Professional Documents
Culture Documents
Fkv.Fkv.F.kn.
]T\klmbn
2011 - 2012
kmaq-ly imkv{Xw
CHAPTER-I
Pnm]mbvI q
Chairman
: Prof.K.A.Sarala
President District Panchayath, Kannur
Vice-Chairman
: Sri. T. Krishnan
Vice-President, District Panchayath, Kannur
Smt. P.Rosa
Chairman
Health- Education Standing Committee
Kannur District Panchayath
Convenor
: Sri. A. Arunkumar
DDE., Kannur
Academic Convenor
: Sri. K. Prabhakaran
Principal, DIET, Kannur
Editorial Board:
1.
K.K. RAJAGOPAL
Moothedath High School, Taliparamba
9447237558
2.
N.T. SUDHEENDRAN
Chovva HSS
9447547873
3.
K.K. MADHAVAN
GHSS, Morazha
9544833452
4.
ISSAC ABRAHAM
GHSS, Kozhichal
9446268435
5.
K.E. RAMESHBABU
Chovva HSS
9496778111
6.
P. JANARDHANAN
GHSS, Kannadiparamba
9847028599
7.
V. ASHOKAN
Chovva HSS
9495028631
8.
P.K. SREEPRAKASH
GHSS, Puzhathi
9447005347
9.
V.P. MOHANAN
Chothavoor HS
9496192510
10. V. RAJAN
GHSS, Kadiroor
9447850698
11. G. SREEKUMAR
GHSS, Chavasseri
9745042369
9447646810
s{]m^: sI.-F.-k-cf
{]kn-U-v,
I q Pnm ]m-bv, I q
BapJw
Fm-hcpw ]Tn--Ww, Fm-hcpw Pbn--Ww. CXm-Wtm C v Fm hnZ-ym-e-b- -fp-sSbpw
{]h-\-e--yw, Cu eyw kmm-Xv-cn-p- -Xn\v ]c-ym-]vX-amb coXn-bn \psS \mnse
Hmtcm hnZ-ym-e-b-sbpw kzbw kq -am-t--Xp-v. Ghpw B[p-\n-I-amb `uXnI kuIc-y- \ho-\hpw Imtem-Nn-X-hp-amb ]mT-y-]--Xn, NSp-ehpw {Inbm-fl-I-hp-amb aqe-y-\n b
coXn, hnZ-ym-e-b- sf in-s-Sp-m DX-Ip A[-ym-]-I--c--IXr Iqm-bva-I, imkv{Xobhpw ka-b-_-n-X-hp-ambn \S-p A[-ym-]I ]cn-io-e\ ]cn-]m-Sn-I F nh hnZ-ym-`-ym-kns KpW-ta-sb kzm-[o-\n-p LS-I- -fn {][m-\-am-Wv. Ign Iptd hj- -fmbn
tIc-f-n kvIq hnZ-ym-`-ym-k-ns \ho-I-cWw eyw shv \S-n-emn hcp \nc-h[n
{]h-\- IqSp-X {i sNep-p- Xv Ccw Imc-y- -fn Xs -bm-Wv. km-{XnIhpw KpW-ta--bp--Xp-amb hnZ-ym-`-ymkw \psS kw m-\v Dd-m-p- -X n tI{
kw m\ Khsap-Iv ]pdsa Xti kz-bw-`-c-W- m-]-\- fpw hf-sc-b-[nIw ]p-hlnp hcp- p. Cm-c-y-n tIcfw anI amXr-I-bm-Wv.
tIc-f-nse Xti kz-bw-`-c-W- m-]-\- kvIq hnZ-ym-`-ymkw sa-s-Sp-p-hm
sshhn-[-y-am \nc-h[n ]-Xn-I Bhn-jvI-cnv \S-n-emn hcp- p. Ch-bn Ghpw
{in--s-Xpw hnPbw I-Xp-amWv I q Pnm ]m-bv \S-n-emn hcp apIpfw
]-Xn. Pn-bnse sslkvIq-fp-I-fnepw lbsk-dn kvIqfp-I-fnepw Ipn-I-fpsS ]T\
\ne-hmcw Dbm klm-b-I-amb ssI]p-kvX-I- Xm-dmn hnX-cWw sNp-I, sas mkv dqw A\p-`-h- Ipn-Iv ]I v \Im A[-ym-]-Isc imo-I-cn-p- Xn\v DX-Ip- ]cn-io-e-\ ]cn-]m-Sn-I kwL-Sn-n-p-I, imkv{Xo-bamb aqe-y-\nWb coXn hnZ-yme-b- -fn \S-n-em-pI XpS- n-b-h-bmWv apIpfw ]-Xn-bpsS {][m\ {]h-\- . apIpfw
]Xn \S-n-em-p- Xn Bflm -amb kl-I-c-Whpw ]nXp-W-bp-amWv A[-ym-]-I--c-mIXr kaq-l- -fn \n v I q Pnm ]m-b-n\v e`n-p-sIm-n-cn-p- -Xv F v Cu
Ah-k-c-n kt m-j-]qw Adn-bn--s.
apIpfw ]-Xn-bpsS `mK-ambn Fm hnj-b- -fnepw Ipn-bpsS At\-z-j-Wm-flI ]T-\s
t{]m m-ln-n-m DX-Ip {]h-\- -f-S- nb ssIp-kvX-I- Hmtcm Am-Z-anI hjnepw Xm-dmn hnZ-ym-e-b- -fn kuP-\-y-ambn hnX-cWw sNbvXp hcp- p. s]mXp-]-co-I-fn Db hnPbw t\Sm Cu ssIp-kvX-I- Ipn-Iv hf-sc-b-[nIw {]tbm-P-\s-Sp- p-s- mWv Pn-bnse Am-Z-anI kaq-l-ns hne-bn-cp-. {]K--cmb A[-ym]-Isc Ds-Spn kwL-Sn-n-p in]-im-e-I-fn-eq-sSbmWv Cu ssIp-kvX-I- Xmdm--s-Sp- -Xv. ssIp-kvX-I- IqSp-X IqSp-X anI-hp--Xm-m R Hmtcm hjhpw
{in-p- p. Ipn-Iv anI hnPbw t\Sm apIpfw ]-Xn-bpsS `mK-ambn Cu hjw
Xm-dm-nb hnhn[ hnj-b- -fnse ssIp-kvX-I- klm-b-I-am-Is F v Biw-kn-psImv
kvt\l-]qw
s{]m^.-sI.-F.-k-cf
I q Pnm ]m-bv {]kn-Uv
3
]n.-tdmk
sNbt]-gvk
Btcm-K-y--hn-Z-ym-`-ymk mnwKv Inn
Pnm ]m-b-v, I q
""-ap-Ip-fw'' ka{K hnZ-ym-`-ymk ]cn-]m-Sn-bn-eqsS I q Pn tIcf hnZ-ym`ymk Ncn-{X-n B[n-Im-cn-I-amb hnP-bhpw m\hpw t\Sn--gnp.
\psS Ipn-Ifpw A[-ym-]-Icpw cn-Xm-fpw hnZ-ym-`-ymk Hm^o-kamcpw
P\-{]-Xn-\n-[n-Ifpw Hsm-cp-an--Xns ^ew IqSn-bmWv Cu t\w.
ss{]adn apX lbsk--dn Xew hsc KpW-\n-e-hm-c-ap hnZ-ym-`-ym-kn-\mbn {]h\ ]-Xn-I "ap-Ip-fw' ]-Xn-bn-eqsS hn`m-h\w sNbvXnp-v. 2011-12 hj-n Ad-_n, DdpZp DssS Fm hnj-b- pw
{]tX-yI ]T\ kma-{Kn-I \nnp Ign-p. Ipn-I-fpsS Adn-hv, \nmW-ti-jnsb {]tNm-Zn-n-p ]T\ X{ - v {]map-Jyw \In-bn-p-v.
lbsk-dn Xe-n Cwojv, C-tWm-anIvkv DssS ^nknIvkv
sIankv{Sn, _tbm- f - P n, Au- kn F o hnjb- pw ]T\
kma{KnI \nnp Ign-p. ssZ\w-Zn\ Bkq-{X-W-n\pw ]T-\-{]h-\- Is-p- -Xn\pw A[-ym-]-Isc {]m]vX-cm-p anI-hp ]T\
klmbn F \ne-bn-emWv "ap-Ipfw' hn`m-h\w sNbvXn-p--Xv. apIp-fnse Fm {]h-\- fpw Ghcpw ^e-{]-Z-ambn {]tbm-P-\-s-Sp-psa v {]Xo-n-p- p.
]T\ anI-hn-t\m-sSmw Db kmaq-ly t_m[hpw {]h\ k -Xbpw hfp hnZ-ym-`-ym-k-am-Is \psS e-yw. "ap-Ip-fw' ka{K hnZ-ym`-ymk ]Xn AXn-\p Nme-I-i-n-bmbn amd-s.
kvt\l-]qw
]n.-tdmk
sNbt]-gvk
Btcm-K-y--hn-Z-ym-`-ymk mnwKv Inn
Pnm ]m-b-v, I q
tIm \nkv
hmkvtIm U Kma
s]t{Smamv
Ahm-k-\s Amgw
Keo-en-tbm-bpsS
sSe-kvtImv
k sFkIv
\yq-
thm-b
BapJw
\nc-h[n A-hn-i-zm-k- fpw A\m-Nm-c- fpw \ne-\n- n-cp Ime-L-ambn-mWv a[-y-Im-e-Ls ImWp- -Xv. AXn-\m Cu Ime-L-s Ccp--bp-Kw(Dark age) F v hnti-jn-n-p- p.
B[p-\nI Ime-L--ns Iml-f-hp-ambn cq]w sIm \thm- m\w 15,16 \qm-p-I-fnse kap{Z
]cy-S-\- , aX-\-ho-I-c-Ww, {]Xn-\-ho-I-c-Ww, imkv{X-]p-tcm-K-Xn, mt\m-Zbw F nh {]mNo-\,
a[-y-Im-e- -fn \n pw XnI-p-samcp hy-Xn-bm\w a\p-j-y-Po-hn-X-n\v km[-y-am-p-I-bpw, Hcp ]pXnb
temI-{Iaw cq]-s-Sp-p-hm klm-bn-p-Ibpw sNbvXp. \h-Nn- m-[m-c-I bqtdm-n-emWv tI{o-Icn--sX-nepw ]cn-W-X-^-e- temI-amsI hym-]n-p. hnm\ hym-]\w IqSp-X At\-z-j-W pw, hnai-\--hn-e-bn-cp--ep-Ipw AXp-hgn \ho-I-c-W-n\pw D]m-[n-bm-bn.
5
]T\ e-y-
*
Bi-b-
{]mNo-\--a-[-y-Im-e-L-- -fn hmWn-P-y--kmw-kvIm-cnI hn\n-ab tI{w C -ym-k-ap-{Z-temIw
tI{o-I-cn-m-bn-cp- p. F m a[-y-Im-e-L--ns Ah-km-\-tmsS hmWn-P-y--kmw-kvIm-cnI tI{w
a[-y-[-c-Wmgn cmP-y- tI{o-I-cn-mbn amdn. C-en-bpsS hf-bmWv \thm- m\w AhnsS Bcw`n-m-\n-S-bm-n-b-Xv. \thm- m\w B[p-\nI Ime-L--ns DZbw Ipdn-p. Ie, kmln-X-yw, imkv{Xw
F o taJ-e-I-fn \thm- m\w henb kzm-[o\w sNep-n. \thm- m\w {]Zm\w sNbvX kz-X{
Nn bpw hnai\ _pnbpw aX-\-ho-I-c-W-n\v Imc-W-am-bn. `qan-im-kv{X-]-c-amb Ip-]n-Sp- tImf-\n-h-c-W-n\pw km{am-P-y-Xz B[n-]-X-y-n\pw Imc-W-am-bn. \thm- m-\-ns
apJ-y-{]-h-W-X-I-fmb bpn-t_m-[hpw am\-hn-I-Xbpw mt\m-Z-b-Im-epw Bhn--s-p. bpnbpsS am{Xw ASn- m-\-n `uXn-I-tem-I-sbpw AXn a\p-j-ys m\-sbpw hon-m
{ian-p ss[j-WnI apt --ambncp p mt\m-Z-bw.
{]h\w 1
Xmsg sImSp-n-cn-p `q]-S-ns klm-b-tmsS C -ym-k-ap{Z cm-P-y- Is-pI
D-c-kq-NnI
C -y, ssN\, CuPn-]vXv, t]j-y, awtKm-fn-b, tkmam-enb
6
{]h\w 2
{]h\w 3
`q]-S-ns klm-b-tmsS {][m-\-s Cm-en-b \K-c- Is-p-I. (sSIvv _pv
\ 11 ImWp-I)
{]h\w 4
\thm- m\w
]p\Pw
\thm-ta-jw
dnss\kkv
\thm- m\w Bcw-`n-Xv C-en-bn-em-Wv. AXn-\n-S-bm-nb Imc-W- -fn NneXv Xmsg sImSpn-cn-p- p. IqSp-X Isn ]nI ]qn-bm-p-I.
a[-y-hK-ns hf
kp n-c-amb Khsa v
..................................................................
..................................................................
..................................................................
(kq-NnI :
C-en-bpsS `qanimkv{X-]-c-amb InSv, Ie-sbbpw kmln-X-y-tbpw t{]m m-ln-n--h.
{]mtZ-inI `mj-I-fpsS hf
tImmn-t\m-n-fn \n p A`-bm n-I-fpsS tI{w
{Kov tdma kwkvIm-c- -fpsS kzm-[o\w
{]h\w 5
a[-y-Ime Pohn-X-n \n v B[p-\nI Ime-Po-hn-Xs thXn-cn-p Nne {]Xn-`m-k-
\thm- m\ Imev cq]-s-n-cp- p. Ah GsXm-s-sb v Is-pI
D-c-kq-NnI :
At\-z-jW IuXpIw
bpn-Nn
am\-hn-IX
{]mtZ-inI `mj-I-fpsS hf
hnai\ _pn
{]h\w 6
\thm- m\ Imev kmln-X-yw--im-kv{Xw--Ie F o taJ-e-I-fn {]apJ m\w hln-h Bscm-s-sb v Isn ]nI ]qn-bm-pI
\thm m\w
kmln-Xyw
imkv{Xw
Ie
enb-\mtUm Umhn
tIm\n-kv
tXma-kvaq
sFkIv \yq-
ssa Btem
s]{Smv
hnyw lmhn
Snj-y
tPm^vsd tNmk
slav
sUmWm-tem
amn eqY
Keo-entbm
{_qW-ekvIn
Cdm-kvsakv
{^mknkv _
hneyw tjIvkv]n-b
sZmv
{]h\w 7
\thm- m\ Imev kmln-X-yw--imkv{Xw-Ie F o taJ-e-I-fnse t\- Isn
]nI ]qn-bm-pI
taJe
kmln-Xyw
t\-
............................................................................................
............................................................................................
imkv{Xw
............................................................................................
............................................................................................
Ie
............................................................................................
............................................................................................
9
{]h\w 8
{]h\w 9
am\-hn-I-X, XX-z-im-kv{Xw, bpn-Nn- , hnai\ _pn F n-hbvv {]m[m-\yw \In cNn-s Nne {][m-\-Ir-Xn-I-fp-sSbpw Ah-bpsS cN-bn-Xm--fp-sSbpw ]nI Xmsg sImSp-n-cn-p- p.
`mj
kmln-X-y-Im-c
{Kw
{]Xn-]m-Zyw
kv]m\njv
........................
tUmI-zn-Ivtkmv
......................................
......................
tNmk
...................................
kmaq-lnI hnai\w
............................
ss__n hnh\w
............................................
Uv
Fdm-kvakv
............................................
]ptcm-lnX ZpjvsNbvXn-I
.......................
Ums
..........................................
...........................................
Cm-en-b
..................
{]nkv
........................................
10
{]h\w 10
`qan-im-kv{X-]-c-amb Ip-]n-Sp-- v t\Xr-Xzw \In-b-h-cpsS t]cp-I Xmsg sImSpn-cn-p- p. cmP-y- Isn ]nI ]qn-bm-pI
hmkvtIm U Kma
sImfw-_kv
t]mp-Kokv
...................................
saK-
...................................
I{_m
tPmIm_v
...................................
...................................
{]h\w 11
"`qan-im-kv{X-]-c-amb Ip-]n-Sp-- ', AXns ^e- F nh Isn ]n-I-s-SppI
Ip-]n-Sp--
^e-
.......................................................................
.....................................................................
.......................................................................
.....................................................................
.......................................................................
.....................................................................
.......................................................................
.....................................................................
.......................................................................
.....................................................................
.......................................................................
.....................................................................
11
Dc kqNnI
*
\thm m\w
tImmn-t\m-n-fns ]X\w
kml-kn-IX
^e-
*
tImf-\n-h-c-Whpw km{am-P-y-h-ym-]-\hpw
{InkvXp-a-X-ns hym-]\w
ASn-a---hSw Bcw-`np
XpS{]-h\w
1)
2)
3)
kz-X{
Nn
\thm- m\w
4)
5)
12
2 hnhfpsS Imew
BapJw
B[p-\nI bpK-ns DZ-b-n\v CS-bm-nb kml-N-c-y- \mw H mw A-ym-b-n
\n v a\-n-em-n-b-tm. AXns XpS-bmbn cmw A-ym-b-n N sNp- Xv B[p-\nI
bpKns ]ndhn hnfndn-bn-p kw`h _lp-e-amb hym-h-km-bnI hn-h-tbpw {^v hn-htbpw Ipdn-m-Wv. hmWn-Py cwKs ]pcm-K-Xn-bpsS ^e-ambn Hcp a[-y-hw bqtdm-n hf v
h Xv F n-sb-sb pw C-h cmP-ym-[n-]-Xy-n\pw {]`p-X-z-hm-gvNpw FXn-cmb hn-h- v t\XrXzw \In-bXv F n-s\-sb pw Cu A[-ymbw N-sN-p- p.
temI-nse BZ-ys P\-Iob hnhw F v hnti-jn-m-hp alm-kw-`-h-amWv 1789se
{^p-hn--hw. bqtdm-nse B[p-\nI bpK-ns inev]n-bmbn Adn-b-s-Sp alm-\mWv {^p-hn-hns BNm-cy-\mb dqtm. kzm-X-{ -yw, ka-Xzw, kmtlm-Z-cyw F o aq v Bi-b- -fm-bn-cp p
{^p P\-Xbvv hn-h-n-\p Bthiw ]I p sImSp ap{Zm-hm-I-y- . ""a\p-j-y kz-X-{ \mbn P\n-p- p. ]s Ah Fhn-sSbpw N -e-I-fm _n-X-\m-Wv''. hni-z-hn-J-ym-X-amb Cu
hmp-I-sf-smv {^p P\-Xsb BI-am\w Cf-n-a-dn-m- dqtm-hn\v Ign--sX- n-s\-sb v
Cu A[-ym-b-n \apv ]cn-N-b-s-Smw.
\o ka-c-N-cn{X fn-eqsS Cw-n P\m-[n-]-Xy `c-W-{Iaw \ne-hnh -sX- n-s\-sb ,v
tkz-m-[n-]-Xy cmP-hm-gvN-s-Xnsc hnhw \bn {^p P\X s\tm-fnbs- - -cm-P-hmgvNbvv hgn
Xpd- -sX- n-s\-sb v, Dev]m-Z\ k{-Zm-b-n-ep-mb amw (h-y-h-kmb hn-hw) apX-em-fn hy-h sb in-s-Sp-n-b-sX- n-s\-sb pw, hym-h-km-bnI hn-hns kzm-[o\w sXmgn-emfn {] m\ns hf-pw tkmj-y-enkvvv Bi-b- -fpsS Bhn`m-h-n\pw hgn-sbm-cp-n-b-sX- n-s\sb pw \apv Cu A[-ym-b-n \n pw a\-n-emmw.
13
apJymi-b- :
l
l
l
l
l
l
p p
{]h-\w-1:
Cw-n cmPmhpw ]men-sapw Xn kwLj-n-\n-S-bm-nb Nne LS-I- X ncn-p- p.
cmPmhv
]me-sa v
ssZh-Z A[n-Imcw
-- --
-- --
]men-ans Ah-Imiw
^yq-U Xmev]-cyw
-- --
-- --
]yqcn- k`
Bwn- k`
a[-y-hK XmXv]-cyw
Sop \ntiw:
]nI {Kq-Sn- m-\-n ]qo-I-cnv Ipn-I hy-n-K-X-ambn cmPmhpw ]mensapw Xnep kwLj-n-\p Imc-W- sf ASn- -m\-sSpn Ipdnp Xm-dmn Ah-X-cn-n-m
\nt-in-pI
{]h-\w-2
hym]mc cwK-p-mb ]ptcm-KXn Cw-n a[-y-h-ns hfsb klm-bn LS-I sf ASn- - m-s-Spn ]Z-kq-c-y ]qn-bm-p-I.
ImjnI taJ- e - b n
\n v hmWn-Py taJ-e-bnte-p amw
hWn-P-y--\n
cq]o-I-cnp
a[-y hKw
k- -ab hym-]-c-hKn hf
14
SotdmSv
hym-]mc cwK-p-mb ]ptcm-KXn Cwns kmaq-ly km-nI taJ-e-I-fn hn ]cnh-\-n-\n-S-bm-n. hntZi hym-]m-c- -fp-am-bp-mb hym-]mcw Cwns km-nI LS\
in-s-Sp-n. \K-cs tI{o-I-cnv hf p h hym-]mcn hw Dev]mZ\w, hnX-c-Ww,
KXm-KXw F n-hsb \nb-{ n-p. Cw-nse {]_e kaq-l-ambn hf p-sh-nepw AXn-\-\pk-cn-p kmaq-ly ]Z-hnbpw `cW ]m-fn-hpw t\Sn-sb-Sp-m-\p a[-y-hKns t]mcm-amWv Cw-nse cmPmhpw ]men-sapw Xn-ep-mb kwLjns ASn- m\ Imc-Ww.
{]h-\w-3
Cw-nse `c-W-]-c-amb kwLj-n-tev \bn kw`-h- -fp-ambn _-s Hcp ssSw
sse \nn-pI
1689
1688
1649
1640
1628
{]h-\w-4:
s]o-j-ykv Hm^v ssdv apX _n Hm^v ssdvkv hsc-bp Cwns Ncn{X kw`-h v A\p-kr-X-ambn {Iao-I-cn-pI
1. dw_v ]men-sa v
2. sPbnwkv cm-a {^mkn A`bw tXSn
3. ]men-sapw cmPmhpw Xn B`-y- c bpw Bcw-`n-p p
4. c-c-lnX hnhw
5. s]o-j-ykv Hm^v ssdvkn cm-Pmhv Hp-sh-p p
6. temMv ]men-sa v
7. Hen-h t{Imw-shpw tImashv `c-Whpw
8. Nmkv cmas cmP-hmgvN ]p\- m-]\w
9. Nmkv H mas h[w
10. Ah-Imi \nbaw _n Hm^v ssdv ]mm-p p
11. Pbnwkv cmas cmP-hmgvN Bcw`w
12. hne-yhpw tacnbpw Cwns `c-Wm-[n-Im-cn-bmbn
D-c-kq--NnI:
s]o-j-y Hm^v ssdn cmPmhv Hps-h-p p
temMv ]men-sa v
]men-sapw cmP-hpw Xnep B`-y- c bpw B-cw-`n-p p
Hfn-h t{Imwshpw tImashv `c-Whpw
15
dw_v ]men-sa v
Nmkv H mas h[w
Nmkv cmas cmP-hmgvN ]p\: m]\w
Pbnwkv cmas cmP-hmgvN Bcw`w
Pbnwkv cm-a {^mkn A`bw tXSp p
hne-yhpw tacnbpw Cw-nse `c-Wm-[n-Im-cn-bmbn
c-c-lnX hnhw
Ah-Imi \nbaw
_n H^v ssdvkv ]mm-p p
{]h-\w-5
Cw-n cmP-hmgvN ]p\- m-]n-m Hfn-h t{Imwhns dn-n- `cWw hgn-sbm-cpn-b-sX- ns\ ?
Nm-kq-NIw:
* dw_v ]men-sa v
* ]men-sans ta B[n-]-Xyw
* ssk\nI tkz-m-[n-]-Xyw
*
*
SotdmSv
Nmkv H m-a ]men-sa v ]ncnv hnv 11 hjw tkz-m[n-]-Xy cWw \S-n-b-Im-e-L]t-m IqSp-X P\ -fpsS kzm-X{ yw l\n-sXv Hfn-h t{Imwhns dn-n-
Ime-L--n-em-bn-cp- p. Xdn-s-Xnsc \np- -hsc ]men-san \n v ]pd-mn Xs
lnXw ]men-san ASn-t-ev]n-p-sIm-p GIm-[n-]-Xy `c-W-amWv Hfn-h t{Imwh ImgvNsh-Xv. Cu Xncn--dn-hn \n mWv kzm-X-{ yw kwc-nm ]cn-anXm[nIm-c-ap cmP-hm-gvNbmWv \Xv F \nK-a-n Cwojv P\- sf sImp-sN-s --Xv. AXp-sIm-mWv C pw
]cn-anX cmP-hmgvN Cw-n XpS-cp- Xv F \nK-a-\-n N t{ImUo-I-cn-pI
{]h-\w-6
{^p kaql LS-\-sb-p-dnv TB t]Pv 28 Nn{Xw ]cn- -tim-[nv X n-cn-p kqN-I- sf
A\p-tbm-P-yamwhn[w ]n-I-s-Sp-pI
Ah-Im-i- fpw B\p-Iq-e-y- fpw A\p-`-hnp
{]`p-m
Zpcn-X- \nd P#ohnXw
]ptcm-ln-X-m
\nIp-Xn-bn-fhv A\p-`-hnp
ssk\nI tkh\w am{Xw
B`mS Po-hnXw
{]tX-yI Ah-Imi
A[-zm\ `mcw
I-h-S-m, DtZ-ym-K-
\nIpXn `mcw Xm n
16
aq mw Ftv
cmw Ftv
H mw Ftv
l
SotdmSv
hn-n\p apv {^mkn aq p P\-hn-`m-K- -fp-m-bn-cp- p. {]`p--m- ]ptcm-ln-X-m-,
km[m-cW P-\- . aq v Ft-p-I F mWv Ch Adn-b-s-n-cp- -Xv. Cu Ak-a-X-z-amWv
{^v hn-hns ASn- m\ ImWw. \ne-hn-ep hy-h- -tbm-Sp km-fl-I-amb Iem-]amWv hn-hw. Ghpw Bh-i-y-amb, A\n-hm-c-y-amb k`- -fn AXp kw`-hn-p- p. Fm
hn-h- fpw Ghpw \oXn-]qamb Hcp temIs kz]v\w ImWp- p. ka-X-zhpw kmtlmZcyhpw AXns IqS-n-dpI-fm-Ip- p.
{]h-\w-7:
kmaql-y-]mTw H ns Ih Nn{Xw D]-tbm-Kn-p-sImv So (_m-kvXnbs ]X-\w) Nne
Nm kqN-I- \Ip- p. Nmv/_n.-_n. hv
1. _mkvXn-b tIm cmP-hm-gvN-bp-sSbpw {]`p-X-znsbpw {]Xo-I-am-b-sX- ns\ ?
2. _mkvXnb tIm XI Xv {^v hn-h-n\v XpSw Ipdnp F p-]-d-bp- Xv icn-bmtWm ?
3. _mkvXn-b tIm-bpsS ]X\w (Pqsse 14) {^mkn tZi-iob Zn\-ambn C pw BN-cn-p- -Xn\p- Imc-W-sa v ?
_mkvXn-b tIm
{^p hn-h-Im-cn-I _mkvXn-b tIm: 1789 Pqsse 14\v XI-s-Sp-tm tIm-bn 7
XS-hp-Im am{Xta Dm-bn-cp- p-p. Fm Chsc kwc- -n-m-\mbn tImbn [mcmfw]mN-I-mcpw, tUm-IvSamcpw pc-I-mcpw sXmgn-em-fn- -Ifpw 90 ]m-f-mcpw Dm-bn-cp- p.
am{X-a _m-kvXn-b tIm-bpsS KhWv hfsc Db i-fhpw \In-bn-cp- p. (Hcp
hj-tv 60000 Francs)
SotdmSv
_mkvXnbs ]X\w apX s\tm-fn-b `cWw ]nSn-s-Sp-p- Xp hsc-bp ]mT-`m-K-
hmb-\-p-dn-p-I-fmbn \In Ipn-Isf N-bn-tev \bn--Ww. cmP-hm-gvNpw {]-`p-X-z-n\pw
FXn-cmb a[-y-hKns Db-bm-bn-cp p {^p-hn--hns ASn- m\ Imc- -Ww F
Bi-b-n t{ImUo-I-cn-p-I.
17
{]h-\w-8
^vtfmv Nmv ]qn-bm-pI
a[-y-hKns Db
i
--------------------------------
tZiob Akwn
--------------------------------
--------------------------------
a\p-j-ym-h-Imi {]J-ym-]\w
--------------------------------
--------------------------------
dn-nv
D-c-kq--NnI:
TB t]Pv 30 ImWpI
]h-\w-9
{^p-hnhns Bcw`w apX s\tm-fnbs ]cm-Pbw hscbp kw`-h- sf ASn m-\-s-Spn Hcp ssSw sse \nn-mtam ?
_en imk\w
1815
2. _mkvXnbs ]X\w
1792
3. hmeq bpw
1799
4. tZiob Ishj
1806
1789
1.
D-c-kq-NnI:
1. _en imk\w
2. _mkvXnbs ]X\w
3. hmeq bpw
4. tZiob Ishj
5. s\tm-fn-b A[n-Imcw ]nSn-s-Spp
1806
1789
1815
1792
1799
18
{]h-\w-10
{^p-hn--hns hnp-I Fdn-Xv Ahn-Sps amlm-m-cmb XX-z-Nn- -Imcm-Wv.
{^p-hn--h-n XX-z-Nn- -I-mp ]v ]cn-tim-[n-pI
Nm kqNIw:
dqtm, hm-b, tamvkvIyq
N
SotdmSv
Cw-n-te-Xp-t]m-ep Hcp `c-W-IqSw X pw Bh-i-y-am-sW- t_m[w {^p ]\-Xbn Dm-m tamvkvI-yq-hn\v Ign-p. ss{IkvXh k`sb {X--ambn hnain XX-z-Nn -I-\mWv hm-b. "hn-h- -fpsS ]T\ {Kw' {^p hn-hns thZ-]p-kvXIw Fs ms
hnti-jn-n--s-Sp- Xv dqtmhns ""tkmj-y tIm{Sm-IvSv BWv ''. dqtm-hm-bn-cp p {^v
hn--hns BNm-c-y F Bi-b-n t{ImUo-I-cn-p-I.
