You are on page 1of 4

En latn las funciones de las palabras en una oracin se indican por medio de terminaciones o sufijos, que llamamos desinencias.

CASOS Nominativo Vocativo Acusativo Genitivo Dativo Ablativo FUNCIONES Sujeto / Atributo llamar (entre comas) C.D. / C.C. (con o sin prep.) C.N. (se traduce con la prep. de) C.I. (se traduce con las prep. a o para) C.C. (con o sin prep.) 2 declinacin Temas en o / e SG. PL. lup-us lup-i lup-e lup-i lup-um lup-os lup-i lup-orum lup-o lup-is lup-o lup-is
masculinos (unos pocos femeninos)

En latn existen 5 declinaciones, que se reconocen por su genitivo. ENUNCIAR Nominativo + Genitivo N. G. ae 1 a i 2 us / er / um is 3 s / variable us 4 us / u ei 5 e

N V Ac G D Ab

1 declinacin Temas en a SG. PL. ros-a ros-ae ros-a ros-ae ros-am ros-as ros-ae ros-arum ros-ae ros-is ros-a ros-is
casi todos son femeninos (unos pocos masculinos)

SG. ager ager agr-um agr-i agr-o agr-o


masculinos

PL. agr-i agr-i agr-os agr-orum agr-is agr-is

SG. templ-um templ-i templ-o templ-o


neutros

PL. templ-a templ-orum templ-is templ-is

En la 3 declinacin nos encontramos todos los gneros. El tema (o lexema, o raz) se averigua quitando la desinencia de genitivo. Temas en consonante: oclusivas (labiales: p, b, dentales: d, t, guturales: c, g), lquidas (l, r), silbante (s) y nasales (m). 2 grupos: Temas en i En el nominativo tienen lugar una serie de cambios fonticos al encontrarse la c/g+s>x consonante del tema con la desinencia s: d / t + s > desaparece la dental 3 declinacin Temas en consonante TEMA EN OCLUSIVA TEMA EN LQUIDA SG. PL. SG. PL. pax (c+s) consul pax (c+s) pac-es consul consul-es pac-em consul-em pac-is pac-um consul-is consul-um pac-i consul-i pac-ibus consul-ibus pac-e consul-e 3 declinacin Temas en i SG. PL. SG. host-is nub-es host-is host-es nub-es host-em nub-em host-is hosti-um nub-is host-i nub-i host-ibus host-e nub-e 4 declinacin Temas en u SG. PL. man-us man-us man-us man-us man-um man-us man-us man-uum man-ui man-ibus man-u man-ibus masculinos y femeninos

TEMA EN SILBANTE SG. PL. tempus tempor-is tempor-i tempor-e tempor-a tempor-um tempor-ibus

N V Ac G D Ab

TEMA EN NASAL SG. PL. homo homo homin-es homin-em homin-is homin-um homin-i homin-ibus homin-e

PL. nub-es nubi-um nub-ibus

SG. mare mar-is mar-i mar-i

PL. mari-a mari-um mari-bus

SG. animal animal-is animal-i animal-i

PL. animali-a animali-um animal-ibus

N V Ac G D Ab

SG. corn-u corn-us corn-ui corn-u neutros

PL. corn-ua corn-uum corn-ibus corn-ibus

N V Ac G D Ab

5 declinacin Temas en e SG. PL. r-es r-es r-es r-em r-ei r-erum r-ei r-ebus r-e femeninos

Los adjetivos son de 2 grupos: - Se declinan por la 2 y 1 o bonus a um o miser a um o niger nigr-a nigr-um - Se declinan por la 3 o acer acris acre o omnis e o felix -icis

pronombres personales 1 persona 2 persona SG. PL. SG. PL. N ego nos tu vos Ac me nos te vos G mei nostrum / -i tui vestrum i D mihi nobis tibi vobis Ab me nobis te vobis en ablativo la preposicin cum se coloca detrs

reflexivo SG. PL. se sui sibi se

determinantes posesivos 1 poseedor varios poseedores M. F. N. M. F. N. 1 p. meus mea meum noster nostra nostrum 2 s. tuus tua tuum vester vestra vestrum 3 p. suus sua suum suus sua suum se declinan: M (2) F (1) N (2)
el pronombre anafrico = pronombre de 3 persona

este a o M. F. N. SINGULAR N Ac G D Ab N Ac G D Ab
hic hunc haec hanc huius huic hac hae has harum his hoc

determinantes demostrativos ese a o aquel lla llo M. F. N. M. F. N.


iste istum ista istam istius isti ista istae istas istarum istis istud ille illum illa illam illius illi illa illae illas illarum illis illud

M.
is eum

anafrico F. N.
ea eam eius ei ea eae eas earum eis id

hoc hi hos horum

hoc haec horum

isto isti istos istorum

isto ista istorum

illo illi illos illorum

illo illa illorum

eo ei eos eorum

eo ea eorum

PLURAL

M. SINGULAR N Ac G D Ab N Ac G D Ab
idem eundem

otros demostrativos de identidad F. N. M.


