You are on page 1of 41

Gio n t chon bm st L 12 Dng Vn ng Trng THPT Nguyn Vn Linh Bnh Thun Trang 1

Tit 1. BI TP V CC I LNG C TRNG TRONG DAO NG IU HA I. MC TIU Rn luyn k nng gii mt s bi tp v tm cc i lng c trng trong dao ng iu ha. II. CHUN B * Gio vin: Cc bi tp c chn lc v phng php gii. * Hc sinh: Xem li nhng kin thc hc v dao ng. III. TIN TRNH DY HC Hot ng 1 (10 pht): Kim tra bi c v tm tt nhng kin thc lin quan.

+ Li (phng trnh dao ng): x = Acos(t + ).

). 2 + Gia tc: a = v = - 2Acos(t + ) = - 2x; amax = 2A. + Vn tc v sm pha so vi li x; gia tc a ngc pha vi li x (sm pha so vi vn tc v). 2 2 2 + Lin h gia tn s gc, chu k v tn s ca dao ng: = = 2f. T v2 a2 v2 + Cng thc c lp: A2 = x2 + 2 = 4 + 2 . + v tr cn bng: x = 0 th |v| = vmax = A v a = 0. v2 + v tr bin: x = A th v = 0 v |a| = amax = 2A = max . A + Lc ko v: F = ma = - kx. + Qu o chuyn ng ca vt dao ng iu ha l mt on thng c chiu di L = 2A.
+ Vn tc: v = x = - Asin(t + ) = Acos(t + +
Hot ng 2 (30 pht): Gii cc bi tp minh ha. Hot ng ca gio vin Hot ng ca hc sinh 1. Mt vt dao ng iu ho trn qu o di 40 cm. Khi v tr c li x = 10 cm vt c vn tc 20 3 cm/s. Tnh vn tc v gia tc cc i ca vt. Tm tt bi ton. Tm cng thc cn s dng. Tnh ton cc i lng. Ni dung c bn 1. Ta c: A = =

L 40 = = 20 (cm); 2 2
= 2 rad/s;

v A2 x 2

vmax = A = 2A = 40 cm/s; amax = 2A = 800 cm/s2. 2. Ta c: = A2 =

2. Mt vt dao ng iu ha theo Tm tt bi ton. Tm cng thc cn s dng. phng ngang vi bin 2 cm v vi chu k 0,2 s. Tnh ln ca gia Tnh ln gia tc. tc ca vt khi n c vn tc 10 10 cm/s. 3. Mt cht im dao ng iu ha Tm tt bi ton. trn trc Ox. Khi cht im i qua v tr Tm cc cng thc cn s cn bng th tc ca n l 20 cm/s. dng. Khi cht im c tc l 10 cm/s th gia tc ca n c ln l 40 3 cm/s2. Tnh bin dao ng ca cht im. Suy ra tnh bin dao ng A.

2 = 10 rad/s; T

v2 a2 + 2 4

|a| = 4 A2 2 v 2 = 10 m/s2. 3. Khi i qua v tr cn bng:

vmax . A v2 a2 Mt khc: A2 = 2 + 4 a2 2 2A2 = v max = v2 + 2 2 2 a A = v2 + 2 vmax vmax 2 A= vmax v 2 = 5 cm. |a|


|v| = vmax = A =

4. Mt cht im dao ng iu ha

4. Ta c: T = = 3 s. Khi t = 0 th xut hng gii. Xc nh v tr ban u ca

x = A = 4 cm. K t lc t = 0 vt n

vt. 2 A t (x Xc nh s ln vt i qua v vi tr c li x = - 2 cm = ln 3 2 tnh bng cm; t tnh bng s). Xc nh tr c li x = - A trong 1 T th nht mt thi gian t1 = = 1 s. 2 thi im cht im i qua v tr c li 3 theo phng trnh x = 4 cos x = -2 cm ln th 2011, k t lc t = 0. chu k.

Gio n t chon bm st L 12 Dng Vn ng Trng THPT Nguyn Vn Linh Bnh Thun Trang 2

Hng dn hc sinh s dng mi lin h gia chuyn ng trn u v dao ng iu ha gii.

Sau trong mi chu k vt i qua v tr c li x = - 2 cm hai ln, nn thi gian vt i qua v tr c li x = - 2 cm ln th 2010 l: 2010 t2 = T = 3015 s. 2 Vy : t = t1 + t2 = 3016 s.
Hot ng ca hc sinh Nu phng php gii cc bi tp tm cc i lng c trng ca dao ng iu ha. Ghi cc bi tp v nh.

Hot ng 4 (5 pht): Cng c, giao nhim v v nh. Hot ng ca gio vin Yu cu hc sinh nu phng php gii cc bi tp tm cc i lng c trng ca dao ng iu ha. Ra mt s bi tp tng t cho hc sinh v nh lm. IV. RUT KINH NGHIEM TIET DAY

Gio n t chon bm st L 12 Dng Vn ng Trng THPT Nguyn Vn Linh Bnh Thun Trang 3

Tit 2. BI TP V NNG LNG TRONG DAO NG CA CON LC L XO I. MC TIU Rn luyn k nng gii mt s bi tp v nng lng trong dao ng ca con lc l xo. II. CHUN B * Gio vin: Cc bi tp c chn lc v phng php gii. * Hc sinh: Xem li nhng kin thc hc v nng lng ca con lc l xo. III. TIN TRNH DY HC Hot ng 1 (10 pht): Kim tra bi c v tm tt kin thc.

1 2 1 2 2 kx = kA cos ( + ). 2 2 1 1 1 + ng nng: W = mv2 = m 2A2sin2( + ) = kA2sin2( + ). 2 2 2


+ Th nng: Wt = Th nng v ng nng ca con lc l xo bin thin tun hon vi tn s gc = 2, vi tn s f = 2f v vi chu k T =

T . 2

+ Trong mt chu k c 4 ln ng nng v th nng ca vt bng nhau nn khong thi gian lin tip gia hai ln ng nng v th nng bng nhau l + C nng: W = Wt + W =

T . 4

1 2 1 2 1 2 1 kx + mv = kA = m 2A2. 2 2 2 2

Hot ng 2 (30 pht): Gii cc bi tp minh ha. Hot ng ca gio vin Hot ng ca hc sinh Ni dung c bn 1. Mt con lc l xo c cng 1 1. Ta c: W = kA2 k = 150 N/m v c nng lng dao Tm tt bi ton. 2 ng l W = 0,12 J. Khi con lc c li Nu cc cng thc cn s 2W l 2 cm th vn tc ca n l 1 m/s. dng tnh A, v T. A= = 0,04 m = 4 cm; Tnh bin v chu k dao ng ca Suy ra v thay s tnh A, k con lc. v T. v = = 28,87 rad/s; 2 2

2. Mt con lc l xo treo thng ng 2. Ta c: = 2f = 4 rad/s; gm mt vt nng c khi lng m gn Tm tt bi ton. k vo l xo c khi lng khng ng Nu cc cng thc cn s m = 2 = 0,625 kg; k, c cng k = 100 N/m. Ko vt dng tnh m, A, v W. nng xung v pha di, cch v tr Suy ra v thay s tnh m, v2 2 A = x0 + 02 = 10 cm; cn bng 5 2 cm v truyn cho n vn A, v W. tc 20 2 cm/s th vt nng dao ng iu ho vi tn s 2 Hz. Tnh khi lng ca vt nng v c nng ca con lc. Cho g = 10 m/s2, 2 = 10. Tm tt bi ton. 3. Con lc l xo gm vt nh c khi Nu cc cng thc cn s lng m = 400 g v l xo c cng k. dng tnh k v A. Kch thch cho vt dao ng iu ha Suy ra v thay s tnh k v vi c nng W = 25 mJ. Khi vt i qua A. li - 1 cm th vt c vn tc - 25 cm/s. Xc nh cng ca l xo v bin ca dao ng. Hot ng 3 (5 pht): Cng c, giao nhim v v nh. Hot ng ca gio vin Yu cu hc sinh nu phng php gii cc bi tp lin quan n nng lng ca con lc l xo. Ra mt s bi tp tng t cho hc sinh v nh lm. IV. RUT KINH NGHIEM TIET DAY

A x 2 T= = 0,22 s.

1 2 kA = 0,5 J. 2 1 1 v2 3. Ta c: W = kA2 = k(x2 + 2 ) 2 2 2 1 1 mv = k(x2 + ) = (kx2 + mv2) 2 2 k 2 2W mv k= = 250 N/m; x2 2W A= = 2 .10-2 m = 2 cm. k
W=

Hot ng ca hc sinh Nu phng php gii cc bi tp lin quan n nng lng ca con lc l xo. Ghi cc bi tp v nh.

Gio n t chon bm st L 12 Dng Vn ng Trng THPT Nguyn Vn Linh Bnh Thun Trang 4

Tit 3. CC YU T NH HNG N CHU K DAO NG CA CON LC N I. MC TIU Rn luyn k nng gii cc bi tp lin quan n cc yu t nh hng n chu k dao ng ca con lc n. II. CHUN B * Gio vin: Cc bi tp c chn lc v phng php gii. * Hc sinh: Xem li nhng kin thc lin quan n chu k dao ng ca con lc n. III. TIN TRNH DY HC Hot ng 1 (10 pht): Kim tra bi c v tm tt kin thc. R+h l + Chu k ca con lc n ph thuc vo cao: Th = T ; vi T = 2 . g R

+ Chu k ca con lc n ph thuc vo nhit : T = T 1 + (t ' t ) ; vi T = 2

l nhit t. g

l + Chu k ca con lc n khi chu thm mt lc khng i F ngoi trng lc: T = 2 ; vi g ' = g + F . g' m
Hot ng 2 (30 pht): Gii cc bi tp minh ha. Hot ng ca gio vin Hot ng ca hc sinh 1. Mt con lc ng h c th coi l con lc n. ng h chy ng mc Tnh chu k ca con lc ngang mt bin. Khi a ng h ln cao h. nh ni cao 4000 m th ng h chy Gii thch s nhanh chm. nhanh hay chy chm v nhanh chm Tnh thi gian chm trong bao lu trong mt ngy m? Bit bn mt ngy m. knh Tri t R = 6400 km. Coi nhit khng i. Tnh chu k ca con lc 2. Qu lc ng h c th xem l mt nhit t. con lc n dao ng ti mt ni c gia Gii thch s nhanh chm. tc trng trng g = 9,8 m/s2. nhit Tnh thi gian chm trong 0 15 C ng h chy ng v chu k mt ngy m. dao ng ca con lc l T = 2 s. Nu nhit tng ln n 25 0C th ng h Nu cng thc tnh chu k chy nhanh hay chm bao lu trong ca con lc khi thang my mt ngy m. Cho h s n di ca ng yn hoc chuyn ng thng u. thanh treo con lc = 4.10-5 K-1. 3. Mt con lc n treo trong thang a) Lp lun tnh gia tc my ni c gia tc trng trng biu kin ca vt khi thang 10 m/s2. Khi thang my ng yn con my i ln nhanh dn u. Tnh chu k dao ng ca lc dao ng vi chu k 2 s. Tnh chu k con lc n khi . dao ng ca con lc trong cc trng hp: a) Thang my i ln nhanh dn u vi gia tc 2 m/s2. b) Thang my i ln chm dn u Lp lun tnh nhanh chu vi gia tc 5 m/s2. c) Thang my i xung nhanh dn k dao ng ca con lc n trong cc trng hp cn li. u vi gia tc 4 m/s2. d) Thang my i xung chm dn u vi gia tc 6 m/s2. Ni dung c bn R+h 1. Ta c: Th = T = 1,000625T > T. R V Th > T nn ng h chy chm. Thi gian chm trong mt ngy m: 86400(Th T ) t = = 54 s. Th 2. Ta c: T = T 1 + (t 't ) = 1,0002T > T V T > T nn ng h chy chm. Thi gian chm trong mt ngy m: 86400(T 'T ) t = = 17,3 s. T' 3. Khi thang my ng yn hoc chuyn l ng thng u: T = 2 . g a) Khi thang my i ln nhanh dn u

hng xung, gia tc ri t do biu kin l g = g + a nn T = 2 g+a

a hng ln, lc qun tnh F = m a

g = 1,83 s. g+a b) Thang my i ln chm dn u:


T = T
g = 2,83 s. g a c) Thang my i xung nhanh dn u: g T = T = 2,58 s. g a d) Thang my i xung chm dn u: g T = T = 1,58 s. g+a

T = T

Hot ng 3 (5 pht): Cng c, giao nhim v v nh. Hot ng ca gio vin Yu cu hc sinh nu phng php gii cc bi tp va gii. Ra mt s bi tp tng t cho hc sinh v nh lm. IV. RUT KINH NGHIEM TIET DAY

Hot ng ca hc sinh Nu phng php gii cc bi tp va gii. Ghi cc bi tp v nh.

Gio n t chon bm st L 12 Dng Vn ng Trng THPT Nguyn Vn Linh Bnh Thun Trang 5

Tit 4. BI TP VIT PHNG TRNH DAO NG I. MC TIU Rn luyn k nng gii cc bi tp vit phng trnh dao ng iu ha, dao ng ca con lc l xo, con lc n. II. CHUN B * Gio vin: Cc bi tp c chn lc v phng php gii. * Hc sinh: Xem li nhng kin thc lin quan n bi tp vit phng trnh dao ng. III. TIN TRNH DY HC Hot ng 1 (10 pht): Kim tra bi c v tm tt kin thc. + Phng trnh dao ng ca con lc l xo: x = Acos(t + ). Trong : = =

k ; con lc l xo treo thng ng: m

k = m

g ;A= l0

x0 a 2 v2 v ; (ly nghim "-" khi v0 > 0; ly nghim "+" khi x + 0 = + 2 ; cos = 4 A


2 0

v0 < 0); vi x0 v v0 l li v vn tc ti thi im t = 0. + Phng trnh dao ng ca con lc n: s = S0cos(t + ). Trong : = cos =

g ; S0 = l

2 v2 v = a ; s + + 4 2 2

s ; (ly nghim "-" khi v > 0; ly nghim "+" khi v < 0); vi s = l ( tnh ra rad) l li di; v l vn tc S0

ti thi im t = 0. + Phng trnh dao ng ca con lc n vit di dng li gc: = 0cos(t + ); vi s = l; S0 = 0l. Hot ng 2 (30 pht): Gii cc bi tp minh ha. Hot ng ca gio vin Hot ng ca hc sinh Ni dung c bn 1. Mt con lc l xo gm vt nng khi k 1. Ta c: = = 10 rad/s; lng m = 400 g, l xo khi lng Tm tt bi ton. m khng ng k, c cng k = 40 N/m. Tnh tn s gc . Ko vt nng ra cch v tr cn bng Tnh bin dao ng A. v2 02 2 A = x0 + 02 = 4 2 + 2 = 4 (cm); 4 cm v th nh. Chn chiu dng cng 10 chiu vi chiu ko, gc thi gian lc x 4 th vt. Vit phng trnh dao ng ca cos = 0 = = 1 = cos0 = 0. Tnh pha ban u . vt nng. A 4

Vit phng trnh dao ng.


Tm tt bi ton. Tnh tn s gc .

2. Mt cht im dao ng iu ha trn trc Ox. Trong thi gian 31,4 s cht im thc hin c 100 dao ng ton phn. Gc thi gian l lc cht im i qua v tr c li 2 cm theo chiu m vi tc l 40 3 cm/s. Ly = 3,14. Vit phng trnh dao ng ca cht im.

Vy x = 4cos20t (cm). t 2. Ta c: T = = 0,314 s; N


2 2 0

3. Mt con lc n c chiu di l = 16 cm. Ko con lc lch khi v tr cn bng mt gc 90 ri th nh. B qua mi ma st, ly g = 10 m/s2, 2 = 10. Chn gc thi gian lc th vt, chiu dng cng chiu vi chiu chuyn ng ban u ca vt. Vit phng trnh dao ng theo li gc tnh ra rad. Hot ng 3 (5 pht): Cng c, giao nhim v v nh. Hot ng ca gio vin Yu cu hc sinh nu phng php gii cc bi tp vit phng trnh dao ng. Ra mt s bi tp tng t cho hc sinh v nh lm. IV. RUT KINH NGHIEM TIET DAY

v x + 0 x 1 Tnh pha ban u . = 4 cm; cos = 0 = = cos( ); A 2 3 v v < 0 = . 3 Vit phng trnh dao Vy: x = 4cos(20t + ) (cm). ng. 3 g Tm tt bi ton. 3. Ta c: = = 2,5 rad/s; l Tnh tn s gc . 0 Tnh bin dao ng 0. 0 = 9 = 0,157 rad; 0 Tnh pha ban u . = cos = = - 1 = cos = . 0 0 Vit phng trnh dao ng. Vy: = 0,157cos(2,5 + ) (rad).
Hot ng ca hc sinh Nu phng php gii cc bi tp va gii. Ghi cc bi tp v nh.

2 Tnh bin dao ng A. = T = 20 rad/s; A =

Gio n t chon bm st L 12 Dng Vn ng Trng THPT Nguyn Vn Linh Bnh Thun Trang 6

Tit 5. GII BI TON TNG HP DAO NG BNG GIN VC T I. MC TIU Rn luyn k nng gii cc bi tp tng hp cc dao ng iu ha cng phng cng tn s bng gin vc t. II. CHUN B * Gio vin: Cc bi tp c chn lc v phng php gii. * Hc sinh: Xem li nhng kin thc lin quan n phng php gin Fre-nen. III. TIN TRNH DY HC Hot ng 1 (10 pht): Kim tra bi c v tm tt kin thc. + Mi dao ng iu ha c biu din bng mt vc t quay. Vc t ny c gc ti gc ta ca trc Ox, c di bng bin dao ng A, hp vi trc Ox mt gc ban u v quay u quanh O theo chiu ngc chiu kim ng h vi tc gc . + Phng php gin Fre-nen dng tng hp hai dao ng iu ha cng phng, cng tn s: Ln lt v hai vc t quay A v A biu din hai phng trnh dao ng thnh phn. Sau 1 2 v vc t tng hp ca hai vc t trn. Vc t tng A = A + A l vc t quay biu din 1 2 phng trnh ca dao ng tng hp. Hot ng 2 (30 pht): Gii cc bi tp minh ha. Hot ng ca gio vin Hot ng ca hc sinh Ni dung c bn 1. Dao ng ca mt cht im c khi 1. Hai dao ng thnh phn cng pha lng 100 g l tng hp ca hai dao V gin vc t. nn: A = A1 + A2 = 15 cm = 0,15 m. ng iu ha cng phng, c Tnh bin dao ng tng 1 C nng: W = m 2A2 = 0,1125 J. phng trnh li ln lt l x1 = hp. 2 5cos10t v x2 = 10cos10t (x1 v x2 tnh Tnh c nng. bng cm, t tnh bng s). Mc th nng v tr cn bng. Tnh c nng ca cht im. 2. Hai dao ng thnh phn ngc pha 2. Mt vt tham gia ng thi hai dao V gin vc t. nn: A = |A1 - A2| = 4 cm. ng iu ha cng phng, cng tn Tnh bin dao ng tng Vn tc cc i: vmax = A = 80 cm/s = s vi cc phng trnh li ln lt l hp. 0,8 m/s. Tnh vn tc cc i v gia Gia tc cc i: x1 = 3cos(20t + ) (cm); tc cc i. 4 amax = 2A = 1600 cm/s2 = 16 m/s2. x2 = 7cos(20t +

5 ) (cm). 4

Tnh vn tc cc i v gia tc cc i ca vt. 3. Mt vt c khi lng 200 g tham gia ng thi ba dao ng iu ha cng phng vi cc phng trnh: x1 = 5cos5t (cm); x2 = 3cos(5t + (cm) v x3 = 8cos(5t -

V gin vc t.

3. Gin vc t:

A12 + ( A2 A3 ) 2 = 5 2 cm; A A3 phng trnh dao ng tng hp ca Xc nh pha ban u ca tan = 2 = tan(- ). vt. A1 4 dao ng tng hp.
Vit phng trnh dao ng. Vy: x = x1 + x2 + x3 = 5 2 cos(5t Hot ng 3 (5 pht): Cng c, giao nhim v v nh. Hot ng ca gio vin Yu cu hc sinh nu phng php gii cc bi tp lin quan n tng hp dao ng bng gin vc t. Ra mt s bi tp tng t cho hc sinh v nh lm. IV. RUT KINH NGHIEM TIET DAY

) (cm). Vit Xc nh bin dao ng A = 2 tng hp.

