TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

Komisyon : Darbe (28 ubat) Giri : Tarih : 10/10/2012 Grup : Sayfa : 1

Alma Saati: 17.30 BAKAN: Nimet BA (stanbul) BAKAN VEKL: Mehmet Naci BOSTANCI (Amasya) SZC: dris AHN (ankr) KTP: Cengiz YAVLOLU (Erzurum) ..0.

BAKAN Deerli milletvekilleri, deerli konuumuz Sayn Kanadolu; ncelikle, Komisyonumuzun davetine icabet ettiiniz iin ve burada bulunduunuz iin teekkr ediyoruz. Ben sizi ksaca Komisyonumuz hakknda bilgilendirmek istiyorum. Trkiye Byk Millet Meclisinin ats altnda bulunan drt siyasi partinin vermi olduklar ortak dorultudaki nergelerinin birletirilmesi suretiyle oluturulan Komisyonumuz lkemizde demokrasiye mdahale eden tm darbe ve muhtralarla, demokrasiyi ilevsiz klan tm srelerin aratrlarak, bu konuda alnmas gereken nlemlerin belirlenmesi, tm boyutlaryla aratrlarak alnmas gereken nlemlerin belirlenmesi amacyla kurulmu bir komisyondur. Komisyonumuzun alma yntemi ve usul hakknda genellikle konuklarmz bilgilendiriyoruz ama siz bir hukuku olduunuz iin Tzk erevesinde ne tr bir grev yaptmz tekrara girmeyeyim, giri ksm uzun olmasn, bekletmeyeyim. Dolaysyla, herhangi bir yargsal faaliyet olmad gibi yarglama yetkisinin kullanm anlamna gelebilecek btn almalardan da titizlikle kandmz bilmenizi isteriz. almalarmzn ok boyutlu olmas, aratrma konularmzn geni olmas mnasebetiyle ayr alt komisyon oluturduk. Bunlardan bir tanesi 1960 darbesi ve 71 muhtrasna ilikin, dieri 1980 darbesine ilikin ve bir dieri de son dnem postmodern darbe diye nitelendirilen 28 ubat ve 27 Nisan srelerini kapsayacak dnem, daha uzun bir dnem. Sizi komisyona davet eden alt komisyon 28 ubat Alt Komisyonu olmakla birlikte, bulunduunuz grevler itibaryla 1960 darbesi de bata olmak zere genel olarak darbeler ve olaanst dnemler diye nitelendirdiimiz dnemler hakknda genel bir deerlendirme yapmak isterseniz eer, ncelikle, sz size genel deerlendirme yapmak zere brakyorum. Daha sonra somut olaylar zerindeki sorularmz iin milletvekillerimize sz veriyorum ama size sz vermeden nce milletvekillerimizi size tantacam. Siz de konumanza z gemiinizi ve kendinizi tantarak balarsanz memnun olurum. Milletvekillerimizi tantyorum: Sol tarafmda Yaar Karayel Bey AK PART Kayseri Milletvekili ve Alt Komisyon Bakanmz. dris ahin Bey, ankr AK PART Milletvekili ve Komisyon Szcs; Ali Rza ztrk Bey, Cumhuriyet Halk Partisi Mersin Milletvekili, Feyzullah Kyklk Bey, AK PART stanbul Milletvekili. Tekrar ho geldiniz. Sz sizin, buyurun ltfen. SABH KANADOLU Teekkr ederim Sayn Bakan. nce, tabii, resm bir davet almadm. Gazetelerde gryordum, arlan veya arlmas ihtimali olan kiilerin arasnda ismimi gryordum ama resm bir davet olmad. Bir uzman arkada beni pazartesi gn arad ve ben de tesadfen bugn zmirden geleceim iin o grmeyi salamak mmkn oldu. Yalnz havaalanndan geldiim iin kyafetim komisyonunuza uygun bir biimde deil, onun iin zr dilerim. BAKAN Hi yle deil.

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

Komisyon : Darbe (28 ubat) Giri : Tarih : 10/10/2012 Grup : Sayfa : 2

ok zr diliyorum, adreste bir sknt olduu iin resm talebimizin ulat yerde problem olmu, o yzden telefon iletiimi oldu. SABH KANADOLU Olabilir yani BAKAN - Yoksa resmen davet edildiniz. SABH KANADOLU Tabii, tahmin ediyorum nk uzman arkada da ayn eyi syledi. Elbette ki imdi, aratrma komisyonu olarak bilgi toplamak elbette ki Trkiye Byk Millet Meclisinin hem hakkdr hem grevidir, buna uymak da elbette ki bizim iin bir grevdir. Onun iin komisyonunuza gelmek zaten benim iin vazgeilmez bir grev olarak kabul edilmitir, onda hibir tereddt yok. Kendimi, evet, tantaym. Ben 20 Mays 1938 doumluyum. Menemende dodum ama Ayvalkta bydm. Ayvalk Cumhuriyet lkokulu, Ortaokulu mezunuyum. Kabata Erkek Lisesi mezunuyum ve devamnda stanbul Hukuk Fakltesi mezunuyum. Grevim, Orhaneli Savcl olarak, kura ekerek balad ve 1962 sonunda ben Orhanelinde greve baladm. Orhanelinden sonra Erzurum Savc Yardmcl o tarihlerde yardmclklar vard- oradan hkimlie getim, Bingl Sulh Hkimi, Tokat Sulh Ceza, Asliye Ceza, Ar Ceza Mahkemesi Bakanl, Krehir Ar Ceza Mahkemesi Bakanl, zmir Ceza Hkimlii, stanbulun Ar Ceza Mahkemesi Bakanl ve 19 Temmuz 1984te Yargtay yeliine seildim. 1994 tarihinde, ite bu mehur, byk davalar denen, iinde Dev-Gen, Dev Sol, MHP davas, Fatsa davas gibi davalarn bitirilmesi bakmndan bu asker yargnn elindeki dosyalar Yargtaya devredildi. 11. Ceza Dairesi kuruldu ve onun bakanlna seildim. ki dnem orada 11. Ceza Dairesi Bakanln yaptm ve Yargtay Byk Genel Kurulunun semi olduu 5 aday ierisinden Yargtay Cumhuriyet Basavclna Cumhurbakan tarafndan seildim. Grev srem 20 Mays 2003te yani altm be yanda tamamlandmda sona erdi. Emeklilikten sonra da konferanst, paneldi, televizyon programlaryd, yazlar, kitaplar, bylece geti ve hl da gemeye devam ediyor. Yani kendi zgemiim hakknda syleyeceklerim bunlar. Sormak istediiniz bir ey varsa, eklemek istediiniz bir ey varsa onu ilave edeyim. BAKAN Genel deerlendirmeleriniz bitti, deil mi Sayn Kanadolu. SABH KANADOLU zgemiim bu. BAKAN Genel bir deerlendirme yapmak istiyor musunuz, 1960dan balayarak? Darbeler ve SABH KANADOLU imdi, tabii, aslnda sizin yorum aradnz tahmin etmiyorum nk olaya bak asna, dncesine ve sahip olduu bilgiye gre yorum yaplr. Sizin aradnz sanrm ki yorumlar deildir. Siz bilgiyi aratryorsunuz. Onun iin bilgi olarak bildiklerimi syleyebilirim, yorum yapmak herhlde sizi yanl birtakm yorumlamalara da gtrebilir. Siz sorarsanz ben ona cevap vereyim. DRS AHN (ankr) Sayn Kanadolu, ncelikle, ho geldiniz. Bir hukuku olarak tabii ki, sizleri uzun yllardr gerek kamuoyunda gerekse vermi olduunuz kararlar ve oluturmu olduunuz 11. Ceza Dairesindeki itihatlarnzla yakndan tandmz ve bildiimiz bir isimsiniz. zellikle de kimsenin aklna gelmeyen hukuk literatrnde ok ska ifade edilmeyen bir ksm grleriniz ve dncelerinizle de topluma son dnemlerde ziyadesiyle damgasn vurmu bir hukuku olarak u anda huzurdasnz. Bizim zellikle 28 ubat Alt Komisyonu olarak, 27 Nisan e-muhtrasn da inceleyen bir alt komisyon olarak biz 90l yllarn bandaki faili mehul cinayetlerden, 94n

