Professional Documents
Culture Documents
rEkOD;bpdef
(21)
(22)
(23)
(24)
(25)
(26)
(27)
(28)
(29)
(30)
(31)
(32)
rmwdum
ed'gef;
e,fcsJUqefYusifa&;ESihf 0HomEkacwf
v,form;q&mpHolykef\ *,ufcwfrI
&ckdiftrsKd;uGef*&uftjrKaw
'kdYvufkH;owif;pmESifh &ckdifwkdif;vkH;qkdif&m vli,frsm; nDvmcH
&cdkifwkdif;&if;om;tzGJU ay:xGufvmjcif;
em,uq&mawmfBuD; OD;pdEm
OD;OD;pdEm? OD;ynmoD[? OD;em&'wkdY\ twKywdESihf Mo0g'p&d,rsm; jzpfvmykH
ppfawGNrdKU &ckdifvli,ftzGJUtrsKd;rsKd;ESifh ausmif;om;or*
'kdYArmtpnf;tkH;ESihf &ckdifvli,frsm; ocifjzpfvmMujcif;
'kdYArmtpnf;tkH;ESihf &ckdiftrsKd;om;uGef*&uf r[mrdwfjzpfvmykH
'kdiftmcDESihf 91XmetkyfcsKyfa&;taMumif;t&mrsm;
'kdiftmcDacwfESihf ubOD;bkd;jr xifay:vmjcif;
refatmifNrdKUe,f ocifvli,frsm; vIyf&Sm;rI
&ckdifwkdif;&if;om;tzGJUESihf &ckdifwkdif;vkH;qkdif&mtzGJUpifNydKifpnf;kH;jcif;
&ckdifwkdif;&if;om;tzGJUESihf &ckdifwkdif;vkH;qkdif&mtzGJU nDnGwfa&;&&SdNyD; ESpfckaygif;pnf;vsuf
&ckdiftrsKd;om; uGef*&ufukd zGJUpnf;jcif;/
&ckdifocifvli,frsm;xJrS NrdKUe,faygif;pkHrS pnf;kH;a[majymolrsm; xGef;ay:vmjcif;
xdyfwef;xif&Sm;ausmfaZmaom vli,facgif;aqmifrsm;
em,uq&mawmf OD;pdEm? OD;ynmoD[? OD;em&'wkdY tzGJUESihf vlyk*dKvfBuD;rsm;jzpfMuaom Ou|
BuD; OD;omZHvS? 0wfvkHawmf&? txufwef;a&SUae OD;bkd;ckdifwkdYESpfzGJUcGJvsuf &ckdifawmifykdif;okdY
w&m;a[m xGufMujcif;
ub OD;bkd;jrESihf &ckdiftrsKd;om;uGef*&ufacgif;aqmifrsm; nDGwfrIr&ojzihf pifNydKif
a[majymyGJrsm; jyKvkyfMujcif;
em,uq&mawmfBuD; OD;pdEmtzGJUrS ubOD;bdk;jrwkdYtzGJUukd tekdif&ojzifh &ckdifawmifykdif;&Sd
&[ef;&Sifvltm;vkH;wkdYonf &ckdiftrsKd;om;uGef*&ufodkY 0ifa&mufvmMujcif;
yxrqkH;aom &ckdiftrsKd;om;uGef*&ufBuD;\nDvmcHodkY q&mawmf OD;pdEmBuD;rSL;vsuf aygufawm
NrdKU usif;yjyKvkyfjcif;
&ckdiftrsKd;om;uGef*&ufnDvmcHNyD; aemufykdif;umvrSm "e&SifESihf AsLkdu&ufMoZmt&Sdeft0g
usqif;vmjcif;aMumifh zdESdyfrIjyif;vmykH
NAdwdoQtpkd;&ESihf vufyg;aprsm;okdY wkHYjyefwkdufckdufrIrsm;? vQKdU0SufawmfvSefa&;vkyf&yfrsm;? NrdKUe,f
aygif;pkH&SdvmykH
&ckdifocifrsm; xkdNrdKUe,frsm; zrf;qD;cH&jcif;
&ckdiftrsKd;om;uGef*&uf\nDvmcHudk 'kwd,tBudrf ausmufawmfNrdKU usif;yjyKvkyfjcif;
ausmufawmfnDvmcHNyD; aemufykdif;umv (&ckdifacgif;aqmiftcsKdUukd) zrf;qD;vsuf tdEd,jynf
&Sd 'kdifempyl&faxmifokdYykdYjcif;/
t*Fvdyftpkd;&jrefrmjynfrS qkwfcGmoGm; (&ckdif-ukvm;t"dukef;jzpfjcif;)jcif;
NAdwdoQt*Fvdyftpkd;&tkyfcsKyfa&;ysuf (&ckdifociftkyfcsKyfa&;tpm;xkd;jcif;)jcif;
ArmhvGwfvyfa&;wyfrawmfa&muf&Sdvmjcif;
*syefacwf (waoG;? woH? wrdefY) t"dywd a'gufwmbarmftkyfcsKyfa&;
olYuRefrcH Zmwdrmefjzihf
(33)
(34)
(35)
(36)
(37)
(38)
(39)
(40)
(41)
(42)
rEkOD;bpdef
*syefvw
G v
f yfa&;twkEiS fh t*Fvyd -f *syefwyfrawmfwYdk bwjyef usm;wjyefwu
dk cf u
kd o
f nf/ &ckid jf ynf
ppfajrjyifjzpfjcif;/
*syefwyfrawmfukd[DrmtifzmrS aemufqkwf&jcif;? 3-vMumjyefwkdufjcif;
OD;pdEmESihf aemufvkdufacgif;aqmifrsm; *syefzrf;qD;ESdyfpufjcif;
OD;pdEmESihftwGif;a&;rSK; ukdausmfjr(,ckuGefjrLepfygwDacgif;aqmif)wkdY\ukd,fpm;vS,ftzGJU &efukef
oGm;Mujcif;
OD;ynmoD[? OD;em&'wkdYtzGJU &efukefodkYaemufwpfBudrf ukd,fpm;vS,foGm;Mujcif;
zufqpfawmfvSefa&;wm0eft&yf&yfukd vQKdU0Suf cGJa0,lMujcif;
zufqpfawmfvSefa&;tpDtpOfrsm;csrSwfjcif;
zufqpf*syefawmfvSefa&;tcsdefowfrSwfonfxuf apmjzpfay:jcif;
nDGwfa&;&&SdNyD;jzpfaom &ckdiftrsKd;om;awmfvSefa&;rSm vlao? vlaysmufESihf IH;edrfhrIvkH;0r&SdbJ?
tBuD;tus,fatmifjrifrI o&zlaqmif;jcif;
zufqpfawmfvSefa&;ESifhwpfNydKifwnf; vufeufrcsbJwkdufckdufa&;ESifh r[mrdwfxH vufeufcs
yl;aygif;ta&;qkda&;uGJjym;jcif;
OD;ynmoD[(ajymuf'g0g'wzuf) OD;pdEm \ (wqufwnf; awmfveS af &;uwzuf) ESp0f g'uGjJ ym;yk/H
yxrykdif;NyD;NyD/
'kwd,ykdif;quf&ef&Sd/
olYuRefrcH Zmwdrmefjzihf
3
tcs;D pum;
rEkOD;bpdef
yPmrpum;
NAdwdoQukdvkdeDacwfu ? rdrdwdkY wdrfjrKwfvsuf&SdaeMuaom? ZmwdaoG; Zmwdrmefrsm;wuf<uvmatmif
vIHUaqmfcJhMuaom rsKd;cspfpma&;q&mrsm;\ armfuGef;0ifoDcsif;rsm;
rsm;/
jrefrmEdkifiH\ awmfvSefa&; twKywdrsm;ukdjzpfap? orkdif;jyKpka&;om;onfjzpfap? ukdvkdeDacwfrS rsKd;cspf
pdwf"mwfESifh? ZmwdaoG;rsm; jyefay:vma&; tawG;tac:jzihf vIHUaqmfa&;om;cJhMuonf/ rsKd;cspfuavmif&SifwkdY
tcef;ukd rsufuG,frjyKxkdufyg/ *Dwokckrynmjzihf vlwkdif;yg;pyfzsm;odkY a&mufEdkifatmif wm0efxrf;aqmifcJhMu
ygonf/ uavmif&Sifrsm;ukd aus;Zl;wifonfhtaejzihf (rSwfrdorQ) wcsKdU*DwrSm wpfykdif;wpfpjzpfrnf/ odkYaomf
vnf; a&;om;ykH OD;wnfcsufrsm;ukd odEkdifMuygrnfjzpfojzihf wwftm;orQazmfjyvkdufygonf/ odkYa&;om;&m
uavmif&iS t
f rnfrsm;ukyd if rrSwrf
d ol\odjcif;ESiw
fh
JG rxnfEh idk af omfvnf; csKUH rsK;d cspu
f avmifrsm;rSe;f odvQif
yif aus;Zl;wif&ma&mufygrnfqkdonfh ,kHMunfcsufjzihf a&;om;wifjyvkdufygonf/
(1) 'k d Y j ynf r S m ? 'k d Y b mom? 'k d Y v l r sKd ; pk d ; rk d ; rS m ? ocif r sKd ; a[h 'd k Y A rm? Nid r f ; {Ed k i f a p&m(tmZeD ? Ak ' b mom
wkdif;jynf)&mZ0ifa&S;xkH;pnfvm? xGef;um;cJhay? ykdifqkdifol? bkd;bGm;bDbif? 'kdYjynf'dkYajr? kd;&majr?
rId;ygoav? rsKd;omuDrS qif;oufay? 'gwkdYajrBuD;? 'g'kdYa&TxD;? pnfwD;cdkif? ukd,fykdifjrefrmjynf/
(2) waumif;tbd&mZm? 'dkYArm? omuDrsKd;ayrkdY? rId;*kPfawZm? ,kd;',m;ESifh? ukvm;ukdyg wkdufckduf um?
atmifcJhwm ('dkYArm)? pdefrSefuif; tppftjzpfBuD;jzpf? xif;wvSnhfBuHK&? xkH;ESifhraoG? avmu"rwmay?
odkYaomft&if;qkdppfvQif Armjynf-igwkdYjynf? ocifusihfukdusihfMuyg (ocifrsKd;a[h 'kdYArm)aemufvm
aemifom;? aumif;pm;bk&Yd m? 'ku
Yd ,
dk u
f sK;d ? vk;H vk;H ryg(&J&AJ rm-yDyAD rm) ocifrsK;d a[h 'kAYd rm? a,musmf ;bom;?
'dkYArm? aemufaemif om;aumif;pm;bkdY&m? BudK;pm;tm;xkwfcg? txufwef;pdwfESihf Zmr&DaoG; 'dkYArm/
(3) (taMumif;om"u? waumif;&mZ ousomuD) Armjynf pwnfzefqif;? ArmrsKd;awG pkd;rkd;cJhMuonf/
Murmqkd;? 'kdYbk&ifukdrSNidK;? tbkd;wefwkdif;jynf? pGefY&Sm&onf? b,fawmhcgrS-xD;&,feef;&,f? tajcwnf?
Armrsm; ae&ygawmhrnf(opfawmESihf a&eHajrtvDvD? Armhvuf0,f? csKyfcs,f,lMuonf/)ywjrm;?
olYuRefrcH Zmwdrmefjzihf
rEkOD;bpdef
olYuRefrcH Zmwdrmefjzihf
rEkOD;bpdef
(1)
EkdifiHwum[l&m&m? toufukdvSD;? oGD;acsmif;pD;rS? ukd,fhrsKd;ukd,fhjynf? ukd,fhXmeDukd? &vDzl;u?
avmuonf? atmufusrcHEdkifaomaMumifh / bmrxDau? ZmeDa,musfm;? tm*vl? tluarG;zGm;bBuD;vm;?
a,musfm;tpGrf;? yGJobifrSm 0ifumprf;avhm/
olYuRefrcH Zmwdrmefjzihf
rEkOD;bpdef
olYuRefrcH Zmwdrmefjzihf
rEkOD;bpdef
1/ rmwdum
twKywdrsm;onf wu,fvufawGUtjzpfrsm;yifjzpf\/ okdYaomf ESpfaygif; 40-cefYujzpf rSwfwrf;
rSwf&m? 'kdif,m&Drsm; aysmufqkH;ysufpD; ESvkH;om;wifusefcJhaom tcsufrsm;om jzpfygawmhonf/ tpDtpOf
tcsKdUrSm a&S;ua&;rnfhtaMumif; aemufa&muf? aemufrSa&;&rnft&m a&SUa&mufjzpfoGm;wmonf &SdEkdifygonf/
jzpfysufcJhonfuawmh vufawGUtrSefrsm;jzpfaMumif; 0efcHygonf/
2/ ed'gef;
awmfveS af &;twKyw
rd sm;rSmvnf; pma&;q&mrsm;omvQif a&;wwf bwfcsipf &m pDu;Hk a&;om;wwfyg
onf/ uRefawmfuJhodkY awmfvSefa&;orm;wpfOD;rSm twKywda&;&ef? aqmif;yg;? 0wK[l cGJjcm;ra&;wwfbJ
jzpfysucf o
hJ nfrsm;ukd jyefvnfqifjcifNy;D a&;jcif;jzpf [eftrsK;d rsK;d a&maxG;oGm;rnfrmS wxpfcsaocsmaeygonf/
uRefawmf\t"duOD;wnfcsufuawmh xkdtcsdefawmfvSefa&;vkyfcJhMuaom wm0efcHacgif;aqmifBuD;rsm;ESihf
vufawGUtaumiftxnfazmfaqmif&GufMuaom NrdKUe,ftoD;oD;rS awmfvSefa&;acgif;aqmifi,frsm;ESihf vlxk
vlwef;pm;rsm;\opm&Sdaom pdwf"gwf &J&ifhwm0ef,l&Jaom &J&Jawmuf? Zmwdrmefukd,fusKd;pGefY0Hhjcif;ESihf touf
qHzsm; pGefYpm;cJhMuonfrsm;ukd aemifvmaemufom;rsm; odomap&ef &nf&G,fygonf/ vufawGUjzpf&yfrsm;onf
pdwful;,Ofxuf tq&maxmifru tHhMop&mawG jzpfygonf/ pmoGm;u ra&;wwf taumiftxnfrazmf
wwfojzihf bmvkn
d mvkjd zpfEidk yf gonf/ odaYk omf jzpfysuyf u
Hk kd axmuf EIid ;f qEd idI ;f ygu t&omwpf0ufay:xGuf
vmEkdifygonf/
pma&;ol\ cHpm;emusnf;csufwpfcku aphaqmfomvsif awmfvSefa&;taMumif;t&mtcsKdUudk
wifjyjcif;jzpfygonf/ xkdcHpm;csufuawmh(a&mifawmfjyefESihf a&mvTwfjcif;)[k t"dyg,f&ygonf/ jzpf&yfu
*syefac:NyD; t*Fvdyfukdwkdufckdif;? *syefaemufvkdufvkyf? *syefraumif;rSef;odjyefawmh? t*Fvdyfjyefyihf? *syefukd
wkdufckdif;? aemufvkdufvkyf? urmhtajctaet& NAdwdoQu ukdvkdeDpepfukd zsufvGwfvyfa&;ay;wmbJ[k
aemufayguf EdkifiHa&;q&muav;awGu ajymMuygonf/ olwkdYxifwmESihf vufawGUrSm rnfrQuGmovJ(a&S;u
awmfvSefa&;acgif;aqmifrsm;[m) aemufa,mifcH a&omckdrsm;ygvm;? odkYr[kwf olrwlatmif xl;jcm; pl;&Sjyif;
xefaom ZmwdaoG; Zmwdrmefjzifh t&m&mukd qifjcifEidk pf rG ;f &Sad om Z0eOmPf? wduO mPf? *r&d OmPf? vsijf refaom
OmPf? xufjrufaomOmPf? eufeJaom OmPfjzifh ydyd&d&dvkyfcJhMuovm;? b,frQcufcJaom jyemrsm;ukd
enf;y&d,m,ftrsKd;rsKd;jzihf ausmfjzwfcJhMuovJqkdonfukd pmzwfolrsm;om pOf;pm;qkH;jzwfMu&rnf/
pma&;oluawmh wu,fjzpfcJhwmrsm;[m rsufvSJUavm? xkH;wrf;pum;avm[k xifcsifvQifxifMuygawmh?
pma&;q&mr[kw
f pyfiiH jH zpfrnfrw
S yg; [kwrf [
S w
k yf g&JUvm;[k ,kx
H ifaMumifxifjzpfMu&rnfuadk wmh wm0ef,0l hH
yg\/
pm\aemuft"dutcsufrSmvnf; &ckdifESihfArmawmfvSefa&;acgif;aqmiftcsif;csif; pdwfcs,kHMunfrI
cspfMunf&if;ESD;rIrsm;vnf; rnfonfhtcsdefcgrQ r&cJhbl;aom nDGwfrI? cspfMunfrI? ,kHMunftm;ukd;rI? xkdwOD;ukd
wOD;oHo, vkH;0r&SdbJ &&SdcJhMuygonf/ tvGefYtvGefckdifrmaom e,fcsJUawmfvSefa&;ESihf zufqpfawmfvSefa&;
r[mrdwfrsm; jzpfcJhMuygonf/ ykdYay;orQaom awmfvSefa&; r[mwm0efrsm;ukd a&SUwrf;ppfajrjyif? &ckdifa'orS
acgif;aqmifBuD;rsm;ESihf &Jabmfrsm; &mEIef;jynfhxrf;aqmifcJhaMumif; awmfvSefa&;udk vufvSrf;rDDScJhaom jrefrmjynf
xdyw
f ef;acgif;aqmifrsm;todjzpfygonf/ od'w
d if rajymrjzpfonfrmS &ckid v
f rl sK;d vlenf;pkrmS a&SUwef;ppfrsuEf mS
jzpfjcif;? NrdKUawG&GmawG twnfwusr&SdbJ ysufpD;aecsdef *syefaxmufvSrf;a&;u tuGufaphaphaxmufvSef;aecsdef
rSm awmfvSefa&;wm0efBuD;t&yf&yfukd r[mrdwfwkdYESihf qufoG,f taumiftxnfazmfcJhMuygonf/ (jzpf&yf
ukv
d nf; jy&jcif;rSm) *syefwyfrawmfu a&SUwk;d vku
d ?f uk[
d ;D rm;-tifzmxda&mufvu
dk ?f aemufwpfcsed f t*Fvyd o
f pm
cHrsm; tE&m,fESihfwuG *syeftvkdawmf&Sdrsm;? tE&m,fukdyg awmfvSefa&;orm;rsm;u a&Smifwdrf; cyfwnfwnf
jzihf owd&Sd&Sd? ZGJ&Sd&Sdjzihf rwkHrvIyfvkyfcJhMuonfrsm;ukd uRefawmftda`Ejzihf od'dwif&ygonf/ awmfavmufNyD?