{]h-\w-11
A tImf- -n\v A\p-tbm-P-y-am-bh B, C tImf- -fn \n v sXc-s-Sp-s-gp-XpI
A
eqbn XVI
_qj-zmkn
Knn
tdm_-kv]n-b
SyqtKm
\K-c-hmkn
a[-y-hKw
sat-WnIv
tZiob Akwn
hnb m ktf\w
tImakv
km-nI ]cn-jvImcw
`oIc hmgvN
Bkv{Xnb
Dc kqNnI
eqbn XVI - SyqtKm km-nI ]cn-jvImcw tdm_-kv]n-b `oIc hmgvN Knn
a[-y-hKw _qj-zmkn \K-c-hmkn hnb m ktf\w sat-WnIv Bkv{Xnb sS okv
tImv {]Xn tImakv tZiob Akwn
{]h-\w-12
Sn.-_n. t]Pv 32se s\tm-fnbs km{am-Pyw ImWn-p `q]-Sns klm-b-tm-Sp-IqSn
s\tm-fn-b Iog-S-nb {]tZ-i- sf ]n-I-s-Sp-p-I. (bqtdmns Huvsse amv \Xo-p-v).
skP-bn, dj-y, ssd {]tZ-iw, tImkn-tIm, t]mf-v, \mnkv apX-em-bh
XpS v Ipn-Iv Hcp tNmZyw \In-smv N sNp-I.
tNmZyw :
{^p hn-hm-i-b- bqtdm-n-tev hym-]n-n-m s\tm-fn-b\v Igntm ?
19
Nm kqN-I- :
s\tm-fnbs bp-
s\tm-fnbs \nbakwlnX
^yq-U `cW coXn-bpsS A yw
tZin-bX
SotdmSv
dqtmhns Bcm-[-I\pw Hcp km-[m-cW IpSpw-_n P\n hy-n-bp-am-bn-cp s\tm-fnb bqtdm-ns\ ]msS Iog-S-nsmmWv (Cw-v Hgn-sI) {^p hn-hns Bi-b bqtdm-n \S-n-em-m {ian--Xv. Xs `cWw m]n-n-S- -fn-semw s\tm-fnbs
\nba kwlnX \S-n-em-m {ian-p. {^p-hn--h-n\v app bqtdm-n-te-p Xncn-pt]m-n\v hnb m kt-f\w {ian-p-sh-nepw {^p-hn-hw \Inb DWv tZin-bX
bqtdm-ns\ B[p-\nI bpK-n-tev \bn-p-I-bm-Wp-m-bXv F Bi-b-n t{ImUo-I-cnpI
{]h-\w-13
sXmgn {] m-\- -fpsS D-h-n\v hgn-sbm-cp-nb Imc-W- Nmv sNpI
l
tPmen-k-abw Ipdp
l
l
l
l
kqNnI:
kpc-n-X-a-m sXmgn kml-N-c-yw--Ip-d thX-\w--\-K-c- -fn-te-p IpSn-tb-w--ap-Xemfnns Bhn`mhw XpS- nb LS-I-
{]h-\w-14
A tImf- -n\v A\p-tbm-P-y-am-bh B, C tImf- -fn {Iao-I-cn-pI
A
eqbn mv
^m_n-b tkmj-y-enkvv
tv tkmj-y-enkw
{]qtKm
Dtm-]-y tkmj-y-enkw
Imd amIvkv
Iqp-Sa k{-Zmbw
tdm_v Hmh
aqe-[\w
P\m-[n-]-Xyw
_WmUvjm
knUn--enkw
imkv{Xob tkmj-y-enkw
20
Dc kqNnI
eqbn mvIqp-Sa k{-Zmbwtv tkmj-y-enkw{]qtKmknUn--enkwtkmj-y-enkns asmcp cq]w
Imd amIvkvImd amIvkvimkv{Xob tkmjy-enkwtdm_v HmhIqv Dev]mZ\w
]n-SDtm-]-y tkmj-y-enkw_WmUvjm^m_n-b tkmj-y-enkwP\m-[n-]-Xyw
{]h-\w-14
Xe-s-p-ambn tbmPn-n-pI
1
Nmnv {] m\w
hy-h-k-mb hnhw
Dc kqNnI
1 hy-h-k-mb hnhw
2 et-s^-b knm w
3 ]cn-jvI-cW \nbaw
4 Nmnv {] m\w
5 sXmgn-em-fn-I-fpsS sFIyw
6 ^mIvSdn \nbaw
21
sXmgn-em-fn-I-fpsS sFIyw
{]h-\w-15
hn-h- -fp-ambn _-s ]nI ]qn-bm-pI
c-c-lnX hnhw
{^v hnhw
_n Hm^v ssdv
.......................................................
.......................................................
.......................................................
.......................................................
a\p-j-ym-h-Im-i {]J-ym-]\w
hn-h-
hym-h-km-bnI hnhw
ImjnI hnhw
.......................................................
.......................................................
^mIvSdn k{-Zmbw
.......................................................
.......................................................
ImjnI b{ -
D-c-kq-NnI :
c-X-lnX hnhw
s]o-j Hm^v ssdv
temMv ]men-sa
(A-\p-tbm-P-y-am-b-h)
{^p-hn-hw
aq mw Ftv
sS okv tImv {]Xn
CS-s]-Sm-Xn-cn- \bw
KXm-KX hnI-k\w
ImjnI hnhw
NXphj Irjn
hf-p-sI: \nbaw
s\tm-fn-b tImUv
{^v _q_ cmPm---mcpsS Imev Hmtcm {]tZ-ipw Hmtcm \nb-a- -fm-bn-cp#m- p.
F m 1789 se {^p hnhw \ne- -hn-ep \nb-a- -sfmw dm-p-Ibpw s]mXp \nb-am-hen ]mmp-Ibpw sNbvXp. CXv \nba Acm-P-I-Xzw hn-n-p-I-bmWv sNbvX-Xv. Cu L-n s\tm-fnb \nban \nba hnKv-cpsS kanXn 1804 Hcp knhn \nb-am-h-enp Pw \In. Cu
knhntImUv am- -tfmsS {^mkn C pw \ne-\n-cvp- p.
dqtmhns Bcm-[-I-\mb km[m-c-W-m-c-\mbncp p s\tm-fn-b. {^p hn-hns
22
23
24
3 km{amPyXzns hf
BapJw
bqtdm-]-y cmP-y- -fpsS km{am-P-y-Xz tamlw bqtdm-n B`-y- c kwLj-hpw, tImf-\n-Ifn tImf\n hncp- sNdp-p-\nn\pw Imc-W-am-bn. Cc-bpsS apI-fn-tev ]d p hoWv amwk-`m-K sImn-o-dp Igp-I-m-sc-tmse Hcp hIc ap hI-c-Isf Iodn-ap-dnv ]p-sh-p Ah -bn-tev km{am-P-y-Xz tamlw hf p h Ncn{Xw ]mT-`mKw hy-z--am-p- p. CXn-\mbn bqtdm]-y cmP-y- kzo-I-cn hnI-e-amb X{ - fpw AXn-s\-Xnsc sNdpp \nn-\mbn tImf-\n-I
kzo-I-cn kac apd-Ifpw N-mbn Ipn-Iv \tI--Xm-Wv. h-am-\-Ime tIm-f\n hmgvNtbmS-pw km{am-P-y-X-z-tmSpw {]Xn-I-cn-m-\p tijn hnZ-ym n-I-fn hfn-sb-Sp-p-hm Cu
]mT-`m-K- -fn-eqsS A[-ym-]nI {ian-t-Xp-v.
]T-\-e--y- :
l
km{am-P-y-Xz tamlw Bt{^m--G-j-y cmP-y- -fn-tepw, Ata-cn- hI-c-I-fn-tepap A[n\n-th-i-ambn hf Ncn{Xw ]cn-tim-[n-p- -Xn\v
tImf-\n-Ifn
Xn\v
P-\n, Cen F o cmP-y- -fpsS GIo-I-c-W-n\v tZio-bX hln ]ns\ Ipdnv a\-n-emp- -Xn\v
A{Im-aI tZio-b-Xbpw {]In-tcm[ tZin-b-Xbpw Xn Xmc-X-ayw sNbvXv Ah-bpsS KpW-tZ-j Xncn--dn-bp- -Xn\v
C -y, ssN\, Pm F o cmP-y- -fnse tImf\n hncp ka-c- km{am-P-y-Xz hncp ka-c- fpsS ]m--e-n ]cn-tim-[n-p- -Xn\v
{]h-\w-1:
hj-
kw`-h-
1744-63
I m-nv bp-
1757
mkn bpw
1764
_Ivkm bpw
1856
1774
^nem-sU^n-b--t{]m-hnj-y Khsa v
1776
1781
tImhm-eokv Iog-S- p p
1783
]mcokv DS-Sn
USA \ne-hn hcp p
1804
1822
1830
1914
1870
C-enbpsS GIo-I-cWw
1871
1882
1868
{]h-\w-:
hy-h-kmb hn-h-n\v tijw apX-em-fnw t\cn {]Xn-k-n-I. km{am-P-y-X-z-n\v hgn-sXfn-p. Cu ]m--e-n apX-em-fn-hpw km{am-P-y-X-zhpw ]c-kv]cw _-s-Spn Hcp ]nI
Xm-dm-pI
26
apX-em-fnw
km{am-P-y-Xzw
Aan-X-ambn Dev]m-Zn-n--sp
Dev] I-hSw
cmP-y- Xn Dev]m-Z\ a cw
_mnw v k{-Zmbw
sXmgn-em-fn-I-fnse Akw-Xr]vXn
hy-h-kmb IpI
ssN\-bn
Zp`-c-W-IqSw
hym]mc km[-y-X-I
Ie-ln \mp-cm-P-y-
I--Sv
`c-Wm-[n-Im-cn-I-fpsS \ne-]mSv
km{am-P-y-Xzw
{]h-\w-:
km{am-Pz hym-]-\-n\v bqtdm-]-y in-I C -y-bnepw ssN\-bnepw kzo-I-cn X{ -
Dsm Nmv Xm-dm-
-ssN\
C y
km-nI A[:]X\w
{]h-\w-:
Ata-cn- sFI-y-\m-Sp-I-fpsS cq]o-I-c-W-n\v hgn-sX-fn kw`-h- DsSpn #wcp t^#m
Nmv Xm-dm-pI
{]mXn-\n-[-y-an-msX \nIp-Xn-bn
i
1774 Ata-cn--bnse 13 tImf-\n-I ^ntem-sU^n-b-bn tN v
s{^mhnjy Khsa v cq]o-I-cnp
i
1776 Ata-cn- tImf-\n-I kzm-X-{ y {^J-ym-]\w \Sn
i
tImf-\n-Ifpw Cwpw bp-n
i
tPmv hmjnw-KvS Ata-cn--bpsS t\Xr-Xzw Gs-Spp
i
1781 tImhm-eokns t\XrXzn-ep- {_nojv ssk\ys
{^mkns flm-b-n Ata-cn IogvsSp-p p
i
1783 ]mcokv DS-Sn
i
Ata-cn- sFIy \mSp-I \ne-hn h p
XpS{]h\ km[-yX:
{]mXn-[-y-an-msX \nIpXn-bn
Ata-cn- kzm-X-{ y
kacw
28
a) {]h-\w-:
b) Dev-]m-Z\ hy-h- -bn D]-I-c-W- -fpsS \h-oI-c-W-n ASnaD-Sa _w hni-Ie\w sNp p
t]mp-Ko-kp-Im, kvs]bnIm, Cwo-jp-Im F n-h-cpsS Ata-cn--bnse ASn-a---hSw #v
A-ym-]nI \Ip Ipdn-ns ASn- m-\-n Ipn-I N \S-p p
Nm kqN-I- :
hy-h-km-bn-I-fpsS Ipd Nne-hn Bh-i-y-amb sXgn km[-yX
Gj-y--B-{^n `qJfi fn \n p ASn-a-Isf Ibn Ab-
ASn-a-Iv \Inb sImSnb a\w
tImf-\n-I-fnse Ahn-`mPy LS-I-ambn ASn-aw
{]h-\w-:
_m {]tZ-i- amn \n pw Xncn--dn-bp p
_m {]tZ-i-
_tK-dnb
sk_nb
amkn-tUm-Wnb At_-\nb
t_mkv\nb
sakn-tKm-hn\
{Smknhm-\nb
_m Zzo]v
sXp-Ing bqtdm-n aq p hihpw kap-{Z-P-e-m Np-s--XmWv
_m D]-Zo]v
29
XpS {]h-\w:
temI-`q-]-S-ns cq]-tc-J-bn _m {]tZ-i- AS-bmf-s-Sp-p p
{]h-\w:
bp- -sfm pw IqSmsX F ns\ Hcp `q-J-fi-s-bmsI hoXn-s-Spp F v bqtdm-]-y cm-Py- m]n tImf-\n-I B{^n--bpsS cq]-tc-J-bn AS-bm-f-s-Sp-p- p.
TB Page No. 47
{_no-jv, {^mkv, P-\n, C-en, t]mp-K, kvs]bn F n-h B{^n--bn m]n
tImf-\n-I XpS{]-h\ `mKambn ]n-I-s-Sp-p p
B{^n- cmP-y-
sImtf-mWn-b in
{]h-\w:
tZicmjv{S- tZiobX Cu Bi-b- v hyX t\Sp-hm hni-Zo-I-cW Nmv ]cn-N-bs-Sp p
tZicm-jv{S-
tZin-bX
bqtdm-n hf p h cmP-`-cW tI{oIr-X-a mb `c-W -Iq-S- tZi-c m-j v{S- fmbn apX-em-fn-I, ^mIvSdn DS-a-I
F n-h CXn\p ]nXpW \In
`mj, kwkvIm-cw, ss]XrIw apX-emb LSI- -fm kam-\X ]pep , \nb-Xamb Hcp AXnn-p-n Pohn-p
Hcp P\-X-bmWv tZiw. CXns I-]-cn]m-Sn-bmWv tZio-b-X.
{]h-\w:
GIoIcW-n\v app C-en-bpsSbpw, P-\n-bp-tSbpw `q]-S- fpw A\p-_ {]tZ-i- fpw
\nco-n-p- p.
{_no-jv, {^mkv, P-\n, C-en, t]mp-K, kvs]bn F n-h B{^n--bn m]n
tImf-\n-I XpS{]-h\ `mKambn ]n-I-s-Sp-p p
C-e-n-bnepw, P-\n-bnepw tZio-b-Xpw AXp-hgn GIn-I-cW {] m-\- pw hgn-sX-fn
kw`-h- N-bn-eqsS Is-p- p.
Nm kqN-I- :
tPmk^v ako-\n, Kmcn-_mUn, hnIvS Cm-\p-h cm-a, Ihq {]`p-tkmsh Hmtm-t^m _nkvamv.
30
i
{]Xn-tcm[ tZio-bX
B{Im-aI tZio-bX
ssk\nI kJ-y-
]c-kv]c kwibw
]mc--cyw
hwi alna
Bbp[ tiJ-cWw
cmP-y- -fp-fS hnkvXrXn hn-n-
sNdp-p-\nv kacw
A[n- \ n- t h- i - n- - s \- X n- s c- b p {]Xntcm[w
tImf\n hncp ka-c- - -
AXnn hym-]n-n-pI e-y-a
p
Nd
w
ac
hw
n
p-\
-al
na
B{I-anI
tZio-bX
{]Xn-tcm[
tZio-bX
tI
mf
\n
k
a-c
-
amXr-Im-tNm-Z-y- D-c-kq-N-I :
1.
D-c- -kq-Nn-I:
1839-42, Idpns hym-]mcw amp cmP-hw-ins \n-lm-bm-h ssN\-bpsS
tlmMvtImMv Xpa-dp-Jns ]X\wXp-d hmXn \bw
]cm-P-bw,
2. tImf\n hncp ka-c- {]Xn-tcm[ tZio-b-Xv DZm- -l-c-W-amWv. CXns ASn- m-\-n
C -y--ssN-\--P-m F o cmP-y- -fnse tImf\n hncp ka-c- Xmc-X-ayw sNp-I.
C y
ssN\
Pm
D-c- -kq-NI :
C- -y:
ssN\:
Pm:
3. X n-cn-p B{^n--bpsS cq]-tc-J-bn {_n, {^mkv, t]mp-K F o bqtdm-]-yinI B[n-]-Xyw m-]n {]tZ-i- AS-bm-f-s-Sp-pI
D-c-kq-Nn-I:
TB t]Pv-47
hym-h-km-bnI hnhw Dev]m-Z\ -cw-Kv hn am- Dm-n. Aan-tXm-ev]m-Z\w apX-emfn--n\pw, tImf-\o-I-c-W-n-tepw, km{am-P-y-X-z-n-tepw \bn-p. temIw Iog-S-m-\p km{Km-P-y-Xz in-I-fpsS {iaw temI bp-n\v hgn-sbm-cpn. am\hcmin-bpsS Ncn-{X-nse Zp:J
]q -amb A-[-ym-b-amWv temI bpw. bpw `qcn-`mKw cmjv{S- -fp-sSbpw XIv hgn-sbm-cp-nsb-nepw Nne cmjv{S- v bp-nepw t\- -fp-m-n. Ccp-]Xmw \qmns BZy Zi-I- fn Ac-t -dnb dj-y hnhw kq kmaq-ly am-n\v Imc-W-am-bn. Aan-X-amb kz-Im-c-yh-cWw temI km-nI am-y-n\v Imc-W-am-bn. C-en-bnepw, P-\n-bnepw Db p h
^mkn-kw, \mknkw F o XXz kwln-X-I temI cmP-y- pw P\-Xbvpw hn Zpcn-X-
Dm-n.
e-y- : (c-s-tS Bi-b- )
l
{]h-\w:
bqtdm-ns `q]-S-ns klm-b-tmsS Ing- bqtdm-]-y cmP-y- , _m {]tZ-i-
1914-se P\n F nh Xncn--dn-bp- p. XpS v ]uc-kvXy bqtdm-]-y ka-k-y, _m {]Xnkn F n-h-bn-tev \bn kml-N-c-y- -sf-p-dnv N kwL-Sn-n-p- p.
33
{]h-\w2
temI-bp--n-\n-S-bm-nb A m-cmjvv{S {]Xn-k-n-I Is-p p
temI-bp--n-\n-S-bm-nb A m-cmjv{S {]Xn-k-n-I
]uc-kvXy
bqtdm-]-y
ka-ky
_wKm
{]Xn-kn
samtdm-
{]Xn-kn
_mKvZmZv
sdbn
t_mkv\nb
{]Xn-kn
{]Xnk-n-I hni-Zo-I-cWw
kqN-\:
]uc-k-vXy bqtdm-]-y ka-ky
tHmtm-a km{am-P-y-ns A[o-\-X-bn-em-bn-cp Ing- bqtdm-nse {]tZ-i- I-S-p -Xn\p thn \S kwLj- ]uc-kvXy bqtdm-]-y ka-ky F -dn-b-s-Sp- p. djy
B[n-]-Xyw t\Sm {ianXns\ XpS v {_n, {]j-y, tlmfv F n-h tN v kJ-y-apmn
_m {]Xn-kn
_m {]tZ-i- sf sNmn dj-y-bp-sSbpw P-\n-bp-sSbpw Xm]-c-y- Xn-ep-mb
kwLj-amWv _m {]Xnkv[n
P `mj kwkm-cn-p {]tZ-i- fpw P\- fpw HT cmjv{S-am-bn-o-c-W-sa {]NmcWw P-\n- -bn Bcw-`n-p. (hn-ime P {] m-\w). _m D]-Z-zo]pw P\n
e-y-anp. _m {]tZ-i- p thn-bp Bkv{Sn-b Ah-Im-is P\n ]n pW-p. hwio-b-X-bpsS t]cn k_n-bbpw Ah-Imiw D -bn-p. djy ]n p-W-p. CXv Nne
{]Xn-kn krjvSn-p.
_mKvZmZv sdbn
P-\n-bnse _en-s\bpw HT-m-sa km{am-P-yns `mK-amb _mKvZm-Zn-t\bpw _n-np- -Xn-\p- thn \nn-p. CXv P-\n-bp-sS hym-]mc km-yX hn-n-p-sa v {_n-d-jy `b-s-p. P\n t]j-y K^n-tepw Htm-sa km{am-Pyw CuPn-]vXn-tepw
kzm-[o\w hym-]n-n-p-sa v {_n\pw {^mkpw IcpXn
t_mkv\n-b {]Xn-kn
1908 _m {]hn-i-yI-fmb t_mkv\n-bbpw sltkm-tKm-hn-t\bpw Bkv{Snb ]nSn-s-Spp--G-Io-IrX mhv cmjv{Sw m]nm\p k_n-b-bpsS {]Xnv a -ten-p.
djy k_n-b-sb klm-bn-m apt mp h p. Bkv{Sn-b, P-\n-bp-ambn kJ-y-ap-m-n.
CXv k_nb-sbbpw Bkv{Sn-bbpw, P-\n-bpw, dj-ybpw Xn hntcm-[-n\p Im-c-Wambn.
34
{]h-\w3
temI-bp--n-\n-S-bm-nb A m-cmjv{S {]Xn-k-n-I-fp-ambn _-s ]nI Xmsg sImSp-ncn-p- p. IqSp-X Isn ]nI ]qn-bm-p-I.
{]Xn-k-n-I
Imc-W-
_-s cmP-y-
..............................................................
............................................................
_m {]Xn-kn
................................................
.................................................
..............................................................
............................................................
satdm {]Xn-kn
................................................
.................................................
..............................................................
............................................................
_mKvZmZv sdbn
................................................
.................................................
..............................................................
............................................................
t_mkv\n-b {]Xn-kn
................................................
.................................................
..............................................................
............................................................
{]h-\w4
H mw temI-bp--n-\n-S-bm-nb Imc-W- Isn Xmsg sImSp-n-cn-p ]Z-kq-c-y
]qn-bm-pI
km{am-P-y-Xzw
H mw temIa-lm-bpw
kqN-\:
AXn-Xo-{hamb tZio-bX
ssk\nI kJ-y-
A m-cmjv{S {]{Xn-k-n-I
A m-cmjv{S kwL-S-\-bpsS A`mhw
BvUqv s^Un-\-\ns h[w
35
H mw temI-bp--n-s Imc-W-
km{am-P-y-Xzw
g sp. hym-]mc IpI hym-]n-n-m {iaw cmjv{Sob--km--nI kzm-[o\w]gb km{am-P-y-Xz cmP-y- fp ]pXnb km-{am-PyXz cmP-y- fpw Xn a cw
i
tZio-bX
i
A m-cmjv{S
{]Xn-k-n-I
i
ssk\oI kJ-y
g kwibw
i
A m-cmjv{S
kwL-S-\-bpsS
A`mhw
i
s]s- p-m-Im\p ImcWw
{]h-\w
H mw temI-bp--n ]s-Sp cmP-y- bp-{]-J-ym-]-\- , Imc-W- F n-h-bn Nne Xv
sImSp-n-cn-p- p--Iq-Sp-X Is-pI
XoXn
1914 Pqembv 23
Imc-W-
Bkv {Snb Inco-S m-h-I minsb h[n-- XpsImv
k__nb
1914 Pqembv 24
1914 Pqembv 31
1914 BKkvXv 1
1914 BKkvXv 3
1914 BKkvXv 4
36
kqN-\:
lk_nb
X
Bkv{Snb
ldjy
X
Bkv{Sn-b A[n-\n-th-i-n-s\-Xnsc
Bkv{Snb
lP\n
X
djy
lP\n
X
{^mkv
l{_n
X
P\n
{]h-\w
H mw temI-bp--n ]mfnw hln kJ-y-I-n-I, tI{-i-n-I-, GsXm-s-sb v IspI
kJy In-I
H mw
temIbpw
tI{ in-I
kqN-\:
{_n
P\n
............................
.............................
...........................
............................
.............................
...........................
dpam-\nb
sk_nb
Cen
Bkv{Snb lwKdn
Xpn
_tK-dnb
{^mkv
djy
Ata-cn
s_Pnbw
{Kokv
t]mp-K
dpam-\nbKmhntem {]nskv
Bkv{Sn-b ta[m-hn-X-z-n \n v kzm-X-{ yw t\Sm\p t]mcmw \Sn h mhv hwi-PcpsS hnh kwL-S-\-bmWv mv lmkv ko{Iv skmssk-n-Cu `oIc kwL-S-\-bnse AwKam-bn-cp p Kmhntem {]nskv
37
{]h-\w
H mw temI-bp--s XpS v \nc-h[n kam-[m\ {ia- \S-p-I-bp-mbn. AXp-ambn _-s
hnh-c- Xmsg sImSp- -n-cn-p- p. IqSp-X Is-p-I.
kam-[m\ {ia-
hy-h- -I
hpUvtdm-hnks 14 C\ ]cn-]mSn-I
..............................................................................................
..............................................................................................
..............................................................................................
..............................................................................................
thgvkm-bn kn-
..............................................................................................
..............................................................................................
..............................................................................................
..............................................................................................
Pq 1919
sk v sPa-b
k]vX- 1919
s\bn DS-Sn
\hw_ 1919
{Sbm-\ DS-Sn
Pq 1920
tkhvsd DS-Sn
BKkvXv 1920
..............................................................................................
..............................................................................................
..............................................................................................
..............................................................................................
..............................................................................................
..............................................................................................
..............................................................................................
..............................................................................................
..............................................................................................
..............................................................................................
..............................................................................................
..............................................................................................
..............................................................................................
..............................................................................................
..............................................................................................
..............................................................................................
38
{]h-\w
a\p-j-ym-h-Imi ewL-\-
Pohn-m-\p Ah-Imiw
ip-P-ew, hmbp-ew-L\w
sXmgn/hnZ-ym-`-ymk Ah-Imiw
hy-n-k-zm-X-{ -y-n-\p #mh-Imiw
kz-X{ Nn
A`n-{]m-bm-h-Imiw
kwL-Sn-pI
................................................................................
................................................................................
................................................................................
................................................................................
B \miw, km-nI XI
sXmgn-en-mbva, ]n-Wn, tcmKw,
Irjn/hy-h-km-bw XI
KXm-KX hmm-hn-\n-a-b XI
cmP-hw-i- -fpsS XI
kzm- X - { y {] m- \ - - f psS inbmn-
AXn Xo{h tZio-bX
Ata-cn- hin
Pm {]_e in
temI kwL-S\ cq]o-I-cWw
]mcn- n-XnI {]iv\-
{]h-\w
A m-cmjv{S kwLS-\-bpsS A`mhw H mw temI-bp--n-\p Imc-W-am-bn-cp- p. F m
temI-bp--n\p tijw eoKv Hm^v \mjkv (k-cm-Py k-J-yw) F kwLS-\- cq]o-I-cn--s-p.
Cu kwL-S-\-bpsS e-y- , LS-I- , {]h-\- , ]cm-P-b- Isn ]nI ]qnbm-p-I.
e-y-
LS-I-
{]h\
]cm-Pb ImcW\
39
kqN-\:
l A m-cmjvv{S kam-[m-\-hpw kpc-n-X-X-zhpw, A m-cmjv{S kl-I-c-Ww, bpw XS-bpI
l Akw- n--Irkn--sk-{I--cn-tb-v--A m-cmjvv{S \oXn-\-ymb tIm-SXn
l bp- Hgn-hm-n \nc-h[n X- ]cn-l-cn-p, sXmgn-em-fn-I-fpsS PohnX \ne-hm-c-ap-
dj-y hnhw
{]h-\w
temI `q]-S-n djy AS-bm-f-s-Sp-p p. XpS v dj-y hn-h-n-tev \bn kw`-h- fpsS Nn{X {]Zi\w (Nn{Xw t]Pv 63 TB)
(Imq t]Pv 60 TB)
N t{ImUo-I-c-Ww)
{]h-\w
dj-y hn-h-n-\n-S-bm-nb Imc-W- Isn ]nI ]qn-bmpI
cmjv{Sob
Imc-W- -
..........................
..............................
km-nI
Imc-W- -
kmaq-lnI
Imc-W- -
..........................
..............................
..........................
..............................
s]sNn m
p-mb
-]-c-amb
Imc-W- - g Imc-W-w
..........................
..............................
40
..........................
..............................
dj-y
hnhw
kqN-\:
cmjv{Sobw
km N{I-hn-am-cpsS GIm-[n-]-Xyw
\ntm-fkv Zp_-e-\mb `c-Wm-[n-Imcn
Zpa-bpsS LS-\--{]-h\w AXr]vXn
i
kaq-lnIw
i
km-nIw
i
Nn m-]cw
i
s]s p
mb
Imc-W-w
H mw temI-bp--nse ]cm-P-bw--{]-Ir-Xn-tm`w
km-nI XI Zmcn{Zw
i
dj-y hnhw
{]h-\w
dj-y hn-h-hpambn _-sv 1898 apX1917 hscbp Ime-L--nse {][m\ kw`-h- sf
ASn- m-\-amn ssSw sse Xm-dm-pI
1917 (HIvtSm-_), 1898, 1905, 1913, 1917 (^n-{_-h-cn)
41
bp-Ime I-yq-Wnkw
]p km-nI \bw
{]tX-yI-X-I
{]tX-y-I-X-I
A[nI
De-]v -
P\- v
kl-I-cW
m]-\
kqN-\:
l Irjn`qan/Ft-p-I Ij-Iv
l `mKo-I-amb kz-Im-c-y-h-cWw
l t_p-I tZi-km-cWw
\nb-{ -W-n
42
CSXp-]w
he-Xp-]w
{^v hn-h-Im-emWv CS-Xp-]-w--h-e-Xp-]w F o t]cp-I hym-]-I-ambn D]-tbmKnp XpS- n-bXv \mj-W Akwn-bn cmPm-hns A\p-Iq-en-I he-Xp-h-ipw hnhs A\p-Iq-en--h CS-Xp-h-ipw Ccn-m XpS- n. {_nojv ]men-san cmPm-hns
a{ n-am kv]o-dpsS heXp hipw {]Xn-] AwK- CS-Xp-h-ipw Ccn-p ]mc-cyw Dv. ]ptcm-K-a\mi-b- kzo-I-cn-p- -hsc CS-Xp-]w F p ]d-bp- p.
{]h-\w
temI-n-em-Z-y-ambn ]- -h- c ]-Xn-I \S-n-em-nb cm-Py-amWv tkmhnbv bqWn-b.USSRse
]-h- c ]-Xn-I-fpsS {]tX-y-I-X-I Isn C -y ]-h- c ]-Xn-I-fp-ambn Xm-X-ayw
sNp-I--N
kqN\
tkmhn-bv bqWn-b
C v
1951 \S-n-emn
1929 \S-n-emn
ASn m\ taJe sa-sp
L\-h-y-h-kmbw in {]m]np
b{ -hc-Ww
ImjnI taJe A`n-hrn
ku-P-\y hnZ-ym-`-ymkw
Irjn tZi-km-cWw
hy-h-km-b-h--cWw
kl-I-cW {] m-\-
sXm-gn-en-m-bva-bvv ]cn-lmcw
k-Zvhy-h sa-sp
km-nI hnI-k\w
tkmj-y-env kaq-l-{Iaw
`-y-k-zbw ]c-ym-]vXX
ImjnI Dev]m-Z\ h-\hv
Zmcn{Z \nm\w
Du-tijn hnI-k\w
IqSp-X sXmgn-e-h-k-c-
hym-h-km-bnI ]ptcm-KXn
Xz-cn-X-K-Xn-bn hf
{]h-\w
hn-hm c tkmhnv bqhn-bv bqWn-b A tZiob cwKv ]pXnb \ne-]mSpI kzo-I-cn-pI-bp-m-bn. tkmhn-bv bqWn-b kzo-I-cn hntZi\b-s-p-dnv
hntZ-i-\bw
USSR
USSR
cq]o-I-cnXn\p tijw
USSR
inYn-eo-I-c-W-n\p tijw (1991\p tijw)
................................................................................
................................................................................
................................................................................
................................................................................
................................................................................
................................................................................
................................................................................
................................................................................
