Clecs Cymraeg

Croeso! Welcome!
Croeso i newyddlen cyntaf adran Cymraeg i Oedolion! Bwriad y newyddlen hwn yw rhannu gwybodaeth a newyddion sydd o ddiddordeb in dysgwyr. Os hoffech gyfrannu at y newyddlen nesaf, cysylltwch Fflur cyn y 1af o Ebrill.
R h i f y n / I s s u e 1 . I o n a w r / J a n u a r y
N e w y d d l e n C y m r a e g

2 0 1 3

G r p

L l a n d r i l l o

O e d o l i o n M e n a i

Taith y dysgwyr i Aberystwyth

Learners trip to Aberystwyth
Yn mis Rhagfyr mi es i Aberystwyth efo fy nosbarth Cymraeg. Roedd rhaid i mi godi am chwech or gloch! Mi aethon ni i Llyfrgell Genedlaethol Cymru a mi wnaethon ni hefyd ymweld Phrifysgol Aberystwyth i weld ffair grefftau. Roedd Llyfrgell Genedlaethol Cymru yn ddiddorol iawn ac roedd llawer o ddogfennau Cymraeg pwysig yno. Mi wnaeth i mi werthfawrogi diwylliant Cymraeg fwy. Roedd y ffair grefftau yn dda hefyd ac roedd hin grt gweld talentau pobl leol. Mi on i wedi blino lot ar y ffordd yn l ond mi on i
Geirfa / Vocabulary Rhaidmust Codiget up Ymweld visit Ffair grefftaucraft fair Diddordolinteresting Dogfennaudocuments Pwysigimportant Gwerthfawrogi appreciate Diwylliantculture Mwynhauenjoy Trowch i dudalen 4 i gael darllen mwy am y daith hon! Turn to page 4 to read more about this trip!

Welcome to the Welsh for Adults departments first newsletter! The purpose of this newsletter is to share information thats of interest to our learners. If youd like to contribute to the next newsletter, then please contact Fflur before the 1st of April.

Mynegai / Index
Cystadlaethau/ Competitions Trip i / Trip to Aberystwyth Newyddion / News Tudalen / Page Mynediad Tudalen / Page Sylfaen Tudalen / Page Canolradd Holi Tiwtor / A chat with a tutor Holi dysgwyr / A chat with learners Newyddion / News Cornel Cystadlu / Competition Corner Manylion Cyswllt / Contact details

Tu allan ir Llyfrgell. Outside the Library.

4 6 8 10 12

wedi mwynhaur diwrnod. Byddwn in hoffi gwneud rhywbeth tebyg yn y dyfodol.

Gan Sarah Caunt, Dosbarth Sylfaen 1, Y Rhyl.

Cystadlaethau dysgwr, tiwtor a dosbarth y flwyddyn!

Learner, tutor and class of the year competitions!
Trowch i dudalen 2 am fwy o wybodaeth. / Turn to page 2 for more information.

14

15

16

Ymweliad Bethan Gwanas

Bethan Gwanas visit
Mae dau ddosbarth Canolradd 1 am y tro cyntaf yn ardal Meirionnydd eleni! Trowch i dudalennau 8-13 i ddarllen am hanes ymweliad Bethan Gwanas dosbarth Dolgellau. For the first time, theres two Intermediate 1 classes in the Meirionnydd area this year! Turn to pages 8-13 to read about Bethan Gwanas visit to the Dolgellau class.

17

18

T u d a l e n / P a g e

Cystadlaethau / Competitions
Derbyniwyd newyddion da ddiwedd y flwyddyn! Gwnaethpwyd cais i gael nawdd gan Ymddiriedolaeth Park Jones a bu'r cais hwnnw'n un llwyddiannus! O'r herwydd, mae'r Ymddiriedolaeth yn noddi adran Cymraeg i Oedolion, Grp Llandrillo Menai, am dair blynedd i gynnal cystadlaethau dysgwr, tiwtor a dosbarth y flwyddyn. for Adults department for three years to hold a learner, tutor and class of the year awards.

I dderbyn ffurflen enwebu, cysylltwch Fflur Rees Jones: fflur.jones@gllm.ac.uk / 07816769685 To receive a nomination form, contact Fflur Rees Jones: fflur.jones@gllm.ac.uk / 07816769685

We received good news at the end of the year! A successful application was made to Park Jones Trust! As a result, the Trust will sponsor Grp Llandrillo Menais Welsh

Seremoni Wobrwyo / Awards Ceremony

Gwahoddir yr enillwyr i dderbyn eu gwobrau yn y Seremoni Wobrwyo a gaiff ei chynnal yn y Galeri, Caernarfon ar y 9fed o Fai. Y Cyflwynwraig teledu, Nia Parry, fydd yn cyflwyno'r gwobrau. Mae croeso mawr i chi oll fynychu. I dderbyn eich ticed mynediad am ddim, cysylltwch Fflur. The winners will be invited to receive their awards at the Awards Ceremony which will be held at Y Galeri, Caernarfon on the 9th of May. The TV Presenter, Nia Parry, will be presenting the awards. All are welcome. To receive your free entrance ticket, contact Fflur.

Nia Parry

Dyddiad cau enwebiadau / Nomination Closing date:

5.4.13
Y dyddiad cau ar gyfer yr enwebiadau ydyr 5ed o Ebrill. Bydd angen i chi gwblhaur ffurflen enwebu swyddogol ai llofnodi. Cysylltwch Fflur am ffurflen enwebu: fflur.jones@gllm.ac.uk / 07816769685. Bydd panel annibynnol o feirniaid yn dewis yr enillwyr. Mae penderfyniad y beirniaid yn derfynol. The closing date for the nominations is the 5th of April. You will need to complete a formal nomination form. To receive a nomination form, please contact Fflur: fflur.jones@gllm.ac.uk / 07816769685. An independant panel of judges will choose the winners. The judges descision is final.

