Πολικές περιοχές

© Γρηγόρης Ζερβός 2003

 Βόρεια πολική Νότια πολική
ζώνη ζώνη

Βόρειος πολικός κύκλος Νότιος πολικός κύκλος

+ +
Βόρειος Πόλος Νότιος Πόλος

Αρκτική Ανταρκτική
 Βόρεια πολική ζώνη

Η βόρεια πολική ζώνη καλύπτεται από το Βόρειο Παγωμένο

ωκεανό (Αρκτικό).

Σ’ αυτήν ανήκουν και οι βόρειες ακτές της Αμερικής, η

Γροιλανδία και οι βόρειες ακτές της Ευρώπης και της
Ασίας.

Ο πρώτος άνθρωπος που έφτασε
στο Βόρειο Πόλο ήταν ο
Αμερικανός Ρόμπερτ Πίρι, το
1909, με έλκηθρα συρόμενα από
σκυλιά.
Το αμερικανικό πυρηνικό υποβρύχιο
Ναυτίλος ήταν το πρώτο πλοίο που
έφτασε στο Βόρειο Πόλο, στις 3
Αυγούστου του 1958, πλέοντας κάτω από
την παγωμένη επιφάνεια του Βόρειου
Παγωμένου ωκεανού.

Τον Ιούλιο του 1977 ένα σοβιετικό παγοθραυστικό, το «Άρκτικα», που κινείται με
πυρηνική ενέργεια, κατόρθωσε να φτάσει ακριβώς στο νοητό σημείο όπου
ορίζεται ο Βόρειος Πόλος. Ήταν το πρώτο πλοίο επιφανείας που ολοκλήρωσε με
επιτυχία αυτή την αποστολή.
 Στις βόρειες πολικές περιοχές το χειμώνα η νύχτα έχει μεγάλη
διάρκεια

(2 μήνες περίπου σκοτάδι).

Βόρειος Πόλος

Αρκτικός κύκλος

Στις 22 Δεκεμβρίου ακόμη και

το μεσημέρι είναι νύχτα.
Ισημερινός

Στο Βόρειο Πόλο η νύχτα διαρκεί 6 Χειμερινό

μήνες. ηλιοστάσιο
Νότιος Πόλος 22/12
 Το καλοκαίρι τα πράγματα αντιστρέφονται.

Ο ήλιος για αρκετές ημέρες δεν δύει. Ακόμα και τα

μεσάνυχτα είναι ψηλά στον ορίζοντα.

Ήλιος του μεσονυκτίου

Το βράδυ της 21ης Ιουνίου ο ήλιος χαμηλώνει, αλλά δεν δύει. Μόνο εγγίζει
τον ορίζοντα και μετά ανεβαίνει με τροχιά από τα δυτικά προς τα
ανατολικά.
Η πολική ημέρα, όπως και η πολική νύχτα, διαρκεί περισσότερο
όσο πλησιάζουμε προς το Βόρειο Πόλο.

Βόρειος Πόλος

Όταν οι βόρειες πολικές Αρκτικός κύκλος

περιοχές έχουν ημέρα, οι

νότιες έχουν νύχτα και
Ισημερινός
αντίστροφα.

Θερινό
ηλιοστάσιο
Νότιος Πόλος 21/6
Μέση μηνιαία θερμοκρασία
 Βλάστηση
Υπάρχει στην τούνδρα μόνο δύο μήνες το
χρόνο, όσο διαρκεί δηλαδή το καλοκαίρι.

Τούνδρα είναι μια

πεδινή έκταση χωρίς
δέντρα, με χαμηλούς
λόφους και βαλτώδεις
μικρές λίμνες, η οποία
το καλοκαίρι
καλύπτεται από χαμηλή
βλάστηση, κυρίως βρύα
και λειχήνες.
Η τούνδρα αρχίζει μετά τη ζώνη των δασών (τάιγκα).
 Ζώα

Είδος βοδιού (μοσχόβους)

Τάρανδοι
Πολική αρκούδα
 Αρκτική αλεπού Αρκτικός λαγός

Αρκτική κουκουβάγια Λύκοι

Φώκια

Θαλάσσιοι ελέφαντες
Πιγκουΐνοι
Όρκα
 Νότια πολική ζώνη
Στη νότια πολική ζώνη βρίσκεται η Ανταρκτική, μια ήπειρος η
οποία είναι σκεπασμένη από αιώνιους πάγους και ακατοίκητη.
Ο Νορβηγός εξερευνητής Ρόαλντ Αμούνδσεν ήταν ο πρώτος άνθρωπος που
έφτασε στον Νότιο Πόλο (1911). Ακολούθησε έναν μήνα αργότερα ο Άγγλος
θαλασσοπόρος Ρόμπερτ Σκοτ. Από το 1956 στον Νότιο Πόλο λειτουργεί ο
ερευνητικός σταθμός Αμούνδσεν-Σκοτ.
Από το 1958 η Ανταρκτική προστατεύεται από Ειδική Συνθήκη, που προβλέπει τη
διεθνοποίηση της περιοχής, με σκοπό τη διενέργεια ερευνών για ειρηνικούς,
αποκλειστικά, σκοπούς.
Θερμοκρασίες στην Ανταρκτική

Χαμηλότερη θερμοκρασία:
- 89ο C, 21/7/1983
Υψηλότερη θερμοκρασία:
15ο C, 5/1/1974
Μέση θερμοκρασία χειμώνα:
-40 ως -70ο C
Μέση θερμοκρασία
καλοκαιριού:
-15 ως -35ο C
Μέση μηνιαία θερμοκρασία
 Άνθρωποι στις πολικές
περιοχές

Εσκιμώοι Λάπωνες

Δριμύ ψύχος
Οι συνθήκες ζωής στις
πολικές περιοχές είναι Πολική νύχτα
πολύ δύσκολες:
Βλάστηση μόνο 2 μήνες το
χρόνο
 Εσκιμώοι
Κυνηγοί Συλλέκτες

Άντρες Γυναίκες και παιδιά

Μετακινούνται Μαζεύουν από την

χειμώνα και τούνδρα χόρτα,
καλοκαίρι για να μικρούς καρπούς και
βρουν θηράματα να αβγά πουλιών.
κυνηγήσουν
(τάρανδους, φώκιες
κ.ά.) και να
ψαρέψουν.
Μένουν σε σκηνές, φτιαγμένες από δέρματα
ζώων.
 Στις χειμερινές μετακινήσεις τους μένουν σε
σπίτια φτιαγμένα από παγωμένο χιόνι (ιγκλού).
Ιγκλού τη νύχτα

Ιγκλού από μέσα

Χτίσιμο ιγκλού
Οι Εσκιμώοι σήμερα…

Χωριό Εσκιμώων
 Λάπωνες
Νομάδες Συλλέκτες
κτηνοτρόφ
οι

Εκτρέφουν ταράνδους (κρέας, Μαζεύουν από την

γάλα). τούνδρα χόρτα,
Το καλοκαίρι ανεβαίνουν βορειότερα μικρούς καρπούς και
στην τούνδρα και το φθινόπωρο αβγά πουλιών.
κατεβαίνουν στην τάιγκα.
Ζουν σε σκηνές από δέρματα ζώων. Το χειμώνα μένουν σε καλύβες.
© Γρηγόρης Ζερβός
2003