43
kqN-\:
l
l
l
l
l
]pXnb \ne-]m-Sp-I
1934 kcm-Py kJ-y-n AwKw
tImf-\n-h-cWw/km{a-P-y-Xzw FXnp
sXmgn-emfn h-n\p Znimt-_m[w
P\-hncp Khsa v {]Xn-I-cWw
l
l
l
l
l
tkmj-y-env \b- v ]n pW
apX-em-fn--ns\ FXnp
i-amb CS-s]-S C
tkmj-y-enkns XI
A tZ-iob CS-s]-S-en \n v Hgnp-\np p
l B`-y- c Imc-y- v {]m[m-\yw
l ssk\oI kwL-jn \n v Hgnp-amdn
{]h-\w
H mw temI-a-lm-bp-m-\- cw Ata-cn km-nI cwKv {][m-\-s cmP-y-am-bn. 1929
Ata-cnbn h km-nI {]X-ym-Lm-X Dm-bn. Cu km-nI am-y-n \n v taN\w
t\Sm Ata-cn kzo-I-cn \b-amWv \yq-Uo F - -dn-b-s-Sp- -Xv.
temI-`q-]SnAta-cn- sFI-y-\m-Sns m\w Is-p p
N--kq-N\:
H mw temI-a-lm-b--n\p tijw Ata-cn--bnse km-nI nXn km-nI am-yw
\yq-Uo ]-Xn
]nI ]qn-bm-pI
Ata-cn k-Zv hy-h
I H mw temI-bp-n\p tijw
............................................
............................................
1929
\yq-Uo
............................................
............................................
............................................
............................................
kqN-\:
l
l
l
l
l
Aan-X-thK hf
hy-h-kmb taJe kz-Im-c-y DS-a-Iv
Cd-p-aXn \nIpXn hn-np
B`-y- c \nIpXn Ipdp
kmt-XnI hnZy-bpsS klm-b-tmsS
Dev]m-Z\w hn-np
l hm m-\p tijn-bn
l Hmlcn Itm-fn XI
l km-nI a-yw _mp-I XI-
-sXm-gn-en-mbva
..............................................................
..............................................................
..............................................................
..............................................................
..............................................................
..............................................................
..............................................................
44
{]h-\w
Ata-cn-bpw dj-ybpw \S-n-em-nb km-nI \b- -fpsS ASn- m\ kz-`m-h- . (d-j-ybnse ]p km-nI \bw--A-ta-cn--bnse \yq-Un) ASn- m\ kz-`m-h- Isn ]nI
]qn-bm-p-I)
]p km-nI \bw
\yq-Un
djy
Ata-cn
.....................................................
.....................................................
..............................................................
..............................................................
....................................................
....................................................
{]h-\w
temI`q]-S-n Cen, P\n F o cmP-y- -fpsS m\w Is-p p
Nn-{X-{]-Zi-\-n-eqsS ^mjn-k-nsbpw \mkn-k-ns-bpw hym-]-\-n\v lnve-dpw, aptm-en\nbpw hln ]v Xncn--dn-bp- p. Cu Bi-b- -fpsS hym-]-\-n-\mbn P-\nbpw C-enbpw
apt mp sh \y-mbo-I-cWw hy--am-p-I. (The Great dectetor kn\nam{]Zi-\w).
P-\n-bpsS \y-bo-I-cWw
C-en-bpsS \ym-bo-I-cWw
bpm-\- cw kJ-y-I-n-I-fn \n p
Ah-K-W\
..................................................................................
..................................................................................
..................................................................................
..................................................................................
..................................................................................
..................................................................................
..................................................................................
..................................................................................
45
kqNnI:
l hnth-N\w
l km-nI XI
l cmjv{Sob Ac-n-Xm-h
l hwiob amlm-flyw
l km-nI XI
l cmjv{Sob Ac-n-Xm-h
l tkmj-y-en-v--I--yq-Wnv Bi-b- -fpsS hf
l a[-y-h-nsbpw `qhp-S-a-I-fpsSbpw ]n pW
{]h-\w
^mjn-kw, \mknkw Htc \mW-bns cv hi- -fm-bn-cp- p-sh pw {]kvXpX kp-NnX
t_m[w cmw temI-a-lm-bp--n\p hgn-sbm-cpn F [mcW cq]-s-Sp-p-hm. Bi-b- -fpsS
Nmv {]Zin-n-p-I. kam-\-X-I Xncn--dn-bp- p.
^mjnkw
\mknkw
bps {]Ionp
P\m-[n-]-X-y-hn-cp {]h\-
..................................................................................
.................................................................................
..................................................................................
..................................................................................
kqN\:
l
l
l
l
l
l
l
l
l
FXn-cm-fn-Isf hcpn
]ucm-h-Im-iw, kzm-X-{ yw F n-hsb FXnp
B{I-a-tWm- pI hntZi \bw
ssk\oIhXv-I-cWw
av ]mn-Isf \ntcm-[n-p
\yq-\-] A`n-{]m-b- sf am\n-p p
GIm-[n-]-Xy at\m-`mhw
tkmj-y-env hncpw
I-yq-Wnv hncpw
46
{]h-\w
P\m-[n-]-Xy `c-Whpw ^mjnv `c-W-{Iahpw Xmc-X-ayw sNp-I. Nmns klmbw D]-tbm-KnpI
kzm-X-{ yw/Ah-Im-i-
A`n-{]mb kzm-X-{ -yw
]ucm-h-Imiw
aX-hn-i-zmkw
`c-W-{Iaw
{Ia-k-am-[m\w
th-h-Imiw
kmwkvImcnI {]h\w
am[-ya kzm-X-{ yw
cmjv{Sob ]mn-I-fpsS
kzm-X-{ yw
hntZi \bw
^mjnkw
P\m-[n-]-Xyw
....................................................................
....................................................................
....................................................................
....................................................................
....................................................................
....................................................................
....................................................................
....................................................................
....................................................................
....................................................................
....................................................................
....................................................................
....................................................................
....................................................................
{]h-\w
tKzmWn
47
Pm
.............................................
........................................
........................................
.............................................
........................................
........................................
]mwtm ]nmtkm
Kq n
]nm- t km- h n- s Ghpw {]i- k v X - a mb
s]bnn- v--kv]m-\njv B`-y- c bp-n
Kq nm \Kcw t_mw_m-{I-a-a-W-n\v
hnt[-b-am-XmWv {]ta-bw. 347 x 776 sk. ao.
hep--ap Kq n--bn Idp-v, shfp-v,
Nmcw F o \nd- am{X-amWv {]tbm-Knn-cn-p- -Xv. 1937 Pqem-bnse ]mcokv C
\mj-W FIvkvt]m-bn {]Zin-nm\mWv Cu Nn{Xw hc- - Xv . am{Un-U nse
tkm^nb ayq-kn-b-n-emWv Ctm-gp--Xv.
XpS {]h-\- :
1.
cmjv{Sob
Imc-W- -
kmaq-lnI
Imc-W- -
km-nI
Imc-W- -
s]sNn m
-]-c-amb
g p-mb
Imc-W-w
Imc-W- -
9; "" dj-y hn-hhpw tkmhnbv bqWn-bs hfbpw temI Ncn-{X-n sNep-nb kzm-[o\w''F hnj-bs Bkv]-Z-am-n-bp skan-\m Xm-dm-p-hm Hcp dntmv Xm-dm-p-I.
9. hnhm-\- cw km-nI ]ptcm-KXn ssIh-cn-m tkmhn-b-v bqWn-b kzo-I-cn \b-
Fs m-s-bm-bn-cp p ?
10. Ata-cn-bpw tkmhnbv bqWn-b\pw k-Zvh-y-h- sb in-s-Sp-n. temI-nse \n mbI in-bmbn amdp-hm kzo-I-cn \b- Xmc-X-ayw sNp-I.
11. ^mjn-khpw \mkn-khpw tZio-bX-bpsS Ghpw `oI-c-amb cq] ]cn-Wm-a-am-Wv. P-\n-bp-sSbpw
C-en-bp-sSbpw km{am-P-y-Xz in-bm-bp apt w \ne-\nn. CXv ]cn-tim-[n-p-I.
12. ^mjn-khpw \mkn-khpw Ah-cpsS \b-]-cn-]m-Sn-I hnP-bn-n-p- -Xn\p kzo-I-cn X{ -
Fs m-s-bm-bn-cp p?
13.
""P\m-[n-]-Xy hy-h- n-Xn-bn \n pw hn`n- -amWv ^mj-nv `c-W-{Iaw''. Cu {]kvXm-h\ ]cntim-[nv \n -fpsS A`n-{]mbw ka n-p-I.
1917, 1919, 1914, 1920, 1929 (tkhvtd DS--Sn, dj-y hn-hw, temI-bp-w, thgvkmbn DS--Sn, temI
km-nI am-yw)
2. dj-y hn-h- -hp-ambn _-sv 1898 apX 1917 hsc-bp {][m\ kw`-h- sf Bkv]-Z-amn
ssSw sse Xm-dm- pI
3. 1936, 1916, 1929, 1920, 1914
kvs]-bn-\n-se B`-y- c bpw
k-cm-Py kJyw
lnve \mkn ]mn cq]o-I-cnp
\yq-Uo
H mw temI-bpw
49
cmw temI-a-lm-bp-hpw
5 km{am-P-y-X-z-ns XIbpw
BapJw
temI-N-cn-{X-ns KXn amp- -Xn cmw temI-a-lm-bpw hln ]v hf-sc-tb-sd-bmWv.
H mw temI bpm-\- -c-ap-mb kam[m\ {ia- sfmw Zp-e-am-hp-Ibpw Xo{h-tZ-io-b-X-bn-eq nb Hcp Zi\ kwln-X-bp-ambn ^mknv cmjv{S- A[n-\n-th-i-n\v Xm-dm-b-Xv asmcp
temI-bp-n\v Imc-W-am-bn. H mw temI bp-t-m `oI-c-am-bn-cp p cmw temI-bp-w.
X{ -]-c-ambpw kmt-Xn-I-hpambn H mw temI-bp--n\v cmw temIbp--hp-ambn \nc-h[n hyXym-k- Dv. cmw temI-bpm-\- cw sFI-y-cmjv{S kwL-S\ cq]o-I-cn-p-Ibpw temI kam[m\ {ia- v t\X-r-Xzw \Ip-Ibpw sNbvXp. bpm-\- cw Gj-y-bnepw B{^n--bnepw hntamN\ {] m-\- Bcw-`n-p. temIv apX-em-fn Bi-b- -fp-sSbpw tkmj-y-en Bi-b- -fpsSbpw B`n-ap-J-y-n cp tNcn-b-I-fmbn amdn. F- m bpm-\- cw kz#m-X-{ yw t\Snb cmP-y tNcn tNcm {] m-\-n\v cq]w \In. aq mw temI-cm-P-y- -fpsS Db-p-thn {]hnp.
50
ey- - :
l
l
l
l
l
l
l
l
{]h-\w1
temI `q]-S-n cmw tem-bp--n ]m-fn-I-fmb cmP-y-
kqN-\: Pm, P-\n, C-en, tlmf-v, {_n, ssN\, {^mkv, tkmhn-bv bqWn-b, Ata-cn
cmP-y fpsS m\w Xncn--dn-bp p
kqN-\:
]{X Inw-Kp-I--kn.-Un. I F n-h-bpsS klm-b-tmsS bp-hp-ambn _-s Imc-y-
N sN-Ww.
{]h-\w2
Xmsg sImSp-n-cn-p Htcm kw`-hhpw cmw temI-bp--n-tev \bn F{X-am{Xw Imc-Wambn F v Is--Ww. N--Nmv {]Zi\w F n-h-bm-Imw.
km{am-P-y-Xzw
thgvkmbn
DS-Sn
\mknkw
^mjnkw
ssk\nI
kJ-y-
k-cm-Py
kJyw
]cm-Pbw
P-\n-bpsS
t]mfv
B{I-aWw
51
km{am-P-y-Xzw
km{am-P-y-Xz cmP-y- n-S-bnse a cw cp-am-bn. G-j-y, B{^n F n-hn-S -fn B[n-]-Xyw m]n--h km-nI hf-t\-Sn. tImf\n ]nSn-s-Sp-m\pw, Zpe cmjvv{S- sf Iog-S-m-\pap {ia- \S- p. apX-em-fn cmP-y -f-n-S-bn ISp AXr]vXn
thgvkmbn DS-Sn P-\n-bpsS ta ASn-tn--Xv. AXr]vXn iw. P\nsb \ncm-bp-[o-I-cn-p. P-\n-bpsS tImf-\n-I \jvS-ambn A]-am-\-I-c-amb
DS--Sn. P P\-X-bn {]Xn-Im-c at\m-`mhw
i
thgvkmbn
DS-Sn
i
\mknkw
^mjnkw
i
ssk\nI
kJ-y-
i
k-cm-Py
kJyw
]cm-Pbw
g ]cn-l-cn-n
i
P-\n-bpsS
t]mfv
B{I-aWw
cmw temIbpw
{]h-\w3
cmw temI-almbp-w \nc-h[n Zpcn-X- hnX-bvp-I-bp-m-bn. cmw temI alm-bp-Z-[ns ^e-am-bp-mb a\p-j-y-h-Imi ewL-\-as-sS-bp ^e- Fs ms ?
bp-ns s]mXp-hmb ^e- N sNmw. XpS v cmw temI-a-lm-bp--ns am{Xamb ^e- fpw N sN-Ww.
kqN-\:
a\p-j-ym-h-Imi ewL-\-
l B\miw (F-I-tZiw 4 tImS)
l km-nI XI
l Pohn-m-\p Ah-Imiw
l \mW-b-s-cpw
l A`n-{]mb kzm-X-{ yw
l sXmgn-e n-mbva
l kmc kzm-X-{ yw
l AWp-{]-k-cWw
l sshZ-y-k-lmbw e`n-m-\p
l Irjn/hy-h-kmbw/KXm-KX XI
AhImiw
l hmm hn\n-ab kwhn-[m\w Xmdp-am-dmbn
l Btcm-Ky {]iv\- --m-aw--Zm-cn-{Z-yw--hn-e--bw l hnZ-ym-`-ym-k-n-\p Ah-Imiw
l ip-hm-bp, ip-Pew F nh e`n-pl UNO cq]o-I-cWw-P hn`-P\w
hm-\p Ah-Imiw
l Ata-cn/tkmhn-bv bqWn-b hi-n-I
l Gj-y B{^n- cmP-y- -fpsS XI
l ioX-b p-w
52
{]h-\w4 (N)
bp-n-te-p \mgn-I--p-I--Hmtcm kw`-hhpw cmw temI-a-lm-bp--n-tev \nbn-m
F{X-am{Xw klm-b-I-ambn F v N sNpI (B-tKmf kml-N-c-y- )
1929-30
1931-33
1934-36
km-nI amyw
aq-dn-b {]Xn-kn
A_n-ko-\-b
{]Xn-kn
sXmgn-en-mbva
]n-Wn, Zmcn-{Zyw
hym-]m-cm-h-i-ym w
Pm aq-dnb B{Ianp
apk-eo\n A_nko-\nb
B{I-an-p. eKv Hm^v
\mjkv \njv{Inbw
1936-38
1938
1939
lnve thgvkmbn
DS-Sn \ncm-I-cn-p p
ayq-WnIv DS-Sn
lnve sNtm-m-hy
Ing-S-p p
lnve kpU-em v
Iog-p p
{_n--{^mkv AwKo-Icn-p p
Bkv{Snb P-\n-tbmSv
Iqn-tp p
1939
1939
\mkntkm-hn-bv A\m-{I-aW
DS-Sn
lnve-dpsS t]mf-m-{I-aWw
53
{]h-\w5
bp-Xns KXn
1939
1940
1941
1941
lnve t]mfv
B{I-an-p p
P\n
Cen, {^mkv
B{I-an-p p
lnve tkmhn-bv
bqWn-b B{I-anp p
Pm
Ata-cn--bpsS
t]lm_
B{I-an-p p
1942
1943
1944
Ata-cn
Pms\
anUvemn
B{I-an-p p
USSR
men{KmUn
P-\nsb
]cm-P-b-s-Spn
{_nojv
Ata-cn-
kwbp
ssk\yw
1945
{]h-\w6
tkmhnbv bqWn-bsbpw Ata-cn--bp-sSbpw cwK-{]-thiw cmw temI-bp--ns KXn-amn.
Cu cmP-y- bp-n ]s-Sp-m-\n-S-bm-nb kml-N-cy- fpw C-h-cpsS cwK-{]-th-i-n\p tijw
Dmb KXnbpw Isn ]nI hn]p-eo-I-cn-p-I.
kqN-\:
^e-
tkmhn-bv
bqWn-b
P-\nsb ]cm-P-b-s-Spn
...............................................................................................
..................................................................................................
Ata-cn
...............................................................................................
..................................................................................................
...............................................................................................
..................................................................................................
54
kqN-\:
l
l
l
l
l
l
{]h-\w7
cmw temI- -bp--n temIw cp imnI tNcn- -I-fmbn amdn. CXn-eps cmP-y- sf Isn
Xmsg v sImSp-n-cn-p ]Z-kq-c-y ]qn-bm-p-I.
Pm
Ata-cn
Ap-Xp
in-I
kJy
InI
kqN-\:
l
l
l
P-\n, Cen
{_n, ssN\, {^mkv, tkmhn-bv bWn-b
XpS v temI-`q-]-S-n Cu cmP-y- -fpsS m\w Xncn--dn-bpI #v
{]h-\w8
cmw temI-bp-n lnve-dpsS \S-]-Sn-I ImWn-p ssSw see Xm-dm-pI
(1933 apX 1939 hsc-bp {][m\ kw`-h- )
1933, 1939, 1937, 1934, 1935, 1936, 1938) C-en-bpsS kJ-yw, sNtm-tm-hm-I-y-bpsS {]tZ-i Io-gS-n. B-kv{Sn-b/kpU-em v {]tZ-i- Iog-S-n. P-\n-bn Bbp-[o-I-cW dmen, \nnX
ssk\nI tkh-\w, k-cm-P-y-n \n v ]nam-dn. Bkv{Snb Iog-S-m {iaw
1939
1938
1937
1936
1935
1934
1933
k-cm-P-y-k-J-y-n \n v ]nmdn
55
{]h-\w10
cmw temI-bp-hp-ambn _-s Nne kw`-h- fpw, hj- fpw Xmsg sImSp-n-cn-p- p.
ssSwsse Xmdm-pI
(1940, 1939, 1945, 1941, 1943)
P-\nbpsS t]mfv B{I-aWw
tkmhn-bv bqWn-b men {KmUn P-\nsb ]cm-P-b-s-Spn
Cen kJ-y-tk\ Iog-S-n
{XnIn k-Jyw
P-\n-bpsS tkmhn-bv B{I-aWw
1945
1943
1941
1940
1939
{]h-\w11
H pw cpw bp- Xn kam-\-X-I Gsd-bp-s-nepw Cu bp- Xn-ep A c- Isn Xmsg sImSp-n-cn-p ]nI hn]p-e-s-Sp-p-I.
H mw temI-bpw
cmw temI-bpw
................................................ ................................................
................................................ ................................................
B im{m-t-XnI hnZy
................................................ ................................................
................................................ ................................................
................................................ ................................................
................................................ ................................................
bp-`o-I-cX
D imnI tNcn-I
................................................ ................................................
................................................ ................................................
................................................ ................................................
................................................ ................................................
bp-ns ^e-
kqN-\: (H mw temI-bp-w)
A b{ -tm-p-I, A hm-ln-\n-I, hnj-hm-X-I-
B imkv{X kmt-XnI hnZy D]-tbm-Knp
C km-nI nXn tamiw]-I hym-[n-I
D kJ-y-n-I, tI{-i-n-I
E ............................................................................
56
cmw temI-bp-w
l
l
l
B{^n
Gjy
kml-N-c-y- kqN-\:
i-amb ka-c- --te-_ ]mn A[n-Im-c-n--tkm-hn-bv bqWn-bsbpw Ata-cn--bp-sSbpw
CS-s]-S--tIm-f-\n-bn-se kwLj- -- -P-ms apt -wUNO CS-s]-S
{]h-\w13
tlmNn-an
s\k
ate
tPmtam
sI\n-bm
tdm_v
apKmt_
ausk tZmMv
hn-h-
t\Xr-Xzw
^e-
Imc-W-
hnbv\mw
sImdnb
sI\nb
ssN\
knw_msh
Zn-Wm-{^n
{]h-\w14
cmw-tem-I-a-lm-bp-m-\- cw Ata-cn-bpw tkmhn-bv bq-Wn-b\pw h in-I-fm-bn. temIw
cv im-nI tN-cn-I-fm-bn. tkm-hn-bv bqWnbs t\Xr-X-z-n-ep tkmhn-bv tNcnbpw Ata-cn-bpsS apX-em-fn tN-cnbpw. cp tN-cn-Ifpw Xn ISp- A`n-{]mb `n -X--Bbp-[- v ]Icw
Bib]c-amb bpw--C-Xns\ ioX-bpw F v hnfn-p.
ioX-bp-w krjvSn ]c-kv]c `bhp kwi-bhpw ssk\oI tNcn-I-fp-sSbpw kJ-y- -fp-sSbpw
cq]o- -I-c-W-n\v Imc-W-am-bn. ssk\nI DS--Sn-bp-ambn hnh-c- Xmsg sImSp-n-cn-p- p. IqSpX hnh-c- Isn ]nI hn]p-e-s-Sp-p- p.
t]cv
\ne-hn h hjw
B m\w
AwK-cm-P-y-
e-y-
A \mtm
B knbmtm
C sktm
D hmgvtkm
A 1949
B 1954
l {_kv
l {_n--^mkv
l _mtmv
l Ata-cn--, {_n, {^mkv,
_Pn-bw--s\-Xem v
C-en--A-ta-cn--P\n
l km-nI kl-I-cWw
X- -v kam-[m-\-]-c-amb ]cn-lmcw
I-yq-Wn-k-ns hf XS-bpI
Bkvt{S-en-b, \yq-kn-em v,
]mn- m, Xmbve v, ^nen- -ss]kv
l A m-cmjv{S X- kam-[m-\-]-cam-bn ]cnl-cn-pI
ssk\nIm{I-a-W- sf kwbp--ambn
t\cn-SpI
58
C 1995
D 1955
l Amd
l Xpn
{_n
]mn- m
C-dm
l ]c-kv]c kl-I-cWw
X- kam-[m-\-]-c-ambn
]cn-l-cn-pI
l tamkvtIm
l USSR
l t]mfv
lwKdn
sNtmm-hm-Iy
Ing- P\n
dpta-\nb
l X- kam-[m-\-]-c-ambn ]cn-l-cn-pI
ssk\nI klmbw \IpI
{]h-\w15
sFI-y-cmjv{S kwL-S-\-bpsS cq]o-I-c-W-hp-ambn _-s hnh-c- Isn Xmsg sImSpn-cn-p ]nI hn]p-e-s-Sp-pI
hjw
t] ew
cmPyw
{][m\ Xocp-am-\-
{]h-\w16
sFI-y-cmjv{S kwL-S-\-bpsS e-y , LS-I- , {]h-\- , sshI-e-y- /shp-h-fnI F nh IspI
e-y- -
LSI- -
{]h\ -
sshI-ey -
(]-cn-an-Xn-I)
59
kqN-\:
]cn-a-nXn-I
1955
i
................................
.................................
kt-f\w
i
g
bqtKm-m-hn-b-bnse
{_ntbm ktf\w
................................
i
g
1961
Hu]-Nm-cn-I-ambn
\ne-hn h p
(temIw cp tNcn-I-fn-embn ]ncn--tm ]pXp-Xmbn kzm-X-{ yw e`n Gj-y-bn-tebpw B{^n-bn-tebpw cmP-y- kz-X-{ -ambn \n p. tNcn-tNcm {] m-\-n\v cq]w \In. \ncm-bp-[o-I-c-Wn\v \ne-sIm-p-UNOhns kam-[m\ {ia- v ]n pW ]In. imnI tNcn-In-Sbn
a[-y- X hln-p.) ioX-k-a-c-ns Xo{hX Ipd-p.
60
{]h-\w18
tNcn-tNcm {] m-\ns ka-Im-eo\ {]k-n-sb-p-dnv kwhmZw kwL-Sn-n-p-I.
t{ImUo-I-c-Ww:
kqN-\:
{]knbpv.
\ncm-bp-[o-I-c-W-ns\Xn-cmbn {]hn-p p
km{am-P-y-X-z-n-s\-Xn-cmbn {]hn-p p
km-tZ-iob kam-[m-\w kpc-n-X-Xzw eyw
hwio-b-X-s-Xnsc {]h\w
h -hn-th-N\w Cm-Xm-m {iaw
temIw kwLj- -fn \n pw tamNn-X-a
aX Akn-jvWp-X--B-tKmf Xo{h-hmZw
]cn- nXn {]iv\- --km-{am-P-y-Xz A[n-\n-thiw F nh \ne-\np p
hnI-k-zc cmP-y- -fpsS km-nIhnIk\w
{]h-\w19
BtKm-f-h--cWw F v? N:
_lp-cmjv{S I-\n-I-fpsS D- - ]-cn-N-b-s-Sp-n-sm-Sp-p-I
DZm-c-h-cWw
kz-Im-cyh-cWw
hmWn-Py-h-cWw
BtKmfh-cWw
a -c-n-eq- nb Itmfw ]p km-nI \b- ]p kmtXnI kma-{Kn-I
aqe-[-\-ns BtKm-fo-IcWw hne-p-I-fn-m hym-]mcw _plp-cmjv{S Ip-I-I-fpsS B[n-]Xyw
BtKm-f-h-cWw
\h-km-{am-P-y-Xzw
i
Xpd B{I-a-Wtam Hu]-Nm-cnI cmjv{Sob A[o-i-X-ztam IqSmsX Nne A m-cmjv{S m]\- -fpsS klm-b-tmsS aqe-[-\-ns kzm-X-{ -yhpw tatmbvabpw m]n-s-Sp-p
h-am-\-Ime {]Xn`mkw.
BtKm-f-h-cWw F ]Zw BZyw D]-tbm-Kn-Xv 1983 ]pd-n-d- nb lmhmUv
C-tWm-anIvkv dhyqhnem-Wv.
{]h-\w20
BtKmf-h-cWw hnhn[ taJ-e-I-fn sNep-p {]X-ym-Lm-X- Isn ]n-I ]qnbm-pI
61
kmaq-lyw
]cn- nXn
hnZ-ym-`-ymkw
B-tcm-Kyw
Irjn
hy-h-kmbw
km-nIw
D-c-kq-Nn-I:
kmaq-ly Ak-a-Xzw IqSn
aen-\o-I-cWw hn-p
sNe-hp-I hnp
acp- p-Iv hne-IqSn
k_vkn-Un-I \n-emn
]c--cm-KX hy-h-km-b- v XI
km-nI Ak-a-Xzw hn-p p
{]h-\w21
BtKmf-h-cWw C -y-sb-tm-ep hnI-k-zc cmP-y- -fpsS kZv hy-h- sb F{X-tmfw
kzm-[o-\n-p- p-s- -Xn-s\-p-dnv Hcp N kwL-Sn-n-p-I--t{Im-Uo-I-cWw
kqN-\:
tZmj- :
s]mXp-hn-cW k{-Zmbw An-a-dnp
\ymbhne jmp-I A{]-kw
ImjnI taJ-e-bnse XI
_lp-cmjv{S I-\n-I-fpsS Itmfw
sNdp-InSIp-Sn hy-h-km-b- - -fpsS XI
AanX Cd-p-aXn
k_vknUn \n-em-
D]-t`mr kwkvImcw
{]IrXn hn`-h- -fpsS NqjWw
]cn- nXn {]iv\-
Bt-Kmf Icm-dp-I
hmm hn\n-ab D]m-[n-I-fpsS IpI
Aan-Xamb kz-Im-c-y-h-cWw
tkmb-ta-J-e-bnse sN-ehp Npcp-
62
KpW- :
D - -fpsS hne Ipd-bp pA-anX Dm-Z-\w--im-kv{X--km-t-XnI hnZ-y-bpsS hnIm-kw--a-\pj-y-hn-`h Ib-p-aXn hn-p p
{]h-\w22
BtKmf-h-cWns\-Xnsc temI-h-ym-]-I-ambn cq]w sIm kwL-S-\-Isf Ah-bpsS {]h\- sf ASn- m-\-amn Ipdnv Xm-dm-p-I.
temI tkmj-y t^mdw
Gj-y tkmj-y t^mdw
bqtdm-]-y tkmj-y t^mdw
{]h-\w23
1991 tkmhn-bv bqWn-b inYn-e-am-bn. tkmhn-bv bqWn-bs inYn-eo-I-c-W-n-\n-S-bm-nb
Imc-W- -sf-p-dnpw tkmhnv bqWns XI temI-cm-jv{So-b-nh-cp-nb am-- -sf-p-dnpw
N sNbXv Ipdn-p-I Xm-dm-pI
kqN-\: inYn-eo-I-c-W-n-\n-S-bm-nb Imc-W-
Dm-Z-\-p-dhv
tkmj-y-en- -ns ASn- m\ {]-am-W- -fn \n v hy-Xn-N-e\w
kmaq-ln-Im-h- -i-y- \nd-th-p- -Xn ]cm-Pbw
DtZ-ym-K- -m-cpsS {]iv\-
Agn-aXn
Bfl-hn-i-zm-p-dhv
A\-y-hcW Nn
tZio-bhpw hwio-b-hp-amb {]iv\-
]ucm-h-Im-i- v AwKo-Im-c-an
mkvt\mv s]cnkvt{Smbn ]-cn-jvIm-c-
tKm_-tm-hns ]X\w
temI-cm-jv{So-b-nse am- :
Atacn B[n-]-Xyw tkmj-y-env cmjv{S- -fpsS XI UNO Atacn Xmev]-c-y-n-\-\pk-cnv ioXkacw Ah-km-\np
XpS {]h-\-
1.
4. cv hy-X-ykvX kmaq-ly hy-h- n-Xn-I Xn-ep-mb kwLj- ioX-k-a-c-n-sep \bns pw F m \njv] cmP-y- -fpsS Iqmbva ioX-k-a-c-ns Xo{hX Ipd-s pw Hcp
hnZym n ioX-k-a-c-s-p-dnsgp-Xnb {]_-n tcJ-s-Sp-n. hnZ-ym nbpsS A`n-{]mb-s-p-dnv Hcp dntmv Xm-dm-p-I.
5. hn-h-ns kml-N-cyw, KXn, ap-X-em-fn--ns CS-s]-S, ^e- F o Imc-y- -fn
sImdnb hnhhpw hnbv\mw hn-hhpw Xn-ep kam-\-X-I Is-p-I.
6. ''h hnth-N-\-ns Ghpw Zpjn cq]w \ne-\n \mSm-bn-cp p Zn-Wm- -{^n''. Cu
{]kvXm-h\ hne-bn-cpn Zn-Wm-{^n--bpsS tamN-\-n\v s\k atfiebpsS ]v hy-am-p-I.
7. cmw temI-bp-m-\- cw cq]w sIm ssk\nI DS--Sn-I-fp-ambn _-s Nne hnh-c-
Xmsg sImSp-n-cn-p- p. (t]cv \ne-hn h hjw, B m-\w) IqSp-X Isn ]qnbm-p-I.
ssk\nI
DS--Sn-I
1955
1954
Dc AvemnIv
DS-Sn
(\m-tm)
ay DS-Sn
kJyw
(sktm)
Amd
9. \h-km-{am-P-y-Xzw ]nIme apX-em-fn-hpw C yt]m-ep aq mw temI cmP-y- sf F n-s\bmWv km[n-p- Xv. ka-Im-enI temI kml-N-c-y- ]cn-tim-[nv N sNp-I.