0daooersm;ukd aus;Zl;wifaomtodpdwfjzihf rSwfwrf;wifjcif;jzpfayonf/ xkdyk*dKvf awmfvSefa&;\
acgif;aqmifBuD; acgif;aqmifi,frsm;onf a&omckd tacsmiform; aemufvkdufr[kwfyg/ &J&JawmuftmZmenf
acwfa[mif;ukd zsufqD; acwfopfukd zefwD;wnfaqmufaom Adokumrsm;omjzpfonf/
olYuRefrcH Zmwdrmefjzihf
rEkOD;bpdef
3/ e,fcsUJ qefu
Y siaf &;ESifh 0HomEkw&m;
jrefrmEkdifiHuRefb0odkY jrefrmou&mZf 1186ckESpftcsdefuyif &ckdifESihfweoFm&DESifh jrefrmjynfatmufykdif;
ukd NAdwdoQwkdY\ ta&SUtdEd,ukrPDu odrf;ykdfufcJhMuonf/ &ckdifvlrsKd;rsm;rSm olYuRefrcHaom Zmwdrmef&SdMuyg\
okdYaomfvnf; jrefrmrsm;u 1146cktcsdefu &ckdif\tcsKyftcsmtmPmukd bkd;awmfbk&m;\ odrf;ykdfutkyfcsKyfrIukd
rauseyfrIudk t&if;cH t*FvdyfESihf r[mrdwfjyK wkdufckdufawmfvSefcJhMujcif;onf? &ckdifa&mjrefrmyg uRefb0okdY
oufqif;cJhMu&ayonf/
NAdwdoQwkdY\ vdrfvSnhfrIudk cH&rSef;odNyD;aemufykdif;rSm awmfvSefa&;vkyfcJhMuayonf/ odkYaomfvnf; tcsKdU
aom opmazmuf&ckdifwkdYaMumihf ratmifjrifbJ qkH;IH;cJhMu&\/ orkdif;wif a&;xm;aom pmwrf;rsm;t&vnf;
aumif;? t*Fvdyf? ay:wl*D? jyifopfwkdY\rSwfwrf;t&vnf;aumif;? aemifvmaemifom;wkdY od&SdMu&onf/
&ckdiftxufwef;tvTmrsm;ukd NAdwdoQtkyfcsKyfolrsm;uwqifh &ckdifvlrsKd;tm; zdESdyfa&;,E&m;tjzpf
tokH;jyKjcif;? jrefrmjynftkyfcsKyfa&;vnf;? &ckdiftvkdawmf&drsm;ukd t*FvdyfvlrsKd;ESihf wef;wlcsD;jrihfcefYxm;jcif;
enf;y&d,m,faMumifh uReftkyfcsKyfa&;tkwfjrpf[m tawmfyif ckdifrmpGm &Sdaeygonf/ txl;ojzihf jrefrmrsm;
pD;yGm;a&;evHrxlekdifatmif ukvm;vlrsKd;rsm;ukd ajr&SifBuD;rsm;jzpfatmif ESpf100*&efajrrsm; xkwfay; bPfrS
aiGvo
dk avmuf acs;iSm;aoG;pkwcf s,v
f ,
S af ompepfudk xlaxmifay;jcif;? tdE,
d ukvm;cspw
f ;D rsm;onf jrefrmpD;yGm;
a&;ukd vuf0g;BuD;tkyfxm;apNyD; rdrdwdkYu xGufukefoGif;ukefrsm;ukd csKyfukdiftkyfcsKyfcJhonf/ atmfwkdua&pD?
ukv
d edk D ,E&m;jzpfonf/ jrefrmESi&fh ckid w
f rYdk mS tdE,
d tifyg,mtwGi;f jynfe,fav;wpfco
k mjzpfonf/ zGUJ pnf;xm;ykH
uvnf; tvGefaphpyfaocsmvSonf/ aus;&Gm? wkdufe,f? NrdKUe,f? ckdif? wkdif;? A[kd ponfjzihf ,lepfx&D? bk&ifcH
wpfO;D wnf;oabmjzihf tkycf sKyaf pjcif;jzpfonf/ oufO;D qHyidk pf epfxuf tvGecf idk rf maom zGUJ pnf;yk[
H q
k Edk idk yf gonf/
olYuRefrcHvkdMuaomtiftm;pkrsm;ukd rGJjymusap evHrxlEdkifatmif vkyfxm;ojzihf jrefrma&m &ckdifyg
Zmwdrmef vkH;0aysmufuif; t*Fvdyfukd ocif? vufyg;aptm;vkH;ukd t&Sif? txl;ojzihf ykvdyfESihfjymwm(rif;ap)
rsm;ukdyif t&Sifac:cJhMuonf/ ESpfaygif;(50)cefYrSm tvGefYtvGefNidrf;csrf;aom wnfNidrfaomukdvkdeDtkyfcsKyfa&;
jzpfonf/ tdEd,a&m jrefrmEkdifiHyg tvGefyifNidrf0yfydjym;&SdaeMupOfrSm waeYwjcm;jynfolvlxkonf xrif;eyfrSef
rpm;Ekdif? 0wfp&mr&Sdb0odkY usqif;NyD;&if; usqif;vsuf&SdaeMuygaomfvnf; vufwqkwf pmtkyfcsKyfolrsm;?
ukrPDrsm;rSm wkd;wufNyD; BuD;rm;us,fjyefYvmcJhygonf/ aer0ifEdkifatmif BuD;us,f Nidrf0yfydjym;aom NAdwdoQ
tifyg,mukd xkdpOfu *&dwfNAdwdef[k ac:cJhMuonf/
19-&mpkaemufykdif;wGif tm&Swkduf *syefwkd;wufvmrI? wkyfqGef,ufqif? tdEd, r[wr*ED?
armfwDvm ael;? &ckdifrS OD;Owr ponfhrsKd;cspfyk*dKvfrsm;? xGufay:vmcsdef? t*Fvdyf *syef\ yxrurmppfaMumifh
urmvnf; Ek;d Mum; urmph ;D yGm;a&;vnf; pufrEI ikd if rH sm; tvkt,ufjzpfr?I tm&SwpfciG rf S rsK;d cspaf cgif;aqmifrsm;
uvnf; rdrdEdkifiHwkd;wufbkdYtwGuf 0HomEkw&m;jzihf vIHYaqmfvmMuonf/ qkdvkdonfum; tdEd,trsKd;om;a&;?
wkyf trsKd;om;a&; vIyf&Sm;rI*,ufonf jrefrmEkdifiHokdY kdufcwfvmcJhygonf/ OD;Owrvnf; wkwf? *syef?
tdEd,wkdYwGif vSnhfvnf 0HomEkw&m; a[majymjcif;? tdEd,odkYtajccHe,fajrjyK [dELr[mqytzGJU OuX
tjzpf aqmif&Gufjcif;jyKNyD;? aemufykdfif;jrefrmEdkifiHodkY qkdufa&mufa[majymvmygonf/ txufyg vIyf&Sm;rI
rsm;aMumifh jrefrmEkdifiHrSm &[ef;acgif;aqmif? vlyk*dKvfacgif;aqmifrsm; ay:ayguf vmcJhMu\/ xkdyk*dKvfrsm;rSm
OD;pdEm? OD;eErmvm? OD;0dpm&? OD;a0ykv? OD;em*dEwkdYjzpfMuonf/
av;OD;yk*dKvfrSm &ckdifjzpf OD;0dpm&rSm ,ckausmufwkdif txdrf;trSwfjzihf toufpGeYfoGm;aom t&Sif
oljrwf jrefrmvlrsKd;jzpfygonf/ OD;Owr\tquftEG,f wynhf&if;vnf; jzpfygonf/ aemufOD;t&d,rSm OD;Owr
\nDawmfjzpf ocifacwfrSm ocift&d,[k ac:wGifygonf/
vlyk*dKvfrsm;rSm OD;cspfvIdif? OD;xGef;&Sdef? OD;yk? OD;baz? OD;ay:xGef;? a'gufwmbarmfwkdY jzpfMuygonf?
0HomEkacwfaemufykdif; q&mpHolykefxonf/ c&D;a&mufoGm;cJh\/ olykefxonfrSm ratmifjrifaomfvnf;
us,fjyefYaom0g'jzefY awmfvSefrIjzpfbkdY taMumif;w&m; r[kwfygavm? awmfvSef0Hholrsm; jzpfxGef;vmjcif;rSm
txufu awmfvSefa&;tarGukd qufcHjcif;yifjzpf\/
xkdYaemuf jrefrmEdkifiH&Sd ,leDAmpDwDausmif;om;rsm;\ 1920 ck oydwfrSwqifh trsKd;om;aumvdyfESihf
trsKd;om;txufwef;ausmif;rsm;rSvnf; rsKd;cspfvli,frsm; jzpfxGef;arG;zGm;vmMuonf/ tkyfcsKyfa&;ykdif;rSm tdEd,
olYuRefrcH Zmwdrmefjzihf
rEkOD;bpdef
jynfEiS w
hf
JG jynfe,fwpfck tkycf sKyaf &;pepfrcS x
JG u
G zf Ydk pnf;k;H aom Edik if aH &;tjrif&o
dS rl sm;ESifh Bu;D rm;us,jf yefaY om
tdEd,jynfBuD;\uRefb0rS vGwfajrmufEkdifa&;pnf;kH;rIukd trSDjyKvsuf wqifhwqifh tkyfcsKyfa&;opfrsm; wkd;wuf
&&Sda&;awmif;qkdbkdYukd vkdvm;onfh acgif;aqmifrsm; uGJjym; cGJa&;-wGJa&;jyem? EdkifiHa&;vIyf&Sm;rIjzpfay:vmcJh
ygonf/ cGJa&;atmifjrifNyD;aemufykdif;rSm 'kdiftmcD tkyfcsKyfa&;&&Sdvm\/
trsKd;om;vIyf&Sm;rIwGif vkH;0vGwfvyfa&;&&Sdvkdolrsm; jzpfxGef;ay:aygufvm&onftxdd? 0HomEkw&m;yGJ
rsm; vlxkodkYpnf;kH;vIyf&Sm;Muaom vli,facgif;aqmifrsm; tkyfpkESifh vlBuD;ykdif;rS wqifhjrifhaomtkyfcsKyfa&;ukd
bDvyfygvDreftpkd;&xHawmif;qkd&efqkdonfh aphpyfa&;tkyfpk? awmfvSefa&;tkyfpkwkdY pwifjzpfxGef;vm&\/ wcsdef
wnf;rSm q&mpHolykefxonfxd? v,form;qif;&Jom;tkyfpkjzpfxGef;cJh awmfvSefa&;tkyfpkBuD;xGm;bkdY vuPm
rsm;jzpfcJhonf/ awmfvSefa&;vli,ftkyfpkrSm ukd,fhrif;ukd,fhcsif; 0g'ukd vufukdifjyKvsuf ukd,fhrif;ukd,fhcsif;tzGJU[k
pwifcJhMuonf/ jrefrmou&mZf 1288ck c&pfou&mZf 1935ck (cefYrSef;csuf)
4/ v,form;q&mpHoyl ek \
f *,ufu
dk cf wfrI
&ckdifvlrsKd;pka'o uReftkyfcsKyfa&;jzpfaom ukdvkdeD,E&m;ykHpHonf jrefrmESifh zGJUpnf;ykHa&m tkyfcsKyfykHpH
ygtwlwljzpf\/ enf;y&d,m,fuawmh vkH;0rwlyg/ owdxm;omrMunhfIygu xkduJhodkYjcm;em;csufukd rodEdkif
jzpfygrnf/(&ckdifjynf)/ tkyfcsKyfa&;if;? pD;yGm;a&;vnf;aumif;? &ckdifvlrsKd;t*Fvdyftvkdawmf&Sdrsm; vufxJrSm
vkH;0wnf&Sdaeygonf/ jrefrmjynfxJrSmqkdygvQif tkyfcsKyfa&;rSm bk&ifcHESihf &ckdifvufyg;aprsm;\vufxJrSmjzpf
pD;yGm;a&;rSm NAdwdoQbPfBuD;rsm;rSwqifh cspfwD;ukvm;u vuf0g;BuD;tkyfvsuf v,fajrtm;vkH;ESihfwuG ukefpnf
jzefYjzL;a&;ukdyg csKyfukdifxm;&SdMuygonf/ xkdtaMumif;aMumihf &ckdifb*Fvm;vl,kHawmfrsm;rSm jrefrmEdkifiH\tkyfcsKyf
a&; trmcH- a'gufwdkifb0jzihf tmPmpnf;pdrf,pfrl;vsuf &SdaeMu\/ Armvufyg;aprsm;rSm ay:aygufcgptcsdef
omjzpf rpmomao;yg (aemufacwfawGrSm ae&m,lMurnfhtpysKd;csdefygbJ)/
&ckdifawmfvSefa&;tquftEG,fwkdYonf? q&mpH *VHK&mZmolykefukd tm;ay;vkdaompdwfjzihf &ckdifkd;rukd
ausm
f a&mufvmrnfudk BuKd qadk pmihaf rQmcf MhJ uonf/ (0g) awmfveS 0f o
hH al y:xGe;f vmygvQif tm;ay;tm;ajrm uf0if
tkyfrnfhoabmxm;yifjzpfonf/ okdYaomfvnf; q&mpHolykefukd NzdKzsufEdkifojzifh &ckdift*Fvdyfvufyg;aprsm;
rsufESmykd BuD;xGm;vmygonf/
xkdacwfxkdtcsdefu &ckdif EkdifiHa&;tzGJUrSm tm&uHygwD? &ckdifjynftzGJUac:aom OD;&Jausmfol? olaX;BuD;
tquftEG,frsm;yif jzpfonf/ ygvDrefae&mtmvkH;[mvnf; olwkdYcsnf;jzpfMu\/ a&mif;wJbkdvf uGefz&efY?
bdvyfoGm;pOfuvnf; au-tufpf-trf; (K.S.M T.P.S) OD;a&Tom? 0wfvkHawmf&? olaX;BuD;OD;&Jausmfol\
om;yifvQif &ckdifvlrsKd;\ rsufESmzkH;ukd,fpm;vS,f jzpfygonf/
odkYaomfvnf; xkdvlBuD;rsm;tkyfpkukd raMueyf wpifaxmifvkdaom rsKd;cspfyk*dKvfwpfOD;rSm a&SUaeBuD;
OD;jrxGef;jzpfonf/ OD;jrxGef;rSm (&ckdifwkdif;vkH;qkdif&m BuD;yGm;a&;tzGJU) tay:,HrSm pD;yGm;a&;oPmefjzifh twGif;
a&; EdkifiHa&;? awmfvSef a&;tzGJUukd pwifzGJUpnf;cJhygonf/ ppfawGckdif&Sd NrdKUe,frsm;rS rsKd;cspfrsm;tjyif ausmufjzLoHwGJckdifrsm;rS vlBuD;rsKd;cspfrsm;ukdyg pnf;kH;zGJUpnf;cJh\/ q&mawmfOD;pdEmESihf OD;Owr\wynhf&if; eErmvm
vlxGuf OD;xGef;pdefwkdYESihfwkdifyif 0HomEkw&m; 0HomEk&udwvrf;pOfjzpfaom trsKd;ynm? bmom? omoem
paom0g'ukd vufukdifxm; a[majymaomtzGJUjzpfonf/
5/ &ckid t
f rsK;d om; uGe*f &uftjrKaw
&ckdifoHCmawmfrsm;onf "n0wD? &rm0wD? arC0wD? 'Gg&m0wD[l 0wDav;&yfrS oHCmawmfrsm;tm;
vkH;onf wESpfrSmwpfBudrfus ppfawGNrdKU 0*FbmwGif r@yfBuD;aqmufvkyf oHCmawmfrsm;\nDvmcHwpf&yf
jyKvkyfcJhMuaom tpOftvmwpfck &SdcJhMu\/ xkdnDvmcHukd &ckdiftac:tm;jzihf oHCor*Dtpnf;ta0;[k
ac:Mu\/ xkdtpnf;ta0; pmjyefyGJ? w&m;"ra[majymyGJ? qGrf;avmif;yGJ? rsm; pnf;um;okdufNrdKufpGm jyKvkyfNyD;
rl0g'csrSwfqkH;jzwfMuygonf/ wkd;wufvmaom 0HomEkacwfESihftnD? trsKd;? ynm? bmom? omoemBuD;yGm;a&;
[k qkH;jzwfaomrlwpf&yfukd csrSwfjyXmef;cJhMuygonf/ 0HomEkw&m;yGJwkdif;rSm xkdpum;&yfukd okH;pGJcJhMuonfjzpf
aemufaygufEkdifiHa&;a[majymyGJwkdif;rSmvnf; trsKd;ynm? bmom? omoemav;Xme wkd;wufBuD;yGm;a&;[k
olYuRefrcH Zmwdrmefjzihf
10
rEkOD;bpdef
olYuRefrcH Zmwdrmefjzihf
11
rEkOD;bpdef
6/ 'kv
Yd uf;Hk owif;pmESifh &ckid w
f idk ;f vk;H qkid &f mvli,frsm; nDvmcH
&ckid v
f rl sK;d tzdEydS cf H awmifov
l ,form;vlwef;pm;rsm;onf trsK;d rsK;d csKycf s,zf Ed ydS af om ukv
d edk t
D yk cf sKyaf &;
ukd Nird
f cHraeMuawmhbJ [krd o
S nfrS vIyv
f yI &f mS ;&Sm; tjypfajymvmMu\/ ajr&Sirf sm;ukd rke;f wD;pufqyk &f &HG mS vmMu
\/ wqufwnf; trIxrf; t&mxrf; t*Fvdyfvufyg;aprsm;ukd tkdtaouif;NyD; tjypfjrifvmMuNyD/
xkt
d csed w
f iG f &ckid jf ynfppfawGNrKd U awmifov
l ,form;vuf;Hk ? awmifov
l ,form; yg;pyf? 'kv
Yd uf;Hk owif;
pmukd zwfyg[k acgif;pOfjzihf ocifpHa&Tqkdaom yk*dKvfonf &J&JawmufjynfolYtzdESdyfcHrsm;bufrS &yfwnfaom
owif;pmwpfapmif ay:vm\/ awmifolv,form;rsm;ukd em;rsufpd zGihfay;jcif;? ukdvkdeDpepfESihf ajr&Sif"e&Sif
pepfrsm; qefu
Y siaf &;ukd xdyw
f u
dk &f ifqidk af &;om;jcif;? &J&aJ wmufajr&Siq
f efu
Y siaf &;ESifh e,fcsUJ qefu
Y siaf &;a&;om;
jcif;? ocifjzpfjcif;aMumihf bmrxD? ZmenfbGm; oabmoufa&mufaom a[majymrIrsm;jyKvkyfjcif;aMumifh
olYuRefrcH Zmwdrmefjzihf
12
rEkOD;bpdef
7/ &cdik w
f idk ;f &if;om;tzGUJ ay:xGuv
f mjcif;
&ckdifjynfvkH;uRwfvli,frsm; nDvmcHrS &ckdifwkdif;&if;om;tzGJUudk zGJUpnf;ekdifcJhMu\/ xkdwkdif;&if;om;tzGJU
vli,facgif;aqmifrsm;yg0ifMuonf/ wuf<uaompnf;k;H a&;au'grsm;vnf; yg&SMd u\/ &ckid w
f idk ;f NrKd Ue,faygif;pk?H
wkdufe,faygif;pkHESifhwuG awmifykdif;ajrmufydkif;? awmifay:a'oxd us,fjyefYpGm pnf;kH;Muonf/ aus;&Gmvlxk
onf wkid ;f vk;H qkid &f mvnf; tzGUJ 0ifrsm; jzpf&MdS uNy;D aemuf wkid ;f &if;om;tzGUJ ukv
d nf; axmufct
H m;ay; 0ifa&muf
Mu\/ ta&ma&mESihfa&maxG; &SufwifjzpfMuonf/
uJhodkY wkdif;&if;om;tzGJU jzpfay:vmcsdefrSm NrdKUe,ftrnfESihf bufaygif;pkHrS &J&JawmufociftrnfcH
a[majympnf;kH;olrsm; &SdvmMuonf/ NrdKUe,ftvkduf trnfESifhwuG twKywdtusOf;azmfjyrSomvQif pmzwfol
rsm;xifjrifEkdifrnf/
&ckdifwkdif; a'otESHYa[majymolrsm;? vlBuD; OD;eErmvm? OD;xGef;pdefESihf 'kdYvufkH;? ocifpHa&Tjzpfonf/
&[ef;awmfrsm;rSm OD;pdEm? OD;em&' q&mawmfBuD;rsm; jzpfMuonf/
ppfawGckdif&Sd NrdKUe,frsm;u pwif NrdKUe,ftvkduf wifjyrnfjzpf ppfawGNrdKUESihf ppfawGNrdKUe,f wifjyyg
&ap/ ppfawGNrdKUrS Ekd;Mum;a&; OD;bpH? OD;o'kd;vS? OD;atmifxGef;jr? OD;awmvlwkdYjzpfonf/
OD;bpHrmS wuov
kd af usmif;om; Akv
d cf sKyaf tmifqef;\oli,fcsi;f ? puf&iS w
f &m;olBu;D OD;omZHO;D \om;jzpf
aomfvnf; rsKd;cspfe,fcsJUawmfvSefa&;? vli,facgif;aqmifyifjzpfonf/
OD;o'kd;vS/ /ausmif;q&m? pma&;q&m? owif;pmt,f'Dwmjzpfonf/ t*FvdyfNAdwdoQe,fcsJUtpkd;&u
'kdifempyl&faxmifokdY brf;,loGm;aom 'kdifempyl&faxmifjyefyk*dKvfBuD;jzpfygonf / e,fcsJUqefYusifa&; rsKd;cspfyk*dKvf
tjzpf xif&Sm;olwpfOD;jzpf &ckdifwkdif;vlodrsm;oljzpfonf/
OD ; atmif x G e f ; jr
/
/vli,fynmwwf? &JwyfuJhodkY vli,fpaumufwyfzGJUukd pwifzGJUpnf;cJh
oljzpf\/ &J&Jawmufa[majymrIjzihf xif&Sm;vmygonf/ owd&Sd vli,frsm;tm;ukd;tm;xm;rIukd &&Sdaom yk*dKvf
wpfOD;jzpfonf/
ppfawGNrdKUe,frS ausmif;q&m OD;awmvlqkdolrSmvnf; &J&Jawmufa[majym0Hhol jzpfygonf/ awmfvSefa&;
olYuRefrcH Zmwdrmefjzihf
13
rEkOD;bpdef
olYuRefrcH Zmwdrmefjzihf
14
rEkOD;bpdef
olYuRefrcH Zmwdrmefjzihf
15
rEkOD;bpdef
8/ em,uq&mawmf OD;pdEm /
q&mawmfonf &ckid af wmfveS af &;\ orkid ;f yifjzpfonf/ q&mawmf&[ef;jzpfcgptcsed w
f iG f &ckid jf ynf\
tajctae? taetxm;ykHoPmefukd uGufuGufuGif;uGif;ay:vGifatmif ra&;wwfEdkifjcif;? wifjy0efcHygonf/
odkYaomfvnf; uRefawmfpma&;olukd,fawGU xkdtcsdefu &ckdifvlxkBuD;\ pD;yGm;a&;? ynma&;? vlrIa&;?