eadem eandem eiusdem eidem eadem eaedem easdem earundem eisdem idem ipse ipsum

relativo enftico F.
ipsa ipsam ipsius ipsi ipsa ipsae ipsas ipsarum ipsis

N.
ipsum

M.
qui quem

F.
quae quam cuius cui qua quae quas quarum quibus

N.
quod

el pronombre interrogativo es = al relativo salvo n.sg.m (quis) n.ac.sg.n (quid)

eodem eidem eosdem eorundem

eodem eadem eorundem

ipso ipsi ipsos ipsorum

ipso ipsa ipsorum

quo qui quos quorum

quo quae quorum

PLURAL

este a o, l, ella ello


CONJUNCIONES COORDINACIN Copulativas: y ni Disyuntivas: o, o bien Adversativas: pero, sin embargo, en cambio Causales: pues, en efecto, sin duda, ya que Ilativas: por consiguiente, por tanto, as pues -que (encltica) et, atque, ac neque, nec aut vel, -ve sive, seu sed at autem, verum ceterum nam, namque enim, etenim ergo igitur itaque quare, quaobrem

l, ella, ello mismo/a


NUMERALES unus a um duo ae o tres tria quattuor quinque sex septem octo novem decem undecim duodecim tredecim quattuordecim quindecim sedecim septendecim duodeviginti undeviginti viginti

quien, que el, la, cual


INDEFINIDOS unus et viginti duodetriginta undetriginta triginta quadraginta quinquaginta sexaginta septuaginta octoginta nonaginta centum ducenti ae a trecenti ae a quadringenti quingenti sescenti septingenti octingenti nongenti mille quis quae quid alguien, algo quidam quaedam quoddam cierto quisque quaeque quidque cada uno aliquis a id alguien, alguno, algo alter a um otro alius a ud otro nemo inis nadie nihil (indeclinable) nada nullus a um ninguno

PREPOSICIONES (C. circunstanciales) UNDE? de dnde ex / ab / de + ablativo ablativo sin preposicin QUO? a dnde in / ad + acusativo acusativo sin preposicin UBI? en dnde in + ablativo locativo ablativo sin preposicin QUA? por dnde per + acusativo ablativo sub bajo apud entre

VERBOS: Enunciado 5 conjugaciones que se reconocen por el infinitivo y la 1 persona Tema de presente El tema de presente sirve para formar los T. de Perfecto Supino 1 p. sg. 2 p. sg. infinitivo tiempos simples (presente, imperfecto, futuro) am-o -as ama-re amav-i amat-um El tema de perfecto sirve para formar los vide-o -es vide-re vis-i* vis-um* tiempos compuestos (pret. perfecto, pret. reg-o -is reg-e-re rex-i* rect-um* pluscuamperfecto, futuro compuesto) capi-o -is cap-e-re cep-i* capt-um* El supino sirve para formar participios (e audi-o -is audi-re audiv-i audit-um infinitivos) de perfecto pasivo y futuro activo. * estas formas varan segn los verbos y habra que buscar en el diccionario el enunciado TIEMPOS SIMPLES: Se forma con el tema de presente + (caractersticas modales) + desinencias MODO INDICATIVO MODO SUBJUNTIVO Presente Pret. Imperfecto Futuro simple Presente Pret. Imperfecto
am(a)videreg(i)cap-i audi-o -s -t -mus -tis -(u)-nt videregcap-i audi-ebaama-ba-m -s -t -mus -tis -nt vide-buama-bi-b-o -s -t -mus -tis -nt audicap-i -ereg-a-m -s -t -mus -tis -nt regcap-i audi-aamavide-e-m -s -t -mus -tis -nt videreg-ecap-eaudi-reama-m -s -t -mus -tis -nt

a + o > o; en la 3 entre raz y desinencia hay una i y una u en la 3 p. plural. En la 4 y 5 tambin hay una u en la 3 pl.

TIEMPOS COMPUESTOS: Se forma con el tema de perfecto + (caractersticas modales) + desinencias MODO INDICATIVO MODO SUBJUNTIVO Pret. perfecto Pret. Pluscuamp. Futuro compuesto Pretrito perfecto Pret. Pluscuamp. -er-m -o -m -m amav- -i amavamavamavamav-isti -s -s -s -s visvisvisvisvis-it -t -t -t -t -era-eriisse rexrexrexrexrex-eri- -mus -imus -mus -mus -mus cepcepcepcepcep-istis -tis -tis -tis -tis audiv- -erunt audivaudivaudivaudiv-nt -nt -nt -nt FORMAS NOMINALES presente amavidereg-ecapi-eaudi-ePARTICIPIO perfecto amatvisrectcaptauditamatvisrectcaptauditamavidereg-ecapi-eaudi-eus a um futuro us a um presente amavide-re reg-ecap-eaudiama-ri videreg-i cap(i)-ri audiINFINITIVO perfecto amavvisisse rexcepaudivpart. perfecto en acusativo + auxiliar esse futuro part. futuro activo en acusativo + auxiliar esse

ns ntis

activa

-ur-

us a um

pasiva

-nd-

part. futuro pasivo en acusativo + auxiliar esse

MODO IMPERATIVO Presente Fut. imperfecto


amavidereg-ecapiaudi-te - amavidereg(i)cap-i audi-tote -(u)nto -to -to amavidereg-ecapi-eaudi-e-

GERUNDIO
N. -ndum -ndi -ndo -ndo Ac. G. D. Abl.

VOZ PASIVA T. simples T. compuestos


-(o)r -ris / -re -tur -mur -mini -tur participio + verbo sum (auxiliar)

You might also like