C l e c s

C y m r a e g

R h i f y n / I s s u e 1 . I o n a w r / J a n u a r y

2 0 1 3

P a g e

Dysgwr y flwyddyn / Learner of the year

Bwriad y gystadleuaeth hon yw dathlu llwyddiant ein dysgwyr a dangos bod modd gwneud cyfraniad gwerthfawr ir gymuned leol trwy ddysgu Cymraeg. Sut i gystadlu? Bydd eich tiwtor yn eich henwebu drwy gwblhau ffurflen gais. Gwobrau: A) Dysgwr y flwyddyn: Mynediad Gwobr: 200 B) Dysgwr y flwyddyn: Sylfaen Gwobr: 200 C) Dysgwr y flwyddyn: Canolradd Gwobr: 200 Bydd gwobrau o 50 yr un yn cael ei roi ir dysgwr gorau ar bob lefel o Goleg Llandrillo, Coleg Meirion-Dwyfor a Choleg Menai. How to compete? Your tutor will nominate you by completing the application form. Awards: A) Learner of the year: Mynediad Award: 200 B) Learner of the year: Sylfaen Award: 200 C) Learner of the year: Canolradd Award: 200 An award of 50 will be awarded to the best learner from each level from Coleg Llandrillo, Coleg MeirionDwyfor and Coleg Menai.

The purpose of this competition is to celebrate the success of our learners and to show that it is possible to make a valuable contribution to our local community though learning Welsh.

Dosbarth y flwyddyn / Class of the year

Bydd cyfle i ddosbarthiadau fynd ati i drefnu gweithgaredd i ddysgwyr gael ymarfer eu Cymraeg yn anffurfiol yn eu hardal hwy. Sut i gystadlu? Bydd yn ofynnol ir dosbarth lenwi ffurflen gais yn nodi eu bwriad a manylion y weithgaredd er mwyn derbyn sl bendith y coleg i gynnal y digwyddiad. Bydd y beirniad yn mynychu rhan or weithgaredd allgyrsiol ac ynan adrodd yn l ir Panel o feirniaid. Gwobr: 200 How to compete? The class must complete an enrolment form noting their intention and the details of the activity in order to receive the colleges consent to hold the activity. A judge will attend part of the informal activity and will report back to the Judges Panel. Award: 200

This is an opportunity for a class to arrange an activity in their area for other Welsh learners to practise their Welsh informally.

Tiwtor y flwyddyn / Tutor of the year

Rydym yn chwilio am diwtoriaid sydd wedich ysbrydoli ach cefnogi. Ydych tiwtor wedi mynd yr ail filltir ich helpu? E.e.: A)wedi llunio deunyddiau addysgu ychwanegol ich dosbarth; B)Wedi goresgyn amgylchiadau personol neilltuol; C)Wedi ysbrydoli dysgwyr i symud ymlaen i gyrsiau neu gyfleoedd eraill i ddysgu. Os felly, beth am enwebuch tiwtor? Sut i gystadlu? Bydd yn ofynnol i chi lenwi ffurflen gais yn enwebu eich tiwtor. Gwobr: i.Tiwtor y flwyddyn Coleg Meirion-Dwyfor ii.Tiwtor y flwyddyn Coleg Menai: 100 iii.Tiwtor y flwyddyn Coleg Llandrillo 100 yr un. B) overcome difficult personal circumstances; C) inspired learners to proceed to the next level of learning or other chances to learn. If so, then nominate your tutor! How to compete? You will need to complete a nomination form. Award: i. Coleg Meirion-Dwyfor Tutor of the year ii. Coleg Menai Tutor of the year iii. Coleg Llandrillo Tutor of the year 100 each

We are looking for tutors who have inspired and supported you. Has your tutor gone the extra mile to help you? e.g.: A) created extra learning resources for your class;

T u d a l e n / P a g e

Taith y dysgwyr i Aberystwyth

Trefnwyd gwibdaith ar gyfer dysgwyr Cymraeg i Oedolion y Grp gan Catrin Evans-Thomas, i Aberystwyth ar ddydd Sadwrn, Rhagfyr 8fed. Aeth dau fws 64 o ddysgwyr, un bws o ardal Rhos ar bws arall yn dechrau o Fangor. Er ei bod yn wibdaith a olygai fod pawb yn codin fore ar y dydd Sadwrn a bore oer iawn oedd hi hefyd, roedd pawb mewn hwyliau da! Cyrhaeddodd y bysiau tua hanner awr wedi deg yn y Llyfrgell Genedlaethol. Roedd Aberystwyth iw gweld ar ei gorau roedd yr haul yn gwenu ac roedd yr olygfa or llyfrgell i lawr am y dref ar mr yn fendigedig! diddorol Rhodri am y llyfrgell hanes y lle, beth oedd yn cael ei gadw yn y llyfrgell a sut oedd y llyfrgell yn gweithio. Roedd y cyflwyniad yn ddwyieithog, ond efor mwyafrif drwy gyfrwng Y Gymraeg. Roedd llawer or dysgwyr yn dod allan or cyflwyniad yn hapus iawn achos redden nhw wedi deall llawer iawn o beth ddywedodd Rhodri yn Gymraeg! wedi digwydd, Cymry oedd wedi gwneud pethau anhygoel a sut maer cyfryngau wedi defnyddior Gymraeg. Doedd dim digon o amser i fynd o amgylch pob man yn y llyfrgell ond erbyn 1 or gloch, roedd pawb eisiau cinio! Aethon ni yn l ar y bws a mynd ir Ganolfan Gelfyddydau ar gampws y brifysgol. Roedd cyfle i bawb wneud eu peth eu hunain yma cinio yn y caffi, siopa yn y ffair grefftau ac aeth rhai am dro i lawr i dref Aberystwyth. Am hanner awr wedi tri, dechreuodd y ddau fws ar eu taith yn l am y gogledd. Roedd y siwrnai adref yn un tawelach gan fod pawb wedi blino aeth rhai i gysgu!! Roedd yn gyfle ardderchog i gael dysgu am hanes a diwylliant Cymru a gweld ardal o Gymru nad oedd rhai wedi ei gweld or blaen. Gobeithio y cawn ni wibdaith arall yn fuan!

