LCH S VN MINH NHN LOI

I. Vn minh Bc Phi v Ty
II. Vn minh n III. Vn minh Trung Hoa

I. Vn minh Bc Phi v Ty 1. Vn minh Ai Cp

khu vc ng Bc chu Phi, cch y hng nghn nm hnh thnh mt quc gia c xa nht ca vng a Trung Hi l Ai Cp. Trn khu vc sng nin, cch y khong 12.000 nm c nhm ngi sinh sng, h sng qun t v tr thnh ch nhn ca nn vn minh rc r phng ng vn minh Ai Cp. Sng Nin l con sng di nht th gii vi hn 6.700 km, phn chy qua Ai Cp l 700 km. Do nhu cu ca sn xut nng nghip, c dn Ai Cp quan tm n vic ti tiu, nn sm hnh thnh h thng thy nng dn nc sng Nin vo cnh ng. Kinh t nng nghip thy nng l yu t quan trng i vi s pht trin ca lch s Ai Cp.

I. Vn minh Bc Phi v Ty 1. Vn minh Ai Cp

T hnh thnh cc thnh tu v vn ha, nh tn ngng, ngh thut iu khc, ngh thut kin trc, ch vit, vn hc, ton hc V tn ngng: c dn Ai Cp th cng rt nhiu thn, cc thn phn ln l hnh tng nhng con vt gn gi vi ngi, biu tng cho s ti tt, sinh sn v mnh m nh thn B Ci, thn Chim ng, thn Ong n thi k thng nht quc gia, ngoi vic th cng cc v thn ring ca tng a phng th xut hin thn chnh ca nhng trung tm ln. Th thn Mt tri (thn Ra), thn Ptal (thn sng to v tr v con ngi), Thn Amon (thn dem li sc mnh cho quc gia v Pharaon), thn Osiris (thn Nc) Ngi Ai Cp tin rng linh hn l bt t, khi cht linh hn thot ra ngoi nhng vn cn da vo ni xc. V vy ngi cht i phi gi li xc.

I. Vn minh Bc Phi v Ty 1. Vn minh Ai Cp

V ngh thut v kin trc: thi c i Ai Cp xy dng nhiu cng trnh kin trc v iu khc nh Kim t thp, cc thnh ph c, tc tng cc Pharaon, ct Mt trong nhng cng trnh kin trc ni bt l Kim t thp. n nay pht hin khong hn 70 kim t thp, ch yu pha Bc Ai Cp gn th o Caro, pha Ty sng Nin. Ngoi xy dng lng m, ngi Ai Cp cn t ti trnh cao v iu khc, c bit l tng Nhn s, u ngi mnh s t, cao 20m

Cc cng trnh kin trc, iu khc trn u l kt qu ca qu trnh lao ng, l nh cao sng to ca con ngi Ai Cp.

I. Vn minh Bc Phi v Ty 1. Vn minh Ai Cp

V ch vit: ra i t thin nin k IV TCN, ban u l ch tng hnh gm cc k hiu c vch ln bi ct, tng , l cy, mnh xng. Trong qu trnh s dng, h bit ci tin ch vit n gin. H thng ch vit Ai Cp c khong 700 k hiu, 24 du hin ph m. V s hc: ngi Ai Cp tm ra c s 10, cch gii phng trnh bc nht V hnh hc: ngi Ai Cp bit tnh din tch tam gic, t gic, tnh th tch hnh thp y vung V thin vn hc: ngi Ai cp da vo sng Nin pht hin cc v sao nh Bc u, Thin Lang, lp lch vi 365/nm, chia l 12 thng vi 4 ma. V y hc: ngi Ai Cp hiu bit v cu to c th con ngi, tm cc loi thuc cha bnh v thut p xc. Cc thi hi Pharaon chnh l thnh tu y hc .

I. Vn minh Bc Phi v Ty 2. Vn minh Lng H 3. Vn minh A rp

Bn o A rp nm v tr bn l ca ba chu: , Phi, u, thuc min kh hu kh, ngn cch gia min kh hu n ha ca chu u vi min gi ma nng m chu . Do v tr ng ba cc chu lc nn t xa xa, bn o A rp sm tr thnh ni gp g nhng con ng thng mi:
Con ng t la i qua pha Bc bn o Con ng hng liu i t n , Ma Lai i vo vnh Ba T ln bn o ri c ch sang Chu u Con ng la m v da thuc t bn o Krum pha Nam nc Nga qua Hc Hi ch ti, cc sn vt chu Phi hi t Cair a sang chu .

I. Vn minh Bc Phi v Ty 3. Vn minh A rp

Nhng hot ng sm ut trn khin cho bn o tr thnh ni giao lu v tip nhn nhiu lung vn ha cc dn tc. ni y cng ra i v truyn b 2 tn gio ln: o Do Thi v o Kit. Vi iu kin t nhin v chnh tr, nhng cuc chin tranh ginh git t ai v ca ci nn tuy nn vn minh A rp ra i mun nhng pht trin kh rc r, trong phi k n o Hi (Islam). Ngi sng lp o Hi l Mhamet (570-632), sinh ra v ln ln trong gia nh ngho kh Mecca. Tha nh i chn cu v lm ngi dn ng cho thng nhn qua sa mc. Qu trnh dn ng ng tip nhn o Kit v o Do Thi. Cho nn Hi gio tip nhn gio l ca hai tn gio ny, th c Cha Tri m h gi l Thnh Ala v sng to nhng nt ring.