aygif;oif;qufqHa&;ESihf awmfvSefa&;jzpfEdkifbkdY vuPmr&SdEdkifjcif;yifjzpfonf/
uRefawmfodaeaomtodqkdyifvQif uJhodkY igwkdYbmaMumifh acgif;razmf&JMuwmvJ? armfrSrMunhf&JMu
wmvJ? qkdwmukd xkdpOfu qif;&J if;ynmrwwf[kom xifjrif,lqcJhygonf/ uRefawmftxifESifhtjrif
r[kwrf eS af Mumif;ukd uReaf wmfyif &J&aJ wmufacgif;aqmifjzpfvmonfu oufaocHxm;ygonf/ a&GUrQerd u
hf s
aeaom rsKd;cspfpdwf"mwfukd wpfpwpfp pkdufysKd;vmaomO,smOfrSLK;rSm q&mawmfOD;pdEmyifjzpfonf/ &ckdifvlxk\
edrfhusaeaomtaMumif;&if;ESihf jzpfaeykHukd vufawGUkyfoPmefukd ygwwfoavmufa&;jyygtHh? ukefvGefcJhNyD;aom
ESpfaygif; 53ESpftcsdefu uRefawmftouf(13)ESpfjzpfygonf/ ajrykHNrdKU at-qD-trfrfausmif; 6wef;? q|rwef;
oifMum;aecsdefu jzpfygonf/ OD;em*dEESihf OD;pdEm &[ef;ysKdrsm;? "ruxdu jzpfcgptcsdefjzpfygonf/ w&m;a[m
aumif;ojzihf wumwumrrsm; csD;usL;Mu\/ q&mawmfBuD;rsm;uvnf; csD;ajrmufMuonf/ wpwpESihf xif&Sm;
aom"ruxdursm; jzpfvmMuNyD; &[ef;w&m; &[ef;tvkyfjzihf aysmf&TGifae\/
awmolawmifom; v,form;xk\ pD;yGm;a&;rSm vkH;0evHrxlbJ zGwfaMumjympk? ckqHuRwfoabmjzpf
onf/ ajr&Sifrsm;\ ajrcBuD;rItjyif pyg;pkdufysKd;csdefu aiG&if;rvkHavmufojzihf atmf'Drmefac: pmcsKyfaiG,l
twkd;BuD;ay;&jcif; onfESihfrvkHavmuf yifaxmifpyg;BudKwifa&mif;xm;&\/ a&mif;csrIukd &ckdiftac:
'ga'gifcsonf[k ac:cJhMu\/ Armpum;jzihf ta<u;a&mif;jcif;[kqdkrnf/ pyg;ay:csdef? ajrc,l? yifaxmifa&mif;yg
,lojzihf bmrQrusefjzpfolrsm;u &mckdifEIef; 75-cefYjzpfMuonf/ vlrsm; pm;0wfaea&;twGuf v,fukd ajr&Sif
olYuRefrcH Zmwdrmefjzihf
16
rEkOD;bpdef
olYuRefrcH Zmwdrmefjzihf
17
rEkOD;bpdef
olYuRefrcH Zmwdrmefjzihf
18
rEkOD;bpdef
OD;pdEm ? OD;ynmoD[wk\
Yd twKywEd iS hf Mo0g'p&d,jzpfvmMuykH
0HomEkacwf\aemufykdif;rSm 0HomEkacwfrpwifcifuyifvQif 1920ck? wuodkvfausmif;om;rsm;u
uRefynma&;ukdvkdeDpepf wuodkvfOya'ukd oydwfarSmufcJhMuonf/ xkdausmif;om;rsm;ESihf rsKd;cspfyk*dKvfBuD;rsm;
pkaygif; trsK;d om;ausmif;rsm;jzpfvmjcif;? tcsKUd aomwuov
dk yf nmwwfrsm;? Ekid if aH &;avmuxJoYkd 0ifa&mufvm
cJhjcif;? OD;Owr\vIHYaqmfa[majymcsuf/ tdEd,uGef*&ufrS *,ufkdufcwfjcif;? t*FvefESihf tkdif,mvefrsKd;cspf
yk*Kd vt
f a&;awmfyHk pmtkyrf sm;ESiw
fh uG zdvpfyidk Ef idk if ?H rsK;d cspaf 'gufwm&DaZmftaMumif;rsm;? tusK;d quf[q
k Edk idk af om
rsKd;cspfpdwf"mwfaMumifhwpfrsKd;? ukdvkdeDpHepf\ zdESdyfvGef;rIaMumifh rcHr&yfEdkifaomv,form;xJrS q&mpHqkdol
yk*dKvfwpfOD;u OD;aqmifNyD;? v,form;wkdY\ ykefuefrIawmfvSefa&;w&yf jzpfay:vmygonf/ xkdawmfvSefa&;rS
vufeufuidk af wmfveS af &; vrf;pOfjzpf vli,frsm;okYd txl;tusK;d oufa&mufvmcJjh cif;jzpfonf/ *VKev
f ,form;
awmfveS af &;rSm ratmifjrifcahJ omfvnf; awmfveS af &;vrf;p(0g)vufeufuikd af wmfveS af &;vrf;pukd azmfxw
k af y;cJh
onf[yk if rSwcf sucf s&rnfjzpf\/ &ckid v
f x
l ak &m Armvlxyk g vlxq
k &dk m awmifov
l ,form;? aus;vufawm&Gm
&Sd qif;&JepfrGef;aeMuaom vlrsm;ukd &nfTef;tyfygonf/
txufazmfjyyg qif;&Jom;vlxkBuD;xJokdY b0vGwfajrmufa&;vrf;prSm t*FvdyfuRefjzpfaeorQ qif;&J
epfrGef;rnf/ uRefb0uvGwfajrmufrS edAmefjzpfrnf[k wxpfus,kHMunfvmMujcif;yifvQif BuD;rm;aomvlxkBuD;
\ nDGwfa&;vrf;pay:xGufvmzkdY t&dyfvuPmBuD;yifjzpfonf/ xkdtcsdefu owif;pm? *sme,f? pmwef;pmtkyf
*DwrSp trsKd;om;pdwf"mwfbuf a&SUIvmcJhMuonf/ (0g) rsKd;cspf0g'ukd rSDjief;aomOD;wnfcsufjzpfvmcJhMu\/
(yxrqkH; e*g;eDpmayrsm;yif)jzpfygonf/ xkdpmayonf vGwfvyfa&;ESifh qkd&S,fvpfa&;ukd vrf;Tefjcif;jzpf\/
okdYaomfvnf; xkdpOfu rod&SdcJhyg/ vGwfvyfa&;(0g) t*FvdyfuRefb0u vGwfvQifyif wkd;wufcsrf;omrSmbJ
[kom odcJh\/ vlxkBuD;uvnf; twkdif;cH,lMuatmif a[majympnf;kH;vmMuonf/
xkt
d csed u
f &ckid jf ynfrmS vnf; wuf<uEk;d Mum;vmMuaom vlBu;D ynmwwfrsm;? tvQKt
d vQKad y:xGuaf ecsed f
ESihf vIyfvIyf&Sm;&Sm;jzpfvmMuygonf/ acgif;aqmifrIay;aeaom yk*dKvfokH;OD;uvnf; &[ef;awmfrsm;jzpf
bm&mxl;ukdrQ rarQmfrSef;bJ awmfvSefa&;vli,frsm;BudKufaom vrf;TefrIukdif;? acgif;aqmifwm0ef,lrIukdif;?
&J&aJ wmufO;D pdEm ESifh OD;ynmoD[? OD;em&'wkYd acgif;aqmifraI tmufrmS &Sad eMuygonf/ &ckid w
f idk ;f vk;H qkid &f mtzGUJ ESifh
wkdif;&if;om;tzGJUrsm;uvnf; xkdyk*dKvfrsm;ukd Mo0g'p&d,tjzpf wifajrmufxm;Muonf/ NrdKUe,faus;&Gmwkdif;
wku
d ef ,ftpnf;ta0;w&m;yG?JG NrKd Ue,fv;Hk uRww
f &m;yGJ a[majymrIrsm;vnf; xGe;f um;wk;d wufvmonf/ wuov
kd f
ausmif;om;ESihf [kdufpul;ausmif;om;or*rsm;vnf; wjynfvkH;tESHYtjym;&SdaeMuNyD;jzpfonf/ ukdvkdeDtkyfcsKyfa&;
vnf; tdEd,rScGJxGufNyD; 'kdiftsmcD? pm;cGufvkyGJ? tkyfcsKyfa&;ukd csay;xm;onfh enf;y&d,m,fjzihf pm;cGufvkyGJukd
wpfbufrS jyKvkyfxm;NyD; acgif;aqmifrIr&Sdatmif tuGJuGJtjym;jym;jzpfatmif jyKvkyfxm;onf/ jrefrmEkdifiH
tajctaerSm acgif;aqmif0efYol? acgif;aqmifaumif; uif;rJhae\/ tdEd,rSm ajzmifhrSefaom acgif;aqmifaumif;
rsm; jzpfxGef;vQuf&Sd\/ okdYaomfvnf; awmfvSefaomEkdifiHa&;yk*dKvfrsm; r[kwfMuyg/
jrefrmvlxk? &ckdifvlxkxJrSm awmfvSefa&;vuPm&Sdolrsm; jzpfMuonf/ oufpGefYBudK;yef;vkyf0efY wm0ef,l
0efYaom acgif;aqmifom&Sdygu wjynfvkH;tkH<uaygufuGJvkvk tcsdef[l owfrSwfEdkifonf/ aemufvkdufaemufyg
aumif;rsm;toifhjzpfbkdY tpysKd;aecsdefjzpfonf/ uJhokdYjzpf&jcif;rSmvnf; 0HomEkacwfu v,form;olykefx<u
cJhrIaMumifh? t*Fvdyfukd cHwkdufu jzpfEkdifonf/ t*Fvdyfvnf; vlxJuvlbJ? 'ghtjyif t*FvdyfrSm tdEd,ukvm;uRef?
Arm&ckid u
f Rerf sm;om r&&Syd gu vufeufuidk
f opmcHrnfo
h l r&So
d avmufygbJ? xku
d Rerf sm;ukd aMumufp&mr[kwf
ygbl;? igwkYd omvufeuf&cdS u
hJ ,SONf yKd iw
f u
dk cf u
dk b
f x
Ydk ?d pdw"f gwfa&;&m vli,fv&l ,
G t
f csKUd w
k Ydk awmfveS pf w
d 0f ifa&muf
vsufyif&Sdaeygonf/
wpfcsdefwnf;rSmyifvQif t*Fvdyfukd tcJraMuaom *smrPD[pfwvm vufeufEkdifiHwnfaqmufrI
owif;ESihf Budrf;armif;aeykH? tDwvDrS rlqkdvkdeDtmPm&SifESihf *syefppf0g'DtmPm&Sifrsm;onf urm\ukdvkdeDtBuD;
olYuRefrcH Zmwdrmefjzihf
19
rEkOD;bpdef
olYuRefrcH Zmwdrmefjzihf
20
rEkOD;bpdef
ociftrnfuv
dk nf; cH,Ml uygonf/ rsm;rMumrD tcsed u
f mvyif ocifusi0fh wfu?dk &J&0J ef0Y efu
Y siafh qmifEidk o
f rl sm;
ay:xGef;vmNyD; axmifxJa&mufolrsm; &Sdvmonf/ odkYayrJh usefvlawG aemufrqkwfawmhbJ a&SUwvSrf;wuf
&J&aJ wmuf? e,fcsUJ ukd awmfveS yf ek u
f efMubkaYd [majymolrsm; xGe;f um;vmcJjh yefygonf/ zdEydS af vav wk;d wku
d cf u
dk f
olrsm; rsm;jym;avavjzpfojzihf rsufESmjzLrsm;ESifh olwkdY\vufyg;aprsm; t&Sdeft0gusqif;pjzpfvmMuonf/
ajr&SifBuD;rsm;ukd awmfvSefrIvnf; jzpfvmcJhMuonf/ t*Fvdyftvkdawmf&Sdrsm; MoZmESihfykvdyf? olBuD;? NrdKUykdifrsm;\
wHckd;tmPmonf &Sdoavmuf&Sdaeaomfvnf;? ,cifuvkd? tvkdvkd aMumufvefYaompdwf"gwf[m jynfolrsm;\
pdwf"gwfrS vGihfpifpjzpfvmcJh\/ wpwp? e,fcsJUqefYusifa&;? awmfvSefa&;? ZmwdaoG; Zmwdrmefonf jynfol
wpf&yfv;Hk &Sd vlwef;pm;tvTmtoD;oD;okYd pdr0hf ifomG ;MuNy;D vQi?f Ek;d Mum;wuf<uaom A[kow
k &So
d rl sm;ESifh awmfveS f
a&;wm0efrsm;ukd ulnDtm;ay;olrsm;ESihf acgif;aqmifi,frsm;wm0efrsm;ukdyg wm0ef,lvQuf atmifjrifpGmxrf;
aqmifonfhyk*dKvfrsm;? tpDt&Day:xGef;cgpjzpfvmonf/ tem*gwfjrefrmEkdifiHvGwfvyfa&; BudK;yrf;rItwGuf
awmfvSefa&;r[mwm0ef&yfrsm;ukd vkyfukdifaqmif&GufEkdifMurnfh tmZmenftavmif;rsm; vlxkxJ&SdaecJhNyD;
vuf&Sde,fcsJUqefYusifa&;wm0ef&yfrsm;ukdvnf; rysufruGuf opm&Sdaqmif&GufEkdifMuayonf/
&ckdifawmfvSefa&;ukd taxmuftuljyK&m 'kdYArmtpnf;tkH;uvnf; yg0ifonf[k rSwfcsufcs&ayrnf/
tb,faMumifq
h ydk gvQif ocifacgif;aqmifrsm; usi0fh w&m;rsm;ukd twk,jl yKvyk 0f ef?Y vli,ftmZmenfacgif;aqmif
i,frsm;? NrdKUe,fwdkif;rSay:xGef;vmjcif;? xkdvltm;vkH;onf ociftrnfcHMujcif;? ociftrnfcHvQifyif
vl0wfaMumifrS &[ef;jyKolrsm;onf usihf0wf? usihfpOf wpfrsKd;wpfrnfajymif;oGm;Muovkd? vlkd;kd;rSocif[k
trnfcH0efYvQif? axmifuscH a[majym0efYjcif;? ukd,fusKd;pGefY0efYjcif;? tepfemcHjcif;? A[kokwt&mvnf;
BuKd ;pm;Muonf/ xkaYd Mumifh vGwv
f yfa&;Adou
k mavmif;rsm;onf? wkid ;f jynfEiS t
fh 0Sr;f ay:xGe;f vm&jcif;rSm ocifrsm;
\pHerlemukd vkdufMuaomaMumifh[k rSwfcsufcsEkdifonf/ q&mawmfBuD; OD;pdEmESihf q&mawmfOD;ynmoD[wkdY\
pdwfaeoabmxm; awmfvSefa&;aoG;? awmfvSefa&;tjrifESihfvnf;? 'kdYArmtpnf;tkH;\cH,lcsufESihf xyfwlxyfrQ
jzpfMuonf/ xkdYjyif &ckdifawmfvSefa&;orkdif;pOfwGif acgifaqmiftmZmenfBuD;rsm;\ 0g'vrf;pOfuvnf; &Sdae
onf/ xkdvrf;pOfrSm ysufpD; ratmifjrifcJhaom? vufeufukdifawmfvSefa&;ukd tarGqufcHEkdifa&; arQmfawG;vsuf
a&;xm;cJhaom awmfvSefa&;vrf;Tefrsm;onf wkd;wufaom&ckdif? Armocifvli,frsm;? acwfopf? tjrifopf
cH,lcsufESihf ukdufnDaomtaMumif;&if;uvnf; &Sdaeygonf/ xkdrSmwrf;rsm;ukd xkdufoifhaomtcef;rsm; oD;jcm;
azmfjyygrnf/ ,ckt>rufrQ Tejf ycJyh grnf/ (Ekid if w
H um? [l&m&m? toufuv
dk ;DS ? oG;D acsmif;pD;rS? uk,
d rhf sK;d uk,
d jhf ynf?
ukd,fhXmeDukd? &vDzl;x avmuuonf? atmufusrcH? EkdifaomfaMumifh)a';0ef;atmifausmf&TD\ rSmMum;cJhaom
aowrf;pmrS aumufEIwfcsufjzpfygonf/ NAdwdoQykdifaom jrefrmEkdifiHwGif tcsKyftcsmEkdifiHokH;ckonf jrefrmEdkifiH
trmcHvlrsKd;rsm;jzpfMu\/ xkdvlrsKd;okH;rsKd;rSm 1? &ckdifvlrsKd;? 2/ rGefvlrsKd;? 3/ ArmvlrsKd; wkdYjzpf\/ wGif ArmESihf
rGefwkdYrSm ajrjyifwpfckwnf;jzpf wm0efudk twlyl;aygif;vsuf xrf;aqmifMuonf/ &ckdifvlrsKd;uawmh kd;rjcm;ae
oD;jcm;wm0efxrf;&cJhMu&\/
olYuRefrcH Zmwdrmefjzihf
21
rEkOD;bpdef
13/ 'kid t
f mcD 91Xmetkycf sKyfa&;aMumifh &ckid v
f Bl u;D acgif;aqmifyidk ;f tcsKUd awGa0cJMh ujcif;/
jrefrmEkdifiH\EdkifiHa&;onf *sDpDbDatacwf\aemufykdif;wGif cGJa&;wGJa&;/ 'kdiftmcD 91Xmeacwf? 'kdiftmcD
acwfrSm ig;axmifpm; a&m*gBuD;xGm;jcif;? awmifusa&? EGm;ESpfaumifr0ovkdy? armifbaz ig;axmifr&aom
aMumihf ocifukd,fawmfrIdif;av;csKd;uJhodkY tjcm;yk*dKvfawGvnf; bk&ifcHESihfvufoifhcHbkdYukd? wkdufkdufoG,f BudK;pm;
cJh\/ vlxkusawmhwpfrsKd;? tpkd;&rSmwzkH? azmufvGJazmufjyefEkdifMuolrsm;csnf; jzpfMuonf/ qkdvkdonfum; ygvD
rmeftrwfjzpf? wpfqifhNyD;wpfqifh tkyfcsKyfa&;topfrsm; awmif;cH0g'jzefYrIjzpf\/ vGwfvyfa&;vkdaomjynfol
rsm;rSm [kdacgif;aqmif,kH&Ekd;Ekd;? 'Dacgif;aqmif,kH&Edk;Ekd;ESifh tuGJuGJtjym;jym; a,mifvnfvnfjzpfcJhMu&\/
uReaf wmfoo
d rQacwfudk a&wGujf yygrnf/ 1/ qma*satacwf? 0HomEkacwf aemufyidk ;f q&mpH olyek af cwf
jzpf\/ 2/ 21OD;acwf 3/ OD;ykacwf?OD;0dpm&axmifustaocHacwf 4/ barmfESihfay:xGef;acwf? rEav;
ausmif;om; 17OD;ao? Akdvfatmifausmfao? jrefrmou&mZf (1300)jynhfta&;awmfykHrsm;? ,ckpma&;&onfrS
qma*satacwf\aemufykdif;[k ,lqygonf/ OD;yk eef;&if;0efjzpfaom acwf&mxl;vkdMuaom (0g)trwfjzpfvkdMu
aom &ckdifvlBuD;tcsKdUrSm awmfvSefa&;bufESihf aphpyfa&;bufESpfbufukd b,fvrf;vkduf&rvJ rcGJa0EkdifbJ?
awGa0cJMh uygonf/ okaYd yrJh &ckid w
f idk ;f vk;H qkid &f m tpnf;tk;H 0ifvBl u;D rsm;rSm awmfveS af &;bufudk vufrvTwcf MhJ u
[k rSwfcsufcsEdkifygonf/ okdYaomfvnf; vli,folykefavmif;vsmrsm;jzpfMuaom ausmif;om;vli,f? v,form;
olYuRefrcH Zmwdrmefjzihf
22
rEkOD;bpdef
14/ 'kid t
f mcDtyk cf sKyfa&;ESihf uuOD;bk;d jr xifay:vmjcif;/
NAdwdoQtpdk;&\ 'kdiftmcDtkyfcsKyfa&;acwftcsdefwGif &ckdifjynfawmifykdif; rmefatmifNrdKUrS uubkd;jr
qkdonfh trnfjzifh yk*dKvfwpfOD;onf ygvDreftrwfjzpfvmcJhonf/ v,form;vlwef;pm;ukduu [k ygVdpum;
rSm ac:qkdojzihf v,form;bkd;jr[k cH,lxm;jcif;jzpfonf/ jrefrmygVdpmayESihfwuG avmuD avmukw&m
A[kokw<u,f0onfhyk*dKvfjzpfonf/ pum;ajymaumif;onf? w&m;a[m&m vlBudKufrI&mEIef;jynfhjzpfonf/
,SOfNydKifaomtrwfavmif;xJ NrdKUrsufESmzkH; acwfynmwwf (0g) t*Fvdyfpmwwfa&SUaersm; olYukd rEkdifMu?
IH;oGm;Muonf/ wpfBudrfr[kwf tBudrfBudrfyif vlxkBudKufojzihf tNrJwrf;ygvDrefukd,fpm;vS,f jzpfcJhonf/
jrefrmEkid if yH gvDrefvnf; pum;trsm;qk;H ajymonfudk ygvDrefrw
S w
f rf;ukMd unhyf gu od&EdS idk yf gonf/ uReaf wmfrw
S rf d
onfph um;vk;H tcsKUd rSm t*Fvyd pf um;jzihf ygvDrefajymMuonfudk Iycf sonfo
h abmouf0ifaom pum;vk;H rsm;yif
jzpfonf/ (rD;wkdrD;&Snf? arsmufwaxGESihf? tae&cuf? vTwfawmfxuf0,f? <uuf<uufqlnH? arsmufatmfoHESihf?
