You are on page 1of 49

TinaTin bolqvaZe

qarTuli ena da literatura

V
maswavleblis sarekomendacio wigni

gamomcemloba artanuji Tbilisi

Zvirfaso maswavleblebo,
es sarekomendacio wigni Seicavs yvela aucilebel komponents saxelmZRvanelos warmodgenili nawilis struqturisa da Sinaarsis aRweras, mis Sesabamisobas erovnul saswavlo gegmasTan, miznebsa da miRweuli Sedegebis indikatorebs TiToeul TemasTan mimarTebaSi, mexuTe klasis qrTuli enisa da literaturis sagnobriv standarts, sanimuSo gakveTilis scenars Sesabamis aqtivobebTan da resursebTan erTad, aseve Sefasebis sqemebsa da pasuxebs savarjiSoebis krebulSi Setanil testebsa da krosvordebze. vimedovneb maswavleblis sarekomendacio wigni saTanadod dagexmarebaT saswavlo procesis srulyofilad warmarTvasa da sasurveli Sedegebis miRwevaSi. avtori madlierebiT miiRebs saxelmZRvanelos gaumjobesebis surviliT nakarnaxev yvela SeniSvnas. pativiscemiT avtori

sarCevi
saxelmZRvanelos zogadi daxasiaTeba...................................................................................... 4 moswavlis rveuli ........................................................................................................................ 10 saxelmZRvanelos Tavebis Sinaarsi ......................................................................................... 10 qarTuli enisa da literaturis standarti V klasi .................................................... 18 saxelmZRvanelos Sesabamisoba erovnul saswavlo gegmasTan . ................................... 24 saxelmZRvanelos Sinaarsis mimarTeba standartiT gaTvaliswinebul SedegebTan miznebisa da aqtivobebis CvenebiT ................................................................. 28 sarekomendacio Tematur-kalendaruli gegma ................................................................... 36 interaqtiuri swavlebis amosavali debulebebi ............................................................... 54 interaqtiuri swavlebis organizacia ................................................................................... 55 Semecneba-azrovnebis samfaziani modeli ............................................................................ 56 kritikuli azrovnebis ganviTarebis xelSemwyobi meTodebi .........................................60 weris strategia ........................................................................................................................... 61 gakveTilis dagegmareba ............................................................................................................ 62 Sefaseba ...........................................................................................................................................63 TviTSefaseba .................................................................................................................................63 ramdenime gakveTilis gegma . ............................................................................................. ..... 64 Sefasebis sqemebi...........................................................................................................................79 krosvordebisa da testebis pasuxebi. .....................................................................................83

saxelmZRvanelos zogadi daxasiaTeba


V klasis qarTuli enisa da literaturis SemoTavazebuli saxelmZRvanelo, romelsac Tan erTvis `qarTuli ena, rveuli", miznad isaxavs moswavleebs miawodos mxatvruli da aramxatvruli teqstebi litmcodneobiTi da enobrivi aparatiT. mxatvruli teqstebi dalagebulia Tematuri principiT. saxelmZRvaneloSi sul Svidi Tavia. yoveli Tavis SigniT warmodgenili masala Sinaarsobrivi TvalsazrisiT mravalferovania. saxelmZRvanelo mTeli saswavlo wlis ganmavlobaSi icdeboda saqarTvelos s xvadasxva skolaSi. avtors mudmivi kavSiri hqonda rogorc sagnobriv eqsperteb Tan, romlebic afasebdnen wigns, aseve maswavleblebTan, romlebic muSaobdnen am saxelmZRvaneloTi. Zalian bevri SeniSvna da survili iqna gaTvaliswinebuli. saxlmZRvanelos avtori madlieria maTi sasargeblo rCevebis gamo. pilotirebis oTxive etapze sagnis eqspertebi aRniSnavdnen, rom am wigniT moswavleebi gaecnobian maRalmxatvrul literaturul nawarmoebebs, rac xels Seuwyobs mozardebis socialur da kulturul aRzrdas. Txzulebebi mexuTeklaselTaTvis gasagebi eniT aris dawerili, gaTvaliswinebulia moswavleTa asakobrivi SesaZleblobebi. SerCeuli teqstebi, erTi mxriv, iTvaliswinebs da, meore mxriv, amdidrebs mozardebis asakobriv interesebsa da maT gamocdilebas. saxelmZRvanelos Tan erTvis leqsikoni, romelSic ganmartebulia bavSvebisTvis rTuli da ucnobi sityvebi, frazeologizmebi, arqauli an iSviaTad xmarebuli formebi. saxelmZRvanelo xels uwyobs qarTuli enisa da literaturis standartiT gaTvaliswinebuli miznebis miRwevas. masSi saTanadod aris asaxuli rogorc kiTxvis, ise zepiri da weriTi metyvelebis mimarTulebebi. balansi standartis mimarTulebebs Soris daculia. wignSi gramatikuli masalis swavleba emsaxureba literaturuli an sainformacio teqstis ukeTesad gageba-aTvisebas. aqedan gamomdinare, saxelmZRvanelo ar isaxavs miznad mxolod gramatikuli cnebebis swavlebasa da kategoriebis aRweraklasifikacias, aramed maTi praqtikuli gamoyenebisaTvis xelSewyobas konkretul sametyvelo, weriT da zepir situaciebSi. radgan mza saxiT miwodebuli gramatikuli masala ver uzrunvelyofs codnis miRebas, Cveni mizania moswavleebi gaerkvnen enis funqcionirebaSi, magram es ar aris advilad da male misaRwevi mizani. aqeTken svla avtors gaTvaliswinebuli aqvs ramdenime wlis ganmavlobaSi. pilotirebis procesSi, roca sagnobriv eqspertebs gauCndaT eWvi, rom `saxelmZRvanelos romelime nawili zedmetad gadatvirTuli iyo gramatikuli cnebebiT, ganmartebebiT da TiTqos `pilotirebis ama Tu im etapze ZiriTadi aqcenti gadatanili iyo gramatikuli kategoriebis Teoriul axsnaze da ara maT gaazrebasa da praqtikuli gamoyenebis unaris ganviTarebaze, avtorma es xarvezi gamoaswora da ise Seitana wignebi pilotirebisaTvis skolebSi. es faqti SeumCneveli ar darCeniaT sagnobriv eqspertebs, romlebic recenziebSi aRniSnavdnen, rom `saxelmZRvaneloSi gadamuSavebis Semdeg ikveTeba tendencia, gramatikuli sakiTxebi etapobrivad iqnas miwodebuli moswavleebisTvis. aris mcdeloba, rom moswavleebi TviTon mividnen Sesabamis daskvnebamde. davalebebis pirobebi enobrivi TvalsazrisiT gamartivebuli da naklebad kompleqsuria (maTSi gamoyofilia etapebi), rac imaze miuTiTebs, rom avtorma am TvalsazrisiTac gaiTvaliswina wina recenziebSi gamoTqmuli SeniSvnebi. bolo etapze wigni srulad gadamuSavda, Seicvala mesame da meoTxe TavebSi gaTvaliswinebuli literaturuli, sainformacio da enobrivi sakiTxebis swavlebis Tanamimdevroba, rasac Tan mohyva bevri problemis gansxvavebulad dasma da swavleba.
4

amiT saxelmZRvanelom miiRo dasrulebuli saxe. kerZod, moswavle imeorebs yvela im enobriv sakiTxs literaturul masalasTan kavSirSi, romlebic gaTvaliswinebulia meoTxe klasis sagnobrivi standartiT. imisTvis, rom wignSi SriftiT da foniT sagangebod gamoyofili ganmartebebi maswavleblebs ar CaeTvalaT moswavleebisTvis savaldebulo sazepiro masalad, pilotirebis mesame etapidan maswavleblis wigns avtorma daurTo aucilebeli rekomendacia, romelic eqspertebma Seafases dadebiT faqtad, ris gamoc mas ucvlelad vimeorebT warmodgenil sarekomendacio wignSi.
rekomendacia enobrivi sakiTxebis swavlebisas dauSvebelia ama Tu im enobrivi cnebis defi niciis an ganmartebis zepirad swavlis moTxovna moswavleebisaTvis. CarCoSi mocemuli ganmartebebi miznad isaxavs mexuTeklaselebisTvis ZiriTadi in formaciis dawurulad miwodebas da aseTi saxis martivi teqstebis kiTxviT maT Semzadebas momaval klasebSi Sesaswavli enobrivi sakiTxebis ganzogadebulad warmodgenisaTvis.

vfiqrobT, rom saxelmZRvanelo teqnikuri TvalsazrisiT gamarTulia. daculia is moTxovnebi, romlebic waeyeneba sakonkurso saxelmZRvaneloebs wignis formatis, striqonis zomis, striqonebs Soris intervalis, Sriftebis saxeebisa da raodenobis TvalsazrisiT. saxelmZRvaneloSi mocemuli masalis umravles nawils axlavs mkafio da damainteresebeli ilustraciebi. siuJeturi suraTebi aRsaqmelad kargia da emsaxureba mxatvruli Tu sainformacio teqstis Sinaarsisa Tu qveteqstebis moswavlisTvis gasagebad miwodebas. TiToeuli rubrikis, aqtivobisa Tu sxvadasxva donis kiTxvebisa da davalebebis ukeT amosacnobad gamoyenebulia specialuri niSnebi. pilotirebis procesSi gamomcemloba arkvevda saavtoro uflebebTan dakavSirebul sakiTxebs. frangul gamomcemloba `galimarisagan dagvianebiT miRebuli pasuxis gamo, saxelmZRvanelodan amoRebulia nawyvetebi antuan de sent-egziuperis `patara princidan. amas garda, eqspertTa rCevis Sesabamisad, wignidan amoRebulia ramdenime literaturuli, informaciuli (magaliTad, `ras gviamboben rusTavis arqeologiuri gaTxrebi~) da enobrivi masala (magaliTad, `qarTuli anbanis ganviTarebis safexurebi~). maTi gamoyeneba igegmeba momdevno klasebis saxelmZRvaneloebSi. Semcirebulia `vefxistyaosnis~ SerCeul strofTa raodenoba, aseve ramdenime adgilas Secvlilia aqcentebi moswavleTa interesisa da asakobrivi SesaZleblobebis gaTvaliswinebiT. pilotirebis procesSi yoveli Tavis ama Tu im nawilis win moswavles eZleoda informacia, Tu ras SeZlebda igi saxelmZRvanelos am monakveTis gavlis Semdeg (ix. nimuSi 1). am rubrikis Sesaxeb sagnobriv eqspertTa da maswavlebelTa azri gaiyo, amitom umjobesad CavTvaleT misi amoReba saxelmZRvanelodan.

Tavis am nawilis Seswavlis Semdeg

Tqven SeZlebT: personaJebis Sedarebas; nawarmoebis nawyvetis Sinaarsis gadmocemas romelime personaJis piriT; sityvis mniSvnelobebze dakvirvebas.

nimuSi 1
5

teqstis Seswavlis win moswavles motivirebis mizniT (provocirebis etapi) eZleva informacia an raime saxis davaleba, romelic amzadebs mexuTeklasels Sesaswavli masalisTvis. am saxis davaleba aRiniSneba specialuri logoTi (ix. nimuSi 2).

gaecaniT sainformacio teqsts kaxeTSi rkinigzis gayvanis Sesaxeb: didi xnis ganmavlobaSi kaxeTis Wirnaxuli Znelad xvdeboda Tbilisis bazrebSi, radgan saqarTvelos dedaqalaqs am kuTxesTan rkinigza ar akavSirebda. ilia WavWavaZes kargad esmoda kaxeTSi rkinigzis gayvanis mniSvneloba da yovelmxriv xels uwyobda am saqmes. misi TaosnobiT saTavadaznauro bankma gasca Tanxa kaxeTSi rkinigzis gasayvanad. Semdeg es saqme gagrZelda adgilobrivi Tavadaznaurobis xarjiT da rkinigza 1915 wels amuSavda. waikiTxeT giorgi leoniZis `Cveni Werami~ da yuradReba gaamaxvileT im monakveT ze, romelic mogviTxrobs, rogor da ra pirobebSi gahyavdaT kaxeTSi rkinigza. nimuSi 2

teqstis analizamde misi sakvanZo nawilebis sworad gagebis mizniT, Txzulebas aucileblad mohyveba kiTxvebi, romlebic gaerTianebulia blokSi `ifiqreT da imsjeleT~ da aqvs Tavisi logo (ix. nimuSi 3).

ifiqreT da imsjeleT
1. aRwereT Tanamimdevrulad, rogor Caatares biWebma operacia. 2. isaubreT, ratom Relavdnen deidaSvilebi. 3. ras moelodnen giorgi da miSiko operaciisagan?

nimuSi 3

rogorc ukve aRiniSna, arc erTi leqsikuri, morfologiuri Tu sintaqsuri xasiaTis savarjiSo ar aris TviTmiznuri. igi emsaxureba teqstis gagebas. saxelmZRvaneloSi arCeulia enobrivi sakiTxebis swavlebis funqciur-semantikuri midgoma. enobrivi sakiTxebi wignSi moswavles ar miewodeba izolirebulad, enis sistemis aRweraklasifikaciis mizniT, aramed Sesaswavli teqstebis stilur da Sinaarsobriv maxasiaTeblebTan erTad aris mocemuli (ix. nimuSi 4, 5).

sityvis mniSvnelobebi
sityvas SeiZleba hqondes erTi an ramdenime mniSvneloba. magaliTad: sabudari aRniSnavs frinvelis budes. budes ki ramdenime mniSvneloba aqvs: 1. frinvelis an mweris bina, sadac kvercxebs deben; 2. sacavi, romelSic inaxeba raime nivTi (saTvalis bude...). 3. Rru, romelSic moTavsebulia esa Tu is organo (Tvalis bude...)

a) gaecaniT TiToeuli sityvis ramdenime mniSvnelobas.

wveri 1. risame wawvetebuli, wvetiani bolo; 2. mamakacis ybebsa da nikapze amosuli Tma; 3. risame zeda bolo, umaRlesi wertili (mTis wveri). ena 1. Ppiris RruSi moTavsebuli organo, romliTac gemos aRviqvamT da sametyvelo bgerebs warmovTqvamT. 2. azris Camoyalibebisa da gagebinebis saSualeba sazogadoebaSi (qarTuli ena). Tvali 1. mxedvelobis organo; 2. Zvirfasi qva (beWdis Tvali); 3. naqsovis an dawnulis calkeuli ujredi (windis Tvali). b) waikiTxeT ediSer yifianis nawarmoebidan amokrebili winadadebebi da gaarkvieT, romeli mniSvnelobiT aris gamoyenebuli xazgasmuli sityve bi. 1. miSikom fanqris wvers ena ausva. 2. Tvalebi gamiSterda. 3. kruxma Tvale bi ise gadaatriala, TiTqos sakuTar guls Caxeda. g) gamoiyeneT xazgasmuli sityvebi sxva mniSvnelobiT da SeadgineT wina dadebebi.
nimuSi 4

nawilaki -o
nawilaki -o gamoiyeneba III piris naTqvamis ganmeorebisas. igi sityvasTan Serwymulad iwereba. magaliTad, kargad iyvneno, ordeni hqondaT bevrio, yvelas gviyvardao (xatia imeorebs III piris, vaJikos, sityvebs). a) amoiwereT teqstidan -o da -meTqi nawilakiani winadadebebi. nimuSi: vaSli rom gagipia, ise hgavdneno erTmaneTs. g) daasaxeleT, visi sityvebia ganmeorebuli.
2

a) daurTeT nawilaki -o da ise waikiTxeT winadadebebi.

1. tkbili Zili mogcaT ufalma Cveni gaxarebisaTvis, gaiRima babilom. 2. tyuili ar miTqvams me, Tqva xatiam. 3. sul ar gagiSveb Sin, oRond aqauroba mogewonos, dafacurda kakano. 4. visi xarT, nena, Tqven? gvkiTxa diasaxlisma. nimuSi: tkbili Zili mogcaT ufalma Cveni gaxarebisaTviso, babilom. gaiRima

nimuSi 5

saswavlo wlis ganmavlobaSi mexuTeklaselebs mouwevT ramdenime prezentaciis momzadeba da wardgena klasSi. (ix. nimuSi 6).
7

prezentacia prezentacia
imsjeleT Temaze: buneba da didi qalaqebis mkvidrni. `uflisCitaSi~ goderZi Coxeli wers, rom `qalaqelebi moswydnen bunebis madls~. dafiqrdiT, eTanxmebiT Tu ara mwerlis sityvebs. daasabuTeT Tqven mier gamoTqmuli yvela mosazreba. I. imuSaveT jgufSi da imsjeleT am sakiTxze. gadaitaneT sqema rveulSi da CamowereT mosazrebebi.
D d iax, veTanxmebi, radgan: A r a, ar veTanxmebi, radgan: 1. 2. 3. 1. 2. 3.

