XOS MANUEL

BEIRAS
Poltico y Economista

Neste momento necesaria a implicacin

reconduce a poltica galega despois da escisin do BNG.

O que estou a facer o que realmente fixen ao longo de case toda a mia vida. A referencia que hai de min, a imaxe, o estereotipo do poltico de parlamento, do candidato presidencia, de quen tirou electoralmente do Bloque para arriba, de quen chegou a ser alternativa de goberno... Pero, si eu calculo, que empecei a traballar en poltica aos dezaseis anos, cando se formaban os primeiros grupos de mozos e mozas nacionalistas no mbito da Universidade de Santiago nos anos 50, que logo participei na fundacin do PSG no ano 1963, na clandestinidade, e que logo me reincorporei vida poltica participando na fundacin do Bloque Nacionalista Galego no 1982, baixo mnimos, nas primeiras eleccins s que eu asistn,

ostede respetado pola sa traxectoria, formacin

fun o nico deputado do Bloque... en realidade, eu estiven mis na infantera que no estado maior. Entn, a etapa actual en que consiste?, en que cando se empezou a deteriorar internamente o BNG, todo un proceso do que non me gusta falar, eso xa pasado, e porque xa estou fra. Estiven intentando persuadir de que haba que recuperar a confianza interna, rexenerar a convivencia, recuperar o proxecto estratxico do nacionalismo, xurdiu unha alternativa na asamblea do 2006 que foi aquela das listas abertas, onde por sorpresa para moitos tivemos unha porcentaxe moi elevada de votos, de a naceu o que foi o Encontro Irmandio, e finalmente dende o ano pasado, no Encontro, decidimos facer un ltimo intento para esa rexeneracin, e esa foi a lia que seguimos na ltima asamblea do bloque na que participamos, e despois dese esforzo por demostrar que nos podamos entender anda entre sectores diferentes... non chegamos ao punto desexable, e a rematou un proceso, que se botas as contas... o periodo que eu estiven realmente na poltica institucional con posibilidades de entrar

e criterio. Tamn consciente do carisma do que

dispn entre as xentes de varias xeracins. Estes das

novidade pola creacin dunha nova iniciativa que

Por Mariel Norat

FOTOS: Esther Taboada

a formar goberno co BNG, en coalicin ou como fose, ou incluso o momento de poder chegar se cadra a presidente da Xunta, non chega nin a dez anos. E se estamos no 2012 e empecei coa fundacin do PSG en 1963, van case cincuenta anos. A cuestin que ao rematar esa asamblea non que se producise unha escisin, e que nos plantexamos a necesidade de rexeneracin, e como iso non sau para diante, acordamos sar do BNG, polo menos a xente do Encontro, para intentar colaborar na construcin dunha nova alternativa diferente, no sentido dun deseo moito mis democrtico, moito mis aberto e realmente asambleario, e eso no que estamos. Se non fora por ese labor eu non estara agora na poltica. Poderiamos velo por fin en San Caetano? Por San Caetano, si, poderaseme ver algunha vez, pero de visita. Como presidente, que va! Eso xa pasou. O tempo cando era candidato presidencia rematou, ese periodo acabou, esto un eplogo. O meu ciclo poltico est acabado. Hai que saber cando remata un ciclo poltico. o mesmo na cuestin da que ti falas, da presidencia da Xunta, recordarei que no ano 2003 dei un paso atrs e cedn o paso na candidatura presidencia, o que pasa que pensaba que se desdoblara nas funcins de candidato a presidencia e portavoz nacional e que eu seguira de portavoz nacional... pero cando das unha man igual che collen as das. Entn... xa dei ese paso atrs. O feito de contar con un prestixio e credibilidade capaz de congregar a distintos sectores sociais que se interesan polas iniciativas que vostede promove poderosa, pero, por outra banda, quen podera representar este proxecto que est en marcha?

