Professional Documents
Culture Documents
MEGEP
(MESLEK ETM VE RETM SSTEMNN GLENDRLMES PROJES)
METAL TEKNOLOJS
PARMAKLIKLAR
ANKARA,2006
NDEKLER
AIKLAMALAR ...................................................................................................................iii GR ....................................................................................................................................... 1 RENME FAALYET1 .................................................................................................... 3 1. PARMAKLIK YAPMA....................................................................................................... 3 1.1 Parmakln Tanm ....................................................................................................... 3 1.2 Parmaklk Elemanlar..................................................................................................... 4 1.3 Parmaklk eitleri......................................................................................................... 5 1.4. Merdiven Parmaklklar ................................................................................................ 6 UYGULAMA FAALYET ................................................................................................ 8 LME VE DEERLENDRME .................................................................................... 10 PERFORMANS DEERLENDRME .............................................................................. 11 RENME FAALYET2 .................................................................................................. 13 2.BAHE PARMAKLII YAPMA ...................................................................................... 13 2.1.Bahe Parmaklklar..................................................................................................... 13 2.1.1.Bahe Parmaklklarnda Kullanlan ller ......................................................... 14 2.1.2.Bahe Parmaklklarnda Kullanlan Malzemeler .................................................. 14 2.1.3.Bahe Parmakl Yapm Resmi ve Montaj ........................................................ 15 UYGULAMA FAALYET .............................................................................................. 16 LME VE DEERLENDRME .................................................................................... 18 PERFORMANS DEERLENDRME .............................................................................. 19 RENME FAALYET3 .................................................................................................. 20 3.BALKON PARMAKLII YAPMAK ................................................................................ 20 3.1.Balkon Parmaklklar ................................................................................................... 20 3.1.1.Balkon Parmaklklarnda Kullanlan ller ....................................................... 21 3.1.2.Balkon Parmaklklarnda Kullanlan Malzemeler ................................................ 21 3.1.3.Balkon Parmakl Yapm ekli ve Montaj......................................................... 22 UYGULAMA FAALYET .............................................................................................. 23 UYGULAMA FAALYET- ............................................................................................. 23 LME VE DEERLENDRME .................................................................................... 25 PERFORMANS DEERLENDRME .............................................................................. 26 RENME FAALYET4 .................................................................................................. 27 4. PENCERE PARMAKLII YAPMA................................................................................. 27 4.1.Pencere Parmaklklar .................................................................................................. 27 4.1.1.Pencere Parmaklklarnda Kullanlan ller ...................................................... 28 4.1.2.Pencere Parmaklklarnda Kullanlan Malzemeler ............................................... 28 4.1.3.Pencere Parmakl Yapm ekli ve Montaj........................................................ 28 4.1.4.Pencere Parmaklklar Yapmak ............................................................................ 30 4.2.Kpetenin Tanm ve Kullanm Alanlar .................................................................... 30 4.3.Parmaklklarn Montaj ve Montajnda Dikkat Edilecek Hususlar .............................. 30 4.4.Maliyet Hesaplar......................................................................................................... 31 4.4.1.Maliyet Fiyatnn Tanm...................................................................................... 31 4.4.2.Sat Fiyatnn Tanm .......................................................................................... 31 4.4.3.Amortismann Tanm........................................................................................... 31 4.4.4.Maliyete Etki Eden Masraflar............................................................................... 31 UYGULAMA FAALYET .............................................................................................. 32