II. SeajereT jgufSi gamoTqmuli mosazrebebi da miiReT saboloo ga dawvetileba, romel azrs uWerT mxars da ratom. rCevebi mosazrebebis gamoTqmisas mousmineT erTmaneTs. nu SeawyvetinebT jgufis wevrebs saubars. daicaviT rigiToba. pativi eciT sxvis azrs. mosaubres mimarTeT zrdilobianad. III. warudgineT Tqveni jgufuri daskvna mTel klass.
nimuSi 6

TiToeul teqstTan yovelTvis mocemulia weriTi dvaleba (ix. nimuSi 7).

wera sakuTari gamocdilebis gaziareba


gaixseneT Tqven mier Seqmnili nivTi an naxelavi (saTamaSo, samuSao iaraRi, naqsovi, Sekerili an sxva ram) da aswavleT mkiTxvels misi damzadeba. I. sanam weras SeudgebiT, kidev erTxel waikiTxeT teqstis is monakveTi, romelSic aRwerilia, Tu rogor gaakeTa levanma sastveni. yuradReba miaqcieT moqmedebaTa Tanamimdevrobas. II. imisTvis, rom mkiTxvels Tqveni axsnilis gageba ar gauWirdes: dawvrilebiT da Tanamimdevrulad aRwereT yoveli nabiji da gamoiyeneT sityvebi: pirvelad, jer, Semdeg, amis Semdeg, mere, bolos.

III. Tqveni naweri gaacaniT mewyviles. moismineT misi rCevebi.

me Zalian miyvars maketebis keTeba. A Cems nawerSi aRvwere, Tu rogor SeiZleba saxlis maketis gakeTeba.

ra sainteresoa! Aaba, wamakiTxe Seni naweri....

mogwons? Yyvelaferi gasagebia?

momewona, magram vfiqrob, moqmedebaTa Tanamimdevroba ar aris nabij-nabij aRwerili. Aarc is Cans, rom maketis Seqmnamde naxazia saWiro.

swors ambob. rCevisaTvis didi ma d lo ba. aucileblad Cavamateb. kidev erTxel yuradRebiT unda wavikiTxo davalebis piroba. Sen ris Sesaxeb dawere?

me aplikaciebis gakeTebas vaswavli mkiTxvels. ai, Cemi namuSevari. Mmainteresebs Seni azri.

IV. mewyvilis rCevebis gaTvaliswinebiT SeitaneT cvlilebebi Tqvens teqstSi. yuradReba miaqcieT: Tanamimdevrulad aRwereT Tu ara yoveli moqmedeba; dawvrilebiT auxseniT Tu ara mkiTxvels, ra unda gaakeTos; aris Tu ara gasagebad gadmocemuli Tqveni saTqmeli. V. Tqveni gamocdileba gauziareT klaselebs.

nimuSi 7

moswavlis rveuli
moswavlis rveulSi Setanili savarjiSoebi Seesatyviseba saxelmZRvanelos enobriv masalas. savarjiSoebi sirTulis mixedviT diferencirebulia, gaTvlilia sxvadasxva interesisa da codnis donis moswavleebze, raTa maT hqondeT arCevanis saSualeba. rveulSi miTiTebulia im teqstebis saTaurebi, romelTa Seswavlisas ganixileba savarjiSoebSi asaxuli konkretuli enobrivi sakiTxebi. Tu saxelmZRvanelos savarjiSoebs moswavle asrulebs mis mier warmoebul saklaso da saSinao davalebebis rveulSi (an zepirad, weris gareSe), qarTuli enis savarjiSoTa rveuli isea agebuli, rom moswavlem masSi individualurad imuSaos. rveulSi Setanilia marTlweris damatebiTi sakiTxebi da testebi savarjiSod, TviTSefasebisa da ganmsazRvreli Semajamebeli SefasebisaTvis mosamzadeblad. testi ramdenime (ZiriTadad 3-4) nawilisagan Sedgeba. yovel nawils konkretuli daniSnuleba aqvs. magaliTad, Tu I nawili Seswavlili axali leqsikuri erTeulebis codnasa da misi adekvaturad gamoyenebis Cvevebs amowmebs, II nawili orTografias, xolo III winadadebis sworad agebis Cvevebs. yvela testSi mocemulia aseve teqsti sasveni niSnebis sworad dasasmelad, bolo nawili ki damoukidebeli msjelobisa da gabmul teqstSi orTografia-sintaqsis, punqtuaciisa da leqsikis sworad gamoyenebis unars amowmebs. TiToeul nawilSi miRebuli qulebis saSualo ariTmetikuliT ganisazRvreba moswavlis saboloo niSani Sefasebis aTqulian sistemaSi. sasurvelia, maswavleblebma ganmsazRvreli SefasebisaTvis analogiuri testebi moamzadeben TavianTi klasis moswavleTa SesaZleblobebisa da saWiroebebis gaTvaliswinebiT.

saxelmZRvanelos Tavebis Sinaarsi


I Tavi zafxulis ardadegebi dasrulda am TavSi Sedis ori prozauli nawarmoebi: nino bezaraSvilis `ra male gavida zafxuli~, ediSer yifianis `yvinCila RrublebSi~ da erTi leqsi murman leba niZis `win mzisferi seqtemberi, ukan Wreli zafxuli~. nino bezaraSvilis nawarmoebs martivi siuJeti aqvs, personaJi iyenebs qarTuli enis aRmosavluri dialeqtebisTvis damaxasiaTebel leqsikas. amis gamo teqsti gamoyenebulia: litmcodneobis fundamenturi cnebis personaJis asaxsnelad (moswavle SeZlebs personaJis Tvisebebze dakvirvebasa da mis Sefasebas); qarTuli enis dialeqtebis saswavleblad, romelTa CamonaTvali mocemulia personaJis metyvelebaSi gamoyenebuli dialeqturi sityvebisTvis saliteraturo calebis Sefardebis fonze. saxelmZRvanelo mowodebulia gaamdidros moswavlis leqsika sityvaTa axali maragiT, gauaqtiuros mas pasiuri leqsika, gawmindos misi leqsikoni dialeqtizmebisa da vulgarizmebisagan; Seaswavlos sayovelTaod miRebuli literaturuli formebi; saswavlo mxatvruli masalis gaazrebis procesSi gamoumuSaos mexuTeklasels elementaruli poeturi leqsikis praqtikulad gagebisa da metyvelebaSi gamoyenebis Cveva. I Tavis amave nawilSi iswavleba TxrobiTi winadadeba, rogorc amosavali winadadebis Sinaarsobrivi da formaluri mxaris gasagebad. moswavle SeZlebs TxrobiTi winadadebis agebasa da sasveni niSnis sworad gamoyenebas. weris strategiebidan gamoyenebulia nawarmoebis Sinaarsis gadmocema persona Jis piriT da instruqciis Seqmna, romelic saxelmZRvaneloSi mocemulia `sakuTari gamocdilebis gaziarebis~ saTauriT. ediSer yifianis `yvinCila RrublebSi~ warmodgenilia rogorc V klasis moswavlis dRiuri. igi oTx nawilad aris gayofili. TiToeuls ukavSirdeba Sesabamisi
10

litmcodneobiTi da enobrivi sakiTxebi. radgan nawarmoebi dRiuris saxiTaa mocemuli, nawarmoebi gamoiyeneba ambis Tanamimdevrulad gadmocemaze, TxzulebaSi aRwerili faqtebisa da damokidebulebebis (STabeWdilebis, Sefasebis, gancdebis) gamijvnaze yuradRebis gasamaxvileblad. dRiuris, rogorc Janris, maxsiaTeblebi martivi da advilad aRsaqmeli saxiT aris mocemuli. pirveli nawilis swavlebisas miznad visaxavT, moswavlem SeZlos nawarmoebSi gadmocemuli ambis dakavSireba Tavis cxovrebiseul gamocdilebasTan. amave nawilSi teqstSi mocemuli dialogebis analizis fonze iswavleba dialogi da kiTxviTi wina dadeba, yuradReba maxvildeba misi swori intonaciiT warmoTqmasa da Cawerisas sasveni niSnebis marTebulad gamoyenebaze. ediSer yifianis nawarmoebze dayrdnobiT iswavleba teqstis dayofa monakveTebad; moswavle ecnoba terminebs: avtori da mTxrobeli, erkveva maT Soris arsebul sxvaobaSi. ukve Seswavlili aqvT TxrobiTi da kiTxviTi winadadebebi, am jerze ki igi ecnoba Zaxilis niSnis funqciebs. moswavle Tavad qmnian am tipis winadadebebs. ediSer yifianis Txzulebis swavlebisas yuradReba maxvildeba varaudebis gamoTqmasa da sakuTari mosazrebis dasabuTebis mizniT teqstobrivi masalis moxmobaze; leqsikidan iswavleba sityvis mniSvnelobebi zogadad da pirdapiri da gada taniTi mniSvnelobebi kerZod. moswavleebi SeZleben martiv konteqstebSi sityvis mniSvnelobis garkvevas da mis gamoyenebas pirdapiri da gadataniTi mniSvnelobiT. radgan yoveli teqstis bolos yovelTvis aris mocemuli kiTxvebi teqtis Sinaar sis gasaazreblad, romelTa erTi nawili aucileblad exeba personaJebis Tvisebebze dakvirvebas, SesaZleblad CavTvaleT, rom moTxrobis `yvinCila RrublebSi~ IV nawilidan moswavleebma Seadaron ukve Seswavlili nawarmoebebis personaJebi, gaarkvion maTi saerTo da gansxvavebuli Tvisebebi da es informacia warmoadginon cxrilis saxiT. weris strategiebidan SerCeulia nawyvetis Sinaarsi personaJi pirvel pirSi gadmoscems nawarmoebis erT-erT monakveTs weris pirobaSi dasaxuli miznis Sesabamisad. leqsikis nawilSi yuradReba maxvildeba mravali mniSvnelobis mqone (polisemantikur) sityvebze; aseve maT pirdapir da gadataniT mniSvnelobebze. ediSer yifianis nawarmoebSi gamoyenebulia frazeologizmebi, aqedan gamomdinare, leqsikis nawilSi moswavle gaerkveva, ra aris xatovani gamoTqma da mniSvnelobis TvalsazrisiT rogor miemarTeba igi sityvas. saxelmZRvanelos I Tavi sruldeba murman lebaniZis leqsiT `win mzisferi seqtemberi, ukan Wreli zafxuli~. es aris pirveli leqsi, romelsac moswavleebs vTavazobT, amitom am nawilSi iswavleba tradiciuli qarTuli leqsis ZiriTadi maxasiaTeblebi mexuTeklaselTa asakobrivi monacemebis Sesabamisad. radgan tradiciuli qarTuli leqsis safuZveli taepSi marcvalTa ganawilebaa, qarTuli enis rveulSi vimeorebT marcvalsa da damarcvlis wesebs da yuradReba maxvildeba sityvis striqonidan striqonze gadatanis wesebze. I Tavis bolos mocemuli wera Semajamebeli xasiaTisaa. moswavleebi mewyviles Tan erTad ganixilaven mocemul teqstebs, xolo Semdeg Tavad gadmoscemen erT sain tereso SemTxvevas, romelic zafxulis ardadegebis dros gadaxdaT ise, rom naweri iyos damajerebeli, bolos erTodes Sefaseba da moswavle iyenebdes modalobis mixedviT yvela tipis winadadebas. II Tavi mwerlebi igoneben bavSvobas am TavSi Sedis ori nawyveti akaki wereTlis `Cemi Tavgadasavlidan~, giorgi leoniZis `Cveni Werami~ da lado asaTianis leqsi `soflisken~. amaT garda, sxvadasxva mizniT motanilia nawyvetebi otia ioselianisa da revaz inaniSvilis mogonebebidan. am Tavis mizania, moswavleebma SeZlon teqstis kiTxva saWiro informaciis moZiebis mizniT, daimowmon msjelobisas teqstidan Sesabamisi monakveTebi, SeZlon sxvadasxva saxis (informaciuli da mxatvruli) teqstebSi saerTo informaciis Sem11

cveli nawilebis gamoyofa, maTi Sedareba da am kuTxiT Txzulebis calkeuli monak veTebis gaanalizeba. akaki wereTlis `Cemi Tavgadasavlidan~ iswavleba ori monakveTi, romlebic Cven davasaTaureT maTi Sinaarsidan gamomdinare: `SiSi~ da `mediduroba~. am masalis safuZvelze moswavleebi Seiswavlian, ra aris mwerlis Tavgadasavali (Segnebulad moverideT termin `memuaris~ gamoyenebas mexuTe klasis saxelmZRvaneloSi); rogor aris am Janris nawarmoebebSi mwerlis Sesaxeb biografiuli cnobebi mowodebuli, riT gansxvavdeba igi oficialuri stiliT dawerili mwerlis biografiisagan (romlis nimuSebs moswavle am wignSive ecnoba) da rogor amdidrebs igi mkiTxvelis cxovrebiseul gamocdilebas. leqsikidan iswavleba antonimebi da sinonimebi. akaki wereTlis `Cemi Tavgadasavlis~ nawyvetebTan weris saxeebad arCeulia teqstis monakveTis Sinaarsis gadmocema; TamaSis wesebis aRwera ise, rom mkiTxvelma cxadad warmoidginos moTamaSeTa rolebi da TamaSis Tanamimdevroba; sakuTari damokidebulebis gamoxatva. yuradReba maxvildeba sinonimebTan dakavSirebul sam sakiTxze: saliteraturo da dialeqturi sinonimebi; sinonimebis urTierTCanacvlebis problema erTsa da imave konteqstSi; sinonimuri wyvilisaTvis antonimuri wyvilis SerCeva da amis gamoxatva oTxkuTxedis formiT (gamoyenebulia riCard ogdensis mignebebi semantikaSi). giorgi leoniZis `Cveni Weramis~ Seswavlisas moswavle SeZlebs nawarmoebis mokle Sinaarsis weras; sxvadasxva avtoris erT Temaze dawerili Txzulebebis Sedarebas; amave nawilSi iswavleba mxatvruli Sedareba da is enobrivi saSualebebi, romlebic gamoiyeneba Sedarebis dros. am nawilSi iwyeba arsebiTi saxelis swavleba. yuradReba maxvildeba leqsikonSi sityvaTa anbanis rigze dalagebasa da leqsikonis agebis ZiriTad principebze. lado asaTianis leqsis `soflisken~ magaliTze moswavleebi SeZleben leqsis ganwyobilebis gamocnobasa da am sakiTxze msjelobas; mxatvruli nawarmoebiT miRebuli STabeWdilebis dakavSirebas sakuTari cxovrebiseuli gamocdilebiT miRebul STabeWdilebebTan. leqsikidan iswavleba sinonimebi.

