Variasione sabz-واریاسیون سبز

‫وارﻳﺎﺳﻴﻮن ﺳﺒﺰ‬
‫ﻧﺎدرﻩ اﻓﺸﺎرﯼ‬
‫ﻃﻨﺰهﺎ‪ ،‬ﻧﻘﺪهﺎ و ﻗﺼﻪ هﺎ‬

‫‪www.nadereh-afshari.com‬‬
‫ﺑﻪ ﺟﺎﯼ ﭘﻴﺶﮔﻔﺘﺎر‬

‫]ﮔﻔﺖوﮔﻮﻳﯽ ﺑﺎ ﻣﺎﻧﻮك ﺧﺪاﺑﺨﺸﻴﺎن[‬
‫زن ﺑ ﻮدن و از زﻧ ﺎن ﻧﻮﺷ ﺘﻦ ﺑ ﺮاﯼ زﻧ ﺎ ِن ﺟﺎﻣﻌ ﻪاﯼ آ ﻪ‬
‫ﺣﺎآﻤ ﺎﻧﺶ را اﻧ ﻮاع ﮔﻮﻧ ﺎﮔﻮن ﻣﺘﻮﻟﻴ ﺎن اﺳ ﻼﻣﯽ از هﻤ ﻪ رﻗ ﻢ ﺕ ﺸﻜﻴﻞ‬
‫ﻣﯽدهﻨﺪ‪ ،‬آﺎر ﺳﺎدﻩاﯼ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﺳﺎدﻩﺕﺮیﻦ اﻧﮕﯽ آﻪ ﺑﻪ ﺕ ﻮ ﻣ ﯽزﻧﻨ ﺪ‪ ،‬اﻧ ﮓ‬
‫ﻧﺎﻣﻮﺳ ﯽ اﺳ ﺖ و اﮔ ﺮ ﺑ ﺎ ای ﻦ ﺕﺮﻓﻨ ﺪ ﻧﺘﻮاﻧ ﺴﺘﻨﺪ از ﻣﻴ ﺪان ﺑﻴﺮوﻧ ﺖ آﻨﻨ ﺪ‪،‬‬
‫اﻧﮓهﺎﯼ اﻟﺤﺎد و ارﺕﺪاد و آﻔﺮ و ﺷﺮك را ه ﻢ ـ و اﻟﺒﺘ ﻪ از زاوی ﻪه ﺎیﯽ‬
‫دیﮕﺮ و ﺑﺎ ﺑﻠﻨﺪﮔﻮهﺎیﯽ دیﮕﺮ ـ ﺿ ﻤﻴﻤﻪﯼ ﻓﺘﻮاهﺎﺷ ﺎن ﻣ ﯽآﻨﻨ ﺪ‪ ،‬ﺕ ﺎ ﺑ ﺮاﯼ‬
‫ﺳﺮ ﺑﻪ ﻧﻴﺴﺖ آﺮدﻧ ﺖ ﺕﻮﺟﻴ ﻪ دیﻨ ﯽ و ﺷ ﺮﻋﯽ ه ﻢ داﺷ ﺘﻪ ﺑﺎﺷ ﻨﺪ‪ .‬در ای ﻦ‬
‫ﭼﻨ ﺪ ﺳ ﺎﻟﯽ آ ﻪ ﭘ ﺎﯼ ﻣ ﻦ ﺑ ﻪ ﻧ ﺸﺮیﺎت ﺧ ﺎرج آ ﺸﻮرﯼ و ای ﻦ اواﺧ ﺮ ﺑ ﻪ‬
‫ﺳﺎیﺖهﺎﯼ ایﻨﺘﺮﻧﺘﯽ ﺑﺎز ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬و اﻟﺒﺘ ﻪ ﭼ ﺎپ ﭼﻨ ﺪ آﺘ ﺎب ه ﻢ ﺟﺮﻣ ﯽ‬
‫ﭼﻨﺪﮔﺎﻧ ﻪ ﺑ ﺮ ای ﻦ اﻇﻬ ﺎر وﺟ ﻮد ﺑ ﻮدﻩ اﺳ ﺖ‪ ،‬ﺑ ﺎ ﺑﺎزﺕ ﺎبه ﺎﯼ ﮔﻮﻧ ﺎﮔﻮﻧﯽ‬
‫روﺑ ﺮو ﺷ ﺪﻩام آ ﻪ ﻣﺎهﻴ ﺖ یﮕﺎﻧ ﻪﯼ ای ﻦ اﺳ ﻼمﮔﺮای ﺎن ﻋﻬ ﺪ ﺑ ﻮق را ﺑ ﻪ‬
‫روﺷﻨﯽ ﺑﻪ ﻧﻤﺎیﺶ ﻣﯽﮔﺬارد‪.‬‬
‫ای ﻦ آﺘ ﺎب ﻣﺠﻤﻮﻋ ﻪاﯼ از ﻃﻨﺰه ﺎ و ﻧﻘ ﺪهﺎﯼ ﺑﻌ ﻀﺎ ﻓﻤﻴﻨﻴ ﺴﺘﯽ‬
‫ﻣﻦ اﺳﺖ آﻪ ﺁن را ﺑﺎ ﮔﻔﺖوﮔﻮیﯽ رادیﻮیﯽ ﺑﺎ ﻣﺎﻧﻮك ﺧﺪاﺑﺨﺸﻴﺎن ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ‬
‫ﺳﺎز رادیﻮ ﺻﺪاﯼ ایﺮان در ﺷﻬﺮ ﻓﺮﺷﺘﻪهﺎ ﺁﻏﺎز ﻣﯽآﻨﻢ؛ ﺕﺎ ﻧﺸﺎن ﺑ ﺪهﻢ‬
‫آﻪ ﻣﺘﻮﻟﻴﺎن ﺣﻜﻮﻣﺖ اﺳﻼﻣﯽ و اﻧﻮاع وا اﺳﻼﻣﺎ )‪ (١‬ﮔﻮهﺎﯼ ایﻦ ﭼﻨﻴﻨ ﯽ‬
‫ﭼ ﻪ ﮔﻮﻧ ﻪ از ﻣ ﻦ ِ زن ﮔﺰی ﺪﻩ ﺷ ﺪﻩ و دﺳ ﺖ در دﺳ ﺖ یﻜ ﺪیﮕﺮ در‬
‫ﺑﺮاﺑﺮﻣﺎن ﺻﻒ آﺸﻴﺪﻩاﻧ ﺪ‪ .‬ای ﻦ ﮔﻔ ﺖوﮔ ﻮ در ﺕ ﺎریﺦ ‪ ٢٧‬دﺳ ﺎﻣﺒﺮ‪٢٠٠٢‬‬
‫ﺕﻠﻔﻨﯽ ﺿﺒﻂ ﺷ ﺪ‪ .‬در ‪ ٢٨‬دﺳ ﺎﻣﺒﺮ از هﻤ ﺎن رادی ﻮ ﭘﺨ ﺶ ﺷ ﺪ‪ .‬ﺑﺮﻧﺎﻣ ﻪﯼ‬
‫دو ﺳﺎﻋﺘﻪﯼ ‪ ٢٩‬دﺳﺎﻣﺒﺮ ‪ ٢٠٠٢‬ﻣﺎﻧﻮك هﻢ ﺑ ﻪ ﺑﺮرﺳ ﯽ ﺁن ﮔﺬﺷ ﺖ‪ .‬ﺑ ﻪ‬
‫ﻋﻨﻮان ﭘﻴﺶﮔﻔﺘﺎر آﺘﺎب واریﺎﺳ ﻴﻮن ﺳ ﺒﺰ‪ ،‬ﻣ ﺘﻦ ای ﻦ ﮔﻔ ﺖوﮔ ﻮ را ﭘﻴ ﺎدﻩ‪،‬‬
‫ﺕﻨﻈﻴﻢ و ﺕﻜﻤﻴﻞ آﺮدﻩام‪.‬‬
‫……‬
‫ﻣﺎﻧﻮك ﺧﺪاﺑﺨ ﺸﻴﺎن ـ ﺕ ﺎ ﺑ ﻪ ﺣ ﺎل ﻣ ﺼﺒﺎح ی ﺰدﯼ ایﻨﺘﺮﻧﺘ ﯽ ﻧﺪی ﺪﻩ‬
‫ﺑﻮدیﻢ‪ .‬ﺣﺠﺖ اﻻﺳﻼم ایﻨﺘﺮﻧﺘﯽ‪ ،‬ﺣﺠ ﺖ اﻻﺳ ﻼﻣﯽ آ ﻪ در ﺳ ﻨﺘﺮال ﭘ ﺎرك‬
‫‪٢‬‬
‫ﻟﻨﺪن ﻋﻨ ﻮان ﺣﺠ ﺖ اﻻﺳ ﻼﻣﯽ را آ ﺴﺐ آ ﺮدﻩ اﺳ ﺖ‪ .‬و ﺑﻌ ﺪ ﺕﺒ ﺪیﻞ ﺷ ﺪﻩ‬

‫اﺳﺖ ﺑﻪ ﺣﺠﺖ اﻻﺳ ﻼﻣﯽ آ ﻪ ﻓﺘﻮاه ﺎﯼ ایﻨﺘﺮﻧﺘ ﯽ ﺻ ﺎدر ﻣ ﯽآﻨ ﺪ‪ .‬ﺣﺠ ﺖ‬
‫اﻻﺳﻼم رﺳﻮل ﺟﻌﻔﺮیﺎن؛ ﻧﻮﭼ ﻪﯼ ایﻨﺘﺮﻧﺘ ﯽ ﻣ ﺼﺒﺎج ی ﺰدﯼ ﻣ ﺪﺕﯽ اﺳ ﺖ‬
‫ﻓﺘﻮاهﺎﯼ ایﻨﺘﺮﻧﺘﯽ ﺻﺎدر ﻣﯽآﻨﺪ‪ .‬هﺮ ﺑﺎر ه ﻢ آ ﻪ ﺑ ﺎ ﭘﺎﺳ ﺦ دﻧ ﺪان ﺷ ﻜﻨﯽ‬
‫روﺑﺮو ﻣﯽﺷﻮد‪ ،‬ﺑﻼﻓﺎﺻ ﻠﻪ دوﺑ ﺎرﻩ ﺑ ﻪ ﭘﺎﺳ ﺨﮕﻮیﯽ ﺑﺮﻣ ﯽﺧﻴ ﺰد‪ .‬راﺳ ﺘﯽ‬
‫ایﻦ ﺣﺠﺖاﻻﺳﻼم ایﻨﺘﺮﻧﺘﯽ آﻴﺴﺖ آﻪ در وب ﺳﺎیﺖ ﺑﺎزﺕﺎب ﻓﺘﻮا ﺻﺎدر‬
‫ﻣ ﯽآﻨ ﺪ؟! ﺑ ﺮاﯼ ﭼ ﻪ آ ﺴﺎﻧﯽ ﻓﺘ ﻮا ﻣ ﯽده ﺪ؟! ای ﺸﺎن ﻇ ﺎهﺮا ﺣﺘ ﺎ ﺑ ﺮاﯼ‬
‫آ ﺴﺎﻧﯽ آ ﻪ اﺳﻼﻣ ﺸﺎن را از ﻣ ﺎدر ﺑ ﺰرگهﺎﺷ ﺎن ﺁﻣﻮﺧﺘ ﻪاﻧ ﺪ ﻧﻴ ﺰ ﻓﺘ ﻮا‬
‫ﺻﺎدر ﻣﯽآﻨﺪ و ﻣﻮرد ﺣﻤﻠﻪ ﻗﺮارﺷﺎن ﻣﯽدهﺪ‪.‬‬
‫اﺟﺎزﻩ ﺑﺪهﻴﺪ از ﭘﮋوهﺸﮕﺮﯼ آﻪ ﻣﺪﺕﯽ اﺳﺖ ﻣﻮرد ﺧﻄﺎب ﺁﻗ ﺎﯼ‬
‫رﺳﻮل ﺟﻌﻔﺮیﺎن اﺳ ﺖ‪ ،‬ﺑﭙﺮﺳ ﻴﻢ‪ :‬واﻗﻌ ﺎ در ای ﻦ روزه ﺎ ﭼ ﻪ ﻣ ﯽﮔ ﺬرد؟!‬
‫ایﻦ ﺣﺠﺖاﻻﺳﻼم ایﻨﺘﺮﻧﺘﯽ ﭼﻪ ﻣﯽﺧﻮاهﺪ؟!‬
‫ﺳﻼم ﺑﺮ ﺷﻤﺎ ﺧﺎﻧﻢ ﻧﺎدرﻩ اﻓﺸﺎرﯼ ﻧﺎزﻧﻴﻦ!‬
‫اﻓ ﺸﺎرﯼ ـ ﻣ ﻦ ه ﻢ ﺳ ﻼم ﻋ ﺮض ﻣ ﯽآ ﻨﻢ ﺧ ﺪﻣﺖ ﺷ ﻤﺎ ﺁﻗ ﺎﯼ‬
‫ﺧﺪاﺑﺨﺸﻴﺎن و ﺷﻨﻮﻧﺪﮔﺎن ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﯼ ﺷﻤﺎ‪.‬‬
‫ﺧﺪاﺑﺨ ﺸﻴﺎن ـ ﺧ ﺎﻧﻢ اﻓ ﺸﺎرﯼ ﺷ ﻤﺎ از آ ﯽ ﺑ ﺎ ای ﻦ ﺁﻗ ﺎﯼ ﺣﺠ ﺖ‬
‫اﻻﺳ ﻼم رﺳ ﻮل ﺟﻌﻔﺮی ﺎن از ﻃﺮی ﻖ ﺧﻄ ﻮط ایﻨﺘﺮﻧﺘ ﯽ ﺁﺷ ﻨﺎ ﺷ ﺪﻩای ﺪ و‬
‫اﺳﺎﺳﺎ ﭼﺮا ﺑﺎ ایﺸﺎن ﺁﺷﻨﺎ ﺷﺪیﺪ؟ ﭼﻪ ﺷ ﺪ آ ﻪ ای ﺸﺎن ای ﻦ ﮔﻮﻧ ﻪ ﺳﺮﺷ ﻨﺎس‬
‫ﺷﺪﻧﺪ؟ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﺷﻤﺎ واﻗﻌﺎ ایﻦ ﺣﺠﺖ اﻻﺳﻼم ایﻨﺘﺮﻧﺘﯽ ﭼﻪ ﻣﯽﺧﻮاهﺪ؟!‬
‫اﻓﺸﺎرﯼ ـ ﺕﻘﺮیﺒﺎ دﻩ‪/‬دوازدﻩ روز ﭘﻴﺶ یﻜ ﯽ از دوﺳ ﺘﺎﻧﻢ از هﻠﻨ ﺪ‬
‫از ﻃﺮی ﻖ ﭘ ﺴﺖ اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻜ ﯽ ﻧﺎﻣ ﻪاﯼ ﺑ ﺮایﻢ ﻓﺮﺳ ﺘﺎد‪ .‬ای ﺸﺎن در ﻧﺎﻣ ﻪاش‬
‫ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺑﻮد آﻪ یﻜﯽ از ﺟﺮیﺎنه ﺎﯼ راﺳ ﺖ ﺣﻜ ﻮﻣﺘﯽ ﺑﺮﻋﻠﻴ ﻪ ﺕ ﻮ ﻣﻮﺿ ﻊ‬
‫ﮔﻴ ﺮﯼ آ ﺮدﻩ اﺳ ﺖ‪ .‬ﺁدرس ای ﻦ وب ﺳ ﺎیﺖ را ه ﻢ ﺑ ﺮایﻢ ﻓﺮﺳ ﺘﺎدﻩ ﺑ ﻮد‪.‬‬
‫)‪ (٢‬در ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﺑﻪ ایﻨﺘﺮﻧﺖ دیﺪم ﺁﻗﺎﯼ ﻣﻌﻤﻤﯽ ﺑ ﻪ ﻧ ﺎم رﺳ ﻮل ﺟﻌﻔﺮی ﺎن‬
‫ﻃﯽ یﺎدداﺷﺘﯽ ﺕﺤﺖ ﻋﻨﻮان داﻣﻨﻪﯼ اﻟﺤﺎد در اﺻﻼح ﻃﻠﺒﯽ دیﻨﯽ ﺑ ﺎ ای ﻦ‬
‫آﻪ اﺻﻼح ﻃﻠﺒﺎن درون ﺣﻜﻮﻣﺖ اﺳﻼﻣﯽ را ﻣ ﻮرد ﺧﻄ ﺎب ﻗ ﺮار دادﻩ‬
‫ﻂ اﺻﻼح ﻃﻠﺒ ﯽ‪ ،‬واژﻩه ﺎﯼ اﻟﺤ ﺎد و ارﺕ ﺪاد را‬ ‫ﺖ ﺧٍ‬ ‫ﺑﻮد‪ ،‬وﻟﯽ در ﻧﻬﺎی ٍ‬
‫ﺑﻪ آﺎر ﺑﺮدﻩ‪ ،‬از ﻣﻦ ﺑﻪ ﻋﻨ ﻮان ﺁﺧ ﺮ ﺧ ﻂ اﺻ ﻼح ﻃﻠﺒ ﯽ ﻧ ﺎم ﺑ ﺮدﻩ ﺑ ﻮد‪.‬‬
‫) ‪(٣‬‬
‫‪٣‬‬
‫ای ﻦ ﺑﺮﺧ ﻮرد ﺑﻴ ﺸﺘﺮ ﺑ ﻪ ی ﻚ ﺷ ﻮﺧﯽ ﻣ ﯽﻣﺎﻧ ﺴﺖ‪ ،‬ﻣ ﻦ ه ﻢ زی ﺎد‬

‫ﺟ ﺪﯼاش ﻧﮕ ﺮﻓﺘﻢ؛ ﭼ ﺮا آ ﻪ ﺕﻤ ﺎم آﻮﺷ ﺶ اﺻ ﻼح ﻃﻠﺒ ﺎن ﺑ ﺮاﯼ ﺣﻔ ﻆ‬
‫ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ اﺳﻼم ﺣﻜﻮﻣﺘﯽﺷﺎن اﺳﺖ‪ .‬ایﻦ ﺟﻤﺎﻋﺖ‪ ،‬اﺳ ﻼم در ﺣﻜﻮﻣ ﺖ را‬
‫هﻤ ﻴﻦ ﮔﻮﻧ ﻪ آ ﻪ ه ﺴﺖ درﺑ ﺴﺖ ﻗﺒ ﻮل دارﻧ ﺪ؛ ﻓﻘ ﻂ ﺁن را ﻣﺤﺘ ﺎج آﻤ ﯽ‬
‫ﺑﺰك و دوزك ﻣﯽداﻧﻨﺪ‪ .‬در ﻧﻮﺷﺘﻪهﺎ و ﮔﻔﺘﻪهﺎﺷ ﺎن ﺣﺘ ﺎ رﻓﺘﺎره ﺎﯼ ﺿ ﺪ‬
‫زن‪ ،‬ﺿ ﺪ ایﺮاﻧ ﯽ و ﺿ ﺪ اﻧ ﺴﺎﻧﯽ ﺳ ﻴﺪ روحاﷲ ﺧﻤﻴﻨ ﯽ را ه ﻢ ﺑ ﻪ ﻧﻘ ﺪ‬
‫ﻧﻤﯽآﺸﻨﺪ‪ ،‬ﭼﻪ ﺑﺮﺳﺪ ﺑﻪ ﻧﻘﺪ ﺑﻨﻴﺎﻧﮕﺰاران ایﻦ دیﻦ و ایﻦ ﻣﺬهﺐ!‬
‫ﺣﺮآ ﺖ اﺻ ﻼح ﻃﻠﺒ ﺎن اﺳﺎﺳ ﺎ رﺑﻄ ﯽ ﺑ ﻪ روﺷ ﻨﮕﺮﯼ ﻧ ﺪارد‪.‬‬
‫روﺷﻨﮕﺮﯼ آ ﻪ در اﺳ ﺎس ﺑ ﺮاﯼ ﻧﻘ ﺪ ﺕﺌ ﻮرﯼه ﺎﯼ ﺕﻘ ﺪیﺲ ﺷ ﺪﻩﯼ ﻣﺒﻨ ﺎیﯽ‬
‫ﺣﻜﻮﻣﺖهﺎﯼ دیﻨﯽ و ایﻦ روزه ﺎ ه ﻢ اﺳ ﻼﻣﯽ ﻣﻮﺿ ﻮﻋﻴﺖ یﺎﻓﺘ ﻪ اﺳ ﺖ‪،‬‬
‫ﻓﺮﺁیﻨ ﺪ دیﮕ ﺮﯼ اﺳ ﺖ‪ .‬ای ﻦ ﮔﻮﻧ ﻪ روﺷ ﻨﮕﺮﯼهﺎﺳ ﺖ آ ﻪ در ﻧﻮﺷ ﺘﻪه ﺎﯼ‬
‫ﺁﻗﺎﯼ ﺟﻌﻔﺮیﺎن ﺑﻪ اﻟﺤﺎد ﺕﻌﺒﻴﺮ ﺷ ﺪﻩ اﺳ ﺖ‪ .‬روﺷ ﻨﮕﺮﯼ ﻣﺘﻌﻠ ﻖ ﺑ ﻪ ﻋ ﺼﺮ‬
‫ﻧ ﻮیﻦ اﺳ ﺖ و ه ﺮآﺲ آ ﻪ در ای ﻦ ﻣ ﺴﻴﺮ ﮔ ﺎم ﺑ ﺮدارد‪ ،‬از زاوی ﻪﯼ‬
‫ﻣﺮﺕﺠﻌﻴﻦ ﻣﺘﻬﻢ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫ای ﻦ داﺳ ﺘﺎن اداﻣ ﻪ ﭘﻴ ﺪا آ ﺮد‪ .‬ﭼﻨ ﺪ ﻧﻔ ﺮ ﺑ ﻪ ای ﺸﺎن ﭘﺎﺳ ﺦ دادﻧ ﺪ‪.‬‬
‫ای ﺸﺎن ه ﻢ ﺑ ﻪ ﻣﻨﺘﻘﺪیﻨ ﺸﺎن ﺟ ﻮاب دادﻧ ﺪ‪ .‬در ای ﻦ ﭘﺎﺳ ﺦ‪ ،‬ای ﺸﺎن از‬
‫یﻜﯽ‪/‬دوﺕﺎ ﺳﺎیﺖ ایﻨﺘﺮﻧﺘﯽ روﺷﻨﮕﺮاﻧﻪ ]ﻣﺜﻼ وب ﺳﺎیﺖ آﺎﻓﺮ[ ﻧﺎم ﺑﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺑ ﺎز ﭘﺎﺳ ﺦه ﺎیﯽ دریﺎﻓ ﺖ آﺮدﻧ ﺪ آ ﻪ ﺑﻴ ﺸﺘﺮ ای ﻦ ﭘﺎﺳ ﺦه ﺎ ه ﻢ از ﻧﺎﺣﻴ ﻪﯼ‬
‫هﻤ ﺎن اﺻ ﻼح ﻃﻠﺒ ﺎن درون ﺣﻜ ﻮﻣﺘﯽ و هﻮاداراﻧ ﺸﺎن ﺑ ﻮد‪ .‬ﻣ ﻦ اﺳﺎﺳ ﺎ‬
‫وارد ای ﻦ درﮔﻴ ﺮﯼ ﻧ ﺸﺪم‪ .‬ﺕ ﺎ ای ﻦ آ ﻪ ﺳ ﻪ‪/‬ﭼﻬ ﺎر روز ﭘ ﻴﺶ ﭘﺎﺳ ﺦ‬
‫ﺧﻮاﻧﻨ ﺪﻩاﯼ را ﺑ ﻪ یﻜ ﯽ از ﻧﻮﺷ ﺘﻪه ﺎﯼ ﻓﻤﻴﻨﻴ ﺴﺘﯽام دی ﺪم‪ .‬ﺁﻗ ﺎیﯽ ﺑ ﻪ ﻧ ﺎم‬
‫اﻣﻀﺎء ﻣﺤﻔﻮظ ﺑﺮ ﻋﻠﻴﻪ ﻣﻦ ﻣﻮﺿﻊ ﮔﻴﺮﯼ آﺮدﻩ و ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺑﻮد‪:‬‬
‫ﺕﻮ ‪ ٣٠/٤٠‬ﺳﺎل اﺳﺖ از ایﺮان رﻓﺘﻪاﯼ ]ﺣﺎﻻ ﻣﻌﻠﻮم ﻧﻴﺴﺖ ﻣ ﻦ‬
‫ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻟﻪ هﺴﺘﻢ آﻪ ﭼﻬ ﻞ ﺳ ﺎل اﺳ ﺖ از ای ﺮان رﻓﺘ ﻪام!! [ ﺻ ﺤﺒﺖه ﺎیﯽ‬
‫هﻢ آﻪ در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﺕﺒﻌﻴﺾ ﺑﻴﻦ زنهﺎ و ﻣﺮدهﺎ ﻣﻄﺮح ﻣﯽآﻨﯽ‪ ،‬ﻣﺘﻌﻠ ﻖ‬
‫ﺑﻪ ﻋﺼﺮ دیﮕﺮﯼ و ﻧﺴﻞ دیﮕ ﺮﯼ اﺳ ﺖ‪ .‬در ای ﺮان اﻣ ﺮوز ﻣ ﺎ زﻧ ﺎن ﺑ ﻪ‬
‫اوج رﺳﻴﺪﻩاﻧﺪ‪ .‬ﺕﻮاﻧﺴﺘﻪاﻧﺪ ﺑﻪ ﻣﻘﺎم ﺳﻔﺎرت در آﺸﻮر اﺑﺮ ﻗ ﺪرت ﺷ ﺮق ـ‬
‫ﺷﻮروﯼ دوران ﮔﺮﺑ ﺎﭼﻒ ـ ارﺕﻘ ﺎء ﭘﻴ ﺪا آﻨﻨ ﺪ‪ .‬ﺣﻜﻮﻣ ﺖ اﺳ ﻼﻣﯽ ﻣ ﺎ زن‬
‫ﺳﻔﻴﺮ اﻋﺰام ﻣﯽآﻨﺪ‪ .‬ﺑﻴﺸﺘﺮیﻦ داﻧﺸﺠﻮیﺎن ﻣﺎ زﻧﺎن هﺴﺘﻨﺪ و…‬
‫‪٤‬‬
‫ﺧﻼﺻﻪ ﺑﻪ ایﻦ ﺷﻜﻞ از ﺣﻜﻮﻣﺖ اﺳﻼﻣﯽ در ایﺮان دﻓ ﺎع آ ﺮدﻩ‬

‫ﺑ ﻮد‪ .‬ﻣ ﻦ ای ﻦ داﺳ ﺘﺎن را ه ﻢ ﭼﻨ ﺪان ﺟ ﺪﯼ ﻧﮕ ﺮﻓﺘﻢ؛ از ای ﻦ دی ﺪﮔﺎﻩ آ ﻪ‬
‫ایﻦه ﺎ از ﭼ ﻪ زاوی ﻪه ﺎیﯽ و ﭼﮕﻮﻧ ﻪ واآ ﻨﺶ ﻧ ﺸﺎن ﻣ ﯽدهﻨ ﺪ! در هﻤ ﻴﻦ‬
‫راﺑﻄﻪ یﺎدداﺷﺖ آﻮﺕﺎهﯽ ﻧﻮﺷﺘﻢ ﺑﻪ ایﻦ ﻣﻀﻤﻮن‪:‬‬
‫ﭼ ﻪ ﺧ ﻮب! داﺳ ﺘﺎن ﻧﻮﺷ ﺘﻪه ﺎﯼ ﻣ ﻦ ﺑ ﻪ ﺟ ﺎیﯽ رﺳ ﻴﺪﻩ اﺳ ﺖ آ ﻪ‬
‫ﻣﺪﺕﯽ اﺳﺖ از ﭼﻨ ﺪ ﺟﺒﻬ ﻪﯼ ﺣﺘ ﺎ ﺑﺎﺻ ﻄﻼح ﻣﺘ ﻀﺎد و ﻣﺘﻨ ﺎﻓﺮ در ﺑﺮاﺑ ﺮ‬
‫ﺁنهﺎ ﻣﻮﺿﻊ ﮔﻴ ﺮﯼ ﻣ ﯽﺷ ﻮد! اﻧﮕ ﺎر ای ﻦ ﺟﻤﺎﻋ ﺎت ه ﻢ ﺑ ﻪ ای ﻦ دریﺎﻓ ﺖ‬
‫رﺳﻴﺪﻩاﻧﺪ آﻪ ﺣﺮف ﺣﺴﺎب را ﺧﻴﻠ ﯽ از ﺟ ﻮانه ﺎ‪ ،‬زﻧ ﺎن و روﺷ ﻨﻔﻜﺮان‬
‫ﻣ ﺎ در ای ﻦ آ ﺸﻮر وی ﺮان ﻣ ﯽﺧﻮاﻧﻨ ﺪ و در ﺑ ﺎرﻩﯼ ﺁن دﺳ ﺖ آ ﻢ‬
‫ﻣ ﯽاﻧﺪی ﺸﻨﺪ‪ .‬ای ﻦ از ﺧﻮﺷ ﺒﺨﺘﯽ ﻣ ﻦ اﺳ ﺖ آ ﻪ آ ﺴﺎﻧﯽ از ﻃﻴ ﻒ رﺳ ﻮل‬
‫ﺟﻌﻔﺮی ﺎن ﺁﺧﻮﻧ ﺪ‪ ،‬در وب ﺳ ﺎیﺖ ﺁزﻣﺎی ﺸﯽ ﺑﺎزﺕ ﺎب آ ﻪ ﺣﺘ ﺎ روزﻧﺎﻣ ﻪﯼ‬
‫آﻴﻬ ﺎن ﭼ ﺎپ ﺕﻬ ﺮان را ه ﻢ ﭼ ﭗ و ﺣﺎﻣ ﻞ ﺕ ﻀﺎدهﺎ و اﺧ ﺘﻼفه ﺎیﯽ ﺑ ﺎ‬
‫ﺟﻨ ﺎح راﺳ ﺖ ﺣﻜ ﻮﻣﺘﯽ ﻣ ﯽداﻧﻨ ﺪ‪ ،‬ﺑ ﺎ ﻣ ﻦ دراﻓﺘ ﺎدﻩاﻧ ﺪ‪ .‬در ﭼ ﺸﻢ ای ﻦ‬
‫ﺖ راﻩ اﺻ ﻼح ﻃﻠﺒ ﯽ‬ ‫ﺟﻤﺎﻋ ﺖ‪ ،‬ﻧ ﺎدرﻩ اﻓ ﺸﺎرﯼ آ ﺴﯽ اﺳ ﺖ آ ﻪ در ﻧﻬﺎی ٍ‬
‫دیﻨﯽ ﺑﻪ اﻟﺤﺎد رﺳﻴﺪﻩ و اﻟﺤﺎد ﻣﻬﻠﻚ و ﻣﻔﺮط ایﻨﺎن ﺕﺎ ﺁن ﺟ ﺎیﯽ اﺳ ﺖ آ ﻪ‬
‫ﺣﺘﺎ ﺳﻠﻤﺎن رﺷﺪﯼ ]ﻣﻈﻠﻮم[ هﻢ ﺑﻪ ﮔﺮدﺷﺎن ﻧﻤﯽرﺳﺪ…‬
‫در زﻣﻴﻨﻪﯼ آﺎر ﻓﻤﻴﻨﻴﺴﺘﯽ و اﻓ ﺸﺎﯼ ﻣﺮدﺳ ﺎﻻرﯼ دیﻨ ﯽاﯼ آ ﻪ در‬
‫ﻣﺘﻦ ﺟﺎﻣﻌﻪﯼ ﻣ ﺎ ﺟ ﺎرﯼ اﺳ ﺖ ـ ه ﻢ ـ وﺿ ﻊ ﺑ ﻪ هﻤ ﻴﻦ ﮔﻮﻧ ﻪ اﺳ ﺖ‪ .‬ای ﻦ‬
‫ﮔﻮﻧﻪ ﻣﺮدﺳﺎﻻرﯼ اﺳﺎﺳﺎ ارﻣﻐﺎن ای ﻦ ﻣ ﺬهﺐ در ﻣ ﺘﻦ ﺟﺎﻣﻌ ﻪﯼ ﻣﺎﺳ ﺖ؛‬
‫ﭼﺮا آﻪ در دوران ﭘﻴﺶ از اﺳﻼم‪ ،‬ﻧﻪ در ایﺮان و ﻧﻪ در ﻋﺮﺑﺴﺘﺎن و ﻧﻪ‬
‫دیﮕﺮ آﺸﻮرهﺎﯼ ﺟﻬﺎن‪ ،‬ایﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﺑﺎ زﻧﺎن ﺑﺮﺧﻮرد ﻧﺸﺪﻩ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻣ ﻦ ﺑﺨ ﺸﯽ از ای ﻦ ﺕﻔ ﺎوته ﺎ را در »آﺘ ﺎب ﺧ ﺸﻮﻧﺖ‪ ،‬زﻧ ﺎن و‬
‫اﺳﻼم« ﺑﺮرﺳﻴﺪﻩام‪ .‬ایﻦ روزهﺎ ﻣﻦ ﺁﻧﻘﺪر ﻣﻬﻢ ]![ ﺷ ﺪﻩام آ ﻪ دیﮕ ﺮ ﺣﺘ ﺎ‬
‫اﻋﺘﺮاﺿ ﺎﺕﻢ ﺑ ﻪ ﭘ ﺪرهﺎ و ﭘﺪرﺳ ﺎﻻرﯼه ﺎ ای ﻦ ﺟﺮی ﺎنه ﺎ را ﺑ ﻪ ﻣﻴ ﺪان‬
‫ﻣ ﯽآ ﺸﺎﻧﺪ‪ .‬ﺧﻮﺷ ﺒﺨﺘﺎﻧﻪ ﻓ ﺼﻞ ﻣ ﺸﺘﺮك ﺕﻤ ﺎﻣﯽ دﺳ ﺘﻪه ﺎیﯽ آ ﻪ ﺑ ﺎ ﻣ ﻦ‬
‫دراﻓﺘ ﺎدﻩاﻧ ﺪ‪ ،‬هﻤﺎﻧ ﺎ دﻓ ﺎع از دیﻨ ﯽ اﺳ ﺖ آ ﻪ در هﻴﺌ ﺖ ﺣﻜﻮﻣ ﺖ‬
‫اﺳﻼﻣﯽاش‪ ،‬زﻧﺎن را در ﺧﻴﺎﺑﺎنهﺎ ﺳﻨﮕﺴﺎر ﻣ ﯽآﻨ ﺪ و ﺑ ﻪ دار ﻣ ﯽآ ﺸﺪ‪.‬‬
‫ﻧﻴﻤﯽ از ﺷﻬﺮوﻧﺪاﻧﺶ ﺣﻖ ﻃﻼق و ﺣﻀﺎﻧﺖ ﻧﺪارﻧﺪ و از ایﺸﺎن ﺕﻨﻬ ﺎ ﺑ ﻪ‬
‫‪٥‬‬
‫ﻋﻨ ﻮان آﻠﻔ ﺖ و وﺳ ﻴﻠﻪﯼ ﻟ ﺬت اﺳ ﺘﻔﺎدﻩ ﻣ ﯽﺷ ﻮد و ﻧ ﻪ اﻧ ﺴﺎﻧﯽ ﺑﺮاﺑ ﺮ ﺑ ﺎ‬

