SNG KIN KINH NGHIM ti: NNG CAO CHT LNG NUI DNG TR

I/ t vn : Mc tiu ca gio dc mm non l gip tr pht trin ton din v th cht, tnh cm, tr tu, mhnh thnh nhng yu t ca nhn cch chun b cho tr vo lp 1. t c mc tiu pht trin ton din th vic kt hp hi ho gia nui dng, chm sc sc kho v gio dc l iu tt yu, gip c th tr kho mnh, pht trin cn i, gip tr kin thc t bo v, gi gn sc kho. Ngy nay cng vi s pht trin chung ca x hi, mi gia nh u c cuc sng sung tc hn. Chinh v vy tr em c hng s chm sc mc bit hn ca gia nh v ton x hi. Th nhng c nhng ng b, b m vn phn nn rng khng hiu con mnh vn c n ung y ca ngon vt l m vn gy yu v bing nCc ch dinh dng cho tr nh th no l hp l, l khoa hc th chc rng nhiu bt ph huynh cn nhiu bn khon cha hiu ht. Vi kinh nghim nhiu nm trong cng tc t nui, cng vic ch bin thc n cho tr ti trng Mu gio bn tr ti xin trnh by mt s bin php v cch gip tr n ngon ming, kho mnh v pht trin ton din c thc hin ti trng. II/ Kho st thc trng: T u nm n nay ti, c nh trng v Ban gim hiu tn nhim cho ti lm t trng t nui bn thn ti t nhn thy c nhng thun li v kh khn sau: 1/ Kh khn: - Phn ng con em c gi n trng Mu gio bn tr ny hu ht l con em dn lao ng c mc thu nhp tng thp, cha iu kin chm sc tt, nhiu tr th lc cha t yu cu so vi tui, v sinh c nhn cha tht s gn gn, sch s. - S lng tr gi n y l tng i ng 199.chu; trong khi mm c 50 chu; khi chi c 68 chu; khi l c 81 chu. - S tr suy dinh dng u nm chim: 34%. Trong , tr knh C: 4% - Din tch bp cht hp, m thp nh hng rt ln n cng lao ng ca ch em trong t nui. 2/ Thun li: - Din tch ca bp tuy c cht nhng c xy dng v b tr theo quy trnh bp mt chiu, c s vt cht c b tr sp xp gn gn ng b. - Ch em trong t yu ngnh, mn ngh, c o c, c tinh thn trch nhim nhit tnh trong cng tc, khng ngi kh ngi kh.

- c Ban gim hiu lun tn tnh quan tm gip hng dn ng vin tinh thn ch em nn tch cc khc phc nhng kh khn hon thnh tt nhim v c giao. III/ Cc bin php thc hin: p ng yu cu nui dng, chm sc tr c tt hn, bn thn ti cng vi cc thnh vin trong t c gng to nn mt ba n ngon hp l, y cht dinh dng v thc hin ng theo tun t nh sau: * Bc 1: xy dng thc n, tnh khu phn n. Nhn thc tm quan trng trong cng tc hm sc dinh dng tr, cng vi tinh thn trch nhim cao ti thng xuyn theo di cc ba n ca cc chu, xem thc n c hp khu v vi tr khng c bin php hp l tham mu vi Ban gim hiu xy dng thc n tt hn. ng thi xut BGH xy dng thc n theo ngy, tun v ph hp theo ma, cn i v dinh dng.Ngha l phi cht lng, cn i gia thc n ng vt v thc vt, y 4 nhm thc phm sau: - Nhm cung cp cht m (prtit) nh: Tht, tm, cua, cc loi u ht, u tng chng to khong th c bit cho s pht trin ca cc t bo xy dng c bp kho,chc. - Nhm cung cp cht bo (lipit) nh: Du, m, u phng, m, nhm va cung cp nng lng cao va lm tng cm gic ngon ming gip tr hp thu cc cht vitamin v cht bo nh A,D, E, K. - Nhm cht bt ng ( gluxit) nh: Bt, cho, cm, m, bnnhm cung cp nng lng ch yu cho c th v c bp. - Nhm cung cp vitamin v khong cht nh: Cc loa rau qu, c bit l cc lai rau qu c mu xanh thm nh rau ngt, rau dn, rau ci, mng tiv cc loi qu c mu nh xoi, u , cam, c chua, gcnhm cung cp cc loi vi dng cht ng vai tr l cht xc tc gia cc thnh phn ho hc trong c th. V d: Di y l mt s thc n c thc hin trng trong ngy, tun, thng cung cp y nhu cu nng lng bo m cho mt chu khong 60% so vi nhu cu nng lng cn thit hng ngy.(thc n s c thay i hp l theo tng cc ba ca tun k tip). - Cn i tin n 2 ba chnh v ph trong ngy u ph hp vi lng calo theo quy nh. Th ngy Ba chnh Ba ph