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

Komisyon : Darbe (28 ubat) Giri : Tarih : 10/10/2012 Grup : Sayfa : 3

bandaki Refah Partisinin yerel ynetimlerdeki baars ve 95 ylnda iktidara geldii srele birlikte, 97 yl ve sonrasnda da 28 ubat postmodern darbesi diye tabir ettiimiz tarihten sonraki sre ierisinde lkemizde yargdaki bir ksm ilikileri ve ekonomik bir ksm sonularn, psikolojik sonularn da aratran bir komisyonuz. zellikle bunlar hatrlatarak 28 ubat ncesindeki Genelkurmayn yksek yarg mensuplarna vermi olduu brifinglerle sze ve soruya balamak istiyorum. ncelikle bu brifinglerde beklenen gaye neydi? Yksek yarg organlarnn temsilcilerinin Genelkurmaydaki bu brifinglere katlmasn hukuk devleti ilkesi asndan doru buluyor musunuz? Bugn itibaryla oradaki grntler yargya bak asnda toplum nezdinde bir krlma meydana getirmi midir? ncelikle bunu renmek istiyorum. Devamnda baka bir sual tevcih edeceim Sayn Basavcm. SABH KANADOLU Evet, imdi, imanz anlyorum yani ben herhangi bir ekilde toplumu hi kimsenin aklna gelmeyen birtakm dncelerle etkilemi veyahut oraya birtakm mesajlar vermi bir kii deilim nk sizin sylemek istediiniz ok net bir ekilde 367 olaydr. 367 olaynn herhlde benim tarafmdan icat edilmediini siz de biliyorsunuz nk bu iddiay ilk olarak ortaya atan Necmettin Erbakandr. Erbakan Turgut zaln seimi srasnda, o tarihteki mevcut itibaryla, 300n bulunamadn ileri srerek bu iddiay ileri srd, haklyd ama yaplacak bir olay yoktu nk Tzk 1996da deierek cumhurbakanl seimi Tzke alnd iin bir itirazda bulunmak, bir dava amak imkn o tarihte domutu. Yoksa zaten Trkiye Byk Millet Meclisinin kararlar hakknda Anayasa Mahkemesine gitme ans yok. Byle bir ihtimal olmad iin 367yi ileri srmenin bir yarar olamazd ama 1996daki o Tzk deiimi konuyu gndeme getirdi. Evvela bu, biraz nceki szlerinizi bylece karlamak istedim. imdi, gelelim 28 ubat ve tabii, brifingleri merak ediyorsunuz. nce, unu syleyeyim: Ben Ocak 24de Malezyadaydm, Kuala Lumpurda. Sincan olaylarn ben de orada rendim. Dnm, ubatn herhlde 12si veya 13 olsa gerek. Pasaportumda vardr o ama net olarak ite 24 Ocak-12 ubat diyebilirim. Sizin sylediiniz gibi 28 ubat ncesinde olmad o brifingler. O brifingler daha sonraki bir tarihin eseridir. imdi, unu sylyorsunuz: Yarg nasl olur da BAKAN Pardon, srecinde derken yani o tarihten nce olduunu ifade eden bir cmle deil. 28 ubat tarihsel bir sre olarak ele alyoruz. Brifingler dnemi dediimiz bir dnem var, Milli Gvenlik Kurulu kararndan nce bir brifing deil tam tersine onun baladktan sonra srayla eitli meslek gruplarna verilen brifingler sreci balyor. Yargya verilen de daha sonraki srelerde. Evet. Kastedilen buydu. SABH KANADOLU 28 ubat zikredilerek sylendii iin BAKAN Hayr, gn olarak o gn kastetmiyoruz. SABH KANADOLU Tamam efendim, ben de bunun zerinde durmuyorum yani byle anladm iin ifade ediyorum. Devamla. diyelim, yle diyelim. imdi, her eyden nce unu hesaba katmamz lazm: Anayasann 11inci maddesine bakmamz lazm. Anayasann 11inci maddesi ok net bir ekilde organlarn, kurum ve kurulularn, hatta kiilerin Anayasa tarafndan balandn ak olarak ortaya koyar. Yani hibir organ, hibiri kii, hibir kurulu Anayasa dna kamaz. 6nc madde ok net bir ekilde: Hi kimse veya hibir organ kaynan Anayasadan almad bir Devlet yetkisini kullanamaz. Onun iin elbette ki Bu yarg zerine bir bask mdr? diye soruyorsanz hibir bask hli deildir. Neden deildir? imdi, brifing niin yaplmaktadr? rticai hareketlerin ulat noktay anlatma arzusudur. Eer sizi Trk Silahl Kuvvetleri davet

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

Komisyon : Darbe (28 ubat) Giri : Tarih : 10/10/2012 Grup : Sayfa : 4

etmi ise o davete Anayasa Mahkemesi Bakan dhil, Yargtay Bakan, Dantay Bakan, basavclar, daire bakanlar eer gitmi ise, o davete icabet etmise Trk Silahl Kuvvetleri elbette ki Trkiyeyi korumakla grevlendirilmi bir kurumdur. Bunu Darbe yapmaya ehliyetli bir kurumdur. anlamnda sylemiyorum ama unu ifade etmek istiyorum: Bir hava btn lkede gnen, bar ve dorudan doruya laik demokratik cumhuriyetin niteliklerine uygun bir ekilde devam ediyor ise o hlde bir kurumun dier bir yarg organna izahat iin, bilgilendirmek iin davetine icabet etmenin o yarg kurumu zerinde herhangi bir bask yapaca kansnda deilim. Zaten o brifingde ben de vardm. O brifingde yargya, yle yle hareket edin, olay budur. Hayr, byle bir ne bask yaplmtr ne imada bulunulmutur. Zaten orada yle bir imada bulunmak veyahut herhangi bir ekilde telkin ve tavsiyede bulunmak cesaretini hi kimse de gsteremez o kiilerin nnde. Trk Silahl Kuvvetlerinin dorudan doruya o gn Trkiye'nin iinde bulunduu durumu anlatmak ve bilgilendirmek iin yaplan davete yarg olarak tarihte icabet ettik, bugn de ayn ekilde byle bir davet olsa ve ayn grevde olsam o davete yine icabet ederim. nk beni bask altna alacak bir olay deildir. Yarg zerinde bu bask yaplmtr. iddias var ise bu iddia tamamen bhtandr, byle bir ey yoktur. BAKAN Bu konuya ilikin bir soru sorabilir miyim? SABH KANADOLU Tabii, buyurun efendim. BAKAN imdi, kaynan Anayasadan almayan veya kanundan almayan hibir yetki kullanlamaz, doru. Yasama, yrtme, yarg erki arasndaki kuvvetler ayrl prensibi ayr. Siz elbette bir hukuku olarak grlerinizi eitli zeminlerde ifade ettiniz ve zellikle Genelkurmay Bakanlnn vermi olduu yargya ynelik brifinglerin bir bilgilendirme olduunu, kaynan yasadan kullandn ve asl amacn da o gnk koullarda Trkiye genelinde meydana gelen hadiseler konusunda yarg organlarn bilgilendirmek amal olduunu ve bunun hukuki erevesinin tamamen bu olduunu ifade ettiniz. Genelkurmay Bakanlnn Hkmete bal bir kurum olduunu, demokratik lkelerde olduu gibi lkemizde de, dolaysyla lkenin gvenliini, i veya d tehdit anlamnda riske edecek bir durum sz konusu olduu zaman sorumluluun da Hkmette, yani yrtmenin banda olduunu dnrsek eer, byle bir brifing verilmesi gerekirse eer bunun Hkmet tarafndan verilmesi durumunda, Babakann yarg mensuplarn arp lkenin i ve d gvenlii, tehdit unsurlar konusunda sizleri brife etmesi durumunda buna katlm nasl yorumlarsnz katlmanz gerekseydi, gene gider miydiniz byle bir brifing dzenlenmi olsayd? SABH KANADOLU Hi kuku yok, eer bir bilgi almak zarureti varsa -ki vard- bu brifingi keke Babakanlk yapsayd ve keke Babakanlk olup bitenleri BAKAN ok uzun yllar grev yaptnz iin soruyorum, yargnn teamlnde byle bir olay var m? Biz bunu ilk olarak hatrlyoruz. SABH KANADOLU Efendim, imdi, elbette ki teamle bal olan bir olay deildir. Her davet BAKAN Bugn olsa Babakan yarg mensuplarn arp bir brifing verse hepsini lkenin tehdit ve tehlike algs dorultusunda, ki sorumlusu o dnemde o dnemin Babakandr, Genelkurmay Bakan deildir, Doal karlarm. m diyorsunuz Sayn Kanadolu? SABH KANADOLU Giderim. diyorum. BAKAN Doal karlarm. diyor musunuz? SABH KANADOLU Niin? nk bilgilendirme ihtiyac vardr bende. BAKAN Tamam, teekkr ederim.