‫دیﮕﺮ اﻧﺴﺎنهﺎ!‬
‫ای ﻦ ﻧ ﺎﺑﺮاﺑﺮﯼهﺎﺳ ﺖ آ ﻪ ﺑﺎی ﺪ از اﻓﺘﺨ ﺎرات ای ﻦ دی ﻦ و ای ﻦ‬
‫ﺣﻜﻮﻣﺖ اﺳﻼﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ و ﻧﻪ ﺷﺮآﺖ ﮔﺴﺘﺮدﻩﯼ زﻧﺎن در داﻧﺸﮕﺎﻩهﺎ‪ .‬اﮔ ﺮ‬
‫زﻧﺎن ﺑﻪ درﺟﺎﺕﯽ در ایﺮان اﻣﺮوز ـ ﺑﻪ زﻋﻢ ایﻦ ﺁﻗﺎی ﺎن ـ رﺳ ﻴﺪﻩاﻧ ﺪ‪ ،‬از‬
‫ﺟ ﻮهﺮ وﺟ ﻮدﯼ ﺧﻮدﺷ ﺎن اﺳ ﺖ و ای ﻦ ﻣﻮﺿ ﻮع رﺑﻄ ﯽ ﺑ ﻪ ﺣﻜﻮﻣ ﺖ‬
‫اﺳ ﻼﻣﯽ ﻧ ﺪارد‪ .‬ﺑ ﺮاﯼ ﺣﻜﻮﻣ ﺖ اﺳ ﻼﻣﯽ هﻤ ﺎن اﻋ ﺪام دﺧﺘ ﺮان ﺑ ﺎآﺮﻩ و‬
‫ﺕﺠ ﺎوز ﺑ ﻪ ای ﺸﺎن در ﺷ ﺐ ﻗﺒ ﻞ از اﻋ ﺪام و رواج ﻓﺤ ﺸﺎﯼ اﺳ ﻼﻣﯽ و‬
‫ﺧﺎﻧﻪهﺎﯼ ﻋﻔﺎف ﺑﻪ ﻋﻨﻮان آﺎرﻧﺎﻣﻪﯼ ﺣﻜﻮﻣﺘﯽ آﺎﻓﯽ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮاﯼ ای ﺸﺎن‬
‫ﺑﻬﺘ ﺮ اﺳ ﺖ آ ﻪ ﺧﻴﻠ ﯽ ﺧﻮدﺷ ﺎن را درﮔﻴ ﺮ اﻋﺘﺮاﺿ ﺎت ﻣﺮدﻣ ﯽ و‬
‫ﻓﻤﻴﻨﻴﺴﺘﯽ آﻪ دارد ﺑﻨﻴﺎدﺷﺎن را ﺑﺮ ﺑﺎد ﻣﯽدهﺪ‪ ،‬ﻧﻜﻨﻨﺪ…‬
‫هﻤ ﺎن روز دی ﺪم آ ﻪ دوﺑ ﺎرﻩ رﺳ ﻮل ﺟﻌﻔﺮی ﺎن ﻣﻘﺎﻟ ﻪاﯼ ﻧﻮﺷ ﺘﻪ‬
‫اﺳﺖ ﺕﺤﺖ ﻋﻨﻮان ﻧﺴﻞ ﺳﻮم ﺧﺴﺘﻪ از ﻗﺮاﺉﺖ ﺑﺎزﯼهﺎﯼ دیﻨﯽ )‪ (٤‬و در‬
‫اﻧﺘﻬﺎﯼ ﻣﻄﻠﺒﺶ ایﻦ ﺑﺎر دو ﺕﺎ ﺷﺮیﻚ هﻢ ﺑﺮاﯼ ﻣﻦ ﭘﻴﺪا آ ﺮدﻩ اﺳ ﺖ و از‬
‫ﺁﻗﺎیﺎن ﺑﺎﻗﺮ ﻣﻮﻣﻨﯽ و ﺑﻬﺮام ﭼﻮﺑﻴﻨﻪ در هﻤﺎن ﻧﻘﻄﻪﯼ اوج اﺻﻼح ﻃﻠﺒﯽ‬
‫ﻧﺎم ﺑﺮدﻩ اﺳﺖ‪ .‬ایﻦ ﺑﻮد روﻧﺪ ﺁﺷﻨﺎیﯽ ﻣﻦ ﺑﺎ ﺣﻀﺮت رﺳﻮل ﺟﻌﻔﺮیﺎن!‬
‫ﺧﺪاﺑﺨﺸﻴﺎن ـ ﻣﻦ ﻣﻘﺎﻻت ﺁﻗﺎﯼ رﺳﻮل ﺟﻌﻔﺮیﺎن را دیﺪم‪ .‬ﻇﺎهﺮا‬
‫ﭼﻨ ﺪ ﻧﻔ ﺮ ه ﻢ ای ﺸﺎن را ﻧﻤ ﺪﻣﺎﻟﯽ ایﻨﺘﺮﻧﺘ ﯽ آ ﺮدﻩ ﺑﻮدﻧ ﺪ‪ .‬ای ﺸﺎن دوﺑ ﺎرﻩ‬
‫ﻧﻮﺷ ﺘﻪ ﺑﻮدﻧ ﺪ‪ .‬دوﺑ ﺎرﻩ ﭘﺎﺳ ﺦ ﮔﺮﻓﺘ ﻪ ﺑﻮدﻧ ﺪ… ﺑﺨ ﺸﯽ از ﻧﻮﺷ ﺘﺎرهﺎ و‬
‫ﮔﻔﺘﻤ ﺎنه ﺎﯼ ﺷ ﻤﺎ ﮔﺎه ﺎ در ﺳ ﺎیﺖه ﺎﯼ ایﻨﺘﺮﻧﺘ ﯽ ﺑ ﻪ ﭼ ﺸﻢ ﻣ ﯽﺧ ﻮرد‪ .‬ﺑ ﻪ‬
‫ﻧﻈﺮ ﺷﻤﺎ ﭼﻪ ﻣﻘﻮﻟﻪاﯼ‪ ،‬ﭼ ﻪ ﮔﺰیﻨ ﻪاﯼ از ادﺑﻴ ﺎت ﺷﻤﺎﺳ ﺖ آ ﻪ ای ﻦ ﺁﻗ ﺎﯼ‬
‫ﺣﺠ ﺖاﻻﺳ ﻼم رﺳ ﻮل ﺟﻌﻔﺮی ﺎن را ﻧﮕ ﺮان آ ﺮدﻩ‪ ،‬ﺕ ﺸﺠﻴﻊ آ ﺮدﻩ آ ﻪ در‬
‫ایﻦ راﺑﻄﻪهﺎ ﻣﻮﺿﻊ ﮔﻴ ﺮﯼ آﻨ ﺪ؟! ﺁی ﺎ ﻓﻤﻴﻨﻴ ﺴﻤﯽ اﺳ ﺖ آ ﻪ ﺷ ﻤﺎ ﻣﻄ ﺮح‬
‫ﻣ ﯽآﻨﻴ ﺪ‪ ،‬ی ﺎ ﺳﻜﻮﻻری ﺴﻤﯽ اﺳ ﺖ آ ﻪ ﺷ ﻤﺎ در ﻧﻮﺷ ﺘﻪهﺎﺕ ﺎن ﻣﻄ ﺮح‬
‫ﻣﯽآﻨﻴﺪ؟!‬
‫اﻓﺸﺎرﯼ ـ ﻣﻦ در ﺁﺧﺮیﻦ آﺘ ﺎﺑﻢ آ ﻪ ﺕﻮﺳ ﻂ ﻧ ﺸﺮ ﻧﻴﻤ ﺎ ﭼ ﺎپ ﺷ ﺪ‪،‬‬
‫ﺧﺸﻮﻧﺖ ﺳﻴﺴﺘﻤﺎﺕﻴﻚ اﻋﻤﺎل ﺷﺪﻩ ﺑﺮ زﻧﺎن و ﻣﺎﻧﻴﻔﺴﺖ ﺧ ﺸﻮﻧﺖ از ﺳ ﻮﯼ‬
‫ﺑﻨﻴﺎﻧﮕﺰار اﺳﻼم‪ ،‬و زﻣﻴﻨﻪهﺎﯼ ﺕﺌﻮری ﻚ ای ﻦ ﮔﻮﻧ ﻪ رﻓﺘﺎره ﺎﯼ زن ﺳ ﺘﻴﺰ‬
‫را ﺑ ﺎ آ ﺪهﺎیﯽ از ﺧ ﻮد ﻗ ﺮﺁن‪ ،‬ﻧﻬ ﺞاﻟﺒﻼﻏ ﻪ و ﻧﻬ ﺞاﻟﻔ ﺼﺎﺣﻪ ﻧ ﺸﺎن دادﻩ‬
‫‪٦‬‬
‫ﺑﻮدم… داﺳﺘﺎن اﻣﺎ اﺳﺎﺳﺎ از ﺕﺎﺑﺴﺘﺎن ﮔﺬﺷﺘﻪ ]ژوﺉﻦ ‪ [٢٠٠٢‬ﺁﻏ ﺎز ﺷ ﺪ؛‬

‫یﻌﻨﯽ ﻣﻮﺿﻊﮔﻴﺮﯼهﺎﯼ درون ﺣﻜﻮﻣﺖ در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﻧﻮﺷﺘﻪهﺎﯼ ﻣﻦ‪.‬‬
‫ﻣﻄﻠﺒﯽ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺑﻮدم ﺑﻪ ﻧﺎم »ﻧﮕﺎهﯽ ﺑﻪ ﺳﻮرﻩﯼ زﻧﺎن یﺎ ﺳﻮرﻩﯼ‬
‫ﻧ ﺴﺎء« آ ﻪ در ژوﺉ ﻦ ‪ ٢٠٠٢‬در ﻧ ﺸﺮیﻪﯼ ﭘ ﺮ ﭼ ﺎپ اﻣﺮیﻜ ﺎ ﭼ ﺎپ ﺷ ﺪ‪.‬‬
‫ﭼﻨﺪ روز ﺑﻌﺪ ه ﻢ در ﻧ ﺸﺮیﻪﯼ ﺷ ﻬﺮوﻧﺪ ﭼ ﺎپ آﺎﻧ ﺎدا ﭼ ﺎپ ﺷ ﺪ‪ .‬ﻣ ﻦ در‬
‫ای ﻦ ﻧﻮﺷ ﺘﻪ ﻣﻮﺿ ﻮع ﺳﻨﮕ ﺴﺎر زﻧ ﺎن‪ ،‬ﻣ ﺴﺎﻟﻪﯼ ارث و ﺣﻘ ﻮق ﭘﺎیﻤ ﺎل‬
‫ﺷﺪﻩﯼ زﻧﺎن را ـ هﻤﺎن داﺳﺘﺎنهﺎیﯽ را آﻪ هﻤ ﻪﻣ ﺎن آﻤ ﺎﺑﻴﺶ ﻣ ﯽداﻧ ﻴﻢ ـ‬
‫از روﯼ ﻗﺮﺁن ﺑﺎ ﺕﺮﺟﻤﻪﯼ ﺧﻴﻠﯽ ﺳﺎدﻩاﯼ ﺑﻴﺎن آ ﺮدﻩ ﺑ ﻮدم‪ .‬در اﯼ ﻣﻴﻠ ﯽ‬
‫آﻪ ﺑﺮاﯼ ﻧﺸﺮیﻪﯼ ﺷﻬﺮوﻧﺪ ﻓﺮﺳ ﺘﺎدم‪ ،‬اﺕﻔﺎﻗ ﺎ ﺁدرس ﭘ ﺴﺖ اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻜ ﯽام‬
‫را هﻢ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺑﻮدم‪ .‬ای ﻦ ﺁدرس را ﺷ ﻬﺮوﻧﺪﯼه ﺎ ه ﻢ ﭼ ﺎپ آ ﺮدﻩ ﺑﻮدﻧ ﺪ‪.‬‬
‫ﭘ ﺲ از ﭼ ﺎپ ﻣﻄﻠ ﺐ ﭼﻨ ﺪیﻦ اﯼ ﻣﻴ ﻞ دریﺎﻓ ﺖ آ ﺮدم آ ﻪ ﺑ ﺴﻴﺎرﯼﺷ ﺎن‬
‫ﺕﺸﻮیﻖ آﻨﻨﺪﻩ ﺑﻮد‪ .‬ﭼﻨﺪیﻦ ﺳﺎیﺖ ایﻨﺘﺮﻧﺘﯽ هﻤ ﺎن ﻣﻄﻠ ﺐ را آﭙ ﯽ آ ﺮدﻩ و‬
‫در وب ﺳﺎیﺖهﺎﯼ ﺧﻮدﺷﺎن ﻗﺮار دادﻩ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬در هﻤﻴﻦ راﺑﻄﻪ ﭼﻬ ﺎر ﺕ ﺎ‬
‫هﻢ اﯼ ﻣﻴﻞ ﺕﻜ ﺬیﺐ آﻨﻨ ﺪﻩ دریﺎﻓ ﺖ آ ﺮدم‪ .‬ﻣ ﺜﻼ یﻜ ﯽ ﻧﻮﺷ ﺘﻪ ﺑ ﻮد‪ :‬ﺕ ﻮ را‬
‫ﺳﻠﻤﺎن رﺷﺪﯼ ﻣﯽآﻨ ﻴﻢ‪ .‬یﻜ ﯽ دیﮕ ﺮ ﻧﻮﺷ ﺘﻪ ﺑ ﻮد‪ :‬اﮔ ﺮ ﺟ ﺮات دارﯼ یﻴ ﺎ‬
‫آﺎﻧ ﺎدا ﺕ ﺎ ﺣ ﺴﺎﺑﺖ را ﺑﺮﺳ ﻴﻢ‪ .‬ی ﻚ ﺁﻗ ﺎیﯽ آ ﻪ ﺧ ﻮدش را اﺳ ﺘﺎد داﻧ ﺸﮕﺎﻩ‬
‫ﻣﻌﺮﻓﯽ آﺮدﻩ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺮاﯼ ﺷﻬﺮوﻧﺪ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺑﻮد آﻪ اﻣﻴﺪوارم دیﮕ ﺮ از ای ﻦ‬
‫ﮔﻮﻧﻪ ﻣﻄﺎﻟﺐ در ﻧﺸﺮیﻪﺕﺎن ﭼﺎپ ﻧﺸﻮد‪] .‬و اﻟﺒﺘﻪ ﭼ ﺎپ ه ﻢ ﻧ ﺸﺪ![ ای ﺸﺎن‬
‫آﭙﯽ ﻧﺎﻣﻪاش را ﺑﺮاﯼ ﻣﻦ هﻢ ﻓﺮﺳﺘﺎدﻩ ﺑﻮد‪ .‬ﺑ ﺮاﯼ ﻣ ﻦ ﺧﻴﻠ ﯽ ﺟﺎﻟ ﺐ ﺑ ﻮد‬
‫آﻪ یﻚ اﺳﺘﺎد داﻧﺸﮕﺎﻩ ﻣﯽﺕﻮاﻧﺪ از ﻟﺤﺎظ ﺷﻌﻮر اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ای ﻦ ﻗ ﺪر ﻋﻘ ﺐ‬
‫اﻓﺘﺎدﻩ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﻦ اﻟﺒﺘﻪ ﻣﻄﻤﺌﻦ ﻧﻴﺴﺘﻢ آﻪ ایﻦ ﺁﻗﺎ واﻗﻌﺎ ﺕﺤﺼﻴﻼت ﺁآﺎدﻣﻴ ﻚ‬
‫داﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ایﺸﺎن هﻢ ﻣﺮا ﺕﻬﺪیﺪ آﺮدﻩ ﺑﻮد و یﻜﯽ دیﮕﺮ… ﺑﻌﺪ ﺧ ﺎﻧﻤﯽ‬
‫ﺑﻪ ﻧﺎم ﻣﺮیﻢ ﺑﺮوﺟﺮدﯼ و یﺎ آ ﺴﯽ ﺑ ﺎ ای ﻦ اﺳ ﻢ ﺑ ﻪ ﻣ ﻦ ﺟ ﻮاب دادﻩ ﺑ ﻮد‪.‬‬
‫ﻣﻄﻠ ﺐ ای ﻦ ﻓ ﺮد دو هﻔﺘ ﻪ ﺑﻌ ﺪ از درج ﻣﻄﻠ ﺐ ﻣ ﻦ در ﺷ ﻬﺮوﻧﺪ‪ ،‬در‬
‫هﻤﺎﻧﺠﺎ ﭼﺎپ ﺷﺪ‪ .‬ایﻦ ﻓﺮد ﭼﻨﺪ ایﺮاد ﺑﻪ ﻧﻮﺷﺘﻪﯼ ﻣﻦ داﺷ ﺖ آ ﻪ یﻜ ﯽ از‬
‫ﺁنهﺎ ﺑﻪ ﻧﻈﺮم ﭘﺬیﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻦ ایﻦ ایﺮاد را رﻓﻊ آﺮدم‪ .‬یﻜﯽ دو ﺕ ﺎ از‬
‫ﻧﻜ ﺎﺕﯽ را ه ﻢ آ ﻪ ﺕﺎآﻴ ﺪ آ ﺮدﻩ ﺑ ﻮد‪ ،‬ﻣ ﺴﺘﻨﺪ آ ﺮدم‪ .‬ﺑﻌ ﺪ ﺕ ﺼﺤﻴﺢ ﺷ ﺪﻩ و‬
‫ﺕﻜﻤﻴﻞ ﺷﺪﻩﯼ ایﻦ ﻣﻄﻠﺐ را اﻣﺴﺎل‪ ،‬ﺣ ﺪود ی ﻚ ﻣ ﺎﻩ ﭘ ﻴﺶ در ﭼﻨ ﺪ ﺳ ﺎیﺖ‬
‫ایﻨﺘﺮﻧﺘ ﯽ ﻣﻨﺘ ﺸﺮ آ ﺮدم‪ .‬ﮔﻮی ﺎ ﺧ ﺎﻧﻢ ﺑﺮوﺟ ﺮدﯼ ی ﺎ ﺁﻗ ﺎیﯽ ﺑ ﻪ ﻧ ﺎم ﺧ ﺎﻧﻢ‬
‫‪٧‬‬
‫ﺑﺮوﺟﺮدﯼ ایﻦ ﻣﻄﻠ ﺐ را دوﺑ ﺎرﻩ دی ﺪﻩ ﺑ ﻮد و ﺑ ﺪون ﺧﻮاﻧ ﺪن ﺁن‪ ،‬هﻤ ﺎن‬
‫ﭘﺎﺳ ﺦ ﻗﺒﻠ ﯽ ﭼ ﺎپ ﺷ ﺪﻩ در ﺷ ﻬﺮوﻧﺪ را ای ﻦ ﺑ ﺎر ﺑ ﺮاﯼ یﻜ ﯽ از ای ﻦ وب‬
‫ﺳ ﺎیﺖه ﺎ ﻓﺮﺳ ﺘﺎد ﺑ ﻮد‪ .‬ی ﻚ ﻧﻔ ﺮ ﺑ ﻪ ای ﺸﺎن ﭘﺎﺳ ﺦ دادﻩ ﺑ ﻮد آ ﻪ ﺑﺎﺑ ﺎ ای ﻦ‬
‫ایﺮاده ﺎیﯽ آ ﻪ ﺕ ﻮ از ای ﻦ ﻧﻮﺷ ﺘﻪ ﮔﺮﻓﺘ ﻪاﯼ‪ ،‬اﺻ ﻼ ﺑ ﻪ ای ﻦ ﻣﻄﻠ ﺐ‬
‫ﻧﻤﯽﺧﻮرد‪ .‬دوﺑ ﺎرﻩ ای ﺸﺎن ﺟ ﻮاب دادﻩ ﺑ ﻮد آ ﻪ ﻓﻼﻧ ﯽ ـ یﻌﻨ ﯽ ﻣ ﻦ ـ ای ﻦ‬
‫ﻣﻄﻠﺐ را ﺕﺼﺤﻴﺢ آﺮدﻩ اﺳﺖ‪ .‬در ﻧﻬﺎیﺖ ایﺸﺎن آﻮﺷﻴﺪﻩ ﺑﻮد ﺑ ﺎز ه ﻢ از‬
‫ایﻦ ﻣﻄﻠﺐ ایﺮادهﺎﯼ ﺑﻨﯽاﺳﺮاﺉﻴﻠﯽ ﺑﮕﻴﺮد! ﺣﺮف اﺻﻠﯽاش ایﻦ ﺑ ﻮد آ ﻪ‬
‫ﺳﻨﮕ ﺴﺎر اﺳﺎﺳ ﺎ در اﺳ ﻼم وﺟ ﻮد ﻧ ﺪارد‪ .‬در ﻗ ﺮﺁن ه ﻢ ﺣﻜﻤ ﯽ ﺑ ﻪ ﻧ ﺎم‬
‫ﺳﻨﮕﺴﺎر وﺟﻮد ﻧ ﺪارد و اﺿ ﺎﻓﻪ آ ﺮدﻩ ﺑ ﻮد آ ﻪ ﺳﻨﮕ ﺴﺎر‪ ،‬ﺳ ﻨﺖ اﻋ ﺮاب‬
‫ﻗﺒﻞ از اﺳﻼم اﺳﺖ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ اﺳ ﺘﺪﻻل ای ﺸﺎن ﺑ ﺴﻴﺎر ﺿ ﻌﻴﻒ ﺑ ﻮد‪ .‬ﺑ ﺎز ﭼﻨ ﺪ‬
‫ﻧﻮیﺴﻨﺪﻩﯼ اﺳﺘﺨﻮاندار دیﮕ ﺮ ﺑ ﻪ ای ﺸﺎن ﭘﺎﺳ ﺦ دادﻧ ﺪ‪ .‬ﺑ ﺎز آ ﺲ دیﮕ ﺮﯼ‬
‫وارد ﻣﻴ ﺪان ﺷ ﺪ و ای ﻦ دای ﺮﻩ هﻤﭽﻨ ﺎن در ای ﻦ ﺳ ﺎیﺖ اداﻣ ﻪ دارد‪ .‬ﺕﻤ ﺎم‬
‫داﺳﺘﺎن هﻢ ﺑﺮﻣﯽﮔﺮدد ﺑﻪ ﻣﻮﺿﻮع زن‪ .‬یﻌﻨﯽ زﻧﯽ ﭘﻴﺪا ﺷﺪﻩ اﺳﺖ آﻪ ﻧﻪ‬
‫ﺑﺎ ﺕﻬﻤﺖ و ﻓﺤﺎﺷﯽ و ﻧﻪ ﺑﺎ ور رﻓﺘﻦ ﺑﺎ ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﻓﻌﻠ ﯽ زن ﺳ ﺘﻴﺰ ﺣﻜﻮﻣ ﺖ‬
‫اﺳﻼﻣﯽ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ در راﺑﻄ ﻪ ﺑ ﺎ ﺣﻘ ﻮق ﻧﺪاﺷ ﺘﻪﯼ زﻧ ﺎن در اﺳ ﻼم اﻋﺘ ﺮاض‬
‫ﻣ ﯽآﻨ ﺪ و اﺻ ﻞ آﺘ ﺎب و ﺳ ﻨﺖ ﻣ ﻮرد ﻣﺮاﺟﻌ ﻪﯼ ای ﻦ ﺁﻗﺎی ﺎن را ﺑ ﻪ ﻧﻘ ﺪ‬
‫ﻣﯽآﺸﺪ؟!‬
‫ﻣ ﻦ ﺑ ﻪ ﻋﻨ ﻮان ی ﻚ زن ایﺮاﻧ ﯽ‪ ،‬ﺑ ﺪون ه ﻴﭻ ادﻋ ﺎیﯽ ﻣﻌﺘﻘ ﺪم آ ﻪ‬
‫ﻗﺮﺁن آﺘﺎﺑﯽ اﺳﺖ آ ﻪ هﻤ ﻪ ﻣ ﯽﺕﻮاﻧﻨ ﺪ ﺁن را ﺑﺨﻮاﻧﻨ ﺪ‪ .‬ﺧﻮاﻧ ﺪن ﻗ ﺮﺁن در‬
‫ﺕﺨﺼﺺ هﻴﭻ آﺲ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﻣﺘﻮﻟﻴﺎن اﺳﻼم ﺧﻴﻠﯽ ﻣ ﯽآﻮﺷ ﻨﺪ آ ﻪ ﻗ ﺮﺁن را‬
‫ﻧﻈﻴ ﺮ اﻧﺠﻴ ﻞ در دوران ﻗ ﺮون وﺳ ﻄﯽ در ﺕﺨ ﺼﺺ ﺁﺧﻮﻧ ﺪهﺎ ﻣﻌﺮﻓ ﯽ‬
‫آﻨﻨ ﺪ‪ .‬اﻣ ﺎ ﻗ ﺮﺁن آﺘ ﺎﺑﯽ اﺳ ﺖ ﺧﻮاﻧ ﺪﻧﯽ و ه ﺮ آ ﺲ آ ﻪ ﭼﻬ ﺎر آ ﻼس‬
‫ﺳﻮاد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﯽﺕﻮاﻧﺪ ﺁن را ﺑﺨﻮاﻧﺪ و ﺑﻔﻬﻤﺪ‪ .‬ایﻦ هﻤﻪ ﺕﺮﺟﻤﻪه ﺎﯼ‬
‫ﻣﺨﺘﻠ ﻒ ه ﻢ در ای ﺮان اﺣﺘﻤ ﺎﻻ ﺑ ﺮاﯼ دآﻮراﺳ ﻴﻮن اﺕ ﺎقه ﺎﯼ ﻧ ﺸﻴﻤﻦ و‬
‫ﭘﺬیﺮایﯽ‪ ،‬یﺎ اﺳﺘﺨﺎرﻩ و ﺕﻔﺎل ﺣ ﺎج ﺁﻗﺎه ﺎ ﭼ ﺎپ ﻧﻤ ﯽﺷ ﻮد‪ .‬ﻓﺎرﺳ ﯽ ﻣ ﺎ ه ﻢ‬
‫ﺑﻌ ﺪ از ﺣﻤﻠ ﻪه ﺎﯼ ﻣ ﺴﺘﻤﺮ اﻋ ﺮاب ﺑ ﻪ ای ﺮان و ﺑ ﻪ ﻓﺮهﻨ ﮓ و ادﺑﻴ ﺎت و‬
‫زﺑﺎن ایﺮاﻧﻴﺎن ﺑﺴﻴﺎر ﺑﺎ ﻋﺮﺑﯽ ﻣﺨﻠﻮط ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪.‬‬
‫در ایﻦ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻣﻦ ﭼﻨﺪ ﺁیﻪ از ﺳﻮرﻩﯼ زﻧﺎن را ﺕﺮﺟﻤ ﻪ آ ﺮدﻩ و‬
‫ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدم آﻪ ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﺿﺪ زن و ﺿﺪ اﻧﺴﺎﻧﯽاﯼ آ ﻪ در ﺣﻜﻮﻣ ﺖ‬
‫‪٨‬‬
‫اﺳﻼﻣﯽ ﺑﺮ ﻋﻠﻴﻪ ﻧﻴﻤﯽ از ﺷﻬﺮوﻧﺪان ایﺮاﻧ ﯽ اﻋﻤ ﺎل ﻣ ﯽﺷ ﻮد‪ ،‬در ﻣ ﺘﻦ‬

‫ﻗﺮﺁن و ﺳﻨﺖ و ﻋﺘﺮت ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﺕﺌﻮریﺰﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ و ﻗ ﻮاﻧﻴﻦ ﻗ ﺼﺎص و‬
‫ﻣﺤﺪودیﺖهﺎ و ﺳﺮآﻮبهﺎیﯽ آﻪ ﺑﺮ زﻧﺎن اﻋﻤﺎل ﻣﯽﺷﻮد‪ ،‬از ایﻦ آﺘ ﺎب‬
‫و از ﺕﻔﺴﻴﺮهﺎﯼ ﻣﺘﺸﺮﻋﻴﻨﯽ آﻪ ایﻦ آﺘﺎب را ﺕﺮﺟﻤﻪ و ﺕﻔﺴﻴﺮ آﺮدﻩاﻧ ﺪ‪،‬‬
‫اﺳﺘﺨﺮاج ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ایﻦ آﻪ ﻣﺎ ایﻦ هﻤﻪ اﺻﺮار داریﻢ آﻪ دی ﻦ ﺣﺘﻤ ﺎ ﺑﺎی ﺪ‬
‫از ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺟﺪا ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻪ هﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺧﺪاﺑﺨﺸﻴﺎن ـ ﺕﻌﺒﻴﺮ و ﺕﻔﺴﻴﺮ ﺷﻤﺎ از ایﻦ ﻧﺎﻣﻪ ﭘﺮاآﻨﯽهﺎ‪ ،‬از ایﻦ‬
‫ﺑﺎزﺕ ﺎبه ﺎﯼ ایﻨﺘﺮﻧﺘ ﯽ ﭼﻴ ﺴﺖ؟! ﻣ ﻦ دوﺑ ﺎرﻩ اﺳ ﺘﻨﺎد ﻣ ﯽآ ﻨﻢ ﺑ ﻪ ﺁﺧ ﺮیﻦ‬
‫ﻣﻘﺎﻟﻪﯼ ﺣﺠﺖاﻻﺳﻼم رﺳﻮل ﺟﻌﻔﺮیﺎن آﻪ اﺷﺎرﻩ آﺮدﻩ ﺑﻮدﻧﺪ ﺑﻪ ﺧﺴﺘﮕﯽ‬
‫ﻧﺴﻞ ﺳ ﻮم از ﻗﺮاﺉ ﺖ ﺑ ﺎزﯼه ﺎﯼ دیﻨ ﯽ! ﺁی ﺎ ﺑ ﻪ ﻧﻈ ﺮ ﺷ ﻤﺎ ﺑ ﻪ ﺧ ﺎﻃﺮ ای ﻦ‬
‫ﻧﺴﻞ ﺳﻮم ﻣﺎ و ﺑ ﻪ وی ﮋﻩ ﻧ ﺴﻞ ﭼﻬ ﺎرم آ ﻪ دارد دوان دوان وارد ﺟﺎﻣﻌ ﻪ‬
‫ﻣﯽﺷﻮد‪ ،‬ایﻦ ﻓﺘﻮاهﺎﯼ ایﻨﺘﺮﻧﺘﯽ ﺻﺎدر ﻣﯽﺷ ﻮد؟! ﺁی ﺎ ﺟﻌﻔﺮی ﺎنه ﺎ ﺑ ﺮاﯼ‬
‫ﻣﺒ ﺎرزﻩ ﺑ ﺎ اﻓﻜ ﺎر ﻧ ﻮیﻦ و ﻗﺮاﺉ ﺖه ﺎیﯽ آ ﻪ از ﺳ ﻮﯼ ﺳ ﻜﻮﻻرهﺎ‪،‬‬
‫ﭘﮋوه ﺸﮕﺮهﺎ و ی ﺎ ﺣﺘ ﺎ اﺻ ﻼح ﻃﻠ ﺐه ﺎ ﻣﻄ ﺮح ﻣ ﯽﺷ ﻮد‪ ،‬ﻓﺘ ﻮا ﺻ ﺎدر‬
‫ﻣ ﯽآﻨﻨ ﺪ؟! ﺁی ﺎ ای ﻦ روﺷ ﻨﮕﺮﯼهﺎﺳ ﺖ آ ﻪ ای ﻦ ﮔ ﺮوﻩ را ﻧﮕ ﺮان آ ﺮدﻩ‬
‫اﺳ ﺖ؟! ﺁی ﺎ درﺳ ﺖ ﻧﻴ ﺴﺖ آ ﻪ ای ﻦه ﺎ از ای ﻦ آ ﻪ ﻧ ﺴﻞ ﺳ ﻮم ﺷ ﻴﻔﺘﻪ و‬
‫ﻓﺮیﻔﺘﻪﯼ اﻓﻜﺎر و ﻗﺮاﺉﺖهﺎﯼ ﺟﺪیﺪ ﻣﺬهﺒﯽ و ﻓﺮهﻨﮕﯽ ﺷ ﺪﻩ اﺳ ﺖ‪ ،‬وادار‬
‫ﺑﻪ ﺻﺪور ﻓﺘﻮا ﺑﺮ ﻋﻠﻴﻪ ﺷﻤﺎ ﺷﺪﻩاﻧﺪ؟!‬
‫اﻓﺸﺎرﯼ ـ آﺎرﯼ آﻪ ای ﻦه ﺎ ﻣ ﯽآﻨﻨ ﺪ‪ ،‬ی ﻚ ﻗ ﺎﻧﻮن ﻃﺒﻴﻌ ﯽ دﻓ ﺎﻋﯽ‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ایﻦهﺎ ﻣﺠﺒﻮرﻧﺪ از ﻣﻮﻗﻌﻴﺘ ﺸﺎن‪ ،‬از ﺣﻜﻮﻣﺘ ﺸﺎن‪ ،‬از ﭼﻴﺰه ﺎیﯽ آ ﻪ‬
‫ﺑ ﺮاﯼ ﺧﻮدﺷ ﺎن ﭼﻴ ﺪﻩ و ردی ﻒ آ ﺮدﻩاﻧ ﺪ‪ ،‬دﻓ ﺎع آﻨﻨ ﺪ؛ ﺑ ﺎ ﺳ ﺮآﻮب‪ ،‬ﺑ ﺎ‬
‫آ ﺸﺘﺎر‪ ،‬ﺑ ﺎ ﺣﻜ ﻢ اﻋ ﺪام‪ ،‬ﺑ ﺎ ﺳﻨﮕ ﺴﺎر‪ ،‬و ﺑ ﺎ ﻣﺤ ﺪودیﺖه ﺎﯼ ﺳﻴﺎﺳ ﯽ‪،‬‬
‫ﻓﺮهﻨﮕ ﯽ و اﺟﺘﻤ ﺎﻋﯽاﯼ آ ﻪ ﺑ ﺮاﯼ ایﺮاﻧﻴ ﺎن ایﺠ ﺎد آ ﺮدﻩاﻧ ﺪ‪ ،‬ﺑ ﺎ هﻤ ﻪﯼ‬
‫ﺷﻴﻮﻩهﺎیﯽ آﻪ ﺕﺎ آﻨﻮن رﻓﺘﺎر آﺮدﻩاﻧﺪ و ﻣﻮﻓﻖ هﻢ ﻧﺒﻮدﻩاﻧﺪ؛ اﻣﺎ هﻤﭽﻨ ﺎن‬
‫ﺕﻜ ﺮارش ﻣ ﯽآﻨﻨ ﺪ‪ .‬واﻗﻌﻴ ﺖ ای ﻦ اﺳ ﺖ آ ﻪ ه ﺮ ﻣﻮﺟ ﻮد زﻧ ﺪﻩاﯼ ی ﻚ‬
‫ﻣﺮﺣﻠ ﻪﯼ ﺕﻮﻟ ﺪ دارد‪ ،‬ی ﻚ دوران رﺷ ﺪ‪ ،‬ﺑﻌ ﺪ ه ﻢ دوران ﻣ ﺮﮔﺶ ﻓ ﺮا‬
‫ﻣ ﯽرﺳ ﺪ‪ .‬ﭼﻴ ﺰﯼ را آ ﻪ ای ﻦه ﺎ ﻣﺘﻮﺟ ﻪ ﻧﻴ ﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ای ﻦ اﺳ ﺖ آ ﻪ ای ﻦه ﺎ‬
‫ﺿ ﺪ اﻧ ﺴﺎﻧﯽﺷ ﺎن‪ ،‬ﻣﺮﮔ ﺸﺎن را ﺟﻠ ﻮ‬ ‫ﺧﻮدﺷ ﺎن ﺑ ﺎ رﻓﺘﺎره ﺎﯼ‬
‫اﻧﺪاﺧﺘ ﻪاﻧ ﺪ‪ .‬ﻣ ﻦ در یﻜ ﯽ از ﺁﺧ ﺮیﻦ آﺎره ﺎیﻢ ﻧﻮﺷ ﺘﻪ ﺑ ﻮدم آ ﻪ اﮔ ﺮ در‬
‫‪٩‬‬
‫‪ ١٤٠٠‬ﺳﺎل ﭘﻴﺶ ﺣﺎآﻤﺎن اﺳﻼﻣﯽ ﺕﻮاﻧ ﺴﺘﻨﺪ ﭼﻨ ﺪ ﻗ ﺮن ﺑ ﺎ ﺧ ﺸﻮﻧﺖ و ﺑ ﺎ‬

