Network A Kurulumu e-kitabmzda kablolarin kesilip baglanmasindan CAT5 KABLO SIRALAMASI ve bilgisayarlarin birbirine tanitilmasina kadar network ( ag ) kurulumu

hakkinda herseyi bulabilirsiniz. Bu rehberde evinizde veya iyerinizde bulunan bir ka bilgisayar arasnda en kolay, hzl ve ucuz zmlerle nasl iletiim kurabileceinizi ele alacaz. Kablolu A, Balant Tipleri, rnler, Malzemeler Neden kablolu network diye soracak olursanz, sizlere bir ok avantajn sayabiliriz. Hz, mesafe, uyumluluk, fiyat, geniletilebilirlik kategorilerinde en iyi deerleri ethernet rnlerinde yakalayabiliyoruz. Dier iletiim yntemlerinde donanmn pahal olmas, mesafe sorunu gibi durumlar karmza kmakta. letiim salayabilsek dahi tam olarak bir a ortam yakalanamyor maalesef. rnein iletiimin en kolay ve ucuz olarak gerekletirilebildii seri veya paralel port zerinden iki bilgisayar birbirleri ile baladnzda hz, mesafe sorunlarnn yannda ortama 3. bir bilgisayar eklemeye kalktnzda maalesef eliniz kolunuz balanyor. Kablosuz network rnlerini ele alacak olursak, bir ev kullancs iin hala yeterince ucuzlamadklarn dnyorum. Bunun yan sra standartlar ileriye ynelik olarak geliimlerini srdrmeye devam ediyor. te yandan kablo derdi olmad gibi, uygun ekipmanlarla iki bilgisayar arasndaki iletiim mesafesi kilometrelerle ifade edilebiliyor olmas gerekten nemli avantajlar. Konumuz olan kablolu network balantlarna dnecek olursak, bu tipte balantlar kurmann eitli yollar var. Bu yazda bunlardan ikisini ele alacaz: 10/100 Mbps (Mega bit per second / saniyede 10 veya 100 milyon bit) hznda crossover / apraz balant ve yine 10/100 Mbps hub veya switch kullanarak 2 ya da daha fazla bilgisayar ve cihazlar (network ara yzne sahip modemler, yazclar gibi) ile oluturulacak olan network yaps. Crossover balant tipinde de networke fazladan cihazlar eklenebilir. Bu konunun ayrntlarna crossover ile ilgili ksmda deineceiz. Bu iki network balants tipi ile ilgili ne tr malzemelere ve cihazlara gerek duyulduunu, balant tiplerine ait dier zelliklerin de bulunduu hemen alttaki tabloya bakarak renebilirsiniz. Balant says Hz Malzemeler Mesafe Donanm

Crossover

Balanacak bilgisayar veya cihazlarn her bir 2 bilgisayar 10/100/1000 ifti iin bir kablo, veya ek 100 m. Mbps her bir kablonun cihazlar iki ucu iin RJ45 tipinde erkek soket Her bir bilgisayar veya cihaz iin 1 10/100/1000 kablo, her bir 100 m. Mbps kablonun iki ucu iin RJ45 tipinde erkek soket

Her bir bilgisayar iin bir tane 10/100 Mbps ethernet kart Her bir bilgisayar iin bir 10/100 Mbps ethernet kart ve ihtiyaca gre 10/100 Mbps