III Tavi sityvis Zala


III TavSi mexuTeklaselebi gaecnobian enis funqciebs, mis msgavseba-gansxvavebas sxva cocxali arsebebis sakomunikacio sistemebTan; mosazrebebs enis warmoSobisa da adamianis sulier ganviTarebaSi mis rolze, agreTve mis sazogadoebriv daniSnulebas. amis sailustraciod s xvadasxva aqtivobebSi CarTulia iseTi teqstebi, romlebic aCveneben enis raobas, Jest-mimikis (gamoiyeneba termini: moZraoba da saxis gamometyveleba) funqciebs. am fonze moswavleebi Seiswavlian, rogor SeiZleba azris ganviTareba da misi miyvana logikur daskvnamde, rogor unda vipovoT teqstSi is nawili, romelSic mTavari saTqmelia mocemuli; rogor SeiZleba informaciis momzadeba gazeTisaTvis, ra saSualebebi unda gamoviyenoT imisTvis, rom teqstma miiqcios mkiTxvelis yuradReba da daainteresos igi. moswavleebs mouwevT prezentaciis momzadeba jgufurad. cxovelisa da adamianis sakomunikacio saSualebebis Sedareba grZeldeba germaneli folkloristebis iakob da vilhelm grimebis mier Cawerili da gadamuSavebuli teqstiT `Citbatona, romelsac viyenebT, erTi mxriv, zRapris ZiriTadi saTqmelis Sesaxeb msjelobis, personaJis Tavgadasavlis Txrobis, moqmedi piris Sefasebis da meore mxriv, enobrivi sakiTxebis xmabaZviTi sityvebis saswavleblad. amave TavSi Sedis nawyeti iakob gogebaSvilis bibliuri istoriidan `babilonis godoli, romlis Sinaarsidan gamomdinare iswavleba bibliuri warmoSobis xatovani gamoTqmebi. saxelmZRvanelos III TavSi Setanilia muxran maWavarianis leqsi `mravalWirvaram gadanaxadi, romelTanac Tematurad davakavSireT qarTuli enis pativiscemasa da mis
12

momvalze moswavleebis msjeloba. amave leqsTan grZeldeba zedsarTavi saxelebis, kerZod, nawarmoebi zedsarTavi saxelebis swavleba. enis funqciebis, gansakuTrebiT ki, sityvis Zalis mxatvrulad Cvenebis mizniT (amaze aris miniSneba Tavis devizad gamotanil guram doCanaSvilis sityvebSi: `sityvas ra ar SeuZlia... am TavSi Setanilia sulxan-saba orbelianis ori igav-araki: `mefe da avsityva da `utkbesi da umwaresi. aqve iswavleba rTuli zedsarTavi saxelebi. aqedan gamomdinare iswavleba igav-arakis mTavari maxasiaTebeli damrigeblobiTi xasiaTis mxatvruli nawarmoebi, romelic Segonebas Seicavs. litmcodneobis sakiTxebidan yuradReba maxvildeba agreTve nawarmoebis mTavar saTqmelze. amave TavSi iswavleba igav-arakisa da andazis saerTo da ganmasxvavebeli niSnebi. moswavleebi SeZleben teqstis mTavari saTqmelis (dedaazris) gadmocemas andaziT. mocemuli teqstebis enobrivi sakiTxebidan iswavleba mravalmniSvnelobiani sityvebi (gansakuTrebiT, sityva enis mniSvnelobebi Sesaswavlad SemoTavazebuli igav-arakebisa da III Tavis saerTo mizandasaxulobidan gamomdinare). sityvis Zalis sailustraciod III TavSi Semotanilia nawyveti nodar dumbaZis ro manidan `me vxedav mzes. SerCeul nawyvets vuwodeT `nugeSi~ mis Sinaarsze dayrd nobiT. mexuTeklaselebs davafiqrebT imaze, rom sanugeSo sityvis Tqma sikeTea da es adamians yovelTvis unda axsovdes. igive nawyveti gamoyenebuli iqneba teqstis roluri kiTxvisTvis da personaJis Tavgadasavlis saamboblad winaswarSedgenili gegmis mixedviT; agreTve erT Temaze Seqmnil mxatvrul nawarmoebebze msjelobas zepirad da werilobiT. enobrivi sakiTxebidan yuradReba maxvildeba -meTqi nawilakze. qarTuli enisa da literaturis mexuTe klasis saxelmZRvaneloSi mesame da meoTxe Tavebi mTlianad aqcentirebulia arsebiTi saxelis ZiriTadi Sinaarsobrivi jgufebisa da maTi formacvalebis swavlebaze. am sakiTxebis Tavmoyra erTad gadagvawyvetina, erTi mxriv, sagnobrivi standartis IV da V klasis moTxovnebma da, meore mxriv, Tavad am metyvelebis nawilis fundamenturma bunebam. Tamamad SeiZleba iTqvas, rom arsebiTi saxelis brunebasTan dakavSirebuli yvela sakvanZo sakiTxis codna da gamoyeneba SeuZlia moswavles meoTxe klasis dasrulebis Semdeg. rogorc IV klasis sagnobriv standartSi vkiTxulobT: `metyvelebisas icavs brunvisa da piris niSnebTan dakavSirebul marTmetyvelebis wesebs; sworad uTanxmebs zmnas arsebiT saxelebsa da nacvalsaxelebs pirisa da ricxvis mixedviT; sworad aTanxmebs msazRvrel-sazRvruls~. mexuTe klasis misRwevi Sedegebis Sesaxeb ix. sagnobrivi standarti amave sarekomendacio wignSi, romelic did yuradRebas uTmobs misaRwev SedegebSi moswavleTa enobrivi kompetenciis xarisxs, romlis miRweva arsebiTi saxelis formacvalebis gareSe qarTulSi SeuZlebelia.

IV Tavi ametyvelebuli buneba


am TavSi Sedis iseTi nawarmoebebi, romlebic moswavleebs daafiqrebs adamianisa da bunebis urTierTobaze, bunebis gafrTxilebis aucileblobaze, zogadad humanizmis sakiTxebze. Tavs wamZRvarebuli aqvs vaJa-fSavelas sityvebi: `uenoa bunebaSi yvelaferi, rasac vxedavT, magram ramden rasme eubneba Cems guls es mTebi, es tye... rac unda vecado, lodebs xmas ver amovaRebineb, enas ver Cavudgam, brazi ki momdis. amitom imaT magivrad me vyvebi, viTom isini laparakoben~ (vaJa-fSavela). amitom bunebrivia, rom swored vaJa-fSavelas klasikuri nawarmoebiT iwyeba Tavi. `Svlis nukris naambobi tradiciulad iswavleba V klasis saxelmZRvaneloSi. moswavleebis am Tavis ZiriTad Temaze dafiqrebis garda, am nawarmoebis swavlebiT miznad visaxavT moswavleebs SevaZlebinoT:

13

personaJebis garegnobis aRwera, Sinagan Tvisebebze dakvirveba da maT urTierTkavSirze msjeloba; personaJebis samoqmedo garemos amocnoba da misi aRwera; Txzulebis ama Tu im monakveTis Sinaarsis gadmocema; Seswavlili masalidan gapirovnebis magaliTebis dasaxeleba da am mxatvruli xerxis gamoyeneba sakuTar nawerSi; epiTetis daniSnuleba teqstSi; mxatvruli nawarmoebis wakiTxviT miRebuli STabeWdilebebis sxvebisTvis gaziareba zepirad da werilobiT; realuri da warmosaxviTi personaJebis Tavgadasavlis Txroba; teqstis damoukideblad wakiTxva da misi gaazrebis mizniT sadiskusio kiTxvebis momzadeba. `Svlis nukris naambobis enobrivi qsovilidan gamomdinare iswavleba Semdegi sakiTxebi: leqsikidan omonimebi da msgavsi da sapirispiro mniSvnelobis xatovani gamoTqmebi; morfologiidan zedsarTavi saxeli misi saSualebiT windadadebis gavrcoba, zedsarTavis bruneba calke da arsebiTTan erTad. sintaqsidan iswavleba kiTxva-Zaxilis winadadeba. otia ioselianis `kvici da mgeli moswavles daafiqrebs bunebis SvilTa urTierTobaze, maT siyvarulsa da safrTxeebze. otia ioselianis mcire prozauli nawarmoebi SerCeulia Semdegi miznebis misaRwevad: nawarmoebSi gadmocemuli ambis Txroba personaJis piriT; piradi gamocdilebis Sedareba nawarmoebSi moTxrobil ambavTan da am gamocdilebis gaziareba sxvebisTvis; sxvadasxva nawarmoebis personaJTa Sedareba. leqsikis sakiTxebidan iswavleba xmabaZviTi sityvebi; morfologiidan sagnis Tvisebis gmoxatva meti an naklebi odenobiT da piris nacvlsaxelebi. revaz inaniSvilis `sakvirveli ambavi tyeSi gamoyenebulia: teqtis Semadgeneli nawilebis gamoyofisa da maT Soris mimarTebebze dakvirvebisaTvis; teqstis pauzebiTa da varaudebis sqemiT kiTxvisTvis; epizodis Sinaarsis gadmosacemad; sakuTari mosazrebis werilobiT CamoyalibebisaTvis. enobrivi sakiTxebidan iswavleba mimarTvis formaTa marTlwera; zmnis cvla pirisa da ricxvis mixedviT. am TavSi aris Setanili erTi leqsi cira qitiaSvilis `gafrenili yvavili~, romelic moswavles daexmareba weros fantaziiT poetur nawarmoebze; gamoTqvas sakuTari damokidebuleba; Seadaros igi msgavsi ideisa da Sinaarsis prozaul nawarmoebs. es leqsi gamoyenebulia metrisa da riTmis gameorebis mizniTac. amave TavSi Semodis goderZi Coxelis nawarmoebi `uflisCita. am nawilSi ZiriTad aqtivobebad rCeba: teqstis Semadgeneli nawilebis gamoyofa da SerCeviT romelime maTganis Sinaarsis gadmocema; nawarmoebSi moTxrobil ambavTan sakuTari gamocdilebis Sedareba; STabeWdilebebis werilobiT Camoyalibeba; am nawilSi Semodis prezentaciis momzadeba didi qalaqis mkvidrebisa da bunebis mimarTebis Sesaxeb. Eenobrivi sakiTxebidan moswavleebi ivarjiSeben: zmnis pirisa da ricxvis mixedviT cvlaze, ricxvSi monacvle zmnebsa da zmnis droebze.
14

V Tavi mosiyvarule guli


V TavSi iswavleba iakob gogebaSvilis `iavnanam ra hqmna?!~ es nawarmoebi tradiciulad mravali wlis ganmavlobaSi gamoiyeneba am asakis moswavleebisTvis Seqmnil literaturis saxelmZRvaneloebSi. mexuTeklaselebi dafiqrdebian Semdeg sakiTxebze: ra aris bedniereba; rogor SeiZleba saSineli tragedia did bednierebad iqces; ras niSnavs adamianebTan urTierToba; rogor umravldeba adamians mokeTe; ras niSnavs gulmowyaleba da saTnoeba. es is sakiTxebia, romlebzedac adamians yvela asakSi afiqrebs cxovreba sxvadasxva faqtis gamo. Tumca adreul asakSive am problemebze fiqris swavla mniSvnelovani saqme gvgonia, amitomac vuwodeT am Tavs `mosiyvarule guli~. amiT xazi gavusviT imas, rom adamianis keTilSobilebis safuZveli misi mosiyvarule gulia. mxolod es aZlevs mas saSualebas, didi ganscadelis miuxedavad, sxvac gaaxaros da TviTonac gaixaros, rogorc Tavad iakob gogebaSvili wers: `Zlieri, wminda siyvaruli moyvasisadmi TviT mosiyvarulesac utkbobs sicocxlesa da moyvassac. radgan qeTos bednierebis dasawyisi dedis gulSi Camwvdomi iavnana aRmoCnda, iakob gogebaSvilis nawarmoebis kiTxvamde moswavleebi ecnobian informacis `iavnanas~ Sesaxeb. amis sailustraciod mocemulia `iavnanas~ ramdenime teqsti: qarTuli, megruli da svanuri, Sesabamisi davalebebiT. amis Semdeg iwyeba iakob gogebaSvilis `iavnanam ra hqmnas?!~ swavleba. teqsti mxolod mcired aris Secvlili, Tumca enobrivi TvalsazrisiT umetesad gatarebulia Tanamedrove qarTul enaSi moqmedi normebi. am nawarmoebTan dakavSirebiT iswavleba Semdegi litmcodneobiTi sakiTxebi: peizaJi, rogorc moqmedebis garemo, personaJis gancdebi, moTxrobaSi gadmocemuli ambis ganviTareba, peizaJisa da personaJis ganwyobilebis kavSiri an urTierTdapirispireba. enobrivi sakiTxebidan iswavleba: sadaurobis zedsarTavi saxelebi, defisiT dawerili rTuli sityvebi, zedsarTavi saxelis viTarebiTi brunvis forma da misi kavSiri zmnasTan, droSi monacvle zmnebi. mexuTeklaselebs V Tavis Seswavlisas mouwevT saintereso davalebebis Sesruleba: msjeloba nawarmoebis mTavar saTqmelze, sakuTari mosazrebis gamoTqma nawarmoebSi aRZrul ama Tu im problemaze, personaJis gancdebsa da qcevaze dakvirveba da Sefaseba, moTxrobis calkeuli monakveTebis damoukideblad aTviseba da am monakveTebis Sinaarsis gasaazreblad kiTxvebis momzadeba, Sinaarsis gadmocema personaJis piriT.

Tavi VI
xams sibrZnisa gagoneba am TavSi iswavleba damrigeblobiTi xasiaTis igav-arakuli Janris Txzulebebi: ori igavi saxarebidan: `Tesli da mTesveli~ da `Ze Secdomili~, sulxan-saba orbelianis `ukan midevnebuli lampari~, ezopes `iadoni~ da `ymawvili kaci da mercxali~, Tanamedrove qarTveli meigavis erlom axvledianis `simdidris moyvaruli kaci~; amas garda, saleqso formiT dawerili didaqtikuri nawarmoebebi: akaki wereTlis mier Targmnili ivane krilovis `almasi da sipi qva~, ilia WavWavaZis `damakvirdi~ (ramdenime nawili). damrigeblobiTi xasiaTidan gamomdinare VI TavSi SevitaneT afxazuri zRapari `ori Zma~ da aleqsi mirianaSvilis `sami unari~. saxelmZRvanelos am nawilSi miznad visaxavT moswavleebma SeZlon: erTnairi Segonebis mqone igav-arakebze dakvirveba; didaqtikuri xasiaTis nawarmoebTa Sinaarsis gadmocema da ambis gagrZeleba werilobiT; pirvel pirSi Txroba; saleqso formiT dawerili damrigeblobiTi xasiaTis nawarmoebSi sxvadasxva poeturi figurebis cnoba da maTi daniSnulebis axsna;
15

mosazrebis gamoTqma ama Tu im igav-arakis Sesaxeb; msjelobis Camoyalibeba werilobiT; leqsad dawerili igav-arakis Sinaarsis gadmocema prozaulad; sakuTari cxovrebiseuli gamocdilebis dakavSireba igav-arakis ZiriTad saT qmelTan; ramdenime mxatvruli nawarmoebis Sedareba moqmedi personaJebis Tvisebebisa da mTavari saTqmelis mixedviT; aforizmisa da andazis msgavseba-gansxvavebebze msjeloba. yvela enobrivi sakiTxi, romelzedac vamaxvilebT moswavleTa yuradRebas saxelmZRvanelos VI TavSi, gamomdinareobs Sesaswavli nawarmoebebis enobrivi bunebidan. esenia: zmnebisgan warmoqmnili sityvebi; drois gamoxatva zmnisagan warmoqmnil sityvebSi; saxelebisgan zmnebis warmoqmna; rTuli sityvebi da maTi Sedgeniloba; arsebiTi saxelis bruneba ramdenime msazRvrelTan; kuTvnilebiT nacvalsaxelebis bruneba calke da arsebiTTan erTad; ricxviTi saxelebi; winadadebebis gavrcoba; Tu kavSiris funqciebi.

Tavi VII
ra aris samSoblo? saxelmZRvanelos bolo Tavi, misi saTauridan gamomdinare, mexuTeklaselebs aswavlis, rogor ganisazRvreba samSoblo, ras niSnavs patriotizmi da mamuliSviloba, rogor miemarTeba samSoblos siyvaruli sxva qveynebis mimarT adamianis damokidebulebas. VII Tavi wamZRvarebuli aqvs qarTvel klasikosTa sityvebi: rafiel erisTavis `rogorc ufali, samSoblo erTia qveyanazeda~ da akaki wereTlis azri mamuliSvilobis maxasiaTeblebze: `saCino niSani mamuliSvilobisa samSoblosadmi erTguleba da misTvis Tavganwirvaa. aris meore niSanic mamuliSvilobisa dauRalavi, xangrZlivi, gulgautexeli Sroma samSoblosaTvis~. VI TavSi moswavleebi Seiswavlian iseT mxatvrul da aramxatvrul nawarmoebebs, romlebic exeba saqarTvelos istoriis ama Tu im periods da maT asaxvas sityvakazmul mwerlobaSi. saxelmZRvanelos am nawilSi Semotanilia: nodar dumbaZis `samSoblo~, agreTve adaptirebuli nawyveti `mefe Ta cxovrebidan~ (gadamuSavebuli levan sanikiZis mier, `dedaistoriis' mixedviT) `zeoba farnavazisa~. am teqstTan dakavSirebiT iswavleba, rogor Seiqmna qarTuli saxelmwifo, ratom ukavSirdeba farnavazs qarTuli anbanis Seqmna. amave TavSi erTmaneTTan aris Sedarebuli istoriuli cnobebi Tamaris gamefebisa da mefobis Sesaxeb da aTiode SoTa rusTavelis `vefxistyaosani~ pirveli Tavidan, romelSic aisaxa ramdenime faqti Tamar mefis cxovrebidan. amave mizans emsaxureba Tamaris Sesaxeb xalxuri leqsebisa da istoriuli cnobebis Sedareba. `vefxistyaosnis~ SerCeuli strofebi danawilebulia ukeT aRqmis mizniT. VII TavSi yuradReba maxvildeba usaxelo gmirebze, romelTa vinaoba istorias ar Semounaxavs, magram maTi saqmeebiT SegviZlia vimsjeloT maTs sidiadeze. amitom am nawilSi iseTi nawarmoebebic aris Setanili, romlebic aCvenebs, rom `mwerloba miCqmaluli gmirobis apologiaa~. amis sailustraciod mexuTeklaselebs vTavazobT nawyvets guram rCeuliSvilis Txzulebidan `usaxelo ufliscixeli~. moswavleebs mouwevT maTi asakis Sesabamisad aseT sakiTxebze dafiqreba: rogor aisaxeba esa
16