‫اﺳﺘﻔﺎدﻩ از ﺟﻬﻞ ﻣﺮدم ﺑﺮ ﻧﻴﻤﯽ از ﺟﻬﺎن ﺁن دوران ﺣﻜﻮﻣ ﺖ آﻨﻨ ﺪ‪ ،‬ای ﻦ‬
‫روزه ﺎ دیﮕ ﺮ ﺑ ﺎ ای ﻦ هﻤ ﻪ ﭘﻴ ﺸﺮﻓﺖ و ای ﻦ هﻤ ﻪ ﺳﻴ ﺴﺘﻢه ﺎﯼ ﻧ ﻮیﻦ در‬
‫دﻧﻴﺎﯼ ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ و ﻣﺪرن‪ ،‬ﭼﻨﻴﻦ اﺟ ﺎزﻩاﯼ ﺑ ﻪ ای ﺸﺎن دادﻩ ﻧﻤ ﯽﺷ ﻮد‪ .‬ﻏﻴ ﺮ‬
‫از ایﻦ آﻪ ایﻦهﺎ اﺳﺎﺳﺎ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﺑﯽ ارزش ﺕﻠﻘﯽ آ ﺮدن ﺟ ﺎن و اﻣﻨﻴ ﺖ و‬
‫ﻣﺎل و ﺳﻼﻣﺖ و ﺣﻘﻮق ﻣﺮدم و ﺑﻪ ویﮋﻩ ﺕﺤﻘﻴﺮ و ﺕﺨﻔﻴﻔ ﯽ آ ﻪ ﺑ ﺮ زﻧ ﺎن‬
‫ایﺮان روا ﻣ ﯽآﻨﻨ ﺪ‪ ،‬ﺑ ﻪ ﻃ ﻮر اﺕﻮﻣﺎﺕﻴ ﻚ ﭘﺎﺳ ﺦ رﻓﺘﺎرﺷ ﺎن را ﻣ ﯽﮔﻴﺮﻧ ﺪ‪.‬‬
‫ﺑﯽﻟﻴﺎﻗﺘﯽاﯼ آﻪ آﻠﻴﺖ ﺣﺎآﻤﺎن اﺳﻼﻣﯽ در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ایﺮان در ای ﻦ رﺑ ﻊ‬
‫ﻗ ﺮن ﻧ ﺸﺎن دادﻩاﻧ ﺪ؛ هﻤﭽﻨ ﻴﻦ ﺕ ﻦ ﻧﺪادﻧ ﺸﺎن ﺑ ﻪ ﻣﻜﺎﻧﻴ ﺴﻢه ﺎﯼ ﻧ ﻮیﻦ و‬
‫ﻣﺪرن‪ ،‬ﺳﺮﻋﺖ ﺳﻘﻮط و ﺳﺮﻧﮕﻮﻧﯽ ایﺸﺎن را ﺑﺎﻻﺕﺮ ﺑﺮدﻩ اﺳﺖ‪ .‬ایﻦ یﻚ‬
‫ﻗﺎﻧﻮن ﻃﺒﻴﻌﯽ و ﻣﻨﻄﻘﯽ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ اﺳﺖ‪ .‬اﮔﺮ ﻣ ﻦ ﻧﻨﻮی ﺴﻢ‪ ،‬آ ﺲ دیﮕ ﺮﯼ‬
‫ﻣ ﯽﻧﻮی ﺴﺪ‪ .‬ﻣﻨﺘﻬ ﺎ ﭼ ﻮن ﻣ ﻦ زن ه ﺴﺘﻢ‪ ،‬از ای ﻦ زاوی ﻪ ﻣ ﯽﻧﻮی ﺴﻢ‪ .‬ﺁﻗ ﺎﯼ‬
‫ﻣ ﻮﻣﻨﯽ از زاوی ﻪه ﺎیﯽ دیﮕ ﺮ ﻣ ﯽﻧﻮی ﺴﺪ‪ :‬ﻣ ﺜﻼ ﺣﺎآﻤﻴ ﺖ در ﻗ ﺮﺁن‪،‬‬
‫ﺕﺮورهﺎﯼ ﺻﺪر اﺳ ﻼم و… ﺁﻗ ﺎﯼ ﭼﻮﺑﻴﻨ ﻪ از دی ﺪﮔﺎﻩه ﺎﯼ دیﮕ ﺮﯼ و ﺑ ﺎ‬
‫ﻧﮕﺎﻩ دیﮕﺮﯼ‪ .‬و ﺑ ﺴﻴﺎرﯼ دیﮕ ﺮ از ﻧﻮی ﺴﻨﺪﮔﺎن و روﺷ ﻨﮕﺮان ﺑ ﺎ ارزش‬
‫دیﮕﺮ‪ .‬دهﺎن هﻤﻪ را آﻪ ﻧﻤﯽﺷﻮد ﺑﺴﺖ!‬
‫ﺧﻴﻠ ﯽ ﺟﺎﻟ ﺐ اﺳ ﺖ آ ﻪ ای ﻦ ﺣﺎآﻤ ﺎن اﺳ ﻼﻣﯽ از ﺕﻤ ﺎم‬
‫دﺳﺘﺎوردهﺎﯼ ﻣﺪرﻧﻴﺘﻪ‪ ،‬دﺳﺘﺎوردهﺎﯼ ﺕﻜﻨﻴﻜ ﯽ ﻣﺪرﻧﻴﺘ ﻪ اﺳ ﺘﻔﺎدﻩ ﻣ ﯽآﻨﻨ ﺪ‪،‬‬
‫وﻟﯽ ﺣﺎﺿﺮ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ ﺕﻦ ﺑﻪ ﺿﻮاﺑﻂ ﻣﺪرﻧﻴﺘﻪ ﺑﺪهﻨﺪ؛ ﺣﺎﺿﺮ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ ﺕ ﻦ ﺑ ﻪ‬
‫ﺕﻨﻮع اﻓﻜﺎر و دﮔﺮاﻧﺪیﺸﯽ و روﺷﻨﮕﺮﯼ ﺑﺪهﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺧﺪاﺑﺨﺸﻴﺎن ـ ﺷﻤﺎ در ایﻦ ﻣﺒﺎرزﻩﺕﺎن ﭘﻴﺮوز ﺷﺪیﺪ‪ ،‬ﭼﺮا آ ﻪ ﻣ ﻦ‬
‫در ایﻨﺘﺮﻧ ﺖ دی ﺪم آ ﻪ ﻗ ﺮار ﺑ ﻮد در ﺟ ﺎیﯽ زﻧ ﯽ را ﺳﻨﮕ ﺴﺎر آﻨﻨ ﺪ‪ ،‬اﻣ ﺎ‬
‫ﻧﻜﺮدﻧ ﺪ‪ .‬ای ﻦ ﺧ ﻮدش ی ﻚ ﮔ ﺎم آ ﻪ ﻧ ﻪ‪ ،‬ﺑﻠﻜ ﻪ ی ﻚ ﺟﻬ ﺶ ﺑ ﺰرگ ﺑ ﻪ ﻋﻘ ﺐ‬
‫اﺳﺖ ﺑﺮاﯼ ایﻦهﺎ‪ .‬ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ هﻤﻴﻦ اﻓﺸﺎﮔﺮﯼهﺎ‪ ،‬هﻤﻴﻦ روﺷﻨﮕﺮﯼهﺎ آ ﻪ‬
‫ﺷ ﻤﺎ ﺑ ﻪ ﻋﻨ ﻮان ی ﻚ زن ﻣﺒ ﺎرز ﺳﻴﺎﺳ ﯽ ﻣﻄ ﺮح ﻣ ﯽآﻨﻴ ﺪ‪ .‬اﻟﺒﺘ ﻪ ﻣ ﺎ ای ﻦ‬
‫ﻣﺒﺎرزﻩ را ﺑﻪ ﺷﻤﺎ ﻣﻨﺤﺼﺮ ﻧﻤﯽآﻨﻴﻢ…‬
‫اﻓﺸﺎرﯼ ـ ﻣﻨﺤﺼﺮ هﻢ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﻣﻦ ﺣﺘﺎ ﺑﻪ اﻧﺪازﻩﯼ یﻚ ﻗﻄﺮﻩ ه ﻢ‬
‫در ایﻦ راﺑﻄﻪ آﺎر ﻧﻜﺮدﻩام‪ .‬ﭼﺮا آﻪ ﺧﻴﻠﯽ دیﺮ ﺷﺮوع آﺮدم‪ .‬ﺧﻴﻠﯽ دیﺮ‬
‫ﻓﻬﻤﻴ ﺪم‪ .‬اﺟ ﺎزﻩ ﺑﺪهﻴ ﺪ ﺧﻴﻠ ﯽ ﺳ ﺎدﻩ و روﺷ ﻦ ای ﻦ ﻣﻮﺿ ﻮع را ﺑﮕ ﻮیﻢ‪.‬‬
‫‪١٠‬‬
‫دیﮕ ﺮ دﻧﻴ ﺎ‪ ،‬دﻧﻴ ﺎﯼ ﺁدم درﺳ ﺖ آ ﺮدن‪ ،‬ﺑ ﺖ ﺳ ﺎﺧﺘﻦ و ﺷﺨ ﺼﻴﺖ ﺳ ﺎزﯼ‬
‫ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﻣﺎ هﻤﻪ ـ ﺣﺘﺎ ﺁن روﺳﺘﺎﺉﻴﺎن ﻣﺎ ـ ﺕﻤﺎم زﻧﺎن ایﺮاﻧﯽ ﺑﺎ هﻢ‪ ،‬هﻤﺮاﻩ‬
‫ﺑﺎ ﺧﻴﻠﯽ از ﻣﺮداﻧﯽ آﻪ ﺷﻌﻮرﺷﺎن ﻣﯽرﺳﺪ و آﻤﻚ آﺮدﻩاﻧﺪ‪ ،‬ﺕﻮاﻧ ﺴﺘﻪای ﻢ‬
‫ایﻦ ﻗﺪمهﺎ را ﺑﺮداریﻢ‪ .‬ﻣﻦ ﻗﻄﺮﻩﯼ ﻓﻮقاﻟﻌﺎدﻩ ﻧﺎﭼﻴﺰﯼ ﺑﻮدﻩام آﻪ در ﻗﺪم‬
‫اول ﺳﻌﯽ آﺮدم ﺧﻮدم ﺑﻔﻬﻤﻢ‪.‬‬
‫ﺧ ﺪا ﺑﺨ ﺸﻴﺎن ـ ﻣ ﻦ در ﺷ ﻤﺎ ای ﻦ روح ﻣﺒ ﺎرزﻩ و ﺕﺤﻘﻴ ﻖ را‬
‫هﻤﻴﺸﻪ دیﺪﻩام‪ .‬هﻤﻴﻦ اﺣﺘﺮاﻣﯽ آ ﻪ ﺷ ﻤﺎ ﺑ ﻪ دیﮕ ﺮ اﺳ ﺎﺕﻴﺪ ﻣ ﯽﮔﺬاری ﺪ‪ ،‬از‬
‫ﻧﻘﺎط ﻣﺜﺒﺖ ﺷﻤﺎﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻧﻜﺘﻪﯼ ﺟﺎﻟﺒﯽ اﺷﺎرﻩ آﺮدیﺪ‪ .‬ﮔﻔﺘﻴﺪ آﻪ ﻋﺼﺮ ﺑﺖ‬
‫ﺳﺎزﯼ و ﺁدﻣﻚ ﺳﺎزﯼهﺎ ﺑﺮ روال ﻋﻘﻴﺪﻩهﺎﯼ ایﺪﺉﻮﻟﻮژیﻚ‪ ،‬ﺑﺮ ﭘﺎیﻪﯼ دیﻦ‬
‫و ﻣﺬهﺐ ﮔﺬﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﭼﻘﺪر ایﻦ ﺳﺨﻦ زیﺒﺎﺳﺖ…‬
‫اﻣﺎ ﺷﺎیﺪ ایﻦ ﺁﺧﺮیﻦ ﭘﺮﺳﺸﻢ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬و ﺁن ایﻦ آﻪ ﭼﺮا ﺷ ﻤﺎ ای ﻦ‬
‫ﻗ ﺪر ﻣ ﻮرد ﺣﻤﻠ ﻪﯼ ای ﻦ ﻗ ﺸﺮهﺎﯼ ﺳ ﻮﺧﺘﻪ ﻗ ﺮار داری ﺪ؟! از یﻜ ﺴﻮ‬
‫ﮔﺮوﻩهﺎﯼ ﺳﻴﺎﺳﯽ‪/‬ﻣﺬهﺒﯽ‪ ،‬از یﻜﺴﻮ ﺣﺠﺖاﻻﺳﻼمهﺎﯼ ایﻨﺘﺮﻧﺘ ﯽ‪ .‬از ی ﻚ‬
‫ﺳﻮ وا اﺳﻼﻣﺎ ﮔﻮهﺎ… واﻗﻌﺎ ﺟﺎﻟﺐ اﺳﺖ‪ ،‬ﻧﻴﺴﺖ؟‬
‫اﻓﺸﺎرﯼ ـ ﺑﮕﻮیﻴﻢ یﻚ ﺟﺮیﺎن وا اﺳ ﻼﻣﺎ ﮔﻮآ ﻪ اﻟﺒﺘ ﻪ ﺕﻨﻬ ﺎ ﺑﺨ ﺸﯽ‬
‫از اﻋﺘﺮاض ایﻦ ﺟﺮیﺎنهﺎﯼ ﺳﻮﺧﺘﻪ هﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﭼﻨﺪﯼ ﭘﻴﺶ آﺘ ﺎب یﻜ ﯽ از‬
‫ﻣﺠﺎه ﺪیﻦ دورﻩﯼ ﺷ ﺎﻩ را ﻧﻘ ﺪ آ ﺮدﻩ ﺑ ﻮدم‪ .‬ﺣ ﺮﻓﻢ ای ﻦ ﺑ ﻮد آ ﻪ ﺷ ﻤﺎ‬
‫ﻓ ﺎرغاﻟﺘﺤ ﺼﻴﻼن ﺑﻬﺘ ﺮیﻦ داﻧ ﺸﮕﺎﻩه ﺎﯼ ای ﺮا ِن ﺁن دوران و ﺣﺘ ﺎ ﺷ ﺎﮔﺮد‬
‫اوله ﺎﯼ داﻧ ﺸﮕﺎﻩه ﺎ ﺧﻴﻠ ﯽ ﺳ ﺎدﻩ ﺑﻮدی ﺪ‪ ،‬ﻏﻴﺮﭘﻴﭽﻴ ﺪﻩ ﺑﻮدی ﺪ‪ ،‬ﺑﻌ ﺪ ه ﻢ ﺑ ﻪ‬
‫ﺟﺎﯼ ایﻦ آﻪ ﻣﻤﻠﻜﺖ را ﺑﺴﺎزیﺪ‪ ،‬هﻤ ﻪﺕ ﺎن ﺕﺮوری ﺴﺖ ﺷ ﺪیﺪ‪ .‬اﺻ ﻼ ﺕﻤ ﺎم‬
‫ﻣﺒﺎرزﻩﺕﺎن ﻓﻘﻂ در ﺕﺮور ﺧﻼﺻﻪ ﻣﯽﺷ ﺪ‪ .‬اﺳ ﻠﺤﻪ ﻗﺎﭼ ﺎق ﻣ ﯽآﺮدی ﺪ‪ .‬ﺑ ﻪ‬
‫ﺧﻮدﺕﺎن ‪ ١٤‬آﻴﻠﻮ ﺕﯽ‪.‬ان‪.‬ﺕ ﯽ ﻣ ﯽﺑ ﺴﺘﻴﺪ ﺕ ﺎ ﻓ ﻼن ﭘﺎﺳ ﺒﺎن و ﻓ ﻼن اﻓ ﺴﺮ و‬
‫ﺳﺎواآﯽ را ﺑﻜﺸﻴﺪ‪ .‬واﻗﻌﺎ ﭼﻪ ﻣﯽﺧﻮاﺳﺘﻴﺪ و ﺑﺎ ﺕﺮور ﭼﻪ ﻧﺎآﺠﺎ ﺁﺑﺎدﯼ را‬
‫ﺑ ﻪ ﻣ ﺮدم ای ﺮان ﻧﻮی ﺪ ﻣ ﯽدادی ﺪ؟! دﺳ ﺖ آ ﻢ ﺣ ﺎﻻ آ ﻪ ‪ ٢٥‬ﺳ ﺎل از ﺁن‬
‫دوران ﮔﺬﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻴﺎیﻴﺪ ﺑﮕﻮیﻴﺪ آﻪ اﺷﺘﺒﺎﻩ آﺮدﻩایﺪ! ﺣﻜﻮﻣ ﺖ اﺳ ﻼﻣﯽ‬
‫ﻓﻌﻠﯽ ﺟﺎﻧﯽ و ﺕﺮوریﺴﺖ‪ ،‬ﻧﺘﻴﺠﻪ و دﺳ ﺘﺎورد ﻣﺒ ﺎرزات ﺕﺮوری ﺴﺘﯽ ﺷ ﻤﺎ‬
‫در ﺁن دورﻩ اﺳ ﺖ‪ .‬ای ﻦ اﺳ ﺖ ﺁن ﻧﺎآﺠ ﺎ ﺁﺑ ﺎدﯼ آ ﻪ ﺷ ﻤﺎ ﺑ ﺮاﯼ ﻣ ﺮدم ﻣ ﺎ‬
‫درﺳﺖ آﺮدﻩایﺪ…‬
‫‪١١‬‬
‫ﻧﻮیﺴﻨﺪﻩﯼ آﺘﺎب آﻪ در ﺳﻮﺉﺪ زﻧﺪﮔﯽ ﻣﯽآﻨ ﺪ‪ ،‬در ﭘﺎﺳ ﺦ ﺑ ﻪ ای ﻦ‬

‫ﻧﻘﺪ‪ ،‬ﻣﻘﺎﻟﻪاﯼ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺑﻮد آﻪ ﻣﻀﻤﻮن آﻠﯽاش ایﻦ ﺑﻮد‪ :‬در راﻩ ﻋﻘﻴ ﺪﻩ ﺑ ﻪ‬
‫زﻧﺪان اﻓﺘﺎدن ﺑﻼهﺖ ﻧﻴﺴﺖ!‬
‫ﻣﻦ ﺟﻮاب ﺑﻠﻨﺪ ﺑﺎﻻیﯽ ﺑﻪ ایﺸﺎن دادم و هﻤﺎﻧﺠﺎ ﻧﻮﺷ ﺘﻢ آ ﻪ ﭼ ﺮا‪،‬‬
‫ﻣﺘﺎﺳﻔﺎﻧﻪ ﺧﻴﻠﯽ وﻗﺖهﺎ در راﻩ ﻋﻘﻴﺪﻩ ﺑﻪ زﻧﺪان اﻓﺘﺎدن ﺑﻼهﺖ اﺳﺖ‪ .‬اﮔ ﺮ‬
‫در راﻩ ﻋﻘﻴ ﺪﻩ آ ﺸﺘﻪ ﺷ ﺪن ﺑﻼه ﺖ ﻧﻴ ﺴﺖ‪ ،‬ﭘ ﺲ ﻣﺤﻤ ﺪ ﻋﻄ ﺎ و‬
‫ﺕﺮوری ﺴﺖه ﺎﯼ ﻓﺎﺟﻌ ﻪﯼ ‪ ١١‬ﺳ ﭙﺘﺎﻣﺒﺮ ‪ ٢٠٠١‬آ ﻪ هﻤﮕ ﯽ در راﻩ‬
‫ﻋﻘﻴﺪﻩﺷﺎن ایﻦ ﮔﻮﻧ ﻪ دﻧﻴ ﺎ را ﺑ ﻪ ﺁﺕ ﺶ آ ﺸﻴﺪﻩ و ﻧ ﺎاﻣﻦ آ ﺮدﻩاﻧ ﺪ‪ ،‬ﺁدمه ﺎﯼ‬
‫ﻣﺒ ﺎرز و ﻗﺎﺑ ﻞ ﻗ ﺪرداﻧﯽاﯼ ه ﺴﺘﻨﺪ‪ .‬هﻤﺎﻧﺠ ﺎ ﻧﻮﺷ ﺘﻢ آ ﻪ اﺳﺎﺳ ﺎ دﺳ ﺘﮕﺎﻩ و‬
‫زاویﻪﯼ ورود ﺷﻤﺎ و هﻤﺮاهﺎن و هﻤﻄ ﺮازان ﺷ ﻤﺎ ﻏﻠ ﻂ اﺳ ﺖ‪ .‬اﺳ ﺘﻔﺎدﻩ‬
‫از ﺕ ﺮور و ﺧ ﺸﻮﻧﺖ و آ ﺸﺘﺎر دیﮕ ﺮان ﺑ ﺮاﯼ ﺕﺤﻤﻴ ﻞ ﻋﻘﻴ ﺪﻩ و ﺕﺤﻤﻴ ﻞ‬
‫هﮋﻣ ﻮﻧﯽ ﺧ ﻮد ﺑ ﻪ دیﮕ ﺮان ﻏﻠ ﻂ اﺳ ﺖ‪ .‬ﻧﻤﻮﻧ ﻪ ﺁوردﻩ ﺑ ﻮدم آ ﻪ در‬
‫زﻧ ﺪانه ﺎﯼ ﻣﺤﻤ ﺪ رﺿ ﺎ ﺷ ﺎﻩ‪ ،‬ﺑﺠ ﺰ ﭼﻨ ﺪ زﻧ ﺪاﻧﯽ ﺁزادﯼﺧ ﻮاﻩ‪ ،‬ﺑﻘﻴ ﻪﯼ‬
‫زﻧ ﺪاﻧﻴﺎن را وﻃﻨﻔﺮوﺷ ﺎن و ﺕﺮوری ﺴﺖه ﺎ و ﻃﺮﻓ ﺪاران اﺟﻨﺒ ﯽ ﺕ ﺸﻜﻴﻞ‬
‫ﻣﯽدادﻧﺪ؛ ﻃﺮﻓﺪارهﺎﯼ ﺣﺰب ﺕﻮدﻩﯼ ﻣ ﺜﻼ ای ﺮان‪ ،‬ﻃﺮﻓ ﺪاران ﻟﻘﻤ ﻪ ﻟﻘﻤ ﻪ‬
‫آ ﺮدن ای ﺮان ﻣﺜ ﻞ اﻋ ﻀﺎ و هﻮاداره ﺎﯼ ﻓﺮﻗ ﻪﯼ دﻣ ﻮآﺮات ﺁذرﺑﺎیﺠ ﺎن‬
‫ﺕﺤ ﺖ زﻋﺎﻣ ﺖ ﺳ ﻴﺪ ﺟﻌﻔ ﺮ ﭘﻴ ﺸﻪورﯼ و ﻏ ﻼم یﺤﻴ ﯽ داﻧ ﺸﻴﺎن‪ ،‬ﺕﺠﺮی ﻪ‬
‫ﻃﻠ ﺐه ﺎ‪ ،‬هﻤﻴﻨﻄ ﻮر ی ﻚ ﻣ ﺸﺖ ﺕﺮوری ﺴﺖ یﻌﻨ ﯽ هﻤ ﻴﻦ ﻣﺠﺎه ﺪیﻦ و‬
‫ﻓ ﺪاﺉﻴﺎن ﺧﻠ ﻖ و ﻓ ﺪاﺉﻴﺎن اﺳ ﻼم و … ی ﻚ ﻣ ﺸﺖ ه ﻢ ﻣ ﺮﺕﺠﻌﻴﻦ و‬
‫واﭘ ﺴﮕﺮایﺎﻧﯽ ﻧﻈﻴ ﺮ ﺧﻤﻴﻨ ﯽ و ﻣﻨﺘﻈ ﺮﯼ و اﻣﺜ ﺎﻟﻬﻢ آ ﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣ ﻪﯼ وی ﺮان‬
‫آ ﺮدن ای ﺮان و آ ﺸﺘﺎر و ﺳ ﺮآﻮﺑﯽ ایﺮاﻧ ﯽه ﺎ را داﺷ ﺘﻨﺪ؛ ﺕ ﺎزﻩ اﮔ ﺮ‬
‫ﺧﻮﺷﺒﻴﻨﺎﻧﻪ ﺁنهﺎ را هﻢ ﻧﻮآﺮان اﻧﮕﻠﺴﺘﺎن ﺑﺮاﯼ ﻣﻨﺠﻤ ﺪ آ ﺮدن ﻣﺒ ﺎرزات‬
‫ﻣﺴﺎﻟﻤﺖ ﺟﻮیﺎﻧﻪ و ﺁزادیﺨﻮاهﺎﻧﻪﯼ ایﺮاﻧﻴﺎن ﺑ ﻪ ﺣ ﺴﺎب ﻧﻴ ﺎوریﻢ!! ای ﻦه ﺎ‬
‫هﻴﭻ آﺪاﻣﺸﺎن هﻴﭻﮔﺎﻩ ﺁزادیﺨﻮاﻩ ﻧﺒ ﻮدﻩاﻧ ﺪ‪ ،‬ﻧ ﻪ ﺑﻴ ﺮون از ﺣﻜﻮﻣ ﺖ و ﻧ ﻪ‬
‫در راس هﺮم ﺣﻜﻮﻣﺖ؛ هﻤﻪﺷﺎن یﻚ ﻣ ﺸﺖ ﺕﺮوری ﺴﺖ و وﻃ ﻦ ﻓ ﺮوش‬
‫ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺑ ﻪ ﻋﻨ ﻮان ی ﻚ ﻧﻤﻮﻧ ﻪﯼ ﺕ ﺎزﻩ اﮔ ﺮ ﺕ ﺎزﮔﯽه ﺎ در ﺳ ﺎیﺖه ﺎﯼ‬
‫ایﻨﺘﺮﻧﺘ ﯽ دی ﺪﻩ ﺑﺎﺷ ﻴﺪ‪ ،‬هﻤ ﻴﻦ ﺟﺮی ﺎنه ﺎﯼ ﺑﺎﺻ ﻄﻼح ﭼ ﭗ آ ﻪ دو ﻗﻠ ﻮﯼ‬
‫ﻣﺠﺎه ﺪیﻦ و ﺕ ﻮدﻩاﯼه ﺎ ه ﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬هﻤ ﻴﻦ ﻓ ﺪاﺉﯽه ﺎ و اآﺜﺮیﺘ ﯽه ﺎ و…‬
‫‪١٢‬‬
‫ﻃﺮﻓﺪارهﺎﯼ ﺷﻮروﯼ ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴ ﺴﺘﯽ ﻣﺮﺣ ﻮم از ﺻ ﻔﺮ ﻗﻬﺮﻣ ﺎﻧﯽ ی ﻚ ﺑ ﺖ‬

‫درﺳﺖ آﺮدﻩاﻧﺪ و هﯽ ﭘﺸﺖ ﺳﺮ هﻢ ﺑ ﺮاش ﻣﺮاﺳ ﻢ ﺑﺰرﮔﺪاﺷ ﺖ ﺑﺮﮔ ﺰار‬
‫ﻣﯽآﻨﻨﺪ‪ .‬ﻣﮕﺮ ﺻﻔﺮ ﻗﻬﺮﻣﺎﻧﯽ آﻪ ﺑﻮد؟! اﻟﺒﺘﻪ ﺷ ﺎﻩ ﺧﻴﻠ ﯽ اﺷ ﺘﺒﺎﻩ آ ﺮد آ ﻪ‬
‫‪ ٣٠‬ﺳﺎل ایﻦ ﺑﺪﺑﺨﺖ را ﺕﻮ زﻧﺪان ﻧﮕﻪ داﺷﺖ‪ ،‬وﻟﯽ ﺻ ﻔﺮ ﻗﻬﺮﻣ ﺎﻧﯽ ی ﻚ‬
‫ﺧﺎﺉﻦ ﺑﻪ ایﺮان ﺑﻮد‪ .‬اﮔﺮ ﻣﻦ ﺟﺎﯼ ﺷﺎﻩ ﺑﻮدم‪ ،‬یﺎ اﮔﺮ ایﺸﺎن ﺑﻪ ﺣﺮف ﻣﻦ‬
‫ﮔﻮش ﻣﯽداد‪ ،‬ﻣﯽﮔﻔﺘﻢ ﺑﺎﺑﺎ ایﻦ یﺎرو را ﺑﺒﺮ دم ﻣﺮز‪ ،‬وﻟﺶ آﻦ ﺑ ﺮود در‬
‫ﺑﻬﺸﺖ ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﺘﯽ ‪ K.G.B.‬زﻧﺪﮔﯽ آﻨﺪ‪ .‬ﻻﺑ ﺪ ﺁن ﺟ ﺎ را ﺑ ﻪ آ ﺸﻮرش‬
‫ﺕ ﺮﺟﻴﺢ ﻣ ﯽده ﺪ‪ .‬ﺑ ﺮاﯼ ﭼ ﯽ ای ﻦ ﺑ ﺪﺑﺨﺖ را ‪ ٣٠‬ﺳ ﺎل ﺕ ﻮ زﻧ ﺪان ﻧﮕ ﻪ‬
‫ﻣﯽدارﯼ؟! زﻧﺪاﻧﯽ آﺮدن ایﻦ روﺳﺘﺎیﯽ ﺑﺪﺑﺨﺖ ﭼﻪ دردﯼ از ایﺮان دوا‬
‫ﻣﯽآﻨﺪ؟!‬
‫ﺣﺎﻻ ﺣﻜﻮﻣﺖ ای ﺮان ﻋ ﻮض ﺷ ﺪﻩ‪ ،‬ﺧ ﻮد ﺷ ﻮروﯼ ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴ ﺴﺘﯽ‬
‫ه ﻢ از ه ﻢ ﭘﺎﺷ ﻴﺪﻩ‪ ،‬وﻟ ﯽ ﭼ ﻮن ﺁﻗ ﺎ ‪ ٣٠‬ﺳ ﺎل در زﻧ ﺪان ﺑ ﻮدﻩ‪ ،‬ﺑ ﺮاﯼ ی ﻚ‬
‫ﻣﺸﺖ از ایﻦ ﭼﭙﯽ ﻣﭙﯽهﺎﯼ ﻣﺎ ﺷﺪﻩ ﺑﺖ! ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻦ ایﻦ دﺳ ﺘﮕﺎﻩ اﺳﺎﺳ ﺎ‬
‫ﻏﻠﻂ اﺳﺖ‪ .‬ﺁﻗﺎﯼ ﺻﻔﺮ ﻗﻬﺮﻣﺎﻧﯽ ی ﻚ ﺧ ﺎﺉﻦ ﺑ ﻪ ای ﺮان ﺑ ﻮد‪ .‬ﻣ ﯽﺧﻮاﺳ ﺖ‬
‫یﻚ ﺕﻜﻪ از آﺸﻮر ﻣﺎ را ﺟﺪا آﻨﺪ‪ ،‬ﺑﭽﺴﺒﺎﻧﺪ ﺑﻪ ﺷﻮروﯼ ﺁن ﻣﻮﻗﻊ‪.‬‬
‫اﻟﺒﺘ ﻪ ای ﻦ را ه ﻢ ﺑﮕ ﻮیﻢ آ ﻪ ﻧﺒﺎی ﺪ آ ﺴﯽ را ﺑ ﻪ ﺧ ﺎﻃﺮ ﻋﻘﻴ ﺪﻩاش‬
‫زﻧ ﺪاﻧﯽ آ ﺮد‪ .‬وﻟ ﯽ ای ﻦ ﺁﻗ ﺎ ﺧ ﺎﺉﻦ ﺑ ﻪ ای ﺮان ﺑ ﻮد‪ .‬واﻗﻌ ﺎ ﻣ ﺎ ﺑﺎی ﺪ ﺑ ﻪ‬
‫ﻣﺮﺣﻠ ﻪاﯼ ﺑﺮﺳ ﻴﻢ آ ﻪ ﺑﺘ ﻮاﻧﻴﻢ ﺕﺎﺑﻮهﺎﻣ ﺎن را ﺑ ﺸﻜﻨﻴﻢ! ی ﻚ ﭼﻴﺰه ﺎیﯽ در‬
‫ذهﻦ و ﺑﺎورهﺎﯼ ﻣﺎﺳﺖ آ ﻪ ﺑﺎی ﺪ ﺷﻜ ﺴﺘﻪ ﺷ ﻮد‪ .‬ﻣ ﺎ ـ هﻤ ﻪﻣ ﺎن ـ آﻤ ﺎﺑﻴﺶ‬
‫ﺟﻨﺎیﺖهﺎیﯽ آﺮدﻩایﻢ آﻪ ﺑﺎی ﺪ ﻣ ﺴﺌﻮﻟﻴﺘﺶ را ﺑﭙ ﺬیﺮیﻢ‪ .‬دآﺘ ﺮ ﻋﻠ ﯽ اﺻ ﻐﺮ‬
‫ﺣﺎج ﺳﻴﺪﺟﻮادﯼ در هﻔﺘﻪهﺎﯼ اول اﻧﻘﻼب آﺘﺎﺑﯽ ﻣﻨﺘﺸﺮ آﺮدﻩ ﺑﻮد ﺑﻪ ﻧﺎم‬
‫دﻓﺘﺮه ﺎﯼ اﻧﻘ ﻼب‪ .‬در ﺁﺧ ﺮیﻦ ﻣﻄﻠ ﺐ ای ﻦ آﺘ ﺎب ﺕﺤ ﺖ ﻋﻨ ﻮان اﮔ ﺮ‬
‫ﺷ ﻜﻮﻓﻪه ﺎﯼ ﺳ ﻴﺐ ﺑ ﻪ ﻣﻴ ﻮﻩ ﺑﺮﺳ ﻨﺪ ]اﺣﺘﻤ ﺎﻻ ﻣﻨﻈ ﻮر ای ﺸﺎن ﺷ ﻜﻮﻓﻪه ﺎﯼ‬
‫هﻤﺎن درﺧﺖ ﺳﻴﺒﯽ اﺳﺖ آﻪ ﺳﻴﺪ روحاﷲ ﺧﻤﻴﻨﯽ در ﻧﻮﻓﻞ ﻟﻮﺷ ﺎﺕﻮ زی ﺮ‬
‫ﺁن ﻣﯽﻧﺸﺴﺖ و ﻣ ﺮدم را ﺑ ﻪ ﻧﺎآﺠ ﺎ ﺁﺑ ﺎدش ﻧﻮی ﺪ ﻣ ﯽداد![ ﻃ ﯽ ﻧﺎﻣ ﻪاﯼ‬
‫ﺧﻄﺎب ﺑﻪ ﻣﻬﻨﺪس ﻣﻬﺪﯼ ﺑﺎزرﮔﺎن ﻧﺨﺴﺖ وزیﺮ وﻗﺖ ﺣﻜﻮﻣ ﺖ اﺳ ﻼﻣﯽ‬
‫ﻧﻮﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪ :‬هﻤﻪﯼ دﺷﻤﻨﺎن اﻧﻘﻼب‪ ،‬هﻤﻪﯼ ﻣﻴﻜﺮبهﺎ و ﺳﻤﻮﻣﺎت ﻣﻮﻟﺪ‬
‫ﻓﺴﺎد و ﻇﻠﻢ ﺑﺎیﺪ ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ و ﺑﺪون آﻤﺘﺮیﻦ درﻧﮓ ﻧﺎﺑﻮد ﺷﻮﻧﺪ…‬
‫‪١٣‬‬
‫ﻧﻮﺷﺘﻪ اﺳ ﺖ ‪ :‬اﻧﻘ ﻼب داراﯼ ﻗ ﻮاﻧﻴﻦ و ﻧﻈﺎﻣ ﺎت ﺧ ﺎص ﺧ ﻮیﺶ‬

‫اﺳﺖ‪ .‬ﺳﺮﻋﺖ و ﺷﺪت ﻣﺒﺎرزﻩ ﺑ ﺎ دﺷ ﻤﻨﺎن اﻧﻘ ﻼب‪ ،‬ﺑ ﺎ ﻣﻴﻜ ﺮبه ﺎیﯽ آ ﻪ‬
‫وﺟﻮد ﺁنهﺎ و ﻧﻔﺲ ﺁنهﺎ ﺑﺰرگﺕﺮیﻦ ﺧﻄﺮ ﺑ ﺮاﯼ ﺣﻴ ﺎت اﻧﻘ ﻼب اﺳ ﺖ‪،‬‬
‫ﺑﺎی ﺪ ﺁن ﭼﻨ ﺎن ﺑﺎﺷ ﺪ آ ﻪ دﺷ ﻤﻨﺎن ﺷﻜ ﺴﺖ ﺧ ﻮردﻩ و از ﻧﻔ ﺲ اﻓﺘ ﺎدﻩﯼ‬
‫اﻧﻘﻼب ﻧﺘﻮاﻧﻨﺪ ﺕﺠﺪیﺪ ﺣﻴﺎت آﻨﻨﺪ…‬
‫ﻧﻮﺷ ﺘﻪ اﺳ ﺖ آ ﻪ‪ :‬ﺑﻨ ﺎﺑﺮایﻦ دوﻟ ﺖ ﺁﻗ ﺎﯼ ﻣﻬﻨ ﺪس ﺑﺎزرﮔ ﺎن ﺑﺎی ﺪ‬
‫ﺑﺪاﻧﺪ آﻪ یﻜﯽ از ﻋﻮاﻣﻞ اﺻﻠﯽ ﭘﻴﺮوزﯼ اﻧﻘﻼب‪ ،‬ﻧﺎﺑﻮدﯼ آﺎﻣﻞ و ﺳ ﺮیﻊ‬
‫ﻋﻨﺎﺻﺮ اﺻﻠﯽ رژیﻢ ﺳﺎﺑﻖ اﺳﺖ…‬
‫ایﺸﺎن ایﻦ ﮔﻮﻧﻪ راﻩ و رﺳﻢ ﺧﺸﻮﻧﺖ و آﺸﺘﺎر و اﻋﺪام را ﺑﺮاﯼ‬
‫ﺣﺎآﻤﺎن اﺳﻼﻣﯽ ﺑﺎز آﺮدﻩ اﺳﺖ‪ .‬هﻴﭻ ﮔﺎﻩ هﻢ ﻧﻴﺎﻣﺪﻩاﻧﺪ ﺑﮕﻮیﻨﺪ آﻪ ﻣﺎ هﻢ‬
‫اﺷﺘﺒﺎﻩ آﺮدﻩایﻢ‪ .‬ﻣﺎ ﺑﻮدیﻢ آﻪ ایﻦ درﻧﺪﮔﺎن را از ﭼﺎﻩ وی ﻞ ﻗ ﺮون ﺑﻴ ﺮون‬
‫آﺸﻴﺪیﻢ و ﺑﻪ ﺟﺎن ﻣﺮدم اﻧﺪاﺧﺘﻴﻢ‪.‬‬
‫ﺑﺎیﺪ ﺑﻪ ایﺸﺎن ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺁﻗﺎﯼ دآﺘﺮ ﺳﻴﺪ ﺟﻮادﯼ ﻋﺰیﺰ آﻪ در زﻣ ﺎن‬
‫اﻧﻘ ﻼب دﺳ ﺖ آ ﻢ ‪ ٥٥‬ﺳ ﺎل داﺷ ﺘﻴﺪ‪ ،‬دآﺘ ﺮاﯼ ﺣﻘ ﻮق داﺷ ﺘﻴﺪ‪ ،‬ﻋ ﻀﻮ‬
‫آﻤﻴﺘ ﻪﯼ ﺣﻘ ﻮق ﺑ ﺸﺮ در ای ﺮان ﺕﺤ ﺖ ریﺎﺳ ﺖ هﻤ ﻴﻦ ﻣﻬﻨ ﺪس ﺑﺎزرﮔ ﺎن‬
‫ﺑﻮدیﺪ‪ ،‬ﺳﺎلهﺎ و دهﻪه ﺎ در روزﻧﺎﻣ ﻪﯼ آﻴﻬ ﺎن ﻗﻠ ﻢ زدﻩ ﺑﻮدی ﺪ‪ ،‬آﺘ ﺎبه ﺎ‬
‫ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺑﻮدیﺪ و… ﺷﻤﺎ و اﻣﺜ ﺎل ﺷ ﻤﺎ ﺑﻮدی ﺪ آ ﻪ راﻩ را ﺑ ﺮاﯼ ای ﻦ هﻤ ﻪ‬
‫آﺸﺘﺎر و ﺳﺮآﻮب ﻣﻼهﺎ ﺑﺎز آﺮدیﺪ‪ .‬ﺑﻪ ایﻦهﺎ ﻣﺸﺮوﻋﻴﺖ دادیﺪ‪ .‬ﺑ ﻪ ای ﻦ‬
‫ﻣﻘﺒﻮﻟﻴ ﺖ و ﻣ ﺸﺮوﻋﻴﺖ ﺳﻴﺎﺳ ﯽ و اﺟﺘﻤ ﺎﻋﯽ ﺳ ﺮآﻮب و آ ﺸﺘﺎر و‬
‫ﺧﺸﻮﻧﺖ و ﺳﻨﮕﺴﺎر و اﻋﺪام دادیﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﻣﺎ ـ هﻤﻪﯼ ﻣ ﺎ ـ ﺷ ﻌﻮر ﺳﻴﺎﺳ ﯽ‬
‫ﻣ ﯽداﺷ ﺘﻴﻢ‪ ،‬اوﻟ ﻴﻦ آ ﺎرﯼ آ ﻪ ﻣ ﯽآ ﺮدیﻢ‪ ،‬ای ﻦ ﺑ ﻮد آ ﻪ ﺑ ﺎ زﻧ ﺪاﻧﻴﺎن‬
‫ﺳﻴﺎﺳ ﯽﻣ ﺎن ﺑ ﺮ اﺳ ﺎس آﻨﻮاﻧ ﺴﻴﻮن ژﻧ ﻮ و ﻣﻨ ﺸﻮر ﺟﻬ ﺎﻧﯽ ﺣﻘ ﻮق ﺑ ﺸﺮ‬
‫رﻓﺘﺎر آﻨﻴﻢ‪ .‬ﺷ ﻤﺎ آ ﻪ ﺑﻬﺘ ﺮ از ﻣ ﺎ ﺑﺮوﺑﭽ ﻪه ﺎﯼ ﺑ ﺎ ﺷ ﻮر و ﺑ ﯽﺷ ﻌﻮر ﺁن‬
‫دوران از ﻗ ﻮاﻧﻴﻦ ﺣﻘ ﻮق ﺑ ﺸﺮ ﺑ ﺎﺧﺒﺮ ﺑﻮدی ﺪ‪ .‬ﺷ ﻤﺎ آ ﻪ ﺧﻮدﺕ ﺎن ﻋ ﻀﻮ‬
‫ﺟﻤﻌﻴﺖ دﻓﺎع از ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ ]![ ﺑﻮدیﺪ…‬
‫ﻣﺘﺎﺳﻔﺎﻧﻪ ایﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﺣﺮفهﺎ از ﺁن ﺣﺮفهﺎیﯽ اﺳﺖ آﻪ ﺧﻴﻠ ﯽه ﺎ‬
‫ﺟﺮاﺕﺶ را ﻧﺪارﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺸﻨﻮﻧﺪ‪ .‬ﮔﻮشهﺎﺷﺎن را ﻣﯽﮔﻴﺮﻧﺪ‪ .‬ﻣﻦ ﺑﻪ هﺮ ﺟ ﺎﯼ‬
‫ﺕﺎریﺦ ﻣﻌﺎﺻﺮﻣﺎن آﻪ دﺳﺖ ﻣﯽزﻧﻢ‪ ،‬ﻣﯽﺑﻴﻨﻢ آﻪ ﭘﺮ اﺳ ﺖ از دﮔ ﻢه ﺎ‪ .‬ﻣ ﺎ‬
‫‪١٤‬‬
‫در ﭼﻨﺒ ﺮﻩﯼ دﻣ ﻞه ﺎﯼ ﭼ ﺮآﻴﻦ زﻧ ﺪﮔﯽ ﻣ ﯽآﻨ ﻴﻢ و ﻣﺘﺎﺳ ﻔﺎﻧﻪ ﺑ ﺎز ه ﻢ‬