2 veya daha fazla Hub/Switch bilgisayar ve ek cihazlar

hub veya switch Tabloda yer alan bilgiler ile ilgili baz aklamalarda bulunmakta fayda var. ncelikle kullanlacak olan kablolar herhangi tipte bir kablo deil; Category 5 veya ksaca CAT5 olarak adlandrlan 10/100 Mbps hzna uygun retilmi kablolar olmaldr. Bu tipte alacanz bir kabloyu syrrsanz 4 tane sarmal ift (twisted pair) ile karlaacaksnz. Bu sarmal iftler eitli renklerde renklendirilmi durumdadrlar. Fakat kimi kablolarda sarmal iftlerden sadece biri renklendirilir. Beyaz olan tel ise bu renklendirilmi telin zerine sarmal olarak hazrlanmtr ve bu telin renk olarak ifti olduu unutulmamaldr. Nihayetinde, bu sarmal iftleri uygun bir biimde RJ45 soketlerine sokup basabilmeniz iin bir basma aparatna (crimp tool) ihtiyacnz var. Akas bu aparatn fiyatnn tuzlu olduunu belirtmeliyim. Fakat biraz aratrmayla piyasada olduka uygun fiyatl rnler (rnein in mal rnler) bulabilirsiniz. Kablolar, soketleri ve basma aparatn baz elektronik malzeme satan veya yine baz bilgisayar malzemesi satan dkkanlardan edinebilirsiniz. Baz kelimesini kullanyorum nk ne elektronik malzeme satan ne de bilgisayar malzemeleri satan yerlerin tamam bu tr rnleri bulunduruyor.

Basma Aparati Kullanacanz kablolar hazr olarak alabilirsiniz veya gideceiniz yerde kablolar ve RJ45leri alp, orada bastrabilirsiniz. Bu durumda mutlaka yaptrdnz veya aldnz kablolar test cihaz ile test ettirin

. RJ45 Kablo ucu RJ45 e ait pin sralamas Bir de donanm rnlerine gz atalm. Alacanz Ethernet yani a kartlarnn fiyat 10$ civarnda, hatta daha dk fiyatl kartlar olabilir. Bu tip kartlarn neredeyse tamam anakart zerinde yer alan PCI yuvalarna taklabilir, modeline gre 10/100/1000 Mbps hzlarnda alabilir, ayrca kimisi Wake On LAN fonksiyonuna sahiptir. Bu noktada ok dikkat etmeniz gereken bir konu var: Wake On LAN fonksiyonuna sahip bir kart bilgisayarnza takmadan nce mutlaka bilgisayarnz kapattktan sonra prizden fiini de ekin. Kartnz bo bir PCI yuvasna taktktan ve bilgisayarnz atktan sonra kartnzn srclerini tantn. Geri, yeni srm Windows ve Linux iletim sistemleri kartnz otomatik olarak tanyp, srclerini ykleyecektir. Bunlarn yan sra gnmzde baz anakartlar zerlerinde bir ethernet kontrolcs ile birlikte geliyor. Piyasada PCMCIA, USB gibi eitli tiplerde ethernet kartlarnn bulunabildiini ve daha yksek fiyatl olduka kaliteli rnlerin pazarda yer aldn da hatrlatalm. Hub m yoksa Switch mi? Hub veya Switch olarak ihtiyacnza en uygun rn belirlemelisiniz. Piyasada artk ok uygun fiyatl hublar bulunabiliyor. Switchler ise hublara gre daha pahal. Hub ile switch arasndaki farka ksaca deinelim. Hub, bir porttan gelen veriyi geriye kalan tm portlara datr. Gelen verinin hangi bilgisayara gnderileceine baklmakszn bu ilem gerekletirilir. Switch ise kendisine ulaan veriyi hangi bilgisayara veya cihaza gnderilmesi gerekiyorsa o istemciye iletir. Tabii bu durumda bir switchin bir huba gre daha performansl olduunu gryoruz. nk bir hub gereksiz yere paketler gndererek trafii sklatrr. 4, 8, 16 portlu gibi eitlik gsteren bu rnlere balayacanz cihaz saysna uygun olan modeli belirlemeniz, czdannz iin faydal olacaktr. Bir ev kullancs iin 4 veya 8 porta sahip bir hub fazlasyla yeterlidir. Baz hublarn kutularnda veya zerlerinde switch ifadesini grebilirsiniz. Bu ibare 10 ve 100 Mbps hzlarnda otomatik gei yapldn bildirir, sakn aldanmayn. Kabaca dnrsek, sadece 5-6 sistemden ibaret ufak bir ofis yada internet cafe a iin 100Mbit hznda ve hub kullanan bir a tamamiyle yeterli olacaktr. Kullanc says

arttndaysa hub yerine Switch tercih edilmesi olumlu sonu verir. Gnmzde hub ve switchler arasndaki fiyat fark hzla dtnden, bizim nerimiz eer ileride anz genileyecekse mutlaka switch tercih etmenizdir.