) 2

Da vo gin vc t ta thy:

) (cm). 4

Hot ng ca hc sinh Nu phng php gii cc bi tp va gii. Ghi cc bi tp v nh.

Gio n t chon bm st L 12 Dng Vn ng Trng THPT Nguyn Vn Linh Bnh Thun Trang 7

Tit 6. BI TP V CC I LNG C TRNG CA SNG VIT PHNG TRNH SNG I. MC TIU Rn luyn k nng gii cc bi tp tm cc i lng c trng ca sng, vit phng trnh sng. II. CHUN B * Gio vin: Cc bi tp c chn lc v phng php gii. * Hc sinh: Xem li nhng kin thc lin quan n sng c v s truyn sng c. III. TIN TRNH DY HC Hot ng 1 (10 pht): Kim tra bi c v tm tt kin thc. + Vn tc truyn sng: v =

s = = f. T t

+ Hai im trn phng truyn sng cch nhau mt s nguyn ln bc sng (d = k) th dao ng cng pha, cch nhau mt s nguyn l na bc sng (d = (2k + 1)

) th dao ng ngc pha. 2

+ Ti ngun pht O phng trnh sng l uO = acos(t + ) th phng trnh sng ti M trn phng truyn sng l: uM = acos(t + - 2

x OM ) = acos(t + - 2 ).

+ lch pha ca hai dao ng gia hai im cch nhau khong d trn phng truyn sng l: = Hot ng 2 (30 pht): Gii cc bi tp minh ha. Hot ng ca gio vin Hot ng ca hc sinh 1. Trn mt mt cht lng c mt sng Nu hng gii bi ton. c, quan st thy khong cch gia 15 nh sng lin tip l 3,5 m v thi gian Tnh , v, T v f. sng truyn c khong cch l 7 s. Xc nh bc sng, chu k v tn s ca sng . 2. Mt sng c tn s 500 Hz v tc lan truyn 350 m/s. Hi hai im gn nht trn phng truyn sng cch nhau mt khong bao nhiu gia chng c lch pha

2d .

Ni dung c bn 1. Khong cch gia 15 nh sng l 14 =

? 4

3. Mt ngun pht sng c dao ng theo pt

u = 4 cos 4 t ( cm ) . 4
. 3

Bit dao ng ti hai im gn nhau nht trn cng mt phng truyn sng cch nhau 0,5 m c lch pha l

Xc nh chu k, tn s v tc truyn ca sng . 4. Mt sng ngang truyn t M n O ri n N trn cng mt phng truyn sng vi vn tc v = 18 m/s. Bit MN = 3 m v MO = ON. Phng trnh sng ti O l uO = 5cos(4 t -

) (cm). Vit 6

phng trnh sng ti M v ti N.

3,5 3,5 = 0,25 m; v = = 0,5 m/s; 14 7 v T = = 0,5 s; f = = 2 Hz. v v 2. Ta c: = = 0,7 m; Nu hng gii bi ton. f 2d Tnh v d. = = 4 d = = 0,0875 m = 8,75 cm. 8 2d 3. Ta c: = = 3 Nu hng gii bi ton. 2 = 6d = 3 m; T = = 0,5 s; Tnh , T, f v v. 1 f= = 2 Hz; v = = 6 m/s. T T v.2 4. Ta c: = vT = = 9 m; Tinh . 2 .MO ) Vit phng trnh sng ti uM = 5cos(4 t - 6 + M. = 5cos(4 t + ) (cm). 6 2 .MO uN = 5cos(4 t ) Vit png trnh sng ti N. 6 = 5cos(4 t - ) (cm). 2
Hot ng ca hc sinh Nu phng php gii cc bi tp va gii. Ghi cc bi tp v nh.

Hot ng 3 (5 pht): Cng c, giao nhim v v nh. Hot ng ca gio vin Yu cu hc sinh nu phng php gii cc bi tp tm cc i lng c trng ca sng c v vit pt sng. Ra mt s bi tp tng t cho hc sinh v nh lm. IV. RUT KINH NGHIEM TIET DAY

Gio n t chon bm st L 12 Dng Vn ng Trng THPT Nguyn Vn Linh Bnh Thun Trang 8

Tit 7. BI TP TM CC I, CC TIU TRONG GIAO THOA CA SNG C I. MC TIU Rn luyn k nng gii cc bi tp tm s cc i, cc tiu trong giao thoa ca sng c. II. CHUN B * Gio vin: Cc bi tp c chn lc v phng php gii. * Hc sinh: Xem li nhng kin thc lin quan n s gio thoa ca sng c. III. TIN TRNH DY HC Hot ng 1 (10 pht): Kim tra bi c v tm tt kin thc. + Nu ti hai ngun S1 v S2 c: u1 = u2 = Acost th ti M c: uM = 2Acos

(d 2 d1 ) (d 2 + d1 ) cos(t ); 1 vi S1M = d1; S2M = d2). Ti M c cc i khi d2 - d1 = k; c cc tiu khi d2 - d1 = (k + ). 2


+ S cc i v cc tiu trn on thng ni hai im M v N trong vng c giao thoa (M gn S 2 hn S1 cn N th xa S2 hn S1) l s cc gi tr ca k (k z) tnh theo cng thc (khng tnh hai ngun):

Hot ng 2 (30 pht): Gii cc bi tp minh ha. Hot ng ca gio vin Hot ng ca hc sinh Ni dung c bn 1. Trong th nghim giao thoa sng 2 ngi ta to ra trn mt nc 2 ngun nh hng gii bi ton. 1. Ta c: T = = 0,2 s; = vT = 4 cm; sng A, B dao ng vi cc phng Tnh T v . (d 2 d1 ) (d 2 + d1 ) trnh uA = uB = 5cos10t (cm). Vn tc Vit phng trnh sng ti uM = 2Acos cos(t) sng l 20 cm/s. Coi bin sng khng M. i. Vit pt dao ng ti im M cch A, = 2.5.cos .cos(10t 3,85) B ln lt l 7,2 cm v 8,2 cm. Nu cch rt gn pha ban 4 u. = 5 2 cos(10t + 0,15)(cm).

S 2 M S1M + S M S1M Cc tiu: 2


Cc i:

S N S1 N <k< 2 + ; = 2 - 1 v k Z 2 2 1 S N S1 N 1 + <k< 2 - + . 2 2 2 2

2 2. Trong th nghim giao thoa sng, nh hng gii bi ton. 2. Ta c: = vT = v = 4 cm; ngi ta to ra trn mt nc hai ngun Tnh . sng A, B dao ng vi phng trnh uA Nu cch xc nh ti mt AN BN = - 2,5 = uB = 5cos10t (cm). Tc truyn v tr cho khi no th c sng trn mt nc l 20 cm/s. im N cc i, khi no th c cc 1 trn mt nc vi AN BN = - 10 cm tiu. AN BN = - 2,5 = (-3 + ). 2 nm trn ng dao ng cc i hay Thc hin iu nu v Vy N nm trn ng ng yn th 4 k cc tiu th my, k t ng trung trc rt ra kt lun. t ng trung trc ca AB v pha A. ca AB? 3. b mt mt cht lng c hai ngun 2 3. Ta c: = vT = v = 4 cm; pht sng kt hp S1 v S2; vi S1S2 = Tnh . 20 cm. Hai ngun ny dao ng theo Xc nh s cc i gia SS SS phng thng ng vi cc pt u1 = hai ngun S1 v S2. 1 2 + <k< 1 2 + 2 2 5cos40t(mm); u2= 5cos(40t+)(mm). = - 4,5 < k < 5,5; v k Z nn k nhn Tc truyn sng trn mt cht lng l 10 gi tr, do trn S1S2 c 10 cc i. 80 cm/s. Tm s im dao ng vi bin cc i trn on thng S1S2. 4. mt thong ca mt cht lng c 2 4. Ta c: = vT = v = 1,5 cm; hai ngun sng kt hp A v B cch Tnh . nhau 20 cm, vi uA = 2cos40 t (cm) v Xc nh s cc i gia BB AB BM AM uB = 2cos(40 t + ) (cm). Tc hai ngun B v M. + <k< + 2 2 truyn sng trn mt cht lng l - 12,8 < k < 6,02; v k Z nn k nhn 30 cm/s. Xt hnh vung AMNB 19 gi tr, do trn BM c 19 cc i. thuc mt thong cht lng. Tm s im dao ng cc i trn on BM. Hot ng 3 (5 pht): Cng c, giao nhim v v nh. Hot ng ca gio vin Hot ng ca hc sinh Yu cu hc sinh nu phng php gii cc bi tp ... . Nu phng php gii cc bi tp va gii. Ra mt s bi tp tng t cho hc sinh v nh lm. Ghi cc bi tp v nh. IV. RUT KINH NGHIEM TIET DAY

Gio n t chon bm st L 12 Dng Vn ng Trng THPT Nguyn Vn Linh Bnh Thun Trang 9

Tit 8. BI TP V SNG DNG I. MC TIU Rn luyn k nng gii mt s bi tp v sng dng. II. CHUN B * Gio vin: Cc bi tp c chn lc v phng php gii. * Hc sinh: Xem li nhng kin thc lin quan n sng dng. III. TIN TRNH DY HC Hot ng 1 (10 pht): Kim tra bi c v tm tt kin thc. + Sng ti v sng phn x nu truyn cng phng, th c th giao thoa vi nhau, to ra mt h sng dng trong c mt s im lun lun ng yn gi l nt, v mt s im lun lun dao ng vi bin cc i gi l bng. + Bin ca sng dng ti im M cch mt im nt mt khong d: AM = 2a|sin + Khong cch gia 2 nt hoc 2 bng lin k ca sng dng l + Khong cch gia nt v bng lin k ca sng dng l + iu kin c sng dng trn si dy c chiu di l: Hai u l hai nt hoc hai bng th: l = k

. 4

. 2

2 d |; a l bin sng ti ngun.

. Mt u l nt, mt u l bng th: l = (2k + 1) . 2 4


Ni dung c bn 1. V hai u c nh l 2 nt nn ta c:

Hot ng 2 (30 pht): Gii cc bi tp minh ha. Hot ng ca gio vin Hot ng ca hc sinh 1. Mt si dy n hi cng ngang, hai Nu iu kin v chiu di u c nh. Trn dy c sng dng, ca dy khi trn dy c sng tc truyn sng khng i. Khi tn dng vi hai u l hai nt. s sng trn dy l 42 Hz th trn dy p dng gii bi ton. c 4 im bng. Tnh tn s ca sng trn dy nu trn dy c 6 im bng. 2. Quan st sng dng trn si dy AB, Nu iu kin v chiu di u A dao ng iu ha theo phng ca dy khi trn dy c sng vung gc vi si dy (coi A l nt). dng vi mi u l nt cn Vi u B t do v tn s dao ng ca mt u l bng v khi hai u A l 22 Hz th trn dy c 6 nt. u l hai nt. Nu u B c nh v coi tc truyn p dng gii bi ton. sng ca dy nh c, vn c 6 nt th tn s dao ng ca u A phi bng bao nhiu?

v v ' =k = k = k 2f 2f ' 2 2 k' f f = = 63 Hz. k


l=k 2. Khi B t do th: l = (2k + 1)

V c 4 bng sng vi hai nt hai u 20 m/s. Tm s nt sng v bng sng dy. nn s c 5 nt (k c hai nt ti A v B). trn dy, k c A v B. v 4. Mt si dy AB di 50 cm. u A Tnh . 4. Ta c: = = 0,02 m = 2 cm; dao ng vi tn s f = 50 Hz. u B f Nu cch xc nh xem ti c nh. Trn dy AB c mt sng dng mt im trn dy khi no th n nh, A c coi l nt sng. Tc c nt sng v khi no th c AM = 3,5 cm = 7 = (2.3 + 1) 4 4 truyn sng trn dy l 1 m/s. Hi im bng sng. Ti M l bng sng 3 k t A.Trn dy M cch A mt khong 3,5 cm l nt hay Nu cch xc nh s bng bng th my k t A v trn dy c bao sng v s nt sng trn dy, c 50 bng sng v c 51 nt k c hai nt ti A v B. nhiu nt, bao nhiu bng k c A v B. Hot ng 3 (5 pht): Cng c, giao nhim v v nh. Hot ng ca gio vin Hot ng ca hc sinh Y/c h/s nu phng php gii cc bi tp v sng dng . Nu phng php gii cc bi tp va gii. Ra mt s bi tp tng t cho hc sinh v nh lm. Ghi cc bi tp v nh. IV. RUT KINH NGHIEM TIET DAY

v 1 = (2k + 1) . 4 f1 4 v Khi B c nh th: l = k 2 = k 2 f2 2 2kf1 f2 = . V trn dy c 6 nt nn 2k + 1 2.5.22 k = 5. Vy: f2 = = 20 (Hz). 2.5 + 1 v 3. Mt si dy AB di 100 cm cng Tnh . 3. Ta c: = = 0.5 m = 50 cm. Trn f ngang, u B c nh, u A gn vi mt nhnh ca m thoa dao ng iu AB Xc nh s bng sng trn 2 AB ha vi tn s 40 Hz. Trn dy AB c dy. dy c: N = = = 4 bng sng. mt sng dng n nh, A c coi l 2 nt sng. Tc truyn sng trn dy l Xc nh s nt sng trn

Gio n t chon bm st L 12 Dng Vn ng Trng THPT Nguyn Vn Linh Bnh Thun Trang 10

Tit 9. BI TP V SNG M I. MC TIU Rn luyn k nng gii mt s bi tp v sng m. II. CHUN B * Gio vin: Cc bi tp c chn lc v phng php gii. * Hc sinh: Xem li nhng kin thc lin quan n sng m. III. TIN TRNH DY HC Hot ng 1 (10 pht): Kim tra bi c v tm tt kin thc. + Mc cng m: L = lg

I . I0 P . 4R 2

+ Cng m chun: I0 = 10-12W/m2. + Cng m ti im cch ngun m mt khong R: I =

Hot ng 2 (30 pht): Gii cc bi tp minh ha. Hot ng ca gio vin Hot ng ca hc sinh Ni dung c bn 1. Loa ca mt my thu thanh c cng I P sut P = 2 W. Vit biu thc tnh mc 1. a) Ta c: L = lg I = lg 4 R 2 I 0 0 a) Tnh mc cng m do loa to cng m. = 10 B = 100 dB. ra ti mt im cch my 4 m. Thay s v bm my. b) Ta c: b) ti im y mc cng m Nu cch gii cu b) P P' P ch cn 70 dB, phi gim nh cng sut Nhc li mt s tnh cht ca L L = lg - lg = lg 2 2 ca loa bao nhiu ln? hm lgaric. 4R I 0 4R I 0 P' p dng gii. P = 10L - L = 1000. Vy phi gim

P'

nh cng sut ca loa 1000 ln. 2. a) Ta c: L L 2. Mc cng m do ngun S gy ra Nu cch gii cu a) P P ti im M l L; cho ngun S tin li p dng tnh cht ca hm = lg - lg 2 gn M mt khong D th mc cng lgaric gii. 4 ( SM D) I 0 4SM 2 I 0 m tng thm 7 dB. SM 2 a) Tnh khong cch t S n M = lg bit D = 62 m. ( SM D) 2 b) Bit mc cng m ti M l SM 2 ) = 10L L = 100,7 = 5 73 dB. Tnh cng sut ca ngun. (

SM D 5.D SM = = 112 m. 5 1
b) Ta c: L = lg

Nu cch gii cu b). Thay s v bm my. 3. Hai ha m lin tip do mt dy n Nhc li khi nim tn s m pht ra c tn s hn km nhau 56 Hz. c bn v ha m. Tnh tn s ca ha m th ba do dy p dng tnh tn s ca n ny pht ra. ha m th 3. 4. Trong ng so mt u kn mt Xc nh bc sng. u h c sng dng vi tn s c Nu iu kin c sng bn l 110 Hz. Bit tc truyn dng vi mt u l nt, mt m trong khng kh l 330 m/s. Tm u l bng. Tnh chiu di ca ng so. di ca ng so. Hot ng 3 (5 pht): Cng c, giao nhim v v nh. Hot ng ca gio vin Y/c h/s nu phng php gii cc bi tp v sng m. Ra mt s bi tp tng t cho hc sinh v nh lm. IV. RUT KINH NGHIEM TIET DAY

P P = 10L 2 4SM I 0 4SM 2 I 0

P = 4SM2I010L = 3,15 W. 3. Ta c: kf (k 1)f = 56 Tn s m c bn: f = 56 Hz Tn s ha m th 3 l: f3 = 3f = 168 Hz. 4. Ta c: =

v = 3 m. u kn ca ng f

so l nt, u h l bng ca sng dng nn chiu di ca ng so l: L=

= 0,75 m. 4

Hot ng ca hc sinh Nu phng php gii cc bi tp va gii. Ghi cc bi tp v nh.

Gio n t chon bm st L 12 Dng Vn ng Trng THPT Nguyn Vn Linh Bnh Thun Trang 11

Tit 10. BI TP TM MT S I LNG TRONG DNG IN XOAY CHIU I. MC TIU Rn luyn k nng gii mt s bi tp lin quan n mt s i lng trong dng in xoay chiu. II. CHUN B * Gio vin: Cc bi tp c chn lc v phng php gii. * Hc sinh: Xem li nhng kin thc lin quan n dng in xoay chiu, t thng v sut in ng cm ng. III. TIN TRNH DY HC Hot ng 1 (10 pht): Kim tra bi c v tm tt kin thc. Biu thc ca i v u: i = I0cos(t + i); u = U0cos(t + u). lch pha gia u v i: = u - i. Cc gi tr hiu dng: I =

I0 U0 2 ;U= . Chu k; tn s: T = ;f= . 2 2 2


Trong 1 giy dng in xoay chiu c tn s f (tnh ra Hz) i chiu 2f ln. T thng qua khung dy ca my pht in: = NBScos( n , B ) = NBScos(t + ) = 0cos(t + ). Sut ng trong khung dy ca my pht in: e = -

d = - = NBSsin(t + ) = E0cos(t + - ). dt 2

Hot ng 2 (30 pht): Gii cc bi tp minh ha. Hot ng ca gio vin Hot ng ca hc sinh Ni dung c bn 1. Mt n ng lm vic vi in p Cho bit khi no th n 1. n ch sng khi in p t vo n c |u| 155 V, do trong mt chu k s xoay chiu u = 220 2 cos100t (V). sng. Trong 1 chu k c bao nhiu 1 Tuy nhin n ch sng khi iu p t vo n c |u| = 155 V. Hi trung bnh ln n sng. 2 = 50 c 2 ln n sng. Trong 1 s c Xc nh s ln n sng trong 1 s c bao nhiu ln n sng? trong 1 giy. chu k nn s c 100 ln n sng. 2. in p xoay chiu gia hai im A 2. Ta c: v B bin thin iu ha vi biu thc nh hng gii bi ton. Gii phng trnh lng gic u1 = 220 = 220 2 cos(100t1 + ) u = 220 2 cos(100t + ) (trong u tnh t1. 6

tnh bng V, t tnh bng s). Ti thi im t1 n c gi tr tc thi u1 = 220 V v ang c xu hng tng. Hi ti thi im t2 ngay sau t1 5 ms th n c gi tr tc thi u 2 bng bao nhiu?

Gii thch cch ly nghim. Tnh t1. Tnh t2.

cos(100t1 +

2 )= = cos( ) . 6 4 2

V u ang tng nn ta nhn nghim (-) 100t1 +

3. Mt khung dy dn hnh ch nht c 1500 vng, din tch mi vng 100 cm2, quay u quanh trc i xng ca khung vi tc gc 120 vng/pht trong mt t trng u c cm ng t bng 0,4 T. Trc quay vung gc vi cc ng sc t. Chn gc thi gian l lc vc t php tuyn ca mt phng khung dy cng hng vi vc t cm ng t. Vit biu thc sut in ng cm ng tc thi trong khung. 4. T thng qua 1 vng dy dn l =

Tnh u2.

Tnh 0. Vit biu thc ca .