‫ﺕﻜﺮارش ﻣﯽآﻨﻴﻢ!‬
‫ایﻦ واﻗﻌﻴﺘﯽ اﺳﺖ آﻪ ﺧﻴﻠﯽهﺎ ﻧﻤﯽﺧﻮاهﻨﺪ و ﻧﻤﯽﺕﻮاﻧﻨﺪ ﺑﭙﺬیﺮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺻﻔﺮ ﻗﻬﺮﻣﺎﻧﯽ روﺳﺘﺎیﯽاﯼ ﺑﻮد آﻪ ﺁن زﻣ ﺎن ﻋ ﻀﻮ ارﺕ ﺶ ﭘﻴ ﺸﻪ ورﯼ‬
‫و ﻏﻼم یﺤﻴﯽ ﺑﻮد‪ .‬اﺕﻔﺎﻗﺎ ﺑﻘﻴﻪﺷﺎن در رﻓﺘﻨﺪ‪ ،‬ایﻦ ﺑﺪﺑﺨﺖ ﻣﺎﻧﺪ و دﺳﺘﮕﻴﺮ‬
‫ﺷﺪ‪ ٣٠ .‬ﺳﺎل هﻢ زﻧﺪان ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻦ اﻟﺒﺘﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ی ﻚ زﻧ ﺪاﻧﯽ ﺳﻴﺎﺳ ﯽ از‬
‫ﺣﻘﺶ دﻓﺎع ﻣﯽآ ﻨﻢ‪ ،‬وﻟ ﯽ ای ﻦ ﻓ ﺮق ﻣ ﯽآﻨ ﺪ ﺑ ﺎ ای ﻦ آ ﻪ از ای ﻦ ﻓ ﺮد ﺑ ﺖ‬
‫ﺑﺴﺎزیﻢ‪.‬‬
‫ﺧﺪاﺑﺨﺸﻴﺎن ـ ﺑﮕﺬاری ﺪ در ﺑﺨ ﺶ ﭘﺎی ﺎﻧﯽ ﺑﺤ ﺚ ﺟﻤ ﻊ ﺑﻨ ﺪﯼ آﻨ ﻴﻢ‪.‬‬
‫ﺷ ﻤﺎ ﻣﻌﺘﻘﺪی ﺪ آ ﻪ ﺕﺎﺑﻮه ﺎ را ﺑﺎی ﺪ ﺷﻜ ﺴﺖ‪ .‬اﮔ ﺮ ای ﻦه ﺎ ای ﻦ ﺕﺎﺑﻮه ﺎ را‬
‫ﺑﺸﻜﻨﻨﺪ‪ ،‬اﮔ ﺮ ﺧﻮدﺷ ﺎن و ﻋﻤﻠﻜﺮدهﺎﺷ ﺎن را ﻧﻘ ﺪ آﻨﻨ ﺪ‪ ،‬اﮔ ﺮ ﺟ ﺮات آﻨﻨ ﺪ‬
‫ای ﻦ دﻣ ﻞه ﺎﯼ ﭼ ﺮآﻴﻦ را ﺑ ﺎز آﻨﻨ ﺪ‪ ،‬اﮔ ﺮ ﺑﺘﻮاﻧﻨ ﺪ در ﺁیﻨ ﻪﯼ ﺁیﻨ ﺪﻩ ﻧﮕ ﺎﻩ‬
‫ﺖ ای ﻦه ﺎ از ذوب ﺷ ﺪن‬ ‫آﻨﻨﺪ‪ ،‬ﮔﻢ ﻣ ﯽﺷ ﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺑ ﯽهﻮی ﺖ ﻣ ﯽﺷ ﻮﻧﺪ‪ .‬وﺣ ﺸ ٍ‬
‫ﺧﻮدﺷ ﺎن اﺳ ﺖ‪ .‬ای ﻦه ﺎ ﺟ ﺮات ﻧﻤ ﯽآﻨﻨ ﺪ از ای ﻦ ﺧ ﻂه ﺎﯼ ﻗﺮﻣ ﺰ ﻋﺒ ﻮر‬
‫آﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ای ﻦ آ ﻪ ﺷ ﻤﺎ اﻣ ﺮوز ای ﻦ ﻃ ﻮر ﺑ ﯽﭘ ﺮوا‪ ،‬ﻧ ﻪ ﺑ ﺎ ﺑﻐ ﺾ ﺑﻠﻜ ﻪ ﺑ ﺎ‬
‫ﺧﺮوش ﻣﯽﺧﻮاهﻴﺪ ایﻦ ﺕﺎﺑﻮهﺎ و ایﻦ دیﻮارهﺎ را ﺑﺸﻜﻨﻴﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ای ﻦ ﺧ ﺎﻃﺮ‬
‫اﺳ ﺖ آ ﻪ ﺷ ﻤﺎ‪ ،‬ه ﻢ از ﻻﺑﻴﺮﻧ ﺖ ﻣﺒ ﺎرزات ﻣ ﺴﻠﺤﺎﻧﻪﯼ ﭼﺮیﻜ ﯽ ﻋﺒ ﻮر‬
‫آ ﺮدﻩای ﺪ‪ ،‬ه ﻢ از ﻻﺑﻴﺮﻧ ﺖ ﺳ ﺎزﻣﺎن ﻣ ﺬهﺒﯽ‪/‬ﺳﻴﺎﺳ ﯽ ﻣﺠﺎه ﺪیﻦ ﻋﺒ ﻮر‬
‫آ ﺮدﻩای ﺪ‪ ،‬ﺑ ﻪ ﻋﻨ ﻮان زن ایﺮاﻧ ﯽ ﺑ ﺎ ﺟﺎﻣﻌ ﻪﯼ ﻣﺮدﺳ ﺎﻻر ﺑﺮﺧ ﻮرد‬
‫داﺷﺘﻪایﺪ‪ ،‬ﺑﻌﺪ وارد ﺣﻮادﺙﯽ ﺷﺪﻩایﺪ آﻪ در ﺟﺎﻣﻌﻪﯼ ﺑﺰرگ ایﺮان اﺕﻔ ﺎق‬
‫ﻣ ﯽاﻓﺘ ﺪ‪ ،‬در اروﭘ ﺎ ﺷ ﺎهﺪ رﺷ ﺪ ﺟﺎﻣﻌ ﻪﯼ ﻣﺘﺮﻗ ﯽ و ﻣ ﺪرن ﺑ ﻮدﻩای ﺪ‪،‬‬
‫دﻣﻮآﺮاﺳ ﯽ را در ی ﻚ ﺟﺎﻣﻌ ﻪﯼ ﻣﺘﻤ ﺪن دی ﺪﻩای ﺪ‪ ،‬دی ﺪﻩای ﺪ آ ﻪ ﻣ ﺮدم‬
‫ﻣﺸﻜﻼﺕ ﺸﺎن را در ی ﻚ ﺟﺎﻣﻌ ﻪﯼ ﻣ ﺪرن و ﻣﺘﻤ ﺪن ﺑ ﺎ ه ﻢ ﺣ ﻞ و ﻓ ﺼﻞ‬
‫ﻣﯽآﻨﻨﺪ‪ .‬ﻣﻦ ﻓﻜﺮ ﻣﯽآﻨﻢ ایﻦ ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﺕﺎریﺨﯽ ﺷﻤﺎ ﺑﻮد آ ﻪ ﺷ ﻤﺎ را ﺑ ﻪ‬
‫ایﻦ ﻧﻘﻄﻪ رﺳﺎﻧﺪ‪ .‬درﺳﺖ ﻧﻤﯽﮔﻮیﻢ؟!‬
‫اﻓﺸﺎرﯼ ـ ﻣﻦ ﻓﻜﺮ ﻣﯽآﻨﻢ ﺑﭽﻪهﺎﯼ ﻣﻦ ﺧﻴﻠ ﯽ ﭼﻴﺰه ﺎ را ﺑ ﻪ ﻣ ﻦ‬
‫ی ﺎد دادﻧ ﺪ‪ .‬ﻣ ﻦ از ﺑﭽ ﻪه ﺎم ﺧﻴﻠ ﯽ ﭼﻴﺰه ﺎ ی ﺎد ﮔ ﺮﻓﺘﻢ‪ .‬اول از هﻤ ﻪ ی ﺎد‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻢ آﻪ اﻧﺴﺎن‪ ،‬اﻧﺴﺎن اﺳﺖ و زﻧﺪﮔﯽ ﻓﻘ ﻂ ی ﻚ ﺑ ﺎر اﺳ ﺖ و ه ﻴﭻ آ ﺲ‬
‫‪١٥‬‬
‫ﺣﻖ ﻧﺪارد ﺑﻪ هﻴﭻ ﺑﻬﺎﻧﻪاﯼ آﺴﯽ را از زﻧ ﺪﮔﯽ ﻣﺤ ﺮوم آﻨ ﺪ‪ .‬ی ﺎد ﮔ ﺮﻓﺘﻢ‬

‫آ ﻪ اﻧ ﺴﺎن ﺣ ﻖ دارد ﻋﻘﻴ ﺪﻩ داﺷ ﺘﻪ ﺑﺎﺷ ﺪ و ﺣ ﻖ دارد ﻋﻘﻴ ﺪﻩاش را ه ﺮ‬
‫وﻗﺖ آﻪ ﺧﻮاﺳ ﺖ‪ ،‬ﻋ ﻮض آﻨ ﺪ؛ ﭼ ﻮن ﺁدم رﺷ ﺪ ﻣ ﯽآﻨ ﺪ‪ .‬ی ﺎد ﮔ ﺮﻓﺘﻢ آ ﻪ‬
‫ﻣ ﺬهﺐ‪ ،‬ﭼ ﺸﻢ و اﺑ ﺮو ﻧﻴ ﺴﺖ آ ﻪ ﺁدم از ﭘ ﺪر و ﻣ ﺎدرش ﺑ ﻪ ارث ﺑﺒ ﺮد‪.‬‬
‫ﻣﯽﺷﻮد ﻣﺬهﺐ و ﻋﻘﻴ ﺪﻩ را ﻋ ﻮض آ ﺮد‪ .‬ﻣ ﯽﺷ ﻮد ﺧﻴﻠ ﯽ ﭼﻴﺰه ﺎ را ی ﺎد‬
‫ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬یﺎد ﮔﺮﻓﺘﻢ آﻪ هﻴﭻ اﻧﺴﺎﻧﯽ از اﻧ ﺴﺎن دیﮕ ﺮﯼ ﺑﻬﺘ ﺮ ﻧﻴ ﺴﺖ و ه ﺮ‬
‫آﺲ ﺧﻮدش ﻣﺴﺌﻮل ﺧﻮدش و ﻋﻤﻠﻜﺮدهﺎﯼ ﺧﻮدش اﺳﺖ‪ .‬یﺎد ﮔ ﺮﻓﺘﻢ آ ﻪ‬
‫ﺁزادﯼ ﻣﻼزﻣﻪﯼ ﻣﺸﺨﺼﯽ ﺑ ﺎ ﻣ ﺴﺌﻮﻟﻴﺖ دارد‪ .‬ﻣ ﻦ ﺧﻴﻠ ﯽ ﭼﻴﺰه ﺎ را از‬
‫ﺑﭽﻪهﺎ یﺎد ﮔﺮﻓﺘﻪام‪ .‬هﻴﭻ دﻟﻴﻠﯽ ﻧﺪارد آﻪ ﭼ ﻮن ﻣ ﻦ ﺑ ﺰرگﺕ ﺮ ه ﺴﺘﻢ‪ ،‬از‬
‫ایﻦ ﺑﭽﻪهﺎ ﺑﻬﺘﺮ ﺑﻔﻬﻤﻢ‪ .‬ﻧﺴﻞ ﺟﺪیﺪ ﺑﻪ دﻟﻴ ﻞ ﺕﺮﺑﻴﺘ ﯽ آ ﻪ در دﻧﻴ ﺎﯼ ﻣ ﺪرن‬
‫ﻣﯽﺷﻮد‪ ،‬ﺧﻴﻠﯽ ﭼﻴﺰهﺎ را ﺑﻪ ﻣﺎ یﺎد ﻣﯽدهﺪ‪ .‬ﻣ ﺎ ﺑﺎی ﺪ از ای ﻦ ﺑﭽ ﻪه ﺎ ـ از‬
‫ایﻦ ﻧﺴﻞ ﺳﻮم و ﭼﻬﺎرم ـ یﺎد ﺑﮕﻴ ﺮیﻢ‪ .‬ﻣ ﻦ اﻟﺒﺘ ﻪ آﻮﻟ ﻪ ﺑ ﺎرﯼ از ﺕﺠﺮﺑ ﻪ‬
‫داﺷﺘﻢ‪ ،‬اﻣﺎ ﺑﺮاﯼ ﺕﺒﻴﻴﻦ هﻤﻴﻦ ﺕﺠﺮﺑ ﻪه ﺎ ﺑ ﻪ ﺁﻣ ﻮﺧﺘﻦ از ای ﻦ ﺑﭽ ﻪه ﺎ ﻧﻴ ﺎز‬
‫داﺷﺘﻢ و هﻨﻮز ﺟﺎ دارد آﻪ یﺎد ﺑﮕﻴﺮم‪.‬‬
‫ﺧﺪاﺑﺨﺸﻴﺎن ـ ﺳﭙﺎﺳﮕﺰارم ﺧﺎﻧﻢ اﻓﺸﺎرﯼ…‬
‫زﻳﺮﻧﻮﻳﺲهﺎ‬
‫‪ ١‬ـ یﻜ ﯽ آ ﻪ از ای ﻦ ﺟﺮی ﺎنه ﺎﯼ وا اﺳ ﻼﻣﺎ آ ﻪ ﺧ ﻮدش را ﺧﻴﻠ ﯽ ه ﻢ‬

‫ﺕﺎﻓﺘ ﻪﯼ ﺟ ﺪا ﺑﺎﻓﺘ ﻪاﯼ از دیﮕ ﺮ ﻣﺘﻮﻟﻴ ﺎن اﺳ ﻼم ﺣﻜ ﻮﻣﺘﯽ ﻣ ﯽﻧﻤﺎیﺎﻧ ﺪ‪،‬‬
‫ﺟﺮیﺎﻧﯽ اﺳﺖ آﻪ ﻃﺮﻓﺪارﯼ از ﻣﺤﻤﺪ ﺣﻨﻴﻒ ﻧﮋاد‪ ،‬ﻋﻠﯽ ﺷﺮیﻌﺘﯽ و ﺳ ﻴﺪ‬
‫ﻣﺤﻤﻮد ﻃﺎﻟﻘﺎﻧﯽ را وﺟﻪ ﻧﻔﺮیﻖ ﺧﻮدش از ﺧﻤﻴﻨﯽﭼﯽهﺎ و رﺟﻮﯼﭼﯽه ﺎ‬
‫ﻗﺮار دادﻩ اﺳﺖ‪ .‬ایﻦ ﺟﺮیﺎن اﺧﻴﺮا ﺑﺮﻋﻠﻴﻪ یﻚ ﻣﻘﺎﻟ ﻪﯼ آﻮﺕ ﺎﻩ ﻣ ﻦ آﺘ ﺎﺑﯽ‬
‫‪ ٩٠‬ﺻ ﻔﺤﻪاﯼ ﻣﻨﺘ ﺸﺮ آ ﺮدﻩ اﺳ ﺖ ﺑ ﻪ ﻧ ﺎم ﻣﻼﺣﻈ ﺎﺕﯽ در ﺑ ﺎرﻩﯼ ﭼﻨ ﺪ‬
‫ﭘﺮﺳﻤﺎن ﻧﻮﺷﺘﻪﯼ ﻓﺮد ﻧﺎﺷﻨﺎﺳﯽ ﺑﺎ ﻧ ﺎم ی ﺎ ﻧ ﺎم ﻣ ﺴﺘﻌﺎر ﻣﺤﻤ ﻮد هﺮﻣ ﺰﯼ‪.‬‬
‫ﺟﺎﻟﺐ ایﻦ آﻪ ایﻦ آﺘﺎب ﭘﺮﻣﺤﺘﻮا ]![ ﻧﻪ ﻧﺎم ﻧﺎﺷ ﺮ دارد‪ :‬ﻧ ﻪ ﻣﻌﻠ ﻮم اﺳ ﺖ‬
‫در آ ﺪام آ ﺸﻮر ﭼ ﺎپ ﺷ ﺪﻩ اﺳ ﺖ و ﻧ ﻪ ﺁدرس و ﻣﺸﺨ ﺼﺎت ﻧﻮی ﺴﻨﺪﻩ و‬
‫دیﮕﺮ اﻃﻼﻋﺎت اﺑﺘﺪایﯽاﯼ آﻪ ﻣ ﯽﺕﻮاﻧ ﺪ ﻣﻌ ﺮف ی ﻚ آﺘ ﺎب ی ﺎ ﻧﻮی ﺴﻨﺪﻩﯼ‬
‫ی ﻚ آﺘ ﺎب ﺑﺎﺷ ﺪ‪ .‬ﮔﻮی ﺎ ﺣ ﻀﺮات ﺑ ﺮاﯼ ﺣﻔ ﻆ ﺟ ﺎن ﻋﺰیﺰﺷ ﺎن از دﺳ ﺖ‬
‫‪١٦‬‬
‫وزارت اﻃﻼﻋﺎت و اﻣﻨﻴﺖ ﻧﺎدرﻩ اﻓﺸﺎرﯼ ﺟﺮات ﻧﻜﺮدﻩاﻧﺪ ﻋﻠﻨﯽ ﺷ ﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺧﺪاوﻧ ﺪ ﻋﻤ ﺮ ﺑ ﺎ ﻋ ﺰت و ﺳ ﻼﻣﺖ و ﻋﺎﻓﻴ ﺖ و ﺧﻴ ﺮات و ﻣﺒﺮاﺕ ﯽ‪ ،‬در‬
‫هﻤﺎن ﭘﺸﺖ و ﭘﺴﻠﻪهﺎ ﻧﺼﻴﺒﺸﺎن آﻨﺪ‪ .‬ﺁﻣﻴﻦ!!!‬
‫‪٢‬ـ اﻟﺒﺘﻪ ﺑﻌ ﺪا در ﻧ ﺸﺮیﻪﯼ اﻋﺘﻤ ﺎد و در ﮔﻔ ﺖوﮔ ﻮیﯽ آ ﻪ ای ﻦ ﻧ ﺸﺮیﻪ ﺑ ﺎ‬
‫وزیﺮ اﻃﻼﻋﺎت ﺣﻜﻮﻣﺖ اﺳﻼﻣﯽ داﺷﺖ‪ ،‬روﺷﻦ ﺷ ﺪ آ ﻪ ﺳ ﺎیﺖ ﺑﺎزﺕ ﺎب‬
‫ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﺳﭙﺎﻩ ﭘﺎﺳﺪاران و ﺷﺨﺺ ﻣﺤﺲ رﺿﺎیﯽ اﺳﺖ!‬
‫‪٣‬ـ ﻗﺴﻤﺘﯽ از ﻧﻮﺷﺘﻪﯼ ایﺸﺎن ایﻦ اﺳﺖ‪ :‬ﺑﻪ ﻃﻮرﯼ آﻪ اﻣ ﺮوزﻩ ﺑ ﺴﻴﺎرﯼ‬
‫از آ ﺴﺎﻧﯽ آ ﻪ از ﺁﻧ ﺎن ]ﺳ ﺎزﻣﺎن ﻣﺠﺎه ﺪیﻦ[ ﺟ ﺪا ﺷ ﺪﻩ و در آ ﺸﻮرهﺎﯼ‬
‫ﻏﺮﺑ ﯽ ﺑ ﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴ ﺖ ﻓﺮهﻨﮕ ﯽ و ﺳﻴﺎﺳ ﯽ روﯼ ﺁوردﻩاﻧ ﺪ‪ ،‬در ﭼﻨ ﺎن اﻟﺤ ﺎد‬
‫ﻣﻬﻠﻚ و ﻣﻔﺮﻃﯽ ﻓﺮو رﻓﺘﻪاﻧﺪ آﻪ ﺳﻠﻤﺎن رﺷ ﺪﯼ و ﻣﺎﻧﻨ ﺪ او ﺑ ﻪ ﮔﺮدﺷ ﺎن‬
‫ه ﻢ ﻧﻤ ﯽرﺳ ﺪ‪ .‬ﻧﻤﻮﻧ ﻪه ﺎیﯽ ﻣﺎﻧﻨ ﺪ ﻧ ﺎدرﻩ اﻓ ﺸﺎرﯼ از ﺟﻤﻠ ﻪﯼ… ]ایﻨ ﺎن[‬
‫ﺑﻮدﻧ ﺪ آ ﻪ اﻣ ﺮوز از ﺳ ﺮدﻣﺪاران آﻔ ﺮ و اﻟﺤ ﺎد در ﻏ ﺮب ﺑ ﻪ ﺣ ﺴﺎب‬
‫ﻣ ﯽﺁیﻨ ﺪ‪ .‬و ﺑ ﺎ ﻗﻠ ﻢ زه ﺮﺁﮔﻴﻦ و ﺑ ﯽ ادﺑﺎﻧ ﻪ و ﺧ ﺼﻤﺎﻧﻪﯼ ﺧ ﻮد‪ ،‬ﺣﻤ ﻼت‬
‫ﺕﻨﺪﯼ را ﺑﺮ ﺿﺪ اﺳﻼم اﻧﺠﺎم ﻣﯽدهﻨ ﺪ‪) .‬ﺑ ﻪ ﻧﻘ ﻞ از ﺳ ﺎیﺖ ﺑﺎزﺕ ﺎب‪١٧ ،‬‬
‫ﺁذرﻣﺎﻩ ‪(١٣٨١‬‬
‫‪٤‬ـ ﺑﻪ ﺕﺎریﺦ اول دیﻤﺎﻩ ‪١٣٨١‬‬
‫‪١٧‬‬
‫ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺷﻜﻞ‪ ،‬ﺑﺮاﯼ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﺤﺘﻮا!‬

‫او )ﻟﻴﻠﯽ داﺳﺘﺎن ﻟﻴﻠ ﯽ و ﻣﺠﻨ ﻮن( ﻣﺤﻜ ﻮ ِم ﻣﺤ ﻴﻂ ﺣﺮﻣ ﺴﺮایﯽ ﺕﺎزی ﺎن‬
‫اﺳﺖ و ﺟﺮاﺉﻤﺶ ﺑﺴﻴﺎر‪ .‬یﻜﯽ ﺁﻧﻜﻪ زن ﺑﻪ دﻧﻴﺎ ﺁﻣﺪﻩ و ﭼﻮن زن اﺳﺖ‪،‬‬
‫از ه ﺮ اﺧﺘﻴ ﺎر و اﻧﺘﺨ ﺎﺑﯽ ﻣﺤ ﺮوم اﺳ ﺖ‪ .‬ﮔﻨ ﺎﻩ دیﮕ ﺮش زیﺒ ﺎیﯽ و‬
‫زﻧ ﺪﮔﯽ در ﻣﺤﻴﻄ ﯽ اﺳ ﺖ آ ﻪ ﺑ ﻪﺟ ﺎﯼ ﺕﺮﺑﻴ ﺖ ﻣ ﺮدان ﺑ ﻪ ﻣﺤﻜﻮﻣﻴ ﺖ‬
‫زﻧﺎن ﻣﺘﻮﺳﻞ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺳﻌﻴﺪﯼ ﺳﻴﺮﺟﺎﻧﯽ‬
‫ﻣﻦ ﺑﺎ ایﻦ ﻧﻈﺮ ﻣﺨﺎﻟﻔﻢ آﻪ ﺷ ﻜﻞ‪ ،‬ﺕ ﺎﺙﻴﺮﯼ در ﻣﺤﺘ ﻮا ﻧ ﺪارد و ی ﺎ‬

‫اﺳﺎﺳﺎ ﻣﻘﻮﻟ ﻪﯼ ﺷ ﻜﻞ و ﻣﺤﺘ ﻮا از ارﺕﺒ ﺎﻃﯽ دوﻃﺮﻓ ﻪ ﺑ ﺎهﻢ ﺕﻬ ﯽ ه ﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺷﻜﻞ ﻇﺮﻓﯽ اﺳﺖ آﻪ ﻣﺤﺘ ﻮا را در درون ﺧ ﻮد ﻣ ﯽﭘﻴﺮای ﺪ و ﺑ ﻪ ﻧﻤ ﺎیﺶ‬
‫ﻣ ﯽﮔ ﺬارد‪ .‬ﺧﺎﻧ ﻪاﯼ آ ﻪ ﺑﺮاﺳ ﺎس ﻣﻌﻤ ﺎرﯼ ﺳ ﻨﺘﯽ اﻧ ﺪروﻧﯽ و ﺑﻴﺮوﻧ ﯽ‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻧﻤﯽﺕﻮاﻧ ﺪ ﻋﻤﻮﻣ ﺎ ﺟﺎیﮕ ﺎﻩ و ﻣﻨﺰﻟﮕ ﺎﻩ زﻧ ﺎﻧﯽ ﺑﺎﺷ ﺪ آ ﻪ‬
‫ﺟ ﺮات آﻨﻨ ﺪ ﻗ ﺎﺉ ﻢ ﺑ ﻪ ﺧ ﻮد در ﺟﺎﻣﻌ ﻪ ﺣ ﻀﻮر یﺎﻓﺘ ﻪ‪ ،‬ﺑ ﺮاﯼ ﺕﺤ ﺼﻴﻞ‬
‫ﺣﻘﻮﻗﺸﺎن ﺑﺠﻨﮕﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ هﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ هﻢ ﺷ ﻜﻞ‪ ،‬ﺕ ﺎﺙﻴﺮﯼ ﻋﻴﻨ ﯽ و اﺳﺎﺳ ﯽ ﺑ ﺮ‬
‫ﻣﺤﺘﻮا دارد و ﻣﺤﺘﻮا ﻧﻴﺰ ـ هﺮ ﻣﺤﺘﻮایﯽ ـ ﻧﻤﯽﺕﻮاﻧ ﺪ در ﻧﻬﺎی ﺖ ﺑ ﯽﺷ ﻜﻞ‬
‫ﺑﻤﺎﻧﺪ‪ ،‬و ﺷﻜﻞ ﻃﺒﻴﻌﯽ ﺧﻮدش را آﻪ ﻧﻤﺎد هﻤﺎن ﻣﺤﺘﻮاﺳ ﺖ‪ ،‬ﭘﻴ ﺪا ﺧﻮاه ﺪ‬
‫آﺮد‪.‬‬
‫ﺷ ﻜ ِﻞ ﭘﻮﺷ ﺶ و ﺑﺮﺧ ﻮرد ﺑ ﺎ زﻧ ﺎن در ﺟﻮاﻣ ﻊ اﺳ ﻼﻣﯽ یﻜ ﯽ از‬
‫هﻤﻴﻦ ﻣﺤﺘﻮاهﺎﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﺑﻴﺎﻧﯽ دیﮕﺮ ﺣﻜﻮﻣﺘﯽ آﻪ زن را ﺑ ﺮ اﺳ ﺎس ﺷ ﻜﻞ‬
‫زﻧﺎﻧﮕﯽ و ﻣﻮﺿ ﻮع ﺕﺤ ﺮیﻜﺶ از ﻣ ﺮدان ﺕﻌﺮی ﻒ ﻣ ﯽآﻨ ﺪ‪ ،‬ﻧﺎﭼ ﺎر اﺳ ﺖ‬
‫آﻪ ﻇﺮف وﺟﻮدﯼ ایﻦ ﺕﻌﺮی ﻒ را ه ﻢ ـ اﺟﺒ ﺎرا ـ اﻋﻤ ﺎل آﻨ ﺪ‪ .‬در هﻤ ﻴﻦ‬
‫ﺣﻜﻮﻣ ﺖ اﺳ ﻼﻣﯽ ﻓﻌﻠ ﯽ ای ﺮان‪ ،‬ﺷ ﻜﻞ ﻇ ﺎهﺮﯼ ﭘﻮﺷ ﺶ زﻧ ﺎن ـ و ﺣﺘ ﺎ‬
‫ﻣﺮدان ـ ﺑﺮاﺳﺎس هﻤﺎن ﺕﺤﻠﻴﻞ از ﺟﻨﺴﻴﺖ ﺑﻪ ایﻦ وﺿﻌﻴﺖ رﺳﻴﺪﻩ اﺳﺖ‪.‬‬
‫در ﻧﮕﺮش ﻣﺘﻮﻟﻴﺎن ﺷﻴﻌﻪ‪ :‬زﻧﺎن ﺟﺎﻣﻌﻪاﯼ آﻪ ﺣﺠ ﺎب ﻧﺪارﻧ ﺪ و‬
‫در ﭘﻮﺷﺶ ایﻦ ﺕﻌﺮیﻒ ﺧﺎك ﻧﻤﯽﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬روﺳﭙﻴﺎﻧﯽ ه ﺴﺘﻨﺪ آ ﻪ آﺎرﺷ ﺎن ـ‬
‫ﻓﻘﻂ ـ ﺧﻮاﺑﻴﺪن ﺑﺎ ﻣ ﺮدان ﻏﺮیﺒ ﻪ اﺳ ﺖ‪ .‬و آ ﺸﻮر ای ﺸﺎن روﺳ ﭙﯽﺧﺎﻧ ﻪﯼ‬
‫ﺑﺰرﮔﯽ اﺳﺖ آﻪ اهﺎﻟﯽ ﺁن هﻤﻪ ﻓﺎﺳ ﺪاﻻﺧﻼﻗﻨﺪ و ﺑ ﻪ دﻟﻴ ﻞ ﺷ ﻴﻌﻪ ﻧﺒ ﻮدن‪،‬‬
‫آﺸﻮرﺷﺎن هﻢ ﺟﺎﻣﻌﻪﯼ ﻓﺴﺎد و ﺕﺒﻪآﺎرﯼ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪١٨‬‬
‫و ﻻﺑﺪ در ﺕﻌﺮیﻒ ایﻦ ﺟﻤﺎﻋﺖ‪ ،‬ﻣﺮدان ﻣﺴﻠﻤﺎ ِن ﺟﻮاﻣﻌﯽ هﻢ آﻪ‬

