You are on page 1of 222

0do'r*f - jrefrmjyef k d wwd,wGJ rmwdum

12-'d0d"eda'o-NyD;ajrmufrI (wefckd;zefqif;rI) trsKd;rsKd;ukd tus,fjycsuf tbdnmOf jyqkdcsuf avmuDtbdnmOfig;yg;okyf tbdnmOf&&ef avhusifhykH uokdPf;y&duHukd jyKjcif;onfaomfvnf; 0efav;aMumif; edrdwf&NyD;aomfvnf; psmef&&ef 0efav;aMumif; psmef&NyD;aomfvnf; wefckd;zefqif;&ef 0efav;aMumif; *d&db@0g[eylaZmfyGJtaMumif; NyD;ajrmufjcif; 'dq,fyg;jyqkdcsuf 'dq,fyg;okyf t"d|med'd (1) 0dukAed'd (2) raemr,d'd (3) P0dyg&d'd (4) tSifAmukv\ P0dyg&d'd tSifoHudp\ ,if;'d blwygv\ ,if;'d orm"d0dyg&d'd (5) tSifom&dykw&m\ orm"d0dyg&d'd tSifoOD0 \ ,if;'d tSifcgPkaum@n\ ,if;'d Ow&m\ ,if;'d omrm0wD\ ,if;'d t&d,d'd (6) qV*kFayum ur0dyguZd'd (7) ykn0awm'd (8) 0dZmr,d'd (9) xkdxkdt&m ormya,m*aMumifh NyD;ajrmufrI ('d) (10) 'd\ bkHtqifhav;yg; ,if;\ yg' av;yg; ,if;\ tao;pdwftaMumif; y'Spfyg;

,if;\ rlv 16-yg; wefckd;zefqif;ykH tpDtpOf tSifplVyef wefckd;zefqif;ykH xifSm;ay:atmifjyKonfh tm0dbm0wefckd; ESpfvSrf; okH;z0g;jzifh wm0womokdY <uawmfrlykH jrif;rkd&fawmif rawGU&jcif;taMumif; (rSwfcsuf) wm0womrS ouFNrdKUokdY oufqif;awmfrlaMumif; pMum0Vmrsm;pGmukd jrif&atmifzefqif;aom avmu0d0&Pwefckd; uG,fatmif rjrif&atmif zefqif;aomwefckd; awmifeH&H ponfukd azmufxGif;oGm;Ekdifatmif zefqif;ykH ajrvQKd;oGm;Ekdifatmif zefqif;aomwefckd; a&ay:rSm oGm;Ekdifaomwefckd; rkd;ysHEkdifaomwefckd; eaEmyeE e*g;rif;ukd qkH;rjcif; jA[mhavmuwkdifatmif ukd,fjzifh tvkdtwkdif;jzpfaomwefckd; ta0;ukd teD;jzpfatmif zefqif;ykH teD;ukd ta0;jzpfatmif zefqif;ykH trsm;ukd tenf;jzpfatmif zefqif;ykH tenf;ukd trsm;jzpfatmif zefqif;ykH ukd,f\tpGrf;jzifh pdwfukd nGwfapykH pdwf\tpGrf;jzifh ukd,fukd nGwfapykH 0dukAed'dtaMumif; raemr,d'dtaMumif;

13-tbdnm eda'o-tbdnmOfwkdYukd tus,fjycsuf 'dAaomw"mwf jyqkdcsuf 'dAaomwtbdnmOf&atmif tm;xkwfenf; apawmy&d,Pf jyqkdcsuf ykaAed0goPf jyqkdcsuf omoemy&aoh omoemwGif;&[ef;ponfwkdY\ odjrifEkdifaomuygtykdif;tjcm; ,if;wkdY\ atmufarhodjrifykH tjcif;t&m ,if;wkdY\ odjrifykH Oyrmrsm; ykaAed0goPf &atmif avhusifhykH urmysufykH okH;rsKd; Ak'acwfokH;yg; rD;jzifh urmysufykH avmuAsL[mewfwkdY a<u;aMumfMuykH urmjyefvnf jzpfxGef;ykH urmOD;om; vlwkdY tajctae rdef;r a,musfm;wkdY p jzpfvmykH ckd;,lrI jzpfay:vmykH r[morwrif; p ay:vmykH toacsF,suyfav;ck tykdif;tjcm; a&jzifh urmysufykH avjzifh urmysufykH urmysufjcif; taMumif;ponf pkwlyygwPfac: 'dApuKPf jyqkdcsuf uHtm;avsmfpGm b0opfokdY uyfa&mufMuonfukd jrifaMumif; t&d,ly0g'uH xkdufjcif;taMumif; t&d,ly0g'uHukd ukpm;ykH t&d,ly0g'uHESifh rdpm'd|d tjypfBuD;aMumif; 'dApuKtbdnmOf&atmif avhusifhcPf; NydK;>yrf;jyqkdcsuf tem*wHo ,xmurKy*PfwkdYESifhwuG tbdnmOf ckepfyg;jzpfaMumif; 'd0d"Pf\ tmkH (7)rsKd; a0befjyjcif; 'dAaomwPf\ tmkH (4)rsKd; a0befjyjcif; apawmy&d,nPf\ tmkH (8)rsKd; a0befjyjcif; ypKyef (3)rsKd; taMumif; ykaAed0goPf\tmkH (8)rsKd; a0befjyjcif; 'dApuKPf\ tmkH (4)rsKd; a0befjyjcif; tem*wHoPf\ tmkH (8)rsKd; a0befjyjcif; ,xmurKy*Pf\ tmkH (5)rsKd; a0befjyjcif;

14-cEeda'o-cEmwkdYukd tus,fjycsuf ynmukd jyqkdcsuf qkdvkdaomynmukd azmfjyjcif; ynmrnfjcif;\ taMumif; onm 0dnmPf ynmwkdY\ xl;jcm;jcif; ,if;xl;jcm;ykHukd Oyrmjzifh jyjcif; ynm\ vuPm &oponf ynmtjym;ukd jyqkdcsuf avmuDynmESifh avmukw&mynm emrfukd ykdif;jcm;aom ynmESifh kyfukd ykdif;jcm;aomynm 'eblrdynmESifh bm0emblrdynm okwr, pdEmr, bm0emr,ynm tm,aumovynm ponfokH;yg; 'ku Pfponf (pwkopPf) av;yg; y#dord'gPf av;yg; twy#dord'gPf "ry#dord'gPf edkwdy#dord'gPf y#dbmey#dord'gPf y#dord'gPf &aMumif;rsm; ynm\ bkH-rlv-ukd,fxnfwkdYukd ykdif;jcm;csuf lyuEm jyqkdcsuf blwkyf 4-yg; Oyg'gkyf 24-yg; puKyom'ponfwkdY\ vuPm &o ponf aupd tya&0g' Sif;vif;csuf tqif; toHwkdY rsufpd em;okdY a&muf ra&muf pdppfcsuf puKyom'ponfwkdY\ wnfaeykH tqif;ponfwkdY\ vuPm &oponf

wda`E yk&doda`EwkdY\ vuPmponf ZD0dwda`E\ vuPm &oponf [',0wKkyf\ vuPm &oponf 0dnwfkwfwkdY\ vuPm &oponf tmumo"mwf\ vuPm &oponf v[kwmkyfponfwkdY\ vuPm &oponf kyftjym;ukd jyjcif; tZwdukyfESifh Am[d&kyf MoVm&dukyfESifh okckrkyf edyEkyfESifh tedyEkyf Oyg'dPkyfESifh tEkyg'dPkyf urZkyf pdwZkyf tm[m&Zkyf OwkZkyf t&doaomESifh lyH yk'fNyD;jcif; wlykH (rSwfcsuf) urZkyf 18-yg; (rSwfcsuf) pdwZkyf 15-yg; (rSwfcsuf) tm[m&Zkyf 12-yg;? OwkZkyf 13-yg; (rSwfcsuf) 0dnmPuEm jyqkdcsuf umrm0p& ukokdvfpdwf 8-yg; lyg0p& ukokdvfpdwfponf tukokdvfpdwf 12-yg; 'd|r*Fvm ponf (rSwfcsuf) t[dwfukov0dygufpdwf 8-yg; o[dwfumrm0p& ukov0dygufpdwf 8-yg; tukov0dygufpdwf 7-yg; tukov0dygufpdwf Oayumonf 'kuoabmSdaMumif; lyg0p&0dygufpdwf ponf t[dwfud&d,mpdwf 3-yg; o[dwfumrm0p& ud&d,mpdwf 8-yg; ly-tly ud&d,mpdwf 9-yg; (89) yg;aompdwfwkdY\ 14-yg;aomudpwkdYtvkdtm;jzifh jzpfykHukd a0befjyjcif; a0'emuEm jyqkdcsuf okca0'em\ vuPm &o ponf 'kua0'em\ vum &o ponf

aomrea0'em ponfwkdY\ vuPm &o ponf onmuEm jyqkdcsuf ocFg&uEm jyqkdcsuf z\ teufESifh vuPm ponf apwem\ teufESifh vuPm ponf 0D&d,\ teufESihf vuPm ponf orm"d\ teufESifh vuPm ponf o'g\ teufESifh vuPm ponf owd\ teufESifh vuPm ponf [d&D MowywkdY\ teufESifh vuPm ponf tavmb ta'go tarm[ ponfwkdY\ vuPm ponf y'd v[kwm ponfwkdY\ vuPm ponf ,if;wkdYukd bm0emyGg;qJ ukd,fwkdif awGUod&aMumif; (rSwfcsuf) qE\ teufESifh vuPm ponf t"darmu\ teufESifh vuPm ponf reodum&\ teufESifh vuPm ponf wMwrZwwm\ teufESifh vuPm ponf ,if;\jzpfykHukd bm0emyGg;olrSm ukd,fwkdifawGUod&aMumif; (rSwfcsuf) 0d&wdokH;yg;\ vuPm ponf t[d&du taemwywkdY\ vuPm ponf avmb arm[ wkdY\ teufESifh vuPm ponf rdpm'd|d\ teufESifh vuPm ponf O'p\ teufESifh vuPm ponf xdeESifh rd'wkdY\ teufESifh vuPm ponf a'go\ teufESifh vuPm ponf mESifh rp&d,wkdY\ teufESifh vuPm ponf ukuKp\ teufESifh vuPm ponf 0dpdudpm\ teufESifh vuPm ponf twdwfponf a0befjyqkdcsuf t'gtwdwf ponf a0bef jyqkdjcif; cPypKyef twdwf tem*wf a0befjyjcif; tpOfponf tqkH;tjzwf jyqkdcsuf jzpfpOf ponfukd a0befjyjcif;

a'oemtpOfom oifhaMumif; cEmESifh Oyg'geuEm xl;jcm;aMumif; cEmig;yg;rQ twdtus a[mjcif;\ taMumif; cEmig;yg;wkdYukd Oyrmjzifh jyjcif; cEmig;yg;wkdYukd Ityfaom tjcif;t&m xkdokdYIoltm; tusKd;NyD;ykH

15-tm,we"mwkeda'o-tm,we"mwfwkdYukdtus,fjycsuf tm,wewkdYukd tus,fjyqkdcsuf tm,weo'g\ teufwkdYukd jyjcif; tm,wewkdYukd 12-yg;wdwd a[mjcif; taMumif; a'oemtpOfom oifhaMumif; Ityfaom tjcif;t&mwkdYukd jyjcif; "mwfwkdYukd tus,fjyqkdcsuf "mwko'g\ teufwkdYukd tus,fjyjcif; "mwfwkdYukd 18-yg;wdwd a[mjcif;\ taMumif; tmbm"mwf ponfwkdY "mwf 18-yg; twGif;0ifykH taMumif; 4-yg; 4-yg;SdrS puK0dnmPfponf jzpfEkdifaMumif; "mwf 18-yg;wkdY Ityfaomtjcif;t&m

16-`Ed,opeda'o-a`E opmwkdYukd tus,fjycsuf a`EwkdYukd tus,fjyqkdcsuf `Ed,\ teuf a'oemtpOfom oifhaMumif; a`EwkdY\ udpukd jyjcif; a`EwkdYukd bkHjzifh a0befjyjcif; opmwkdYukd tus,fjyqkdcsuf opmteufoabm 16-yg; jyjcif; 'k-o'g c-o'g ponfwkdY\ teufukd jyjcif; t&d,opmrnfaMumif; jyjcif; 'kuopm ponfwkdY\ toD;toD;aom vuPm &oponf opm\teuf rsufvSnfhESifh wHvSyf txl; (rSwfcsuf) opo'g\ &oifhaomteufwkdYukd xkwfjyjcif; opmwkdYukd 4-yg;rQom wdwdusus a[mjcif;\taMumif; a'oemtpOfom oifhaMumif; Zmwd ponfwkdYukd qkH;jzwfjyjcif; opmav;yg; a0befcsufygVdESifh ,if;\ jrefrmjyef 'kuukd tus,fjyqkdcsuf Zmwdukd tus,fjyqkdcsuf Zmwdukd t&aumufjyjcif; ,if;\ vuPm ponf Zmwd\ 'kurnfjcif;\ taMumif; 'ku'ku-paom 'ku(7)rsKd;ukd a0befzGifhjyjcif; 'ku'kuESifh 0dy&dPmr'ku ocFg&'ku y#dpE'kuESifh ty#dpE'ku y&d,m,'kuESifh edy&d,m,'ku trd0rf; y#doaE wnfae&jcif;aMumifh qif;&JykH ukd,f0eftqifrajy cGJpdwfjyKjyif&jcif;aMumifh qif;&JykH zGm;jrifjcif;aMumifh qif;&JykH zGm;jrifNyD;aemuf woufywfvkH; qif;&JykH i&J ponfwkdY jzpfjcif;aMumifh xkdi&Jqif;&J ponfukd cHpm;&aMumif; ponfjzifh jyqkdjcif; Z&mukd tus,fjycsuf Z&m\ okyfw&m;ukd,fukd aumufjyjcif; ,if;\ vuPm ponf ,if;Z&mukd 'ku[k qkd&jcif;taMumif; r&Pukd tus,fjycsuf r&P\ okyfw&m;ukd,fukd aumufjyjcif; ,if;\ vuPm ponf ,if;r&Pukd 'ku[k qkd&jcif;taMumif; aomuponfukd tus,fjycsuf

aomu\ 'kurnfjcif;taMumif; y&da'0 tqkH;tjzwf 'ku tqkH;tjzwf a'gre tqkH;tjzwf Oyg,mo tqkH;tjzwf tyd,ora,m* tqkH;tjzwf yd,0dya,m* tqkH;tjzwf pdwmvmb tqkH;tjzwf wPSmukdyif 'ku[k qkdjcif;\taMumif; (rSwfcsuf) Oyg'geuEmwkdY tqkH;tjzwf ork',ukd tus,fjyqkdcsuf aygaemb0dum-yk'fNyD;ykH (rSwfcsuf) eda&m"ukd tus,fjyqkdcsuf edAmefukd jyqkdcsuf oOyg'daooedAmef tEkyg'daooedAmef 0dok'dr*fr[m#Dumed, wwd,wGJrS edAmefqkdif&mpdppfcsuf r*fukd tus,fjyqkdcsuf r*ifSpfyg;tus,f (rSwfcsuf) 'kau PH paom ygVdt& pwkopur|mef;ukd jyaomt|uxm (,if;rSwfcsufyif) oH,kwfygVdawmfenf;t& jrifqJ ponf jzpfaom Oyg'geuEm 'kuopm w&m;wkdYukd I tedptpSdaom vuPmwkdYjzifh odtyfaMumif; (,if;rSwfcsuftqufyif) 0dyemIckduf orm0gpm ponfwkdY\ udpvnf;NyD;aMumif; (,if;rSwfcsufyif) psmeform"drSdvQif ormorm"d rjzpf[lif;? ,if;orm"drSdvQif 0dyem rIaumif;[lif; qkdaom0g'ukd Sif;vif;jyjcif; (,if;rSwfcsufyif) t&d, t|*ur*f 0dyemr*fukdvnf; ykAbm*r*ftjzpfjzifh xnfhoGif;,ltyfaMumif; (,if;rSwfcsufyif) Pf\ udptm;jzifh tqkH;tjzwf tEkaAm"Pfonf wqifhMum;ponfjzifh eda&m" r*wkdYukdvnf; odaMumif; y#da0"Pfonf eda&m"ukd tmkHjyKvsuf od usefopmokH;yg;wkdYvnf; odjcif;udpNyD;aMumif; opmav;yg;ukd odaom tEkaAm"Pfonf oum,'d|dponfukd qkwfepf&yfwefYapEkdifaMumif; m&ac: zefqif;olaMumifh y"meac: yuwdaMumifh avmujzpfonfponfjzifh ,laom taMumif;rSm; t,l0g'wkdYukd #Dum tus,fjyqkdxm;onfhtwkdif; xkwfjyxm;onf (rSwfcsuf) eda&m" t,lrSm;wkdYukdvnf; #Dumt& xkwfjyxm;onf (rSwfcsuf) twGif;0ifaom w&m;wkdY\ tjym;tm;jzifh tqkH;tjzwf opmav;yg;ukd Oyrmjzifhjyjcif; av;csufpk tqkH;tjzwf okntm;jzifh tqkH;tjzwf opmav;yg;wkdYukd toD; toD; wyg;tjym; ESpfyg;tjym;ponfjzifh cGJjcrf; a0befjyjcif; r*opmukd oDvuEm paom okH;yg;aomcEmwkdYjzifh a&wGuftyfaMumif; opmav;yg;wkdYukd wlaomtzkdYSdjcif; uGJjym;aomtzkdYSdjcif;wkdYjzifh a0befjyjcif; 0dok'dr*f-jrefrmjyef ed*kH; 0dok'dr*f-jrefrmjyef wwd,wGJ rmwdum NyD;\/

0dok'dr*fed'gef;

0do'r*fe'gef; k d d
o*F[*gxmygXfteuf
jrefrmjyefpum;ajy 0do'r*fe'gef;ukd yXrwGjycJNh yD? xkyXrwGif; 'kw,wGif; pmrsuEmrsm;aeaom k d d J d J d J f S aMumifh o*F[*gxmwkYd \ teufudk rjyEkiyconf/ ,cktcg ,if;o*F[*gxmwkYd udk azmfjy o'genf;qef; d f J dS hJ tvuFmenf;wkYd jzifh a0befyi;jcm; pOf;pm; ,lqEki&eftwGuf ed,jyefenf;jzifh jyefqxm;aom ,if;*gxmwkYd \ dk f d f dk teufuvnf; t&m azmfjyygtH/ if;wkYd rmvnf; ygVdbmom wwfoem;vnfowYdk \ twGuom jzpfonf/ dk h S d l f 1/ orm0eD, ok"0&meD rm'w"&|y' ,/ D d ynm'dZmwm vvdwm *kPmbm? bmaw0 avmurSd owH rk'g,/ 1/ ok"0&meH? ynm&nfcRef yk*Kd vfref jrwfu0dwYdk onf/ orm0eD,? vGepmav;jrwf csD;usL;*kPwif D G f G f tyfaom/ tm'w"&|y'? jynfpaomtm; &,lxm;onfh xl;jcm;omvGef Pf&nfcRefbd ynmStjzpf[aom D d h Hk d l t&mSdaom/ ,? tBuif Ak'aCmo emrrnfwif ax&ftSif q&mawmfjrwf\/ ynm'dZmwm? ynmponf G t&nftaoG;aMumifh eD;a0;ESYH jzm jzpfay:vmaom/ vvdwm? tjypfuif; oefYi; wifw,faom/ *kPmbm? csD;rGr; S f h f xkupm *kPa&mif0gonf/ avmurS?d urmavmu/ owHr'g,? PfynmSif olawmfpifwYdk MunfvifTifyso'g d f G f k <uvsuf tm;&0rf;ajrmufjcif;iSg/ bmaw0? xdewTe;Te; wufae0ef;okYd awmufxe;vsufom Sygayownf;/ f f f G f d 2/ o Ak'aCmom0Sx&*"rm? d D 0d'e}rpEorm'&m}'g/ l obm0ZH Aswoowdv'?H d od& '"maw0 okA'aCmaom/ k 2/ okA'aCmaom? bk&m;Si\ aumif;aom ausmfapmoHrsKd;Sawmfraom/ o Ak'aCmom0Sx&*"rm? xkd k f d l d D Ak'aCmornfwif ynmSif rax&fjrwfonf/ 0d'e?H ynmSwYdk \/ tpEorm'&H? pifppfta&;xm; av;pm;jcif; G l d uk/ tm'g-tm'g,? olrwlatmif ,laqmif&Sc/ Aswdoowdv'?H xifm;vmonfh rdr\ pGr;&nfaMumifh d d hJ S d f &tyfaom/ 0g? & tyfonfjzpf/ obm0ZH? zefw;yjyif trTe;wif& ya,m*ryg trSetwki;om jzpfvmaom/ D f f d f od&? *kPusufoa&uk/ '"maw0? arS;rSeavsmhyg; rysufjym;atmif aqmifxm;vsufomSygayownf;/ f d d f d 3/ ]]orK'aoa| y&deAK wo? d oH0p&meH 'oar owrS/ d Zmawm}}wd awm 0dAa"[d Ak'k aCmouFa&m yworwrmeD/ k 3/ 0dAa"[d? ynmSwYdk onf/ ywo rwrmeD? &tyfrvGJ &NrJjzpfonfh olcyfor;wkYd \ jrwfE;jcif;Saom/ k d d f dk d Ak'aCmouFa&m? tnGeYf tanmufyrm Ak'aCmotavmif;tvsmuk/ orK'aoa|? bk&m;jrwfpmonf/ y&deAK k d G d wo? y&deAmef 0ifpNH yD;vwfaomf/ oH 0p&meH? ESpwYdk\/ 'oar owrS?d q,fcajrmufjzpfaom &mpktwGi;/ d f k f Zmawmwd? arG;zGm;ay:xGe;cJonf[/ awm? urmwvTm; Sivtrsm;u xifm;odtyfayownf;/ f h l f l S 4/ 0dl 0d'}l r ykr*Zmaw? oOmwwH 'uPa'obma*/ d &ar}E,o okZemu&o? d wwwaroDe} r,H ywDw/ d 4/ 0d?l ynmSwYdk onf/ r? tSiA'aCmo tavmif;tvsm ynmjynf<h u,f oli,f\/ ykr*Zm d f k aw? a,musm;jrwfref vl&nfcRefy*Kd vfausmfwYdk \ jzpfay:xGe;um;&mjzpfaom/ &ar? ESpf cduf TiaysmfarGUavsmfz,f f G k f f G

0dok'dr*fed'gef;

vnf;aumif;aom/ okZemu&o? olawmfaumif;rsm;jzpfyg;wnf&mvnf; jzpfaom/ E,o? tdE,Ekii/ G dS d d d f H 'uPa'obma*? awmifyi;t&yf/ oOmwwH? aumif;pGmarG;zGm; BuD;yGg;vmcJonf\ tjzpfu/ 0d'?l taxmuf d dk f h dk om"u oJvepjzifh odrwMf uavukeNf yD/ t,H? onfum;/ wwwaroDe?H rSeuefaom tcsuftvuf tjzpf G f S f tysuf taMumif;t&mukd azGmEIi;nd ynmSwYdk \/ ywDw?d a0beforwf qk;jzwf,qcsuaywnf;/ S d f d d S H l f 5/ arm&@*grrSd o ww Zmawm? yknmedawm 0dyuvrSd orm/ k ol& avmuworm 0[w?H OyZmem,m} ' skaPm 0 &Ho/ d 5/ avmuworm0[w?H urmolurmom; ow0grsm;tusKd; onfy;Guaqmifjcif;iSg/ ol&? aerif; dk f \/ OyZem,? xGuay:vma&;twGu/ tm'd? tOD;tpjzpfaom/ tkaPm &Ho?d tkPf a&mifonf/ (Zm,wd 0? f f udwifNyD;um jzpfay:vmouJoYdk /) o? xktSiA'aCmo tavmif;vsm oli,fonf/ ww? xktE,awmifyi;/ h d f k d d d dk f arm&@*grrS?D arm&@Gm/ yknmedawm/ aumif;rIwYdk uaqmifyYdk tyfonfjzpf/ 0dyuvrS?d jAm[PtrsKd;tEG,f/ k orm? csr;csr;omom aumif;rGepm/ Zmawm? arG;zGm;cJav\/ f f f G h 6/ oH0'A'D o y0k'yawm? k D tm&m",H wd*PH oa'0/ a0a'ok 0dZmok w'nody *aEo}G em,moy0dPwm}*g/ 6/ o? xkd tSiA'aCmotavmif;vsmoli,fonf/ y0k'yawm? BuD;yGg;jcif;okYd a&muf vlvm;ajrmufvwf f k d aomf/ oH0'A'?d tvGew;wufaom PfynmSonfjzpf/ oa'0? tcgrvwf rjywfomvQif/ wd*PH? aqG k f dk d rsKd;taygif;uk/ tm&m",H? ESpoufiys tm;&0rf;ajrmufapvsuf? a0a'ok? a0'usrf;wkYd if;/ 0dZmok? EIwrynm d f T f f I pmayusrf;*efwYdk if;/ w'nody*aEok p? xkrwyg; tjcm;odyH usrf;*efwYdk if;/ tem,moy0DPwH? rcufcJ d S wef; yifyef;rSd vG,upm wwfouRrf;usifotjzpfoYdk / tm*g? qkua&mufcavNyD/ f l G d l d f hJ 7/ ok'g"drwe 0da0paee? k d oma&mEk}oma&mwd 0d0Ormaem/ d a0a'oG}om&w}rAkZd ,om? wk| o emyZd okawe aoe/ 7/ o? xktSiA'aCmo tavmif;vsm vkvifonf/ ok'g"drwe?H pifMu,foefYi; tjypfuif;onfh d f k k d S f twGi;"mwfcH ajzmifreaom tZmo,SowYdk \/ 0da0paee? a0befpppfjcif;rsK;jzif/ oma&mEk toma&mwd? tESpf f h S f d l d d h om& Savoavm rSavoavm[l/ 0d0Ormaem? a0befpppfvwfaomf/ a0a'ok? a0'wkYd / tom&wH tESpf d d d d om& uif;yonf\ tjzpfu/ ,om? tMuifaMumif/ tAkZd? Pfjzifxifxif odjrifcavNyD/ wom? xkYd aMumif/ dk h h hJ h aoe okawe? rdrOpmtrSef a0'usr;*ef[aom okwjzif/ wk|? ESpoufpwcs tm;&auseyfjcif;okYd / emyZ?d d f l h f d f ra&mufEiyJ ScavNyD/ dk f d hJ 8/ taEGoawm w yowom&H? o'roma&m o0aee va'g/ edaEm0 Ak' o omoerS?d Om[Zmawm}y*rm, ww/ 8/ yowom&H? aumif;jrwfaom tESpom&uk/ taEGoawm? tpOfwpkuf vkuvar;jref; pkprf;SmazG f d d d f H H aom/ w? xktSiA'aCmotavmif;vsm vkvifonf/ o'roma&m? olawmfaumif;w&m; tppftESpom&uk/ d f k f d o0aee? emcHrwom; tMum;tm;jzif/ va'g? &tyfavNyD/ o? xktSiA'aCmo tavmif;vsm vkvifonf/ S f h d f k Ak' -omoerS?d bk&m;omoemawmf/ edaEm0? nGwonfjzpfomvQi/ ww? xkomoemawmfoYdk/ Oy*rm,? f f d uyfa&mufjcif;iSg/ Om[Zmawm? jzpfaom ud;pm;jcif; tvGetrif; ScavNyD/ f d hJ

0dok'dr*fed'gef;

9/ "rmbdvmoD o 0da&mpd ww? oHv'yAZyora'g0/ axa&}youFr 0do'ax&k 0g'Deum,rSd ywDwyan/ d 9/ "rmbdvmoD? w&m;awmfudk vkvm;onfh tavhaom/ o? xktSiA'aCmo tavmif;vsmvkvif d dS d f k onf/ 0do'ax&0g'D edum,rS?d 0do'ax& 0g'EG,0if ax&ftSiwYdk \ *kP;/ ywDwyan? ausmfapmxifm; k k f f d f S onfh ynmSd jzpfueaom/ axa&? rax&fwYdk u/ OyouFr? csOf;uyf/ ww? xkomoemawmf/ oHv'yAZK y k f dk d ora'g0? enf;vrf;use aumif;pGm&aom b0topf Si&[ef;tjzpf SonfjzpfomvQif/ 0da&mpd? oDvponf f d jrwf*P&nfjzifh pkjd ynfr;vJh wifw,fcavNyD/ k f T f h hJ 10/ w'g [d}okH'udPE,rS?d d ed0godaem ax&d,0HoZmwm/ w'n0g'D p rkeD rkeEd rwH ,xmv'd yumo,Em/ 10/ [d? ax&0g'D rax&fjrwfrsm; xHawmfyg; w&m;Smvpf &[ef;jzpfonfrm rSwvygay\/ w'g? xkd S f S acwftcg/ 'uPE,rS?d awmifyi;tdE,jynf/ ax&d,0HoZmwm? ax&0g'tquftEG, jzpfueaom/ d d dk f d f k f rkeD p? &[ef;awmfwYdk onfif;/ w'n0g'D? xkax&0g'rSwyg; wjcm;t,ltq 0g'Sueaom/ rkeD p? r[m,me d d k f *kP;0if tSi&[ef;awmfwYdk onfif;/ rkeErwH? bk&m;tvkawmfjrwf yd#uwfu/ ,xmv'?d rdrd rdrwYdk \ d f f d d dk d t,ltq oabmusonftwki;/ yumo,Em? a[mMum;nTejf yukevsuf/ ed0godaem? oDwif;ok;aexkiawmfrl h d f f H d f ukeonf/ tmok?H jzpfue\/ f k f 11/ o'rom&m"d*rm, bda,sm? ygV ork*PdS Zdae&dwH om/ Zd0S*vDvm reom}odwm}? vu0 ykan ed0oH Abmo/ D 11/ o? Ak'aCmo bGUJ rnf&rnfh "rarGUavsmf xk&[ef;awmfonf/ bda,sm? vGeursm;jym;pGm/ o'rom d f J &m"d*rm,? ok;jzmo'r tESpom&wkYd udk 'd|od&eftvkYd ig/ Zdae&dw?H bk&m;Sif a[mawmfrtyfaom/ ygV? yd#u H f S l ygVdu/ ork*P?dS aumif;pGmoif,cavNyD/ vu?D usufoa&onf/ ykan? vGeux;jcm; aumif;rIrsm;aomol/ dk l hJ f J l ed0oH? jynfpoefYi; rysuf,i;yJ ruif;ruGm pGNJ rJpmrSaevsuf/ bmwd 0? awmifajymifw;yGg; xifm;bdouJh h Hk S f G f G D dk S odYk / om? xky#uygVdonf/ t? Ak'aCmobGUJ rnf&rnfh "rarGUavsmf xk&[ef;awmf\/ Zd0*vvm? vQmzsm; d d d S D usufpm;vGeYf v; uGeYf jrL;wifw,fvsuf/ reod? pdwEv;/ tmodwm? tpOfruGm pGNJ rJpmrSaeonfjzpf/ Abmo? l h f S Hk G D oefYi;jynfpHk aumif;jcif;*kPudk tukeaqmifvsuf xGe;ajymifawmufycJavowwf/ S f h f f f h 12/ {0H wrk*P}S raAm"d orm? ]]{um,aem,H ok0o',mwd/ d k d ra*g 0d0mrd*rm,}} wawma,sm*H ormyZd y&H y&wD/ 12/ o? Ak'aCmo bGUJ rnf&rnfh "rarGUavsmf xk&[ef;awmfonf/ {0H? qkconftwki;/ wH? xky#u d d hJ h d f d d ygVdu/ O*P?HS EIwirwpJG oif,qyifvQif/ ]]t,H? t|*u pifMu,fvonfh "rvrf;aMumif; tusifaumif; dk f Hk S f l J S h onf/ ok0o',m? udavomtnpftaMu; uif;a0;oefYi; aumif;pGmpifMu,fjcif;iSg/ 0d0m"d*rm,? edAmefxwf d k d S f k acsmuf Pfjrifayguf rsufarSmuf&odjcif;iSg/ {um,aem? waMumif;c&D; wvrf;wnf;omjzpfaom/ ra*g? vrf; aMumif;aywnf;}}/ wd? okYd / ormtaAm"d? ajzmifrepmyif Pfjzifjh rif ouf0ifoabmusavNyD/ wom? h S f G xkoYdk edAmef oGm;&efvrf;um; wjcm;rSd vrf;omSonf[k jrifooabmusavaomaMumif/ y&w?D edAmefudk d d d h tvkaom/ o? Ak'aCmo bGUJ rnf&rnfh "rarGUavsmf xk&[ef;awmfonf/ ww? xky#uygVd/ y&H Oa,sm*H? d dS d d d vGeveuuJ pGNJ rJpm ud;pm;jcif;okYd / tmyZ?d a&mufcavNyD/ f G f J G hJ

0dok'dr*fed'gef;

13/ obm0ynm r[wD p owEa&myv'g 0dyvm0 0dZm/ k awe} Aka'gwork'waP? d d tudpom"dwybm0}rnm/ 13/ t? Ak'aCmo bGUJ rnf&rnfh "rarGUavsmf xk&[ef;awmf\/ obm0ynm p? wd[w,Oay oaE d d f S f wnfp cgumvrS wuGygvm yifu&if; Pfynmonfvnf;/ r[wD? xufjrufzUHG xGm; BuD;rm;vSygay\/ owE dk a&myv'g? yd#uawmfrwyg; tjcm;avmuD tvDvaomusrf;wkYd rS &tyfaom/ 0dZm p? pmayqki&m twwfynm S D d f onfvnf;/ 0dyvm0? jyefYajymwk;yGg; rsm;jym;vSonfomwnf;/ awe? xkYd aMumif/ t? Ak'aCmo bGUJ rnf&rnfh k d h "rarGUavsmf xk&[ef;awmf\? Aka'gwd ork'waP? bk&m;a[mazmf pum;awmfjrwf yd#uwfo;jzm orkj'mukd d d Hk vsifpmraES;ul;cwfa&;/ tudpom"dwybm0H? tvG,wul NyD;apEkiojl zpfaMumif; pGr;&nfowtaygif;uk/ G f d f f d d tnm-tnm,? rsufjrif'| odawmfrMl u/ d dS 14/ Ak' udw0 okuwaCmaom? D d d 0wdaw}p *l 0d,wm/ twmEGwH emrruHok Ak'd aCmaomwd orK'rw*Fw/ 14/ orK'rw*Fw? bk&m;Sitvkd xkxtqk;tr Mo0g'ukd edprjywf vkuemyusifwwfaom/ t? f d dk H d f h Ak'aCmo bGUJ rnf&rnfh "rarGUavsmf xk&[ef;awmf\/ 0d,wm? tzufzuf xufjrufPfjrif ynmSijf zpfawmfrl d ukeaom/ *l? q&mocif ax&ftSiwYdk onf/ t? &[ef;i,f\/ okuwaCm aom? aumif;aomausmf f f d d apmoHonf/ Ak' udw0? bk&m;Si\ ausmfapmjcif;uJoYdk yif/ 0waw? jzpfayvdrrnf/ wd? okYd aemifa&; d f h d hf ajrmawG;xifjrif qifjcifMuuke/ t? xk&[ef;i,ftm;/ Ak'aCmaomwd? Ak'aCmo[l/ twmedwH emrH? f f d teuft& avsmfnvonfh tEGwbUJG trnfu/ tuHo?k rSnac:rSwom;ay;xm;MuavukeNf yD/ D S dk hf f 15/ r,l&'lw0S,yeo? ed0 uO0y&m'dau p/ d S k o tEumcsmwoa'od,|uxH ork*PdS orm[dwawm/ 15/ orm[dwawm? pGJNrJwnfMunfaompdwf Sdaom/ o? xktSiA'aCmoonf/ r,l&'lw0S,ye d f k o? r,l&'lw trnf&aom qdyurf;rdUif;/ uO0y&m'dau p? uOdy& tpSaomrdUif;/ ed0? oDwif;ok;ae f d S k k d H xki/ tEumcsmwoa'od,|uxH? tEu[k ac:qktyfonfh rdrwi;&if;jzpf t|uxmuk/ ork*P?dS aumif;pGm d f d d dk f d oifMum; usupm;avhvmcJavNyD/ f h 16/ wm0waue} okar"omoEK|pdw wwkw&r/ d d orK'0gPDok orwrw?H tnmwkrpm r[wD tZm,d/ d 16/ wm0waue? tEuonm wki;&if;jzpf t|uxmukd avhvmoif& xktwki;tSnrQjzif/ toEK| d f d d f f h pdw? tm;r&ao;yJ ra&mif&aompdwf Saom/ okar"o? aumif;aom Pfynm Sawmfraom/ t? xkd h J d d l tSiA'aCmo\/ 0g? tm;/ wwkw&r?d xkxuftvGevnf; orK'0gPDo?k jrwfpmbk&m; pum;awmfjref f k d d f G yd#uwfawmfwYdk / orwH tw?H <uif;rJOkH tvk;pkaom teuf t"dyg,fu/ tnmwk?H odem;vnf&eftwGu/ h H H dk f r[wD pm? BuD;rm;aom tvkqEonf/ tZm,d? xufxufoefoef jzpfcjhJ yefavownf;/ d 17/ r[mr[dEm'd0 oD0a&bd? ormbwm ,m}|uxm oom&m/ oax&0g'g ok0ep,m p? d d w'g 0dbmwm 0w vuF,m}ok/ H

0dok'dr*fed'gef;

17/ r[mr[dEm'd0oD0a&bd? r[mr[dEpaom &[EmtSijf rwfwYdk onf/ oom&m? tESpom& SMd uay f ukeaom/ ,m t|uxm? tMuif t|uxmwkYd u/ ormbwm? rl&if;rysuf qufvufaumif;pGm aqmif,vmcJuef f dk l h k NyD/ wm t|uxm/ xkd t|uxmwkYd onf/ w'g? xktcg oax&0g'gp? ax&0g'wkYd EiwuG jzpfMuuke if;/ d S hf f ok0ep,m p? jynfpaumif;jrwf tqk;tjzwf SMd uukeif;/ vuF,m vuFm,? oD[VuRef;/ 0dbmwm? d d h Hk H f dk f xifm;xGe;ajymifueonf/ tmokH 0w? jzpfavukeNf yDwum;/ S f k f 18/ y0wdarwH 0d', arw d 'a[mod ]],H Ele bd&mrvu/ tvuFa&mE &wemu&H0? Oayp odau}|uxm r[E/ D 18/ {wH y0w? taMumif;t&muk/ 0d',? od&/ t? xktSiA'aCmotm;/ {wH? tBuHonf? d d d f k ta[mod? jzpfavNyD/ t[H? igonf/ &wemu&H? orkj'muk/ rvuFa&mE 0? Icsifz,&m wefqmqifay;onf d G f ESiwaom/ tbd&mrvu? aysmfarGUzG,&m yifv,frmxGe; oD[VuRef;okYd / Oayp? csOf;uyfom;a&muf/ r[ED fh l f S f dk f G t|uxm? r[m t|uxmwkYd u/ odau? avhvmrSwom; oifMum;&ygrl/ ,ELe? aumif;vdrrnfwum;/ dk f hf 19/ wm bmo,m oD[Vdum, &pm? wE orma&mys e0H ua&,sH/{0Od a'oE&,me Ak'd rmeDe}rwH cvk om"a,}}wd/ 19/ oD[Vdum, bmo,m-bmom,? oD[Vbmomjzif/ &pm? a&;om;tyfueaom/ wm? xkt|uxm dk f h k f d wkYd u/ wE orma&mys? ygVd-rm*" a0g[m&okYd rlveufyif rysufwif/ e0H? t|uxmopfu/ ua&,sH? ypD&if dk dk &ygrl/ ,ELe? aumif;vdrrnfwum;/ [d? tusKd;um;/ {0H? okYd rm*"bmom t|uxmusrf;opfy jzpfonf hf Saomf/ a'oE&,meH? wki;wyg; jzpfyg;aexkiavhueaom/ Ak'rmeDe?H bk&m;ukd jrwfE;ol &[ef; Sif vlwYdk \/ d d d f G d f dS k f dk tw?H tusKd;pD;yGg;uk/ cvk? pifppf/ om"a,? NyD;apEki&m\/ wd? okYd tBuHtpnf jzpfavNyD/ d d f 20/ yka& p vuFm*womoeH ,H? okervEL0 [drm'drawm/ d d k ybmod udodOd w'g}n0g'remukvH wm} ukvwH Z*gr/ 20/ p? tvsOf;oifvm qkz,&mw&yf Mum;ny jyvkuO;tH/ yka&? aS;tcg/ ,H vuFm*womoeH? h d G f f d f D h oD[Va&mufvm tMuifomoemawmfonf/ [drm'drawm? qD;ESi;tp jypfa'gorS uif;yvGwajrmufaom/ dk f k f f okervEL0? tvGeoefYi; xdexevif;aom vrif;toGiuoYdk / ybmod? npfaMu;uif;Si; a&mif0gvif;vsuf d d f S f f d f f hJ f xGe; vif;awmufycJavNyD/ tn0g'remukv?H 0g'wyg;wkYd jzifh axGjym;Iyjf cif;vk;0uif; oefYi;pifMu,fcaom/ f h H S f hJ wH? xko[Vomoemonf/ w'g? tSiA'aCmo tBuHaumif;& qEjzpfvm xkpOftcg/ udoO?d tcsKdU d D dk f f k d d edum, *kP;*P/ tmukvwH? 0g'taxGaxG IyayGa&m,Sujf cif;okYd / Z*gr? 0rf;enf;p&m a&mufcmavNyD/ d f f hJ S 21/ ZderSd edAme*aw [d 0 owEa& omoedum or*g/ orme0g'g ZdeomoerS?d e aumpd aba'gyd w'g ta[mod/ 21/ [d? xkpum;ukd xifm;apOD;tH/ ZderS?d jrwfpmbk&m;onf/ edAme*aw? y&deAmef 0ifpawmfrNl yD;vwf d S h G d H aomf/ 0owEa&? tESpw&mtwGi;/ omoedum? omoem0if ax&ftSiwYdk onf/ ZdeomoerS?d bk&m; f f f jrwfpm omoemawmf/ orme0g'g? ruGrjym; wom;wnf; wlrQonfh t,ltqSueonfjzpf/ or*g? G J d k f waygif;wnf; rysufnnwvsufayuke\/ w'g? tESpw&m xktcsdetcg/ aumpdyd aba'g? rajymypzG,f D G f dS f f d f tenf;i,frQaom tuGtjym; aomfvnf;/ e ta[mod? ray:aygufcb;ay/ J hJ l

0dok'dr*fed'gef;

22/ ypm p o'r'rm[awbs k "ar[d 0gaw[d y#dp ygay/ Zmaw[d oH0*rem orm,? d axa&}o}rka,sm*}ruHok 'V/ H 22/ ypm p? tESpw&mrS aemufumvrlum;/ ygay? ,kwrmaom &[ef;wkYd u/ y#dp? tpGJ y? Zmaw[d? f f dk jzpfay:vmukeaom/ o'r'rm[awbd? o'ro;jzm omoemjzLpif jrwfopfyifudk wk;0ifwucwfueaom/ f k Hk d dk f k f t"ar[d 0gaw[d? t"r0g' ,lqki;pki; avrkewi;wkYd aMumif/ oH0*rem? ajrmawG;pk;xdwf oHa0*pdwf Sawmf d f d f f dk f h d f d d rlueaom/ ax&m rax&fwYdk onf/ {oH? t"r0g' ,lqki;pki; avjyif;rkewi;wkYd \/ orm,? Nidr;aysmuf k f d f d f f dk f f uif;Si; &yfpjJ cif;iSg/ 'V?H NrJNrHpm/ Oa,sm*H? ud;yrf;tm;xkwjf cif;uk/ tuHo?k yawmfravukeNf yD/ f G d l 23/ o*wa,m up okayoav[d? d ed*,rmemyd xda&[d 'V/ S H qdEmyd kum} k ykaemk[m0g umok0 "rH 0de,m}nxm aw/ H 23/ okayoav[d? oDvodumukd vGepmtm;uk; cspfjrwfE;ukeaom/ xda&[d? rax&ftSif jrwfwYdk onf/ f G d dk f o*wa,m up? o*Fg,emwifup yvkyMf uuke/ 'V?H NrJNrHpm/ ed*,rmemyd? ESyuytyfyg ukeaomfvnf;/ d d f G S d f G f f (aw-ESipyf) kum? opfyifwYdk onf/ qdEmyd? ckwjf zwftyfueaomfvnf;/ ykaemk[m? aemufxyfwzefayguf hf k f NrJaygufjyefueonf/ tk 0? jzpfue&mouJoYdk / aw? xkd t"r0g'DwYdk onf/ "r?H okwtbd"rmukif;/ 0de,H? k f k f h f d 0denf;ukif;/ tnxm? trSerwyg; trSm;tm;jzif/ tumok0? yNrJwzef yMujyefueonfomwnf;/ d f S h H k f 24/ emem*Pm aw p taeu0g'g? oHo*um&m Zdeomoae}ok/ H 0ga'bd tan[d Zdae&dawbsok'g,rmem 0de,O "r/ H 24/ aw? xk"r0g'DwYdk onf/ emem*Pm p? trsKd;rsKd;tpm;pm;uGjJ ym;aom *kP;Sueonfif;/ taeu0g'g d d f d k f p? *kP;uGonfEitrQ 0g'tpm;pm; rsm;jym;aom t,lueonfif;/ ([kwm? jzpfue/) Zdeomoae? bk&m; d f J S hf dS k f G k f tqkH;tr "r0e,/ oHo*um&m? EIwy,fjznfpua&m,Sujf cif;ukd yukevsu/ Zdae&dawbd? jrwfpmbk&m; d f h G f f f G a[mMum;awmfrtyfaom0g'wkYd r/ tan[d 0ga'bd? wyg;aom t"r0g'wkYd jzif/ 0de,O? 0denf;ukif;/ "rO? l S h d okwtbd"rmukif;/ tok'g,rmem? roefYi;onfudk yukeonf/ tmok?H jzpfavukeNf yD/ f d S f f 25/ 0g'g p 0g'D yd#umed awoH? vu rvu 0 u&H y,mwm/ y#d*a[ok}H ys}b,m'd0goD? em}an r[mcsmw 0d[m&0god/ 25/ awoH? xkt"r0g'DwYdk \/ 0g'gp? t,ltq 0g'wkdYonfif;/ 0g'D p? xkdt,ltq 0g'Sol &[ef;Sif d d vlwYdk onfif;/ yd#umed p? yd#utaxGaxG pmayusrf;*efwYdk onfif;/ vu? oD[VuRef;uk/ rvu? 0g'IyaxG; dk f d f npftaMu;jzifh acs;pGe;ayvwf trnf;uGutrSwonfu/ u&H-ua&mEm 0? yukebouJoYdk/ Oy,mwm? f f f dS dk f d h csO;uyfxi;azmuf qkua&mufvmuke\/ tb,m'd0goD? tb,*d&d 0goD&[ef;wkYd onf/ (wmed? xk0g' 0g'D f G f d f f d yd#uwkYd u/) y#d*a[ok?H topftqef; "mwfwcu ESpf cduvufcMH uavukeNf yD/ tyd? okYd aomfvnf;/ tan? dk l dk f f tb,*d&0goDwYdk rwyg;ukeaom/ r[mcsmw0d[m&0goD? r[m0d[m& 0goD*P;0if ax&ftSiwYdk onf/ e d S f dk f f y#d*a[ok?H tzufrvkyf Gpufqy ESixwy,fvef vufrcHyJ rsufEmvTawmfrue\/ H k f f k f S S J l k f 26/ ,xm p Ak'gbd[wm0 ygVd? d w'wom&m p 0oDbd wm/ e ]]aw}" a0gur 0do'ax&k 0g'D 0d0g'D}}wd y0wd umpd/

0dok'dr*fed'gef;

26/ ,xm? tMuiftjcif;t&mjzif/ ygVd p? rl&if; ygVdawmfuvnf;/ Ak'gbd[wm0? jrwfpmbk&m; a[m h dk d G Mum;awmfrtyfNyD; omvQiwnf;/ w'wom&m p? xkd ygVdawmf\ teuf[aom tESpom& (t|uxm l f l f enf;ed,) wkYd uvnf;/ 0oDb?d &[Emocif tSijf rwfwYdk onf/ ,xm? tMuiftjcif;t&mjzif/ wm? dk h odawmfrtyfuef\/ 0do'ax&0g'D? pifMu,faom ax&0g'*kP;0if tSijf rwfwYdk onf/ aw? bk&m;&[EmwkYd l k k d f a[mtyf odtyfwi;aom xkygVd t|uxmESihf xktjcif;t&mwkYd u/ a0gur? vrf;vTaSmifm; MuOfz,fxm;/ dk f d d dk J S 0d0g'D wd? tqkujJG ym; tjiif;yGg;cJMh uonf[/ umpd? wpkwckaom/ y0w?d taMumif;t&mrsKd;onf/ e? rSchJ d k H d bl;acs/ 27/ ZD00 &u ok oax&0g'H? H wE w'wO oedP,H aw/ wom e oum0 w'n0g'd0ga'bd [EKH pk}y*EK} r'g/ 27/ aw? xk0o'ax&0g'Drax&ftSijf rwfwYdk onf/ wE p? bk&m;a[mazmf ygVdawmfuif;/ oax&0g'H? d d k dk ax&0g'wkYd Eihf wuGjzpfaom/ oedP,?H tqk;tjzwf ESiwuGjzpfaom/ w'wH p? xkygXf\teuf[aom S H hf d l t|uxmukif;/ ZD00? toufuoYdk / &u ok? jrwfjrwfE;Ek; tm;uk; apmifaSmufMuukeNf yD/ wom? xkYd aMumif/ d H hJ dk d d h h w'n 0g'd 0ga'bd? xkax&0g'rSwyg; tjcm;qefYusifaom 0g'SowYdk Eihf 0g'wkYd onf/ (wH? xk0o'ax&0g'D d d l S d d k wkYd \ yd#uuk)/ [EKH p? wkucuf zdzsufjcif;iSgif;/ Oy*EKH p? tcsif;eif;0ifa&mufjcif;iSgif;/ t'g? pifppf{uef d d f dk trSef yif/ eoum0? rwwfEiyJ SMd uukeonf omwnf;/ dk f f 28/ wH0g'oHab'b,O rn,m? ]]'k'g& a0vmyd ba,[d wEe/ d H oarmowm'D[d ba0}}wd aygwu?H tma&mys orm y&dygv, ok aw/ 28/ aw? xk0o' ax&0g'Drax&f tSijf rwfwYdk onf/ wH0g'oH-ab'b,H? xkrpm0g'wkYd \ a&m,Suf d d k d d rnfab;uk/ tn,m-tnm, p? tSnta0; ajrmawG;odjrifMuukeif;/ ba,[d? 'kAupaomab;wkYd aMumifh h d f f f d if;/ oarmowm'D[?d owd ynmw&m; avsmhyg; csKdU,Gi; arhavsmhjcif;paom taMumif;wkYd aMumifif;/ wEe?H ygVd f h D wkYd \/ 0g? wkYd u/ 'k'g&a0vmyd? aqmifxm;&eftwGuf cJcufaom tcsdetcgonfvnf;/ ba0? aemifwcsderm dk f f S jzpfwef&m\/ wdp? okYd BuHq ajrmjf rifrMd uukeif;/ aygwu-tma&mys? ayxufoYdk wif/ ormy&dygv, f H ok? aumif;pGmcsD;ajrmuf apmifaSmufawmf rlcayuke\? h hJ f 29/ w'g [d awoH y#dAm[ae &P0d'0 oduH Zdeomoe'a&m/ H o Ak'aCmaom rked Ak'yg#a0g? d *awmod 'DyH 0&wryPu/ d H 29/ [d? jywfcaom pum;vufpukd qufqkygOD;tH/ w'g? xko[VuRef;wGif *kP;uG0if tjrifvrm; hJ d h d D dk f d f J JG S 0g'jcm;wkYd acwfpm;ayGvrf Iyaecsde/ awoH? xkrpm0g'wkYd u/ y#dAm[ae? wGe;vSey,fm; jrpfwm;zdzsufa&;/ d f f d d dk f f S &P0d'?H aoe*FAsL[m ppfynmuk/ odu0? avhusifh oifMum; ppfausmif;om;ESihf tvm;wlayaom/ Zdeom d H oe'a&m? bk&m;omoemukd aqmifxm;ayaom/ Ak'yg#a0g? ynmoGuvuf xufjrufvrmonf\ tjzpfSdaom/ d f d o Ak'aCmaom rke?d xk&[ef;awmf tSiA'aCmoonf/ 0&wryPu?H omoemxGe;vwf *kPouwfaMumifh d f k d f f jrifjh rwfq& vufeMD u wryPd trnfwyg;wnf; Saom/ 'Dy?H oD[VuRef;okYd / *awm tmod? <uoGm;awmfrchJ dk d dk f l avNyD/ 30/ vu Oayp o r[m|uxmP0? yg&H y&H 0dw&aP xd&edPa,m0/ oHo'0oZed 0gor[m0d[m&k H rm*g}r&0 O',dEK }yaomb,aEm/ H

0dok'dr*fed'gef;

30/ o? xktSif Ak'aCmoonf/ vu Oayp? oD[VuRef;jrwf uyfa&mufvwfaomf/ r[m|uxmP d dk f 0? r[mt|uxmwnf;[laomorkj'm\/ yg&H? wzufurf;okdY/ y ? vGeveuuJ ZGoefpm/ 0dw&aP? tNyD; &H f G f J J G wkia&muf ul;ajrmufa&;/ xd&edPa,m0? ckirmNrJNrH t"d|mefjzifh pdwoef&nfrwf tqk;tjzwfonf jzpf d f d f f S H dS omvQif/ (tm*g-ESipyf) EK? vrif;onf/ O',m? O'nfawmifr/ tr&?H aumif;uifu?dk Oyaomb,aEm? hf S a&mif0gTe;a0 wifxe;apvsuf/ tm*pwd 0? wufa&mufvmbdouJoYdk ? oHo'0oZed0go r[m0d[m&H? tvGef f h G f h k H oefYi; pifMu,faomrax&fjrwfwYdk \ tEG,tquf qif;oufjzpfvm ax&fr[mwkYd \ ae&mXme r[m0d[m& S f f ausmif;wkuu/ Oyaomb,aEm? y#dAv Aswponf olU*kP&nfjzifh pkjd ynfqifa0wifw,fapvsuf/ tm*g? d f dk f h h a&mufvmcJayownf;/ h 31/ wo p 'uP'dom, 0oD o ww? d aombH y"meC&ondwyg&da0PH/ ygom'}rkwr}rum okZaebd aoAsH? oaEm r[med* romrd okpP"arm/ d 31/ o? xktSiA'aCmoonf/ wo p? xkr[m0d[m&ausmif;wkuvnf;/ 'uP 'dom,? awmif d f k d d f d rsufEmt&yf/ okpP"arm? pGNJ rJpmusiftyfaom w&m;tusifonfjzpf/ oaEm? olawmf aumif;tppfjzpfaom? S d G h h dS r[ed*romrd? ed*;ykiiBf uD;rnfaom Oygoumonf/ aombH? IcsifpzG,wifw,faom/ y"meC&ondw Hk d f S f h yg&da0PH? y"meC&[k ac:tyfaom y&d0Pjzpfaom/ okZaebd? olawmfaumif;wkYd onf/ aoAsH? tcgrjywf k f rS0tyfaom/ Owr?H aumif;jrwfaom/ ,H ygom'H? tMuifjymom'fausmif;uk/ tum? aqmufvyc\/ ww? D J d k f hJ xkjd ymom'fausmif; awmf/ 0oD? oDwif;ok;aexkicavNyD/ H d f hJ 32/ orm p a,m*ru&D Ak" Ak'rw d ax&m'd}rE}rky,mw rElewaE/ oHao0dawm 0d0",yAk',m aom? d d okwmbd"r0e,|uxmoG}Ele/ d H 32/ aom? xktSiA'aCmoonf/ tElewaE? tvk;pkaomusrf;*ef/ tEH Oy,mwH? qkcef;wkia&muf d f k H H H d f uRr;usiwwfajrmufawmfraom/ Ak"Ak'rwax&m'? Ak'rwrnfaom ynmSrax&f ponfu/ oHao0dawm? f f l d d d dk wynfusi0wf rcRwapyJ pGNJ rJpm qnf;uyfrcvsu/ okwmbd"r0e,|uxmok? okwef tbd"rm 0denf; h hf f G DS dk f d t|uxmwkYd / tEle?H <uif;rJOkH tuketpif/ 0d0", yAk',m? trsKd;rsKd; tpm;pm; enf;emrsm;ukd xl;jcm; h f d d yGivif; wwfojd cif;iSg/ orm? r,kwrvGef aumif;rGevpm/ a,m*H p? ud;yrf;tm;xkwjf cif;ukvnf;/ tu&D? hf f f S G d yavNyD/ 33/ a0,sw,}H o ora, or,Ea& p? d ynm, 'doG 0d0#H 0 ed[wrw/ D H ax&m or*Zer*rwm}rwmoD? d rn ok}e*&weH0 ok'vbE/ k d 33/ ed[wrw?H aS;,cifu ajrwGior; odr;qnf;jrKyfExm;cJaomOpmuk/ 0d0#H? zGityfvsuf/ 0g? d f dk DS f HS h d hf yGiay:vsufonfu/ yEd 0? awGUjrifMu&ukeouJoYdk / t? xktSiA'aCmo\/ ora, p? yd#uawmf hf dS dk f h d f k [laom rdr\ 0g' or,if;/ or,Ea& p? ouwusrf;*efpaom tjcm;0g' or,wyg;if;/ ynm, d a0,sw,?H ynmPf\ vsifjrefouvuf xufjrufonftjzpf [laom pGr;&nfu/ 'dom? ta&;tom; ta[m d G f h f dk G tm;jzifh xifm; awGUjrifMuuke/ or*Zer*rwm? jrwfb&m;\ w&m;usifyHk vrf;rsKd;pkudk tuketpif odjrifMu S f d k h H f ayukeaom/ trwmoD? edAmefomvQif vkcsifqEawmfrMl u ukeaom/ ax&m? rax&ftSiwYdk onf/ ok'vb?H f d dS f f k t&nftaoG;xl;cRef tvGe&Ekicaom/ te*&weH0? wefb;uefYowf rjzwfEi&m &wemtpkuoYdk / rn ok? f d f J dk dk f hJ wifpm;orI todtrSwf yavukeNf yD/

0dok'dr*fed'gef;

34/ 0dnm, "r0e,w,xdp'gae? d pdEmrPDwd okedlydwAk'dlyH/ ,a}w edpwraem u0doHCygvd awwarm Ze[dwm, eda,mZ,D wH/ k 34/ ,? tMuiftSifAk'aCmo\/ "r0e,w,xdp'gae? "r0e,\ teufwYdk uvvorQ zGijhf yay; d d dk dk dk a0&m/ pdEmrPDw?d BuHorQ xkxdk tvkqE jynf0apEkiaom pdEmrPd y'jrm;&wem [l/ okeywAk'y?H u0d d d h d f d l d d l wkYd tjriftm;jzifh wifpm;tyfaom ynm\ t&nftaoG;ukd/ 0dnm,? odSdcJh/ {w? tSifAk'aCmo\ ynm Pft&nftaoG;/ edpwraem? qk;jzwftyfNyD;aom pdwEv;Saom/ u0doCygvawwarm? oHCygvrnf d H f S Hk d H k aom ynmSrax&fjrwfonf/ Ze[dwm,? vlitrsm;\tusKd; pD;yGg;twGu/ wH? xktSiA'aCmouk/ eda,mZ d S f f d f k d ,D? wkuwe;awmif;yefcavNyD/ (uxH? tb,foYdk awmif;yefoenf;[lr/) d f G f hJ l 35/ ]]udOmyd oEd 0d0"m y#dyw*Em? d d auoOd udOd wk e Ak'rwmEkom&H/ oHo'ax&ora,[d p aw 0d'g/ k k wom ua&mwk 0drvH y#dyw*E}H }/ d 35/ 0d0"m? trsKd;rsKd;tpm;pm; rsm;jym;ukeaom/ y#dywd*Em? y#dywfusrf;*ef wkYd onf/ udOmyd oE?d SMd u d f onfum; rSeay\/ wk? okYd aomfvnf;/ auoO?d tcsKdUusrf;*efwYdk \/ udO?d tcsKdUtcsuftvuf teuft"dyg,f f onf/ e Ak'rwmEkom&H? bk&m;tvkd xkxy#uokYd tpOfrvkuc/ p? onfrQom ruao;/ aw? xkusrf;*efwYdk d dk d d f hJ d onf/ ax&ora,[d? ax&0g'wkYd Ei/ 0d'g? rnDnwyJ uGvqefYusifvsuf vnf;Sueao;\/ wom? S hf k G f J JG d k f xkYd aMumif/ 0drvH? a'gorxif oefYpifaumif;jrwfaom/ y#dyw*E?H y#dywfusrf; wcku/ ua&mwk? ypD&ifygavmh/ h d dk wd? okYd awmif;yefcavNyD/ hJ 36/ arwm',rK'0eH Zeblr,}H o? d oH0aw p}&d,r**r*}r*H/ oHaom"ew}rdwd ]]ywwax&tmoH? d yla&} arw}}rdwd umod 0do'r*/ k d H 36/ t*?H rGejf rwfaom/ t&d,r**r*?H t&d,mr*foYdk a&mufaMumif;jzpfaom 0dyemvrf;uk/ oHaom" d ewH? rSm;aomt,ltq 0g'tnpftaMu; uif;a0;oefYSif; pifMu,fatmif okwfoif jcif;iSg/ t? xkdtSifAk' aCmo q&mjrwf\/ arwm',rK'0eH? arwm ukPm ESpjf zmwk;,SOf rd;a& t,Ofonf/ Zeblr,?H usif&efvdk d k d h vm; qEyg;onfh vlrsm;wcGiajrtjyif/ oH0aw p? t&nfrsm;pGm Gmvnf; GmoGe;vsuf Say\/ ( pG f f d o'gjzifh eda,mZ,D-ukd jyef qnf;onf)/ wd? oHCygv rax&f\ tmomESihf rdr\ ukPm[laom d taMumif;ESpyg;aMumif/ (tumod- pyf) {wH yww ax&tmoH? oHCygvrax&fjrwf awmifwtyfaom xkd f h d h tvkqEu/ yla&H? jynf0apawmht/ wd? okYd pdw&if;ESv;oGi;/ 0do'r*?H 0do'r*fusrf;uk/ tumod? d dk h hH f Hk f k d k d d ypkwxif pD&ifawmfrcayownf;/ D G l hJ 37/ 0D&mEkurowda,mZdwAk'rm oH? d Mo*,S *,S p}cdv|uxm owE/ D om&H oac'}re ayu, om"kuH o? d ,H}umod uH Ek}" ea&mp,aw Ak"H aom/ 37/ o? xktSiA'aCmoq&mjrwfonf/ 0D&mEkurowda,mZdwAk'rm? 0D&, ukPm owdwYdk u tcsKd; d f k d d usatmif ,SOaqmifay;tyfBuD;jrwfaom PfynmSonf/ oH? jzpfvsuf/ oac'H? rdr\ qif;&Jyifyef;jcif;uk/ f d d d teayu,? riJuutm; ta&;rxm;bJ/ owE?D ygVdawmfEiwuGjzpfueaom/ tcd v|uxm? tvk;pkaom d h G f S hf k f H H t|uxmwkYd u/ Mo*,S? Pfjzifh ouf0ifif;/ om&H? y#dywfEihf pyfqiorQ tESpom&uk/ *,S p? aG;xkwf dk S dk f f d EIwf ,lif;/ om"ku?H tjypfrxif oefYpifaumif;rGepm/ ,H? tMuif 0do'r*fu/ tumod? ypD&ifay\/ aom? f G k d dk wyfaygif;pkuyuJ tpGr;ukeBf uJ tm;cJygrS ay:vm&aom xk0o'd r*fusrf;onf/ "? avmu/ uH Ak"?H pdwf H G f f d d k

0dok'dr*fed'gef;

10

xm;aumif;rGef Pf&nfcRef trSewwfod tb,fynmSu/ e a&mpa, Ek? rcGgcsifatmif qGaqmifiifvsuf f d dk J rESpoufapEkibJ SygtHenf;/ f d f d h 38/ 0kaw}w bm0y&rm 0 obm0"rm? 0wL p yDwoca0'ed,m}edwm0/ d k ykaPm0 oAy#dywea,[d apaom? d ykygbdzvy0eH0 0d&mZaw},H/ k 38/ {w? 0do'r*f/ bm0y&rm0? t"dyg,feuf uefYowfcsuf SonfomvQif jzpfueaom/ obm0 k d d k f "rm p? razmufrjyef oabmrSeonfh kyemrfw&m;wkYd uvnf;/ 0kwm? tjynftpkH qkxm;tyfayuke\/ yDwoc f f dk h d f d k a0'ed,m? yDwoc cHpm;&aMumif; ESpoufz,aumif;ukeaom/ 0wL p? taMumif;rSef azmfjyonfh om"u0wK d k f G f f wkYd uvnf;/ tmedwm0? ,laqmifxifm; jyxm;tyfayukeonfomwnf;/ {aom? 0do'r*fonf/ oAy#dywe dk S f k d d a,[d p? tvk;pkorQ y#dywfenf;e,wkYd jzifvnf;/ ykaPm0? vk;0 ukepif pkvifjynf0vsufonfomwnf;/ H H dS h H f H h dS (wom? xkYd aMumif/) t,H? 0do'r*fusrf;onf/ ykygbdzvy0eH0? tvGeyiaom yef;pkaygonfh rdiawmtoGif h k d k f G hf H f yef;O,smOfuoYdk / 0d&mZaw? IcsifpbG,f wifw,fvygayownf;/ hJ h S 39/ ,H yd,me y&duy, &wom&d *AH 0do'}d rbd,mwk}rayurmem/ k wH om&}rm'd,w}k rmok y,kw,wm? d k 'dom [d e*&weH eEk 0Za, e/ G 39/ ,H? tMuif 0do'r*fu/ yd,me? awGUjrifpm;&onfaomf/ &wom&*A?H &wemtppf tESpjf ynfh k d dk I dS vQr; &wemwkucef;[l / y&duy,? taumif;csnf;yif BuHawG;xifvsuf pdwwi,q wifpm;Muuke/ 0do'? f d f d f G f l f k qif;&Jo;jzm udavomrS pifMu,f&mrSef jrwfeAmefu/ tbd,mwk?H uk,awGUrsuarSmuf qkua&mufzYdk&m/ tayu Hk d dk d f f d f rmem? vkvm;awmifw ajrmvifMh uukeonfjzpf/ wH om&H? xk0o'd r*frS tESpom&uk/ tm'd,w?Hk xkuwef d h f f d d k f d d d f orQ t&,ljcif;iSg/ tmok? vsifjrefpm/ ,kwy,kwm? ravsmhwif;&if; &Jrmefoi; tjyif;tm;xkwMf uukeonf/ G G f f tk? jzpfue&m\/ [d? xkaSUpum;rSm rrSm;{uef rSevygay\/ te*&weH? tzk;rjzwfEiaom &wemuk/ k f d f S d dk f d 'dom? awGUjrif&onfaomf/ e0Za, eEk? ausmuf&nf ausmufuJ a0cGool xkxvonf r,laqmifbJ raSmifvJT G dS J d d dk l &monf r[kwygavm/ f 40/ uEm y'g0vd}[ wEe,mEkom&m? d om&mwdom&e,yEyod'o'g/ d d twm p oEE*rm, wkvm,rmaemd k a,sma*e arw [d 0dem y#dywd um}nm/ 40/ [? 0do'r*f/ wEe,mEkom&m? ygVdawmfenf; tpOfr;cJonfjzpf/ uEm? acsmarmajyjypf k d d DS h ESpoufz,jf zpfaom/ y'g0vd? yk'tpOfonfvnf;/ tw?d Sygay\/ om&mwdom&e,yEyod'o'g? tESpom& f G f d d d f Saom enf;tpOf tvGetESpom&Saom enf;tpOfwYdk jzifh ay:vGixifm; jzpfyg;NyD;ajrmufjcif;Sueaom/ d f f d f S G d k f oEE*rm,? edAmefoYdk oGm;a&mufa&;twGu/ wkvm,rmem? vrf;rSm; vrf;rSef a0bef ppfaq; qk;jzwfa&;0,f d k f H csdeciozG,jf zpfueaom/ twm p? usif&eftcsuftvuf teufwYdk onfvnf;/ oE?d Sygayuke\/ [d? f G f k f h d f pifppfaomfum;? 0g? tusKd;um;/ {w? 0do'r*f ygXfteuf0,f rdeYf >rufneMf um; usifz,rsm;/ Oa,sma*e0dem/ k d T h G f edAmefvvm; ud;pm;usifMh uHjcif;rSv/ tnm y#dyw?d tjcm;wyg;aom yusifz,onf/ um? tb,frm Sygawmh dk JG h G f S d tHenf;/ h 41/ tmbmwd owK pwk&m*rrZa*g},Htaw yumo,d[ bmPk0 aeu'aA/ ar"m0dywZeeH}o 0d"me}arwHD d wDwH [d ,m0 u0da*gp&}r PH/

0dok'dr*fed'gef;

11

41/ [? avmu/ bmPk? aerif;onf/ aeu'aA? rsm;pGmaom urmY0wKwkYd u/ (r 2-115- dk aeumeH-yk'uoYdk aeu-[k NyD;aponf/) yumo,H? ow0grsm;tm; xifm;jyvsuf/ tmbmwd0? f hJ S aumif;uiftwGi; xGe;vif;wnfaebdouJoYdk / t,H? 0do'r*fonf/ owK? jrwfpmbk&m;\/ pwk&m*r f f h k d G rZa*g? okweav;oG,f av;edum,f\ tv,fXmeD vk&mqD &yfwnf0ifa&mufvsuf/ taw? oDvuxm f d tpjzmonfh vGepmuG,0uf w&m;teufwYdk u/ yumo,H? xifm;azmfjyvsuf/ tmbmwd? urmavmutwGi; f G f S dk S f xGe;vif;wnf Sygay\/ t? xkd tSiA'aCmoq&mjrwf\/ {wH 0d"meH? usrf;rav;yJ eufejJ yefYus,f f d f k t"dyg,fudk vG,v,f od&ef pDraqmifuf okYd aom a&;om;csufonf/ ar"m0dywZeeH? ynmStaygif;\ f G H G D d d ESpaxmif;tm;& oabmus jcif;ukd jzpfapwwfygay\/ (awae0? xkYd aMumifyifvQif/) tPH? xkq&mjrwf f h d Pfawmfonf/ ,m0? tMuif rQavmuf/ u0da*gp&H? vlU avmuwGif ynmSiwYdk odjrifEiwef; Pf\ f dk f pcef;onf/ (twd? Sd\/) wH? xkynmSd vlu0dwYdk todPfyif usufpm;Ekiaom e,fy,fpcef;uk/ twDwH [d? d dk d f d uAsmPfeYJ b,fycsUJ aomfvnf; zGUJ EGrrSD ausmveconfomwnf;/ h Hk J f G f hJ 42/ 'd|m0 wdurwd} r 0do'r* k d orm'aee orkygwo"ya'bd/ k D awe Ak'0pew0bm0em,? d yAswowd 0d'wm 0d'wm*ar[d/ d d 42/ 0do'r*orm'aee? 0do'r*fusrf;ukd qk;cef;wkia&muf NyD;ajrmufapjcif;jzif/ orkygwo"ya'bd? k d k d H d f h k D aumif;pGm &,lxm;onfh ynmSt&m Sueaom rax&fjrwfwYdk onf/ r? tSiA'aCmo\/ wdurwd? d d k f f k xufjrufaom Pfynmuk/ 'd|m0? rsu0g;xifxif awGUjrif&onfomwnf;/ awe? xkYd aMumif/ 0d'wm*ar[d? d f h d usr;*efrsm;pGm avhvmaygufa&muf wwfajrmufojd rifNyD;jzpfaom rax&fjrwfwYdkonf/ Ak'0pew0bm0em,? f d bk&m;a[mazmf ygVdawmf\ teufudk zGiqjdk yojcif;/ t? xktSiA'aCmo\/ yAswow?d tvGexifm; hf d f k f S xl;jcm;ajymifajrmufaom pGr;&nfowu/ 0d'wm? rsufjrif'| odc&avNyD/ f d dk d d hJ 43/ csmwH u0Db}d "d*wH ,o}rm0a[e? ax& ok'rwdA'o&0S,/ k d D avmuw}rm0duwywe}rm'd,me? omrO edE['a,e Zmeme}raw/ 44/ orK'bm00d'awed}rdem orEd ygom'dum0S0e,|uxm yPDwm/ d ola&m}'daw 0d, w,m 0de,wrVml rlVD b0Ed ZdeeDwyxm}"d*Em/ d 43-4/ u0Dbd t"d*wH? ynmSwYdk om &tyf &Ekiaom/ csmwH ,oH? ay:vGixifm;aom ausmfapmjcif;uk/ d d f f S d tm0a[e? raysmufEiatmif ,laqmif&Sxm;aom/ orK'bm0 0d'awe? bk&m;tvkawmfudk odaom/ rdem? dk f d d d tSiA'aCmoq&mjrwfonf/ okA'rwdA'o&0, ax&? pifMu,faom PfynmSaom Ak'o&rax&f f k k k d D S d d D \/ avmuw?H avmu\ tusKd;pD;yGg;tvkYd ig/ tm0duwywe?H txiftSm; xkw>f rufMum;onfh vkvm;awmifw S d h csuu/ tm'd,me? aqmifuzYdk &ef vufcc/ omrH p? uk,wiuvnf;/ ZemeH? vli&[ef;wkYd \/ taw? f dk G f H hJ d f dk f S f tusKd;pD;yGg;/ edE['a,e? ukPmvIi; EI;aqmfci;ojzifh nGwui;aom pdwEv;Sonfjzpf/ ,m orEygom d f d dk f f dk f f S Hk d 'dum0S0e,|uxm? tMuiforEygom'dumtrnfaom 0denf;t|uxmuk/ yPDwm? ypD&iftyfNyD/ ola&? aerif; d dS d onf/ O'daw? xGuay:vmvwfaomf/ trlVb0E0,? tjrifudk & rawGra0 jzpfMuukeouJoYdk / 0de,wrVm? f D d d f h l 0denf;ygVd\ teuf todcufyayG awGa0vsufaom olwYdk onf/ w,m-wm,? xkd orEygom'dum I f dS t|uxmjzif/ (0dy&dwjf zifh NyD;onf) ZdeeDwyxH? bk&m;enf;vrf; pnf;urf;Oya'awmfu/ t"d*Em? twdtus h d dk od&uke/ trlVb0E?d awGa0rIuif; ,krm;Si;vsuf tvif;Pf& jzpfMuavukeawmhownf;/ f D H S f f 45/ vuFm tvuFwuwm0 r[mr[dEd awa&e ,m p 0de,|uxm}bwmwH? uEm, oD[V*d&m, *d&m,rmem? tpEuEA[kvm rkea,m yk&m}ok/ H

0dok'dr*fed'gef;

12

45/ vuFm? oD[VuRef;uk/ tvuFwuwm0? wefqmqifrI ytyfouJoYdk / r[mr[dEawa&e? tSif kd f d d h r[mr[dErax&fonf/ ,m p 0de,|uxm? tMuif0enf;t|uxmukvnf;/ tmbwm? aqmif,tyfcavNyD/ d d l hJ yk&m? aS;tcg/ rkea,m? oD[Vf &[ef;awmfwYdk onf/ wH? xk0enf;t|uxmuk/ uEm,? ESpoufz,aom/ kd d d d f G f oD[V*d&m,? oD[Vbmomjzih/ *d&m,rmem? oiftorI Gwqjdk cif;ukd yukevsuf/ tpEuEA[kvm? pifppftm; dk f f H f f xm; yGg;rsm;aom ESpoufjcif; Sueonf/ tmok?H jzpfcavukeNf yD/ f d k f hJ 46/ tnm p yp&d ukEorndwm'D? k d 'DyH y'Dyu&PD 0de,rSd ,m}ok/ H o*F,S wmo}rcdvwea, p ax&0ga' p rkw&wemed0 aruokaw/ 46/ tnm? r[mt|uxmrS wyg;ukeaom/ yp&uEorndwm'D? yp&D ukE[ac:tyfaom t|uxm f d k k d k D k tpSueaom/ ,m p? tMuif t|uxmwkYd onfvnf;/ 0de,rS?d 0denf;t&m/ 'Dy?H oD[VuRef;uk/ y'Dyu&PD? d k f dk f d qDr;ozG,f yukevsuf/ tmok?H jzpfay:avukeNf yD/ {uokaw? wacsmif;wnf;aomud;/ rkw&wemed? rsm;pGmaom D f ykvJ&wemwkdYukd/ oH*F,SEd 0? pD&&DukH; odrf;kH; aygif;,ltyfueouJoYdk / wmoH? xkd r[mt|uxm r[myp&D k f h ukkED-tpSaom t|uxmwkYd \/ tcdvwea, p? tvk;pkaom teuf toD;toD; enf;trsKd;rsKd;wkYd uif;/ d H H dk ax&0ga' p? rax&fjrwfwYdk\ tqkH;tjzwf t,ltq ax&0g'wkdYukdif;/ o*F,S? odrf;kH;aygif;,l/ 47/ wma[0 oD[Vedw,wH p wE? k d k tma&myd,me kp&H tx 0dwwH p/ d r*H ormoe0aoe ,xm orwavmaue ,m *kuwm uwrmeem}um/ 47/ wma[0? xk0enf;t|uxmwkYd ryifvQif/ oD[Vedw,w?H oD[VbmomESi,Oaom a0g[m&uk/ d d S k d k dk f hf S f d kpd&H? ESpoufz,aumif;aom/ wE? ygVdbmom a0g[m&okYd / tma&myd,me p? bmomjyefvsuf rlrysufwifxm; f G f if;/ tx? xkYd jyif/ 0dwwH r*?H us,f0ef;aompum;tpOfu/ ormoe0aoe p? tusOf;csKH;onf\ tpGr;tm;jzifh dk f if;/ ,xm? tMuif taetxm; ygVdtoGm;jzifh a&;om;pD&iftyfonfaomf/ orwavmaue? urmw0Se;vk; dS f H onf/ ,m? tMuif orEygom'dum 0denf; t|uxmopfu/ 0g? onf/ *kuwm? tav;tjrwf tktao ytyf dk d onf/ uwrmeem? ,kMH unftm;uk;ytyfaom jrwfE;jcif;Sonf/ (t? jzpf&m\/) wxm? xkoYdk aom tae d dk d d txm; tcsKd;tpm; ykpjH zif/ wH? xkorEygom'dum 0denf; t|uxmopfu/ tum? ypD&ifawmfrcayownf;/ H h d dk l hJ 48/ ok'E,m*w0d&m p 0do'aw& G k 0g'D 0do'0e,m*rykZ"rm/ k d ok'H u&ok e ,ax}Ed w'n0g'g? pm'd}rm0du&d,m}od ed'ge arw/ 48/ 0do'aw&0g'D? pifMu,faom ax&0g'Saom tSijf rwfwYdk onf/ ok'E,m*w0d&m p? tSir[m k d G f uy tpSaom pifMu,faom rax&fjrwfwYdk \ tEG,tqufrS qif;oufvmaom rax&fwYdk vnf; jzpfMuygay d f uke\/ 0do'0e,m*rykZ"rm p? txl; pifMu,faom 0denf;okwef tbd"rmvnf; SMd uygayuke\/ ,xm? f k d f tMuif tjcif;t&mtm;jzifh ytyfonfaomf/ w'n0g'g? xkax&0g'rSwyg; tjcm;aom 0g'wkYd onf/ e {E?d dS d rwk;rayguf r0ifa&mufvmEkiue/ wxm? xktjcif;t&mjzif/ ok'H p? yuwdr&if;twki; oefYi; pifMu,fatmif d d f k f d h l d f S f vnf;/ u&o?k apmifaSmuforI yawmfrMl uayuke\/ pm' okYd paom tcsuftvufrsm;uk/ tm0du&d,? h f d xifm;azmfjy/ {w? orEygom'dum 0denf; t|uxm/ ed'geH? Am[d&ed'gef;onf/ tmod? jzpfavNyD/ S 49/ ,o rEkny'yEd okbm okaAm"m? twm p yDwor 0dr,wm'dbm0D/ d S pdMwm 0dpMd wrwdZm u0dpw[om? d H wom &om,wd w'wEom&deH ,H/ k

0dok'dr*fed'gef;

13

49/ ,o? ,if;orEygom'dum 0denf;t|uxm\ ed'gef;/ okbm? tjypfrxif oefYpifwifw,faom/ h okaAm"m? rIyrcufteufvnf;odv,aom/ rEkny'yE?d ESpoufz,aumif;aom yk'ygXftpDtpOfonfvnf;/ f G f f G f f twd? Sdygay\/ yDwor0dr,wm'dbm0D? ESporjhf cif; Nidr;at;jcif; tHMh ojcif;paom om,mzG,oabmwkYd udk jzpf d S f d f f apwwfueaom/ 0dpMd wrwdZm? qef;Mu,faom q&mhPfrS jzpfvm&ukeaomaMumif/ pdMwm? ynmjzifcs,f yef; k f f h h ozG,oYdk qef;Mu,fvnf; qef;Mu,fueaom/ u0dpw[om? u0dwYdk\ pdwEv;ukd Tif yH;apwwfueaom/ f k f d H f S Hk k f twm p? taMumif;tcsuf teufwYdk onfvnf;/ tw?d Sygayuke\/ wom? xkYd aMumif/ ,H? ,if;orEygom'dum d f h t|uxm\ ed'gef;onf/ u'wEom&De?H if;\teufudk avhusufoif,l tpOfvuowYdk tm;/ &om,wd? k dk f l ESpoufijf rL; pdwMf unfE; txl;Nrdeuf t&omay:vsufygayownf;/ f T l f S dS 50/ tpEom*&edbm 0d0"m e,wm? d oaE}w ,m}ok 0de,|uxm yk&mPm/ wmoH ,xmbdrwyEd okwEuw?H d udO}d udOAv0D&}y#dp umwk/ d H 50/ yk&mPm? aS;jzpfueaom/,m 0de,|uxm? r[mt|uxm tpSaom tMuif0enf;t|uxmwkYd k f d d onf/ tmokH? SdcJhukef\/ {w? 0denf;t|uxma[mif;wkYd / tpEom*&edbm? orkj'mtppfozG,f tvGeus,f f ukeaom/ 0d0"m? trsKd;rsKd;tpm;pm; rsm;jym;pGmukeaom/ e,wm? enf;toG,o,f teuft"dyg,fwYdk onf/ oE?d f d f f G Sdaeukef\/ wmoH? xkt|uxmwkYd \/ ,xmbdrwyE?d tvktyforQ tpdtpOfusatmif/ ok*Euw?H d d dS d tjypfuif; oefYi;acsmarmajyjypfaom ygVdonf\tjzpfu/ umwk?H y&eftwGu/ udOAv0D&?H tenf;i,frQ S f dS dk f d pGr;tm;0D&,uk/ y#dp? tpGJ y/ u[d t? jzpfEiz,&m tb,frm SygtHenf;/ 0g? jzpfEiz,&m rSonfom f d d dk f G f S d h dk f G f d wnf;/ 51/ Oa,sm*}r ukPmy[dwH y#dp? ynmo[m,o[dwH Av0H p 'V/ H v'g0 ,m edcvavmurEknblwm? d ar"m0de}H Ekob*g0 0d&mZaw om/ 51/ t? xktSiA'aCmo q&mjrwf\/ ukPmy[dwH? ukPmw&m;u appm;EI;aqmftyfaom/ d f k d ynmo[m,o[dw?H ynmxufjruf&abmf &bufvnf; twlygaom/ Av0H p 'V?H pGr;tm;vnf;oef NrJNrHcirm J f dk f aom/ Oa,sm*k?H vkUH vuk/ y#dp? tpGJ y/ edcvavmurEknblwm? wavmuvk;\ Tif yH;ESpoufz,jf zpfaom/ d d H f G ,m? tMuiforEygom'dum t|uxmukd/ v'g0? u umif;axmufr ykawmfvojzifh &tyfonfomwnf;/ om? a H H S xkd orEygom'dum t|uxmonf/ ar"m0De?H ynmSwYdk \/ tEkob*g0? 0denf;qki&m ajymqk&mwGif olygrSNyD; d d f d ta&;BuD;ojzifh 0denf;ajymvQifctoGijf zifh obifwi;ayguf yGwi;a&mufvsufomvQif/ 0d&mZaw? *kPjf rif0ifh Hk dk f J dk f h x,f wifw,fvsuf Sygayownf;/ h d 52/ 0dlbd ,m ]]0de,om*&yg&wdaP}}/ orm0dwm ]]okw&Pm,wd oDC0g[m}}/ pmbdrmedw*kPm}Z &&mZ ,m0? u ,H xd&H v[k 0dewd 'kyo,S/ H 52/ 0db?d ynmSwYdk onf/ ,m? tMuiforEygom'dum t|uxmuk/ 0de,om*&yg&wdaP? 0denf; l d d orkj'm\ [krmbufurf;okYd wufvr;ul;ajrmufa&;/ oDC0g[m? vsifpma&mufatmif ykYd aqmifwwfonfjzpf/ d S S f G okw&Pm,wd? {&mckiNf zD; pufvnf;tm;oef tvGejf refaom oabFmaumif;ozG,f jzpfygay\/ (emr"mwfjzifh d NyD;onf) wd? okYd / orm0dwm p? [kwwi;xifjrif Pfouf0if *kPwifcsD;usL;tyfay\/ wd? okdY f dk f f ponfjzif/ tbdrmedw*kPm? 0denf;"k&ynmSiwYdk tpOfjrwfE;tm;uk;tyfonfh *kPrsm;pGmSayaom/ om?xkorE h d f f dk d f d d ygom'dum 0denf;t|uxmonf/ ,m0 tZ? ,aeYwiatmif/ &&mZ? 0denf;avmu *kPa&mif<u xGe;ywifh dk f f f w,fvsuf Sdygay\/ ,H? tMuift&m0wKonf/ xd&?H pGNJ rJwnfwhH ckicrmausmonfjzpf/ 'kyo,S?H qefYusifbuf d f hH wkYd zdzsufEi&ef trSecufcv\/ wH xkcicaom t&m0wKrsKd;onf/ v[k? vsifjrefpm/ u 0dewd? aysmufu,f dk f f J S d dk f hH G G vGiyg; ysufjym;zkYd &m tb,frm SygtHenf;/ 0g/ vsifpmysufjym; uG,om;Eki;rSonfomwnf;/ hf S d h G f G d f dk d

0dok'dr*fed'gef;

14

53/ ]],m Asmyde}D cdve, okaAm"deD p? aomwlbd ao0dwo'gwe"r&*/ uwGme avmuy[daw o*kaP '"E?D Xmwl}}wd e|}rkyg*g}|uxm yk&mPm/ 53/ ,m? tMuiforEygom'dwm t|uxmonf/ tcdve,? t|uxma[mif;wkYd wif yg0iforQ G tvk;pkaom enf;e,okYd / Asmyde?D rusefruGi; ysHUESYH jcif;vnf; Say\? okaAm"deD p? o'gay:vGif teufxif H H f d odjrifvnf; odjrifv,ygay\/ om? xkorEygom'dum t|uxmonf/ aomwlb?d pmoifom;wkYd onf/ ao0dw G f d o'gwe "r&*? avhusufr0J tNrJwrf;w&m;yGu/ uwGme? qif,ifusif;y/ avmuy[daw? urmwvTm;okYd DS J dk vTwxm;jzefYcsdtyfueaom/ o*kaP? rdr\*kP&nfwYdk u/ '"E?D pGNJ rJpmaqmifxm;vsuf/ Xmwk? ydibufuif;uGm f k f d f dk G f wapmifwnf;omvQif omoemaemifacwf wnfae&pfygapownf;/ wd? okYd aemifa&; tcGiay;ouJoYdk jzpf hf h uke/ yk&mPmt|uxm? aS;a[mif; 0denf;t|uxmwkYd onf/ e|H? wyki;wprQ Smr&atmif vk;0uG,aysmuf f d f H f jcif;okYd / Oy*g? ta[mif;wkYd om;&m "rwmjzifh a&mufmMuavukeawmhownf;/ G S f 54/ Zembdowm, ',m, apm'dawm? 0daqZ ac'H 0de,rSd om"ke/ H txm*rme} |uxm0d"meae? "k&H '"mwk}H bdrcg}od aom ok"/ k D 54/ Zembdowm,? &[ef;yk*Kd vf rsm;xkx0,f pGw,uyfa&mufcaom/ ',m,? Muifemaxmufxm; d dk J G f hJ ukPmw&m;onf/ apm'dawm? wkuwe;EI;aqmftyfonfjzpf/ 0g? EI;aqmftyfaom/ ok"?D aumif;jrwfvpm d f G f d d S G PfynmESihf jynfpayaom/ aom? xktSiA'aCmo q&mjrwfonf/ 0de,rS?d 0denf;t&m/ om"ke?H &[ef; h Hk d f k awmftaygif; olawmfaumif;wkYd \/ ac'H? od&efcufcJ qif;&Jyifyef;jcif;uk/ 0daqZ? 0denf;t|uxmpD&ifumjzifh d y,fcgjzwfawmufNyD;/ tx? xktcgrS aemufumv/ tm*rmeH? edum,fav;&yf okweygVdawmfjrwfwYdk \/ G d f t|uxm0d"meae? t|uxmopf tpktvifjzpfatmif zGivpaygif;pk pD&ifr/ "k&?H wm0efu/ '"mwk?H xrf;aqmif H hf S f I dk zkYd &ef/ tbdracg tmod? aS;IO;wef;vsuf &nfre;BuHpnfawmfravNyD/ k D S f l 55/ y'}H 0 zkvmbdewH okbmPkw?H v'ge zkv}H wdo,m} od apwem/ 'gXm'dema*e xd&*"rwm? D ,m ywwm}&A w'woZae/ d d 55/ zkvmbdewH? yGivma&; aS;Inwaeaom/0g? yGive;qJqjJ zpfaom/ y'?H y'krmMumyef;onf/ hf G f hf k D okbmPkb?H oefYi; awmufajymifaumif;aom aerif;\ ta&mifu/ v'ge? &/ zkvH 0? um;um;pGipihf S f dk hf G yGiavbdouJoYdk / 'gXm'dema*e xd&*"rwm? 'gXmem*trnfaom rax&fjrwfynmSonf/ ,m? tMuif'C hf h D dS d D edum,f t|uxmuk/ ywwm? awmifwtyfcavNyD/ wH? xk'Cedum,ft|uxmuk/ tm&A? taMumif;y? d d h hJ d D d w'woZae? xkt|uxm[laom tusKd;\-NyD;ajrmufa&;/ twdo,mapwem? aqmifuzYdk &ef tvGexufoef d d G f f aom apwemkonf/ tmod? awmif;yefotm; av;pm;onfjh yif vlitrsm; oem;iJnm ukPmaMumifh aumif;pGm l S f h jzpfay:cJavNyD/ h 56/ 'DCm*rawok oAk'0urd d rm*r om&m"d*rm okr*FvemrmEk*Em0 0dvmodewd ,m? D oH0Pem avmu[dwm, or0/ D 56/ 'DCm*rawo?k 'DCedum,f\ (t|uxm[laom) teufwYdk / oAk'0ur?H rdrPf\tpGr;owu/ d d d f d dk tm*r? taMumif;y/ om&m"d*rm? tESpom&wkYd udk &Sjd cif;aMumif/ okr*FvemrmEk*Em0 0dvmodew?d okr*Fv f h D rnfemrokYd aemufrqufum vkuonfomjzpfaom 0dvmodeD trnfaom/ 0g-okr*Fv0dvmodetrnfaom/ S d f dS D dS ,m oH0Pem? tMuift|uxmonf/ w?d S\/ om? xkd t|uxmonf/ avmu[dwm,? avmu\ tusKd;pD;yGg; d tvkYd ig/ or0?D toifaumif;pGm jzpfay:vmcJayNyD/ S h h

0dok'dr*fed'gef;

15

57/ *r&ar"m0do,m* rrSy?d D d tm&A Ak' okervuwH/ d D 0dnmwAk'gbdrwm A[l Zem? tnwom"m r[wH [d Ak'a,m/ d 57/ t? xktSif Ak'aCmoq&mjrwf\/ okervuwH? trSm;tnpf tjypfvwuif; tvGeoefYi; d d D G f f S f atmif aMumif;&if;qufpyf yxm;tyfaom/ Ak'? oefYi;xl;cRef tvGexufjrufaom Pfynmuk/ tm&A? S f f d taMumif;y? A[lZem? &[ef;Sivl rsm;pGmaomolwYdk onf/ *r& ar"m0do,m*rrSy?d eufevpm Pfynm\ f D d J S G usupm;&m e,fy,feum,f'C okwey#uaomfvnf;/ 0dnmwAk'gbdrwm? txl;odtyfaom bk&m;jrwf\ f d D f d tvkawmfMdS uayuke\/ 0g? bk&m;Sif\tvkd xkxtcsuf w&m;eufwYdk udk PfoufueYf jrL; txl;odjrifMuay d f d dk G uke\/ [d? tcsuf0,f ,kz,om"u taMumif;jy&vQif/ r[wH? tvkjd rifjh rwf pdw"mwfx;cRef yk*Kd vfref f H G f f l G yk*Kd vfjrwfwYdk \/ Ak'a,m? PfynmwkYd onf/ tnwom"m? olwyg;[k trsm;tusKd; tm;uk;oavmuf c&D; d d a&mufatmif NyD;ajrmufapwwfygayuke\/ f 58/ om}eDw0d'gudrem rem,dwm? G uEm*ar "robm,aw o'g/ awae0 ran}[ wda&muwm w,m? u oDC*}nMw yxn*grdum/ 58/ tmeDw0d'gudrem? qGaqmiftyfaom ynmSwYdk \ rsufpEipwf Sayxaom/ 0g? ynmSwYdk \ rsufpd G J d d S hf d d d ESihf pdwudk aoG;aqmifq,wwfayxaom/ rem,dwm? ynmSwYdk IMunfavhvm qifjcifumjzifh cGicgtm;vk; f JG l d h hf H tNrJo; pdwEv;ozG,vnf; jzpfayxaom/ om? xkor*Fv 0dvmodeD t|uxmonf/ uEm*ar? ESpouf Hk f S Hk f d k f pzG,f 'DCedum,f/ o'g "robm,aw? rjywfqifEonfh w&m;yGobifBuD; jzpfaeygay\/ awae0? xkYd aMumifh JT J yifvQif/ w,m-wm,? xkor*Fv0dvmodeD t|uxm onf/ [? avmu/ tnm? wyg;aom 'DCedum,f d k qki&m r[mt|uxmuk/ wda&muwm? ok;olenf;yg; aysmufu,om;atmifyxm;Ekicay\/ oDC*H yxH? d f d H G f G d f hJ vG,uoufom vsifpma&mufaMumif; vrf;aumif;vrf;wkYd u/ tnMw? aSmifm;vGz,f/ tn*grdum? aESmifaES; f l G dk S J h apvsuf toGm;cufnvsm; vrf;wyg;ukd vkuom;Muukeonf/ u a[mE?d tb,frm jzpfuetenf;/ 0g? rjzpf S f d f G f S k f hH Ekiueonfomwnf;/ d f k f 59/ ywGm r[Em}r&}rrKa'g ,xm? avmuwom"Dyd r[mo,H rwd/ wom} od'g}|uxmy&r&m? Ak'y'gem,}[k0Hk e0g e0g/ d 59/ trKa'g? rk;onf/ r[EH tr&?H BuD;rm;jyefYus,f aumif;uife,fu/ ywGm? &S/ 0g? &aomaMumifh d dk d omvQif/ avmuwom"d ,xm? avmutusKd; yGg;wk;avatmif Guaqmif NyD;ajrmufapEkiouJoYdk / rwdy?d Pf d f d f h ynmonfvnf;/ r[mo,H? rusO;ri,f jyefYus,Bf uD;rm;vkvm;qE tZmo,"mwfcH &ifoefuvef vl&nfcRef f d h J G yk*Kd vfjrwfu/ ywGm? &omvQif/ 0g? &ygrSomvQif/ avmuwom"de?D avmutusKd; wk;xufw;atmif pGr; dk d dk f aqmifNyD;ajrmufapwwf\/ wom? xkYd aMumif/ t? xkr[Zmo, tSiA'aCmorax&fjrwf\/ e0g e0g? h d f k topf topfjzpfueaom/ t|uxmy&r&m? a&;ul;yGg;vmt|uxm tqufqufwYdk onf/ Ak'y'gem,? ygVdawmf k f d w&m; t&omrsm;ukd cHpm;Ekia&; Pfynmay;jcif;iSg/ od'g t[k0?Hk ud;yrf;oavmuf c&D;a&muf NyD;ajrmufcyg d f hJ ayuke\/ f 60/ Ak'g'drwH xd&ao| rk'o/ d d H oH0Pem pmod yyOo'eD/ l ]]oHAwoma& ZderZdrm*ar? v'ge yDw okZem oarEL}}wd/ 60/ Ak'g'drw?H Ak'rwtrnfaom/ xd&ao|H? rax&fjrwfu/ O'o?H &nfne;orI taMumif;yvsuf/ d d dS dk d T f okZem? olawmfaumif;wkYd onf/ ZderZrm*ar? jrwfpmAk' a[mrdeYf [onfh rZredum,f/ oAwoma&? tvk;pkH d G d H

0dok'dr*fed'gef;

16

tw teuf[aom tESpom&wkYd u/ v'ge? &uke/ yDw? ESporivef; 0rf;ajrmufjcif;okYd / oarEK? aumif;pGm l f dk f f d hf T f jynf0 a&mufMuygap/ wd? okYd &nfvsuf awmifwcsuf\ tpGr;jzif/ yyOo'eD oH0Pem p? yyOo'eDrnf h h f h l l aom t|uxmonfvnf;/ tmod? omoemxGe;&ef tcsdewef jzpfjyefcavNyD/ f f hJ 61/ OyZd ]]om&wyumode}D }wd ,m? om aZmwdygv ,xmbdvmodw/ H avmuH ,xm emrduom&'Dyem? tmbm}od ormy#dyEyE'g/ 61/ om&wyumodew?d om&wyumode[aom/ ,m? tMuift|uxmonfvnf;/ OyZ?d jzpfay:cJ\/ D D l h om? xkt|uxmonf/ aZmwdygv? aZmwdygvrax&fjrwf\/ ,xmbdvmodw?H awmifwvkvm; ajrmre; d h d f S f xm;onftwki;/ avmuH? avmuuk/ ,xm emrduom&'Dyem? om&wyumodeD olUtrnfEihf avsmnpmvS h d f d S f D G tESpom&wkYd udk azmfjyzGiqvsuf/ ormy#dyEyE'g? tusifaumif;vrf;rSef od&ef usifa&; xkwazmfay;onfjzpf? f hf dk h h f tmbm-tmod? awmufajymifxe0if; xGe;vif;vsufavNyD/ d f f dS 62/ orL&d umwk}H o raem&axm ,,m? t*Fw&Em*rrw0Pem/ k wEmra",sH okZeH p ZD0uH/ aom aZmwdygvH p yow"wr/ D d H 63/ O' ,H}umod y0DPwH u&H? d Ak'g'doaoAsokr*'ae/ H o'ryyge}0em,dwm}od om? k 0d'gvdoC o'g0*g[Pm/ G H 62-3/ t*Fw&Em*rrw0Pem? t*Fw& edum,f tqk;Saom edum,fBuD;av;jzm\ t|uxmwkYd ukd/ k k H d umwk?H a&;om;pD&ifzYdk &ef/ traem&axm? xktSiA'aCmo\ tvkqEonf/ ,,m-,m,? tMuift*Fw& d f k d k t|uxmjzif/ orL&d? jynf0cJavNyD/ aom? xktSiA'aCmoq&mjrwfonf/ wEmra",sH? xkpwEv; tvkjd ynfh h h h d f k d d f S Hk aMumif; (raem&xyl&PD)[laom trnfaom/ Ak'g'doaoAsokr* 'ae? bk&m;&[Emt&d,mwkYd aumif;pGmpGNJ rJ dS H rS0tyfonfh vrf;jrwfvrf;rGewYdk udk jynTe&m/ y0DPwH? vdrmuRrf;usifotjzpfu/ u&H? ywwfaom/ ,H? D J f f l dk tMuift|uxmuk/ okZeH? olawmfaumif;jzpfaom/ ZD0uH p? ZD0urnfaom Oygoumukif;/ yow"wr?H d d D d csD;rGr;tyfonfh ynmSjd zpfawmfraom? aZmwdygvH p? aZmwdygv rax&fjrwfuif;/ O'? &nfne;orI f l dk d T f taMumif;y/ tumod? ypD&ifavNyD/ om? xkt*kw&t|uxmonf/ 0d'gvdoC? ynmSwnf;[laom ydwe; d F G H d k f taygif;\/ o'g0*g[Pm? w&m;0wf&nf ok;aqmifrnf[k BuHpnfarQmfre;vsuf tNrJwrf; oufa&muf&monf/ H S f ([kwm? jzpf/) o'ryygeH? olawmfaumif;w&m;yef;trsm;wkYd \/ 0em,dwmtmod? tpDt&D zl;ikpvsuf pknyihf G k H D H D G aom rdiawmtoGif yef;O,smOfozG,f jzpfygayownf;/ f 64/ a,e}wv'd yZ[EK om"a0g? 'kaAm""ar p obm0'Dyae/ AkZEK pmod} bd"rom*a&m? wwm}0wm&H okua&e om"de/ D 65/ ar"m0dvmom}} [k0}k |omvde?D uEm p oarm[0daem'eDwd ,m/ wm Ak'aCmaomwd owkvsemrdu rm*r Zmwm okZewom"de/ D 64-5/ a,e? tMuiftbd"rm a'oemawmfjzif/ twv' p? tw'|uvnf;/ yZ[EK? y,fEiMf uygap/ h d d dk dk obm0'Dyae? rdr\oabmrSeuefaom vuPmwkYd udk jywwfueaom/ 'kaAm""ar p? od&efcufcJ eufeaom d f k f J kyemrfw&m;wkYd uvnf;/ AkZEK? odMuygap/ wd? okYd aom tvkawmf\tpGr;jzif/ aom tbd"rom*a&m? f dk d f h

0dok'dr*fed'gef;

17

orkj'mozG,f eufus,fvpm xktbd"rm a'oemawmfonf/ tmod? jzpfay:cJpm jzpfay:vmcJavNyD/ ww? xkd S G d G h tbd"rm orkj'm/ okua&e? cufcuif;uGm vG,upmjzif/ t0wm&H? ouf0ifEia&;uk/ om"de?D NyD;apEkiaom/ J f l G h dk f d d f t|omvde?D t|omvdetrnfaom/ ,m p? tMuift|uxmonfif;/ uEm? ESpoufz,aom/ oarm[0daem D dS f G f 'eDw?d oarm[0daem'eD[aom/ ,m p? tMuift|uxmonfif;/ t? xktSiA'aCmo q&mjrwf\/ l d f k ar"m0dvmom? Pfynm\ us,pmjyefYjyL; uGeYf jrL;usupm;jcif;aMumif/ t[k0?Hk xl;uJvpm jzpfay:vmukeNf yD/ f G f h S G okZewom"de?D olawmfaumif;wkYd \ tusKd;ukd NyD;apwwfueaom/ wm? xkt|uxmwkYd onf/ Ak'aCmaomwd k f d owkvsemrdu?H Ak'aCmo[lyif rdrEiwaom trnfaom &[ef;uk/ tm*r? taMumif;y/ Zmwm? jzpfay: d S hf l dS d vmMuayuke\/ f 66/ tnm p yO|uxm} bd"raZ? bma0 ed"ma,}w ,xm}k okw&m/ *rD&rawok y0d'A'w?H k d orm'eD owK wkvw'yeD/ D 66/ {w? yOyu&P|uxm/ ,xm? tMuiftjcif;t&mjzifh okr;xnfoi;tyfueonfaomf/ d DS h G f k f dS okw&m? tvG,wul ul;ajrmufEiueonf/ tk? jzpfue&m\/ wxm? xktjcif;t&mtm;jzif/ tbd"raZ? f dk f k f k f d h tbd"rm jzpfueaom/ bma0? teuft"dyg,fwYdk u/ ed"m,? okr;xnfoi;/ *r&rawo?k eufeaomtcsuf k f dk d DS h G f D J obm0 teufwYdk / y0d'A'w?H azmufxi;odEiaom Pfotjzpfu/ orm'eD? NyD;apwwfueaom/ owK k d G f dk f dS l dk k f twkvw 'DyeD? jrwfpmbk&m;\ twkry*Kd vftjzpf ([laom oAnKw PftpGr;)ukd jywwfueaom/ tnm? G hJ k f k f t|omvdeD oarm[0daem'eDwYkd rS wyg;ukeaom/ yO|uxm p? "mwkuxmtzGipaom t|uxm ig;apmifwYdk f hf onfvnf;/ Zmwm? oifavsmfvpm jzpfay:vmcJueNf yD/ h S G h k 67/ aomPm0Sax& y#dp ,mpeH? wm ,m, ucFg0dw&Ed bdua0g/ ,m ygwdarmurdS w'EG,m0S,?H oH0Pe}H umod o "DrwH 0a&m/ 67/ "DrwH? ynmSwYdk wi/ 0a&m? xl;cRef jrifjh rwfol jzpfawmfrayaom/ o? xktSiA'aCmorax&f d G f l d f k onf/ aomPm0Sax&? aomPtrnfaom rax&f\/ ,mpeH? awmif;yefru?dk y#dp? tpGJ y/ ygwdarmur?dS dS I ygwdarmuf/ ,m ucFg? tMuif ,krm;awGa0jcif;wkYd onf/ (tw?d &[ef;awmfwYdk tm; jzpfyg;vsufue\)/ wm H S G dS k f ucFg? xk,rm;awGa0jcif;wkYd u?dk ,m,? tMuift|uxmjzif/ bdua0g? &[ef;awmfwYdk onf/ 0dw&E?d Pftvif; d Hk S h a&muf oabmayguf vGeajrmufMuayuke\/ w'EG,m0S,?H xk,rm;ukd vGeajrmufaMumif;[laom teufoYdk f f d Hk S f tpOfvuaom (ucFg0dw&PD) trnfaom/ wH oH0Pe?H xkygwdarmuftzGihf t|uxmuk/ tumod? 0denf; dk f dS d d w&m; tav;xm; a&;om;pD&ifawmfrcavNyD/ l hJ 68/ orwavmu| 0dbm0d&Oem? uaw}"dem "ry' 0Pem/ xd&ork' ukrm&uyH? H d owH reH yDwyzkvwH ,,m/ d d 68/ rdem? tSiA'aCmorax&fjrwfonf/ ukrm&uyH? ukrm&uy rnfaom/ xd&?H rax&f f k uk/ ork'? &nf,orItaMumif;y/ orwavmu| 0dbm0d&Omem? wurmvk; wnfaom ynmSiwYdk \ d d G f H dS f ESpoufpvrf;&mjzpfaom/ "ry' 0Pem? "ry'ygVdawmf\ tzGihf t|uxmuk/ uwm? ypD&ifawmfrtyfNyD/ f JG d l ,,m-,m,? ,if;"ry't|uxmjzif?h owH reH? olawmfaumif;wkYd \ pdwEv;onf/ yDwyzkvw?H ESporjhf ynfh f S Hk d d f d vQrf; yDwvr; Tivef;wk;yGg; yGium;pkjd ynfvsuf Sygay\/ d T f f d hf d 69/ ynm} ,m okweygw ck'u d ygXw'gwm y&rwaZmwdum/ oH0Pem ZmwuwEd r@em? wm a[mEd avmu [dwy'ye/ D d D

0dok'dr*fed'gef;

18

69/ t? xktSiA'aCmorax&fjrwf\/ tnm? qkcNhJ yD;rSwyg;ukeaom/ okweygwck'uygXw d f k d f d 'gwm? okweygwfEic'uygX\teufwYdk udk zGiqay;wwfaom/ ,m y&rwaZmwdum? y&rwaZmwdumrnf d S hf k hf dk aom tMuift|uxmonfif;/ ZmwuwEr@em? ZmwuygVdtwGuf vkcsufrSatmif xkwaqmifzium d d d f G hf wef;qmqifaMumif;jzpfaom/ ,m oH0Pem? tMuift|uxmonfif;/ (twd? Sdukef\/) wm? xkt|uxmwkYd d onf/ avmu? vltaygif;[l;aom avmu\/ [dwy'Dye?D tusKd;pD;yGg; rsm;xufrsm;atmif nTeMf um;rjywf azmf d jywwfueonf/ a[mE?d jzpfygayuke\/ k f f 70/ edao avmurSd ypm&Pdpm? vuFm*wme} |uxme}r'g/ ,m ax&0g'De} ryl&d Ak' aCmo*ax& ybm0v'g/ 70/ vuFm*wmeH? oD[VuRef; jzpfueaom/ t|uxmeH? r[mt|uxm tpSaom t|uxma[mif; dk f k f d wkYd \/ edaoavmurS?d urmw0Se;vk;/ ypm&aP? wGius,fraES; jyefYEYHS a&;/ ax&0g'De?H ax&0g'*kP;0if f H f d f tSifjrwfwkdY\/ ,m pm? tMuif tvkqEonf/ t'g? rcRwf{uef trSepifppf? (ta[mwd? jzpfay:cJavNyD/) d f h om? ax&0g'omoem urmjyefYa&; yjyifay;zkYd arQmfawG;awmifw xktvkqEonf/ Ak'aCmo* ax&? tSif h d d Ak'aCmo rax&fjrwf\/ ybm0 v'g? &tyfaom pGr;&nftxl;Sonfjzpf/ 0g? pGr;&nftxl;ukd &onfjzpf / f d f tyl&?D tvkwi; rqki;aphi jynf0cJayownf;/ d dS dk f d f h h 71/ b'}H oemrH p *kPm rEknm? or**grD} Ekua&mEd awoH/ oouFo&m [d o'gwem a,? l avmuH yarm'H p u&H p&E/ d 71/ t? xktSiA'aCmo rax&fjrwf\/ b'?H tEGwonmokwom o'gteuf nDavsmfcsuf d f k d aMumifh ESpoufz,&m aumif;jrwfpmaom/ emrH p? Ak'aCmo[k avmuxifay: trnfawmfonfif;/ rEknm p f G f G *kPm? ESpoufz,tpkH aus;Zl;awmf*Pf wkYd onfif;/ or**grD? t&yfwi;ayguf tESYH a&mufuevsuf/ f G f k dk f k f (tEkua&mE-pyf) a, oouFo&m? tMuif vESiaewkYd onf/ o'gwem? tNrJwrf;SaeMuukeonfif;/ avmuH? d l hf d f urmol urmom; vltrsm;uk/ yarm'H? ESpoufijf rL;MunfE;0rf; ajrmufjcif;uk/ u&H p? yMuukeonfif;/ d f T l d f ([kwm? jzpfuevsu/) p&E?d vSnvnfaeuke\/ awoH? xkurmYusuoa& vESiaewkYd \/ 0g? vESifhaewkdYtm;/ G k f f hf f d f hf tEku a&mE?d twlvuum oGm;vmvSnvnfvsuf SMd uygayukeownf;/ dk f hf f 72/ okA'aCmo 0dbm0dowk d yAsw}d rm&A xd&mob/ or* avmaum [d okax&0ga'? rmeH y0akod tenZmwH/ 72/ [d? okYd jzpfjcif;\ taMumif;&if;um;/ okA'aCmo? bk&m;Si\ ausmfapmoHrsKd; Sawmfraom/ k f d l xd&mob? a,musfm;jrwfZmenftSiA'aCmorax&f\/ 0dbm0dowyAsw? usrf;*eftrsm; a&;om;Ekionfh f k d d f ynmStpGr; vQrf;vQrf; awmufy0if; xifm;jcif;uk/ tm&A? taMumif;y/ or*avmaum? wavmuvk;onf/ d f S d H okax&0ga'? rlreuse aumif;jrwfaom ax&0g'/ tenZmwH? tjcm;pepf 0g'opf rjzpfpbl; vGepmxl;aom/ S f f G rmeH? ESpouftm;uk; jrwfE;jcif;uk/ y0ako?d yGg;apcJayownf;/ f d dk d h 73/ Aka'gwd emrH bk0erSd ,m0? okA'aCmo od,m e udO/ k d v'g [d om"lbd ra[m yuma&m? r[*0wmed0 wHoumom/ d 73/ ,m0? tMuifrQavmuf/ bk0erS?d urmavmu/ Aka'gwdemrH? Ak'[aom trnfawmfonf/ (tw?d Sd l aeao;\/ wm0? xkA'[aom trnf wnfaeorQumvywfv;/) okA' aCmo? bk&m;Si\ ausmapmoH d k l dS Hk k f f

0dok'dr*fed'gef;

19

rsKd;Saom tSiA'aCmo\/ emrH? trnfawmfonf/ u [d e od,m? tb,frmvQif rSyJ aeygtHenf;/ od,m d f k S d h {0? SNd rJxifpm Saernfomwnf;/ [d? xkd pum;0,f ,kMH unf zG,um;/ om"lb?d w&m;vkvm; olawmfaumif; G d f d trsm;wkYd onf/ r[*0wmed? tbk;rsm;pGm xkuwefaom &wemwkYd u/ v'ged0? &tyfueouJoYdk / wHoumom? d d d f dk k f h xktSiA'aCmorax&fjrwf\txHr/ ra[myum&m? y&d,wf y#dywf y#da0"qki&m rsm;pGmaom aus;Zl;wkYd u/ d f k S d f dk v'g? vkwi; tvk;pkH &tyfygayukeownf;/ d dk f H f 74/ cDa,x 0aPm e ork'a#myd? eEG} aeum [d *kPm teEm/ aum Ek}'a&,sm} cdvom*a&ma'? wxmyd rnEK ok"D o'g awwd/

q|o*wdbm& edwm&u oHCordwd,m yumodwm,H 0dok'dr*ed'geuxm ed|dwm/


74/ ork'a#m? ukepifatmif[k ud;pm;rIjzifh aG;pkiifEwaqmifxwtyfonf/ ormaemyd? jzpfygaomf f d I f k f vnf;/ t? xkdtSifAk'aCmo\/ 0aPm? aus;Zl;tpkH *kPawmftaygif;onf/ e cDa,x? ukeEiz,&m rSyg f f dk f G f d ay/ [d? pum;\ twd0w a'gor0if *kPwifz,&m jzpfonfrmum;/ t *kPm? xktSiA'aCmo q&m k f G f S d f k jrwf\ *kPawmfwYdk onf/ taeum? *kPtuJod jrwfu0dwYdk IMunfwi;yif ay:vGixifm; tvGersm;ukeonf f f h dk f f S f f jzpf/ teEm? tb,foYdk csJUcsJU zGUJ EGUJ pDu; tEIe;rykif rqk;Ekiueonf/ a[mEd eEk? jzpfueonf r[kwygavm/ Hk f d H d f k f k f f aum? a,musm;pdwrmef tm;pGr;oef wHcepuxl tb,foYdk aomolonf/ tcdvom*a&ma'? a&wGur& EIi;q f f f G f dk f f d f rukef tvk;pkaom orkj'ma&wkYd u/ O'a&,sEk? tuketpif xkwwifaqmif,EiygtHenf;/ wxmyd? okYd yif H H dk f f l dk f h rukeEiatmif jrm;ajrmifvygaomfvnf;/ ok"?D *kPaus;Zl;ukd txl;jrifoynmSwYdk onf/ aw? xktSiA'aCmo f dk f S f d d d f k q&mjrwf\ *kPawmfwYdk u/ o'g? tcgcyfor;/ rnEK? trSww& atmufarhEiMf uygapukeownf;/ f dk d f f dk f

0dok'dr*fed'gef; o*F[*gxmygXfteuf wGif tvkH;pkH NyD;\/

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ)

20

0do'r*f - jrefrmjyef k d wwd,wGJ


earm w b*0awm t&[awm ormorK'/ udavomwkdYrS a0;uGmpifMu,f rSefpGm ukdk,fwkdifodawmfrlaom xkd jrwfpGmbk&m;tm; Sdckd;yg\/

12-'d0"eda'o-Ny;D ajrmufrI (wefc;dk zefqif;rI) trsK;d rsK;d ukd d tus,jf ycsuf


tbdnmOf jyqkdcsuf
1 +365/ + ,cktcg (jyqkcaom) orm"dbm0emukd tMuifavmuD tbdnmOfwYdk\ tpGr;tm;jzifh d hJ f ]]tbdnmOf[l aom tmedoiftusKd; Sonf}}[k (orm"dea'o ESm 644-) igqkc\? xkd avmuDtbdnmOfwYdk udk d d d hJ jzpfay:jynfpapjcif;iSg yx0Du okP;ponfwYdk pwkwpsmefudk &NyD;aom a,m*Donf tm;xkwtyf\? tusKd; h Hk d f f xl;um; ,if;okYd tm;xkwvQif xka,m*D\ orm"d bm0emonf tmedoiftusK;ukd &NyD;vnf; jzpfayvwH?h om f d d ckiNf rJonfvnf;jzpfayvwH?h xka,m*Donf tmedoiftusK;ukd &onfh jyif omvnf;ckiNf rJaom orm"d bm0emESihf d d d d jynfponfjzpf ynmbm0em (ynmukd yGg;aprI)ukd csr;omvG,upmjzifh jynfpNHk yD; ajrmufapEkiayvdrrnf/ h Hk f f l G h d f hf xkYd aMumifh (ynmbm0emukjd yqk&ef tvSnusaeaomfvnf; ,if;ukd rjyqkr) aS;OD;pGm tbdnmOfjyqkcsuf d hf d D d (tbdnmuxm)ukd tm;xkwp&ifaytH/ f D h jrwfpmbk&m;onf pwkwpsmeform"dudk &NyD;aom trsK;om;wkYd tm; orm"dbm0em\ tmedoif tusKd;ukd G d jyjcif;iSgif; wqifxuf wqifh jrifjh rwfaom w&m;wkYd udk a[mjcif;iSgif; ]]xkd (pwkwpsmef &NyD;aom h &[ef;)onf qkconftwki; pdwonf (pwkwpsmef orm"djzif) wnfMunfvwfaomf xuf0ef;usif pifMu,f d hJ h d f f h vwfaomf xuf0ef;usif jzLpifvwfaomf t*FP (ac:udavom) uif;vwfaomf npf;aMumif; uif;vwfaomf l El;nHpm jzpfvwfaomf trI cHvwfaomf wnfwvwfaomf rwkevyjf cif; (tmaeO)okYd a&mufvwfaomf h G h hH f I NyD;ajrmufrI (wefc;zefqif;rI) trsKd;rsKd;tvkYd ig pdwudk aS;Iaqmif\ aS;InGwfap\/ xk(&[ef;)onf rsm;aom dk S f d tzkYd (tjym;)Saom NyD;ajrmufrI (wefc;zefqif;rI) tzkYd udk rsufarSmufcpm;\ (rsuarSmufawGU&\)? wyg;wnf; d dk H f vnf; jzpfygvsuf trsm;jzpf\}} okdY tpSdaom enf;jzifh (1) '0" tbdnmOf (2) 'dAaomwtbdnmOf (3) d d apawmy&d, tbdnmOf (4) ykaAe0gotbdnmOf (5) pkwyygwac: 'dApuKtbdnmOf [laom avmuDtbdnmOf d l ig;yg;wkYd udk a[mawmfrl cJayonf/ h 2 xkd ig;yg;wkYd wif ]]wyg;wnf;vnf; jzpfygvsuf trsm;jzpf\}} okdYponfjzifh jyqkxm;aom NyD;ajrmuf G d rI ('d)ESihf wrsKd;wrnf zefqif;rI (0duAe)ukd yvkaom tm;xkwcgp a,m*Donf Mo'gwuokP; tqk;Saom k d f d f H d Spyg;aom uokP;wkYd Spyg;pD Spyg;pDaom ormywfwYdk udk jzpfapNyD;vQiff d f f f (1) uokP;tEkvtm;jzifif;? (2) uokP;y#dvtm;jzifif;? (3) uokP;tEkvy#dvtm;jzifif; (4) d f Hk h d f Hk h d f Hk Hk h psmeftEkvHk tm;jzifif;? (5) psmefy#dvtm;jzifif;? (6) psmeftEkvy#dvtm;jzifif;? (7) psmefudk ckeausmf h Hk h Hk Hk h f jcif;tm;jzifif;? (8) uokP;ukd ckeausmfjcif;tm;jzifif;? (9) psmefEihf uokP;wkYd udk ckeausmfjcif;tm;jzifh h d f f h S d f f if;? (10) t*Fgajymif;aTUjcif; tm;jzifif;? (11) tmkajymif;aTUjcif;tm;jzifif; (12) t*FgESifhtmkHwkdYukd h H h ajymif;aTUjcif;tm;jzifif;? (13) t*Fgukd rSwjf cif; tm;jzifif;? (14) tmkudk rSwjf cif;tm;jzifif;? h h H h 14-yg;aom tjcif;t&mwkYd jzifh pdwudk (,Ofaus;El;nHatmif) udwif qk;rtyf\/ f h H

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ)

21

366/ 14-yg;wkYd wif uokP; tEkv[onf tb,fygenf;? uokP; y#dv[onf tb,fygenf;/ G d f Hk l d f Hk l y/ tmkudk rSwjf cif;[lonf tb,fygenf;? um; tar;wnf;/ H (1) omoemawmf &[ef;onf yx0DuokP; psmefu0ifpm;\? xkYd aemif tmayguokP; (0ifpm; d f dk d f \)? enf;jzifh tpOftwki; Spyg;aom uokP;wkYd tBudrw&maomfvnf; tBudrwaxmifaomfvnf; 0ifpm; d f f d f f f \? okYd 0ifpm;jcif;onf uokP; tEkvHk (tm;jzifh 0ifpm;jcif;) rnf\/ d f (2) Mo'gwuokP;rS p xkUd twlyif y#dv(aemufjyef)tpOftm;jzifh 0ifpm;jcif;onf uokP;y#dvHk d f Hk d f (tm;jzifh 0ifpm;jcif;) rnf\/ (3) yx0DuokP;rSp Mo'gwuokP; wkiatmif? Mo'gwuokP;rSvnf;p yx0DuokP;wkiatmif d f d f d f d f d f d f okYd tEkvHk y#dvtpGr;tm;jzifh tzefwvJvJ 0ifpm;jcif;onf uokP;tEkvHk y#dvrnf\/ Hk f d f Hk (4) yXrpsmefrp tpOftwki; ae0onmemonm,wepsmefwiatmif tzefwvJvJ 0ifpm;jcif;onf S d f dk f psmeftEkvHk rnf\/ (5) ae0onm emonm,wepsmefrS p yXrpsmefwiatmif tzefwvJvJ 0ifpm;jcif;onf psmefy#dvHk dk f rnf\/ (6) yXrpsmefrp ae0onm emonm,wepsmefwiatmif? ae0onm emonm,wepsmefrp yXr S dk f S psmef wkiatmif okYd tEkvHk y#dvtpGr;tm;jzifh tzefwvJvJ 0ifpm;jcif;onf psmeftEkvHk y#dvrnf\/ d f Hk f Hk (7) yx0DuokP; yXrpsmefudk 0ifpm;NyD;vQif xkd yx0DuokP;yif wwd,psmefu0ifpm;\? xkUd aemif d f d f dk xkyx0D uokP;edrwuyifcg tmumomeOm,wepsmefudk (0ifpm;\)? xkUd aemif 3 tmudOnm,wepsmefudk d d f d f dk G (0ifpm;\)? enf;jzifh uokP;ukd rckeausmfr psmefuomvQif wckjcm;\ tjzpfjzifh ckeausmjf cif;onf psmefudk d f f l dk f ckeausmjf cif;rnf\/ twlyif tmayguokP; ponfudk rlwnf (ckeausmf[ef) ,SOjf cif;wkYd uvnf; ytyf\/ f d f f dk (8) yx0DuokP; yXrpsmefudk 0ifpm;NyD;vQif wzef xkyXrpsmefuyif awaZmuokP; (0ifpm;\)? d f d dk d f xkUd aemif eDvuokP;? xkUd aemif avm[dwuokP; (0ifpm;\)? enf;jzifh psmefudk rckeausmfr uokP; d f d f f l d f ukomvQif wckjcm;\ tjzpfjzifh ckeausmjf cif;onf uokP;ukd ckeausmjf cif;rnf\/ d f d f f (9) yx0DuokP; yXrpsmefudk 0ifpm;NyD;vQif xkUd aemif awaZmuokP; wwd,psmefudk (0ifpm;\)? d f d f (xkYd aemif) eDv uokP;ukcg tmumomeOm,wepsmefudk (0ifpm;\)? (xkUd aemif) avm[dwuokP;rS tmudO d f d G d f nm,wepsmefudk (0ifpm;\)? enf;jzifh psmefuif; uokP;ukif; ckeausmfjcif;onf psmefEihf uokP;wkYd udk dk d f d f S d f ckeausmjf cif;rnf\/ f (10) yx0DuokP; yXrpsmefudk 0ifpm;NyD;vQif xkyx0DuokP;yif tjcm;psmefwYdkuvnf; 0ifpm;jcif; d f d d f dk onf t*Fg ajymif;aTUjcif; rnf\/ (11) yx0DuokP; yXrpsmefudk 0ifpm;NyD;vQif xkd yXrpsmefuyif tmayguokP;if; awaZmuokP; d f dk d f d f if;/y/ Mo'gwuokP;if; (0ifpm;\)? enf;jzifh tvk;pkaomuokP;wkYd wyg;wnf;aom psmefuomvQif d f H H d f dk 0ifpm;jcif;onf tmkajymif;aTUjcif;rnf\/ H (12) yx0DuokP; yXrpsmefudk 0ifpm;NyD;vQif tmayguokP; 'kw,psmefu?dk awaZmuokP; d f d f d d f wwd,psmefu?dk 0ga,muokP; pwkwpsmefu?dk eDvuokP;ukd cGg tmumomeOm,wepsmefu?dk yDwuokP;rS d f d f d f 0dnmPOm,wepsmefu?dk avm[dwuokP;rS tmudOnm,wepsmefu?dk Mo'gwuokP;rS ae0onmemonm, d f d f wepsmefudk (0ifpm;\)? okYd wckausmf0ifpm;jcif;\ tpGr;tm;jzifh t*FgwkYd uif; tmkwYdk uif; ajymif;aTUjcif; f dk H dk onf t*FgESihf tmkwYdk udk ajymif;aTUjcif;rnf\/ H

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ)

22

(13) yXrpsmefudk t*Fgig;yg;Sonf[k rSwom;NyD;vQif 'kw,psmefudk t*Fgok;yg;Sonf[?k wwd,psmefudk d f d H d t*Fg ESpfyg;Sdonf[?k xkUd twl pwkwpsmefuif; tmumomeOm,wepsmefuif;/y/ ae0onmemonm ,we dk dk psmefuif; (t*Fg ESpyg;Sonf[k rSwom;\)? okYd psmeft*FgrQukomvQif rSwom;jcif;onf t*Fgukrwjf cif; dk f d f d f d S rnf\/ (14) xkUd twlyif onfum; yx0DuokP;wnf;[k rSwom;NyD;vQif onfum; tmayguokP; d f f d f wnf;/y/ onfum; Mo'gwuokP;wnf;[k (rSwom;\)? okYd tmkrQukomvQif rSwom;jcif;onf tmkudk d f f H d f H rSwjf cif;rnf\/ 4 t*FgESifh tmkHrSwfjcif;ukdvnf; tcsKdUq&mwkdYu tvkdSdMuuke\/ okYd aomfvnf; t|uxmwkYd f rvmaomaMumifh xkt*FgESihf tmkrwjf cif; onf pifppftm;jzifh bm0em\ taMumif;rjzpf[k (odtyf\)/ d H S 367/ 14-yg;aom tjcif;t&mwkYd jzifh pdwudk (,Ofaus;El;nHatmif) udwifrqk;ryJ aS;uyGg;apNyD; f h H onfh bm0em rSaoma,m*Donf wefc;zefqif;jcif;ukd NyD;apEkivrrnf[aom taMumif;rSm rSdacs/ rSefay\? d dk d f d hf l tm;xkwcgp a,m*Drm uokP;y&duudk yjcif;onfaomfvnf; 0efav;\? w&mrS wa,muf waxmifrS f S d f H wa,mufomvQif pGr;Eki\/ uokP;y&duH yNyD;aomolrmvnf; y#dbm*edrwudk jzpfapjcif;onf 0efav;\? f d f d f S d f w&mrS wa,muf waxmifrS wa,mufomvQif pGr;Eki\/ y#dbm*edrwf jzpfay:vwfaomf xk(edrw)ukd yGg;ap f d f d d d f tyempsmefudk &jcif;onf 0efav;\? w&mrS wa,muf waxmifrS wa,mufomvQif pGr;Eki\/ tyempsmefudk f d f &NyD;aom olrmvnf; 14-yg;aom tjcif;t&mwkYd jzifh pdwudk (,Ofaus;El;nHatmif) udwifq;rjcif;onf0efav;\? S f h Hk w&mrS wa,muf waxmifrS wa,mufomvQif pGr;Eki\/ 14-yg;aom tjcif;t&mwkYd jzifh pdwudk udwifq;r f d f f Hk NyD;aom olrmvnf; wefc;zefqif; jcif; rnfonf 0efav;\? w&mrSwa,muf waxmifrS wa,mufomvQif S dk pGr;Eki\/ zefqif;Ekijf cif;okYd a&mufNyD;&NyD;aomolrmvnf; vsijf refpGm IEkdif-0ifpm;zefqif; Ekijf cif;rnfonf f d f d S d 0efav;\? w&mrS wa,muf waxmifrS wa,mufomvQif vsijf refpm IEi-0ifpm;Eki\/ (tb,fuoYdk enf;[lr) G dk f d f hJ l ax&rue; r[ma&m[P*kw rax&ftm; olemy&ef <uvmukeaom wefc;Sif ok;aomif;wkYd wif &[ef;odum k f f dk H G Sp0g&onfh &uw ax&ftSifuJhokdY aywnf;? xkdtSi\ tpGr;tmEkabmfudk yx0DuokP;tus,fjyqk&m f d f f d f d yx0DuodPeda'o (jrefrmjyef yXrwGJ ESm-478) jyqkcNhJ yD/ xkd &uwax&ftSi\ tpGr;tmEkabmfudk jrif d d f f r[ma&m[P*kwrax&fu ]]ighiwYdk tu,fom &uwrSygvQif ]e*g;rif;ukd rapmifaSmufEiMf ubl;}[k igwkYd S f d d h dk tm;vk;yif tuJ&UJ cHMu&acsrnf? xkUd aMumifh rdrEitwlaqmif vSnvnftyfaom vufeuf rnfonfudk tnpf H h d S hf hf taMu; okwoifomvQif aqmif,vnvnf&efoifayonf}}[l rdeYf qawmfr\/ xko;aomif;aom &[ef;awmf f l S hf h dk l d Hk wkYd onfvnf; rax&fBuD;\ Mo0g'wnf vsifjrefpm IEi-0ifpm; zefqif; EkiowYdk jzpfMuavonf/ G dk f d f l qufO;tH?h vsifjrefpm IEi-0ifpm; zefqif;Ekijf cif; Saomfvnf; olwyg;\ axmufwnf&m-tm;uk;&m D G dk f d d d tjzpfonf 0efav;\? w&mrS wa,muf waxmifrS wa,mufomvQif (olwyg;\ axmufwnf&m tm;uk;&m) d jzpfEi\? (tb,fuoYdk enf; [lr) *d&b@0g[eylaZmfy rm&fewfu rD;usD;rk;Gmapvwfaomf aumif;uif dk f hJ l d JG d ajrBuD; zefqif; rD;usD;rk;ukd umuG,f apmifaSmufaom ax&fuoYdk yifwnf;/ d h hJ aS;b0wkYd tm;xkwrtm;BuD;ukeaom Ak'j rwfpmbk&m;yapu Ak'gt*om0u tpSaom yk*Kd vfjrwfwYdk f I f G d rSmrl ,ckjy qkcaom bm0emavhusifytpOfEihf uif;vnf; t&[wzvudk &jcif;jzifomvQif wefc; d hJ h Hk S dk f h dk zefqif;jcif;onfif; 5 y#dord'gPf ponf tjym;Sueaom tjcm;*kPx;wkYd onfif; NyD;pD;jynfpMHk uuke\/ d k f f l h f xkYd aMumifh tqifwefqm txl;ukd yvkyvaom aTyef;xdrq&monf rD;jzifrwjf cif;ponfwYdk jzifh aTudk f dk f h I El;nHatmif trI cHatmif (yvkaomtrIudk y&ef oifavsmfatmif) yNyD;rSomvQif (vktyfaom tqifwefqm h h d h d txl;uk) yvkyouJoYdk if;? tk;cGutxl;ukd yvkyvaom tk;vkyorm;onf ajrnufudk aumif;pGme,fNyD; d f h d f f dk d f jzpfatmif El;nHatmif yvkyNf yD;rSomvQif (vktyfaom tk;cGuu) yvkyouJoYdk if;? xkUd twlyif tbdnmOf&atmif h d d f dk f h tm;xkwcgp a,m*Donf 14-yg;aom tjcif;t&mwkYd jzifh pdwudk (,Ofaus;El;nHatmif) udwifq;rNyD;vQif f f h Hk qEudk OD;aqmif 0ifpm;jcif; pdwuO;aqmif 0ifpm;jcif; 0D&,ukO;aqmif 0ifpm;jcif; ynmukd OD;aqmif f dk D d d D 0ifpm;jcif;wkYd (wGif wyg;yg;aom 0ifpm;jcif;)\ tpGr;tm;jzifif;? tm0Ze0oDtpSaom 0oDabmfwYdk \ tpGr; f h d f tm;jzifif; (pdwu) El;nHatmif vktyfaomtrI cHatmify wefc;zefqif;rI trsKd;rsKd;twGuf tm;xkwjf cif;ukd h f dk h d h dk ytyf\/ aS;b0 avhvmcJb;aom taMumif;ESijhf ynfpaom yk*Kd vfonfum; uokP;tmkwYdk jzpfaom pwkw h l h Hk d f H psmefrQ avhvmNyD;aom 0oDabmfvQivnf; (wefc;zefqif;rIu)y&ef oifay\/ qufO;tH?h wefc;zefqif;rIudk dS f dk dk h D dk NyD;apaom t&m tm;xkwoifaom tpDt&ifudk jyawmfrvaom jrwfpmbk&m;onf ]]xk(pwkwpsmef&NyD; f h l dk G d &[ef;)onf qkconftwki; pdwonf wnfMunfvwfaomf}}okYd tpSaom pum;ukd a[mawmfravonf/ d hJ h d f f d l

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ)

23

368/ xkpum;&yf ,ckjyqkrnftzGionf ygVdenf;okYd tpOfavQmufojzifomvQif qk;jzwfzijhf ycsuf d d h hf h H G pum;aywnf;/ xkb&m;pum;awmfx xkonf [lonfum; pwkwpsmefudk &NyD;aom xka,m*D&[ef;onf ([k d k J d d qkv\)/ d dk qkconftwki; [laompum;onf pwkwpsmef &yktpOfudk jyaompum;jzpfonf/ ,if;pum;jzifh d hJ h d f H ]]yxrpsmefudk &jcif; tpSaom tpOfjzifh pwkwpsmefudk &NyD;}}[k qkv\/ wnfMunfvwfaomf [lonfum; d d dk pwkwpsmef orm"djzifh wnfMunfvwfaomf ([k qkv\)/ pdwonf[onfum; lyg0p&pdwonf ([k qkv\)/ d dk f l f d dk xuf0ef;usif pifMu,f vwfaomf okYd tpSaom (vuPBud,m)yk'wYdk Oayumu jzpfaptyfonfh owd\ d f xuf0ef;usif pifMu,fonf\ tjzpfjzifh xuf0ef;usif pifMu,fvwfaomf/ xuf0ef;usif pifMu,fjcif;aMumifyif h vQif xuf0ef;usif jzLpifvwfaomf? yd;yd;jyufjyufawmufyouJoYdk jzpfvwfaomf[k qkv\/ (&m* a'gowkYd \) h d dk taMumif; jzpfueaom okcESihf aomre 'kuEia'grewkYd udk y,faomtm;jzifh &m*a'go[laom t*FPac: k f S hf udavomwkYd udk y,fNyD;jzpfaomaMumifh t*FP (rnfaom &m*a'gopaom udavom) uif;vwfaomf t*FP rnfaom udavomuif;jcif;aMumifyifvQif npf;aMumif; uif;vwfaomf? rSeay\? t*FPrnfaom udavom h l f jzifh xkpwonf npf;&acsonf/ aumif;pGmyGg;aptyfNyD; jzpfaomaMumifh El;nHpmjzpfvwfaomf? tvkdSdwkdif; d d f l h G jzpfapEkijf cif;[laom 0oDabmfoYdk a&mufvwfaomf [kqv\/ rSeay\? tvkjzpfaom (0g-tvktwki;jzpfaom) d dk dk f d d d f pdwudk El;nHonf[k qktyfayonf/ El;nHjh cif;aMumifyifvQif trI cHvwfaomf? vktyfaomtrIudk y&ef cHvwf f h d h h d h aomf vktyfaomtrIudk y&ef oifavsmfvwfaomf[k qkv\/ rSeay\? El;nHaompdwonf aumif;pGmOD;NyD;aom d h d dk f h f aTuoYdk wefc; zefqif;jcif;paom trI cHay\ oifavsmay\? xkE;nHjh cif; trI cHjh cif; ESpyg;vk;onfvnf; hJ dk h h f d l f H aumif;pGmyGg;aptyfNyD; jzpfaomaMumifyif (NyD;pD;jynfpayonf)/ ( tqkonf) h h Hk d ]]&[ef;wkYd ? pdwonf (yGg;apvQif tBudrrsm;pGm yvQifE;nHonfif; trI cHonfif;) jzpfouJh f f l h h okYd twlyif tMuifw&m;onf yGg;apvQif tBudrrsm;pGm yvQif El;nHonfif; trI cHonfif; jzpf&m f h h \? pdwrwyg; xkoYdk jzpfEiaom tjcm;w&m; wckurQ igrjrifay}}[k a[mawmfronfEihf tnDyifwnf;/ f S d dk f dk l S qkcaom xuf0ef;usif pifMu,fjcif; ponfwYdk wnfaomaMumifh wnfwvwfaomf ([k qkayonf)/ d hJ hH d wnfwjhH cif;aMumifyifvQif rwkevyjf cif;okYd a&mufvwfaomf ([k qkonf)? ]]rwkevyvwfaomf wkevyjf cif; h f I d f I f f I uif;vwfaomf}}[k qkv\/ wenf;um; El;nH trI cHonf\tjzpfjzifh rdrtvk wnfjcif;aMumifh wnfvwf d dk h h d d aomf ([k qkonf)/ o'gponfwYdk u tm;ay;axmufytyfaomaMumifh rwkevyjf cif;okYd a&mufvwfaomf([k d hH f I qkonf)/ rSeay\? o'gu tm;ay;axmufytyfaom pdwonf r,kMH unfjcif;aMumifh rwkevy?f 0D&,u tm;ay; d f hH f f I d axmufytyfaom pdwonf ysi;&djcif;aMumifh rwkevy?f owdu tm;ay;axmufytyfaom pdwonf arhavsmjh cif; hH f f f I hH f aMumifh rwkevy?f orm"du tm;ay;axmufytyfaom pdwonfO'paMumifh 6 rwkevy?f ynmu tm;ay; f I hH f f I axmufytyfaom pdwonf udavom tarSmifaMumifrwkevy/ 6-yg;aomw&m;wkYd u tm;ay; axmufyhH hH f h f I f tyfaompdwonf rwkevyjf cif;okYd a&muf\/ qkconftwki; t*FgSpyg;ESihf jynfpaom pdwonf xl;aom f f I d hJ h d f f h Hk f Pfjzifh rsufarSmuf ytyf-odjriftyfaomw&m;wkYd udk xl;aomPfjzifh rsuarSmufy&ef-uk,awGU jzpf&eftwGuf f d f (,if;pdwu) aS;Iaqmif&efcay\ (oifavsmay\/) f dk hH h f aS;t|uxmenf;rS wyg;aom zGiyenf;um;-pwkwpsmeform"djzifh wnfMunfvwfaomf/ eD0&PwkYd rS hf Hk a0;onf\ tjzpfjzifh xuf0ef;usif pifMu,fvwfaomf/ 0dwufponfwYdkudk ausmvejf cif;jzifh xuf0ef;usif jzLpif f G vwfaomf/ psmef&jcif;ukd taMumif;y jzpfwwfueaom ,kwnonfh tvkq;wkYd \ rSjd cif;jzifh t*FP rnfaom k f f hH d dk udavom uif;vwfaomf/ pdwudk npfEr;apwwfueaom tbdZm ponfwYdk \ uif;jcif;jzifh npf;aMumif; f G f k f l Oyuavouif;vwfaomf/ t*FPuif;jcif;ESihf Oyuavo uif;jcif; [laom ESpyg;taygif;ukd te*FPokwf d d f 0wowwYdk udk tpOfavQmufojzifh odtyf\/ 0oDabmfoYdk a&mufojzifh El;nhpmjzpfvwfaomf/ NyD;ajrmufaMumif; k f H G 'dyg'ftjzpfoYdk a&mufojzifh trI cHvwfaomf/ yGg;aprIbm0em\ vk;0jynfpjHk cif;aMumifh tjrwfq;tjzpfoYdk h H h Hk a&mufojzifh wnfwvsuf rwkevyjf cif;okYd a&mufvwfaomf/ ]]rwkevyjf cif;okYd a&mufatmif wnfwvwfaomf}} hH f I f I hH um; qkv&if;teufaywnf;/ tzGienf;t&tm;jzifvnf;pdwonf t*FgSpyg;ESijhf ynfponfjzpf xl;aom d dk hf h f f h Hk Pfjzifh rsufarSmufytyf-odjriftyfaom w&m; wkYd udk xl;aomPfjzifh rsuarSmufy&ef uk,awGUjzpf&eftwGuf f d f (,if;pdwu) aS;Iaqmif&efcay\? tajccHyg'ujzpf (wefc;zefqif;jcif; ponf\) eD;aomtaMumif; jzpfay\/ f dk hH dk

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ)

24

Ny;D ajrmufjcif;-'dq,fyg;jyqkdcsuf
369/ NyD;ajrmufrI (wefc;zefqif;rI) trsKd;rsKd;tvkYd ig pdwudk aS;Iaqmif\ aS;InGwfap\ [l&m dk S f NyD;ajrmufjcif; &jcif;[laom teufaMumifh 'drnf\? NyD;pD;jcif; NyD;ajrmufjcif; teufaMumifif; &jcif; h teufaMumifif; ('drnfonf)[k qkv\/ rSeay\? NyD;pD;NyD;ajrmufaomoabm &tyfaomoabmukd Zwd h d dk f (NyD;pD;NyD;ajrmuf\ &\)[k qktyfayonf/ (tqkonf)d d ]]umrH umr,rme? w ap wH ordZwd/}} ]]vkcsifp&m (umr*kP)ukd vkcsifaeaom xdotm; xkvcsifp&monf tu,f NyD;pD;jynfpjHk im;tH}h }[kd f d k l d dk h a[mawmfronfEihf tnDyifwnf;/ xkYd jyifl S ]]umrtvkrS xGuajrmufroabm (aeur)onf (ZwDw) NyD;pD;jynfpwwf a&muftyf-&tyf d f I d h Hk aomaMumifh 'd rnf\? qefYusibufudk y,fwwfaomaMumifh (yg#d[m&d,) jym#d[mrnf\/y/ t&[w f r*fonf NyD;pD;jynfpwwf a&muftyfaomaMumifh 'drnf\? qefYusibufudk y,fwwfaomaMumifh h Hk f (yg#d[m&d,) jym#d[mrnf\}}[k a[mawmfronfEivnf; tnDyifwnf;/ l S hf enf;wyg;um;-NyD;ajrmufapwwfaom teufaMumifh 'drnf\? 'd[aom trnfonf taMumif; l Oyg,f jynfpjHk cif;\ (0g-taMumif; aumif;jcif;\) trnfaywnf;/ rSeay\? taMumif;Oyg,f\ jynfpjHk cif;onf h f h tvktyfaom tusKd;ukd jzpfapwwfaomaMumifh tusKd;ukNd yD;ajrmuf apwwfay\/ ( tqkdonf) ]] pdw d dS ol<u,fonf oDvESijhf ynfp\? aumif;aom *kPaus;Zl;ESihf jynfpH\? aemiftcg pMu0aw;rif;jzpfygap[k h Hk f h k tu,f awmifwjim;tH?h oDvESijhf ynfpaom xko<l u,f\ pdwuxm;jcif;-awmifwjcif;onf pifMu,faom h h Hk d f dk h aMumifh NyD;ajrmufapEkiayvwH}h }[k a[mawmfronfEihf tnDyifwnf;/ d f l S enf;wyg;um; -trIjzifh ow0gwkYd onf jynfpue\? xkoYdkjynfpaMumif; jzpfaomaMumifh 'drnf\/ h Hk k f d h Hk jynfpue\ [lonfrm BuD;yGg;uke\ jrifjh rwfw;wufue\[k qkv\/ h Hk k f S f dk k f d dk 'drnfaom xkd NyD;ajrmufrwefc;onf q,fyg;tjym;Sd \/ ]]'dwYdk onf tb,frQSuef oenf;[kar; I dk d k vQif 'dwYdk onf q,fyg;wkYd wnf; ([k ajz&m\)}}[lonfEihf tnDyif/ wzefvnf; aemufxyf zGiqjdk yefonfrm S hf S q,fyg;aom 7 'dwYdk onf tb,fonfwYdk enf; (1) t"d|med'-"d|mefzefqif;jcif;wefc;? (2) 0duAe'-yuwd d dk k d d toGiuazsmuf wrsKd;wrnf zefqif;jcif;wefc;? (3) raemr,d'-pdwjf zifNh yD;aom (rdrEihf ykw) zefqif;jcif; f dk dk d d S H l wefc;? (4) P0dyg&d'-Pf\ ysUH ESYH jcif;aMumifh NyD;ajrmufaomwefc;? (5) orm"d0yg&d'-orm"d\ ysUH ESYH jcif; dk d dk d d aMumifh NyD;ajrmufaomwefc;? (6) t&d,'-t&d,mwkYd rm jynfpNHk yD; ajrmufaomwefc;? (7) ur0yguZd'-uH\ dk d d S h dk d d tusKd;ukr NyD;ajrmufaom wefc;? (8) ykn0awm'd-xl;jcm;onfh aumif;rIiwYdkrm NyD;ajrmuf jynfpaom d DS dk S f S h Hk wefc;? (9) 0dZmr,d'-0dZmrEmefjzifNh yD;aom wefc;? (10) ww ww ormya,m*yp,'-xkxt&m enf;vrf; dk d dk d d d dk rSepm tm;xkwraMumifh NyD;ajrmufaom wefc;/ q,fyg;wkYd yifwnf;/ f G f I dk 370/ xkwif ]]yuwdtm;jzifh wyg;wnf; jzpfygvsuf trsm;jzpfatmifqifjcif\? w&mukaomfif; d G d waxmifuaomfif; wode;ukaomfif; qifjcifNyD;vQif trsm;jzpfap[k Pfjzifh "d|mef\}}[k okYd a0befzifh dk f d G qk jyaom('d) wefc;onf "d|mefjcif;\ tpGr;tm;jzifh NyD;aomaMumifh t"d|med'd rnf\/ (1) d dk f 371/ ]]xkwefc;Sionf yuwdtoGioPmefudk y,fpeYf vkvifysKdtoGiurvnf; jy\? e*g;toGiudk d dk f f G f dk l f *VKef toGiudk bDv;toGiudk odMum;toGiudk ewftoGiudk jA[mtoGiudk ork'&mtoGif awmiftoGif jcaoFh f l f f f f toGif usm;toGif usm;opftoGif qiftoGif jrif;toGif &xm;toGif ajcvsifwyftoGiuvnf; jy\? trsKd;rsKd; f dk aom ppfwyftaygif;ukvnf; jy\}}[k okYd a0befjyqkxm;aom wefc;zefqif;jcif;onf yuwd toGioPmef d d dk f uk d y,fpeYf azmufjyefajymif;vJaom toGioPmef\ tpGr;tm;jzifh jzpfaomaMumifh 0duAe'd rnf\/ (2) G f f k d

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ)

25

372/ ]]omoemawmf &[ef;onf yuwdu,rS wyg;aom tbdnmOfpwaMumifh jzpfaom tjcm; dk f d f ykwu,udk zefqif;\}} okYd aomenf;jzifh jyqkxm;aom wefc;onf yuwdu,aumifx tbdnmOfpwaMumifh H l dk f d dk dk f J d f jzpfaom tjcm;ykwu,f NyD;pD;jzpfay:onf\ tpGr;jzifh jzpfaomaMumifh raemr,d'd rnf\/ (3) H l dk f 373/ PfjzpfonfrS aS;aomfif; aemufaomfif; xkcPaomfif; Pf\tpGr;aMumifjh zpfaom d f txl;onf P0dyg&d'd rnf\/ rSeay\? ]]tedpm Ekyemjzifh edponmukd y,fjcif;oabmonf NyD;ajrmuf\? f xkYd aMumifh P0dyg&d'd rnf\/y/ t&[wr*fjzifh tvk;pkaom udavomwkYd udk y,fjcif;oabmonf NyD;ajrmuf\? H H xkUd aMumifh P0dyg&d'd rnf\? tSiAmukv\ P0dyg&d'dukd? tSioup\ P0dyg&d'dukd? tSifblwygv\ f f H d P0dyg&d'udk (odtyf\)}}[k a[mawmfrayonf/ d l xkwif tSiAmukvrax&fonf (ig;&ufom;) uav;i,fb0u r*FvmaeYwif jrpfx a&csK;ay;aepOf d G f G J d uav;xde;\ arhavsmraMumifh a&pD;aMumif;xJ usom;av\? xkuav;i,fudk ig;BuD;ursKd Am&mPoD f h I G d qdyurf;okYd a&mufom;av\? ,if;qdyurf; xkig;BuD;ukd wHigu zrf; aoa|;uawmftm; a&mif;vku\? xkd f G f d d f aoa|;uawmfu ig; ESpoufaom pdwojzifh xkig;ukd iguk,wiyif yjyif csufrnf[Bk uHum cGvwfaomf f f dS d d f dk f J ig;\0rf;xJ aTyozG,f wifw,faom oli,fudk awGU& ]]igonf om;ukd &ayNyD}}[k 0rf;ajrmuf0rf;omjzpfav k f h \/ 8 okYd (ypdrb0du) tqk;pGeb0 wnfaom tSiAmukvax&f\ ig;0rf;xJ tema&m*g rSjd cif; H f f qif;&Juif;jcif;onf xkcEmuk,jf zifyif &tyfvwHaom t&[wr*fPf\ tpGr;tmEkabmfaMumifh jzpfojzifh d d h h f P0dyg&d'd rnf\/ 0wKukrl tus,ftm;jzifh (Oy&dyPmot|uxm ESm 135? t*Fw& t|uxm {w'*0*fwYdk d k jyxm;onftwki;) qktyf \/ h d f d xkrwyg; oHupax&f\ rdcifonf ,if;oli,f 0rf;xJSpOfyif aoqk;ojzifh xkre;r\ tavmif;ukd d S d d H d d f xif;ykxufoYdk wif wHp;0g;wkYd jzifh xk; rD;IUd aomtcg oli,f\ rsufaxmifudk wHp;0g;pGe;jzifh xk;rd oli,fu H l d h l f d toHyavonf? xktcg oli,f toufiaeao;aMumif; odMuojzifh tavmif;ukd xif;ykrcs 0rf;ukcum oli,f d S f H S d JG ukd xkw,Nl yD;vQif olUtzGm;xH tyfMuav\? xkoi,fonf tzGm;jzpfou ypkarG;jrL BuD;jyif;vmaomtcg f d l l Si&[ef;yNyD; y#dord'gav;yg;ESiwuG t&[wzvoYdk a&mufawmfravonf/ ("ry'-| y-426-Munf) okYd f hf dk f l h qkcaomenf;jzifyif rD;IUd &m xif;ykay: tSioup\ tema&m*g uif;jcif;onf P0dyg&d'rnf\/ d hJ h H f H d d xkrwyg; blwygvrnfaom oli,f\ zcifonf &mZ*d[f rdU (xif;a&mif;pm;&aom) vlqif;&Jaywnf;? d S xkd vlqif;&Jonf xif;twGuf vSn;jzifh awmokYd om;NyD;vQif xif;0efudk vSn;wif jyefvmcJ&m naecsrf;tcsdef f G f h rdUteD;okYd a&muf\? xkdtcg ol\EGm;wkYd onf xrf;yk;ukd pGeYf vwxuajy;um rdUwGi;okYd 0ifom;Muav\/ xkd d T f G f f G vlqif;&Jonf vSn;teD; om;oli,fudk xkiaeapNyD;vQif EGm;wkYd \aemufoYdk vkuom;&m rdUwGi;okYd yifvQif f d f d f G f 0ifom;&av\? xkvqif;&J rdUjyifoYdk rxGu&ao;rDyif (tcseusojzif) rdUwHcg;ukd ydwav\/ oli,frm rdUjyif G d l f d f h f S bDv;Murf;wkYd \ usupm;&mt&yf nOfo;,mrfywfv; (wa,mufwnf; ae&aomfvnf;) ab;&eftE&m,f l f h Hk Hk uif;jcif;onf qkcNhJ yD;aom enf;jzihyif P0dyg&d'd aywnf;/ 0wKukrl ("ry't|uxm 'k 284- jyqkxm;onfh d f d d twki;) csJU odtyf\/ (4) d f 374/ orm"drS aS;aomfif;? aemufaomfif;? xkcPaomfif; orxtmEkabmfaMumifh jzpfaom txl; d onf orm"d0yg&d'd rnf\/ rSeay\? ]]yXrpsmefjzifh eD0&PwkYd udk y,fjcif;oabmonf NyD;ajrmuf\? xkUd aMumifh d f orm"d0yg&d'rnf \/y/ ae0onmemonm,we ormywfjzifh tmudOnm,wem onmukd y,fjcif; oabmonf d d NyD;ajrmuf\? xkUd aMumifh orm"d0yg&d'd rnf\/ tSifom&dykw&m\ orm"d0yg&d'u?dk tSioO0\ orm"d0yg&d'd d d d f D d ukd? tSifcgPkaum@n\ orm"d0yg&d'u?dk Ow&mrnfaom Oygodumr\ orm"d0yg&d'u?dk omrm0wD rnfaom d d d d Oygodumr\ orm"d0yg&d'udk (odtyf\)}}[k a[mawmfrayonf/ d d l xkwitcgwyg; tSiom&dyw&mrax&fonf tSiarm*vmefrax&fEitwl uaygwrnfaom acsmuf d G f f k f S hf vomaeaom nOftcgwGif [if;vif;jyift&yf oDwif;ok;vsuf xkiaepOf acgif;&dwNf yD;pjzpf (va&mifjzifh h H d f awmufyaeaom tSif om&dyw&m\) OD;acgif;ukd bDv;qk;wa,mufonf tazmfbv;u wm;jrpfygvsuf jyif;pGm k l d D l ykwcwfav\? ,if;ykwcwfjcif;\ toHonf rk;csKH;oHuoYdk yif 9 jrnfav\? xktcg tSiom&dyw&m f f d hJ d f k rax&fonf xkbv;ykwcwfqtcse ormywfudk 0ifpm;awmfrav\/ xkdtcgtSif om&dykw&mrax&frm xkd d D l f J d f l S bDv; ykwcwfjcif;aMumifh emusifrI wpkwckrQrjzpfay/ xktSiom&d ykw&m\ okYd emusirrjzpfjcif;onf orm"d l f H d f f I 0dyg&d'aywnf;/ 0wKtus,frmrl O'gef;ygVdawmf (ESm-123) vmonfomwnf;/ d S