Ekid if &H yfjcm;? wkid ;f wyg;rSm? Mum;rawmf? jrifravQmaf tmif)qkw
d phJ um;rsm; vufwef;csucf si;f yifvQif ygvDrefwiG ;f
qkdjy ygvDrefrSwfwrf;pmtkyf awGU&SdEkdifMu\/ uJhodkY Z0eOmPf&Sdjcif;? pum;t*FgjynhfpkHpGm ajymqkdEkdifjcif;
wkaYd Mumihf xkt
d csed u
f xifay:ausmaf Zmxif&mS ;aom trwfynm&Siw
f pfO;D jzpfvmcJo
h nf/ xku
d u OD;bk;d jronf
a'gufwmbarmf ygwD0ifjzpfonf/ *syefacwf a'gufwmbarmf t"dywd? jzpfcJhpOfu? tBuHay;yk*dKvftjzpf
wm0efxrf;&GufcJhonf/ atmufajcqif;&Jom; v,form;tvTmjzpfaomaMumifh? v,form;wkdYtusKd;ukd ygvDref
'kdifcH tNrJwef;aqmif&GufaomaMumihf a&G;aumufyGJvkyfwkdif; yk*dKvfrSmtNrJyif ta&G;cHcJh&\/ 'kdiftmcDacwf
ESifh 91Xmeacwfuek o
f nft
h csed x
f d ygvDrefwpfcv
k ;Hk uvnf; yk*Kd vt
f m;av;pm;Muygonf/ k;d om;ajzmifrh wfjcif;
rsKd;cspfpdwf&Sdjcif;ESihf A[kokwjynhfpkHjcif;wkdY jynhfpkHoljzpfygonf/ odkYaomfvnf; ygvDrefrSwqihf awmif;qkd?
wqifhwqifhtkyfcsKyfa&;opfrsm; awmif;qkd,lbkdY aphpyfa&;vrf;pOfukd ,kHMunfoGm;NyD;? awmfvSefa&;ryg0ifEdkifbJ?
jyKwfuscJhaMumif;ukd awGU&SdMu&ayvdrfhrnf/
23
rEkOD;bpdef
16/ &ckid v
f il ,frsm; wkid ;f &if;om;tzGUJ ESihf &ckid v
f Bl u;D rsm;\ wkid ;f vk;H qkid &f m pifNyKd ifpnf;k;H Mujcif;
olYuRefrcH Zmwdrmefjzihf
17/ &ckid t
f rsK;d om;uGeu
f &ufudk vli,ftzG?YJ vlBu;D tzGYJ (ESpcf ak ygif;) zGUJ pnf;vku
d
f vli,fEiS fh
vlBu;D nDw
G rf &I jcif;/
&ckdifwkdif; ocifacwf[kbJ trnfay;&rnf/ acwfwpfacwfonf &ckdifacgif;aqmifBuD; q&mawmfBuD;
OD;pdEmESihf OD;ynmoD[? OD;em&' BudK;yrf;rIaMumihf acgif;aqmifrsm; nDGwfrI &&SdvmNyDjzpfyg 0rf;ajrmuf0rf;om
jzpfMu&\/ a&SUokdYvSrf;rnfh awmfvSefa&;c&D;pOfukd csrSwfMuonf/ &ckdifjynfvkH;uRwfnDvmcHBuD; wpfckukdjyKvkyf
vkH;0vGwfvyfa&;tqkdESihf v,form;wkdYtm; aoG;pkwfaomOya'rsm;? pHepfrsm;ukd uefYuGufqkH;jzwfcsuf
vufeufrygbJ pnf;kH;a[majymrI? vli,frsm;tm; zdESdyfzrf;qD;jcif;rsm;? vTwf&efta&;qkdjcif;? a[majympnf;kH;
rIukd vGwfvyfpGmrvkyfEdkifatmif wm;jrpfaomOya'rsm; Iwfcsonfhtqkd qkH;jzwfcsufrsm;wkdYudk vkyfaqmif&ef
vrf;pOfcsrSwfcJhMuygonf/ xkdnDvmcHukd NcdfrfhNcdrfhoJoJ pnfpnfum;um; atmifjrifxajrmufEkdifzkdY pwifpnf;kH;Mu
onf/ q&mawmfBuD;rsm;uvnf; xkdtzGJUBuD;ESpfzGJU yl;aygif;rdNyD; jzpfonfhtwGuf txl;tm;wufMu\/ auseyfMu
\/ tzGJUBuD;ESpfzGJU MoZmt&Sdeft[kefonf wpfckwnf;aom MoZmt&Sdefjzpfvmvnf; ykdrkdus,fjyefYaomMoZm
oufa&mufjcif; jzpfvmcJo
h nf/ vli,facgif;aqmifyidk ;f rSvnf; vlBu;D awGudk tm;uk;d tm;xm;&&Sjd cif;? q&mawmfBu;D
rsm;\MoZmukdvnf; trSDjyKvsuf ,cifuxuf ykdrkdwufwuf<u<u&Sdonf/ tajccHaus;&Gmvlxkv,form;
acgif;aqmifykdif;rSvnf; owif;ukd r*Fvmowif;tjzpf tm;wufMu\/ xdktcsdef aus;&Gm&Sdvlxkrsm;onf
u,fwif&Sif&SmaeMu\/ ajr&Sif"e&Sif? jALkdu&ufrsm;\ zdESdyfrIukd emusnf;cHjyif;rI umvMumjrihfonfjzpf
NiD;aiGUpufqkwfrcHr&yf&SaecJhMu\/ odkYaomf rvIyf&J rvIyf0efYcJhyg/ &J&Jawmufvli,frsm;onf t*Fvdyfukd yrmrcefY
onfhtjyif ajr&Sif"e&Sifrsm;? jALkdu&ufvufyg;aprsm;ukd bdef;pm;ulvDavmuf wefbkd;r&Sdatmif Iwfcsa[majym
Muonfjzpf ynmwwfvli,facgif;aqmifawGukd tm;ukd;tm;xm; tm;ay;axmufcHMuygonf/
&ckid jf ynf\awmfveS af &;acwftqufquf wm0efrsm;xrf;aqmifEidk u
f rnfh um,ynm&SiBf u;D rsm? pkpH n
Hk n
D D
jzihf tbufbufrS jynfhpkHaom xkdtzGJUESpfzGJUukd rwnfzGJUpnf;NyD; onfh 1939 ckrSm BuD;rm;us,fjyefYaom pnf;kH;a&;
vIyf&Sm;rIjzpfvmcJh\/
&yfwkdif;? &Gmwkdif;? wkdufe,fwkdif;wGif aeYrtm;? nrtm;? tpnf;ta0;jyKvkyfvQuf qkH;jzwfMujcif;?
a[majymMujcif;rsm;ESi?fh v,form;vli,fx?k trsK;d orD;xk? ausmif;om;xkrsm;onf umva'ovku
d
f trsK;d om;
olYuRefrcH Zmwdrmefjzihf
24
rEkOD;bpdef
10/ &ckid v
f il ,f pnf;k;H a[majymolrsm; NrKd Ue,ftESt
YH jym;ay:xGe;f jcif;
&ckdiftrsKd;om;uGef*&uf NrdKUe,faygif;pkHrSvli,ftmZmenf&J&Jawmuf a[majymol ocifvli,fawG
NrdKUe,faygif;pkHrS ay:xGef;vmcJhjcif;onf awmfvSefa&;pnf;kH;a&;twGuf tiftm;BuD;wpf&yfyifjzpfonf/
ausmufawmfNrdKUe,frS &J&Jawmuf omZHvS? NrdKUa[mif;NrdKUe,frS zkd;om0? pdefxGef;jzL? omxGef;atmif? rif;jym;NrdKUe,f
rS ocifbkd;vS? ocifcsufzm;? ocifjzLomxGef;? &aohawmifNrdKUe,frS rsKd;cspfausmfOD;? ppfawGNrdKUe,frS OD;owkd;vS?
ocifatmifxGef;jr? ocifpHa&T? ocifawmvl? ajrykHNrdKUe,frS ocifbpdef? ocifbapmatmif? ocifarmifapmOD;?
ausmufjzLNrKd Ue,frS ausmif;om;or*omxGe;f ? ppfawGNrKd UrS ausmufom;or* bkaH ygufomausm?f rmefatmifNrKd Ue,f
rS ocifarmifvSatmif? ocifAvkHESihf ocifomarmif? ocifarmifkdjzL? oHwGJNrdKUrS ocifausmf&if? ocifrrusef?
peJNrdKUq&mr? ocifr? a':zdef? &rf;NAJNrdKUrS ocifA[ef? ocifbkd;EG,f? awmifukwfNrdKUe,frS ocifausmf'ifESihf
ocif atmifBuD; wkdYjzpfMuonf/
yk*dKvfrsm;\ ukd,fa&;&mZ0ifukd azmfjyvkdyg\/ uRefawmfjynhfjynfhpkHpkH tMurf;rQrwifjyekdifjcif;ukd
onf;cHyg/ tcsKdUtajctaeukd odyg\/ okdYayrJh uGufwifjyvkdrIr&Sdojzihf? tm;vkH;ukd tnDtrQazmfjy&ygonf/
txJ tcsKdUrSm? vli,fr[kwfbJ? vlvwft&G,fodkY xkdtcsdefa&mufaeygonf/ odkYayr,fh pnf;kH;a[majymrIrSm
vli,fawGESihf wom;wnf;jzpfonf/ rif;jym;NrdKUe,frSqkdvQif 'kdifempyl&fjyefrsm;jzpfonfh ocifbkd;atmif?
ociftkd;avmif? ocifarmifpHvSESihf ocifarmifomEkd;wkdYvnf; pnf;kH;a[majymolrsm;pm&if; xnhfoGif;&rnfyif
jzpfonf/ xkdolrsm;trnfcH,lumrQESihf t*Fvdyfu zrf;qD; 'kdifempyl&fukd rykdYyg? OD;xGef;pdef? eErmvm?
csefvSyfcJh&onfuawmh if;yk*dKvfrSm orkdif;0if OD;Owrwynhf&if; q&mawmfem,uBuD; OD;pdEmxufyif 0HomEk
acwfu OD;OwrESihf axmifuscH a[majymol? jrefrmEdkifiHt0Srf; a[majymoljzpf csefvSyfNrdKUe,fpm&if;rxnfh
yg/
19/ xdyw
f ef;xif&mS ;ausmaf Zmaom vli,frsm;\ twKywrd sm;/
NAdwdoQt*FvdyfrsufESmjzLrsm;ukd yrmrjyKbJ &J&Jawmuf a[majym0efYaom tmZmenfvli,ftcsKdUukdvnf;
tusO;f csK;H rSww
f rf;wifazmfjyygrnf/ if;wk\
Yd trnfrsm;ESifh ZmwdNrKd Ue,frsm;ukyd g xnfo
h iG ;f azmfjyvku
d yf gonf/
1/ &aohawmifNrdKUe,frS rsKd;cspfausmfOD;? 2/ rmefatmifNrdKUe,frS ocifvSatmif? 3/ rif;jym;NrdKUe,frS
ocifz;dk vS/ 4/ ppfawGNrKd Ue,frS ocifowk;d vS? ocifatmifxeG ;f jr? bkaH ygufomausm?f 5/ ajrykNH rKd Ue,frS ocifbpdef
ESihf ocifbapmatmifwkdYjzpf\/
1/ rsKd;cspfausmfOD;rSm t*Fvdyf[kdufpul;ausmif;rS 10wef;ausmif;om;jzpfonf/ &J&Jawmufa[majymrI
aMumifh tcsKyftBudrfBudrfcH&onf/ axmifxJa&mufaomtBudrftrsm;qkH;jzpf txif&Sm;qkH; vli,facgif;aqmif
wpfa,mufjzpfonf/ 2/ ocifvSatmifrSmvnf; t*Fvdyf 10wef;ausmif;om;jzpfonf/ rif;jym;vli,frsm;
nDvmcHrSm &J&Jawmufa[majym xif&Sm;vmoljzpfonf/ rmefatmifNrdKUe,focifvli,frsm; acgif;aqmifjzpf
ausmufjzLckdifrS yxrqkH;tcsKyfcH axmifxJa&mufoltjzpf vlodrsm;ygonf/ 3/ rif;jym;NrdKUe,frS ocifbkd;vS
vnf; &ckdifvli,fxJrS yxraxmifxJodkY a&mufoljzpfonf/ acwfynm 7wef;atmifonf/ ocifbkd;vSukd
olYuRefrcH Zmwdrmefjzihf
25
rEkOD;bpdef
olYuRefrcH Zmwdrmefjzihf
26
rEkOD;bpdef
olYuRefrcH Zmwdrmefjzihf
27
rEkOD;bpdef
olYuRefrcH Zmwdrmefjzihf
28
rEkOD;bpdef
olYuRefrcH Zmwdrmefjzihf
29
rEkOD;bpdef
olYuRefrcH Zmwdrmefjzihf
30
rEkOD;bpdef
olYuRefrcH Zmwdrmefjzihf
31
rEkOD;bpdef
0,foal y;aomaps;ESib
fh J a&mif;cs&Mu\/ onfrmS obm0rusq;Hk ? urmt
h pOftvmr[kwb
f ;l ? a&TawG? aiGawG?
txnft0wfrsm;ESifh tpm;tpmrsm;ukd wumwumrwkdY0,fzl;MuolawGcsnf;jzpfvQufESihf oifwkdY0,f,lonfhtcg
'Dypn;f b,faps;usygovJ ar;&jcif;? ypn;f &Siaf wmif;onfh aps;ESi0fh ,f,&l jcif;? aps;qpfuvnf; if;uavsmah y;
vQiaf y;? ray;vQib
f &k ifjzpfvifu
h pm;? ay;csio
f vkd ay;r&ygbl;/ 0,forl jyXmef;Ekid yf gbl;? ,ckawmh toufocif
jzpfonfhqefpyg;ukd a&mif;ygvsuf? rdrdwdkYu b,faps;ESifha&mif;rnf[k rawmif;Ekdifyg/ 0,foluay;aom
aps;ESihfa&mif;&\/ &aomaiGESihfvkdtyfaomypnf;rsm;ukd aps;xJ0,f&mwGif ay;csifovkday;r&? awmif;o
avmuf ay;&onfukdodNyD;? rjiif;Edkifaomtcsufyif jzpfonf/ a&mif;pOfuvnf; epfem? 0,f&mvnf; epfemwJh?
rdat;ESpfcgemwJh v,form;rsm; qif;&J&wm uHaMumihfr[kwf tvdrfcH&jzpfonf/ vdrfenf;onf NAdwdoQ
rsufESmjzL t*Fvdyf\azmufjyefaomOya'? usihf0wfyifjzpfonf/ ajr&Sif"e&SifawG jzpfwmvnf; olrsm;v,f
twif;vk,lwJh ESpfxyfwkd;pHepf? pyg;yifaxmifaps;ESdrf0,fpepfaMumifh jzpfvmjcif;aywnf;/ 'g;jywkdufwm? ckd;wm
awGw&m;0ifae wum? wumrrsm;onf aus;&Gmv,form;awGrSm? EGm;? uRJESihfwuG? t*Fvdyfvufyg;aprsm;ukd
vkyfauR;bkdYvljzpfvmovkd r[kwfvm;/
tJ'gaMumifh? rdrdypnf;ukd? vk,lolawGukd &efolawGjzpf jyefwkduf,lbkdYudprSm rnDGwfEdkifMubll;vm;?
r&J&ifh0efYMubl;vm;? owdr&SdMubl;vm;? a,musfm;qkdNyD; rdef;rvsmawGvm;[k rdrdukd,fqef;ppfowdaoG;&SdMuyg/
tkyfcsKyfolonf tkyfcsKyfcH&SdaeorQ pm;omaerSmbJ? rcHawmfvSefNyDqkdvQif vlenf;pkukd vlrsm;pku EkdifrSm
raocsmbl;vm;/ wumwkdY apm'uwufp&mwpfcku &Sdyg\/ vufeufrJhjzpf cH&onfqkdrnf? 'gvJrrSef?
vufeufukdifawG[m t*FvdyfawGr[kwfbl;? ukvm;ESihf&ckdifjrefrmawGom jzpfonf/ rsKd;cspftmZmenfjzpfvmvQif
if;? odrYk [kwf ukvm;awG[m? uGe*f &ufacgif;aqmifBu;D r[wr*EpD nf;k;H nDw
G rf jI zpfomG ;vQif &ckid af wGtm;vk;H
ocifpdwf&Sd igwkdYtpnf;tkH;0ifjzpfoGm;vQif b,folESihftkyfcsKyfrSmvJ? ar;cGef;onftrSefyifjzpfonf/
odaYk omfvnf; ,cktcsed rf mS qif;&Jom;v,form;xk nDw
G v
f Qif t*Fvyd Ef iS fh vufyg;aprsm;ukd wku
d x
f w
k f
ypfEdkifrSmyJ/ (tJ'gaMumifh Ak'\om;awmf refv,fq&mawmfu) uH[krlv? orK'u TefjyonfrSm? t&if;om
wnf;/ Opm? ayg0? ZD0dwESihf? okcyGm;&ef? vlYXmefrSm? OmPf0d&d,? ya,m*wnf;? umva'o? yk*vukd? Ekdif;q
tyfwkH? uHudk,kHvnf;? rD;ykHtwGif;? rqif;tyf&m? usm;&J&mrSm? MurmaMumif;? r,kd;aumif;wnf;)/ [k azmfTef;cJh
onfukd owdrlMuyg/
aMomf? wum? wumrwk?Yd vmrnfah b;ukd ajy;awGU? i&JwrQ tESyd pf ufcaH e&aom b0rSvw
G af jrmufa&;
twGuf(0g) om;pOfajr;qufrcH&bkdY twGuf rsKd;cspfpdwef"gwfjzifh? &J&J&ifh&ifh&SdMuyg/ Ekd;Ekd;Mum;Mum; &SdMuyg/
wnDwGwf&SdMuNyD;? uRefb0rSvGwfajrmuf&ef BudK;yrf;aeaom OD;yOif;wkdY? trsKd;om;uGef*&ufxJodkY (0g) &ckdif
(ocif0g') tzGJUxJyg0ifMuyg[k Mo0g'ay; ed*kH;csKyfygonf/ trSefrSmqkdvQif q&mawmfa[muGufukd rSwfrd
tajccHa&;&jcif;jzpfojzihf yk*dKvfrsm;a[mpOftcsdefumv? xkdyk*dKvfrsm;pdwf"mwf? <u,f0aomA[kokw? wkdufyGJ
0ifpum;rsm;rSm tvGeftvGefajymifajrmufcJhyg a&;xm;onfh 10ykH 1ykHcefYom t&omay:ygawmh\/ &ckdif
awmifykdif; ygvDreftrwfBuD; uu OD;bkd;jr\ MoZmt&Sdefonf w&m;\aemufykdif;rSm wpfpwpfparS;rSdef
oGm;apcJhygonf/ ocifvSatmifacgif;aqmifonfh arC0wDrmefatmifNrdKUe,fESihf &rm0wD&rf;NAJNrdKUvnf; ocif
b[efESihf ocifbkd;EG,fwkdY awmfvSefa&;acgif;aqmifi,frsm; ay:xGef;vmojzihf &ckdiftrsKd;om;uGef*&ufMoZmESihf
OD;pdEm? OD;ynmoD[wkdY xif&Sm;ausmfaZmrIu vTrf;rkd;oGm;NyD; Ekd;Mum;wuf<uaomt&Sdeft[kefBuD;us,fvmNyD;
awmfvSefa&;tiftm;jzpfvmcJhonf/ &cdkiftrsKd;om;uGef*&uf nDvmcHodkYvnf; wkdufe,faygif;pkHrS v,form;
ukd,fpm;vS,fxkESihf NrdKUe,frSocifvli,frsm; v,form;xJrS acgif;aqmifrsm; a&G;cs,fxm;MuNyD;vQif nDvmcHukd
tBudKapmifhpm;aeMuonf/
wGif ,cifu Edk;Mum;NyD;jzpfaom trmcHe,frsm; aiGpkjcif;? &dumpkjcif;? wyfaygif;pkHcsDwufbkdY? wlnD
aom0wfpkH? carmuf? tvHawmfrsm;? A[kdaumfrwDodkY ukd,fpm;vS,frsm;? qyfaumfrwDcGJodkY xkdufoihfolrsm;ukd
a&G;cs,fapvTwfbkdY qkH;jzwfaom? nDvmcHtBudKvkyfief;rsm;? aeYwkdif;&ufwkdif; aeYrtm; nrtm; BudK;pm;tm;xkwf
aeMuygonf/ ocifvil ,frsm;rSmqkyd gvQif e,fwumokYd tESt
YH jym;xGu
f ? nDvmcHtBuKd vyk if ef;twGu?f a[majym
pnf;kH;jcif;? pDrHudef;csrSwfjcif;? nDvmcHtpDtpOfrSm? csDwufvmaomv,form;wyfpk? tvkyform;wyfpk?
trsKd;orD;wyfpk? vli,fausmif;om;wyfrsm;ukd ae&mcsxm;auR;arG;bkdY xrif;xkyfudp? ukwkd;ykdYzkdYavSrsm;? pDpOfa&;
olYuRefrcH Zmwdrmefjzihf
32
rEkOD;bpdef
olYuRefrcH Zmwdrmefjzihf
33
rEkOD;bpdef
olYuRefrcH Zmwdrmefjzihf
34
rEkOD;bpdef
yXrqk;H &ckidk t
f rsK;d om;uGe*f &ufnv
D mcHusi;f yjcif;
ocifpkd;BuD;onfatmifjrifaomtoHjzihf (waumif;tbd&mZm 'kdYArm om*DrsKd;ayrkdY? rId;*kPfawZm?
,k;d ',m;ESifh ukvm;ukyd g wku
d cf u
dk cf gatmifcw
hJ m? 'kAYd rm? pderf eS u
f if; tppf? tjzpfBu;D jzpfBu;D jzpf? xif;wvSUJ BuKH &?
xkH;ESifhraoG? avmu"rmwmay/ igwkdYiHac? okdYaomf t&if;ukdppfvQif? Armjynf igwkdYjynf? ocifusihfukdusihfMuyg/
(ocifrsK;d a[h 'kAYd rm) ponfrsm;rsm; tm;vk;H ukrd rSwrf ad wmhyg/ cRw,
f iG ;f cJv
h Qiv
f nf; jznhpf u
G b
f wfMuapvkyd gonf/
(y&dowfBuD;rS MobmoHrsm;ajrBuD; wkHvIyfoGm;ouJhodkY toHqkH;wmESihfNydKifwnf;xGufay:vmNyD; y&dowfwpfckvkH;
uocifrsKd;a[h 'kdYArm? ta&;awmfykHatmifygap/ ponfjzifh okH;Budrfwdwd a<u;aMumfvkdufMuonf/
xkdodkY tpnf;ta0;zGihfNyD;vQif obmywd0wfvkHawmf& OD;omZHvSonf tpnf;ta0;zGihfvSpfaMumif;
rdefYcGef;>rufMum;ygonf/
obmywdrdefYcGef;/ <ua&mufvmMuaom q&mawmf? oHCmawmft&Sifjrwfrsm;ESihf ukd,fpm;vS,fawmfBuD;
rsm; tygt0if v,form;? tvkyform;? trsKd;orD; vli,fpaom vlxky&dowfBuD;cifAsm;/
uRefawmfwkdYjrefrmEkdifiHESihf &ckdifjynfonf uRefb0ukd usa&mufaeonfrSm ArmvlrsKd; tESpf 60ausmf?