10. tKm_-tm-hns km-nI \b- am{X-am-bn-cp- pthm tkmhn- -bv bqWn-bs inYn-eo-I-cW-n-\n-S-bm-n-bXv ? tkmhnv bq-Wn-bs XI temI cmjv{So-b-n hcp-nb am-
Fs mw?
11. ''sFI-y-cmjvv{S kwLS\ e-y- , {]h-\- , ]cn-an-Xn-I'' F hnj-b-s B-kv]-Zamn Hcp {]_w Xm-dm-p-I.
12. tNcpw-]-Sn tN-p-I.
t] lm_
Lm\
s]cn-kvt{Sm-bn
tlmNn-an
_mqv
tKmUvtImv
I-zm-am-\{Iqa
tkmhn-bv bqWn-b
1955
tNcn-tNcm {] m\w
hnbv\mw
Pm
tKm_-thv
Ata-cn
Ct m--ssN\
ssSwsse Xm-dm-pI
13. 1945, 1942, 1938, 1940, 1939
({Xn-In kJyw, P-ms t] _m_ B{I-a-Ww, Cen Iog-Sn ayq-Wnv DS--Sn, P
tkmhnv DS-Sn)
14. 1949, 1945, 1980, 1950, 1952
(a-u-au el-f, ssN\ P\-Iob dn-n-v, knw_m_vsh kz-X-{ -bm-bn, hnbv\mw dn-n-v,
sImdn-b bpw)
15. 1962, 1912, 1994, 1957, 1976
(B-^n- \mj-W tIm{K-v, s\k atfie B{^n- {]kn-U-v, sI\nb kz-X{ bm-bn, hnbv\mw GIo-I-c-Ww, Lm\ kz-X-{ -bm-bn)
16. 1945, 1949, 1991, 1971, 1955
(_m-qv kt-f-\w, tkmhnv bqWn-bs XI ssN\v UNO hn AwK-X-zw, sFI-y-cmjv{S
kwL-S\ cq]o-I-c-Ww, \mtm kJy cq]o- -I-c-Ww)
65
hnIvS bqtKm
Henh S-znv
tPm tIm-_n
bqPn sZe-{Izm
hneyw thUvkvhv
BapJw
a\p-j-ys _pn-bp-sSbpw Nn -bp-sSbpw DWvhy-h-kmb hn-h-tm-Sp-IqSn IqSp-X sa-sp. \mw CXns\ mt\m-Zbw F v hne-bn-cp-n. CXv Ghpw IqSp-X {]I-S-am-hp Xv 19, 20 \qmp-I-fn bqtdm-n-emWv. AtX kabw mt\m-Zb Nn -tbm-Sp hntbm-Pnv ]pXnb Nn m [mcIv Imc-W-ambn A ns\ hf p-h XX-z-imkv{Xw, Ie, kmln-X-yw, imkv{Xw, kmt-XnI
hnZy F o afi-e- -fn-ep-mb {][m\ kw`h hnIm-k- -sf-bmWv \mw Cu A[-ym-b-n ]cntim-[n-p- -Xv.
e-yw:
l mt\mZbw, Imev]-\n-I-X, Bib hmZw Ch hne-bn-cp-
l hnhn[ Xz Nn -I-sc-bpw Ah-cpsS Zi-\-sbpw hne-bn-cp-
l Umhn ]cn-Wma knm w kmaq-lnI Zi-\-n hcp-nb amw hne-bn-cp-
l imkv{X ]ptem-KXn cmjv{Sob Nn -bn hcp-nb amw Xncn--dn-b
l B[p-\n-I--D--cm-[p-\nI kmln-Xy {]h-W-X-I Xncn--dn-bp- -Xn\v
66
{]h-\w1
mt\m-Zb khn-ti-j-X-I ]n-I-s-Sp-pI
l
bpn-Nn
im-kv{X-ob hnWw
l
hkvXp-\njvT kao-]\w
_unI m\w
C{n-b m\w
{]h-\w2
mt\m-ZbtmSp FXnv F \ne-bn cq]w sIm Imev]-\n-IX Bi-b-hmZw F n-hbpsS khn-ti-j-X-I Gh ?
Imev]-\o-IX
Bi-b-hmZw
`mh\
sshIm-cn-IX
l
l
ss\kKn-IX
{]] ku-cyw
Bi-b-n\v {]m[m-\yw
{]h-\w3
hy-h-km-b hnhw ss[j-WnI {]h-W-Xsb kzm-[o-\n-pth ?
Nm kqN-Iw:
hy-h-kmb hnhw
\K-c-hcWw
sXmgn-emfn NqjWw
{]Xn-I-cWw
am\h Nn
Imev]-\nI {] m\w
67
{]h-\w4
bYm-XY {]- m\w Hcp ]Z-kq-c-y
hkvXp-X-I
AtX-cq-]-n
-bYm-XY
{] m\w
sshIm-cn-I-Xv
{]m[m-\-y-an
Imev]-\n-I-X-tbm-Sp
{]Xn-tj[w
{]h-\w5
DZm-c-Xm-hm-Z-ns {]tX-y-I-X-I Nn{Xo-I-cn-pI
B
a\ p
j
h-I -ymm iw
DZm-cXm
hmZw
C {]mb-]qn thm-h-Imiw
D ]men-sadn `cW hy-h
{]h-\w6
ImamIvkv cq]w sImSp `uXn-I-hm-Z-ns khn-ti-j-X-I Gh?
l
Bflo-b-Xv {]m[m-\yw C
68
{]h-\w7
]nI ]qn-bm-pI
-P Bi-b-hmZw
Cm-\p-h Im v
..........................................
l
{]X-y-m-\p-`h hmZw
`uXnI hmZw
....................................... ........................................
Bi-bs
FXnp
`uXnI in-I
am-n-\-Sn- m\w
slK msdN
AK-sk tImKv
ImamIvkv
{]h-\w
Ccp-]Xmw \qm-n imkv{Xw kaq-l-n hcp-nb amw N sNpI
kqN-\:
l
l
l
l
l
l
l
l
{]h-\w7
B[p-\n-IX
Dcm[p-\n-IX
l IrXn-I, Im-
69
{]h-\w8
ss[j-WnI {]h-W-X-I
-hy-n-I
Imev]-\nI {] m\w
en_d-enkw
tPmtemv
bYm-XYm hmZw
tdm_v {_-WnwKv
P- Bi-b- hmZw
Cam-\p-h Im v slK
AK-kvX-tImwKv
`uXnI hmZw
Imam-Ivkv
XpS {]h-\w
19-20 \qm-n imkv{X kmt-XnI cwK-p-mb hnI-k\w a\p-jy Nn -I-fn hcp-nb amw
Hcp skan-\m
Ref:
1.
2.
70
7 Cs Cy
BapJw
sshtZ-inI B[n-]-X-y-n\v FXnsc \psS cmP-yv \S hnhn[ t]mcm-- -sf-p-dnv ap
mp-I-fn ]cn-N-b-s-n-p--tm. kzm-X-{ y e_v[np tijw \psS cmPyw A`n-ap-Jo-I-cn- {]iv\ fpw {]Xn-k-n-Ifpw Cu bqWn-n N-sN-p- p. kzm-X-{ -y-k-a-c-Im-ev Dbnb ap{Zm-hm-Iy \S-m-p- -Xn \mw F{X-am{Xw hnP-bn-n-p-v? apt -dm Ign-bmsX t]mb taJ-e-I GsXms-bm-sW- p At\-z-j-W fpw Cu bq-Wn-n \S-p- p. CtXm-sSmw temI-km-lN-c-y- -fn
h p-sIm-n-cn-p am- v A\p-k-cnv \psS cmP-y-ns B`-y- c km-nI sshtZ-inI
\b-nepw I ]cn-]m-Sn-I-fnepw Dm-bn-sm-n-cn-p hy-Xn-bm-\- sf Ipdnv At\-z-jn-m\pw
temI-cm-jv{S- n-S-bn \apv \p-tS-Xmb m\w t\Sm Igntm F v ]cn-tim-[n-m-\p
t{]c-Wbpw Cu bqWn-n e`-y-am-Wv.
71
apJy Bi-b- :
l \m-p-cm-P-y- -fpsS kwtbm- -P-\w--`-c-W-L-S\ \nmWw
l s\lvdphns Iogn--ImjnI hym-h-km-bnI kqtcm-K-Xn--an-{i-k-v
{]h-\w1
TB bnse "hn`-P\w elf' F Xe-sv (t]Pv 101, 102)
Ipn-I hy-n-K-X-ambn hmbnp Xmsg sImSp-n-cn-p tNmZ-y- v Dcw Is--m
Bh-i-b-s-SpI
1.
So-tdmSv
aXmSn- m-\-n ]mn- -#m hn`-Pn--s-p-t]m-b-Xn-\m Ccp-cm-P-y- -fnepw B`-y- -chpw, ssk\n-I-hpw, hwio-bhpw, km-n-Ihpw hntZ-i-Im-cy taJ-e-I-fnepw {]iv\- \ne-\np- p. C y hn`-P\w P\- -fp-sS a\-n DW- m apdn-hp-I-fmWv krjvSn-Xv F Bib-n t{ImUo-I-cn-pI
72
{]h-\w2
Map A\p-_w
TB 103 se India before Partition F Map s ASn- m-\-n 1947se C -y `q]Sw Xmc-X-ayw
sNbvXv X n-cn-p tNmZ-y- v Dcw Is-p-I.
1. ]mn- m Ds-n-cn-p {]hn-i-y-I GsXm-s-bmWv ?
2. GsXm-s-bmWv ]mn- ms AXnn-I ?
3. C -y-bp-ambn ]mn- m AXnn ]n-Sp- Xv Fhn-sS-sbm-s ?
73
So-tdmSv
TB bnse 103, 104 t]Pnse Indian Map D]-tbm-Kn-v. 1947se X n-cn-p (A-\p-_w)
Map Xmc-X-aysSp-p-hm Ipn-I-tfmSv Bh-i-y-s-Sp- p. _eq-Nn- m, knv, hS-p-]-Sn-md AXnn kw m\hpw hSv ]m-_v, Ing- _wKm ]mn- ms `mKm-abn F p
t{ImUo-I-cn-p- p)
{]h-\w3
]nI ]qn-bm-pI
hjw
`c-Wm-[n-Im-cn-bpsS
\ne-]mSv
C -y-bn tN-s
coXn
]n oSv h amw
kw m\w/tI{-`-cWw
Pp\-KUv
.............
......................................
Imivao
1947
Oct. 26
sslZ-c_mZv
.............
kz-X-{ -]-Xn
......................................
B{kwk-Ym-\ns `mKw
t]mntcn
1954
...............................................
C -y-bpsS A`-y \
................................................
tKmh
...................
kzm-X-{ -\n-e-]mSv
ssk\nI \S-]Sn
................................................
C -y-bn tN-s
coXn
]n oSv h amw
kw m\w/tI{-`-cWw
{]tZiw
......................................
D-c-kq-NnI
{]tZiw
hjw
`c-Wm-[n-Im-cn-bpsS
\ne-]mSv
Pp\-KUv
19478
Feb
ssk\nI \S-]Sn
KpP-dmv kw m-\-w
Imivao
1947
Oct. 26
cmPm-hns {]J-ym-]-\n-eqsS
{]tX-yI kw m-\-w
sslZ-c_mZv
1948
Sept
kz-X-{ - ]Xn
ssk\nI \S-]Sn
B{kwk-Ym-\w-
t]mntcn
1954
kz-X-{ - \ne-]mSv
C -y-bpsS A`-y \
{^mkv am\np Hgnp-t]mbn
tI{-`-cW {]tZiw
tKmh
1961
kzm-X-{ -\n-e-]mSv
ssk\nI \S-]Sn
tI{-`-cW {]tZiw/
kw m\ ]Zhn
74
{]h-\w4
]Z-kq-c-y ]qn-bm-pI
h -hn-th-N\n\v
FXncv
tImf-\n-hn-cp-
at\m-`mhw
C -y `c-W-L-S-\bpsS {][m\
khn-ti-j-X-I
NqjW-hn-cp-
at\m-`mhw
D-c-kq--Nn-I:
{]mb-]qn thm-h-Imiw
\nb-a-ns apn Fm-hp-ap ka-Xzw
]nt- m-m bnep--hv apK-W\
atX-X-c-Xzw
]ucm-h-Imiw
{]h-\w5
sImtfm-Wn-b `c-W-Im-ep \n v kz-X{
Dmb hy-X-ymkw F mWv ?
]c-am-[n-Imcw
C y P\- v e`np
thm-h-Imiw
.........................................................
km-nI \bw
Xpey hnX-cWw
hntZ-i-\bw
.........................................................
So-tdmSv
C y Hcp dn-n-mbn amdnb tijw sImtfm-Wn-b `c-W-n \n v henb am- -fp-mbn-p-v. {]mb-]qn thm-h-Imiw kzX{ -amb Hcp hntZi \bw Iem--km-t-XnI taJ-e-Ifnepw auen-I-amb amw Dm-bn-pv F v t{ImUo-I-cn-Ww
75
{]h-\w6
sImtfm-Wn-b `c-W-Im-ep \n v kz-X{
Dmb hy-X-ymkw F mWv ?
So-tdmSv
P\-K-Uv, Imivao, sslZ-cm-_mZv F o aq v \mp-cm-P-y- fnse P\-Iob ka-c- v ]n pW
\In-smv C -y ssk\yw \mp-cm-P-y- sf tamNn-n-p. 1947 {_no-jp-Im C y hnp-shnepw bqtdm-]-y in-bmb {^v, t]mp-Kokv tImf-\n-Isf tamNn-n-m cmw kzm-X{ y kacw thn-h- p. Cu cmP-y- -fpsS tImf-\n-I \ne-\n- n-cp-s -n AXnn, KXm-KXw, hmm-hn-\n-a-bw, hntZ-i-Im-c-yw, ssk\oIw XpS- n-b taJ-e-I-fn henb {]iv\-
Dm-Im\pw C -y-bpsS sFI-y-n\pw ]ptcm-K-Xnpw Xs XS--ambn \np-am-bn- p F
Bi-b-n t{ImUo-I-cn-pI
{]h-\w7
kzm-X-{ -y-n\v tij-ap C -y-bnse kw`-h- sf ASn- m-\-amn Hcp ssSwsse \nnpI
1.
C y dn-n-mbn
1954
2. t_mws_ kw m\ hn`-P\w
1950
3. {^p-Im C y hnp
1952
4. kw m\ ]p\:-kw-L-S\ Ioj
1953
1961
D-c-kq-N-I:
1. C y dn-n-mbn
1950
2. t_mws_ kw m\ cq]o-I-cWw
1961
3. {^p-Im C y hnp
1954
4. kw m\ ]p\:-kw-L-S\ Ioj
1953
1952
{]h-\w8
A tImf-n\v A\p-tbm-P-y-am-bh B, C tImf- -fn \nv Xnc-s-Sp-s-gp-XpI
A
\mp-cm-P-y-
Ph-lem s\{lp
hn.-]n. tat\m
C -y bqWn-b
B{ kw m\w
P\-Io-b kacw
tv Unmp-sa v
BZy s]mcp-sX-c-s-Spv
kZm h-`mbv ]t
C -y bqWn-b
t]mo cmaep
Xncp-hn-Xmw-Iq
F.-sI. tKm-]m-e
77
D-c-kq-Nn-I:
1. \mp-cm-P-y- C -y bqWn-btv Unmp-sa v
2. hn.-]n. tat\mkZm h-`mbv ]t\mp-cm-P-y- -fpsS kwtbm-P\w
3. P\-Io-b kacwXncp-hn-Xmw-Iq C -y bqWn-b
4. BZy s]mcp-sX-c-s-SpvPh-lem s\{lpF.-sI. tKm-]m-e
5. t]mo cmaepPokv ss^k AenB{ kw m\w
{]h-\w9
`mj-bpsS t]cn-ep hnL-S-\-hmZw Cm-Xm-m 1956 C -y Khsa v kzo-I-cn \S-]-Sn
F m-bn-cp p ? 1956se kw m\ ]p\:-kw-L-S\ \nb-a-{]-Imcw \ne-hn h kw m-\- fpsSbpw.
`mj-I-fp-sSbpw ]nI ]qn-bm-p-I.
78
{Ia
\w
kw m\w
`mj
B{ {]tZiv
sXepv
.................................
.........................
_olm
lnn
.................................
.........................
.................................
.........................
tIcfw
.........................
.................................
.........................
a{Zmkv
.........................
.................................
.........................
10
]m_v
]m_n
11
.................................
.........................
12
.................................
.........................
13
D{]tZiv
.........................
14
]n-a-_w-Km
_wKmfn
{Ia
\w
hjw
{]h\w 9s DckqNnI
1956 \ne-hn h kw m-\- fpw
{][m\ `mjbpw
B{-{]-tZiv
Bkmw
_olm
t_mws_
Pp-Im-ivao
tIcfw
a[-y-{]-tZi
a{Zmkv
ssakq
]m_v
Hdo
cm-P- m
D{]-tZiv
]n-a-_w-Km
sXepv
B-km-aokv
lnn
a-dmTn, KpP-dmn
Im-ivao, DdpZp
a-e-bmfw
lnn
Xangv
I- U
]-m_n, lnn
H-dnb
cm-P- m\n, lnn
lnn
_w-Kmfn
kw m\w
1971
..........................................
1971
..........................................
1975
..........................................
1987
..........................................
2000
79
lnam-N {]tZiv
aWn-q, {Xn]p-c
taJm-eb
know
antm-dmw, Acp-Wm-N{]tZ-iv, tKmh
Oo-kvKUv, D-cm-
QmJfiv
{]h-\w10
kz-X{ C -y-bpsS k-ZvL-S\ cq]o-I-c-W-hp-ambn _-s ]nI A tImf-n A\p-tbm-Pyambn B, C tImf- {Iao-I-cn-pI
A
1. Idmn {]tabw
dmUn- lyq-a-\nv
Irjnp apK-W\
2. `mhn k-ZvL-S\
Bkq-{XnX k-ZvL-S\
P\-Iob ]Xn
3. Fw.-F. tdmbv
1940
5. 1951
t_mws_ ]Xn
5. C y
D-c-kq-Nn-I:
kz-X{ C -y-bpsS k-ZvL-S\ cq]o-I-c-W-hp-ambn _-s ]nI A tImf-n A\p-tbm-Pyambn B, C tImf- {Iao-I-cn-pI
A
1. Idmn {]tabw
Bkq-{XnX k-ZvL-S\
1931
2. `mhn k-ZvL-S\
1940
t_mws_ ]Xn
3. Fw.-F. tdmbv
dmUn- lyq-a-\nv
P\-Iob ]Xn
5. 1951
5. C y
{]h-\w-11
B[p-\nI C -y-bpsS imkv{X ]ptcm-K-Xn-bp-ambn _-s ]nI {Iao-I-cn-pI. A tImf-n\v
A\p-tbm-Py-ambn B, C tImf- {Iao-I-cn-pI
A
1. tlman sP. _m_
ISRO
BWh ]co-Ww
2. ASn- m\ imkv{X Xp
Kth-jWw
imkv{X-am-Zi\w
3. {][m-\-a{ n
1945
4. tdmv hnt-]W
tI{w
N{-bm
5. _ln-cm-Imi
Kth-jWw
s]m{Im
Xncp-h-\ -]pcw
6. cmP- m
BWh Du-hn-I-k\w
80
DckqNn-I:
1. tlman sP. _m_Atomic Energy Commission-BWh Du-hn-I-k\w
2. ASn- m\ imkv{X Kth-jWwTata Institute of Fundamental Research-1954
3. {][m-\-a{ nCouncil of Scientific & Industrial Research-imkv{X-am-Zi\w
4. tdmv hnt-]W tI{wXpXncp-h-\ -]pcw
5. _ln-cm-Imi Kth-jWwISRO-N{-bm
6. cmP- ms]m{Im-BWh ]co-Ww
{]h-\w-12
H mw ]-h- c ]Xn apX 11-mw ]h c ]Xn (2007-20011) IfpsS Du taJ-esb
ASn- m-\-amn X n-cn-p tNmZ-y- v Dcw Is-p-I.
1. ImjnI taJ-e-bpsS hfv ]-h- c ]-Xn-I hln ]v F m-bn-cp p? AXns ^es-p-dnv Hcp Ipdnv Xm-dm-p-I.
2. C -y-bpsS hym-h-km-bnI hfv ]-h- c ]-Xn-I-fpsS kw`m-h\ F mWv ?
3. ""kzbw ]c-ym]vXX {Kmaw'' F Kmn-Pn-bpsS kz]v\w kmm-cn-m ]-h- -c-]--XnI-fn F v I ]cn-]m-Sn-I-fmWv \nt-in-n-p-Xv ?
4. kz-X{ C -y-bpsS km-nI ASn-d ]mIp- -Xn ]-h- c ]-XnI hln ]v hnebn-cp-pI
]h- c ]-Xn-I
]Xn
Du taJe
hjw
1951-56
ImjnI ]ptcm-KXn
1956-61
1961-66
1969-74
1974-79
1980-85
1985-90
1992-97
1997-2002
10
2002-2007
11
2007-2011
{]h-\w-13
Imjn-I-h-fm ]nI hni-I-e\w
ImjnI hnf-I
(Hcp slIvS-dn)
icmicn Dev]m-Z\w
1960-61
1970-71
1980-81
2006-07
710
872
1023
1626
1756
1854
s\v (In-tem-{Km-an)
1013
1123
1336
1901
2131
2203
tKmXv
851
1307
1630
2708
2708
2785
2000-01
2007-08
1961
{Ia \
1
Ipg InW-dp-I
90000
460000
]v skp-I
421000
2400000
{SpIvS-dp-I
31000
140000
cmk-hfw
306000 sa{Sn-Iv S
2350000 sa{SnIv S
`y Cd-p-aXn
10.3 Zi-ew S
3.6 Zi-ew S
`y [m\yw
51 Zi-ew S
20000 Zi-ew S
(Sorce: Economics Survey)
{]h-\w-14
sImfmjv {inq
hniv amn-b hnhw
ImjnI b{ -
cmk-hf \nm-W-im-e-I
IoS-\m-in\n Dev]m-Z\w
FACT
ImjnI tImtf-Pp-I
{]h-\w-15
""120 tImSn P\- pw 100 tImSn hcp hfp arK- pw Bh-iy-amb [m\-y- fpw av hn`h- fpw apSw IqsSmX DXv]m-Zn-n-p-Ibpw hnX-cWw \S-p-Ibpw sNp- -Xn ]cw cmP-y-cm
{]h\w asm- n''. ImjnI hnhw krjvSn KpW-tZm-j- sf ASn- m-\-amn Hcp skan\m Xm-dm-p-I.
kqN-I- :
l `-y-k-z-bw-]-c-ym-]vXX
l `y Cd-p-aXn
l sXmgn taJe
l ]mcn- n-XnI {]iv\-
Zn-tW- -y ]T-\-ns `mK-a-mbn-mWv hmjnw-KvS B m-\-am-bp A m-cmjv{S
`-y-\b Kth-jW Cn--yqv (sF.-F-^v.-]n.-B.-sF) C -y-bnse `tymm-Z-\w, t]mjIm-lmc e`-y-X XpS- n-b-h-sb-p-dnv hnZKv ]T\w \S-n-bXv. `t-ymm-Z-\-n kzbw- ]-c-ym-]vXX ssIh-cn-p-sh-nepw Nne {]hn-i-y-I-fnepw P\- k-aq-l- n-S-bnepw `y
Ac-n-Xm-h \ne-\np- p-sh- mWv dntmn ]d-bp- -Xv. cmP-y- -fnse Zmcn-{Z-yw,
hniv F n-h-bpsS tXm-X-f-p-hm Cu m]\w hnI-kn-n-s-Sp BtKmf ]in kqNnI
(tm-_ l CU-Ivkv--Pn.-F-v.-sF) C -y kml-N-c-y- -fn XnIpw `oXn-Z-amb {Km^mWt{X Imp- -Xv. Ipn-I-fnse t]mj-Im-lm-c-p-d-hv, {]k-h-tm-S-\p-_-n-p kv{Xo acWw, hnf, `-y-hn-X-cW irJ-e-bnse hn-ep-I Ch dntmn FSpp ]d-bp- p.
A mcmjvv{S _- -sf-p-dnp KthjWw \Sp C y Iukn (sF.-kn.-B.sF.-C.-B) C -y ImjnI Kth-jW Iukn (sF.-kn.-F.-B) XpS- n-b-h-bpsS
klm-b-tm-sS-bmWv Cu dntmv Xm-dm--s--Xv.
sslZ-cm-_m-Znse sk t^m tkmj-y Uokv, apwss_-bnse Cn-cm-Kmn Cn-yqv Hm^v Uh-e-vsa v dnkv F nh \S-nb Kth-j-W- fpw ta-d \nco--W -fns -bmWv Fn-t -Xv. hnI-k\w Hcp `mK-p-IqSn \S-p-tm Xs \nc-c-cpsS F w IqSn-h-cp p F pw aq p hb-n Xmsg-bp Ipp- -fpsS acW
\ncv hnp hcp p F pw Cu cp m]-\- -fn-sebpw Kth-j-I-cpsS ]T-\- -fn
ImWp- p. "amdp C -yp th kmaq-lnI kpc' F t]cn 412 t]Pp-I-fn-embn
temI-_mv Xm-dm-nb dntmn C -y-bnse s]mXp-hn-X-cW k{-Zmbw DSp hmW-sa pw `y-\-b-n ImX-emb am- thW-sa pw ]d-bp- p-v. ]pXnb `-y-\bw
cq]-s-Sp-n-sb-Sp-p- Xv tem-I-_m-ns ip]mi-Ifpw sNdp-X-m Hcp ]v hln-n-ps p ImWmw.
amsm-v -km--in-h kzman\m-Y bYm -n t]meokv Hm^n-k-dm-t--Xm-bn-cp- p.
Fn C -y ImjnI cwKw Hcp-]t C sXntev BIpam-bn-cp- n-. C y-bn Adp-]-Xp-I-fpsS XpS--n tKmX-pmZ\w shdpw \qn-cp-]Xv ew S Bbn-cp- Xv 20-mw \qmns
XpS--n 700 ew S Bb-Xn Imc-W-m-cs\ tXSn-bm
FpI Fw.-F-kv. kzm-an-\m-Y-\n-em-bn- -cn-pw. C -y lcnXhn-hns ]nXmhv -F- -dn-b-s-Sp Atlw 1925 BKkvXv 7\v Xangv\m-nse Ipw`-tIm-W-mWv P\n--Xv. {]mY-anI hnZ-ym-`-ym-k-n\p
tijw tImb--q ImjnI tImtf-Pn \n v _ncpZw t\Snb
kzm-an-\m-Y 1952 tIw{_n-UvPn \n v P\n-XI imkv{X-n
]n,-F-v.-Un. Ic- -am-n. Insessdkv dnkv
Cnyq-n HutZ- -ym-KnI PohnXw Bcw-`n-p.
83
1960 HmsS kzm-an-\m-Y \yq Uln-bnse C -y A{Kn- dnkns ta[m-hn-bmbn- - m-\-tap. C -y Ij-I-cpsS cbvv kzm-an-\m-Y Is-n-bXv bp.-F-kv. Imc-jnIm-Nm-c-y-\mb t\mam t_memwKv saIvkn-tm-bn hnI-kn-n-s-Sp ]pXn-sbm-cn\w
tKmXv hnmWv ]pXnb ImjnI ]co--W-n-\mbn \yq Ulnv shfn-bn cmbncw amXrIm Irjn-bn-S- kzm-a-\m-Y\pw Iqcpw m]n-p. AtXm-sSmw 18000 S saIvNn- tKmXv hnv Cd-p-aXn sN-W-am-bn-cp- p. {][m-\-a{ n em_l-Zq klmbw
CXn\v kzm-an-\m-Y tXSn.
B saIvkn- C\s C -y hnn-\- -fpambn kwtbm-Pn-nv \app tN AXypm- -Z\ tijn-bp hnp-I kzm-a-\m-Y\pw Iqcpw hnI-kn-n-p. cmP-yv lcn-X-hn--hns XpS--am-bn-cp p AXv. tKmX-n-\p-m-nb apt w s\hn-n-\- -fn IqSn
km[-y-am-b-tXmsS `tymm-Z-\-n h h-\-bp-mbn ]nWn aqe-ap Iq-a-cWw
]g--Y-bm-bn. temIw apgp-h kzm-an-\m-Ys\ {]Ion-p. kzm-an-\m-Y kzn-I-cn amXrI ap
Ht-sd hnI-k\ cmP-y- fpw Gs-Sp-p. 1980--I-fnepw 1990--I-fn-ep-ap-mb Gj-y km-nI
Dbs-gp-t n\v ASn--d-bm-bXv ImjnI taJ-e-bnse F#u hn-h-am-bn-cp- p. 1972
80-Im-e-L--n kzm-an-\m-Y-\m-bn-cp p C -y Iukn Hm^v A{Kn- dnkns
Ub-c-IvS P\-d. 1982 88 Ime-b-f-hn ^nen-ss]kn-ep- C\mj-W ssdkv dnkv
Cn-S-yqn (sF.B.-B.sF.) s ta[m-hn-bmbn At-lw. 1988 sNss B m-\-ambn
Fw.-F-kv. kzm-an-\m-Y ^ut-j m]n kzm-an-\m-Y Ctm, ]cn- nXn kwc--Wn-e- n-sm-p-ap Irjn coXn-I-fpsS {]Nm-c-I-\m-Wv.
ca amKvksk Ahm--Uv(1972), thUv ^pUv ss{]kv (1987) tdmb skmsskn s^temjnv (1973), Fkv.-F-kv. `v\m-K AhmUv, _n_mk-l\n saU, saU satm-dnb AhmUv XpS- n-b -h kzm- a-n \mY\v e`n AwKoImc- fs]-S p- p. A_v
sFss thUv kbkv AhmUv t\Snb BZy ImjnI imkv{X--\mWv kzm-an-\mY.
\h-c-Xv\ I-\n-I18
s]mXp-ta-Jem I-\n-Iv A[n-I-tXm-Xn km-nI kzm-X-{ -y- \Ip- -XmWv
\hXv\]Xn. BtKm-f-X-eX-n hf-cm {]m]vXn-bp 9 I-\n-I-sf-bmWv `mcX km
\h-cXv\ I\n-I-fmbn {]J-ym-]n--Xv. Cu ]-Zhn e`n I-\n-Iv 1000 tImSn cq] hsc
km A\p-aXn CmsX GXp ]-Xn-bnepw apX apS-mw. tZipw hntZ-ipw kwbp
kwcw-`- Bcw-`n-p-hm-\p kzm-X-{ yw Dv. 2009 \h- hsc- s]mXp-ta-Jebnep
\h-cXv\ I-\n-I-fpsS ]nI Xmsg ]d-bp- p.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
hym-h-km-bnI hf
km--nI ]cn-jvIm-c- -fpsS Hcp {][m\ ^ew hn]-Wn-I-fn-ep-mb ]-cn-h-\amWv. Hcp
kvIq Inm AU-zmkv ]W-a-Sv 10 sImw Imn-cn-t-n- -bn-cp hn-\-m-cs hn]Wn
(Seller's Market) \n v ]Ww sImSpv DS-\Sn hm m-\m-Ip hm p- -hs hn]Wn (Buyer's
Market) bnte-p amw D]-t`m-m-hn\v Gsd KpWw sNbvXp. 195191 Ime-b-f-hn samw 62
ew sSen-t^m IW-Ivj sImSp m\v Ign hjw Hmtcm amkhpw icm-icn 165
ew IWIvj\p-I-fmWv \In-b-Xv. sSent-^m-Wn s]mXp-ta-J-e-bpsS IpI Ah-km-\n-nv kzIm-cy taJ-ebvv a -n\v Xpd- p-sI-Sp--tm temI-nse Ghpw Ipd \nc-n samss_
tkh\w \Ip I-\n-bmbn (C-tm 18 cmP-y- -fn tkh\w \-Ip C -y Fw.F.-kn.)