LME VE DEERLENDRME .................................................................................... 33 PERFORMANS DEERLENDRME .............................................................................. 34 MODL DEERLENDRME .............................................................................................. 35 CEVAP ANAHTARLARI ..................................................................................................... 36 KAYNAKA ......................................................................................................................... 37
RNEKNDEKLER
ii
AIKLAMALAR AIKLAMALAR
KOD ALAN DAL/MESLEK MODLN ADI MODLN TANIMI SRE N KOUL Metal Teknolojisi elik Konstrksiyon, Metal Dorama Parmaklklar Parmaklkla ilgili temel bilgi kazandrld renme materyalidir. 40/32 elik yaplandrmaclnda Merdivenler Modln alm olmak. Metal doramaclnda Demir Vitrinler Modln alm olmak. Farkl zellikte ve eitli parmaklklar yapmak. Genel Ama Gerekli ortam ve ekipman salandnda teknie uygun olarak bahe, balkon, pencere ve merdiven parmakl yapabileceksiniz. Amalar Amaca uygun olarak bahe parmakl yapabileceksiniz. Amaca uygun olarak balkon parmakl yapabileceksiniz. Amaca uygun olarak pencere parmakl yapabileceksiniz. Amaca uygun olarak merdiven parmakl yapabileceksiniz. Ortam Metal teknolojileri atlyesi. Donanm Profil malzemeler, kaynak makinesi, souk ekillendirme makine ve takmlar, spiral ta. Modln iinde yer alan her faaliyetten sonra, verilen lme aralaryla kazandnz bilgileri lerek kendinizi deerlendirebileceksiniz. retmen, modl sonunda size lme arac ( test, oktan semeli, doru yanl vb.) uygulayarak modl uygulamalar ile kazandnz bilgi ve becerileri deerlendirecektir. ve becerilerin
YETERLK
MODLN AMACI
LME VE DEERLENDRME
iii
iv
GR
GR
Sevgili renci, Gnmzde herhangi bir meslei renmek, uygulamal bilimsel eitimden gemeyi zorunlu hale getirmektedir. Artk hibir meslek ilk renildii ekilde kalmamakta srekli alannda yenilenmeyi gerektirmektedir. Metaller, endstride ve yaantmzn her alannda ok yaygn olarak kullanlan malzemelerdir. Metallerin en nemli zelliklerinden biri de biim deitirmeye uygun olmalardr. Bu nedenle siz renciler, yaamnz boyunca mesleiniz ile ilgili teknolojik yenilikleri izlemek, frsat bulduka uygulama yaparak kendinizi gelitirmek zorundasnz. Bu modl baar ile tamamladnzda parmaklklar konusunda dz ve eimli l almay, resim izmeyi, model yapmay, standart ller ile gvenli almay uygulayarak kavram olacaksnz. Parmaklklar, merdivenlerde gvenli ini ve klar yapmamza yardmc olan, balkonlarnda gvenli oturmay salamann yan sra evlerin dekoratif yapsna gzellik katan elemanlardr. Geni uygulama alan olan bu alana gereken nemi vererek, onu en iyi ekilde kavrayp parmaklklar konusunda bilgi sahibi olacaksnz.
RENME FAALYET1
AMA
RENME FAALYET1
Bu faaliyet sonunda gerekli ortam ve ekipman salandnda teknie uygun olarak merdiven parmakl imalat yapabileceksiniz.
ARATIRMA
evrenizdeki metal merdiven parmaklklar aratrnz, bu konuda rnek motifli resimler iziniz, almalarnz rapor halinde hazrlayarak arkadalarnza sununuz.
1. PARMAKLIK YAPMA
1.1 Parmakln Tanm
Merdiven, balkon, bina ii blmelerinde, kap, kpr, ve benzeri yerlerde gvenlik amacyla konulan ve dmeyi nleyen elemanlara parmaklk denir. Gnlk yaantmzda eve girerken, merdiven karken, kpr zerinden geerken ve balkonlardan bakarken ska karlatmz bu aralar bizim ve eyalarmzn gvenliini salar. (Resim 1.1)
Dikme ubuklar
Parmaklk yapmnda aa doru inen dikme demir ubuklardr. Genellikle parmaklk ykseklii kadar olup estetik bakmdan ho grnmesi istenirse, dikme ularna kozalak ve benzeri motifler monte edilebilir.
ereve
Merdiven, balkon, pencere, kap ve mine korkuluu ayrca yaplan bir ereve iine yerletirilerek monte edilir. ereve yapmnda lama, kebent, kare ve zel profil malzemeler kullanlr.
Kuak
Zemine paralel uzanan ubuk malzemeler olup, dikmeleri alt ve stten balar (kaynakl birletirme yaplr).
Motif
Parmaklk ubuklarn birbirine balayan ve ssleme amacyla deiik biimlerde elik, bakr, bronz, dkm, alminyum ve pirin gibi malzemelerden yaplan ekillerdir. Motifler ereve iine gze ho gelecek ekilde monte edilerek dikme kullanmadan da yaplabildii gibi dikmeler zerine de monte edilmektedir.
Saplama
Parmakln duvara veya betona monte edilmesinde kullanlan ara elemanlardr. Lama, kare, yuvarlak ve benzeri malzemelerden yaplr, betona girecek ksm yarlp atallatrlr, dier u ise cvata veya kaynak ile ereveye balanr.
Baba
Merdiven, balkon ve bahe gibi yerlerin parmaklklar ereve iinde yaplr. ereve iinde yaplan bu parmaklklarn montaj dikilen dikmelere cvata veya kaynak ile birletirilir. erevelerin monte edildii bu dikmelere baba denir. Babalar, kebent, kare profil, yuvarlak profil lama ve beton tr malzemelerden yaplr.