Diwrnod gwych!

A very successful first trip for Grp Llandrillo Menai!

Roedd Rhodri wedi ein gwahodd i grwydror llyfrgell i edrych ar yr arddangosfa yn y galeri arddangosfa o bosteri a lluniau protestiadau Cymdeithas yr Iaith ar hyd y blynyddoedd. Roedd Cymdeithas yr Iaith yn grp o bobl oedd eisiau gweld Cymru yn cael defnyddior Ar l tynnu ambell i lun, Gymraeg fel iaith aeth pawb ir caffi i gael swyddogol a bod y paned a rhywbeth iw Gymraeg yn cael statws fwyta (a chynhesu!!!). gyfartal r Saesneg. Mi Cawsom ein gwahodd ir wnaethon nhw waith da drwm gan Rhodri iawn i achub yr iaith! Morgan oedd yn gweiRoedd arddangosfa o thio yn y Llyfrgell. hen luniau, llyfrau a Roedd y drwm fel dogfennau mewn ardal theatr fechan, lle arall or llyfrgell ac hefyd cafodd pawb eiroedd taith y Gymraeg stedd a gwrando ar drwyr blynyddoedd y gyflwyniad pethau pwysig oedd

T u d a l e n / P a g e

Taith y dysgwyr i Aberystwyth

Learners trip to Aberystwyth

A trip was organised by Catrin Evans-Thomas to visit Aberystwyth on Saturday, December 8th. Two coaches took 64 learners one from the Rhos area and the other bus starting from Bangor. The trip meant that everyone had to get up early that very cold Saturday morning, but all were in good spirits! The coaches arrived around 10:30 in the National Library of Wales. The weather meant that Aberystwyth was seen in all its glory the view from the Library down towards the town and the sea was beautiful. After taking a few photos, everyone went to the caf to warm up with a hot drink and a bite to eat. We were invited to enter the drum by Rhodri Morgan a library officer. The drum was a theatre where we all sat listening to Rhodri giving a very interesting presentation about the history of the National Library, what is kept at the library and how the place works. The presentation was bilingual, however, some of the learners came out of the presentation very happy they had understood the majority of what Rhodri had said in Welsh! Rhodri invited us to roam the library to visit the gallery where an exhibition of propaganda posters and photographs of protests held by Cymdeithas yr Iaith along the years. Cymdeithas yr Iaith were a group of people who wanted Wales to be able to use Welsh as an official language that the Welsh language had an equal status as the English language. Through their perseverance, they did a very good job of starting the journey of saving the language! There was another exhibition of old photographs, books and documents in another area within the library as well as the journey of the Welsh language through the years important things that have happened, Welsh people who have accomplished amazing things and how the media have used Welsh. Unfortunately, there wasnt enough time to see every section of the library and at 1 oclock, we all piled back onto the coaches to be carried to the Arts Center on the University campus. Everybody could do what they wanted have lunch in the caf, shop in the Arts fair or go for a stroll down into Aberystwyth or on the promenade by the sea. At half past three, the coaches started on their return journey back to the north. The journey home was much quieter everyone was tired some fell asleep! This was a great opportunity to learn about Welsh history and culture and to be able to visit an area of Wales some had never been before. Hopefully, we will have another trip organised soon!

Dw in sbio mlaen am y trip nesa!

Mi aethon ni Aberystwyth am y diwrnod. Roedd y tywydd yn heulog a braf! Mi aethon ni i'r llyfrgell Aberystwyth, Llyfrgell Genedlaethol Cymru. Ar l gwrando ar sgwrs am y llyfrgell (mi wnes i deall y rhan fwyaf!) mi wnaethon ni edrych ar yr arddangosfa. Roedd o'n diddorol iawn. Hefyd, mi aethon ni i farchnad Nadolig ac mi wnes i brynu jam! Roedd yn ddiwnod llawn hwyl! Helen Kendall, dosbarth Sylfaen 1, Y Rhyl

T u d a l e n / P a g e

Facebook a Twitter
I dderbyn y newyddion diweddaraf am adran Cymraeg i Oedolion, dilynwch ni ar Facebook a Twitter! Cofiwch ein hychwanegu fel ffrind ar Facebook! Cyfeiriad Facebook:
http://www.facebook.com/ cymraegioedolion.grwpllandrillomenai

To receive the latest news about the Welsh for Adults department, follow us on Facebook and Twitter! Remember to add us as your friend on Facebook! Facebook address:
http://www.facebook.com/ cymraegioedolion.grwpllandrillomenai

Cyfeiriad Twitter: #dysgucymraeg

Twitter address: #dysgucymraeg

Clic Clic CymraegMynediad 1

Maer cwrs Clic Clic Cymraeg ar ei ail flwyddyn o gael ei dreialu eleni ac yn cael ei osod fel gwaith cartref ir dysgwyr syn astudior cwrs Mynediad 1. Maer llyfryn ar ei newydd wedd ac maer wefan Moodle yn cael ei diweddaru yn aml gyda mwy o adnoddau ar eu ffordd! Mae cyfle i ddysgwyr ymarfer eu Cymraeg ar Skype bellach hefyd bob nos Lun, 5-6 or gloch. Enw Skype y tiwtor: Martyn.Croydon. Am ragor o wybodaeth am Skype, cysylltwch Fflur: fflur.jones@gllm.ac.uk Bydd arolwg or cwrs hwn yn cael ei gynnal gan Spectrwm yn mis Chwefror. Bydd rhagor o wybodaeth am ganlyniad yr arolwg hwn yn y rhifyn nesaf.
Dysgwyr Mynediad 1: Cofiwch ymweld r safle Moodle i gael gweld yr adnoddau syn cyd-fynd Clic Clic Cymraeg. Remember to visit the Moodle site to view the resources that corresponds with Clic Clic Cymraeg.

