Edukasyong Pagpapakatao

Republic of the Philippines Department of Education DepEd Complex, Meralco Avenue Pasig City
K to 12
EDUKASYON SA PAGPAPAKATAO
August 27, 2011

1 K to 12 ( Edukasyon sa Pagpapakatao) August 27, 2011
Edukasyon sa Pagpapakatao Conceptual /Theoretical Framework A. Introduction Whatever a person judges worth having, worth doing and worth being reflect his/her values. Values may be non-moral or moral. Non-moral values are those that people want or desire such as activities like reading or exercising. Moral values are standards or principles by which we judge our actions as either good or bad. These values correspond to universal truths that man hold to be good and important. What is good for man as man is perfection that corresponds to the human nature. Moral values are objective. They are not changed by the perception of an individual. Some people think that values must be entirely subjective, relative to the perception of the individual who holds them. But can honesty lose its value because of the many people who practice it? The frequent practice of an immoral act, such as dishonesty, does not change the meaning of honesty nor does it make dishonesty good (Ramirez, 2007). Moral values, as defined by Esteban (1989), refer to: universal truths which man holds to be good and important; they are the ethical principles which he struggles to attain and implement in his daily life. They are the ideals which transcend all time and space; those which are valid for all men regardless of race or religion; the ones which unite strangers, families, nationsall of humanitywith God (p.7). Moral values and universal truths must become the point of reference for individual and societal conduct. During these times of moral confusion and doubt, however, truth is often blurred and ethical principles are unclear. That is WHY the child needs education in values. He has a natural right to truth. He needs guidance and direction as he undergoes the process of internalizing values. He needs to conform his mind continually to truth and reality (p.37). When we develop the moral values of students, we teach them moral intelligence. Moral intelligence is the capacity to understand right from wrong; it means to have strong ethical convictions and to act on them so that one behaves in the right and honourable way (Borba, 2001:4). Human beings have always believed that there exists a power higher than the self. Man has a natural tendency towards perfection. For man to achieve perfection, he/she needs supernatural grace to enhance and improve human formation. To gain this supernatural grace, man has to take into account the human virtues, all the human powers he/she has to develop in order to cooperate with supernatural divine grace in this life (De Torre,1980). Human virtues directly benefit the person himself because it is only by practicing virtues that he can live a happy and free life. Why teach virtues and form values?
Unlike with teenagers and adults, one cannot sit down and talk about values with children. They have little capability of learning values unless these are translated into virtues and until the good habits are thoughtfully formed in them through the guidance of adults. Although some virtues may be acquired through the example of elders at home and in school, they can also be learned through the development of cognitive processes and the conscious formation of behaviour among children. In such case, the teaching profession demands that teachers not only be the role model for the practice of virtues like hope, patience, honesty and industry, but should also know how to systematically transmit these and other virtues that the society holds dear to the next generation. Warnock (In Halstead, 1996) sees the importance of teaching virtues in schools and the integral role of the teacher that can benefit not only the children themselves but in a broader sense, the society. School is not the only place where such lessons must be learned; but it is a very important place, in that the classroom and the playground are [spaces] where so many virtues and vices may find their expression, and the teacher is always at hand, to draw the moral. School should be the breeding ground of the individual conscience, simply because it is, more than the home, a society, and it is within society that the shared values which inform the conscience are predominantly exercised (p. 49). Professor Thomas Lickona (1991), a developmental psychologist and professor of education at the State University of New York at Cortland, who has written extensively about Character Education, lists ten good reasons why schools should be making a clearheaded and wholehearted commitment to teaching moral values and developing good character. This includes the person who has a clear and urgent need because young people are decreasingly concerned about contributing to the welfare of their fellow human beings; the society in which the school as an institution, enjoys a time-honored role of taking up values education. He adds: When millions of children get little moral teaching from their parents and where value-centered influences such as church or temple are also absent from their lives . . . The people must care about the rights of others and the common good and be willing to assume the responsibilities of democratic citizenship . . . Everything a school does teaches valuesincluding the way teachers and other adults treat students, the way the principal treats teachers, the way the school treats parents, and the way students are allowed to treat school staff and each other . . . To develop the character of our children in a complex and changing world is no small task. But it is time to take up the challenges (pp. 20-21). Therefore, when the teacher takes an active role in developing virtues among children, he/she is not only helping in the formation of the persons but also significantly contributing to the development of society (Ramirez, 2009).
B. Rationale Admittedly, teaching today cannot separate the education of the mind from the education of character. Some problems we encounter in teaching are poor academic performance, the lack of academic motivation and poor study habits, to name some. These problems pertain to academic performance. There are more problems, such as dishonesty, cheating, the use of foul language, disrespect and peer cruelty. These are behavioural problems. Both have to be addressed because as teachers. We are dutybound to teach our students the unity of life, that is, living ones virtues habitually, consistently and constantly in every human endeavour. They cannot be performing well in class and be the person everybody hates outside class because of bad behaviour! If this does not stop in the persons schooling years, he/she will definitely carry this on through life as an adult parent, a community member and a worker. What we desire to have are students who have perseverance, diligence and self-discipline (virtues essential to academic performance) and at the same time are caring, respectful and honest (virtues essential to good character). (See Thomas Lickonas Moral character and Performance character). Edukasyon sa Pagpapakatao (EP) is the basic education curriculum that teaches grade school pupils and high school students character education, moral values and ethics. It supports the national education goal to provide a well-rounded education that will assist each individual in society to attain his or her potential as a human being and enhance the range and quality of the individuals within the group. The EP curriculum is guided by the following beliefs: a. Man must develop virtue not for its own sake but as a means to an end; that end being the Ultimate good, God. b. Ethics and moral values are a set of guiding principles that enable man to discern right from wrong in thoughts, words, decisions and actions. They are manifested through good habits of behaviour that are practiced habitually, consistently and constantly. Ethical behaviour is seen in a persons treatment of oneself, in relating to other people, country / world and God. C. The Goal of Edukasyon sa Pagpapakatao Edukasyon Sa Pagpapakatao (EP) in the K-12 curriculum teaches students character education, moral values and ethical behaviour. The goal of EP is to help the student demonstrate understanding of the concepts that guide the moral and ethical behaviour towards oneself, family, other people, country / the world and God; decide and act responsibly for the common good by living a life of harmony and peace, contribute to development and achieve human happiness. This is seen in the EP Curriculum Framework below:
Edukasyon sa Pagpapakatao Conceptual/Theoretical Framework

At the heart of the EP Curriculum is man who has self that can relate to other people and the world. Man has the capability to understand, decide and act as he/she lives in a world of shaped by socio-cultural, moral, political, and economic realities. The EP curriculum will form in the student the ethical and moral behavior that is seen in a persons treatment of oneself, in relating to other people, the country / world and God. This can teach him/her decide and act responsibly for the common good, living a life of harmony and peace, contribute to development and achieve human happiness. D. Proseso sa Pagkatuto ng mga Pagpapahalaga The process of teaching Values Education includes three (3) steps, as follows: 1. Pag-unawa Paghinuha sa mga konsepto at prinsipyong nagbibigay-paliwanag sa sariling karanasan, mga sitwasyong namasid, sinuri at pinagnilayan gamit ang obhektibong pamantayan ng moral na pamumuhay Pagninilay na kinapapalooban ng pag-uukol ng maingat at malalim na pag-iisip kalakip ang damdamin sa sariling karanasan, mga sitwasyong namasid at konsepto na may kinalaman sa moral na pamumuhay Pagsusuri gamit ang isip na alamin ang katotohanan sa bawat pangyayari, isyu o suliranin gamit ang obhektibong pamantayan ng moral na pamumuhay Pagsangguni o paghingi ng payo at gabay mula sa mga taong may higit na kaalaman o kasanayan at pangangalap ng dagdag na kaalaman mula sa ibat ibang uri ng media na kapupulutan ng aral tungkol sa moral na pamumuhay 2. Pagpapasya Pagbuo ng sariling posisyon, paniniwala, paninindigan o kilos na isasagawa batay sa obhektibong pamantayan ng moral na pamumuhay 3. Pagkilos Paglalapat ng konsepto o prinsipyong nahinuha mula sa mga konkretong sitwasyon ng buhay at pagpapakita ng kahandaang isabuhay ang mga mabuting virtues at pagpapahalaga na natutuhan batay sa obhektibong pamantayan ng moral na pamumuhay Ang Etikal at moral na pag-uugali ay nakikita sa pangangasiwa ng sarili, pakikipagkapwa tao, pakikipag-ugnayan sa bansa / daigdig at Diyos;ito ay nakikita sa natural na resulta ng pamumuhay na ayon sa pagpapahalagang pantao.
Ang Tunguhin ng Edukasyong Pagpapakatao ay Kabutihang Panlahat, ang kabuuang kalagayan sa lipunan (kaayusan, katiwasayan, kaunlaran, kaligayahan) na nagbibigay daan sa tao o sa kalipunan ng mga tao upang makamit ang kanilang kaganapan. Nakaugat ito sa dignidad ng tao, sa pagkapantay-pantay ng tao bilang tao (hindi ayon sa ari-arian o kapangyarihan). To achieve this goal, virtues, ethical and moral values were determined from various sources. The virtues and values in the EP curriculum are derived from the Cardinal virtues: prudence, temperance, justice and fortitude; the Theological virtues: faith, hope and charity; The DepEds Seven Core and Corresponding Related Values: health and harmony with nature, truth and tolerance, love and goodness, global spirituality, peace and justice, sustainable human development; and nationalism and globalism; and the Six Core Moral Values: love for God, respect for authority, respect for the dignity of life, respect for the dignity of human sexuality, responsible dominion over material things and love for truth (from the UA&P Values Education curriculum). There are also age-appropriate values that can be taught through the curriculum. Borba, Isaacs and Esteban enumerate these: Michelle Borba, Ed.D. Building Moral David Esther Esteban, Ph.D. Isaacs Education in Values: What, why and for Whom Character building: a guide for parents and teachers
MORAL CORE: Empathy Conscience Self- control Respect Kindness
Up to 7 years old Obedience Sincerity Order 8 to 12 years old Fortitude Perseverance Industriousness Patience Responsibility Justice Generosity
4-8 years old Sincerity (to develop love of truth and justice; encourage open communication and trust; develop self- confidence, courage; overcome fear of punishment, consequences, responsibilities; and to channel thoughts and imagination) Generosity (to help children control the tendency to be egocentric and willful; guide the child to see the need and joy of sharing with others; and direct the child to give time, attention and talent to others) 6-8 years old Industry (to inculcate positive attitudes towards [studies]; build up stamina, self-discipline and perseverance; channel energies and restlessness; learn to order and prioritize [studies]; and make good use of time) Responsibility (to help the child see cause and effect; enable the child to take the logical and natural consequences of his acts; develop spirit of service towards others; and to inculcate justice towards others) Charity (to help the child see beyond his own needs and appreciate others; channel inclination to socialize in a positive way; develop camaraderie, exchange of ideas and sharing of talents; and develop spirit of service towards others) 9-12 years old Obedience to elders (to develop respect for experience and wisdom of elders; develop good 12-18 years old Temperance (to help the person control emotions and sense-appetites; to strengthen him or her against negative influence of the mass media; to counteract materialistic values in environment; to discourage one from seeking self-indulgence or immediate gratification). Loyalty (to channel the natural inclination of the person to form or join groups; to help him or her keep promises and commitments; and to encourage ones sensibility to noble ideals, causes and such institutions as family and school) Humility (to help the person see himself realistically; to prevent self-centeredness and
HIGHER MORAL VIRTUES: Selfdiscipline Humility Courage Temperance Integrity Mercy
13-15 years old Modesty Moderatio n Simplicity Sociability Friendship Respect Patriotism
These virtues / values are found in the K-12 EP Curriculum following a spiral progression:
E. Values Mapping
I Pagpapakatao at Themes pagiging kasapi ng pamilya (Selfworth) K-3 Konsensya (conscience) Kalusugan Pangangalaga sa sarili (care for oneself) Pagpipigil sa sarili (self-control) Pagiging tapat (honesty) 4-6 Katatagan ng loob (fortitude) Pagkamasigasig (perseverance) Mapanuring pag-iisip Pagkabukas isipan Pagmamahal sa katotohanan Pagkamatiyaga (patience) Pagkamahinahon
II Pakikipagkapwatao (Harmony with other people) Pagdama at pag-unawa sa damdamin ng iba (empathy) Paggalang Kabutihan (kindness) Pagkamatapat (sincerity) Pagkabukas-palad (generosity) Compassion Pagkakawanggawa (charity) Pagkamagalang Pagmamalasakit sa kapwa Paggalang sa opinyon ng ibang tao
III Pagmamahal sa bansa at pakikibahagi sa pandaigdigang pagkakaisa (Love of country and global solidarity) Pagkamasunurin (obedience) Kaayusan (order)
III Pagkamaka-Diyos at preperensya sa kabutihan (Love of God and preference for the good)
Pananampalataya sa Diyos Pag-asa Pagmamahal Ispiritwalidad
Kasipagan (industry) Mapanagutan (responsibility) Pagmamalasakit sa kapaligiran Pagmamalasakit sa pamayanan
7-10
Disiplinang pansarili Tiwala sa sarili Integridad Mapagkakatiwalaan Katatagan (Steadfastness) Kalinisan (Purity) Pagtitimpi at moderasyon Maingat na pagpapasaya Pagkakabuklod ng pamilya (family solidarity)
Fairness Mapanagutan Katarungan Pagmamahal sa kapwa Pakikipagtulungan Pakikipagkaibigan Pagmamalasakit Pagbibigay halaga sa kapwa Pagiging palakaibigan
Determinasyon Pagkamasunurin Pagpapakumbaba (humility) Pagmamahal at kabutihan Pagpapahalaga sa kalikasan Pangngalaga ng kapaligiran Kapayapan at katarungan Pagmamalasakit para sa kabutihan ng nakararami (common good) Pananagutang panlipunan Paggalang sa karapatangpantao Pagkakapantaypantay ng mga tao Pakikipagtulungan (cooperativeness)
Pagmamahal sa Diyos Prudence Temperance Katarungan Katatagan
I Pagpapakatao at pagiging kasapi ng pamilya (Self-Worth) Themes
II Pakikipagkapwa-tao (Harmony with other people)
IIIPagmamahal sa bansa at pakikibahagi sa pandaigdigang III Pagkamaka-Diyos at pagkakaisa (Love of country preperensya sa kabutihan (Love and global solidarity) of God and preference for the good)
11-12
Pagkamalikhain Paggalang positibong gawi sa pagtatrabaho (imaginativeness) Pagtugon sa pangangailangan ng (positive work attitude) Pagiging masikap at masipag iba pagiging produktibo Disiplina Karunungan Katarungan (justice) Kooperasyon Integridad Katatagan Pagiging bahagi ng samahan Katatagan Kalidad at kahusayan Katapangan (courage) Prudence Pakikiangkop (adaptability) Mapamaraan (resourcefulness) Pagkakaisa Pagkamakabansa Mapanagutang mamamayan (responsible citizenship) Responsible consumerism Entrepreneurial spirit Civic consciousness and active participation Committed leadership Pakikipag-ugnayan sa kalikasan Pakikibahagi sa likas-yamang pag-unlad (sustainable development) Matalinong paggamit at pangangalaga sa mga bagay Pagmamahal sa bayan Interdependence Global understanding and solidarity Global peace
Sources: Borba, Michelle. 2001.Building Moral Intelligence. USA: Jossey-Bass. David Isaacs. Character building: a guide for parents and teachers Department of Education 1997 Values Education Program Framework. The Seven Core and Corresponding Related Values Esteban, Esther. 1989. Education in Values: What, why and for whom. Manila: Sinag-tala Publishers, Inc. Jocano, F. Landa. 1992. Notion of Value in Filipino Culture. QC: Punlad Research House. Lickona, Thomas. 1994. Stages of Moral Reasoning. Raising Good Children. NY: Bantam Books Punsalan, T. 2006. An evaluation of the implementation of the 2002 BEC Values Integration Program. Manila: Philippine Normal University. Center for Continuing Education and Educational Leadership. Shahani, Leticia Ramos. 2003. A Values Handbook of the Moral Recovery Program. Quezon City: Vibal Publishing House, Inc. University of Asia and the Pacific. The Six Core Moral Values. In Ramirez, V. 2007Teaching Beyond content. Great Books Trading, Inc. II. Core Learning Area Standards (Pamantayan sa Programa) Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa mga konsepto sa pananagutang pansarili, pamilya, kapwa, bansa/daigdig at Diyos; nagkapagpapasya at nakakikilos nang mapanagutan para sa kabutihang panlahat upang mamuhay nang may kaayusan, katiwasayan, kaunlaran tungo sa kaligayahan ng tao. III. Key Stage Standards (Pangunahing Pamantayan ng Bawat Yugto) K3 46 Naipamamalas ng mag-aaral ang Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa konsepto at pag-unawa sa konsepto at gawang nagpapakita ng gawang nagpapakita ng pananagutang pansarili, pananagutang pansarili, pagmamahal sa kapwa, sa pagmamahal sa kapwa, sa bansa at sa Diyos tungo sa bansa / daigdig at sa Diyos maayos at masayang tungo sa kabutihang panlahat pamumuhay. 7 10 Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa mga konsepto at gawang nagpapakita ng mapananagutang pagpapasya at kilos na may preperensiya sa kabutihan, pagmamahal sa pamilya, at kapwa, pagpapahalaga sa paggawa, pagmamalasakit sa bansa /daigdig tungo sa kaayusan, katiwasayan, kaunlaran at kaligayahan ng tao 11 12 Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa mga konsepto at gawang nagpapakita ng pananagutang panlipunan, nagtataguyod ng kahalagahan ng pamilya, nag-aambag sa pag-unlad ng agham, teknolohiya at paggawa tungo sa pag-angat ng antas kultural at moral ng bansa / daigdig na kinabibilangan para sa kabutihang panlahat upang mamuhay nang may kaayusan,
IV. Grade Level Standards (Pamantayan sa Bawat Baitang / Antas) Naipakikita ang pagkakaroon ng kamalayan sa paggalang at pagmamahal sa sarili, kapwa at Diyos bilang gabay tungo sa maayos at masayang Naipakikita tahanan. ang mga paraan ng paggalang sa sarili, kapwa, sa bansa at Diyos bilang gabay tungo sa maayos at masayang tahanan at paaralan. ang mga kilos na nagpapahalaga sa sarili, sa kapwa, sa bansa at sa Diyos at sa kanyang mga nilikha bilang patnubay Naipakikita sa maayos at masayang tahanan, paaralan at pamayanan. Naisasagawa ang mga gawain na nagpapakita ng pagpapahalaga sa sarili, sa kapwa, sa bansa at sa Diyos at sa kanyang mga nilikha tungo sa maayos at masayang pamumuhay. Naipamamalas ang pag-unawa ng mga mag-aaral sa pagsasagawa ng mga makabuluhang gawain na ayon sa kagustuhan ng Diyos tungo sa maayos, masaya, mapayapang pamumuhay ng sarili, ng kapwa at kaunlaran ng bansa Naipamamalas ang pag-unawa sa masusing pagsusuri sa pagpapahayag, pagganap ng tungkulin sa sarili/mag-anak, kapwa/pamayanan, bansa/daigdig na may kaakibat na pananagutan at pagsasabuhay ng mga ito tungo sa masaya, mapayapa at maunlad na pamumuhay. mga gawaing may kaugnayan sa pag-angat ng sariling dignidad, katatagan ng loob sa Naipamamalas nang may pag-unawa ang panahon ng mga pagsubok at pagtulong sa kapwa tungo sa maayos at maunlad na pamumuhay. Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa mga angkop na inaasahang kakayahan at kilos sa panahon ng pagdadalaga/ pagbibinata, kakayahan at talento, hilig at pagkatao ng tao tungo sa pagtupad ng mga tungkulin sa kapwa, sa bansa/daigdig at sa Diyos at pagtatakda ng mithiin upang mapanagutan ang kahihinatnan sa layunin at kahalagahan ng pamilya bilang pundasyon ng pakikipagkapwa-tao tungo Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa ng mga pasya at kilos. sa pagiging Naipamamalas ng mag-aaral ang Diyos. mapanagutan sa bansa/daigdig atkahalagahan ng masusing pagpili ng kursong kukunin at ng hanapbuhay para sa sariling kinabukasan, tumutugon sa makabuluhang paggawa, lokal o global, tungo sa pagsulong ng pambansang kaunlaran at ayon Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa at katatagang humarap sa mga isyung moral at impluwensya ng kapaligiran, kakayahang Naipamamalas pagkilos virtues, etika at pagpapahalaga na makabuluhan sa paggawa, daigdig. magpapasya at ang mga nang may preperensya sa kabutihan ng sarili, kapwa, bansa at lokal man o global tungo sa pagsulong ng pambansang Nakikibahagi kaunlaran. sa mga gawaing nagpapakita ng mapanagutan at kapaki-pakinabang na mamamayan tungo sa pagpapahalaga sa pamilya, pakikibahagi sa sibikong gawain, pagpapayaman ng kultura at pakikibahagi sa pag-unlad ng bansa at daigdig
K 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
ANG BATAYANG KONSEPTWAL NG EDUKASYON SA PAGPAPAKATAO Ang tunguhin o outcome ng pag-aaral sa batayang edukasyon ay ang kapaki-pakinabang na kakayahan para sa lahat. . Batay sa Apat na Pillar ng Edukasyon na konsepto ng UNESCO tungkol sa mga kasanayang mabuhay na binuo ng Pandaigdigang Komisyon sa Edukasyon para sa ika-21 siglo. Kabilang sa mga kasanayan ang mga kakayahang sumusunod: (a) may kakayahang makipagtalastasan, (b) nag-iisip nang mapanuri at may kakayahang lumutas ng suliranin,(c) ginagamit ang mga likas na yaman nang mapanagutan para sa susunod na salinlahi at (d) produktibo, napauunlad ang sarili at ang pakikipagkapwa, at (e) may malawak na pananaw sa daigdig. Sa Edukasyon sa Pagpapakatao (EP), ang batayang kasanayan o core competency ng functional literacy ay nagpapasya at kumikilos nang mapanagutan tungo sa kabutihan ng lahat. Ibig sabihin, nilalayon ng EP na linangin at paunlarin ang pagkataong etikal ng mag-aaral. Upang maipamalas ito, kailangang magtaglay siya ng limang pangunahing kakayahan (macro skills)*: pag-unawa, pagninilay, pagsangguni, pagpapasya at pagkilos. Ang mga pangunahing kakayahang ito ay nililinang sa apat na tema sa bawat taon mula Kindergarten hanggang Baitang 12: (a) Pananagutang Pansarili at Pagiging Kasapi ng Pamilya, (b) Pakikipagkapwa, (c) Paggawa Tungo sa Pambansang Pag-unlad at Pakikibahagi sa Pandaigdigang Pagkakaisa, at (d) Pagkamaka-Diyos at Preperensya sa Kabutihan. Pilosopiya sa Pagkatao ng Tao Ang Batayang Konseptwal ng Edukasyon sa Pagpapakatao ay batay sa pilosopiyang personalismo tungkol sa pagkatao ng tao at ng Virtue Ethics. Ayon sa pilosopiyang personalismo, ang tao ay hindi tapos at kinakailangang matamo ang kanyang kaganapan sa gitna ng kanyang pakikipagkapwa. Sa virtue ethics naman sinasabing ang isang mabuting tao ay nagtataglay at nagsasabuhay ng mga virtue o mabuting gawi at umiiwas sa mga bisyo o masamang gawi. Samakatuwid, ang nagpapabuti sa tao ay ang pagtataglay at ang pagsasabuhay ng mga mabuting gawi.
Sa kanyang murang edad na 5 hanggang 12 taon, maaring hindi pa lubos na maunawaan ng isang bata ang kanyang pagkatao bilang tao ayon sa paliwanag ng pilosopiyang personalismo. Ngunit maaari siyang sanayin sa mga virtue at halaga upang siyay lumaking isang mabuting tao. Sa mga edad na ito, mauunawaan niya na siya ay dapat na magpakabuti hindi lamang sapagkat ito ang inaasahan sa kanya ng lipunan kundi dahil siya ay tao - may dignidad at likas ang pagiging mabuti. Sa balangkas ng Edukasyon sa Pagpapakatao, ang mga mag-aaral ay sasanayin sa mga halaga at virtue na hinango sa pitong pangunahing halaga o core values na tinukoy sa 1997 Values Education Framework. Ang pitong pangunahing halaga (core values) na nililinang: kalusugan at pakikiisa sa kalikasan, kapayapaan at katarungan, integrasyong pansarili, katotohanan at paggalang, Ang mga pangunahing halagang ito ay pinili ayon sa rasyonal na pagkaunawa sa kung ano ang Pilipino sa loob ng kanyang pangkasaysayan at pangkulturang konteksto, na makikita rin sa Saligang Batas ng 1987. Ibinatay naman ang pitong pangunahing pagpapahalaga sa pitong dimensyon ng tao ang pisikal, intelektuwal, moral, politikal, pangsosyal, pangkabuhayan, at ispiritwal. Sa pagtuntong ng isang mag-aaral sa mataas na paaralan, maaari na siyang sumailalim sa mas malalim na pag-aaral sa pagkatao ng tao habang patuloy na pinalalakas ang pitong pangunahing pagpapahalaga. Pag-aaralan niya na ang mahahalagang konsepto tungkol sa pagkatao ng tao: Ang tao ay nilikhang may isip at kalooban. Ang isip at kalooban ang nagpapabukod-tangi sa tao. Gamit ang isip, lubos na nauuunawaan ng tao ang mundo at sa huliy nasusumpungan niya ang katotohanan. Subalit, kalooban (will) ang nagbubunsod sa tao na isakilos o isagawa ang mabuti ayon sa likas o batas na moral o gumawa ng masama salungat sa batas na moral. Samakatwid, ang pagtungo sa kabutihan ay may kamalayan at kalayaan. Likas sa tao ang kakayahan sa malayang pagpili ng mabuti o masama. Nalalaman agad ng tao tao ay nagmumula sa pagiging pantay at magkapareho nilang tao. Mahalaga rin na makilala ng mag-aaral ang kanyang pagkatao bilang isang panlipunang nilalang. Nararapat na malaman niyang kabilang sa mga pangunahing kalakasan (strength) ng Pilipino ang pakikipagkapwa (Licuanan, 1988) at mapag-aralan kung ano ang tunay na kahulugan nito. Paano magiging ganap ang pagkatao ng tao? Magiging ganap lamang ang tao sa pamamagitan ng kanyang pag-aalay ng sarili sa kapwa bilang kapwa; ang mabuhay para sa kapwa bilang kapwa. Samakatuwid, ang magpakatao ay pakikipagkapwa. (Manuel Dy Jr.; May, 2011) Kung lubos na mauunawaan ng mag-aaral ang mga konsepto ng pagkatao ng tao, siya ay magpapasya at kikilos nang mapanagutan tungo sa kabutihang panlahat. 15 K to 12 ( Edukasyon sa Pagpapakatao) August 27, 2011 ang mabuti at masama sa kongkretong sitwasyon batay sa sinasabi ng kanyang konsensya o budhi. Ang paggalang sa dignidad ng tao ay ang nagsisilbing daan upang mahalin ang kapwa tulad ng pagmamahal sa sarili. Ang paggalang sa dignidad ng
Mga Pamamaraan (Approach) sa Pagtuturo Ang mga pangunahing pamamaraan na gagamitin sa pagtuturo ay ang pagpapasyang etikal (ethical decision making sa pamamagitan ng pagsusuri ng suliranin o isyu), panlipunan at pandamdaming pagkatuto (socio-emotional learning), at career guidance. Mga Teorya na Batayan ng Pagtuturo-Pagkatuto Ang mga teorya na nagpapaliwanag kung paano natututo ang mag-aaral sa EP ay ang mga sumusunod: Teorya ng Value Ethics, Interaktibong Modelo ng Pagkatuto ni Albert Bandura, Experiential Learning ni David Kolb, at Teorya ng Career Development ni Gizberg, et. al. at Super. Sa virtue ethics sinasabing ang isang mabuting tao ay nagtataglay at nagsasabuhay ng mga virtue o mabuting gawi (habits) at umiiwas sa mga bisyo. Samakatwid ang nagpapabuti sa tao ay ang pagtataglay at ang pagsasabuhay ng mga mabuting gawi. Ang mga pagkakatuto tulad ng pagkakaroon ng mabuting ugali at bagong impormasyon ay maaring makuha sa pagmamasid sa ibang tao tulad ng paliwanag ng Interaktibong Modelo ng Pagkatuto ni Albert Bandura. Dapat isaalang-alang na mahalaga ang iniisip ng tao sa kanyang pagkatuto; ang mga pagkatuto ay hindi nangangahulugang magbubunga ng pagbabago sa kilos. Ang mga karanasan ang pinagkukunan ng mga pagkatuto ayon kina David Kolb at sa Teorya ng Pagkatuto ng Constructivism. Ayon sa Experiential Learning ni Kolb, ang mga nasa edad na (adults) ay natuto sa pamamagitan ng kanilang pagninilay sa kanilang mga karanasan, pagbuo ng mga konklusyon at pananaw, at paglalapat ng mga ito sa pang-araw-araw na pamumuhay. Sinusuportahan ang pananaw ni Kolb ng Teorya ng Pagkatuto ng Constructivism. Ayon sa teoryang ito, nagkakaroon ng pagkatuto ang tao at gumagawa ng kabuluhan (meaning) batay sa kanyang karanasan. Naipamamalas ito sa pagtuturo sa pamamagitan ng pagbibigay ng tuon sa mag-aaral. Nagkakaroon siya ng mga bagong pagkatuto gamit ang mga tanong ng guro. Nailalapat ang mga pagkatuto sa paggawa ng mga pasya lalo na sa kukuning kurso o propesyon. Ayon sa Teorya ng Career Development nina Ginzberg at Super, dumadaan sa ibat ibang yugto ang pagpapasya ng bata ukol sa kurso o propesyon batay sa kanyang pagtingin sa sarili (self-concept), saloobin
(attitude) at mga halaga. Tinatanggap o tinatanggihan niya ang isang kurso o trabaho batay sa obserbasyon niya (halimbawa, mga kilos ng kanyang magulang batay sa propesyon nito) at kanyang tinuturing na mahalaga (hal., malaking sweldo ba o paglilingkod sa lipunan?)
Brief Content Area Description ANG EDUKASYON SA PAGPAPAKATAO
Ang Edukasyon sa Pagpapakatao (EP) ay asignaturang bahagi ng K to 12 na gagabay at huhubog sa mga kabataan. Ang tunguhin o outcome ng EP ay kabataang nagpapasya at kumikilos nang mapanagutan tungo sa kabutihang panlahat. Nangangahulugan ito na lilinangin at pauunlarin ang pagkataong etikal ng bawat mag-aaral. Upang maipamalas ito, kailangang magtaglay siya ng limang pangunahing kakayahan (macro skills): pag-unawa, pagninilay, pagsangguni, pagpapasya at pagkilos. Ang mga pangunahing kakayahang ito ay nililinang sa apat na tema sa bawat antas mula Kindergarten hanggang Baitang 12: (a) Pananagutang Pansarili at Pagiging Kasapi ng Pamilya, (b) Pakikipagkapwa, (c) Paggawa Tungo sa Pambansang Pag-unlad at Pakikibahagi sa Pandaigdigang Pagkakaisa, at (d) Pagkamaka-Diyos at Preperensya sa Kabutihan. Apatnapung minuto araw-araw ang iminumungkahing oras at Filipino ang gagamitin sa pagtuturo ng EP.
Matrix of Content/Values for K to 6 (Grades 7 to 10 to be filled up by BSE)

Nilalaman / Halaga A. Pagpapakatao at Pagiging Kasapi ng Pamilya: Pagkilala sa sarili o Kalakasan / potensyal o Kahinaan o Damdamin Pangangalaga sa sarili o Mabuting kalusugan o Pagpipigil sa sarili Katatagan ng loob Pagkamasigasig Mapanuring pag-iisip Pagkakaroon ng bukas na isipan Pagmamahal sa katotohanan Pagkamatiyaga Pagkamahinahon Pagkakabuklod ng pamilya / Kaayusan B. Pakikipagkapwa-tao Pagdama at pag-unawa sa damdamin ng iba Paggalang Pagkamatapat Pagkabukas-palad Pagmamalasakit sa kapwa o Pagiging palakaibigan o Pagkakawanggawa / K Gr. 1 Gr. 2 Gr. 3 Gr. 4 Gr. 5 Gr. 6 Gr. 7 Gr. 8 Gr. 9 Gr. 10 Gr. 11 Gr. 12
Nilalaman / Halaga pagkamahabagin C. Pagmamahal sa bansa at pakikibahagi sa pandaigdigang pagkakaisa Pagkamasunurin Kasipagan Mapanagutan Nasyonalismo at Globalismo o Kaayusan o Patriotismo o Pagmamalasakit sa kapaligiran o Pandaigdigang pagkakaunawaan D. Pagkamaka-Diyos at preperensya sa kabutihan (Ispiritwalidad) Pananampalataya sa Panginoon Pag-asa (Hope) Pagkamatapat (Sincerity) Pagmamahal at pagkakawanggawa (Charity) Paggalang sa karapatan ng iba Paggalang sa paniniwala ng iba
Gr. 1
Gr. 2
Gr. 3
Gr. 4
Gr. 5
Gr. 6
Gr. 7
Gr. 8
Gr. 9
Gr. 10
Gr. 11
Gr. 12
Etikal at Moral na Pag-uugali (Ethical and Moral Behaviour)
STANDARD: Naipakikita ang mga kilos na nagpapahalaga sa sarili, sa kapwa, sa bansa at sa Diyos at sa kanyang mga nilikha bilang patnubay sa maayos
at masayang tahanan at paaralan Level Content Nilalaman Content Standards Pamantayang Pangnilalaman GRADE 1 Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya
I.
1. 2. 3. 4.
Performance Standards Domain/ Pamantayan sa Pagganap Strand Pananagutang Pansarili at Pagiging Kasapi ng Pamilya (Self-Worth) A. Pangangalaga sa Naipamamalas ang A. A. Naisasakatuparan ang sarili (care for pang-unawa sa mga paraan ng tamang oneself) kahalagahan nang pangangalaga sa Mabuting pangangalaga sa kalusugan sa arawKalusugan kalusugan at araw Pagpipigil sa naisasagawa ito sarili (selfcontrol) Pagiging tapat (honesty) Mabuting Konsensya (good conscience) B. Naipamamalas ang pang-unawa sa kahalagahan ng kalusugan at naisasagawa ang mga B. Naisasabuhay ang ibat ibang paraan ng tamang pangangalaga sa kalusugan
A. Naisasagawa ang ibat ibang paraan ng pangangalaga sa kalinisan ng sarili: 1. Pagsesepilyo 2. Paliligo 3. Pagsusuot ng malinis na damit 4. Paggamit ng pansariling kagamitan tulad ng suklay, sepilyo, tuwalya, atbp.
A.
1. Pagtala sa daily log ng mga ginawang pangangalaga sa sarili nang may katapatan (Mahalagang titingnan ng guro at magulang araw-araw) 2. Tuwirang pagmamasid ng guro sa uri ng baong pagkain at inumin B. Gumawa ng checklist para sa sumusunod: a. Nasisiyahan sa masustansiyang pagkain 20
B. Naisasagawa ang ibat ibang paraan ng pangangalaga sa sarili upang maiwasan ang anumang karamdaman
K to 12 ( Edukasyon sa Pagpapakatao) August 27, 2011
Level Content Nilalaman Domain/ Strand Content Standards Pamantayang Pangnilalaman paraan nang pangangalaga nito
GRADE 1 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan 1. wastong gawi sa pagkain 2. paghuhugas ng kamay bago at pagkatapos kumain 3. pag-iwas sa pagkain ng junk foods at pag-inom ng softdrinks Assessment Pagtataya b. Nagtitiwala sa sarili c. Nasisiyahan sa pagkakaroon ng ligtas na tirahan d. Natututo sa pag-aaral e. Natutuwa sa pakikipaglaro f. Masayang pakisasalamuha sa kapwa bata g. Matutuwa na magkaroon ng h. Pangalan C. Checklist 1. pagliligpit ng hinigaan 2. pagsasauli ng gamit sa wastong lalagyan 3. paglilinis/ paghuhugas ng pinagkainan 4. paggawa nang hindi inuutusan at hindi nagrereklamo D. Pagsasadula ng mga sitwasyon na gamit ang 1. magagalang na katawagan gaya ng 21
C. Nagkakaroon ng
kamalayan sa mga kilos na nagpapakita ng disiplina at naisasagawa ang mga ito
C. Naisasagawa nang
may katapatan ang mga kilos na nagpapakita ng disiplina sa sarili
C. Naipakikita ang pagkakaroon ng disiplina sa sarili sa ibat ibang sitwasyon 1. paggising 2. pagpasok sa paaralan 3. paglalaro 4. pagkain 5. pag araw ng walang pasok D. Naipakikita ang paggalang sa mga kasapi ng mag-anak at ibang nakatatanda sa lahat ng pagkkataon
D. Nagkakaroon ng kamalayan at naipapakita ang mga kilos ng paggalang
D. Matapat na naipadarama ang paggalang sa mga kasapi ng mag-anak at ibang nakatatanda
Level Content Nilalaman Domain/ Strand Content Standards Pamantayang Pangnilalaman
GRADE 1 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan 1. paggamit ng magagalang na katawagan/pananali ta 2. pagbati nang maayos 3. pagkilos nang magalang atbp. E. Naipadarama ang pagmamahal sa mga kasapi ng mag-anak sa pamamagitan ng paggawa nang mabuti 1. pag-aalala sa mga kasambahay at kapwa-bata 2. pag-aalaga sa nakababatang kapatid at kapamilyang maysakit F. Nakasususunod sa mga pamantayan/ tuntunin ng mag-anak. 1. takdang oras ng ibat ibang gawaing bahay 2. pangangasiwa ng mga pangunahing pangangailangan/g astusin Assessment Pagtataya Nanay, Tatay, Ate, Kuya, Ditse po, opo atbp. 2. Nakapagmamano sa nakatatanda
E. Nauunawaan at naipakikita ang pagmamalasakit sa mag-anak
E. Naipakikita nang tapat ang pagmamalasakit sa mga kasapi ng maganak
E. Naipakikita ang wastong pakikipagtalastasan sa mga kasapi ng maganak
F. Nauunawan ang pinagkasunduan at nakasususnod sa mga ito para sa kabutihan ng pamilya
F. Matapat at maayos na nakasusunod sa mga kasunduang itinakda ng mag-anak para sa kabutihan ng lahat
F.
1. Checklist o ulat mula sa mga magulang: a. pag-uwi sa takdang oras mula sa paaralan o paglalaro b. pagtulog nang maaga c. panonood ng TV d. paglalaro 22
GRADE 1 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya e. paggawa ng takdang-aralin f. iba pang kasunduan ng maganak 2. Naisasagawa ang mga gawaing bahay nang: a. maingat at maayos b. nang may kusa c. nang maluwag sa kalooban G. Nauunawaan at naisasagawa ang mga kilos at gawaing magpapasaya sa tahanan G. Naipadarama ng may pagmamahal ang mga kilos at gawaing nagpapasaya sa tahanan. G. Naisasagawa ang mga kilos at gawain na nagpapasaya sa tahanan gaya ng: 1. pagsasama-sama sa pagkain; 2. pagdarasal; 3. pamamasyal; 4. pagkukuwento tungkol sa masasayang sitwasyon o pangyayari sa araw-araw
G.
1. Ulat mula sa mga magulang o iba pang kasapi ng mag-anak 2. Ulat mula sa mga bata
II. Pakikipagkapwa-tao (Harmony with Other People)