C -y-bpsS `mcXn Fbs hf p. 1970Ifn Hcp hjw icm-icn 15,000 kvIq/tamtm
sskn-fpI Dev]mZnnn-cp m\v Ct-A {]Xn-Zn\w 33,000 kvIq/tamtm sskn-fpI-fmWv C -y-bn Dev]m-Zn-n-p- -Xv. Ign hj-s Dev]m-Z\w 1,17,90,305 CXn ]Ip-Xn-bn-e-[nIw-hnp- Xv {Kma- -fn-em-sW h-kvXpX {]tX-yIw {it-b-am-Wv. CXp-t]mse \nc-h[n DZm-l-cW- -fp-v.
km-nI ]cn-jvIm-c- Bcw-`n--tm AXns\ FXn C -y-bnse Nne {]apJ kmnI hnZ-Kv cv {][m\ hnai-\- Dbp-I-bp-m-bn. H v : hntZi \nt]w DZm-co-I-cnp- -Xns ^e-ambn _lp-cmjv{S I-\n-I C -y I-\n-Isf hngp- pw. cv : km-nI ]cnjvIm-c- -fpsS ^e-ambn D]-t`mK kwkvImcw hf-cp-I-fbpw km-Zy \ncv Ipd-bp-Ibpw km-nI
hf \ncv CSn-bp-Ibpw sNpw. Cu cv hnai-\- fpw AmsS sXn F p am{X-a-, bYm n kw`-hn-Xv adn-m-bn-cp- p. C v Hcp hntZi I\n C -y I-\nsb Gs-Sp-p-tm C y I-\n-I \mev hntZi I-\n-Isf Gs-Sp-p- p. X -sf-m \men-cn hen--ap tImdkv
o (Corus Steel) F bqtdm-]-y I-\n-sb-bmWv Smm o Gs-Sp--Xv. Cu Gs-Sp--en\v
thn-h 12 _ne-y tUmf (56,000 tImSn cq]) A tiob aqe-[\ hn]-Wn-bn \n mWv Smm
o kam-l-cn--Xv. kmbv]n-s ]W-ap-]-tbm-Knv kmbv]ns I-\nsb Gs-Sp-m C -y I\n-Isf {]m]vX-cm-n-bXv km-nI ]cn-jvIm-c- -fm-sW v Hmp-I. `mcXn Fbs F
C y I\n 10 _ne-y tUmf-dn-\mWv _lp-cmjv{S `oa-\mb skbn-\ns\ (Zaine) Ign hjw
Gs-Sp--Xv. CXpw hntZ-ip \n v kam-l-cn aqe-[\w D]-tbm-Kn-m-bn-cp- p.
1991-se kmm-Z-y \ncv (22 iX-am-\w) Ips\ CSnv km-nI hf \nv Iqp-Ippw
F Bi-bpw ]msS A m-\-m-bn. Ctm C -y-bnse km-Zy \ncv 34.7 iX-am-\-am-Wv.
temI-nse Ghpw anI \nc-p-I-fn-sem- m-Wn-Xv. DS km-nI hf-bpsS ASn- m\
Imc-Whpw CXp-X-s .
{]h-\w-16
]pcm-X\ Imew apXpXs C y tP-ym-Xn-mkv{X
taJ-e-bn X\-Xmb kw`m-h-\-I \In-bn-cp- p. \h{K-l- -sf-p-dnpw av Nne BImi tKmf- sf kw_npw ]ucm-WnI `mc-X-nse tPym-Xn-m-kv{X--m
auen-I-amb k-ev]- fpw knm- - fpw Bhn-jvI-cnp. _`-c-y-`-S, `mkvI-c XpS- n-b-h AXn {][m-\nI-fm-Wv. tkmhn-bv bWn-b\pw Ata-cn-bpw av hnI-k\nX cmP-y- fpw ]ckv]cw a -cnv _ln-cm-Im-iv
B[n- ] - X yw m]n- p Xv Imgv N - m- c mbn t\mn\nms\ BZ-y-Im-e- -fn C yv Ign--cp- p-q.
]n oSv C -ybpw _ln-cm-Im-i-tv ]n-sh-m-\m-cw`n-p. _ln-cm-Im-is C -y-sb-p-dnv ]d-bp-tm
BZyw kvacn-t- t]cp-I-fn-sem-cm-fmWv hn{Iw kmcm`n-bn-bp-tS-Xv.
85
Date of launch
Weight
(in Kg.)
Launch Vehicle
Place of launch
Arya Bhata
Bhaskara-1
Rohini Technical
Payload
RS-I
RS-D 1
APPLE
Bhaskara-2
358
444
Inter Cosmos
Inter Cosmos
USSR
USSR
38
35
38
670
436
SLV-3
SLV-3
SLV-3
Ariane
Intercosmos
India
India
India
French Guiana
USSR
RS-D 2
SROSS-1
IRS-1A
SROSS-2
IRS-1 B
SROSS-C
INSAT-2A
INSAT-2B
IRS-1E
SROSS-C2
IRS-P2
INSAT-2C
IRS-1C
IRS-P3
INSAT-2D
IRS-1D
INSAT-2E
SLV-3
ASLV
Vostok
ASLV
Vostok
ASLV
Ariane
Ariane
PSLV
ASLV
PSLV
Ariane
Molniya
PSLV
Ariane
PSLV-C1
Ariane
India
India
USSR
India
USSR
India
Fernch Guiana
Fernch Guiana
India
India
India
Fernch Guiana
Russia
India
Fernch Guiana
India
Fernch Guiana
41.5
150
980
150
990
106
1,906
1,932
990
113
804
2, 050
1,250
920
2,079
1,205
2,550
km-tXnI hnZ-y-bn USA bpsSbpw USSR sbpw Hw a -cn-p-hm C -yv Ign-bn-snepw kmt-XnI hnZy km[m-cW P\- -fpsS PohnX \ne-hmcw Dbp- -Xn \mw BcptSbpw ]nd-In BIm Ign-bn-. C -y _ln-cm-Imi imkv{X-ns ]nXm-hmb tUm: hn{Iw
kmcm-`mbvbpsSbpw A`n-{]mbw _ln-cm-Im-i-n- v hgn-Im-n-bm-Wv.
imkv{X kmt-XnI taJ-e-bnse ]ptcm-KXn P\-Po-hn-X-n Fs mw am- hcpn F Xns\ ASn- m\-amn Ip:#n-I {Kq-Sn- m-\-n Hcp teJ\w Xm-dm--s. (C- -y _jn-cmIm imkv{X-ns IpXnv F hmb-\m Ipdnpw TB se {]k `mK- fpw D]-tb-Kn-n-p-s v
Ddp hcp-p-I.
86
kqN-I- :
l DXv]m-Z\ a-X-bnse h-\hv
l DXv]m-ZF h-\hv
l Imem-hm m ]T-\w
l hmm-hn-\n-abw
l KXm-KXw
l hmWn-P yw
l hn-Z-ym-`-ymkw
l
Btcm-Kyw
kz-X-{ -`m-cX-nse
hnZ-ym-`-ymk Io-j-\p-I
kI-em-ime hnZ-ym-`-ymk Io-j (194849)
tUm: Fkv. cm[m-Ir-jvW A-y--\mbn 1948 bqWn-th-gvknn FU-yp-t-j Ij cq]o-IrX-am-bn. k-I-em-ime hnZym`ym-k-ns hnhn[ hi- ]Tnv {]iv\]cn-lm-c- p ip]mi
\IpI F Dt-i-tm-sS-bmWv Io-j \nb-an--s-Xv. 1949 Io-j dntmv \In. Iojs {][m\- ip]mi-I Ch-bm-bn-cp- p.
l kI-em-im-e-I, `mc-X-ns kmaq-lnIcmjv{Sob Nn{Xw IW-n-se-Spv hnZ-ym-`-ymk
l
l
l
l
l
l
e-y- Bhn-jvI-cn--Ww.
A[-ym-]-I-cpsS KpW-\n-e-hmcw sa-s-Sp-p -Xn-\p mp-I \I-Ww. tkh\ thX\
hy-h- -I Imem-\p-k-cWw ]cn-jvI-cn--Ww.
Kth-j-Ws t{]m m-ln-n-m Hmtcm k-I-em-im-e-bnepw Kth-jW s^tem-jn- -p-I
Dm-bn-cn--Ww.
sXmgne-[n-jvTnX hnZ-ym-`-ym-k-n\v {]m[m-\yw \IWw
C -ybvsm-m-sI-bp bqWn-thgvknn-I-fpsS tat\m--n\pw {]h-\-n\pw [\-klmbw \Im bqWn-th-gvknn {Km vkv Io-j cq]o-I-cn--Ww.
kv{Xohn-Z-ym-`-ymkw t{]m m-lnnm h\nXm tImtf-Pp-I m]n-Ww
D]-\-ymk coXn-bn-ep tNmZ-y- v ]Icw hkvXp-\n-jvT-amb tNmZ-y- v {]m[m-\yw \IWw. hmNm ]co--I Gs-Sp--Ww.
apX-en-bm Io-j
sk-dn hnZ-ym-`-ymk cwK-ns nXn-I ]Tnv hnebn-cp-p- -Xn\pw ]cn-jvI-cn-p- Xn\pw \ntbm-Kn--s Io-j-\m-Wn-Xv. a{Zmkv k-I-em-ime sshkv Nmk-e-dm-bn-cp tUm: F.
eIjvaW kzman apX-en-bm Bbn-cp p A[-y-. 1952 \nb-an--s Io-j 1953 dntmv
kan-p.
Io-j {][m\ \nt-i- :
l \mtem Atm hjs {]mY-anI hnZ-ym-`-ym-k-n\v tij-amWv sk-dn hnZ-ym-`-ym-kw
\tI-Xv.
l kn\n-b t_knIv hnZ-ym-`-ymkw 3 hjw \I-Ww. kvIq Xe-n Xs D -X-Xew 4
hj-am--Ww.
87
l
l
l
l
l
DIET
SIEMAT
{]hn-p p
1.
apX-en-bm Io-j-j
No. of Colleges
No. of Universities
Students
Teachers
1950-51
750
30
2,63,000
24,000
1990-91
7,346
177
49,25,000
2,72,000
1996-97
9,703
214
67,55,000
3,21,000
1998-99
11,089
238
74,17,000
3,42,000
Source: UDC Anual Report 1996-97 and 1998-99 and selected Educational Statistics, Ministry of HRD
Economics
X n-cn-p ]nI \nconv Ign 50 hjw sImv D X hnZy#m`-ymk taJ-en-bn-epmb t\- sf ASn- m-\-s-Spn 3 \nK-a-\- -sf-gp-XpI
{]h-\w-19
hnZ-ym-`-ymk L- -sf--nbpw Hmtcm L-nepw ]Tn-n-t hnj-b- sf ]nbpw ]Tn-m\mbn \nb-an hnZ-ym-`-ymk Io-js ASn- m-\-n X n-cn-p Flow Chart Ime-{I-a-n {IaoI-cn-pI
89
l
l
l
l
l
D-c-kq-NnI
1945se kmP v Io-j
1948se tUmIvS cm[m-Ir-jvW Io-j
1952-se evaW kzman apX-en-bm Io-j
1964-se tImmcn Io-j
2010-se hn-Z-ym-`-ymk Ah-Imi \nbaw
{]h-\w-20
]nI hni-I-e\w sNpI
Graph 2.1 : Literacy Rates in India
80
70
Person
60
50
Male
40
Women
30
20
10
0
1951
1961
1971
1981
1991
2000
2011-se skkkv {]Imcw C -bpsS km-cXm \ncv 74.04 iX-am-\-am-Wv. tIc-fn-teXv 93.91 iX-am\w
90
{]h-\w-21
C -ybpw Ab cmP-y- fpw Dsm-p cmjv{Sob `q]Sw \In-bn-cn-p p
kzm-{ibw
tNcn-tNcm \bw
t]mXp-ta-J-ev Du
an{i-k-Zv hy-h
91
Cu A`n-{]m-b-
{]h-\w-22
Iivao
`qan-bnse AXn-a-t\m-l-c-amb e- -fn-sem- mWv Iivao. lnam-e-b ae-\n-c-I-fpsS Ing-
`mK-mbn nXn-sN-p Cu kw #m\w C v aq p `mK- -fmbn Xncn--s-n-cn-p- p. hmp
]Sn-mdp `mKw ]mn-kvXm A[n-\n-thi t{]tZiw (Pok) a[y-`mKw C -y-bpsS ssIhi-ap--Xv.
hS-p-In-gv ssN\-bpsS A[n-\n-thi {]tZiw (Aksai Chin). Cu A[n-\n-thi {]tZ-i- C y
AwKoI-cn-p- n-. \ne-hn Iivao kw_-n Xw {][m-\-ambpw C ybpw ]mn m\pw
Xn-em-Wv. 1947 se C ym hn`-P\w sXmp XpS- n-b-XmWv Iivao-cnse AXnn Xw.
1948- Iivaocn ]mn- m BZy B{I-aWw \S-n. cmPm lcn-kn ns `c-W-n Iogn-embn-cp p A v Iivao. ]mIv]-Ssb Xpc-m C -yv Ign-s-nepw Iivao- -cns Hcp `mKw AtXmsS
]mn- ms \nb{ W-n-em-bn. 1965epw 71epw C ym ]mIv bp-ap-m-bn. 1972 C -y {][m\-a{ n CncKmnbpw ]mIv {][m-\-a{ n kp^n- Aen `qtmbpw knwe Icm-dn Hp-sh-Xv
kam-[m\ {ia- -fpsS Xp-S--sa-t m-W-am-bncp p. CtXm-sS-bmWv AXnn-bn sse Hm^
It{Sm \ne-hn h -Xv. ]t, kam-[m\ {ia- fpw [mc-W-Ifpw av {]Xn-a-I t]mse ]mIv
[mjvS-y-n\v ap n Dcp-In-tm-Ip ImgvN-mWv Imew ]ns kmn-bm-b-Xv.
1974 C y BZy AWp-]-cn-Ww \S-n-b-tXmsS ]mIn m\pw BWh ]-Xn-I Bkq{XWw sNbvXp XpS- n. 1982-93- ]m-_nepw Iivao-cnepw Xo{h-hmZ B{IaW \S-n-b-Xn\v
]n n ]mIn- m-\m-sW v C y Btcm-]n-p. 1994 se C -ym -]mIv hntZ-i-Im-cy sk{Idn-Xe
N hnPbw In-. 97 se Nbpw ^e-{]-Z-am-bn-. 1998 C -ybpw ]mIn-kvJm\pw BWh ]coWw \S-n-bXv cmP-y- Xn-ep _s IqSp-X hj-fm-n.
1990 ^n{_-h-cn-bn {][m\a{ n AS _n-lmcn hmPvt]bv emtlm _v bm{X \S-p-Ibpw
emtlm {]J-ym-]\w sNp-I-bp-ap-m-bn. X- ]-cn-lm-c- v Bw Iqp B kw`-hhpw
\njv^-e-am-Xns sXfn-hmWv 99 sabv 5\v ImKnen Bbn-c-n A[nIw ]mIv `S-m \pgp
Ib-dn-b-Xv. _Sm-enIv ae-I-fn-em-bn-cp p \pgp Ib--m BZyw Fn-b-Xv. sabv 26\v \pg-p-I-b-msc Xpc-m C -y ssk\yw "Hmtd-j hnPbv' Bcw-`n-p. temI-nse Ghpw Db
bp- -e-amb knbm-n-\nepw (22,000 ASn) te, {Zmkv taJ-e-bnepw C -y ssk\yw [oc-ambn
s]mcp-Xn. Ccp cmP-y- pw ssk\n-I-ambpw km-n-I-ambpw h \jvS- -fm-Wp-m-b-Xv. H[nIw ssk\n-Isc cv cmP-y- pw \jvS-am-bn. 1999 Pqsse 26\v ImKn Kpw HutZ-ym-Kn-I-ambn
Ah-km-\n-p-tm C y ssk\yw Imc-Kn-en hnP-b-]-XmI \mn--gn-n-cp- p.
l
l
l
l
l
l
l
]mIn- m 1998- sabv 28\v AWp-kvt^m-S\w \S-n-b- -Xv--O-Kmbv Ip p-I-fn (C- -y-bpsS
]co-W ew Pbv kmao-dnse s]mJvdm Bbn-cp- p)
l C -ybpw ]mIn- m\pw knp \Zo-Pe Icm Hp-sh--Xv-1960
1984-se Imivao {]iv\-n-ep bpw
1965-se CtUm ]mIv bpw
1971-se _wm-tZi tamN\ bpw
1998-se ImKn bpw
"Xmjv v Icm' "knwe I-cm',"emtlm {]J-ym-]\w' XpS- nb kam-[m\ ]cn-{i-a- \S- npw
C -y-]mIv _w Hcp \odp {]i-\-ambn C pw XpS-cp- p. Cu {]-iv\-]-cn-lm-c-n\v \n -fpsS
\ntiw F mWv ?
{]h-\w-23
C -y-bpw ssN\bpw Xn 1962- Dmb bpw s\{lp-hn hntZ-i-\-b- -n-t\sd Xncn--SnbmtWm ? X-ns ImcWw F m-bn-cp p ?
C\vvX-y--ssN\ _w sa-s-Sp-m kao-]-Im-ev kzo-I-cnv \S-]-Sn-I F mWv ?
93
]-io-e-X-Xzw
{in_p-s t_mt[m[bns 2500-mw hmjoIw BtLm-jn-p-hm\pw _p-K-bsb
Hcp A m-cm{jvS tI{-ambn {]J-ym-]n-m-\p-ap NS- n ]s-Sp-m ssN-\okv {][m-\a{ nbmbn-cp Nu-Fembv C -y-bn-se-n-b-tm Hn Icm-dmWv ]-ioe Icm- (1954).
Hcp _p-`np asmcp `np-hn-t\mSv s]cp-am-td ac-ym-Z-I-fmWv ]-ioe- F v _pa-X-n Adn-b-s-Sp- -Xv. _ps P`q-an-bmb `mc-Xhpw _p-a-X-tasd {]N-cn ssN\bpw
Xn Cu XX-z- sf ASn- m-\-amn Hcp Icm Hn-Sp-I-bm-Wp-m-b-Xv. ]c-kv]cw _lp-am\n-m\pw ]c-kv]cw B`-y- c Imc-y- -fn CS-s]-Sm-Xn-cn-p-hm\pw kzm-X-{ -y-tbpw ]c-am[n-Im-c-tbpw ]c-kv]cw _lp-am-\n-m\pw {]iv\- kam[m-\-]-c-amb N-bn-eqsS ]-cnj-vIcn-m\pw kam-[m-\-n-e-[n-jvTn-X-amb kl-hnXzw CXmWv C -y-bpsS hntZ-i-\-bns ASn--d. tNcn-tNcm {] m-\- -fpsS e-yhpw CXp-X-s . C -y-bpsS hntZi \bns hgn-Im-nbpw ]-ioe XX-z- -fm-Wv.
Bkn-bm Icm
Association of South East Asianlountries F -Xns Npcp--t-cmWv B-kn-bm. sXv Ing-
Gj-y cmP-y- -fpsS Hcp kwL-S-\. 1967 HmKv 8 \mWv Cu kwL-S\ cq]o-Ir-X-am-b-Xv.
Ct m-t\-j-y, ate-j-y, ^n-en-ss]kv, kn-q, Xmbvem v F n cmP-y- -fmWv Bkn-bms
BZy AwK- . ]n oSv {_qtWm-bv, aymam, Itm-Sn, emhqtk, hnbv\mw F o cmP-y fpw AwK- - -K-fm-bn. AwK-cm-P-y- -fpsS km-nI hf, kmwkvIm-cnI ]ptcm-KXn taJe-bnse kam-[m\w taJem cmP-y- -fpsS
A`n-{]mbw ]p-sh-, A`n-{]mb hyX-ymkw ]p-sh-m-\p Ah-kcw HcppI F Xpw knbms {][m-\-eyw.
XpSw apXp Xs C y Bknbm cmP-y- -fp-ambn \ ASpw \ne\n- n-cp- p. 1992- Bkn-bm-\p-a mbn
{]mtZ-in-I-amb Nne klI-c-W- v
C y Xm-dm-bn. 1966 C y Bknbm t^md-n AwK-am-bn. Bkn-bm
cmP-y- -fp-ambn C y 2009 H IvtSm-_dn Xmbvemn shv I-cm-dn Hp
shp. CtUm Bkn-bm kz-X{ hym]mc Icm 2010 P\p-hcn 1 \v \ne-hn
h p. ]v hjw \op-\n Nsm-Sp- -hnemWv Icm Hn--Xv. Icm hgn
60 tImSnbntesd P\- Xma-kn-p
Bkn-bm cmP-y- -fpsS hn]-Wn-bmWv
C -yv ap n Xpd--s-Sp- -Xv. Bknbm cmP-y- -fpsS slUv Izmtgvkv
Jakaster Websit-http:/www asean.id
94
tNcn-tNcm {]m\w
l
ioX- k-a cw sImSp- n-c nsmn-c n- p Imev tNcn-t Ncm \b- n- eqsS C - ybpw
s\{lphpw {i-m-tI-{-am-bn-o p.
Ph- l em s\{lp,
bqtKm-tm-hn-b {]knUv amj Sntm,
Cu P n -] v j- y
{] kn Uv \m ,
Ct m- t \- j- y {]knUv kpm tWm
F n-h-cm-bn-cp p tNcntNcm {] m-\-ns
m]I t\Xm-.
1 96 1 sk]vX- - d n
bqtKm tmhn-b-bnse
s_t{K-Un
shmWv tNcn- t Ncm
{] m\w cq]w sImXv.
SAARC
South Asian Association for Regiuonal Corporation (SAARC) ap _wmtZiv {]kn-Uv knbm-D--dlvam {ioe kin thf-bn-emWv km-dns Bibw BZ-y-ambn amt m-p-sh--Xv.
CXv \ne-hn h Xv Unk- 8 \v 1980 _wm-tZiv Xe- m-\-amb Um-bn shm-Wv.
AwK-cm-P-y- `qm, _wm-tZ-iv, C -y, amen-Z-zo-]v, ]mn- m, t\m, {ioe-. CXns
{][m\ e-y- Ing- Gj-y cmP-y- -fps ta-n\pw taJ-bnse ]cn- nXn kpc-Iv`n-XXzw Dd-m-p- -Xn\pw km-nI hnI-k-\hpw kmwkvIm-cnI hnI-k-\hpw Xz-cn-X--Sp- -p- -Xn\pw
`oI-c-hm-Zs sNdp-p- -Xn-\p-am-Wv. B m\w t\m-fnse ImTva-fip.
95
Pn 20
temI-nse {][m-\-s 20 hnI-kn-X--hn-Ikzc cmjv{S- -fpsS s]mXp-th-Zn-bmWvG 20 AYhm
"{Kqv Ccp-]Xv.' 20 cmP-y- sf {]Xn-]-[o-I-cnv Ahn-S- -fnse [\-Im-cy a{ n-amcpw tI{ _mns
A[n-]-m-cp-amWv km[m-cW G 20 ktf\- -fn ]s-Sp-m-dp--Xv. 2008 apX {][m\ `cWm-[n-] ]s-Sp-p D-tIm-Snbpw
\S- p- h -c p- p. temI km- nI
cwKs {][m\ {]i-\- -fmWv apJy
]nI 1
Nm hnj-b-ambn ]cn-K-Wn-m-dp-Pn 20 cmP-y-
Xv. G 20 AwK-cm-P-y- G- -sX-s-bmWv. ]nI H n \e-In-bn-cn-p- p.
1. APo\
11. Pm
19 99 Unk- - d n- e mWv G 20
kwhn[m\w Hu]-Nm-cn-I-ambn \nehn h -Xv. P-\n-bnse _en-\nem-bn-cp p BZy IqSn-t-c. hnI-knX-/hn-I-k-zc cmP-y- -fpsS s]mXpthZn F \ne-bnepw temI-nse
{][m-\-s Ccp-]Xv cmP-y- AwK -f m- sW- -X n- \mepw G 20 \-S p N-Ifpw Xocp-am-\- fpw C v
Gsd {it-b - am- Wv . Cu thZnsb
{][m\ cmP-y- -fpsS G 20 F pw ]dbp- p-v.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
Bkvt{S-enb
{_ko
Im\U
ssN\
{^mkv
P\n
C y
Ct m-t\-jy
Cen
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
saIvkntm
djy
kuZn Atd-_y
Zn-Wm-{^n
sImdn-b dn.
Xpn
bp.-sI.
bp.-F-kv.-F.
bqtdm. bqWn-b
{]h-\w-24
C -y kpc--X-X-z-nt\m GsX-nepw Hcp {]tZ-i-nt\m kpcm `oj-Wn-bpv F v {]knUv Hm^v C -yv tXm p-I-bm-sW-n (bp-w, hntZ-im-{I-a-Ww, B-`-y- c Iem-]w) At-l-n\v
ASn-b- ncmh {]Jym-]n-m `W-L-S-\-bpsS 352 hIpv A\p-im-kn-p- p. A -s\-bp Ahk-c-n tI{-K-hsan\v tv enn ]d-np hnj-b- -fnepw \nbaw \nn-mw. am{Xa ]ucm-h-Imiw dv sNmt\m \nb-{ n-m-t\m Ign-bpw. ASn-b- n-cm-h {]J-ym-]\w Hcp amkn-\Iw ]men-sa v AwKo-I-cn-t--Xp-v.
ASn-b- n-cm-h
l
Jayaprakash Narayanan
{]Xn-] t\Xm-sf XS-hn-em-p-Ibpw cmjv{Sob ]mn-I Ds-sS-bp 26 kwL-S-\Isf Xo{h-hmZ kwL-S-\-I-fmbn {]J-ym-]nv \ntcm-[n-p-Ibpw sNbvXp.
ASn-b n-cm-h- v tijw \S sXc-s-Sp-n 1977 sadmPn tZim-bn-bpsS t\Xr-X-zn BZ-y-ambn Hcp tIm{K-n-Xc a{ n-k` A[n-Im-c-ta-p.
kq hn-h-ns hn[m-Xm-hmb sP.-]n. hntZ-im-[n-]-X-y-n\pw kzm-tZ-i-nse tkz-Om[n-]-X-y-n\pw FXnsc \nc- cw t]mcm-Snb hn-hI
- m-cn-bmWv.
1934 sabv 17 \mbn-cp p tIm{Kv tk#mj-y-env {] m\w cq]w sIm-Xv. CXns BZbs kwL-S\m sk{I--dn-bmbn sP.-]n.sb sXc-s-Sp-p.
_olm kw m\ tIm{Kv In-n-bpsS A-y--\mb {_PvIntjm-dns ]p{Xn-bmb {]`mh-Xn-sb-bmWv Pb-{]-Imiv hnhmlw sNbvX-Xv.
1942- sP.-]n.bpw Iqcpw XShp NmSn. F m s]-j-hm-dn shv Atlw hopw {_no-jpIm-cpsS ]nSnbnembn.
1946 G{]n 11-mw Xo-Xn {_nojv ]men-sa v kwL-ns CS-s]-S ImcWw P.-]n. Pbn
tamNn-X-\m-bn.
"Fs ac-W-tijw Pb-{]-Imiv Fs `mj-bn kwkm-cnpw' F v KmnPn Hcn- Pb{]-Imiv \mcm-b-Ws\ Ipdnv A`n-{]m-b-s-p.
1975 Pq 26\v ASn-b- n-cm- -h {]J-ym-]n--tm Adv sN-s BZy t]cp-Im-c sP.-]n.
Bbn-cp- p.
97
Cn-cm-Kmn
l
l
l
l
l
l
Ph-l-em s\{lp-hntbpw Iaem s\{lp-hntbpw GI ]p{Xn-bmbn 1917 \h- 19 \mWv Cn-cm-Kmn Ae-l-_m-Znse B\-m -`h\n P\n--Xv.
Cn-c-bpsS {]m-cw` hnZ-ym-`-ymkw I\ymkv{XoI \S-n-bn-cp skknenb kvIqfnem-bn-cp- p.
t]meo-kns \o- {inv kzm-X-{ -y-k-ac `S-mv hnhcw
\Ip-Ibpw ]{X- fpw kac kmln-X-yhpw Ahv Fnp sImSpp- Xv Cnc AwK-am-bp hm\-c-tk\ F kwL-S-\-bm-bn-cp- p.
Indira Gandhi
1934- im n \ntI- -X-\nse BSvkv hn`m-K-n tN v ]T\w
\S-nb hnZ- -ym-`-ymk Imew Cn-c-bpsS Pohn-Xn AXoh {]m[m\yw Aln-p- p.
1935- A-bpsS NnIn- -mbn kzn-vke-n-tev Cn-cbpw t]mhp-I-bp-m-bn.
1936 ^n{_-hcn 28\v Iaem s\{lp A -cn-p.
B\m `h-\nse Hcp ncw AXnYn Bbn-cp- p ^ntdm-kv. Iaem s\{lp-hns tcmK-hn-h-ca-dnv kzn-vkemn-se-nb ^ntdmkv Iaem s\{lp-hns\ kz w A-sb -t]mse ip{iqjn-p. Cn-cbpw ^ntdmkpw Xn IqSp-X ASp-p-hm Cu k`w D]tbmKn-p.
1942 amv 26 \mWv ]mkn tZio-b-hm-Znbpw s\{lp- Ip-Spw-_-ns D kplr-p-am-bn-cp
^ntdmkpw Cn-c-bp-am-bp hnhmlw \S- -Xv. 1944 BKkvXv 20 \mWv cmPohv P\n--Xv. 1946
Unk- 14\v Cnc cm-as ]p{X-\mb kRvPbv Kmnv Pw \In.
1959 C -y \mj-W tIm{K-ns {]kn-U-mbn Cncm Kmn sXc-s-Sp-s-p.
1960 k]vX- 8\v ^ntdmkv Kmn \nc-ym-X-\m-bn.
1964 PqWn imkv{Xn a{ n-k-`-bn hmm hnX-cW {]t-]W hIpv a{ n-bmbn
Cnc A[n-Im-c-ta-p. imkv{XnbpsS ac-Wt XpS v 1966 P\p-hcn 24\v C -y-bpsS aq mas {]-[m-\-a-{ n-bmbn Cn-cm-Km-nsb sXc-s-Sp-p.
1971 Unk- 18\v cmjv{S-]Xn hn.-hn. Kncn cmP-y-ns ]c-tam- X _l-p-a-Xn-bmb "`mcX
cXv\'Cn-cbvv\Ip-I-bp-m-bn.
