Professional Documents
Culture Documents
BAB III
PERHITUNGAN DIMENSI SALURAN
3.1 Perhitungan Debit Saluran
Data perencanaan:
: 1800 ha
: 1,50 lt/det/ha
: 0,65
( NFR x A )
ef
Dimana :
Q
ef
total
= 4.156 liter/dt
= 4,156 m3/dt
19
Tugas
Sistem dan Bangunan Irigasi
Saluran
S
S
S
S
S
S
S
S
S
S
S
S
S
S
S
S
S
S
S
III Vak.I
III Vak.I
III Vak.I
III Vak.I
III Vak.I
III Vak.I
III Vak.I
III Vak.I
III Vak.I
III Vak.I
III Vak.I
III Vak.I
III Vak.I
II Bls-1
II Bls-2
II Ba-1
I Bls-3
I Bls-2
I Bls-1
Bls-1 kanan
Bls-2 tengah
Bls-3 kiri
Bls-4 kanan
Bls-5 kiri
Ba-1 kanan
Ba-2 kanan
Ba-3 kiri
Ba-4 kiri
Su-1 kanan
Su-2 kanan
Su-3 kiri
Su-4 kanan
Luas Pengaliran
(ha)
150
150
150
60
90
150
150
150
150
150
150
150
150
450
150
600
1200
1350
1800
(l/dt/ha)
1.50
1.50
1.50
1.50
1.50
1.50
1.50
1.50
1.50
1.50
1.50
1.50
1.50
1.50
1.50
1.50
1.50
1.50
1.50
Efisiensi Irigasi
Debit Rencana
0.825
0.825
0.825
0.825
0.825
0.825
0.825
0.825
0.825
0.825
0.825
0.825
0.825
0.722
0.722
0.722
0.650
0.650
0.650
m3/dt
0.273
0.273
0.273
0.109
0.164
0.273
0.273
0.273
0.273
0.273
0.273
0.273
0.273
0.935
0.312
1.247
2.771
3.117
4.156
20
Tugas
Sistem dan Bangunan Irigasi
3.2 Perhitungan Dimensi Saluran Pembawa
Perencanaan dimensi saluran menggunakan rumus Strickler
dengan pedoman dari Tabel De Vos. Rumus yang dipakai:
w
1
h
m
b
Q =v A
v = K R 2 / 3 I 1/ 2
A
R=
P
A = (b+mh)h
P = b+2h m 2 +1
Adapun contoh perhitungan untuk saluran SI 1 adalah sebagai
berikut:
Q = 4,156 m3/dt
Dari tabel De Vos diperkirakan nilai kecepatan aliran sebesar
v = 0,65 m/dt
Q
4,156
A = v = 0,65 = 6,394 m2
Dari tabel De Vos juga diperoleh nilai b/h dan m, yaitu:
b
= 3 b = 3h
h
Nilai m = 1,5
A = ( b + m h ) h = (3h +1,5h) h = 4,5h2
A
A= 4,5 h2 h = 4,5
maka, h =
A
=
4,5
6,394
4,5
= 1,19 m
b = 3h = 3 x 1,19 m = 3,58 m
Untuk mempermudah pelaksanaan di lapangan, direncanakan:
brencana = 3,60 m ;
Patmasari A (3106 100 031)
Yuwanita Tri
(3106 100 037)
21
Tugas
Sistem dan Bangunan Irigasi
maka,
hrencana =
brencana
3,60
=
= 1,20 m
3
3
1,5 2 +1 )
= 7,93 m
A rencana
6,48
=
= 0,817 m
P
7,93
Q
Arencana
v rencana = K R
2/3
4,156
= 0,641 m/dt
6,48
1/ 2
I rencana
= rencana
2/3
K R
I rencana
0,641
=
= 0,000336m
2/3
40 0,817
h
0,5
=
= 0.000167
L
3000
22
Tugas
Sistem dan Bangunan Irigasi
Tabel Perhitungan Dimensi Saluran
Tersier
Tersier
Tersier
Tersier
Tersier
Tersier
Tersier
Tersier
Tersier
Tersier
Tersier
Tersier
Tersier
Debit
m3/dt
0.273
0.273
0.273
0.109
0.164
0.273
0.273
0.273
0.273
0.273
0.273
0.273
0.273
Sekunder
Sekunder
Sekunder
Primer
Primer
Primer
0.935
0.312
1.247
2.771
3.117
4.156
Saluran
Jenis
A rencana
m2
0.845
P
m
2.488
R
m
0.340
V rencana
m/dt
0.323
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
V
m/dt
0.35
0.35
0.35
0.3
0.35
0.35
0.35
0.35
0.35
0.35
0.35
0.35
0.35
A
m2
0.779221
0.779221
0.779221
0.363636
0.467532
0.779221
0.779221
0.779221
0.779221
0.779221
0.779221
0.779221
0.779221
2
1.5
2
2.5
3
3
0.55