The Clic Clic Cymraeg course is on its second year of trial this year and is being set as homework for all Mynediad 1 learners who are studying the Mynediad 1 course. The workbook has been updated and the Moodle website is updated regularly and more resources are on their way! Theres a chance for learners to practise their Welsh on Skype every Monday evening between 5-6 oclock. The tutors Skype name is: Martyn.Croydon. For further information about Skype, contact Fflur: fflur.jones@gllm.ac.uk An inspection of this course by Spectrwm will be held in February. Further details about the results of this inspection will be given in the next newsletter.

C l e c s

C y m r a e g

R h i f y n / I s s u e 1 . I o n a w r / J a n u a r y

2 0 1 3

Newyddion or ardaloedd
News from the areas

T u d a l e n / P a g e

Newyddion o ardal Dwyfor

Llongyfarchiadau i Helen, Cydlynydd ardal Dwyfor, ar ddod yn nain am y tro cyntaf! Croeso cynnes i Erin! Croeso i Martyn Croydon ir adran. Bydd Martyn yn dysgu dosbarthiadau Mynediad ym Mhen Lln. Llongyfarchiadau i Fflur, Rheolwraig Cymraeg i Oedolion, ar ei phriodas yn ddiweddar. Congratulations to Helen, the Co-ordinator for the Dwyfor area, on becoming a grandmother for the first time! A warm welcome to Erin! Welcome to Martyn Croydon to the department. Martyn will be teaching Mynediad 1 classes on the Lln Peninsula. Congratulations to Fflur, the Welsh for Adults Manager, on her recent marriage.

Newyddion o ardal Meirionnydd

Llongyfarchiadau i Catrin Angharad, Cydlynydd ardal Meirionnydd, a phob dymuniad gorau i chi fel teulu. Bydd Caio wrth ei fodd pan ddaw'r brawd neu chwaer! Bydd Catrin yn cychwyn ar ei chyfnod mamolaeth ganol Ionawr. Croeso i Alison Woodbridge, Ifan Edwards a Mererid Williams ir adran. Pob hwyl i chich tri ar y dysgu! Congratulations to Catrin Angharad, the Co-ordinator for the Meirionnydd area, and best wishes to you as a family. Caio will be over the moon when his new brother or sister arrives! Catrin will start her maternity leave in mid January. Welcome to Alison Woodbridge, Ifan Edwards and Mererid Williams to the department. Best wishes to you all with the teaching!

Newyddion o ardal Menai

Gyda diwedd blwyddyn daeth diwedd cyfnod hefyd ac fe wnaethom ffarwelio Lowri, Cydlynydd ardal Menai. Dymunwn yn dda iddi yn ei swydd newydd fel Swyddog Technoleg Gwybodaeth yng Nghanolfan Cymraeg i Oedolion y Gogledd ac rwyn falch o ddweud y byddwn yn parhau i ddod i gysylltiad hi yn ei swydd newydd. Bydd Swyddog Gweinyddol a Marchnata yn cael ei benodin fuan! Ceir rhagor o wybodaeth yn y rhifyn nesaf! Croeso i Mared Lewis ir adran. Ymunodd Mared r tm yn mis Medi fel tiwtor Mynediad 1. Llongyfarchiadau i Llinos Mair ar ei swydd newydd yng Nghaergybi. With the end of the year came an end of an era as we said good-bye to Lowri, the Menai areas Co-ordinator. We wish her well in her new role as the Information Technology Officer for the North Wales Welsh for Adults Centre and Im glad to say that well still keep in touch with her due to her new role. An Administrative and Marketing Officer will be appointed soon! Further details will be given in the next issue. Welcome to Mared Lewis to the department. Mared joined the team in September as a Mynediad 1 tutor. Congratulations to Llinos Mair on her new post in Holyhead.

Newyddion o ardal Rhos

Rydym yn meddwl am Llinos, Cydlynydd ardal Rhos, ai theulu a gafodd lanast yn sgil y llifogydd yn ddiweddar. Gobeithio y dawr t i drefn yn fuan. Croeso i Fran Shaw a Rhys Wynne atom. Ymunodd y ddau r adran yn mis Medi. Llongyfarchiadau i Gwyneth ar ei swydd newyddpob hwyl efor plant! Were thinking of Llinos, the Rhos area Co-ordinator, and her family who were affected by the recent floods. We hope that the house will be sorted out soon. Welcome to Fran Shaw and Rhys Wynne. The two joined the department in September. Congratulations to Gwyneth on her new jobbest wishes with the children!

T u d a l e n / P a g e

Tudalen Mynediad
Sgwrsio Bethan Gwanas Chatting with Bethan Gwanas
Awdures o ardal Dolgellau yw Bethan sydd wedi sgwennu nofelau gwych i ddysgwyr Cymraeg! Bethan is an author from the Dolgellau area whos written fantastic novels for Welsh learners!

Clecs Cymraeg: Haia Bethan! Eglura ystyr Gwanas i ni pls. Bethan Gwanas: Helo Clecs Cymraeg! Bethan Gwanas dw i a Gwanas ydy enw y fferm lle ges i fy magu.

CC: Diddorol! O le wyt tin dad yn wreiddiol felly? BG: Dw in dad o Frithdir yn ymyl Dolgellau.

CC: Lle wyt tin byw ran? BG: Dw in byw yn Rhydymain ran.

CC: Be wyt tin wneud? BG: Awdures dw i a dw i wedi sgwennu nofelau i ddysgwyr hefyd fel nofel Blodwen Jones mae dosbarth Dolgellau yn ei darllen. Dw i hefyd yn Gyflwynwraig ar S4C. Dw in cyflwynor rhaglenni Ar y Lein, Ar y Lein Eto (rhaglenni teithio) ac Yn yr Ardd (rhaglen arddio).

CC: Be oedd dy waith di? BG: Mi on in VSO yn Affrica, Athrawes Ffrangeg a Saesneg, Dirprwy Bennaeth Gwersyll yr Urdd, Glan Llyn yn ymyl Y Bala ac Ymchwilydd cynorthwyol a chynhyrchydd Radio Cymru.