A. Pagdama at pag-unawa sa damdamin ng A. Naipamamalas ang pang-unawa sa kahalagahan ng A. Naisasabuhay ang pagiging matapat sa lahat ng pagkakataon A. Nasasabi ng totoo sa magulang/nakatatanda at iba pang kasapi ng A. Ulat ng obserbasyon mula sa mga magulang at nakatatanda 23 K to 12 ( Edukasyon sa Pagpapakatao) August 27, 2011
Level Content Nilalaman Domain/ Strand iba (empathy) B. Paggalang Kabutihan (kindness) C. Pagkamatapa t (sincerity) D. Pagkabukaspalad (generosity) Content Standards Pamantayang Pangnilalaman pagsasabi ng totoo at naisasabuhay ito
GRADE 1 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan mag-anak sa lahat ng pagkakataon upang maging maayos ang samahan. 1. kung saan papunta/ nanggaling 2. kung kumuha ng hindi kanya 3. mga pangyayari sa paaralan na nagbunga ng di pagkakaintindihan Assessment Pagtataya
III.Pagmamahal sa Bansa at Pakikibahagi sa Pandaigdigang Pagkakaisa (Love of Country and Global Solidarity) A. Nagkakaroon ng A. Nakatutulong nang A. Naisasagawa nang A. Pagkamasun A.
urin (obedience) B. Kaayusan (order) C. Kalusugan, Pangangalag a sa sarili (care for oneself) kamalayan at naipamamalas ang mga gawaing nakatutulong sa kalinisan ng paligid kusa sa pagpapanatiling malinis ng paligid kusa ang mga gawaing bahay at pampaaralan para sa kalinisan 1. Checklist at puna kung naisasagawa ang mga sumusunod: a. pagpulot ng papel/kalat, bote, lata b. pagwawalis nang maayos c. pagtatapon ng dumi sa wastong basurahan d. at iba pa 2. Ginagawa ang mga gawain na sinusunod ang wastong pamamaraan 24 K to 12 ( Edukasyon sa Pagpapakatao) August 27, 2011
GRADE 1 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya a. ginagawa ang gawain nang nagiisa b. tumutulong sa mga kasapi ng mag-anak at kaklase sa mga gawain c. gumagawa nang may kasiyahan
IV. Pagkamaka-Diyos at Preperensya sa Kabutihan (Love for God and Preference for the Good) A. Naisasagawa ang A. Naipakikita ang A. Pananampala A. Nagkakaroon ng
taya sa Diyos (Faith) B. Pag-asa (Hope) C. Pagmamahal (Charity) D. Ispiritualidad (Spirituality) E. Pagiging tapat (honesty), F. Paggalang, Pagkamatapa t (sincerity), G. Pagkamasun urin kamalayan sa paraan ng pananalig at pagsunod sa Panginoon pasasalamat at pakikipag-ugnayan ng may pananalig sa Panginoon
kakayahang magpasalamat sa Panginoon ;
A. Talaan ng mga gawaing nagpapakita sa mga sumusunod: 1. Pasasalamat at pakikipag-ugnayan nang tama sa a. kasapi ng mag-anak b. kaibigan c. kamag-aral d. kalaro e. mga nakatatanda
1. Naisasagawa ang mga pamaraan ng pakikipag-ugnayan sa Panginooon sa pamamagitan ng pagdarasal, pag-awit, pagsayaw, pagsamba atbp.
Level Content Nilalaman Domain/ Strand (obedience), Content Standards Pamantayang Pangnilalaman
GRADE 1 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya
at masayang tahanan at paaralan Level Content Nilalaman Content Standards Pamantayang Pangnilalaman GRADE 2 Assessment Pagtataya
Performance Standards Learning Competencies Domain/ Pamantayan sa Pagganap Mga Batayang Kasanayan Strand I. Pananagutang Pansarili at Pagiging kasapi ng Pamilya (Self-worth and Family Solidarity) A. Naipamamalas ang A. Katatagan ng loob A. Naipakikita ang A. pang-unawa sa (fortitude) kakayahan ng may 1. Nasusuri ang sariling: kahalagahan ng tiwala sa sarili. a. gusto B. Pagkamasigasig pagkilala sa sariling b. interes (perseverance) kakayahan tungo sa c. kakayahan C. Mapanuring pagpagkakaisa ng buong d. kahinaan iisip (criticalmag-anak. e. damdamin/ thinking) emosyon D. Pagkabukas f. at iba pa isipan (openmindedness) 2. Naisasakilos ang E. Pagmamahal sa sariling kakayahan sa katotohanan (love pamamagitan ng: for truth) a. pakikipagtalastasan F. Pagkamatiyaga b. pag-awit (patience) c. pagguhit G. Pagkamahinahon d. at iba pa (calmness) 3. Naipapadama ang pagtanggap ng sariling kahinaan sa pamamagitan ng: a. pagkakaroon ng
A. Pagsusuri sa
obserbasyong namasid sa paligid na gagamitan ng tseklis na may kinalaman sa sariling kakayahan.
GRADE 2 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan tiwala sa sarili b. paggawa ng makakaya anuman ang kapansanan at iba pa Assessment Pagtataya
H. Family solidarity/
Orderliness
B. Naipakikita ang
palagiang pagsunod sa mga tuntunin ng maganak sa tahanan.
B. Nakasusunod sa B. Paggawa ng tseklis mga tuntunin at na kinapapalooban pamantayan na ng mga tuntunin at itinakda ng mag-anak pamantayan na tulad ng: itinakda ng mag1. wastong paraan ng anak na pagliligpit ng gamit pagpapasyahan ng sa tahanan bawat mag-aaral
2. wastong paraan ng paggamit ng palikuran 3. palagiang pagtulong sa pagpapanatili ng kaliisan at kaayusan ng tahanan 4. wastong paraan at gawi bago at pagkatapos kumain
GRADE 2 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan C. Naisasagawa ang mga kilos at gawain na nagpapasaya sa tahanan gaya ng: 1. pagsasama-sama sa pagkain 2. pagdarasal 3. pamamasyal 4. pagkukuwento tungkol sa masasayang sitwasyon o pangyayari sa araw-araw Assessment Pagtataya
C. Nauunawaan at
naisasagawa ang mga kilos at gawaing magpapasaya sa tahanan
C. Naipadama nang may

pagmamahal ang mga kilos at gawaing nagpapasaya sa tahanan
C.
1. Pag-uulat ng mga magulang o ibang kasapi ng mag-anak gamit ang tseklis (checklist) na ihahanda ng guro batay sa mga kilos at gawain na nagpapasaya sa tahanan 2. Pag-uulat ng mga bata
II. Pakikipagkapwa-tao (Harmony with Other People) A. Pagdam A. Naipamamalas

a at pag-unawa sa damdamin ng iba (empathy) B. Paggala ng (respect) C. Kabutih an (kindness) D. Pagkamatap at ang pang-unawa sa kahalagahan ng pagiging sensitibo sa damdamin at pangangailangan ng kapwa.
A.
Naipakikita ang wasto at tapat na pakikitungo at pakikisalamuha sa kapwa.
A.
1. Naipakikita ang pagiging magiliw at palakaibigan ng may pagtitiwala sa mga sumusunod: a. kapitbahay b. kamag-anak c. kamag-aral d. panauhin/bisita e. bagong kakilala f. taga ibang lugar
A.
1. Paggawa ng tseklis (checklist) tungkol sa pagiging magiliw at palakaibigan na pagpapasyahan ng bawat bata
Level Content Nilalaman Domain/ Strand (sincerity) E. Pagkabukas-palad (generosity) Content Standards Pamantayang Pangnilalaman
GRADE 2 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan 2. Naipakikita ang paggalang sa kapwa bata at pamunuan ng paaralan 3. Nailalagay ang sarili sa kalagayan ng kapwa tulad ng: a. antas ng kabuhayan b. pinagmulan pagkakaroon ng kapansanan Assessment Pagtataya 2. Pagsasadula ng mga paraan ng paggalang sa kapwa bata at pamunuan ng paaralan 3. Pagsulat ng talata
III.Pagmamahal sa Bansa at Pakikibahagi sa Pandaigdigang Pagkakaisa (Love of Country and Global Solidarity) A. Naipamamalas ang A. Naipakikita ng buong A. Pagkamasun A. A. pagkakaroon ng pagmamalaki ang urin (obedience) 1. Natutukoy ang mga kamalayan sa pagiging mulat sa B. Kaayusan karapatang maaring karapatang pantao ng karapatan na maaring (Orderliness) ibigay ng mag-anak. mga bata sa tamasahin. C. Paggalang pangangalaga sa sa karapatang 2. Naipahahayag ang kapaligiran ng pantao (Respect for kasiyahan sa mga pamayanan. human rights) karapatang tinatamasa.
3. Naibabahagi sa
Pagsulat ng talata
tungkol sa mga karapatang dapat tamasahin ng isang bata.
pamamagitan ng kwento ang

pasasalamat sa tinatamasang karapatan. IV. Nationalism and Globalism A. Order

Kaayusan B. Harmony with nature 1. Cleanliness 2. Environment al C. International understanding
A. Naisasagawa ang mga

pangangalaga sa kapaligiran na kayang gawin sa ibat ibang paraan.
A. Naisasagawa ang wastong paraan ng pagtatapon ng basura at iba pa.
A. Paggawa ng daily log sa pamamagitan ng tseklis (checklist) tungkol sa wastong pagtatapon ng basura at iba pa na pagpapasyahan ng kapwa mag-aaral
V. Pagkamaka-Diyos at Preperensya sa Kabutihan (Love for God and Preference for the Good) A. Naipamamalas ang A. Pananampalataya A. Naisasabuhay ang A. Naipakikita ang pang-unawa sa sa Diyos (Faith)/ palagiang pasasalamat sa mga pagpapahalaga sa Ispiritwalidad pagpapahalaga sa lahat kakayahan/talinong lahat ng likha ng Diyos. (Spirituality) ng likha ng Diyos. bigay ng Diyos sa B. Pag-asa (Hope) pamamagitan ng: C. Pagmamahal 1. paggamit ng talino
(Charity) D. Paggalang sa paniniwala ng iba at kakayahan 2. pakikibahagi sa iba ng taglay na talino at kakayahan 3. pagtulong sa kapwa
A. Pagsasadula sa klase na nagpapakita ng pasasalamat sa mga kakayahan/talinong bigay ng Diyos.
GRADE 2 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan 4. pagpapaunlad ng talino at kakayahang bigay ng Diyos Assessment Pagtataya
Performance Standards Learning Competencies Domain/ Pamantayan sa Pagganap Mga Batayang Kasanayan Strand I. Pananagutang Pansarili at Pagiging Kasapi ng Pamilya (Self-worth and Family Solidarity) A. Naipaamalas ang A. Katatagan ng loob A. Napakikita ang ibat A. pang-unawa na ang (fortitude) ibang patunay ng 1. Naisasagawa nang pangangalaga at pagpangangalaga at pagpalagian ang mga B. Pagkamasigasig iinagat sa sarili ay iingat sa sarili wastong gawi sa (perseverance) makabuluhan pangangalaga sa C. Mapanuring pag-iisip sariling, kalusugan at (critical-thinking) kaligtasan D. Pagkabukas isipan (open- mindedness) 2. Nahihikayat ang E. Pagmamahal sa kapwa na gawin ang katotohanan (love mga sumusunod para for truth) sa sariling kalusugan F. Pagkamatiyaga at kaligtasan: (patience) a. Pagkain/Inumin G. Pagkamahinahon b. Kagamitan (calmness) c. Lansangan 1. Konsensya 2. Mabuting kalusugan 3. Naipahahayag nang 3. Pangangalaga sa may patunay na ang sarili pangangalaga sa 4. Pagpipigil sa sarili sariling kalusugan at 5. Pagiging tapat kaligtasan ay magbubunga ng: K to 12 ( Edukasyon sa Pagpapakatao) August 27, 2011
33
GRADE 3 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan a. Maayos at malusog na pangangatawan b. Kaangkupang pisikal c. Kaligtasan sa kapahamakan d. Masaya at maliksi A. Nakasusunod nang may kusang loob at kawilihan sa mga panuntunang itinakda ng tahanan Assessment Pagtataya
H.
Family solidarity/ Orderliness
A.
1. Naipakikita ang pakikiisa at pagsunod sa mga tuntunin ng mag-anak na may kinalaman sa kalusugan at kaligtasan 1. Paghahanda ng wastong pagkain 2. Kalinisan sa loob at labas ng tahanan B. Matapat at maayos na nakasusunod sa mga kasunduan itinakda ng mag-anak para sa kabutihan ng lahat
B. Nauunawaan ang pinagkasunduan at nakasusunod sa mga ito para sa kabutihan ng pamilya
B. Nakasusunod sa mga
pamantayan/tuntunin ng mag-anak 1. takdang-oras ng ibat ibang gawaing bahay 2. pangangasiwa ng mga pangunahing pangangailangan/ gastusin
B.
1. Checklist o ulat mula sa mga magulang: a. pag-uwi sa takdang oras mula sa paaralan o paglalaro b. pagtulog nang maaga c. panonood ng TV d. paglalaro e. paggawa ng takdang-aralin f. iba pang 34
GRADE 3 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya kasunduan ng maganak 2. Naisasagawa ang mga gawaing bahay nang: a. maingat at maayos b. nang may kusa c. nang maluwag sa kalooban
II. Pakikipagkapwa-tao (Harmony with Other People) A. Pagdama at pagA. Naipamamalas ang A. Naisasabuhay nang
unawa sa damdamin ng iba (empathy) B. Paggalang (respect) C. Kabutihan (kindness) Pagkamatapat (sincerity) Pagkabukas-palad (generosity) pang-unawa sa kahalagan ng tao ay hindi nabbubuhay para sa kanyang sarili lamang palagian ang mga makabuluhang gawain tungo sa kabutihan ng kapwa 1. Pagmamalasakit sa kapwa 2. Pagiging matapat sa kapwa 3. Pantay-pantay na pagtingin
A. Naipadarama ang malasakit sa kapwa na may karamdaman tulad ng: 1. Pag-aalaga, pagdalaw 2. Pag-aliw sa pamamagitan ng pagkukwento, pagdadala ng 3. pagkain o anumang bagay na kailangan
B. Naipakikita ang
malasakit sa may mga kapansanan sa pamamagitan ng: 1. Pagbibigay ng upuan 2. Pagbibigay-halaga 3. Pagsali sa mga gawaing kayang gawin tulad ng laro, programa sa 35 K to 12 ( Edukasyon sa Pagpapakatao) August 27, 2011
paaralan, paligsahan at iba pa C. Naisasaalangalang ang katayuan/ kalalagayan/pangkat etnikong kinabibilangan ng kapwa bata sa pamamagitan ng: 1. Pagbabahagi ng pagkain, laruan, damit, gamit at iba pa D. Naipakikita nang may kasiyahan ang pakikiisa sa mga gawaing pambata halimbawa: 1. Paglalaro 2. Programa sa paaralan, (paligsahan, pagdiriwang at iba pa) III.Pagmamahal sa Bansa at Pakikibahagi sa Pandaigdigang Pagkakaisa (Love of Country and Global Solidarity) A. Pagkamasunurin A. Naipamamalas ang A. Naisasabuhay ang mga A. Naipapakita ang mga kaugaliang Pilipino (obedience) pang-unawa sa kaugaliang Pilipino sa tulad ng: B. Kaayusan kahalagahan ng ibat ibang pagkakataon 1. Pagmamano NATIONALISM AND pananatili ng mga 2. Pagsusunod sa GLOBALISM natatanging kaugaliang mga tagubilin ng C. Order Pilipino kaalinsabay ng nakatatanda D. Harmony with pagsunod sa mga 36 K to 12 ( Edukasyon sa Pagpapakatao) August 27, 2011
Level Content Nilalaman Domain/ Strand nature 1. Cleanliness 2. Environmental E. International understanding Content Standards Pamantayang Pangnilalaman tuntinin ng pamayanan
GRADE 3 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan 3. Paggamit ng po at opo Assessment Pagtataya
B. Naisasagawa nang bukal sa kalooban ang pagsunod sa ibat ibang tuntunin ng pamayanan na may kinalaman sa: 1. Pangangalaga sa kapaligiran 2. Kaligtasan 3. Kalusugan 4. Hanapbuhay
B. Napananatiling malinis at ligtas ang pamayanan sa pamamagitan ng: 1. Paglilinis ng tahanan 2. Wastong pagtatapon ng basura 3. Palagiang pakikilahok sa proyekto ng pamayanan na may kinalaman sa kapaligiran C. Nakasusunod sa mga tuntunin na may kinalaman sa kaligtasan 1. Pagsunod sa mga babala/paunawa 2. Pagsakay/pagbaba sa takdag lgar 3. Pagsunod sa batas trapiko D. Naipamamalas na ang pagsunod sa tuntunin 37
GRADE 3 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan ng pamayanan ay isang tanda ng mabuting pag-uugali ng isang Pilipino Assessment Pagtataya
IV. Pagkamaka-Diyos at Preperensya sa Kabutihan (Love for God and Preference for the Good) A. Pananampalataya A. Naipamamalas ang A. Naipapakita nang may A. Naipakikita ang B. C. D.
E. sa Diyos (Faith) Pag-asa (Hope) Pagmamahal (Charity) Ispiritwalidad (spirituality) Paggalang sa paniniwala sa iba pang-unawa sa kahalagahan ng iba panglikha ng Diyos. pamamalasakit ang pangangalaga at pagpapahalaga sa mga bagay na likha ng Diyos tulad ng: 1. Likas na yaman tubig, lupa at kapaligiran matalinong ng paggamit pangangalaga ng mga likas na yaman sa ibat ibang paraan tulad ng: 1. Wastong paggamit ng tubig Hal: paghuhugas ng pinggan at iba pa. 2. Paggawa ng simpleng compost pit 3. Pagtatanim 4. Pag-iwas sa paggamit ng supot na plastik sa tahanan at paaralan 5. Pagtatapon ng sariling basura sa tamang lalagyan 38 K to 12 ( Edukasyon sa Pagpapakatao) August 27, 2011
Performance Standards Learning Competencies Domain/ Pamantayan sa Pagganap Mga Batayang Kasanayan Strand I. Pananagutang Pansarili at Pagiging Kasapi ng Pamilya (Self-worth and Family Solidarity) A. Naipamamalas ang A. Katatagan ng loob A. Naisasagawa nang may A. Nakapagsasabi ng pang-unawa na ang (fortitude) mapanuring pag-iisip katotohanan anuman katotohanan ang ang tamang ang maging bunga nito B. Pagkamasigasig magpapalaya sa pamamaraan/pamantay (perseverance) anumang alalahanin sa an sa pagtuklas ng B. Nasusuri muna ang C. Mapanuring pag-iisip buhay ng tao katotohanan katotohanan bago (critical-thinking) gumawa ng anumang D. Pagkabukas isipan hakbang: (open-mindedness) 1. Pagsanggu E. Pagmamahal sa ni sa taong katotohanan (love kinauukalan for truth) F. Pagkamatiyaga C. Nakikilatis ang (patience) katotohanan sa mga: G. Pagkamahinahon 1. Balitang (calmness) napakinggan 1. Konsensya 2. Patalastas na 2. Mabuting K to 12 ( Edukasyon sa Pagpapakatao) August 27, 2011
(Alinman sa mga sumusunod ay maaaring gamitin sa lahat ng paguugaling lilinangin) A. Paglalahad ng mga kalagayan (situational analysis) na kung saan susuriin ng mga magaaral ang pag-uugaling nakapaloob dito na susukat sa lalim ng paguugaling malinang sa kanila Halimbawa: Nakita ng iyong guro ang papel na pinagkopyahan 39
Level Content Nilalaman Domain/ Strand kalusugan 3. Pangangalag a sa sarili 4. Pagpipigil sa sarili 5. Pagiging tapat Content Standards Pamantayang Pangnilalaman
GRADE 4 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan nabasa/narinig 3. Napanood na programang pantelebisyon Assessment Pagtataya ng mga sagot sa pagsusulit. Nagalit siya at gusto niyang tumayo at umamin ang may gawa. Alam mo kung sino ang may gawa nito ang iyong matalik na kaibigan. Ayaw mong masira ang inyong samahan ngunit taglay mo na ang ugaling pagsasabi ng katotohanan. Ano ang iyong gagawin? Ipaliwanag kung bakit. 1. Isusumbong siya sa guro 2. Hindi kikibo 3. Pangangaralan ang kaibigan 4. Sasabihin ang buong pangyayari sa guro B. Paggawa ng Journal / Talaarawan Susulat ang mga magaaral ng kanilang sariling karanasan/ karanasan ng iba na kung saan nilalahad ang mga pangyayari na nagpapakita ng pagsasabuhay ng pag40
GRADE 4 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya uugaling nililinang C. Pagpapaskil ng mga Bayani ng Kabutihan Isang paraan ito ng pagtataya na kung saan ang mga mag-aaral ay magmamasid at maguulat ng pagsasabuhay ng pag-uugaling nililinang ng kanilang mga mag-aaral. Ipaskil ang larawan ng mga wastong nagpakita/nagsabuhay ng pag-uugaling nililinang. Ang lugar na pagpapaskilan ay sa sulok sa gawing harapan ng silid-aralan D. Paggamit ng tseklist na kung saan nakatala ang mga tiyak na gawi ng pagsasabuhay ng paguugaling nililinang. Ipakikita sa tseklist ang tindi o lalim ng pagsasabuhay. Hal.: 1. Nagsasabi ng katotohanan 41
GRADE 4 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya c. palagi d. minsan e. di-ginagawa f. E. Paper and Pencil Test Pagsuri ng pag-uugali kung dapat o di-dapat/ wasto o di-wasto
II. Pakikipagkapwa-tao (Harmony with Other People) A. Pagdama at pagA. Naipamamalas ang B. C. D. E.
unawa sa damdamin ng iba (empathy) Paggalang (respect) Kabutihan (kindness) Pagkamatapat (sincerity) Pagkabukas-palad (generosity) pang-unawa sa kahalagahan ng Gintong Aral na nagtuturo ng mabuting pakikipagkapwa na hindi naghihintay ng anumang kapalit
A. Naisasagawa nang may A. Naipakikita ang

mapanuring pag-iisip ang tunay na kahulugan ng pakikipagkapwa pagkamahinahon sa damdamin at kilos ng kapwa tulad ng: 1. pagtanggap ng sariling pagkakamali at naitutuwid nang bukal sa loob 2. pagtanggap ng puna ng kapwa nang maluwag sa kalooban 3. pagpili ng mga salitang di nakasasakit ng damdamin sa pagbibiro
B. Nakapagkukwento ng
sariling karanasan o makabuluhang 42 K to 12 ( Edukasyon sa Pagpapakatao) August 27, 2011
GRADE 4 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan pangyayaring nagpapakita ng pangunawa sa kalagayan/ pangangailangan ng kapwa C. Naisasabuhay ang pagiging bukas-palad sa: 1. Mga nangangailangan 2. Panahon ng kalamidad D. Nakapagbibigay ng opinyon o kuru-kuro hingil sa hangganan ng pagiging bukas-palad E. Naiiwasan ang pakikialam sa gamit ng bawat kasapi ng pamilya o sinuman F. Naipakikita ang paggalang sa mga sumusunod na sitwasyon: 1. oras ng pamamahinga 2. kapag may nagaaral 3. kapag mayroong 43 Assessment Pagtataya
Naipapakita ang paggalang sa karapatan ng kapwa: 1. Sa pamilya 2. Sa paaralan 3. Sa baranggay 4. Sa pampublikong Serbisyo (facilities)
maysakit 4. pakikinig kapag may nagsasalita/ nagpapaliwanag 5. paggamit ng pasilidad ng paaralan nang may pag-aalala sa kapakanan ng kapwa a. palikuran b. silid aklatan c. palaruan 6. pagpapanatili ng katahimikan at malinis at kaayaayang kapaligiran bilang paraan ng pakikipagkapwa-tao III.Pagmamahal sa Bansa at Pakikibahagi sa Pandaigdigang Pagkakaisa (Love of Country and Global Solidarity) A. Pagkamasunurin A. Naipamamalas ang A. Naisasagawa nang may A. (obedience) pang-unawa sa pagmamalaki ang mga 1. Naipakikita ang kahalagahan ng minanang kultura: kawilihan sa pakikinig o B. Kaayusan (Order) pamanang Kultura materyal at di-materyal pagbabasa ng mga bilang daan tungo sa bilang tanda ng sumusunod na NATIONALISM AND pandaigdigang pagkamaka-Pilipino pamanang kulturang GLOBALISM pagkakaisa materyal: C. Order 1. materyal a. Kuwentong D. Harmony with nature a. Panitikan bayan/epiko 1. Cleanliness b. Laro b. Pabula 2. Environmental c. Sining c. Alamat (1.) Awit d. Parabula (2.) Sayaw e. Bugtong 44 K to 12 ( Edukasyon sa Pagpapakatao) August 27, 2011
Level Content Nilalaman Domain/ Strand Content Standards Pamantayang Pangnilalaman 2. di-materyal a. kaugalian b. saloobin c. paniniwala
GRADE 4 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan f. Salawikain Assessment Pagtataya
2. Nakikilahok sa ibaibang gawaing pangkultura bilang tanda ng pagkamakaPilipino: a. pagsali sa mga katutubong laro at sayaw b. pagsali sa mga balagtasan, awitan, atbp. c. pagsali sa pagguhit at pagpipinta d. pagbuo ng tugma at tula, kuwento at sanaysay 3. Naisasabuhay ang mga katangi-tanging dimateryal na pamanang kultura tulad ng: a. pagpapahalaga sa nakatatandang kapatid, i.e. pagsunod sa utos ni ate/kuya tanda ng pagpapahalaga bilang kinatawan ni tatay at nanay b. nasusuri ang kultura ng ibang 45
GRADE 4 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan bansa sa pamamagitan ng kanilang kuwentong-bayan, katutubong sayaw at awit at laro Assessment Pagtataya
3. Environmental 4. International Understanding
B. Naipamamalas ang ganap na pang-unawa sa disiplinang pansarili para sa kaligtasang panlahat
B. Nakasusunod sa mga batas/panuntunang pinaiiral tungkol sa pangangalaga ng kapaligiran kahit walang nakakikita
B. Naisasabuhay ang pagpapanatili ng kalinisan at kaayusan ng kapaligiran saanman sa pamamagitan: 1. pagtapon ng mga basurang nabubulok at dinabubulok sa tamang tapunan 2. pag-iwas sa pagsunog ng anumang bagay 3. pagsasaga wa ng Muling Paggamit ng mga patapong bagay (Recycling) C. Nasusuri ang epekto ng tulung-tulong na pangangalaga ng kapaligiran sa kaligtasan ng daigdig 46
IV. Pagkamaka-Diyos at Preperensya sa Kabutihan (Love for God and Preference for the Good) A. Pananampalataya sa A. Naipapamalas ang A. Naipadarama ang tunay A. Napahahalagahan ang
Diyos (Faith) B. Pag-asa (Hope) C. Pagmamahal (Charity) D. Paggalang sa paniniwala sa iba pang-unawa na ang pananampalataya sa Diyos ay naipakikita sa pamamagitan ng pagmamahal sa kanilang mga likha 1. Tao 2. Hayop 3. Halaan na pananampalataya sa Diyos ay naipakikita sa pamamagitan ng pagmamahal sa kanilang mga likha lahat ng mga bagay na may buhay Sarili 1. pag-iwas sa pakikipag-usap sa taong di-kilala 2. pag-iwas sa pagkakaroon ng sakit Hayop 3. pagkalinga sa mga hayop na ligaw Halaman 4. pangangalaga sa mga halaman gaya ng: a. pag-aayos ng mga natumbang halaman b. paglalagay ng 47 K to 12 ( Edukasyon sa Pagpapakatao) August 27, 2011
GRADE 4 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan mga lupa sa paso c. pagbubungkal sa paligid ng tanim na halaman Assessment Pagtataya
Performance Standards Learning Competencies Domain/ Pamantayan sa Pagganap Mga Batayang Kasanayan Strand I. Pananagutang Pansarili at Pagiging Kasapi ng Pamilya (Self-worth and Family Solidarity) A. Naipamamalas ang A. Naisasabuhay ang A. A. Katatagan ng loob pag-unawa sa tamang pag-uugali sa 1. Naipakikita ang (fortitude) K to 12 ( Edukasyon sa Pagpapakatao) August 27, 2011
48
Level Content Nilalaman Content Standards Pamantayang Pangnilalaman kahalagahan ng pagkakaroon ng mapanuring pag-iisip sa pagpapahayag at pagganap ng anumang gawain na may kinalaman sa sarili at sa pamilyang kinabibilangan
GRADE 5 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap pagpapahayag at pagganap ng anumang gawain Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan kawilihan at positibong saloobin sa pag-aaral a. pakikinig b. pakikilahok sa pangkatang gawain c. pakikipagtalakayan d. pagtatanong e. paggawa ng proyekto f. paggawa ng takdang aralin g. pagtuturo sa iba 2. Naipakikita ang pagkawili sa pagbabasa/ pagsuri ng mga aklat at magasin a. Nagbabasa ng diyaryo araw-araw b. Nakikinig /nanonood sa telebisyon sa mga Update o bagong kaalaman B. Nasusuri ang mabuti at di-mabuting maidudulot sa sarili at miyembro ng pamilya ng anumang babasahin, napapakinggan at napapanood 1. Dyaryo 2. Magasin 49 Assessment Pagtataya
B. C. D. E. F. G.
Domain/ Strand Pagkamasigasig (perseverance) Mapanuring pag-iisip (critical-thinking) Pagkabukas isipan (open- mindedness) Pagmamahal sa katotohanan (love for truth) Pagkamatiyaga (patience) Pagkamahinahon (calmness)
B. Nakagagawa ng isang
pasya ayon sa dikta ng isip at loobin na kung ano ang dapat
GRADE 5 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan 3. 4. 5. Radyo Telebisyon Internet Assessment Pagtataya
C. Naisasagawa ang mga

inaasahang kilos at pahayag tungo sa kabutihan at katotohanan
C. Naipapahayag nang may katapatan ang sariling opinyon/ideya at saloobin tungkol sa mga sitwasyong may kinalaman sa sarili at pamilyang kinabibilangan Hal. Suliranin sa paaralan at pamilya D. Naipapahayag ang katotohanan kahit masakit sa kalooban gaya ng: 1. Pagkuha ng pag-aari ng iba 2. Pangongop ya sa oras ng pagsusulit 3. Pagsisinung aling sa sinumang miyembro ng pamilya, atbp. 50
GRADE 5 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan E. Nahihinuha na ang pagsasabi nang tapat ay susi ng pagsasama nang maluwag at magdudulot ng kabutihan gaya ng: 1. Pagkakasun do 2. Mabuting samahan F. Naipakikita ang matapat na paggawa sa mga proyektong pampaaralan G. Nahihikayat ang iba na maging matapat sa lahat ng uri ng paggawa H. Napatutunayan na mahalaga ang pagkakaisa sa pagtapos ng Gawain Assessment Pagtataya
II. Pakikipagkapwa-tao (Harmony with Other People) A. Naipamamalas ang A. Pagkamahabagin

(Compassion) B. Pagkakawanggawa (charity) C. Pagkamagalang (Respectful) D. Pagmamalasakit sa kapwa (Concern for
pag-unawa sa kahalagahan nang pakikipagkapwa-tao at pagganap ng mga inaasahang hakbang, pahayag at kilos para sa kapakanan at ikabubuti ng kapwa
A. Naipadarama nang
bukal sa loob ang paggalang at pagmamalasakit sa kapwa sa panahon ng pangangailangan
A. 1. Nakapagbibigay ng kayang tulong para sa nangangailangan a. Biktima ng kalamidad b. Pagbibigay ng babala/ impormasyon kung 51
Level Content Nilalaman Domain/ Strand others) Content Standards Pamantayang Pangnilalaman
GRADE 5 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan may bagyo, baha, sunog, lindol, atbp. 2. Naipagbibigay alam sa kinauukulan ang tungkol sa kaguluhan, atbp. (Pagmamalasakit sa kapwa) 3. Naisasagawa ang paggalang sa mga dayuhan sa pamamagitan ng : 1. Mabuting pagtanggap/pagaasikaso sa kanila 2. Paggalang sa mga natatanging kaugalian / paniniwala ng dayuhang kakaiba sa kinagisnan Assessment Pagtataya
E. Paggalang sa opinyon
ng ibang tao (Respect for other peoples opinion)
B. Naisasagawa ang mga

hakbang na ikabubuti ng nakakarami
B. 1. Nakabubuo at naipapahayag ang mabuting ideya/opinion 2. Naipauubaya sa kapwa ang pansariling layunin 3. Naisasaalang-alang 52
GRADE 5 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan ang karapatan ng iba Assessment Pagtataya
C. Naipakikita ang
pakikibagay/pakikiangkop sa anumang antas sa buhay
C. 1. Nakikilahok sa mga patimpalak o paligsahan 2. Nagagampanan nang buong husay ang anumang tungkulin sa programa o proyekto
III.Pagmamahal sa Bansa at Pakikibahagi sa Pandaigdigang Pagkakaisa (Love of Country and Global Solidarity) A. Naipagmamalaki ang A. A. Kasipagan (industry) A. Naipamamalas ang namumukod at kanais1. Naipapakita ang mga pang-unawa sa B. Mapanagutan
(responsibility) C. Pagmamalasakit sa kapaligiran D. Pagmamalasakit sa pamayanan kahalagahan nang pagpapakita ng mga katangi-tanging kaugalian ng Pilipino, pagkakaroon ng pansariling disiplina, pagiging esponsableng tagapangalaga ng kapaligiran at may pagpapahalaga sa paggawa nais na kaugaliang Pilipino kanais-nais na kaugaliang Pilipino a. Nakikisama sa kapwa Pilipino b. Tumutulong/ lumalahok sa bayanihan at palusong c. Magiliw na pagtanggap ng mga panauhin 2. Naipakikita ang paggalang sa mga dayuhan sa pamamagitan ng: a. Mabuting pagtanggap/ pagaasikaso sa kanila
GRADE 5 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan b. Paggalang sa mga natatanging kaugalian/ paniniwala ng dayuhang kakaiba sa kinagisnan 3. Naipamamalas ang pagkamalikhain sa pagbuo ng mga ideya sa sayaw, awit at sining 4. Napananatili ang pagiging mabuting mamamayang Pilipino Assessment Pagtataya
B. Naipakikita na may
disiplina sa sarili sa pamamagitan ng pagsunod sa mga batas na ipinatutupad ng bansa
B. 1. Nakasusunod nang may matalinong pagpapasya para sa kaligtasan a. Pagbabawal sa malalaswan panoorin at babasahin b. Pagsunod sa mga alituntunin tungkol sa pagiingat sa sunog at paalaala kung may kalamidad 54
GRADE 5 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan 2. Nakakalahok sa pangangampanya sa pagpapatupad ng mga batas para sa kabutihan ng lahat a. Pangkalinis an b. Pangkaligta san c. Pangkalusu gan d. pangkapaya paan 3. Naipamamalas ang kasiyahan sa pakikiisa sa mga programa ng pamahalaan na may kaugnayan sa pagpapanatili ng kapayapaan a. Paggalang sa karapatang pantao b. Paggalang sa opinyon ng iba c. Paggalang sa ideya ng iba C. 1. Nakikiisa nang buong tapat sa mga gawaing 55 Assessment Pagtataya
C. Naipakikita ang pagpapahalaga sa paggawa
GRADE 5 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan nakatutulong sa bansa at daigdig Nagkakaroon ng kamalayan sa komitment sa pagiging responsableng tagapangalaga ng kapaligiran Assessment Pagtataya
D. Naipapamalas ang
pagiging responsableng tagapangalaga ng kapaligiran
2. Napatutunayan na mahalaga ang pagkakaisa sa pagtapos ng gawain D. 1. Naipakikita ang magagandang halimbawa ng pagiging responsableng tagapangalaga ng kapaligiran a. Pagiging mapanagutan b. Pagmamalasakit sa kapaligiran sa pamamagitan ng: c. pakikiisa sa mga programang pangkapaligiran 2. Napatutunayan na ang pangngailangan ay di nakukuha sa kasakiman a. Paggiging vigilant sa mga illegal na gawaing nakasisira sa kapaligiran 56
Level Content Nilalaman Content Standards Pamantayang Pangnilalaman
GRADE 5 Assessment Pagtataya
Performance Standards Learning Competencies Domain/ Pamantayan sa Pagganap Mga Batayang Kasanayan Strand IV. Pagkamaka-Diyos at Preperensya sa Kabutihan (Love for God and Preference for the Good) A. Naipamamalas ang A. Naipakikita ang bui at A. Pananampalataya sa A. Nakasusunod sa mga pang-unawa na ang tunay na pagmamahal Diyos (Faith) kautusan ng Diyos Ang Mayapal ang sa kapwa gaya ng: bilang pasasalamat sa B. Pag-asa (Hope) nagbigay ng buhay at 1. Pagsasaalangbigay Niyang buhay C. Pagmamahal (Charity) pasasalamat sa Kanya alang sa D. ispiritwalidad ay ang pagpapakataong kapakanan ng tunay kapawa 2. Pakikiisa sa pagdarasal para sa kabutihan ng panlahat 3. Paghalinga sa kapwa naipakikita ang ibat ibang paraan ng pasasalamat sa Diyos na lumikha
at masayang tahanan at paaralan Level Content Nilalaman Content Standards Pamantayang Pangnilalaman GRADE 6 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya
Domain/ Strand I. Pananagutang Pansarili at Pagiging Kasapi ng Pamilya (Self-worth and Family Solidarity) A. Nakapagbibigay ng A. Naipakikita ang tamang A. Katatagan ng loob A. Nauunawaan at tamang desisyon ng paraan ng pagbibigay (fortitude) naipakikita ang tamang may katatagan ng loob desisyon sa pamaraan ng B. Pagkamasigasig para sa kabutihan ng pamamagitan ng: pagbibigay ng desisyon (perseverance) nakararami 1. Pagsusuring C. Mapanuring pag-iisip mabuti sa mga (critical-thinking) bagay- bagay bago D. Pagkabukas isipan magdesisyon (open-mindedness) E. Pagmamahal sa 2. Pagsang-ayon sa katotohanan (love for pasya ng truth) nakararami kung F. Pagkamatiyaga itoy nakabubuti (patience) 3. Pagamit ng G. Pagkamahinahon impormasyon (calmness)
Pangkatang paglutas ng isang kaso o sitwasyon na nagngangalangan ng desisyon para sa kabutihan ng nakararami.(nakasulat sa papel na bubunutin ng bawat pangkat )
B. Naipamamalas ang
pang-unawa sa 58 K to 12 ( Edukasyon sa Pagpapakatao) August 27, 2011
Level Content Nilalaman Domain/ Strand Content Standards Pamantayang Pangnilalaman kahalagahan nang pagbibigay ng isang desisyon at pagganap sa mga pamamaraan nito
II. Pakikipagkapwa-tao (Harmony with Other People) A. Pagkamahabagin A. Nauunawaan ang