0.4
0.55
0.6
0.65
0.65
1.700118
0.779221
2.266824
4.617605
4.795205
6.393606
b/h
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
35
35
35
35
35
35
35
35
35
35
35
35
35
1
1
1
1.5
1.5
1.5
40
35
40
40
40
40
I rencana
L
(m)
0.000359
900
b
n
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
2
1.5
2
2.5
3
3
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
h
elevasi
hulu
+
12.000
hilir
+
9.100
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
h2
h2
h2
h2
h2
h2
h2
h2
h2
h2
h2
h2
h2
dimensi dasar
h (m)
b (m)
0.62
0.62
0.62
0.62
0.62
0.62
0.43
0.43
0.48
0.48
0.62
0.62
0.62
0.62
0.62
0.62
0.62
0.62
0.62
0.62
0.62
0.62
0.62
0.62
0.62
0.62
3
2.5
3
4
4.5
4.5
h2
h2
h2
h2
h2
h2
0.75
0.56
0.87
1.07
1.03
1.19
(b+mh)h
1.51
0.84
1.74
2.69
3.10
3.58
dimensi rencana
h (m)
b (m)
0.65
0.65
0.65
0.65
0.65
0.65
0.45
0.45
0.50
0.50
0.65
0.65
0.65
0.65
0.65
0.65
0.65
0.65
0.65
0.65
0.65
0.65
0.65
0.65
0.65
0.65
0.80
0.60
0.90
1.10
1.10
1.20
1.60
0.90
1.80
2.75
3.30
3.60
I lapangan
Keterangan
2.9
0.003222
23
Tugas
Sistem dan Bangunan Irigasi
0.845
0.845
0.405
0.500
0.845
0.845
0.845
0.845
0.845
0.845
0.845
0.845
2.488
2.488
1.723
1.914
2.488
2.488
2.488
2.488
2.488
2.488
2.488
2.488
0.340
0.340
0.235
0.261
0.340
0.340
0.340
0.340
0.340
0.340
0.340
0.340
0.323
0.323
0.269
0.327
0.323
0.323
0.323
0.323
0.323
0.323
0.323
0.323
0.000359
0.000359
0.000408
0.000524
0.000359
0.000359
0.000359
0.000359
0.000359
0.000359
0.000359
0.000359
1.920
0.900
2.430
3.863
2.597
4.346
0.497
0.347
0.559
0.487
0.346
0.513
0.000376
0.000402
0.000357
4.840
5.445
6.480
6.716
7.266
7.927
0.721
0.749
0.817
0.572
0.572
0.641
0.000317
0.000301
0.000336
420
720
900
600
1800
300
900
2400
1200
900
1800
2400
1200
480
5160
2160
2700
3000
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
12.000
12.000
15.000
16.000
16.000
19.000
19.000
19.000
15.000
15.000
15.000
15.000
19.500
19.000
18.500
19.000
19.500
20.000
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
9.600
9.600
9.600
14.100
9.100
17.100
10.100
7.100
8.100
10.100
9.100
7.100
12.000
13.000
15.000
18.500
19.000
19.500
2.4
2.4
5.4
1.9
6.9
1.9
8.9
11.9
6.9
4.9
5.9
7.9
7.5
6.0
3.5
0.5
0.5
0.5
0.005714
0.003333
0.006000
0.003167
0.003833
0.006333
0.009889
0.004958
0.005750
0.005444
0.003278
0.003292
0.006250
0.012500
0.000678
0.000231
0.000185
0.000167
24
Tugas
Sistem dan Bangunan Irigasi
3.3 Pengecekan Pelimpah Samping
Untuk perencanaan : Debit tambahan = 25% x Qmula2
Contoh pada saluran primer SI Bls-3:
Diketahui debit saluran : Qmula2 = Qsaluran = 4,156 m3/dt
Qtambah = Qmula2 + (25% x Qmula2)
= 4,156 + (0,25 x 4,156) = 5,195 m3/dt
Diketahui data saluran : bsal = 3,60 m ; hsal = 1,2 m ; w = 0,60 m
m = 1,5 ; v = 0,641 m/dt
maka, Atambah =
Qtambah
5,195
=
= 8,100 m2
v
0,641
htambah 1 =
( 3,6) +
htambah 2 =
( 3,6)
= hsal
= 1,2 + 0,6
= 1,8 m
Karena htot > htambah , maka saluran tersebut tidak perlu pelimpah
samping.