Tu is istoriuli ambavi mxatvrul nawarmoebSi; rogor SeiZleba warsulis aRdgena, mwerlis SemoqmedebiTi gamonagoniT. amave nawilSi moswavleebi Seiswavlian qeTevan WilaSvilis `uCas~, romelic mkiTx velebs mouTxrobs, ra gadaitana afxazeTidan devnilma patara biWma Tavisi ojaxis wevrebTan erTad; rogor gadmoiares Wuberis Tovliani uReltexili, magram aseTi simwris miuxedavad, rogor gaaTbo patara uCas guli imerelTa maspinZlobam da iqaur ma skolam. Tumca es siTbo mainc ver Slis gonebidan afxazur mogonebebs zRvas da bavSvuri xelebiT Seqmnil gems da imeds, rom kvlav dabrundeba afxazeTSi da axla is moiwvevs Tavis imerel megobrebs stumrad. saxelmZRvanelos bolo TavSi Setanilia ori patriotuli leqsi: murman lebani Zis `yvelas! yvelas! yvelas!~ da muxran maWavarianis `viTarca mtkvari~. VII TavSi Susuli mxatvruli da aramxatvruli teqstebis Seswavlisas mexuTeklaselebi SeZleben: mTavari da meorexarisxovani informaciis gamijvnas; teqstis dayofas abzacebad da abzacebs Soris Sinaarsobrivi da enobrivi kavSirebis gamovlenas; ambis gavrcobas; teqstis ZiriTad Temaze msjelobas; citatebis sworad damowmebas; varaudis gamomxatveli sityvebis gamoyenebas; simbolos mxatvrul daniSnulebaze fiqrs; istoriuli, folkloruli da avtoriani sityvakazmuli nawarmoebebis Sedarebas; teqstSi ucnobi sityvebis mniSvnelobis garkvevas konteqstisa da leqsikonis daxmarebiT; aforizmis amocnobasa da mis sibrZneze saubars; leqsis Sinaarssa da ganwyobilebaze msjelobas; personaJis Tavgadasavlis Txrobas; fantaziiT weras warmosaxuli personaJis an warmosaxuli garemos gaTvaliswinebiT; leqsSi gamoyenebuli poeturi xerxebis cnobasa da Sefasebas, (am TavSi yuradReba maxvildeba epiTetsa da Sedarebaze); saxelmZRvanelos bolo Tavze muSaobis periodSi moswavleebs mouwevT prezentaciebis momzadeba saqarTvelos erT-erTi mefis moRvaweobis Sesaxeb, agreTve saqarTvelos romelime istoriuli cixe-simagris turistuli gzamkvlevis Seqmna Cveni qveynis romelime qalaqsa an kuTxeze. radgan es wignis bolo Tavia, masSi ZiriTadad meordeba enobrivi sakiTxebi: arsebiTi, zedsarTavi, ricxviTi da nacvalsaxelebis ZiriTadi Sinaarsobrivi jgufebi; am saxelebis cal-calke da erTad brunebasTan da mravlobiTi ricxvis formaTa warmoebasTan dakavSirebuli sakiTxebi; zmnis dro da droSi monacvle zmnebi; yola-qonebisa da grZnoba-aRqmis zmnebi; winadadebebis SeerTeba kavSirebiT. saxelmZRvanelos bolos mexuTeklaselebs gamovaTqmevinebT wignis Sesaxeb Sefasebebs, kerZod ki, sqemis saxiT warmoadgenen maT mier mowonebuli sam-sami mxatvruli, da aramxatvruli teqstisa da amdenive enobrivi davalebis Sefasebas, romelsac gamoitanen klasis winaSe saprezentaciod.

17

qarTuli enisa da literaturis standarti V klasi swavlis Sedegebi da indikatorebi 1) zepirmetyveleba V. 1. 1. moswavle avlens asakis Sesaferisi sirTulis teqstebis mosmenisa da in terpretaciis sawyis unars. Sedegi TvalsaCinoa, roca moswavle: 1. ismens sxvadasxva xasiaTis sainformacio teqstebs da ganarCevs maTSi faqtebsa da damokidebulebebs (Sefasebebs); 2. mosmenili teqstis ukeT gasaazreblad / ama Tu im sakiTxis dasazusteblad svams kiTxvebs; 3. gamoxatavs sakuTar damokidebulebas sainformacio teqstebSi gadmocemuli faqtebis mimarT (dadebiTad / uaryofiTad vafaseb; aRmafrTovana / aRmaSfoTa da sxva); 4. ismens erTsa da imave Temaze Seqmnil literaturul teqstebs da poulobs msgavseba-gansxvavebas maT Soris; 5. warmoaCens nawarmoebis personaJs sxvadasxva kuTxiT (miuTiTebs mis rogorc dadebiT, aseve uaryofiT Tvisebebze).

V. 1. 2. moswavle axorcielebs jgufur da individualur sakomunikacio amoca nebs. Sedegi TvalsaCinoa, roca moswavle: 1. jgufTan erTad amzadebs zepir gamosvlas: damoukideblad daamuSavebs Temis erT-erT nawils, mopovebul masalas da SemuSavebul Tvalsazriss gaacnobs da SeuTanxmebs jgufis wevrebs; 2. gamodis wyvilis, jgufisa Tu klasis momxseneblis rolSi da iTvaliswinebs da gamoxatavs Tanagundelebis saerTo azrs; 3. miznis Sebamisad irCevs sasaubro (etiketuri dialogebisTvis) da mxatvrul (gancdebsa da STabeWdilebebze saubrisas) stils; 4. kiTxvis dasmis, Txovnis, brZanebis, grZnobebis gadmocemis dros icavs sityvaTa rigs da am modalobebisTvis damaxasiaTebel intonacias.

V. 1. 3. moswavle aRiqvams da marTebulad iyenebs enobriv-gramatikul formebs Se sabamis sametyvelo situaciebSi. Sedegi TvalsaCinoa, roca moswavle: 1. marTebulad SearCevs brunvis formebs konteqsturi mniSvnelobebis gamosaxatavad; 2. amoicnobs da Sesabamis konteqstebSi marTebulad iyenebs zmnis dro-kiloTa saTanado formebs (magaliTad: gaakeTa - akeTebda - gaukeTebia da sxva); 3. sworad iyenebs arawesieri warmoebis (qona-yolisa da grZnoba-aRqmis) zmnaTa formebs; 4. saubris Temis, adresatisa da miznis mixedviT irCevs Sesabamis stils.
18

V. 1. 4. moswavle avlens literaturuli nawarmoebis esTetikuri Sefasebis sawyis unars. Sedegi TvalsaCinoa, roca moswavle: 1. ismens mxatvrul nawarmoebs (leqsi, novela, moTxroba) da gamoxatavs sakuTar emociebsa da STabeWdilebebs; 2. saubrobs poetur nawarmoebSi gamoxatul ganwyobaze; 3. monawileobs literaturuli nawarmoebis Sesaxeb gamarTul diskusiaSi, gamoxatavs sakuTar damokidebulebas ama Tu im personaJTan dakavSirebiT. 4. asaxelebs sxvadasxva TvalsazrisiT misTvis saintereso adgilebs teqstidan. V. 1. 5. moswavle icnobs da iyenebs sadiskusio strategiebs. Sedegi TvalsaCinoa, roca moswavle: 1. jgufTan erTad irCevs sakamaTo Temas; gansazRvravs diskusiis wesebs: reglamenti, rigiTobis dacva, etiketisa da koreqtulobis dacva da a. S.; 2. mosmenisas CainiSnavs sayrden sityvebs, sayrden frazebs; 3. mosmenisas amoicnobs diskusiaSi gamoTqmul Tvalsazriss da CainiSnavs argumentebs; 4. yuradRebiT ismens jgufis TiToeuli wevris azrs, alagebs gamoTqmul mosazrebebs garkveuli principiT (vis aqvs gansxvavebuli mosazreba, ramdeni Tvalsazrisi gamoiTqva jgufSi...), 5. adgens martiv gegmas am mosazrebaTa warmosadgenad; 6. sadiskusio Temis irgvliv qmnis an moiZiebs vizualur masalas.

2) kiTxva V. 2. 1. moswavle gaazrebulad kiTxulobs da adekvaturad igebs sxvadasxva tipis teqstebs. Sedegi TvalsaCinoa, roca moswavle: 1. damoukideblad kiTxulobs vrcel teqstebs da Tavisi sityvebiT gadmoscems maTs Sinaarss; 2. sxvadasxva saSualebiT (konteqsti, kiTxvis dasma, leqsikoni...) cdilobs ucnobi sityvebisa da gamoTqmebis mniSvnelobis garkvevas; 3. yofs teqts Sinaarsobriv nawilebad; 4. amoicnobs teqstSi mizez-Sedegobriv kavSirebs; 5. ganarCevs faqtsa da damokidebulebas erTmaneTisgan; 6. kiTxulobs da igebs asakis Sesaferis saTavgadasavlo, istoriul-eTnografiul teqstebs, SemecnebiT da iumoris rubrikaSi moTavsebul statiebs; 7. amoicnobs statiis mTavar Temas; 8. wakiTxulis ukeT gaazrebis mizniT svams kiTxvebs.

19

V. 2. 2. moswavle avlens wakiTxuli mxatvruli teqstis interpretaciis sawyis unars. Sedegi TvalsaCinoa, roca moswavle: 1. asaxelebs nawarmoebis Temas; 2. avlebs paralels Tematurad msgavs nawarmoebebTan; 3. msjelobs misTvis saintereso sakiTxebis Sesaxeb da gamoxatavs sakuTar pozicias; 4. afasebs nawarmoebSi ganviTarebul movlenebs sxvadasxva personaJis poziciidan; 5. amoicnobs da asaxelebs martiv mxatvrul simboloebs.

V. 2. 3. moswavle amoicnobs sxvadasxva xasiaTis teqstis enobriv Taviseburebebs. Sedegi TvalsaCinoa, roca moswavle: 1. amoicnobs da asaxelebs ama Tu im miznobrivi teqstisTvis damaxasiaTebel enobrivstilur saSualebebs (xSirad gamoyenebuli gramatikuli formebi, leqsika), mag., amCnevs, rom moZraobis wesebisa Tu sxva aucileblad Sesasrulebeli moTxovnebis teqstSi warTqmiTi an ukuTqmiTi brZanebiTi kilos formebi sWarbobs: SeCerdiT, nu gadaxvalT, daukvirdiT, daelodeT, Sesabamisad imperatiuli Sinaarsisaa amgvar teqstSi yvelaze xSirad gamoyenebuli zmnebic: unda, saWiroa, dauSvebelia, aucilebelia da a. S.); 2. amoicnobs teqstSi ZiriTad modalobebs da ganmartavs maT; 3. adarebs sityvebs morfologiuri agebulebis mixedviT (saxelis brunvis formebi, saxeluri sityvawarmoebis ZiriTadi wesebi da sxva); 4. amoicnobs arsebiT, zedsarTav, ricxviT saxelebs; Caanacvlebs maT Sesabamisi nacvalsaxelebiT (kaci - is; maRali - aseTi; eqvsi - amdeni da sxva...); 5. amoicnobs da iyenebs mniSvnelovan sintaqsur mimarTebebs sityvaTa Soris (zmnasa da saxels Soris SeTanxmeba pirsa da ricxvSi, ricxviTi da / an zedsarTavi saxelisa da arsebiTi saxelis brunebis wesebi...); SeuZlia kiTxvebis meSveobiT amoicnos zogi gramatikul-semantikuri kategoria (,,vin da ,,ra jgufis saxelebi, zmnis droebi...); 6. ganarCevs zmnis umTavres kategoriebs (piri, ricxvi, dro, kilo...); 7. ganarCevs arawesieri warmoebis (qona-yolisa da grZnoba-aRqmis) zmnaTa formebs.

V. 2. 4. moswavle iyenebs kiTxvis sxvadasxva strategias. Sedegi TvalsaCinoa, roca moswavle: 1. konkretuli informaciis mosapoveblad iyenebs sabavSvo enciklopediis statiebs; 2. wakiTxuli teqstis ukeT gasaazreblad Seadgens mokle Canawerebs; 3. asaxelebs teqstis Tavebad da monakveTebad dayofis azrobriv safuZvels; 4. sxvadasxva saSualebiT (enciklopediebi, leqsikonebi, interneti...) azustebs misTvis gaugebar an bundovan adgilebs statiidan; 5. sargeblobs biblioTekiT da damoukideblad, sakuTari interesebis Sesabamisad irCevs sakiTxav literaturas.

20

3) wera V. 3. 1. moswavle damoukideblad qmnis sxvadasxva tipis teqsts. Sedegi TvalsaCinoa, roca moswavle: 1. weris dawyebamde irCevs Temas; gansazRvravs mizans, auditorias, irCevs sasurvel Janrs; 2. ama Tu im Janris teqstis Seqmnisas iyenebs sxvadasxva mxatvrul xerxs (epiTeti, Sedareba, gapirovneba, riTma da sxva); 3. wers Canaxatebsa da feletonebs saklaso gazeTisa da JurnalisaTvis; 4. werisas aqcents akeTebs mTavar da arsebiT momentebze; 5. TanamimdevrobiT gadmoscems faqtebsa da movlenebs; 6. icnobs da marTebulad iyenebs Sefasebis / damokidebulebis gamomxatvel enobriv formulebs (mag. ar geTanxmebi, mec ase mgonia, meeWveba, ar mjera, SesaZloa asec iyos, magram, da a. S).

V. 3. 2. gansazRvravs weriTi davalebis amocanas da irCevs funqciur stils. Sedegi TvalsaCinoa, roca moswavle: 1. Sinaarsobrivi, enobrivi da formaluri niSnebis mixedviT irCevs sasaubro (etiketuri dialogebi), saswavlo-samecniero (msjeloba raRacis axsnis an damtkicebis mizniT) da mxatvrul (gancdili STabeWdilebis gadmocema) enas; 2. adekvaturad cvlis enas erTi teqstis farglebSi, roca nawerSi erTmaneTs enacvleba msjeloba, STabeWdilebebis gadmocema an dialogi; 3. teqstis miznis gaTvaliswinebiT SearCevs saTanado leqsikur erTeulebs da gramatikul formebs. (mag. diasaxlisebisTvis gankuTvnil recepts an rCevadarigebebs sxvadasxva asakis adamianebisTvis wers sasurveli moqmedebis gamomxatveli kavSirebiTis formebiT da iyenebs Sesabamisi Sinaarsis mqone leqsikas: sasurvelia, kargi iqneboda da a. S.); 4. msgavsi mniSvnelobis sityvebidan konteqstis mixedviT SearCevs saTanado leqsikur erTeuls; 5. swers werilebs sxvadasxva asakisa da mdgomareobis adamianebs; werilSi etiketis dacviT epaeqreba (eTanxmeba an ekamaTeba) adresats da marTebulad iyenebs Sesabamis formulebs (mag. mec ase mgonia, ar mjera, SeiZleba, magram... da a. S.).

V. 3. 3. moswavle marTebulad iyenebs gramatikul wesebs da icavs marTlweris normebs. Sedegi TvalsaCinoa, roca moswavle: 1. aqtiurad iyenebs metyvelebis nawilTa ZiriTad formobriv Taviseburebebs (saxelTa bruneba, sityvawarmoeba, sxvadasxva dro-kiloTa zmnuri sityvaformebi...); 2. praqtikulad iyenebs saxelTa Sewyobas brunvebisa da ricxvis mixedviT zmnuri konstruqciebis cvlilebebis gaTvaliswinebiT; 3. ganasxvavebs da saTanadod iyenebs sxvadasxva funqciuri stilisTvis damaxasiaTebel enobriv gramatikul saSualebebs;
21

4. asworebs gramatikul Secdomebs (mag: subieqt-obieqtisa da zmnis sintaqsuri urTierTobis wesebis darRveva, zmnis piris formaTa agebis kanonzomierebani...); 5. teqstis Seqmnisas iTvaliswinebs saliteraturo qarTulis normebs da akeTebs koreqturas.

V klasis programis Sinaarsi V klasis standartSi mocemuli Sedegebis miRweva SesaZlebelia mocemul Sinaarsze dayrdnobiT 1. informaciis gageba, analizi da Sefaseba ZiriTadi Tematika:P leqsikologiuri aspeqti: farTovdeba moswavlis leqsikuri maragi; mozardi ukve aqtiurad iyenebs frazeologizmebsa da xatovan sityva-Tqmebs saWiroebis SemTxvevaSi; SeuZlia da efeqturad iyenebs sityvaTa leqsikur kavSirebs, awarmoebs axal sityvebs; esmis sityvis gadataniTi mniSvnelobiT xmarebis daniSnuleba saTqmelis xatovnad da amomwuravad gadmocemis procesSi. gramatikuli aspeqti: acnobierebs brunvis formaTa funqcionirebis mravalferovnebas da saTanado sityvaformebs arCevs konteqsturi mniSvnelobebis gamosaxatavad; ganarCevs zmnis dro-kiloTa nairsaxeobebs da Sesabamis konteqstebSi iyenebs am parametrebis mixedviT SerCeul saTanado formebs; amoicnobs teqstSi Ziri-Tad modalobebs; kiTxvis dasmis, Txovnis, brZanebis, grZnobebis gadmocemis dros warmoTqmisas icavs sityvaTa rigs da am modalobebisTvis damaxasiaTebel intonaciur Taviseburebebs; adarebs sityvebs morfologiuri agebulebis TvalsazrisiT (saxelis brunvis formebi, saxeluri sityvawarmoebis ZiriTadi wesebi, zmnuri sityvaformebis Sedareba-Sepirispirebis safuZvelze saerTo fuZis gamoyofa); amoicnobs da iyenebs mniSvnelovan sintaqsur mimarTebebs sityvaTa Soris (zmnasa da saxels Soris SeaTanxmeba pirsa da ricxvSi, ricxviTi da/an zedsarTavi saxelisa da arsebiTi saxelis brunebis wesebi...); SeuZlia kiTxvebis meSveobiT amoicnos zogi gramatikul-semantikuri kategoria (,,vin da ,,ra jgufis saxelebi, zmnis droebi...).