Payanda
Uzunluu ve ykseklii fazla olan yerlerde parmakl salamlatrmak amacyla dtan konulan desteklere payanda denir. Balkon, merdiven ve teras gibi yerlerde payanda kullanlmas gerekir. Bu tr yerlerde bir babaya bir payanda ile destek salanr. Payandalar babaya cvata veya kaynak ile ya da beton iindeki demirlere kaynakla balanr.
Kpete 4
Parmaklk evresinin stte kalan ksmna ilave edilen grnty gzelletiren tutamaklara kpete denir.
Balama (monte)
KPETE
BABA
MOTF
LEK
1:10
MERDVEN PARMAKLII
Aadaki merdiven ve sahanla, kesik izgilerle evrili alana motifli parmaklk resmi izerek uygulama yapnz.
lem Basamaklar
Yaplmak istenen merdivenin parmak lsn alnz. Alnan llere gre merdiven parmaklk ve motifin resmini iziniz. Merdivenin alma asn (eimini) hesaplaynz. Standart parmaklk yksekliine gre (800 mm ile 900 mm) parmaklk malzemesini belirleyiniz. Parmaklk ve motif yapm iin belirlenen malzemeleri lsnde kesiniz. Eim asna gre kafes erevesini kaynakl birletirme yapnz, gnyesini ve asn kontrol ediniz. Kafes erevesinin iine motifleri punta kaynatnz. Gnye ve lme kontrolnden sonra kayna salamlatrnz. Merdiven balang ve biti balant (babalar) elemanlarnn saylarn belirleyiniz ve lsnde kesiniz. Babalar balang ve biti yerlerine gre ereve llerinde monte ediniz. Parmaklk kafesinin montajn salayacak balant ayaklarn kesiniz ve kafese kaynatnz. Parmaklk kafesini balant ayaklar ile babalara ve belirlenen merdiven basamaklarna l kontroln yaptktan sonra montajn yapnz. Yaplan parmakln stne lsne gre kpetesini balaynz. Astar ve son kat boya ilemini yapnz.
neriler
nl ve eldiven giyiniz. Malzemenin dayanm hesabna bakarak gerekli profilleri seiniz. Merdiven eim asn bulunuz. Parmaklk malzemeleri lsnde kesmeye zen gsteriniz. ereveleri eim asna gre hazrlaynz. Babalar ereve llerine gre monte ediniz. i zamannda bitirmeye zen gsteriniz. Tm makinelerde kurallarna uygun alnz. Mesleiniz ile ilgili etik ilkelere uygun davrannz.
DEERLENDRME
Cevaplarnz cevap anahtar ile karlatrnz. Doru cevap saynz belirleyerek kendinizi deerlendiriniz. Yanl cevap verdiiniz ya da cevap verirken tereddt yaadnz sorularla ilgili konular faaliyete dnerek tekrar inceleyiniz.
10
Evet
Hayr
11
12
RENME FAALYET-2
AMA
Bu faaliyet sonunda gerekli ortam ve ekipman salandnda teknie uygun olarak bahe parmakl yapabileceksiniz.
ARATIRMA
Bahe parmakl kullanlan alanlar aratrnz ve resimlendirerek rapor halinde arkadalarnza sununuz.
13
14
Sn. No
izen
15
Kont.
1:10
BAHE PARMAKLII
lem Basamaklar
Yaplmak istenen bahe parmaklnn lsn alnz. Alnan llere gre bahe parmaklnn resmini iziniz. Parmaklklarn denecei erevelerin lsn ve malzemesini belirleyiniz. Standart parmaklk yksekliine gre (800 mm ile 900 mm) parmaklk malzemesini belirleyiniz. Baba balant yerlerini belirleyiniz. Malzemeleri resimdeki llere uygun kesiniz. erevelerin birletiriniz. erevenin ierisine 130 mm arayla dikey malzemeleri markalayp puntalaynz. Yaplan puntalar kaynak ile salamlatrp kontrol ediniz. Spiral ta ile kaynak yerlerinin temizliini yapnz. gnye kontroln yaparak kaynakla
neriler
nl ve eldiven dayanm giyiniz. Malzemenin profilleri seiniz. Parmaklk malzemeleri lsnde kesiniz. Su terazisi ile mutlaka kontrol ediniz. ereveyi elemanlar kaynakl yapnz. i zamannda bitirmeye zen gsteriniz. ile balant babalara birletirme hesabna bakarak gerekli
16
Ara balant (babalar) elemanlarn yerlerine lsnde monte ediniz. Babalar arasna yaplan ereveleri yerletirerek puntalayp llerini ve su dzeci ile dzgnln kontrol ediniz ve kaynakl birletirmesini yapnz. Astar ve son kat boya ilemini yapnz.