1 = t1 = s 6 4 240 0, 2 t2 = t1 + 0,005 = s 240 u2 = 220 2 cos(100t2 + ) = 220 V. 6 n 3. Ta c: 0 = NBS = 6 Wb; = 2 60


= 4 rad/s; = 0cos( B, n ) = 0cos(t + ); khi t = 0 th ( B, n ) = 0

Vit biu thc ca e.

= 0. Vy = 6cos4t (Wb); e = - = 24sin4t = 24cos(4t-

(V). Nu cch gii bi ton. p dng v bin i tm 4. Ta c: 2.10 2 Tm biu thc ca sut in ng cm ra kt qu cui cng. e = -N = 50.100 sin(100t+ ) ng gia hai u cun dy gm 150 4 vng dy ny. = 300cos(100t- ) (V).

2.10 2 cos(100t + ) (Wb). 4

) 2

Hot ng 3 (5 pht): Cng c, giao nhim v v nh. Hot ng ca gio vin Y/c h/s nu phng php gii cc bi tp lin quan n mt s i lng trong dng in xoay chiu. Ra mt s bi tp tng t cho hc sinh v nh lm.

Hot ng ca hc sinh Nu phng php gii cc bi tp va gii. Ghi cc bi tp v nh.

IV. RUT KINH NGHIEM TIET DAY

Gio n t chon bm st L 12 Dng Vn ng Trng THPT Nguyn Vn Linh Bnh Thun Trang 12

Gio n t chon bm st L 12 Dng Vn ng Trng THPT Nguyn Vn Linh Bnh Thun Trang 13

Tit 11 - 12. BI TP V CC LOI ON MCH XOAY CHIU I. MC TIU Rn luyn k nng gii mt s bi tp v cc loi on mch xoay chiu. II. CHUN B * Gio vin: Cc bi tp c chn lc v phng php gii. * Hc sinh: Xem li nhng kin thc lin quan cc loi on mch xoay chiu. III. TIN TRNH DY HC Hot ng 1 (10 pht): Kim tra bi c v tm tt kin thc. Cm khng: ZL = L. Dung khng : ZC = th tng tr l: Z =

1 . Tng tr: Z = R 2 + (Z L - Z C ) 2 (nu cun dy c in tr thun r C U L UC U U = R = = . ( R + r ) 2 + ( Z L Z C ) 2 ). nh lut m: I = ZL ZC R Z

Biu thc ca u v i: Nu i = I0cos(t + i) th u = (t + i + ). Nu u = U0cos(t + u) th i = I0cos(t + u - ). Vi: I =

Khi ZL > ZC th u nhanh pha hn i; khi ZL < ZC th u chm pha hn i. Hot ng 2 (75 pht): Gii cc bi tp minh ha. Hot ng ca gio vin Hot ng ca hc sinh 1. Nu t vo hai u cun dy in Nu cch gii bi ton. p 1 chiu 9 V th cng dng in Tnh in tr thun R. trong cun dy l 0,5 A. Nu t vo hai u cun dy in p xoay chiu c Tnh tng tr ca cun dy. gi tr hiu dng l 9 V th cng Tnh cm khng ca cun hiu dng ca dng in qua cun dy dy. l 0,3 A. Xc nh in tr thun v cm khng ca cun dy. 2. Mt in tr thun R = 30 v mt Nu cch gii bi ton. cun dy c mc ni tip vi nhau Tnh in tr thun ca cun thnh mt on mch. Khi t in p dy. Tnh cm khng ca cun khng i 24 V vo hai u on mch ny th dng in i qua n c cng dy. Tnh t cm ca cun 0,6 A; khi t mt in p xoay dy. chiu tn s 50 Hz vo hai u on mch, th dng in qua n lch pha Tnh tng tr ca cun dy. 450 so vi in p ny. Tnh t cm ca cun dy, tng tr ca cun dy v Tnh tng tr ca on mch. tng tr ca c on mch. 3. Mt on mch gm in tr thun Nu cch gii bi ton. R, cun cm thun L v t in C mc Tnh cng hiu dng. ni tip. Cng dng in tc thi Tnh in tr R, cm khng i qua mch c biu thc ZL, t cm L ca cun i = 0,284cos120t (A). Khi in p cm, dung khng ZC v in hiu dng gia hai u in tr, cun dung C ca t in. dy v t in c gi tr tng ng l UR = 20 V; UL = 40 V; UC = 25 V. Tnh Tnh tng tr R v in p R, L, C, tng tr Z ca on mch v hiu dng gia hai u on in p hiu dng gia hai u on mch. mch. 4. t mt in p xoay chiu c gi tr Nu hng gii bi ton. hiu dng v tn s khng i ln lt vo hai u in tr thun R, cun cm Vit cc biu thc ca R, ZL thun c t cm L, t in c in v ZC theo U. dung C th cng dng in hiu dng qua mch tng ng l 0,25 A; 0,5 A; 0,2 A. Tnh cng dng in hiu dng qua mch nu t in p Tnh Z theo U. xoay chiu ny vo hai u on mch Tnh cng hiu dng. gm ba phn t trn mc ni tip.

U Z ZC U Z ZC ; I0 = 0 ; I0 = I 2 ; U0 = U 2 ; tan = L (cun dy c in tr thun r th tan = L ). Z Z R+r R

Ni dung c bn 1. Ta c: R = Zd = ZL =

U1c = 18 ; I

U xc = 30 ; I' Z d2 R 2 = 24 . U - R = 10 ; I

2. Ta c: r =

ZL = tan = 1 ZL = R + r = 40 R+r ZL L= = 0,127 H; 2f


Zd = Z=
2 r 2 + Z L = 41,2 ; 2 ( R + r ) 2 + Z L = 40 2 . I0 U 3. Ta c: I = = 0,2A; R= R = 100; 2 I U Z ZL = L = 200 ; L = L = 0,53 H; I 1 U ZC = C = 125; C = = 21,2.10-6F; Z C I

Z=

R 2 + ( Z L Z C ) 2 = 125 ;

U = IZ = 25 V.
4. Ta c:

U U = 4U; ZL = = 2U; IR IL U ZC = = 5U; IC U U


R= I=

U 42 + (2 5) 2

= 0,2 A

Gio n t chon bm st L 12 Dng Vn ng Trng THPT Nguyn Vn Linh Bnh Thun Trang 14

Tit 12 Hot ng ca gio vin Hot ng ca hc sinh Ni dung c bn 5. Cho on mch RLC gm R = 80 , Nu hng gii bi ton. 1 Tnh cm khng, dung khng 5. Ta c: ZL = L = 100 ; ZC = C = L = 318 mH, C = 79,5 F. in p v tng tr. gia hai u on mch l: 2 2 Tnh cng hiu dng v 40 ; Z = R + ( Z L Z C ) = 100 ; u = 120 2 cos100t (V). gc lch pha gia u v i. U Z ZC Vit biu thc cng dng in I = = 1,2A; tan = L = tan chy trong mch. Z R Vit biu thc ca i.

37 ) (A); 6. Cho on mch xoay chiu RLC c 180 Tnh cm khng, dung khng 1 1 10 3 R = 50 3 ; L = H; C = F . v tng tr. 6. Ta c: ZL = L = 100 ; ZC = = Tnh cng cc i v C 5 in p gia hai u on mch c gc lch pha gia u v i. 50 ; Z = R 2 + ( Z L ZC )2 = 100 ; I0
Vy: i = 1,2 2 cos(100t biu thc uAB = 120cos100t (V). Vit biu thc cng dng in trong mch. thun R = 50 , mc ni tip vi cun

37 180

U0 Z ZC = 1,2; tan = L = tan . Z R 6 Tnh cm khng ca cun Vy: i = 1,2cos(100t - ) (A). 7. Mt mch in AB gm in tr 6 dy, tng tr ca mch,
Vit biu thc ca i. = cng hiu dng v gc 7. Ta c: ZL = L = 100 ; Z = 1 U dy c t cm L = H v in tr lch pha gia u v i. 2 = ( R + R0 ) 2 + Z L = 100 2 ; I = Z R0 = 50 . t vo hai u on mch ZL 1 in p xoay chiu uAB = 100 2 Tnh tng tr ca cun dy, A; tan = = tan ; R + R0 2 4 cos100t (V). Vit biu thc in p in p hiu dng gia hai tc thi hai u cun dy. u cun dy v gc lch pha Zd = gia ud v i.

2 R02 + Z L = 112 ; Ud = IZd = 56

8. t in p u = U0cos(100t+

)(V) 3

vo hai u mt t in c in dung

hai u t in l 150 V th cng dng in trong mch l 4 A. Vit biu thc cng dng in chy trong i. Vit biu thc ca i. mch.

2.104 (F). thi im in p gia

ZL 63 . 2 V; tan d = R = tan Vit biu thc in p gia 180 0 hai u cun dy. Vy: ud = 112cos(100t + ) (V). 10 Tnh dung khng ca t in. 1 Chng minh cng thc: 8. Ta c: ZC = = 50 ; 2 2 i u C + = 1. i2 u2 i2 u2 I 02 U 02 + 2 = 2 + 2 2 =1 2 Tnh cng dng in cc I 0 U 0 I0 I0 ZC
I0 =

u 2 ) = 5 A. ZC 9. t in p xoay chiu Tnh cm khng ca cun Vy: i = 5 cos(100t + ) (A). 6 u = U 0 cos 100 t + (V ) vo hai dy. 9. Ta c: ZL = L = 50 ; 3 Chng minh cng thc: 2 u mt cun cm thun c t cm i 2 i2 u2 i2 u2 u + 2 = 2 + 2 2 =1 + 2 = 1. 1 2 I0 I0 Z L I 02 U 0 L= H. thi im in p gia I 0 U 0 2 Tnh cng dng in cc u 2 2 hai u cun cm l 100 2 V th i. I0 = i + ( ) = 2 3 A. ZL cng dng in qua cun cm l Vit biu thc ca i. 2 A. Vit biu thc cng dng in Vy: i = 2 3 cos(100t - ) (A). chy qua cun cm. 6 i2 + (
Hot ng 3 (5 pht): Cng c, giao nhim v v nh. Hot ng ca gio vin Yu cu hc sinh nu phng php gii cc bi tp lin quan n cc loi on mch xoay chiu. Hot ng ca hc sinh Nu phng php gii cc bi tp va gii.

Gio n t chon bm st L 12 Dng Vn ng Trng THPT Nguyn Vn Linh Bnh Thun Trang 15

Ra mt s bi tp tng t cho hc sinh v nh lm. Ghi cc bi tp v nh. IV. RUT KINH NGHIEM TIET DAY Tit 13, 14. BI TP V CC TR TRN ON MCH XOAY CHIU I. MC TIU Rn luyn k nng gii mt s bi tp v cc tr trn on mch xoay chiu. II. CHUN B * Gio vin: Cc bi tp c chn lc v phng php gii. * Hc sinh: Xem li nhng kin thc ton hc v bt ng thc Csi, cc tr ca tam thc bc 2. III. TIN TRNH DY HC Hot ng 1 (15 pht): Kim tra bi c v tm tt kin thc. Cc cng thc:

1 U U2 th Z = Zmin = R; Imax = ; Pmax = ; = 0. l cc i do cng hng in. LC R R U 2R Cng sut: P = I2R = . Bt ng thc Csi: vi n s dng x1, x2, ..., xn th: x1 + x2 + ... + xn n n x1.x2 .....xn . 2 Z
Khi ZL = ZC hay = ng thc ch xy ra khi x1 = x2 = ... = xn. in p hiu dng gia hai u cun thun cm; gia hai bn t: UL = IZL = Cc tr ca tam thc bc hai: ax2 + bx + c c cc tr khi x =

UZ C UZ L ; UC = IZC = . Z Z

b ; khi a > 0 th c cc tiu ; khi a < 0 th c cc i. 2a

Phng php gii: + Vit biu thc i lng cn xt cc tr (I, P, UL, UC) theo i lng cn tm (R, L, C, ). + Xt iu kin cng hng: nu trong mch xy ra hin tng cng hng th lp lun suy ra i lng cn tm. + Nu khng c cng hng th bin i biu thc a v dng ca bt ng thc Csi hoc dng ca tam thc bc hai c cha bin s tm cc tr. Sau khi gii cc bi tp loi ny ta c th rt ra mt s cng thc sau s dng khi cn gii nhanh cc cu trc nghim dng ny: Hot ng 2 (75 pht): Gii cc bi tp minh ha. Hot ng ca gio vin Hot ng ca hc sinh Ni dung c bn 1. Cho mch in Xc nh dng cc tr. 1. Ta c: ZL = L = 50 . nh hnh v. Trong Tnh cm khng ZL. P = Pmax th ZC = ZL = 50 R = 60 , cun dy thun cm c Nu iu kin cc tr. 1 2.10 4 Tnh in dung C. C= = F. 1 Z C t cm L = H, t in c in Tnh cng sut ca on 2 mch khi . U2 dung C thay i c. t vo gia hai Khi : Pmax = = 240 W. R u on mch mt in p xoay chiu n nh: uAB = 120 2 cos100t (V). Xc nh in dung ca t in cho cng sut tiu th trn on mch t gi tr cc i. Tnh gi tr cc i . 2. Ta c: I = Imax khi ZL = ZC 2. Cho mch in Xc nh dng cc tr. 1 nh hnh v. Nu iu kin cc tr. hay 2fL = 2fC Trong in tr thun R = 50 , Tnh f. cun dy thun cm c t cm Tnh cng hiu dng 1 f= = 70,7 Hz. L = 159 mH, t in c in dung C = chy qua on mch khi . 2 LC 31,8 F, in tr ca ampe k v dy U ni khng ng k. t vo gia hai Khi I = Imax = = 2 2 A. u on mch mt in p xoay chiu R uAB = 200cost (V). Xc nh tn s ca in p ampe k ch gi tr cc i v s ch ca ampe k lc . 1 3. ZL = L = 50 ; ZC = = 100 ; 3. Cho mch in xoay chiu gm bin Xc nh dng cc tr. C Tnh ZL v ZC. 1 U2 tr R, cun thun cm L = H, t Vit biu thc ca P theo R. U 2R 2 Nu iu kin c cc tr. P = I2R = = ( Z ZC )2 R+ L Z2 10 4 Nu bt ng thc Csi cho in C = F mc ni tip vi nhau. R tng ca n s dng. V U, ZL v ZC khng i nn t vo hai u on mch in p

Gio n t chon bm st L 12 Dng Vn ng Trng THPT Nguyn Vn Linh Bnh Thun Trang 16

xoay chiu u = 220 2 cos100t (V). Xc nh in tr ca bin tr cng sut tiu th trn on mch t gi tr cc i. Tnh gi tr cc i .

Tnh R. Tnh P khi . Rt ra cng thc chung ng thc Csi) R = |ZL ZC| = 50 . U2 ng dng khi gii trc Khi : Pmax = = 484 W. nghim. 2 | Z L ZC | Xc nh dng cc tr. 4. Cho mch in 4. Ta c: ZL = L = 120 ; PR = I2R = Tnh ZL v ZC. nh hnh v. Trong U2 U 2R cun dy c in tr thun r = 90 , Vit biu thc ca PR theo R 2 Nu iu kin c cc tr. r 2 + Z L ; V 2 = 1,2 (R + r)2 + Z L R + 2r + c t cm L = H, R l mt bin R tr. t vo gia hai u on mch mt in p xoay chiu n nh uAB = 200 2 cos100t (V). nh gi tr ca bin tr R cng sut to nhit trn bin tr t gi tr cc i. Tnh cng sut cc i . Tit 14 Hot ng ca gio vin 5. Cho mch in nh hnh v. Trong R = 100 3 ; Hot ng ca hc sinh Ni dung c bn Xc nh dng cc tr. 1 5. Ta c: ZC = = 200 ; Tnh ZC. C Vit biu thc ca UL theo UZ L ZL v a v dng tam thc U = IZ = L L R 2 + (Z L ZC )2 F; cun dy thun cm c bc 2 mu s. = Nu iu kin c cc tr.

P = Pmax th R =

( Z L ZC )2 (theo bt R

U, r v ZL khng i nn PR = PRmax khi: R= Tnh R. Tnh PR khi . Rt ra cng thc chung gii trc nghim.
2 r2 + ZL (bt ng thc Csi) R

2 R = r 2 + Z L = 150 .

Khi : PRmax =

U2 = 83,3 W. 2( R + r )

10 4 C= 2

t cm thay i c. in p gia hai u on mch l u = 200cos100t (V). Xc nh t cm ca cun dy in p hiu dng trn cun cm L l cc i. Tnh gi tr cc i .

U 1 1 . 2 ( R 2 + Z C ) 2 2Z C +1 ZL ZL

V U, R v ZC khng i nn UL = ULmax khi

1 2Z C = 2 (cc tr ca tam ZL 2( R 2 + Z C )

Tnh ZL v L. Tnh UL khi . Rt ra cc cng thc chung gii trc nghim.

Xc nh dng cc tr. 6. Ta c: ZL = L = 50 ; UC = IZC = Tnh ZL. UZ C Vit biu thc ca UC theo 1 = t cm L = H, t in c in ZC v a v dng tam thc R 2 + (Z L ZC )2 2 bc 2 mu s. U dung C thay i c. t vo 1 1 ; 2 ( R 2 + Z L ) 2 2Z L +1 gia hai u on ZC ZC mch mt in p xoay chiu n nh: 1 2Z L uAB = 120 2 cos100t (V). Xc nh Nu iu kin c cc tr. UC = UCmax khi =2 ZC 2( R 2 + Z L ) in dung ca t in in p gia 2 hai bn t t gi tr cc i. Tnh gi R2 + Z L tr cc i . ZC = = 122 6. Cho mch in nh hnh v. Trong R = 60 , cun dy thun cm c

2 R 2 + ZC thc bc hai) ZL = = 350 ZC 3,5 L= H. 2 U R 2 + ZC Khi ULmax = = 216 V. R

ZL

Tnh ZC v C. Tnh UC khi . Rt ra cc cng thc chung gii trc nghim.

1 10 4 C= = F. Z C 1,22

Gio n t chon bm st L 12 Dng Vn ng Trng THPT Nguyn Vn Linh Bnh Thun Trang 17
2 U R2 + Z L = 156 V. R 1 U Xc nh dng cc tr. UZC C Vit biu thc ca UC theo 7. UC = IZC = Z = 1 2 R 2 + ( L ) v a v dng tam thc C bc 2. U .L Nu iu kin c cc tr. = L 1 . L2 4 (2 R 2 ) 2 + 2 C C L (2 R 2 ) 2 UC = UCmax khi = C 2 L2 1 R2 Tnh . = 2 = 61,2 rad/s. LC 2 L

Khi : UCmax =

7. Cho mch ni tip gm mt cun

2 H, in tr R = 10 4 100, t in c in dung C = F.
thun cm L =

t vo mch mt in p xoay chiu u = 200 2 cost (V). Tm gi tr ca in p hiu dng gia hai bn t t gi tr cc i.

Hot ng 3 (5 pht): Cng c, giao nhim v v nh. Hot ng ca gio vin Hot ng ca hc sinh Yu cu hc sinh nu cc dng bi tp cc tr trn on Nu cc dng bi tp cc tr trn on mch xoay chiu mch xoay chiu v phng php gii. v phng php gii. Ra mt s bi tp tng t cho hc sinh v nh lm. Ghi cc bi tp v nh. IV. RUT KINH NGHIEM TIET DAY Tit 15. KIM TRA 1 TIT I. NI DUNG KIN THC CN KIM TRA Chng III: Dng in xoay chiu II. RA Cu 1: n1 = 5 , hiu sut 96% nhn mt cng sut 10 kW cun s cp v Mt my bin th c t s vng

n2

hiu th hai u s cp l 1 kV, h s cng sut ca mch th cp l 0,8 th cng dng in chy trong cun th cp l A. 60 A. B. 40 A. C. 50 A. D. 30 A. Cu 2: 1 on mch gm in tr thun R = 100 , cun dy thun cm L = H v t in c in dung

C=
A. C.

u mch c biu thc

10 F mc ni tip. Dng in qua mch c biu thc i = 2 cos100t (A). Hiu in th hai 2
B. D.

u = 200 cos100t (V) 4 u = 200 2 cos100t + (V) 4

u = 200 cos100t + (V) 4 u = 200 2 cos100t (V) 4

Cu 3: iu no sau y l sai khi ni v my pht in mt pha? A. Phn cm to ra dng in, phn ng to ra t trng. B. Phn cm to ra t trng, phn ng to ra sut in ng. C. Rto c th l phn cm hoc phn ng. D. Phn quay gi l rto, phn ng yn gi l stato. Cu 4: Cho mch R, L, C ni tip ang trong tnh trng cng hng. Tng dn tn s dng in, gi nguyn tt c cc thng s khc. Chn pht biu sai? A. Hiu th hiu dng trn t tng. B. Cng hiu dng ca dng in gim. C. H s cng sut ca mch gim. D. Hiu th hiu dng trn in tr gim. Cu 5: Cho mch in nh hnh v hp kn X gm mt trong ba phn t n tr thun, cun dy, t in. Khi t vo AB in p xoay chiu c UAB= 250 V th UAM = 150V v UMB = 200V. Hp kn X l A. Cun dy c in tr thun khc khng. B. T in. C. in tr thun D. Cun dy thun cm. Cu 6: Cho mt mch in xoay chiu gm in tr thun R v t in c in dung C mc ni tip. Hiu

Gio n t chon bm st L 12 Dng Vn ng Trng THPT Nguyn Vn Linh Bnh Thun Trang 18

in th t vo hai u mch l u =100 2 cos10t (V), b qua in tr dy ni. Bit cng dng in trong mch c gi tr hiu dng l ca R v C l A.