2. enis komunikaciuri aspeqtebi ZiriTadi Tematika: jgufTan erTad sakomunikacio amocanis dagegmva, momzadeba da gadaWra; gunduri ganawilebis principiT sakiTxis momzadeba da erToblivi moxsenebis warmodgena; sadiskusio strategiebi da xerxebi (msjelobis mizani, argumenti da daskvna); sadiskusio etiketi da strategiebi (naTlad, gasagebad Camoyalibebuli pozicia, argumentebi); argumentis saxeebi (faqtobrivi, analogiaze damyarebuli). masalis mopoveba, damuSaveba da kiTxvis strategiebi (sxvadasxva leqsikonebiTa da enciklopediebiT sargebloba). enis gansxvavebuli funqciuri stili (sasaubro, saswavlo-samecniero, mxatvrul-literaturuli); teqstis tipebi: presaSi gamoqveynebuli sxvadasxva xasiaTis statiebi (saTavgadasavlo, istoriul-eTnografiuli, SemecnebiTi, iumoristuli); miznobrivi teqstebis agebis principebi (dakvirveba enobriv-stilur saSualebebsa da leqsikaze), epistolaruli Janri (Txroba, msjeloba, aRwera konkretuli adresatisTvis).
22

3. mxatvruli teqstis gageba da TviTgamoxatva ZiriTadi Tematika: moTxrobebi bavSvTa ocnebebsa da fantaziebze, maTs cxovrebaze, zneobriv problemebze, adamianur urTierTobebze, adamianisa da bunebis urTierTobaze; patriotuli da samoqalaqo JReradobis, istoriul Tematikaze Seqmnili nawarmoebebi. sakiTxavi masala: folkloruli Janrebi: zRapari, balada, leqsebi, Tqmulebebi, legendebi (qarTuli da ucxouri); igav-arakebi, didaqtikuri xasiaTis Txzulebebi, bibliuri moTxrobebi, saxarebiseuli igavebi; sxvadasxva epoqis qarTvel da ucxoel klasikosTa nawarmoebebi (adaptirebuli da Semoklebuli teqstebi), qarTuli lirikis nimuSebi; Tanamedrove qarTuli prozis nimuSebi.

23

saxelmZRvanelos Sesabnamisoba erovnuli saswavlo gegmasTan


saxelmZRvaneloSi Setanili teqstebi da sxvadasxva saxis aqtivobebi erovnuli saswavlo gegmiT gaTvaliswinebuli ZiriTadi Sedegebis miRwevas isaxavs miznad. I. mimarTuleba zepirmetyveleba a) mizani: moswavles gamoumuSavdes asakis Sesaferisi sirTulis teqstebis mosmenisa da interpretaciis sawyisi unar-Cvevebi. V. I. 1 Sedegi: moswavles SeuZlia moisminos teqstebi, adekvaturad gaiazros isini, isaubros Tavisi damokidebulebis Sesaxeb teqstSi warmodgenili faqtebis, personaJebis mimarT, daimowmos saTanado monakveTebi teqstidan. aqtivobebi: 1. sxvadasxva xasiaTis teqstebis mosmena; 2. maswavleblis mier dasmuli kiTxvebis daxmarebiT teqstSi mocemuli faqtebisa da am faqtebisadmi avtoris an personaJis / personaJebis damokidebulebebis (Sefasebebis) erTmaneTisagan gamijvna; 3. teqstis ukeT gasaazreblad moswavlis mier kiTxvebis dasma; 4. msjeloba da teqstebSi mocemuli faqtebis mimarT sakuTari damokidebulebis gamoxatva; 5. msjeloba erTsa da imave Temaze Seqmnil teqstebs Soris msgavseba-gansxvavebis Sesaxeb; 6. nawarmoebis personaJis Tvisebebze (dadebiTsa da uaryofiTze) msjeloba teqstSi mocemuli faqtebis moxmobiT. b) mizani: moswavlem SeZlos jgufuri da individualuri sakomunikacio amocanebis ganxorcieleba. V. I. 2. Sedegi: moswavles aqvs rogorc damoukideblad (individualurad) muSaobis, ise mewyvilesTan da jgufis wevrebTan TanamSromlobis, sxvisi mosazrebebis pativiscemis, sakuTari poziciis gamoxatvisa da dacvis Cvevebi. aqtivobebi: 1. jgufTan erTad zepiri gamosvlis momzadeba: sakiTxis damoukideblad damuSaveba, mopovebuli masalisa da sakuTari Tvalsazrisis jgufis wevrebisTvis gacnoba, maTTan SeTanxmeba; 2. jgufuri namuSevris wardgenisas Tanagundelebis saerTo azris gamoxatva; 3. dialogis warmarTva da Sesabamisi stilis SerCeva; 4. gancdebsa Tu STabeWdilebebze saubari da Sesabamisi stilis SerCeva; 5. saubrisas modalobebis mixedviT gansxvavebuli winadadebebis ageba da maTi saTanado intonaciiT warmoTqma. g) mizani: moswavlem SeZlos sametyvelo situaciebSi enobriv-gramatikuli formebis marTebulad gamoyeneba. V. I. 3. Sedegi: moswavles SeuZlia saubrisas stilisturad da gramatikulad sworad aagos winadadebebi, gaiTvaliswinos sityvis formacvalebadobis Sesaxeb miRebuli codna. aqtivobebi: 1. saxelebisa da zmnis formacvalebaze dakvirveba, konteqstis mixedviT swori formebis SerCeva da gamoyeneba; 2. saubris Temis, adresatisa da miznis Secvla da Sesabamisi stilis SerCeva.

24

d) mizani: literaturuli nawarmoebis esTetikuri Sefasebis sawyisi unar-Cvevebis gamomuSaveba. V. I. 4 Sedegi: moswavles SeuZlia isaubrobs prozauli da poeturi nawarmoebebis elementarul mxatvrul-gamomsaxvelobiT saSualebebze, sakuTar STabeWdilebebze, personaJTa Tvisebebze; SeuZlia nawarmoebis saTanado monakveTebis moxmoba sakuTari mosazrebis gasamyareblad. aqtivobebi: 1. mosmenili mxatvruli nawarmoebis (leqsi, novela, moTxroba) Sesaxeb sakuTari emociebisa da STabeWdilebebis gamoxatva; 2. poetur nawarmoebSi gadmocemul ganwyobaze saubari; 3. literaturuli nawarmoebis Sesaxeb gamarTul diskusiaSi monawileoba da sakuTari damokidebulebis gamoxatva ama Tu im personaJTan dakavSirebiT; 4. teqstidan sxvadasxva mizniT saintereso adgilebis moxmoba. e) mizani: moswavlem gamoiyenos sadiskusio strategiebi. V. I. 5.

Sedegi: TanamSromlobs jgufis wevrebTan, icavs diskusiis wesebs, prezentaciisaTvis winaswar amzadebs saWiro damatebiT masalas. aqtivobebi: 1. diskusiis warmarTva diskusiis wesebis dacviT (jgufTan erTad sakamaTo Temis SerCeva, reglamentis gansazRvra, rigiTobis dacva, etiketisa da koreqtulobis dacva da a. S.); 2. mosmenisas sayrdeni sityvebis, frazebis, gamoTqmuli Tvalsazrisisa da argumentebis CaniSvna; 3. mosazrebebis dawera da dalageba; 4. Temaze vizualuri masalis moZieba an Seqmna.
II. mimarTuleba kiTxva

a) mizani: moswavlem gaazrebulad wakiTxos da adekvaturad gaigos sxvadasxva tipis teqstebi. V. II 1. Sedegi: SeuZlia teqstebis damoukideblad kiTxva, konteqstiTa da leqsikonis gamoyenebiT sityvebis mniSvnelobebis dazusteba, teqstis mTavari saTqmelis gasaazreblad damatebiTi kiTxvebis dasma da Sinaarsis sakuTari sityvebiT gadmocema. aqtivobebi: 1. sxvadasxva tipis teqstebis damoukideblad kiTxva, Sinaarsisa da mTavari saTqmelis gaazreba; 2. wakiTxuli teqstis Sinaarsis gadmoscema; 3. konteqstiT, kiTxvis dasmiT, leqsikoniT ucnobi sityvebis mniSvnelobebis dazusteba; 4. teqstis Sinaarsobriv nawilebad dayofis principze dakvirveba; 5. teqstSi mizez-Sedegobrivi kavSirebis amocnoba da maTze msjeloba; 6. teqstis gegmis Sedgena; 7. teqstSi faqtebisa da damokidebulebebis amocnoba, saTanado monakveTebis moniSvna; 8. teqstis ukeT gaazrebis mizniT kiTxvebis dasma. 9. teqstis mTavari saTqmelis amocnoba.

25

b) mizani: moswavles gamoumuSavdes wakiTxuli mxatvruli teqstis interpretaciisa da analizis elementaruli Cvevebi. V. II. 2. Sedegi: SeuZlia nawarmoebis Temis dasaxeleba da Tematurad msgavs nawarmoebebs Soris paralelebis gavleba; sakuTari Sexedulebis dasabuTebis mizniT teqstidan saTanado faqtebis moxmoba, teqstis gaaanalizeba mxatvrul-gamomsaxvelobiTi TvalsazrisiT. aqtivobebi: 1. wakiTxuli teqtis Temis, personaJebis, gamoyenebuli mxatvruli xerxebis (epiTetis, Sedarebis, gapirovnebis da sxv.) dasaxeleba; 2. msjeloba nawarmoebebs Soris msgavsebisa da gansxvavebis Sesaxeb; 3. nawarmoebSi ganviTarebuli movlenebis Sefaseba sxvadasxva personaJis poziciidan. 4. wakiTxulis Sesaxeb sakuTari pozicias gamoxatva, personaJebisa da movlenebis Sefaseba. g) mizani: moswavlem amoicnos sxvadasxva xasiaTis teqstebis Taviseburebebi. enobrivi V. II. 3.

Sedegi: SeuZlia teqstis stilistur-enobrivi Taviseburebebis gaanalizeba. aqtivobebi: 1. teqstis enobriv-stilur Taviseburebebze (xSirad gamoyenebuli gramatikuli formebi, leqsika, winadadebaTa saxeebi) dakvirveba; 2. teqstSi ZiriTadi modalobebis amocnoba; 3. sityvebis Sedareba da maTs morfologiur agebulebaze, formacvalebadobasa da warmoebaze dakvirveba. 4. sityvaTa Soris sintaqsuri mimarTebis amocnoba da sworad gamoyeneba. 5. zmnis piris, ricxvisa da drois kategoriebis erTmaneTisagan garCeva. d) mizani: moswavles gamoumuSavdes kiTxvis sxvadasxva strategiis gamoyenebis Cvevebi. V. II. 4. Sedegi: moswavle iyenebs kiTxvis sxvadasxva strategias: kiTxvis dros moiniSnavs misTvis saWiro informacias teqstSi, akeTebs mokle Canawerebs, informaciis dasazusteblad xelmeored kiTxulobs teqsts da sxvadasxva damxmare masalas (enciklopediebs, leqsikonebs, mxatvrul literaturas), sargeblobs internetiT. aqtivobebi: 1. konkretuli informaciis mosapoveblad sabavSvo enciklopediis statiebis gamoyeneba; 2. wakiTxuli teqstis ukeT gasaazreblad mokle Canawerebis Sesruleba; 3. teqstis Tavebad da monakveTebad dayofis azrobrivi safuZvlis dasaxeleba; 4. sxvadasxva saSualebiT (enciklopediebi, leqsikonebi, interneti...) misTvis gaugebari an bundovani sakiTxebis dazusteba; 5. biblioTekiT sargebloba da damoukideblad, sakuTari interesebis Sesabamisad sakiTxavi literaturis arCeva.

26

III. mimarTuleba wera

a) mizani: moswavlem damoukideblad Seqmnas sxvadasxva tipis teqsti.

V. III. 1

Sedegi: moswavles SeuZlia Seswavlil literaturul masalaze, sakuTar gamocdilebaze dayrdnobiT Tu fantaziiT Seqmnas TxrobiTi xasiaTis teqsti, ambavi gadmosces Tanamimdevrulad, xatovnad, CarTos sakuTari damokidebulebis gamomxateli sityvebi. aqtivobebi: 1. weris dawyebamde Temis SerCeva; miznis, auditoriis, Janris gansazRvra; 2. ama Tu im Janris teqstis Seqmnisas sxvadasxva mxatvruli xerxis (epiTeti, Sedareba, gapirovneba, riTma da sxva) gamoyeneba. 3. TxzulebaSi (teqstis Sinaarsi, sakuTari gamocdileba, mTxroblis Secvla da ambis gadmocema da sxv.) faqtebisa da movlenebis TanamimdevrobiT gadmoscema; 4. Sefasebis / damokidebulebis gamomxatveli enobrivi formulebis marTebulad gamoyeneba (mag. ar geTanxmebi, mec ase mgonia, meeWveba, ar mjera, SesaZloa asec iyos, magram da a. S). b) mizani: gansazRvros weriTi davalebis amocana da SearCios Sesabamisi funqciuri stili. V. III. 2. Sedegi: moswavles SeuZlia Sesabamisi funqciuri stilis SerCeva weriTi davalebis Sesrulebis dros. aqtivobebi: 1. Sinaarsobrivi, enobrivi da formaluri niSnebis mixedviT gansxvavebuli stilis (msjeloba, sasaubro etiketuri dialogebi da mxatvruli gancdili STabeWdileba) arCeva. 2. erTi teqstis farglebSi msjelobis, Txrobis an dialogis urTierTCanacvleba. 3. teqstis miznis gaTvaliswinebiT saTanado leqsikuri erTeulebisa da gramatikul formebis SerCeva. 4. msgavsi mniSvnelobis sityvebidan konteqstis mixedviT saTanado leqsikuri erTeulebis SerCeva. g) mizani: moswavlem marTebulad gamoiyenos Seswavlili gramatikuli wesebi da daicvas marTlweris normebi. V. III. 3. Sedegi: moswavles SeuZlia teqstis Seqmnisas saliteraturo qarTuli enis normebis gaTvaliswineba da Seswavlili gramatikuli wesebis safuZvelze naweris gasworeba (redaqtireba). aqtivobebi: 1. varjiSoba metyvelebis nawilTa ZiriTad formobriv TaviseburebaTa Sesaxeb codnis (saxelTa bruneba, sityvawarmoeba, sxvadasxva drois zmnuri formebi...) gasaaqtiureblad. 2. varjiSoba sintaqsuri konstruqciebis sworad agebaze (ricxvSi SeTanxmeba, msazRvrel-sazRvrulis SeTanxmeba brunvaSi da sxv.). 3. sxvadasxva funqciuri stilisTvis saSualebebis gamoyeneba Txzulebis werisas. 4. gramatikuli Secdomebis gasworeba.
27

damaxasiaTebel

enobriv-gramatikul

saxelmZRvanelos Sinaarsis mimarTeba standartiT gaTvaliswinebul SedegebTan miznebisa da aqtivobebis CvenebiT


1.

Tema nino bezaraSvili, biografiuli cnobebi; `ra male gavida zafxuli~ (teqstis nawili); nawarmoebis personaJi

mizani moswavlem SeZlos: informaciis mosmena, wakiTxul teqstSi konteqstiTa da leqsikonis gamoyenebiT sityvebis mniSvnelobebis dazusteba. teqstSi mocemul informaciaze dayrdnobiT nawarmoebis personaJebis Tvisebebze msjeloba; sakomunikacio amocanebis gaxorcieleba sakuTari gamocdilebis gaziareba mewyvilesTan. moswavlem SeZlos: teqstis Sinaarsis Tanamimdevrulad, sakuTari sityvebiT gadmocema; mxatvruli nawarmoebis Sesaxeb gamarTul diskusiaSi monawileoba da sakuTari damokidebulebis gamoxatva ama Tu im personaJTan dakavSirebiT; personaJis dialeqtur metyvelebaze dakvirveba; dialeqturi formebis saliteraturo SesatyvisebiT Canacvleba. moswavlem SeZlos: wakiTxulis Sesaxeb sakuTari poziciis gamoxatva, personaJebisa da movlenebis Sefaseba; teqstSi TxrobiTi winadadebis amocnoba, Sedgena da saTanado intonaciiT warmoTqma.

2.

nino bezaraSvili, `ra male gavida zafxuli~; damoukideblad wakiTxuliD teqstis analizi; nawarmoebis personaJi. qarTuli ena da misi dialeqtebi; nino bezaraSvili, `ra male gavida zafxuli~; teqstis analizi; TxrobiTi winadadeba

3.