Dengan cara yang sama, perhitungan pelimpah samping dapat
disajikan dalam tabel di bawah ini :
25
Tugas
Sistem dan Bangunan Irigasi
Saluran
S III Vak.I Bls-1 kanan
S III Vak.I Bls-2 tengah
S III Vak.I Bls-3 kiri
S III Vak.I Bls-4 kanan
S III Vak.I Bls-5 kiri
S III Vak.I Ba-1 kanan
S III Vak.I Ba-2 kanan
S III Vak.I Ba-3 kiri
S III Vak.I Ba-4 kiri
S III Vak.I Su-1 kanan
S III Vak.I Su-2 kanan
S III Vak.I Su-3 kiri
S III Vak.I Su-4 kanan
S II Bls-1
S II Bls-2
S II Ba-1
S I Bls-3
S I Bls-2
S I Bls-1
25%Q
(m3/dt)
0.273
0.273
0.273
0.109
0.164
0.273
0.273
0.273
0.273
0.273
0.273
0.273
0.273
0.935
0.312
1.247
2.771
3.117
4.156
(m3/dt)
0.068
0.068
0.068
0.027
0.041
0.068
0.068
0.068
0.068
0.068
0.068
0.068
0.068
0.234
0.078
0.312
0.693
0.779
1.039
Q
tambah
(m3/dt)
0.341
0.341
0.341
0.136
0.205
0.341
0.341
0.341
0.341
0.341
0.341
0.341
0.341
1.169
0.390
1.558
3.463
3.896
5.195
V
(m2/dt)
0.323
0.323
0.323
0.269
0.327
0.323
0.323
0.323
0.323
0.323
0.323
0.323
0.323
0.487
0.346
0.513
0.572
0.572
0.641
A
tambah
m2
1.056
1.056
1.056
0.506
0.625
1.056
1.056
1.056
1.056
1.056
1.056
1.056
1.056
2.400
1.125
3.038
6.050
6.806
8.100
b
saluran
(m)
0.65
0.65
0.65
0.45
0.50
0.65
0.65
0.65
0.65
0.65
0.65
0.65
0.65
1.60
0.90
1.80
2.75
3.30
3.60
h
saluran
(m)
0.65
0.65
0.65
0.45
0.50
0.65
0.65
0.65
0.65
0.65
0.65
0.65
0.65
0.80
0.60
0.90
1.10
1.10
1.20
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1.5
1.5
1.5
(m)
0.4
0.4
0.4
0.4
0.4
0.4
0.4
0.4
0.4
0.4
0.4
0.4
0.4
0.5
0.4
0.5
0.6
0.6
0.6
h
total
(m)
1.05
1.05
1.05
0.85
0.90
1.05
1.05
1.05
1.05
1.05
1.05
1.05
1.05
1.30
1.00
1.40
1.70
1.70
1.80
h
tambah
(m)
0.753
0.753
0.753
0.521
0.579
0.753
0.753
0.753
0.753
0.753
0.753
0.753
0.753
0.944
0.702
1.062
1.291
1.297
1.415
keterangan
tidak perlu pelimpah samping
tidak perlu pelimpah samping
tidak perlu pelimpah samping
tidak perlu pelimpah samping
tidak perlu pelimpah samping
tidak perlu pelimpah samping
tidak perlu pelimpah samping
tidak perlu pelimpah samping
tidak perlu pelimpah samping
tidak perlu pelimpah samping
tidak perlu pelimpah samping
tidak perlu pelimpah samping
tidak perlu pelimpah samping
tidak perlu pelimpah samping
tidak perlu pelimpah samping
tidak perlu pelimpah samping
tidak perlu pelimpah samping
tidak perlu pelimpah samping
tidak perlu pelimpah samping
26
Tugas
Sistem dan Bangunan Irigasi
3.4 Perhitungan Dimensi Saluran Pembuang
Perencanaan dimensi saluran pembuang juga menggunakan
rumus Strickler dengan pedoman dari Tabel De Vos. Rumus
rumus yang dipakai:
Q =1.62 Dm A 0.92
Q =1.62 5 150
R=
0.92
( liter / dt )
= 813 ,746 l/dt = 0.814 m3/dt
A
P
A = (b+mh)h
P = b+2h m 2 +1
Adapun contoh perhitungan untuk saluran SP Vak.I Bls-1 kanan
adalah sebagai berikut :
Q = 0.814 m3/dt