&ckdifvlrsKd;ESpf 100ausmf&SdcJhojzifh? &ckdifvlrsKd;rSm uRefouft&SnfqkH;b0okdY qkdufa&mufaecsdefjzpf ZmwdaoG;
ZmwdrmefvkH;0r&SdMuawmhbJ? rvIyf&Sm;0HhyJ? uRefb0 acgif;razmf0efYyJ? aecJhMuayonf/
tajctaerS 0HomEkacwf? 'kdYArmocifacwfwGif q&mawmfem,uBuD; OD;pdEm? OD;ynmoD[ESihf
OD;em&'ponhfyk*dKvfrsm; OD;pD;vQuf? aemufvkdufocifvli,frsm;\ aeYrtm; nrtm; tepfemcHaxmifuscHvQuf
a[majympnf;kH;cJhrIaMumifh tm;&0rf;omp&m e,fcsJUqefYusifa&;pdwf"gwfjzihf ZmwdaoG; ZmwdrmefawGjzihf
ay:vmcJhMuygNyD/ uJhodkY vlxkBuD;wpf&yfvkH;u Ekd;Mum;vmonfukd awGUjrif&ojzihf txl;0rf;ajrmufyDwdjzpf&yg
onf/ acwfonf uRefb0rSvGwfajrmufa&;vIyf&Sm;rI urmwcGif tjynfjynfqkdif&m rsKd;cspftmZmeDrsm;vnf;
wNydKifwnf;vIyf&Sm;aeMuNyD;jzpfonf/ NAdwdoQtifyg,mwGifvnf; tdEd,uGef*&ufESihf tdEd,jynf&Sd ygwDtoD;oD;
Ekd;Mum;vIyf&Sm;rI? e,fcsJUorm; EkdifiHtcsif;csif; wkdufckdufaeMuonfrSmvnf; aphpyf r&awmhNyD/ olaoukd,fao
b0okq
Yd u
dk af &mufvmbkt
Yd csed o
f aYdk &mufae umva'otcsed t
f cg uku
d n
f aD ejcif;ESifh 'kAYd rmocifrsm;\ tmZmeD
pdwf"mwfjzihf e,fcsJUorm;ukd tIH;ray;yJ awmfvSefaeMuonfukd twk,lvQuf &ckdiftrsKd;om;awGvnf; Nidrfrae
MuawmhyJ awmfveS 0f o
hH rl sm; ra&rwGuEf ikd x
f eG ;f ay:vmNy;D uwaMumif;? ajzmifrh wf? uk,
d u
f sK;d pGe0Yf efaY om tmZmeD
acgif;aqmifBuD; q&mawmfBuD; OD;pdEm? OD;ynmoD[? OD;em&'wkdY aemufwGif q&mawmfESihfwuG? &ckdiftrsKd;om;
uGef*&uf acgif;aqmifBuD;i,frsm;uvnf; rm;rm;rwfrwf ukd,fusKd;pGefYvsuf aqmif&GufaeMuNyD? ra0;uGmaom
tcsdefwcsdefwGif jrefrmjynfBuD;? &ckdifvlrsKd;wkdYwygwnf; uRefb0uvGwfajrmuf&rnf[k &J&Jwif;wif;wm0ef,lyg
onf/ uRefb0u vGwfajrmufa&;wkdufyGJukdvnf; wnfhrwfrSefuefpGm acgif;aqmifoGm;bkdYvnf; vlxkBuD;a&SU
uwd0wfjyKygaMumif; ponfjzihaf tmifjrifaom &ckid t
f oHjzihf toHcsUJ pufrx
S u
G af y:vmonftm;&0rf;om Mum;Mu
&aom vlxky&dowfBuD;rSm MobmvufckwfoHrsm;ESihf ocifrsKd;a[h 'kdYArma<u;aMumfoHrsm; wNydKifwnf;yif b0*f
vQrH QBu;D us,pf mG &onfrmS e,fcsUJ wkYd wkv
H yI af csmufcsm;apEkid yf gonf/ nDvmcHoYkd pkaH xmufaygif;pkH wufa&muf&adS e
olYuRefrcH Zmwdrmefjzihf
35
rEkOD;bpdef
tMurf;tm;jzihf
rSwf/ /pyg;yifaxmifaps;ukd (&ckdifvkd) 'ga'gifcsjcif;? qm;cGefykdufcGef? ajrcGef? ajrc? rw&m;,lrIrsm;?
v,fodrf;,ljcif;? uRJEGm;odrf;,ljcif;? 0rf;pmrsKd;pyg;rusef? &uf&ufpufpufodrf;,loGm;jcif;? taxGaxGygyJ/
a&;rukefatmif xkdtcsdefu zdESdyfcJh\/ npfygwfcJh\/ zdESdyfrIonf xkdtcsdefu w&m;Oya'yifwnf;/ aemifvm
aemufom;wkdYudk ajymu ,kHwef;pum;jzpfrnf/
uJhodkYnDvmcHBuD;uk vlxkBuD;u? tm;xm;jcif; acgif;aqmifBuD;rsm;ukd tm;ukd;jcif;? csrSwfay;aom
vrf;pOftwkdif; woa0rwdrf;vkdufemMujcif;wkdYaMumifh ajr&SifawG? "e&SifawG? ,cifuvkyfcsifwkdif;vkyfr&onfh
tjyif tcsKdUaomajr&Sif"e&Sif AsLkdu&ufrsm;ukd vli,ftmZmeDrsm;u vQKdU0SufuGyfrsufjcif;(0g) aoeyfESihf ypfowf
jcif;? rsm;jzpfvm? tm;vkH;yifrsufvkH;jyLK;vmMu\/ MoZmt&Sdeft0gvnf; ,kd,Gif;ysufpD;vmonf/ vlxkBuD;u
wnDGwf? 0kdif;y,frIonf tvGefyif pdwfqif;&Jp&mwpfckjzpfonf/ tcsKdUajr&Sif"e&Sifrsm;ukd ac:ajymrnfhol
r&So
d vkd oydwaf rSmuf0idk ;f yg,fcMH u&\/ wOD;rajyvnfonfudk 0kid ;f 0ef;vQuaf jz&Si;f Mu\/ ulnD idk ;f yif;vmMu\/
ta&;,laqmif&GufvmMu\/ trsKd;om;uGef*&ufnDvmcHBuD; okH;&ufwkdifwkdif usif;yMuygonf/ tqkdt&yf&yfESihf
vkyfief;t&yf&yfukd csrSwfaqmif&GufcJhMuygonf/
nDvmcHrScsrSwfaom tqkdBuD;rsm;ukdom rSwfrdygonf/
1/
vkH;0vGwfvyfa&;awmif;qkdonfhtqkd/
2/
91XmetkyfcsKyfa&;ukd Iwfcsonfhtqkd
3/
ukdvkdeDe,fcsJUNAdwdoQ\e,fcsJU0g'Iwfcsonfhtqkd/
4/
ajr&Sif"e&Sifpepfwkdufzsufa&;tqkd/
txufygtqkdrsm;ESifh tjcm;tqkdrsm;pGmESifh rSwfwrf;wifjcif;rsm;? a&SUvkyfief;pOfrsm;csrSwfMuNyD;vQif
,ckuJhodkY trsKd;om;uGef*&ufBuD; ESpfygwfvnfnDvmcHBuD;ukd ausmufawmfNrdKU jyKvkyf&efqkH;jzwfMuygonf/
e,fcsJUorm;ESihf ajr&Sif"e&Sif AsLkdu&ufwkdYtm; enf;trsKd;rsKd;jzihf wkdufzsufa&;? rsKd;cspfbufawmfom;jzpfvm
atmif tcsKdUtm; odfr;foGif;pnf;kH;a&;wkdYukd umv? a'otvkduf? rdrdwdkYe,fajra'otvkduf jyKvkyfa&;wkdYukdvnf;
yg0ifMuygonf/ nDvmcHBuD; ZmwfyGJ? tNidrfhyGJtrsKd;rsKd;wkdYjzihf pepfwusjyKvkyf pepfwusyif NyD;qkH;vkdufMu\/
NyD;qkH;oGm;aomfvnf; A[kdaumfrwDESihf wm0efcHaumfrwD? qyfaumfrwDwkdYrSm? atmufajcodrf;wm0efrsm;
jyKvyk Mf u&onf/ tpnf;ta0;okaYd &mufcahJ omvlxBk u;D vnf; rdrad e&modaYk &mufvQif nDvmcHBu;D tHrh cef;Bu;D us,f
qif,ifykH? a[majymykH? a<uaMumfoHtwkdiftazmufjyKvkyfykHrsm;ukd tm;yg;w&mazmufo,fcsajymqkdaeMuonf/
vli,frsm;vnf; rdrdwdkYe,fukd erlem,l olYxufigtvkt,ufBudK;pm;pnf;kHk;Muavonf/
olYuRefrcH Zmwdrmefjzihf
36
rEkOD;bpdef
NAw
d o
d QrsuEf mS jzLESifh if;wkv
Yd ufyg;aprsm;u awmfveS rf u
I dk zdEydS rf jI zihf wkejYf yefvmjcif;
uJhodkY te,fe,ft&yf&yfrS rNidrfroufrI? awmfvSefa&;a[majymrIrsm;ukd? brf;qD;jcif;? tcsKdUOya'jzihf
wm;qD;jcif;rsm; jyKvkyfvmonf/ jrefrmEkdifiHrSm NrdKUe,ftESHY&Sd ocifrsm;ukd zrf;qD;jcif;? &ckdifa'o&Sd a[majymolrsm;
ukdvnf; brf;qD;csKyfaESmifjcif;? okdYayrJh olwkdYzdESdyfrIonf t&mrxif? ,cifuvkd raMumufMu/ tcsKdUa[majymol
rsm;rSm a&Smifwdrf;cPaeNyD; xifxifay:ay: [kdae&maysmuf 'Dae&ma&muf a[majymMuonf/ wa,mufvkduf
aecsdef wpfae&m tjcm;wpfa,mufa[majymaejyefNyD/ vkdufwef;ykef;wef;upm;ovkdyifjzpfonf/ kd;kd;om;om;
rdrt
d oufarG;0rf;aMumif; vkyaf omtpk;d &trIxrf;rsm;onf igwko
Yd cifrsm;\ &eforl [kwo
f nft
h jyif jynfov
l x
l k
&efolvnf; r[kwfonfjzpf bmrSrpkd;&drfMuygeJY jynfol\&efolrsm;ukd ,ckvnf; azsmufzsufypfr,f? aemifvnf;
rsKd;jzKwfypfr,f ponfrsm;ukd a[majym&m xnhfoGif;vmMuaomaMumifh tkyfcsKyfol olBuD;ESihf pkHaxmufykvdyfrsm;
ajr&Sifrsm;\vlrkdufarG;xm;olrsm;vuf&GefYvmMuonf/ wzufrS ociftzGJUuJhodkY ajr&SifarG;xm;olrsm;yifvQif
ajymif0ifa&mufvmonf/ ajr&Siaf rG;xm;onfh vufuidk 'f w
k v
f rl u
dk rf sm;rSm aoolao? aysmufoal ysmuf? ocifjzpfvm
oljzpfESifh zdESdyfaomzuf uarmufurjzpfvmcJhNyD/ tcsKdUvlBuD;ESihfykvdyfXmersm;onf tm;ay;tm;ajrmuf vQKdU0Suf
vkyfvmcJh\/ igwkdYrSm rdrd0rf;pmtwGuf trIxrf;&aomfvnf; vGwfvyfa&;wkdufyGJukd qefYusifvkdaomqE yif
ukduyifr&Sdyg[k jzpfvmcJhMu\/ rSefygonf/ vlwkdif;yif uRefb0ukd rESpfNrdKUMuygbl;/ ajr&SifBuD;? "e&SifBuD;?
AsLkdu&uft&m&SdBuD;rsm;om wu,fhwu,f opm&SdMuonf/ opmcHMuonf/ okdYayrJhvnf; acwfrpm;/ &efolawG
0kid ;f 0kid ;f vnf/ tmZmeDocifvil ,frsm;u acG;avmufrw
S efb;dk r&Sad tmif opmazmufrsm;[k a[majymrIaMumifv
h nf;
odumusvsuf vlawmolawm tvSLyGJrsm;yif cyfa&Smifa&Smifjzpfvm&onf/ onfrSm obm0usaom w&m;
yifwnf;/ xifay:jcif;? rxifay:jcif;onf avmu"Hw&m;ygyJ/
olYuRefrcH Zmwdrmefjzihf
37
rEkOD;bpdef
&ckid t
f rsK;d om;uGe*f &uf nDvmcHudk ausmufawmfNrKd U usi;f yjyKvkyjf cif;
Ekd;Mum;aeMuNyD;jzpfaom &ckdifvlrsKd;tm;vkH;? csif;trsKd;om;? NrdKtrsKd;om;? crD;trsKd;om;ESihf wdkif;&if;om;
rlqvifrsm;ygrusef ukd,fpm;vS,ftjzpf yg0ifwufa&mufMuonf/
oabFmBuD;i,f? armfawmfbkwfBuD;i,frsm;ESihf ppfawGrSukd,fpm;vS,frsm;? vli,facgif;aqmifrsm;? vlxk
vlwef;pm;rsm;ESihf jrefrmjynfrS 'kdYArmtpnf;tkH;ukd,fpm;vS,frsm;? xif&Sm;aomtrsKd;orD;BuD; yDtdcsf'D a':jrpdef
wkdYvnf; wufwuf<u<uwufa&mufcJhMu\/ ausmufawmfNrdKUrS &ckdifacgif;aqmifBuD;wpfOD;jzpfol OD;atmifZHa0\
ZmwdNrdKUjzpfonf/ xif&Sm;aomq&mBuD; OD;atmifxGef;OD;ESihf q&mcsD;'kd;wkdYtjyif OD;xGef;0if;? OD;kdxGef;? &J&Jawmuf
omZHvw
S \
Ydk NrKd Uvnf; jzpfygonf/ xkaYd emufq&mawmfO;D ynm0Hovnf; ausmufawmfe,frjS zpf awmfveS af &;
tqufqufwiG f ae&mwkikd ;f acgif;aqmiftjzpf yg0ifygonf/ ausmufawmfnv
D mcHvnf; tvGepf nfum;ygonf/
e,fajruvnf;aumif;? acgif;aqmifrsm;xGef;um;onfh NrdKUjzpfonfhtjyif awmfvSefa&;\trmcHe,fajrrsm;teuf
wpfcktygt0ifjzpfonf[k rSwfwrff;wiftyfygonf/(rSwfcsuf)ausmufawmfnDvmcHzGihfvQifyif rsKd;cspfausmfOD;ukd
nDvmcHtwGif;rSm t*Fvdyfe,fcsJUorm; zrf;qD;ygonf/ (nDvmcHacgif;aqmifBuD;rsm;u) vli,frsm; tawmfbJ
xde;f odr;f & tcsKUd tcsKUd ukd a&Smifwrd ;f aebkyYd if pDrx
H m;&onf/ vlawGuvnf; acgif;aqmifawGzrfroGm;Edifk af tmif
trsKd;rsKd;apmihfa&SmufMuonf/ e,fcsJUorm;uvnf; aoG;xkd;prf;onf? aygufuGJvkeD;eD;jzpfcJhMuygonf/ odkYaomf
nDvmcHBuD;atmifjrifpGm NyD;qkH;atmif xdef;odrf;vQuf tqkdt&yf&yf? vkyfief;pOft&yf&yfudk qkH;jzwfcsufcsrSwf
EkdifcJhMuygonf/
ukvm;&ckid t
f "dukP;f jzpfay:vmjcif;
t*Fvyd t
f yk cf sKyaf &;tajctaeonf vljrifojl rifyif ysupf ;D vmaecsed jf zpfonf/ t*Fvyd af v,mOfrsm;vnf;
bmjzpfrSef;rod? acgufwkefYacgufjyef tdEd,odkY ta&;BuD;vlrsm;ukd ykdYaeMuNyD/ umvtcsdefrSm t*Fvdyfwkdufckduf
a&;jyifqifrIukd rodMuaomrlqvif&GmBuD;&yfBuD;rS acgif;aqmifrsm;ESifh armfv0Drsm;onf &mZykwfppfom;tcsKdUukd
ppfwyfrSxGufajy;apNyD; rdrdwdkY&yf&GmwGif arG;jrLxm;Muonf/ &ckdifawGuolwkdYukd wkdufrnf[k ,lqMu[efwlonf/
&ckdifawGrSm xkdudpukd bmrSrod &efolt*FvdyfESihf if;wkdY\vl,kHawmfrsm;ukdom wkdufckdufbkdY wmplaecJhMuygonf/
xkduJhodkYjzpfaepOf ajrykHNrdKUe,f? acsmif;BuD;ukvm;&GmESihf wyf&mukvm;&GmBuD;rsm;wGif &mZykwfppfom;rsm;
iSm;xm;NyD;jzpfonf/ ajrykHNrdKUe,fukd tMurf;rQjrifEdkif&eef wifjy&vQif 1/ &ufacsmif;ukvm;&Gm tdrfajc 1500
2/ &ufoDukvm;&Gm tdrfajc 800? 3/ acsmif;BuD;ukvm;&Gm tdrfajc 1200? 4/ wyf&mukvm;&Gm tdrfajc 900
5/ 0g;cwfacsmif;ukvm;&Gm tdrfajc 600 6/ unifawmukvm;&Gm tdrfajc 500? 7/ oNyDawmukvm;&Gm
tdrfajc 600? 8/ ausmufcarmif;ukvm;&Gm tdrfajc 800 ponfjzifh ukvm;&GmBuD;awG &SdMu\/ &ckdifaus;&Gmrsm;rSm
1/Mumtif;awmiftdrfajc200? MuefY[if;cg;(tdrfajc 80) rif;*gwftdrfajc 300? ausmufiEGm;tdrfajc 200?
a&SmufckHtdrfajc 50? acsmif;BuD;&Gmtdrfajc 30? uefYaumfacsmif; tdrfajc 50? &GmwkdYonf ukvm;&Gmrsm; wquf
wnf;&Sdaom&GmawGukd azmfjyjcif;om/ &ufacsmif;&ckdif&Gm tdrfajc 6? rD;ausmif;wuftdrfajc 20 wkdYjzpfMuonf/
ajrykHNrdKUe,f&Sd ao;Ekwfaom ukvm;&Gmrsm;ESifh &ckdif&GmawGrsm; &Sdaeao;\/ &GmolBuD;rkdif 52rkdif? tdrfajc 700
olYuRefrcH Zmwdrmefjzihf
38
rEkOD;bpdef
olYuRefrcH Zmwdrmefjzihf
39
rEkOD;bpdef
pGy
f atmifycJG u
H m uckeaf eonfuadk wGU&S&d ojzihf a'goxGu
f aoewfjzihf t&rf;ypfcwf&m ,rf;awmifu
h ek o
f nf
txd ypfaomfvnf; ta0;rSjzpf c&D;raygufygbl;/ ,rf;awmihfukefoGm;ojzihf r[efonhfhtjyif rdrdwdkYvlawGukd
vnf; rjrif&ojzifh &GmrSqkwfajy;&onf/ xkdtjcif;t&mukd ukvm;awGjrifojzihf ocifbpdefukd vkdufvmMuonf/
&SdwJh,rf;awmifhjzihfjyefypf qkwfajy;&mwGif ajcukefrm&oGefajy;&awmh\/
ocifbpdefrSm uJhodkYxGufajy;vGwfajrmufcJh\/ odkYaomfvnf; yxrqkH;wkdufyGJ &GmolBuD;\nDtpfukd
okH;OD;ESihf vlaygif; 15OD;cefY toufqkH;Mu&\/ usefaomvlrsm; t&yfav;rsufESmokdY ajcOD;wnfh&majy;Muonf/
uJo
h jYkd zpfysujf cif;owif;onf ajrykNH rKd Ue,f&dS awmifov
l ,form; aus;&Gmvlxak wGvnf; ukvm;ESiafh 0;onf&h mG okYd
xGuaf jy;wdr;f a&SmifMuonf/ xked ,fonfvnf; vufeufp?k vlpNk y;D uif;txyfxyfcsvQuf oefrmaomvltcsKUd om
&Gmusef&pfcJhMuonf/ tu,fukvm;vmvQif jyefrckcHbJ ajy;bkdYa&Smifwdrf;bkdY b0ukd qkdufa&mufaeygonf/
odrYk &nf&,
G b
f J jzpfvmonfudk Nird rf aebJ ocif vlBu;D vli,frsm; e,ft&yf&yfopYkd mjzihf vljziht
f ultnD
awmif;Muonf/ vufeuftm; vltm;ukd &orQpkaqmif;Muonf/ &SdorQa&TGaiGrsm;a&mif;vQuf t*Fvdyfppfajy;rsm;
xHrS vufeufrsm; 0,f,lMuonf/ tcsKdUae&m Ak'bmom Armhppfajy;rsm;onf ta&;BuD;aoG;eD;Muonf/
vlygulnDbkdYvkdufvmMuonf/ ocifwkdYuvnf; ppfajy;rsm;&orQ pnf;kH;vQuf e,ft&yf&yfrS ac:,lvmMuonf/
ppfajy;vufeufukdiftm; trsm;qkH;&olrSm q&mawmfOD;ynmoD[jzpfonf/ vufeufukdifppfajy; 40cefY&ygonf/
ocifbpdefrSm ppfajy;vufeuf 12OD;ukd tajccHvsuf e,f&Sdvufeuftm;awGukd pnf;kH;vsuf a&SUwef;t"dukPf;
jzpf&m e,fajrodkY ykdYaqmifonf/
ausmufEGm;&Gm? Mumtif;awmif&Gm? yif*gwf&Gm? BuH[if;cg;&GmESihfurf;eD&Gm? arxGef;? Budrfacsmif;? a&SmufckH?