3 A v lch pha
B.

so vi hiu in th hai u mch. Gi tr 3

50 103 v C = F. 3 5 C. 103 R = 50 3 v C = F. 5
R=

104 F. D. 50 104 R= v C = F. 3 Cu 7: t hiu in th xoay chiu u = 160 2 cos100 t (V) vo hai u mt on mch xoay chiu c t 2
R = 50 3 v C = n 3 phn t thun (R, L hoc C) ghp ni tip, ta thy biu thc dng in chy qua mch l i=

2 cos(100 t +

) (A). Mch ny c nhng phn t no ghp ni tip vi nhau? 2

A. R ni tip vi L. B. C ni tip vi L. C. R ni tip vi L v ni tip vi C. D. R ni tip vi C. Cu 8: Xt on mch gm in tr thun R, cun cm thun c t cm L v t in c in dung C. Nu
2 tn s gc ca in p t vo 2 u on mch tho mn h thc =

1 th kt qu no sau y LC

khng ng? A. in p hiu dng gia hai u in tr thun R bng in p hiu dng gia hai u ca c on mch. B. Cng dng in v in p cng pha vi nhau. C. in p hiu dng 2 u cun cm bng in p hiu dng 2 u t in. D. in p hiu dng gia hai u in tr thun lun ln hn in p hiu dng gia hai u cun cm. Cu 9: 1 Cho mch in xoay chiu gm in tr thun R, cun dy thun cm L v t in C = mF, mc

3 ni tip. Biu thc ca hiu in th gia hai bn t in l u = 50 2 cos(100t ) (V). Cng 4


dng in trong mch khi t = 0,01 (s) l B. 5 A. C. 5 2 A. D. -5 2.

A.

- 5 A.

Cu 10:

1 H, mt hiu in th xoay chiu n nh. 2 Khi hiu in th tr tc thi 60 6 V th cng dng in tc thi l - 2 A v khi hiu in th tr tc thi 60 2 V th cng dng in tc thi l 6 (A). Tnh tn s dng in.
t vo hai u mt cun dy thun cm c t cm B. 60 Hz. C. 75 Hz. D.
3

A. 50 Hz. Cu 11:

80 Hz.

Mt cun dy c t cm L =

A.

th xoay chiu c tn s 50 Hz. Khi thay t C1 bng t C2 c in dung khc in dung ca t C1 th thy cng dng in qua mch khng thay i. in dung ca t C2 bng B. C. D. 103 104 103 2.103 C2 = F. C2 = F. C2 = F. C2 = F.

1 10 H mc ni tip vi t in C1 = F ri mc vo hiu in 4 3

Cu 12: Mt ng dy ti in xoay chiu mt pha xa ni tiu th l 3 km. Dy dn c lm bng nhm c in tr sut = 2,5.10-8 m v tit din ngang S = 0,5 cm2. in p vn cng sut ti trm pht in l U = 6 kV, P = 540 kW h s cng sut ca mch in l cos = 0,9 . Hiu sut truyn ti in l A. 94,4 %. B. 98,2 %. C. 90 %. D. 97,2 %. Cu 13: t in p xoay chiu u = 240 2 cos(100 t) (V) vo hai u on mch RLC mc ni tip. Bit R = 60 , cun dy thun cm c t cm L =

p tc thi gia hai u cun cm bng 240 V v ang gim th in p tc thi gia hai u in tr v gia hai bn t in ln lt bng A. 120 V v 120 3 V. B. 120 3 V v 120 V. C. 120 2 V v 120 3 V. D. 240 V v 0 V.

1, 2 103 H v t in c in dung C = F. Khi in 6

Cu 14: t in p xoay chiu c gi tr hiu dng l U khng i vo hai u on mch gm bin tr mc ni tip vi cun cm thun. Khi in tr ca bin tr l R1 hoc R2 th cng sut to nhit trn bin tr u bng nhau. Cng sut l

Gio n t chon bm st L 12 Dng Vn ng Trng THPT Nguyn Vn Linh Bnh Thun Trang 19

A.

P=

U . R1 R2

B.

P=

U2 . 2 R1 R2

C.

P=

U2 . R1 + R2

D.

P=

2U 2 . R1 + R2

Cu 15: Cho on mch in xoay chiu mc ni tip theo th t: cun dy khng thun cm c in tr r = 20 , t in c in dung C thay i c v in tr thun R = 80 . t vo hai u on mch mt in p xoay chiu u = 200 2 cos(100t) (V). iu chnh t in in p hiu dng trn on mch cha t v cun dy t cc tiu. Gi tr cc tiu l A. 0 V. B. 20 V. C. 40 V. D. 160 V. Cu 16: t vo hai u on mch RLC mc ni tip (cun dy thun cm) mt in p xoay chiu c biu thc u = 200 2 cos(100t) (V). Bit R = 100 , C khng i, L thay i c. Khi iu chnh L = L1 = A.

Cu 17: Mt my bin p c cun th cp mc vi mt in tr thun, cun s cp mc vi ngun in xoay chiu. in tr ca cc cun dy v hao ph in nng my khng ng k. Nu tng tr s ca in tr mc vi cun th cp ln hai ln th A. cng hiu dng ca dng in chy trong cun th cp gim hai ln, trong cun s cp khng i. B. in p hai u cun s cp v th cp u tng hai ln. C. cng sut tiu th in mch s cp v th cp u gim hai ln. D. sut in ng cm ng trong cun th cp tng hai ln, trong cun s cp khng i. Cu 18: 1 Mch RLC ni tip: cun cm thun L = H, in p trn cun cm v trn hai u on mch ln

10 1

u mch nhanh pha hn dng in trong mch. in dung C c gi tr B. 10 4 C. 103 104 F. F. F v F.

2 10 H v L = L2 = H th thy in p hiu dng trn cun dy c gi tr bng nhau v in p hai 3


D.

103 F. 5

lt c biu thc: uL = 100cos(100t + ) (V) v u = 100cos(100t - ) (V). Gi tr ca R v ZC l 3 6


B. R = 50 v ZC = 50 . D. R = 100 v ZC = 100 .

A. R = 50 3 v ZC = 50 . C. 50 R= v ZC = 50 .

Cu 19: t in p xoay chiu u = 200 2 cos100t(V) vo hai u mt on mch AB gm in tr thun 200 , cun cm thun v t in mc ni tip. Khi , in p hai u cun cm l uL = 100 2 cos(100t + )(V) . Cng sut tiu th ca on mch AB bng 2 A. 50 W. B. 100 W. C. 200 W. D. 400 W. Cu 20: Mt my bin p l tng c s vng dy cun s cp khng i nhng s vng dy cun th cp thay i c. t vo hai u cun s cp mt in p xoay chiu khng i. Nu tng s vng dy cun th cp thm 100 vng th in p hai u cun th cp thay i 20% so vi lc u. S vng dy cun th cp lc u l A. 500 vng. B. 800 vng. C. 1000 vng. D. 2000 vng. Cu 21: Dng in xoay chiu c cng i = 2cos(100t )( A) chy qua mt on mch in. S ln dng in c ln 1 A trong 1 s l A. 50 ln. B. 100 ln. C. 200 ln. D. 400 ln. Cu 22: Cho on mch in xoay chiu gm hai phn t X v Y mc ni tip. Khi t vo hai u on mch in p xoay chiu c gi tr hiu dng l U th in p hiu dng gia hai u phn t X l 3 U, gia hai u phn t Y l 2U. Hai phn t X v Y tng ng l A. cun dy thun cm v in tr thun. B. t in v cun dy khng thun cm. C. t in v in tr thun. D. t in v cun dy thun cm. Cu 23: Mt my bin p c t s vng dy s cp v th cp bng 10. My c mc vo in p xoay chiu c gi tr hiu dng 220 V, tn s 50 Hz. Hai u cun th cp c ni vi ti l mt in tr R, khi dng in chy qua cun th cp c cng 5 A. Coi h s cng sut mch th cp v s cp ca my u bng 1, my c hiu sut 95% th cng dng in chy qua cun s cp xp x bng A. 0,53 A. B. 0,35 A. C. 0,95 A. D. 0,50 A. Cu 24: t mt in p xoay chiu c gi tr hiu dng U vo hai u on mch AB gm cun cm thun c t cm L, in tr thun R v t in c in dung C mc ni tip theo th t trn. Gi U L, UR v UC ln lt l cc in p hiu dng gia hai u mi phn t. Bit in p gia 2 u on mch AB

Gio n t chon bm st L 12 Dng Vn ng Trng THPT Nguyn Vn Linh Bnh Thun Trang 20

lch pha A. C.
2

so vi in p gia hai u on mch NB (on mch NB gm R v C ). H thc no 2


B. D.
2 2 2 UC = U R + U L + U 2 2 2 2 U R = U 2 + U L + UC

di y ng?
2 2 2 U = U R + U L + UC 2 2 2 U L = U R + U 2 + UC

Cu 25:

Dng in xoay chiu i = 2cos(100t +

) (A) chy trn mt on mch. Trong mi chu k ca dng 2

in, in lng chuyn qua mch theo mt chiu l A. 6,37 mC. B. 12,73 mC. C. 9,01 mC. D. 11,03 mC. Cu 26: Cho mt on mch in xoay chiu RLC ni tip c R = 50 . t vo hai u on mch ny mt in p xoay chiu c gi tr hiu dng 220 V v tn s thay i c. Khi thay i tn s, cng sut tiu th c th t gi tr cc i bng A. 1936 W. B. 968 W. C. 764 W. D. 484 W. Cu 27: Cho mch in xoay chiu c RLC mc ni tip, trong R = 100 ; C = 15,9 F. t vo hai u mch in p xoay chiu c gi tr hiu dng U, tn s f = 50Hz khng i. L l cun cm thun c t cm thay i c. Khi iu chnh L in p gia hai bn t in t gi tr cc i th t cm L c gi tr A. 0,637 H. B. 0,318 H. C. 31,8 H. D. 0,936 H. Cu 28: t vo hai u mt on mch gm in tr R v cun cm thun L mc ni tip in p xoay chiu c gi tr 25 V, tn s 50 Hz. o in p hai u in tr bng mt vn k nhit c in tr rt ln th vn k ch 20 V. Nu mc vn k ny vo hai u cun cm th s ch ca vn k l A. 0 V. B. 5 V. C. 12 V. D. 15 V. Cu 29: on mch AB gm: on mch AM c in tr R = 40 mc ni tip vi on mch MB c cun cm thun L = 0,191 H v t C = 31,8 F ni tip. in p hai u on mch MB c biu thc uMB = 80cos100t (V). Biu thc ca in p hai u on mch AB l A. B. u = 80 2 cos(100t - ) (V). u = 80cos(100t - ) (V). C.

4 u = 80 2 cos(100t + ) (V). 4

D.

4 u = 80cos(100t - ) (V). 2

Cu 30: on mch AB gm: Cun cm thun L (on AM), ni tip vi in tr R (on MN), ni tip vi t in C (on NB). t vo hai u mch in p uAB = U0cost th dng in chy qua mch c cng hiu dng l 2 A, in p hiu dng hai u on AN v MB cng c gi tr 100 V, in p hai u on AN lch pha A. R = 50 v ZC = 50 3 . C. R = 25 2 v ZC = 25 6 .

so vi dng in. in tr R v dung khng ZC ca t l 3 B. R = 25 2 v ZC = 50 3 .


D. R = 50 v ZC = 150 .

III. P N: 1A. 2A. 3A. 4A. 5A. 6A. 7B. 8D. 9A. 10B. 11C. 12A. 13B. 14C. 15C. 16D. 17C. 18D. 19C. 20A. 21C. 22B. 23A. 24C. 25B. 26B. 27A. 28D. 29C. 30C. IV. KINH NGHIEM RT RA SAU KHI KIM TRA Tit 16 - 17. N TP HC K I. I. MC TIU H thng li nhng kin thc hc trong HKI chun b thi HKI. II. CHUN B * Gio vin: cng n tp HKI. * Hc sinh: Gii cc bi tp t lun v cc cu hi trc nghim trong cng. III. TIN TRNH DY HC Gii cc cu hi trc nghim theo tng dng: 1) Dao ng iu ha: 1. Mt vt dao ng iu ha c phng trnh x = 4cos(8t + ng ca vt l A. 0,25 s. B. 0,125 s. C. 0,5 s.

) (cm), vi x tnh bng cm, t tnh bng s. Chu k dao 6


D. 4 s.

Gio n t chon bm st L 12 Dng Vn ng Trng THPT Nguyn Vn Linh Bnh Thun Trang 21

2. Mt vt nh hnh cu khi lng 400 g c treo vo l xo nh c cng 160N/m. Vt dao ng iu ho theo phng thng ng vi bin 10 cm. Vn tc ca vt khi i qua v tr cn bng l A. 4 m/s. B. 6,28 m/s. C. 0 m/s. D. 2 m/s. 3. Dao ng c hc i chiu khi A. Lc tc dng c ln cc tiu. B. Lc tc dng bng khng. C. Lc tc dng c ln cc i. D. Lc tc dng i chiu. 4. Mt vt dao ng iu ho vi bin A, tn s gc . Chn gc thi gian l lc vt i qua v tr cn bng theo chiu dng. Phng trnh dao ng ca vt l A. x = Acos(t + /4). B. x = Acost. C. x = Acos(t - /2). D. x = Acos(t + /2). 5. Mt vt dao ng iu ho trn qu o di 40 cm. Khi v tr x = 10 cm vt c vn tc 20 3 cm/s. Chu k dao ng l A. 1 s. B. 0,5 s. C. 0,1 s. D. 5 s. p n: 1A. 2D. 3C. 4C. 5A. 2) Con lc l xo: 6. Mt con lc l xo gm mt l xo c cng k = 100 N/m v vt c khi lng m = 250 g, dao ng iu ho vi bin A = 6 cm. Chn gc thi gian lc vt i qua v tr cn bng. Qung ng vt i c trong 0,1 s u tin l A. 6 cm. B. 24 cm. C. 9 cm. D. 12 cm. 7. Mt con lc l xo c cng l k treo thng ng. gin ca l xo v tr cn bng l l. Con lc dao ng iu ho vi bin l A (A > l). Lc n hi nh nht ca l xo trong qu trnh dao ng l A. F = kl. B. F = k(A - l). C. F = kA. D. F = 0. 8. Con lc l xo thng ng gm mt l xo c u trn c nh, u di gn vt dao ng iu ho c tn s gc 10 rad/s, ti ni c gia tc trng trng g = 10 m/s2 th ti v tr cn bng gin ca l xo l A. 5 cm. B. 8 cm. C. 10 cm. D. 6 cm. 9. Mt con lc l xo gm l xo c cng k v vt c khi lng m dao ng iu ho, khi m = m 1 th chu k dao ng l T1, khi m = m2 th chu k dao ng l T2. Khi m = m1 + m2 th chu k dao ng l A.

1 . T1 + T2

B. T1 + T2.

C.

T12 + T22 .

D.

T1T2 T12 + T22

10 Cng thc no sau y dng tnh tn s dao ng ca lc l xo treo thng ng (l l bin dng ca l xo v tr cn bng): A. f = 2

k . m

B. f =

2 .

C. f = 2

l . g

D. f =

1 2

g . l

p n: 6B. 7D. 8C. 9C. 10D. 3) Con lc n: 11. Mt con lc n gm qu cu nh khi lng m c treo vo mt u si dy mm, nh, khng dn, di 64 cm. Con lc dao ng iu ha ti ni c gia tc trng trng g. Ly g = 2 m/s2. Chu k dao ng ca con lc l A. 0,5 s. B. 1,6 s. C. 1 s. D. 2 s. 12. Ti mt ni trn mt t, mt con lc n dao ng iu ha. Trong khong thi gian t, con lc thc hin 60 dao ng ton phn; thay i chiu di con lc mt on 44 cm th cng trong khong thi gian t y, n thc hin 50 dao ng ton phn. Chiu di ban u ca con lc l A. 144 cm. B. 60 cm. C. 80 cm. D. 100 cm. 13. Mt con lc n gm hn bi nh khi lng m, treo vo mt si dy khng gin, khi lng si dy khng ng k. Khi con lc n dao ng iu ha vi chu k 3 s th hn bi chuyn ng trn mt cung trn di 4 cm. Thi gian hn bi i c 2 cm k t v tr cn bng l A. 0,25 s. B. 0,5 s. C. 0,75 s. D. 1,5 s. 14. Ti cng mt v tr a l, hai con lc n c chu k dao ng ln lt lT1 = 2 s v T2 = 1,5 s. Chu k dao ng ca con lc th ba c chiu di bng tng chiu di ca hai con lc ni trn l A. 5,0 s. B. 2,5 s. C. 3,5 s. D. 4,9 s. 15. Mt con lc n c treo trn mt thang my. Khi thang my ng yn con lc dao ng iu ha vi chu k T. Khi thang my i ln thng ng chm dn u vi gia tc c ln bng mt na gia tc trng trng ni t thang my th con lc dao ng iu ha vi chu k T l A. T = 2T. B. T = 0,5T. C. T = T 2 . D. T =

T 2

p n: 11B. 12D. 13C. 14B. 15C. 16. Mt vt thc hin ng thi hai dao ng iu ho x 1 = 5cos10t (cm) v x2 = 5cos(10t + dao ng tng hp ca vt l

) (cm). Phng trnh 3

) (cm). 6 C. x = 5 3 cos(10t + ) (cm). 4


A. x = 5cos(10t +

Gio n t chon bm st L 12 Dng Vn ng Trng THPT Nguyn Vn Linh Bnh Thun Trang 22

B. x = 5 3 cos(10t + D. x = 5cos(10t +

) (cm). 2

) (cm). 6

17. Hai dao ng iu ha cng phng, cng tn s, c phng trnh ln lt l x 1 = 4cos(t x2 = 4cos(t -

) (cm) . Dao ng tng hp ca hai dao ng ny c bin l 2 A. 4 3 cm. B. 2 7 cm. C. 2 2 cm. D. 2 3 cm.

) (cm) v 6

18. Vt c khi lng m = 100 g thc hin dao ng tng hp ca hai dao ng iu ho cng phng, cng tn s, vi cc phng trnh l x1 = 5cos(10t + ) (cm) v x2 = 10cos(10t -

) (cm). Gi tr cc i ca lc tng hp tc dng 3

ln vt l A. 50 3 N. B. 5 3 N. C. 0,5 3 N. D. 5 N. 19. Chuyn ng ca mt vt l tng hp ca hai dao ng iu ha cng phng. Hai dao ng ny c phng trnh ln lt l x1 = 4 cos(10t +

3 ) (cm) v x 2 = 3cos(10t ) (cm). ln vn tc ca vt v tr cn bng l 4 4

A. 100 cm/s. B. 50 cm/s. C. 80 cm/s. D. 10 cm/s. 20. Chuyn ng ca mt vt l tng hp ca hai dao ng iu ha cng phng. Hai dao ng ny c phng trnh ln lt l x1 = 3cos10t(cm) v x2 = 4sin(10t + A. 7 m/s2. B. 1 m/s2.