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ)

26

xkrwyg; eda&m"ormywf 0ifpm;aeaom oO0rax&fudk aoqk; (ysHawmfr) aeonfxifrw EGm;ausmif; d S D H l S f om; ponfwYdk u jruf xif; EGm;acs; ponfwYdk udk pky rD;IUd Mu\? okYd aomf rax&f\ouFe; csnf wrQirQ rD; Hk f f ravmifay/ xkoO0rax&f\okYd r;ravmifjcif;onf tpOftwki; 0ifpm;aom ormywfwYdk\ tpGr;tm;jzifjh zpf d D D d f f aom orxtmEkabmftm;jzifh NyD;jcif;aMumifh orm"d0yg&d'aywnf;/ 0wKtus,frm rlvyPmorm&wZe,okwf d d S D (409) vmSay\/ d xkrwyg; tSicgPkaum@nrax&fonf taMumif;xl;rSyJ yuwdoabmtm;jzifyifvQif ormywf0if d S f d h pm;jcif; rsm;ayonf? xkrax&fonf awmwck0,f nOftcg ormywfudk 0ifpm;vsuf xkiaeawmfr\? ck;ol d h d f l d ig;&mwkYd onf ypn;b@mukd ck;,lcMhJ uNyD;vQif (GmrS) xGuom; ukevwfaomf ]],cktcg igwkYd aemufoYdk vkuvm f d f G f d f olrsm;rSMd u}}[k odMuojzifh tyef;ajz em;aeMu vkaomaMumifh ck;xkyb@mwkYd udk csxm;Muaomtcg ]]t&m d d f onf opfiwyif}}[k xifrwMf u rax&f\ txuf tvk;pkaom b@mwkYd udk xm;Muav\? ,if;ck;olwYdk onf k f S H H d tyef;ajz em;aeNyD;aemuf oGm;Murnfy&mwGif aS;OD;pGm csxm;aom b@mxkyudk ,laomtcg rlvut"d|mefy f xm;aom umvtyki;tjcm;\ tpGrf;tm;jzifh tSifcgPkaum@nrax&fonf ormywfrS xawmfrav\/ xkd d f l ck;olwYdk onf rax&f\ vIym;aom tjcif;t&mukd jrifMu& aMumufvefYMuaomaMumifh [pfatmf jrnfwrf; d f S uke\/ rax&fu ]]OygoumwkYd raMumufMuukevif?h ig&[ef;yg}}[kq\/ xkc;olwYdk onf vmMuuke Sc; f f dk d dk f d dk MuNyD;vQif rax&f jzpfaom Munfjdk cif;jzifh Si&[ef; yMu y#dord'gPfwYdk EiwuG t&[wzvoYdk f S hf dk f a&mufMuav\/ 0wK b@mxkyf ig;&mwkYd jzifh tzdc&aom tSicgPkaum@nrax&f\ emusifrrSjd cif;onf H f I orm"d 0dyg&d'aywnf;/ d xkrwyg; Ow&mrnfaom Oygodumronf ykPaoa|;\ orD;jzpfonf? (,if;Ow&mu olUcifye;tm; d S G f vkyauR; ypk&ef iSg;&ef;xm;aom) jynfwefqmr oD&rmonf remvkaomaMumifh xkaoa|;orD; Ow&m\ acgif; f d d d ay: avmavmylaom qDy&nfudk oGe;avmif;csvku\/ Ow&monf xkcPyif (oD&rm\ aus;Zl;ukd qifjcif) l f d f d d arwmpsmefudk 0ifpm;vku\? qDonf Mumzufay:rS a&aygufuoYdk pD;qif; vdrusoGm;av\/ xkOw&m d f hJ hf d Oygodumr\ okYd qDyravmifjcif;onf orm"d0yg&d'd aywnf;/ 0wKukrl ("ry't|uxm 17-0*fEihf t*Fw& l d d S k t|uxm {w'*0*fwYdk jyxm;onftwki;) csJUodtyf\/ h d f omrm0wD (rnfaom Oygodumr) onfOawebk&if\t*ra[oD rdz&m;BuD;jzpfonf/ rm*@DyPm;onf k k rdr\ (arG;pm;) orD;jzpform*@D\ t*ra[oDrz&m;BuD;\ t&mukd ajrmvifh awmifwvsuf xkomrm0wD\ d l d k f h d apmif;xJ 10 a>rqk;ukd xnfapNyD;vQif Oawerif;ukd ]]rif;BuD; omrm0wDonf tSirif;Bu ;ukd aoapvkaom d h f D d aMumifapmif;xJ a>rqk;ukxnfum aqmifxm;ygonf}}[k *k;acsmajymqk\/ Oawerif;onf xka>rukd awGUjrif h d d h H d d trsuxuaomaMumifh omrm0wDudk owfrnf[k BuHum av;wifNyD;vQif tqdyv;aom pOf; oGm;jrm;ukd zGUJ ,SOf f G f f l av\/ ta>ct&H ig;&mESiwuGaom omrm0wDonf Oawe bk&ifrif;ukd arwmjzifh jzefYav\/ Oawebk&ifonf hf jrm;ukd ypfvnf; rypfEif csvnf; rcsEiyJ wkevyvsuf wnfaeav\/ xktcgomrm0wD rdz&m;u ]]yifyef; dk dk f f I f d k aeovm;rif;BuD;}}[k ar;vku\/ ]]at;yifyef;aeygw,f}}[k rif;BuD;uqk\/ ]]okYd jzpfvQif av;ukd csxm;vkufyg d f d d avmh}}[k omrm0wDuqk\/ jrm;onf rif;\ ajc&if;omvQif usav\/ xktcg omrm0wD rdz&m;u ]]rif;BuD; d d k rjypf rSm;wwfaomoludk rjypfrm;aumif;bl;}}[k Mo0g'ay;av\/ 0wK Oawerif;onf jrm;ukd ypfvw&ef S T f rpGr;Edif jcif;onf omrm0wD Oygodumr\ orm"d0yg&d'aywnf;/ (5) f k d d 375/ xkrwyg; pufqyz,tmkH ponfwYdk pufqyz,f r[kw[k trSwvsufaejcif; tpSaom d S k f G f k f G f f dS d NyD;ajrmufrI wefc;onf t&d,'rnf\/ tqkEitnD rdeYf qcsufrmdk d d d S hf dk S ]]t&d,mwkdY\ Opmjzpfaom NyD;ajrmufrwefc;onf tb,fenf;/ omoemawmf &[ef;onf pufqyf I dk k zG,tmk pufqyz,r[kw[k trSwvsuf aevkonf[k tu,f tvkjdS im;tH?h xktmk pufqyz,f r[kwf f H k f G f f f dS d d d H k f G [k trSwvsuf aeEki\/ pufqyz,r[kwaomtmk pufqyz,[k trSwvsuf aevkonf[k tu,f f dS d f k f G f f H k f G f f dS d tvkyjdS im;tH?h xktmk pufqyz,[k trSwvsuf aeEki\/ pufqyz,tmkif; pufqyz,f r[kwaom f d H k f G f f dS d f k f G f H k f G f tmkif; pufqyz,r[kw[k trSwvsuf aevkonf[k tu,f tvkyjdS im;tH?h xktmkpuf qkyz,f H k f G f f f dS d f d H f G r[kw[k trSwvsufaeEki\/ pufqyz,f r[kwaom tmkif; pufz,f tmkif; pufqyz,[k trSwf f f dS d f k f G f H G H k f G f Svsufaevkonf[k tu,f tvkjdS im;tH?h xktmkpufqyz,[k trSwvsuf aeEki\/ pufqkyfzG,f tmkH d d d d H k f G f f dS d f if; pufqyz,r[kwaom tmkif; xkEprsKd;vk;ukd MuOfy,fNyD; vspfvsLIum trSw&vsuf rSepmodvsuf k f G f f H d S f H f f G

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ)

27

aevkonf[k tu,f tvkjdS im;tH?h xktmk vspfvsLIum trSw&vsuf rSepmodvsuf aeEki\}} [laom d d d H f f G d f y#dord'gr*f aywnf;/ rSeay\/ okYd tvkwi; NyD;ajrmufjcif;onf pdw\ 0oDabmfoYdk a&mufueaom t&d,m yk*Kd vfwYdk f d dS dk f f k f tm;omvQif jzpfoifaomaMumifh t&d,'d [k qktyfayonf/ h d d csJUjy&vQif t&d,'Eihf jynfpaom tmoa0gukeNf yD; (&[Em)&[ef;onf pufqyz,jf zpfaom ted|mkH d d S h Hk k f G 0wK arwmjzifjh zefYjcif;ukd jzpfap? "mwfoabm[k ESv;oGi;jcif;ukd jzpfap yvsuf pufqyz,r[kw[k trSwf Hk f k f G f f Sdvsufae\/ pufqyz,r[kwaom |mk0wK tokb[k jzefYjcif;ukd jzpfap? tedp[k ESv;oGi;jcif;ukd k f G f f H Hk f jzpfap yvsuf pufqyz,[k Ivsufae\/ xkUd twlyif pufqyz,tmkH pufqyz,f r[kwaom tmkwYdk k f G f k f G f k f G f H xkarwmjzifh jzefYjcif;ukyif jzpfap? xk"mwfoabm[k ESv;oGi;jcif;ukyif jzpfap yvsuf pufqyz,f r[kw[k d d d Hk f d k f G f trSwfSdvsufae\/ pufqyz,f r[kwaomtmkH pufqyz,f tmkwYdk vnf; xktokb[k jzefYjcif;ukyif jzpfap? k f G f k f G H d d xktedp[k ESv;oGi;jcif;ukyif jzpfapvsuf yvsuf pufqyz,f [ktrSwf Svsufae\/ ]]rsufpjd zifh tqif;ukd d Hk f d k f G d jrifNyD;vQif 0rf;ajrmufonfvnf;r[kwf ESv;romonfvnf;r[kwf trSw&onf rSepmodonf jzpf vspfvsLI Hk f f G vsuf ae\/}} okYd tpSaomenf;jzifh a[mxm;aom qV*kayumukd jzpfapvsuf (0g-jzpfapaom &[ef;onf) d F pufqyz,tmkif;? pufqyz,r[kwaom tmkif; xkEprsKd;vk;ukd MuOfy,f vspfvsLIum trSw&onf k f G f H k f G f f H d S f H f rSepmodonfjzpf ae\? (0g-aeonf rnf\)/ rSeay\? y#dord'gr*f ]]pufqyz,tmk pufqyz,r[kw[k f G f k f G f H k f G f f trSwvsuf tb,foYdk aeoenf;/ ted|mk0wK arwmjzifrvnf; jzefY\? "mwfoabmtm;jzifrvnf; Iqifjcif f dS H h l h l \}} okYd tpSaom enf;jzifh ,ckjycJaom teufuyif a0befxm;ayonf/ okYd tvkwi; NyD;ajrmufjcif;onf d h dk d dS dk f pdw\0oDabmfoYdk a&mufueaom t&d,myk*Kd vfwYdk tm;omvQif jzpfoifaomaMumifh t&d,'[k qktyfayonf/ f k f h d d d (6) 11 376/ xkdrSwyg; iSufponfwkdY\ aumif;uif oGm;jcif;tpSaom NyD;ajrmufjcif;onf ur0yguZd'd d d rnf\/ tqkEitnD rdeYf qcsufrmd S hf dk S ]]uH\tusKd;ukd rSjzpfaom NyD;ajrmufjcif;wefc;onf tb,fenf;/ tvk;pkaom iSuwYdk \if;? D dk H H f tvk;pkaom ewfwYdk \if;? tcsKdUaom (urmOD;om;) vlwYdk\if;? tcsKdUaom 0deygwduac: ajrwnfewf H H d wkYd \if; (aumif;uif oGm;Ekijf cif; tpSaom wefc;onf S\)? wefc;onf ur0yguZd'd rnf\}} d d dk d dk d [laom y#dord'gr*faywnf;/ rSeay\? ow0gwkYd wif tvk;pkaom iSuwYdk \ (tbdnmOf) psmefvnf;rSd 0dyemvnf;rSyJ f G H H f d aumif;uifjzifh oGm;jcif;onfif;? xkUd twlyif psmef0yemrSygyJ tvk;pkaom ewfwYdk \if;? urmOD;om;tcsKdU d d H H vlwYdk \if;? (aumif;uifjzifh oGm;jcif;onfif;)? xkUd twlyif yd,uF&\rdcif ajrbkwbv;r Ow&\rdcif f D l ajrbkwbv;r zkrdwm rnfaom ajrbkwbv;r "r*wmrnfaom ajrbkwbv;r tpSueaom tcsKdUaom f D l f D l k f D l d k f 0deygwdu ac: ajrwnfewfwYdk \aumif;uifjzifh oGm;jcif;onfif; ur0yguZd'rnf\/ (7) d d d 377/ xkrwyg; pMu0aw;rif; ponfwYdk \ aumif;uifjzifom;jcif; tpSaom NyD;ajrmufjcif; wefc;onf d S h G d dk ykn0awm'd (xl;jcm;aomaumif;rISif\ NyD;ajrmufjcif;wefc;) rnf\/ tqkEitnD rdeYf qcsufrmdk d S hf dk S ]]ykn0awm'donf tb,fenf;/ pMu0aw;rif;onf t,kwq;tm;jzifh jrif;xde; EGm;xde;wkYd rS f Hk f f p t*Fgav;yg; Saom ppfwyfEiwuG aumif;uifjzifom;\/ aZmwduaoa|;\ (jynfpjHk cif;onf) d S hf h G h ykn0awm'daywnf;? Z#dvaoa|;\ (jynfpjHk cif;onf) ykn0awm'daywnf;? aCmodwaoa|;\ h (jynfpjHk cif;onf) ykn0awm'd aywnf;? ar@u aoa|;\ (jynfpjHk cif;onf) ykn0awm'daywnf;? h h bke;uHBuD;rm;ol ig;OD;wkYd \ (xl;xl;jcm;jcm; jynfpjHk cif;onf) ykn0awm'd aywnf;}}[laom y#dor'g f h d r*faywnf;/ tusO;csKyftm;jzifrum; &ifusujf cif;okYd a&mufaom aumif;rItaqmuftOD;aMumifh NyD;ajrmuf jynfpaom f h l h h Hk txl;0daooonf ykn0awm'd rnf\/ t>rufrQjy&vQif bke;uHBuD;olwYdk wif aZmwduaoa|;rSm ajrBuD;ukd f G azmufc ywjrm;jymom'f xGuay:cJav\? ya'omyif 64-ckvnf; xGuay:cJ\? txl;onf xkaZmwdu\ JG f h f h d ykn0awm'd aywnf;/ Z#dvaoa|;rSm tawmifpq,faom aTawmifaygufc\/ aCmodwaoa|;tm; S f dS hJ

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ)

28

ckepfcaom t&yfwYdk aoap&ef vkUH vyaomfvnf; a&m*grSjd cif;-aoab;uif;jcif;onf ykn0awm'daywnf;/ k ar@uaoa|;rSm wpfy,frQSaomt&yf &wemckepfyg;jzifNh yD;aom (qdwf ukvm;ac:) ok;kywYdk \ xifm;jzpfay: d d f S vmjcif;onf ykn0awm'daywnf;/ bke;uHBuD;rm;ol ig;OD;wkYd rnfonfrm (1) ar@uaoa|;? (2) if;\ aoa|;uawmf pEy'krod&?D (3) f S if;wkYd \om;jzpfol "eO,aoa|;? (4) acR;rjzpfol okrema'0D? (5) ykPrnfaom (if;wkYd \) uRef? ig;OD;wkYd aywnf;/ xkig;OD;wkYd wif ar@aoa|;onf acgif;aq; (avQmf) NyD; aumif;uifudk armfMunfaomtcg oav;eD d G h pyg;wkYd onf aumif;uifrS (usvmuke) pyg;usDwaomif; ESpaxmifig;&mwkYd udk jynfapukef\/ aoa|;uawmf f f h pEy'krod&onf wpv,fcsurQ xrif;ukaomfvnf; (olU vufjzifui) ZrL'dywuRe;vk;aevlwYdkudk auR;aomf D f d h dk f f f H vnf; xrif;onf rukeay/ om;jzpfol "eO,onf aiGwaxmifxyudk uki ZrL'dywuRef;vk;aevlwYdk tm; f k f d f f H ay;urf;aomfvnf; (aiGwYdk onf) rukef Muay/ acR;rjzpfol okrema'0Donf 12 pyg;wkYd jzifh jynfaom jynfawmif; h wckuui ZrL'dywuRef;vk;ae vlwYdk tm;a0iSay;aomfvnf; pyg;onf rukeay/ ykPrnfaomuRefonf wck dk dk f f H f wnf;aomx,fjzifh x,fx;vQif bufrS ckepfaMumif; xkbufrS ckepfaMumif; okYd 14-ckaom x,fa&;vrf; dk d aMumif;wkYd onf jzpfue\/ okYd xl;xl;jcm;jcm; NyD;ajrmufjcif;onf xkig;OD;wkYd \ ykn0awm'daywnf;/ (8) k f d 378/ xkrwyg; 0dZm"k&f ponfwYdk \ aumif;uifjzifom;jcif; tpSaom NyD;ajrmufjcif;onf 0dZmr,d'd d S d h G d rnf\/ tqkdESifhtnD rdefYqcsufrmdk S ]]0dZmr,d'onf tb,fenf;/ 0dZm"k&wYdk onf *Em&D0Zm tpSaom rEmefudk (rEmefwenf;jzif) d d f d d G f h Gwzwfue (rEmefpyue) aumif;uifoYdk wufom;uke\? a&;jcpfrxifonfh aumif;uif qifwyf f k f k f k f G f ukvnf; jyuke\? jrif;wyfuvnf; jyuke\? &xm;wyfuvnf;jyuke\? ajcvsiwyfuvnf; jyuke\? d f dk f dk f f dk f trsKd;rsKd;aom ppfwyftaygif;ukvnf; jyuke\}}[laom y#dor'gr*faywnf;/ (9) d f d 379/ xkrwyg; xkxoYdk aomNyD;pD;jynfpaMumif; enf;vrf;rSepm tm;xkwjf cif;aMumifh xkxdk trI\ NyD;pD; d S d dk h Hk f G d jynfpjHk cif;onf ]]xkxt&m enf;vrf;rSepm tm;xkwraMumifh NyD;ajrmufaomwefc; ('d)}} rnf\/ tqkdESifh h d dk f G f I dk tnD rdeYf qcsufrmdk S ]]umrtvkrxuajrmufrI (aeur)jzifumrpEudk y,fjcif; uif;apjcif;onf NyD;ajrmuf\? okYd d S G f h NyD;ajrmufjcif;onf xkxdk t&m enf;vrf;rSepm tm;xkwraMumifh NyD;ajrmufjcif; teufoabmtm;jzifh d f G f I NyD;ajrmufaom wefc;('d) rnf\/ jypfrm;rI\qefYusifbuf ta'go-arwmjzifh Asmyg'ukd y,fjcif; dk S oabmonf NyD;ajrmuf\? okYd NyD;ajrmufjcif;onf xkxt&m enf;vrf;rSepm tm;xkwraMumifh d dk f G f I NyD;ajrmufjcif; teufoabmtm;jzifh NyD;ajrmufaom wefc; ('d) rnf\/y/ yXrpsmefjzifh eD0&PwkYd udk dk y,fjcif; oabmonf/y/ t&[wr*fjzifh tvk;pkaom udavomwkYd udk y,fjcif;oabmonf NyD;ajrmuf\? H H okYd NyD;ajrmufjcif;onf xkxt&m enf;vrf;rSepm tm;xkwraMumifh NyD;ajrmufjcif; teufoabmtm; d dk f G f I jzifh NyD;ajrmufaom wefc; ('d) rnf\}}[laom y#dor'gr*f aywnf;/ dk d aemufq;'dudk tus,fjy&mvnf; tusify#dywf[k qktyfaom xkenf;vrf;rSepm tm;xkwruom Hk h d d f G f I dk vQijf yonf\ tpGr;tm;jzifh aS; (orm"d0yg&d'd ponfudk tus,fjyonf) ygVdEihf wlonfomvQif jzpfaom f d h S tus,fjyaom ygVdonf vmS\/ (,if;\tzGi) t|uxmrlum; vSn; ppfqifa&; (ou#AsL[m) (puf0i;ppf d hf f dk f qifa&; puAsL[m y'krmppfqifa&; y'krAsL[m) ponfwYdkudk yjcif;\ tpGr;tm;jzifh trSwrSd wpkwckaom f f H (ppftwwf *Pef;twwf uacsonftwwf paom) twwfynmtrIuif; trSwrSd wpkwckaom (cGpwf dk f H J d ukojcif; paom) aq;ynmtrIuif; aA'if ok;ykoif,jl cif;ukif; yd#uwfo;ykH oif,jl cif;ukif; t,kwfqkH; dk H H d Hk d tyki;tjcm;tm;jzifh xGejf cif; pkuysKd;jcif;ponfwYdk udk pGr xkxtrIudk yvky jzpfay:vmaom txl;onf xkxdk d f d f J DS d dk f d t&m enf;vrf;rSepm tm;xkwraMumifh NyD;ajrmufjcif;teufoabmtm;jzifh NyD;ajrmufaomwefc; ('d) rnfonf f G f I dk [l vmSd\/ (10) ,ckjycJonftwki; q,fyg;aom NyD;ajrmufrI (wefc; zefqif;rI-'d)wkYd wif ]]NyD;ajrmufrI (wefc; h h d f dk G dk zefqif;rI) trsKd;rsKd; tvkYd ig}}[laom yk' t"d|med'-t"d|mefzefqif;jcif; wefc;onfomvQif vmSayonf? S f d dk d okYd aomfvnf; (tbdnmedoo[k qktyfaom? 0g-'d0"[k qktyfaom) t&m 0duAe'Eihf raemr,d'd H d d d k d d S wkdYukdvnf; tvkdSdtyf-,ltyfueonfomvQiwnf;/ k f f

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ)

29

380/ 'd0"m, [lonfum; NyD;ajrmufrI (wefc;zefqif;rI) tzkYd tvkYd ig? wenf;um; NyD;ajrmufrI (wefc; d dk S dk zefqif;rI)trsKd;rsKd;tvkUd iSg ([kqv\)/ pdwfukdaS;Iaqmif\ aS;InGwfap\ [lonfum; xkwefc;Si&[ef;onf dk dk d dk f qkcNhJ yD;aom tjym;\tpGr;tm;jzifh xkpwkwpsmefpwonf tbdnmOf\ tajccHjzpfvwfaomf trsKd;rsKd;taxGaxG d f d d f NyD;ajrmufrI (wefc;zefqif;rI) ukd &&eftusKd;iSg udwifjyifqifrI (y&du) pdwudk aS;Iaqmif\? uokdPf; tmkHrS dk H f zJcgap taxGaxG trsKd;rsKd; NyD;ajrmufrI (zefqif;rI)okYd aS;I apvTw\([k qkvd\)/ aS;InGwfap\ G f d k [lonfum; &tyfvwHaom NyD;ajrmufrI (zefqif;rI)okYd uki;Ii;onfudk y\([k qkv\)/ xkd (&[ef;)onf h d f d f d dk [lonfum; qkconftwki; pdwuaS;IaqmifNyD;aom xk&[ef;onf([k qkv\)/ taeu 0d[w[onfum; d hJ h d f f dk d d dk d H l rsm;aomtzkYd aom rsm;aomtjym;Saom ([k qkv\)/ 'd0"H [lonfum; NyD;ajrmufrI tzkYd udk (0g-NyD;ajrmufrI dS d d dk d trsKd;rsKd;-zefqif;rI trsKd;rsKd;uk) ([kqv\)/ ypEabmwd [lonfum; rsuarSmuf cHpm;\ 13 ]]awGU\ d dk dk k f rsuarSmufy\ a&muf\}}-um; rsuarSmufcpm;\ [laompum;\ teuf/ ,cktcg ,if;NyD;ajrmufrI (zefqif; f f H rI)\ rsm;aom tjym;Sonf\ tjzpf (rsm;jym;jcif;)ukd jyvkaomaMumifh ]]{aumyd [kwm-wyg;wnf;vnf; d d G jzpfygvsuf}} tpSaom pum;ukd rdeYf qawmfravonf/ xkpum;&yf wyg;wnf;vnf;jzpfyg vsuf [lonfum; d dk l d zefqif;jcif; wefc;ukd yonfrS aS; yuwdtm;jzifh wyg;wnf;vnf; jzpfygvsuf ([k qkv\)/ trsm;jzpf\ dk d dk [lonfum; trsm;wkYd \teD; pBuom;vkaomfif;? Gwqjdk cif;ukd yvkaomfif;? jyemukd ar;vkaomfif; G d f d d w&maomfvnf;jzpf\? waxmifaomfvnf;jzpf\/ wefc;Sif &[ef;onf tb,foYdk aomenf;jzifh okYd jzpf dk oenf;/ NyD;ajrmufr-zefqif;rI-wefc;('d)\ 4-yg;aom bk-tqifwYdk uif;? 4-yg;aom (yg')taMumif; I dk H h dk wkYd uif;? 8-yg;aom (y') tao;pdwf taMumif;wkYd uif;? 16-yg;aom (rlv) tjrpft&if;wkYd uif; jynfpap dk dk dk h Hk Pfjzifh t"d|mefvsuf (okYd jzpfayonf)/ 381/ xkwif 4-yg;aom bk-tqifwYdk [lonfrm 4-yg;aompsmefwYdk yif-[k odtyfue\/ rSeay\? d G H h S k f f w&m;ppfoBl uD; jzpfaom tSiom&dyw&monff k ]]NyD;ajrmufr-zefqif;rI-wefc; ('d)\ 4-yg;aombkH tqifwYdk onf tb,fonfwYdk enf;/ I dk h yXrpsmefonf eD0&P uif;qdwjf cif;aMumifh jzpfaom (0da0uZ) bkaywnf;/ 'kw,psmefonf yDwoc H d d k [laom (0g) yDwocaMumifh jzpfaom bkaywnf;/ wwd,psmefonf Oayumokc[laom (0g) Oayum d k H okcaMumifh jzpfaom bkaywnf;/ pwkwpsmefonf t'kurokc[laom (0g) 'kuocr[kwonfh Oayum H k f aMumifjh zpfaom bkHaywnf;/ 4-yg;wkYd onf NyD;ajrmufr-zefqif;rI wefc;('d)\ bktqifwYdk aywnf;? I dk H h bktqifwYdk onf NyD;ajrmufr-zefqif;rI-wefc; ('d)uk&jcif;iSg wefc; ('d)ukd tzefzef &jcif;iSg H h I dk d dk trsKd;rsKd; wefc; zefqif;jcif;iSg wefc;\ tusKd; trsKd;rsKd;ukd &jcif;iSg wefc;zefqif;rI tvktwki; dk dk dk d d f jzpfapEkijf cif;iSg wefc; zefqif;rI &J&ifjh cif;iSg jzpfue\}} [laom pum;ukd rdeYf qdk (tyf)ayonf/ d dk k f quf Si;jytH?h psmefav;yg;wkYd wif aS;psmefo;yg;wkYd udk (wefc;Sifonf) yDw\ ysUH ESUH jcif;jzifhif; f G Hk dk d okc\ ysHUESUH jcif;jzifif; psmefcsrf;omESihf ,SOonfh trSwonmokYd if; ayghyg;jcif;ESihf ,SOonfh trSwonmokYd if; h f f f f oufa&muf ayghyg;El;nHtrIcHaom uk,onfjzpf NyD;ajrmufr-zefqif;rI-wefc; ('d)okYd a&muf\? xk(okYd h h d f dS I dk d a&muf&aom)aMumifh okdYaom y&d,m,ftaMumif;jzifh NyD;ajrmufr-zefqif;rI-wefc; ('d)ukd &jcif;iSgjzpfjcif; I dk aMumifh yuwdb\ taMumif;taqmuf ttkjH zpfaom (orm&)bkwYdk [ odtyfue\/ pwkwpsmefonfum; Hk H l k f NyD;ajrmufr-zefqif;rI-wefc; ('d)ukd &jcif;iSg yuwdbHk aywnf;/ I dk 382/ 'dyg'f av;yg;wkYd udk av;yg;aom (yg') taMumif;wkYd [ odtyfue\/ rSeay\ l k f f ]]NyD;ajrmufr-zefqif;rI-wefc;('d)\ av;yg;aom (yg')taMumif;wkYd onf tb,fonfwYdk enf;/ I dk omoemawmf &[ef;onf qE(vGeuaom) orm"d jyif;pGm tm;xkwrocFg&wkYd Eihf jynfpaom f J f I S h Hk 'dyg'fudk yGg;ap\? 0D&, (vGeuaom) orm"d/y/ pdwf (vGeuaom) orm"d/y/ 0Drom (ynmvGef d f J f J H uJaom) orm"d jyif;pGmtm;xkwrI (y"me) ocFg&wkYd Eihf jynfpaom 'dyg'fudk yGg;ap\/ av;yg; f S h Hk wkYd onf NyD;ajrmufrI zefqif;rI wefc; ('d)\ (yg') taMumif; wkYd aywnf;? (yg') taMumif;wkYd onf dk NyD;ajrmufr-zefqif;rI-wefc;ukd &jcif;iSg/y/ wefc;zefqif;rI &J&ifjh cif;iSg jzpfue\}}[laom pum;ukd I dk dk k f qktyfayonf/ d quf zGijhf yOD;tH?h ygXf qEvQif taMumif;Saom okYd r[kwf qEveuaom orm"donf qEorm"d d G f J rnf\? trnfonf yvkjd cif;[laom (uwKurswm) qEudk tBuD;tr;y&aom orm"d\ trnfaywnf;/

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ)

30

jyif;pGmtm;xkwrI jzpfueaom ocFg&wkYd onf y"meocFg& rnfue\? trnfonf udpav;yg;ukd NyD;apaom f k f k f ory"mefvUHk v\ trnfaywnf;/ jynfpaom [lonfum; qE orm"dEiif; y"meocFg&wkYd Eiif; wuGjzpfaom h Hk S hf S hf ([k qkv\)/ 'dyg' [lonfum; NyD;pD;jcif;\ y&d,m,f pum;vS,jf zpfaom (Ze|) NyD;ajrmufjcif; teuf d dk oabmaMumifh 'drnf \? wenf;um; ow0gwkYd \ BuD;yGg;jrifjh rwfaMumif; jzpfaomaMumifh 'drnf\? NyD;ajrmufrI jzpfaomaMumifh (wenf;) BuD;yGg;jrifjh rwfaMumif; jzpfaomaMumifh 'd rnfueaom tbdnmOfpwEihf k f d f S ,SOueaom 14 qE (vGeuaom) orm"dEihf jyif;pGmtm;xkwrocFg&wkYd \ wnf&mteuf oabmaMumifh (yg') f k f f J S f I tajccH taMumif;jzpfaom (,if;wkYd r) <uif;aom pdwapwoduf taygif;tpkonf 'dyg'f rnf\/ rSeay\ ]]'d S f f yg' [lonfum; xkd (NyD;ajrmufaom) tjcif;t&mtm;jzifh jzpfaomol\ a0'emuEm onmuEm ocFg &uEm 0dnmuEmaywnf;}}[laom pum;ukd (0dbif;ygVd) a[mawmfrl (tyf) ayonf/ wenf;um; a&mufaMumif; jzpfaomaMumifh yg'rnf\? NyD;ajrmufjcif;okYd a&mufaMumif;onf (wenf;) NyD;ajrmufjcif;\ taMumif;onf 'dyg'frnf\? trnfonf qEponfwYdk \ trnfaywnf;/ tqkdESifhtnD a[mawmfronfrml S ]]&[ef;wkYd &[ef;onf qEur orm"dudk tu,f &jim;tH?h pdw\ tmkHwckwnf; Sdonfh dk DS f tjzpf ({u*wm)ukd &jim;tH?h orm"dudk qEorm"d[ qktyf\/ xk&[ef;onf rjzpfao;aom l d d ,kwnaom tukovw&m;wkYd \ rjzpfjcif; tusKd;iSg/y/ tm;xkwvjdk cif;ukd jzpfap\ tm;xkw\ vkUH v f hH dk f f f ukd yvkytm;xkw\ jyif;pGmtm;xkw\ pdwudk cs;ajrmuf\? jyif;pGm tm;xkwrwYdk udk y"meocFg&wkYd f f f f D f I [l qkdtyfukef\/ okYd vQif qEonfif; qEorm"donfif; y"meocFg&wkYd onfif; (jzpfue\)? oabmukd qE (vGeuaom) orm"d jyif;pGm tm;xkwrI ocFg&wkYd Eihf jynfpaom 'dyg'f k f f J f S h Hk [l qktyfonf &[ef;wkYd }}[lyifwnf;/ <uif;aom 'dyg'fwYdk vnf; teufudk twlyif odtyf\/ d 383/ qEtpSdaom Spfyg;aomw&m;wkdYukd ]]Spfyg;aom a&mufaMumif; (y')wkdY}}[l odtyfuke\/ rSeay f f \? ]]NyD;ajrmufrI wefc; ('d)\ Spyg;aom a&mufaMumif; (y')wkYd onf tb,fonfwYdk enf;/ &[ef;onf qE dk f ukr orm"dudk tu,f &jim;tH?h pdw\ wtmkwnf;Sonftjzpf ({u*wm)ukd &jim;tH?h qEonf orm"d d DS f H d h r[kw?f orm"donf qE r[kw?f qEu wjcm; orm"duwjcm; jzpfonf/ &[ef;onf 0D&,ukd rS/y/ &[ef; d D onf pdwudk rS/y/ &[ef;onf (0Dromac:) ynmukd rS orm"dudk tu,f &jim;tH?h pdw\ wtmkHwnf; f D H D f Sonftjzpf ({u*wm)ukd &jim;tH?h 0Dromonf orm"d r[kw?f orm"donf 0Drom r[kw?f 0Dromuwjcm; d h H H H orm"duwjcm; jzpfonf/ Spyg;wkYd onf NyD;ajrmufr-zefqif;rI-wefc; ('d)\ tao;pdwf taMumif; (y') f I dk wkdYaywnf;? tao;pdwftaMumif;wkdYonf y;ajrmufr-zefqif;rI-wefc; ('d)ukd &jcif;iSg/y/ wefc;zefqif;rI ND I dk dk &J&ifjh cif;iSg jzpfue\}}[laom pum;ukd a[mawmfrl (tyf)ayonf/ rSeay\? qE ponfwYdkwif NyD;ajrmuf k f f G rI-zefqif;rI-wefc; ('d)ukd jzpfapvkjd cif;[laom qEonf orm"dEiwaygif;wnf; ,SOaomfomvQif NyD;ajrmufrI dk S hf f -zefqif;rI-wefc; ('d)ukd &jcif;iSg jzpfayonf/ 0D&, ponfwYdk onfvnf; xkUd twlyif/ xkUd aMumifh Spyg; dk d f aom tao;pdwf taMumif; (y')wkYd udk a[mtyfueonf[k odtyfue\/ k f k f 384/ 16-yg;aom (rlv)tjrpft&if;wkYd [l&m 16-yg;aom tjcif;t&mwkYd jzifh pdw\ rwkevyonf\ f f I f tjzpfudk odtyf\/ rSeay\? ]]NyD;ajrmufr('d)\ rwkevyaMumif; tjrpft&if; (rlv)wkYd onf tb,frQwkYd f I f I f ayenf;? tjrpft&if; rlvwkYd onf 16-yg;wkYd aywnf;? rnGwus-rwGeYf qwaom pdwonf ysi;&djcif;aMumifh rwkef f k f f f vIy?f xkUd aMumifh tmaeO (rwkevyaomoabm)rnf\ (1)? rwuf<urysUH vGiaompdwonf ysUH vGiraMumifh f I f hf f hf I rwkevy?f xdUk aMumifh tmaeOrnf\ (2)? uyfNidaomtm;jzifh rnGwaom pdwonf wyfrufrI (&m*)aMumifh f I f f rwkevy?f xkUd aMumiftmaeOrnf\ (3)? (rke;ojzifh rsuEmrvT) rzJcgaompdwonf jypfrm;rI (Asmyg')aMumifh f I h f f S J G f S rwkevy?f xkUd aMumifh tmaeOrnf\ (4)? igaumiftaejzifh rrSaompdwonf tjrifrm;rI ('d|)aMumifh rwkevy?f f I D f S d f I xkUd aMumifh tmaeOrnf\ (5)? ESpoufwyfpvsuf rzGUJ tyfaompdwonf ESpoufwyfprI (qE&m*)aMumifh rwkef f JG f f JG vIy?f xkUd aMumifh tmaeOrnf\ (6)? vkcsiwyfrufrrS vGwajrmufaompdwonf umr&m*aMumifh rwkevy/ xkUd d f I f f f I f aMumifh tmaeOrnf\ (7)? udavomESihf r,SOaompdwonf ylyef-npfEr;rI (udavom)aMumifh rwkevy?f xkUd f f G f f I aMumifh tmaeOrnf\ (8)? udavom tyki;tjcm;uif;atmif yxm;aompdwonf udavom[laom tyki;tjcm; d f f d f aMumifh rwkevy?f xkUd aMumifh tmaeOrnf\ (9)? udavom tazmfrrS;ojzifh wckwnf; oabmwnfaom f I D pdwonf txl;xl;oabmSaom udavomaMumifh rwkevy?f xkUd aMumifh tmaeOrnf\ (10)? o'gu 15 f d f I cs;ajrmuftyfaom pdwonf r,kMH unfraMumifh rwkevy?f xkUd aMumiftmaeOrnf\ (11)? 0D&,u csD;ajrmuf D f I f I h d tyfaom pdwonf ysi;&draMumifh rwkevy?f xkUd aMumifh tmaeO rnf\ (12)? owdu csD;ajrmuftyfaom f f I f I

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ)

31

pdwonf arhavsmjh cif; aMumifh rwkevy?f xkUd aMumifh tmaeOrnf\ (13)? orm"du csD;ajrmuftyfaompdwonf f f I f ysUH vGiraMumifh rwkevy?f xkUd aMumifh tmaeOrnf\ (14)? ynmu cs;ajrmuftyfaom pdwonf rodr-odrm;rI hf I f I D f I S (t0dZm)aMumifh rwkevy?f xkYd aMumifh tmaeOrnf\ (15)? ynm tvif;a&mifEiwuGjzpfaom (0g-Sif;vif; f I S hf jywfom;pGmodaom) pdwonf t0dZmtarSmifaMumifh rwkevy?f xkUd aMumifh tmaeOrnf\ (16)/ 16-yg;wkdY f f I onf NyD;ajrmufrI ('d)\ (rlv) tjrpft&if;wkYd aywnf;? rlvwkYd onf NyD;ajrmufr-zefqif;rI-wefc; ('d)ukd I dk &jcif;iSg/y/ wefc;zefqif;rI &J&ifjh cif;iSg jzpfue\}} [laom pum;ukd a[mawmfrl (tyf) ayonf/ dk k f quf Si;jyOD;tH?h (pwkwpsmefpwonf ysif;&djcif;aMumifh rwkevy-tpSdaom) teufonf (pmrsuf f d f f I f ESm 2- jycJaom) ]]qkconftwki; pdwonf (pwkwpsmeform"djzif) wnfMunfvwfaomf}} okYd tpSaom h d hJ h d f f h d pum;jzifyifvQif NyD;pD;onfom tu,fum; rSeay\? okYd aomfvnf; yXrpsmef ponfwYdk\ 'd\ blrd yg' y' h f rlvjzpfjcif;ukd jyjcif;tusKd;iSg wzefxyf qktyfayonf/ wenf;Si;jy&vQif (qkconftwki; pdwonfwnf d f d hJ h d f f Munfvwfaomf ponfjzifh jyqkaom) aS;enf;onf okwygVd awmfwYdk vmSaomenf;aywnf;? ('d\ blrd d f d yg' y'rlvwkYd ujdk yaom) enf;onf y#dor'gr*f ygVd(vmSaom enf;aywnf;)? okYd jzpf ESpyg;aomXmewkYd d d f rawGa0jcif;tusKd;iSg (&nf,)vnf; wzefxyf qktyfayonf/ G f d 385/ Pfjzift"d|mefvsuf [l&m (qkvaom teufum;) xkqcNhJ yD;aom *kPx;wkYd Eihf jynfpaom h d dk d dk f l S h Hk wefc;Sif &[ef;onf wefc;zefqif;rI ('d)\ blrd yg' y'jzpfMuaom qkcaom w&m;wkYd udk jynfpapNyD;vQif dk dk d hJ h Hk tbdnmOf\ tajccHyg'upsmefudk 0ifpm; (xkpsmefr)x w&mukd tu,f tvkjdS im;tH?h ]]w&mjzpfv\ w&m d S d dk jzpfv\}}[k udwifyrI y&duudk yNyD;vQif wzef tbdnmOf\ tajccH yg'upsmefudk 0ifpm; (xkr)xNyD;vQif dk H d S t"d|mef\? t"d|mefyaom pdwEihf wydieufyifvQif w&mjzpf\/ waxmifponfudk t"d|mef&mwkYd vnf; f S f enf;wlyif/ tu,f qkconfh twki;rNyD;pD; rNyD;ajrmuf ao;jim;tH?h wzef y&duudk yNyD;vQif ESpBf udrajrmuf d hJ d f H f vnf; (tbdnmOf\ tajccH yg'upsmefu) 0ifpm; (xkpsmefr)x t"d|me tyf\/ rSeay\? oH,wt|uxm dk d S f k f wBudrf ESpBf udrf 0ifpm;jcif;iSg oifonf[k rdeYf qxm;ayonf/ xkoYdk yg'u psmef0ifpm;jcif; ponfudk y&m yg'u h dk d psmefpwonf y#dbm*edrwudk tmkH y\? y&duH yaompdwwYdkonf w&m waxmifudk tmkH yuke\? xkd w&m d f d f f f waxmifaom uk,wYdk uvnf; tqif;\ tpGr;tm;jzifom tmkH yuke\? ynwf\ tpGr;tm;jzifh tmkH yonf d f dk f h f f r[kw?f t"d|mefpwonfvnf; xkUd twlyif w&m waxmifudk tmkH y\? xkt"d|mef pdwonf (psmefoYdk yXrtBudrf d f d f a&mufyudk jy&m) aS;jyqkcaom tyempdwuoYdk a*gMwblpw\ tjcm;rJ lyg0p& pwkwpsmefEihf ,SOvsuf Hk d hJ f hJ d f h S f wBudrwnf;om jzpf\/ f 386/ y#dord'gr*f ]]yuwd yifutm;jzifh wyg;wnf;u w&mukaomfif;? waxmifuaomfif;? wode; dk d dk f udaomif; rsm;pGmukd qifjcif\? qifjcifNyD;vQif ]rsm;pGmjzpfv\ (rsm;pGm jzpfap)}[k Pfjzifh t"d|mef\? rsm;pGm k dk aom uk,onf jzpf\? tSif plVyefuoYdk yifwnf;}}[k tMuifpum;ukd qkxm;\? xkpum;vnf; qifjcif\ d f hJ d d [laompum;ukd y&duH yonf\ tpGrf;tm;jzifh omvQif q (tyf) ayonf/ qifjcifNyD;vQif Pfjzifh t"d|mef\ dk [laom pum;ukd tbdnmOfPf\ tpGr;tm;jzifh qkd (tyf) ayonf/ xkUd aMumifh rsm;pGmaomuk,udk (y&duH f d f pdwjf zif) qifjcif\? xkraemuf xky&dupwwYdk\vnf; tqk; (tbdnmOf\ yg'utjzpfjzif) 0ifpm;\? h d S d H d f H h ormywfrS xNyD; vQif wzef ]rsm;pGmaomuk,jf zpfv\(jzpfap)}[k qifjcif xkqifjcifrI tm0Ze; pdwrS aemuf d dk d f f jzpfueaom ok;Budrf av;Budrueaom aS;tzkYd pwwYdk \ tjcm;rJ jzpfaom2 NyD;aponf\ tpGrf;tm;jzifh 16 k f H f k f d f h t"d|mef[k trnf&aom wckwnf; (wBudrwnf;)aom tbdnmOfPfjzifh t"d|mef\-[l xkd y#dor'gr*f f d pum; teufudk rSwtyfayonf/ f tSipVyefuoYdk yif [laom pum;ukrl rsm;pGmaomuk,f jzpfjcif;\ uk,awGUoufaoukd jyjcif;iSg qktyf f l hJ d d d f d ayonf/ xk0wKukrl okYd jytyf\-xknaemif 2-OD;wkYd onf c&D;oGm;aepOf vrf;zGm;jrif MuaomaMumifh yEu d d d D (vrf;)[laom trnfudk &uke\? ,if;wkYd wif tBuD;onf r[myEu-r[myefrnf\? xkr[myefonf Si&[ef; f G d f y y#dord'gPfwYdk EiwuG t&[wzvoYdk a&mufvsuf &[Em jzpfawmfravonf/ &[EmjzpfNyD;aemuf nD S hf dk f l plVyEu-plVyefudk Sif yay;NyD;vQify'krH ,xm aumue'H ok*E?H ygawm od,m zkvr0Dw*E/ H t*&oH y 0da&mprmeH? wyE rm'dp rd0Evau/ d

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ)

32

aumue'H-aumue'rnfaom? y'kr-y'krmMumonf? ok*EH ,xm-arT;udiaom teHYouJoYdk if;? H f dS h ygawm-eHeuf apmapm aexGufcsdef? z -yGivsuf? t0Dw*E-ruif;rjy,fao;aom teHYonf? od,m ,xmvH hf k H dS jzpf&mouJoYdkif;? ok*E-oDv,eHYponfwYdk jzifh arT;udiaom teHYawmfraom? zkv-t&[wr*fPf oAw h H f dS l H k PfwYdk jzifyivsuf bk&m;tjzpfoYdk a&mufawmfraom? t0Dw*E-ruif;rjy,faom oDvpaom teHY Sawmfraom h G hf l H d l jrwfpmbk&m;uk?d y-zl;jrifygavmh/ t*&oH-yd;yd;jyufjyuf uk,awmfrxuaom a&mufjcnfawmfronfjzpf? G d f S G f dS l 0da&mprmeH-wifw,foyg,fawmfraom jrwfpmbk&m;uk?d y-zl;jrifygavmh/ tEvau-aumif;uif? tm'dpH h l G d 0-xGe;vif;awmufyaeaom aerif;BuD;uJoYdk? wyE-Pfawmf ta&mifwYdk jzifh xGe;vif; awmufyawmfraom f h H f l jrwfpmbk&m;uk?d y-zl;jrifygavmhG [laom *gxmukd oifay;avonf/ plVyefonf xkd *gxmukd av;vwkYd jzifh aMu>yefap&ef rpGr;EkiyJ f d f Savonf/ xktcg r[myefrax&fu plVyefudk ]]oifonf omoemawmf ruRwfxuaom tbAy*Kd vf d d dk f k jzpfonf}}[k qkum ausmif;awmfrS ESixwvu\/ xkpOfumv r[myefrax&fonf qGr;nTe; orKwd& yk*Kd vf d f k f dk f d f f vnf; jzpfae\? (xkYd aMumif) orm;awmf ZD0uonf r[myefrax&fxH csOf;uyf ]]eufjzefcg tSib&m; jrwfpm h f k G bk&m;ESiwuG &[ef;ig;&mwkYd udk yifaqmifc tuREkywYdk \ tdr qGr;ukd cH,l bkO;ay;awmfrMl uyg}}[k avQmuf hf h hJ f f f f f \/ r[myefrax&fuvnf; ]]plVyefudk csefxm; <uif;aom &[ef;wkYd twGuf vufcygonf}}qk vufcH vku\/ H d d f plVyefonf wHcg;rkc &yfwnfvsuf ikae\/ jrwfpmbk&m;onf 'dApuKjzifh jrifawmfrojzifh plVyefteD;okYd f d G l <uawmfr ]]tb,faMumifh ikaeoenf;}}[k ar;awmfr\/ plVyefonf xktaMumif;t&mukd avQmufMum;\/ l h d l d xktcg jrwfpmbk&m;u ]]Gwzwfo&Zm,frudk y&ef rpGr;EkiaomaMumifh ig\ omoemawmf ruRwxuaom d G f I f d f f dk f tbAy*Kd vfrnfonf rjzpfay? (plVyef) &[ef; rpk;&drvif}h }[k tm;ay;um plVyefudk vufarmif; qGuiawmfr k d f J dk f l ausmif;awmfoYdk 0ifNyD;vQif wefc;jzifh ykq;Murf;yki;ukd zefqif; ay;awmfr\? ]]a&mh &[ef; t0wfyi;ukd dk dk d f l dk f qkye,fvsuf ]&aZm[&PH &aZm[&PH (acs;ukd aqmif,wwfonfh t0wf acs;ukaqmif,wwfonft0wf)}[k f l d l h tzefwvJvJ Gwqjdk cif;ukd yaeavmh}}[k nTeMf um;awmfr\/ plVyefu xkneMf um;awmfronftwki; yaepOf xkd f l d T l h d f t0wfyi;onf rnf;npfaom tqif;Som;avonf? xktcg plVyefonf ]]t0wfuawmh xuf0ef;usif pifMu,fay dk f d G d \? t0wf tjypfrSay? pifppfrmrl tjypfonf cEmuk,\omvQif tjypfaywnf;}}[k trSwonmukd d S d f f &NyD;vQif ig;yg;aomcEmwkYd Pfudk csoGi; 0dyemukd yGg;apvsuf tEkva*gMwblPfteD;okYd a&mufap\/ f Hk xktcg jrwfpmbk&m;u a&mifjcnfawmfvwjf cif;ESiwuG atmufyg*gxmwkYd udk a[mawmfravonf/ d G T hf l &ma*g &aZm e p ye a&Pk 0kpw?d &m*awH t"d0peH &aZmwd/ {wH &ZH 0dyZ[dwm y@dwm? 0d[&Ed aw 0d*w&Z omoae/ G &ma*g-wyfpr&m*onf? &aZm-aMu;anmtnpftaMu; aywnf;/ a&Pk-jrLrIeu?dk e p ye 0kpwJG I f f d aMu;anmtnpf taMu;[k rqktyf/ &aZmwd {wH-aMu;anmtnpftaMu;[laom trnfonf? &m*-wyfprI f d f JG &m*\? t"d0peH-trnfaywnf;/ y@dwm-ynmSwYdk onf? {wH &ZH-wyfpr&m*[laom tnpftaMu;uk?d 0dyZ d JG I [dwm-y,fpeYf ue? aw-xkynmSwYdk onf? 0d*w&Z-udavomjrL tnpftaMu;uif;aom Ak'j rwfpm\? G G k f d d G omoae-omoemawmf? 0d[&E-aeMuayuke\/ d f 17 a'gaom &aZm e p ye a&Pk 0kpw?d {wH &ZH 0dyZ[dwm y@dwm? G a'goawH t"d0peH &aZmwd/

0d[&Ed aw 0d*w&Z omoae/

a'gaom-pdwq;jypfrm;rI a'goonf? &aZm-aMu;anmtnpftaMu;aywnf;/ a&Pk-jrLrIef uk?d e p ye f dk S f 0kpw-aMu;anmtnpftaMu;[k rqktyf/ &aZmwd {wH-aMu;anmtnpf taMu;[laom trnfonf? d f d f a'go-pdwq;jypfrm;rI a'go\? t"d0peH-trnfaywnf;/ y@dwm-ynmSwYdk onf? {wH &ZH-pdwq;jypfrm;rI f dk S d f dk S a'go[laom tnpftaMu;uk?d 0dyZ[dwm-y,fpeYf ue? aw-xkynmSwYdk onf? 0d*w&Z-udavom jrL G G k f d d tnpftaMu; uif;aom Ak'j rwfpm\ omoae-omoem awmf? 0d[&E-aeMuayuke\/ G d f arma[m &aZm e p ye a&Pk 0kpw?d arm[awH t"d0peH &aZmwd/ {wH &ZH 0dyZ[dwm y@dwm? 0d[&Ed aw 0d*w&Z omoae/ G

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ)

33

arma[m-trSwurodrI odrm;rIarm[onf? &aZm-aMu;anmtnpftaMu; aywnf;/ a&Pk-jrLrIeu?dk e f dk S f f p ye 0kpw-aMu;anmtnpftaMu;[k rqktyf/ &aZmwd {wH-aMu;anmtnpftaMu; [laom trnfonf? d f d f arm[-trSeurodrI odrm;rIarm[\? t"d0peH-trnfaywnf;/ y@dwm-ynmSwYdk onf? {wH &ZH[trSeudk f dk S d f rodrI odrm;rI arm[[laom tnpftaMu;uk?d 0dyZ[dwm-y,fpeYf ue aw-xkynmSwYdk onf? 0d*w&ZS G G k f d d udavom jrLtnpftaMu;uif;aom Ak'j rwfpm\? omoae-omoem awmf? 0d[&E-aeMuayuke\/ G d f xkdtSifplVyefrSm *gxmokH;yk'f tqkH; y#dord'gav;yg; tbdnmOf 6-yg; tNcHt&H Sdukefaom 9-yg;aom avmukw&mw&m;wkYd udk vufxa&mufvmMuouJoYdk &Sawmfrav\/ J h d l jrwfpmbk&m;onf 'kw,aeY orm;awmf ZD0utdroYdk &[ef;taygif; oHCmawmfrsm;ESiwuG <uawmfrl G d f hf av\/ xktcg jrwfaomtva&ukd ay;voe;csNyD;onftqk; ,m*kudk uyfvvwfaomf vufjzifh oydwudk ydwf d G f H f xm;awmfr\/ tb,faMumifygenf;[k ZD0uu ar;avQmuf\/ ausmif; &[ef;wyg;Sao;onf[k rdeYf awmfr\/ l h h d l ZD0uonf a,musfm; wa,mufudk ]]oGm;acs ausmif;usefaeaom xktSiudk yifaqmif tjrefjyefvmcJavmh}}[k dS d f h h apvTwvu\/ ausmif;awmfrS jrwfpmbk&m; xGucgawmfrNl yD;aomtcguyiff dk f G f G tSipVyEuonf arGUavsmfb,aumif;aom o&ufO,smOf ausmif;wku rdru,udk (tBudrf f l G f d f d dk f waxmif) tyg;waxmifjzpfatmif zefqif;NyD;vQif qGr;bkO;ay; <u&efumvukd ajymMum;onf f f wkiatmif aeawmfravonf/ d f l xktcg apvTwvuaoma,musfm;onf oGm; ouFe;a&mifwYdk jzifh wpyfwnf; wxdexef awmufajymif d f dk f f f d aeaom ausmif;wkutm&mrfudk awGUjrif&aomaMumifh jyefvmcJ ]]ausmif;wkutm&mrfonf &[ef;wkYd jzifh jynfaeyg d f h d f h onf tSib&m;? tb,f&[ef;onf yif&rnfh xk&[ef;jzpfaMumif; bk&m;wynfawmfrodyg}}[k avQmuf\/ xkd f k h d h tcg jrwfpmbk&m;u ]]oGm;acs? aS;OD;pGmjrifawGU&aom &[ef;ukouFe;pGe qG ]jrwfpmbk&m;u tSib&m;ukd G d f f J G f k ac:awmfronf}[k ajymqk yifaqmifc}hJ }[k xka,musfm;ukd rdeYf awmfrvu\/ xka,musfm;onf xkausmif;wkuf l d h d l dk f d d d tm&mrfoYdk oGm; tSipVyefax&f\ ouFe;pGeyif qGuivu\/ xktckuyifvQif edrw &[ef;tm;vk;wkYd f l f f J dk f dk f d d f d H onf uG,aysmufom;Muavonf/ tSipVyefax&fonf ]]oifom;ayawmh}}[k xka,musfm;ukd vTwvuNf yD;vQif f G f l G d f dk rsuEmopfjcif; tpSaom uk,vufowoifjcif; udpudk yNyD;aemuf (xka,musm; ra&mufr) aS;OD;pGm <u f S d d f k f d f D a&muf rdrtwGuf usa&mufaomae&m xkiae av\/ taMumif;t&mukd&nf ]]tSifplVyefuJhokdYyif}}[k d d f rdeYf qdk (tyf)ayonf/ xkoYdk zefqif;&m txl;rowfrwr zefqif;vQif rsm;pGmukeaom edrwkyyg;wkYd onf zefqif;ol d S f l f d f G wefc;SiEihf wlMuonfom jzpfue\? xkijf cif;&yfjcif;ponfwYdkwijf zpfap? ajymqkjd cif; qdwqwaejcif;ponfwYdk dk f S k f d G f d f wGijf zpfap wefc;Sif ywki; ywki;aom trIuomvQif yuke\/ tu,f txl;xl;aom tjcif;t&mSdatmif dk d f d f dk f yvkjd im;tH?h tcsKdUu yXrtG,MdS u[ef tcsKdUu tv,fyi;tG,MdS u[ef tcsKdUu aemufq;yki;tG,MdS u[ef? f dk f f Hk d f f 18 tcsKdUu SnaomqHyifMdS u[ef tcsKdUu xuf0uf acgif;wk; &dwxm;Mu[ef tcsKdUuvk;0 acgif;wk;&dwxm; f H f H H f Mu[ef tcsKdUu qHyif tjzL trnf; a&mvsufMdS u[ef tcsKdUu xuf0uf eDaomouFe;SMd u[ef tcsKdUu 0gazsm f aom ouFe;SMd u[ef yvkjd im;tH?h yk'\tpGr;jzifh jywfom;pGm Gwjf cif; (y'bmP) w&m;a[mjcif; ("ruxm) f f f o,maom toHjzifh Gwjf cif; (o&bn) jyemukd ar;jcif; ajzjcif; qk;a&usKjd cif; ouFe;csKyfjcif; zGyavQmjf cif; d f f ponfwYdk udk yaeMu[ef xkrS wyg;vnf; txl;xl; tjym;jym; SaeMu[ef yvkjd im;tH?h xkoYdk yvkaom wefc;Sif d d d d dk onf yg'upsmefrx rQaom&[ef;wkYd onf yXrtG,f SonfjzpfMuap okYd tpSaomenf;jzifh y&duudk yNyD; S d d H vQif wzef0ifpm; NyD;aemuf xkyg'upsmefrS x t"d|meftyf\? t"d|mefpwEihf wydieuftvktyf tvktyf d d f S f d dS d dS aom tjym;SMd uonfomjzpfaom edrw &[ef;wkYd onf jzpfue\/ wGif w&yfNyD;\/ d k f trsm;vnf; jzpfygvsuf wyg;wnf;jzpf\- okYd tpSaomzefqif;rIwYdk vnf; qkcaom enf;twl d d hJ yifwnf;/ qkvwHonfum; txl;aywnf;? wefc;Si&[ef;onf ,ckjyqkconftwki; trsm;jzpfatmif d h kd f d hJ h d f zefqif;NyD; wzef ]]wyg;wnf;omjzpfvsuf pBuom;tH?h Gwqjdk cif;ukd ytH?h jyemukdar;tHh}}[k BuHaomfif;? G f ]] ausmif;wkuonf enf;aom&[ef; S\? tu,f tcsKdUaomolwYdk vmMuygrl rQ avmufrsm;ukeaom d f d f tqifwl &[ef;wkYd onf b,fu a&mufvmMutHenf;? pifppftm;jzifh t&monf ausmif;Srax&f\ wefc; h d dk

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ)

34

tmEkabmfyif jzpfrnf[k ighudk wefc;Sire; odom;Muvdrrnf}}[k tvkenf;jcif;aMumifaomfif; t"d|mef yxm; dk f S f G hf d h aom tcsderukerD tMum;yifvQif ]]wyg;wnf;jzpfvonf}}[k tvkaom &[ef;onf yg'upsmefudk 0ifpm; f f dk d dS NyD;vQif xkpsmefrx ]]wyg;wnf;jzpfv\ (jzpfap)}}[k y&duH yNyD;vQif wzef yg'upsmefudk 0ifpm; xkpsmefrx d S dk d S ]]wyg;wnf; jzpfap}}[k t"d|meftyf\/ t"d|mefpwEihf wydieufyif wyg;wnf;jzpf\/ okYd ryygrlum; d f S f yki;jcm;xm;onfh umv\ tpGr;tm;jzifh tvkvyif wyg;wnf;jzpf\/ d f f d dk 387/ tm0dbm0H wda&mbm0H [laom pum;&yf xifm;jzpfjcif;ukd y\? wzuf jzpfjcif; (uG,jf cif;) S ukd y\/ um;qkvaomteuf/ rSeay\? teufuyif &nf y#dord'gr*f ]]tm0dbm0H-[lonfum; wpkH d dk f dk wckjzifh rqD;wm;tyfonf rzk;uG,tyfonf yGivif;onf xifm;onfjzpf\/ wda&mbm0H [lonfum; wpkwck H f hf S H jzifh qD;wm;tyfonf zk;uG,tyfonf ydwtyfonf arSmuftyfonfjzpf\}}[k zGifhqkdxm;ayonf/ xkd 2-rsKd; wkYd wif H f f G wefc;Sionf xifm;jzpfatmifyvkvQif trkuarSmifurvnf; ta&miftvif;ukd (tvif;jzpfatmif) y\? dk f S d d f dk l zk;uG,aeonfurvnf; [if;vif;yGiatmif y\? rxifay: onfurvnf; xifay:atmify\/ tb,fokdYenf; H f dk l hf dk l [lr/ wefc;Sionf zk;uG,aeaomoluvnf; awGUjrif&atmif ta0; wnfaomoluvnf; awGUjrif&atmif l kd f H f dk dk rdru,ujdk zpfap olwyg;ukd jzpfap yvkvQif yg'upsmefrS x trkuarSmifonf jzpfaomtvif;Sonf jzpfap d dk f d d f d [laomfif; zk;uG,aeaomt&monf [if;vif;yGiap[laomfif; rxifay:aom t&monf xifay:ap H f hf [laomfif; qifjcifvsuf y&duudk yNyD;vQif qkcNhJ yD;aomenf;jzifyifvQif t"d|mef\? t"d|mefpwEihf wydieuf H d h d f S f t"d|mefonfh twki;yif jzpf\/ ta0; wnfMuaomfvnf; wyg;aom yk*Kd vfwYdk onf (rdru) jrifue\? rdrd d f d dk k f uk,wiuvnf; jrifvvQif jrifay\/ d f dk f dk 19 388/ wefc;jym#d[mukd tb,fol ybl;oenf;[lrl jrwfpmbk&m; ybl;onf/ ybl;ykrm-jrwfpm dk G H S G bk&m;onf (temxydPaoa|;\ orD;jzpfo) plVokb'gu yifavQmuftyfonfjzpf 0douHewf zefqif;tyf f l h aom ig;&maom jymom'faqmif (,mOfys)ausmif;wkYd jzifh om0wd rdUrS ckepf,Zem a0;uGmaom omauwrdUokYd <u H l awmfraomtcg omauwrdUaevlwYdku om0wd rdU aevlwYdkudk jrifatmif om0wd rdUaevlwYdkuvnf; omauwrdY l aevlwYdkukd jrifatmif t"d|mefyawmfravonf/ omauwrdUtv,f oufqif;awmfrNl yD;vQif ajrBuD;ukd ESpjf zmcGJ l t0Dpwif atmif jrifapawmfr\? aumif;uifuvnf; ESpjf zmSap jA[mjh ynfwiatmif jrifapawmfr\/ d dk l dk J dk f l xkUd jyif ewfjynfrS oufqif;awmfrjl cif;jzifvnf; xifm;jrifatmif yawmfrjl cif;[laom teufudk h S xifm; jyoifay\/ wqifpum;Mum;&onfrm jrwfpmbk&m;onf a&rD;tpktpkzefqif;jyaom ,rkujf ym#d[mukd S h h S G H H d yawmfr Spaomif;av;axmifaom ow0gwkYd udk udavomtaESmiftzGUJ rS vGwapawmfrNl yD;vQif ]]aS;twdwu l f f f Ak'j rwfpmwkYd onf ,rkujf ym#d[myawmfrNl yD;aemuf tb,foYdk <uawmfrueoenf;}}[k qifjcifawmfrwm0wom G d l k f l ewfjynfoYdk <uawmfrMl uaMumif; jrifawmfravonf/ xkoYdk jrifawmfrNl yD;aomtcg wzufaom ajcawmfjzifh ajrjyif l d ay: eif;awmfrvsuf 'kw,ajcawmfudk ,k*EKd &f awmifxuf wnfapNyD;vQif aS;ajcawmfudk ajrmufcsawmfrum l d D l jrif;rk&awmifxyudk eif;awmfr xkjd rif;rk&awmifxyf wm0womewfjynf0,f y@Kurvm ausmufzsmxuf d f d f l d f d 0guyfawmfrNl yD;vQif waomif;aom pMu0VmwkuwYdk rS vma&mufpa0;vsufaom ewfwYdk tm; tprSp tbd"rm d f k dS a'oemukd tm;xkwa[mMum;awmfravonf/ eHeuf qGr;cH<ucse edrwbk&m; kyyg;awmfudk zefqif;awmfr\? f l f d f d f G l xkerwbk&m;u (tpOfa&muf&mrSp) tbd"rmw&m;ukd qufvufa[mMum;awmfravonf/ (oufawmfxifm; d d d l S Saom) jrwfpmbk&m;onf (ajrjyif [dr0Emt&yfoYdk qif;oufawmfrcNhJ yD;vQi) em*vwmac: e*g;EG,'efyudk d G l f f l ok;aqmifawmfr te0wwfti rsufEmopfawmfrNl yD;vQif Ow&ukt&yfwYdk 0g-ajrmufuRe; qGr;ukc,l H l dk f S k f f d H awmfrc te0wwftif teD; bkO;ay;awmfravonf/ tSiom&dyw&mrax&fonf xkt&yfoYdk <uoGm; l hJ dk f l f k d jrwfpmbk&m;ukd Sc;uefawmh\/ jrwfpmbk&m;u ]],aeY rQaomw&m;uka[mcJNh yD}}[k tSiom&dyw&mrax&f G d dk G d f k tm; enf;ay;awmfr\/ enf;jzifh ok;vwkYd ywfv; tbd"rma'oemawmfudk rjywfrpJ a[mawmfr\/ xkd l H Hk l w&m;awmfudk emMum;Mu uka#Spq,faom ewf jA[mwkYd tm; opmav;yg;w&m;ukd odjcif;jzpfavonf/ f ,rkujf ym#d[mjyyG vma&mufpa0;vsuaom tcsif; wqJEp,ZemSd vlxy&dowfonfvnf; jrwfpm d J k f dS h S f l k G bk&m;ukd zl;ajrmNf yD;rSomvQif (olwYdk\ae&yfoYdk ) oGm;Murnf[k &nf,um opfwyfzUJG wnfaeavonf xkvxk G f d l y&dowfudk temxydPf aoa|;BuD;\nD plVtemxydPf aoa|;uomvQif tvk;pkaomypn;wkYd jzifh vkyauR;\/ H H f f pka0;vsuf SMd uaomvlwYdk onf ]]jrwfpmbk&m; b,ft&yfrmenf;}}[k od&ef tusKd;iSg tSitEk'g rax&fudk ar; G S f k avQmufawmif;yefue\? tSitEk'grax&fonf tvif;ukd yGg;ap 'dApuKjzifh Munfvwfaomf xkwm0wom k f f k h d ewfjynf 0guyfvsuaom jrwfpmbk&m;ukd jrifawmfr ajymMum; awmfr\/ f dS G l l

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ)

35

xkvwYdkonf jrwfpmbk&m;tm;Sc;uefawmh&ef r[marm*vmefrax&fudk awmif;yefMu\/ r[marm*vmef d l G d dk rax&fonf y&dowftv,fyifvQif r[myx0DajrBuD; ikyvQKd; jrif;rk&awmifudk azmufxi;NyD;vQif 20 f d f G f jrwfpmbk&m;\ ajcawmf&if; jrwfpmbk&m;\ ajcawmfwYdk udk Sc;vsufomvQif ay:xGu ]]ZrL'dyuRef;ae vlwYdk G G d dk f f onf jrwfpm bk&m;\ ajcawmfwYdk udk Sc; zl;ajrmfMuNyD;rSomvQif (olwYdk ae&yfoYdk ) oGm;Murnf qkMd uygonf tSif G d dk bk&m;}}[k avQmufxm;av\/ jrwfpmbk&m;u ]]arm*vmef? oif\aemifawmf w&m;ppfoBl uD; om&dyw&monf G k ,ck b,frmaeoenf;}}[k ar;awmfr\/ ouFrdUrSm aeygonf tSib&m;-[k avQmuf\/ arm*vmef? ighuz; S l f k dk l ajrmfvaom olwYdkonf eufzefcg ouFrdUokYd oGm;Muap? eufjzefowif;uRwvjynfh r[my0g&PmaeY OykoaeY dk D f f ouFrdUokYd igqif;ouf<uvmrnf- [k rdeYf awmfrvu\/ tSif r[marm*vmef rax&fonf ]]aumif;ygNyD l dk f tSib&m;}}[k avQmuf jrwfpm bk&m;ukd Sc;uefawmhNyD;vQif vmcJaomvrf;jzifyif oufqif;cJ vlwYdk \ txH f k G d dk h h h okYd a&mufav\/ oGm;pOf jyefvmpOf umvvnf; olUukd vlwYdk jrifatmif t"d|mef yavonf/ onfum; t&m aS;OD;pGm tSit[marm*vmefrax&f zefqif;onfh xifm;jzpfaom wefc;jym#d[maywnf;/ f S dk xktSir[marm*vmefonf ,ck qkconftwki; jyefvmcJNh yD;vQif jrwfpmbk&m;rdeYf awmfrvuaom xkd d f d hJ h d f G l dk f taMumif;ukd ajymMum; ]]a0;vSonf[k ratmufarhMuyJ eHeufpmpm;NyD;MurSomvQif xGuMf uuke}f }[k rdeYf qawmfrl dk \/ jrwfpmbk&m;onf odMum;rif;tm; ]]odMum;rif;? eufjzefvUl avmuokYd <urnf}}[k ajymMum;awmfr\/ G l odMum;ewfrif;onf ]]tarmif 0douH? jrwfpmbk&m;onf eufjzefcg vlUavmuokYd <uawmfrv\? aTapmif;wef; G l dk wck aiGapmif; wef;wck ywjrm;apmif;wef; wcktm;jzifh ok;oG,aomapmif;wef;wkYd udk zefqif;avmh}}[k 0douH H f ewfom;ukd trdeYf ay;\/ 0douHewfom;uvnf; xktrdeYf twki; zefqif;\/ jrwfpmbk&m;onf 'kw,aeYrm d d f G d S jrif;rk&f awmifxy &yfawmfrvsuf taSUavmu"mwfudk Munfawmfr\? waxmifru rsm;pGmaom pMum0Vm d d f l h I l wkYd onf [if;vif; yGiuevsuf wjyifwnf;uJoYdk xifay:uke\/ taSUt&yfjzifh [if;vif;xifm;ouJoYdk yif hf k f h f S h twl taemuft&yf ajrmuft&yf awmift&yfjzifvnf; tvk;pkudk [if;vif;yGivsuf jrif&avonf/ atmufzuf h H H hf vnf; t0Dpd wkiatmif txufzufvnf; tued|bkwiatmif jrif&avonf/ d f H dk f xkaeY (wode;ru rsm;pGmaom pMum0VmavmuESihf ow0gtaygif; avmuukd xifm;ay:apaom) d f S avmu0d0&Prnfaom wefc;zefqif;jcif; jzpfconfq\? vlwYdkonfvnf; ewfwYdkujdk rifue\? ewfwYdkonf dk hJ dk k f vnf; vlwYdk udk jrifue\? xkoYdkjrif&m vlwYdku txufoYdkarmfMunfh &onf r[kwue?f ewfwYdkuvnf; atmuf k f d f k okYd ikYH Munf&onfr[kwue?f ewf vl tm;vk;wkYd onf rdrwYdk \ aSUrsufarSmufomvQif tcsif;csif;ukd jrifue\/ h f k H d k f jrwfpmbk&m;onf ywjrm;jzifh NyD;aomtv,fapmif; wef; avSum;jzifh qif;oufawmfr\/ 6-rsK;aom umrm0p& G l d ewfwYdk onf vuf0zuf aTapmif;wef; avSum;jzifh (qif;ouf uke\)? ok'g0go jA[mwkYd onfif; r[mjA[mBuD; J f onfif; vusmzuf aiGapmif;wef; avSum;jzifh (qif;oufue\)/ odMum; ewfrif;onf jrwfpmbk&m;\ oydwf f k f G ouFe;ukd ,lvmcJ\/ r[mjA[mBuD;onf ok;,lZemSaom xD;jzLawmfudk rk;vsu?f ok,mrewfrif;onf om;NrD; f h H d d ,yfuuivsuf? yOocrnfaom *EA ewfom;onf OoQpfo;rSnuoYdk 0gazsmhazsmhtqif;S aAvk0y@K dk dk f d D hf hJ d rnfaom ok;*g0kwcefYdS apmif;ukuivsuf jrwfpmbk&m;tm; ylaZmf,if; qif;ouf\/ xkaeY jrwfpmbk&m;ukd H f d dk f G d G zl;jrif bk&m;jzpf&ef vkcsifawmifwjcif;ukd rjzpfapyJ wnfaom ow0grnfonfrSay/ onfum; t&m d h d jrwfpmbk&m; zefqif;aom xifm;jzpfonfh wefc;jym#d[maywnf;/ G S dk 21 wenf; jy&vQif oD[VuRe; wv*F&ausmif;ae"r'Erax&fonfvnf; wdr [m0d[m&0,f dk f f d apwD,ifjyif xkiNf yD;vQif ]]ok;yg;aom tusifw&m;wkYd Eihf jynfpaom &[ef;onf tyPu y#dy'grnfaom d H h S h Hk ude;ao tusifudk usifonf rnfay\}} tpcsDaom tyPuokwudk a[maepOf ,yfudk atmufzufoYdk aS;Iy f h h f vku\? t0Dpwiatmif wjyifwnf; [if;vif; yGiavonf? xkUd aemuf ,yfudk txufzufoYdk aS;Iyvkujf yef\? d f d dk f hf d jA[mjh ynfwiatmif wjyifwnf; [if;vif; yGiavonf/ "r'Erax&fonf i&Jab;jzifh Ncdr;acsmufif; ewfjynf dk f hf d f csrf;omjzifh jzm;a,mif;if; w&m;uka[mawmfravonf? tcsKUd aomwmyef jzpfMuavonf? tcsKdUou'g*grf d l tem*grf &[EmjzpfMuavonf/ wGif w&yfNyD;\/ 389/ uG,jf cif;ukd yvkvQifrum; tvif;a&mifurvnf; trkuarSmify\? tzk;tuG,rSonfurvnf; d l dk l d f H f d dk l zk;uG,atmify\? xifay:onfurvnf; rxifay:atmify\? tb,foYkd enf;[lrl wefckd;Sifonf tzkH;tuG,f H f dk l rSaomoludk aomfvnf; teD;wnfaeaomoluaomfvnf; rjrif&atmif rdru,uaomfif; olwyg;ukaomfif; d dk d dk f dk d yvkdvQif yg'upsmefrS x ]]ta&miftvif;Sd&mXmeonf trkdufwkdufjzpfap}}[laomfif; ]]tzkH;tuG,f

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ)

36

rSaomt&monf zk;uG,tyfonf (zk;uG,aeonf)jzpfap}} [laomfif; ]]xifay:aeaom t&monf d H f H f rxifay:onfjzpfap}} [laomfif; qifjcif y&duudk yNyD;vQif qkcNhJ yD;aomenf;jzifyifvQif "d|mef\? "d|mefaom H d h pdwEiwydieufyifvQif t"d|mefytyfonftwki; jzpf\/ teD; wnfueaomfvnf; olwyg;wkYd onf (rdru) f S hf f h d f k f d dk rjrifue?f rjrifvaom wefc;Sionf (olwyg;wkYd u) rdru,wivnf; rjrifawmhay/ k dk dk f dk d dk f dk f 390/ wefc;jym#d[mukd tb,fol ybl;oenf; [lr-jrwfpmbk&m;ybl;onf/ ybl;ykrm-jrwfpm dk l G H S G bk&m;onf teD; xkiaevsufyifaom ,otrsKd;om;ukd (ol\) zcif rjrifatmif yawmfravonf/ xkUd twlyif d f dS l ,lZem 120-t&yfwiatmif r[muyerif;tm;udqjdk cif;ukd yawmfr xkrif;ukd tem*grdzv xkrif;\ trwf dk f d l d dk f d waxmifuvnf; aomwmywzv wnfapNyD;vQif xkrif;\ vmcJ&mvrf;twki; vkuvmaom rde;rwaxmif dk d dk f d h d f d f f tNcHt&H Sdaom taemZma'0Drz&m;onf vmvwf teD; xkiaeaomfvnf; ta>ct&Hy&dowfEiwuG rif;ukd d k d f S hf rjrifatmif yawmfr ]]r[muyerif;ukd awGUjrifygoavm tSib&m;}}[k taemZma'0Du ar;avQmufaomtcg l d f k ]]tokYd enf; taemZm? oifrm rif;ukd Smjcif;u aumif;jrwfoavm? okYd r[kwf rdru,udk Smjcif;u aumif;jrwf h S d dk f oavm}}[k ar;awmfr\/ ]]rdru,udk Smjcif;u aumif;jrwfygonf tSib&m;}}[k ajzMum;avQmufxm;NyD;vQif l d dk f f k (kaopGm) xkiaeaom xktaemZma'0Dtm; tNcHt&H rde;rwaxmifEiwuG aomwmywzvwnfatmif w&m;ukd d d f d f S hf d dk f a[mawmfr\/ trwfwkdYonf tem*grdzv r[muyerif;onf t&[wzv wnfav\/ xkdUjyifvnf; 22 l dk f d dk f oD[VuRef;okYd a&mufaomaeY rdrEitwlvmMuaom tjcm;yk*Kd vfwYdk udk a'0ger,wdrif; rjrifatmif t"d|mef dk f d S hf d yaom r[dErax&fonfvnf; rjrifatmif zefqif;aom wefc;ukd ybl;onfomwnf;/ dk 391/ wenf;jy&vQif wefc;Sif xifm;aom jym#d[m tvk;pkonf tm0dbm0rnf\/ wefckd;Sif rxifSm; dk S H H aom jym#d[monf wda&mbm0rnf\/ xkwif wefc;Sif xifm;aom jym#d[m NyD;ajrmufrI wefc;vnf; xifm; d G dk S dk S \ wefc;Sivnf; xifm;\/ ,if;wefc;jym#d[mukd ,rkujf ym#d[mjzifh jytyf-odaptyf\/ rSeay\? xk,rkuf dk f S dk d f d d jym#d[m ]]avmu jrwfpmbk&m;onf om0uwkYd Eihf roufqiaom ,rkujf ym#d[mukd y\? txufyi; G S dk f d dk f uk,awmfrS rD;vQHtpkonf jzpf\? atmufyi; uk,awmfrS a&t,Ofonf jzpf\}} okYd ponfjzifh ESpyg;vk; d f dk f d f f H xifm;cJav\/ wefc;Sif rxifm;aomjym#d[m NyD;ajrmufrI wefc;onfomvQif xifm;\? wefc;Sionf S h dk S dk S dk f rxifm;ay/ ,if; wefc;jym#d[mukd r[uokwjf zifif; jA[erEe okwjf zifif; jytyf-odaptyf\/ rSeay\? S dk h d h f xkowwYdk tSir[u\if;? jrwfpmbk&m;\if; zefqif; NyD;ajrmufonfwefc;om xifm;\? wefc;Sionf d k f f G h dk S dk f rxifSm;ay/ tqkdonf]]oifavsmfaomt&yf xkiaeNyD;vQif pdwo<l u,fonf tSir[uukd ]awmif;yefygonf tSif h d f f bk&m;? tSir[uonf tuREkytm; vlomrefwYdk \ w&m;xuf vGejf rwfaom wefc;jym#d[mukd jyawmfrl f f f dk yg}[k avQmuf\/ 'g,um okYd jzpfvQif ausmif;OD; qif0if tay:kt0wfudk cif; jruftpkudk jzefYBuJ H xm;ygavmh-[kq\/ aumif;ygNyD tSib&m;-[k tSir[utm; 0efcH jyefMum;NyD;vQif pdwo<l u,fonf dk f k f ausmif;OD;qif0if tay:kH t0wfucif; jruftpkudk jzefYBuJxm;av\/ xkdtcg tSifr[uonf dk ausmif;xJoYdk 0ifNyD;vQif xkoYdk oabmSaom wefc;zefqif;rIudk yavonf? ,if;okYd aom wefc;zefqif;rI d d dk dk aMumifh rD;awmufr;vQHonf oHaumufayguf (aomhayguf)jzifif;? wHcg;GuwYdk \ tMum;jzifif; xGu D h f h f jrufwYdkudk avmifav \? tay:kHt0wfukdum; ravmifay}}[k qkonfEihf tnDyif/ d S xkYd jyif]]&[ef;wkYd xktcg igonf xkoYdk oabmSaom wefc; zefqif;jcif;ukd ycJayonf? rQjzifh d d d dk h AujA[m onfif;? Au jA[m\ y&dowfonfif;? jA[yg&doZmjA[mwkYd onfif;? ig\ toHuvnf; dk Mum;ukevwH?h ighuvnf; rjrifuevwHh [k &nf,um uk,a&mifazsmufvsuff dk k f G f d f 23 ]]ba00g[H b,H 'dom? b0O 0dba0ode/ G H b0H embd0' udO?d eEO e Oyg'd,} } d ]](rm&dom-ighudk awGUjrif&ef SmBuHaeMuaom jA[mtaygif;wkYd )? t[H-igonf? ba0-b0oHo&mxJ? b,H-tkjd cif; emjcif; aojcif;tpSaomab;uk?d 'dom{0-jrifaomaMumifomvQi?f 0db a0ode-b0uif;&m d G h H ukd SmaeMuaom olwYdk \? b0O-wG,wmrI ruif;ao;aomaMumifh tzefwvJvJ jzpfae&jcif;ukvnf;? f d

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ)

37

'dom {0-jrifaomaMumifomvQi?f udOd b0H-wpkwckaom b0ukrQ? e tbd0'-rcsD;rGr;ownf;? eEOG h H d f d b0 ESpoufaysmfarGUaom wPSmukvnf;? e Oyg'd,-qGuirxm;yJ jywfppeYf vwvuayownf;/}} f d J dk f J G T f dk f wd-[laom*gxmukd GwqcNhJ yD-[k a[mawmfronfEivnf; tnDyif/ f dk l S hf 392/ wda&mukH wda&mygum&H wda&myAwH toZrmaem*pwd ao,sxmyd tmumao- [laom pum;&yf wda&mukH [lonfrm eH&\wzufoYdk? eH&\xkzuftzkYd oYdk -[k qkv\/ wda&myg um&H-wHwi;\ S H H d d dk dk f wzufoYdk? wda&myAw-awmif\ wzufoYdk [aom yk'wYdk vnf; enf;wlyif/ txl;um; ukonf tdre&\ H l f f H H trnfjzpfonf/ ygum&onf tdrf ausmif;wkuf GmponfwYdk \ t&Htwm;wHwi;aywnf;/ yAwonf ajrrIeYf d dk f awmifaomfif; ausmufawmifaomfif; jzpfonf/ toZrmaem[lonfrm rNid-rxd-rwkur([k qkv\)/ S d f l d dk ao,sxmyd tmumao [lonfum; aumif;uifuJoYdk([k qkv\)/ qkconftwki; oGm;vkaom wefc;Sif h d dk d hJ h d f d dk onf tmumo uokP;psmefudk 0ifpm; (xkr)xNyD; vQif eH&uaomfif;? wHwi;ukaomfif;? jrif;rk&f pMum0Vm d f d S H dk dk f d d awmif ponfwYdk wivnf; wyg;yg;aom awmifuaomfif; (tayguftacgif; tmumojzpfap[k) qifjcifvsuf G f dk y&duH yNyD;vQif ]]tayguftacgif; tmumo jzpfap}}[k "d|meftyf\? (xkt&yf) tmumoomjzpf\? atmufoYdk d qif;vkotwGuf txufoYdk wufvotwGuf (xkd eH&H wHwi;awmifonf) tacgif;Sonf jzpfav\? xkwcsi; d l dk l dk f d f f ayguf oGm;vkdoltwGuf taygufSdonf jzpfav\/ xkwefc;Sionf tacgif;taygufaeaom xkd eH&wwi; d dk f dS H H dk f awmif rNid-rxdyJ oGm;Ekiay\/ d f t&m wdy#u plVmb,rax&fu rdeYf qonfrm ]]ighiwYdk (tmumo zefqif;&ef) tmumo uokP; d dk S S f d f ukd 0ifpm;jcif;onf tb,ftusKd; Soenf;? qif jrif; ponfwYdk udk zefqif;vkvQif qifuokP; jrif; uokP; d d d f d f ponfwYdk udk 0ifpm;&oavm? trSwrSd wpkwckaomuokP; y&duudk y Spyg;aom ormywfwYdk 0oDabmf f H d f H f ajrmufjcif;onf omvQif yrmP r[kwygavm? (xkUd aMumif) tMuiftMuift&mukd tvk\? xkxt&myif f h d dS d dk jzpfonf}}[k rdefYqkd\/ (xktcg) &[ef;wkYd u ]]tSib&m;? ygVd (tmumo zefqif;&m0,f) tmumo uokP; d f k d f onf omvQif vmSonf? xkUd aMumifh tmumozefqif;&m tmumouokP; 0ifpm;jcif;ukd rcRwfyif qktyfd d f d qkoifygonf}}[k avQmufMuuke\/ xkpum;&yf atmufygonf y#dord'gr*f ygVdaywnf;/ d h f d ]]yuwd yifutm;jzifh tmumouokP;ukd Ekieif;pGm&ol jzpf\? (xkdolonf) eH&wzuf wHwi; dk d f d f H dk f wzuf awmifwzufudk qifjcif\? qifjcifNyD;vQif ]tmumo jzpfap}[k Pfjzifh "d|mef\? tmumoonf jzpf\? eH&wzuf wHwi; wzuf awmifwzufoYdk rNid-rxdr oGm;\? yifudk yuwdtm;jzifwefc;rSaom H dk f l h dk d vlwYdk onf wpkwckjzifh rydwrqD;wm; tyfaom tumt&H rSaom t&yf rNid rxdueyJ oGm;Muukef H f d k f ouJoYdk twlyif ormywfpyg;pdwudk Ekieif;(jcif;okYd a&muf)aom xkwefc;Sionf eH&wzuf h S f f d f d dk f H wHwi;wzuf awmifwzufoYdk rNidrxdr oGm;\? aumif;uif oGm;ouJoYdk yifwnf;}} um; y#dord'g dk f l h r*fygVdjzpfonf/ 24 apm'emoGi; Si;jyOD;tH?h xk&[ef;onf t"d|mefy oGm;aepOf (vrf;ckvwf) tMum; awmifaomf f f d if; opfyifaomfif; tu,f aygufvmjim;tH?h wzef 0ifpm; t"d|mef ytyfygoavm-[lr-wzef t"d|mef l yjcif; tjypfrSay? rSeay\? wzef0ifpm; t"d|mefyjcif;onf OyZm,fq&mhx ed,nf;,lonfEihf wlay\/ d f H S okYd aomfvnf; wefc;Sif &[ef;u ]]tmumojzpfap}}[k t"d|mef yxm;NyD; jzpfaomaMumifh [if;vif;tmumo dk jzpfaeonfomwnf;? aS;t"d|mef\ tpGr;jzifyifvQif xkwefc;Sif &[ef;rSm ]]tMum; OwkaMumifjh zpfaom awmif f h d dk aomfif; opfyifaomfif; aygufvmvdrrnf}}[laom t&monf jzpfEiaom tcGitaMumif; r[kwonfom hf dk f hf wnf;/ tjcm; wefc;Siu zefqif;vQifrum; yXrzefqif;rIu tm;BuD;\? (xkYd aMumif) aemufzefqif;ol\ awmif dk f l h opfyif ponfonf yXrzefqif;xm;aom xktmumo\ txufoYdkjzpfap atmufoYdkjzpfap oGm;av&m\/ d 393/ yx0d,myd OrKZerZ[aom pum;&yf OrKZ[onfrm ay:wufjcif;ukqonf/ edrZ[onf d k H l l S d dk k l rSm ikyjf cif;ukqonf/ ajrBuD;xJ ay:jcif; ikwjf cif;ukd yvkaom wefc;Sionf tmayguokP;ukd 0ifpm;NyD;vQif d dk d dk f d f (xkr)x rQaomt&yf ajronf a& jzpfap[k yki;jcm;vsuf y&duH yNyD;vQif qkcNhJ yD;aom enf;jzifyif "d|meftyf d S d f d h \/ "d|mefonfEihf wydieuf yki;jcm;xm;orQ t&yf ajronf a&twdomvQif jzpf\/ xkwefc;Sionf xka& S f d f d dk f d ikyjf cif; ay:jcif;ukd y\/ xkpum; atmufyg rSm om"ujzpfaom y#dord'gr*fygVdaywnf;/ d

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ)

38

]]yuwdyifutm;jzifh tmayguokP;ormywfudk Ekieif;pGm&oljzpf\? (xkoonf) ajrukd qifjcif\? dk d f d f d l qifjcifNyD;vQif a&jzpfap[k Pfjzifh "d|mef\? a&jzpf\? xkwefc;Sionf (a& jzpfaeaom) ajrxJikyjf cif; d dk f ay:jcif;ukd y\/ wefc;rSaom yuwdvwYdk onf a&xJ ikyjf cif; ay:jcif;ukd yMuouJoYdk twlyif ormywf dk d l h Spyg;pdwukd Ekieif; (jcif;okYd a&muf)aom xkwefc;Sionf (a&jzpfatmifzefqif;xm;aom) ajrxJ ikyjf cif; f f d f d dk f ay:jcif;ukd y\? a&xJ ikyjf cif; ay:jcif;ukd youJoYdk yifwnf;}} um; y#dord 'gr*fygVd/ h ikyjf cif; ay:jcif;rQuom oufouf yonfr[kwao;? a&csK;jcif; aomufjcif; rsuEmopfjcif; ouFe; dk f d f S f oydwpaom b@mukd avQmfjcif; aq;jcif; ponfwYdk wif tvk&m&m trIu(vnf;) y\/ oufouf a&omvQif f G d dS dk jzpfonf r[kwao;? axmywf qD ysm; wifvponfwYdkwivnf; xkxtvk&mukd rnf rnfaom 0wKonf f J G f d dk d dS rQavmuf jzpfap[k qifjcifNyD;vQif y&duH y "d|mefaom wefc;Sitm; "d|meftyfonftwki;yif jzpf\/ aumfcyf dk f h d f tk;wnfonfudk yaomoltm; axmywfonf (tk;xJvnf;) axmywfyif jzpfae\? qDponfwYdkonfvnf; qD d d ponfwYdkyif jzpfaeuke\? a&onf a&yif jzpfae\/ xkwefc;Sionf (ajrukd zefqif;xm;onf) xka& pkpwap f d dk f h d d G f vkaomfomvQif pkpw\? rpkpwapvkygrl rpkpw/ xkajronf xkzefqif;oltm;omvQif a&jzpfonf? tjcm; d d G f d G f d d G f d d vlrsm;rSm ajromvQif jzpf\/ (a&zefqif; xm;aom) xkajr vlwYdkonf ajcvsivnf; oGm;uke\? ,mOfponf d f f wkYd jzifvnf; oGm;uke\? xGe,ufrI ponfwYdk uvnf; yukeonfomvQifwnf;/ tu,f wefc;Sionf xkd h f f dk f dk f tjcm;olwYdk tm;vnf; 25 a&jzpfap&ef tvkjdS im;tH?h (tvkonftwki;) jzpfonfomwnf;/ yki;jcm;xm;aom d d dS h d f d f umvukd vGeaomtcgrl tk; wzufqnfuef ponfwYdk rlvu a&rSwyg; <uif;aom yki;jcm;zef qif;xm;onfh f d d f a&t&yfXmeonf ajromvQif jyefjzpfav\/ 394/ O'auyd tbdZrmae [laom pum;&yf eif;vQif epfusaoma&ukd (bdZrme) uGaoma& uRaom J H a&[k qktyf\? ruGaom-ruRH aoma&ukd tbdZrme qktyf\/ okYd ruGruRH usaom a& oGm;vkaom wefc; d J d J d kd Sionf yx0Du okP;ukd 0ifpm;NyD;vQif (xkr)x rQaom t&yf a&onf ajr jzpfap[k yki;jcm;NyD;vQif f d f d S d f y&duH y qkcNhJ yD;aom enf;jzifyifvQif "d|meftyf\? "d|mefonfEihf wydieuf yki;jcm;xm;orQ t&yf a&onf ajr d h S f d f twdom jzpf\/ xkd wefc;Sionf (a&ukd zefqif;xm;aom) xkajray: oGm;\/ xkpum; atmufygonf dk f d d om"uygVdaywnf;/ ]]yuwdyifu,tm;jzifh yx0DuokP; ormywfudk Ekieif;pGm&oljzpf\? (xkoonf) a&ukd dk f d f d f d l qifjcif\? qifjcifNyD;vQif ajrjzpfap[k Pfjzifh "d|mef\? ajrjzpf\? xkwefc;Sionf ruG-ruRaom d dk f J H (ajrjzpfatmif zefqif;xm;onf) a& oGm;\/ wefc;rSaom yuwdvwYdk onf ruGruRHaom ajrjyif h dk d l J oGm;MuouJoYdk twlyif ormywfpyg;pdwudk Ekieif; (jcif;okYd a&muf)aom xkwefc;Sionf ruGruRH h S f f d f d dk f J aom a& oGm;\ ajrjyif oGm;ouJh okYd yifwnf;}} um; y#dord'gr*f ygVd/ oufoufom;komr[kwao;? tvk&m&m &d,mykwuvnf;y\/ ajrjzpfatmifom oufoufyonf G H f d dS f dk r[kwao;? ywjrm; aTawmif opfyif ponfwYdk wivnf; tvk&m&mukvnf; qkcNhJ yD;aomenf;jzifyif qifjcif f G f d dS d d h "d|mef\? "d|meftyfonfh twki;yifjzpf\/ xka&onf xkzefqif;oltm;om ajrjzpfonf? tjcm;vlrsm;rSma&omvQif d f d d jzpfaeonf? ig;vdywYdk onfif;? a&usD;paom ow0gwkYd onfif; (xka&xJ) tvkwi; oGm;vmusufpm;aeukef f d d dS dk f \/ tu,f wefckd;Sifonf tjcm;vlwYdk tm;vnf; xka&ukd ajrjzpfatmif yvkjd im;tH?hH yEkionfomvQifwnf;/ d d f yki;jcm;xm;aomumvukd vGeaomtcgrl a&onfomvQif jyefjzpfavonf/ d f f 395/ yvauFe urwd [l&m wifyviacG (xkijf cif;)jzifh (xkivsu)oGm;\? (um;teuf)/ yuouk f d d f f D aPm [l&mtawmifwYdk Eihf ,SOaomiSuonf (um;teuf)/ okYd oGm;jcif;ukd yvkaom wefc;Sionf yx0D S f f d dk f uokP;psmefudk 0ifpm;NyD;vQif (xkr) x xkivsuf oGm;vkvQif wifyviacGyrmPSaom t&yfudk yki;jcm; d f d S d f d f d d f y&duH yNyD;vQif qkcNhJ yD;aomenf;jzifyif "d|meftyf \/ tu,f vJavsmif;vsuf oGm;vkygrl anmifapmif; yrmP d h d Saom t&yfu?dk tu,f ajcvsifom;vkygrl vrf;yrmPSaomt&yfu-okYd tm;jzifh oifavsmfaomt&yfudk d G d d dk h yki;jcm;NyD;vQif qkcNhJ yD;aomenf;jzifyif ajrjzpfap [k "d|meftyf\? "d|mefonfEihf wydieuf ajrom; twdomvQif d f d h S f jzpf\/ xkpum;&yf atmufygonf om"uygVdaywnf;/ d 26 ]]tawmifaom iSuuoYdk aumif;uifvnf; wifyviacGjzifom;\}} [l&m (tus,fum;)-yuwd dS f hJ f h G yifutm;jzifh yx0DuokP; ormywfudk Ekieif;pGm&oljzpf\? (xkoonf) aumif;uifudk qifjcif\? dk d f d f d l qifjcifNyD;vQif ajrjzpfap[k Pfjzifh "d|mef\? ajrjzpf\/ xkwefc;Sionf txufaumif;uif pBu d dk f

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ)

39

vnf; oGm;\? &yfvnf; &yfae\? xkivnf; xkiae\? avsmif;jcif;ukvnf;y\/ wefc;rSaom yuwd d f d f d dk d vlwYdkonf yuwdajray: oGm;jcif; &yfjcif; xkijf cif; avsmif;jcif;ukd yMuouJoYdk twlyif ormywf d h Spyg;pdwudk Ekieif;(jcif;okYd a&muf)aom xkwefc;Sionf txufaumif;uif pBuvnf;oGm;\/y/ f f d f d dk f avsmif;jcif;ukvnf; y\}} um; y#dord'gr*fygVd/ d aumif;uif oGm;vkaom &[ef;onf 'dApuKukd &onfvnf;jzpfoif\/ tb,faMumifenf;[lr-tMum; d h h h l OwkaMumifh jzpfueaom awmif opfyif ponfwYdkonfrvnf; jzpfay:ukejf im;tH?h e*g; *VKef ponfwYdkurlvnf; k f l remvk zefqif;ukejf im;tH?h xktE&m,fwYdk ujdk rif&ef vkaomaMumifyif/ xkd awmif opfyifponfwYdk udk jrifvQif d d d h tb,foYdk ytyfoenf;[lr-yg'upsmefudk 0ifpm; NyD;vQif (xkr)x tmumo jzpfap[k y&duH yNyD; "d|meftyf\/ l d S wdy#u plVmb,rax&furl ]]ighiwYdk ormywfudk wzef0ifpm;jcif;onf tb,ftusKd;Soenf;? xkwefc;Si\ d S f d d kd f wefc;jym#d[m tpGr;jzifjh zpfaom pdwonf wnfMunfaeonfom r[kwygavm? xkwefc;jym#d[m\ tpGr;jzifh kd f f f d dk f jzpfaom pdwjf zifh tMuif tMuift&mukd tmumojzpfap[k "d|mefvQif xkxt&monf tmumotwdomvQif d dk jzpfonf}}[k qk\/ xkoYdkyif qkjd im;aomfvnf; wda&muk jym#d[m qkcaomenf;jzifyifvQif yusiftyfayonf/ d d d hJ h h wenf;taMumif; jy&vQi-oifaomt&yf qif;&ef tusKd;iSgvnf; wefc;Sionf 'dApuKuk&ol f h dk f d jzpfoifayonf/ rSeay\? wefc;Sionf oufqif;&efroifonfh t&yfjzpfaom a&csKd;qdyaomfif; GmwHcg; h f dk f h f aomfif; qif;oufjim;tH?h (aumif;uifjzifh <uvmaom&[ef;jzpfaMumif;) vltrsm;tm; xifm;ay:oGm;av&m\/ S xkUd aMumifh 'dApuKjzifMh unfNh yD;vQif rqif; oifaomt&yfudk MuOfaSmif qif;oifaom (vloqw&m) t&yf qif; h h l d f Ekiay\/ d f 396/ okYd BuD;aomwefc;Sueaom okYd BuD;aomtmEkabmfueaom vESiaewkYd uvnf; vufjzifh dk d k f dS k f hf dk ok;oyf\ yGwoyf\-[laom pum;&yf vESiaewkYd \ ,lZemav;aomif;ESpaxmif\ txuf oGm;jcif;jzifh H f hf f wefc;BuD;jcif;ukd odtyf \? uRe;BuD;ok;ckwYdk wydieuftvif;a&mifudk yjcif;jzifh tmEkabmfBuD;jcif;ukd odtyf\/ dk f H f wenf;um;-okYd jrifpma0;pGmaom txufaumif;uifoGm;jcif; tvif;a&mifyjcif;wkYd jzifh (r[d'au) BuD;aom h G d wefc;SMd uonf [lif;? xkoYdk wefc;BuD;jcif;aMumifyifvQif (r[mEkbma0) BuD;aom tmEkabmfMdS uonf[if; dk d dk h l qkonf/ (y&mrowd) ok;oyf\[lonfrm uki\? wenf;um;? wpdwwa'ot&yf xd\([k qkv\)/ d H S d f f d dk (y&drZw) yGwoyf\[lonfrm xuf0ef;usi aMu;rkjH yifuuoYdk yGwoyf\([k qkv\)/ xkoYdk yaom wefc;Sif d f S f dk hJ f d dk d dk \ wefc;onf tbdnmOf\ tajccH yg'upsmef (wyg;yg;)\ tpGr;jzifomvQif NyD;pD; NyD;ajrmuf\? wefc; dk f h dk t&m (rnfonfuokP; psmefudk tajccH0ifpm;&rnf[) uokP;ormywfudk oD;jcm; uefYowfjcif; rSay/ h d f k d f d rSeay\? y#dord'gr*f atmufygpum;ukd rdeYf qxm;ayonf/ f dk 27 ]]okYd BuD;aomwefc;Sueaom BuD;aom tmEkabmfueaom vESihf aewkYd uvnf; dk d k f dS k f dk vufjzifh ok;oyf\ yGwoyf\-[l&m tus,um;-avmu ormywfpyg; pdwudk Ekieif;(jcif;okYd H f f S f f d f a&muf)aom xkd wefc;Sionf vESihf aewkYd udk qifjcif\? qifjcifNyD;vQif (1-awmifxm) [wygof dk f h G twGi; jzpfap[k Pfjzifh "d|mef\? [wygof twGi; jzpf\? xkd wefc;Sionf xkivsufjzpfap? f f dk f d f avsmif;vsujf zpfap vESihf aewkYd udk vufjzifh ok;oyf\? yGwoyf\/ wefckd;rSdaom yuwd vlwYdkonf H f [wygoftwGi;Saom ky0wK wpkwckudk ok;oyfMu yGwoyfMuouJoYdk twlyif xkwefc;Sionf f d f H H f h d dk f xkivsuf jzpfap/y/ yGwoyf\}} [lyifwnf;/ d f f xkoYdk aom wefc;Sionfom; ok;oyf&eftvkvQif (vaewkYd xoYdk ) oGm; ok;oyf\/ vlUjynf d dk f G H d dS H H avmuyif xkivsujf zpfap? avsmif;vsujf zpfap (v aewkYd u) ok;oyfvvQif [wygof twGi; jzpfap[k d f dk H dk f "d|mef\? t"d|meftpGr;aMumifh tnmrS ywfusaomxef;oD;uJoYdk vmuke [wygof twGi; wnfMuonfurl f h f f dk vnf; ok;oyf\? rdr\ vufukd yGg;ap Snfaprlvnf; ok;oyf\/ vufuyg;apvQif Oyg'dEu ac: uk,wi; H d H dk G d f G f kyu yGg;oavm? tEkyg'dEu ac: uk,ykyu yGg;oavm-[lr?l uk,wi;kyur uk,ykyyg;ayonf/ f d f f d f G f f dk DS d f f G xkpum;&yf wdy#uplVem*rax&fu ]]tokYd enf; ighiwYdk Oyg'dEuac: uk,wi;kyonf i,fonf d d S f d f G f f vnf; rjzpfawmhNyDavm BuD;onfvnf; rjzpfawmhNyDavm/ tMuiftcg wefc;Sif &[ef;onf oHaumufayguf dk (aomhayguf) ponfwYdk jzifh xGuom;\? xktcg uk,wi;kyonf ao;i,fom;onf r[kwavm/ tMuiftcg f G d d f G f f G f BuD;aom cEmuk,udk y\? xktcg tSir[marm*vmef uJoYdk yifBuD;onf r[kwygavm}}[k rdeYf qawmfr\/ d f d f h f dk l

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ)

40

eaEmyeEe*g;rif;ukd qkH;rjcif;
wqifpum;Mum;&onfrm-tcgwyg; temxydPaoa|;onf jrwfpmbk&m;\ w&m;a'oemawmfudk h S f G emMum;NyD;vQif ]]jrwfpmbk&m;? eufjzefcg &[ef;ig;&mwkYd EiwuG tuREkywYdk \ tdr qGr;ukc,l bkO;ay;awmfrl G S hf f f f f d H f Muyg}}[k yifavQmuf oGm;av\/ jrwfpmbk&m;onf (yifavQmufcsuudk qdwqwaeum) vufcawmfrNl yD;vQif h G h f f d f H xkaeYyi;t<uif;ESihf nOfyi;tzkYd udk ukeveap eHeufr;aomuftcsde waomif;aom avmu"mwfudk MunfI d dk f h dk f f G f dk f h awmfravonf/ xktcg eaEmyeErnfaom e*g;rif;onf jrwfpmbk&m;\ Pfawmft0 xifay:vmav\/ l d G jrwfpmbk&m;onf ]]ig\ Pfawmft0 e*g;rif; xifay:vm\/ olUrSm (o'gjzpfaMumif;) Oyed,S\ G d avm}}[k qifjcifawmfrvwfaomf ]]e*g;onf rdpmt,l\? &wem ok;yg;wkYd rMunf}dk }[k jrifawmfr l dS H l ]]tb,fy*Kd vfonf e*g;ukd rdpmt,lrS uif;vGwapEkiygrnfenf;}}[k qifjcifjyefvwfaomf r[marm*vmef k f d f rax&fudk jrifawmfravonf/ l 28 xkUd aemif xknOfvif;aomtcg uk,vufowoifjcif;ukd yawmfrNl yD; tSitmeEmukd ]]tmeEm? d h d f k f f ewfjynfoYdk vSnvnf&ef bk&m;<uawmfrrnftaMumif;ukd ig;&maom &[ef;wkYd tm;ajymMum;avmh}}[k rdeYf awmfr\/ hf l h l xkaeY eaEmyeEe*g;rif;\ pm;aomufyusi;y&m tcif;tusi;ukd pDrH yjyifaeMuavonf? xkeaEmyeEe*g;rif; d JG f f d onf ewfjynfjzpf &wemyvixuf ewfjynfjzpf xD;jzLjzifh aqmif;rk;vsuf ok;rsK;aom uacsonfwYdk jzifif; f d H d h e*g;y&dowfjzifif; NcH&cpm;jcif;Sonfjzpf ewfjynfjzpf &wemcGuwYdk xnfxm;aom xrif; tazsmftpDt&ifudk h H d f h Munfvsuf xkiaeavonf/ xktcg jrwfpmbk&m;onf e*g;rif; jrifatmif yawmfrvsuf xke*g;rif;\ rsuEm h I d f d G l d f S MuufrS txuft&yfjzifyifvQif &[ef; ig;&mwkYd EiwuG wm0womewfjynfoYdk aS;I<uawmfr\/ h S hf l xktcgu eaEmyeE e*g;rif;tm; okYd aom,kwrmonfh rdpmt,l jzpfvsuf\? zk;uwk;uav; d f dS d H &[ef;,kwuav;wkYd onf igwkYd \ txufxuf bkt&yfjzifh wm0wom ewfboYdk 0ifvnf; 0ifue\ xGuvnf; f H Hk k f f xGuue\? ,cktcg aeYrSp &[ef;wkdYtm; igwkdY\ OD;xdyxuf ajcrSjrLrIeudk BuJcsuevsuf oGm;jcif;iSg f k f f f k f cGiray;awmht-[kBuHum x jrif;rk&awmifajcokYd oGm;NyD;vQif ol\ yuwd uk,upeYf jrif;rk&awmifudk ol\ hf hH d f d f dk G d f uk,tacGwYdkjzifh ckepfBudrf ckepfywfwiwif &pfywf txuf yg;ysOf;ukd yvsuf wm0womewfbudk arSmufaom d f dk f dk Hk yg;ysOf;jzifty rjrif&jcif;okYd a&mufap\/ h k f xktcg tSi&|ygvonf jrwfpmbk&m;ukd okYd ar;avQmuf\? jrwfpmbk&m; aS;tcguqkvQif t&yf d f G G d a'ownfvsuf jrif;rk&awmifudk jrif&ygonf? jrif;rk&\ awmifcg;yef;ukd jrif&ygonf? wm0womukd jrif&yg d f d f onf? a0Z,Em jymom'fudk jrif&ygonf? a0Z,Emjymom'f\txuf vGiaeaom wHcef tvHujdk rif&ygonf? hf G ,cktcg xktvk;pkudk rjrif&jcif;\taMumif;um; tb,fygenf;-[k ar;avQmuf\/ &|ygv? eaEmyeErnfaom d H H e*g; rif;onf oifwYdktm; trsuxuaomaMumifh jrif;rk&awmifudk ol\ uk,tacGwYdkjzifh ckepfBudrf ckepfywf f G f d f d f wkiwif &pfywf txuf yg;ysOf;jzifh zk;tkyvsuf trkuwuf y (arSmifcs) wnfaeonf-[k rdeYf awmfr\/ d f dk H f d f dk l xke*g;rif;ukd qk;rygrnf tSib&m;[k cGiawmif;\/ jrwfpmbk&m;u cGihf yawmfrrlacs/ xktcg tSib', d H f k hf G d f d tSi&m[kvm okYd paom tpOfjzifh tvk;pkaom &[ef;wkYd onf (e*g;rif;ukd qk;r&ef) x<u xGuay:vmMuav f H H H f onf/ jrwfpmbk&m;u cGihf yawmfrrlacs/ G aemufq; tSir[marm*vmef rax&fonf ]]xke*g;rif;ukd tuREkyq;rygrnf tSib&m;}}[k avQmuf Hk f d f f Hk f k \/ ]]arm*vmef qk;rav}}[k jrwfpmbk&m;u cGihf yawmfrav\/ tSir[marm*vmefrax&fonf rdr\ yuwd H G l f d vlU uk,uy,fpeYf BuD;pGmaom e*g;rif;toGizefqif;NyD;vQif eaEmyeEudk wqJav;Budrf wqJav;ywf wkiwif d f dk G f h h d f dk uk,tacGwYdk jzifh &pfywf xkeaEmyeE\ yg;ysOf;txuf rdr\yg;ysOf;ukxm; 29 jrif;rk&awmifEiwuG d f d d d d f S hf zdny\/ eaEmyeEe*g;rif;onf tck;vTw\/ tSif r[marm*vmefrax&fuvnf; oif\uk,rmomvQif tck;Sd f d f d f S d onfr[kw?f ighrmvnf; Sonfyif[k (qkbouJoYdk ) tck;vTw\/ e*g;rif;\ tck;onf rax&furESypufEi?f S d d d h d f d dk d f dk rax&f\ tck;onfum; e*g;rif;ukd (yifyef;krQ) ESypuf\/ xkUd aemife*g;rif;onf rD;vQHvw\/ rax&fuvnf; d H d f T f oif \ uk,omvQif rD;Sonfr[kw?f ighrmvnf;Sd onfyif[k (qkbouJoYdk ) rD;vQHvw\/ e*g;rif;\ rD;vQH d f d S d d h T f onf rax&fudk rESypufEi?f rax&f\rD;vQH onfum; e*g;rif;ukd (yifyef;krQ) ESypuf\/ e*g;rif;u ]]olonf d f dk H d f ighujdk rif;rk&awmifEihf zdny tck;vnf;vTw\ tvQHvnf;vTw\}}[k BuHNyD;vQif ]]tcsif;? oif b,foenf;}}[k d f S f d f f l ar;av\/ eaEmyeE? igarm*vmefjzpfonf [k jyefMum;\/ tSib&m; rdr\ &[ef;toGijf zifh wnfygavmhf k d [kq\/ dk

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ)

41

tSir[marm*vmefrax&fonf zefqif;xm;aom xke*g;toGiu,udk pGeYf y,fNyD;vQif xkd eaEmyeE\ f d f dk f vusfmem;aygufjzifh 0if vuf0em;aygufjzifh xGu\? vuf0em;aygufjzifh 0if vusfmem; aygufjzifh xGu\? J f J f xkUd twlyif vusfmESmacgif;aygufjzifh 0if vuf0Emacgif;aygufjzifh xGu\? vuf0Emacgif;aygufjzif0if vusfm J S f J S h ESmacgif;aygufjzifh xGu\/ xktcg e*g;rif;onf cHwi;ukzivu\/ tSif r[marm*vmefrax&fonf cHwi; f d G f d G hf dk f G f jzif0if 0rf;xJ taSU taemuft&yf ESpyg;jzifh pBu<u\/ xktcg jrwfpmbk&m;onf ]]arm*vmef ESv;oGi; h f kd G Hk f owdyavmh? e*g;onf wefc;BuD;\}}[k (owday;pum;) rdeYf Mum;awmfr\/ tSir[marm*vmef rax&fu dk l f jyefMum; avQmufxm;onfrm ]]jrwfpmbk&m;? wynfawmfonf av;yg;aom (NyD;ajrmufaMumif;) 'dyg'fwYdkuyg; S G h dk G apNyD; tBudrrsm;pGmyxm;NyD; jzpfygonf? u f -xm;NyD;,mOfuoYdk toifh yxm; NyD;jzpfygonf/ wnf&mozG,f yxm; hJ NyD; jzpfygonf? aqmufwnfNyD; avhusuNf yD; aumif;pGmtm;xkwNf yD; jzpfygonf/ eaEmyeE wOD;wnf;ukd xm;vkuf d ygOD;awmh? eaEmyeEEiwaom e*g;rif; w&mukaomfvnf; waxmifuaomfvnf; wode;ukaomfvnf; wynfh S hf l d dk f d awmfq;rEkiygonfb&m;}}[k avQmufxm;\/ Hk d f k e*g;rif;u BuHpnfonfrm ]]0ifpOfu olUukigrjrifvu&bl;/ ,ckxuaomtcgrSm xkarm*vmefudk S d dk f G f d tpG,Mf um; xnf 0g;acsvkurnf}}[k BuHNyD;vQif ]]xGuyg tSib&m;? 0rf;xJ xkrS rS pBuavQmufvsuf h d f f f k d tuREkyudk rESypufygvif}h }[k qk\/ tSir[marm*vmefrax&fonf xGuc tjyify &yfwnfaeawmfr\/ f f d f d f f hJ l e*g;rif;onf ]]&yfwnfaeaom olonf xkd arm*vmefyif}}[k ESv;oGi;IjrifNyD; ESmacgif;avukvw\/ tSif Hk f d T f arm*vmefrax&fonf pwkwpsmefudk 0ifpm;awmfr\/ xkrax&f\ tarG;wGi; rQukaomfvnf; ESmacgif;avonf l d f d vIym;apjcif;iSg rpGr;Eki/ tSiarm*vmefrwyg;aom &[ef;wkYd onf tprSp tvk;pkaom wefc;jym#d[mwkYd f S f d f f S H H dk ukd y&ef pGr;Ekiue\/ ESmacgif;avvTwaomt&mokYd a&mufvQifrum; tSir[marm*vmeftwl vsifpm f d f k f f l f G IEiMf uonf jzpf 0ifpm;&ef rpGr;EkiuevwH[k jrifawmfraomaMumifh jrwfpmbk&m;onf xkd tjcm;&[ef;wkYd tm; dk f d f k f h l G e*g;rif;ukd qk;r&ef cGihf yawmfrrlcay/ H hJ 30 e*g;rif;onf ]]ESmacgif;avjzifh &[ef;\ arG;nif;wGi;rQukaomfvnf; vIyap&ef igrwwfEi?f f d f dk &[ef;onf wefc;BuD;aypG}}[k BuHrav\/ tSir[marm*vmefrax&fonf &[ef;toGiu,udk pGeYf y,f *VKef dk d f f dk f toGif zefqif;NyD;vQif jyif;xefaom *VKefavukjd yvsuf e*g;rif;ukd tpOfvuav\/ e*g;rif;onf xkd e*g;uk,f dk f d ukd pGeYf y,f vkviftoGizefqif;NyD; vQif ]]tSib&m; tSiwYdk udk uk;uG,&m[k qnf;uyfygonf}}[l avQmuf f f k f d f vsuf tSiarm*vmefrax&f\ ajcawmfwYdk udk Sc;av\/ tSiarm*vmefrax&fonf ]]e*g;rif;eE? jrwfpmbk&m; f d dk f G <uvmawmfr\? vmavmhom;uket}hH }[k e*g;rif;ukq;r tqdytawmufuif;atmif yNyD;vQif ac:aqmifc l G f d Hk f hJ jrwfpmbk&m;txHoYdk oGm;av\/ e*g;rif;onf jrwfpmbk&m;ukd Sc; ]]tSiwYdk udk uk;uG,&m[k qnf;uyfyg G G d dk f d f onf tSib&m;}}[k avQmuf\/ jrwfpmbk&m;onf ]]csrf;omonfjzpfap e*g;rif;}}[k rdeYf awmfrNl yD;vQif &[ef; f k G taygif; oHCmawmfNcH&vsuf temxydPaoa|; tdroYdk <uawmfravonf/ H f f l ]]tb,faMumifh tvGeaejrifrS <uvmawmfrMl uygoenf; tSib&m;}}[k temxydPaoa|;u ar;avQmuf h f h f k f \/ arm*vmefEieaEmyeEe*g;rif;wkYd \ ppfyjJG zpfaeaomaMumif-[k rdeYf awmfr\/ b,fol\ I;jcif; b,fo\ S hf h l H l Ekijf cif; jzpfygoenf; tSib&m;-[k ar;avQmuf\/ arm*vmef\Ekijf cif; eaEmyeE\ I;jcif;jzpfonf-[k rdeYf d f k d H awmfr\/ temxydPaoa|;onf ]]ckepf&ufywfv; wckwnf;aomtpOfjzifh wynfawmf\qGr;ukd vufcawmf l f Hk h f H rlyg? ckepf&ufywfv; tSiarm*vmefrax&ftm; ylaZmf oum&ukd yygrnf}}[k avQmufNyD;vQif bk&m; tr;Saom Hk f d &[ef;ig;&mwkYd tm; ckepf&ufywfv; BuD;pGmaom ylaZmfoum&ukd yavonf/ ,ckjyqkconftwki; eaEmyeE Hk d hJ h d f ukd qk;r&myaom BuD;aom cEmuk,u&nf ]]tMuif tcg BuD;aom cEmuk,udk y\? xkdtcg tSifr[m H d f dk d f arm*vmefuoYdkyif BuD;onf r[kwygavm}}[laom pum;ukd rdeYf qayonf/ okYd yif qkjd im;aomfvnf; &[ef; hJ f dk wkYd onf ]]Oyg'dEuac: uk,wi;kyudk rS tEkyg'dEuac: uk,ykyonfomvQif yGg;onf}}[k qkue\/ tqkH; d f G f f D d f f d k f tjzwfum; vuf-ponfukd yGg;ap aom t&m ukd,fykyfom yGg;onf[laom tqkonfomvQif toifh d ,kwdSdayonf/ xkwefc;Sionf qkconftwki; yNyD;vQif v aewkYd udk oufouf ok;oyfrQom r[kwao;? tu,f d dk f d hJ h d f H Hk f tvkvQif ajcyGwt;jcrf;uGJ y ajcwkYd udk wifxm;Eki\? tif;ysOfy wufxiEi\? anmifapmif;y wuf d dS f dk d f dk f dk f avsmif;Eki\? aemufrDS ysOfcsyfy rSEi\/ qufqkdOD;tHh-wOD;aom wefc;Siu youJoYdk tjcm;wefc;Sif d f D dk f dk f h dk uvnf; yEki\/ rSeay\? rsm;pGmukeaom &[ef;wode;wkYd u okYd yukevwfaomf xk&[ef;wkYd wif wyg;wyg; d f f f f f d G aom &[ef;rSmvnf; xkoYdk ywki;yif NyD;pD;NyD;ajrmuf\? vESihf aewkYd \ aGUSm;jcif; oGm;jcif;onfif; tvif;a&mif d d f ukd yjcif;onfif; xkd zefqif;onfrS aS;uuJoYdk yif jzpfaeay\/ Oyrmjy&vQif cGuwaxmifwYdkudk a&tjynfxnfh h f h

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ)

42

xm;vQif tvk;pkaom cGuwYdk v0ef;&dywYdk xifueouJh okYd if;? v\ oGm;jcif;ESihf tvif;a&mif yjcif;onf H H f f k f yuwdtwki;yif jzpfouJoYdkif; wefc;jym#d[monf xkOyrmESiway\/ d f h dk d hf l 397/ ,m0 jA[avmumyd[onfum; jA[avmuukaomfvnf; tqk;tyki;tjcm;y? (jA[ jynfwif l d H d f dk atmifaomfvnf; [k qkv\)/ uma,e 0oH 0awwd [lonfum; xkjd A[avmu uk,jf zifh rdr\ tvkudk d dk d d d jzpfap\? (rdr\ tvkoYdk vkuap\-rdrtvktwki; jzpfap\[k qkv\)/ xkd0gus\ teufudk y#dord'g d d d f d d d f d dk r*fygVdudk tpOfavQmuf odtyf\/ rSeay\? atmufygonf t&m zGijhf yaom (,if;) ygVdaywnf;/ f 31 ]]jA[jynfwkdifatmifaomfvnf; uk,jf zifh tvkujdk zpfap\[l&m tus,fum; ormywf Spyg;pdwudk d d f f Ekieif;(jcif;okYd a&muf)aom xkwefc;Sionf jA[avmuokYd tu,f oGm;vkjd im;tH?h ta0;Sonfuvnf; teD; d f d dk f d dk jzpfap[k teD;jzpfatmif "d|mef\? teD;jzpf\/ teD;Sdonfukdvnf; ta0;jzpfap[k ta0; jzpfatmif"|mef\? d ta0; jzpf\/ trsm;ukvnf; tenf;jzpfap[k tenf;jzpfatmif "d|mef\? tenf;jzpf\/ tenf;ukvnf; trsm; d d jzpfap[k trsm;jzpfatmif "d|mef\? trsm; jzpf\? 'dApuKjzifh xkjd A[m\ tqif;ukd jrif\/ 'dAaomwjzifh xkd jA[m\ toHuMdk um;\? apawmy&d,Pfjzifh xkjd A[m\ pdwudk od\/ ormywf Spyg;pdwudk Ekieif;(jcif;okYd f f f d f a&muf)aom xkwefc;Sionf xifm;jrif&aom uk,jf zifh jA[avmuokYd tu,f oGm;vkjd im;tH?h uk,\ d dk f S d d f tpGr;jzifh pdwudk nGwap-ajymif;vJap\? uk,\ tpGr;tm;jzifh pdwudk "d|mef\? uk,\ tpGr;tm;jzifh pdwudk f f f d f f f d f f f nGwapNyD; uk,\tpGr;tm;jzifh pdwudk "d|mefNyD; okconmokYd if;? v[konmokYd if; oufa&muf xifm; f d f f f S jrif&aom ud,jf zifh jA[avmuokYd om;\/ ormywfpyg;pdwudk Ekieif;(jcif;okYd a&muf)aom xkwefc;Sionf k G S f f d f d kd f rxifm;aom rjrif&aom uk,jf zifh jA[avmuokYd tu,f oGm;vkjd im;tH?h pdw\ tpGr;tm;jzifh uk,unwap S d f f d f dk G f -ajymif;vJap\? pdw\ tpGr;tm;jzifh uk,udk "d|mef\? pdw\tpGr;tm;jzifh uk,unwapNyD; pdw\tpGr; f f d f f f d f dk G f f f tm;jzifh uk,udk "d|mefNyD; okconmokYd if;? v[konmokYd if; oufa&muf rxifm;aom rjrif&aomuk,jf zifh d f S d jA[avmuokYd om;\/ xkwefc;Sionf xkjd A[m\ aSU t*FgBuD;i,ftm;vk; jynfp r,kwavsmhonfh a`E G d kd f H h Hk f Saom raemr,kyu,udk zefqif;\/ tu,f xkwefc;Sionf pBuom;jim;tH?h zefqif;xm;aom edrwkyf d f dk f d dk f G d uk,onfvnf; xkt&yf pBuom;\/ tu,f xkwefc;Sionf &yfwnfjim;tH?h xkijf im;tH?h avsmif;jim;tH?h d f d G d dk f d edrwkyu,onfvnf; xkt&yf avsmif;\/ tu,f xkwefc;Sionf tck; vTwjf im;tH?h rD;vQH vTwjf im;tH?h d f dk f d d dk f d w&m;a[mjim;tH?h jyemar;jim;tH?h jyemtar;cH& ajzjim;tH?h edrwkyu,onfvnf; xkt&yf jyem d f dk f d tar;cH& (0g-ar;onfjh yemuk) ajz\/ tu,f xkwefc;Sionf xkjd A[mESiwuG wnfaejim;tH?h ajymqkd d d dk f hf jim;tH?h aqG;aEG; jcif;okYd a&mufjim;tH?h edrwkyu,onfvnf; xkt&yf xkjd A[mESiwuG wnfae\? ajymqk\? d f dk f d hf d aqG;aEG;jcif;okYd a&muf\/ xkwefc;Sionf tMuiftMuif trIudk y\/ xkxtrIuyif edrwkyonf y\}} d dk f d dk dk d f um; y#dor'gr*fygVd/ d 32 xkygVdwif ]]ta0;Sonfuvnf; teD;jzpfatmif "d|mef\}}[l&m yg'upsmefrx ta0; ewf d G d dk S jynfuif;? jA[jynfuif; teD; jzpfap[k qifjcif\? qifjcif y&duH yNyD;vQif wzef0ifpm;jyef teD; jzpfap dk dk [k "d|mef\? teD; jzpfav\/ <uif;aomyk'wYdk vnf; enf;yif/ f xkoYdk zefqif;&m tb,foonf ta0;uk, teD;jzpfatmif ybl;oenf;-[lrjl rwfpmbk&m; ybl;ay d l d l G onf/ ybl; ykrm-jrwfpmbk&m;onf ,rkujf ym#d[m jyyGtqk; ewfjynfoYdk <uawmfrvwfaomf ,k*EKd &fawmifudk H S G d J H l if; jrif;rk&awmifuif; teD;yawmfr ajrjyifrS wckaom ajcawmfudk ,k*EKd &fawmifxy wnfapNyD;vQif 'kw, d f dk l d f d ajcawmfudk jrif;rk&awmifxy wnfap awmfr\/ d f d f l jrwfpmbk&m;rS wyg; tb,fol ybl;ao;oenf; tSir[marm*vmefrax&f ybl;onf/ yykrm-tSif G f H S r[marm*vmef rax&fonf eHeufpmpm;NyD; om0wd rdUrS xGucgoGm;aom wqJEp,ZemSd y&dowfudk ,lZem f G h S f l ok;q,fdS c&D;ukcsKH; xkcPtwGi;yif ouFrdUokYd aumif;pGma&mufapawmfr\/ H d d f l wenf;jy&vQif oD[VuRe; plVork'rax&fonfvnf; ybl;\/ wqifMh um;bl;onfrm tpm&cJaom dk f f S 'kAuumv &[ef;ckepf&mwkYd onf rax&f\xHoYdk eHeufapmapmuyif vma&mufMu\/ rax&fonf ]]&[ef; d taygif;oHCmonf rsm;vSacs\? tb,ft&yf qGrf;cHGm SdygtHenf;}}[k qifjcifMunfvwfaomf oD[VwuRef;vk; h h kd f H rjrifaomaMumifh ]]ork'&m\ wzufurf;0,f yg#vdywjf ynfjzpfvwH}h }[k jrifawmfr &[ef;wkYd udk oydwf k l ouFe;,lapNyD;vQif ]]vmMuavmh ighiwYdk qGr;cHom;uket}hH }[k ac:ajrukcsKH;vsufyg#vdywjf ynfoYdk <uawmf f S f f G f d k rlav\/ ]]rdUonf tb,frdUygenf; tSib&m;}}[k &[ef;wkYd u ar;uke\/ ]]ighSifwkdY yg#vdykwfrdU jzpfonf}} f k f

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ)

43

[k rdeYf awmfr\/ ]]yg#vdywf rdUrnfonfrm ta0; Sygonfb&m;}}[k avQmufue\/ ]]ighSifwkdY rax&ftkdBuD; l k S d k k f wkYd rnfonfrm ta0;Sonfuvnf; ,l teD;jzpfatmifywwfue\}}[k rdeYf qawmfr\/ ]]r[mork'&mu S d dk k f dk l b,frmygenf; tSib&m;}}[k ar;uke\/ ighiwYdk vrf;ckvyftMum; kaomajrmif;i,fwckudk ausmfvmcJMh u S f k f S f d onf r[kwavm/ rSeyg tSib&m; ausmfvmcJMh uygonf? ork'&monfum; BuD;us,fvygonf ([k avQmufMu f f f k S aomtcg) ighiwYdk rax&ftBdk uD;wkYd rnfonf BuD;onfuvnf; i,fatmifywwfue\-[k rdeYf qawmfravonf/ S f dk k f dk l plVork'rax&fyouJoYdk yif wd'wrax&fonfvnf; naecsrf;tcsde a&csKd;NyD;vQif {uoDouFe; h f f ukd kawmfrl NyD; r[maAm"dyifudk Sc;rnf[k pdwtBuHjzpfvwfaomf r[maAm"dyifudk teD; jzpfatmif yawmfrl H d dk f avNyD/ teD;uk, ta0;jzpfatmif tb,fol ybl;oenf;[lr-jrwfpmbk&m; ybl;ayonf/ ybl;ykrm-jrwfpm d l l G H S G bk&m;onf rdrEit*Fvrmv\ tMum; teD;ukvnf; ta0;jzpfatmif yawmfravNyD/ wGif w&yfNyD;\/ d S hf k d d l xkrwyg; trsm;uktenf;jzpfatmif tb,fol ybl;oenf; [lr-tSir[muy rax&fybl;onf/ d S d l f wqifMh um;bl;onfrm-&mZ*d[f rdU0,f euwyobifaeY ig;&maom vkrysKdwYdk onf vrkUH wkYd udk ,lc euwyJG S f JG H hJ f obifupm;jcif;tusK;iSgoGm;Mu vwfaomf jrwfpmbk&m;ukd zl;jrifMuaomfvnf; rkUH wckrQ rvMuuke/ aemufrS d G f <uvmaom tSir[muyrax&fudk awGUjrif Muaomtcg ]]igwkYd \rax&f<uvm onf? rkUH ukvM urnf}}qk f d d vkrysKdtm;vk;wkYd onf 33 rkUH wkYd udk ,laqmifc tSir[m uyrax&fxH csOf;uyfue\/ tSifr[muy H H hJ f k f rax&fonf oydwudk tdwrxw rkUH tm;vk;ukd woydwjf ynfrQ yawmf rl\/ jrwfpmbk&m;onf tSir[m f f S k f H h Hk G f yyrax&fudk iHvifvsuf aSUxkiaeawmfr\/ tSir[m uyrax&fonf rkUH wkYd udk aqmif,c jrwfpm h h d f l f l hJ G bk&m;tm; uyfvavonf/ xkrwyg; voaoa|;0wK tSir[marm*vmefrax&fonf tenf;ukd trsm;jzpfatmify\? d S d f umu0vd,0wK jrwfpmbk&m;onfvnf; tenf;ukd trsm;jzpfatmif yawmfr\/ yykrm-tSif r[muy G l H S rax&fonf ckepf&ufywfv; eda&m"ormywfjzifh ukeveapNyD;vQif qif;&Jom;wkYd tm; cs;ajrmufjcif;ukd yvkd Hk f G f D aomaMumifh umu0vd,rnfaom vlqif;&J\ tdrwcg; (qGr;)&yfawmfr\/ xkumu0vd,\ r,m;onf f H f l d rax&fudk jrifvQif cifye;viftwGuf csuf ywfxm;aom qm;rygonfh [if;pyf,m*kudk oydw avmif;vvu\/ G f f dk f tSir[muyrax&fonf xk,m*kudk cH,c jrwfpmbk&m;\ vufawmf uyfxm;av\/ jrwfpmbk&m;onf f d l hJ G G rsm;pGmaom &[ef;oHCmtm; avmufiatmify "d|mefawmfr\/ oydwf wvk;wnf;jzifh aqmifcaom ,m*konf l H hJ tm;vk;aom &[ef;wkYd tm;avmufiav\/ umu0vd,onfvnf; ckepf&ufajrmufaeY aoa|;t&mukd &av\/ H wGif w&yfNyD;\/ oufouf ten;fuom trsm;jzpfatmif yonfr[kwao;? tcsKdudk rcsKdatmif rcsKdonfuvnf; csKdNrdef dk f dk atmif-okYd ponfwYdk wivnf; tvk&m&m tvk;pkonf wefc;Sirm NyD;pD;NyD;ajrmuf\/ csJUjy&vQif r[mtEkV G f d dS H H dk f S rnfaom rax&fonf rsm;pGmaom &[ef;wkYd onf qGr;cH vSnvnf [if;rygyJ qGr;oufoufuom& **Fg f hf f dk jrpfurf; xkivsuf bkO;ay;ok; aqmifaeMuonfudk jrif **Fgjrpf a&onf axmywfMunf jzpfap[k t"d|mefy d f f H omraPwkYd tm; axmywfudk jrifatmiftrSwonmukd ay;awmfr\/ xkomraPwkYd onf cGui,fwYdk jzifaqmif, f l d f h l &[ef;oHCmtm; uyfvM u\/ tm;vk;aom &[ef; omraPwkYd onf csKNd rdef aumif;jrwfaom axmywfMunf H ESiwuG bkO;ay;awmfrMl u&avonf/ hf f 'dApuKjzifh ponf teufum; vlUjynfyif wnfvsuf tvif;ukd yGg;ap xkjd A[m\ tqif;ukjd rif\? xkUd jyif ajymqkaeaom xkjd A[m\ toHtm;vk;ukvnf; vlUjynfyif wnfvsufMum;\? pdwuvnf; od\/ d H d f dk uk,\tpGr;jzifh pdwudk nGwap\- [l&m kyu,\ tpGr;jzifh pdwudk nGwap (ajymif;vJap)\? yg'upsmef d f f f f f dk f f f f pdwudk ,l uk, wif\? uk,Eitvm;wl aES;aom oGm;jcif;Satmify\? rSeay\? uk,\oGm;jcif;onf f d f d f S hf d f d f aES;\/ okconmokYd if;? v[konmokYd if; oufa&muf\ [l&m yg'upsmefvQif tmkaom wefc;zefqif; H dS dk onfh pdwEiwuGjzpfaom okconmokYd if; v[konmokYd if; oufa&muf\ 0if\ awGUxd\ aumif;pGm f S hf a&muf\/ okconm rnfonfrm OayumESi,Oaom onmaywnf;? rSeay\? Oayumukd NidroufaomaMumifh S hf S f f f okc[k qktyfayonf/ qufO;tH?h xkoconmukyifvQif qefYusifbufjzpfueaom eD0&PwkYd rif;? 0dwuf d D d k d k f S ponfwYdk rif; vGwajrmufjcif;aMumifh v[konm[lvnf; odtyfayonf/ xkd v[konmokYd oufa&mufaom S f xkwefc;Si\ kyu,onfvnf; vJrUdI uJoYdk ayghyg;ay\? xkwefc;Sionf qkconftwki; avjzifh d dk f f dk f h d kd f d hJ h d f

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ)

44

ajrmufwifonfh vJrUdI uJoYdk 34 tvGeayghyg;aom xifm;jrif&onfu,jf zifh jA[avmuokYd om;\/ okdY h f S h dk G oGm;aom wefc;Sionf vnf; tu,f tvkygrl yx0DuokP;psmef\tpGr;jzifh aumif;uif vrf;zefqif; dk f d dS d f f ajcjzifh oGm;\? tu,f tvkdygrl 0ga,muokP;psmef\ tpGr;jzifavukd (tvkonftwki; wkucwfatmif) dS d f f h d dS h d f d f "d|mef vJrUdI uJoYdk avjzifh oGm;\/ pifppfaomfum; oGm;vkonf\ tjzpfonfomvQif t&m yrmPaywnf;/ h d xifpmjy&vQif oGm;vkonf\ tjzpfvQif qkconftwki; ytyfNyD;aom pdwudk "d|mef;jcif;Saom xkwefc; G d dS d hJ h d f f d d kd Sionf av;orm;uypfvuaom jrm;uJoYdk "d|mefjcif;t[keu ypfvityfonfjzpfomvQif xifm;jrif&aom f dk f h f T hf S uk,jf zifh oGm;\/ d pdw\tpGr;jzifh uk,unwap\[l&m kyu,u, (yg'upsmef)pdw wif\? pdwEihf tvm;wl f f d f dk G f f dk f dk l f f S jrefaom oGm;jcif;Satmif y\? rSeay\? pdw\oGm;jcif;-jzpfjcif;onfjref\/ okconmokYd if;? v[konmokYd if; d f f oufa&muf\ [l&m kyu,vQif tmkaom wefc;zefqif;onfh pdwEiwuGjzpfaom okconmokYd if;? v[k f dk f H dS kd f S hf onmokYd if; oufa&muf\[k (qkv\)/ <uif;aomyk'wYdk \ teuft"dyg,fudk qkcNhJ yD;aomenf;jzifh odtyf\/ d dk f d pdw\tpGr;jzifyu,udk nGwap-ajymif;vJapaom jym#d[monf pdw\ oGm;jcif;ESiwaom oGm;jcif;Sonf f f h k f dk f f f hf l d omvQif jzpf\/ okdYrxifSm;aom-rjrif&aomuk,jf zifh oGm;aom wefc; Sionf xkt"d|mefpw\Oyg'f d dk f d d f cP oGm;oavm? okYd r[kwf XDcP bifcP oGm;oavm-[k ar;vwfaomf ok;yg;vk;aomcPwkYd oGm;onfH H [k rax&fwyg;u qk\/ xkwefc;Sionf olu,wiyif oGm;oavm? edrwukd apvTwoavm[lr?l tvkonfh d d dk f dk f dk f d f d dS twki;y\/ okYd aomfvnf; ygVdrl xkwefc;Si\ uk,wiom;jcif; omvQif vmayonf/ d f d dk f d f dk f G raemr,[l&m "d|mefaomtbdnmOfpwjf zifh zefqif;tyfonf\tjzpfaMumifh raemr,-pdwf jzifNh yD;onf d rnf\/ r,kwavsmhonfh a`Eaom [laom yk'udk rsufpd em; ponfwYdk ykoPmef tvktm;jzifh qktyfay f dS f H d d onf/ okYd aomf edrwkyyg;uk, yom'kyum; rSay/ ]]tu,f wefc;Sionf pBuom;jim;tH?h zefqif;xm; d f G d f f d dk f G aom edrwkyu,onfvnf; xkt&yf pBuom;\}} tpSdaom tvkH;pkHukd om0uzefqif;onfh tkyfukd&nf qkd d f dk f d G ayonf/ jrwfpmbk&m; zefqif;aom edrwkyonfum; jrwfpmbk&m; yonfh xkxtrIuvnf; y\? jrwfpm G d f G kd dk dk G bk&m;\ tvkawmf tpGr;jzifh tjcm;trIuvnf; y\? wGif w&yf NyD;\/ d f dk uk,jf zifh tvkoYdk vuapykudk Si;jytH?h ygVdt&jycJaom wefc;wkYd wif xkwefc;Sionf vlUjynf d d dk f H f h dk G d dk f om wnfvsuf 'dApuKjzifh jA[m\tqif;ukd jrif\? 'dAaomwjzifh jA[m\toHudk Mum;\? apawm y&d,Pf jzifh jA[m\ pdwuo\? okYd jrifMum;odrQjzifh uk,jf zifh tvkoYdk vkuaponfrrnfao;/ xkYd jyifvnf; xkd f dk d Hk d d d f wefc;Sionf vlUjynfomwnfvsuf xkjd A[mESiwuG wnf\? ajymqk\ aqG;aEG;\? rQjzifvnf; uk,jf zifh dk f hf d h d tvkoYdk vkuaponf rrnfao;/ xkUd jyifvnf; ]]ta0; Sonfuvnf; teD;jzpfatmif "d|mef\}} okdYtpSdaom d d f d dk "d|mefjcif;ukd xkwefc;Sionf y\/ rQjzifvnf; uk,jf zifh tvkoYdk vuaponf rrnfao;/ xkUd jyifvnf; xkd d dk f h d d dk f wefc;Sionf xifm;jrif&aom uk,jf zifaomfif;? xifm; rjrif&aom uk,jf zifaomfif; jA[avmuokYd oGm;\? dk f S d h S d h rQjzifvnf; uk,jf zifh tvkoYdk vkuaponf rrnfao;/ pifppfaomfum; ]]xkwefc;Sionf jA[m\ aSU h d d d f d dk f kyu,uzefqif;\}} okYd tpSaom enf;jzifh 35 qkxm;onfh tpDt&ifoYdk a&muf\? rQaom yrIjzifh f dk f dk d d omvQif uk,jf zifh tvkoYdk vkuaponfrnfay\/ <uif;aom wefc;jym#d[mtaygif;ukrl t&m uk,jf zifh d d d f dk d d tvkoYdk vkuapjcif;\ aS;tzkYd udk jyjcif;iSg qkxm;ayonf/ qkcaom wefc;onf 'd0"m,-yk'f tzGi d d f d d hJ dk d hf aS;OD;pGm xkwjf ycJaom t"d|med'aywnf;/ h d 398/ xkrwyg; wrsKd;wrnfzefqif;aom 0duAewefc;\if; tbdnmOfpwjf zifh NyD;apaom raemr, d S k dk d wefc;\if; xl;jcm;uGjJ ym;ykum; okYd jzpfayonf/ 0duAeukd yvkaom wefc;Sionfdk H k d dk f ]]xkwefc;Sionf yuwdtoGiupeYf oli,ftoGiudk rlvnf;jy\? e*g;toGiurvnf; jy\? d dk f f dk G f f dk l *VKef toGiurvnf; jy\? tok&mtoGiurvnf; jy\? odMum;toGiurvnf; jy\? ewftoGiurl f dk l f dk l f dk l f dk vnf;jy\? jA[mtoGiurvnf; jy\? ork'&mtoGiurvnf; jy\? awmiftoGiurvnf; jy\? f dk l f dk l f dk l jcaoFh toGiurvnf; jy\? usm;toGiurvnf; jy\? usm; opftoGiurvnf; jy\? qiftoGiudk f dk l f dk l f dk l f rlvnf; jy\? jrif; toGiurvnf; jy\? &xm;toGiurvnf; jy\? ajcvsif wyftoGiurvnf; jy\? f dk l f dk l f dk l trsKd;rsKd;aom ppfwyftaygif;ukrl vnf;jy\}}[kd okYd a[mxm;aom oli,ftoGiponfwYdk wif tvk&m&m xkxtoGioPmefudk "d|meftyf\/ (xkwif oli,f f G d dS d dk f d G toGiu) "d|mefvQifvnf; yx0DuokP;ponfwYdk wif wyg;yg;aom tmkaom tbdnmOf\ tajccH yg'upsmef f dk d f G H dS

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ)

45

rSx rdr\ oli,f toGiudk qifjciftyf\? qifjcifNyD;vQif y&duH yonf\tqk; wzef 0ifpm; (xkr) x d f H d S okYd oabmSonfrnfaom oli,f jzpfap[k "d|meftyf\/ "d|mefaompdwEiwydieuf oli,fjzpf\ d f S hf f (tZmwowfrif;om;xH oGm;cgeD;wefc;zefqif;aom) a'0'wf uJoYdk yifwnf;/ tvk;pkwYdk enf;yif/ dk h H H xl;onfrm ]]qifuvnf; jy\}} okYd paompum;ukd t&m tjyifyvnf; qifponfudk jyonf\ S dk tpGr;tm;jzifh qkxm;ayonf/ xktjyify zefqif;&m ]]qifjzpfv\}}[k "d|mefjcif;ryrl ]]qifjzpfap}}[k f d d dk "d|meftyf\/ jrif;ponfwYdkvnf; enf;yifwnf;/ onfum; 0duAe'aywnf;/ k d d 399/ xkrwyg; raemr,kyu,udk zefqif;vkaom wefc;Sionf yg'upsmefrx (rdr\)uk,udk d S f dk f d dk f S d d f aS;OD;pGm qifjcifNyD;vQif qkcNhJ yD;aomenf;jzifyif tacgif;Sonf jzpfap (tacgif;jzpfap)[k "d|mef\? wuk,v; d h d d f Hk tacgif;twd jzpf\/ xkdtcg xkdukd,f\ twGi;tacgif;xJ tjcm;uk,udk qifjcifNyD;vQif y&duH y qkcNhJ yD;aom f d f d enf;jzifyif "d|mef\? xku,\ twGi;tacgif;xJ tjcm;uk,onf jzpf\/ xkwefc;Sionf xkerwuk,udk h d dk f f d f d dk f d d d d f tjyifyokYd xkw\? Oyrmtm;jzifh jzLqHjrufyifrS jzLqHanmufudk xkwouJoYdkif;? oefvsutrf "m;tdrrS f f h f d f oefvsu"m;ukd xkwouJoYdkif;? a>rycyfr?S 0g-a>ra&cGrS a>rukd xkwouJoYdk if; aywnf;/ xkYd aMumiff f h H f h h ]]omoemawmf &[ef;onf yuwdyu,rS tjcm;wyg;aom t*FgBuD;i,ftm;vk;jynfp k f dk f H h Hk r,kwavsmhonfh a`Eaom raemr,kyu,udk zefqif;\? Oyrmjzifjh y&vQif a,musm;wa,mufonf f dS f dk f f jzLqHjrufyifrS jzLqHanmufudk xkwEw&m\? xka,musfm;rSm okYd aom todtjrifjzpf&m\- f k f d t&mum; jzL qHjrufyifaywnf;? t&mum; 36 jzL qHanmufaywnf;? jzL qHjrufyifum; wjcm; wyg; jzLqHanmufum; wjcm;wyg; aywnf;? pifppfaomfum; jzLqHjruf yifryifvQif jzL qHanmufudk S xkwEwtyfayonf [k todtjrif jzpf&mouJoYdk if;}}f k f h okYd ponfudk a[mawmfrtyfayonf/ qufSi;jyOD;tH/ raemr,d't&m jzL qHanmufponfwYdk onf jzL l f h d qHjrufyif ponfwYdk EiwueouJoYdk twlyif raemr,kyu,onf wefc;Si\ kyu,Eihf wxyfwnf; S hf l k f h f dk f dk f f dk f S wlonfomvQif jzpfonf [laom teufudk jyjcif;tusKd;iSg ok;yg;aom OyrmwkYd udk jyqkxm;ayonf/ onf H d um; raemr,d'aywnf;/ d

onfum; olawmfaumif;taygif;wkdY\ 0rf;ajrmufjcif;iSg jyKpD&if(tyf)aom 0dok'dr*fusrf;0,f NyD;ajrmufrI(wefckd;zefqif;rI)trsKd;rsKd;ukd tus,fjycsuf ('d0d"eda'o)rnfaom wq,fhESpfckajrmuf tykdif;tcPf;aywnf;/ ('d0d"ukd tus,fjycsuf NyD;\/)

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ)

46

13-tbdnmeda'o-tbdnmOfwudk tus,jf ycsuf Ydk


'dAaomw"mwkuxm-'dAaomw"mwf jyqkdcsuf
37 400/ ,cktcg 'dAaomw"mwfudk tus,fjy&ef tpOfusa&mufvmNyD/ xkd ('dAaom w"mwf)if; ,if;rS aemufjzpfueaom tbdnmOf ok;yg;wkYd if; (aom {0H orm[daw pdaw/y/ tmaeOyaw 'dAm, aomw k f H "mwk,m pdwH tbde[&wd tbdeEmarwd) xkd (pwkwpsmef&NyD;aom &[ef;)onf qkconftwki; pdwonf D d d hJ h d f f (pwkwpsmeform"djzif) wnfMunfvwfaomf/y/ rwkevyjf cif;okYd a&mufvwfaomf 'dAaomw"mwftvkYd ig pdwudk h f I S f aS;Iaqmif\ aS;InGwfap\) tpSaom ygVdawmfpum; wkYd \teufudk qkcNhJ yD;aomenf;jzifyif odtyf\/ d d h tvk;pkwYdk txl;rQukom zGijhf yuket/ H H d f hH xk'Aaomw"mwfqi&m ygVdawmf 'dAm, aomw"mwk,m-[laom yk'+ewfwYdk \ em;ESiwaom d d dk f f hf l aMumifh 'dArnf\/ xifpmjy&vQif ewfwYdk \ yom'aomw"mwfac: em;onf aumif;rIuaMumifh jzpfay:vm G H ayonf? (0g-jzpfay:vmojzif) onf;ajc ovdyf aoG; ponfwYdku ydwyifaESmif,ujf cif; rSay? npf;aMumif; h f h S d l tnpftaMu;wkYd rS uif;vGwaomaMumifh ta0; tmkuaomfvnf; cH,Ei-Mum;Ekiay\? &[ef;\ 0D&,jzifh f H dk l dk f d f d yGg;aptyfonfh orm"dcetm;aMumifh jzpfaom tbdnmOf aomw"mwfonfvnf; xkewfwYdk \ em;ESihf wlonf G f d omwnf;? xkoYdk ewfwYdk \ em;ESiwaomaMumifh 'dArnf\/ wenf;tm;jzifrum; 'dA0[m&ac: psmef\tpGr;jzifh d hf l h l d f &tyfaomaMumifh rdru,wivnf; 'dA0[m&ukd rSaomaMumifvnf; 'dArnf\/ Mum;wwfaom em;[laom teuf d dk f dk f d D h oabmaMumifif; toufrhJ teufoabmaMumifif; aomw"mwf rnf\/ wenf;um; aomw"mwfac: em;\ h h (Mum;rI) udpudk yjcif;aMumifh aomw"mwfEihf wlay\? xkYd aMumifvnf; aomw"mwfrnf\/ ewfwkdY \ em;ESihf S h wlaom xkd (tbdnmOf) aomw"mwfjzifh ([k qkv\)/ d kd 0dok'g,- [lonfum; xuf0ef;usipifMu,faom tnpftaMu;uif;aom([k qkv\)/ twduErmEk f d dk odum,- [lonfum; vlwYdk \ Mum;&me,fy,fudk ausmfve toHudk Mum;ojzifh vlwYdk \ rHoaomw"mwfac: G f em;ukd ausmfveaom ausmfvewnfaom ([kqv\) Oabmoa' okPmwd- [lonfum; ESprsKd;aom toHwYdk udk G f G f dk dk f Mum;\/ tb,fEprsKd;wkYd uenf;[lr?l ewfavmu toHwYdk Eihf vlUavmu toHwYdk u?dk vlwYdk \toH ewfwYdk \ S f dk S toHwYdk u[k qkv\? (ESprsKd;aomtoHwYdk udk Mum;\[laom) pum;jzifh t<uif;SaomtoHwYdk udk odr;,lonf dk d dk f d f [k odtyf\/ a, 'la& oEdau p- [lonfum; ta0; wyg;aom pMum0Vmaomfvnf; tMuif toHwYdkonf Sdukef\? teD; tMuiftoHwYdk onf teD;qk;tm;jzifh rdru,wi;u yk;aumifwYdk \toHwYdk onf aomfvnf;Sd H d dk f G f d uke\? xkteD;ta0; toHwYdk udk Mum;\[k qkv\? pum;jzifh t<uif;rJh toHwYdk udk odr;,lonf[k odtyf\/ f d d dk f 'dAaomw"mwftbdnmOfudk tb,foYdk jzpfaptyfoenf;[lr/ (pwkwpsmef &NyD;aom) xk&[ef;onf l d tbdnmOf\ tajccHjzpfaom pwkwpsmefudk 0ifpm;NyD;vQif (xkr) x y&duH yaom orm"dpwjf zifh aS;OD;pGm d S d yuwdem;jzifh Mum;Ekiavmufonfh a0;aomt&yf awmxJujcaoFponfwYdk\ Murf;wrf; us,avmifaom toH d f h f ukd ESv;oGi;tyf\? ausmif;wdu acgif;avmif;oHudk pnfoudk ckoif;oHudk omraPESi&[ef;i,fwYdk \ Hk f k f H hf tm;ukewqaom pmGwoudk yuwdpum;ajymolwYdk \ ]]tb,fenf;tSifbk&m;? tb,fenf; ighSif}} tp f G f dk f H SdaomtoHukd iSufoHukd avoHukd ajceif;oHukd 38 usKduusKduqaom a&\ pdwpwjf rnfoudk aeylx f f l f d H J ajcmufaoGUaom xef;Gu\ zspfzspfjrnfoudk yGwqwf jcaumifwYdk \ jrnfoudk (ESv;oGi;tyf\) enf;jzifh f H f d H Hk f tMurf;qk; tus,fq; toHrp tpOftwki; odrarGUaomtoHwYdk udk ESv;oGi; tyfue\/ xkd a,m*D&[ef;onf H Hk S d f f Hk f k f taSUt&yfrsufEm toHwYdk \ toHerwudk ESv;oGi;tyf\/ taemuft&yfrsufEm ajrmuf t&yf awmift&yf S d d f Hk f S atmuft&yf txuft&yfrsufEm taSUawmift&yf taemufajrmuft&yf taSUajrmuft&yf taemufawmif S t&yf rsufEm toHwYdk \ toHerwudk ESv;oGi;tyf\/ Murf;wrf;onfvnf; jzpfueaom (toHwYdk\) odrarGU S d d f Hk f k f f onfvnf; jzpfueaom toHwYdk\ toHerwudk ESv;oGi;tyf\/ xkoYdk ESv;oGi;aom a,m*D&[ef;rSm xktoH k f d d f Hk f d Hk f d wkYd onf yuwdpwf tm;aomfvnf; xifm;uke\? y&duH yaom orm"dpwtm;rlum; tvGeyif xifm;uke\/ d S f d f f S f qkconftwki; toHerwudk ESv;oGi;aeaom xka,m*D&[ef;tm; ]],ckyif 'dAaomw"mwf ('dA d hJ h d f d d f Hk f d aomw tbdnmOf) jzpfawmhrnf}}[k qkoifaomcP xktoHwYdk wif wyg;yg;aom toHudk tmkH y raem'Gg&m d h d G 0Ze;ac: ESv;oGi; qifjcifaompdwf jzpfay:\? xkd pdwcsKyfvwfaomf av;Budrf ig;Budraom aZmwkYd onf jzpfay: f Hk f f f uke\? ,if; av;Budrf ig;BudrwYdk wif aS;aZm ok;Budrf av;BudrwYdk onf y&duH Oypm tEkvHk a*gMwblrnfaom f f G H f