bm;0w,f? qifykH;? EGHepf? &ufacsmif;? rD;ausmif;wuf&Gmrsm;onf ukvm;ESifhteD;pyfqkH;&Gmrsm;jzpfonf/
csif;trsKd;om;rsm;uvnf; av;jrm;aoewfwkdYjzihf yg0ifwkdufckdufbkdYa&muf&SdMuonf/ 'g;wyf? ,rf;axmif;
aoewfwyf? 2vk;H jyL;aoewfwyfEiS fh kid zf ,faoewfwyfrsm; yg0ifzUJG pnf;Muonf/ ajrykNH rKd Ue,fv;Hk uRwrf S a,musmf ;
tiftm;? rif;jym;NrdKUe,frS e,f&Sdvltiftm;wkdYonf trmcHjzpfNyD; eD;pyf&m NrdKUe,frsm;rSvlawGvnf; tcsKdUyg0if
a&muf&SdMuonf/ t*Fvdyfppfajy; u&ifArmppfom;rsm; a&SUqkH;rSwdkufckdufMuNyD;e,fcH ESpfvkH;jyL;aoewftiftm;ukd
t&Hxm;vsuf wku
d cf u
kd Mf uojzifh ukvm;vlxt
k wk;H tk;H aoMu? tdrf af wGuv
kd nf; rD;,rf;awmifah Mumifh rD;avmifMu
pdwf"gwfusaom ukvm;vlxkukd 'g;wyfaygif;rsm;pGmu 0ifa&mufwkdufckdufowfjzwfMuonf/ wpwpBuD;xGm;
vmaom &cdkifvufeufukdifvlBuD;rsm;onf rif;jym;NrdKUe,fukvm;&Gmrsm;tm;vkH;? NrdKUa[mif;? ausmufawmfNrdKUe,f&Sd
ukvm;&Gmrsm;tm;vk;H w&GmrSruseaf tmif okwo
f ifwu
dk cf u
dk Mf uonf/ uJo
h Ykd nDw
G Nf y;D aom awmifov
l ,form;
xkukd ocifvli,frsm; AkdvfvkyfvQuf acgif;aqmif wkdufxkwfvkdufMuonf/ t"dukPf &ufpufrIurf;ukef
jzpfaeonfuo
dk &d aom em,uq&mawmfBu;D rsm;u rESpNf rKd UMuojzifh vlBu;D rsm;ESit
hf pnf;ta0;vkyv
f Quf qk;H jzwf
csuftrdefYtmPmwpfckukd xkwfjyefcJhMuonf/ vlom;tcsif;csif;axmufxm;mwmaom Ak'bmom0ifrsm;onf
arwmw&m;ukd a&SUxm;vsuf t"dukPfukvm;awGukd rowfMubkdYukd igwkdYtrdefYxm;bkdY rwwfEkdifapum
rlvnf; ukvm;vlrsK;d rde;f ra,musmf ; cav;ruseo
f wfypfzYdk vk;H 0vufrcHEifkd o
f jzihf if;Ekid if jH cm;om; ukvm;rsK;d wku
Yd dk
&ckdifjynfa'otm;vkH;u a&TUajymif;vsuf ukvm;jynfbufodkY ESifxkwfMu/ uJhokdY ESifxkwfwmukd vufcHvQif
olwt
Ydk m;vk;H ab;&efuif;pGm xGuo
f mG ;cGijfh yK&rnf/ ckcw
H u
dk cf u
dk o
f al wGuo
dk m oifw\
Ydk &efojl zpf wku
d cf u
dk w
f mukd
igwkdYu wkduf&rnf[k trdefYray;aomf oifwkdYoabm&Sd vkyfEkdifMuonf/ arwm&yfcHcsufukd rvkdufemaomtzGJU
tpnf;ukd igwkdY&ckdiftrsKd;om;tzGJUBuD;rS BuD;av;aomtjypf'Pfcwfrnfukd (owdBuD;pGmjzihf)t"dukPf;ajyNidrf;
EkdifbkdYtwGuf aqmif&GufcJhMuonf/ wu,hfwu,fawmh &ckdifawG[m txuftrdefYt& ukvm;awGxGufoGm;&ef
pmay;ESifxkwfcJhygonf/ odkYaomfvnf; bmoma&;acgif;aqmif armfv0D? armfvemawG bmoma&;ppfyGJtjzpf
vIHYaqmfvmMuojzihf taocHwkdufckdufcJhMuonf/
aemufqkH;rEkdifawmhrS xGufajy;ojzihf aooGm;Muwm trsm;pkHjzpfoGm;cJh\/ ukvm;'k',fBuD;rm;aom
ausmufawmfNrdKUe,f&Sd ukvm;&GmBuD;rsm; usqkH;NyD; aemufykdif;rS rckcHawmhbJ xGufajy;Muonf/ xkdokdYxGufajy;ol
rsm;ukd vkdufrwkdufojzihf ,m,Dt"dukPf;ajyNidrf;oGm;ygonf/
uJhodkY te,fe,ft&yf&yfrS xGufajy;Muaomukvm;rlqvifrsm; vkdufrwkduf&? xkdYaemuf bl;oD;awmif
NrdKUe,f&Sd ukvm;&Gmrsm;oGm; ESifxkwfjcif;rvkyfMu? armifawmNrdKUe,fukdvnf; t"dukPf;rul;pufcJhbl;/
olYuRefrcH Zmwdrmefjzihf
40
rEkOD;bpdef
ausmufawmfnv
D mcHNy;D aemufyidk ;f &ckid jf ynfNrKd Ue,faygif;pkrH S xif&mS ;aomacgif;aqmifrsm;
zrf;qD;jcif;/ (tdE,
d 'kid ef myly)Ydk
&ckid t
f rsK;d om;uGe*f &uf\ 'kw,
d tBurd u
f si;f yaom ausmufawmfnv
D mcHNy;D vQif rMumcift*Fvyd ef ,fcsUJ
rsm;onf &ckdifwkdif;NrdKUe,faygif;pkHrS xif&Sm;onfhacgif;aqmifrsm;ukd zrf;qD; tdEd,'kdifemyl&faxmifodkYykdYonf/
zrf;qD;ykrH mS wpfNyKd iw
f nf; wpfcsed w
f nf;jzpfonf/ acgif;aqmifBu;D rsm;vnf; nDvmcHNy;D aemufyidk ;f rSm aewJah e&mukd
vlwidk ;f rodEidk af tmif ajc&mazsmufxm;Muonf/ xif&mS ;wJv
h il ,ftcsKUd vnf; vkyif ef;(0g) awmfveS af &;wu,fvyk f
&rnft
h vkyw
f iG f ryg0ifbJ tbrf;cHae&vQif qk;H I;H oGm;Ekid o
f nfjzpf ta&;Bu;D aom tcsed rf mS rzrf;rcH&atmif
ikwfvkdufay:vkduf yg;yg;eyfeyfjzihf usD;vefYpmpm;oabmukd aeMu&\/
tcsKUd rSm t*Fvyd t
f yk cf sKyaf &;wpfcv
k ;Hk NzKd zsuyf pfbYdk NrKd Ue,fwm0efc?H ckid w
f m0efcrH sm;tjzpf vQKUd 0Suw
f m0ef
cHxm;Muojzihf vufeufpk? vlpkponfrsm;ukd vkyfaeMuonf/
aus;vufawm&Gmwkdif;rSm vufeufvkyfMuonf/ xkdacwfvufeufrSm ,rf;axmif;aoewfjzpfonf/
tcsKdUaom yef;bJrsm;vufeufukd EkdifiHjcm;xGufuJhodkY vuf&majrmufwwfMuojzihf 6vkH;yl;ESihfkdifz,fuJhodkY r[kwf
apumrl rmpfuufuo
hJ Ykd twk,v
l yk x
f m;Muonf/ vIy&f mS ;rIrsm;? ppfynmwwfaom ykvyd ?f ppfyv
k yd rf sm;ukd ac:,l
aiGay;oifMum;xm;jcif;? uJhodkYvkyfEkdifjcif;rSm ppfajy;u&ifrsm; &Sdaejzpfonf/ 'kwd,urmppfwGif tdEd,odkY
rvkdufvkdaom u&ifArmt*Fvdyfppfom;rsm;onf vufeufjzifh a&Smifwdrf;Muygonf/ uJhokdY ppfajy;jzpfatmif
q&mawmfOD;ynmoD[onf zefwD;oljzpfonf/ aq;q&mt0wfukd0wf OD;ynmoD[[krodMubJ ppfwyfxJ
0ifa&mufaq;uk[efjzifh wD;wk;d 0g'jzefo
Y nf/ pifumylcw
H yfusNy;D ? uGed ;f ar&D? av,mOfwifoabFmjrK wNf y/D t*Fvyd f
rsm; acG;ajy;? 0ufajy;ajy;&awmhrnf[k 0g'jzefYvQuf ocifwyfodkY0ifbkdY aiGay;vIHYaqmfonf/
t*Fvyd t
f yk cf sKyfa&;zsu(f &ckid t
f yk cf sKyfa&;tpm;xk;d jcif;)
jynfaxmifpkqkd&S,fvpforw jrefrmEdkifiHawmf ,ckwkdif&ckdifvlrsKd;pkonf a&SUae? w&m;olBuD; trsm;qkH;
&SdMu\/ okdYaomfvnf; tkyfcsKyfpDrHcefYcGJonfhtwwfynmukd (ocifawGvkd rwwfuRrf;Muygbl;) uRefawmfpma&;ol
u rSwfcsufcsonf/ (apwJhuRef) qkdwJhpum;uJhodkY? Oya'ygtwkdif;rSwyg; bmrSrvkyfwwfMu qkdjcif;jzpfonf/
umv? a'o yk*vukdvkdufvQuf pDrHcefYcGJbkdY em;vnfEdkifatmif A[kokwvnf; r&SdMuonfrSm xif&Sm;ygonf/
'g;jyawGukd ocifawGowfypfcsdefwGif urmysufNyD? vlawGukd qGJowf aeMuNyDbJ[k NiD;jiLaeMuonfh Oya'ynm
&SifBuD;rsm;ukd uRefawmfukd,fwkdif awGUcJh&ojzihf pmukd xnhfa&;&jcif;jzpfygonf/ (ocifawGtkyfcsKyfcJhpOfu
vl 8OD;cefYyif rowfypfcJhMu&ygbl;(onfwkdif; wpfckvkH;ukd csKHjyjcif;jzpfonf/) tu,fOmPfr&SdcJhvQif
vl 300avmufowfypf&rnfyifjzpfonf/ pnf;kH;a&;aMumifh vlrkdufawGonf awmfvSefa&; wyfAkdvfawGjzpfMu
onf/ if;wkdYukd rsufjrifr[kwfygavm/ vGwfvyfa&;armfuGef;&cJhaom &JabmfBuD;awGxJrSm awmfvSefa&;opm&Sd
pGeYfpm;cJhonhf yk*dKvfawGbJ/ yk*dKvfawGxJ ,cifacwfu vlrkduftrsm;tjym;yif yg0ifonf/ (ociftkyfcsKyfa&;
zGJUpnf;ykHrSm) OuX? twGif;a&;rSL;? umuG,fa&;rSL;? ynma&;rSL;? w&m;a&;rSL;? usef;rma&;rSL;? b@ma&;rSL;?
&dumrSL;ESifh aumfrwD0if(4)OD;? (11)OD;jzpf (11)XmetkyfcsKyfa&;k[k a0g[m&wifcJhygonf/
pifumylcHwyfusqkH;NyD;aemufykdif;rS wpwpqkwfvm&aom NAdwdoQe,fcsJUorm;rsm;onf jrefrmjynfrS
tNy;D tykid f tdE,
d jynfoYkd qkwcf mG oGm;cJ&h onf/ bl;oD;awmifEiS fh armifawmNrKd Ue,fEpS cf u
k dk if;wk\
Yd aemufq;Hk pcef;
xm;aeao;onf/ tcsed f &ckid jf ynf\ oHwcJG kid ?f ppfawGckid ?f ausmufjzLckid ?f yvuf0ckid ?f 4ck awmrD;avmif
olYuRefrcH Zmwdrmefjzihf
41
rEkOD;bpdef
Armhvw
G v
f yfa&;wyfrawmfa&muf&v
dS mjcif;? vli,frsm; wyfrawmfx0J ifjcif;
1941-ck {NyDvtcsdefwGif Akdvf&efatmif &JabmfokH;usdwf0ifOD;pD;aom ArmhvGwfvyfa&;wyfrawmfonf
&ckdifjynfodkY awmfvSefa&;wm0efjzihf a&muf&SdvmcJhonf/ Akdvf&efatmifwyf&if;onf awmifukwfawmifMum;vrf;
rS csDwufvmcJhNyD; &ckdifjynfajrmufbuf ppfawGNrdKUodkY OD;wnfvsuf avSBuD;rsm;jzihf csDwufvmcJhonf/ awmifukwf
olYuRefrcH Zmwdrmefjzihf
42
rEkOD;bpdef
olYuRefrcH Zmwdrmefjzihf
43
rEkOD;bpdef
olYuRefrcH Zmwdrmefjzihf
44
rEkOD;bpdef
olYuRefrcH Zmwdrmefjzihf
45
rEkOD;bpdef
vGwv
f yfa&;&&Sad tmif b,fvadk qmif&u
G Mf urvJqw
dk hJ tBuOH mPfay;a[majymyGEJ iS fh tu,f vGwv
f yfa&;&vQif
b,fvkdpepfjzihf tkyfcsKyfMurvJ[k ynmay;a[majymyGJjzpfonf/ tpnf;ta0;rSm Akdvf&efatmifbJ obmywdjzpf
ygonf/ olubJpa[majymygonf/ Akdvf&efatmif a[majymcsufrSm (&JabmfwkdY? igwkdYonf) uRefb0u
vGwfajrmufbdkYtwGuf olrwlatmif pl;&Sjyif;xefaom rsKd;cspfpdwf"mwfjzihf toufpGefYvQuf wyfxJokdY 0ifvmMu
olrsm;csnf;jzpfaomaMumifh ,kH,kHMunfMunfbJ a[majym&rnf/
,ckigwkdYESihf yl;aygif;aqmif&GufaeMuaom *syefiykawGukd ,kHMunfpdwfcsrjzpfbl;/ olwkdYvnf; igwkdYukd
wenf;enf;jzifh uRefvkyfvkdMuonfukd awGU&Sd&onf/ vGwfvyfa&;ay;ygrnf[k uwdopmawmh&SdcJhMuygonf/
'gayrJhvkyfykHukdifykHu odyfr[efbl;/
tu,fom vGwfvyfa&;ray;vQif if;wkdYudk wkdufxkwf&rSmygbJ? 'gayrJh if;wkdYxHrSm yg;kdufcHvQufbJ
roxma&pm? oifay;aomppfynmukd tepfemcHvQuf BudK;pm;oifMuyg/ ppfynmwwfuRrf;rSvnf; vGwfvyfa&;
wku
d yf rJG mS tok;H usrmS jzpfonf/ ppfuEdk idk af tmifwu
dk rf S vGwv
f yfa&;&rSm/ ,ckavmavmq,fawmh *syefEiS yfh ;l aygif;
t*Fvdyfe,fcsJUukd wkdufaeMuwmygbJ/ qkH;cef;wkdifatmifvnf; wkduf&rSmbJ/
&JabmfwkdY igwkdY[m ,ckwkdif;jynftwGuf toufaoG;ESifhvJaewmjzpf ayghayghqqwm0efrsm; r[kwf
onfukd tpOfowd&SdMuyg/ vGwfvyfa&;ray;u *syefukdwkdufbkdYvnf; tqifoifhpdwf"gwfukd arG;jrLjrihfwifvQuf/
tqifoifhwmplxm;MubkdY owday;yg/ &JabmfwkdYtm;vkH; owdxm;bkdYta&;BuD;qkH;u *syefrsm;tjyKtrlukd Munhf&
wmonf vGwfvyfa&;ukdajyajyjypfjypf? uwdtwkdif; ay;rSmr[kwfygbl;? twkta,mif vGwfvyfa&; odkYr[kwf
olYtrdefYukdvufcHolrsm; vufyg;aprsm; arG;jrLvsuf 0g'jzefYaumif;atmif? uwdtwkdif; vGwfvyfa&;twkwpfckukd
ay;bkdYuawmh aocsmayguf igwkdY\ acgif;aqmifrsm;odxm;Mu\/ okdYaomfvnf; rjynhfpkHbJ (0g) ppfynmukd
vlxBk u;D wpf&yfv;Hk rwwfuRr;f Muao;onft
h csed f jynfow
l pf&yfv;Hk ukd pnf;k;H nDw
G rf rI &ao;jcif;rsm; Mum;umv
rSm onf;cHvQuf ppfynmukd oifMum;Mu&rnf/ igwkdYrSm rdrdwkdY\ppfXmecsKyfrS trdefYwpfpkHwpf&mr&ao;vQif
NidrfNidrf0yf0yf ydyd&d&daeMu&rnfhtcsdefjzpf\/ tcsdefumva&mufvmrS *syefESihfopmazmufrsm;ukd NzdKzsufwkdufMu
rSm rvGyJ gbl;? ,ckawmh em;rvnf[efjzihf olwt
Ydk vku
d svyk Mf u&tk;H rSmbJ[k &Si;f vif;aoma[majymvQuf tqk;H owf
ygonf/
xkdYaemuf tpnf;ta0; rnfolrqkd? &Jabmfjzpfap? Akdvfjzpfap? rdrdxifjrif,lqwifjya[majymEkdifyg
onf/ vGwv
f yfpmG wifjyMuyg? bmtjypfrS r,lygbl;/ rdrq
d Euo
dk m wifjyMuyg[k zdwaf c:vkyd gonf/ tvGet
f vGef
ta&;wBuD;udpjzpf rnfolurQ rwifjyMuygbl;/ NidrfoufpGm &Sdaeygonf/ ESpfBudrf? okH;Budrfzdwfac:ygonf/
wpfa,mufu wifjyMuyg/ rpkd;&drfMuygESihf? owdAswd&SdMuyg/ tmZmeDaoG;&SdMuyg a[moma[myg[kqkd\/
xkdtcg &Jabmfrsm;xJrS &Jabmfwyfom; (ocifbpdefu) xtav;jyKvQuf? a[majymzkdY wm0efcHygonf/
xkdtcg Akdvf&efatmifonf 0rf;ajrmuf0rf;omjzihf &Jabmfb,ftcsdeftxd a[majym&ef &nf&G,fygovJ[k ar;yg
onf/ wpfem&DcGJ(tcsdefay;yg&ef awmif;cHygonf/(xkdtcg Akdvf&efatmifonf tawmfukd tHhMooGm;ygonf/)
&Jabmfwpf0ufavQmha[myg/ rjzpfEkdifbl;vm;? 45rdepftcsdefay;ygonf/ jzpfygw,f? 15rdepfa[mtqkH;
owfvQifvnf; &ygw,f[k jyefMum;&m uJ'gjzihf 45rdepfbJ a[mygawmh trdefYay;onf/
wGif [kww
f idk ;f rSe&f m rdru
d ,
dk u
f dk vlprG ;f aumif;wif a&;&ygawmhrnf/ cGiv
fh w
T Mf uygawmh? ocifbpdef
rSm w&m;a[mbkdY 0goemBuD;ol pGefYpGefYpm;pm; a[majym0efYoljzpf (w&m;a[mjywmukd uRrf;usifaeol[k
wyf&if;wpfckvkH;rS rodMuao;ygbl;/ xkdYaMumifh tHhMoMurnfrSm aocsmygonf/
xkdtcg Akdvf&efatmifu &Jabmf rdrdtvkdus oufomtaetxm;jzihf b,folukd riJbJ csomcsyg/
igukd wyf&if;rSL;Bu;D rrIygESi?fh &J&aJ wmufa[mygawmh? bmrSrpk;d &drEf iS hf &Jabmf a[moma[myg[k trdeaYf y;ygonf/
olYuRefrcH Zmwdrmefjzihf
46
rEkOD;bpdef
olYuRefrcH Zmwdrmefjzihf
47
rEkOD;bpdef
olYuRefrcH Zmwdrmefjzihf
48
rEkOD;bpdef
olYuRefrcH Zmwdrmefjzihf
49
rEkOD;bpdef
t*Fvyd t
f a&;ykid rf &So
d nfudk taMumif;jyKvQuf olaX;OD;a&Tomonf bl;oD;awmifNrKd U raeawmhbJ ajrmufO;D NrKd UokYd
ypnf;tm;vkH;ukd armfawmfbkwfBuD;rsm;wGif wifaqmifxGufcGmoGm;Muonfukd awGU&SdMuaom NrdKUvlxkESihf
aus;&GmtoD;oD;rS &ckdifvlxkonf c&D;onfwifaqmifaom oabFmay:okdYwufMuonf/ wGif Akdvf&efatmifwkdY
oGm;rnfh oabFmESihf yl;wGJcsDaESmifvsuf&Sdonf/ c&D;onfwifaqmifonfhoabFmonf vlrsm;>ywfodyfwwfMuaom
c&D;onfoabFmESihftwl jrKwfoGm;&rnfhtajcqkdufa&mufvmojzihf aoewftxufukdazmuf oabFmrwuf
Edkif&ef vlpkcGJygonf/ 'gayrJhormefavSrsm;pGmjzihf wqifh oabFmay:odkY enf;trsKd;rsKd;wufvmEkdifatmif vlpD;
oabFmrSjzKwv
f Quf oD;jcm;pGmxGu&f onf/ c&D;oGm;oabFmvnf; rwwfomonft
h qk;H qdyu
f rf;rae0efaY wmbJ
cGmxGufvm&mwGif aemufqkwfckwfarmif;aecsdef qdyfurf;teD;tkdifxJokdY oabFmepfjrKwfoGm;avonf/
ae&m narSmif&o
D ef;pvnf;jzpfonf/ u,fq,fa&;vkyb
f pYdk pD Ofcsed f yif? avSr&? vlwidk ;f aph avSu,
dk f
pDjzifhjzpfaeMuonf/ oabFmwuf&ef wmplaeMujcif;ygbJ? wGif vlawG>ywfodyfaejcif;aMumifh wpfOD;ukdwpfOD;
qGJESpfjrKwfvQuf aoaMuukefMu\/ vlawGt,rf;qGJESpf jrKwfoGm;Muygonf/ (10)a,mufrSm (1)a,mufyif
cufcuf cJcJ vGwfMuygonf/ q&mawmfOD;ynmoD[ESihf pufaoewf (8)vuf usnfqHrsm;vnf; epfjrKwfygonf/
q&mawmf OD;ynmoD[rSm vwfwavm OmPf&onfjzpf oifuef;oif;ykdiftm;vkH;cRwfvQuf acgifrkd;rSwqifh
vlvGwf&modkY rkd;vif;tmkHwGif qkdufa&mufcJh\/ wGif vlawGUrcHEdkif t0wfrJhjzpf EGm;ausmif;om;vli,f
EGm;vTwfvmolxHrS vkHcsnfcRwf,lNyD; aouHausmif;a&muf ouFef;vJ taMumif;pkHjzpfysufcJhwmukd &Sif;jyvQuf
qGrf;udpjyKcJh&\/ onfu tpjyKvQuf &ckdifvlrsKd;awG uHMurmrSm ajymp&mr&Sd usef&SdcJhaom NrdKUvlxk?