CC: Be wyt tin licio wneud yn dy amser sbr? BG: Dw in licio garddio, darllen, sgwennu a theithio!

T u d a l e n / P a g e

Taith y dysgwyr i Aberystwyth

CC: Be oedd dy hoff lyfr di pan oeddet tin blentyn? BG: Fy hoff lyfr oedd Brownie Tales gan Enid Blyton. Llyfr gwych!

CC: Pwy ydy dy hoff awdur di ran? BG: Fy hoff awduron i yn y Gymraeg ydy Islwyn Ffowc Elis a Geraint V. Jones ac yn Saesneg Roddy Doyle, Isabelle Allende, J.K. Rowling a Barbara Kingsolver.

CC: Diolch yn fawr iawn am sgwrsio efo ni Bethan! Braf dy gyfarfod di. BG: Pob lwc efor dysgu Cymraeg darllenwyr Clecs Cymraeg! Hwyl am y tro.

GEIRFA
eglura = explain ystyr = meaning fferm = farm magu brought up felly = then yn ymyl = near ran = now awdures = author dw i wedi = I have sgwennu = write cyflwynwraig = presenter cyflwyno = present rhaglenni teithio = travel programmes rhaglen arddio = gardening programme mi on i = I was athrawes Ffrangeg a Saesneg = French & English teacher Dirprwy Bennaeth = Deputy Head Ymchwilydd Cynorthwyol = Assistant Researcher Cynhyrchydd = Producer hoff = favourite llyfr = book pan oeddet tin blentyn = when you were a child awdur(on) = author(s) Pob lwc = good luck

T u d a l e n / P a g e

1 0

Tudalen Sylfaen
Sgwrsio Bethan Gwanas Chatting with Bethan Gwanas
Awdures o ardal Dolgellau yw Bethan sydd wedi sgwennu nofelau gwych i ddysgwyr Cymraeg! Aeth Bethan draw i weld dosbarth Canolradd 1, Dolgellau. Maer dosbarth yn darllen nofel Bywyd Blodwen Jones gan Bethan Gwanas, felly cafodd yr awdur lleol wahoddiad i ddod ir dosbarth, i gael sgwrs efo nhw au tiwtor, Beryl Davies. Roedd pawb yn gofyn cwestiynau i Bethan am ei llyfr ai bywyd diddorol a dyma rhai oi hatebion : Bethan is an author from the Dolgellau area whos written fantastic novels for Welsh learners! Bethan went to see the Intermediate class at Dolgellau. The class are reading the novel Bywyd Blodwen Jones by Bethan Gwanas, therefore the local author was invited to discuss the novel with the class and their tutor, Beryl Davies. Everybody asked questions to Bethan about her book and her interesting life and heres some of her answers.

Beryl: Dach chin nabod rhywun fel Blodwen Jones? Dyna sut gaethoch chir syniad am y nofel? Bethan: Ydw, dw in nabod rhywun fel Blodwen Jones fi! Mi ges ir syniad am y nofel achos roedd Bridget Jones diary yn boblogaidd ar y pryd. Rn i isio ysgrifennu nofel i oedolion oedd yn dysgu Cymraeg felly dyma fin ysgrifennu dyddiadur dysgwraig.

Jill: Pryd oeddech chn gweithio yn Nigeria? Bethan: Mi n in Nigeria o 1984 tan 1986. Ges i amser gorau fy mywyd yno! Rn i newydd adael y coleg. Mi wnes i gais i ymuno r VSO (Volunteers Services Overseas) ar l gwylio sleidiau am weithio yn Nepal. Mi ges i gyfweliad yn Llundain ac mi ges i fy newis! Es i yn l i Nigeria ar l 25 mlynedd i ffilmio rhaglen ar gyfer S4C ac mi ges i weld llawer or bobl rn in nabod. Roedd yn emosiynol iawn.

Pauline: Gaethoch chi broblem dod i arfer efo bod yn l yng Nghymru ar l bod yn Nigeria? Bethan: Roedd gweithio fel athrawes yn Nigeria yn wych roedd y plant yn cario fy mag i ir ysgol bob dydd! Ar l dod yn l i Gymru, rn in ddi-waith ac mi es i i weithio ar y fferm efo Dad am ychydig. Mi ges i waith yng Nghaerdydd efo Radio Cymru ac rn i isio gweithio yn yr awyr agored eto ddim mewn swyddfa drwyr dydd. Ond pan ges i waith fel cynhyrchydd i raglen Ray Gravell, rn i wrth fy modd roedd Ray yn arwr i mi.

T u d a l e n / P a g e

1 1

Taith y dysgwyr i Aberystwyth

Pam: Dach chin ysgrifennu efo llaw neu efo cyfrifiadur? Bethan: Dw in ysgrifennu efo cyfrifiadur bob amser. Pan fydda in teipio, fedra i feddwl yn gynt ac maer syniadau yn llifo.

John: Pryd a lle wnaethoch chi ddysgu nofio? Bethan: Nes i drio nofio pan es i ar wyliau efor teulu i Fairbourne, ond nes i ddysgu nofio go iawn yn yr afon yn ymyl ein t ni.

Diana: Dach chin ysgrifennu llyfr newydd ran? Bethan: Ydw. Llyfr am hogan o Ddolgellau gaeth ei hanfon i Botany Bay yn 1833. Llyfr i oedolion ydy o. Dyma fy nofel hanesyddol gyntaf. Maen anodd iw hysgrifennu achos rhaid i mi gael y ffeithiau yn gywir. Dw i wedi gorffen y nofel i bobl ifanc a dw i isio ysgrifennu drama am obsesiwn merched efo esgidiau!