(compassion)
A. Nauunawaan at
naisasagawa ang kahalagahan ng pagtupad sa pangako o pinagkasunduan
A. Naipadarama ang
pagkakaroon ng bukas na isipan at pagiging mahinahon sa pagpapasya
B. Pagkakawanggaga
(charity) C. Pagkamagalang (respect) D. Pagmamalasakit sa kapwa (concern for others) E. Paggalang sa opinion ng ibang tao (respect for other peoples opinion)
kahalagahan ng pagtupad sa pangako o pinagkasunduan 1. Pagtupad sa pangako 2. Kahalagah an ng pagiging matapat
A. Naisasagawa ang katapatan sa pagtupad sa pangako 1. pagdating sa pinagkasunduang pook sa takdang oras 2. Paggawa at pagtapos ng pinagkasunduang proyektong pampaaralan
B. Naipakikita ang
kahalagahan ng pagtupad sa pangako o kasunduan 1. Pagkakaroon ng mabuting pagsasamahan 2. Pagpapanatili ng pagiging magkaibigan 3. pagkakaroon ng kalidad sa natapos K to 12 ( Edukasyon sa Pagpapakatao) August 27, 2011
B. Naipakikita ang kahalagahan ng pagtupad sa pangako 1. Pagkakaroon ng mabuting pagsasamahan 2. Pagpapanatili ng pagiging magkaibigan 3. Pagkakaroon ng kalidad sa natapos na gawaing o 59
GRADE 6 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan na gawain, kasunduan o gulo Assessment Pagtataya kasunduan
III.Pagmamahal sa Bansa at Pakikibahagi sa Pandaigdigang Pagkakaisa (Love of Country and Global Solidarity) A. Nabibigyang-halaga A. Kasipagan (industry) A. Naipamamalas ang A. Napahahalagahan ang ang mga batayang pang-unawa sa mga mga batayang kalayaan B. Mapanagutan
(responsibility) C. Pagmamalasakit sa kapaligiran (care for the environment) D. Pagmamalasakit sa pamayanan (concern for the community) batayang kalayaan ng isang mamamayan at natatamasa ang mga ito na may kaukulang pananagutan ng may kaukulang pananagutan at limitasyon sa pagtatamasa ng mga ito kalayaan ng may kaukulang pananagutan at limitasyon 1. Kalayaan sa pamamahayag 2. Pagbibigay ng sariling opinyon, ideya, o pananaw 3. Pagsasaalang ng karapatan ng iba 4. Paghikayat sa iba na magkaroon ng kamalayan sa kanilang kalayaan B. Naipapakita ang pagmamahal at pagmamalasakit sa pamamagitan ng : 1. Pagkilala at pagtanggap sa mga kababayan anuman ang pangkat na kinabibilangan
B. Naipamamalas ang
pang-unawa sa kahalagahan at pagmamalasakit sa kababayan at kapwa
B. Naipadarama ng may katapatan ang pagmalasakit sa mga kababayan at kapwa
GRADE 6 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan 2. pagtulong sa nangangailangan 3. pagpapasaya sa mga nangangailangan at kapuspalad 4. paglahok nang kusa sa mga programa para sa mga kababayan C. Naisasakilos ang pagtupad sa mga batas pambansa at pandaigdigan 1. pagtupad sa mga batas para sa kaligtasan a. Sa daan b. Pangkalusugan c. Pangkapaligiran d. Pag-abuso sa paggamit ng ipinagbabawal na gamot 2. Lumalahok sa mga kampanya at programa para sa pagpapatupad ng batas gaya ng pagbabawal sa paninigarilyo, pananakit sa hayop,atbp. 61 Assessment Pagtataya
C. Naipamamalas ang
kahalagahan at pagsunod sa mga batas na ipinaiiral sa bansa at ibang bahagi ng daigdig
C. Naipakikita ng may disiplina sa sarili sa pamamagitan ng pagsunod sa mga batas pambansa at pandaigdigan
GRADE 6 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan 3. Tumutulong sa makakayanang pamaraan ng pagpapanatili ng kapayapaan D. Napahahalagahan ang magaling at matagumpay na mga Pilipino sa pamamagitan ng: 1. Pagbasa at pagaaral sa kuwento ng kanilang pagtatagumpay 2. Pag-isa-isa sa mga katangian at pagpapahalagang nagging susi ng pagtatagumpay ng mga Pilipino E. Naipakikita ang pagnanais na matularan ang : 1. Magagandang katangian gaya ng kasipagan, mapanagutan, pagmamalasakit sa kapaligiran at pamayanan 2. Pagiging mabuting kaspi ng isang pangkat o team 62 Assessment Pagtataya
D. Nauunawaan na may mga katangiang taglay ang mga magaling at matagumpay na Pilipino at napahahalagahan ang mga ito
D. Naipagmamalaki ang magagaling at matagumpay na mga Pilipino larangan
E. Naipadarama ng buong
paghanga ang pagnanais na matularan ang magagandang halimbawa ng matatagumpay na Pilipino
IV. Pagkamaka-Diyos at Preperensya sa Kabutihan (Love for God and Preference for the Good) A. Pananampalataya sa A. Nauunawaan na ang A. Naisasabuhay ang A. Napapatunayan na ang
Diyos (Faith)
B. Pag-asa (Hope) C. Pagmamahal

(Charity) D. ispiritwalidad
ispiritwalidad ay may kaugnayan sa pagpapaunlad ng pagkatao at naipamamalas ito
pagiging mabuting tao at may positibong o pananaw sa buhay bilang katunayan ng pagpapaunlad ng ispiritwalidad
itwalidad ay pagpapaunlad ng ispiritwalidad sa pagpapaunlad ng pagkatao 1. Pagpapaliwanag na ang ispiritwalidad ay pagkakaroon ng mabuting pagkatao anuman ang pananampalataya 2. Pagkakaroon ng positibong pananaw, may pagasa, at nagmamahal ng Diyos at kapwa
Level Content Nilalaman Content Standards Pamantayang Pangnilalaman GRADE 7 Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya
Performance Standards Domain/ Pamantayan sa Pagganap Strand I. Ako Bilang Nagdadalaga / Nagbibinata (Unang Markahan) A. Naipamamalas ng A. Ang mag-aaral ay mag-aaral ang pagnaisasagawa ang mga unawa sa mga kilos na itinala sa Plano pagbabago sa sarili sa ng Pagpapaunlad ng panahon ng kabataan, Sarili na tumutugon sa sa kanyang mga kanyang mga talento, talento, kakayahan, kakayahan, kahinaan at kahinaan at hilig, at mga hilig. mga tungkulin tungo sa pagtupad ng mga tungkulin at pagtatakda ng mithiin upang mapanagutan ang kahihinatnan ng kanyang mga pasya at kilos.
A. Naipaliliwanag na ang
pamamahala sa mga pagbabagong pisikal, emosyonal at panlipunan sa panahon ng pagdadalaga / pagbibinata ay nakatutulong sa: 1. paglinang ng kanilang kakayahan sa pagganap ng mga kakayahan at kilos (developmental tasks) na inaasahan sa isang kabataan 2. pagkakaroon ng tiwala sa sarili, at 3. paghahanda sa susunod na yugto (stage) ng buhay.
PAGTATAYA SA ANTAS NG PAG-UNAWA 1. Paglalarawan ng mga pagbabago sa panahon ng pagdadalaga / pagbibinata sa aspetong pisikal, emosyonal at panlipunan Kraytirya: Malinaw ang paglalarawan sa bawat aspeto, tatlong o higit pa ang paglalarawan sa bawat aspeto, kaangkupan ng halimbawang binigay 2. Pagsusuri ng sarili sa pamamagitan ng Ako Noon- Ako Ngayon Profile sa aspetong pisikal, emosyonal at panlipunan Kraytirya: Malinaw ang paglalarawan ng sarili sa bawat aspeto, tatlo o higit pa ang paglalarawan sa bawat aspeto, kaangkupan ng 64
B. Nakapagsasagawa ng
mga akmang kilos tungo K to 12 ( Edukasyon sa Pagpapakatao) August 27, 2011
GRADE 7 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan sa maayos na pamamahala sa mga pagbabago sa panahon ng pagdadalaga / pagbibinata (Paksa1: Mga Pagbabago sa Panahon ng Pagdadalaga/ Pagbibinata) Assessment Pagtataya halimbawang binigay 3. Pagsasagawa ng mga kilos na inilista sa Tsart ng Aking Paraan ng Pamamahala sa mga Pagbabago sa Panahon ng Kabataan Kraytirya: May tsek ang mga araw kung saan isinagawa ang mga itinakdang gawain at ekis kung hindi, may entry ang kolum ng Kabuuan at Porsyento ng Pagtupad, may kalakip na pagninilay 4. Pagbibigay ng mga puna sa paraan ng ibang tinedyer sa pamamahala sa mga pagbabagong ito Kraytirya: Malinaw na nailahad ang mga paraan ng pamamahala ng ibang kabataan, nagbigay ng 2 paraan ng pamamahala sa bawat aspeto, batay sa pananaliksik (research) o babasahin ang mga punang ibinigay, may word of encouragement, 65
GRADE 7 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya pagmamalasakit o pagsasaalng-alang sa damdamin ng kapwa kabataan 5. Pagsulat ng liham sa isang kabataan na nakikiisa sa kanyang mga pagsisikap sa pamamahala sa mga pagbabagong ito Kraytirya: Malinaw ang paglalarawan ng mga bagay na natuklasan sa kahalagahan ng pamamahala sa mga pagbabago, malinaw ang dahilan ng pasasalamat sa tinedyer na nakikiisa sa kanyang pagsisikap sa pamamahala ng mga pagbabago, naggaganyak na tuparin ang mga inaasahang kakayahan at kilos (developmental tasks) sa panahon ng pagdadalaga / pagbibinata 6. Pagsulat ng pagninilay sa pagsasagawa ng mga kilos tungo sa maayos na pamamahala sa mga pagbabago sa panahon ng pagdadalaga / pagbibinata 66
GRADE 7 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya Kraytirya: Malinaw ang paglalarawan ng mga bagay na natuklasan sa sarili, natukoy ang tatlong taong hihingan ng tulong o kokunsultahin (mga taong may higit na kaalaman sa moral na pamumuhay), malinaw ang paliwanag sa implikasyon ng pamamahala sa pag-unlad ng kanyang pagkatao bilang paghahanda sa susunod na yugto ng buhay PAGTATAYA SA ANTAS NG PAGGANAP Pagtataya ng pagsasagawa ng mga angkop na hakbang tungo sa paglinang ng apat na inaasahang kakayahan at kilos sa panahon ng pagdadalaga / pagbibinata, batay sa sumusunod na kraytirya:
a. Nailahad nang malinaw ang

mga paraan ng paglinang ng apat na inaasahang kakayahan at kilos sa panahon ng pagdadalaga / pagbibinata
b. May tatlong paraan ng

GRADE 7 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya paglinang sa bawat isa sa apat na inaasahang kakayahan at kilos sa panahon ng pagdadalaga / pagbibinata
c. Kaangkupan ng paraan ng
paglinang ng mga inaasahang kakayahan at kilos sa panahon ng pagdadalaga / pagbibinata
d. May tsek ang mga araw

kung saan isinagawa ang mga itinakdang gawain at ekis kung hindi
e. May entry ang kolum ng

Kabuuan at Porsyento ng Pagtupad f. May kalakip na pagninilay
C. Napatutunayan na ang
pagtuklas at pagpapaunlad ng mga 1. Pagpapaliwanag ng angking talento at kahalagahan ng kakayahan ay mahalaga kaalaman / pagtuklas sa sapagkat ang mga ito ay sariling talento at mga kaloob na kung kakayahan pauunlarin ay makahuhubog ng sarili tungo sa pagkakaroon ng Kraytirya: K to 12 ( Edukasyon sa Pagpapakatao) August 27, 2011
PAGTATAYA SA ANTAS NG PAG-UNAWA
68
GRADE 7 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan kumpiyansa sa sarili, paglampas sa mga kahinaan, pagtupad ng mga tungkulin, at paglilingkod sa pamayanan. Assessment Pagtataya Malinaw ang paliwanag sa kaugnayan ng kaalaman sa angking talento at kakayahan at sa pagpapaunlad sa sarili, kaangkupan ng halimbawa bilang patunay sa paliwanag, 2. Nailalarawan ang ibat ibang uri ng talino ayon kay Howard Gardner Kraytirya Malinaw ang paglalarawan, angkop ang mga uri ng trabahong ibinigay na halimbawa sa bawat talino 3. Nahihinuha kung bakit dapat: a) paunlarin ang mga sariling talento at kakayahan at (2) malampasan ang mga kahinaan Kraytirya Malinaw ang mga katwirang ibinigay, angkop ang positibo at negatibong halimbawang ibinigay bilang suporta sa mga katwiran 4. Pagsusuri ng ginawang bar graph ng resulta ng 69
D. Nakapagsasagawa ng
mga kilos tungo sa pagpapaunlad ng mga kakayahan at talento at paglampas sa mga kahinaan (Paksa 2: Mga Talento, Kakayahan at Kahinaan)
GRADE 7 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya Multiple Intelligences Survey Form na nagpapakita ng sariling talento, kakayahan at kahinaan Kraytirya: Accurate ang bar graph (batay sa kabuuang bilang na nakuha sa bawat kategorya ng talino ayon kay Gardner), malinaw ang pagkakadrowing ng bar graph, natukoy ang kanyang talento, kakayahan at kahinaan sa bar graph, naipahayag ang pagsang-ayon o pagtutol sa resulta ng bar graph 5. Pagsasagawa ng mga kilos na inilista sa Tsart ng Pagpapaunlad ng mga Talento at Kakayahan Kraytirya: Angkop ang bawat entry sa bawat kolum na sumusunod: Mga Layunin, Panahong Ilalaan, Mga Pamamaraan ng Pagpapaunlad, Mga Taong Hihingan ng Tulong o Suporta at Mga Kakailanganing Kagamitan, may kalakip na 70
GRADE 7 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya pagninilay 6. Pagpapahayag ng pagsang-ayon o pagtutol sa resulta ng pag-aaral ni Prof. Ericsson Kraytirya: Malinaw na naipahayag ang posisyon (kung sang-ayon o tutol) sa bawat resulta ng pagaaral ni Prof. Ericsson, may halimbawang ibinigay bilang suporta 7. Pagbibigay ng panghihikayat sa isang tinedyer upang paunlarin niya ang kanyang mga talento at kakayahan Kraytirya: Malinaw ang paglalarawan ng mga talento at kakayahan ng tinedyer na na-interview, malinaw ang dahilan ng pagtukoy ng isang hilig na kanyang susuportahan, angkop ang mga paraan ng pagsuporta na pinili gamit ang isang card, liham o email 8. Pagtukoy sa mga aspeto 71
GRADE 7 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya na kulang siya ng tiwala sa sarili at nakikilala ang mga paraan kung paano malalampasan ang mga ito Kraytirya: Batay sa Chart of Abilities ang ginawang pagtukoy ng aspetong kulang siya ng tiwala sa sarili, malinaw ang mga paraan kung paano malalampasan ang mga ito, may kalakip na maikling pagninilay PAGTATAYA SA ANTAS NG PAGGANAP Pagtataya ng pagsasagawa ng mga kilos tungo sa pagpapaunlad ng mga kakayahan at talento at paglampas sa mga kahinaan batay sa sumusunod na kraytirya: a. Ang mga hilig na piniling paunlarin ay batay sa pagsusuri ng bar graph na resulta ng Multiple Intelligences Survey. 72
GRADE 7 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan b. Assessment Pagtataya Nailahad nang malinaw ang mga paraan ng pagpapaunlad ng mga natukoy na talento at kakayahan May limang paraan ng pagpapaunlad sa bawat talento at kakayahan Kaangkupan ng paraan ng pagpapaunlad sa bawat talento at kakayahan Makatotohanan ang mga paraan sa pagpapaunlad sa bawat talento at kakayahan may kalakip na pagninilay
c.
d.
e.
f. E. Naiisa-isa ang mga

mabuting dulot ng pagpapaunlad ng mga hilig 1. pagtupad ng mga tungkulin, 2. paghahanda tungo sa pagpili ng propesyon (kursong akademiko o teknikal-bokasyonal, 3. pagtulong sa kapwa at K to 12 ( Edukasyon sa Pagpapakatao) August 27, 2011
PAGTATAYA SA ANTAS NG PAG-UNAWA 1. Pagpapaliwanag ng kahalagahan ng mga hilig sa pagpili ng mga gawain o trabaho at pagpapaunlad ng pagkatao Kraytirya: Malinaw ang paliwanag, kaangkupan ng halimbawa 73
GRADE 7 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan 4. paglilingkod sa pamayanan. Assessment Pagtataya bilang patunay sa paliwanag, 2. Pagsusuri ng mga sariling hilig ayon sa larangan at mga tuon ng mga ito Kraytirya: Malinaw ang mga entry sa bawat kolum ng Mga Larangan ng mga Hilig at Mga Tuon ng mga Hilig, tugma ang mga uri ng hilig ayon sa tinukoy na sariling hilig, angkop ang piniling tuon ng sariling hilig, may kalakip na pagninilay ang pagsusuring ginawa 3. Pagsasagawa ng mga kilos na inilista sa Tsart ng Pagpapaunlad ng Aking mga Hilig Kraytirya: Angkop ang bawat entry sa bawat kolum na sumusunod: Paano ko pauunlarin ito, Mga taong ihihngan ng utlong/suporta o kukunsultahin, panahong ilalaan, mga papuri na inaasahan kong matanggap, mga maaaring balakid, paano 74
F. Naisasagawa ang mga

akmang kilos tungo sa pagpapaunlad ng mga hilig. (Paksa 3: Mga Hilig)
GRADE 7 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya malalampasan ang mga ito: may kalakip na pagninilay 4. Pagpapahayag ng pagsang-ayon o pagtutol sa mga uri ng mga hilig ng mga tinedyer ngayon Kraytirya: Malinaw na natukoy ang mga hilig ng mga tinedyer ngayon, malinaw ang mga katwiran kung bakit siya sang-ayon o tutol, batay sa pananaliksik (research) o babasahin ang mga katwirang ibinigay 5. Pagbibigay ng tulong sa isang tinedyer upang paunlarin niya ang kanyang mga hilig Kraytirya: Malinaw ang paglalarawan ng mga hilig ng tinedyer na nainterview, malinaw ang dahilan ng pagtukoy ng isang hilig na kanyang susuportahan, angkop ang mga paraan ng pagsuporta na pinili 6. Pagsulat ng pagninilay 75
GRADE 7 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya sa mga bagong natuklasan sa sarili at mga pagkatuto tungkol sa mga hilig Kraytirya: Malinaw ang paglalarawan ng mga bagay na natuklasan sa sarili, natukoy ang tatlong taong hihingan ng tulong o kokunsultahin (mga taong may higit na kaalaman sa moral na pamumuhay), malinaw na natukoy kung saan gagamitin ang mga taglay na hilig PAGTATAYA SA ANTAS NG PAGGANAP Pagtataya ng naisasagawa ang mga akmang kilos tungo sa pagpapaunlad ng mga hilig batay sa sumusunod na kraytirya: a. Ang mga hilig na piniling paunlarin ay batay sa pagsusuri sa mga larangan at tuon ng mga hilig. b. Nailahad nang malinaw ang mga paraan ng pagpapaunlad ng mga natukoy na hilig c. May limang paraan ng 76
GRADE 7 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya pagpapaunlad sa bawat hilig d. Kaangkupan ng paraan ng pagpapaunlad sa bawat hilig e. Makatotohanan ang mga paraan sa pagpapaunlad f. may kalakip na pagninilay PAGTATAYA SA ANTAS NG PAG-UNAWA 1. Pagpapaliwanag ng kahalagahan ng kaalaman tungkol sa mga tungkulin sa bawat gampanin ng kabataan batay sa panunutunan at inaasahan ng pamilya, paaralan, pamayanan at simbahan Kraytirya: Malinaw ang paliwanag (may positibo at negatibo na argumento sa bawat gampanin i.e., ano ang resulta kung hindi alam ang mga tungkulin) 2. Pagbibigay-kahulugan sa mga sitwasyong di tinutupad ng isang tao ang kanyang mga tungkulin sa isang gampanin 77
G. Napatutunayan na ang
pag-unawa ng kabataan sa kanyang mga tungkulin sa sarili, bilang anak o kapatid, magaaral, mamamayan, mananampalataya, kosyumer ng media at bilang tagapangalaga ng kalikasan ay isang paraan upang maging mapanagutan bilang paghahanda sa susunod na yugto ng buhay
H. Nakapagsasagawa ng
mga kilos tungo sa maayos na pagtupad ng mga tungkulin bilang nagdadalaga / nagbibinata (Paksa 4 : Mga Tungkulin ng Kabataan)
GRADE 7 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya Kraytirya: May patunay sa kahihinatnan sa pagtupad ng tungkulin sa bawat gampanin, may maliwanag na konklusyon o konsepto sa bawat sitwasyon 3. Pagsasagawa ng mga kilos na inilista sa Plano ng Maayos na Pagtupad ng mga Tungkulin Bilang Kabataan Kraytirya: May tsek sa bawat entry (tungkulin na ginawa) at ekis sa hindi, may resolusyon sa bawat tungkulin naginawa,may kalakip na pagninilay 4. Pagbibigay ng papuri o puna sa ginawang panayam sa isang student leader o hinahangaang kabataan tungkol sa pagtupad ng kanyang mga tungkulin sa ibat ibang gampanin Kraytirya: Malinaw ang paglalarawan ng paraan ng pagtupad ng mga tungkulin sa bawat gampanin 78
GRADE 7 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya (gamit ang PowerPoint presentation o video), naipahayag ang saloobin o damdamin ng student leader, may puna o papuri sa student leader tungkol sa pagtupad nito ng mga tungkulin 5. Paghihikayat sa isang kamag-aral na di nakatapos ng pag-aaral o kakalase na nagrereklamo sa dami ng kanyang gawain/tungkulin upang bigyan ito ng inspirasyon o paalala sa mga kabutihan ng pagtupad ng mga tungkulin bilang kabataan Kraytirya: Malinaw ang paglalarawan ng mga talento at kakayahan ng tinedyer na na-interview, malinaw ang dahilan ng pagtukoy ng isang hilig na kanyang susuportahan, angkop ang mga paraan ng pagsuporta na pinili gamit ang isang card, liham o email 6. May case study o success story na binanggit sa liham ng paghihikayat, may mga 79
GRADE 7 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya patunay ng kabutihan ng pagtupad ng mga tungkulin, may mungkahing tulong o suporta na ibibigay sa kamag-aral o kaibigan, may word of encouragement Kraytirya: Malinaw na naipahayag ang damdamin tungkol sa Rank 1 niyang gampanin, natukoy ang mga utngkulin na di niya maayos na nagagampanan, malinaw ang mga paraan upang matupad niya ang mga tungkuling ito, natukoy ang mga taong maaaring tumulong sa kanya, may pasasalamat sa mga pagkautto (realizations) PAGTATAYA SA ANTAS NG PAGGANAP Pagtataya ng pagsasagawa ang mga kilos tungo sa maayos na pgtupad ng mga tungkulin bilang nagdadalaga / nagbibinata batay sa sumusunod na kraytirya: a. May tsek sa bawat entry 80
GRADE 7 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya (tungkulin na ginawa) at ekis sa hindi b. may resolusyon sa bawat tungkulin naginawa c. may kalakip na pagninilay
II. Ang Pagkatao ng Tao (Ikalawang Markahan)

A. Naipamamalas ng mag-aaral ang pagunawa sa mga konsepto tungkol sa pagkatao. A. Ang mag-aaral ay nakagagawa ng mga pasyang patungo sa katotohanan at kabutihan batay sa mga konsepto tungkol sa pagkatao ng tao.
A. Nailalarawan kung
paanong ang isip at kilos-loob ang nagpapabukod-tangi sa tao. B. Nasusuri ang gamit at tunguhin ng isip at kilosloob (Paksa 1: Isip at Kilos-Loob)
PAGTATAYA SA ANTAS NG PAG-UNAWA 1. Pagpapaliwanag ng gamit at tunguhin ng isip at kilosloob na nagpapabukodtangi sa tao Kraytirya: a. Malinaw ang paliwanag b. May patunay kaugnay ng paliwanag 2. Pagsusuri ng gamit at tunguhin ng isip at kilosloob sa isang gawi o kilos na nakikita araw-araw (Hal. ang pagsunod sa alituntunin)
Kraytirya Malinaw ang ginawang pagsusuri gamit ang isip at kilos-loob sa pagsunod sa 81 K to 12 ( Edukasyon sa Pagpapakatao) August 27, 2011
GRADE 7 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya alituntunin tungo sa katotohanan at paggawa ng kabutihan 3. Paggamit ng isip at kilosloob sa paggawa ng pasya o kilos tungo sa katotohanan at kabutihan sa pamamagitan ng paggawa ng Speech Baloon Kraytirya a. Angkop ang pasya o kilos sa sitwasyong ibinigay tungo sa katotohanan at kabutihan b. May kalakip na maikling paliwanag c. Binanggit ang gamit at tunguhin ng isip at kilosloob sa paliwanag
4. Pagbibigay-puna sa mga taong hindi natutupad ang mga tunguhin o mithiin kaya naantala ang kanilang pag-unlad (batay sa gamit at tunguhin ng isip at kilos82 K to 12 ( Edukasyon sa Pagpapakatao) August 27, 2011
GRADE 7 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan loob) Kraytirya Malinaw ang pagsusuri na inilagay sa bawat kolum ng paggamit ng Isip, Kilos-loob at Epekto sa Pag-unlad ng Pagkatao 5. Pagbibigay ng mungkahi sa kapwa magaaral tungkol sa tamang paraan ng paghubog ng isip at kilos-loob nang may pagsasaalang-alang sa damdamin ng iba Kraytirya a. Angkop ang mungkahing paraan ng paghubog ng isip at kilos-loob, b. maingat sa mga salitang ginamit upang hindi makasasakit ng damdamin ng kamagaral c. mapangganyak ang payo upang sundin ito 83 Assessment Pagtataya
GRADE 7 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya 6. Pagsusuri ng mga pagbabago sa sarili gamit ang sinulat na pagninilay sa journal tungkol sa pagunawa sa gamit ng isip at kilos-loob Kraytirya a. Malinaw ang pagbibigay paliwanag sa pagkakaroon ng isip at kilos-loob na nagpapabukod-tangi sa tao b. natutukoy ang mga natuklasang katotohanan at kabutihan ng mapanagutang paggamit ng mga ito c. malinaw ang paglalahad ng paraan ng paggamit at paghubog ng isip at kilos-loob PAGTATAYA SA ANTAS NG PAGGANAP Pagtataya ng paggamit ng isip at kilos-loob sa paggawa ng pasya at kilos tungo sa katotohanan at kabutihan 84
GRADE 7 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya batay sa sumusunod na kraytirya: a. Malinaw na nailahad ang mga pasya o kilos tungo sa katotohanan at kabutihan b. May paliwanag ang bawat pasya o kilos sa bawat sitwasyon c. Binanggit ang gamit at tungkulin ng isip at kilosloob sa bawat sitwasyon d. Gumamit ng malikhaing speech baloon bilang ilustrasyon ng gawain e. May kalakip na pagninilay C. Natutukoy na ang Likas na Batas Moral ay natatangi sa tao dahil ang pagtungo sa kabutihan ay may kamalayan at kalayaan. Ang unang prinsipyo nito ay likas sa tao na dapat gawin ang mabuti at iwasan ang masama. PAGTATAYA SA ANTAS NG PAG-UNAWA 1. Pagtalakay ng Likas na Batas Moral at ang unang prinsipyo nito gamit ang mga elemento ng batas
D. Nailalapat ang wastong

Kraytirya a. Malinaw ang pagtatalakay b. Iniugnay sa mga elemento ng batas c. May paliwanag 85
GRADE 7 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan paraan upang baguhin ang mga pasya at kilos na taliwas sa unang prinsipyo ng Likas na Batas Moral (Paksa 2 : Likas na Batas Moral) Assessment Pagtataya kung bakit natatangi sa tao ang Likas na Batas Moral 2. Pagsusuri ng ginawa sa maghapon batay sa unang prinsipyo ng Likas na Batas Moral
Kraytirya a. Makatotohanan ang mga kilos na binanggit b. Lima o higit pang pasya o kilos na ginawa sa maghapon c. Binatay ang pagsusuri sa unang prinsipyo ng Likas na Batas Moral 3. Paglapat ng pagbabago sa pasya o kilos na taliwas sa unang prinsipyo ng Likas na Batas Moral gamit ang binuong Mga Mukha ng mga Pasya at Kilos Ko Kraytirya a. May masayang mukha ang binagong pasya o kilos b. Tugma ang binagong 86 K to 12 ( Edukasyon sa Pagpapakatao) August 27, 2011
GRADE 7 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya pasya o kilos sa unang prinsipyo ng Likas na Batas Moral 4. Pagbibigay ng mga puna sa mga kilos ng mga magaaral sa apaaralan batay sa Likas na Batas Moral
Kraytirya May lima o higit pang kilos na labag sa Likas na Batas Moral ang binigyang-puna 5. Paghinu ha ng mga dahilan ng mag-aaral na hindi sumusunod sa unang prinsipyo ng Likas na Batas Moral Kraytirya a. Makabuluhan ang paliwanag ng paglabag b. May dalawa o higit pang dahilan na binanggit c. May mungkahi upang masunod 6. Pagkilala ng sariling pangangatwiran kung 87 K to 12 ( Edukasyon sa Pagpapakatao) August 27, 2011
GRADE 7 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya bakit hindi niya sinusunod ang Likas na Batas Moral sa kanyang mga pasya at kilos Kraytirya Malinaw na inilahad ang mga natuklasan sa sariling pasya at kilos at mga dahilan ng mga ito PAGTATAYA SA ANTAS NG PAGGANAP Pagtataya ng paglalapat ng wastong paraan upang baguhin ang mga pasya at kilos batay sa sumusunod na kraytirya: a. b. c. Nakagawa ng tsart ng mga Mukha ng mga Pasya at Kilos Ko May lima o higit pang pasya at kilos sa bawat araw Kaangkupan ng mukha sa pasya o kilos batay sa unang prinsipyo ng Likas na Batas Moral May entry ang kolum ng bawat bawat araw sa loob ng isang 88
d.
GRADE 7 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan e. Assessment Pagtataya linggo Nailahad nang malinaw ang ginawang pasya at kilos Malikhain at malinis ang pagkakagawa ng mga Mukha ng mga pasya at kilos ko
f.
E. Naipaliliwanang na
nalalaman agad ng tao ang mabuti at masama sa kongkretong sitwasyon batay sa sinasabi ng konsensya. Ito ang Likas na Batas Moral na itinanim ng Diyos sa isip at puso ng tao
PAGTATAYA SA ANTAS NG PAG-UNAWA 1. Pagpapatunay na ang konsensyang nahubog batay sa Likas na Batas Moral ay nagsisilbing gabay sa tamang pagpapasya at pagkilos Kraytirya a, Malinaw ang pagkakalahad ng mga patunay b. May halimbawang binigay bilang patunay c. Naipakita ang pagkakaugnay ng Likas na Batas Moral sa konsensya 2. Pagtukoy sa uri ng konsensya (tama o maling konsensya) mayroon ang 89
F. Nakabubuo ng mga
hakbang upang mapaunlad ang mga pasya at kilos na ginagawa araw-araw (Paksa 3: Konsensya)
GRADE 7 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya karakter mula sa mga sitwasyon o eksena sa pelikula o palabas sa telebisyon Kraytirya a. May entry ang bawat kolum ng Tauhan, Pasya o Kilos na b. Ginawa, Uri ng Konsensya at Epekto sa Pagkatao c. Wasto ang paguuring ginawa 3. Pagsasabuhay ng mga hakbang na isinulat sa Kontrata ng mga Pasya at Kilos na Pauunlarin Ko (Ibigay ito sa kapatid o kaklase na siyang magmamarka kung nagawa ang gawain o resolusyon) Kraytirya a. Nakabatay sa mga Mukha ng mga Pasya at Kilos Ko ang pauunlaring kilos b. Napunuan ang kolum ng bawat araw c. Naisabuhay ang 90
GRADE 7 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya resolusyon 4. Pagbahagi ng opinyon sa paksang: May Tao Bang Walang Konsensya? (Halimbawa: terorista o nanggagahasa) Kraytirya a. Malinaw ang pagkakalahad ng sariling opinyon b, May ginamit na batayan ang paliwanag 5. Paglalarawan ng nagtutunggaling isip at kalooban ng isang magaaral tungkol sa isang pasya at kilos na gagawin (Hal. Ibibigay ko ba ang sobrang sandwich ko sa kaklaseng walang baon na kinaiinisan ko?) Kraytirya a. Malinaw ang paglalarawan ng pagtatalo ng isip at kalooban b. May pagpapahayag ng dahilan ng agam-agam 91
6. Pagtukoy sa mga pagbabagong naganap sa sarili at mga insights matapos isagawa ang Kontrata ng mga Pasya at Kilos na Pauunlarin Ko Kraytirya a. Malinaw na inilahad ang mga pagbabagong naganap sa sarili b. Malinaw ang paliwanag sa implikasyon ng pagpapaunlad ng kanyang konsensya at pagkatao PAGTATAYA SA ANTAS NG PAGGANAP Pagtataya ng abuong mga hakbangin upang mapaunlad ang mga pasya at kilos batay sa sumusunod na kraytirya: a. Nailalahad ng malinaw ang mga 92 K to 12 ( Edukasyon sa Pagpapakatao) August 27, 2011
GRADE 7 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya hakbang na gagawin tungo sa pagpapaunlad ng mga pasya at kilos b. Nakabatay sa mga Mukha ng mga Pasya at Kilos Ko ang pauunlaring kilos c. May entry ang kolum ng bawat bawat araw ng mga hakbang na dapat gawin d. Nasusubaybayan ang pagsasabuhay ng resolusyon sa tulong ng kapatid o kaklase e. May patunay ng pagbabago
G. Napatutunayan na likas
sa tao ang malayang pagpili sa mabuti o sa masama; ngunit ang kalayaan ay may kakambal na pananagutan para sa kabutihan
PAGTATAYA SA ANTAS NG PAG-UNAWA 1. Pagpapaliwanag ng kahulugan ng kalayaan
H. Naipamamalas ang
paggamit ng kalayaan sa K to 12 ( Edukasyon sa Pagpapakatao) August 27, 2011
Kraytirya a. Malinaw ang paglalarawan sa kahulugan ng kalayaan b. May tatlo o higit na halimbawa c. Kaangkupan ng 93
GRADE 7 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan pagpili ng mabuti at napananagutan ang pagpili sa masama (Paksa 4: Kalayaan) Assessment Pagtataya patunay sa kahulugan 2. Pagtukoy ng mga indikasyon ng kalayaan o kawalan nito sa mga balita o palabas sa telebisyon
Kraytirya a. Malinaw ang paliwanag kung bakit mayroon o walang kalayaan sa sitwasyon b. Kaangkupan ng mga indikasyon ng kalayaan 3. Pagpapakita ng sariling paraan ng paggamit ng kalayaan gamit ang Daan ng Aking Buhay at Pagninilay sa tanong na Ako Ba Ay Malaya?
Kraytirya a. Malinaw na nailarawan ang mga mahahalagang pasya at kilos mula pagkabata b. Angkop ang patunay sa tugon sa tanong na Ako Ba Ay Malaya? 94 K to 12 ( Edukasyon sa Pagpapakatao) August 27, 2011
GRADE 7 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya 4. Pagbahagi ng opinyon sa paksang: Malaya ba ang laki sa layaw? Kraytirya Malinaw ang pagkakalahad ng pananaw at dahilan kung bakit malaya o hindi ang laki sa layaw 5. Pagpapahayag ng dapat na saloobin sa sitwasyon ng mga kabataang nakapiit ang sarili sa mga bisyo, maling pananaw at magulong buhay
Kraytirya a. Malinaw na nailalarawan ang damdamin ng mga kabataan na nasa ganitong kalagayan b. May mungkahing dapat gawin upang makamit ang pagiging malaya mula sa tanikalang nabanggit 6. Pagsulat ng pagninilay na tumutukoy sa mga sariling gawi (habits) na dapat linangin batay sa 95 K to 12 ( Edukasyon sa Pagpapakatao) August 27, 2011
GRADE 7 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya ginawang Daan ng Aking Buhay Kraytirya a.Malinaw ang pagkakalahad ng repleksyon sa mga gawi na dapat linangin sa sarili b. May lima o higit pang hakbang PAGTATAYA SA ANTAS NG PAGGANAP Pagtataya ng ginawang pagpapakita ng paggamit ng kalayaan sa pagpili ng mabuti at napanagutan ang pagpili sa masama batay sa sumusunod na kraytirya: a. Natutukoy ang mga pasyang ginawa gamit ang Daan ng Aking Buhay b. Angkop ang ginamit na mga larawan o simbolo sa bawat yugto ng buhay na ginawa ang malayang pagpapasya c. Nailarawan ang mga karanasan sa malayang pagpapasya 96
GRADE 7 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya d. Naipakita ang mga resulta ng malayang pagpapasya na naging maganda ang bunga e. Naipakita ang mga resulta ng malayang pagpapasya na hindi naging maganda ang bunga at napanagutan ang pagpili sa kilos f. May pagninilay sa tanong na Ako Ba Ay Malaya? g. Malikhain ang paggawa PAGTATAYA SA ANTAS NG PAG-UNAWA 1. Pagpapatunay sa katotohanan na ang bawat tao ay may dignidad anuman ang kanyang kalagayang panlipunan, kulay, lahi, edukasyon at iba pa Kraytirya a. Malinaw ang nailahad na pagpapatunay na tinataglay ng lahat ng tao ang dignidad b. May mga ibinahaging 97
I. Nailalarawan kung
paanong ang paggalang sa dignidad ng tao ay ang nagsisilbing daan upang mahalin ang kapwa tulad ng pagmamahal sa sarili
J. Napatutunayan na ang
bawat tao ay may dignidad anuman ang kanyang kalagayang panlipunan, kulay, lahi, edukasyon at iba pa (Paksa 5: Dignidad) K to 12 ( Edukasyon sa Pagpapakatao) August 27, 2011
GRADE 7 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya makatotohanang halimbawa 2. Pagtukoy sa mga paraan ng paggalang sa dignidad ng tao mula sa isang pelikula o palabas sa telebisyon Kraytirya a. Natukoy ang mga paraan ng paggalang sa dignidad ng kapwa na ipinakita sa napanood na pelikula o palabas sa telebisyon b. Nailahad ang resulta ng paggalang sa kapwa 3. Pagpapakita ng wastong paraan ng pakikitungo sa kapwa anuman ang kanyang kalagayan sa lipunan sa lahat ng lugar at pagkakataon Kraytirya Naiisa-isa ang mga wastong paraan ng pakikitungo sa kapwa 98
GRADE 7 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya 4. Pagpapahayag ng pagsang-ayon o pagtutol: Nababawasan ang dignidad ng tao tuwing pinipintasan niya ang kanyang kapwa Kraytirya a. Makabuluhan ang ibinigay na paliwanag b. Nagbanggit ng mga patunay kaugnay ng paliwanag 5. Pagbahagi ng mga pananaw / damdamin ng mga kabataang pinipintasan at hinihiya Kraytirya a. Malinaw ang paglalarawan ng pananaw/damdamin ng kapwa b. Napangangatwiranan ang pananaw/damdamin ng kapwa 6. Pagkilala sa mga bagong pananaw tungkol sa mga taong maliit sa lipunan at kung paano igalang ang kanilang dignidad 99
GRADE 7 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya Kraytirya a. Nabanggit ang mga bagong pananaw tungkol sa mga taong maliit sa lipunan b. Nabanggit ang mga paraan ng paggalang sa kanilang dignidad PAGTATAYA SA ANTAS NG PAGGANAP Pagtataya ng Pagpapakita ng Wastong Paraan ng Pakikitungo sa Kapwa batay sa sumusunod na kraytirya: a. May detalyadong paliwanag ng mga pasyang ginawa batay sa paggamit ng Likas na Batas Moral, konsensya at kalayaan b. May pagpapahayag ng mga pagpapahalaga sa dignidad bilang kawangis ng Diyos at kapantay ng kapwa c. May pagninilay
III.Ang Pagpapahalaga at Birtud (Virtue) (Ikatlong Markahan)