Tm kurallarna alnz.
makinelerde uygun
17
DEERLENDRME Cevaplarnz cevap anahtar ile karlatrnz. Doru cevap saynz belirleyerek kendinizi deerlendiriniz. Yanl cevap verdiiniz ya da cevap verirken tereddt yaadnz sorularla ilgili konular faaliyete dnerek tekrar inceleyiniz. Tm sorulara doru cevap verdiyseniz dier faaliyete geiniz.
18
Evet
Hayr
19
RENME FAALYET3
AMA
RENME FAALYET3
Bu faaliyet sonunda gerekli ortam ve ekipman salandnda teknie uygun olarak balkon parmakl yapabileceksiniz.
ARATIRMA
Balkon parmaklk yapmnda kullanlan malzeme ve motifleri aratrnz, rnek motif iziniz, almalarnz arkadalarnza rapor halinde sununuz.
20
21
LEK
1:10 1:2
BALKON PARMAKLII
RESM NO: 2005-02
22
UYGULAMA FAALYET UYGULAMA FAALYET UYGULAMA FAALYETAadaki ekilde, kesik izgilerle evrili alana balkon parmakln ilem basamaklarn takip ederek yapnz.
23
lem Basamaklar
Yaplmak istenen balkon parmaklnn lsn alnz. Alnan llere gre balkon parmaklnn resmini iziniz. Parmaklklarn denecei erevelerin lsn ve malzemesini belirleyiniz Standart parmaklk yksekliine gre (800 mm ile 900 mm) parmaklk malzemesini belirleyiniz. Malzemeleri resimdeki llere uygun kesiniz. erevelerin l ve gnye kontroln yaparak kaynakla birletiriniz. erevenin ierisine 130 mm arayla dikey olarak malzemeleri markalayp puntalaynz. Yaplan puntalar kaynak ile salamlatrnz. Spiral ta ile kaynak yerlerinin temizliini yapnz. Balkon parmaklk erevesinin duvara montajn elemanlarn kaynatnz. ereveyi balant elemanlar ile duvara veya babalara monte etmek iin lsn kontrol ediniz. Astar ve son kat boya ilemini yapnz. salayacak keserek balant ereveye llere
neriler
gre balkon parmaklnn resmini iziniz. Malzemenin dayanm hesabna bakarak gerekli profilleri seiniz. Parmaklk kesiniz. ereveyi babalara Yaplan yapnz. i zamannda bitirmeye zen gsteriniz. Tm makinelerde kurallarna uygun alnz. nl ve eldiven giyiniz. Mesleiniz ile ilgili etik ilkelere uygun davrannz. balant veya elemanlar duvara ile kaynakl temizliini malzemeleri lsnde
LME VE DEERLENDRME
24
DEERLENDRME
Cevaplarnz cevap anahtar ile karlatrnz. Doru cevap saynz belirleyerek kendinizi deerlendiriniz. Yanl cevap verdiiniz ya da cevap verirken tereddt yaadnz sorularla ilgili konular faaliyete dnerek tekrar inceleyiniz. Tm sorulara doru cevap verdiyseniz dier faaliyete geiniz.
25
Evet
Hayr
DEERLENDRME Yaptnz deerlendirme sonunda Hayr eklindeki cevaplarnz bir daha gzden geiriniz. Kendinizi yeterli grmyorsanz renme faaliyetini tekrar ederek veya aratrarak eksikliklerinizi tamamlayabilirsiniz.
26
RENME FAALYET4
AMA
RENME FAALYET4
Bu faaliyet sonunda gerekli ortam ve ekipman salandnda teknie uygun olarak pencere parmakl yapabileceksiniz.
ARATIRMA
Pencere parmaklk montaj yapmn aratrarak resimlendiriniz ve almalarnz rapor halinde arkadalarnza sununuz.
27
28
29
izen Sn. No Kont. 1:10 PENCERE PARMAKLII Resim no
30
Montaja hazr hale gelen parmaklk zerinde keskin ke ve apak gibi ele zarar verici ksmlar olmamaldr. Parmaklklar tek kii tarafndan tanmamaldr. Paralarn kaldrlmas srasnda diz bklmeli, yalnz kol ve bacak kaslar kullanlarak para yava kaldrlmaldr. Parmaklklarn retiminde ve tanmasnda tm gvenlik nlemleri alnmal ve mutlaka i nl ve eldiven giyilmelidir.
4.4.Maliyet Hesaplar
4.4.1.Maliyet Fiyatnn Tanm
Belirli bir amaca ulamak iin harcanan emek ve giderlerin parasal deeridir. Dier bir tanmlama ise, belirli bir ama, mal veya hizmet retmenin parasal ls maliyet fiyat denir.