Kocaman yazlm switch ifadesi cihazn bir hub olduu gereini deitirmiyor Tm bu bilgilerden sonra bilgisayar amz iin gerekli malzemeleri toparlayp, kollar svayabiliriz. Crossover (apraz) Balant Bu tipte bir balant, sadece 2 bilgisayar veya cihaz arasnda gerekletirilebilir. Her bilgisayarda bir network kart taklm ve srclerinin doru yklenmi olmas gerekiyor. Bu ilemleri doru olarak tamamladysanz size nasl hazrlanacan gstereceimiz kabloyu sistemlerinize takarak kendi network ortamnza kavuabilirsiniz.

Crossover kablonun hazrlan:

Bu ilem iin uygun uzunlukta bir CAT5 kablo ve iki tane RJ45 erkek sokete ihtiyacmz var. Kablo uzunluunu, ltnz deerden her zaman 1 m. fazla tutun. Bylece kablonun ksa gelme ihtimalinden uzaklarsnz. ncelikle sarmal iftlerin kablo ularnda nasl dizildiini inceleyelim

Sarmal Ciftler Crossover kablonun bir ucundaki renk sralamas

Kablolarn ularn RJ45 soketlere basmadan nce uygun bir biimde ayoruz. Bu ilem iin basma aparatnzn zerinde kablo syrmak iin ksmlar varsa kullanabilirsiniz. Sarmal iftlerin uzunluu uygun miktarda olmaldr. Bu uzunluk 1.2 - 1.4 cm. civarnda seilirse kablo dzgn biimde skacaktr. Aksi takdirde RJ45 in kabloyu sktrp, kmasn engelleyecek olan ksm kablonuzu tam olarak kavrayamaz.

Renk sralamasnn uygulamas Resimlerde grebileceiniz gibi sarmal iftleri uygun renk sralamas ile sralayp RJ45 sokete yerletireceiz. RJ45 in klips ksmnna dikkat edin.

RJ45 baslmadan nce alnm detay grnts

Kablonun RJ45 ierisindeki grnm Kablonun RJ45 ierisindeki yerleimini dzgnce yaptktan sonra basma aparatmz kullanarak salam bir biimde kablomuzun bir ucunu RJ45 e sabitleyelim.

RJ45 baslmaya hazr Sra dier ucun yapmna geldi. Yukardaki ekilde sarmal iftler iin ikinci bir dizilim bulunuyor. O renk dizilimi kablomuzun dier ucuna ait. Grdnz gibi az nce bastmz kabloda yeil-beyaz renkle kaplanm olan kablomuz 1 no lu pine denk geldi. Burada ise bu

tel 3 no lu pine denk gelecek. Bu sebeple bu kablonun ad crossover olarak benimsenmitir.

Crossover kablonun dier ucuna ait renk sralamas Renk sralamasnn uygulanm hali

Kablonun RJ45 e baslm hali Arka taraftan grnm Kablonun yapmn tamamladk. RJ45 erkek soketleri bilgisayarlarnzdaki veya cihazlarnzdaki dii soketlere taktktan sonra bunlar an. Eer iki bilgisayar veya cihazdan birini aarsanz balant durumunuz deimez; kablonun takl olmad uyarsn alrsnz. Ancak her iki balant noktasna da g verildii zaman balant aktif olacaktr. Peki ne yaparsak yapalm balantmz bir trl aktif hale gelmiyor ve kablonun takl olmad uyarsn alyorsak, ne yapacaz? Bu durumun bir ok nedeni olabilir fakat donanmlarnzda bir problem yoksa muhtemel hata %99 hazrlanan kablodadr. Kablolarda oluabilecek iki trl hata olabilir: RJ45 pinlerinden biri veya daha fazlas tellere temas