A. Naipamamalas ng mag-aaral ang pagunawa sa mga A. Ang mag-aaral ay naisasagawa ang mga kilos sa Tsart ng A. Napatutunayan na ang paulit-ulit na pagsasabuhay ng mga PAGTATAYA SA ANTAS NG PAG-UNAWA 100 K to 12 ( Edukasyon sa Pagpapakatao) August 27, 2011
Level Content Nilalaman Domain/ Strand Content Standards Pamantayang Pangnilalaman konsepto tungkol sa mga halaga at birtud tungo sa mapanagutang pagpapasya at pagkilos.
GRADE 7 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Pagpapaunlad ng mga Birtud Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan mabuting gawi batay sa mga moral na halaga ay patungo sa paghubog ng mga birtud (acquired virtues). Assessment Pagtataya 1. Pagpapaliliwanag sa pagkakaiba at pagkakaugnay ng birtud at halaga Kraytirya: a. naipaliwanag ang pagkakaiba at kaugnayan ng birtud at halaga, pinagmulan (etymology), mga katangian b. may angkop na mga halimbawa 2. Pagtukoy ng mga birtud at halaga na nahinuha sa napanood na pelikula o palabas sa telebisyon na puno ng mabuting aral Kraytirya: Natukoy ang 3 4 na mga birtud at halaga at ang mga sitwasyon kung saan ito nakita, mula sa napanood na pelikula o palabas sa telebisyon 3. Paglalapat sa pangaraw-araw na buhay ang mga tiyak na hakbang sa 101
B. Nakagagawa ng isang
pagninilay batay sa mga sumusunod: 1. Ano-ano ang mga birtud at halaga na isasabuhay batay sa pagsusuri ng pagpapaunlad ng talento, kakayahan at hilig at pagtupad ng mga tungkulin 2. Ano-ano ang mga tiyak na kilos na ilalapat sa pagsasabuhay ng mga birtud at halaga? (Paksa 1: Kaugnayan ng Halaga at BIrtud)
GRADE 7 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya pagsasabuhay ng mga birtud Kraytirya: Naisa-isa ang mga birtud at halaga na isasabuhay b. Angkop ang ginawang hakbang sa pagsasabuhay ng mga birtud at halaga 4. Pagpapahayag nang pagsang-ayon o pagtutol sa pahayag: Ang lahat ng tao ay may halaga ngunit hindi lahat ng tao ay naisasabuhay ang birtud. Kraytirya: Malinaw ang ginawang pahayag at nagbigay ng mga kongkretong halimbawa 5. Paggawa ng isang panayam sa isang hinahangaang tao na nagsasabuhay ng mga halaga at birtud upang matukoy ang kanilang paraan ng pagsasabuhay at pagpapaunlad ng mga halaga at birtud 102
a.
GRADE 7 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya Kraytirya: Natukoy ang ibat ibang paraan ng pagsasabuhay at pagpapaunlad ng birtud at halaga ng mga nakapanayam 6. Paggawa ng isang pagninilay batay sa mga sumusunod: a. Ang aking mga pagkatuto sa birtud at halaga b. Anu-ano ang mga birtud at halaga na isasabuhay ko batay sa pagsusuri ng pagpapaunlad ng aking talent, kakayahan at hilig at pagtupad ng aking mga tungkulin? c. Anu-ano ang mga tiyak na kilos na aking ilalapat sa pagsasabuhay ng mga birtud at halaga? Kraytirya 103
GRADE 7 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya Malaki ang nakitang pagbabago/pag-unlad sa pagsasabuhay ng Birtud at Halaga
PAGTATAYA SA ANTAS NG PAGGANAP Pagtataya ng ginawang paglalapat sa pang-araw-araw na buhay ang mga tiyak na hakbang sa pagsasabuhay ng mga birtud batay sa mga sumusunod ng kraytirya: A. Nakagawa ng Tsart ng mga Birtud na Isasabuhay B. May 4 5 bilang ng mga birtud o halaga C. Malinaw ang mga tiyak na hakbang na isinulat para sa pagsasabuhay ng birtud D. Makatotohanan ang mga tiyak na paraan sa pagsasabuhay ng mga birtud E. Nasusubaybayan ang 104 K to 12 ( Edukasyon sa Pagpapakatao) August 27, 2011
GRADE 7 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya pagsasabuhay ng mga birtud sa bawat araw sa tulong ng mga taong may moral na pamumuhay, hal. magulang o kapatid F. Nalakipan ng pagninilay tungkol sa kinalabasan ng gawain PAGTATAYA SA ANTAS NG PAG-UNAWA 1. Pagpapaliwanag ng bawat antas ng Hirarkiya ng Halaga
C. Naipaliliwanag na ang
pinili nating uri ng halaga mula sa hirarkiya ng mga halaga ay gabay sa makatotohanang pagunlad ng ating pagkatao
D. Nailalapat sa pang-arawaraw na buhay ang mga tiyak na hakbang upang mapataas ang antas ng mga halaga tungo sa makatotohanang pagunlad ng pagkatao (Paksa 2: Hirarkiya ng Halaga)
Kraytirya: Makabuluhan ang ginawang pagpapaliwanag sa bawat antas ng Hirarkiya ng Halaga 2. Pagsusuri ng mga larawang sumisimbolo sa mga bagay na binibigyang-halaga ng tao upang maiantas ito batay sa kanyang sariling pagpapahalaga
Kraytirya: Makatwiran ang ginawang pag-aantas sa mga bagay 105 K to 12 ( Edukasyon sa Pagpapakatao) August 27, 2011
GRADE 7 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya na pinahahalagahan 3. Paggawa ng sariling Hagdan ng Halaga batay sa Hirarkiya ng Halaga ni Max Scheler upang matukoy ang antas ng sariling halaga at makalikha ng mga hakbang sa pagpapataas ng antas nito Kraytirya: Makatwiran ang mga bagay na binibigyang halaga 4. Paggawa ng isang pagninilay ukol sa maitutulong ng kaalaman sa hirarkiya ng halaga sa pagpapaunlad ng pagkatao
Kraytirya: Makabuluhan ang nilalaman ng ginawang pagninilay 5. Pagsusulat ng isang liham para sa mga kaibigan na naghihikayat sa kanilang isabuhay ang mataas na antas ng halaga 106 K to 12 ( Edukasyon sa Pagpapakatao) August 27, 2011
GRADE 7 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya Kraytirya: Tunay na nakahihikayat ang nilalaman ng liham 6. Pagiisa-isa ang mga pinahahalagahan upang matukoy ang antas ng sariling halaga
Kraytirya: Natukoy ang antas ng sariling antas ng halaga PAGTATAYA SA ANTAS NG PAGGANAP Pagtataya ng paglalapat sa pang-araw-araw na buhay ng mga tiyak na hakbang upang mapataas ang antas ng kanilang mga halaga batay sa mga sumusunod na kraytirya: a. Nauri ang bawat pagpapahalagang itinala b. Natukoy ang antas ng sariling mga pagpapahalaga batay sa Tsart ng Hagdan ng Aking Mga Pagpapahalaga c. Malikhain ang presentasyon 107 K to 12 ( Edukasyon sa Pagpapakatao) August 27, 2011
GRADE 7 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya d. May kalakip na pagninilay
E. Nahihinuha na ang
paglalapat ng mga panloob na salik sa pang-araw-araw na buhay ay gabay sa paggawa ng mapanagutang pasya at kilos.
PAGTATAYA SA ANTAS NG PAG-UNAWA 1. Pagpapaliwanag ng ibat ibang salik na nakaiimpluwensya sa paghubog ng halaga
F. Napatatatag ang mga
panloob na salik na nakaiimpluwensya sa paghubog ng halaga sa pamamagitan ng paglalapat ng mga natutunang pamamaraan 2. sa pagpapaunlad ng mga ito. (Paksa 3: Panloob na Salik na Nakaiimpluwensya sa Paghubog ng mga Halaga)
Kraytirya Malinaw ang ginawang pagpapaliwanag ng mga panloob na salik na nakaiimpluwensya sa paghubog ng halaga Pagsusuri ang talambuhay ng mga taong kilala sa kanilang taglay na mataas na antas ng halaga.
Kraytirya Makabuluhan ang ginawang pagsusuri sa mga talambuhay 3. Paglikha ng isang artikulo na naglalaman ng mga tiyak na hakbang sa 108
GRADE 7 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya pagpapaunlad ng mga panloob na salik na nakaiimpluwensya sa paghubog ng halaga Kraytirya Makatotohanan ang mga itinalang hakbang sa pagpapaunlad ng mga panloob na salik na nakaiimpluwensya sa paghubog ng halaga 4. Pagbibigay-puna ang ilang mga balita mula sa pahayagan (Hal., mga balitang nagpapakita ng kawalan ng awa o panloloko sa kapwa)
Kraytirya Makabuluhan ang mga ibinigay na puna sa gawang masama na nabasa mula sa pahayagan 5. Pagbibigay ng payo sa isang kaibigan na walang direksyon ang buhay dahil hindi naglalaan ng panahon upang mapalago ang mga panloob na salik 109 K to 12 ( Edukasyon sa Pagpapakatao) August 27, 2011
GRADE 7 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya Kraytirya Tunay na makatutulong ang mga payong ibinigay upang ituwid ang buhay ng isang kaibigan 6. Pagsusukat ng kakayahang ilapat sa kilos ang mga hakbang na nilikha sa pagpapalago ng mga panloob na salik na nakaiimpluwensya sa paghubog ng halaga Kraytirya Nakagawa ng mga patunay ng pagsasakilos ng mga hakbang na nilikha sa pagpapalago ng mga panloob na salik na nakaiimpluwensya sa paghubog ng mga halaga PAGTATAYA SA ANTAS NG PAGGANAP Pagtataya sa ginawang Pagpapatatag ng mga Panloob na Salik na Nakaiimpluwensya sa Paghubog ng Halaga batay sa mga sumusunod na kraytirya: 110
GRADE 7 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya a. Angkop ang mga ginawang hakbang sa pagpapatatag ng mga salik b. Angkop ang mga ginawang hakbang c. Nakapagtala ng 3 4 mga hakbang sa bawat salik d. Nasubaybayan ang proseso ng paglalapat ng mga pamamaraan sa pagpapatatag ng mga panloob na salik na nakaiimpluwensya sa paghubog ng halaga e. May kalakip na pagninilay at mga patunay PAGTATAYA SA ANTAS NG PAG-UNAWA 1. Pagpapatunay na malaki ang bahaging ginagampanan ng mga panlabas na salik sa paghubog ng halaga Kraytirya Makabuluhan ang mga ibinigay na patunay sa malaking bahaging ginagampanan ng mga panlabas na salik sa 111
G. Napatutuayan na ang pag-unawa sa mga panlabas na salik na nakaiimpluwensya ng pagpapahalaga ay nakatutulong upang maging mapanuri at mapanindigan ang tamang pasya at kilos sa gitna ng mga nagtutunggaliang impluwensya
H. Naisasabuhay ang
pagiging mapanuri at K to 12 ( Edukasyon sa Pagpapakatao) August 27, 2011
GRADE 7 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan pagiging mapanindigan sa mga pasya at kilos sa gitna ng mga nagtutunggaliang impluwensya ng mga panlabas na salik na nakaiimpluwensya sa paghubog ng halaga (Paksa 4: Panlabas na Salik na Nakaiimpluwensya sa Paghubog ng mga Halaga) Assessment Pagtataya paghubog ng mga halaga 2. Pagsusuri ng mga halaga upang mataya kung gaano kalaki ang naging impluwensya ng mga panlabas na salik sa paghubog nito Kraytirya: Komprehensibo ang ginawang pagsusuri sa impluwensya nga bawat panlabas na salik sa paghubog ng halaga 3. Paggawa ng isang watchlist ng mga positibo at negatibong impluwensya ng mga panlabas na salik na nakaiimpluwensya sa paghubog ng halaga Kraytirya Natukoy ang lahat ng mga posibleng positibo at negatibong impluwensya ng mga panlabas na salik sa paghubog ng sariling mga halaga 4. Pagsusulat ng pagninilay ukol sa kontribusyon ng 112
GRADE 7 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya mga panlabas na salik sa paghubog ng kanyang sariling halaga. Kraytirya Makabuluhan ang nilalaman ng isinulat na pagninilay 5. Pagsusulat ng liham sa isang kaibigan, kaklase o kakilala na magbibigay dito ng lakas ng loob na at katatagan sa pagharap sa nagtutunggaliang impluwensya ng mga panlabas na salik na nakaiimpluwensya sa paghubog ng mga halaga Kraytirya Tunay na makatutulong ang nilalaman ng liham upang mapatatag ang kalooban ng isang kaibigan, kaklase o kakilala 6. Pagtukoy ang sariling mga halaga na naimpluwensyahan ng mga panlabas na salik 113
GRADE 7 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya Kraytirya Ang mga natukoy na halaga ay tunay na may direktang kaugnayan sa salik na nabanggit PAGTATAYA SA ANTAS NG PAGGANAP Pagtataya sa ginawang pagsasabuhay batay sa mga sumusunod na kraytirya: a. Natutukoy ang lahat ng mga positibo at negatibong impluwensya ng mga panlabas na salik b. Makatotohanan ang mga itinalang impluwensya c. Makabuluhan ang mga itinalang impluwensya d. Angkop ang mga impluwensya sa bawat salik
IV. Ang Pagtatakda ng Aking mga Mithiin (Ikaapat na Markahan)

A. Naipamamalas ng mag-aaral ang pagunawa sa mga konsepto tungkol sa A. Ang mag-aaral ay naisasagawa ang kilos sa nilalaman ng Makatotohanang A. Nahihinuha na ang mga PAGTATAYA SA ANTAS NG pangarap ng kabataan PAG-UNAWA ay batayan ng kanilang mga pagpupunyagi tungo 1. Pagtalakay sa 114 K to 12 ( Edukasyon sa Pagpapakatao) August 27, 2011
Level Content Nilalaman Domain/ Strand Content Standards Pamantayang Pangnilalaman pagtatakda ng mga mithiin, mga salik at hakbang sa pagpapasya tungo sa tamang direksyon ng buhay at pagtupad ng mga pangarap
GRADE 7 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Kontrata ng Pagtatakda ng Sariling Mithiin Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan sa makabuluhan at maligayang buhay 2. Assessment Pagtataya kahalagahan ng pagkakaroon ng pangarap Pagtalakay sa ibat ibang pangarap ng mga kabataan batay sa panayam o internet search
B. Nailalapat ang
Pansariling Plano sa Pagbibigay Katuparan sa Sariling mga Pangarap (Paksa 1: Mga Pangarap ng Kabataan)
Kraytirya a. Komprehensibo ang ginawang pagtalakay sa kahalagahan ng pagkakaroon ng pangarap b. Malinaw ang katwirang binigay c. Angkop ang halimbawa o sitwasyong binigay bilang suporta sa katwiran 3. Paglalarawan ng pagkakaiba ng pangarap sa pantasya at panaginip
Kraytirya a. Malinaw ang paglalarawan ng pagkakaiba ng bawat isa b. Angkop ang mga salitang ginamit sa 115 K to 12 ( Edukasyon sa Pagpapakatao) August 27, 2011
GRADE 7 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya paglalarawa 4. Paggawa ng talaan ng mga pangarap at nakabubuo ng hakbang sa pagsasakatuparan ng mga ito Kraytirya: a. Makatotohanan ang mga itinalang pangarap b. Malinaw ang mga paraan upang maisakatuparan ang mga pangarap na itinala 5. Pagbibigay ng opinyon sa pahayag ni Anatole France: To accomplish great things, we must not only act but also dream.
Kraytirya: a. Makabuluhan ang ginawang paliwanag sa pahayag b. Maliwanag ang palliwanag sa pangsang-ayon o pagtuol c. Mapanuri o critical ang argument d. Makatotohanan 116 K to 12 ( Edukasyon sa Pagpapakatao) August 27, 2011
GRADE 7 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya ang mga patunay sa mga argumento 6. Pagsasalaysay ng sariling saloobin sa mga kinahihinatnan ng mga kabataang hindi natukoy o nalinawan sa mga pangarap sa buhay
Kraytirya: a. Makabuluhan ang ginawang pagbabahagi ng saloobin b. Natutukoy ang mabuting dulot ng pagpapahayag ng damdamin sa iba 7. Pagsulat ng pagninilay tungkol sa natuklasang pagbabago sa pananaw tungkol sa pagkakaroon ng pangarap Kraytirya: a. Natukoy ang mga positibong pananaw tungkol sa pagkakaroon ng pangarap b. Natukoy ang mga pagbabago sa pananaw tungkol sa 117 K to 12 ( Edukasyon sa Pagpapakatao) August 27, 2011
GRADE 7 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya pagkakaroon ng pangarap c. Natukoy ang mga paraan upang maisakatuparan ang mga pangarap PAGTATAYA SA ANTAS NG PAGGANAP Pagtataya ng ginawang paglalapat ng pansariling plano sa pagbibigay katuparan sa sariling mga pangarap batay sa mga sumusunod na kraytirya: A. nakabanggit ang mga pangarap na nais matupad B. malinaw ang mga paraan upang matupad ang mga pangarap na binanggit C. natukoy ang mga taong maaaring makatulong o maging daan sa pagtupad ng mga pangarap
C. Naiisa-isa ang mga

pamatayan sa pagtatakda ng malinaw K to 12 ( Edukasyon sa Pagpapakatao) August 27, 2011
PAGTATAYA SA ANTAS NG PAG-UNAWA 118
GRADE 7 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan at makatotohanang mithiin na nakatutulong upang magkaroon ng determinasyon at tuon sa pagkamit nito Assessment Pagtataya 1. Pagiisa-isa ng mga pamantayan sa pagtatakda ng mithiin at naipaliliwanag kung bakit mahalagang maunawaan ang bawat isa
D. Naitatakda ang Kraytirya: pansariling mithiin gamit a. Natukoy ang lahat ng ang anim na pamantayan mga pamantayan sa sa pagtatakda ng mithiin pagtatakda ng mithiin at malinaw na naipaliwanag ang (Paksa 2: Ang Anim na bawat isa Pamantayan sa Pagtatakda b. Angkop ang ng Mithiin) paliwanag sa bawat isa 2. Pagsusuri ng pagsasagawa ng mga kabataan ng isang proyektong pampamayanan o pampaaralan (halimbawa: pagluluto para sa mga batang kulang sa timbang para sa buwan ng nutrisyon), batay sa anim na pamantayan sa pagtatakda ng mithiin Kraytirya: a. Makabuluhan ang ginawang pagsusuri sa pagsasagawa ng mga 119 K to 12 ( Edukasyon sa Pagpapakatao) August 27, 2011
GRADE 7 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya kabataan ng proyektong pampamayanan o pampaaralan b.Nakaayon sa anim na pamantayan ng pagtatakda ng mithiin ang isinagawang pampamayanano pampaaralang gawain 3. Pagtatakda ng isang pangmatagalang mithiin sa haiskul batay sa anim na pamantayan ng pagtatakda ng mithiin Kraytirya: Makatotohanan ang itinakdang pangmatagalang mithiin 4. Pagbibigay ang pananaw sa pahayag ni Yogi Berro: If you dont know where youre going, you might wind up someplace else. Kraytirya: Makabuluhan ang ibinahaging pansariling pananaw 120
GRADE 7 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya 5. Pagsusulat sa journal ng damdamin ng isang taong may determinasyon at tuon sa pagkamit ng mithiin Kraytirya: Makatotohanan ang isinulat na damdamin tungkol sa isang taong may determinasyon at tuon sa pagkamit ng mithiin 6. Pagsusuri ang sariling mga mithiin at natutukoy kung nasusunod ba nito ang mga pamantayang natalakay at nakasusulat ng repleksyon ukol dito Kraytirya: Mataman ang isinagawang pagsusuri sa sariling mithiin PAGTATAYA SA ANTAS NG PAGGANAP Pagtataya ng ginawang pansariling mithiin batay sa mga sumusunod na kraytirya: Ang nilikhang mithiin ay: a. Tiyak 121
GRADE 7 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan b. c. d. e. f. E. Napagtitibay na ang mga hakbang sa pagkamit ng itinakdang mithiin ay nagbibigay ng direksyon at nagsisilbing gabay sa pagkamit nito Assessment Pagtataya Nasusukat Naaabot Mahalaga Nasasakop ng panahon May angkop na kilos
PAGTATAYA SA ANTAS NG PAG-UNAWA 1. Pagpapaliwanag na ang mga hakbang sa pagkamit ng itinakdang mithiin ay nakatutulong at nagbibigay direksyon upang makamit ito Kraytirya: Malinaw ang ginawang pagpapaliwanag sa kalahagahan ng pagtatakda ng mithiin 2. Pagsasagawa ng panayam sa mga tao sa pamayanan na may magandang negosyo o hanapbuhay tungkol sa prosesong kanilang ginamit sa pagtatakda ng kanilang mithiin (Hal. doctor, principal, hepe ng pulis, may-ari ng isang groserya o tindahan) 122
F. Naipaliliwanag na ang
mga hakbang sa pagkamit ng itinakdang mithiin ay nakatutulong at nagbibigay direksyon upang makamit ito (Paksa 3: Mga Hakbang sa Pagkamit ng Itinakdang Mithiin)
GRADE 7 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya Kraytirya: Kumpleto ang mga patunay sa isinagawang panayam 3. Paggawa ng Balangkas ng mga Hakbang sa Pagkamit ng isang Pangmatagalang mithiin (long-term) na nagpapakita ng mga pangmadaliang mithiin at mga hakbang sa pagkamit ng mga ito Kraytirya: Makatotohanan at makabuluhan ang ginawang Balangkas ng mga Hakbang sa Pagkamit ng mithiin 4. Pagbabahagi ang opinyon sa pahayag ni Fitzhugh Dodson: Kung wala kang mithiin at mga hakbang sa pagkamit ng mga ito, tulad ka ng isang barko na may layag ngunit walang patutunguhan Kraytirya Makabuluhan ang ginawang pagbabahagi ng opinon ukol sa pahayag 123
GRADE 7 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya 5. Pagsusulat sa journal ng naging karanasan sa isinagawang panayam at nasasagot ang tanong na: Ano kaya ang damdamin ng isang taong nakamit ang kanyang mga mithiin at tinatamasa ang tagumpay dahil dito? Kraytirya: Makabuluhang nasagot sa ginawang journal ang lahat ng mga ibinigay na katanungan 6. Pagsusuri ang mga hakbang sa pagkakamit ng sariling mithiin at natutukoy kung ang mga ito ba ay nasa tamang direksyon batay sa napag-aralang mga hakbang Kraytirya: a. Komprehensibo ang ginawang pagsusuri sa mga hakbang b. Natukoy na ang lahat ng mga mithiing ginawa ay 124
GRADE 7 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya nasa tamang direksyon batay sa napag-aralang mga hakbang PAGTATAYA SA ANTAS NG PAGGANAP Pagtataya ng ginawang paglalapat balangkas ng mga hakbang sa pagkamit ng mithiin batay sa mga sumusunod ng kraytirya: a. May mga pangmadaliang mithiin b. May mga hakbang sa bawat pangmadaliang mithiin c. May takdang panahon sa bawat pangmadaliang mithiin d. Natukoy ang mga taong makatutulong sa kanya e. May kalakip na pagninilay
G. Nakapagsasagawa ng
pagsasaliksik sa mga tao sa tahanan, sa paaralan, sa pamayanan, sa K to 12 ( Edukasyon sa Pagpapakatao) August 27, 2011
PAGTATAYA SA ANTAS NG PAG-UNAWA 1. Pagpapaliwanag ang 125
GRADE 7 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan simbahan o pamahalaan na kritikal na nagsusuri bago magsagawa ng pagpapasya at tunay na naisasaalang alang ang mga salik sa pagpapasya Assessment Pagtataya kahalagahan ng pagsasaalang-alang ng mga salik sa pagpapasya
Kraytirya a. Malinaw ang ginawang pagpapaliwanag. H. Nakagagawa ng pasya batay sa mga Salik sa b. Kahalagahan c. Nakapaglahad ng mga Pagpapasya halimbawa (Paksa 4: Mga Salik sa Pagpapasya) 2. Pagsasagawa ng pagsasaliksik sa mga tao sa tahanan, sa paaralan, sa pamayanan, sa simbahan o pamahalaan na kritikal na nagsusuri bago magsagawa ng pagpapasya at tunay na naisasaalang alang ang mga salik sa pagpapasya Kraytirya a. Natukoy ang mga magagandang katangiang taglay ng mga taong ito na b. May kalakip na mga patunay sa ginawang pagsasaliksik 126 K to 12 ( Edukasyon sa Pagpapakatao) August 27, 2011
GRADE 7 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan 3. Assessment Pagtataya Paggawa ng pagpapasya batay sa mga salik nito sa pamamagitan ng Lifeline and Decision Points Diagram
Kraytirya a. May patunay ng pagsubaybay sa mga ginawang pagpapasya b. Nakita ang pag-unlad sa kakayahan sa pagpapasya 4. Pagsasagawa ng panayam sa mga kamagaral kung bakit kailangang hindi magpadalus-dalos sa mga pagpapasya Kraytirya a. May kalakip na patunay ng ginawang panayam b. Nakita ang magandang bunga ng ginawang panayam sa mga ulat at patunay na kalakip nito 5. Pagsagot sa tanong sa journal: Ano kaya ang mangyayari sa isang 127 K to 12 ( Edukasyon sa Pagpapakatao) August 27, 2011
GRADE 7 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya taong padalus-dalos sa pagpapasya? at pagsulat ng payo kung paano ito mababago Kraytirya a. Nakapaglahad ng 35 epekto ng pagiging padalus-dalos sa pagpapasya b. Makabuluhan ang ibinigay na payo sa kaibigan 6. Pagsusuri ang ilang mga pagpapasya at nasusuri kung naisasaalang-alang ang mga salik sa pagpapasya na natalakay
Kraytirya a. Nakagawa ng ulat ukol sa ginawang pagsusuri b.Komprehensibo ang ginawang pagsusuri ng sarili PAGTATAYA SA ANTAS NG PAGGANAP Pagtataya sa mga ginawang pasya batay sa mga salik sa pamamagitan ng Lifeline and 128 K to 12 ( Edukasyon sa Pagpapakatao) August 27, 2011
GRADE 7 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya Decision Points Diagram batay sa mga sumusunod na kraytirya: A. Nagamit ang lahat ng mga salik sa ginawang mga pagpapasya B. Nakagawa ng malinaw na Lifeline and Decision Points Diagram C. May kalakip na pagninilay D. May kalakip na mga patunay I. Napatutunayan na nagbibigay ng direksyon, naiiwasan ang pagaaksaya ng panahon at naisasaalang-alang ang mga oportunidad kung may sinusunod na mga hakbang sa pagpapasya tungo sa pagkamit ng mga mithiin sa buhay PAGTATAYA SA ANTAS NG PAG-UNAWA 1. Pagpapaliwanag ang mga hakbang sa pagpapasya at ang kahalagahan ng pagsunod sa mga ito bilang gabay sa pang-araw-araw na buhay Kraytirya Malinaw ang ginawang pagpapaliwanag a. mga hakbang b. may ibinahaging angkop na halimbawa c. nailahad ang 129
J. Nailalapat ang anim na mga hakbang sa lahat ng mga pasya (Paksa 5: Mga Hakbang sa Pagpapasya) K to 12 ( Edukasyon sa Pagpapakatao) August 27, 2011
GRADE 7 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya kahalagahan sa pagsunod sa mga hakbang 2. Pagsusuri ng isang pasya ng magulang, kapatid o kamag-aral batay sa mga hakbang sa pagpapasya Kraytirya Nakita ang magandang bunga ng ginawang pagsusuri batay sa ibinigay na mga patunay 3. Paggawa ng Sariling Decision-making Ladder Kraytirya Malinaw ang presentasyon ng sariling Decision-making ladder Makabuluhan ang nilalaman ng ginawang Sariling Decision-making Ladder 4. Pagpapatunay ng pagsang-ayon o pagtutol sa pahayag ni Albert Camus: Life is a sum of your choices.
Kraytirya 130 K to 12 ( Edukasyon sa Pagpapakatao) August 27, 2011
GRADE 7 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya Makabuluhan ang ginawang paliwanag Ang ibinigay na mga dahilan ng pagsang-ayon o pagtutol ay kapani-paniwala 5. Pagsagot ang tanong: Ano ang damdamin ng isang taong hindi makapagpasya at umaasa sa payo ng ibang tao?
Kraytirya Naikapagpahayag ng 2-3 damdamin 6. Pagsusuri ang sariling hakbang na inilalapat sa araw-araw na pagpapasya at paghahambing nito sa mga napag-aralang mga hakbang
Kryatirya: Nasuri ang sariling hakbang ng pagpapasya Naisagawa ang paghahambing sa mga natutunang hakbang mula sa aralin May kalakip na pagninilay
Level Content Nilalaman Content Standards Pamantayang Pangnilalaman GRADE 8 Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya
Performance Standards Domain/ Pamantayan sa Pagganap Strand I. Ang Pamilya Bilang Ugat ng Pakikipagkapwa (Unang Markahan) A. Naipamamalas ng A. Ang mag-aaral ay mag-aaral ang pagnakabubuo ng mga unawa sa hakbang sa kahalagahan, pagpapaunlad ng katangian at layunin ng pakikitungo sa pamilya pamilya sa tungo sa mabuting pagpapaunlad ng pakikipagkapwa pakikipagkapwa; Ang mga kakailanganing gawain sa bawat aralin ay ang sumusunod: 1. Pagbibigay ng mga patunay na ang pamilya ay natural na institusyon ng pagmamahalan, pagtutulungan at pananampalataya 2. Pagbuo ng mga paraan upang mapaunlad ang
A. Naipamamalas ang
pag-unawa na ang pamilya ay natural na institusyon ng pagmamahalan, pagtutulungan at pananampalataya na nakatutulong sa pagpapaunlad ng sarili tungo sa pakikipagkapwa. (Paksa 1: Ang pamilya bilang natural na institusyon ng pagmamahalan, pagtutulungan at pananampalataya)
PAGTATAYA SA ANTAS NG PAG-UNAWA 1. Pagpapatunay na ang pamilya ay natural na institusyon ng pagmamahalan at pagtutulungan Kraytirya: a. Maayos ang pagpapaliwanag b. Bumanggit ng mga katunayang magpapatatag ng paliwanag 2. Paglalarawan ng ibat ibang paraan ng pagpapamalas ng pagmamahalan at 132
GRADE 8 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap komunikasyon o paguusap sa pamilya 3. Paghubog ng pagpapahalaga o birtud na magpapatatag ng pakikipagkapwa. 4. Pagbuo ng mga paraan ng pagtulong ng pamilya sa pamayanan Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya pagtutulungan sa pamilya Kraytirya: a. Maliwanag na paglalarawan b. Bumanggit ng mga patunay ng pagmamahalan at pagtutulungan ng pamilya 3. Pakikipag-ugnayan sa kapamilya upang higit pang mapayabong ang pagmamahalan at pagtutulungan Kraytirya: a. Nagpakita ng patunay ng pakikipag-ugnayan sa kapamilya b. Nilakipan ng pagninilay 4. Nasusuri ang ibat ibang uri ng pamilya at kung sila ay maituturing na natural na institusyon din Kraytirya: 133
GRADE 8 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya a. Natukoy ang ibat ibang uri ng pamilya b.Napatunayang ang lahat ng uri ng pamilya ay natural na institusyon 5. Pagbibigay ng payo sa mga kaibigang hindi masaya sa kanilang pamilya Kraytirya: a. Nagbigay ng patunay na nakapagbigay ng payo sa kaibigan b. Nilakipan ng pagninilay 6. Nakagagawa ng pagninilay tungkol sa nahinuhang kahalagahan ng pamilya Kraytirya: a. Nailahad ng mga nais na tandaan tungkol sa halaga ng kanyang pamilya na nahinuha sa paksa 134
GRADE 8 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya b. Nilakipan ng pagninilay PAGTATAYA SA ANTAS NG PAGGANAP Pagtataya ng pagsasagawa ng mga angkop na hakbang sa pagpapaunlad ng pakikitungo sa pamilya tungo sa mabuting pakikipagkapwa, batay sa sumusunod na kraytirya a. Natukoy ang mga patunay na likas na institusyon ang pamilya b. Natukoy ang mga pagpapahalaga at birtud na nahubog mula sa pamilya at ginagamit sa pakikipagkapwa c. Natukoy ang mga pagpapahalagang nahubog sa pakikipagkapwa na nakatutulong sa pagpapatatag ng pamilya d. Natukoy ang mga paraan upang mapaunlad ng pamilya ang pakikipagkapwa 135
GRADE 8 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya e. Nilakipan ng pagninilay
B. Naipakikita na ang bukas at maayos na komunikasyon sa pagitan ng mga magulang at mga anak ay nagbibigay-daan sa mabuting ugnayan ng pamilya at sa pakikitungo sa kapwa (Paksa 2: Ang kahalagahan ng komunikasyon pagpapatatag ng pamilya at sa pakikitungo sa kapwa)
PAGTATAYA SA ANTAS PAG-UNAWA 1. Pagpapatunay na ang bukas na komunikasyon ay daan sa pagpapatatag ng pamilya at sa pagkakaroon ng mabuting pakikitungo sa kapwa Kraytirya: a. Maayos ang pagpapaliwanag b. Bumanggit ng mga katunayang magpapatatag ng paliwanag 2. Pagtukoy sa mga kahulugan ng ibat ibang paraan ng komunikasyon sa pamilya at kapwa Kraytirya: a. Nabanggit ang ibat ibang paraan ng 136
GRADE 8 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya komunikasyon sa pamilya at kapwa b. Natukoy ang kahulugan ng ibat ibang paraan ng komunikasyon sa pamilya at kapwa 3. Pagtukoy ng mga paraan upang maitaguyod ang bukas na komunikasyon sa pamilya at kapwa Kraytirya: a. Malinaw ang mga paraang binanggit b. Maliwanag ang mga gawaing kaugnay ng mga paraang binanggit 4. Pagpapahayag ang sariling pananaw tungkol sa mga alitan sa pamilya at kapwa na nagmula sa kawalan ng maayos na komunikasyon Kraytirya: a. Nabanggit ang mga alitan sa pamilya at 137
GRADE 8 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya kapwa na nagmula sa kawalan ng maayos na komunikasyon b. Maliwanag ang mga katwiran at opinyong ipinahayag 5. Pagpapahayag ang damdamin sa mga taong pinipiling mapagisa kaysa makipagugnayan o makipagusap sa iba Kraytirya: a. Natukoy ang hirap na nadarama ng taong ayaw makipag-ugnayan sa kapwa o nahihirapang makipag-ugnayan sa kapwa b. Naibahagi ang dapat gawin upang maging bukas ang pakikipag-ugnayan sa iba 6. Pagtukoy ng reyalisasyon o napagtantong katotohanan tungkol sa 138
GRADE 8 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya kahalagahan ng bukas na komunikasyon sa pakikitungo sa pamilya at kapwa Kraytirya: a. Natukoy ang mga natutuhan sa aralin b. Nilakipan ng pagninilay PAGTATAYA SA ANTAS NG PAGGANAP Pagtataya ng pagsasagawa ng mga angkop na hakbang sa pagpapaunlad ng pakikitungo sa pamilya tungo sa mabuting pakikipagkapwa, batay sa sumusunod na kraytirya a. Natukoy ang mga patunay na likas na institusyon ang pamilya b. Natukoy ang mga pagpapahalaga at birtud na nahubog mula sa pamilya at ginagamit sa pakikipagkapwa c. Natukoy ang mga pagpapahalagang 139
GRADE 8 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya nahubog sa pakikipagkapwa na nakatutulong sa pagpapatatag ng pamilya d. Natukoy ang mga paraan upang mapaunlad ng pamilya ang pakikipagkapwa e. Nilakipan ng pagninilay PAGTATAYA SA ANTAS NG PAG-UNAWA A. Napatutunayan na ang pakikisalamuha sa kapwa ay pagkakataon upang mapatibay ang mga pagpapahalagang natutuhan sa pamilya Kraytirya: 1. Maayos ang pagpapaliwanag 2. Bumanggit ng mga katunayan na magpapatatag ng paliwanag B.Nailalarawan ang uri ng pakikisalamuha sa kapwa ng mga miyembro ng pamilya 140
C. Napatitibay ang mga pagpapahalagang natutuhan sa pamilya sa pamamagitan ng pakikisalamuha sa kapwa (Paksa 3: Napatatatag ng pakikipagkapwa ang pamilya)
GRADE 8 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya Kraytirya: 1. Malinaw ang paglalarawan 2. Binanggit ang uri ng pakikisalamuha sa kapwa ng mga miyembro ng pamilya C. Naitatala ang mga paraan ng pagpapaunlad ng pakikisalamuha sa kapwa na nagpapatibay ng mga pagpapahalagang pampamilya Kraytirya: 1. Malinaw ang mga itinalang paraan 2. Makatotohanan ang mga itinalang paraan D. Naibabahagi ng sariling pananaw tungkol sa pagpapanatili ng pamilya sa kanilang pagpapahalaga kahit na nasa gitna ng mga pagsubok at kritisismo ng kapwa 141
GRADE 8 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya Kraytirya: 1. Malinaw ang inilahad na pananaw o opinyon 2. Bumanggit ng mga patunay na sumusuporta sa pananaw o opinyon E. Nailalagay ang sarili sa mga sitwasyong sumusubok sa pamilya sa kasalukuyan tulad ng paghihiwalay, pagtataksil at iba pa. Kraytirya: 1. Malinaw ang sariling pananaw sa sitwasyon 2. Binanggit ang paraan upang malagpasan ang sitwasyon F. Natutukoy ang reyalisasyon o napagtantong katotohanan tungkol sa halaga ng pakikipagkapwa ng pamilya Kraytirya: 142
GRADE 8 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya 1. Maliwanag ang mga pahayag tungkol sa napagtantong katotohanan 2. Nilakipan ng pagninilay PAGTATAYA SA ANTAS NG PAGGANAP Pagtataya ng pagsasagawa ng mga angkop na hakbang sa pagpapaunlad ng pakikitungo sa pamilya tungo sa mabuting pakikipagkapwa, batay sa sumusunod na kraytirya a. Natukoy ang mga patunay na likas na institusyon ang pamilya b. Natukoy ang mga pagpapahalaga at birtud na nahubog mula sa pamilya at ginagamit sa pakikipagkapwa c. Natukoy ang mga pagpapahalagang nahubog sa pakikipagkapwa na nakatutulong sa pagpapatatag ng pamilya 143
GRADE 8 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya d. Natukoy ang mga paraan upang mapaunlad ng pamilya ang pakikipagkapwa e. Nilakipan ng pagninilay G. Nakatutulong ang pamilya sa pagtataguyod ng mabubuting proyekto ng pamayanan at ang pagiging bukas ng pamilya sa pagtulong sa kapwa (Paksa 4: Ang Pamilya sa Pamayanan) PAGTATAYA SA ANTAS NG PAG-UNAWA A. Naiuugnay ang pagtulong ng pamilya sa pamayanan sa tungkulin ng pamilya na magbahagi ng kanilang biyaya sa kapwa
Kraytirya: 1. Maayos ang pagpapaliwanag 2.. Bumanggit ng mga katunayang magpapatatag ng paliwanag B. Nasusuri ang mga konseptong nakapaloob sa mga sitwasyong nagiging maramot ang ibang pamilya sa kanilang 144 K to 12 ( Edukasyon sa Pagpapakatao) August 27, 2011
GRADE 8 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya kapwa Kraytirya: 1. Maliwanag na paglalarawan 2. Bumanggit ng mga sitwasyong nagiging maramot ang pamilya sa kapwa C. Naitatala ang mga paraan upang makatulong ang sariling pamilya sa pamayanan Kraytirya: 1. Malinaw ang mga paraang binanggit 2. Makatotohanan ang mga paraang binanggit D. Naibabahagi ang sariling pananaw tungkol sa mga magulang na ginagamit ang kanilang impluwensya upang magkunwaring tumutulong sa kapwa kapalit ng pansariling kapakanan 145
GRADE 8 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya Kraytirya: 1. Malinaw na naipahayag ang sariling pananaw tungkol sa sitwasyon 2. Malinaw ang aral o pagpapahalagang nahinuha sa sitwasyon E. Naipahahayag ang paghanga sa mga pamilyang handang tumulong sa pamayanan Kraytirya: 1. Malinaw ang pagpapahayag 2. Kaugnay ng paksa ang mga pagpapahalagang binanggit F. Natutukoy ang reyalisasyon o napagtantong katotohanan tungkol sa halaga ng pagtulong ng pamilya sa pamayanan 146
Kraytirya: 1.Binanggit ang mga aral na natutuhan sa aralin 2.Nilakipan ng pagninilay PAGTATAYA SA ANTAS NG PAGGANAP Pagtataya ng pagsasagawa ng mga angkop na hakbang sa pagpapaunlad ng pakikitungo sa pamilya tungo sa mabuting pakikipagkapwa, batay sa sumusunod na kraytirya a. Natukoy ang mga patunay na likas na institusyon ang pamilya b. Natukoy ang mga pagpapahalaga at birtud na nahubog mula sa pamilya at ginagamit sa pakikipagkapwa c. Natukoy ang mga pagpapahalagang nahubog sa pakikipagkapwa na 147 K to 12 ( Edukasyon sa Pagpapakatao) August 27, 2011
GRADE 8 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya nakatutulong sa pagpapatatag ng pamilya d. Natukoy ang mga paraan upang mapaunlad ng pamilya ang pakikipagkapwa e. Nilakipan ng pagninilay
II. Ang Pakikipagkapwa (Ikalawang Markahan)