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

Komisyon : Darbe (28 ubat) Giri : Tarih : 10/10/2012 Grup : Sayfa : 5

SABH KANADOLU Onun dnda baka bir ey olamaz zaten. BAKAN Teekkr ederim. Ben araya girerek tamamlamak amacyla sordum. SABH KANADOLU Anlyorum Nimet Hanm. Ben unu sylemek istiyorum: Ben ayn zamanda 11. Ceza Dairesi Bakan olmann dnda Ceza Genel Kurulunun bir yesiyim. Ceza Genel Kurulu yesi olarak bu irticai hareket dediimiz, yani laik cumhuriyet aleyhine olan eylemlerin neler olabilecei, ben bunu dinlemek isterim. Bunu niye dinlemek isterim? nk o bilgi, vicdanm ve yasalar ierisinde karar vermeye beni gtrecektir. Yani bilgi sahibi olmak elbette ki nk Babakanlk da devletin bir yrtme organnn badr, elbette ki kim davet ederse bilgi alma bakmndan devletin daveti olarak giderim. Niye gitmeyeyim ki? Yani eer zannediliyorsa ki Bunlar asker gibi gittiler, talimatlarn aldlar ve ktlar. Bu aldatcdr, kandrmacadr, byle bir ey olamaz. Yani byle bir ekilde ne dnen vardr ne de bu ekilde talimat alan vardr, byle bir ey yoktur. Onun iin sylyorum ki, bunun altnda baka bir ey aramann anlam yoktur. nk zaten yani btn meslek hayatm boyunca da Anayasaya aykr eylemlerin yarglanmasn yapan bir kiiyim. Hem ar ceza mahkemesi bakan olarak hem daire yesi hem de daire bakan olarak, bu benim grevim zaten. Bilgisiz grev yaplmaz. Yani her aldnz bilgiyi talimat olarak nitelendirirseniz yanl yere varrsnz. Onun iin BAKAN Ben bilginin ve bilgilendirmenin nerede yapldyla ve bunun demokratik gelimi bir toplumda olaan karlanp karlanmadyla ilgili bir soru sormutum. SABH KANADOLU Demokratik toplumda dediiniz zaman, Sayn Bakan BAKAN Olaan karlad, karlamad, ayn SABH KANADOLU Onun iin dedim ki: Her organ, her kurulu Anayasa ierisinde hareket etmek zorundadr. BAKAN Elbette. SABH KANADOLU Anayasann dna ktnz anda O Anayasa ki uyulmas zorunlu ilkeleri yani cumhuriyetin niteliklerini ortaya koymutur. Nedir o? Laik, demokratik cumhuriyet. Laik demokratik cumhuriyetin aleyhine ilemler olup olmad hkim olarak devletin bir kurumu tarafndan bana anlatlrsa dinlememem mmkn mdr? Elbette ki dinlerim. Ben gelmiyorum size, ben sizi dinlemiyorum. O zaman grevimi ihmal ederim. Yani benim olaya bak am bu. BAKAN Dorudur, yani yorumlarmz farkl ama ben arkadamn sorusunu keserek araya girdiim iin yani Yrtmenin ba da arsayd gider miydiniz, bunu da olaan karlar mydnz? sorusunu sordum ama devam iin tekrar sz arkadama veriyorum. Buyurun. DRS AHN (ankr) Devamnda Sayn Kanadolu tabii ki sadece sizin ileviniz o gn Yargtay Cumhuriyet Basavcl yapmakla kalmad, u anda da toplumun tamamn da bilgilendiriyorsunuz ve her seferinde de kaynak olarak direktmen Anayasaya gidiyorsunuz. SABH KANADOLU Dorudur, evet. DRS AHN (ankr) Bu son derece demokratik hukuk devletinde yaayan bir bireyin ilk rehberinin elbette ki Anayasa olmas en tabii ve doal bir davran. Tabii ki burada, Anayasada da zellikle 6nc maddesinde erklerin bu gc kullanrken mill iradeyi ne ekilde kullanacaklar da saylm durumda ama sonu itibaryla yarg da Trk milleti adna hareket ederken yasama organ da kaytsz ve artsz millet hkimiyetine inanan ve milletin iradesinin en st temsil noktas olarak da yasama var. imdi, zellikle son gnlerde bununla balantl

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

Komisyon : Darbe (28 ubat) Giri : Tarih : 10/10/2012 Grup : Sayfa : 6

olarak baz eylerin devam asndan bir sualim olacak. En son Eskiehir Tepebanda bir panelde stanbul Barosu Bakan Kocasakalla birlikte de beraber olduunuz bir toplantda bu Meclisin Anayasa yapamayacan, nk Anayasa yapma noktasnda bir iradenin ortada olmadn, bu ynde bir yetki alnmadn, sadece yrtmeye dair ve yasama faaliyetlerini yapmak zere milletten bir yetki aldn sylyorsunuz. Oysaki seim almalar esnasnda iktidaryla muhalefetiyle btn partiler milletten oy talep ederken yeni bir Anayasa yapacaklar vaadiyle ve 1980 darbesi sonrasnda oluturulan 82 Anayasasnn kazuistik yntemle hazrlanm ve milletin her zerresine mdahale edecek ekilde yasalarla donatlm bu Anayasadan kurtulaca vaadiyle oy istediler ve bugnk Meclis yaps ve aritmetii ortaya kt. Hem uzlama komisyonunun yasal bir dayana olmadn ifade ediyorsunuz hem de bu Meclisin byle bir Anayasa yapamayacan sylyorsunuz. ncelikle, millet iradesine ve her seferinde bal olduunuz Anayasann ruhuna ve demokratik hukuk devleti ilkeleriyle badayor mu bu grnz? Bir ikincisi de. SABH KANADOLU sterseniz bunu cevaplandraym, sonra devam edin yani sorular birbirine girmesin. DRS AHN (ankr) Hayhay, tabii, buyurun. SABH KANADOLU Sayn Milletvekili, Anayasann 81inci maddesine gre greve balarken yemin ediyorsunuz. Ne diyorsunuz o yeminde? Anayasaya sadk kalacama namusum ve erefim zerine ant ierim. Yemininiz bu. Sizin sylediiniz gibi Anayasa kendisinin ortadan kaldrlmasn ve yepyeni, Adan Zye yeni anayasa yaplmas yetkisini size vermiyor. Neden vermiyor? nk Anayasann 4nc maddesi yasamay zaten snrlam, yani o ilk maddenin deitirilmesini veya deitirilmesinin teklif edilmesini size yasaklam. Siz bir anayasann, maddesini deitiremez. dedii bir anayasann size btn maddeleri Adan Zye yok etme gcn verdiini nasl dnebiliyorsunuz? BAKAN Yok etmek mi, deitirmek mi? DRS AHN (ankr) yle bir dnce yok ki. SABH KANADOLU Adan Zye eer siz BAKAN Netlesin diye soruyorum SABH KANADOLU Bir dakika efendim. BAKAN Netlesin diye soruyorum: lk maddesi deitirilemez diye teklif edilemez olmasyla Anayasann da ayn ekilde deitirilemeyeceini mi SABH KANADOLU Hayr, efendim, ben unu sylemek istiyorum BAKAN Yani ille darbe mi olmas gerekiyor Anayasann deimesi iin? SABH KANADOLU Sizin Adan Zye 1den, 2den, 3ten de, onlar da baka bir ekle sokabilecek bir ekilde yeni bir Anayasa yapma yetkisine sahip olmadnz sylerim, yine ayn eyi sylyorum. nk bir kere her eyden nce, biraz nce 6nc maddede ayn yere geldik. BAKAN Kimin yetkisinde bu Anayasay yapmak Sayn Kanadolu? SABH KANADOLU Ha, imdi ayn noktaya geliyoruz zaten. imdi, ben onu sylerken yani Trkiye Byk Millet Meclisinin yeni bir Anayasa yapma yetkisinin bulunmadn ok ifade ettim. Sayn Vekilin syledii gibi onu ben Tepebanda da syledim ve her yerde syledim bunu. BAKAN Eskiehirdeki bir panelde; evet, evet oradaki konumalarnzda. SABH KANADOLU Benim ifadem bu ve bu 24 uzman ard zaman Cemil Bey, Cemil Beye de bunu syleyen aa yukar 9 tane uzman km. Bu dncenin menei udur: Eer Anayasa yahut anayasalar diyeyim, yeni bir Anayasa yapma yetkisini