‫ﺣﺠ ﺎب زﻧ ﺎ ِن ﺁن اﺟﺒ ﺎرﯼ ﻧﻴ ﺴﺖ‪ ،‬ﺑ ﺎ دی ﺪن ه ﺮ زﻧ ﯽ ﻣﺮﺕﺒ ﺎ ﺕﺤﺮی ﻚ‬
‫ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﺑﻴﺎﻧﯽ دیﮕﺮ ایﻦ ﻣﺮدان در ایﻦ آﺸﻮرهﺎ هﻴﭻآﺎرﯼ ﻧﺪارﻧﺪ‪،‬‬
‫ﺟﺰ ایﻦ آﻪ ﻓﻘﻂ ﻣﻮاﻇﺐ ﺑﻨﺪ ﺕﻨﺒﺎﻧﺸﺎن ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫رﺿ ﺎ ﺷ ﺎﻩ یﻜ ﯽ از آ ﺴﺎﻧﯽ ﺑ ﻮد آ ﻪ دریﺎﻓ ﺖ‪ :‬ﺑ ﺮاﯼ ﺕﻐﻴﻴ ﺮ در‬
‫ﻋﻤ ﻖ ﺟﺎﻣﻌ ﻪ‪ ،‬ﺕﻐﻴﻴﺮاﺕ ﯽ در ﺷ ﻜﻞ آ ﺸﻮر ﻻزم اﺳ ﺖ؛ ﭼ ﻮن ﺷ ﺮایﻂ‬
‫ویﮋﻩﯼ ﺟﻬﺎﻧﯽ در ﺁن دوران ﺑﻪ او ﻓﻬﻤﺎﻧﺪﻩ ﺑﻮد آﻪ ﺑ ﻪ ﻃ ﻮر اﺕﻮدیﻨﺎﻣﻴ ﻚ‬
‫ﺕﻐﻴﻴ ﺮ از ﺷ ﻜﻞ ﺷ ﺮوع ﺷ ﺪﻩ‪ ،‬در ﻧﻬﺎی ﺖ ﺑ ﻪ دﮔﺮﮔ ﻮﻧﯽ در ﻣﺤﺘ ﻮا‬
‫ﻣﯽاﻧﺠﺎﻣﺪ‪.‬‬
‫ﺷ ﺎیﺪ آ ﺴﺎﻧﯽ ﻣﺜ ﻞ ﺑﺎزﻣﺎﻧ ﺪﮔﺎن ﻓﻜ ﺮﯼ ﺣ ﺰب ﺕ ﻮدﻩ و هﻤ ﺴﻨﺨﺎن‬
‫ﺷ ﻴﻌﻪﺷ ﺎن ﺑ ﻪ رﺿ ﺎﺷ ﺎﻩ ای ﺮاد ﺑﮕﻴﺮﻧ ﺪ آ ﻪ ای ﻦ ﺕﻐﻴﻴ ﺮات را از ﺑ ﺎﻻ و‬
‫ﺑﺎﻻﺟﺒ ﺎر اﻋﻤ ﺎل آ ﺮدﻩ اﺳ ﺖ؛ اﻣ ﺎ اﮔ ﺮ ﺟﺎﻣﻌ ﻪﯼ ﺁن روز ای ﺮان را‬
‫ﺑﺸﻨﺎﺳﻴﻢ و درك آﻨﻴﻢ آﻪ ارﺕﺠﺎع ﺕﺎ ﻋﻤﻖ رگ و ﭘﯽ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻧﻔ ﻮذ آ ﺮدﻩ‪،‬‬
‫ﻣﻠﺖ را ﺑﺎﻻﺟﺒﺎر و ﻃﯽ ﻗﺮنهﺎﯼ ﻣﺘﻮاﻟﯽ ﺑ ﻪ ﺁن ﺷ ﻜﻞ ارﺕﺠ ﺎﻋﯽ ﺕﻐﻴﻴ ِﺮ‬
‫ﺷﻜﻞ دادﻩ ﺑﻮد‪ ،‬درك ایﻦ ﺿﺮب و ﻓﺸﺎر زیﺎد ه ﻢ ﻋﺠﻴ ﺐ و ﻏﻴﺮﻋ ﺎدﯼ‬
‫ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻧﺨﻮاهﺪ ﺁﻣﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﺑﻴﺎﻧﯽ ﺻﺮیﺢﺕﺮ اﻣﺮوزﻩ و ﺑﺎ ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ آﻪ از ﻣﻜﺎﻧﻴ ﺴﻢ اﻋﻤ ﺎل‬
‫ﻧﻔﻮذ رهﺒﺮﯼ ﺷﻴﻌﻪ ـ ﺑﺮاﯼ در ﻣﻨﮕﻨﻪ ﻧﮕﻪ داﺷﺘﻦ ﻣﺮدم ـ ﺑﻪ ﻃ ﻮر ﻣ ﺎدﯼ‬
‫ك ﺁن ﺷﻴﻮﻩﯼ ﺕﻐﻴﻴﺮ ﭼﻨﺪان هﻢ ﻣﺸﻜﻞ ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬ ‫و ﻣﻠﻤﻮس داریﻢ‪ ،‬در ِ‬
‫ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣ ﻦ ﺑ ﺮاﯼ ﺕﻐﻴﻴ ﺮ ﺷ ﻜﻞ ﺟﺎﻣﻌ ﻪ از ﺁن ﺻ ﻮرت ﺑ ﺪوﯼ و‬
‫اﺟﺒ ﺎرﯼ‪ ،‬ﺷ ﻴﻮﻩﯼ ﺷ ﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷ ﺪﻩﯼ دیﮕ ﺮﯼ هﻨ ﻮز ه ﻢ ﻣﻮﺟ ﻮد ﻧﻴ ﺴﺖ‪ .‬و‬
‫اﮔﺮ آﺴﯽ ﺑﺨﻮاه ﺪ ﺟﺎﻣﻌ ﻪ را از درون ﻣﺘﺤ ﻮل آﻨ ﺪ‪ ،‬ﻧ ﺎﮔﺰیﺮ ﺑ ﻪ ﺟﻨﮕ ﯽ‬
‫اﺳﺎﺳﯽ ﺑﺎ ﻓﺴﻴﻞهﺎﯼ رﺳ ﻮب ﺷ ﺪﻩ در ﻣ ﺘﻦ ﺟﺎﻣﻌ ﻪ اﺳ ﺖ‪ .‬ای ﻦ ﻓ ﻀﻮﻻت‬
‫را ﺟﺰ ﺑﺎ ﭼﻜﺶ و ﻓﺸﺎر ﻧﻤﯽﺕﻮان از ﻣﺘﻦ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﭘﺎك آﺮد‪.‬‬
‫ﻣﺘﺎﺳﻔﺎﻧﻪ ﺟﻨ ﮓ رﺿ ﺎ ﺷ ﺎﻩ ﺑ ﺮاﯼ آﻤﺮﻧ ﮓ آ ﺮدن ﻧﻘ ﺶ ﻣﺨ ﺮب‬
‫ﻋﻠﻤ ﺎﯼ ﺷ ﻴﻌﻪ در ﻣ ﺘﻦ ﺟﺎﻣﻌ ﻪ ﻋﻤ ﻼ ﻧ ﺎﻣﻮﻓﻖ ﻣﺎﻧ ﺪ‪ .‬و ای ﻦ ﺕﻐﻴﻴ ﺮ ﺷ ﻜﻞ‬
‫ﻧﺘﻮاﻧﺴﺖ در ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻧﻬﺎدیﻨﻪ ﺷﻮد؛ ﺑ ﺎﻟﻄﺒﻊ رﺿ ﺎ ﺷ ﺎﻩ ه ﻢ ﻧﺘﻮاﻧ ﺴﺖ‪ ،‬ﺣﺘ ﺎ‬
‫ﺑ ﺎ اﻋﻤ ﺎل ﻓ ﺸﺎر‪ ،‬ﺷ ﻜ ِﻞ ﺟﺎﻣﻌ ﻪ را ـ آ ﻪ ارﺕﺠ ﺎع در ﻣ ﺘﻦ و ﺑ ﺴﺘﺮ ﺁن‬
‫ﺟﺮی ﺎن دارد ـ ﺕﻐﻴﻴ ﺮ ده ﺪ؛ و دی ﺪیﻢ آ ﻪ رهﺒ ﺮﯼ ﺷ ﻴﻌﻪ ﺕﻮاﻧ ﺴﺖ ﭘ ﺲ از‬
‫‪١٩‬‬
‫ﭼﻨ ﺪ ده ﻪ ‪ ،‬در ی ﻚ ﻓﺮﺻ ﺖ ﺕ ﺎریﺨﯽ وی ﮋﻩ دوﺑ ﺎرﻩ ﺟﺎﻣﻌ ﻪ را ﺑ ﻪ هﻤ ﺎن‬

‫ﺖ‬
‫ﺷﻜﻞ ارﺕﺠ ﺎﻋﯽ دی ﺮیﻦ ﺑﺎزﮔﺮداﻧ ﺪﻩ‪ ،‬ﻓ ﺸﺎ ِر ﻣ ﻀﺎﻋﻔﯽ را ﺑ ﺮ آ ِﻞ ﻣ ﺪﻧﻴ ٍ‬
‫ﺟﺎﻣﻌﻪ وارد ﺁورد‪ .‬آﻤﺎ ایﻨﻜﻪ ﺑ ﻪ دﻟﻴ ﻞ هﻤ ﺎن ﻣﺤﺘ ﻮاﯼ ارﺕﺠ ﺎﻋﯽ ﺟ ﺎرﯼ‬
‫در ﻣ ﺘﻦ ﺟﺎﻣﻌ ﻪ‪ ،‬ﭘ ﺲ از ﺧ ﺮوج رﺿﺎﺷ ﺎﻩ از ای ﺮان‪ ،‬ﺑ ﻪ ﻗ ﻮل ﺁن‬
‫ﻓﺮزاﻧ ﻪﯼ ﻋﺰی ﺰ‪ ،‬ﭘ ﺴﺮش هﻤ ﻴﻦ دﺳ ﺘﺂورد ﻧ ﺎزل او را ﺑ ﻪ ﺑ ﺎد داد و‬
‫رهﺒﺮﯼ ﺷﻴﻌﻪ ﺑﺎ آﻮﺷ ﺶه ﺎیﯽ ﭘ ﯽﮔﻴ ﺮ ﻣﻮﻓ ﻖ ﺷ ﺪ‪ ،‬ﺷ ﺮایﻂ اﺟﺘﻤ ﺎﻋﯽ را‬
‫ﻣﺠﺪدا ﺑﻪ وﺿﻌﻴﺖ ﭘﻴﺸﻴﻦ ﺑﺎزﮔﺮداﻧﺪ‪.‬‬
‫اﻣﺎ هﻤﻴﻦ ﺕﻐﻴﻴ ﺮ ﺷ ﻜﻞ و هﻤ ﺎن ﺕ ﻼش زﻣﻴﻨ ﻪاﯼ ﺷ ﺪ آ ﻪ اوﻻ ﺑ ﻪ‬
‫ﺖ ﻋﻠﻤﺎ ﺿﺮﺑﻪاﯼ ﺷﻜﻠﯽ وارد ﺁیﺪ‪ ،‬ﺙﺎﻧﻴﺎ ایﻦ ﺕﻐﻴﻴ ﺮ‬ ‫ﻗﺪرت و ﺕﻘﺪس ﺣﺎآﻤﻴ ٍ‬
‫ﺷﻜﻞ ﭘﻴﺶ زﻣﻴﻨﻪاﯼ ﺷﺪ آﻪ زﻧﺎن ﺑﺴﻴﺎرﯼ ـ ﭼﻪ در ﺁن دوران و ﭼﻪ ﺑﻌ ﺪ‬
‫از ﺁن ـ ﺑﻪ ﻣﺘﻦ ﺟﺎﻣﻌﻪ آﺸﺎﻧﺪﻩ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﺑﻴﺎﻧﯽ دیﮕﺮ هﻤ ﺎن ﺕ ﻼش ]اﮔ ﺮ‬
‫ﺑﯽاﻧﺼﺎف ﻧﺒﺎﺷﻴﻢ[ ﻣﻘﺪﻣﻪﯼ وﺿﻌﻴﺘﯽ ﺷﺪ آﻪ زن ایﺮاﻧﯽ اﻣﺮوز آﻤﺎآ ﺎن‬
‫درﮔﻴﺮ ﺁن اﺳﺖ‪ .‬ایﻦ ﺳﺎلهﺎ ﺑﺎ ایﻦآﻪ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻓﻌﻠﯽ ایﺮان دیﻨﯽ اﺳﺖ و‬
‫ﻋﻠﻤﺎ ﺕﻤﺎم و آﻤﺎل ﺑﻪ ﻗﺪرت ﺣﻜﻮﻣﺘﯽ دﺳﺖ یﺎﻓﺘﻪاﻧﺪ؛ اﻣﺎ ﺕﻼﺷﺸﺎن ﺑ ﺮاﯼ‬
‫ﺕﻐﻴﻴ ﺮ ﺷ ﻜﻞ ﻣﺠ ﺪد ﺟﺎﻣﻌ ﻪ ﺑ ﻪ روال دوران ﻗﺎﺟ ﺎر و ﻗﺒ ﻞ از ﺁن ﻋﻤ ﻼ‬
‫ﻧ ﺎﻣﻮﻓﻖ ﻣﺎﻧ ﺪﻩ اﺳ ﺖ‪ .‬ﺑ ﻪ ای ﻦ دﻟﻴ ِﻞ آ ﺎﻣﻼ واﺿ ﺢ آ ﻪ‪ :‬ﺕﻐﻴﻴ ﺮ ﻣﺎهﻴ ﺖ و‬
‫ﺕﻌﻮیﺾ هﻮیﺖ ﺟﺎﻣﻌﻪ و ﺕﻌﺮیﻒ ﺟﺪیﺪ از ﺁن از ﻣﻮﺿ ﻮع زن و ﺣ ﻖ و‬
‫ﺣﻘﻮﻗﺶ دیﮕﺮ ﺑﺮﮔﺸﺖﭘﺬیﺮ ﻧﻴﺴﺖ و ﻣﺘﻮﻟﻴﺎن ﺟﻤﻬﻮرﯼ اﺳﻼﻣﯽ ـ ﺧ ﻮد ـ‬
‫ﺑﻪ ﻋﺪم ﺕﻮﻓﻴﻘﺸﺎن در ﺕﻐﻴﻴﺮ ﺷ ﻜﻞ ﺟﺎﻣﻌ ﻪ آ ﻪ ﺑ ﺎ ﻣﺤﺘ ﻮاﯼ ارﺕﺠ ﺎﻋﯽﺷ ﺎن‬
‫هﻤﺨﻮاﻧﯽ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬اذﻋﺎن دارﻧﺪ‪.‬‬
‫اﻟﺒﺘﻪ ﺑﺎیﺪ ﺕﻮﺟﻪ داﺷﺖ آﻪ ﺕ ﻼش ﺕ ﻚﺕ ﻚ زﻧ ﺎن ایﺮاﻧ ﯽ ﻃ ﯽ ﺻ ﺪ‬
‫ﺳ ﺎل اﺧﻴ ﺮ و ﺣﺘ ﺎ ﭘ ﻴﺶ از ﺁن ـ ﺑ ﺎ ه ﺮ اﻧﺪی ﺸﻪ و ه ﺮ ﻧﻘﻄ ﻪ ﻋﺰیﻤﺘ ﯽ ـ‬
‫ﺑﺮاﯼ دریﺪن ایﻦ آﻔﻦ ﺳﻴﺎﻩ و هﻤﭽﻨﻴﻦ ارﺕﺒﺎط اﺟﺒ ﺎرﯼ ﺟﺎﻣﻌ ﻪ ﺑ ﺎ ﻏ ﺮب‬
‫ﺖ ﺕﻌﺮی ﻒ ﺟﺪی ﺪ از ﻣﻮﺿ ﻮع زن ﻧﻤ ﯽﺕﻮاﻧ ﺴﺖ در ﻣﻘﺎوﻣ ﺖ‬ ‫و ﺷ ﻨﺎﺧ ٍ‬
‫ﺟﺎﻣﻌﻪ در ﺑﺮاﺑﺮ ﻋﻠﻤﺎء ﺑﯽﺕﺎﺙﻴﺮ ﺑﺎﺷﺪ و ﻧﻤﯽﺕﻮاﻧ ﺪ ﺳ ِﺪِﺣﺠﺎب را ﺳ ﻮراخ‬
‫ﻧﻜﻨﺪ و در ﻧﻬﺎیﺖ ﺑﻪ ریﺰش ایﻦ ﺳ ِﺪ ـ یﻌﻨﯽ ﻣﺬهﺐ ﺣﺎآﻢ ـ ﻣﻨﺠﺮ ﻧﺸﻮد‪.‬‬
‫ﺕﺎ ﺁﻧﺠﺎ آﻪ ﺕﺎریﺦ ﻣﻌﺎﺻﺮ ایﺮان ﺧﺒﺮ ﻣﯽدهﺪ‪ ،‬اوﻟﻴﻦ ﺑ ﺎﻧﻮیﯽ آ ﻪ‬
‫ﺕﻮاﻧﺴﺖ ـ ﻋﻠﻴﺮﻏﻢ داﺷﺘﻦ درﺟﻪﯼ اﺟﺘﻬﺎد ﻣﺬهﺒﯽ ـ ای ﻦ آﻔ ﻦ ﺳ ﻴﺎﻩ را از‬
‫ﺳ ﺮ ﺑ ﺮدارد و ﺕﻌﺮی ﻒ آ ﺎﻣﻼ ﺕ ﺎزﻩاﯼ از زن ایﺮاﻧ ﯽ ﺣﺎﺿ ﺮ در ﻣ ﺘﻦ‬
‫‪٢٠‬‬
‫ﻓﻌﺎﻟﻴ ﺖه ﺎﯼ ﺳﻴﺎﺳ ﯽ و اﺟﺘﻤ ﺎﻋﯽ دوراﻧ ﺶ ﺑﺪه ﺪ‪ ،‬ﻃ ﺎهﺮﻩ ﻗ ﺮﻩاﻟﻌ ﻴﻦ ـ‬

‫زریﻦﺕ ﺎج ﻗﺰویﻨ ﯽ ـ از رهﺒ ﺮان ﺑﺎﺑﻴ ﻪ ﺑ ﻮد آ ﻪ ‪ ١٥٠‬ﺳ ﺎل ﭘ ﻴﺶ ﺑ ﻪ ای ﻦ‬
‫ﻣﻬﻢ هﻤﺖ ﮔﻤﺎﺷﺖ‪ .‬ﻃﺎهﺮﻩ ﺕﻮاﻧﺴﺖ ﺑﺎ ﺷﺠﺎﻋﺘﯽ ﺑ ﯽﻧﻈﻴ ﺮ ﺑ ﺎ ﺁن ﺕﻌﺮی ﻒ‬
‫آﻬﻨﻪ از زن ایﺮاﻧﯽ ﺑﺠﻨﮕﺪ و در ﻧﻬﺎیﺖ ﺳﺮش را ﻧﻴ ﺰ ﺑ ﺮ ﺳ ِﺮ ﺁرﻣ ﺎﻧﺶ‬
‫ﺑﮕﺬارد‪ .‬ﺣﺮآﺘﯽ آﻪ ﻣ ﺎ ﺣ ﺎﻻ ﺑ ﻪ ﺁن اﻧﺘﺨ ﺎب ﺁزاداﻧ ﻪﯼ ﭘﻮﺷ ﺶ ی ﺎ ﺁزادﯼ‬
‫اﻧﺘﺨﺎب ﭘﻮﺷﺶ ﻣﯽﮔﻮیﻴﻢ‪ .‬هﺮﭼﻨﺪ ﻧﺎﺻﺮاﻟﺪیﻦ ﺷﺎﻩ ﺕﻼش ﺑ ﺴﻴﺎر آ ﺮد آ ﻪ‬
‫ای ﻦ ﺑ ﺎﻧﻮﯼ ﺁزادﻩ را ﺑ ﻪ ﺣ ﺮﻣﺶ ﺑﻜ ﺸﺎﻧﺪ و او را ـ ﺑ ﻪ ﺕﻌﺒﻴ ﺮ ﺧ ﻮدش ـ‬
‫ﺑﺎﻧﻮﯼ ﺣ ﺮم ﮔﺮداﻧ ﺪ و در ﻧﻬﺎی ﺖ هﻤ ﺎن ﺕﻌﺮی ﻒ زن ﺣﺮﻣ ﺴﺮایﯽ را در‬
‫ﻣﻮرد او و ﺑ ﺎﻟﻄﺒﻊ ﺑﻘﻴ ﻪﯼ زﻧ ﺎن ﻣ ﺎ اﻟﻘ ﺎء آﻨ ﺪ؛ اﻣ ﺎ ای ﻦ ﺑ ﺎﻧﻮﯼ ﺷ ﺎﻋﺮ و‬
‫ﺳﻨﺖﺷﻜﻦ ـ اﮔﺮ ﺑﺘﻮان ﺷ ﺮایﻂ ﺣ ﺎآﻢ ﺑ ﺮ ﺟ ﻮ ﺟﺎﻣﻌ ﻪﯼ ‪ ١٥٠‬ﺳ ﺎل ﭘ ﻴﺶ‬
‫ایﺮان را ﺕﺼﻮر آﺮد ـ ﺑﻪ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﺷﺎﻩ ﺟ ﻮاب ﻣﻨﻔ ﯽ داد و در ﭘﺎی ﺎن ه ﻢ‬
‫ﺟﺎﻧﺶ را در راﻩ ﺁرﻣﺎن ﺁزادیﺨﻮاهﺎﻧﻪاش ﮔﺬاﺷﺖ‪ .‬ﻧﺘﻴﺠﻪ از ﭘﻴﺶ ﻣﻌﻠﻮم‬
‫ﺑﻮد‪ :‬او را ﺑﻪ دﺳﺘﻮر رهﺒﺮﯼ ﺷﻴﻌﻪ ﺧﻔﻪ آﺮدﻧﺪ و در ﭼﺎﻩ اﻧﺪاﺧﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﺑﻴﺎﻧﯽ دﮔﺮ ﻃ ﺎهﺮﻩ ﺕﻮاﻧ ﺴﺖ ای ﻦ اﺻ ﻞ اﺻ ﻮﻟﯽ را ﺙﺎﺑ ﺖ آﻨ ﺪ‬
‫آ ﻪ‪ :‬ﺑ ﺪون ﺑﺮاﻓﻜﻨ ﺪن ای ﻦ ﺷ ﻜﻞ‪ ،‬ﺕ ﺼﻮ ِر ﺕﻐﻴﻴ ﺮ در ﻣﺤﺘ ﻮا ﻧﻴ ﺰ ﺑ ﺎورﯼ‬
‫آﻤ ﺪﯼ ﺑﻴ ﺸﺘﺮ ﻧﻴ ﺴﺖ و ﭼ ﻮن اﻧﺪی ﺸﻪاش ﺑ ﺮ ﭘﺎی ﻪﯼ ﺑﺮاﺑ ﺮﯼ هﻤ ﻪﯼ‬
‫اﻧﺴﺎنهﺎ ـ ﺑﯽﺕﻔﺮیﻖ زﻧﺎﻧﻪ و ﻣﺮداﻧﻪ ـ اﺳﺘﻮار ﺑ ﻮد‪ ،‬در ﺑ ﺪو اﻣ ﺮ ﺑﺎی ﺪ ﺁن‬
‫ﺷ ﻜﻞ آﻬﻨ ﻪ را ﻧﻔ ﯽ ﻣ ﯽآ ﺮد‪ .‬از ﻧﻈ ﺮ او راﻩ ﺕﺮﻗ ﯽ ﻣﻠ ﺖ آ ﻪ اﻟﺰاﻣ ﺎ از‬
‫ﺑﺴﺘﺮ رهﺎیﯽ زﻧ ﺎن ﻣ ﯽﮔ ﺬرد‪ ،‬دری ﺪن‪ ،‬ﺳ ﻮﺧﺘﻦ و رﻓ ﻊ ﺣﺠ ﺎب اﺟﺒ ﺎرﯼ‬
‫ﺑ ﻮد‪ ،‬ﭘﻴﺎﻣ ٍﺪ در اﻓﺘ ﺎدن ﺑ ﺎ ﺁن رﺳ ﻮﺑﺎت آﻬﻨ ﻪ ه ﻢ از ﭘ ﻴﺶ ﻣﻌﻠ ﻮم و‬
‫ﻧﺎﮔﺰیﺮ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﺣﺪود ‪ ٨٥‬ﺳﺎل ﭘ ﺲ از ای ﻦ ﺕﺤ ﻮل ـ یﻌﻨ ﯽ ﺑﺮاﻓﻜﻨ ﺪن ﺣﺠ ﺎب از‬
‫ﭼﻬﺮﻩﯼ ﻃﺎهﺮﻩ ـ و اﻟﺒﺘﻪ ﺑ ﺎ ﭘ ﻴﺶ زﻣﻴﻨ ﻪه ﺎیﯽ آ ﻪ از ﺳ ﺎل ‪ ١٣٠٠‬ﺁﻏ ﺎز‬
‫ﺷﺪﻩ ﺑﻮد‪ ،‬رﺿﺎ ﺷﺎﻩ در ﺕﻼﺷﯽ ﻣﺴﺘﻤﺮ ﺑﺮاﯼ ﺕﻐﻴﻴ ﺮ ﺷ ﻜﻞ ﺟﺎﻣﻌ ﻪ‪ ،‬زﻧ ﺎن‬
‫و ﻣ ﺮدان را ﺑ ﻪ ﺑﺮداﺷ ﺘﻦ ﺣﺠ ﺎب و ره ﺎ ﺷ ﺪن از ﺷ ﻜﻞ ﺳ ﻨﺘﯽ ﺕﺤﻤﻴﻠ ﯽ‬
‫ﻣﻮﺟ ﻮد در ﺟﺎﻣﻌ ﻪ ﻣﺠﺒ ﻮر ﺳ ﺎﺧﺖ‪ .‬ای ﻦ ﺣﺮآ ﺖ در ﺳ ﻴﺮ ﺕﻜ ﺎﻣﻠﯽ ﺧ ﻮد‬
‫زﻣﻴﻨﻪاﯼ ﺷﺪ آﻪ زﻧﺎن ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ از زیﺮزﻣﻴﻦهﺎ‪ ،‬اﻧﺪروﻧﯽهﺎ‪ ،‬ﭘﺸﺖ ﭘﺮدﻩهﺎ‬
‫ﺐ ﺷ ﻴﻌﻪ ﺑﻴ ﺮون‬ ‫و ﺁﻧﺴﻮﯼ دیﻮاره ﺎﯼ ﻣﺮدﺳ ﺎﻻرﯼ ﻧﺎﺷ ﯽ از ﺕ ﺴﻠ ٍ‬
‫ﻂ ﻣ ﺬه ِ‬
‫ﺑﻴﺎیﻨﺪ و ﺷﻜﻞ ﺟﺎﻣﻌﻪ را آﻤﯽ ﺕﻐﻴﻴﺮ ﺑﺪهﻨﺪ‪.‬‬
‫‪٢١‬‬
‫ﺑ ﻪ ﻧﻈ ﺮ ﻣ ﻦ ﺕﻤ ﺎم ﺣﺮآ ﺎت ﻏﻴﺮارﮔﺎﻧﻴ ﻚ و ﺣﺘ ﺎ ارﮔﺎﻧﻴ ﻚ زﻧ ﺎن‬