A. Naipamamalas ng mag-aaral ang pagunawa sa mga konsepto sa pakikipagkapwa, pakikipagkaibigan, komunikasyon, at emosyon A. Ang mag-aaral ay nakapagsasagawa ng mga hakbang tungo sa pagpapaunlad ng pakikipagkapwa sa kaibigan/kamag-aral o kapitbahay/kapamayana n.
A. Nakapaglilingkod sa
kapwa upang maipakita ang pagmamahal dito at upang maging ganap na tao.
PAGTATAYA SA ANTAS NG PAG-UNAWA A. Pagpapatunay na kailangan ng tao ang pakikipagkapwa gamit ang matibay na pangangatwiran o batay sa pananaliksik Kraytirya: 1. Malinaw na naipahayag ang patunay at malinaw ang pangangatwiran 2. Nagbigay ng halimbawa B. Pagbibigay-kahulugan sa pahayag na: No man is an island. Kraytirya: 148
B. Nakikipag-ugnayan sa
kapwa upang malinang sa aspetong panlipunan, intelektwal, at pangkabuhayan (Paksa 1: Ang Pakikipagkapwa)
GRADE 8 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya 1. Malinaw ang paliwanag 2. Angkop ang halimbawang ibinigay C. Pagsasagawa ng paraan ng paglilingkod sa paaralan, kapitbahayan o pamayanan o barangay batay sa pagtukoy ng pangangailangan nito Kraytirya: 1. Nakabatay sa pangangailangan ng paaralan, kapitbahayan o pamayanan o barangay 2. May malinaw na plano 3. May report ng pagsasagawa 4. May pagninilay D. Pagbuo ng hinuha tungkol sa Pakikipagkapwa sa kwento ng isang matagaumpay na Pilipino na ayaw 149
GRADE 8 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya mangibang-bansa upang magkawanggawa sa kapwa Pilipino Kraytirya: 1. May maikling salaysay ng buhay kawanggawa ng matagumpay na Pilipino 2. May pagninilay kalakip ang pahayag na may hinuha tungkol sa Pakikipagkapwa E. Paghikayat sa mga kakalase na makibahagi sa paraang lihim sa pangangailangan ng kapwa-Ang Mabuti Kong Gawain para sa Aking Kapwa Kraytirya: 1. May pagsasalarawan ng mabuting ginawa 2. May pagninilay F. Pagsusuri ng mga 150
GRADE 8 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya pagbabago sa sarili gamit ang sinulat na pagninilay sa journal tungkol sa pakikipagkapwa PAGTATAYA SA ANTAS NG PAGGANAP Pagtataya ng pagsasagawa ng mga hakbang upang mapaunlad ang pakikipagkapwa sa kapitbahay/ka-pamayanan, kaibigan o kamag-aral batay sa sumusunod na kraytirya: 1. Nailahad nang malinaw ang mga paraan ng: a. paglilingkod sa kapwa b. pagpapanatili o pagpapaunlad ng pakikipagkapwa sa kaibigan/kamagaral o kapitbahay/kapamayanan c. pagpapaunlad ng sariling paraan ng komunikasyong 151
GRADE 8 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya ginagamit sa pakikipagkapwa d. pamamahala ng emosyon 2. May tatlong paraan ng pagsasagawa o pagpapaunlad sa bawat isa sa apat na paksa 3. Makatotohanan -gamit ang mga patunay ng pagsasagawa 4. May kalakip na pagninilay tungkol sa epekto ng kanyang mga ginawa sa kanyang pagkatao at pakikipagkapwa PAGTATAYA SA ANTAS NG PAG-UNAWA 1. Pagpapaliwanag sa kabutihang naidudulot ng pakikipagkaibigan sa sarili at sa lipunan gamit ang matibay na pangangatwiran o batay sa pananaliksik Kraytirya: a. Malinaw na naipahayag ang 152
C. Nakikipagkaibigan
upang mahubog ang matatag na pagkakakilanlan at pakikisalamuha sa lipunan. D. Napananatili ang mabuting pakikipagkaibigan upang mapaunlad ang pagkatao at pakikipagkaibigang batay sa kabutihan at K to 12 ( Edukasyon sa Pagpapakatao) August 27, 2011
GRADE 8 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan pagmamahal. E. Natatamo ang integrasyong pansarili at pagpapaunlad ng pakikipagkapwa sa pamamagitan ng pakikipagkaibigan (Paksa 2: Ang Pakikipagkaibigan) Assessment Pagtataya patunay at malinaw ang pangangatwiran b. Nagbigay ng halimbawa batay sa tunay na buhay c. Gumamit ng kapanipaniwalang sanggunian 2. Pagbibigaykahulugan sa pahayag ni Aristotle: The desire for friendship comes quickly. Friendship does not. Kraytirya: a. Malinaw ang paliwanag b. Angkop ang halimbawang ibinigay 3. Pagsasagawa ng mga hakbang sa pagpapanatili o pagpapaunlad ng pakikipag-ugnayan sa isang kaibigan o mga unang hakbang sa pakikipagkaibigan sa isang loner Kraytirya: 153
GRADE 8 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya a. Nakabatay sa tinukoy na kahinaan o devt area sa pakikipagkaibigan b. Malinaw ang plano ng pagpapanatili ng pakikipagkaibigan c. May report ng pagsasagawa d. May pagninilay 4. Pagbuo ng hinuha tungkol sa Pakikipagkaibigan batay sa kwento ng 2 magkaibigan na napanatili ang kanilang pagkakaibigan sa kabila ng mga pagsubok at ginamit ito upang magkawanggawa sa kapwa Pilipino Kraytirya: a. May maikling salaysay ng buhay ng 2 magkaibigan b. May pagninilay kalakip 154
GRADE 8 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya ang pahayag na may hinuha tungkol sa Pakikipagka ibigan 5. Pakikibahagi sa isang Friendship Day lalo na ang mga magkaibigang nagkaroon ng tampuhan Kraytirya: a. May malinaw na plano ng pagsasagawa ng Friendship Day b. May pagsasalarawan ng selebrasyon c. May paglalarawan ng mabuting damdamin ng mga kalahok d. May pagninilay 6. Pagsusuri ng mga pagbabago sa sarili gamit ang sinulat na pagninilay sa journal tungkol sa 155
GRADE 8 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya pakikipagkaibigan (hal., ang kabutihang naidulot ng pagpapatawad) Kraytirya: a. Malinaw ang paglalarawan ng mga pagbabago sa sarili b. Natukoy ang mga gagawin nang regular upang panatilihin ang mabuting ugnayan sa mga kaibigan PAGTATAYA SA ANTAS NG PAGGANAP
F. Naipamamalas ang
pag-unawa sa limang antas ng komunikasyon sa pamamagitan ng angkop at maayos na pakikipag-ugnayan sa kapwa. G. Naipakikita ang malalim na pakikipagK to 12 ( Edukasyon sa Pagpapakatao) August 27, 2011
PAGTATAYA SA PAGUNAWA 1. Paglalarawan ng mga sitwasyong naobserbahan na nagpapakita ng limang antas ng komunikasyon Kraytirya: a. Malinaw na 156
GRADE 8 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan ugnayan sa kapwa sa pamamagitan ng komunikasyon Assessment Pagtataya naipahayag ang mga sitwasyon b. Natukoy nang malinaw ang antas ng komunikasyon c. May maikling pagninilay 2. Pagbibigay ng puna sa uri ng komunikasyon na umiiral ngayon sa mga social networking sites sa internet Kraytirya: a. Malinaw na naipahayag ang puna b. May batayan o patunay ang puna c. Tinukoy ang mga birtud na umiiral o nilalabag sa uri ng komunikasyon na umiiral d. May hinuha sa implikasyon ng ganitong uri ng komunikasyon sa pakikipagkapwa 157
H. Napapaunlad ang
pakikipagkapwa sa pamamagitan ng pagiging sensitibo sa pasalita, di-pasalita at virtual na uri ng komunikasyon (Paksa 3: Komunikasyon sa Pakikipagkapwa)
GRADE 8 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya 3. Pagsasagawa ng mga paraan ng pagpapaunlad ng komunikasyong ginagamit sa pakikipagkapwa Kraytirya: a. Nakabatay sa tinukoy na kahinaan o devt area sa sariling paraan ng komunikasyon sa pakikipagkapwa b. Malinaw ang plano ng pagpapaunlad c. May report ng pagsasagawa d. May pagninilay 4. Pagbuo ng hinuha tungkol sa kahalagahan ng maayos na komunikasyon sa pagtigil ng diskriminasyon o hidwaang dulot ng di pagkakasundo (hal. Sa pagitan ng Muslim o di 158
GRADE 8 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya Muslim) Kraytirya: a. May maikling salaysay o case study ng alitan dulot ng maling komunikasyon b. May paglalarawan ng pananaw ng 2 panig sa isat isa c. May pagninilay kalakip ang pahayag na may hinuha tungkol sa mabisang komunikasyon 5. Pakikibahagi sa isang Video Conference sa pagitan ng mga Muslim at di-Muslim na mga mag-aaral tungkol sa maling komunikasyon o diskriminasyon dulot ng media o child rearing at paano maisasaayos ito Kraytirya: a. May malinaw na plano ng pagsasagawa ng 159
GRADE 8 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya Video Conference b. May pagsasalarawan ng nilalaman at insights mula sa ginawang Video Conference c. May paglalarawan ng mabuting damdamin ng mga kalahok at pati ng 2 panig d. May pagninilay 6. Pagsusuri ng mga pagbabago sa sarili gamit ang sinulat na pagninilay sa journal tungkol sa maayos na komunikasyon (hal., ang kabutihang naidulot ng pagpapahayag ng damdamin ng 2 panig sa video conference) Kraytirya: a. Malinaw ang paglalarawan ng mga pagbabago sa sarili 160
GRADE 8 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya b. Natukoy ang mga gagawin nang regular upang panatilihin ang maayos na komunikasyon sa kapwa PAGTATAYA SA PAGUNAWA 1. Paglalarawan ng mga sitwasyong naobserbahan na nagpapakita ng ibat ibang uri ng emosyon at ang mga epekto nito sa kalusugan at pakikipagkapwa Kraytirya: a. Malinaw na naipahayag ang mga sitwasyon b. Natukoy at nailarawan nang malinaw ang bawat emosyon c. Gumamit ng kapani-paniwalang sanggunian d. May maikling pagninilay 161
I. Napamamahalaan ang
emosyon sa pamamagitan ng pagtataglay ng mga birtud
J. Nahaharap ang
matinding pagkamuhi, matinding kalungkutan, takot at galit sa pamamagitan ng katatagan (fortitude) (Paksa4: Ang Emosyon)
GRADE 8 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya 2. Pagpapakita ng mga epektibong paraan kung paano mapamahalaan ang galit, takot, kalungkutan o pagkamuhi Kraytirya: a. Malinaw na nailarawan ang bawat emosyon b. Malinaw ang paraan ng pamamahala c. May batayan o patunay ang paraan ng pamamahala d. Tinukoy ang mga birtud na dapat pairalin sa pamamahala e. May pagninilay 3. Pagsasagawa ng mga paraan ng pamamahala ng emosyon- hal., sa pagbibigay-solusyon sa galit o takot dulot ng di pagkakasundo o conflict Kraytirya: 162
GRADE 8 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya a. Nakabatay sa tinukoy na kahinaan o devt area sa sariling pamamahala ng emosyon b. Malinaw ang plano ng pagpapaunlad c. May report ng pagsasagawa d. May pagninilay 4. Pagbuo ng hinuha tungkol sa kahalagahan ng maayos na pamamahala ng emosyon Kraytirya: a. May maikling salaysay o case study ng alitan dulot ng di pamamahala ng emosyon b. May pagninilay kalakip ang pahayag na may hinuha tungkol sa pamamahala ng emosyon 163
GRADE 8 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya 5. Pagkukumbinsi sa isang kaklaseng maingay na magsagawa ng ehersisyo para mawala ang stress o mapamahalaan ang emosyon Kraytirya: a. Malinaw ang paglalarawan ng profile o pamamahala ng emosyon ng kaklase b. May paglalarawan ng mabuting damdamin ng kaklase c. May pagninilay 6. Pagsusuri ng mga pagbabago sa sarili gamit ang sinulat na pagninilay sa journal tungkol sa maayos na pamamahala ng emosyon 164
GRADE 8 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya Kraytirya: a. Malinaw ang paglalarawan ng mga pagbabago sa sarili b. Natukoy ang mga gagawin nang regular upang pamahalaan ang emosyon
III.
Mga Pagpapahalaga at Birtud (Virtue) sa Pakikipagkapwa (Ikatlong Markahan) A. Naipamamalas ng A. Ang mga mag-aaral ay A. mag-aaral ang pagnakapagsasabuhay ng unawa sa mga mga pagpapahalagang konsepto tungkol sa moral at birtud: mga halaga at birtud sa pakikipagkapwa 1. Pasasalamat sa ginawang kabutihan ng kapwa 2. Pagsunod at paggalang sa B. magulang, nakatatanda at nasa kapangyarihan 3. Paggawa ng mabuti sa kapwa 4. Pakikipagkaibigan sa katapat na C. kasarian 5. Katapatan sa salita at gawa
Naipakikita ang labis na katuwaan at pasasalamat sa kabutihang natanggap mula sa kapwa sa pamamagitan ng paggawa naman ng kabutihan sa iba Naipakikita na siya ay hindi makasarili sa pamamagitan ng pagpapasalamat sa mga kabutihang natatanggap Nakagagawa ng mga brochure na humihikayat sa mga kabataan na isabuhay ang pasasalamat sa ginawang kabutihan ng
PAGTATAYA SA ANTAS NG PAG-UNAWA 1. Naipaliliwanag ang kahalagahan ng pagiging mapagpasalamat sa mga mabuting nagawa ng kapwa Kraytirya: a. May matibay na pangangatwiran (may mga patunay) b. Nakapagbigay ng 23 angkop na kahalagahan 2. Nakapagsusuri ng ibat ibang kwento ng pagpapasalamat sa 165
GRADE 8 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan kapwa (Paksa 1: Pasasalamat sa Ginawang Kabutihan ng Kapwa) Assessment Pagtataya ginawang kabutihan ng kapwa Hal. Kwento ni Dr. Alexander Fleming, Andrew Carnegie, panayam kay dating Pangulong Corazon Aquino bago siya pumanaw (may pahayag ng pasasalamat dahil siya ay naging isang Pilipino) Kraytirya: a. Natukoy ang tunay na aral ng kwento b. Naiisa-isa ang magandang dulot ng pagpapasalamat mula sa kwento 3. Nakagagawa ng Journal ng Pasasalamat kung saan maglilista ng 5 bagay na kanilang ipinagpapasalamat sa bawat araw at kung paano sila naglaan ng panahon upang ipakita ang kanilang pasasalamat 166
GRADE 8 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya Kraytirya: a. Naisagawa ang journal sa loob ng 2 linggo b. Makabuluha n ang mga inilistang bagay na ipinagpapasalamat c. Makabuluha n ang pamamaraan ng pagpapakita ng pasasalamat 4. Nakapagsasagawa ng isang pagsasaliksik sa mga kaibigan, kaklase o kakilala sa kanilang pananaw sa mga taong hindi marunong magpasalamat at sa mga taong tunay na mapagpasamalat. Tukuyin kung: a. Paano nababago ang kanilang pagtingin sa taong ito? b. Magkakaiba ng pananaw sa mga taong marunong 167
GRADE 8 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya magpasalamat at sa mga tanong hindi marunong magpasalamat Kraytiya: 1. Malinaw na nailahad ang paghahambing sa pananaw ng mga kakilala, kaibigan, kaklase 2. Naunawaan mula sa pagsusuri sa reaksyon ng mga kaibigan, kaklase, kaklase ang kahalagahan ng pagiging mapagpasalamat 5. Nakalilikha ng isang panalangin sa Diyos at naibabahagi ito sa ilang mga kaibigan, kakilala at kaklase na nakalilimot na magpasalamat sa mga kabutihang natatanggap sa arawaraw Kraytirya: 168
GRADE 8 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya a. Makabuluhan ang nilalaman ng panalangin b. Ang nilalaman ay nakatuon sa pagpapasalamat sa lahat ng biyayang natanggap; materyal man o di materyal c. Naglalaman ng pangakong patuloy na ipagpapasalamat ang lahat ng kabutihang natatanggap sa bawat araw 6. Nasusuri ang sariling kakayahan na magpasalamat sa pamamagitan ng pagtukoy sa mga pagkakataon na may natanggap na kabutihan at paano ito pinasalamatan Kraytirya: a. Nakatukoy ng 4-5 mga pagkakataon 169
GRADE 8 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya na nakatanggap ng kabutihan b. Natukoy ang pansariling kakayahan sa pagpapasalamat matapos ang pagsusuri c. Nalakipan ng pagninilay ang paglalahad ng resulta ng pagsusuri PAGTATAYA SA ANTAS NG PAGGANAP Pagtataya ng ginawang Journal ng Pasasalamat batay sa mga sumusunod na pamantayan a. Naisagawa ang Journal sa loob ng dalawang lingo b. Makabuluhan ang mga ipinagpapasalamat sa bawat araw (nabibigyang-tuon ang pagpapasalamat sa materyal at maging dimateryal na biyaya) c. Makabuluhan ang mga 170
GRADE 8 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya pamamaraan ng pagpapasalamat d. May kalakip na pagninilay D. Naipakikita ang pagmamahal at malalim na pananagutan sa pamamagitan ng pagsunod at paggalang sa mga magulang, nakatatanda at mga nasa kapangyarihan PAGTATAYA SA ANTAS NG PAG-UNAWA 1. Natatalakay ang kahalagahan ng pagsunod at paggalang sa magulang Kraytirya a. Maliwanag ang patunay ng kahalagahan ng paggalang at pagsunod sa magulang b. Gumamit ng mga halimbawa sa ginawang pagpapaliwanag 2. Nasusuri ang kakayahan sa pagsunod sa panuto/tagubilin sa pamamagitan ng isang laro habang nakapiring ang mata Kraytirya a. Naiugnay ang laro sa paksa b. Nahinuha ang halaga ng pagsunod sa 171
E. Nagagampanan ang
pagkilala sa mga magulang, nakatatanda at mga nasa kapangyarihan bilang biyaya ng Diyos na binigyan Niya ng awtoridad upang hubugin, bantayan at palakasin ang mga halaga.
F. Nakagagawa ng mga
brochure na humihikayat sa mga kabataan na isabuhay ang pagsunod at paggalang sa K to 12 ( Edukasyon sa Pagpapakatao) August 27, 2011
GRADE 8 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan magulang, nakatatanda at nasa kapangyarihan (Paksa 2: Pagsunod at paggalang sa magulang, nakatatanda at nasa kapangyarihan) Assessment Pagtataya tagubilin 3. Nakagagawa ng Tsart ng mga Pamamaraan sa Pagsasabuhay ng Pagsunod at Paggalang Kraytirya a. Nakatukoy ng 45 na pamamaraan b. Makatotohanan ang natukoy na pamamaraan c. May kalakip na pagninilay 4. Nasusuri ang mga dahilan sa pagsuway at hindi paggalang sa magulang ng mga kabataan sa kasalukuyan Kraytirya a. Malinaw at komprehensibo ang ginawang pagsusuri b. Nakagawa ng isang ulat mula sa ginawang pagsusuri c. May kalakip na pagninilay 172
GRADE 8 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya 5. Nailalagay ang sarili sa katayuan ng isang magulang, nakatatanda at nasa kapangyarihan na hindi sinusunod at iginagalang Kraytirya a. Makatotohanan ang ginawang paglalarawan b. Gumamit ng mga makatotohanang halimbawa 6. Natutukoy ang pansariling pamamaraan ng paggalang at pagtugon sa tagubilin ng mga magulang, nakatatanda at nasa kapangyarihan gamit ang speech balloon Kraytirya a. Malinaw ang mga itinalang tugon sa mga tagubilin b. Angkop ang naging tugon sa tagubilin na nakasulat sa speech balloon PAGTATAYA SA ANTAS NG PAGGANAP 173
GRADE 8 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya Pagtataya ng ginawang Tsart ng mga Pamamaraan sa Pagsasabuhay ng Pagiging Masunurin at magalang batay sa sumusunod na pamantayan: a. Makabuluhan ang mga itinalang pamamaraan b. Angkop ang mga itinalang pamamaraan c. Nahinuha ang kahalagan ng paggalang at pagsunod sa mga magulang, nakatatanda at nasa kapangyarihan batay sa ginawang pagninilay d. May kalakip na liham mula sa mga magulang PAGTATAYA SA ANTAS NG PAG-UNAWA 1. Natatalakay ang tunay na layunin ng paggawa ng mabuti sa kapwa 174
G. Nakagagawa ng
kabutihan sa kapwa na puno ng pagmamahal at tumutugon sa kagustuhan ng Diyos na maglingkod sa K to 12 ( Edukasyon sa Pagpapakatao) August 27, 2011
GRADE 8 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan kapwa na hindi naghihintay ng anomang kapalit o kabayaran kahit pa ito ay nangangahulugan ng pagsasakripisyo para sa kapakanan ng iba. Assessment Pagtataya
Kraytirya: a. Naibahagi ang tunay at makabuluhang layunin ng paggawa ng kabutihan sa kapwa b. Naglahad ng mga patunay sa bawat ibinahaging H. Nagagawang kaayaaya ang buhay para sa layunin kapwa at 2. Nailalarawan ang nakapagbigay ng mundo kung wala ang inspirasyon upang kabutihan tularan ng iba sa pamamagitan ng paggawa ng mabuti sa Kraytirya: a. Makabuluhan kapwa ang ginawang paglalarawan I. Nakagagawa ng mga b. Naglahad ng mga makatotohanang brochure na halimbawa humihikayat sa mga c. Naihayag ang kabataan na isabuhay naging reyalisasyon ang paggawa ng sa isinagawang mabuti sa kapwa paglalarawan (Paksa 3: Paggawa ng 3. Nakagagawa ng isang Kabutihan sa Kapwa) diary na naglalaman ng kanyang mga karanasan sa paggawa ng mabuti sa kapwa sa 175 K to 12 ( Edukasyon sa Pagpapakatao) August 27, 2011
GRADE 8 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya ibat ibang pamamaraan Kraytirya: a. Makabuluhan ang mga kabutihang ginawa para sa kapwa b. Mas nabigyangtuon ang paggawa ng kabutihan para sa kapwang hindi direktang kakilala o kaibigan at tunay na nangangailangan c. Naibahagi ang magandang bunga ng paggawa ng mabuti sa kapwa sa kanilang pagkatao sa ginawang pagninilay 4. Naibibigay ang kanilang pananaw ukol sa katagang No act of kindness, however small, is ever wasted. Kraytirya: a. Makabuluhan ang ibinahaging 176
GRADE 8 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya pananaw b. Naibahagi ang halaga ng mensahe ng mga kataga 5. Nailalagay ang sarili sa katayuan ng isang taong tunay na nangangailangan na: a. Nakatatang gap ng tulong mula sa kanyang kapwa b. Hindi nakatatanggap ng tulong mula sa kanyang kapwa Kraytirya: (1.) Naisalarawan ang naging pag-unawa sa kanilang katayuan (2.) Nakapagnilay ukol sa halaga ng pagtulong sa kapwa 6. Natataya ang pansariling kakayahan ng gumawa ng kabutihan para sa kapwa sa pamamagitan ng isang timeline. 177
GRADE 8 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya Kraytirya: a. Nakahanap ng mga simbolong kakatawan sa kanilang karanasan sa paggawa ng kabutihan para sa kanilang kapwa b. May kalakip na paliwanag c. May kalakip na pagninilay PAGTATAYA SA ANTAS NG PAGGANAP Pagtataya ng ginawang Diary batay sa sumusunod na pamantayan: a. Makabuluhan ang ginawang kabutihan para sa kapwa b. Nabigyang tuon ang pagtulong sa ibang taong hindi malapit sa kanya c. Ibat ibang pamamaraan ang ginamit sa paggawa ng kabutihan sa kapwa d. Naitala ang damdamin 178
GRADE 8 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya ng mga taong kanilang nabahaginan ng kanilang kabutihan e. May kalakip na pagninilay
J. Nagagamit ang
maingat na pagpapasya (Prudensya) sa kanyang pakikipagkaibigan sa katapat na kasarian.
PAGTATAYA SA ANTAS NG PAG-UNAWA 1. Naipaliliwanag ang pagkakaiba ng pakikipagkaibigan sa katapat na kasarian at pakikipagkaibiigan sa kaparehong kasarian Kraytirya: a. Nakapagbigay ng 2-3 mga pagkakaiba b. Malinaw na naipaliwanag ang pagkakaiba c. Nagbigay ng mga makatotohanang halimbawa 2. Naibibigay ang interpretasyon sa mga larawan na nabuo sa puzzle (babae at babae na magkaibigan, lalaki at lalaki na magkaibigan at babae 179
K. Nakagagawa ng mga
brochure na humihikayat sa mga kabataan na isabuhay ang pakikipag-kaibigan sa katapat na kasarian (Paksa 4: Pakikipagkaibigan sa Katapat na Kasarian)
GRADE 8 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya at lalaki na magkaibigan) Kraytirya: a. Makatotohanan ang ginawang pagpapaliwanag sa bawat larawan b. Naibigay ang pagkakaiba ng pagtingin sa bawat isang larawan 3. Nakalilikha ng mga hakbang sa pagpapanatili at pagpapatatag ng pagkakaibigan sa magkasalungat na kasarian Kraytirya: a. Angkop ang mga hakbang na naitala b. Makabuluhan ang mga hakbang na naitala c. Naipakita ang pagiging maingat (prudence) sa paggawa ng mga hakbang 4. Pagsasagawa ng isang 180
GRADE 8 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya panayam sa mga magaaral sa paaralan na ang pagkakaibigan ay nauwi sa pagiging magka-ibigan at maging mga mag-aaral na naging magkaibigan matapos ang pagiging magka-ibigan upang matukoy ang mga sumusunod: a. Paano nabuo ang ganitong relasyon? b. Nagtagal ba ang kanilang relasyon? Bakit o bakit hindi? c. Ano ang kanilang maipapayo sa magkakaibigan na babae at lalaki? Kraytirya: (1.)Nailahad ang mga mabuti at di mabuting bunga ng dalawang uri ng relasyon (2.)May naibigay na mga patunay sa isinagawang panayam 181
GRADE 8 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya (3.)May kalakip na pagninilay 5. Nakapagbibigay ng payo sa isang kaibigan na nakararamdam ng espesyal na damdamin para sa kanyang kaibigan sa katapat na kasarian Kraytirya: a. Makabuluhan ang ibinigay na payo b. Nakapaglahad ng mga makabuluhang batayan sa maingat na pagpapasya c. Nakapaglahad ng mga puntos sa pagtitimbangtimbang ng mga bagay bago magsagawa ng pagpapasya 6. Naihahayag ang magiging interpretasyon o damdamin kung makakikita ng dalawang kamag-aral na magkatapat na kasarian na malapit na magkaibigan 182
GRADE 8 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya Kraytirya a. Malinaw na nailahad ang pansariling interpretasyon o damdamin b. Nakapaglahad ng mga patunay sa pagiging katanggap-tanggap ng nabuong interpretasyon o damdamin PAGTATAYA SA ANTAS NG PAGGANAP Pagtaya ng ginawang Tsart ng Pagsasabuhay ng mga Hakbang sa Pagpapatatag at Pagpapanatili ng Pakikipag-kaibigan sa Katapat na Kasarian batay sa mga sumusunod na pamatayan: a. Angkop ang mga hakbang na naitala b. Makabuluhan ang mga hakbang na naitala c. Naipakita ang pagiging 183
GRADE 8 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya maingat (prudence) sa paggawa ng mga hakbang d. Naisabuhay ang lahat ng mga hakbang na naitala e. May kalakip na pagninilay
L. Naibibigay sa kapwa ang nararapat (justice) para sa kanya sa pamamagitan ng pagiging tapat dito M. Napatutunayan ang pagkakaroon ng komitment sa katotohanan at mabuti/matatag na konsensya sa pamamagitan ng pagiging tapat sa salita at sa gawa
PAGTATAYA SA ANTAS NG PAG-UNAWA 1. Naipaliliwanag ang kahalagahan ng pagiging matapat sa salita at gawa sa pagpapaunlad ng pakikipagkapwa Kraytirya a. Maliwanag ang patunay ng kahalagahan ng pagiging matapat sa salita at gawa sa pagpapaunlad ng pakikipagkapwa b. Gumamit ng mga halimbawa sa ginawang pagpapaliwanag 184
N. Nakagagawa ng mga
brochure na humihikayat sa mga kabataan na isabuhay ang katapatan sa salita at sa gawa K to 12 ( Edukasyon sa Pagpapakatao) August 27, 2011
GRADE 8 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan (Paksa 5: Katapatan sa Salita at Gawa) Assessment Pagtataya 2. Nasusuri ang kwento ni Pinocchio. Kraytirya a. Natukoy ang tunay na aral mula sa kwento b. Nailarawan ang mga tauhan sa kwento 3. Nakagagawa ng isang Truth Log na maglalaman ng mga pansariling kwento ng katapatan Kraytirya a. Nakapagtala ng 45 pansariling kwento ng katapatan b. May kalakip na pagninilay 4. Nakapagsasagawa ng isang survey ng mga gawaing madalas na ginagawa ng mga kapwa mag-aaral na taliwas sa katapatan 185
Kraytirya a. Malinaw at konprehensibo ang ginawang talatanungan b. Nakagawa ng isang ulat mula sa ginawang survey 5. Naisalalarawan ang buhay ng taong nabubuhay sa kasinungalingan Kraytirya a. Makatotohanan ang ginawang paglalarawan b. Gumamit ng mga makatotohanang halimbawa 6. Natataya ang katapatan gamit ang mga indicators Kraytirya a. Nakagawa ng ulat mula sa ginawang pagtataya b. May kalakip na pagninilay 186 K to 12 ( Edukasyon sa Pagpapakatao) August 27, 2011
GRADE 8 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya PAGTATAYA SA ANTAS NG PAGGANAP Pagtataya ng ginawang Truth Log batay sa sumusunod na pamantayan: a. Naglalaman ng 4-5 pansariling kwento ng katapatan b. Malinaw ang ginawang paglalahad ng lahat ng mga detalye ng kwento c.Kaangkupan ng nilalaman ng kwento sa paksa d. Nalakipan ng pagninilay ang bawat inilahad na kwento
IV. Mga Isyu sa Pakikipagkapwa (Ikaapat na Markahan)