1975 Pq 12\v dmbv_-td-en-b-bn \n v temI-k-`-bn-te-p Cn-c-bpsS sXc-s-Spv
dv sNbvXp-sImv Ae-lm-_mZv ssltm-S-Xn-bpsS hn[n-bp-ap-m-bn. XpS mWv cmPyv
ASn-b- n-cmh Gs-Sp-m Cn-cm-Kmn cm-jv{S-]-Xn-tbm-Sv ip]mi sN-bvX-Xv.
1977 ]men-sa v ]ncn-p-hnv P\-hn[n tXSp-hm Cnc \n-n-X-bm-bn.
1980 P\p-h-cn-bn \S sXc-s-Sp-n Cnc dmbv_-td-en-b-bnse taU-n \n pw
h`q-cn-]--tmsS hnPbw hcn-p.
1984 ^n{_-hcn 27\v AImen t\Xm-m ]-_v `c-W-L-S\ ]c-k-yambn In-phm
XpS- n-b-tXmsS ]m_v {]iv\w IqS-X ko -am-bn.
1984 Pq 5\v Hm-td-j q m F- t]cn ]mf \S-]Sn Bcw-`n-p.
1984 HIvtSm-_ 31\v kz w AwK-c--I-cpsS shSn-tbv \new ]Xn-p. Cn-c-bpsS ih-kwkvIm-cw ]q HutZ-ym-KnI _lp-a-Xn-I-tfmsS sshIov im n h\-n\v kao]w in- en \S p.
Ckvs]Iv _nbm v knwKv, tIm-_n kX-z v knwKv F o cv cm-`-S-m-cpsS
shSn-bp--tb-mWv C -y-bpsS {][m-\-a{ n \new ]Xn--Xv.
98
{]h-\w-25
kzm-X-{ ym\ cw s\{-lp-hnsbpw em _l-Zq imkv{Xnbpw Cn-cm-Km-nbpw ]nXp-S ph \b- -fn \n v Gsd hy-X-y-kvX-amb \b- -fmWv C v \ne-\np- -Xv. Cu \bw am-n\v
CS-bm-nb kml-N-cyw F -mWv ? AXns KpW-tZm-j- ]cn-tim-[n-p-I.
s]mXp-ta-J-bvw kz-Im-c-y-ta-J-ebvpw
{]m[m-\yw
ta-cmjv{S kw
ta-cmP kw
So-tdmSv
C -y-bpsS km-nI ]cn-jvIm-c- v A\p-tbm-P-y-amb cmjv{Sob ]m--ehpw (1990)
Cu ImeL-- -fn ]Xps cq]-s-p-h-cn-I-bm-bn-cp- p. tkmhnbv bqWn-bs XIbpw
Ing- bqtdm-]y cmP-y- -fn \n v I-yq-Wnv `c-W-Iq-S- Xqs-dn-b-s-Xpw ssN\bpsS \bw amhpw tkmj-y-env km-nI \b- v G Xncn-Sn hn]-Wn-bn A[n-jvTnX-amb km-nI ]cn-jvIm-c- v C -y-bn A\p-Iqe `uXnI kml-N-cyw krjvSn-p.
{]h-\w-26
B\p-Im-enI {]km-o-I-c-W- , vZri-y-am--y-a- , Cs\-v, ]{X- F n-h-bnbn
CSw ]nSn hm-I--k-z-X{ C y ssIhcn t\- -tfbpw A mcvjv{S CS-s]-S-ep-I-fp-sSbpw
ASn- m-\-am-n-bp hm-I-fmWv Xmsg sImSp-n-cn-p- -Xv.
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
100
Reference
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
101
A\p-_w bq\n-v-7
iin Xcq
1947
1948
1950
1952
1954
1956
1957
1959
1962
1964
1965
1966
1967
1969
1971
1974
1975
1976
1977
1979
1980
1981
1982
1983
1984
1985
1989
1991
1996
1997
A[n-Im-c-n-tev
P\-Xm-]mn ]nf p. NcknwKns t\Xr-X-z-nep hnaX hn`mKw Khsap-m-m
{ioaXn Kmn-bpsS ]n pW tXSn. ]n pW ]nh-en--tXmsS Ggm-as s]mXp-sX-c-sSp-n\v thZn-sbm-cp- n.
P\p-h-cn-bn Ggm-as s]mXp-sX-c-s-Sp-v. {ioa-Xn-Kmn hopw {][m-\-a-{ n-]-Z-n.
Klnp apI-fn shv ]co- W ]d-n-- -en-\n-S-bn hnam\w XI v kRvP-b-Kmn
sIm-s-p. "ap ]nt m hn`m-K- v' kwh-cWw ip]mi sNbvXp-sIm-p afi
Io-j dntmv kan--s-s-nepw AXp sh-fnw In-.
kRvPbv Kmn-bpsS \ntbm-PI afi-e-n \n v cm-Pohv Kmn ]men-san-tev sXcs-Sp--s-p.
Xe- m\ \K-cn-bpsS hnI-k-\-n\p hgn-sX-fn-p-sImv \yq-Uln-bn Gj-y sKbnwkv
\S- p.
k dnmUv B_tdm-bpsS kn\na "Kmn' Fv Am-Zan AhmUp-I t\Sn.
Pqembv amk-n qm Hm-td-j-\n-eqsS C -y ssk\yw knp-Im-cpsS kh -t{Xw
ssIt-b-dn. HIvtSm-_-dn {ioaXn Kmn h[n--s-p. cmPohv Kmn {][m-\-a-{ n-bm-bn. Fmas s]mXp-sX-c-s-Spv {]J-ym-]n-p. C -y sXc-s-Sp-p-I-fpsS Ncn-{X-n Gzpw
henb `qcn-]--tmsS hnP-bn-p. Iqdp-am \ntcm-[\ \nbaw ]mm-n.
tIm{Kv ]mn-bpsS iXm_vZn BtLm-j-- -S- nshv cmPo-hvKmn Agn-a-Xn-tbbpw Imco-a-X-bn-m-bva-tbbpw FXnp. "]pXnb km-nI \bw' {]J-ym-]np.
H]Xmw s]mXp-sX-c-s-Sp-v. tZiob ap Wn sFIyw cmPo-h-Km-n- km-c-s\ ]cm-P-bs-Sp-n. P\-X-bnse hn.-]n.-knw-Kn t\Xr-X-z-n \yq-\-] Khsa v A[n-Im-c-n.
hn.-]n. knwKv Khsa v \new-]-Xn-p. N{-ti-J-dpsS t\X-r-X-z-n-ep hna-X-hn-`mKw cmPo- hvKm- -n-bpsS ]n- p-W-tbmsS Khsap-m-n. Khsa v hoWp. ]m-as s]mXp-sXc-s-Sp-n]v hgn-sbm-cp- n. {ioe- a\p-j-y-t_mw-_n\m cmPo-hvKmn h[n--sp. {][m\-a{ n \cknw-l-dmhphns t\Xr-X-z-n tIm{Kv Khsap-m-bn. km- --nI ]cnjvIm-c- p XpSw Ipdn-p.
]Xn-s\m mas s]mXp-sX-c-s-Sp-v. am\h Ncn-{X-nse Ghpw hn]p-e-amb P\m-[n-]Xy {]{In-b. {][m-\-a{ n \c-knw-l-dm-hp-hns ]cm-P-bw. F.-_n. hmPvt]-psS t\Xr-X-z-nep _n.-sP.-]n. Khsa v ]Xn-aq p Znh-k- p tijw \new-]-Xn-p. P\-X-bnse Fv.Un. tZh-KuU {][m-\-a-{ n-bmbn. sFI-y-ap- Wn a{ n-k` s]mXp-an-\naw ]cn-]mSn AwKo-I-cnp.
G{]n-en tIm{Kv ]n pW ]nh-en--Xns\ pS v {][m-\-a{ n Fv.-Un. tZh-KuU
cmPn-sh-p. sF.-sI. KpPvdm C -y-bpsS ]{ -m-as {][m-\-a-{ n-bm-bn. BKkvXv 15.
C y kzmX-{ -y-nbpw P\m-[n-]-X-y-nbpw A]Xmw hmjn-Iw.
103
tIcf ]pXpa
]T\ ey- :
l Cwojv Cun- ym I\n ae-_ m-, Xncn-hn-Xmw-Iq, sImn {]-tZ-i- -fn B[n]-Xyw
104
N kpNn-I:
ssk\oI hy-h
{iocw-K-]:Ww DS-Sn (1792)
hnhn[ DS--Sn-I
IqSp-X kq-N-\-I:
1723
Xncp-hnXmwIqCw-ojv DS-Sn
1805
Xncp-hn-Xmw-Xq--Cw-ojv DS-Sn
1791
{incw-K-]-Ww DS-Sn
{]h-\w-2
""tIc-f-n {_n-ojv hncp Iem-]- v CS-bm-nb Imc-W- '' F hnj-bs Akv]Z-amn {Kqv N kwL-Sn-n-p-I.
Ah-X-c-Ww t{ImUo-I-cWw
Nm kqNn-I:
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
{]h-\w-3
]gn, thep--n, ]#menb A F n-h-cpsS Nn{X- {]Zin-n-p- p.
ae-_m, Xncp-hn-Xmw-Iq, sImn F nhn-S- -fn {_nojv hncp Iem-]- v ASn--d-bmbXv {][m-\-ambpw Ah-cpsS \nIpXn ]ncn-hnse am- Bbn-cp- p. Cu Iem-]- v t\Xr-Xzw
hln--h, AXn-\n-S-bm-nb kml-N-c-y- , ^e- , kam-\-X-I F nh Isn ]:nI ]qnbm-p-I.
105
Iem-]-
t\Xr-Xzw
kml-N-c-y-
^e-
kam-\-X-I
]gn Iem]w
thep-n Zhf Iem]w
]menbs Iem]w
amnf elf
Ipdn-N-y elf
{]h-\w-4
{_nojv `c-W-Im-ev tIc-f-nse ImjnI hn-Z-ym-`-ymk B-tcm-K-y--km-aq-lnI taJ-e-I-fnse
Ah F m-bn-cp-s v TB bpsSbpw av hmb\m kma-{Kn-I-fp-sSbpw klm-b-tmsS Isn
Xmsg sImSp-n-cn-p ][nI ]qn-bm-p-I.
ImjnI taJe
kqNn-I:
Btcm-Ky taJe
kmaq-ly taJe
ImjnI taJe
`ymk- m]-
`qcn-`mKw P\ pw Hu]-Nm-cnI hnZ-ym-`-ym-k-an
anj-W-dn-am Cwojv hnZ-ym-`-ymkw {]N-cn-np
s]mXp-hn-Z-ym-`-ymk tI{- -fm-cw-`np
hnZ-ym-`-ymk {]N-cW ]cn-]m-Sn-Ie- anj skmsk-n--Nv anj skmssk-n_mk Chm--en---]mm-Xy amXrIm hnZ-ym-`-ymk m-]-\- --s]Ip-n-Iv {]tXyIw
kvIqfp-I--km kvIqfp-I-fn khWv A-h-k-cw
Imjn-I--hm-Wn-Py ]ptcm-KXn Cug-h-cps-sS-bp P\- v km-nI hf hnZ-ym`ymkw h-fm klm-bnp
106
Btcm-Ky taJe
l Bbpt-Zw, bp\m-\n, kn-ssh-Zyw XpS- nb \mp-Nn-In m coXn--A-tem--Xn-bpsS hchv
l Cun- ym I\n DtZ-ym-K- -cpsS NnIn
l kmw{I-anI tcmK- -fpsS hym-]\w
l {]Xn-tcm[ Ipn-sh-bv]p-I
l BXp-cm-e-b- m]np
l s]mXp-P-\m-tcm-Ky \bw
l kv{XoIpw Ipn-Ipw {]tX-yI Bip-]{Xn
l hkqcn hmIvkn \nm-W-ime1988
l saUn- hnZ-ym-`-ym-k-n\v kvtImfjn-p-I ae-_m taJ-e-bn Ah-K-Wn--sp
kmaq-ly taJe
l PmXn hy-h- -bn A[n-jvTnX kaqlw
l A\m-Nm-c- A-hn-i-zm-k-
l Ah v \nc-h[n hne-p-IC-Xn-s\-Xnsc sskm- n-I-ambpw, {]mtbm-Kn-I-ambpw t]mcm-
-
l amdv ad-bvm-\p kacwNm m kacw
l sshIpWvT kzm-an-I--N-n kzm-an-I{io\m-cm-bW KpcpA-mfnhw- A-_vZp JmZ
aue-hn--Ip-amc Kpcp-tZ-h F n-h-cpsS {]h-\-
l sNdpp \np-I, km{am-P-y-X-z-n-s\-Xn-cmb kzm-X-{ y {]- m-\w--a-\p-j-ys kzm-X-{ y
{]J-ym-]-\w--k-a-c- -fn-eq-sS Dmb Xncn--dn-hp-I--sshw kX-ym-{K-lw--Kp-cp-hmbq kXym{K-lw--B-cm-[\m kzm-X-{ yw
{]h-\w-5
tIc-f-nse \thm- m\ \mb-Im-cmb sshIpWvT kzm-an-I--hw- A-_vZp JmZ aue-hn-
ktlm-Z-c A--A-mfn{io\m-cm-bW Kpcphn.-Sn. `--Xn-cn-m-SvN-n kzm-an-IF n-h-cmsS
Nn{X- {]Zin-n-p- p. Ipn-Isf {Kqp-I-fm-p- p. TB bpsSbpw hmb\ kma-{Kn-I-fp-sSbpw klmb-tmsS tIcf \thm- m-\-n\v Ch \Inb kw`m-h-\-I-sf-p-dnv Ipdn-p-I Xm-dm-p- p.
AhX-c-Wwt{ImUoI-cWw
107
{]h-\w-6
""tZ-iob {] m\w tIc-f-n'' F hnj-bs B-kv]-Z-amn N kwL-Sn-n-p-I. hnhn[
{Kqp-I-fmn Hmtcm-{Kq-n\pw Hmtcm hnjbw \IpI--hn-j-b- Bkv]-Z-amn N-bn ]s-Sps. N Ah-X-c-W-n\p tijw Hcp {]_w Xm-dm--Ww.
N kqN-\:
1
2
3.
4.
5.
6.
\n-l-I-cW kacw
Dp kX-ym-{Klw
sdbnsh ]Wn-ap-Sv (1928)
\nb-a-ew-L\ {] m\w
IjI Iem-]- (I-q--I-cn-sh-q)
]p {]h-b-em
{]h-\w-7
sFIy-tI-c-f-sa Bi-b-ns kmmm-c-amWv C s tIc-fw. tIcf kw m\ cq]o-Ic-W-ns Ncn{X ]m--es Ipdnv Hcp At\-z-j-W-p-dnv Xm-dm-p-I.
Nm kqN-\I:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
{]h-\w-8
1956-se kwk-Ym\ ]p\:-kw-L-S-\-v ap-p-Xpw kwk-Ym\ ]p\:-kw-L-S-\-v tij-ap--Xp-amb
tIc-f-ns `q]-S- Xmsg sImSp-n-cn-p- p. `q]-S-n-s klm-b-tmsS hy-X-ym-k- Xncn-dn-bp-I.
]p\:-kw-L-S-\bvv apv
]-\w-Xn
108
CWSN
kqN-\:
l
kT-k-Ym\ ]p\:-kw-L-S-\v app tIc-ns sXt A-p Pn I\-ym-Ip-am-cn-bm-bncp- p. ]p\:kwL-S-\v tijw AXv Xncp-h-\- -]p-c-am-bn.
{]h-\w-9
sFIytIc-f-nse {]Ya km- -cns\pdnpw Iqp-In a{ n-k` cq]w sImm-\n-S-bmb kmlN-c-y-s-p-dn-p-ap hkvXp-X-I Is-p-I. ({]-Ya a{ n-k` AwK- --{]-h-\- --Iq-pIn a{ n-k-`.
kqN-\:
l
1957-se ]mXp-sX-c-s-Spv
1958ImjnI -_nhn-Z-ym-`-ymk _n
ImjnI _n
Fm-hpw `qan, `qanv ]cn[n
hnZ-ym-`-ymk _n
hnZ-ymk cwKv kmaq-lnI D-c-hm-Zn-Xzw k-z-Im-cy amt\-Pvsan\v \nb-{ Ww
hntam-N-\ kacw
`cWLS-\-bpsS 356-mw hIpv
a{ n-k` ]ncn-p-hnp (1959)
{]kn-Uv `cWw
1960 sXc-s-Sp-v--Iq-p-In a{ n-k`
tIc-f-nse apJ-y-a-{ n-am
109
{]h-\w-10
tIcf ]nd-hnv tijw A[n-Im-c-n h hnhn[ a{ n-I-sf-p-dn-p hnhc tiJcw \Sp-I.- {]-[m-\-s hIp-p-I ssIIm-cyw sNbvXn-cp a{ n-am Bsc-m-sa v Is-pI. Xmsg
sImSp-n-cn-p ][nI ]qn-bm-p-I.
hjw
apJ-y-a{ n
Btcm-K-y- a{ n
hnZ-ym-`-ymk a{ n
{]h-\w-11
tIcf kw m\ cq]o-I-c-W-n-\p tijw hnhn[ taJ-e-I-fn tIc-f-n\v A`n-am-\ml-amb
t\- ssIh-cn-m Ign-n-p-v. Hmtcm taJ-e-bnepw ssIh-cn t\-- Isn Xmsg
sImSp-n-cn-m ]nI ]qn-bm-p-I.
taJ-e-I
kzm-[o-\
`q]-cn-jvI-cWw
hnZ-ym-`-ymkw
Btcm-Kyw
hy-h-kmbw
kmwkv-Im-cnIw
av taJ-e-I
{]h-\w-12
ssSw sse Xm-dm-pI
(1942, 1946, 1941, 1921, 1930)
]p {] hb-em kacw
Izn-n-\- -ym kacw
Dp kXym-{Klw
H-mew tIm{Kv kt-f\w
Iq IjI Iem]w
110
XpS {]h-\- :
1
ssk\nI klmb hy-h- bpw {iocw-K-]-Ww DS--Snbpw tIc-fs {_nojv `c-W-n Iognem-n. Cu {]kvXm-h\ hni-I-e\w sNpI.
2.
3.
4.
ae-bmfnsb a\p-jy-\m-p Xn\pw B[p-\nI kmaq-ly t_m[-ns BZ-y-]m-T- A`-y-kn-np- -Xn\pw t\Xr-Xzw \Inb \thm-Ym\ \mb- -Isc-p-dnv Hcp dntmp Xm-dm-pI
5.
6.
`mjm-Sn- m-\-n kw m\w cq]n-I-cn--s-Sp- -Xns ^e-ambn Hcp {]tZ-iv F p- am-amWv D-hqI ? tIcf kw m\ cq]o-I-c-W-ns Ncn{Xw hni-I-e\w sNp-I.
7.
8.
9.
tIc-f-ns Ign Imew hne-bn-cpn ]pXnb Hcp tIcf kaql krjvSn-p \n -fpsS
\nt-i- Xm-dm-pI
10. tIcf cq]o-I-cWw apX C p-h-sc-bp (1957 apX 2011 hsc) tIc-f-nse a{ n-k-`-sb-pdnv ]Xnv Xm-dm--sI.
111
9 tZiotbmZv{KY\w
BapJw
a\pj-y Hcp kaql Pohn-bm-Wv. a\p-j-ys \ne-\nn\v kaq-l-ns klmbw A\n-hm-cyam-Wv. a\p-j-ys Ghpw hen-b Iqm-bva-bmWv tZiw, `mj, kwkvIm-cw, aXw, PmXn XpS- nb \nch[n LS-I- -fm hy-X-y-kvX-am-sbmcp cmP-y-amWv C -y. Cu sshhn-[-y- n-S-bnepw C -y-m-cmsW t`m[w Hmtcm-cp-cnepw \ne-\np- p. CXmWv ""\m\m-X-z-n GI-Xzw''; C -y tZiotbm-Zv{K-Y\w \nc-h[n shp-h-fn-I t\cn-Sp- p-v. Cu shp-hn-fn-IIv \psS tZiob t_m[w
sIm#mWv ]c-F#n-lmcw ImWv -Xv.
]T\ e-y- :
l
112
{]h-\w-1
Ipn-I-tfmSv Ah- - Ds-Sp hy-X-ykvX Iqm-bva-I GsXm-s-sb v Is-p-hm \ntiw
\Ip-I. XpS v Hcp ^vtfm Nmv {]Zin-n-p- p.
kqN-\:
IpSpw_w
i
i
kplr-p-
kl-]m-Tn-I
{Kmaw
\Kcw
tZiw
kap-Zmbw
{]h-\w-2
kaq-lw, kap-Zm-bw F nh Xn-ep hy-X-ymkw Fs v Xncn--dnv A-h-X-cn-n-p-hm
Bh-i-y-s-Sp- p. XpS v Xmsg sImSpncn-p ]nI ]qn-bm-p-I.
kaqlw
kqN-\:
kap-Zmbw
AwKXzw
\nbam-hen
]uc-Xzw
]c-am-[n-Imcw
{]h-\w-3
C -y-bpsS `q]Sw {]Zin-n-p- p. hnh[ kw m-\- ]cn-N-b-s- -Sp- p. \nc-h[n sshPm-X-y \nd Hcp cmP-y-amWv C -y. Ipn-Isf hnhn[ {Kq-p-I-fm-p- p. Hmtcm {Kqpw C -y-bnse
hSvsXvIngv-]-Sn-mdv `mK- -fnse kw m-\- -fnse `mj--th-jw--kw-kvImcw av {]tX-yI-X-I F nh Is-n Xmsg sImSp-n-cn-p ]nI ]qn-bm-p-I.
kw m\w
`mj
kmwkvIm-cnI {]tX-y-I-X-I
113
{]h-\w-4
tZio-bX
Hcp cmjv{S-nse P\- -fpsS ]c-kv]c [mc-W-sbbpw sFI-y-tbpw cmP-y- -n-t\m-Sp Iqdnt\bpw {]Xn-\n-[m\w sNp ]Z-amWv tZ-in-b-X. sshhn-[-y- n-S-bnepw Hcp P\-Xsb H n-nv
\np at\m-`mhw. kmaq-ln-Ihpw cmjv{So-b-hp-amb {]Xn-`mkw
tZiob
at\m-`mhw
hfp
LS-I-
hwio-bhpw
`mjm-]-c-hpamb sFIyw
aXw
kmwkvIm-cnI
ss]XrIw
`qan-imkv{X
]c-amb
LS-I-
tZi-otbm-Zv{K-Y\w:
sshhn-[-y- sf AwKo-I-cnv Ahsb _lp-am-\nv Hcp tZi-am-sW hnIm-c-apsmv H mbn
amdp- -XmWv tZio-tym-Zv{K-Y-\w. tZio-tbm-Zv{L-Y\w kn{i ]k--am-Wv
I
sF
- -y
C
tZio-tbmZv
{KY\w
b
-c-am
]
-I
m-cn
I
v
wk
km
S-\
m
-]-c
-amb
ka
-Xzw
yw
Bi-b-]-c-amb Hcpa
LS-\m-]-c-amb ka-Xzw
g Xpey Ah-kcw
i
kmwkvImcnI-amb Hcpa
i
Bi-b-]-c-amb Hcpa
sXmp-Iq-Sm-bva,
hnh-th-N-\-
g Xon-q-Smbva
Xncn--dnhv hf
g Xncn--dnhv
g Hgn-hm-pI
g nsb-Sp-pI
tZiob Nn-
tZiob Km\w
"P\-K-W-a\'
chn-{-\mY SmtKm P\n Av JfinIbp Km\-nse BZ-ys JfinI.
1950 P\p-hcn 24 tZio-b Km\-ambn AwKo-I-cn-p.
Be-]n-t kabw 52 sk v
cmKw--i--cm-`-cWw
114
tZinb ]XmI
tZiob Nnw
tZiob ]pjv]w
Xmac
tZiob ]n
abn
tZiob ]gw
amgw
tZiob hrw
Ac-bm
tZiob arKw
ISph
tZiob Ie-
tZinb `mj
lnn
115
P\-K-W-a-\-bpsS ]q cq]w
P\-KWK\ A[n-\m-bI Pb-tl,
`nc-X-`m-K-y-hn-[mXm
]m_v knv KpP-dmS admTm
{ZmhnU De hwKm;
hnylnam-Ne bap-\m -KwKm
De Pe[n XcwK
Xh ip` \mta PmtK,
Xh -ip` Binj amtK
Kmtl Xh Pb KmYm
P\-K-W-aw-Kf ZmbI Pbtl
`mcX `mKy hn[m-Xm:
Ptbtl! Pbtl! Pbtl!
Pb Pb Pb Pbtl!
NcWw cv
Ac-l-l-Xh Bl-zm\ {]Nm-cnX
kp\n-Xh DZm-c-hmWn
lnp, _u, inJ, ssP\, ]m-c-knI
apkam-\, {InkvX-ym-\n,
]qc_ ]na Btk, Xh
knwlm-k\ ]mtk
t{]a-lmc lb KmYm,
P\-KW sFI-y-hn-[mbI Pbtl!
`mc-X -`m-Kyhn[mXm;
Ptbtl! Pbtl! Pbtl!
Pb Pb Pb Pbtl!
NcWw aq v
]X\ A`-yp-Zb _qc ]m
bpK-bp-K-[m-hnX bm{Xn;
tl! Nnc kmcYn! Xh cY Nt{I
apJ-cnX ]Y Zn\-cm{Xn;
ZmcpW hnh amXvt[, Xh
iwJ [z\n _mtP,
kS Zp:J {XmXm;
P\-KW ]Y ]cn-Nm-bI Pbtl !
`mcX`mKyhn[mXm;
Ptbtl! Pbtl! Pbtl!
Pb Pb Pb Pbtl!
NcWw \mev
tLmc Xnanc L\ \n_nU \niotY
]oUnX aqnX tZti
Pm{KX One Xh Ahn-Ne awKe
\X-\-bt\ A\n ta tj,
Zp:J kz-]vt\z BXt cm-I-cnte At
116
NcWw Av
cm{Xn {]`m-Xne, DZne chn-hn
]q DZ-b-Kncn ^mte,
Kmtl hnlw-Ka, ]pW-y-k-ao-cW
\h-Po-h\ ckVmte
Xh Icp-Wm-cpW cmtK \n{ZnX `mcX PmtK
Xh NctW \X amXmw
Pb Pb Pb-tl, Pb cmtP-i-zc
`mcX`mKyhn[mXm;
Ptbtl! Pbtl! Pbtl!
Pb Pb Pb Pbtl!
P\-K-W-a-\-bpsS A w
NcWw H v
k-P-\- -fp-sSbpw a\-ns A[n-]\pw `mc-X-ns `mK-y-hn-[m-Xm-hp-amb A v Pbn-m-epw.
]m-_v, knv, KpP-dm-v, alm-cm-jv{Sw, {Zmhn-Uw, Hdo-, _wKm Fo {]tZ-i- fpw hn-y,
lnam-ebw F o ]-X- fpw bap-\, KwK F o \Zn-Ifpw C -ym-k-ap-{Z-nse IpXn-p-b-cp Xncma-e-Ifpw A -bps ip`-\m-a-n DW-cp- p. A -bpsS ip`m-iw-k-Iv A`n-e-jn-p- p. A bpsS Pb-Ko-X- ]mSp- p. A-tbm, P\-k-aq-l-n\v awKfw {]Zm\w sNp h-t\, `mc-X-ns
`mK-y-hn-[m-Xm-sh, A p Pbn-m-epw, Pbn-m-epw,#v.
NcWw cv
A\p-Zn\w Ahn-Sp-s Bl-zm\w {]N-cn--s-Sp- p. Ahn-Sps DXvIr-jvZhpw kp-c-hp-amb hmpI tInv ln-fpw, _-a-X-mcpw, knp-amcpw, ssP\-mcpw, ]mkn-I-fpw, apkamam-cpw,
{InkvX-ym-\n-Ifpw, ]uck-kvX-y-cpw, ]mm-X-ycpw Ahn-Sps knwlm-k-\-ns ASpp hcp- p.
kvt\l-kq-N-I-amb ame sI-s-Sp- p. Atbm P\-k-ap-Zmb sFI-y-ns inev]n, `mcX`mK-y-ns
hn[m-Xm-th, Ah-Sp v Pbn-m-epw, Pbn-m-epw, Pbn-m-epw.
NcWw aq v
hgn XmgvNbpw Dbbpw sImv \nc-n-m--XvWv. bm{Xm bpK-bp-Km- -c- -fmbn {]bmWw
sNp- -h-cm-Wv. Atbm F pw kmc-Yn-bm-bn-p--h-t\, Ahn-Sps cY-ns N{I- -fn \n v
Db-cp i_vZw ]mX-bn cmhpw ]Iepw apJ-cn-I-am-Ip- p. Zmcp-W-amb hn-h-ns a-y-nepw
Ahn-Sps k-S-nepw Zp:-J-nepw c-\Ip iwJ-\mZw apg- n-sm-n-cn-p- p. A-tbm
P\-k-aq-l-n\v am-Zi\w \Ip- -h-t\, `mcX `mK-y-ns hn[m-Xm-th, Ah-Sp v Pbn-m-epw,
Pbn-m-epw, Pbn-m-epw.
NcWw \mev
`nIchpw Ccpv \nd--Xp-amb A-cm-{Xn-bn ]oUn-Xhpw aqn-X-hp-amb tZi-n AhnSps I n-a-bvm \X- -fmb \b-\- -fn AN--e-amb sF-i-z-cyw Xnf- n-sm-n-cn-p- p.
Zp:-k-z-]v\-nepw Zp:-J-nepw kvt\l-k-z-cq-]n-Wn-bmb Abmb Ahn-Sp v aSn-bn shp c-sN117
bvXp. Atbm P\- -k-aq-l-ns\ Zp:-J-n \n v cn-p- -h-t\, `mcX `mK-y-ns hn[m-Xm-th,
Ah-Sp v Pbn-m-epw, Pbn-m-epw, Pbn-m-epw.
NcWw Av
cm{Xn Ah-km-\n-p. {]`m-X-am-bn. ]q-Zn-n-ep DZ-b-]-X-ns s\n-bn kqc-ys tim`
DZn-p. ]n-I Km\w ]mSp- p. ]cn-ip-amb hmbp ]pXnb Poh-ssN-X-\yw sNmcn-bp- p. Ah-hnSps Imcp-W-y-ns Inc-W- Xn Dd- n-n-S `mcXw DW-cp- p; Ahn-Sps ]mZ-n \anp- p. Atbm cmtP-i-zcm `mcXns hn[m-Xm-th, Ah-Sp v Pbn-m-epw, Pbn-m-epw, Pbn-m-epw.
Cu Ap Jfi- -fnepw a\p-j-y-hs \bnp cvIjn-Xmhpw \mb-I-\p-amb k-i-s\-bmWv SmtKm {]Ion-p- -Xv. cmjv{K-]n-Xm-hmb alm-flPn P\-K-W-a-\sb C -s\-bmWv {]iwkn-Xv: ""{]tNm-Z-\-I-c-amb Cu kwKoXw Bbn-c-am-bncw IWvT- -fn-eqsS F{Xtbm {]mh-i-y-amWv
tIp-hm Ign-n-p--Xv. CXv Hcp Km\w am{X-a-, `n-a-b-amb Hcp kq-hp-amWv''.
tZiob]XmI sssIIm-cywsNp-tm
Hcp C -y ]uc tZiob ]XmI D]tbm- -Kn-p- Xpw Dbp- pw sX-s pw AXv BhnjvImc
kzm-X-{ yw F auen-Im-h-Im-i-am-sW- p kp{]ow tImSXn hn[n-bpsS ASn- m-\-n tZiob
]XmI ssIIm-cyw sNp- - -Xn\v ]pXnb \nb-am-hen (^vfmKv tImUv) 2002 P\p-hcn 26 apX \ne-hn
h p.