) (cm). Gia tc ca vt c ln cc i bng 2


C. 0,7 m/s2.

D. 5 m/s2. p n: 16B. 17A. 18C. 19D. 20A.

4) Sng c v sng m: 21. Mt sng m c tn s xc nh truyn trong khng kh v trong nc vi vn tc ln lt l 330 m/s v 1452 m/s. Khi sng m truyn t nc ra khng kh th bc sng ca n s A. gim 4,4 ln. B. gim 4 ln. C. tng 4,4 ln. D. tng 4 ln. 22. Ngun pht sng c biu din: u = 3cos20t (cm). Vn tc truyn sng l 4 m/s. Phng trnh dao ng ca mt phn t vt cht trong mi trng truyn sng cch ngun 20 cm l A. u = 3cos(20t -

) (cm). 2

B. u = 3cos(20t +

) (cm). 2

C. u = 3cos(20t - ) (cm). D. u = 3cos(20t) (cm). 23. Mt sng c tn s 500 Hz, c tc lan truyn 350 m/s. Hai im gn nhau nht trn phng truyn sng phi cch nhau gn nht mt khong l bao nhiu gia chng c lch pha bng

rad? 3

A. 0,117 m. B. 0,476 m. C. 0,233 m. D. 4,285 m. 24. Vi mt sng m, khi cng m tng gp 100 ln gi tr cng m ban u th mc cng m tng thm A. 100 dB. B. 20 dB. C. 30 dB. D. 40 dB. 25. Mt sng m truyn trong khng kh. Mc cng m ti im M v ti im N ln lt l 40 dB v 80 dB. Cng m ti N ln hn cng m ti M A. 1000 ln. B. 40 ln. C. 2 ln. D. 10000 ln. p n: 21A. 22C. 23A. 24B. 25D. 5) Giao thoa sng Sng dng: 26. mt nc, c hai ngun kt hp A, B dao ng theo phng thng ng vi phng trnh u A = uB = 2cos20t (mm). Tc truyn sng l 30 cm/s. Coi bin sng khng i khi sng truyn i. Phn t M mt nc cch hai ngun ln lt l 10,5 cm v 13,5 cm c bin dao ng l A. 4 mm. B. 2 mm. C. 1 mm. D. 0 mm. 27. mt cht lng c hai ngun sng A, B cch nhau 20cm, dao ng theo phng thng ng vi phng trnh l u A = uB = 2cos50 t (t tnh bng s). Tc truyn sng trn mt cht lng l 1,5 m/s. Trn on thng AB, s im c bin dao ng cc i v s im ng yn ln lt l A. 9 v 8. B. 7 v 8. C. 7 v 6. D. 9 v 10 28. b mt mt cht lng c hai ngun pht sng kt hp S1 v S2 cch nhau 20 cm. Hai ngun ny dao ng theo phng thng ng c phng trnh ln lt l u1 = 5cos40t (mm) v u2 = 5cos(40t + ) (mm). Tc truyn sng trn mt cht lng l 80 cm/s. S im dao ng vi bin cc i trn on thng S1S2 l A. 11. B. 9. C. 10. D. 8.

Gio n t chon bm st L 12 Dng Vn ng Trng THPT Nguyn Vn Linh Bnh Thun Trang 23

29. Trn mt si dy n hi di 1,8 m, hai u c nh, ang c sng dng vi 6 bng sng. Bit sng truyn trn dy c tn s 100 Hz. Tc truyn sng trn dy l A. 60 m/s. B. 10 m/s. C. 20 m/s. D. 600 m/s. 30. Mt si dy n hi, hai u c nh c sng dng. Khi tn s sng trn dy l 20 Hz th trn dy c 3 bng sng. Mun trn dy c 4 bng sng th phi A. tng tn s thm

20 Hz. 3

B. Gim tn s i 10 Hz. D. Gim tn s i cn

C. tng tn s thm 30 Hz.

20 Hz. 3

p n: 26A. 27C. 28C. 29A. 30A. 6) Dng in xoay chiu: 31. t mt in p xoay chiu u = U0cost (V) vo hai u mt on mch RLC khng phn nhnh. Dng in nhanh pha hn in p gia hai u on mch khi A. L >

32. t vo hai u on mch RLC khng phn nhnh mt in p xoay chiu c tn s 50 Hz. Bit in tr thun R = 25 , cun dy thun cm c L =

1 . C

B. L =

1 . C

C. L <

1 . C

D. =

1 . LC

dung khng ca t in l A. 100 . B. 150 . C. 125 . D. 75 . 33. t in p u = 50 2 cos100t (V) vo hai u on mch R, L, C ni tip. Bit in p hai u cun cm thun l 30 V, hai u t in l 60 V. in p hai u in tr thun R l A. 50V. B. 40V. C. 30V. D. 20V. 34. t in p u = 100 2 cos100t (V) vo hai u on mch RLC khng phn nhnh, vi C, R c ln khng i v L =

1 H. in p hai u on mch tr pha so vi cng dng in th 4

ca on mch l A. 350 W.

1 H. Khi in p hiu dng gia hai u mi phn t R, L v C c ln nh nhau. Cng sut tiu th
B. 100 W. C. 200 W. D. 250 W.

35. Mt mch mc ni tip gm in tr R = 20 5 , mt cun cm thun c h s t cm L =

c in dung C thay i. Tn s dng in f = 50 Hz. tng tr ca mch l 60 th in dung C ca t in l A.

0,1 H v mt t in

p n: 31C. 32C. 33B. 34B. 35B. 6) My bin p My pht in ng c in: 36. Mt my bin th c cun s cp gm 500 vng dy v cun th cp gm 40 vng dy. Mc hai u cun s cp vo mng in xoay chiu, khi in p hiu dng gia hai u cun th cp h l 20 V. Bit hao ph in nng ca my bin th l khng ng k. in p hai u cun s cp c gi tr bng A. 1000 V. B. 500 V. C. 250 V. D. 220 V 37. Khi truyn i mt cng sut 20 MW trn ng dy ti in 500 kV m ng dy ti in c in tr 20 th cng sut hao ph l A. 320 W. B. 32 kW. C. 500 W. D. 50 kW. 38. Mt my pht in xoay chiu c hai cp cc, rto ca n quay mi pht 1800 vng. Mt my pht in khc c 6 cp cc N phi quay vi vn tc bng bao nhiu pht ra dng in cng tn s vi my th nht? A. 600 vng/pht. B. 300 vng/pht. C. 240 vng/pht. D. 120 vng/pht. 39. Mt my pht in xoay chiu mt pha cu to gm nam chm c 5 cp cc quay vi tc 24 vng/giy. Tn s ca dng in l A. 120 Hz. B. 60 Hz. C. 50 Hz. D. 2 Hz. 40. Trong gi hc thc hnh, hc sinh mc ni tip mt qut in xoay chiu vi in tr R ri mc hai u on mch ny vo in p xoay chiu c gi tr hiu dng 380 V. Bit qut in ny c cc gi tr nh mc: 220 V - 88 W v khi hot ng ng cng sut nh mc th lch pha gia in p hai u qut v cng dng in qua n l , vi cos = 0,8. qut in ny chy ng cng sut nh mc th R bng A. 354 . B. 361 . C. 267 . D. 180 . p n: 36C. 37B. 38A. 39A. 40B. IV. RUT KINH NGHIEM TIET DAY

102 F. 5

B.

103 F. 5

C.

104 F. 5

D.

105 F. 5

Gio n t chon bm st L 12 Dng Vn ng Trng THPT Nguyn Vn Linh Bnh Thun Trang 24

Tit 18. S BIN THIN CA IN TCH V CNG DNG IN TRN MCH DAO NG I. MC TIU Rn luyn k nng gii mt s bi tp tm biu thc ca q, u, v i trn mch dao ng in t. II. CHUN B * Gio vin: Cc bi tp c chn lc v phng php gii. * Hc sinh: Xem li nhng kin thc hc v mch dao ng in t. III. TIN TRNH DY HC Hot ng 1 (10 pht): Kim tra bi c v tm tt kin thc. Chu k, tn s, tn s gc ca mch dao ng: T = 2 LC ; f =

1 2 LC

;=

1 LC

Biu thc in tch q trn mt bn t, in p gia hai bn t v cng dng in trong mch dao ng in t: q = q0cos(t + ); u = U0cos(t + ) ; i = I0cos(t + +

). Vi: q0 = I0 LC = CU0. 2

Khi t = 0 nu q ang tng (t in ang tch in) th < 0; nu q ang gim (t in ang phng in) th > 0. Hot ng 2 (30 pht): Gii cc bi tp minh ha. Hot ng ca gio vin Hot ng ca hc sinh Ni dung c bn 1. Mt mch dao ng in t LC gm Vit cng thc tnh chu k 1. T = 2 LC = 4.10-5 = 12,57.10-5 s; cun dy thun cm c t cm v tn s ca mch dao ng 1 L = 2 mH v t in c in dung in t, thay s tnh ra s liu f = = 8.103 Hz. T C = 0,2 F. Bit dy dn c in tr c th. thun khng ng k v trong mch c dao ng in t ring. Xc nh chu 1 k, tn s ring ca mch. 2. Ta c: = = 105 rad/s; 2. Mt mch dao ng gm t in c Tnh tn s gc . LC in dung C = 25 pF v cun dy thun i = I0cos(t + ); khi t = 0 th i = I0 cm c t cm L = 10-4 H. Gi s Tnh pha ban u ca i. cos = 1 = 0. thi im ban u cng dng in Vit biu thc ca i. Vy i = 4.10-2cos105t (A). t gi tr cc i v bng 40 mA. Tm I biu thc cng dng in v biu Tnh q0. q0 = 0 = 4.10-7 C; thc in tch trn cc bn t in. Vit biu thc ca q. Vy: q = 4.10-7cos(105t - )(C). 3. Mch dao ng kn, l tng c L = 1 mH, C = 10 F. Khi dao ng cng dng in hiu dng I = 1 mA. Chn gc thi gian lc nng lng in trng bng 3 ln nng lng t trng v t in ang phng in. Vit biu thc in tch trn t in, in p gia hai bn t v cng dng in trn mch dao ng. Tnh tn s gc . Tnh I0. Tnh q0. Tnh pha ban u ca q. 3. Ta c: = I0 = I 2 = q0 =

2 1 = 104 rad/s; LC

2 .10-3 A; 2 .10-7 C. Khi t = 0 th WC =

I0 =

Vit biu thc ca q. Vit biu thc ca i. Hot ng 3 (5 pht): Cng c, giao nhim v v nh. Hot ng ca gio vin Y/c h/s nu phng php gii cc bi tp vit biu thc ca q, u v i trn mch dao ng in t. Ra mt s bi tp tng t cho hc sinh v nh lm. IV. RUT KINH NGHIEM TIET DAY

4 3 WC q = q0 3 2 q cos = cos( ). q0 6 V t ang phng in nn = ; 6 Vy: q = 2 .10-7cos(104t + )(C); 6 3 i = 2 .10-3cos(104t + )(A). 2


3Wt W =

Hot ng ca hc sinh Nu phng php gii cc bi tp tm biu thc ca q, u v i trn mch dao ng in t. Ghi cc bi tp v nh.

Gio n t chon bm st L 12 Dng Vn ng Trng THPT Nguyn Vn Linh Bnh Thun Trang 25

Tit 19. BI TP V NNG LNG TRONG MCH DAO NG IN T I. MC TIU Rn luyn k nng gii mt s bi tp lin quan n nng lng ca mch dao ng in t. II. CHUN B * Gio vin: Cc bi tp c chn lc v phng php gii. * Hc sinh: Xem li nhng kin thc hc v nng lng trong mch dao ng in t. III. TIN TRNH DY HC Hot ng 1 (10 pht): Kim tra bi c v tm tt kin thc. Nng lng in trng: WC = Nng lng t trng: Wt =

1 2 1 q2 Cu = . 2 2 C

1 2 Li . 2
2 1 q0 1 1 2 2 = CU 0 = LI 0 . 2 C 2 2

Nng lng in t: W = WC + Wt =

Nng lng in trng v nng lng t trng bin thin tun hon vi = 2 = Hot ng 2 (30 pht): Gii cc bi tp minh ha. Hot ng ca gio vin Hot ng ca hc sinh 1. Cho mt mch dao ng in t Tnh nng in t ca mch gm mt t in c in dung C = 5 F dao ng. v mt cun thun cm c t cm L = 50 mH. Bit in p cc i trn t Tnh nng lng in trng. l 6 V. Tm nng lng in trng v nng lng t trng trong mch khi Tnh nng lng t trng. in p trn t in l 4 V v cng Tnh cng dng in. dng in i khi .

2 LC

, vi T =

T = LC . 2

Ni dung c bn 1. Ta c: W = WC =

1 2 CU 0 = 9.10-5 J; 2

1 2 Cu = 4.10-5 J; 2

Wt = W WC = 5.10-5 J; i=

2. Trong mt mch dao ng in t LC, L = 25 mH v C = 1,6 F thi lng ca mch dao ng. im t = 0, cng dng in trong mch bng 6,93 mA, in tch trn t in bng 0,8 C. Tnh nng lng ca mch dao ng. C 3. Ta c: I0 = U0 = 0,15 A; 3. Mt mch dao ng in t gm mt Tnh I0. L t in c in dung 0,125 F v mt 1 2 cun cm c t cm 50 H. in tr W = CU 0 = 0,5625.10-6 J; Tnh nng lng in t. thun ca mch khng ng k. in 2 p cc i gia hai bn t in l 3 V. 1 2 -6 Tnh cng dng in cc i, Tnh nng lng in trng. WC = Cu = 0,25.10 J; 2 cng dng in, nng lng in Wt = W WC = 0,3125.10-6 J; trng, nng lng t trng trong Tnh nng lng t trng. 2W t mch lc in p gia hai bn t l i= = 0,11 A. Tnh cng dng in. 2 V. L 4. Mt mch dao ng LC l tng 4. Ta c: I0 = q0 ang c dao ng in t t do. Bit Vit biu thc lin h gia I0 I0 in tch cc i ca mt bn t in v q0. = = 6,28.106 rad/s Tnh tn s gc . -8 q0 c ln l 10 C v cng dng in cc i qua cun cm thun l f= = 106 Hz. 62,8 mA. Tnh tn s dao ng in t Tnh tn s f. 2 t do ca mch. Hot ng 3 (5 pht): Cng c, giao nhim v v nh. Hot ng ca gio vin Hot ng ca hc sinh Y/c h/s nu phng php gii cc bi tp lin quan n Nu phng php gii cc bi tp lin quan n nng nng lng ca mch dao ng in t. lng trong mch dao ng in t. Ra mt s bi tp tng t cho hc sinh v nh lm. Ghi cc bi tp v nh. IV. RUT KINH NGHIEM TIET DAY

2W t = 0,045 A. L 1 q2 1 2 2. Ta c: W = + Li = 0,8.10-6J. Vit biu thc v tnh nng 2 C 2

Gio n t chon bm st L 12 Dng Vn ng Trng THPT Nguyn Vn Linh Bnh Thun Trang 26

Tit 20. BI TP V MCH CHN SNG V TUYN I. MC TIU Rn luyn k nng gii mt s bi tp lin quan n mch chn sng v tuyn. II. CHUN B * Gio vin: Cc bi tp c chn lc v phng php gii. * Hc sinh: Xem li nhng kin thc hc v mch ch sng v tuyn. III. TIN TRNH DY HC Hot ng 1 (5 pht: Kim tra bi c v tm tt kin thc. Mch chn sng ca my thu v tuyn thu c sng in t c bc sng: = B t mc ni tip :

c = 2c LC . f

1 1 1 1 = + + ... + . B t mc song song: C = C1 + C2 + + Cn. Cn C C1 C 2

Hot ng 2 (35 pht): Gii cc bi tp minh ha. Hot ng ca gio vin Hot ng ca hc sinh Ni dung c bn 1. Mch chn sng ca mt my thu Tnh bc sng in t m 1. a) Ta c: = 2c LC = 754 m. v tuyn in gm mt cun dy c mch thu c. 2 1 t cm L = 4 H v mt t in b) Ta c: C1 = = 0,25.10-9 F; Tnh in dung ca t in 4 2 c 2 L C = 40 nF. a) Tnh bc sng in t m mch ng vi tng bc sng. 2 2 C2 = = 25.10-9 F; thu c. 2 2 4 c L b) mch bt c sng c bc Rt ra kt lun. Vy phi s dng t xoay CV c in sng trong khong t 60 m n 600 m dung bin thin t 0,25 pF n 25 pF. th cn phi thay t in C bng t xoay CV c in dung bin thin trong khong no? LI 02 1 1 2 Vit biu thc nng lng 2. Cho mt mch dao ng in t LC 2 2. Ta c: CU 0 = LI 0 C = 2 ; ang dao ng t do, t cm in t theo U0 v theo I0. U0 2 2 Rt ra biu thc tnh in L = 1 mH. Ngi ta o c in p LI cc i gia hai bn t l 10 V, cng dung ca t in theo L, U0 = 2c LC = 2c 0 = 60 U0 dng in cc i trong mch l 1 v I0. Tnh bc sng m mch mA. Tm bc sng in t m mch = 188,5m. cng hng. 2 ny cng hng. 1 3. Ta c: C1 = = 4,5.10-10 F; 3. Mch chn sng ca mt my thu 4 2 c 2 L thanh gm mt cun dy c t cm Tnh in dung ca t in 2 L = 2.10-6 H, t in c in dung C ng vi tng bc sng. 2 C2 = = 800.10-10 F. 2 2 thay i c, in tr thun R = 0. 4 c L my thu thanh thu c cc sng in Rt ra kt lun. Vy C bin thin t 4,5.10-10 F n t c bc sng t 57 m (coi bng 18 800.10-10 F. m) n 753 m (coi bng 240 m) th t in phi c in dung thay i trong khong no? Cho c = 3.108 m/s. LC1C2 4. Mt mch dao ng c cu to t Vit biu thc tnh in dung 4. a) Ta c: nt = 2c C1 + C2 mt cun thun cm L v hai t in C1 tng ng ca b t ghp v C2. Khi dng L vi C1 th mch dao ni tip. 12 Tnh bc sng mch thu = ng bt c sng in t c bc = 60 m. nt 2 1 + 2 2 sng 1 = 75 m. Khi dng L vi C2 th c khi . mch dao ng bt c sng in t b) Ta c: // = 2c L(C1 + C2 ) Vit biu thc tnh in c bc sng 2 = 100 m. Tnh bc 2 2 sng in t m mch dao ng bt dung tng ng ca b t // = 1 + 2 = 125 m. ghp song song. c khi: Tnh bc sng mch thu a) Dng L vi C1 v C2 mc ni tip. c khi . b) Dng L vi C1 v C2 mc song song. Hot ng 3 (5 pht): Cng c, giao nhim v v nh. Hot ng ca gio vin Hot ng ca hc sinh Y/c h/s nu phng php gii cc bi tp lin quan n Nu phng php gii cc bi tp lin quan n mch mch chn sng v tuyn. chn sng v tuyn. Ra mt s bi tp tng t cho hc sinh v nh lm. Ghi cc bi tp v nh. IV. RUT KINH NGHIEM TIET DAY

Gio n t chon bm st L 12 Dng Vn ng Trng THPT Nguyn Vn Linh Bnh Thun Trang 27

Tit 21. BI TP V S TN SC NH SNG I. MC TIU Rn luyn k nng gii mt s bi tp lin quan n s tn sc nh sng. II. CHUN B * Gio vin: Cc bi tp c chn lc v phng php gii. * Hc sinh: Xem li nhng kin thc hc v s tn sc nh sng, nh lut khc x, cc cng thc ca lng knh. III. TIN TRNH DY HC Hot ng 1 (10 pht): Kim tra bi c v tm tt kin thc.