A. Naipamamalas ng mag-aaral ang pagunawa sa mga isyu at suliraning kaugnay ng pakikipagkapwa:
A. Ang mga mag-aaral ay

nakahaharap sa mga isyu kaugnay ng pakikipagkapwa gamit ang mga pagpapahalaga at
A. Naipakikita ng magaaral ang pagsunod sa golden rule - mahalin ang kanyang kapwa tulad ng kanyang sarili o gawin sa kapwa ang
PAGTATAYA SA ANTAS NG PAG-UNAWA 1. Pagbabahagi ng nahinuhang halaga ng 187
Level Content Nilalaman Domain/ Strand Content Standards Pamantayang Pangnilalaman 1. Kawalan ng Galang sa Magulang, Nakatatanda at Mga Nasa Kapangyarihan 2. Karahasan, Paghihiganti at Pagkamuhi 3. Mga Maling Pananaw Kaugnay ng Sekswalidad 4. Pagsisinungaling 5. Mga Negatibong Epekto ng Peer Pressure
GRADE 8 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap birtud. Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan mga bagay na nais nyang gawin sa kanya sa pamamagitan ng pag-iwas sa mga gawaing marahas at makakapanakit sa kapwa. Assessment Pagtataya buhay at mga paglabag dito lalo na sa paaralan Kraytirya: a. Maayos ang pagpapaliwanag b. Bumanggit ng mga katunayang magpapatatag ng paliwanag 2. Paggawa ng reaction paper sa napanood na palabas tungkol sa kawalan ng pagmamahal sa kapwa Kraytirya: a. Malinaw ang interpretasyon ng mga eksena at karakter b. Maayos ang pagpapaliwanag 3. Paggawa ng isang plano ng pagkilos upang tugunan ang isyu sa karahasan sa paaralan Kraytirya: 188
B. Nakagagawa ng plano
ng pagkilos upang tugunan ang isyu sa karahasan sa paaralan at naisasagawa ito (Paksa 1: Karahanasan, Pagkamuhi at Paghihiganti)
GRADE 8 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya a. Batay sa resulta ng sarbey at mga kaalaman sa karahasan sa paaralan b. Malinaw ang plano 4. Paggawa ng pagsusuri at pagbibigay ng pananaw kaugnay ng mga balita at maikling kwento tungkol sa karahasan sa paaralan Kraytirya: a. Malinaw ang pananaw na ibinigay b. Bumanggit ng mga pagpapahalagang dapat isabuhay 5. Pagpapahayag ng naging damdamin tungkol sa biktima ng karahasan Kraytirya: a. Malinaw ang damdamin at opinyong ibinahagi 189
GRADE 8 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya b. Bumanggit ng mga pagpapahalagang dapat isabuhay 6. Paggawa ng pagninilay tungkol sa sariling mga karanasan sa karahasan sa paaralan Kraytirya a. Binanggit ang mga kakailanganing pagunawa na nahinuha sa aralin b. Binanggit ang mga dapat gawin upang igalang ang buhay PAGTATAYA SA ANTAS NG PAGGANAP Nakagagawa ng plano ng pagkilos upang tugunan ang isyu sa karahasan sa paaralan at naisasagawa ito 1. Nakapagsasagawa ng sarbey tungkol sa karahasan sa kanilang sariling paaralan 190
GRADE 8 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya 2. Nalalagom at nasusuri ang resulta ng ginawang sarbey 3. Natataya ang naisagawang plano ng pagkilos
C. Naisasabuhay ang
malusog na pananaw sa sekswalidad sa pamamagitan ng dipagtangkilik sa pornograpiya
PAGTATAYA SA ANTAS NG PAG-UNAWA 1. Nakabubuo ng sintesis tungkol sa halaga ng paggalang sa sekswalidad ng tao Kraytirya a. Malinaw ang nabuong sintesi b. Bumanggit ng mga katunayang magpapatatag ng paliwanag 2. Nabibigyang-kahulugan ang paglalarawan ng angkop na kilos ng kabataang babae at lalaki Kraytirya: a. Malinaw ang 191
D. Naipakikita ang
paggalang sa dignidad ng kapwa sa pamamagitan ng pagkakaroon ng tunay at malalim na pakikipag-uganayan sa katapat na kasarian at pagkilala na ang pakikipagtalik ay dapat na ginagawa lamang sa loob ng kasal
E. Nakapagsasagawa ng
isang information campaign tungkol sa mga pinsalang dulot ng mga maling pananaw sa sekswalidad sa K to 12 ( Edukasyon sa Pagpapakatao) August 27, 2011
GRADE 8 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan pamamagitan ng pamamahagi ng mga babasahin sa mga kapwa mag-aaral (Paksa 3 : Mga Maling Pananaw Kaugnay ng Sekswalidad ) Assessment Pagtataya pagbibigaykahulugan b. Obhektibo ang pagbibigaykahulugan sa bawat paglalarawan 3. Nakagagawa ng information campaign na naglalaman ng halaga ng paggalang sa sekswalidad ng tao Kraytirya: a. Naipakikita ng malinaw ang pagkakaiba ng lalaki at babae b. Nakapagpapakita ng mga angkop na kilos ng kabataang babae at lalaki 4. Paglalahad ng pananaw tungkol sa prinsipyo na ang tunay na pag-ibig ay nakapaghihintay Kraytirya:
a.
Maayos ang pananaw na ibinigay 192
b.
Nakapagbibigay ng mga konkretong halimbawa
5. Pagbabahagi ng saloobin tungkol sa pakikipag-date sa katapat na kasarian Kraytirya: a. Malayang naibahagi ang sariling saloobin b. Naipahayag ang mga pagpapahalagang dapat taglay kung sakaling papayag makipag-date o sa mga sumasama sa date 6. Pagsusuri ng sariling pagpapahahalaga sa sekswalidad Kraytirya a. Tapat sa paglalarawan sa sariling pagpapahalaga sa sekswalidad 193 K to 12 ( Edukasyon sa Pagpapakatao) August 27, 2011
GRADE 8 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya b. Nilakipan ng pagninilay PAGTATAYA SA ANTAS NG PAGGANAP Nakapagsasagawa ng isang information campaign tungkol sa mga pinsalang dulot ng mga maling pananaw sa sekswalidad sa pamamagitan ng pamamahagi ng mga babasahin sa mga kapwa mag-aaral 1.Nakikita ang pagkakaisa at pagtutulungan ng grupo ng mga mag-aaral na bumubuo ng programa 2.Nagpapamalas ng aktibong pagkatuto ang mga nakikilahok sa gawaing ito 3. Naipaliliwanag ng malinaw at nakapagbibigay ng mga konkretong halimbawa kung paano epektibong hinaharap ang mga paglabag sa 194
GRADE 8 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya pakikipagkapwa gamit ang mga kaugnay na birtud at pagpapahalaga 4. Namamahagi ng mga brochures na nagpapaliwanag sa ibat ibang birtud at pagpapahalaga na makatutulong upang harapin ang mga paglabag kaugnay ng pakikipagkapwa
F. Nakatatalima sa
tungkulin ng tao na hanapin ang katotohanan sa pamamagitan ng pagiging matapat sa lahat ng bagay
PAGTATAYA SA ANTAS NG PAG-UNAWA 1. Pagsusuri at pagpapaliwanag ng mga pinsalang dulot ng pagsisinungaling Kraytirya: a. Maayos ang pagpapaliwanag b. Bumanggit ng mga katunayang magpapatatag ng paliwanag 2. Nabibigyan ng kahulugan ang mga 195
G. Naipamamalas na
pagsalungat sa dikta ng tamang pag-iisip at paggawa ng masama sa kapwa at lipunan ang pagsisinungaling
H. Nakagagawa ng
resolusyon ng pagbabago
GRADE 8 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan (Paksa 4: Pagsisinungaling) Assessment Pagtataya tugon sa survey ng ibat ibang paraan ng pagsisinungaling, kung bakit ito ginagawa at kung bakit hindi ito dapat gawin Kraytirya: a. Malinaw ang mga datos na kakuha b. Maayos ang pagbibigay ng kahulugan 3. Pagbibigay ang sariling pananaw tungkol sa mga pangangatwirang ibinigay kapwa kamagaral tungkol sa pagsisinungaling Kraytirya: a. Maayos ang pagpapahayag ng pananaw b. Bumanggit ng mga katunayang magpapatatag ng pananaw 4. Paggawa ng resolusyon ng 196
GRADE 8 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya pagbabago na naglalaman ng halaga ng pagsasabi ng katotohanan Kraytirya: a. Malinaw ng mga gawain b. Maayos ang paliwanag 5. Pagbabahagi ng karanasan kung saan naging biktima ng kasinungalingan o nakapanakit dahil sa pagsisinungaling kung inaakalang walang ganitong karanasan, ibahagi ang magiging damdamin kung nasa ganitong sitwasyon Kraytirya: a. Malinaw na paglalahad ng sitwasyon b. Malinaw na naipahayag ang damdamin 6. Pagpapahayag ng sariling reyalisasyon 197
GRADE 8 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya tungkol sa halaga ng pagsasabi ng katotohanan sa lahat ng pagkakataon Kraytirya: a. Malinaw na binanggit ang mga reyalisasyon b. May pagninilay PAGTATAYA SA ANTAS NG PAGGANAP Nakagagawa ng resolusyon ng pagbabago at nasisasagawa ito 1. Nasusuri ang sarili kaugnay ng pagsisinungaling 2. Nakagagawa ng pagtataya ng sarili kaugnay ng pagbabagong ginawa
I. Naipakikita ang
kakayahan sa mapanindigang pagtanggi at matalinong pagpapasya sa pagharap sa peer K to 12 ( Edukasyon sa Pagpapakatao) August 27, 2011
PAGTATAYA SA ANTAS NG PAG-UNAWA 1. Pagbibigay-katwiran kung paano makatutulong ang pagiging mapanindigan 198
GRADE 8 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan pressure. Assessment Pagtataya sa paggawa ng mabuti sa kapwa Kraytirya: a. Maayos ang pagpapaliwanag b. Bumanggit ng mga katunayang magpapatatag ng paliwanag 2. Pagbibigay ng kahulugan sa mga dahilan ng pag-akit ng kapwa kabataan sa paggawa ng masama Kraytirya: a. Maayos ang pagbibigay kahulugan b. Bumanggit ng mga paraan upang matulungan ang mga ganitong kabataan 3. Pagsasagawa ng mga gawaing pampaaralan na makatutulong sa mga kabataan na harapin ang negatibong peer pressure 199
J. Nagagamit ang
kanyang kalayaan sa pamamagitan ng pagpili sa makabubuti para sa sarili sa kabila ng peer pressure.
K. Nakagagawa ng isang
plano ng pagkilos upang harapin ang negatibong peer pressure at naisasagawa ito (Paksa 5 : Mga Negatibong Epekto ng Peer Pressure)
GRADE 8 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya Kraytirya: a. Maayos ang ginawang plano b. Makatotohanan ang mga gawaing binanggit 4. Pakikibahagi sa isang deliberasyon kung anong gawain ang higit na makatutulong sa kapwa mag-aaral upang harapin ang peer pressure Kraytirya: a. Maayos ang paglalahad ng opinyon b. Makatotohanan ang mga gawaing binanggit 5. Pagbabahagi ng saloobin tungkol sa hirap na nadarama tuwing nais tanggihan ang peer pressure Kraytirya: a. Malinaw na paglalahad ng 200
GRADE 8 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya sitwasyon b. Malinaw na naipahayag ang damdamin 6. Pagpapahayag ng sariling reyalisasyon tungkol sa hamon ng pagiging matatag sa gitna ng peer pressure Kraytirya: a. Malinaw na binanggit ang mga reyalisasyon b. May pagninilay PAGTATAYA SA ANTAS NG PAGGANAP Nakagagawa ng isang plano ng pagkilos upang harapin ang negatibong peer pressure at naisasagawa ito 1. Nakapagtataya sa sarili kaugnay ng nangingibabaw na paraan ng pagtugon Naibabatay ang plano ng pagkilos sa naggawang pagtataya ng sarili 201
2.
3.
Natataya ang isinagawang mga hakbang sa pagharap sa peer pressure
Level Content Nilalaman I. Content Standards Pamantayang Pangnilalaman GRADE 9 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap A. Ang mag-aaral ay nakapagbibigay-papuri o puna sa mga ginagawa ng lipunan sa tao batay sa pag-unlad ng mga ito sa buhay moral. Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan A. Napatutunayan na ang pagsisikap ng bawat tao na makamit at mapanatili ang kabutihang panlahat sa pamamagitan ng pagsasasabuhay at pagpapalaganap ng mga moral na halaga ay ang puwersang magpapatatag sa Assessment Pagtataya PAGTATAYA SA ANTAS NG PAG-UNAWA 1. Pagpapatunay na lahat ng tao ay may moral na pananagutan sa pagkamit ng kabutihang panlahat Kraytirya: a. Maayos ang 202 K to 12 ( Edukasyon sa Pagpapakatao) August 27, 2011
Domain/ Strand Ang Papel ng Lipunan sa Tao (Unang Markahan) A. Naipamamalas ng mag-aaral ang pagunawa sa papel ng lipunan sa pag-unlad ng tao.
GRADE 9 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan lipunan (Paksa 1. Layunin ng Lipunan: Kabutihang Panlahat) Assessment Pagtataya pagpapaliwanag b. Bumanggit ng mga katunayan na magpapatatag ng paliwanag 2. Pagtukoy ng sariling pakahulugan ng kabutihang panlahat Kraytirya: a. Malinaw ang paliwanag sa sariling pakahulugan b. Nagbigay ng halimbawa 3. Pagtukoy ng mga paraan upang maitaguyod ang kabutihang panlahat sa isang pamayanan o lipunan Kraytirya: a. Nagbigay ng konkretong pamayanan o lipunan na nagtatagutod ng kabutihang panlahat b. Malinaw ang mga paraang binanggit 203
B. Nakapagsusuri ng mga
halimbawa ng pagsasaalang-alang at di pagsasaalang-alang sa kabutihang panlahat sa pamilya, paaralan, pamayanan o lipunan (Paksa 1. Layunin ng Lipunan: Kabutihang Panlahat)
C. Nakapagsasagawa ng
panukala na makatutulong sa pagkamit at pagpapanatili ng kabutihang panlahat na mailalapat sa pamilya, paaralan, pamayanan o lipunan (Paksa 1. Layunin ng Lipunan: Kabutihang Panlahat)
GRADE 9 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya 4. Pagpapahayag ng sariling opinyon sa tanong: Dapat bang makisangkot o makialam ang isang mamamayan sa mga nangyayari sa kanyang bansa (sa aspetong panlipunan, pampulitikal o pangkabuhayan? Kraytirya: a. Malinaw ang pangangatwiran b. Naiugnay ang katwiran o opinyong ipinahayag sa konsepto ng kabutihang panlahat 5. Pagpapahayag ng damdamin sa mga tao o pangkat na hindi nakikibahagi sa pagkamit ng kabutihang panlahat Kraytirya: a. Natukoy ang mga posibleng dahilan ng di pakikibahagi 204
GRADE 9 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya sa pagkamit ng kabutihang panlahat 6. Pagtukoy ng reyalisasyon o napagtantong katotohanan tungkol sa kahalagahan ng pakikibahagi ng bawat isa sa pagkamit ng KP Kraytirya: a. Natukoy ang mga kahinaan ng mga Pilipino kaugnay ng konseptong KP b. Natukoy ang mga sariling kahinaan kaugnay ng konseptong KP c. Natukoy ang mga paraan kung paano malalampasan ang mga sariling kahinaan kaugnay ng konseptong KP d. Nilakipan ng pagninilay
GRADE 9 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya PAGTATAYA SA ANTAS NG PAGGANAP Pagtataya ng ginawang pagsusuri ng gawain ng bawat institusyon ng lipunan batay sa mga sumusunod na kraytirya:
a. Ibinatay ang pagtataya

sa layunin o mandato ng institusyon ng lipunan (Tanong: Nagagampanan ba ng bawat institusyon ang tungkulin nito batay sa layunin nito? b. Gumamit ng interview, participant observation o immersion, o case study c. Malinaw ang paliwanag d. Nagbigay ng isang aktwal na institusyon e. May kalakip na pagninilay PAGTATAYA SA ANTAS NG PAG-UNAWA 1. Pagpapatunay na makikialam lamang ang 206 K to 12 ( Edukasyon sa Pagpapakatao) August 27, 2011
D. Napatutunayan na
kung umiiral ang Principle of Subsidiarity,
GRADE 9 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan mapananatili ang pagkukusa, kalayaan at pananagutan ng pamayanan o pangkat na nasa mababang antas at maisasaalangalang ang dignidad ng bawat kasapi ng pamayanan (Paksa 2. Prinsipyo ng Subsidiarity) Assessment Pagtataya pamahalaan sa institusyong panlipunan (hal. Media) kung di nito tinataguyod ang buhay moral ng tao (Hal.: censorship ng malaswang programa sa sinehan o telebisyon) Kraytirya: a. Maayos ang pagpapaliwanag b. Bumanggit ng mga katunayan na magpapatatag ng paliwanag 2. Pagtukoy ng sariling pakahulugan ng Prinsipyo ng Subsidiarity Kraytirya: a. Malinaw ang paliwanag sa sariling pakahulugan b. Nagbigay ng halimbawa 3. Pagtukoy ng mga paraan upang maitaguyod ang 207
E. Nakapagtataya o
nakapaghuhusga kung ang Principle of Subsidiarity ay umiiral o nilalabag sa pamilya, baranggay, pamayanan, lipunan/bansa gamit ang case study (Paksa 2. Prinsipyo ng Subsidiarity)
GRADE 9 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya Prinsipyo ng Subsidiarity Kraytirya: a. Nagbigay ng konkretong pamayanan o lipunan na nagtatagutod ng Prinsipyo ng Subsidiarity b. Malinaw ang mga paraang binanggit 4. Pagpapahayag ng sariling opinyon sa tanong: Dapat bang mag-aklas ang mga mamamayan kung nakikialam ang pamahalaan sa pagpapatakbo o pamamahala ng mga institusyong panlipunan (sa aspetong panlipunan, pampulitikal o pangkabuhayan? Kraytirya: a. Malinaw ang pangangatwiran b. Naiugnay ang 208
GRADE 9 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya katwiran o opinyong ipinahayag sa konsepto ng Prinsipyo ng Subsidiarity 5. Pagsulat ng insights tungkol sa mga sitwasyong kinakitaan ng di pag-iral ng Prinsipyo ng Subsidiarity Kraytirya: a. Natukoy ang mga posibleng dahilan ng di pag-iral ng Prinsipyo ng Subsidiarity b. Natukoy ang implikasyon ng mga ito sa KP at ang mga insights niya tungkol dito 6. Pagsulat ng insights tungkol sa mga maaari niyang gawin bilang mamamayan sa mga di pag-iral ng Prinsipyo ng Subsidiarity 209
GRADE 9 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya Kraytirya: a. Natukoy ang mga paglabag sa Prinsipyo ng Subsidiarity b. Naiisa-isa ang maaari niyang gawin bilang mamamayan sa mga di pag-iral ng Prinsipyo ng Subsidiarity PAGTATAYA SA ANTAS NG PAGGANAP Pagtataya/ paghuhusga kung umiiral o nilalabag ang PS sa pamilya, baranggay, pamayanan, lipunan/bansa gamit ang case study ICT
F. Napangangatwiranan
na kailangan ang pakikibahagi ng bawat tao sa mga pagsisikap na mapabuti ang uri ng pamumuhay sa lipunan/bansa, lalo na sa paglampas sa kahirapan, sa kabila ng pagkakaiba ng pananaw, sapagkat ito ang paraan upang K to 12 ( Edukasyon sa Pagpapakatao) August 27, 2011
PAGTATAYA SA ANTAS NG PAG-UNAWA 1. Pangangatwiran sa tanong na: Dapat bang makibahagi ang bawat tao sa mga pagsisikap na mapabuti ang uri ng pamumuhay sa lipunan/bansa, lalo na sa pag-angat ng kahirapan? 210
GRADE 9 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan ibalik ang mga biyayang tinanggap sa lipunan (bilang bunga ng mga pag-unlad at pamana nito (Paksa 3 :Prinsipyo ng Pagkakaisa o Principle of Solidarity) Assessment Pagtataya Kraytirya: - Maayos ang pangangatwiran - Bumanggit ng mga katunayan na magpapatatag ng paliwanag 2. Pagtataya ng mga gawain ng isang mamamayan o pangkat na nakikiisa sa lipunan ngunit napapabayaan ang sariling kapakanan
G. Nakapagsusuri ng mga
pagsunod o paglabag sa Prinsipyo ng Pagkakaisa sa pamilya, paaralan, pamayanan o lipunan (Paksa 3 :Prinsipyo ng Pagkakaisa o Principle of Solidarity)
Kraytirya: a. May halimbawang ibinigay b. Naiugnay ang halimbawa sa Prinsipyo ng Pagkakaisa 3. Paglalarawan ng mga ginagawa ng isang Pilipino o pangkat na tumutugon sa tawag ng Prinsipyo ng Pagkakaisa (hal. : gamit ang blog o Classroom Video 211
GRADE 9 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya Conference) Kraytirya: a. Malinaw ang mga paraang binanggit b. Maliwanag ang mga gawaing kaugnay ng mga paraang binanggit 4. Pagpapahayag ng sariling pananaw tungkol sa tanong: Bakit kailangan makiisa ang bawat tao sa mga pagsisikap na mapabuti ang uri ng pamumuhay sa lipunan/bansa, lalo na sa pagsugpo ng kahirapan?
Kraytirya: a. Malinaw ang pangangatwiran b. Naiugnay ang katwiran o opinyong ipinahayag sa konsepto ng Prinsipyo ng Pagkakaisa 5. K to 12 ( Edukasyon sa Pagpapakatao) August 27, 2011 Pagsulat ng editoryal 212
GRADE 9 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya na nagpapahayag ng pagtutol o pagkundena sa mga gawain ng tao o pangkat na di nagtataguyod ng buhay moral ng mga tao Kraytirya: a. Angkop ang tinukoy na gawain ng tao o pangkat na di nagtataguyod ng buhay moral ng mga tao b. Malinaw ang paliwanag sa dahilan ng pagtutol o pagkundena c. Pagtukoy ng reyalisasyon o napagtantong katotohanan tungkol sa kahalagahan ng pagtataguyod ng Prinsipyo ng Pagkakaisa Kraytirya: d. Natukoy ang mga epekto ng di pakikiisa 213
GRADE 9 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya sa mga gawaing nagtataguyod ng buhay moral ng mga Pilipino e. Nilakipan ng pagninilay
H. Nahihinuha na ang
mga institusyon ng lipunan ay itinalaga upang makibahagi sa pagkamit ng kabutihang panlahat, ngunit ang pinakamahalagang tunguhin ng mga ito ay ang pag-unlad ng tao sa buhay moral (Paksa 4. Mga Gawain ng mga Institusyon ng Lipunan 1. Pamilya 2. Paaralan 3. Simbahan 4. Pamahalaa n 5. Media)
PAGTATAYA SA ANTAS NG PAG-UNAWA 1. Pagpapatunay sa pahayag: Ang mga institusyon ng lipunan ay itinalaga upang makibahagi sa pagkamit ng KP, ngunit ang pinakamahalagang tunguhin ng mga ito ay ang pag-unlad ng tao sa buhay moral. Kraytirya: a. Maayos ang pagpapaliwanag b. Bumanggit ng mga katunayan na magpapatatag ng paliwanag 2. Pagtukoy sa mga pakahulugan sa pariralang pag-unlad sa buhay moral 214
I. Nakapagsusuri gamit
ang interview, participant observation o immersion, o case study ang bawat K to 12 ( Edukasyon sa Pagpapakatao) August 27, 2011
GRADE 9 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan institusyon ng lipunan batay sa : 1. kung nagagampanan nito ang itinakdang tungkulin at 2. kung napauunlad nito ang buhay moral ng tao (Paksa 4. Mga Gawain ng mga Institusyon ng Lipunan 1. Pamilya 2. Paaralan 3. Simbahan 4. Pamahalaan) Assessment Pagtataya Kraytirya: a. Nabanggit ang ibat ibang paraan ng pag-unlad sa buhay moral 3. Pagsusuri gamit ang interview, participant observation o immersion case study ng bawat institusyon batay sa kung nagagampanan nito ang kanyang itinakdang tungkulin Kraytirya: a. Malinaw ang pagsusuri b. Nagbigay ng aktwal na institusyon c. Guamamit ng IT sa paglalahad ng resulta ng interview, etc. 4. Pagsulat sa isang pari o imam na di nagbibigay ng pinaghandaang homily o pangaral na batay sa 215
GRADE 9 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya doktrinan ng pananampalataya Kraytirya: Malinaw na naipahayag ang damdamn sa epekto ng di paghahanda ng pmaayos na homily o pangaral Kraytirya Iniugnay ang pahayag sa itinakdang layunin ng institusyon ng simbahan 5. Pagsulat ng letter to the editor na kumukundena sa pagpapabaya ng isang institusyon ng lipunan sa itinakdang gawain nito (hal.: di pagkolekta ng basura) Kraytirya: a. Natukoy ang epekto sa mga tao ng pagpapabaya ng isang insittusyon ng lipunan sa itinakdang gawain nito b.Naibahagi ang 216
GRADE 9 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya dapat gawin upang maituwid ito 6. Pagtukoy ng reyalisasyon o napagtantong katotohanan tungkol sa kahalagahan ng pagiging mulat sa mga nangyayari sa lipunan lalo na ang mga ginagawa ng mga institusyong panlipunan tungkol sa pagtataguyod o pagpapabaya sa buhay moral ng mga Pilipino Kraytirya: a. Malinaw ang pagpapahayag ng mga reyalisasyon b. Nilakipan ng pagninilay
II. Ang Tungkulin ng Tao sa Lipunan (Ikalawang Markahan)

A. Naipamamalas ng mga mag-aaral ang pagunawa sa mga tungkulin ng tao sa lipunan. A. Ang mag-aaral ay nakagaganap sa kanyang mga tungkulin sa lipunan. A. Napatutunayan na ang karapatan ay magkakaroon ng tunay na kabuluhan kung gagampanan ng tao ang kanyang tungkulin na kilalanin at unawain, PAGTATAYA SA ANTAS NG PAG-UNAWA 1. Naipaliliwanag ang kaugnayan ng karapatan at tungkulin 217 K to 12 ( Edukasyon sa Pagpapakatao) August 27, 2011
GRADE 9 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan gamit ang kanyang katwiran, ang pagkakapantay-pantay ng dignidad ng lahat ng tao B. Naisasabuhay ang nilalaman ng nilikhang listahan ng mga karapatan bilang kabataan at mga kaakibat nitong tungkulin (Paksa 1: Karapatan at Tungkulin) Assessment Pagtataya Kraytirya: a. Makabuluhan ang ginawang pagpapaliwanag b. Naibahagi nang malinaw ang kaugnayan 2. Nakapagbibigay komentaryo sa mga artikulo mula sa pahayagan o magasin ukol sa mga paglabag sa karapatang pantao Kraytirya: a. Naipakita ang pagiging obhektibo sa ibinigay na komentaryo b. Natukoy kung ang karapatang nalabag 3. Naisasabuhay ang nilalaman ng nilikhang listahan ng mga karapatan bilang kabataan at mga kaakibat nitong tungkulin Kraytirya: a. Nakapaglakip ng 218
GRADE 9 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya mga patunay ng pagsasabuhay b. May kalakip na pagninilay 4. Nakapagsusuri ng isang batas o panukalang batas na nagtataguyod sa pangunahing karapatan na ginagamit ng tao nang walang pagsasaalang-alang sa kanilang tungkulin (hal. Childs Rights atbp.) Kraytiya: a. Komprehensibo ang ginawang pagsusuri b. Nakapaglahad ng mga paliwanag at halimbawa c. Ibinatay ang pagsusuri sa mga prinsipyong moral/ etikal 5. Naibabahagi ang pananaw at damdamin ukol sa karapatan ng isang mahirap na nakatira sa lansangan at walang sapat na pera upang ipambili ng 219
GRADE 9 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya pagkain Kraytirya: a. Tunay na isinaalang-alang ang katayuan ng taong tinutukoy sa ginawang pagbabahagi b. Nakapagbigay ng paliwanag sa nabuong pananaw o damdamin 6. Nakatutukoy ng pansariling mga karanasan kung saan nakaligtaan na isaalang-alang ang tungkulin sa paggamit ng kanyang mga karapatan Kraytirya: a. Malinaw na naibahagi ang kanyang mga karanasan b. Nakatukoy ng 1-2 karanasan PAGTATAYA SA ANTAS 220
GRADE 9 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya NG PAGGANAP Pagtataya ng ginawang pagsasabuhay ng mga tungkuling kaakibat ng mga karapatan bilang kabataan batay sa mga sumusunod na pamantayan: a. Naisa-isa ang mga karapatang tinatamasa bilang isang kabataan at ang mga kaakibat nitong tungkulin b. Natukoy ang mga kinaharap na balakid sa pagtupad ng mga tungkulin c. Mayroong patunay ng pagsasabuhay d. May kalakip na pagninilay PAGTATAYA SA ANTAS NG PAG-UNAWA 1. Natatalakay ang kahalagahan ng batas sa lipunan Kraytirya: a. Komprehensibo ang ginawang 221
C. Nahihinuha na ang
batas na nakabatay sa Likas na Batas Moral (Natural Law), gumagaratiya sa pagtugon sa pangangailangan ng tao at umaayon sa dignidad ng tao at sa kung ano ang hinihingi K to 12 ( Edukasyon sa Pagpapakatao) August 27, 2011
GRADE 9 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan ng tamang katwiran, ay mahalaga upang makamit ang kabutihang panlahat D. Nakapagbabahagi ng saloobin ukol sa mga paglabag sa batas na nasasaksihan sa paaralan, pamayanan o bansa (Paksa 2: Batas) Assessment Pagtataya pagtalakay b. Nakapagbahagi ng mga posibleng epekto sa lipunan c. Nasuri ang isang batas batay sa layunin at epekto nito 2. Nasusuri ang larawang nabuo sa puzzle (Hal. Traffic light, pedestrian lane, road signs) upang matukoy ang tunay na layunin ng pagkakaroon ng batas Kraytirya: a. Natukoy ang bahaging ginagampanan ng mga ito sa kabutihan ng tao b. Nakabuo ng kanilang pakahulugan sa batas mula sa naging talakayan sa matapos ang gawain 3. Nakagagawa ng isang 222
GRADE 9 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya letter to the eidtor upang maipahayag ang pansariling obserbasyon matapos magsagawa ng pagsusuri ng isang panukalang batas upang matukoy kung ito ay tumutugon sa makatao at makatarungang katangian ng batas Kraytirya: a. Komprehensibo ang ginawang pagsusuri b. May kalakip na pagninilay 4. Nakatutukoy ng isang ordinansa na ipinatutupad sa ibang pamayanan na ninanais mong ipatupad sa iyong pamayanan Kraytiya: a. Nakatukoy ng 2-3 batas b. May kalakip na komprehensibong 223
GRADE 9 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya paliwanag 5. Nakapagsasagawa ng isang panayam sa isang lokal na opisyal upang matukoy ang mga nararapat na ilapat na pamantayan sa pagbuo ng mga batas na ipinapanukala Kraytirya: a. Nakatukoy ng 3-4 na makabuluhang pamantayan b. Natukoy kung paano ito tunay na makatutulong sa tao 6. Naiisa-isa ang mga batas ng pamayanan, bayan o bansa na kanyang nilabag, ang mga dahilan ng paglabag at ang naging epekto nito Kraytirya: a. Malinaw na naisalaysay ang karanasan b. Naibahagi ang 224
GRADE 9 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya kanilang pagkatuto mula sa karanasang ito PAGTATAYA SA ANTAS NG PAGGANAP Pagtataya ng ginawang komprehensibong pagsusuri sa mga ipinapanukalang batas sa bansa batay sa mga sumusunod na pamantayan: a. Nakatukoy ng 2-3 panukalang batas ng bansa b. Naibigay ang mga mabuti at di mabuting dulot ng pagpapatupad ng mga batas na ito c. Natukoy ang mga dahilan kung bakit ito umaayon o hindi sa makatao at makatarungang katangian ng batas d. Nakapagbigay ng mga suhestyon o mga nais na baguhin ukol sa batas at ang dahilan sa mga ito 225
GRADE 9 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya e. May kalakip na pagninilay PAGTATAYA SA ANTAS NG PAG-UNAWA 1. Napatutunayan na mayroong mas mataas na layunin ang paggawa kaysa sa pagkita ng salapi Kraytirya: a. Kapani-paniwala ang inilahad na patunay b. Natukoy ang pinakamataas na layunin ng paggawa 2. Naiuugnay ang nabasang kwentong buhay ni Tony Meloto at ang kanyang pagsisimula ng Gawad Kalinga sa malalim at dalisay na layunin ng paggawa Kraytirya: a. Nakagawa ng buod ng kwentong buhay b. Natukoy kung 226
E. Napatutunayan na sa pamamagitan ng paggawa, nakapagpapamalas ang tao ng mga halaga na makatutulong upang patuloy na maiangat, bunga ng kanyang paglilingkod, ang antas kultural at moral ng lipunan at makamit niya ang kaganapan ng kanyang pagkatao F. Napagsasagawa ng isang maliit na proyektong pampamayanan (Paksa 3: Paggawa)
GRADE 9 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya anong karanasan ni Tony Meloto ang nagpaunawa sa kanila ng tunay at dalisay na layunin ng paggawa 3. Napagsasagawa ng isang maliit na proyektong pampamayanan (Hal. Kariton classroom) Kraytirya: a. Naisa-isa ang naging epekto nito sa kanilang pagkatao b. Naibahagi ang mga naging balakid sa pagsasagawa nito c. May maayos na plano para sa pagsasagawa 4. Nakapagsasagawa ng survey ukol sa isinasaalang-alang na layunin ng mga kabataan sa paggawa
Kraytiya: a. Nakagawa ng 227 K to 12 ( Edukasyon sa Pagpapakatao) August 27, 2011
GRADE 9 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya komprehensibong ulat b. Nakabuo ng makabuluhang paglalahat c. May kalakip na pagninilay 5. Nailalarawan ang isang araw o linggo sa buhay ng isang taong hindi masaya sa kanyang trabaho Kraytirya: a. Detalyado ang ginawang paglalarawan b. Naitala ang naging reyalisasyon pagkatapos ng gawain 6. Nailalarawan ang kaniyang work attitude at habit upang makilala ang mga kahinaan na dapat niyang malagpasan Kraytirya: a. Komprehensibo ang ginawang 228
GRADE 9 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya paglalarawan b. Naglakip ng mga kongkretong halimbawa c. May pagninilay PAGTATAYA SA ANTAS NG PAGGANAP Pagtataya ng ginawang Maliit na Proyektong Pampamayanan batay sa mga sumusunod na pamantayan: a. Naisa-isa ang naging epekto nito sa kanilang pagkatao b. Naibahagi ang mga naging balakid sa pagsasagawa nito c. May maayos na plano para sa pagsasagawa d. May mga patunay PAGTATAYA SA ANTAS NG PAG-UNAWA 1. Napatutunayan ang kahalagahan ng pakikilahok sa pagkamit ng kabutihang panlahat at kaganapan ng 229
G. Nahihinuha na ang pakikilahok ng tao sa mga gawaing pampamayanan, panlipunan/ pambansa ay makatutulong sa pagkamit ng kabutihang panlahat at kaganapan ng K to 12 ( Edukasyon sa Pagpapakatao) August 27, 2011
GRADE 9 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan pagkatao Assessment Pagtataya pagkatao Kraytirya: a. Makatotohanan ang ginawang patunay b. Nakapagbahagi ng makatotohanang halimbawa 2. Natutukoy ang suliranin sa pamayanan na hindi natutugunan ng lokal na pamahalaan at nagagawa ang kanilang bahagi upang matugunan ang suliraning ito Kraytirya: a. Nakatukoy ng 1-2 suliranin b. Makabuluhan ang naisip na paraan ng pakikisangkot 3. Nakalalahok sa mahalagang gawaing pampaaralan, pampamayanan, pambayan o pambansa Kraytirya: a. Detalyado ang 230
H. Nakalalahok sa
mahalagang gawaing pampaaralan, pampamayanan, pambayan o pambansa (Paksa 4: Pakikilahok)
GRADE 9 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya ginawang plano b. Malinaw na nakasaad ang mga hakbang na isasagawa c. Natukoy ang mga mahahalagang aral na natutuhan mula sa Gawain d. May kalakip na patunay 4. Nakapagsasagawa ng symposium sa mga class officers ng bawat antas tungkol sa halaga ng pakikilahok sa gawaing panlipunan Kraytiya: a. May malinaw na plano sa pagsasagawa ng symposium b. Aktibong nakibahagi sa lahat ng mga gawain para sa pagsasakatuparan ng symposium c. May resource person na kasangkot sa isang 231
GRADE 9 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya pakikilahok sa pamayanan, lipunan o bansa d. May kalakip na ulat e. May pagninilay 5. Nakalilikha ng liham para sa isang taong inilalaan ang malaking panahon sa pagtuligsa sa pamahalaan ngunit wala namang kongkretong gawain ng pakikilahok sa pamayanan, lipunan o bansa Kraytirya: a. Komprehensibo ang nilalaman ng liham b. Malinaw ang ipinahahatid na mensahe ng liham 6. Nasasagot ang tanong na: Ano na ang aking naiambag para sa pamayanan, lipunan o bansa? Kraytirya: a. Komprehensibo 232
GRADE 9 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya ang sagot sa tanong b. Malinaw ang ipanhahatid na mensahe ng sagot PAGTATAYA SA ANTAS NG PAGGANAP Pagtataya ng ginawang Plano sa Pakikilahok sa mahalagang gawain batay sa mga sumusunod na pamantayan: a. Tunay na maituturing na makabuluhan ang nilahukang gawain b. Naglakip ng mga patunay sa ginawang pakikilahok c. Naitala ang lahat ng mahahalagang karanasan sa pagsasagawa ng gawain d. Nakagawa ng komitment sa pagpapatuloy ng pagsasagawa ng pakikilahok e. May kalakip na pagninilay
GRADE 9 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya PAGTATAYA SA ANTAS NG PAG-UNAWA 1. Napatutunayan ang kalahagahan ng bolunterismo para sa lipunan Kraytirya: a. Katanggap-tanggap ang ginawang pagpapatunay b. Nakapagbigay ng mga angkop na halimbawa 2. Nakapagsusuri ng kwentong buhay ng mga taong inilaan ang malaking bahagi ng kanilang buhay para sa pagboboluntaryo (Hal. Efren Peaflorida, greenpeace volunteers atbp.) Kraytirya: a. Natukoy ang mga hamon na kinakaharap ng mga taong ito para sa bolunterismo 234
I. Napatutunayan na sa
pamamagitan ng bolunterismo naitataguyod ang pagtutulungan at malaking tiwala sa pagitan ng mga mamamayan, at napaglilingkuran ang Diyos sa pamamagitan ng kapwa
J. Nakalalahok sa isang
volunteer activity sa paaralan, sa pamayanan sa bayan atbp (Paks5: Bolunterismo)
GRADE 9 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya b. Natukoy ang pinakamahalagang aral mula sa nabasang kwento 3. Nakalalahok sa isang volunteer activity sa paaralan, sa pamayanan sa bayan atbp. Kraytirya: a. Naibahagi ang buong karanasan b. Nakagawa ng makabuluhang pagninilay sa isinagawang gawain 4. Natutukoy kung ilang bahagdan ng mga mag-aaral sa paaralan ang nagkaroon na ng karanasan sa pagboboluntaryo upang makapagdisensyo ng angkop na gawain upang maisulong ang pagiging aktibo sa gawaing ito Kraytirya: 235
GRADE 9 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya a. Nakagawa ng komprehensibong ulat b. Nakabuo ng paglalahat mula sa isinagawang survey c. Nakagawa ng maayos na disensyo ng programa 5. Nasasagot ang tanong na: Kung ikaw ang nasa katayuan ng isang taong nangangailangan na pinaglalaanan ng panahon at pagod ng iyong kapwa, ano ang iyong gagawin upang ito ay mapahalagahan? Kraytirya: a. Mayroong komprehensibong sagot sa tanong b. Makatotohanan ang naging tugon 6. Nasasagot ang tanong na: Paano ko pananatilihing nagaalab sa aking puso 236
GRADE 9 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya ang bolunterismo at paano ko mahihikayat ang aking kapwa na magboluntaryo? Kraytirya: a. Nakapagtala ng mga ispesipikong hakbang b. May pagtatalaga sa sarili na ito ay ilapat sa kanyang buhay
PAGTATAYA SA ANTAS NG PAGGANAP Pagtataya ng ginawang Pagboboluntaryo sa isang makabuluhang gawain batay sa mga sumusunod na pamantayan: a. Nakagawa ng komprehensibong ulat sa pagsasagawa ng gawain b. Naisa-isa ang mga magagandang bunga ng pagsasagawa ng gawain c. May kalakip na mga patunay 237 K to 12 ( Edukasyon sa Pagpapakatao) August 27, 2011
GRADE 9 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya d. Nalakipan ng makabuluhang pagninilay
III.Ang Tungkulin ng Tao sa Lipunan (Ikatlong Markahan)