‫ایﺮاﻧ ﯽ ﺑ ﺪون ﮔ ﺬار از ﺁن ﻣﺮﺣﻠ ﻪﯼ وی ﮋﻩﯼ ﺕ ﺎریﺨﯽ رﻓ ﻊ ﺣﺠ ﺎب‬
‫ﻧﻤ ﯽﺕﻮاﻧ ﺴﺖ آﺎﻣ ﻞ و ﻣ ﻮﺙﺮ ﺑﺎﺷ ﺪ‪ .‬ای ﻦ اﻣﻜ ﺎن ه ﻢ ﺑ ﻪ ﺕﻨﻬ ﺎیﯽ و در ﺁن‬
‫ﺷ ﺮایﻂ ﺧ ﺎص ﺑ ﺎ ﻓ ﺸﺎ ِر از ﺑ ﺎﻻ ﻣﻤﻜ ﻦ ﺷ ﺪ‪ .‬زن ایﺮاﻧ ﯽ ﭘ ﺲ از ای ﻦ‬
‫ﻣﺮﺣﻠﻪﯼ ﺕﺎریﺨﯽ ﺕﻮاﻧﺴﺖ از زی ﺮ ی ﻮغ ﻣ ﺬهﺐ وارداﺕ ﯽ رﺳ ﻮب آ ﺮدﻩ‬
‫در ﻣﺘﻦ ﺟﺎﻣﻌ ﻪﯼ ﻣﺮدﺳ ﺎﻻر ﻣ ﺎ ﻓﻘ ﻂ آﻤ ﯽ ره ﺎ ﺷ ﻮد و ﺑ ﻪ ﻣ ﺘﻦ ﺟﺎﻣﻌ ﻪ‬
‫ﭘﺎﯼ ﺑﮕﺬارد و ﺑﺮاﯼ ﺕﺤﺼﻴ ِﻞ ﺣﻘﻮﻗﺶ ﺑﻪ ﻣﺒﺎرزﻩ ﺑﺮﺧﻴﺰد‪.‬‬
‫ﺑ ﻪ هﻤ ﻴﻦ دﻟﻴ ﻞ رﻓ ﻊ ﺣﺠ ﺎب ﺕ ﺎﺙﻴﺮﯼ ﺟ ﺪﯼ در ﻓﻬ ﻢ ﺟﺎﻣﻌ ﻪ و‬
‫ﺑﺨﺼﻮص ﻓﻬﻢ زﻧﺎن ﻣﺎ از ﻣﻮﺿﻮع ﺁزادﯼ و ﺣﻘﻮﻗﺸﺎن ﮔﺬاﺷﺖ‪.‬‬
‫راﻩ دیﮕ ﺮﯼ ﻧﺒ ﻮد آ ﻪ ﺑﺘ ﻮان ﭼﻬ ﺮﻩﯼ ای ﺮان ﻋﻘ ﺐ ﻣﺎﻧ ﺪﻩ را از‬
‫ﭼﻬ ﺮﻩﯼ اﻓﻐﺎﻧ ﺴﺘﺎن ﻃﺎﻟﺒ ﺎن ﻣﺘﻤ ﺎیﺰ آ ﺮد‪ .‬ای ﻦ ﺕﺤ ﻮل ﺑ ﻪ ﻣ ﺎ ی ﺎد داد آ ﻪ‬
‫ﻣ ﯽﺕ ﻮان ایﺮاﻧ ﯽ ﻣﺎﻧ ﺪ‪ ،‬اﻣ ﺎ هﻤﺰﻣ ﺎن ارﺕﺠ ﺎع و واﭘ ﺴﮕﺮایﯽ را از ﻣ ﺘﻦ‬
‫ﮓ ﻣ ﺬهﺒﯽ‬ ‫ﺟﺎﻣﻌ ﻪ ﺷ ﺴﺖ‪ .‬در ﺷ ﺮایﻂ ﻓﻌﻠ ﯽ ﺟﺎﻣﻌ ﻪ وﺟ ﻮ ِد هﻤ ﻴﻦ ﻓﺮهﻨ ٍ‬
‫ﻣﺮدﺳﺎﻻ ِر ﺣﺎآﻢ ﺑﺮ ﻣﺘﻦ ﺟﺎﻣﻌﻪ اﺳﺖ آﻪ ﻣﺎﻧﻊ هﺮ ﻧﻮع ﺕﺤ ﻮﻟﯽ در ﺷ ﻜﻞ‬
‫و ﻣﺤﺘﻮاﯼ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﺟﺎﻣﻌﻪﯼ ﺳﺘﺮون و ﻧﺎزا را ﻣﺘﺎﺳﻔﺎﻧﻪ ﺑﺎی ﺪ ﺑ ﺎ‬
‫ﺕﻠﻘ ﻴﺢ ﻣ ﺼﻨﻮﻋﯽ و از ﺑﻴ ﺮون و ﺑﺎﻻﺟﺒ ﺎر ﺑ ﻪ ﺑ ﺴﺘﺮ ﺟﺎﻣﻌ ﻪﯼ ﺟﻬ ﺎﻧﯽ‬
‫آﺸﺎﻧﺪ؛ ﺕﺎ اﻣﻜﺎن یﺎﺑﺪ در ﺟﺮیﺎن ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﺧﻮیﺶ راهﯽ ﭘﻴﺪا آﻨﺪ‪.‬‬
‫ش رﺿﺎ ﺷﺎﻩ ﺑ ﺮاﯼ ﺙﺒ ﺖ او در ﺕ ﺎریﺦ‬ ‫ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻦ هﻤﻴﻦ یﻚ ﺕﻼ ِ‬
‫ﺑ ﻪ ﻋﻨ ﻮان آ ﺴﯽ آ ﻪ آﻮﺷ ﻴﺪ ای ﺮان را ﺑ ﻪ ﺷ ﺎهﺮاﻩ ﺕﻤ ﺪن ﺑﻜ ﺸﺎﻧﺪ و از‬
‫ﻋﻘﺐﻣﺎﻧﺪﮔﯽ ایﺮان ﺟﻠﻮﮔﻴﺮﯼ آﻨﺪ‪ ،‬آﺎﻓﯽ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻣﻦ ﺑﺎ ﻧﻈﺮ ﺁن ﭘﮋوهﺸﮕﺮ ﺁواﻧﮕﺎرد ایﺮاﻧﯽ ﻣﻮاﻓﻘﻢ آﻪ‪ :‬هﺮآ ﺴﯽ‬
‫را ﺑﺎی ﺪ ﺑ ﺎ ﺕﻮﺟ ﻪ ﺑ ﻪ ﻣﻌ ﺪل اﻋﻤ ﺎل و ﺑﺎزﺕ ﺎب اﻗ ﺪاﻣﺎﺕﺶ ﺷ ﻨﺎﺧﺖ‪ .‬اﺳﺎﺳ ﺎ‬
‫ﻧﻔﺲ آﺸﺎﻧﺪن زﻧﺎن ﺑﻪ ﺑﻴﺮون از ﺧﺎﻧﻪه ﺎ و ﺷ ﺮآﺖ دادﻧ ﺸﺎن در ﺳ ﺎﺧﺘﻦ‬
‫ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﺧﻮدﺷﺎن ـ ﺑﺎ ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ آﻪ ایﻦ روزهﺎ ﺑﻪ ﻃ ﻮر ﻋﻴﻨ ﯽ و ﻣ ﺎدﯼ‬
‫از رهﺒﺮﯼ ﻣﺬهﺐ ﺷﻴﻌﻪ داری ﻢ ـ ﺧ ﻮد ﺑ ﻪ ﺕﻨﻬ ﺎیﯽ دل ﺷ ﻴﺮ ﻣ ﯽﺧﻮاه ﺪ و‬
‫از ﻋﻬ ﺪﻩﯼ ه ﺮ ﺑ ﺰﯼ ه ﻢ ﺑﺮﻧﻤ ﯽﺁی ﺪ‪ .‬ﺕﻨﻬ ﺎ ﻣ ﺮدﯼ آﻬ ﻦ ﻣ ﯽﺧﻮاه ﺪ‪ .‬آﻤ ﺎ‬
‫ایﻨﻜ ﻪ ﺷ ﺎﻩ ﺑﻌ ﺪﯼ ﻧ ﻪﺕﻨﻬ ﺎ ﻧﺘﻮاﻧ ﺴﺖ در راﻩ ﺁزادﯼ زﻧ ﺎن ﻗ ﺪم ﻣ ﻮﺙﺮﯼ‬
‫ﺑﺮدارد آﻪ ﺧﻮد زﻣﻴﻨﻪ ﺳﺎز ﺑﻪ ﺣﻜﻮﻣﺖ رﺳﻴﺪن ﻣﺎﻣﻮتهﺎیﯽ ﺷﺪ آﻪ ﭘﺲ‬
‫از ﺁن ﺣﺮآﺖ ـ اﮔﺮ اﺳﺘﻤﺮار ﻣﯽیﺎﻓﺖ ـ ﻣﯽﺑﺎیﺪ ﺕ ﺎ ﺑﺤ ﺎل هﻔﺘ ﺎد آﻔ ﻦ ه ﻢ‬
‫‪٢٢‬‬
‫ﭘﻮﺳﺎﻧﺪﻩ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬در واﻗﻊ ﻣﺤﻤﺪ رﺿﺎ ﺷﺎﻩ ﺑ ﻪ دﻟﻴ ﻞ ﻋ ﺪم درك درﺳ ﺖ از‬
‫ﺷﺮایﻂ و ﺕﺤﻠﻴﻞ ﻣﺸﺨﺺ از ﺷﺮایﻂ ﻣﺸﺨﺺ و ﺕﻤﺎیﻞ روز اﻓﺰوﻧﺶ ﺑ ﻪ‬
‫ﭼﻨﺪ روزﯼ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺮﺳﺮ آﺎر ﻣﺎﻧﺪن‪ ،‬زﻣﻴﻨﻪ ﺳﺎ ِز ﺑﻪ ﻗﺪرت رﺳﻴﺪن ﺑﻨﻴ ﺎد‬
‫ارﺕﺠﺎع ﻣﺬهﺒﯽ و ﺁﭘﺎرﺕﺎیﺪ دیﻨﯽ ﺷﺪ‪ .‬و ایﻦ ادﻋﺎ آﻪ‪ :‬وﻟﻴﻌﻬ ﺪ ﻣﺤﻤﺪرﺿ ﺎ‬
‫ﺷﺎﻩ ﭘﻬﻠﻮﯼ ﻧﻪ ﭘ ﺴﺮش آ ﻪ ﺷ ﺨﺺ ﺳ ﻴﺪ روح اﷲ ﺧﻤﻴﻨ ﯽ ﺑ ﻮد‪ ،‬زی ﺎد ه ﻢ‬
‫ﻏﻴﺮ ﻣﻨﻄﻘﯽ ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬
‫‪٢٣‬‬
‫ﺁزادﯼ ﺷﻚ آﺮدن!‬
‫دوﺳﺖ ﻋﺰیﺰ‪،‬‬
‫…‬
‫ای ﻦ را ﻣ ﯽﻓﻬﻤ ﻢ آ ﻪ در ای ﺮان ﻧﻤ ﯽﺷ ﻮد ﺑﺠ ﺰ از ﺁﻧﭽ ﻪ ﺕ ﻮ‬
‫ﻒ ﻣﻘﺎی ﺴﻪﯼ ﺑ ﻴﻦ اﻧ ﺴﺎنه ﺎ در ﻣﻴ ﺎن اﺷ ﻜﺎ ِل‬ ‫ﻧﻮﺷﺘﻪاﯼ‪ ،‬ﺳﺨﻨﯽ ﮔﻔ ﺖ‪ .‬ﺳ ﻘ ٍ‬
‫ﻒ هﻤ ﺎن ﻣ ﺴﻠﻤﺎنه ﺎ اﺳ ﺖ‪ .‬اﮔ ﺮ ه ﻢ آ ﺴﯽ ﭘﻴ ﺪا ﺷ ﻮد آ ﻪ دوﺳ ﺖ‬ ‫ﻣﺨﺘﻠ ٍ‬
‫ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ رﺉﻴﺲ آﺸﻮرش اﻟﺰاﻣﺎ ﺷﻴﻌﻪﯼ اﺙﻨﯽﻋﺸﺮﯼ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺑ ﻪ ﻏﻴﺒ ﺖ‬
‫آﺒ ﺮاﯼ اﻣ ﺎم دوازده ﻢ ﺑﺎﺷ ﺪ‪ ،‬ﻣﺮﺕﻜ ﺐ آﻔ ِﺮ ﻻیﻐﻔ ﺮ ﺷ ﺪﻩ اﺳ ﺖ آ ﻪ در‬
‫ﭘﻮﺷﺶ ﺷﻌﺎرهﺎ دیﮕﺮ ﺟ ﺎیﯽ ﺑ ﺮاﯼ ﺕ ﻨﻔﺲ ﻧﻤ ﯽیﺎﺑ ﺪ؛ ﭼ ﻪ ﺑﺮﺳ ﺪ ﺑ ﻪ ایﻨﻜ ﻪ‬
‫ﺑﺨﻮاهﺪ اﻇﻬﺎر وﺟ ﻮدﯼ ه ﻢ در ﺣﻴﻄ ﻪﯼ ﺳﺮﻧﻮﺷ ﺖ ﺧ ﻮدش و آ ﺸﻮرش‬
‫ﺑﻜﻨﺪ‪.‬‬
‫اﻣﺎ ایﻨﻜﻪ ﭼﺮا ﻣﻦ اﺳﺎﺳﺎ ﺑﺎ ورود ﺑ ﻪ ای ﻦ ﺑﺤ ﺚ ﻣﺨ ﺎﻟﻔﻢ‪ ،‬ﺑ ﻪ ای ﻦ‬
‫دﻟﻴﻞ اﺳﺖ آﻪ ﻓﻜﺮ ﻣﯽآﻨﻢ در ایﺮا ِن ﻣﺎ اﻧﺴﺎنهﺎﯼ دیﮕﺮﯼ هﻢ هﺴﺘﻨﺪ آ ﻪ‬
‫ﺑ ﻪ ﻣ ﺬهﺐ و اﻧﺪی ﺸﻪه ﺎﯼ دیﮕ ﺮﯼ ﺑ ﺎور دارﻧ ﺪ‪ .‬ﻣ ﺴﻠﻤﺎن و ﺷ ﻴﻌﻪ ﻣﺘﻮﻟ ﺪ‬
‫ﺷﺪن دﻟﻴ ِﻞ ﺑﺮ ﻣﺴﻠﻤﺎ ِن ﺷﻴﻌﻪ ﻣﺎﻧﺪن ﺕﺎ ﺁﺧﺮ ﻋﻤ ﺮ ﻧﻴ ﺴﺖ! ﻣ ﯽﺷ ﻮد اﻧ ﺴﺎن‬
‫در ﺑﺎورﯼ آﻪ ﺑﻪ او هﻤﺮاﻩ ﺑﺎ ﺧﺎﻧﻮادﻩاش ﺕﺰریﻖ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬ﺷ ﻚ آﻨ ﺪ و‬
‫اﺣﺘﻴﺎﻃﺎ روش ﻓﻜﺮﯼ دیﮕﺮﯼ را ﺑﺮاﯼ زﻧﺪﮔﯽاش اﻧﺘﺨ ﺎب آﻨ ﺪ‪ .‬ﻣ ﺎ ﭘ ﺪر‬
‫و ﻣﺎدرﻣﺎن را اﻧﺘﺨﺎب ﻧﻤ ﯽآﻨ ﻴﻢ؛ اﻣ ﺎ ﻓﻜﺮﻣ ﺎن را آ ﻪ ﻣ ﯽﺕ ﻮاﻧﻴﻢ اﻧﺘﺨ ﺎب‬
‫آﻨﻴﻢ!‬
‫دیﻦ و ﻣﺬهﺐ ﻣﺜ ﻞ رﻧ ﮓ ﭘﻮﺳ ﺖ و ﻧ ﮋاد ﻧﻴ ﺴﺖ آ ﻪ ﻗﺎﺑ ﻞ ﺕﻐﻴﻴ ﺮ‬
‫ﻧﺒﺎﺷﺪ؛ هﺮﭼﻨﺪ آﻪ ایﻦ ﺕﻘﺴﻴﻢ ﺑﻨﺪﯼهﺎ هﻢ از ﻧﻈﺮ ﻣﻦ ﺑﻴﻦ اﻧﺴﺎنهﺎ اﺳﺎﺳ ﺎ‬
‫ﻣﻮﺿﻮﻋﻴﺖ ﻧﺪارد‪.‬‬
‫ع اﻧﺪی ﺸﻪه ﺎﯼ ﻣ ﺬهﺒﯽ‬ ‫ﻚ اﻧ ﻮا ِ‬
‫ﺚ ﺕﻔﻜﻴ ٍ‬
‫اﻣﺎ ایﻨﻜﻪ ﭼﺮا ﻣﻦ وار ِد ﺑﺤ ٍ‬
‫]ﺷ ﻴﻌﯽ[ ﻧﻤ ﯽﺷ ﻮم‪ ،‬ﺑ ﻪ ای ﻦ دﻟﻴ ﻞ اﺳ ﺖ آ ﻪ اﺳﺎﺳ ﺎ اﺳ ﻼم را دیﻨ ﯽ ﺿ ﺪ‬
‫ﺁزادﯼ و اﺧﺘﻴﺎر ﺷﻨﺎﺧﺘﻪام‪ .‬اﮔﺮ آﺘ ﺎب ﻟﻐﺘ ﯽ ﭼﻴ ﺰﯼ د ِم دﺳ ﺖ داﺷ ﺘﯽ و‬
‫ﺕﻮاﻧﺴﺘﯽ ﻧﮕﺎهﯽ ﺑﻪ ﺁن ﺑﻴﻨﺪازﯼ‪ ،‬ﺧﻮاهﯽدیﺪ آﻪ اﺳﻼم از ریﺸﻪﯼ ﺳ ﻠﻢ و‬
‫ﺑ ﻪ ﻣﻌﻨ ﺎﯼ ﺕ ﺴﻠﻴﻢ اﺳ ﺖ‪ .‬ﺕ ﺴﻠﻴﻢ در ﺑﺮاﺑ ﺮ ﺧ ﺪا‪ .‬و ﭼ ﻮن ﺧ ﺪا در زﻧ ﺪﮔﯽ‬
‫‪٢٤‬‬
‫روزﻣﺮﻩﯼ ﻣﺎ ﺣﻴﺎﺕﯽ ﻋﻴﻨﯽ‪ ،‬ﻣ ﺎدﯼ و ﺣﻘ ﻮﻗﯽ ﻧ ﺪارد‪ ،‬ﻣ ﯽﺷ ﻮد ﺕ ﺴﻠﻴﻢ در‬
‫ﺑﺮاﺑﺮ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ و اﻣﺎم‪ .‬ایﺸﺎن هﻢ آﻪ ﭼﻬﺎردﻩ ﻗﺮن اﺳﺖ زﻧ ﺪﻩ ﻧﻴ ﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺕ ﺰ‬
‫ﻣﻬ ﺪﯼ ﻣﻮﻋ ﻮد ه ﻢ ﺑﻴ ﺸﺘﺮ ی ﻚ ﻧﻈﺮی ﻪ اﺳ ﺖ ﺕ ﺎ ایﻨﻜ ﻪ در ﺣﻴ ﺎت ﺳﻴﺎﺳ ﯽ‬
‫ﻣﻠﺘﯽ در ه ﺰارﻩﯼ ﺳ ﻮم ﺑﺘﻮاﻧ ﺪ ﺣ ﻀﻮرﯼ ﻣ ﺎدﯼ داﺷ ﺘﻪ ﺑﺎﺷ ﺪ؛ ﺑ ﻪ هﻤ ﻴﻦ‬
‫دﻟﻴﻞ هﻢ ﻧﺎیﺒﺎن و ﺟﺎﻧﺸﻴﻨﺎن ایﺸﺎن ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ ﻣﺘﻮﻟﻴﺎن ﺣﻜﻮﻣﺖ و ﺻﺎﺣﺒﺎ ِن‬
‫ﻒ ﺕﺼﺮف در زﻧﺪﮔﯽ ﻣ ﺮدم‬ ‫ﺟﺎن و ﻣﺎل و ﻧﺎﻣﻮس ﻣﺮدم‪ .‬ردﻩهﺎﯼ ﻣﺨﺘﻠ ٍ‬
‫را هﻢ از ﻗﺒﻞ در ﺣﻮزﻩهﺎ ﺕﻘﺴﻴﻢ آﺮدﻩاﻧﺪ‪ .‬ﺁﻧﭽﻪ ﺑﺮاﯼ ﻣﻦ و ﺕﻮ ﻣﯽﻣﺎﻧ ﺪ‪،‬‬
‫ﺕﺴﻠﻴﻢ ﺑﻮدن یﺎ ﺕﺴﻠﻴﻢ ﻧﺒﻮدن ﻧﻴﺴﺖ! ﺕﻔﺎوت ﺕﻨﻬﺎ در ﺕﺴﻠﻴﻢ ﺑﻮدن در ﺑﺮاﺑ ﺮ‬
‫ﭼ ﻪ آ ﺴﯽ اﺳ ﺖ! ﺑ ﻪ هﻤ ﻴﻦ دﻟﻴ ﻞ اﺳ ﺖ آ ﻪ ﺕﻔ ﺎوت ﺑ ﻴ ِﻦ ﺳ ﻴﺪ ﻣﺤﻤ ﻮد‬
‫ﻃﺎﻟﻘﺎﻧﯽ‪ ،‬ﻋﻠ ﯽ ﺷ ﺮیﻌﺘﯽ‪ ،‬روح اﷲ ﺧﻤﻴﻨ ﯽ‪ ،‬ﻣ ﺴﻌﻮد رﺟ ﻮﯼ‪ ،‬ﻋﺒ ﺪاﻟﻜﺮیﻢ‬
‫ﺳ ﺮوش‪ ،‬ﺣ ﺴﻴﻦ ﻋﻠ ﯽ ﻣﻨﺘﻈ ﺮﯼ و دیﮕ ﺮان ای ﻦ ﻃﻴ ﻒ‪ ،‬ﺕﻨﻬ ﺎ در ﺷ ﻜﻞ‬
‫ﺣﻜﻮﻣ ﺖ آ ﺮد ِن ای ﺸﺎن ﺑ ﺮ ﻣ ﺮدم اﺳ ﺖ‪ .‬و اﮔ ﺮ در آﻨ ﻪﯼ دﻋﻮاهﺎﺷ ﺎن‬
‫ﺖ‬‫دﻗﻴﻖ ﺷﻮﯼ‪ ،‬ﺧﻮاهﯽ دیﺪ آﻪ هﺮ آﺪام ﻓﻘﻂ ﺧﻮدش را ﻣﺠ ﺎز ﺑ ﻪ ﺣﻜﻮﻣ ٍ‬
‫س ﺕ ﺴﻠﻴ ِﻢ ﻣ ﺮدم در ﺑﺮاﺑ ﺮ ﺧﺪاﺷ ﺎن‬
‫ﺑﺮ ﻣﺮدم ﻣﯽداﻧﺪ؛ اﻟﺒﺘﻪ ﺑﺮ هﻤﺎن اﺳ ﺎ ِ‬
‫آﻪ یﻌﻨﯽ ﺧﻮدﺷﺎن؛ ﺑﻪ ﺑﻬﺎﻧﻪﯼ ایﻨﻜﻪ ﺧﻮدﺷﺎن را ﺟﺎﻧﺸﻴﻦ ﺧﺪا‪ ،‬ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ و‬
‫اﻣﺎم ﻣﯽداﻧﻨﺪ‪.‬‬
‫در ای ﻦ ﻣ ﻮرد ﻣ ﻦ ه ﻢ ﺑ ﺎ ﺕ ﻮ ﻣ ﻮاﻓﻘﻢ آ ﻪ ﺳ ﻴﺪ ﻣﺤﻤ ﻮد ﻃﺎﻟﻘ ﺎﻧﯽ‬
‫ﺁﺧﻮﻧﺪ ﺧﻮﺑﯽ ﺑﻮد‪ .‬ﺑ ﺮاﯼ ﺕﺒﻠﻴ ﻎ ﻧ ﻮﻋﯽ اﺳ ﺘﺒﺪاد ﻣ ﺬهﺒﯽ آ ﻪ ﺑ ﻪ ﺁن ﻣﻌﺘﻘ ﺪ‬
‫ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪ زﻧﺪان رﻓﺖ‪ ،‬ﺑﺎ اﺳﺘﺒﺪاد ﻏﻴ ِﺮ دیﻨﯽ ﺷ ﺎﻩ ه ﻢ ﻣﺒ ﺎرزﻩ آ ﺮد‪ .‬دﻣ ﺶ‬
‫ﮔﺮم!!! اﻣﺎ آﺴﯽ ﻧﻴﺴﺖ آﻪ ﻣﻦ‪ ،‬ﺣﺎﻻ و ﺑﺎ درك و ﻓﻬ ﻢ اﻣ ﺮوزﯼام روﯼ‬
‫اﻧﺪیﺸﻪﯼ او و ﻣﺪﻋﻴﺎن راﻩ او و ﺷﺮیﻌﺘﯽ ﺳﺮﻣﺎیﻪﮔﺰارﯼ آﻨﻢ‪.‬‬
‫س ﺕ ﺴﻠﻴﻢ‪ ،‬ﺕﻌﻈ ﻴﻢ و‬ ‫ﻣ ﻦ اﺳﺎﺳ ﺎ ﺑ ﺎ ای ﻦ ﻧ ﻮع ﻧﮕ ﺮش آ ﻪ ﺑﺮاﺳ ﺎ ِ‬
‫اﻃﺎﻋﺖ ﺑﻨﺎ ﺷﺪﻩ اﺳ ﺖ‪ ،‬ﻣﺨ ﺎﻟﻔﻢ‪ .‬ﻣ ﻦ ﺣﺘ ﺎ ﺑ ﺎ اﻧﺪی ﺸﻪه ﺎﯼ دیﮕ ﺮﯼ ه ﻢ آ ﻪ‬
‫اﺳﻼﻣﯽ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ؛ اﻣﺎ ﺑﻪ اﺻﺎﻟﺖ رهﺒﺮ و رهﺒﺮﯼ ﺑﺎور دارﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺨﺎﻟﻔﻢ‪ .‬ﺑﻪ‬
‫هﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ هﻢ از زﻣ ﺎﻧﯽ آ ﻪ ﻓﻬﻤﻴ ﺪﻩام‪ ،‬ﺳ ﻌﯽ آ ﺮدﻩام از ه ﺮ اﻧﺪی ﺸﻪاﯼ‬
‫آﻪ ﺑﻪ ی ﻚ ﻣﺨ ﺮج ﻣ ﺸﺘﺮك ﺑ ﺮ اﺳ ﺎس ﺕ ﺴﻠﻴﻢ‪ ،‬اﻃﺎﻋ ﺖ و ﺧ ﻮدﺳﺎﻧ ﺴﻮرﯼ‬
‫ﻣﯽاﻧﺠﺎﻣﺪ‪ ،‬ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﮕﻴﺮم و وارد ﺑﺎزﯼهﺎﺷﺎن ﻧﺸﻮم‪.‬‬
‫ای ﻦه ﺎ ﻧ ﻪ ﻓﻘ ﻂ ﻣ ﺮدم ﺷ ﻴﻌﻪ را ﺑ ﻪ اﻃﺎﻋ ﺖ از ﺧﻮدﺷ ﺎن وادار‬
‫ﻣ ﯽآﻨﻨ ﺪ آ ﻪ ﺑ ﺮاﯼ ﻣﻌﺘﻘ ﺪیﻦ ﺑ ﻪ اﻧﺪی ﺸﻪه ﺎﯼ دیﮕ ﺮ ه ﻢ دﺳ ﺘﻮر ﻣﺮﺕﻜ ﺐ‬
‫‪٢٥‬‬
‫ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ؛ ﺑﻪ ﺷﻜﻠﯽ آﻪ ﺑﻪ ﻧﻮﻋﯽ ﻓﺎﺷﻴ ﺴﻢ و ﺁﭘﺎرﺕﺎی ﺪ ﭘﻬﻠ ﻮ ﻣ ﯽزﻧ ﺪ‪ .‬ﻣ ﺜﻼ‬

‫ﭼﺮا ﻧﺒﺎیﺪ یﻚ زن ﻣﺴﻠﻤﺎن ﺑﺎ ی ﻚ ﻣ ﺮد ﻏﻴ ﺮﻣ ﺴﻠﻤﺎن ازدواج آﻨ ﺪ و ی ﺎ ﭘ ﺎ‬
‫را ﺑﺎﻻﺕﺮ ﺑﮕﺬاریﻢ‪ ،‬ارﺕﺒﺎط داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ؟‬
‫ﻗﻀﻴﻪﯼ هﻠﻤﻮت هﻮﻓﺮ ﺁﻟﻤﺎﻧﯽ دﻗﻴﻘﺎ ﻧﻮﻋﯽ ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ ﻣﺬهﺒﯽ اﺳﺖ‪.‬‬
‫اﮔﺮ ه ﺮ ﻣ ﺮد ﻣ ﺴﻠﻤﺎﻧﯽ ﺑ ﺎ ی ﻚ زن ﻣ ﺴﻠﻤﺎن ارﺕﺒ ﺎﻃﯽ ﻣ ﯽداﺷ ﺖ‪ ،‬و ای ﻦ‬
‫زن ﻣﺤ ﺼﻨﻪ یﻌﻨ ﯽ در اﺳ ﺎرت و ﺣ ﺼﻦ ﻣ ﺮد دیﮕ ﺮﯼ ﻧﻤ ﯽﺑ ﻮد ـ ﺑ ﻪ‬
‫ﻋﺒﺎرﺕﯽ ازدواج ﻧﻜﺮدﻩ ﺑﻮد ـ ﺣﺪاآﺘﺮ ﭼﻨﺪ ﺿﺮﺑﻪﯼ ﺷﻼق ﺧﺪﻣﺘﺸﺎن زدﻩ‬
‫ﻣ ﯽﺷ ﺪ و ﺁﻗ ﺎﯼ ﻣ ﺴﻠﻤﺎن آ ﻪ اﺻ ﻼ ﻣﻬ ﻢ ﻧﻴ ﺴﺖ در ﺣ ﺼﻦ زﻧ ﯽ ﺑﺎﺷ ﺪ ی ﺎ‬
‫ﻧﺒﺎﺷ ﺪ‪ ،‬ﻣﺠﺒ ﻮر ﻣ ﯽﺷ ﺪ ﺑ ﺎ ﺧ ﺎﻧﻢ ازدواج آﻨ ﺪ‪ .‬داﺳ ﺘﺎن ای ﻦ اﺳ ﺖ آ ﻪ در‬
‫ﺕﻌﺮیﻒ ایﻦهﺎ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن و اﻟﺒﺘﻪ ﻓﻘﻂ ﺷﻴﻌﻴﺎﻧﺸﺎن‪ ،‬ﺑﺮﺕﺮ و ﺑﻬﺘﺮ از ﺑﻘﻴ ﻪﯼ‬
‫اﻧﺴﺎنه ﺎ ه ﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬و آ ﺴﯽ آ ﻪ ﺑ ﺎ ﻣ ﺬهﺐ و ﺑ ﺎور دیﮕ ﺮﯼ ﺟ ﺮات آﻨ ﺪ ﺑ ﺎ‬
‫زﻧﯽ ﻣﺴﻠﻤﺎن ـ آﻪ ﻻﺑﺪ ﺧﻴﺎل ﻣ ﯽآﻨﻨ ﺪ از ﺟ ﻨﺲ ﺑﺮﺕ ﺮﯼ اﺳ ﺖ ـ ارﺕﺒ ﺎط‬
‫ﺑﮕﻴﺮد‪ ،‬ﻣﺮﮔﺶ‪ ،‬ﺁنهﻢ ﺑﺎ ﺳﻨﮕﺴﺎر واﺟﺐ اﺳﺖ؛ ﺕﺎ دیﮕﺮان ﺟﺮات ﻧﻜﻨﻨ ﺪ‬
‫ﺑ ﻪ ﺳ ﺮاغ زﻧ ﺎن ﻣ ﺴﻠﻤﺎن ﺑﺮوﻧ ﺪ؛ ﭼ ﺮا آ ﻪ در ﺑ ﺎور ای ﺸﺎن‪ ،‬ﻣ ﺮدان ﺑ ﺮ‬
‫ﺑﺎو ِر زﻧﺎﻧﺸﺎن ﺕﺎﺙﻴﺮ ﻣﯽﮔﺬارﻧﺪ‪ ،‬ﭘﺲ یﻜﯽ از ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن زن آ ﻢ ﻣ ﯽﺷ ﻮد‪.‬‬
‫ﻣ ﯽﺑﻴﻨ ﯽ ﭘﻮﺷ ﺶ ﺳﻴﺎﺳ ﯽ ﻗ ﻀﻴﻪ را آ ﻪ آﻨ ﺎر ﺑﺰﻧ ﯽ‪ ،‬ﺑ ﺎ ﭼ ﻪ ﻓﺎﺷﻴ ﺴﻤﯽ‬
‫روﺑﺮو ﻣﯽﺷﻮﯼ؟!‬
‫ﻣﻦ اﻟﺒﺘﻪ از ﺟﻨﮕﯽ آﻪ در ایﺮان ﺑ ﻴﻦ ﻣﺘﻔﻜ ﺮیﻦ ﻧ ﻮﮔﺮاﯼ ﻣ ﺬهﺒﯽ‬
‫و ﻣﺘﺤﺠ ﺮیﻦ ﻣ ﺬهﺒﯽ درﮔﺮﻓﺘ ﻪ اﺳ ﺖ‪ ،‬ﺧﻮﺷ ﺤﺎﻟﻢ؛ اﻣ ﺎ ﺧ ﻮدم را در ه ﻴﭻ‬
‫آﺪا ِم ایﻦ ﺟﺒﻬﻪهﺎ ﺣﺲ ﻧﻤ ﯽآ ﻨﻢ؛ ﭼ ﻮن اﺳﺎﺳ ﺎ ﺑ ﺎ دی ﻦ و ﺑ ﺎو ِر ﻣﻨ ﺴﺠﻢ و‬
‫ﺟﺰﻣﯽ آﻪ دیﮕﺮان را در ﺧﺪﻣﺖ ﻋﻘﻴﺪﻩاش ﻣ ﯽﺧﻮاه ﺪ‪ ،‬ﻣ ﺮز دارم‪ .‬ای ﻦ‬
‫ﺖ ای ﺮان ﺑ ﺎ ای ﻦ هﻤ ﻪ ﺕﻨ ﻮع در‬ ‫ﮓ ﻣﻠ ٍ‬‫ﮓ ﻣ ﻦ ﻧﻴ ﺴﺖ! ﺟﻨ ٍ‬ ‫ﺟﻨ ﮓ‪ ،‬ﺟﻨ ٍ‬
‫اﻧﺪی ﺸﻪ‪ ،‬ﻣ ﺬهﺐ و ﺑ ﺎوره ﺎ ه ﻢ ﻧﻴ ﺴﺖ! ﺟﻨﮕ ﯽ اﺳ ﺖ ﺑ ﻴ ِﻦ ﻋ ﺪﻩاﯼ آ ﻪ از‬
‫ایﻨﻜ ﻪ اﺳ ﻼم از ﺳﻴﺎﺳ ﺖ و ﺣﻜﻮﻣ ﺖ ﺣ ﺬف ﺷ ﻮد‪ ،‬وﺣ ﺸﺖ آ ﺮدﻩاﻧ ﺪ‪.‬‬
‫هﺮآ ﺪام ه ﻢ ﺑ ﺮاﯼ ﻧﺠ ﺎت دی ﻦ و ﻧ ﻪ ﻣ ﺮدم راه ﯽ را ﭘﻴ ﺸﻨﻬﺎد ﻣ ﯽآﻨﻨ ﺪ‪.‬‬
‫هﻴﭻآﺪاﻣﺸﺎن هﻢ درد ﻣﺮدم و ﻣﻠﺖ را ﻧﺪارﻧﺪ آﻪ اﮔﺮ ﻣ ﯽداﺷ ﺘﻨﺪ راﯼ و‬
‫ﺧﻮاﺳﺖ ﻣﻠﺖ ﺑﺮایﺸﺎن ﻣﻬﻢ ﺑﻮد و ﺑ ﺎ دﮔﻨ ﮓ ﺑ ﻪ ﻣ ﺮدم ای ﺪﺉﻮﻟﻮژﯼ ﺣﻘﻨ ﻪ‬
‫ﻧﻤﯽآﺮدﻧﺪ‪ .‬درد ایﺸﺎن ﺕﻨﻬﺎ در ﺷﻜ ِﻞ ﻣﺎﻧﺪﺷﺎن ﺑﺮ ﺳ ِﺮ آﺎر اﺳﺖ‪ .‬و اﻟﺒﺘ ﻪ‬
‫ﺑﻮﯼ اﻟﺮﺣﻤﻦ را هﻢ ﺷﻨﻴﺪﻩاﻧﺪ‪.‬‬
‫‪٢٦‬‬
‫ﺕ ﻮ ﻧﻮﺷ ﺘﻪه ﺎﯼ ﻋﻠ ﯽ ﺷ ﺮیﻌﺘﯽ را دوﺑ ﺎرﻩ ﺑﺨ ﻮان! ﺑﺒ ﻴﻦ ﭼﻘ ﺪر‬

‫ﺑ ﺮاﯼ اﺻ ﺎﻟﺖ رهﺒ ﺮﯼ و رهﺒ ﺮ یﻘ ﻪ ﻣ ﯽدراﻧ ﺪ‪ .‬ﺑ ﻪ ﺣﺎﺷ ﻴﻪاﯼ آ ﻪ ﺳ ﻴﺪ‬
‫ﻣﺤﻤ ﻮد ﻃﺎﻟﻘ ﺎﻧﯽ ﺑ ﺮ آﺘ ﺎب ﺕﻨﺒﻴ ﻪ اﻻﻣ ﻪ و ﺕﻨﺰی ﻪ اﻟﻤﻠ ﻪ ﻣﺮﺣ ﻮم ﻧ ﺎیﻴﻨﯽ‬
‫ﻧﻮﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﺮاﺟﻌﻪ آﻦ! ﺑﺒﻴﻦ ﭼﮕﻮﻧ ﻪ از اﻋ ﺪام ﺷ ﻴﺦ ﻓ ﻀﻞاﷲ ﻧ ﻮرﯼ‬
‫ﺑ ﻪ دﺳ ﺖ ی ﻚ ارﻣﻨ ﯽ ﮔﺰی ﺪﻩ ﺷ ﺪﻩاﺳ ﺖ‪ ،‬ﺑ ﯽ ﺁن آ ﻪ ﺕﻮﺟ ﻪ آﻨ ﺪ آ ﻪ اﺕﻔﺎﻗ ﺎ‬
‫اﻋﺪام ﺷﻴﺦ‪ ،‬در ﻣﺪت آﻮﺕﺎهﯽ آﻪ ﻣﺸﺮوﻃﻪ ﺧﻮاه ﺎن آﻨﺘ ﺮل اوﺿ ﺎع را‬
‫ﺖ ﺟﻨ ﺒﺶ ﻣ ﺸﺮوﻃﻪ ﺑ ﺮاﯼ آﻮﺕ ﺎﻩ‬ ‫در دﺳ ﺖ داﺷ ﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺕﻨﻬ ﺎ دﺳ ﺖﺁور ِد ﻣﺜﺒ ٍ‬
‫آﺮد ِن دﺳﺖ ارﺕﺠﺎع و ﻣﺬهﺐ از ﻗﺪرت ﺑﻮد‪ .‬یﺎ ایﻦ ﺕﺌﻮرﯼ ﻃﺎﻟﻘﺎﻧﯽ آ ﻪ‬
‫ﺑ ﻴﻦ ﻋﻠﻤ ﺎ زاوی ﻪ ﺁﻧﻘ ﺪر ﮔ ﺸﺎد ﻧﻴ ﺴﺖ آ ﻪ ﭼﻨ ﺪﺕﺎﺷ ﺎن ﺑ ﺸﻮﻧﺪ ﻧﺎﺟﻴ ﺎن‬
‫ﻣﺸﺮوﻃﻪ و یﻜﯽ ﺷﺎن هﻢ اﻋﺪاﻣﯽ ﻣﺸﺮوﻃﻪ و ﺷﻬﻴﺪ ﻣﺸﺮوﻋﻪ!‬
‫ﺑﻪ ﻋﻘﻴﺪﻩﯼ ﻃﺎﻟﻘﺎﻧﯽ اﮔ ﺮ ای ﻦ ﻋﻠﻤ ﺎ ﻣ ﯽﻧﺸ ﺴﺘﻨﺪ و ﺑ ﺎ ه ﻢ ﻧﺸ ﺴﺖ‬
‫ﻣﯽﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻣﯽﺕﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﺑ ﻪ ﺕﻮاﻓ ﻖه ﺎیﯽ ﺑ ﺮ ﺳ ﺮ ﻧ ﻮع ﺳ ﻴﺎدت ﺑ ﺮ ﻣ ﺮدم‬
‫ﺑﺮﺳ ﻨﺪ‪ .‬او ﺑ ﻪ ﺧ ﻮﺑﯽ ﻣ ﯽداﻧ ﺪ آ ﻪ ای ﻦه ﺎ ﺑ ﺎ ه ﻢ اﺧ ﺘﻼف ﻣ ﺴﻠﻜﯽ و‬
‫اﻧﺪیﺸﻪاﯼ ﻧﺪارﻧ ﺪ‪ .‬ﭘﺎی ﻪ و اﺳ ﺎس دی ﻦ و ﻣﺬهﺒ ﺸﺎن ه ﻢ ـ هﻤ ﻪ ـ از هﻤ ﺎن‬
‫ریﺸﻪﯼ ﺳﻠﻢ و ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﯼ ﺕﺴﻠﻴﻢ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ی ﺎ ﻣ ﺜﻼ ﺧﻴ ﺎل ﻣ ﯽآﻨ ﯽ ﭼ ﺮا در ادارات ﻣ ﺮدم را ﺑ ﺎ دﮔﻨ ﮓ‬
‫واﻣ ﯽدارﻧ ﺪ ﻧﻤ ﺎز اﺟﺒ ﺎرﯼ ﺑﺨﻮاﻧﻨ ﺪ‪ ،‬و ﺑ ﻪ ﭼﻴ ﺰﯼ آ ﻪ آ ﺎﻣﻼ ﺧ ﺼﻮﺻﯽ‬
‫اﺳ ﺖ و ﺑ ﻪ ﺣﻴﻄ ﻪﯼ ﺑ ﺎو ِر ﻣ ﺮدم ﻣﺮﺑ ﻮط اﺳ ﺖ‪ ،‬وارد ﻣ ﯽﺷ ﻮﻧﺪ؟ وﻗﺘ ﯽ‬
‫ﻣ ﺮدم را وادار آ ﺮدﯼ ﻧﻤ ﺎز ﺑﺨﻮاﻧﻨ ﺪ‪ ،‬روزﻩ ﺑﮕﻴﺮﻧ ﺪ‪ ،‬و … ﺣﺠ ﺎب‬
‫اﺟﺒ ﺎرﯼ ﺑﮕﺬارﻧ ﺪ؛ یﻌﻨ ﯽ ای ﺸﺎن را ﻋ ﺎدت دادﻩاﯼ ﺑ ﺪون ﭼ ﻮن و ﭼ ﺮا‬
‫اﻃﺎﻋ ﺖ آﻨﻨ ﺪ‪ .‬ای ﻦ اﺳ ﺖ آ ﻪ روش ﺣﻜﻮﻣﺘ ﺸﺎن ه ﻢ ﺑ ﺮ اﺳ ﺎس هﻤ ﺎن‬
‫ﻓﻬﻤﺸﺎن از اﻧﺴﺎن و رهﺒﺮﯼ اﺳﺖ؛ از هﻤﺎن ریﺸﻪﯼ ﺳﻠﻢ و ﺕﺴﻠﻴﻢ‪.‬‬
‫اﻟﺒﺘ ﻪ ﻣ ﻦ ه ﻢ ﻣ ﯽداﻧ ﻢ آ ﻪ در ای ﺮا ِن اﻣ ﺮوز ﻧﻤ ﯽﺷ ﻮد ﭼﻨ ﻴﻦ‬
‫ﺣ ﺮفه ﺎیﯽ را ﻣﻄ ﺮح آ ﺮد‪ .‬ﻣ ﯽﺷ ﻨﻮم و ﻣ ﯽﺧ ﻮاﻧﻢ آ ﻪ ﺣﺘ ﺎ ﺳ ﺮ دادن‬
‫ﺷﻌﺎرﯼ ﺑﻪ هﻮادارﯼ از رهﺒﺮ ﻣﺒ ﺎرزات ﺿ ﺪ اﺳ ﺘﻌﻤﺎرﯼ ﻣ ﺮدم ای ﺮان‪،‬‬
‫ﺖ ﻧﻮﮔﺮا ]![ را ﺕﺮش ﻣﯽآﻨﺪ‪ ،‬و هﻤﮕﻴﺸﺎن از ﺧﻄﺮﻧﺎك‬ ‫روﯼ ایﻦ ﺟﻤﺎﻋ ٍ‬
‫ﺑﻮد ِن ورود ایﻦ ﺕﻤﺎیﻼت ـ ﻣﺼﺪﻗﻴﺴﻢ و ﻓﺮوهﺮیﺴﻢ ـ ﺑﻪ ﺑﺎورهﺎﯼ ﻣ ﺮدم‬
‫ﺳﺨﻦ ﻣﯽراﻧﻨﺪ‪ .‬ﺣﺘﺎ ایﻦ را هﻢ ﻣﻌﺘﻘ ﺪم آ ﻪ اﭘﻮزی ﺴﻴﻮن ﻣ ﺴﻠﻤﺎن ﺑﺎی ﺪ در‬
‫ﻣﻴﺎن ایﻦ دو ﺟﻨﺎح ﻗﺮار ﺑﮕﻴﺮد و ﻧﮕﺬارد ﺑ ﻴﻦ ﺁنه ﺎ ﭘﻠ ﯽ زدﻩ ﺷ ﻮد! اﻣ ﺎ‬
‫‪٢٧‬‬
‫ایﻦ ﺑﺎزﯼهﺎ ﺑﻴ ﺸﺘﺮ ﺑ ﻪ دﻋ ﻮاﯼ زن و ﺷ ﻮهﺮﯼ ﺷ ﺒﻴﻪ اﺳ ﺖ آ ﻪ ﺻ ﺒﺢه ﺎ‬

‫ﻗﻬ ﺮ ﻣ ﯽآﻨﻨ ﺪ و ﺷ ﺐه ﺎ ﺁﺷ ﺘﯽ‪ .‬ﺑﻨ ﺎﺑﺮایﻦ ﻧ ﻪ ﻗﻬﺮﺷ ﺎن ﺟ ﺪﯼ اﺳ ﺖ و ﻧ ﻪ‬
‫دﻋﻮاﺷﺎن ﻗﺎﺑﻞ ﺳﺮﻣﺎیﻪ ﮔﺰارﯼ!‬
‫ﺕﻮ هﻢ ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ایﻦ ﺷﻮﺧﯽه ﺎﯼ ﺑﻴﻤ ﺰﻩ را زی ﺎد ﺟ ﺪﯼ ﻧﮕﻴ ﺮﯼ‬
‫و ﺑﻴﻦ ایﻨﻬﺎ ﺕﻔﺎوﺕﯽ ایﻨﻘﺪر زیﺎد ﻗﺎﺉﻞ ﻧﺒﺎﺷﯽ!‬
‫ﺁزادﯼ از ﻧﻈ ﺮ ﻣ ﻦ یﻌﻨ ﯽ ﺁزادﯼ ﺷ ﻚ آ ﺮدن؛ ﺑ ﻪ هﻤ ﻪ ﭼﻴ ﺰ و‬
‫هﻤﻪ آﺲ‪ .‬و ﺁزادﯼ هﻤﻪ آﺲ‪ ،‬هﻤﻪﯼ دﮔﺮاﻧﺪیﺸﺎن؛ ﻓ ﺎرغ از ه ﺮ ﺑ ﺎور‪،‬‬
‫اﻧﺪیﺸﻪ‪ ،‬ﻣﺬهﺐ و ایﺪﺉﻮﻟﻮژﯼ‪ .‬ﺁزادﯼ یﻌﻨﯽ ایﺠﺎد اﻣﻜﺎﻧ ﺎت ﺑﺮاﺑ ﺮ‪ ،‬ﺑ ﺮاﯼ‬
‫هﻤﻪﯼ ﺷﻬﺮوﻧﺪان‪ ،‬ﺑﯽهﺮاس از اﻧﺪیﺸﻪ‪ ،‬ﻗﻮﻣﻴﺖ‪ ،‬ﺟﻨﺴﻴﺖ‪ ،‬ﻧ ﮋاد‪ ،‬رﻧ ﮓ‬
‫ﭘﻮﺳﺖ و … دیﮕﺮ ﺕﻔﺮیﻖهﺎﯼ آﻤﺪﯼ ﺑﻴﻦ اﻧﺴﺎنهﺎ‪ .‬اﮔﺮ ایﻦه ﺎ ﺕﻮاﻧ ﺴﺘﻨﺪ‬
‫ایﻦ ﺣﺪاﻗﻞهﺎ را ﺑﺎور آﻨﻨﺪ ـ آﻪ ﺧﻮب ﻣﯽداﻧﯽ ﻧﻤﯽﺕﻮاﻧﻨﺪ ـ ﺁن وﻗﺖ ﺑﻴ ﺎ‬
‫ﺑﺎ هﻢ درﺑﺎرﻩﯼ ایﻦ ﻗﺼﻪهﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺻﺤﺒﺖ آﻨﻴﻢ!‬
‫ﺑﻪ اﻣﻴﺪ دیﺪار‬
‫یﻚ ﻣﺎﻩ ﭘﺲ از دوم ﺧﺮداد ‪١٣٧٦‬‬
‫‪٢٨‬‬
‫آﻤﺪﯼ اﻟﻬﯽ ‪ ٣٠‬ﺧﺮداد‪ ،‬ﺑﻴﺴﺖ ﺳﺎل ﺑﻌﺪ!‬
‫ﻣﯽﮔﻮیﻨﺪ زﻣﺎﻧﯽ آﻪ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﺠﺎهﺪیﻦ ﺧﻠ ﻖ‪ ،‬در ﺷ ﻬﺮیﻮر ﻣ ﺎﻩ‬