GEIRFA
rhywun = somebody syniad = idea poblogaidd = popular dyddiadur = diary gorau = best gadael = leave cais = application cyfweliad = interview yn l = back nabod = know emosiynol = emotional dod i arfer = getting used to cario = to carry awyr agored = open air cynhyrchydd = producer arwr = hero bob amser = always llifo = flow go iawn = properly yn ymyl = near anfon = sent nofel hanesyddol = historical novel cyntaf = first ffeithiau = facts

T u d a l e n / P a g e

1 2

Tudalen Canolradd
Ymweliad yr awdures Bethan Gwanas dosbarth Canolradd 1 Dolgellau
Maer dosbarth yn darllen nofel Bywyd Blodwen Jones gan Bethan Gwanas, felly cafodd yr awdur lleol wahoddiad i ddod ir dosbarth, i gael sgwrs efo nhw au tiwtor, Beryl Davies. Roedd pawb yn gofyn cwestiynau i Bethan am ei llyfr ai bywyd diddorol , a dyma ei hatebion :

Beryl : Sut gaethoch chir syniad am gymeriad Blodwen Jones. Dach chin nabod rhywun fel hi?
Ydw, dw in nabod rhywun fel hi...fi! Dw i wedi ysgrifennu 26 llyfr ond or holl gymeriadau, hi sydd debycaf i mi. Er enghraifft, dw i wedi cael chwain yn y t, a dw i hefyd wedi gweithio mewn llyfrgell. Ces ir syniad am gymeriad Blodwen oherwydd roedd Bridget Jones yn boblogaidd iawn ar y pryd, a ron i eisiau ysgrifennu llyfr addas i oedolion oedd yn ddysgwyr Cymraeg. Yr ateb perffaith oedd ysgrifennu dyddiadur dysgwraig. Maer llyfr yn boblogaidd iawn, ac ar ei seithfed argraffiad ran!

Jill : Pryd oeddech chin gweithio yn Nigeria?

Roeddwn i yn Nigeria o 1984 i 1986 a dyna oedd amser gorau fy mywyd i. Roeddwn i wedi gorffen coleg, a roedd fy ffrindiau i gyd wedi cael swyddi ac yn setlo, ond roedd hi yn rhy fuan i mi! Gwelais sleidiau am weithio yn Nepal felly mi wnes i gais i VSO (Volunteers Service Overseas) a mi ges i gyfweliad yn Llundain. Mi ges i fy newis, a mi es i yno am ddwy flynedd. Mi wnes i ddychwelyd yno 25 mlynedd wedyn (ar gyfer rhaglen ar S4C) a roedd hi yn brofiad emosiynol iawn.

Polly: Dach chi wedi cael taith o uffern erioed?

Do, sawl un! Y ddau gwaethaf oedd taith i Ynysoedd y Galapagos a thaith i Foroco. Roedden ni ar gwch yn mynd o un ynys Galapagos ir llall roedd hin dywyll, roedd y mr yn wyllt ac arogl petrol ofnadwy yn dod or injan. Roedd fy nghefn in brifo a roedd pawb yn wyrdd ar ddiwedd y daith! Hefyd, mi es i i Foroco i ffilmio rhaglen Ar y lein. Roedd ein tywysydd Mohammed yn cael ei ffilmio yn gyrru ein cerbyd a minnau wrth ei ochr. Roedd Mohammed yn gyrru yn wyllt, ac aeth yn syth am lori oedd yn dod amdanom. Dw in lwcus i fod yn fyw!

Pauline: Gaethoch chi broblem dod i arfer efo bod yn gynhyrchydd radio ar l bod yn athrawes?
Do a naddo. Roedd y job satisfaction fel athrawes yn Nigeria yn wych roedd y plant yn cario fy mag ir ysgol bob dydd! Roedd hin anodd setlo yn l yng Nghymru wedyn. Bues in ddi-waith am gyfnod, ac es i i weithio ar fferm Gwanas efo Dad. Mi es i Gaerdydd wedyn i weithio fel ymchwilydd i Radio Cymru. Roedd hynnyn sioc roeddwn i eisiau bod allan yn yr awyr agored eto! Ond roedd gweithio fel cynhyrchydd ar raglen Ray Gravell wedyn yn grt roedd on arwr mawr i mi.

T u d a l e n / P a g e

1 3

Taith y dysgwyr i Aberystwyth

Pam: Dach chin ysgrifennu efo llaw neu efo cyfrifiadur?

Dw in ysgrifennu efo cyfrifiadur bob amser. Roedd gen i lawysgrifen taclus iawn pan oeddwn in blentyn, ond ran mae o fel traed brain! Pan fyddai yn teipio, dw in gallu meddwl yn gynt a maer syniadau yn llifo.

John: Pryd a ble wnaethoch chi ddysgu nofio? Aethoch chi i strach wrth nofio erioed?
Fel plentyn, roeddwn in hoff iawn o ddarllen Readers Digest, a dw in cofio darllen erthygl ynddo fo am ddysgu nofio. Felly, pan es i efo fy nheulu i draeth Fairbourne un haf, dyma fin mynd i mewn ir dr efo copi or llyfr yn fy llaw, ac yn trio dilyn y cyfarwyddiadau. Roedd mam yn chwerthin wrth fy ngweld! Es i ddim i strach erioed, ond dysgais i nofio go iawn yn yr afon wrth ein t ni.

Diana: Dach chin ysgrifenu llyfr newydd ran?

Ydw llyfr am ferch o Ddolgellau a gafodd ei hanfon i Botany Bay yn 1833. Llyfr i oedolion ydy o. Hon fydd fy nofel hanesyddol gyntaf rhywbeth anodd iw hysgrifennu, oherwydd maen rhaid ir ffeithiau i gyd fod yn gywir. Dw i wedi gorffen nofel i bobl ifanc, a dw i isio ysgrifennu drama am ferched au hobsesiwn efo esgidiau! Mae sioe gerdd Blodwen Jones ar y gweill hefyd felly cadwch lygad allan!

John: Wnaethoch chi fwyta pen mochyn a phen dafad erioed?