A. Naipamamalas ng mag-aaral ang pagunawa sa mga halaga ng paggawa: kasipagan, pagtitiyaga, pamamahala ng paggamit ng oras, pagkamalikhain, pagkamahusay, teamwork, nasyonalismo at patriyotismo A. Ang mag-aaral ay naisasabuhay ang mga halaga ng paggawa: kasipagan, pagtitiyaga, pamamahala ng paggamit ng oras, pagkamlikhain, pagkamahusay, teamwork, nasyonalismo at patriyotismo
A. Napatutunay ang ang

kasipagan na nakatuon sa disiplinado at produktibong gawain na naaayon sa itinakdang mithiin ay kailangan upang umunlad ang sariling pagkatao, kapwa, lipunan at bansa
PAGTATAYA SA ANTAS NG PAG-UNAWA 1. Pagpapaliliwana g na ang kaalaman sa pamantayan sa paggawa, pagkakaroon ng sapat na motibasyong gumawa, paggamit ng mga kasanayang kailangan sa gawain at dapat na tugma ang pagsisikap na isagawa ang produkto sa kalidad nito ay patunay ng kasipagan Kraytirya: a. Maayo s ang pagpapaliwanag b. Buman ggit ng mga katunayan na magpapatatag ng paliwanag 238
B. Nakagagawa ng
Journal ng mga gawaing natapos nang pinaghandaan, ayon sa pamantayan at may motibasyon sa paggawa (Paksa1: Kasipagan)
GRADE 9 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya 2. Paglalarawan kung paano maipamamalas ang kasipagan sa paggawa Kraytirya: a. Maayos ang paglalarawan b. Angkop sa paksa ang paglalarawan 3. Paggawa ng mga pamantayan upang maging maayos ang paggawa ng mga takdang aralin Kraytirya: a. Angkop sa paksa ng ginawang pamantayan b. Maayos ang paliwanag sa bawa pamantayan 4. Pagsusuri ng kasipagang ipinamalas ng isang taong hinahangaan sa larangang kanyang 239
GRADE 9 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya pinili (Halimbawa: Former Senator and DOH Secretary Dr. 5. Juan Flavier) Kraytirya a. Natukoy ang kasipagang ipinamalas b. Maayos ang pagsusuri 6. Pagbabahagi ng saloobin tungkol sa kawalan ng kasipagan at pagsisikap sa pagaaral ng ilang mga kabataan Kraytirya: a. b. Angkop ang ibinahagi Maayos ang pagbabahagi
7. Pagtukoy sa nahinuhang reyalisasyon tungkol kahalagahan ng kasipagan sa paggawa Kraytirya a. K to 12 ( Edukasyon sa Pagpapakatao) August 27, 2011 Angkop 240
GRADE 9 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya sa paksa ang reyalisasyon b. Maayo s ang paglalahad c. Nilakip an ng pagninilay PAGTATAYA SA ANTAS NG PAGGANAP Pagtataya ng imbentaryo ng kasipagan na may sumusunod na patunay: kaalaman sa pamantayan sa paggawa A. pagkakaroon ng sapat na motibasyong gumawa B. paggamit ng mga kasanayang kailangan sa gawain C. tugma ang pagsisikap na isagawa ang produkto sa kalidad nito, batay sa sumusunod na kraytirya: 1. Makatotohanan 2. Tapat 3. Angkop sa paksa ang mga nasa 241
GRADE 9 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya imbentaryo 4. Nilakipan ng pagninilay
C. Napatutunayang ang
mga hirap, pagod at pagdurusa ay nadadaig ng pagpupunyagi tungo sa pagtupad ng itinakdang mithiin D. Nakagagawa ng Chart ng pagsunod sa hakbang upang matupad ang itinakdang gawain nang may pagpupunyagi (Paksa 2: Pagtityaga)
PAGTATAYA SA ANTAS NG PAG-UNAWA 1. Pagpapatunay na ang mga hirap, pagod at pagdurusa ay nadadaig ng pagpupunyagi tungo sa pagtupad ng itinakdang mithiin. Kraytirya: a. Angkop sa paksa ang mga patunay b. Nagbigay ng kongretong halimbawa c. Maayos ang paliwanag sa mga patunay 2. Paglalahad ng kwento na naglalarawan ng pagpupunyagi sa paggawa (Halimbawa: ang ginagawang pagpupunyagi sa pagsasanay (training) ni Manny Pacquiao 242
GRADE 9 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya upang siguradong siya ay manalo sa boksing) at iugnay ito sa mga pang-araw araw na gawain ng isang magaaral Kraytirya: a. Angkop sa paksa ang kwento b. Maayos ang palalarawan ng pagpupunyagi sa paggawa 3. Pagtatala ng mga manipestasyon ng pagiging mapunyagi sa paggawa Kraytirya a. Angkop sa paksa ang mga itinala b. Nilakipan ng paliwanag ang bawat itinala 4. Paglalahad ng sariling pananaw tungkol sa pagpupunyagi ng mga magulang na magtrabaho para sa magandang 243
GRADE 9 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya kinabukasan ng kanilang mga anak Kraytirya a. Obhektibo ang paglalahad b. Angkop sa paksa ang inilahad c. Maayos ang paglalahad 5. Pagbabahagi ng sariling damdamin tungkol sa mga taong nais lamang magpalimos kaysa magpunyaging magtrabaho Kraytirya a. Maayos ang pagbabahagi b. Angkop sa paksa ang mga ibinahagi 6. Pagbuo ng reyalisasyon tungkol sa halaga ng pagpupunyagi sa paggawa Kraytirya 244
GRADE 9 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya a. Angkop sa paksa ang mga reyalisasyon b. Nilakipan ng pagninilay PAGTATAYA SA ANTAS NG PAGGANAP Pagtataya ng binuong mga hakbang upang matupad ang itinakdang gawain nang may pagpupunyagi, batay sa sumusunod na kraytirya: Makatotohanan b. Tapat c. Malinaw ang mga hakbang d. Nagbigay ng mga patunay e. Nilakipan ng pagninilay
E. Natutukoy ang mga

patunay na ang pamamahala ng oras ay kailangan sa kaayusan ng paggawa upang magampanan ang mga tungkulin K to 12 ( Edukasyon sa Pagpapakatao) August 27, 2011
PAGTATAYA SA ANTAS NG PAG-UNAWA 1. Paglalahad ng kaugnayan ng pagiging mapanagutan at kaayusan ang 245
GRADE 9 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan nang may prayoritisasyon (prioritization) F. Nakapagtatala sa Journal ng mga pagkakataong napamahalaan ang oras (Paksa 3: Pamamahala ng Paggamit ng Oras) Assessment Pagtataya pamamahala ng oras Kraytirya: a. Maayos ang ginawang paglalahad b. Angkop sa paksa ang inilahad 2. Paglalarawan ng mga mabubuting dulot ng pamamahala ng oras Kraytirya: a. Angkop sa paksa ang paglalarawan b. Maayos ang paglalarawan 3. Paggawa ng skedyul ng gawain na nagpapahayag ng sariling pamamahala ng oras Kraytirya: a. Maayos ang skedyul ng gawain b.Angkop sa paksa ang paliwanag na 246
GRADE 9 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya binigay para sa skedyul ng mga gawain 4. Pagbibigay ng opinyon tungkol sa mga mag-aaral na nahuhuli sa pagpasa ng mga takdang aralin o gawain dahil sa kawalan ng pagpapahalaga sa pamamahala sa paggamit ng oras Kraytirya: a. Obhektibo ang opinyon b. Maayos ang pagbibigay ng opinyon c. Angkop sa paksa ang binigay na opinyon 5. Pagbabahagi ng sariling damdamin tungkol sa pagwawalang bahala sa oras na nakakaabala o nakakaperwisyo sa iba (Halimbawa: kamagaral na hindi tumupad 247
GRADE 9 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya sa tamang oras ng tipanan para tapusin ang kanilang proyekto na nagresulta sa mababang marka ng buong pangkat) Kraytirya: a. Maayos ang pagbabahagi b. Angkop sa paksa ang ibinahagi 6. Pagtukoy sa mga pagpapahalagang natutuhan na magiging bahagi ng kanyang pamumuhay Kraytirya a. Angkop sa paksa ang natukoy na pagpapahalaga b. Maayos ang paliwanag c. Nilakipan ng pagninilay
PAGTATAYA SA ANTAS 248 K to 12 ( Edukasyon sa Pagpapakatao) August 27, 2011
GRADE 9 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya NG PAGGANAP Pagtataya ng sariling plano ng mga gawain upang mapamahalaan ang oras, batay sa sumusunod na kraytirya: a. Kompleto ang mga bahagi ng plano b. Makatotohanan ang mga gawaing binanggit sa plano c. Nilakipan ng pagninilay G. Naipaliliwanag na ang PAGTATAYA SA ANTAS kagalingan sa PAG-UNAWA paggawa at paglilingkod ay 1. Pagpapatunay na ang kailangan upang kagalingan sa paggawa maiangat ang sarili, at paglilingkod ay mapaunlad ang kailangan upang ekonomiya ng bansa at maiangat ang sarili, mapasalamatan ang mapaunlad ang Diyos sa mga talentong ekonomiya ng bansa at Kanyang kaloob. mapasalamatan ang Diyos sa mga talentong H. Nakapagbibigay ng Kanyang kaloob mga patunay ng kalidad ng gawain o Kraytirya produkto a. Angkop sa paksa ang mga patunay (Paksa 4: Kagalingan sa b. Nagbigay ng 249
GRADE 9 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Paggawa) Assessment Pagtataya kongretong halimbawa c. Maayos ang paliwanag sa mga patunay 2. Pagbabahagi ng kwento ng mga Pilipinong naging tanyag dahil sa kanilang galing sa paggawa (Halimbawa: Kenneth Cobonpue na tagaCebu, kilalang mahusay sa paggawa ng mga muwebles sa buong mundo) Kraytirya a. Angkop sa paksa ang kwento b. Maayos ang palalarawan ng pagiging magaling sa paggawa 3. Pagtukoy sa natatanging mga talento at galing na maaaring maging daan upang maging magaling sa paggawa 250
GRADE 9 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya Kraytirya a. Maayos na natukoy ang sariling mga talento at galing b. Angkop ang mga paliwanag sa bawat talento at galing na natukoy 4. Paglalahad ng pananaw tungkol sa mga taong ayaw linangin ang kanilang pagiging malikhain bagkus nais tangkilikin ang mga dayuhang produkto Kraytirya a. Maayos na nailahad ang sariling pananaw b. Obhektibo ang mga pananaw na binigay c. Angkop sa paksa ang pananaw na nilahad 5. Pagbabahagi ng damdamin tungkol sa pagsisikap ng mga 251
GRADE 9 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya Pilipino na iangat ang halaga ng pagiging malikhain at pagiging mahusay (Hal. Gumagawa ng furniture na kilala sa buong mundo na taga-Cebu) Kraytirya: a. Angkop sa paksa ang pagbabahagi b. Maayos ang pagbabahagi 6. Pagtukoy sa mga reyalisasyon tungkol sa halaga ng pagiging magaling sa paggawa Kraytirya a. Angkop sa paksa ang reyalisasyon b. Maayos ang paliwanag PAGTATAYA SA ANTAS NG PAGGANAP Pagtataya ng imbentaryo ng mga sariling galing at talento na upang maipamalas ang kagalingan sa paggawa, 252
GRADE 9 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya ayon sa sumusunod na kraytirya: a. Komprensibo ng ginawang imbentaryo b. Makatotohanan ang mga talento at galing na itinala c. Naiugnay ang mga itinalang talento at galing sa paghubog ng kagalingan sa paggawa d. Nilakipan ng pagninilay PAGTATAYA SA ANTAS NG PAG-UNAWA 1. Pagpapaliwanag ng kaugnayan ng pagkakaisa at patriyotismo ay patunay ng pagmamahal sa kapwa at bansa tungo sa kaunlaran Kraytirya: a. Maayos ang paliwanag b. Angkop sa paksa ang mga paliwanag 253
I.
Naipaliliwanag na ang pagkakaisa at patriyotismo ay patunay ng pagmamahal sa kapwa at bansa tungo sa kaunlaran
J. Nakikibahagi sa gawaing pampamayanan na nagpapakita ng teamwork, nasyonalismo at patriyotismo (Paksa 5: Nasyonalismo at K to 12 ( Edukasyon sa Pagpapakatao) August 27, 2011
GRADE 9 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Patriyotismo) 2. Pagbabahagi ng kwento ng paglalarawan ng mga samahang nagpakita ng pagkakaisa at patriyotismo (Hal. Gawad Kalinga para sa mga libreng pabahay, Ateneo Alumni Association para sa pagbibigay ng libreng edukasyon sa mga mahihirap na nais magaral sa Ateneo) Kraytirya: a. Angkop sa paksa ang ibinahaging kwento b. Maayos ang paglalahad ng kwento ng paglalarawan 3. Pagtukoy ng mga katangian ng mga taong nagsasabuhay pagkakaisa at patriyotismo Kraytirya: a. Angkop sa paksa 254 Assessment Pagtataya
GRADE 9 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya ang mga katangiang binanggit b. Maayos ang mga paliwanag 4. Paglalahad ng sariling pananaw tungkol sa mga samahang nagsasamantala sa mga mahihirap na mamamayan dahil sa pera o iba pang interes Kraytirya a. Angkop sa paksa ang sariling pananaw na nilahad b. Maayos ang paglalahad 5. Pagbabahagi ng sariling saloobin tungkol sa paglalaan ng panahon para makatulong sa pagsusulong ng pagkakaisa at patriyotismo (Halimbawa: Efren Penaflorida na bumuo ng Dynamic Teen 255
GRADE 9 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya Company) Kraytirya: a. Angkop sa aralin ang ginawang pagbabahagi b. Maayos ang pagbabahagi 6. Pagtukoy sa maaaring gawin upang makabahagi sa pagsusulong pagkakaisa at patriyotismo tungo sa kaunlaran Kraytirya: a. Angkop sa paksa ang mga natukoy na gawain b. Maayos ang paliwanag sa bawat natukoy na gawain c. Nilakipan ng pagninilay PAGTATAYA SA ANTAS NG PAGGANAP Pagtataya sa pakikibahagi sa gawaing pampaaralan o 256
pampamayanan na nagpapakita ng pagkakaisa at patriyotismo, batay sa sumusunod na kraytirya: a. Angkop sa paksa ang gawaing pinili b. Nagbigay ng mga patunay ng pakikibahagi sa gawain (halimbawa: planong ginawa, attendance, larawan at ulat) c. Nilakipan ng pagninilay IV. Ang Pagpaplano ng Kursong Akademiko o Teknikal-Bokasyonal Bilang Tugon sa Hamon ng Paggawa (Ikaapat na Markahan) A. Naipamamalas ng mga A. Ang mga mag-aaral ay PAGTATAYA SA ANTAS A. Naipapamamalas ang mag-aaral ang nakapagsasagawa ng pag-unawa na ang NG PAG-UNAWA kaalaman sa mga hakbang sa paggawa na may pagpaplano ng kursong paghahanda para sa layuning maglingkod at 1. Pagpapaliwanag ng akademiko o teknikalkursong akademiko o makatulong sa kapwa halaga ng paggawa na bokasyonal o negosyo teknikal-bokasyonal, ay daan upang may layuning bilangtugon ko sa negosyo o hanapbuhay. makapag-iwan ng maglingkod sa kapwa hamon ng paggawa pamana (legacy) na at makatulong sa mga makatutulong sa nangangailangan pagpapabuti at pagpapaunlad ng sarili, Kraytirya: kapwa at lipunan. Malinaw ang paliwanag, may patunay kaugnay ng B. Naipakikita ang paliwanag pagbibigay halaga sa 257 K to 12 ( Edukasyon sa Pagpapakatao) August 27, 2011
GRADE 9 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan paglilingkod sa Diyos sa pamamagitan ng paglilingkod sa kapwa bilang mahalagang bahagi ng bokasyon ng bawat tao, sa pamamagitan ng pagsasaalang-alang sa layuning makatulong sa mga nangangailangan. (Paksa 1: Ang Paggawa Bilang Paglilingkod) (Ang pagmamahal ang pangunahin at likas na bokasyon ng bawat tao) Assessment Pagtataya
2. Pagsusuri ng nilalaman ng Tsart ng Motibasyon ko sa Paggawa 3. Paghahambing tungkol sa pagkakaiba ng paggawa bilang tungkulin o obligasyon at paggawa dahil sa layuning maglingkod at makatulong sa kapwa Kraytirya Malinaw ang ginawang pagsusuri Nabanggit na ang paggawa bilang paglilingkod ay bahagi ng bokasyon bilang tao Nababanggit na ang pagkakaroon ng kakayahang makatulong sa nangangailangan ay bunga ng paggawa 4. Pagbuo ng Tsart ng Motibasyon Ko sa Paggawa Kraytirya a. May kalakip na 258
GRADE 9 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya pagninilay na natutukoy a.1. ang mga dapat baguhin sa motibasyon sa paggawa at a.2. mga epekto ng paggawa na may paglilingkod 5. Pagtatala ng sampung gawain na gusto at madalas gawin at pag-uuri ng mga ito batay sa motibasyon Kraytirya May pagninilay ang ginawang pagtatala Natutukoy ang mga motibasyon para sa bawat gawain 6. Pagtukoy ng mga motibasyon ng mga manggagawang Filipino sa ibang bansa o OFW sa pamamagitan ng pagsusuri sa mga caselet Kraytirya Angkop ang mga natukoy 259
GRADE 9 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya na motibasyon ayon sa caselet May pagninilay ang ginawang mga pagpapasya 7. Pagtukoy sa mga sariling motibasyon sa paggawa Kraytirya May pagninilay tungkol sa mga dapat baguhin sa mga sariling motibasyon sa paggawa Natutukoy ang mga tamang motibasyon sa paggawa PAGTATAYA SA ANTAS NG PAGGANAP Pagbuo ng Tsart ng Motibasyon Ko sa Paggawa sa isang linggo batay sa mga sumusunod na pamantayan: 1. Pagkakumpleto ng entry sa bawat araw 2. May kalakip na 260
GRADE 9 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya pagninilay na natukoy a. ang mga dapat baguhin sa motibasyon sa paggawa at b. mga epekto ng paggawa na may layuning maglingkod C. Nakapipili ng kursong akademiko o teknikalbokasyonal at nakapaghahanda para dito gamit ang sapat na kaalaman tungkol sa mga trabahong kailangan sa Pilipinas at sa ibang bansa (Paksa 2: Mga Lokal at Global na Demand) PAGTATAYA SA ANTAS NG PAG-UNAWA 1. Pagpapaliwanag ng Exploring Occupations Worksheet Kraytirya: Malinaw ang paliwanag, may patunay kaugnay ng paliwanag 2. Pagsagot ng Exploring Occupations Worksheet batay sa mga impormasyong nakalap sa career fair Kraytirya Malinaw ang ginawang pagsusuri May pagninilay 261
3. Pagbuo ng Talaan ng mga Trabaho o Negosyong Angkop sa Akin Kraytirya May pagsasaalang-alang sa mga pinakahuling datos ayon sa DOLE ( hal. 2011-2021 KEG) May pagsasaalang-alang sa mga pansariling hilig, mithiin, talento, kakayahan at halaga 4. Pagsulat ng repleksyon hinggil sa kahalagahan ng kaalaman sa mga lokal at global na demand sa larangan ng paggawa at negosyo sa pagpili ng karera o negosyong papasukan Kraytirya Malinaw ang pagsusuri na inilagay May mga ibinigay na halimbawa 262 K to 12 ( Edukasyon sa Pagpapakatao) August 27, 2011
5. Paglahok sa isang show and tell activity kung saan ang mga mag-aaral ay magsusuot ng uniporme at mag-uulat ng mga gawain kaugnay ng hanapbuhay o negosyong minimithi Kraytirya Angkop ang suot na uniporme Batay sa pagsasaliksik ang mga iniulat na gawain 6. Paghahambing ng mga trabaho o negosyong nakatala sa Talaan ng mga Trabaho o Negosyong Angkop sa Akin at pagsulat ng implikasyon nito sa minimithing hanapbuhay o negosyo Kraytirya 263 K to 12 ( Edukasyon sa Pagpapakatao) August 27, 2011
GRADE 9 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya a. Malinaw ang pagbibigay paliwanag b. Batay sa mga pag-aaral at pananaliksik ang ginawang paghahambing PAGTATAYA SA ANTAS NG PAGGANAP Pagbubuo ng Talaan ng mga Trabahong Angkop sa Akin batay sa mga sumusunod na pamantayan: 1. May paglalarawan ng demand at mga kasanayang kailangan ng trabaho
2. May kalakip na nasagot na Exploring Occupations Worksheet 3. May pagninilay D. Natutukoy ang mga K to 12 ( Edukasyon sa Pagpapakatao) August 27, 2011 PAGTATAYA SA ANTAS 264
GRADE 9 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan sariling kakayahan, hilig, halaga at mithiin E. Nakapipili ng mga kursong akademiko/bokasyonal o negosyo na tugma sa mga sariling kakayahan, hilig, halaga at mithiin (Paksa 3: Mga Pansariling Salik sa Pagpili ng Kursong Akademiko o Teknikal-Bokasyonal o Negosyo: Kakayahan, Hilig, Halaga, Mithiin) Assessment Pagtataya NG PAG-UNAWA 1. Pagpaliliwanag ang laman ng Chart of Abilities Kraytirya: Malinaw ang paliwanag, may patunay kaugnay ng paliwanag
2. Pagsusuri sa nilalaman ng Interest Focus Inventory Kraytirya Malinaw ang ginawang pagsusuri Nuuri ang mga gawain iyon sa uri ng hilig 3. Pagtatakda ng mithiin kaugnay ng pagtatatag ng karera o negosyo Kraytirya a. Angkop ang pasya o 265
GRADE 9 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya kilos sa mga pansariling salik sa pagpili ng kursong akasdemiko o teknikal bokasyonal o negosyo b. May kalakip na maikling paliwanag 4. Pagsulat ng mga pangarap sa My Personal Badge Kraytirya May pagninilay na naiiuugnay ang mga pangarap sa pagtatakda ng mga mithiin 5. Paglalakbay gamit ang imahinasyon sa gawaing Isang Paglalakbay sa Hinaharap Kraytirya a. Nakikilahok ng may pagkukusa at kagalakan b. May pagsasaalangalang sa mga maaring maging 266
GRADE 9 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya kalagayan ng mga tao sa paligid at ng sarili sa hinaharap 6. Pag gawa ng Force Field Analysis Kraytirya a. Malinaw na naitatala ang mga kahinaan at mga kalakasan b. Natutukoy ang mga paraan upang malagpasan ang mga kahinaan PAGTATAYA SA ANTAS NG PAGGANAP Pagpili ng kursong akademiko o teknikal bokasyonal o negosyo at pagtatakda ng mithiin kaugnay ng pagtatatag ng karera o negosyo batay sa mga pamantayan sa pagtatakda ng mithiin, ang SMARTA: 1. pagtatakda ng panahon sa pagkakamit ng mga mithiin 267
GRADE 9 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya 2. pagkakaroon ng sistema, pamamaraan at pamantayan sa pagsukat ng kanyang pagsulong o pag-unlad tungo sa pagkakamit nito 3. pagtukoy sa mga tiyak na hakbang tungo sa pagkakamit ng mithiin 4. pagtukoy sa mga maaring maging balakid o hadlang sa pagkakamit ng mithiin at gayundin ng mga paraan upang malampasan ang mga ito 5. pagkakaroon ng sistema ng pagpapabuya o paggantimpala para sa mga nakamit na mithiin upang magkaroon ng pagpupunyaging magpatuloy 6. pagkakaroon ng puwang sa mga pagbabago o pagpapabuti sa plano
GRADE 9 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan F. Nakapaghahanda para sa mundo ng paggawa at sa pagtupad ng bokasyon sa pamamagitan ng pagaaral at pagsasanay G. Nahahasa ang mga kakayahan upang magkaroon ng kahandaang pisikal, mental, sosyal at ispiritwal para sa mundo ng paggawa at sa pagtupad sa bokasyon H. Nalilinang ang mga kasanayan, halaga, at talento na makatutulong sa pagtatagumpay sa napiling hanapbuhay o negosyo. (Paksa 4 : Halaga ng pagaaral sa paghahanda para sa pagnenegosyo o paghahanapbuhay) Assessment Pagtataya PAGTATAYA SA ANTAS NG PAG-UNAWA 1. Pagpapaliwanag kung bakit naging kanaisnais ang hanapbuhay o negosyong minimithi Kraytirya: Malinaw ang paliwanag, may patunay kaugnay ng paliwanag 2. Pag-uulat ng mga nakalap na impormasyon tungkol sa kursong napili at pagtukoy ng implikasyon nito sa kanyang career planning Kraytirya Malinaw ang ginawang pagsusuri gamit ang isip at kilos-loob May ginawang pagninilay 3. Paggawa ng Career Plan 269
GRADE 9 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya Kraytirya May pagninilay May pagsangguni May pagsasaalang-alang sa mga pansariling salik sa pagpili ng kursong propesyonal o teknikal bokasyonal o negosyo 4. Pagsusuri ng mga caselet at pagtukoy sa mga naging maling pasya at kilos ng tauhan kaugnay ng paghahanda sa paghahanapbuhay at pagnenegosyo sa mga ito Kraytirya Malinaw ang mga paliwanag May mga ibinigay na halimbawa 5. Pagbibigay ng alternatibong wakas sa mga caselet (na nagpapakita ng kawalan ng paghahanda sa 270
GRADE 9 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya paghahanapbuhay o pagnenegosyo) ayon sa sariling kalagayan mga oportunidad at kalakasan Kraytirya Malinaw ang mga pangangatwiran sa mga iminungkahing alternatibo May pagninilay May pagsasaalang-alang sa mga pansariling salik sa pagpili ng kursong propesyonal/teknikalbokasyonal o negosyo 6. Pagtukoy ng mga sariling kalakasan at kahinaan at nakapagbabalangkas ng mga hakbang upang magamit ang mga kalakasan sa ikabubuti at malagpasan ang mga kahinaan Kraytirya Malinaw ang pagbibigay paliwanag Naayon sa SMARTA ang 271
GRADE 9 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya mga hakbang na nabalangkas PAGTATAYA SA ANTAS NG PAGGANAP Pagbabalangkas ng plano ng paghahanda para sa kursong akademiko o teknikal-bokasyonal, negosyo o hanapbuhay batay sa mga pamantayan sa pagbuo ng Career Plan : 1. Pagtatakda ng mithiin (Goal Setting) kaugnay ng napiliing hanapbuhay o negosyo 2. Pagtukoy ng mga kailangan upang makamit ang mithiin (hal. kasanayan, kakayahan, talento, halaga, at hilig) 3. Pagtukoy sa mga taglay na kasanayan, kakayahan, talento, halaga, at hilig na makatutulong sa pagkamit ng mithiin 4. Pagtatala ng mga kakailanganing gawin 272
GRADE 9 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya sa loob ng itinakdang panahon tungo sa pagkakamit ng mithiin
Level Content Nilalaman I. Content Standards Pamantayang Pangnilalaman GRADE 10 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap A. Ang mag-aaral ay nakapagsasagawa ng mga hakbang upang masanay ang isip at kilos-loob na gawin ang mabuti at iwasan ang masama sa araw araw na pamumuhay Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan A. Napatutunayang ginagamit ang isip at kilos-loob para lamang sa paghahanap ng katotohanan at sa paglilingkod/pagmama hal B. Nakikilala ang kanyang mga kahinaan sa pagpapasya at nakagagawa ng mga kongkretong hakbang upamg malagpasan ang mga ito gamit ang My Progress Profile (Paksa 1: Isip at KilosLoob) Assessment Pagtataya PAGTATAYA SA ANTAS NG PAGGANAP Nagagamit ang isip at kilos-loob sa paggawa ng pasya at kilos tungo sa pagpili ng panig sa isang napapanahong isyu (Hal. Ang tungkol sa RH Bills o Divorce Bill) Natataya ang paggamit ng isip at kilos-loob sa paggawa ng pasya at kilos tungo sa katotohanan at kabutihan batay sa sumusunod na kraytirya: a. Malinaw na nailahad ang mga pasya o kilos tungo sa katotohanan at kabutihan b. May paliwanag ang bawat pasya o kilos sa bawat sitwasyon c. Binanggit ang gamit at tungkulin ng isip at kilosloob sa bawat sitwasyon d. Gumamit ng malikhaing speech baloon bilang ilustrasyon ng gawain 274 K to 12 ( Edukasyon sa Pagpapakatao) August 27, 2011
Domain/ Strand Ang Moral na Pagkatao (Unang Markahan) A. Naipamamalas ng mag-aaral ang pagunawa sa mga konsepto tungkol sa pagkatao ng tao upang makapagpasya at makakilos nang may preperensya sa kabutihan.
GRADE 10 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya e. May kalakip na pagninilay PAGTATAYA SA ANTAS NG PAGGANAP Nailalapat ang wastong paraan upang baguhin ang mga pasya at kilos na taliwas sa unang prinsipyo ng Likas na Batas Moral gamit ang isang plan of action Natataya ang paglalapat ng wastong paraan upang baguhin ang mga pasya at kilos batay sa musunod na kraytirya: a. Kaangkupan ng pasya o kilos batay sa unang prinsipyo ng Likas na Batas Moral b. Nailalahad nang malinaw ang ginawang pasya at kilos c. May takdang panahon ang pagsasagawa ng mga paraang ito d. Malinaw at makatotohanan ang itinakdang tunguhin 275
C. Naipaliliwanag na ayon sa Likas na Batas Moral, likas sa tao na alamin ang mabuti na dapat gawin at masama na dapat iwasan ayon sa ugnayan niya sa sarili, kapwa, pamayanan/lipunan at Diyos D. Naipaliliwanag ang dalawang prinsipyo ng Likas na Batas Moral E. Nasusuri ang tatlong pagpapasyang ginawa ng tatlong kamag-aral sa isang linggo gamit ang Likas na Batas Moral (Paksa 2: Likas na Batas Moral (Natural Moral Law))
GRADE 10 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan e. Assessment Pagtataya Nasusukat ang paglago sa ginawang pamamaraan
F. Natutukoy ang mga patunay na ang konsensyang nahubog batay sa Likas na Batas Moral ay nagsisilbing gabay sa tamang pagpapasya at pagkilos G. Naibabahagi sa pamamagitan ng pagbibigay ng payo (peer counseling) sa kapwa kamag-aral o kaibigan tungkol paggawa ng pasya o kilos na batay sa tamang kosensya (Paksa 3: Konsensya: Kahulugan, Mga Prinsipyong Gumagabay at mga Uri)
PAGTATAYA SA ANTAS NG PAGGANAP Naisasagawa ang examination of conscience o pagsusuri ng konsensya o budhi Nakagagawa ng pagninilay tungkol sa ginawang pagsusuri at naitatala ito sa journal Pagtataya ng nabuong mga hakbangin upang mapaunlad ang mga pasya at kilos batay sa sumusunod na kraytirya: a. May isinagawang pagninilay b. Natutukoy kung ano ang mga pagkakamaling nagawa ayon sa dikta ng konsyensya c. Kusang loob na napagpapasyahan g baguhin ang mga 276
GRADE 10 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya pagkakamaling nagawa Nakapagsasagawa ng mga hakbang upang isagawa ang mga pagbabago
d.
H. Napatutunayang ang tunay na kalayaan ay ang kakayahang tumugon sa tawag ng pagmamahal at paglilingkod I. Nakabubuo ng plano ng pagpapaunld ng paggamit ng kalayaan batay sa resulta ng pagtataya sa paggamit ng kalayaan bilang pagtugon sa tawag ng pagmamahal at paglilingkod
(Paksa 4: Ang Kalayaan)
PAGTATAYA SA ANTAS NG PAGGANAP Naipapakikita ang isang halimbawa ng paggamit ng kalayaan sa pagpili ng mabuti at pananagutan ang pagpili sa masama sa pamamagitan ng isang documentation report tungkol sa mga nakakulong sa piitan Natataya ang ginawang pagpapakita ng paggamit ng kalayaan sa pagpili ng mabuti at panagutan sa pagpili sa masama batay sa sumusunod na kraytirya: a. Natutukoy ang mga pasyang ginawa ng piniling case study b. Malinaw ang paglalahad ng mga pangyayari sa buhay nito at sa mga 277
GRADE 10 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya kinahinatnan ng kanyang pasya c. Napagninilayan ang halaga ng paggamit ng kalayaan sa pagpapasya at pagkilos d. Naiuulat ang mga ginawang pagninilay sa klase ng malinaw J. Naipaliliwanag na nakabatay ang dignidad ng tao sa kanyang pagkabukodtangi (hindi siya nauulit sa kasaysayan) at sa pagkakawangis niya sa Diyos (may isip at kalooban) K. Natutukoy ang mga tao o pangkat na nagtataguyod at pagpapahalaga sa dignidad ng tao (Paksa 5: Ang Dignidad ng Tao) PAGTATAYA SA ANTAS NG PAGGANAP Naipakikita ang wastong paraan ng pakikitungo sa kapwa sa pamamagitan immersion o pagganap sa papel ng mga marginalized ng lipunan (Hal. Ang pagtira sa kalye sa loob ng isang araw) Pagtataya ng Pagpapakita ng Wastong Paraan ng Pakikitungo sa Kapwa batay sa sumusunod na kraytirya: a. May detalyadong paliwanag ng mga pasyang ginawa batay sa paggamit ng 278
GRADE 10 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya Likas na Batas Moral, konsensya at kalayaan b. May pagpapahayag ng mga pagpapahalaga sa dignidad bilang kawangis ng Diyos at kapantay ng kapwa c. May pagninilay
II. Ang Makataong Kilos (Ikalawang Markahan)

A. Naipamamalas ng mag-aaral ang pagunawa sa mga konsepto tungkol sa makataong kilos upang makapagpasya nang may preperensya sa kabutihan sa gitna ng mga isyung moral at impluwenysa ng kapaligiran. A. Ang mag-aaral ay nakapagsasagawa ng case study na nagpapatunay ng makataong kilos A. Napatutunayang gamit ang katwiran, sinadya (deliberate) at niloob ng tao ang makataong kilos; kaya ang kawastuhan o kamalian nito ay kanyang pananagutan B. Nakagagawa ng pagsusuri upang masundan ang pagunlad ng sarili tungo sa makataong kilos (Paksa 1: Ang Makataong Kilos) PAGTATAYA SA ANTAS NG PAGGANAP Nakasusulat ng isang sanaysay tungkol sa kahulugan, mga uri, at mahahalagang elemento ng makataong pagkilos na may kasanayang teknikal at pagninilay A. May kasanayang teknikal B. May pagninilay C. Nagpapakita ng pagunawa sa kahulugan, mga uri at mahahalagang elemento ng makataong pagkilos PAGTATAYA SA ANTAS 279 K to 12 ( Edukasyon sa Pagpapakatao) August 27, 2011
C. Naipaliliwanag na may
GRADE 10 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan pagkukusa sa makataong kilos kung ito ay nagmumula sa kalooban na malayang isinagawa sa pagsubaybay ng isip/kaalaman D. Nakapagninilay tungkol sa pagkukusa sa makataong kilos na nakabuti sa sarili at kapwa (Paksa 2: Ang Pagkukusa ng Makataong Kilos (Voluntariness of Human Act)) E. Napatutunayang nakaaapekto ang kamangmangan, masidhing damdamin, takot, karahasan at ugali sa pananagutan ng tao sa kalalabasan ng kanyang mga pasya at kilos dahil maaaring mawala ang pagkukusa sa kilos F. Nakikibahagi sa talakayn tungkol sa Assessment Pagtataya NG PAGGANAP Nakagagawa ng reflection paper tungkol sa isang sitwasyon kaugnay ng pagkukusa sa makataong kilos na may empatya at pagninilay gamit ang pagunawa sa pagkukusa sa makataong kilos A. May empatya B. May pagninilay C. Nagpapakita ng pagunawa sa pagkukusa sa makataong kilos
PAGTATAYA SA ANTAS NG PAGGANAP Nakagagawa ng critique paper sa isang isyu o sitwasyon tungkol sa kamangmangan, takot, at karahasan na may masusing pagsusuri at pagninilay-nilay gamit ang pag-unawa sa mga salik na nakaaapekto sa pananagutan ng tao sa kalalabasan ng kilos at 280
GRADE 10 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan kamangmangan, masidhing damdamin, takot, karahasan at gawi na may epekto sa kilos o pasyang isinagawa pasya A. Nagpapakita ng pagunawa sa mga yugto ng makataong kilos B. May pagsusuri C. May pagninilay Assessment Pagtataya
(Paksa 3: Mga Salik na Nakaaapekto sa Pananagutan ng Tao sa Kalalabasan ng Kilos at Pasya)
G. Naipaliliwanag na ang
bawat yugto ng makataong kilos ay kakikitaan ng kahalagahan ng deliberasyon ng isip at kilos-loob sa paggawa ng moral na pasya at kilos H. Natutukoy ang mga kilos na at pasyang nagawa na umaayon sa bawat yugto ng makataong kilos (Paksa 4: Mga Yugto ng K to 12 ( Edukasyon sa Pagpapakatao) August 27, 2011
PAGTATAYA SA ANTAS NG PAGGANAP Nakagagawa ng observation tsart ng mga pasya/kilos na ginagawa sa araw-araw nang may pag-susuri at repleksyon gamit ang pag-unawa sa mga yugto ng makataong kilos A. Nagpapakita ng pagunawa sa mga yugto ng makataong kilos B. May pagsusuri C. May repleksyon 281
GRADE 10 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Makataong Kilos) Assessment Pagtataya Nakagagawa ng plano upang mabago ang mga kilos na hindi ayon sa pamantayan ng moral na kilos gamit ang pag-unawa sa mga pamantayan ng mga moral na kilos Nagpapakita ng pagunawa sa mga pamantayan ng mga moral na kilos PAGTATAYA SA ANTAS NG PAGGANAP Nakasusulat ng ulat tungkol sa panayam sa taong nagtamo ng kaligayahan dahil sa makataong pagkilos na may pagsusuri at repleksyon gamit ang pagunawa sa layunin ng makataong pagkilos A. Nagpapakita ng pagunawa sa layunin ng makataong pagkilos B. May pagsusuri C. May repleksyon
I.
Naipahahayag ang katuturan ng mabuting layunin, paraan at maayos na sirkumstansya sa makataong kilos
J. Naibabahagi ang mga pasya at kilos na mayroong mabuting layunin, paraan at maayos na sirkumstansya sa makataong kilos (Paksa5: Layunin, Paraan at Sirkumstansiya ng Makataong Kilos)
III.Mga Pangunahing Birtud at Pagpapahalagang Moral (Ikatlong Markahan)