4.

wera sakuTari gamocdilebis moswavlem SeZlos: damoukideblad Seqmnas werilobiTi teqsti instruqcia. werisas yuradReba gaamaxvilos mTavarsa da arsebiT gaziareba. momentebze; Camoayalibos azri TanamimdevrobiT; daicvas marTlweris normebi, gaasworos stilisturi da gramatikuli Secdomebi mewyvilis rCevebis gaTvaliswinebiT. ediSer yifiani, biografiuli cnobebi; `yvinCila RrublebSi~; teqsti (I naw.) leqsika; dRiuri; wera dRiuri (gv. 13). moswavlem SeZlos: informaciis mosmena, sityvebis mniSvnelobebis dazusteba; informaciis dasazusteblad teqstis xelmeored kiTxva. msjeloba nawarmoebis personaJebze, maTs Tvisebebze teqstSi mocemuli faqtebis moxmobiT; mewyvilesTan dialogis warmarTva sakuTari gamocdilebis gaziareba; saubrisas Sesabamisi stilis SerCeva; teqstis Sinaarsobriv nawilebad dayofis principze dakvirveba; dRiuris maxasiaTeblebis cnoba. moswavles SeZlos: damoukideblad wakiTxuli teqstis Sinaarsis gadmoscema; teqstSi kiTxviTi winadadebis amocnoba da Sedgena; teqstSi mocemul informaciaze dayrdnobiT nawarmoebis personaJebis Tvisebebze msjeloba.

5.

6.

ediSer yifiani, `yvinCila RrublebSi~; teqsti (I naw. gagrZeleba); kiTxviTi winada-deba; damoukideblad wakiTxuli teqstis Sinaarsis gadmocema. ediSer yifiani, `yvinCila RrublebSi~, (I naw.); dialogi ediSer yifiani, `yvinCila RrublebSi~, (II naw. ); sityvis mniSvnelobebi.

7.

moswavles SeZlos: dialogis gamijvna TxrobiTi teqstisagan; dialogis CarTva teqstSi da sasveni niSnebis sworad dasma; kiTxviTsityviani da arakiTxviTsityviani winadadebebis saTanado intonaciiT warmoTqma. moswavlem SeZlos: kiTxvis sxvadasxva strategiis gamoyeneba; teqstSi misTvis sxvadasxva TvalsazrisiT saintereso adgilebis moniSvna, sityvebis mravalmnisvnelianobaze dakvirveba da konteqstis mixedviT worad gamoyeneba.

8.

28

sailustraciod warmodgenilia saxlemZRvanelos pirveli da meore Tavebi


aqtivobebi 1. mewyvilesTan saubari zafxulis ardadegebis Sesaxeb; 2. minileqcia mwerlis biografiis gacnoba; 3. teqstis mosmena, sityvebis ganmarteba konteqstiT da leqsikonis gamoyenebiT. 4. teqstis kiTxva damoukideblad; wakiTxulis gaazreba kiTxvebze pasuxebis gacema (blumis taqsonomia). 1. diskusia 3. sqemiT organizebuli informaciis analizi (wy.). 4. Seswavlili wesis mixedviT enobrivi savarjiSos damoukideblad Sesruleba (savarj. Kkrebuli). 4. dialeqturi formebis analizi, # # # 5; ## 6. 1. diskusia; 2. areuli TanamimdevrobiT mocemuli sityvebis dalageba (wy.) #8; 3. TxrobiTi winadadebis ganmartebisa da magaliTis identificireba #9; 4. winadadebebis Sedgena azris gadmocema vrceli da mokle winadadebebiT (jg.) # 10; 5. Seswavlili masalis mixedviT savarjiSos damoukideblad Sesruleba (savarj. Kkrebuli). weris strategia xuTsafexuriani modeli (Temis arCeva da masalis momzadeba, pirveli variantis Seqmna, gadamuSaveba (mewyvilis daxmarebiT), redaqtireba, auditoriis winaSe wardgena). Sedegis standartTan Sesabamisoba V. 1. 1 V . 1. 2 V. 2. 1 V. 2. 3

V. 1. 1 V. 1. 2 V. 2. 1 V. 2. 3

V. 1. 5 V. 2. 2 V. 2. 3

V.3.1 V. 3. 1 V. 3. 3

1. sakuTar gamocdilebaze saubari (wyv.); 2. teqstis kiTxva, leqsikonze muSaoba; 3. kiTxvebze pasuxebi (blumis taqsonomia); 4. dRiuris wera miTiTebebis mixedviT ## 1, ## 2.

V. 1. 1 V. 1. 2 V. 2. 1 V. 2. 4 V. 3. 1

1. wakiTxulis Sinaarsis gadmocema, msjeloba faqtebsa da damokidebulebebze, personaJebis Tvisebebze. 2. TxrobiTi da kiTxviTi winadadebebis Sedareba, saerTosa da ganxvavebulis aRmoCena; 3. gansxvavebuli modalobebis winadadebebis Sedgena (jg.), prezentacia. 1. Txroba; 2. diskusia; 3. savarjiSoebi: # # # 6, 7 (ind.); 1. teqstis Sinaarsis mixedviT ZiriTad sakiTxebze msjeloba. 2. varaudebis gamoTqma. 3. msjeloba teqstis struqturaze (jg.). 4. teqstis calkeuli monakveTebis gegmis Ddamoukideblad Sedgena, # 2.

V. 1. 1 V. 2. 1 V. 2. 2 V. 2. 3

V. 1. 1 V. 2. 1 V. 2. 2 V. 2. 3 V. 1. 1 V. 1. 4 V. 2. 1 V. 2. 4

29

9.

Tema ediSer yifiani, `yvinCila RrublebSi~ (II) teqstis dayofa monakveTebad;

mizani moswavlem SeZlos: aqtiurad miiRos monawileoba literaturuli nawarmoebis Sesaxeb gamarTul diskusiaSi; gamoxatos sakuTari damokidebuleba ama Tu im personaJTan dakavSirebiT; daasaxelos sxvadasxva TvalsazrisiT misTvis saintereso adgilebi teqstidan; teqstis Tavebad da monakveTebad dayofis azrobrivi safuZvlis danaxva; teqstis Sinaarsobriv nawilebad dayofis principze dakvirveba da gegmis Sedgena; moswavlem SeZlos: brZanebiTi winadadebis modalobis arsSi garkveva, am tipis winadadebis ESedgena; modalobebis mixedviT gansxvavebuli winadadebebis amocnoba, Sedgena, saTanado intonaciiT warmoTqma. teqstis interpretacia; teqstis Sinaarsobriv nawilebad dayofa. moswavlem SeZlos: gaazrebulad waikiTxos, ganasxvavos sityvis pirdapiri da gadataniTi mniSvnelobebi.

10.

ediSer yifiani, `yvinCila RrublebSi~, (I - II nawilebis gameoreba); teqstis dayofa monakveTebad; brZanebiTi winadadeba ediSer yifiani, `yvinCila RrublebSi~ (III); sityvis pirdapiri da gadataniTi mniSvneloba. ediSer yifiani, `yvinCila RrublebSi~ (III); avtori da mTxrobeli

11.

12.

moswavlem SeZlos: sworad gaigos mxatvruli teqstis Sinaarsi da mTavari saTqmeli, Tanamimdevrulad gadmosces wakiTxuli teqstis Sinaarsi; imsjelos teqstSi mocemul informaciaze dayrdnobiT nawarmoebis personaJebis Tvisebebze.

13.

wera persinaJi mTxroblis moswavlem SeZlos: damoukideblad Seqmnas werilobiTi teqsti instruqcia. werisas yuradReba gaamaxvilos mTavarsa da rolSi
arsebiT momentebze; Camoayalibos azri TanamimdevrobiT; daicvas marTlweris normebi, gaasworos stilisturi da gramatikuli Secdomebi mewyvilis rCevebis gaTvaliswinebiT.

14.

ediSer yifiani, `yvinCila RrublebSi~ (IV); xatovani gamoTqma; Zaxilis winadadeba.

moswavlem SeZlos: teqstebis mosmena da adekvaturad gaazreba; teqstSi mocemul informaciaze dayrdnobiT nawarmoebis personaJebis Tvisebebze msjeloba; sxvadasxva TvalsazrisiT misTvis saintereso adgilebi dasaxeleba teqstidan; jgufTan erTad zepiri gamosvlis momzadeba: sakiTxis damoukideblad damuSaveba, mopovebuli masalisa da sakuTari Tvalsazrisis jgufis wevrebisTvis gacnoba, maTTan SeTanxmeba, jgufuri namuSevris wardgenisas Tanagundelebis saerTo azris gamoxatva. moswavlem SeZlos: teqstis Tavebad da monakveTebad dayofis azrobrivi safuZvlis dasaxeleba; frazeologizmis cnoba da maT mniSvnelobebis garkveva; teqstSi mocemul informaciaze dayrdnobiT nawarmoebis personaJebis Tvisebebze msjeloba; wakiTxuli teqstis Sinaarsis gadmocema. moswavlem SeZlos: damoukideblad Seqmnas werilobiTi teqsti, Secvalos teqstis forma; werisas yuradReba gaamaxvilos mTavarsa da arsebiT momentebze; TanamimdevrobiT gadmosces faqtebi da movlenebi; sworad gamoiyenos damokidebulebis gamomxatveli enobrivi formulebi, mxatvruli gamomsaxvelobiTi saSualebebi (Sedareba); daicvas marTlweris normebi, gaasworos stilisturi da gramatikuli Secdomebi. moswavlem SeZlos: gamoxatos sakuTari STabeWdilebebi leqsis Sesaxeb; isaubrobs poetur nawarmoebSi gamoxatul ganwyobaze; Camoayalibos sakuTari mosazreba erTsa da imave Temaze Seqmnil teqstebs Soris msgavseba-gansxvavebaze; leqsisTvis damaxasiaTebeli enobriv-stiluri saSualebebis amocnoba. moswavlem SeZlos: leqsis struqturis (strofebis, taepebis, riTmis) sqemis analizi; mxatvruli analizi (amoicnos emociisa da damokidebulebis gamomxatveli sityvebi, gaarkvios riTma da sxv.).

15.

ediSer yifiani, `yvinCila RrublebSi~ (IV); personaJebis Sedareba.Zaxilis winadadeba wera Nnawyvetis Sinaarsi.

16.

17.

murman lebaniZe, `win mzisferi seqtemberi, ukan Wreli zafxuli~; mokle biografiuli cnobebi. murman lebaniZe, `win mzisferi seqtemberi, ukan Wreli zafxuli~ leqsi, sityvis damarcvla (gameoreba).

18.

30

aqtivobebi 1. msjeloba teqstis analizi; 2. diskusia jgufSi moswavleebi avtorisa da mTxroblis mimarTebaze teqstTan; 3. savarjiSo # # 2 (ind.); # # 3 (ind.); 4. damoukidebeli samuSao # #1 (savarjiSoTa krebuli).

Sedegis standartTan Sesabamisoba V. 1. 4 V. 2. 3

1. strategia `3. 2. 1.~ (ind.); 2. savarjiSoebi: # 6 ind.), # 7 (wyv.), # 8 (jg.); 3. winadadebebis Sedgena da saTanado intonaciiT warmoTqma.

V. 1. 2

1. maswavleblis mier dasmuli kiTxvebiT mowmdeba teqstis gaazrebis done; 2. teqstis Sinaarsis Txroba TanamimdevrobiT; 3. savarjiSoebi: # 1 (wyv.), #2 (jg.).

V. 1. 1 V. 2. 1 V. 2. 2 V. 2. 4 V. 1. 4 V. 2. 3

1. saSinao davalebis Semowmeba; 2. teqstis gegmis Sedgena; gegmis mixedviT Txroba, gamotovebuli detalebiT Sevseba; 3. terminebis: avtori da mTxrobeli gaazreba; 4. codnis gasamyareblad savarjiSoebis Sesruleba. werilobiTi teqstis Seqmna, gadasinjva da wardgena.

1. teqstis pauzebiT kiTxva; 2. kiTxvebze pasuxebi; 3. personaJebis Sedareba sqemis mixedviT, # 1 /a (jg.); jgufis namuSevrebis wardgena .

V. 1. 1 V. I. 2 V. 1. 4 V. 2. 2

1. msjeloba nawarmoebis wakiTxviT miRebul STabeWdilebebze; 2. savarjiSoebi: # 1, #2, # 3.

V. 1. 1 V. 2.1 V. 2. 2 V. 2. 3 V. 2. 4 V. 3. 1 V. 3. 3

weris strategia xuTsafexuriani modeli (Temis arCeva da masalis momzadeba, pirveli variantis Seqmna, gadamuSaveba (mewyvilis daxmarebiT), redaqtireba, auditoriis winaSe wardgena).

1. minileqcia mwerlis biografiis gacnoba; 2. teqstis mosmena / wakiTxva; sityvebis ganmarteba konteqstiT da leqsikonis gamoyenebiT (wyv.). 3. leqsSi gamoyenebuli frazeologimebis analizi, 4. msjeloba leqsSi gadmocemul ganwyobasa da sakuTar emociaze, STabeWdilebaze.

V. 1. 1 V. I. 4

1. leqsis Sinaarsis gaazreba (kiTxvebiT); 2. leqsis struqturis sqemis V. 1. 4 analizi; 3. leqsis Sesaxeb miRebuli informaciis ganmtkiceba, terminebis V. 3. 1 gaaqtiureba, msjeloba konkretuli leqsis struqturaze. 4. varjiSi sityvis sworad damarcvlaze.

31

Tema

mizani moswavlem SeZlos: iswavlos da sworad gamoiyenos sityvis damarcvlis wesebi; miRebuli codnis praqtikuli gamoyeneba. moswavlem SeZlos: damoukideblad Seqmnas werilobiTi teqsti piradi gamocdilebis safuZvelze. sworad gamoiyenos damokidebulebis gamomxatveli enobrivi formulebi. TanamimdevrobiT gadmosces faqtebi da movlenebi; daicvas marTlweris normebi, gaasworos stilisturi da gramatikuli Secdomebi. Camoayalibos sakuTari mosazreba erTsa da imave Temaze Seqmnil teqstebs Soris msgavseba-gansxvavebaze. moswavlem SeZlos: miRebuli codnis praqtikuli gamoyeneba

19. gameoreba (sityvis damarcvlisa da gadatanis wesebi) 20. wera erTi saintereso
SemTxveva.

21. testireba # 1

22. akaki wereTeli, `SiSi~;


mokle biografiuli cnobebi; antonimebi.

moswavlem SeZlos: teqstis mosmena da gageba; kiTxva da gaazreba; leqsikoniT sargebloba; leqsikis gamdidreba antonimebiT; kiTxvis strategiebis gamoyeneba (kerZod, miznis Sesabamisad teqstSi kiTxvis dros winaswar gansazRvruli informaciis moniSvna).

23. akaki wereTeli, `SiSi~; mwerlis moswavlem SeZlos: teqstis Sinaarsis Tanamimdevrulad
Tavgadasavali; wera wakiTxulis gaazreba. Txroba; faqtebisa da am faqtebisadmi mTxroblis damokidebulebis (Sefasebebis) erTmaneTisagan gamijvna; sakuTari damokidebulebis gamoxatva nawarmoebSi mocemuli faqtebis mimarT; mxatvruli avtobiografiidan TviTSefasebis monakveTebis povna; nawarmoebis personaJis Tvisebebze (dadebiTsa da uaryofiTze) msjeloba teqstSi mocemuli faqtebis moxmobiT. werisas dasmuli amocanis Sesabamisi stilis SerCeva; mTavarsa da arsebiT momentebze yuradRebis gamaxvileba. moswavlem SeZlos: teqstis mosmena da teqstebis adekvaturad gageba; teqstis gaazrebulad wakiTxva. leqsikoniT sargebloba; jgufuri da individualuri sakomunikacio amocanebis gaxorcieleba. sakiTxebis TanamimdevrobiT gadmocema; nawarmoebis Sesaxeb gamarTul diskusiaSi monawileobis miReba, sakuTari damokidebulebis gamoxatva.

24. akaki wereTeli, `mediduroba~;


wera TamaSi `kurdRlobia~.

25. akaki wereTeli, `mediduroba~;


Zireuli sityvebi.

moswavlem SeZlos: wakiTxuli teqstis Sinaarsis gadmoscema; teqstis Sinaarsis Tanamimdevrulad Txroba; teqstis Tavebad da monakveTebad dayofis azrobrivi safuZvlis dasaxeleba; SerCeul saTaurze msjeloba; sakuTari damokidebulebis gamoxatva nawarmoebSi mocemuli faqtebis mimarT; nawarmoebis personaJis Tvisebebze (dadebiTsa da uaryofiTze) msjeloba teqstSi mocemuli faqtebis moxmobiT; Zireuli sityvebis cnobas; jgufuri da individualuri sakomunikacio amocanebis ganxorcieleba.

26. gameoreba

moswavlem SeZlos: damoukideblad waikiTxos maswavleblis mier miTiTebuli damatebiTi masala; biblioTekaSi SearCios wigni wasakiTxad da moamzados prezentacia wakiTxulis Sesaxeb.