A]-am-\n-p- -hv in
tZiob ]Xm-I-tbbpw Nn- -tfbpw A]-am-\n-p- -hv in
Dd-m-p \nbaw 2005 Unk- 12\v ]men-sa- v ]mmn
118
{]h-\w5
C -y-bn hnhn[ hn-`m-K-ns] `mj-I Isn ]nI ]qn-bm-pI
_w-Kmfn
......................
.......................
........................
..........................
ap
CtUm
Bc-y
C -y-bnse
`mj-I
kwkvIrXw
......................
.......................
........................
..........................
{ZmhnU
ae-bmfw
......................
.......................
........................
..........................
{]h-\w-6
C -y kaqlw:
\c-hwi imkv{X--m-cpsS A`n{]m-b-n C -y kaqlw 6 a\p-j-y-h-fn \n pw Dcp-ncn--Xm-Wv. C y Hcp hwiob ayq-kn-b-am-sW mWv imkv{X--m IW-m-p- -Xv. C y
kaq-l-hp-ambn Nne hkvXp-X-I Xmsg sImSp-ncn-p- p. IqSp-X Isn ]qcn-n-p-I.
........................
.......................
..................
.......................
t{]mtm
Bkv{S-tem-bnUp-I
sk^m-epI
\ot{Km
bnUp-I
ZnW `mc-X
-nse
P\-
.................
C -y
kaqlw
..................
..................
.......................
CtUm
Bc-y
hn`mKw
.................
saUn--td
-\n-b-\p-I
........................
.......................
119
.......................
.................
lnam-e-b
{]tZ-ipw hSp-In- taJe-bnepw
{]h-\w7
C y Hcp atX-Xc cmP-y-am-Wv. hnhn[ aX-hn-`m-K- C -y-bn-epv. C -y-bnse hnhn[ aX-
]Z-kq-c-y ]qn-bm-p-I.
lnp
C -y-bnse
hnhn[
aX-
]mgvkn
ssP\
-aXw
{]h-\w-8
atX-X-c-X-zw, aX-\n-c-t]-X Fs v Isn C -y aX-\n-c-t]-X IqSp ^e-{]-Z-am-phm \n v F v \nt-i-am-Wp--sX v hy--am-p-I.
atX-X-c-Xzw
aX-\n-c-t]-X
........................................
.........................................
........................................
.........................................
........................................
.........................................
kqN-\:
l
l
l
l
l
l
l
l
l
{]h-\w9
C y tZio-tbm-Zv{K-Y-\-n\p hnLmXw krjvSn-p LS-I- fpw Ah-bvp ]cn-lmc am -fp-amWv Is-t--Xv. ]mensa v B{I-a-Ww--XmPv tlm B{IaWw ko]v D n-Ir-jvWs
Nn{Xw F nh {]Zin-n-p-sImv N kwL-Sn-n--mw. XpS v Xmsg sImSp-n-cn-p ]Z-kqcy ]qn-bm-pI
{]mtZ-inI
hmZw
C y- - tZiobX
t\cnSp
shp-hn-fn-I
A-\m-Nm-c
kqN-\:
l
kqN-\:
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
XpS {]-h-\- :
1. ""C -y tZio-bX ap cmP-y fnse tZio-b-X-bn \n pw hy-X-ym-k-s-n-cn-p- p''. Cu {]kvXmh\ ]cn-tim-[n-p-I.
2. C -y tZio-tbm-Zv{K-Y-\-n\v Bh-i-y-amb aq v D]m-[n-I Fs -m-sa v hni-Zo-I-cn-p-I.
3. tZio-b-Xbpw tZio-tbm-Zv{K-Y-\hpw Fs v hy--am-pI
4. tZiobat\m-`mhw hfp- -Xn\v klm-b- -I-c-amb LS-I- NneXv Xmsg sImSp-n-cn-p- p.
IqSp-X Isn ]Z-kq-c-y ]qn-bm-p-I.
hwin-bhpw `mjm-]-c-amb
sFIyw
tZiob at\m-`mhw
hfp
LS-I-
5. C -y tZio-b-tbm-Zv{K-Y-\-n\v XS--ambn \np LS-I- F hnj-bs Bkv]-Zamn \S-p skan-\m-dn-tev Bh-i-y-amb hnh-c- Xmdm-p-I.
6. ho-bX ^mkn-k-ns C -y ]Xn-mWv F Ph-lem s\{lp-hns {]kvXm-h\ hniZo-I-cn-p-I.
7. C -y tZio-bX \nc-h[n shp-hn-fn-I t\cn-Sp- p-v. CXn-\p ]cn-lmc am- Fs ms-bm-sW \n -fpsS \ntiw tcJ-s-Sp-p-I.
122
10
P\m[n]Xyw
BapJw
P\m-[n-]-Xyw tIhew Hcp `cW cq]hpw PohnX coXnbpw F \ne-bn \n v Db v Hcp
kwkvIm-c-ambn hf n-cn-p- p. \nXy Pohn-X-ns Fm taJ-e-I-fnepw P\m-[n-]-Xy PohnX coXn
\ne-\np- p-sh-nepw P\m-[n-]-Xy kwhn-[m-\- hf-cp- -Xn-t\m-sSmw s]mXp-cw-Kv km{Xn-I-am-bn-sm-n-cn-p Agn-a-Xn, Xo{h-hmZw XpS- nb Po - fpw hn-p-sIm-n-cn-p- p.
Ccw Po -X-Isf Cm-Xm-m i-amb \nba \S-]-Sn-Ifpw \nb-{ -W- fpw Gs-Sp-ptm AXp ]e-tmgpw P\m-[n-]-Xy hncp--am-bn-cp- p. P\m-[n-]-Xyw hy-X-zkvX thcpd kaq-ln A{Ia ka-c- fpw Iem-]- fpw Db p-h-cp- Xv hfsc A]q-am-Wv. (P-\m-[n-]-X-y-]-c-ambn
kacw sNm-\p Ah-Im-i- t\Sn-sb-Sp-m\pw Ah-kcw D-Xp-sIm-mWv Acw ka-c A{I-am-k--am-Im--Xv Iem-]- Bhm--Xv).
AXp-sImv P\m-[n-]-X-ys in-s-Sp-m-\p ^e-{]-Z-amb amw P\- -fn Hcp P\m[n-]-Xy kwkvImcw Dm-n-sb-Sp-pI F - -Xm-Wv. hoSv, kvIq, kaqlw XpS- nb kakvX taJ-eI-fnepw Hcp hyn Adntm Adn-bm-sXtbm \S-p P\m-[n-]-Xy {]h-\- Bfl ]cntim[-\bvv hnt[-b-am-m\pw P\m-[n-]-Xy hy-h- sb F s\ amn-sb-Spmw F -XmWv Cu ]mT-`mK-ns Bi-bw.
123
apJy Bi-b- :
{]X-y]-tcm P\m-[n-]-Xyw
P\m-[n-]-Xy khn-ti-j-X-I--hn-hn[ cq]-
P\m-[n-]-Xyw Hcp PohnX cnXn
sXc-s-Spv
P\m[n]-Xy hy-h- -bnse t]mcm-bva-I--]-cn-lmc am-
CWSN Ipn-Imbn Nn{X- , ]nI hni-I-e\w sNbXv tNcpw-]Sn tN {]h-\-n
Dsm-n-n-p-v.
{]h-\w--1
P\m-[n-]-X-y- -s-p-dn-p Nne \n-N-\- Nmn FgpXn Ipn-I-tfmSv hy-n-]-c-ambn hymJy-m-\n-m Bh-i-y-s-Sp- p.
1.
The government of the people, by the people, for the people shall not perish from the earth. (Lincoln)
2.
Democracy is based upon the conviction that there are extraordinary possibilities in ordinary people (Harry Emerrson
Fostecks)
3.
4.
Two cheers for democracy: Onme because it admits variety and two because it permits criticism-(E.M. Foster)
1.
So-tdmSv
ap-I-fn \In-bn-cn-p P\m-[n-]-X-y-ns hnhn[ \n-N-\- - ]cn-tim[nv P\m[n-]-Xyw F m-sW v Ipn-I \n-Nn--s. hy-n-]-c-ambn Ah ssIam-dnb Ipdnv Ah-Xcn-n-p-hm Bh-i-y-s-Sp-I. P\m-[n-]-Xy hy-h- -bn Ghpw {][m-\-s-Xv `c-Wm-[n-Im-cnIsf \n-bn-m-\p P\- -fpsS Ah-Im-ihpw `c-W-n P\- p \nb-{ -W-hp-amWv
F Bi-b-n tdIm-Uo-I-cn-p-I)
{]h-\w-2
]pcm-X\ {Kop-Im-cp-IS {]X-y P\m-[n-]-X-y-n \n v ]tcm P\m-[n-]-X-y-n-tev amdm
Xmsg sImSpncn-p LS-I- hln ]v ]cn-tim-[nv Ipdnv Xm-dm-p-I.
1.
2. kv{Xo ka-Xzw
3. {]mb-]qn thm-h-Imiw
4. ASn-a \ntcm-[\w
5. P\-kw-Jym h-\hv
124
So-tdmSv
hfsc Ipd `q hnkvXr-Xnbpw P\-kw-J-y-bp-ap {Kov ]Kc cmjv{S- -fn ]uc-Xvzw ]cn-NnX-am-bn-cp- p. kmaq-l-y]c-ambpw cmjv{Sob-]-c-ambpw km-n-I-]-c-hpamb \Kc cmjv{S- -fpsS
kml-N-c-y- -fn \n v XnI-pw -h-y-X-ykvXamWv tZi-cmjv{S- F hkvXpX hy--am-s-tS--Xp-v. AXp-sImv {Kop-Im-cpsS {]X-y P\m-[n-]-X-y-n \n v C s ]tcm
P\m-[n-]-X-y-n-te-p amw A\n-hm-c-y-am-bn-cp p F Bi-b-n t{ImUo-I-cn-p- p.
{]h-\w-3
emn Ata-cn-- kml-N-c-y- -fp-ambn _-sp hc Cu Imq-Wn\v C ybpw ap P\m-[n]-Xy cmP-y- -fp-ambn _-aptm ?
P\m-[n-]-Xyw ]W-n-e-hp Hcp kwhn-[m\w Xs -bm-Wv. P\m-[n-]-X-y-n\v A]Nbw Dmp LS-I- sf hy-n-]-c-ambpw Iqmbpw Is-m Bh-i-y-s-Sp- p. A[-ym-]-I Nmn/
t_mUn Ah env sNp- p.
kqN-\:
l
l
l
XpS v Ipn-I env sNbvX P\m-[n-]-X-y-ns A]-N-b- sf F ns\ adn-I-S-m-sa v A;t\-z-jn-p- p. AXn-\mbn Hcp ]nI ]qo-I-cn-m Bh-i-y-s-Sp- p.
125
]cn-lmc am-
P\m-[n-X-y-ns A]-N-b-
l
l
l
l
l
]W-n-e-hp ]cn-]mSn
l
l
l
l
ka-hm-b-n\v {]m[m-\Kyw \I
So-tdmSv
P\m-[n-]-Xy hy-h- v A]-N-b- fpw t]mcm-bva-Ifpw Ds-nepw C p \ne-\np
cmjv{Sob h-y-h- -I-fn ]ucm-h-Im-i- fpw Ghpw IqSpX kwc-n-m Ign-bp- Xpw hyn-X-z-ns kq hfv Ah-kcw \-Ip- Xpw Xw ]cn-l-cn-m\pw sXp Xncpn
apt mp t]mIm-\p kwhn-[m-\hpw P\m-[n-]-Xy hy-h- -bn am{Xta Dq F Bi-bn t{ImUo-I-cn-p-I.
{]h-\w--4
am[-y-a-temIw
126
So-tdmSv
Hcp Znh-ks 56 hy-X-ykvX ae-bmf ]{X- tiJ-cnv Ipn-I {Kq-Sn- m-\-n Xmsg
X n-cn-p ]nI ]qn-bm-m Bh-i-y-s-Sp-I.
\{v
]{Xw
[n-]-Xy
km P\m{]-h\ AgnaXn
hm
hm
]mi-zkz-P\
Xo{hhmZw h-cn-]-hmZw
s-S
So-tdmSv
kaq-l-ns \mhmWv am[-y-a- . GsXmcp ]cn-jvIrX kaq-l-nsbpw kv]-\- #mXns
am[-ya kwkvIm-c-n sXmm Adn-bmw. P\m-[n-]-X-y-ns s\Spw XqWp-I-fn H mWv
am[-y-a- . kz-X-{ hpw \njv]--hp-amb am[-y-a- A`n-{]mb {]I-S-\-tbpw A`n-{]mb
cq]o-I-c-W-tbpw kzm-[o-\n-p- p F Bi-b-n N t{ImUo-I-cn-p-I.
{]h-\w-5
127
kmaq-ly kpclm ]-Xn-I Gsd Dm-bnpw C -y-bn ka-Xzw \S-m-p- n-. F p-sImv?
N kqN-\:
lhm-I-y-Ime s]j-\p-I
lhn[h s]j
lkq Btcm-Ky Cjq-dkv ]cn]mSn
lsXmgn-en-mbva thX\w
ls]mXp-hn-X-cW k{-Zmbw
lhnhn[ taJ-e-I-fnse kwh-c-W-
-N:
l
l
l
So-tdmSv
\qm-p-I-fmbn \ne-\n- n-cp Ak-a-X-z-ns ^e-ambn kzm-X-{ yw e`n-nv 60 hj-
Ign-npw C -y-bn Hcp hn`mKw P\X C v Zmcn-{Z-y-n-em-Wv. SC, ST Zfn-X, tKm{X. P\m[n-]-Xyw hnP-bn--W-sa-n km-nI ka-X-Xzw IqSntb Xocq. F m C -y-bn [\w
GXm\pw t]cp-sS ssII-fn tI{o-I-cn--s--Xm-Wv. km-nI ka-X-z-n-\p {][m\
XSw AXpsImmWv. kmaq-ly kpcm ]-Xn-I H pw ]q -amb km-nI ka-Xzw
Ddp \Im-Xv F Bi-b-n t{ImUoI-cn-pI
kmaq-ly kpc e-y-am-n-smv km ASp Imev koI-cnn Nne \S-]-Sn-I
1.
2. sXmgn-ep-dv ]Xn
3. `y kpcm ]Xn
Ccw ]-Xn-I km-nI kzm-X-{ -y-ns LS\ \bn-m F{X-am{Xw klm-b-I-camWv. (N t{ImUo-I-c-Ww)
So-tdmSv
C -y-bnse Fm Ipn-Ipw kuP-\-yhpw \n-n-X-hp-amb hnZ-ym-`-ymkn-\p AhImiw 2010 ]men v ]mm-n-bn-p-v. sXmgn-en-m-bva-bpw, Zmcn-{Z-yhpw Cm-Xm-m Dtin-p-sIm-mWv {KmaoW sXmgn-ep-dv ]Xn Bhn-jvI-cn-n-p--Xv. Cu ]Xn {]Imcw Npcp n-bXv Hcp hj-n 100 Znh-k-sa-nepw \nnX thX-\-n (150 cq]) sXmgn \e-Ip- Xn\p thn-bp kwhn-[m-\-amWv. `-y-kp-c--bpsS \nb-a-\-S-]-Sn-I Bcw-`n-nt Dq-s-hnepw BPL Card DS-a-Ip ]cn-K-W\ kuP-\y tdj, 1 cq] \nc-n Acn ]Xnbpw
`y-kp-csb e-y-am-n-bn-p--h-bm-Wv.
128
{]h-\w-6
P\m-[n-]-Xyw cmjv{Sob ]mn-I-fpsS A`m-h-n \ne-\nptam ? P\m[n]-Xy hy-h- -bn
cmjv{Sob ]mn-I-fpsS [w F mWv? TB Page...... hmb\m Ipdnv D]tbmKnv hy-n-]-c-ambpw
{Kq-Sn- m-\-nepw Is--s.
kqNIw:
l
P\ sf t_m[-h-cn-m
l
l
P\-]-m-fnw Dd-p-h-cp-m
l
l
l
l
Nm kqNIw:
l
P\ sf `n n-n-p p
A{Ia cmjv{Sobw
A`n{]mbw ASn-tn-p p
cmjv{Sob XXzh-cWw
So-tdmSv
cmjv{Sob-n hnp hcp Agn-a-Xn, kz-P-\-]--hm-Zw, a cmjv{So-bw, ]mn-IfpsS GIm-[n-]-Xy cnXn-I, ho-b-X, Xo{h-hm-Z-hp-am-bp _- , hnL-S\ {]h-\ XpS- n-b-h-sbmw P\- sf cmjv{So-n \n v Hcp ]cn[n hsc AI-m Imc-W-am-bnpv.
Fnepw cmjv{Sob ]mn-I \n-ln-p apJy Np-a-X-e-I-fmb `c-W-n\v t\XrXzw \IpI, \b-cq-]o-I-cWw \S-p-I, Bib {]N-cWw \S-pI s]mXp-P\ A`n-{]mbw
cq]o-I-cn-pI, {Inbm-fl-I-amb `c-W-]--ambpw {]Xn-]--ambpw {]hn-pI, P\- -sfbpw
`c-W-Iq-S-tbpw _n-n-p I n-bmbn {]hn-p-I, Ch-sbmw \n-ln-m cmjv{Sob
]mn-I IqSntb Xocq. AXp-sImv Hcp Da ]uc cmjv{S-n\pw kaq-l-n\pw KpW-Ic-amIpw F p hnizknp Hcp cmjv{Sob ]mn-bn AwK-am-bn-cn-t--Xpv F Bib-n t{ImUo-I-cn-p-I.
129
{]h-\w-7
sXc-s-Sp-n-s\ l\n-
thmn-\p ]Ww
l
l
I-thmv
l
l
`ojWn
l
l
Ccw {]iv\ ]cn-l-cn--s-tZ-Xv kz-X-{ hp \njv]--hp-amb sXc-s-Spv B-h-i-yam-Wv. Fn Ccw {]iv\- p ]cn-lmc am- F mWv?
130
{]h-\w-7
kz-X-{ hpw \njv]--hp-amb sXc-s-Spv Ddp hcp-p- -Xn-\p thn `c-W-L-S\m ]c-ambn
sXc-s-Spp Io-j {]hn-p- p. sXc-s-Sp-n\v tat\mw hln-p-Ibpw P\- sf t_m[h-cn-p-Ibpw X-S n \nc-h[n {]h-\- v Io-j t\Xr-Xzw \Ip- p.
l
l
l
l
l
l
l
l
So-tdmSv
sXc--Spv kz-X-{ hpw \njv]-hpambn \S-p- -Xn\v sXc-s-Spv Io-j kzoI-cn-n-cn-p \S-]-Sn-I-fpsS A\p-_w ImWp-I. TBbnse {]kvXpX `mKhpw Ipn-Iv
hmb\v \I-Ww. ap mknse P-\m-[n-]-X-ys kw_np ]mT-`m-K- fpw ]-{X-nepw
Zri-y-am-[-y-a- -fneqsS-bp hnh-c-W- fpw D]-tbm-K-s-Sp-m {in-p-a-tm.
131
{]nssk-UnwKv Hm^o-k:
Hcp t]mfnwKv _qnse thmnwKv \S-]-Sn-Iv tat\mw hln-m Ce- Io-j \ntbm-Kn-p DtZ-ym-K- . km[m-c-W-bmbn km ko-knse Db DtZ-ym-K- -cpsS tkh-\amWv Io-j CXn-\mbn {]tbm-P-\-s-Sp-p- -Xv.
t]mfnwKv Hm^o-k:
{]nssk-UnwKv Hm^o-ksd klm-bn-m \ntbm-Kn--s-Sp DtZ-ym-K- . hnhn[ hIp-p-I-fnse
km DtZ-ym- sc CXn\mbn sXcs-Spv Io-j \ntbm-Kn-p- p.
t]mfnwKv GP v:
m\m nv Fm t]mfnwKv _qp-I- -fnepw hy-n-]-c-ambn Fn-t-cm Aku-I-c-y-am-b-Xn\m thmnwKv \S-]-Sn-I \nco-n-m m\m n \ntbm-Kn- B.
thm tSHuv:
thmv tcJs-Sp-n-b-h-cpsS iX-am-\--W-v.
CS-me sXc-s-Sp-v:
a{ n-k`m Imem-h[n ]qn-bm-Im--Xns\ XpS v \S-nh sXc-s--Spv
D]-sX-c-s-Sp-v:
Hcp afi-e-nse {]Xn-\n[n cmPn-sh-p- -Xp aqetam Atbm-K-y-\m--s-Sp- Xv aqetam acn-p Xp aqetam DmIp Hgnhn-sev \S-p sXc-s-Sp-v.
{]Nm-cWw Ah-km-\n-n-:
thms-Spv ]qn-bm-Im Xncp-am-\n-n-cn-p ka-b-ns 48 aWn-q ap]mbn {]Nm-cWw
Ah-km-\n-n-n-cn--Ww.
t{]mIvkn aptJ\ thmnw-Kv:
kmbp[ tk\-I, Ban BIvSv _m[-I-am-n-bn-p ap tk\-I F n-h-bnse AwK- v
asmcp thmsd Xs k-Xn-Zm-\m-h-Imiw hn\n-tbm-Kn-m "'t{]mIvkn"'bmbn \ntbm-Kn-m-hp- Xm-Wv.
t]m _me-v:
kmbp[ tk\mw-K- , hn-tZ-i-p--h, CeIvj Uyq-nv \ntbm-Kn--s-Sp DtZ-ym-K-
apX-em-b-hv t]mfnwKv _qn lm-P-cm-Im km[n-m--Xn-\m Ahv thmp-sN-m GsSp#nbn-cn-p {]tX-yI kwhn-[m-\w.
sStUUv thmv:
Hcp hyn thmp-sN-m -h-cp-tm AXn\p ap]v Xs Abm Ah-Im-i-s-Sp k-Xn-Zmb-Is t]cn Hcp ]s am-sc-nepw thmp tcJ-s-Sp-n- -b-Xmbn ImWp ]w {]nssk-UnwKv
Hm^o-kv B hyn bYm thm-dm-sW v t_m[-y-s-Sp-I-bm-sW-n, thmnwKv by n
tzmp-sN--m A\p-h-Zn-msX B hy-nsb ""sStUUv _mev t]"' F {]tX-yI kwhn-[m-\n ]c--cm-KX coXn-bn- thmp-sN-m A\p- -h-Zn-p- p. CXmWv sStUUv thmv.
thmv ]pSp--ns Zqc-]-cn-[n:
t]mfnwKv tj\v 100 ao-dn-\p-n thmp-]n-Spw \S-p- Xv Ip-I-c-am-Wv. CXn\p ]pdsa
t]mfnwKv tj\v Nppw 200 aodn-\p-n thms-Spv Znhkw m\m n-I Iymv sNp- Xpw
\ntcm-[n-n-cn-p- p.
132
{]h-\w-8
`c-W-L-S-\-bnse auen-Im-h-Imi-
1.
2.
3.
4.
5.
6.
km-nI Ah-Im-i-
kmaq-lnI Ah-Im-i-
l kzm-X-{ yw
l ..................................................
l ............................................................
l ....................................................
l ka-Xzn\p Ah-Imiw
l ...........................................................
l ....................................................
l ...................................................
l aX-k-zm-X-{ -y-n-\p
Ah-Imiw
`cW-L-\-bnse \nt-iI XX-z-
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
cmjv{Sob Ah-Imi
km-nI Ah-Imi
kmaq-ly Ah-Imi
l ......................................................
l .....................................................
l ............................................................
l ............................................................
l ..................................................................
133
l .{kXo-]p-cpj ka-Xzw
So-tdmSv
cmjvSobX-ew: F Xv P\m-[n-]-Xy XX-z- \ne-\np cnXn-bm-Wn-Xv. kzm-X-{ -yw, kaXzw,
kmtl#m-Z-cyw P\-]-m-fnw, P\-lnXw, \nb-a-hmgvN CXn Ds-Sm- p.
km-n-Iw: k-ns hn\n-tbm-Kw, \nb-{ -Ww, Dev]m-Z\w F- nh kaq-l-ns \nb{ -W-n-em-I-Ww. kv GXm\pw hy-n-I-fn tI{o-I-cn--s-Sp- Xv XS-b-Ww. hnXcWnepw D]-tbm-K-nepw Xpe-yX ssIh-cn--Ww.
kmaqln-Iw: PmXn, aX, enwK, h, h hnth-N-\-an-m Ah m hnti-j-am-Wn-Xv.
hnthN\ cmln-X-yw, Xp-ey ]cn-K-W-\, Ah-kc ka-Xzw, Xpey kwc-Ww CXn Ds-Sp- p.
{]h-\w-9
\nX-y-Po-hn-X-n \mw A`n-ap-Jo-I-cn-tn h-cp cp Xe-n-ep PohnX kao-]-\- -fmWv
Nn{X-n-ep--Xv. C-c-n-ep av k`- Is-mtam ?
Nn{Xw cn-teXv \n -fpsS N m-Xn-bm-sW- v Icp-Xp-I. Fn N m-Xnsb P\m-[n-]-Xy aqey- \n F ns\ t_m[-y-s-Sppw ? Ipdnv Xm-dm-p-I.
134
Nn{Xw-1
Nn{Xw-2
1. Xn--b-dp p
6. im -ambn At]-n-p p
6. `ojWns-Sp-p p
So-tdmSv
P\m-[n-]-X-y-ns A]-N-b-n-\p ]cn-lmcw P\- -fpsS imo-I-c-Whpw P\- fpsS hntam-N-\-hp-am-Wv. CXp km-y-am-I-W-sa-n P\m-[n-]-Xyw Hcp at\m-`m-h-ambpw Hcp
PohnX coXn-bmbpw XocWw F Bi-b-n t{ImUo-I-cn-p-I.
{]h-\w-10
hv jov ]qn-bm-p-I. (TB Page 149 ImWp-I)
lnX-]-cn-tim\
................................................... USA
.............................................
P\-{]-Xn-\n-[n-I
P\-lnX ]cn-tim-[\
.............................................
A`n-apJw
.............................................
.................................
.............................................
Recall
Dc kqNn-I:
1
lnX ]cn-tim-[\A-`n-{]mb thms-Sp-vUSA Referandum
2
Xncnp hnfn-P-\-{]-Xn-\n-[n-I-- m-\p \n v \n Recall
3 P\-lnX ]cn-tim-[-\--s]mXp {]iv\w-- -`q-cn-] A`n-{]mbw Plebicite
4 A[n-{I-aw-- -P-\- -fpsS apssI Initiative..................
`c-W-Iq-S-ns Nne Xocp-am-\- i-amb P\-Iob Xocp-am-\- -fpsS ]m--e-n ]nhen-p- Xv \psS cmP-yv km[m-c-W-am-Wv. CXn\v BZyw kqNn-n lnX ]cn-tim-[\ (Referendum) bpambn _-ant? {Inan-\ tInepw apw P\-{]-Xn-\n-[n-I {]Xn tN-s-Sp-tm
Ah-cpsS cmPnW Bh-i-y-s-p-sIm-p apd-hnfn Db Xns\ (Recall) Dw Bbn _-s-Sp-Ww. \ne-hn-ep \nb-a- -fpsS t]mcm-bva-I, Ip IrX-y- hn-p- -Xns Imc-W-am-Iptm (Ragging, ssk_ Ip IrX-y- , aWn sNbn Xn-v) ]pXnb \nbaw Bh-i-y-ambn hcp p. C -s\-bp Hcp k`s {]X-y P\m-[n-]-X-y-ns \mev coXn-I-fp-ambn _-sSp-m-hp- -Xm-Wv.
135
P\m-[n-]-Xy hy-h ivIXnbpw Bth-ihpw ]I p-sImv ka-Im-eo\ temI-ns CXc `mK -fn \S- p-sIm-n-cn-p P\ apt -s Ipdnv Hcp Ipdnv Xm-dm-p-I.
kqN-\:
l
{]N-cW X{ -
kac coXn
t\Xm-
136
{]h-\w-1
]cn-lmc am-
tZiob kZv hy-h- -bn Kh-sn-\p-m-bn-cp kzm-[o\w \ntj-[m-fl-I-amb {]Xn-I-c-W- fp-f-hm-n. kzX{ `mc-X-n Ghpw IqSp-X hf t\Snb km-nI LSIw Irjnsbm hy-hkm-btam Bbn-cp- n-. _yq-tdm-{I-kn-bm-cp p asm-cp-hn-[-n ]d-m Dev]m-Z-\-t-m \nb{ -W- m-bn-cp p {]m[m-\-yw. Kh-s v k hym-]n-bmbn Xo -Xp-sImv ]gn-Nm-cm-\p
D]m-[nbpw AXp-am-{X-am-bn. tPmen \In-bn-s-n AXv Kh-sns Ip-am-Wv. Xo tai-p-dp
th{X `-W-sa-n-bn-s-n Kh-s v ]cm-P-b-s-s v Btcm-]-W-ap-b-cpw. Kh-sns
]cm-P-b- v \nhrn am-ap-m-t-Xpw Kh-s v Xs . AXn-\p \S-]-Sn-I-sf-Sp-ptm
]ucm ]nW- pw. Ah Khsns\-Xnsc Xncn-bpw. _ncpZ[mcn-bmb Hcp DtZ-ym-Km nv sXmgn
\Im Khsnt\m sIp ap kwhn-[m-\- -fp-m-bn-cp-s -n ]n m hn`m-K- v
Kh-s v tPmen-bn kwh-cWw Gs-Sp-m-\p hn.-]n. knwKv kc-m-cns Xocp-am-\-n
{]Xn- t j- [ nv lXm- i - c mb sNdp- - m sXcp- h p- I fn Bflm- l qXn \S- p- I - b n- m- b n- c p- p.
1991- kam-cw-`n km-nI ]cn-jvIm-c- --A-Xn \n p ]nXn-cn-bm km-y-a-s- mWv
1996-se CS-Xp-] Nmbvhp sFI-y-ap- -Wn-bpsS a[-y-hn Kh-s v AXv XpS p-t]m-Xp- Xn \n v a\-n-em-hp- -Xv. icn-bmb Zni-bn-ep \S-]-Sn-bm-bn-cp- p. ]s AXn\p ]ptcm-KXn
t]mc. thmamsc am{Xw eyw shp `cWw \S-p Hcp Kh-sns kzm`m-hn-I-amb ssha\-k-y-am-Wn-Xn\p Imc-Ww. \nt-]- p \nb-{ -W- FSpp If-Xpw hy-h-km-b- sf
`mKo-I-ambn \nb-{ W hnt[-b-a-m-Xm-n-bXpw hntZi hmWn-P-y-nepw hntZi\mWy hn\n-a-b-nepw
Nne Cf-hp-I A\p-h-Zn-XpsImpw aXn-bm-bn-.
ktm-]cn IqSp-X C -y-m ]cn-jvIm-c- -fn `mK-am-I-Ww. amw km[m-cW P\- -fn
Fntc-Ww. ate-j-y-bnepw Ct m-t\-j-y-bnepw kw`-hn--Xp-t]mse ]mh- -fn shp ]mh- -fmb-h-cpssS _lp-`q-cn-]w P\- -fp-sSbpw PohnX \ne-hm-c-n {]I-S-amb ]ptcm-KXn ssIh-cnm AXn\v Ign-b-Ww. ]W-mp thn Xnf- n hntZi \nnX Imdp-I \nn-m
am{Xw t]mc, sXmgn-en-m--hv sXmgnepw hni-p- -h\v `-Whpw Bh-i-y-m-c\v sNe-hmm ]Whpw e`n- --W-sa mWv CX-n- w. Cs-n Cu kmnI ]cn-jvIm-c- p P\Inb ]nXpW \jvS-am-Ipw. Itm-f-n {]th-in-m Ign-hn-m--h\v Itmfw sImv {]tbmP-\-sa pw C-tm. AXp-t]mse DZm-c-h-c-W-n\v C -y P\-X-bps krjvSn-]-c-amb Du- ns hn\n-tbm-K-sa pw A -ap-v. hnI-k-\hpw ]ptcm-K-Xnbpw {]Zm\w sNp- -tXmsSmw Fm
hn-`mKw C -y-mpw ]p-Xnb C- -y-bpsS X -fpsS Xme-]-c-y- am\n--s-Sp Hcn- -y-bp-sS-kr-jvSn-bn ]p-s t_m[w P\n-n--Ww.
