi tính
Kết hợp bằng tay
Chức năng
Internet
Hiển thị

Các thuật ngữ:

chức năng, chi phí, số người dùng…

GIS – Chuyên nghiệp

Có ñầy ñủ mọi chức Mô phỏng

năng của GIS Lập bản ñồ
Tự ñộng Chỉnh sửa
Biến ñổi Khách hàng
Truy nhập dữ liệu USD10,000
Tìm kiếm
Phân tích không
gian
Dữ liệu Liên kết Chuyển ñổi Lưu trữ Phân tích Hiển thị

21
ArcInfo 8 / ArcGIS 8

GIS – Vi tính
Phân tích dữ liệu trên Mô phỏng
cơ sở tập dữ liệu có Lập bản ñồ
sẵn
Người dùng
Truy nhập
Trực tuyến
Tìm kiếm
USD1500
Phân tích không
gian
Chỉnh sửa
Dữ liệu Liên kết Chuyển ñổi Lưu trữ Phân tích Hiển thị

22
MapInfo http://www.mapinfo.com/

Internet GIS
GIS – mạng
Dịch vụ tập trung
ðơn giản, chi phí thấp
Dễ sử dụng
chủ yếu là bản ñồ, và một số dịch vụ khác
Chỉ ñọc thông tin
USD7500 cho 1 máy chủ (10-30 người dùng)

Dữ liệu Liên kết Chuyển ñổi Lưu trữ Phân tích Hiển thị

23
GIS - thiết bị cầm tay
GIS – di ñộng
Thiết bị nhẹ, gọn ESRI
Kết hợp với vi tính ArcPad
Năng lực hạn chế
Liên kết dữ liệu
Lập bản ñồ di ñộng
USD500

Dữ liệu Liên kết Chuyển ñổi Lưu trữ Phân tích Hiển thị

GIS – chuyên ñề
GIS – liên kết quá trình lập bản ñồ và phân
tích không gian trên cơ sở dữ liệu
Xây dựng phần mềm theo khối (modul)
Thuận tiện
Theo yêu cầu người dùng
Liên kết các thuật toán, thao tác
Hệ thống ñơn giản, giá thành rẻ
$5000 cho 50 bản ($100 mỗi phần mềm)
Dữ liệu Liên kết Chuyển ñổi Lưu trữ Phân tích Hiển thị

24
25
GIS - Hiển thị

GIS – ứng dụng thực tế

Nhỏ, ñơn giản
Chi phí thấp
Chỉ ñể ñọc thông tin
GIS trên máy vi tính
sử dụng miễn phí
$0! ArcExplorer
Dữ liệu Liên kết Chuyển ñổi Lưu trữ Phân tích Hiển thị

GIS - Thị trường

Type of Software System

Professional

Desktop

Hand-held

Component
Viewer

Internet

0 1000000 2000000 3000000

Users

26
Tóm tắt
GIS - phần mềm ñang phát triển rất nhanh
Hệ thống GIS càng hoàn thiện, tích hợp
Hướng phát triển chính
Internet
Thiết bị cầm tay
Các tiêu chuẩn ngày càng tăng và hoàn thiện
(e.g. OpenGIS)
Phạm vi rất rộng, liên ngành
ðáp ứng nhu cầu người dùng

27