4.4.3.Amortismann Tanm
zetle amortisman, in yapmnda kullanlan makine ve tehizatn ypranmas olayna amortisman denir. letmede kullanlan makine ve benzeri ara gereler anma ve ypranma gibi etkilerin yannda teknik ve ekonomik ynden de deer kaybna urayabilir.
Endirekt Masraflar
31
lem Basamaklar
Yaplmak istenen pencere parmaklnn lsn alnz. Alnan llere gre pencere parmaklnn resmini iziniz. Parmaklklarn denecei erevelerin lsn ve malzemesini belirleyiniz. Parmaklk yksekliini pencere boluuna gre hesaplayp kullanlacak malzemeyi belirleyiniz. Malzemeleri resimdeki llere uygun kesiniz. erevelerin l ve gnye kontroln yaparak ereveleri kaynakla birletiriniz. erevenin iine motif yerletiriniz ve malzemeleri markalayp puntalaynz Yaplan puntalar kaynak ile salamlatrnz. Spiral ta ile kaynak yerlerinin ve apaklarn temizliini yapnz. Parmaklk erevesinin duvara montajn salayacak balant ayaklarn (elemanlar) kesiniz ve ereveye kaynakla birletiriniz. Parmaklk erevesini balant ayaklar ile duvara monte edip lsn kontrol ediniz. Astar ve son kat boya ilemini yapnz.
neriler
nl ve eldiven giyiniz. Malzemenin dayanm hesabna bakarak gerekli profilleri seiniz. Parmaklk malzemeleri lsnde kesiniz. ereveyi balant elemanlar ile duvara monte ediniz. Yaplan birletirmenin temizliini yapnz. i zamannda bitirmeye zen gsteriniz. Tm makinelerde kurallarna uygun alnz. Mesleiniz ile ilgili etik ilkelere uygun davrannz.
32
DEERLENDRME
Cevaplarnz cevap anahtar ile karlatrnz. Doru cevap saynz belirleyerek kendinizi deerlendiriniz. Yanl cevap verdiiniz ya da cevap verirken tereddt yaadnz sorularla ilgili konular faaliyete dnerek tekrar inceleyiniz. Tm sorulara doru cevap verdiyseniz modl deerlendirmeye geiniz.
33
Evet
Hayr
DEERLENDRME Yaptnz deerlendirme sonunda Hayr eklindeki cevaplarnz bir daha gzden geiriniz. Kendinizi yeterli grmyorsanz renme faaliyetini tekrar ederek veya aratrarak eksikliklerinizi tamamlayabilirsiniz.
34
DEERLENDRME KRTERLER Parmaklk lsn almak A)ereve lsn aldnz m? B)Yaplacak parmaklk resmini izdiniz mi? Merdivenin eim asn almak A)Merdiven parmaklnn eim asn aldnz m? B)Parmaklk dnlerinin eim asn aldnz m? Standart parmaklk yksekliini bilmek A)Parmaklk yksekliini 800 mm ile 900 mm arasnda aldnz m? B)Pencere yksekliinin farkl alnacan biliyor musunuz? Parmaklk malzemesini belirlemek A)Kullanacanz malzemenin dayanm hesabn yapabiliyor musunuz? B)ereve malzemelerini belirlediniz mi? ereve yapmak A)ereve malzemelerini resimdeki lsne gre hazrladnz m? B)Baba malzemelerini hazrladnz m? Parmaklk yapmak A)ereveye ara balant elemanlarn kaynakla birletirdiniz mi? B)Babalar duvara saplama veya kaynakla sabitlediniz mi? Kpete yapmak A)Kpete malzemesi hazrladnz m? B)Kpeteyi yerine monte ettiniz mi? Parmakl boyamak A)Parmakln kaynak ve apak yerlerini temizlediniz mi? B)Yaplan parmakl astar ve son kat boya ile boyadnz m?
Evet
Hayr
DEERLENDRME
Yaptnz deerlendirme sonunda eksikleriniz varsa renme faaliyetlerini tekrarlaynz. Modl tamamladnz, tebrik ederiz. retmeniniz size eitli lme aralar uygulayacaktr. retmeninizle iletiime geiniz. Cevaplarnz cevap anahtarlar ile karlatrarak kendinizi deerlendiriniz.
35
36
KAYNAKA KAYNAKA
AAKALE Nurettin, Eren imek, Metal leri Meslek Resmi. M.E.B. SERFEL Yeter Saip, Metal leri Meslek Teknolojisi Snf 2, M.E.B.
37