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

Komisyon : Darbe (28 ubat) Giri : Tarih : 10/10/2012 Grup : Sayfa : 7

verirse dorudan doruya kendi anayasasnda anayasay yeniden yaparsnz. te baknz, svire Anayasasnn 153nc maddesine bakn, Bulgaristan Anayasasnn 153nc maddesine bakn, Alman Anayasasnn 146nc maddesine bakn, hatta o Alman Anayasas yle bir imkn salam hem de 49 tarihli Bonn Anayasasnda var bu: Eer birleme olursa -ki ayr ayrlar zaten- yeni bir Anayasa yaplabilir. demi, fakat kullanlmam. spanyann Anayasasna bakn. Finlandiya, 1919 Anayasasnda, 55inci maddesinde Finlandiyann yeni bir anayasa yapabileceini hkm altna alm; 2000 ylnda, o Anayasann verdii imkna dayanarak Finlandiya yeni bir anayasa yapm. BAKAN Demokratik lke anayasalarnn rnekleri bunlar tabii SABH KANADOLU E tabii, hi phe yok. BAKAN Bizimkisi bir darbe anayasas. SABH KANADOLU Baka bir ey syleyeyim. Onun aresini ben syledim. imdi, onu da syleyeceim yani bunun yolu var. Bunun yolu udur: Eer hukuk devletiysek anayasa ne diyorsa ona uyarz nk Ben halktan, vaatte bulundum, oy aldm, o hlde yeni anayasa yapacam. diyemezsiniz. Bunun aresi var. Nedir o are? Halk oylamasna bir yolda gidilebiliyor, bir ekilde. Nedir o? Bir anayasa deiiklii olursa o anayasa deiiklii halka gtrlebiliyor. O zaman ilk yaplacak i, 175inci maddede bir deiiklik yapmaktr. Yani, halk oylamasna gitme sebebini ortaya koyarak, bir nitelikli ounluk arayarak halktan Adan Zye yeni bir anayasa yapma hakkn bana veriyor musunuz? sorusunu sorarsnz. Bu soruya olumlu cevap alyorsanz o takdirde kurucu meclisi kurarsnz ve o kurucu meclis size bir anayasa meydana getirir, bunu halk oylamasna gtrrsnz. Yani, Anayasaya, hukuka, hukuk devleti ilkelerine uygun bir anayasa yapmak istiyorsanz, her eyden nce, Anayasann yazdklarna uyarak bu ii salayabilirsiniz. Nasl salanr bu? Anayasaya herhlde sadakate yemin etmi olanlar Anayasann vermedii bir yetkiyi kullanmaya kalkmazlar. Onun iin ne yaplr? Dediim gibi, bunun sorunu vardr. nk byle diyemezseniz, elbette ki ok hakl olarak yani lle darbe olacak da darbe sonras biz Anayasa m yapacaz? Bu, hakl bir sorudur ama aresi vardr yani hukuk devletine uygun hareket ederek yeni bir anayasa yapma imkn vardr ama her parti, seimden sonra Halk bana itimat etti, oy verdi, ben yeni anayasa yapacam. diyorsa, eer diyebiliyorsa, hi unutmayn, sizin iktidarnz kadar mr olur bu anayasann. Sizden sonra gelecek bir iktidar da Ben seimi kazandm, ben anayasa yapacam. der. Byle bir ey olmaz. BAKAN Diyebilir. SABH KANADOLU Diyebilir ite, byle bir anayasa teknii yoktur, byle bir anayasa deiiklii usul yoktur. Usul var yani hukuk devleti olarak yaplabilecek her ey var. DRS AHN (ankr) imdi, Sayn Basavcm, isterseniz ben unu u ekilde tamamlayaym Bakanm. BAKAN Bir cmle ekleyeceim. Yani, hukuki anayasalar nasl yaplr, yaplmamal Hakikaten aramzdaki tartmalar ok kapsaml ve ok farkl bir yere gidebilir elbette ve anayasalarn deiebilirliine ilikin zellikler anayasalarnda bulunan lke rneklerini verdiniz. Bunlarn hepsi demokratik lkeler. Ayn zamanda, darbe anayasalar olan, ili gibi yani Gney Amerika lkeleri var. Onlar da yllarca anayasalarn deitiremedikleri iin demokratik sistemi, vesayeti sistemi kuramadlar. Dolaysyla, kt, olumsuz rnekler de var. SABH KANADOLU Sayn Bakan, demokratik bir lkeden bahsediyoruz. BAKAN Bizim demokratik SABH KANADOLU Demokratik bir lkede yaplmas lazm geleni sylyoruz.

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

Komisyon : Darbe (28 ubat) Giri : Tarih : 10/10/2012 Grup : Sayfa : 8

BAKAN Bizim demokratik lkemizde, demokratik olmayan, antidemokratik bir anayasaya sahip olduumuzu dnyoruz. Dolaysyla, ben bu kadar kendi yorumumu yapm olaym. Buyurun ltfen. DRS AHN (ankr) Sayn Basavcm, ben de hemen bir ksa tanmlamayla bu konuyu gemek istiyoruz. Yani, biz, hukuk bilginize, anayasalarn ne ekilde yaplacana dair, artk konumuz aslna bakarsanz bu deil ama zellikle millet SABH KANADOLU E siz sordunuz yani ben bir ey demedim. DRS AHN (ankr) Hayr, u manada sylyorum: Millet iradesine vurgu yapmak adna syledim nk yarg, Trk milletine adna bu gc kulland gibi, yasama da, yrtme de Trk milleti adna bunu yapar. Sizin, brifinglerde bulutuunuz kiiler de yrtme erkinin ierisinde Babakana tabi bir kurumdur. Bunun altn izerek ifade etmek istiyorum. Yani, bu daveti yaparken o dnemin Bakanna bir ekliyle bilgi vermesi gerekirken bunu da yapmamtr. Artk o onun kendi uygulamasdr SABH KANADOLU Yani o benim sorunum deil, sizin de sorununuz deil. DRS AHN (ankr) Ben sadece, 81inci maddede bu aklamay yaparken tabii ki Anayasaya sadakatle bal kalacamza dair bir yeminimiz var ama bunun hemen iki satr stnde de milletin kaytsz ve artsz egemenlii koruyacamza dair de yeminin ieriinde bir cmlemiz var. Biz burada milletin temsilcileri olarak ncelikle milletin kaytsz ve artsz egemenliini her koul ve artta salamakla mkellefiz, burada biz bunun savunuculuunu yapabiliriz. Bir de u hususu zellikle ifade etmek istiyorum: 1982 Anayasas ve oluturduu kurumlar itibaryla, biz Komisyon almalarmzda, zellikle basn da bize sorduunda, ite, nasl bir yaplanma olmal ki bu lkede bir daha darbeler olmasn, fiil darbe dediimiz, ak darbe dediimiz hadiselerin gereklememesi iin neler yaplabilmeli? zellikle gelen konuklarmzdan en fazla istifade etmek istediimiz eylerden birisi de bu. Bizim tespitimiz -bunu Komisyon Bakanmz da deiik oturumlarda ifade etti- biz de unu diyoruz ki: 82 Anayasasnn koymu olduu bir ksm kurullar, Mill Gvenlik Kurulu gibi, dier bir ksm farkl yaplarla birlikte bu lkede ak darbe yapmaya gerek yok. Zaten, ister istemez, arzu etmediiniz bir yap olumusa bu kurumlar vastasyla siyasi iktidar ve Meclisi bir ekliyle sktrabiliyorsunuz ve dilediklerinizi yapabiliyorsunuz. Bunlarn rnekleri, ite, 28 ubat sonrasndaki EMASYA Protokol gibi, Bat alma Grubunun faaliyetleri gibi Siz de acaba bizim bu fikrimize katlyor musunuz? 82 Anayasasnn kurumlar itibaryla ak bir darbe yapmaya gerek kalmadan da silahl kuvvetler istedii zaman millet iradesini ksmen de olsa askya alabilir mi bu kurumlarla? Bir de bir daha bu lkede darbe olmamas iin, bir hukuku olarak tavsiyeleriniz nelerdir? Bunu renmek istiyorum, teekkr ederim. SABH KANADOLU Teekkr ederim. Sayn Milletvekili, imdi, evvela u noktada bir anlamamz lazm: Egemenlik kaytsz, artsz milletindir. Millet bu egemenlii organlar eliyle kullanr. Yani, zaten baktnz zaman bu organlar arasnda bir hiyerari olmad ve netice itibaryla medeni bir i birlii hlinde kullanlmas lazm geldii de ak olarak yazyor. Evvela buna riayet etmek lazm. Buna riayet ediyor isek, bu organlar arasnda bir hiyerari de yoksa, o zaman, Anayasann izmi olduu bu ereve ierisinde her organn Anayasaya uygun hareket etme zorunluluu ortaya kar. Eer Yeniden, bir darbelerle karlamayalm. diyor isek, o zaman btn organlara, kurum ve kurululara ve kiilere den bir grev var; o da Anayasaya sadakat. O sadakat var ise hibir ekilde, hibir ey olmaz ama eer i Anayasay bir tarafa brakarak gtrme ise o zaman zaten hukuk devleti olamazsnz. Hukuk