I. Vn minh Bc Phi v Ty 3. Vn minh A-Rp

Chuyn k rng, vo mt m Mhamet nm m mt v thn n truyn lnh c nhng k t trn tm vi. Nh nhng t tng v i ca Thnh Ala nhp vo Mhamet v ng tr thnh Nh Tin tri. Nm 610 ng bt u truyn o Mecca, s tn theo ng ngy cng ng, nn tng l v qu tc Mecca truy n gt gao. ng di Mecca n Medina (thnh ph ca Nh Tin tri) v cuc hnh hng ny c coi l im xut pht ca k nguyn o Hi (20/9/622). Lch Hi gio c tnh t y.

Mhamet tr thnh lnh t ca A rp, ch huy mt o qun Hi gio thng nht trn mt lnh th rng ln, truyn b kinh Koran khp chn.

I. Vn minh Bc Phi v Ty 3. Vn minh A-Rp

Gio l ca o Hi nm trong b kinh Koran (30 cun v 114 chng) xc nh ch c mt v thn duy nht l Ala v mt s gi ca Ngi l Mhamet. Tt c tri t, mun loi v con ngi u do Ala sng to. Trong kinh Koran lun l v php lut c ha trn vo lm mt, gm 6 tn ngng (Lc tn): Tin chn thnh: Ch tin duy nht mt Thnh Ala Tin s gi: Mhamet l s gi ca Thnh Ala, mi iu ging dy ca M hamet u l lun l. Tin thin s: Thin s l do thnh Ala to ra t nh sng. C nhiu thin s cai qun cng vic, ghi chp tt c hnh vi tt, xu ca con ngi.

I. Vn minh Bc Phi v Ty 3. Vn minh A-Rp

Gio l ca o Hi nm trong b kinh Koran (30 cun v 114 chng) xc nh ch c mt v thn duy nht l Ala v mt s gi ca Ngi l Mhamet. Tt c tri t, mun loi v con ngi u do Ala sng to. Trong kinh Koran lun l v php lut c ha trn vo lm mt, gm 6 tn ngng (Lc tn): Tin kinh in: B kinh in duy nht ng tin l kinh Koran Tin kip sau: s phn ca con ngi u s sng mt th gii khc v chu s phn xt ca thnh Ala vo ngy tn th. Tin tin nh; Cc tn Hi gio tin rng s phn con ngi u do thnh Ala an bi, con ngi khng th cng li c, l nh mnh.

I. Vn minh Bc Phi v Ty 3. Vn minh A-Rp

V ngha v, tn phi thc hin 4 iu sau:

- Mi ngy c li cu nguyn 5 ln, tm ra trc khi cu nguyn.

- Trong cuc i phi c mt ln hnh hng v Mecca.

- Nhn n mi nm 1 thng thng Ramadan (thng Thing lin). Khng c n vo ban ngy, khi c mt tri.
- B th cho ngi ngho. Ngoi ra cn mt s quy nh nh khng ung ru, kin tht ln, chp nhn a th nhng khng qu 4 v, ph n hon ton l thuc chng

I. Vn minh Bc Phi v Ty 3. Vn minh A-Rp

iu c bit i vi o Hi l ng vin tn chin u v Ala, cm v kh tiu dit k ngoi o c coi l bn phn thing ling ca tn i vi thnh Ala. Nm 632 Mhamet mt trn ng hnh hng v Mecca. ng li mt x s A rp rng ln, thng nht di ngn c Hi gio. Ngy nay c khong ln 800 triu tn , ri rc trn 90 quc gia, trong c 42 quc gia ly o Hi lm quc gio.

Ngoi ra, A rp cn c nhiu thnh tu khc nh: vn hc, hnh hc, lng gic hc, pht minh qu lc, nghin cu thin vn, nghin cu v quang hc

II.Vn minh n
Trung Quc l mt nc ln min ng chu . T thin nin k th III tr.CN, Trung Quc xut hin mt trong nhng nn vn minh sm nht ca lch s nhn loi. Vn minh Trung Hoa tn ti v pht trin lin tc my ngn nm trn lnh th rng ln, ng thi c nh hng nhiu mt n vn minh th gii, c bit l khu vc ng Bc v ng Nam .

Lnh th rng mnh mng vi hai con sng ln l Hong H v Dng T (Trng Giang). Lu vc hai con sng c ngha lch s i vi nn vn minh Trung Hoa.

Ngoi ra, A rp cn c nhiu thnh tu khc nh: vn hc, hnh hc, lng gic hc, pht minh qu lc, nghin cu thin vn, nghin cu v quang hc

Tng Nhn s (Sphinx) lun hng v mt tri mc

Tng Nhn s (Sphinx) lun hng v mt tri mc

Thn Amun

Tranh v trn giy Papyrus lm l thn mt tri

Kim t thp Kufu cao 128 mt, mi cnh 270 mt, tn khong 23 triu phin , mt 30 xy dng.

Con ng t la