Th 2 - Canh:chua (c, gi, me, c) - Mn mn: Tht kho u h - Trng ming: Su xoa Th 3 -Canh: Ci trng, c chua, tht heo -Mn mn: Mc, tm xo crt, u cve -Trng ming: Sa chua Th 4 -Canh: Bu, rau ngt (tht heo, tm kh) -Mn mn: Mc, tm xo crt, u cve Th 5 -Canh: Bu, rau ngt (tht heo, tm kh) -Mn Mn: Tht b xo (c, da, hnh ty) Trng ming: sa chua Th 6 -Canh: B , khoai lang, u phng -Mn mn: C thu kho, tht heo -Trng ming: Su xoa

- X: Cho (tim, gan, u xanh) - Chiu: Sa Nuti -X: Ph b -Chiu: sa Nuti -X: Bnh m trng chin (nc st c chua) -Chiu: Sa u nnh -X: Ch chui (ct da, u xanh, bt khoai) Chiu: Sa Nuti

-X: Bn riu -Chiu: Sa Nuti

Bc 2: Dinh dng v v sinh an ton thc phm. Nhn thc phm: - Khi chn rau, thc phm phi ti, ngon khng c cht tr su hay cht kch thch, xc tc. Thc n ch bin phi chn ni c thng hiu uy tn v cht lng, m bo v sinh an ton thc phm. C th: Bng vic lm hng ngy ti cng ch em thc hin nghim ngt vic k kt giao nhn thc phm vi cc ni cung cp thc phm bo m sch, an ton, uy tn c cam kt. Thc hin v sinh an ton thc phm t khu s ch n khu ch bin phi tun th ng quy trnh mt chiu, khng dng xc sng chn ln ln. Rau qu ra sch trc khi s ch, xng tht chn qua nc si sau mi em s ch, ch bin c nh vy mi gim c cc lng c t c trong thc phm. * Bc 3: K thut ch bin thc n. y l khu quyt nh mt ba n ngon t cm quan cao.

- tr n ngon ming, n ht sut th thc n phi c mi v thm ngon hp dn, thay i thng xuyn cch ch bin. Trong qu trnh nu nng, bit cch phi hp tng mi v ring bit to nn mi v c trng. V d: Khi ch bin thc n ti thng phi hp cc loi rau qu c mu sc p tr d cun ht, li cun to nn cm gic hng th, thch n. Tm p thc n khon t 10 15 pht trc khi phi hnh, ti thm em xo nu. . tng cng b sung cht st cho tr phng chng thiu mu cng nn tp trung ch trong khi ch bin ti gim bt lng mui tng cng lng nc mm giu dinh dng (nc mm c b sung cht st), phi hp thm mt s loi rau qu cha nhiu vitamin C c th tr d hp th cht st, phng c cc bnh tt khi chuyn ma. C th cc loi rau c cha nhiu hm lng vitamin C nh mng ti l 72; bp ci l 30; c chua l 40; b ng l 40Tng lng thc n giu canxi gip cho s pht trin chiu cao ca tr kt hp vi vic ung sa hng ngy (cc loi sa ca cc cng ty c uy tn, cht lng cao hoc sa u nnh). Mt im cn lu trong khi ch bin thc n phi ch xay hoc bm nh cc loi thc phm tht, c (b xng) nu nh, mm cho tr d n, d hp th, d tiu ho. Ngoi ra, cng tc chm sc nui dng tr t kt qu tt ti cn thng xuyn kt hp vi gio vin ph trch lp xem cc chu no c biu hin bing n st k, tng cn bo ph. T , ti xut kin vi BGH trng iu chnh thc n cho cc chu hng ngy ph hp vi th trng ca cc chu , ng thi phi hp vi gio vin cc lp tng cng chm sc c bit n nhng tr suy dinh dng. + i vi cc chu khng tng cn th c gng thng xuyn ng vin, khch l cho cc chu n ht sut. + i vi cc chu c biu hin bo ph th cho cc chu n t cm, ng, cho ung sa trc khi n v cho n nhiu rau qu. ng thi ti cng cc c ph trch lp tuyn truyn, ph bin vi gia nh cch chm sc, ch bin thc n hp l, khoa hc y cht dinh dng gip tr pht trin ton din v mi mt. * Ti xin trnh by khi qut cch ch bin mn n giu dinh dng c ch bin ti trng nh sau: * V d 1: Canh rau thp cm, dng cho 10 sut.