Nrd K Ue,f w pf c k v k H ; &S d a om aus;&G m vl x k u k d rl q vif u k v m;vl r sKd ; wk d Y u owf j zwf y pf o jzih f ,aeY w k d i f
bl;oD;awmifNrdKUe,fESifh armifawmNrdKUe,f &ckdifvlrsKd;tqufjyKwfoGm;onf? &SifwJhvltcsKdUtenf;pkonfvnf;
rdrdNrdKUe,fokdY jyefroGm;MuawmhbJ a&mufwJh aus;&GmESihf NrdKU&Gmrsm;,ckwkdifaexkdifMuonf/ udponf
tMurf;rQomjzpfonf/ odorQukdwifjy&vQif u@cGJ pmtkyfwpftkyfa&;&ygrnf/ (aemufydkif;rSm) q&mawmf
OD;ynmoD[u wyfzGJUvQuf AkdvfMumvSatmif? Akdvfapmomatmif? AkdvfapmxGef;atmif? AkdvfarmifvSausmf?
Akdvfa&TGbwdkY OD;pD;vQuf OD;ynmoD[trnfjzihf ukvm;&GmawGukd wkdufcdkufodrf;,l vl(4000)cefY &ckdifrdef;r
a,musfm;rsm;ukd u,fwifEkdifcJh\/
t"dywdacwf (0g) waoG;woHwrdefYacwfrSm &ckdifjynfa'otESHY *syefawG wyfpGJMuonf/ ppfXmecsKyf
rsm;rSm awmifukwfppfXmecsKyf? pD;if;jym;ppfXmecsKyf? a'gif;aomufppfXmecsKyf? ajrmufOD;ppfXmecsKyf? yvuf0
ppfXmecsKyf? uefYaumfacsmif;ppfXmecsKyf? tjcm;ppfpcef;rsm;pGmwkdYjzpfMuonf/ ppfXmecsKyf ppfynmoifausmif;rsm;
vnf; *syefppfynmoifwef; q&mwef;rsm;tjyif *syefpmESihf *syefpum;rsm;ukdvnf; oifMum;ykdYcsojzihf xkdacwf
*syefpum;ajymqkdwwfol acwfrDS xif&Sm;ol vlay:vlawmfrsm;jzpfMu\/ okdYayrJh vli,f vl&G,frsm;om
jzpfMuonf/
ArmhvGwfvyfa&;rSwyfzsuf jyefvmMuaomvli,f&Jabmfrsm;ESihf ta&SUtm&Svli,ftzGJU0ifwkdYonf
*syefppfynm oifMum;MuolawGjzpfonf/ tcsKdUu pum;jyefvkyfMu tcsKdUu pum;jyefvnf;vkyf? Akdvfvnf;jzpf
ESihf wyfukd,fpDjzihf? *syefwyfrawmf\t&Hwyftiftm; jznhfqnf;rIwGif yg0ifvQuf wufwuf<u<u&SdaecJh\/
wGif tcsKdUaom vlrodEkdifaom vQKdU0Sufwm0efrsm;ukd t>rufrQa&;om;wifjyvkdygonf/ OD;pdEm? OD;ynmoD[
wkdYrSmvnf; zufqpf*syefudk awmfvSefbkdYtwGuf vlxkBuD;wpfckvkH;ukd y&d,m,ftrsKd;rsKd;jzihf pnf;kH;xm;&SdvQuf
wyfrsm;zGJUNyD;vQif *syefwyfukd ulnDwkdufckdufay;jcif;? rdrdwkdYoD;jcm; *syefppfynmoifwef;q&mrsm; tultnDjzihf
oifwef;ausmif;zGifh ppfynmoifwef;ausmif;zGi?hf ppfynmoif,Ml ujcif;jzihf vlwidk ;f vkv
d dk vufeufuidk w
f yfzUJG 0ifrsm;
jzpfaeMuayonf/ (wGif av,mOfrS? aoewfypfrIaMumifh? ntcsdefva&mifjzihf xGef,ufpkdufysKd;apjcif;? &yfypf
&GmypfxGufajy;Muolrsm;ukd awmawmif acsmifBudK? acsmifMum;rSm &Gmwnfae&mcsay;jcif;? tcsKdUrSm rdrdwdkYzmom
&GmcsaexkdifMujcif;? &ckdifvlxkwpf&yfvkH;rSm awmawmiftxyfxyf ae&mwkdif;rSm aeMu&\/ ppfajrjyifjzpfae
wyfESihfa0;&m? &GmESihfa0;&mrSm uyfckdMu&onf/ *syefacwf(0g) t"dywd a'gufwmbarmfacwfrSm &ckdifjynf\
yifudk,ftajctaeukd rSef;qEdkif&ef enf;tusOf;csKH; azmfjyygrnf/ ppfawGckdif ppfawGNrdKU? bl;oD;awmifNrdKU?
armifawmNrKd U? &aohawmifNrKd U? ausmufawmfNrKd Ursm;onf vlv;Hk 0r&S?d raeEkid Mf ubJ? EG,Nf cKH awma,muf? tdrw
f idk Ef ,
G f
&pf? v,fuawmjzpfqkdonfh pum;vkH;twkdif waoGrwdrf;jzpfMuonf/ armifawmNrdKUe,fESihf? bl;oD;awmifNrdKUe,f
olYuRefrcH Zmwdrmefjzihf
50
rEkOD;bpdef
olYuRefrcH Zmwdrmefjzihf
51
rEkOD;bpdef
olYuRefrcH Zmwdrmefjzihf
52
rEkOD;bpdef
olYuRefrcH Zmwdrmefjzihf
53
rEkOD;bpdef
awmiftxyfxyfoYdk a&muf&v
dS Quf tpDtpOfcsaeMuonf/ tkycf sKyaf &;opfrmS vnf; vnfywfpjyKvmojzihf Nird 0f yf
NyD; jzpfonf/
waoG; woH wrdet
Yf yk cf sKyaf &;onf aus;&Gmwku
d ef ,fox
Ydk d aygufa&mufvQu&f adS eNy;D / 'kAYd rmawG acwfopf
a&mufvkdY xifay:vmcJhNyDqkdwJh oDcsif;? urmrSmvnf; tmPm&Sif? 'kdYvnf; tmPm&SifqkdwJh oDcsif; urmacwf
opfwGif 'kdYvnf;acwfopfyif oDqkdvmcJhMu\/
*syefukd,fawmfjrwfwkdYvnf; tdEd,ukd tvG,fwulodrf;bdkYukdbJ tmkHpkdufxm;onf/ tb,fenf;ESifh?
aeewfrsKd;EG,fukd r,SOfNydKifEkdifbl;[k ,lqaeMuolawGjzpfonf/ b0vnf;jrifhonf/ t*Fvdyftar&duefrsm;ukd
vl&myifroGi;f onf/ 0g'jzefrY u
I dk em;wGiMf um;aecJMh uonf/ (xkt
d csed rf mS Akv
d &f efatmifwyfonf &efuek af &mufvQif
wyfzsufNyD; bD'Dat zGJUpnf;bkdY pDpOfvQuf pwifzGJUpnf;aeNyD; tvGefus,fjyefYpGm0ifvmaom wyfom;rsm;ukd?
cGJ&mwGif tm;vkH;ryg0ifcJh&ojzihf tdrfjyefMu&onf/ wyfrawmfwkd;wufBuD;yGm;bkdYudk *syeftvkdr&Sdbl;? okdY&mwGif
awmfvSefa&;acgif;aqmifrsm;ESihf aemufvkdufacgif;aqmifi,ftcsKdUonf ,cifuyif BudKwif AkdvfrSL;&efatmif
q&mawmfBu;D OD;pdEm ? OD;ynmoD[? OD;omZHv?S OD;atmifxeG ;f wdYk yl;aygif; OD;ode;f azjrihu
f dk aiGwode;f ? t*Fvyd af iG?
Akdvf&efatmifwyf&if;rS awmfvSefa&;? pnf;kH;a&okH;pGJbdkY aiG2odef;ay;NyD;? t&yf&yfwm0efrsm; cGJa0,lvkdufMuNyD;
jzpfonf/
tu,fojzihf r[mrdwaf wGEiS fh tquftoG,rf &ao;onft
h csed w
f iG f *syefeiS o
fh ifah wmfatmif aygif;oif;
olwYdk tvku
d svyk &f ef (,ckay;rnf)h vGwv
f yfa&;twkudk (tppftrSeu
f o
hJ Ykd vufcv
H su)f awmfveS af &;ukd pnf;k;H xm;
Mu&ef tcsdeftcgqkdufa&mufvmrSom awmfvSefa&;ukd pwifMu&ef qkH;jzwfNyD;&SdaeaomaMumifh *syeftvkdawmf&Sd
rsm;? ykHoPmefjzihf 0g'jzefYrIwGif tvGefyifwmxm;NyD;? c&D;a&mufygonf/ *syefvnf; tm;xm;ESpfoufjzpfonf/
b,fae&mjzpfap? awmfvSefa&;acgif;aqmifrsm;? vufnDaeNyD; *syefESihfae&mwkdif;rSm yl;aygif;vsufbJjzpfonf/
txl;ojzihf t*Fvyd u
f dk wku
d cf u
dk &f myif awmfveS af &;acgif;aqmifawG yl;aygif;vsuf wyfzUJG NY y;D a&SUwef;ppf
rsufESmukd wkdufckdufMu&\/ rwkdufckdufbJaeu ppfynmvnf;rwwf? *syefvnf; ,kHrnfr[kwfyg/ *syefvufyg;ap
rsm;u vufOD;oGm;vQif? awmfvSefa&;atmifbkdY cJ,Of;rnf/ txl;ojzihf r[mrdwfESihfwuG qufoG,fbkdYyif
a&SUwef;ukd vlykdY wcsKdUudk tdEd,r[mrdwfxH avxD;oifwef;vTwfcJhMuygonf/ a&SUwef;wdkufckdufa&; awmfvSef
a&;acgif;aqmifawG wm0efr,lcJhygu (xdkdokdYjyKvkyfEkdifbkdY rvG,fulygbl;) udpwGif OD;ynmoD[onf t"du
Zmwfaqmifjzpfonf/ awmifay:&Sd vlrsKd;i,frsm;? (0g) NrdKvlrsKd;? crDvlrsKd;wkdYvnf; tvGefYtvGefta&;ygonfh
tcef;rSmwm0ef,lMuygonf/ uJhodkY ta&;ygaqmif&GufMuonfrsm; a&SUtcef;rsm; ay:vGifvmygonf/ *syef
acwftkyfcsKyfa&;wm0efcHrsm;rSmvnf; *syefawmfvSefa&;ukd rod? odatmifvnf; &Sif;jyEkdif? uGJjym;oGm;p&m&Sd
aygufuGJEdkifonf/ tajctaeudk Munhfom pnf;kH;cJhMu&onf/ tcsKdUxdyfykdif;tkyfcsKyfa&; wm0ef,lxm;olrsm;rSm
*syefawmfveS af &;t"duyk*Kd vrf sm;\ touftE&m,fuydk if vufawGUtaumiftxnfazmfojzihf Akv
d
f x
dk eG ;f xGuf
ajy;& ocifzkd;vS? OD;xGef;pdefwkdY tbrf;cHcJh&ygonf/ ocifbkd;vSrSm toufqkH;IH;oGm;onf/ OD;xGef;pdefomvGwf
ajrmufvmcJh\/ tjzpftysufonf *syefawmfvSefa&;ukd pdwfurvkdvm;? *syeftay:om opmcHonfh
tcsKUd yk*Kd v&f adS eonfrmS xif&mS ;onft
h aMumif;yifjzpfonf/ rnfoyYdk ifjzpfap? *syefawmfveS af &;ukd ydy&d &d ad tmifjrif
aomudpw
iG f (tvGeyf g;eyfvrd m aom) OD;pdEm ESihf OD;ynmoD[wd\
Yk enf;y&d,m,f<u,f0rIwiG f tajccHonfrsm;pGm
teuf (wck)wifjyvkdufygrnf/(xkdtcsdefu) pufaoewf 2ck&onfukd txifBuD; vlaygif;800vufeufukdifjzihf
t*Fvdyfwyfukd (yxrqkH;wkdufyGJ0ifbkdY) (ukvm;acgif;qkdwJhawmifay:a&muf&SdcJhMuonfwGif) q&mawmf
OD;ynmoD[onf opfyifwpfyifay:rSae t*Fvdyfppfwyfbufukd arQmfMunhfcJhygonf/ (wGif ra&rwGufEdkif
aom ppfwef;vsm;? vufeufukdifppfom;rsm;wkdY {{vlvlcsufjyKwfpm;aomufvsuf&Sdonf/ pm;yGJ? ukvm;xkdifrsm;ESihf
ppft&m&Srd sm;ukyd if jrif&onf/ wGif q&mawmfu Akv
d Bf u;D MumvSatmifudk ac:jyygonf/ b,fvrdk S wku
d cf u
dk
f
Edkifp&mrjrifojzihf igwkdYjyefqkwfbkdYuvnf; rjzpfEkdifawmhNyD? wcsKdUwyfawGu awmifajc&if;yif a&muf&Sd aeMuNyD/
wkdufvQifvnf; tm;vkH;aoMurSmjzpfonf/ rif;OD;pD;aomppfom;rsm;onf nnfhtcsdefrSmwkdufckduf xGufvmMu
awmh? igwyfpak qmif;&rnfw
h m0eftMum; wku
d yf t
JG wGuf pDpOf&rnfw
h m0efawGvyk af qmifbYdk oGm;rnf ae&pfcMhJ u[k
trdefYcsvQuf ouFef;tm;vkH;ukd cRwfvQuf/ NrdKa,musfm;rsm;0wfwJh vuf0g;wpfqkyfpmrQukd NrdKwkdY0wfovkd 0wfqif
NyD; jrm;usnfaxmufukd vG,fvQufESihf vSHukdxrf;NyD; awmypfoPmefjzihfyif wyfxJrSpGefYcGmvQuf xGufoGm;cJh&onf/
olYuRefrcH Zmwdrmefjzihf
54
rEkOD;bpdef
olYuRefrcH Zmwdrmefjzihf
55
rEkOD;bpdef
*syefacwf vGwv
f yfa&;twkudk *syefzefw;D ay;jcif;
t"dywd a'gufwmbarmf\ waoG; woH wrdefYukd tajccHvQuf uwdtwdkif; *syefuvGwfvyfa&;ay;
onfqkdNyD; aMujimcJhonf/ okdYaomfvnf; vGwfvyfa&;rSm twkta,mif vGwfvyfa&;rsKd;omjzpfonf/ tkyfcsKyfa&;
vnf; *syeftvkdawmfus? EdkfifiHa&;rSmvnf; *syef\ta&SUtm&Som wlnDaumif;pm;a&;0g'yif jzpfonf/ uJhodkY
*syefvkyfrnfukd jrefrmEkdifiHacgif;aqmifBuD;i,frsm;ESihf &ckdifacgif;aqmifBuD;i,frsm;rSm BudKwifcefYrSef;NyD;jzpf
rnfodkYrQxl;xl;qef;qef; rjzpfMuyg/ r[mrdwfwkdYESihf qufoG,fa&;wGif xdxda&mufa&muf&Sdvmonfod&jcif;
*syefu tdEd,ukd xkd;azmufwkdufckduf&mwGif atmifjrifrI) &r& ponfhppfa&;ukdom tuJcwfaeMu&onf/
*syefawGuvnf;ppfyGJwkdif; atmifjrifcJhjcif;aMumifh tdEd,ukd&vQif tm&SwkdufwpfcGifvkH; &moufyefvTrf;rkd;BuD;pkd;
EkdifbkdYtwGuf *syef,Ofaus;rIESihf *syefpum;? *syefpmayrsm;ukd vlxktm;oifMum;ay;vQuf ppfatmifEkdifa&;
twGuf taxGaxGpnf;k;H vIy&f mS ;rIyifjzpfonf/ ppfyBJG u;D i,frsm;vnf; &ckid ef ,fpyfwiG f wku
d cf u
dk v
f Quyf ifjzpfonf/
*syefwkdYrSm yxrtcsdefu av,mOfysH oabFmrsm;jzihf vmcJhEkdifMuonf/ wBudrfwGif av,mOf (100)cefY
yifvQif tdEd,okdY OD;wnfysHoef;cJhNyD; wkdufckdufcJhMuonf/ tcsdeftcgaumif;wkH;bJjzpfonf/ tcsdeftcgukd
tuJcwfvQuf a&&SnfMumcJhvQif *syefESdyfpufrI'gPfBuD;rm;rnfukd BudKwifod&SdMuaom &ckdifawmfvSefa&;
acgif;aqmifrsm;rSm *syefBudKufonfhpum; pnf;kH;a[majymrIESifh taxGaxGtultnDrsm;ukd &Gyf&GyfcRefcRefyif
BuKd ;pm;aqmif&u
G af y;Muygonf/ emrnfBu;D aom uefazwkid f tE&m,frv
S w
G Ef idk af &;rSm wvrf;wnf;om&Syd gonf/
(xkdvrf;rSm *syefwyfrawmfESihf yl;wGJvQuf) t*Fvdyfr[mrdwfrsm;wkdufckduf&mwGifyg0ifjcif;? taxGaxGaxmufvSef;
ay;jcif;? &dumykdYay;jcif;rsm;? t&Hppfom;pkaqmif;vsuf ppfynmoif,l a&SUwef;odkY0ifa&mufulnDppfwkdufjcif;
onf pdwftcs&qkH;yifjzpfonf/ wpfcsufckwf ESpfcsufjywfqkdovkd wkduJhodkYjyKvkyfrIukd tumtuG,fjyKvQuf(taxG
axGvQKdU0SufESifh xddyfwef;vQKdU0Sufwm0ef)&yfrsm;ukd ykdifykdifEdkifEkdifvkyfEkdifcJhonf/ odkYaomfvnf; vkH;0rod&wJhtcsuf
rsm;pGm&Sd\/ vlwkdif;odwmuwpfck? vGwfvyfa&;twk[lif;? tcsdefra&mufao; *syefukdqefYusifawmfvSefbdkY
rvkyEf ikd jf cif;? vkyv
f Qiv
f nf; qk;H I;H rnf? rQudk xkpd Ofu jynfov
l x
l t
k m;vk;H ESifh acgif;aqmiftm;vk;H u odMuonf/
rSwfcsuf(acgif;aqmifBuD;tcsKdUESihf jynfoltmvkH;rodwmuawmh )r[mrdwfwkdYESihfb,fvkdqufoG,fovJ
b,frQc&D;a&mufNyDvJ? bmawGpDpOfxm;Mu&rSmvJ bmhaMumifh ppfynmoifMum;Mu&ovJ *syefukd owif;ykdY
axmufveS ;f ay;wmu bmaMumifv
h /J pum;jyefrsm; Akv
d rf sm;onf tm&Svil ,frsm; tzGUJ rScsn;f trsm;pkyg0ifxm;Mu
onfudk bmaMumifv
h J rodMujcif;? xkad cwf xkt
d csed f uko
d [
D tifzmrS *syefa&SUxk;d wku
d cf u
dk v
f u
dk f aemufqyk v
f m
t*FvdyfwyfvkdufESihf tBudrfBudrfokH;ESpfokH;rkd; jzpfcJhjcif;onfyif vljynfwpfckvkH; ppfajrjyifjzpf epfemqkH;IH;rI
twkid ;f twmukd ra&wGuEf ifkd af tmif &Scd o
J vJ/ awmfveS af &; Ekid if aH &;rsm;pGm tusK;d oufa&mufygonf/ tusK;d rsm;
u vufawGUppfynmukd wkdufyGJrsm;u oifcef;pm&jcif;? vufawGUppfajrjyifaxmufvSef;&jcif;aMumifh? olvQKdvkyf
wwf&jcif;? tcsKdUrSm awmfvSefa&;twGuf xdyfwef;vQKdU0Suftvkyfrsm;ukdyifvQif vG,fvG,fululjzihf ESpfbufcG
vkyfieff;rsm; aqmif&GufEkdifjcif;rsm;jzpfonf/ awmifay:&Sd NrdK? crD? csif;? trsKd;om;rsm; &yf&GmwGif; ta&;BuD;wJh
r[mrdwfolvQKdrsm;ukd BudKwifxm;EkdifaomaMumifh? r[mrdwfESihf qufoG,frIvG,fuljcif;? avxD;ppfom;rsm;ukd
a&SUwef;*syefrsm;xHodkY &dumykdY[efjzihf tdEd,okdYvTwfcJhMujcif;rsm; ra&wGufEkdifaom tusKd;ukdvnf;&cJh\/
pmzwfolrsm;onf tjzpfESifhqifwlpum;rsm;rsm; yg&Sdjcif;ukdawGU&ygrnf/ ygukdyg&rnf/ uJhodkY
okH;ESpfvkH;vkH;tBudrfBudrfvkyfvmcJh&ygonf/ xkdtxJ txl;pGefYpm;rIrsm;vnf; ra&wGufEkdifyg/ OD;ynmoD[ESihf
e*HarmifeDOD;pD;aom yk*dKvfwkdY avxD;ppfom;ykdYcJhpOfu *syefu qD;zrf;ppfaq;ygonf/ xkdtcg *syefukd&dumykdY
onfhvufrSwfESihf a&SUwef;ulnDwkdufckdufbkdY tdEd,r[mrdwfwyfrsm;ukd *syefwyfrawmfod&ef axmufvSef;ay;bkdY
ponfrsm;ukw
d ifjyvQuf tm&SppfyJG wm0efxrf;aqmifro
S m wlnrD Qaumif;pm;a&;ESifh wyfrawmfppfatmifjrifa&;
jzpfrSmr[kwfykdifykdifbJ vSdrfhcJhMuonf/ wu,fyifvnf; ulnDaeMu ,kH,kHMunfMunfbJ oHo,yifrjzpfcJhyg/
tu,fom oHo,0ifvQif bmwpfcrk v
S yk &f rSmr[kwyf g/ tu,f&yguvnf; q,fcrk mS wpfco
k mjzpfEidk yf grnf/
ae&mwdkif;axmufvSef;a&;? uifaywkdifrsm;ESihf vufyg;aprsm;tjynfhbJ&Sdonf/ xkdvufyg;aprsm;rSm tppfvnf;
&Sd\/ twkvnf;&Sd\/ awmfvSefa&;yk*dKvfrsm;rSm tppffa&mtwkyg &ckdifawGcsnf;jzpf awmfvSefa&;tcsdefrSm
olYuRefrcH Zmwdrmefjzihf
56
rEkOD;bpdef
olYuRefrcH Zmwdrmefjzihf
57
rEkOD;bpdef
olYuRefrcH Zmwdrmefjzihf
58
rEkOD;bpdef
*syefwyfrawmf uk[
d rD mtifzma&muf a&SUrwk;d Edik jf cif;
uJhodkY NAdwdoQr[mrdwfwyfrawmfESihf rDyGef(ac:) zufqpf0g'D *syefwyfrawmfwkdYonf &ckdifjynf
okH;ESpfokH;rkd;? a&SUwkd;vkduf aemufqkwfvkdufESifh bwjyef? usm;wjyef wkdufckdufvQuf ppfajrjyifa'o &ckdifwkdY
rdat;okH;cgem jzpf&aomfvnf; awmfvSefa&;wm0efBuD;rsm;ukd aeYpOfESihftrQaqmif&GufvQufjzpfonf/ a&SUwef;okdY
&dumESihf vlykdYonf[ktaMumif;jy avxD;ESihfcsay;aom vufeuf? aiG? vlrsm;ukd ab;vGwf&efvGwf?