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

Komisyon : Darbe (28 ubat) Giri : Tarih : 10/10/2012 Grup : Sayfa : 9

devleti deilseniz zaten yarg bamszln salayamazsnz. O zaman zaten o organlar medeni bir i birlii, btnlk ierisinde olmaz ve orada sadece kaos olur, anari olur, onun sonu da ite, korkulan, olmamas lazm gelen ey olur. Yaplan ve bugnlere gelmemizin sebebi de budur. imdi, gelelim 82 Anayasasna. 82 Anayasasnn kabul edilebilir hibir taraf yoktur ve ben de, btn o atlan oyun dardan grlmesi ihtimaline ramen hayr oyu kullananlardan biriyim yani o Anayasann savunulacak hibir taraf yok. Ama imdi zerinde konutuumuz o Anayasa deil. Bu Anayasann, sizler, aa yukar 116 maddesini deitirdiniz ve 16 defa deitirdiniz. Yani imdi elimizde olan Anayasayla eski 82 Anayasas arasnda hem benzerlik yok Ama, daha baka bir ey syleyeyim -ister, nasl yorumlarsnz onu bilemem ama- Yarg bamszl ynnden 82 Anayasasnn nnde bir hkmler getirdik. derseniz, ben sizin bu grnze katlmam. Yani, yarg bamszl yoktu, imdi hi yok. Onun iin, 82 Anayasasnn elbette ki deimesi lazm, bu deiikliin yaplmas lazm ve Anayasa deiiklii yaplmasn. diyen hi kimse olmamaldr, hatta, ite, dediim gibi, halka sorarak Adan Zye deitirebilmek mmkndr ama herhlde hibirimiz, laik, demokratik, sosyal hukuk devleti ilkeleri, ki cumhuriyetin nitelikleri budur Bunu ne siz istersiniz ne ben isterim, byle bir ey zaten dnlemez, dnlmemelidir ve dnlmez. Eer buna uygun hareket edebilirsek herhlde birok eyi nleriz. Yani, keke olmasayd, keke 27 Mays olmasayd, keke 12 Mart hi olmasayd, keke 12 Eyll olmasayd, hatta durum olarak ben de katlrm, keke 28 ubat olmasayd. 27 Nisana, saat on biri on iki gee bu haber geldi, ben de bir televizyon programndaydm, bunun muhtra olmadn ilk syleyen ben oldum yani tesadfen televizyonda olduum iin. BAKAN ok zr diliyorum Sayn Savcm. Herkes len yemei de yiyemedi, bir eyler yememiz sizin dikkatinizi datr m? SABH KANADOLU Yani a kalmanzn msebbibi ben deilim. BAKAN Deilsiniz ama dikkatinizi datrsa ara verebilirim bir on dakika. SABH KANADOLU Yok, hayr BAKAN Etmiyorsa, Devam edelim. diyorsanz SABH KANADOLU Sizin dinleme durumunu etkilerse BAKAN Yok, yok, bizi etkilemiyor. Biz bu ekilde almaya altk. SABH KANADOLU O zaman, hem yiyelim hem ielim hem gidelim. BAKAN Evet SABH KANADOLU Yani Keke olmasayd. derken, u grm de sylemek isterim: Bir kere, Trk Silahl Kuvvetlerinin belirli bir sre iin iktidar olma ihtiras hibir zaman olmad. DRS AHN (ankr) 28 ubatta diyorsunuz, deil mi? SABH KANADOLU Btn darbeler iin sylyorum. DRS AHN (ankr) Btn darbeler iin SABH KANADOLU Evet, olmad. BAKAN Belirli bir dnem iin SABH KANADOLU Belirli bir dnem iin ama yani Ben iktidar olaym, bu iktidarn gereini yerine getireyim, yapaym, hem de bu keyfi sreyim. Yani byle bir dnce olmad. Onun iin, unu sylemek istiyorum: Sorumluluk btn organlardadr, btn kurum ve kurululardadr ve btn kusur kiilerdedir. Bir lkenin prl prl, laik, demokratik, sosyal bir hukuk devleti artlar ierisinde gnenle yaabilmesi iin btn bu organlarn, kurum ve kurulularn ve kiilerin son derece sorumlu bir biimde hareket etmeleri lazmdr. Eer bu yaplmyorsa kabahat sadece o darbeyi yapanda deildir. Ona sebebiyet verenleri