Nguyn liu: tht b 200g; u que 150g; ti ty 100g; du oliu 30g; khoai ty 200g; bp ci 200g; hnh 20g; c chua 100g; nc dng 500g; mt t tiu bt; mui nm va . Cch lm: - Tht b xay nh p tiu, mui, cc loi rau s ch sch thi ht lu. - un du si, phi thm hnh ti trt tht vo xo cho thm, cho tip c chua bm nhuyn vo om cho tht ngm, tip trt nc dng vo un si v cho nh la khi tht gn mm cho cc loi rau vo nu n khi rau tht mm nh, sau nm mui, bt ngt, ng cho va n l c, tip l cho rau gia v nh ng vo cho thc n thm hng v thm, hp dn. Thnh phm t yu cu: - Trng thi: Rau, qu, c chn mm khng b nt. - Mu st bin i t nhin. - Mi v thm ngon ca rau c, gia v va n. * V d 2: Tht heo, g xo l st c chua (dng cho 10 sut n). Tht g lm sn 200g, tht heo nt (vai) 300g, c chua 200g, l xanh 200g, bt ao 30g , rau mi, gia v (mm, mui, bt ngt, ng). Cch lm: - Tht ln, g s ch sch, xay nh em p gia v, cc loi rau ra sch thi nh. C chua xay nhuyn, un si du cho c chua xay vo ninh tht nh. - Phi thm hnh cho tht ln, g vo xo sn cho ngm gia v, tip n cho l vo o cng ti khi hn hp chn mm th nc st c chua vo o u. ng thi khoy bt ao t t vo hn hp tht ti khi thng st snh, nm li gia v cho va n, sau cho rau mi vo o u nhc xung. Thnh phm t yu cu: - Trng thi: Tht chn mm, nc st hi snh. - Mu st: Bin i t nhin ca rau, mu hng nht ca c chua. - Mi v: Thm ngon c trng ca tht v rau mi. v va n. IV/ Kt qu t c: Nh s n lc v tinh thn trch nhim ca bn thn, hay tm ti ch bin cc mn n ng thi kt hp vi cc bin php khoa hc nh trnh by trn. Ti cng cc ch em trong t nui lm vic ht mnh vi cng vic nui dng ca mnh nh tiu ch ca nh trng ra t u nm hc, l: - Qun l nui dng tt. - V sinh bo m khoa hc.
5

- K tht ch bin thc n tt. - Ci tin thc n theo ma. - Tit kim. Nh thc hin tt nhng tiu ch trn nn gp phn gim t l tr em suy dinh dng so vi u nm hc, khi ph huynh a n, c cp trn nh gi cao. T t qu I: + T l knh A: 65,67 % ( 132/201 chu). + T l knh B :30,35 %, (61/201 chu). + Knh C:3,98% (8/201 chu). Trong nm khng c trng hp no dch bnh, ng c thc n xy ra. Trng c Trung tm Y t Huyn kim tra t xut v cng tc VSATTP v nh gi, xp loi tt. + Khng c trng hp dch bnh, ng c thc n xy ra. t c kt qu trn y l nh s cng tc ca ton b cn b, gio vin v nhn vin nh trng trong qu trnh chm sc v gio dc tr, p ng c yu cu t ra. V/ Bi hc kinh nghim: - S on kt nht tr, lng nhit tnh, yu ngnh, mn ngh tinh thn trch nhim cao trong ni b gio gio vin, cng nhn vin nh trng ni chung v ch em t nui ni ring. - Thng xuyn cng t tho lun v kin thc phng dch bnh pht sinh t thc phm. - Mnh dn d sut vi BGH nhng vn lin quan n cng tc nui dng. - Hng tun hp rt kinh nghim ra phng hng tun n, nh k hng thng tham gia d hp cng BGH kim im rt kinh nghim nhng vn lm c v cha lm c, thng qua c k hoch thc hin tt hn. - Phi hp cng gio vin ph trch thng xuyn trao i vi ph huynh nhng vn lin quan n sc kho ca tr, ng thi hng dn h cch chm sc, v sinh n ung, phng tr dch bnh xy ra. - Thc hin ng quy trnh bp mt chiu. - Tham gia cc lp tp hun v v sinh an ton thc phm Trung tm y t Huyn t chc. Hm Thng, ngy thng nm 2009 Ngi vit

Nguyn Th Mi kin ca Hi ng khoa hc trng:

- Ni dung trnh by th hin c cng vic thc t cho cng tc nui dng tr.

- Cc phng php c th hin c th. - Cng tc nui dng t hiu qu cao, gip tr suy dinh dng gim r rt v khng c trng hp ng c thc phm xy ra trong nm. - Hnh thc trnh by qu gn, cha din t c th cc bin php sng to. Hi ng khoa hc trng thng nht xp loi: B