Vit Nam l mt quc gia ven bin nm trong khu vc trung tm ca ng Nam . B bin Vit Nam di 3.

260km, t Qung Ninh pha ng bc ti Kin Giang pha Ty Nam. C 28/63 tnh, thnh ph ca Vit Nam nm ven bin, chim 42% din tch v 45% dn s c nc, c khong 15,5 triu ngi sng gn b bin v hn 175 ngn ngi sng o. Tnh trung bnh t l din tch theo s km b bin th c 100km2 c 1km b bin (so vi trung bnh ca th gii l 600km2 t lin trn 1km b bin). Bin o Vit Nam c th chia thnh bn khu vc: bin ng Bc (mt phn vnh Bc b), nm pha ng bc Vit Nam v tip gip vi Trung Quc (o Hi Nam), bin Bc Trung b (mt phn bin ng) pha ng Vit Nam, bin Nam Trung b (mt phn bin ng) pha ng nam v vng bin Ty Nam (mt phn vnh Thi Lan) nm pha ty nam ca Vit Nam tip gip vi Campuchia v Thi Lan. Vng bin Vit Nam bao gm vng ni thy nm bn trong ng c s; lnh hi c chiu rng 12 hi l (1 hi l tng ng 1.852km); vng c quyn kinh t v thm lc a c chiu rng 200 hi l tnh t ng c s; ring thm lc a c th ko di 350 hi l.

o Trng Sa ln (thuc qun o Trng Sa, Vit Nam). Vng bin Vit Nam c khong 3.000 o ln nh v 2 qun o xa b l Hong Sa v Trng Sa. Trong , 84 o c din tch trn 1km2, 24 o c din tch trn 10km2, 66 o c dn sinh sng vi tng s dn l 175 nghn ngi. Hai qun o Hong Sa v Trng Sa l mt b phn ca lnh th quc gia lm tng gi tr kinh t v an ninh quc phng t nc. Cc o c din tch ln nht l: Ci Bu: 200km2, trn 21 nghn dn; Ph Quc: 320km2, 50 nghn dn; Cn o: 56,7km2, 1.640 dn; Ph Qu: 32km2, gn 18 nghn dn; Ct B: 149km2, trn 15 nghn dn; o L Sn: 3km2, c trn 16 nghn dn sinh sng.

 ngha kinh t ln nht ca o khng ch l gi tr vt cht ca bn thn chng m cn l v tr chin lc, l cu ni vn ra bin c, l im ta khai thc cc ngun li bin, l nhng im tin tiu bo v T quc. Nh c h thng o ven b c vn dng lm cc im c s ca h thng ng c s thng nn to ra vng ni thy rng ln, do vng lnh hi, vng c quyn kinh t v thm lc a cng c m rng ra hng bin. V gi tr vn ha, h thng o to nn nhng cnh quan thin nhin nh nhng di sn vn ha c sc thu ht mnh i vi du khch (v d vnh H Long). Nhng c im chnh ca bin o Vit Nam l: c kh hu nhit i to iu kin cho sinh vt bin pht trin v tn ti tt, bin c ti nguyn sinh vt v khong sn phong ph, a dng v qu him. Trn b bin ca nc ta li c nhiu mi nh ra st bin to nn cc honh sn thin nhin trng l, nh o Ngang, o Hi Vn, o C. a hnh b bin ca nc ta rt a dng v c o do c pht trin trn cc loi t khc nhau trong iu kin kh hu c s phn ha r rt theo chiu bc - nam. l a hnh karst pht trin trn vi vnh H Long v Bi T Long (vnh H Long 2 ln c UNESCO cng nhn l di sn th gii v ang c ngh m rng khu di sn sang c vnh Bi T Long), Hn (Ninh Thun). a hnh karst gi pht trin trn ct khu vc Sui Tin - Mi N (Bnh Thun), karst gi pht trin trn granite khu vc mi K G v mt s ni khc Trung b. Cc vch hng v mi Vch, mi i Lnh, o Hi Vn, gnh a pht trin trn bazan. Dc b bin Vit Nam xc nh nhiu khu vc xy dng cng, trong c mt s ni c th xy dng cng bin nc su nh: Ci Ln v mt s im khu vc vnh H Long v Bi T Long, Lch Huyn, nh V, Ct Hi, Sn, Nghi Sn, Ca L, Hn La, Vng ng, Chn My, Nng, Dung Quc, Vn Phong, Cam Ranh, Vng Tu, Th Vi Pha Nam, cng quy m va nh Hn Chng, Ph Quc Ngoi s hnh thnh mng li cng bin, cc tuyn ng b, ng st dc ven bin v ni vi cc vng su trong ni a (c bit l cc tuyn ng xuyn ) s cho php vng bin v ven bin nc ta c kh nng chuyn ti hng ha nhp khu ti mi min ca T quc mt cch nhanh chng v thun li. Do c b bin di nn Vit Nam c nhiu bi tm p vi ct mn v sch ri rc t Tr C (Mng Ci, Qung Ninh) n Bi Nai (H Tin, Kin Giang) v nhiu bi tm cn rt hoang s trn cc o (Ngc Vng, Quan Ln Qung Ninh; Hn La Qung Bnh, Cn o, Ph Quc,). ng b bin ca nc ta rt khc khuu, li c cc o che chn (vnh H Long v Bi T Long), c nhiu vng vnh (Vng ng, vnh Nng, An Ha, Dung Qut, Quy Nhn, Xun i, Vng R, Vn Phong,) v nhiu ca sng ln trc tip vo bin ng.