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

Komisyon : Darbe (28 ubat) Giri : Tarih : 10/10/2012 Grup : Sayfa : 10

de aratrmak lazm. Keke sizin aratrmanz ierisinde, bu olaylara sebebiyet verenleri aratrma komisyonu olarak hareket etmeniz n koul olsa idi. BAKAN Biz, imdi, bir taraftan yerken Biz sebepleri derken, zaten darbeyi oluturan etkenleri incelerken nceki olaylar da inceliyoruz. SABH KANADOLU Dorudur. BAKAN - ncelerken bu boyutlar itibaryla u da var elbette Sayn Savcm: Siz, yarg camiasnda bulunmu birisi olarak hukuk erevesinde yorumlar yapyorsunuz ama bizim, bir yanyla da, hepimiz siyasetiyiz. SABH KANADOLU Kuku yok BAKAN Dolayasyla her darbe sonrasnda ve ncesinde cereyan eden hadiseler, deta tamam, siyasilerin zerine yklmak suretiyle siyasilerin lkeyi ynetemedii, lkeyi krize doru gtrdkleri, anari ve terr bata olmak zere, gvenlikten ekonomiye kadar her alanda ynetimde baarsz olduklar, dolaysyla bu baarszln ve cereyan eden hadiselerin de ordunun ynetime el koyma zorunluluu eklinde, -trnak iine alyorum- ifade edilmitir. Btn bildirilerde bu ifade edilmitir ve 80 ihtilaline giden srete, darbe dneminde meydana gelen anari olaylar, sa-sol atmalar, lkedeki genlerin lm elbette ok trajiktir, elbette nlenmesi gereken hadiselerdir ama orada gereke olarak gsterilen en nemli nedenlerden bir tanesi, Parlamentoda siyasi partilerin bir araya gelip bir cumhurbakan seememesi. ok nemli bir gereke olarak gsterilmitir bu askerler tarafndan. imdi, bu bir darbe gerekesi olmak yerine -hukuk ve hukukuluk her eyden nce demokratik sistem ierisinde zm retme sanatdr ayn zamanda- darbe yaplmak yerine, Cumhurbakannn seimi sistemi yanltr, ynetimi de yanltr, dolaysyla gelin Anayasann bu maddesini deitirelim. konusunda bir uzlama salanmak yerine bir cumhurbakann seme konusunda partilerin uzlamas bekleniyor. SABH KANADOLU 1 kii zerinde anlaamayan Sayn Bakan BAKAN Belki askerlerle aramzdaki fark udur: Onlar, hiyerarik bir tablo ierisinde tek bir dnce tipiyle yetitiriliyorlar ama toplumda etnik ve dinsel, mezhepsel, fikirsel anlamda ok farkllklar vardr. Demokrasi btn bu farkllklar iinde barndrma sanatdr ayn zamanda. Aykr dncelerimiz olacak, iddete bavurmadmz srece. 80de zm Parlamentoda aramak yerine diyorum, tam tersine Parlamentoyu kapatp oraya mdahale edip bir cumhurbakan semek suretiyle oluturulmu ve deta bundan sonraki nesillerin de o antidemokratik Anayasayla ynetilmesine yol am bir sistem geldi. Trkiye, her darbede bir bedel demitir ve bu bedeli de millet demitir. Siyasiler veya etkenler, buna sebepler dediimiz zaman bu sebep araylarnda srekli siyasileri parmaklarmz iaret edip gsterdiimiz takdirde hibir zaman biz demokratik olgunlua ulama konusunda bir yol alamayz diye dnyoruz. Hepimiz bu gerekeleri makul karlayabiliriz, doru da olabilir ama makul SABH KANADOLU Yani bunda ayr dnmyoruz Sayn Bakan. BAKAN - Dnyann hibir yerinde makul bulunmuyor. SABH KANADOLU Elbette ki, elbette ki yani are darbedir. dncesi hibirimizde yoktur ve olmamaldr, zaten byle bir dnce olmaz. Ben sadece sorumluluun nasl datlmas gerektiini sylyorum. Yani sadece bunlar sulu derseniz, yanl bir ifade de bulunuruz. O hlde nedir? Herkes sorumluluunu yerine getirecektir. Herkes sorumluluunu yerine getirse herhalde cumhurbakan seimi sekiz ay srmezdi ve belirli arkclara oy kmazd. ciddi bir ekilde ele alnsa, tutulsa bunlarn hibiri olmazd,

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

Komisyon : Darbe (28 ubat) Giri : Tarih : 10/10/2012 Grup : Sayfa : 11

bunda hi kuku yok. Ha, ben sadece bu ortak sorumluluun bir sonu ortaya kardn ve bunun da tasvip edilir bir ey olmadn sylyorum, benim sylemek istediim bu. BAKAN Evet. Yani Keke 28 ubat da olmasayd. dediniz, 27 Nisana da Muhtra deildi. dediniz. Bu konuyu aarak yeni bir Yani neden 27 Nisan muhtra deildir size gre? SABH KANADOLU 27 Nisan niye muhtra deildir? Bir kere zaten Anayasa Mahkemesine gidilmi bir olay var, bu bir. BAKAN Pardon, bir eyi amak adna da niye 28 ubat da olmasayd. dediniz? O dnem iinde niye olmamalyd? Bir de bunu aarsanz. SABH KANADOLU E yani 28 ubat olmasayd biz imdi sizinle oturup burada 28 ubatn sebepleri nedir diye dnmezdik ve kendimizi zmezdik yani en bata BAKAN Bunu tartmyor olurduk, en krl olduumuz konu bu olabilirdi. SABH KANADOLU Onun iin yani en bata bir faydas o olurdu yani onu sylemek istiyorum . Yani imdi, Sayn Ba, Sayn Bakanm, sevgili milletvekilleri; dert hepimizin derdidir. Elbette ki, Trkiyenin demokratik bir lke olarak herhangi bir ekilde o temel insan hak ve zgrlklerinin ortadan kalkt bir ortama gitmeyi, girmeyi hibirimiz istemeyiz ve istememeliyiz derken istemediimizi de bilerek sylyorum. Ama ite o zaman o sorumluluk olay var ya, o sorumluluk olayn duymak nemlidir. Eer onu duyuyorsanz zaten siz lkenin geleceini dnyorsunuz demektir. lkenin geleceini dnen herhangi bir ekilde bir kii, onun aleyhine almaz zaten. Yoksa elbette ki Onun iin 27 Nisan da keke olmasayd Keke olmasayd tabii. Yani bir ksm muhtra dedi, bir ksm -ben de dhilMuhtra deil. dedik nk byle muhtra olmaz. 12 Mart muhtrasn gren bir adam 27 Nisan yazsna muhtra m der yani? Muhtra m o? AL RIZA ZTRK (Mersin) Nasl, nasl efendim? Anlamadm. SABH KANADOLU 27 Nisan yazsna, bir muhterem zatn yazdn iftiharla syledii o belgeye eer muhtra derse 12 Mart muhtrasna hakaret eder. BAKAN Evet. Feyzullah Kyklk Bey, buyurun. FEYZULLAH KIYIKLIK (stanbul) Evet, teekkr ediyorum. Ho geldiniz Beyefendi. SABH KANADOLU Teekkr ederim. FEYZULLAH KIYIKLIK (stanbul) Yani deminden beri dinliyorum, ok zeki olduunuz belli. SABH KANADOLU Ona da teekkr ederim. FEYZULLAH KIYIKLIK (stanbul) Zaten yazlarnzdan da bu belli oluyor ama zek her zaman doruyu ortaya koyar m koymaz m o da ayr bir hadise. Dorular biz burada ortaya koymann deil belki bir fotorafn ekmenin gayretini gsteriyoruz. Beyefendi, siz yllarca yargnn iinde bulundunuz, hukuk tahsili grdnz. Ancak herhlde felsefe de okudunuz mutlak surette. SABH KANADOLU Tabii. FEYZULLAH KIYIKLIK (stanbul) Felsefede bilgiye ulama yolu, tek tarafl hibir zaman olmaz. Bir tek taraftan giderek bilgiye ulaamazsnz. SABH KANADOLU Dorudur. FEYZULLAH KIYIKLIK (stanbul) imdi, Trkiyede bir grup diyor ki: Trkiyede byk bir irtica tehlikesi var, artk bu birinci ncelik olmutur. Mill Gvenlik Kurulunun bundan byle ncelikli tehdit olarak kabul ettii ey, irticadr. diyor ve siz de bu kurumun bu

