Klima aldaketa

Lehenengo Hezkuntzarako zenbait nozio, datu eta

apunte.

• Dirudienez, klima aldaketa berotegi efektuaren ondorio bat da, eta

ezer egin gabe jarraituz gero batez besteko tenperatura globala 6º
gradu zentigradutan igo datiteke mende honetan.

• Berotegi efektua betidanik egon da, eta atmosferan aurkitzen diren

zenbait gasek sortutako fenomeno natural bat da. Gas hauei ezker
eguzkitik datorren bero zati bat atmosferan pilatzen da, espaziora
bueltatu beharrean lurrazalak islatu eta gero. Efektu honen ondorioz
tenperatura beroagoa da lurrazalean eta orain ezagutzen dugun
bezalako bizia posiblea da.
• Baina azken urte hauetan gizakiak gero eta berotegi efektuko gas
gehiago isurtzen ari dira atmosferara, oreka naturala apurtuz eta
planetako tenperatura etengabe handituz.Berotegi efektuko gas
ugariena Karbono dioxidoa (CO2) da, eta errekuntzetan sortzen da
gehienbat.
 Emisiones de CO2 en España

• Gizakiek sortzen duten berotegi efektuko gas kopuru handiena

erregai fosilak erretzetik dator, batez ere: ikatza, petrolioa eta gas
naturala. Hau gertatzen da, munduan behar dugun energiaren
% 80-a erregai fosilak erabiliz lortzen delako.

Central térmica de carbón para la obtención de electricidad

 • Baina berotegi efektuko gasen emisioa es da berdina herrialde
guztietan. Herrialde aberatsen gasen emisioa herrialde pobreena
baino askoz handiagoa da. Esate baterako, Estatu Batuetako hiritar
baten emisioa 20 tona CO2-takoa da urteko, eta Afrikako hiritar
batena 0’9 tonatakoa.

Munduko mapa CO2-ren emisioen portzentaiaren

arabera

• Gure planetako tenperatura globala 2 gradutan ez igotzeko

hemendik aurrera, pertsona bakoitzaren berotegi efektuko gasen
emisioak ezin du gainditu 1’3 tona CO2 urteko.

Hausnartzeko datu batzuk

Biztanle bakoitzarentzako 1’3 tona CO2 urteko:
 Lurrorotako ibilgailu batek 1’3 tona CO2 jaurtitzen du 3000 km-tako
ibilaldi batean, Bangladesheko familia batek urtebetean jaurtitzen duen
bezainbeste.

3000 km hoiek ibiltzeko lurrorotako ibilgailuak gastatzen duen

erregaiarekin, kotxe txikiago batek 5 aldiz haundiagoko bidaldi bat
korrituko luke, zera da, 18000 km.

Klima aldaketaren ondorioak

Dagoeneko tenperatura igoeraren ondoriak nabariak dira gure
ingurumenean, baina etorkizuna larriagoa izango da:
• Kontinenteetako glaziarrak eta Kasko polarrak desagerpena
 • Horren eraginez, itsas maila
igo eta uharteak eta
kostaldeko eremuak
urperatuko dira.

• Lehorteak, uholdeak, bero-boladak, etab. Areagotu egingo dira.

• Eragin larriak izango ditu floran eta faunan, klima aldaketa arin
horretara egokitzeko zailtasun handiak izango baitituzte.

• Goseteak eta gaixotasunak ugaritu egingo dira.