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ)

47

umrm0p&aZmwkYd aywnf;? pwkwaZm okYd r[kwf yOraZmonf lyg 0p& pwkwpsmefEi,Oaom tyempdway S hf S f f wnf;/ xkpwwYdk wif xktyemaZmpdwEiwuG jzpfaom Pfudk 'dAaomw"mwf[k odtyf\/ xktyempdwf jzpf d d f G d f S hf d onfrS aemufrm xkPft,Of usonf jzpfavawmh\/ xkPfudk tm;aumif; atmif yvkaom a,m*Donf S d d d ]]rQtwGi; toHudk Mum;vk\}}[k vufwopfrQ t&yfudk yki;jcm; yGg;aptyf\/ xkUd aemif vufEpopf f d d f S f av;opf Spopf wxGm waxmif wkucef;wGi; ausmif;OD;rsufEmpm jymom'f y&d0Pac: (ausmif;wkuBf uD; f d f f S k f d twGi;S) ausmif;0if;i,f oHCmhtm&mrfac: ausmif;wkuf qGr;cHm Zeyk'ac: rdUe,f ponfwYdk \ tpGr;tm; f d d f G f f jzifh pMum0Vmtqk;wkiatmif jzpfap? xkUd xuftvGef jzpfap yki;jcm; yki;jcm; yGg;aptyf\/ H d f d f d f ,ck jycJonftwki; 'dAaomwtbdnmOfudk &NyD;aom a,m*D&[ef;onf yg'upsmef\ tmkjH zpfaom h h d f uokP; edrwf xd&mjyefY&m t&yftwGi; wnfdS (onfvnf;) jzpfueaom toHwYdk udk wzef yg'upsmefudk r0if d f d f k f pm;rlvnf; tbdnmO Pfjzifh Mum;onfom/ okYd Mum;&mvnf; jA[mjh ynfwiatmif ckoif;pnfBuD; dk f xufpnf ponfwYdk\ toHwYdk jzifh waygif; wnf; tkwtwusufusuf qlyuaeapumrl toD;toD; yki;jcm;&ef f k f G f d f tvkygu onfum; ckoif;oH onfum; pnfBuD;oH [l yki;jcm;od&ef pGr;Ekionfomwnf;/ wGif d dS d f f d f w&yfNyD;\/

'dAaomw"mwf jyqkdcsuf NyD;\/ apawmy&d,Pf jyqkdcsuf


39 401/ apawmy&d,Pfudk jyqk&mwGif apawmy&d,Pm, [laomyk' (apawm)pdwudk (y&d,) d f f yki;jcm;wwfaomaMumifh apawmy&d,rnf\/ (apawmy&d,) pdwuyi;jcm; wwfonfjh yif (P) odwwfaom d f f dk dk f aMumifh apawmy&d,Pf rnf\? xkPftvkUd iSg-[k qkv\/ y& owmeH [lonfum; rdrucsef xm; tjcm; d d dk d dk ow0gwkYd \ ([k qkv\)/ y&yk*vmeH (wyg;aomyk*Kd vfwYdk \) [laom yk'onfvnf; y&owmeH [laomyk'f d dk f ESifh wlaomteufSd\/ (xkoYdk a[mrS em;vnfEirnf) a0ae,swkYd tvktm;jzifif; a'oemukd wifw,fapaom d dk f h d h h (a'oem0dvmo) Pfawmftvkd tm;jzifif; (owEihf yk*v=ow0gESihf yk*Kd vf) o'gxl;jcm;uGjJ ym;jcif;ukd yxm; h S ayonf/ apwom apawm [lonfum; rdr\pdwjf zifh xkd (tjcm;ow0g yk*Kd vf)wkYd \ pdwudk ([k qkv\)/ y&dp d f d dk yZmemwd [lonfum; yki;jcm; wyfrufrI (&m*)ESiwuG jzpfaom pdwponf wkYd tvkd txl;xl; tjym;jym; d f hf f tm;jzifo\ ([k qkv\)/ h d d dk xkapawmy&d,Pfudk tb,foYdk jzpfaptyfoenf; [lrl apawmy&d,Pfonf 'dApuKPf\ d tpGr;tm;jzifh NyD;ajrmufjynfp\? xk'ApuKPfonf apawmy&d,Pf\ y&duH (udwifjyifqifr) aywnf;/ f h Hk d d I xkUd aMumifh xka,m*D &[ef;onf tvif;uokP;ukd yGg;ap 'dApuKtbdnmOf jzifh olwyg;\ ESv;om; kyudk d d f Hk f rS jzpfaeaom aoG;\tqif;ukd MunfhI pdwfukd Smtyf\/ SmodEkdif ykHrSm-Tivef;0rf;omonfpwf D f h d jzpfaeaomtcg (ESv;aoG;onf) eD\ yanmifo;rSnhf (tqif;)ESihf wl\/ ESv;romonfpwf jzpfaeaomtcg Hk D Hk h d rnf;euf\ oajyoD;rSnhf (tqif;) ESiw\? rTirI; tv,ftvwfpwf jzpfaeaomtcg Munf\ ESr;qD hf l f d d f (tqif;)ESiw\/ xkUd aMumifh xka,m*D&[ef;onf ]] (eDaom) ESv;aoG;kyonf 0rf;omrI-aomreda`E hf l d Hk f aMumifh jzpf\? (rnf;eufaom) ESv;aoG;kyonf ESv;romrI a'greda`EaMumifh jzpf\? (Munfvifaom) Hk f Hk ESv;aoG;kyonf rTirI;-Oayua`EaMumifjh zpf\}}[l olwyg;\ ESvkH;aoG;kyftqif;udk MunfhI (olwyg;\) Hk f f d d pdwudk Smvsuf apawmy&d,Pfudk tm;Satmif ytyf\/ okdYy xkdPf tm;Sdvwfaomf tpOftwkdif; f d (wk;wuf) ESv;aoG; kyudk rMunf&yJaomfvnf; pdwwckrS pdwwckoYdk omvQif ajymif;aTUvsuf umrm0p&pdwf d Hk f h I f f tm;vk;ukif; lyg0p&pdwf tlyg 0p&pdwtm;vk;ukif; tjym;tm;jzifh odEiay\? rSeay\-aS;t|uxm H d f H d dk f f atmufygpum;ukd qkxm;ayonfd ]]tlybkH olwyg;\ pdwuovaom (tbdnmOf&) yk*Kd vfonf tb,fo\ f dk d dk l ESv;om;kyudk Munf&ao;oenf;? tb,fo\ a`Eazmufjyefyudk Munf&ao;oenf;Hk f h I l Hk h I [k ar;vQif wpkH wa,muf\ (ESv;om;kyf a`Eazmufjyefyu)rQ rMunfh I&awmhyg/ Hk Hk dk trSwf rSwyg;yg;aom bk (trSwrSd wpkwa,muf\) pdwudk ESv;oGi; qifjcifvQif d H f H f Hk f wqJajcmufyg;tjym;Saom pdwudk odjcif;onf apawmy&d,tbdnmOf wefc;ESijhf ynfpaom h d f dk h Hk a,m*D\ t&maywnf;/ okYd aomf ,ckqcaom (ESv;aoG;kyudk Munf Smyk) pum;onf dk hJ Hk f h H

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ)

48

(tbdnmOf) ESv;oGi;avhvmrIudk rybl;ao;aom tm;xkwcgpyk*Kd vftwGuf jzpfay Hk f f onf}}[lyif/ o&m*H 0g pdw-tpSonfwYdk avmbESiwuGjzpfaom pdwfSpfckukd o&m*pdwf wyfrufrEiwuG jzpf H d hf I S hf aom pdw[k odtyf\/ <uif;aom bkav;yg;qki&m ukovtAsmuwpdwudk 0dw&m*pdwf wyfrufruif;aom f H d f dk f f I pdw[k odtyf\/ a'gorl pdwf 2-ckEihf arm[rlpwf 2-ck[aom pdwav;ckwYdk onf (o&m*pdwf 0Dw&m* f S d l f pdw[aom pdwEpctaygif;) 'ku a&wGujf cif;odr;,ljcif;okYd ra&mufue/ tcsKdUrax&fwYdk onfum; xkpwf f l f S f k f f k f d d 4-ckwYdkuvnf; (0Dw&m*pdwtjzpfjzif) odr;,lMuuke\? ESv;romrI-a'greESihf ,SOaom (a'gorl) pdw2dk f h f f Hk f f ckonf oa'gopdwf pdwq;rI a'goESiwuGjzpfaom pdwrnf\/ bkHav;yg;qkdi&mukovf tAsmuwpdwtm;vk; f dk hf f f dk f H onf 0Dwa'gopdwf a'gouif;aom pdwrnf\/ <uif;aom tukovpwf q,fcwYdk onf 'ku a&wGujf cif;f dk f d k f odr;,ljcif;okYd ra&mufue/ tcsKdUrax&fwYdk onfum; xkpwwYdk uvnf; (0Dwa'gopdwf tjzpfjzif) odr;,lue\/ f k f d d f dk h f k f 40 oarm[H 0Dwarm[H [laom ESpy'um; avmb a'gowkYd Eihf ra&myJ oD;oefYenf;tm;jzifh f k f S 0dpupmESihf O'pEihf ,SOaom (arm[rl) pdwf 2-ckonfomvQif (oarm[pdw) arm[ESiwuGjzpfaom pdwf d d S f f hf rnf\/ okYd aomfvnf; arm[onf tvk;pkaom tukovpwwYdk jzpfaomaMumifh tukovpwf 12-yg;vk;ukyif H H dk f d f dk f d H d oarm[pdw[k odtyfay\/ <uif;aom (ukovf tAsmuw) pdwonf 0Dwarm[pdwf arm[ uif;aom pdwf f dk f rnf\/ xderd'oYdk tpOfvu jzpfaom (ysif;&davsmh vsnf;aom) pdwonf oHcwpwf usKUH aompdw-wGeYf qwf dk f f d d f k aom pdwrnf\/ ysHUvGir-O'poYdk tpOfvu jzpfaom pdwonf 0duwpwf ysUH vGiaompdwrnf\/ lyg0p& f hf I dk f f d d hf f pdwf tlyg0p&pdwonf r[*Kwfpwrnf\/ t<uif;onf tr[*Kwfpwf r[*Kwf r[kwaompdwrnf\/ f d f d f f umrly-tly[laom bko;yg;qki&m pdwtm;vk;onf oOw&pdwf olUxuftvGetjrwfaom pdwrnf\/ H Hk d f f H f dS f avmukw&m pdwonf tEkw&pdwf olUxuftvGetjrwf rSaom pdwrnf\/ OypmokYd a&mufaompdwf tyemokYd f f d f a&mufaom pdwonf orm[dwpdwf wnfMunfaompdwrnf\/ Oypm tyem 2-yg;vk;okYd ra&mufaompdwonf f f H f orm[dwpdwf rwnfMunfaom pdwrnf\/ w'*Ftm;jzifh vGwjf cif; 0duretm;jzifh orkap'tm;jzifh y#dy'd f tm;jzifh ed&Ptm;jzifvwjf cif;okYd a&mufaompdwonf 0drwpwf vGwaompdwrnf\/ qkconfvwjf cif; h G f k d f f d hJ h G ig;yg;okYd ra&mufaompdwonf t0drwpwf rvGwaompdwrnf\-[l odtyf\/ qkconftwki; apawm f k d f f d hJ h d f y&d, tbdnmOf&aom &[ef;onf (o&m*ponftm;jzif) tvk;pkaom tjym;Saom &m*ESiwuGjzpfaom h H H d hf pdwuvnf; &m*ESiwuGjzpfaom pdw[k tjym;tm;jzifo\/y/ rvGwaompdwuvnf; rvGwaompdw[k f dk hf f h d f f dk f f tjym;tm;jzifo\/ wGif w&yfNyD;\/ h d

apawmy&d,Pf jyqkdcsuf NyD;\/ ykaAed0goPf jyqkdcsuf


402/ ykaAe0gomEkwdPf jyqk&m ykaAe0gomEkwdPm, [lonfum; aS; aebl;aom cEm d d d wkYd udk atmufarh&m tMuifPfonf jzpf\? xkPftusKd;iSg ([k qkv\)/ aS;twdwb0wkYd aebl; (jzpfb;) d d dk f l aom cEmwkYd onf ykaAe0go rnf\/ ed0waebl;[lonfum; (rdru,tjzpfjzif) odr;yku aecJb;ukeaom d k d dk f h f d f h l f cHpm;cJb;ukeaom rdr\oEmef jzpfay:MuNyD; csKyfavukeNf yD;aom w&m;wkYd aywnf;? wenf;um; aetyfcb; h l f d hJ l ukeaom w&m;wkYd onf ed0w (ed0go) rnfue\? usufpm;&mtmkH [laom aejcif; (tmkH yjcif;)jzifh aetyf f k k f (tmkH ytyf) ukeaom rdr\pdw0nmOfjzifotyfNyD; yki;jcm;tyfNyD;jzpfueaom w&m;wkYd onf (ed0w rnfue\?) f d f d h d d f k f k k f oHo&mc&D;jywfNyD;aom bk&m; &[EmwkYd udk jyefvnfatmufarhjcif; ponfwYdk olwyg;wkYd \ pdw0nmOfjzifh odtyf f d aom w&m;wkYd onfrvnf; (ed0wrnfue\)/ xkdolwyg;wkdY\ pdw0nmOfjzifh odtyfaom w&m;wkYd udk Ak'j rwfpm l k k f f d G bk&m;wkYd onfomvQif &uke-atmufarhEiue\/ tMuifowdjzifh aS;aebl;aom cEmtpOfudk atmufarh\f dk f k f trSw&\? xkowdonf ykaAe0gomEkwd rnf\/ xkowdEi,Oaom todPfonf ykaAe0gomEkwd f d d d S hf S f d Pfrnf\/ xkyaAe0gomEkwdPf tusKd;iSg-xkPfu&&eftvkYd ig-um; ykaAe0gomEkwdPm,d k d d dk S d yk'\ teufaywnf;/ f taeu0d[wH [lonfum; rsm;aomtjym;Saom? wenf;um;rsm;aom tjym;wkYd jzifa[mtyf-csUJ jy d d h tyfaom ([kqv\) ykaAe0goH [lonfum; tjcm;rJh twdwb0rSp xkxdk aS;aS;b0wkYd aecJb;aom cEm dk dk d f d h l tpOfudk ([k qkv\)/ tEk&wd [lonfum; cEmtpOf\ tpGr;tm;jzifif; pkwy#doaE\ tpGr;tm;jzifif; d dk f h d f h

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ)

49

tpOfvkdufvkduf atmufarh\-qifjcif\/ atmufarhqifjcifyucsJU jy&vQif ykaAe0goukd (1) omoemy Hk dk d &aoh (wdw)rsm;? (2) yuwdom0ursm;? (3) r[mom0u rsm;? (4) t*om0ursm;? (5) yapuAk'grsm;? (6) d ormorK'b&m;Sirsm;[laom 6-rsKd;aom yk*Kd vfwYdk onf atmufarhEiue\/ k f dk f k f 41 xkwif omoemy&aoh (wdw)wkYd onf uygav;q,fomvQif atmufarh Ekiue\? xkUd xuf tvGef d G d d f k f ratmufarhEiue/ tb,faMumifenf;? ynmtm;enf;aomaMumifaywnf;? rSeay\-xkd wdwwYdk rm emrfyudk dk f k f h h h f d S k f yki;jcm;odaom Pfuif;aomaMumifh ynmtm;enf;\/ yuwdom0uwkYd onf ynmtm;aumif;aomaMumifh uyg d f w&maomfvnf; uygwaxmifaomfvnf; atmufarhEiueonfomwnf;/ Spusyaom r[mom0uwkYd onf uyg dk f k f f d f wode;wkiatmif atmufarhEiue\/ ESpyg;aom t*om0uwkYd onf uygaygif; wpfoacsFEihf wode;wkiatmif f d f dk f k f f S f d f atmufarhEiue\/ yapuAk'gwkYd onf uygaygif; ESpoacsFEiwode;wkiatmif atmufarhEiue\/ taMumif; dk f k f f S hf f d f dk f k f rlum; xkr[mom0uponfwYdk rm qkawmif; yg&rDjznfc&mumvonf uygwode;ponf rQomtwki;tSnf d S h hJ f d f SaomaMumifaywnf;/ ormorK'b&m; SiwYdk rmrl uygtyki; tjcm;rSay? (tvkwi; atmufarhEiMf uay\)/ d h k f S d f d d dS dk f dk xkrwyg; wdwwYdk onf cEmtpOfuomvQif (avQmuf) atmufarhEiue\? cEmtpOfuvw pkwy#d d S d dk dk f k f dk T f d oaE tvktm;jzifh atmufarh&ef rpGr;Ekiue/ Oyrmjzifjh y&vQif oluef;wkYd rm (rdrwYdk tvkv) tvk&m t&yfoYdk d f d f k f S d d dk d dS oGm;a&mufEijf cif; rSouJoYdk xkwwwYdk rm tvk&mukd ckeausmf atmufarhEijf cif; rSay? pifppftm;jzifh dk d h d d d S d dS f dk d oluef;wkYd onf 'kwawmifa0S;ukd rvTwMf urlomvQif oGm;ukeouJoYdk xkUd twlyif xkwwwYdk onf cEmwkYd \ f f h d d d tpOfudk rvTwMf urlomvQif atmufarhEiue\/ yuwdom0uwkYd onf cEmwkYd \ tpOftm;jzifvnf; atmufarh dk f k f h Ekiue\? pkwEihf y#doaEtvktm;jzifvnf; ajymif;aTU( atmufarh)Ekiue\/ Spusdyaom r[mom0uwkYd d f k f d S d h d f k f f f onfvnf; xkUd twlyif/ ESpyg;aom t*om0uwkYd rmrl cEmtpOfjzifh yzG,up rSNd yD? wckaom b0\ pkwudk f S f d d jrifNyD;vQif y#doaEudk jrifue\? wzef tjcm;b0\ pkwudk jrifNyD;vQif y#doaEudk jrifue\? wzeftjcm;b0\ k f d k f pkwudk jrifNyD;vQif y#doaEudk jrifue\-okYd pkwEihf y#doaE tvktm;jzifomvQif ajymif;aTUvsuf atmufarh d k f d S d h oGm;uke\/ yapuAk'gwkYd onf xkUd twlyif/ f ormorK'b&m;SiwYdk rmrlum; cEmtpOfjzifh yzG,upvnf;rS?d pkwEiy#doaEtvktm;jzifh ajymif;aTU k f S f d d S hf d qifjcifz,f vnf;rS?d rSeay\-xkb&m;SiwYdk rm rsm;pGmaom uyguka#wkYd 0,f atmufjzpfap txuf jzpfap G f d k f S tvk&m&m Xmeonf xifm;onfomwnf;/ xkUd aMumifh rsm;pGmukeaom uyguka#wkYd uaomfvnf; ay,smv d dS S f dk (jrKyfxm;aom) ygVduuoYdk csKH; xkxtvk&m tvk&momvQif (Pfjzif) oufa&mufuevsuf jcaoFceom; dk hJ d dk d dS d dS h k f h k f G ykuoYdk aom oGm;yktm;jzifh atmufarhom;uke\? okYd atmufarhom;ukeaom bk&m;SiwYdk \ Pfawmfonf H hJ H G f G f f Oyrmtm;jzifh om;NrD;rQiudk xdrwatmifypfEionfh av;twwf tavhtusifh yNyD;aom bk&m;tavmif;awmf f S f dk f o&b*FynmSEihf tvm;wlaom av;orm;\ ypfvuaom jrm;onf tMum; opfyif EG,ponfwYk rNidruyf d S dk f f d rl ypfui;rSewiom usa&mufxreouJoYdk tMum; Niduyfaejcif; acsmfvom;jcif; rSouJoYdk xkUd twlyif G f f dk f d S f h JG G d h tMum;tMum; b0wkYd rNiduyf? racsmfvay? rNiduyf racsmfvr tvk&m tvk&mXmeukomvQif ,lEiay\ JG JG l d dS d dS d dk f (atmufarhEif odEiay\)/ dk dk f xkrwyg; aS;aebl;onfh cEmtpOfudk atmufarhMuaom yk*Kd vfwYdk wif wdwwYdk \ ykaAe0goukd d S G d d jrifjcif;onf yk;pk;MuL; ta&mifEihf wlonfjzpf xif\/ yuwdom0uwkYd \ (tjrifonf) qDr; a&mifEiwonf d H S D S hf l jzpf xif\/ r[m om0uwkYd \ (tjrifonf) rD;;wefaqmifta&mifEihf wlonfjzpf xif\? t*om0uwkYd \ S (tjrifonf) aomuf;Mu,fa&mifEihf wlonfjzpf xif\/ yapuAk'gwkdY\ (tjrifonf) va&mifEiwonfjzpf S S hf l xif\/ jrwfpmbk&m;wkYd \ (ykaAe0gotjrifonf) a&mifjcnfwaxmifwYdkjzifh wefqmqiftyfaom o&'Owk G d ae0ef;ESiwonfjzpf xifay\/ hf l 42 xkdrSwyg; wdwdwkdY\ ykaAe0goukd atmufarhjcif;onf oluef;wkYd \ awmifa0S;pGe;jzifh (axmuf d f prf;) oGm;jcif;ESiw\/ yuwdom0uwkYd \ (atmufarhjcif;onf) wckaom opfw;jzifcif;xm;aom acsmif;i,f hf l Hk h wHwm;ukom;jcif;ESihf wl\/ r[mom0uwkYd \ (atmufarhjcif;onf) vl av;ig;a,muf oGm;avmufonfh ysOfcif; d G wHwm;ukd oGm;jcif;ESiw\/ t*om0uwkYd \ (atmufarhjcif;onf) vSn;vrf;wHwm;ukd oGm;jcif;ESiw\/ hf l f hf l yapuAk'gwkYd \ (atmufarhjcif;onf) ukeonfvtrsm; oGm;&m vrf;rBuD;ukd oGm;jcif;ESiw\/ Ak'-jrwfpmbk&m; f l hf l G wkYd \ (atmufarhjcif;onf) vSn;tpD;ESpq,fo;q,f wydieuf oGm;avmufonfh vSn;vrf;rBuD;ukd oGm;jcif; f f Hk f f ESiw\/ hf l

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ)

50

t&mrlum; om0uwkYd \ykaAe0goPfudk qkv\? xkUd aMumifh ]]tEk&wd [lonfum; cEmtpOf\ d d dk tpGr;tm;jzifif; pkwy#doaE tpGr;tm;jzifif; tpOfvu vku atmufarh\-qifjcif\}}[kziqcayonf/ f h d f h dk f d f G hf dk hJ 403/ xkUd aMumifh okYd atmufarhjcif;iSg tvkaom tm;xkwcgp a,m*D&[ef;onf qGr;pm;NyD;csde d dS f f f qGr;pm;&mrS zJcgcJNh yD;vQif qdwNf idr&mokYd uyfa&mufvsuf tjyifytmkrsm;rSzcgum (ur|mef;)aumif;pGm uyfNid f G f H J G onfjzpf tpOftwki; av;yg;aom psmefwYdk udk 0ifpm;NyD;vQif tbdnmOf\ tajccH pwkwpsmefrS x aemufq; d f Hk jzpfaom xkiaejcif;ukd ESv;oGi; qifjciftyf\/ xkUd aemif xkibUdk ae&mcif;jcif;uk?d ausmif;cef;okYd 0ifcjhJ cif;uk?d d f Hk f d f oydwouFe;odr;xm;cJjh cif;uk?d qGr;pm;cJonfh tcsdeumvuk?d qGr;cHmrS jyefvmcJaomumvuk?d Gm qGr;cH f f f f h f f G h f vSncaom umvuk?d GmokYd qGr;cH&ef 0ifcaom umvuk?d ausmif;rS xGucaomumvuk?d apwD,ifjyif aAm"d hf hJ f hJ f hJ ,ifjyif Sc;cJaom umvuk?d oydwf a&usif; aq;cJaom umvukd oydwudk ,lcaomumvrS rsufEmopfonf d dk h h f hJ S wkiatmif ycJaom udpu?dk rk;aomufumv ycJaomudpu?dk oefaumif,mrf ycJaomudpu?dk nOfO;,mrf d f h d h h h D ycJaomudpudk okYd aemufjyeftpOfjzifh wnOfv; waeYv; ycJaomudpudk ESv;oGi;-qifjciftyf\/ rQukdrl h h Hk Hk h Hk f yuwdpwotm;vnf; xifm; ay\? y&duorm"dpwaom oltm;rl tvGeyif xifm;onfomwnf;/ d f dS l S H d f dS f S tu,f qkcaomudpwYdk wif wpkwckonf rxifm;yJjdS im;tH?h wzef yg'upsmefudk 0ifpm;NyD; (xkr) d hJ G H S d S x ESv;oGi;-qifjciftyf\/ rQjzifh (arSmifx) rD;xGe;vkuouJoYdk xifm;avawmhonf/ qkconfh Hk f J f d f h S d hJ aemufjyef tpOfjzifyifvQif 'kw,aeYvnf; (ESv;oGi;qifjciftyf\)? wwd, pwkw yOraeYvnf;? q,f&uf h d Hk f ajrmufaeYvnf;? (vGecaom) vcGvnf;? wvvnf; wESpwiatmifvnf; ycJaomudpudk ESv;oGi;-qifjcif f hJ J f dk f h Hk f tyf\/ enf;jzifyifvQif q,fEpwYdk ywfv; tESpEpf q,fwYdk ywfv; okYd ponfjzifh b0 rdr\ y#doaE h S f Hk f S Hk d umvwkiatmif ESv;oGi;-qifjcifNyD;vQif aS;b00,f pkwcP jzpfcaom emrfyudk ESv;oGi;-qifjciftyf\/ d f Hk f d hJ k f Hk f ynmxufaom&[ef;onf yXrtBudrjf zifyifvQif y#doaEucgvSp pkwcP emrfyudk tmkH yjcif;iSg pGr;Ekif h dk G f d k f f d ay\/ okYd aomfvnf; aS;b0 emrfyonf t<uif;rJcsKyfcNhJ yD;jzpfonfjh yif (,ckb0) uHtopfaMumifh tjcm; k f h emrfyf jzpfay:aeNyDjzpfaomaMumifh xkaS;b0 pkwXmeonf xlxpmzk;uG,f ydwavSmifxm;onfh t&yfozG,jf zpf k d d J G H f \ trkuarSmiftwduoYdk jzpf\ ynmtm;enf;olonf jrifEic\/ okUd aomf xkoUdk aom yk*Kd vfonfvnf; 43 d f hJ dk f J d ]]y#doaEudk cGgvSp (aS;b0) pkwcP jzpfcaom emrfyudk tmkH yjcif;iSg igrpGr;Eki}f }[k 0efcsjcif;-vuf f d hJ k f f d ajrmufjcif;ukd rytyf? xkyg'psmefuyifvQif tzefwvJvJ 0ifpm;tyf\? xkpsmefrvnf; x x xkpwXmeukd d dk d S d k d ESv;oGi;-qifjciftyf\/ Hk f tusKd;um; okYd yaom yk*Kd vfonf Oyrmtm;jzifh tm;aumif;aom a,musm;onf jymom'faqmif tdr\ f f txGwtzl;tvkUd iSg BuD;pGmaomopfyifudk jzwfvwfaomf tuki;tcuf tGuwYdk udk jzwfrQ jzifyifvQif ykqeom; f d f f Hk h d f G ysup;cRw,i;oGm;ojzifh yifv;BuD;ukd jzwf&ef rpGr;Ekiaomfvnf; 0efcsvufajrmufjcif;ukd ryrlomvQif yef;bJ f D f G f Hk f d f koYdkom;um ykqeudk xufatmifyapNyD;vQif wzef jyefvm jzwf&mouJoYdk? wzef ysup; cRw,i;jyefvQif H G d f h f D f G f vnf; xkUd twlyif wzef vnf;yjyifap jzwf&mouJoYdk? okYd jzwfaom xka,musm;onf jzwfNyD; jzwfNyD;ukd h d f wzefjzwfz,f rSjd cif;aMumifif; rjywfao;onfuvnf; (tzefzef) jzwfjcif;aMumifif; rMumrDyif opfyifBuD;ukd G h dk h vJusap&mouJoYdk twlyif yg'upsmefrx aS; ESv;oGi;-qifjcifNyD;ukd rqifjcifawmhyJ y#doaEuomvQif h S Hk f dk qifjcifonfjzpf rMumrDyif y#doaEudk cGgvSp pkwcP jzpfcaom emrfyudk tmkH yEki&m\/ xif;cGol f d hJ k f d f J qHyifudk y,fcsol (acgif;&dwo) tpSaom OyrmwkYd jzifvnf; qkcaom teufudk jytyfao;\/ f l d h d hJ qkcaom xkpum;xJ aemufq; xkiaejcif;rSp y#doaEwiatmif tmkH y jzpfaomPfonf d hJ d Hk d f dk f ykaAe0goPfr[kwao;ay? ,if;Pfonfum; y&duH orm"dEi,OaomPf rnfay\/ twDwHo (twdwf d f S hf S f tzkYd jzpfaom) Pf[vnf; ({au) tcsKdUq&mwkYd u qkMd u\/ xk{auq&mwkYd \ pum;onf lyg0p&Pfudk l d &nf qkygrl roifay/ tMuiftcgrl xka,m*D&[ef;rSm y#doaEuausmfve pkwcPjzpfaom emrfyudk d h d dk G f d k f tmkH yvsuf raem'Gg&m0Ze;ac: ESv;oGi; qifjcifpwonf jzpfay: \? xkpwcsKyfvwfaomf xkpwemrfyuyif f Hk f d f d d f d k d k f dk tmkH y av;Budrf ig;Budraom aZmwkYd onf jzpfay:uke\? ,if; av;Budrf ig;BudrwYdk wif aS;qkcNhJ yD;aom f f f G d enf;jzifyifvQif aS; (ok;av;Budraom) aZmwkYd onf y&duponf trnfueaom umrm0p&aZmwkYd aywnf;/ h H f H dS k f aemufq; (pwkw yOr) aZmonf lyg0p& pwkwpsmefEihf ,SOaom tyem pdwaywnf;/ xktcg xk&[ef;rSm Hk S f f d d xktyempdwEiwuG tMuifPfonf jzpfay:\? Pfonf ykaAe0gomEkwdPf rnf\/ xkd PfESifh d f S hf d ,SOaom owdjzifh rsm;aomtjym;Saom aS; aecJb;onfh cEmtpOfudk tpOfvu atmufarhEi\/ f d h l dk f dk f

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ)

51

xkcEmtpOfum; tb,fenf;[lr?l b0wckuvnf; (atmufarh\) b0ESpcwYdk uvnf; b0ok;ckwYdk uvnf; d dk f k dk H dk b0av;ckwYdk uvnf; b0ig;ckwYdk uvnf ; b0q,fcwYdkuvnf; b0ESpq,fuvnf; b0ok;q,fuvnf; b0 dk dk k dk f dk H dk av;q,fuvnf; b0ig;q,fuvnf; b0w&mukvnf; b0waxmifuvnf; b0wode;ukvnf; oH0uyf dk dk d dk f d rsm;pGmwkYd uvnf; 0d0uyfrsm;pGmwkYd uvnf; oH0 0d0uyfrsm;pGmwkYd uvnf; (atmufarh\)? ]]rnfaom b0 dk dk dk igonf okdYaom trnfSdcJh\ okdYaom tEG,fSdcJh\ okdYaomtqif;SdcJh\ okdYaom tpmSdcJh\ okYd aom csr;om qif;&Judk cHpm;cJ\ okYd aom touftyki;tjcm; Sc\? xkigonf ,if;b0rS pkawcJ rnfaom f h d f d hJ d h b0 jzpfcjhJ yefonf? xkb0vnf; okYd aom trnfc\/ y/ okdYaom touftyki;tjcm; Sc\? okYd d dS hJ d f d hJ (tqif; paom) tjcif;t&mESiwuG nTejf yp&m (trnf tEG,)ESiwuG rsm;aom tjym;Saom aS; aecJb;aom hf f hf d h l cEmtpOfudk tpOfvu atmufarhEi\/ dk f dk f 404/ xkpum;&yf b0wckuvnf; [lonfum; y#doaErSppkwd tqkH;Sdaom wckaomb0 twGi; d dk f 0ifaom cEmtpOfwckuvnf; ([k qkv\)/ b0ESpcwYdk uvnf; ponfwYdk vnf; enf;wlyif odtyf\/ oH0 dk d dk f k dk uyfrsm;pGmwkYd uvnf; ponfwYdk qkw,wf ysup;aeaom uyfumvonf oH0uyfrnf\? wk;yGg;jzpfxe; dk f k f D d G f aeaom uyfumvonf 0d0uyfrnf\-[k odtyf\/ xkwif oH0uyfjzifh 44 (ysufp;NyD;aemuf [if;vif;jyif d G D jzpfvsuf wnfaeaom) oH0|m,Duyfudk ,ltyf\? taMumif;rlum;-xko0uyfvQif t&if;cH SaomaMumifh d H d aywnf;/ 0d0uyfjzifvnf; (jzpfxe;NyD;aemuf urmBuD;wnf aeaom) 0d0|m,Duyfudk ,ltyf\/ okdY,lvQifh G f ]]&[ef;wkdY toacsF,s uyfwYdk onf av;yg;wkYd aywnf;? tb,fav;yg;wkYd enf;/ oH0uyf oH0|m ,Duyf 0d0uyf 0d0|m,Duyf av;yg;wkYd aywnf;}}[k a[mxm;aom toacsF,suyf wkYd udk t<uif;rJh odr;,l f tyfNyD; jzpfayawmhonf/ xkuyfav;yg;wkYd wif oH0ac: ysufuyfwYdk onf (1) rD;jzifysuaom (awaZmoH0) uyf? (2) a&jzifh ysuf d G h f aom (tmaygoH0)uyf? (3) avjzifysufaom(0ga,moH0)uyf[ ok;yg;Sue\/ oH0oDrmac: ysu&m e,f h l H d k f f qk;wkYd onf tmb&mbkH okbudPmbkH a0[yKd vfb[ ok;yg;wkYd yif/ H S Hk l H urmonf rD;jzifysuaomtcg tmb&mbkrS atmufzuf rD;avmif ysufp;\ (tmb&mbkum; h f H D H rysuf)/ a&jzifysufaomtcg okbudPmbkrS atmufzuf a&jzifh a<urGysufp;\ (okbudPmbkum; rysuf)/ h S H D S H avjzifh ysufp;aomtcg a0[yKd vfbatmufzuf avjzifh ysufp;\ (a0[yKd vfbum; rysuf)/ ab;ywf0ef;usif D Hk D Hk tus,ftjyefYtm;jzifrl ysuaom tcgwki;yif (pMum0Vm uka#wode;[laom) Ak'acwf wckv; ysup;\/ h f d f f Hk f D Ak'acwf rnfonfrm (1) Zmwdacwf? (2) tmPmacwf (3) 0do,acwf[ ok;yg; tjym;S\/ xkdwGif S l H d Zmwdacwfonf pMum0Vmwaomif; tyki;tjcm;S\? ,if;Zmwdacwfonf yprb0du bk&m;tavmif;awmf d f d d y#doaE ,laomtcg ponfwYdk wkevy\/ tmPmacwfonf pMum0Vm uka#wode; tyki;tjcm;S\? f I f f d f d ,if;tmPmacwf &weokwy&dwf cEy&dwf "Z*y&dwf tm#mem#d,y&dwf arm&y&dw[aom y&dwawmfwYdk\ f f l f tmEkabmfonf jzpfay\/ 0do,acwfonf tqk;tyki;tjcm; rSay? ,if; 0do,acwfudk ]]tMuifrQavmuf H d f d tvkvQif xkrQavmuftoHjzifh odapEki\}}[k rdeYf qawmfrl (tyf)ayonf/ ,if; 0do,acwf jrwfpmbk&m;onf d dS d d f dk G tMuif tMuif t&mukd tvk\? xkxt&mukd odawmfrEiay\/ ,ck jyqkcaom ok;yg;aom Ak'acwfwYdk wif d dS d dk l dk f d hJ H G wckaom tmPmacwfonf ysufp;\? xktmPmacwf ysufp;vQif (xk twGi;0ifaom) Zmwdacwfvnf; ysufp; D d D d f D awmhonfom/ ysufp;vQifvnf; waygif;wnf;yif ysufp;\? wnfvQifvnf; waygif;wnf;yif wnf\/ xkduyf D D urm\ ysufp;jcif; wnfjcif;ukd qkvwHtwki; odtyf\/ D d h d f

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ)

52

rD;jzifh urmysufykH
405/ tMuiftcguyfurmonf rD;jzifysuf\? xktcg (ysufcgeD;) tpuyifvQif urmysuf rk;BuD;onf h d d wufNyD;vQif pMu0Vmuka#wode; wpyfwnf;aom rk;BuD;jzpfvsuf GmoGe;\/ vlwYdk onf 0rf;ajrmuf Tivef; f d f f ukevsuf tvk;pkaom rsKd;aphwYdk udk xkw pkuysKd;uke\/ aumufyifwYdk onf EGm;pm;avmufrQ jzpfvmMuvQif f H H f d f f Hk jrnf;oHuoYdk jrnfvsuf csKH;vsuf rk;a&waygufrQ rGmawmhacs? xktcg jywfpom;aom rk;onf vk;0jywfpJ hJ d d J G d H oGm;awmhonfomwnf;/ okYd jzpfyuyif &nf jrwfpmbk&m;onfHk dk G ]]&[ef;wkdY vkdtcgrsKd;onf Sdao;\? ,if;okYd aom tcg rsm;pGmukeaom ESpwYdk f f ywfv; rsm;pGmukeaom 45ESpf t&mwdYk ywfv; rsm;pGmukeaomESptaxmifwYdk ywfv; rsm;pGm Hk f Hk f f Hk ukeaom ESptode;wkYd ywfv; rd;onf rGmawmhay}}[kf f f Hk k a[mawmfr(tyf)ayonf/ l rk;a&ukd rS toufif Mu&ukeaom ow0gwkYd onf aoavuke jA[mjh ynf jzpfue\? yef;opfo;ukd d D S f f k f D rS toufiMf u&ukeaom ewfwYdk onfvnf; (pkawuke jA[mjh ynf jzpfue\)/ okYd aom tjcif;t&mjzifh D S f f k f Snpmaom t"GeUf umv ukeveom;vwfaomf xkxt&yf a&onf ukecef;jcif;okYd a&mufav\? xkdtcg f G f G f G d dk f tpOftm;jzifh ig;vdywYdkonfvnf; aoMuNyD;vQif jA[mjh ynf jzpfue\? i&Jom; ow0gwkYd onfvnf; (jA[mh f k f jynf jzpfue\)? xkow0gwkYd wif i&Jom; ow0gwkYd onf ckepfpif;ajrmuf aexGuay:aomtcg ysufp;Mu k f d G f D onf[k {au (tcsKUd ) q&mwkYd u qkue\/ d k f psmefr&yJ jA[mjh ynf jzpfjcif;rnfonf rSacs/ qkcaom vlponfwYdk wif tcsKdUow0gwkYd onf tiwf d d hJ G ab;jzifh tESypufcae&uke\? tcsKdUow0gwkYd onf psmefudk r&xkuue?f xkd ow0gwkYd onf tb,foYdk vQif d f H f d f k jA[mjh ynf jzpfuef oenf;[lr?l ewfjynf&aompsmef\ tpGr;jzifh (jzpfMuayonf)/ jzpfEiyrm xktcg ]]tESpf k f dk f Hk S d wode;ukeveaomtcg urmBuD;ysuvrrnf}}[k avmuAsL[mrnfaom umrm0p& ewfwYdkonf ajzvTwaom f f G f f d hf f aoQmifx;Sonfjh yif zkz&JBuJaom qHyifuevsuf ik,aom rsufEmS rsuf&nfwYdk udk vufwYdk jzifh okwuef Hk d d dS k f d dk S d f k vsuf eD&aomt0wfudk 0wfqifMuum tvGeazmufjyefonfh aMumufz,f toGiuaqmifMuonfjzpf vlwYdkvrf; J f G f dk vlwYdk Mum;odEiaom t&yf vSnvnfuevsuf okYd ajymMum;a<u;aMumfue\? ]]tcsif;wkdY ,cktcgrS tESpf dk f hf k f k f wode;vGeaomtcg urmysujf cif; jzpfvrrnf? avmu wckv; ysuvrrnf? r[mork'&monfvnf; f f d hf Hk f d hf cef;ajcmuf oGm;vdrrnf? urmajrBuD;a&m jrif;rk&awmifrif;a&m rD;avmif ysup;oGm;vdrrnf? jA[mjh ynfwif hf d f f D hf dk atmif urmavmu\ ysufp;jcif;jzpfvrrnf? tcsif;wkYd arwmukd yGg;apMuukeavmh? ukPmuk?d rk'wmuk?d tcsif; D d hf f d wkYd Oayumukd yGg;apMuukeavmh? rdcifudk ypkvyauR; Muukeavmh? zcifudk ypkvyauR; Muukeavmh? trsK;xJ f k f f k f f d toufBuD;olwYdk udk tktao yMuukeavmh}}[k ajymMum; a<u;aMumfue\/ d f k f xkd avmuAsL[m ewfwYdk\ pum;ukd Mum;uke trsm;tm;jzifh vlwYdk onfif; bkrZp;ewfwYdk onfif; f dk f xdwvefYjcif; oHa0*jzpfMuukevsuf tcsif;csif; El;nHaom pdwMdS uonfjzpf arwm tpSaom aumif;rIwYdk udk f f h f d yMu ewfjynf jzpfue\/ xkewfjynf ewfo"mabmZOfupm;Mu 0ga,muokP; y&duH yMu psmefudk k f d k dk d f &uke\/ (vlEihf bkrZp;ewfwYdk r) wyg;aom ow0gwkYd onfum; ty&my&d,a0'eD,uHjzifh ewfjynf jzpfuef f S dk f S k \? rSeay\-oHo&m usifvnfaeaom ow0grnfonf ty&m y&d,uH uif;ol rSacs/ xkow0gwkYd onfvnf; f d d xkewfjynf xkUd twlyif psmefu&uke\/ okYd ewfjynf &aompsmef\ tpGr;tm;jzifh tvk;pkaom ow0gwkYd d dk f f H H onf jA[mjh ynf jzpfue\/ wGif w&yfNyD;\/ k f urmysufyudk qufO;tH-urmysufr; jywfponfrS aemufSnaom t"GeYf umv ukeveom;aomtcg Hk D h dk J f f G f G 'kw,ae wpif;xifm; jzpfay:vm\/ rSeay\-jrwfpmbk&m; a[mxm;aom okYd aompum;vnf; Say\d S f G d ]]&[ef;wkdY vkdtcgrsKd;vnf; Sdao;\}} okYd tpcsDaom owo&,okwudk csJU l d f odtyfay\/ xkd 'kw,ae xifm;jzpfay:vmvwfaomf 46 nOftyki;tjcm; aeYtyki;tjcm; rxifawmhNyD? aewpif; d S h d f d f 0ifvQif aewpif;xGuay:\/ avmurSm rjywfaom aeyla&mif SonfomvQif jzpf\/ yuwdae aeewfom; f d

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ)

53

SouJoYdk urmysufae (aeewfom;) rSay/ xkaeESppif;wkYd wif yuwdae xGuaeaomtcg aumif;uif d h d d f G f wdrwuwYdk onfif;? tck;nGeYf wYdk onfif;? vIym;oGm;vmuke\? urmysufae xGuaeaomtcg aumif;uifrm f dk f d f S f f S 1 tck;ESihf wdrwuf uif;\ aMu;rk0ef;uJoYdk tnpftaMu; uif;vsuf\/ jrpfBuD;ig;oG,wYdk rS wyg;ukeaom d f dk H h dS f f jrpfi,frsm; ponfwYdk a&onfcef;ajcmuf\/ xkUd aemifvnf; Snaom t"GeYf umv ukeveom;aomtcg wwd,aewpif; xifm; jzpfay:vmjyef\? f f G f G S ,if;wwd,ae\ xifm;jzpfay:jcif;aMumifh jrpfBuD;wkYd onfvnf; cef;ajcmufue\/ S k f xkUd aemifvnf; Snaomt"GeYf umv ukeveom;aomtcg pwkwaewpif; xifm; jzpfay:vmjyef\? f f G f G S ,if; pwkwae\ xifm;jzpfay:jcif;aMumifh [dr0Em jrpfBuD; (ig;oG,)wkYd \ jrpfzsm;cH&m jzpfueaom ]]oD[yyg S f k f wtkif [Hoygwetkif uPr@tkif &xum&tkif te0wwftif q'etif ukPmvtki}f } [laom tkiBf uD; d d k d d dk f dk d d ckepftiwYdk onf cef;ajcmufue\/ dk f k f xkUd aemifvnf; Snaomt"GeYf umv ukeveom;aomtcg yOraewpif; xifm; jzpfay:vmjyef\? ,if; f f G f G S yOrae\ xifm;jzpfay:jcif;aMumifh tpOftwki; (wjznf;jznf;csif;ukecef;) ork'&m a&onf vufwqpf S d f f pkpwrQaomfvnf; rwnf Sawmhacs/ d G f Hk d xkUd aemifvnf; Snaomt"GeYf umv ukeveom;aomtcg q|aewpif; xifm; jzpfay:vmjyef\? ,if; f f G f G S q|ae\ xifSm;jzpfay:jcif;aMumifh tvk;pkaom pMum0Vmwwkuv;onf wpyfwnf;tck;taiGUjynfvsuf\? H H d f Hk d h dS tck;taiGUaMumifh tpk"mwf ukecef;oGm;av\? pMum0VmuJoYdkyif uka#wode;aom pMum0VmwkYd onfvnf; d d f h f enf;wlyif jzpfavuke\/ f xkUd aemifvnf; Snaomt"GeYf umv ukeveom;aomtcg owraewpif; xifm; jzpfay:vmjyef\? f f G f G S ,if;owrae\ xifm;jzpfay:jcif;aMumifh uka#wode;aom pMum0VmwkYd EiwuG pMum0Vm wckv;onf S f S hf Hk wpyfwnf; awmufavmifaom rD;vQonf jzpfavawmh\/ ,lZemw&mponf tjym;Sueaom jrif;rk&awmif\ H dS d k f d f awmifxwwYdkonfvnf; ydysuue aumif;uifyifvQif uG,aysmufavuke\/ xkdrD;vQHonf wuf G f f k f f f pwkr[m&mZfewfbwYdkudk avmif\? xkewfb aTArmef &wemAdrmef ywjrm;AdrmefwYdkudk avmifuRr;apNyD;vQif Hk d Hk d f wm0wombkudk pGavmif\/ enf;jzifyifvQif yXrpsmefjA[mjh ynfwiatmif pGavmif\? xkyXrpsmefb ok;rsKd; H J h dk f J d Hk H aom jA[mwkYd \ bkArmefwYdkudk avmifuRr;apNyD;vQif (y&dwmbm tyrmPmbmbkwYdkEihf wjyifwnf;jzpfaom) H d f H S tmb&mbkudk qkuwnf\/ xkr;vQHonf tPkjrLrQaomfvnf; kyocFg&w&m;Saeao;vQif rNidr;ao;? H d f d D f d f kyocFg&w&m;tm;vk; ukeaomtcg axmywfqwYdk udk avmifaomrD;vQHuoYdk 47 jymukaomfvnf; r<uif;usef f H f D hJ d apyJ Nidr;oGm;avawmh\/ atmufaumif;uifEihf txufaumif;uifonf wpyfwnf;jzpfvsuf trkuarSmiftwd f S d f jzpfav\/

urmjzpfxGef;ykH
406/ xkYd aemif Snpmaom t"GeYf umv ukeveaomtcg BuD;pGmaom rk;wdronf wufvm aS;OD;pGm f G f G f d f zGzJG zGzJG GmoGe;\? tpOftwki; (wk;wuf) ukr'&mMumk;cefY usnfayGUcefY xef;vk;cefY ponf twki;tSnf J J f d f d k d H d f Sueaom rkC;a&,OfwYdk jzifh GmoGe;vsuf uka#wode;aom pMu0VmwkYd rD;avmifxm;&mt&yfudk jynfapNyD;vQif d k f d f f f h jywfpJ uG,aysmufav\/ (xdka&\) atmufzufif; xuf0ef;usif ab;ywfvnfif; avxkBuD; jzpfay:vmNyD; f vQif xka&ukd wvk;wcJwnf;jzpfap\? y'krmMumzufay: a&aygufuoYdk xuf0ef;usif wvk;wcJwnf;jzpfap\/ d H hJ H tmb&m jA[mjh ynfwiatmif xkrQavmufBuD;us,fpmaom a&tpkudk wvk;wcJwnf;jzpfatmif tb,foYdk dk f d G H yoenf; [lr?l tMum;taygufudk ay;aomtm;jzifh (wvk;wcJwnf; jzpfatmifyonf)/ rSeay\-xkavxkonf H f d xka&xktm; xkxt&yf tMum;taygufuay;\/ okYd avxkuaygif;pkvsuf wvk;wcJwnf;jzpfaptyfaom d d dk dk H xka&xkonf tpOftwki;ukeavsmh at mufoYdk ouf\? a&onfavsm oufvwf oufvwfaomf yXrpsmef d d f f h jA[mjh ynfXme jA[mbwYdkonfif; ,mrmwkiatmif txufumrm0p& ewfjynfXmewkYd ewfbwYdkonfif; h Hk d f Hk xifm;jzpfay:uke\/ S f aS;urmajrwnf&mXmeokYd a&mufatmifoufaomtcgrlum; tm;BuD;aomavwkYd onf jzpfay:ukef\? xkd tm;BuD;aomavwkYd onf xka&xkudk txufravaygufudk ydwxm;aom "rukPf a&ppf wnfaoma&uJoYdk d S f d h

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ)

54

p&mrSatmify ydwqUdk uke\/ csKdNrdeaoma&onf ukejf cif;okYd avsmhjcif; a&mufvwfaomf tay:,H &oyx0D d f f f ac: ajrqDt&omukd jzpfay:ap\? if;onf tqif;ESivnf; jynfp\? teHYt&omESivnf; jynfp\? a&rygaom hf h Hk hf h Hk CemEkUd qGr;ywf\ tay:,H rvkivmuJoYdk yifwnf;/ f d f T h xktcg tmb&m jA[mjh ynf aS;OD;pGmjzpfcMhJ uaom ow0gwkYd onf toufwrf;ukejf cif; aMumifaomf d h if; uHpr;ukejf cif;aMumifaomfif; xkjd A[mjh ynfrS pkawcJMh u vlUjynf jzpfvmuke\/ xkd urmOD;om; vlwYdk G f h f onf rdrwYdk \ uk,a&mifjzifyif vif;vsufjrifvsuf Sue\? aumif;uif oGm;vmEkiue\/ if;wkdYonf t*n d d f h d k f d f k f okw a[mxm;onfenf;jzifh xkajrqD\t&omukd vsuumjrnf;prf;uke wyfrufom,mrI-wPSmu vTr;rk; f h d f f f d jcif;aMumifh (pm;vkaom tmomjyif;jyaomaMumif) tvkytavGUyukevsuf pm;ok;&ef tm;xkwf uke\/ xkdtcg d h f f H f olwYdk \uk,rS ta&mifonf aysmufu,av\ tarSmifusoGm;av\? if;wkYd onf trkuarSmifudk awGUMu&aom d f G f d f aMumifh aMumufue\/ k f xkUd aemifh xkurmOD;vlwYdk \ aMumufjcif;ukd y,fazsmufum &J&ifjh cif;ukjd zpfapvsuf tcsif;,lZem ig;q,fdS d aom ae0ef;onf xifm;jzpfay:vm\? xkurmOD;vlwYdk onf ay:vmaomxkaeukd jrifMu& ]]tvif;a&mifudk S d d &MuayNyD}}[k Tivef;0rf;ajrmufueonfjzpf ]]aMumufUHG aeMuaom igwkdY\aMumufjcif;ukd y,fazsmuf &J&ifjh cif; f k f ukd jzpfapvsuf xGuay:vmaomaMumifh ol&,-&J&ifapaom aernfap}}[k ESv;oGi; Muum xkaetm; ol&,f d h Hk f d d [laom trnfuomvQif yuke\ (trnfay;uke\)/ dk f f 48 xkUd aemuf aeonf waeYywfv; tvif;a&mifudk y uG,vwf-0ifom;vwfaomf ]]igwkYd &xm;onfh Hk f G aea&mifonfvnf; aysmufu,om;avNyD}}[k BuHawG;Mu wzefaMumufUHG Mujyef\/ aMumufUHG aeMuaom xkowYdk G f G d l rSm ]]tjcm;tvif;a&mifudk tu,f &Muygrl aumif;avpG}}[k okYd aom tBuHjzpf\/ xkdvlwkdY\ pdwtBuHuo f dk d ay:vmouJoYdk tcsif;av;q,fu;,lZem Saom v0ef;onf xifm; jzpfay:vm\/ urmOD;ol xkvwYdk onf xkd h h dk d S d l vukd jrifMu& twki;txuftvGef Tivef;0rf;ajrmuf Muonfjzpf ]]igwkYd \tvkuo ay:vmouJoYdk yif d f f d dk d h ay:vmaomaMumifh pE-vrnfap}}[k ESv;oGi;Muum xkvtm; pE[aom trnfuomvQif yuke\ (trnfay; Hk f d l dk f uke\)/ okYd v aewkYd xifm; jzpfay:ukevwfaomf euwwYdk onfif; Mu,fwm&m taygif;wkYd onfif; f S f f xifm;jzpfay:uke\/ S f xktcgrSp nOfEiaewkYd onf xifm;ukef \/ tpOftm;jzifh yu v Owk ESpwYdk onf xifm;uke\/ d h S hf S f S f v-aewkYd \ xifm;jzpfay:aomaeYyifvQif jrif;rk&awmif pMum0Vmawmif [dr0EmawmifwYdkonf xifm;jzpf S d f S ay:uke\? if;wkYd onfvnf; raS;raESmif; waygif;vjynfaeYyifvQif xifm;jzpfay:uke\/ tb,fokdYenf; f h S f qwfqefxrif;ukd csufaomtcg wydieufyifvQif t>yufwYdk onf wufueouJoYdk tcsKdUt&yfwYdk onf pkeYf peYf f k f h k wufueouJoYdk tcsKdUt&yfwYdk onf edruecsKdiueouJoYdk tcsKdUt&yfwYdk onf tnDtrQ jzpfueouJoYdk xkUd k f h hf k f hf k f h k f h twlyif pkeYf peYf wuf&m&mt&yf awmifrsm;jzpfue\? edr&m csKi&m&mt&yf ork'&mrsm;jzpfue\? tnDtrQ k k f hf d hf k f jzpf&m&m t&yf uRe;rsm;jzpfue\/ f k f xkpOftcgu ajrqDt&omukd pm;ok;aeMuaom xkow0gwkYd wif tpOftm;jzifh tcsKdUu tqif;vSue\? d H d G k f tcsKdUu tqif;rvSue/ xkvwYdk wif tqif;vSaomvlwYdk onf tqif;rvSaomvlwYdk udk rxDrjhJ rifyuke\? xkd k f d l G f ow0gwkYd \ tvGermefwuf rxDrjhJ rifyjcif;[laom taMumif;aMumifh xkajrqDt&omonfvnf; uG,aysmuf f d f oGm;av\/ ajrqDajrvTmonf xifm;jzpf ay:vm\/ xkdtcg xkdvlwkdY\ vSjcif; rvSjcif; rmefrwuf<ujcif; S l [laom xkenf;jzifyifvQif xkajrqD ajrvTmonfvnf; uG,aysmufavjyef\/ rxGe,uf rpkuysKd;&bJ tvkvdk d h d f f d f d aygufa&muf &ifusufaom oav;qef xifm;jzpfay:vm\? if;qefo;rSm zGEzMJG urf;ryg oefYi; arT;udif h S D J k S f aom teHYSday\/ xkUd aemif vlwYdk rm(xrif;)tk;wkYd onf jzpfay:uke\? xkvwYdk onf oav;qefudk tk;xnf ausmufzsm S d f d l d h rsuEm jyifay:wifxm;uke\? tvkvyif rD;vQH wufvm xkqefudk csuf\/ xkoav;xrif;onf jrwfav;yef; f S f d dk d d ikozG,f wifw,fjzLpif\? xkxrif;rSm yJ[if;jzifif; vufow[if;aumif;jzifif; tultnDyzG,up rSay? H h d h k f h f d d tcsKdtcsOf tqdrtpSaom tMuiftMuif t&omukd pm;vkvQif xkxt&omukd xGuay:ap\/ (okYd aomf) Murf; hf d d d dk f wrf;aom xrif;tm[m&ukd pm;ok;ukeaom xkvwYdk rm xktcgrSp usifBuD;usifi,fjzpfay:vmavawmh onf/ H f d l S d xktcg xkusifBuD;usifi,f xGu&eftvkUd iSgxkvwYdk rm (usifBuD; usifi,fxuayguf) trm0wkYd onf aygufuJG jzpf d d f d l S G f ay:uke\? a,musm;rSm a,musfm;jzpfaMumif; kyt*Fg jzpfay:\? rde;rrSm rde;r jzpfaMumif; kyt*Fg jzpfay:\/ f f f f f f

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ)

55

49 xkoYdk jzpfay:aomtcgrde;ronf a,musfm;ukd a,musfm;onfvnf; rde;rukd Munf; MunfpOfxuf d f f h dk h Mumjrifpm wpdrprp;pkuMunf\? xkoYdk wpdrprhf Mumjrifpm pl;pku MunfjI cif;aMumifh xkre;r a,musfm;wkYd h G hf d hf l d f h I d hf d h G d f h d d f rSm umr&m*ylyefrI jzpfay:vm\? xkoYdkjzpfay:vmaomaMumifh arxketrIudk yusiue\? (to'r) oljrwfw&m; d f hf k f r[kwonfh arxketrIudk rS0jJ cif;[laom taMumif;aMumifh xkowYdk udk ynmSwYdk u uJ&UJ uke\? (ajrrIeYfjym EGm;acs; f f D d l d h f wkYd jzifyufuef aygufuevsuf) nO;qJue\? xkUd aMumifh xkto'rudk zk;uG,&eftwGuf tdrwYdk udk aqmufvyf h k k f f k f d H f f k uke\/ xkvwYdk onf tdraeukevsuf tpOftwki; (Mumjrifaomtcg) ysif;&doow0g wa,muf\ yrlyudk f d l f f d f h l Hk twkvu okr;odr;qnf;jcif;ukd yuke\/ xktcgrSp zGEonfif; zGMJ urf;onfif; oav;qefudk ajr;,Suf dk f d DS f f d J k \? &dwNf yD;t&yfvnf; jyef raygufa&mufvmawmhay/ xkvwYdk onf pnf;a0;uke nnf;lue\ ]]tcsif;wkYd ,kwrmaomw&m;wkYd onf ow0gwkYd jzpfay:vm d l f k f f Muukepwum;? igwkYd onf aS;tcgu (Oyygwfy#doaEvsuf) pdwjf zifh NyD;cJue\ (tpmr pm;&yJ) yDwvQif f G dS h k f d tpmSdcJhukef\}} okYd ponfudk t*nokw a[mxm;aomenf;jzifh csJU odtyf\/ xkraemuf oav;cif; f d S tydi;tjcm;ukd xm;uke\/ xktcg wa,mufaomow0gonf tjcm;ol\ oav;cif;rS oav;ukd ck;,l\? xkd k f f d d ck;,laom oludk ESpBf udrwiwif Mudr;armif; ajymqkMd u ok;Budrajrmuf (ck;aomtcg) vufwYdk jzifif; cJwYdk jzifh d f dk f dk f H f d h if; 'kwwYdk jzifif; ykwcwfuEuue\/ xkvwYdk onf okYd ck;,ljcif; uJ&UJ Iwcsjcif; vdrajymjcif; 'kwf f h f dk f S f k f d l d h f f vufeuf pGuijf cif;wkYd jzpfay:Muaomtcg pnf;a0;MuNyD;vQif ]]tcsif;wkYd ? igwkYd onf wOD;aom ow0gukd J dk (tBuD;tr;tjzpf) orkwxm;Mu&vQif aumif;ayvdrrnf? ,if; orkwxm;onfh ow0gonf igwkYd xu oifavsmf f hf f J h rSeuefpm Iwcsoifoudk Iwcs&m\? uJ&UJ oifoudk uJ&UJ &m\? ESixwoifoudk ESixw&m\? igwkYd url f G f h l f h h l h f k f h l f k f xktBuD;tr;jzpfotm; oav;pyg;wkYd \ (q,fywykaom) tzkYd udk ay;qufuet}hH }[k BuHpnfaqG;aEG;Muuke\/ d l Hk H k f f okYd BuHpnf aqG;aEG;qk;jzwfjcif;ukd yMuNyD;aom xkow0gwkYd wif aS;OD;pGm uyfurm bk&m; H d G tavmif;awmfjzpfaom bke;uHBuD;ol tSionfyifvQif xkpOfumvu SMd uonfh xkow0gwkYd wif tqif; f f d d G tvSq; Icsifz,f taumif;qk;jzpfonfjh yif tNcHt&Hrsm; bke;uH tBuD;rm;qk;vnf;jzpf\ todPf ynmESihf Hk G H f H jynfp ESycsrI csD;ajrmufrudk y&efpr;Ekiay\/ (xkYd aMumif) xkvow0gwkYd onf xkb&m;tavmif;xH csOf;uyf h Hk d f I G f d f h d l d k MuNyD;vQif awmif;yef (tBuD;tr;tjzpf) orkwMf uuke\/ xkb&m;avmif;awmfonf xkrsm;pGmaom vltaygif;u f d k d orkwtyfaomaMumifh r[morw rnfay\? v,fwYdk \ tSijf zpfaomaMumifh cw,rnfay\? w&m;Oya'ESinD f d hf pGm wki;om;jynfol wyg;aomvlwYdkudk csr;omESporapwwfaomaMumifh &mZm-rif; rnfay\? okYd ok;ck d f f f d hf H aom trnfemrwkYd jzifh xifm;cJavonf/ rSeay\-avmu tMuifthH zG,Xmeonfjzpfc\? xktz,Xme S h f f hJ d hH G f bk&m;tavmif;awmfonfomvQif tpqk;yk*Kd vf jzpf\? xkUd aMumifh ,ckjycJonftwdi; bk&m;tavmif;awmfudk H h h k f tptOD; yk*Kd vfy cwd,ac:rif;rsKd; todut0ef; wnfNyD;aemuf tpOftm;jzifh jAm[P-ykPm; tpSdaom k f trsKd;wkYd onf jzpfay:Mu wnfMuuke\/ f xkoYdk urmysu&m wnf&mwGif urmysufr;BuD; Gmonfrp rD;vQHjywfponfwiatmif wckaom d f dk S J dk f toacsF,suyfudk oH0uyf[k ac:qktyf\/ d 50 urmukd ysuapaom rD;vQjH ywfponfrp uka#wode;aom pMu0VmwkYd udk jynfapvsuf jynfpap f J S f h h Hk onfh urmyrk;BuD;Gmonfwiatmif ESpcajrmufjzpfaom toacsF,suyfudk oH0|m,D[k ac:qktyf\/ d dk f f k d jynfpapaom urmyrk;BuD; Gmonfrp v-aewkYd xifm;jzpfay:vmonfwiatmif ok;ckajrmuf h Hk d S S dk f H jzpfaom toacsF,suyfudk 0d0uyf[k ac:qktyf\/ d v-aewkYd xifm; jzpfay:vmonfrp wzef urmysufr;BuD;Gmonfwiatmif av;ckajrmuf jzpfaom S S dk dk f toacsF,suyfudk 0d0|m,D[k ac:qktyf\? av;ckaom toacs,suyfwYdkonf wckaom r[muyf (r[m d F urmBuD;wck) jzpf \/ ,ck jyqkconftwki; aS;OD;pGm rD;jzifh urmysufjcif;ukif;? urmjyefvnf wnfjcif;ukif; d hJ h d f d d odtyf\/

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ)

56

a&jzifh urmysufykH
407/ xkrwyg; tMuiftcg urmonf a&jzifysuf\? xktcg (ysufcgeD;) tpuyifvQif urmysuf d S h d rk;BuD;onf wufNyD;vQif okYd ponfudk aS; qkcNhJ yD;aomenf;jzifyifcsJU odtyf\/ ,ckjyqkrnfh tjcif;t&m d d h d um; txl;aywnf;? xkr;jzifysuaomurm 'kw,ae0ef; ay:xGe;ouJoYdk xkUd twl a&jzifysufaom urm d D h f d f h h urmukysufapwwfaom a&iefr;BuD;onf GmoGe;\? ,if;rk;BuD;onf tp ao;ao;i,fi,f rk;a&aygufudk Gm d dk f d d oGe;vsuf tpOftwki;wk;wk; BuD;pGmaomrd;ayguft,OfwYdk jzifh uka#wode;aom pMum0VmwkYd udk jynfapvsuf f d f d d k f h GmoGef;\/ tvGeiefaom rk;a&jzifh xd&mxd&m ajrBuD;awmif ponfwYdkonf aMurGysup;uke\? a&ukd f d f D f ywf0ef;usirS avwkYd u xde;aqmifxm;\? urmajrrS 'kw,psmefjA[mbtxd tvGeiefaomrk;a&onf a&muf\? f f d h Hk f d xkjd A[mjh ynf y&dwmbm tyrmPmbm tmb&m[laom ok;rsK;aom jA[mbwYdkudk aMurGap (y&dwmokbm H d h Hk tyrmPmokbmbkwYdk Eihf wjyifwnf;jzpfaom) okbudPmbkuquwnf\/ tvGeiefaom xka&onf tPkjrL H S S H dk dk f f d rQaomfvnf; kyocFg&w&m;Saeao;vQif rNidr;rajcmuf raysmufu,ao;/ urmysufa&awGU xdpm;tyfaom kyf f d f G f ocFg&w&m;tvk;pkudk vTr;rk;zsufq;NyD;vQif kww&ufvsifjrefpm csKyfNidr;uG,aysmufom; av\/ atmuf H H f d D f G f f G aumif;uifEihf txufaumif;uifonf wpyfwnf;jzpfvsuf trkuarSmiftwd jzpfavawmh\? okYd ponf S d f tvk;pkonf qktyfcNhJ yD;ESiw\/ oufoufx;onfrm a&jzifysuNf yD;aemuf urm jyefvnfxe;um;&m H H d hf l l S h G f tmb&mbkrp urmavmuonf xifm;jzpfay:\/ xkUd jyifvnf; okbudPmbkrS pkaw tmb&mbkH H S S S H tpSaom XmewkYd ow0gwkYd onf jzpfue\/ d k f xkoYdkurmysu&m jzpf&m urmysur;BuD;Gmonfrp urmysua&iefr;a& jywfponfwiatmif wck d f f dk S f dk J dk f aom toacsF,suyfudk oH0uyf[k odtyf\/ a&iefr;a&jywfponfrp urmyrk;BuD;Gmonfwiatmif dk J S d dk f 'kw,toacsF,suyfudk oH0|m,Duyf[k odtyf\/ urmyrk;BuD;Gmonfrp v-ae wkYd xifm;jzpfay:vm d d S S onfwiatmif wwd,toacsF,suyfudk 0d0uyf[k odtyf\/ v-aewkYd xifm; ay:vmonfrp wzef dk f S S urmysufr;BuD;Gmonf wkiatmif pwkw toacsF,suyfudk 0d0|m,Duyf[k odtyf\/ av;ckaom dk d f toacs,suyfwYdkonf wckaom r[muyf (r[murmBuD;wck) jzpf\/ ,ck jyqkconftwki; a&jzifh urm F d hJ h d f ysufjcif;ukif; urmjyefwnfjcif;ukif; odtyf\/ d d

avjzifh urmysufykH
51 408/ xkrwyg; tMuiftcg urmonfavjzifh ysuf\? xktcg (ysufcgeD;) tpuyifvQif urmysuf d S d rk;BuD;onfwufNyD;vQif okYd ponfudk aS;qkcNhJ yD;aom enf;jzifyif csJUodtyf\/ ,ckqrnftjcif; t&mum; d d h dk h txl;aywnf;? xkr;jzifysufaom urm 'kw,ae0ef;ay:xGe; ouJoYdk xkUd twl avjzifysufaom urm urm d D h d f h h ukd ysufap&eftvkUd iSg avonf jzpfay:vm\/ xkavonftp Murf;aomjrLukd xap\? xkUd aemif odrarGUaom d f oJv;ukif; Murf;aomoJv;ukif; ausmufp&pfcJ ausmufw;ponfwYdk uif; enf;jzifh tdrxurQ Saom Hk d Hk d Hk dk f G f d ausmufw;wkYd uif; rnDnwaomt&yf wnfaeaom opfyifBuD;wkYd uif; <uwufap\? ajrjyifrS aumif;uifoYdk Hk dk G f dk wufom;aom ,if;ausmufw;opfyifwYdkonf wzefjyef rusvmukeyJ xkaumif;uifomvQif trIeYf trIeYf jzpfuef G Hk f d k vsuf uG,aysufom;avuke\/ f G f xktcg tpOftm;jzifh ajrBuD;\atmuf avonf jzpfay:ajrukd txufatmuf jyefveapvsuf d S f aumif;uifxoYdk ypfvivu\? ,lZemw&mcefYaom ajrt&yfwYdk onfif;? ,lZem ESp&m ok;&m av;&m ig;&mcefY J T hf dk f dS f H Saom ajrt&yfwYdk onfif; yduuevsufav[keu wkucwfypfvityfaomaMumifh aumif;uifxomvQif d JG k f f d f T hf J trIeYf trIeYf jzpfuevsuf uG,aysmufom;avuke\/ pMum0Vmawmifuif;? jrif;rk&awmifuif; avu yifajrmuf k f f G f dk d f dk h aumif;uifoYdk ypfvi\? xkpMum0Vmawmif jrif;rk&awmifwYdk onf tcsif;csif;wkucuue trIeYf reYf T hf d d f d f dk f k f I jzpfuevsuf ysuf pD;avuke\/ okYd aomenf;jzifyifvQif ajrwnfaom AdrmefwYdkuif;? aumif;uifwnfaom k f f h dk AdrmefwYdk uif; ysufp;apvsuf umrm0p& ewfjynf 6-xyfwYdk udk ysufp;ap pMum0Vm uka#wode;ukd ysufap\/ dk D D f xkd uka#wode;aom pMum0VmwkYd pMum0Vmtcsi;csi; [dr0Emawmiftcsif;csif; jrif;rk&awmiftcsif;csif; awGUqkH f f f d f wkucuue trIeYf reYf jzpfuevsuf ysufp;avuke\/ ajrjyifrS wwd,psmefbwiatmif avonf ,laqmif d f dk f k f I k f D f Hk dk f wkucwf\? xkd wwd,psmefb ok;rsKd;aom jA[mjh ynfwYdk udk zsufq; a0[yKvboYdk qkuvsufwnf\/ okYd d f Hk H D d f Hk d f kyocFg& w&m;tvk;pkudk zsufq;NyD;vQif avonf olUuk,wivnf; aysmufu,om;av\/ atmufaumif;uif f H H D d f dk f G f G ESihf txufaumif;uifonf wpyfwnf;jzpfvsuf trkuarSmiftwd jzpfavawmh\/ okYd ponf tvk;pkonf d f H H

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ)

57

qktyfcNhJ yD;ESiw\/ xl;onfrmum; okbudPmjA[mjh ynfudk tpy urmavmutopfxifm; jzpfay:\? d hf l S S S xkYd jyifvnf; a0[yKd vfbrS pkaw ow0gwkYd onf okbudPmbkponfwYdk jzpfue\/ Hk S H k f xkoYdk urmysuf&m jzpf&m urmysufr;BuD;Gmonfrp urmysufav jywfponfwiatmif wckaom d dk S J dk f toacsF,suyfudk oH0uyf[k odtyf\/ urmysufav jywfponfrp urmyrk;BuD;Gmonfwiatmif 'kw, J S d dk f d toacsF,suyfudk oH0|m,Duyf[otyf\/ urmyrk;BuD;Gmonfrp v-aewkYd xifm;jzpfay:vmonf k d d S S wkiatmif wwd, toacsF,suyfudk 0d0uyf[k odtyf\/ v-aewkYd xifm;ay:vmonfrp wzef d f S S urmysuf rkd;BuD; Gmonfwiatmif pwkw toacsF,suyfudk 0d0|m,Duyf[k odtyf\/ av;ckaom dk f toacs,s uyfwYdkonf wckaom r[muyf (r[murmBuD;wck) jzpf\/ ,ck jyqkconftwki;avjzifh urm F d hJ h d f ysujf cif;ukif;? urmjyefvnf wnfjcif;ukif; odtyf\/ d d

urmysufjcif;taMumif; ponf
52 409/ tb,ftaMumif;aMumifh (urm) avmuonf okYd ysuf&oenf;[lr-tukovf rlv[laom l dk taMumif;aMumifh ysuf&onf/ csJUjy&vQif ok;yg;aom tukovrvwkYd rsm;jym;aomtcg urmavmuonf H dk f l okYd yif ysu&acsonf/ xkwif wyfpr&m*omvGersm;jym;aomtcg rD;jzifysuf\? a'goomvGersm;jym;aomtcg f d G JG I f h f a&jzifysu\/ tcsKdUurl a'goomvGef rsm;jym;aomtcg rD;jzifysuf\? &m*omvGersm;jym;aomtcg a&jzifysu\ h f h f h f [k qkMd u\/ arm[omvGersm;jym;aomtcg avjzifysuf\/ okYd ysuf&mvnf; ckepfBudrwiwif rD;jzifysuf\? f h f dk f dk h SpBf udrajrmuf a&jzifysu\? wzefcepfBudrwiwif rD;jzifh ysu\? SpBf udrajrmuf a&jzifh ysu\? enf;jzifh f h f k f dk f dk f f f SpBf udrajrmuf SpBf udrajrmuf a&jzifh ysuvsuf ckepf Budrwiwif a&jzifh ysuNf yD;aomtcg wzef rD;jzifh f f f f dk f dk ckepfBudrysujf yef\? rQjzifh 63-urmwkYd onf vGeavuke\/ xkUd aemif a&jzifysuf&rnfh tvSnusa&muf f f f h hf aomfvnf; xktcg avonf tcGi& 64-urmtouf jynfueaom okbudPmbkwYdk udk ysufapvsuf urm d hf h k f S H avmuukd zsufq;avonf/ D 410/ ygVdtzGiudk qufO;tH?h aS; aebl;aom cEmtpOfudk tpOfvu qifjcifvsuf atmufarhaom hf D dk f &[ef;onfvnf; qkcaom uyfwYdkwif oH0uyfrsm;pGmwkYd uvnf; 0d0uyfrsm;pGmwkYd uvnf; oH00d0uyf d hJ G dk dk rsm;pGmwkYd uvnf; qifjcifatmufarh\/ tb,fokdYenf; trkMwmo tpSaomenf;jzifh aywnf;/ dk d xkd atmufarhypum;xJ trkMwmo [lonfum; rnfaom oH0uyf igonf rnfaom b0 Hk a,med *wd 0dnmP|dw owm0go rnfaomow0gtaygif;jzpfcNhJ yD ([k atmufarh \)/ {0Hemarmd okdYaom trnfSdcJh\ [lonfum; wdrnfonfaomfif; zkrnfonfaomfif; (jzpfc\)/ {0Ha*gawm- hJ okYd aom tEG,c\-[lonfum; upmetEG,onfaomfif; uytEG,f Sonfaomfif;(jzpfc\)/ ({0H f dS hJ f dS d hJ emarm {0Ha*gawm[laom) ESpy'udk xk&[ef;\ twdwb0 rdrd trnfEitEG,udk atmufarhytaejzifh f k f d f S hf f Hk a[m(tyf)onf/ xkUd jyif xktwdwb0umv rdr\tqif;jynfpyuif; toufarG;rI taumif;tnHuif; d f d h Hk Hk dk h dk csrf;omrsm;ykH qif;&Jrsm;ykuif; touftwktSnuif; tu,f atmufarhvygrl xktvk;pkuvnf; atmufarh H dk d f dk dk d H H dk Ekionfomwnf;/ xkUd aMumifh ]]{0H0aPm/y/ {0rm,ky&d,aEm- okdYaom tqif;SdcJh\/y/ okdYaom touf d f tyki;tjcm; Sc\}}[k a[mawmfrayonf/ d f d hJ l xkpum;xJ okdYaomtqif;SdcJh\ [lonfum; jzLaomtqif;Sc\ okdYr[kwf 0gaTaom tqif; SdcJh\ d d hJ (ponfqv\)/ okdYaomtpmSdcJh\ [lonfum; oav;xrif; tom;ESia&maom xrif;tpmSc\ okYd r[kwf dk dk hf d hJ tvkvjdk zpfonfh toD;vQif tpmSc\ (ponfqv\)/ okYd aomcsrf;omqif;&Judk cHpm;cJ\ [lonfum; rsm;pGm d d hJ dk dk h aom tjym;tm;jzifh umr*kPEihf pyf-rpyfponf tjym;Sueaom uk,csrf;omqif;&J pdwcsrf;om qif;&JwYdk udk f S d k f d f f cHpm;cJ\([k qkv\)/ okYd aom touftyki;tjcm; SdcJh\[lonfum; okYd aom tESpw&m toufwrf;Sc\ h d dk d f f d hJ okYd r[kwf urmSpaomif;av;axmif toufwrf;Sc\ (ponfqv\)/ xkd igonf ,if;b0rS pkawcJ f d hJ dk dk h rnfaom b0 jzpfcjhJ yefonf- [lonfum; xkigonf 53 xkb0rS a,medrS *wdrS 0dnmP|dwrS owm0gorS xkd d d d ow0gtaygif;rS pkawcJ wzef rnfaomb0 a,med *wd 0dnmP|dw owm0go ow0g taygif; h d jzpfcjhJ yefonf ([k qkv\)/ xkd (b0)vnf; jzpfc\- [lonfum; xkb0vnf; xkd a,med-*wd-0dnmP|dwd dk hJ d d owm0govnf; xkow0gtaygif;vnf; wzef jzpfcjhJ yefonf ([k qkv\)/ okdYaom trnfSdcJh\ ponfrm d d dk S qkcNhJ yD;aom enf;Sonfomwnf;/ d d

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ)

58

wenf; zGijhf y&vQi- trkMwmo- rnfaom b0 jzpfc\-okYd tpSaom atmufarhyonftpOftwki; f hJ d Hk d f aS;twdwf umvrsm;okYd wuf tvkoavmuf tpOfvu atmufarhyHk jzpfonf/ aomwawm pkawmd dS dk f xkigonf xkb0rS pkawcJ okYd tpSaom qifjcifyonf wzefjyef qifjcifyaywnf;/ xkUd aMumifh "ly d d h d Hk Hk yaEm- b0 jzpfvm\-[laompum;t& b0\ tjcm;rJ jzpfc&mXmeukd &nf ]]trkMw O'yg'-rnf h hJ aom b0 jzpfcjhJ yefonf}}[laom pum;ukd a[mtyfayonf[k odtyf\/ ]]wMwmygo-xkb0vnf; jzpfc\}} d hJ okYd tpSaompum;ukrl xk&[ef;rSm aemufq; b0\ tjcm;rJjh zpfaom b0 trnftEG,f ponfwYdk udk d d d Hk tpOfvu atmufarhyHk jyjcif;iSg qktyfayonf/ aom wawm pkawm "lyyaEm [lonfum; xkigonf xkd dk f d d tjcm;rJh jzpfc&mb0rS pkawcJ ,ckb0 rnfaomrif;rsKd; okYd r[kwf rnfaom ykPm;rsKd; jzpfvm\ ([k hJ h qkv\)/ okYd [lonfum; qkconftwki; ([k qkv\)/ tjcif;t&mESiwuG nTejf yp&mESiwuG [lonf d dk d hJ h d f d dk hf hf um; trnf tEG,tvktm;jzifh nTejf yp&mESiwuGjzpfaom? tqif; ponftvktm;jzifh tjcif;t&mESiwuG jzpf f d hf d hf aom ([k qkv\)/ rSeay\-trnftEG,jf zifh vludk wd[k uy[k okYd ponfjzifh nTejf y&ayonf/ tqif; d dk f ponfwYdk jzifh tom;jzLol tom;0gol tom;rJol okYd ponfx;jcm;jcif;jzifh xifm;od&ay\/ xkUd aMumifh trnf l S ESihf tEG,onf nTejf yp&m (Oa'o)rnf\/ rS <uif;aom tqif; ponfwYdk onf uGjJ ym;aom tjcif;t&m f (tmum&) rnfue\/ taeu0d[wyaAe0goH tEk&wd- [laom ed*;pum;onf ay:vGif xifm;aom k f d H k d Hk S teufonfomwnf;/ wGif w&yfNyD;\/ dS

ykaAed0goPf jyqkdcsuf NyD;\/ pkwlyygwPfac: 'dApuKPf jyqkdcsuf


411/ ow0gwkYd \ pkwy#doaEudk odaomPf jyqkaompum;&yf pkwyygwPm, [lonfum; d d l tMuifPfjzifh ow 0gwkdY\b0a[mif;rS aGUavsmjcif; aojcif;[laom pkwuif; b0opfoYdk uyfa&mufjcif; d dk jzpfjcif;[laom y#doaEuif; od\? xkd od (aMumif;jzpf) aomPftusKd;iSg-'dApuK PftusKd;iSg-[kqv\/ dk dk dk pdwtbde[&wd tbdeEmarwd [lonfum; y&duH yaompdwudk aS;Ivnf;aqmif\ aS;Ivnf; nGwfap\/ H D d f aom- xdk (&[ef;)onf [lonfum; pdwudk aS;Iaqmifjcif;ukd yNyD;aom xk&[ef;onf ([k qkv\)/ 'daAe f d d dk ponfwYdkum; (ewf jzpfaom t&monf 'dArnf\) 'dAEiwaomaMumifh 'dArnf\? ewfwYdk\ 'dArnfaom S hf l yom'kyf rsufponf okpkuuovuaMumifh jzpfojzifh onf;ajc ovdyf aoG;ponfwYdkjzifh raESmif,utyf d d f k dk f H h S f aomaMumifh tnpftaus;rSuif;\? xkUd aMumifh ta0;vnf; tmkudk cHvifjh cif; jrifjcif;iSg pGr;Ekiay\? ('dApuK H f d f rnfaom) Pfrsuponfvnf; 0D&,bm0em\ cGetm;tpGr;jzifh jzpfaomaMumifh 54 xkewfrsupEiwonf f d d f f d f d S hf l omwnf;? xkoYdk ewfrsupEihf wlaomaMumifh 'dApuKrnfay\/ wenf;tm;jzifrl 'dA0[m&rnfaom psmef\ d f d S h d tpGr;jzifh &tyfaomaMumifif; rdru,wiuvnf; 'dA0[m&ukraomaMumifif; 'dArnf\? tmavmu uokP; f h d dk f dk f d d DS h d f [laomtvif;ukd odr;,ljcif;jzifh BuD;us,faom ta&miftvif;SaomaMumifvnf; 'dArnf\? eH&wzufponf f d h H wkYd wnfaom tqif;ukd jrifojzifh tHz,om;jcif; jzpfjcif;SaomaMumifvnf; 'dArnf \/ xktvk;pk(aom 'dA[k h G f G d h d H H kyNf yD;yk)ukd o'gusrf;ukd tpOfavQmufojzifomvQif odtyf\/ H h jrifwwfaom teufoabmaMumifh puKrnf\? wenf;um; rsup\jrifjcif;udpudk yojzifh rsupEiwl f d f d S hf aomaMumifvnf; puKrnf\/ pkawjcif;-aojcif;ESihf b0opf uyfjzpfjcif;-y#doaEaejcif;wkYd udk jrifojzifh h t,lpifMu,fjcif;\ taMumif;jzpfaomaMumifh (0do')pifMu,fayonf/ rSeay\-aojcif;ukomjrif jzpfjcif;ukd k f d rjrifaomolonf aoNyD;aemuf jywfpom;onf[k xifaom Oap''d|udk ,l\/ b0 topfjzpfjcif;rQukom jrif J G d d b0a[mif;u aocJjh cif;ukd rjrifaomolonf ow0gtopf jzpfay:onf[k xifaomt,ludk ,l\/ aocJjh cif;ESihf b0topfjzpfjcif;[laom ESpyg;vk;ukd jrifaomolonfum; qkcaom rdpmt,lEpyg;vk;ukd ausmfveEiay\/ f H d hJ S f H G f dk f xkUd aMuifh xk&[ef;\ xkpwy#doaEudk jrifaomPfonf t,l pifMu,fjcif;\ taMumif;jzpfayonf/ pkwEihf d d k d d S y#doaEEpyg;vk;ukd bk&m;\ om;awmf &[ef;wkYd onf jrifue\? xkUd aMumifh ]]pkawjcif;-aojcif;ESihf b0opf S f H k f uyfjkzpfjcif;-y#doaEaejcif;wkYd udk jrifojzifh t,l pifMu,fjcif;\ taMumif;jzpfaomaMumifh (0do') pifMu,fay k onf}}[k igzGiqcayonf/ hf dk hJ yuwdvwYdk \ jrifEiaumif;&mt&yfEihf jrifEiaumif;aomkyMf urf;ukd ausmfve a0;aomtqif; l dk f S dk f G f jcm;uG,aomtqif; odrarGUaom ewftqif;wkYd udk jrifEijf cif;aMumifh vlwYdk\ jrifEi&m e,fy,fuve( jrifEi) f f dk dk f dk G f dk f onf rnf\/ wenf;um; vlwYdk \yuwdrsupudk ausmveaomaMumifh (twduE rmEkou) vlwYdk \ rsufptjrif f d f G f d

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ)

59

ukd ausmfveonf rnf\/ (pifMu,faom vlwYdk \ rsuptjrifudk ausmveaom xk'ApuKjzif[k qkv\)/ G f f d f G f d d h d dk ow0gwkYd ujdk rif\ [lonfum; vlwYdk \ yuwdrsupjd zifh jrifouJoYdk ow0gwkYd udk jrif\ ([k qkv\)/ f h d dk pkawqJjzpfueaom uyfjzpfqJ jzpfueaom [laom ESpy'wYdk pkwpwjf zifh aoqJ cPaomfif; k f k f f k f d d y#doaEpwjf zifh uyf jzpfqcPaomfif; 'dApuKjzifjh rif&ef rpGr;Ekiay? okYd aomfvnf; tMuifowYdkonf pkaw d J f d f l cgeD; jzpfue\? ,ckyif pkawukevwH?h xkoYdkaom yk*Kd vfwYdkudk (p0rme) pkawqJ[k qk\/ tMuifowYdk onf k f f d d l ,lNyD;aom y#doaEue\ ,ckyifjzpfNyD;cgp jzpfue\? xkoYdk aom yk*Kd vfwYdk udk (OyyZrme) uyf jzpfq[k qkvdk dS k f k f d J d \/ okYd aom pkawqJjzpfueaom uyf jzpfqjJ zpfueaom xkow0gwkYd udk jrifonf[k jy\/ k f k f d ,kwueaom [lonfum; arm[\tusKd;qufEihf ,SOaomaMumifh ,kwueaom ZmwftrsKd; pnf;pdrf f k f S f f k f Opm ponfwYdk\ tpGr;tm;jzifh Iwcstyfueaom rxDrjhJ rif ytyfueaom/ jrwfueaom [lonfum; tarm[ f f k f k f k f \ tusK;qufEihf ,SOaomaMumifh xkt,kwrS ajymif;jyefjzpfueaom/ tqif;vS ukeaom [lonfum; ta'go d S f d f k f f \ tusK;qufEi,OaomaMumifh vkcsiEpoufjrwfE;zG,f tqif;ESihf jynfpueaom/ tqif;rvSueaom d S hf S f d f S f dk h Hk k f k f [lonfum; a'go\ tusKd;qufEihf ,SOaomaMumifh rvkcsif rESpoufz,f rke;zG,tqif;ESihf jynfpueaom/ S f d f G f f h Hk k f aumif;aom tvm;Sueaom [lonfum; ok*wdoYdk a&mufueaom? wenf;um; tavmb\ tusKd;qufEihf d k f k f S ,SOaomaMumifh <u,f0csrf;omukeaom rsm;aomOpmSueaom/ raumif;aomtvm;Sueaom [lonfum; f f d k f d k f 'k*woYdk a&mufueaom? wenf;um; avmb\ tusKd;qufEihf ,SOaomaMumifh qif;&JEr;yg;ukeaom pm;aomuf d k f S f G f f zG,f Sm;yg;ukeaom/ f uHtm;avsmpmuyfa&mufueaom [lonfum; tMuiftMuifuudk yvkyqnf;yl;cJ\? xkxujH zifh (b0 f G k f H f h d dk opfoYdk) uyfa&mufueaom ([k qkv\)/ xkwif aS;jzpfueaom (p0rmae-pkaw qJjzpfueaom) tpSonfh k f d dk d G k f k f d 0daooeyk'wYdk jzifh 'dApuKPf\ udpuqonf? (,xmurKya*-uHtm;avsmpm uyfa&mufueaom [laom) f dk dk f G k f yk'jf zifrl ,xmurKy*Pf\ udpudk qkonf/ ,ck qkrnfpum;onf xkPf\ jzpfytpOfaywnf;/ h d d h d Hk omoemawmf &[ef;onf atmufzuf 55 i&JjynfoYdk aS;I tvif;a&mifuyg;ap BuD;pGmaom qif;&Judk dk G cHpm;aeukeaom i&Jow0gwkYd udk Ijrif\? xkoYdk Ijrifjcif;onf 'dApuKPf\ udpomvQifwnf;/ xk&[ef;onf f d d ]]tb,foYdk aom uHudk yMu ow0gwkYd onf okYd aom qif;&Judk cHpm;Mu&avukeoenf;}}[k okYd ESv; f Hk oGi;\/ xktcg ]]rnfaom uHudk yMuaomaMumif}h }[l xkuvQif tmkaomPfonf xk&[ef;rSm jzpfay: f d d H H dS d vm\/ xkUd twlyiftxufzuf ewfjynfoYdk aS;I tvif;a&mifudk yGg;ap eE0efO,smOf rduO,smOf zmkou O,smOf ponfwYdk BuD;pGmaom pnf;pdrudk cHpm;aeMuaom ow0gwkYd udk Ijrif\? xkoYdk Ijrifjcif;onfvnf; f d 'dApuKPf\udpomvQifwnf;/ xk&[ef;onf ]]tb,foYdk aom uHudk yMu ow0gwkYd onf okYd aom d pnf;pdrudk cHpm;Mu&avukeoenf;}}[k okYd ESv;oGi;\/ xktcg ]]rnfaomuHudk yMuaomaMumif}h }[k xkd f f Hk f d uHvQif tmkaomPfonf xk&[ef;rSm jzpfay:vm\? Pfonf ,xmurKy*Pf rnf\/ ,xm H dS d urKy*PftwGuf toD;tjcm; y&aom y&durnfonf rSay/ uHrmuJoYdk yif xkUd twl tem*wHo H d S h Pfrmvnf; toD;tjcm; y&duH rSay/ ESpyg;aom PfwYdk onf 'dApuKvQif tajccHue\? 'dApuKESihf S d f dS k f wuGomvQif NyD;pD;jynfpue\/ h Hk k f um,'kpwEihf ponfwYdk (tzGium;) raumif;qk;oGr;pGm usiftyfaom trIonf ('kp&w) 'kpwf dk f S hf d f h d dk rnf\? wenf; udavomtykyaomaMumifh ysufp;aom yusifronf ('kp&w) 'kpwrnf\/ uk,jf zif(yonf) f dS D h I d dk f d h h 'kpwonf um,'kpwf rnf\/ wenf; um,'Gg&rSjzpfay:aom 'kpwonf um,'kpwrnf\/ rS dk f dk dk f k f wyg;aom 0pDppwf ponfwYdk vnf; enf;wlyifotyf\/ jynfpue\ [lonfum; wuGjzpfue\/ t&d,m k dk d h Hk k f k f yk*Kd vfwYdk udk pGypwwfue\ [lonfum; bk&m; yapuAk'gjzifh bk&m;wynfh jzpfueaom t&d,myk*Kd vfwYdkudk f JG k f k f atmufxpfq;tm;jzifh vl0wfaMumif aomwmyefy*K vf wkYd uaomfvnf; tusKd;rJudk tvkMdS uonfjzpf tEr0wK Hk k d dk h d d ac: oDv ysufaMumif;trIjzifaomfif; psmeftpSaom *kPuzsufq;jcif;jzifaomfif; pGypwwfuef \? qJa&; h d f dk D h f JG k wwfue\? uJ&UJ wwfue\[kqv\/ xkd pum;&yf ]]olwYdk rm &[ef;w&m;rS?d olwYdk onf &[ef; r[kwf k f h k f dk dk S uke}f }[k qkaomolonf tEr0wKjzifh pGyponf rnf\/ ]]olwYdk rm psmefuaomfif; 0darmuaomfif; r*faomf d d f JG S dk if; zkvaomfif; rS}d }[k ponfwYdk udk qkaomolonf *kPudk zsufq;onfh tpGr;tm;jzifh pGyponf rnf\[k d f d f D f f JG odtyf\/ xkpypaom olonfvnf; odvsuf pGyponfjzpfap rod pGyponfjzpfap? ESpyg;aom tjcif;t&m d G f JG f JG f JG f tm;jzifvnf; t&d,y0g'uH xkuonfom jzpf\/ 0efav;aom uHaywnf;? tmeE&,uH ESiw\? ewfmukd h l d f d hf l G vnf; wm;jrpfwwf\? r*fuvnf; wm;jrpfwwf\? okYd aomf ukpm;Ekiaumif;ao;\/ xkdt&d ,ly0g'uHukd xifSm; dk d f od&eftwGuf atmufyg0wKukd odtyf\/

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ)

60

wckaomGm rax&fBuD;wyg;onfif; &[ef;i,fwyg;onfif; qGr;cHvnMhf uuke\/ xkEpyg;wkYd onf f S f d S f yXrtdryifvQif ylaEG;aom ,m*kwrIwrQudk &uke\? rax&fBuD;rSmvnf; 0rf;xJravonf xk;usif ESypufvsuf f f f S d d f Sd\? xkUd aMumifh rax&fBuD;onf ]],m*konf ightm; avsmufywf\? rat;ao;rD xk,m*kudk aomuft}hH }[k BuHNyD; d vQif xkrax&fBuD;onf wHcg;ckH yvky&ef vl'g,umwkYd aqmif,csxm;aom opfw;ay: xki aomufavonf/ d f l Hk d f &[ef;i,fonf xkoYdk aomufonfudk pufqyonfjzpf ]]uk,awmfBuD;onf qmavmifrI tm;BuD;pG? igwkYd tm; d k f d f Suz,jf zpfatmif ybd\}}[k qkd\/ 56 rax&fBuD;onf GmqGr;cHNyD;aemuf ausmif;okYd oGm; &[ef;i,fudk ]]igh f G f Sif omoem oifrmaxmufwnf&m Syg\avm}}[kqkd\? ]]rSefygtSifbk&m; tuREkfyf aomwmyefyg}}[k h S d avQmuf\? ]]ighioYdk jzpfvQif txufr*ftvkUd iSg tm;xkwrudk ryESiawmh? oifonf&[Emukd pGyprNd yD}}[k S f f I hf f JG rax&fBuD;u rdeYf q\/ xkd &[ef;i,fonf xkrax&fBuD;ukd uefawmhawmif;yef\? xkUd aMumifh xk&[ef;i,f\ xkd dk d d pGypruonf tjypfrSyJ yuwdtwki;yif jzpfav\/ f JG I H d d f xkUd aMumifh tjcm;wyg;aom tMuify*K vonfvnf; t&d,mukd pGyprjd im;tH?h xkpypraom yk*Kd vfonf k d f f JG d G f JG d tpGypc&aom t&d,myk*Kd vf&mokYd om; tu,f rdru ax&fBuD;jzpfygrl aqmifaMumifxi ]]igonf tSif f JG H dS G d h h dk f bk&m;ukd okYd okYd aom pum;ukd ajymqkr\? ightm; xktjypfudk onf;cHygavmh}}[k uefawmh awmif;yeftyf\/ d d d tu,f rdru oDwif;i,fjzpfygrl (wnfjcif;ig;yg;Saom Sc;jcif;jzif) Sc;NyD;vQif aqmifaMumifxi vuftyf d d d dk h d dk h h dk f k csDvsuf ]]tSib&m; tuREkyonf tSiwYdk udk rnf rnfaom pum;ukd ajymqkryg\? tuREkytm; xktjypf f k f f f d d f f d ukd onf;cHawmfrMl uyg}}[k uefawmh awmif;yeftyf\/ tu,f xkt&d,myk*Kd vfonf t&yfwyg;okYd zJom;jim;tH?h d G uk,wiom;a&muf jzpfap? twlae wynfponfwYdk udk apvTw jzpfap uefawmhawmif;yeftyf\/ d f dk f G h f tu,f uk,wivnf; roGm;Eki?f olwyg;ukd apvTw&efvnf; rpGr;Ekijf im;tH?h xkt&d,myk*K v\ aeNrJ d f dk f d f f d d d f ausmif; aexkiMf uaom &[ef;wkYd \xHoYdk om; xk&[ef;wkYd u rdratmufi,fMuvQif aqmifaMumifxi? d G d d h h dk f rdrxuf BuD;Muygrl rax&fBuD;tm; uefawmh&m qkcNhJ yD;aom enf;jzifyifvQif tktaoyusif ]]tSib&m;wkYd d d h d h f k tuREkyonf rnfaomtSiudk rnf rnfaom pum;ukd ajymqkryg\? xktSionf tuREkytm; onf;cH f f f d d d f f f ygap}}[kq uefawmhawmif;yeftyf\/ rsuarSmuf onf;rcHovnf; rsuu,f uefawmhawmif;yefjcif; dk f l f G rsKd;ukomvQif ytyfayonf/ d tu,f xkpyptyfaomyk*Kd vfonf wyg;wnf;vSnvnfaom &[ef;jzpfjim;tH?h xk&[ef;\ ae&mXme d G f JG hf d rxifm;jim;tH?h oGm;&mt&yfvnf; rxifm;jim;tH?h okYd jzpfvQif wyg;aom ynmS&[ef;xHoYdk om; ]]tSib&m; S S d G f k tuREkyonf rnfaom tSiudk rnf rnfaompum;ukd ajymqkryg\? xkpum;ukd trSw&vsuf tuREkyf f f f d d d f f rSm ESv;romjcif;jzpfaeyg\? b,fvvy&ygrnfenf;}}[k ar;avQmuftyf\/ xkynm S&[ef;onf ]]oifwYdk onf Hk dk k f d d rpk;&drMf uvif?h rax&fonf oifwYdk tm; onf;cHygonf? pdwudk at;Nidr;Muapavmh}}[k qkvwH/ xkEwveraom d f f d h d I f G f d &[ef;onfvnf; t&d,myk*Kd vf\ oGm;&mt&yfqoYdk aS;Iyvsuf vuftycsD ]]onf;cHawmfrlyg}}[k qkdtyf\/ D k f tu,f xkt&d,myk*Kd vfonf y&deAmefyoGm;NyD jzpfjim;tH?h y&deAmefyonfh anmifapmif; wnf&mXmeokYd om; d d d G o*[&m okomefoYdk aomfvnf; oGm; uefawmhawmif; yeftyf\/ okYd yvQif ewfmukd wm;jrpfjcif;rjzpfawmhNyD? f G r*fudk wm;jrpfjcif;vnf; rjzpfawmhNyD? yuwd twki; tjypfuif;Si;avawmh \/ wGif w&yfNyD;\/ d f f rdpm'd|um- [lonfum; azmufjyef rSm;,Gi;aom t,ltjrifue\/ rdpm'd|urorm 'gem[lonfum; d f dS k f d rdpmt,l\tpGr;tm;jzifh aqmufwnftyf yvkytyfaom trsKd;rsKd;aom trIuH Sdukef\? tMuifowYdk onfvnf; f f l rdpmt,lvQif t&if;cHueaom um,uHponfwYdk tjcm;olwYdk uvnf; wkuwe;uke\? (xkoYdk wkuwe;ay; dS k f dk d f G f f d d f G f aom yk*Kd vfwYdkonfvnf; rdpm'd|urorm'ge rnfue\/) quf Sif;jyOD;tHh-yk'wYdk wif 0pD'puudk qkjd cif; d k f f G k dk f jzifyif t&d,y0g'uHudk qkNd yD;jzpfayonf/ raem'kpwudk qkjd cif;jzifyif rdpm'd|udk qkNd yD;jzpfayonf? xkoYdk qkNd yD; h l dk f h d d jzpfjim;aomfvnf; uH 2-yg;wkYd udk xyf jyqkjd cif;onf 57 tjypfBuD;aMumif;jyjcif; tusKd;Sonf[k odtyf\/ d rSeay\-t&d,mukd pGypjJG cif;onf tmeE&,uHEihf wlaomaMumifh BuD;rm;aomtjypf Say\/ jrwfpmbk&m; f f d S d G a[mxm;aom atmufygpum;vnf; Say\d ]]om&dyw&m? t&[wr*fovESijhf ynfpaom t&[wr*f orm"dEijhf ynfpaom k D h Hk S h Hk t&[wr*fynmESijhf ynfpaom &[ef;onf rsuarSmufb0yifvQif t&[wzvudk NyD;ap&m h Hk f dk f ouJoYdk ? om&dyw&m? t&d,y0g'uHudk twlyif jzpfonf[k ig qk\? xkpypaom h k l d d G f JG pum;ukd ry,fvQif xkjd ypfrm;aompdwudk ry,fvQif xkxifrm;aomt,ludk rpGeYf vQif aqmifchJ S f d S onfh 0efxyudk csxm;vkuouJoYkd xkUd twlyif i&J (xkt&d,y0g'uHu) ypfcsavawmh\}}/ k f d f h d l

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ)

61

rdpmt,lxuf omtjypfBuD;aom tjcm; tukovurnfonfrSacs/ tqkEitnD a[mawmfraom dk f H d d S hf l pum;rSm atmufygyifwnf;/ ]]&[ef;wkYd ? rdpm'd|onf tjypfBuD;ouJoYdk twl tMuiftukovuonf tjypf d h dk f H BuD;&m\/ &[ef;wkYd ? rdpm'd|rS wyg;aom xkoYdk tjypfBuD;aom tukovw&m; wckrQukd d d dk f aomfvnf; igbk&m; rjrifay/ &[ef;wkYd ? tjypf[orQwkYd onf rdpm'd|vQif tBuD;tjrwf SMd u l d uke\}}/ f um, ab'g (uk,\ysup;onfr)-[lonfum; ighu,[k xifrwpvrf;&aom cEmuk,udk d f f D S dk f S f JG d f pGeYf onfr/ y&Hr&Pm (aoonfrS aemuf) [lonfum; xkcEmuk,udk pGeYf onfrS tjcm;rJrm topfjzpfonfh S d d f h S cEmukd ,lq/ wenf;um; um, ab'g-jzifh ZD0wa`E ac: toufyf jywfponfrS ([k qkv\)/ y&Hr&Pm J d d k J d dk -jzifh pkwpwrS aemuf ([k qkv\)/ tyg,H-tpSaom pum;tvk;pkonf i&Ja[mpum;csnf;om jzpf onf/ d d f d dk d H H rSeay\? i&Jonf ewfm edAmefoYdk a&mufaMumif;jzpfaom aumif;rI[aom t,rSuif;aomaMumifh tyg, f G l rnf\/ csrf;omwkYd \ vmjcif;[laom tm,\rSjd cif;aMumifh tyg,rnf\/ qif;&J\ wnf&mjzpfaomaMumifh 'k*wrnf\? wenf; rsm;aomtjypfjdS cif;aMumifh tukovuonf 'k|-ysup;aom uHrnf\? xkysup;aom d dk f H f D d f D uHaMumifjh zpfaom vm;a&muf&m*wdonf 'k*wrnf\? raumif;rIyolwYdk onf tvkrSygyJ i&J usa&muf d d d &uke\? xkUd aMumifh 0deygwrnf\? (rusvyJ usa&muf&onfb-[k qkv\)/ wenf; uk,t*FgBuD;i,fwYdk f d dk h Hk d dk d f ysup;vsuf us&mjzpfaomaMumifvnf; 0deygwrnf\/ om,mzG,f csrf;om[laom t, rSaomaMumifh ed&,f D h d d i&Jrnf\/ wenf;zGijhf y&vQif tyg,-tyg,f[aomtrnfjzifh wd&pmefbudk jy\/ rSef\-wd&pmefbonf ewfvl l Hk Hk [laom ok*wdruif;aomaMumifh tyg,-tyg,frnf\? ,if;wd&pmefwYdkx wefc;BuD;ukeaom e*g;rif; S J dk f ponfwYdk SEiaomaMumifh qif;&J\wnf&m 'k*wum; rrnfay/ 'k*w[aomtrnfjzifh Nydwmbkudk jy\? d dk f d d l H rSeay\-xkNd ydwm avmuonf ok*wdrS uif;uGmaomaMumifh tyg,vnf;rnf\? qif;&J\wnf&mjzpfaomaMumifh f 'k*wvnf; rnf\/ okYd aomf tok&um,fuoYdk ysufp;us&m r[kwaomaMumifh 0deygwum; rrnfay/ 0deygw d hJ D f d d [laomtrnfjzifh tok&um,fbudk jy\? rSeay\ qkcNhJ yD;aomteuft&tm;jzifh xktok&um,fonftyg,vnf; Hk f d d rnf\? 'k*wvnf;rnf\/ tvk;pkaom ewfvwYdk pnf;pdrcsrf;omtaygif;rS ysufp;qk;I; usa&muf&mjzpfaom d H H l f D H H aMumifh ,if;tok&um,fudk 0deygw[lvnf; qktyfay\/ ed&,[laom trnfjzifh t0DptpSonf rsm;aom d d d d tjym;Saom i&J bkuomvQif jy\/ wGif w&yfNyD;\/ d H dk OyyEm [lonfum; uyfa&mufue\? jzpfue\[k qkv\/ um,okpkwf tpSaom tjzLyki; tzkYd udk k f k f d dk d d d f qkcNhJ yD;aom trnf;yki;tzkYd rS ajymif;jyeftm;jzifh odtyf\/ 58 ,ckqrnftcsufrQom xl;awmhonf/ xktjzLyki; d d f dk h d d f tzkYd ok*wd[aomtrnfjzifh vlU*wdvUl bkuvnf; ,ltyf\/ o*[aomtrnfjzifh ewf*wd ewfbuom l H dk l Hk dk ,ltyf\/ xkpum; aumif;aom vm;a&muf&m jzpfaomaMumifh ok*wdrnf\/ lygkHtpSdukefaom tmkHwkdYjzifh d aumif;aom wnf&mtzkYd jzpfaomaMumifh o*rnf\/ xko*wdEihf o*tvk;pkonfyif ysufp;wwfaomaMumifh d k S H H D avmurnf\/ onfum; o'gteuf tzGiaywnf;/ hf wd 'daAe puKem tpSaom tvk;pkonf ed*;csKyfpum;wnf;/ qkconftwki; 'dApuKjzif/y/ Ijrif d H H Hk d hJ h d f h \-onfum; t&m tusOf;csKyfteufaywnf;/ 412/ qkconftwki; IjrifvvQif tm;xkwcgp trsKd;om;onf uokP;vQiftmkaom tbdnmOf\ d hJ h d f dk f d f H dS tajccHyg'upsmefudk cyfor;aom tjcif;t&mtm;jzifh aS;Iaqmif&ef cHatmifyNyD;vQif awaZmuokP; Mo'gw d f h d f uokP; tmavmuuokP;[laom ok;ckaom uokP;wkYd wif wyg;yg;ukd teD;ytyf\? Oypm&psmef\ tmkH d f d f H d f G yum yGg;apvsuf xm;tyf\? xkuokP;wkYd tyemukd rjzpfaptyfao;[k qkv\/ tjypfum; tu,f tyem d d f d dk ukd jzpfapvQif yg'upsmef\rS&m jzpfav\? y&du\rS&m rjzpfawmhay/ ok;ckaom uokP;wkYd wivnf; D H D H d f G f tmavmu uokP;onfomvQif taumif;tjrwfq; jzpfayonf/ xkUd aMumifh xktmavmuuokP;ukd jzpfap? d f Hk d d f tjcm;ESpcxu wckcujdk zpfap uodPeda'o qkcaomenf;jzifh jzpfap Oypm&bkomvQif wnf yGg;aptyf f k J k d hJ H \/ ,if;uokP;y#dbm*edrwudk yGg;apykenf;ukvnf; xkuodPeda'o qkcaomenf;jzifyifvQif odtyf\/ d f d f H d d d hJ h

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ)

62

yGg;aptyfNyD;aom t&yf\ twGi;omvQif tqif;udk Ityf\/ xka,m*Drm tqif;IaepOf y&duH y&ef f d S tvSnveom;\? xkUd aMumifta&miftvif; uG,om;\? xkta&miftvif; uG,om;vQif tqif;ukvnf; rjrif& hf G f G h f G d f G d awmhacs/ xktcg a,m*Donf tzefwvJvJ yg'upsmefoYdk omvQif 0if xkrxNyD;vQif tvif;a&mifudk jzefYtyf d d S \/ okYd yvQif tpOftm;jzifh tvif;a&mifonf tm;Svmay\? xkUd aMumifh t&yf tvif;jzpfap[k tMuifrQ d avmufaom t&yfudk yki;jcm;jim;tH?h xkrQavmufaomt&yf tvif;a&mifonf wnfavawmhonfomwnf;? waeY d f d vk;aomfvnf; xkivsuaeaom a,m*Drm tqif;ukjd rifjcif; jzpfaeay\/ t&m nOftcgrSm jrufr;;jzifh H d f f I S h D c&D;oGm;aom a,musm;onf Oyrmaywnf;/ f wa,mufaom a,musm;onf nOftcg jrufr;;jzifh c&D;oGm;owwf/ xka,musfm;\ xkjd rufr;;onf f h D d D Nidr;oGm;av\? xktcg xka,musfm;rSm nDaomt&yf rnDaomt&yfwYdk onf rxifm;Muav? xka,musfm;onf xkd f d d S d rD;;ukd ajryGwwu wzefawmufap\? xkr;;onf awmuf ,cifu ta&mifxuf omBuD;aom ta&mifudk f dk f d D y\? enf;jzifh Nidr;Nidr;oGm;aom rD;;ukd tzefzef awmufapaom olrm tpOftm;jzifh (aemufq;) aexGuf f f S Hk vmavonf? aexGuvmaomtcg rD;;jzifh yzG,rSawmhNyD? xkUd aMumifh xkr;;ukpeYf waeYv;aomfvnf; c&D; f f d d D d G Hk oGm;avonf/ xkOyrm rD;;ta&mifuoYdk y&duH ypOf uokP;ta&mifudk odtyf\/ 59 rD;;Nidrf;oGm;aomtcg d hJ d f nDonf rnDonfudk rjrif&jcif;uJoYdk tqif;ukaepOf y&duH y&eftvSnhf vGeojzifh tvif;a&mifu,om;aom h d I f G f G tcg tqif;wkYd udk rjrifjcif; wlay\/ rD;;ukd yGwwujf cif;uJoYdk Oypm&psmefoYdk tzefzef0ifjcif; wlay\/ rD;;\ f dk h ,cifta&mifxuf omBuD;aom tvif;a&mifudk yjcif;uJoYdk wzefy&duH yaom a,m*Drm omtm;BuD;aom h S tvif;a&mifjyefYjcif;wlay\/ aexGuvmjcif;uJoYdk tm;Saomtvif;a&mif\ yki;jcm;xm;onftwki; wnfaejcif; f h d d f h d f wlay\/ jrufr;;ukd pGeYf ypfc waeYv;aomfvnf; c&D;oGm;jcif;uJoYdk ao;i,faom tvif;a&mifudk pGeYf D hJ Hk h tm;BuD;aom tvif;a&mifjzifh waeYv;aomfvnf; tqif;wkYd udk Ijrifjcif; wlay\/ Hk xkoYdk Ijrif&m tMuiftcg xk&[ef;\ rHopuKtm; rxifEiaom 0rf;xJwnfaom [', 0wKukd d d dk f rSaomtqif;onfif;? ajrBuD;\atmufzuf rsufEmjyifuraom tqif;onfif;? eH&\wzuf awmif\wzuf D S dk DS H wHwi;\ wzufwnfaom tqif;onfif;? wyg;aom pMum0Vmwnfaom tqif;onf if;-okYd aom dk f tqif;onf Pfrsufptm; xifjcif;okYd a&muf\? rHorsupjd zifh jrif&ouJoYdk jzpf\? xkdtcg 'dApuKPf d f h jzpfonf[k odtyfay\/ quf Sif;jyOD;tHh- IMunfaom pdwwYdk wif xkd 'dApuK PfonfomvQif tqif;ukd h f G jrifjcif;iSg pGr;Eki\? tm0Ze;y&du[aom aS;tzkYd pwwYdk onf tqif;ukd jrifjcif;iSg rpGr;Ekiue/ f d f f H l d f f d f k f xk'ApuKonf ykxZOfrm ab;&eftE&m,f jzpfwwf\/ tb,faMumifenf; xkyxZOfonf tMuif d d k S h h d k k tMuift&yf ta&miftvif;jzpfap[k t"d|mefy\? xkxt"d|mefy&majr ork'&mawmifwYdkudk azmufxi;aomf d dk G f vnf; wpyfwnf; tvif;a&mifonf jzpf\? xkoYdk jzpfaomtcg xkvif;ae&mt&yfwYdk aMumufz,jf zpfueaom d d G k f bDv;&uKd ofponfwYdk \ tqif;wkYd udk jrifaom xkyxZOftm; aMumufjcif;onf jzpfwwf\? ,if;okYd aMumufjcif; l d k k aMumifh pdwysUH vGiazmufjyefjcif;okYd a&muf psmefavQmoGm;wwf\/ xkUd aMumifh 'dApuKjzifh tqif;ukd Ijrif&m rarh f hf ravsmonf jzpf&m\/ h ('dApuKPf jzpfonf[k qkcaom) xkpum;&yf ,ck qkrnfpum;onf 'dApuKPf\ jzpfay:vmykH d hJ d d h tpOfaywnf;/ qkcNhJ yD;aom tjym;Saom xktqif;ukd tmkH y ESv;oGi;rI raem'Gg&m0Ze; pdwjf zpfNyD; csKyf d d d Hk f f vwfaomf xktqif;ukyif tmkH y av;Budrf ig;Budraom aZmwkYd onf jzpfay:uke\-okdYtpSdaom tvkH;pkHudk d d f f aS;qkcNhJ yD;aom enf;jzifyif odtyf\/ t&mvnf; tm0Ze;ESihf ok;Budrf av;Budraom aS;tzkYd pwwYdk onf d h f H f d f 0dwuf 0dpm&ESihf wuGjzpfueaom umrm0p&pdwwYkdaywnf;? av;Budrajrmuf ig;Budrajrmuf aemufq; jrifjcif; k f f f f Hk udpudk NyD;apaompdwonf pwkwpsmefEi,Oaom lyg0p&pdwaywnf;? xdpwEiwuGjzpfaom Pfudk ow0g f S hf S f f dk d f S hf wkYd \ pkwy#doaE jzpfaom todPf[if;? 'dApuKPf[if; ac:qktyfay\/ wGif w&yfNyD;\/ d l l d

pkwlyygwPfac:aom 'dApuKPfjyqkdcsuf NyD;\/

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ)

63

NydK;>yrf;jyqkdcsuf
413/ cEmig;yg;wkYd udk odawmfraom uk;uG,&mtppf jzpfawmfraom jrwfpmbk&m; l d f l G onf qkconftwki; ig;yg;ukeaom tMuif tbdnmOfwYdk udk a[mawmfrcavNyD? xkd d hJ h d f f l hJ tbdnmOfwYdkudk odNyD;vQif ,if;wkYd ,ckjyqkrnfh yd;>yrf;jyqkcsuf pum;ukvnf; odtyf d d d ao;onf/ 60 csJUjy&vQif-ig;yg;aom tbdnmOfwYdk wif pkwyygwPf[k qktyfaom tMuif 'dApuKPf G l d onf Sd\? xk'ApuKPf\ t&HPfjzpfueaom tem*wHoPfEihf ,xmurKy*Pf[aom 2-yg;aom d d k f S l PfwYdk onfvnf; SMd uao;\/ ,if;Pf 2-yg;ESihf 'd0"paom Pf5-yg;tm;jzifh tbdnmOfPfwYdk onf d t&m 7-yg;jzpfue\/ ,cktcg if;wkdY\tmkudk a0befcjJG cm;&m rawGa0&eftvkYd igk f H S tMuif tm&rPwduf av;yg;wkYd udk ("ro*FPygVd) jrwfpmbk&m;a[mxm; D G (tyfue)\? xktm&rPwduf av;yg;wkYd tbdnmOfPf 7-yg;wkdY\ jzpfyudk jy&m\/ k f d Hk xkpum;&yf onfum; jyykaywnf;/ av;yg;ukeaom tm&rPwduwYdk udk jrwfpmbk&m; a[mxm; d H f f G (tyfue)\? tb,fav;yg;wkYd enf;? (1) y&dwm&rPwdu?f (2) r*g&rPwdu?f (3) twDwm&rPwdu?f (4) k f tZwm&rPwdu- av;yg;wkdYyif/ f 414/ xkdckepfyg;aom PfwkdYwGif 'd0d"Pfonf (y&dwac:) umrtmkH r[*Kwf tmkH twdwf tmkH tem*wftmkH ypKyeftmkH tZwtmkH A[d'tmkHwkdYtvkdtm;jzifh 7-rsKd;aomtmkwYdk jzpf\/ tb,f H okYd enf; xk'd0"Pfonf tMuiftcg kyu,udk pdw rSonfudk yvsuf rxifm;aomuk,jf zifh oGm;vkd d d f dk f f D S d onfjzpf pdw\tpGr;tm;jzifh kyu,udk nGwap\? r[*Kwfpw aygif;\? aumif;pGmwif\? xktcg uH f f f dk f f d f d tjzpfjzifh qktyfaom um,onf tmkHjzpf\-xkdUaMumifh kyfukd,fvQif tmkHSd&um; umrw&m;vQif tmkHSd\ d (umrw&m;ukd tmkH y\)/ tMuiftcg pdwudk kyu, rSonfudk yvsuf xifm;aom uk,jf zifom;vkd f f dk f D S d h G onfjzpf kyf uk,\tpGr;tm;jzifh pdwudk nGwap\? yg'upsmefpwudk kyu, aygif;\? aumif;pGmwif\? d f f f f d f f dk f xkdtcg uHtjzpfjzifh qktyfaom psmefpwonf tmkjH zpf\-xkUd aMumifh r[*KwfpwvQif tmk&um; r[*Kwf d d f d f H dS w&m;vQif tmkHSd\ (r[*Kwfw&m;ukd tmkH y\)/ xkrwyg; ,if; 'd0"Pfonf csKyfavNyD;aom twdwjf zpfaom xkyg'upsmefpwuyifvQif tmkH y\? d S d d d f dk xkUd aMumifh twdwfw&m;vQif tmkHSd\/ "mwfawmfjrwfwYdk udk tBuD;tus,f okr;Xmyemaomtcg tSir[m d DS f uyrax&fponfwYdk \ t"d|mefjcif;uJoYdk tem*wfudk t"d|mefyolwYdk \Pfonf tem*wfw&m;vQif tmkHSd h \/ wqifMh um;bl;onfrm tSir[muyrax&fonf "mwfawmfjrwfwYdk udk tBuD;tus,f XmyemrIudk ypOftcg S f u ]]aemiftcg 218-ESpumvywfv; eHYomwkYd onf rajcmufygapukeownf;? yef;wkYd onf rI;ygapukef f Hk f d ownf;? qDr;wkYd onf rNidr;ygapukeownf;}}[k "d|mefawmfr\/ tvk;pkyif xk"|mefwi; jzpfav\/ D f f l H H d d dk f t*kwrax&fonf (0dO awm) 0we,ausmif; [if;rygyJ qGr;oufouf bkO;ay;aeaom &[ef;oHCmukjd rif d f f ausmufa&uefonf aeYpOf aeYpOf eHeufyi; EkUd "rf;t&om Sonfjzpfap}}[k "d|mefawmfr\/ eHeufyi; cyf,vQif dk f d l dk f l EkUd "rf;&nf jzpf\? naeyki; cyf,vQif yuwda&yif jzpf\/ xkdrSwyg; 61 kyfukd,fukd pdwf rSonfudk y d f l D rxifm;aomuk,jf zifh oGm;aomumv ('d0d "Pfonf) ypKyew&m;vQif tmk\/ S d f H dS uk,\tpGr;jzifh pdwuaomfif; pdw\tpGr;jzifh uk,uaomfif; nGwapaom umvif;? rdru,udk d f f f dk f f d f dk f d dk f oli,foPmef ponfzefqif;aomumvif; rdr\uk,f pdwwYdk udk tmkH yjcif;aMumifh tZww&m;vQif tmk\/ d d f H dS tjyify qifyf jrif;kyf ponfwYdk udk zefqif; jyaomumv A[d'w&m;vQif tmk\? okYd vQif aS;OD;pGm k H dS 'd0"Pf\ (7) rsKd;aomtmkwYdk jzpfjcif;ukd odtyf\/ d H 415/ 'dAaomwPfonf umrypKyef tZw A[d'tmkwYdk tvktm;jzifh (4)rsKd;aom tmkwYdk jzpf\/ H d H tb,foYdk enf; xkPfonf toHudk tmkH yaomaMumifif;? ,if;toHonf umrw&m; jzpfaomaMumifh if; d h umrw&m;vQif tmkHSd\/ xkUd jyif xifm;SqJ toHuomvQif tmkH yjzpfjcif;aMumifh ypKyew&m;vQif tmk\/ S d dk f H dS xkPfonf rdr\ 0rf;xJrS toHuMdk um;aomtcg tZww&m;vQif tmk\/ olwyg;wkdY\ toHudk Mum;aom d d H dS tcg A[d'w&m;vQif tmkHSd\/ okYd vQif 'dAaomwPf\ (4)rsKd;aom tmkwYdk jzpfjcif;ukd odtyf\/ H

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ)

64

416/ apawmy&d,Pfonf umr r[m*Kwf tyrmPr*f twdwf tem*wf ypKyef A[d'tmkwYdk tvkd H tm;jzifh (8) rsKd;aom tmkwYdk jzpf\/ tb,fokdYenf; xkPfonf olwyg;wkYd \ umrm0p&pdwudk odaom H d f umv umrw&m;vQif tmk\? lyg0p&pdwf tlyg0p&pdwudk odaomumv r[*Kwfw&m;vQif tmkHSd\? H dS f r*fzvukd odaomumv tyrmPw&m;vQif tmk\/ quf Si;jyOD;tH?h t&m ykxZOfonf aomwmyef\ kd f H dS S f k pdwudk rodEi?f aomwmyefonfvnf; ou'g*grf\ pdwurodEi?f ou'g*grfonf tem*grf\ pdwudk rodEi?f f dk f dk dk f dk tem*grfonf &[Em\pdwudk rodEi?f &[Emonfum; tm;vk;wkYd \ pdwudk odEi\? txufjzpfaom tjcm; f dk H f dk f yk*Kd vfonfvnf; atmufy*Kd vf\ pdwudk odEi\? txl;ukvnf; odtyf\/ r*fpwudk odaomumv r*fvQif k f dk f d d f tmkHSd\/ tMuiftcgrl twdwcepf&uftwGi;if; tem*wfcepf&uftwGi;if; olwyg;wkYd \ pdwuo\? xkd f k f k f f dk d tcg twdwfvQif tmkHSdonfif; tem*wfvQif tmkHSdonfif; jzpf\/ ypKyepwvQif tmkaompdwonf tb,foYdk jzpfoenf; ypKyernfonfrm (1) cPypye?f (2) oEwd f d f H dS f f S ypKye?f (3) t'gypKye[ ok;yg;tjym;S\/ xkwif Oyg'fXbifoYdk a&mufqw&m;onf cPypKyef rnf\/ kyf f l H d d G D J oEw0g& wck ESpc twGi;0ifaom w&m;onf oEwypKyef rnf\/ xkpum;&yf arSmifxrm aeNyD; tvif; d f k f d d J S S&m t&yfoYdk oGm;aomoltm; kww&uf tmkrxifm;rDrS xifm;onfwiatmif 62 umvtwGi; wck d f H S S dk f f ESpcaom kyoEw0g&wkYd udk odtyfue\/ tvif;xJ aeNyD; wkucef;xJoYdk 0ifaomoltm;vnf; kww&uf f k f d k f d f f tqif;rxifay:ao;rDrS xifay:vmonfwiatmif umvtwGi; wck ESpcaom kyoEw0g&wkYd udk odtyf dk f f f k f d uke\/ xkUd jyif a0;aomt&yf wnfvsuf c0gonfwYdk \ vuftrlt&mukif; acgif;avmif;pnf;BuD;wkYd udk xkaom f d wD;aom trlt&mukif; jrifNyD;vnf; toHuum; rMum;&ao;? (xkd jrifaomcPrS) xktoHudk Mum;&onfwif d dk d dk atmif umvtwGi;vnf; wck ESpcaom kyoEw0g&wkYd udk odtyfue\/ okYd rZdredum,faqmifq&m f f k f d k f wkYd u aS;OD;pGm qkue\/ d k f oH,weum,faqmif q&mwkYd onfum; kyoEwd emrfoEw[ ESprsKd;aom oEwwYdk udk qkMd uNyD;vQif k d f d l f d a&ukeif; oGm;aomol\ urf;p eif;aoma&ta&;\ rMunfvifao;rD umvonfif;? c&D;a0;rS vmcJaomol\ d h uk, tylaiGUrNidr;ao;rD umvonfif;? aea&mifxrvm wkucef;okYd 0ifaomoltm; tarSmif ruif;ao;rD d f f J S d f twGi;umvonfif;? tcef;xJ ur|mef;ESv;oGi;NyD;vQif aeYtcg avomjyLwif;ukd zGiMunfaomoltm; f Hk f hf h rsufpwYdk \ &Da0a0jzpfjcif; rNidr;ao;rDtwGi; umvonfif; S\? okYd aom umvonf ky\ oEw-kyf\ d f f d f d trsKd;wl tpOfrnf\/ aZm0g& aZm0Dxd ESpck ok;ckwYdk onf emrf\oEwd emrf\trsKd;wl tpOfrnf\-[l qkMd uNyD; f H vQif xkd kyoEwd emrfoEwd ESprsKd;vk;ukd ]]oEwd ypKyernfonf}}[l qkue\/ f f H f d k f xkrwyg; wckaomb0 (y#doaEpw)jzifh yki;jcm;tyfaom kyemrftaygif;onf t'gypKyernf\/ ,if; d S k d d f f f t'gypKyeu&nf ba'u&wowf dk k f ]]ighiwYdk rernfaom tMuifpwonfif;? tmkjH zpfaom tMuifoabmw&m;wkYd S f d f onfif; (BuHoqJ cP xifm;uke\) pdwEihf oabmtmkH ESpyg;vk;onf ypKyew&m; d S f f S f H f aywnf;? xkypKyew&m; tmkHukd odrI-pdw0nmPfonf vkcsifwyfrufr-qE&m*jzifh d f f d d I zGUJ csnftyfonf tu,f jzpfjim;tH?h pdw0nmPfudk qE&m*u zGUJ csnfxm;jcif;aMumifh xkd f d ypKyew&m;ukd ESpouf\? xkd ypKyew&m;ukd ESpoufaomolonf ypKyew&m;wkYd (wPSm f f f f f 'd|jd zif) tqGtiifc&\}}[l a[mxm;(tyf)ayonf/ quf Si;jytH- ypKyewYdk wif h J H f h f G oEwypKyeonf t|uxmwkYd vmonf/ t'g ypKyef onf okwygVdawmfvmonf/ d f f xkypKyef ok;rsKd;wkYd wif (aupd)tcsKdUq&mwkYd u ]]cPypKyef pdwonf apawmy&d,Pf\ tmkHjzpfonf}} d H G f [k qkue\/ tb,ftaMumif;aMumifenf;[lr-pdwuool wefc;Si\if; tjcm;ol\if; pdwonf wckaom d k f h l f dk d dk f f cP ydiwjl zpfaomaMumif[k qkue\/ t&monfvnf; xkaupdwYdk \ Oyrmyifwnf;? yef;wqkyudk f h d k f d f aumif;uif ypfvuvQif yef;wyGi\ tnmonf tjcm;yef;wyGi\ tnmESi{uefyif pGyr&mouJoYdk twlyif dk f hf hf hf f d h ]]olwyg;\pdwfukd odtHh}}[k pdwftpk\ tpGr;tm;jzifh vlrsm;taygif;\ pdwudk ESv;oGi;vkuvQif wa,muf\ f f Hk f d f pdwudk wckaompdwjf zifh Oyg'fcPaomfif; XDcPaomfif; bifcPaomfif; rcRwf{uefyif xk;xGi;od&m\ f d f [kque\/ xkaupdq&mwkYd \ pum;ukrl tESpw&maomfvnf; tESpwaxmifaomfvnf; ESv;oGi; qifjcifaom dk k f d d f f Hk f olonf tMuiftm0Ze;pdwjf zifh ESv;oGi;\? tMuif tbdnmOfaZmpdwjf zifh od\? xkEpcaom pdwwYdk\ waygif; f Hk f d S f k f

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ)

65

wnf; rwnfjcif;aMumifif; tm0Ze;pdwEihf aZmpdwwYdk \ r*fzv0xrwyg; tvkrSdtyfaomt&m tmkHuGJjym; h f f S f dk f D d S d jcif;okYd a&mufjcif;aMumifif; roif[ t|uxmwkYd y,f (tyf)avNyD/ h h l 63 toiftm;jzifrum; oEwypKyepwonfif; t'gypKyepwonfif; apawm y&d,Pf\ tmkH h h l d f d f f d f jzpfonf[k odtyf\/ xkypKyeEpyg;wkYd wif jzpfqJ aZm0DxrS ESp0xd ok;0Dxd twki; tSnaom twdwf d f S f G d f D H d f f dS tem*wfumv olwyg;\ tMuifpwonf S\? xkpwtm;vk;onf oEwypKyef rnf\/ t'gypKyefukdrl d f d d d f H d aZm0g&jzifh jytyfonf[k oH,wt|uxm qk\? xkpum;onf aumif;pGmqkxm;onfh pum;ygaywnf;/ k f d d d ,ckqrnfpum;onf xkypKyepwudk od&m txiftSm;azmfjycsufaywnf;/ apawmy&d,Pf wefc; dk h d f d f dk Sifonf olwyg;\pdwudk odv ESv;oGi;qifjcif\? ESv;oGi;aom tm0Ze;pdwonf cPypKyepwudk tmkH f dk Hk f Hk f f f f d f y xkpwEiyif ydiwcsKyf\? xkUd aemif av;Budrf ig;Budraom aZmwkYd jzpfue\? ,if;aZmwkYd wif aemufq;aZm d d f S hf f l f k f G Hk onf olwyg;pdwudk odaom 'dpwaywnf; (apawmy&d,tbdnmOfpwf aywnf;)? <uif;aom aZmok;av;Budrf f d f d H wkYd onf umrm0p&aZmwkYd aywnf;? tm0Ze;ESihf ydiwcsKyfavaom xkpwonfyif xktvk;pkaom aZmav;ig;ckwYdk f f l d d f d H H \ tmkH jzpfonf? xktm0Ze;ESiaZmwkYd onf tmkvnf; ruGjJ ym;uke?f tb,faMumifqaomf-t'gtvkdtm;jzifh d f hf H h h dk ypKyevQif tmkaomaMumifaywnf;/ wckwnf;aom tmkHSdonf\ tjzpfwjl im;aomfvnf; tbdnmOf pdwf f H dS h onfomvQif olwyg;\ pdwuo\? tjcm;pdwwYdkonf rodue?f Oyrmjy&vQif puK'Gg&0Dx puK0dnmPfonf f dk d f k d omvQif tqif;ukjd rifonf? tjcm;pdwwYdk onf rjrifueouJoYdk aywnf;/ okYd jzpf tbdnmOf pdwonf oEwd f k f h f ypKye\ tpGr;tm;jzifif; t'gypKye\ tpGr;tm;jzifif; ypKyepwvQif tmkay\/ wenf; qk&vQif oEwd f f h f f h f d f H dS d ypKyeonfvnf; t'gypK yeomvQif usa&muf\? xkUd aMumifh tbdnmOfpwonf t'gypKye\ tpGr;tm; f f d f f f jzifomvQif ypKyepwf ukd tmkH yonf[k odtyfayonf/ h f d olwyg;\pdwudk tmkH yaomaMumifyifvQif A[d'vQif tmkay\/ okYd vQif apawmy&d,Pf\ (8) f h H dS rsKd;aom tmkwYdk jzpfjcif;ukd odtyf\/ H 417/ ykaAe0goPfonf umr r[*Kwf tyrmP r*f twdwf tZw A[d' e0wA tmkwYdk \ tpGr; d H f tm;jzifh (8) yg;aom tmkwYdk jzpf\/ tb,fokdYenf; xkyaAe0goPfonf umrm 0p&cEmwkYd udk atmufarh H d k d aom umv umrw&m;vQif tmk\? lyg0p& tlyg0p&cEmwkYd udk atmufarhaom umv r[*Kwfw&m;vQif H dS tmkHSd\? twdwumv rdronfaomfif; olwyg;wkYd onfaomfif; yGg;aptyfNyD;aom r*fuif;? rsufarSmuf f d dk ytyfNyD;aom zkvuif; atmufarhaomumv tyrmPw&m;vQif tmk\? yGg;aptyfNyD;aom r*fuomvQif d f dk H dS dk atmufarhaomumv r*fvQif tmk\? ude;aotm;jzifum; ykaAe0goPfonf twdwuomvQif tmkH y H dS f h d f dk \/ xkPfwYkd wif apawmy&d,PfEihf ,xmurKy*PfwYdk onfvnf; twdwudk tmkH yukeonf d G S f f tu,fum; jzpfue\? okYd aomfvnf; xkdPf 2-yg;wkYd wif apawmy&d,Pfonf (7)&uftwGi; twdwf k f G f umvjzpfaom pdwuomvQif tmkH yEki\? rSeay\-xkapawmy&d,Pfonf pdwrwyg;aom cEmukif; f dk d f f d f S d cEmwkYd Eipyfaomw&m;ukif; rodEi/ xkUd jyif r*fEi,Oonfpwudk tmkH yaomaMumifomvQif y&d,m,ftm;jzifh S hf d dk f S hf S f h d f h r*fvQiftmkonf[k qktyfayonf/ xkrwyg; ,xmurKy*Pf\ tmkonf twdwf apwemrQomvQif H dS d d S H jzpfonf? twdwcEmwkYd onfif; cEmwkYd Eipyfaom wpkwckonfif; ykaAe0goPf\ tmkrjzpfonf rnfonf f S hf H d H rSday/ 64 rSefay\-xkyaAe0goPfonf twdwcEmwkYd if; ,if;wkYd Eipyfonfw&m;wkYif; oAw d k d f S hf h d k Pf\ tvm;uJoYdk aom tvm;Say\[laom txl;ukd odtyf\/ enf;onf t&m t|uxmenf; h d aywnf;/ okYd aomfvnf; ]]ukovcEmwkYd onf 'd0"Pftm;if; apawmy&d,Pftm;if; ykaAe0gomEkwd dk f d d Pftm;if; ,xmurKy*Pftm;if; tem*wHoPftm;if; tm&rPypn;jzifh aus;Zl;y\}}[k y|mef; f ygVdawmf a[mawmfraomaMumifh cEmav;yg;wkYd onfvnf; apawmy&d,Pf ,xmurKy*PfwYdk\ tmkHjzpf l uke\? xkwivnf; ,xmurKy*Pf\tmkonf ukovf tukovcEmwkYd onfom jzpfue\/ f d G f H dk dk f k f xkrwyg; ykaAe0goPfonf rdr\cEmwkYd udk atmufarhaomumv tZwvQif tmk\? olwyg; d S d d H dS \ cEmwkYd udk atmufarhaomumv A[d'vQif tmk\/ ]]twdwumv 0dyD rnfaom jrwfpm bk&m;onf H dS f G yGiawmfravNyD? xkb&m;\ r,fawmfonf AEKrwDrnf\? crnf;awmfonf AEKrmrnf\}} okdY paomenf;jzifh hf l d k trnf tEG,f yx0DuokP; edrwf ponfudk atmufarhaom umv e0wAw&m;vQif tmkHSd\/ t&m d f d trnftEG,f [lonfrm cEmwkYd Eipyfaom ac:qkorkwjf cif;jzifh NyD;aom o'g\teuf[k odtyf\/ o'gum; S S hf d

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ)

66

r[kway/ rSeay\-toHo'gonf o'g,wejzifh a&wGutyfaomaMumifh umrw&m;jzpfayonf/ tqkEihf f f f d S tnD ]]edkwdy#dord'gonf umrw&m;vQif tmkHSd\}}[k a[mawmfr\/ tqkdonf t&m igwkdY\ ESpouf l f oabmusaom tvkaywnf;/ okYd vQif ykaAe0goPf\ (8) rsKd;aom tmkwYdk jzpfjcif;ukd odtyf\/ d d H 418/ 'dApuKPfonf umr ypKyef tZw A[d'tmkwYdk tvktm;jzifh av;rsKd;aom tmkwYdk jzpf\/ H d H tb,fwYdk enf; xk'ApuKPfonf tqif;uktmkH yaomaMumifif; ,if;tqif;onf umrw&m;jzpfaom d d d h aMumifif; umrw&m;vQif tmk\/ Sqtqif;omvQif jzpfaomaMumifh ypKyefvQif tmkHSd\/ rdrd\0rf; h H dS d J ponf wnfaomtqif;ukd jrifaomtcg tZwvQif tmk\/ olwyg;\tqif;ukd jrifaomtcg A[d'vQif H dS tmkHSd\/ okYd vQif 'dApuKPf\ av;rsKd;aom tmkwYdk jzpfjcif;ukd odtyf\/ H 419/ tem*wHoPfonf umr r[*Kwf tyrmP r*f tem*wf tZw A[d' e0wA tmkwYdk \ tvkd H tm;jzifh (8) rsKd;aom tmkwYdk jzpf\/ tb,fokdYenf; xktem*wHoPfonf ]]ol onf aemiftcg umrm H d 0p&bkrm jzpfvrrnf}}[k odaomumv umrvQif tmk\/ ]]lyg0p&bkHaomfif; tlyg0p&bkHaomfif; H S d hf H dS jzpfvrrnf}}[k odaomumv r[*KwfvQif tmk\/ ]]r*fudk yGg;apvdrrnf? zkvudk rsufarSmufyvdrrnf}}[k d hf H dS hf d f hf odaomtcg tyrmPvQif tmkHSd\/ ]]r*fukdyGg;apvdrfhrnf}} [lomvQif odaomtcg r*fvQif tmkHSd\/ ude;aotm;jzifrum; xktem*wHoPfonf tem*wfvQif tmkonfom jzpf\/ f h l d H dS 65 xkdPfwkdYwGif apawmy&d,Pfonfvnf; tem*wfudk tmkH yonf tu,fum; jzpfay\? okYd aomfvnf; xkapawmy&d,Pfonf tem*wf (7) &uftwGi; pdwuomvQif tmkH yEki\? pdwrwyg;aom d f f dk d f f S cEmukif; cEmESipyfaom w&m;ukif; rodEi/ tem*wHoPfrmrl ykaAe0goPf qkcNhJ yD;aomenf;jzifh d hf d dk f S d d tem*wfumv rodEiaom tmkrnfonf rSay/ ]]igonf rnfaomb0 jzpf&tH}h }[k odaomtcg tZw dk f H d vQif tmkHSd\/ ]]rnfaomolonf rnfaomb0 jzpfvrrnf}}[k odaomtcg A[d'vQif tmk\/ ]]aemif d hf H dS tcg araw,srnfaom bk&m;onf yGiawmfrvwH?h xkb&m;\ crnf;awmfonf okjA[mrnfaom ykPm; hf l d k jzpfvwH?h r,fawmfonf jA[0wDrnfaom ykPm;rjzpfvwH}h } okYd tpSaomenf;jzifh trnf tEG,wYdk udk odaom d f tcg ykaAe0goPft&mwGif qkcNhJ yD;aom enf;jzifyifvQif e0wAw&m;vQif tmk S\/ okYd vQif tem*wHo d d h H d Pf\ (8) rsKd;aomtmkwYdk jzpfjcif;ukd odtyf\/ H 420/ ,xmurKy*Pfonf umr r[*Kwf twdwf tZwA[d'tmkwYdk \ tvktm;jzifh ig;rsKd;aom H d tmkwYdk jzpf\/ tb,fokdYenf; xkd ,xmurKy*Pfonf umrm0p&uHudk odaomtcg umrw&m;vQif H tmkHSd\/ lyg0p& tlyg0p&uHukd odaomtcg r[*Kwfw&m;vQif tmkHSd\/ twdwuomvQif odwwf f dk aomaMumifh twdwvQif tmk\/ rdrd\uHukd odaomtcg tZwvQiftmkH Sd\/ olwyg;\uHudk odaomtcg f H dS A[d'vQif tmkHSd\/ okYd vQif ,xmurKy*Pf\ ig;rsKd;aom tmkwYdk jzpfjcif;ukd odtyf\/ quf Sif;jy H OD;tH?H tZwm&rPwdut&m tZwuvnf; tmkH y\? A[d'uvnf; tmkH y\[k tMuifpum;ukd aS; f kd dk t|uxm qkxm;\? xkpum;rSm &Hcg tZwudk &Hcg A[d'udk odaomtcg tZw A[d'Epyg;vk;ukd tmkH y d d S f H onfvnf; jzpfao;onfom[k ESv;oGi; qkxm;aom pum; jzpfayonf/ wGif w&yfNyD;\/ Hk f d

onfum; olawmfaumif;taygif;wkdY\ 0rf;ajrmufjcif;iSg jyKpD&if (tyf)aom 0dok'dr*fusrf;0,f tbdnmOfwkdYukd tus,fjycsuf (tbdnmeda'o)rnfaom wq,fhokH;ckajrmuf tydkif;tcPf;aywnf;/ (tbdnmOfwkdYukd tus,fjycsuf NyD;\)

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ)

67

14-cEea'o cEmwkudk tus,jf ycsuf d Yd


ynmuxm-ynmukd jyqkdcsuf
66 421/ ,cktcg okYd (jyqkconftwki;)tbdnmOfwYdk \ tpGr;tm;jzifh &NyD;aom (tbdnmOf d hJ h d f f [laom) tmedoiftusKd;Sonfjzpf omckicaom orm"dbm0emESihf jynfpaom (a,m*D) &[ef;onf ]]ynmSd d d f hH h Hk aom vlonf oDv wnf pdwuif; ynmukif; yGg;apaomf}}[laom a'oempum;xJ pdwudk y"mey f dk d f nTejf yxm;aom orm"dudk cyfor;aom tjcif;t&mtm;jzifh yGg;apNyD; jzpfavNyD/ xkd (orm"d)\ tjcm;rJrlum; d f h ynmukd yGg;aptyfay\/ xkynmrSmvnf; tvGeusOf;pGm a[mxm;aomaMumifh odem;vnf&efyif rvG,uyJ Sacs d f f l d onf? yGg;ap&ef (rvG,uonf)rSm qkz,yif rSawmhNyD/ xk(ok;yg;aomtaMumif;)aMumifh xkynm\ tus,fudk f l d G f d d H d if; yGg;ap&ef (bm0em)enf;ukif; jy&eftwGuf atmufyg ar;cGe;jyemtaygif;ukd xkwjf ytyf\/ d f (u) ynm[lonf tb,fenf;? (c) tb,fteufoabmaMumifh ynmrnfoenf;? (*) xkynm\ vuPm &o ypKy|mef y'|mefwYdk um; tb,fonfwYdk enf;? d (C) ynmonf tb,frQ tjym;Soenf;? d (i) ynmukd tb,foYdk yGg;aptyfoenf;? (p) ynmukd yGg;apjcif; (ynmbm0em)\ tusKd;um; tb,fenf;? 422/ xkd ar;cGef;taygif;\ tajzrSm atmufyg twki;yifjzpfonf/ d f (u) ]]ynm[lonf tb,fenf;}}[laom ar;cGe; ynmonf (ukovynm ponftm;jzif) rsm;aom f dk f h (tzkdYtpk tuGJ) tjym;Sd\/ (okwr,ynm ponftm;jzif) txl;xl;tjym;jym; (tao;pdwtuGtjym;)S\/ xkd h f J d tuGtjym; tvk;pkudk jy&eftm;xkwvQif (xkoYdk aom) ajzSi;csufonf tvktyfaom tusKd;ukvnf; rNyD;apEkif J H H f d f d dS d d &m? xkUd jyif ysUH vGi(vsuf rqki&ma&muf)oGm;zkYd &efvnf; jzpfav&m\/ xkUd aMumifh t&m tvktyfaom ynm hf d f d dS ukomvQif qkuet?hH ukovpwEi,Oaom 0dyemPfonf ynmrnf\/ d d k f dk f d f S hf S f 423/ (c) ]]tb,fteufoabmaMumifh ynmrnfoenf;}}[laom ar;cGe; tjym;tm;jzifh odjcif; teuf f oabmaMumifh ynmrnf\/ tjym;jzifh odjcif;[lonf tb,fenf;? trSwf y odjcif; txl;odjcif;wkYd rS xl;jcm; aom txl;xl;tjym;jym; tm;jzifh cGjJ cm; odjcif;aywnf;/ csJUjy&vQif-onm 0dnmPf ynmwkYd \ tmkHukd odonf\tjzpf (tmkHudk odjcif;)onf wlnaomfvnf; onmonf ]]tkd taT}} okYd (ponfjzif) tmkudk D h H rSworQomjzpfonf/ ]]rNrJ qif;&J twr[kw}f }[k vuPmok;yg; xk;xGi;odjcif;okYd a&mufap&efum; rpGr;Ekif f d Hk H d f f d ay/ 0dnmPfonf ]]tkd taT}} okdY (ponfjzifh) tmkHukdvnf; od\? vuPmok;yg; xk;xGi;odjcif;okYd vnf; H d f a&mufap\? okYd aomfvnf; tqifqifwuf t&d,r*fjzpfay:jcif;okYd a&mufap&efum; rpGr;Ekiay/ ynmonfum; h h f d f qkcNhJ yD;aom enf;jzifh tmkuvnf; od\? vuPmok;yg; xk;xGi;odjcif;okYd vnf; a&mufap\? tqifqifwuf d H dk H d f h h t&d,r*f jzpfay:jcif;okYd vnf; a&mufap\/ Oyrmjzifjh y&vQi?f (aTaiG&mjywf) yGrif;\ ysOcsyf (pm;yGc) wifxm;aom aiGtojymtpkudk (a&mif;0,f J f J Hk a&;) todPf rjzpfao;aom oli,fwa,muf Gmom;jzpfaom a,musfm; (vlBuD;) wa,muf (aTaiG&m jywf) yGrif;wa,muf[aom ok;OD;aom yk*Kd vfwYdk 67 jrifMu&mwGif (a&mif;0,f a&;) todPf rjzpfao;aom oli,f J l H onf aiGtojymwkYd \ trsKd;rsKd; taxGaxG qef;Mu,fjcif; Snvsm;jcif; av;axmifoPmefjdS cif; 0ef;0ki; jcif;rQ f h d f ukom od\? ]]t&monf vlwkdY\ twGif;tokH;taqmif tytokH;taqmif(ukd &xkuaom) &wem[k orkwf d d f tyfaom 0wKwnf;}} [lum;rod? Gmom;jzpfaom a,musfm;onf txl;xl; taxGaxG qef;Mu,fjcif; ponfudk vnf; od\? ]]t&monf vlwkdY\ twGi;tok;taqmif tytok;taqmif (uk&xkuaom) &wem[k orkwf f H H d d f tyfaom 0wKwnf;}} [lvnf; od\? okdYaomf ]]tojymonf aiGppfwnf;? tojymum; aiGwwnf;? k tojymum; xuf0uftESpaom aiGwnf;}}[k okYd aom tuGtjym;ukum; rod? (aT aiG&mjywf) yGrif;onfum; f dS J d J xktxl;tjym;wkYd udk tvk;pkyifo\? xkoYdk o&mvnf; tojymukMd unfvnf;od\? wD;acguftyfaom tojym d H H d d d h I \ toHudk Mum;vnf; od\? teHYuerf;vnf; od\? t&omukd vsufvnf;od\? vufjzifh csdeqvnf; dk f

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ)

68

od\? rnfaom Gmaomfif;? ed*;aomfif;? rdUaomfif;? awmifaomfif;? rnfaom jrpfurf;aomfif;? Hk yvkyaom aiG[vnf; od\/ rnfaomq&myvkyaom aiG[vnf; od\/ (um; Oyrmwnf;)/ f l f l (onm 0dnmPf ynmwkYd \ ody) ukd OyrmESitwlyif jzpfonf[k odtyf\/ Oyrm Oyar,s Hk hf ES;aESm jy&vQif onmonf tkponftm;jzifh tmkxifay:vmaom tjcif;t&mrQukom ,lwwfaomaMumifh D d H d todPfrjzpfao;aom oli,f\ tojymukd jrifjcif;ESiw\? 0dnmPfonf tkponftm;jzifh tmkH\ hf l d tjcif;t&mukd ,lwwfaomaMumifif; xkUd jyif vuPmok;yg;ukd xk;xGi;odjcif;okYd a&mufapwwfaomaMumifif; h H d f h Gmom; a,musfm;\ aiGtojymukd jrifjcif;ESihf wl\? ynmonf tkponftm;jzifh tmk\ tjcif;t&mukd ,l d H vuPm ok;yg;ukd xk;xGi;odjcif;okYd a&mufaponfjh yif t&d,r*f xifm; jzpfjcif;okYd vnf; a&mufapaomaMumifh H d f S (aT aiG &m jywf) yGrif;\ aiGtojymukd jrifjcif;ESiw\/ xkUd aMumifh trSwerwf y odaom tjcif;t&m txl; J hf l f d d odaom tjcif;t&mwkYd rS xl;jcm;aom txl;xl; tjym;jym;tm;jzifh cGjJ cm; odjcif;ukd tjym;tm;jzifh odjcif; (yZmee)[k odtyf\? okYd aom odjcif;ukyif&nf ]]tjym;tm;jzifh odjcif;teufaMumifh ynmrnf\}}[laom d pum;ukd igqkd cJayonf/ h xkynmonf onm 0dnmPfwYdk &m&m pdwK yg'fwi;f {uefonfcsnf; r[kway? okYd aomf ynmjzpfaom d dS dk dS f tcg (ynm,SOaompdwK yg'f)rlum; xkd (onm 0dnmPf) w&m;wkYd rS ,if; (ynm)ukd toD;tjcm; rcGjJ crf;Eki?f f d ]]onfum; onmwnf;? onfum; 0dnmPfwnf;? onfum; ynmwnf;}}[k toD;tjcm; cGjJ crf; r&Ekif d aom xl;jcm;jcif;S\? odrarGUvS\? jrifEic\? xkUd aMumifh tSiem*odeonfd f dk f J f f ]]jrwfaomrif;BuD;? bke;awmfBuD;aom jrwfpmbk&m;onf cJ,Of;pGmaom trIudk ycJayonf}}[kreYf awmfr\/ f G h d l ]]tSiem*odeb&m;? bke;awmfBuD;aom jrwfpmbk&m;onf tb,foYdk cJ,Of;pGmaomtrIudk ycJygoenf;}} f f k f G h [k ar;avQmuf\/ ]]jrwfaom rif;BuD;? wckwnf;aom tmkjzpfueaom kyoabm (txnfj'Af) rSueaom pdwf H k f f d k f apwoduw&m;wkYd \ tMuifujJG ym;jcif;ukd onfum; z? onfum; a0'em? onfum; onm? f onfum; apwem? onfum; pdw[ a[mMum;awmfrcay\? okYd cJ,Of;pGmaomtrIudk bke;awmfBuD;aom f l l hJ f jrwfpmbk&m;onf yawmfrcayonf}}[k rdeYf awmfr\/ G l hJ l 68 424/ (8) ]]xkynm\ vuPm &o ypKy|mef y'|mefwYdk um; tb,fonfwYdk enf;}} [laom d ar;cGe; ynmonf (kyemrf)w&m;wkYd \ oabmukd xk;xGi;odjcif; vuPmS\? (kyemrf)w&m;wkYd \ oabmukd f f d f d f zk;vTr;wwfaom arm[wnf;[laom tarSmifudk zsufq;jcif;udp\? rawGra0 odjcif;[laom ypKy|mef (Pf H f D dS aS;Ixifaom tjcif;t&m)Sd\? ]]pdwwnfMunfaomolonf [kwwi;rSepm od\ jrif\}}[k a[mawmfraom f f dk f f G l aMumifh orm"d (pdwwnfMunfjcif;)onf xkd (ynm)\ y'|mef (eD;aomtaMumif;)aywnf;/ f

ynmtjym;ukd jyqkdcsuf
425/ (C) ]]ynmonf tb,frQ tjym;Soenf;}} [laom ar;cGe; ynmonf (kyemrf) w&m;wkYd \ d f f oabmukd xk;xGi;odjcif; vuPmtm;jzifh tuGtjym;rSd wyg;wnf;omwnf;/ d f J avmuDynm avmukw&mynmtm;jzifh ESpfyg;tjym;Sd\? xkUd twl omo0ynm temo0ynm ponf tm;jzifif;? emr00wmyeynm ly00wmyeynmtm;jzifif;? aomreo[*kwf ynm Oayumo[*kwf ynm h h tm;jzifif;? 'eblrynm bm0emblrynmtm;jzifif; ESpyg;pD tjym;S\/ h d d h f d pdEmr,ynm okwr,ynm bm0emr,ynmtm;jzifh ok;yg;tjym;S\? xkUd twly&dwm&rPynm H d r[*wm&rPynm tyrmPm&rPynmtm;jzifif;? tm,aumov tyg,aumov Oyg,aumov h tm;jzifif;? tZwmbdea0oynm ponftm;jzifif; ok;yg;pDtjym;S\/ h d h H d opmav;yg;wkYd jzpfaom Pf\ tpGr;tm;jzifif;? av;yg;aom y#dyr'gPf\ tpGr;tm;jzifif; f h d f h av;yg;pD tjym;Sd\/