de labor. E logo, segunda cousa moi importante, a xente do comn ve a poltica primordialmente a travs da poltica institucional, de figuras, persoas que desempean papeles de liderado ou que estn na cabeza de organizacins etc., e entn cando hai un novo proxecto a xente do comn est pensando se vencer nas eleccins, e se a persoa ou persoas mis coecidas que teen maior credibilidade e que estn ao fronte de ese proxecto, que son os que comunican ese proxecto, chegan arriba, loxico. Pero a mia visin mis simple que eso, a min o que me importa que a xente se implique, e mis nesta situacin. A poltica est podre por arriba, o rxime poltico actual nacido na transicin est en periodo de descomposicin, a Unin Europea o mesmo polo tipo de construcin que se fixo, moi sesgada, por esa aposta de unin monetaria, mis que nada... polo que todos os das estamos vendo, non? En xeral, non s aqu en Galicia, non s no estado espaol, senn en Europa no seu conxunto, por non ir a outras latitudes, hai unha perda de credibilidade na poltica. Estou convencido de que nesta fase o nico que pode cambiar as cousas que haxa continxentes cidadns cada vez mis amplos que se impliquen dalgunha maneira, que se ilusionen, que participen. Non cuestin de que toda a xente que milite ao estilo convencional formando parte dunha clula ou dun grupo e de estar de reunins todos os das, non, senn dunha implicacin, que haxa un movemento social cun norte poltico. Intersame esto mis que unha nova organizacin poltica ou novo partido que se constra por arriba, porque ser vctima dunha dinmica perversa que arrastran as institucins polticas distancindoas dos cidadns, e onde a xente non se sente representada dentro desas institucins. A soberana popular establecida na constitucin, como pode ser a espaola, est trucada, porque os gobernos teen que facer o que lles mandan mediante chantaxes. o que se chama plutocracia, nos grandes mercados financeiros e redes especuladoras a nivel mundial. E polo tanto, os representantes polticos representan iso, como pasou no caso do PP, Mariano Rajoy, el seor de los hilillos como o recordo eu sempre (Prestige) al mostrou a sa capacidade de xestin. E outros polticos, anda que non representen iso, son incapaces de facerlles fronte. O nico que lles pode facer fronte unha sintona moi grande cunha base de implicacin de movemento popular, iso moi importante, e a iso o que estou tentando contribur eu.

deixa claro que non quere entrar de novo na poltica institucional, En primeiro lugar, eu aportei indubidablemente ao ascenso do BNG, especialmente en canto credibilidade na sociedade, aln incluso mis al, moito mis al do propio ascenso electoral, porque o Bloque convirteuse nunha referencia para xente que votaba outra cousa como PSG / PSOE ou o propio PP. Anda as, os procesos son colectivos, o que pasa que hai persoas que por unha serie de razns, de caractersticas persoais, circunstancias e polas propias dinmicas poden desempear ou desempean roles individuais que contriben a eses procesos e que incluso son referentes dun proxecto, referentes individualizados, pero eu non creo nos mesianismos, nin moito menos nos caudillismos. Eu non creo que os problemas polticos serios os resolvan persoas. As persoas que teen en determinadas situacins poderes de decisin e que os exerzan adecuadamente se teen a coraxe de cumplir o contrato de fideicomiso contrado cos electores anda que sexa difcil, entn si, son contribucins importantes, pero se non hai un movemento cvico e social debaixo de eso, de esa especie de pedestal ou de esa plataforma entn as cousas non duran, por eso no que eu estou un proceso colectivo, por eso non me interesa outro tipo

O tempo cando era candidato presidencia rematou, esto un eplogo

O movemento 15M Eso como un volcn, eso magma, a lava ten que cristalizar e produce rochas e demais, o que quero dicir que un proceso magmtico non pode producirse nunha cousa artellada, estruturada por dentro en cuestin de das, nin de meses, nin dun ano, son procesos sociais lentos. Por exemplo unha revolucin, esa revolucin non comezou cando se produce, no caso Sovitico foron das, en 1917, a que culminou, pero en 1905 houbo a revolucin frustrada, esmagada, onde a garda dos zares disparou contra os paisanos que estaban al pedindo pan. Ben, ese foi o proceso de xestacin, e logo reventa nun momento determinado. E xa non digamos cando son cambios que non son propiamente revolucins, eses cambios prodcense por un proceso acumulativo. E son cambios rotundos cando ese proceso acumulativo na sociedade chegou a un punto de masa crtica acumulada suficiente. Se esto se proxecta nas insitucins polticas, esto fara que se tomen decisins que supoan cambios moi fortes. Se non hai esa masa crtica acumulada, entn, normalmente non dura... como cando se fala da Repblica... eu sempre fun republicano, naturalmente, pero eu sempre digo que, antes de ser un rxime poltico, unha cultura, unha das razns polas que a Repblica Espaola non durou, aparte de porque naceu nunha coxuntura histrica fastidiada, (gran depresin, ascensos dos fascismos, etc.) en realidade, cando houbo un ensaio repblicano?... A revolucin francesa foi en 1789, e antes de 1931 no mbito espaol, que houbera? A revolucin do 1868, a repblica federal que durou un ano, pero non haba unha cultura republicana, s haba un sector da cidadana que tia cultura republicana, o que quere dicir que, polo tanto, ten que haber a impregnacin dunha maneira de entender a participacin cidad na poltica, o control por parte dos cidadadns dos representantes polticos, etc. un combate social, hoxe mis certo ca nunca o que estou a dicir, esa a mia visin. Agora o que fai falla un movemento que tea das caractersticas; un proxecto de alternativa poltica que tea como base unha organizacin de movemento cvico, e un proceso asambleario, de a a prxima asamblea do 14 de xullo, que o resultado dese enfoque, e pon de manifesto que a xente non pasota. Comezouse a suscitar a formacin de grupos que se constituiran en asambleas abertas a mediados do mes de marzo, a finais de maio haba mis de cuarenta e tres, en localidades, en comarcas etc., e tomaron a decisin elas mesmas de designar representantes para xuntarense e montaren unha coordinadora, e nacera como unha constelacin de asambleas!, e moi rpido o proceso, en tres meses. Esto o que fai falta en primeiro lugar. En segundo lugar, ese movemento social ten que ensinar unha alternativa que nos contidos sexa a resposta s necesidades, aos intereseses e aos problemas que ten a maiora social. Porque estase gobernando esmagando, estase gobernando en contra da maiora social; dos obreiros dos distintos sectores, en contra da Galiza marieira. O campesiado est en proceso de extincin. Pero que logo tes s traballadores dos servizos pblicos, o comercio que est pechando todos os das, os pequenos empresarios que che din que son esclavos dos bancos porque non lle renovan as plizas, e todo porque hai unha plutocracia e unha oligarqua de poder econmico e social que ten unha capacidade de poder moi grande. Hoxe unha alternativa debe ter en conta a gran maiora social e a sa diversade. E logo, a recuperacin do centro de gravidade da poltica no propio pas.