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

Komisyon : Darbe (28 ubat) Giri : Tarih : 10/10/2012 Grup : Sayfa : 12

anlaynn ne olduunu renmek iin, irticann ne denli bir tehlike olduunu renmek iin, brife edilmek yani bilgi edinmek iin oralara kotunuz -hayrl, uurlu olsun- ve bilgilendiniz, ok da gzel eyler mutlaka renmisinizdir. Ancak, siz bilgi insansnz. Bilgi insan tek tarafl verilen bilgiyle acaba yetinebilir mi? Bir de Byle bir irtica yoktur. diyenleri de dinlediniz mi? Mesela, ben o srada Refah Partisi belediye bakanydm. Gelip de -veya Sincanda belediye bakanmz vardArkadalar, byle byle bir tehlike varm, siz ne yapyorsunuz? diye aratrttnz m hi veya Kuran kurslarna gittiniz mi? Sizin byle tehlikeleriniz varm. Veya Marata, mesela orada anlatlan eylerde, Gaziantepte bir ilkokulda olan hadiseyi, Urfada bir Kuran kursunda bir hatim olayn da anlattlar brife edilirken, gidip de oradaki Kuran kursu rencileri veya Hatim duas yapan en by 6 yandaki ocuklar dinlediniz. Eer tek tarafl dinlediyseniz SABH KANADOLU Yani gerei ancak byle mi... Yani Kuran kursu ocuklarn m dinlememiz lazm? FEYZULLAH KIYIKLIK (stanbul) Hayr efendim, en azndan yneticilerini, dinlememiseniz oradaki verilen bilgiler yani size aktarlan eyler tamamen bir Trk Silahl Kuvvetlerinin kendi, o anda dnd eylerdir. Neden diyorum? 12 Mart ok iyi yaadnz. Ben de 12 Martta renciydim ve orada sylendiine gre ok fazla kalmamt, bir iki ay ierisinde komnizm Trkiyeye ne yapyordu? Geliyordu, deil mi? SABH KANADOLU yle diyorlar yani siz de mi o diyenler iindesiniz? FEYZULLAH KIYIKLIK (stanbul) Hayr efendim, ordu diyordu, siyaseti diyordu. SABH KANADOLU Siyaseti diyordu. FEYZULLAH KIYIKLIK (stanbul) Ordu da diyordu efendim. SABH KANADOLU Hayr efendim, ordu niye desin? Komnizm geliyor. der mi Allah akna? Sizin sylediiniz Celal Bayarn szdr, her k: Komnizm geliyor. Olay odur. FEYZULLAH KIYIKLIK (stanbul) Hayr efendim, hayr. Ordu da Trkiyede komnizm tehlikesinin ok byk bir ekilde SABH KANADOLU imdi, Sayn Bakan FEYZULLAH KIYIKLIK (stanbul) Msaade edin, ben soruyorum. Ben sorduktan sonra sizi dinleyeceim. Ben hi sorunuzu da kesmem. SABH KANADOLU Tamam, buyurun. FEYZULLAH KIYIKLIK (stanbul) Yani ne olurdu bakalarndan da bilgi alsaydnz? Almadnz. Mesela, gelip de stanbul Bykehirden veya Ankara Bykehir Belediyesinden nasl irtica getiriyorsunuz diye hi sormadnz. Ha, sorar mydnz? Bugn de sormazsnz. Bu da bir yap meselesi tabii, ben olsam sorardm. kincisi SABH KANADOLU Mesleiniz nedir Sayn Bakan? FEYZULLAH KIYIKLIK (stanbul) Benim mesleim beyefendi, siyasetle urayorum ama mesleim siyaset deil, ben de sizin gibi o fakltelerde okudum, avukatlk yaptm SABH KANADOLU Tamam, ayn meslekteniz yani. FEYZULLAH KIYIKLIK (stanbul) ve ayn zamanda bir tek Batnn bugnk uluslararas hukukun deil iyi bir de slam hukukusuyum nk slam Enstits mezunuyum, iyi bir fkh tahsili yaptm ama ok gzel bir fkh tahsili yaptm.

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

Komisyon : Darbe (28 ubat) Giri : Tarih : 10/10/2012 Grup : Sayfa : 13

SABH KANADOLU Ne gzel. FEYZULLAH KIYIKLIK (stanbul) Yani o yn de ok iyi bilen bir insanm. SABH KANADOLU Hayr, Sorar msnz? dediniz de onun iin. FEYZULLAH KIYIKLIK (stanbul) Yani Mecelleyi de biliyorum. Efendim btn verilen eyleri de okudum, Arapasndan, fetvalar, kadlar nasl hkm verir, mahkemeler nasl yaplr, hkm nasl aklanr, ahitler nasl dinlenir, sanklar nasl dinlenir? Yani bunlar da rendim az ok. Benim zldm mevzu u, sormak istediim u: 82 Anayasasnn hakknda Eskiehirdeki bu toplantda gazetelere yansyan -biz onlarn yalancsyz, sizin de aznzdan duymak istiyorum- 12 Eyll Anayasasn orada savundunuz. SABH KANADOLU Hayr efendim, 12 Eyll FEYZULLAH KIYIKLIK (stanbul) Savunmusunuz, gazetelere yansyan ve SABH KANADOLU Hayr efendim ama yani bu ekilde ifade edilirse gerek olmaz bu. FEYZULLAH KIYIKLIK (stanbul) Hayr, hayr gazetelerde duyduum. Yanlm olabilirim, gazeteler yanl da syleyebilir. Ben bilgiye daha henz kavumadm, sizden duyacam sonra leceim ikisinin arasn. Bizde terazinin iki tane gz vard ya hani, gzmz kapal olsa bile, yle deil mi? Tek gzl deil bizdeki terazi, adalet terazisi. imdi, siz tamamen bir cunta tarafndan seilen 150 kiinin yapt anayasay, hukuka demiyorum, anayasaya uygun olacan, bunun dndaki hibir anayasann Trkiye Cumhuriyetinde u ekilde olmazsa yaplamayacan ve 81inci maddeye gre de yemin ettiimiziYemin etmediimiz takdirde iin enteresan taraf milletvekili saymyoruz, yle mi? SABH KANADOLU E, yemin edeceksiniz evet, dorudur. nk o sistemin getirdii milletvekili ona gre yemin eder. FEYZULLAH KIYIKLIK (stanbul) Hibir yolu gstermiyorsunuz, btn yollar kapatyorsunuz efendim. Bu toplum ne yapacak? BAKAN Feyzullah Bey, ok zr dilerim szn kesiyor gibi olmayaym ama bu sorular sorduk, u son sorduunuz sorular sorduk. FEYZULLAH KIYIKLIK (stanbul) Yok, sorulmad bu soru. BAKAN Sorduk, evet. Kurucu meclis kurulmas nerisi, 82 Anayasasnn deitirilemezlii zerine o ayn panele ilikin Eskiehirde yaplm konumalara ilikin sorular sorduk. FEYZULLAH KIYIKLIK (stanbul) Bir de Refah Partisi kapatld SABH KANADOLU Yani unu bir kere gerekletirelim, benim sylemek istediim udur: 12 Eyll Anayasas ok iyidir, onu muhafaza edelim. diye bir ey sylemedim ben. Bunu, eer yeni bir anayasa yapmak istiyorsanz adan zye bunu yapamazsnz diyorum. FEYZULLAH KIYIKLIK (stanbul) Bir sorum da u. Msaade eder misiniz? SABH KANADOLU Efendim? DRS AHN (ankr) - Geri kalann yapabilirsiniz. Deiiklik mmkn ama adan zye olmas iin bir kurucu iktidarn olmas gerektii fikrine katlyorsunuz. SABH KANADOLU Ama yine halk oylamas ile. Evvela halk oylamal 175inci madde de deiiklik yaplarak. FEYZULLAH KIYIKLIK (stanbul) Bir de biliyorsunuz, 28 ubat sonras hemen Refah Partisi hakknda kapatma davas ald ve bu dava halk da epey tedirgin ederek uzunca bir mddet devam etti ve o srada gazetelerde altya be, efendim, bunun kabul edilecei konusunda yaygaralar karken bir akam btn Anayasa Mahkemesi yelerini bir