c ; vi c = 3.108 m/s. f v c = = . Bc sng nh sng trong mi trng: = f nf n


Bc sng nh sng trong chn khng: = Khi truyn t mi trng trong sut ny sang mi trng trong sut khc vn tc truyn ca nh sng thay i, bc sng ca nh sng thay i nhng tn s (chu k, tn s gc) ca nh sng khng thay i. nh lut khc x: n1sini1 = n2sini2. Cc cng thc ca lng knh: sini1 = nsinr1; sini2 = nsinr2; A = r1 + r2; D = i2 + i2 - A. Khi gc chit quang A v gc ti i1 u nh ( 100) th: i1 = nr1; i2 = nr2; A = r1 + r2; D = Dmin = A(n 1). Hot ng 2 (30 pht): Gii cc bi tp minh ha. Hot ng ca gio vin Hot ng ca hc sinh Ni dung c bn 1. Mt chm nh sng hp, n sc c Xc nh chu k, tn s ca c 1. Ta c: f = = 5.1014 Hz; bc sng trong chn khng l chm nh sng n sc, = 0,60 m. Xc nh chu k, tn s 1 c ca nh sng . Tnh tc v bc Tnh tc v bc sng ca T = = 2.10-15 s; v = = 2.108 m/s; f n sng ca nh sng khi truyn trong chm nh sng n sc trong nc. thy tinh c chit sut n = 1,5. v = = = 0,4 m. 2. Mt nh sng n sc c bc sng f n trong khng kh l 0,6 m, cn trong Vit cng thc xc nh 2. Ta c: = n = = 1,5. mt cht lng trong sut l 0,4 m. n ' Tnh chit sut ca cht lng i vi bc sng ca chm nh sng n sc trong mi trng t nh sng . sin i1 3. Mt lng knh c gc chit quang l suy ra v tnh chit sut. 3. Ta c: sinr1 = = 0,58 = sin35,30 600. Bit chit sut ca lng knh i Tnh r1. n vi nh sng l 1,5. Chiu tia sng Tnh r2. r1 = 35,30 r2 = A r1 = 24,70; mu vo mt bn ca lng knh vi Tnh i2. sini2 = nsinr2 = 0,63 = sin38,00 gc ti 600. Tnh gc lch ca tia l so Tnh gc lch D. i2 = 38,80 D = i2 + i2 A = 38,80. vi tia ti. 4. Mt lng knh thy tinh c gc chit Vit cng thc tnh gc lch 0 4. Vi A v i1 nh ( 100) ta c: quang A = 40, t trong khng kh. D khi A v i1 nh ( 10 ). D = (n 1)A. Do : Chit sut ca lng knh i vi nh sng v tm ln lt l 1,643 v Tnh gc lch ca tia v Dd = (nd = 1)A; Dt = (nt 1)A. Gc to bi tia l v tia l tm l: 1,685. Chiu mt chm tia sng song tia tm. 0 song, hp gm hai bc x v tm Tnh gc to bi tia l v D = Dt Dd = (nt nd)A = 0,168 10. vo mt bn ca lng knh theo phng tia l tm. vung gc vi mt ny. Tnh gc to bi tia v tia tm sau khi l ra khi mt bn kia ca lng knh. sin i 5. Chiu mt tia sng gm hai thnh Tnh gc khc x ca tia . 5. Ta c: sinrd = = 0,574 = sin350; phn v tm t khng kh (chit sut nd coi nh bng 1 i vi mi nh sng) sin i vo mt phng ca mt khi thy tinh Tnh gc khc x ca tia tm. sinrt = = 0,555 = sin33,70 nt vi gc ti 600. Bit chit sut ca thy Tnh gc lch ca hai tia r = rd rt = 1,30. tinh i vi nh sng l 1,51; i khc x. vi nh sng tm l 1,56. Tnh gc lch ca hai tia khc x trong thy tinh. Hot ng 3 (5 pht): Cng c, giao nhim v v nh. Hot ng ca gio vin Hot ng ca hc sinh Y/c h/s nu phng php gii cc bi tp lin quan n Nu phng php gii cc bi tp lin quan n hin hin tng tn sc nh sng. tng tn sc nh sng. Ra mt s bi tp tng t cho hc sinh v nh lm. Ghi cc bi tp v nh. IV. RUT KINH NGHIEM TIET DAY

Gio n t chon bm st L 12 Dng Vn ng Trng THPT Nguyn Vn Linh Bnh Thun Trang 28

Tit 22-23. BI TP V S GIAO THOA NH SNG I. MC TIU Rn luyn k nng gii mt s bi tp lin quan n s giao thoa ca nh sng n sc, giao thoa ca nh sng hn hp v giao thoa vi nh sng trng. II. CHUN B * Gio vin: Cc bi tp c chn lc v phng php gii. * Hc sinh: Xem li nhng kin thc hc v s giao thoa nh sng. III. TIN TRNH DY HC Tit 1 Hot ng 1 (10 pht): Kim tra bi c v tm tt kin thc. V tr vn sng, vn ti, khong vn: xs = k

D D D ; xt = (2k + 1) ;i= ; vi k Z. a 2a a

Nu khong vn trong khng kh l i th trong mi trng c chit sut n s c khong vn l i = Gia n vn sng (hoc vn ti) lin tip l (n 1) khong vn.

i . n

x M OM = k, l vn sng bc k. = i i x 1 OM Ti M c vn ti khi: M = = (2k + 1) . i 2 i


Ti M c vn sng khi: Hot ng 2 (35 pht): Gii cc bi tp minh ha. Hot ng ca gio vin Hot ng ca hc sinh 1. Trong th nghim ca Young v giao thoa nh sng, hai khe S1 v S2 Tnh khong vn. c chiu bng nh sng n sc c Tnh bc sng ca nh sng bc sng . Khong cch gia hai khe n sc dng trong th l 0,8 mm, khong cch t hai khe n nghim. Tnh khong cch t vn mn l 2 m. Khong cch gia 6 vn sng lin tip trn mn l 6 mm. Tnh sng th 3 n vn sng th 8 bc sng ca nh sng dng trong th cng pha vi nhau so vi nghim v khong cch t vn sng vn sng chnh gia. Tnh khong cch nu bc 3 n vn sng bc 8 cng pha khc pha. vi nhau so vi vn sng chnh gia. 2. Trong th nghim Young v giao Tnh khong vn. thoa nh sng, khong cch gia hai Tnh bc sng ca nh sng khe l 1 mm, khong cch t hai khe n sc dng trong th n mn l 3 m. Dng nh sng n nghim. sc c bc sng chiu vo hai khe Xc nh v tr vn sng th th o c khong cch t vn sng 6. trung tm ti vn sng th t l 6 mm. Xc nh bc sng v v tr vn sng th 6. 3. Trong th nghim ca Young v giao thoa nh sng, hai khe S1 v S2 c Tnh khong vn. chiu bng nh sng n sc c bc sng = 0,5 m. Khong cch gia hai Tnh khong cch t hai khe khe l 0,8 mm. Khong cch gia 5 vn n mn. sng lin tip trn mn l 4 mm. Tnh Xc nh xem ti C l vn khong cch t hai khe n mn v cho sng hay vn ti. bit ti 2 im C v E trn mn, cng Xc nh xem ti E l vn pha vi nhau so vi vn sng trung sng hay vn ti. tm v cch vn sng trung tm ln Xc nh xem t C n E c lt l 2,5 mm v 15 mm l vn sng bao nhiu vn sng. hay vn ti? T C n E c bao nhiu vn sng? Ni dung c bn 1. Ta c: i = =

ai = 0,48.10-6 m; D

L = 1,2 mm; 6 1

x8 - x3 = 8i 3i = 5i = 6 mm.

2. Ta c: i = =

ai = 0,5.10-6 m; x6 = 6i = 9 mm. D

L = 1,5 mm; 5 1

3. Ta c: i = D=

xC = 2,5 nn ti C ta c vn ti; i xE = 15 nn ti N ta c vn sng; i


t C n E c 13 vn sng k c vn sng bc 15 ti E.

ai = 1,6 m;

L = 1 mm; 5 1

Gio n t chon bm st L 12 Dng Vn ng Trng THPT Nguyn Vn Linh Bnh Thun Trang 29

Tit 2 Hot ng 3 (10 pht): Kim tra bi c v tm tt kin thc. Giao thoa vi ngun pht nh sng gm mt s nh sng n sc khc nhau: V tr vn trng (cng mu): x = k11 = k22 = = knn; vi k Z. Khong cch ngn nht gia 2 vn trng: x = k11 = k22 = = knn; vi k N nh nht 0. Giao thoa vi ngun pht ra nh sng trng (0,38 m 0,76 m): nh sng n sc cho vn sng ti v tr ang xt nu: x = k nh sng n sc cho vn ti ti v tr ang xt nu: x = (2k + 1)

ax ax ax D ; kmin = ; kmax = ;= ; vi k Z. D d Dt a Dk

ax 1 ax 1 2ax .D ; kmax = ;= ; kmin = . D d 2 Dt 2 D(2k + 1) 2a

Hot ng 4 (30 pht): Gii cc bi tp minh ha. Hot ng ca gio vin Hot ng ca hc sinh Ni dung c bn 1. Hai khe Ing cch nhau 0,8 mm v 1 D 2 D cch mn 1,2 m. Chiu ng thi 2 bc Lp cng thc xc nh cc 1. V tr vn trng c: k1 a = k2 a x n sc 1 = 0,75 m v 2 = v tr c vn trng. 1 5 0,45 m vo hai khe. Lp cng thc k2 = k1 = k ; vi k1 v k2 Z th 2 3 1 xc nh v tr trng nhau ca cc vn Xc nh mt s v tr vn trng c th. k1 nhn cc gi tr 0, 3, 6, ... tng ng ti ca 2 bc x 1 v 2 trn mn. vi cc gi tr 0, 5, 10, ... ca k2. Lp cng thc xc nh cc 2. V tr cc vn trng c: kdd = kll 2. Trong th nghim Y-ng v giao thoa nh sng, ngun sng pht ng thi v tr c vn trng. kl l kd = . V gia hai vn trng gn hai bc x n sc, trong bc x mu d c bc sng d = 720 nm v bc x Xc nh v tr vn trng u mu lc c bc sng l (c gi tr trong tin k t vn trng chnh nhau nht c 8 vn mu lc nn vn khong t 500 nm n 575 nm). Trn gia l vn sng th my ca trng u tin tnh t vn vn trung tm mn quan st, gia hai vn sng gn nh sng mu lc v vn sng l vn sng bc 9 ca nh sng mu lc. nhau nht v cng mu vi vn sng th my ca nh sng mu 9.500 = 6,25 k 9.575 = 7,12. d trung tm c 8 vn sng mu lc. Tnh . 720 720 bc sng l ca nh sng mu lc. k Tnh bc sng ca nh sng kd Z nn kd = 7 l = d d = 560 nm. kl mu lc. D 3. Trong th nghim ca Young v giao Xc nh b rng quang ph 3. Ta c: x1 = ( - t) = 0,95 mm; thoa nh sng, khong cch gia hai a khe l 0,8 mm, khong cch t hai khe bc 1. D n mn l 2 m. Dng nh sng trng Xc nh b rng quang ph x2 = 2 ( - t) = 2x1 = 1,9 mm. a (0,76 m 0,38 m) chiu bc 2. D sng hai khe. Xc nh b rng ca Lp cng thc m ti M cho 4. Ti M c vn sng khi xM = k a quang ph bc 1 v bc 2. 4. Trong th nghim ca Young v giao vn sng. axM ax k = M kmax = = 4,2; thoa nh sng, khong cch gia hai Tnh kmax, kmin. min D D khe l 0,4 mm, khong cch t hai khe axM n mn l 2 m, hai khe S1 v S2 c Xc nh cc gi tr ca k. kmin = = 2,1; v k Z nn k nhn chiu bng nh sng trng (0,76 m max D 0,40 m). Xc nh bc sng ca cc gi tr: 3 v 4; nhng bc x cho vn sng ti im M axM Tnh bc sng ca cc bc cch vn sng trung tm 8 mm. vi k = 3 th = = 0,53 m; x ng vi tng gi tr ca k. kD vi k = 4 th = 0,40 m. Hot ng 3 (5 pht): Cng c, giao nhim v v nh. Hot ng ca gio vin Yu cu hc sinh nu phng php gii cc bi tp v giao thoa nh sng. Ra mt s bi tp tng t cho hc sinh v nh lm. IV. RUT KINH NGHIEM TIET DAY Hot ng ca hc sinh Nu phng php gii cc bi tp v s giao thoa ca nh sng. Ghi cc bi tp v nh.

Gio n t chon bm st L 12 Dng Vn ng Trng THPT Nguyn Vn Linh Bnh Thun Trang 30

Tit 24. BI TP V HIN TNG QUANG IN NGOI I. MC TIU Rn luyn k nng gii mt s bi tp v hin tng quang in ngoi. II. CHUN B * Gio vin: Cc bi tp c chn lc v phng php gii. * Hc sinh: Xem li nhng kin thc hc v hin tng quang in ngoi. III. TIN TRNH DY HC Hot ng 1 (10 pht): Kim tra bi c v tm tt kin thc. Nng lng ca phtn nh sng: = hf =

Cng thc Anhxtanh, gii hn quang in, in p hm: hf =

hc .

Wd max hc hc 1 hc 2 = A + mv 0 max = + Wdmax; 0 = ; Uh = . 0 e 2 A Wd max . e

in th cc i qu cu kim loi c lp v in t c khi chiu chm sng c 0: Vmax = Cng sut ngun sng, cng dng quang in bo ho, hiu sut lng t: P = n

ne hc ; Ibh = ne|e|; H = . n

Hot ng 2 (30 pht): Gii cc bi tp minh ha. Hot ng ca gio vin Hot ng ca hc sinh Ni dung c bn 1. Cng thot electron khi ng l hc 6,625.10 34.3.108 = 4,57 eV. Chiu bc x c bc sng Tnh gii hn quang in ca 1. Ta c: 0 = A 4,57.1,6.10 19 ng. = 0,14 m vo mt qu cu bng ng -6 = 0,27.10 m; t xa cc vt khc. Tnh gii hn hc Tnh ng nng cc i ca quang in ca ng v in th cc Wd0 = - A = 6,88.10-19 J; cc quang electron. i m qu cu ng tch c.
d0 = 4,3 V. Tnh vn tc cc i ca cc Vmax = e quang electron. Tnh cng thot electron ca 2. Ta c: A = hf - 1 mv 2 = 3,088.10-19 J; 0 kim loi. 2 Tnh gii hn quang in ca hc 0 = = 0,64.10-6 m. kim loi.

2. Chiu chm bc x in t c tn s f = 5,76.1014 Hz vo mt ming kim loi th cc quang electron c vn tc ban u cc i l v = 0,4.106 m/s. Tnh cng thot electron v bc sng gii hn quang in ca kim loi . 3. Cng thot electron khi kim loi natri l 2,48 eV. Mt t bo quang in c catt lm bng natri, khi c chiu sng bng chm bc x c bc sng 0,36 m th cho mt dng quang in c cng bo ha l 3 A. Tnh vn tc ban u cc i ca electron quang in v s electron bt ra khi catt trong 1 giy. 4. Chiu bc x c bc sng 0,405 m vo mt tm kim loi th cc quang electron c vn tc ban u cc i l v1. Thay bc x khc c tn s 16.1014 Hz th vn tc ban u cc i ca cc quang electron l v2 = 2v1. Tm cng thot electron ca kim loi.

Tnh ng nng cc i ca 3. Ta c: Wd0 = hc - A = 1,55.10-19 J; cc quang electron.


d0 = 0,58.106 m/s; Tnh vn tc cc i ca cc v0 = m quang electron. I Tnh s electron bt ra khi ne = bh = 1,875.1013. catt trong 1 giy. e

2W

Tnh tn s ca bc x 1. Vit biu thc tnh ng nng ban u ca cc quang electron trong tng trng hp.

4. Ta c: f1 =

c = 7,4.1014 Hz; 1

1 2 mv1 = hf1 A; 2 1 2 1 mv2 = 4 mv12 = hf2 A 2 2 hf 2 A Lp t s, suy ra tnh cng 4= thot electron. hf1 A 4hf1 hf 2 A= = 3.10-19 J. 3
Hot ng ca hc sinh Nu phng php gii cc bi tp v hin tng quang in ngoi. Ghi cc bi tp v nh.

Hot ng 3 (5 pht): Cng c, giao nhim v v nh. Hot ng ca gio vin Yu cu hc sinh nu phng php gii cc bi tp v hin tng quang in ngoi. Ra mt s bi tp tng t cho hc sinh v nh lm. IV. RUT KINH NGHIEM TIET DAY

Gio n t chon bm st L 12 Dng Vn ng Trng THPT Nguyn Vn Linh Bnh Thun Trang 31

Tit 25. HIN TNG QUANG IN TRONG S HP TH V PHT X NH SNG. I. MC TIU Rn luyn k nng gii mt s cu trc nghim v mt s bi tp v hin tng quang in trong, s hp th v pht x nh sng. II. CHUN B * Gio vin: Cc cu hi trc nghim v bi tp c chn lc v phng php gii. * Hc sinh: Xem li nhng kin thc hc v hin tng quang in trong, s hp th v bc x nh sng. III. TIN TRNH DY HC Hot ng 1 (10 pht): Kim tra bi c v tm tt kin thc. Hin tng nh sng gii phng cc electron lin kt cho chng tr thnh cc electron dn ng thi to ra cc l trng cng tham gia vo qu trnh dn in, gi l hin tng quang in trong. Gii hn quang in trong ca nhiu cht bn dn (nh Ge, Si, ) nm trong vng bc x hng ngoi. C mt s cht khi hp th nng lng di mt dng no , th c kh nng pht ra cc bc x in t trong min nh sng nhn thy. Cc hin tng gi l s pht quang. Sau khi ngng kch thch, s pht quang ca mt s cht cn tip tc ko di thm mt thi gian no , ri mi ngng hn. Khong thi gian t lc ngng kch thch cho n lc ngng pht quang gi l thi gian pht quang. S hunh quang l s pht quang c thi gian pht quang ngn (di 10 -8 s), ngha l nh sng pht quang hu nh tt ngay sau khi tt nh sng kch thch. N thng xy ra vi cht lng v cht kh. S ln quang l s pht quang c thi gian pht quang di (t 10 -8 s tr ln); thng xy ra vi cht rn. Cc cht rn pht ln quang gi l cht ln quang. nh sng pht quang c bc sng di hn bc sng ca nh sng kch thch: pq > kt. Hot ng 2 (10 pht): Gii mt s cu hi trc nghim. 1. Pin quang in l ngun in hot ng da trn hin tng A. quang in trong. B. hunh quang. C. quang pht quang. D. tn sc nh sng. 2. Pin quang in l ngun in, trong A. ha nng c bin i trc tip thnh in nng. B. quang nng c bin i trc tip thnh in nng. C. c nng c bin i trc tip thnh in nng. D. nhit nng c bin i trc tip thnh in nng. 3. Khi chiu vo mt cht lng nh sng mu chm th nh sng hunh quang pht ra khng th l A. nh sng mu tm. B. nh sng mu vng. C. nh sng mu . D. nh sng mu lc. 4. Mt cht c kh nng pht ra nh sng pht quang vi tn s f = 6.1014 Hz. Khi dng nh sng c bc sng no di y kch thch th cht ny khng th pht quang? A. 0,55 m. B. 0,45 m. C. 0,38 m. D. 0,40 m. 5. Theo thuyt lng t nh sng, pht nh sng hunh quang, mi nguyn t hay phn t ca cht pht quang hp th hon ton mt photon ca nh sng kch thch c nng lng chuyn sang trng thi kch thch, sau A. gii phng mt electron t do c nng lng nh hn do c mt mt nng lng. B. pht ra mt photon khc c nng lng ln hn do c b sung nng lng. C. gii phng mt electron t do c nng lng ln hn do c b sung nng lng. D. pht ra mt photon khc c nng lng nh hn do mt mt nng lng. p n:1A. 2B. 3A. 4A. 5D. Hot ng 3 (25 pht): Gii mt s bi tp t lun. Hot ng ca gio vin Hot ng ca hc sinh Ni dung c bn Bi 31.12. Yu cu hc sinh tnh nng lng kch Tnh nng lng kch hot hc Ta c: A = = 3,97.10-20 J = 0,248 eV. hot cht quang dn. cht quang dn.
0

Bi 31.13. Yu cu hc sinh tnh in tr ca quang tr khi khng c chiu sng. Yu cu hc sinh tnh in tr ca quang tr lc c chiu sng. Yu cu hc sinh vit biu thc tnh cng sut ca chm sng kch thch v chm sng pht quang. Dn dt hc sinh tnh s phtn ca nh sng kch thch ng vi s phtn ca nh sng ca nh sng pht quang. Tnh in tr ca quang tr a) Trong ti: R = E - r 107 . 0 khi khng c chiu sng. I Tnh in tr ca quang tr E b) Ngoi sng: R = - r = 20 . lc c chiu sng.