‫ﺳ ﺎل ‪ ١٣٤٤‬اﻋ ﻼم ﻣﻮﺟﻮدی ﺖ آ ﺮد‪ ،‬ﻣﻬﻨ ﺪس ﻣﻬ ﺪﯼ ﺑﺎزرﮔ ﺎن ﺁن را‬
‫ﻣﻠﻐﻤﻪاﯼ داﻧﺴﺖ از اﺳ ﻼم دﺳ ﺘﻜﺎرﯼ ﺷ ﺪﻩ و ﻣﺎرآﺴﻴ ﺴ ِﻢ واﻗﻌ ﺎ ﻣﻮﺟ ﻮد‪.‬‬
‫ﺑﻨﻴﺎﻧﮕﺰاران ایﻦ ﺳ ﺎزﻣﺎن ﺷ ﺮط ﻋ ﻀﻮیﺖ در ای ﻦ ﺟﺮی ﺎن را اﻟﺘ ﺰام ﺑ ﻪ‬
‫ﻣﺨﻔﯽ‪ ،‬ایﺪﺉﻮﻟﻮژیﻚ و ﺣﺮﻓﻪاﯼ ﺑﻮدن ﺷﺮایﻂ ﻣﺒ ﺎرزﻩ ﺑ ﺎ ﺧ ﻂ ﻣ ﺸﯽ ﻗﻬ ﺮ‬
‫ﻣ ﺴﻠﺤﺎﻧﻪ در ﺕ ﺸﻜﻴﻼﺕﯽ ﺁهﻨ ﻴﻦ ﻗ ﺮار دادﻩ ﺑﻮدﻧ ﺪ‪ .‬ارزی ﺎﺑﯽ آﻠ ﯽ ای ﻦ‬
‫ﺳ ﺎزﻣﺎن از ﺷ ﻴﻮﻩه ﺎﯼ دیﮕ ﺮ ﻣﺒ ﺎرزﻩ ای ﻦ ﺑ ﻮد آ ﻪ دوران ﻣﺒ ﺎرزات‬
‫ﻗ ﺎﻧﻮﻧﯽ‪ ،‬اﺻ ﻼحﻃﻠﺒﺎﻧ ﻪ‪ ،‬ﭘﺎرﻟﻤﺎﻧﺘﺎری ﺴﺘﯽ‪ ،‬ﺣﺰﺑ ﯽ و ﻣ ﺴﺎﻟﻤﺖﺟﻮیﺎﻧ ﻪ ﺑ ﻪ‬
‫ﭘﺎی ﺎن رﺳ ﻴﺪﻩ اﺳ ﺖ و ﺷ ﻴﻮﻩﯼ ﻣ ﺴﻠﺤﺎﻧﻪ‪ ،‬ارﺕﻘ ﺎﯼ آﻴﻔ ﯽ ﺁن روشه ﺎﯼ‬
‫ﺳﻨﺘﯽ اﺳﺖ‪ .‬زﻣﻴﻨﻪ ﺳﺎز ایﻦ ﺕﺌﻮرﯼ هﻢ دوران ﺟﻨ ﮓ ﺳ ﺮد و دو ﻗﻄﺒ ﯽ‬
‫ﺑ ﻮدن ﺟﻬ ﺎن ﺁن دوران ﺑ ﻮد‪ .‬ﺕﺤﻠﻴ ﻞ ای ﻦ ﺳ ﺎزﻣﺎن آ ﻪ ﺧ ﻮد از ﺑﻄ ﻦ‬
‫ﺟﺮیﺎ ِن ﻣﺴﺎﻟﻤﺖﺟﻮ و ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺑﻪ ﻣﺒﺎرزات ﻗ ﺎﻧﻮﻧﯽ ﻧﻬ ﻀﺖ ﻣ ﺬهﺒﯽ ﺁزادﯼ‬
‫ﻣﺘﻮﻟﺪ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑ ﻪ ﺑ ﻦﺑ ﺴﺖ رﺳ ﻴﺪن ﻣﺒ ﺎرزاﺕﯽ از ﻧ ﻮع ﺟﺒﻬ ﻪﯼ ﻣﻠ ﯽ و‬
‫ﻧﻬ ﻀﺖ ﺁزادﯼ ﻣﻬﻨ ﺪس ﺑﺎزرﮔ ﺎن ﺑ ﻮد‪ ٥ .‬ﺳ ﺎل ﺑﻌ ﺪ از ای ﻦ ﺟﺮی ﺎن‪،‬‬
‫ﺳ ﺎزﻣﺎن ﻣﺎرآﺴﻴ ﺴﺘﯽ‪/‬ﻣﺎﺉﻮﺉﻴ ﺴﺘﯽ ﭼﺮی ﻚه ﺎﯼ ﻓ ﺪایﯽ ﺧﻠ ﻖ در ﺳ ﻴﺎهﻜﻞ‪،‬‬
‫روﺳﺘﺎیﯽ در ﺷﻤﺎل آ ﺸﻮر ﺑ ﺎ ی ﻚ ﻋﻤﻠﻴ ﺎت ﻣ ﺴﻠﺤﺎﻧﻪﯼ ﻧ ﺎﻣﻮﻓﻖ ﺑ ﻪ ﻗ ﺼﺪ‬
‫آﭙﯽﺑﺮدارﯼ از رﻓﺘﺎر اﻧﻘﻼﺑﻴ ﻮن آﻮﺑ ﺎ و ﺁزاد آ ﺮدن ﻣﻨ ﺎﻃﻘﯽ از آ ﺸﻮر‬
‫اﻋﻼم ﻣﻮﺟﻮدیﺖ آﺮد‪ .‬اﻣﺎ ﺳ ﺎزﻣﺎن ﻣﺠﺎه ﺪیﻦ ﺕ ﺎ ﺳ ﺎل ‪ ١٣٥٠‬هﻨ ﻮز ﺑ ﻪ‬
‫آﺎر ﺕﺌﻮریﻚ و ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﺸﻐﻮل ﺑﻮد‪.‬‬
‫داﺳﺘﺎن ﻗ ﺼﺒﻪﯼ ﺳ ﻴﺎهﻜﻞ در ﺧﻮﺷ ﺒﻴﺎﻧﻪﺕ ﺮیﻦ ﺑﺮداﺷ ﺖ ﺳ ﺎزﻣﺎن‬
‫ﻣﺬهﺒﯽ ﻣﺠﺎهﺪیﻦ را ﺑﺎ ﻋﺠﻠﻪ وارد ﻣﻴﺪان آﺮد؛ ﺕﺎ از ﻗﺎﻓﻠﻪﯼ ﭼﺮی ﻚه ﺎﯼ‬
‫ﻓ ﺪایﯽ ﺧﻠ ﻖ در ای ﺮان و داﻧ ﺸﺠﻮیﺎن ﺧ ﺎرج از آ ﺸﻮر آ ﻪ ﺑ ﺎ ﺕﺎﺳ ﯽ ﺑ ﻪ‬
‫اﻧﻘﻼب ﻓﺮهﻨﮕﯽ ﭼﻴﻦ و اﻧﻘﻼب آﻮﺑﺎ و دیﮕ ﺮ ﻧﻬ ﻀﺖه ﺎﯼ ﻣﺎرآﺴﻴ ﺴﺘﯽ‬
‫ﺁن دوران ﺑﻪ ﻣﻴﺪان ﺁﻣﺪﻩ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻋﻘﺐ ﻧﻤﺎﻧﻨﺪ‪ .‬ایﻦ ﻣﺬهﺒﻴﻮن ﭼﻮن دیﺮﺕ ﺮ‬
‫ﺁﻣ ﺪﻩ ﺑﻮدﻧ ﺪ‪ ،‬زودﺕ ﺮ ه ﻢ ﻣ ﯽﺧﻮاﺳ ﺘﻨﺪ ﺑﺮوﻧ ﺪ؛ ﭼ ﺮا آ ﻪ ﺑ ﺮاﯼ ﺧﻮدﺷ ﺎن‬
‫ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ دوﮔﺎﻧﻪاﯼ ﻗﺎﺉﻞ ﺑﻮدﻧﺪ‪ :‬آﺸﻴﺪن ﺧﻂ دﻓﺎﻋﯽ ﭘﺮ رﻧﮕﯽ در ﺑﺮاﺑ ﺮ‬
‫‪٢٩‬‬
‫ﺣﻤﻠ ﻪﯼ اﻋﺘﻘ ﺎدﯼ ﻣﺎرآﺴﻴ ﺴﻢ ﺑ ﻪ ﺳ ﻨﮕﺮهﺎﯼ ذهﻨ ﯽ ﺟﻮاﻧ ﺎن ﺁن دوران؛‬

‫هﻢﭼﻨﻴﻦ ﺁﻟﻮدﻩ آﺮدن ﻣﻔﺎهﻴﻢ اﻋﺘﺮاﺿﯽ ﺑﻪ رﺳﻮﺑﺎت ﻣﺬهﺒﯽ‪.‬‬
‫ﺖ ﺣ ﺎآﻢ ﺑ ﺮ ﺑ ﺴﺘﺮ ﺟﺎﻣﻌ ﻪ را ﻣ ﺬهﺒﯽ‬ ‫ای ﻦ ﺟﺮی ﺎن ﭼ ﻮن ﺑﺎﻓ ٍ‬
‫ارزی ﺎﺑﯽ ﻣ ﯽآ ﺮد‪ ،‬ﺑ ﺮاﯼ ﺧ ﻮدش ﺷ ﺎﻧﺲ و ﺣ ﻖ ﺑﻴ ﺸﺘﺮﯼ در ﺟﺎﻧ ﺸﻴﻨﯽ‬
‫ﻧﻈ ﺎم ﺳ ﻠﻄﻨﺘﯽ ﻗﺎﺉ ﻞ ﺑ ﻮد‪ .‬در هﻤ ﺎن دوران در ﺑ ﺎزار ﺳ ﻨﺘﯽ ﺕﻬ ﺮان و‬
‫ﻧﻴﺮوه ﺎﯼ ﭘﻴﺮاﻣ ﻮن ﺣ ﻮزﻩه ﺎﯼ ﻋﻠﻤﻴ ﻪ اﻓ ﺮادﯼ ﺑﻮدﻧ ﺪ آ ﻪ آﻤ ﯽ ه ﻢ ﺑ ﻪ‬
‫ادﺑﻴ ﺎت ﻣﺎرآﺴﻴ ﺴﺘﯽ و اﮔﺰیﺴﺘﻴﺎﻧﺴﻴﺎﻟﻴ ﺴﺘﯽ ﺁﻟ ﻮدﻩ ﺷ ﺪﻩ ﺑﻮدﻧ ﺪ‪ .‬از ای ﻦ‬
‫ﺟﻤﺎﻋ ﺖ آ ﺴﺎﻧﯽ ﻧﻈﻴ ﺮ ﻋﻠ ﯽ ﺷ ﺮیﻌﺘﯽ‪ ،‬ﻣﺮﺕ ﻀﯽ ﻣﻄﻬ ﺮﯼ‪ ،‬ﺳ ﻴﺪﻣﺤﻤﻮد‬
‫ﻃﺎﻟﻘﺎﻧﯽ‪ ،‬اﺑﻮاﻟﺤﺴﻦ ﺑﻨﯽﺻﺪر و دیﮕﺮا ِن ایﻦ ﻃﻴ ﻒ‪ ،‬از ﺳ ﻮیﯽ ﺑ ﺎ ﺑﺨ ﺶ‬
‫رادیﻜﺎل و ﺳﻨﺘﯽ ﻣﺬهﺒﯽ ﻧﻈﻴﺮ هﻴﺌﺖ ﻣﻮﺕﻠﻔﻪﯼ اﺳﻼﻣﯽ و اﻧﺠﻤ ﻦ ﺣﺠﺘﻴ ﻪ‬
‫و ﭘﻴﺮاﻣﻮﻧﻴ ﺎن ﺧﻤﻴﻨ ﯽ در ارﺕﺒ ﺎط ﺑﻮدﻧ ﺪ‪ ،‬از ﺳ ﻮیﯽ ه ﻢ از ﺳ ﺎزﻣﺎن‬
‫ﻣﺠﺎه ﺪیﻦ ﺧﻠ ﻖ ﺣﻤﺎی ﺖ ﻣ ﯽآﺮدﻧ ﺪ‪ .‬ﺁﻧﭽ ﻪ آ ﻪ ﺑﻌ ﺪهﺎ ﺑﺎﻋ ﺚ ﺕﻘ ﺴﻴﻢ ای ﻦ‬
‫ﺟﺮیﺎﻧﺎت ﺑﻪ دو یﺎ ﺳﻪ دﺳﺘﻪﯼ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪ‪ ،‬ﻣﻮﺿﻮع رهﺒ ﺮﯼ ﺟﻨ ﺒﺶ و‬
‫ﺖ ایﻦ ﺟﺮیﺎنهﺎ و ﺑﺎﻟﻄﺒﻊ آ ﺸﻮر ﺑ ﻮد‪.‬‬ ‫اِﻋﻤﺎل هﮋﻣﻮﻧﯽ هﺮ ﻃﻴﻒ ﺑﺮ آﻠﻴ ٍ‬
‫ﺧﻤﻴﻨ ﯽ ه ﻢ ﺑ ﺎ ای ﻦآ ﻪ ﻣﺠﺎه ﺪیﻦ در ﻧﺠ ﻒ ﺑ ﻪ دی ﺪارش رﻓﺘ ﻪ ﺑﻮدﻧ ﺪ‪ ،‬از‬
‫ایﺸﺎن ﺣﻤﺎی ﺖ ﺑﺨ ﺼﻮﺻﯽ ﻧﻜ ﺮد؛ ﻓﻘ ﻂ ﺕﻠﻮیﺤ ﺎ اﺟ ﺎزﻩ داد آ ﻪ ﺑﺨ ﺸﯽ از‬
‫ﺳﻬﻢ اﻣﺎم را در اﺧﺘﻴﺎرﺷﺎن ﺑﮕﺬارﻧﺪ‪.‬‬
‫داﺳ ﺘﺎن اﻧ ﺸﻌﺎب ﺧ ﻮﻧﻴﻦ ﺳ ﺎل ‪ ١٣٥٤‬در درون ﺳ ﺎزﻣﺎن‬
‫ﻣﺠﺎه ﺪیﻦ آ ﻪ ﺑ ﻪ ﺕﻮﻟ ﺪ ﺳ ﺎزﻣﺎن ﻣﺎرآﺴﻴ ﺴﺘﯽ ﭘﻴﻜ ﺎر اﻧﺠﺎﻣﻴ ﺪ‪ ،‬وزﻧ ﻪﯼ‬
‫ﺣﻤﺎی ﺖ ﻣ ﺬهﺒﻴﻮن از ﻣﺠﺎه ﺪیﻦ را ﺳ ﻨﮕﻴﻦﺕ ﺮ آ ﺮد‪ .‬ﺷ ﻮرﺑﺨﺘﺎﻧﻪ ]![‬
‫ﻣﺴﻌﻮد رﺟﻮﯼ ﺣﺎﺿﺮ ﻧﺒﻮد در ﺟﻴﺐ آﺴﯽ ریﺨﺘﻪ ﺷﻮد‪ .‬او ﺧﻮد ادﻋﺎﯼ‬
‫رهﺒﺮﯼ ﺟﻨﺒﺶ را داﺷﺖ‪ .‬و ایﻦ‪ ،‬ﺕﻨﻬﺎ ﮔ ﺮﻩﯼ آ ﻮرﯼ ﺑ ﻮد آ ﻪ هﻨ ﻮز ه ﻢ‬
‫ﺑ ﺎ ﮔﺬﺷ ﺖ ای ﻦ هﻤ ﻪ ﺳ ﺎل و ﺑ ﺎ ریﺨﺘ ﻪ ﺷ ﺪن ای ﻦ هﻤ ﻪ ﺧ ﻮن از ه ﺮ دو‬
‫دﺳﺘﻪ و اﻟﺰاﻣﺎ ﻣﺮدم آﻤﺎآﺎن ﺣﻞ ﻧﺎﺷﺪﻩ ﺑﺎﻗﯽ ﻣﺎﻧﺪﻩ اﺳ ﺖ‪ .‬اﺣﺘﻤ ﺎﻻ ه ﻢ ﺕ ﺎ‬
‫ف رادیﻜﺎ ِل ایﻦ دﻋﻮا اداﻣﻪ ﺧﻮاهﺪ یﺎﻓﺖ‪.‬‬
‫ﺣﺬف یﻜﯽ از دو ﻃﺮ ِ‬
‫در دیﻤﺎﻩ ‪ ١٣٥٧‬آﻪ ﺁﺧﺮیﻦ ﺳﺮﯼ زﻧﺪاﻧﻴﺎن ﺳﻴﺎﺳ ﯽ دوران ﺷ ﺎﻩ‬
‫ﺁزاد ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬از ﻣﺠﺎهﺪیﻦ‪ ،‬ﻓﻘﻂ ‪ ١٦‬ﻧﻔﺮ ﻣﺬهﺒﯽ ﻣﺎﻧﺪﻩ ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻓ ﻀﺎﯼ ﺷ ﻮر و اﻟﺘﻬ ﺎب اوای ﻞ اﻧﻘ ﻼب‪ ،‬ﻓﺮﺻ ﺘﯽ ﻃﻼی ﯽ ﺑ ﺮاﯼ‬
‫ﻣﺴﻌﻮد رﺟﻮﯼ ﺑﻮد آﻪ ﺧ ﻮدآﻢﺑﻴﻨ ﯽه ﺎیﯽ را آ ﻪ در راﺑﻄ ﻪ ﺑ ﺎ ﻧﻴﺮوه ﺎﯼ‬
‫‪٣٠‬‬
‫ﻣﺎرآﺴﻴﺴﺘﯽ داﺷﺖ‪ ،‬ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﺟﺒﺮان آﻨﺪ‪ .‬ﺳﺮﻣﺎیﻪﯼ ایﻦ ﺧﻮدﻧﻤﺎیﯽه ﺎ‬

‫و هﮋﻣ ﻮﻧﯽ ﻃﻠﺒ ﯽه ﺎ آ ﺸﺘﻪه ﺎیﯽ ﺑ ﻮد آ ﻪ ﺳ ﺎزﻣﺎ ِن ﻣﻨ ﺴﻮب ﺑ ﻪ او در‬
‫درﮔﻴﺮﯼ ﺑﺎ ﻧﻴﺮوهﺎﯼ ﻧﻈﺎم ﭘﻴﺸﻴﻦ‪ ،‬ﺣ ﻴﻦ اﻧﺠ ﺎم ﺕﺮوره ﺎ ی ﺎ در زﻧ ﺪانه ﺎ‬
‫دادﻩ ﺑ ﻮد‪ .‬ﻣ ﺮدم اﻣ ﺎ در ﺁن دوران‪ ،‬ﺳ ﺎزﻣﺎن ﻣﺠﺎه ﺪیﻦ ﺧﻠ ﻖ را ﻓﻘ ﻂ‬
‫ﺑﺨﺶ ﺟﻮانﺕﺮ ﺁﺧﻮﻧﺪهﺎﯼ ﺣﺎآﻢ ﺑﺮ ایﺮان ارزیﺎﺑﯽ ﻣﯽآﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫در ﻓﺎﺻﻠﻪﯼ ﺑﻬﻤﻦ ‪ ٥٧‬ﺕﺎ ‪ ٣٠‬ﺧﺮداد ‪ ٦٠‬ﻣﺴﻌﻮد رﺟﻮﯼ در دو‬
‫ﺧ ﻂ ﻣ ﻮازﯼ‪ ،‬از ﺳ ﻮیﯽ ﺑ ﺎ ﺧﻤﻴﻨ ﯽ و ﺷ ﺨﺺ ﺑﻬ ﺸﺘﯽ و هﺎﺷ ﻤﯽ‬
‫رﻓﺴﻨﺠﺎﻧﯽ ﺑﺮاﯼ دریﺎﻓﺖ ﺳﻬﻤﯽ از ﻗﺪرت ﭼﺎﻧﻪ ﻣ ﯽزد؛ از ﺳ ﻮیﯽ ه ﻢ‬
‫ﺑﺎ ﺑﻪ ﻣﻴﺪان آﺸﺎﻧﺪن ﺕﻮدﻩهﺎﯼ هﻮادار و ﺑﺮﮔﺰارﯼ ﻣﻴﺘﻴﻨ ﮓه ﺎ ﺑ ﻪ ﻧ ﻮﻋﯽ‬
‫در ﺑﺮاﺑﺮ ﭘﺪر ﻣﻌﻨﻮﯼاش رﺟﺰ ﺧﻮاﻧﯽ و ﻗﺪرتﻧﻤﺎیﯽ ﻣﯽآﺮد‪ .‬ﺑ ﻪ ﺑﻴ ﺎﻧﯽ‬
‫دیﮕﺮ ایﻦ دوران یﻜﯽ از ﭘﻴﭽﻴﺪﻩﺕﺮیﻦ رﻓﺘﺎره ﺎﯼ ﻣ ﺴﻌﻮد رﺟ ﻮﯼ را در‬
‫داﺧﻞ آﺸﻮر ﺑﻪ ﻧﻤﺎیﺶ ﻣﯽﮔﺬارد‪ .‬ﺷﺎیﺪ اﮔﺮ ﺧﻤﻴﻨﯽ ﻣﯽﭘ ﺬیﺮﻓﺖ آ ﻪ ﻣ ﺜﻼ‬
‫ﻧﻈﻴﺮ دوﻟﺖ ﻓﻌﻠ ﯽ ﺁﻟﻤ ﺎن ﺑ ﺎ ﻣﺠﺎه ﺪیﻦ اﺉ ﺘﻼف آﻨ ﺪ‪ ،‬ﺕ ﺎریﺦ ای ﺮان ﻣ ﺴﻴﺮ‬
‫دیﮕﺮﯼ را ﻣﯽﭘﻴﻤﻮد‪ .‬اﻣﺎ ﺑﺮاﯼ داﺷﺘﻦ ﻓﺮهﻨ ﮓ اﺉ ﺘﻼف و هﻤﻜ ﺎرﯼ در‬
‫ﻗﺪرت‪ ،‬ﭘﺸﺘﻮاﻧﻪاﯼ ﻧﻈﻴﺮ اﻧﻘﻼب آﺒﻴﺮ ﻓﺮاﻧﺴﻪ‪ ،‬اﻧﻘﻼب ﺻﻨﻌﺘﯽ و ﻋﺼﺮ‬
‫روﺷ ﻨﮕﺮﯼ ﻻزم اﺳ ﺖ‪ .‬ﻣﺘﺎﺳ ﻔﺎﻧﻪ ﻧﻤ ﯽﺕ ﻮان ﺕ ﺎریﺦ را دور زد‪ .‬ه ﺮ‬
‫ﺟﻨﻴﻨﯽ ﻧﺎﭼﺎر اﺳﺖ از ﺕﻤﺎم دورانهﺎﯼ رﺷﺪ ﺧﻮد ﻋﺒﻮر آﻨﺪ ﺕ ﺎ ﺑ ﻪ ﺑﻠ ﻮغ‬
‫ﺑﺮﺳﺪ‪ .‬اﻣﺎ ایﻦ ﻣﻮﺟ ﻮ ِد ﻋﺠﻴ ﺐ اﻟﺨﻠﻘ ﻪ در ای ﺮان ﺑ ﻪ دﻟﻴ ﻞ ای ﻦآ ﻪ زادﻩﯼ‬
‫ﻓﻬﻢ ﺷﻴﻌﯽ ایﻦ دو ﻧﻔﺮ از ﻣﻮﺿﻮع وﻻیﺖ ﻓﻘﻴﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﻧﻬﺎیﺘﺎ ﺑﻪ وﻻیﺖ یﻚ‬
‫ﺕﻦ رﺿﺎیﺖ ﻣﯽداد‪ .‬ﻧﻔﺮ ﺑﻌﺪﯼ هﻢ ﺑﺎیﺪ ﺑﺎ ﺕﻤﺎم ﻗﻮا ﺳﺮ ﺑﻪ ﻧﻴﺴﺖ ﻣ ﯽﺷ ﺪ‪.‬‬
‫و ای ﻦ دو ﻣﺘ ﻮﻟﯽ وﻻی ﺖ ﻓﻘﻴ ﻪ و دو ﺣ ﺎآﻢ ﻣﻄﻠﻘ ﻪﯼ اﺳ ﻼﻣﯽ ه ﺮ آ ﺪام‬
‫ﺑﺮاﯼ ﺣﺬف دیﮕﺮﯼ و ﺕﺼﺎﺣﺐ اﻧﺤﺼﺎرﯼ ﻗﺪرت ﺧﻴﺰ ﺑﺮداﺷﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺳ ﯽ ﺧ ﺮداد ‪ ١٣٦٠‬اوﻟ ﻴﻦ رو در روی ﯽ ﺟ ﺪﯼ و آﻴﻔ ﯽ ای ﻦ دو‬
‫اﻣﺎم ـ ﺳﻴﺪ روحاﷲ ﺧﻤﻴﻨﯽ و ﺷﻴﺦ ﻣﺴﻌﻮد رﺟﻮﯼ ـ دو ﺳﺎل و اﻧﺪﯼ ﭘﺲ‬
‫از ﺕﻐﻴﻴﺮ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺑﻮد‪ .‬رو در رویﯽاﯼ آﻪ هﻨﻮز ه ﻢ ﺕﻤ ﺎم ﻧ ﺸﺪﻩ اﺳ ﺖ‪.‬‬
‫ﻧﺘﻴﺠ ﻪﯼ ای ﻦ ﺟﻨ ﮓ ﻗ ﺪرت را ﻣﻮازﻧ ﻪﯼ ﻗ ﻮا و ﻣﻴ ﺰان ﺧ ﺸﻮﻧﺖ ای ﺸﺎن‬
‫ﺕﻌﻴ ﻴﻦ ﻣ ﯽآﻨ ﺪ‪ .‬ﺑﺎزﻧ ﺪﻩﯼ دور اول ه ﻢ از ﭘ ﻴﺶ ﻣﻌﻠ ﻮم ﺑ ﻮد؛ ﭼ ﺮا آ ﻪ‬
‫ﺑﺮﻧ ﺪﻩ‪ ،‬اه ﺮمه ﺎﯼ ﻗ ﺪرت ﺑﻴ ﺸﺘﺮﯼ را در اﺧﺘﻴ ﺎر داﺷ ﺖ‪ .‬ﻧﻴﺮوه ﺎﯼ‬
‫ﺑﻴﺸﺘﺮﯼ را هﻢ ﺑﻪ ﺧﺪﻣﺖ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻌﺪ ه ﻢ ﺑ ﺎ اﺳ ﺘﻔﺎدﻩ از ﻣ ﺸﺮوﻋﻴﺘﯽ‬
‫‪٣١‬‬
‫آﻪ در دو ﺳﺮﻓﺼﻞ ﻣﺸﺨﺺ ]اﺷ ﻐﺎل ﺳ ﻔﺎرت اﻣﺮیﻜ ﺎ و ﺟﻨ ﮓ ای ﺮان و‬

‫ﻋﺮاق[ ﺑﺮاﯼ ﺧ ﻮدش ﺕﺮاﺷ ﻴﺪﻩ ﺑ ﻮد‪ ،‬ﺧ ﻮرد ِن ﺳ ِﺮ رﻗﻴ ﺐ یﻌﻨ ﯽ ﺳ ﺎزﻣﺎن‬
‫ﻣﺠﺎهﺪیﻦ را ﺑﻪ ﻣﺒﺎرزﻩاﯼ ﺿﺪاﻣﭙﺮیﺎﻟﻴﺴﺘﯽ و ﻣﻴﻬﻦ ﭘﺮﺳﺘﺎﻧﻪ ارﺕﻘ ﺎء داد‪.‬‬
‫و ﭘﻴ ﺮوز ه ﻢ ﺷ ﺪ‪ .‬ﻣ ﺴﻌﻮد رﺟ ﻮﯼ ه ﻢ در ﺣ ﺎﻟﯽ آ ﻪ هﻤ ﻪﯼ ﻧﻴﺮوه ﺎﯼ‬
‫ب رژی ﻢ اﺳ ﻼﻣﯽ‬ ‫اﻋﺘﻤﺎد آ ﺮدﻩ ﺑ ﻪ ﺷ ﻌﺎرهﺎیﺶ را زی ﺮ ﺕﻴ ِﻎ ﺕ ﻮ ِر ﺳ ﺮآﻮ ِ‬
‫رهﺎ آﺮدﻩ ﺑﻮد‪ ،‬ﺟﺎﻧﺶ را ﺑﺮداﺷﺖ و از ﻣﻌﺮآﻪ ﮔﺮیﺨﺖ‪.‬‬
‫در ای ﻦ ﺕ ﻮازن ﻧ ﺎﻣﻮزون‪ ،‬ﺣ ﺰب ﺕ ﻮدﻩﯼ ای ﺮان ه ﻢ در ی ﻚ‬
‫ﺷﻄﺮﻧﺞ ﺳﻴﺎﺳ ﯽ ﻣﻮﻓ ﻖ ﺑ ﺮادر دوﻗﻠ ﻮﯼ ﻗﺒﻠ ﯽ ﻣﺠﺎه ﺪیﻦ ـ یﻌﻨ ﯽ ﺳ ﺎزﻣﺎن‬
‫ﭼﺮیﻚهﺎﯼ ﻓﺪایﯽ ﺧﻠﻖ ـ را اول آﻴﺶ و ﺑﻌﺪ ﻣﺎت آﺮد‪ .‬ﺑﻌﺪ هﻢ ﺁنه ﺎ را‬
‫ﻣﺎﻧﻨ ﺪ راﺣ ﺖاﻟﺤﻠﻘ ﻮﻣﯽ ﻟﺬی ﺬ ﻓ ﺮو ﺑﻠﻌﻴ ﺪ‪ .‬از ﺳ ﻮﯼ دیﮕ ﺮ ﺑ ﻮق ﻣﺒ ﺎرزات‬
‫ﺿﺪ اﻣﭙﺮیﺎﻟﻴﺴﺘﯽ اﻣﺎم ﺿﺪ اﻣﭙﺮیﺎﻟﻴﺴﺖ ﺟﻤﺎران‪ ،‬ﺕﻤ ﺎم ای ﻦ ﺣ ﺰب را ﺑ ﻪ‬
‫ﺣﺎﻣﻴﺎن ﻧﻈﺎم و ﭘﺎﺳﺪاران ﺷﺨﺺ ﺧﻤﻴﻨﯽ ﺕﻘﻠﻴﻞ داد‪ .‬ﺑﻪ ایﻦ ﺕﺮﺕﻴﺐ ﺑﺨ ﺶ‬
‫اﺳﺎﺳﯽ ایﻦ ﺟﺮیﺎن در دﺳﺘﮕﺎﻩ ﮔﻮارﺷﯽ ﺳﻴﺪ روحاﷲ ﺧﻤﻴﻨﯽ و ﻃﻴﻒ او‬
‫ﺕﺤﻠﻴﻞ رﻓﺖ‪.‬‬
‫اﻣ ﺎ اﮔ ﺮ ﺣ ﺰب ﺕ ﻮدﻩ و واﺑ ﺴﺘﮕﺎن ﺁن ﻣﺤ ﻮ ﺷ ﻌﺎرهﺎﯼ ﺿ ﺪ‬
‫اﻣﭙﺮیﺎﻟﻴﺴﺘﯽ اﻣﺎم ﺿﺪ اﻣﭙﺮیﺎﻟﻴﺴﺖ ﺟﻤﺎران‪ ،‬هﻤﺮاﻩ ﺑ ﺎ ﭘﺎﺳ ﺪاران ﺧﻤﻴﻨ ﯽ‬
‫ﻣﺠﺎه ﺪیﻦ ﺑ ﯽﭘ ﺪر را ﻟ ﻮ ﻣ ﯽدادﻧ ﺪ‪ ،‬ﻧﻴﺮوه ﺎیﯽ ﻧﻈﻴ ﺮ ﻧﻬ ﻀﺖ ﺁزادﯼ و‬
‫دیﮕﺮ ﺟﺮیﺎنهﺎﯼ ﻣﻴﺎﻧﻪﯼ ﻧﻈﻴ ﺮ ه ﻢ ﻣﺤ ﻮ ﺷ ﻌﺎرهﺎﯼ ﻣﻠ ﯽ ﮔﺮایﺎﻧ ﻪﯼ]!![‬
‫ﺳ ﻴﺪ روحاﷲ ﺧﻤﻴﻨ ﯽ در ﺟﺮی ﺎن ﺟﻨ ﮓ ﺑ ﺎ ﻋ ﺮاق ﺑ ﺮاﯼ ﭘﻴ ﺮوزﯼه ﺎﯼ‬
‫ﻣﻘﻄﻌﯽ ﭘﺎﺳﺪاران او ﺷﻌﺎر و اﻃﻼﻋﻴﻪ ﻣﺮﺕﻜﺐ ﻣﯽﺷﺪﻧﺪ‪ .‬هﻤﻴﻦ ﺟﻤﺎﻋ ﺖ‬
‫یﻌﻨ ﯽ ﻃﻴﻔ ﯽ آ ﻪ در ﺟﺮی ﺎن ﺕﻜ ﺎﻣﻠﯽ ﺧ ﻮد ﻧ ﺎم اﺻ ﻼحﻃﻠﺒ ﯽ ﺑ ﺮ ﺧ ﻮد‬
‫ﮔﺬاﺷﺖ‪ ،‬هﻢ زﻣﺎن هﻢ ﭼﺸﻢهﺎیﺶ را ﺑﺮ آﻠﻴﺖ ایﻦ ﺟﻨ ﮓ ﺿ ﺪ ایﺮاﻧ ﯽ و‬
‫ﺳﺮآﻮﺑﯽ ﻧﺎﺷﯽ از ﺁن ﻓﺮو ﺑﺴﺖ‪ .‬ﺑﻪ هﻤﻴﻦ ﺳﺎدﮔﯽ ﺧﻤﻴﻨ ﯽ و ﺁﺧﻮﻧ ﺪهﺎﯼ‬
‫هﻢ ﭘﻴﻤﺎن او و دیﮕﺮا ِن ایﻦ ﻃﻴﻒ‪ ،‬هﻤﻪﯼ ﺑﺎزﯼ را در ﭼﻨ ﺪ ﺟﺒﻬ ﻪﯼ ه ﻢ‬
‫زﻣﺎن ﺑﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺁﻧﭽ ﻪ آ ﻪ ﭘ ﺲ از ‪ ٣٠‬ﺧ ﺮداد ‪ ١٣٦٠‬از ﺳ ﺎزﻣﺎن ﻣﺠﺎه ﺪیﻦ‬
‫ﺑﺮﺟﺎﯼ ﻣﺎﻧﺪ‪ ،‬یﻚ ﻟﻴﺴﺖ آﻠﻔﺖ آﺸﺘﻪ ﺷﺪﮔﺎن درﮔﻴﺮﯼهﺎ و اﻋﺪامهﺎ ﺑﻮد و‬
‫آﺎرﻧﺎﻣ ﻪاﯼ از ﺧﻴﺎﻧ ﺖ در ﺟﻨ ﮓ ﺑ ﻪ ﻋﻨ ﻮان هﻤﻜ ﺎرﯼ و هﻤﺪﺳ ﺘﯽ ﺑ ﺎ‬
‫‪٣٢‬‬
‫آﺸﻮرﯼ آﻪ ‪ ٨‬ﺳ ﺎل ﺕﻤ ﺎم دﺷ ﻤﻦ ای ﺮان و ﻣﺘﺠ ﺎوز ﺑ ﻪ آ ﺸﻮر ارزی ﺎﺑﯽ‬