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

Komisyon : Darbe (28 ubat) Giri : Tarih : 10/10/2012 Grup : Sayfa : 14

subay gezdi ve dokuza iki kt ve bu subayn orada Anayasa Mahkemesindeki yeleri sizin tabirinizle brife ederken sizden ald bilgileri onlara aktardn bizzat sylemi. Hakikaten bu doru mu? Sizinle bu subay daha nce grt m? Yani onu da siz brife ettiniz mi yoksa bu subayn kendi gr myd bu? SABH KANADOLU Yani imdi, Sayn Bakan, Sayn Milletvekili FEYZULLAH KIYIKLIK (stanbul) Soruyorum, evet veya hayr dersiniz. SABH KANADOLU Ama imdi ok rica ederim yani yle bir sz sylyorsunuz ki Anayasa Mahkemesinde bu karar vermi olan 11 kiiyi suluyorsunuz, bir. ki FEYZULLAH KIYIKLIK (stanbul) E, sulayabilirim efendim yani. SABH KANADOLU Tabii, sularsnz ama bir subay diyorsunuz, kim olduu belli deil Bu subay siz mi brife ettiniz? diye bana soruyorsunuz yani byle bir ey olabilir mi Allah akna. FEYZULLAH KIYIKLIK (stanbul) Hayr, onun syledii, bilgileri sizden aldn, buna gre SABH KANADOLU Hayr, bana byle bir soru sorma hakknz hibir zaman olamaz. FEYZULLAH KIYIKLIK (stanbul) Peki Beyefendi. SABH KANADOLU Olur mu efendim byle bir ey? Beni itham ettiiniz eye bakn. FEYZULLAH KIYIKLIK (stanbul) Beyefendi, itham ediyorsak siz de Etmeyin. dersiniz, biz de SABH KANADOLU Olur mu efendim? Yani siz syleyeceksiniz, ben de Hayr. diyeceim ve ylece kapanacak, yle mi? FEYZULLAH KIYIKLIK (stanbul) Yoo. SABH KANADOLU O zaman yapmayn Allah akna, siz hukukusunuz, yapmayn. FEYZULLAH KIYIKLIK (stanbul) Siz de Kabul etmiyorum. dersiniz. SABH KANADOLU Byle bir soru sorabilir misiniz bana? Siz mi brife ettiniz? Yapmayn. FEYZULLAH KIYIKLIK (stanbul) Hayr, birok konularda siz SABH KANADOLU Olur mu efendim? Ben hibir kimseyi brife etmedim. Ben dncelerimi her yerde aka ifade ettim. FEYZULLAH KIYIKLIK (stanbul) 367 konusunda SABH KANADOLU 367 konusunu yine oturup tartalm. Siz bana soru soruyorsunuz, Refah Partisi hakknda alm olan dava 9a 2dir. FEYZULLAH KIYIKLIK (stanbul) Evet. SABH KANADOLU Siz diyorsunuz ki: 6ya 5 yleydi de, bir subay geldi, o da syledi de ondan sonra 9a 2 kt. Yapmayn bunu. Ne kim olduunu syleyebiliyorsunuz FEYZULLAH KIYIKLIK (stanbul) Hayr, yarn zaten SABH KANADOLU Peki, acaba o subay buradan gidip Avrupa nsan Haklar Mahkemesinin alt dairesini de mi brife etti? Yahut gitti, byk daireyi mi brife etti? Yapmayn byle ey, ok rica ederim. FEYZULLAH KIYIKLIK (stanbul) Yarn Anayasa Mahkemesi yelerine soracaz zaten bunlar. SABH KANADOLU Sorun. Hepsini arn ama. Ben gelirken grdm, Sacit Beyi aryorsunuz, Sacit Beyin size doruyu syleyeceinden en ufak bir kukum yok.

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

Komisyon : Darbe (28 ubat) Giri : Tarih : 10/10/2012 Grup : Sayfa : 15

FEYZULLAH KIYIKLIK (stanbul) Gzel, o zaman anlamz demektir. SABH KANADOLU Hayr, anlamz deil, yapmayn bunu. Bir subay geldi, brife etti. Nasl sylyorsunuz bunu? BAKAN Feyzullah Bey tamam m? FEYZULLAH KIYIKLIK (stanbul) Tamam, teekkr ederiz. BAKAN Sorunuz var m? Bir sorum var benim. Profesr Doktor Yaln Kkn Sky Trk televizyonunda yapt bir aklamada, 28 Nisan 1960da SABH KANADOLU Evet. BAKAN stanbul niversitesinin nnde haberdar msnz bilmiyorum yani bir haber olduu iin haberi soruyorum size- hkmet kart byk bir eylem oluyor. Eylemde Yaln Kk, Deniz Baykal, Ahmet Necdet Sezer ve sizin de olduunuzu ifade ediyor. Yaln Kk O gn Trkiyeyi ihtilale biz gtrdk. diyor. SABH KANADOLU imdi, 28 Nisan 1960da yedek subay okulundaydm yani ben 4 Ocak 1960da dhul ettim yedek subay okuluna. Onun iin byle bir ihtimal yoktur, bir. kincisi, Yaln Kk, tabii Allah selamet versin demek lazm yani ona gre sylediklerini hesaba katmak lazm nk buna gerek yok. Kbrs da o fethetmiti, onun iin nemli deil. BAKAN Byle bir soruyu ben de glmseyerek DRS AHN (ankr) Somut bir soru. SABH KANADOLU Somut yani tam sorun nk ben yedek subay okulundaydm. DRS AHN (ankr) Somutu ben syledim Sayn Basavcm. BAKAN Ben bu soruyu Glmseyerek sordum. dedim sadece. SABH KANADOLU Farkndaym, ben de biraz daha glmsemenizi arttrmak iin verdiim cevap da oydu zaten. BAKAN Zabtlara glmsememiz gemez genellikle de SABH KANADOLU Doru BAKAN O yzden onu ifade edeyim dedim. Buyurun. DRS AHN (ankr) Sayn Basavcm, 11 Ceza Dairesinde bulunurken ok nemli, Trkiye gndemini megul eden, yllarca devam etmi davalara baktnz da ifade etmitiniz. Ben sadece eyi renmek istiyorum: Sivas davas, 11 Ceza m bakt, 9 bakt deil mi, 9uncu Ceza Dairesinde miydi? SABH KANADOLU Yok, ben yani o tarihte yoktu o zaten, bitmi bir dava deildi. DRS AHN (ankr) Peki, yine orada ok nemli vazifeler ifa etmi bir bymz olarak soruyoruz, bir hukuku bymz olarak SABH KANADOLU Teekkr ederim. DRS AHN (ankr) Burada Orhan Karadeniz Beyin, 1 No.lu DGMnin eski bakan SABH KANADOLU Evet. DRS AHN (ankr) Bir beyan geti basnda, oka da yer ald. zellikle bunun zerine de biz kendisini de davet ettik ama kendisi uygun bir slupla Ben katlamayacam, 28 ubatla hibir dahlim, uzaktan yakndan dahlim yoktur. diye bir cevap gnderdi. Normalde bizim davetimiz 28 ubat ihtiva ettii iin herkes sadece o tarihte kalyor, ncesini sonrasn dnemiyor sorularn gelecei noktasnda. Sivas davasyla alakal Yargtay ilgili ceza dairesinin bozma karar zerine bu ekilde bir karar vermeye kendimizi mecbur kldk ve bu ekilde mecburiyetten bozma ilam dorultusunda karar vermek durumunda kaldk. gibi beyan oldu.

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

Komisyon : Darbe (28 ubat) Giri : Tarih : 10/10/2012 Grup : Sayfa : 16

SABH KANADOLU Bilemem. DRS AHN (ankr) Bu dosyayla alakal size yansyan hibir bilgi SABH KANADOLU Hibir bilgim yok. DRS AHN (ankr) Peki teekkr ediyorum, sa olun. BAKAN Baka sorusu olan deerli milletvekilimiz yok. O zaman tekrar bir deerlendirme yapmak isterseniz ksa bir sz daha vereceim yoksa toplanty SABH KANADOLU Ben, Sayn Bakan size baarlar dilerim. BAKAN Teekkr ederim. SABH KANADOLU Zor bir grevi ifa ediyorsunuz. Bu varacanz sonucun hem bugne hem de yarna k tutmasn ve o ynde faydal olmasn diliyorum. Aslnda baz eyleri de syleyerek szlerimi bitireyim. Sorunlar aramak doru bir olaydr ama bir lkenin, hele gelmi olduu noktada baz olaylar da unutmasnda yarar vardr. Eer bunlar bir kan davas hlinde devam ederse, bunun daha byk skntlar yaratabileceinden de endie ederim. O nedenle, unutmak bazen iyidir. Size tekrar baarlar diliyorum. BAKAN Biz de size ok teekkr ediyoruz. Yaptmz grev itibaryla hibirimiz Komisyon yelerimizin hemen hemen tamam eitli dnemlerin darbe madurlar, birou ok uzun sre cezaevinde kalm, yle veya byle, derinlemesine, kendileri veya aile yaknlar tarafndan. Buna ramen, bugne kadar hibirisi, hibir ekranda kiisel maduriyetlerini ne karmadan, objektif ve verilen, milletin bize verdii grevi en yksek dzeyde ve vicdani kanaatlerimizle, adalet duygumuzla birletirerek yrtmeye alyoruz. Dolaysyla bundan hi kimsenin phesi yok, kamuoyunda da inallah byle alglandmzn farkndayz, milletvekilleri olarak yaptmz grevin ve sorumluluun farkndayz. Kiisel alma duygusunun da ok ilkel bir dnce olduunun farknda olan hukukularz, adalete inanyoruz, vicdanmzla adaletimiz bu dorultuda ve paralel alyor diye, btn yelerimiz adna deerlendirmeleriniz iin bir kez daha teekkr ediyorum. Hayrl akamlar. SABH KANADOLU yi akamlar. Ben de teekkr ederim, sa olun. Kapanma Saati: 18.37