1.c im kh hu ca bin - Ch gi + Hng gi ng Bc ( Thng 10 n thng 4),hng gi Ty Nam hoc hng Nam (t thng 5 thng 9) +Gi trn bin mnh hn trn t lin + Ch nhit; Ma h mt hn , ma ng m hn t lin + Nhit TB nm ca nc bin tng mt l 23C + Ch ma: Thng t hn trn t lin

2.c im hi vn: - Hng chy ca dng bin ma h tng ng vi hng gi ma ma h, cn hng chy ca dng bin ma ng tng ng vi hng gi ma ma ng. - Nhiu ch triu mui TB 30- 33%o

3.Ngun ti nguyn bin ca Vit Nam Theo cc kt qu iu tra cho thy, bin ng c ngun ti nguyn thin nhin rt phong ph v a dng bao gm c ti nguyn sinh vt v ti nguyn khng sinh vt, ti nguyn trong khi nc, trn y v trong lng t di y bin.

Ti nguyn bin Vit Nam rt phong ph - nh minh ha

a. Ti nguyn sinh vt Theo cc s liu thng k, hin c ti 11.000 loi sinh vt thy sinh v 1.300 loi sinh vt trn o c bit n trong cc vng bin-o Vit Nam, trong c khong 6.000 loi ng vt y v 2.500 loi c. (gm 130 loi c c gi tr kinh t cao), 225 loi tm, hn 500 loi thc vt ni; gn 700 loi ng vt ni; gn 100 loi thc vt rng ngp mn; 15 loi c bin v hn 6000 loi ng vt y khng xng sng C 83 loi sinh vt bin c ghi vo Sch Vit Nam (37 loi c, 6 loi san h, 5 loi da gai, 4 loi tm rng, 1 loi sam, 21 loi c, 6 loi ng vt hai mnh v v 3 loi mc). Trong s 7 loi ra bin c mt trn th gii, Vit Nam c 5 loi. Bn cnh , bin Vit Nam cng l ni sinh sng ca 15 loi rn bin, 25 loi th bin v 43 loi chim bin. y ch l con s khim tn vi nhng nghin cu ban u v h sinh thi bin Vit Nam. Nhng con s ny chc chn s cn gia tng khi Vit Nam c iu kin tin hnh nhng nghin cu su hn v tnh a dng ca bin Bin Vit Nam c 130 loi c kinh t (trch, thu, ng, bc m, hng, v.v...) thuc 39 h, tng tr lng c bin khong 3 - 3, 5 triu tn v kh nng khai thc cho php l trn mt triu tn mi