I'

Bi 32.10.

hc hc vit biu thc tnh cng sut Ta c: Wkt = nkt ; Wpq = npq . ca chm sng kch thch v pq kt chm sng pht quang. nkt kt Wpq Tnh s phtn ca nh sng V: = 0,01 = = 600 n pq 0, 01. pq Wkt kch thch ng vi s phtn ca nh sng ca nh sng nkt = 600 npq. pht quang. IV. RUT KINH NGHIEM TIET DAY

Gio n t chon bm st L 12 Dng Vn ng Trng THPT Nguyn Vn Linh Bnh Thun Trang 32

Tit 26. BI TP V QUANG PH VCH CA NGUYN T HYR I. MC TIU Rn luyn k nng gii mt s bi tp v quang ph vch ca nguyn t hyr. II. CHUN B * Gio vin: Cc bi tp c chn lc v phng php gii. * Hc sinh: Xem li nhng kin thc hc v quang ph vch ca nguyn t hyr. III. TIN TRNH DY HC Hot ng 1 (10 pht): Kim tra bi c v tm tt kin thc. Quang ph vch ca nguyn t hyr: En Em = hf =

Bn knh qu o dng th n ca electron trong nguyn t hir: rn = n2r1; vi r1 = 0,53.10-11 m l bn knh Bo.

hc .

13,6 eV; vi n N*. n2 S chuyn mc nng lng khi to thnh cc dy quang ph: V s .
Nng lng ca electron trong nguyn t hir qu o dng th n: En = Hot ng 2 (30 pht): Gii cc bi tp minh ha. Hot ng ca gio vin Hot ng ca hc sinh Ni dung c bn 1. Bc sng ca hai vch quang ph hc u tin trong dy Banme ln lt l Vit biu thc chuyn 1. Ta c: = E4 - E3 = E4 - E2 + E2 - E3 43 1 = 656nm v 2 = 486 nm. Hy tnh mc nng lng trong hc hc bc sng ca vch quang ph u tin quang ph vch ca = nguyn t hyr. trong dy Pasen. 2 1 Tnh bc sng ca vch 12 u tin trong dy Pasen. 43 = = 1875 nm. 2. Trong quang ph vch ca nguyn t hir, vch ng vi bc sng di nht trong dy Laiman l 1 = 0,1216 m v vch ng vi s chuyn ca electron t qu o M v qu o K c bc sng 2 = 0,1026 m. Hy tnh bc sng di nht 3 trong dy Banme. 4. Khi lectron qu o dng th n th nng lng ca nguyn t hir c tnh theo cng thc: Vit biu thc chuyn mc nng lng trong quang ph vch ca nguyn t hyr. Tnh bc sng ca vch u tin trong dy Banme.

Vit cng thc tnh nng lng ca nguyn t hyr khi electron trn qu o th 2 v th 3. Vit biu thc chuyn 13,6 mc nng lng trong En = - 2 (eV) (n = 1, 2, 3,). n quang ph vch ca Tnh bc sng ca bc x do nguyn t nguyn t hyr. hir pht ra khi lectron trong nguyn t Tnh bc sng ca bc hir chuyn t qu o dng n = 3 sang x pht ra khi electron qu o dng n = 2. chuyn qu o. Vit cng thc tnh bc 5. Nng lng ca cc trng thi dng sng ca bc x pht ra khi trong nguyn t hir ln lt l electron chuyn qu o. EK = -13,60 eV; EL = -3,40 eV; p dng v thay s EM = -1,51 eV; EN = -0,85 eV; tnh bc sng ca tng EO = -0,54 eV. Hy tm bc sng ca bc x trong tng trng cc bc x t ngoi do nguyn t hir hp. pht ra.

1 2 hc 2. Ta c: = EM - EL = EM - EK + EK - EL 3 hc hc = 2 1 12 3 = = 0,6566 m. 1 2 13,6 4. Ta c: E3 = - 2 eV = - 1,511 eV; 3 13,6 E2 = - 2 eV = - 3,400 eV; 2 hc E3 - E2 = 32 hc 32 = = 6,576.10-7m = 0,6576m. E3 E2 hc 5. Ta c: LK = = 0,1218.10-6m; E L EK hc MK = = 0,1027.10-6m; EM EK hc NK = = 0,0974.10-6m; E N EK hc OK = = 0,0951.10-6m. EO E K

Hot ng 3 (5 pht): Cng c, giao nhim v v nh. Hot ng ca gio vin Yu cu hc sinh nu phng php gii cc bi tp v quang ph vch ca nguyn t hyr. Ra mt s bi tp tng t cho hc sinh v nh lm. IV. RUT KINH NGHIEM TIET DAY

Hot ng ca hc sinh Nu phng php gii cc bi tp v quang ph vch ca nguyn t hyr. Ghi cc bi tp v nh.

Gio n t chon bm st L 12 Dng Vn ng Trng THPT Nguyn Vn Linh Bnh Thun Trang 33

Tit 27. BI TP V CU TO, KHI LNG HT NHN V THUYT TNG I I. MC TIU Rn luyn k nng gii mt s bi tp v cu to, khi lng v nng lng ht nhn. II. CHUN B * Gio vin: Cc bi tp c chn lc v phng php gii. * Hc sinh: Xem li nhng kin thc hc v cu to, khi lng v nng lng ht nhn. III. TIN TRNH DY HC Hot ng 1 (10 pht): Kim tra bi c v tm tt kin thc. Ht nhn Z
A

X , c A nuclon; Z prtn; N = (A Z)

ntrn.

ng v: l nhng nguyn t m ht nhn ca chng c cng s prtn Z nhng c s ntron N khc nhau. n v khi lng nguyn t: 1 u = 1,66055.10-27 kg = 931,5 MeV/c2. S Avgar: NA = 6,022.1023mol-1.

m0 m N A . Khi lng ng: m = S ht nhn trong m gam cht n nguyn t: N = v 2 ; m0 l khi lng ngh. 1 2 A c m0
ng nng ca ht chuyn ng vi vn tc v: W = W W0 = mc2 m0c2 = lng ton phn v W0 = m0c2 gi l nng lng ngh. Hot ng 2 (30 pht): Gii cc bi tp minh ha. Hot ng ca gio vin Hot ng ca hc sinh 1. Kh clo l hn hp ca hai ng v 35 bn l 17 Cl = 34,969u hm lng Tnh khi lng ca nguyn t clo. 37 75,4% v 17 Cl = 36,966u hm lng 24,6%. Tnh khi lng ca nguyn t ca nguyn t ha hc clo. 2. Bit NA = 6,02.1023mol-1. Tnh s Tnh s ntron trong 59,5 238 238 ntron trong 59,5 gam urani 92 U. gam urani 92 U. Vit biu thc ng nng 3. Mt ht c ng nng bng nng lng ngh ca n. Tnh tc ca n. theo thuyt tng i. Cho tc ca nh sng trong chn khng l c = 3.108 m/s.

v 2 c2 m0c2; vi W = mc2 l nng c2


Ni dung c bn

1. Ta c: mCl = 34,969u.75,4% + 36,966u.24,6% = 35,46u. 2. Ta c: Nn = (A Z).

m NA = 219,73.1023.

3. Ta c: W = W + W0 = 2W0 = 2m0c2

m0 c 2
=

v2 1 c Suy ra v tnh vn tc ca v = 3 c = 2,6.108 m/s. 2 ht. 4. Tnh tc ca mt ht c ng Vit biu thc tnh ng m0 c

lng gp hai ln ng lng tnh theo lng ca ht theo thuyt 4. Ta c: v 2 = 2m0c c hc Newton. tng i v theo c hc 1 2 c Newton. 2 Suy ra v tnh vn tc ca v 1 3 1 + 2= v = c 2,6.108 ht.

5. Mt ht c khi lng ngh m0. Tnh Tnh ng nng ca ht theo m/s. 5. Theo thuyt tng i ta c: ng nng ca ht ny khi chuyn ng thuyt tng i. W = W W0 = mc2 m0c2 vi tc 0,6c (c l tc nh sng m0 c 2 trong chn khng) theo thuyt tng 2 2 i. = v 2 - m0c = 0,25m0c .

c2

Hot ng 3 (5 pht): Cng c, giao nhim v v nh. Hot ng ca gio vin Yu cu hc sinh nu phng php gii cc bi tp v cu to, khi lng v nng lng ht nhn. Ra mt s bi tp tng t cho hc sinh v nh lm. IV. RUT KINH NGHIEM TIET DAY

Hot ng ca hc sinh Nu phng php gii cc bi tp v cu to, khi lng v nng lng ht. Ghi cc bi tp v nh.

Gio n t chon bm st L 12 Dng Vn ng Trng THPT Nguyn Vn Linh Bnh Thun Trang 34

Tit 28, 29. BI TP V NNG LNG LIN KT - NNG LNG TRONG PHN NG HT NHN I. MC TIU Rn luyn k nng gii mt s bi tp v phn ng ht nhn. II. CHUN B * Gio vin: Cc bi tp c chn lc v phng php gii. * Hc sinh: Xem li nhng kin thc hc v phn ng ht nhn. III. TIN TRNH DY HC Tit 1. Hot ng 1 (10 pht): Kim tra bi c v tm tt kin thc. Lin h gia nng lng v khi lng: E = mc2. ht khi ca ht nhn: m = Zmp + (A Z)mn mhn. Nng lng lin kt: Wlk = mc2. Nng lng lin kt ring: =

Wlk . A

Trong phn ng ht nhn c s bo ton nucln, bo ton in tch, bo ton ng lng v bo ton nng lng ton phn (bao gm c nng lng ton phn v nng lng ngh). A A A A Nng lng ta ra hoc thu vo trong phn ng ht nhn: Z1 X1 + Z 2 X2 Z 3 X3 + Z 4 X4. 1 2 3 4 Nu m0 = m1 + m2 > m = m3 + m4 th phn ng ht nhn ta nng lng. Nu m0 = m1 + m2 < m = m3 + m4 th phn ng ht nhn thu nng lng. Nng lng ta ra hoc thu vo: W = (m1 + m2 - m3 - m4)c2 = W3 + W4 - W1 - W2 = A33 + A44 - A11 - A22; vi Wi v i l nng lng lin kt v nng lng lin kt ring ca ht nhn th i; W > 0: ta nng lng; W < 0: thu nng lng. Hot ng 2 (30 pht): Gii cc bi tp minh ha. Hot ng ca gio vin Hot ng ca hc sinh Ni dung c bn 1. Tnh nng lng lin kt v nng Tnh nng lng lin kt ca 1. Ta c: Wlk = (Zmp + Nmn - mhn)c2 lng lin kt ring ca ht nhn 10 Be. ht nhn 10 Be. 4 4 = (4.1,007276+6.1,008665- 10,00113)uc2 Bit khi lng ca ht nhn 10 Be ca 4 = 0,079964 uc2 = 74,5 MeV; prton v ntron l mBe = 10,0113 u, Tnh nng lng lin kt = Wlk = 7,45 MeV. mp = 1,007276 u; mn = 1,008665 u; A ring ca ht nhn 10 Be. 1 u = 931,5 MeV/c2. 4 2. Ht nhn heli c khi lng l 4,0015 u. Tnh nng lng lin kt v Tnh nng lng lin kt v 2. Ta c: 2 nng lng lin kt ring ca ht nhn nng lng lin kt ring ca Wlk = (Z.mp + (A Z).mn mHe).c = 28,3 MeV. hli. Tnh nng lng ta ra khi to ht nhn hli. W thnh 1 gam hli. Cho bit khi lng He = lk = 7,075 MeV; ca prton v ntron l A mp = 1,007276u; mn = 1,008665u; m .NA.Wlk = 42,59.1023 MeV 1 u = 931,5 MeV/c2; s avgar l Tnh nng lng ta ra khi W = M 23 -1 NA = 6,022.10 mol . to thnh 1 gam hli. = 26,62.1010 J. 3. Tnh nng lng lin kt ring ca Tnh nng lng lin kt 3. = ( Z .m p + ( A Z )mn mHe ).c Na 56 23 A hai ht nhn 11 Na v 26 Fe. Ht nhn ring ca cc ht nhn natri v st. = 8,1114 MeV; no bn vng hn? ( Z .m p + ( A Z )mn mFe ).c 2 Cho mNa = 22,983734 u; Fe = mFe = 55,9207 u; mn = 1,008665 u; A 2 mp = 1,007276 u; 1 u = 931,5 MeV/c . = 8,7898 MeV; So snh nng lng lin kt Fe > Na nn ht nhn Fe bn vng hn ring ca cc ht v rt ra kt ht nhn Na. lun.
2

4. Tm nng lng to ra khi mt ht Tnh nng lng ta ra trong 4. Ta c: W = 230.Th + 4.He - 234.U nhn urani 234U phng x tia to phn ng phng x. = 13,98 MeV. thnh ng v thori 230Th. Cho cc nng lng lin kt ring ca ht l 7,10 MeV; ca 234U l 7,63 MeV; ca 230 Th l 7,70 MeV.

Gio n t chon bm st L 12 Dng Vn ng Trng THPT Nguyn Vn Linh Bnh Thun Trang 35

Tit 2. Hot ng 3 (30 pht): Gii cc bi tp minh ha (tip theo). Hot ng ca gio vin Hot ng ca hc sinh Ni dung c bn 5. Cho phn ng ht nhn m 1 3 2 4 Tnh nng lng ta ra khi 5. Ta c: W = A .NA. W 1 H + 1 H 2 He + 0 n + 17,6 MeV. tng hp c 1 gam hli. Tnh nng lng ta ra khi tng hp 1 = .6,02.1023.17,6.1,6.10-13 c 1 gam kh hli. 4 = 4,24.1011 (J). 6. Cho phn ng ht nhn: Vit phng trnh phn ng. 6. Phng trnh phn ng: 3 2 4 1 1 3 2 4 1 T + 1 D 2 He + X. Cho ht 1 T + 1 D 2 He + 0 n. V ht ntron 0 n khi ca ht nhn T, D v He ln lt khng c ht khi nn ta c nng l 0,009106 u; 0,002491 u; 0,030382 u Tnh nng lng ta ra trong lng ta ra l: v 1u = 931,5 MeV/c2. phn ng. W = (mHe mT mD)c2 Tnh nng lng ta ra ca phn ng. = 17,498 MeV. 7. Cho phn ng ht nhn Vit phng trnh phn ng. 7. Phng trnh phn ng: 37 37 37 1 37 1 17 Cl + X n + 18 Ar. Hy cho bit 17 Cl + 1 p 0 + 18 Ar. l phn ng ta nng lng hay thu Tnh khi lng ca cc ht Ta c: m0 = mCl + mp = 37,963839 u; nng lng. Xc nh nng lng ta trc phn ng v sau phn m = mn + mAr = 37,965554 u. ra hoc thu vo. Bit khi lng ca V m0 < m nn phn ng thu nng lng. ng. cc ht nhn: mAr = 36,956889 u; So snh, rt ra kt lun v Nng lng thu vo: mCl = 36,956563 u; mp = 1,007276 u; W = (m m0).c2 = 2,56298.10-13 J tnh nng lng ta ra hay thu mn = 1,008665 u; u = 1,6605.10-27 kg; c = 1,602 MeV. vo trong phn ng. = 3.108 m/s. 8. Ta c: 8. Cho phn ng ht nhn Tnh khi lng ca cc ht m0 = mBe + mp = 10,02002 u; 6 9 1 4 4 Be + 1 H 2 He + 3 Li. Hy cho bit trc phn ng v sau phn m = mX + MLi = 10,01773 u. l phn ng ta nng lng hay thu ng. V m0 > m nn phn ng ta nng lng; nng lng. Xc nh nng lng ta So snh, rt ra kt lun v nng lng ta ra: ra hoc thu vo. Bit mBe = 9,01219 u; tnh nng lng ta ra hay thu W = (m0 m)c2 = 2,132 MeV. mp = 1,00783 u; mLi = 6,01513 u; vo trong phn ng. mX = 4,0026 u; 1u = 931 MeV/c2. Hot ng 4 (15 pht): Gii mt s cu hi trc nghim. 3 2 4 1. Cho phn ng ht nhn: 1T + 1 D 2 He + X . Ly ht khi ca ht nhn T, ht nhn D, ht nhn He ln lt l 0,009106 u; 0,002491 u; 0,030382 u v 1u = 931,5 MeV/c2. Nng lng ta ra ca phn ng xp x bng A. 15,017 MeV. B. 200,025 MeV. C. 17,498 MeV. D. 21,076 MeV. 23 1 4 20 23 20 4 1 2. Cho phn ng ht nhn: 11 Na + 1 H 2 He + 10 Ne . Khi lng cc ht nhn 11 Na ; 10 Ne ; 2 He ; 1 H ln lt l 22,9837 u; 19,9869 u; 4,0015 u; 1,0073 u; u = 931,5 MeV/c2. Trong phn ng ny, nng lng A. thu vo l 3,4524 MeV. B. thu vo l 2,4219 MeV. C. ta ra l 2,4219 MeV. D. ta ra l 3,4524 MeV. 16 O ln lt l: 1,0073 u; 1,0087 u; 15,9904 u v 1u = 931,5 MeV/c 2. 3. Bit khi lng prtn; ntron; ht nhn 8 Nng lng lin kt ca ht nhn 8 O xp x bng A. 14,25 MeV. B. 18,76 MeV. D. 190,81 MeV. D. 128,17 MeV. 23 -1 2 4. Ht c khi lng 4,0015 u. Bit NA = 6,02.10 mol ; 1 u = 931 MeV/c . Cc nucln kt hp vi nhau to thnh ht , nng lng ta ra khi to thnh 1 mol kh hli l A. 2,7.1012 J. B. 3,5.1012 J. C. 2,7.1010 J. D. 3,5.1010 J. 40 6 5. Cho khi lng ca prtn; ntron; 18 Ar ; 3 Li ln lt l: 1,0073 u; 1,0087 u; 39,9525 u; 6,0145 u v 1 u = 931,5 MeV/c2. So vi nng lng lin kt ring ca ht nhn 3 Li th nng lng lin kt ring ca ht nhn 18 Ar A. ln hn mt lng l 5,20 MeV. B. nh hn mt lng l 3,42 MeV. C. nh hn mt lng l 5,20 MeV. D. ln hn mt lng l 3,42 MeV. 2 6. Cho khi lng ca ht prton; ntron v ht nhn teri 1 D ln lt l 1,0073u ; 1,0087u v 2,0136u. Bit 1u = 931,5MeV/c2. Nng lng lin kt ring ca ht nhn teri 1 D l A. 3,06 MeV/nucln. B. 1,12 MeV/nucln. C. 2,24 MeV/nucln. D. 4,48 MeV/nucln. 235 7. Bit khi lng ca ht nhn 92 U l 234,99 u, ca proton l 1,0073 u v ca ntron l 1,0087 u. Nng lng lin kt ring ca ht nhn 92U l A. 8,71 MeV/nucln. B. 7,63 MeV/nucln.
235 2 16

40

C. 6,73 MeV/nucln. D. 7,95 MeV/nucln. p n: 1C. 2C. 3D. 4A. 5D. 6B. 7B.

IV. RUT KINH NGHIEM TIET DAY Tit 30. BI TP V HIN TNG PHNG X

Gio n t chon bm st L 12 Dng Vn ng Trng THPT Nguyn Vn Linh Bnh Thun Trang 36

I. MC TIU Rn luyn k nng gii mt s bi tp v hin tng phng x. II. CHUN B * Gio vin: Cc bi tp c chn lc v phng php gii. * Hc sinh: Xem li nhng kin thc hc v hin tng phng x. III. TIN TRNH DY HC Hot ng 1 (10 pht): Kim tra bi c v tm tt kin thc.
t t T t T T S ht nhn, khi lng ca cht phng x cn li sau thi gian t: N = N0 2 = N0e- t ; m(t) = m0 2 = m0e- t.
S ht nhn mi c to thnh sau thi gian t: N = N0 N = N0(1 2 ) = N0(1 e- t).

t A' A' T Khi lng cht mi c to thnh sau thi gian t: m = m0 (1 2 ) = m0 (1 e- t). A A ln 2 0,693 = = l hng s phng x; T l chu k bn r. T T

Hot ng 2 (30 pht): Gii cc bi tp minh ha. Hot ng ca gio vin Hot ng ca hc sinh 210 1. Plni 84 Po l nguyn t phng x Vit cng thc tnh khi , c chu k bn r 138 ngy. Mt mu lng ca mu cht cn li, plni nguyn cht c khi lng ban thay s tnh ra kt qu cui u 0,01 g. Tnh khi lng ca mu cng. cht trn sau 3 chu k bn r. 14 2. Ht nhn 6 C l cht phng x - c Vit biu thc ca nh lut chu k bn r l 5730 nm. Sau bao lu phng x. lng cht phng x ca mt mu ch Suy ra v tnh thi gian 1 cn bng lng cht phng x ban lng cht phng x cn li

Ni dung c bn 1. Ta c: m = m0 0,00125 (g).

t T

0,01.