etmiyordur ya da RJ45 network kartnzdaki sokete tam olarak oturmuyordur. Gelin beraberce bu hatalar nasl dzeltebileceimize gz atalm. ncelikle RJ45 pinlerinin tellere temas edip etmediini test etmemiz gerekiyor. Bunun iin piyasada kablo test cihazlar satlyor fakat buna gerek kalmadan eer elinizde bir l aleti (AVO metre) varsa kablo testini pratik olarak gerekletirebilirsiniz. Kablonun her iki ucuna takl olan RJ45leri elimize alalm. l aletimizi diren lmek iin en kk kademeye getirdikten sonra srayla pinler arasndaki iletkenlik testini yapabiliriz. rnein yeil-beyaz renkli tele basan pine l aletinin bir ucunu, dier utaki ayn renkli tele basan pine l aletinin dier ucunu dedirdiimizde kk bir diren okunuyorsa, bu iki pin arasnda iletkenlik vardr. Btn pinleri kontrol ettikten sonra eer baz pinler arasnda iletkenlik problemi varsa basma aparatna soketleri tekrar takarak iyice bastrn. Eer problem giderilemiyorsa RJ45leri skp yenilerini basmanz gerekir. Eer btn pinlerin iletkenlik testini gemesine ramen balant problemi yayorsanz, bu durumda erkek RJ45, dii olan sokete oturmuyor demektir. Basma aparat bazen pinlere bask yaparken yanlardaki plastik ksmlara da bask yaparak baz aralklarn daralmasna sebep olabiliyor. Bunu halletmek ise ok daha kolay. Elinize ince ulu bir tornavida aln ve pinlerin kenarnda ykselen plastik ksmlar ok zorlamadan amaya aln. Tabii bu ama ileminde bir yandaki ksma dikkat etmelisiniz. Bir taraf aaym derken hemen yandaki boluu daraltabilirsiniz. Bylece plastik kenarlar arasndaki genilikleri eitledikten sonra erkek soketi yerine sokun. Byk ihtimalle bu zm probleminizi ortadan kaldracaktr. Kendi bastm kablodaki problemi bu ekilde hallettiimi sylemeliyim. Tm ilemlere ramen iletiim kurulamyor; kurulsa dahi kopmalar, paket kayplar gibi problemler oluyorsa kablo ierisindeki tellerde krlma veya kablonun getii yerlerde bir kabloya etki eden bir magnetik etkiden phe edilebilir. Crossover balant ile kullanlabilecek cihazlar Crossover balant tipi sadece iki bilgisayar arasnda kullanlmaz. Gnmzde bir ok donanm network ara yz zerinden haberleebilecek devrelere sahiptir. Bu tip cihazlarn elbette en nemli iki tanesi modem ve yazcdr. Bu cihazlara, retim tiplerine gre crossover veya straight through (patch cable) kablo balants yaplabilir. Bir modemi veya yazcy eer bir bilgisayara balayp, o bilgisayar zerinden paylama amak istiyorsanz ikinci bir network kartna ihtiyacnz olacaktr. Balant kablosu ise cihaza bamldr: crossover veya patch kablo olabilir. rnein gnmzde lkemizde bol miktarda satlan ADSL modemlerde bazen crossover balant kablosunun kullanldn gryoruz. Baz modellerde ise arada bir hub olmamasna ramen network kartna patch kablo ile balant yaplabiliyor. zellikle balant hz 4 Mbit gibi deerlere kan kablo modemlerde bu tipte (patch) balant yapldn gryoruz. Crossover balantnn sklkla kullanld bir dier alan ise biraz sonra anlatacamz hub ve switchlerin kullanld yldz topolojisidir. ki hub kullanlarak oluturulan a ortamlar arasnda veri transferi yapabilmek iin kimi zaman bu tipte bir balant kullanlr. Yldz topolojisi, bu topolojide kullanlan patch (straight through) kablolarn nasl yapld ve iki hub arasnda nasl veri transferi gerekletirilebileceine dair konular yazmzn devamnda bulabilirsiniz.

Hub Kullanarak Oluturulan Alar ncelikle fazla detaya girmeden ne yapmaya altmza bir gz atalm. Bunu iin ise aadaki resimden faydalanacaz.