nm. Trong s ngun li v c, th c ni ng vai tr rt ln. Nhng nh gi gn y cho thy, tr lng c ni trung bnh cc vng bin Vit Nam vo khong 2.744.900 tn v kh nng khai thc l 1.372.400 tn. Trong , vnh Bc b: tr lng l 433.100 tn v kh nng khai thc l 216.500 tn; Trung b: tr lng l 595.600 tn v kh nng khai thc l 297.800 tn; ng Nam b: tr lng l 770.800 tn v kh nng khai thc l 385.400 tn; Ty Nam b: tr lng l 945.400 tn v kh nng khai thc l 472.700 tn. Tr lng c ni chim 54,37% tng tr lng c. T l c ni trong tng tr lng c vng bin Vit Nam: vng bin vnh Bc b (83,3%), Trung b (89,0%), ng Nam b (42,9%), Ty Nam b (62%), cc g ni (100,0%) v trung bnh cho ton vng bin l 63,0%. Ngoi ra, cn c ngun li ng vt thn mm (hn 2.500 loi) vi tr lng ng k, c gi tr kinh t cao. Rong bin c hn 600 loi (s dng cho ch phm cng nghip 24 loi, dc liu 18 loi, thc phm 30 loi, thc n gia sc 10 loi v phn bn 8 loi). Trong vng bin nc ta cn c nhiu loi ng vt qu nh i mi, rn bin, chim bin v th bin. V nm trong vng kh hu nhit i, trong cc vng bin ca nc ta cn c cc h sinh thi rng ngp mn, h sinh thi c bin, h sinh thi rn san h, h sinh thi o, h sinh thi b , h sinh thi cn ct, v.v... Vit Nam c khong 1.122 km2 rn san h, c phn b rng ri t Bc ti Nam, vi din tch ln v tnh a dng tp trung min Trung v min Nam, c bit hai vng ln nht l hai qun o Trng Sa, Hong Sa. Vi s loi san h bit, nhm cc loi san h ca Vit Nam c th so snh vi cc vng san h a dng nht trn th gii. Qua nghin cu cc vng Vnh Nha Trang, Ninh Thun v Cn o, cc chuyn gia ghi nhn gn 400 loi san h to rn. iu ny chng t tnh phong ph rt cao ca cc loi san h vng bin Vit Nam. C ti 90% cc loi san h cng ca vng n -Thi Bnh Dng c mt Vit Nam v cc loi san h mm thuc ging Alcyonaria l a dng nht trong vng Ty n -Thi Bnh Dng.

Trong cc h sinh thi ny, tnh a dng sinh hc rt cao. Tim nng nui trng thy sn nc mn, l trong cc vng ca sng, m ph v vng vnh v vng bin ven b rt ln. Din tch tim nng nui trng thy sn ca nc ta khong 2 triu hc-ta (thc t nm 2001 mi s dng 755.000 ha mt nc), bao gm 3 loi hnh mt nc l nc ngt, nc l v vng nc mn ven b, c th nui trng cc loi c sn nh tm, cua, rong cu, nui c lng... Nui trng sinh vt bin cng ng gp mt sn lng ln thy sn cho thc phm, dc phm, vt liu cng nghip, m ngh, v.v... phc v cho cuc sng. Tim nng ngun li hi sn ca nc ta rt ln nhng kh nng khai thc cn hn ch: ch mi tp trung khai thc ven b gy nn s mt cn i lm cho ngun hi sn ven b nhanh chng b cn kit. khai thc c ngun li hi sn xa b c hiu qu, t nm 1997, Nh nc ta c ch trng v cung cp vn u i cho vic ng tu, mua sm trang b nh bt xa b, ng thi cng ban hnh mt s c ch chnh sch u i nhm y mnh chng trnh khai thc hi sn cc vng bin xa b. b. Ti nguyn khng sinh vt. Ngun ti nguyn khng sinh vt ca bin Vit Nam rt ln bao gm ti nguyn khong sn, ti nguyn nng lng v cc loi ti nguyn khc. - Ti nguyn khong sn. Ngun ti nguyn khong sn c c trong khi nc, trn y v trong lng t di y bin. Trong cc vng bin v thm lc a nc ta, nhiu b trm tch c trin vng du kh c xc nh, trong cc b Cu Long v Nam Cn Sn c nh gi l c trin vng du kh v iu kin khai thc thun li nht, vi tng tr lng c tnh khong 10 t tn du quy i. Cng vi du - kh, trong cc b trm tch thm lc a nc ta cn c tr lng than rt ng k. Cc loi sa khong ven b nh ilmenit vi tr lng d on khong 13 triu tn; ct thy tinh, tr lng c tnh hng trm t tn. Ngoi ra, cn mt khi lng ln vt liu xy dng khng l