AXv C -{mv sam-n ]ptcm-KXn ssIh-cn-m-\p Znh-y-a-{ -ambn Xocpw. C -y hyh-km-bnbpw Fgp-p-Im-c-\p-amb KpN-cZm-kns A`n-{]m-b-n ""\psS kZv hy-h- sb
ASp ]qm-Xn-cp-m am{Xw aXn asm pw sNtXn-. \S-n hcp-nb ]cnjvIm-c- A nc-s-Sp--cpXv. hnZ-ym-`-ym-k-ns \ne-hmcw sa-s-Sp--Ww. Fn BtKmf kZv hy-h- -bpsS
apt --tm-sSmw \appw ]ptcm-KXn ssIh-cnmw'';
{]Xn-ioj hcp-am-ns IWv ]d--XpsImtm Itemdn D]-t`m-K-ns ]nI \ncn-b-Xp-sImtm {Kma- -fnse sN ]mXI-fnepw \K-c- -fnse ^pSv]m-p-I-fnepw Pohnp ]nWn ]mh- - f psS Zpcn- X - v
AdpXn hcn-I-bn-. \nXy Zmcn-{Zyw ine-am-bn. acnm--Xp-sImp am{Xw Pohnv Bh-i-y-n\v
`-Wtam hkv{Xtam ]mn-Stam CmsX Ignp-Iq-p- -h-c mWv C -y-bnse ]mh- .C -ybnse 35 tImSn P\- \vC pw Cu kYn-Xnbn-em-sW-I v ]d-bp-tm AXns\ Zpc- -sa hntk-jn-n-t--Xv. \mW-t-sS- mWv
140
So-tdmSv
C -y P\m-[n-]-Xyw t\cn-Sp shp-hn-fn-I ]n-I-s-Sp-n-bm AXn\v t\v
AXns ]c#n-lmcw F v F v Is-m hnj-a-an-. C s\ {Kqv ASn- m-\-n
]nI ]qo-I-cn-m Ipn-Iv hy-n-K-X-ambn C- -y P\m-[n-]-Xyw t\-cn-Sp shp-hn-fnIfpw ]cn-jmc am- fpw F hnj-b-n D]-\-ymk cN-\v Assksa- v \Im {in-p-a-sm.
Reference Books:
1. Austin Granville 1999 working a Democratic constitution, The Indian Experience-New Delhi Oxford.
2.
C -y `cW LS\ (tI-cf `mjm Cn--yq-v) Fw.-hn. ss]en
Ipn-Ip d^-dkv:
1.
\nba ]T\w IX Std.
2.
Ph-lem s\{lp (a-lm-N-cnXame)
3.
tUm: _n.-B. Awt_-ZvI (a-l-XvN-cn-X-am-e)
4.
tbmP\ (tI{ km-dns hnI-k\ ]-Xn)
tNmZ-y- :
1.
F mWv P\m-[n-]-Xyw? P\m-[n-]-Xy hy- -h- -sb-p-dnv \n a\-n-em-n-bXv F mWv?
2.
]pcm-X\ {Kokn \n v B[p-\nI Ime-s-n-b-tm P\m-[n-]-Xy hy-h- -bn Dm-b am Fs mw?
3.
{]I-y ]tcm P\m-[n-]-Xy h-y-h- -Isf Xmc-X-ayw sNbvXv GsX-nepw 3 hy-X-ym-k-
Fgp- -Xp-I.
4.
""{]X-y P\m-[n-]-Xyw C v temI-ns Hcp `mKpw \ne-\np- n''h-y--am-p-I.
5.
F{X t]mcm-bva-I-fps--nepw ]tcm P\m-[n-]-Xyw Xs -bmWv \-Xv _m_p A`n-{]m-b-sp. F m-bn-cnmw _m_p I t]mcm-bva-I ? Ah ]cn-l-cn-p- -Xn\v Xm-fpsS \ntiw
F mWv?
6.
""P\m-[n-]-X- -ys in-s-Sp-p- -Xn\v Nne aps m-cp-- Bh-i-y-am-Wv'' Ah GXmWv?
7.
""Zriyam[-y-a- P\m-[n-]-X-y- -]-c-amb ka- -c- sf Ah-K-Wn-p-Ibpw A{Ia ka-c- v AanX
{]m[m-\-yhpw \e-Ip p'' P\m-[n-]-X-yhpw am[-y-ahpw F skan-\m-dn an\n-bpsS A`n-{]m-b-amWn-Xv. an\n C s\ A`n-{]m-b-s-Xv F p-sIm-m-bn-cnmw?
8.
Hcp P\m-[n-]-Xy cmP-yv kzX-{ -hpw \nv]--hp-amb am[-ya [w \ne-\nm XmfpsS \ntiw F mWv ?
9.
P\m-[n-]-Xyw Hcp Pohn-X-coXn Bbn-o-cm Hcp hy-n-bn-ep-m-tI KpW- F mWv?
10. ""P\m-[n-]-Xyw `qcn-]--ns `c-Whpw \yq-\-]--ns kwc--W-hp-am-Wv. hy--am-p-I.
11. C -y P\m-[n-]-Xyw t\cn-Sp shp-hn-fn-Isf Ipdnv Xmsg sImSp-n-cn-p kqN-I- \p-k-cnv Ipdnv Xm-dm-p-I.
(A) P\-kw-Jy (B) \nc--cX (C) ho-bX (D) Xo{h-hmZw (E) Ak-a-Xzw
12. Xmsg sImSp-n-cn-p- h GXp auen-Im-h-Im-i- -fp-ambn _-s--XmWv F p Is-pI
(A) Pohn-m-\p kzm-c-{ yw (B) aX-{]-N-cW kzm-X-{ yw (C) sXmp-Iq-Smbva Cm-Xm-
(D) ASn-aw Ah-km-\n-n-
141
13.
14.
15.
16.
sNv env:
1.
P-\m-[n-]-X-y-ns \n-N\w
2.
P\m-[n-]-X-y-ns Dhw{Kov P\m-[n-]Xyw.
3.
]tcm P\m-[n-]-Xywta-I
4.
]tcm P\m-[n-]-Xyw t]mcm-bva-I--]-cn-lmc am-
5.
P\m-[n-]-X-yhpw am[-ya [hpw
6.
kmaq-ly kpcm ]-Xn-Ie-y-
7.
`c-W-L-S-\-bnse auenImhImi \nt-iI XX-z-
8.
cmjv{Sob ]mn-I-fpsS [wt]m-cmbva
9.
\njv] sXc-s-Spv Io-j
10. P\m-[n-]-Xyw Hcp Pohn-X- coXn F \ne-bn
11. {]X-y P\m-[n-]-X-y-ns 4 t]mcm-bva-I
12. P\m-[n-]-Xyw t\cn-Sp shp-hn-fn-Ifpw ]cn-lmc am- fpw
142
11 a\pjymhImi
BtKm-X-e-n a\pj-ym-h-Im-i- sfp-dnv Gsd N sN-s-Sp Hcp Ime-L--am-WnXv. ]pcmX\- Imew apX a\p-j-ym-h-Im-i- -sf-p-dnv Ghcpw t_m[-hmm-cm-bn-cp- p. a\p-j-ym-h-Im-i- -sfp-dnpw a\p-j-ym-Imi [zw-k-\-s-p-dnpw Gsd N sN-s-Sp Ime-L--am-Wn-Xv. F mWv
a\p-j-ym-h-Imiw? a\p-j-ym-h-Imi ewL-\- , {]Xn-k-n-I Fs ms? kv{XoI,j Ipn-I,
ZfnXv hn`m-K F n-hp {]tX-yI Ah-Im-i- Fs mw? bp-nsbpw Xo{h-hm-Znsbpw t]cnepw kaq-l-n BsI hy-X-ykvX hn`m-K- n-S-bnepw a\p-j-ym-h-Im-i- v
t\sc \S p hcp IS p Ib-- F n-h-sb-p-dn-smw Cu A[-ym-b- -fn-eqsS a\-n-emp p. \apv Nppw \S-p \nc-h[n a\p-j-ym-h-Imi ewL-\- -tfmSv DNn-X-am-b coXn-bn {]Xn-Icn-m-\p tat\m`mhw Ipn-I-fn hf-Ww.
e-y- -K:
a\p- -j-ym-hImiw F F v [mcW t\SpI
a\p-j-ym-h-Imiw cq]-s--sX- ns\ F [mcW ssIh-cn-pI
a\p-j-ym-h-Imi {]J-ym-]-\-
kv{XoI-fp-sSbpw Ipn-I-fp-f-Sbpw {]tX-yI Ah-I-m-i-
hnhn[ Xc-n-ep- -a-\p-j-ym-h-Imi ewL-\-
a\p-j-ym-h-Imi {]th-i-\- --tZ-inb A tZinb Xe-n
a\p-j-ym-h-Imiw C -y-bn
a-\p-j-ym-h-Imi Io-j-\p-I--{]-h-\-
D]-t`mmhns Ah-Im-i- F ns\ kwcn-mw F [mcW t\Sp- -Xn\v
143
{]h-\w-1
kv{XoI Hm^o-kn tPmen sNp- Xpw Bip-]-{Xn-I-fn tcmKn-Iv NnIn e`n-p- -Xpamb Nn{X- {]Zin-n-p- p. XpS v Nne tNmZ-y- tNmZn-p- p.
kqN-\:
l
Ipn-I {]Xn-I-cn-p- p.
XpS v ""Ah-Im-i- '' "'a\p-jy-m-h-Imiw'' F m-sW v kqNn-n-p Nmv {]Zin-n-p- p.
Ah-Im-i- :
Hmtcm-cp-pw Ah-c-h-cpsS hy-n-Xz hnIm- -k-n\pw hf-bvv#w e`n-p Ah-k-c-
a\p-j-ym-h-Im-iw:
Hmtcm h-y-npw A- -p PohnXw \bn-p- -Xn-\p auen-Ihpw A\-Lhpw Bcmew A\ym[n\- -s-Sp-m-\m-Im--Xp-amb P--kn-amb Ah-Im-i- .
{]h-\w-2
temI `q]S {]Zi\w
Cwv, Ata-cn, {^mkv F o cmP-y- Is-p-I. Ipn-Isf aq p {Kqp-I-fmn amp- p.
XpS v Xmsg kqNn-n-n-p kw`-h- a\p-j-ym-h-Imi kwc--Ws F{X-am{Xw kzm-[n-\n-n-ps- -Xn-\-p-dnv N \S-p- p.
1215- -se amm-Im
1688--c--c-lnX hnhw
1775--A-ta-cn- kzm-X-{ y kacw
1789--{^-v hnhw
1875--C- -y kzm-X-{ y kacw
TBbpsSbpw a ]T-\ kma-{Kn-I-fp-sSbpw klm-b-tmsS N sNbvXv Ah-X-cn-n-p- p.
Dc kqNn-I:
l
-em-bn-cp- p.
l
1993
hnb Ishj
1989
Ipn-I-fpsS Ah-Im-i-
1948
1945
FI-y-cmjv{S k` cq]o-I-cWw
1789
{^v hnhw
1776
1689
1215 V
amm Im
{]h-\w-2
1948 Unk- 10\v sFI-y-cmjv{S k` ""k tZiob a\p-j-ym-h-Imi {]J-ym-]\w'' \S-n. a\pj-ys auenI kzm-X-{ -yhpw Ah-Im-i- -fp-a-S- n-b-XmWv Cu {]J-ym-]-\w. a\p-j-ym-h-Imi {]J-ym-]\-n {]Xn-]m-Zn-p Ah-Im-i- Fs m-s-sb v TB bpsS klm-b-tmsS Is-p-I.
a\p-j-ym-h-Imi {]J-ym-]\w sImp am{Xw {]iv\- ]cn-l-cn-mtam ? ]-cn-lm-c- fpw \nt-inp-I.
kqN-\:
]q -amb tXmXn {]m-tbm-Kn-I-a-P\-Iob Iq-bvatImS-Xnsb kao-]n-m Ign-b-Ww ]cam-h[n in \IWw-(-k kwL-S-\-I-fpsS {]h-\- --t_m-[-h-c-Ww--a-\p-j-ym-h-Imi
ewL-\- ]cn-tim-[n-p-I--a-\p-j-ym-h-Imi Ia-ao-js {]h\w Imc-y--a-am-Wv)
{]h-\w-3
_me-th-e-bp-ambn _-s Nn{X- mn {]Zin-n-p- p. ChnsS Iqn-IfpsS GsXms
Ah-Im-i- -fmWv \ntj-[n--s-n-cn-p- Xv F v N sNp- p. Ah-X-cWw t{Im-Uo-I-cWw
kqN-\:
l
145
{]h-\w-4
1989-se sFI-y-cmjv{S k`-bpsS A m-cmjv{S {]J-ym-]-\hpw 1993-se hnb Ishj\pw
Ipn-Iv \nc-h[n Ah-Im-i- Ddp hcp-p- p-v. Ipn-I-fpsS Ah-Im-i- , Ah-Imi ewL\- Ah-Imi kwc--W-n-\m-h-i-y-amb \nt- -i- Fs m-s-sb v Isn Xmsg sImSp-n-cn-p ]nI ]qn-bm-p-I.
Ah-Im-i-
Ah-Im-i ewL\-
GsXms coXn-bn
]cn-lmc am-
Fm- h ev pw hnZ- y m- ` - y mkw
F \bw Ii-\-am-pI
Btcm-K-y-n-\p Ah-Imiw
t]mj-Im-lmcw \ntj-[n-
...................................................................
.......................................................
.......................................................
...................................................................
........................................................
........................................................
hy-n-X-z kwc-Ww
hnth-N-\-n \n p kwc-Ww
Pohn-m-\p Ah-Imiw
Adn-bm-\p Ah-Imiw
_me-the
{Iqc-amb a\w
Dt]- n-
NnIn e`n-m-Xn-cn-
ssewKoI NqjWw
\nb-a- Ii-\-am-pI
t_m[-h-cWw
Ipn-I-fpsS tImS-Xn-I
Iukn-enwKv
146
{]h-\w-5
kv{Xo-Is-Xn-sc-bp hnth-N-\- kqNn-n-p ]{X--nw-Kp-I {]Zin-nv kv{XoI-fpsS
Ah-Im-i- -sf-p-dnv N kwL-Sn-n-p-I. XpS v kv{XnI-fpsS Ah-Im-i- , Ah-Imi ewL-\ , ]cn-lmc am- F nh Isn Xmsg sImSp-n-cn-p ]nI ]qn-bm-p-I.
Ah-Im-i-
XpeytPmenv Xpey thX\w
KmlnI ]oU-\- n \n pw
kwc-Ww
Ah-Im-i ewL\-
hnth-N\w
kv{Xo ]oU\w
]cn-lmc am-
\nb-a- I-i-am-pI
.......................................................
........................................................
kv{Xo[\ \ntcm-[\w
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
s]mXp-P-\- v t_m-[-h-cWw
]pXnb \nba \nmWw
tkh\ kwL-S-\-I-fpsS C-S-s]-S
kzu-P-\y \nba klmbw
Iukn-enwKv
cn-Xm-v t_m[-h-cWw
Ii\amb \S-]-Sn-I
hnth-N\w Hgn-hm-pI
{]h-\w-6
ZfnXv hn`m-K-n s] P\- \nc-h[n {]iv\- A`n-a-Jo-I-cn-p- p. Ah GsXm-s-sb pw
Ah-bvp ]cn-lmc am- fpw \nt-in-pI
{]iv\-
]cn-l mc
............................................................................................
............................................................................................
............................................................................................
............................................................................................
l
l
l
l
l
l
{]h-\w-7
C -y `c-W-L-S\ Ddp \Ip aueo-Im-h-Im-i- Fs ms? Nmv {]Zin-n-pI
147
Dc kqNn-I:
l
Ah-kc Na-Xzw
Nqj-W-n-s\-Xn-sc-bp Ah-Imiw
aX-k-zm-X-{ yw
]h-\w-8
B- vkm v kqNn, ta[m-]-SvI, Ctdm-jm\p janf F n-h-cpsS Nn{X- {]Zin-n-p-sImv
Ah \S-p a\p-j-ym-h-Imi {]h-\- -sf-p-dnv kwhmZw kwL-Sn-n-p-Ibpw Ipdnv Xm-dmp-Ibw sNp-I.
kqN-\:
B vkm v kqNn: ayma-dn kzm-X-{ -y-n\pw P\m-[n-]-X-y-n\pw thn-bp ka-c- v
t\Xr-Xzw.
ta[m-]-SvI: \Z _mthm Bt m-f {] m\-n\v t\Xr-X-zw. \aZm \Zn-bn ktcm-h
]Z-[Xn \S-m-p-tm ]c--cm-KX sXmgnen Gs--h-cpsS kwc--W-n\v {]hn-p- p.
Ct-dm-jm\p jan-f: aWn-q-cn ]m-f-ns {]tX-yI A[n-Imcw hnthN\ cln-X-ambn {]tbmKn-p- -Xn-s\-Xnsc \ncm-lmc kacw
l
hyn kpc-n-X-Xzw
hyn kzm-X-{ yw
Ip-hmfnIfm--hsc ]oUn-n-p- Xv
tZio-b-X-e-n
BtKm-f-X-e-n
A\wn C \mj-W
............................................................................................
............................................................................................
............................................................................................
............................................................................................
148
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
thUv hn- -j
]onkv Iukn t^m tkmj-y Pokv
hnh-cm-h-Imi Io-j
a\p-j-ym-h-Imi Io-j
knnk t^m Utam- -{Ikn
]onkv bq\n-b t^m knhn en_okv
]onkv bq\n-b t^m Utam-{Im-nv ssdvkv
Gj-ym-hmv
Iukn t^m C \mj-\ Pokv
lyq-assdvkv hmv
tm_ hmv
B{^n hmv
A[n-Im-c-
a\p-j-ym-h-Im-i-s-p-dn-p t_m-[-h-cWw
]ucm-h-Imi kwc-Ww
............................................................................................
............................................................................................
............................................................................................
............................................................................................
kqN\:
l Ah-Im-i- ewLn--s hy-nv \jvS-]-cn-lm-cw e`-y-am-pI
l bp-amb \S-]-Sn-I kzo- -I-cn-p-hm km-cn-t\mSv ip]mi
l Ah-Imi ewL-S-\- XSbm `c-W-Iq-Ss klm-bn-pI
l Khs v ]-]m-X-]-c-amb \S-]-SnI kzo-I-cn-p- p-sh-n tImS-Xnsb kao-]n-pI
l \nb-a- fpsS ]p\-c-h- -tem-I\w
l `cW \n-lW cwKs ]cnjvImc-
l XS-h-d-bnse AXn-{I-a- XS-b
l ]n-I-PmXn/]n-I-h hn`m-K- -fpsS Ah-Imi \n-tj-[- Cm-Xm-
l h\n-X-I-fp-sSbpw Ipn-I-fp-sSbpw kwcWw
149
{]h-\w-11
D]-t`m-mhv hne sImSpp hm p km[-\- -fp-sS KpWw, Af-hv, Xqw F nh icn-bmb
coXn-bn e`n-p- -Xn\p Ah-Im-i-amWv D]-t`mmhns Ah-Im-iw. Pnm-Xenepw kw m\
tZiob Xe-nepw D]-t`mr X-]-cn-lmc thZn-b-I Dv. AhbpsS {]h-\- Fs ms-sb v N kwL-Sn-n-p-I.
XpS {]h\w
1. ""Cw-nse ammIm, c-c-lnX hn-hw, Ata-cn- kzm-X-{ y k- -a-cw, {^v hn-hw, C- y kzm-X-{ y kacw F o ka-c- fpw hn-h- fpw a\p-j-ym-h-Im-i- -fpsS kwc--W-n\v klmb-I-c-am-bn-p-v''. - Cu {]kvXm-h\ ]cn-tim-[n-p-I.
2. a\p-j-ym-h-Imi kwc--W-n-\p A m-cmjv{S {ia- sf ASn- m-\-amn ssSw sse Xmdm-p-I.
3. 1948 Unk- 10\v sFI-y-cmjv{S k` {]J-ym-]n k-tZ-iob a\p-j-ym-h-Imi {]Jym]-\-nse
{][m-\-s Ah-Im-i- Fs m-s-bm-bn-cp p?
a\p-j-ym-h-Im-i {]J-ym-]-\w sImp am{Xw A\p-tbm-P-y-amb Pohn-X-n-\p Ah-kcw Dd-n-mtam?
AXn-\mbn Fs mw Imc-y- -fmWv sNt--Xv--hn-i-Z-am-p-I.
4. 1989-se A m-cmjvv{S {]J-ym-]-\-nbpw 1993-se hnb m Ishjsbpw ASn- m-\-n
_me Ah-Im-i- A m-cmjv{S Xe-n AwKo-I-cn--s-n-p-v. Ch GsXm-s-sb v Isp-I.
5. _me-th-e-bp-ambn _-s Nn{Xw ]cn-tim-[n-p-I. Ipn-I-fpsS GsXms Ah-Im-i- -fmWv
\ntj-[n--s-n-cn-p- Xv ? Ah kwc-n--s-Sm GsXmw \nt-i- \n v \Iphm Ign-bpw.
6.
7.
8. tZio-b-X-e-nepw A tZ-iob Xe-nepw {]hn-p \nc-h[n a\p-j-ym-h-Imi kwL-S-\I Dv. Ah GsXmssb v Isn a\p-jy-m-h-Imi kwc--W-n k kwL-S\
- I hln-p ]n-s\-p-dnv hnh-cWw \Ip-I.
150
9. a\p-j-ymh-Im-i kwc--W-n ""k kwL-S-\-bpsS ]v'' F hnj-bs ASn- m-\amn mn Hcp skan-\m kwL-Sn-n-p-I.
10. k{Xo-I-fp-sSbpw Ipn-I-fpsSbpw Ah-Imi ewL-\- -]-cn-lmc am- F hnj-bs
ASn- m-\-am-nb Hcp {]_w Xm-dm-p-I.
11. km-tZ-iob a\p-j-ym-h-Imi Zn-\-tm-S-\p-_-nv a\p-j-ym-h-Im-i- -fpsS {]k-n-sb-p-dnv
Hcp {]`m-jWw \S-m \n sf sXc-s-Sp-p-I-bm-sW-n \n -fpsS {]`m-j-W-n-\m-h-i-yamb Ipdnv Xm-dm-p-I.
12. Hcmgv-Ns ]{Xw hmbnv AXn
dntm:#p Xm-dm-p-I.
13
151
12
kam[m\hpw kpcnXXzhpw
AtZiob kwLS\bneqsS
BapJw
Cu `qan-bn a\p-j-y\pw ap Poh-Pm-e- pw kam-[m-\-tm-sSbpw kpc-n-X-ambpw Pohnm Ign-b-Ww. bp- , Zmcn-v{Zyw, aen-\o-I-cWw, `nIc{]h-\w, a\p-j-ym-h-Imi \nsj-[- ,
]Ihym-[n-I apX-em-bh AXn\v Hmtcm Imepw `wK-ap-m-p- p. Ccw shp-hn-fn-Isf
t\cn-Sp-hm\pw Ahsb {]Xn-tcm-[n-p-hm\pw A m-cmjv{S Xe-n {ia- fpw ChnsS Dm-bn-p-v.
cmP-y- -fpsS Iqm-bva-Ifpw AX{Xw Iqm-bva-I-fn-eqsS cq]-s-Sp HutZ-ymKnI kwL-S-\-I Htcm
{]tZ-ipw a\p-j-y-cpsS Poh{]iv\- -fp-ambn Db p-h-cp Kh-sn-Xc {] m-\- AhbpsS tZio-bhpw A tZ-io-b-hp-amb thZn-I Ch-sbmw kam-[m-\-n\pw kpc-n-X-X-z-n-\p-ambp ]cn-{i-a- fpw -C-S fpamWv Cu ]mT-`m-K- -fn-eqsS Ipn-I t\Sp- -Xv.
e-y- :
l
l
l
l
l
l
l
{]h-\w-1
am\-h-cm-inv t\cn-tS-n-h Zpcn-X- fpw Zpc- - fpw \nc-h-[n-bmWv. Ah-bn H mWv "{]IrXn-tm-`- '. X n-p ]Z-kq-c-y-\n IqSp-X Isn ]qn-bm-p-I.
-{]Ir-Xn-tm-`-
D-c-kq-Nn-I:
]I hym-[n-I, bp- , `oIc {]h-\- , Imem-h m hy-Xn-bm-\w, hn`-h-tim-jWw
v{]h-\w-2
H pw cpw temI-a-lm-bp-- p tijw bYm-{Iaw eoKv Hm^v t\jkv, sFI-y-cmjv{S kwLS\ cq]o-I-cn-s-p. Ch Xn Gsd kam-\-Xfpw AXn-tesd sshPm-X-y- fpw Dm-bn-cp- p. Xmsg
sImSp-n-p ]n-I ]qcn-nv Ch Xmc-X-ayw sNp-I.
khn-ti-j-X-I
cq]o-I-cW hjw
e-y-
LS-I-
kam-\-X-I
sshPm-X-y-
153
sFI-y-cmjv{S kwL-S\
D-c-kq-Nn-I:
khn-ti-j-X-I
sFI-y-cmjv{S kwL-S\
1920
1945
hjw
e-y-
LS-I-
Akwn
Iukn
sk{I--dn-tbv
A m-cmjvv{S \oXn-\-ymb tImSXn
s]mXp-k-`, cm-k-anXn,
{So-jnv Iukn, km-nI kmaqly kan-Xn, A m-cmjv{S \oXn-\-ymb
tImS-Xn, sfk-{I--dn-tbv
bp- Hgn-hm-n.
ASn-a--n-s\-Xnsc {]hnp
AXnn {]iv\- ]cn-l-cnp
h hnth-N\w FXnp.
sXmgn-emfn ta-{]-h\w
{]h-\sshI-c-y-
{]h-\w-2
ssSw sse Xm-dm-pI
1919
1815
1920
1945
1946
D-c-kq-Nn-I:
1815
hnb m tIm{Kv
1919
thgvkmbn D-S-Sn
1920
k-cm-Py kJyw cq-]o- -I-cnp
1945
sFI-ycmjv{S kwL-S\ cq-]o-I-cnp
1946
k-cm-Py kJyw ]ncn-p-hnp
v
154
{]h-\w-3
]Z-kq-c-y ]qn-bm-pI
cm-k-anXn
sFI-y-cmjv{S
kwL-S-\-bpsS
LS-I-
D-c-kq-Nn-I:
s]mXp-k`
km-nI kmaq-l-y-k-anXn
{So-jnv Iukn
sk{I--dn-tbv
A m-cmjv{S \oXn-\-ymb tImSXn
{]h-\w-4
bp.-F.H.-bp-ambn _-s GPkn-Isf Xmsg sImSp-p- p. {]h-\- -fpsS ASn- m-\n Chsb ho-I-cn-p-I.
s]mXp-k`
temIm-tcm-Ky kwL-S\
bp\kvtIm
{So-jnv Iukn
sF.-Fw.-F-^v.
km-nI kmaq-ly \oXn
temI sXmgn kwL-S\
sk{I--dn-tbv
bqWn-sk^v
cmkanXn
A m-cmjv{S \oXn-\-ymb tImSXn
kqN-\:
{]h-\w-5
]Z-kq-c-y ]qn-bm-pI
teIm-tcm-Ky
kwL-S\ (WHO)
kqNn-I:
`y ImjnI kwL-S\: FAO
temI sXmgn kwL-S\: ILO
Ipn-I-fpsS ta-n-\p kwL-S\: UNICEF
sFI-b-cmjv{S hnZ-ym-`-ymk imkv{X kmwkvIm-cnI kwL-S\: UNESCO
A m-cmjv{S \mW-b- \n[n: IMF
{]h-\w-6
temI-s-m-Sp-ap a\p-j-ys kam-[m-\-]q -amb Pohn-X-n\pw kpc-XX-z- -n\pw thn
{]hn-p cmP-y- tN p HutZ-ym-KnI kwL-S-\-I C v \ne-hn-ep-v. hnhn[ cmP-y tN v HutZ-ym-KnIambn A tZ-inb A Kh-s v kwL-S-\-bn H p sFI-y-cmjv{S
kwL-S\. ap cp kwL-S-\-I-fpsS t]sc-gp-XpI.
D-c-kq-Nn-I:
l
{]h-\w-7
Xmsg ]d-bp hkvXp-X-I-tfbpw kwL-S-\-I-tfbpw tPmUn-I-fm-pI
156
{_qUvem v Io-j
BtKm-f-X-e-n kwLjw \ne-\n-ep {]tZi- -fpsS kam-[m-\w, hnI-k-\w, ]ptcm-KXn XpS- n-bh
Dd-m-p- -Xn\#mbn cq]o-I-cnp
C Kh-s ]m\ Hm
ssav sNbnv
sFIy-cmjv{S kwL-S\
sFIy-cmjv{S kwL-S\
C Kh-s ]m\ Hm
ssav sNbnv
{_qUvem v Io-j
BtKm-f-X-e-n kwLjw \ne-\n-ep {]tZi- -fpsS kam-[m-\w, hnI-k-\w, ]ptcm-KXn XpS- n-bh
Dd-m-p- -Xn\#mbn cq]o-I-cnp
XpS {]h\w
Hcp kam-[m\ ]me\ GPkn F \ne-bn imi-zX kam-[m\w kYm-]n-p- -Xn\v sFIycmjv{S kwL-S-\bvv km[nt-m ? sFI-y-cmjv{S kwL-S-\bpw AXns ZuXy\n-j-Whpw N
sNp-I.
Nm kqN-I- :
1. bp fn-m-Xm-m\pw kam-[m\w m]n-m\pw b.-F.\v Ign-bn- ptm?
(A tZ-iob kam-[m-\-hpw kpc-n-X-X-zhpw \ne-\nm Hcp ]cn[n hsc km[n-n-p-v.
{]iv\- - H-p-Xon-se-n-n-p-v. hotm A[n-Imcw {]h-\- v XS-w. Ata-cn157
2.
3.
4.
5.
6.
Ct m-t\-jy
Sntm
CuPn]vXv
\mk
bqtKm-tm-hy
kpmtWm
C y
Dc kqNnI
s\{lp
Sntm
\mk
kpmtWm
C y
bqtKm-tm-hy
CuPn]vXv
Ct m-t\-jy
158