PERKEMBANGAN PEMIKIRAN DAN FASAFAH

ISLAM
KULIAH 2
 AL-QUR’AN
 AKAL
 AGAMA BANTU AKAL DALAM
◦ LUAR ALAM TABI’I
◦ PERKARA AKHLAK
◦ UNDANG-UNDANG
 AKAL MAMPU FAHAM AYAT Q
 AJARAN AGAMA TEGAS
 TANPA MINTA NASIHAT AKAL
 BAWA HIDAYAH, PEMIMPIN
 BERI BIMBINGAN
 MANUSIA DIKIRA DARI ASPEK JIWA
 AKAL HANYA MAMPU LIHAT DAN FIKIR YG
ZAHIR SAJA
 PANDU AKAL
 Akal dalam amalan dan syariah: ijtihad
 Lahir dua mazhab fiqh:

◦ Madinah
◦ Kufah dan Basrah
 Beza krn banyak faktor
◦ Tempat
◦ Masyarakat
◦ Pemikiran
◦ Percampuran tamadun
 MENTAFSIRKAN Q DENGAN AKAL
 LAHIRNYA ALIRAN PEMIKIRAN
 KURANGNYA KEFAHAMAN KPD AL-QUR’AN

DAN AL-HADIS
 The first is Kalam, that mainly dealt with

theological questions and the other is

FALSAFAH, that was founded on the
reception of Greek thought.
 Kemasukan pemikiran luar
 Gerakan perterjemahan
 Pengaruh falsafah Greek dan Yunani
 Bahas hal-hal ketuhanan dengan kaedah

berfikir ahli falsafah

 BAGAIMANA HAL AKIDAH
DIFALSAFAHKAN?
 What is the nature of God? How do we
know that God exists?
 What is the nature of revelation? How do
we know that God reveals his will to
mankind?
 What is the nature of divinely guided
Messengers vis à vis philosophers?
 What is the nature of Imamat or
vicegerency of humans on earth?
 Which of our religious traditions must be
interpreted literally?
 Which of our religious traditions must be
interpreted allegorically?
 What must one actually believe to be
considered a true adherent of our religion?
 How can one reconcile the findings of
philosophy with religion?
 How can one reconcile the findings of
science with religion?
 Pengikut Ali yang keluar pd 36H tidak setuju
berdamai dgn Muawiyah
 Bermula dgn gerakan politik
 Terima khalifah al-Rasyidin
 Isu utama –kepimpinan, dosa besar, dia saja

yg betul
 Sokong Ali selepas Khawarij keluar 36H
 Gerakan politik bertukar agama
 Syiah –3 yg besar, pelampau, Imamiyah,
Zaidiyah
 Imamiyyah – keturunan Ali, Imam Mahdi,
sembunyi
 Zaidiyyah – tolak Mahdi
 Pelampau – Jibril silap turun wahyu
 Gol pertengahan dan tidak ekstrim
 Semua hukum Tuhan ditangguh ke akhirat
 Manusia tiada hak utk hukum org lain
 Mula oleh Yunus al-Numairi
 Iman tidak terjejas dgn dosa
 Semua dosa akan diampunkan oleh Tuhan
 Independent minds exploiting the methods
of ijtihad sought to investigate the
doctrines of the Qur'an, which until then
had been accepted in faith on the
authority of divine revelation. One of first
debates was that between partisan of the
Qadar (Arabic: qadara, to have power),
who affirmed free will, and the Jabarites
(jabar, force, constraint), who maintained
the belief in fatalism.
 Fokas kepada rukun iman keenam
 Tuhan menentukan segalanya dan manusia

bebas dalam perlakuannya

 Ma'bad ibn Khalid al-Juhani (m.699)
 Ghaylan ibn Marwan al Dimashqi (m.749)
 Hasan al-Basri (m737)
 al-jabr, - “terpaksa” atau “tiada kehendak”
dan “tiada kebebasan”.
 Bahasa Inggeris -“fatalism” atau
“predestination”. Di samping itu ia juga
ada hubungkait dengan
 persoalan al-Qadr iaitu sesuatu ketetapan
yang telah ditetapkan oleh Allah S.W.T
kepada sekelian ciptaannya termasuk
manusia sejak awal penciptaannya.
 Jahm bin Safwan al-Rasi (m.745H)
 sebuah aliran yang radikal dan ekstrem.
 manusia tidaklah mempunyai kebebasan,
kehendak, kemampuan(al-istiţa’ah)
mahupun daya usaha sendiri.
 tidak mempunyai ikhtiar atau pilihan.
 Segala perilaku dalam sesuatu yang
berlaku adalah telah ditetapkan oleh Allah
S.W.T.
 Wasil b. Ata’ (m.131H)
 Asal dari Madinah dan pindah ke Basrah
 Murid Hasan al-Basri – manusia bebas
 Isu utama – pelaku dosa besar
 Dipanggil rasionalis; utamakan akal
 Tolak siksa kubur dan isra’
 Pelopor ilmu kalam
 Tauhid
 Keadilan ilahi
 Balasan baik dan buruk
 Kedudukan pelaku dosa besar
 Amar ma’ruf nahi mungkar
 Tuhan tiada sifat – spt Aristotle
 Keburukan ditentukan oleh akal, tiada

kaitan dengan Tuhan (Tuhan adil)

 Tuhan janji utk balas perbuatan manusia
 Pelaku doasa besar tidak akan masuk

syurga
 Gabungan ahli hadis dan fikiran (al-ra’yi)
 Falsafah dan agama digabungkan
 Mula abad ke 3H bila Mu’tazilah masyhur
 Abu Hasan dan Maturudi tokoh utama
 Gunakan falsafah utk buktikan akidah yg

betul bersama Q dan S

 Perkenalkan sifat 20, tiada ta’wil Q,
 Al-Ghazali (m.1111)
 Baiki falsafah dari unsur negatif
 Buktikan kegagalan akal dlm hal agama
 Seimbangkan agama dan falsafah
 Menyediakan garis pemisah antara agama

dan falsafah
 Menolak falsafah Greek – Tahafut Falasifah