32

aqtivobebi 1. savarjiSoebi krebulidan ## 1 - 5 (gv. 12-13)

Sedegis standartTan Sesabamisoba V.1. 4 V. 2.1 V. 2. 4 V. 1. 1 V. 3. 1 V. 3. 3

weris strategia xuTsafexuriani modeli (Temis arCeva da masalis momzadeba, pirveli variantis Seqmna, gadamuSaveba (mewyvili daxmarebiT), redaqtireba, auditoriis winaSe wardgena).

testireba V. 2 V. 3 1. minileqcia mwerlis biografiis gacnoba. 2. teqstis kiTxva da saxelmZRvaneloSi miTiTebuli informaciis moniSvna. 3. moniSnuli informaciis Sesaxeb saubari, teqstidan saTanado monakveTebis damowmeba. 4. kiTxvebze pasuxebi teqstis Sinaarsis mixedviT; 5. termin antonimis gaazreba, antonimebis SerCeva da gamoyeneba, #2, # 3; 6. damatebiTi savarjiSoebi krebulidan. 1. teqstis Sinaarsis Txroba; 2. moswavleTa mier damatebiTi kiTxvebis dasma; 3. diskusia teqstis mTavari saTqmeli; SerCeuli saTauris Sesabamisoba teqstis SinaarsTan da mTavar saTqmelTan; 4. mwerlis Tavgadasavlis ZiriTadi maxasiaTeblebis gacnoba. # 1. 5. weriTi samuSao wakiTxulis gaazreba (Tavgadasavlis Sesaxeb miRebuli codnis gamoyeneba, miTiTebebis mixedviT teqstis gaazreba da kiTxvebze pasuxebi). 1. teqstis kiTxva; ucnobi sityvebis ganmarteba konteqstiT da leqsikoniT. 2. saubari kiTxvebze pasuxebi teqstis Sinaarsis mixedviT; 3. wera informaciis (monakveTis `kurdRlobia~) gardaqmna dasmuli amocanis Sesabamisad ( TamaSis wesebad). V.1.1 V.2.1 V. 2. 4.

V. 1. 1 V. 3. 1

V.1. 1 V. 1. 2 V. 1. 4 V. 2.1 V. 3. 1

1. teqstis Sinaarsis Txroba. 2. diskusia nawarmoebis mTavar saTqmelsa da personaJis Tvisebebze (dadebiTsa da uaryofiTze) msjeloba teqstSi mocemuli faqtebis moxmobiT 3. sityvis analizi (Ziri, afiqsebi) # # 1, ##2 (wyv.), # # 3 (jg.). 4. wera sakuTari gamocdilebis Camoyalibeba (sayvareli TamaSis wesebi).

V. 1. 1 V. I. 2 V. 2. 1 V. 2. 3 V. 2. 4

prezentaciisaTvis iformaciis momzadeba

V. 2. 4

33

27.

Tema

mizani

wera sayvareli TamaSis wesebi. moswavlem SeZlos: damoukideblad Seqmnas werilobiTi teqsti sayvareli TamaSis wesebi. werisas aqcenti gaaakeTos mTavarsa da arsebiT momentebze; TanamimdevrobiT gadmosces faqtebi da movlenebi; sworad gamoiyenos damokidebulebis gamomxatveli enobrivi formulebi, mxatvruli gamomsaxvelobiTi saSualebebi (Sedareba); daicvas marTlweris normebi, gaasworos stilisturi da gramatikuli Secdomebi. giorgi leoniZe, `Cveni Werami~; biografiuli cnobebi. moswavlem SeZlos: teqstis damoukideblad kiTxva da gaazreba; , sityvaTa mniSvnelobebis dasazusteblad leqsikonis gamoyeneba; kiTxvis dros teqstSi saWiro informaciis moniSvna; informaciis dasazusteblad teqstis xelmeored kiTxvaAA; faqtebisa da damokidebulebebis (Sefasebebis) erTmaneTisagan gamijvna. moswavlem SeZlos: nawarmoebSi mxatvruli xerxis Sedarebis amocnobAa. teqstSi mocemuli faqtebis mimarT sakuTari damokidebulebis gamoxatvaA. faqtebis moxmobiT personaJebis Tvisebebze (dadebiTsa da uaryofiTze) msjelobAAa, maT mimarT sakuTari damokidebulebis gamoxatva. moswavlem SeZlos: teqstisanalizi; diskusiaSi CarTva; arsebiTi saxelis daniSnulebis garkveva, misi amocnoba. moswavlem SeZlos: sulierTa da usuloTa saxelebis sworad gamoyeneba winadadebaSi. moswavlem SeZlos: ucnobi teqstis damoukideblad gaazreba; STabeWdilebis mixedviT axali teqstis Seqmna. weris dawyebamde Temis mixedviT miznis gansazRvra, yuradRebis gamaxvileba mTavarsa da arsebiT momentebze; marTlweris normebis dacva da stilisturi da gramatikuli Secdomebis gasworeba. mewyvilesTan TanamSromloba. moswavlem SeZlos: leqsis gamometyvelebiT kiTxva, gaazreba; sakuTar emociebsa da STabeWdilebebze, leqsSi gamoxatul ganwyobaze saubari; literaturuli nawarmoebis esTetikuri Sefaseba; mopovebuli masalisa da sakuTari Tvalsazrisis jgufis wevrebisTvis gacnoba; mosazrebis gasamyareblad saTanado adgilebis moxmoba teqstidan. moswavlem SeZlos: Camoayalibos sakuTari mosazreba erTsa da imave Temaze Seqmnil teqstebs Soris msgavseba-gansxvavebaze; leqsikoniT sargebloba; leqsis mxatvruli analizi (amoicnos emociisa da damokidebulebis gamomxatveli sityvebi, gaarkvios riTma da sxv.); moswavlem SeZlos: TviTSefaseba; codnaSi xarvezebis aRmoCena; codnis gaRrmavebis mizniT masalis xelmeored wakiTxva, damatebiTi savarjiSoebis Sesruleba. moswavlem SeZlos: damoukideblad Seqmnas werilobiTi teqsti STabeWdileba. werisas yuradReba gaamaxvilos mTavarsa da arsebiT momentebze; TanamimdevrobiT gadmosces faqtebi da movlenebi; sworad gamoiyenos damokidebulebis gamomxatveli enobrivi formulebi, mxatvruli gamomsaxvelobiTi saSualebebi (Sedareba); daicvas marTlweris normebi, gaasworos stilisturi da gramatikuli Secdomebi. moswavlem SeZlos: miRebuli codnis praqtikuli gamoyeneba moswavlem SeZlos: damoukideblad waikiTxos maswavleblis mier miTiTebuli damatebiTi masala; biblioTekaSi SearCios wigni wasakiTxad da moamzados gamoxmaureba wakiTxul nawarmoebze.

28.

29.

giorgi leoniZe, `Cveni Werami~; mxatvruli Sedareba.

30.

giorgi leoniZe, `Cveni Werami~; arsebiTi saxeli giorgi leoniZe, `Cveni Werami~; arsebiTi saxeli wera wakiTxulis gaazreba

31.

32.

33.

lado asaTiani, `soflisaken~; biografiuli cnobebi; leqsika.

34.

lado asaTiani, `soflisaken~ leqsikoni

35.

gameoreba

36.

wera STabeWdileba

37. 38.

testireba # 2

Semaj. gakveTili

34

aqtivobebi weris strategia xuTsafexuriani modeli (Temis arCeva da masalis momzadeba, pirveli variantis Seqmna, gadamuSaveba (mewyvili daxmarebiT), redaqtireba, auditoriis winaSe wardgena).

Sedegis standartTan Sesabamisoba V. 3. 1 V. 3. 1 V. 3. 3

1. minileqcia mwerlis biografiis gacnoba; 2. teqstis mosmena / wakiTxva; sityvebis ganmarteba konteqstiT da leqsikonis gamoyenebiT (wyv.); 3. teqstidan miRebuli informaciis dakavSireba nawarmoebSi moTxrobil ambavTan (jg.); 4. msjeloba teqstobrivi masalis moxmobiT (kiTxvebis daxmarebiT).

V. 1. 1 V. 2. 1 V. 2. 4

1. kiTxvebis saSualebiT Semowmdes, ramdenad sworad gaiazres moswavleebma V.1. 1 teqsti, rogoria maTi subieqturi damokidebuleba. V.1. 4 2. Sedarebaze dakvirveba # #1, mis gamomsaxvelobiT daniSnulebaze msjeloba. 1. diskusia; V. 1. 1 2. arsebiTi saxelis raobis gaazrebis mizniT savarjiSoebis Sesruleba (#2; V. 1. 4 # 3; # 4); damatebiTi savarjiSoebi krebulidan. V. 2. 3

varjiSi arsebiTi saxelis amocnobaze teqstSi, arsebiTi saxelebis gamoyenebiT winadadebaTa Sedgenaze.
weris strategia xuTsafexuriani modeli [masalis momzadeba mewyvilesTan TanamSromlobiT, pirveli variantis Seqmna, gadamuSaveba (mewyvili daxmarebiT), redaqtireba, auditoriis winaSe wardgena].

V. 3. 3

V. 1. 2 V. 1. 5 V. 3. 1 V. 3. 3 V. 1. 1 V. 1. 2 V. 1. 4 V . 2. 1

1. poetis Sesaxeb mokle biografiuli monacemis mimoxilva; 2. leqsis gamometyvelebiTi kiTxva; 3. ormxriv CanawerTa dRiuris Sedgena; 4. leqsikonze muSaoba; 5. Ddiskusia, sakuTari mosazrebebis wardgena jgufSi da mTeli klasisTvis.

1. diskusia (wy.; jg.); 2. savarjiSoebis Sesruleba (ind. jg.) # 1 - 4;

V. I. 1 V. 2. 1 V. 2. 3 V. 3. 1

sakuTar Tavze damoukideblad muSaoba; strategiebis SerCeva miznis misaRwevad.


weris strategia xuTsafexuriani modeli [Temis arCeva da masalis momzadeba, pirveli variantis Seqmna, gadamuSaveba (mewyvilis daxmarebiT), redaqtireba, auditoriis winaSe wardgena].

V. 2. 4

V. 3. 1 V. 3. 3

testireba teqstis damoukideblad kiTxva da informaciis CaniSvna.

V. 2 V. 3

V. 2. 4

35

sarekomendacio Tematur kalendaruli gegma I Tavi zafxulis ardadegebi dasrulda

# 1.

teqsti nino bezaraSvili, teqstis kiTxva, biograf. `ra male Sinaarsis gaazreba gavida zafxuli~ (kiTxvebze pasuxi) `ra male gavida zafxuli~ `ra male gavida zafxuli~ wera ediSer yifiani, biogr. cnobebi, `yvinCila RrublebSi~ (I naw.) `yvinCila RrublebSi~ (I naw.) `yvinCila RrublebSi~ (I naw.) `yvinCila RrublebSi~ (II naw.) `yvinCila RrublebSi~ (II naw.) `yvinCila RrublebSi~ (II naw.) `yvinCila RrublebSi~ (III naw.) `yvinCila RrublebSi~ (III naw.) wera `yvinCila RrublebSi~, (IV naw.) `yvinCila RrublebSi~ (IV naw.) wera murman lebaniZe, biograf. `win mzisferi seqtemberi... ~ teqstis kiTxva gaazreba Sinaarsis gaazreba teqstis Txroba, analizi teqstis Sinaarsis gaazreba; kiTxvebze pasuxebi teqstis analizi; teqstis analizi; teqstis kiTxva; Sinaarsis gaazreba D teqstis gaazreba

teqstis analizi leqsikaze muSaoba nawarmoebis personaJi, #1,2 nawarmoebis personaJi, #3

2.

qarTuli ena da misi dialeqtebi; # # 5; 6

3. 4. 5.

teqstis analizi

teqstis kiTxva; leqsikaze muSaoba Sinaarsis gaazreba; kiTxvebze pasuxebi teqstis analizi; kiTxvebze pasuxebi leqsikaze muSaoba

dRiuri, #1,2

6. 7. 8.

dialogi, # # 5, 6 leqsikaze muSaoba, sityvis mniSvnelobebi, ## 2 teqstis dayofa monakveTebad teqstis dayofa monakveTebad leqsikaze muSaoba, sityv. pird. da gadat. mniSvn., # 3,4 avtori da mTxrobeli, # 2, 3

9. 10. 11.

12. 13. 14.

leqsikaze muSaoba, xatov. gamoTqma, # 2 personaJebis Sedareba

15. 16. 17.

leqsikaze muSaoba

36

teqstis analizi

wera

saSinao davalba teqstis II naxevris waki T xva wera ambis Txroba personaJis piriT

sT. 1 sT.

1 sT. 1 sT. 1 sT. 1 sT.

TxrobiTi winadadeba, #7,8, 9, 10,11 sakuTari gamocdidilebis gaziareba

savarj. kreb.(SerCeviT) #1,2,3 , 5, 6, 7,8 Txzulebis redaqt. teqstis I naw. damoukid. bolomde wakiTxva, wera # 2;

kiTxviTi winadadeba, # # 3 ,4

savarj. kreb. #1,2,3 savarj. kreb. # 4 # savarj. kreb. # 1

1 sT. 1 sT. 1 sT.

#1 brZanebiTi winadad., # # 3,4 K s avarj.kreb.: # 2 savarj.kreb.: # 1

1 sT. 1 sT.

1 sT. 1 sT. 1 sT.


1 sT. 1 sT.

#2 personaJi mTxr. rolSi redaqtireba # # 1 ; savarj. kreb. ## 1,2 Zaxilis winad. ## 3,4 N n awyvetis Sinaarsi savarj. kreb. ## 3,4

redaqtireba wera leqsis mixedviT Sinaarsi

1 sT. 1 sT.

37

# 18.

teqsti `win mzisferi seqtemberi...U ~ gameoreba wera testireba # 1 teqstis analizi; kiTxvebze pasuxebi

teqstis analizi leqsi, # # 1, # 2

19. 20. 21.

II Tavi

mwerlebi igoneben bavSvobas

22. 23. 24. 25. 26. 27. 28.

akaki wereTeli, biograf. `SiSi~ `SiSi~ akaki wereTeli, `mediduroba~ `mediduroba~ gameoreba wera giorgi leoniZe, biograf. `Cveni Werami~ `Cveni Werami~ `Cveni Werami~ `Cveni Werami~ wera lado asaTiani, biograf. `soflisaken~ l`soflisaken~ gameoreba wera testireba # 2 Semaj. gakveTili

kiTxvebze pasuxebi teqstis analizi teqstis Sinaarsis gaazreba teqstis analizi;

leqsikaze muSaoba; antonimebi, #2, 3 mwerlis Tavgadasavali, # # 1 leqsikaze muSaoba; sinonimebi, # # 1 ,2,3,4

teqstis Sinaarsis gaazreba teqstis analizi; kiTxvebze pasuxebi teqstis analizi analizi

leqsikaze muSaoba

29. 30. 31. 32. 33.

leqsikaze muSaoba

mxatvruli Sedareba, # # 1

leqsis gaazreba

leqsikaze muSaoba

34. 35. 36. 37. 38.

leqsis analizi

leqsikoni,sav. # #1; 2

38

teqstis analizi Ria da daxuruli marcv . ## 3, 4

wera

saSinao davalba sityvis damarcvla, sav. kr. ## 3,4, 5, 6; savarj. kreb. ## 9, 10

sT. 1 sT.

sityvis gadatanis wesebi, sav. kr. ## 7,8 piradi gamocdil. gaziareba testi

1 sT. 1 sT. 1 sT.

redaqtireba wera STabeWdileba Seswavlil nawarmoebebze

savarj. krebulidan # # 1 , 2. 3 wera wakiTxulis gaazreba wera TamaSi `kurdRlobia~ savarj. kreb. # 1,2 `Cemi Tavgadasavali~, klasgareSe kiTxva sayvareli TamaSis wesebi redatireba teqstis damoukid. kiTxva bolomde mokle Sinaarsi arsebiTi sax. # # 2 arsebiTi sax. # # 3,4,5,6 wakiTx. gaazreba savarj. kreb. # # # 1 wera Sinaarsi; savarj. kreb. # # # 2 ,3,4 redaqtireba leqsi zepirad;

1 sT. 1 sT. 1 sT. 1 sT. 1 sT. 1 sT. 1 sT.

1 sT. 1 sT.

1 sT. 1 sT.

savarj. kreb. # # 1 ,2,3,4,5 l. asaTianis leqsebis kiTxva. STabeWdileba testi g. leoniZis nawarmoeb. klasgareSe kiTxva redaqtireba

1 sT. 1 sT. 1 sT. 1 sT. 1 sT.