3T T

2. Ta c: N = N0 2

t T

u ca mu .
60 27

t N N t 2 T ln = = - ln2 N0 N0 T N 1 lng cht phng x ban t = T . ln N = 17190 nm. 0 8 ln 2 u.

3. Coban

Vit biu thc ca nh lut 3. Ta c: m = m - m = m t 0 0 2T k bn r 5,27 nm. Hi sau bao lu th phng x. 75% khi lng ca mt khi cht m m' T . ln 0 60 Tnh thi gian 75% lng t = phng x 27 Co phn r ht. m0 = 10,54 nm. cht phng x b phn r ht. 4. Pht pho Vit biu thc ca nh lut 4. Ta c: m = m0 2 T k bn r T = 14,2 ngy. Sau 42,6 ngy phng x. m t k t thi im ban u, khi lng Tnh khi lng ban u ca m0 = t = m 2 T = 20g. lng cht phng x. 32 2 T ca mt khi cht phng x 15 P cn li l 2,5 g. Tnh khi lng ban u ca n. 210 5. Plni 84 Po l mt cht phng x Vit biu thc tnh lng ch to thnh sau thi gian t. 5. Ta c: c chu k bn r 140 ngy m. Ht APb nhn plni phng x s bin thnh ht Thay s tnh lng ch to t mPb = m0. (1 - T ) = 31,1 mg. nhn ch (Pb) v km theo mt ht . thnh. 2 APo Ban u c 42 mg cht phng x plni. Tnh khi lng ch sinh ra sau 280 ngy m. Hot ng 3 (5 pht): Cng c, giao nhim v v nh. Hot ng ca gio vin Hot ng ca hc sinh Yu cu hc sinh nu phng php gii cc bi tp v Nu phng php gii cc bi tp v hin tng phng hin tng phng x. x. Ra mt s bi tp tng t cho hc sinh v nh lm. Ghi cc bi tp v nh. IV. RUT KINH NGHIEM TIET DAY Tit 31. KIM TRA 1 TIT
32 15

Co phng x - vi chu

ln 2

phng x vi chu
-

Gio n t chon bm st L 12 Dng Vn ng Trng THPT Nguyn Vn Linh Bnh Thun Trang 37

I. NI DUNG KIN THC CN KIM TRA Chng VI : Lng t nh sng. Chng VII : Ht nhn nguyn t (n bi phng x). II. RA Cho h = 6,625.10-34 Js ; e = -1,6.10-19C; c = 3.108 m/s; 1 eV = 1,6.10-19 J; me = 9,1.10-31 kg.. Cu 1: Catot ca mt t bo quang in c cng thot electron bng 3,55 eV. Ngi ta ln lt chiu vo katot ny cc bc x c bc sng 1 = 0,39 m v 2 = 0,27 m. Vi bc x no th hin tng quang in xy ra? Tnh ln ca hiu in th hm trong trng hp ny. A. 1 v 0,05 V. B. 2 v 0,05 V. C. 2 v 1,05 V. D. 1 v 1,05 V. Cu 2: Mt t bo quang in c katt lm bng asen. Cng thot ca electron i vi asen l 5,15 eV. Chiu vo katt chm sng c bc sng = 0,200 m v ni t bo quang in vi ngun in mt chiu. C mi giy kattt nhn c nng lng ca chm sng l P = 3 mJ. Khi cng dng quang in bo ho l Ibh = 4,5.10-6 A. Hi trong mi giy katt nhn c bao nhiu photon? A. 0,32.1015 s-1. B. 2,02.1015 s-1. C. 2,32.1015 s-1. D. 3,02.1015 s-1. Cu 3: Pht biu no sau y l ng khi ni v cng dng quang in bo ha? A. Cng dng quang in bo ha t l nghch vi cng chm sng kch thch. B. Cng dng quang in bo ha khng ph thuc vo cng chm sng kch thch. C. Ccng dng quang in bo ha t l thun vi cng chm sng kch thch. D. Cng dng quang in bo ha tng theo quy lut hm s m vi cng chm sng kch thch. Cu 4: Mt qu cu bng kim loi c gii hn quang in l 0,277 m c t c lp vi cc vt khc. Chiu vo qu cu nh sng n sc c bc sng th qu cu nhim in v t ti in th cc i l 5,77 V. Tnh . A. 0,1211 m. B. 1,1211 m. C. 2,1211 m. D. 3,1211 m. Cu 5: Trong nguyn t hir, bn knh Bo l r0 = 5,3.10-11 m. Bn knh qu o dng N l A. 47,7.10-11 m. B. 21,2.10-11 m. C. 84,8.10-11 m. D. 132,5.10-11 m. Cu 6: Pht biu no sau y l ng v quang in tr? A. Quang in tr l mt linh kin bn dn hot ng da trn hin tng quang in ngoi. B. Quang in tr l mt linh kin bn dn hot ng da trn hin tng quang in trong C. in tr ca quang in tr tng nhanh khi quang in tr c chiu sng. D. in tr ca quang in tr khng i khi quang in tr c chiu sng bng nh sng c bc sng ngn. Cu 7: Mt m kh c cc nguyn t Hyr ang trng thi c bn c kch thch bi chm bc x c bc sng thch hp, bn knh qu o dng ca electron trong nguyn t tng 16 ln. S vch quang ph do m kh ny c th pht ra l A. 5 vch. B. 6 vch. C. 8 vch. D. 9 vch. Cu 8: Khi chiu ln lt hai bc x c tn s f1 v f2 vo mt tm kim loi t c lp (f1 > f2) th in th cc i m tm kim loi t c l V1 v V2. Nu chiu ng thi hai bc x trn vo tm kim loi th in th cc i m n t c l A. V1 + V2. B. C. V1. D. V2. VV .
1 2

Cu 9: Mt chm bc x n sc c bc sng 665,2 nm chiu vo b mt catt ca mt t bo quang in vi cng sut 1,5.10-4 W gy ra c hin tng quang in. Vi hiu sut lng t l 4% th cng dng quang in c th t gi tr ln nht l A. 1,223 A. B. 3,213 m. C. 8,033 m. D. 0,213 m. -11 Cu 10: Trong nguyn t hir, bn knh Bo l r0 = 5,3.10 m. Sau khi nguyn t hir bc x ra phtn ng vi vch (vch H) th bn knh qu o chuyn ng ca lctrn trong nguyn t gim A. 0,136 nm. B. 0,470 nm. C. 0,265 nm. D. 0,750 nm. Cu 11: Bc sng ca hai vch H v H trong dy Banme ca quang ph hyr l 1 = 656 nm v 2 = 486 nm. Bc sng ca vch quang ph u tin trong dy Pasen l A. 1,875 m. B. 0,571 m. C. 0,565 m. D. 1142 m. Cu 12: Chiu mt chm nh nh sng n sc ln b mt ca mt tm kim loi t c lp lm cho cc electron t tm kim loi b bn ra. Nu tng cng chm sng 4 ln th A. tc ban u cc i ca cc electron bt ra tng 16 ln. B. in th cc i m tm kim loi t c vn khng i. C. ng nng ban u cc i ca cc electron quang in tng 4 ln. D. cng thot electron khi kim loi gim 4 ln Cu 13: Gii hn quang dn ca CdS nm trong vng hng ngoi, bc sng 0,90 m. Nng lng cn thit gii phng mt electron lin kt thnh eletron t do trong CdS l A. 22,1 eV. B. 13,8 eV. C. 2,21 V. D. 1,38 eV. Cu 14: nh sng ln quang l nh sng A. c pht ra bi c cht rn, lng v kh. B. c th tn ti trong thi gian di hn 108 s sau khi tt nh sng kch thch.

Gio n t chon bm st L 12 Dng Vn ng Trng THPT Nguyn Vn Linh Bnh Thun Trang 38

C. c tn s ln hn tn s ca nh sng kch thch. D. hu nh tt ngay sau khi tt nh sng kch thch. Cu 15: Hy xc nh trng thi kch thch cao nht ca cc nguyn t hir trong trng hp ngi ta ch thu c 9 vch quang ph pht x ca nguyn t hir. A. Trng thi O. B. Trng thi N. C. Trng thi L. D. Trng thi M. Cu 16: Pht biu no sau y l sai? A. Tia gm nhng ht nhn ca nguyn t He. B. Tia lch v pha bn dng ca t in. C. Tia + gm cc lectron dng hay cc pzitrn. D. Tia khng do ht nhn pht ra v n l lectron. Cu 17: Phng x l hin tng A. Mt ht nhn khi hp th mt ntrn bin i thnh ht nhn khc. B. Cc ht nhn t ng kt hp vi nhau to thnh ht nhn khc. C. Cc ht nhn t ng phng ra nhng ht nhn nh hn v bin i thnh ht nhn khc. D. Mt ht nhn t ng pht ra tia phng x v bin i thnh ht nhn khc. Cu 18: Ht c ng nng K = 3,1 MeV p vo ht nhn nhm gy ra phn ng + 27Al 30P + n , khi 13 15 lng ca cc ht nhn l m = 4,0015 u, mAl = 26,97435 u, mP = 29,97005 u, mn = 1,008670 u, 1u = 931 MeV/c2. Gi s hai ht sinh ra c cng vn tc. ng nng ca ht n l A. 8,9367 MeV. B. 9,2367 MeV. C. 8,8716 MeV. D. 0,014 MeV. Cu 19: Ht nhn triti (T) v teri (D) tham gia phn ng nhit hch sinh ra ht X v ht ntrn. Cho bit ht khi ca ht nhn triti l mT = 0,0087 u, ca ht nhn teri l mD = 0,0024 u, ca ht nhn X l mx = 0,0305 u; 1u = 931 MeV/c2. Nng lng to ra t phn ng trn l A. E = 38,7296 MeV. B. E = 38,7296 J. C. E = 18,0614 J. D. E = 18,0614 MeV. Cu 20: Trong chui phn r phng x 235U 207 Pb c bao nhiu ht v c pht ra? 92 82 A. 3 v 4 B. 7 v 4 C. 4 v 7 D. 7 v 2 7 Cu 21: Dng ht prtn c ng nng 2,6 MeV bn vo ht nhn liti ( Li ) ng yn. Gi s sau phn ng thu
3

c hai ht ging nhau c cng ng nng v khng km theo tia . Bit nng lng ta ra ca phn ng l 17,4 MeV. ng nng ca mi ht sinh ra l A. 20 MeV. B. 14,8 MeV. C. 10 MeV. D. 7,4 MeV. Cu 22: Trong qu trnh phn r ht nhn 238 U thnh ht nhn 234 U, phng ra mt ht v hai ht 92 92 A. ntrn. B. electron. C. pzitrn. D. prtn. Cu 23: Ht nhn 10 Be c khi lng 10,0135u. Khi lng ca ntron mn = 1,0087u, khi lng ca prtn l 4 mP = 1,0073u, 1u = 931 MeV/c2. Nng lng lin kt ring ca ht nhn 4 Be l A. 7,6321 MeV. B. 6,3215 MeV. C. 8,2152 MeV. D. 7,1531 MeV. Cu 24: Mt cht phng x c chu k bn r l 8 ngy m. Sau thi gian bao lu k t thi im ban u th 90% lng cht phng x b phn r ht A. 26 ngy, 13 gi, 48 pht, 37giy. B. 25 ngy, 15 gi, 26 pht, 17giy. C. 26 ngy, 13 gi, 12 pht, 27giy. D. 25 ngy, 15 gi, 48 pht, 37giy. Cu 25: Ht nhn 238U sau mt chui phng x , bin i thnh 206 Pb vi chu k bn r 4,47.109 nm. 92 82 Mt khi c pht hin cha 46,97 mg
238 92 10

U v 2,315 mg

206 82

Pb . Gi s khi khi mi hnh


238

thnh khng cha nguyn t ch v tt c lng ch c mt trong u l sn phm phn r ca 92U . Tui ca khi hin nay l A. 3,4.1010 nm. B. 3,57.108 nm. C. 2,6.109 nm. D. 2,6.108 nm. Cu 26: Mt proton c ng nng l 5,6 MeV bn vo ht nhn 23Naang ng yn to ra ht v ht X. 11 l 4,2 MeV v tc ca ht bng hai ln tc ca ht X. Nng lng Bit ng nng ca ht ta ra ca phn ng bng bao nhiu? Ly khi lng gn ng ca cc ht nhn tnh bng n v u c gi tr bng s khi ca chng. A. E = 1,64 MeV. B. E = 2,56 MeV. C. E = 3,85 MeV. D. E = 4,20 MeV. Cu 27: Khng nh no sau y khng ng? A. Nhng ht nhn c s khi nm trong khong t 50 n 70 l nhng ht nhn bn vng nht. B. Xt trn khi lng nhin liu th phn ng nhit hch ta ra nng lng nh hn phn ng phn hch. C. Tng tc gia cc nuclon trong ht nhn thuc loi tng tc mnh. D. Trong hin tng phng x, s ht nhn gim theo quy lut hm s m. Cu 28: Sp xp no sau y l ng v s tng dn ca qung ng i c ca cc tia phng x trong khng kh?

Gio n t chon bm st L 12 Dng Vn ng Trng THPT Nguyn Vn Linh Bnh Thun Trang 39

A. , , . B. , , . C. , , . D. , , . Cu 29: Chn pht biu ng khi ni v phn ng ht nhn A. Phn ng ht nhn ta nng lng, cc ht nhn sinh ra bn vng hn ht nhn ban u. B. Trong phn ng ht nhn, tng khi lng ca cc ht nhn khng thau i. C. Nng lng ta ra trong phn ng ht nhn di dng ng nng ca cc ht nhn to thnh. D. Ch c s tng tc ca cc ht nhn mi to c phn ng ht nhn. Cu 30: Ngi ta dng proton c ng nng Kp = 5,45 MeV bn ph ht nhn 9 Be ng yn sinh ra ht v 4 ht nhn liti (Li). Bit rng ht nhn sinh ra c ng nng K = 4 MeV v chuyn ng theo phng vung gc vi phng chuyn ng ca proton ban u. Cho khi lng cc ht nhn tnh theo n v u xp x bng s khi ca n. ng nng ca ht nhn liti sinh ra l 1,450 MeV. B. 4,725 MeV. C. 3,575 MeV. D. 9,450 MeV.

A.

III. P N : 1C. 2D. 3C. 4A. 5C. 6B. 7B. 8C. 9B. 10C. 11A. 12B. 13D. 14B. 15A. 16D. 17D. 18D. 19D. 20B. 21C. 22B. 23B. 24A. 25A. 26C. 27B. 28C. 29A. 30C. IV. KINH NGHIEM RT RA SAU KHI KIM TRA

Gio n t chon bm st L 12 Dng Vn ng Trng THPT Nguyn Vn Linh Bnh Thun Trang 40

Tit 32. BI TP V CHUYN NG CA CC HT TRONG PHN NG HT NHN I. MC TIU Rn luyn k nng gii mt s bi tp v chuyn ng ca cc ht trong phn ng ht nhn. II. CHUN B * Gio vin: Cc bi tp c chn lc v phng php gii. * Hc sinh: Xem li nhng kin thc hc v cc nh lut bo ton trong phn ng ht nhn. III. TIN TRNH DY HC Hot ng 1 (10 pht): Kim tra bi c v tm tt kin thc. A A A A Cc nh lut bo ton trong phn ng ht nhn: Z1 X1 + Z 2 X2 Z 3 X3 + Z 4 X4. 1 2 3 4 Bo ton s nucln: A1 + A2 = A3 + A4. Bo ton in tch: Z1 + Z2 = Z3 + Z4. Bo ton ng lng: m1 v + m2 v = m3 v + m4 v .
1 2 3 4

1 1 1 1 2 2 Bo ton nng lng: (m1 + m2)c2 + m1v 1 + m2v 2 = (m3 + m4)c2 + m3v 3 + m4v 2 . 2 4 2 2 2 2 1 Lin h gia ng lng p = m v v ng nng W = mv2; p2 = m2v2 = 2mW. 2
Hot ng 2 (30 pht): Gii cc bi tp minh ha. Hot ng ca gio vin Hot ng ca hc sinh Ni dung c bn 1. Cho phn ng ht nhn 1. Ta c: p Ra + pHe = 0 pRa = pHe = p. 230 226 4 Vit biu thc nh lut bo 90 Th 88 Ra + 2 He + 4,91 MeV. ton ng lng. mv 2 p2 Tnh ng nng ca ht nhn Ra. Bit V W = = , do : Vit biu thc lin h gia ht nhn Th ng yn. Ly khi lng 2 2m ng nng v ng lng. gn ng ca cc ht nhn tnh bng p2 p2 Vit biu thc tnh nng + n v u c gi tr bng s khi ca W = WRa + WHe = lng ta ca phn ng, t 2mRa 2mHe chng. suy ra v tnh ng nng ca 2 2 p p ht nhn Ra. p2 + mRa =57,5 = 2mRa = 57,5WRa

2mRa 56,5 W WRa = = 0,0853MeV. 57,56


7

2. Dng ht prtn c ng nng 7 1,6 MeV bn vo ht nhn liti ( 3 Li ) ng yn. Gi s sau phn ng thu c hai ht ging nhau c cng ng nng v khng km theo tia . Bit nng lng ta ra ca phn ng l 17,4 MeV. Vit phng trnh phn ng v tnh ng nng ca mi ht sinh ra. 3. Bn ht c ng nng 4 MeV vo 14 ht nhn 7 N ng yn th thu c
10

2. Ptp: 1 p + 3 Li 2 4 He. 1 2 Vit phng trnh phn ng. Theo nh lut bo ton nng lng: Vit biu thc nh lut bo ton nng lng, t suy ra Wp + W = 2WHe tnh ng nng ca tng W = Wp + W = 9,5 MeV. He ht sinh ra. 2

(m p + m X ) (m p + m X ) mt prton v ht nhn 8 O. Gi s hai ht sinh ra c cng tc , tnh ng m p mWd 1 Vit biu thc tnh ng Wp = mpv2 = nng v tc ca prton. (m p + m X ) 2 2 nng ca prton, thay s Cho: m = 4,0015 u; mO = 16,9947 u; tnh ng nng ca n. = 12437,7.10-6W = 0,05 MeV mN = 13,9992 u; mp = 1,0073 u; 2 8 = 796.10-17 J; 1u = 931 MeV/c ; c = 3.10 m/s.
Tnh tc ca prton. Hot ng 3 (5 pht): Cng c, giao nhim v v nh. Hot ng ca gio vin Yu cu hc sinh nu phng php gii cc bi tp v chuyn ng ca cc ht trong phn ng ht nhn. Ra mt s bi tp tng t cho hc sinh v nh lm. IV. RUT KINH NGHIEM TIET DAY v=

Vit biu thc nh lut bo 3. Ta c: mv = (mp + mO)v ton ng lng. 2 2 2mWd m v 2 Suy ra vn tc ca cc ht. v = 2 =

2Wdp mp

= 30,85.105 m/s.

Hot ng ca hc sinh Nu phng php gii cc bi tp v chuyn ng ca cc ht trong phn ng ht nhn. Ghi cc bi tp v nh.

Gio n t chon bm st L 12 Dng Vn ng Trng THPT Nguyn Vn Linh Bnh Thun Trang 41

Tit 33 - 34. N TP HC K II. I. MC TIU H thng li nhng kin thc hc trong HKII chun b thi HKII. II. CHUN B * Gio vin: cng n tp HKII. * Hc sinh: Gii cc bi tp t lun v cc cu hi trc nghim trong cng. III. TIN TRNH DY HC Gii cc cu hi trc nghim theo tng dng:

You might also like