c th c khai thc t y bin (ct, sn, si cho xy dng hoc san lp) thay th cho ngun ny trn lc a ang b cn kit dn. Ngoi ra cn c ct thy tinh Vn Hi (Qung Ninh), Ba n (Qung Bnh), Cam Ranh (Khnh Ha), v.v... vi tr lng nhiu t tn. Trn sn lc a - chn lc a v y bin su cn c tim nng cc kt hch st - mangan, bn a kim rt ng k m n nay cha th xc nh c tr lng. Mt loi khong sn khc rt c trin vng trong trm tch y bin Vit Nam c cc nh a cht mi pht hin trong thi gian gn y l kh chy (Hydrat methan). Ngun ti nguyn khong sn trong khi nc bin c tr lng ln nht l mui vi tr lng rt ln bi v mui trung bnh ca nc bin l khong 32 v ng b bin di 3.260km. y l loi khong sn d khai thc phc v rt thit thc cho cng nghip v i sng. - Ti nguyn nng lng. Thy triu, sng v gi l ngun nng lng ti to tim nng trn cc vng bin-o Vit Nam. Theo Bi Vn o, tim nng in gi Vit Nam rt ln. Ring di duyn hi Nam Trung b v Nam b c kh nng sn xut ti 5 x 109Kw/gi.nm. c. Cc ngun ti nguyn c bit Khc vi hai loi ti nguyn trn c th nh gi c bng tr lng, cn mt s iu kin t nhin khng th nh gi nh lng c, nhng li c con ngi s dng, thm ch t rt lu i, trong cc hot ng pht trin kinh t - x hi ca mnh u c th xp vo loi ti nguyn c bit ny. chnh l a hnh b v o cng nh khng gian mt bin. Khng gian mt bin. Nh ni, vng bin-o nc ta hon ton nm trong vng nhit i v c din tch rng ti khong 3,5 triu km2, quanh nm nc khng ng bng. y chnh l iu kin giao thng - thng mi pht trin. Bin Vit Nam ni ring v bin ng ni chung nm v tr c nhiu tuyn ng bin quan trng ca khu vc cng nh ca th gii, gi mt vai tr rt ln trong vn chuyn lu thng hng ha thng mi phc v c lc cho xy dng nn kinh t ca nc ta cng nh cc nc quanh b bin ng. Bin Vit Nam ni thng vi nhiu hng, t cc hi cng ven bin ca Vit Nam thng qua eo bin Malacca i n n Dng, Trung ng, chu u, chu Phi; qua eo bin Basi c th i vo Thi Bnh Dng n cc cng ca Nht Bn, Nga, Nam M v Bc M; qua cc eo bin gia Philippines, Indonesia, Singapore n Australia v New Zealand, v.v... y l iu kin rt thun li ngnh giao thng vn ti bin nc ta pht trin, thc y giao lu kinh t, vn ha gia nc ta vi cc nc khc trong khu vc v trn th gii.