Naddo, ond dw i wedi clywed mai boch y mochyn ydy darn goraur anifail iw fwyta. Ond, dw i wedi bwyta tafod buwch a tripe mewn menyn, a phwrs buwch hefyd. Pan roeddwn in ffilmio Byw yn l y Llyfr (cyfres ar S4C am fyw yng nghyfnod Oes Fictoria) roedden nin bwyta bwyd yr uchelwyr, felly dim pen dafad i ni! Mi wnai drio unrhyw beth, ond pan roeddwn in ffilmio Ar y lein yn Seland Newydd, mi ges i chwarren ryw draenog mr iw fwyta. Doedd o ddim yn ffres, a roedd on ofnadwy!

GEIRFA
tebycaf = most similar chwain = fleas seithfed argraffiad = 7th edition cais = application cyfweliad = interview o uffern = from hell tywysydd = guide am gyfnod = for a while ymchwilydd = researcher awyr agored = open air cynhyrchydd = producer arwr = hero traed brain = lit. crows feet (ie very untidy) syniadau yn llifo = ideas flow strach = trouble dilyn y cyfarwyddiadau = follow the instructions ar y gweill = lit. on the knitting needles (ie on the way) pwrs buwch = cows udder cyfnod Oes Fictoria = Victorian era chwarren ryw draenog mr = sea urchins gonads

T u d a l e n / P a g e

1 4

Dod i adnabod tiwtor

Martyn Croydon o ardal Dwyfor

O le wyt tin dad yn wreiddiol? Choeliwch chi ddim ond dw in dad yn wreiddiol o Kidderminster, Swydd Caerwrangon. Dwin byw ym Mhen Lln ers pedair blynedd. Be ydy dy waith di? Creu gwefannau a dw i newydd ddechrau fel tiwtor Cymraeg..

Rwyt ti wedi dysgu Cymraeg, Ers faint wyt ti wedi bod yn dysgu Cymraeg? Mi wnes i ddechrau dysgu ar ben fy hun tua deg mlynedd yn l a dw i wedi bod yn mynd i ddosbarthiadau efo Coleg Meirion-Dwyfor ers tua pum mlynedd. Sut wnest ti ddysgu Cymraeg? Mi wnes i ddechrau dysgu pan on in byw yn Lloegr trwy lyfrau, ar y we a wedyn trwy fynd i ddosbarthiadau yng Ngholeg Meirion-Dwyfor. Be ydyr her fwyaf wrth ddysgu Cymraeg? Magu digon o hyder i fynd allan a dechrau siarad Cymraeg efo pobl y tu allan ir dosbarth. Mi wnes i benderfynu siarad dim ond Cymraeg efo ffrind, ar l mynd i ddosbarthiadau am dipyn wrth gwrs! Peidiwch phoeni am fod yn anghywir wrth siarad efo pobl mae pawb yn gwneud camgymeriadau!
DYSGWYR MYNEDIAD 1: Gallwch ymarfer eich Cymraeg gyda Martyn bob nos Lun rhwng 5 a 6 or gloch ar Skype. Enw Skype Martyn ydy: Martyn.Croydon. You can now practice your Welsh with Martyn every Monday evening between 5 and 6 oclock via Skype. Martyns Skype name is Martyn.Croydon.

GEIRFA
Swydd Caerwrangon = Worcestershire ers = since pedair blynedd = four years creu = create gwefannau = websites ar ben fy hun = on my own tua = about her = challenge hyder = confidence dechrau = start tu allan = outside penderfynu = decide dim ond = only ar l = after am dipyn = for a while wrth gwrs = of course cyngor = advice peidiwch phoeni = dont worry anghywir = incorrect camgymeriadau = mistakes

Cysylltwch Fflur am fwy o fanylion. / Contact Fflur for further details: 07816769685 / fflur.jones@gllm.ac.uk

T u d a l e n / P a g e

1 5

Dod i adnabod dysgwyr

Taith y dysgwyr i Aberystwyth

Wendy Broadbent ac Wendy Pascall, Mynediad 1, Bangor

Maer ddwy yn dysgu Cymraeg ers mis Medi!

Lle da chin byw? Wendy Broadbent: Dw in byw yn Sling, yn ymyl Tregarth. Wendy Pascall: Dwin byw yn Ynys Mn efo fy ngr a fy mhlant. Lle da chin dysgu Cymraeg? WP ac WB: Da nin dysgu Cymraeg yng Ngholeg Menai, Bangor efo Fflur bob dydd Mercher. Be dach chin hoffi wneud yn eich amser sbr? WB: Dw in hoffi dawnsio a dringo! Maen hwyl! WP: Yn fy amser sbr, dw in licio gweithio ar y fferm efor anifeiliad. Mae gen i afr, ceffylau, moch a defaid. Pam da chin dysgu Cymraeg? WB: Dw in dysgu Cymraeg i fy helpu yn y gwaith ac i siarad Cymraeg efo plant fy mhartner. WP: Dwin dysgu Cymraeg i siarad efo fy mhlant a dwin licio sialens! Be ydyr peth gorau am ddysgu Cymraeg? WB: Y peth gorau am ddysgu Cymraeg ydy cyfarfod ffrindiau newydd, mynd i weithgareddau i ddysgwyr a cael hwyl yn y dosbarth. WP: Y peth gorau ydy dysgu efo pobl cyfeillgar a tiwtor grt. Dach chin mwynhau dysgu efo Wendy arall? WB: Ydw! Da nin gallu ateb fel deuawd! WP: Mae dysgu efo Wendy arall yn ddigrif yn enwedig pan maer tiwtor yn gofyn cwestiwn i Wendy! Rhannwch gyfrinach efo ni - be ydy eich cyngor chi i ddysgwyr Cymraeg eraill? WB: Dwin dysgu Cymraeg ers mis Medi a maen bwysig dad ir dosbarth bob wythnos ac i ymarfer lot yn ystod yr wythnos. A chael hwyl! WP: Chwerthin a phrynu geiriadur da!