Yldz topolojisine rnek bir yap Grdnz gibi birden fazla bilgisayar ve cihazdan oluan bir a mevcut. Kendi aralarnda ise hub veya switch yardmyla haberleiyorlar. Ada bir modem ve yazc kullanma ak. Bylece ada bulunan bilgisayarlar, internete bu modem sayesinde ortak olarak eriebiliyorlar. ekil itibariyle, bir noktadan kan bu balantlar yldza benzetildii iin bu yap yldz topolojisi olarak anlyor. Benzer ekilde iki masast bilgisayar ve bir kablo modem kullanarak bir a ortam oluturulabilir. Sizde buna benzer bir a yaps oluturmak istiyorsanz ncelikle bir hub veya switch edinmelisiniz. Hublar ev kullanclar iin ucuza yeterli performans saladndan daha ok bu cihazlarn zerinde durmay uygun buluyoruz. Hub ile switch arasndaki farka yazmzn ilk ksmlarnda deinmitik.

Eski bir huba ait grntler, koaksiyel kablo iin balant noktas gze arpyor

Gigabit ethernet teknolojisi sebebiyle pabucu dama atlacak olan yeni bir hub Yukarda 10 Mbit hznda eski bir hub (beyaz olan) ve 10/100 Mbit hzlarnda otomatik gei yapabilen yeni bir hub (siyah olan) gryorsunuz. Her iki hub ikinci bir hub ile haberleebilmek iin bir uplink portuna sahip. Gnmzde neredeyse hublarn tamam bu uplink balantsna sahiptir. Eer bir ekilde elinizdeki hubn uplink portu yok yada almyorsa bu problemi crossover kablo kullanarak aabiliyoruz. Bu konuya birazdan deineceiz. Straight Through (Dz / Patch) kablonun hazrlan Birazda hub veya switchler ile kullanlacak kablolara gz atalm. Kablolarn yapm ile ilgili detaylar crossover kablonun yapl ile ilgili ksmda yeterince anlattk. RJ45leri orada anlatlan ekilde basmalsnz.

568A standardna gre dizilim

568B standardna gre dizilim kisaca ozetlemek gerekirse evlerimizde internet kafelerde kullanilan kullanisli cat5 kablo siralamasi turuncu beyaz, turuncu, mavi beyaz, yesil, yesil beyaz, mavi, kahve beyaz, kahve olmalidir. Dikkat ederseniz crossover kabloda kablonun bir ucundaki renk sralamasyla dier ucundaki sralama birbirinden farklyd. Straight through kablolarda ise her iki utaki kablo dizilii birebir ayndr. Ksaca 1. pine denk gelen renk, dier uta yine 1. pine denk gelecektir. Bunu gerekletirmek iin iki tane renk dizilimi standard mevcuttur. Grdnz gibi kablonun bir ucu 568A sralamas ile yapldysa dier ucu da mutlaka ayn dizilimde olmaldr. Burada ilgin olan durum crossover kablonun bir ucu 568A, dier ucu 568B dizilimindedir. Her bir bilgisayar veya cihaz iin bir kablo hazrlamalsnz. Kablo dizilimine dikkat ederek RJ45leri bastktan; kablolarn bir ucunu huba dier ularn ise kullanacanz bilgisayar ve cihazlara taktktan sonra eer kablolarda bir problem yoksa anz kullanma hazrdr.

ki hub arasnda balant kurulumu ki hub arasnda haberlemenin salanabilmesi iin normalde mevcut olan uplink portu ve bu portlar arasnda kullanlacak olan straight through, yani dz kablo yeterli olur. Bu ilemin mant ok basittir. Daha nce hublarn herhangi bir porttan ald veriyi dier btn portlara dattklarn sylemitik. ki hub arasnda balant kurulurken bu zellikten faydalanlr.