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ)

69

426/ xkdwGif wyg;wnf;tzkdYonf ay:vGifxifSm;aom teufSd\/ ESpyg;tzkYd avmuDr*fEi,Oaom f S hf S f ynmonf avmuDynmrnf\? avmukw&mr*fEi,Oaom ynmonf avmukw&mynmrnf\? okYd vQif avmuD S hf S f ynm avmukw&mynmtm;jzifh ESpyg;tjym;S\/ f d 'kw,'ku tmoa0gw&m;wkYd \ tmkjH zpfaom ynmonf omo0 (tmoa0gSaom) ynmrnf\/ if; d f d tmoa0gwkdY\ tmkr[kwaom ynmonf temo0 (tm0a0grSaom) ynmrnf\/ okyw&m;uk,f tm;jzifh H f d f d rlum; (ESprsKd;aomynm)onf avmuDynm avmukw&mynmomvQif jzpfay\/ ]]tmoa0gESifh r,SOfrl f tmoa0gSaomynm tmoa0gESivnf; r,SOf tmoa0gvnf; rSaom ynm}} okYd tpSaom 'kuwYdk vnf; d hf d d f enf;wlyif (odtyf\)/ okYd vQif omo0ynm temo0ynm ponftm;jzifh ESpyg;tjym;S\/ f d wwd,'ku 0dyemukd tm;xkwvaom yk*Kd vf\ emruEmav;yg;wkYd udk yki;jcm;aom ynmonf f f dk d f emr00wmyeynm rnf\? lyuEmukd yki;jcm;aomynmonf ly00wmyeonm rnf\? okYd vQif emr00wmye d f ynm ly00wmyeynmtm;jzifh ESpyg;tjym;S\/ f d pwkw'u (aomreo[*kw) umrm0p&ukovpwf 2-ckwYdk if; yOuenf;t& psmefav;yg; k f f dk f d taygif;ESihf ,SOaom r*fpwf 16-ckwYdkif; ynmonf aomreo[*kwynm rnf\? (Oayum o[*kw) f d f f umrm0p&pdwf 2-ckwkdYif; yOrpsmefESifh,SOfaom r*fpdwf 4-ckwYdkif; ynmonf Oayumo[*kwynm rnf\/ f okdYvQif aomreo[*kwynm Oayumo[*kwynmtm;jzifh ESpyg;tjym;S\/ f f f d 69 yOr'ku yXrr*f ynmonf 'eblrd (edAmefudk jrifaom tqif) ynmrnf\? <uif;aom r*f f h ok;yg; ynmonf bm0emblrd (yGg;aptyfaomtqif) ynmrnf\? okYd vQif 'eblrynm bm0emblrd H h d ynmtm;jzifh ESpyg;tjym;S\/ f d 427/ wduwYdk wif yXrwdu olwyg;xHrS (nTeMf um;csufu) rMum;&rl &aomynmonf rdr\ BuHpnf f G f dk d jcif;rQ\ tpGr;tm;jzifh NyD;aomaMumifh pdEmr,ynmrnf\? olwyg;xHrS (nTeMf um;csuu) Mum;&&aom ynm f f dk onf Mum;bl;aom okw\ tpGr;tm;jzifh NyD;aomaMumifh okwr,ynm rnf\/ (olwyg;xHrS Mum;&onf jzpfap f rMum;&onfjzpfap) wpkwckaom tjcif;t&mjzifh bm0em\ tpGr;tm;jzifNh yD;aom tyemokYd a&mufaom ynmonf H f bm0emr,ynm rnf\/ xkUd aMumifh ]]xkd (ok;yg;aom ynmwkYd )wGif pdEmr, ynmonf tb,fenf;? ynmjzifh pD&iftyf H ukeaom trIt&mwkYd aomfif;? ynmjzifp&iftyfueaom twwft&mwkYd aomfif;? ynm f h D k f jzifh pD&iftyfueaom (aq;ynmpaom) 0dZmXmewkYd aomfif;? urouwPfaomfvnf; k f jzpfaom? ]kyonfrNrJ [laomfif;? a0'emonf? onmonf? ocFg&wkYd onf rNrJue[ f k f l aomfif;? 0dnmOfonf rNrJ[aomfif; (jzpfaom) opmEkavmrdu Pfaomfvnf;jzpfaom l okYd oabmSaom (trIt&mponfwYdk Ei) avsmfaom tMuifoYdk aom Ipr;Ekiaom (cE) d S hf G f d f d Pfuif;? jrifwwfaom ('d|) Pfuif;? ESpoufaom (kp) Pfuif;? odaom (rkw) dk d dk f d dk d Pfuif;? Iaom (ayu) Pfuif;? (urm,wepaom) w&m;wkYd \ tIcH aMumif;jzpf dk dk aom ("reZmecE) Pfuif; olwyg;xHrS (nTeMf um; csufu) rMum;&bJ &jim;tH?h tod d d dk dk Pfudk pdEmr,ynm[k qktyf\/ y/ olwyg;xHrS (nTeMf um;csufu) Mum; &jim;tH?h d dk todPfudk okwr,ynm[k qktyf\/ orm ywfoYdk a&mufaom yk*Kd vf\ tvk;pkaom d H H ynmonf bm0emr,ynm rnf\}} [laompum;ukd a[mawmfr\/ okYd vQif pdEmr, okwr, bm0emr,tm;jzifh ok;yg;tjym;S\/ l H d 'kw,wdu umrm0p&w&m;wkYd udk tmkH yjzpfaom ynmonf y&dwm&rPynm rnf\? lyg0p& d f tlyg0p&w&m;wkYd udk tmkH y jzpfaom ynmonf r[*wm&rPynm rnf\? if; (ynm ESpyg;)onf avmuD f 0dyem aywnf;/ edAmefudk tmkH yjzpfaom ynmonf tyrmPm&rPynm rnf\? if; (ynm)onf avmukw&m 0dyemaywnf;/ okYd vQif y&dwm&rPynm r[*wm&rPynm tyrmPm&rPynmtm;jzifh okH;yg; tjym;Sd\/

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ)

70

wwd,wdu tm, rnfonfum; BuD;yGg;jcif;yifwnf;? xkBd uD;yGg;jcif;onf tusKd;rJ\ qkw,wjf cif; f h f k tusKd;pD;yGg;\ jzpfjcif;tm;jzifh ESpyg;tjym;S\/ xkd (ESpyg;aom BuD;yGg;jcif;) uRr;usivrmjcif;onf tm, f d f f f d aumov rnf\/ tb,fuoYdk a[mawmfroenf;[lrhJ l l ]]xk(ok;yg;aom aumovPfwYdk )wGif tm,aumov (BuD;yGg;jcif; uRrf;usif d H vdrmjcif;)onf tb,fenf;? w&m;wkYd udk ESv;oGi;aom ightm; rjzpfao;aom tukovf Hk f dk w&m;wkYd onfvnf; rjzpfay:vmuke?f jzpfNyD;aom tukovw&m;wkYd onfvnf; aysmufuif; dk f uke\? wenf;tm;jzifh w&m;wkYd udk ESv;oGi;aom ightm; rjzpfao;aom ukovw&m; f Hk f dk f wkYd onfvnf; jzpfay:vmuke\? jzpfNyD;aom ukovw&m;wkYd onfvnf; vGepmjzpfjcif;iSg f dk f f G jyefYyg;jcif;iSg bm0emjynfpjHk cif;iSg jzpfue\ ([l) xk(tukovf rjzpfjcif;ponf) tMuif G h k f d dk okYd aom ynmonf tjym;tm;jzifh odjcif;onf/y/ rawGa0jcif;onf? w&m;wkYd udk pdppfjcif; onf? rSepmjrifaom orm'd|onfjzpf\/ okYd aom todPfudk tm,aumov (BuD;yGg; f G d jcif; uRrf;usifvrmjcif;)[l qktyf\}}[k a[mawmf rl\/ d d 70 xkdrSwyg; tyg, rnfonfum; rBuD;yGg;jcif; ysup;jcif;yifwnf;? xkysup;jcif;onfvnf; tusK; f D d f D d pD;yGg;\ qkw,wjf cif;tusKd;rJ\ jzpfay:jcif;tm;jzifh ESpyg;tjym;S\/ xkd (ESpyg;aom ysufp;jcif;) uRrf;usif f k h f d f D vdrmjcif;onf tyg,aumov rnf\? tb,fuoYdk a[mawmfroenf; [lr hJ l l ]]xkd (ok;yg;aom aumovwYdk )wGif tyg,aumov (ysufp;jcif; uRrf;usif vdrm H D jcif;)onf tb,fenf;/ w&m;wkYd udk ESv;oGi;aom ightm; rjzpfao;aom ukovw&m; Hk f dk f wkYd onfvnf; rjzpfay:vmuke}f }-okdY ponfjzifh a[mawmfr\/ l tvk;pkaom udpwYdk xkxdk (pD;yGg;csrf;om) w&m;wkYd \ Oyg,rnfueaom jzpfaMumif; enf;vrf;wkYd xkd H H d k f cPcsif;jzpfaom csufcsif;jzpfay:vmaom uRrf;usifvrmaom todPfonf Oyg,aumov rnf\? tb,f d uJoYdk a[mawmfroenf;[lrh l l ]]xkdxdk udpwYdk taMumif;rSeuoaom tvk;pkaom ynmonf Oyg,aumov f dk d H H rnf\}}[k a[mawmfr\/ l okYd vQif tm,aumov tyg,aumov Oyg,aumovtm;jzifh ok;yg;tjym;S\/ H d pwkwwu rdr\cEmwkYd udk ,lvsuf (Ivsuf) tm;xkwpyaom 0dyemynmonf tZwm bdea0o d f d f d ynmrnf\? olwyg;\ cEmwkYd uaomfif;? ow0g\ cEmrS jyifyjzpfaom a`EEihf rpyfaom ted`E,A'yudk dk S d k f aomfif; ,lvsuf (Ivsuf) tm;xkwpyaom 0dyemynmonf A[d'g bdea0oynmrnf\/ rZwA[d' ESpyg; f d f pkudk ,lvsuf (Ivsuf) tm;xkwpyaom 0dyemynmonf tZwA[d'gbdea0oynm rnf\? okYd vQif H f d tZwmbdea0oynmponftm;jzifh ok;yg; tjym;S\/ d H d 428/ pwkuwYdk wif yXrpwku 'kuopmukd tmkH yjzpfaomPfonf 'kuPfrnf\? 'kuork', G opmukd tmkH yjzpfaomPfonf 'kuork', Pfrnf\? 'kuea&m"opmukd tmkH yjzpfaom Pfonf d 'kuea&m" Pfrnf\? 'kuea&m"okYd qkua&mufaom tusifjh zpfaom r*opmukd tmkH yjzpfaom Pfonf d d d f 'kuea&m"okYd qkua&mufaom tusif Pfrnf\? okYd vQif av;yg;aom opmwkYd Pf\ tpGr;tm;jzifh d d f h f av;yg; tjym;Sd\/ 'kw, pwku av;yg;aom y#dord'gwkYd rnfonfum; tusKd;ponfwYdk txl;tjym;ukoaom av;yg; d d d aom PfwYdk wnf;/ xkUd aMumifh ]]tusKd;odaom Pfonf twy#dord'g rnf\? taMumif; odaomPfonf "ry#dord'g rnf\? xkd (tusK;taMumif;) (jzpfaom) obm0ed wd (rSeuefaom bmom d k f o'g)ukd ajymqk&modaomPfonf edwd y#dord'grnf\? PfwYdk odaomPfonf d k y#dbmey#d or'grnf\}} d

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ)

71

[laom pum;ukd a[mawmfr\/ l xk(a'oempum;xJ) tw [laom trnfonf tusOf;tm;jzifh taMumif;\ tusKd;jzpfaomw&m;\ d trnfwnf;? taMumif;\tusKd;ukd taMumif;rS tpOfavQmufojzifh odtyf a&muftyfaomaMumifh tw[qtyf\? k dk tus,ftao;pdwf tjym;tm;jzifum;h (1) (2) (3) (4) (5) taMumif;aMumifjh zpfaom wpkwckaom tusK;w&m;? H d edAmef? a[mqkd (tyf)aom bmomygVd\ teuf? 0dyguf? ud&,m[laom ig;yg;aomw&m;wkYd udk tw[otyf\/ d k d

xktw (tusKd;)ukd qifjcifaom yk*Kd vftm; xktusKd; txl;tjym;ukd odaom Pfonf twy#dord'g rnf\/ d d "r [laom trnfonfvnf; tusOf;tm;jzifh taMumif;w&m;\ trnfwnf;? taMumif;w&m;onf xkxtusKd;ukd jzpfapwwfa&mufapwwfaomaMumifh if;ukd "r [k qktyf\/ 71 tus,f tao;pdwf tjym;tm; d dk d jzifum;h (1) (2) (3) (4) (5) tusK;ukd jzpfapwwfaom wpkwckaom taMumif;w&m;? d H t&d,mr*f? a[mqkd (tyf)aom bmomygVd? ukov?f dk tukov[aom ig;yg;aom taMumif;w&m;wdYk udk dk f l

"r[k odtyf\/ xk"r (taMumif;w&m;uk) qifjcifaom yk*Kd vftm; xktaMumif; w&m; txl;tjym;ukd odaom d d d Pfonf "ry#dor'g rnf\? rSeay\- jyqdcaom teufuyifvQif tbd"r0bif;ygVdawmfd f k hJ dk d ]]'ku odaomPfonf twy#dord'g rnf\/ 'kuork', odaom Pfonf "ry#dor'grnf\/ taMumif; odaom Pfonf "ry#dord'grnf\? taMumif;\tusKd; d odaom Pfonf twy#dord'grnf\? tMuif (tusK;) w&m;wkYd onfjzpfue\? xifm; d k f S jzpfue\? aumif;pGmjzpfue\? topfjzpfue\? xifm; jzpfay:vmuke\? (tusKd;) k f k f k f S f w&m;wdYk odaomPfonf twy#dord'g rnf\/ xkd (qkchJ aomtusKd;) w&m;wkYd onf d tMuif(taMumif;)w&m;rS jzpfue\? xifm;jzpfue\? aumif;pGm jzpfue\? topfjzpfuef k f S k f k f k \? xifm; jzpfay:vmuke\? xkd (taMumif;) w&m;wkYd odaom Pfonf "ry#dord'g S f rnf\/ Z&mr&P odaom Pfonf twy#dord'grnf\? Z&mr&PjzpfaMumif; odaom Pfonf "ry#dord'grnf\/y/ ocFg&wkdY\csKyfjcif; odaomPfonf twy#dord'g rnf\? ocFg&wkYd \csKyfjcif;okYd qkua&mufaom tusif odaomPfonf "ry#dord'g d f h rnf\/ omoemawmf &[ef;onf w&m;awmfudk od\? okwuif;? a*,sukif;/y/ f dk d a0'vuif; od\? okYd aom todPfudk "ry#dord'g[k qktyf\/ xk&[ef;onf xkxdk dk d d d a[mtyfaom w&m;awmf\ teufudk ]]onfum; a[mtyfaom ygVd\ teufwnf;? onfum; a[mtyfaom ygVd\ teufwnf;}}[k od\? okYd odaomPfudk twy#d ord'g[k qktyf\/ ukovw&m;wkYd onf tb,fonfwYdk enf;? tMuiftcg umrm0p& d dk f ukovf pdwonf jzpfay:\/y/ w&m;wkYd onf ukovwYdk aywnf;/ ukovw&m;wdYk dk f dk f dk f todPfonf "ry#dor'grnf\/ if; (ukovw&m;)wkYd \ tusKd;0dyguf todPf d dk f onf twy#dord'grnf\}}okYd tpSaomenf;jzifh a0bef jyawmfr\/ d l xkd (tusKd;taMumif;) (jzpfaom) "rewudk ajymqk&m odaomPf [lonfum; xkd (qkcaom) d k d d d hJ tusKd;if; taMumif;if; obm0edw[k qktyfaom pifppf {uef rSeaom tMuif a0g[m&o'gonf jzpf\? k d d f xkreuefaom o'gukd Gw&majymqk&m xkwtyf ajymqktyfaom toHuMdk um;yifvQif ]]onfum; obm0 d S f f d d G f d edwd (rSeuefaomo'g)wnf;? onfum; obm0edwd (rSeuefaom o'g)r[kw}f }[l "rew[qtyfaom k f k f d k d k dk

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ)

72

obm0edwrnfaom cyfor;aom ow0gwkYd \ rlvbmomjzpfaom xkd rm*"bmom\ txl;tjym;ukd odaom k d d f Pfonf edwy#dor'g rnf\/ edwd y#dord'gokYd a&mufaom yk*Kd vfonf ]]zam a0'em}} okYd ponfjzifh k d d k ajymqkaom pum;oHudk Mum;yifvQif ]]onfum; obm0edwwnf;}}[k od\/ ]]zm a0'aem}}2 okdY d k d ponfjzifh ajymqkaom pum;oHurum; (Mum;yifvQif) ]]onfum; obm0edwr[kw}f }[k od\/ d dk l k d 72 PfwYdk odaomPf [lonfum; tvk;pkH (aomtusKd;taMumif; o'g)wkYd jzpfaomPfudk tmkH H y qifjcifaom yk*Kd vftm; PfvQiftmkaom Pfaywnf;/ wenf;um; qkcwi;aom xkPfwYdk H dS d hJ dk f d usufpm;&m tmkwYdk EiwuG udpponfwYdk \ tpGr;tm;jzifh tus,f0wm&odaomPfonf y#dbmey#dord'g H S hf f d rnf\? onfum; vk&if;teufwnf;/ d 429/ av;yg;aom y#dord'gwkYd onf aoubtqifh taoubtqifh [laom ESpyg;aom XmewkYd Hk Hk f txl;tjym;(ukd odjcif;okYd ) a&mufue\/ xkwif t*om0u r[mom0uwkYd tm; taoubHk (&[Em tjzpf) k f d G txl;tjym;(ukd odjcif;)okYd a&mufue\/ tSitmeEmrax&f pdwo<l u,f "rd uOygoum Oygvd ol<u,f k f f ckZK w&mOygodumr tpSaom yk*Kd vfwYdk tm; aoubHk (aouy*Kd vftjzpf) txl;tjym; (ukojd cif;)okYd a&muf d k d uke\/ f qkconftwki; ESpyg;aombkwYdk txl;tjym; (ukojd cif;)okYd a&mufueaom y#dord'g PfwYdk d hJ h d f f H d k f onf (1) t"d*r- w&m;xl;uk&jcif;? (2) y&d,w- oif,jl cif;? (3) o0e- emMum;jcif;? (4) y&dypm- ar;jref;jcif;? d d k (5) ykAa,m*- aS; tm;xkwb;jcif;[laom ig;yg;aom taMumif;wkYd jzifh oefYi; xufjruf uke\/ xkdwGif f l S f f t"d*r rnfonfum; t&[wzvoYdk a&mufjcif;wnf;/ y&d,wd rnfonfum; jrwfpmbk&m;\ pum;awmfudk dk f G oif,jl cif;wnf;/ o0ernfonfum; pD;yGg;uJoYdk ESv;oGi; olawmfaumif;w&m;ukd kaopGm emMum;jcif;wnf;/ h Hk f d y&dypmrnfonfum; ygVd t|uxmponfwYdk (teuf todcufaom) *Py'f (t"dyg,f todcufaom) teufy'f k d k k wkYd \ tqk;tjzwfudk ar;aom pum;wnf;/ ykAa,m* rnfonfum; aS;aS;bk&m;SiwYdk \ omoem *wypm*w H f (qGr;cH toGm;tjyef ur|mef;tm;xkwjf cif;) usif0wfonf\tjzpfjzifh a*gMwblteD; tEkavmrPfwiatmif f h dS dk f 0dyemukd tm;xkwjf cif;wnf;/ wyg;aom q&mwkYd url atmufygtwki; qkue\d f d k f (1) ykAa,m*-aS;tm;xkwb;jcif;? (2) Am[kop- tMum;tjrifrsm;jcif;? (3) f l a'obmom- xkxt&yf a'o ok;pGaom bmompum;ukd wwfoem;vnf;jcif;? (4) tm*r - d dk H J d - bk&m;pum;awmfudk EIwwuftm*kraqmifxm;jcif;? (5) y&dypm- ar;jref;jcif;? (6) t"d*rf f k w&m;xl;uk&jcif;? (7) *koEd,- q&muktrSD yaejcif;? (8) rdw orw- uvsmP d d d rdwwYkd Eihf jynfpjHk cif;[laom Spyg;wkYd onf y#dord'gPfudk &jcif;\ taMumif;wkYd wnf;/ S h f xkwif ykAa,m* rSm qkcNhJ yD;aom enf;Sonfomwnf;/ Am[kop rnfonfum; xkxusrf;*efwYdk if; d G d d d dk xkxtwwft&mwkYd if; wwfuRrf;onf\ tjzpfwnf;/ a'obmom rnfonfum; w&mhwyg;aom bmom d dk a0g[m&wkYd wwfuRrf;onf\ tjzpfwnf;/ txl;tm;jzifrum; rm*"bmoma0g[m& wwfuRrf;onf\ h l tjzpfwnf;/ tm*rrnfonfum; atmufxpfq;tm;jzifh Moyr0*frQavmufaomfvnf; jrwfpmbk&m;\ pum;awmf Hk G ukd EIwwufoif,jl cif;wnf;/ y&dypm rnfonfum; wckaom*gxm\aomfvnf; teuf tqk;tjzwfudk ar;jcif; f k H wnf;/ t"d*r rnfonfum; aomwmyeftjzpfuaomfif;/y/ &[Emtjzpfuaomfif; &jcif;wnf;/ *koEd, dk dk rnfonfum; tMum;tjrif y#dbmefPfrsm;ukeaom q&mwkYd \ txH aejcif;wnf;/ rdworwd rnfonfum; f xkoYdk oabmSonfomvQif jzpfueaom uvsmPrdwwYdkudk &jcif;wnf;/ d d k f xkwif jrwfpmbk&m;wkYd onfif; yapuAk'gwkYd onfif; ykAa,m*ESihf t"d*rukd rSue y#dord'gPfoYdk d G G D k f a&mufue\/ wynfom0uwkYd onf qkcNhJ yD;aom taMumif;tvk;pkwYdk uvnf; (rSue y#dord'gPfoYdk k f h d H H dk D k f a&mufue\)/ okYd aomfvnf; y#dord'gPfoYdk a&muf&eftwGuf 73 toD;tjcm; ur|mef;bm0emukd tm;xkw& k f f jcif;rnfonf rSacs? pifppfaomfum; aouy*Kd vfwYdk tm; aouzv[aom 0darmu\tqk;yifvQif y#dord'g d k dk f l H okYd a&mufjcif;udp NyD;pD;\? &[Emyk*Kd vfwYdk tm; t&[wzv[aom 0darmu\ tqk;yifvQif y#dord'gokYd a&muf dk f l H jcif;udp NyD;pD;\/ rSeay\? jrwfpmbk&m;wkYd tm; 'oAvPfawmfwYdkonf (t&[wzvjf zif) NyD;pD;ukeouJoYdk f G dk h f h

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ)

73

t&d,mwkYd tm; t&d,mzkvjf zifyifvQif y#dord'gPfwYdk onf NyD;pD;uke\/ xkUd aMumifh y#d ord'gwkYd udk &nf d h f ]]av;yg;aom y#dord'gwkYd \ tpGr;jzifh av;yg;tjym;S\}}[k igqkdcJhayonf/ f d

(ynmtjym;ukd jyqkdcsuf NyD;\)/ ynm\ bkH-rlv-ukd,fxnfwkdYukd ykdif;jcm;csuf


430/ (i) ]]ynmukd tb,foYdk yGg;aptyfoenf;}}[laom ar;cGe; cEm tm,we "mwf a`E f opm y#dporkyg'f ponftjym;Sueaom w&m;wkYd onf (0dyem) ynm\ jzpf&mbkH (tmk)jzpfonf/ d k f H oDv0do'd pdw0o'[aom 0do'd ESpyg;wkYd onf (0dyem ynm\)rlv tajctjrpfjzpfonf/ 'd|0o'd k d k d l k f d d k ucFg0dw&P0dok'd r*gr*P'e0dok'd y#dy'gP 'e0dok'd P'e 0do'[aom ig;yg;aom k d l 0do'wYdk onf (ynm\) uk,xnfjzpfonf/ xkUd aMumifh (ynm\) jzpf&mbkH tmkjH zpfueaom xk(cEmpaom) k d d f k f d w&m;wkYd oif,jl cif; ar;jref;jcif;\ tpGr;tm;jzifh Pftavhtusufudk yNyD;vQif rlvtajctjrpf jzpfueaom f k f 0do'Epyg;wkYd udk jynfpapNyD; uk,xnfjzpfueaom 0do'ig;yg;wkYd udk jynfpapvsuf (0dyemynmuk) k d S f h Hk d f k f k d h Hk d yGg;aptyf\/ qkcaom pum;onf (ynmbm0emukd jyaom) t&m tusO;csKyfaywnf;/ d hJ f 431/ ,ckjyqkrnfh pum;onfum; tus,faywnf;/ ]]cEm tm,we "mwf a`E opm y#dporkyg'f d ponf tjym;Sueaom w&m;wkYd onf (0dyem)ynm\ jzpf&mbkH (tmk) jzpfonf}}[k qkcaomxkpum;&yf d k f H d hJ d cEm[lonfrm lyuEm a0'emuEmonmuEm ocFg&uEm 0dnmPuEm [laom ig;yg;aom cEmwkYd aywnf;/ S

lyuEm jyqkdcsuf
432/ xkd (ig;yg;aom cEm)wkYd wif tat; (tyl) ponfwYdk aMumifh azmufjyefjcif; vuPmSaom oabm G d w&m;tvk;pkudk (Pfjzif) waygif;wnf;y lyuEm (kytzkYd tpk)[k odtyf \/ H H h f xkyuEm[k qktyfaom kyonf azmufjyefjcif;vuPmtm;jzifh wyg;wnf; (wrsKd;wnf;)om jzpf d l d f jim;aomfvnf; blwkyf Oyg'g,kyf tjym;tm;jzifh 2-yg; tjym;Sd\/ xkwif blwkyonf yx0D"mwf tmayg"mwf awaZm"mwf 0ga,m"mwf[ 4-yg;tjym;Sd\/ if;wdkY\ d G f l vuPm &o ypKy|mefwYdkudk pwk"mwk00wmefur|mef;jy&m qk(tyf) cJueNf yD/ y'|meftm;jzifrum; xk"mwf 4d h k h l d yg;vk;wkYd yif <uif;aom"mwfo;yg;vQif eD;aomtaMumif; (y'|mef)Sue\/ H Hk d k f lyg'gkyfonf (1) puKyom'-rsufptMunfy?f (2) aomwyom'-em;tMunfy?f (3) Cmeyom'd k k ESmacgif;tMunfy?f (4) Zd0gyom'-vQmtMunfy?f (5) um,yom'-ukd,ftMunfkyf? (6) lygkH-tqif;ky?f (7) k S k o'gkH-toHkyf? (8) *EmkH-teHYkyf? (9) &omkH-t&omky?f (10) wda`E-trjzpfa&; tpk;&ky?f (11) yk&oa`E d d d -tzkdjzpfa&; tpk;&ky?f (12) ZD0wa`E-toufSifa&; tpkd;&kyf? (13) [',0wKky?f (14) um,0dnwfy?f (15) d d d k 0pD0nwfy?f (16) tmumo"mwf? (17) v[kwmky?f 74 (18) rk'wmky?f (19) urnwmky?f (20) Oyp,ky?f d k k (21) oEwdkyf? (22) Z&wmkyf? (23) tedpwmkyf? (24) uAVDum& tm[m&kyf [l 24-yg; tjym; Sd\/ 433/ xkdOyg'gkyf 24-yg;wkYd wif puKyom'ac: rsufptMunfyonf tqif;xifxuaom blwkywYdk G d k f dk f f \ Munfjcif;vuPmS\? wenf;um; jrifvonfwPSmvQif taMumif;Saom uHaMumifh jzpfueaom blwkyf d dk h d k f wkYd \ Munfjcif;vuPmS\/ tqif;tmkrsm;qDoYdk qGyYdk jcif;udp (&o)S\? puK0dnmPfac: jrifopw\ d H J d d d f wnf&mtjzpfjzifh (IoPftm;) aS;Ixifaom tjcif;t&m (ypKy|mef)S\? jrifvonfwPSmvQif taMumif; d d dk h Saom uHaMumifh jzpfueaom blwkywYdk vQif eD;aomtaMumif; (y'|mef)S\/ d k f f d aomwyom'ac: em;tMunfyonf toHxifxuaom blwkywYdk \ Munfjcif;vuPmS\? wenf; k f dk f f d um; Mum;vkonfh wPSmvQif taMumif;SaomuHaMumifh jzpfueaom blwkywYdk \ Munfjcif;vuPm S\? toH d d k f f d tmkrsm;qDoYdk qGyYdk jcif;udp\? aomw0dnmPf ac: Mum;odpw\ wnf&mtjzpfjzifh aS;Ixifaom tjcif;t&mSd H J dS d f \? Mum;vkonfwPSmvQif taMumif;Saom uHaMumifh jzpfueaom blwkywYdk vQif eD;aom taMumif;S\/ d h d k f f d

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ)

74

Cmeyom'ac: ESmacgif;tMunfyonf teHYxifxuaom blwkywYdk \ Munfjcif;vuPmS\? wenf; k f dk f f d um; eHvonfh wPSmvQif taMumif;Saom uHaMumifjh zpfueaom blwkywYdk \ Munfjcif;vuPmS\? teHYtmkH dk d k f f d rsm;qDoYdk qGyYdk jcif;udp\? Cme0dnmPfac: eHopw\ wnf&mtjzpfjzifh aS;Ixifaom tjcif;t&mS\? eHvdk J dS d d f d onfwPSmvQif taMumif;SaomuHaMumifjh zpfueaom blwkywYdk vQife;aomtaMumif; S\/ h d k f f D d Zd0gyom'ac: vQmtMunfyonf t&omxifxuaom blwkywYdk \ Munfjcif;vuPmS\? wenf; S k f dk f f d um; t&omcHpm;vkonfh wPSmvQif taMumif;Saom uHaMumifh jzpfueaom blwkywYdk \ Munfjcif; vuPmSd d d k f f \? t&omtmkrsm;qDoYdk qGyYdk jcif;udp\? Zd0g0dnmPfac: t&omodpw\ wnf&mtjzpfjzifh aS;Ixifaom H J dS S d f tjcif;t&mSd\? t&omcHpm;vkonfh wPSmvQif taMumif;Saom uHaMumifjh zpfueaom blwkywYdk vQif eD;aom d d k f f taMumif;Sd\/ um,yom'ac: uk,tMunfyonf awGUxdp&m azm|Amkxifxuaom blwkyfwkdY\ Munfjcif; d f k f H dk f vuPmSd\? wenf;um; awGUxdvonfh wPSmvQif taMumif;Saom uHaMumifh jzpfueaom blwkywYdk \ Munf dk d k f f jcif;vuPm S\? awGUxdp&m tmkrsm;qDoYdk qGyYdk jcif;udp\? um,0dnmPfac: xdopw\ wnf&mtjzpfjzifh d H J dS d d f aS;Ixifaom tjcif;t&mSd\? awGUxdvonfwPSmvQif taMumif;Saom uHaMumifh jzpfueaom blwkywYdk vQif dk h d k f f eD;aomtaMumif;S\/ d 434/ (aupd) tcsKdUq&mwkYd onfum; puKyom'ac: rsufptMunfyonf ]]awaZm "mwfveuueaom d k f G f J k f blwkyfwkdY\ Munfjcif; oabmaywnf;/ em; ESmacgif; vQm tMunfywYdk onf 0ga,myx0D tmayg"mwf vGeuJ k f f ukeaom blwkywYdk \ Munfjcif;oabmwkYd aywnf;? uk,tMunfyonf (nDrQukeaom) blwkyf tm;vk;wkYd \ f f d f k f f H vnf; Munfjcif;oabmaywnf;}}[k qkue\/ (tya&) wyg;aomq&mwkYd onf ]]rsufptMunfyonf awaZm d k f d k f "mwf vGefuJaomblwk yfwYdk \ Munfjcif;oabmaywnf;? em; ESmacgif; vQm uk,tMunfywYdk onf tmumo d f k f 0ga,m tmayg yx0D"mwf vGeuueaom blwkywYdk \ Munfjcif;oabmaywnf;}}[k qkue\/ xkd (aupd f J k f f d k f tya&) q&mwkYd udk ]]om"uokwygVdudk aqmifjyMuyg}}[k qk&rnf? (xkoYdk qvQif) om"uokwygVduyif rawGU f d d dk f dk jrifyJ SMd urnfrm {uefyif/ okYd aomfvnf; olwYdk xrS tcsKdUu ]]awaZm ponfwYdk \ *kPjf zpfueaom tvif;a&mif S J k f tqif; ponfwYdku (jrif&mponf) axmufyjhH cif;? aus;Zl;yjcif;aMumif}h }[k taMumif;ukd jyuke\/ xktaMumif;jy f d olwYdk udk ]]tvif;a&mifponfwYdk udk awaZm ponfwYdk \ *kPrsm;[k b,fou qkygoenf;}}[k ar;&rnf/ rSeay\? f l d f toD;tjcm;rcGjJ cm;Ekiatmif waygif;wnf;jzpfaeMuaom blwkywYdk wif ]]onfum; "mwf\*kPf d f f G onfum; "mwf\*kP}f }[k qk&efr&Eki-rjzpfEiay? wGif Si;csufw&yf/ tu,f okYd rvnf; qkuejf im;tHh d d f dk f f l d k -]]xkxtaqmufttkH (kytpOf)wkYd 75 xkxdk (yx0Dpaom) blwky\ vGeujJ cif;aMumifh yx0D ponfwYdk\ d dk f d f f (twljzpfzufywYdk u) aumif;pGmaqmifxm;jcif; tpSueaom udpwYdk udk (oift|uxm q&mwkYd onf) tvkMdS u k f dk d k f d ukeouJoYdk twlyif awaZmponf vGeuueaom taqmufttkH (kytpOf)wkYd tqif;ponfwYdk \ vGeuJ f h f J k f f f onf\tjzpfudk jrifawGU&jcif;aMumifh ]tvif;a&miftqif;ponfwYdkonf awaZmponfwYdk\ *kPrsm;yif} [laom f teufudk (oift|uxmq&mwkYd onf) tvkoif-vufcH oifygonf}}[k tu,f qkuejf im;tH/ if;wkYd udk d dS h h d k h acsyajymqk&efrm-tmaygvGeuaom t&uf\ teHYxuf yx0Dveuaom 0g*Gr; teHYu omvGeygrl? xkUd jyif d S f J G f J f f awaZm vGeuaom a&aEG;\ tqif;atmuf a&at;\ tqif;u ,kwavsmhygrl (oif aupdwYdk \tqku)ESpouf f J f d dk f vufcEiyguke\([k acsyajymqk&rnf)/ okYd aomf (0g*Gr; teHYu omvGejf cif; a&at;\ tqif;u ,kwavsmh H dk f f d f f jcif; [laom) ESprsKd;vk;yifrSacs? xkUd aMumifh rS&m blwkywYdk \ xkveuJ xl;jcm;[ef BuHjcif;uky,fpeYf f H d D f d G f d G ]]wckaom kyuvmyf blwkywYdk \ xl;jcm;jcif; rSjd im;aomfvnf; tqif;t&om ponfwYdk onf tcsif;csif; f f rwlMuouJoYdk twlyif puKyom' rsufpd tMunfyponfwYdk onf wyg;aom taMumif;xl; rSjd im;aomfvnf; h k f tcsif;csif; rwlMu}} [laom teufoabmukd (oifaupd tya&wkYd ) ,loifay\/ h tcsif;csif;ESihf rqufqaomtaMumif;um; tb,fygenf;[lr-rsufptMunfpaom ,if;yom'kywYdk \ H l d f xl; (onfudk ywwf)aom taMumif;um; uHomvQif jzpfayonf/ xkUd aMumifh ]]uH\ xl;jcm;jcif;aMumifh rsupd f tMunf ponfwYdk \ xl;jcm;jcif; jzpfonf/ blwkywYdk \ vGeux;jcm;jcif;aMumifh r[kw}f }([k odtyf\)/ rSea f f J l f y\? blwkywYdk \ xl;jcm;jcif;SvQif Munfvifjcif;onfyifvQif rjzpf/ rSeay\-]]yom'kyonf nDrQaomblwkyf f d f f wkYd \ Munfjcif;aywnf;? rnDrQaom blwkywYdk\ Munfjcif;rjzpf}}[k ayg&mP-aS;q&mwkYd u (qkMd u\)/ f 435/ qkdcJhonfhtwkdif; uH\ xl;jcm;jcif;aMumifh xl;jcm;jcif;Sueaom ig;yg;aom yom'kywYdk wif d k f f G rsupEiem;wkYd onf (rdrxoYdk ) ra&mufvmaom tmkudk ,lwwfue\/ tb,faMumifqaomf rdr\ rS&mblwkyf f d S hf d H H k f h h dk d D

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ)

75

ukd ruyfNidonfh rS&mSonfomvQifjzpfaom tmk tod0nmPfjzpfjcif;\ taMumif;jzpfMuaomaMumifh aywnf;/ D d H d ESmacgif; vQm uk,tMunfywYdk onf (rdrxoYdk ) a&mufvmaom tmkudk ,lwwfue\? tb,faMumifqaomfd f k f d H H k f h h dk rS&mblwkywYdk \ tpGr;tm;jzifif; (awGUxdp&m-azm|Ay) uk,wiif; (ESm vQm uk,tMunf[aom) rdr\ D f f h k f d f dk f d f l d rS&m blwkyudk uyfNidonfomvQif jzpfaom (teHY t&om awGUxdp&m) tmk tod0nmPf jzpfjcif;\ taMumif; D f H d jzpfaomaMumifwnf;/ h 436/ ig;yg;aom yom'kywYdk wif rsufptMunf-yom'kyonf kaom rsuawmifarG;wkYd jzifh f G d f d f ywf0ef;usif NcH&vsuf rsueuf0ef; rsujf zL0ef;wkYd jzifh qef;Mu,faom MumkyicsyEiwaom tMuiftom;pkiudk H f d G hf f S hf l d f rsufp[k avmu ac:qktyf\? (tjcm;kytaygif; [laom taqmufttkwYdk EiwuG jzpf) oorm&puK d d f H S hf rnfaom xkrsufptom;pki\ rsujf zL0ef;jzifh NcH&vsuaom rsueuf0ef;\ tv,f (0g-tv,fjzpfaom) d d d f H f dS f aSUwnfwnfh t&yfrm wnfowYdk \ uk,oPmef t&dyxifay:&mt&yf *Gr;vTmckepfcxrm oGe;xnfvuonfh h S l d f f f k J S f h dk f qDonf (,if;*Gr;vTmwkYd udk jyefYvsufwnfouJoYdk ) rsufvmckepfcwYdk udk jyefYEYHS vsuf csy;jcif; a&csK; ay;jcif; f h T k D dk d wefqm qifay;jcif; ,yfavcyfay;jcif; udpueaom txde;awmf av;a,mufwYdk u ypkapmifaSmuf&aom dS k f f h rif;om;uJoYdk cHvsuaqmifxm;jcif; pkpwapvsufzUJG jcif; &ifusufapjcif; vIym;jcif; udpueaom "mwfav;yg; h f d G f h f S dS k f wkYd u aus;Zl;yjcif;ukd &onfjzpf Owkpwf tm[m&wkYd u axmufyhH (tyf)onfjzpf toufyu 76 apmifh d k f aSmuf(tyf)onfjzpf (twljzpfMuonf) 0P (tqif;) *E (teHY) &o (t&om)tpSaom kywYdk u NcH&tyfonf h d f H jzpf yrmPtm;jzifh oef;OD;acgif;rQSvQuf puK0dnmPf ponfwYdk \ xkuonftm;avsmfpm 0wKtjzpf 'Gg& d d f G tjzpfudk NyD;apvsuf wnf\/ rSeay\-atmufyg*gxmukd w&m;ppfoBl uD;jzpfaom tSiom&dyw&m rax&f f f k a[mMum;awmfravNyD/ l ]]a,e puKyoma'e? lyged rEk ywd/ y&dwH okcrH {wH? ODumod& orlyrH/ k a,epuKyoma'e-tMuifrsufptMunfjzif?h lyged-tqif;wkYd u/ rEk-vlonf? ywd-jrif\/ {wH- d dk rsufptMunfyonf? y&dw-okcr-ao;i,f odrarGUvS\? ODumod&orlyrH-oef;OD;acgif;ESihf wlnaom Oyrm d k f H k H f D Sday\/}} em;tMunf-yom'kyonf (taqmufttkwYdk Eihf wuGjzpf) oorm&aomw rnfaom em;ayguf f H S twGi;rSm eDaomtarG;wkYd pD&&D ayguf&mjzpfaom vufpyui;oPmefonft&yf qkcNhJ yD;aom udpueaom f G f G f dS h d dS k f "mwfav;yg;wkYd u aus;Zl;yjcif;ukd &onfjzpf Owkpwf tm[m&wkYd u axmufy(tyf)onfjzpf toufyu d hH k f apmifaSmuf(tyf)onf jzpf 0PponfwYdk u NcH&(tyf)onf jzpf aomw0dnmPf ponfwYdk \ xkuonftm; h H d f avsmfpm 0wKtjzpf 'Gg&tjzpfudk NyD;apvsufwnf\/ G ESmacgif;tMunf-yom'kyonf oorm&Cme rnfaom ESmacgif;ayguf\ twGi;rSm qdwcgoPmef f f f G Saom t&yf qkcNhJ yD;aom tjym;Saom aus;Zl;yjcif; axmufyjhH cif; apmifaSmufjcif; NcH&jH cif;Sonfjzpf Cme d d d h d 0dnmPfponfwYdk \ xkuonftm;avsmfpm 0wKtjzpf 'Gg&tjzpfudk NyD;apvsuf wnf\/ d f G vQmtMunf-yom'kyonf oorm&rnfaom vQmtv,f\ txuf-tay:,Hrm MumyGicsyf\tzsm;yki; f S hf d f oPmefaom t&yf qkcNhJ yD;aom tjym;Saom aus;Zl;yjcif; axmufyjhH cif; apmifaSmufjcif; NcH&jH cif; Sonf jzpf dS d d h d Zd0g0dnmPfponfwYdk \ xkuonftm;avsmfpm 0wKtjzpf 'Gg&tjzpfudk NyD;apvsufwnf\/ S d f G xkrwyg; uk,xrm Oyg'dEyrnfaom urZky&m tvk;pkaom t&yfwYdk uk,tMunf-um, d S d f J S k f f dS H H d f yom'kyonf 0g*Gr;vTm qDjyefYouJoYdk jyefYEYHS vsuf qkcNhJ yD;aom tjym;Saom aus;Zl;yjcif; axmufyjhH cif; f f h d d apmifaSmufjcif; NcH&jH cif; SonfomvQif jzpf um,0dnmPfponfwYdk \ xkuonftm;avsmfpm 0wKtjzpf 'Gg& h d d f G tjzpfudk NyD;apvsuf wnf\/ Oyrmtm;jzifh a>r rdausmif; iSuf acG; ajracG;wkYd onf awmykUd acgif; a&euf&m aumif;uif Gm (olao aumifrsm;ukd rjrKyf? pGeYf ypfxm;&m) okomef[k qktyfaom rdrwYdk \ usupm;&mokYd nGwueonfomvQif jzpfMu d d f f k f ouJoYdk rsufptMunf ponfwYdk onf tqif;lygkH tpSaom rdrwYdk \ usupm;&mokYd nGwueonfomvQif h d d d f f k f jzpfMuonf[k rSwtyfue\/ f k f

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ)

76

437/ xkraemufjzpfueaom tqif;lygkH ponfwYdk wium; tqif;lygkonf rsufpd tMunf xdcuf d S k f G f H dk xifay:jcif;vuPm S\? jrifor-puK0dnmPf\ tmkjH zpfjcif; (tmkH ycHjcif;) udp\? xkpuK0dnmPf\yifvQif d d I dS d usufpm;&mtaejzifh xifaomtjcif;t&mS\? rS&mr[mbkwav;yg;vQif eD;aom taMumif;S\/ tqif;kyf d D f d uJhokdY <uif;aom Oyg'gkyf tm;vk;wkYd onfvnf; xkUd twlyif rS&mr[mbkwf av;yg;vQif eD;aomtaMumif;(y'|mef) H D Sdukef\/ okdYaomfvnf; xl;&mrl xkdtxl;ukd jyqkdygukeftHh/ xkdtqif;lygkHonf tkd taT ponfwkdY\ tpGr; f tm;jzifh rsm;aomtjym;S\/ d 77 toHo'gkHonf em;tMunf xdcuxifay:jcif; vuPmS\? Mum;odr-aomw0dnmPf\ tmkH dk f d I jzpfjcif; (tmkH ycHjcif;) udp\? xkaomw0dnmPf\yifvQif usufpm;&m taejzifh aS;Ixifaom tjcif;t&mS\? dS d d pnfBuD;oH rk;pnfoH okYd tpSaom enf;jzifh rsm;aomtjym;S\/ d d d teYH *EmkHonf ESmacgif;tMunf xdcuf xifay:jcif; vuPmS\? eHor-Cme0dnmPf\ tmkjH zpfjcif; dk d d I (tmkH ycHjcif;) udp S\? xkCme0dnmPf\yifvQif usufpm;&mtaejzifh aS;Ixifaom tjcif;t&mS\/ tjrpfeYH d d d tESpeYH okYd tpSaomenf;jzifh rsm;aomtjym;S\/ f d d t&om-[laom &omkonf vQmtMunf xdcuxifay:jcif;vuPmS\/ t&omodr-Zd0Sg 0dnmPf\ H dk f d I tmkjH zpfjcif; (tmkH ycHjcif;)udp\? xkZ0g0dnmPf\yifvQif usufpm;&mtaejzifh aS;Ixifaom tjcif;t&mS\/ dS d d S d tjrpft&om yifpnft&om okYd tpSaom enf;jzifh rsm;aomtjym;S\/ d d 438/ wda`Eonf rde;rjzpfaMumif; vuPmS\? rde;r[kjyjcif;udp S\? wdv*F wderw wd f d f d d d d ukw wdtmuywYdk \ taMumif;tjzpfjzifh aS;Ixifaom tjcif;t&m S\/ yk&oa`Eonf a,musm;jzpfaMumif; d d d f vuPm Sd\? a,musfm;[k jyjcif;udp S\? yk&ovd*F yk&oedrw yk&oukw yk&o tmuywYdk \ taMumif; d d d d d d tjzpfjzifh aS;Ixifaom tjcif;t&m S\/ xkwda`Eyf yk&oa`Eyf ESpyg;vk;yif uk,tMunf-um,yom'kyf d d k d d k f H d f uJoYdk wuk,v;ukd jyefYEUHS onfomwnf;/ okYd aomfvnf; um,yom' wnf&mt&yf wnfonf[if; um, h d f Hk l yom' rwnf&mt&yf wnfonf[if; rqktyf-rqkoifay? tqif;kyEihf t&omkyponfwYdk uoYdk tcsif;csif; l d d h f S f hJ a&m,Sujf cif;rSay/ d 439/ ZD0wa`Eonf twljzpfzufurZkywYdk udk apmifaSmufjcif;vuPmS\? ,if;(twljzpfzufurZky) d d f h d f wkYd udk jzpfNrJjzpfom;apjcif;rQapjcif; udp\? ,if;twljzpfzuf urZkywYdk uyifvQif wnfNrJwnfaponfh tae G dS f dk tm;jzifh aS;Ixifaom tjcif;t&mSd\? oGm;aptyf rQaptyfaom blwkywYdk vQif eD;aomtaMumif;S\/ quf f d Sif;jyOD;tHh-apmifaSmufjcif;tpSaom tpDt&ifjdS im;aomfvnf; (tapmifaSmufcywYdk \) SqcPomvQif ,if; h d h H k f d J ZD0wkyu twljzpfzuf urZkywYdk udk apmifaSmufwwf\? a&onf MumponfwYdk udk apmifaSmufouJoYdk yif/ d f f h h h qki&mqki&m taMumif;uH\ tusKd;jzpfuejf im;aomfvnf; (,if; tusKd;ky) w&m;wkYd udk (ZD0wkyu) apmifaSmuf d f d f k f d f h \? txde;awmfonf (olwyg;\om; jzpfaom) oli,fudk apmifaSmufouJoYdkyif/ rdru jzpfNrJjzpf oGm;aptyff h h d rQaptyfaom kyw&m;wkYd EipyfojzifomvQif (rdrvnf;) jzpfNrJjzpfom;\-rQ\/ avSoBl uD;onf (rdravSmcwf f S hf h d G d f aom avSEitwl oGm;o)uJoYdk yif/ bifcPrSaemufum; jzpfroGm;awmh rrQawmh? tb,faMumifqaomf rdra&m S hf h h h dk d jzpfom;aptyf-rQ aptyfonfh kywYdk a&m rSawmhjcif;aMumifyif/ bifcP (twljzpfzuf kywYdk u) rwnfapEki?f G f d h f dk d tb,faMumifqaomf rdru,wif ysuqjJ zpfjcif;aMumifyif/ Oyrmtm;jzifh ukeqjJ zpfaom rD;pmESihf qDonf rD;vQH h h dk d dk f dk f h f ukd rwnfapEkiouJoYdk yif/ okYd aomf apmifaSmufjcif; jzpfom;ap-rQapjcif; wnfapjcif; pGr;&nfruif;onfvnf; d f h h G f S r[kway/ tb,faMumifqaomf-qkcwi;aom cP xkxapmifaSmufjcif;ponfudk NyD;apjcif;aMumifyif[k f h h dk d hJ dk f d dk h h rSwtyf\/ f 440/ [',0wKkyonf raem"mwf raem0dnmP"mwfwYdk \ rS&mvuPmS\ (0g-rS&m[k rSwtyfaom f D d D f oabmaywnf;)? xk"mwf2-yg;wkdY\yifvQif wnf&mudp\? (,if;wkYd u) xrf;Guaeonfh tjcif;t&mtm;jzifh d dS dk f (Iqifjcifonfh Pftm;) aS;Ixif\/ ESv;om;\twGi; 78 um,*wmowd jyqkcsufrm qkconftjym; Hk f d S d hJ h Saom aoG;ukr cHvsufaqmifxm;jcif; paomudp SMd uonfh blwkywYdk u aus;Zl;yjcif; Sonfjzpf Owkpwf d d DS f d d tm[m&wkYd u axmufytyfonfjzpf toufyu apmifaSmuftyfonfjzpf raem"mwf raem0dnmP"mwfwYdk \ hH k f h if;? ,if;wkYd Ei,OMf uaom apwoduw&m;wkYd \if; wnf&m0wKtjzpfudk NyD;apvsuf wnf\/ S hf S f

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ)

77

441/ aSUokYd om;jcif; ponfwYdk udk jzpfapwwfaom pdwZ0ga,m"mwf\ twljzpfzuf kytaygif; uk,udk G f d f awmifwif;apjcif; aumif;pGmwnfapjcif; vIyapjcif;tm; aus;Zl;yaom (0g-vIyapjcif;\taMumif; taxmuftyHh h f f jzpfaom) trlt&mtxl;onf um,0dnwf rnf\/ (if;onf) yoly*Kd vf\ tvkudk jyjcif;udp\? uk,vym; k d dS d f I f S jcif;\ taMumif;tjzpfjzifh (IoPftm;) aS;Ixif\? pdwZ 0ga,m"mwfvQif eD;aom taMumif;S\/ quf d d Sif;jyOD;tHh-xkqcaom um,0dnwfonf uk,\ vIym;jcif;jzifh (vIym;ol\) tvkudk odapwwfonfh d dk hJ d f f S f S d taMumif;jzpfjcif;aMumifif;? 0dnwfy[aom rdru,wiuvnf; uk,\vIyjf cif;[k qktyfaom (0g-vIyaom h k f l d dk f dk f dk d f d f uk,[k qktyfaom) xkum,jzifh odtyfaomaMumifif; (,if;uk) um,0dnwf[k ac:qkdtyf\/ qufOD;tHh-,if; d f d d h d um,0dnwfu vIyap(tyf)ukeaom pdwZkywYdk Eihf qufpyfueaom OwkZkyf ponfwYdk \vnf; vIym;jcif; f f f S k f f S aMumifh aSUokYd om;jcif; paomtrIwYdkonf rjywfjzpfaeMuonf[k odtyf\/ G EIw>f rufjcif;ukd jzpfapwwfaom pdwZyx0D"mwf\ urZyx0D"mwfudk wkucujf cif;tm; aus;Zl;ywwf d f dk aom trlt&mtxl;onf 0pD0nwfrnf\? (if;onf) ajymqko\ tvkudk jyjcif;udp S\? EIwjf zifh ajymqko\ d d l d d d H taMumif;tjzpfjzifh (IoPftm;) aS;Ixif\? pdwZyx0D"mwfvQif eD;aom taMumif;S\/ quf Sif;jyOD;tHhd d xkqcaom 0pD0nwfonf EIw>f rufajymqkaompum;oHjzifh ajymol\ tvkudk odapwwfonfh taMumif;jzpf d dk hJ d d d jcif;aMumifif; 0dnwfy[aom rdru,wiuvnf; EIw>f rufo[k qktyfaom xkpum;jzifh odtyfaomaMumifh h k f l d dk f dk f dk H d d if; (,if;uk) 0pD0nwf[k ac:qkdtyf\/ Oyrmjzifjh y&vQif-awmt&yf pkux zGUJ csnfxm;aom EGm;acgif;k;tp d d d f l d Saom a&SaMumif; odaponfh edrwudk jrif t&yf a&Sonf[k od&ouJoYdk twlyif uk,\vIym;jcif; d d d f d h d f f S ukif;? EIw>f rufajymqkouif; ,lNyD;-odNyD;vQif um,0dnwf 0pD0nwfwYdkuvnf; od&uke\/ d d H dk d dk f 442/ tmumo"mwfonf kywYdk udk yki;jcm;jcif;vuPm S\ (0gkyfwkdY\ tyki;tjcm; vuPm S\)/ f d f d d f d uvmyfywYdk \tpGe;tqk; tyki;tjcm;ukd jyjcif;udp S\/ uvmyfkyfwkdY\ e,fq; tyki;tjcm;taetm;jzifh k f f H d f d Hk d f (IodPftm;) aS;Ixif\/ wenf;um; rawGUxdtyfonf\tjzpf tayguf tMum;tjzpfjzifh aS;Ixif\? yki;jcm;tyfaom uvmyfyvQif eD;aomtaMumif;S\/ ,if; tmumo"mwfjzifh yki;jcm;tyfaom uvmyfywYdk d f k f d d f k f (0g-uvmyfywYdk wi) uvmyfyonf uvmyfyrS txufusonf[if; uvmyfyrS atmufusonf k f G f k f k f l k f [lif; uvmyfyrS aSUaemuf0,m zDvmusonf[if; xifm;ay\/ k f J l S 443/ edyEkyf\ayghyg;onf\tjzpf-ayghyg;jcif;[laom v[kwmkyonf ayghyg;onf vsifjrefonf\ f tjzpfvQif vuPmS\? edyEywYdk \ av;onf\tjzpfudk aysmufuif; apjcif;udp S\/ vsifaom tjyefSdonf d k f d \tjzpfjzifh (IodPftm;) aS;Ixif\? ayghyg;aom edyE kywYdk vQif eD;aom taMumif;S\/ f d edyEy\ El;nHonf\tjzpf-El;nHjh cif;[laom rk'wmkyonf Murf;wrf;cufwa&mf rSonf\tjzpf El;nHh k f h k f d onf\tjzpfvQif vuPmS\? edyEywYdk \ Murf;wrf;cufwa&mfjdS cif;ukd aysmufuif;apjcif; udp\? tvk;pkH d k f dS H aom yvkyajymqkjd cif; uk,Ewtrlt&mwkYd rqefYusionf\ tjzpfjzifh (IodPftm;) aS;Ixif\? El;nHaom f d f I f f h edyEywYdk vQif eD;aomtaMumif;S\/ k f d edyEy\ trI cHonf\tjzpf-cHuse;jcif;-[laom urnwmkyonf uk,jf zifh ytyfaom trIupwYdk k f h h f f d d tm;avsmfonf\ tjzpf[k qktyfaom trI cHonf\tjzpf-cHusef;jcif;vQif vuPm S\? 79 trI rcHusef; d h h d h jcif;ukd aysmufuif;apjcif;udp S\? tm;renf;onf\tjzpf? tm;renf;jcif;-oefpr;jcif;taejzifh (IoPftm;) d G f d aS;Ixif\? trI cHusef;aom edyEywYdk vQif eD;aomtaMumif;S\/ h k f d quf Sif;jyOD;tHh-(v[kwm rk'wm urnwm [laom) ok;yg;aom kywYdk onf tcsif;csif; rpGeYf Mu k H f ukef (yl;wGvsuyif jzpfMuuke\)? okYd waygif;wnf; yl;wGvsuf jzpfaomfvnf; a&m*grSd yuwd use;rmaom J f f J f ol\ uk,vufayghyg;jcif;uJoYdk kywYdk \ ayghyg;onf\tjzpf-ayghyg;jcif; [laom rav;jcif; ayghyg; vsifjrefpm d f h f G ajymif;aTU jyefveEijf cif; txl;tjym;Saom kywYdk udk av;vHatmifywwfonfh "mwfacsmufcsm;jcif;\ qefYusif S f dk d f zuf taMumif;aMumifh jzpfaom tMuifywYdk \ trlt&m txl;onfSd\ xktrlt&m txl;onf edyEy\ ayghyg; k f d k f onf\tjzpf-ayghyg;jcif; (v[kwmky) aywnf;/ xkrwyg; aumif;pGme,fNyD;aom om;a&\ El;nHjh cif;uJoYdk f d S h El;nHjh cif; [laom tvk;pkaom uk,trl t&mtxl;wkYd tvktwki;jzpfjcif; El;nHjh cif;tjym;Saom kyfwkdYukd H H d f d d f d Murf;wrf; cufwa&mfatmif ywwfonfh "mwfacsmufcsm;jcif;\ qefYusibuftaMumif;aMumifjh zpfaom tMuif dS f kyfwkdY\ trlt&mtxl;onf Sd\? xktrlt&m txl;;onf edyEy\ El;nHonf\tjzpf-El;nHjh cif; (rk'wmky) d k f h k f aywnf;/ xkrS wyg; aumif;pGmOD;NyD;aom aTpif\ (tvk&my&ef) cHjh cif;-avsmfjcif;uJoYdk kywYdk \ cHjh cif;d d dS h f

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ)

78

avsmjf cif;[laom uk,trlt&mwkYd tm;avsmfjcif;tjym;Saom uk,trlt&mwkYd tm; ravsmfatmifywwfonfh d f d d f "mwfacsmufcsm;jcif;\ qefYusifbuftaMumif;aMumifjh zpfaom tMuifywYdk \ trlt&mtxl;onfSd\? xktrlt&m k f d txl;onf edyEy\ trIcHonf\tjzpf-trIcHjh cif; (urnwmky) aywnf;/ okYd aom tjcif;t&mtm;jzifh k f f okH;yg;aom kyfwkdY\ xl;jcm;jcif;ukd odtyfay\/ 444/ edyEkyf\ aS;OD;pGmjzpfjcif;[laom Oyp,kyonf aS;OD;pGmjzpfjcif; vuPmSd\? rjzpfay:vm f ao;rD aS;tzkdY-tem*wftzkYd rS kywYdk udk ay:vmapouJoYdk jzpfjcif;udp\? (onfwYdk um; kywYdk yif[) f h dS f k tyfESif;bdouJhokdY (Pftm;) aS;Ixif\/ wenf;um; (kyftaygif;\) vk;0jynfponf\tjzpfukd aS;I H h Hk jzpfapwwf\? jzpfyg;aomkyvQif eD;aomtaMumif;S\/ edyEkyf\ jzpfpOf[aom (0g-tqufqufjzpfjcif; G f d l [laom) oEwyonf tqufrjywfjzpfjcif; vuPmS\? aS;aemufrjywf qufpyfapjcif;udp S\? aS;aemuf d k f d d rjywf qufpyfonfh taetm;jzifh xifaomtjcif;t&mS\? aS;aemufrjywf qufpyfaom kytaygif;vQif eD;aom d f taMumif;Sd\/ Oyp,ESifh oEwd[laom trnf 2-yg;vkH;yif kyfwkdY\Oyg'f[aom Zmwdy\omvQif trnf l k f jzpfonf/ okYd aomfvnf; (aS;OD;pGmjzpfjcif; tqufrjywfxyf jzpfjcif;[laom) jzpfytjcif;t&mwkYd \ uGjJ ym;jcif; Hk tm;jzifif; a0ae,swkYd \ tvktm;jzifif; Oyp,kyf oEwy[ tusOf;csKyf acgif;pOfa'oemukd yawmf h d h d k f l rlayonf/ xkdokdY acgif;pOfa'oem cGJjcm; a[mcJhjim;aomfvnf; kyf 2-yg;wkYd teuft&tm;jzifh uGjJ ym;jcif; rSday? xkdUaMumifh 2-yk'wYdk udk tus,fjy&m eda'o ]]kytm,wewkYd \ aS;OD;pGmjzpfjcif;[laom tMuiftmp, f f onf Sd\? xkd tmp,onf edyEy\ tMuifOyp,onf S\? if;onf edyEy\jzpfpOf oEwaywnf;}}[l k f d k f d a[mawmfrayonf/ t|uxmvnf; ]]tmp,rnfonfum; edAw-aS;OD;pGm jzpfay:jcif;aywnf;? Oyp, l d rnfonfum; 0k-yGg;jcif;aywnf;? oEwrnfonfum; y0wtqufrjywfjzpfjcif;aywnf;}}[k zGiqNdk yD;vQif d d d hf ]]jrpfurf;aomifjyif vufjzif,ufwl;aom wGi;i,frm a&xGuvm&mumvuJoYdk edAwd aS;OD;pGm jzpfay:jcif; h f S f h [laom tmp,ukd odtyf\? a&jynfaom umvuJoYdk 0k-yGg;jcif;[laom Oyp,ukd odtyf\? ausmfvevQHwuf h h d G f oGm;aom umvuJoYdk y0w-tqufrjywf jzpfjcif;[laom oEwudk odtyf\}}[l Oyrmukd yawmfr-jyawmfray h d d l l onf/ OyrmjyNyD;aemuf tqk;vnf; ]](kytm,wewkYd \ aS;OD;pGmjzpfjcif; [laom tMuif tmp,onf\ H f dS tpSaom) eda'otus,fjycsufjzifh tb,fteufoabmukqdk (tyf)oenf; tm,wejzifh tmp,ukd d d qk(tyf)onf? tmp,jzifh tm,weukd qk(tyf)onf}}[k rdeYf qxm;ayonf/ xkUd aMumifh ]]kywYdk \ tMuif d d dk f aS;OD;pGmjzpfay:vmjcif;onf S\? if;onf tmp,rnf\}}/ xkdaS;OD;pGm jzpfaom kyfwkdY\ txufumv-aemuf d umv jzpfay:vmukeaom tjcm;kywYdk \vnf; tMuifjzpfay:jcif;onf S\? if;onf yGg;aomtjcif;t&m f f d tm;jzifh xifaomaMumifh Oyp,rnf\/ xkd aemufxyfjzpfMuonfh kywYdk \ txufjzpfaom aemufumvvnf; f 80 tzefzefxyf jzpfay:vmukeaom tjcm;kywYdk \ tMuifjzpfay:jcif;onf S\? if;onf tpOfrjywf f f d qufpyfaom tjcif;t&m tm;jzifxifaomaMumifh oEwd rnf\/ okYd vnf; qktyfonf[k odtyfayonf/ h d &ifa,mf tkrif;onf\ tjzpf[aom Z&wmkyonf edyEywYdk \ &ifusufjcif; vuPm S\? ysujf cif; h d l f k f h d bifcPqDoYdk aqmifyYdk jcif;udp\? cufrmjcif;paomoabm ruif;ruG,jf im;aomfvnf; topftjzpf\ uif;jcif; dS taejzifh (Pftm;) aS;Ixif\? pyg;\a[mif;jcif;uJoYdk yifwnf;/ &ifqywYdk vQif eD;aomtaMumif; S\/ oGm; h h J k f d ponfwYdk oGm;usK;jcif; ponftvktm;jzifh azmufjyefjcif;ukd awGUjrif&aomaMumifh xifm;aom tk&ifjh cif;[laom d d S d ygu#Z&mukd &nf Z&wmukd a[mawmfrl (tyf)ayonf/ emrfw&m;wkYd rmrl y#dpEZ&mrnfaom zk;uG,aom S H f tk&ifjh cif;onf S\? if;rSm okYd aom azmufjyefjcif; rSay? urmajr a& awmif v ae-ponfwYdk vnf; tyki; d d d d f tjcm;rxifaom t0DpZ&mrnfonf S\? xkZ&m vnf; okYd aom azmufjyefjcif; rSay/ d d d d edyEy\ rNrJonf\tjzpf-rNrJaMumif; bif[aom tedpwmkyonf vk;0ysufjcif; vuPmS\? k f l f H d epfjrKyfom;ouJoYdk uG,apjcif;udp\? ukejf cif; aysmufu,jf cif;tm;jzifh (Pftm;) aS;Ixif\? ysufqywYdk G h f dS G J k f vQif eD;aomtaMumif;S\/ d 445/ uAVDum&ac: tm[m&kyonf tqDtESpMf oZmvuPmS\? tm[m&ZkywYdk udk aqmifjcif;-jzpfap f d f jcif; udp\? kyu,udk axmufyonftaetm;jzifh (Pftm;) aS;Ixif\? tvkytavGUy pm;rsKdtyfaom dS f dk f hH h f 0wKvQif eD;aomtaMumif;S\/ tMuifMoZmjzifh ow0gwkYd onf toufnNf rJnapaomtm;jzifh oGm;NrJ oGm;ap d S S f uke\-rQapuke\? uAVDum& tm[m&[laom trnfonf xkrQwEkiaMumif; MoZm\ trnfaywnf;/ f f d d f

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ)

79

446/ jyqkcaom kywYdk onf tbd"rmygVdawmf vmaomkywYdk om jzpfMuayonf/ t|uxmum; d hJ f f Avkyf or0kyf Zmwdyf a&m*kyf tcsKdUq&mwkYd \tvktm;jzifh rd'y[ okYd tjcm;kywYdk uvnf; aqmifjyNyD; k d k f l f dk vQif]]tSib&m;onf uk,wiyifoaom udavomNidr;ol &[ef;tppf trSeyif jzpfay\? f k d f dk f d f f tSifbk&m;rSm eD0&PwkdY rSdukef}} okYd tpSaom ygVdawmfpum;wkYd udk jyqk rd'yrnfonf rS[k y,fom;avNyD/ rd'rS wyg;aom kyf d d k f d G wkYd wif a&m*kyudk Z&wm tedpwmkywYdk udk ,ljcif;-qkjd cif;jzifh ,lNyD;-qkNd yD;om jzpfonf? Oyp, oEwywYdkudk G f f d k f ,lojzifh Zmwdyudk ,lNyD;om jzpfonf? tmayg"mwfudk ,lojzifh or0ac: okuyudk ,lNyD;omjzpfonf? 0ga,m k f f k f "mwfu,ojzifh Av-cGetm;kyudk ,lNyD;omjzpfonf? xkUd aMumifh xka&m*kyf ponfwYdk wif wckrQaomvnf; dk l f f d G toD;tjcm;&aumif;aom kyrS[ NrJNrHpm qk;jzwfjcif;ukd y(tyf)avNyD/ f d l G H okYd tm;jzifh ,ckqcaom 24-yg;aom Oyg'gkyfESifh aS;qkcaom 4-yg;aom blwkytm;jzifh dk hJ d hJ f kyonf r,kwrvGef 28-yg;tjym;Sd\/ f f

kyftjym;ukd jyjcif;
447/ xkytm;vk;yif (ea[wk)[dwrrnf? (ta[wku) [dwrS?d (a[wk0y,w) [dwwYdk Eir,SO?f d k f H f f d k f S hf (oyp,) uHpaom taMumif;S\? (avmud,) avmuDw&m;om? (omo0) tmoa0gwkYd \ tmkom jzpfonf d H okYd tpSaomenf;jzifh wyg;wnf;om/ d tZwdukyf Am[d&ky?f MoVm&dukyf okcrky?f 'la&kyf oEauky?f edyEyf tedyEy?f yom'kyf eyom' d k d k k kyf? `Ed,kyf ted`Edkyf? Oyg'dPkyf tEkyg'dPkyf-okYd ponfwYdk \ tpGr;tm;jzifh 2-yg;pD tjym;Sd\/ f 81 xkwif rsufppaom 5-yg;aomtMunfyonf twabmukpr jzpfaomaMumifh tZwdu d G d k f d JG DS (uk,wi;)kyf rnf\? t<uif;kyf 23-yg;onf xdrtyjzpfaomaMumifh Am[d&kyrnf\/ d f G f k S f rsufpdtMunfpaom kyf 9-yg;ESihf yx0D awaZm 0ga,m [laom kyf 12-yg;onf rsufpEihf tqif; d S ponf tcsif;csif;xdcujf cif;tm;jzifh ,ltyf-odtyfaomaMumifh MoVm&du-odv, Murf;aomkyrnf\? t<uif; dk G f f 16-yg;onf xkrtjyefjzpf ( todcuf)aomaMumifh okcr-odrarGUaomkyf rnf\/ d S k f ,if; okcrkyonfyifvQif odEiconfoabm SaomaMumifh 'la&-a0;aomkyrnf\? rSwyg;aom k f dk f J h d f (MoVm&du)kyf 12-yg;onf odv,onfoabmSaomaMumifh oEau-eD;aomkyf rnf\/ G f h d d "mwf 4-yg; rsufpdtMunfkyfponf 13-yg; tm[m&kyf 1-yg;[laom 18-yg;aom kyfonf tjcm;kyf wkYd \ tyki;tjcm;rQtjzpf trlt&mxl;tjzpf rSwaMumif;vuPmrQtjzpfudk vGeajrmuf rdr\ cufrm jcif;paom d f f f d oabmtm;jzifyifvQif Pfjzifyi;jcm; ,ltyfor;qnf;tyf-odtyfaomaMumifh edyE-rdroabmjzifh NyD;pD;aom h h dk f d f d kyfrnf\? t<uif; 10-yg;aomkyonf xkrtjyefjzpf ( rdroabmtm;jzifh rNyD;)aomaMumifh tedyEyf rnf\/ f d S d k rsufpdtMunftpSdaomkyf 5-yg;onf tqif;lygkH ponfwYdk udk ,l&m taxmuftyHtjzpfjzifh aMu;rkH h jyifuoYdk MunfvifaomaMumifh yom'kyrnf\/ t<uif; 23-yg;onf xkrtjyefjzpf( rMunfvif)aomaMumifh hJ f d S eyom'kyrnf\-yom'kyrrnf/ f f yom'kyf 5-yg;ESihf wa`Epaomkyf 3-yg;onf olUqki&m BuD;r;tpk;&jcif; teufoabmtm;jzifh d d f d `E,-tpk;&aomkyf rnf\? t<uif; 20-onf xkrS tjyefjzpf ( tpk;r&) aomaMumifh ted`E,kyrnf\/ d d d d d f aemuf urZky[k jyrnfyonf wPSm'd|wYdk u uyftyf-tmkH ytyfaom avmuDuu ol\tusKd; f h k f d H tjzpfjzifh ,ltyfaomaMumifh Oyg'dPyrnf\? t<uif;onf xkrtjyefjzpfaomaMumifh (0g-avmuDu\tusKd; k f d S H r[kwfaomaMumifh) tEkyg'dPyrnf\/ kf

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ)

80

448/ wzef urZtpSdaom wduf (okH;yg;taygif;)wkdY\ tpGr;tm;jzifh ok;yg;pDtjym;S\/ xkdwGif f H d MoVm&dukyf 12-yg;xJu tqif;kyonf oed'eoy#C-jrifjcif;ESiwuG xdcujf cif;ESiwuG jzpfaomkyf d hf dk hf f jrifvnf; jrif& xdvnf; xdcuwwfaomkyrnf\/ <uif;aom MoVm&dukyf 11-yg;onf ted'eoy#Cdk f f d jrifjcif;rSr xdcujf cif;ESiwuG jzpfaomky-rjrif&rl xdcuwwfaomkyrnf\/ okckrkyftm;vkH;onf d l dk hf f dk f f ted'ety#dC-jrifjcif;rSd xdcujf cif;rSaomky-jrifvnf;rjrif& xdvnf; rxdcuwwfaom kyrnf\/ dk d f dk f f okdY aS;OD;pGm oed'ewdu\ tpGr;tm;jzifh ok;yg;tjym;S\/ f f H d urZtpSaom wduwYdk \ tpGr;tm;jzifrum; uHaMumifjh zpfaom kyonf urZkyf rnf\? xkrS d f f h l f d wyg;aom (pdwf Owk tm[m&) taMumif;aMumifjh zpfaom kyonf turZkyrnf\? (0g-urZkyf rrnf)? f f wpkwckaom taMumif;aMumifh rjzpfaom kyonf ae0urZ emurZ-urZvnf;r[kwf turZvnf; r[kwf H f aom kyrnf\/ f pdwaMumifjh zpfaom kyonf pdwZkyf rnf\? xkrwyg;aom (uHO[m) taMumif;aMumifh jzpfaom f f d S kyfonf tpdwZkyf rnf\? wpkwckaom taMumif;aMumifh rjzpfaom kyonf ae0pdwZ empdwZkyf rnf\/ H f tm[m&aMumifjh zpfaom kyonf tm[m&Zkyf rnf\? xkrwyg;aom (uH pdwO) taMumif;aMumifh f d S f jzpfaom kyonf tem[m&Zkyf rnf\? wpkwckaomtaMumif;aMumifh rjzpfaomkyonf ae0tm[m &Zetem f H f [m&Zkyf rnf\/ OwkaMumifjh zpfaom kyonf OwkZkyrnf\ ? xkrwyg;aom (uH pdwf tm[m&) taMumif;aMumifh jzpf f f d S aom kyfonf tEkwkZkyf rnf\/ wpkwckaom taMumif;aMumifrjzpfaom kyonf ae0OwkZe tEkwZkyf rnf H h f k \/ okdY urZtpSdaom wdufwkdY\ tpGr;tm;jzifh ok;yg;pDtjym;S\/ f H d 449/ wzef 'd|kyf ponf lykyf ponf 0wKkyf ponf pwkuwYdk \ tpGrf;tm;jzifh 4-yg;pD tjym; Sd\/ xkwif lyg,weac: tqif;kyonf jrifr\ tmkjH zpfaomaMumifh 'd|-jriftyfaomkyf rnf\? o'g,weac: d G f I toHyonf Mum;rI\ tmkjH zpfaomaMumifh okwMum;tyfaom kyrnf\? teHY t&om awGUxdp&m1 [laom k f f kyo;rsKd;onf a&mufvmonftmkudk ,lwwfonfh a`EwYdk \ tmkjH zpfaomaMumifh rkw- a&muftyfaomkyf f Hk h H rnf\? (lyg,wepaom tm,we ig;yg;kycepfyg;wkYd r) <uif;aom 21-yg; aomkyonf raem0dnmP\ f k S f omvQif tmkjH zpfaomaMumifh 0dnmw-BuHotyfaomkyf rnf\/ okYd aS;OD;pGm 'd|paom pwku\tpGr;tm;jzifh d f 4-yg;tjym;Sd\/ xkrwyg; qkcaom kywYdk wif edyEyonf lykyf rnf\? tmumo"mwfonf y&dap'kyf (tyki; d S d hJ f G k f d f tjcm;ky)rnf\? um,0dnwftp urnwmtqkH;Sdaom (ig;yg;aom)kyonf 0dum&kyf (edyEywYdk \ azmuf f f k f jyefaom trlt&mrQjzpfaomky) rnf\? Zmwdkyf 2-yg;ESifhZ&m r&P[laom kyf 4-yg;onf vuPkyf (edyE f kywYdk udk rSwaMumif;vuPky) rnf\/ okdY lykyfpaom pwku\ tpGr;tm;jzifh 4-yg;tjym;Sd\/ f f f f 82 qkdcaomkywYdk wif ESv;kyonf (pdw\wnf&mjzpfaomaMumif) 0wKrnf\? (0DxpwwYdk \ jzpf hJ f G Hk f f h d d f aMumif; r[kwaomaMumif) 'Gg&um; rrnf/ 0dnwfyf 2-onf (uHjzpfaMumif;jzpfaomaMumif) 'Gg&rnf\ (pdw\ f h k h f wnf&mr[kwaomaMumif) 0wKum; rrnf/ yom'kyf 5-ckonf 0wKvnf;rnf\ 'Gg&vnf;rnf\/ <uif;aomkyf f h 20-onf 0wKvnf;rrnf 'Gg&vnf;rrnf/ okYd 0wKpaom pwku\ tpGr;tm;jzifh 4-yg; tjym; Sd\/ f 450/ wzef {uZkyf 'GdZkyf wdZkyf pwkZkyf eukawmpdZmwkyfwkdY\ tpGrf;tm;jzifh 5-yg;tjym; Sd\/ xkwif uHaMumifomjzpfaomkyonfif; pdwaMumifomjzpfaom kyonfif; {uZ taMumif;wyg;wnf;aMumifh d G h f f h f jzpfaomkyrnf\? xkd{uZkyf 2-rsKd;wkYd wif [',kyEiwuG `Ed,kyf Spyg;onf uHaMumifomjzpfaomkyf G f S hf f h f {uefurZkyrnf\/ 0dnwfkyf 2-yg;onf pdwaMumifomjzpfaom ky-{uefpwZkyrnf\/ pdwaMumifif; f f h f d f f h OwkaMumifif; jzpfaomkyonf 'GZ-taMumif; 2-yg;aMumifh jzpfaomkyrnf\? if;rSmo'g,weac: toHkyf h f d f wyg;wnf;omSonf/ Owk pdwtm[m&wkYd aMumifh jzpfaomkyonf wdZ-taMumif; 3-yg;aMumifh jzpfaomkyrnf d f f f \? if;rSm v[kwm rk'wm urnwm ok;yg;yif/ uHtpSdaom 4-yg;aom taMumif;wkYd aMumifh jzpfaomkyf k H onf pwkZkyrnf\? if;rSm blwkyf 4-yg;ESifh tqif; teHY t&om MoZm tmumo[laom kyf 9-yg;yif f jzpfonf/ vuPkyf 4-yg;onf wpkwckaom taMumif;aMumifrQ rjzpfaom eukawmpdZmwkyrnf\ / tb,fh H h f

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ)

81

aMumifenf; (Oyp, oEwd[laom Zmwdkyf 2-yg;onf kyfwkdY\jzpfjcif; Oyg'fyifjzpfonf) ,if; Oyg'frm jzpfjcif; h S -Oyg'f rSday? Z&wm tedpwm[laom tjcm;kyf 2-yg;onfvnf; jzpfNyD;aomky\ &ifjh cif; XDrQ ysujf cif;-bifrQ f om jzpfonf/ xkUd aMumifyifwnf;/ h ]]lyg,we-tqif; o'g,we-toH *Em,we-teHY &om,we-t&om azm|Am,we-awGUxd p&m tmumo"mwf tmayg"mwf ly v[kwm-kyf\ ayghyg; jcif; ly rk'kwm-kyf\El;nHjH cif; ly urnwm-kyf\ trI cHjh cif; ly Oyp,kyf\ aS;OD;pGm jzpfjcif; ly oEw-kyf\ tqufrjywf pyfvsujf zpfjcif; uAVDum& d tm[m&-w&m;wkYd onf pdwaMumifjh zpfaom pdwork|mef rnfue\ okdYtpSdaom f k f tbd"rmygVdwYdk Zmwdkyf\ wpkwckaom taMumif;aMumifh jzpfjcif;ukd todtrSwf yvsuf vufcxm;\? xkoYdk todtrSwf H H d yvsuf vufcjH cif;ukvnf; kyujdk zpfapwwfaom taMumif;wkYd \ jzpfapjcif;udp pGr;&nfqJ cP awGUjrif& d f f dS aomaMumifyif[ odtyf\/ h l qkcaom pum;onf lyuEm tus,fjyqkcsuf pum;t>rufaywnf;/ d hJ d

0dnmPuEm jyqkdcsuf
451/ xkrwyg; rSwyg;aom cEmwkYd wif cHpm;jcif;vuPmSaom oabmw&m;tvk;pkudk (Pfjzif) d S G d H H h waygif;wnf;y a0'emuEm (a0'emtzkYd tpk) [lif;? rSwom;jcif; vuPmSaom oabmw&m;tvk;pkudk (Pfjzif)waygif;wnf;y onmuEm (onm f d H H h tzkdYtpk)[lif;? yvkyjf cif; aMumifMh upkujf cif; vuPmSaom oabmw&m;tvk;pkudk (Pfjzif) waygif;wnf;y d d H H h ocFg&uEm (ocFg& tzkYd tpk) [lif;? tmkudk txl;odjcif;vuPmSaom oabmw&m;tvk;pkudk (Pfjzif) waygif;wnf;y 0dnmPuEm H d H H h (0dnmPftzkdYtpk)[lif; odtyf\/ xkcEmav;yg;wkYd wif 0dnmPuEmukd odem;vnfvQif tjcm; cEmwkYd udk d G vG,upm odem;vnfEiay\? xkUd aMumifh 0dnmPuEmuktpy zGijhf yjcif;ukd yyguket/ f l G dk f d f Hh ]]tmkudk txl;odjcif; vuPmSaom oabmw&m; tvk;pkudk (Pfjzif) waygif;wnf;y H d H H h 0dnmPuEm (0dnmPf tzkYd tpk) [k odtyf\}}[l qkdcNhJ yD/ (xkoYdk q&m) tmkudk txl;odjcif; vuPmSaom d dk H d 0dnmPf[onf tb,fenf; ]]ighSif (trSwfy odjcif;-rSwom;jcif;rS) txl;odwwf\ txl;odwwf\/ l f xkUd aMumifh 0dnmPf[k qktyfonf}}[l ajzSi; a[mMum;onfh pum;awmf twki;yif (odtyf\)/ 0dnmPf pdwf d f d f raem-[laom trnfo;ckonf teuft&tm;jzifh wyg;wnf;yif/ xkd 0dnmPfpwonf txl;odjcif;vuPm Hk d f [laom 83 oabmtm;jzifh wyg;wnf;om jzpfonf/ okYd aomfvnf; trsKd;Zmwftm;jzifh (1) ukovpwf (2) dk f d tukovpwf (3) tAsmuwpdw[ ok;yg;tjym; Sd \/ dk f d f l H 452/ xko;yg;wdYk wif ukovpwonfjzpf&mbk\tjym;tm;jzifh (1) umrm0p&pdwf (2) lyg0p&pdwf (3) d Hk G dk f d f H tlyg0p&pdwf (4) avmukw&mpdwf [l 4-yg;tjym;Sd\/ xkwif umrm0p& ukovpwonf aomre d G dk f d f OayumPf ocFg&wkYd \tjym;tm;jzifh (8) yg;tjym;S\/ tb,foYdk enf;[lrl aomreo[*kwf (pdwird f T f I aomreESihf wuGjzpfaom) Por,wf (PfEi,Oaom) tocFg&pdwf 1-yg;? oocFg&pdwf 1- yg;? k S hf S f xkdUtwl aomreo[*kwf P0dy,kwf (PfESifhr,SOf aom) tocFg&pdwf 1-yg;? oocFg& pdwf 1-uyg;? Oayumo[*kwf (rTirI;-OayumESiwuGjzpfaom) Por,wf tocFg&pdwf 1-yg;? oocFg&pdwf 1-yg;? f d hf k Oayumo[*kwf P0dy,wf tocFg&pdwf 1-yg;? oocFg&pdwf 1-yg;/ (okdY Spfyg;tjym;Sd\)/ k ,if;pdwrsm;\ jzpfyrm-tMuiftcg vz,0wKESihf tvcy*Kd vf ponfwYdk \ jynfpaumif;rGejf cif;ukd f Hk S G f H k h Hk pGrjzpfap tjcm;wyg;aom aomrejzpfaMumif;ukd pGrjzpfap Tivef;0rf;omvsuf ]]ay;vjcif; (tusKd;)onf J DS J DS f

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ)

82

Sd\}} okYd tpSaom enf;jzifh jzpfaom uruwmorm'd|udk aSUoGm;y qkwepfavsmhvsnf;jcif; rSyJ d d f d olwyg;wkYd u rwkuwe;&yJ ay;vjcif; tpSaom aumif;rIwYdk udk y\? xktcg xkd yolrm aomreo[*kwf d f G f d d S Por,wtocFg& pdwonfjzpf\/ tMuiftcgrlum; qkcNhJ yD;aom enf;jzifh Tivef;0rf;ajrmufvsuf k f f d f orm'd|udk aSUoGm;yyif vGwvwf rpGeYf Eijf cif;ponf\ tpGr;tm;jzifh qkwepfavsmhvsnf;vsufjzpfap ol d f G dk f f wyg;wkYd u wkuwe;ay;jzpfap (ay;vjcif;tpSaom aumif;rIwYdk u) y\? xktcg xkd yolrm aomre d f G f d dk d S o[*kwf Por,wf oocFg&pdwonf jzpf\/ t&m ocFg& [laom trnfonf rdru,wijf zpfap k f d dk f dk olwyg;wkYd ujzpfap aS;tzkYd u tm;ay;wkuwe;rI [laom ykA ya,m*\ trnfaywnf;/ xkrwyg; tMuiftcg d f G f d S (rdb) aqGrsK;rsm;\ yusiMhf uykudk jrif&ojzifh tavhtusi&aeMuaom uav;oli,fwYdkonf &[ef;rsm;ukjd rifvQif d H hf Tivef;0rf;om jzpfuevsuf vufSaom wpkwckuyif taqmwvsif ay;vue\? okYd r[kwf Sc;uke\? f k f d H dk k f d dk f xktcg (xkoi,fwYdk rm) aomreo[*kwf P0dy,wtocFg&ac: wwd,pdwonf jzpf\/ tMuiftcgrl d d l S k f f ]]vMuSc;Mu}}[k aqGrsKd;rsm;u wkuwe;aomaMumifh xkUd twlyif yuke\? xktcg aomre o[*kwf P0dy d dk d f G f f d ,kwf oocFg&ac: pwkwpwonf jzpf\/ xkrwyg; vb,0wKESihf tvcy*Kd vf ponfwYdk \ rjynfpHk d f d S G f H k h raumif;rGejf cif;ukd pGrjzpfap tjcm;wyg;ukeaom aomrejzpfaMumif;wkYd \ rSjd cif;ukd pGrjzpfap qkcNhJ yD;aom J DS f J DS d ukovpwjf zpfyHk BuHpnfcsuav;yg;wkYd aomreuif;vsuf OayumESiwuG jzpfue\? xktcg <uif;aom dk f d f hf k f d Oayumo[ *kwpwf av;yg;wkYd onf jzpfue\/ okdYvQif aomre OayumPf ocFg&wkYd \ tjym;tm;jzifh f d k f (8)yg;tjym;Saom umrm0p&ukovpwudk odtyfayonf/ d dk f d f xkrwyg; lyg0p&ukovpwonf psmeft*FgwkYd Eihf ,SOjf cif;\ tjym;tm;jzifh 5-yg;tjym;Sd\/ tb,fokdY d S dk f d f S enf;[lr-0dwuf 0dpm& yDwd okc orm"d ([laom psmeft*Fgig;yg;)ESihf ,SOaom yXrpsmefpwf 1-yg;? 0dwufudk l f d ausmfvec( t*Fgav;yg;ESi,O)aom 'kw,psmefpwf 1-yg;? xk'w,psmefpwrS 0dpm&ukd ausmfvec( t*Fg G f hJ hf S f d d d k d d f G f hJ ok;yg;ESi,O)aom wwd,psmefpwf 1-yg;? xkwwd,psmefpwrS yDwuausmfvechJ (t*Fg ESpyg;ESi,O)aom H hf S f d d d f d dk G f f hf S f pwkwpsmefpdwf 1-yg;? okccsKyfuif;vsuf Oayum orm"d ([laom psmeft*FgESpyg;ESihf ,SO)aom yOrpsmefpwf 1f f d yg;? okdY 5-yg;tjym;Sd\/ tlyg0p&ukovpwonf av;yg;aom tlypsmefwYdk Eihf ,SOjf cif;\ tpGr;tm;jzifh 4-yg; tjym;Sd\/ kd f d f S f tb,foYdk enf;[lr-(q,fcajrmuftmkyea'o) qkcNhJ yD;aom tjym;Saom tmumomeOm,wepsmefEi,Oaom l k d d d S hf S f yXrtlyg0p&psmefpwf 1-yg;? 0dnmPOm,wetpSaompsmefwYdk Eihf ,SOueaom 84 'kw, tlyg0p&psmef d d S f k f d pdwf wwd,tlyg0p&psmefpwf pwkwtlyg0p&psmefpwwYdk 3-yg; okdY 4-yg; tjym;Sd\/ d d f avmukw&mukovpwonf r*fav;yg;wkYd Eihf ,SOjf cif;\ tjym;tm;jzifh 4-yg;tjym;Sd\/ okdYvQif dk f d f S aS;OD;pGm ukov0nmPfpwonf 21-yg; tjym;Sd\/ dk f d d f 453/ xkdrSwyg; tukokdvfpdwfonf bkHtm;jzifh umrm0p&pdwwyg;wnf;om jzpfonf/ rlvtm;jzifh f avmbrlpwf a'gorlpwf arm[rlpwf [l 3-yg; tjym;Sd\/ d d d xkwif avmbrlpwonf aomre Oayum'd|ocFg&wkYd \ tjym;tm;jzifh (8)yg; tjym;S\/ tb,fokdY d G d f d d enf;[lr-aomreo[*kwf 'd|*wor,wf (rdpm'd|Ei,Oaom) tocFg&pdwf 1-yg;? oocFg&pdwf 1-yg;? l d k d S hf S f xkUd twl (aomreo[*kw) 'd|*w0dy,wf (rdpm'd|Eir,SOaom) tocFg&pdwf 1-yg;? oocFg&pdwf 1-yg;/ f d k d S hf f Oayumo[*kwf 'd|d*wor,kwf tocFg&pdwf 1-yg;? oocFg&pdwf 1-yg;? xkUd twlOayumo[*kwf 'd|*w0dy d ,kwf tocFg&pdwf 1-yg;? oocFg&pdwf 1-yg;/ (okdY Spfyg;tjym;Sd\)/ ,if;pdwwYdk \ jzpfyum;-tMuiftcg ]]umr*kPwYdk tjypfrS}d } okYd tpSaomenf;jzifh jzpfaom f Hk f d rdpm'd|udk aSUoGm;y Tivef;0rf;ajrmufvsuf wkuwe;ay;&jcif;rSyJ olUtvkvyif xufoefaompdwjf zifh umr d f d f G f d d dk *kPwYdk urvnf; ok;aqmif\? 'd|r*Fvm ponfwYdkurvnf; tESpom& tppftrSetaetm;jzifh ,kMH unf\? xkd f dk l H dk l f f tcg yXrtukovpwonf jzpf\/ tMuiftcgrl rxufoefonfjzpf wkuwe;ay;&aom pdwjf zifh umr*kPf dk f d f d f G f wkYd urvnf; ok;aqmif\? 'd|r*Fvm ponfwYdkurvnf; ,kMH unf\? xktcg 'kw,tukovpwonf jzpf\/ dk l H dk l d d dk f d f tMuiftcg rdpm'd|udk aSUoGm;ryrl oufouf Tivef; 0rf;ajrmufvsuf wkuwe;ay;&jcif;rSyJ olUtvkvyif d f d f G f d d dk xufoefaompdwjf zifh arxker0jJ cif;ukrvnf;y\? olwyg;pnf;pdrurvnf; &vkorI aS;IBuH\? olwyg;Opmukd f DS d l f dk l d rlvnf; ck;,l\/ xktcg wwd,tukovf pdwonfjzpf\/ tMuiftcg rxufoefonfjzpf wkuwe;ay;& d d dk f d f G f aompdwjf zifh (xkoYdkaomtrIudk y\ BuH\)? xktcg pwkwtukovpwonf jzpf\/ tMuif tcgrl umr*kPf d d dk f d f

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ)

83

wkYd \rjynfpjHk cif;ukd pGjzpfap? tjcm;wyg;ukeaom aomrejzpfaMumif;wkYd \ rSjd cif;aMumifh jzpfap qkcNhJ yD;aom h J f d tukovjf zpfyHk BuHpnfcsuf av;yg;wkYd vnf; pdwivef;jcif; rSue?f xktcg <uif;aom Oayumo[*kwpwf dk f T f d k d f d av;yg;wkYd onf jzpfue\/ okYd vQif aomreOayum'd|d ocFg&wkYd \ tjym;tm;jzifh (8)yg; tjym;Saom k f d avmbrl pdwudk odtyfayonf/ f a'gorlpwonfum; a'greo[*kwf (ESv;romrIEiwuGjzpfaom) y#dCor,wf (a'goESihf ,SOf d f Hk S hf k aom) tocFg&pdwf 1-yg;? oocFg&pdwf 1-yg;[l 2-yg;omvQif jzpfonf/ ,if;pdwf 2-yg;\ jzpfjcif;ukd ow0gukd owfjcif;ponfwYdk xufoefpmjzpfaomtcg rxufoefyjJ zpfaomtcg odtyf\/ G arm[rlpwonf Oayumo[*kwf 0dpupmESi,Oaompdwf 1-yg;? O'pESifh,SOfaompdwf 1-yg; [l 2d f d d hf S f yg; tjym;Sd\/ ,if;pdwf 2-yg;\ jzpfjcif;ukd tmkudk rqk;jzwfEiaomtcg ysHUvGiaomtcg odtyf\/ okdY H H dk f hf vQif tukovpwf 0dnmPfonf 12-yg;tjym;Sd\/ dk f d 454/ tAsmuwpdwonf Zmwftjym;tm;jzifh 0dygu 0dygufpwf ud&,mpdwf [l 2-yg; tjym;Sd\/ f d d xkwif 0dygufpwonf bktm;jzifh umrm0p&pdwf lyg0p&pdwf tlyg0p&pdwf avmukw&m pdw[ 4-yg; d G d f H f l tjym;Sd\/ 85 xkwif umrm0p&0dygufpwonf ukov0dyguf tukov0dyguf [l 2-yg;tjym;Sd\/ d G d f ukov0dygufpwonfvnf; t[dwpwf o[dwpwf [l 2-yg;tjym;Sd\/ d f f d f d xkwif tavmb tpSaom 0dyguf[wuif;aom pdwonf t[dwuov 0dygufpwf rnf\? ,if;pdwf d G d d f f f k d onf (1) puK0dnmPf? (2) aomw0dnmPf? (3) Cme0dnmPf? (4) Zd0g0dnmPf? (5) um,0dnmPf? (6) or#pKd ef; S d udpaom raem"mwf? (7?*) oED&Ppaom udpueaom raem0dnmP"mwfwYdk 2-yg; [l (8)yg; tjym;Sd\/ dS dS k f xkpyg;wkYd wif puK0dnmPfpwonf rsufptMunfur tqif;ukjd rifojd cif; vuPmS\? tqif;rQom d S f G d f d dk DS d tmkHyjcif;udpS\? tqif;qDoYdk aS;Iyaeonfh tjzpfjzifh (Pftm;) aS;Ixif\? tqif;vQif tmkHSdaom d ud&,m raem"mwfac: yO'g&m0Ze;pdw\ uif;jcif;vQif eD;aomtaMumif; (y'|mef)S\/ d G f f d aomw0dnmPf Cme0dnmPf Zd0g0dnmPf um,0dnmPf pdwwYdk onf (toD;toD; tpOftwki;) em; ESm S f d f vQm uk,tMunfywYdk ur toH teHY t&om tawGUwkYd udk Mum;odjcif; eHojd cif; pm;odjcif; xdojd cif; d f k f dk DS vuPmSdukef\? toHponfrQom tmkH yjcif;udpue\? toHpaom tmkqoYdk aS;Iyonftjzpfjzifh (Pf dS k f H D h tm;) aS;Ixifukef\? toHtmkponfaom ud&,m raem"mwfwYdk \ uif;jcif;vQif eD;aom taMumif;S\/ H dS d d (or#pKd ef;ac:) ukov0dygufraem"mwfonf puK0dnmPfponfwYdk \ tjcm;rJ tqif; ponfudk odjcif; d h vuPmSd\? tqif;ponfudk vufcjH cif; (or#pKd ef;)udp S\? tqif;ponfudk vufconftjzpfjzifh (Pf d d H h tm;) aS;Ixif\? puK0dnmPfponfwYdk \ uif;jcif;vQif eD;aomtaMumif;S\/ d oED&PpaomudpSdaom t[dwfukov0dyguf raem0dnmP"mwf 2-yg;onf 6-yg;aom tmkudk odjcif; H udpSd\? oED&Ppaom udpSd\? xkoYdk aomudprsm; Sonf\tjzpfjzifh (Pftm;) aS;Ixif\? [', 0wKkyf d d vQif eD;aomtaMumif;S\/ quf Sif;jyOD;tHh-aomre OayumwkYd Ei,Ojf cif; tjym;tm;jzifif;? ESpXme ig; d S hf S h f XmewkYd \ tjym;tm;jzifif; xkt[dwuov0dyguf raem0dnmP"mwf\ uGjJ ym;jcif;ukd odtyf\/ uGjJ ym;ykum; h d f k H raem0dnmP"mwfEpyg;wkYd wif wyg;onf |mktppfom jzpfjcif;SaomaMumifh aomreESi,O jzpf\? S f G H d hf S f pkprf;jcif;-oED&Pudp\ tvktm;jzifh yO'g&if; xkaZm\tmku,jl cif;-w'gkHudptvkdtm;jzifh aZm\ H d G d H dk tqk;if; jzpfjcif;aMumifh Xme 2-yg;Sd\/ tjcm; "mwfwyg;onf |rZwmkac: omref|mk jzpfjcif;Saom H H H d aMumifh OayumESi,Ojzpf\? oE&Pudp w'gkup y#doaEup b0ifup pkwupwYdk tvktm;jzifh jzpfjcif; hf S f D H d d d d d d aMumifh Xmeig;yg;S\/ d qufO;tH-Spfyg;tjym;Sdaom t[dwuov0dyguf0nmPfonf ude;aoNrJaomtmkH Sd rStm;jzifh D h f k d f d 2-yg; tjym;Sd\/ OayumokcaomrewkdYESifh,SOfjcif; tjym;tm;jzifh 3-yg;tjym;Sd\/ csJUjy&vQif 0dnmPf Spyg;wkYd wif puK0dnmPfpaom 0dnmPfig;yg;onf tpOftwki; tqif;tmkponfwYdk omvQif jzpfjcif;aMumifh f G d f H udef;aoNrJaomtmkH\? <uif;aom0dnmPfo;yg;onf ude;aoNrJaomtmkH rS-rNrJaom tmkHSd\/ xkd 3-yg; Sd Hk f d wkYd wif raem"mwfac:or#pKd ef;pdwonf tqif;paom tmkH ig;yg;vk;wkYd jzpf\/ raem0dnmP"mwfac: G d f H

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ)

84

oE&Ppdwf 2-yg;onf tmkH 6-yg;wkYd jzpf\/ xkUd jyif 0dnmPfpyg;wkYd wif um,0dnmPfonf okcESihf D S f G ,SO\? Xme 2-yg;Saom raem0dnmP"mwfonf aomreESi,O\? <uif;aom0dnmPf 6-yg;onf OayumESihf f d hf S f ,SO\/ okYd vQif aS;OD;pGm Spyg;tjym;Saom t[dwuov0dyguf pdwudk odtyf\/ f f d f k f xkrwyg; tavmbtpSaom 0dyguf[wwYdk Eihf ,SOaompdwonf o[dwuov0dygufpwrnf\/ d S d d f S f f f k d f ,if;o[dwuov0dygufpwonf umrm0p&ukovpwuoYdk aomre ponfwYdk\ tjym;tm;jzifh Spyg; f k d f dk f d f hJ f tjym;Sd\/ txl;um; ukovpwonf 86 'geponf\ tpGrf;tm;jzifh 6 dk f d f -yg;aom tmkwYdk jzpfouJoYdk H h 0dygufpwonf xkUd twl rjzpfay/ rSeay\- 0dygufpwonf y#doaEb0if pkwd w'gkupwYdk \ tpGr;tm;jzifh d f f d f H d f umrw&m;omvQif twGif;0ifukefaom tmkH 6-yg;wkYd jzpfayonf/ 0dygufpwwYdk oocFg& tocFg&tjzpf d f ukrl vmcJ&m ukovf ponfwYdk\ tpGr;tm;jzifh odtyf\/ ,SOzufw&m;wkYd \ xl;jcm;jcif; rSjd im;aomfvnf; d h dk f f aMu;rkjH yif ponfwYdk rsuEm&dyuoYdk 0dygufpwrm tm;xkwjf cif;-aMumifMh uyjcif;rS?d t&dy\tSif rsufEmuJoYdk f S f hJ d f S f S h ukovpwrm tm;xkwjf cif; -aMumifMh uyjcif;S\ [k odtyf\/ dk f d f S d xkrwyg; tukov0dygufpwonf oufouf t[dwomvQifjzpfonf? ,if;tukov0dyguf pdwonf d S d f f f (1) puK0dnmPf? (2) aomw0dnmPf? (3) Cme0dnmPf? (4) Zd0g0dnmPf? (5) um,0dnmPf? (6) or#pKd ef; udp S d Saom 0dygufraem"mwf? (7) oED&Pudpaom ig;XmeSonfh raem0dnmP"mwf[l (7)yg; tjym;Sd\/ ,if; d dS d pdwf (7)yg;ukd vuPmtpSaomtm;jzifh t[dwuov0dyguf pdw qkcNhJ yD;aom enf;jzifyif odtyf\/ d f k f d h txl;rSm ukov0dygufpwwYdk onf |mktppfEihf |rZwtmkudk tmkH yuke\? tukov 0dyguf d f H S H f pdwwYdk onf ted|mktppfEihf ted|rZwtmkudk tmkH yuke\/ xkuov0dygufpwf wkYd onf Oayum f H S H f d k d okcaomre tjym;tm;jzifh ok;yg;tjym;Sue\? tukov0dygufpwwYdk onf 'ku OayumwkYd \ tpGr; H d k f d f f tm;jzifh ESpyg; tjym;Sue\/ rSeay\-tukov0dygufpwf (7)yg;wkYd wif um,0dnmPfonf 'kuEiomvQif f d k f f d G S hf wuGjzpf\? <uif;aompdwf (6)yg;wkYd onf Oayumo[*kwwYdk aywnf;/ xktukov0dygufpwwYdk ,if;Oayum f d d f onf ,kwn\ (okYd aomf) 'kuuoYdk (um;) rxufjrufvay/ ukov0dygufpwwYdk Oayumonf aumif;jrwf f hH hJ S d f ay\ (okYd aomf) okcuJoYdk (um;) rxufjrufvay/ okYd vQif (7) yg;aom tukov0dygufpwwYdk Eihf h S d f S aS;jycJaom (16) yg;aom ukov0dygufpwwYdk \ tpGr;tm;jzifh umrm0p&0dygufpwonf (23) yg;tjym;S\/ h d f f d f d xkrwyg; lyg0p&0dygufpwonf lyg0p&ukovpwuoYdk ig;yg;tjym;S\/ txl;um; lyg0p& d S d f dk f d f hJ d ukovpwonf 0ifpm;aom ormywftvktm;jzifh aZm0Dxjzpf\? lyg0p&0dygufpwonfum; uyfa&muf dk f d f d d d f jzpf&m lyb0 y#doaE b0ifpwpwwYdktvktm;jzifjh zpf\/ lyg0p&0dygufpdwfuJhokdY tlyg0p&0dygufpdwfonf k d d f d vnf; tlyg0p&ukovpwuoYdk yif av;yg;tjym;S\/ ,if;0dygufpw\ jzpfytjym;onfvnf; lyg0p&0dyguf dk f d f hJ d d f Hk pdw qkcaomenf;twki;yif/ avmukw&m0dygufonf r*fpwav;yg;\ tusKd;jzpfaomaMumifh av;yg;tjym; f d hJ d f d f Sd\/ xkdzkdvfpdwfav;yg;onf r*f0Dxdtvkdtm;jzifhif; zvormywf tvkdtm;jzifhif; 2-yg;tjym;tm;jzifh jzpf\/ okYd vQif bkav;yg;wkYd 0dyguf0nmPf-pdwtm;vk;onf (36) yg; tjym;S\/ H d f H d xkrwyg; ud&,mpdwonf bktjym;tm;jzifh umrm0p&pdwf lyg0p&pdwf tlyg0p&pdw[ ok;yg; d S d f H f l H tjym;Sd\/ xkdwGif umrm0p&ud&d,mpdwfonf t[dwfpdwf o[dwfpdwf[l 2-yg;tjym;Sd\/ xkd 2-yg;wkYd wif G tavmbtpSaom ud&,m[dwf uif;aompdwonf t[dwu&,mpdwf rnf\? if;onf raem"mwf d d f f d d raem0dnmP"mwf tjym;tm;jzifh 2-yg;tjym;Sd\/ xk d 2-yg;wkYd wif (yO'g&m0Ze;ac:) raem"mwfonfpuK0dnmPfponfwYdk \ aSUoGm;jzpf tqif; ponf G G f wkYd udk odjcif;vuPmS\? (rsufpponfwYdk xifvmaomtmkudk bmygvdr[) ESv;oGi; qifjcifjcif;udp\? d d H hf k Hk f dS tqif;paom tmkHqDokdY aS;Iyonfh tjzpfjzifh (Pftm;) aS;Ixif\? b0ifpw\ jywfpjJ cif;vQif eD;aom d f taMumif;Sd\? if;ud&,mraem"mwfonf OayumESiom ,SO\/ d hf f 87 ud&,mraem0dnmP"mwfonfum; trsm;ESiqiaom om"m&Ppdwf rqkiaom tom"m&P pdwf d hf dk f d f [l 2-yg;tjym;Sd\/ xkwif om"m&Ppdwonf Oayumo[*kwf t[dwu&,mraem 0dnmP"mwfac: d G f f d d raem'Gg&m0Ze;pdwaywnf;? if;onf 6-yg;aomtmkHwkdYukd odjcif;vuPmS\? udptvktm;jzifh yO'g& f f d d G 0ka|mudp S\? raem'Gg& tm0Ze;udp\? xk0a|mudp tm0Ze;udponfh tjzpfjzifh (Pftm;)aS;Ixif\? d f dS d k f dS hf G d oE&P ESib0ifwYdk wif wyg;yg;\csKyfuif;jcif;vQif eD;aomtaMumif;S\/ D

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ)

85

tom"m&Ppdwonf aomreo[*kwf t[dwu&,mraem 0dnmP"mwfac: [odwyg'fpwf f f d d k d aywnf;? if;onf 6-yg;aomtmkHwkdYukd odjcif;vuPmS\? udptvktm;jzifh &[EmwkYd tm; rkeYf &if;aom tmkH d d 0wKwkYd yH;jcif;ukd jzpfapjcif;&o (udp) S\? xkoYdk jzpfaponftjzpfjzifh (Pftm;) aS;Ixif\? {uefyif d d h [',0wKvQif eD;aomtaMumif;S\/ okYd vQif umrm0p&ud&,m t[dwpwonf ok;yg;tjym;S\/ d d f d f H d umrm0p&ud&,m o[dwpwonfum; aomretpSaom tjym;tm;jzifh ukovpwuoYdk yif Spyg; d f d f d dk f d f hJ f tjym;Sd\/ oufoufx;onfrm ukovpwonf aouEihf ykxZOfwYdk tm; jzpf\? o[dwf ud&,mpdwonf l S dk f d f S k d f &[EmwkYd tm;om jzpf\-onfum; ud&,mo[dwpw txl;aywnf;? okYd vQif aS;OD;pGm umrm0p& d f d f ud&,mpdwonf 11-yg; tjym;Sd\/ d f xkdrSwyg; lyg0p&ud&d,mpdwfonf ukokdvfuJhokdYyif 5 -yg; tjym;Sd\/ tlyg0p&ud&d,mpdwfonfvnf; ukokdvfuJhokdYyif 4-yg; tjym;Sd\/ txl;um; &[EmwkYd tm; jzpfonf\tpGrf;tm;jzifhomvQif lyg0p& tlyg 0p&ud&,mpdw\ ukovrx;jcm;jcif;ukd odtyf\/ okYd vQif bko;yg;wkYd ud&,m0dnmPf-pdwf tm;vk;onf d f dk f S l H Hk d H (20)tjym;S\/ d 455/ ,ckjyqkconftwki; ukovpwf (21)yg;? tukovpwf (12)yg;? 0dygufpwf (36)yg;? ud&,m d hJ h d f dk f d dk f d d d pdwf (20)? okYd tm;jzifh tvk;pkaom pdw-0dnmPfwYdkonf wck,wu;q,f (89) jzpfue\/ ,if; (89)yg;aom H H f k f dk k f pdwwYdk onf (1)y#doaE-b0a[mif;ESihf qufpyfjcif;? (2) b0*F- b0if b0\tpdw?f (3) tm0Ze-tm0Ze;f f ESv;oGi; qifjcifjcif;? (4) 'e-jrifjcif;? (5) o0e- Mum;jcif;? (6) Cm,eeHojd cif;? (7) om,e-vsujf cif;Hk f t&omodjcif;? (8) zkoe-xdojd cif;? (9)or#pe - vufcjH cif;? (10) oE&P-pl;prf;jcif;? (11) a0g|Ae-0ka|md D qkH;jzwfjcif;? (12) Z0e-aZm- vsifaomt[kejf zifjh zpfjcif;? (13) w'g&rP-w'gkH-xkaZm\ tmku,jl cif;? (14) d H dk pkwpawaTUvsm;jcif;udpwYdk \ tpGr;tm;jzifh 14-yg;aomtjcif;t&mwkYd jzifh jzpfue\/ d k f k f tb,foYdk enf; tMuiftcg Spyg;aom umrm0p&ukovwYdk \ tpGr;tmEkabmfaMumifh ow0gwkYd onf f dk f f ewfvwYdk jzpfue\? xktcg xkow0gwkYd tm; aocgeD;umv aS;Ixifay:vmaom uH urerwf *wderwf l k f d d d d d d wkYd wif wyg;yg;ukd tmkH y Spyg;aom o[dwumrm0p&0dygufpwwYdk onfif; vlUavmu y@Kuf ponf G f f d f tjzpfoYdk a&mufqy*Kd vfwYdk tm; tm;enf;aom 'G[wuov\ tusKd;jzpfaom Oayumo[*kwf t[dwf 0dyguf J k d d f k dk f raem0dnmP"mwf (oE&Ppdw)onfif; (9)yg;aom 0dygufpwwYdk onf y#doaE\tpGr;tm;jzifh jzpfue\/ D f d f f k f tMuiftcg lyg0p& tlyg0p&ukokdvfwkdY\ tpGr;tmEkabmfaMumifh lyb0 tlyb0wkYd jzpfue\? xkdtcg f k f xkow0gwkYd tm; aocgeD;umv aS;Ixifay:vmaom urerwuomvQif tmkH y (9)yg;aom lyg0p& tlyg d d d f dk 0p&0dygufpwwYdk onf y#doaE\tpGr;tm;jzifh jzpfue\/ d f f k f 88 tMuiftcgrl tukokdvf\tpGr;tmEkabmfaMumifh tyg,fb jzpfue\? xktcg xkow0gwkdYtm; f Hk k f d d aocgeD;umv aS;Ixifay:vmaom uH urerwf *wderwwYdk wif wyg;yg;ukd tmkH y wckaom tukov d d d d f G 0dyguf t[dwraem0dnmP"mwf (oE&Ppdw)onf y#doaE\tpGr;tm;jzifh jzpf\/ okYd vQif (89)yg;aom f D f f pdwwYdk wif (19)yg;aom 0dygufpwwYdk \ y#doaE\tpGr;jzifh jzpfyudk odtyf\/ f G d f f Hk xkrwyg; ,if;y#doaEpwf csKyfom;vQif xkxy#doaEpwoYdk tpOfvuvsuf xkxy#doaEudk jzpfap d S d G d dk d f dk f d dk onfh uH\omvQif tusK;jzpfaom xky#doaE\ tmkomvQif xky#doaEpwEihf wlonfomvQif jzpfaom d d H d d f S b0ifrnfaompdwonf jzpf\/ wzefvnf; xkoYdkaompdwonf jzpfjyef\? ykenf;jzifh b0iftpOfudk epfap f d f H jywfapwwfaom tjcm;pdwjf zpfjcif;rSvQif jrpfa&t,OfuoYdk (rjywfjzpfae\) tdyrufrjrifrufyJ tdyarmusae d hJ f f aom umvponfwYdk twki;rod ra&wGuEiatmifvnf; rjywfjzpfaeonfomwnf;/ okYd vQif xkd (19)yg; d f f dk f aom 0dygufpwwYdk \omvQif b0if\tpGr;tm;jzifvnf; jzpfyudk odtyf\/ d f f h Hk xkrwyg; ,ckjyqkconftwki; b0ifpwtpOfoEmef rjywfjzpfaepOf tMuiftcg ow0gwkYd \ rsufpd d S d hJ h d f d f paoma`EwYdk onf tmkudk cH,&ef cHue-avsmufywfue\? xktcg rsufptm; tqif;xifvQif (xk) tqif;ukd H l h k f k f d d d pG rsufptMunftm; xdyg;wkucujf cif; jzpf\? xkdtcg xdyg;wkucujf cif;\ tpGr;tmEkabmfaMumifh b0if J d d f dk d f dk f vIyjf cif;jzpf\? b0ifvyonfh tjcm;rJ b0ifcsKyfvwf-jywfpvwfaomf xifay:vmonfh xktqif;ukyif I f h J d d tmkH y b0ifujdk zwfbouJoYdk ESv;oGi;qifjcifr-tm0Ze;udpudk NyD;apvsuf ud&,mraem"mwfac: yO'g&m d h Hk f I f d G 0Ze;pdwonf jzpf\/ aomw'Gg& ponfwYdk vnf; enf;wlyif? raem'Gg&um; 6-yg;aomtmkxifvQif b0*F f f H

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ)

86

pve (b0ifvyonf)\ tjcm;rJ b0ifujdk zwfbouJoYdk ESv;oGi; qifjcifr-tm0Ze;udpudk NyD;apvsuf I f h d h Hk f l f Oayumo[*kwf t[dwu&,m raem0dnmP"mwfac: raem'Gg&m0Ze;pdwonf jzpf\/ okYd vQif ESpyg;aom f d d f f f (Oayumo[*kwf t[dw) ud&,m0dnmPfwYdk \ tm0Ze;udp\ tpGr;tm;jzifh jzpfyudk odtyf\/ f d f f Hk xkrwyg; tm0Ze;\tjcm;rJ puK'Gg&rSm jrifr-'eudpuNdk yD;apvsuf rsufptMunfvQif wnf&m d S f h I d Saom puK0dnmPf (jrifopw)onf jzpf\? aomw'Gg& Cme'Gg& Zd0g'Gg& um,'Gg&wkYd Mum;jcif;udp eHjcif;udp d d d f S vsujf cif;-t&omodjcif;udp xdojd cif;udpwYdk udk NyD;apukevsuf aomw0dnmPf Cme0dnmPf Zd0g0dnmPf um, f S 0dnmPfpwwYdk onf jzpfue\/ ,if;pdwwYdk onf |mkH |rZwmkwYdk ukov0dygufwYdk jzpfMuonf? ted|mkH d f k f f H ted|rZwmkwYdk tukov0dygufwYdk jzpfMuonf/ okYd vQif q,fyg;aom 0dyguf0nmPfwYdk \ 'eudp o0e H d udp Cm,eudp om,eudp zkoeudpwYdk\ tpGrf;tm;jzifh jzpfyudk odtyf\/ Hk xkrwyg; ]]puK0dnmP"mwf jzpf csKyfonf\tjcm;rJ xkd 0dnmPftm;avsmfpm jzpfaom ]pdwf raem d S h G rmeo} [lvnf; ac:tyfaom raem"mwfonf jzpf\}} okYd ponfudk a[mawmfraomaMumifh puK0dnmPf l ponfwYdk \ 89 tjcm;rJ ,if;0dnmPfwYdk \omvQif tmkuvufcvsuf ukov0dyguf0nmPf\ tjcm;rJ h H dk H d h ukov0dygufraem"mwfonf jzpf\? tukov0dyguf0nmPf\ tjcm;rJ tukov0dygufraem"mwfonf jzpf\/ d h okYd vQif ESpyg;aom 0dyguf (raem"mwf) 0dnmPfwYdk \ or#pKd ef;udp\ tpGr;tm;jzifh jzpfyudk odtyf\/ f d f Hk xkrwyg; ]]raem"mwf\vnf; jzpfcsKyfonf\ tjcm;rJ xkraem"mwftm;avsmpm jzpfaom ]pdwf raem d S h d f G rmeo} [lvnf; ac:tyfaom raem0dnmP"mwfonf jzpf\}}[k a[mawmfraomaMumifh raem"mwfu vufcH l xm;NyD; tmkuyifvQif pl;prf;qifjcifvsuf tukov0dyguf raem"mwf\ tjcm;rJ tukov0dyguf t[dwraem H dk h f 0dnmP"mwfonfjzpf\/ ukov0dygufraem"mwf\tjcm;rJ |mkrm aomreo[*kwjf zpfaom |rZwmkH h H S rSm Oayumo[*kwjf zpfaom ukov0dyguft[dwraem 0dnmP"mwfonf jzpf\/ okdYvQif okH;yg;aom f t[dw0ygufraem0dnmP"mwfwYdk \ oE&Pudp\ tpGr;tm;jzifh jzpfyudk odtyf\/ f d D f Hk xkrwyg; oE&P\ tjcm;rJ xkp;prf;NyD;tmkuyifvQif yki;jcm;qk;jzwfvsuf Oayumo[*kwf ud&,m d S D h d l H dk d f H d t[dwraem0dnmP"mwf (raem'Gg&m0Ze;pdw)onf jzpf\/ okYd vQif wyg;aom t[dwu&,mraem0dnmPf\ f f f f d d 0ka|mudp\tpGr;tm;jzifh jzpfyudk odtyf\/ f Hk xkrwyg; 0ka|m\tjcm;rJ tqif;tpSdaom (xkd)tmkHonf r[EmkH tu,fjzpfjim;tH?h okYd jzpfvQif d S h yki;jcm;qk;jzwfNyD;aom xktmk umrm0p&ukovpwf (8) yg; tukovpwf (12) yg; <uif;aom umrm0p& d f H d H dk f d dk f d ud&,mpdwf (9) yg; ([laom 29-yg;) wkYd wif wyg;yg;aompdwonf aZmudpudk NyD;apvsuf (6) Budraomfif; d G f f (7) Budraomfif; vsiaomt[kejf zifh jzpf\/ onfum; ig;'Gg& jzpfyudk odaMumif;enf; aywnf;/ f f Hk raem'Gg&rlum; raem'Gg&m0Ze;\ tjcm;rJ xkd (29)yg;aom aZmpdwwYdk onfyif jzpfue\? a*gMwbl f h f k f pdwrS aemuf lyg0p&ukovf ud&,maZmpdwf (10)yg; tlyg0p&ukovf ud&,maZmpdwf (8)yg; avmukw&m f dk d dk d r*fzvaZmpdwf (8) yg;[laom (26) yg;wkYd wif taMumif;ypn;uk&aom xkxaZmpdwonf vsifaomt[kef dk f G f d d dk f jzifjh zpf\/ okYd vQif (55) yg;aom ukovf tukovu&,m 0dyguf 0dnmPfwYdk \ aZmudp tpGr;tm;jzifh jzpfyHk dk dk f d d f ukd odtyf\/ xkUd jyif aZm\tqk; yO'g&rSm twdr[EmkjH zpfvQif raem'Gg&rSm 0dbwmkH jzpfvQif umrm0p& ow0g H G l wkYd tm; umraZmpdw\tqk; |mkponfwYdk \ tpGr;tm;jzifif; aS;uHEihf aZmpdwponfwYdk \ tpGr;tm; f H H f h S f f jzifif; tMuif tMuif taMumif;uk&\? xkxtaMumif;\ tpGr;tm;jzifh o[dwumrm0p&0dygufpwf Spyg;ESihf h d d dk f f d f t[dw0ygufraem0dnmP "mwfac: oE&Ppdwo;yg;[laom pdwwYdk wiwyg;yg;aom 0dyguf 0dnmPf f d D f Hk f G f pdwonf a&qefom;aomavSoYdk umvtenf;i,frQ tpOfvuom;aom a&uJoYdk b0if\tmkHrS wyg;aom 90 f G dk f G h tmkH vsifaomt[kejf zifh oGm;aomaZmokYd tpOfvuygvsuf ESpBf udrf okYd r[kwf wBudrf jzpf\/ xkdokdYvkdufyg dk f jzpfaom 0dygufpwonf aZm\tqk; b0if\tmkrm jzpfoifygvsuf (xkoYdk rjzpfr) xkaZm\ tmkHukd d f H H S h d l d tmkH yvsuf jzpfaomaMumifh (if;uk) w'gk[k ac:qktyfayonf/ okYd vQif (11) yg;aom 0dyguf0nmPfpwf d H d d d wkYd \ w'gkup tpGr;tm;jzifh jzpfyudk odtyf\/ H d f Hk

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ)

87

w'gkH\ tqk;rlum; wzef b0ifpwomvQif rjywfjzpfom;\? b0ifjywfvwfaomf wzef tm0Ze; H d f G f ponfwYdk jzpfue\? okYd vQif taMumif;ypn;uk&aom pdwtpOfoEmefonf b0if\tjcm;rJ tm0Ze; k f f d f h f tm0Ze;\tjcm;rJ 'e (jrifopw) ponfwYdk-[laom pdwe,r (pdw\ ude;aojzpfpOf)\ tpGr;tm;jzifh f h d d f d f f f omvQif wckaomb0 b0if\ukejf cif; ([laom pkw)wkiatmif tzefwvJvrjywf jzpfvsufavonf/ rSeay d d f J dS f \-wckaomb0 b0iftm;vk;wkYd \ aemufq;jzpfaom tMuifpwonf\? xkaemufq; b0ifpwudk xkb0rS H Hk d f dS d Hk d f d aGUavsmaMumif; jzpfaomaaMumifh pkwpw[k ac:qktyf\/ xkUd aMumifh xkpwpwonfvnf; (b0if uJoYdk yif) d d f d d k d d f h 19-yg; tjym;SdonfomvQif jzpf\/ okYd vQif (19)yg;aom 0dyguf0nmPfwYdk \ pkwup tpGr;tm;jzifh jzpfyudk d d d f Hk odtyf\/ pkwrS aemufwzef y#doaEpw?f y#doaEpwrS wzef b0ifpw-okYd paom tjcif;t&mjzifh b0ok; d d d f d f H yg; *wdig;yg; 0dnmP|dwcepfyg; owm0gouk;yg;wkYd ajym if;aTUusifvnfaeukeaom ow0gwkYd \ pdwtpOf d k d f f oEmefonf rjywfrpJ jzpfvsufaeonfomwnf;/ qufSi;jyOD;tH-wajymif;jyefjyef usivnfaeMuaom dS f h f ow0gwkYd wif tMuifow0gonf (r*ipyg;[laom ormy#dywf tusifvrf;rSeudk pGr) t&[wzvoYdk G f S f h f J DS dk f a&muf\? xky*Kd vf\ (pdwtpOfonfum;) pkwpwf csKyfNyD;vwfaomf tNyD;wkicsKyfjywfavonfom jzpfay\/ d k f d d d f wGif w&yfNyD;\/ qkcaompum;onf 0dnmPuEm tus,jf yqkcsuf pum;t>rufaywnf;/ d hJ d

a0'emuEm jyqkdcsuf
456/ ,cktcg ]]cHpm;jcif; vuPmSaom oabmw&m; tvk;pkudk (Pfjzif) waygif;wnf;y d H H h a0'emuEm (a0'emtzkYd tpk)[l odtyf\}}[k tMuifpum;ukd qkcNhJ yD? xkpum;vnf; cHpm;jcif; vuPm d d rnfonfrm a0'emyifjzpfonf/ tqkonf ]]ighif cHpm;wwf\ cHpm;wwf\? xkUd aMumifh a0'em[k ac:qktyf S d S d onf}}[l ajzSif; a[mMum;awmfronfEihf tnDyif/ xka0'emonf cHpm;jcif;vuPm [laom oabmtm;jzifh l S d wyg;wnf;omjzpfonf? okYd aomfvnf; trsKd;Zmwf\tpGr;tm;jzifh ukova0'em tukova0'em tAsmuw f dk f dk f a0'em [l okH;yg; tjym;S\/ d xko;yg;wkYd wif ]]umrm0p&ukovpwonf aomre OayumPf ocFg&wkYd \ tjym;tm;jzifh (8) yg; d Hk G dk f d f tjym;Sd\}} okYd tpSaomenf;jzifh qkcNhJ yD;aom ukovpwf (21) yg;ESi,Oaom a0'emonf ukovf a0'em d d dk f d hf S f dk rnf\/ tukovpwf (12) yg;ESi,Oaom a0'emonf tukova0'em rnf\/ (0dygufu&,m) tAsmuwpdwf dk f d hf S f dk f d d (56)yg;ESihf ,SOaom a0'emonf tAsmuwa0'em rnf\/ xkd (89) yg;aom a0'emonf obm0 tjym;tm;jzifh f okc 'ku aomre a'gre Oayum[l (5) yg; tjym;S\/ d 91 xkig;yg;wkYd wif ukov0dyguf um,0dnmPfEi,Oaom a0'emonf okcaywnf;/ tukov0dyguf d G S hf S f um,0dnmPfEi,Oaom a0'emonf 'kuaywnf;/ S hf S f umrm0p&pdwf 54-yg;xJrS ukovpwf 4-yg;? o[dw0ygufpwf 4-yg;? (oE&P[laom) t[dwf dk f d f d d D 0dygufpdwf 1-yg;? o[dwfud&d,mpdwf 4-yg;? ([odwyg'f[aom) t[dwu&,mpdwf 1-yg;? tukovf (avmb k l f d d dk rl) pdwf 4-yg;? (aygif; aomreo[*kwumrpdwf 18-yg;) lyg0p&pdwf 15-yg;xJrS yOrpsmefpwf 3-yg;ukd csef f d xm; ukokdvfpdwf 4-yg;? 0dygufpdwf 4-yg;? ud&d,mpdwf 4-yg;? (aygif; aomre o[*kwf lypdwf 12-yg;) avmukw&mpdwonfum; psmefEir,SOonf[ rS?d xkUd aMumifh avmukwpwf Spyg;wkYd onf psmefig;yg;wkYd Eihf f S hf f l d f S ajrmufyg;aomtm;jzifh av;q,fjzpfue\/ xkav;q,fwYdk wif yOrpsmefpwpyg;ukd csefxm; <uif;aom G k f d G d f S f avmukw&m ukovpwf 0dygufpwf 32-yg;[laom 62-yg;aom pdwwYdk Eihf ,SOaoma0'emonf aomreay dk f d d f S f wnf;/ tukokdvf (a'gorl) pdwf 2-yg;wkYd Eihf ,SOaom a0'emonf a'greaywnf;/ <uif;aom 55-yg;aom S f pdwwYdk Eifh ,SOaom a0'emonf Oayumaywnf;/ f S f

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ)

88

xkig;yg;aom a0'emwkYd wif okca0'emonf |azm|AmkH ac:aumif;aomtawGUukd cHpm;jcif; vuPm d G Sd\? ,SOzuf (pdwapwodu) or,ww&m;wkYd uyg;apjcif;-oefpr;zGUH xGm;apjcif; udp\? uk,xjzpfaom f f f k f dk G G f dS d f J om,mzG,[k (Pftm;) aS;Ixif\? uk,tMunfy[aom um,da`EvQif eD;aom taMumif;S\/ f d f k f l d 'kua0'emonf ted|azm|Aac: raumif;aom tawGUukd cHpm;jcif;vuPmS\? ,SOzuf (pdwf Hk d f apwodu) or,ww&m;wkYd udk I;EGr;-tm;avsmhapjcif;udp\? uk,xjzpfvsuf ESypufwwfonfh tcHcuf f k f d f dS d f J d f aom oabm[k (Pftm;) aS;Ixif\? um,da`EvQif eD;aomtaMumif;S\/ d aomrea0'emonf |mkac: tvktyfaom tmkaumif;ukd cHpm;jcif; vuPmSd\? [kwonf H d dS H f jzpfap r[kwonfjzpfap tvktyfaom tjcif;t&m-aumif;aom tjcif;t&mtm;jzifh ok;aqmifjcif;udp\? pdwf f d dS H dS xJjzpfaom om,mzG,[k (Pftm;) aS;Ixif\? uk,pw\ Nidr;at;rI-y'dvQif eD;aomtaMumif;S\/ f d f d f f d a'grea0'emonf ted|mkac: tvkdrSdtyfaomtmkHqkd;udk cHpm;jcif;vuPmS\? [kwonf jzpfap H d f r[kwonfjzpfap tvkrStyfaom tjcif;t&m - qk;aomtjcif;t&mtm;jzifh ok;aqmifjcif; udp\? pdwxjzpf f d d d H dS f J vsuf ESypufwwfonfh tcHcufaom oabm[k (Pftm;) aS;Ixif\? {uefyif [',0wKvQif eD;aom d f taMumif;Sd\/ Oayuma0'emonf raumif;rqk; tv,ftvwf oabmSaomtmkudk cHpm;jcif;vuPm S\? ,SOzuf d d H d f (pdwf apwodu) or,ww&m;wkYd udk rTirI;apjcif;udp S\? Nidroufonftjzpfjzifh (Pftm;) aS;Ixif\? f k f f d d f h yDwuif;aompdwvQif eD;aomtaMumif; S\/ wGiw&yfNyD;\/ d f d f qkcaompum;onf a0'emuEm tus,jf yqkcsuf pum;t>rufaywnf;/ d hJ d

onmuEm jyqkdcsuf
457/ ,cktcg ]]rSwom;jcif; vuPmSaom oabmw&m;tvk;pkudk (Pfjzif) waygif;wnf;y f d H H h onmuEm (onmtzkYd tpk)[l odtyf\}}[k tMuifpum;ukd qkcNhJ yD? xkpum;vnf; rSwom;jcif; vuPmrnf d d f onfrm onmyifjzpfonf/ tqkonf ]]ighirwom;wwf\? rSwom;wwf\? xkUd aMumifh onm[kac: qktyf S d S f S f f d onf}}[l ajzSi;a[mMum;awmfronfEitnDyif/ 92 xkonmonf rSwom;jcif; vuPm[laom oabm f l S hf d f tm;jzifh wyg;wnf;om jzpfonf? okYd aomfvnf; trsKd;Zmwf\ tpGr;tm;jzifh ukovonm tukovonm f dk f dk f tAsmuwonm[l ok;yg;tjym;S\/ H d xko;yg;wkYd wif ukovpwf (21-yg;)ESihf ,SOaomonmonf ukovonmrnf\/ tukokdvfpdwf (12d Hk G dk f d f dk f yg;)ESihf ,SOaomonmonf tukovonmrnf\/ (0dygu ud&,m) tAsmuwpdwf (56-yg;)ESihf ,SOaom f dk f d f onmonf tAsmuwmonmrnf\/ onmESihf r,SOaompdw-0dnmPfrnfonf rSacs/ xkUd aMumifpw-0dnmPf f f d h d f \ tjym;Soavmuf onm\ tjym;Sdayonf/ d xkonmonf qkconftwki; pdw-0dnmPfEihf wlnaomtjym;Sjd im;aomfvnf; vuPmponf d d hJ h d f f S D tm;jzifh tm;vk;yif rSwom;jcif;vuPmS\/ ]]t&monf ,cifuawGUbl;aom xkt&myif}}[k wzefrwrjd cif; H f d d S f \ taMumif;edrwudk yjcif;udp (&o) S\? opfw;ponfudk aGcwaomolwYdk onf opfw;ponfwYdk trSwf d f d Hk k f Hk tom;edrwudk yMuouJoYdk yif/ rSw,rwi;aom edrw\ tpGr;tm;jzifh NrJNrHpm ESv;oGi;jcif;ukd yonfh d f h f l d dk f d f f G Hk f taetm;jzifh (Pftm;) aS;Ixif\? qifyyujdk yaom oluef;wkYd uoYdk yif/ xifwi;aom tmkvQif eD;aom k f Hk hJ dk f H taMumif;Sd\? jrufwYdkjzifh yvkyxm;aom vlywYdk orifi,fwYdkrm vl[k jzpfaom rSwxifjcif;uJoYdk yifwnf;/ f k f S f h wGif w&yfNyD;\/ qkcaom pum;onf onmuEm tus,jf yqkcsuf pum;t>rufaywnf;/ d hJ d

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ)

89

ocFg&uEm jyqkdcsuf
458/ xkrwyg; ]]yvkyjf cif; aMumifMh upkujf cif; vuPmSaom oabmw&m;tvk;pkudk (Pfjzif) d S d d H H h waygif;wnf;y ocFg&uEm (ocFg&tzkYd tpk)[l odtyf\}}[k tMuifpum;udqcNhJ yD? xkpum; yvkyjf cif; k dk d vuPm rnfonfrm tpkyjcif; aygif;pkay;jcif; vuPmaywnf;/ xkaygif;pkay;jcif;onf tb,fenf;[lrS d l ocFg&wkYd yifwnf;/ tqkonf ]]ocFwrbdocFa&mEwd acgbdua0 womocFg&mwd 0kpE/ bdua0-&[ef;wkYd ? d D d ocFw-tnDtnGwf pkaygif;ytyf-NyD;aptyfaom w&m;uk?d tbdocFa&mE-pkaygif;ywwfue\ (0g-topf H d k f jzpfapwwfue\)? wd acg wom-okYd aom xktaMumif;aMumif?h ocFg&mwdocFg&wkYd [? 0kpE-ac:qkd k f d l d tyfue\}}[k a[mawmfronfEitnDyif/ xkocFg&wkYd onf (tbd ocF&P) pkaygif;ay;jcif;-pkaygif; yjcif; k f l S hf d vuPmSdukef\? (tm,l[e) pkaygif;jcif;-tm;xkwjf cif; udp (&o)Sue\? (0dyg&) vIyvyG aMumifMh uy d k f f I f G onftaetm;jzifh (Pftm;) aS;Ixif\? <uif;aom cEmok;yg;taygif;vQif eD;aomtaMumif; S\/ h H d okYd vuPmponftvktm;jzifh (ocFg&csnf;om) wyg;wnf;jzpfjim;aomfvnf; trsKd;Zmwftm;jzifh d ukovocFg& tukovocFg& tAsmuwocFg&[l ok;yg;tjym;Sue\/ xko;yg;wkYd wif ukovpwf (21-yg;) dk f dk f H d k f d Hk G dk f d ESihf ,SOaomocFg&wkYd onf ukovocFg& rnfue\/ tukovpwf (12-yg;)ESihf ,SOaom ocFg&wkYd onf f dk f k f dk f d f tukovocFg&rnfue\/ (0dyguf ud&,m) tAsmuwpdwf (56-yg;)ESihf ,SOaom ocFg&wkYd onf tAsmuw dk f k f d f ocFg& rnfue\/ k f xkd ocFg&wkYd wif umrm0p& yXrukovpwEihf ,SOueaom ocFg&wkYd onf (ed,w ted,w tm;jzifh G dk f d f S f k f 2-yg;tjymSdukef\? xkwi) tNrJ,OaomaMumifh ed,wrnfaom ocFg&wkYd onf ("ro*FPD ygVdawmf zonf d G f S f jzpf\/ apwemonf jzpf\-ponfjzifh xkwazmfa[mxm;) okytm;jzifvmukeaom ocFg&wkYd u 27-yg;? a, f f h f 0g yejzifh a[mxm; a, 0g yeurnfaom ocFg&wkdYu 4-yg;? (aygif;ed,wocFg& 31-yg;) tNrJ r,SOaom f aMumifh ted,wrnfaomocFg&wkYd u 5-yg; okYd tm;jzihf 36-yg; tjym;Sdukef\/ xkwif z? apwem? 0dwuf? 0dpm&? yDw?d 0D&,? ZD0w? orm"d? o'g? owd? [d&?D Mowy? tavmb? d G d d ta'go? tarm[? um,y'd? pdwy'd? um,v[kwm? pdwv[kwm? um,rk'wm? pdw rk'wm? um,ur k k nwm? pdwurnwm? um,yg*knwm? pdwyg*knwm? um,kZuwm? pdwK Zkuwm-[laom 27-yg; wkYd onf k 93 okytm;jzifvmaom ocFg&wkYd aywnf;/ f h qE? t"darmu? reodum&? wMwrZwwm[laom 4-yg;wkYd onf a,0gyeuocFg&wkYd aywnf;/ ukPm? rk'wm? um,'kp&w0d&wd? 0pD'p&w0d&wd? rdpmZD00d&wd[aom 5-yg;wkYd onf ted,w d d k d l ocFg&wkYd aywnf;/ rSe\? 5-yg;wkYd onf w&Hwcgom jzpfue\? jzpfMuvQivnf; waygif;wnf; rjzpfue?f f k f f k (wyg;csi;om jzpfMuonf)/ f 459/ xkdocFg&wkYd wif (tmku) awGUxdwwfaomaMumifh zrnf\/ xkzonf (tmku)awGUxdjcif; G H dk d H dk vuPm Sd\? wkucujf cif;udp (&o)S\? 'Gg& tmkH 0dnmPf[aom ok;yg;wkYd aygif;qkronfh taetm;jzifh d f dk d l H H d (Pftm;) aS;Ixif\? xifay:vmaom tmkvQif eD;aomtaMumif; (y'|mef) S\/ rSeay\-zonf kyf H d f r[kwonfh emrfw&m;yif jzpfaomfvnf; tmk awGUxdaom tjcif;t&mtm;jzifomvQif jzpf\/ xkYd jyif wpdwf f H h wydi;tm;jzifh xdNidjcif; rSjd im;aomfvnf; tqif;onf rsufpudk xdcuouJoYdk if; toHonf em;ukd xdcuf k f d dk f h dk ouJoYdk if; pdwfukdif; tmkuif; xdcuwwf\ (0g-xdcuapwwf\)/ ('Gg&tmkH 0dnmPf) okH;yg; h H dk dk f dk f taygif;\ qkrjd cif;[k qktyfaom rdrtaMumif;\ tpGr;tm;jzifh odaptyfonf\tjzpfaMumifh 'Gg&tmkH 0dnmPf H d d f [laom ok;yg;aygif;qkronfh taetm;jzifh (Pftm;) aS;Ixif\/ xkztm; avsmfaomESv;oGi;rI (tm0Ze;) H H d d Hk f f ESihf puKpaom a`Eu yjyifay;aom tmk tE&m,frSyJ {uefyif jzpfjcif;aMumifh xifay:vmaom tmkvQife; H d H D aomtaMumif;S\ [l qktyfayonf/ Oyrmtm;jzifh a0'em\wnf&mjzpfaomaMumifh ta&rSaom EGm; (r)uJoYdk d d d h rSwtyf\/ f 460/ aphaqmf wkuwe;ay;wwfaomaMumifh apwem rnf\? (tmk ,SOzufwYdk u) qufpyfay;wwf d f G f H f dk \-um; aphaqmfwuwe;ay;wwf\ [laomyk'\ teuf/ xkapwemonf aphaqmfwuwe;jcif; vuPm dk f G f f d dk f G f Sd\? tm;xkwjf cif; aMumifMh uyjcif; udp\? pDrHonfhtaejzifh (Pftm;) aS;Ixif\? tb,fuoYdk enf;[lrl dS hJ

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ)

90

(uk,wiu aMumifMh uyjcif;jzif) rdr\udp olwyg;wkYd \ udpwYdk uNdk yD;apaomwynfBh uD; vufom;q&mBuD;wkYd uhJ d f dk f h d okYd yifwnf;/ xkYd jyif taqmwvsifyoifonfh trIupwYdk udk atmufarhqifjcif&m ponfwYdk apwemonf h d twljzpfzuf (or,w)w&m;wkYd udk tm;xkwaponf\ tjzpfjzifh rjywfjzpfvsuf (txl;) xifm;ay\/ k f f S 0dwuf 0dpm& yDwwYdk qkoifaom pum;tm;vk;ukd yx0DuodPeda'o yXrpsmef\tzGi qkcNhJ yD; Sav d d h H hf d d NyD/ 461/ (yvky&ef) &J&ifonf\tjzpfonf 0D&, rnf\/ if;onftm;xkwjf cif; vuPmS\? twljzpfzuf f h d d w&m;wkYd tm; axmufytm;ay;jcif;udp S\? rqkwepfonf\ tjzpfjzifh (Pftm;) aS;Ixif\? ]]xdwvefYrhH d f f I oHa0*&olonf taMumif;rSe-enf;rSetm;jzifh tm;xkw\}}[k a[mawmfraomaMumifh xdwvefYr-oHa0*vQif f f f l f I eD;aomtaMumif;S\? wenf;um; 0D&,m&r0wKvQif eD;aomtaMumif;S\? aumif;pGm-rSepm tm;xkwaom d d d f G f 0D&,onf tvk;pkaom jynfpjHk cif; -pnf;pdrcsr;omwkYd \ t&if;rlv jzpfonf[k rSwtyf\/ d H H h f f f 462/ ,SOzufw&m;wkYd \ toufiaMumif;oabmonf ZD0wrnf\? wenf;um; toufif wwfaom f S f d S oabmonf ZD0wrnf\? wenf;um; toufijf cif;rQ oabmonf ZD0wrnf\/ ,if;ZD0w\ vuPmponf d S d d wkYd url kyZ0w qkcNhJ yD;aom enf;jzifyif odtyf (uke)\/ rSef\-xdk kyZ0wonf kyw&m;wkYd \ touf dk fD d d h f f D d f (SiaMumif;) jzpf\? ZD0wonf pdwapwoduemrf w&m;wkYd \ (toufiaMumif;aywnf;) rQom ESpyg; f d f f S f f aom ZD0wwkYd xl;jcm;jcif; Sayonf/ d d 94 463/ tmk pdwudk tnDtnGwxm;wwfaom oabmonf wenf; aumif;pGmxm;wwfaom H f f oabmonf orm"d rnf\? wenf;um; pdwuaumif;pGm xm;jcif;rQoabmonf orm"drnf\/ if;onf tmkH f dk wyg;okYd raGUSm;rysHUoGm;jcif; vuPmS\? wenf;um; ,SOzufw&m;wkYd udk rysHUvGiapjcif;vuPmS\? d f hf d twljzpfzufw&m;wdYk udk aygif;pkapjcif;udp S\? a&u qyfjymrIeYf wYdkudk aygif;pkv;cJapouJoYdkyif? Nidroufonfh d Hk h f taetm;jzifh (Pftm;) aS;Ixif\? txl;tm;jzifh (0g-a,bk,s omrntm;jzif) okcvQif eD;aomtaMumif; h Sd\? avNidr&mt&yf qDr;wkYd \ wnfNidrjf cif;uJoYdk pdw\ wnfNidrjf cif; oabm[k rSwtyf\/ f D h f f 464/ (,SOzufw&m;wkYd \) MunfvifaMumif;jzpfaom w&m;onf o'grnf\? wenf;um; Munfvif f wwf-,kMH unfwwfaom w&m;onf o'grnf\? wenf;um; Munfvifjcif;-,kMH unfjcif;rQ oabmonf o'g rnf\/ if;onf (&wemok;wefEihf uH uH\tusKd;uk) ,kMH unfjcif; vuPm S\? wenf;um; ouf0if H S d d BuHpnfjcif;-,kMH unfq;jzwfjcif; vuPmS\? (,SOzufwYdk u) Munfapjcif;udp S\? a&ukMd unf apaom ywjrm; Hk d f dk d &wemuJoYdkyif? wenf;um; (,kMH unfz,) ajy;0ifjcif;udp\? a&,Ofudk ul;cyf0aom oluoYdkyif? raemufusK h G f dS hH hJ onfhtaetm;jzifh (Pftm;) aS;Ixif\? wenf;um; ,kMH unf qk;jzwfjcif; taejzifh (Pftm;) aS;Ixif\? H ,kMH unfz,0wKvQif eD;aomtaMumif;Sd\? wenf;um; olawmfaumif;w&m;ukd em&jcif; tpSaom aomwmywd G f d ,*F av;yg;vQif eD;aomtaMumif;S\? vufEiwonf OpmESiwonf rsKd;aphEihf wlonf[k rSwtyf\/ d S hf l hf l S f 465/ (,SOzufw&m;wkYd \) atmufarhaMumif;-trSw&aMumif;oabmonf owdrnf\? wenf;um; f f atmufarhwwf-trSw&wwfaom oabmonfowdrnf\? wenf;um; atmufarhjcif;-trSw&jcif;rQoabmonf f f owdrnf\? if;onf (rdr\ tmktjzpfr) ray:rxGuapjcif; (tydvmye) vuPmS\? rarhapjcif;udp S\? d H S f d d tapmifhtaSmuf taetm;jzifh (Pftm;) aS;Ixif \? wenf;um; tmkqoYdk aS;Iyaeonftjzpfjzifh Pftm; H D h aS;Ixif\/ ckiNf rJaom trSwonmvQif eD;aomtaMumif;S\? wenf;um; um,tpSaom owdy|meftmkvQif d f d d H eD;aomtaMumif;S\/ Oyrmtm;jzifh tmk NrJNrHpmwnfaomaMumifh (rdUayguf0 xlpuxm;aom) wHcg;wkiBf uD; d H G dk f d uJoYdk if; puK'Gg&ponfudk apmifaSmufwwfaomaMumifh wHcg;apmifh 'g&0rfuoYdk if; rSwtyf\/ h h hJ f 466/ um,'kpkwf ponfwYdk rS SuwwfaomaMumifh [d&rnf\? trnfonf Sujf cif; oabm\ d f D trnfaywnf;/ xkd um,'kpkwponfwYdk ryifvQif aMumufvefYwwfaomaMumifh Mowyrnf\/ trnfonf d f S raumif;rIrS xdwvefYjcif;\ trnfaywnf;/ xkd ESpyg;wkYd wif [d&onf raumif;rIrS pufqyjf cif;vuPmS\? f f G D k d Mowyonf aMumufvefYjcif;vuPmS\/ [d&onf Suaomtjcif;t&mtm;jzifh raumif;rIwYdk udk ryjcif;udp d D f Sd\? Mowyonf aMumufvefYaom tjcif;t&mtm;jzifh ryjcif;udp S\/ [d&Eihf MowywYdk onf qkcNhJ yD;aom d D S d Suonftjcif;t&m vefYonftjcif;t&mtm;jzifyifvQif raumif;rIrS wGeYf qwaomtm;jzifh (Pftm;) aS;Ixif f h h h k f uke\? rdru,udk tav;yjcif; olwyg;uktav;yjcif;vQif eD;aomtaMumif;Sue\/ rdru,udk tav;y f d dk f d d k f d dk f

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ)

91

[d&jD zifh raumif;rIudk y,fpeYf \? trsKd;aumif;orD; acR;ruJoYdk yif/ olwyg;ukd tav;y Mowyj zifh raumif;rIudk G h y,fpeYf \? jynfwefqmruJoYdk yif/ txl;rSwz,um; w&m;ESpyg;wkYd udk avmuukd apmifaSmufwwfonfh G h h f G f f h (avmuygvu) w&m;wkYd [ rSwtyf (uke)\/ l f f 467/ (,SOzufw&m;wkYd \) rvkcsif rrufarmaMumif; oabmonf tavmb rnf\? wenf;um;-rvkd f d csiwwf-rrufarmwwfaomoabmonf tavmbrnf\? wenf;um; rvkcsijf cif; rrufarmjcif;rQoabmonf f d tavmbrnf\/ ta'go tarm[wkYd vnf; enf;twki;yif/ xkwif tavmbonf tmkH pdwf\ rrufarm d f d G rvkcsifjcif; vuPmS\? wenf;um; ruyfNidjcif; vuPmS\? MumGua&aygufonf rNiduyfouJoYdk yif/ (igh d d d f h Opm[kpvrf;aomtm;jzif) rodr;ykujf cif; udp\? udavomrSvwNf yD;aom &[EmuJoYdkyif/ rNidw,onf\ JG h f d dS G h G f tjzpfjzifh (Pftm;)aS;Ixif\? rpifwi;usaom olonf (rpif rNidw,)ouJoYdkyif/ G f G f h 95 468/ ta'goonf rMurf;wrf;jcif;-El;nHjh cif;vuPmS\? wenf;um; (tmkEi) rqefYusifjcif; d H S hf vuPmSd\? olUtvkoYdk vuaom rdwaqGuoYdk yif/ &efNidK;ukd y,fazsmufjcif;udp S\? wenf;um; (a'go) d dk f f hJ d tyludk Nidr;apjcif;udp\? pEu;onf (tyludk Nidr;ap) ouJoYdk yif/ at;csrf;onf\tjzpfjzifh (Pftm;) aS;I f dS l f h xif\? vjynf0ef;uJoYdk yif/ h h 469/ tarm[onf oabmrSetwki; xk;xGi;odjcif; vuPmS\? wenf;um; rcRwrvGJ xk;xGi; f d f d f d f d f odjcif; vuPmS\? uRr;usiaomav;orm;u ypfvuaomjrm;\ wnfwnfrwfrwf xdreazmufxi;jcif;uJh d f f dk f h h S f G f okYd yif/ tmkudk xifvif;apjcif;udp S\/ qDr;uJoYdk yif/ awGa0rIuif;aomtm;jzifh (Pftm;) aS;Ixif\?awm H d D h usifvsifaom c&D;nTeaumif;uJoYdk yif/ tavmb ta'go tarm[[laom ok;yg;vk;wkYd onf tvk;pkaom f h H H H H ukovwYdk \ rlv&if;jzpfMuonf[k rSwtyf\/ dk f f 470/ apwodutaygif;um,\ Nidr;jcif;onf um,y'drnf\/ pdwf\Nidr;jcif;onf pdwy'd f f f rnf\/ qufOD;tHh-t&m um,[lonfrm a0'emtpSaom emrfcEmok;yg;wkYd aywnf;/ ESpyg;ukefaom S d H f um,pdwy'dwYdk onf waygif;wnf; jzpfuevsuf apwodutaygif; uk,EipwwYdk \ ylyefjcif;ukd Nidr;ap k f f d f S hf d f f jcif; vuPm Sue\? uk,EipwwYdk \ ylyefjcif;ukd ESreif;zsufq;jcif;udp Sue\? uk,EipwwYdk \ ylyef d k f d f S hf d f d f D d k f d f S hf d f wkevyf jcif;uif; at;csrf;onf\ tjzpfjzifh (Pftm;) aS;Ixif uke\? (at;Nidr;aom) uk,Eihf pdwvQif f I f f d f S f eD;aomtaMumif; Sue\/ uk,EipwwYdk \ rNidroufjcif;ukd ywwfaom O'ptpSaom udavomwkYd \ d k f d f S hf d f f d qefYusizuf jzpfMuonf[k rSwtyf(uke)\/ f f f um,\ ayghonf\ tjzpfonf um,v[kwm rnf\/ pdwf\ayghonf\ tjzpfonf pdwv[kwm rnf\/ xkEpyg;aom v[kwmwkYd onf uk,EipwwYdk \ xki;rIi;av;vHjcif;ukd Nidr;apjcif; vuPmSue\? d S f d f S hf d f d f d f f d k f uk,f ESipwwYdk \ xki;rIi;av;vHjcif;ukd ESreif;zsufq;jcif; udp Sue\? uk,EipwwkdY\ rEkUH aES;onf\ d hf d f d f d f d f D d k f d f S hf d f tjzpfjzifh (Pftm;) aS;Ixifue\? (ayghyg;aom) uk,EipwvQif eD;aomtaMumif; Sue\/ uk,Eipwf k f d f S hf d f d k f d f S hf d wkYd \ xki;rIi;av;vHjcif;ukd ywwfonfh xderd'tpSaom udavomwkYd \ qefYusizuf jzpfMuonf[k rSwtyf d f d f d f f (uke)\/ f um,\ El;nHonf\tjzpfonf um,rk'wmrnf\/ pdwf\ El;nHonf\tjzpfonf pdwr'wm rnf\/ h k h k k xkEpyg;aom rk'wmwkYd onf uk,EipwwYdk \ cufxefawmifwif;jcif;ukd Nidr;apjcif; vuPmSue\? uk,Eihf d S f k d f S hf d f h f d k f d f S pdwwYdk \ cufxefawmifwif;jcif;udk ESreif;zsufq;jcif;udp Sue\? (wpkwckaom tmk) rxdyg;aom tm;jzifh f h d f D d k f H H (Pftm;) aS;Ixifukef\ (0g-,SOzufw&m;wkYd u) tmkrxdyg;jcif;ukd aS;Ijzpfapwwfue\? (El;nHaom) f dk H k f h uk,EipwvQif eD;aomtaMumif; Sue\? uk,EipwwYdk \ cufxefawmifwif;jcif;ukd ywwfonfh 'd|d rme d f S hf d f d k f d f S hf d f h tpSaom udavomwkYd \ qefYusizufjzpfMuonf[k rSwtyf (uke)\/ d f f f um,\ trI aumif;onf\ tjzpf-avsmfonf\ tjzpfonf um,urnwm rnf\/ pdwf\ trI aumif;onf\tjzpf-avsmfonf\tjzpfonf pdwurnwm rnf\/ xkEpyg;aom urnwmwkYd onf uk,Eihf d S f d f S pdwwYdk \ trI raumif;jcif; ravsmjf cif;ukd Nidr;apjcif;vuPmSue\? uk,EipwwYdk \ trI raumif;jcif; f f d k f d f S hf d f ravsmfjcif;ukd ESreif;zsufq;jcif; udpuef \? uk,EipwwYdk \ tmkH yrI jynfpjHk cif; aumif;jcif;ukd aS;Ijzpfap d f D dS k d f S hf d f h wwfue\? (trI aumif;aom avsmaom) uk,Eihf pdwvQif eD;aom taMumif;Sue\/ uk,Eihf pdwwYdk \ k f f d f S f d k f d f S f trI raumif;jcif;-ravsmfjci;fudk ywwfaom (qkcNhJ yD;rS) <uif;aom eD0&PtpSaom tukovwYdk \ d d dk f