GEIRFA
Clecs Cymraeg: Diolch yn fawr i chi a phob lwc efor dysgu! Maech Cymraeg yn wych! yn ymyl = near bob = every dawnsio = dancing dringo = climbing fferm = farm gafr = goat ceffylau = horses moch = pigs defaid = sheep sialens = challenge cyfarfod = meet gweithgareddau = activities hwyl = fun cyfeillgar = friendly ateb = answer deuawd = duet digrif = funny yn enwedig = especially cyfrinach = secret cyngor = advice

T u d a l e n / P a g e

1 6

Y Bont a Clic Clonc

Mae yna ddwy wefan newydd defnyddiol i ddysgwyr sef Y Bont a Clic Clonc. Cerwch draw am sbec! Cyfeiriad Y Bont: http:// www.ybont.org/ Cyfeiriad Clic Clonc: http://telesgop.co.uk/ clicclonc/ Theres two new useful websites for learners - Y Bont and Clic Clonc. Well worth a visit! Y Bonts address: http://www.ybont.org/ Clic Cloncs address: http://telesgop.co.uk/ clicclonc/

Clwb Cymraeg y Rhyl

Mae Clwb Cymraeg y Rhyl yn mynd o nerth i nerth gydar criw yn cyfarfod un waith y mis yn nhafarn Ffordd Derwen, Y Rhyl. Rhyls Clwb Cymraeg is going from strength to strength with the learners meeting once a month at the Ffordd Derwen pub, Rhyl.

Maer criw yn cyfarfod nesaf ar yr 8fed o Chwefror dyddiad ich dyddiadur!

The learners are meeting next on the 8th Februarya date for your diary!

GWEITHGAREDDAU I DDYSGWYR / ACTIVITIES FOR LEARNERS: I gael mwy o wybodaeth am y gweithgareddau yn eich ardal chi, cerwch i dudalen Facebook Cymraeg i Oedolion Grp Llandrillo Menai neu cysylltwch gydach Cydlynydd lleol. To obtain further information about the activities in your area, visit Grp Llandrillo Menais Welsh for Adults Facebook page or contact your local Coordinator.

C l e c s

C y m r a e g

R h i f y n / I s s u e 1 . I o n a w r / J a n u a r y

2 0 1 3

Cornel Cystadlu
Competition Corner

T u d a l e n / P a g e

1 7

Dysgwyr Mynediad 1: Ymwelwch Moodle Clic Clic Cymraeg (gwefan adnoddau addysgol Grp Llandrillo-Menai) a darllenwch y cyflwyniad am hanes Cymru. Mynediad 1 learners: Visit the Clic Clic Cymraeg Moodle site (Grp Llandrillo Menais resources website) and read the presentation about the history of Wales. neu / or Cysylltwch / Contact: Helen Roberts: hroberts@gllm.ac.uk

Cwis: Tarddiad yr Iaith / Quiz: The origins of the language

Cylchwch yr ateb cywir / Circle the correct answers: 1. Credir bod yr iaith Gymraeg yn deillio o a)4000 b) 2000 c)3000 o flynyddoedd yn l. 2. Ai a) Ieithoedd Celtaidd neu b) ieithoedd Indo-Ewropeaidd oedd yn cael eu siarad yn Ewrop cyn dyfodiad y Rhufeiniaid? 3. Roedd yr iaith Geltaidd yn cael ei siarad ym Mhrydain gyntaf tua a) 450 CC b) 500CC c)600CC. 4. Or iaith Frythoneg y tarddodd y Gymraeg, y Lydaweg ar Gernyweg. CYWIR / ANGHYWIR 5. Y Gododdin ydyr enw ar un or cerddi cynharaf yn y Gymraeg. CYWIR / ANGHYWIR 6. Maer gerdd Y Gododdin yn sn am a) 300 b)100 c) 700 o ddynion yn ymladd mewn brwydr. 7. Digwyddodd y frwydr yng Nghatraeth sef heddiw a) Calderbank b) Calderdale Swydd Efrog . 8. Aneirin a Taliesin oedd y beirdd Cymraeg cynharaf. CYWIR / ANGHYWIR c) Catterick yn

GEIRFA
Credir = It is believed deillio = derives ieithoedd Celtaidd = Celtic languages cyn = before dyfodiad = appearance Rhufeiniaid = Romans cyntaf = first tua = about Brythoneg = Brittonic tarddodd = derived Llydaweg = Breton Cernyweg = Cornish cerddi = poems cynharaf = earliest sn am = discusses dynion = men ymladd = fighting brwydr = battle digwyddodd = happened Swydd Efrog = Yorkshire beirdd = poets cynharaf = earliest cywir = true anghywir = false

Anfonwch eich atebion i / Send your answers to: Helen Roberts, Coleg Meirion-Dwyfor, Pwllheli, LL53 5EB / hroberts@gllm.ac.uk

T u d a l e n / P a g e

1 8

Manylion cyswllt
Contact details
Fflur Rees Jones Rheolwr Cymraeg i Oedolion / Welsh for Adults Manager Coleg Meirion-Dwyfor, Pwllheli, LL53 8EB. 01758 701 385 / 07816769685 fflur.jones@gllm.ac.uk

ARDAL DWYFOR AREA Helen Roberts Cydlynydd ardal Dwyfor/ Dwyfor area Co-ordinator Coleg Meirion-Dwyfor, Pwllheli, LL53 8EB. 01758 701 385 hroberts@gllm.ac.uk

ARDAL MEIRIONNYDD AREA Catrin Evans-Thomas Cydlynydd ardal Meirionnydd/ Meirionnydd area Co-ordinator Coleg Meirion-Dwyfor, Dolgellau, LL40 2sw. 01341 422 827 c.evansthomas@gllm.ac.uk ARDAL RHOS AREA Llinos Jones Cydlynydd ardal Rhos / Rhos area Co-ordinator Coleg Llandrillo, Llandrillo-yn-Rhos, LL28 4HZ. 01492 546 666 est./ext. 545 llinosjones@gllm.ac.uk

ARDAL MENAI AREA Iona Evans Swyddog Gweinyddol ardal Menai / Menai areas Administrative Officer Coleg Menai, T Cyfle, Caergybi, LL65 1UW. 01407 765 755 i.evans@gllm.ac.uk

efin! n mis Meh ny nesaf alla Rhifyn e! ut in Jun eo Next issu