Eer hublardan birinde uplink portu yoksa veya almyorsa bir crossover kablo kullanarak problemi zebilirsiniz. Bunun iin her iki hub zerinde de herhangi bir portu kullanabilirsiniz. Crossover kablonun nasl yaplacan yazmzn nceki blmlerinde detayl bir ekilde aktarmtk. Bu bilgilerle a balantsnn fiziksel boyutunu anlatmay bitirdik, imdi srada Windows iinden yapacamz ayarlar var A iin Windows Ayarlar Gelelim Windows XP altnda a kurulumu iin yaplmas gereken ayarlara. Temel olarak, aslnda bir ada yapmanz gereken herhangi bir ayar yok. Bilgisayarlardaki yerel a balants ayarlarlar ile oynamadysanz; sadece kablolar yerlerine takp, bilgisayarlar veya cihazlar amanz yeterli olacaktr. Geri kalann Windows kendisi halledecektir. Yine de a balants kurulumu iin yaplmas gerekenleri beraberce inceleyelim. ncelikle Balat> Ayarlar> A Balantlar (Start> Settings> Network Connections) yolunu izleyerek bu pencereyi an. Sihirbaz (Wizard) ksmnda iki tane seenek greceksiniz. Bunlardan A Kurulum Sihirbazn (Network Setup Wizard) altrn. Aadaki ynergeleri takip edin. lk kan pencerede leri (next) tuuna tkladktan sonra gelen ikinci pencerede network iin gerekli bir takm hazrlarlardan bahsediliyor. Bu pencereyi de leri tuu ile getikten sonra size bir ok seenekten oluan bir pencere gelecek. Bu noktada sihirbaz altrdnz bilgisayarn adaki rolne uygun olan seenei seip, ileri tuu ile ilerleyin.

Karnza gelen pencerede sizden bilgisayarnz iin bir isim belirlemeniz isteniyor. Bu pencerede yer alan bilgisayar tanmlamas kutusunu bo brakabilirsiniz.

leri tuuna bastnzda alma grubunun atanaca pencereye ulayorsunuz. Burada anzda yer alan bilgisayarlar iin bir alma grubu ad belirlemelisiniz ve adaki btn bilgisayarlarda bu ad ayn olmak zorundadr.

Bir sonraki admda yaplan ayarlar iin bir onay penceresi karnza gelecek. Bilgileriniz doruysa ileri tuuna basarak bir sonraki adma gein.

Ayarlarn uygulanmas gerekletikten sonra dier bilgisayarlar iin uygulanabilecek bir takm seenekler karnza kacak. Bu noktada eer adaki dier bilgisayarlar Windows XP iletim sistemini kullanyorsa bu sihirbaz dier bilgisayarlarda da bir kere altrmanz yeterli olacaktr. Bu sebeple son seenei semelisiniz. Eer Anzda Windows 98 gibi bir iletim sistemine sahip bilgisayarlar mevcut ise ilk seenei seerek bir a kurulum disketi oluturabilirsiniz. Bu disketi eski iletim sistemine sahip bilgisayarlarda altrmanz yeterli olacaktr.

A ayarlarnn elle yaplmas A ayarlarn sihirbaza gerek duymadan gerekletirebilirsiniz. Bunun iin ncelikle bilgisayarnza bir ad atamal ve bir alma grubu belirlemelisiniz. Eer ada otomatik IP yaplandrmas kullanlyorsa bu durumda sadece bu iki ayar yapmanz aa balanabilmeniz iin yeterli olacaktr. ncelikle Bilgisayarm (My Computer) simgesine sa tklayarak zelliklerine (properties) girin. Sekmeler arasndan Bilgisayar Ad (Computer Name) sekmesini bulun. Bu pencerede Deitir (Change) tuuna tkladnzda karnza kacak olan pencerede, bilgisayarnz iin bir ad ve alma grubu atayabilirsiniz.

Bilgisayar ve alma grubu adlarnn atanmas Bu ilemin ardndan Balat> Ayarlar> A Balantlar yolunu izleyerek Yerel A Balantsn bulup, zelliklerine girin.