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ)

92

qefYusifzuf jzpfMuonf[if;? Munfz,f 0wKwkYd Munfjdk cif;ukd aqmifwwfMuonf[if;? aTpifuhJ l dk G l okYd yif tusKd;pD;yGg; ukd yrIwYdk ,SOap&ef cHjh cif; oifavsmfjcif;ukd aqmifwwfMuonf [lif; rSwtyf (uke)\/ f h f f 96 ukd,f\avhvmoefpr;jcif; cHuse;jcif;onf um,yg*knwm rnf\/ pdwf\avhvmoefpr;jcif; G f h f G f cHuse;jcif;onf pdwyg*knwmrnf\/ xkEpyg;aom yg*knwmwkYd onf uk,Eihf pdwwYdk \ use;rmonf\tjzpfh f d S f d f S f f usef;rmjcif;vuPmSue\? uk,Eihf pdwwYdk \ ruse;rmjcif;ukd ESreif;zsufq;jcif; udpue\? (ruse;rmjcif; d k f d f S f f d f D dS k f f [laom) tjypfuif;aomtm;jzifh (Pftm;) aS;Ixifue\? (use;rmoefpr;aom) uk,Eihf pdwvQif eD;aom k f f G f d f S f taMumif; Sue\/ uk,EipwwYdk \ rusef;rmjcif;ukd ywwfaom r,kMH unfjcif; tpSaom tukovwYdk\ d k f d f S hf d f d dk f qefYusizufjzpfMuonf[k rSwtyfue\/ f f k f uk,\ ajzmifrwfonf\ tjzpfonf um,kZuwm rnf\/ pdwf\ajzmifrwfonf\ tjzpfonf d f h k h pdwK Zkuwm rnf\/ xkEpyg;aom OZkuwmwkYd onf uk,Eihf pdwwYdk \ ajzmifrwfjcif; vuPmSue\? uk,Eihf d S f d f S f h d k f d f S pdwwYdk \ aumufuspfjcif;ukd ESreif; zsufq;jcif; udpue\? taumuftuspf uif;aomtm;jzifh (Pftm;) f d f D dS k f aS;I xifukef\? (ajzmifrwfaom) uk,Eihf pdwvQif eD;aom taMumif;Sdukef\/ uk,EipwwYdk \ aumufuspf h d f S f d f S hf d f jcif;ukd ywwfaom rm,momaX,sponfwYdk\ qefYusizuf jzpfMuonf[k rSwtyf(uke)\/ f f f 471/ qE[aom trnfonf y&eftvkonf \tjzpf-yvkjd cif;\ trnfaywnf;/ xkUd aMumifh ,if; l d dS qEonf yvkjd cif;vuPmSd\? tmkHukd Smjcif;udpSd\? tmkHukd tvkdSdonfhtjzpfjzifh (Pftm;) aS;Ixif\? xktvkaom tmkonfyif ,if;qE\ eD;aomtaMumif; y'|mefaywnf;? pdw\ tmkudk ,l&m qEonf d d dS H f H vufqefYjcif;ESihf wlonf[k rSwtyf\/ f 472/ tmkHukd qkH;jzwfjcif;onf t"darmurnf\? if;onf tmkudk qk;jzwfjcif;vuPmS\? rqk;jzwf H H d H Ekijf cif;\ qefYusifzufup\? qk;jzwfaomw&m;[k (Pftm;) aS;Ixif\? qk;jzwftyfaom tmkw&m;vQif d d dS H H H eD;aomtaMumif;S\/ tmk vIym;jcif;uif;onf\ tjzpfjzifh wHcg;wkiEihf wlonf[k rSwtyf \/ d H f S d f S f 473/ yjcif;onf um&rnf\? reod-pdw um&-(tmku) yjcif;onf reodum&rnf \? aS;rerS f H dk xl;aomre-pdwudk ywwfaomaMumifvnf; reodum&rnf\/ xkoYdk aom-reodum&onf (1) tm&rP f h d y#dyg'u (2) 0Dxy#dyg'u (3) Z0ey#dyg'u[l ok;yg;t jym;S\/ d H d xkwif tm&rPy#dyg'uac: tmkoGm;apaom reodum&onf reod-pdw + um&-yjcif;-xm;jcif;d G H f ESv;oGi;jcif; aywnf;/ if;onf (,SOzufw&m;wkYd udk tmkqoYdk ) oGm;apjcif; vuPmS\? ,SOzuf w&m;wkYd udk Hk f f H D d f tmk ,SOapjcif; udp\? tmkHokdY aS;Iyaeonfh tjzpfjzifh (Pftm;) aS;Ixif\? tmkvQif eD;aom H f dS H taMumif;Sd\/ ocFg&uEm tusKH;0if\? tmkoGm;apwwfonf\ tjzpfjzifh ,SOzufw&m;wkYd udk armif;ESiol H f f (&xm;xde;)uJoYdk rSwtyf\/ xkrwyg; 0Dxy#dyg'uac: 0DxpwtpOfudk jzpfapwwf pD&ifwwf aomreodum& f h f d S d d d f [laom trnfonf yO'g&m0Ze;\ trnfaywnf;/ Z0ey#dyg'uac: aZmukd jzpfapwwf pD&ifwwfaom G f reodum& [laom trnfonf raem'Gg&m0Ze;\ trnfaywnf;/ xkdESpfyg;wkdYukd t&m tvkd rSdtyfukef/ f 474/ wMw-xk,Ozufw&m; wkYd +rZwwm-tv,f tvwfoabmSonf\ tjzpfonf wMwrZwwm d S f d rnf\/ if;onf ,SOzufpwapwoduwYdk udk tnDtrQaqmifjcif; jzpfapjcif; vuPmS\? avsmjh cif; vGejf cif;ukd f d f f d wm;jrpfjcif;udp\? wenf;um; wzufowfvujf cif;ukd y,fjzwfjcif;udp\? tv,ftvwf oabmSonf\ dS dk dS d tjzpfjzifh Pftm; aS;Ixif\? pdwapwoduwYdk udk tnDtrQ vspfvsLIonf\tjzpfjzifh tnDtrQ oGm;aeaom f f tmZmenfjrif;wkYd udk vspfvsLIaeaom &xm;armif;orm;uJoYdk rSwtyf\/ h f (97) ukPmESihf rk'wmwkYd udk jA[0[m&eda'o qkcNhJ yD;aomenf;jzifyif odtyf (uke) \/ rSeay\ xk d d d h f f d qkcaom ukPmESihf rk'wmwkYd onf oufouf tyemokYd a&mufMuaom lyg0p&w&m;wkYd aywnf;? ,ck t&m d hJ d jyaom ukPmESihf rk'wmwkYd onf umrm0p&w&m;wkYd om jzpfMuonf? rQomvQif xl;jcm;jcif; Sayonf/ d d aupd-tcsKdUq&mwkYd onfum; arwmESihf OayumwkYd uvnf; ted,wwkYd (xnfoi;,l&ef) tvkue\? dk h G f d dS k f xktqkudk vufrcHtyf? taMumif;rlum; arwm[lonfrm teufw&m;uk,tm;jzifh ta'go apwoduomvQif d d S d f f

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ)

93

jzpfonf? Oayum[lonfrmvnf; wMwrZwwmapwoduf [laom OayumomvQif jzpfonf? xkUd aMumifh vufrcH S tyfay/ 475/ um,'kpkwrS MuOfjcif;onf um,'kp&w0d&wdrnf\/ <uif;aom 0d&wdEpyg;wkYd vnf; enf;wl d f d S f yif/ vuPm ponftm;jzifrl 0d&wdo;yg;vk;yif um,'kpkwf ponfwYdk \ 0wKwkYd udk rusL;vGejf cif; h Hk H d vuPmSdukef\? reif;e,fjcif; vuPmSMd uonf[k qkv\? um,'kpkwponfwYdk \ 0wKrS wGeYf qwjf cif; d dk d f k udpSdukef\? ,if;'kpkwwYdk udk ryjcif; oabm[k (Pftm;) aS;Ixifue\? o'g [D&d Mowy typwm d f k f d (tvkenf;jcif;) tpSaom *kPwYdk vQif eD;aomtaMumif;Suef \/ raumif;rIudk yjcif;rSpw\ rsuEmvTjJ cif; d d f d k d f f S oabmrsm; jzpfMuonf[k rSwtyf (uke)\/ f f 476/ ,ck jyqkconfh twki; 36-yg;aom ocFg&wkYd onfomvQif umrm0p&ukovf yXrpdwEihf d hJ d f dk f S ,SOMf uonf[k odtyf\/ 'kw,pdwEivnf; xkUd twlyif odtyf\? 'kw,pdw oocFg& tjzpfrQomvQif d f S hf d f xl;onf/ wwd,ukovf pdwEirl tarm[rSwyg; <uif;aom (35-yg;aom) ocFg&wkYd ,SOMf uonf[k odtyf\/ dk f S hf pwkwpwEihf xkUd twlyif? pdw oocFg& tjzpfrQomxl;onf/ d f S f xkrwyg; yXrpdwqkcaom ocFg&wkYd wif yDwr<S uif;aom (35 -yg;aom) ocFg&wkYd onf yOrpdwEihf d S f d hJ G d f S ,SOue\/ q|pdwEivnf; xkUd twlyif/ q|pdw oocFg&tjzpfrQom xl;onf/ owrpdwEirl tarm[ f k f f S hf f f S hf ukd csefxm; <uif;aom (34 -yg;aom) ocFg&wkYd ,OMf uonf[k odtyf\/ t|rpdwEivnf; xkUd twlyif/ S f S hf t|rpdw oocFg& tjzpfrQomxl;onf/ f umrm0p& yXrukovpw qkcaomocFg&wkYd wif 0d&wdo;yg;ukd csefxm; <uif;ukeaom (33-yg; dk f d f d hJ G Hk f aom) ocFg&wkYd onf lyg0p&ukovf yXrpsmefpwEi,Oue\/ xkd 33- yg;xJrS 0dwufMuOfaom 32-yg;aom dk d f S hf S f k f ocFg&wkYd onf 'kw,psmefpwEihf ,SOue\/ xkd 32-yg;xJrS 0dpm&MuOfaom 31-yg;wkYd onf wwd,psmefpwEihf d d f S f k f d f S ,SOue\/ xkd 31-yg;xJrS yDwMd uOfaom 30-wkYd onf pwkwpsmefpwEihf ,SOue\/ xkd 30-xJrS ted,w f k f d f S f k f rnfonfh ukPmrk'wmwkYd MuOfaom 28-yg;wkYd onf yOrpsmefpwEihf ,SOue\/ xkd 28-yg;wkYd onfyifvQif d d f S f k f tlyg 0p&ukokdvfpdwf 4-yg;wkYd ,SOue\/ tlyg0p&psmefpdwfwkdY tlyg0p& tjzpfrQonfom xl;onf/ f k f avmukw&mukovpwwYdkwif yXrpsmefEihf ,SOaom r*fpwf (4-yg;) lyg0p&yXrpsmefpwf qkcaom dk f d f G S f d d d hJ enf;jzifh (ukPm rk'wmwkYd udk Ekwy,fum 0d&wdo;yg;wkYd udk xnf ,SOaom ocFg&wkYd udk odtyf\? 'kw, d f Hk h f d psmefEihf ,SOaom pdwponf tjym;Saom r*fpwf (4-yg;) ,SOaom ocFg&wkYd udk lyg0p& 'kw,psmefpwf S f f d d f d d ponfwYdk qkcaomenf;jzifyifvQif (ukPm rk'wmwkYd udk Ekwy,fum 0d&wdo;yg;wkYd udk wnf) odtyf (uke) d hJ h d f Hk h f \/ txl;um; avmukw&mpdwwYdk ukPm rk'wmwkYd rSjd cif; 98 0d&wdo;yg; tNrJ,Ojf cif; avmukw&m f d Hk S jzpfjcif;[laom onfomvQif xl;ayonf/ ,ck qkconftwki; aS;OD;pGm ukovomvQif jzpfueaom ocFg& d hJ h d f dk f k f wkYd udk odtyfue\/ k f 477/ tukovpwwYdk wif avmbrl yXrtukovpwEihf ,SOaom ed,w ocFg&wkYd onf okytm;jzifh dk f d f G dk f d f S f f vmaom ocFg& 13 -yg;? a,0gyejzifha[maom ocFg& 4-yg; okYd tm;jzifh 17-yg; wkdYaywnf;/ xkdwGif z apwem 0dwuf 0dpm& yDwd 0D&, ZD0w orm"d t[d&u taemwy avmb arm[ rdpm'd|d [laom d d d 13-yg;wkYd onf okytm;jzifvmaom ocFg&wkYd aywnf;/ qE t"d armu O'p reodum& [laom 4-yg; f h wkYd onf a,0gyejzifh a[maom a,0gyeuocFg&wkYd aywnf;/ 478/ xkwif rSuwwfaomolonf t[d&urnf\? rSuwwfaomol\ jzpfaMumif;oabmonf d G f d f t[d&urnf\/ raMumufvefYwwfaomoabmonf taemwyrnf\/ xkd ESpyg;wkYd wif t[d&uonf um, d f G d 'kpwf ponfwYdk udk rpufqyjf cif;vuPm S\? wenf;rSujf cif; vuPmS\/ taemwyonf xk'pkwwYdk rS dk k d d d k d f yifvQif raMumufUHG jcif; vuPmS\? wenf; rxdwvefYjcif; vuPmS\/ onfum; t&m tusOf;ay d f d wnf;? tus,url [d&D MowywYdkudk jy&m qkcaom pum;\ qefYusifzuftpGr;tm;jzifh odtyf\/ f dk d hJ f

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ)

94

479/ vkcsirufarmaMumif;oabmonf avmbrnf\? wenf; vkcsirufarmwwfaom oabmonf d f d f avmbrnf\? wenf; vkcsijf cif; rufarmjcif;rQonf avmb rnf\/ awGa0aMumif; trSm;ukd odaMumif; oabm d onf arm[rnf\? wenf; awGa0wwf trSeurodwwf trSm;ukd odwwfaom oabmonf arm[rnf\? f dk wenf;awGa0jcif; trSeurodjcif; trSm;ukd odjcif;rQoabmonf arm[rnf\/ xkwif avmbonf tmkudk f dk d G H odr;,ljcif;vuPm S\? arsmufEap;uJoYdk yif? tmk aS;I Niduyfjcif; udp\? tk;uif;yl ypfcsvuaom f d JS h H dS d dk f om;wpfuoYdk yif? rpGeYf vwEionfh taetm;jzifh (Pftm;) aS;I xif\? qDrifpe;jcif;uJoYdk yif/ oHa,mZOf hJ T f dk f G f h ud;\ csnfwitmkwYdk om,mzG,[k jrifjcif;vQif eD;aomtaMumif;S\/ wPSmjrpftjzpfjzifh wk;yGg;vwfaomf dk f H f d d vsifaom a&,Ofonfh jrpfonf ork'&mokYd aqmifom;ouJoYdk tyg,foYdk omvQif aqmif, oGm;wwfonf[k dS G h l rSwtyf\/ f 480/ arm[onf pdw\ Pfjrifuef;jcif;vuPm S\? wenf;trSerodjcif;-trSm;odjcif; vuPm f d f Sd\? xk;xGi; rodapjcif;udp\? wenf; tmkH\oabmrSeudk zk;uG,jf cif; udpS\? trSeroGm; trSm;jrifonfh d f dS f H d f taejzifh (Pftm;) aS;Ixif\? wenf; Pfjrifuef;atmif yonfh trkuwuf taejzifh (Pftm;) aS;I d f dk xif\? ta,medaomreodum&vQif eD;aomtaMumif; S\/ tukokdvftm;vkH;wkdY\ t&if;rlv[k rSwtyf\/ d f 481/ rSm;,Gi;pGm jrifaMumif; oabmonf rdpm'd|d rnf\? wenf;-rSm;,Gi;pGm jrifwwfaom oabmonf f f rdpm'd|d rnf\/ wenf;-rSm;,Gi;pGm jrifjcif;rQonf rdpm'd|rnf\/ if;onf roifrrSeaom taMumif;enf;vrf; f d h f jzifh ESv;oGi;jcif;vuPm Sd \? trSeudk ausmfve trSm;tm;jzifh ok;oyfjcif; udpSd\? rSm;,Gi;pGm Hk f f G f H f tckitrmESv;oGi;-,lpaeonf[k (Pftm;) aS;Ixif\? t&d,mwkYd udk rzl;jrifvjdk cif; ponfvQif eD;aom d f Hk f JG taMumif; Sd \/ tvGetuJq;tBuD;qk;tjypf[k rSwtyf\/ f Hk H f 99 482/ tmk rpl;pkuEiyJ wuf<uonf\ tjzpfonf O'prnf\? if;onf rNidroufjcif; vuPm H d f dk f f Sd\? avwkucwf vIyaeaoma&ESiw\? rwnfwjhH cif;udp\? avwkucwf vIym;aeaom wHcef tvHEihf d f f hf l dS d f f S G S wl\? csmcsmvnfonf\ tjzpfjzifh (Pftm;) aS;Ixif\? ausmufcusvm cwfrojzifh yswufaeaom jymESihf J d H wl\? pdwf rNidroufatmif roifrawmfpm ESv;oGi;jcif;vQif eD;aomtaMumif;S\/ pdwudk ypfvijhf cif;oabm f h G Hk f d f T 0g -pdw\ ysUH vGiaMumif; oabm[k rSwtyf\/ <uif;ukeaom zponfwYdk udk ukovf ocFg&t&m qkcNhJ yD; f hf f f dk d aom enf;jzifyif odtyfue\/ rSeay\-tukovrQ tjzpfonfomvQifif; tukovjf zpfaomaMumifh ,kwnhH h k f f dk f dk f onf\ tjzpfonfomvQifif; tukovf zponfwYdk \ xkuovzponfwYdk rS xl;jcm;jcif;Sayonf/ dk d k dk f d 483/ ,ckjyqkconftwki; 17-yg;aom ocFg&wkYd onf yXrtukovpwEihf ,SOMf uonf[k odtyf d hJ d f dk f d f S \/ 'kw,tukovpwEivnf; xkUd twlyif odtyf\? txl;um; 'kw,tukovpw oocFg& tjzpfonf d dk f d f S hf d dk f d f if; xderd'\ ted,w tjzpfonfif; (0g-ted,w jzpfaom xderd'Eihf ,SOjf cif;onfif;) txl;aywnf;/ S xkxerd'wYdkwif wGeYf qwjf cif; ysi;&djcif;onf xdernf\? (rpGr;Ekijf cif; yifyef;jcif; tvktm;jzif)rkijf cif; d d G k f f d d h d ikiaejcif;onf rd'rnf\/ tm;xkwjf cif;rSyJ wGeYf qwjf cif;onf xde\teuf? pGr;Ekijf cif; uif;vsuf yifyef;jcif; d f d k f d onf rd'-\teuf jzpfonf/ xdeESir'w xderd'[k ac:onf/ xkwif xdeonf tm;rxkwjf cif;-tm;xkwrI hf d JG d G f uif;jcif;vuPmS\? vkUH v0D&,ukd y,fazsmufjcif; udp\? wGeYf qwjf cif;oabm[k (Pftm;) aS;Ixif\/ d d dS k rd'onf trI raumif;jcif; ravsmfjcif; vuPmS\? (0dnmP'Gg&wkYd u) ydwjf cif;udp S\? wGeYf qwonf\ d dk d k f tjzpfjzifh (Pftm;) aS;Ixif\? wenf; rSe;jcif; tdyiujf cif;ukd jzpfapwwf\/ xkd xderd' ESpyg;vk;yif d f f dk f H ukovtvky raysmjf cif; uk,vufwYdkudk ypfEjJT cif; ponfwYdk (0g-ponfwYdkjzpfatmif roifpm ESv;oGi;rIdk f f d f h G Hk f ta,medaom reodum&vQif eD;aomtaMumif;S\/ d yXrtukovpw qkcaom 17-yg;wkYd wif rdpm'd|udk csefxm; <uif;aom ocFg&wkYd onf wwd, dk f d f d hJ G d tukovf pdwEihf ,SOMf uonf[k odtyf\? txl;um; wwd,tukovpw ted,wjzpf aomrmeonf dk f S dk f d f jzpf\-um; txl;/ ,if;rmeonf wuf<u axmifvm;jcif; vuPmS\? uk,u,udk csD;ajrmufjcif;udp\? T d d hf dk f dS wrf;cGeuoYdk jrifwufyvTm;vkonf\ tjzpfjzifh (Pftm;) aS;Ixif\/ 'd|0y,wf avmbvQif eD;aom f hJ h d d d k taMumif;Sd\? l;oGyjf cif;uJoYdk rSwtyf\/ h f 'kw,tukovpw qkcaom 19-yg;wkYd wif rdpm'd|udk csefxm; <uif;aom ocFg&wkYd onf pwkw d dk f d f d hJ G d tukovpwEihf ,SOMf uonf[k odtyf\? pwkwpwvnf; ted,wjzpfaom rmeonf jzpfonfomwnf;/ dk f d f S d f

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ)

95

xkrwyg; yXrtukovpw qkcaom 17-yg;wkYd wif yDwudk csefxm; <uif;aom ocFg&wkYd onf yOr d S dk f d f d hJ G d tukovpwEihf ,SOue\/ q|pdwEivnf; xkUd twlyif? q|pdw oocFg& tjzpfonfif; ted,w jzpf dk f d f S f k f f S hf f aom xderd'\ ,SOjf cif;onfif; rQomxl;onf/ yOrtukovpw qkcaom 16-yg;wkYd wif 'd|udk csefxm; <uif;aomocFg&wkYd onf owr tukovf dk f d f d hJ G d dk pdwEihf ,SOMf uonf[k odtyf\? txl;um; owrpdw ted,wjzpfaom rmeonf jzpf\ um; txl;/ f S f q|pdw qkcaom 18-yg;wkYd wif 'd|udk csefxm; <uif;aomocFg&wkYd onf t|rtukovpwEihf ,SOMf uonf[k f d hJ G d dk f d f S odtyf\? t|rpdwvnf; ted,wjzpfaomrmeonf jzpfonfomwnf;/ wGif w&yfNyD;\/ f 484/ xkdrSwyg; a'gorlpdwf 2-yg;wkYd wif yXrpdwEi,Oaom e,wocFg&wkYd onf okytm;jzifh G f S hf S f f vmaom ocFg&wkYd u 11-yg;? a,0gyeu ocFg&wkdYu 4-yg; (aygif; 15-yg;wkdYwnf;)? ted,w ocFg&wkdYu 3yg; wkYd wnf;? okYd tm;jzifh 100 a'gorl yXrpdwEi,Oaom ocFg&wkYd onf 18-yg;wkdYaywnf;/ xkdwGif z f S hf S f apwem 0dwuf 0dpm& 0D&, ZD0dw orm"d t[d&du taemwy a'go arm[ [laom 11-yg;wkYd onf d okytm;jzifvmaom ocFg&wkYd aywnf;/ qE t"darmu O'p reodum&[laom 4-yg;wkYd onf a,0g f h yeu-ocFg&wkYd aywnf;/ m rp&, ukuK p [laom 3-yg;wkYd onf ted,wocFg&wkYd aywnf;/ d 485/ xkwif zsufq;aMumif;oabmonf a'gornf\? wenf;zsuq;wwfaom oabmonf a'gornf d G D f D \? wenf; zsuq;jcif; jypfrm;jcif; pdwq;jcif;rQonf a'gornf\/ if;onf trsufxujf cif; Murf;wrf;jcif; f D S f dk G vuPmSd\ ykwcwfc&aom a>rqk;a>ra[mufuoYdkyif? rdrjd zpfytm;jzifif; ted|kywYdk udk jzpfapaomtm;jzifif; f H d hJ Hk h f h azmufjyefpm jyefYom;jcif;udp\? 0g-uk,udk wkevyapjcif; udp\0g-uk,\ wkevyjf cif;[laom jynfpHk G G dS d f f I f dS d f f I h aom &oS\? tqdyusa&mufouJoYdk yif/ wenf; rdr\rS&mkyudk avmifjcif;udp S\? awmrD;avmifouJoYdk yif/ d f h d D f d h rdruif; olwyg;ukif; zsufq;wwfonfh taetm;jzifh (Pftm;) aS;I xif\? tcGi&aom &efouoYdk yif/ d dk d D hf l hJ &efNidK;zGUJ aMumif; tmCmw0wKvQif eD;aomtaMumif;S\/ tqdyEihf a&mxm;aom usifi,fa&ykyuoYdk rSwtyf\/ d f S f hJ f 486/ jiLpl (jcif;ukd y)jcif;onf m rnf\/ if;onf olwyg;\ pnf;pdrwYdkudk jiLpljcif; (remvkjd cif;) f vuPmSd\? ,if; olwyg;\ pnf;pdrwYdk yifvQif raysmfarGUjcif; udp\? ,if;wkYd rS rsuEmvTonfh tjzpfjzifh f dS f S J (Pftm;) aS;Ixif\? olwyg;pnf;pdrvQif eD;aom taMumif;S\? oHa,mZOfud;wacsmif;[k rSwtyf\/ f d f 487/ 0efwojl zpfaMumif;oabmonf rp&,rnf\/ if;onf &NyD;aomfif; &vwHaomfif; jzpfueaom dk d h k f rdr\ pnf;pdrwYdk udk vQKdU0Sujf cif;vuPm S\? ,if;pnf;pdrwYdk\yifvQif olwyg;wkYd Eihf qufqjH cif;ukd onf;rcH d f d f S Ekijf cif;udp S\? (uk,yipnf;pdrwYdk \ olwyg;wkYd Eihf qufqjH cif;ukd rESpoufaomtm;jzif) wGeYf jcif;vQif d d d f dk f f S f h (Pftm;) aS;Ixifaom tjcif;t&mSd\? wenf; cg;pyfaom tjcif;t&m jzpfjcif;vQif aS;Ixifaom tjcif;t&m Sd\? rdr\pnf;pdrvQif eD;aomtaMumif;S\? pdw\ rvSyjcif; azmufjyefjcif; oabm[k rSwtyf\/ d f d f f 488/ uk-pufqyz,jf zpfaom+ uw-ytyfNyD;aom trIonf ukuw rnf\? xkuuw\jzpfaMumif; k f G d k oabmonf ukuK prnf\? if;onf aemifwwzef ylyefjcif;vuPmS\? yrdaomraumif;rI ryrdaom aumif;rI d ukd jyefvnfatmufarhvsuf pk;&dryyefjcif;udp S\? ESv;romonfh taejzifh (Pftm;) aS;Ixif\? yrd d f l d Hk ryrdaom trIvQif eD;aomtaMumif;S\/ uRef\tjzpfuoYdk rSwtyf\/ <uif;aom zponfwYdk rm qkcNhJ yD;aom d hJ f S d tzGitjym; Sueonfomwnf;/ wGiw&yfNyD;\/ hf d k f f okdYvQif 18-yg;aom ocFg&wkYd onf yXra'gorlpwEihf ,SOMf uonf[otyf\/'kw,pdwEivnf; d f S k d d f S hf xkUd twlyif? txl;um; 'kw,pdw oocFg&tjzpfonfif;? ted,wocFg& wkYd wif xderd'\ jzpfoifjh cif; d f G onfif;-rQom xl;onf/ 489/ arm[rlpwf 2-yg;wkYd wif 0dpupmor,wpwEihf ,SOueaom ocFg&wkYd onf z apwem d G d d k f d f S f k f 0dwuf 0dpm& 0D&, ZD0w pdw|wd t[d&u 101 taemwy arm[ 0dpupm[l okytm;jzifvmaom d d d d d d f h ocFg&wkdYu 11-yg;? O'pEihf reodum&[laom a,0gyeu ocFg&wkYd u 2-yg;? okdYtm;jzifh 13-yg;wkYd aywnf;/ S 490/ xkwif pdw|w[onfrm jzpfq wnfjcif;rQjzpfaom tm;enf;aom orm"daywnf;/ 0d-uif; d G d d l S J aom+pdupm-ukpm;jcif;Sonfh oabmonf 0g-ukpm;&efc,Of;aom oabmonf 0dpupmrnf\/ if;onf d d J d d

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ)

96

(,kMH unfoifaom bk&m;ponfwYdk ) ,krm;jcif; vuPmS\? wkevyjf cif;udp S\? rqk;jzwfEijf cif; ESv;ESpcG h H S d f I d H dk Hk f jzpfjcif;ukd jzpfapwwf\? wenf; tmk {uefr[kwonfh txl;xl;aom oabmukd ,lonftaejzifh (Pftm;) H f h aS;Ixif\? ,krm;jzpfatmif roifaomESv;oGi;rI ta,medaomreodum&vQif eD;aomtaMumif;S\/ tusifh H S h Hk f d y#dywf\ tE&m,fudk ywwfaomw&m;[k rSwtyf\/ <uif;aom z ponfwYdk rm qkcNhJ yD;aom tzGitjym; f S d hf Sueonfomwnf;/ d k f 0dpupmor,wpw qkcNhJ yD;aom ocFg&wkYd wif 0dpupmukd csefxm; <uif;aom 12-yg;wkYd onf O'p d d k f d f d G d d or,wpwEi,Oue\? qufO;tH?h O'por,wpw 0dpupmrSjd cif;aMumifh t"darmuonfvnf; jzpfao; k f d f S hf S f k f D k f d f d d \? xkt"darmuEiwuG 13-yg;wkYd yif ,SOue\/ txl;um; t"darmu Sjd cif;aMumifh orm"donf (0dpupmpdwf d S hf f k f d d rSmxuf)om tm;Sd\? xkUd jyif pdw O'ponfvnf; okytm;jzifyifvm\/ t"darmuEihf reodum&wkYd onf f f h S um; a,0gyeu\ tpGr;tm;jzifh vmuke\/ okYd tm;jzifh tukovocFg&wkYd udk odtyfue\/ f f dk f k f 491/ tAsmuwocFg&wkYd wif aS;OD;pGm 0dygutAsmuwwkYd onf t[dwf o[dwtjym;tm;jzifh 2-yg; G f tjym;Sue\/ xkwif t[dw0ygufpwEihf ,SOaom ocFg&wkYd onf t[dwf rnfue\/ xkd t[dw0yguf d k f d G f d d f S f k f f d ocFg&wkYd wif aS;OD;pGm ukov0dyguf tukov0dyguf puK0dnmPfpwwYdk Eihf ,SOueaom ocFg&wkYd onf z G d f S f k f apwem ZD0w pdw|w[ okytm;jzifh vmaom ocFg&wkYd u 4-yg;? a,0gyeu jzpfaom reodum&-u 1d d d l f yg;? okYd tm;jzifh ig;yg;wkYd aywnf;/ aomw0dnmPf Cme0dnmPf Zd0g0dnmPf um,0dnmPfpwwYdk Eihf ,SOuef S d f S f k aom ocFg&wkYd onfvnf; ig;yg;wkYd yifjzpfonf/ ESpyg;aom ukov0dyguf tukov0dyguf raem"mwf (ac: f or#pKd ef;)ESihf ,SOueaom ocFg&wkYd onf qkcaom ig;yg;ESihf 0dwuf 0dpm& t"darmutm;jzifh Spyg;wkYd d f k f d hJ f aywnf;/ t[dwraem0dnmP"mwf (ac: oE&P) ok;yg;ESivnf; xkUd twlyif Spyg;wkYd ,SOue\? txl;um; f D H hf f f k f ,if;ok;yg;wkYd wif aomreo[*kwf oE&PpdwEihf yDwvnf;,SOao;\[l odtyf\/ H G D f S d f xkrwyg; o[dw0yguf0nmPfwYdk Ei,Oaom ocFg&wkYd onf o[dwrnfue\/ xkwif aS;OD;pGm d S f d d S hf S f f k f d G o[dwumrm0p& 0dygufpwpyg;ESi,Oueaom ocFg&wkYd onf umrm0p&ukovpwf Spyg;ESi,Oaom f d f S f hf S f k f dk f d f hf S f ocFg&wkYd Eihf wlueonfomwnf;/ txl;um; ted,wwkYd wif ukPmESihf rk'wmwkYd onf ow0gynwfvQif tmkH S k f G d SaomaMumifh 0dygufwYdk rSue?f rSeay\ umrm0p&0dygufwYdk onf {uefyifumrw&m;vQif tmkue\/ d d k f H dS k f oufouf ukPmESihf rk'wmwkYd omvQif rSMd uonf r[kwao;? 0d&wdo;yg;wkYd onfvnf; 0dygufwYdk rSMd uuke/ d f Hk f rSeay\ ]]ig;yg;aom odumyk'wYdk onf ukovwYdk omvQifwnf;}}[k a[mawmfraom pum;Say\/ f f dk f l d 102 xkrwyg; lyg0p& tlyg0p& avmukw&m0dygufpwwYdk Eihf ,SOaom ocFg&wkYd onfum; ,if; d S d f S f ok;rsKd;aom 0dygufwYdk \ (taMumif;jzpfueaom) ukovpwwYdkEihf ,SOaom ocFg&wkYd Eihf wlueonfomwnf;/ H k f dk f d f S f S k f 492/ ud&,mtAsmuwocFg&wkYd onfvnf; t[dwf o[dwftjym;tm;jzifh 2-yg; tjym;Sdukef\/ xkdwGif d t[dwu&,mpdwEi,Oaom ocFg&wkYd onf t[dwrnfue\/ ,if;t[dwu&,mocFg&wkYd onfvnf; ukov f d d f S hf S f f k f f d d 0dyguf (or#pKd ef;[laom) raem"mwfEiif; ukov0dyguf (oE&P[laom) t[dwraem0dnmP"mwf 2-yg;ESihf d S hf D f if; ,SOueaom ocFg&wkYd Eihf wlue\? txl;um; (raem'Gg&m0Ze;ESi[odwyg'f [laom) t[dwu&,mraem f k f S k f f hf k f d d 0dnmP"mwf 2-yg; 0D&,onfyve\ 0D&,Sjd cif;aMumifh tm;Saomorm"donf jzpf\? onfum; raem d dk G f d d 'Gg&m0Ze;ESihf [odwyg'fpwwYdk txl;aywnf;/ f k d f xkrwyg; o[dwu&,mpdwwYdk Eihf ,SOaom ocFg&wkYd onf o[dwf rnfue\/ xkd o[dwf ud&,m d S f d d f S f k f d ocFg&wkYd wif aS;OD;pGm o[dwumrm0p&ud&,mpdwf Spyg;ESihf ,SOaom ocFg&wkYd onf 0d&wdo;yg;wkYd udk csefxm; G f d f f Hk umrm0p&ukovpwpyg;wkYd Eihf ,SOaom ocFg&wkYd Eihf wlue\/ xkdrSwyg; lyg 0p& tlyg0p&ud&d,m dk f d f S f S f S k f pdwwYdk Ei,Oaom ocFg&wkYd onf ,if;lyg0p& tlyg0p&ukovpwwYdk Eihf ,SOaom ocFg&wkYd Eihf tcsif;cyfor; f S hf S f dk f d f S f S d f wlueonfomwnf;/ okYd vQif tAsmuw ocFg&wkYd uvnf; odtyfue\/ wGiw&yfNyD;\/ k f dk k f f qkdcJhaom pum;onf ocFg&uEm tus,fjyqkdcsuf pum;t>rufaywnf;/ qkdcJhaom cEmig;yg;a0befjyqkdcsufonf aS;OD;pGm tbd"rm y'bmZeDrSmjyqkdxm;aomenf;jzifh cEm wkdY tus,fjyqkdcsuf pum;t>rufaywnf;/

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ)

97

twdwfponf a0befjyqkdcsuf
493/ jrwfpGmbk&m;onf]]twdwf tem*wf ypKyef jzpfaom uk,wi;rlvnf; jzpfaom uk,yrlvnf; jzpfaom d f G f d f Murf;wrf;onfrvnf; jzpfaom odrarGUonfrvnf; jzpfaom ,kwnonfrvnf; jzpfaom aumif; l f l f hH l jrwfonfrvnf; jzpfaom ta0;rlvnf; jzpfaom teD;rlvnf; jzpfaom tvkH;pkHaom kyfonf Sd\? l xkdtvkH;pkHaomkyfukd waygif;wnf;pk csKH; kyftaygif;ukd lyuEm-kyftpk[k ac:qkdtyf\/ twdwf tem*wf ypKyejf zpfaom/y/ teD;rlvnf;jzpfaom tvk;pkaom a0'emonf\? xktvk;pkH H H dS d H aom a0'emukd waygif;wnf; pkcsKH; a0'emtaygif;ukd a0'emuEm-a0'emtpk[k ac:qkdtyf\/ twdwf tem*wf ypKyejf zpfaom/y/ teD;rlvnf;jzpfaom tvk;pkaomonmonf\? H H dS xktvk;pkaom onmukd waygif;wnf;pk csKH; onmtaygif;ukd onmuEmonmtpk[k d H H ac:qkdtyf\/ twdwf tem*wf ypKyef jzpfueaom uk,wi;rlvnf; jzpfueaom/y/ teD; k f d f G f k f rlvnf; jzpfueaom tvk;pkueaom ocFg&wkYd onf Sue\? xktvk;pkaom ocFg&taygif;ukd k f H H k f d k f d H H waygif;wnf;pk csKH; ocFg&taygif;ukd ocFg &uEm-ocFg& tpk[kac:qkdtyf\/ twdwf tem*wf ypKyejf zpfaom/y/ teD;rlvnf; jzpfaom tvk;pkH aom 0dnmPfonf\? xktvk;pkaom H dS d H H 0dnmPfudk waygif;wnf;pk csKH; 0dnmPftaygif;ukd 0dnm PuEm 0dnmPftpk[k ac:qktyf\}} d [l -cEmwkYd udk okYd tus,fa[mjyawmfrayonf/ l xkb&m;pum;awmf (,HuO) tvk;pkaom qkonfpum;onf t<uif;rJh tukeor;,laom pum;ay d k d d H H d h f d f wnf;/ kyfonf qkonfpum;onf a&mufve;jyefYve;aom teufudk owfrwwm;jrpfaompum;wnf;/ okdY d h G f G f S f vQif (tvk;pkaom kyonf[aom)yk'Epctaygif;jzifyudk t<uif;rJor;,ljcif;ukd yawmfronf/ xkUd aemif ,if; H H f l f S f k h k f h d f l kyudk 103 twdwpaom pum;jzifh a0bef&ef tm;xkwawmfravonf/ rSeay\-xkyonf tcsKdUu twdwf f f l f d k f f vGecNhJ yD; jzpfonf? tcsKUd u tem*wf-rvmao;-vmvwHh ponftjym;Sonf/ a0'emponfwYdk vnf; enf; f d twkdif;yif/ 494/ xkdwGif kyfonf t'g oEwd or, cPwkYd tvkd av;yg;tjym;tm;jzifh twdwf rnfonf jzpf\/ xkUd twlyif tem*wf ypKyernfonfvnf; jzpf\/ f xkt'gponfwYdk wif t'gtvktm;jzifh wa,mufaomyk*Kd vftm; wckaomb0 y#doaEraS; twdwf d G d S rnf\? pkwraemuf tem*wfrnf\? y#doaEEihf pkwd 2-yg;wkdY\ tv,fMum; 0g-twdwtem*wf 2-yg;wkdY\ d S S f tv,fMum; ypKyernf\/ f oEwtvktm;jzifh oabmwlonfh wrsKd;wnf;aom OwkaMumifh jzpfaomkyonfif; wckaom tm[m& d d f aMumifjh zpfaom kyonfif; aS;aemufusonftvktm;jzifh jzpfjim;aomfvnf; ypKyernf\? xkraS; oabmrwl f h d f d S onfh Owktm[m&aMumif;jzpfaomkyonf twdwrnf\? (xkypKyer)aemuf tem*wfrnf\/ pdwZkyfonf f f d f S wckaom yO'g&0Dxd wckaomraem'Gg&aZmtpOf wckaomormywfaMumifh jzpfaom kyonf ypKyernf\/ xkdrS G f f aS; twdwfrnf\? xkraemuf tem*wfrnf\/ urZkyf\ oD;jcm;oEwd tvktm;jzifh twdwponf tjym; d S d f rSd? xkOwkZ tm[m&ZpdwZkywYdk \ taxmuftyHtvktm;jzifh ,if;urZky\ twdwf ponftjzpfuotyf\/ d f h d f dk d or,tvktm;jzifh wckaomrk[wf wckaomeHeufcif; wckaomnaecif; wckaomnOfaeY tpSueaom d k h d k f tcgor,wkYd tpOfoEmeftvktm;jzifh rjywfjzpfaeaom wrk[wpaom xkxtcgor,ESipyfqiaomkyonf d k f d dk hf dk f f ypKyernf\? xkraS; twdwrnf\? aemuf tem*wfrnf\/ f d S f cPtvktm;jzifh jzpfqOyg'ftpSaom cPok;yg; twGi;0ifaomkyonf ypKyernf\? xkraS; d J d H f f f d S (cPok;yg;okYd ra&mufao;rDyonf) tem*wfrnf\? aemuf (cPok;yg;ukd vGeNf yD;aomkyonf)twdwrnf\/ H k f H f f wenf;jy&vQif jzpfapwwfonfh a[wktaMumif;udp axmufywwfonfh yp,taMumif;udpwYdkudk vGecNhJ yD;aom hH f kyonf twdwrnf\? a[wkupN yD;pD; yp,udprNyD;ao;aom kyonf ypKyernf\? ,if;udp 2-yg;vk;okYd f f d f f H ra&mufao;aom kyonf tem*wfrnf\? wenf;um; rdrupudk yqJcP ypKyernf\? xkd yqJ cPrS aS; f d d f

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ)

98

(rdrupudk ry&ao;rD) tem*wfrnf\? xkup yNyD;onfraemuf (csKyfNyD;jzpf) twdwrnf\/ twdwf d d d d S f ponfudk cGjJ y&m cPuxm udpuxmonfomvQif rkcspum;jzpfonf? <uif;aompum;onf y&d,m,f pum;ay wnf;/ 495/ tZw-uk,wi;kyf A[d'-uk,ykywYdk \ tjym;rSm qkcNhJ yD;aomenf; Sonfomwnf;/ okdYaomf d f G f d f f d d vnf; t&m ed,uZwac: yk*K vtoD;toD;\ oEmefjzpfaom ky[orQonfvnf; tZw-uk,wi;jzpf d f f l d f G f aom kyrnf\? tjcm;ol\oEmefjzpfaom (rsufptMunfpaom) kyonfvnf; A[d'-tjyifyjzpfaom f d f kyfrnf\ [l odtyf\/ Murf;wrf;aom MoVm&dukyf odrarGUaomokcrkywYdk \ tjym;onf qkcNhJ yD;aom enf; f k f d Sonfomwnf;/ d 496/ ,kwnaom [Dekyf aumif;jrwfaom yPDwkywYdk \tjym;onf y&d,m,frcstm;jzifh ESpyg;tjym; f hH f k f Sd\/ xkwif tued|jA[mwkYd \kyatmuf ok'DjA[mwkYd \kyonf ,kwn\? xkd ok'DwYdk \ kyonfyifvQif d G f f f hH f ok'mjA[mwkYd \ kyxuf aumif;jrwf\/ enf;jzifh i&Jow0gwkYd \ kywiatmif y&d,m,ftm;jzifh ,kwnhH f f dk f f onf\tjzpf aumif;jrwfonftjzpfudk odtyf\/ rkcstm;jzifrum; tMuify tukov0dygufpwonf tmkH h l k f d f yvsuf jzpf\? xkyonf ,kwn\/ tMuify ukov0dygufpwonf tmkH yvsuf jzpf\/ xkdkyfonf d k f f hH k f d f aumif;jrwf\/ 104 ta0;kyf teD; ky[aom kyf ESprsKd;onfvnf;qkcNhJ yD;aom enf;Sonfomwnf;/ okYd aomf f l f d d vnf; t&m ta0;teD; wnf&mt&yf tm;jzifvnf; tcsif;csif; axmuf axmuf ta0;kyf teD;ky\ h f tjzpfudk odtyfao;\/ 497/ xktvk;pkaom kyudk waygif;wnf;pk csKH; [lonfum; twdwtpSaom yk'wYdk jzifh toD;toD; d H H f f d f tus,fjytyfaom xkytvk;pkudk azmufjyefjcif; vuPmSonf[k qktyfaom wyg;wnf;tzkYd Sonf\tjzpf d k f H H d d d ynmjzifh tpky lyuEm-kyftpk[l ac:qkdtyf\-onfum; pum; qkvaomteuf aywnf;/ pum; d dk jzifh kytm;vk;ukvnf; azmufjyefjcif; vuPm tpktjzpfoYdk a&mufojzifh lyuEm-kytpk rnfonf[k jytyfay f H d f onf/ rSe\ kyfrSwyg; lyuEm-kytpkrnfonf rSay/ f f d 498/ kyuoYdk yif a0'emponfwYdk onfvnf; cHpm;jcif;vuPmponfwYdk tpktjzpfoYdk a&mufojzifh f hJ a0'emuEm-a0'emtpkponfwYdkrnfue\/ rSeay\-a0'emponfwYdkrwyg; a0'emuEm-a0'emtpkrnfonfwYdk k f f S rSMd uay/ xl;onfudk jy&vQif twdwponfudk a0bef&m a0'emponfwYdkwif oEwd tvktm;jzifif; cP f G d h ponfwYdk \ tvktm;jzifif; a0'em\ twdwf tem*wf ypKyetjzpfudk odtyf\/ xkwif oEwtvktm;jzifh d h f d G d d wckaom yO'g&0Dxd wckaom raem'Gg&aZmtpOf wckaom ormywf twGi;0ifaom a0'emonfif;? wckaom G f tzkYd aom (bk&m; w&m;)tpSaom tmk aumif;pGm,SOvsufjzpfaeaom a0'emonfif; ypyernf\? xkrS dS d H f f d aS; twdwfrnf\? aemuf tem*wf rnf\/ cPponf\ tvktm;jzifh cPok;yg;taygif; twGi;0ifaom d H f aS;tzkdY aemuftzkdYwkdY\ tv,f wnfaom rdrupuvnf; yqJjzpfaom a0'emonf ypKyef rnf\? xkrS aS; d d dk d (cPok;yg;okYd ra&mufao;rD a0'emonf) tem*wfrnf\? xkrS aemuf (cPok;yg; okYd a&muNyD; rdrupudk H d H d d yNyD;jzpfaom a0'emonf) twdwrnf\/ uk,wi;a0'em uk,ya0'emtjym;ukd ed,uZw ac: yk*Kd vf f d f G f d f toD;toD;\ uk,wi;w&m; tvktm;jzifh odtyf\/ d f G f d 499/ Murf;aom (MoVm&du) a0'em odrarGUaom (okcr) a0'emtjym;ukd 0dbif;ygVdawmf ]]tukovf f k dk a0'emonf Murf;\? ukovtAsmuw a0'emonf odrarGU\}} okYd paomenf;jzifh a[mxm;onftwki; dk f f h d f Zmwf oabm yk*Kd vf avmuD avmukw&mwkYd tvktm;jzifh odtyf\/ (xkwi) aS;OD;pGm Zmwftvktm;jzifh d d G f d tukovf a0'emonf tjypfonfh trIudk yjcif;\ taMumif;jzpfaomaMumifif; udavom tyljdS cif;aMumifif; dk dS h h rNidroufaomjzpfjcif;S\? xkUd aMumifh ukova0'emxuf Murf;wrf;\/ aMumifMh uAsmyg& SaomaMumifif; f d dk f d h tm;xkwrI SaomaMumifif; tusKd;0dygufudk jzpfapwwfaomaMumifif; udavomtyljdS cif;aMumifif; tjypf f d h h h SaomaMumifif; 0dyguf tAsmuwa0'emxuf Murf;wrf;\/ tusKd;0dygufudk jzpfapwwfaomaMumifif; d h h udavomtyl Sjd cif;aMumifif; udavom qif;&JjdS cif; aMumifif; tjypfaomaMumifif; ud&,m tAsmuw h h dS h d a0'emxuf Murf;wrf;\/ ukova0'em tAsmuw a0'emwkYd onfum;qkcNhJ yD; (aom tjypfonfh trIudk yjcif;\ dk f d dS

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ)

99

taMumif;ponf)rS jyefaomtm;jzifh tukova0'emxuf odrarGUuke\/ ukovtukovf a0'em 2-yg; dk f f f dk f dk wkYd onfvnf; aMumifMh uAsmyg&SaomaMumifif; tm;xkwrI SaomaMumifif; tusKd;0dygufudk jzpfapwwfaom d h f d h aMumifif; ,SOoifonftm;avsmfpm 2-yg;tjym;Saom tAsmuwa0'emxuf 105 Murf;wrf;uke\/ qkcNhJ yD;rS h f h G d f d jyefaomtm;jzifh 2-yg; tjym;Saom tAsmuwa0'emwkYd onf xkuovf tukovf a0'emwkYd xuf odrarGUuke\/ d d k dk dk f f qkconftwki; aS;OD;pGm Zmwftvktm;jzifh Murf;wrf; odrarGUonftjzpfudk odtyf\/ d hJ h d f d f h 500/ oabmtvktm;jzifrum; 'kua0'emonf om,mzG,uif;aomaMumifif; vIyvIyfGG jyefYum; d h l f h f x<ujcif; SaomaMumifif; acsmufcsm;jcif;ukd ywwfaomaMumifif; xdwvefYz,f jzpfaomaMumifif; vTr;rk; d h h f G h f d ESypufwwfaomaMumifif; tjcm;a0'em 2-yg;wkYd xuf Murf;wrf;\/ tjcm;a0'em 2-yg;wkYd onfum; om,mzG,f d f h jzpfaomaMumifif; NidroufaomaMumifif; rGejf rwfaomaMumifif; pdwEv;ukd yGg;apwwfaomaMumifif; (0gh f h h f S Hk h jrwfE;zG,jf zpfaomaMumifif;) tv,ftvwf oabmSaomaMumifif; ,SOoifonftm;avsmpm 'kua0'emxuf dk h d h f h f G odrarGUuke\/ okc 'ku a0'em 2-yg; wkYd onfum; vIyvyf GG jyefYum;x<ujcif; SaomaMumifif; acsmufcsm; f f f I d h jcif;ukd ywwfaomaMumifif; xifm;aomaMumifif; Oayuma0'emxuf Murf;wrf;uke\-xkOayuma0'em h S h f d onf qkdcJhNyD;rS jyefaomtm;jzifh xkd 2-yg;aom okc 'ku a0'emwkYd xuf odrarGU\/ qkconftwki; oabm f d hJ h d f tvktm;jzifh Murf;wrf;odrarGYonftjzpfudk odtyf\/ d f h 501/ yk*Kd vf tvktm;jzifrum; ormywfr0ifpm;aom yk*Kd vf\a0'emonf tmktrsKd;rsKd; ysHUvGiaom d h l H hf aMumifh ormywf0ifpm;aomyk*Kd vf\ a0'emxuf Murf;wrf;\? xkrjS yefaomtm;jzifh 0ifpm;aom yk*Kd vf\ a0'em d onf odrarGU\/ qkdconftwki; yk*Kd vftvktm;jzifh Murf;wrf; odrarGUonftjzpfudk odtyf\/ f hJ h d f d f h avmuD avmukw&mtvktm;jzifrum; tmoa0gw&m;wkYd \ tmkjH zpfEiaomaMumifh omo0 rnfaom d h l dk f a0'emonf avmuDaywnf;? if;onf tmoa0gwkYd \ jzpfaMumif; jzpfaomaMumifif; MoCwkYd \ tmkjH zpfaom h aMumifif; a,m*wkYd \tmkH jzpfaomaMumifif; *EwYdk \tmkjH zpfaomaMumifif; eD0&PwkYd \ tmkjH zpfaom h h h aMumifif; Oyg'gefwYdk \ tmkjH zpfaomaMumifif; ylyefapwwfaom udavomwkYd \ tmkjH zpfaomaMumifif; h h h ykxZOfwYdk Eihf qufqaomaMumifif; temo0 rnfaom a0'emxuf Murf;wrf;\/ temo0a0'emonfum; k S H h qkcNhJ yD;rS jyefaomtm;jzifh omo0a0'emxuf odrarGU\/ qkconftwki; avmuD avmukw&mtvktm;jzifh d f d hJ h d f d Murf;wrf;odrarGUonftjzpfudk odtyf\/ f h 502/ qkcNhJ yD;aom xktMurf;tEkcy Zmwfponftvktm;jzifh a&m,Sujf cif;ukd aSmifvtyf\/ aSmifvTJykH d d JG Hk d JT rSm tukov0dyguf um,0dnmPfEi,Oaoma0'emonf Zmwftvktm;jzifh tAsmuwjzpfaomaMumifh odrarGU S hf S f d f onfh okcrjzpfjim;aomfvnf; oabm ponftvktm;jzifh Murf;wrf;onfh MoVm&dujzpf\/ rSef\- ]]tAsmuw k d a0'emonf odrarGU\/ 'kua0'emonf Murf;wrf;\/ ormywf0ifpm;ol\ a0'emonf odrarGU\/ r0ifpm;ol\ f f a0'emonf Murf;wrf;\/ omo0 a0'emonf Murf;wrf;\/ temo0 a0'emonf odrarGU\}}[laom f pum;ukd a[mawmfrl (tyf)ay\/ 'kua0'emuJoYdkyif okca0'emponfwYdkonfvnf; Zmwftvktm;jzifh MoVm&du h d jzpfaomfvnf; oabmponfwYdk tvktm;jzifh okcr jzpfue\/ xkUd aMumifh ZmwfponfwYdk tvktm;jzifh a&m,Suf d k k f d jcif; rjzpfatmifa0'emwkYd \ Murf;wrf;odrarGUonfh tjzpfudk odtyf\/ odyrm-tAsmuwa0'emonf Zmwftvkd f Hk S tm;jzifh ukovf tukova0'emwkYd xuf odrarGU\? xkoYdk q&m tAsmuwa0'em[lonf tb,fenf; 'ku dk dk f f d dk a0'emavm okca0'emavm-ormywf 0ifpm;ol\ a0'emavm r0ifpm;ol\a0'emavm 106 omo0a0'em avm temo0a0'emavm okYd oabmponf tjym;ukd rok;oyftyfay/ tvk;pkaom a0'emwkYd enf;twki; H H H d f yif odtyf\/ wenf;aomfum; ]]xkxa0'emukd axmuf axmuf a0'emukd MoVm&du okcr[k rSwtyf\}}[k d dk k f a[mawmfraomaMumifh tukova0'em ponfwYdkvnf; a'gorla0'emonf rD;uJoYdk rdr\rS&mukd avmifwwf l dk f h d D aomaMumifh avmbrla0'emxuf Murf;wrf;\? avmbrla0'emonf odrarGU\/ a'gorl a0'emonfvnf; f (tmeE&, uHEi,O) ed,wjzpfrl Murf;wrf;\? ted,wjzpfrl odrarGU\/ ed,wa0'emonfvnf; (wuyf d S hf S f f ywfv; t0Dp wnfapaomuHEi,Oonf) uy|wua0'emjzpfrl Murf;wrf;\? okYd r[kwygrl odrarGU\/ xkd Hk d S hf S f h d d f f uy|wd ed,w a0'emwkYd wivnf; tocFg&dujzpfvQif Murf;wrf;\? oocFg&dujzpfvQif odrarGU\/ avmbrl d G f f a0'emonfum; 'd|Ei,OvQif Murf;wrf;\? r,SOvQif odrarGU\/ xka0'emonfvnf; ed,wuy|wu d S hf S f f f d d d tocFg&dujzpfvQif Murf;wrf;\? okYd r[kwvQif odrarGU\/ omrntm;jzifrum; tukova0'emonf tusKd; f f h l dk f

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ)

100

0dygufrsm;vQif Murf;wrf;\? tusKd;0dygufenf;vQif odrarGU\/ ukova0'emonfum; tusKd;0dygufenf;vQif f dk f Murf;wrf;\? tusKd; 0dygufrsm;vQif odrarGU\/ f axmufq,lywenf;um; umrm0p&ukovf a0'emonf Murf;wrf;\? lyg0p&ukova0'emonf odrf Hk dk dk f arGU\? xkUd xuf tlyg0p&ukova0'emonf odrarGU\? xkUd xuf avmukw&mukova0'emonf odrarGU\/ dk f f dk f f umrm0p&ukova0'emwkYd wif 'ger,a0'emonf Murf;wrf;\? oDvr,a0'emonf odrarGU\? xkYd xuf dk f G f bm0emr,a0'emonf odrarGU\/ bm0emr,a0'emonfvnf; 'G[wonf Murf;wrf;\? wd[wonf odrarGU f d d f d f f 2 \/ wd[wf a0'emonfvnf; oocFg&duonf Murf;wrf;\? tocFg&duonf odrarGU\? lyg0p&a0'emonf d f vnf; yXrpsmefa0'emonf Murf;wrf;\? 'kw,psmefa0'emonforf arGU\/y/ yOrpsmefa0'emonforarGU\/ d d d f tlyg0p&a0'emonfvnf; tmumomeOm,wea0'emonf Murfwrf;\/y/ ae0onmemonm,wea0'em onf odrarGUonfomvQiwnf;/ avmukw&m a0'emonfvnf; aomwmywr*fa0'emonf Murf;wrf;\/y/ f f d t&[wr*fa0'emonf odrarGUonfomvQifwnf;/ qkcaomenf;ukd xkxbqi&m 0dygufa0'em ud&,m f d hJ d dk Hk dk f d a0'emwkYd if; 'kuponf ormywfr0ifpm;ol ponf omo0ponfwYdk tvktm;jzifqcaom a0'emwkYd if; d h dk hJ odtyf\/ wnf&m Moumotvktm;jzifvnf; i&J 'kuonf Murf;wrf;\? wd&pmefb 'kuonf odrarGU\/y/ d h Hk f y&edrw0o0wb 'kuonf odrarGUonfomwnf;/ xkUd twlyif okcukvnf; tvk;pkaom wnf&mXmewkYd d d Hk f d H H xkuonftm;avsmfpm ,SOaptyf\/ tmkH y jzpf&m0wKtvktm;jzifvnf; ,kwnaom 0wKSaom trSwfrSd d f G f d h f hH d wpkwckaom a0'emonf Murf;wrf; \? aumif;jrwfaom 0wKSaom a0'emonf odrarGU\/ H d f ,kwnhH aumif;jrwf a0'emtjym; Murf;wrf;aom a0'emukd ,kwnonf[if;? odrarGUaom a0'em f f hH l f ukd aumif;jrwfonf[if; rSwtyf\/ l f 503/ ta0;[laomyk'udk ]]tukova0'emonf ukovtAsmuwa0'emwkYd rS a0;onf}} [lif;? teD; f dk f dk f [laomyk'udk ]]tukova0'emonf tukova0'emESihf 107 eD;onf}}[lif; okYd tp Saomenf;jzifh 0dbif; f dk f dk f d ygVd a0befxm;onf/ xkUd aMumifh tukova0'emonf uGjJ ym;onfh tzkYd aomaMumifif; ra&maESmaomaMumifh dk f dS h if; rwlaomaMumifif; ukovtAsmuw a0'emwkYd rS a0;onf/ xkUd twl ukovtAsmuwa0'emwkYd onf h dk f dk f tukova0'emrS a0;Muonf/ tm;vk;aom 0g&wkYd enf;yifwnf;/ xkrwyg;tukova0'emonf wlaom dk f H d S dk f tzkYd aomaMumifif; wlaomaMumifif; tukova0'emESie;onf okYd ponfjzifh odtyf\/ qkdcJhaom dS h h dk f hf D pum;onf a0'emuEmukd twdwponfjzifh a0bef&m tus,jf yqkcsuf pum;t>rufaywnf;/ f d xkrwyg; xkxa0'emwkYd Eihf ,SOueaom onm ocFg& 0dnmPfwYdk \ Murf;wrf;odrarGUonfh tjzpfudk d S d dk S f k f f vnf; a0'emtwlyif odtyfayonf/

tpOfponf tqkH;tjzwf jyqkdcsuf


504/ qkconftwki; odNyD;vQif wzef xkcEmwkYd yifvQifd hJ h d f d cEmwkYd Pftxl;jzpfyg;&eftwGuf tpOftm;jzifif;? xl;jcm;jcif;tm;jzifif;? ig;yg;rS G h h r,kwf rvGejf cif;tm;jzifif;? Oyrmtm;jzifif;? ESpyg;tjym;jzifh Ityfaomtm;jzifif;? okYd ol h h f h I tm; tusKd;NyD;aom tm;jzifif; tqk;tjzwfenf;ukd ynmSonf aumif;pGm odtyfao;\/ h H d xkwif tpOftm;jzif[&m Oywur-jzpfpOf? y[meur-y,fpOf? y#dywur- usipOf? blrur-bkH d G h l d d hf d tpOf? a'oemur-a[mMum;onfa'oemtpOf[ tpOfonf rsm;aomtjym;S\/ h l d xkrsm;jym;aomtpOfwYdk wif ]]aS;OD;pGm uvvac:aoma&Munfjzpfonf? uvva&MunfrS tAK'ac: d G tjrKyfjzpfonf}} okYd ponfjzifh jyqkaomtpOfonf Oywur-jzpfpOfaywnf;/ ]]'ernfaom aomwmywr*f d d d Pfjzifh y,ftyfaom w&m;rsm; bm0emrnfaom txufr*fPfo;yg;jzifh y,ftyfaom w&m;rsm;}} okYd Hk ponfjzifjh yqkaom tpOfonf y[meur-y,fpOfaywnf;/ ]]oDv0do'-oDv pifMu,fjcif;? pdw0o'-pdwf d k d d k d pifMu,fjcif;}} okYd ponfjzifh jyqkaomtpOfonf y#dywur-usifpOfaywnf;/ ]]umrm0p& w&m;rsm;? lyg0p& d d h

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ)

101

w&m;rsm;}} okYd ponfjzifh jyqkaomtpOfonf blrur-bktpOf aywnf;/ ]]owdy|mefav;yg;? ory"mef d d H av;yg;}} [laomfif;? ]]'gepum;ukd oDvpum;uk}d } [laomfif; okYd ponfjzifh jyqkaom tpOfonf d a'oemur a'oemtpOf-a[mpOfaywnf;/ xktpOfwYdk wif t&m jzpfpOfonf roifay? tb,faMumifqaomf d G h h h dk -uvvponfwYdk uoYdk cEmwkYd rm aS;aemuf tyki;tjcm;tm;jzifh rjzpfjcif;aMumifaywnf;/ y,fpOfvnf;roif?h hJ S d f h tb,faMumifqaomf ukovtAsmuwcEmwkYd udk ry,ftyfaomaMumifaywnf;/ usifpOfvnf;roif?h tb,fh h h dk dk f h h aMumifqaomf-tukovcEmwkYd udk rusiftyfaomaMumifaywnf;/ bktpOfvnf; roif?h tb,faMumifqaomf h dk dk f h h H h h dk a0'emponfwYdk onf bkav;yg; twGi;0ifaomaMumifaywnf;/ a'oempOf-a[mpOfom oifay onf/ H f h h oifyucsJUjy&vQif-cEmig;yg;wkYd waygif;wnf;,lojzifh twpJG 'da|mC usa&mufaeaom a0ae,s h Hk dk ow0gtaygif;ukd wvk;wcJwnf;-wa,mufwnf;[k xif&aom kyemrftaygif; (orl [Ce)\ toD; toD; H f uGjJ ym;jcif;ukd jyojzifh twprvwapawmfrvonfjzpf ow0gwkYd \ tusKd;pD;yGg;ukd vkvm;awmfraom jrwfpm JG S G f l dk d l G bk&m;onf 108 xkxow0gtaygif;\ tvG,wul rSw,Eijf cif; tusKd;iSg rsufpd ponfwYdk \aomfvnf; d dk f f l dk tmkjH zpf Murf;wrf; xifm;aom lyuEmukd aS;OD;yXr a[mjyawmfrayonf/ xkUd aemif | ted|kyudk cHpm; S l f wwfaom a0'emuEmukd (a[mawmfronf)? ]]tMuif tmkudk cHpm;\? xktmkudk rSwom;\}}[laom tjcif; l H d H f t&mjzifh cHpm;&aom tmk\ tjcif;t&mukd ,lwwfaom onmuEmukd (a[mawmfronf)? trSwonm\ H l f tpGr;jzifh yvkywwfueaom ocFg&wkYd udk (a[mawmfronf)? (xkYd aemif) xka0'emponfwYdk \ rS&mjzpfaom f f k f l d D if;wkYd \ tBuD;tr;vnf; jzpfaom 0dnmPuEmukd (a[mawmfronf)[k okYd aom tpOfjzifh tqk;tjzwfenf;ukd l H odtyf\/ 505/ xl;jcm;jcif;tm;jzifh [lonfum;cEmESihf Oyg'geuEmwkYd \ xl;jcm;jcif;tm;jzif/ ,if;wkYd \ xl;jcm; h jcif;um; tb,fenf;[lr-cEmwkYd udk omrntm;jzifh a[mawmfronf? Oyg'geuEmwkYd url tmoa0gwkYd \ tmkH l l dk (omo0) tjzpfOyg'gefwYdk \ tmkH (Oyg'ged,)tjzpfjzifh txl;y a[mawmfronf? a[mawmfryrml l Hk S ]]&[ef;wkYd ig;yg;ukeaomcEmwkYd udk a[mrnf? ig;yg;ukeaom Oyg'geuEm wkYd udk f f vnf; a[mrnf? xkw&m;ukemMu/ &[ef;wkYd -ig;yg;ukeaom cEmwkYd onf tb,fonfwYdk d d f enf;? &[ef;wkYd twdwf tem*wf ypKyef jzpfaomuk,wi;rlvnf; jzpfaom/y/ teD; d f G f rlvnf;jzpfaom tvk;pkaomkyonf\? &[ef;wkYd tvk;pkaom kyudk lyuEm[k H H f dS H H f ac:qkdtyf\/ twdwf tem*wf ypKyejf zpfaom/y/ tvkH;pkHaoma0'emonf S\/y/ tvkH;pkH d aom onmonf\/y/ tvkH;pkHaomocFg&wkdYonf Sdukef\/y/ tvk;pkaom 0dnmPfonf dS H H Sd\/ &[ef;wkYd tvk;pkaom 0dnmPfudk 0dnmPuEm[k ac:qktyf\/ &[ef;wkdY ig;yg; H H d wkYd udk ig;yg;ukeaom cEmwkYd [ ac:qktyfue\/ &[ef;wkYd ig;yg; ukeaom Oyg'geuEm f l d k f f wkYd onf tb,fonfwYdk enf;? &[ef;wkYd twdwf tem*wf ypKyef jzpfaom/y/ teD;rlvnf; jzpfaom omo0Oyg'ged, jzpfaom tvk;pkaom kyonf S\? &[ef;wkYd omo0Oyg'ged, H H f d jzpfaom tvk;pkaom kyudk lyyg'geuEm[k ac:qktyf\/ twdwf tem*wf ypKyef H H f k d jzpfaom/ y/ omo0 Oyg'ged,jzpfaom tvk;pkaom 0dnmPfonf S\? &[ef;wkYd omo0 H H d Oyg'ged,jzpfaom tvk;pkaom0dnmPfudk 0dnmPkyg'geuEm[k ac:qktyf\/ &[ef;wkYd H H d omo0Oyg'ged,jzpfaom ig;yg;wkYd udk ig;yg;ukeaom Oyg'geuEm wkYd [ ac:qktyfuef f l d k \}}[k a[mawmfr\/ l ygVdawmf a0'emponfwYdk onf temo0vnf;SueouJoYdk kyonfum; temo0rnfonf rSay? d k f h f d okYd aomfvnf; xkyrm tpk[aom teuftm;jzifh cEmtjzpfonf oif\? xkUd aMumifh ,if;ukd cEmwkYd a[mawmfrl d k f S l h ayonf/ xkUd jyif tpk[aomteuftm;jzifif; tmoa0gwkdY\ tmk(omo0)[laom teuftm;jzifif; Oyg'g l h H h euEmtjzpfonfvnf;oif\? xkUd aMumifh ,if;ukd Oyg'geuEmwkYd a[mawmfrayonf/ a0'emponfwYdk url h l dk tmoa0gwkdY\ tmkr[kwonfwYdk uomvQif cEmwkYd a[mawmfronf? tmoa0gwkYd \ tmkH jzpfaoma0'em H f dk l ponfwYdk udk Oyg'geuEmwkYd a[mawmfronf/ t&m Oyg'geuEmwkYd [lonfrmvnf; Oyg'gefwYdk \ tmkHjzpf l S aom cEmwkYd yifjzpfonf[ teufudk rSwtyf\/ 0do'r*f t&mrl xktvk;pkaom omo0 temo0 l f k d d H H w&m;wkYd udk waygif;wnf;y cEmwkYd [k tvktyf\/ d dS 506/ r,kwrvGejf cif;tm;jzifh [l&m jrwfpmbk&m;onf cEmwkYd udk r,kwrvGef twdtus ig;yg;wkYd udk f G f omvQif tb,faMumifh a[mtyfueoenf; [lr-tvk;pkaom ocFww&m;wkYd udk wlaomtzkYd onfh oabmjzifh h k f l H H dS

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ)

102

waygif;wnf; odr;,ljcif;aMumifif;? twpJG twe,pG\ wnf&m0wKonf ig;yg;rQ twkdif;tSnf Sdaom f h d J aMumifif;? oDvuEmpaom tjcm;cEmwkYd onfvnf; xkig;yg; twGi;0ifaomaMumifif; xkoYdk a[mawmfray h d f h d l onf/ csJUjy&vQif rsm;aomtjym;Sueaom 109 ocFww&m;wkYd udk wlaomtzkYd onfh oabmtvktm;jzifh d k f dS d odr;,ltyfueonfaomf kyonfvnf; kyf (azmufjyefjcif;) [laom wlaomtzkYd onfoabmjzifh waygif;wnf; f k f dS f dS h odr;,ljcif;\ tpGr;tm;jzifh wyg;aomcEm jzpfonf/ a0'emonf a0'em (cHpm;jcif;) [laom wlaomtzkYd onfh f f dS oabmjzifh waygif;wnf;odr;,ljcif;\ tpGr;tm;jzifh wyg;aomcEm jzpfonf/ onmponfwYdk enf;yif f f odtyf\/ xkoYdk tvk;pkaom ocFww&m;wkYd udk wlaomtzkYd onfoabmjzifh waygif;wnf;odr;,ljcif;aMumifh d H H dS h f cEmwkYd udk ig;yg;wkYd omvQif a[mawmfrl (tyfue) ayonf/ xkUd jyif twpJG twe,pG\ wnf&m0wKjzpfaom xkd k f d J tmkHonf kyfponf ig;yg;aom w&m;vQiftwkdif;tSnfSd\/ rSeay\-atmufygpum;ukd jrwfpmbk&m; f G a[mawmfray\/ l ]]&[ef;wkdY kyfSdvQif kyfukdtpGJy kyfukdESvkH;oGif; ]t&monf ighOpmwnf;? t&monf igyifjzpfonf? t&monf ig\twwnf;}[k okYd aom t,lrm;onf jzpf\/ S a0'emSdvQif/y/ onmSdvQif /y/ ocFg&wkdYSdvQif/y/ 0dnmPfSdvQif 0dnmPfukd tpGJy 0dnmPfudk ESv;oGi; ]t&monf ighOpmwnf;? t&monf igyifjzpfonf? t&monf Hk f ig\twwnf;}[k okYd aom t,lrm;onf jzpf\}} [l yifwnf;/ S xkoYdk twpJG twe,pG\ wnf&m0wKonf kytpSaom w&m;ig;yg;vQif twkdif;tSnf Sdaom d d J f d aMumifvnf; cEmwkYd udk ig;yg;wkYd omvQif a[mawmfrl (tyfue) ayonf/ xkUd jyiftjcm;wyg;ukeaom oDv tpSd h k f f ukeaom tMuifig;yg;ukeaom w&m;tpkwYdk uvnf; a[mxm;onf Say\? xkig;yg;ukeaom w&m;tpkwYdk onf f f dk d d f vnf; ocFg&uEm twGi;0ifMuaomaMumifh cEmig;yg;wkYd omvQif ouf0ifue\/ xkoYdk oDvuEm paom f k f d tjcm;cEmwkYd onf xkcEmig;yg;wkYd twGi;0ifaomaMumifvnf; ig;yg;wkYd uomvQif a[mawmfr(tyfue)ayonf/ d f h dk l k f okYd vQif ig;yg;rS r,kwrvGejf cif;tm;jzifh tqk;tjzwfenf;ukd odtyf\/ f H 507/ Oyrmtm;jzif[&m tus,um;-kyfOyg'geuEmonf olemkH-aq;kEiw\? taMumif;rSm-olem h l f H S hf l ESiwaom 0dnmPfOyg'geuEm\wnf&m 'Gg&tmktvktm;jzifh ae&mXmejzpfaomaMumifaywnf;/ a0'emOyg'g hf l H d h euEmonf tema&m*gESiw\? taMumif;rSm-ESypufwwfaomaMumifh aywnf;/ onmOyg'geuEmonf tem hf l d f a&m*gjzpfaMumif; ork|mefEiw\? taMumif;rSm-umronmponf\tpGr;tm;jzifh &m*ponfEi,Oaom a0' S hf l f S hf S f em\ jzpfoifjh cif;aMumifaywnf;/ ocFg&Oyg'geuEmonf roifravsmfaom Owktpmponfudk rS0jJ cif;ESiw\? h h D hf l taMumif;rSm-a0'em[laom tema&m*g\ taMumif;&if;jzpfaom aMumifaywnf;/ rSeay\-]]cHpm;rIa0'emukd h f cHpm;rItusKd;iSg (ocFg&wkYd u) yvkywwfue\}}[k a[mawmfr(tyf)ay\/ xkUd jyif ]]tukovf uH\ ytyfNyD; f k f l dk qnf;yl;tyfNyD; jzpfjcif;aMumifh tusK;jzpfaom 'kuo[*kwf um,0dnmPfonf jzpfay:\}} [lvnf; a[mawmfrl d (tyf)ay\/ 0dnmPf Oyg'geuEmonf olemESiw\? taMumif;rSm-a0'em[laom tem a&m*grS rvGwuif;aom hf l f aMumifaywnf;/ wenf;aomfum; kytpSaom Oyg'geuEmwkYd onfaxmif 32-rsKd;aomnO;qJrI usL;vGef h f d f onfjh ypfrI nO;qJonfh tmPmom; jypfrowYdk Eihf tpOftwki;wlue\? pm;cGuf abmZOf [if;aumif; auR; f I dS l S d f k f arG;ol pm;olwYdk Eivnf; wlue\/ okYd vQif Oyrmtm;jzifh tqk;tjzwfenf;ukd odtyf\/ S hf k f H 508/ ESpyg;tjym;jzifh Ityfaom tjcif;t&mtm;jzifh [l&m tusOf;ESifh tus,fESpfyg; tjym;jziftyfaom f h I tm;jzifvnf; cEmwkYd tqk;tjzwfenf;ukd odtyf\/ csJU jy&vQif-tusOf;tm;jzifh Oyg'geuEmig;yg;wkYd udk h H tmoD0aomyrokw a[mxm;aomenf;t& ckwowf&ef csDr;onfh oefvsuf"m;Saom &efotaetm;jzifh Ityf d f f dk d l (uke)\? bm&okwtvkd av;vHaom0efxyf taetm;jzifh Ityf (uke)\? cZe,a'oemtvkd pm;0g;wwfonfh f f k f D bDv;taetm;jzifh Ityf (uke)\? ,ruokwetvkd tedp 'ku tew ocFw (yjyif tyfonf) w&m; olowf l f f h om;tjzpfjzifh Ityf(uke)\/ tus,ftm;jzifrum; cEmig;yg;wkYd wif tESyte,f rcHaomaMumifh kyudk a&jrKyf f h l G d f f pkdifuJhokdY Ityf\? 110 wcPrQom arGUavsmfz,aomaMumifh a0'emuka&yGuf (a&ylazmif;)uJoYdk Ityf\/ G f dS d h trSm;rSm; t,Gi;,Gi; ajymapwwfaomaMumifh onmukd wHvyuoYdk Ityf\/ tESpraomaMumifh ocFg&wkYd udk f f S f hJ f hJ iSuaysmwk;uJoYdk Ityf\/ vSnpm;wwfaomaMumifh 0dnmPfudk rsufvnuoYdk Ityf\/ txl;tm;jzifrum; f H h hf S hf hJ h l tvGeaumif;jrwfjim;aomfvnf; uk,wi; kyudk (tokb) pufqyz,f rwifw,f[k Ityf\? (wu,fqif;&J f d f G f f k f G h azmufjyefqif;&J yjyif&onfqif;&J-[laom) ok;rsK;aom qif;&JwYdkrS rvGwaomaMumifh a0'emukd ('ku) qif;&J[k h H d f Ityf\/ rpDrrcefYcEiaomaMumifh onmESihf ocFg&wkYd udk (tew) twr[kwf oabmw&m;rQ[k Ityfue\? H JG dk f k f jzpfjcif; ysufjcif;oabm SaomaMumifh 0dnmPfudk (tedp) rNrJ[k Ityf\/ d

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ)

103

509/ okYd otm; tusKd;NyD;aomtm;jzifh [lonfum; ,ckjyqkconftwki; tusOf;tus,ftvkd ESpyg; I l d hJ h d f f tjym;jzifh Iaomoltm; tMuiftusKd;\NyD;jcif;onf S\? xkd tusKd;NyD;jcif;tm;jzifvnf; tqk;tjzwfenf;ukd d h H odtyf\/ if;um; tb,fenf;[lrl tusOf;tm;jzifh ig;yg;aom Oyg'geuEmwkYd udk csDr;aom oefvsufonf&efol dk dS h ponftjzpfjzifh Iaomolonf cEmwkYd aMumifh ryifyef;&ay/ tus,ftm;jzifh kyponfwYdk udk a&jrKyfpiponfEihf f dk f S wlonf\ tjzpfjzifh Iaomolonf tESpraomcEmwkYd tESponf[k xifjrifavhrSawmhay/ f hJ f dS d xkUd jyif txl;tm;jzifh uk,wi;kyudk tokb[k Iaomolonf tvkytavGUy pm;tyfaom tm[m&ukd d f G f f f yki;jcm;od\? rwifw,faomky wifw,fonf[k xifrm;aom 0dyvmoukd y,f\? umarmCukd ausmve\? d f h f h S f G f umra,m*ESihf r,SOawmhay? umrmo0jzifh ,kp;rI-tmoa0guif;\? tbdZmum, *Euzsufq;\? umrkyg'gef f d D dk D ukd rpGrawmhay/ J DS a0'emukd 'ku[k Iaomolonf z[laom tm[m&ukd yki;jcm;od\? qif;&J csr;om[k xifrm;aom d f f S 0dyvmoukd y,f\? ba0gCukd ausmfve\? b0a,m*ESihf r,SOawmhay? b0go0jzifh ,kp;rI-tmoa0g uif;\? G f f d D Asmyg'um,*Eudk zsufq;\? oDvAwyg'gefudk rpGrawmhay/ D k J DS onmESihf ocFg&wkYd udk tew[k Iaomolonf apwem[laom raemoaOwem[m&ukd yki;jcm;od\? d f twr[kwonf tw[k xifrm;aom 0dyvmoukd y,f\? 'da|mCukd ausmve\? 'd|a,m*ESihf r,SOawmhay? f S f G f d f 'd|mo0jzifh ,kp;rI-tmoa0guif;\? 'Hopmbdea0oum,*Eudk zsuq;\? tw0g'kyg'gefudk rpGrawmhay/ d D d f D J DS 0dnmPfudk tedp[k Iaomolonf pdw[aom 0dnmPm[m&ukd yki;jcm; od\? rNrJonf NrJonf[k f l d f xifrm;aom 0dyvmouky,f\? t0daZmCukd ausmfve\? t0dZma,m*ESihf r,SOawmhay? t0dZmo0jzifh ,kp;rIS d G f f d D tmoa0guif;\? oDvAwy&mrmoum,*Eudk zsuq;\? 'd|Kyg'gefudk rpGrawmhay/ f D J DS 111 qkdcJhonfhtwkdif; olowform;ponftvkjd zifh Ijcif;onf BuD;rm;aom tusKd;tmedoif Say\? d xkUd aMumifh ynmSonf cEmwkYd udk olowform;ponf tvktm;jzifh I&m\/ um;Oa,smZOfaywnf;/ d d

onfum; olawmfaumif;taygif;wkdY\ 0rf;ajrmufjcif;iSg jyKpD&if (tyf) aom 0dok'dr*fusrf;0,f ynmbm0emt&m cEmwkdYukd tus,fjycsuf (cEeda'o)rnfaom wq,fh av;ckajrmuf tykdif;tcPf;aywnf;/ (cEmwkdYukd tus,fjycsuf NyD;\)

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ)

104

15-tm,we"mwkea'o-tm,we"mwfwudk d Ydk tus,jf ycsuf


tm,we0dwm&uxm-tm,wewkdYukd tus,fjyqkdcsuf
112 510/ tm,wewkYd [lonfrm pum,we lyg,we aomwm,we o'g,we Cmem ,we S *Em,we Zd0g,we &om,we um,m,we azm|Am,we rem,we "rm,we [laom 12-yg;aom S tm,wewkYd aywnf;/ xktm,wewkYd d o'geuf vuPm xkd (12-yg;)rQSdonfhtjzpf tpOf tusOf; us,ftm;jzifif; Ityfonfh jzpftm;jzifh h if; tqk;tjzwfudk odtyf\/ H xkwif xl;aom o'gwkYd \ teuftm;jzifh (puw) tqif;ukd om,mwwf\ 0g-tqif;ukd jywwf\? d G d xkUd aMumifh puK-rsuprnf\/ (ly,wd)jywwf\? xkUd aMumifh ly-tqif; rnf\? tqif;onfijf cif;I;jcif; f d T d ponfjzifh azmufjyefjcif;okYd a&mufvsuf ESv; wnfaompdwtvkudk jywwf\-onfum; (ly,wd-jywwf\ Hk f d -qk&m) qkvaomteuf/ (okPmwd) Mum;wwf\? xkUd aMumifh aomw-em;rnf\/ (oywd)Gwfqkdtyf\? d d dk xkUd aMumifh o'-toHrnf\/ (Cm,wd)erf; wwf\? xkUd aMumifh Cme-ESmacgif;rnf\/ (*E,wd)rdr\ wnf&m d 0wKukd jywwf \? xkUd aMumifh *E-teHY rnf\/ (ZD0dwH t0S,wd) toufudk ac:ouJoYdk jzpfwwf\? xkUd aMumifh h Zd0Sg-vQmrnf\/ ow0gwkYd onf xktmkudk (&oE) om,mwwfue\? xkoYdk ow0gwkYd u om,mtyfaom d H d k f d aMumifh ,if;tmkonf &o-t&omrnf\/ uk-pufqyz,f tmo0w&m;wkYd \ + tma,m - jzpf&mt&yfonf H k f G um, uk,rnf\/ (zko,wd) awGUxdtyf\? xkUd aMumifh azm|A-awGUxdp&mrnf\/ 0g-tawGUrnf\/ d f d (rkemwd) odwwf\? xkUd aMumifh re-pdw-ESv;rnf\/ rdrd\ oabmvuPmukd ("ma&E) aqmifwwfue\? f Hk d k f xkUd aMumifh "rm-oabmtmkwYdk rnfue\/ H k f 511/ rxl;aomtm,weo'g\ teuftm;jzifrum; (tm,weawm) tm;xkw&mjzpfaomaMumifif; h l f h (tm,meHweeawm) tm,rnfaom pdwf apwoduf w&m;wkYd udk us,jf yefY BuD;yGg;apwwfaomaMumifif; h (tm,w) Snaom oHo&mqif;&Judk (e,eawm) aqmifwwfaomaMumifif; tm,we rnfonf[k odtyf\/ f h csJUjytH-rsufp[aom puK'Gg& tqif;[laom lygkH ponfwYdk xkx'g& xkxtmkEihf pyfqiaom h d l d dk G d dk H S dk f pdwapwoduw&m;wkYd onf cHpm;jcif;tpSaom rdrd rdrqi&mudpj zifh (tm,wE) tm;xkwue\? (xkoYdk f f d d dk f d f k f d tm;xkw&mjzpfaomaMumifh tm,we rnfue\)/ 'Gg&tmkwYdk jzpfMuaomaMumifh tm,rnfueaom xkpwf f k f H k f d d apwoduw&m;wkYd udk (waemE) us,jf yefYBuD;yGg;apwwfue\? (xkoYdk tm,ac:pdwapwoduwYdk udk us,fjyefY f d k f d f f BuD;yGg;apwwf MuaomaMumifh tm,we rnfue\)/ rodtyfonftpSaom 0g-tprxifaom oHo&m k f h d tvGeyif (tm,w) Snpmaom oHo&mqif;&Judk rqkwepf r&yfpao;orQ umvywfv; (e,E{0) f f G f J Hk d aqmifwwf-jzpfap wwfuef onfomwnf;? (xkoYdk tvGenaom oHo&mqif;&Judk aqmifwwfMu jzpfapwwf k d f S f MuaomaMumifif; tm,we rnfue\)/ okYd vQif tm;xkw&m jzpfaomaMumifif; tm,rnfaom pdwap h k f f h f woduw&m;wkYd udk us,fjyefY BuD;yGg;apwwfaomaMumifif; SnaomoHo&mqif;&Judk aqmifwwfaomaMumifif; f h f h ]]tm,we tm,we}}[l ac:qkdtyf (ukef)\/ 512/ wenf;aomfum; ae&mXme[laom teufaMumifif; >yrf;&mwnf&m [laom teufaMumifif; h h pka0;&m[laom teufaMumifif; jzpf&m[laom teufaMumifif; taMumif;[laom teufaMumifif; tm,we h h h rnfonf[k odtyf\/ csJUjy&vQif avmu ]]&m,weH-&ew-y&rD oGmewf\ae&m 0goka'0g,weH -0goka'0ewf-AdEk;ewf\ae&m}} tpSaom pum;wkYd ae&mXmeukd 113 tm,we[kqtyf\/ ]]ok0Pm d d dk ,weH aT\>yrf;&m wnf&m &Zwm,weH-aiG\>yrf;&mwnf&m}} tpSaom pum;wkYd >yrf;&m wnf&m (aTaiG d xGu&m aTwi; aiGwi;ponfajrt&yf)ukd tm,we[k qktyf\/ omoemawmfum; ]]ESv;arGUavsmfz,f f G f G f d Hk G aumif;aom (tm,wae) pka0;&m tuki;tcuf tGutoD;ESijhf ynfpaom xkyanmifyifBuD;ukd iSuwYdk onf rS0J d f f h Hk d f D uke\}} tpSdaompum;wkdY pka0;&mXmeukd tm,we[k qktyf\/ 'uPmyxt&yfonf EGm;wkYd \jzpfyg;&m f d d G

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ)

105

(tm,we)aywnf;}} tpSaom pum;wkYd jzpf&mt&yfudk tm,we[kqtyf\/ ]](owd owd tm,wae) d dk taMumif; Swi; Swi; (Pfx;jzifh rsufarSmufytyfaom) xkxw&m;yifvQif rsufjrifu,awGU jzpfjcif;okYd d dk f d dk f l d dk dk f a&muf\}} tpSaom pum;wkYd taMumif;ukd tm,we[k qktyf\/ d d om"uESihf ES;aESmjy&vQif xkxpuK0dnmPfpaom pdwapwoduw&m;wkYd onf xkd rsufpd tqif; ponf D d dk f f wkYd Eihf pyfjzpfjcif;aMumifh puK-rsupd ponfwYdk aeonfrnfue\? xkUd aMumifh puK-rsufpd ponfwYdk onf S f k f vnf; puK0dnmPfpaom ,if;pdwapwoduf w&m;wkYd \ ae&mXmejzpfonf/ xkUd jyif xkrsupd ponfwYdkudk f d f rSMD uaomaMumifif; xktqif;ponfwYdk udk tmkH yMuaomaMumifif; xkpwapwoduwYdk onf rsufpponfwYdk h d h d d f f d >yrf;vsufue\? xkUd aMumifh puK-rsupponfwYdk onf ,if;pdwapwoduwYdk \ >yrf;&mwnf&mjzpfonf/ xkUd jyif dS k f f d f f xkxdk rsufptqif;ponfwYdk wnf&m0wK 'Gg& tmktvktm;jzifh pka0;jcif;aMumifh puK-rsufpd (ly tqif;) d d H d ponfwYdk onf ,if;pdwapwoduwYdk \ pka0;&mXme jzpfonf/ xkrsup-tqif;ponfvQif rS&m-tmkHSdonf\ f f d f d D tjzpfjzifh xkrsup-tqif; ponfwYdkom jzpfjcif;aMumifh rsup(tqif;) ponfwYdkonf ,if;pdwapwoduwYdk\ d f d f d f f jzpf&m aywnf;/ xkrsufp-tqif; ponfwYdk rSvQif pdwapwoduwYdk rSEirjzpfEijf cif;aMumifh rsufpd (tqif;) d d d f f d dk f dk ponfwYdk onf ,if;pdwapwoduwYdk \ taMumif;aywnf;/ okYd vQif ae&mXme[laom teufaMumifif; >yrf;&m f f h wnf&m[laom teufaMumifif; pka0;&m[laom teufaMumifif; jzpf&m[laom teufaMumifif; taMumif; h h h [laom teufaMumifif;-taMumif;wkYd aMumifvnf; rsufp-tqif;tpSdaom w&m;wkdYukd ]]tm,we h h d tm,we}}[l ac:qkdtyf(ukef)\/ okYd jzpf qkcorQaomteufaMumifh puK-rsufpvnf; [kw\? if;onf tm,wevnf; [kw\? xkEpf d hJ d f f d S yg;aom taMumif;aMumifh pum,wernf\/y/ oabmw&m;wkYd vnf; [kwMf u\? if;wkYd onf tm,wevnf; [kwMf u\? xkEpyg;aom taMumif;aMumifh "rm,wernf\/ okdYvQif tm,wewkdY aS;OD;pGm o'gteuf d S f tm;jzifh tqk;tjzwfudk odtyf\/ H 513/ vuPmtm;jzifh [lonfum; puK-rsufptMunf ponfwYdk \ vuPmtm;jzifvnf; tm,we d h wkYd tqk;tjzwfudk odtyf\/ xkpuK-rsufptMunfponfwYdk \ ,if;vuPmwkYd udk cEea'o qkcNhJ yD;aom H d d d d enf;jzifyifvQif odtyf (uke)\/ h f xkrQSonftjzpf[&m qkvonfrm-puK-rsupd ponfwYdkonfvnf; ("r)oabm w&m;wkYd yifjzpfMu\? d d h l d dk S f okYd jzpfygvsuf (tm;vk;uk) "rm,we[lom ra[mrl tb,faMumifh 12-yg;aom tm,wewkYd udk a[m(tyf H d h uke)ygoenf;[k ar;vQif-6-yg;aom 0dnmPum,-0dnmPf taygif;wkdY\jzpf&m 'Gg&wkYd Eihf tmkwYdk udk yki;jcm; f S H d f jcif;aMumif[k ajztyf\/ (csJUjytHh) tm,wewkdYukd tus,fjy&m 6 h -yg;aom 0dnmPum,wkYd \ 'Gg&tjzpf jzifif; tmktjzpfjzifif; yki;jcm;jcif;aMumifh ,if;tm,wewkYd \ tuGtjym;onf jzpfayonf/ xkUd aMumifh h H h d f J 12-yg;wkYd udk a[m(tyfue)ay\/ xyfcsJUjyOD;tH-puK0dnmPf0x twGi;0ifaom 0dnmPum, 0dnmPf k f h D d f taygif;\ jzpf&m'Gg&onf pu,weomvQif jzpfonf? tmkonfvnf; tqif;lygkomvQif jzpfonf/ xkUd twl H H rSwyg;aom aomw0dnmPf0xponfwYdk twGi;0ifaom 0dnmPum,wkYd \ (jzpf&m'Gg&ESihf tmkwYdk onf) D d f H rsufpEitqif;wkYd rS wyg;ukeaom em;ESitoHponfwYdk omvQif jzpfMuonf/ txl;rSm raem0dnmPf0x d S hf f hf D d twGi;0ifaom q|0dnmPum,\ jzpf&m'Gg&onf b0ifpw[k qktyfaom rem,wewpdwomvQif jzpfonf? f d f d f tmkonfvnf; puK0dnmPfponfwYdk Eihf rqufqaom "rm,weomvQif jzpfonf/ 114 okYd 6-yg;aom H S H 0dnmPum,wkYd \ jzpf&m'Gg&ESihf tmkwYdk udk yki;jcm;jcif;aMumifh 12-yg;wkYd udk a[m(tyfue) ayonf/ okYd vQif H d f k f tm,wewkYd xk(12-yg;)rQSonfh tjzpftm;jzifh tqk;tjzwfudk odtyf\/ d d H 514/ tpOftm;jzifh [laom t&mvnf; aS;cEea'o qkcaom jzpfpOfponfwYdk wif a'oemurd d hJ G a'oemtpOfonfomvQif oifayonf/ oifyrm tZwutm,we 6-yg;wkYd wif jrif&jcif;vnf;Sd xdyg; h h Hk S d G wkucujf cif;vnf;Sonfh tqif;vQif tmkaomaMumifh pum,weonf xifm;\? xkUd aMumifh ,if;tm,we d f dk d H dS S ukd aS;OD;pGm a[m(tyf)ayonf/ xkUd aemif jrif&jcif;rSr xdyg;wkucujf cif;Sonfh toHponfvQif tmkH d l d f dk d Sueaom aomwm,weponfwYdkudk a[m(tyfue)ayonf/ wenf;um; tjrwfq;jrifjcif; tjrwfq; Mum;jcif; d k f k f Hk Hk wkYd \ taMumif;tjzpfjzifh aus;Zl;rsm;aomaMumifh tZwutm,wewkYd wif pum,we aomwm,wewkYd udk d G aS;OD;pGm a[m(tyf)ukeayonf/ xkUd aemif Cmem,wepaom ok;yg;aom tm,wewkYd udk a[m(tyfue)ayonf/ f H k f puKpaom tm,weig;yg;vk;wkYd \usufpm;&m tmkaomaMumifh rem,weukd tqk; a[m(tyf)ayonf/ H H dS H xkYd jyif pum,weponfwYdk\ usufpm;&m tmkjH zpfaomaMumifh Am[d&tm,wewkYd wif lyg,weponfwYdk udk G

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ)

106

xkxdk pum,weponf\ tjcm;rJ a[m(tyfue)ayonf/ wenf;aomfum; 0dnmPf 6-yg;jzpfjcif;\ d h k f taMumif;ukd yki;jcm;aomtm;jzifvnf; ,if;tm,wewkYd \ tpOfukd odtyf\/ rSeay\-]]rsufpEitqif;wkYd udk d f h f d S hf pGr puK0dnmPfonf jzpf\? em;ESitoHwYdk udk pGr aomw0dnmPfonf jzpf\? ESmacgif;ESiteHYwYdk udk pGr J DS hf J DS hf J DS Cme0dnmPfonf jzpf\? vQmESihf t&omwkYd udk pGr Zd0g0dnmPfonf jzpf\? uk,EitawGUwkYd udk pGr um, J DS S d f S hf J DS 0dnmPfonf jzpf\? (b0ifpw)reESihf oabmwkYd udk pGr raem0dnmPfonf jzpf\}}[laom pum;ukd d f J DS a[mawmfr(tyf)ay\/ okYd vQif tpOftm;jzifvnf; tm,wewkYd tqk;tjzwfudk odtyf\/ l h H 515/ tusOf;tus,ftm;jzifh [l&m tusOf;tm;jzifh rem,weESihf "rm,wewpdwudk emrfjzifh <uif; f aom tm,wewkYd uvnf;kyjf zifh odr;,ltyfaomaMumifh tm,we 12-yg;vk;wkYd onf emrfEiyrQomvQif dk f H S hf k f jzpfue\/ tus,ftm;jzifrum; tZwum,wewkYd wif aS;OD;pGm pum,weonf trsKd;Zmwf tvktm;jzifh puK k f h l d G d yom'rQom jzpfonf? taMumif; *wd edum, yk*Kd vfwYdk \ tjym;tm;jzifrl teE tjym;Sd\/ aomwm,we h tpSaom av;yg;wkYd onf xkUd twlyif/ rem,weonf ukovf tukovf 0dyguf ud&,m0dnmPfwYdk \ tjym; d dk dk d tm;jzifh wck,wu;q,f tjym;S\ 121-yg; tjym;vnf;Sd\/ puKpaom 0wK 'kupaom y#dy'g (psmef k f dk d t"dywd bkH tmkH) ponfwkdY\ tjym;tm;jzifrl teEtjym;S\/ lyg,we o' *E &om,wewkdYonf (tkd h d ponfEihf rwlaom tqif;paom) 0dobm* uHpaom taMumif;wdYk \ tjym;tm;jzifh teEtjym;Sue\/ S d k f azm|Am,weonf yx0D awaZm 0ga,m"mwfwYdk \ tvktm;jzifh ok;yg;tjym;Sd\? taMumif;ponfwYdk\ tjym; d H tm;jzifh rsm;aomtjym;S\/ "rm,weonf a0'em onm ocFg&uEm okcrkyf edAmefwYdk \oabmtjym; d k xl;jcm;jcif;tjym;tm;jzifh rsm;aomtjym;S\/ okYd vQif tusOf;ttus,ftm;jzifh tqk;tjzwfudk odtyf\/ d H 516/ Ityfaomtm;jzifh [laom t&mum; tvk;pkH (omvQifjzpf)ukeaom ocFwtm,wewkYd udk H f wjcm;rSrvmaom tm;jzifif; wjcm;okYd roGm;aomtm;jzifif; Ityfue\/ csJUjy&vQif xktm,wewkYd onf h h k f d jzpfonfraS; wpkwckaomt&yfrS vmMuonf r[kwue?f ysuonfrS aemuf wpkwckaom t&yfoYdk S H f k f H oGm;Muonf vnf;r[kwue?f pifppfaomfum; jzpfonfraS;rjzpfao;rD 115 rdr\ oabmukr&ao;yJue\? f k S d d dS k f ysufonfrS aemuf vk;0 ysufp;uG,aysmufom;onfh oabmtxnfu,f Sue\? rSdao;aom aS;tzkdY H D f G dk d k f uG,aysmufom;aom aemuftzkYd wYdk \ tv,f taMumif;ESipyfaom jzpfjcif;SaomaMumifh (0g-taMumif; f G hf d tm;avsmpm jzpfMu&aomaMumif) wpkwa,muf\tvkEihf rywfoufueyJ jzpfay:uke\? xkUd aMumifh wjcm;rS f G h H d S k f f rvmaomtm;jzifif; wjcm;okYd roGm;aomtm;jzifif; Ityfue\/ xkUd twltm;xkwrI uif;aomtm;jzifif; h h k f f h aMumifMh u Asmyg&uif;aom tm;jzifif; Ityfue\/ csJUjytHh rsufpEitqif;ponfwYdk rm ]] ('Gg&ESitmk[aom) h k f d S hf S hf H l igwkYd tnDtnGwqrvQif (jriforpaom) 0dnmPfonf jzpfygrl aumif;avpG}}[k okYd aomBuHrI aMumifMh uyrI f Hk d d I onf rSay? (rsufpEihf tqif;paom) xktm,wewkYd onfvnf; 'Gg&tjzpf wnf&m0wK tjzpfjzifaomfif; tmkH d d S d h tjzpfjzifaomfif; (jriforpaom) 0dnmPfjzpf&ef tm;rxkwMf uukef aMumifMh uyjcif;okYd ra&mufue?f pifppf h d I k aomfum; rsufpEihf tqif;ponfwYdk tnDtnGwqrvQif puK0dnmPfponfwYdk jzpfay:uke\? okYd jzpfay:Mu d S f Hk d f jcif;onf jzpfNrJ;&m "rwmomvQif jzpfonf? xkUd aMumifh tm;xkwruif;aom tm;jzifif; aMumifMh uAsmyg& dk f I h uif;aomtm;jzifif; Ityfue\/ wenf;aomfum; tZwdum,we 6-yg;wkYd udk vlraeonfh GmysufuoYdk Ityf h k f hJ uke\? taMumif;rSm-ckiNf rJonftjzpf wifw,fonftjzpf csrf;omonftjzpf twtjzpfwYdk rS uif;aom f d h h h h aMumifyif/ Am[d&m,we 6-yg;wkYd udk Gmukd vk,ufzsufq;aom ck;olwYdk uoYdk Ityfue\? taMumif;rSmh D d hJ k f tZwdum,wewkYd udk xdyg; wkucuwwfMuaomaMumifyif1/ rSeay\- ]]&[ef;wkYd rsufpudk ESpoufz,tqif; d f dk f h f d f G f rESpoufz,f tqif;wkYd u ESypuftyf\}} okYd tpSaom pum;ukd a[mawmfr(tyf)ay\/ wzefwenf; f G d f d l aomfum; tZwdum,we 6-yg;wkYd udk (a>r rdausmif; iSuf acG; ajracG; arsmuf [laom) ow0g 6-aumifwYdk uoYdk hJ Ityfukef\? Am[d&m,we 6-yg;wkYd udk ,if;ow0g 6-aumifwYdk \ usupm;&mtm;jzifh tqk;tjzwfudk f H odtyf\/ qkcaom pum;onf aS;OD;pGm tm,wewkYd udk tus,fjyqkcsuf pum;t>rufaywnf;/ d hJ d

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ)

107

"mwk0dwm&uxm-"mwfwkdYukd tus,fjyqkdcsuf
517/ xkrwyg; tm,wewkYd \ tjcm;rJ "mwfwYdk [lonfrm puK"mwf ly"mwf puK 0dnmP"mwf? d S h S aomw"mwf o'"mwf aomw0dnmP"mwf? Cme"mwf *E"mwf Cme0dnmP"mwf? Zd0g"mwf &o"mwf Zd0g S S 0dnmP"mwf? um,"mwf azm|A"mwf um,0dnmP"mwf? raem"mwf "r"mwf raem0dnmP"mwf[aom 18l yg;aom "mwfwYdk aywnf;/ xk"mwfwYdk d o'geuftm;jzifif;? vuPm ponfwYdk jzifif;? tpOf xk(18-yg;)rQ Sdonfhtjzpf h h d ac:qka&wGuf jcif;tm;jzifif;? aus;Zl;yjcif; (ypn;)tm;jzifif;? Ityfaomtm;jzifif; d h f h h tqk;tjzwfudk odtyf\/ H xkwif o'geuftm;jzifh [l&m (puww)tqif;ukd om,mwwfjywwfaomaMumifh puK-rsupd rnf\? d G D d f (ly,wDw) ESv;tvkudk jywwfaomaMumifh ly-tqif;rnf\? puK-rsufp\+0dnmPfonf puK0dnmPfrnf\? d Hk d d okYd tpSaomenf;jzifh aS;OD;pGm puK ponfwYdk \ xl;aom teuftm;jzifh tqk;tjzwfudk odtyf\/ rxl;aom d H ("mwk\) teuftm;jzifrum; (0d'[wd)pD&ifwwf\? xkUd aMumifh "mwk-"mwfrnf\? ("D,aw) aqmiftyf\? h l xkUd aMumifh "mwfrnf\? (0d"meH) pD&ifjcif; oabmonf "mwk-"mwfrnf\? (0d",aw {wm,) oabmjzifh pD&if D tyf\? xkoYdk pD&ifaMumif; jzpfaomaMumifh "mwk- "mwf rnf\? ({w 0g "D,wDw) wenf; xm;tyf\? d d xkoYdk xm;&m jzpfaomaMumifh "mwk-"mwfrnf \/ csJUjytHh (puKtpSaom) avmuD"mwfwYdk onf taMumif;\ d d tjzpfjzifh toD;tjcm; wnfuevsuf rsm;aomtjym;Saom oHo&mqif;&Judk pD&ifwwf-jzpfapwwfue\/ Oyrm k f d k f tm;jzif-aTausmuf aiGausmuf tpSaom "mwfwYdk onf aTaiGtpSdonfukd jzpfap MuukeouJoYdk yifwnf;/ h d f h 0efxrf;om;wkYd onf 0efxyudk xrf;aqmifMuouJoYdk 116 ow0gwkYd onf (,if;"mwfwYdk u) xrf;aqmifMu& k f h dk uke\/ "mwf[aom oabmonf qif;&Judk pD&ifjcif;rQomjzpfonf? tb,faMumifqaomf tvkoYdk rvkuf f l h h dk d d apEkiaomaMumifaywnf;/ (uwm;\ tultnD) ukP;jzpfueaom ("mwfoabm) wkYd jzifh oHo&mqif;&Judk d f h d f k f ow0g wkYd onf pD&iftyf\/ xkoYdk p&iftyfNyD;aom ,if;qif;&Jonf "mwfoabm wkYd omvQif ("D,wdX d D yD,wd)xm;tyf\/ okYd vQif puK ponfwYdk wif wck wckaom oabmw&m;onf jzpfoifonftm;avsmfpm G h G pD&ifwwf\ aqmiftyf\-okYd tpSaom teuftvktm;jzifh (,if;uk) "mwk-"mwf [l qktyf\/ d d d d 518/ wenf;aomfum; wdwwYdk \ twrnfonfrm oabmtxnfu,tm;jzifh rSouJoYdk "mwfwYdk d S dk f d h onfum; xkoYdk rSMd uonfr[kwue?f pifppftm;jzifh "mwfwYdk onf rdr\ (tqif;ukd jywwfjcif; tqif; d f k d xifavmufatmif Munfvifjcif;-paom) oabmukd aqmifwwfue\? xkUd aMumifh "mwk-"mwfrnfue\/ k f k f avmu qef;Mu,fueaom aq;'ef;jrif;oDvm tpSueaom ausmuf\ tpdwwYkd udk "mwk-"mwfwYdk [k ac:qkd k f d k f f tyfueouJoYdk xkUd twlyif puKponfwYdk onfvnf; (,if;) ausmuf"mwfwYdkEihf wlMuaomaMumifh "mwk-"mwf k f h S wkYd rnfue\/ rSeay\-todPfEihf odtyfaom a,sw&m;wkYd \ tpdwjf zpfueaom puKpaom oabm k f f S k f wkYd onf (aq;'ef; jrif;oDvm ponfwYdkuoYdkyif) qef;Mu,f Muygayuke\/ wGiw&yf/ wenf;um;-uk,[k hJ f f d f qktyfaom taygif;\ tpdwjf zpfueaom tcsi;csi;uGjJ ym;aom vuPmjzifh yki;jcm;tyfueaom (&o) tpmrS d k f f f d f k f jzpfaom t&nftESpf (aomPdw) aoG;tpSonfwYdk "mwf[aom trnfonf jzpfouJoYdk xkUd twlyif cEm d l h ig;yg;taygif;[k qktyfaom twabm\ tpdwjf zpfueaom puK ponfwYdkvnf; "mwk-"mwf [laom d k f trnfudk odtyf\/ odoifonf rSeay\- puKponfwYdkonf tcsi;csi; uGjJ ym;aom vuPmjzifh yki;jcm; h f f f d f tyfvsufMdS uay\? 0g-jcm;em;vsufMdS uay\? wGiw&yf/ wenf;aomfum; "mwk-"mwf[aom trnfonf f l ZD0ac: toufaumifr[kwaom oabmw&m;rQ\ 0g-oufroabmw&m;rQ\ trnfaywnf;/ xkUd aMumifyif f hJ h jrwfpmbk&m;onf ]](ykuK omwd) &[ef;? a,musfm;onf (q"mwka&m) "mwf 6-yg;rQomSd\}} okdYtpSdaom G a'oemwkYd toufaumif[k xifrwr- ZD0onmukd y,fEwjf cif;tusK;iSg "mwfw&m;ukd a[mMum;awmfrav S f I I d l onf/ wGifw&yf/ xkUd aMumifh qkcorQaom teuftvktm;jzifh (puK) rsufpvnf;[kw\? if;onf ("mwk) "mwfvnf; d hJ d d f [kw\? xkEpyg;aom taMumif;aMumifh (puK"mwk) puK"mwf-rsup"mwfrnf\/y/ raem0dnmPfvnf; [kw\? f d S f f d f if;onf ("mwk)"mwfvnf;[kw\? xkEpyg;aomtaMumif;aMumifh (raem0dnmP"mwk) raem0dnmP"mwfrnf\/ f d S f okYd vQif "mwfwYdk aS;OD;pGm o'geuftm;jzifh tqk;tjzwfudk odtyf\/ H

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ)

108

519/ vuPmponfwYdk jzifh [lonfum; puK-rsufpponfwYdk \ vuPm ponftm;jzifh "mwfwYdk d tqk;tjzwfudk odtyf\/ okYd aomfvnf; if;wkYd \ ,if;vuPm ponfwYdkurum; cEea'o qkcNhJ yD;aom enf; H dk l d d jzifyif odtyfue\/ h k f tpOftm;jzifh [laom t&mvnf; aS; qkcaom jzpfpOfponfwYdk wif a'oem tpOfomvQif oifay d hJ G h onf? xkoYdk oifaom a'oemtpOfuvnf; taMumif;tusKd;ukd tpOftwki; yki;jcm;onfh tvktm;jzifh d h dk d f d f d a[mtyfayonf/ t>rufrQjy&vQif puK"mwfEihf ly"mwf[aom ESpyg;onf taMumif;ypn;aywnf;? S l f f puK0dnmP"mwfonf tusKd;yp,yeaywnf;/ tvk;pkwYdk enf;yif/ k f H H 117 520/ xkrQSonfh tjzpftm;jzifh [l&m qkvonfrm xkxowf tbd"rm ygVd&yfwYdk ]]tmbm d d d dk S d dk k "mwf okb"mwf tmumomeOm,we"mwf 0dnmPOm,we"mwf tmudOnm,we"mwf ae0onm emonm ,we"mwf onma0',dweda&m""mwf}} ]]umr"mwf Asmyg'"mwf 0d[om"mwf? aeur"mwf tAsmyg'"mwf t0d[om"mwf }} ]]okc"mwf 'ku"mwf aomre"mwf a'gre"mwf Oayum"mwf t0dZm"mwf}} ]]tm&rm "mwf edur"mwf y&ur"mwf}} ]][De"mwf rZdr"mwf yPDw"mwf}} ]]yx0D"mwf tmayg"mwf awaZm"mwf 0ga,m"mwf}} ]]tmumo"mwf 0dnmP"mwf}} ]]ocFw"mwf tocFw"mwf}} ]]rsm;aom"mwf trsKd;rsKd;aom "mwf Sdonfh avmu}}[l okdYtpSdaom "mwfwkdYonfif; tjcm;wyg;aom "mwfwYdk onfif; xifue\ awGU&ukef k f \/ okYd jzpfygvsuf tvk;pkaom "mwfwYdk \ tpGr;tm;jzifh tyki;tjcm;ukd ryrl tb,faMumifh 18-yg;[laom H H f d f h tyki;tjcm;ukom yygoenf;[k ar;jim;tH?h y&rwoabmtm;jzifh xifm;Sueaom tm;vk;aom"mwfwYdk onf d f d S d k f H xkd 18-yg;wkdY twGi;0ifaomaMumif[k ajztyf\/ f h twGi;0ifyrm-tmbm"mwf-tvif;"mwf[onf (va&mif aea&mif rD;a&mif paom) tqif;-ly"mwfom f Hk S l jzpfonf/ (wifw,fonf[k xif&aom) okb"mwfonfum; ly"mwfponfEihf pyf\? tb,faMumifenf;- (&m* h S h h jzpfaMumif;) okbedrw-wifw,fonf xif&aom tjcif;t&mjzpfaomaMumifh aywnf;/ rSe\-wifw,fonf d f h f h xif&aom tjcif;t&m-okbedrwonf okb"mwfrnf\? ,if; okbedrwonfvnf; ly"mwf ponfrS tvGw[k d f d f f rSay/ wenf;um; ukov0dyguf\ tmkjH zpfueaom ly"mwf o'"mwf ponfwYdk onfyifvQif okb"mwf d k f aywnf;? xkUd aMumifh okb"mwfonf ly"mwf ponfom jzpfonf/ tmumomeOm,we "mwf ponfwYdk pdwonf raem0dnmP"mwfomvQif jzpf\? <uif;aom xkd (pdwEihf ,SOaom) apwoduwYdkonf "r"mwfomvQif f f S f f jzpf\/ onma0'emwkYd \ csKyf&monm a0',dw eda&m""mwfonfum; y&rwoabmtm;jzifh rSay? ,if;"mwf d onf raem0dnmP"mwf "r"mwf[aom "mwf 2-yg;wkdY\ csKyfjcif;rQom jzpfonf/ l umr"mwf[onf "r"mwfrQonfrvnf; jzpf\/ tqkEitnD a[mawmfronfrm-]]xkwif umr"mwf l l d S hf l S d G [lonf tb,fenf;? umrtmkudk vkcsifEpoufrEihf ,SOaom BuHjcif; txl;BuHjcif; rSm;,Gi;pGm BuHjcif;-rdpm H d S f I S f f ouFyaywnf;}}[lyifwnf;/ wenf; 18-yg;aom "mwfwYdkonfvnf; umr"mwf rnf\/ tqkdESifhtnD a[mawmfronfrm-]]atmufrS t0Dpi&Judk tqk;tyki;tjcm;y txufrS y&edrw0o0wD ewfwYdk udk twGi;oGi; l S d H d f d f f tMum; twGif; umrbkHjzpfukefaom umrbk twGi;0ifueaom tMuifcEm"mwf tm,wewkYd H f k f onfif; tMuifywYdk onfif; tMuifa0'emonf onmonfif; tMuifocFg&wkYd onfif; tMuif0nmPfonf k f d if; Sdukef\? cEmponfudk umr"mwf[k qktyf\}}[lyifwnf;/ d 118 aeur"mwf[onf (aeur0wuf[aom) "r"mwfyif/ ]]ukovw&m;tm;vk;wkYd vnf; aeur l d l dk f H "mwfrnf\}}[k a[mawmfraomaMumifh raem0dnmP"mwfonfvnf; aeur"mwf rnfao;\/ Asmyg'"mwf l 1 0d[om"mwf tAsmyg'"mwf t0d[om"mwf okc 'ku aomre a'gre Oayum t0dZm tm&r edur y&ur "mwfwYdkonf "r"mwfomvQif jzpfonf/ [De"mwf rZdr"mwf yPDw"mwfwYdk onf 18-yg;aom "mwfrQomjzpfonf/ Si;jy&vQif ,kwnaom puK f f hH ponfwYdkonf [De"mwfrnf\? tv,ftvwfEihf tjrwfwYdk onf rZdr"mwfEihf yPDw"mwf rnfue\/ rkcstm; S S k f jzifrum; tukovjf zpfueaom "r"mwfEihf raem0dnmP"mwfwYdkonf [De"mwf rnf\? avmuDuovf h l dk k f S k dk tAsmuw jzpfueaom "rEihf raem0dnmP"mwf 2-yg;wkYd onfif; puKtpSaom "mwfwYdk onfif; rZdr"mwf k f S d rnf\? avmukw&m jzpfueaom "r"mwfEihf raem0dnmP"mwfwYdkonf yPDw"mwf rnf\/ k f S

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ)

109

yx0D awaZm 0ga,m"mwfwYdkonf azm|A"mwfomvQif jzpfonf? tmayg"mwfEihf tmumo"mwfonf "r S "mwfomvQifjzpfonf/ 0dnmP"mwfonf puK0dnmPfpaom 0dnmP"mwf ckepfyg;\ tusO;omvQif jzpfonf/ f 17-yg;aom "mwfwYdk onfif; (edAmefrwyg;aom) "r"mwfwpdwonfif; ocFw"mwf rnf\/ (edAmef S f [laom) tocFw"mwfonfum; "r"mwfwpdwomvQif jzpfonf/ rsm;aom"mwf trsKd;rsKd;aom"mwf Saom f d avmu [lonf 18-yg;aom "mwftjym;rQomvQifjzpfonf/ okYd vQif y&rw oabmtm;jzifh xifm;Sueaom S d k f tm;vk; aom"mwfwYdk onf xkd 18-yg;wkYd twGi;0ifaomaMumifh 18-yg;wkYd uom a[mawmfrl (tyfue)\/ H f dk k f 521/ wenf;aomfum; tmkudk odjcif;oabmSaom pdw0nmPf toufaumif ow0gaumif[k trSwf H d f d rSm;aom ow0gwkYd \ xktrSwrm;aom ZD0onmukd EIwy,fjcif;tusKd;iSg 18-yg;wkYd uomvQif a[mawmfrl d f S f dk (tyfue)\/ rSef\-tmkudk odjcif;oabmSaom pdw0nmPf toufaumif ow0gaumif[k trSwrm;aom k f H d f d f S ow0gwkYd onf SMd u\? xkow0gwkYd tm; puK0dnmPf"mwf aomw0dnmPf"mwf Cme0dnmPf"mwf Zd0g0dnmPf d S "mwf um,0dnmPf"mwf raem"mwf raem0dnmPf"mwf tjym;tm;jzifh xkpw0nmPf\ wckwnf;r[kwyJ d d f d f rsm;onf\ tjzpfuif; rsufpEitqif;paom taMumif;wkYd Eihf pyfjzpf&aomaMumifh rNrJonf\tjzpfuif; dk d S hf S dk jyawmfrNl yD;vQif Snjf rifpmaom umvywfv; ude;atmif;aeaom (toufaumif ow0gaumif[k trSwrm;rI) h G Hk f f S ZD0onmukd EIwy,fawmfrvaom jrwfpmbk&m;onf 18-yg;aom "mwfwYdk udk jyawmfrl (tyfue) ayonf/ f l dk G k f tenf;i,f qkz,ao;\-xkUd twlyif a0ae,swkYd \ tvktZmo, tpGr;tm;jzifvnf; jyawmfrl (tyfue) d G f dS d f h k f ayonf/ qkvonfrm-rusO;vGe; rus,ve;aom "mwka'oemjzifh qk;rnTeMf um;xkuueaom tMuif d dk S f f f G f H d f k f a0ae,s ow0gwkYd onf Sue\? xka0ae,sow0gwkYd \ tvktudu\ tpGr;tm;jzifh 18-yg;wkYd uomvQif d k f d d f f dk jyawmfrl (tyfue)ayonf/ k f tMuiftMuif tjym;tm;jzifh a[mjyvQif a0ae,sow0gwkYd \ ESv;wkYd (ude;ae Hk f aom) t0dZmarSmifonf xkd jrwfpmbk&m;\ w&m;awmfwefc;jzifh y,fazsmuftyfonfjzpf G dk (0g-y,fazsmufvuaomaMumif) wcPcsif; ysufp;aysmufu,jf cif;okYd a&muf\? xkxdk dk f h D G d tusO;tus,f enf;tjym;jzifh jrwfpmbk&m;onf w&m;ukd a[mjyawmfray\/ f G l okYd vQif "mwfwYdk xkd (18-yg;)rQ Sonftjzpfjzifh tqk;tjzwfudk odtyf\/ d h H 119 522/ ac:qkd a&wGujf cif;tm;jzifh [l&m aS;OD;pGm puK"mwfonf trsKd;Zmwftm;jzifh puKyom' tvkd wyg;wnf;aom w&m;[lomvQif ac:qka&wGujf cif;okYd a&muf\/ xkUd twlyif aomw Cme Zd0g um, d S ly o' *E &o "mwfwYdk onf aomwyom' ponfwYdk tvktm;jzifh wyg;wnf;aom w&m;[lomvQif ac:qkd d a&wGujf cif;okYd a&mufue\/ azm|A"mwfonfum; yx0DawaZm 0ga,mwkYd tvktm;jzifh 3-yg;aom w&m;wkYd k f d [l ac:qka&wGujf cif;okYd a&muf\/ puK0dnmPf"mwfonf ukov0dyguf tukov0dyguftvktm;jzifh 2-yg; d d aom w&m;wkYd [ ac:qka&wGujf cif;okYd a&muf\/ aomw Cme Zd0g um,0dnmPf"mwfwYdk onf xkUd twlyif/ l d S raem"mwfonfum; yO'g&m0Ze;ESihf ukov0dyguf tukov0dyguf or#pKd ef;wkYd \ tvktm;jzifh 3-yg;aom G f d d w&m;wkYd [ ac:qka&wGujf cif;okYd a&muf\/ "r"mwfonf (a0'em onm ocFg&[laom)ok;yg;aom emrfcEm l d H wkYd \if; 16-yg;aom okcrkywYdk \if; (edAmef) tocFw"mwf\ if;tvktm;jzifh 20-aom w&m;wkYd [ k f d l ac:qka&wGuf jcif;okYd a&muf\/ raem0dnmPf"mwfonf (yO0nmPf"mwf raem"mwfwYdkr) <uif;aom ukovf d d S dk (21) tukovf (12) tAsmuw0dnmPf (43) wkYd tvktm;jzifh 76-yg;aom w&m;wkYd [ ac:qka&wGujf cif;okYd dk d l d a&muf\/ okdYvQif "mwfwYdk ac:qka&wGujf cif;tm;jzifvnf; tqk;tjzwfudk odtyf\/ d h H

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ)

110

523/ aus;Zl;yjcif; (yp,)tm;jzif[aom tjcif;t&mrl aS;OD;pGmpuK"mwfonf puK0dnmPf"mwftm; h l 0dy,w yka&Zmw twd t0d*w ed, `E, ypn;wkYd tvktm;jzifh 6-yg; aomyp,owdwYdk jzifh aus;Zl; k d f d y\/ tqif;-ly"mwfonf (,if;0dnmPf"mwftm;) yka&Zmw twd t0d* w tm&rP ypn;wkYd tvktm;jzifh f d av;yg;aom yp,owwYdk jzifh aus;Zl;y\/ aomw0dnmPf"mwf ponfwYdk tm; aomw"mwfEihf o'"mwf ponf d S wkdYonf twlyif 6-yg; 4-yg;aom yp,owwYdk jzifh aus;Zl;yuke\/ ig;yg;ukeaom ,if;0dnmPf"mwfwYdk tm; d f f tm0Ze;raem"mwfonf teE& oreE&ewd 0d*w teE lyed,wkYd tvktm;jzifh ig;yg;aom yp,owwYdk jzifh f d d aus;Zl;y\/ ,if;0dnmPf"mwfig;yg;vk;wkYd onfvnf; or#pKd ef;raem"mwftm; xkUd twlyif aus;Zl;y\/ or#pKd ef; H d d raem"mwfonf oE&Praem0dnmP"mwftm; xkUd twlyif aus;Zl;y\/ ,if;oE&Ponfvnf; 0ka|mraem D D 0dnmP"mwftm;? ,if; 0ka|monf aZmraem0dnmP"mwftm; xkUd twlyif aus;Zl;y\/ aZmraem 0dnmP"mwf onfum; tjcm;rJh aZmraem0dnmP"mwftm; xkig;ypn;wkYd Eihf tmao0eypn; [laom 6 n;wkYd jzifh aus;Zl; d f S f -yp f y\/ onfum; aS;OD;pGm yO'g& enf;wnf;/ G raem'Gg&um; b0ifraem0dnmP"mwfonf tm0Ze;raem0dnmP"mwftm;? ,if;tm0Ze;onf aZmraem f f 0dnmP"mwftm; aS;jzpfaomig;ypn;wkYd jzifh aus;Zl;y\/ "r"mwfonfum; ckepfyg;aom 0dnmP"mwf wkYd tm; f o[Zmw tnrn ed, or,w twd t0d*w tpSueaom rsm;aomtjym;Saom ypn;wkYd jzifh aus;Zl;y k d k f d f \/ puK"mwfponfwYdk onfif;? tcsKdUaom "r"mwfonfif; tcsKdUaom raem0dnmP"mwftm; tm&rP ypn; f ponfwYdkjzifvnf; aus;Zl;yuke\/ qufjyOD;tHh - puK0dnmP"mwf ponfwYdk tm; puK"mwf ly"mwf ponfwYdk h f oufoufomvQif aus;Zl;yMuonf r[kwao;? pifppfaomfum; tvif;a&mif ponfwYdkonfvnf; aus;Zl;yMu f ao;\/ xkUd aMumifh aS;q&mwkYd u rdeYf qawmfrMl uonfrmdk S 120 rsufpd tqif; ta&miftvif; ESv;oGi;rIwYdk udk pGr puK0dnmPfonf jzpf Hk f J DS \/ em; toH tayguftMum; ESv;oGi;rIwYdk udk pGr aomw0dnmPfonf jzpf\/ Hk f J DS ESmacgif; teHY av ESv;oGi;rIwYdk udk pGr Cme0dnmPfonf jzpf\/ vQm t&om t&nf Hk f J DS tpk"mwf ESv;oGi;rIwYdk udk pGr Zd0g0dnmPfonf jzpf\/ ukd,f (tMunf) tawGU yx0D d Hk f J DS S "mwf ESv;oGi;rIwYdk udk pGr um,0dnmPfonf jzpf\/ b0ifpwf (re) oabmw&m; Hk f J DS d tmkH ESv;oGi;rIwYdk udk pGr raem0dnmPfonfjzpf\-[lyif wnf;/ Hk f J DS ,ck qkcaom pum;onf t&m tusOf;aywnf;/ tus,ftm;jzifh aus;Zl;yykH tjym;onf y#dp d hJ orkyg'fudk tus,fjy&m xifm; jzpfvwH/ okYd vQif "mwfwYdk aus;Zl;yjcif; tm;jzifvnf; tqk;tjzwfudk S h h H odtyf\/ 524/ Ityfaomtm;jzifh [l&m qkvonfrm ocFw"mwftm;vk;wkYd uyifvQif (cPok;yg;rS) aS;tzkYd d dk S H dk H aemuftzkYd wYdk uif;qdwaomtm;jzifif;? ckiNf rJjcif; wifw,fjcif; csr;omjcif; twtjzpfwYdkrS qdwoO;aom f h d h f f k f tm;jzifif;? taMumif;wkYd Eipyf jzpf&jcif;tm;jzifif; Ityfue\/ h S hf h k f txl;tm;jzifrl "mwf (18-yg;)wkYd wif puK"mwfudk pnf\rsufEmjyifuoYdk rSwtyf\? tqif; ly"mwf h G S hJ f ukd wD;acgufp&m'kwuoYdk rSwtyf\? jrifor-puK0dnmPf"mwfudk xGuay:vmaom toHuoYdk rSwtyf\/ f hJ f d I f hJ f xkUd jyif puK"mwfudk aMu;rkjH yifuoYdk rSwtyf\? ly"mwfudk rsufEmuJoYdk rSwtyf\? puK0dnmPf"mwfudk rsuEm hJ f S h f f S &dyuoYdk rSwtyf\/ wenf;um; puK"mwfudk BuHrsm; ESr;aphrsm;uJoYdk rSwtyf\? ly"mwfudk BuHnppuf f hJ f f h f f qDBudwqwYdk zdnyBf udwonfh 'kwwH usnfayGUuJoYdk rSwtyf\? puK0dnmPf "mwfudk BuH&nf qDwYdk uoYkd f Hk f f h f hJ rSwtyf\/ xkYd jyif puK"mwfudk rD;yGwcuoYdk rSwtyf\? ly"mwfudk rD;yGwwuoYdk rSwtyf\? puK0dnmPf f f Hk hJ f f H hJ f "mwfudk rD;uJoYdk rSwtyf\? aomw"mwf ponfwYdk vnf; enf;yif/ h f raem"mwfurl jzpfoifonf tm;avsmpm puK0dnmPf"mwf ponfwYdk\ aSUoGm; aemufvuuoYdk dk h f G dk f hJ rSwtyf\/ f "r"mwfxrS a0'emuEmukd jrm;ajimifuoYdkif;? wHusifuoYdk if; rSwtyf\/ onmuEm ocFg&uEmwkYd udk J h hJ hJ f a0'em[laom jrm;ajimifwusiwYdkEihf ,SOjf cif;aMumifh emusiaeolwYdkuoYdk rSwtyfue\? wenf;um;-ykxZOf h H f S f hJ f k f k wkYd \ onmukd (r&Ekionfu) awmifwjcif;ESihf pyfaom qif;&Judk jzpfapwwfaomaMumifh tcsn;ES;vufqyf d f dk h f D k uJoYdk if;? r[kwrrSeaom trSwerwudk ,lwwfaomaMumifh awmorifuoYdk if; rSwtyf\/ ocFg&wkdYukd h f f f d d f hJ f

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ)

111

y#doaE ypfcswwfaomaMumifh rD;usD;wGi; ypfcswwfonfh a,musfm;wkYd uoYdk if;? Zmwd'u vkuygvmaom f hJ k d f aMumifh &JyvywYdk vuygvmonfh ck;olwYdk uoYdk if;? tusKd;rJ[orQukd aqmifvmwwfonfh cEmtpOf\ taMumif; k d f dk f d hJ h l jzpfaomaMumifh tqdyyif\ rsKd;aphwYdk uoYdk if; rSwtyfue\/ okcrkyudk trsKd;rsKd;aom uyfESypufwwfonfh f hJ f k f k f d f Oy'a0gwkYd \ taMumif;edrwf jzpfaomaMumifh y'krmMumtoGixif&aom oif"epufuoYdk rSwtyf\/ tocFw d f k f hJ f "mwfurum; taouif;aomtm;jzifif;? Nidrouf Nidr;at;aomtm;jzifif;? ab;Nidr;aomtm;jzifif; rSwtyf\? dk l h f f h f h f tb,faMumifenf;-tusKd;rJtvk;pkudk aqmifwwf jzpfapwwfaom ocFw'kutaygif; &m*tpSaom udavom h h h H H d 'kutaygif;\ qefYusizuf jzpfaomaMumifh aywnf;/ f 121 raem0dnmP"mwfudk tmkwYdk wnfwjhH cif;rSaomaMumifh awmarsmufuoYdk if;? qk;rEkicaom H d hJ H d f J aMumifh jrif;,kwjf rif;qk;uJoYdkif;? vk&m&mtmkrsm; usom;wwfaomaMumifh aumif;uifoYdk ajrmufwifvuaom d h d H G dk f 'kwuoYdk if;? avmb a'go tpSaom trsKd;rsKd;aom udavomwkYd \ toGiEihf ,SOaomaMumifh ujy&myGobif f hJ d f S f J toGitrsKd;rsKd;ukd aqmifonfh uajconfuoYdk if; rSwtyf\/ wGifw&yf/ f hJ f qkcaompum;onf "mwfwYdkudk tus,jf yqkcsuf pum;t>rufaywnf;/ d hJ d

onfum; olawmfaumif;taygif;wkdY\ 0rf;ajrmufjcif;iSg jyKpD&if(tyf)aom 0dok'dr*fusrf;0,f ynmbm0emt&m tm,we"mwfwkdYukd tus,fjycsuf (tm,we"mwkeda'o)rnfaom wq,fh ig;ckajrmuf tykdif;tcPf;aywnf;/ (tm,we"mwfwkdYukd tus,fjycsuf NyD;\)

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ)

112

16-`E,opea'o-a`Eopmwkudk d d Yd tus,jf ycsuf


a`EwkdYukd tus,fjyqkdcsuf
122 525/ "mwfwkdY\ tjcm;rJh (pmyk'f 430) tusOf;jycJaom a`EwUdk [lonfrm puKa`E aomwda`E d h S Cmeda`E Zd0a`E um,da`E reda`E wda`E yk&oa`E ZD0wa`E okca`E 'kua`E aomreda`E a'greda`E dS d d d d d d Oayua`E o'da`E 0D&,a`E owda`E orm"da`E ynda`E tenmwnmrDwa`E tnda`E tnmwm0da`E-[laom d d d d 22-yg;aom a`EwYdk aywnf;/ xkd a`EwYdk o'geuftm;jzifif;? vuPmponfwYdk jzifif;? tpOftm;jzifif;? uGjJ ym;jcif; SrStm;jzifif;? h h h d d h udptm;jzifif;? bktm;jzifif; tqk;tjzwfudk od&m\/ h H h H xkwif aS;OD;pGm puKponfwYdk \ teufudk ]]puww-tqif;ukd om,mwwf-jywwfaomaMumifh puK d G D d rnf\}} okYd tpSaomenf;jzifjh ycJNh yD; jzpfonf/ aemufq; a`Eo;yg;wkYd wirum; yXra`Eudk t&d,mr*f\ d Hk Hk G f l aS;tzkYd rod&ao; ( tenmwrnf)aom trdueAmefudk wenf; opmav;yg;w&m;ukd (Zmedmrd-mrDw) f d d od&ayvdrrnf[k okYd &nf, usifaomolrm jzpfaomaMumifif; (`E,|) tpk;&jcif;teuf\ jzpfoifaom hf G f h S h d d h aMumifif; ]]tenmwnmrDwa`E}}[l ac:qkdtyf\/ 'kw,a`Eonf (tmZmeetnm) yXrr*fjzifh odNyD; h d d aom tyki;tjcm;jzifh odaomaMumifif; `E,|\ jzpfoifaomaMumifif; tnda`Ernf\/ wwd, a`Eonf d f h d h h opmav;yg;wkYd NyD;NyD;aomodjcif;udp Sonfjzpf (tnmwm0D) odNyD;rnfaom &[Emyk*Kd vftm; jzpfaomaMumifh d if; `Ed,|\ jzpfoifaomaMumifif; tnmwm0da`Ernf\/ k h h (`E,|) tpk;&jcif;teufrnfonf tb,fygenf;[lr?l (E) tpk;&aomtaMumif; uHudk (vd*|) d d d F jyaomteuf 0g-jyaMumif;teufonf `E,|rnf\? (E)tpk;&aom jrwfpmbk&m;u (a'odw|) a[mtyf d d G aom teufonf `E,|rnf\/ (E)tpk;&aom jrwfpmbk&m;onf ('d||) jriftyfaomteufonf `E,| d d G d rnf\/ (E) tpk;&aomuHu (od||) jzpfaptyfaomteufonf `E,|rnf\? (E) tpk;&aom jrwfpm d d d G bk&m;onf (Zk||) rS0tyfaom teufonf `E,|rnf\/ xkd E|tvk;pkuvnf; ,SOoifonftm; avsmfpm D J d H H dk f h G ,SOtyf\/ csJUjytHh-uk,wirepm odawmfrNl yD;aom jrwfpmbk&m;onf uk,awmfEihf pdwawmfudk tvGetuJ f d f dk f S f G G d f S f f tpk;&jcif;aMumifh tpk;&ol (E)rnfay\? ukovuH tukovuonfvnf; (E) tpk;&aom w&m;rnfay\? d d dk f dk f H d taMumif;rSm uHwYdk rnforQ tpk;r&aomaMumifaywnf;/ xkUd aMumifyifvQif t&m uHujzpf aptyfueaom l d h h k f (0g-uHaMumifh jzpfueaom) puK-rsufptpSaom a`EwYdk onf (olwYdk \taMumif;jzpfaom) ukovuH k f d d dk f tukovuudk jywwfue\? xkuovf tukovuuvnf; jzpfaptyfue\? xkUd aMumifh (Ev*|) dk f H k f d k dk dk f H k f d F tpk;&aom uHudk jywwfaom teufoabmaMumifif; (Eo||) tpk;&aomuHu jzpfaptyfaom teufoabm d h d d aMumifif; `E,rnfue\/ xka`E tm;vk;wkYd uvnf; jrwfpmbk&m;onf [kwwi;rSepm jyawmfrtyfue\ h d k f d H dk G f dk f f G l k f xk;xGi;vnf; odawmfrtyfue\? xkUd aMumifh (Ea'odw|) tpk;&aom jrwfpmbk&m;u jytyfaom teuf d f l k f d G oabmaMumifif; (E'||) jrwfpmbk&m;odjriftyfaom teufoabmaMumifif; `E,rnfue\/ &[ef; h d G h d k f wkYd \ tSijf zpfawmfraom xkjd rwfpmbk&m;onfyifvQif tcsKdUa`EwYdk udk tmkH yvsuf rS0jJ cif;jzifh tcsKdUa`EwYdk udk l G D yGg;apvsuf rS0jJ cif;jzifh rS0awmfrtyfue\? xkUd aMumifh (EZ||) tpk;&aom jrwfpmbk&m; rS0tyfaom teuf D D J l k f k d G D J oabmaMumifvnf; `E,rnfue\/ h d k f 123 (toif,wd tjynft0Sonf) wenf;aomfum; (tm"dyp-t"dywdbm0) tBuD;tr;tjzpf[k h k h d h qktyfaom (&d,|) tpk;&jcif;teufoabmaMumifh ,if;puKponfwYdkonf `E,a`E rnfue\/ rSeay d d d k f f \-jrifor-puK0dnmPf ponfwYdkjzpf&m (puK)rsupponfwYdk\ BuD;r; tkyp;jcif;onf xifm;ay\? tb,fh d I f d f dk S aMumifqaomf-xkpuK-rsupponfwYdk xufjruf tm;aumif;vQif jrifrponfwYdk xufjruf tm;aumif;jcif;aMumifh h dk d f d I if; (if;wkYd ) EkUH nHtm;enf;vQif jrifrponfwYdk EkUH nHtm;enf;jcif;aMumifif; jzpfayonf/ ,ck qkcaom h I h h d hJ pum;onf a`EwYdk aS;OD;pGm o'geuftm;jzifh tqk;tjzwfaywnf;/ H

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ)

113

vuPmponfwYdk jzifh [l&m vuPm &o ypKy|mef y'|mefwYdkjzifvnf; puKponfwYdk\ tqk;tjzwf h H ukd od&m\-um;teuf/ okYd aomfvnf; ,if;puKponfwYdk \ xkvuPmponfwYdk udk cEea'o qkcNhJ yD;om d d d jzpfonf/ rSe\-ynda`EtpSaom av;yg;aom a`EwYdk onf tarm[yif jzpfonf/ <uif;aom a`Ew&m; uk,f f d d wkYd onf xkcEea'o okytm;jzifyif vmuke\/ d d f h f 526/ tpOftm;jzifh [l&m tpOfonfvnf; a'oemtpOfomjzpfonf/ xka`E 22-yg;wkdYwGif tZw d w&m;wkYd udk yki;jcm;odjcif;jzifh t&d,mbkH t&d,mzkvudk &jcif;jzpfonf? xkUd aMumifh twabm twGi;0ifuef d f d f f k aom puKa`EponfwYdk udk aS;OD;pGm a[mawmfrayonf/ xktwabmonf tMuifw&m;ukd pGr tr[lif; tzkd l d J DS [lif; ac:qka&wGujf cif;okYd a&muf\? tr-tzkjd zpfaMumif; xkw&m;um; kyyif[k jyjcif;iSg xkUd aemif d d f wda`E yk&oa`EwkdYukd a[mawmfrlayonf/ xkda`E 2-yg;onfvnf; ZD0wa`EEipyf jzpf&onf[k odapjcif;iSg d d d d S hf xkUd aemif ZD0wa`Eudk a[mawmfronf/ ,if;ZD0wa`E rjywfjzpfae orQumvywfv; cHpm;rIa0'emwkYd \ d d l d d Hk qkwepf&yfpjJ cif;rnfonfrS?d ,if;cHpm;rIa0'emtm;vk;onfvnf; qif;&Jcsn;om[k odapjcif;iSg xkUd aemif okca`E f H f d ponfwYdk udk a[mawmfronf/ xkcpm;rIa0'emcsKyf&eftwGuf w&m;wkYd udk jzpfyg;aptyfonf[k tusify#dywfudk l d H G h jyjcif;iSg xkUd aemif o'gtpSaoma`EwYdk udk a[mawmfronf/ o'gponfudk yGg;apaom tusifjh zifh rdr d l d aS;OD;pGm w&m;jzpfay:onf[k tusify#dywf\ tcsnf;ES;r[kwaMumif;ukd jyjcif;iSg xkUd aemif tenmwnmrD h D f wda`Eudk a[mawmfronf/ ,if;a`E\yif tusKd;jzpfaomaMumifif; ,if;rSaemuf tjcm;rJ yGg;aptyfaom l h h aMumifif; xkUd aemif tnda`Eudk a[mawmfronf/ xkraemuf yGg;aprI-bm0emjzifh a`Eu&onf? if;ukd h l d S dk &vQifvnf; xkxuftvGef yzG,up wpkwckrQ rSawmhNyD[k odapjcif;iSg tjrwfq; oufom&mjzpfaom tnwm d f d H d Hk 0da`Eudk tqk; a[mawmfronf/ onfum; a`EwYdk tpOfaywnf;/ H l uGjJ ym;jcif; SrStm;jzifh [laom t&m ZD0wa`E\omvQif uGjJ ym;jcif;Sonf? if;onf kyZ0wa`E d d d d d f D d d emrfZD0dwda`E[k 2-yg;tjym;Sd\? <uif;aom a`EwYdk rm tuGtjym;rSd wyg;pDom jzpfonf/ okYd vQif a`E S J wkYd uGjJ ym;jcif; Sd rStm;jzifh tqk;tjzwfudk od&m\/ d H 527/ udptm;jzifh [l&m a`EwYdk\ udptm; tb,fenf;[lr- ]]pum,weonf puK0dnmP"mwf l tm;if; ,if;ESi,Oaom apwoduw&m;wkYd tm;if; `E,ypn;jzifh aus;Zl;y\}}[k a[mawmfraomaMumifh hf S f f d f l `E,ypn;tjzpfjzifh NyD;aptyfaom rdr\xufjcif; EkUH jcif;ponfjzifh puK0dnmPftpSaom w&m;wkYd udk xuf d f d d onf EkUH onfponfqtyfaom rdr\tjcif;t&mokYd tpOfvuapjcif;onf aS;OD;pGm puKa`E\ udpaywnf;/ dk d dk f aomw Cme Zd0g um,a`EwYdk\ udponf xkUd twlyifwnf;/ 124 xkrS wyg; twljzpfzufw&m;wkYd udk rdrd S d tvkoYdk vkuapjcif;onf reda`E\udpaywnf;/ twljzpfzufw&m;wkYd udk apmifaSmufjcif;onf ZD0wa`E\ udp d d f h d d aywnf;/ tr-tzkwYdk \ vdi-oPmef odaMumif;edrwf tytrl toGitjyif tjcif;t&mwkYd udk jzpfapjcif;onf d f d f wda`E yk&oa`EwYdk\ udpaywnf;/ twljzpfzufw&m;wkYd udk vTr;rk; rdrd rdrEiqiaom keYf &if;aom tjcif; d d f d d S hf dk f t&mokYd a&mufapjcif;onf okc 'ku aomre a'gre a`EwYdk \ udpaywnf;/ Nidroufaumif;jrwfaom f tv,ftvwfoabm tjcif;t&mokYd a&mufapjcif;onf Oayua`E\ udpaywnf;/ qefYusifzufwYdk udk vTr;rk;jcif; d f d onfif; ,SOzufw&m;wkYd udk Munfvifaomtjcif; t&mponfEihf jynfpjHk cif;okYd a&mufapjcif;onfif; (0gf S h Munfvifaom tjcif;t&mponfEihf jynfpapjcif;onfif;) o'da`EponfwYdk\ udpaywnf;/ oum,'d|0pupm S h Hk d d d d oDvAwy&mrmo[laom oHa,mZOf ok;yg;ukd y,fjcif;onfif; ,if;oHa,mZOfwYdk uy,f&ef ,SOzufw&m;wkYd tm; H dk f aS;Ijzpfatmif yjcif;onfif; tenmwnmrDwa`E\ udpaywnf;/ umr&m* Asmyg'ponfwYdk udk acgif;yg; d apjcif; y,fjcif;onfif; twljzpfzufwYdk udk rdrtvkoYdk vkuapjcif;onfif; tnda`E\ udpaywnf;/ udp d d d f tm;vk;wkYd aMumifMh upkurudk y,fjcif;onfif; ,SOzufw&m;wkYd \ trdueAmefoYdk aS;Ijzpfjcif;\ taMumif; H d f I f f d tjzpfonfif; tnmwm0da`E\ udpaywnf;/ okYd vQif a`EwYdk udptm;jzifh tqk;tjzwfudk od&m\/ H 528/ bktm;jzifh [l&m a`E 22-yg;wkYd wif puKaomwCme Zd0g um, wd yk&o okc 'ku H G S d a'gre[laom a`EwYdk onf umrm0p&wkYd omwnf;/ reda`E ZD0wa`E Oayua`EwYdk onfif; o'g 0D&, owd d d d d orm"d ynm-a`EwYdk onfif; bkav;yg;wkYd twGi;0ifue\/ aomreda`Eonf umr ly avmukw&mwkYd \ H f k f tpGr;tm;jzifh bko;yg;taygif; twGi;0if\/ tqkH;okH;yg;aom a`EwYdk onf avmukw&mwkYd om jzpfonf/ f H Hk f okYd vQif a`EwYdk bktm;jzifvnf; tqk;tjzwfudk od&m\/ tusKd;um; okYd oaom &[ef;onfH h H d

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ)

114

xdwvefYrI oHa0*tjzpfrsm;onfjzpf a`EwYdkudk apmifpnf;jcif;-`E,oH0& wnfvsuf f h d a`EwYdk udk yki;jcm;od qif;&J\tqk; t&[wzvudk yEkiayvwH(0g-qif;&J\ qk;&muke&m jzpfaom d f H dk f d f h H f edAmefudk rsuarSmufyEkiayvwH)/ um; tusK;jypum;aywnf;/ f d f h d qkcaompum;onf a`EwYdkudk tus,jf yqkcsuf pum;t>rufaywnf;/ d hJ d

opmwkdYukd tus,fjyqkdcsuf
529/ xka`EwYdk \ tjcm;rJ jyxm;aom opmwkYd [onfrm 'kut&d,opm 'kuork', t&d,opm d h l S 'kuea&m" t&d,opm 'kuea&m"okYd qua&mufonfh tusify#dy'g[laom r*t&d,opm[l av;yg;aom d d dk f h t&d,opmwkYd aywnf;/ xkopmwkYd d 125 a0befaomtm;jzifhif; o'geufvuPm tpSaom tjym;tm;jzifif; twEiteufwYdk d h S hf ukd xkwjf yaomtm;jzifif; r,kwrvGeaomtm;jzifif; tpOftm;jzifif; ZmwdponfwYdk udk qk;jzwfaom h f f h h H tm;jzifhif; Pf\udptm;jzifif; twGi;0ifaom w&m;wkYd \ tjym;tm;jzifif; Oyrmtm;jzifif; h f h h av;csupk pwkutm;jzifif; okntm;jzifif; {u0d"paom tjym;wkYd jzifif; wlaomtzkYd jdS cif; uGjJ ym; f h h h aom tzkYd Sjd cif;tm;jzifif; tqk;tjzwfudk omoemawmf\ oufa&muf&m opa'oem uRr;usiaom h H f f ynmSonf odtyf\/ d xkwif a0befaomtm;jzifh [l&m 'ku ponfwYdk\ av;yg; av;yg;pD a0befxm;onfh teufoabm d G wkYd onf (xkd a0befonftwki;yif) rSeue\ rcRwf,i;ukef tjcm;tjcif;t&m rSue?f ,if;av;yg;pDaom h d f f k f G f d k teufoabmwkYd udk 'kuponfwYdk udk odowYdk onf xl;aomPfjzifh odtyfue\/ tqkEitnD a[mawmfrl l k f d S hf onfrmS ]]'kuopm\ (yDVe|) ESypufjcif;oabm? (ocFw|) aygif;pkytyfaomoabm? (oEmy|) d f ylavmifapjcif;oabm? (0dy&dPmr|) azmufjyefjcif;oabm? 'kuopm\ av;yg;aom 'kuteuf oabmwkYd onf rSeue\ rcRwf,i;ukef tjcm;tjcif;t&mrSue/ ork',opm\ (tm,l[e|)tm; f k f G f d k f xkwjf cif;oabm? (ed'ge|) qif;&J\ taMumif;oabm? (oH a,m*|) qif;&JEi,Oapjcif;oabm? (yvd S hf S f aAm"|) aESmif,uwm;jrpfjcif;oabm? eda&m"opm\ (ed&P|) xGuajrmufjcif;oabm? (0da0u|) h S f f ocFg&wkYd rS uif;qdwjf cif;oabm? (tocFw|) rytyfaomoabm? (trw|) raorysujf cif;oabm? r*opm\ (ed,sme|) xGuajrmufaMumif;oabm? (a[wk|) edAmefa&mufaMumif;oabm? ('e|) edAmef f ukd rsuarSmufjrifjcif;oabm? (tm"dyaw,s|) tBuD;tr;jzpfjcif;oabm? r*opm\ av;yg;aom f r*teuf oabmwkYd onf rSeue\rcRwf,i;ukef tjcm;tjcif;t&mrSuef}} [lyifwnf;/ xkdUjyif ]]'ku f k f G f d k opm\ yDVe| ocFw| oEmy| 0dy&dPmr| (tbd or,|) xl;aomPfjzifh odtyfaomoabm}}okYd ponfvnf; Sao;\/ d okYd jyqkconftwki; av;yg; av;yg;pD a0befjyxm;onfh teufoabmwkYd \ pGr;tm;jzifh 'ku opm d hJ h d f f ponfwYdk udk odtyfue\/ onfum; opmwkYd aS;OD;pGma0befaomtm;jzifh tqk;tjzwfaywnf;/ k f H 530/ o'geuf vuPmtpSaom tjym;tm;jzifh [laom pum; aS;OD;pGm o'geuftm;jzifh 'ku d [laomyk' 'k-[laom o'gonf pufqyz,xif\? pufqyz,f om;qk;ukd 'kyw-[kqMdk u\/ cH-o'g f k f G f k f G d k onf tcsnf;ES; xif\? tcsnf;ES; aumif;uifudk cH-[k qkMd u\/ yXropmonfvnf; rsm;pGmaom Oy'a0g D D wkYd \ wnf&m jzpfaomaMumifh pufqyz,aumif;\? rodrvdrmolwYdk BuHqxm;aom ckiNf rJjcif; wifw,fjcif; k f G f d h csr;omjcif; twtjzpfwYdkrS uif;jcif;aMumifh tcsnf;ES;jzpf\? xkoYdk pufqyz,aumif;jcif; tcsn;ES;jzpfjcif; f D d k f G f f D aMumifh 'ku-[k qktyf\/ d xkrwyg; oH-[laom o'gonf ]](orm*arm) awGUqkjH cif; (oarwH)wuGjzpfonf}} tpSaomyk'wYdk d S d f ,SOjf cif;ukjd y\/ O-[laom o'gonf ]](OyE) jzpfonf (O'dw) jzpfonf}} tpSd aomyk'wYdk jzpfjcif;ukjd y\/ H H f t,-o'gonf taMumif;ukjd y\/ 'kw,opmonfvnf; <uif;aom (ukovf tukovu) taMumif;ESihf d dk dk f H

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ)

115

,SOjf cif;SvQif 'kuopmjzpfjcif;\ taMumif;jzpf\/ okYd tjcm;taMumif;ESi,OvQif 'kuj zpfjcif;\ taMumif; d hf S f jzpfaomaMumifh 'kuork',-[l qkdtyf\/ 126 xkdrSwyg; ed-o'gonf rSjd cif;ukjd y\? a&m"-o'gonf aESmiftr-axmifujdk y\? xkUd aMumifh d f edAmef *wdtm;vk; qdwoO;aomaMumifh oHo&maESmiftr[k qktyfaom ('kua&m") 'kuaxmifrS?d ( H f k f d f d taMumif;aMumif) wwd,opmukd 'kuea&m"-[l qkdtyf\/ wenf;um; xkd edAmefu&vQiovQif oHo&maESmif h d dk f d tdr[k qktyfaom ('kua&m") 'kuaxmif \ rSjd cif; uif;jcif;jzpf\ (tb,faMumif[r)-xk'ua&m"\ qefYusif f d h h l l d k zuf jzpfaomaMumifyif? okYd aom taMumif;aMumifvnf; 'kuea&m"-[l qkdtyf\/ wenf;um; 'ku\ h h d rjzpfjcif;[laom csKyfjcif; \ taMumif;jzpfaomaMumifh 'kuea&m"rnf\/ wGifw&yf/ d xkrwyg; pwkwopmonf tmkH yonfh tvktm;jzifh xk'uea&m"okYd aS;Ijzpfjcif;aMumif('kuea&m") d S d d k d h d 'kucsKyf&mokYd (*pw-*grde)oGm;a&mufwwf\? 'kuea&m"okYd (yk*Kd vf) a&mufjcif;\ taMumif;jzpfaom tusifh d D d y#dy'gvnf;jzpf\1? xkUd aMumifh pwkwopmukd 'kuea&m"*grdey#dy'g-[l qktyf\/ d D d 531/ xdrwyg; opmwkYd udk bk&m;tpSueaom t&d,mwkYd onf xk;xGi; odue\? xkUd aMumifh k S d k f d f k f t&d,mopmwkYd [ qktyfue\/ tqkEitnD a[mawmfronfrml d k f d S hf l S ]]&[ef;wkYd t&d,opmwkYd onf av;yg;wkYd aywnf;/ tb,fav;yg;wkYd enf;/y/ t&d,opm wkYd onf av;yg;wkYd yifwnf;/ t&d,mwkYd onf opmwkYd udk xk;xGi; odue\? xkUd aMumifh t&d, d f k f opmwkYd [ qktyfue\}}[lyifwnf;/ l d k f wenf;aomfum; t&d,rnfaom jrwfpmbk&m;\ opmwkYd jzpfaomaMumifvnf; t&d,opm rnfue\ / G h k f tqkEitnD a[mawmfronfrmd S hf l S ]]&[ef;wkYd ewfEiwuGaomavmu/y/ ewfvwYdk EiwuG jzpfaom ow0gtaygif;xJ aS; S hf l S hf bk&m;wkYd Eihf tvm;wljzpfaom igbk&m;onf t&d,-jrwfaomyk*Kd vf jzpfonf? xkUd aMumifh t&d,opmwkYd S [l qkdtyfukef\}}[lyifwnf;/ wenf;um; opmav;yg;wkYd udk xk;xGi; odNyD;jzpfvQif t&d,mtjzpf NyD;aomaMumifvnf; t&d,opm d f h rnfue\/ tqkEitnD a[mawmfronfrmk f d S hf l S ]]&[ef;wkYd av;yg;aom t&d,opmwkYd udk [kwwi;rSepm odNyD;jzpfaomaMumifh ylaZmftxl;ukd f dk f f G cHxuaom rSepmuk,wif odaom aS;bk&m;wkYd Eihf tvm;wljzpfaom igbk&m;ukd t&d,m [l qktyf\}} dk f f G d f dk S d [lyifwnf;/ wenf;aomfum; (t&d,) rcRwr,Gi; rSeueaom opmwkYd jzpfaomaMumifvnf; t&d,opm rnfue\/ f f f k f h k f t&m t&d,rnfMuonf[onfrm (wx) rSeue\ (t0dwx) rcRwfr,Gi;ukef (t0do0g'u) rcRwf,i;l S f k f f H G f rvGrrSm; apwwfue-um; t&d,-\ teufjzpfonf/ tqkEitnD a[mawmfronfrmJ k f d S hf l S ]]&[ef;wkYd av;yg;aom t&d,opmwkYd onf (wxmed) rSeue\/ (t0dwxmed) rcRwf,i;ukef f k f G f (tenxmed) tjcm;tjcif;t&m rSue?f xkUd aMumifh t&d,opmwkYd [ qktyfue\}} [lyifwnf;/ d k l d k f okYd vQif t&d,opmwkYd o'geuftm;jzifh tqk;tjzwfudk odtyf\/ H 532/ vuPmtpSaom tjym;tm;jzifh tb,foYdk otyfoenf; opmav;yg;wkYd wif 'kuopmonf d d G ESypufjcif;vuPmS\? ylavmifapjcif;udp\? rjywfjzpfaejcif;oabm[k Pftm;aS;Ixif\/ ork', d f d dS opmonf qif;&J\ tpjzpfc&m taMumif;vuPmS\? 'kurjywfpatmif yjcif;udp\? aESmif,S uf wm;jrpf hJ d J dS h onfh taetm;jzifh Pftm;aS;Ixif\/ eda&m"opmonf Nidr;at;jcif;vuPmS\? raTUavsmjcif; rao f d rysufjcif;[laom jynfpaom*kP\? 0g-raorysufjcif;udp\? ykoPmef t&dyerwuif;aomtm;jzifh Iod h Hk f dS dS H f d d f Pftm; aS;Ixif\/ r*opmonf xGuajrmufaMumif; vuPmSd\? udavomukd y,fjcif;udp\ ? f dS