Dari tabel De Vos diperkirakan nilai kecepatan aliran sebesar :
v = 0.55 m/dt
Q
0,814
A = v = 0,55 = 1.48 m2
Dari tabel De Vos juga diperoleh nilai b/h dan m, yaitu:
b
= 2 b = 2h
h
m=1
A
1,48
=
= 0,70 m
2
3
b = 2h = 1,40 m
Untuk mempermudah pelaksanaan di lapangan, saluran SP
Vak.I Bls-1 direncanakan dengan :
brencana = 1,40 m ;
hrencana = 0,70 m
Arencana = ( b + m h ) h
= ( 1,40 + 1x0,70 ) 0,70
= 1.47 m2
P = b+2h m 2 +1 = 1,40+(2x0,70) 12 +1 ) = 3,380 m
R=
Arencana
1.470
=
= 0,435 m
P
3.380
27
Tugas
Sistem dan Bangunan Irigasi
K = koefisien strickler = 40 (untuk saluran dari tanah)
v rencana =
Q
Arencana
0,814
= 0,554 m/dt
1,470
0,554
=
= 0,000581
2/3
40 0,435
Saluran Pembuang
SP Vak.I Bls-1 kanan
SP Vak.I Bls-2
tengah
SP Vak.I
SP Vak.I
SP Vak.I
SP Vak.I
SP Vak.I
SP Vak.I
SP Vak.I
SP Vak.I
SP Vak.I
SP Vak.I
SP Vak.I
Bls-3 kiri
Bls-4 kanan
Bls-5 kiri
Ba-1 kanan
Ba-2 kanan
Ba-3 kiri
Ba-4 kiri
Su-1 kanan
Su-2 kanan
Su-3 kiri
Su-4 kanan
A
(ha)
150
Dm
(lt/dt/ha)
5
Q
(m3/dt)
0.814
150
0.814
150
60
90
150
150
150
150
150
150
150
150
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
0.814
0.350
0.509
0.814
0.814
0.814
0.814
0.814
0.814
0.814
0.814
28
Tugas
Sistem dan Bangunan Irigasi
Debit
Saluran
V
m
b/h
m /dt
m/dt
SP Vak.I Bls-1
(b+mh)
h
n h
1.48
dimensi
dasar
h
(m)
0.70
dimensi
rencana
A
rencan
b
(m)
1.42
1.40
h
(m)
0.71
1.51
3.42
0.44
b (m)
V
rencana
rencana
m/dt
0.0005
kanan
SP Vak.I Bls-2
0.814
40
2.0
0.55
0
1.48
2 h
3 h2
2
0.70
5
1.40
0
0.71
0
1.42
2
1.51
8
3.42
1
0.44
0.538
39
0.0005
tengah
0.814
40
2.0
0.55
0
1.48
2 h
3 h2
2
0.70
5
1.40
0
0.71
0
1.42
2
1.51
8
3.42
1
0.44
0.538
39
0.0005
0.814
40
2.0
0.55
0
0.87
2 h
3 h2
2.
2
0.59
5
0.88
0
0.60
0
1.20
2
1.08
8
2.89
1
0.37
0.538
39
0.0003
kanan
0.350
35
1.5
0.40
6
1.01
2 h
5 h2
2
0.58
8
1.16
0
0.60
0
1.20
0
1.08
7
2.89
3
0.37
0.324
20
0.0006
0.509
35
2.0
0.50
7
1.48
2 h
3 h2
2
0.70
5
1.40
0
0.71
0
1.42
0
1.51
7
3.42
3
0.44
0.471
75
0.0005
kanan
SP Vak.I Ba-2
0.814
40
2.0
0.55
0
1.48
2 h
3 h2
2
0.70
5
1.40
0
0.71
0
1.42
2
1.51
8
3.42
1
0.44
0.538
39
0.0005
kanan
0.814
40
2.0
0.55
0
1.48
2 h
3 h2
2
0.70
5
1.40
0
0.71
0
1.42
2
1.51
8
3.42
1
0.44
0.538
39
0.0005
0.814
40
2.0
0.55
0
1.48
2 h
3 h2
2
0.70
5
1.40
0
0.71
0
1.42
2
1.51
8
3.42
1
0.44
0.538
39
0.0005
0.814
40
2.0
0.55
0
1.48
2 h
3 h2
2
0.70
5
1.40
0
0.71
0
1.42
2
1.51
8
3.42
1
0.44
0.538
39
0.0005
kanan
0.814
40
2.0
0.55
2 h
3 h2
0.538
39
29
Tugas
Sistem dan Bangunan Irigasi
SP Vak.I Su-2
1.48
0.70
1.40
0.71
1.42
1.51
3.42
0.44
0.0005
2
0.70
5
1.40
0
0.71
0
1.42
2
1.51
8
3.42
1
0.44
0.538
39
0.0005
kanan
0.814
40
2.0
0.55
0
1.48
2 h
3 h
0.814
40
2.0
0.55
0
1.48
2 h
3 h2
2
0.70
5
1.40
0
0.71
0
1.42
2
1.51
8
3.42
1
0.44
0.538
39
0.0005
kanan
0.814
40
2.0
0.55
2 h
3 h2
0.538
39
30