Yerel a balantsna ait zellikler penceresi Grdnz gibi bu pencerenin tepesinde a kartnzn ismi gzkyor. Farenizin imlecini buraya srklediinizde a kartnzn hangi slotta takl olduunu ve fiziksel a adresinin (MAC adresi) ne olduunu grebilirsiniz. Ortada yer alan liste kutusunda ise a balants iin gerekli uygulamalar ve protokolleri grebilirsiniz. Burada Internet Protocol (TCP/IP) hepimizin bildii Dnyada kullanlan en yaygn a protokoldr. Bunu seip, zelliklerine girerek IP yaplandrlmas ile ilgili ayarlara ulaabilirsiniz. Eer sabit IP atamas yapma durumundaysanz bunu u ekilde gerekletirebilirsiniz. Internet Protocol seili durumdayken zellikler (Properties) tuuna basarak ilgili pencereyi an. Varsaylan olarak otomatik IP alnmas ile ilgili seenein aktif olduunu greceksiniz. Hemen altndaki seenei seerek IP adresi, Alt a maskesi (Subnet mask), Varsaylan a geidi (Default gateway) kutularn aktif hale getirin. rnein IP adresi 192.168.0.2 olarak atanmas gereken bir bilgisayarn alt a maskesi 255.255.255.0 dr. Aada grld ekilde kutular doldurduktan sonra OK tuu ile ayarlarnz kaydedin.

Elle IP yaplandrmas IP adreslerinin ve alt a maskesinin belirlenmesi, a geidi (gateway), domain (alan ad) gibi konularn her biri bal bana sayfalarca ele alnabilecek kadar ok ayrntlara sahip olduklar iin bu balk altnda daha fazla ayrntya girmeden burada bitiriyoruz. Servisler ve paylam Anzda yer alan bilgisayarlarn paylatrlm dosyalar arasnda gezinti yapmak istiyorsanz eer u servislerin otomatik olarak balatlmasn salamalsnz: Server (Sunucu) Workstation ( stasyonu) Computer Browser (Bilgisayar Taraycs) Dikkat ederseniz eer, Bilgisayar Taraycs hizmeti dier iki hizmete baml olarak almaktadr. Ksacas bu hizmetten yararlanabilmek iin dier ikisi mutlaka alyor olmaldr. Konuyla ilgili olarak Windows XP de Hizmetlere Hkmetmek konulu yazmza gz atmanzda fayda var. Windows XP altnda klasrlerinizi paylatrmak iin iki seeneiniz var: basit dosya paylamn kullanmak veya kullanmamak; ite btn mesele bu :). Basit dosya paylam

Windows XP varsaylan paylam dzenidir. Bir klasrde bu zellii kullanmak iin klasr zerine farenizin sa tuu ile tklayp zelliklerine girdikten sonra Paylam sekmesinde Bu klasr ada paylama a (Share this folder on the network) kutucuunu aktif haline getirin. Bu ekilde alan paylam sonrasnda adaki kullanclar, o klasr ierisinde bulunan dosyalar sadece okuyabilirler. Dosyalar zerinde deiiklik yaplmasna da izin vermek istiyorsanz A kullanclar dosyalarm deitirebilsin (Allow network users to change my files) kutucuunu da aktif hale getirmelisiniz.

Basit dosya paylam Adaki paylamlarnz basit dosya paylamn kullanmadan da aabilirsiniz. Bunun iin Bilgisayarm penceresini an. Aralar> Klasr Seenekleri (Tools> Folder Options) yolunu izleyerek alan pencerede Grnm (View) sekmesine gidin. Listede Basit dosya paylam kullan (Use simple file sharing) kutusundaki iareti kaldrn. Bu ilemden sonra yine bir klasrn zelliklerinden Paylam sekmesine gittiiniz zaman arayzde deiiklikler olduunu greceksiniz. Burada kullanc snr koyabileceiniz gibi her bir kullancya veya kullanc gruplarna deiik yetkiler verebileceiniz pencereye zinler (Permissions) tuunu kullanarak ulaabilirsiniz.