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ)

116

xajrmufonftaejzifh Pftm;aS;Ixif\/ wenf;aomfum; (opmav;yg;wkYd onf) tpOftwki; rjywfjzpf h d f aejcif; (y0w)rjywfjzpfapwwfaom (y0we) qkwepf&yfpjJ cif; (ed0w) qkwepf &yfpapwwfaom (ed0we) d f d f J vuPm Sdukef\/ xkUd twl tpOftwki; ocFwvuPm wPSmvuPm tocFwvuPm edAmefujdk rifjcif; d f 'evuPm Sdukef\/ okYd vQif opmwkYd vuPmtpSaom tjym;tm;jzifh tqk;tjzwfudk odtyf\/ d H 127 533/ twEiteufwYdk udk xkwjf yaomtm;jzifh [laom kpum;&yf aS;OD;pGm twtm;jzifh op|S hf opm\ teufoabm[lonf tb,fenf; [lr-tMuifoabmonf ynmrsupjd zifh pl;pl;pkupuf Iqifjcifuef l f d f dk k aom ynmSwYdk tm; rsufvnuoYdk azmufjyefrm;,Gi;onfvnf; r[kw?f wHvyuoYdk cRwf,i;aponfvnf; d S hf hJ S f S f hJ G f r[kw?f wdwwYdk \ twuoYdk r&tyfaom oabmtxnfu,f Sonfvnf;r[kwf 0g-oabmtxnfu,f d hJ dk d dk rSonfvnf;r[kw?f pifppftm;jzifrl ESypufjcif; trGetptaMumif; Nidr;at;jcif; xGuajrmufaMumif; d h d f f f f tjym;tm;jzifh rSeonf\tjzpf razmufjyefonf\tjzpf t[kwfSdonf\tjzpfjzifh t&d,Pf\ usupm;&m f f tmkH jzpfonfomwnf;/ rD;\yljcif;oabmuJoYdk if; avmu\ tkjd cif;paom yifuoabmuJoYdk if; rSeaom h dk h f razmufjyefaom t[kwaom oabmukd op|-opm\ teufoabm[l odtyf\/ tqkEitnD a[mawmf f dS d S hf rlonfrm-]]&[ef;wkYd onfum; qif;&Jwnf;[laom oabmonfre\? oabmonf rcRwf,i; S S f G f oabmrSm tjcm;tjcif;t&mrS}d } okYd ponfudk csJUodtyf\/ wenf;aomfum;'kuonf rESypufwwfonf rSd (ESypufwwfonf omwnf;)? 'kurwyg;aom w&m;onf d f d f S rESypufwwf ('kuonfom ESypufwwf\)? xkUd aMumifh 'ku ESypufwwfjcif;\ ude;aoNrJjcif; ESypuf d f d f d f f d f wwfjcif; 'ku\ ude;aoNrJjcif;tm;jzifh 'kuudk opm-trSew&m;[k odtyf\/ f f xkwPSmukd MuOf tjcm;w&m;aMumifh 'kuonf rjzpf (xkwPSmaMumifom jzpfonf)? xk'u d d h d k onfvnf; xkwPSmaMumifh rjzpfonfr[kwf (jzpfonfom)? xkUd aMumifh wPSm 'ku\ taMumif;jzpfjcif; d \ ude;aoNrJjcif; 'kutaMumif;jzpfjcif; wPSm\ ude;aoNrJjcif;tm;jzifh wPSmukd opmtrSew&m;[k f f f odtyf\/ edAmefrwyg; Nidr;at;jcif;rnfonf rSd (edAmefonfomvQif Nidr;at;\)? xkeAmefonfvnf; S f f d d rNidr;at;onfr[kwf (Nidr;at;onfomwnf;)? xkUd aMumifh edAmef Nidr;at;jcif;\ ude;aoNrJjcif; f f f f Nidr;at;jcif; edAmef\ ude;aoNrJjcif;tm;jzifh edAmefudk opm-trSew&m;[k odtyf\/ f f f t&d,r*frwyg; xGuajrmufaMumif; rnfonf rSd (t&d,r*fonfom xGuajrmufaMumif; S f f jzpfonf)? xkt&d,r*fonfvnf; xGuajrmufaMumif;rjzpfonfr[kwf (jzpfonfomwnf;)? okYd rcRwf d f {uef [kwreaom xGuajrmufaMumif;jzpfjcif;aMumifh xkt&d,r*fudk opm-trSew&m;[k orkwtyff S f f d f f ac:qkdtyf\/ qkconftwki; rSeaomoabm razmufjyefaom oabmt[kwaomoabmukd av;yg;vk; d hJ h d f f f dS H aom 'kuponfwYdk omrntm;jzifh (op|) opmteufoabm[l ynmSwYdk u rdeYf qawmfrMl uav d dk onf/ oabmteuftm;jziftqk;tjzwfudk odtyf\/ h H 534/ teufwYdk uxwjf yaomtm;jzifh tb,foYdk odtyfoenf;t&m opo'gukd rsm;pGmaom dk k teufwYdk awGU&\/ ,if;teufwYdk um;- ]]trSef (opm)ukd ajymqk&m\ trsufrxGu&m}} ponfwYdk pum;rSe d f f awGU&\/ ]]trSe(opm)wnfueaom orPjAm[PwkYd onf (Zmwdr&P\ wzufurf;okYd ul;ajrmufue\}}) f k f k f ponfwYdk (rkom0g'rS MuOfjcif;[laom) 0d&wdopm awGU&\/ ]]wwfod uRrf;usifMuygonf[k 0efcajymqkMd u H aom 0g'SiwYdk onf trsKd;rsKd;uGjJ ym;aom trSef (opm)wkYd udk tb,faMumifh ajyma[mMuukeoenf;}} ponfwYdk f h f rdpm'd|[aom trSeopm awGU&\/ ]]trSef (opm)onf wyg;wnf;omS\? ESpcajrmufrSay}} ponfwYdk d l f d f k d (y&roap) tjrwfq; trSew&m;jzpf y&ropmrnfaom edAmefif; t&d,r*fif; awGU&\/ ]]av;yg;ukef Hk f aom t&d,opmwkYd wif ukovwYdk onf tb,frQwkYd enf;}} ponfwYdk t&d,opmawGU&\/ xkdopo'gonf G dk f t&mvnf; t&d,opm[laom teuf jzpf\/ okYd vQif opmwkYd &oifaom teufwYdk udk xkwjf yaom h tm;jzifvnf; tqk;tjzwfudk odtyf\/ h H

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ)

117

128 535/ r,kwrvGeaomtm;jzifh [l&m t&d,opmwkYd udk tb,faMumifh r,kwrvGef av;yg;wkYd udk f f h f om a[mawmfrcygoenf;[lr-tjcm;wyg;opm\ rjzpfoifaomaMumifif;? (av;yg;xJr) wyg;yg;ukd rEIwf l hJ l h h S ry,ftyfaomaMumifif; jzpfonf[k ajztyf\/ csJUjytHh-av;yg;wkYd rS tjcm;tyktvGevnf; rjzpfoifay? h d f h av;yg;wkYd wif wyg;aomfvnf; EIwy,foifonf rSay/ tqkEitnD a[mawmfronfrmG f h d d S hf l S ]]&[ef;wkYd avmu orPtrnfcojl zpfap jAm[P trnfcojl zpfap ]ZmwdtpSaom H H d w&m;onf 'kut&d,opm r[kwao;? 'kut&d,opmum; (Zmwd ponfr) wjcm;wyg;om? igonf f S Zmwd tpSaom 'kut&d,opmukd y,fxm; tjcm;'kut&d,opmukd ynwf a[mMum;rnf} qk d d vm&m\? okYd vmjcif;\ taMumif;onf rSay}} okYd ponfyif/ d xdUk jyifvnf; a[mawmfrjl yefonfrmS ]]&[ef;wkYd orPtrnfcojl zpfap jAm[P trnfcojl zpfap wpkwa,mufaomolonf H H H ]&[ef;a*gwr a[mxm;aom 'kuopmonf 'kuyXrt&d,opm r[kwao;? igonf 'kuyXr f t&d,opmukd y,fpeYf tjcm;wyg;aom 'kuyXrt&d,opmukd ynwfa[mMum;rnf}[k okYd ajymqk&m G d \? okYd ajymqkjd cif;\ taMumif;onf rSay}}okYd ponfyif/ d wenf;aomfum; rjywfjzpfaejcif; (y0w)ukd a[mMum;awmfraom jrwfpmbk&m;onf taMumif; d l G (ork',)ESiwuG a[mMum;awmfr\? qkwepf&yfpjJ cif; (ed0w)ukvnf;a&mufaMumif; (Oyg,)ESiwuG a[mMum; hf l f d d hf awmfr\/ okYd jzpf y0wEihf ,if;\taMumif; ed0wdEihf ,if;okYd a&mufaMumif;wkYd \ rQom twkdif;tSnfSdaom l d S S aMumifh av;yg;wkYd uomvQif a[mawmfrcayonf/ xkUd twlyif (y&dan,s) yki;jcm; odtyfaom w&m; dk l hJ d f (y[mwA) y,ftyfaomw&m; (opdumwA) rsuarSmufytyfaomw&m; (bma0wA) yGg;aptyfaom w&m;wkYd f tvktm;jzifif;? wPSm\tmkH wPSm wPSmcsKyf&m ,if;csKyf&mokYd a&mufaMumif;wkYd tvktm;jzifif;? wG,wm d h d h f p&m tmkH xktmk aysmfarGUjcif; wG,wmp&mukd t<uif;rJh y,f&m xky,f&mokYd a&mufaMumif;wkYd tvktm;jzifh d H f d d if; (rQomSaomaMumif) av;yg;wkYd uomvQif a[mawmfrcayonf/ okYd vQif opmwkYd r,kwrvGeaom d h dk l hJ f f tm;jzifh tqk;tjzwfudk odtyf\/ H 536/ tpOftm;jzifh [l&m tpOfonfvnf; a'oemtpOfyif/ xktpOfjzpfyrm opmav;yg;wkYd wif d Hk S G Murf;wrf;xifm;aomaMumifif; ow0gtm;vk;ESihf oufqiaomaMumifif; 'kuopmonfov,\? xkUd aMumifh S h H dk f h d G f ,if;opmukd aS;OD;pGma[mawmfronf/ ,if; 'kuopm\yifvQif taMumif;ukd jyjcif;iSg xk\tjcm;rJ ork', l d h opmukd a[mawmfronf/ taMumif;csKyfjcif;aMumifh tusKd;csKyfonf[k odapjcif;iSg xkUd aemif eda&m" opmukd l a[mawmfronf/ xkea&m"&jcif;\ taMumif;ukjd yjcif;iSg tqk; r*opmukd a[mawmfronf/ wenf; b0 l d d H l csrf;om[laom om,mzG, rufarmukeaom ow0gwkYd tm; xdwvefYroa0* jzpfapjcif;iSg aS;OD;pGm 'kuopm f f f I H ukd a[mawmfronf/ xk'uonf ryyJtvkvvmonfr[kw?f &ac: bk&m;ocif\ zefqif;jcif; ponf l d k d dk aMumifvnf; jzpfonfr[kw?f ork',aMumifyif jzpfonf[k odapjcif;iSg xk\tjcm;rJ ork',opmukd a[m h h d h awmfronf/ xkUd aemif taMumif;ESiwuGaom qif;&J'uu ESypuf (tyf)aomaMumifh xdwvefYaom pdwMdS u l hf k d f f f vsuf 'kurS xGuajrmuf&mukd SmrS;aom ow0gwkYd tm; xGuajrmuf&mukd jrifojzifh oufom&mukd &apjcif; f D f tusKd;iSg eda&m" opmukd a[mawmfronf/ xkUd aemif eda&m"uk&&eftwGuf eda&m"okYd a&mufapwwfaom r*opm l d ukd a[mawmfronf/ okYd vQif opmwkYd tpOftm;jzifh tqk;tjzwfudk odtyf\/ l H 537/ ZmwdponfwYdkudk qk;jzwfaomtm;jzifh [l&m t&d,opmwkYd udk tus,jf yawmfraom jrwfpm H l G bk&m;onf]]Zmwdyd 'kum? Z&myd 'kum? r&Prd 'ku?H aomuy&da'0'ku a'grekyg,momyd 'kum? tyd a,[d ora,ma*g 'kaum? 129 yda,[d 0dya,ma*g 'kaum? ,rpH evbwd wrd 'ku?H oHcawe d d yOKyg 'geuEm 'kum=b0topf jzpfjcif;onfvnf; qif;&Jaywnf;? tkjd cif;onfvnf; qif;&Jaywnf;? aojcif;onfvnf; qif;&Jaywnf;? pk;&dryaqG;jcif; ika<u;jcif; uk,qif;&Jjcif; pdwEv;romjcif; d f l d d f f S Hk jyif;pGm ylyef&jcif;wkYd onfvnf; qif;&JwYdk aywnf;? rcspftyfre;tyfaom yk*Kd vf0wKwkYd Eihf aygif;zuf,OwJG k f S S f ae&jcif;onfvnf; qif;&Jaywnf;? cspcifEpouftyfaomyk*Kd vf 0wKwkYd Eihf uGum&jcif;onfvnf; f S f S J G qif;&Jaywnf;? vkcsifygvsuf tMuift&mukd r&? xkvcsifwmukd r&jcif;-r&Ekiwmukd vkcsijf cif;onf d d dk d f d

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ)

118

vnf; qif;&Jaywnf;? tusOf;tm;jzifh ig;yg;ukeaom Oyg'geuEmwkYd onf qif;&JwYdk aywnf;}}[k 'kuudk f tus,fjy&m 12-yg;aom w&m;wkYd uif;? dk ]],m,H wPSm aygaemb0dum eE&m*o[*wm wMw wMwmbdeEe/ ao,sxd'-umrwPSm D d D H b0wPSm 0db0wPSm=tMuifwPSmonf wzef b0topfudk jzpfapwwf\ ESpoufwyfpjJG cif;ESiwuG f hf jzpf\ 0g-ESpoufwyfpjJG cif; oabmS\ xkxjdk zpf&m&mb0 &&m&mtmk ESpoufaysmarGUwwf\/ f d d H f f if;onf tb,fenf;- umrwPSm-vkcsifp&m umr*kPudk vkcsifEpoufrI b0wPSm-tNrJSdonfh d f d S f taejzifh b0ukd vkcsifEpoufrI 0db0wPSm-aoNyD;aemuftvkvdk b0jywfpjJ cif;ukd vkcsiEpoufr- d S f d d f S f I ok;yg; yifwnf;}}[k ork',ukd tus,fjy&m ok;yg;tjym;Saom wPSmukif;? H H d d ]]a,m wma,0 wPSm, taoo0d&m*eda&ma"m pma*g y#dea*g rkwd temva,m= xkd d wPSm\yifvQif t<uif;rJh ysujf y,fjcif; csKyfjcif;(if;uk) pGeYf jcif; a0;pGmpGeYf jcif; vTwvujf cif; (if;jzif) d f dk h rwG,wmjcif; 0g-rwG,wm&m[laom tMuifoabmonf\? (oabmonf eda&m"aywnf;)}}[k f f dS eda&m"ukd tus,jf y&m oabmw&m;uk,tm;jzifh wyg;wnf;omjzpfaom edAmefuif;? d f dk ]]uwrH 'kuea&m"*grdeD y#dy'g t&d,op?H t,ar0 t&da,m t|*aum ra*g/ ao,sxd' d H orm'd|/y/ ormorm"d='kuea&m"okYd qkua&mufaom tusifjh zpfaom t&d,opmonf tb,fenf;? d d d f t*FgSpfyg;Sdaom t&d,r*fyifwnf;/ if;onf tb,fenf;-orm'd|-rSepmjrifjcif;? orm ouFaygd f G rSepmBuHjcif;? orm0gpm-rSepmajymjcif;? ormuraEm-rSepmyjcif;? ormtmZDa0g-rSepm toufarG;jcif;? f G f G f G f G orm0g,marm-rSepmtm;xkwjf cif;? ormowd-rSepmtrSw&jcif;? ormorm"d-rSepm pl;pkuwnfMunf f G f G f f G d f jcif;wkYd aywnf;}}[k r*udk tus,fjy&m Spyg;aom w&m;wkYd uif;? f dk okYd tm;jzifh opmav;yg;wkYd udk tus,fjy&m ZmwdtpSueaom tMuifw&m;wkYd udk a[mawmfr\? d k f l xkZmwdtpSaom w&m;wkYd udk qk;jzwfaomtm;jzifvnf; opmwkYd tqk;tjzwfudk odtyf\/ d d H h H

'kuukd tus,fjyqkdcsuf Zmwdukd tus,fjycsuf


if;tqk;tjzwfum; tb,fenf;-Zmwdo'gonf rsm;aomteuf\/ csJUjy&vQif Zmwdo'gonf H dS ]]({urd Zmw) wckaomb0ukif; (a'Gyd Zmwda,m) ESpcaomb0wkYd uif;}} [laomygVd b0uka[m\/ d f k dk d ]]0domcg? ed*Prnfaom (orPZmwd) &[ef;rsKd;onfSd\}}[laom ygVd t,ltusifwaom &[ef;taygif; h l edum,ukd a[m\/ ]]Zmwdukd 2-yg;aom cEmwkYd jzifh a&wGutyf\}} [laom ygVd jzpfjcif;-Oyg'f[aom f l ocFw vuPmukd a[m\/ ]]trd0rf;xJ aS;OD;pGmaom tMuifpwonfjzpf\ aS;OD;pGmaom tMuif0nmPfonf d f d xifm; jzpfay:\? xkpwjf zpfay:jcif;ukd pG aS;OD;pGmjzpfaom xkpwonfyifvQif xky*Kd vf\ (Zmwd) y#doaE S d d J d d f d k aywnf;}} [laom ygVd y#doaEudk a[m\/ ]]tmeEm? (orwZmawm) ,ckyif zGm;jrifaom 0g-zGm;jrifNyD;p d jzpfaom bk&m;tavmif;awmfonf (nDnwaomajcwkYd jzifh ajrwnf ajrmuft&yfoYdk aS;I ckepfvr;oGm;\)}} G f S f [laom ygVd zGm;jrifjcif;uka[m\/ ]]trsKd;Zmwfup ajymqkjd cif; (Zmwd0g')jzifh rypfy,ftyf rIwcs rqJa&; d dk JG f tyf}} [laom ygVd (ukv) trsKd;uka[m\/ ]]ESrtG,f oli,fr? tMuiftcgrSp igonf jrwfaom &[ef; d tjzpf [laom t&d,Zmwdjzifh jzpfc\}}[laom ygVd t&d,oDvukd a[m\/ hJ 538/ xkZmwdo'gonf 'kuopmukd tus,fjy&mtrd0rf; ude;atmif;&ukeaom ow0gwkYd tm; d f f y#doaEwnfonfrp trd0rf;rS xGuonfwiatmif jzpfueaom cEmwkYd udk a[m\/ rSwyg;ukefaom S f dk f k f oHao'Z Oyygwfow0gwkYd tm; y#doaEcEmwkYd uomvQif Zmwdo'gu a[monf[k rSwtyf\/ tqkdonf dk f vnf; y&d,m,fpum;omwnf;/ rkcstm;jzifrum; xkxb0 jzpfueaom ow0gwkYd tm; tMuiftMuif ig;yg; h l d dk k f av;yg; wyg;aomcEmwkYd onf xifm;jzpfay:uke\? xkxdk ig;yg; av;yg; wyg;aomcEmwkdY\ aS;OD;pGm xifSm; S f d jzpfay:jcif;onf Zmwd-b0topfjzpfjcif; rnf\/

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ)

119

130 b0opfjzpfjcif;[laom xkZmwdonf xkxcEmig;yg;Sd av;yg;Sd wyg;Saomb0 aS;OD;pGmjzpf d d dk d ay:jcif; vuPmSd\? (xkwb0vk;qki&m cEmwkYd udk xkow0gtm;) tyfEi;jcif;udpSd\? twdwb0rS ypKyef d H d f d S f f b0 ay:vmonftaejzifh Pftm; aS;Ixif\? wenf; qef;Mu,faom 'kutaygif;ukd aS;Ijzpfapwwf\/ h 539/ b0topfjzpfjcif;-Zmwdonf tb,faMumifh 'kuqif;&Jrnfygoenf; [lr-rsm;pGmukeaom h l f qif;&JwYdk \ wnf&mtaMumif;jzpfaomaMumifh aywnf;/ csJUjytH-qif;&J'uwYdk onf rsm;pGmSue\? if;wkYd rm h k d k f S tb,fonfwYdk enf;[lrl - (1) 'ku'u? (2) 0dy&dPmr'ku? (3) ocFg&'ku? (4) y#dpE'u? (5) ty#pE'u? (6) k k d k y&d,m,'ku? (7) edy&,m,'ku- (7)rsK;wkYd aywnf;/ d d (1) xk(7)rsK;wkYd wif uk,xjzpfaom rcHomrIqif;&J pdwxjzpfaom rcHomrIqif;&Judk cHpm;rI oabm d d G d f J f J tm;jzifh 'ku-qif;&JaomaMumifif; olUtrnftm;jzifh 'ku-qif;&JrnfaomaMumifif; 'ku 'ku(qif;&Jonfh h h qif;&J)[k qktyf\/ d (2) okca0'emonf azmufjyefaysmufu,jf cif;jzifh qif;&Jjzpfjcif;\ taMumif;jzpfaomaMumifh 0dy&dPmr G 'kurnf\/ (3) Oayuma0'emonfif; <uif;aom awblruocFg&w&m;wkYd onfif; jzpfjcif;ysujf cif;u rjywfEypuf dS f (tyf)aomaMumifh ocFg&'kurnf\/ (4) em;ukujf cif; oGm;emjcif; &m*aMumifjh zpfaom ylavmifjcif; a'goaMumifjh zpfaom ylavmifjcif; tpSd d aom uk,xpwxjzpfaom usiemcHcuf ESypufjcif;oabmonf ar;MunfroEiaomaMumifif; ESypufrI d f J d f J f d f h S d dk f h d f Asmyg&\ rxifm;jcif;aMumifif; y#dpE (zk;uG,tyfaom) 'kurnf\/ tygu# (rxifm;aom) 'ku[vnf; S h H f S l qktyf\/ d (5) urum&Pac: 32-yg;aom nO;qJrwYdkaMumifjh zpfaom emusijf cif;onf rar;yJyif odEiaomaMumifh f I dk f if; ESdyfpufrIAsmyg&\ xifm;jcif;aMumifif; ty#pE'urnf\? ygu#'ku[vnf; qktyf\/ S h d k l d (6) 'ku'uudk csefxm; <uif;aom op0bif; vmaom ZmwdtpSaom qif;&Jtm;vk;onf xkxdk k d d H d uk,pwqif;&J\ wnf&mtaMumif;0wKjzpfaomaMumifh y&d,m,'ku-y&d,m,fqif;&Jrnf\/ d f d f (7) 'ku'uurl edy&,m,'ku-rkcsqif;&J[k qktyf\/ k dk d d xkqif;&JwYdk wif Zmwdonf Amvy@dwokwponfwYdk jrwfpmbk&m;onfaomfvnf; rD;usD;wGi; d G f G f paom OyrmwkYd \tpGr;tm;jzifh jyxm;aom tMuif tyg,fqif;&Jonfvnf; S\? ok*wdvnf; vlUavmu trd f d 0rf;okYd oufa&mufjcif;vQif t&if;cHonfh qif;&Jponftjym;Saom tMuifqif;&Jonfvnf; S\? xkqif;&J dS d d d taygif;\ wnf&m taMumif;0wKjzpfaomaMumifh qif;&Jrnf\/ 540/ xkqif;&JEprsKd;wkYd wif ,ckjyrnfqif;&Jonf trd0rf;okYd oufa&mufjcif;vQif t&if;cHonfh qif;&J d S f G h dS ponftjym;Saom qif;&J'uaywnf;-ow0gonf trd0rf;jzpfvwfaomf OyvMum y'krmMum yk@&duMf um d k ponfwYdk jzpfonfr[kw?f pifppfaomfum; tpmopftr\atmuf tpma[mif;tdrf tlrBuD;\txuf 0rf;a&vTm d f ESihf ausmufq;k;wkYd \tv,f tvGeusOf;pGmaom xlxonfh trkuwujf zpfaom trsKd;rsKd;aom tykytneYH wYdk jzifh l d f J d f dk f D xktyfonfjzpf tvGeq;aomteHYonfh avwkYd \oGm;vm&mjzpfaom tvGepufqyz,aumif;aom 0rf;t&yf H f dk dS f k f G f ig;ykyf rkYH o; wHp;tkif ponfwYdk yk;avmufuoYdk jzpf&\? xkow0gonf ,if;trd0rf; jzpfNyD;vwfaomf dk D d d hJ d q,fvwkYd ywfv; trd0rf;jzpfonfh tylaiGUjzifh zufxyrYHk usufuoYdk usu&vsuf rkUH nufpiuoYdk ywfazsm Hk k f hJ f dk f hJ cH&vsuf auG;jcif; qefYjcif; ponfuif;vsuf vGeupmaom qif;&Judk cHpm;&\/ onfum; aS;OD;pGm trd0rf;okYd f J G oufa&mufjcif;vQif t&if;cHaom qif;&Jaywnf;/ dS 131 xkUd jyif xkoi,fonf rdcif\ kww&uf acsmfvjJ cif; (kww&uf)oGm;jcif; xkijf cif; xjcif; jyefvef d l f f d S jcif;ponfwYdk aoaomufMuL;\ vufoYdk a&mufaom ok;i,fuoYdk if; tvrm,f\ vufoYdka&mufaom a>ri,f d hJ uJoYdk if; aS;Iqiifjcif; ywfvnfqiifjcif; atmufoYdk cgcsjcif; ab;okYd cgjcif; ponfEiwaom trlt&mjzifh h JG JG S hf l

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ)

120

vGeupmaom qif;&Judk cHpm;&\/ xkUd jyif rdcifu a&at;ukaomufaomumv avmuE&uac: a&at;i&J f J G d d f jzpf&ouJoYdkif; (rdcifu) ylaomqefywf xrif;ponfudk pm;rsKaomumv rD;us;rk;jzifh >yrf;ouJoYdkif; (rdcif h d D d h u) tief tcsOf paomtpmukd pm;rsKaomumv yJcyjf zifh aG tiefa&jzifh yufzsef;ESypufrpaom urum&P d G d f I okYd a&muf&ouJoYdkif; xufjrufjyif;xefaom qif;&Judk cHpm;&\? onfum; uk,0efaqmifjcif;vQif t&if;cHdS h d f aom qif;&Jaywnf;/ xkUd jyif xkoi,f\ rdcifrm uk,0efazmufjyef rD;rzGm;Ekiojzifh rdwaqG taygif;taz: cspfuRrf; d l S d f d f f 0ifowYdkonfaomfvnf; rMunfI rjrifxuaom qif;&Jjzpf&m om;tdrXme jzwfjcif; cGjJ cif;ponfwYdkaMumifh l h dk f f (xkoi,ftm;) tMuif qif;&Jonfjzpf\? qif;&Jonf uk,0efysufjcif;vQif t&if;cHaom qif;&Jaywnf;/ d l d f dS xkUd jyif zGm;jrifaomrdcif\ urZavwkYd u aZmufx;jyefve tvGeaMumufz,aumif;aom e&ufacsmuf dk S f f G f okYd usapouJoYdk rdcif\ a,medvrf;aMumif;okYd usaptyfonfjzpf tvGeusO;ajrmif;aom a,med0jzifh qGiif h f f J txkwc&aom oli,ftm; tMuifqif;&Jonf jzpf\? Oyrmtm;jzifh oHaumufaygufjzifh qGiifc&aom qifBuD;tm; f H J H qif;&JjzpfouJoYdkif; Budwacswwfaom (oCFmw) awmifwYdkjzifh rIeYf reYf aMuatmif tBudwc&aom i&Jom;tm; h f I f H qif;&JjzpfouJoYdkif; yifwnf;? qif;&Jonf zGm;jrifjcif;vQif t&if;cHaom qif;&Jaywnf;/ h dS xkrwyg; zGm;jrifNyD;p oli,f\ uk,onf tvGeE;nHorarGU\? tom;Ekwufp trmESiw\? xkoYdk aom d S d f f l h d f hf l d oli,ftm; vufjzifuijf cif; a&csKd;ay;jcif; tnpftaMu;S&m aq;aMumjcif; t0wfjzifowjf cif; tpSaom h dk d h k d umv tyfzsm; oif"e;oGm;wkYd jzifh xk;jcif; cGjJ cif;ESiwaom tMuif qif;&Jonfjzpf\? qif;&Jonf trd0rf;rS k f d hf l tjyifoYdk xujf cif;vQif t&if;cHaom qif;&Jaywnf;/ G dS xkraemuf y0wumv (pk;&dryaqG;jcif; ika<u;jcif; acgif;ukd xkjcif; ponfjzif) ud,u,udk d S d d f l d h k hf dk f uk,wiyif ESypufaomoltm;if; tapvu tusifponf\ tpGr;tm;jzifh ylyefapaom tm;xkwrI tvGeyyef d f dk f d f h f f f l apaom tm;xkwrudk tm;xkwfaomoltm;if; trsufa'go\ tpGr;tm;jzifh rpm;yJaeaomoltm;if; ud;qGcs f I f J oltm;if; tMuifqif;&Jonf jzpf\? qif;&Jonf rdr\ya,m*vQif t&if;cHaom qif;&Jaywnf;/ olwyg;xHrS d dS 0g-olwyg;uyaom owfjcif; aESmifzUJG jcif;ponfwYdkudk cHpm;&aomoltm; tMuifqif;&Jonf jzpf\? qif;&J onf olwyg;\ya,m*vQif t&if;cHaom qif;&Jaywnf;/ wGiw&yf/ dS f ,ck jyqkconftwki; b0topfjzpfjcif;[laom Zmwdonf qkcaom qif;&Jtm;vk;\ wnf&m d hJ h d f d hJ H taMumif;0wK {uefyifjzpf\/ 541/ xkUd aMumifh atmufyg *gxmtaygif;ukd qktyf\/ d ]]ow0gonf i&JbwYdk tu,frjzpfygrl xki&J rD;avmif jcif;ponfaMumifjh zpfaom onf;rcH Hk d Ekiavmufaom qif;&Judk tb,fwnf &Ekitenf;? (i&Jjzpfjcif;[laom wnf&mrSvQif xkqif;&Judk d f d f hH d d r&Eki[qv\) xkUd aMumifh jrwfpmbk&m;onf 'kuopmt&m Zmwdudk 'ku-[k a[mawmfrayonf/ d f k dk dk G l 132 wd&pmefbwYdk Budrv; ESiwH 'kwwYdk jzifuEujf cif; ponfaMumifh jzpfaom rsm;pGmaom Hk f Hk f f h dk f S tMuifqif;&Jonf S\/ xkdqif;&Jonf xkb jzpfjcif;Zmwd ESiuif; xkb tb,foYdk jzpfEitenf;? d d Hk hf d Hk dk f hH xkUd aMumifvnf; Zmwdonf qif;&J'urnfayonf/ h k xkrwyg; NydwmbkwYdk qmavmifjcif; a&iwfjcif; avaeyl ponfwYdkaMumifh jzpfaom tHMh opzG,f d S H qef;Mu,frsm;jym;aom qif;&Jonf xkb rjzpfaomoltm; rSay? xkUd aMumifvnf; jrwfpmbk&m;onf d Hk d h G Zmwdu'u[k a[mawmfrayonf/ dk k l xlxaom trkuwuaom onf;rcHEiatmif at;vSonfh a&Saom avmuE&ui&Jif; J d f dk f dS dk f d d f tok&um,fbwYdk if; tMuifqif;&Jonf S\? xkqif;&Jonf xkbwYdk rjzpfygrl rjzpfEionfom? Hk d d d Hk dk f xkUd aMumifvnf; Zmwdonf qif;&J'u rnfayonf/ h k

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ)

121

xkUd jyifvnf; bifyyi&JuJoYdk trd0rf;wku Mumjrifpm ae&pOfif; xktrd0rf;wkurS tjyifoYdk k f h d f h G d d f xGu&pOfif; ow0gonf tvGeMf urf;uwfaom qif;&JoYdk a&muf&\? qif;&Jonfvnf; tpjzpfrf I ZmwdEihf uif; rSonfom? taMumif;aMumifvnf; Zmwdonf qif;&J'u {uefyif rnfayonf/ S d h k ]]rsm;pGmaompum;jzifh tb,ftusKd;Stenf; (0g-rsm;pGmajymqk&ef rvkyg) avmu0,f wpkH d hH d d wckaom t&yf wpkwckaomfvnf; jzpfaom tMuifqif;&Jonf S\? qif;&Jonfvnf; jzpfrZmwd H d I uif;vQif w&HwcgrQ rSEionfom r[kwygavm? taMumif;aMumifh jrwfpmbk&m;onf tm;vk;wkYd \ d dk f f G H aS;OD;pGm Zmwdudk 'ku[k a[mawmfrayonf}} [lyifwnf;/ l qkcaom pum;onf aS;OD;pGm Zmwd tqk;tjzwfaywnf;/ d hJ H

Z&mukd tus,fjycsuf
542/ Z&myd 'kum [laom pum; tkjd cif;-Z&monf 2-yg;tjym;Sd\? wnfqcP-XD [laom ocFw J vuPmonfvnf; Z&mrnf\? oGm;usK;jcif; (qHjzLjcif; ta&wGeYf jcif;) ponfjzifh orkwtyfaom cEmtpOf d f oEmef wb0wnf; twGi;0ifaom cEmwkYd \ &ifa,mfa[mif;EGr;onf\ tjzpfonfvnf; Z&mrnf\? f h f cEmwkYd \ &ifa,mfa[mif;EGr;onf\ tjzpf[aom xkd Z&mukd t&m qkvtyfayonf/ xkZ&monf cEmwkYd \ h f l d dk d &ifusufjcif;vuPmS\? aojcif;qDoYdk aqmifyYdk jcif; udp\? ysKdEaomtG,\ ysufp;jcif;oabm[k Pftm; h d dS k f D aS;Ixif\/ ocFg&'ku jzpfaomaMumifif; uk,pwqif;&J\ wnf&mtaMumif; 0wKjzpfaomaMumifif; qif;&J h d f d f h 'ku rnf\/ 133 csJUjy&vQif- t*FgBuD;i,fwYdk \ avsmvsn;jcif; rsuppaom a`EwYdk\ rIexi;azmuf h f f d f dk f jyefjcif; ydecsKdiUHI wG tqif;rvSjcif; tG,\ysufjcif; cGetm;qkw,wysup;jcif; owdynm uif;uGmjcif; f hf f f f k f f D olwyg;wkYd u tzk;BuD; tr,fBuD; ponfjzifh Iwcs ajymqkjd cif; ponf rsm;aomtaMumif;Saom tMuifu,f d f d dk qif;&J pdwqif;&J onfjzpf\? tkjd cif;Z&monf xkqif;&J\ wnf&mtaMumif; 0wKaywnf;/ xkUd aMumifh atmufyg f d *gxmtaygif;ukd qkdtyfayonf/ ]]ajcvufpaom uk,t*FgwkYd \ avsmhvsnf;jcif;aMumifif; rsufppaom a`EwYdk \ rIexi; d f h d f dk f azmufjyef jcif;aMumifif; ysKdEaomtG,\ ysufp;jcif;aMumifif; cGetm;\qkw,wf ysup;jcif;aMumifh h k f D h f f k f D if; owd ponfwYdk\ 0g-owd okw 0D&, ynmponfwYdk\ aysmufu,f uif;uGmjcif;aMumifif; d G h rdr\ om;r,m; (ponf)wkYd u tzk;BuD; oufusm;tkponfjzifh rkrao apmif;ajrmif; armif;rJ jrnfwef d d d d G cH&jcif;aMumifif; xkUd jyif oli,ftjzpfoYdk a&mufjcif; 0g-oli,fjyefjcif;aMumifif; h h tkdaomvlonf uk, pdw jzpfaom tMuifqif;&JoYdk a&muf&\/ qif;&Jtm;vk;onf tkjd cif; d f f H -Z&maMumihyifwnf;/ xkUd aMumifh tkjd cif;-Z&monf qif;&J-'kurnfayonf}} [lyifwnf;/ qkcaom f d hJ pum;onf Z&m tqk;tjzwfaywnf;/ H

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ)

122

r&Pukd tus,fjycsuf
543/ r&Prd 'kuH [laom pum;vnf; aojcif;-r&Ponf 2-yg;tjym;Sd\? ysuqcP-bif f J [laom ocFwvuPmonfvnf; r&Prnf\? ,if;ukd &nf ]]Z&mr&Pukd 2-yg;aom cEmwkYd jzifh a&wGuf tyf\}}[k a[mawmfrayonf/ wb0wnf; twGi;0ifaom ZD0wa`EtpOf\ jywfpjJ cif;onfvnf; r&Prnf\? l f d d ,if;ukd &nf ]]ow0gwkYd rm tNrJ0if aojcif;[laom aMumufz,ab;onf jzpfvsuf\}}[k a[mawmfrayonf/ S G f dS l ZD0wa`EtpOf jywfpjJ cif; [laom xkaojcif;-r&Pukd t&m qkvtyf\? b0topfjzpfjcif; Zmwd[aom d d d d dk l taMumif;aMumifh aojcif; aoaMumif;yrI ya,m*aMumifh aojcif; olUtvkvaojcif; toufwrf;uke d dk f aojcif; uH pGr;uke aojcif;[laom trnftaygif;onfvnf; xkZ0wa`E tpOfjywfpjJ cif;[laom aojcif;\ f f dD d d yifvQif trnfaywnf;/ xkd aojcif;-r&Ponf b0a[mif;rS pkawaGUavsmjcif;vuPm S\? oufqi&m d dk f ow0g ocFg&wkYd Eihf uif;uGmapjcif;udp S\? jzpfq*wdrS auGui;onftaetm;jzifh Pftm; aS;Ixif\/ S d J G f h uk,pwqif;&J\ wnf&mtaMumif;0wK jzpfaomaMumifh qif;&J'u rnfonf[k odtyf\/ xkUd aMumifh atmufyg d f d f k *gxmtaygif;ukd qkdtyfayonf/ ]]aotHqqjJ zpfaeaom raumif;rIorm tukovuH tukovf urerwf tukov\tusKd; h J dS l S dk f dk d d dk f tyg,f*wderwudk rjywfawGUjrifaeonf jzpfif; aotHqqJ jzpfaeaom aumif;rIorm cspfz,f d d f h J dS l S G 0wKESipyfaom auGui;cGcg&jcif;ukd onf;rcHEionfjzpfif; tMuifpwqif;&Jonf jzpf\/ hf G f J G dk f d f raumif;rIol aumif;rI o[k rcGyJ omrntm;jzifh tvk;pkaom olwYdk rmvnf; tpyftzGUJ wkYd udk dS dS l J H H S jzwfwwfaom avwkYd u tonf;ESv;paom aowGi;t&yfudk xk;qGEypufjcif;ukd cH&ukeonfjzpf tpyf Hk f d dS f f tzGUJ wkYd udk jzwfjcif; ponfaMumifjh zpfaom 0g-tpyftzGUJ ponfwYdk \ jywfjcif;aMumifh jzpfaom onf;rcH Ekiavmufaom rukpm;Ekiaumif;aom tMuifu,qif;&Jonfvnf; jzpf\? aojcif;-r&Ponf d f d f dk f xkpwqif;&J uk,qif;&J\ wnf&mtaMumif; 0wKaywnf;? xkUd aMumifh aojcif;-r&Pukd 'ku[om d d f d f l vQif a[mawmfrl (tyf) ayonf}} [lyifwnf;/ qkcaompum;onf r&P tqk;tjzwfaywnf;/ d hJ H

aomuponfukd tus,fjycsuf
134 544/ aomu ponfwkdYwGif wdAsoe-aqGrsKd;wkYd \ ysup;jcif; ponfwYdkjzifh awGUxdEypufc& f D dS f H aomolrm pdw\ylyefjcif;onf 0g-pdwudk ylyefapwwfaom oabmonf aomu- pk;&dryaqG;jcif;rnf\/ ,if; S f f - d f l aomuonf oabmw&m;uk,tm;jzifh a'greyif jzpfjim;aomfvnf; twGi; BuHawG;vsuf ylaqG;jcif; d f f vuPmSd\? pdwudk xuf0ef;usifrS ylavmifapjcif;udp\? jyefvnf qifjcif tzefwvJvJ pk;&dryaqG;onfh f dS d f l taejzifh Pftm;aS;Ixif\/ 'ku 'kuac: qif;&JtppfjzpfaomaMumifif; qif;&Jtppf\ wnf&mtaMumif; h 0wKjzpfaomaMumifif; 'kurnf\/ xkUd aMumifatmufyg *gxm ESpctaygif;ukd qktyfayonf/ h h f k d ]]aomuonf ow0gwkYd \ ESv;ukd tqdyv;jrm;uJoYdk xk;qGEypufwwf\? rD;&J&J ylavmifaom Hk f l h d dS f pOf;oGm;jrm;uJoYdk vGepmvnf; tzefwvJvavmifwwf\/ h f G J emjcif; tkjd cif; aojcif; txl;tjym;Saom trsKd;rsKd;aom qif;&Juvnf; tvGeyifaqmifay;wwfd dk f jzpfapwwf\? xkUd aMumifh ,if;aomuukd 'ku[k qktyfayonf}}[lyifwnf;/ d qkcaompum;onf aomu tqk;tjzwfaywnf;/ d hJ H

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ)

123

y&da'0 tqkH;tjzwf
545/ y&da'0- ika<u;jcif;rnfonfum; wdAsoe ponfwYdkjzifh awGUxdEypufc&aomolrm EIwjf zifh - d dS f H S a&mufwwf&m&m jrnfwrf;ajymqkjd cif;aywnf;/ ,if;onf txyfxyf jrnfwrf;ajymqkjd cif; vuPmS\? aool d ponf\ *kPEitjypfwYdkudk a<u;aMumfajymMum;jcif;udpSd\? csmcsmvnfaeaompum;[k Pftm;aS;Ixif\? f S hf 0g-pdw\ a0aemufr;vnfjcif;ukd aS;Ijzpfapwwf\/ ocFg&'kuj zpfaomaMumifif; uk,pwqif;&J\wnf&m f l h d f d f taMumif;0wK jzpfaomaMumifif; 'kurnf\/ xkUd aMumifh atmufyg*gxmukd qktyfayonf/ h d aomujrm;ajimifh tESypufc&aomaMumifh ika<u;aomolonf vnfacsmif; EIwcrf; tmapmuf d f H d f tjyift&yfwYdk \ ajcmufaoGUjcif;aMumifh jzpfaom onf;rcHEiaumif;aom vGeujJ yif;xefaom qif;&Judk dk f f aemufxyf &jyefonfomwnf;? xkUd aMumifh jrwfpmbk&m;onf ika<u;rI-y&da'0ukd qif;&J'u[k a[mawmf G d k rlayonf}}[lyifwnf;/ qkcaom pum;onf y&da'0 tqk;tjzwfaywnf;/ d hJ H

'ku tqkH;tjzwf
546/ uk,x jzpfaom qif;&Jonf 'kurnf\? ,if; 'kuonf uk,udk ESypufjcif;vuPm S\? d f J d f d f d ynmrJholwkdYtm; ESvkH;romjcif;ukd yjcif;udp S\? uk,xjzpfaom emusiccuf ESypufwwfaom tem[kPf d d f J f H d f tm; aS;Ixif\/ 'ku-'kuac: qif;&Jtppf jzpfaomaMumifif; pdwqif;&Judk aqmifay;wwf-jzpfapwwfaom h f aMumifif; 'kurnf\/ xkUd aMumifh atmufyg *gxmukd qktyfayonf/ h d uk,qif;&Jonf (ol\ wnf&muk,udk 0g-ol\ wnf&myk*Kd vfu) ESypufwwf\? xkUd xuf d f d f dk d f tvGef 0g-xkUd jyif pdwqif;&Juvnf; jzpfapwwf\? xkUd aMumifh txl;tm;jzifh 'ku[k a[mawmfrl (tyf) f dk ayonf}} [lyifwnf;/ qkcaom pum;onf 'ku tqk;tjzwfaywnf;/ d hJ H

a'gre tqkH;tjzwf
135 547/ pdwxjzpfaom ESv;romjcif; qif;&Jonf a'gre rnf\/ ,if; a'greonf pdwudk f J Hk f ESypufjcif;vuPm S\? pdwudk yifyef;apjcif; udp\? pdwxjzpfaom emusiccuf ESypufaomtem[k d f d f dS f J f H d f Pftm; aS;Ixif\/ 'ku 'kuac: qif;&JtppfjzpfaomaMumifif; uk,qif;&Judk aqmifwwf-jzpfapwwfaom h d f aMumifif; 'kurnf\/ rSef\-pdwqif;&Ja&mufaeaom olwYdkonf qHyifwYdkudk jzefYBuJ jrnfwrf;ika<u;uke\/ h f d f &ifbwfwYdkudk xkueBf udwue\? aS;okYd vnf; vl;vdrom;uke\? jyefvnf; vl;vdrvmuke\? aZmufx; k f k f hf G f hf f dk vJusuke\? 0g-*Rrf;xk;csuke\? xm;vufeufjzifh olUuk,udk xk;ckwue\? tqdyudk pm;uke\? ud;qGcsuef f d f d f d f k f f f J k \? rD;ykxoYdk 0ifue\-okYd aom txl;xl;tjym;jym;aom xku,qif;&Judk cHpm;uke\/ xkUd aMumifh atmufyg H J k f d dk f f *gxmukd qktyfayonf/ d ]]a'greonf pdwudk ESypufwwf\? uk,udk ESypufjcif;ukvnf; aqmifwwf jzpfapwwf\? f d f d f d f d xkUd aMumifh a'greukd a'greuif;ukeaom bk&m; &[Em tSijf rwfwYdk u 'ku[k rdeYf qawmfrMl uay f dk onf}} [lyifwnf;/ qkcaom pum;onf a'gre tqk;tjzwfaywnf;/ d hJ H

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ)

124

Oyg,mo tqkH;tjzwf
548/ Oyg,mo rnfonfum; wdAsoe ponfwYdkjzifh awGUxdEypufc&aomolrm tvGetrif; dS f H S f pdwqif;&Jjcif;aMumifh jzpfaom a'goyif jzpfonf/ ({au) tcsKdUq&mwkYd u ]]ocFg&uEm twGi;0ifaom w&m; f f wck}}[k qkMd u\/ ,if; Oyg,moonf pdwudk xuf0ef;usif ylavmifjcif; vuPm S\? nnf;wGm;jcif; [laom f d orwd &oS\? 0g-nnf;wGm;apjcif; udp&o S\? uk,pwwYdk udk epfusapwwfaom oabm[k Pftm; d d d f d f aS;Ixif\/ ocFg&'ku jzpfaomaMumifif; pdwudk ylavmifwwfaomaMumifif; uk,uepfus yifyef;apwwf h f h d f dk aomaMumifif; 'kurnf\? xkUd aMumifh atmufyg*gxmukd qktyfayonf/ h d ]]Oyg,moonf pdwudk ylavmifjcif;jzifif; uk,udk epfusapjcif;-yifyef;apjcif;jzifif; vGeuJ f h d f h f aom uk,pwf qif;&Judk jzpfapwwf\? xkUd aMumifh ,if;ukd 'ku[ a[mawmfr(tyf)ayonf}} [lyif d f d l l wnf;/ qkcaompum;onf Oyg,mo tqk;tjzwfaywnf;/ d hJ H quf Si;jyOD;tH?h aomu y&da'0 Oyg,mowkYd wif tm;enf;aom rD;jzifh (qDEYdk &nfponf\) tkd;\ f G twGi; usufjcif;uJoYdk aomuukd rSwtyf\/ jyif;xefaom rD;jzifh udcsutyfaom qDEYdk&nf ponf\ tkd;rS f h f f tjyifoYdk a0vQHxujf cif;uJoYdk y&da'0ukd rSwtyf\/ tjyifoYdk xGuNf yD;rS <uif;usefaom a0vQH rxGuavmuf G h f f aom qDEYdk&nf ponf\ tkd;\twGi;omvQif ajcmufcef; ukeom;onfwiatmif usufjcif;uJoYdk Oyg,moukd f f G dk f h rSwtyf\/ f

tyd,ora,m* tqkH;tjzwf
549/ ty,ora,m*- rcspftyf-rke;tyfonfwYdkEihf ,SOjf cif; rnfonfum; rESpouf rjrwfE;tyfd f S f dk rke;tyfueaom ow0g ocFg&wkYd Eihf aygif;qkjH cif;aywnf;/ ,if;onf tvkrStyfonfwYdk Eihf aygif;qkjH cif; f k f S d d S vuPm Sd\? pdw\yifyef;jcif;ukd yjcif;udp S\? tusKd;rJtjzpfjzifh Pftm; aS;Ixif\/ qif;&Jtppf 'ku\ f d h wnf&mtaMumif; jzpfaomaMumifh 'ku rnf\/ xkUd aMumifh atmufyg *gxmESpcudk qktyfayonf/ f k d 136 ]]avmu rcspfrESpvtyfaom yk*Kd vf tmkwYdk udk jrifyifvQif 0g-jrifumrQyifvQif f dk H aS;OD;pGm pdwx qif;&Jonf jzpf\? xkUd aemif ,if;yk*Kd vf tmkwYdk \ ya,m*aMumifh jzpfaom qif;&Jonf f J H uk,x jzpf\/ d f J xkoYdk 'ku 2-yg;vkH;\ wnf&mtaMumif; 0wKjzpfaomaMumifh ,if; rcsprESpvtyfaom yk*Kd vf d f f dk tmkwYdk Eihf aygif;qkjH cif;ukd jrwfpmbk&m;u 'ku[k a[mawmfronf[ odtyf\}} [lyifwnf;/ H S G l l qkcaom pum;onf tyd,ora,m* tqk;tjzwfaywnf;/ d hJ H

yd,0dya,m* tqkH;tjzwf
550/ yd,0dya,m*- cspfEpvtyfonfwYdk Eihf auGui; uGumjcif; rnfonfum; ESpouf jrwfE;tyf - S f dk S G f J G f dk cspftyfueaom ow0gocFg&wkYd Eihf uif;uGmjcif;aywnf;/ ,if;onf tvktyfaom t&mwkYd Eihf uif;uGmjcif; k f S d dS S vuPmSd\? aomujzpfapjcif;udp\? ysufp;jcif; Asoew&m;[k Pftm; aS;Ixif\/ pk;&dryaqG;rI dS D d f l qif;&J \ wnf&mtMumif; 0wKjzpfaomaMumifh 'kurnf\/ xkUd aMumifh atmufyg*gxmukd qktyfayonf/ d ]]rvdrmaomolwYdkonf aqGrsK;Opm ponfwYkdEihf auGui;uGumjcif;aMumifh aomujrm; pl;0if d S G f J G (tyf) ukeonfjzpf txk;tqGc&ouJoYdk emusifue\? xkUd aMumifh yd,0dya,m*ukd 'ku[k odtyf f d H h k f ayonf}} [lyifwnf;/ qkcaom pum;onfum; yd,0dya,m* tqk;tjzwfaywnf;/ d hJ H

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ)

125

pdwmvmb tqkH;tjzwf
551/ ,rpH e vbwd [laom pum; ]]igwkYd onf jzpfjcif;oabm SMd uonf rjzpfygukerl 0g-jzpfjcif; d f oabmrSMd uygrl aMomfaumif;avpG}}[k awmifwjcif; tpSueaom awmifwr&Ekif aumif;aom 0wKwkYd h d k f h d tvkuyifvQif ]],rpH e vbwd wr'u= tMuifvcsifjcif;ukd r&? xkr&Ekiwmukd vkcsifjcif;onfvnf; d dk d d k H dk d d f d qif;&Jyif}} [l a[mawmfrl(tyf)ayonf/ xkdtvk-pmonf r&Ekiaom 0wKukd vkcsiawmifwjcif; vuPm d d f d f h Sd\? xkr&Ekionfuyif Smjcif;udp\? xkr&Ekiaom 0wKrsm;ukd r&jcif;- ra&mufjcif; oabmtaejzifh d d f dk dS d d f Pftm; aS;Ixif\/ qif;&Jtppf\ wnf&mtaMumif; 0wKjzpfaomaMumifh 'kurnf\/ xkUd aMumifh atmufyg *gxm 2-ckudk qktyfayonf/ d ]]avmu xkxdk r&Ekiaumif;onft&mukd vkcsifawmifwaom ow0gwkYd tm; xkxdk awmifw d d f h d h d h onft&mukd r&jcif;aMumifh pdwyifyef;jcif;jzifh NyD;aom 0g-pdwyifyef;jcif;aMumifh jzpfaomaMumifh tMuif h f f pdwqif;&J uk,qif;&Jonf jzpfay:\/ f d f xkpwqif;&J uk,qif;&J\ taMumif;um; r&Ekiaom 0wKwkYd udk vkcsiawmifwjcif;yifwnf;/ d d f d f d f d f h xkUd aMumifh jrwfpmbk&m;onf (pwmvmb) vkcsiwmr&jcif;-r&Ekiwmukd vkcsijf cif;udk 'ku[k a[m G d d f d f d awmf rlayonf}} [lyifwnf;/ qkcaom pum;onf pdwmvmb tqk;tjzwf aywnf;/ d hJ H

Oyg'geuEmwkdY tqkH;tjzwf
137 552/ tusOf;tm;jzifh ig;yg;ukeaom Oyg'geuEmwkYd onf qif;&JwYdk aywnf; [laom f pum;um; 'kuopea'o jrwfpmbk&m; a[mxm;aom ZmwdtpSaom tMuifqif;&Jonfvnf; S\? d G d d ra[m (tyf)aom ('kuuEowf ponfwYdk a[mxm;aom) tMuifqif;&Jonfvnf; S\? xkqif;&J k d d tvk;pkonf Oyg'geuEmwkYd Eiuif; rSay/ H H S hf d xkUd aMumifh 'ku\tqk; edAmefudk a[mMum;awmfraom jrwfpmbk&m;onf tusO;tm;jzifh H l G f Oyg'geuEmwkYd udk 'ku[k a[mawmfrayonf/ l xkpum;ukd csUJ jy&vQi-rD;onf rD;avmifpmukd ESypufouJoYdk if; jrm;paom vufeufwYdkonf vuf d f d f h rSewiudk ESypufueouJoYdk if; rSuf jcif ponfwYdk onf EGm; taygif;ukd ESypufueouJoYdk if; aumuf&wf f dk f d f k f h d f k f h d orm;wkYd onf v,fcif;ukd &dwjf zwfEypufueouJoYdk if; Gmzsuf"m;jywkYd onf GmukEypufuef ouJoYdk if; Zmwd dS f k f h d dS f k h ponfwYdk onf Oyg'geuEmig;yg;ukomvQif txl;xl;aomtjym;wkYd jzifh ESypufuevsuf jrufE,ponfwYdkonf d d f k f G f ajraygufueouJoYdk if; tyGihf toD; tGuwYdk onf opfyifwYdk jzpfueouJoYdk if; Oyg'geuEmwkYd omvQif k f h f k f h jzpfue\/ qufSif;jyOD;tHh Oyg'geuEmwkdY\ tpjzpfaom qif;&Jonf Zmwdaywnf;? tv,f qif;&Jonf Z&m k f aywnf;? tqk; qif;&Jonf r&Paywnf;? aocgeD;jzpfonfh qif;&JwYdku ESypufjcif;aMumifh pdwyavmifjcif; H d f f l qif;&Jonf aomuaywnf;? xkaomuukd onf;rcHEijf cif;aMumifh jrnfwrf;jcif;qif;&Jonf y&da'0aywnf;? xkd d dk jrnfwrf;jcif;aMumifh 0g-xkUd jyif "mwfacsmufcsm;jcif;[k qktyfaom ted|tawGUtmkEihf awGUqkjH cif;aMumifh uk,\ d H S d f emusif cHcufEypufaom qif;&Jonf 'kuaywnf;? xk'uj zifh tESypufc&aom ykxZOfwYdktm; ,if;'ku trsuf dS f d k d f H k a'gojzpfjcif;aMumifh pdw\emusiccuf ESypufaomqif;&Jonf a'greaywnf;? aomu ponfwYdk wk;yGg; f f H d f d jcif;aMumifh jzpfay:aom yifyef;jcif;-pdw"mwfusjcif;Sueaom olwYdk \ nnf;wGm;aMumif; qif;&Jonf Oyg,mo f d k f aywnf;? pdwtvkysufp;ukeaom olwYdk \ tvkd\ ysup;jcif; qif;&Jonf pdwm vmbaywnf;? qkconfh f d D f f D d hJ twki; txl;xl;tjym;jym;tm;jzifh IqifjcifMunfvQif Oyg'geuEmwkYd onfomvQif qif;&J-'kuwYdk aywnf;/ okYd jzpf d f h ,ckjyqkcaom tMuifqif;&Jtaygif;ukd wckwckcsif;jy qkaevQif rsm;pGmaom uyfurmwkYd jzifaomfvnf; d hJ d h t<uif;rJq&efrpGr;Ekiay? xkUd aMumifh xkqif;&Jtvk;pkudk a&wayguf t&omjzifh ork'&ma&tm;vk;\ t&omukd h dk f d f d H H H jyouJoYdk trSwrSd tvk;pkaom Oyg'geuEmwkYd csKH;jyjcif;iSg ]]oHcawe yOKyg 'geuEm 'kum=tusOf; h f H H d

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ)

126

tm;jzifh ig;yg;ukeaom Oyg'geuEmwkYd onf qif;&JwYdk yif}}[k jrwfpmbk&m; a[mMum;awmfrayonf/ qkcaom f G l d hJ pum;onf Oyg'geuEmwkYd tqk;tjzwfaywnf;/ H qkcaom pum;onf aS;OD;pGm 'kuea'o odaMumif;enf;aywnf;/ d hJ d

ork',ukd tus,fjyqkdcsuf
553/ xkrwyg; ork',eda'o ,m,H wPSm[l&m ,m t,H wPSm[k yk'c&m\/ wzefb0topfudk d S f JG yavhaomaMumifh aygaemb0dumrnf\/ 138 ESpoufwyfpjJG cif;ESiwuG jzpfaomaMumifh eE&m*o[*wm dS f hf D rnf \/ ESpoufwyfpaom eE&m*ESiwuG t&w&m;uk,tm;jzifh wckwnf;tjzpfoYdk a&mufonf[k qkv\/ f JG d hf d f d dk wMwwMwmbdeEeD [lonfum; tMuiftMuif b0a,medponf jzpf\/ xkxjdk zpf&m b0a,medponf ESpouf d d f aysmfarGUavh S\ ([kqv\)/ ao,sxd'um; edygwfy'?f ]]xkwPSmonf tb,fenf;[k ar;jim;tH}h } um; xkd d dk dk H k d edygwfy'\ teuf/ umrwPSm b0wPSm 0db0wPSm[laom wPSmwkYd onf y#dporkyg'eda'o xifm; k f S jzpfuevwH/ ork',ukd tus,fjy&mum; ok;yg;tjym;Saom wPSmukd 'kuopmukd jzpfapwwfaom k f h H d taMumif;teuftm;jzifh wckwnf;tjzpfoYdk aqmifxnf ('kuork'a,m t&d,op) 'kuork',jzpfaom t&d, h H opm[l a[mawmfronf[k odtyf \/ l

eda&m"ukd tus,fjyqkdcsuf
554/ 'kuea&m"eda'o ]]a,m wma,0 wPSm,}} okYd tpSaomenf;jzifh ork',\ csKyfjcif;ukd d d a[mxm;onf? if;ukd tb,faMumifh a[mygoenf;[lr-ork',\ csKyfjcif;aMumifh 'ku\csKyfjcif; NyD;pD;\? h l (xkUd aMumifaywnf;) rSeay\? ork',\ csKyfjcif;aMumifh 'kuonfcsKyf\? tjcm;taMumif;aMumifh csKyfonf h f r[kw/ xkUd aMumifh atmufyg*gxmukd a[mawmfrayonf/ f l ]]tjrpfonf ab;&efrSyJ ckiNf rJtm;SaevQif opfyifonf ckwjf zwfxm;NyD;jzpfaomfvnf; wzef d d d aygufa&mufpnfyifonfom jzpfouJoYdk twlyif wPSmtEko,ukd ry,frEIw&ao;vQif qif;&J h f onf tzefzefjyef jzpfaeawmhonf}}[lyifwnf;/ qkconftwki; ork',csKyfjcif;aMumifomvQif 'kuonf csKyf\/ xkUd aMumifh jrwfpmbk&m;onf 'ku d hJ h d f h G eda&m"ukd a[mawmfrvQif ork',eda&m"-ork',\ csKyfjcif;jzifomvQif a[mawmfravonf/ rSeay\-jrwfpm l h l f G bk&m;wkYd onf jcaoFEiwaom yusifjh cif; Sue\? xkjd rwfpmbk&m;wkYd onf qif;&J'uudk csKyfapukeonf Saomf h S hf l d k f G k f d qif;&J\csKyfjcif; 'kuea&m"ukd a[mawmfrueonfaomf taMumif; usifawmfrue\? tusKd; rusifue/ d l k f dS h l k f h k f wdwwYdk onfum; acG;ESiwaom yusifjh cif; Sue\? xkwwwYdk onf 'kuudk csKyfapukeonfaomf 'ku\ d hf l d k f d d d f dS csKyfjcif;-'kuea&m"ukd a[mukeonfaomf uk,yifyef;atmifyusifrudk a[mjcif;ponfwYdk jzifh tusKd; usifuef d f dS d f h I h k \? taMumif; rusifue/ okYd vQif aS;OD;pGm ork',eda&m"\ tpGr;tm;jzifh 'kuea&m"ukd a[mjcif;\ h k f f d (ya,mZOf) tusKd;ukd odtyf\/ 555/ ,ckqrnfpum;onf teuftzGiaywnf; - xkwPSm\yifvQi-[lonfum; ]wzef b0opfudk dk h hf d f jzpfapwwf\} ponfjzifq umrwPSmponf\ tpGr;tm;jzifh a0befjyxm;aom xkwPSm\(yifvQi)/ r*fudk h dk f d f 0d&m*[k qktyf\? rSe\-wyfruf uif;rI-0d&m*aMumifh vGwajrmuf(rI zkvjf zpf)\[k a[mawmfr(tyf) ayonf/ d f f d l 0d&m*rnfaom r*fjzifh csKyfjcif;onf 0d&m*eda&m" rnf\/ wenf;um;y,fjcif;ukd 0d&m*[k qktyf\? xkUd aMumifh d 139 taoot<uif;rSdaom 0d&m*-ysujf y,fjcif;-y,fjcif;-uif;jcif;onf t<uif;rSaom eda&m" csKyfjcif;onf d (taoo 0d&m*eda&m"rnf\) okYd vnf; yk' ormofwJG ,SOjf cif;ukd rSwtyf\/ w&m;uk,f teuftm;jzifrl f f d h yk'tm;vk;wkYd yif edAmef\ a00kpf y&d,m,fwYdk omwnf;/ rSe\-y&rwtm;jzifh edAmefudk 'ku eda&m" t&d,opm f H f [l qkdtyf\/ ]]csKyfjcif;rQr[kwyJ csKyfaMumif; csKyf&m&atmif0pewudk qufjyOD;tH}h } xkeAmefudk r*fPfjzifh f d d a&muf wPSmonf ysufjy,fvnf; ysufjy,f\ csKyfvnf; csKyf\? xkoYdkysujf y,faMumif; csKyfaMumif; jzpfaom d aMumifh ,if;edAmefonf 0d&m*[lvnf; qktyf\ eda&m"[lvnf; qktyf\/ xkrwyg; xkeAmefuyif r*fPf d d d S d d dk jzifh a&muf xkwPSmukd pGeYf jcif;ponfwYdk jzpfue\? xkrwyg; umr*kP[aom wG,wm&m tmv, wPSm d k f d S f l f

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ)

127

[laom wG,wmwwfaom tmv,wkYd wif tmv, wckrQaomfvnf; edAmefrS?d xkUd aMumifh pma*gpGeYf &m? f G y#deda*g-a0;pGm pGeYf &m? rkw-vGw&m? temva,m-rwG,wm&m? 0g-wG,wmrI uif;&m[l qktyfayonf/ d f f f d 556/ xkoYdk 0d&m*ponfjzifh a[mxm;aom edAmefonf (oEvuP) Nidr;at;jcif; vuPmS\? d d H f d (tpKwd&oH) raGUavsmjcif; raorysufjcif;[laom jynfpaom*kP\ 0g-raorysufjcif; udp\? wenf;um; h Hk f dS dS (tmou&P&oH) (oHo&m qif;&J NiD;aiGUoltm;) oufomjcif;ukd yjcif; udp\ 0g-oufom&m&apjcif; dS udpSd\? (tedrwypKy|meH) ykoPmef t&dyerwf uif;aomtm;jzifh IoPftm; aS;Ixif\? wenf;um; d H f d d d (wPSm rme 'd|[aom) oHo&me,fcsUJ yyOw&m;uif;jcif;ukd jzpfapwwf\ 0g-yyOuif;apjcif;[laom ypKy|mef d l Sd\/

edAmefukd jyqkdcsuf
557/ ]]edAmefonf ,keYf csKduoYdk yif r&tyf-r&Eki-rodEiaumif;aomaMumifh rSonfom}}[k (wpkH hJ d f dk f d wa,mufu) tu,f qkjd im;tH?h (rSonf) r[kwf (Sonfom? tb,faMumifenf;) ormy#dywf[aom d d h h l taMumif;rSejf zifh &tyf-&Eki-odEiaumif; aomaMumifaywnf;/ rSe\-xkeAmefudk ,if;edAmefEiavsmaom d f dk f h f d d S hf f tusif[qtyfaom taMumif;rSejf zifh &tyf-odtyf\? (tb,fuoYdk enf;) apawmy&d,Pfjzifh olwyg;wkYd \ h k dk hJ avmukw&mpdwudk &tyf-odtyf-odEiouJoYdkaywnf;? xkUd aMumifh ]]r&tyf r&Ekif rodEiaomaMumifh edAmefonf f dk f h d dk f rSd}}[k rqkdtyf-rqkxuay/ taMumif;rlum; (odEicaom) tMuift&mukd AmvykxZOfwYdk onf r&Mu-rodMu? d dk f dk f J k xkt&mukd (AmvykxZOfwYdk rod&krQukd taMumif;y) rS[k rqktyf-rqkxuaomaMumifaywnf;/ d k H d d d dk f h 558/ wenf;Si;jy&vQif ]]edAmefonf rS}d }[k rqktyf? tb,faMumifenf; edAmefa&mufaMumif;tusi\ f d h h hf rHonf\ tjzpfoYdk a&mufjcif;aMumifwnf;/ csJUjytH-edAmefrSvQif orm'd|d aSUoGm;Saom oDv tpSonfh cEm h h d d d ok;yg;jzifh a&wGutyfaom ormy#dywf\ rHonf\tjzpfonfa&muf\ 0g-ormy#dywfonf rHjcif;okYd a&muf\? H f okYd aomfvnf; ormy#dywfonf rrHay? (tb,faMumifenf;) edAmefoYdk a&mufapwwfaom aMumifaywnf;/ h h h wGiw&yf/ f ]]y#dywf\ rHonf\tjzpfoYdk a&mufjcif; rjzpfyg? 0g-ormy#dywfuawmh rHjcif;okYd ra&mufyg/ (tb,fh aMumifenf;) (tbm0) rSjd cif;okYd a&mufapwwfaomaMumifyif}}[k qkjd im;tH/ (tbm0okYd a&mufapwwfaom h h h aMumif[k qkjd cif;jzifh cEmwkYd \ rSjd cif;ukyif edAmef[k qkaom) xkpum;onf roif?h (tb,faMumifenf;) twdwf h d d d h h tem*wfcEmwkYd rSjd im;aomfvnf; edAmefoYdk a&mufjcif;\ rjzpfjcif;-rNyD;jcif;aMumifaywnf;/ ]](0w rme) jzpfqJ h ypKyecEmwkYd yg rSjd cif;onf edAmefjzpfonf[}k }qkjd im;tH/ (xkpum;) roif?h (tb,faMumifenf;) xkjd zpfqypKyef f h d h h J cEmwkYd \ rSjd cif;\ rjzpfoifaomaMumifif; rSygrl jzpfqJ 0wrmefr[kwonftjzpfoYdk a&mufjcif;aMumifif; h h d f h h jzpfqcEmwkYd udk rSaomr*fcP oOyg'daoo edAme"mwfoYdk a&mufjcif;\ rSjd cif;[laom tjypfaomaMumifif; J D dS h jzpfonf/ xkr*fcP udavomwkYd \ jzpfqJ r[kwjf cif;aMumifh tjypfrS[k qkjd im;tH/ xkpum;vnf; roif?h d d h d (tb,faMumifenf;) t&d,r*f\ tusKd;rJtjzpfoYdk a&mufjcif;aMumifwnf;/ rSe\ okYd y&0g'Dy*Kd vf qkonfh h h h h f k d twki; [kwygrl t&d,r*fcPrS aS; (tEkva*gMwbl ponfcP)vnf; udavomwkYd onf jzpfvsufrSue?f d f f Hk d k xkUd aMumifh t&d,r*f\ (udavomukd y,fjcif;[laom) tusKd;rSonfh tjzpfonf a&muf\/ xkUd aMumifh (0g-xkoYdk d d edAmefudk r&Ekif rodEionfr[kwjf cif; y#dywf\ rrHjcif; edAmefonf tbm0rQr[kwjf cif; tpSaom taMumif; d dk f d aMumif) (edAmefudk r&Ekif rodEiaomaMumifh ponfjzifh jyqkaom y&0g'Dy*Kd vf\) taMumif;tm;vk;onf h d dk f d k H toif,waom taMumif;ckivaom taMumif;r[kw/ h k d dS d f Hk f 559/ ]]ighif ZrKcg'uy&dAZf tMuif(&m*u,) &m*\ukejf cif; (a'gou,) a'go\ukejf cif; S dk (arm[u,) arm[\ ukejf cif;onf S\? oabmukd edAmef[k qktyf\}}ponfudk a[mawmfraomaMumifh d d l ]](c,)ukejf cif;onf edAmef}}[k qkjd im;tH?h (xkpum;)roif?h (tb,faMumifenf;) t&[wzvonfvnf; ukejf cif;rQ d h h dk f tjzpfoYdk a&mufaomaMumifwnf;/ rSe\-xkdt&[wzkdvfukdvnf; 140 ]]ighSif tMuif &m*u, a'gou, h f arm[u,onf S\? oabmukd t&[wzv[k qktyf\}} okYd tpSaomenf;jzifh nTejf yxm;ayonf/ d dk f d d tenf;i,fquf ajymzG,ao;\-(edAmefonf &m*ponf\ ukejf cif;rQjzpfcvQi) edAmef\ wkaomumvSjd cif; f dS hJ f d ponfoYdk a&mufaom tjypfjdS cif;aMumifvnf; (xkpum; roif)? csJUjytH-okYd y&0g'Dqonftwki; ukejf cif;rQ h d h h dk h d f edAmefjzpfvQif edAmefonf wkaomumv Sjd cif;okYd if; ocFwvuPmokYd if; orm0g,mrESiuif; &Ekiaumif; d hf d f onf\ tjzpfoYdk if; a&muf\? xkUd jyif ocFwvuPm SaomaMumifyif ocFww&m; twGi;0if\? ocFww&m; d h f

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ)

128

twGi;0if aomaMumifh &m*tpSaom rD;wkYd uavmiftyf\? avmiftyfaomaMumifh 'kuvnf;rnf\ okYd vnf; f d tjypfjzpf\/ tMuifuejf cif;rS p aemufumv jzpfjcif;rnfonf rS?d xkoYdkaom tNyD;tjywfuejf cif;\ edAmefjzpfjcif; k d k aMumifh (t|uxmqkonf) tjypfrS[k qkjd im;tH/ xkoYdk tNyD;tjywf ukejf cif;\ rSjd cif;aMumifif; Sdjim; d h d h d h aomfvnf; xkuejf cif;rQ edAmef\ qkcNhJ yD;aom tjypfa'gowkYd udk rvGeEiaomaMumifif; t&d,r*f\ edAmef d k d f dk f h tjzpfoYdk a&mufjcif;aMumifif; (xkpum;)roif/ rSe\-t&d,r*fonf &m*paomtjypfwYdkudk ukeapwwf\? xkUd h d h f f aMumifh ,if;ukd c,[k qktyf\? xkc,rnfaom r*frpvnf; aemufumv &m*paom tjypfwYdk\jzpfjcif;onf d d S rSdawmhay/ wGif w&yf/ pifppfaomfum; rjzpfjcif;[laom eda&m"[k qktyfaom (c,)ukejf cif;\ y&d,m,ftm;jzifh Oyed, d rnfaomaMumifh (r*f\ tmkjH zpfaom edAmefonf) tMuifuavom rjzpfjcif;[laom c,-ukejf cif;\ Oyed, d -rS&mtaMumif; jzpf\? xkuejf cif;\ teD;jzpfaom zvlypm a0g[m&jzifh (edAmefu)c,-ukejf cif;[k a[mawmfrl D d k dk (tyf)ayonf/ okytm;jzifomvQif tb,faMumifh ra[moenf;[lr-tvGeorarGUaomaMumifh aywnf;/ xkd f h h l f d f edAmef\ tvGeorarGUonf\ tjzpfonfvnf; jrwfpmbk&m;rSm (a[m&ef) aMumifMh urJh tjzpfudk aqmifwwfaom f d f G aMumifif; t&d,mPfrsufpjd zifh jriftyfonfw&m; jzpfaomaMumifif; NyD;pD;xifm;\/ wGifw&yf/ h h h S 560/ xkoYdk i;jyNyD;aom edAmefonf t&d,r*fEihf jynfpaom t&d,yk*Kd vfonf (omvQif) a&muftyf d S f S h Hk aomaMumifh trsm;ESirqkiaom (tom"m&P)w&m;jzpfonf? (rnfonfh bk&m;vufxufu p jzpfconf[k hf d f hJ okdY) aS;tpGef;\ rSaomaMumifh (tyb0) trGetp rSay/ ]]r*fvQif (edAmef) Sjd cif;aMumifh tyb0r[kw}f }[k d f d dS qkjd im;tH?h r*fu jzpfaptyfonf r[kwaomaMumifh xkoYdk rqkoif/ rSe\ edAmefudk r*fonfa&mufomvQif f d d h f a&muftyf\? jzpfaptyfonfum;r[kw?f xkUd aMumifh tyb0omjzpfayonf/ trGetprSd (tyb0)jzpfaomaMumifh f tkjd cif; aojcif; rS?d p jzpfjcif; tkjd cif; aojcif;wkYd \ rSjd cif;aMumifh (edp)NrJ\/ ]]edAmef\ NrJonf\tjzpfuoYdk tPk (yuwd yk&o umv) ponfwYdk \vnf; NrJonf\tjzpfonf hJ d a&muf\}}[k qkjd im;tH?h taMumif;om"e[dw\ rSjd cif;aMumif; xkpum;onf roif/ ]]edAmef\ NrJonf\ tjzpf f d h aMumifh xktPkyuwd ponfwYdk onf NrJue\}}[k qkjd im;tH?h taMumif;jy[dwvuPm\ roifavsmf rjynhpjHk cif; d k f f h f aMumifh (0g-edAmef\ NrJonf\ tjzpfaMumif[aom [dwonf om"e[dwf vuPmokYd ra&mufjcif;aMumif) xkd h l f h pum; roif/ ]],if;tPkponfwYdk onf Oyg'fponfrSjd cif;aMumifh NrJue\ edAmefuoYdk yif}}[k qkjd im;tH?h xkpum; h k f hJ d roif?h (tb,faMumifenf;) tPkponfwYdk \ rNyD;jcif; xifm;rSjd cif;aMumifwnf;/ h h S h 561/ pifppftm;jzifrl qkconftwki; toif,wd \ Sjd cif;aMumifh edAmefonfomvQifNrJ\? kyoabm h d hJ h d f h k f ukd ausmfvejf cif;aMumifh tly (kyr[kwonfemrf)rnf\/ Ak'j rwfpmbk&m; ponfwYdk\ tNyD;tqk;ESihf (tjcm; G f f h G H &[EmwkYd \ tNyD;tqk;onf) xl;jcm;uGjJ ym;jcif; rSaomaMumifh wyg;wnf;omjzpfaom ed|m-tNyD;tqk; aywnf;/ H d H bm0emjzifh edAmefoYdka&mufo\ udavom Nidr;jcif;ukif; Oyg'drnfaom tusKd;0dygufcEm t<uif; Sao;onfudk l f d d if; pGJ ynwftyf-odaptyfaomaMumifh oOyg'daooedAmef rnf\/ xkYd jyif ork',ukd t<uif; rJy,fjcif;jzifh h aemiftcg jzpfxuaom uH \tusK;ukd y,fNyD;aom &[Emyk*Kd vfrm aemufq; (y&deAmefpw)pdwrS aemuf dk f d S Hk d k d f y0wcEmwkYd \ rjzpfjcif;aMumifif; (y&deAmefpwwiatmif) jzpfNyD;aom cEmwkYd \ uG,aysmufjcif; csKyfjcif; d h d k d dk f f aMumifif; 141 tMuif Oyg'drnfaom cEmt<uif;\ rSjd cif;onf NyD;\? xkOyg'daoocEm t<uif;\ rSjd cif; h d ukp ynwftyf-odaptyfaomaMumifh tEkyg'daoovnf; rnf\/ d JG avsmhvsnf;jcif;rSyJ wif;wif;&if;&if; tqifqifh tm;xkwjf cif;jzifNh yD;aom Pftxl;jzifh odtyfaom d h aMumifif; tvk;pkuoonfh jrwfpmbk&m;a[mawmfraomaMumifif; edAmefonf y&rwoabmtm;jzifh rSonf h H H dk d G l h d r[kwf (Sonfomwnf;)/ rSeay\d f ]]twd bdua0 tZmwH tblwH tuwH tocFwH = &[ef;wkYd (a0'em ponfuoYdk taMumif;nD hJ nGw) jzpfonf r[kwaom (taMumif;rJtvkv) jzpfay:onfvnf; r[kwaom (taMumif; wpkwcku) f f h d dk f H ytyfonfvnf; r[kwaom tocFw w&m;onf Say\}}[laom pum;ukd a[mawmfrtyfayonf/ f d l qkcaompum;onf 'kuea&m"eda'o tqk;tjzwf pum;t>rufaywnf;/ d hJ d H

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ)

129

r*fukd tus,fjyqkdcsuf
562/ xkrwyg;'kuea&m" *grdey#dy'geda'o a[mxm;aom Spyg;aom w&m;wkYd udk cEea'ovnf; d S d D f d teuftm;jzifh jycJNh yD;omvQif jzpfayonf? okYd aomfvnf; r*opmt&m wckwnf;aom cPjzpfueaom xkd k f r*iw&m;wkYd \ txl;ukd odap&ef jyqkueO;tH/ f d k f D h tusOf;tm;jzifh (jy&vQif) opmav;yg;uko&ef usifaoma,m*Dtm; edAmefudk tmkH yvsuf t0dZmeko,ukd d d h t<uif;rJh EIwcgy,fowfwwfaom ynmrsuponf orm'd|rnf\/ if;onf rSepmjrifjcif; vuPmS\? "mwf f G f d d f G d oabmukd xifm;jyjcif;udpSd\ 0g-opmav;yg;ukd xifm;jyjcif; udp\? t0dZmtarSmifudk zsufq;jcif;oabm S S dS D [k Pftm;aS;Ixif\/ xkt0dZmEko,ukd EIwcgy,fowfEiaom tjcif;t&mjzifjh zpfaom orm'd|Eihf d f G dk f d S jynfpaomyk*Kd vf\ xkorm'd|Ei,Oaom rdpmouFyudk t<uif;rJy,fowfwwfaom pdwfukd edAmeftmkHokdY aS;I h Hk d d S hf S f h wifay;wwfaom oabmonf ormouFyaywnf;/ if;onf pdwudk tmkoYdk rSepmaS; Iwifay;jcif; vuPm f H f G Sd\? (edAmeftmkoYdk ) a&mufapjcif;-ouf0ifapjcif; udp\? rdpmouFyudk y,fjcif;oabm [k Pftm;aS;Ixif H dS \/ xkoYdk orm'd|jd zifh jrifonfjh yif ormouFyj zifh BuHpnfaomyk*Kd vf\ xkBd uHonfh 0dwufEiyif,Oaom d S hf S f 0pD'puudk t<uif;rJEwcgy,fowfwwfaom rdpm0gpmrS MuOfjcif;oabmonf orm0gpmrnf\/ if;onf k dk f h I f G (Mum;emolEihf ,SOzufw&m;wkYd u) odr;qnf;jcif;vuPmS\? rdpm0gpmrS MuOfjcif;udp\? rdpm0gpmukd S f dk f d dS y,fjcif;oabm[k Pftm; aS;Ixif \? xktjcif;t&mjzifh MuOfaom yk*Kd vf\ xk0&wdEiyif ,SOaom d d d S hf f rdpmurEudk t<uif;rJh EIwcgy,fowfwwfaom ygPmwdygwponfrS MuOfjcif;oabmonf ormurErnf\/ f G if;onf (tjypfuif;aom trIu) jzpfapjcif; vuPmS\? rdpmurErS MuOfjcif;udp\? rdpmurEudk y,fjcif; dk d dS oabm[k Pftm; aS;Ixif\/ xdUk jyif orm0gpm urEwYdk Eijhf ynfpaom xky*Kd vf\ xkorm0gpmurEwYdk \ S h Hk d k d txl;pifMu,faMumif;jzpfaom if;wkYd Eiyif,Oaom tHz,f yjcif; ponfudk t<uif;rJjh zwfwwfaom rdpmZD0rS S hf S f h G MuOfjcif; oabmonf ormtmZD0 rnf \/ if;onf uk,EwwYdk udk pifMu,fapjcif; vuPmS\? oifavsmaom d f I f d h f toufarG;rIudk jzpfapjcif; udp\? rdpmZD0ukd y,fjcif;oabm[k Pftm;aS;Ixif\/ dS xktcg orm0gpm urEtmZD0[k qktyfaom xkovajr BuHBh uHwnfaom xky*Kd vf\ xkorm0gpm d d d D h d k d ponftm;avsmfaom xkorm0gpm ponfwYdkEiyif ,SOaom ysi;&djcif;ukd t<uif;rJh jzwfwwfaom tMuifvUHk v d S hf f f tm;xkwronf S\? tm;xkwronf orm0g,mr rnf\/ if;onf csD;ajrmuftm;ay;jcif; vuPmS\? rjzpf f I d f I d ao;aom tukovwYdk udk rjzpfapjcif;paom udp\? rdpm0g,mrukd y,fjcif;oabm[k Pftm; aS;Ixif\? dk f dS qkconftwki; tm;xkwaom xky*Kd vf\ xkorm0g,mrESiyif,Oaom rdpmowdudk cgxkw-y,fazsmuf d hJ h d f f d k d hf S f f wwfaom pdw\ rarhraysmufjcif; oabmonf 142 ormowd rnf\? if;onf tmkuyf wnfjcif; f H vuPmSd\? 0g-tmkH xifjcif;vuPmSd\? tmkurarh raysmufapjcif;udp S\? rdpmowdudk y,fjcif;oabm H dk d [k Pftm; aS;Ixif\/ okYd tvGetuJrSd tjrwfq;jzpfaom owduaumif;pGm apmifaSmuftyfonfh pdwf f Hk h Sdaomol\ xkowdEiyif ,SOaom rdpmorm"dudk zsuq;wwfaom pdawu*wmac: pdwwnfMunfjcif; oabm d S hf f f D f onf ormorm"d rnf\/ if;onf pdwudk rysHUvGiapjcif; vuPmS\? 0g-olu,wif rysHUvGijhf cif; vuPm f hf d dk f dk Sd\? pdwudk tmk aumif;pGmxm;jcif; udp\? rdpmorm"dudk y,fjcif;oabm[k Pftm; aS;Ixif\/ onf f H dS um; 'kuea&m"*grded y#dy'geda'o odaMumif;enf;aywnf;/ qkconftwki; opmwkYd Zmwdp onfwYdk \ d d hJ h d f tqk;tjzwfudk odtyf\/ H 563/ Pf\udptm;jzifh [lonfum; opPf\ udptm;jzifvnf; tqk;tjzwfudk odtyf\/ csJU jytHh h H -opPfonf tekaAm"Pf y#da0"Pf[ 2-yg;tjym;Sd\/ xkwif tEkaAm"Pfonf avmuDPf l d G aywnf;? wqifMh um;ponfwYdk\ tpGr;tm;jzifh eda&m"opmukvnf;od\? r*opmukvnf;od\/ y#da0"Pf f d d onfum; avmukw&maywnf;? edAmefudk tmkH y yki;jcm;odjcif; (y,fjcif; tpSaom) udpN yD;aomtm;jzifh d f d av;yg;aom opmwkYd udk xk;xGi;od\/ tqkEitnD a[mawmfronfrmd f d S hf l S ]]&[ef;wkYd tMuify*Kd vfonf 'kuudk jrif\? xky*Kd vfonf 'kuork',ukvnf; jrif\? k d k d 'kuea&m"ukvnf; jrif\? 'kuea&m"okYd qkua&mufaom tusifr*opmukvnf; jrif\}} okdY ponf d d d d f h d tvk;pkudk xkwaqmif qktyf\/ H H f d

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ)

130

xky#da0"Pf\ udponfum; P'e0do' xifm;jzpfygvdrrnf/ d k d S hf xkrwyg; tMuif avmuDopPfav;yg;onf S\? xkav;yg;wkYd wif 'kuudk odaomPfonf x<u d S d d G jzpfay:um vTr;rk;onfh tvktm;jzifjh zpfaom oum,'d|udk qkwepfap-&yfwefYapwwf\? ork',ukd odaom f d d d f Pfonf (x<ujzpfay:um vTr;rk;onftvktm;jzifh jzpfaom) Oap''d|udk (qkwepfapwwf\)/ eda&m"ukd f d h d d f odaomPfonf (xkUd twlyifjzpfaom) ow'd|udk (qkwepfapwwf\)/ r*ukd odaomPfonf (xkUd twlyif d f jzpfaom) tud&,'d|udk (qkwepfapwwf\)/ wenf;um; 'kuPfonf NrJjcif;wifw,fjcif; csr;omjcif; tw d d f h f tjzpfwYdk rS uif;aom cEmwkYd NrJonf wifw,fonf csrf;omonf tw[k xifrwjf cif;[k qktyfaom tusKd; h S d azmufjyefpm usijhf cif; todrm;jcif;ukd (qkwepfap wwf\)/ ork',ukd odaomPfonf &ac: zefqif;ol G S f bk&m;ocif y"meac: yuwd umv obm0taMumif; ponfwYdk aMumifh avmu jzpfonf[k taMumif;r[kwf onf taMumif;[k trSwrm;aom tm;jzifjh zpfaom taMumif; azmufjyefpmusijhf cif; todrm;jcif;ukd (qkwepf f S G S f apwwf\)/ eda&m"ukd odaomPfonf tlybkH avmu\txGwjf zpfaom tonowfbHk (ae0onmemonm ,webk) ponfwYdk ty0*ac: qif;&Juif;&m (armuvwajrmuf&m) edAmef[k pG,jl cif;[laom1 eda&m" H G f J azmufjyef pGmusijhf cif;-todrm;jcif;ukd (qkwepfapwwf\)/ r*fuoaomPfonf umr okcukd om,mcHpm;rI S f dk d rdru,udk yifyef;atmif usifrI tjym;Saom pifMu,f&mpifMu,faMumif; edAmef\ tusivrf;r[kw&m edAmef\ d dk f h d hf f tusifvrf;[k pG,onf\ tpGr;tm;jzifh jzpfaoma&mufaMumif; azmufjyefpmusijhf cif;-todrm;jcif;ukd qkwepf h J l f G S f ap\/ xkdYaMumifh atmufyg*gxmukd qktyfayonf/ d ]]avmau avmuyba0? avmuw*ar oda0 p w'kyga,/ orK,Swd wm0 ea&m? e 0dZmemwd ,m0 opmed/ ea&m-wpkwa,mufaomyk*Kd vfow0gonf? opmed-trSew&m;wkYd u?dk ,m0-tMuifrQavmuf umvywf H f vk;? e 0dZmemwd-rodao;? wm0-xkrQavmufumvywfv;? avmau-avmuac:aom 'kuopmif;? avmuy H d Hk ba0-avmu\taMumif;[k qktyfaom ork',opmif;? avmuw*ar-avmu\ csKyf&m[k qktyfaom? d d oda0 p-edAmefif;? w'kyga,-xkeAmefoYdk a&mufaMumif; tusifif;? orK,Sw-jyif;pGm azmufjym;odrm; awGa0 d d h d S vsu S\}} [lyifwnf;/ f d okYd vQif opmwkYd Pf\ udptm;jzifvnf; tqk;tjzwfudk odtyf\/ h H 564/ twGi;0ifaom w&m;wkYd \ tjym;tm;jzif[&m(tus,um;) wPSmESihf avmukw&m w&m;wkYd udk f h l f csefxm; <uif;aomw&m;tvk;pkwYdk onf 'kuopm twGi;0ifue\/ 36-yg;aom wPSm0dpkwwYdk onf H H f k f d f ork',opm twGi;0ifue\/ eda&m"opmonf tjcm;ESihf a&maESmjcif;rS- wyg;wnf;om jzpfonf/ orm'd|d f k f d [laom rsuEmjzifh 0Dro'yg'f ynda`E ynmAkvf "r0p,oarmZifwYdk onf r*opm twGi;0ifue\/ orm f S H d d d d f k f ouFyudk nTejf yjcif;jzif?h 143 aeur0wufpaom ok;yg;aom 0dwufwYdk onftwGi;0ifue\? orm0gpmukd d H f k f nTejf yjcif;jzif; av;yg;aom 0pDopkwwYdk onf twGi;0ifue\? ormurEudk nTejf yjcif;jzifh ok;yg;aom um, k d f f k f H okpkwwYdk onf twGi;0ifue\/ ormtmZD0tr;yojzifh (tydpwm) tvkenf;jcif;onfif; (oEK|dwm) a&mif&J d f f k f d h vG,jf cif;onfif; twGi;0if\/ wenf;um; orm0gpm-urE-tmZD0tm;vk;wkYd onfyifvQif t&d,uEov f H D jzpfaomaMumifif; ,if;oDvukvnf; o'gwnf;[laomvufjzifh cH,tyfaomaMumifif; xkorm0gpm-urEh d l h d tmZD0wkYd vQif SNd rJjzpfaomaMumifif;? o'da`E o'gAkvf qE'yg'fwYdk onf twGi;0ifue\/ orm0g,mrukd dS h d d d f k f nTejf yjcif;jzifh ory"mefav;yg; 0D&,a`E 0D&,Akvf 0D&,oarmZiwYdkonf twGi;0ifue\/ ormowdudk nTejf y d d d d d f f k f jcif;jzifh owdy|mefav;yg; owda`E owdAvf owdoarmZiwYdkonf twGi;0ifue\/ ormorm"dudk nTejf yjcif; dk f f k f jzifh 0dwuf0pm&Sd onfh orm"dtpSueaom orm"d ok;yg;wkYd onfif; pdw'yg'fqi&m pdworm"d orm"da`E d d k f H d d dk f orm"dAvf yDwoarmZif y'd-orm"d-OayumoarmZifwYdk onfif; twGi;0ifue\/ okdYvQif opmwkdY dk d f k f twGi;0ifaom w&m;wkYd \ tjym;tm;jzifvnf; tqk;tjzwfudk odtyf\/ f h H 565/ Oyrmtm;jzifh [l&m tus,fum; 'kuopmuk0efxyuoYdk rSwtyf\? ork',opmukd 0efxrf; d k f hJ f aqmifjcif;uJoYdk rSwtyf\? eda&m"opmukd 0efxycsjcif;uJoYdk rSwtyf\? r*opmukd 0efxycsaMumif; enf;vrf; h f k f h f k f uJoYdk rSwtyf\/ wenf; 'kuopmukd a&m*guJoYdk rSwtyf\? ork',opmukd a&m*g\taMumif;&if;uJoYdk rSwf h f h f h tyf\? eda&m"opmukd a&m*gaysmufjcif;uJoYdk rSwtyf\? r*opmukd aq;uJoYdk rSwtyf\/ wenf; 'kuopmukd h f h f tpmSm;yg;jcif;uJoYdk rSwtyf\? ork',opmukd rk;acgifjcif;uJoYdk rSwtyf\? eda&m"opmukd 0ajymjcif;uJoYdk h f d h f h

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ)

131

rSwtyf\? r*opmukd rk;aumif;jcif;uJoYdk rSwtyf\/ wenf;aomfum; &efol &efp &efNidr;jcif;-&efNidr;aMumif; f d h f f f wkYd Eiif; tqdyyif-,if;\tjrpf-,if;tjrpfjywfjcif;-,if;tjrpf jywfaMumif;wdYk Eiif; ab;-ab;\ taMumif; S hf f S hf &if;-ab;uif;jcif;-,if;uk&aMumif; wkYd Eiif; zufurf; BuD;pGmaom a&,Of-[kzufurf;-xk[zufurf;okYd d S hf d d dk a&mufaMumif; tm;xkwjf cif;wkYd Eiif; ,SOapvnf; opmav;yg;wkYd udk Oyrmtm;jzifh odtyfue\/ okdYvQif S hf f k f opmwkYd Oyrmtm;jzifh tqk;tjzwfudk odtyf\/ H 566/ av;csufptm;jzifh [l&m tus,fum; opmav;yg;wkYd wif 'kuomrnf t&d,opm rrnfaom k G w&m;onf S\? t&d,opmomrnf 'kurrnfaom w&m;onf\? 'kuvnf;rnf t&d,opmvnf; rnfaom d dS w&m;onf S\? 'kuvnf;rrnf t&d,opmvnf; rrnfaomw&m;onf\/ ork',opm ponfwYdk vnf; d dS enf;yif/ xkwif r*fEi,Oaom w&m;wkYd onfif; omrnzkvwYdk onfif; ]]tMuifw&m;onf rNrJ? xkw&m; d G S hf S f d f d onf qif;&J}}[k a[mawmfrjl cif;aMumifif; ocFg& 'kuj zpfjcif;aMumifif; 'ku-qif;&Jum; rnf\? t&d,opmum; h h rrnf/ eda&m"onf t&d,opmum; rnf\? 'kuum; rrnf/ rSwyg;aom ork',ESir*[aom t&d,opm hf l ESpyg;onfum; rNrJaomaMumifh 'kurnfonf jzpf&m\? okYd aomf tMuif'uudk yki;jcm;od&ef jrwfpm bk&m;xH f k d f G jrwfaomtusifudk usifo;tyf\? xkyi; jcm;odtyfonfh y&dan,stjzpfjzifum; 'kurrnfay? pifppfaomfum; h h Hk d dk f h wPSmukd MuOf Oyg'geuEmig;yg; onfcyfor;aom tjcif;t&mtm;jzifh 'kuvnf; rnf\? t&d,opmvnf; d f rnf\/ r*fEi,Oaom w&m;wkYd onfif; omrnzkvwYdk onfif; tMuif'uudk yki;jcm;od&ef jrwfpm bk&m;xH S hf S f d f k d f G jrwfaomtusifudk usifo;tyf\? xky&dan,stjzpfjzifum; 'kuvnf; rrnf/ t&d,opmvnf; rrnf/ ykH h h Hk d h enf;jzifh ork', ponfwYdkvnf; ,SOoifonftm;avsmpm,SO opmwkYd av;csufptm;jzifvnf; tqk; f h f G f k h H tjzwfuotyf\/ dk d 144 567/ okntm;jzifh [l&m tus,um; opmtm;vk;wkYd onfyifvQif y&rwtm;jzifh cHpm;ol yol f H Nidr;ol oGm;a&mufowYdk\ rSjd cif;aMumifh cHpm;olponfwYdk rS qdwoO;uke\[l odtyf\/ xkUd aMumifh atmufyg f l f k f f *gxmukd qktyfayonf/ d ]]'kuar0 [de aumpd 'kuawm? um&aum e ud&,m0 0dZw/ d d d twd edAK wd e edAK awm ykrm? r*rwd *raum e 0dZw/ d 'kuar0 [d-qif;&JomSonf? e aumpd 'kuawm-qif;&Jol wpkHwa,mufrQ rSd/ um&aum e d d yolrS?d ud&,m0 0dZw-yjcif;rQomSonf/ twd edAKwd-Nidr;at;jcif; Sonf/ e edAK awm ykrmd d d f d Nidr;at;olum; rS/ r*rwd-ra*gtwd -edAmefom;&ef tusifvrf;om Sonf? *raum e 0dZw-oGm;ol f d G h d d um;rSay}}[lyifwnf;/ ]]qif;&Jol uif;y qif;&JrQ Sonf/ yol uif;y yjcif;rQ Sonf/ Nidr;oluif;y d d d f Nidr;jcif;rQSonf/ oGm;ol uif;y r*fvrf;rQ Sonf}}/ (okYd vnf; jyefqtyf\) f d d dk wenf;um;"k0okbokcwon?H yk&r'G,} rwon} rrwy'H/ "k0okctw0&[dawm? ra*gwd oknwmawok/ k d k d yk&r'G,-'kuEiork',[laom aS;opmESpyg;onf? "k0-okbokcwon-NrJjcif; wifw,fjcif; csr;om d H S hf f k H h f jcif; twtjzpfwYdk rS qdwoO;\/ trwy'H-trdueAmefonf? twontwrS qdwoO;\/ ra*gf k f f d k H f k f t&d,r*fonf? "k0okctw0&[dawm-NrJjcif; csr;omjcif; twtjzpfrS qdwoO;\/ wd-okdY/ d f f k f awok-xkopmav;yg;wkYd ? oknwm-qdwoO;onf\ tjzpfu?dk (a0'dwAm-odtyf \)/ d f k f wenf;um; opmok;yg;wkYd onf eda&m"rS qdwue\? eda&m"onfvnf; t<uif;ok;yg;rSqw\/ H f k f H d f opmav;yg;wkYd wif taMumif;opm 2-yg;onf tusKd;rS qdw\? (tb,faMumifenf;) ork', 'ku\ G f h h rSjd cif;aMumifif; r* eda&m"\ rSjd cif;aMumifif; jzpfayonf/ (rSe\)yuwd0g'DwYdk \ yuwduoYdk (taMumif; h h f hJ onf) tusKd;jzifh rsKd;Sonf r[kway/ tusKd;opmonfvnf; taMumif;rSqw\? (tb,faMumifenf;) 'kuEihf d f d f h h S ork',wkYd \if; eda&m"ESir*wYdk \if; twlwuG waygif;wnf; rjzpfMujcif;aMumifaywnf;/ (rSeay\) hf h f taMumif;ESitusKd; twlwuGwaygif;wnf; jzpfaeMuonf[k t,laomolwYdk \ tPkjrLESpcw-'GtPku ponf hf dS f k JG d uJoYdk taMumif;\tusKd;onf taMumif;ESitwlwuG waygif;wnf;wnfaeonf r[kway/ xkUd aMumifh atmufyg h hf f *gxmukd qktyfayonf/ d

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ)

132

w,rd" eda&m"okn?H wa,e awemyd edAK wd oknm/ okanm zave a[wk? zvrwH a[wkem okn/ d H ]]ok;yg;taygif;u eda&m"rSqwonf? edAmefuvnf; xko;yg;rSqwonf/ taMumif;opmu tusKd;rS H d f d Hk d f qdwonf? tusKd;uvnf; xktaMumif;rS qdwonf}}[l yifwnf;/ f d f okYd vQif okntm;jzifh tqk;tjzwfudk odtyf\/ H 568/ {u0d"paomtjym;wkYd jzifh [l&m tus,um; opmav;yg;wkYd wif 'kuopmonf rjywfjzpfjcif; f G oabmtm;jzifh tvk;pkyif wyg;wnf;omjzpfonf/ emrfESifhkyftm;jzifh 2-yg;tjym;Sd\? umr ly tly-[laom H H Oyywdb0 tjym;tm;jzifh ok;yg;tjym;S\? tm[m&av;yg;tjym;tm;jzifh 4-yg; tjym;Sd\? Oyg'g euEmig;yg; H d tjym;tm;jzifh 5-yg;tjym;Sd\/ ork',opmonfvnf; jzpfapwwfaom oabmtm;jzifh wyg;wnf;om jzpfonf/ 'd|Ei,Of r,SOf d S hf S tm;jzifh 2-yg;tjym;Sd\/ umrwPSm b0wPSm 0db0wPSmtjym;tm;jzifh ok;yg;tjym;S\? r*fav;yg;wkYd jzifh H d y,ftyfaomtm;jzifh 4-yg;tjym;Sd\? tqif;ukd ESpoufjcif; ponftjym;tm;jzifh ig;yg;tjym;S\? 6-yg;aom f d wPSmum, tjym;tm;jzifh 6-yg;tjym;Sd\/ 145 eda&m"opmonfvnf; tocFw"mwftjzpftm;jzifh wyg;wnf;om jzpfonf/ y&d,m,f tm;jzifrl h oOyg'daoo tEkyg'daoo tjym;tm;jzifh 2-yg;tjym;Sd\? b0ok;yg;\ Nidr;jcif;tm;jzifh ok;yg;tjym; S\? H f H d r*fav;yg;jzifh &tyf-odtyfaomtm;jzifh 4-yg;tjym;Sd\? tqif;ukd ESpoufjcif;paom ESpoufjcif;ig;yg;wkYd \ f f Nidr;jcif;tm;jzifh ig;yg;tjym;S\? 6-yg;aom wPSmum,wkYd \ ukejf cif;tjym;tm;jzifh 6-yg;tjym;Sd\/ f d r*opmonfvnf; yGg;aptyfonfh bma0wA tvktm;jzifh wyg;wnf;om jzpfonf/ orxESihf 0dyem d tjym;tm;jzifif; 'er*f bm0emr*f tjym;tm;jzifif; 2-yg;tjym;Sd\? oDvuEmtpSaom cEmok;yg; h h d H tjym;tm;jzifh ok;yg;tjym;S\? rSe\-r*fonf avmukw&mrQjzpf t<uif;SaomaMumifh ,if;ukd (avmuD H d f d avmukw&m tukeyg0if) t<uif;rSueaom oDvtpSueaom ok;yg;aom cEmwkYd jzifh odr;,l a&wGutyf\ f d k f d k f H f f rdYudk wki;jynfjzifh odr;,la&wGutyfouJoYdk yif/ tqkEitnD a[mxm;onfrmd f f f h d S hf S ]]'um 0domc t*FgSpyg;Saom t&d,r*fjzifh ok;yg;aom cEmwkYd udk a&wGutyfonfr[kw?f f d H f 'um 0domc pifppfrmrl ok;yg;aom cEmwkYd jzifh t*FgSpfyg;Sdaom t&d,r*fukd a&wGuftyfayonf/ 'um S H 0domc tMuiform0gpmonfif; tMuiformurEonfif; tMuiformtmZD0onfif; S\? w&m; d wkYd udk oDvuEmjzifh a&wGutyfue\/ tMuif orm0g,mronfif; tMuif ormowdonfif; tMuif f k f ormorm"donfif; S\? w&m;wkYd udk orm"duEmjzifh a&wGutyfue\/ tMuif orm'd|onfif; d f k f d tMuif ormouFyonfif; S\? w&m;wkYd udk ynmuEmjzifh a&wGutyfue\}} [lyifwnf;/ d f k f csJUjy&vQif-r*ipyg;wkYd wif ok;yg;aom orm0gpm urEtmZD0wkYd onf oDvcsnf;yifjzpfonf/ xkYd f S f G H aMumifh ,if;wkYd uwaom oDvZmwft& oDvuEmjzifh a&wGutyfue\/ (ygVd oDvuaE oDvuEm-[k dk l f k f Saomfvnf; t|uxmtzGiEitnD oDvuEmjzif[k ukP;teuf jyefcNhJ yD/) orm0g,mrtpSaom r*io;yg; d hf S hf h d f d f Hk wkYd wif orm"donf rdrtvktm;jzifh tmk wckwnf; tmkH yonf\ tjzpfjzifh ouf0ifjcif;iSg rpGr;Eki?f 0D&,u G d d H f d d yifajrmuf tm;ay;jcif;udpudk NyD;ap owdu ray:xGujf cif;-rarhjcif;udpudk NyD;aprSomvQif aus;Zl;yrIh axmufyrudk & pGr;Ekiayonf/ hH I f d f xkoYdkjzpf&m Oyrmum;-euwyudk aysmfEuet[k O,smOfoYdk 0ifueaom oli,fcsif; ok;a,mufwYdk wif d f JG JT k f hH k f H G wa,mufaomolonf aumif;pGmyGiaeaom pum;yifujdk rif vufuajrmufvsuf cl;&efvnf; rrSy&m\? xkdtcg hf dk D J dS xkotm; 'kw,vlu ausmukue; ay;&m\? yXrvlonf 'kw,vl\ ausmuke; &yfwnfvnf; wkeae d l d d k f d f f rcl;Ekiy&m\? xkdtcg xkdotm; wwd,vlu yck;pGe;ukd uyfnway;&m\? xkoonf wa,muf\ ausmuke; d f J dS l H f G f d l f wnf wa,muf\ yck;pGe;ukd axmufvsuf tvkwi; yef;wkYd uc; yefqifum euwyudk aysmfE&mouJoYdk H f d dS dk f dk l f JG JT h orm"d\ jzpfyudk twlyif jzpfonf[k rSwtyf\/ Hk f

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ)

133

146 Oyrm Oyar,s ES;aESmjytHh-O,smOfoYdk waygif;wnf;0ifvmukeaom oli,fcsif; ok;a,mufwYdk D f H uJoYdk waygif;wnf;jzpfueaom orm0g,mrpaom w&m;ok;yg;wkYd udk rSwtyfue\? aumif;pGmyGiaeaom h k f H f k f hf pum;yifuoYdk tmkurwtyf\? vufuajrmufaomfvnf; cl;&efrpGr;Ekiaom oluodYk rdrdtvkdvkd tmkH hJ H dk S f dk f d f hJ wckwnf; tmkH yonf\ tjzpfjzifh ouf0if&ef rpGr;Ekiaom orm"dudk rSwtyf\? ausmuke;ay;aom oli,fcsi; f d f f f f uJoYdk orm0g,mrukd rSwtyf\? yck;pGe;nGway;vsuf wnfaom oli,fcsif;uJoYdk ormowdudk rSwtyf\? h f H f f h f xko;a,mufwYdk wif wa,muf\ ausmuke;wnfvsuf wa,muf\ yck;pGe;ukaxmuf yXroli,fcsif;onf d Hk G f H f d tvkwi;yef;ukd cl;EkiouJoYdk twlyif 0D&,u yifajrmuftm;ay;jcif;udpudk NyD;ap owdu ray:xGujf cif; d dS dk f d f h d h rarhjcif;udpukd NyD;apojzifh orm"donf aus;Zl;yrI-axmufyrudk &onfjzpf tmk wckwnf; tmkH yonf\ hH I H tjzpfjzifh ouf0ifjcif;iSg pGr;Ekiayonf/ xkYd aMumifh ok;yg;wkYd wif orm"duomvQif wlaom orm"dZmwft& f d f H G dk orm"duEmjzifh a&wGutyfonf? orm0g,mr ormowd wkYd onfum; (orm"dtm; aus;Zl;yaomavsmaom) f f udpt& (orm"d uEmjzif) a&wGutyfonf jzpfue\/ h f k f orm'd|Eihf ormouFywYdk wivnf; ynmonf rdrtvkvdk tedp 'ku tew[k tmkudk qk;jzwfjcif;iSg d S G f d d H H rpGr;Eki?f 0dwufu xkEuovkd BuHBuHay;rSomvQif pGr;Eki\/ tb,fokdYenf; (aTaiG &mjywf)yGrif;onf f d S f f d f J tojymaiGudk vuf wifxm; tvk;pkaom tzkYd wYdk Munfvaomfvnf; rsufv; rsufvmjyifjzifyifvQif vSnhf H H h I dk Hk T h Munfjh cif;iSg rpGr;Eki?f vufqpfvufacsmif;wkYd jzifh vSnvnay; xkrS rS MunfjI cif;iSg pGr;EkiouJoYdk twl f d hf S hf d h f d f h yifvQif ynmonf rdrtvkvdk tedpponf\tpGr;jzifh tmkudk qk;jzwfjcif;iSg rpGr;Eki?f tmkoYdk aS;Iwifay;jcif; d d f H H f d H vuPmSaom aS;OD;pGm (xkEu) acgufjcif; vSnywf acgufjcif; udp (&o) Saom0dwufu pacgufouJh d S f hf d okYd if; vSnay;ouJoYdk if; BuHaomtm;jzifh ,l,l ay;tyfaom tmkuomvQif qk;jzwfjcif;iSg pGr;Ekiay\? hf h H dk H f d f xkYd aMumifh ynmuEm t&mvnf; orm'd|uomvQif wlaomynmZmwft& ynmuEmjzifh a&wGutyf\? d dk f ormouFyurl (ynm \udpEihf wlaom) udpt& ynmuEmjzif) a&wGutyfayonf/ dk S h f qkconftwki; r*fonf ok;yg;aom cEmwkYd jzifh a&wGujf cif;okYd a&muf\/ xkYd aMumifh ]]cEm ok;yg; d hJ h d f H H tjym;tm;jzifh ok;yg;tjym;S\}}[k igqkcayonf/ aomwmywr*f ponfwYdk \ tpGr;tm;jzifomvQif av;yg; H d d hJ d f h tjym;Sd\/ wenf;aomfum;-opmtm;vk;wkYd onfyif rcRwfr,Gi; rSeonf\ tjzpfaMumifaomfif; xl;aomPf H f f h jzifh odtyfaom tbdan,sw&m;\ tjzpfaMumifaomfif; wyg;wnf;om jzpfue\? avmuD avmukw&m opm h k f tm;jzifif; ocFw tocFwtm;jzifif; 2-yg;tjym;Sdukef\? 'ejzifh y,ftyfaom w&m;bm0emjzifh y,ftyf h h aom w&m; ,if;ESprsKd;vk;jzifh ry,ftyfaom w&m;tm;jzifh ok;yg;tjym;Sue\? y&dan,s tpSaom tjym;tm; f H H d k f d jzifh av;yg;tjym;Sue\/ okYd vQif opmwkYd {u0d" paom tjym;wkYd jzifh tqk;tjzwfudk odtyf\/ d k f H 147 569/ wlaomtzkYd jdS cif; uGjJ ym;aomtzkYd Sjd cif;tm;jzifh [l&m tus,fum; opmtm;vk;wkYd onfyif H rcRwr,Gi; rSeaomtm;jzifif; twrS qdwaomtm;jzifif; xk;xGi;od&ef yEkicaomtm;jzifif; wlaomtzkYd dS f f f h f h d f d f J h uke\/ tqkEitnDa[mawmfronfrmf d S hf l S ]]tmeEm ,ckar;rnfh xkt&mukd tb,foYdk xifoenf; tMuifvwa,mufonf ta0;rSwnf d l om vQif tvGeusO;aom oHaumufayguf (aomhayguf)jzifh jrm;ukd rcRwfrvGapyJ tqifqifypfoi;Ekif f f J h h G f d &m\? tMuifvwa,mufonfvnf; tpdww&m 0g-tpdwrsm;pGm uGjJ ym;aom om;NrD;rQif \ tpGe;wck l f f f jzifh tpGe;wckudk xdreap&m\/ tvkyEpcwYdk wif tb,ftvkyonfom yEkicoenf;om jzpfap f S f f S f k G f d f J Ekicoe nf;[k ar;awmfr\/ tSib&m; tMuifoonf tpdww&m tpdwrsm;pGm uGjJ ym;aom om;NrD;rQif d f J l f k l f f \ tpGe;wckjzifh tpGe;wckudk xdreap&m\? xko\ tvkyonfomvnf; yvkyEif cJygonfom f f S f d l f f dk vnf; jzpfapEkicygonf bk&m;[k avQmuf\/ tmeEm tMuifowYdk onf onfum; 'ku[k [kwwi; d f J l f dk f rSepm xk;xGi; odue\/y/ onfum; 'kuea&m"*grdey#dy'g[k [kwwi;rSepm xk;xGi; f G d f k f d D f dk f f G d f odue\? xkoYdk oaomyk*K vwYdk onf xkom;NrD;rQifxycsif; xdreatmif yvkyEionfxufom xk;xGi; k f d d d f d d f S f f dk f d f odEiconfudk xk;xGi; odMuayuke\}} [lyifwnf;/ dk f J d f f (Am"etpSaom) rdr\vuPmjzifh yki;jcm;jcif;tm;jzifh uGjJ ym;aomtzkYd ue\/ aS;opm 2-yg;wkYd onf d d d f dS k f ouf0ifEicaom teufoabmtm;jzifh eufeaomaMumifif; avmuD jzpfaomaMumifif; omo0jzpfaomaMumifh dk f J J h h if; wlaomtzkYd ue\? tusKd;ESitaMumif; tuGtjym;tm;jzifif; y&dan,sESihf y[mwAtm;jzifif; uGjJ ym;aom dS k f hf J h h

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ)

134

tzkdYSdukef\/ aemufopm 2-yg;wkYd onfvnf; eufeaomteuf oabmtm;jzifh ouf0ifEicaomaMumifif; J dk f J h avmukw&m jzpfaomaMumifif; temo0jzpfaomaMumifif; wlaomtzkYd ue\? tmkHESifh tmkHyonfw&m; tuGJ h h dS k f h tjym;tm;jzifif; opumwAEihf bma0wAtm;jzifif; uGjJ ym;aomtzkYd Sue\/ yXrESiwwd, opmwkYd onf h d S h d k f hf vnf; tusKd;[k nTejf ytyfaomtm;jzifh wlaomtzkYd Sue\? ocFw tocFwtm;jzifh uGjJ ym;aom tzkYd ue\/ d k f dS k f 'kw,ESihf pwkwopmwkYd onfvnf; taMumif;[k nTejf ytyfaomtm;jzifh wlaomtzkYd Sue\? pifppf ukovf d d k f dk tukovtm;jzifh uGjJ ym;aomtzkYd Sue\/ yXrESipwkw opmwkYd onfvnf; ocFwtjzpftm;jzifh wlaomtzkYd dk f d k f hf Sdukef\? avmuD avmukw&mtm;jzifh uGjJ ym;aomtzkYd Sue\/ 'kw,ESihf wwd,opmwkYd onfvnf; ae0aou d k f d emaou-aou yk*Kd vfwYdk \ Opmvnf;r[kwf taou-&[EmwkYd \ Opmvnf; r[kwonf\ tjzpftm;jzifh f wlaom tzkYd ue\? tmkH ywwfonfw&m; tmkrywwfonfh w&m;tm;jzifh uGjJ ym;aomtzkYd Sue\/ dS k f h H d k f qkcaomtpOfjzifh okYd aom tjym;Saom enf;wkYd jzifvnf; t&d,opmwkYd \ wlaomtzkdYSd d hJ d h onf uGjJ ym;aomtzkYd Sonf\tjzpfudk ynmSonf od&m\/ wGif opmwkYd udk tus,fjyqkcsuf NyD;\/ d d d

onfum; olawmfaumif;taygif;wkdY\ 0rf;ajrmufjcif;iSg jyKpD&if(tyf)aom 0dok'dr*fusrf;0,f ynmbm0emt&m a`EopmwkdYukd tus,fjycsuf (`Ed,opeda'o) rnfaom wq,fhajcmufckajrmuf tykdif;tcPf;aywnf;/ (a`EopmwkdYukd tus,fjycsuf NyD;\) 0dok'dr*f jrefrmjyef wwd,wGJ NyD;\/

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ) rSwfcsuf

135

rSwfcsuf
1-"D&-yk'+|-0daoowypn;="D&|-xl;cRefaomynmS/ y'-t&mXme/ f f d d

rSwfcsuf
1-orw-yk'f oAteufa[m/ ynmSwYdk onf olcyfor;wkYd \ jrwfE;jcif;ukd &NrJjzpfonf/ xkoYdkaom d d f dk d jrwfE;jcif;ukd tSiA'aCmo tavmif;vsm oli,fvnf; &Sonf-[k qkv\/ dk f k d d dk

rSwfcsuf
1-Abl0 uJoYdkya&mum0dbwfjzifh NyD;onf/ h

rSwfcsuf
1-oua&myr,m-[laom #DumausmuJoYdk 0dy&dwjf yefxm;onf/ ouwbmomum; yk'Nf yD;ykrsK;rSm f h H d 0dy&dwr[kw?f yuwd tk;tpOfyif jzpfonf/ f d

rSwfcsuf
1-tok'+tm,-jzifh NyD;aom tok'g, ([laom emr"mwf)+rmeypn;wkYd jzifh NyD;aptyf\/ f

rSwfcsuf
1-ybm0H? pGr;&nftxl;uk/ v'g? &-okYd vnf; y'ap'yEki\/ f d d f

rSwfcsuf
txufyg o*F[ *gxmrsm;ukd r[mpnf q&mawmf\ awmif;yefcsujf zifh oHvsif rdUe,f oajyuefm G r[m"rum &mrwkuf tEkem,uq&mawmf tSi0gao| rax&fu a&;om;zGUJ pDay;awmfronf/ ,if;*gxmwkYd udk d d f l q|oH*g,em0efaqmif oHCtzGUJ \ oabmwl qk;jzwfcsufjzifh 0do'r*fygVde'gef; xnfoi; azmfjycJonf/ H k d d h G f h xkYd aMumifh xkygVde'gef; ,if;*gxmwkYd \tqk; txufygtwki; ed*;pum;ukd jyxm;ayonf/ d d H d f Hk

rSwfcsuf
+-okYd aom axmifui; twGi;Sd *Pef;rSm 0do'r*fygVdpmtky'w,wGrS pmrsufEmeHygwf *Pef; h G f f k d f k d J S jzpfonf? uGi;rygaom yk'rBuD;ESihf *Pef;rSm if;'kw,wGJ pmtkyrS pmyk'eygwf *Pef;jzpfonf/ f f d f d f H 1-,cktcg .... tm;xkwfpD&ifaytHh-[k pyfyg/ 2-jynfhpkHapjcif;iSg .... tm;xkwftyf\-[k pyfyg/

rSwfcsuf
1-orm"dbm0em\ tmedoiftusKd;ukd &jcif;om ckiNf rJjcif;csr;om vG,upmjzifh NyD;ajrmufjynfpap d f f l G h Hk Ekijf cif;[laom xktaMumif;ok;yg;aMumif[k qkv\/ (#Dum) d d H h d dk 2-jrwfpmbk&m;onf .... a[mawmfrcayonf-[k pyfyg/ G l hJ

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ) rSwfcsuf

136

3-iSgif; .... iSgif; .... a[mawmfrlcJhayonf-[k pyfyg/ 4-xkd (pwkwpsmef&NyD;aom&[ef;)onf .... pdwudk aS;Iaqmif\ aS;InGwfap\-[k pyfyg/ f 5-wnfMunfvwfaomf .... a&mufvwfaomf aS;Iaqmif\ aS;InGwfap\[k pyfyg/

rSwfcsuf
1-wnfMunfvwfaomf .... a&mufvwfaomf .... aS;Iaqmif\? aS;InGwfap\[k pyfyg/ 2-okYd tpSaomenf;jzifh .... a[mawmfrlcJhayonf[k pyfyg/ d

rSwfcsuf
1-t&m ]]udwifq;r}} [lonfrm tvkwi; Ekieif;atmif y&duoabmjzifh udwifavhusifjh cif; Hk S d dS dk f d f H yifjzpfonf/

rSwfcsuf
1-(ajymif;jyef) tpOftwki; Spyg;aomuokP;wkYd tBudrw&maomfvnf; tBudrf waxmifaomfvnf; d f f d f f (0ifpm;\) [laomteufudk xkUd twl [laompum;jzifh jy\/ (#Dum)

rSwfcsuf
1-t&m 'kw,psmefponfudk rlwnf tmkceausmf[efuvnf; enf;wlyif odtyf\/ d H k f dk 2-avm[dwuokP;rS tmudOnm,wepsmefudk (0ifpm;\) [l&m avm[dw uokP;ukd qifjcifvsuf d f d f aS;IyNyD;vQif xkuokP;edrwudk cGgjcif;jzifh xifay:vmaom uodP*g#drtmumo ESv;roGi;aomtm;jzifh d d f d f k Hk f tmumomeOm,wepsmefudk r0ifpm;rl (#DumygXfwYdk ormyZwm-[lcsnf; Sd\? torm yZwm-[k SdrS d G d G oifrnf) xktmumo aS;ujzpfb;aom tmumomeOm,we0dnmPf\ uif;jcif;ukd tmkH y tmudOnm,we h d l psmefudk 0ifpm;\ ([k qkv\)/ (#Dum) d dk

rSwfcsuf
1-tvk;pkaomuokP;wkYd -[laom pum;jziftmumouodP;0dnmPuokP;wkYd uvnf; odr;,l H H d f h k f d f dk f onf[k qk&efroifay? taMumif;rlum; t&m (Mo'gw uokP;tqk;Saom) uokP;Spyg;wkYd uom ,SOpyf d h d f H d d f f dk f tyfaomaMumifaywnf;/ twlyiftlypsmefav;yg;vk;ukvnf; wckwnf;aom psmef[k qk&efroifay? taMumif; h H d d h rlum; Spyg;aom ormywfwYdk \ tpGr;tm;jzifh pdwudk (,Ofaus;El;nHatmif) udwifq;rjcif;ukd tvktyfaom f f f h Hk d dS aMumifaywnf;/ xkUd aMumifh tlypsmefwYkd \ tpGr;tm;jzifh t*FgESitmkajymif;aTUjcif;ukd y&d,m,ftm;jzifh qkxm; h k f hf H d onf[k odtyf\/ xkoYdk y&d,m,ftm;jzifh qkxm;jcif;jzpfaomaMumifyif yDwuokP;ukcg xifay:vmonfh d d h d f d G tmumo tmkH yjzpfaom yXrmky0nmPfvQif tmkaom 0dnmPOm,wepsmefudk &nf ]]yDwuokP;rS d H dS d f 0dnmPOm,wepsmefudk (0ifpm;\)}}[k rdeYf qawmfrayonf/ enf;jzifh <uif;aom (avm[dwuokP;rS tmudO dk l d f nm,wepsmefu?dk Mo'gwuokP;rS ae0onmemonm,wepsmefu-[laom) yk'Epck taygif;vnf; teufudk d f dk f S f odtyf\/ (#Dum)

rSwfcsuf
1- jyoifaomt"dyg,fonf ESm 7-rSwcsuf 1- yg0ifavNyD/ h f

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ) rSwfcsuf

137

2-udwifrqk;ryJ .... NyD;apEkivrrnf [laom-[k pyfyg/ H d f d hf

rSwfcsuf
1-uokP;y&duudk yjcif;onfaomfvnf; 0efav;\-[l&m tjypfa'goukd MuOfjcif;tpSaom tpD d f H d t&ifjzifh O*[edrwf jzpfay:onfwiatmif uokP;0ef; yusifjh cif;onfaomfvnf; 0efav;\? wefc; d dk f d f dk zefqif;jcif;onfum; tb,frm qkb,tenf;[k qkv\/ (#Dum) S d G f dS hH d dk 2-xkudk yGg;ap-[lonfum; xky#dbm*edrwuif; bm0emukif; yGg;ap ([k qkv\)/ rSeay\? d d d f dk d d dk f bm0emESiuif; edrwoufoufyg;ap&ef rjzpfEiay/ (#Dum) hf d f G dk f 3-tcsKUd a,m*DwYdkonf Oypm&orm"dudk &NyD;vQif tyemorm"dudk &&ef rpGr;EkiMf u? xkoYdkaom yk*Kd vf f d d wkYd onfvnf; rsm;pGmSMd uonfom? xkUd aMumifh ]]tyempsmefudk &jcif;onf 0efav;\}}[k rdeYf qavonf/ (#Dum) dk

rSwfcsuf
1-ax&-tSir[dEtpSaom rax&frsm;+tr-o&ufyifrsm;+xvawmifue; = ax&rwv-tSifr[dE f d k f tpSaom rax&fwYdk oufqif;&m o&ufyifrsm;Saom awmifue;/ o&yfyiftpkaom tSir[dE rax&f d d k f dS f ponfwYdk oufqif;&mXmeonf ax&rwv rnf\/ (#Dum) 2-yx0DuodPeda'o (jrefrmjyef ESm 478-) Ak'&uw[k S\? &uw-[k twkaumufjyqkonf/ d d d d d

rSwfcsuf
1-*d&b@0g[eylaZmfyJG rnfonfrm (tSir[mr[dEwYdk yXroDwif;ok;&m ,cktcg oD[Vbmomjzifh d S f H dk f rd[Eav-[k ac:aom) apwD,awmifudk tpy wuRef;vk;if;? ork'&m-yifv,fx w,lZemt&yfwiatmif d H J dk f if; BuD;us,fpmaom ('DyylZm) qDr;ylaZmfyaywnf;/ xkyaZmfyBJG uD; usif;ypOf rm&fewfu jzpfapaom rD;us;rk;ukd G D JG d l D d rD;yGm;rQjzifaomfvnf; vlrsm;qDoYdk ra&muf&atmif xkwcPtwGi;yifvQif aumif;uif ajrBuD;zefqif; h d f (umuG,apmifaSmufonf)/ (#Dum) taMumif;t&mtus,fudk ,cktcgxifm; rawGU&awmhNyD/ f h S 2-bm0em avhusifytpOfEihf uif;vnf; .... NyD;pD;jynfpMHk uuke\-[k pyfyg/ h Hk S h f 3-aS;b0wkYd tm;BuD;aom tm;xkwr[aom taMumif;ESijhf ynfpotm;omvQif ,ckjycJaom bm0em f I l h Hk l h avhusifrI tpOfEiuif; tbdnmOfwYdk onf NyD;pD;jynfpMHk uonf? tjcm;oltm; rNyD;pD;rjynfpMHk u? xktaMumif; h S hf h h d aMumif[k qkv\/ (#Dum) h d dk

rSwfcsuf
1-pmrsuEm 2? pmyk'f 2? pmaMumif; 3-ponfwYdk tzGitydwf aumfrmwkYd jzifh jycJaom pum;yifjzpfonf/ f S d hf h

rSwfcsuf
1-ygVdaom-[k Sd\? jrefrmjyefvQif xkonf-if;onf-,if;onf-[l jzpf\? xky'jf zifh xk&[ef;onfd d k d xka,m*Donf-xkvonf-ponfjzifh ykviqi&m[lorQudk xkwazmfEi\/ okYd aomfvnf; xky'\ aS;tjcm;rJh d d l d f dk f f dk f d k f pum;&yf (bduK .... pwkwH psmeH OyorZ 0d[&wd) = &[ef;onf .... pwkwpsmefoYdk a&mufae\-[k SdcJh\? xkpwkwpsmefoYdka&mufNyD;aom &[ef;a,m*Duyifaom-xkonf[k emrfpm;jzifh qkxm;onf/ okYd jzpf txufyg d dk d d twki; xkwazmf zGijhf yayonf/ okYd aomtzGirsm;rSm ygVdbmomwwf odowYdk twGuom jzpfonf/ okYd jzpf d f f hf l f okYd aom yk'ygXf\tzGirsm;ukd ygVdrwwfaomolwYdk onf igwkYd twGuf r[kw[k ESv;oGi; ausmfvu f hf f Hk f dk ausmfvnf; zwfom;Eki\/ G d f

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ) rSwfcsuf

138

2-ygVd orm[daw pdaw-[k SaomaMumifh xkpOft& orm[daw-wnfMunfvwfaomf-[lonf yk'udk d d f aS;OD;pGm zGijhf y pdwonf[aomyk'udk aemufrS zGijhf yonf/ f l f 3-r,kwrvGef tnDtrQIEiaom OayumESihf ,SOwjzpfaomaMumifh owd\ xuf0ef;usif pifMu,fjcif; f dk f f JG NyD;pD;onf/ xkUd aMumifh xkowd\xuf0ef;usif pifMu,fonf\tjzpf-xuf0ef;usif pifMu,fjcif;udk Oayumu d jzpfaponf[k qkayonf/ d

rSwfcsuf
1-te*FPokwf ]]rdrd\tjypfudk olwyg; rodapvkaomol? rdr\tjypfudk trsm;aSU rar;apvkaomol? d d d aSUaqmifjzpfvaomol? vmbfvmbaygrsm;vkaomol? tktao tylaZmfcvaomol-okYd aomolrm rdrtvkd dk d d H dk S d twki; rjzpfaomaMumifh trsuxujf cif;? ESv;romjcif; jzpfwwf\? xkoYdk jzpf&m tvkawmifwaom-avmbd f f G Hk d d dS h trsufxurI a'go ESv;romrI-a'gre ,if;avmbponfwYdk Eihf ,SOaom arm[[laom w&m;qk;wkYd udk G f Hk S f d t*FP-[k ac:aMumif;}} jyqkxm;onf/ d 2-Oyuavo-yk'udk t|uxm ylyefapwwf-ESypufwwfonf[zijhf yxm;aomfvnf; odv,ap&ef d f d f k G G f npf;aMumif;-[kjyefxm;onf/ l

rSwfcsuf
1-pmrsufESm 3? pmaMumif; 3-rS wnfwvwfaomf-[laom yk'udk zGijhf yonf? xuf0ef;usif pifMu,fjcif; hH f ponfwYdk wnfaevQi-[k qkv\/ f d dk 2-o'g ponfwYdku yl;wGvsuf ,kMH unfaom tjcif;t&m ponfjzifh xufoefpm jzpfjcif;ukyif if;wkYd u J G d tm;ay;axmufyonf[k qkonf/ hH d

rSwfcsuf
1-o'g,kMH unfr\ tpGr;aMumifh r,kMH unfaom tjcif;t&m aemufusKaom tjcif;t&mray:bJ I f ,kMH unfaom tjcif;t&m Munfvifaom tjcif;t&mtm;jzifom wnfaeonfuyif rwkevy[k qkonf/ h dk f I f d 2-pwkwpsmef orm"djzifh wnfMunfjcif; (1)? xuf0ef;usif pifMu,fjcif; (2)? xuf0ef;usif jzLpifjcif; (3)? t*FPuif;jcif; (4)? npf;aMumif;uif;jcif; (5)? El;nHpmjzpfjcif; (6)? trI cHjh cif; (7)? rwkevyjf cif;okYd l h G f I a&mufojzifh wnfwjhH cif; (8) t*FgSpyg;ESihf jynfponf[k ,ltyf\? wenf;um; wnfMunfaom pdw\ f h Hk f t*FgwkYd udk jy&mjzpfaomaMumifh (orm[daw) wnfMunfvwfaomf [laomyk'udk y,f <uif;aom Spy't&jzifh f f k f t*FgSpfyg;ukd a&wGuftyf\/ (#Dumukd rS jyqkcsufjzpfonf)/ D d

rSwfcsuf
1-eD0&PwkYd rS a0;uGmjcif;ukyif xuf0ef;usipifMu,fjcif; [k qkv\/ d f d dk 2-ighuom ar; ar; w&m;a[mygap ponfjzifh jzpfaom rme rm,m omaX,s paom tukovf dk dk w&m;wkYd udk tvkq;[k qkonf/ (#Dumukd rSonf) d dk d D 3- tpOfavQmufojzif[k qkojzifh xkowwYdk wku ua[maom tukovtMurf;wkYd udk r,ltyf? h d d k f d f dk f dk f odrarGUaom tukovwYdkuom ,ltyfaMumif; #Dum jyqk\/ f dk f dk d 4-wefc;zefqif;jcif;\ eD;aom taMumif; yg'upsmef tjzpfoYdk a&mufjcif;ukd qkv\/ (#Dum) dk d dk

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ) rSwfcsuf

139

rSwfcsuf
1-yXrtzGienf;jzifh 'd-[lonfrm NyD;pD;NyD;ajrmufaom jynfpaomt&myif jzpfonf[k qkv\? hf S h Hk d dk NyD;pD;NyD;ajrmufjcif; jynfpjHk cif;ukvnf; 'd[k qkv\/ h d d dk 2- 'kw,tzGienf;jzifh 'd[onfrm NyD;pD;NyD;ajrmufapwwf jynfpapwwfaom taMumif;rSef d hf l S h Hk taMumif;aumif;yif[k qkv\/ d dk 3- wwd,tzGienf;jzifh 'd[onfrm Bu;yGg;wk;wufaMumif;yif[k qkv\/ hf l S D d d dk

rSwfcsuf
1-jrefrmpum;acsmap&ef y&d,m,fwyg;jzifh jyefxm;onf? twdtusjyefvQif ]]okYd vmaom}}[k jzpf\/ 2-y,fjcif;oabmonf NyD;ajrmufaomaMumifh (P0dyg&d'd rnf\) [lvnf; jyeftyfonfyif/

rSwfcsuf
1- 0wKaMumif;jzpf pum;acsmap&ef jyifjyefqcsufrsm;vnf;yg0if\? aemufvnf; okYd aom dk t&mwkYd enf;wlyif rSwyg/ f

rSwfcsuf
1-vnf; y,fjcif;oabmonf NyD;ajrmufaomaMumifh (orm"d0yg&d'd rnf\) [lvnf; jyeftyf\/ d

rSwfcsuf
1-[dwf taMumif;jypum;jzifh eda&m"ormywfyif jzpfaomfvnf; orm"d0yg& jzpfoifyudk jy\/ d h Hk (#Dum) 2-ormywfu-[k omrn qkaomfvnf; pwkwpsmeformywf? okYd r[kwf eda&m"ormywfudk ,loif\? dk d h eda&m"ormywfu,vQif omoifayonf/ dk l h

rSwfcsuf
1-"Dwm,-yk'\ teufjzpfonf? orD;t&if;[laomteufudk qkvvQif"w,m-[k jzpfoif\? rm*@D\ f d dk D k h rdbwkYd onf &[ef;yoGm;Muaomtcg orD;rm*@Dudk OD;av;jzpfol plVrm*@DyPm;xH tyfxm;cJMh uonf[k "ry' k t|uxm ponfwYdk qk\? xkUd aMumifh orD;t&if;r[kwf wlrom jzpfonf? okYd jzpf "Dwm 0d,-orD;ozG,f d jzpfaomaMumifh "Dwmrnf\[k Oyrmw'dwy'Bf uH teufjyefonf/ f k

rSwfcsuf
1-"ry't|uxm tyrm'0*f omrm0wD0wK? t*Fw&t|uxm {w'*0*f ckZK w&m omrm0wD0wK k ponfwYdkrl jrwfpmbk&m;&efNidK;zGUJ xm;aom rm*@Drz&m;u jrwfpmbk&m;tm; Munfaom omrm0wDay:vnf; G d k G dk &efNidK;xm;um apmif;xJ a>rukd xnfxm;NyD; *k;acsmpum;ajymqkaMumif; jyqkxm;\/ h H d d

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ) rSwfcsuf

140

rSwfcsuf
1-2-ow0g ted|mk arwmjzifh jzefYjcif;ukjd zpfap? "mwfoabmtm;jzifh ESv;oGi;jcif;ukjd zpfap y\? H Hk f rpif paom ted|mk "mwfoabmtm;jzifh ESv;oGi;jcif;ukd y\-[k &oifonftm; avsmfpm,SOpyf ,ltyf\/ H Hk f h G f (#Dum)

rSwfcsuf
1-2-aqGrsKd; rdwaqG paom |mk qHyif paom tokbukd ESv;oGi;jcif;ukif;? kyw&m; |mk f H Hk f d f H tedp 'ku tew 0dy&dPmr"r[k ESv;oGi;jcif;ukif; ytyf\/ tedpEd-tedp [k-[laompum; (wd-[k) Hk f d [laom o'gonf ]ponf [laom teuf\? xkUd aMumifh 'ku ponfjzifh ESv;oGi;jcif;onfvnf; pufqyz,[k dS Hk f k f G f ESv;oGi;jcif;yif jzpfonf[k ,ltyf\/ (#Dumukr jyonf) Hk f d DS 3-q-6-yg;+t*F-tpdwtyki;t*Fg+Oayum-vspfvsLIjcif;-tnDtrQIjcif;=qV*Fayum-t*Fg 6-yg;Sd f d f k aom vspfvsLIjcif;? tmkH 6-yg; rcspf rrke; tnDtrQ vspfvsLIjcif;yif jzpfonf/ trsm;tm;jzifh t&d,m &[Em f wkYd rmom jzpfwwfaomaMumifh if;wkYd ut&d,'-t&d,mwkYd \ Opmjzpfaom NyD;ajrmuf jynfpjHk cif;wefc;[k qkay S dk d d h dk d onf/ tenf;i,ftm;jzifrum; 0dyema,m*DuvsmPykxZOfwYdk rmvnf; xkqV*Fayum jzpfao;onfom/ h l k S d k xkYd aMumift*Fw&t|uxm wwd, 52- ]]wH tm&'0yaum umwkH oaumwd}}[k rdeYf qxm;ayonf/ xkUd jyif h k d dk rlvyPmot|uxm? 'k 130-vnf; ]]t,H ye bduK 0D&,Aave bm0emod',m twaem 0dyeH d d cDPmo0 qV*Fayum|mae XaywDwd 0dyem0 qV*Fayum emr Zmwm}}[k rdeYf qxm;ayonf/ 0dyem k k dk a,m*Dtm; qV*Fayumjzpfyudk 0dyemIenf;usrf;? yXr ? ESm 265-ponf Munfyg/ k Hk h

rSwfcsuf
1-OaA*gyDwEiwuGjzpfaom 0dyemonf aumif;uifoYdk ysHwufapEkiaomaMumifh xkoYdk aom 0dyem d S hf d f d vnf; rSaMumif;jyonf/ (#Dumukd rS zGijhf ycsuf) d D

rSwfcsuf
1-0dZm-twwfynm-rEmef+"&-aqmifo=0dZm"&-twwfynm rEmefudk aqmifo-0dZm"k&/ l l d f 2-0dZm -twwfynm + r,-NyD;aom + 'd-NyD;ajrmufr-wefc; = 0dZm-r,d'-twwfynm\ tpGr;jzifh I dk d f NyD;ajrmufaomwefc;/ dk 3-aemuf ywdr-[laomyk'jf zifh ajcvsiwyfudk jyvwHjh zpfaomaMumifh [wr-[laom yk'jf zifvnf; d f d d h qifomrefudk rqkv?dk qifwyfuqvaMumif; od&\/ jrif;wyf &xm;wyf[k jyef&mwkYd vnf; enf;wlyif/ d dk dk dk

rSwfcsuf
1-t&m aeur-[lonfrm umrtvkqE\ qefYusifbufjzpfaomtavmb okYd r[kwf tavmb S d jy"mef;aom ukovpwK yg'fjzpfonf[k rSwtyf\? ,if;rSmvnf; psmef\ Oypm twGi;0ifonfh w&m;[k dk f d f f odtyf\/ xkdYaMumifh y#doH | y-96 ]]aeur tpSueaom ckepfyg;aom tajzwkYd udk Oypm&psmef\tpGr;tm;jzifh d k f f nTejf ytyfue\/ aeur[onfrm umrpE\ qefYusifbufjzpfaom tavmbaywnf;}}[k jyqkxm;ayonf/ k f l S d 0do'r*f r[m#Dumvnf; yXrwGJ ESm 78-- ]]aeuare-[lonfum; tavmbjy"mef;aom ukovpwK yg'fjzif/ k d dk f d h rSeay\? umr\ qefYusifbuf jzpfueaom ukovw&m;wkYd udk t&m aeur[k tvktyfue\}}[l jyqkd f k f dk f d dS k f xm;ayonf/ aemufvnf; yXrpsmef ponfudk toD;tjcm; jyvwHh jzpfonf/ xkYd aMumifh okYd aomt&m aeur-yk'udk yXrpsmef[k rjyefoifay/ f h

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ) rSwfcsuf

141

rSwfcsuf
1-aS;jzpfaom orm"d0yg&d'd t&d,'wYdk tusifh y#dywfjzifomvQif tus,fcsJU jycJonf? xkYd twlyif d d d h h aemufq; 'dt&mvnf; y#dord'gr*fygVd tusiy#dywfjzifom tus,csUJ jyonf? avmuD vkyief;aqmifwm Hk hf h f f rsm;ESipyf rjycJ[k qkv\/ hf h d dk

rSwfcsuf
1-ukif;[laom uHav;yk'udk ]]yvky}}[laom yk'Eipyfyg/ d f f f S hf 2-(wefc;zefqif;rI-'d) wkYd wif .... t"d|mef zefqif;jcif; wefc;onfomvQif-[k pyfyg/ dk G kd 3-'daum|mom,-'dtzkdYtvkdYiSg-[k zGionfEitnD jyefonf/ hf S hf 4-'0duyg,-'dtjym;tvkYd ig-[k zGionfEitnD jyefonf? rSeay\? t&m 0duy txl;xl; d S hf S hf f BuHtyf ytyfaom t&m[lonfrm trsKd;rsKd; taxGaxGyif jzpfonf/ S

rSwfcsuf
1-ESm 2-if;? ESm 12-if; jyqkcaom ]]qkconftwki; pdwonf (pwkwpsmeform"djzif) wnfMunf d hJ d hJ h d f f h vwfaomf}} ponfjzifh tusOf;tus,f jyqkcsufrsm;ukd &nfne;onf/ d T f 2-(aom) xkonf-[laomyk'\ teufudk zGi&ef xkwjf yonf/ d f hf 3-okYd aom t&mwkYd jrefrmjyefudk tzGictjzpf xkwvQif tzGiEihf xyfwjl zpfae tusKd;rS[k xifjrif hf H f hf S d vdrrnf? xkYd aMumifh ygVdy'udk tzGictjzpf xkwjf yonf/ hf k f hf H 4- vufonf;uGi; twGi;Sd teufonf aSUem;u jycJaom 'd0uyg,-tzGiudk rSonf/ f f h d hf D

rSwfcsuf
1-]]wyg;wnf;vnf; jzpfygvsuf}}[l&m ]vnf;}[laom o'gjzifh ]]trsm;vnf; jzpfygvsuf wyg;wnf; jzpf\}}[laom teufudk aygif;qnf;onf[k #Dum jyqk\/ d 2-zefqif;xm;aom edrwyk*Kd vftrsm;\ teD; oGm;jcif;? if;wkYd Eihf twlom;jcif; ponfudk ,l&ef #Dum d S G zGijhf y\/ 3-yg'ESihf y' ESpy'v;yif ajc[laomteuf taMumif;[laom teufudk a[monfcsnf;yif? okYd aomf f k f Hk t&m yg'jzifh taygif;vkdufomreftaMumif;ukd &nfonf? y'-jzifh xktaygif;ukd cG tao;pdwf taMumif;ukd d J &nfonf? xkYd aMumifh (yg')taMumif; (y')tao;pdwtaMumif;-[k ygVdy'&if;rsm;yg jyxm;onf/ f k f

rSwfcsuf
1-yDwocblwm-yDwoc jzpfjzpfaom? blr-bk-[k zGijhf yaom#DumESitnD jyefonf? 'kw,psmef d k d k d H hf d yDwoc vGeuaomaMumifh xkoYdk qkonf[k ,l&m\/ aemufteufrm yDwocoOmwO-[k zGijhf yaom#DumESihf d k f J d d S d k tnDyif/ 2-Oayumokc-[l&m OayumrSm wMwrZwK ayum jzpfonf/ 3- Oayumonf a0'emyif jzpfonf/

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ) rSwfcsuf

142

rSwfcsuf
1-aS;psmef okH;yg;wkdYukd .... (orm&) bkHwkdY[l odtyfukef\-[k pyfyg/ 2-(wefckd;Sifonf) .... oufa&muf .... jzpf .... ('d)okdY a&muf\-[k pyfyg/ 3-xkd (okYd a&muf&aom)aMumifh .... &jcif;iSg (jzpfonf) jzpfjcif;aMumif-[k qufpyf ,lyg/ h

rSwfcsuf
1-qEudk tm;uk; tm;xkwjf cif;jzifh &tyfaomaMumifif;? &aomtcg ,if;orm"donf vGeuaom d h f J qEEi,OaomaMumifif; qEvQif taMumif;Saom orm"d (0g) qEveuaom orm"d[k 2-enf;zGijhf yonf/ S hf S f h d G f J (#Dum) 2-y"me-udpav;yg;ukd NyD;apaom ory"mef 0D&, + ocFg& - yvkyr0&, - y"meocFg& - jyif;pGm d f I D d tm;xkwrocFg& t&w&m;uk,tm;jzifh 0D&,yif? ory"mwf0&, 4-yg;ukqaomaMumifh A[k0pjf zifqonf/ f I d f d D d d dk k h dk 3-edyw+NyD;pD;jcif;-Ze- NyD;pD;jcif;-NyD;ajrmufjcif; t&twlwyif-[k qkv\/ d l d dk

rSwfcsuf
1-'drnfueaom .... qE( )orm"dEijhf yif;pGmtm;xkwrI ocFg&wkYd \[k pyfyg/ k f S f 2-t&m odv,ap&ef 0guscG jyefxm;onf/ S&if;twki; twdtusjyefvQif ]]'dyg'H [lonfum; G f J d d f NyD;pD;jcif;\ y&d,m,fpum;vS,jf zpfaom (Ze) teufoabmaMumifaomfif;? w&m;oabmjzifh ow0g h wkYd onf BuD;yGg;uke\ jrifjh rwfue\[laom y&d,m,fpum;vS,aMumifaomfif; 'd[a&wGutyfonfh f k f f h k f tjzpfoYdk a&mufueaom tbdnmOfpwEi,Oueaom qEorm"dEihf jyif;pGmtm;xkwrocFg&wkYd \ wnf&m k f d f S hf S f k f S f I teufoabmaMumifh (yg') tajccHtaMumif;jzpfaom (,if;wkYd r) <uif;aom pdwapwoduf taygif;tpku?dk um; S f ('dyg'H? yk'\) teufaywnf;}}[k jzpf\? odem;vnf&ef tvGecuf\/ qkvonfrm qEveuaom orm"dEihf f f d dk S G f J S y"meocFg&rnfaom 0D&,wkYd onf NyD;pD;rI NyD;ajrmufrI jzpfaomaMumifh 'drnf\? wenf; ow0gwkYd \ BuD;yGg; d jrifjh rwfaMumif; jzpfaomaMumifh 'drnf\? 'drnfaom ,if;orm"d 0D&,wkYd Ei,Oaom pdwapwoduf d S hf S f f taygif;onf ,if;orm"d 0D&,wkYd \ wnf&mtaMumif;jzpfaomaMumifh yg'rnf\? xkYd aMumifh 'dyg' [lonfrm d S NyD;ajrmufrjI zpfaom (0g) BuD;yGg;jrifjh rwfaMumif;jzpfaom qEveuonform"dEihf y"meocFg&ac: 0D&,wkYd \ G f J h S d wnf&mtaMumif;jzpfaom ,SObuf pdwapwoduf taygif;yif jzpfonf[k qkv\/ f f d dk

rSwfcsuf
1-odv,aomenf;jzifh jyefxm;onf/ G f 2-NyD;ajrmufjcif;okYd a&mufaMumif;onf NyD;ajrmufjcif;\ taMumif;yifjzpfonf? xkYd aMumifh teuf 2-enf; vk;t& oabmtm;jziftwlwyif/ H h l

rSwfcsuf
1-rnGwus-rwGeYf qwaom pdwonf rwkevyaomaMumifh tmaeOrnf\-[k qkv\/ f k f f f I f d dk 2-tebdewH-yk'\ teufjzpfonf? tbdo*F-uyfNidaom tm;jzif+ew-nGwui;onf+ te - r[kw= f h f dk f f tebdew-uyfNidaom tm;jzifh rnGwui;aompdw/ wenf; tbd - tvGef + ew - nGwonf + te - r[kwf f dk f f f = tebdew-rnGwve;aompdw-[kvnf; jyefoif\/ f G f f h

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ) rSwfcsuf

143

3-teyewH-yk'\ teufjzpfonf? rzGcgvGe;aom-[lvnf;jyefoif\/ f J G f h 4-bm0empdwwYdk\ tMum; tMum; udavompdwf jzpfay:vQif udavom tyki;tjcm; Sonfrnf\? f d f d xkoYdk udavompdwMf um;0if rjzpfEiatmif yGg;rsm;avhvmxm;aom pdwudk qkv\/ d dk f f d dk

rSwfcsuf
1-trSwf (1) tmaeOEihf xyfwuoYdk Sjd im;aomfvnf; 0D&,\tpGr;aMumifh rwkevyyudk jyvk S l hJ d f f I f Hk d jyqkjd cif;jzpfonf/ trSwf (14)vnf; orm"d\ tpGr;aMumifh rwkevyyudk jyvk xyfrH jyqkxm;jcif; jzpfonf/ f f I f Hk d d

rSwfcsuf
1-teufonf NyD;pD;onfom[k-pyfyg/ 2-ponfwYdk \ jzpfjcif;uk[-pyfyg/ d k 3-yk&arm-yk'\teufjzpfonf? yXrSijf ycsuf xkwjf ycJonfh aSUpum;ukyif aS;enf;[k-qkv[ef d f h d d dk SaomaMumifh okYd jyefonf? xkenf;onf oDvuE0*fygVdawmf ponfwYdk vmS\/ xkpum;xJ tmaeOyaw d d d d rwkevyjf cif;okYd a&mufvwfaomf-[laom yk'onfom vk&if;jzpfonf? xkYd aMumifh xky'\tzGiudk aS;enf;tjzpf f I f d d k f hf ,l#Dum ]]yk&arm[lonfum; o'gponfwYdk u tm;ay;axmufyhH tyfaomaMumifh ponfjzifh aS; 6-yg; d tjym;tm;jzifh jycJaom enf;onf}}[k zGijhf y\/ okYd aomf xkd 6-yg; tjym;tm;jzifh jyaomenf;onf t|uxm h jyaom enf;jzpf\? okwf ygVdwYdk um; rSay/ d 4-t,H-yk'\teufjzpfonf? yXr Si;csuf yg0ifaom blrponfuyg,l jyefxm;onf/ #Dumrlum; f f d dk rlv 16-yg;ukd jyaom enf;ukom zGijhf yxm;\/ d

rSwfcsuf
1-pmyk'eygwf 380 wGif tqk;aMumif;Saom rdrqconfh pum; 2-yk'uyif zGiq&ef xkwjf yonf/ d f H H d d dk hJ f dk hf dk 2-tbdnmOf\ tajccHonf pwkwpsmefomjzpfonf? xkYd aMumifh tbdnmOf\ tajccHtjzpfjzifh pwkwpsmef ukd 0ifpm;onf[k ,ltyfaMumif;#Dum jyqk\/ d 3-yg'upsmefrx umrm0p&pdwjf zifh ]]w&mjzpfv\}} okYd ponfjzifh BuHjcif;onfyifvQif t&m S dk y&duudk yjcif;rnf\/ (#Dum) H 4-w&mponf jzpfap&ef ESv;oGi;vsuf tm0Ze; y&duH Oypm tEkva*gMwbl[aom umrm0p& pdwwYdk Hk f f Hk l f jzpfNyD;aemuf pwkwpsmefEi,Oaom tbdnmOfpwjf zifh ]]w&mjzpfap}} ponfjzifh nGwjf cif; ESv;oGi;jcif;ukyif S hf S f d Hk f d ]]t"d|mef\}}[k qkonf? if;pdwf wMudrwnf;jzifyif zefqif;jcif;udpN yD;aMumif; tjcm;rJ quf jyoGm;onf/ d f h h

rSwfcsuf
1-y&duH Oypm tEkvHk a*gMwbl-[k ac:aom pdwrsm;ukd qkonf/ wduy*Kd vfrm Oypm tEkvHk a*gMwblf d k S [k ok;Budrjf zpfNyD;aemuf tbdnmOfpwf jzpfonf/ H d 2-jzpfaom .... trnf&aom .... tbdnmOfPfjzifh-[k pyfyg/