*syefaxmufvSef;a&;tE&m,fuif;rnfh ae&mokd0Sufxm;&jcif;? a&SUwef;wkdufyGJrS&aom vufeufrsm;ukd
q&mawmf OD;pdEm e,fajrokYd vQKUd 0Suyf aYdk qmifMu&onfrmS vnf; xdyw
f ef;cufcaJ omvkyif ef;pOfrsm; e,facgif;aqmif
rsm;okaYd c:,lvQu?f wm0efay;&jcif;? vQKUd 0Suw
f m0efrsm;ukd rdrw
d \
Ykd tzGUJ acgif;aqmiftyk cf sKyaf eonfh tkycf sKyaf &;
wm0efcHrsm;tcsKdUukdyif ,kH,kHMunfMunftodray;EkdifbJ cufcufcJcJvkyfcJh&\/ (trSef)twkdif;om wifjy&vQif
t*Fvyd Ef iS jfh yefqufqo
H nfudk rBuKd uw
f yhJ *k Kd vrf sm; *syefuw
dk pfbufowftm;uk;d olrsm;onf &ckid af cgif;aqmifyidk ;f
rSm&SdcJhayonf/ zufqpfawmfvSefa&;wGif vlxkomnDGwfrI&Sdonf/ tcGihfxl;vkaeMuaom (0g) &aeMuaom
acgif;aqmifawG rnDGwfMuygbl;/ q&mawmfOD;pdEmESihf OD;ynmoD[wkdYu tm;vkH;zkH;vTrf;vQuf o,faqmifoGm;
Ekid Mf uonfjzpf tm;vk;H aomacgif;aqmifrsm;? oHo,r&Sb
d J vku
d ef mcJMh uojzifh tcsKUd aygufurJG nft
h E&m,frsm;yif
vGwfcJhygonf/ zufqpfawmfvSefa&;qefYusifwJh vlyk*dKvfrsm;ukd vli,facgif;aqmifawGu uGyfrsuf&Sif;vif;bkdY?
wa&;a&;&So
d nfuydk if q&mawmfrsm;vuf0g;umvQif {csr;f oGm;Muwmjzpfonf/ twGi;f a&;od&aom uReaf wmfrmS
tvGefMunfkdcJhaom acgif;aqmifawGukd &mxl;vkMuwmukd awGU&ojzihf(0rf;enf;cJh&\/) Munfkdjcif;? avQmhoGm;
cJyh gonf/ aemufyidk ;f rSm vufwo
JG mG ;Mu&wmbJ? 'kw,
d tBurd f aemufqw
k &f mwGif ppfa&;ppf&mI;H edr
hf r[kwyf g/
ppfy&d,m,fwpfck zefwD;jcif;yifjzpfonf/ *syefwyfrawmf pufu&d,mypnf;vnf; rjynhfpkH? vltiftm;&SmzkdYu
vnf; vkdoavmufr&Ekdfifjcif;? jrefrmvlxkukdvnf; av,mOfuGif;wnfaqmufrI? &xm;vrf;azmufrI? ,kd;',m;
jrefrmvrf;? awmifuw
k v
f rf;? &ckid jf ynfrS jrefrmEdik if o
H mG ;vrf;? trf;awmifMum;vrf;rsm;aMumihf vlr&Ekid ?f xkaYd Mumihf
t*Fvyd u
f kd pwifwu
dk cf u
dk
f rEkid o
f jzihf aemufqw
k v
f u
dk &f ygonf/ y&d,m,fuo
dk ;Hk csucf si;f jyefrwku
d b
f ?J &ckid jf ynf
wpf0ufausmfausmf ukvm;wefjrpf ta&SUbufjcrf;xdatmif qkyfvmNyD; ta&SUbufrSckcHae tBudrfrS 4v?
5v? 6vxdMumatmif a&SUwkd;rwdkufEdkifcJhovkd ukvm;wefjrpf ta&SUbufjcrf;ukdvnf; t*FvdyfvufxJodkY
ra&mufEkdifatmif xddef;xm;EkdfifcJh\/ t*FvdyfwkdYonf tdEd,rS armfawmfum;rsm;ESihf Munf;wyfrsm; acsmacsmcsLcsL
vmEkdifatmif? wHwm;vrf;rsm;ukd jyKjyifvkdufMuonf/ *syefaxmufvSef;a&;ESihf vufyg;ap &ckdifaxmufvSef;a&;wkdY
u vrf;ESihfwHwm;? ewfjrpf? ar,kjrpf? tjcm;jrpfi,frsm;ukd jzwfvQuf azmufvkyfNyD;pD;NyD[k owif;ukd *syef
ppftmPmykdifrsm; &&SdNyD;aemufwGif 6vrQMumNyD; tcsdefrSm *syefaemufqkwf? NrdKUawmifukwf? awmifukwfrSvm
tdEd,qkdwJh a<u;aMumfoHjzihf pwifwkdufckdufavonf/ wkdufckduf&mwGif taxGaxGaom enf;AsL[mrsm; okH;pGJyg
onf/ owdxm;rd? rSwfrdaom wkdufyGJykHoPmefwpfckukd azmfjyygrnf/ *syefwyf&if;tcsKdUonf t*FvdyfNAdwdoQ
wyfrBuD; 2ckMum;e,fajrukd wyf&if;wpf0ufjzihf ESpfpkcGJ 0ifoGm;Muygonf/
olYuRefrcH Zmwdrmefjzihf
59
rEkOD;bpdef
olYuRefrcH Zmwdrmefjzihf
60
rEkOD;bpdef
olYuRefrcH Zmwdrmefjzihf
61
rEkOD;bpdef
olYuRefrcH Zmwdrmefjzihf
62
rEkOD;bpdef
olYuRefrcH Zmwdrmefjzihf
63
em,uq&mawmf OD;pdEm
rEkOD;bpdef
olYuRefrcH Zmwdrmefjzihf
64
rEkOD;bpdef
olYuRefrcH Zmwdrmefjzihf
65
rEkOD;bpdef
OD;pdEm ? OD;ynmoD[wk\
Yd Mo0g'p&d,jzpfvmykH
0HomEkacwfaemufykdif;rSm 0HomEkacwf rpwifuyifvQif 1920ck? wuokdvfausmif;om;rsm;u
uRefynma&;ukdvkdeDpepf wuodkvfOya'ukd oydwfarSmufcJhMuonf/ xkdausmif;om;rsm;ESihf rsKd;cspfyk*dKvfBuD;rsm;
pkaygif;trsK;d om;ausmif;rsm; jzpfvmjcif;? tcsKUd aomwuov
dk yf nmwwfrsm;? Edik if aH &;avmuxJoYdk 0ifa&mufvm
cJhjcif;? OD;Owr\vIHYaqmfa[majymcsuf/ tdEd,uGef*&ufkdufcwfjcif;? t*FvdyfESihf tkdif,mvefrsKd;cspfyk*dKvf
ta&;awmfykHpmtkyfrsm;ESihfwuG zdvpfykdifEkdifiH? rsKd;cspfa'gufwmkdaZmf? taMumif;rsm; tusKd;quf[kqkdEdkifaom
rsKd;cspfpdwf"mwfaMumifhwrsKd; ukdvkdeDpepf\ zdESdyfvGef;rI awmifhrcHr&yfEkdifaom v,form;xJrS q&mpHqkdol
yk*dKvfwpfOD;u OD;aqmifNyD; v,form;wkdY\ ykefuefrI? awmfvSefa&;wpf&yfjzpfay:vmygonf/ xkdawmfvSefa&;rSm
vufeufukdifawmfvSefa&;vrf;pOfjzpf vli,frsm;okdY txl;tusKd;oufa&mufvmchJjcif;jzpfonf/ *VKefv,form;
awmfvSefa&;rSm ratmifjrifcJhaomfvnf; awmfvSefa&;vrf;p (0g vufeufukdif)awmfvSefvrf;pukd azmfxkwfay;cJh
onf[kyif rSwfcsufcs&rnfjzpf\/ &ckdifvlxka&m? Armvlxkyg vlxk[kqdk&m awmifolv,form;? aus;vuf
awm&Gm&Sd qif;&JepfrGef;aeMuaom vlrsm;ukd&nfTef;tyfygonf/
txufazmfjyyg qif;&Jom;vlxBk u;D xJoYkd b0vGwaf jrmufa&;vrf;prSm t*Fvyd u
f Rejf zpfaeorQ epfreG ;f rSm
bJ? uRefb0vGwfajrmufrS avmuedAmefjzpfrnf[k wxpfus,kHMunfvmMujcif;yifvQif BuD;rm;aomvlxkBuD;\
nDGwfa&;vrf;pay:xGufvmbkdY t&dyfvuPmBuD;yifjzpfonf/ xkdtcsdefu owif;pm*sme,f? pmtkyfpmwrf;
*DwrSp trsKd;om;pdwf"mwfbuf a&SUIvmcJhMuonf/ (0g)rsKd;cspf0g'ukd rSDjief;aom OD;wnfcsufjzpfvmcJhMuonf/
(yxrqkH; e*g;eDpmayrsm;yif) jzpfygonf/ xkdpmayonf vGwfvyfa&;ESihf qkd&S,fvpfa&;ukd vrf;Tefaejcif;jzpf
\/ okdYaomfvnf; xkdpOfu rod&SdcJhyg/ vGwfvyfa&; (0g) t*FvdyfuRefb0u vGwfvQif wkd;wufcsrf;omrSmbJ
ynmodcJh\/ vlxkBuD;uvnf; twkdif; cH,lMuatmif a[majympnf;kH;vmMuonf/
xkdtcsdefu &ckdifjynfrSmvnf; wuf<uEkd;Mum;vmMuaom vli,fvlBuD; ynmwwfrsm; tvQKd(tvQKday:
xGufaecsdefESihf vIyfvIyf&Sm;&Sm;jzpfvmMuygonf/ acgif;aqmifrIay;aeaom yk*dKvfokH;OD;uvnf; &[ef;awmfrsm;
jzpf bm&mxl;ukrd S rarQmrf eS ;f bJ awmfveS af &;vli,frsm; BuKd uaf omvrf;Terf u
I v
kd nf;aumif;? acgif;aqmifwm0ef
,lrIukdvnf;aumif;? &J&JawmufOD;pdEm? OD;ynmoD[? OD;em&'wkdYxJodkY acgif;aqmifrIatmufrSm &SdaeMuygonf/
&ckdifwkdif;vkH;qkdif&mtzGJUESihf wkdif;&if;om;tzGJUrsm;uvnf; xkdyk*dKvfrsm;ukd Mo0g'p&d,tjzpf wifajrmufxm;Mu
onf/ NrKd Ue,faus;&Gmwkikd ;f wku
d ef ,ftpnf;ta0;w&m;yG?J NrKd Ue,fv;Hk uRww
f &m;yG?J a[majymrIvnf; xGe;f um;wk;d
wufvmonf/ wuodkvfausmif;om;ESifh [kdufpul;ausmif;om; or*rsm;vnf; tdEd,rScGJxGufNyD; 'kdiftmcD?
pm;cGuv
f rl JG tkycf sKyaf &;ukd csay;xm;onf/ enf;y&d,m,fjzihf pm;cGuv
f yk u
JG dk wbufrjS yKvyk x
f m;Ny;D acgif;aqmifrI
r&Sad tmif? tuGu
J t
JG jym;jym;jzpfatmif jyKvyk x
f m;onf/ jrefrmEkid if t
H ajctaerSm acgif;aqmif0efo
Y l acgif;aqmif
rsm;jzpfxGef;vQuf&Sdonf/ tdEd,rSmajzmifhrSefaom acgif;aqmifrsm;jzpfxGef;vsuf&Sdonf/ odkYaomfvnf; awmfvSef
aom EdkfifiHa&;yk*dKvfrsm;r[kwfMuyg/
jrefrmvlxk? &ckdifvlxkxJrSm awmfvSefa&;vuPm&Sdolrsm; jzpfMuonf/ oufpGefYBudK;yef;vkyf0efY
wm0ef,0l efaY om acgif;aqmifom&Syd gu wjynfv;Hk tk<H uaygufuv
JG v
k t
k csed [
f
l owfrw
S Ef idk o
f nf/ aemufvu
dk yf g
aumif;rsm;? toifhjzpfbkdYtpysKd;aecsdefjzpfonf/ uJhodkYjzpf&jcif;rSmvnf; 0HomEkacwfu v,form;olykefx<u
cJhrIaMumifh? t*FvdyfcHwyfu jzpfEdkifonf/ t*Fvdyfvnf; vlxJuvlbJ? 'ghtjyif t*FvdyfrSm tdEd,ukvm;uRef?
Arm? &ckdifuRefrsm;om r&&Sdygu vufeufudkif opmcHrnfhol r&SdoavmufygbJ/ xkduRefrsm;ukd aMumufp&m
r[kwfygbl;/ igwdkYom vufeuf&SdcJhu ,SOfNydKifwkdufckdufzkdYxd pdwf"mwfa&;&m vli,fvl&G,ftcsKdUodkY awmfvSef
pdwf"mwf0ifa&mufvQufyif &Sdaeygonf/
wcsdefwnf;rSmyif t*Fvdyfudk tcJrausaom *smreD[pfwvm vufeufEkdifiHwnfaqmufrIowif;ESihf
Burd ;f armif;aeyk?H tDwvDrS rlqv
dk edk t
D mPm&SiEf iS fh *syefppf0g'tmPm&Sirf sm;onf urm\ukv
d edk t
D Bu;D qk;H jzpfaom
NAd w d o Quk d tE & m,f j yKEk d i f & ef &nf & G , f c suf j zih f vk y f u k d i f a qmif & G u f a eMuonf r sm;uk d od & S d v mMu
urmBuD;ysufpD;vkeD; jzpfvm[kyif jrefrmtcsKdUu pmapmifrsm;\ xifjrif,lqcsufaqmif;yg;rsm; ay:xGufvmcJh
olYuRefrcH Zmwdrmefjzihf
66
rEkOD;bpdef
onf/
tcsdeftcg &ckdifwkdif;&if;om; vli,ftzGJUBuD;rSm ae&mwkdif;tESHYtjym; pnf;kH;vmojzihf &ckdifwkdif;vkH;
qkdif&mtzGJUBuD;ESihf pifNydKifxdyfwkdufjzpfvmchJMu\/ xkduJhodkYjzpfvmrIonfyif vlBuD;ESihfvli,fwkdY tuGJuGJtjym;jym;
jzpfvmEkid pf &m taMumif;ukd wifBuKd ajrmfjrifaom q&mawmfO;D pdEm ESiw
hf uG OD;ynmoD[? OD;em&'wdo
Yk nf ESpb
f uf
aomacgif;aqmifrsm;ukd wzGJUwpnf;wnf;jzpfatmif Mo0g'ay;pnf;kH;cJhMuonf/
xkduJhodkY MoZmt&Sdeft0g&Sdaom q&mawmfBuD;rsm;u Mo0g'ay;pnf;kH;rIukd ESpfbufaomtzGJUtpnf;rsm;
onf awmfveS af &;bufudk OD;wnfcsurf sm;jcif;? &mxl;pm;cGuv
f v
k Qiv
f nf; &ckid v
f ufyg;aprsmukd tuGu
J t
JG jym;jym;
wkdufckduf pkEkdifp&mr&Sdjcif;? q&mawmfrsm;vufxJ tajccHv,form;xkESihfwuG? NrdKUe,faygif;pkHrS &J&Jawmuf
pnf;kH;a&;vli,fvl&G,frsm; &Sdaejcif;rsm;aMumifh vG,fvG,fululESihf tzGJUESpfzGJUudk zGJUpnf;pnf;kH;rI atmifjrifNyD;vQif
trnfopfr&SmawmhbJ vlBuD;\wkdif;qkdif&mukd a&SUzufrSmxm;vsuf vli,fwkdif;&if;om;tzGJY[kac:wGifcJhMuonf/
tzGJUBuD;ukdyifvQif (tm&uefe,fcsJUuGef*&uf) [k t*Fvdyfpum;jzihf ac:wGifapygonf/ txufygvkyf&yfrsm;
onfyifvQif q&mawmfrsm; Mo0g'p&d, em,utjzpf ay:vmEkid o
f nf/ yk*Kd vw
f pfO;D pD\ awmfveS af &;vkyif ef;
orkdif;pOfukd t>rufrQwifjyrIrsm;onf pmwrf;jyKpm&mwGif yg0ifNyD;? yg0ifqJ? yg0ifvwHUjzpf oD;jcm;cGJ
a&;p&mvkdtyfrnfrxifyg tzGJUBuD;ESpfckukd yl;aygif;zGJUpnf;rIonf q&mawmfBuD;okH;yg; em,ujzpfrI\ t"du
taMumif;yifjzpfygonf/
olYuRefrcH Zmwdrmefjzihf
67
rEkOD;bpdef
olYuRefrcH Zmwdrmefjzihf
(1979)
rEk OD;bpdef
olYuRefrcH Zmwdrmefjzihf
68
rEkOD;bpdef
olYuRefrcH Zmwdrmefjzihf
69
rEkOD;bpdef
olYuRefrcH Zmwdrmefjzihf
70
rEkOD;bpdef
olYuRefrcH Zmwdrmefjzihf
71
rEkOD;bpdef
olYuRefrcH Zmwdrmefjzihf
72
rEkOD;bpdef
olYuRefrcH Zmwdrmefjzihf
73
rEkOD;bpdef
olYuRefrcH Zmwdrmefjzihf
74
rEkOD;bpdef
olYuRefrcH Zmwdrmefjzihf
75
rEkOD;bpdef
olYuRefrcH Zmwdrmefjzihf
76
rEkOD;bpdef
olYuRefrcH Zmwdrmefjzihf
77
rEkOD;bpdef
olYuRefrcH Zmwdrmefjzihf
78
rEkOD;bpdef
olYuRefrcH Zmwdrmefjzihf
79
rEkOD;bpdef
olYuRefrcH Zmwdrmefjzihf
80
rEkOD;bpdef
olYuRefrcH Zmwdrmefjzihf
81
rEkOD;bpdef
olYuRefrcH Zmwdrmefjzihf
82
rEkOD;bpdef
olYuRefrcH Zmwdrmefjzihf
83
rEkOD;bpdef
olYuRefrcH Zmwdrmefjzihf
84
rEkOD;bpdef
olYuRefrcH Zmwdrmefjzihf
85
rEkOD;bpdef
olYuRefrcH Zmwdrmefjzihf
86
rEkOD;bpdef
olYuRefrcH Zmwdrmefjzihf
87
rEkOD;bpdef
olYuRefrcH Zmwdrmefjzihf
88
rEkOD;bpdef
olYuRefrcH Zmwdrmefjzihf
89
rEkOD;bpdef
olYuRefrcH Zmwdrmefjzihf
90
rEkOD;bpdef
olYuRefrcH Zmwdrmefjzihf
91
rEkOD;bpdef
olYuRefrcH Zmwdrmefjzihf
92
rEkOD;bpdef
olYuRefrcH Zmwdrmefjzihf
93
rEkOD;bpdef
olYuRefrcH Zmwdrmefjzihf
94
rEkOD;bpdef
olYuRefrcH Zmwdrmefjzihf
95
rEkOD;bpdef
olYuRefrcH Zmwdrmefjzihf
96
rEkOD;bpdef
olYuRefrcH Zmwdrmefjzihf
97
rEkOD;bpdef
olYuRefrcH Zmwdrmefjzihf
98
rEkOD;bpdef
olYuRefrcH Zmwdrmefjzihf
99
rEkOD;bpdef
olYuRefrcH Zmwdrmefjzihf
100
rEkOD;bpdef
olYuRefrcH Zmwdrmefjzihf
101
rEkOD;bpdef