4. Mi trng bin - Mi trng bin Vit Nam kh trong lnh, tuy nhin mt s vng bin ven b b nhim - Ngun li hi sn c chiu hng gim st Hin trng mi trng bin Vit Nam Hin nay, mi trng bin nc ta ang c du hiu b nhim v suy thoi. Mi trng vng nc ven b b nhim bi du, km v cht thi sinh hot. Cn cht rn l lng nh Si, NO3, NH4 v PO4 cng mc ng lo ngi. Cht lng trm tch y bin ven b - ni c tr ca nhiu loi thy hi sn - cng b nhim. Hm lng ha cht bo v thc vt chng an-rin v en-rin trong cc mu sinh vt y cc vng ca sng ven bin pha Bc u cao hn gii hn cho php. Lng ha cht bo v thc vt tn lu trong c th cc loi thn mm hai mnh v c xc nh cao nht ti Sm Sn v ca Ba Lt (11,14 - 11,83mg/kg tht ngao), thp nht ti Tr C (1,54mg/kg). Cc cht anrin, en-rin, i-e-rin, c bit l an-rin v en-rin c hu ht cc mu phn tch, bin i t 0,12 n 3,11mg/kg. a dng sinh hc ng vt y ven bin min Bc v thc vt ni min Trung suy gim r rt. Vng bin ven b nc ta pht hin c 8-16 loi vi to bin gy hi tim nng vi mt hn 2 x 104 t bo/lt. Thy triu cng xut hin nc ta t thng 6 n trung tun thng 7 m lch ti vng bin Nam Trung B, c bit l ti Khnh Ha, Ninh Thun, Bnh Thun. Thy triu xut hin kh nhiu Nam Trung B, gy ra nhng thit hi rt ln. Hn 30km bi bin t C N n Long Hng nhy nha nhng bt bng mu xm en dy c tc, trn vi xc cht ca sinh vt to nn mi hi thi; cn ti vng bin Bnh Thun, thy triu tiu dit tm, cua, c, san h, rong c bin. Nc ta c hng chc con sng cht, in hnh nh sng Th Vi, sng ng Nai, sng y, sng Cu, sng Nhu... Cc ngun nhim t lc a theo sng ra bin nh du thi, nc thi cha qua x l... C nhng loi khng phn hy c ng li ven b, chm xung y bin, nhng cht phn hy th ha tan trong nc bin. p ng nhu cu pht trin kinh t, nhng cng trnh trn bin ngy cng mc nhiu thm. Hu ht cc cng trnh cng v hot ng ca cng u tc ng tiu cc n mi trng t nhin, nh mt cc ni sinh c ca cc loi thy hi sn do ly t xy dng, nhim nc, t, khng kh, ting n... trong khu vc cng v ph cn. Cng bin em li ngun li ln v kinh t, nhng cng n cha nguy c gy nhim mi trng. V mi trng nc, cc cng u phi i mt vi nc c do lin quan n hot ng ca tu thuyn ra vo cng, no vt lung lch, ph thi. c nc vng cng Hi Phng l 418-424mg/lt; cng Nng 33-167mg/lt. Nng du tt c cc cng u vt mc cho