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ) rSwfcsuf

144

rSwfcsuf
1-tbaAmwd y#dywdom&rd'H omoeH? y#dywd p y&d,wdrvum? wGO y&d,w O*a[wkH torawm? l d wom tbaAmwd t"dyga,m (#DumtzGi) tbA-[l&m omoemawmfonf tusiy#dywfvQif tESpom& hf hf f Sd\? y#dywfonfvnf; y&d,wfvQif t&if;rlvS\? oifonfvnf; y&d,wfudk oif,&ef rpGr;Eki?f xkYd aMumifh d l f d rjzpfxuf ruRwxuaom tbAy*Kd vf jzpfonf[k qkv\? (jrefrmjyef) dk f dk f k d dk

rSwfcsuf
1-tbA yk*Kd vfrnfonf rjzpf? taMumif;rlum; .... 0dyem"k&onfomvQif vk&if;y"me jzpfjcif;aMumifh d yif? (#Dum) 2-yAZwa0g[m&jzifh (plVyefomraPuk) &[ef;[k ac:awmfronf? wenf;um; bk&m;jzpfvwHaom d d l h tavmif;awmfudk ]]Ak'-bk&m;onf &mZ*d[oYdk <uavonf}}[k qkouJoYdk jzpfvwHh &[ef;tjzpfudk pG bduK f d h J &[ef;[k ac:awmfronf/ (#Dum) l

rSwfcsuf
1-tokbonm tedponmukd &NyD;vQif emrfyudk odr;qnf;jcif;ponfjzifh ig;yg;aom cEmwkYd Pfudk k f f csoGi; uvmyoroePf tpSaomtpOfjzifh 0dyemukd yGg;ap O',A,Pf tpSaom tpOfjzifh f d d 0dyemukd tEkva*gMwblteD;okYd a&mufaponf/ (#Dum) Hk

rSwfcsuf
1-edrwwm-yk'\ jrefrmpum;acsmatmif jyefqcsuf jzpfonf? twdtusjyefvQif zefqif;tyfueonf\ d f dk k f tjzpfaMumif-[k jzpf\/ aemufvnf; okYd aom jyefqcsufrsm; Srnf/ h dk d 2-jrefrmpum;acsmatmif jyefcsufyif jzpfonf/ twdtusjyefvQif txl;xl;aom tjcif;t&mSonfwYdk udk d yjcif;iSg tvkjdS im;tH-[k jzpfonf/ d h

rSwfcsuf
1-yk'\tpGr;tm;jzifh teufudk odapaomtm;jzifh ygVdudk (jywfom;pGm) Gwjf cif;onf y'bmP rnf\/ f f (#Dum) 2-(om,maom) toHjzifh okwf ponfwYdkudk (Munfb,jf zpfatmif) Gwqjdk cif;onf o&bn rnf\/ dk G f (#Dum) 3-(1) aS;OD;pGmtbdnmOf\ yg'upsmefukd 0ifpm;jcif;? (2) xkpsmefrx zefqif;vkaomt&mukd d S d umrm0p&pdwjf zifh ]rnfoYdk jzpfap}[k y&duH yjcif;? (3) wzef tbdnmOf\ yg'upsmefudk 0ifpm;jcif;? (4) xkpsmefrS d xNyD;aemuf tvk&mukd ]rnfoYdk jzpfap}[k (tm0Ze; y&duH Oypm a*gMwbl-[laom umrm0p&pdwrsm; aSUaqmif d dS f f aom) pwkwpsmef tbdnmOfpwjf zifh t"d|mefjcif;? (5) xkt"d|mefpwEihf wydieufvtyfaom zefqif;rI NyD;ajrmuf d d d f S f dk jcif; - t"d|mefzefqif;rI [lorQ tpDtpOftwki;yif[k nTe;onf/ d f f

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ) rSwfcsuf

145

rSwfcsuf
1-oDvuE0*ygVd? omrnzvokw?f 'd0"Pft&mrS xkwjf yaom ygVdjzpfonf/ aemuftzGiwYdk vnf; d hf oH0aPwAudk tvG,wulMunfEi&ef ,if;ygVdudk tjynftpkH xkwjf yOD;tH/ f h I dk f h h (u) {0H orm[daw pdaw y&doa' y&da,m'gaw te*FaP 0d*wlyud k avao rk'baw urea, Xdaw tmaeOyaw 'd0"m, pdwH tbde[&wd k l d d D tbdeEmarwd? aom taeu0d[wH 'd0"H ypEabmwd? {aumyd [kwm A[k"m d d d k G a[mwd? A[k"myd [kwm {aum a[mwd/ (c) tm0dbm0H wda&mbm0H/ (8) wda&m G ukH wda&mygum&H wda&myAwH toZrmaem *pwd ao,sxmyd tmumao/ (C) yx0d,myd OrKZerZH ua&mwd ao,sxmyd O'au? (i) O'auyd tbdZ d k rmae *pwd ao,sxmyd ,x0d,m/ (p) tmumaoyd yvauFe urwd ao,s xmyd yuD oukaPm/ (q) aryd pErol&a, {0H r[d'au {0H r[mEkbma0 d d d ygPdem y&mrowd y&drZw/ (Z) ,m0 jA[avmumyd uma,e 0oH 0aww/ d d (oDvuef ygVdawmf/) txufyg ygVdawmfrS (u) trSwtyk'udk eda'otpyif xkwjf ycJ ,if;\teufuvnf; zGijhf ycJNh yD? f d f h dk (*) trSwjf y paom aemuftyk'rsm;ukvnf; toD;toD; tpOftwki; xkwjf y zGijhf yoGm; ayvdrrnf/ ,ck (c) d f d d f hf trSwjf ypmyk'udk zGijhf y&eftwGuf txufygtwki; xkwjf yawmfrayonf/ d f d f l

rSwfcsuf
1-y#d-qefYusibufudk + [&-aqmifom;wwf-y,fm;wwfonf = y#d[&-yg#d[m&d,-qefYusifzufudk f G S y,fm;wwfaomtrI? xkygVd[m&d,ukd jym#d[m-[k jrefrmjyefMuonf/ ,if; yg#d[m&d,-jym#d[monf (1) 'd S d yg#d[m&d,-wefc;jym#d[m? (2) tma'oemygVd[m&d, - wifuda[m - twyfa[m jym#d[m? (3) tEkomoeD dk ygVd[m&d, - qk;rnTeMf um;rI jym#d[m-[l okH;yg; tjym;Sd\/ xkwif t&m trSwf (1) jym#d[mukd H d G qkvaomaMumifh yg#d[m&d,-yk'udk wefc;jym#d[m[k teufjyefonf/ d dk H f dk 2-0d -tvk;pkaom+ur-trISdonf=0dur-0douH-trIup tvk;pkudk zefqif;yvkywwfo/ H H d H H f l

rSwfcsuf
1-txuftxuf AdrmefwYdk udk uG,jf cm;wwfueaom tmumo wnfonfh atmufatmuf AdrmefwYdk udk k f dS z,fm;vkuvQif xkatmufArmefwYdk \wnf&m aumif;uifudk z,fm;tyf-Saptyfonf rnf\? okYd aom S d f d d S J tvkjd zifh ]]aumif;uifuvnf; ESpjf zm Sap}}[k 0do'r*f qkavonf/ (#Dum) ,ck vlwYdk u ewfbHk AdrmefwYdk udk dk J k d d rjrifMu&onfrmtjcm; Adrmefrsm;u uG,aeaomaMumifh r[kway? vlwYdk\ rsupjd zifh rjrifEiaumif;onfh S f f f dk f odrarGUaomkyrsm; jzpfaomaMumifomwnf;? xkYd aMumifh xkorarGUaom ky0wKwkYd udk vlwYdk jrifEiatmif f f h d d f f dk f t"d|mefyjcif;ukyif tmumoukd cGjJ youJoYdk jzpfaomaMumifh xkoYdkqonf[k ,loif\/ d h d dk h

rSwfcsuf
1-,ckacwf av,mOfysjH zifif;? tmumo,mOfjzifif; urmukd tBudrBf udrywf pl;prf;SmazGMu&m h h f jrif;rk&awmifuum; rawGUMu&? okYd jzpf ,if;jrif;rk&awmifonf ewfwYdk\ ae&mjzpfaomaMumifh ewfwYdkudk vlU d f dk d f rsupjd zifh rjrifEiouJoYkdyif vlUrsupjd zifh rjrifEiavmufatmif odrarGUMunfvifaom kytaygif;rQomjzpfonf f dk f h f dk f f f [k ,lvQif oifavsm&m\? ,if;\ tm&Hjzpfaom awmifpOfcepfcwYdkuvnf; enf;wlyif ,l&m\/ h f k k dk

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ) rSwfcsuf

146

2- yXrteufonf A[k0pjf zifaom Ow&uko-yk'\ twdtus o'geufjzpfonf/ ukktygt0if k h dS l k f umod aumovtpSaom Zeyk'a[m o'gwkYd xkxdk Zeyk'yiirif;wkYd ui A[k0pjf zifq&ef AsmukP; d f d f dk f S f dk hJ k h dk f Oya'o S\? xkOya'ot& qkxm;onf[k twdtus ,lvu ,lEi&ef twdtus jyefxm;jcif; jzpfonf/ 0gd d d dk dk f jzifh jyaom 'kw,teufonfum; jynfrl ed,rS teufjzpfonf/ xkteufonf Ow&ukHk *pw-ajrmuf d d d uRe;okYd <uawmfronf[k jyqkxm;aom t|omvdeD ed'gef;pum;ESitnDyif jzpfonf? t&mvnf; Ow& f l d hf ukko-[k {u0kpjf zifh SvQif xkt|omvdeD ed'gef;ESihf wom;wnf;nD&m\/ aS;u ZrL'dyac: ,ck tdE,Ekii d d f d d f H eHeuftcsdeonf Ow&ukac: ajrmufuRef; naetcsdef jzpfonf[k pmayusrf;*efwkdY tqkdSd\? ,cktcg tdEd, f k eHeufyi;tcsderm tar&duwku naeyki;tcsdef jzpfaMumif; a&'D,rS ajymqkcsufjzifh xifm;vS\/ xkYd aMumifh dk f f S d f d f dk d S xkpOftcgu jrwfpmbk&m; qGr;cH<uawmfr&mjzpfaom Ow&ukac: ajrmufuRe;onf tar&duwkuyif jzpfonf d G f l k f d f [l ,lzG,fSd\/

rSwfcsuf
1-jrefrmpum;acsmatmif jyefcsufjzpfonf? twdtusjyefvQif ]]t&m tSir[marm*vmefrax&fonf f aS;OD;pGm xifm;jzpfonfh wefc;jym#d[mukd yawmfr\}}[k jzpfonf/ S dk l 2-tvktm;jzifh tlybk Adrmefrsm;rS[k ,l&ayvdrrnf/ d H d hf

rSwfcsuf
1-avmu- MoumoavmuESihf owavmuukd + 0d0&P- [if;vif;yGiapaom wefc;=avmu0d0&Phf dk pMum0Vmtaygif; MoumoavmuESihf ow0gtaygif; owavmuukd [if;vif;yGiap-xifm;jrifapaom wefc;/ hf S dk 2-ta[mod ud& jzpfowwf-[laom aS;pmayok;pum;ukd ,ckacwfo;pum;jzifh jyefqcsuf jzpfonf/ H Hk dk 3-o[rwjd A[m[k #Dum zGijhf y\/ o[rwjd A[monf uybk&m;vufxufu o[utrnfaom dS &[ef;jzpfc yXrpsmef&NyD; pkawaomtcg yXrpsmefb wpfurmywfv; toufnrnfh jA[mjzpfaMumif; hJ Hk Hk S f rlvyPmoygo&modowtzGihf t|uxmponfwYdk qk\/ urmOD;u aS;OD;pGmjzpfaom jA[mukd r[mjA[m k f d ac:aMumif; okwovueygVdponfwYdk qk\/ xkt|uxmESihf ygVdawmfwYdk \t&tm;jzifh o[rwjd A[monf f D f d d urmOD;u jzpfconfh jA[mr[kwaomaMumifh r[mjA[mBuD;[k qkjd cif;onf o[rwuyif &nfoavm hJ f d dk r&nfoavm pOf;pm;zG,\/ "ry't|uxmum; wm0womrS qif;oufawmfryujdk yaom t&mwGif f dS l Hk r[mjA[maem? r[mjA[mwkYdonf[k A[k0pjf zifh qkxm;\/ k d

rSwfcsuf
1-tyd p\ teufjzpfonf/ enf; wefc;Siujdk yjcif;r[kwyJ i&Jjynf ewfjynfwYdkuom jyjcif; dk f f dk jzpfonf/

rSwfcsuf
1-jrwfpmbk&m;\ a'oemtpOft& o*uxmjzifh ewfpnf;pdrwYdk pdwnwapNyD;aemuf umr*kP\ G f f G f f tjypfponfudk a[mjcif;jzifh r*fzvw&m;xl;ukd &aponf[k odtyf\? ewfpnf;pdrrQom pGrufae&efum; dk f f J r[kway/ (#Dumukd rS jyonf) f D

rSwfcsuf
1-jrefrmpum; rSnarsmap&ef 0guscG jyefxm;onf/ rcGyjJ yefvQif xktaemZma'0Dtm; tNcHt&Hre;r f J J d d f waxmifEiwuG xktaemZma'0D aomwmywzv wnfatmif trwfwYdk onf tem*grdzv r[muye S hf d d dk f dk f d rif;onf t&[wzv wnfatmif w&m;ukd a[mawmfr\-[k jzpf\/ dk f l

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ) rSwfcsuf

147

rSwfcsuf
1-tqkonf .... ravmifay[k qkonfEitnDyif/ xkYd jyif .... a[mawmfronfEivnf; tnDyif-[k d d S hf l S hf pyfyg/

rSwfcsuf
1-tE&[dawm yk'\teufjzpfonf? if;yk'udk ]]*gxmukwqcNhJ yD}} [laom pum;ESipyfyg/ f f d G f dk hf

rSwfcsuf
1-ESm 95- xkwjf ycJaom ygVdrS (8) trSwjf y pmyk'jf zpfonf/ if;ukd jrefrmjyefvQif ]]wHwi;wzufoYdk eH&H h d dk f wzufoYdk awmifwzufoYdk aumif;uif oGm;ouJoYdk rNidrxdyJ oGm;\}}[k jzpfonf/ h

rSwfcsuf
1-yguma&m-wHwi;onf? yAawm-awmifonf [laomyk'wYdk udk iJ okoa&m-tacgif;Sdonf? qda'gdk f f h d taygufonf[k ykvijf zifh qkonf/ (#Dum) tacgif; tayguf oufoufudk qkvvQif oko&H qd'-[k eykvif dS d d d dk d H d jzifh qk&monf/ xkoYdk qkvQif tacgif;jzpfav\? taygufjzpfav\-[k jyef&ayrnf? jrefrmpum;yk acsmonf/ d d d d 2-yx0DuokP; ponfwYdk wif trSwrSd wyg;yg;aom uokP; psmefudk 0ifpm;NyD;vQif y&duH y d f G f d f tmumo jzpfap[k "d|meftyf\? xkoYdk yoif&m0,f ]]Spyg;aom ormywfwYdk 0oDabmfajrmufjcif;onf omvQif d h f yrmP r[kwygavm}}[k taMumif;jypum;ukd rdeYf q\/ (#Dum) f dk 3-yrmP[laom pum;jzifh ckivaom om"utaMumif;jzpfonfudk jy\? xkyrmP taMumif;ukd d f Hk d 0do'r*f-jrefrmjyefyXrwGJ ESm 232 atmufajcrSwcsuf Munfyg/ k d f h

rSwfcsuf
1-(tMuiftMuift&mukd tvkdSd\? xkxt&myif jzpfonf[aom) pum;jzifh ]]ajr ikyjf cif; ay:jcif;ukd d dk l &m0,f tmayguokP;0ifpm;jcif;ukd a&ponfwYdk ajrzefqif;&m0,f yx0DuokP; 0ifpm;jcif;ukd {uefrcs d f d f k tm;jzifh tvktyfonfr[kw}f }[k qkv\/ (#Dum) d dS d dk 2-&umrQudk rqkvaomaMumifif;? y#doH X- ]]vmabm t twDwdvmbD}}-[k twdo, d dk h teufa[m -ypn;zGihf zGijhf yxm;aomaMumifif; Ekieif;pGm&ol-[k jyefonf/ f h d f

rSwfcsuf
1-apawm0odyawm-yk'\ wdusjynfpaomteuf jzpfonf/ okYd aomf vufonf;uGi; twGi;Spum;ukd f h Hk f f d ausmfzwfvQif jrefrmpum;yk acsmonf/ d 2-aS;t"d|mef\ tpGr;jzifyifvQif .... jzpfEiaom tcGitaMumif;r[kwonfomwnf;-[k pyfyg/ f h dk f hf f

rSwfcsuf
1-ESm 59- jycJaom ygVdrS (C) trSwjf y ygVdudk xkwjf yonf/ if;\ jrefrmjyef tjynftpkrmh h H S ]]ajrvnf; ikyjf cif;ay:jcif;ukd y\ a&xJuJoYdk yif}}[k jzpfonf/ h

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ) rSwfcsuf

148

2-OrKZ edrZ-[l tjrwfudk aSUxm;qkonfh ygVdt&tm;jzifh ay:jcif;ikyjf cif;-[k tpOfvuf jyefoifh k d dk aomfvnf; jzpfpOft&tm;jzifif;? jrefrmpum;t&tm;jzifif; ikyjf cif;u yXrjzpfonf? xkYd aMumifh ikyjf cif;ay:jcif;[k h h jyefonf/

rSwfcsuf
1-ESm 59- jycJaom ygVdrS (i) trSwjf y ygVdudk xkwjf yonf/ if;\ jrefrmjyef tjynftpkrm- ]]ruGJh h H S ruRaom a&vnf; oGm;\ ajruJoYdk yif}}[k jzpfonf/ H h

rSwfcsuf
1-ESm 59- jycJaom ygVdrS (p) trSwjf y ygVdudk xkwjf yonf/ if;\ jrefrmjyef tjynftpkrm h h H S ]]aumif;uifvnf; wifyvif acGjzifh (xkivsu) oGm;\ tawmifaom iSuuoYdk yif}}[k jzpf\/ d f f dS f hJ

rSwfcsuf
1-pdwonf wnfMunfaeonfom r[kwygavm-[l&m wefc;jym#d[m\ tpGr;jzifh jzpfaeqJ f f dk f wefc;Si\ pdwonf pifppfaumif;pGmxm;tyfonf wnfMunfonfom? tcgwyg;uJoYdk rwnfMunfonf dk f f h r[kw[k qkv\? xktqkonfum; plVmb,rax&f\ tvkrQomjzpfonf/ rSeay\? aS; yx0D uokP;psmefudk f d dk d d d f d f 0ifpm; ajrjzpfatmif "d|mefoGm;\? ,cktcgrl tmumoukd tvkdSdtyf\? xkYd aMumifh tmumouokP;psmefudk d f 0ifpm;tyfonfomwnf;/ xkYd aMumifh ]]xkoYdk yif qkjd im;aomfvnf;}} ponfudk t|uxm rdeYf qayonf/ (#Dum) d dk 2-wda&mukjym#d[m qkcaom enf;jzifyifvQif yusityfayonf[&m xkjd ym#d[m0,f eH&ponfonf d hJ h hf l H tmumo jzpfap[k "d|mefjcif;jzifh tmumo jzpfouJoYdk twlyif t&mvnf; topfay:vmaom awmif h opfyifponfudk "d|mefjcif;jzifh tmumoy oGm;tyf\-um;qkvaom teuf/ wenf;um; wda&mukjym#d[m d dk qkcNhJ yD;aom enf;jzifomvQi-[lonfum; ]]xk&[ef;onf t"d|mefy oGm;aepOftMum; awmifaomfif; d h f d opfyifaomfif; tu,f aygufvmjim;tH}h } ponfjzifh xkjd ym#d[mt&m qkcaomenf;jzifh ([k qkv\)/ pum; d hJ d dk jzifh aS;t"d|mef\ tpGr;jzifyifvQif xkwefc;Sif &[ef;rSm tMum; OwkaMumifjh zpfaom awmifaomfif; opfyif f h d dk aomfif; ay:vmvdrrnf [laom t&monf jzpfEiaom tcGitaMumif; r[kwonfomwnf;}}[k qkxm; hf dk f hf f d aomaMumifh e*g;ponfwYdk u ytyfvwHaom taESmift,Suonf oGm;jcif;\ tE&m,fudk ryEki[k jy\? (#Dum) h h f d f

rSwfcsuf
1-ESm 59- jycJaomygVdrS (q) trSwjf y ygVdudk xkwjf yonf/ ,if;ygVdudk tvG,wul odap&ef jrefrm h f jyefxm;onf/ 2-uRe;BuD;ok;ckwYdk tvif;a&mifudk yykum; uRe;BuD;wck\ tv,fA[k wnfaepOf taSUzuf uRef; f H H f d ae-v 0ifqJ ta&mifjzifh taemufzufuRef; wufqJ xGuay:qJ ta&mifjzifvif;apMuonf? (#Dumukd rS f h D jyonf)/ xkoYdk vif;apykudk taMumif;y ok;uRef;vif;ckuf wuRef;rku[k qkMd uayonf/ d H H d d f

rSwfcsuf
1-tdraxmifonftG,f tysKdtG,f orD;unmtG,ueaom ok;rsKd;aom uacsonfrwkYd jzif/ (#Dum) f f dS k f H h

rSwfcsuf
1-t&m vk&if;ukom csKH; jyefxm;onf/ d d

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ) rSwfcsuf

149

rSwfcsuf
1-Am"wd-ESypuf\-[lonfum; yifyef;krQuom jzpfaponf/ (#Dum) roem;riJnmyJ ESypufjcif;rsK; d f H dk h d f d r[kw[k qkv\/ f d dk

rSwfcsuf
1-e*g;u taSUtaemuf avsmif;aeaomaMumifh taSUtaemuf pBuom;jcif; jzpfonf[k #Dumjyqk\/ G d

rSwfcsuf
1-ESm 22-rSwcsuf jycJaomygVdrS (Z) trSwygVdudk xkwjf yonf/ f h f

rSwfcsuf
1-]],rkujf ym#d[m jyyGtqk;}} tpSaom pum;jzifh (wd0ur) ok;z0g;wkYd jzifh wm0womokYd xl;jcm; d J H d d H aom <ujcif;\ t"d|mefwefc;jzifh NyD;jcif;ukd qkonf/ tjcm;aom ygxdu t|uxm (vuP okwtzGi)um; dk d f hf okywd|dwyg'vuPm\ tmedoif tusKd;tjzpfudk qkxm;ayonf/ xktqkEprsKd;ukd tcsif;csif; rqefYusifatmif d d d S f pdppf ,ltyf\/ (#Dum)

rSwfcsuf
1-jrefrmpum;acsmatmif tenf;i,faGU jyefxm;onf/ S&if;ygVdtpOftwki;qkvQif ]],lZem ok;q,f d d f d H Saom ouFrdUc&D;ukd csKH; xkcPtwGi;yifvQif}}[k jzpfonf/ d d f

rSwfcsuf
1-r[maAm"dyifudk [l&m ty&mZdw yviawmfwnf&m r[maAm"dyifudk (qkvonf)/ xkoYdk Sc;&ef f d dk d d dk pdwjf zpfonf\ tjcm;rJyifvQif ajrukif;? ork'&mukif; csKH; r[maAm"dudk teD; yavonf/ (#Dum) h d d

rSwfcsuf
1-rSeay\? uk,\ oGm;jcif;onf aES;\-aES;aom r[mbkwvQif taMumif;SaomaMumif-[k qkv\/ f d f f d h d dk t&m onfum; qkvaom teufaywnf;? xifm; jrif&aom uk,jf zifh oGm;vkjd cif;\ tpGr;jzifh pdwudk d dk S d f f nGwap (ajymif;vJap)aom a,m*Donf yg'upsmefudk 0ifpm;NyD;vQifx ]]pdwonf uk,uoYdk aES;aom f f d f hJ oGm;jcif; Sonfjzpfap}}[k y&duudk y\/ xkoYdk y&duH yjcif;uk&nf ]]yg'upsmefpwu,}}[k qkayonf/ y&duH d H d d d f dk l d yNyD;vQirum; wzef0ifpm; Pfjzifh "d|mefvsuf xkpwudk uk,wif\? uk,Eitvm;wl aES;aom oGm;jcif; f l d d f d f d f S hf Saom y\/ (#Dum) d 2-Mourwm-oufa&muf [laom ygVduyif Mourwd-oufa&muf\[k xkwfjyonf/ tmkHSdaom .... d G dk pdwEi[k pyfyg/ f S hf 3-okconm [lonfum; okcESiwuGjzpfaom onmwnf;? onmukd acgif;wyfjyaom pum;jzpfonf/ hf (#Dum) okc [lonfrmvnf; pwkwpsmef okcrS?d Oayumom Sonf? xkOayumukyif NidroufaomaMumifh S d d d f t&m okc[k qkonf? okYd jzpf Nidroufaom xkOayumESiwuGjzpfaom onmESiwuG pdwapwodutaygif;ukd d f d hf hf f f okconm[k qkonf? xkUd aMumifh pwkwpsmefoYdka&mufvQif ,if;okconmokYd a&mufonfomjzpfonf/ t&m d um; wefc;zefqif;aom tbdnmOfpwEi,Oaom onmponfuom vQif okconm[k qkonf/ dk d f S hf S f dk d

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ) rSwfcsuf

150

rSwfcsuf
1- ]]0if\? awGUxd\? aumif;pGm a&muf\}}[laom yk'wYdk jzifh oufa&muf\-[laom yk'uyif f f dk xyfqif zGijhf yonf/ h 2-xkd okconmukyifvQif .... v[konm-[lvnf; odtyfayonf-[k pyfyg/ d

rSwfcsuf
1-xifm;jrif&aomuk,jf zifh okYd oGm;&m oGm;vk&mt&yfudk &nf oGm;vkjd cif;\ tpGr;tm;jzifh S d d f jzpfaom y&duH yjcif;ESihf "d|mefjcif;wkYd onfomvQif yrmPaywnf;? xkrQjzifh oGm;jcif;NyD;ajrmuf\? xkYd aMumifh vrf; d zefqif;jcif;? avukd "d|mefjcif;wkYd Eihf uif;vnf; vk&mt&yfoYdk a&mufjcif; jzpfay\/ (#Dum) S d 2-qkconftwki; pdwudk "d|mefjcif;yNyD;aom-[k qkv\/ d hJ h d f f d dk 3-kyu,udk ,l -[lonfum; kyu,udk tmkH yonftpGr;jzifh y&duH pdwjf zif, ([k qkv\)/ f dk f f dk f h f h l d dk 4-pdw wif\-[lonfum; ]]uk,onf pdwuoYdk jzpfap}}[k yg'u psmefpw wif\? f d f f hJ d f xkpwtvm; Sonfudk y\/ xkYd aMumifh ]]pdwEitvm;wl jrefaom oGm;jcif;Satmify\}}[k qkdayonf/ pdwf\ d d f d f S hf d oGm;jcif;[lonfrm pdw\jzpfjcif;ukd qkonf/ (#Dum) S f d

rSwfcsuf
1-jrefrmpum;acsmap&ef tenf;i,f jyif jyefxm;onf/ twdtusjyefvQif ]]xkwefc;Si\ ta0; d kd f Sonfuvnf; teD; jzpfatmif "d|mef\? okYd tpSaom tMuif "d|mefjcif;onfvnf; (S\)}}[k jzpf\? d dk d d 2-tenf;i,fjyif jyefxm;onf/

rSwfcsuf
1-y#dord'gr*ft|uxm tzGiudk pdppfxm;onfrm - 0do'r*fum; ]]qifuvnf; jy\-okdY hf S k d dk paom pum;ukd t&m tjyifyvnf; qif ponfudk jyonf\tpGr;tm;jzifh qkxm;ayonf/y/ jrif; ponf f d wkYd vnf; enf;yifwnf;}}[k qkxm;\? xkd tqkonf ]](yuwd0PH 0dZ[dwm) yuwdtoGiudk pGeYf }}[k d d G f a[mxm;aom rlvyk'Eiif;? wrsK;wrnf zefqif;jcif; [laom 0duAe'tjzpfEiif; qefYusi\/ rSeay\? f S hf d k d d S hf f f ygVdawmf a[mxm;onftpOfjzifh yuwdtoGiudk rpGeYf r "d|mefjcif;\tpGr;jzifh wyg;aom toGiudk jyjcif;onf h f l f f t"d|med'd rnf\? yuwdtoGiudk pGeYf "d|mefjcif;\tpGr;jzifh rdru,udk wyg;aom tjcif;t&mtoGijf zifh f f d dk f jyjcif;onf 0duAe'rnf\/ (um;y#dord'gr*f t|uxm pdppfjyqkcsufjzpfonf/) k d d d

rSwfcsuf
1-u&@m-yk'\ teufjzpfonf? xkwif yXrteufonf ayVm,-[k zGiaom #DumESitnD jzpfonf? f d G hf hf 'kw,teufonf yk&mPwpuOKuawm-ta&cGa[mif;rS-[k zGiaom y#dord'gr*f t|uxmESitnD jzpfonf? d H hf hf if;ukd ]]edarmumwd p-a>ra&cGr}S }[lvnf; zGiMhf uaMumif; #Dumvnf; qk\/ t&m a>rESihf u&@ H d wl&rnf jzpf a>ra&cGr-[laom 'kw,teufom oifayonf/ H S d h

rSwfcsuf
1-'dAaomwtbdnmOfuyif 'dAaomw"mwf[k qkonf/ dk d

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ) rSwfcsuf

151

2-tbdnmOfo;yg;[lonfrm jrefrmjyef wwd,wGJ ESm 3- jycJaom apawmy&d,tbdnmOf Hk S h ykaAe0gotbdnmOf 'dApuKtbdnmOfwYdk yif jzpfonf/ d 3-tvk;pkwYdk [lonfrm 'dAaomw"mwfudk jyaom ygVdif; <uif;aom tbdnmOfo;yg;ukd jyaom H H S Hk ygVdif;- ygVdtm;vk;wkYd ([k qkv\)/ (#Dum) H d dk +-aom 'dAm, aomw"mwk,m 0do'g, twduErmEkoum, Oabm oa' okPmwd 'daA p rmEkao k d p a, 'la& oEau p-[laom ygVd&if;rS zGifhjyoifhaom yXr 2-yk'udk aS;OD;pGmxkwjf yonf/ xkygVdtm;vk;ukd d f d H jrefrmjyefvQif atmufygtwki; jzpfonf/ d f xka,m*D&[ef;onf pifMu,faom vlwYdk\ em;ukausmveaom (0g-vlwYdk \ em;xuf omvGeaom) d d f G f f 'dAaomw"mwfjzifh ewfjynf toHwYdkEihf vlUjynf toHwYdk[aom ESprsK;aom toHwYdkuMdk um;\? ta0; toH S l f d teD; toHwYdk uvnf; Mum;\/ (um; xkdygVd\ jrefrmjyef) dk

rSwfcsuf
1-aumif;rIuaMumifh jzpfay:vmayonf-[lonfum; ,kMH unf o'gtjzpfrsm;jcif; pifMu,faom t,l H Sjd cif; tusKd;tmedoifudk jrifjcif;ponfwYdk \ jynfpjHk cif;jzifh aumif;pGmyusityfaomaMumifh okpkuf rnfaom h hf d ewfavmu jzpfapwwfaom aumif;rIuaMumifh jzpfay:vmayonf ([k qkv\)/ (#Dum) H d dk 2-0D&,jzifh tm;xkwonf\ tpGr;tm;jzifomvQif NyD;ajrmuf jynfpaomaMumifh ukovudk yGg;aprI d f f h h Hk dk f (ukovbm0em) tm;vk;yif 0D&, bm0emrnf\? wenf;um;- jyif;pGm tm;xkwrI [laom yvkyrocFg&wkYd Eihf H d f f I S jynfpaom 'dyg'fudk yGg;aprIonfvnf; 0D&,bm0emrnf\? xk0&,bm0em\ tpGr;tm;jzifh jzpfay:vm h Hk d d D d f ayonf/ (#Dum)

rSwfcsuf
1-aomw-Mum;wwfaom em;+"mwk-"mwf-oabmw&m; = aomw"mwf-em;"mwfoabm/

rSwfcsuf
1-y&duH yrIjzpfaom toD;tjcm;orm"dpwjf zifh ([k qkv\)? 'dAaomwPf\ udwifjyifqifr- y&duH d d dk I tvktm;jzifh jzpfaom cPduorm"djzifh aumif;pGm xm;tyfaom (0g-aumif;pGm wnfMunfaom) pdwjf zifh um; d (y&durorm"dpawe) yk'\ teufaywnf;/ (#Dum) d f 2-toHerwf [lonfum; Pfjzpfjcif;\ taMumif;jzpfaomaMumifh toHonfyifvQif toHerwrnf\? d d d d f wenf;um; (0do'r*f-jrefrmjyef 'kw,wGJ ESm 362-3) qkdtyfcJhNyD;aom (aS;aS;toHukd) pGJ pGJ &tyfaom k d d (aS;aemuf) toHwYdk \ Murf;wrf; El;nHaom tMuiftjcif;t&monf S\? xkd tjcif;t&monf toHerwrnf\/ h d d d f xkUd aMumifyif toHwYdk \ toHerwu-[k qkayonf/ (#Dum) h d d f dk d

rSwfcsuf
1-usonf jzpfavawmh\-[lonfum; 'dAaomw"mwfonf twGi;0if\? ,cktcg xk&[ef;rSm f d xk'Aaomw"mwftwGuf bm0emtm; xkwjf cif;ukd tvkrStyfawmhNyD-rvkawmhNyD-um; teuf/ (#Dum) d d d d d

rSwfcsuf
1-vufonf;uGi;twGi;Sd pum;onf yd-o'gtwGujf zpfonf? xktwGuf tusKd;Srnf rxifaomaMumifh f f d d ,if;ukd vufonf;uGi;jzifjh yxm;onf/ f

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ) rSwfcsuf

152

2-aom {0H orm[daw pdaw/y/ tmaeOyaw apawmy&d,Pm, pdwH tbde[&wd tbdeEm arwd? D d aom y&owmeH y&yk*vmeH apwom apawm y&dp yZmemwd o&m*H 0g pdwH o&m*H pdwEyZm emwd? 0Dw&m*H 0g d pdwH 0Dw&m*H pdwEd yZmemwd-ponfjzifh a[mxm;aom ygVdawmfrS apawmy&d,Pm,-apawmy&d,Pf tvkdYiSg-[laom yk'uzi&ef xkwjf yonf/ aemufvnf; y&owmeH tpSaom zGioifaomyk'wYdk udk xkw f dk G hf d hf h f f zGijhf yoGm;onf/

rSwfcsuf
1- odv,aomenf;jzifh csKH; jyefxm;onf/ G f 2-y&dpy'\ teufjzpfonf? yki;jcm; od\-[k pyfyg/ k f d f

rSwfcsuf
1-[',lyH-[lonfum; [',0wKkyf r[kw?f pifppfaomfum; ESv;om;kyaywnf;? (xktzGiEitnD Hk f d hf S hf ESv;om;kyu-[k jyefxm;onf)/ ,if; ESv;om;kyudk ]]tjyify MumikoPmef Sonf twGi; oyGwcg;oD; Hk f dk Hk f H d f f (twGi;om;)ESihf wlonf}}[l qktyfayonf/ xkEv;om;kyudk rS ,ck jyqkrnfaoG;onf wnfay\/ f d d S Hk f D d h [',0wKkyonfum; aoG;ukd rS jzpfonf/ (#Dum) f D 2-'dApuKjzifh ESv;aoG;\ tqif;ukd jrif pdwf odEiyudk rSp jyonf/ Hk dk f Hk 3-a,m*D&[ef;onf MunfhISmvsuf tm;Sdatmifytyf\[k pyfyg/

rSwfcsuf
1-em;vnfv,ap&ef 0dbwfteufajymif;vJ jyefxm;onf/ G f 2-pdwfSpfck\ okyudk aemuf cEea'o Munfyg/ aemufaemufpwwYdk \ okyrsm;ukvnf; f d h I d f f d xkea'oyif Munfyg/ d d h I 3-umr ly tly avmukw&m-[laom bkav;yg; twGi;0ifaompdwwYdk udk bkav;yg; qki&m[k H f f H d f jyefqxm;onf? xkoYdk jyefjcif;jzifh (aom) [laom 0daooewckavsmh jrefrmpum; acsmarmjcif; tusKd;S\/ dk d d

rSwfcsuf
1-,if;pdwav;ckonf &m*ESihf r,SOaomfvnf; &m*\ qefYusibufr[kwaomaMumifh 0Dw&m*vnf; f f f f rrnf[k qkv\/ d dk

rSwfcsuf
1-r[*KwfrS <uif;aompdw[onfrm umrm0p&pdwf 54-yg;ESihf avmukw&mpdwf (8)yg;wkYd jzpfonf/ f l S 2- Pfjzifh odtyfaom pdwwYdk udk (1) o&m* 0Dw&m* wpk?H (2) oa'go 0Dwa'go wpk?H (3) f oarm[ 0Dwarm[ wpk?H (4) oHcw 0duw wpk?H (5) r[*Kwf tr[*Kwf wpk?H (6) oOw& tEkw& wpk?H d d (7) orm[dw torm[dw wpk?H (8) 0drw t0drw wpktm;vk;aygif; 16-yg; tjym;jzifh jyxm;onf/ xkpwf k k H H d d wkYd udk apawmy&d,Pfjzifh od&m &m*ESiwuGjzpfaom pdwf &m*uif;aom pdwf okYd ponf omreftm;jzifom hf h odonfr[kw?f rnfoYdky&ef rnfoYkBd uHonf ponfjzifh pdwu;BuHpnfyHk tvk;pkuvnf; odEiay\/ f l H H dk dk f

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ) rSwfcsuf

153

rSwfcsuf
1-aom {0H orm[daw pdaw/y/ tmaeOyaw ykaAe0gomEkwdPm, pdwH tbde[&wd d D tbdeEmarwd? aom taeu0d[wH ykaAe0goH tEk&wd-[laom bk&m;a[m ygVdawmfrS rzGi&ao;aom d d d hf yk'opfudk zGijhf y&ef xkwjf yonf/ f 2- ed0go-ed0w-aebl; [lonfrm rdru,tjzpfjzifh odr;yku tmkH ybl; cHpm;bl;aom w&m;rsm; k S d dk f f d f xkpOftcgu rdroEmef jzpfay:cJb;aom w&m;rsm;yif jzpfonf/ d d h l 3-wenf;tzGijhf zifh ]]aS;u pdw0nmOfjzifh tmkH ycJb; odcb;aomw&m;wdYk \ ed0gornfaMumif;}} f d h l hJ l jy\/ ]]xkocb;aom w&m;wkYd onfvnf; rdr\ pdw0nmPfjzifh odcb;aomw&m; wyg;aom yk*Kd vfwYdk \ d d hJ l d f d hJ l pdw0nmPfjzifh odcb;aomw&m;}}[l ESprsKd;SaMumif;ukvnf; jy\? xkwif y&deAmefpavukeNf yD;aom bk&m; f d hJ l f d d d G d H &[EmwkYd \ pdw0nmPfjzifh odcb;aom w&m;wkYd url Ak'b&m;wkYd onfomvQif atmufarhEionf[vnf;jy\/ f d hJ l dk k dk f l

rSwfcsuf
1-0guswkYd ygVdaemufoYdk rvkuyJ jrefrmpum;acsmatmif jyefxm;onf/ d f 2-tzGifh 2-&yfjzifh taeu0d[w-yk'udk d H f a[mtyf-csJUjytyfaom}}[lif; teufjyef&efjy\/ ]]rsm;aomtjym;Saom}}[lif;? d ]]rsm;aomtjym;wkYd jzifh

rSwfcsuf
1-taMumif;jy pum;jzifh 0dyem tm;xkwjf cif;onf ykaAe0goPf\ taMumif;xl;jzpfaMumif; d jyonf/ (#Dum)

rSwfcsuf
1-wckaomb0\ pkwudk atmufarhNyD;aemuf xkb0\ tv,fyi;ukd rqifjcifawmhyJ ckeausmf d d dk f f xkb0\ y#doaEudk atmufarhjcif;onf pkwy#doaEtvktm;jzifh atmufarhjcif; rnf\/ (#Dumukd rSonf) d d d D

rSwfcsuf
1-Pfawmfonf .... xkUd twlyif tMum; tMum;b0wkYd rNiduyf-ponfjzifh pyfyg/ 2-tavhtusifh yNyD;aom .... av;orm;\-[k pyfyg/

rSwfcsuf
1-vSn;tpD; ESpq,f ok;q,f oGm;avmufonf-[laom pum;onf #DumtzGihf jzpfonf? ,ckacwf f f H h aomfvnf; xkrQ us,jf yefYaomvrf;rBuD;um; Strxif? Oyar,steuf *kPajrmufap&ef jyonf[k ,l&m\/ d d hH f

rSwfcsuf
1-okdYyaomyk*dK vfonf .... twlyif .... x .... qifjcifNyD;ukd rqifjcifawmhyJ-ponfjzifh pyfyg/

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ) rSwfcsuf

154

rSwfcsuf
1-tMuiftcgrl .... ESv;oGi; qifjcifpwonf jzpfay:\? xkpwf csKyfvwfaomf .... aZmwkYd onf jzpfay: Hk f d f d d uke\? xkdtcg-[k pyfyg/ f

rSwfcsuf
1-xkdcEmtpOfum; .... atmufarhEkdif\ axmifui;twGi;Sd pum;pkonf 0do'r*f ]]ao,sxd'?H h G f f k d {urd Zmw a'Gyd Zmwda,m/y/ wd omum&H oOa'oH taeu0d[wH ykaAe0goH tEk&wd}}[k xkwjf y d d xm;aom ygVd\ bmomjyefjzpfonf/ 2-{urd Zmw-[laomygXfudk jrefrmpum;acsmap&efEihf ocsmor@e Xmeya,m*vnf; rysuap&ef S F d f aS;aemufjyef jyefcsufjzpfonf/ aemufy'wYdk vnf; enf;wlyif/ k f

rSwfcsuf
1-tpOftm;jzif-[laom pum;jzifh wydieuf r[kwyJ tcsKdUu aS;us? tcsKdUu aemufusvsuf h f f wjznf;jznf;csi; jzpfysuonfudk jyonf/ aemufvnf; vkt&mrsK; enf;wlyif od&m\/ f f d d

rSwfcsuf
1-aS;aemufpum; 2-&yfEihf om acsmarmap&ef aexGuf ae0ifudk ae0if aexGu-[k aS;aemuf S f jyefxm;onf/

rSwfcsuf
1-tdE,tv,fyi; a[maom okwrsm;t& tdE,tv,fyi; xifm;aom**Fg,rkem tpd&0wD d dk f f d dk f S r[Do&bl-[laom jrpfBuD;ig;oG,wYdkuom jyxm;jcif;jzpfonf? ,if;wkYd Eihf tvm;wl tjcm;jrpfBuD;wkYd vnf; f dk S enf;wlyif ,ltyf\/

rSwfcsuf
1-wEd O'uH/ tmwd 0gw-[laom #DumzGijhf ycsuf t&tm;jzifqvQif xka&xkonf xkavxktm;h dk d d [k jyef&m\/

rSwfcsuf
1-odyq&mwkYd url aeonf tcsif;tm;jzifh 864 393-rkicefY Sonf[k qkMd u\/ xkrQavmuf BuD;us,f H d f d d aomaeonf xkcPwGirS kww&uf jzpfvmoavm? okYd r[kwf apmapmuyif Saeoavm[k pOf;pm;bG,\? d f f d f dS apmapmuyif Saejim;aomfvnf; rdrwYdk \ uk,a&mifjzifyif jynfpaeaomaMumifh owdrrlMuojzifh urmOD; d d d f h h Hk vlwYdk tm; apmapmu rxifm;cJao;? rdrwYdk \ uk,a&mif aysmufu,om; tvif;a&mifudk vkvm;awmifw S h d d f G f G d h ajrmvifMh uaom tcg ae0ef;BuD; xGuay:vmonfudk awGUMu&ojzifh xktcgusrS xifm;onf[k ,lvQif f f d S oif&m\/ v0ef;ay:vm&mvnf; enf;wlyif ,lvQif oif&m\/ h h

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ) rSwfcsuf

155

rSwfcsuf
1-odyq&mwkYd url Mu,fwYdkudk tjcm;pMu0VmwkYd rS aersm;jzpfaMumif;jyqkMd uuke\? xktvktm;jzifh euwf H f d d Mu,fwm&mwkYd onf apmapmuyif SaeMuaomfvnf; rdrwYdk uk,a&mifuom tm;uk;yaepOf tcgu owdryrd d d d f dk d Mu rxifSm;Muao;? rdrwYdk u,a&mif uG,aysmufom;aomtcgusrS owdyrdMu ,if;wkYd udk xifm;awGUjrif d dk f f G S Mu&onf[k ,lvQif oif&m\/ h

rSwfcsuf
1-oav;qefcif;okYd oGm; waeYpmom ,laeMu&mwGif ysi;&doonf 2-&ufpm,lc\? xkoYdk ,lyudk f l hJ d Hk twkvkduf 2-&ufpm 3-&ufpmponf ,lMuykudk qkdonf/ H

rSwfcsuf
1-0d0|m,Duyf tE&uyfaygif; 64-uyfSd\? vlwYdk \ toufwrf;toacsFrS qkw,w f k f q,fEpwrf; a&mufaomtcg a&m*E&uyfowE&uyf 'kAuE&uyfwYdk wif wyg;yg;jzifh vlrsm;pk ysufp; S f d G D useaom vltenf;i,fu ukovw&m;ukd yGg;apMuojzifh q,fEpwef;rS toacsFwrf;odYk jyefa&mufonf? odYk f dk f S f qkwuyfEihf wufuyfwpHukd tE&uyf wckac:onf? xkoYdk aomuyf 64-ckonf? aupd0g't& tm;jzifrl f S k d dS h xkoYdk aom tE&uyf 20-Sdonf[k qkd\? tjcm;toacsF,suyf ok;ckwYdk onfvnf; 0d0|m,D toacsF,s d H uyfEitoD;toD; umvtm;jzifh wlnonf[k odtyf\/ S hf D

rSwfcsuf
1-oH0uyf ow0gwkYd onf jA[mjh ynfom SMd u\? xkUd aMumifh pum;rSm tjcm;uyfwYdkvnf; atmufarhytwGuf enf;jypum;rQom jzpfonf[k ,ltyf\/ Hk 2-ESpy'udk .... atmufarhytaejzifh a[m (tyf)onf[k pyfyg/ f k f Hk

rSwfcsuf
1-okYd tpSaom pum;ukrl .... jyjcif;iSg qkdtyfayonf[k pyfyg/ d d

rSwfcsuf
1-aom {0H orm[daw pdaw/y/ tmaeOyaw owmeH pkwyygwPm, pdwH tbde[&wd l D tbdeEmarwd/ aom 'daAe puKem0doa'e twduErmEkoaue oaw ywd p 0rmae OyyZrmae[Dae d k yPDaw ok0aP 'kAaP ok*aw 'k*aw? ,xmurKya*oaw yZmemwd ]]ar 0w abmaEm owm um, 'kp&awe orEm*wm 0pD'p&awe orEm *wm raem'kp&awe orEm*wmt&d,meH Oy0g'um rdpm'd|um d k d d d rdpm'd|urorm'gem? aw um, ab'g y&H r&Pm tyg,H 'k*w 0deygwH ed&,H Oy yEm/ ar0gye d d abmaEm owm um,okp&dawe orEm*wm 0pDop&dawe orEm*wm raemokp&dawe orEm*wm t&d,meH k tEky0g'umorm'd|um orm'd|urorm'gem? aw um, ab'g y&H r&Pm ok*w o*H avmuH OyyEm}}wd/ d d wd 'daAe puKem 0doa'e/y/ oaw yZmemwd-[laom bk&m;a[m ygVdrS rzGi&ao;aom pkwyygw k hf l Pm,-[laom yk'udk zGi&ef xkwjf yonf/ aemufaemufvnf; ygVdrS rzGi&ao;aom yk'rsm;ukd xkw xkw f hf hf f f f zGijhf yoGm;onf/ ygVdrwwfaomyk*Kd vfwYdk tvG,wul odem;vnfap&ef xkygVdudk tusOf;csKyf jrefrmjyefjyOD;tH/ f d h pwkwpsmef&NyD;aom xk&[ef;onf qkconftwki; pdwonf wnfMunfvwfaomf/ y/ rwkevyjf cif; d d hJ h d f f f I okYd a&mufvwfaomfow0gwkYd \ pkwEihf y#doaE odaomPftvkYd ig pdwudk aS;Iaqmif\ aS;InGwfap\/ d S S f xkoYdk nGwapaom &[ef;onf txl;pifMu,faom vlUrsupxuf omvGeaom 'dApuKjzifh (0g-ewfrsupEihf d f f d f f d S wlaom Pfrsufpjd zif) ow0gwkYd udk jrif\? (b,fvdk ow0gwkYd udk jrifoenf;[lr) aoqJow0gwkYd udk b0opf h l

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ) rSwfcsuf

156

jzpfqow0gwkYd udk ,kwnowYdk udk jrifjh rwfowYdk udk tqif;vSowYdk udk tqif;rvSowYdk udk ok*wd a&mufowYdk udk J f hH l l l l l 'k*wa&mufowYdkudk jrif\? uHtm;avsmfpm b0opf uyfa&muf jzpfueaom ow0gwkYd udk od\? (odyrm) d l G k f Hk S ]]tcsif;wkYd ow0g wkYd onf um,'kpwEihf jynfpue\? 0pD'pwEihf raem'kpwEihf jynfpue\? t&d,m dk f S h Hk k f k dk f S dk f S h Hk k f wkYd udk pGypwwfue\? rSm;aom t,lue\? rSm;aomt,ljzifh yvkyxm;onfh trIuue\? xkow0gwkYd onf f JG k f dS k f f H dS k f d cEmuk,ysup;onfrS aoonfraemuf tyg,fbHk 'k*wb0eygwbkH i&JboYdk uyfa&muf jzpfMuSmuke\/ d f f D S d Hk d d Hk f tcsif;wkYd ow0gwkYd onfum; um,okpkwEihf jynfpue\? 0pDopkwEihf raemokpkwEihf jynfpue\? d f S h Hk k f k d f S d f S h Hk k f t&d,mwkYd udk rpGypwwfue?f rSeaomt,lue\? rSeaomt,ljzifh yvkyxm;onfh trIuue\? xkow0g f JG k f dS k f f f H dS k f d wkYd onf cEmuk,f ysup;onfrS aoonfrS aemuf ok*wdbHk ewfjynfavmuokYd uyfa&muf jzpfMuuke\}}[k d f D f od\/ qkconftwki; pifMu,faom 'dApuKjzif/y/ ow0gwkYd uo\/ ('dApuKPfygVd\ jrefrmjyef) d hJ h d f h dk d

rSwfcsuf
1-Zkwteuf 'd0"mwfjzifh NyD;onf[k jy\? tvktm;jzifh 'daAevif;aom-[k teufjyef&m\/ d k d 2-*wdteuf 'd0"mwfjzifNh yD;onf[k jy\? tvktm;jzifh 'daAeeH&H awmifponfwYdk udk azmufxi; k d G f oGm;Edif jrifEiaom[k teufjyef&m\/ k dk f

rSwfcsuf
1-0do'y'f twduErmEkouyk'wYdk \ teufudk zGijhf yNyD; rlvS&if;0dbwfjzifh jyefjyaom 0dbwsE k k f d tzGihf jzpfonf? ygVd tusKd;rsm;\? jrefrmjyefum; tusK;rrsm;ay? okYd aomf 0do'r*f SorQ jynfpap&ef d k d d h Hk xktzGiuvnf; vufonf;uGi;jzifh yki;jcm; jyvkuonf/ d hf dk f d f d f

rSwfcsuf
1-yGg;ap .... Ijrif\-[k pyfyg/

rSwfcsuf
1-aemif tem*wfumvtzkYd jzpfrnftaMumif;t&mwkYd udk odjrifaomPfjzpfonf/ h 2-orEm*wmyk'udk or*bwm[k zGionf? ygVdom tusKd;Sonf/ jynfprQ jyvkuonf/ f l hf d h Hk Hk d f 3-vl0wfaMumif aomwmyefuaomfvnf; .... pGypwwfue\-[k pyfyg/ xkdoYdk pypvQifvnf; t&d,y dk f JG k f G f JG l 0g'uHxuaMumif;ukvnf; odaponf/ dk f d

rSwfcsuf
1-oifonf[k {u0kpjf zifh rjyyJ oifwYdkonf[k A[k0pjf zifh jyjcif;onf pdw"mwfusaeaom oltm; k f cs;ajrmufaomtm;jzifh jyefMum;&efaomfvnf; jzpf&m\/ xk&[ef;ESihf oabmwl pGyporsm;vnf; S&maomaMumifh D d f JG l d aomfvnf; jzpf&m\/ 2-pum;jzifh rD;ro*[&ao;rD umvukd &nfonf? aemuftjcm;rJpum;jzifrl rD;o*[aeqJ okYd r[kwf f h h f rD;o*[Nf yD; umvukd &nfonf/

rSwfcsuf
1-t&[wr*f\ tjcm;rJ t&[wzvf jzpfjcif;onf ude;aorvGJ jzpfouJoYdk xkUd twlyif uefawmh h dk f h awmif;yefjcif;ukd ryygrl t&d,y0g'uHu i&JoYdk {uefyifusaponf[k qkv\/ l d dk

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ) rSwfcsuf

157

rSwfcsuf
1-uk,\ ysup;jcif;[lonfrm aojcif;yifjzpfaomaMumifh cEmuk,udk pGeYf jcif;yif[k ,l zGijhf yjcif; d f f D S d f jzpfonf? jrefrmpum;rSmrl racsmay/

rSwfcsuf
1-ukovaumif;rIEihf pyfaomtyki;ukd okuyu-tjzLyki;tzkYd [lif;? tukovf raumif;rIEihf dk f S d f d f dk S pyfaom tyki;ukd uPSyu-trnf;ykdif; tzkdY[lif; qkdonf/ d f

rSwfcsuf
1-xkd'd0d"Pfonf ... umrw&m;vQif tmkHSd\-ponfjzifh pyfyg/

rSwfcsuf
1-Oya,m * v'-&tyfaom uH0bwfaom um,onf-[k twdtusjyefvQif ygVdo'g rwwfowYdk rm H d dS l S todcufrnfaMumifh txufygtwki; ajymif;vJ jyefonf/ qkvonfrm kyu,udk nGwap\[k uHyqkojzifh d f d dk S f dk f f d nGwapaompdw\ tmkjH zpfonf[k qkv\/ f f d dk

rSwfcsuf
1-aomwmyef\ r*fzvpwuom qkvonf? avmuDpwuum;odEionf[yif rSw&m\/ txuf dk f d f dk d dk d f dk dk f l f txuf yk*Kd vfwYdk \ pdwudk rod&mvnf; enf;wlyif/ f

rSwfcsuf
1-oH,weum,faqmif q&mwkYd onfum; oEwwYdkudk qkMd uNyD;vQif tpOfrnf\[l qkMd uNyD;vQif k d d qkue\-[k pyfyg/ d k f

rSwfcsuf
1-xkaupdq&mwkYd \ pum;ukrl .... roif[ t|uxmwkYd y,f(tyf) avNyD-[k pyfyg/ d d h l 2-r*f0x tm0Ze;ESihf y&duH Oypm tEkvwYdk u avmuDyemrfudk tmkH yonf? a*gMwbl r*f zkvwYdk u D d f Hk k f d f edAmefudk tmkH yonf? zkv0x tm0Ze;ESihf y&duaZmwkYd u avmuDyemrfudk tmkH yonf? zkvu edAmefudk d f D d f H k f d f tmkH yonf-okYd r*fzv0xwYdk om tm0Ze; tajccHaZmwkYd Eihf r*fzvaZmwkYd tmkH uGjJ ym;k; Sonf? tjcm;0Dxd dk f D d f S dk f d d wkYd uGjJ ym;k;rS?d xkoYdk ujJG ym;k;rSyJ tmkujJG ym;aomaMumifh roif[k qkv\/ d d d d H h d dk

rSwfcsuf
1-rSp pmyk'twGi; ]]t|uxmenf;aywnf;}}[laom pum;wkiatmif apawmy&d,Pf d f f d f ,xmurKy*PfwYdk Eihf ykaAe0goPf xl;jcm;ykudk aS;t|uxmtqkt& jyonf/ xkraemuf tSiA'aCmo S d H d d S f k [laom rdr\ tvkdt& jyonf/ d

rSwfcsuf
1-toHo'gjzifh ajymqktyf odtyfaom trnfynwf[k qkv\/ d d dk

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ) rSwfcsuf

158

rSwfcsuf
1-rSp apawmy&d,Pfxuf tem*wHoPf\ tem*wftzkYd todus,fyudk jyonf/ t&m Hk vnf; aS; xkwjf ycJNh yD;aom y|mef;ygVdawmft&tm;jzifh pdwrwyg;aom cEmwkYd uvnf; apawmy&d,Pfjzifh f S dk odEiao;onf [k qkoif\/ okYd aomf aS; jycJNh yD; jzpfaomaMumifh xyfrjyjcif; jzpf&m\/ dk f d h

rSwfcsuf
1-,cktcg ... ar;cGef;jyemtaygif;ukd xkwjf ytyf\-[k pyfyg/ 2-tbdnmOf[aom tmedoiftusK;ukd &NyD;jzpfaomaMumif-[k qkv\/ l d h d dk 3-&[ef;onf ... yGg;apNyD;jzpfavNyD ... ynmukd yGg;aptyfay\-[k pyfyg/ 4-orm"dudk yGg;apNyD;jzpfjcif; ynmukd yGg;aptyfjcif; if;ukvnf;yGg;ap&ef rvG,ujl cif;[laom d f taMumif;ok;yg;aMumif[k qkv\? H h d dk

rSwfcsuf
1-jynfq&mawmfb&m;BuD;\ 0do'r*fe, a[&ndaum-yk'uyrif;[k jyef\/ aTaiG&mjywfrif;yifk k d d f dk JG [k ,ltyf\/ taemufEiiH ynmSwYdk u aiGvv,ol bPftvkyvyo-[k jyefMu\/ tb,m&mrrl tbd"mwf dk f d J S f f k f l ed, aiGwu0ef aiGwup;-[k jyef\? OD;puygv\ tbd"mefe, aTwu0eftrwf-[k jyef\? tcsKdU dk f dk f dk d dk f q&mwkYd urlum; a[&ndaum-yk'udk aTyef;xdronf-[k jyefMu\? if;teufrmrl aTyef;xdronfa[m f f S f ok0Puma&m-yk'f toD;tjcm;SaomaMumifroif/ d h h

rSwfcsuf
1-2-3-4-yk'wYdk udk ]]Ipr;Ekiaom (cE)Pfuif;}} ponfwYdk Eipyfyg/ f G f d f d dk S hf

rSwfcsuf
1-xkxdk (pD;yGm;csr;om) w&m;wkYd \ ... jzpfaMumif; enf;vrf;wkYd -[k pyfyg/ d f

rSwfcsuf
1-tusKd;taMumif;jzpfaom obm0edw-[lonfrm tusKd;ukif; taMumif;ukif; a[maomo'grSeyif k d S d d f jzpfonf/

rSwfcsuf
1-tusKd;if; ... taMumif;if; ... jzpf\-[k pyfyg/ 2-ygVdbmom zam-[k Mo-tqkH;Sdvsuf ykvdifESifh SdrS rSefonf? zm-[k tm-tqkH;Sdvsuf wviEihf SvQif rSm;onf/ xkYd twl a0'em-[k tm-tqk;Svsuf wviEirS rSernf? a0'aem-[k Mod d f S d H d d d f S hf dS f tqkH;Sdvsuf ykvdiEihf SvQif rSm;onf/ f S d

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ) rSwfcsuf

159

rSwfcsuf
1-"ry'rS ,ru0*fudk Moyr0*f-[k q&mwkYd u qkaMumif;? rlvyPmorS ,ru0*fudk Moyr0*f-[k d tya& (wyg;aom) q&mwkYd u qkaMumif;#Dum jy\/ d

rSwfcsuf
1-xkoYdk d qkv\/ d dk oabmSonfomvQif d jzpfueaom-[lonfrm k f S tMum;tjrify#dbmefPfrsm;ukeaom-[k f

rSwfcsuf
1-ponf[aom pum;jzifh tm[m&ponfwYdkudk odr;,ljcif;ukd rSwtyf\/ okYd rsm;pGmukeaom xkd l f f f w&m;wkYd udk 0dyem\ bkH tmktjzpfjzifh tb,faMumifh ,ltyf-qktyfygukeoenf;? cEmponfwYdk wif H h d f G wrsKd;rQjzifvnf; tusKd;udpN yD;onf r[kwygavm[k apm'emjim;tH?h rNyD;[kajzSi;tyf\/ rNyD;ykum; ok;yg; tjym; h f f H H Saom ow0gwkYd udk csD;ajrmufjcif;iSg cEm tm,we "mwf- [laom ok;yg;taygif;ukd ,ljcif;ukd yoifay\/ d H h xkoYdk r,lc-rqkcvQif tm;vk;aom olwYdktm; qufqaom cs;ajrmufjcif;ukd ry&ma&muf\/ rSeay\? ow0g d hJ d hJ H H D f wkYd onf kyawGa0ol emrfawGa0ol ESpyg;vk; awGa0ol-[l ok;rsKd; tjym;Sue\/ ,if;wkYd wif emrf f f H H d k f G awGa0aom olwYdk twGuf emrfw&m;wkYd udk av;yg;a0befxm;aom cEmwkYd udk jyqkayonf? kyawGa0aom d f olwYdk twGuf kyw&m;wkYd udk q,fwpfck cGa0befxm;aom tm,wewkYd udk jyqkayonf/ kyemrf ESpyg;vk; f h J d f f H awGa0aom olwYdk twGuf ESpyg;vk;a0befxm;aom "mwfwYdk udk jyqkayonf/ xkYd twl a`Etjym;tm;jzifh a`E f H d xufol a`ErxufrEkol a`EEol [lif;? tusOf;uduol tvwfuduol tus,fuduo-[lif; k f f f l ow0gwkYd onf ok;rsKd; tjym;Sue\? xko;rsKd;aom ow0gwkYd twGuvnf; tpOftwki; cEmponfudk jyqkjd cif; H d k f d Hk f d f ukd yonf[k ,SOaptyf\/ xkYd jyif a`EwYdk udk jyqkjd cif;onfum; ]]a`Ew&m;wkYd onf twljzpfzufw&m;wkYd f tpk;&ukeouJoYdk tkyp;vTr;rk;jcif;ukd jzpfapwwfuejf im;aomfvnf; xka`EwYdk\ xktyp;vTr;rk;jcif;onfum; d f h f dk f d k d d k f dk f d w&m;oabm tvktm;jzifh NyD;pD;jcif;rQomwnf;/ a`EwYkd wpkwa,mufrQ\aomfvnf; tvktwki; jzpfjcif; d H d d f rnfonfrSacs? a`EwYdk onf ykiif twrS qdwue\? tvktwki;jzpfjcif; rSue}f }[k tewvuPmukd d d f S f k f d d f d k tvG,wul rSw,Eijf cif; tusKd;iSg jzpfayonf? cEm tm,we "mwf a`Etm;jzifh av;yg;tjym;Saom xkd f f l dk d w&m;taygif;onf (y0w) rjywfjzpfjcif; (ed0wd)qkwepfjcif;-tjzpf &yfpjJ cif; (w'kb,a[wk) xkd ESpyg;vk;\ d f f H taMumif;wkYd tvktm;jzifh jrif&rSomvQif tusKd;aus;Zl;ukd aqmifwwf jzpfapwwf\? xkoYdk r[kwvQif tusKd; d d f aus;Zl;ukd raqmifwwf rjzpfapwwfay? xkUd aMumifh opmESihf y#dporkyg'fwYdkudk jyqkxm;ayonf/ (#Dum) d

rSwfcsuf
1-xkd (ig;yg;aom cEmwkdY)wGif ... lyuEm ( )[k odtyf\-[k pyfyg/ 2-yuwdu tylyf nDrQaeaomkyonf qefYusifzuf tat;ESihf awGUaomtcg wrsKd;wrnf ajymif;vJ k f azmufjyef\? yuwdu tat;kyf nDrQaeaomkyonf tylEihf awGUaomtcg wrsKd;wrnf ajymif;vJazmuf jyef\? f S tpm0 rQwaeaomkyonf qmavmifaomtcg qmavmifjcif;aMumifh wrsK;wrnf ajymif;vJazmuf jyef\? f d yuwdu a&rqmaomol\ kyonf a&iwfqmavmifaomtcg wrsKd;wrnf ajymif;vJazmufjyef\? jcifruponf f S f ukujf cif;aMumifh a&mif&rf;jcif;ponfjzifh azmufjyefwwf\? okYd qefYusifzufEihf awGUaomtcg azmufjyef d S wwfaom oabmukd kyww?d azmufjyefwwfaomaMumifh ly-kyf[k ac:qk&onf/ kywi; kywi;yif azmufjyef D d f dk f f dk f aeonf[um; r,ltyf? bifcPtm;jzifh ysufonfuvnf; azmufjyefjcif; (kye) vuPm[k r,ltyf/ jA[m l dk wkYd \ oEmef kyonf tat;tylpaom qefYusizufwYdkEihf rawGU&aomaMumifh wrsK;wrnf azmufjyefjcif; f f S d (kye)rSd? oaomfvnf; qefYusizufrsm;ESihf awGUygu wrsK;wrnf azmufjyefrnfom jzpf (kye) azmufjyefjcif; Ydk f d oabmukd rausmveEiay? xkUd aMumifh jA[mwkYd \ kyfukdvnf; ly-ky[k ac:qk&onf/ wenf;tm;jzifrl f G f dk f f d h (tEk*g[uyp,) csD;ajrmuf axmufywwfaom taMumif;wkYd \tpGr;jzifh wrsK;wrnf aumif;vsuazmufjyefjcif; hH f d f SaomaMumifh ky[ac:qk&aMumif; #Dum jyqk\/ xkoYdk aumif;vsuf azmufjyef&mwGif yDwocaMumifh Tiysvsuf d f k d d d d k f

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ) rSwfcsuf

160

azmufjyefaom kyrsm; &,fiaomkyrsm; vufcyw;aom kyrsm; auG;vkd qefYvdk vIym;vkaom pdwaMumifh f T f f k f D f f S d f auG;qefYvym;aom kyrsm;vnf; yg0ifMuonf[k ,ltyf\/ I f S f

rSwfcsuf
1-azmufjyefjcif; vuPm rSaom ky[ rSaomaMumifh wrsKd;wnf;omjzpfonf/ d f l d 2-Oyg'g,-blwkywYdk udk rSjzpfaom ky[qv\/ if;ukd Oyg'gkyf[lvnf; ac:qkdtyfao;\/ f D f k dk dk 3-0do'r*f- jrefrmjyef 'kw,wGJ pmrsuEm (620) Munfyg/ k d d f S h

rSwfcsuf
1-Oyg'gkyfonf ... 24-yg; tjym;Sd\-[k pyfyg/ 2-wd-tr- troEmef + `E,-a`E-tpk;&onf-wd` E, -wa`E-troEmef (trqki&m d d d d d f kyrsm; pdwtaetxm;rsm; jzpfa&;twGu) tpk;&aomky+pk;rk;csKwfcs,faom ky[k teuf&onf/ xkYd aMumifh f f f d f d d f trjzpfa&; tpk;&ky-[k em;vnfv,atmif jyefvuonf/ ,if;ukd wbm0-trjzpfaMumif; ky[vnf; d f G f dk f d f l ac:\/ yk&oa`Eyvnf; enf;wlyif odyg/ d d k f 3-ZD0w-toufia&; + `E,-a`E-tpk;&onf ZD0wa`E-toufSifa&; tpkd;&onfhyf/ kyf d S f d d d d k rSvQif toufrSiEi?f xkUd aMumifh ,if;kyudk ZD0wa`E[k ac:onf? ZD0w-toufy[vnf; ac:\/ d f dk f d d d k f l 4-[', ESv;pdwf + 0wK-wnf&m- [',0wK -pdwEv;\ wnf&m ky?f ,if;ky raem"mwf Hk f S Hk f raem0dnmP"mwf ac:aom 79-yg;aom pdwrsm;wnfr jzpfMuonf[k t|uxmqkonf/ aemufawGU&vwH/ f DS d h 5-ygVd ly-yk'fESifh wGJvsuf ly v[kwm/y/ ly tedpwm-[kqxm;onf/ um; ac:vG,f dk ap&ef ly-yk'f rygyJ jyefxm;onf/ ,if;wkYd rm edyEy[k ac:aom obm0kywYdk \ ayghyg;jcif; paom S k f f trlt&mrQom jzpfonf/ aemuf xifm;vwH/ S h

rSwfcsuf
1- jyoifaomt"dyg,fonf ESm 201? rSwcsuf 5- yg0ifavNyD/ h f 2-tvkytavGUy pm;tyfaom xrif;vkyponf yg0ifaom MoZmkyudk uAVDum& tm[m&ky-[k f f f f qkonf/ tjcm;kytaygif;tpk yg0ifaomMoZmkyuvnf; xkUd twl uAVDum& tm[m&ky[yifac:\/ d f f dk f l 3-rsufptMunfyonf Munfjcif;vuPmS\-[k pyfyg/ Munfjcif;vuPm Munfjcif;oabmonfyif d k f d rsufptMunfyf jzpfonf/ tb,foYdk aom Munfjcif;ygenf;[k ar;&efaomaMumifh tqif;xifxuaom-[k d k dS dk f qkonf? tqif;xifEiatmif tqif;xifavmufatmif Munfjcif;oabm[k qkv\? xk0aooeonf lyg d dk f d dk d d bdCmwm&[yk'\ odv,atmifjyefcsufjzpfonf? twdtusjyefvQif tqif;\ aS;Iwucujf cif;ukd xkuaomf[k f G f dk f dk d f jzpf\/ tqif;kyxifay:vmonfjzpfap? rxifay:vmonfjzpfap tqif;xifay:Ekiavmufatmif Munfjcif; f d f oabm[k qkv\? xkMd unfjcif;onf tb,f\ Munfjcif;ygenf; [lrl blwkywdYk \ Munfjcif;yifjzpfonf? d dk f blwkyfwkdY\ Munfjcif;[laom ,if;jyefcsufonf ]]rsufptMunf[aom Oyg'gkyonf blwkywYdk ur d l f f dk DS jzpfonf}} [laom pum;ESitnDyif/ rdUjyifBuD;*kP;tkyf q&mawmf\ tbd"rwo oly'Dyuusrf; pmrsufEm hf d f S 527-vnf; ]]pwkEH r[mblwmeH Oyg'g,yoma'g-[k ygVdawmf? pwm&d r[mblwmed Oyg'd,wm d G y0wyoma'g-[k t|uxmwkdY vmonfjzpf r[mbkwf 4-yg;wkYd ur jzpfaom Munfvifjcif;? r[mbkwf 4dk DS yg;wkdY\ Munfvifjcif;yif jzpfaomaMumifh yom'rnfonf}}[k rdeYf qxm;avonf/ jynfr0o'r*fe, ponf dk l d k d d wkYd um; blwmeH yoma'g[laom ygVdudk ]]r[mbkwwYdk udk Munfapjcif;}}-[lif;? blwyom'vuP-yk'udk f H f ]]r[mbkwwYdk udk Munfapjcif;vuPmS\}} -[lif; jyefqxm;Muavonf/ xkoYdk q&m ]]yom'kyu blwkyf f d dk d dk f

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ) rSwfcsuf

161

wkYd udk Munfaponf}}[k qkjd cif;onf yom'kyu blwkywYdk tm; Munfatmifaus;Zl;youJoYdk SaeaomaMumifh f f h d blwkywYdk Munf&m yom'kyudk rS&ouJoYdk jzpf\? xkUd aMumifh xkteuf oHo,S blwyom'-ygXfukd ]]blw f f D h d d kyfwkdY\ Munfjcif;}}-[kteufjyefonf/ aemufvnf; enf;wlyifoyg/ d

rSwfcsuf
1-'|Kumrwm-yk'udk wkwEihf ay:vGiap&ef ]]jrifvonfh wPSm}}[k jyefonf/ o'gteuf twdtus f d dk S f dk jyefvQif ]]jrifjcif;iSg tvkonf\tjzpf ([laom wPSm)}}[l jzpf\? xkwPSmvQif taMumif;Saom uH d dS d d [lonfrm xkoYdk awmifw yaomuH okYd r[kwf xkoYdk aom wPSmruif;ao;aomolrm jzpfaomuHyifwnf;/ S d h d S xkUd aMumifh #Dum ]]jynfpHk rjynfpaom (puK paom) tm,weSonfh twabmukd jzpfapwwfaomuH\ h h Hk d taMumif;&if;jzpfaom umrwPSmonfif; ly (b0) wPSmonfif;? xktm,weSonfb0ukd awmifwrI d d h h jzpfaomaMumifh jrifvonfwPSm tpSaom a0g[m&ukd &xku\? xkUd aMumifh (wenf;um; ponfjzif) 'kw, dk h d d f h d enf;ukd yom'kytm;vk;wkYd uzijhf y&m rdeYf qtyfayonf}} [lif; ]]jrifvonfh wPSmvQif taMumif;SaomuHf H dk G dk dk d [k qkaom t&m jrifvonfh wPSmonfif; <uif;aom Mum;vkonfwPSm ponfwYdk onfif; xkxdk d dk d h d twabmukd jzpfapwwfonfh uHudk tm;xkwqcPrS aS;jzpfvsufcaomf Si;vif;ajymjyzG,f rSawmhay? f J dS hJ f d tu,f aS; jzpfvsuf rScygrlum; t&d,mr*fjzifh tjrpfjywfry,f&ao; onf\ tjzpfonfomvQif d hJ (jrifvonfh wPSm ponf Saeonf[k qk&jcif;\) taMumif;aywnf;[k rSwtyf\}} [lif; zGifhjyawmf dk d d f rlayonf/ xkduHaMumifh jzpfMuonfh blwkyfwkdY\ Munfjcif;oabmukd puKyom'-rsufptMunfy[k ac:aMumif; d k f odap\? Munfjcif;ESihf Munfvifjcif;rSm t&wlum;vS,yif jzpfonf/ f

rSwfcsuf
1-&o onf udpESifh orwd 2-yg; Sd\? xkwif t&m udp&o jzpfonf? xkUd aMumifh udp (&o)[k d G &oukyg azmfjyxm;onf? aemuftyk'wYdk rl if;ukrjyawmhNyD/ Munfaomrsufpudk taMumif;y tqif;wkYd udk d d f d d jrif&-od&onf/ xkoYdk jrifo&m rsufpu tqif;rsm;qDoYdk qGyYdk ouJoYdk SaomaMumifh tm0de&oH-qGiifjcif; d d d J h d J udponf[k qkayonf/ qGiif[onfrmvnf; yk*Kd vfudk okYd r[kwf pdwudk tqif;jrifatmif aus;Zl;yjcif; dS d J l S f aqmifyYdk jcif;aywnf;/ xkUd aMumifh qGyYdk jcif;udp S\ - [k azmfjyefonf? aemufvnf; enf;wlyif/ J d 2-ypKy|mef [lonfrm Oy|memum&ESihf zvtm;jzifh 2-yg;Sd\? xkwif t&m a,m*D\ Iodaom S d G Pftm; aS;Ixifaom tjcif;t&m (Oy|memum&)jzpfonf? xkYd aMumifh txufygtwki; azmfjyefonf/ aemuf d f tykd'fwkdYum; IodPftm;-[laomyk'Eihf ypKy|mef[aom trnfwYdkudk rjyawmhNyD/ f S l

rSwfcsuf
1-y'vnf;taMumif; Xmevnf;taMumif; okYd taMumif;a[mo'g 2-ck xyfqif qkaomaMumifh h d t&m teD;uyftaMumif;ukd ,l&onf/ puKyom'onf uHaMumifjh zpfonfh urZkyf jzpfaomaMumifh uH [laom tjcm;taMumif; Sjd im;aomfvnf; blwkywYdk udk rS jzpf&aomaMumifh blwkywYdk onf puKyom'\ teD;uyf f D f taMumif;jzpfayonf/

rSwfcsuf
1-om,dwumrwm-yk'udk vsufvonf\tjzpf [laomfif; vsufvonfwPSm [laomfif;jyefvQif k f dk dk h vQmjzifvsufvonfh wPSm[lom xifjrifz,f SaomaMumifh ay:vGiap&ef txufygtwki; jyefvuonf/ h dk G d f d f dk f

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ) rSwfcsuf

162

2-aupdq&mwkYd [lonfrm r[moHCu*kP;om;wkYd xu tcsKdUq&mwkYd aywnf;/ rSeay\? xkq&mwkYd S d d f J f d xJu 0ok"ronf ]]rsufp awaZmonf vGeu\? em; 0ga,monf? ESmacgif; yx0Donf? vQm tmaygonf d f J vGeu\/ um,-uk,tMunfy "mwfav;yg;tm;vk;yif nDrQuke\}}[k okdYqkd\/ rsufpponfwYdk awaZm f J d f k f H f d ponfveujJ cif; rnfonfrm ,if;wkYd \ rS&mbkwwYdkxrm xkawaZmvGeujJ cif;aMumifyif[k jyvkaomaMumifh G f S D f J S d f h d ]]puKyom'ac: rsufptMunfyonf awaZm"mwf vGeuueaom blwkywYdk \ Munfjcif; oabmaywnf;}} d k f f J k f f ponfudk rdeYf qawmfronf/ (#Dum) dk l

rSwfcsuf
1-uk,tMunfyonf blwkytm;vk;wkYd \vnf;[k qk&m txl;um;tb,fenf;? awaZm ponf d f k f f H d vGeuueaom blwkywYdk \ Munfjcif;wkYd onfvnf; blwkytm;vk;wkYd \yif Munfjcif;rsm; r[kwMf uygavm[lrl f J k f f f H xkpum; rSeygonf? okYd aomfvnf; blwkytm;vk;wkYd \[laom pum;onf nDrQukeaom blwkywYdk \d f f H f f [laom teufudk jy\? taMumif;rSm vku ,SOpyfaom wpdwwa'ovGeujJ cif;ukd jrpfy,faomtm;jzifh d f f f f qkonfh pum;jzpfaomaMumifaywnf;/ csJUjytH- awaZmponfwYdk \ toD;toD; vGeu&muJoYkd "mwf ESpyg;d h h f J h f ok;yg; vGeu&mvnf; ,if;okYd vGeujJ cif;aMumifh "mwf ESpyg; wyg; tm;avsmhae&mvnf; uk,tMunfyonf H f J f f d f k f rjzpf[aomteufonf xifm;\/ xkUd aMumifh av;yg;vk;aom blwkyfwkdY\ nDrQonf\tjzpfjzifh uk,tMunf l S H d f kyf jzpfayonf? okYd jzpf oA- tm;vk;[laom pum;onf t&m nDrQjcif;ukd jyonf[k rSwtyf\/ (#Dum) H f

rSwfcsuf
1-awaZmponfwYdk \ *kPjf zpfueaom- ponf qDr;[k qktyfaom awaZm\ tvif;a&mif tqif;u k f D d av\ toHu ajr\ teHYu wHawG;[k qktyfaom a&\t&omu okYd aupd0g'if; tya&0g'if; d ,SOoifonftm;avsmfpm xkxbwwYdk \ *kPwYdk u tqif;ponfwYdk udk ,l&m-od&m axmufyjhH cif; aus;Zl;yjcif; f h G d dk k f f aMumifh um;qkvaomteuf/ tvif;a&mifpaom twlyazmf taMumif;rsm;ESiwuG jzpfMurSom rsup yf d dk hf f d k ponfwYdk onf tqif;ponfwYdk udk xifvif;apEkiayonf/ tmumo\ aomw0dnmPf\ Oyed, tjzpfonf d f *kPyif[ xktya&q&mwkYd \ t,layonf/ okYd aomfvnf; awaZm ponfwYdk blwkyf rnfueouJoYdk f l d dS k f h tmumo\ blwkytjzpf rSjd cif;aMumifh ,SOoifonf tm;avsmfpm[k qkcayonf/ (0d0&-ac: tmumoukd f f h G d hJ Ak'pmaywkYd blwky[rqkaomfvnf; tdE,pmaywdYk um; blw ky[k tac:Sao;\? xka0g[m&uk, tya& f k d d f d d d l wkYd u qk[ef\/ xkUd aMumifh tx 0g-ponfjzifh quf zGijhf yjyefavonf/) wenf;um; tvif;a&mif tqif; d dS ponfwYdk uoYdk tayguftMum; tmumoonfvnf; blwkyfwkdY\ *kPjf zpfonf[aom omoemy t"dyg,ft& hJ l tm;jzifh awaZm\ tvif;a&miftqif;u tmumo[k qktyfaom tayguftMum;\ toHu av\teHYu d wHaxG;a&\ t&omu yx0D"mwf\tawGUu - okYd ,Ooifonf tm;avsmfpm xkxbwkywYdk \ *kPwYdk u S f h G d dk l f f (axmufyjhH cif; aus;Zl;yjcif;aMumif)[k ,SOpyf&m\/ (#Dum) h f

rSwfcsuf
1-tqif;ponfwYdk \ vGeuonf\tjzpfudk jrifawGU&jcif;aMumif-ponf qkvonfrm rD; f J h d dk S awmufyaom tqif;ukif; av olUoabmtwki;Mum;&aom toHuif; ajr arT;onh,eHYpaom teHYuif; d d f dk f dk a&csKdNrdeaom t&omukif; okYd vQif txl;ESihf ,SOueaom tqif; ponfwYdkudk jrifawGU&aomaMumifh f d f k f ]]tqif;ponfwYdk onf xkawaZm ponfwYdk \ *kPwYdk }}[l yXr0g'DaupdwYdk u qkMd uonf/ taMumif; Oyg, d f jzifyifvQif 'kw,0g'Duvnf; ESyjf cif;onf jzpf\/ wenf;um; tqif;paom *kPx; Sueaom awaZm h d dk d f l d k f tmumo yx0D tmayg 0ga,m"mwfwYdk u puKponfwYdk udk ytyfjzpfaptyfonf[qaom uPm'q&m\0g'ukd k dk xkwjf yNyD;vQif if;ukd ESyjf cif;iSg ]]tu,f okYd rvnf; qkuejf im;tH}h } ponfudk rdeYf qonf[k rSwtyf\/ d l d k dk f (#Dum) aupdtya&0g' Si;csufrsm;onf tvGeeufe\? ynmSBd uD;wkYd \ t&momjzpfonf/ f f J

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ) rSwfcsuf

163

rSwfcsuf
1-,cktcg w,fvze;jzifh ajymaomtoH 0g,mvufjzifh ajymaomtoH toHvirS vTiaomtoHwYdk udk D k f T hf Hk hf wcPtwGi;rSmyif Mum;&aomaMumifif;? w,fvA;Si;ac: kyjf rifoMH um; vTipufjzifh vTivuaom tqif; f h D D f hf hf dk f lygkwYdk udk wcPcsif;yif jrif&aomaMumifif; rvmra&mufaom tqif;toHrsm;ukd jrif&Mum;&onf [laom H h tqk oHo, jzpfz,\/ t&m jrifavmufaomt&yf Mum;avmufaomt&yfoYdkrum; vma&mufMu\? d G f dS l okYd aomf rsufptMunfyf em;tMunfyrsm;okYd xdcuratmifum; rvmMu? xkoYdk vmMuvQifvnf; if;wkYd udk d k k f dk f d d rjrifEirMum;Eki?f rsuv;xJu tqif;ukd rjrifEiouJoYdkyif-[k ajzSi;Muonf/ #DumwkYd vnf; tm&rPypn; dk f d f Hk dk f h f f t&m pdwZtoHuvnf; aomw0dnmPf\ tmkjH zpfaMumif; a[mxm;&m em;xJoYdka&mufrS Mum;&rnfqvQif dk dk A[d' pdwZtoH rSaumif;aomaMumifh ,if; pdwZtoHudk rMum;Eki&m? xkUd aMumifh olUwnf&if;ae&mu d d f toHuyif Mum;&onf ponfjzifh ajzSi;Muavonf/ rsupx tqif;&dyf xifaeonfudk awGUMu&aomaMumifh dk f f d J rsufpxoYdk tqif;ra&muf[aom tqkudk oabmus ouf0if&efcuf\/ xkUd twlyif em;xJ tvGeMf urf;aom d J l d toHrsm; rcHomatmif wkucuonfuvnf; awGUMu&aomaMumifh em;xJoYdk toHra&muf[aom tqkuvnf; d f dk f dk l d dk oabmus ouf0if&efcuf\/ xkUd aMumifh "ro*FPygVdtzGihf t|omvdet|uxm (351) ]]tmygw*wwm0 D D tm&rPH orwH emr}} ponfjzifh r[mt|uxmu qkaMumif;? xktvktm;jzifh puKESiaomwwkYd vnf; orw d d d hf a*gp&-a&mufvmaomtmkonf rnfaMumif;wkYd udk xkwjf yxm;avonf/ okYd jzpf t&mwGif ]]rsufpEihf em; H dS d S wkYd onf ra&mufvmaom tmkudk ,lwwfue\}}[k qkaom0g'ukd Pfrouf0ifEivQif aS;t|uxm tqkt& H k f d dk f d ]]orwa*gp&-a&mufvmaom tmkonf-a&mufvmaom tmkudk ,lwwfonf}}[k ,lqEkiay\/ H dS H d f

rSwfcsuf
1-2- ]if;} 2-yk'wYdkudk uyfNidonf-[laom yk'Eipyfyg/ xkwif yXryk'jf zifh teHYt&om tmkywYdk u f f S hf d G H k f olwYkd \rS&m blwkyjf zifh uyfNidonfudk jyonf? 'kw,yk'jf zifh yx0D awaZm 0ga,m [laom azm|Amkyu D d H k f olwYdku,wiyif uyfNidonfujdk yonf/ dk f dk f

rSwfcsuf
1-rsufptMunf yom'kyonf ... rsufvmckepfcudk jyefYEYHS vsuf ... aus;Zl;yjcif;ukd &onfjzpf ... d f T k axmufyHh (tyf)onfjzpf ... apmifhaSmuf (tyf)onf jzpf ... NcH&H (tyf)onfjzpf ... oef;OD;acgif;rQSdvsuf ... NyD;apvsuf wnf\-[k pyfyg/ 2-xkrsufptom;pki\ ... rsufeuf0ef;-[k pyfyg/ d d d f 3-tv,f ... xifay:&mt&yf-[k pyfyg/ 4-tv,fjzpfaom ... xifay:&m t&yf-[lyif pyfyg/ om pum;acsmonf/ 5-xifay:&mt&yf ... rsufvmckepfcwYdk u-[k pyfyg/ T k dk 6-jyefYEYHS vsuf ... aus;Zl;yjcif;ukd &onfjzpf -ponfjzifh pyfyg/

rSwfcsuf
1-rsuvmckepfcudk jyefYEYHSonf[aom pum;jzifyifvQif rsuptMunfy\rsm;pGmaom uvmyfwYdk f T k l h f d k f wnfaMumif; jy\/ ]]yrmPtm;jzifh oef;OD;acgif;rQSvsuf}}[laom pum;ukd oef;OD;acgif;rQt&yf jzpfaomaMumifh d qkayonf/ (#Dum) d 2-puK0dnmPf\ wnf&m0wKtjzpfuif; tm0Ze; or#pKd ef;paom puK'Gg&qki&m tjcm;pdwwYdk \ dk f d d f f 'Gg&tjzpfuif; NyD;apvsuf-[kqv\/ dk dk dk

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ) rSwfcsuf

164

rSwfcsuf
1- rde;rjzpfaMumif;[lonfrm rde;r[laom trnf\if; rde;r[korwjf cif;\if; jzpfaMumif; f S f f d S aywnf;/ okYd aomf ,if;kyuyif pGr rde;r\ykoPmef pdwtaetxm;rsm; jzpfyg;jcif;aMumifh rde;rjzpfaMumif; f dk J DS f H f G f trjzpfaMumif;[laom trnftwki; teufvnf;oifonfom/ d f h 2-wda`EEiwuGjzpfaom kytpOfoEmefudk rde;ryg tryg[k olu jyaeouJoYdk S\? xkUd aMumifh S hf f f h d txufygtwki; qkayonf/ (#DumrSonf) d f d D 3-vk;aomyck;Sjd cif; roefYi;-rcefYnm;aom vufajcponfjdS cif;onf wdv*-rde;r\oPmef H H S f d F f rnf\? om;jrwfom;\ roefYi;jcif; rkwqwarG; EIwcrf;arG;rSjd cif; qHyifx;zGUJ yk?H xrD0wfywYdk onf rde;r[k S f f G f f Hk Hk f rSwo&jcif;\ taMumif;jzpfaomaMumifh wderw-rde;r[k odaMumif;edrwrnf\? i,fpOfumvvnf; Aef; f d d d f d f twk usnayGUtwkponfwYdkjzifh upm;jcif;onfif; ajrnufa,mufv;jzifh csniifupm;jcif; ponfif; f Hk f wduw-rde;r\ tytrlrnf\? roefYi;-rcefYnm;aom &yfyHk oGm;ykH tpSaom tjcif;t&monf wd k f S f d tmuy-rde;r\ tjcif;t&mrnf\/ t|uxmenf;rS tjcm;enf;um; rde;rwkYd \ qD;pGeYf aMumif;t*Fgonf f f wdvirnf\? (vdionf arG;cgpow0gwkYd udk txD;traG;&m tvG,wuloaMumif;jzpfay\) toHEihf d f f f d S tvkwYdk onf wderwrnf\? roefYi; rcefYnm;aom &yfyHk oGm;ykH xkiyHk cJyHk pm;ykponfonf wuwrnf\? d d d S f d f H d k rde;r\ ykoPmefonf wdtmuy-rde;r\toGirnf\/ (#Dum) f H f f

rSwfcsuf
1-urZkyonf olEioufqionfh cPrQom wnfjcif;S\? okYd aomfvnf; ,if;urZky\ f S hf dk f d f (y0wa[wkbma0e) jzpfNrJ rjywfjzpfom;jcif;\ taMumif;tjzpfjzifh xkZ0wa`Eyu twljzpfzuf urZkyfwkdYukd d G dD d d k f apmifaSmufwwf\? xkUd aMumifh twljzpfzuf urZkywYdk udk apmifaSmufjcif;vuPmS\-[k qkayonf/ rSeay\? h f h d d f tm[m&ponfonf tm[m&ZkyponfwYdk \ wnf&eftaMumif;jzpfouJoYdk uHonfomvQif urZkywYdk \wnf&ef f h f taMumif; rjzpfxuay? tb,faMumifenf; (uHonf) xkcP rSjd cif;aMumifaywnf;/ (#Dum) dk f h h d h

rSwfcsuf
1-,if;wkYd u-[lonfum; twljzpfzuf (urZ) kywYdk udk ([kqv\)/ y0we-rjywfjzpfapjcif; jzpfNrJ dk f dk dk H jzpfom;apjcif;-[lonf ,myeH-oGm;NrJ oGm;apjcif;-rQapjcif;wnf;/ (#Dum) ,mye-ukd rQapjcif; [k-jrefrm G jyefMu\? bmukqonf[k em;vnf&efcuf\/ o'geufrm- oGm;apjcif;[k jzpfonf/ t&m oGm;NrJ oGm;apjcif; d dk S jzpfNrJ jzpfapjcif; wnfNrJwnfapjcif; SiNf rJiapjcif;wkYd uyif ,mye-oGm;apjcif;[k qkonf[ ,loif\? xkoYdk S f dk d l h d ,lvQif y0we-rjywfjzpfapjcif; jzpfNrJ jzpfom;apjcif;[laom t|uxmtqkEivnf; nDnw\/ ZD0dwkyfu G d S hf G f twljzpfzuf urZkywYdk udk Oyg'fXbif-[laom olUcPtwGi; tiftm; tjynfjh zpfapvsuf Siapjcif;jzifh xkcP f D f f d twGi; topftopfjzpfay:vmaom urZkywYdk uvnf; tiftm; jynfapvsuf oefpr;aponf? enf;jzifh f f dk h G f wcP twGi;om tiftm;tjynfh jzpfapEkijf im;aomfvnf; topf topfjzpfay:vmonfh urZkywYdk tm;vnf; f d f tqufqufjzpfNrJ jzpfom;aponf[k ,loif\/ G h 2-,my,dwA-yk'udk y0awwA-[k #DumzGijhf y\? xkYd aMumifh ,my,dwAbw- yk'udk oGm;aptyf f l f rQaptyfaom blwkywYdk -[k jyefonf-oGm;NrJom;aptyf jzpfNrJjzpfaptyf SiNf rJiaptyfaom blwkywYdk ? [lyif f G S f f ,l&m\/

rSwfcsuf
1-ESv;om;twGi;- aoG;uk-[k pyfyg/ Hk f d

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ) rSwfcsuf

165

rSwfcsuf
1-pdwZ0ga,m"mwf\ ... trlt&mtxl;onf-[k pyfyg/ 2-um,-uk,\ vIym;jcif;jzifh (0g-vIym;aom uk,jf zif) + 0dnwdtvkudk odapwwfonf = um, d f f S f S d h d 0dnw-um,0dnwf- vIym;aomuk,jf zifh tvkudk odapwwfaomky/ wenf;? um,-vIym;aom uk,jf zifh + d f S d d f f S d 0dnw-odtyfonf od&onf= um,0dnwd-um,0dnwf-vIym;aom uk,jf zifh od&aomky/ d f S d f

rSwfcsuf
1-pdwZyx0D"mwf\ ... trlt&m txl;onf-[k pyfyg/ ajymqkvaompdwaMumifh vnfacsmif; d dk f ponfwYdk avkyrsm; jzpfay:vmonf/ xkavkyx yg0ifaom cufrmrIudk pdwZyx0D"mwf[k qkonf? xkyx0D f d f J d d "mwfu vnfacsmif; ponf jzpfay:vsuf Saeaom urZ yx0D"mwfudk wkucuonf? xktcg ykavGrS toH d d f dk f d xGuay:vmouJoYdk if;? 'kwacsmif; 2-ck xdcuaomtcg toH xGuay:vmouJoYdk if; yx0D"mwfcsif; f h f dk f f h xdcuaomaMumifh toHxuay:vmonf/ dk f G f 2-0pD-pum;oHjzifh + 0dnwd-tvkudk odapwwfonf = 0pD0nwd - 0pD0nwfpum;oHjzifh tvkudk odap d d d d wwfaomky/ wenf; 0pD-pum;oHjzif+0dnw-od&onf=0pD0nw-0pD0nwf-pum;oHjzifh od&aomky/ f h d d d d f

rSwfcsuf
1-uvmyfwcktwGi; yg0ifaomkywYdk \ tjcm;uvmyfywYdkEihf jcm;em;aom pyfMum;oabmukd f f k f S tmumo[k qkonf/ uvmyf wckwcktwGi; yg0ifaom kywYdk rmrl jcm;em;jcif;rSay? tcsif;csif; a&m,Suvsuf d f f S d f Sd\/ xkUd aMumifh uvmyfwckwnf; yg0ifaom kywYdk udk t0deaAm*ky[k qkayonf/ f d f d 2-tmumo"mwfonf awGUxdaumif;onfh kyr[kw?f xkUd aMumifh if;ESiwpyfwnf; wnfSdaeaom kyfwkdY f hf ESivnf; rxd[k qk&ayonf? hf d 3-pum;jzifh uvmyftcsi;csi;om txufatmuf zDvmtm;jzifh yki;jcm;ajymqk&onf? uvmyfwck f f d f d twGi; yg0ifaom kywYdk uum; rnfonfyu txufusonf rnfonfyu atmufusonf zDvm usonf[k f f dk h k f h k f ryki;jcm;aumif;-[k odap\/ d f

rSwfcsuf
1-v[kwmkyonf ayghyg;vsifjrefaom edyEywYdk \ ayghyg;vsifjrefaom *kPowd txl;rQomwnf;/ f k f f xkUd aMumifh kyrm oD;jcm;vuPmrS?d rk'wmtpSaom aemufyrsm;vnf; enf;wlyif/ f S k d k f

rSwfcsuf
1-ayghyg;jcif;[laom ... txl;tjym;Sdaom ... trlt&mtxl;onf-[k pyfyg/ 2-"mwfacsmufcsm;jcif; [lonf av onf;ajc ovdywYdk\ ysufjcif;aywnf;/ wenf;um; &o tpSaom f d "mwfwYdk\ ajymif;vJ azmufjyefaom tckutwefYaywnf;/ 2-enf; tjym;tm;jzifh zGijhf yaomfvnf; yx0D"mwf d f tpSueaom "mwfwYdk \ yifvQif azmufjyefjcif;[k rSwtyf\/ (#Dum) d k f f 3-qefYusibuf taMumif;wkYd [onfrm avsmufywfaomOwk tm[m&pdwf rysUH vGijhf cif;wkYd aywnf;/ f l S (#Dum) 4-El;nHhjcif;[laom ... El;nHhjcif; tjym;Sdaom ... tMuif ... trlt&mtxl;onfSd\-[k pyfyg/

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ) rSwfcsuf

166

rSwfcsuf
1-avsmfjcif;[laom ... avsmfjcif; tjym;Saom ... tMuif ... trlt&mtxl;onf Sd\-[k pyfyg/ d 2-wenf;um; ponfjzifh zvypKy|mefudk jyonf/

rSwfcsuf
1-tm,wejzifh tmp,ukd qkaMumif; tb,faMumifh odtyfoenf;[laom tar;ukd #Dum okYd jyqkd d h xm;\/ jyqkyrm-tmp,Oyp, oEwwYdkonf (edAwbm0) jzpfjcif;\ tjzpfjzifh tmp,yifjzpfonf? xkUd aMumifh d Hk S d d (jytyf- pyf) tm,wewkYd jzifh tmp, ponfwYdkudk jytyfonf\ tjzpfaMumifh ,if; tm,wewkYd jzifh tmp,ukd qk(tyf)ayonf/ tm,wewkYd \ tmp, ponfudk qkjd cif;jzifyifvQif tmp,oabm (jzpfjcif;oabm) Sueaom d h d k f tm,wewkYd udk jytyfue\? xkUd aMumifh tmp,jzifh xktmp, (jzpfjcif;) oabmSaom tm,weukd qk(tyf) k f d d d ayonf/ rSeay\-tmp, rnfaom jzpfjcif;Oyg'fonf lykyudk rSwaMumif; vuPmkyom jzpfayonf? f f f f lykyum; r[kway/ (#Dum) ynmSBd uD;wkYd \ t&mom jzpfonf/ f f

rSwfcsuf
1-t"d-pGr jzpfonf + tw-twabm - twrnfaMumif; kyemrftaygif; = t"sw- tZw J DS f twabmukd pGr jzpfaomkyf - ]]oufyemrftaygif; twabm[k qkEi&ef w&m;}}[k qkvd\/ if;tZw-rS J DS dS k f d dk f d k uypn;ESiwuG tZwu[k jzpfonf/ #Dum zGijhf ycsuft&tm;jzifh t"d+tw+tZw - twudk pGrjzpfaom f hf d J DS uk,wi;w&m;? tZw - uk,wi;w&m;wkYd + u - jzpfonf = tZwu - uk,wi;w&m;wkYd yg0ifaom d f G f d f G f d d f G f w&m;[k jzpfonf/ qkvonfrm uk,wi;w&m;wkYd oufow0gac:&ef tESpozG,jf zpfaom ky[k qkv\/ d dk S d f G f dS f f d dk xkUd aMumifh ,if; yom'kyf ig;yg;rSvQif umravmu ow0g[k rac:Ekdif/ d 2- Am[d&-tjyify[k qkaomfvnf; uk,rS tjyify[k rqkv?dk uk,wi; tESpozG,jf zpfaom d d f d d f G f f yom'ig;yg;rS tjyifyky[om qkvonf/ f l d dk 3-9-yg; [lonfrm rsufp?d em;? ESm? vQm? uk,?f tqif;? toH? teHY? t&om 9-yg;yif jzpfonf/ S d 4-"mwf 3-yg;onf awGUxdp&m azm|Amkyif jzpfonf/ H

rSwfcsuf
1-13-yg; [lonfrm ESm 201- jycJaom [',0wKtxd kyrsm;yif/ S h f

rSwfcsuf
1-Oy-wPSm'd|wYdk u uyftyfaom avmuDuu + tm'dP rdrwYdk \tusKd;tjzpfjzifh ,ltyfaomw&m; = d H d Oyg'dP-avmuDu\ tusKd;w&m;-urZkyw&m;/ H f 2-ur-uHaMumif+Z-jzpfonf=urZ-uHaMumifjh zpfaomky/ h f 3- turZ [lonfrm uHaMumifrjzpfrQukd qkvonfr[kw?f uHrwyg;aom taMumif;wdYk aMumifh S h Hk d dk S rjzpfonfuom qkvonf/ tpdwZ-ponfwYdk vnf; enf;wlyif odtyf\/ dk d dk

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ) rSwfcsuf

167

rSwfcsuf
1-if;rSm eukawmpdZmwky[k aemuf jyvwHaom vuPmkyf 4-yg;yif jzpfonf/ f h 2- jyoifaom t"dyg,fonf ESm- 233? rSwfcsuf 3- yg0ifavNyD/ h 3-pdw-pdwaMumif+Z-jzpfonf=pdwZ-pdwaMumifjh zpfaomky/ f h f f 4-tm[m&- tpmaMumif+Z- jzpfonf=tm[m&Z-tpm tm[m&aMumifh jzpfaomky/ h f 5-Owk-tat; tyl OwkaMumif+Z-jzpfonf=OwkZ-OwkaMumifjh zpfaom ky/ h f

rSwfcsuf
1-awGUxdp&mazm|Amkonf yx0D awaZm 0ga,m[k ok;yg;jzpfaomfvnf; t&m um,'Gg&\ H H tmktjzpfjzifh wygwnf;[lom ,lonf? xkUd aMumifh kyo;rsKd;[k qkayonf/ H f Hk d 2-kye-azmufjyefjcif;onf lyrnf\? ,if; lyrnfaom azmufjyefjcif;oabmonf tMuifeyEyrm d k f S Sd\? xkUd aMumifh xkeyEyonf ly-yifrnf\? t&doaom-jrif;okuemSo-[laomyk'Nf yD;ouJoYdkyif? (#Dum) d d k f d f d l h #Dum t&doaom- yk'Nf yD;ykEihf ly-azmufjyefjcif;Saom ky-[laom yk'Nf yD;ykH tb,foYdk wlonfudk od&ef H S d f rvG,?f (xkUd aMumifh xkd 2-yk'f NyD;ykcsif; wl[efudk okwyGg;&eftwGujf ytH/ t&do-o'gaemif twdteuf PH h ypn;ouf NyD;jim;aomfvnf; tpo& 0k'ry&ouJoYdk ly- o'gaemifvnf; twd teuf P-ypn; f d h f okYd r[kwf t-ypn;ouf NyD;jim;aomfvnf; tpo& 0k'ry&jcif;wlayonf? okYd 0k'ry&jcif;wlyudk &nf f d d Hk t&doaom- yk'Nf yD;ouJoYdkyif-[k rdeYf qayonf/ t&doaom-yk'f t&do aemif o h dk -tm*kvmjcif;rSmrl ouw H t&doof-[k oum&Ey'jf zpfaomaMumifh jzpfonf? ,if; otu&m vmjcif;onfum; jyvk&if; r[kway/ k d f xkUd aMumifh lyly-lykyf[laom trnfjzifh ly-azmufjyefjcif;Sd aom+ly-azmufjyefwwfaomoabm = ly lylykyf-azmufjyefjcif;Saom azmufjyefwwfaomoabm[k qkv\/ lyly-[k o'gESpcqif qkjd cif;\ d d dk f k h taMumif;ukvnf; #Dum jyqkjd yefonfrm-xkoYdk aom lyo'gonf wifpm;jcif;-xifjcif;[laom kVtm;jzifh d S d DS xkazmufjyefjcif;oabm rS&mvnf; jzpfao;\? xkUd aMumifh tjcm;lyo'gwckjzifh txl;y ly ly [k d d qkayonf? wdvawvH - ESr;\ ESr;qD? 'ku 'ku- qif;&Jjcif;oabmSaom qif;&J-[k qkouJoYdk yif? d f f d d h azmufjyefjcif; oabmSaom ky-um; ly ly-\ teufwnf;/ (#Dum) d f

rSwfcsuf
1-jyqkcaom kywYdk \tpOf 0pD0nwfaemif tmumo"mwf ygSjd im;aomfvnf; if;ukd y&dap'ky[k d hJ f d f oD;jcm;jyxm;aomaMumifh 0dnwfyf 2-ckEihf v[kwm ponfuom 0dum&ky[k qkonf/ k S dk f d

rSwfcsuf
1-vuPkyf 4-yg;onf edyEywYdk \ Oyg'f-XD-bif jzpfaomaMumifh ,if; edyEywYdk udk tp-tv,f k f k f tqk;jzifvnf; rSwaMumif; jzpf\? tedp-rNrJaom w&m;[lvnf; rSwaMumif;jzpf\? xkUd aMumifh vuPky[k H h f f f qkdonf/ 2-aemuf jyvwHaom pwkZky yg0ifaom urZkyonfum; urZ{uefr[kwf taeuef jzpfonf? h f f xkdtaeuef urZkyf 9-yg;ESihf {uef urZkyf 9-yg; 2-&yfaygif;vQif urZkyf 18-yg; jzpfonf/

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ) rSwfcsuf

168

rSwfcsuf
1-aemuf jyvwHaom 'GZkyf 1-yg;? wdZkyf 3-yg;? pwkZkyf 9-yg; 13-yg;onf taeuef pdwZkyf h d rnf\? ,if; 13-yg;ESifh {uefpdwZkyf 2-yg;ukd aygif;vQif pdwZkyf 15-yg; jzpfonf/ 2-ygVd&if;twki; twdtusjyefvQif ]]if;rSm vuPkyf MuOftyfaomqkcNhJ yD;rS <uif;aom kytaygif; dS d f d f jzpfonf}}[k jzpf\? okwenf;olrsm; od&efrvG,?f xkUd aMumifh txufygtwki; okyazmf jyefonf/ ,if; pwkZ d f f k y f 9-yg;ESifh wdZkyf 3-yg;ukd aygif;vQif tm[m&Zkyf 12-yg; jzpf\/ xkd 12-yg;wGif 'GZkyrS OwkZ toHudk d f aygif;xnfhvQif OwkZkyf 13-yg; jzpf\/

rSwfcsuf
1- vk&if;jzpfaom aemufyi;ygVduom jyxm;onf? vk&if;r[kw csefxm;aom aSUyki;ygVd d dk f dk d f d f um,0dnwf 0pD0nwf[aom kyf 2-yg;vnf; yg0if\/ d l

rSwfcsuf
1-0dnmPf[k qkoifaomfvnf; wkwjdk zifh NyD;ap&ef pdw[k jyefonf? aemufvnf; enf;wlyif/ d h d f

rSwfcsuf
1-ao,sxd'-\ teufjzpf xkpyg;wkYd um; tb,fonfwYdk enf;[k jyefoifaomfvnf; wkwjdk zifh H d S f h d NyD;ap&ef txufygtwki; jyefonf? aemufvnf; enf;wlyif/ d f 2-t-rSd+ocFg&-tm;ay;wkuwGef;jcif;=tocFg&-tm;ay; wkuwe;jcif; rSaompdw-rwkuwe;&bJ d f d f G f d f d f G f olYtvkvdk jzpfaompdw/ tbd"rwo*F[usrf; tocFg&dupdw[k qkxm;\? t&wlyif/ d f f d 3-o-wuGjzpfonf-Sdonf+ocFg&-tm;ay; wkuwe;jcif;=oocFg&-tm;ay;wkuwe;jcif;Saom pdwf d f G f d f G f d - tm;ay;wkuwe;jzpfaom pdw/ o*F[usrf; oocFg&dupdw[k qkxm;\? t&wlyif/ d f G f f f d

rSwfcsuf
1-[|y[a|m-yk'\ teufjzpfonf? if;ukd y\-[laomyk'Eihf pyfyg/ f f S 2-aSUoGm;y ... y\-[k pyfyg/ 3-[|wka|m-yk'\ teufjzpfonf/ f 4-ponf-[laom pum;jzifh oDvaqmufwnfjcif; ponfwYdk pdwrnGwui;jcif; r0ifpm;jcif; ponfudk f f dk f odr;,l\/ (#Dum) f

rSwfcsuf
1-yx0DuodPeda'o tus,f jycJNh yD;jzpfaomaMumifh t&m psmefudk tusOf;rQom jyonf/ psmeft*Fg ig;yg;taygif;ukyif yXrpsmef[k ac:onf? if;ESi,Oaom pdwudk qkonf/ d hf S f f d

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ) rSwfcsuf

169

rSwfcsuf
1-yDw,m p 0d&m*g-[laom ygVdudk iJ 0d&wywu-pufqytyfaomyDwaom-[k qkonf? t"dyg,f d h D d H k f d dS d tm;jzifrum; ausmfveconfuom qkvayonf? okYd jzpf txufygtwki; jyefonf/ h l G f hJ dk d dk d f 2-aomwmywr*fEi,Oaom aomwmywdr*fpwf 1-yg;? xkdYtwl ou'g*grdr*fpdwf 1-yg;? tem*grdr*f d S hf S f d pdwf 1-yg;? t&[wr*fpwf 1-yg;-[l 4-yg; tjym;Sonf[k qkv\/ d d d dk

rSwfcsuf
1-tukovpwonf lybkH tlybkwYdk jzpfjim;aomfvnf; umrbkom tjzpfrsm;aomaMumifif;? dk f d f H H h umrbkom ouf0ifaomaMumifif; umrm0p&-om rnfonf/ H h 2-avmbrlv-avmb [laomrlv tjrpft&if;Saompdw/ a'gorlpwf arm[rlpwwYdk vnf; enf;wlyif/ d f d d f 3-'d|r*Fvm ponfwYdku-[lonfum; 'd|r*Fvm okwr*Fvm rkwr*FvmwkYd udk ([k qkv\)/ (#Dum) dk d dk 'd|-jrifawGU&aom tqif;onf r*Fvmaywnf;? jrifawGU&aom tqif;rnfonfrm jrwfaom r*Fvm[k S orkwtyfaom tqif;aywnf;/ if;onf tb,fenf;[lrl eHeufapmapmuyif tdy&mrSx rk;pmiSuudk (odrt& f f d f l tm;jzifh pum;ajymwwfaom iSuu) jrif\? OoQpyifysKudk uk,0efaqmif rde;rukwefqm qifxm;aom oli,f f dk f d d f f d wkYd udk a&jynft;ukd vwfqwfaom ig;Muif;ukd tmZmenfjrif;ukd tmZmenfjrif;&xm;ukd EGm;vm;Oobukd EGm;rukd h dk aMumifaomEGm;ukd jrif\? xkYd jyifvnf; okYd oabmSaom jrwfaom r*Fvm[k orkwtyfaom tqif;ukd jrif\? d f jrif&aom tqif;ukd 'd|r*Fvm[k ac:qktyf\ ponfjzifh ck'uygXt|uxm jyqkxm;onfEitnD 'd|r*Fvm d d S hf ukd odtyf\/ xkUd twlyif taumif;tjrwf[k orkwtyfonfh Mum;&aom toHudk okwr*Fvm[lif;? taumif; f tjrwf[k orkwtyfonfh eH&aom teHY pm;&aom t&om xd&aom tawGUwkYd udk rkwr*Fvm[lif; odtyf\/ f if;wkYd \ qefYusifzufwYdk uvnf; 'd|tr*Fvmponf[k odtyf\/ dk

rSwfcsuf
1-xufoefvQif tocFg&pdwf rxufoefvQif oocFg&pdw[k odtyf\/ f 2-rqk;jzwfEiaomtcg (bk&m;w&m; oHCmtppftrSewYdk udk r,kMH unfrqk;jzwfEiaomtcg) 0dpupmESihf H dk f f H dk f d d ,SOaompdwf ysHUvGiaomtcg O'pEi,Oaom pdw[k odtyf\/ f hf S hf S f f

rSwfcsuf
1-ukovf tukovtjzpfjzifh ra[mtyf rqktyfaomw&m;ukd tAsmuw[k qkonf/ dk dk f d d 2-ukovf tukovwYdk \ tusKd;jzpfaom pdwudk 0dyguf[k ac:onf/ dk dk f f 3-ukovf tukovwYdk \ tusKd;vnf;r[kwf tusKd;vnf; ray;wwfaom oabmukd ud&,m-Bud,m dk dk f d [k qkonf/ d 4-5-ukov\tusKd;ukd ukov0dyguf[k tukov\tusKd;ukd tukov0dyguf[k ac:onf/ dk f dk f 6-7-avmb a'go arm[ tavmb ta'go tarm[ [laom[dwwYkd Eihf r,SOaompdwudk f S f f ta[wku-t[dwpw- [dwrSaompdw[ac:onf? ,if;[dwwYdk Ei,Oaompdwudk oa[wku- o[dwpwf d f f d f k f S hf S f f f d f [dwaom pdw[k ac:onf/ ukov0dyguf t&mum; tavmbponf rSjd cif; Sjd cif;ukd pG t[dwf f dS f J o[dw[k qkonf/ f d

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ) rSwfcsuf

170

rSwfcsuf
1-trnfonf tbd"rmygVd wkuuvmSaom trnfjzpfonf? tbd"rwo*F[ usrf;um; ac:a0: d f dk f d vG,ap&ef pdwudk or#pKd ef;pdw[k jyqkxm;onf/ f f d f d 2-trnfonfvnf; ygVdawmfrS trnfyif jzpfonf? o*F[usrf;rl ac:a0:vG,ap&ef ,if;pdwf 2-yg; f ukd Oayumo[*kwf oE&P aomreo[*kwoE&P[k jyqkxm;onf/ D f D d 3-yO'g&0Dx\ aSUoGm;qifjcifrI jzpfaomaMumifh ,if;pdwudk yO'g&m0Ze;[k o*F[usrf; trnf G d f G f ay;xm;onf/ t&mum; puK'Gg&0Dx\ aSUoGm;qifjcifrI jzpfaomaMumifh puK'Gg&m0Ze; [lvnf; d f ac:qkEi\/ ,if;tm0Ze;pdw\ tjcm;rJ jzpfaomaMumifh ,if;pdw\ csKyfjcif;uif;jcif;ukd eD;aomtaMumif;[k d dk f f f h f qkdonf/

rSwfcsuf
1-tm0Zef;pdwf wrsKd;wnf;yif jzpfaomfvnf; toHpaom tmkH 4-rsKd;wkdYjzpfaom tm0Zef;wkdYukd 4-yg; [k ,l A[k0pjf zifh qkxm;onf/ k d 2-udp&oukyif pGr o*F[usrf; pdwudk or#pKd ef;pdw[k qkxm;ayonf/ d J DS f d f d 3-pmyk'xyif jyrnfuprsm;ukd &nfqkonf? xkwif oE&Pudp&oukd pGr pdwudk o*F[usrf; d f J h d d d G D J DS f oE&Ppdw[k qkxm;ayonf/ D f d

rSwfcsuf
1-{uaEae0 a| tm&raP-pifppftm;jzifomvQif tvktyfaomtmk-[k zGijhf yaom #DumESitnD h d dS H hf jyefaom teufjzpfonf/ twd0, |m&raPwd tawm-[k xyfqifzijhf yonfh ,if;#DumESitnD twd|mkH d h G hf om[lvnf; jyefoif\/ h

rSwfcsuf
1-vmcJ&m ukovponfwYdk\ tpGr;tm;jzifh [lonfum; vmcJ&mukovEihf tjcm;taMumif;wkYd \ h dk f f h dk f S tpGr;tm;jzifh ([k qkv\)/ xkwif tcsKdUq&mwkYd \ tvktm;jzifh rsuEmuvIyvQif aMu;rkjH yifxu rsuEm&dyf f d dk d G d f S f J f S vIyjf cif;uJoYdk tocFg&ukov\ 0dygufonf tocFg&jzpf\? oocFg&ukov\ 0dygufonf oocFg&jzpf\[k h dk f dk f okYd vmcJ&mukov\ tpGr;tm;jzif/ tcsKdUq&mwkYd \ tvktm;jzifrl tm;BuD;ukef xifm;ukeaom taMumif; h dk f f h d h S f wkYd aMumifif; uHponfwYdk aMumifif; jzpfaom0dygufonf tocFg&jzpf\? tm;enf;ukeaom taMumif;wkYd aMumifh h h f jzpfaom 0dygufonf oocFg&jzpf\[k okYd taMumif;yp,\ tpGr;tm;jzif/ (#Dum) 'kw,0g' todcuf f h d \? us,jf yefYpm odvvQif 0do'r*f r[m#Dum ed, wwd,wGJ ESm 286 rSwcsufrsm;ukMd unfyg/ G dk k d f h 2-,SOzufw&m;wkYd \ [lonfum; "ro*FPygVdawmf okytm;jzifvmaom ,SOzuf w&m;wkYd \ ([k f D f h f qkv\)/ rSef\- xkw&m;wkYd \tpGr;tm;jzifh ukovrS 0dyguf\ xl;jcm;jcif;rSay/ (#Dum) ygVdawmf a,0gye d dk d f dk f d jzifjh yaom w&m; 9yg;wkYd udk t|uxm okytm;jzifh xkwazmf jyxm;avonf? xkd 9-yg;wkdYwGif ukPm f f rk'wmESihf 0d&wD ok;yg;wkYd onf ukovom,SOue\? 0dygufr,SOue?f okYd 0dyguf ,SOzufw&m;wkYd onf d H dk f f k f f k f ukovrS xl;jcm;jcif; Sao;\? okYd aomfvnf; xl;jcm;jcif;rS[k qkonfrm ygVdawmf xifm;jyxm;aom dk f d d d S S ,SOzufw&m;wkYd u&nf qkjd cif;jzpfonf[k Si;vif;jy\/ f dk f

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ) rSwfcsuf

171

rSwfcsuf
1-edkm[H- tm;xkwjf cif;-aMumifMh uyjcif; rS[aom pum; Om[-tm;xkwjf cif; rnfonfrm d l S t0dZm wPSm rme rjywfpao;aom pdwtpOfoEmef tusKd;0dygufudk jzpfapjcif;iSg pGr;Ekionf\ tjzpf[k J f f d f qktyfaom aMumifMh uyrI-Asmyg&aywnf;? xkAsmyg&onf 0dygufrS?d xkUd aMumifh ,if;0dygufrm tm;xkwrd d S f I aMumifMh uyrIrSay/ ukovwYdk rlum; tbdnmOftpGr;tm;jzifjh zpfaom ukovwYdk aomfvnf; ,if;Om[ d dk f f dk f Sonfom? xkYd aMumifh ,if;ukovpwrm tm;xkwr-aMumifMh uyrI Sayonf/ (#Dum) d dk f d f S f I d

rSwfcsuf
1-Oayumonf ,kwn\ [lonfum; pifppf,wnaom tukov\ tusKd;0dyguf jzpfaomaMumifh f hH k f hH dk f Oayumyif jzpfjim;aomfvnf; 'kuoabmSonf\ tjzpfaMumifh ,kwn\/ xkUd aMumifh ]]'kuuoYdk (um;) d f hH hJ rxufjrufvay}}[k rdeYf qayonf/ 'kua0'emonf tvGexufjruf tvGecg;pyf cHcufouJoYdk xkYd txl S dk f f h Oayumonf rxufjrufvay? okYd aomfvnf; 'kuoabmtm;jzifomvQif jzpf\/ rSef\tukov\ tusKd;0dyguf S h dk f onf rqif;&JyJ rSacs? xkd tukov0dyguf\ Oayumtjzpfurl tm;BuD;olu ESypuf&m jyefvnfacsy&ef d dk d f rpGr;Ekiojzifh xkEypufrudk tm;enf;ol\ vspfvsLIjcif;uJoYdk rSwtyf\/ (#Dum) f d f d dS f I h f

rSwfcsuf
1-udp &oukyif tpGJ y ,if;pdwudk tm0Ze;pdw[k ac:&ayonf/ yO'g& tm0Ze;udpudk NyD;ap d f f f G f aomaMumifh yO'g&m0Ze; [lvnf; ac:&ayonf/ G f 2-okwenf;olwYdk em;vnfv,ap&ef 0guscGif; o*F[usrf;rS a0g[m&ukyg azmfif; jyefonf/ G f J d 3-em;vnfv,ap&ef 0guscGjyefonf? tm0Ze;udp&oukd tpGJ y raem'Gg&m0Ze;[k ac:&ayonf/ G f J f f 4-t[dw0yguf raem0dnmP"mwf [laomtrnfudk odv,ap&ef oE&P[laom trnfjzifh vJv, f d G f D S f jyefonf/ raem'Gg&m0Ze; pdwonf yO'g& oE&Paemif raem'Gg& b0*kyap' aemifjzpfaomaMumifh ,if;pdwf f f G D F 2-rsKd;\ jywfpjJ cif;ukd y'|mef[k qkonf/ d

rSwfcsuf
1-em;vnfv,ap&ef 0guscGif; o*F[usrf;rS a0g[m&ukyg azmfif; jyefonf/ G f J d 2-udp &oukyif tpGJ y o*F[usrf; [odwyg'f[k trnfay;xm;onf/ d k

rSwfcsuf
1-uH urerwf *wderwf xifytus,fudk odvvQif 0do'r*f-jrefrmjyef pwkwwJG ESm 115-ponf d d d d Hk dk k d Munfhyg/ 2-'G[wuovonf tm;BuD;vQif 'd[wf 0dygufudk jzpfapwwf\? tm;enf;vQif t[dw0ygufudk d d f k dk f G d f d jzpfapwwf\/ xkYd aMumifh tm;enf;aom 'G[wuov\tusKd;-[k qkonf/ d d f k dk f d

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ) rSwfcsuf

172

rSwfcsuf
1-tpOfvuvsuf ... jzpf\[k pyfyg/ xkpum;jzifh y#doaEpw\tjcm;rJ jzpfonfudk jy\/ dk f d d f h 2-tusKd;jzpfaom ... b0ifrnfaom pdwonfjzpf\-[k pyfyg/ xkpum;jzifh y#doaEujdk zpfaponfh f d uHuyif b0ifpwrsm;ukvnf; jzpfapaMumif;jy\/ d f d 3-xky#doaE\tmkHomvQif ... jzpf\-[k pyfyg/ xkpum;jzifh y#doaEpwEihf tmkwaMumif;jy\/ d d d f S H l pifppftm;jzifh wb0 twGi; y#doaE b0if pkwpwrsm;onf pdwwrsK;wnf;om jzpfonf/ f d d f f d

rSwfcsuf
1-enf;jzifh ... (rjywfjzpfae\) ... rjywfjzpfaeonfomwnf;-[k pyfyg/ 2-wawmyk'\ teufjzpfonf/ 'Gg& tmkxifonfEihf wydieuf b0ifvyonf[k jyqkcsufwYdk Eihf f H S f I f d S tnDyif/ #Dumum; wawmwd CemeE&-[k zGijhf yxm;\? xktvktm;jzifh ]]xkxyg; wkucuonf\ H d d d d d f dk f tjcm;rJ}}[k jyef&m\/ h 3-tx-yk'udk teE&teuf ,l jyefonf/ f 4-jywfpvwfaomf ... tmkH y ... NyD;apvsuf yO'g&m0Ze;pdwonf jzpf\[k pyfyg/ J G f f

rSwfcsuf
1- jyoifaomt"dyg,fonf ESm 260/ rSwcsuf 4- yg0ifavNyD/ h f 2-b0ifudk jzwfbouJoYdk jzpf\-[k pyfyg/ ,if; tm0Ze;pdwf jzpfaomaMumifyif b0iftpOf jywfom; d h f h G onf? Ek;pdwf jzpfjcif;aMumifh tdyaysmrI jywfpjJ cif;uJoYdkyif/ d f f h 3-rsufptm; tqif;xifvQif paomt&mwkYd em;tm; toH xifvQifponfjzifh enf;rS od&ef nTe;onf/ d D f

rSwfcsuf
1-vufcvsuf ... raem"mwfonfjzpf\? ... raem"mwfonfjzpf\-[k pyfyg/ H 2-pl;prf;qifjcifvsuf ... raem0dnmP"mwfonf jzpf\-ponfjzifh pyfyg/

rSwfcsuf
1-0ka|m\ tjcm;rJh ... xkdtmkH ... wyg;yg;aompdwfonf ... vsifaomt[kefjzifh jzpf\-[k pyfyg/ 2-r[Emk[onfrm jzpfay:NyD;aemuf b0ifpwf 2-Budrf 3-BudrveumrQjzifh yO'g& xifay:vmaom H l S d f G f G tqif;toH paom ypKyetmkig;yg;aywnf;? if;onf 'Gg&xifonfrp pdwuP 13-csuf 14-csuf touf f H S Sd\? xkYd aMumifh BuD;aom tmk[k qkv\? xkYd xufBuD;aom tmkurl twdr[EmkH tvGeBf uD;aom tmk-[k H d dk H dk H ac:onf/ if;rSm b0ifpwf wBudrveumrQjzifh yO'g& xifay:onf? xifay:onfrSp pdwuP 16-csuf d f G f G toufSdonf/ ,if; twdr[EmkH w'gkH pdwf 2-Budrtxd 0Dxpwrsm; jzpfyudk aemuf jyvwH/ f d d f Hk h 3-]]wyg;yg;aompdwonfjzpf\}}[laom jyefcsufonf ]]tnw&0aoeq ow0g Z0emed Z0E}d }[laom f ygXfudk odenf;vnf vG,ap&eftenf;i,f ajymif;vJ jyefxm;csufjzpfonf/ S&if;twki; twdtusjyefvQif f d d f ]]wyg;yg;aom pdwf\tpGr;tm;jzifh ajcmufBudraomfif; ckepfBudraomfif; jzpfueaom aZmwkYd onf vsifaom f f f k f

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ) rSwfcsuf

173

t[kejf zifh jzpfue}f }\ [l jzpf\/ aZm ig;Budrvnf; jzpfaMumif;ukd #Dum jyxm;ao;\? jyykrm q ow0gk f H S ajcmufBudraomfif; ckepfBudraomfif; ,l&m 0g-o'g (aomfif;o'g)jzifh yO0g-ig; Budraomfif;-[laom f f f teufuvnf; qktyfNyD; jzpfonfom[k rSwtyf\/ rSef\-okw-tdyaysmfaom tcg rkpw-rde;armaomtcg dk d f f d f ponfwYdk aZm ig;BudrwYdk onfvnf; apmuke-jzpfue\/ (#Dum) tdyaysmfaomtcg [lonfrm tdyaysmfcgeD; f f k f f S f umvESihf rEk;wEk;jzpfaeaom umvrsm;ukd ,loif\/ ponf[aom pum;jzifh aocgeD;umvukd ,ltyf\/ d d h l

rSwfcsuf
1-umraZm0g& ,if; (29)yg;aom aZmwkYd onf a,bk,stm;jzifh (7) Budr&cg (6) Budrf rde;armaom f H f tcg ponf (5) Budrf jzpfue\/ tyemaZm0g&wkYd rl Por,wf umrukovf ud&,m aZm (8)ckwYdk k f k dk d onfomvQif y&duH Oypm tEkvHk a*gMwbl[aom trnfjzifh 4-Budraomfif; 3-Budraomfif; jzpfue\/ l f f k f 2-lyg0p&yXrpsmefudk &atmif tm;xkwaeaom oltm; okYd r[kwf &NyD;yXrpsmefudk 0ifpm;&ef tm;xkwf f aeaomoltm; a*gMwblaemif ykxZOfaoujzpfvQif ukovf yXrpsmefaZmonf jzpf\? &[EmjzpfvQif ud&,m k dk d yXrpsmefaZmonf jzpf\/ 'kw,psmefaZm ponfwYdk vnf; enf;wlyif/ t&d,r*fzvudk a&mufatmif tm;xkwf d dk f aeaomoltm; a*gMwblaemif t&d,r*faZmonf jzpf\? zkv0ifpm;&ef tm;xkwaeaomoltm; a*gMwblaemif d f f t&d,zkvaZmonf jzpf\? t&mwGif a*gMwbl\t&mjzpfaom txufr*fwYdk\ aS;a0g'gefESifh zkdvf\aS;y&duH d f wkYd uvnf; y#dord'gr*fenf;tm;jzifh a*gMwblqonf[k ,ltyf\/ xkUd aMumifh #Dum ]]a*gMwblr-[laom dk dk S pum;onf a*gMwblt&m wnfueaom y&duEia0g'efwYdk uvnf; ,laMumif; jzpfaom pum;aywnf;}}[k k f H S hf dk jyqkayonf/ d

rSwfcsuf
1-twdr[EmkH [lonfrm ('Gg& xifonfrp) pdwuP 16-csuftoufaom tmkaywnf;? ,if; S S dS H tmkomvQif w'gkpwjf zpfonf? tjcm;tmk rjzpf/ 0dbwmk[onfrm tvGexifm;aom umrm0p& tmkH H H d H l H l S f S aywnf;? ,if;umrm0p&0dbwmkomvQif (raem'Gg&0Dxqi&m) w'gkH jzpfayonf/ (#Dum) l H d dk f 2-pum;jzifh w'gkpwjf zpf&m ow0gwkYd udk jyonf? ly tly ow0gwkYd tm; w'gkpwf rjzpf/ H d H d 3-pum;jzifh w'gk\jzpf&m aSUoGm;aZmukd owfrwjf yonf/ r[*Kwfavmukw&maZmwkYd \ tqk; H S H w'gkpwonf rjzpf/ H d f 4-|mkjH zpfvQif ukov0dyguf aomrew'gkH 5-yg;xJu wyg;yg;jzpfonf? |rZwmkjH zpfvQif ukov0dyguf Oayumw'gkH 5-yg;xJu wyg;yg; jzpfonf? ted|mkjH zpfvQif tukov0dygufoE&P w'gkH D jzpfonf/ okYd oifavsmfaom taMumif;uk& oifavsmfaom w'gkH jzpfyudk jyonf/ h d h Hk

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ) rSwfcsuf

174

rSwfcsuf
1-aS;uHEihf aZmpdwf ponfwYdk \ tpGr;tm;jzifif;-[l&m aS;uH\tpGr;tm;jzifif; aZmpdw\ S f h f h f tpGr;tm;jzifif; ponf\tpGr;tm;jzifif;-[k ok;yki;cG ,l&m\/ xkwif yXrtyki;ukd #Dum ]]aS;uH\ f h f h H d f J d G d f tpGrf;tm;jzifh [laom pum;ukd w'gktxl;ukd jyjcif;iSgqkonf? rSe\-y#doaEudk jzpfaponfh uHuomvQif H d f w'gkudk jzpfaponfr[kw?f pifppfaomfum; tjcm;uHuvnf; jzpfapwwf\? ,if; uHurl y#doaEudk ay;onfh H uHu jzpfapaom w'gkrx;onfh w'gkuvnf; jzpfapwwf\}}[k zGijhf y\? tukovuu tukov0dyguf H S l H dk dk f H w'gkuom jzpfaponf? ukovuu ukov0dyguf w'gkuom jzpfaponf? xkwivnf; wd[wOu|uHu H dk dk f H H dk d G f d f wd[ww'gku?dk wd[wMf oruuHEihf 'd[wOu|uHu 'd[ww'gku?dk 'd[wf MoruuHu t[dwuov d f H d S G d f G d f H G d f k 0dygufw'gkudk jzpfaponf? aomreuHu aomrew'gkHukd tocFg&uHu tocFg&w'gkHukd jzpfaponfH okYd ponfjzifvnf; ,loif\/ aZmpdwf\ tpGr;tm;jzifh w'gkowfrwyudk #Dum okYd jyqkxm;\? h h f H S f Hk d jyqkyrm - umrukovaZm avmbrl arm[rlaZmaomreo[*kwf ud&,maZmwkYd wif wyg;yg;\ tjcm;rJ d Hk S dk f d G h aomrew'gkH 5-yg;xJu wyg;yg;jzpfonf? umrukovf tukovaZmOayumo[*kwf ud&,maZmwkYd wif dk dk f d G wyg;yg;\ tjcm;rJ Oayumw'gkH 6-yg;xJu wyg;yg; jzpfonf/ (#Dum) tm'd-ponf[aom o'gjzifh h l y#doaEpwuor;,l\/ rSef\? xky#doaEpwonf rdrxufomvGeaom w'gk\ taMumif;taxmuftyHh d f dk d f d d f d f H rjzpfay/ (#Dumyif) tbd"rm0wm&#Dumopf ESm 262- w'g&rPO yPDwm yPDw OwkabmZem'd yp,0aoe -ponfjzifh jyqkxm;aom pum;t&tm;jzifh yPDwOwkabmZOfpaom taMumif;aMumifh tocFg&w'gkjH zpfonf? d tyPDw OwkabmZOf paom taMumif;aMumifh oocFg&w'gkH jzpfonf[aom teufuvnf; tm'dl dk ponfjzifh ,loifouJoYdk S\/ h h d

rSwfcsuf
1-xkxtaMumif;\ tpGrf;tm;jzifh ... wyg;yg;aom 0dyguf0dnmPfpdwfonf ... tpOfvkdufygvsuf d dk ESpBf udrf okYd r[kwf wBudrf jzpf\-[k pyfyg/ 2-wyg;aom tmk oGm;aomaZmokYd -[k pyfyg/ H 3-ESpBf udrf okYd r[kwf wBudr[aompum;ukd pum; acsmajyonf\tpGr;jzifh qk(tyf) ayonf? t| 0g f l f d 'o 0g-Spv;jzpfap q,fv;jzpfap okYd ponfwYdk uJoYdk yif/ pifppftrSermrl ESpBf udromvQif zGijhf yMu\/ f Hk Hk h f S f (#Dum)

rSwfcsuf
1-pdwtpOfoEmefonf ... rjywfjzpfvsufavonf-[k pyfyg/ f dS 2-okYd paomtjcif;t&mtm;jzifh ... pdwtpOfoEmefonf rjywfrpJjzpfvsufaeonfomwnf;-[k f dS pyfyg/

rSwfcsuf
1-umrpdwf 18-yg;? lypdwf 12-yg;wkYd udk avmukw&mpdwf 32-yg;ESihf aygif;vQif aomre o[*kwpwf 62-yg;jzpfonf/ f d 2-<uif;aompdwf 55-yg;[lonfrm umrpdwf 54-yg;xJrS ukovpwf 4-yg;? o[dwf0dygufpdwf 4-yg;? S kd f d t[dwfukov0dygufpdwf 6-yg;? tukov0dygufpdwf 6-yg;? o[dwfud&d,mpdwf 4-yg;? t[dwfud&d,m pdwf 2yg;? (avmESiarm) tukovpwf 6-yg; (aygif;Oayumo[*kwf umrpdwf 32-yg;) lyyOrpsmef pdwf 3-yg;? hf dk f d tlypsmefpdwf 12-yg;? avmw&myOrpsmefpdwf 8-yg;? 55-yg;yif jzpfonf/

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ) rSwfcsuf

175

rSwfcsuf
1-|mkonf obm0 y&duytm;jzifh ESpyg; tjym;S\/ xkwif ukov0dyguf\ tmkjH zpfxuaom H f d d G dk f tmkaumif; tppfonf obm0|mkrnf\/ tmkaumif;r[kwaomfvnf; cHpm;ol\ tvkdusjzpf tmkHaumif; H H H f [k xif&aomtmkonf y&duy|m krnf\? aumif;onftaejzifh BuHq,ltyfaomaMumifh | jzpfaom H H h tmkH[k qkdvkd\/ xkobm0 y&duy|mkH ESpyg;vk;ukyif t&m |mk[qonf/ xkYd aMumifyif d f H d H k dk h oarm*&ot&m ]][kwonfjzpfap r[kwonfjzpfap aumif;aomtjcif;t&mtm;jzifh ok;aqmifjcif; udp\}} [k f f H dS qkdonf/

rSwfcsuf
1-ted|mkonfvnf; obm0y&duytm;jzifh ESpyg;tjym;S\? xkEpyg;vk;ukyif t&m ted|mk[k H f d d S f H d H qkdonf/

rSwfcsuf
1-qif\ acgif;ukom prf;oyfMunfb;aom oluef;wkYd u qif[onfrm tk;ESiwonf[k jyqkMd u\? d h l l S d hf l em;Guuom prf;oyfMunfb;olwYdk u Aef;ESiwonf[if; tpG,uom prf;oyfMunfb;olwYdk u ikwf cRefEihf f dk h l hf l l f dk h l S wlonf [lif; okYd ponfjzifh rdrwYdk prf;oyfMunfb;onftwki;om jyMuouJoYdk yif/ O'gef;ygVd 160- d h l h d f h Sd\/

rSwfcsuf
1-oH-pkjcif; aygif;jcif;uk+u&-yjcif;-ocFg&-tpkyjcif;- aygif;pkay;jcif;/ a0g[m&onf avmu d tdrudk yvQif qki&mtpdwtyki;rsm;ukd aygif;pkay;jcif;yif jzpfouJoYdk avmua0g[m& tm;avsmfpmjyqkaom f d f f d f h G d o'geufjzpfonf/ y&rww&m;t&mum; ]]wuGwjcm;pDjzpfaeaom tusKd;w&m;wkYd udk taMumif;ocFg&u aygif;pk J ay;onf-xkoYdk aygif;pkay;jcif;jzifh ocFwac:aom tusKd;w&m;ukd NyD;aponf}} [laomteufonf roifay/ d h tb,faMumifqaomf ocFwtusK;w&m;wkYd onf apmapmu SaeMuonfvnf; r[kw?f wuGwjym;pD wnfaeMu h h dk d d J onfvnf; r[kwaomaMumifaywnf;/ okYd jzpf (ocFg&)aygif;pkay;jcif;[laom o'gteufudk t"dyg,fteuf f h tm;jzifh yvkyjf cif;? tm;xkwjf cif; [laom teufuom ,loif\/ wenf;tm;jzifh oH-qki&m taMumif;w&m;wkYd u dk h d f tnDtnGwf aygif;pk + u& - ywwfMuonf = ocFg& - tnDtnGwaygif;pk ywwfaom w&m;rsm;[laom f teufvnf;oif\/ tb,faMumifqaomf apwempaom ocFg&taMumif;w&m;rsm;pGmwkYd onf ocFwrnfaom h h h dk tusKd;ukd waygif;wnf;tnDtnGwf jzpfapwwfMuaomaMumifh aywnf;/

rSwfcsuf
1-ocFg&o'gteufonf todcufaomaMumifh EIi;csde ,lEiatmif yg|d&if;ukyg xkwjf yonf/ d f f dk f d 2-t&m qki&mtaMumif;w&m;wdYk u ocFwrnfaom tusKd;w&m;ukd tnDtnGwpaygif; yMuonf? d f f k NyD;apMuonf [laomteufom oifayonf/ xkYd aMumifh txufygtwki;om teufjyefonf/ qdvonfrm jrifrI h d f k kd S [laom ocFw w&m;ukd z apwem reodum& ZD0w{u*wm [laom ocFg&uEmrnfaom or,ww&m; d k f ig;yg;u tnDtnGwaygif;pk yonf NyD;aponf/ vIym;ky[aom ocFww&m;ukd vIym;vkonfpwEihf f f S f l f S d h d f S ,SOaom apwemESiwuG ocFg&uEm rnfaom apwodursm;pGmwkYd u tnDtnGwpaygif; yMuonf NyD;ap f hf f f k Muonf/ ukov0dygufpwf apwoduf taygif;[laom tusKd;ocFww&m;ukd ukovpwEi,Oaom apwem d dk f d f S hf S f ESiwuG ocFg&uEmrnfaom apwodursm;pGmwkYd u tnDtnGwf pkaygif; yMuonfNyD;apMuonf/ tukov hf f 0dyguf ocFww&m;ukvnf; apwemESiwuG ocFg&uEm rnfaom tukovapwodursm;pGmwkYd u tnDtnGwf d hf dk f f pkaygif; yMuonf NyD;apMuonf/ enf;jzifh kyf a0'em onm ocFg& 0dnmPf [laom ocFw tusKd;w&m; wkYd udk apwemESiwuG ocFg&uEm rnfaom apwoduf taMumif;w&m;rsm;pGmwkYd u tnDtnGwpaygif; hf f k yMuonf NyD;apMuonf[k ,l&m\/ xkYd aMumif#um ]],xm-tMuiftjcif;t&mjzifh (yonfaomf)? twaem h D dS

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ) rSwfcsuf

176

ocFg&uEm [laom rdr\? zvH-tusK;jzpfaom? ocFw-ocFww&m;onf? ora'0 - aumif;pGmomvQi?f edyEH d d H jzpfay:NyD;pD;onf? a[mwdjzpf\? {0H-tjcif;t&mjzif?h tbdocFa&mE-tnDtnGwf aygif;pk topfywwf d uke\/ wd-onfum;? tawm-ocFw rbdocFa&mE[aom ygXf\ teufaywnf;}}[k zGijhf yxm;ayonf/ f d l #Dumpum;jzifh rdr\tusKd;jzpfaom ocFww&m; jzpfay:NyD;pD;atmif aqmifujf cif;onfomvQif ocFg&yk'\ d G f teufjzpfaMumif; od&\/ xkoYdk aqmifujf cif;rSmvnf; apwemESiwuG ocFg&uEm rnfaom apwoduw&m; d G hf f wkYd \ waygif;wnf; tnDtnGwjf zpfjcif;om jzpfonf/ xkYd aMumifh oH-tnDtnGwf aygif;pk+u&-c&-cg&yonf jzpfaponf NyD;aponf = ocFg&- tnDtnGwf aygif;pkywwf NyD;apwwfaom w&m;[laom teufudk av;av;eufeuf rSw,&m\/ f l

rSwfcsuf
1-pkaygif;ay;jcif;[laom teufonf avmua0g[m&teufjzpfonf/ pkaygif;yjcif;[laom teufonf t&m toifavsmfq;teufjzpfonf/ h Hk

rSwfcsuf
1-pkaygif;jcif;[laomteufonf avmua0g[m& o'geuf jzpfonf/ tm;xkwjf cif; [laom teufonf oifavsmf ay:vGiatmif t"dyg,fteufjzpfonf/ h f 2-0dyg&ypKy|mem-[laom yk'f 0dyg&-rnfonfum; 0dyg&0EwmvIyvyG aMumifMh u Sonf\ f I f G d tjzpfaywnf;? xkYd aMumifh oAsmyg& ypKy|mem-aMumifMh upkurI Saomtm;jzifh (Pftm;) aS;I xif\ - um; d f d (xky'\) teuf/ (#Dum) d k f 3-ocFg&wkdYonf ... 36-yg; tjym;Sdukef\-[k pyfyg/ pmyk' odenf;vnf vG,ap&ef - tcsKdU d f f tenf;i,f jznfpuf ajymif;vJ jyefxm;onf/ h G

rSwfcsuf
1-0gus (tmku) awGUxdwwfaom oabmonf zrnf\-[k jyefvQif jrefrmpum; ykdacsm\/ H dk okYd aomf S&if;twki; 0pewyykudk ay:vGiap&ef twdtus jyefxm;onf/ ,SOzuf w&m;wkYd tmkudk d d f H f f H awGUxdaMumif; jzpfaomaMumifh z rnf\? awGUxdjcif;rQ oabmonf z rnf\-[laom ukdPf;teuf abmteufrsm;vnf; oifhonfyif/ xkwif abmteufonfomvQif rkcs teufjzpfonf/ uwm;teuf ukP; d G d f teufwYdkonfum; wifpm; jyqkaomteufrsm;jzpfaMumif; #Dum jyqkxm;\/ xkYd jyif apwem tpSaom w&m; d d d wkYd vnf; uwm;tjyif ukP;teuf abmteufrsm;vnf; oifaMumif; ,if;#Dumyif jyqkxm;ao;\/ d f h d

rSwfcsuf
1-rsufpEihf em;wkYd onf rdrwYdk xoYdk ra&mufvmaom tmkudk ,lwwfonf[k aS; jyqkconfh 0g't& d S d H H d hJ tm;jzifh vnf; wpdwwa'otm;jzifh xdNidjcif;rSbJ xifay:aomtm;jzifh 'Gg&ESitmkH tcsif;csif; xdcuf f d hf dk ouJoYdk [l qkv\/ h d dk 2-oCFawd-yk'\ teuf jzpfonf/ zonf tmkudk xdcuwwf\-[k qkoifaomfvnf; pdwudk f H dk f d h f xdcuwwf\-[lum; qkoifrnf rxif? xkYd aMumifh (0g-xdcuapwwf\)[k wenf; jyefonf/ dk f d h dk f

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ) rSwfcsuf

177

rSwfcsuf
1- tm;xkwap-[lonfrm? tktao yapjcif; aMumifMh uyapjcif;yif jzpfonf/ xkYd aMumifh #Dum f S d ]]Om[ebma0e-[lonfum; tktao yaponf\ tjzpfjzifh ([k qkv\)/ rSef\-xkd apwemonf d d dk rdru,wif kaoonfjzpf ,SOzufw&m;wkYd udk kaoapwwf\? xkYd aMumifh tm,l[e- aMumifMh uyonf\ d dk f dk d f d tpGr;tm;jzif/ Om[etm;xkwapjcif;ukd rSwtyf\/ 0D&d,\ tm;xkwapjcif;\ tpGr;tm;jzifh rrSwtyfay}} f h f f f f f [k jyqkxm;\/ d

rSwfcsuf
1-0D&,jzpfaMumif; 0D&,m&r0wK-[lonfum; (1) yvkyp&mSonf? rvky&ao;rD tcGi&wke; tm;xkwf d d f d f hf f rnf[k ESv;oGi;jcif;? (2) tvkyupN yD; tm;xkwrnf[k ESv;oGi;jcif;? (3) oGm;p&mSonf? roGm;&ao;rD Hk f f d f Hk f d tm;xkwrnf[k ...? (4) oGm;NyD; tm;xkwrnf[.k ..? (5) tpmr0 uk,ayghyg;aewke; tm;xkwrnf[k ...? (6) f f d f f f tpm0 tm;jynfaewke; tm;xkwrnf[k ...? (7) temjzpfvmonf? temrwk;rD tm;xkwrnf[k ...? (8) h f f d f temaysmufNyD; wzef jyefrjzpfrD tm;xkwrnf[k ESv;oGi;jcif;? Spyg;yif/ f Hk f f

rSwfcsuf
1-0daooawm-[lonfum; a,bk,stm;jzifh ([k qkv\)/ rSef\/ okcuif;aom orm"donfvnf; d dk Sdao;\/ (#Dum)/ #Dum a,bk,stm;jzif[k zGionfuaxmufvQif 0daooawm-t&m t0daooawm-[k h hf dk Savovm;-[k pOf;pm;zG,\? xkYdaMumifh (0g-a,bk,s omrntm;jzif)[k jyefonf/ okcuif;aomorm"d d f dS h [lonfrm Oayumo[*kworm"dyif jzpfonf/ xkd Oayumo[*kworm"dudk t0daooorm"d[k qk&ef oifrnf S f f d h rxifay/

rSwfcsuf
1-aomwmyw,*F-aomwmywr*fzvoYdk a&mufaMumif; t*Fgav;yg;[lonfrm (1) oyK&dooHao 0d d dk f S olawmfaumif;ukd rS0jJ cif;/ (2) o'r0e-olawmfaumif;w&m;ukd emMum;jcif;/ (3) a,medaom reodum&D toifvrf;rSetm;jzifh ESv;oGi;jcif;/ (4) "rmEk"ry#ywd-avmukw&mw&m;tm; avsmfaom tusifudk usifjh cif;/ h f Hk f d h av;yg;yif/ 2-ayghaom Al;cGH abmvk;wkYd udk a& csxm;vQif repfjrKyfyJ ay:arsmae\? tmkudk xkuoYdk ray:rarsmap H H d hJ tjyifoYdk rxGuapyJ rdr\ tmktjzpfjzifh twGi; wnfaponfudk tydvmye - ray:rarsmapjcif;[k qkonf? f d H f d av;aom ausmufcponfudk a& ypfcsvuvQip;pk; epfjrKyfom;jcif;uJoYdk rdr\ tmktjzpfjzifh epfjrKyfaponf J dk f f Hk H G h d H [lvnf; qkv\/ d dk

rSwfcsuf
1-'&x-[lonf om&r-vGepmtm;xkwjf cif;wnf;? 0g-ylyefjcif;wnf;/ '&x-[laom trnfonf f G 'kua'grevQif taMumif;Sueaom 0g-'ku a'grewkYd aMumifh jzpfueaom O'p vGeuaom udavom d k f k f f J wkYd \ trnfaywnf;/ wenf;um; xkoYdk ysHUvGiyyefaom tjcif;t&mjzifh jzpfueaom emrfcEm av;yg;wkYd \ d hf l k f trnfaywnf;/ ylyefrudk ESreif;zsuq;ojzifh ylyefwevyjf cif;uif;aom at;csr;onf\ tjzpfonf ylyef I d f f D k f I f wkevyjf cif;uif; at;csrf;onf\ tjzpfrnf\/ (#Dum)/ f I

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ) rSwfcsuf

178

rSwfcsuf
1-O'pj y"mef;aom udavomwkYd onf O'ptpSaom udavomwkYd rnfue\/ wenf;um; O'pudk d k f tpy tvk;pkaom udavomwkYd udk odr;,l\/ <uif;aom (aemuf tyk') tqkwYdk vnf; enf;wlyif/ (#Dum)/ H H f d f d 2-*kbm0-xki;rIi;av;vHjcif; [laom trnfonf xderd' vGeuueaom? wenf; xkoYdkaom d f d f f J k f d tjcif;t&mtm;jzifh jzpfueaom emrfcEmav;yg;wkYd \ trnfaywnf;/ (#Dum)/ k f 3-(rkao ruki;nGwEiatmif) awmifwif;onf\ tjzpfonf xrcufxef awmifwif;jcif; rnf\? d d f f dk f h h trnfonf 'd|d rme vGeuueaom? wenf; xk'|d rme jy"mef;ukeaom emrfcEm av;yg;wkYd \ trnfaywnf;/ f J k f d d f (#Dum)/

rSwfcsuf
1-ured om"k-trI aumif;onf = urnH trI aumif;onf-trIy&efavsmfonf/ turnbm0trIy&ef ravsmonf\tjzpf trIy&ef ravsmjf cif;? 'geoDvpaom aumif;rIudk y&m (aumif;rIudk y&ef) ravsmf f onf\tjzpf ravsmfjcif;aywnf;? teufw&m;uk,tm;jzifh umrpEtpSaom oHuavow&m;wkYd aywnf;? d f d d wenf; xkumrpEj y"mef;ukeaom tukovcEm av;yg;wkYd aywnf;/ (#Dum)/ d f dk f

rSwfcsuf
1-t'd,paom tukovwYdk onfif; ,if;wkYd Eihf wnf&mwlaom tukovwYdk onfif; uk,Eihf dk f S dk f d f S pdwwYdk \ ruse;rmjcif;rnf\/ (#Dum) f f

rSwfcsuf
1-rm,mac: vSnpm;jcif;onf rdr\ Saomtjypfudk zk;uG,jf cif; vuPmS\? omaX,sac: hf d d H d aumufuspjf cif;onf rdr rSaom*kPudk jyjcif;vuPmS\[k okYd qktyfueaom xkvnpm; aumufuspf d d f d d k f d S hf onfh tjcif;t&mjzifh jzpfueaom tukovcEmwkYd onfif; ,if;wkYd Eihf wnf&mwlueaom oHuavow&m; k f dk f S k f d wkYd onfif; rm,momaX,s ponfwYdkrnfue\/ (#Dum) k f 2-t&m pdwy'dponfwYdk jzifh pdwonfomvQif Nidr;\ aygh\ El;nH\ trI aumif;\ cHusef;\ f f h h ajzmifrwf\? um,y'd ponfwYdk jzifrum; (emrftaygif;rQomr[kw) kytaygif;uk,onfvnf; (Nidr;\ h h l f f d f f aygh\ El;nH\ trIaumif;\ cHusef;\ ajzmifrwf\)/ xkYd aMumifyif jrwfpmbk&m;onf y'd ponfwYdk h h h h G oabmw&m;wkYd \ESpyg;tjym;Sonf\ tjzpfudk a[mawmfrayonf? t&mcyfor;um; ra[may/ (#Dum) f d l d f y'd v[kwm rk'wm urnwm yg*knwm OZkuwmwkYd onf ukovpwwi; yg0ifMuaomfvnf; ,if; k dk f d f dk f wkYd udk uk,awGUtm;jzifh odem;vnf&ef cJ,Of;\? bm0emukd tm;xkw Oypm&orm"d tyem orm"doYdka&mufaom d f f tcgif; O',A,PfponfoYdk a&mufaomtcgif; xifm;odEi\/ xkYd aMumifh ,if;wkYd udk uk,awGUtm;jzifh S dk f d f odvvQif bm0emtvkyudk xdxa&mufa&muf tm;xkw&m\/ dk f d f 3- qE-yvkjd cif; tvkjdS cif;[lonf tmkudk &vkumrQomjzpfonf? ESpoufw,wmvsuf d H d f G f tvkdSdaom wPSm\ tvkjdS cif;rsK;um;r[kway/ ukovf yvkjd cif; ay;urf;vkjd cif; w&m;emvkjd cif; w&m; d d f dk tm;xkwvjdk cif; r*fzveAmef tppftrSeudk &vkjd cif;ponfwYdk rm ukovqEomjzpfonf? avmbwPSm f dk f d f S dk f r[kway/ f