39

III Tavi
39. 40. enis raoba enis raoba, futkris cekva enis raoba Zmebi grimebi, biograf. `Citbatona~ `Citbatona~ wera prezentacia babilonis godoli babilonis godoli muxran maWavariani, biogr. `mravalWirvaramgadanaxadi~ `mravalWirvaramgadanaxadi~ wera sulxan-saba orbeliani, biogr. `mefe da avsityva~ `mefe da avsityva~ sulxan-saba orbeliani, `utkbesi da umwaresi~ andaza teqstis analizi; kiTxvebze pasuxebi analizi teqstis analizi; kiTxvebze pasuxebi andazebis analizi; ## 1, 2. leqsikaze muSaoba leqsikaze muSaoba; teqstis analizi; kiTxvebze pasuxebi leqsikaze muSaoba Sinaarsis gaazreba kiTxv. pasuxebi; leqsikaze muSaoba bibliuri xatovani gamoTqm. ## 1 teqstis analizi kiTxvebze pasuxi teqstis analizi; leqsikaze muSaoba, xmabaZviTi sityvebi, ## 1, 2 Sinaarsis gaazreba leqsikaze muSaoba # # 1, 2, 3 amrigad, maSasadame, erTi sityviT; ## 6

sityvis AZala

41. 42.

43. 44. 45. 46.

47. 48.

49. 50. 51.

teqstis analizi

igav-araki, # #1

rTuli sityvebi, ## 2,3 leqsikaze muSaoba leqsikaze muSaoba

52. 53.

54. 55.

nodar dubaZe, Sinaarsis gaazreba biograf., nugeSi~,I kiTxv. pasuxebi; `nugeSi~(I) nodar dumbaZe, `nugeSi~(II) nodar dumbaZe, `nugeSi~(II) teqstis analizi kiTxva, kiTxvebze pasuxi teqstis analizi

56. 57. 58.

leqsikaze muSaoba

40

# #4 mglebis gazrdili gogona. savarj. kr. ## 7; instruqc. gacnoba kedlis gazeTi. arseb. sax. bruneba, # # 8,9,10 savarj. kr. # # 1, 2,3,4 wera kiTxvaze pasuxi; savarj. kr. # # 1, 2, 3 TanxmovanfuZ. arseb.sax. # # 3, 4, 5, 6 teqstebis Sedareba kedlis gazeTi ## 7,8; savarj. kr. # # 2,3 redaqtireba

1 sT. 1 sT.

1 sT. 1 sT.

1 sT. 1 sT. 1 sT. 1 sT.

ars. sax. ricxvi, # # 2, 3, 4, 5

savarj. kreb # # 1, 2; wera mosazreba; leqsi zepirad.

1 sT. 1 sT.

xmovanfuZ. kvecadi ars.sax., # # 1,2,3, 4 ambis gagrZeleba

savarj. kreb. # # 1, 2, 3 redaqtireba savarj. kreb. ## 1, 2

1 sT. 1 sT. 1 sT.

ukveceli saxelebi, ## 4,5, 6 kumSvad-kvecadi, # # 1,2,3

savarj. kreb. ## 3,4 savarj. kreb. # # 1,2,3,4,5

1 sT. 1 sT.

marTlwera , # # 2,3,4 nawilaki meTqi, ## 1, 2

savarj. kreb. # #1, 2, 3 savarj. kreb. ## 1, wera

1 sT. 1 sT.

sakuTari da sazogado saxelebi, ## 3,4,5,6; nawilaki -o, # 1, 2 sakuTari saxelebis bruneba, # # 3,4; mimarTva, ## 5, 6, 7

savarj. kreb. # # 2,3,4,5; Tavgadasavali savarj. kreb. # 3 savarj. kreb. # 4,5 teqsti TxrobiT;

1 sT. 1 sT. 1 sT.

41

# 59. 60. 61. wera

teqsti testireba # 3 Semajamebeli gakveTili

teqstis analizi

IV Tavi

ametyvelebuli buneba

62.

vaJa-fSavela, teqstis kiTxva, leqsikaze muSaoba biograf. `Svlis Sinaarsis gaazreba, nukris naambobi~, I; kiTxvebze pasuxebi

personaJis garegnoba ## 1, 2 personaJis garegnoba ## 3

63. 64.

`Svlis nukris naambobi~, I `Svlis nukris naambobi~, I;

teqstis analizi teqstis analizi

omonimebi, # #4;

65.

`Svlis nukris naambobi~, II `Svlis nukris naambobi, III ` Svlis nukris naambobi~, III wera `Svlis nukris naambobi~, IV `Svlis nukris naambobi~, IV `Svlis nukris naambobi~, V `Svlis nukris naambobi~, V wera testireba # 3 otia ioseliani, biografia; `kvici da mgeli~, I

damoukideblad wakiTxuli teqstis analizi; teqstis kiTxva, Sinaarsis gaazreba teqstis analizi leqsikaze muSaoba, xatovani gamoTqma, # #3 personaJis moqmedebis garemo,

66.

67. 68. 69. 70. 71. 72.

teqstis kiTxva, kiTxvebze pasuxebi teqstis analizi Sinaarsis gaazreba nawarmoebis analizi

leqsikaze muSaoba

epiTeti, # #1

leqsikaze muSaoba gapirovneba, ## 1

73. 74.

75.

teqstis kiTxva, Sinaarsis gaazreba

leqsikaze muSaoba

42

teqstis analizi

wera msjeloba testi

saSinao davalba redaqtireba n. dumbaZis moTxrobebis klasgareSe kiTxva.

sT. 1 sT. 1 sT. 1 sT.

wera - garegnobis aRwera;

1 sT.

savarj. kr.# # # #1, 2# zedsarTavi saxeli, # # 6,7,8 II Tavi damoukid. kiTxva, kiTxvebis momzadeba; sav. kr. # #3, 4 wera daxasiaTeba savaj. krebuli ## 1, 2. wera piradi ganwyobis gadmocema # # 1, 2

1 sT. 1 sT.

winadad. gavrcoba zed. sax. ## 1, 2

1 sT.

1 sT.

ars. sax. warmoqmnili zed. sax.; # # 4 , 5,6,7,8 garemos aRwera

savaj. kreb. ## 1, 2 redaqtireba nawyvetis Sinaarsi

1 sT. 1 sT. 1 sT. 1 sT. 1 sT. 1 sT.

zed. sax. bruneba, # # 2,3,4,5,6 kiTxviT-Zaxilis winadadeba # # 2, 3

savaj. krebuli ## 1, 2; savaj. krebuli # # 1 realuri an gamogonili personaJis Tavgadasavlis wera Tavgadasavali testi ambis Txroba personaJis piriT redaqtireba

1 sT. 1 sT. 1 sT.

43

# 76.

teqsti `kvici da mgeli~, I teqstis analizi

teqstis analizi

77.

`kvici da mgeli,~ II `kvici da mgeli,~ II `kvici da mgeli,~ III `kvici da mgeli~, III wera rezo inaniSvili, biografia, `sakvirveli ambavi tyeSi~ `sakvirveli ambavi tyeSi~; `sakvirveli ambavi tyeSi~ wera testireba # 5 cira qitiaSvili, `gafrenili yvavili~ `gafrenili yvavili~ wera goderZi Coxeli, biografia, `uflisCita~, I `uflisCita~, I `uflisCita~, II

teqstis kiTxva, Sinaarsis gaazreba teqstis analizi teqstis kiTxva, Sinaarsis gaazreba teqstis analizi

leqsikaze muSaobaxmabaZviTi sityv., # #1 ######## leqsikaze muSaoba epiTeti, #1, 2

78. 79. 80. 81. 82.

teqstis pauzebiT kiTxva

leqsikaze muSaoba

83. 84. 85. 86. 87.

teqstis analizi teqstis analizi

teqst.Semad. naw. (gameor.); # 1,2, 3

leqsis analizi

leqsikaze muSaoba

88. 89. 90.

leqsis analizi

teqstis kiTxva, Sinaarsis gaazreba teqstis analizi teqstis kiTxva, kiTxvebze pasux. Sinaarsis gaazreba teqstis analizi teqsis kiTxva, Sinaarsis gaazreba teqstis analizi;

leqsikaze muSaoba

91. 92.

leqsikaze muSaoba

93. 94. 95. 96.

`uflisCita~, II `uflisCita~, III `uflisCita~, III; prezentacia

teqstis Semadg. naw.; # # 1, 2

44

wera sagnis Tvisebis gamoxatva meti an naklebi odenobiT; ## 1,2, 3

saSinao davalba wera ambis Txroba personaJis piriT; savarj. kreb. # #1 piradi gamocdileba, savarj. kreb. # #1

sT. 1 sT.

1 sT.

piris nacvalsaxeli, ## 2, 3, 4

krebuli ## 1, 2,3 wera Txroba personaJis piriT

1 sT. 1 sT. 1 sT. 1 sT. 1 sT.

zmna, # #1, 2 sxvadasxva nawarm. person. Sedareba mimarTva , # #4

savarj. kreb. # #1, 2 savaj. kreb. # # 1 wera sakuTari mosazreba

zmnis uRleba, # #5, 6, 7, 8

savarj. kreb. # #1,2,3, epizodis Sinaarsi sakuTari mosazreba testi redaqtireba klasgareSe kiTxva leqsi zepirad

1 sT. 1 sT. 1 sT. 1 sT. 1 sT.

krebiTi ars. sax. # # 1, 2 fantaziiT wera

savaj. krebuli # # 1, 2 redaqtireba wera STabeWdileba

1 sT. 1 sT. 1 sT.

ricxvSi monacvle zmnebi ## 1, 2

# savaj. kr. # #1 wera Sinaarsi

1 sT. 1 sT.

zmnis pirisa da ricxvis cvla (gameoreba) ## 1, 2, 3, 4

savaj. kreb. ## 1, 2 savaj. kreb. ### 3,

1 sT. 1 sT. 1 sT. 1 sT.

zmnis dro # # 1, 2 Tema buneba da didi qalaqebis mkvidrni

savaj. kreb. ### 4;

45

# 97. 98. 99. wera

teqsti Semajamebeli gakveTili testireba # 6

teqstis analizi

V Tavi
100. xalx. leqsebi: `nana~, `raWuli iavnana~ iakob gogebaSvili, biograf. `iavnanam ra hqmna?!~; `sofeli vaSlovani~ `qeTos itaceben~ `qeTos itaceben~ `mdevari~ `qeTos naibi yidulobs~, `qeTo lek qalad iqca~ `qeTos naibi yidulobs~, `qeTo lek qalad iqca~ wera `amao cda qeTos mamisa~, `qeTos mama itacebs~ `amao cda qeTos mamisa~, `qeTos mama itacebs~ `qeTo saSinlad itanjeba~ `qeTo saSinlad itanjeba~ wera `iavnanam ra hqmna?!~ `iavnanam ra hqmna?!~ `qeTos bedniereba~ `qeTos bedniereba~ teqstis gaazreba kiTxv. pasuxebi; teqstis analizi; teqstis kiTxva, kiTxvebze pasuxi Sinaarsis gaazreba kiTxvebze pasuxebi; kiTxvebze pasuxi kiTxvebze pasuxebi;

mosiyvarule guli

leqsikaze muSaoba

101.

kiTxvebze pasuxebi; leqsikaze muSaoba teqstis analizi kiTxvebze pasuxi teqstis analizi kiTxvebze pasuxi kiTxvebze pasuxi leqsikaze muSaoba leqsikaze muSaoba leqsikaze muSaoba peizaJi moqmed. garemo, ## 1

102. 103. 104. 105.

106.

teqstis analizi

107. 108.

leqsikaze muSaoba

109.

teqstis analizi

110. 111. 112. 113.

teqstis gaazreba kiTxv. pasuxebi; teqstis analizi

leqsikaze muSaoba

leqsikaze muSaoba

peizaJi da personaJis ganwyobileba

114. 115. 116.

leqsikaze muSaoba,

46

wera Tavgadasavali

saSinao davalba redaqtireba g. Coxelis moTxrobebis klasgareSe kiTxva

sT. 1 sT. 1 sT.

testi

1 sT.

megruli `iavnana~, svanuri `iavnana~ zedsarTavi sax.(gameoreba); ## 1,2 savarj. kreb. ## 1, 2

1 sT.

1 sT.

1 sT. sadaurobis zedsarTavi saxelebi, # # 2,3,4 defisiT dawerili rTuli sityvebi, # #1,2,3 savarj. kreb. ## 1, ainform. teqstis Seqmna savarj. kreb. # # 1,2 wera Sinaarsi 1 sT. 1 sT. 1 sT.

kavSiri `magram~ # # 1, 2

savarj. kreb. # # 1, 2

1 sT.

Sinaarsis gadmocema personaJis piriT

redaqtireba savarj. kreb. # # 1, 2; savarj. kreb. ## 1, 2; damoukid. kiTxva `qeTo saSinlad itanjeba~ wera personaJis gancdebi

1 sT. 1 sT.

zedsarTavi saxelis viTarebiTi brunvis forma, ## 1,2,3,4

1 sT. 1 sT. 1 sT. 1 sT.

droSi monacvle zmnebi, # # 1, 2; TviTSefaseba

savarj. kreb. # # 1 redaqtireba personaJis ganwyoba ##1

winadadebebis gavrcoba #3

savaj. kreb. #1; wera mokle Sinaarsi wera ambis Txroba personaJ. piri

1 sT. 1 sT. 1 sT.

zmnis dro(gameoreba), # 1, 2, 3

savaj. krebuli # 1,2, 3;

47

117. 118. 119.

wera testireba # 7 Semaj. gakveTili

VI Tavi
120. `Tesli da mTesveli~ (iesos igavi) `Tesli da mTesveli~ teqstis Sinaarsis gaazreba kiTxv. pasuxebi teqstis analizi

xams sibrZnisa gagoneba

leqsikaze muSaoba

121. 122.

sulxan-saB B b as teqstis Sinaarsis `ukan midevnebuli gaazreba kiTxv. lampari~ pasuxi `ukan midevnebuli lampari~ erlom axvlediani, biograf., `simdidris moyvaruli...~ wera `Ze Secdomili~ `Ze Secdomili~ zRapari, `ori Zma~ ezope, biograf.; `iadoni~`ymawvili da mercxali~ wera Sinaarsis gaazreba ivave krilovi, biograf. `almasi da sipi qva~ `almasi da sipi qva~ aleqsi mirianaSvili, `sami unari~ `sami unari~ wera ilia WavWaavaZe, biograf.; `damakvirdi~ `damakvirdi~ wera testireba # 8 Semajamebeli gakveTili teqstis gaazreba kiTxvebze pasuxebi analizi teqstis analizi Sinaarsis gaazreba Sinaarsis gaazreba teqstis analizi teqstis analizi teqstis analizi; kiTxvebze pasuxebi teqstis analizi teqstis analizi

leqsikaze muSaoba

123. 124.

leqsikaze muSaoba

125. 126. 127. 128. 129.

leqsikaze muSaoba leqsikaze muSaoba leqsikaze muSaoba igav-araki, # # 1

130. 131.

leqsikaze muSaoba

132. 133.

leqsikaze muSaoba

134. 135. 136.

teqstis analizi

leqsikaze muSaoba

leqsikaze muSaoba

aforizmi , # # 1,2

137. 138. 139. 140. 48

mosazreba

redaqtireba i. gogebaSvilis moTxr. klasgareSe kiTxva i. gogebaSvilis moTxr. klasgareSe kiTxva

1 sT. 1 sT. 1 sT.

wera mosazreba

1 sT.

zmnisagan warmoqmnili sityvebi, # # 1,2

savarj. kreb # 1,2 teqstis mokle Sinaarsi

1 sT. 1 sT.

drois gamoxatva zmnisagan warmoqmnil sityvebSi, # # 1,2,3 rTuli sityvebi (gameoreba) # # 1, 2, 3,4

savarj. kr. # 1, 2, 3, 4 savarj. kr. ## 1,2,3, 4, 5

1 sT. 1 sT.

mosazreba znisagan warmoqmnili sityvebi, ## 1 kuvnilebiTi nacvalsaxelebi, ## 2, 3,4 winadadebis gavrcoba, ## 1, 2 saxelisagan warmoqmnili zmnebi, ## 2,3,4 ambis gavrcoba

redaqtireba wera mosazreba savarj. kreb ## 1, 2, 3, 5, 6 savarj. kreb. ## 1; wera msjeloba savarj. kreb. ## 1, 2

1 sT. 1 sT. 1 sT. 1 sT. 1 sT.

redaqtireba wera leqsad dawerili igavis Sinaarsis prozaulad gadmocema

1 sT. 1 sT.

ars. sax. bruneba sxva sityv. erTad; ## 1, 2, 3, 4 ricxviTi saxeli, # 1, 2, 3, 4

savarj. kreb. ## 1 savarj. kreb. #1,2,3; wera-dialogi mesame pirSi savarj. kreb. ## 4,5 anketa anketis Sedgena aforizmebi zepirad

1 sT. 1 sT.

ricxviTi saxeli, # 5, 6, 7, 8

1 sT. 1 sT. 1 sT.

kavSiri `Tu~, ## 3, 4 Sejameba

savarj. kreb. # # 1, 2 naweris redaqtireba klasgareSe kiTxva klasgareSe kiTxva

1 sT. 1 sT. 1 sT.

49

You might also like