Basit dosya paylamnn kaldrlmas

Gelimi dosya paylam ve kullanc izinleri Bizim tavsiyemiz kullanm basit olduundan ve gvenlik sebeplerinden dolay basit dosya paylamn kullanmanzdan yanadr. A Denetiminde Kullanlabilecek Baz Temel Komutlar Birazdan bahsedeceimiz komutlar Balat>altr (Start>Run) yolunu izleyerek aacanz pencereye cmd (trnaksz olarak) yazarak ulaacanz komut penceresinde uygulayabilirsiniz. Komut rnekleri trnak ierisinde verilmitir; trnaksz olarak uygulamalsnz.

Ipconfig

Bu komutla bilgisayarnzn aa ait olan bilgilerini grebilirsiniz. Bunlarn arasnda aa balanrken kullanlan IP adresi, gateway sunucusunun IP adresi gibi bilgiler bulunabiliyor.

Ipconfig komutunun uygulanmas Bu komutun salad en byk yarar bilgisayarmzn aa balanrken kullanaca geerli bir IP adresi alnp, alnmadn renmemizi salar.

Ping

A ortamnda kullanlan en can alc komut budur. Kullanm ping IPadresi eklindedir. IP adresi ksmna ping ekmek istediiniz bilgisayarn IP adresi veya domaini (alan ad) yazlmaldr. Eer sadece ping komutunu kullanrsanz, bu komuta ait bilgilerle karlarsnz

Ping komutuna ait ekran grnts Bu komutu kullanarak a ortamnda bir bilgisayarn bal olup, olmadn veya kendi a balantnzn alp, almadn kontrol edebilirsiniz.

Tracert

Bu komutun kullanm ping komutuna benzerdir: tracert IPadresi. Ip adresi yerine yine alan ad yazlabilir. Bir a ortamnda bir noktaya ularken getiiniz yol zerinde yer alan sunucu, router gibi gei (hop) noktalarnn sras ve bu noktalara ekilen ping deerlerini grebilirsiniz. Sizin ve ulamak istediiniz nokta arasnda bir hop noktasnda problem varsa paketleriniz burada kaybolacaktr. Bu komutla bu olay gzlemleyebilirsiniz.

Tracert komutu, ilk hop noktas yerel ada yer alan a geidinin olduuna dikkat edin

Netstat

Bilgisayarnzn bir a ortamnda kurmu olduu balantlarn bir listesini kartr. Bu listede bal bulunan noktann IP veya DNS adresi, TCP port numaras gibi bilgiler bulunur. Bu komut sisteme doru veya sistemden darya doru oluan bir worm, hack veya benzeri bir saldr durumunda ok ie yarar. rnein tm pencereleri kapatmanza ramen sistemden darya doru bir ok SMTP balantsnn grlmesi muhtemel bir solucan (worm) varlna dalalettir.

Bu komutlarn sadece yerel alar iin deil internet gibi geni alan alarnda (WAN - Wide Area Network) da sklkla kullanldn belirtelim. Tabii internette dolarken resimde grlen liste daha uzun oluyor. Deerlendirme Yazmzn bu son ksmnda gvenlik hakknda bir iki ufak hatrlatma yapmak uygun olur sanrm. Eer anz internete alacaksa bir firewall yazlm veya donanm kullanmanz kanlmazdr. Bunun dnda dzenli olarak a trafiini kontrol edin. Trafikte karlalacak anormal deiimler, bir solucann varln haber verebilir. Bu sebeple adaki her bir bilgisayarda virus ve anti-trojan yazlmlar bulundurmanz veri gvenliiniz iin faydal olacaktr. Gnmzde virusler, a zerinden olduka etkili olabilmektedirler. Bu yazmzda donanmsal ve yazlmsal olarak en basit dzeyde bir an nasl yaplandrlabileceini ele aldk. Bunu yaparken hemen her konuya biraz deinmeye altk. Unutmayn ki burada anlatlan bir ok balk kendi ierisinde uzun uzun ele alnp, incelenebilir. Kendi oluturduunuz a ortamnda grup almasnn nimetlerinden faydalanrken bo vakitlerinizde yalnz banza oyun oynamak yerine a zerinden insan zekasna kar mcadele verebilirsiniz. Sanrm bir a oluturmann en zevkli yan bu olsa gerek.