Level Content Nilalaman Domain/ Strand Content Standards Pamantayang Pangnilalaman A. Naipamamalas ng mag-aaral ang pagunawa sa mga konsepto tungkol sa mga pagpapahalagang moral (core moral values) upang makapagpasya at makakilos tungo sa makabuluhan at mabuting pakikipagugnayan sa Diyos, sa kapwa, pamilya, pamayanan/lipunan at sa kapaligiran.
GRADE 10 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap A. Ang mag-aaral ay nakabubuo ng ang mga hakbang upang maisabuhay ang mga pangunahing pagpapahalagang moral Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan A. Naipaliliwanag na ang pagkilala sa kadakilaan at kapangyarihan ng Diyos ay pagkilala sa dignidad at kalikasan ng tao B. Naipahahayag ang pagmamahal/ pananampalataya sa Diyos gamit ang photo journal ng mga gawain sa araw-araw na nagpapakita ng tunay na paraan ng pagmamahal sa Diyos (Paksa 1: Pananampalataya at Pagmamahal sa Diyos) 4. Assessment Pagtataya PAGTATAYA SA ANTAS NG PAG-UNLAD 1. Nasasaliksik at natatalakay ang mga gawaing taliwas sa batas ng Diyos Naibabahagi ang kanilang kaalaman batay sa isinagawang pagsasaliksik Nagkakaroon ng paglilinaw sa mga epektong idinudulot ng pagsunod sa mga gawaing taliwas sa Batas ng Diyos Nakabubuo ng isang mapanindigang posisyon tungkol sa isyung may kinalaman sa mga gawaing taliwas sa Batas ng Diyos Nakakalap ang pananaw ng ibat 283
2.
3.
5.
GRADE 10 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya ibang tao sa pamayanan tungkol sa mga gawaing taliwas sa batas ng Diyos 6. Nakapagsasagawa ng panayam sa mga taong gumagawa ng mga gawaing taliwas sa Batas ng Diyos (Hal. manghuhula, magikero, mapamahiin atbp.) at pagsulat ng isang sulat na naglalaman ng ilang payo upang iwasan ang mga naturang Gawain Nakagagawa ng pangako ng pag-iwas sa mga gawaing taliwas sa batas ng Diyos na nakagawiang gawin sa araw-araw
7.
PAGTATAYA SA ANTAS NG PAGGANAP Nakagagagawa ng isang 284 K to 12 ( Edukasyon sa Pagpapakatao) August 27, 2011
GRADE 10 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya Position Paper na may matibay na paninindigan sa isang isyu tungkol sa mga gawaing taliwas sa batas ng Diyos.
C. Napatutunayang itinakda ang awatoridad bilang kapangyarihang ipinagkaloob sa tao o pangkat upang magkaroon ng kaayusan, kaunlaran at isulong ang kabutihang panlahat D. Natutukoy ang mga paraan kung paano maipakikita ang paggalang sa: 1. Diyos 2. Magulang 3. Guro 4. Mga awtoridad sa paaralan 5. Mga awtoridad sa lipunan 6. Lider ng bansa K to 12 ( Edukasyon sa Pagpapakatao) August 27, 2011
PAGTATAYA SA ANTAS NG PAGGANAP Naisasabuhay ang mga hakbang sa pagpapakita ng paggalang sa awtoridad Kraytirya: a. Tiyak ang mga hakbang b. Makatotohanan c. May patunay ng pagsasabuhay d. May kalakip na pagninilay Nakagagawa ng pledge of support sa kasalukuyang pinuno ng bayan o bansa Kraytirya: a. May malinaw na hakbang sa pagpapakita ng suporta 285
GRADE 10 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya b.Makatotohanan (Paksa 2: Paggalang sa Awtoridad) E. Naipaliliwanag na ang buhay na kaloob sa tao ay biyayang taglay na kung pangangalagaan ay dakilang paraan ng pasasalamat sa nagbigay nito F. Naipahahayag ang pagsang-ayon o pagtutol sa isang panukalang batas na may kaugnayan sa paggalang sa buhay (Paksa 3: Paggalang sa Buhay)
PAGTATAYA SA ANTAS NG PAG-UNAWA 1. Natatalakay ang mga gawain o pamamaraan na nakalalapastangan sa kasagraduhan ng buhay 2. Nakapagsusuri isang dokumentaryo o pelikula ukol sa ibat ibang gawaing lumalapastangan sa kasagraduhan ng buhay 3. Nakapagsusuri ng slide presentation ukol sa mga gawaing lumapastangan sa kasagraduhan ng buhay 4. Nakapagsasagawa ng panel discussion 286
GRADE 10 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya ukol sa mga isyung lumalabag sa kasagraduhan ng buhay. 5. Napaghahambinghambing ang ibat ibang pananaw ukol sa mga isyung lumalapastangan sa kasagraduhan ng buhay mula sa ibat ibang institusyon ng lipunan 6. Paggawa ng liham para sa mga taong naniniwala at tumatangkilik sa mga gawaing lumalapastangan sa buhay. Kailangang ilagay ang sarili sa katayuan ng isang biktima nito 7. Pagsusulat ng mga sariling paraang susundin upang hindi kailanman maakit na 287
GRADE 10 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya gumawa ng mga bagay na lumalapastangan sa kasagraduhan ng buhay PAGTATAYA SA ANTAS NG PAGGANAP Nakapagsasagawa ng isang panel discussion ukol sa mga isyung may kinalaman sa mga isyung lumalabag sa kasagraduhan ng buhay. PAGTATAYA SA ANTAS NG PAG-UNAWA 1. Natatalakay sa pamamagitan ng forum ang magkabilang panig ng isyu ng kawalan ng paggalang sa dignidad ng sekswalidad ng tao 2. Nakapagsasagawa ng panayam sa magkabilang panig ng isyu tungkol sa paggalang sa dignidad ng sekswalidad ng tao at nasusuri ang 288
G. Napatutunayang ang pagkilala sa dignidad ng sekswalidad ay pagkilala sa kabuuan ng pagkatao ng tao H. Nakapagbibigay-puna sa mga paglabag sa paggalang sa dignidad ng sekswalidad batay sa Likas na Batas Moral (Paksa 4: Paggalang sa Dignidad at Sekswalidad)
GRADE 10 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya magkabilang panig nito 3. Nakagagawa ng mungkahing solusyon sa pag-aangat ng dignidad ng sekswalidad ng tao 4. Nakabubuo ng sariling pananaw ukol sa mga isyu tungkol sa paggalang sa dignidad ng sekswalidad ng tao mula sa pagsusuri ng resulta ng isinagawang panayam 5. Nakasusulat sa journal kung bakit may mga taong lumalabag sa paggalang sa dignidad ng sekswalidad at isulat kung ano kaya ang damdamin ng mga taong nasa ganitong katayuan 6. Nakakagagawa ng 289
GRADE 10 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya tsart na naglalaman ng bawat pagkakataong nakagagawa ng bagay na nakatutulong sa pag-angat ng dignidad ng sekswalidad ng tao
PAGTATAYA SA ANTAS NG PAGGANAP Nakapagsasagawa ng isang mungkahing solusyon kung paano maiaangat ang dignidad ng sekswalidad ng tao I. Naipaliliwanag na ang pagmamahal sa katotohanan ay makatutulong upang maging matapat at mapanagutan sa isip, sa salita at sa gawa PAGTATAYA SA ANTAS NG PAG-UNAWA 1. Natatalakay ang kahalagahan ng paggalang sa katotohanan at ng pagiwas sa mga gawaing taliwas ditto 2. Nakapagpapalabas ng talk show o anumang malikhaing 290 K to 12 ( Edukasyon sa Pagpapakatao) August 27, 2011
J. Natutukoy ang isang sitwasyon na nagturo sa sarili na mahalin at isulong ang katotohanan
GRADE 10 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan (Paksa 5: Pagmamahal sa Katotohanan) Assessment Pagtataya presentasyon tungkol sa mga isyu ng dipaggalang sa katotohanan 3. Nakagagawa ng polyeto na humihikayat sa tao na igalang ang katotohanan at iwasan ang mga gawaing taliwas ditto 4. Nakapagpapalitan ng kuru-kuro at paniniwala ukol sa mga gawaing taliwas sa paggalang sa katotohanan at sa mga maaaring idulot o bunga nito 5. Nakapagtatanghal ng isang programang pangradyo na tatalakay sa mga taong hindi gumagalang sa katotohanan at pagbibigay ng payo dito (Hal. Tiya Deli) 6. Nakasusulat sa journal: 291
GRADE 10 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya Ang Aking Paninindigan para sa Katotohanan batay sa isang karanasan o sariling pagmumunimuni sa isang personal o panlipunang pangyayari na kinapapalooban ng katotohanan PAGTATAYA SA ANTAS NG PAGGANAP Paggawa ng polyeto (leaflet) na humihikayat sa mga tao na igalang ang katotohanan at iwasan ang mga gawaing taliwas dito K. Napatutunayang ipinagkaloob ang materyal na bagay sa tao upang mapaunlad at mapalawak ang buhay na ipinagkaoob sa kanya para sa susunod na mga henerasyon at upang makamit niya ang kanyang tunguhin bilang tao PAGTATAYA SA ANTAS NG PAG-UNAWA 1. Naipaliliwanag ang suliraning maaaring idulot ng hindi mapanagutang paggamit ng materyal na bagay (Hal.natural calamities, kahirapan) 2. Nasusuri ang mga 292
GRADE 10 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya larawan nagpapakita ng kasalukuyang kalagayan ng kalikasan at pagbabahagi ng pansariling interpretasyon ukol sa mga nakitang larawan
L. Nabibigyang papuri/puna ang mga tao/pangkat na nangangasiwa sa pera o pundo ng samahan o bayan (Paksa 6: Mapanagutang paggamit ng materyal na bagay)
3. Nakapaglulunsad ng proyekto para sa pagpapanatili ng kaayusan ng kapaligiran 4. Nasusuri ang sanhi ng pagkasira at pagkaubos ng likas na yaman at isa-isahin ang mga gawaing nasasaksihan sa bansa o maging sa pamayanan 5. Nakapagsasagawa ng isang pagsasadula (pabula) na ang mga tauhan ay mga materyal na bagay na madalas na biktima ng 293
GRADE 10 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya pag-abuso ng tao. Bigyang layang maihayag ang kanilang mga saloobin o damdamin 6. Nakasusulat sa journal na ang paksa ay: Ano nga ba ang ginagawa ko para sa kalikasan? PAGTATAYA SA ANTAS NG PAGGANAP Nakapaglulunsad ng isang proyekto na magpapanatili sa kaayusan ng kapaligiran batay sa konsepto na bahagi ng buhay ng tao ang pag- unlad ngunit mahalagang mapangalagaan ng tao ang kanyang kapaligiran at kalikasan sa pamamagitan ng balanseng paggamit ng mga ito. Walang pag-unlad kung ang kalikasang nagbibigay sa atin ng lahat ng pangangailangan ay masisira at tuluyang mawawala
IV. Ang Aking Posisyon sa mga Isyung Moral (Ikaapat na Markahan)

Level Content Nilalaman Domain/ Strand Content Standards Pamantayang Pangnilalaman A. Naipamamalas ng mag-aaral ang pagunawa sa mga isyung moral upang magkaroon ng matatag na paninindigan sa kabutihan sa gitna ng ibat ibang pananaw sa mga isyung ito at mga impluwensya ng kapaligiran.
GRADE 10 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap A. Ang mag-aaral ay nakagagawa ng sariling posisyon tungkol sa isang mahalagang isyung moral tungkol sa mga kabataan Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan A. Nailalahad na ang pagbuo ng mapaninindigang posisyon tungkol sa mga isyung may kinalaman sa mga gawaing taliwas sa batas ng Diyos ay kailangan upang mapatibay ang ating pagkilala sa Kanyang kadakilaan at kapangyarihan B. Nakapagbibigay ng sariling posisyon na may matibay na paninindigan sa isang isyu tungkol sa mga gawaing taliwas sa batas ng Diyos (Paksa 1: Mga Gawaing Taliwas sa Batas ng Diyos((superstitious practices, sorcery, magic,fortune telling, spirit of the glass, oija board)) 5. Assessment Pagtataya PAGTATAYA SA ANTAS NG PAG-UNAWA 1. Nasasaliksik at natatalakay ang mga gawaing taliwas sa batas ng Diyos Naibabahagi ang kanilang kaalaman batay sa isinagawang pagsasaliksik Nagkakaroon ng paglilinaw sa mga epektong idinudulot ng pagsunod sa mga gawaing taliwas sa Batas ng Diyos Nakabubuo ng isang mapanindigang posisyon tungkol sa isyung may kinalaman sa mga gawaing taliwas sa Batas ng Diyos Nakakalap ang pananaw ng ibat ibang tao sa 295
2.
3.
4.
GRADE 10 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya pamayanan tungkol sa mga gawaing taliwas sa batas ng Diyos 6. Nakapagsasagawa ng panayam sa mga taong gumagawa ng mga gawaing taliwas sa Batas ng Diyos (Hal. manghuhula, magikero, mapamahiin atbp.) at pagsulat ng isang sulat na naglalaman ng ilang payo upang iwasan ang mga naturang gawain Nakagagawa ng pangako ng pag-iwas sa mga gawaing taliwas sa batas ng Diyos na nakagawiang gawin sa araw-araw
7.
PAGTATAYA SA ANTAS NG PAGGANAP Nakagagagawa ng isang Position Paper matapos 296 K to 12 ( Edukasyon sa Pagpapakatao) August 27, 2011
GRADE 10 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya ang masusing pagtalakay ng ibat ibang pananaw at nakabubuo nang mapaninindigang posisiyon na ang gawaing taliwas sa batas ng Maylikha ay nakapagdudulot ng pagdududa sa pagkakaroon ng tunay na pagmamahal at pananalig sa Diyos. A. May pagsasaliksik ng mga gawaing taliwas sa batas ng Maylikha B. Nakapagtatalakay C. Nakapagbibigay ng ibat ibang pananw D. Nakabubuo ng Position Paper PAGTATAYA SA ANTAS NG PAG-UNAWA 1. Natatalakay ang mga responsibilidad na kaakibat ng paggamit ng kapangyarihan Nakasusuri ng ilang kaso ng pag-abuso sa kapangyarihan sa pamilya, paaralan, 297
C. Naipaliliwanag na ang pagkakaroon ng kaayusan, kaunlaran at maisusulong ang kabutihang panlahat kung ang lahat ng tao ay may matatag na paninindigan sa mga isyung may kinalaman sa pag-abuso sa kapangyarihan D. Natutukoy ang mga K to 12 ( Edukasyon sa Pagpapakatao) August 27, 2011
2.
GRADE 10 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan isyu ng pag-abuso sa paggamit ng kapangyarihan (Paksa 2: Paggamit ng Kapangyarihan (Graft and corruption, nepotism) Assessment Pagtataya pamayanan o bansa 3. Nakapagsasagawa ng isang symposium ukol sa sa mga isyu ng pag-abuso sa paggamit ng kapangyarihan: pagtalakay sa mga kahulugan nito at ang epekto nito sa lipunan Nasusuri ang kalagayan ng ekonomiya at mamamayan ng dalawang bansa; isang bansang hindi laganap ang pagabuso sa kapangyarihan at isang bansang laganap ang pagabuso sa kapangyarihan Nakasusulat ng sanaysay ukol paksang: Ang Buhay ng Isang Pilipinong 298
4.
5.
GRADE 10 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya Pinuno 6. Nakasasagot sa tanong na: Ano ang awtoridad sa aking pananaw?
PAGTATAYA SA ANTAS NG PAGGANAP Nakagagagawa ng isang Position Paper matapos ang masusing pagtalakay ng ibat ibang pananaw at nakabubuo nang mapaninindigang posisiyon na ang pag- abuso sa paggamit ng kapangyarihan ay makasisira sa karangalan at dignidad ng tao at kakayusan ng lipunan. A. May pagsasaliksik ng mga gawaing taliwas sa batas ng Maylikha B. Nakapagtatalakay C. Nakapagbibigay ng ibat ibang pananw D. Nakabubuo ng Position 299 K to 12 ( Edukasyon sa Pagpapakatao) August 27, 2011
GRADE 10 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan E. Napatutunayang maipakikita ang dakilang paraan ng pagpapasalamat sa Diyos sa buhay na Kanyang kaloob kung magiging matatag ang paninindigan laban sa ibat ibang mga isyung lumalabag sa kasagraduhan ng buhay F. Nakikibahagi sa talakayan tungkol sa mga isyung may kinalaman sa mga isyung lumalabag sa kasagraduhan ng buhay (Paksa 3: Kasagraduhan ng Buhay (abortion, euthanasia, death penalty, genetic engineering, child labor, hazing, cloning, IVF, substance abuse, contraception) Assessment Pagtataya Paper PAGTATAYA SA ANTAS NG PAG-UNLAD 1. Natatalakay ang mga gawain o pamamaraan na nakalalapastangan sa kasagraduhan ng buhay 2. Nakapagsusuri isang dokumentaryo o pelikula ukol sa ibat ibang gawaing lumalapastangan sa kasagraduhan ng buhay 3. Nakapagsusuri ng slide presentation ukol sa mga gawaing lumapastangan sa kasagraduhan ng buhay 4. Nakapagsasagawa ng panel discussion ukol sa mga isyung lumalabag sa 300
GRADE 10 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya kasagraduhan ng buhay. 5. Napaghahambinghambing ang ibat ibang pananaw ukol sa mga isyung lumalapastangan sa kasagraduhan ng buhay mula sa ibat ibang institusyon ng lipunan 6. Paggawa ng liham para sa mga taong naniniwala at tumatangkilik sa mga gawaing lumalapastangan sa buhay. Kailangang ilagay ang sarili sa katayuan ng isang biktima nito 7. Pagsusulat ng mga sariling paraang susundin upang hindi kailanman maakit na gumawa ng mga bagay na lumalapastangan sa 301
GRADE 10 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya kasagraduhan ng buhay PAGTATAYA SA ANTAS NG PAGGANAP Nakagagagawa ng isang Position Paper matapos ang masusing pagtalakay ng ibat ibang pananaw at nakabubuo nang mapaninindigang posisiyon na ang buhay ay regalo ng Diyos kayt ito ay mahalaga at wala tayong karapatang lapastanganin ang kasagraduhan nito. A. May pagsasaliksik ng mga gawaing taliwas sa batas ng Maylikha B. Nakapagtatalakay C. Nakapagbibigay ng ibat ibang pananw D. Nakabubuo ng Position Paper PAGTATAYA SA ANTAS NG PAG-UNAWA 1. Natatalakay sa pamamagitan ng forum ang magkabilang panig ng isyu ng kawalan ng 302
G. Napatutunayang sa pamamagitan ng malawak na kaalaman sa mga isyung may kinalaman sa kawalan ng paggalang sa sekswalidad ng tao K to 12 ( Edukasyon sa Pagpapakatao) August 27, 2011
GRADE 10 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan malinaw na maipakikita ang paggalang sa kabuuan ng pagkatao ng tao at sa tunay na layunin nito Assessment Pagtataya paggalang sa dignidad ng sekswalidad ng tao 2. Nakapagsasagawa ng panayam sa magkabilang panig ng isyu tungkol sa paggalang sa dignidad ng sekswalidad ng tao at nasusuri ang magkabilang panig nito 3. Nakagagawa ng mungkahing solusyon sa pag-aangat ng dignidad ng sekswalidad ng tao 4. Nakabubuo ng sariling pananaw ukol sa mga isyu tungkol sa paggalang sa dignidad ng sekswalidad ng tao mula sa pagsusuri ng resulta ng isinagawang panayam 5. Nakasusulat sa journal kung bakit may mga taong lumalabag 303
H. Naibabahagi ang
sariling posisyon sa isang isyung moral tungkol sa dignidad ng sekswalidad ng tao (Paksa 4: Paggalang sa Dignidad ng Sekwalidad ng Tao (pre- marital sex, live- in, sexual exploitation, homosexual union/ same sex marriage, prostitution, extramarital sex, pornography)
GRADE 10 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya sa paggalang sa dignidad ng sekswalidad at isulat kung ano kaya ang damdamin ng mga taong nasa ganitong katayuan 6. Nakakagagawa ng tsart na naglalaman ng bawat pagkakataong nakagagawa ng bagay na nakatutulong sa pag-angat ng dignidad ng sekswalidad ng tao PAGTATAYA SA ANTAS NG PAGGANAP Nakapagsasagawa ng isang mungkahing solusyon kung paano maiaangat ang Dignidad ng Sekswalidad batay sa konsepto na ang tao tao ay binubuo ng katawan at ispiritu kayat ang katawan natin ay templo ng Espiritu Santo at nararapat lamang na igalang ang dignidad ng sekwalidad ng bawat tao. 304
GRADE 10 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya A. May pagsusuri ng mga sitwasyon B. Nakapagtatalakay ng ibat ibang pananaw C. Nakabubuo ng mungkahing solusyon D. Nakagagawa ng reflection paper batay sa mga isinagawang hakbang
I. Napatutunayang ang
pagiging mulat sa mga isyu tungkol sa kawalan ng paggalang sa katotohanan ay daan upang maipagtanggol ang mga paglabag dito
PAGTATAYA SA ANTAS NG PAG-UNAWA 1. Natatalakay ang kahalagahan ng paggalang sa katotohanan at ng pagiwas sa mga gawaing taliwas ditto 2. Nakapagpapalabas ng talk show o anumang malikhaing presentasyon tungkol sa mga isyu ng dipaggalang sa katotohanan 3. Nakagagawa ng 305
J. Nakagagawa ng
paraan na humihikayat sa mga tao na igalang ang katotohanan at iwasan ang mga gawaing taliwas dito (Paksa 5: Paggalang sa katotohanan (intellectual piracy, detraction, K to 12 ( Edukasyon sa Pagpapakatao) August 27, 2011
GRADE 10 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan backbiting, character assassination, slander, squealing hindi mapanagutang pamamahayag gamit ang Media) Assessment Pagtataya polyeto na humihikayat sa tao na igalang ang katotohanan at iwasan ang mga gawaing taliwas ditto 4. Nakapagpapalitan ng kuru-kuro at paniniwala ukol sa mga gawaing taliwas sa paggalang sa katotohanan at sa mga maaaring idulot o bunga nito 5. Nakapagtatanghal ng isang programang pangradyo na tatalakay sa mga taong hindi gumagalang sa katotohanan at pagbibigay ng payo dito (Hal. Tiya Deli) 6. Nakasusulat sa journal: Ang Aking Paninindigan para sa Katotohanan batay sa isang karanasan o sariling pagmumunimuni sa isang personal 306
GRADE 10 Performance Standards Pamantayan sa Pagganap Learning Competencies Mga Batayang Kasanayan Assessment Pagtataya o panlipunang pangyayari na kinapapalooban ng katotohanan PAGTATAYA SA ANTAS NG PAGGANAP Nakababalangkas ng policy recommendation batay sa konsepto na ang kawalan ng paggalang sa katotohanan ay nagsisilbing hadlang sa pagkilala o paggalang sa karapatan ng iba at nakaaapekto sa pagkakaroon ng makabuluhang ugnayan ng bawat tao A. Nakapagpapalabas ng Newscasting o talk show presentation tungkol sa mga isyu ng di paggalang sa katotohanan B. Nakapagtatalakay at pagsusuri C. Nakapagbabalangkas ng policy recommendation
Glossary
Pagninilay. Sa gitna ng mabilis na daloy ng impormasyon at ingay ng kapaligiran, kailangang mag-ukol ng panahon ang mag-aaral sa maingat at malalim na pag-iisip sa mga sitwasyong namasid at mga konseptong natutuhan tungkol sa moral na pamumuhay.
Pagsangguni. Kailangang humihingi siya ng payo o gabay sa mga taong may higit na kaalaman o kasanayan sa moral na pamumuhay at marunong magsala (weigh) ng mga impormasyong mula sa ibat ibang uri ng media batay sa obhektibong pamantayan ng moral na pamumuhay. 308
Pag-unawa. Mahalagang maipamalas niya ang kakayahang mahinuha ang mga konsepto at prinsipyong nagbibigay-paliwanag sa sariling karanasan, mga sitwasyong namasid, sinuri at pinagnilayan gamit ang obhektibong pamantayan ng moral na pamumuhay.
Pagpapasya. Kailangang matuto siyang bumuo ng sariling posisyon, paniniwala, paninindigan o kilos na isasagawa batay sa obhektibong pamantayan ng moral na pamumuhay.
Pagkilos. Mahalagang mailapat niya ang konsepto o prinsipyong nahinuha mula sa mga konkretong sitwasyon ng buhay at maipakita ang kahandaang isabuhay ang mga mabuting gawi (virtues) na natutuhan batay sa obhektibong pamantayan ng moral na pamumuhay.
CURRICULUM DEVELOPERS/WRITERS/EXPERTS in the DEVELOPMENT of K to 12 LEARNING COMPETENCIES EDUKASYON SA PAGPAPAKATAO

A. Workshop on the Finalization of Learning Competencies
Venue: Date:
DAP, Tagaytay City August 8-12, 2011 NAME DESIGNATION Consultant Consultant Consultant Education Supervisor I Master Teacher Education Supervisor OIC-Asst. Chief Senior Education Program Specialist Education Program Specialist II Senior Education Program Specialist Senior Education Program Specialist Education Supervisor Master Teacher Admin. Aide IV OFFICE/SCHOOL Ateneo de Manila University University of Santo Tomas DepEd NCR DepEd Div. of Makati City DepEd Div. of Quezon Province DepEd-BEE DepEd-BEE DepEd-BEE DepEd-BSE DepEd-BSE DepEd Div. of Navotas DepEd Div. of Malabon Encoder 310
1. Dr. Fe A. Hidalgo 2. Dr. Manuel Dy 3. Dr. Florentino H. Hornedo 4. Luzviminda Ona 5. Violeta Roson 6. Walter Galarosa 7. Irene C. de Robles 8. Nancy Pascual 9. Marilou D. Pandio 10. Luisita Peralta 11. Erlinda Leva 12. Marivic Leano 13. Sheryll Gayola 14. Ferdinand S. Bergado K to 12 ( Edukasyon sa Pagpapakatao) August 27, 2011
B. Workshop on the Finalization of Learning Competencies
Venue: Date:
DAP, Tagaytay City August 15-19, 2011
NAME 1. Irene C. de Robles 2. Nerisa M. Beltran 3. Ferdinand S. Bergado
DESIGNATION OIC-Asst. Chief Education Program Specialist II Admin. Aide IV
OFFICE/SCHOOL DepEd-BEE DepEd-BEE Encoder
C.
Writeshop on the Finalization of the Curriculum Standards Venue: RELC, Calabarzon Date: May 19-21,2011
NAME 1. Veronica E. Ramirez 2. Lorna C. Martin 3. Irene C. de Robles 4. Marilou D. Pandio DESIGNATION Associate Professor Teacher III OIC-Asst. Chief, Curriculum Development Division Education Program Specialist II, Curriculum Development Division OFFICE/SCHOOL University of Asia and Pacific, Pasig City San Francisco High School, Quezon City Bureau of Elementary Education, Department of Education, Pasig City Bureau of Elementary Education, Department of Education, Pasig City 311
5. Ferdinand S. Bergado
Administrative Aide IV, Curriculum Development Division (Encoder)
Bureau of Elementary Education, Department of Education, Pasig City
D.
Workshop on the Review and Refinement of the K to 12 Curriculum Framework and Standards Venue: DAP, Tagaytay City Date: May 10-13,2011
NAME 1. Veronica E. Ramirez 2. Lorna C. Martin 3. Irene C. de Robles 4. Marilou D. Pandio 5. Erlinda Leva 6. Ferdinand S. Bergado DESIGNATION Associate Professor Teacher III OIC-Asst. Chief, Curriculum Development Division Education Program Specialist II, Curriculum Development Division Senior Education Program Specialist, Curriculum Development Division Administrative Aide IV, Curriculum Development Division (Encoder) OFFICE/SCHOOL University of Asia and Pacific, Pasig City San Francisco High School, Quezon City Bureau of Elementary Education, Department of Education, Pasig City Bureau of Elementary Education, Department of Education, Pasig City Bureau of Secondary Education, Department of Education, Pasig City Bureau of Elementary Education, Department of Education, Pasig City
E.
Consultative Workshops for the Validation of the K to 12 Curriculum Framework and Standards 1. Regions IV-A, IV-B, V and NCR Venue: Bulwagan ng Karunungan Date:April 2011
NAME 1. Eloisa S. Sanchez 2. Lorna C. Martin 3. Marivic R. Leao DESIGNATION OFFICE/SCHOOL San Roque NHS, Div. of Navotas San Francisco High School, Quezon City Division of Navotas City 312
Teacher III
4. 5. 6. 7.
Jennie M. Pitoc Luisa M. Lagran Gorgenia C. Jepa Elena A. Avellano
M.L.Q.E.S, Div. of Manila Mogpog Central School, Div. of Marinduque San Mateo NHS, Div. of Rizal DepEd Rizal
2. Regions I,II,III and CAR Venue: Teachers Camp, Baguio City Date: April, 2011
NAME 1. Maria Corazon O. Bomogao 2. Erlinda C. Marchan 3. Arlene A. Niro 4. Mary Grace E. Ortaliza 5. Kimberly Doligas 6. Estelito C. Balatan Jr. 7. Imelda F. Bautista 8. Juliet C. Sannad 9. Belen B. Pasiwat 10. Natividad P. Bayubay DESIGNATION Dean, College of Education EPS OFFICE/SCHOOL St. Louis University DepEd RO I City of San Fernando (La Union) DepEd Cauayan City University of the Cordillera HS Baguio City Santiago NHS/ Santiago, Isabela University of the Cordillera HS Baguio City DepEd Baguio City DepEd Kalinga DepEd - Kalinga
3. Regions VI,VII and VIII Venue: Ecotech, Lahug Cebu City Date: May, 2011
NAME Atanacia Pogoy Miriam Lima K to 12 ( Edukasyon sa Pagpapakatao) August 27, 2011 DESIGNATION OFFICE/SCHOOL Abellana National School DepEd RO VI 313
Bernadette Doronila Margarita Gabriel Crescencia Adlaon Lani G. Leyson Ivy D. Barazona Ellen Q. Nacional Sr. Nory B. Espulgarsm
Doa Hortencia Salas Benedictor National High School Ampara Elem. School, Macrohon, So. Leyte Cogon Elem. School, Tagbilaran Ocaa NHS CARCAR City University of San Jose Recoletos Region VII Samar National School Catbalogan City Region VIII Sisters of Mary School Region VII
4.Region: IX,X and ARMM Venue: RELC, Cagayan de Oro City Date: May, 2011
NAME 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. Marisel B. Valentin Francisquita J. Cosmiano Cinderella B. Romero Ruby O. Lomoljo Ana liza E. Cabang Cynthia Rose A. Cartojano Melchora J. Hamoy Jeanne R. Sayson DESIGNATION OFFICE/SCHOOL Dep. Ed. Surigao City Dep. Ed. Surigao Sur Dep. Ed. Oroquieta Dep. Ed. Oroquieta HCHS DepEd RO IX DepEd RO IX DepEd Zamboanga Sur
5. Regions XI,XII, ARMM (Shariff Kabunsuan,Maguindanao) Venue: RELC, Davao City and CARAGA Date: May, 2011
NAME K to 12 ( Edukasyon sa Pagpapakatao) August 27, 2011 DESIGNATION OFFICE/SCHOOL 314
F. Workshop on the K to 12 Curriculum Mapping Venue: DAP, Tagaytay City Date: March, 2011
NAME 1. Dr. Manuel Dy, Jr. 2. Dr. Veronica Ramirez 3. Marlene Miranda 4. Marilou Pandino 5. Michelle Mejica 6. Violeta Roson 7. Luisita Peralta 8. Erlinda Leva 9. Sheryll Gayola 10. Kevin Sanchez DESIGNATION OFFICE/SCHOOL Philosophy Dept., Ateneo de Manila UAPacific CDD BEE Region III SPED BEE CDD BSE SDD BSE MTI Division of Malabon BEE
SECRETARIAT
NAME 15. Rachelle C. Fermin 16. Prescy Ong 17. Magdalena Mendoza 18. Tristan Suratos 19. Kimberly Pobre 20. Cristina Villasenor 21. Lani Garnace 22. Kidjie Saguin 23. Maria Boncan 24. Daylinda Guevarra 25. Fenerosa Maur 26. Divina Tomelden 27. Nilva Jimenez DESIGNATION DepEd DepEd DAP DAP DAP DAP DAP DAP Accountant, DepEd Accountant, DepEd Accountant, DepEd Accountant, DepEd Disbursing Officer, DepEd 315 K to 12 ( Edukasyon sa Pagpapakatao) August 27, 2011
FACILITATORS/ SUPPORT TEAM

NAME 1. 2. 3. 4. 5. 6. Irene C. De Robles Jose Tuguinayo, Jr. Marivic Abcede Mirla Olores Simeona Ebol Fe Villalino DESIGNATION CDD BEE CDD BSE CDD BSE SPED BEE CDD BEE SDD BEE
ADVISORY TEAM
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. NAME Usec. Yolanda S. Quijano Dr. Lolita Andrada Dr. Angelita Esdicul Dr. Ricardo de Lumen D. Paraluman R. Giron Dr. Avelina T. Liagas Dr. Dina Ocampo Dr. Ester Ogena Dr. Brenda B. Corpuz DESIGNATION Undersecretary, DepEd OSEC Director, BSE DepEd, Pasig Director, BEE DepEd, Pasig OIC, Director III Tech Voc, DepEd Chair, K 10 TWG Consultant, TEC, DepEd Dean, COE, UP Diliman President, PNU Technical Adviser to the Office of USEC, Pograms and Standards Headmaster, SMS Sagada, Mt. Prov. Director, UP NISMED President, CEU CHED Consultant, MTB MLE Director, NETRC Director, IMCS Executive Director, TEC Director, BALS Director, TESDA
10. Dr. Dennis Faustino 11. Dr. Merle Tan 12. Dr. Cristina Padolino 13. Mr. Napoleon Imperial 14. Diane Decker 15. Dr. Nelia Benito 16. Dr. Socorro Pilor 17. Dr. Beatriz Torno 18. Dr. Carolina Guerrero 19. Dr. Irene Isaac

Edukasyong Pagpapakatao

Uploaded by

Document Information

Original Description:

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Edukasyong Pagpapakatao

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Republic of the Philippines Department of Education DepEd Complex, Meralco Avenue Pasig City

August 27, 2011

2 K to 12 ( Edukasyon sa Pagpapakatao) August 27, 2011

4 K to 12 ( Edukasyon sa Pagpapakatao) August 27, 2011

Edukasyon sa Pagpapakatao Conceptual/Theoretical Framework

7 K to 12 ( Edukasyon sa Pagpapakatao) August 27, 2011

MORAL CORE: Empathy Conscience Self- control Respect Kindness

HIGHER MORAL VIRTUES: Selfdiscipline Humility Courage Temperance Integrity Mercy

8 K to 12 ( Edukasyon sa Pagpapakatao) August 27, 2011

Pananampalataya sa Diyos Pag-asa Pagmamahal Ispiritwalidad

Kasipagan (industry) Mapanagutan (responsibility) Pagmamalasakit sa kapaligiran Pagmamalasakit sa pamayanan

9 K to 12 ( Edukasyon sa Pagpapakatao) August 27, 2011

Pagmamahal sa Diyos Prudence Temperance Katarungan Katatagan

10 K to 12 ( Edukasyon sa Pagpapakatao) August 27, 2011

I Pagpapakatao at pagiging kasapi ng pamilya (Self-Worth) Themes

II Pakikipagkapwa-tao (Harmony with other people)

11 K to 12 ( Edukasyon sa Pagpapakatao) August 27, 2011

13 K to 12 ( Edukasyon sa Pagpapakatao) August 27, 2011

14 K to 12 ( Edukasyon sa Pagpapakatao) August 27, 2011

16 K to 12 ( Edukasyon sa Pagpapakatao) August 27, 2011

Brief Content Area Description ANG EDUKASYON SA PAGPAPAKATAO

17 K to 12 ( Edukasyon sa Pagpapakatao) August 27, 2011

Matrix of Content/Values for K to 6 (Grades 7 to 10 to be filled up by BSE)

18 K to 12 ( Edukasyon sa Pagpapakatao) August 27, 2011

19 K to 12 ( Edukasyon sa Pagpapakatao) August 27, 2011

K to 12 ( Edukasyon sa Pagpapakatao) August 27, 2011

D. Nagkakaroon ng kamalayan at naipapakita ang mga kilos ng paggalang

D. Matapat na naipadarama ang paggalang sa mga kasapi ng mag-anak at ibang nakatatanda

K to 12 ( Edukasyon sa Pagpapakatao) August 27, 2011

Level Content Nilalaman Domain/ Strand Content Standards Pamantayang Pangnilalaman

E. Nauunawaan at naipakikita ang pagmamalasakit sa mag-anak

E. Naipakikita nang tapat ang pagmamalasakit sa mga kasapi ng maganak

E. Naipakikita ang wastong pakikipagtalastasan sa mga kasapi ng maganak

F. Nauunawan ang pinagkasunduan at nakasususnod sa mga ito para sa kabutihan ng pamilya

K to 12 ( Edukasyon sa Pagpapakatao) August 27, 2011

Level Content Nilalaman Domain/ Strand Content Standards Pamantayang Pangnilalaman

II. Pakikipagkapwa-tao (Harmony with Other People)

Level Content Nilalaman Domain/ Strand Content Standards Pamantayang Pangnilalaman

kakayahang magpasalamat sa Panginoon ;

25 K to 12 ( Edukasyon sa Pagpapakatao) August 27, 2011

26 K to 12 ( Edukasyon sa Pagpapakatao) August 27, 2011

27 K to 12 ( Edukasyon sa Pagpapakatao) August 27, 2011

Level Content Nilalaman Domain/ Strand Content Standards Pamantayang Pangnilalaman

28 K to 12 ( Edukasyon sa Pagpapakatao) August 27, 2011

Level Content Nilalaman Domain/ Strand Content Standards Pamantayang Pangnilalaman

C. Naipadama nang may

II. Pakikipagkapwa-tao (Harmony with Other People) A. Pagdam A. Naipamamalas

Naipakikita ang wasto at tapat na pakikitungo at pakikisalamuha sa kapwa.

29 K to 12 ( Edukasyon sa Pagpapakatao) August 27, 2011

tungkol sa mga karapatang dapat tamasahin ng isang bata.

pamamagitan ng kwento ang

Level Content Nilalaman Domain/ Strand Content Standards Pamantayang Pangnilalaman

pasasalamat sa tinatamasang karapatan. IV. Nationalism and Globalism A. Order

A. Naisasagawa ang mga

A. Naisasagawa ang wastong paraan ng pagtatapon ng basura at iba pa.

A. Pagsasadula sa klase na nagpapakita ng pasasalamat sa mga kakayahan/talinong bigay ng Diyos.

31 K to 12 ( Edukasyon sa Pagpapakatao) August 27, 2011

Level Content Nilalaman Domain/ Strand Content Standards Pamantayang Pangnilalaman

32 K to 12 ( Edukasyon sa Pagpapakatao) August 27, 2011

Level Content Nilalaman Domain/ Strand Content Standards Pamantayang Pangnilalaman

Family solidarity/ Orderliness

B. Nauunawaan ang pinagkasunduan at nakasusunod sa mga ito para sa kabutihan ng pamilya