php 0,3mg/lt (TCVN 5943-1995): cng Hi Phng 0,42mg/lt; cng Ci Ln 0,6mg/lt; cng Vng Tu 0,52mg/lt; cng Vietsovpetro 7,57mg/lt. mt s cng ng bo ng l hm lng thy ngn vt ngng cho php, cng Vng Tu vt 3,1 ln, cng Nha Trang vt 1,1 ln. Cc cng trnh sn xut, nh my sa cha-ng mi tu bin, cc d n du lch sinh thi bin v rt nhiu cc hot ng khc u tc ng xu n mi trng t nhin ca bin. Vn ti bin l mt phng thc vn ti ti u v kinh t nht so vi cc loi hnh vn ti khc v tr nn ph bin trn th gii. Tuy nhin, loi hnh vn ti ny cng tc ng xu n mi trng bin. T vic xy dng h thng kt cu h tng cng bin, no vt lung lch cng vi vic ph thi du, m dn n ph hoi sinh thi vng ca sng, ven bin ngp mn, vng t chua phn, to nn mt s o ln. H thng ng thy pht trin, phng tin vn ti ngy cng nhiu, ko theo nguy c gy nhim mi trng bin ngy cng tng do lng du m chim ti 50% ngun gy nhim bin. Nguyn nhn ch yu ca tnh trng trn l do s bung lng qun l ca cc cp, cc ngnh, thiu kinh ph x l mi trng v thc ca ngi dn i vi vic bo v mi trng ni chung v bo v mi trng bin ni ring cn km. Ti cc thnh ph ln, ngay c cc thnh ph ln nh H Ni v TP. H Ch Minh, hu nh ton b nc thi sinh hot c x trc tip ra sng m khng qua x l. Nc thi sinh hot v cng nghip xung bin cha qua x l nn ch s vi trng hc lun mc cao. Cc hot ng sn xut nng nghip s dng mt lng rt ln phn bn ha hc v thuc tr su. Lng phn bn ha hc v thuc tr su khng c hp th ht cng ra sng. Nn ph rng u ngun cng gy xi l t v tng c cc ca sng. Ti mt s a phng, thm ch rc thi sinh hot cng khng c thu gom v x l trit , do vy, mt lng ln rc thi sinh hot b ra bin Cc ngun nhim trn c sng ti ra bin v gy nhim bin. Bn cnh , cng tc qun l Nh nc v mi trng vn cn nhiu thiu st, yu km. V nh Vng Tu, theo quy nh ca Lut Bo v mi trng 2005 th cc d n u t c s lu tr v khu du lch phi c bo co nh gi tc ng mi trng c ph duyt hoc c bn cam kt bo v mi trng trc khi khi cng. Th nhng trn thc t, ch cc d n xy dng sau khi Lut Bo v mi trng 2005 c hiu lc v cc khch sn, khu du lch do cp tnh qun l (t 100 phng tr ln hoc t 10ha tr ln) l thc hin tt cc th tc hnh chnh v mi trng; cn phn ln cc d n do cp huyn qun l u khi cng khi m cha c bn cam kt bo v mi trng c ph duyt. Thm ch k c mt s n v kinh doanh du lch do cp tnh qun l (S Ti nguyn&Mi trng) cng c n v cha u t hon chnh h thng x l nc thi. Ring cc c s lu tr do cp huyn qun l hu ht u cha u t h thng x l nc thi m ch yu l x l bng b t hoi 3 ngn trc khi thi ra mi trng hoc kt ni vo h thng thot nc th. Qua kim tra, S Ti nguyn&Mi trng cn pht hin mt s khu du lch t x l rc thi trong khun vin khu du lch.

Mt nguyn nhn na gy nhim mi trng bin l do s c trn du. Tc tng trng kinh t nng trong nhng nm gn y lm gia tng rt mnh lng tiu th xng du trn th gii. Sn lng khai thc du th ton cu khong 3 t tn/nm v na trong s c vn chuyn bng ng bin (Pavlo, 2003). Hu qu l mt lng du kh ln b r r ra mi trng bin do hot ng ca tu thuyn v do s c h hng, m tu ch du hay s c ti l khoan thm d v gin khoan khai thc du. Lch s th gii ghi nhn hng trm v nhim du trn bin. Mt du loang ngn chn khng kh ha tan vo nc nn hm lng xy trong nc thp, trung bnh 3,3-10,9mg/lt vo ma kh v 0,16-6,1mg/lt vo ma l, trong khi nhu cu xy ca cc loi sng di nc rt cao, cn ti 13,6-31mg/lt. T nhng phn tch trn cho thy, mi trng khu vc cng bin Vit Nam ang suy thoi, nhim bi bi, ting n, du, cht hu c..., k c trong nc, khng kh, t. Thc t ang i hi mt quyt sch bo v mi trng trong vic xy dng v khai thc cng bin.

5. Thun li, kh khn ca vng bin Vit Nam. a. Thun li - Thng cnh p: bi tm, hi o.... - Kho mui v tn - Hi sn phong ph giu c - ng giao thng quan trng - Khong sn du m, kh t nhin - M rng quan h quc t - Tip thu ,hc hi vn ha ca cc nc khc - Pht trin kinh t( du lch, nng sn....) b. Kh khn. - Bo, gi ma ng bc - L lt thng xuyn xy ra - nhim bin, mi trng b suy thoi nhiu vng.