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ) rSwfcsuf

179

rSwfcsuf
1-aS;rerS [lonfrm aS;b0ifpwr-[k qkv\/ xl;aomreuk-[lonfrm (b0ifpwrS xl;jcm;aom) S d f S d dk d S d f 0Dxpwf aZmpdwudk ywwfonf[k qkv\/ aS;rerS xl;aomreukd ywwfaomaMumifh reodum& rnfonfd d f d dk [laom 0pewjzifh 0DxpwwYdkudk jzpfapwwfaom yO'g&m0Ze;[laom 0Dxy#dyg'ureodum&ESihf aZmpdwudk d d f G f d f jzpfapwwfaom raem'Gg&m0Ze;[laom Z0ey#dyg'ureodum&wkYd udk jy\/ (#Dum) f

rSwfcsuf
1-wMwrZwwm apwoduonf ukovpwwi; yg0ifaomfvnf; ,if;\ vuPm &o ypKy|mef f dk f d f dk f wkYd uif; tmZmenfjrif;wkYd udk vspfvsLIonfh &xm;xde;ESiwyuif; uk,awGUtm;jzifh od&ef tvGecuf\/ dk f hf l Hk dk d f f O',A,PfoYdk a&mufaeaom a,m*Donfum; ,if;vuPmponfwYdk uif; &xm;xde;ESiwyuif; uk,awGU dk f hf l Hk dk d f tm;jzifh xifm;od&\/ xkYd aMumifh xkoYdk uk,awGUtm;jzifh odvvQif O',A,Pf ponfa&mufatmif S d d f dk owdy|mef0yem tvkyudk tm;xkwMf unf&m\/ d f h

rSwfcsuf
1-um,'kpkwponfwYdk \ 0wKwkYd [onfrmolU touf olUOpm olUr,m;ponfwYdkyif/ (#Dum) d f l S

rSwfcsuf
1-um,'kpkwf ponfwYdk \0wKrS wGeYf qwjf cif;ud&,mukd nTejf yjcif;jzifh um,'kpkwf ponfryifvQif d k d d S wGeYf qwjf cif;ud&,mukd qkonf[k rSwtyf\/ rSef\? 0d&wdwYdkonf 'kpkwwYdk \ 0wKukd ryjcif;ypKy|mef k d d f d f SMd uonf ([k qk&ef) roifue?f pifppfaomfum; 'kpkuudk ryjcif; ypKy|mefMdS uonf [lom qk&ef oifue\/ d h k d f d h k f (#Dum) 2-tarm[ac: PfEihf r,SOaomaMumifyif 'kw, wwd, pdwwYdk udk P0dy,w[k qk&ayonf/ S f h d f k f d

rSwfcsuf
1-yOr q|pdwwYdkonf Oayumo[*kwf jzpfaomaMumifh yDwEihf r,SOjf cif;jzpfonf? owr t|r f d S pdwwYdk vnf; enf;wlyif/ xkpwf 2-yg;wkYd onfum; P0dy,wjf zpf tarm[ESivnf; r,SOMf u/ f d d k hf 2-psmefpw 33-yg;[k qkaomfvnf; ukPmpsmef rk'wmryg 32yg;om? rk'wmpsmef ukPmryg d f d d d 32-yg;om? uokP;psmefponfwYdk ukPmrk'wm 2-yg;vkH;ryg? 31-yg;om ,SOMf uonf[rwtyf\/ xkYd jyif d f d k S f umrukovf pdwwYdk vnf; oem;aom tcgom ukPm,SOonf? olU pnf;pdrudk 0rf;ajrmufaomtcgom dk f f f rk'wm ,SOonf? um,'kpkwrS MuOfaSmifaomtcgom ormurE0&wd,Oonf? 0pD'pkwrS MunfaSmifaom d f d f d S f k d f tcgom orm0gpm0d&wD,Oonf? rdpmtmZD0rS MunfaSmifaomtcgom ormtmZD00d&wd ,SOonf? xkrwyg; S f f d S ay;vSLaomtcg tktao yaomtcg tpSaom omrefuovpwrsm; jzpfaomtcgwkYd rl ukPm rk'wmESihf d d k dk f d f d 0d&wd ok;yg;wkYd r,SOMf u[laom txl;ukvnf; rSwtyf\/ H d f

rSwfcsuf
1-ukPm rk'wmwkYd udk EIwy,f&ef 0d&wD ok;yg;ukxnf&ef aemufjyvwHh jzpfaomfvnf; okwenf; d f H d h olwYdk odv,ap&ef vufonf;uGi;jzifh azmfjyvkuonf? lyg0p& yXrpsmef 33-rS ukPmrk'dwm 2-yg; G f f d f EIwf 31-usef? if; 0d&wD okH;yg;xnfh 34-yg; jzpfonf/ 2-yXrpsmef 34-rS 0dwufEwf 'kw,psmef 33? if;rS 0dpm&EIwf wwd,psmef 32? if;rS yDwEwf I d d I pwkwEihf yOrpsmefwYdk 31-jzpfonf-[k odtyf\/ S

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ) rSwfcsuf

180

rSwfcsuf
1-ed,wocFg&wkYd onf 17-yg;wkYd aywnf;-[k pyfyg/ odv,ap&ef tenf;i,fjyif jyefxm;onf/ G f 2- jrefrmjyef t[d&u [lcsnf; wlaeaomfvnf; ygVdum; rSuwwfoudk t[d&aum - [lif; d f l d rSuwwfol jzpfaMumif; oabmukd t[d&u[if; ykvif eykvitm;jzifh uG\/ t[d&aumonf omrefemrfy'f f d H l d d f J d k jzpf t[d&uonf bm0w'wy'jf zpfonf? okYd vnf; uG\/ d H d f k J

rSwfcsuf
1- awGa0 [lonfrm trSetwki; rodjcif;ukom qkv\? rde;armaejcif;rsK;ukum; qkvonf S f d f d d dk f d d d dk r[kw?f tedp tpSaom oabmrSeudk rodyJ edp ponfjzifh tvGtrSm;ukd odjcif; yuwd odaeustwki; odjcif; d f J d f rsm;onf arm[tpGr;yif jzpfonf/ f

rSwfcsuf
1-arm[onf tedp 'ku tewwYdk udk yuwdoaeustwki; edp okc tw[k rSm;,Gi;pGm od\? 'd|onf d d f f d twr[kwaom kyemrf oabmw&m;wkYd udk tw[if;? ,if;twonf rysufyJ tNrJwnfaeonf [lif;? f f l dS okYd r[kwf aoaomtcg vk;0aysmufysufom;onf [lif;? uH-uH\tusKd;rSd okYd ponfjzifif; rSm;,Gi;pGm H G h f xifjrifpvrf;onf/ okYd tm;jzifh tvGojd rifycsif; uG\/ JG J Hk J 2- ponfjzifh olawmfaumif;w&m;ukd remvkjd cif; remMum;&jcif;ponfudk ,ltyf\/

rSwfcsuf
1-apwaom t0lyoaryk'\ teufjzpfonf/ ]]NyD;aptyfaom tusKd;ya,mZOf owrD 0dbwfoufonf}} f [k zGiaom #Dumt& tusKd;ya,mZOf teufvnf; ay:atmif? jrefrmjyefvnf; acsmatmifjyefjcif; jzpfonf/ hf 2-,if; oocFg&pdw xdeESihf rd'vnf; &Hcg ,SOonf[k qkv\/ f f d dk 3-xde-xki;onf? rd'-rki;onf-[k jyefq;t& rki;jcif;[k jyefonf? xkoYdk jzpfaeonfudk rIi;wki;wki; d f d f dk dk d f d d f d f d f jzpfaeonf[vnf; ajymwwfMu\? ikiwiwif jzpfaeonf[vnf; ajymwwfMu\? xkYd aMumifh ikiaejcif; l d f dk f dk l d f [lvnf; xyfqif jyonf/ h

rSwfcsuf
1-ed, jyefenf;tm;jzifh ]]wdevnf; rd'vnf; xder' rnf\}}[k jyefvQif okwenf;olwYdk em;vnfrnf d d r[kw?f xkYd aMumifh txufygtwki; ay:vGipm jyefvuonf/ d f f G dk f 2-0dnmP'Gg&wkYd udk jzpfonf/ ydwjf cif;[lonfrm S puK'Gg&0Dxponf d rjzpfEiatmif dk f pdwtm;avsmhapjcif;yif f

3-vnf; ]]NyD;aptyfaom tusKd;ya,mZOf owr0bwf oufonf}}[k zGijhf yaom #DumESitnD (0gD d hf ponfwYdk jzpfatmif) [k wenf;jyefonf/

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ) rSwfcsuf

181

rSwfcsuf
1- 'd|0y,wpw rmevnf; &Hcg ,SOonf-[k qkv\/ xkYd aMumifh ,if; 'd|0y,wpwudk d d k f d f f d dk d d k f d f rmeor,wf rme0dy,wf [k 2-yg;cGJ odtyf\/ k k 2-pdw rme,SOaomtcg ocFg& 19-yg;yif jzpfonf? xkwif xderd'Eihf rmewkYd onf ted,wrsm; f f d G S jzpfMu &Hcgom ,SOMf uonf[k odtyf\/ 3-yXrpdw 17-yg;rS yDwuEw 16-yg;onf yOrpdwEihf ,SOMf u\? q|pdw xderd'ygxnf 18f d dk I f f S f h yg; ,SOMf u\-[k odaponf/

rSwfcsuf
1-yOrpdwf 16-yg;rS 'd|uEw 15-yg; ,SOMf u\? ,if; 15-yg; rmeukd xnf &Hcg 16-yg;yif d dk I f h ,SOMf uonf[k odap\/ 2-q|pdw 18-yg;rS 'd|udk EIw 17-yg;onf t|rpdw ,SO\? ,if; 17-yg; rmeukxnf &Hcg f d f f f d h 18-yg;yif ,SOonf[k odap\/ f

rSwfcsuf
1- ukuw\ jzpfaMumif;[k qkaomfvnf; ukuw-pufqyz,f yrdonf[k ESv;oGi; ylyefaom d k f G Hk f pdw\ jzpfaMumif;yif jzpfonf/ xkYd aMumifh #Dum ]]ukuwH-pufqyz,f yrdaomtrI[aom pum; f k f G l yoifygvsuf ryrdaom aumif;rIonfvnf; ukuwrnfonfom/ rSe\-tMuif aumif;rIudk igrycJr?d xkrycJrd h f h d h jcif;onf ukuw pufqyz,f yrdaom trIyif[ okYd ajymqkwwfMuayonf/ xkYd aMumifyif ]yrdaom k f G l d h raumif;rI ryrdaom aumif;rIudk jyefvnfatmufarhvsuf pk;&dryyefjcif;udp S\}[k qkayvwH/ okYd yrdaom d f l d d h 'kpkwf ryrdaom okpkwonf ukuwrnf\? ukuwrnfaom xk'pkwopkwudk taMumif;y ESv; d d f d k d f k d f Hk romonftvktm;jzifh jzpfaompdwonfvnf; xkuuwESiwuG jzpfaomaMumifh (0g-xkdukuwukd tmkHy h d f d k hf jzpfaomaMumif) ukuwyif rnf\[k ,l ]xkdukuw\ tjzpfonf ukuK p rnf\}[k qkayonf}}[l zGijhf yxm; h d ayonf/ xkYd aMumifh ukuw\ jzpfaMumif;[lonfrm pufqyz,f yrdavjcif;[k ESv;oGi; ylyefaom pdw\ S k f G Hk f f jzpfaMumif;ukd qkonf[k rSwtyf\/ d f

rSwfcsuf
1-aomreo[*kwf oE&Ppdw yDwEiwuG 9-yg; ,SOonf[k odap\/ D f d S hf f

rSwfcsuf
1-t[dwu&,m raem"mwfac: yO'g&m0Ze;ESihf ,SOaom ocFg&wkYd onf ukov0dyguf raem"mwfac: f d d G f f or#pKd ef;ESihf ,SOaom (8-yg;aom) ocFg&wkYd Eihf t&wlyifjzpfonf/ t[dwu&,m raem0dnmP"mwfac: d f S f d d raem'Gg&m0Ze;ESihf ,SOaom ocFg&wkYd onf ukov0dyguf t[dwraem0dnmP"mwfac: ukov0dyguf Oayum f f f o[*kwoED&PESihf ,SOaom ocFg& (8)yg;wkYd Eihf t&wlyifjzpfonf/ okco[*kwf t[dwf ud&,mraem0dnmP f f S d "mwfac: [odwyg'fEi,Oaom ocFg&wkYd onf okco[*kwuov0dyguf t[dwf raem0dnmP"mwfac: k S hf S f f k aomreo[*kwf oE&PESi,Oaom (9-yg;aom) ocFg&wkYd Eit&wlyif jzpfonf/ txl;rSm raem'Gg&m0Ze; D hf S f S hf f [odwyg'fwYdk 0D&,vnf; ,SOaomaMumifh xk0&,ESiwuG raem'Gg&m 0Ze; (9) yg; [odwyg'f (10) yg; k d f d D d hf f k aomocFg&wkYd ,SOMf uonf[k txl;ukvnf; odtyfonf[k qkvonf/ omrefy*Kd vfwYdk odem;vnf&ef cuf\/ d d dk k

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ) rSwfcsuf

182

rSwfcsuf
1- jyoifaom t"dyg,fonf ESm 308? rSwcsuf 1- yg0ifavNyD/ h f 2-umrm0p& ukovpwwYdk ,SOaom 36-yg;aom ocFg&wkYd rS 0d&wdo;yg;ukd EIw 33-yg;aom dk f d f f Hk f ocFg&wkYd udk o[dwumrm0p& ud&,mpdwwYdkEihf ,SOMf uonf[k odtyf\/ xkwif tarm[onf Por,wf f d f S d G k pdwf 4-yg;wkdYESifhom ,SOfonf? yDwdonf aomre o[*kwfpdwf 4-yg;wkYd Eiom ,SOonf[vnf; ukovf S hf f l dk pdwwYdk uJoYdk yif odtyf\/ xkYd jyif ukPmESihf rk'wmwkYd onfvnf; oem;aomtcg olUpnf;pdrudk 0rf;ajrmufaom f h d f tcgwkYd om ,SOMf uonf[vnf; odtyf\/ l

rSwfcsuf
1-],HudOd-tvk;pk}H [laom pum;jzifh ygVdenf;t& eykvio'gqki&m pdw0nmPf tm,we-ponfwYdk udk H d f d f f d ,lEi\? xkoYdk ,vQif rvktyfaom teufrsm;vnf; yg0if&m\? xkYd aMumifh xkoYdk rvktyfaom teufrsm;ukd r,lEif dk f d l d d d dk ap&ef ]lyH-ky}f [l uefYowfjyawmfronf? xkpum;jzifh tvk;pk[onfrm kytvk;pkom jzpfonf? tjcm;aom l d H H l S f H H pdw0nmPf ponfr[kw[k wm;jrpfazmfjyonf[k qkv\/ f d f d dk

rSwfcsuf
1-ygVd ,HuOd lyH twDwmem*wypKyE-[kaomaMumifh xkygVdtpOft& xkYd aemifponfudk qkxm;ay d H dS d d onf/ jrefrmjyefum; xkygVdtpOftwki; jyef&efrjzpfEi?f xkYd aMumifh txufygtwki; twdwtem*wf ypKyef d d f dk d f f jzpfaomrSp jyefxm;&ayonf/ 2-Snfaomumvukd t'g-t"GeYf [k qkonf? kyemrfwYdk \ rjywfjzpfaeaom tpOfudk oEw[k qkonf? d f d d t&mum; aemuf jyvwHtwki; trsKd;wlaom kytpOfudk oEw[k qkonf/ h d f f d d

rSwfcsuf
1-vufzspf q,fwuf umvonf 1-cPrnf\? 10-cPonf 1-v,rnf\? 10-v,onf 1G cPv, rnf\? xkcPv, 10-onf1-rk[w-rk[wrnf\/ (tbd"mwf*gxm 6 6-7) d k k f 2- cPonfum; vufzspfq,fwuumv r[kw?f kywck\ jzpfqOyg'fcP? wnfqXcP? ysufqJ G f f J J D bifcPom jzpfonf/ xkcP ok;yg;onf ky\ SdqJcPjzpf kyf\toufwrf;yifjzpfonf/ pdwapwoduwYdk \ d H f f f jzpfwnfysuf toufwrf;onfum; xkyoufcP\ 17-ykrS wykrQom jzpfonf/ d k f H H

rSwfcsuf
1-ESm 231- jycJaom tZwu Am[d& cGyudk &nfne;onf/ okYd aomfvnf; xkjd yykjH zifh t&m h d J Hk T f rjynfpao;aomaMumifh qufvuf cGjJ yoGm;jyefonf/ h Hk 2-ESm 231-yif jycJonfudk nTe;onf/ h f

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ) rSwfcsuf

183

rSwfcsuf
1-a0'emponfwYdkwif a0'em\-[k pyfyg/ G 2-rZw*w-[k SaomygXfum; roif?h rZ*wmom oifonf? xkygXft& jyefonf/ d h d 3-t&m ]]wawm ykaA twDwm ypm tem*wm}}[k ygXfcRwf,i;vsuf\/ cPw,okYd a&mufqJ G f dS oudpudk yqJonf ypKyejf zpfonf? wawm ykaA-xkdrS aS;-[laompum;jzifh cPw,okYd ra&mufao;rD oudp ukd ryao;rD aS;tzkYd uqonf? cPw,okYd ra&mufao;aomw&m; oudpudk ryao;aomw&m;onf tem*wf dk dk omjzpfonf? xkYdjyif ypm-t& cPw,okYd a&mufNyD; oudpudk yNyD;jzpfaom w&m;onfvnf; twdwomjzpfonf? f xkYd aMumifh ]]wawm ykaA tem*wm ypm twDwm}}[k ygXfreoif\/ xkoifonfh ygXfret& jyefxm;onf/ S f dS h d dS h S f

rSwfcsuf
1-MoVm&duonf t,kwtnHh jzpfaomaMumifh jynfre, ]]ukova0'ematmuf keYf &if;\}}[k f l d dk f jyefxm;\/ um; trsm;ajymqkaeMuonfh t&yfo;pum;twki; ]]ukova0'emxuf}}[k jyefonf/ aemuf d Hk d f dk f vnf; enf;wlyif/

rSwfcsuf
1-taMumif;ok;yg;wkYd wif tMuif tMuif taMumif;onf tMuif tMuif 0dyguf ud&,ma0'em H G d tm;avsm\? xkxtaMumif; xkxa0'emtm;avsmfpm-[k qkv\/ ukovf tukovf a0'emwkYd onf 0dyguf f d dk d dk G d dk dk dk tAsmuwa0'emxuf taMumif;ok;yg;vk;wkYd aMumifh Murf;wrf;uke\? ud&,mtAsmuwa0'emxufrum; H H f d l tusKd;0dygufudk jzpfapwwfaomaMumifif; tusKd;0dygufudk jzpfapjcif;ESiqionfh Asmyg&Sjd cif; tm;xkwrI Sjd cif; h hf dk f f aMumifif; Murf;wrf;uke\/ (#Dum) tusKd;ay;rIEirqkiaom Asmyg&tm;xkwrwYdk onfum; ud&,mtAsmuw h f S hf d f f I d a0'emrSmvnf; Sonfyif? xkYd aMumifh xkoYdk aom Asmyg&tm;xkwrwYdk tvktm;jzifrl ukova0'emu ud&,m d d f I d h dk f d a0'emxuf Murf;wrf;onf[k rqkoifaMumif; xk#umtzGijhf zifh odap\/ d h d D 2-o0dyg&awm [lonfum; oy&dyEawm-xuf0ef;usif vIym;jcif;SaomaMumif/ tEkyoEawm f S d h rNidroufaomaMumifh um;teuf (#Dum) xktzGiEitnD ay:vGiatmif jyefcsufjzpfonf/ f d hf S hf f

rSwfcsuf
1-rZwawm-[laom S&if;ygXft& jyefcsufjzpfonf/ rZ|awm-[kvQif 'ku okcwkYd \ tv,f d dS wnfaomaMumifif;-[k jyef&m\? omay:vGif\/ h

rSwfcsuf
1-MoCwkYd \ tmkjH zpfEionfudk qkonf? wu,ftmktycH&onfuom qkonfr[kw/ aemufy'f dk f d H dk d f k teufwYdk vnf; enf;wlyif/ 2-ykxZOfwYdk Eihf qufqaomaMumifif; Murf;wrf;\-[k pyfyg/ k S H h 3-vnf; (atmuf-[k rjyefy) t&yfo;pum;twki; xuf-[kjyefonf/ J Hk d f

rSwfcsuf
1-ygVd&if;twki; jyefxm;onf/ 'kua0'em Oyrmukd qkcyEihf rnDouJoYdk S\? okYd aomfvnf; okc dS d f d hJ Hk S h d Oayuma0'emwkYd onf oabmtvktm;jzifh MoVm&du rjzpfoifaomaMumifh xkoYdk qkxm;onf[k ,l&m\/ d h d d

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ) rSwfcsuf

184

rSwfcsuf
1- tocFg&du [laom trnfonf 0do'r*f S&if;twki;yif jzpfonf/ k d d d f 2-vnf; oocFg&du tocFg&du[laom trnfrsm;onf 0do'r*f S&if;twki;yif/ k d d d f

rSwfcsuf
1-,kwnaom 0wKSaom [lonfum; qyfxrif;ukd pm;ol\ ,kwnaom - 0wKukd tmkH y jzpfaom f hH d f hH a0'emonf ,kwnaom 0wKSonf\tjzpfaMumifh Murf;wrf;\? oav;om;>yrf;xrif;ukd pm;ol\ a0'emonf f hH d aumif;jrwfaom 0wKSonf\tjzpfaMumifh odrarGU\/ (#Dum) d f

rSwfcsuf
1-a0ae,sow0gtaygif;ukd ... vGwapawmfrvonf-[k pyfyg/ f l dk

rSwfcsuf
1-a0'em0do,-a0'em\ tmkH\-[k jyefoif&m jrefrmpum;acsm ay:vGiap&ef ]]cHpm;&aom h f tmkH\}}[k jyefonf/

rSwfcsuf
1-twprm xifm;\/ tw\ Opm tw\ tpdwftykdif; ighOpm ighrsufpd ighkyf ighpdwf ponfjzifh JG S S xifrwpvrf;jcif;ukd twe,pG[k qkonf/ S f JG d J d

rSwfcsuf
1- qkconftwki; ... Ijcif;onf qkconftwki; BuD;rm;aom tusKd;tmedoif Say\-[k pyf d hJ h d f d hJ h d f d ,lyg/

rSwfcsuf
1-puK0dnmPfjzifh jrifoEiatmif rsup xifay:vmonfudk cH,wwfonfuyif om,mwwf-\[k d dk f f d l dk qkonf? jrifoapjcif;ukyif jywwf\[k qkonf/ pu-"mwf+O-ypn;jzifh puK-[k kyfNyD;onf/ d d d d f 2-ok-"mwf+w-ypn;jzifh aomw-[k kyfNyD;onf/ f

rSwfcsuf
1- tvktm;jzifh oy-"mwf+'-ypn;jzifh o'NyD;onf[k ,l&m\/ #Dumausmfrl o',wDw-Gwfqkd d f D d tyfaomaMumifh oa'g-o' rnf\ukd jyqkxm;\/ xkd tvkdtm;jzifh o'-"mwfjzifyif NyD;onf[k ,l&m\/ d h 2-teHYonf teHYaom yef;opfo; ponfwYdk udk ]]onfrm Sygonf}}[k jyouJoYdk SaomaMumifh xkoYdk dS D S d h d d qkayonf/ d 3-ZD0w+t0S-rS Zd0Sg-[k kyNf yD;onf/ vQmjzifh t&omSaom tpmukd vufc pm;jcif;jzifh tm[m& d d H Zkyfukd rSD toufi&aomaMumifh vQmu toufudk ac:onf-[k qkonf/ S f d

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ) rSwfcsuf

185

4-uk+tm,-rS um, jzpfvmonf/ um,ukd pufqyz,f tmo0w&m;wkYd \ jzpf&m[k (CmeZd0gwkYd r) k f G S S txl;y rdeYf qonf? taMumif;rSm- jrifjcif; tjrwfq; tpSaom tEkw&,wkYd \ taMumif; rjzpfueaom dk Hk d d k f umr&m*vQif taMumif;Sonfh uHaMumifjh zpfueaom umr&m*\ 0daoo taMumif;vnf; jzpfueaom Cme d k f k f Zd0gum,wkYd wif um,onf tmo0w&m;wkYd \ omxl;aomtaMumif; jzpfjcif;aMumifh aywnf;/ rSe\-xkum, S G f d jzifh tawGUtxdcsr;omukd om,mukevsuf ow0gwkYd onf arxker0ruaomfvnf; yvkyMf u\/ (#Dum) f f f DS J I dk 0do'r*fif; #Dumif; omo0"rmeH omo0w&m;wkYd \-[k S&mwGif tmo0 "rmeH-tmo0 w&m;wdYk \-[k k d d Sdoifh\/ taMumif;aomfum; omo0-w&m;[lonfrm tmoa0g\ tmkjH zpfaom avmuDw&m;rsm; jzpfonf? xkd S avmuD w&m;wkYd jrifjh rwfaom psmeftbdnmOf ukovrsm; 0dyemukovrsm;vnf; yg0ifae\? xkYd aMumifh dk f dk f tEkw&,\ taMumif;rjzpf[aom pum;ESivnf;ravsm?f pufqyz,f qkonfEivnf; ruku?f tmo0"rmeH d l hf k f G d S hf d tmo0w&m;wkYd \ jzpf&m[k SygrS aS;aemuf tvk;pkH nDnwonf/ #Dumausmfvnf; ukpwmeH ygy"rmeHd H G f d pufqyz,f ,kwrmaom tukovw&m;wkYd \+tma,m-jzpf&mjzpfaomaMumifh um, rnfonf-[k qkxm; k f G f dk f d ayonf/ okYd jzpf rlvu tmo0 "rmeH-[k a&;cJonf? aemufumv omo0"rmeH-[k cRwf,i;vsuf Sonf[k h G f d NrJNrHpm rSw,&m\/ G f l

rSwfcsuf
1-zko-"mwf+wA-ypn;jzifh azm|A-[k kyfNyD;onf/ f 2-pum,we-ponfwkdY puK aomw-ponfwYdkum; tcsi;csi; rwlyJ uGjJ ym; xl;jcm;uke\? tm,we f f f -o'gum; 12-yk'v;yif ruGjJ ym; rxl;jcm;yJ S\? xkYd aMumifh rxl;aom tm,weo'g\-[k qkonf/ f Hk d d

rSwfcsuf
1-lygkH ponfwkdY .... tm;xkwfukef\-[k pyfyg/ 2- tpSd-[laom pum;jzifh onm\ rSwom;jcif;udp ocFg&wkYd \ yvkytm;xkwjf cif;udp pdw\ f f f tmkudk odjcif;udpwYdk udk ,l&m\/ H 3-qufpyf tvG,wul odEi&ef vufonf;uGi;jzifh jznfpu jyonf/ jrifvsuf cHpm;jcif; paom f dk f f h G f udpudk yvkytm;xkw&m jzpfaomaMumifh puKrsufponfif;? ly-tqif;onfif; tm,wernf\/ Mum;vsuf f f d cHpm;jcif; paom udpudk yvkytm;xkw&mjzpfaomaMumifh aomw-em;onfif;? o'-toHonfif; tm,we f f rnf\ ponfjzifh od&m\/ 4-tm,-'Gg& tmkwYdk jzpfaom pdwapwoduwYdk udk + we-us,fjyefYBuD;yGg;aponf = tm,we-tm, H f f rnfaom pdwf apwoduwYdkudk us,jf yefY BuD;yGg;apaomw&m;/ f

rSwfcsuf
1-tm,w-Snaom oHo&mqif;&Ju+e,-e-aqmifwwfonf-jzpfapwwfonf = tm,we-Snfaom f dk oHo&mqif;&Judk jzpfapwwfaomw&m;/ 2-qkconftwki; tpdwtyki;o'g uGjJ ym;onf\tpGr;jzifh tm,weo'g\ teufudk zGiqNdk yD;vQif d hJ h d f f d f f hf ,cktcg xkd tm,weo'g y&d,m,f teuftm;jzifvnf; jyjcif;iSg tyd p-wenf;aomfum; ponfudk tm;xkwf h jyqkawmfravonf/ (#Dum) qkcNhJ yD;aompum;jzifh tpdwtpdwo'gwkYd \ teufjzifh tm,we rnfyudk jyonf/ d l d f f Hk ,ckjyrnfpum;jzifrum; taygif;vkuf tm,weo'gjzifh &Ekiaom teufrsm;ukjd yonf/ h h l d d f

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ) rSwfcsuf

186

rSwfcsuf
1-xkrsupponfwYdkudk rSMD uaomaMumif-[laom pum; (b0ifpwf tm0Ze;pdw[aom) reonf d f d h d f f l (raem'Gg&m0Ze;ESihf aZmpdw[aom) raem0dnmPftpSueaom pdwf apwoduwYdk \ ed,ypn; rjzpf? f f l d k f f f xkYd aMumifh xkd pdwf apwoduwYdk \ raem'Gg&tjzpfudk ,if;re\ rS&m ed,tjzpf[k rSwtyf\/ (#Dum)/ f D f

rSwfcsuf
1-tusOf;tm;jzifh ... emrfEihf kyrQomvQif jzpfue\-[k pyfyg/ S f k f 2-puK-rsufpytjzpfjzifh wlonfudk trsKd;Zmwf[k qkonf/ d k f d 3-taMumif;tjym;[lonf uHtpSonf\ tjym;aywnf;/ csJUjytH?h 'geponf-ygPmwdygwponf d tjym;tm;jzifh uGjJ ym;aom ukovf tukovuH taMumif;\if; xku\ tultnDjzpfueaom twGi;tjyif dk dk f d H k f f taMumif;wkYd \if; tjym;tm;jzifh (tusKd;jzpfaom) pum,weonf uGjJ ym;jcm;em;ayonf/ i&Jtp Saom tjym; d onfif; tajcrJh ow0gponf\ *wdtuGtjym;onfif; *wdtjym;rnf\? *wdwYdk\tjym; *wdwYdk tjym;-[k J 0pewy odtyf\/ qiftaygif; jrif;taygif; paom edum,-trsKd;wl taygif;onfif; cwd,-rif;rsK;paom d taygif;onfif; edum,tjym; rnf\/ xkxdk ow0g\ oEmeftjym;onf yk*Kd vftjym; rnf\/ (#Dum) d

rSwfcsuf
1-okc 'ku Oayum okYd tpSaom tjym;onf oabmtjym; rnf\/ rsufptawGUaMumifjh zpfaom d d a0'em em;tawGUaMumifh jzpfaoma0'em okYd paom xl;jcm;jcif;onf emew-xl;jcm;jcif; tjym;rnf\/ 2-vufonf;uGi;twGi;Sd pum;onf oAmed{0- {0-twGuf jyefqcsufjzpfonf/ t<uif;tusef f f dk rSonfudk odap&ef jzpfonf/ ygVd tusK;rsm;aomfvnf; jrefrmpum;t&mrl tusK;rrsm;ay/ xkUd aMumifyif d d d h vufonf;uGi;jzifh jyxm;onf/ f

rSwfcsuf
1-oabmtxnfu,f vk;vk; ysufp;uG,aysmufom;onf[k qkv\/ dk H H D f G d dk

rSwfcsuf
1-oVm,we0*o,wygVdawmf jrefrmjyef ESm 377-8-wkYd Munfyg/ H k f 2- pum;acsmap&ef tenf;i,f jyif jyefxm;onf/ S&if;twki;jyefvQif ]]rSeay\- pum;ukd d d f f a[mawmfrtyfay\/ ]&[ef;wkYd rsufpudk ESpoufz,f rESpoufz,tqif;wkYd u ESypuftyf\} okdYponf csJU l d f G f G f d f odtyf\}}[l jzpfonf/ 3-oVm,we0*o,wygVdawnf jrefrmjyef ESm 398- Munfhyg/ H k f

rSwfcsuf
1-oHo&mqif;&J trsKd;rsKd;wkYd \ taMumif;toD;toD;tjzpfjzifh uGjJ ym;Muonfudk qkonf/ avmukw&m d "mwfwYdkonf oHo&mqif;&Judk rpD&ifwwf-rjzpfapwwfue?f pifppfrm zsuq;wwfue\? xkYd aMumifh avmuD"mwf k S f D k f wkYd [k txl;y qkonf/ (#Dum)/ d

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ) rSwfcsuf

187

rSwfcsuf
1-aTausmuf aiGausmuftpSaom "mwfwYdk [onfrm aTponfwYdk \ rsK;aphjzpfueaom ausmuf ponf d l S d k f wkYd aywnf;/ (#Dum)/ aTreYf aiGreYf ponfyg0ifaom ausmuf"mwf ajr"mwf ponfwYdk uqonf/ I I dk dk 2-jzpfoifonfh tm;avsmfpm[l&m tcsKdUq&mwkYd u ]]avmuD avmukw&m "mwfwYdk tMuif tMuif h G teufonf jzpfoif\? xkteuftm;avsmfpm}}[laom teufudk zGique\/ xktqkonf roif?h taMumif;rSm h d G hf dk k f d d avmuD"mwfwYdkonf[k txl;y qkNd yD;jzpfaomaMumifaywnf;/ pifppfaomfum; jzpfoifonfh tm;avsmpm [laom h h f G pum;ukd teuftvktm;jzifom qkayonf? "mwftvktm;jzifqonf r[kway/ teufig;yg;vk;wkYd uyif puK d h d d h dk f H dk paom tvk;pkaom "mwfwYdk twGuf tu,fum; tvktyfay\? okYd aomfvnf; puKp onfwYdk wif tMuiftMuif H H d dS G w&m;twGuf uwm;ukd qkvaomtcg uHtjzpfonf roif?h uHuqvaomtcg uwm;tjzpfonfroif?h d dk dk dk dk <uif;aom ukP;ponfwYdk vnf; twlyif? xkYd aMumifh jzpfoifonftm;avsmpm[k qkayonf/ (#Dum) d f h f G d

rSwfcsuf
1-todPfonf "r"mwfxrS tarm[apwoduyifjzpfonf? "mwf 18-yg;vk;yif odtyfaom a,s J f H w&m;wkYd jzpfonf/ (#DumESitnDyif) hf

rSwfcsuf
1-tpmrS &o"mwfponf ajymif;vJjzpfyudk 0do'r*f-jrefrmjyef 'kw, wGEm (577) atmufajcrSwcsuf Hk k d d J S f 3-4-wkYd udk Munfyg/ h 2-blwkyf 4-yg;ESitmumo 0dnmP"mwfwYdk udk "mwf 6-yg;[k qkdonf/ hf

rSwfcsuf
1-raem"mwfonf 'Gg&r[kwaomaMumifh ,if;u raem0dnmPftm; tb,foYdk aus;Zl;yaomtaMumif; f jzpfoenf;[k pOf;pm;zG,\/ xkdtcsufudk #Dum Si;vif;jyxm;onfrm-raem"mwf "r"mwfwYdk\vnf; f dS f S raem0dnmPf\ taMumif;tjzpfudk jzpfoifonftm;avsmfpm ,SOaptyf\/ ud&,mraem"mwfonf oE&P h G f d D tpSaom raem0dnmPftm; Oyed,tpGr;jzifh aus;Zl;y\? 0dygufraem"mwfonf 0dygufraem0dnmPftm; d f teE& ponfjzifh aus;Zl;y\? 0ka|mtpSaom tjcm;raem0dnmPftm; Oyed,tpGr;jzifom aus;Zl;y\? d f h a0'emtpSaom "r"mwfonfwuG jzpfaom raem0dnmPftm; o[Zmw ponfjzifif; o[Zmw r[kwonfh d h f raem0dnmPftm; teE&ponfjzifif; Oyed,jzifif; tm&rP ponfjzifif; aus;Zl;y\-okYd jzpfoifonfh h h h l h tm;avsmfpm ,SOtyf\/ ( o[Zmwm-to[ZmwmwkYd udk raem0dnmPf\ 0daooey odv,atmif G f G f jyefxm;onf) wenf;um; 'Gg&jzpfaomre\ tpGr;tm;jzifh ,SOtyf\/ rSef\-'Gg& jzpfaom b0ifEihf f f S tm0Ze;reukvnf; okwwYdk raem"mwf[k a[mtyf\? xkYd aMumifh xk'g&raem"mwf\ raem0dnmPf\ f d f d G taMumif;tjzpfudk jzpfoihonftm;avsmfpm ,SOaptyf\/ (#Dum) f G f

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ) rSwfcsuf

188

rSwfcsuf
1-oH,wygVd yXrwGJ ESm 364- Sd\/ k f 2-0dbif;ygVd ESm 88/ 'D 3? 181-ponf Sd\/ 3-0dbif; 87/ r 3? 108- Sd\/ 4-oH,wf 3? 60- Sd\/ k 5-'D 3? 181- Sd\/ 6-'D 3? 190 Sd\/ 7-r 3? 107/ 0dbif; 84-wkdY Sd\/ 8-r 3/ 108- Sd\/

rSwfcsuf
1-'D 2? 225/ r 3? 108-wkdY Sd\/ 2-ly"mwf ponfEipyf\ [l&m &m*\ wnf&mtmktjzpfjzifh ,ltyfaom tjcif;t&monf okb S hf H edrdwfyif [k ESvkH;oGif; ]]ly ponfwkdYyif}}[k rqkdrl ]]pyf\}}[laom pum;ukd qkayonf/ (#Dum) d 3-&m*\ wnf&mtmktjzpf rSjd im;aomfvnf; ukov0dyguf\ tmkonf okb"mwfyif jzpfaomaMumifh H H (xkujdk y&ef) wenf;um; ponfjzifh 'kw,0duyfudk rdeYf qawmfronf/ (#Dum) d d dk l

rSwfcsuf
1-0d[om"mwf[onf apwemwnf;/ wenf; olwyg;ukd nO;qJvaom qEwnf;/ t0d[om"mwf l f dk [lonf oem;jcif; ukPmyifwnf;/ (#Dum)

rSwfcsuf
1-0dnmP"mwfonf 6-yg;om Sd\? okYd aomfvnf; xkd 0dnmP"mwf\ aSUoGm; aemufvujf zpfaom dk raem"mwfuyg,l 0dnmP"mwf ckepfyg;[k qkonf/ (#Dumukr tusOf;jyonf) dk d d DS 2-puKponf rsm;aom"mwfwYdk aomaMumifh rsm;aom"mwfonf[if;? puKpaom "mwfwyg;yg;yif dS dS l trsKd;rsKd; uGjJ ym;aomaMumifh trsKd;rsKd;aom "mwfonf[if; qkonf/ (#Dumukyif rS tusOf;jyonf) dS l d d D

rSwfcsuf
1-tw0g'DwYdk onf ow0g wOD; wOD;\ twudk wckwnf; tuGtjym; rS[if;? b,fawmhrS rysufyJ J d l wBuHwnf; tNrJwnfaeonf [lif;? okYd r[kwf raorDtwGi; tNrJwnfaeonf[if; ,lq ajymqkMd u\? h f l xkYd aMumifh xkowYdk u tw[k xifrwaom pdw0nmPf\rsm;jcif;ukif; rNrJjcif;ukif; jyjcif;onf ,if;wkYd \ d l S f f d d d ZD0onm twpudk y,fEwEi&efjzpf\/ (#Dumukyif rS csKH;jyonf/) JG I f dk f d D

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ) rSwfcsuf

189

rSwfcsuf
1- qkxm;ykudk axmufq ]]yO'g&m0Ze; or#pKd ef;}}[laom trnfrsm;onf t|uxmq&mrsm; d H G f d vufxufuyif ajyma[maeonfh a0g[m&jzpfaMumif; od&\/ 2-apwoducEmok;yg;ukd toD;toD;cG 52-yg;a&wGuvQif 69-yg;jzpfonf/ f H J f

rSwfcsuf
1-ta&miftvif;rnfonf aea&mifponfyif/ if;ukd okweenf;tm;jzifh Oyed,ypn;jzpfonf[k f f odtyf\? <uif;aomtayguftMum; ponfwYdk uvnf; enf;wlyif odtyf\/ tayguftMum; rnfonf txl; dk tm;jzifh em;aygufwnf;/ av[lonf teHYuo,faqmifvmaom avyif/ tmayg t&nftpkd[onf cHwi; dk l G f xnfvuonfh tpmukd pkapwwfaom a&yif/ yx0D[onf um,yom'\ rS&mjzpfaom yx0D"mwfyif/ h dk f d l D b0ifpwre [lonf ESpBf udrvyaom b0ifpwyif/ tm;vk;wkYd reodum& ESv;oGi;rI[onf tm0Ze; d f f I f d f H Hk f l f reodum& aywnf;/ (#Dum) 2-t|omvdet|uxm ESm 322- rS&m[',0wKESiwuG taMumif; 4-yg;yif jy\/ D D hf 3-t&m S&if;twki;jyefvQif pum;xyfaeouJoYdk jzpfrnfaMumifh tusOf;csKH; jyefxm;onf/ d d f h

rSwfcsuf
1-y'krmMumtoGif xif&aom oif"e;pufuoYdk rde;rponf\ tjzpfjzifh xif&aom kyonfvnf; k f hJ f f txl;xl; tjym;jym;aom Oy'a0gukd jzpfapwwf\/ (#Dum) "r"mwf yg0ifaom okcrky\ IrSwftyfaom k f tjcif;t&mukd jyaomt&mjzpf wdbm0kyf ponfudk qkonf[k ,l&m\/ d

rSwfcsuf
1-yXra`Eukd ... tenmwnmrDwa`E[ ac:qktyf\-[k pyfyg/ d l d 2-tenmwH-rod&ao;onfudk + mrDw-od&ayvdrrnf[k (&nf usiormjzpfaom) + `E,d hf hf l S d a`E = tenmwnmrDw`d E,-tenmwnmrDwa`E-rod&ao;onfudk od&ayvdrrnf[k &nf, d d hf G f usiorm jzpfaoma`E/ hf l S

rSwfcsuf
1-tm - odNyD; tyki;tjcm;tm;jzifh + - odaom + `E, - a`Etnd`ED,-tnda`E-odNyD; d f d tyki;tjcm;jzifh odaoma`E/ d f 2-tnmwm0D-odNyD;aomol\ + `E,-a`E= tnmwm0d`E,-tnmwm0da`E-odjcif;udp NyD;NyD;aom d D &[Em\ a`E/ 3-EEihf `Eonf teufwyif/ `E-ykiiuudk + ,-jywwfonfaom urZky?f qkvonfrm S l d f S f H d dk S aumif;-raumif;aom urZkyrsm;ukd axmufq ukovuH tukovuudk od&onf? xkoYdk odatmif urZkyf f dk f dk f H d rsm;u jywwfonf? wenf; ,if;kyrsm;jzifh jy&onf-[k qkv\/ tvktm;jzifh ykiiuudk jywwfonf? f d dk d d f S f H wenf; jyaMumif;jzpfonf[om teuf&\? tpk;&onf[aom teufuum; r&ay/ Eo|-[laom teuf l d l dk d tvktm;jzifvnf; ykiiuu jzpfaponf[aom teufuom&onf? tpk;&onf[aom teufuum; r&ay/ d h d f S f H l dk d l dk

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ) rSwfcsuf

190

rSwfcsuf
1-`E - &[ef;wkYd \tSib&m; + , - a[mtyf odtyf rS0tyfonf = `E, - a`E - jrwfpm f k D J d G bk&m;u a[mtyf - odtyf - rS0tyfaomw&m;=tvktm;jzifvnf; tpk;&onf[aomteufudk r&ay/ D J d h d l 2- jyoifaom t"dyg,fonf ESm-365? rSwcsuf 3- yg0ifavNyD/ h f 3-E-`Et& uHu,&m `E,jzifh urzvjzpfaom a`EwYdkuom ,SOap&m\/ E-`Et& dk l d dk f bk&m;ukd ,l&m a`E 22-yg;vk;ukd ,SOap&m\? okYd ,SOoifovkd ,SOap&ef nTejf yonf/ H f f h f 4-tzGitvktm;jzifh urZr[kwaom tjcm;a`Ersm;onf a`Errnf&maomaMumifif;? ted`E, hf d f h d urZkywYdk vnf; a`Ernfoif&maomaMumifif; oHo,jzpfz,\/ f h h G f dS

rSwfcsuf
1-tzGirsm;tvktm;jzifh bk&m;yGiawmfrNl yD;rS `E,[laom a0g[m&jzpfay:vmouJoYdk S\? okYd aomf hf d hf d h d vnf; `E,[laom a0g[m&ukd bk&m;ryGiruyif ajymqko;pGvsufSd\/ 'DCedum,f omrnzvokw d hf D d Hk J f bk&m;ryGiru ay:aeMuaom *kP;q&mBuD; 6-a,mufwYdk wif tZdwauourv\0g' vlaoaomtcg hf D d f G todEiqiaom a`Ersm;aysmufom;aMumif;ukd ]]`E,med tmumoH ouFrE-rsupem;paom a`EwYdkonf S hf dk f G d d f d tmumoxJoYdk ajymif;uke\}}[k jyqkxm;\/ xkYd jyif [dEL0g' jAm[P0g'wkYd rsupd em; ESm vQm uk,f (wp) f d f d wkYd udk Ak'a`E(toda`E) ig;yg;[lif;? EIwf vuf ajc 0pr*f ym0r*fwYdk udk ura`E (tvkya`E) ig;yg;[l d d f if;? re[laom Ob,da`E (tod tvkyf 2-yg;vkH; a`E) 1-yg;[lif; 11-yg;aom a`EwYdk udk ajymqko;pGJ d Hk Mu\/ xkYd aMumifh `E, [laom trnfonf bk&m;ryGiruyif E, ok;pGaeaom trnfjzpfaMumif; d hf D d H J xifSm;\/ xktrsm;od trnfjzifyif (ornH emwd"ma0,s) [lonfEitnD jrwfpmbk&m;u a`Ernfxuaom d h S hf G dk f (22)yg;aom w&m;wkYd udk tjynftpkxwazmf a[mMum;awmfrconf[l rSwotyfayonf/ xkYd jyif t&m h H k f l hJ f d ErnfaomuH Ernfaom bk&m;ESipyf `E, rnfyudk jyqkjd cif;rSm o'genf;tm;jzifh jzpfoifaomaMumifh hf d Hk h okwyGg;ap&eftwGuom jyqkjd cif; jzpfonf[vnf; rSw,&m\/ xkYd aMumifyif `E,o'g\ vk&if;teufudk f l f l h d d jy&ef tyd p-ponfjzifh toifavsmfq; teufuvnf; jyqkawmfrcayonf/ h Hk dk d l hJ

rSwfcsuf
1-tydp-\ teufjzpfonf/ enf;t& teufonfum; oHo,jzpfz,rSd ckiv\? aemufjyrnfh udp G f d f Hk a0zefcsufEivnf; ukun\? `E,ypn; a'oemESivnf; avsm\/ xkYd aMumifh (toif,wd tjynfht0 S hf d f D d f hf f h k Sonf) [laom 0daooeukyg jznfpu jyefvuonf/ teuf tzGit&tm;jzifh E `E `E, [laom d h d h G f dk f hf d o'gok;ckv;ukyif teuft& wlonf[k rSw,&m\/ H Hk d f l

rSwfcsuf
1-NyD;aptyfaom ... rdr\ ... tjcif;t&mokdY-[k pyfyg/ d 2-ponfjzifh ... tpOfvuapjcif;-[k pyfyg/ dk f 3-w&m;wkYd udk ... tpOfvuapjcif;-[lyif pyfyg/ dk f 4-ponf qktyfaom ... tjcif;t&m-[k pyfyg/ d

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ) rSwfcsuf

191

rSwfcsuf
1-ou'g*grdr*f tnda`E\ umr&m* Asmyg'wkYd udk acgif;yg;apjcif;? tem*grdr*f tnda`E\ if;wkYd udk t<uif;rJh y,fjcif;? t&[wr*f tnda`E\ ]ponf}t& usefoa,mZOfwYdkudk y,fjcif;-[k ok;yki;cG ,l&m\/ H H d f J

rSwfcsuf
1-0dem omoeuar-[laom 2-yk'wYdk \ teufjzpfonf/ omoeuar-yk'udk wwEihf t&wl aygif; k f f S vnf; teuf jyefMu\/ okYd aomf xkEpy'wYdk tvSr;a0;aomaMumifif; tm,weuxm ponfwYdk wwtpGEihf d S f k f f h J S nDapoifaomaMumifif; txufygtwki;jyefonf/ opa'oem uRrf;usifaom ynm S[onfudk h h d f d l tzGi jyxm;onftwki; avhvm uRrf;usifrnfynmSudk ,l&m\/ hf h d f h d 2-tenxm [lonfum; tjcm;tjcif;t&mrS uif;uke\ rESypufwwfjcif; tpSaom tjcif;t&mrS f d f d qdwue\/ (#Dum) f k f

rSwfcsuf
1-teufoabmwkdYukd ... odtyfukef\-[k pyfyg/ 2-uk,qif;&J pdwqif;&J tjzpfjzifif; xkqif;&JEprsKd;\ taMumif;tjzpfjzifif; wnfjcif;onf yDVe|d f f h d S f h ESypufjcif; oabm rnf\/ (#Dum) tjzpftysufwYdk jzifh ESypufjcif;ukvnf; yDVe|- twGi;0ifonf[k ,loif\/ d f d f d f h 3-uk,qif;&J pdwqif;&J tjzpfwYdk jzifif; xkqif;&J\ taMumif;tjzpfjzifif; ylavmifapjcif;onf d f f h d h oEmy| rnf\? wenf; udavomtylwYdkEihf ,SOapjcif;onf oEmy|rnf\/ (#Dum) S f 4-teufoabm 4-yg;wkYd wif yDVe|onf 'kuopm\ olUoabm&if;jzifyif xifm;aom tjcif;t&m G h S aywnf;? useo;yg;onf ork',r* eda&m"wkYd udk jrifjcif;wkYd jzifh tpOftwki; xifm;aom tjcif;t&mwkYd f Hk d f S aywnf;/ (#Dum) 'kuudk Iqifjcifcu yDVe| xifay:\? ork',ukd jrifaomtcg if;ESipyf qifjcifMunfvQif dk f hf h ocFw|xifm;\? tb,faMumifenf;-y#doaErp wPSmork',aMumifh jzpfaom w&m;rsm; jzpfaomaMumifyif/ S h h S h r*\ udavom tylNidr;apykudk jrifaomtcg 'ku\ oEmy| xifm;\? eda&m"\ rysufjcif;ukd jrifaomtcg f H S 'ku\ azmufjyefysup;jcif; 0dy&dPmr| xifm;\-[k qkv\/ f D S d dk

rSwfcsuf
1-xkxtmkH xkxb0 ESpoufaysmfarGUonf\ tpGrf;tm;jzifh (tm+OD[eH) jyefYEYHS BuHjcif;onf d dk d dk f (&modu&PH) qif;&Jtpkudk yjcif;onf 'kuudk jzpfapjcif;onf tm,l[ernf\? (qif;&Judk ESpoufjcif;ukyif f d ,if;ukd aygif;pk,ouJoYdk jzpfaomaMumifh okYd qkayonf? qif;&Jjzpfatmif ESpoufjcif;-tm;xkwjf cif;yif l h d f jzpfonf)/ wenf; ork',rSvmaomaMumifh tm,rnfaom 'kuudk (OD[eH y0we) jzpfapjcif;onf tm,l[e H rnf\/ tm,l[eonf olUyifuoabmjzifyif xifm;aom tjcif;t&maywnf;/ (#Dum) dk h S 2-r*f&jcif;ukd wm;jrpfjcif;onf 0g-r*fr&atmif wm;jrpfjcif;onf yvdaAm"|aywnf;/ ed'ge| oHa,m*| yvdaAm"|wkYd onf 'kuea&m"r*wYdk udk jrifjcif;wkYd jzifh xifm;aom tjcif;t&mwkYd aywnf;/ (#Dum) d S (tqkd 2-&yfaygif; jyvkuonf) d f 3-ed&P|onf eda&m"\ yifudk oabmjzifh xifm;aom tjcif;t&mjzpfonf/ 0da0u tocFw S trw|wkYd onf ork', r* 'kuudk jrifjcif;jzifh xifm;aom tjcif;t&mwkYd aywnf;/ (#Dum) S

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ) rSwfcsuf

192

rSwfcsuf
1-ed,sme|onf r*\ olUyifuoabmjzifh xifm;aom tjcif;t&mjzpfonf/ a[wk 'e tm"dy dk S aw,s|wkYd onf ork', eda&m" 'kuwYdk udk jrifjcif;wkYd jzifh xifm;aom tjcif;t&mwkYd aywnf;/ (#Dum) 16 S yg;aom teufoabmwkYd xifm;ykEihf pyf tbd"rw o*F[ usrf;\tzGihf oacFy0Pem#Dum atmufyg S H S *gxmukd jyqkxm;onf/ d yXrH ouvuParuy'H? 'kw,m'dy'} ed'eawm/ d oreD 'kerm or'l oed'?l 0dbaZ urawm yXare 0dem/ d yXrH {uy'H-yDVe|paom yXrwyk'f wyk'onf? t-xkopm av;yg;\? ouvuP-toD; f d H toD;aom olUvuPmjyyk'f aywnf;/ yXare 0dem-yXr yk'udk MuOf? 'kw,m'dy'H-'kw,yk'f ocFw| paom f d d ok;yk'f ok;yk'u?dk urawm-tpOftwki;? oreD-ork', r* eda&m" wkYd uif;? 'kerm-'ku eda&m" r*wYdk uif;? H H f d f dk d dk or'l-ork', r* 'kuwYdk uif;? oed'-ork', eda&m" 'kuwYdkuif;? ed'eawm-jrifjcif;tm;jzif?h 0dbaZ dk l dk a0bef od&m\/ 2-tbdor,| t&onf yDVe| paom aSUteuf oabmav;yg;yifjzpfonf/

rSwfcsuf
1-tzGihf tvktm;jzifh 'ku-yk'f pufqkyfzG,f tcsnf;ESD;tcsnf;ESD; pufqkyfzG,f[k teuf & xk\ d \? d qefYusibuf okc-yk'vnf;aumif;aom tcsn;ES; tcsnf;ES; taumif;-[k teuf&&m\/ okYd jzpfvQif edAmeH f f f D D y&rH okc?H oEoc-[l&mwkYd vnf; xkteufyif&&m\? okYd pOf;pm;a0befMunfvQif teuftzGi oHo, d k H d h hf jzpfz,\/ xkYd aMumifh okwyGg;&eftwGuom jyxm;jcif; jzpfonf[k ,l&m\/ avmu okc 'ku [laom G f dS f a0g[m&wkYd onf tvGeyif xifm;uke\? aumif;jcif;-csrf;om[laom tvktyfaom oabmukd okc[kac:Mu\? f S f d dS raumif;jcif;-qif;&J[aom tvkrStyfaomoabmukd 'ku[k ac:Mu\/ t&m raumif;jcif; qif;&J[aom l d d l tvkrStyfaom teuf oabmom vk&if;jzpfonf/ xkYd aMumifyif Zmwd ponf 'kurnfaMumif; jy&m d d d h raumif;jcif;-qif;&J[aom teufuom jyxm;ayonf/ l dk

rSwfcsuf
1- tzGionfvnf; okwyGg;&ef twGuom jzpf&m\/ {0arw au0v 'kuuE ork' a,m hf f a[mwd? ork',"rmEkyD? tmo0ork',m t0dZm ork'a,m-tpSaom ygVdwYdk ork',o'gonf jzpfjcif; d teuf jzpfaMumif;teufudk a[maMumif; xifm;\/ xkYd aMumifh t&m jzpfyg;aMumif;[laom teufom vk&if; S G d jzpfonf[k rSw,&m\/ f l 2-xkYd aMumifh (oHo&maESmiftrudk 'kua&m"[k qktyf\)[k tjynftpkqoifaomfvnf; xifm;aom d f d h H dk h S aMumifh vufonf;uGi; twGi;Sd pum;rsm;ukd jrKyfxm;onf/ f f

rSwfcsuf
1-ed-rSd + a&m" - axmif = eda&m" - 'kuaxmifrS/ 'ku-qif;&J\+eda&m"axmifrSd = 'kuea&m" d d 'ku\ axmifrS&m-'kuaxmifrS&m-[k oifavsmfatmif teufjyef&m\/ d d h 2-'ku-qif;&J\+eda&m"-axmifrSaMumif;-uif;aMumif;w&m; = 'kuea&m"-'ku\ axmifuif;aMumif; d d -'ku axmifuif;aMumif; w&m;[k oifavsmatmif teufjyef&m\/ teuf 2-ckwYdk 'kuEihf eda&m" ormof h f S wGpyfNyD;aomtcg ed-yk'udk ausmf 'kuEihf a&m"-yk'wYdk udk waygif;wnf;qufpyf ,l&jcif;onf o'genf; J f S f tm;jzifh racsmvSay/

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ) rSwfcsuf

193

3- aemufq;tzGi eda&m" o'gonfum; ed aS;Sdaom k"-"mwfjzifh NyD;aom o'gjzpfonf? ,w Hk hf puK p edZwd lyonm p edZwd? ao tm,wae a0'dwaA-paom ygVdwYdk Eivnf; nDnway\/ xkd yk'f\ k k S hf G f teufx ]]rjzpfjcif;[laom csKyfjcif;}}[laom pum;jzifh csKyfjcif;[lonfrm rjzpfjcif;yif[k odap\/ xkYd aMumifh J S 'kuea&m"-'ku\ csKyfjcif;-csKyf&m-csKyfaMumif; w&m;[k teufjyef&m\/ d

rSwfcsuf
1-'kuea&m" - 'ku\ csKyf&mokYd + *grdeD - oGm;a&mufaom + y#dy'g-(yk*Kd vf\) a&mufaMumif; d tusifjh zpfaom t&d,opm/ r*opmonf olu,wiu edAmefoYdk tmkH yaomtm;jzifh oGm;a&muf\? olUukd dk f dk f yGg;apaom yk*Kd vf\ edAmefa&mufaMumif; tusivnf; jzpf\? xkYd aMumifh 'kuea&m"*grdeD y#dy'g rnfayonf/ hf d 2-t&d,-t&d,mwkYd odtyfaom+op-opm=t&d,op-t&d,mwkYd odtyfaomopm-trSew&m;/ f 3-t&d,-jrwfpmbk&m;\+op-opm-trSew&m;=t&d,op-jrwfpmbk&m;\ opm-trSew&m;/ G f G f

rSwfcsuf
1-tbdorK'wm-xk;xGi; odNyD;onf\ tjzpfaMumif-[k twdtusjyefvQif NyD;aomaMumif-[laom d f h h [dwEihf eD;uyfaeaomaMumifh jrefrmpum;racsm? xkYd aMumifh vuPteufjzifh vJv,jyefonf/ f S S f 2-t&d,-t&d,mtjzpfudk NyD;apwwfaom 0g-t&d,m jzpfapwwfaom+op-opm-trSew&m; = t&d, f op-t&d,m jzpfapwwfaom opm-trSew&m;/ f

rSwfcsuf
1-'ku'uac: uk,pw\ qif;&Jjcif;ESihf xkqif;&JjzpfaMumif; edrwtjzpfonf ESypufjcif;rnf\/ k d f d f d d f d f wenf; jzpfjcif; ysujf cif;jzifh rjywfEypufwwfonf\tjzpfonf ESypufjcif;rnf\/ (#Dum) 'kuopmu dS f d f uk,pw\ qif;&Jjcif;jzifvnf; ESypufwwf\? xkqif;&Jrsm;ukd jzpfapvsuvnf; ESypufwwf\/ jzpfjcif; d f d f h d f d f d f ysujf cif;jzifvnf; ESypufwwf\-[k qkv\/ h d f d dk 2-b0ponfwYdk Zmwdponf\ tpGr;tm;jzifif; rsufpa&m*gponf\ tpGr;tm;jzifif; rsm;aom f h d f h tjym;tm;jzifh qif;&Judk jzpfapjcif;onfyif yk*Kd vfudk ylavmifapjcif; rnf\/ (#Dum) oEmy| t&m zGicaom hf hJ teufuvnf; ,loif\/ dk h 3-oHo&mac: y0w(rjywfjzpfaejcif;)ESihf 0darmu (vGwajrmufjcif;) ac: ed0wdwYdkwif rjywfjzpfae d f G jcif;oabmjzpf (oabmtjzpfjzif) ,ltyf-odtyf\? xkYd aMumifh txufygtwki; qkayonf/ (#Dum) h d f d 4-tMuifwPSmrS qif;&Jonf p jzpfc\? aS;b0ESihf aemufb0onf rjywfpyfvsuf jzpfae\? xkt&if; hJ d rlvwPSmonf yb0-trGef tptaMumif;rnf\/ (#Dum)

rSwfcsuf
1-]]wPSmtEko,ukd ry,f rEIwtyfao;vQif qif;&J'uonf tzefzefjyefjzpf\}}[k a[mawmfrl f k onftwki; ('kuu)tzefzefjzpfapjcif;onf 'kurjywfpatmifyjcif;rnf\/ (#Dum) h d f dk J 2-b0rSxuajrmufjcif;ukd wm;jrpfjcif;onf yvdaAm" rnf\/ (#Dum) aS;yvdaAm"|-\ tzGiuvnf; G f hf dk jyefMunfyg/ h

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ) rSwfcsuf

194

3-wPSmukejf cif; ponf\tjzpfjzifh (oA'uoEwm) qif;&Jtm;vk;\ Nidr;onf\tjzpfonf 0gk H f Nidr;jcif;onf oErnf\/ (#Dum) ore-Nidr;jcif; oE-Nidr;jcif;? udavomqif;&J 0#fqif;&Jtm;vk;\ Nidr;jcif; f d f d f H f ukyif oEvuPm[k qkonf/ d d d 4-tpKwd&oEd tpKwdorwu?H tp0eudpH 0g/ (#Dum) udp[onfrmvnf; aGUavsmrI aoysufrI d l S rSjd cif;ukd udpuoYdk y y&d,m,ftm;jzifh qkonf/ (#Dumyif) hJ d 5-cEmig;yg;[laom edrwuif;onf\ tjzpfaMumifh (t0d*[H [kwm) txnfj'Af ykoPmef uif;onf d f G H jzpf ,ltyf-odtyfaomaMumifh txufygtwki; qkonf/ (#Dum) d f d

rSwfcsuf
1-tEko,udavomwkYd udk t<uif;rJh y,fjzwfjcif;aMumifh oHo&maESmiftrrS xGuajrmufaMumif; tjzpf d f f onf ed,sme (xGuajrmufaMumif;)rnf\/ (#Dum) f 2-tvk;pkaom udavomwkYd udk rjzpfapjcif;[laom csKyfapjcif;onf udavomy,fjcif;ukd yjcif;rnf\/ H H (#Dum) 3-ocFg&tmk[aom edrwrif; rjywfjzpfaeaom tusKd;0dyguftpOfrif; pdw\ xjcif;jzpf ,ltyf H l d f S S f aomaMumifh 0k|meypKy|me rnf\/ (#Dum) ocFg&tmkudk Iae&mrS r*fpwjf zpfaomtcg if;ukd tmkrybJ H d H edAmef tmkH yonfudk edrwrS xonf[k qkonf? ork',ukd y,faomtm;jzifh aemiftcgjzpfrnfh tusKd;0dyguf cEm d f d tpOfy,fjcif;ukd rjywfjzpfaeaom tusKd;0dyguftpOfrS xonf[qonf/ k dk

rSwfcsuf
1-aTr[kwygbJ aTuoYdk xif&aom rsufvnonf 0wKS\? xkYd aMumifh ,if;rsuvn\ azmufjyef f hJ S hf d f S hf rSm;,Gi;onf\tjzpfudk qkonf/ a&uJoYdk xif&aom wHvyonfum; csOf;uyfowYdk tm; tcsnf;ES; jzpf\? ,if; f d h S f l D wHvy\ 0wKukaomfvnf; rawGU&? xkYd aMumifh ,if;ukd cRwf,i;apwwfonf[k qkonf/ wHvyf rsufvnhf tw S f d G f d S S wkYd rS ajymif;jyefjzpfaom oabmonf (wpm0dy&Dwblwbm0) rSeonf\tjzpf razmufjyefonf\tjzpf t[kwf f Sdonf\tjzpf rnf\? 0g-rSeaom razmufjyefaom t[kwaomoabm rnf\/ (#Dum) f f dS 2-tjym;tm;jzifh rSeonf\tjzpf-ponfjzifh teD;yif pyf,lyg/ f 3-]]jzpfjcif;oabm Sue\? tkjd cif;oabm Sue\? aojcif;oabmSue\}}[k a[mxm;aomjzpfjcif; d k f d k f d k f ponfonf avmuyuwd-avmu\ yifudk oabmaywnf;/ (#Dum)

rSwfcsuf
1-('ar0 op) t,lom rSe\? (armCrnH) tjcm; t,lonf tcsn;ES;om[kjzpfaom 'd|onf H f f D d rSeonf[k NrJNrHpm ESv;oGi; jzpfjcif;aMumifh 'd|opm rnf\/ (#Dum) f G Hk f d 2-edAmefudk y&rwopm[k pmtrsm;wkYd ysufvsuf\? pdwf apwoduf ky-[laom tjcm; y&rw dS f opmwkdYESifh w ;wl jzpfaeaomaMumifroif/ y&ropm-[k SrS tjrwfq;opm[k teuf&aomaMumifh *kPajrmuf ef h h d Hk f ayonf/ y&r-tjrwfq;opmjzpfaMumif; #Dum zGijhf yxm;onfrm ]]edAmefonf rysup;jcif; oabmSonf\ Hk S f D d tjzpfaMumifh (y&rop)tjrwfq;opm rnf\/ (vnf; y&rwop-[k ysufvsufSd\)rSe\-](tarmo"r) H Hk H f H rysufp;jcif; oabmSaom edAmefudk opm-trSew&m;[k t&d,mwkYd odMu\}[k okweygwf 'G,wmEkyem D d f d okw a[mxm;ayonf/ xkeAmefuif; ,if;okYd a&mufapwwfaom r*fuif; xk;xGi;odjcif;onf tjiif;tckH f d d dk dk d f uif;jcif;\taMumif;aywnf;? xkYd aMumifh edAmefEihf r*f ESpyg;vk;ukvnf; ]]trSef (opm)onf wyg;wnf;omS\? S f H d d ESpcajrmuf rSay? ,if;trSew&m; 0g-trSew&m;ukd odaom t&d,m yk*Kd vfonf rjiif;ckawmhay}}[laom f k d f f H *gxm ]]opm}}[k a[mawmfrl (tyf)\}} (#Dum)/

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ) rSwfcsuf

195

rSwfcsuf
1-jrwfpmbk&m;onf ... tMuifw&m;wkYd udk a[mawmfr\-[kpyfyg/ G l

rSwfcsuf
1-ba0 tm*awm ]]b0 vm\}}[k jyefoif&m okwenf;olwYdk em;vnfv,ap&ef ]]b0ukd a[m\}}[k h G f y&d,m,fwyg;jzifh ajymif;vJ jyefonf? aemufvnf; tvm;wly'wYdkudk enf;wlyif jyefxm;onf/ k f 2- Zmw\ teufuyif t&wlaomaMumifh Zmwd\ teuf[k qkonf/ dk d

rSwfcsuf
1-vnf; cEmwkYd -[k jyefoif&m odv,ap&ef txufygtwki;jyefonf/ h G f d f 2-wckaom b0 aS;OD;pGm jzpfaom kyf emrfcEmwkYd udk y#doaEcEmwkYd [k qkonf? tqkonfvnf; d d rkcsr[kwao;? xkYd aMumifh tjcm;rJ quf Si;jyonf/ f h f 3-wckaomb0 aS;OD;pGm jzpfMuaom cEmwkYd \ jzpfq-Oyg'fonfomvQif rkcstm;jzifh Zmwd-topfjzpf J jcif; rnfonf[jk y\/

rSwfcsuf
1-okca0'emonf olaysmufu,om;aomtcg olUukd atmufarh raeomrIudk jzpfapwwf\? Oyrm G f G ypn;aygrsm;aomolrm xkypn;rsm; aysmufysufom;vQif qif;&J&ouJoYdk if;? om; r,m;ponf ta>ct&Hjzifh f S d f G h csr;omaeaomolrm xkta>ct&Hrsm; ysup;uGumoGm;vQif qif;&J&ouJoYdkif; jzpfonf? xkYd aMumifh 0dy&dPmr f S d f D J G h 'ku[qonf/ k dk

rSwfcsuf
1-2-umrbkH lybkH tlybk[aom bko;yg;wkYd twGi;0ifaom kyemrfw&m;wkYd udk awblruocFg& H l H Hk f f w&m;[k ac:onf/ t&m okcESihf 'kuwYdk udk toD;tjcm;'kursm;tjzpf jyxm;aomfvnf; if;wkYd onf jzpfjcif; ysujf cif;\ tESypufcMH u&aomaMumifh ocFg&'ku twGi;0ifMuonfom/ d f f

rSwfcsuf
1-xkqif;&JwYdk wif ... 0wKjzpfaomaMumif-[k pyfyg/ y&d,m,'kuj zpfaomaMumif[k qkvonf/ d G h h d dk 2-Zmwdonf ... 0wKjzpfaomaMumifh qif;&Jrnf\-[k pyfyg/ 3-jrwfpmbk&m;onfaomfvnf; tyg,fqif;&JwYdkudk ukeatmif ra[mEki?f Oyrmjzifom a[mawmfr&onfG f d h l H [laomteufudk ]]aomfvnf;}}[laom pum;jzifh jy\/

rSwfcsuf
1-xkoi,ftm; awGa0aom uk,0efaom rdcif\-[k jyefoif&m odv,ap&ef txufygtwki;jyif d l d f dS h G f d f jyefxm;onf/ rD;rzGg;Ekiojzifh om;tdrXme jzwfjcif; cGjJ cif;-[k pyfyg/ d f f

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ) rSwfcsuf

196

rSwfcsuf
1-vnf; odv,ap&ef tenf;i,fjzpf jyefxm;onf/ G f 2-y#doaEpw\ tjcm;rJ yXrb0ifpwrp pkwwiatmif wb0vk; 0dyguf kyemrfcEmwkYd \ rlv&if; d f h d f S d dk f H f uHaMumifh jzpfNrJyifrjywf jzpf&mumvukd y0wumv-[kac:onf/ um; zGg;jrifNyD;onfrS aemufumvukd d y0wumv[k qkonf/ d d

rSwfcsuf
1-tapvuusi0wf[onf t0wfr0wfyJ uk,w;vk;aejcif; w&ufjcm; ESp&ufjcm; ponfjzifh pm;jcif; hf l d f Hk H f ckepf&ufjcm; pm;jcif; ponfyif? ,if;usi0wfudk bk&m;vufxufu ed*Py&dAZwYdk usiMhf u\? ,ckacwf hf dk f *se;bmom0ifwYdk usiMhf u\/ d f 2-y&dwmyemEka,m*-\ teufjzpfonf? tvGetuRH usifonfudk ,ltyf\/ f h

rSwfcsuf
1-kyf\ Z&mr&Pukd lyuEmjzifif;? emrfcEmav;yg;wkYd \ Z&mr&Pukd ocFg&uEmjzifhif; okdY 2-yg; h aom cEmwkYd jzifh a&wGutyfonf[k qkv\/ f d dk

rSwfcsuf
1-oaA bm,Ed rpKaem-[laom a'oemawmfEitnD a'goruif;ao;aomolwi; aojcif;ukd S hf dk f aMumufMu\/ xkoYdk aMumufz,aumif; tvkrStyfaom oabmjzpfaomaMumifvnf; r&Paojcif;onf 'ku d G f d d h rnfonf [lvnf; qkoif\/ xkYd twlyif tkjd cif;ukvnf; aMumufz,aumif;aomaMumifh 'ku rnfonf[ d h d G f l vnf;qkoif\/ d h

rSwfcsuf
1-ponft&jzifh abm*Asoe-pnf;pdrOpm\ ysup;jcif;? a&m*Asoe-a&m*gqk;pGuyfEypufjcif;? f f D d J dS f oDvAsoe-oDvysup;jcif;? 'd|Asoe-t,lazmufjyefysup;jcif;wkYd Eihf 'ku"r-owfjcif; aESmifzUJG jcif; tpSaom f D d f D S d qif;&JaMumif; trIwYdk udk odr;,lonf/ f

rSwfcsuf
1-aemuf jyvwHaom a'greESihf w&m;uk,tm;jzifh wlaomfvnf; aomuonf a'gre txl; h d f jzpfaomaMumifh toD;tjcm;vuPmponfudk jyonf[k qkv\/ d dk 2-ukuK pujdk y&mvnf; tEkaompe&o Sonf[k jyqkc\/ t&mvnf; tEkaompeypKy|mef d d hJ Sonf[k qkjd yef\? xktEkaompe 2-yg; tb,foYdkx;jcm;oenf;[k pOf;pm;zG,aomaMumifh #Dum jyxm; d d l f dS onfrm=yrdaomtukovf ryrdaomukovvQif tmkaom ESv;romonfh tjcif;t&mjzifjh zpfaom (tEk S dk dk f H dS Hk aompeH) jyefvnfqifjcif pk;&dryyefjcif;onf ukuK paywnf;? wdAsoeponfvQif tmkaom pdw\ d f l H dS f ylyefjcif; oufoufjzpfaom (tEkaompeH) jyefvnfqifjcif pk;&dryaqG;jcif;onf aomuaywnf;? onfum; d f l xkd 2-yg;wkdY\ xl;jcm;csuaywnf;/ (#Dum) f

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ) rSwfcsuf

197

rSwfcsuf
1-orrypKy|maem-yk'\teuf jzpfonf? ika<u;aom pum;oHonf xyfum xyfum tzefzef ywfcsm f d vnfvsuf jzpfaeaMumif; tvGeyifxifm;ay\? xkYd aMumifh yXrteufudk rdr\ oabmustm;jzifh jyefonf? f S d 'kw,teufrm jynfe, jyefxm;aom 'kw,teufjzpfonf? ,if;onf tEk#umtzGiudk rSjyef[efSd\? d S d d D hf D rlv#DumESitnD xke, jyefxm;aom yXrteufurl todcufaomaMumifh rjyyJ csefxm;onf/ hf d d dk tvkdSdygu xkd ed,ukd Munfhyg/ 2-bda,sm-[lonfum; aomu'kurS txuf/ rSe\ y&da'0onf aomuaMumifh jzpfonf/ (#Dum) f aomuaMumifh ika<u;&onf? ika<u;onftwGuf aomu'kutjyif tqkygqif;&Judk &jyefonf[k qkv\/ d d h d d dk xkYd aMumifh bda,smukd aemufxyf-[k jyefonf/

rSwfcsuf
1-pdw"mwfusqif;jcif;tm;avsmjh cif;ukd pdw\ epfusjcif;[lif; xkoYdk pdw"mwfusaomtcg uk,\ f f d f d f tm;avsmjh cif; EGr;e,fyifyef;jcif;ukd uk,\ epfusjcif;[lif; ,l xkoYdk aomepfusjcif;ukd Oyg,mo-u f d f d jzpfaponftaejzifh Pftm;xifonf[k ,l&m\/ h

rSwfcsuf
1-AsoeypKy|maem-yk'\ teufjzpfonf? aqGrsKd;cspfowYdk Eihf aoysuf jzpfap raorysufyjJ zpfap f l S uGumjcif;ukd t&m wdAsoe[lif; pD;yGg;Opmysufp; uGumjcif;ukd abm*Asoe[lif; ,l&m\/ #Dum J G D J G um; Asoeukd Oy'0-[k zGijhf yxm;\/

rSwfcsuf
1-pdw-rdrtvktyfaom wpkwcku+tvmb-r&jcif;onf=pdwmvmbrnf\/ rSef\-]],rdpH e d d dS H dk vbwd}}[k a[mxm;ayonf/ (#Dum) #Dum tvktm;jzifh p-tvkudk 0g-tvktyfonfu?dk ,H e vbwdd H d d dS tMuifr&? xkr&jcif;onfvnf; 'kuaywnf;-[k teufjyef&m\/ txufygbmomjyef tqkrmrl ]],Ho'gonf d d S p[aomxky'udk iJaomtcg r&jcif;jziftxl;ytyfaom tvkuqonf}}[laom rlv#Dum ESitnDjzpfonf? H l d k f h h d dk dk hf xkrv#Dum tvktm;jzifh ]],rpH tMuiftvkuvnf;? e vbwd-r&-0g-tvkdtwki; rjzpf? wr-r&Ekiaom d l d d d dk d f d d f xktvkonfvnf; 0g-r&Ekiwmukd vkcsifaom xktvkonfvnf;? 'ku-qif;&Jaywnf;}}[k teufjyef&m\/ d d d f d d d H teuft& r&Ekiwmukd vkcsifjcif;ukyif 'ku[qonf/ xkYd jyif rlv#Dum ,H-o'gu e vbwd-ukd iJaom d f d d k dk h tcg ]]pH-tvkdSdygvsuf? ,rd e vbwd-tMuifr&? wr-vkcsifygvsuf xkr&jcif;onfvnf;? 'ku-'ku d d d H aywnf;}}[k teufjyef vkcsifrjI zifh txl;ytyfaom r&jcif;ukd 'ku-[k qktyfaMumif;ukvnf; jyqk\/ okYd jzpf d d d d vQif xkr&jcif;ukd 'ku[k t|uxm tb,faMumifh rjyoenf;[lr- xkr&jcif;rSm y&rwoabmtm;jzifh d h l d okyw&m;uk,f rSaomaMumifh vuPmponfjzifh rjyEki?f xkYd aMumifh xkr&jcif;ukd 'ku[k rjyrl vuPm f d d d d ponfjzifh jyEkiaom pm-tvkuomvQif 'ku[k jyaMumif;ukvnf; rlv#Dum Si;jyxm;\/ owdy|meokwf d f d dk d f tzGihf t|uxmrl ]],rpH [lonfum; tMuifvcsifjcif; oabmjzifh r&Ekiaumif;aom 0wKukd vkcsiygvsuf r&? d dk d f d f r&Ekiaom 0wKukd xkvcsifjcif;onfvnf; 'kuaywnf;}}[k r&Ekionfuvcsifonfh wPSmukyif 'ku[k d f d dk d f dk dk d zGijhf yxm;\/ t&m wPSmonf ork',opm jzpfygvsuf tb,faMumifh 'ku[k qkoenf;-[k apm'emzG,f h d Sd\/ ,ckb0 jzpfaom kyemrf[orQonf aS;b0u NyD;cJaom wPSmvQif taMumif;&if; SaomaMumifh 'ku f l h d twGi;0if\? xkYd aMumifh r&Ekionfudk vkcsifonfwPSmukyif 'ku-[k qkonf [l rSw&m\/ ormorK' f d f d h d d f *kPawmftzGihf t|uxmwkYd y#dporkyg'f t*FgtoD;toD;wkYd opmav;yg;jzifh a0befodyudk nTejf yxm;\? f Hk xkoYdk nTejf y&m a0'emyp,m wPSm-ukd a0befaomtcg wPSmu 'kuopm a0'emu ork',opm[k a0bef d &\/ xka0befyuvnf; 'mxl; owdy rSwom;&m\/ d Hk dk f

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ) rSwfcsuf

198

rSwfcsuf
1-aSUESm rSwcsuf jycJonftwki; pdwmvmbonf o'geuftm;jzifh vkcsifwm&jcif;yifjzpfonf? f h h d f d okYd aomf xkr&jcif;rSm y&rwtm;jzifh w&m;uk,rSaomaMumifh ,if;ukd 'kuopm-[k rqkxu?f xkYd aMumifh d d f d d dk xky'jf zifh qkvonfrm r&Ekiwmukd vkcsijf cif;yif jzpfonf? teufudk ]]pdwmvmb [laom yk'jf zifh d k d dk S d f d (tvAae,s par0 0'wd) r&Ekionfudk vkcsifjcif;ukomvQif qkonf}}[k zGijhf yaom rlv#Dumjzifh odtyf\/ d f d d d

rSwfcsuf
1-ESypufuevsuf ... jzpfue\-[k pyfyg/ d f k f k f 2-tEkwK ee'ku-yk'\ teuf jzpfonf/ pdw\jyif;pGm ylyefjcif; (Oyg,mo)aMumifh jzpfrS jzpf&avjcif; H f f jzpfonf/ xkYd aMumifh Oyg,monf nnf;wGm;aMumif; jzpfonf/

rSwfcsuf
1-yke-yk'onf ouw yke&f-[k &um&E jzpfonf? xkYd aMumifh aemufy'Eihf wGpyfaomtcg ykea'0 f k f S J (ykea&0-oif)? ykekw?d ykeyKeH? ykeAa0gponfjzifh '-(0g-&) tm*kvmjcif; a'G;abmfqifjh cif;wkYd jzifh kyNf yD;onf/ h H ykeA0u&PoDvm-wzef b0ukd yjcif; tavhaomaMumif-aygaemb0dum-rnf\-[laom #Dum zGijhf ycsuf dS h um; yk-rS O-ukd Mo-0k'd y yke&f-rS t&f-ukvnf; Mo-y aygaemb0dum[lom NyD;onf? a'G;abmfqif&ef d h rvkawmhay? xkYd aMumifh o',waom xkygXfuom jyonf/ d k d dS d dk

rSwfcsuf
1-o[*w-yk'twGuf teuftxl;r&? eE&m*jzpfaom-ESpoufwyfpwwfaom? 0g-ESpoufwyfpJG f D f JG f wwf\-[lom teuf&onf[k qkv\/ ESpoufwyfpjJG cif;oabm S\[k aS; jyefcaom teufonfvnf; d dk f d hJ t&wlyif/ 2-jrefrmpmtkywYdk 'kuork',H [k S\? EkiijH cm;pmtkyf tcsKdY 'ku-ork'a,m-[k Sd\/ ork'a,mf d d f yk'onf ed,wykvif jzpf ork'a,m-[lom Sdoifh\? ork',H-[k eykvif jyefonf[k jyqkcsufvnf; S\/ f d d d d okYd aomf 0do'r*fr[m#Dum tm'De0PftzGi ]]Oyga'gb,H-ponf 'kuork' a,m t&d,op-uJoYdk yif k d hf H h vdirwlyJ qkxm;aMumif; qk;jzwfxm;\/ xkdtqkH;tjzwfonf 'kuea&m"*grdeD y#dy'g t&d,op-[k vdiuvsuf f d H d H f JG Saom ygXfEihf nDaomaMumifh om oifjh rwfayonf/ xkYd aMumifh t&m okwyGg;ap&ef ork'a,m[l d S jyxm;onf/ 3-ork',opmrnfaom wPSm\ jzpf&m ude;&mtmkudk r[mowdy|meokwf ork',opm tcPf; f H ]],H avmau yd,lyH omwly?H {awom wPSm OyZrmem OyZwd {w ed0ormem ed0owd}} ponfjzifh tus,f d d jyxm;onf/ xkowygXf ed,rsm;rSm Munfyg/ xkygXf OyZw-jzifh xkcspfz,f om,mzG,tmk wu,f d k f h d d d G f H jzpfay:onfudk jy\? ed0owd-jzifh rIr tedp 'ku tew[k rod&aom xkcspfz,f om,mzG,ftmkH d d d G ude;onfudk jy\/ xkYd aMumifh rlv#Dum y&d,|meftEko,wkYd tvktm;jzifrvnf; Oyw-jzpfjcif;? eda0of k d h l d 0ifjcif;-ude;jcif;wkYd udk ,SOaptyfue\-[k zGijhf yxm;ayonf/ wu,fjzpf ay:onfudk y&d,|mef[k qkonf? f f k f k d taMumif;nDnwaomtcg jzpf&eftoifaeonfudk tEko,-ude;onf [k qkonf? tmk ude;aom udavom G f h dS f d H f jzpf tm&rPmEko, [lvnf; ac:onf/

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ) rSwfcsuf

199

rSwfcsuf
1- eda&m"-ukd csKyf&m[k rqk?d csKyfjcif; [lom qkonf? csKyf&m[lvnf; rqkoif/ eda&m"-\ d d h csKyfjcif;[laomteufonf ygVdawmfvmteuf jzpfonf/ teufudk txl;owdy rSwxm;oif\/ f h 2-vnf; edZwd csKyf\-[lyif Sdonf/ csKyf&m-csKyfaMumif; [lum; rqkEi/ k d dk f

rSwfcsuf
1-okwyGg;&eftwGuf rl&if; *gxmygXfEihf ed,jyefuvnf; jyOD;tH/ S dk h ,xmyd rlav tEky'a0 'aV? qdaEmyd kaum ykea'0 l[wd/ {0rd wPSmEkoa, tEl[aw? edAwwD 'kur'H ykeyKeH/ d rlav-tjrpfonf? tEky'a0-zsufq;jcif; ab;&efrSy?J 'aV-ckiNf rJtm;Saevwfaomf? kaum-opfyif D d d d onf? qdaEmyd-ckwjf zwftyfNyD; jzpfaomfvnf;? yke-wzef? l[wd {0 ,xmyd-tuki;tcuf aygufa&mufvsuf d f pnfyifonfom jzpfouJoYdk? {0rd-twlyif? wPSmEkoa,-taMumif;nDnwvQif jzpfEiaom wPSmtEko, h G f dk f uk?d tEl[aw-ry,frEIwf tyfao;onfaomf? 'H 'ku-kyemrf cEm qif;&Jonf? ykeyKeH-tzefzef? edAwwdS H f d jzpfNrJraoG jzpfaeawmhownf;/ ("ry')

rSwfcsuf
1-({0-yifvQi) [laompum;jzifh jyqkcNhJ yD;jzpfaMumif; ay:vGiap\? tzGirl qkcNhJ yD;jzpfaMumif; f d f hf d xifm;aeNyDjzpf t&m ({0)ukd rqkyJ csefxm;onfjzpf&m\? jrefrmjyefum; ay:vGiap&ef jznfpuf S d f h G jyefvuonf/ dk f 2-y[meH-yk'\teufjzpfonf? ygVd tok; y,fjcif; ysujf cif; uif;jcif;wkYd udk y&d,m,f tjzpfjzifo;\? f H h Hk xkYd aMumifh 0d&m*-ysujf y,fjcif;ukyif y[me-y,fjcif;[k jyqkayonf? 0d&m*ESihf tjcm;rJh eda&m" wkiatmif d d d f ysujf y,fjcif; csKyfjcif;[laom abmteufudk zGijhf yxm;onf? pm*ponfwYdkuvnf; enf;wlyif nTejf yonf/ dk abmteufonf ygVdawmfwYdk wkuua[mxm;aom teufjzpfonf/ d f dk f

rSwfcsuf
1-rS p t|uxmenf;t& 0d&m* eda&m" ponfwYdk udk abmteufr[kwyJ uHteuf tm"m& f teufrsm;udk zGijhf yonf/ 2-umr*kPmva,ok-t&mwGif umr*kPmv,m'Do-[k SoifaMumif;#Dum jyqk\? xkdtqkdt& k d h d wPSm tmv,ukd jznfpu jyefxm;onf/ h G f 3-aS;ESm 392- ygVdawmf\jrefrmjyefwif ygVdawmfenf;ukd tav;y (pma*gponfu) pGeYf jcif; G dk ponfjzifh abmteufudk t&if;cHy jyefconf/ t&mum; t|uxmenf;t& pGeYf &mponfjzifh jyefonf/ hJ

rSwfcsuf
1-pmwyk'v; aemufw;ygXf[k #Dum qkonf/ d f Hk dk d

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ) rSwfcsuf

200

rSwfcsuf
1- obm0t& t&d,r*faMumifh jzpfxuaom udavom cEmwkYd \ rjzpfjcif;[laom tEkyg'eda&m" dk f ukd qkaomaMumifh oifatmif,vQif oifonfom jzpfonf? tbm0 rSjd cif;[kqaomfvnf; bmrQ rSjd cif;um; d h l h dk r[kway? udavom cEmwkYd \ Nidr;jcif;um; xifm;Say\? xkuavom cEmwkYd \ Nidr;jcif;onf oHo&mrS f f S d d d f vGwajrmufvowYdk\ vk&if;yifjzpfayonf/ f dk l d

rSwfcsuf
1- 0g-teufonf #DumzGicsufrS ,l tusOf;csKyfjyaom teufjzpfonf/ hf

rSwfcsuf
1-&m*ponf x<ujzpfay:aeaom olwYdkrm oifavsmaomtmkudk rS0o;aqmifjcif;jzifh xk&m* ponf S h f H D J Hk d ajyNidr;oGm;jcif;ukd &nf tjypfwifjyonf? y&0g'DwYdk u xktwki;yifqygrl tjypfwifoifayvdrrnf/ okYd aomf f d d f dk h hf xkoYdk aom &m*ponf Nidr;ykwYdk udk y&0g'DwYdk u r&nf,wef&m/ t&d,r*f\tpGr;aMumifh udavom d f H G f f rjzpfEiawmhyJ csKyfNidr;jcif;ukom qkonfjzpf&m\? tb,faMumifqaomf tvGeorarGUjrifjh rwfaom edAmef\ dk f f d d h h dk f d f t&mjzpfaomaMumifaywnf;/ okYd jzpf tjypfwifcsufrsm; pOf;pm;zG,\/ h f dS 2-t&d,r*f\tpGr;aMumifh &m*ponf\ tNyD;tjywfuejf cif; SaeaomaMumifif; xkuejf cif;ukom f k d h d k d qkjd cif;jzpf&maomaMumifif; taMumif;jypum;vnf; pOf;pm;zG,\/ h f dS

rSwfcsuf
1-t&d,r*f\tpGr;aMumifh udaomcEmwkYd \ rjzpfjcif;ukyif csKyfjcif;- eda&m"[lif;? ukejf cif;- c, f d [lif; qkonf? xkuejf cif;c,onf r*f\tpGr;jzifh NyD;ouJoYdk r*f\tmkH edAmefaMumifvnf; NyD;onf? d d k f h h xkYd aMumifeAmefonf xkc,\ Oyed,rnf\? okYd aomf Oyed, ypn;tppfum; r[kw?f xkYd aMumifh ]]y&d,m,f h d d f tm;jzifh Oyed, rnfaomaMumif}h }[k qkonf/ Oyed, rnfaomaMumifh ... c,- ukejf cif;[k a[mawmfrl d (tyf)ayonf[k pyfyg/ qkvonfrm edAmefonf &m* ponf ukejf cif;\ Oyed, taMumif;jzpfaomaMumifh d dk S tusK;jzpfaom c,\ trnfjzifh zvlypmenf;t& wifpm; edAmefudk &m*ua,m- ponfjzifh a[mawmfronf[k d l qkv\/ xkYd aMumifh &m* ponf\ ukejf cif;rQudk edAmef[k r,l&? xkuejf cif;\ taMumif;jzpfaom r*f\tmkHukdom d dk d k ,l&rnf[vnf; odap\/ t&m zvlypm [lonfrm tusKd;\trnfjzifh taMumif;ukd jyqkjd cif;yif? Oyrm l S axmywfu(tm,k) touf[if;? wifvudk ovdy[if; ajymqkouJoYdk yif/ dk l J f l d h

rSwfcsuf
1-jrwfpmbk&m;onf bk&m;jzpfNyD;aemuf ckepfXmewkYd ckepf&ufpD pHaeawmfrNl yD;aomtcg w&m;a[m&ef G qifjcifawmfronf? xktcg w&m;awmf\ eufeorarGUykudk qifjcifawmfrojzifh w&m;a[m&efaMumifMh urJh l d J d f H l tjzpfoYdk a&mufconf[k qk\/ xktqkt& azmfjyjcif; jzpfonf/ hJ d d d 2-uPm'&aoh\ 0g' tPkjrL 2-ckpyf 3-ckpyf ponfum; ysup;\/ tao;qk; y&rmPkjrLum; f D H rysup;yJ NrJonf[k qk\/ uydv&aoh\ 0g' yk&oac: twEihf aygif;pyfraomtcg yuwdrS jzpfyg;vmaom f D d d S d G r[m-ponfwYdkum; ysup;wwf\? owG &Z wr [laom *kPo;yg;wkYd \ nDrQqJ tckujf zpfaom yuwdum; f D f Hk d ysufp;jcif;rSyJ NrJonf[k qk\/ xkYd twlyif yk&oac: twuvnf; NrJonf[k qk\? umv0g'Dy*Kd vfwYdk u D d d d dk d k umvukd NrJonf[k qkMd u\/ xktqkrsm;onf Ak'omoemawmfu edAmefudk taMumif;y qkMd uonfum; d d r[kway/ olwYdkoabmtm;jzifyif NrJonf[k qkMd ujcif;jzpfonf/ okYd aomf aemufumvum; edAmefEiEi;vnf; f h S hf dI f ydiqiajymqkjd cif; ScMhJ uayvdrrnf? xkoYdk aom ajymqkcsufrsm;ukd ajzSi;jyonf/ f dk f d hf d d f

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ) rSwfcsuf

201

rSwfcsuf
1-a[wkvuP tEkyywdawm-[laom ygXf\ teufjzpfonf/ t&m Esm,usrf;enf;ESiwuG hf tus,fudk odvvQif igwkYd a&;xm;aom 0do'r*f r[m#Dumed, wwd,wGJ ESm 488-490-wkYd atmufajc dk k d rSwcsufudk Munfyg/ f h 2-tPkjrL y&rmPkjrLwkYd twGi;0ifaom t|uvmyfywYdk um; xifm;S\? okYd aomf y&0g'DwYdk ,lq f k f S d xm;onftwki; wBuHwnf; wvk;wcJwnf; wnfaeaom tPkjrL y&rmPkjrLwkYd um; rSMd uacs? xkYd jyif yuwdEihf h d f h H S yk&oac: twwYdk onfum; vk;0yif rSMd uacs? umv\ xifm;rSyrm odom\/ d H S d Hk S

rSwfcsuf
1- o[ Oyg'daoaoe ynmyD,wDw-[laom 0pewudk pmzwfowYdkrm xyfaeonf[k xifz,f d l S G SaomaMumifh csefxm;onf/ Oyg'd pGvrf;tyfaomcEm+aoo-t<uif;+o[-o-wuG=Oyg'daoo cEmt<uif; d J ESiwuG udavomNidr;rI-edAmef/ &[EmrSm y&deAmefrpHrD jzpfqJ 0dyguf cEm t<uif;SaeaomaMumifh ,if;\ hf f d d udavom Nidr;jcif;oabmukd oOyg'daooedAmef[k ac:onf/ f 2-uHaMumifh rjywfjzpfaeaom kyemrfcEmwkYd udk y0wdcEm[k ac:onf/ f 3-vnf; 0pewudk csefxm;onf/ e-tef-rS+Oyg'daoo-<uif;aom cEm=tEkyg'daoo-cEm d t<uif;rSaom edAmef/ &[EmrSm y&deAmefpwrS aemuf NyD;pD;aomedAmefjzpfonf/ d d k d 0do'r*f edAmeuxmt&m edAmeftaMumif;ukd pdppf jyqkMd uaom t|uxm #Dumtqkrsm;ESipyf k d d hf igwkYd oabmusxm;aom edAmeftaMumif;ukd r[m#Dumed, wwd,wGJ ESm502-rS p jyqkxm;cJ\/ xkpum; d h d &yfudk jrefrmjyef zwfowYdk tm; okwyGg;ap&ef azmfjyOD;tH/ I l h t&m tus,fw0ifh pdppfjyqkaom t|uxmESihf #Dumpum;wkYd uif; (ObdEH ty0wd eda&m"op) d dk H [laom t|uxmrS ty0w-yk'udk ty0wd edrw-[k zGiaom #Dumukif; trSD y r*fzvwYdk \ tmkjH zpfaom d f d H hf d dk f edAmeftppf eda&mpopmonf udavom cEm ocFg&wkYd \ csKyfNidr;jcif;oabmrQ r[kw[k trsm;tm;jzifh ,lq f f ajymqkMd u\? xkoYdk ,lqajymqk&m av;av;eufeuf qifjcifoifonfrm- udavom uH0ygufcEm[laom d d h S d 0#fqif;&J rjywfjzpfvsufaejcif;ESihf xk0#fqif;&J rjzpfay:EkibJ csKyfNidr;jcif; [laom ESprsKd;om Soifayonf? dS d d f f f d h ESprsKd;rS tvGwjf zpfaom toD;tjcm; oabmw&m;[l rSoifay? ( pum;xJ 0#fqif;&Jr[kwaom r*fzvf f d h f dk wkYd uvnf; cEmrsm;yif jzpf cEmxJrmoGi; tusOf;csKyf jyqkxm;jcif; jzpfonf) tu,fSygvQif xkw&m;onf dk S f d d d tb,fXme tb,foYdk wnfaeayrnfenf;? yk*Kd vf toD;toD;\ oEmef wnfaeoavm? tvGwwae&m dS dS f wnfaeoavm? okYd r[kwf tESYH tjym; wnfaeoavm? ajz&efcuf\? tyw|-[laom a'oemawmft& wnf&m dS dS d H t&yf rS[ ajz&ayvdrrnf? okYd aomf csKyfNidr;jcif;rQ r[kwaom oabmw&m;wckjzpfygvsuf wnf&mrS[aom d l hf f f d l xkd tajzukd oabmus auseyf&efcuf\? tlybk emrfw&m;wkYd onf 0wKkyf [laom wnf&mrSaomfvnf; H d bkXme[laom wnf&mum; Say\? xkYd aMumifh tlybkdS emrfw&m;wkYd rm auseyfz,f Say\/ H d H S G d xkYd jyif csKyfNidr;jcif;oabmrQ r[kw[k qkaom xkeAmefonf r*fzvf ypa0uPmwkYd jzifh od&krQom f f d d d dk H jzpfonf? y&deAmefyaomtcg xkeAmefoYdk a&muf&onfvnf; r[kw?f if;\t&omukd cHpm;&onfvnf; d d d r[kwaomaMumifh yuwdEihf yk&ouJoYdkyif r*fzv\ tmkH y&eftwGuf tykoufouf BuHqwDxif xm;ouJoYdk f S d h dk f d G h Sd\/ trSepifppf vktyfonfrm taMumif;tusKd;qufvsuf rjywfjzpfaeaom udavom uH 0dyguf cEmwkYd \ f d S csKyfNidr;rlomvQif jzpfayonf? xkd csKyfNidr;rItwGuomvQif Ak'omoemawmf jA[p&d,ac: tusijhf rwfudk f f f usifMh u&ayonf? xkYd aMumifh ]]bk&m;xH tusifjh rwfudk tb,ftusKd;iSg usifo;ygoenf;}} [laomtar;ukd h Hk ]]tEkyg'g y&dedAmewH-tpGtvrf; taMumif;uif; tNyD;tjywf Nidr;jcif;tusKd;iSg usifonf}}[k tSiyP J f h f k tpSaom rax&fjrwfwYdk u ajzMum;awmfrMl uayonf/ d

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ) rSwfcsuf

202

okYd jzpf&mwGif {um ed|m-[laom bk&m;pum;awmft& wckwnf;aom tNyD;tqk; ed|monf udavom uH H 0dygufcEmwkYd \ csKyfNidr;jcif; (oEvuPm) oabmyif jzpfoifoavm? okYd r[kwf csKyfNidr;jcif; (oEvuPm) f d h f d oabmr[kwaom tvGww&m;wckyif jzpfoifoavm[k qifjcif&m\/ igwkdY\ tvktm;jzifh udavom uH f f h d 0dygufcEmwkYd \ csKyfNidr;jcif; (oEvuPm) oabmukyif {um ed|m-[k ,lv\/ taMumif;rlum; ]]ae0d"? e f d d dk [k&?H e Ob,rEa&e? {ao0aEm 'ku}} [laom a'oem {ao0 taEm-ESihf t&wlyif jzpfoifh aomaMumifwnf;/ xkygXf ]]{ao0-(avmuESihf wyg;aom avmu ESpXmevk; rSjd cif;[laom) oabm h d f H onfyifvQi?f 'ku -udavomqif;&J 0#fqif;&J\? taEm? tqk;tyki;tjcm; (edAmef)aywnf;}}[k okYd H d f tqufjyef&mwGif {ao0-ukd tbma0g-[k zGiaom#Dum ESitnD ]]rSjd cif; qdwoO;jcif; csKyfNidr;jcif;}}[laom hf hf f k f f teufukdom &\? xkteufonfomvQif ]]ae0d"-avmu vnf;rS/ e [k&-wyg;aom avmuvnf; rS/ e d d H d Ob,H-avmuESpyg;vk;vnf; rS}d }[laom aS;0gus teufEihf oifavsmfayonf/ xka'oemygXf ]]rSaMumif; f H S h d d rS&m? csKyfNidr;aMumif; csKyfNidr;&m}} tpSaom teufwYdk uum; r&Ekiay? xkoYdk jyef;jyefpOfvnf; rS?d t&m d f f d dk d f d dk xkoYdk aom zGijhf ycsufvnf; rSay/ xkYd aMumifh a'oemrS taEmESihf {um ed|m-[laom a'oemrS ed|m-wkYd \t& d d ]]'ku\ rSjd cif; qdwoO;jcif; csKyfNidr;jcif;yif jzpfonf}}[k ,loif\? if;ukyif oEvuPm-Nidr;jcif;oabmf k f f h d d f [k qk&ayonf/ d xkYd twlyif 'kuea&m"-[l&mvnf; 'ku\ csKyfNidr;jcif;rQuomvQif jrwfpmbk&m; &nf,awmfronf[k d f dk G G f l igwkYd oabmus\? csKyfNidr;aMumif;-[lum; qkvrnf rxifay? t|uxm #DumwkYd vnf; t&m 'kuea&m" f d dk d edrw-[k zGijhf yjcif;rSay/ tu,f ty0wderw-[k zGiouJoYdk t&m 'kuea&m "edrw-[k zGivQif qif;&J d H d d d H hf h d d H hf csKyfNidr;aMumif; w&m;-[k ,lcvQif t&d,r*fuom t&aumuf,&ayvdrrnf/ tb,faMumifenf;[lr-'ku\ f hJ dk l hf h h l taMumif;onf ork',opmjzpfouJoYdk 'kuea&m"edrw-'kucsKyfjcif;\ taMumif;onf r*opmom jzpfoifaom h d d h aMumifaywnf;/ eda&m"-yk'udk t"du&Pom "e BuH 'kuea&m" -'ku\ csKyf&m[laom teufonfum; h f d ]]tEkyg'daoom ye or&m,dum? ,rSd edZEd b0ged oAaom}} [laom wd0wygVd (ESm 221) b0cEmwkYd \ k k f csKyfNidr;jcif;oabmrQ jzpfaom tEkyg'daooedAmefuyif csKyf&m tm"m&y ,rS-[k qkouJoYdk Oypmy&d,m,f f dk d d h tm;jzifh qkonf[k ,lvQif oif&m\/ d h xkYd jyif y#davmry#dporkyg'ft&m ]]r eda&m"m 'H edZwd? t0dZmeda&m"m ocFg&eda&ma"m? ocFg& k eda&m"m 0dnmPeda&ma"m tpSaomygXfjzifh edAmefudk a[maMumif; t|uxmwkYd jyqkxm;\? xkygXf ]]eda&m"md d d csKyfjcif;aMumif/ edZwd-csKyf\/ eda&ma"mcsKyfjcif;}}[lom teufjyef&\/ csKyfaMumif;oabmaMumifh csKyfaMumif; h k jzpfonf[k okYd um; rjyef&? xkoYdk jyefq&ef zGijhf ycsufvnf;rS/ xkYd aMumifh xky#dporkyg'fy#dvygVd ]]t0dZm d dk d d Hk csKyfvQif ocFg&wkYd \ csKyfjcif;jzpfonf (NyD;pD;onf)? ocFg&wkYd csKyfvQif 0dnmPf\csKyfjcif;NyD;onf}} ponfjzifh csKyfjcif;oabmukomvQif edAmef tppf[k jyaMumif; xifm;vSay\/ t&m t0dZm csKyfonf qk&m0,f t0dZm d S d wckwnf;om csKyfoavm ponfjzifh apm'emrwuf oihonfrmvnf; xifm;vSay\/ xkYd aMumifh &m*ua,mf S S &m*\ ukejf cif;[l&m &m*ukejf cif;u edAmefwck? a'goua,m-a'goukejf cif;[l&m a'goukejf cif;u edAmef wck-okdYponfjzifh edAmefrsm;jcif; tjypfudk jyqkcsuwYdkvnf; pOf;pm;qifjcifoif\/ t&d,r*f\ tpGr;aMumifh d f h f t0dZmtpSaom udavomtm;vk;ESihf ocFg&tpSaom ur0#ftm;vk; 0dnmPftpSaom 0dygu0#ftm;vk;wkYd d H d H d H waygif;wnf; csKyfNidr;oGm;Muonfuyif t0dZmeda&m"m ocFg&eda&ma"m-ponfjzifh tpdwtpdwc a[mawmfrl f dk f f JG ouJoYdk &m* a'go arm[ tpSaom udavomtm;vk;\ waygif;wnf;ukejf cif; Nidr;jcif;ukyif &m*ua,m h d H f d a'goua,m ponfjzifh tpdwpwc a[mawmfronf[k rQrQww,lvQif &m*ukejf cif;ponfuyif edAmef[k f d f JG l dk qkaom 0g'onf roihp&m taMumif;rSay/ ynmSd owdjzpfconf[aom pum;ykt& owdyoifv\/ d f d J l H h S xkYd jyif t0dZmeda&m"mocFg&eda&ma"m-ponfuoYdkyif &m*ua,mponfjzifvnf; edAmefudk rkcstm;jzifh hJ h a[monf? r*fzvwYdk urum; c,rnfaom edAmefudk tmkH yaomaMumifif; &m*ponfwYdk \ ukeaMumif; ponf dk f dk l h f jzpfaomaMumifif; Oypm y&d,m,ftm;jzifh a[monf[k ,lvQifvnf; roifp&mtaMumif; rSay/ tcsuf h h d ukvnf; owdyoih\/ d f okYd jzpf ygVdawmfrsm;tm;vk; wnDwnf;jzpfap&efif; tEkyg'gy&deAmew-[lonfESifhtnD tvkdSdtyf H d H aom tusKd;ukd rkcstm;jzifh &ap&efif; edAmefudk atmufygtwki; ,loif\/ d f h

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ) rSwfcsuf

203

(1) r*fzvwYdk \ tmkjH zpfaom csKyfNidr;jcif;oabm edAmefonf udavomuH kyemrf ocFg&[lorQwkYd \ dk f f f csKyfNidr;qdwoO;jcif;[laom omrnedAmef jzpfonf/ xkYd aMumifyif if;ukd y&rokn-[lvnf; a[mawmfrl f f k f h H ayonf/ (2) udavomwkYd \ csKyfNidr;jcif;[laom oOyg'daooedAmefEihf kyf emrf cEm ocFg&wkYd \ csKyfNidr;jcif; f S f [laom tEkyg'daooedAmefwYdk onfum; r*fzv\tmkjH zpfaom xkomrnedAmef\ tpdwtyki; jzpfaom 0daoo dk f d f d f edAmefwYdk jzpfMuonf? xk0aooedAmefwYdkonf r*fzv\ tmkjH zpfaom omrnedAmef twGi;0ifue\/ d d dk f f k f xkYd aMumifyif wd0wygVd (ESm 221) ]]a, {w'nm, y'H tocFw?H 0drwpwm b0aewocF,m}}[laom h k f k d d ygXfjzifh &[EmtSijf rwfwYdk onf xkoOyg'daoo tEkyg'daooedAmef"mwf ESpyg;ukd (t&[wr*fjzif) od d f h b0aESmifud; ukejf ywfvsuf t&[wzvjf zifh vGwajrmufawmfrMl uaMumif;ukd jyqkawmfrayonf/ tu,f dk f d l oOyg'daoo tEkyg'daoo edAmefwYdk u r*fzv\ tmkjH zpfaom edAmef\ tusKd;oabmrQ jzpf r*fzvwYdk \ dk f dk f tmkr[kwvQif {w'nm,-[k a[mawmfrrnf r[kway/ tcsufuvnf; av;eufpm owdy&m\/ H f l f dk G okYd aomf r*fzvwYdk u tmkH yaomtcg ]]&m* csKyfNidr;onf a'go csKyfNidr;onf}} okYd ponfjzifh txl; dk f f f 0daooyvsuf tmkH yMuonfvnf; r[kwue?f ]]kycsKyfonf emrfcsKyfonf}} okYd ponfjzifvnf; txl;0daoo f k f h yvsuf tmkH yMuonfvnf; r[kwue/ pifppfaomfum; udavom uH kyemrf cEm ocFg& tvk;pkwYdk \ csKyfNidr; f k f f H H f uif;qdwjf cif; oabmrQukom rsufarSmufawGUvsuf tmkH yMu ayonf/ d t&m udavom uH kyf emrf cEmwkYd \ csKyfNidr;jcif;oabmukd bmrQrSaom tbm0ynwf[k xifrwf f d S vsuf rxDrjhJ rif atmufarhwwf ajymqkwwfMu\? bmrQreufe[vnf; xifwwfMu\? xkoYdkum; rxifrwf d J l d S oifay? tvGeeufeaomaMumifyif yg&rDrSowYdk rm udavom cEmcsKyfNidr;atmif rpGr;EkiyJ SMd uacsonf? xkd h f J h d l S f f d f udavomcEmwkYd \ csKyfNidr;jcif;u tvGetzk;wef jrifjh rwfaomaMumifomvQif udavom cEmwkYd udk csKyfNidr; f f d h f apEkiaom r*fzvwYdk onfvnf; jrifjh rwftzk;wefMuayonf/ d f dk f d pOf;pm;Munfyg? tvkwi; wefc;zefqif;Ekif tvkwi;jrifEif Mum;Ekif odEiaom avmuDtbdnmOf h d dS dk f dk d d dS dk f dk d dk f wkYd onf avmuzufuMunfvQif tvGetzk;wef jrifjh rwfMuayuke\? okYd aomf udavomcEmwkYd udk rNidr;apEkif h f d f f d aomaMumifh r*fzvPfwYdk uoYdk tzk;rwef rjrifjh rwfMuuke/ tcsufudk axmufqMunfvQif udavomcEm dk f hJ d f h wkYd \ csKyfNidr;jcif;ukd taumif;tjrwfq;[l oabmaygufygvdrrnf? xkYd aMumifyif tSiyP &[Emrax&fjrwf f Hk hf h f k u ]]P'e 0do'ac: r*fPftusKd;iSgvnf; usifonfr[kwyg}}[k jiif;y,fNyD;vQif ]]tEkyg'gy&deAmewk d h f d H tpGtvrf; taMumif;uif; kyf emrf cEm csKyfNidr;jcif; tusKd;iSg usifygonf}}[k ajzMum;awmfrayonf/ J f h l edAmeftaMumif;ukd xuf tus,fovvQif igwkYd pD&ifxm;aom 0dyem Ienf;usrf; 'kw,wGJ tcPf; d dk d (6) ESm 320-rS 348-txd Munfo;oyfygav/ h I Hk

rSwfcsuf
1-txuf P'e0do't&m tus,fjyrnfjzpfaomaMumifh tusOf;tm;jzif[k qkonf/ k d h d

rSwfcsuf
1-,SOaom ... y,fowfwwfaom ... oabmonf[-pyfyg/ f k 2-op0bif;tzGihf rlv#DumESitnD jyefqcsujf zpfonf/ r[m#Dumrl Mum;emolwYdkudk odr;qnf;aMumif; d fh dk f rSay? if;rSm ay:vGiaom teufjzpfaomaMumifh rkcsyif Soif\? okYd jzpf if;twGuf (ZemeH) [laom yk'onf d f d h f aemufumv ul;,l&m usae[ef\/ dS

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ) rSwfcsuf

204

rSwfcsuf
1-,SOaom ... jzwfwwfaom ... oabmonf[k pyfyg/ f 2-avsmfaom ... ,SOaom ... tMuifvUHk vtm;xkwronf[k pyfyg/ f f I 3-,SOfaom ... oabmonf[k pyfyg/

rSwfcsuf
1-,SOfaom ... oabmonf[k pyfyg/

r*if Spfyg;tus,f
t&m r*ipyg;qki&m ygVd t|uxmwkYd udk xkwjf y r*opm yGg;apykuvnf; jyOD;tH/ f S f d f H dk h uwrm p bdua0 orm'd|?d ,H acg bdua0 'kau PH 'ku ork'a, PH 'kueda&ma" PH 'kuea&m" *grde,m y#dy'g, PH? t,H 0kpwd bdua0 orm'd|/ (r[mowdy|meokwponf) d d d f &[ef;wkYd orm'd|-rSepmjrifjcif; [lonf tb,fenf;? &[ef;wkYd 'ku todPf 'kuork', d f G todPf 'kuea&m" todPf 'kuea&m"okYd qkua&mufaom tusifh (r*) todPf[aom tMuif d d d f l todPfonf Sd\? &[ef;wkYd todPfudk orm'd|-rSepmjrifjcif;[l qktyf\/ (jrefrmjyef) d f G d 'kau PH ponfjzifh pwkopur|mef;ukd jyonf/ xkdopmav;yg;wkdYwGif aS; 2-yg;wkYd onf 0#fopm? aemuf 2-yg;wkYd onf 0d0opmjzpfonf/ if;wkYd wif 0#fopm ur|mef;ukd ESv;oGi;jcif; jzpfonf? 0d0opm G Hk f ESv;oGi;jcif;rS/ csJUjytH-aS;opm 2-yg;wkYd udk tusOf;tm;jzifjh zpfap? tus,ftm;jzifjh zpfap q&mhx Hk f d h H oif,Nl yD;vQif EIwjf zifh tzefzef jyefvewqvsuf a,m*Donf tm;xkwrudk y\/ aemuf opm 2-yg;wkYd rl S f G f dk f I ]]eda&m"opmonf vkcsifz,f ESpoufz,f jrwfE;zG,aumif;\}} okYd Mum;emjcif;rQjzifh trIudk y\ (pum;jzifh d G f G dk f xkopm 2-yg; pdwnwjf cif;ukd jy\? xkoYdkpwnwjf cif;jzifh xkopm 2-yg; yzG,upN yD;onf-#DumtzGi)/ d f G d d f G d f d hf okYd yaom xka,m*Donf (t&d,r*fcP) av;yg;aom opmwkYd udk wBudrwnf; xk;xGi; odjcif;jzifh xk;xGi; d f d f d f od\? wBudrwnf; awGUodjcif;jzifh awGUod\/ 'kuopmukd yki;jcm; odjcif;[laom y&dnmy#da0"jzifh xk;xGi; f d f d f od\? ork',opmukd y,fjcif;[laom y[mey#da0"jzifh xk;xGi;od\? eda&m"opmukd rsuarSmuf yjcif;[laom d f f opu&,m y#da0"jzifh xk;xGi;od\? r*opmukd rdr jzpfyg;apjcif; [laom bm0emy#da0"jzifh xk;xGi;od\/ d d d d f d G d f 'kuopmukd yki;jcm; odjcif;[laom y&dnmbdor,jzifh awGUod\/y/ r*opmukd bm0embdor,jzifh awGUod\/ d f qkconftwki; xka,m*Drm (t&d,m r*foYdk ra&mufr) aS;tzkYd u 'kuEihf ork', [laom opm 2-yg;wkYd d hJ h d f d S D S ur|mef;enf;ukd oif,jl cif; (O*[) teufuar;jcif; (y&dypm) emMum;jcif; (o0e) EIwwufaqmifxm;jcif; dk k f ("m&P) ok;oyfrwjf cif; (oroe) wkYd tvktm;jzifh xk;xGi;odjcif; (y#da0") onfjzpf\/ eda&m"ESifh r* 2-yg; H I S d d f wkYd rl emMum;jcif; (o0e) tvktm;jzifomvQif xk;xGi;odjcif; y#da0"onfjzpf\/ (pum;jzifh eda&m"ESir*wYdk d h d f hf txl;ESv;oGi; qifjcif&efrvk?d emMum;jcif;rQjzifyif udpN yD;aMumif; jyonf) t&d,r*foYdk a&mufqJ aemuftzkYd rm Hk f h S 'ku ork', r* [laom ok;yg;wkYd udpN yD;aomtm;jzifh xk;xGi;odjcif;jzpf\/ eda&m"opm tmkH yvsuf H d f xk;xGi;odjcif;jzpf\/ (pum;jzifh ]]t&d,r*fPfjzifh edAmefudk rsufarSmuf tmkH y odonf? xkoYdk ojd cif;jzifh d f d useopmok;yg;wkYd y&dnm y[me bm0emy#da0" odjcif;udp NyD;pD;onf}}[kjy\)/y/ qkdcJhonfhtwkdif; f H eufeuef jrifEicueaom opmav;yg;wkYd oif,jl cif; ponf\ tpGr;tm;jzifh aS;tzkYd Pfjzpfyudk &nf J k dk f J k f f Hk 'kau PH-tpSaom pum;ukd a[mawmfrayonf/ (r[mowdy|me okwtzGihf t|uxmponf) d l f txufyg t|uxm Oyg'geuEm [laom 'kuopmESihf wPSm[laom ork',opmwkYd udk tusOf;jzpfap tus,jf zpfap oif,&rnf [kq\/ xdwif ork',opmrSm odv,\/ 'kuopm [lonfrmvnf; Oyg'geuEm l dk k G G f S ig;yg;jzpfaMumif; jyqkcNhJ yD; jzpfonf/ if;wdYk rm rdrwYdk \ oEmef jrifwi; Mum;wki; eHwi; pm;odwi; xdowi; d S d dk f d f dk f dk f d dk f BuHowi; xifm;jzpfay:aeaom kyemrf oabmrsm;yif jzpfonf/ if;wkYd udk jzpfqJ jzpfq rIr kyemrfrQ d dk f S f J d f jzpfaMumif; cPrpJjzpfysufaeaMumif; tedp 'ku tew jzpfaMumif;rsm;ukd trSetwki;rodvQif igaumif f d f

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ) rSwfcsuf

205

ow0gaumif twaumif taetm;jzifvnf; pGvrf;\/ ighOpmtaetm;jzifh ESpoufom,mvsuf pGvrf;\? edp h J f J okc okb taetm;jzifvnf; pGvrf;\? xkoYdk pGvrf;EkiaomaMumifh jrifqponf xifm;aom w&m;wkYd udk h J d J d f J S Oyg'geuEm pGvrf;rIwYdk \ tmkjH zpfaomcEm[k a[mawmfrayonf/ J l xkOyg'geuEmwkYd udk cE0*o,w ]]kyudk rNrJ[o\? a0'emukd onmukd rNrJ[o\? ocFg&wkYd udk d H k f f k d k d rNrJ[k od\? 0dnmPfudk rNrJ[o\}} ponfjzifh 0dyemPfjzifoyudk cGjJ crf;a0bef a[mawmfronf/ k d h I d Hk l oVm,we0*o,wvnf; 'Gg& 6-yg; puKtedpEd yZmemwdponfjzifh 'Gg& tmkH 0dnmPf z H k f H a0'em[laom ig;yg; ig;yg;aom w&m;wkYd udk Ioyua[mawmfrayonf/ xkd a'oemawmfrsm;t& jrifqJ Mum;qJ d Hk dk l ponf xifm;ay:vmorQukd rjywfrwaevQif 'kuopmrnfaom Oyg'geuEmwkYd udk tedp 'ku tew S I S f tjcif;t&mwkYd jzifh trSetwki;od&\? okdY odjcif;onf oroey#da0" Pfaywnf;/ xkoYdk Irw tedp 'ku f d f d S f tew[k od&wki; od&wki; xko&aom cEmwkYd edp okc tw[k pGvrf; om,m wyfrufvsufjzpfrnfh d f d f d d J wPSmonf jzpfcir&yJ tEkyg'oabmjzifh csKyf\? xkYd aMumifh ork',ukd y,faomtm;jzifh odjcif;[laom y[me G hf y#da0"udpvnf;NyD;\/ xdwPSmrS quf jzpfrnfh uH xku\ tusK;wkYd onfvnf; jzpfcir&yJ csKyfNidr;uke\? k d H d G hf f f okYd w'*Ftm;jzifh uHEihf uH\tusK; b0opf cEmwkYd csKyfNidr;jcif;onf 0dyemjzifNh yD;aom w'*Fea&m" S d f d aywnf;? xkYd aMumifh w'*Fea&m"ukd rsuarSmufyjcif; opdu&,m y#da0"udpvnf; NyD;\/ Iwkdif; Iwkdif; 'ku d f d d w&m;wkYd udk trSetwki;odaom 0dyem orm'd|EiwuG ormouFy paom r*iwYdk onf avmuDr*opm f d f d S hf f aywnf;/ xkYd aMumifh avmuDr*opmukyg;aprI bm0emy#da0" udpvnf;NyD;\/ okdY opmav;yg;wkdYukd d G xkuonftm;avsmpm odjcif;udpudk NyD;apaom 0dyemPfjzifh odjcif;udk t|uxm oroey#da0"[k d f f G qkonf? bk&m;a[mygVdawmf 'kau PH-ponfjzifh a[mawmfronf/ rQjzifh 0dyem orm'd|d r*f orm'd|d d l jzpfyrsm;ukd tusOf;tm;jzifh em;vnfavmufayNyD/ Hk ygVdawmf ormouFyudk aeurouFy tAsmyg'ouFy t0d[omouFy-[l ok;yg;a[mawmfr\/ H l t|uxm xko;yg;wkYd onf aS;tzkYd toD;toD; uGjJ ym;aMumif;? t&d,r*fcP ormouFy udpo;yg;ukd d Hk Hk NyD;apvsuf wyg;wnf;omjzpfaMumif; zGijhf y\/ 0dyemIqvnf; tedp 'ku tew[k od&aomtmkwYdk Eipyf J H S hf umrouFyponfwYdk jzpfcihf rSaomaMumifh 0dyemouFy wyg;wnf;jzifh xko;udpN yD;onf[vnf; G d d Hk l qkoif\/ d h orm0gpm ponfwYdk rdpm0gpmrS MuOfaSmifaomtcg orm0gpmjzpf\? rdpmurErS MuOfaSmifaomtcg ormurE jzpf\? rdpmtmZD0rS MuOfaSmifaomtcg ormtmZD0 jzpf\? okYd aS;tzkYd wyg;csif;om jzpfaMumif;? r*fcP ok;yg;vk;jzpfaMumif; t|uxm jyqkxm;\/ 0dyemIqvnf; tedp ponfjzifh trSetwki; H H d J f d f od&aom tmkEipyf rdpm0gpm ponf jzpfcirSaomaMumifh 0d&wd w&m;uk,rsm; r,SOMf uaomfvnf; rdpm0gpm H S hf G hf d d f ponfrS w'*Ftm;jzifh MuOfaSmifjcif;udp NyD;aomaMumifh udpN yD;aomtm;jzifh orm0gpm ponfwYdkvnf; yg0ifonf [k ,loif\/ xkoYdk ,ygrS orm0gpH bma0wd 0da0uedw-ponfjzifh a[mxm;aom r**bm0emygVd h d l d H F (aumovoH,wf ponf)wkYd w'*F0a0urSyjHk yaom t|uxmpum;\ t"dyg,fudk ,lomayrnf/ k d D orm0g,mrt&mvnf; t|uxm rjzpfb;ao;aom tukovwYdkudk rjzpfap&ef tm;xkwjf cif; ponf l dk f wkYd \ uGjJ ym;aomaMumifh aS;tzkYd uGjJ ym;aMumif;? r*fcP orm0g,mr r*iwyg;wnf;jzifyif udpav;yg;vk;ukd f h H NyD;apaMumif; jyqkxm;\/ 0dyemIqJvnf; 0dyemorm0g,mr wyg;wnf;jzifh xkup av;yg;vk;ukd NyD;ap d d d H Ekionf[k qkoif\/ d f d h ormowdonfum; 0dyemIq um,mEkyemponf toD;toD; uGjJ ym;aMumif; t&d,r*fcPrl J ormowd wyg;wnf;jzifyif owdy|mefupav;yg;vk; NyD;aMumif; t|uxm jyqkxm;\/ t&m jznfpuf h d H d h G zG,f rSday/ ormorm"donfum; aS;tzkYd avmuDpsmef jzpfcuvnf; yXrpsmef 'kw,psmef ponf toD;toD; dk f d uGjJ ym;\? t&d,r*fcPvnf; xkYd twlyif uGjJ ym;\? xkoYkd ujJG ym;ykudk ocFgkayumPft&m 0do'r*f pmyk'f d H k d d eHygwf 798- jyxm;NyD; SavNyD/ d

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ) rSwfcsuf

206

r[mowdy|meokwf tpSaom ygVdawmfwYdkwif ormorm"dudk a0befjy&m psmefav;yg;jzifom a0bef d G h jyawmfr\/ xkygVdutrSD y tcsKdUu ]]psmeform"dudk &rS avmuDormorm"d jzpfonf? ,if;orm"drS 0dyem l d dk dS Iaumif;onf}}[k qkMd u\/ y"meenf; Ou|enf;wkYd tvktm;jzifh psmeform"dudk jy&m ty"me Morutm;jzifh d Oypm-orm"d xkEihf nDrQaom 0dyem cPduorm"drsm; yg0ifonfudk owd ryrdMuaomaMumifh xkoYdkqjdk cif; d S d jzpfonf/ Oypmorm"d cPduorm"dwYdk onf eD0&Puif;jcif;tm;jzifif; 0dwuf 0dpm& yDwd okc {u*wm h psmeft*Fgig;yg;ESihf ,SOjf cif;tm;jzifif; yXrpsmefEihf wlnMD uay\? eD0&Puif;vQif pdw0o'd jzpf\? pdw0o'd h S d k d k jynfpvQif 'd|0o'paom ynm0do'wYdkjzpf&ef jynfpHk vkavmufawmhonfom/ h Hk d d k d k d h H okYd jzpf owdy|mefowtzGihf t|uxmwkYd &d,myxyA orZnyA "mwkreodum&yA ponfwYdkudk k f Oypm&orm"d &apEkiaom Oypm&ur|mef;rsm;[lif; r*fzveAmef aygufa&mufapEkiaom ur|mef;rsm;[lif; d f dk f d d f jyqkxm;Muayonf/ d xkYd jyif t*Fw& queygwf tSir[mupn;a[maom Moumom"d*rokw Ak'gEkwd ponfjzifyif k d f f f h Oypmorm"du& 0dyemIvsuf edAmefudk rsuarSmufyEkiaMumif; jyqkxm;ayonf/ xkMd oumom"d*renf;ukyif dk f d f d d trSD y 0do'r*f pmyk'eygwf 362-'kw,tyk' Oypmorm"donfvnf; 0dyem tusKd;tmedoifudk &apEkif k d d f H d d f d aMumif; jyqkxm;ayonf/ xkYd jyif qtEkwdea'o\ tqk;pmyk'eygwf 166- zka'0rax&fonf bk&m; d d H d f H *kPudk tmkH yvsuf yDwjd zpf xkywudk 0dyemIvsuf &[Em jzpfaMumif;vnf; jyqkxm;onf/ f d D d d jrwfpmbk&m; vufxufawmf umvu jrwfpmbk&m;\ w&m;ukd emaeMuaom &m axmif ponfjzifh G G rsm;pGmaom y&dowfwYdk rm (uvpw) cHusef;aompdwf (rk'pw) El;nHaompdwf (0de0&Ppdw) eD0&P uif;aom S d h k d h D pdwf (O'*pw) wuf<uaompdwf (yoEpw) ,kMH unfaompdwf jzpfaeaomtcg opmav;yg;[laom d d omrkuoua'oemukd jrwfpmbk&m;u a[mawmfr xkw&m;ukd em,if;yif 0dyemPftpOfjzifh r*fzvw&m; H d G l d dk f xl;ukd &Muavonf/ xky&dowfrsm;rSm axmif aomif; rsm;pGmS psmef&onf[um; qk&efrSay? eD0&P d d l d d uif;aom Oypmorm"djzifh 0dyemI r*fzvw&m;xl; &MuaMumif; xifm;\/ dk f S 0do'r*fyif 'd|0o'ea'o pmrsufEm 222-pmyk'eygwf 662- Oypmorm"dEiwuG Spyg;aom k d d d k d d S d f H S hf f ormywfwYdk onf pdw0o'rnfaMumif; jyqkxm;onf/ psmeform"drSaom oku0yuyk*Kd vfrmjzpfaom r*fonf d k d d d d S yXrpsmefEihf ,SOaMumif;ukvnf; ocFgkayumPft&m pmyk'eygwf 798- jyqkxm; onf/ S f d d f H d xkYd jyif orm"doarmZ* bma0wd 0da0uedw-tpSaom ygVdawmf 0dyemorm"donf w'*F0a0u d H d d ukd rSaMumif; t|uxmwkYd jyqkxm;\/ xkorm"doarmZifonf r*it&m ormorm"dr*if yifjzpfonf/ D d d f okYd jzpf Oypmorm"dEihf 0dyemcPdu orm"dwYdkonf yXrpsmefa'oem ty"me Moru enf;tm;jzifh S yg0ifonf[k rSw,&m\/ f l 0do'r*fif; atmufajcrSwcsufif; jycJaom orm'd|tp ormorm"d tqk;Saom r*ipyg; k d f h d H d f S f onf 0dyemIcuf cP avmuDjzpfonf? ,if;0dyem &ifoefjynfp t&d,r*fjzpfaomtcg avmukw&m dk h h Hk r*if jzpfonf/ r*opea'ot&m avmukw&mr*iuom ,ltyf\? okYd aomf 0dyemESihf ruif;aumif;aom d f dk aMumifh 0dyemr*iwYdk uvnf; tajccHtjzpfjzifh ,ltyfonfyif/ xkYd aMumifh oarm[0daem'eD t|uxm f dk atmufyg twki; jyqkxm;ayonf/ d f d {o avmukwa&m t&da,m t|*aum ra*g? a,m o[ avmuda,e ra*e 'kuea&m"*grdeD y#dy'gwd d oc *awm/ {o-qkcaom r*ipyg;onf/ avmukwa&m? avmukw&mjzpfaom/ t|*aum? t*FgSpyg;Saom/ d hJ f S f f d t&da,m ra*g? t&d,r*faywnf;/ a,m? ,if;t&d,r*fonf/ o[ avmuda,e ra*e? avmuD0yem d r*fEiwuG/ 'kuea&m"*grdeD y#dy'gwd oc? 'kuea&m"*grdeD y#dy'g[laom a&wGujf cif;okYd / *awm? a&muf\/ S hf d d

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ) rSwfcsuf

207

rSwfcsuf
1-y#da0"PfuoYdk wBudrom odonfr[kw?f tzefzef xyf jzpfwwfaomaMumifh tEk tEk-tzefzef + hJ f aAma"m-odaom Pfonf tEkaAm"rnf\/ wenf;um; wqifMh um;jcif; tjcif;t&mukd BuHjcif;awGUjrifonfudk Iqifjcif oabmusjcif;rsm;okYd tpOfvuaom+odjcif;onf tEkaAm"rnf\? xktEkaAm"onfyif todPf dk f d aywnf;? xkYd aMumifh tEkaAm"dPf rnf\/ rSef\-xkd tEkaAm"dPfonf rsuarSmuftm;jzifh odonfr[kw?f f wqifMh um;ponf\ tpGr;tm;jzifh BuHqjcif;ukd aSUoGm;y od\/ (#Dum)/ aemufq; 2-0gusjzifh ypu f Hk tm;jzifh odaom0dyemPfudk qkv[ef rSay? xkypu 0dyemPfurl y#da0" xnfoi; ,loif\/ d dk d d dk h G f h

rSwfcsuf
1-edAmefudk rsuarSmufojd rifojzifh 'kuuvnf; yki;jcm; odEiNf yD? ork',onfvnf; uif;oiforQ f dk d f dk h uif;\? t&[wr*fjzifrl tvk;pkuif;\? r*Fonfum; rdroEmefjzpfaomaMumifh jzpfyg;apjcif;udpN yD;\? okYd h H H d G yki;jcm; odjcif; y,fjcif; jzpfyg;apjcif;udprsm; NyD;onfuyif odonf[k qkdonf/ d f G dk 2-kyf emrf 'kuopmw&m;wkYd udk avhvmoifMum; aumif;pGmoabmaygufaeaom olrm xkyemrfw&m; S d k f wkYd udk yk*Kd vfow0g[k xifjrifaom oum,'d|d txiftSm; tpGtNrJ rjzpfay:onfuyif qkwepfaponf[k J dk f qkonf? okYd aomf xkrQjzifh oum,'d|tpGtvrf;um; vk;0ruif;ao;? &Hcg&Hcg jzpfO;rnfyif/ 0dyemPfjzifh d d d J H D 'd|uif;uGmykurl 'd|0o't&m jyvwH/ d H dk d d k d h

rSwfcsuf
1-tud&,'d|[onfrm ukovf yaomfvnf; ukovrjzpf ponfjzifjh zpfaom t,lrm;yif/ 0dyemI d d l S dk dk f S r*opmac: r*fw&m; jzpfyudk Mum;emjcif;ponfjzifh ,kMH unfoabmusaomolrm xkoYdkaom rdpm'd|d uif;uGm Hk S d onf[k qkv\/ d dk 2-&ac: bk&m;ocifonf avmuukd jzpfap\-zefqif;pD&if\-epfap\- kyor; aysmufu,ap\ f d f G f [k &[laom taMumif;ukd ,kMH unfowYdk u qkMd u\/ y"meac: rxifm;aom yuwdrS avmuonf l S xifm;jzpfay:vm\? (ysufcsdewefaomtcg) xkyuwdyif ikyvsuf aysmufu,om;\[k (y"me) yuwd[aom S f d f G f G l taMumif;ukd ,kMH unfowYdku qkMd u\? (owG &Z wr-[laom *kPo;yg;wkYd nrQvsuf rxifm;aom l f Hk D S tckutwefYudk yuwd-[k qkMd u\? yk&oac: twEiaygif;pyfraomtcg ,if;yuwdrS r[m ponf d f d S hf d azmufjyefvsuf 0duwdjzpfvmonf[k qkMd u\? ,if;yuwdonf rxifm;aomaMumifh tAswvnf; rnf\? S wki;wm uefYowfwwfaomaMumifh rm,mvnf;rnf\? rjy|mef;aom r[m ponfwYdkudk jzpfapwwfaomaMumifh d f y"mevnf;rnf\[k xk0g'DwYdk u qkMd uonf/ xuftus,f odvvQif 0do'r*f- jrefrmjyef pwkwwGJ ESm 8 d dk k d if; r[m#Dumed, pwkwwJG ESm 211-if; Munfyg)/ umvu ow0gwkYd udk yvky-jzpfap\? umvu h f ow0gwkYd udk kyor;aysmufu,ap\? umvu tdyaysmfaeolwYdk udk Ek;ap\? umvukd ausmveEic\}}[k f d f G f f d f G f dk f J umv0g'DwYdk u qkMd u\/ ]]ql;\ tzsm; cRefxufjcif;uJoYdk if; oD;oD; ponfwYdk \ vk;0ef;jcif;uJoYdk if; h H h om;aumif iSuf a>r uif;wkYd \ qef;Mu,fjcif;uJoYdkif; olUtvkvdk oabmtm;jzifyifvQif avmuonf jzpfvnf; h d h jzpf\ ysufvnf; ysuf\}}[k obm00g'DwYdk u qkMd u\/ tm'd-ponft&jzifh ]]tPkjrLwkYd rS avmuonf jzpf\}}[k (tPk0g'DwYdk u qkMd u\? ]]tvk;pkonf aS;uyxm;onfh uHtaMumif;aMumifom}}[k ykaAuw a[wk0g'DwYdk u H H h qkMd u\)/ ]]avmuonf NrJ\? rjywfEionfh ud;jzifh oDxm;aom ausmufywjrm;ESihf wl\? avmu wpkH dk f wa,mufrQ yk*Kd vf\ yvkyjf cif;rS}d }[k ed,wd0g'DwYdk u qkMd u\/ ]]tvkdtavsmuf jzpfukef\? tvktavsmuf d epfuef aysmufu,ue\? csrf;om qif;&Jonf tvktavsmufyif jzpfonf/ xkYd aMumifh ow0gtaygif;onf k G f k f d tvktavsmufjzpfjcif;S\}}[k ,'dpm0g'DwYdk u qkMd u\/ if;wkYd udk t"dporkyw0g'DwYdk [lvnf; ac:\/ okdY d d d tpSaom rlrrSeaom taMumif;0g'rsm;ukd (ponft&jzif) odr;,lonf[k rSwtyf\/ (#Dum) d f h f f

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ) rSwfcsuf

208

rSwfcsuf
1-jzpfaom? [laom-yk'wYdk udk azmufjyefpm usifjh cif;ESihf pyfyg/ f G 2-&mr O'u tmVm& &aohponfwYdk uoYdk tlybkif; ed*PwYdk uoYdk avmuxlyum-avmu\ hJ H hJ d txGwf (tonowfbHk 0g-ae0onmbk)if;(ty0*)qif;&Juif;&m(armu)vGwajrmuf&medAmef[k ,ljcif;onf H f ty0**g[rnf\/ tm'd-ponft&jzifh ]]y"me\ rjzpfjcif;onfif; *kPwYdk Eir,SOaom tw\ (yuwdEihf f S hf f S ryl;aygif;yJ) rdrtwomvQif wnfjcif;onfif; zefqif;ol jA[mtwEihf wlaom avmuSonf\tjzpf eD;uyf d h S d onf\tjzpf yl;aygif; a&maESmjcif;onfif; (ty0*armu[k qkaom 0g'wkYd i;f)'d|"reAme0g'wkYd if;}} ( d d aemufq;0g'onf oDvueygVdawmf jA[Zmvokw S\) okYd tpSonfwYdk udk ,ljcif;ukd rSwtyf\/ xyf Hk f f d d f zGijhf yOD;tH-y"me\ rjzpfjcif;[lonfrm r[m t[Hum& ponf\ tjzpfjzifh razmufjyef rajymif;vJjcif; aywnf;? h S okYd r[kwf xifm;ray:jcif;aywnf;/ S ]]yk&oac: twaumif iguwjcm;? yuwd-uwjcm;}}[k yuwdEihf yk&owkYd \ uGjJ ym;jcif;ukd odjcif;jzifh d S d twEihf okc 'ku arm[ (owG&Z wr)wkYd waygif;wnf;,ljcif;ukd epfap-uif;apvQif qkcNhJ yD;aomenf;jzifh S d y"meonf (r[mponf) rjzpfawmhyJ Sowwf? xkoYdk y"me-u r[mponf rjzpfjcif;ukd 0darmu-vGwajrmuf d d f jcif;[k uydv*kP;0ifwYdk u qkMd u\/ *kPwYdk Eir,SO[onfrm Ak'-tod Pf okc 'ku pm-tvkd a'god f f S hf f l S d Gre;jcif; y,w-tm;xkwjf cif; "r-ukokdvf t"r-tukokdvf ocFg&-Pfjzifh yjyifjcif;[laom 9-yg;aom H k f tw\ *kPwYdk Eihf r,SOaom (tw)[l uPm't,loYdk vkuaomyk*Kd vfwYdk u zGiqMdk u\/ oavmuwmf S f d f hf [lonf jA[mESiwaom avmuSonf\ tjzpfwnf;/ eD;uyfonf\tjzpf [lonf xkjd A[m\ teD; jzpfjcif; hf l d wnf;? ylaygif;a&maESmjcif;[lonf xkjd A[mtwEihf waygif;wnf;jzpfjcif;wnf;/ ow0gwkYd \ toD;toD;aom h S twuav;rsm;onf jA[mtwBuD;\ tpdwf tyki;uav;rsm;jzpf xkd jA[mtwBuD;xJoYdk jyef 0ifa&muf h d f h yl;aygif;oGm;vQif qif;&J uif;onf[aom 0g'ukd jyonf)/ (#Dum) l l

rSwfcsuf
1-]]rsufppaom a`EwYdk udk a&mif&apjcif; (uduwwfonfh tmkrsm;ay; cHpm;apjcif;) om;\ d h J f H rsufEmukd jrifjcif; ponfwYdk Eiuif; ty0*ac: qif;&Juif;jcif;-qif;&JrS vGwajrmufjcif;rnfonf rS}d }[k ,l S S hf f xktjcif;t&mjzifh jzpfapjcif;onf umrokcvumEka,m*rnf\/ tpmrpm;jcif; xef;aphjzifnyf qHyifuEwjf cif; d d h dk I tpSaom wy ac: ylyefyifyef;aponftrIudk usifjh cif;jzifif; uk,w;vk;aeaom tavhtusifh EGm;tavhtusifh d h h d f Hk H acG;tavhtusifh ponfwYdk jzifif; rdru,udk ylyefyifyef;apjcif;jzifh vGwajrmufjcif; jzpfonf[, xktjcif; h d dk f f k l d t&mjzifh jzpfapjcif;onf twuvrxrnf\/ (#Dum) #Dum jyxm;aom umrokcvumEka,m*rSm t&m d d edAmefoYdk a&mufaMumif;tusifqi&mukom jyjcif;jzpfonf? rSwyg; umrokcvumEka,m* tusifrS[um; h dk f d d h d l r,ltyf/ pifppfaomfum; umrcsr;omukd om,mcHpm;jcif;[lorQonf umrokcvumEka,m* twGi;0ifonf f d f csnf;omwnf;/ xkYd aMumifyif Oy&dyPmoygVd t&P0db*Fow ]]e umrokcrEk,aO,s [De*raygxkZeuH h k f k H H d te&d,tewo[w}H } ponfjzifh umrokccHpm;rI[orQukd MuOfaSmif&rnfh tE-tzkYd tpGe; t,kww&m;wck H H d l f f tjzpfjzifh a[mawmfrayonf? xkYd jyif 'DCedum,f ygxdu 0*f ygom'duokwf ESm 108- ygPmwdygw l t'dEm'gef rkom0g'wkYd jzifh rdru,udk csrf;omapjcif; (3-yg;)? umr*kPig;yg;wkYd jzifh aysmfyg;cHpm;aejcif; (1) yg;? d dk f f av;yg;aom okcvumEka,m*wkYd rS Ak'omoedu &[ef;awmfrsm; uif;vGwaMumif; a[mxm;ayonf/ okYd jzpf d f ypn;av;yg; ok;aqmifaomtcg ponfwYdk umrokcvumEka,m*rS uif;vGwatmif y#docFg a,medaom pD0&H f H d f y#dao0wd ponft&jzifh qifjcifaomfif; orx0dyemwyg;yg;jzifh ESv;oGi;aomfif; ok;aqmif&m\/ Hk f H

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ) rSwfcsuf

209

rSwfcsuf
1-tm,we 12-yg;wkYd jzpfaom umr-b0-0db0wPSm ok;yg;wkYd \ tpGr;jzifh (12_3vDajrmuf) H f wPSm0dpkdwf 36-yg;wkYd udk odtyf\/ 2-orm'd|race yk'\ wkuuteuf jzpfonf? orm'd|[aom tr;jzifh y"mejzif[aom d k f d f dk f d l h l teufrsm;vnf; &Eki\/ okYd aomf 0Dro'yg'fponfEihf w&m;uk,t&wl jzpf aemufvuf rjy"mef; [lum; d f H d d S d f dk qkoifonf r[kway? okYd jzpf rsuEmtjzpf azmfjyxm;ojzifh azmfjyrxm;aom t&wl trnfuJG w&m;wkYd onf d h f f S vnf; twGi;0ifMuonf[aom teufum; roifz,f rSay/ f l h G d

rSwfcsuf
1-pdworm"d-yk'\ teufjzpfonf/ ,if; yk'jf zifh pdw'yg'fuqaMumif;#Dum zGijhf yxm;\/ pdwH ynO f d d dk dk bm0,H-[laom ygVd pdw-jzifh orm"dudk jyouJoYdk pdw'yg'fjzifvnf; orm"dudk jyonf[k xk#umyif H h d d h d D jyqk\/ d

rSwfcsuf
1-orP-udavomNidr;ol t&d,m &[ef;+Ps-jzpfaMumif;=omrn-udavomNidr;ol jzpfaMumif; r*f f f 4-yg;? ,if; r*f 4-yg;\ tusK;jzpfaomaMumifh omrnzv-omrnzkv[k qkonf/ d d f d

rSwfcsuf
1-Oyg'geuEm ig;yg;xJ wPSm yg0ifaeaomaMumifif; xkwPSmonf ork',opm jzpfaomaMumifh h d if; wPSmukd MuOfy,f Oyg'geuEmwkYd udk ,l&efjyonf/ 2-ork', ponfwYdk (,SOyrm) wPSmrS <uif;aom udavom ponfwYdkonf (ponft& <uif;aom f Hk S tukovf avmuDuovf rlvok;yg; avmuDuovf w&m;rsm;ukd ,ltyf\) trGef tp taMumif; teufoabm dk k dk H k dk aMumifh (tbd"rm 0dbif;ygVdEitnD) ork', rnf\? 0do'r*fonf okwe\ tzGi[k ,l (okwef a'oem S hf k d f hf t&tm;jzif) t&d, opmum; rrnf? eda&m"onf t&d,opm rnf\? ork', rrnf/ <uif;aom t&d,opm 2h yg;onf rdrtusKd;tm; aus;Zl;yaom teufoabmaMumifh ork', rnfonf jzpfEi\? okYd aomf tMuifork',ukd d dk f y,f&ef jrwfpmbk&m;xH tusijhf rwfudk usio;tyf\ xky[mwA tjzpfjzifum; ork', rrnfay/ cyfor;aom G hf Hk d h d f tjcif;t&mtm;jzifrl wPSmonf ork',vnf; rnf\ t&d,opmvnf; rnf\/ r*fEi,Oaom w&m;wkYd onf h S hf S f if; omrnzkvwYdk onfif; tMuif ork',ukd y,f&ef bk&m;xH tusifjh rwfudk usifo;tyf\ xky[mwA tjzpf d f h Hk d tm;jzifh ork',vnf; rrnf t&d,opmvnf; rrnf/ ocFg&wkYd \ csKyfjcif;onfif; eda&m"ormywfonfif; eda&m"um;rnf t&d,opmum; rrnf/ ork',onf t&d,opm rnf\ eda&m"um; rrnf/ <uif;aom t&d, opm 2-yg;onf bif[aom cP eda&mSjd cif;aMumifh eda&m"rnfonf jzpfEi\? okYd aomf tMuif eda&m"ukd l dk f rsufarSmufy&ef bk&m;xH tusifjh rwfudk usifo;tyf\ xkopdumwA tjzpftm;jzifh eda&m" rrnfay/ h Hk d cyfor;aom tjcif;t&mtm;jzifrum; tocFw"mwfonf eda&m"vnf; rnf\ t&d,opmvnf; rnf\/ d f h l <uif;aom (r*fEi,Oaom w&m;ponfudk jyqkaom) pum;onf qkcNhJ yD;aom enf;twki;yif/ t&d,r*frS S hf S f d d d f wyg;ukeaom r*iwYdk onf r*um; rnf\/ t&d,opmum; rrnf/ eda&m"onf t&d,opm rnf\? r*um; f f rrnf/ <uif;aom opm 2-yg;onf b0okYd a&mufaponfh tusijhf zpfaomaMumifh r*rnfonf jzpfEi\? okYd aomf dk f tMuif r*fudk jzpfyg;ap&ef bk&m;xH tusifjh rwfudk usifo;tyf\? xkbma0wAtjzpftm;jzifh r*rrnfay/ G h Hk d cyfor;aom tjcif;t&mtm;jzifrum; eda&m"*grdeD y#dy'gonf r*vnf;rnf\? t&d,opm vnf;rnf\/ d f h l <uif;aompum;onf qkcNhJ yD;aom enf;twki;yif/ (#Dum) d d f

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ) rSwfcsuf

210

rSwfcsuf
1-0do'r*f oEpyfy'udk xkw cGjJ yonf? jrefrmjyef rlvuyif cGjJ yefcNhJ yD; jzpfaomaMumifh t&m k d d k f f vk&if;ukomjyonf/ d d

rSwfcsuf
1-yjcif;rQom Sonf[aompum;ukd ork',opmuk&nf qk\/ wenf;um; 'kuEihf ork',opmukd d l d d S 0dygu0#fEihf ur0#fjzifh a&wGujf cif;aMumifh yol\ 'kuopmtjzpfudk qk\/ rSef\-yjcif; ud&,monf S d d ytyfonfh trIjzpfjim;aomfvnf; yolruif;\? oufoufrr\ taMumif;wdYk aMumifh ,if;ud&,monf S d d d jzpfvwfaomf 'ku[qtyfaom kyemrfw&m;tpOf ud&,m-trIudk yonf[aom a0g[m&rQjzpfonf/ Nidr;ol k dk f d l f oGm;olwYdk vnf; enf;yif/ (#Dum)

rSwfcsuf
1-ork', 'ku\rSjd cif;aMumif[onfum; wzef b0opfudk jzpfapwwfaom wPSm (jzpfcu) wzef h l dk f b0opf\ rSd (ao;)jcif;aMumifh ([k qkv\)/ wenf;um; yuwd0g'DwYdk \ (yuwdrS azmufjyefvmaom r[m d dk t[Hum&paom) 0dum&wkYd onf azmufjyefonfrS aS;tzkYd (0g-razmufjyefao;rDu) (r[m t[Hum& ponfjzifh rxifm;ao;yJ) jrKyfu,uevsuf (owG &Z wr[laom *kPo;yg;wkYd \ nDrQonfh tckutwefY[k qktyfaom) S G f k f f Hk d f d yuwdtjzpfjzifomvQif wnfueouJoYdk twl ork',ESihf ,SOaom 'kuonfaomfvnf; ork',tjzpfjzifh h k f h f wnfonfr[kw/ (#Dum) yuwd0g'DwYdk u yk&oESiaygif;pyfraomtcg yuwdrS r[mponfwYdk xifm;jzpfvm f d hf d S Muonf? xkoYdk razmufjyefao;rDu r[mponfwYdkonf yuwdxrmyif jrKyfu,vsuMdS uonf[k ,lMu\/ d J S G f f xkyuwd jrKyfu,aeMuaom r[mponfwYdkuoYdk 'kuonfum; ork', jrKyfu,vsuf Sconfr[kw[k d G f hJ G f d hJ f qkv\/ d dk

rSwfcsuf
1-yuwd0g'DwYdk u yuwdrm yk&oESihf wGpyfraomtcg azmufjyef jzpfyg;rnfh r[m t[Hum& wrw S d J d G ig;yg; a`E 11-yg; bkwig;yg;wkYd EiwuG wnf if;r[m ponfjzpfyg;rnfh uk,0efrsKd;ukd aqmifaeouJoYdk f S hf dS G d f h Sonf[k qkMd u\/ xkuoYdk ork',jzpfyg;rnfh 'kuu,0efrsKd;Sonfr[kw?f r*vnf; eda&m" uk,0efrsKd; d d hJ G dk f d d f Sonf r[kw[k qkv\/ d f d dk 2-a[wkzvH-\ teufjzpf taMumif;\tusKd;-[k jyefonf? tusKd;onf}[laom rQom vk&if;jzpf d onf/

rSwfcsuf
1-y0wdbm0awm-\ ed, teufjzpfonf/ rjywfjzpfaeaomtusKd; kyemrftpOfudk y0wd[k qkonf/ f d xkYd aMumifh rjywfjzpfaeonfh kyemrftpOf\ tjzpftm;jzif[k jyefvQifom ay:vGi&m\/ f h f 2-y0wubm0awm\ ed,teuf jzpfonf/ rjywfjzpfapwwfonf\ tjzpftm;jzif[k jyefvQifom h ay:vGi&m\/ f

0dok'dr*fjrefrmjyef(wwd,wGJ) rSwfcsuf

211

rSwfcsuf
1-orxESihf 0dyem tjym;tm;jzifh [l&m orm'd|Eihf ormouFywYdkonf 0dyemaywnf;? usef d S ig;yg;wkYd onf orx aywnf;[k q&mwkYd qkMd u\/ rSef\? oDvonfvnf; orxtm; aus;Zl;yaomaMumifh if;ukvnf; orxjzifh odr;,lonf? um; xkq&mwkYd \ tvkaywnf;/ wenf;tm;jzifrl orx,mOfjzifh &aom d f d d h r*fudk orx[k 0dyem,mOf oufoufjzif&aom r*fudk 0dyem[k vmcJ&mtaMumif; tvktm;jzifh xktjym;ukd h h d d qkonf[k rSwtyf\/ (#Dum) d f

rSwfcsuf
1-p acgufouJoYdk [lonfum; ]]rNrJ rNrJ}} okYd ponfjzifh ynm\ udpEiwaom udpj zifh h S hf l xuf0ef;usifrS acgufouJoYdk if; (tm-ukd xuf0ef;usif teufzionf? okYd aomf pmyk'eygwf 71-0dwuf\ h G hf d f H tzGium; tm'dawm-[k zGic\/ xktzGit& txuf jyefxm;onf) ]]tedpH c,a|e-ukejf cif;oabmaMumifh hf hf hJ d hf rNrJ 'kuH b,a|e-aMumufz,oabmaMumifh qif;&J}} okYd ponfjzifh vSn ay;ouJoYdk if; (tm'g, OD[wm) G f hf h d G ,l -BuH (0dok'dr*f tm'g,m'g,-[k S txufygtwki; jyefonf) ay;tyfonfuomvQif ynmonf d d f dk xk;xGi; od\? orm'd|Eihf ormouFywYdkonf ydiwyif jzpfMuaomfvnf; aus;Zl;yaom ypn;tjzpfjzifh d f d S f l f ormouFy-u aS;usouJoYdk jyxm;onf/ (#Dum) h 2-oZmwdawm [lonfum; ]]'kau PH}} ponfwYdk wlaom ynmZmwftm;jzif/ ud&,awm-[l&m h d ynm (udp)ESiwaom udpudk ud&,m[k qkonf/ aS;orm"d t&mrlum; orm"dtm; aus;Zl;yaom if; hf l d d tm;avsmfaom udpudk (ud&,m[k qkconf)/ onfum; ud&,m 2-yg;wkYd txl;aywnf;/ (#Dum) d d hJ d

rSwfcsuf
1-ow"mwf\ teufjzpfonf/ owy'D-uif;ajcrsm;? owawaZma&mifjcnfwefc; t&mrursm;pGmSaom dk d ae? o[&Ho-a&mifjcnf taxmifru rsm;pGmSaom ae? okYd ponfwYdk uJoYdk owo'gukd taeuocFsm D d h a[m trsm;a[m[k ,l&m\/ 2-aum#d,m [lonfum; jrm;\tpGe; om;NrD;zsm;jzif/ aum#[onfum; om;NrD;\yifvQif tpGe;uk/ f h l f d (#Dum) tvkd jrm;\tzsm; om;NrD;tpdwuwyf xkjd zifh om;NrD; tpdwwck\ xdyzsm;ukd rSeatmif ypfonfudk f dk f f f ,l&m\/ rsm;pGmaom om;NrD;rQipnf;ukd cg;v,f jzwfNyD;vQif xkjd zwf&m om;NrD;rQiwYdk\ xdycsif;wnfatmif f f f h yvky&ef cJ,Of;onfuvnf; ,loifouJoYdk S\/ f dk h h d

rSwfcsuf
1-'kuEihf ork',wkYd onf ow0gwkYd \ oEmef xifm;jzpfaeMuaomaMumifh omreftaetm;jzifh S S xifm;uke\? okYd aomf qif;&J[if; qif;&J jzpfyg;aMumif;[lif; [kwwi;rSepm od&efum; cJ,Of;\? S f l G f dk f f G xkYd aMumifh eufeonf[k qkonf/ J d 2-eda&m"ESihf r*opmwkYd onfum; olwYdk\ obm0twki;yif eufeue\/ xkYd aMumifh ,if;wkYd udk d f J k f ouf0efEicJ odEiconf[k qkonf/ dk f dk f J d 3-edAmefuvnf; r*fjzifh &tyfaomaMumifh ,if;r*f\ tusKd;[k nTejf ytyf\? xkYd aMumifh ]]tusKd;[k nTejf y dk tyfaom tm;jzif}h }[k qkonf/ ]]'kuea&m" PH twy#dord'g}} [lonfEihf tnDyif/ (#Dum) d d S

You might also like