En Galiza, incluso unha sea de identidade colectiva como o idioma, esta brigada de demolicin, como lle chamo eu Xunta de Galicia , o nico caso que eu coezo en todo o mundo dun goberno que monta unha campaa de analfabetizacin no propio idioma, pois ben, son cousas que hai que recuperar coa conciencia de que somos un pobo soberano, e temos dereito a exercer esa soberana nacional, o que non significa necesariamente un estado independente. E sobre eses eixes son sobre os que hai que catapultar unha alternativa poltica. E a nivel de Europa algo polo estilo, acabo de ver a reproducin nunha pxina dixital dun artigo do corresponsal da Vangarda en Berln, no que di que, a ver se dunha vez en Europa, os cidadns se rebelan. Hai que ser conscientes de que estamos nun periodo de cambio histrico. Hai que facer un traballo didctico de implicacin moi firme, e que se se chega ao poder, e nos asedian os poderes fticos que poidamos decir os cidadns que apoien, que se movilicen, e que sexa unha forza que lle corte o paso aos poderes reaccionarios. Convencida de que necesaria a implicacin dos cidadns no

esforzo por acadar unha sociedade mis xusta, e de que para eso moi presente que o ideal sera que non fixera falta ningun para

temos que conquistar o poder de decisin para o pobo, e tendo liderar o proxecto de xeito institucional... pero, no caso de que esa funcin sen traizoar eses ideais de loita?

fora necesario, hai algun que puidera asumir nestes momentos Hai moitos lderes ocultos. Eu coezo moitos homes e mulleres entre 30 e 45 anos que son lderes moi bos, e non son coecidos, pero estn a. Na actualidade temos unha casta poltica que se reproduce a si mesma. Esto empezou tamn a pasar no BNG hai dez anos, todos os que son discrepantes non son de fiar, e como non son de fiar, hai que encapsulalos nun gueto ou facerlles a vida imposible para que se cansen e se marchen. Hai que facer aflorar todo iso; se hai xentes que teen un patrimonio de credibilidade, de referente, a obriga que un ten propulsalo para que constitan un colectivo de homes e mulleres que formen equipas de lderes, e que, ademis, sexan relevos. Con referencia o que ti dicas de que ao cabo dun tempo volvemos ao mesmo, e os representantes elexidos acaban no compincheo nos compromisos podres, eso depende en gran medida do deseo da nova organizacin. Nos sistemas asamblearios non falamos de que os rganos de direccin diseen as medidas a tomar, senn que son as asambleas onde se decide e se pulen esas medidas para pasalas aos rganos de direccin para ser asumidas. En canto o sistema de control dos cargos electos dentro da propia organizacin, si se establece que sexan revocables con unha maiora cualificada, eso queda solucionado, incluso revocables se saen elixidos deputados ou deputadas e non funcionan. Esto un deseo novo, que non un aparato novo. Un aparato novo pode levar dentro o vello deseo e polo tanto co xerme dentro da propia evolucin perversa. Estamos nuns momentos de descomposicin dos rximes

Un proxecto de alternativa poltica, de a a prxima asamblea do 14 de xullo

democrticos, eu levo anos a dicilo, porque participei dende o principio en todo o proceso dos movementos sociais, en foros sociais mundiais, continentais, etc., e o que perciba perfectamente era que a xente

mis activa que participaba xa daquela, hai doce anos, non cra na poltica, non cra nos partidos. Pero todos, nos seus eidos profesionais e na sa vida persoal facan poltica no seo da sociedade, anda que non estean no parlamento, ou nun concello. Pero de a saron os cambios de rxime e lias polticas dos pases como pode ser Ecuador, Bolivia, Uruguay. Eu coezo moi ben o proceso de xestacin do Frente Amplo. Amigos meus, da mia idade que emigraron aos dezaoito anos a Uruguay e que se integraron totalmente, participaron na xestacin do Frente Amplo, anda baixo a ditadura dos militares, e todo funcionaba en base a comits e asambleas de barrio, as como se foi formando a cousa. Un proceso que bebeu moito, colleu forza e inspirouse na forma de entender o traballo social a travs da accin poltica e os movementos sociais. E hoxe resulta que, mentras Europa est camio de converterse no terceiro mundo, boa parte de latinoamrica vai camio de converterse no primero mundo, pero con modelos distintos. Que explicacin se lle pode dar a que haxa xente que se presenta a poltica como oficio? Eso debido a un rxime poltico que se montou por arriba. Os que temos idade e que estivemos activos fronte o franquismo, e os que son mis novos ca min, e que nos anos 70 anda sendo mozos ou adolescentes, homes ou mulleres, e que paticipamos diso, e que temos a memoria do que foi todo o proceso de movilizacin crecente, de bla de neve, sobre todo dende o 69 - 70 deica os 77, a ruptura democrtica, os documentos que se elaboraban, as formacins polticas e sindicais que estaban na clandestinidade co fin de botar abaixo o franquismo, todo eso, o final foi sustituido por un compincheo por arriba. Fundamentalmente entre a Internacional Social Demcrata dirixida pola SPD alemana, a Internacional Democristiana e o Departamento de Estado dos EEUU que cociaron a transicin, a reforma poltica, e non houbo ruptura democrtica. Eran moitos os que estaban e traballaron nesa loita en contra do franquismo, pero moi poucos deles estaban nas novas institucins polticas cando o proceso culminou, nace as... o travestismo poltico. Toda a rede clientelar do caciquismo durante o franquismo divideuse en das partes; os mis carcas AP (Alianza Popular), e os outros, UCD (Unin Centro Democrtico) e todos estes forman os cadros polticos da transicin e despois da transicin deste pas, eso foi o que deu lugar a que houbera un exministro do rxime franquista que chegara a presidente da Xunta de Galicia,

que D. Manuel Franga Iribarne, bueno, pois que hai que ir a orixe de por que suceden as cousas. Non que este pas sexa peor, non que esta sociedade sexa peor, non que a xente sexa mis tosca ou inculta, non, porque no ano 1936 cando se prebiscitou o estatuto de Galiza os labregos foron en masa a votar a favor do Estatuto, e foran foreiros ata 1926 que foi a redencin de foros!, anda que despois veu Atila, coa rebarbadora, e todo fra. Que pasou cos mestres?, ou que pasou con lderes ou simplemente con xente que igual s participara nunha mesa electoral do Frente Popular? A xente do comn non era reaccionaria Galicia de dereitas un conto chino. Aqu o 'maquis' durou ata os anos 50, o Piloto, o ltimo fuxido, matrono no salto de Belesar (na Ribeira de Chantada) ano 63. Como se entende que o maquis pudiera durar aqu mis que no resto do estado se os paisanos foran reacionarios e se dedicaran a denunciar. O libro que acaba de sacar Aurora Marco sobre as mulleres galegas que estiveron comprometidas coa guerrilla ou apoiando os maquis un libro escalofriante pero marabilloso... e ah est, con fotos e todo, por tanto, este non un pas de dereitas, o que pasa e que o que mal nace, mal vive. E agora, estamos vivindo unha fase da segunda restauracin Borbnica que anloga da primeira a finais dos anos 20. Somos competitivos? En Grecia, empresas moi competitivas estn pechando, sabes por que? Industrias exportadoras, un economista grego, Yanis Varoufakis, de moito prestixio intelectual explicbao moi ben, empresas exportadoras de productos de calidade que teen mercado en todo o mundo, ah!, pero resulta que non poden financiar as suas operacins de comercio exterior porque Europa e os poderes financieiros non lles aceptan os avales dados polos bancos gregos. s unha mostra. Non un problema de competitividade. Como, por caso, cando se deca que a gandera galega non era competitiva, ostras! tan competitiva era que lles tiveron que poer as cuotas de leite para parala. Porque unha economa paisana, pero que ten unha gran capacidade de resistencia porque non funciona coa lxica do lucro e o clculo de beneficios e costes salariais, como nas empresas mercants. O da competivividade unha leria manipulada polo 'pensamento' econmico do sistema. A cuestin est na eficiencia, que en boa lxica debera traducirse en 'competitividade', mais na realidade non as...