‫ﻣﯽﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺁﻧﭽﻪ هﻢ آﻪ ﺑﻌﺪ از ای ﻦ ﺑﺎﺧ ﺖ ﺑ ﺮ ﺳ ﺮ ﺳ ﺎزﻣﺎن ﻣﺠﺎه ﺪیﻦ ﺁﻣ ﺪ‪،‬‬
‫دور از ذه ﻦ ﻧﺒ ﻮد‪ .‬ﻣ ﺮدﯼ ﺑ ﺎ ادﻋ ﺎﯼ رهﺒ ﺮﯼ ی ﻚ ﺟﻨ ﺒﺶ ﺑ ﺮ ﺳ ﺮ‬
‫اﺑﺘﺪایﯽﺕﺮیﻦ ﺣﻖ ﻣﻠﺖ‪ ،‬در یﻚ ﺑﺎزﯼ ﭘﺎﺳ ﻮر ﺳ ﻮر ﺧ ﻮرد و از ﻣﻌﺮآ ﻪ‬
‫ﺣ ﺬف ﺷ ﺪ‪ .‬ﭘﺰه ﺎﯼ ﺑﻌ ﺪﯼ ای ﻦ ﺑﺎﺻ ﻄﻼح ﺁﻟﺘﺮﻧ ﺎﺕﻴﻮ و ﺑ ﺪیﻞ ﺣﻜﻮﻣ ﺖ‬
‫اﺳﻼﻣﯽ‪ ،‬ﺣﻜﻮﻣﺖ اﺳﻼﻣﯽ دیﮕﺮﯼ ﺑﻮد آﻪ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ یﻚ ﺕﺠﺮﺑﻪﯼ ﺕﺎریﺨﯽ‬
‫ﻧﺰدیﻚ‪ ،‬از ﻗﺒﻞ ﻣﻬﺮ رﻓﻮزﮔﯽ را در آﺎرﻧﺎﻣﻪاش ﺙﺒﺖ آﺮدﻩ ﺑ ﻮد‪ .‬ﺟﻨ ﮓ‬
‫ﻗﺪرت اﻣﺎ هﻢﭼﻨﺎن اداﻣﻪ دارد‪.‬‬
‫ﺁﻧﭽﻪ ﺑﺮاﯼ ﻣﺮدم ایﺮان از ایﻦ ﺟﻨﮓ ﻗ ﺪرت ﺑ ﺎﻗﯽ ﻣﺎﻧ ﺪ‪ ،‬ﭼﻨ ﺪیﻦ‬
‫زﻧ ﺪان ﺕ ﺎزﻩ ﺑ ﻮد‪ ،‬و ﭼﻨ ﺪیﻦ و ﭼﻨ ﺪ ﻗﺒﺮﺳ ﺘﺎن ﺟﻤﻌ ﯽ و ﻏﻴ ﺮ ﺟﻤﻌ ﯽ در‬
‫ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺷﻬﺮهﺎﯼ آﺸﻮر و ﺻﻒهﺎﯼ دراز ﻧﺎن و ﻧﻔﺖ و ﻣﺮگ و ﮔﺮی ﺰ‬
‫از آﺸﻮر ﺑﺮاﯼ ﮔﺪایﯽ ذرﻩاﯼ ﺁزادﯼ از آﺸﻮرهﺎیﯽ آ ﻪ ﺧ ﻮد هﻨ ﻮز ه ﻢ‬
‫در ﻣ ﺸﺖ ﻧﺎزی ﺴﺖه ﺎ و ﻧﺌﻮﻧﺎزی ﺴﺖه ﺎﯼ ﻣﻤﻨ ﻮع ﭘﺮﭘ ﺮ ﻣ ﯽزﻧﻨ ﺪ‪ .‬در‬
‫ﻧﻬﺎی ﺖ ه ﻢ ی ﻚ اﭘﻮزی ﺴﻴﻮن ﭘﺮاآﻨ ﺪﻩ و از ﺷ ﻜﻞ اﻓﺘ ﺎدﻩ آ ﻪ ﻧ ﻪ در داﺧ ﻞ‬
‫آ ﺸﻮر و ﻧ ﻪ در ﺧ ﺎرج از آ ﺸﻮر ﻋﺮﺿ ﻪﯼ ای ﻦ را ﻧ ﺪارد آ ﻪ ﺑ ﺮ ﺳ ﺮ‬
‫یﻜ ﯽ‪/‬دو ﺣ ﺪاﻗﻞ ﺳ ﺎدﻩ‪ ،‬ﻣ ﺜﻼ ﺕﻔﻜﻴ ﻚ دی ﻦ از ﺣﻜﻮﻣ ﺖ‪ ،‬ﺣﻜﻮﻣ ﺖ ﻋﺮﻓ ﯽ‪،‬‬
‫ﻗﺎﻧﻮن اﺳﺎﺳ ﯽ ﻣﺒﺘﻨ ﯽ ﺑ ﺮ ﺣﻘ ﻮق ﺑﺮاﺑ ﺮ ﺷ ﻬﺮوﻧﺪﯼ ﺑ ﺎ دیﮕ ﺮﯼ ﺑ ﻪ ﺕﻮاﻓ ﻖ‬
‫ﺑﺮﺳﺪ‪ .‬هﺮ آ ﺲ ﻧﻘ ﺎرﻩﯼ اﻧ ﺎاﻟﺤ ﻖ ﺧ ﻮدش را ﻣ ﯽآﻮﺑ ﺪ‪ .‬و در ای ﻦ ﻣﻴﺎﻧ ﻪ‬
‫ﻧﮕﺮاﻧ ﯽاﯼ آ ﻪ ﻣ ﯽﺑﺎی ﺪ ﺑ ﺮ ﺁن ﭘ ﺎﯼ ﻓ ﺸﺮد‪ ،‬ﺧ ﻼء ﻗ ﺪرﺕﯽ اﺳ ﺖ آ ﻪ در‬
‫ﻓﺮداﯼ ﻣﻤﻜﻦ آﺸﻮر ﭘﻴﺶ ﺧﻮاهﺪ ﺁﻣ ﺪ آ ﻪ در ﻧﻬﺎی ﺖ ه ﻢ ﺷ ﺎیﺪ وﻟ ﯽ ﻓﻘﻴ ﻪ‬
‫دیﮕﺮﯼ را ﺑﻪ ﻗﺪرت ﺑﺮﺳﺎﻧﺪ‪ .‬و ﺑﺎز هﻢ روز از ﻧﻮ و روزﯼ از ﻧﻮ!‬
‫در ﺁﺧ ﺮیﻦ ﺕﺤﻠﻴ ﻞ‪ ،‬از ﺟﺮی ﺎنه ﺎیﯽ آ ﻪ ﺧ ﻮد ﺑ ﻪ دیﻜﺘ ﺎﺕﻮرﯼ‬
‫ﺑﺎورهﺎﺷﺎن اذﻋﺎن دارﻧ ﺪ‪ ،‬ﺕﻤﻨ ﺎﯼ ﺁزادﯼ‪ ،‬دﻣﻮآﺮاﺳ ﯽ و ﺟﺎﻣﻌ ﻪﯼ ﻣ ﺪﻧﯽ‬
‫داﺷﺘﻦ ﺕﻨﻬﺎ یﺎرﯼ رﺳﺎﻧﺪن ﺑﻪ ﺕﻜﺮار هﻤﺎن ﺳ ﻴﻜﻞ آﻬﻨ ﻪﯼ ﺕ ﺎریﺦ اﺳ ﺖ و‬
‫ﻟﺰوﻣ ﺎ ﺑ ﻪ ﻗﺮﺑﺎﻧﮕ ﺎﻩ ﻓﺮﺳ ﺘﺎدن دوﺑ ﺎرﻩﯼ ی ﻚ ﻣﻠ ﺖ؛ ﺑ ﻪ دﻟﻴ ﻞ ﻧ ﺸﻨﺎﺧﺘﻦ‬
‫ﻣﺎهﻴ ﺖ دیﻜﺘ ﺎﺕﻮرﯼه ﺎ و ﺑ ﻪ وی ﮋﻩ دیﻜﺘ ﺎﺕﻮرﯼه ﺎﯼ ﻣ ﺬهﺒﯽ و ﺑﺎوره ﺎﯼ‬
‫ﺟﺰﻣﯽ‪.‬‬
‫‪٣٣‬‬
‫اﮔﺮ هﻨﻮز و ﺑﺎ وﺟﻮد ایﻦ هﻤﻪ ﻧﻤﻮﻧﻪﯼ ﺕﺎریﺨﯽ‪ ،‬ه ﺴﺘﻨﺪ آ ﺴﺎﻧﯽ‬
‫آ ﻪ ﺑ ﻪ ﺟﻨ ﺎﺣﯽ از ﺷ ﻴﻌﻴﺎن ﺑ ﺮاﯼ ﺑ ﺮون رﻓ ﺖ از ﮔ ﺮداب ﻓﻌﻠ ﯽ آ ﺸﻮر‬
‫ای ﺮان اﻣﻴ ﺪ ﺑ ﺴﺘﻪاﻧ ﺪ‪ ،‬ی ﺎ هﻨ ﻮز ویﮋﮔ ﯽ دیﻜﺘ ﺎﺕﻮرﯼه ﺎﯼ ﻣ ﺬهﺒﯽ و‬
‫ایﺪﺉﻮﻟﻮژیﻚ را ﻧﺸﻨﺎﺧﺘﻪاﻧﺪ‪ ،‬یﺎ در هﻤﺪﺳﺘﯽﺁﺷﻜﺎر و ﻧﻬﺎن ﺑﺎ ﺳ ﺮدﻣﺪاران‬
‫ﻣﺬهﺒﯽ آﺸﻮر‪ ،‬از ایﻦآﻪ ﻣﺮدم را ﺑﺎردیﮕﺮ ﺑﻪ ﻗﺮﺑﺎﻧﮕ ﺎﻩ ﺑﻔﺮﺳ ﺘﻨﺪ‪ ،‬اﺑ ﺎیﯽ‬
‫ﻧﺪارﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ هﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ ﺑﻪ ایﻦﮔﻮﻧﻪ اﻣﺘﻴﺎز دادنهﺎ و ایﻦﮔﻮﻧ ﻪ هﻤﺪﺳ ﺘﯽه ﺎ‬
‫ﺑﻪ هﻴﭻ ﻋﻨﻮان ﻧﺒﺎیﺪ اﻣﻜﺎن ﺕﻨﻔﺲ داد ﺕ ﺎ ﻧ ﺴ ِﻞ دیﮕ ﺮﯼ از ﻣﻠ ﺖ ای ﺮان را‬
‫در ﻣﻨﮕﻨ ﻪﯼ ﺑ ﯽﺧﺒ ﺮﯼ از ﺕ ﺎریﺦ‪ ،‬ﻧ ﺸﻨﺎﺣﺘﻦ ﻣﺎهﻴ ﺖ دیﻜﺘ ﺎﺕﻮرﯼه ﺎﯼ‬
‫ﻣﺬهﺒﯽ و ﺳﺎدﻩاﻧﺪیﺸﯽ روﺷﻨﻔﻜﺮاﻧﺶ‪ ،‬ﺑﻪ ﻣ ﻮشِﺁزﻣﺎی ﺸﮕﺎﻩ ﻧ ﺎداﻧﯽهﺎﺷ ﺎن‬
‫ﺑ ﺪل ﻧ ﺴﺎزﻧﺪ‪ .‬ﺑ ﺮاﯼ ﮔﺴ ﺴﺘ ِﻦ زﻧﺠﻴ ِﺮ دی ِﻦ در ﺣﻜﻮﻣ ﺖ‪ ،‬ﺑ ﺮهﻢ زد ِن‬
‫راﺑﻄﻪﯼ آﻬﻨﻪﯼ دیﻦ و ﺳﻴﺎﺳﺖ و اﺳﺘﻘﺮار و اﺳ ﺘﺤﻜﺎ ِم ﺣﻜ ﻮﻣﺘﯽ ﻣﻠ ﯽ و‬
‫ﻣﺮدﻣ ﺴﺎﻻر و ﺟﺎﻣﻌ ﻪاﯼ ﻣ ﺪرن‪ ،‬ﻣﺘﻤ ﺪن‪ ،‬ﻣ ﺪﻧﯽ و ﻣﺘﻌﻬ ﺪ ﺑ ﻪ ﺑﺮاﺑ ﺮﯼ‬
‫ﺣﻘﻮﻗﯽ هﻤﻪﯼ اﻧ ﺴﺎنه ﺎ ﻓ ﺎرغ از ه ﺮ ﺑ ﺎور‪ ،‬اﻧﺪی ﺸﻪ‪ ،‬ﻣ ﺬهﺐ‪ ،‬ﺟﻨ ﺴﻴﺖ‪،‬‬
‫ﻗﻮﻣﻴﺖ‪ ،‬ایﺮا ِن ﻓﺮدا ﺑﻪ هﻴﭻ دﮔﻤﺎﺕﻴﺴﻤﯽ ﻧﻴﺎز ﻧﺪارد‪.‬‬
‫ﺧﺮداد ‪١٣٨٠‬‬
‫‪٣٤‬‬
‫ﺧﻴﺎل آﻨﻴﻢ ﻣﻦ هﻢ رﻓﺘﻪام اﻳﺮان!‬
‫ﺟﻠ ِﻮ ﺁیﻴﻨ ﻪ ای ﺴﺘﺎدﻩام‪ .‬ﺕﻨﻬ ﺎ ه ﺴﺘﻢ‪ .‬ه ﻴﭻآ ﺲ در ﺻ ﺪد ﻧﻴ ﺴﺖ‬

‫ﺁراﻣﺸﻢ را ﺑﺮ ه ﻢ ﺑﺰﻧ ﺪ؛ ﺑﺠ ﺰ ﭼﻨ ﺪ ﻣﺠﻠ ﻪ و ﻧ ﺸﺮیﻪ آ ﻪ از داﺧ ﻞ آ ﺸﻮر‬
‫ﺑﺮام ﭘﺴﺖ ﻣﯽﺷ ﻮد‪ .‬ﻧ ﺸﺮیﻪه ﺎﯼ ﺧ ﺎرج دیﮕ ﺮ رﻣﻘ ﺸﺎن در رﻓﺘ ﻪ اﺳ ﺖ‪.‬‬
‫وﻗﺘﯽ ایﻦ ﻣﺠﻠﻪه ﺎ را ﻣ ﯽﺧ ﻮاﻧﻢ‪ ،‬در ﺧﻴ ﺎﻟﻢ ﺑ ﻪ وﻃﻨ ﯽ ﺑ ﺎز ﻣ ﯽﮔ ﺮدم آ ﻪ‬
‫هﻔﺪﻩ ﺳﺎل اﺳﺖ از ﺁن ﮔﺮیﺨﺘﻪام‪ .‬ﺁﭘﺎرﺕﻤﺎن آﻮﭼﻜﻢ در ﺟﻤﺸﻴﺪﺁﺑﺎد ﺷﻤﺎﻟﯽ‬
‫هﻨﻮز هﻤﺎن ﺟﺎﺳﺖ؛ ﺑﺎ هﻤﺎن ﭘﺎرآﻴﻨﮓ و هﻤﺴﺎیﻪهﺎ‪ .‬ﺧﻴﺎل ﻣﯽآﻨﻢ هﻨﻮز‬
‫در رادیﻮ‪ /‬ﺕﻠﻮیﺰی ﻮ ِن رژی ﻢ ﺳ ِﺮ آ ﺎرم؛ ﺑ ﺎ ﭼ ﺎدر و ﻣﻘﻨﻌ ﻪ‪ .‬زی ﺎد در ﺑﻨ ٍﺪ‬
‫ایﻦ ﻣﺰﺧﺮﻓﺎت ﻧﻴﺴﺘﻢ‪ .‬وﻗﺘﯽ ﺳ ِﺮ آ ﺎر ﻧﻤ ﯽروم روﺳ ﺮﯼام ژرژت اﺳ ﺖ‬
‫و ﺟﻮراﺑﻢ ﻧﺎزك‪ ،‬ﻣﺎﻧﺘﻮم آﺘﺎﻧﯽ و ﺧﻨﻚ و ﺷﻴﻚ‪ .‬ﺁرایﺶ دﺧﺘﺮاﻧ ﻪاﯼ دارم‬
‫و ﻋﻄﺮﯼ آﻪ ﺷﺎیﺪ یﻜﯽ از ﺷﻤﺎ از ﭘﺎریﺲ ﺑ ﺮام ﻓﺮﺳ ﺘﺎدﻩای ﺪ‪ .‬وﻗﺘ ﯽ ﺳ ِﺮ‬
‫آ ﺎر ﻣ ﯽروم‪ ،‬ﻣﻘﻨﻌ ﻪام را ﺳ ﻔﺖ ﻣ ﯽﺑﻨ ﺪم آ ﻪ از ﻧ ﺎن ﺧ ﻮردن ﻧﻴﻔ ﺘﻢ‪.‬‬
‫ﻣﻴﻬﻤﺎﻧﯽ آﻪ ﻣﯽروم هﻤﻪ ﻣﺤﺮﻣﻨﺪ؛ ﻣﺮد و زن ﻧﺪارد‪ .‬ﺑﺎ هﻤ ﻪﺷ ﺎن ﭘﻴﻜ ﯽ‬
‫ﻣﯽزﻧﻢ و ورﻗﯽ ﺑﺎزﯼ ﻣﯽآ ﻨﻢ‪ .‬ﻣﻮزی ﻚ ه ﻢ هﻤﻴ ﺸﻪ ﺑ ﺮاﻩ اﺳ ﺖ‪ .‬ه ﺮآﺲ‬
‫ه ﻢ ﺑ ﻪ ﺧﺎﻧ ﻪ ﻣ ﯽﺁی ﺪ ﻣﺤ ﺮم اﺳ ﺖ‪ .‬دی ﻦ و ایﻤ ﺎن ﺑﻤﺎﻧ ﺪ ﺑ ﺮاﯼ ﺧﻴﺎﺑ ﺎن و‬
‫ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﯽهﺎیﯽ آﻪ ﺑﺮاﯼ ﻧﺠﺎﺑﺘﻢ آﻨﺘﻮر ﻣﯽﮔﺬارﻧﺪ‪.‬‬
‫دﻟﻢ از ﻧﺠﺎﺑﺖهﺎﯼ اﺳﺎﺳﻨﺎﻣﻪاﯼ ﺁﺷﻮب اﺳﺖ‪ .‬هﻤﺎن ﻧﺠﺎﺑ ﺖه ﺎیﯽ‬
‫آﻪ ﺑﻪ ﺑﻨﺪ ﺕﻨﺒﺎ ِن ﺑﺮادره ﺎﯼ ﺟﺒﻬ ﻪ رﻓﺘ ﻪ و ﻣﻠ ﺖ ﺷ ﻬﻴﺪ دادﻩ وﺻ ﻞ اﺳ ﺖ‪.‬‬
‫اﻧﮕﺎر هﺮآﻪ ﻗﻮم و ﺧﻮیﺸﺶ در ﺟﻨﮓ ﺳﺮ ﺑﻪ ﻧﻴﺴﺖ ﺷﺪﻩ‪ ،‬از ﻣﺮدﯼ ه ﻢ‬
‫ﺳ ﺎﻗﻂ اﺳ ﺖ؛ ه ﻴﭻ اﺣ ﺴﺎﺳﯽ ﻧﺒﺎی ﺪ داﺷ ﺘﻪ ﺑﺎﺷ ﺪ! ﺑﺎی ﺪ زنه ﺎ را ﺑ ﻪ ﭼ ﺸ ِﻢ‬
‫هﻤﺸﻴﺮﻩهﺎیﺶ ﻧﮕﺎﻩ آﻨﺪ! ﭼﻪ ﺷﻮﺧﯽ ﻣﻀﺤﻜﯽ ﻣﯽآﻨﺪ ایﻦ دیﻨ ﯽ آ ﻪ ﻓﻘ ﻂ‬
‫ﺑﻨ ٍﺪ ﺕﻨﺒﺎ ِن ﻣﺮدم اﺳﺖ‪ .‬ﺣﺎﻻ هﻢ ایﻦ ﻧﺠﺎﺑﺖه ﺎ‪ ،‬ﺁی ﻴﻦ ﻧﺎﻣ ﻪاﯼ‬ ‫ﻣﻮاﻇﺐ‬
‫و اﺳﺎﺳ ﻨﺎﻣﻪاﯼ ﺷ ﺪﻩاﻧ ﺪ‪ .‬ﮔﺰﻣ ﻪه ﺎﯼ ﻣ ﺬهﺐ ه ﻢ در ﺕﻮیﻮﺕﺎه ﺎﯼ ﭼﻬ ﺎر‬
‫ﺖ ﺑﯽﻧﻤﻚ ﻣﻨﻨﺪ‪.‬‬‫ﻚ ﻧﺠﺎﺑ ٍ‬
‫ﻧﻔﺮﻩﺷﺎن‪ ،‬ﻧﻤ ٍ‬
‫ﻣ ﯽﺧ ﻮاهﻢ ﺑﻴ ﺎیﻢ ﻓﺮﻧ ﮓ‪ .‬هﻨ ﻮز ﺣ ﺎﻟﯽام ﻧﻴ ﺴﺖ آ ﻪ ﻣ ﯽﺷ ﻮد‬
‫ﮔﺮیﺨﺖ‪ .‬ﻣ ﯽﺷ ﻮد ﺁﻣ ﺪ ایﻨﺠ ﺎ و ذرﻩاﯼ ﺕ ﻪ ﻣﺎﻧ ﺪﻩﯼ ﺳ ﻔﺮﻩﯼ هﻴﺘﻠ ﺮ را در‬
‫ﺶ ﮔﺮی ِﺰ از ﺳﻴﺪ روحاﷲ ﺧﻤﻴﻨﯽ ـ ایﻦ هﻤﺰاد هﻴﺘﻠﺮ ـ ﮔﺪایﯽ آ ﺮد؛‬ ‫آﺸﺎآ ِ‬
‫‪٣٥‬‬
‫ﺖ ﻓﺎﺷﻴ ﺴﺖه ﺎ و ﻧﺌﻮﻧﺎزی ﺴﺖه ﺎﯼ‬ ‫ذرﻩاﯼ ﺁزادﯼ را آﻪ هﻨﻮز هﻢ در ﻣﺸ ٍ‬

‫ﻣﻤﻨﻮع ﭘﺮﭘﺮ ﻣﯽزﻧﺪ‪.‬‬
‫دﻟﻢ ﺑﺮاﯼ داﻣﻦ آﻮﺕﺎﻩ و ﺳ ِﺮ ﺑﯽﻟﭽﻚ ﻟﻚ زدﻩ اﺳﺖ‪ .‬ﻧﻤ ﯽداﻧ ﻢ آ ﻪ‬
‫ای ﻦﺟ ﺎ ه ﻢ هﻤﺨﺎﻧ ﻪﯼ رﺳ ﻮایﯽ‪ ،‬ﭘﻮﺷ ﻴﺪن و ﻧﻮﺷ ﻴﺪن را ﺑ ﺮ ﻣ ﻦ ﺣ ﺮام‬
‫ﻣ ﯽآﻨ ﺪ آ ﻪ زن ایﺮاﻧ ﯽام‪ ،‬و ﺑ ﺮ ﺧ ﻮدش هﻤ ﻪ ﭼﻴ ﺰ ﺣ ﻼل اﺳ ﺖ آ ﻪ از‬
‫ﺳﻼﻟﻪﯼ هﻤﺎن ﺁﺧﻮﻧﺪﯼ اﺳﺖ آﻪ ﻗﺒﻞ از ﻣﺮﮔﺶ ‪ ١٤٠٠‬ﺳ ﺎل ﺧ ﻮدش را‬
‫در او ﺕﻜﺜﻴ ﺮ آ ﺮدﻩ اﺳ ﺖ؛ ﺣﺘ ﯽ ور رﻓ ﺘﻦ ﺑ ﺎ ﭘ ﺎﯼ زﻧ ﯽ را آ ﻪ ﻣ ﺜﻼ ﺑ ﻪ‬
‫ﻣﻴﻬﻤﺎﻧﯽ ﻣﺎ ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺁﻓﺘ ﺎﺑﯽ ﻧﻴ ﺴﺖ آ ﻪ ﺑﺘ ﻮاﻧﻢ در ﮔﺮﻣ ﺎﯼ ﺁن دﻟ ﯽ ﺑ ﺮاﯼ وﻃ ﻦ‬
‫ﺑﺴﻮزاﻧﻢ‪ .‬اﮔﺮ ﺁﻓﺘﺎب ﺑﻮد ﺑﻴﺸﺘﺮ ی ﺎد وﻃ ﻦ ﻣ ﯽاﻓﺘ ﺎدم‪ .‬ﺑﻴ ﺸﺘﺮ! ﺑ ﺎور آﻨﻴ ﺪ‬
‫ﺑﻴﺸﺘﺮ! ﺷﺎیﺪ از ﺧﻮشﺷﺎﻧﺴﯽ ﻣﻦ اﺳﺖ آﻪ در ﻏﺮب‪ ،‬ﺁﻓﺘ ﺎب ﻣﺜ ﻞ ﻋ ﺸﻖ‬
‫ایﻦ هﻤﻪ آﻤﻴﺎب اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺁﻟ ﻮﻧﻜﯽ را آ ﻪ ﺑ ﺎ دﻩ‪/‬دوازدﻩ ﺳ ﺎل ﺟ ﺎن آﻨ ﺪن و ﻗ ﺴﻄﯽ ﺧﺮی ﺪﻩ‬
‫ﺑﻮدم‪ ،‬رهﻦ ﻣﯽدهﻢ آﻪ ﺑﺎ ﭘﻮﻟﺶ ﺑﻴﺎیﻢ ایﻨﺠﺎ‪ .‬ﻣﺴﺘﺎﺟﺮم ﺣﺰب اﻟﻠﻬﯽ اﺳﺖ‬
‫و از ﻧﺎف اﻣﺮیﻜﺎ ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬ﺣﺎﺿﺮ ﻧﻴﺴﺖ ﻧﺰول ﺑﺪهﺪ و ﺑﮕﻴﺮد؛ ﻋﻴﺒ ﯽ‬
‫ﻧﺪارد؛ ﺣﺪاﻗﻞ ﭘﻮل دارد و هﺮﭼﻪ ﺑﺨﻮاهﻢ ﻣﯽﭘﺮدازد‪.‬‬
‫ﻣﺮد ﺑﻨﮕ ﺎهﯽ ﻣ ﺬهﺒﯽ اﺳ ﺖ‪ .‬ﻣ ﺬهﺒﯽ و ﭼ ﺎق‪ .‬ﻧ ﻪ ﺧﻴ ﺎل آﻨﻴ ﺪ آ ﻪ‬
‫ﭼﻮن ﻣﺬهﺒﯽ اﺳﺖ‪ ،‬ﭼﺎق اﺳﺖ‪ ،‬ﻧ ﻪ‪ ،‬آ ﺎر ﻣﻌ ﺎﻣﻼﺕﯽ ﭼ ﺎﻗﺶ آ ﺮدﻩ اﺳ ﺖ‪.‬‬
‫اول از هﻤﻪ ﺳﺮاغ ﻋﻴﺎل را ﻣﯽﮔﻴﺮد‪ :‬ﺣﺎج ﺁﻗﺎ آﺠﺎ ﺕﺸﺮیﻒ دارﻧﺪ؟‬
‫ﺑﻌﺪ هﻢ ﺕﻮ راهﺮو ﺳﻌﯽ ﻣﯽآﻨﺪ ﺧﻮدش را ﺑﻪ ﻣﻦ ﺑﻤﺎﻟﺪ‪.‬‬
‫ﻣﯽداﻧﻴﺪ‪ :‬ﻣﻦ از ایﻦ ﺟﻮر ﻣﺮدهﺎ ﻧﻤﯽﺕﺮﺳﻢ‪ .‬ﻧﻪ واﷲ‪ .‬ایﻨﻬ ﺎ ﻓﻘ ﻂ‬
‫ﺑﻪ ﺧﻨﺪﻩام ﻣﯽاﻧﺪازﻧﺪ‪ .‬ﺁﺧﺮ ﺕ ﻮ راه ﺮو ﺑ ﺎ ﺁن هﻤ ﻪ رﻓ ﺖ وﺁﻣ ﺪ ﭼ ﻪ آﻴﻔ ﯽ‬
‫ﻣ ﯽﺕﻮاﻧ ﺪ ﺑﺮاﺷ ﺎن داﺷ ﺘﻪ ﺑﺎﺷ ﺪ‪ .‬ﺁﻧﺠ ﺎ آ ﻪ زن ای ﻦ هﻤ ﻪ ارزان اﺳ ﺖ‪.‬‬
‫ارزانﺕﺮ از ﺟﻮاز ﻣﺮگ‪ ،‬ﻧﻪ ﻧﻪ! ﺟ ﻮا ِز دﻓ ﻦ را ﻧﻤ ﯽﮔ ﻮیﻢ‪ ،‬ﺧ ﻮد ﻣ ﺮگ‬
‫را ﻣﯽﮔﻮیﻢ‪ .‬ﻣﺮگ ارزان اﺳﺖ و زن هﻢ در ﭼﻨﺒﺮﻩﯼ ﺟﻬ ﻞ و ﺕﺤﻘﻴ ﺮ و‬
‫ﺑﺎورهﺎﯼ ﺣﻘﻴﺮ ﻣﺬهﺒﯽ؛ ﺑﻪ ارزاﻧ ﯽ ی ﻚ ﻧﻤﻜ ﺪان ی ﺎ ﻣ ﺪادﺕﺮاش؛ ﺑ ﺴﺘﻪ ﺑ ﻪ‬
‫ایﻦ آﻪ روﺷﻨﻔﻜﺮ ﺑﺎﺷﺪ یﺎ ﻧﺒﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪٣٦‬‬
‫ﺁن آ ﻪ ﺁﻣ ﺪﻩ ﺑ ﻮد از ﻣ ﺮز ردم آﻨ ﺪ‪ ،‬ﺑﺠ ﺰ ﻣ ﺰدﯼ آ ﻪ ﻧﻘ ﺪ ﮔﺮﻓﺘ ﻪ‬

‫ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪ آﻤﺘﺮ از زﻓﺎف رﺿﺎیﺖ ﻧﻤﯽداد‪ .‬یﻜﯽ‪/‬دوﺕﺎ هﻢ آﻪ ﻧﺒﻮدﻧ ﺪ‪ .‬ﺁﻧﺠ ﺎ‬
‫هﻢ زن ﻓﺮارﯼ و ﻣﺒﺎرز ﻟﺤﺎف ایﻦ ﺁﻗﺎیﺎن را ﮔﺮم ﻣﯽآﻨﺪ‪.‬‬
‫زﻧﺪان هﻢ هﻤﻴﻦﻃﻮر ﺑ ﻮد‪ .‬ﻻﺟ ﻮردﯼ از ه ﺮ زﻧ ﯽ آ ﻪ ﺧﻮﺷ ﺶ‬
‫ﻣﯽﺁﻣﺪ ﺿﺎﻣﻨﺶ ﻣﯽﺷﺪ؛ ﻧﻪ ﻓﻘﻂ ﻻﺟﻮردﯼ‪ ،‬هﻤ ﻪﯼ ﺁﻓﺘﺎﺑ ﻪداره ﺎﯼ اوی ﻦ‪.‬‬
‫ﻧﻤ ﯽداﻧ ﻢ ﺣ ﺎﻻ آ ﺪام ﺧ ﺮﯼ ﺟ ﺎﯼ ﻻﺟ ﻮردﯼ ﻧﺸ ﺴﺘﻪ اﺳ ﺖ! ﭼ ﻪ اهﻤﻴﺘ ﯽ‬
‫دارد؟‬
‫وﻗﺘ ﯽ ﺕ ﻮ اوی ﻦ از ﻣ ﻦ ]ﻣ ِﻦ زن[ ﺧﻮﺷ ﺶ ﺁﻣ ﺪ‪ ،‬ﺑ ﺎ هﻤ ﺎن ‪٧٢‬‬
‫ﺕﻮﻣﺎن اﻣﺎم ﺣﺴﻴﻨﯽ ﺻﻴﻐﻪام آﺮد‪ .‬ﺑﻌ ﺪ ﻣ ﺮا ﺑ ﻪ ﺧﺎﻧ ﻪاﯼ ﺑ ﺮد‪ .‬ﻗﺒ ﻞ از ﺁن‬
‫در زﻧﺪان در هﺮ ﺑﺎزﺟﻮیﯽ‪ ،‬ﺑﯽﻧﻤﺎزﯼ یﻚ ریﺸﻮ ﺟﻴﺮﻩام ﺑﻮد‪ .‬ﺣﺎﻣﻠﻪ آﻪ‬
‫ﺷ ﺪم‪ ،‬ﺳ ﻘﻄﺶ ﻧﻜﺮدﻧ ﺪ؛ اﻣ ﺎ ﺑﭽ ﻪام آ ﻪ ﺑ ﺪﻧﻴﺎ ﺁﻣ ﺪ ﻓ ﻮرﯼ ﺳ ﺮ ﺑ ﻪ ﻧﻴ ﺴﺘﺶ‬
‫آﺮدﻧ ﺪ‪ .‬ﮔﻔﺘﻨ ﺪ ﺣ ﺮامزادﻩ اﺳ ﺖ‪ .‬یﻜ ﯽ ﮔﻔ ﺖ‪ :‬ﺑﭽ ﻪﯼ ﻣﻨ ﺎﻓﻖ اﺳ ﺖ‪ ،‬ﺑﭽ ﻪﯼ‬
‫ﺑ ﯽدی ﻦه ﺎ‪ ،‬یﻜ ﯽ آﻤﺘ ﺮ ﺑﻬﺘ ﺮ‪ .‬ﭘ ﺲ ﻓ ﺮدا آ ﻪ ﺑ ﺰرگ ﺷ ﺪ‪ ،‬ﻣ ﯽﺷ ﻮد ﻣﺜ ﻞ‬
‫هﻤﻪﯼ ایﻦ وﻟﺪاﻟﺰﻧﺎهﺎ دﺷﻤﻦ وﻻیﺖ‪.‬‬
‫ﺑﻌﺪ هﻢ ﻻﺟ ﻮردﯼ ﻣ ﺮا ﺑ ﻪ ﺧﺎﻧ ﻪاش ﺑ ﺮد‪ .‬ﻧ ﻪ هﻤ ﺎن ﺧﺎﻧ ﻪاﯼ آ ﻪ‬
‫زن اوﻟﺶ ﺑﻮد‪ .‬دو‪/‬ﺳﻪﺕﺎ ﺧﺎﻧ ﻪ ﺕ ﻮ وﻟﻨﺠ ﻚ و آ ﻦ و ﺳ ﻮﻟﻮﻗﻮن داﺷ ﺖ آ ﻪ‬
‫ﺑﺮاﯼ هﻤﻴﻦ زهﺮﻣﺎرﯼهﺎش ﺑ ﻮد‪ .‬ﺑ ﺎ ﭘﺎﺳ ﺪار ﻣ ﯽﺁﻣ ﺪ ﺳ ﺮاﻏﻢ‪ .‬ﭘﺎﺳ ﺪارهﺎ‬
‫را ﻣﯽآﺎﺷﺖ دم در‪ ،‬ﻣ ﯽﺁﻣ ﺪ زهﺮﻣ ﺎرﯼاش را ﻣ ﯽآ ﺮد و ﻣ ﯽرﻓ ﺖ؛ ﺕ ﺎ‬
‫هﻔﺘﻪﯼ دیﮕﺮ‪ .‬ﺳﻪ‪/‬ﭼﻬﺎر ﻣﺎهﯽ ایﻦ ﻃﻮر زﻧﺪان ﺟﺰو ﺑﺮﻧﺎﻣﻪام ﺑ ﻮد‪ .‬ﺑﻌ ﺪ‬
‫آﻪ دﻟﺶ را زدم؛ ﺑﻌﺪ آﻪ یﻚ زﻧﺪاﻧﯽ ﺕﺮﮔﻞ ورﮔﻞﺕﺮ دیﺪ‪ ،‬ﻣ ﺮا ﺑﺮﮔﺮداﻧ ﺪ‬
‫ﺑﻪ ﺑﻨﺪ‪ .‬ﮔﻔﺖ آﻪ ﺧﺮاب ﺑ ﻮدﻩام‪ .‬در ﺑ ﺴﺘﺮ ﺁﻗ ﺎ ه ﻢ دﺳ ﺖ از آﺜﺎﻓ ﺖآ ﺎرﯼ‬
‫ﺑﺮﻧﺪاﺷﺘﻪام‪ .‬ﺑﻪ وﻻیﺖ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﻧﻴﺴﺘﻢ‪ .‬ﺑﻌ ﺪ ه ﻢ هﻤ ﺮاﻩ ﺑ ﺎ ی ﻚ ﻋ ﺪﻩﯼ دیﮕ ﺮ‬
‫ﻣﺮا آﺎﺷﺖ ﺕﻮ ﻣﻴﺪان ﺕﻴﺮ‪ .‬ﺧﻮدش ه ﻢ ﺕﻴ ﺮ ﺧ ﻼص را زد‪ .‬ﻣ ﯽداﻧ ﺴﺖ‬
‫آ ﻪ اﮔ ﺮ ﺁزادم آﻨ ﺪ‪ ،‬ﭘ ﺪرم ﺕﻴ ﺮ ﺧ ﻼص را ﺧﻮاه ﺪ زد‪ .‬ﭘ ﺪر ﭘﻴ ﺮم را از‬
‫ﻖ ﭘ ﺪر زن را ﺑ ﻪ ﺟ ﺎ ﺁورد‪ .‬ﭼ ﻪ داﻣ ﺎد ﺧ ﻮﺑﯽ‬ ‫ﺁدﻣﻜ ﺸﯽ ﻣﻌ ﺎف آ ﺮد‪ .‬ﺣ ِ‬
‫اﺳﺖ ایﻦ ﻻﺟﻮردﯼ‪ .‬ﺁیﺎ آﺴﯽ هﺴﺖ آﻪ ﺷﻤﺮدﻩ ﺑﺎﺷﺪ ای ﻦ ﭘﻴﺮﻣ ﺮد ﺕ ﺎ ﺑ ﻪ‬
‫ﺣﺎل ﭼﻨﺪ ﺑﺎر داﻣﺎد ﺷﺪﻩ اﺳﺖ؟!‬
‫‪٣٧‬‬
‫ﺧﻴﺎل آﻨﻴﻢ آﻪ رﻓﺘﻪام ایﺮان‪ .‬ﺁﻧﺠﺎ آﻪ ﻣﯽروم ﭘﺎﺳ ﭙﻮرت ﺑﮕﻴ ﺮم‪.‬‬
‫ﺁﻧﺠ ﺎ آ ﻪ ﻣ ﯽروم یﻜ ﯽ را ﭘﻴ ﺪا آ ﻨﻢ ﺕ ﺎ ﺷ ﻮهﺮ ﻋﺎری ﻪام ﺷ ﻮد؛ آ ﻪ ﺑﺘ ﻮاﻧﻢ‬
‫ازش اﺟﺎزﻩﯼ ﺳﻔﺮ ﺑﮕﻴﺮم‪ ،‬هﻤﻪ ﺑﻪ ﻓﻜﺮ داﻣﺎد ﺷﺪن هﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻧﻪ ﺧﻴﺎل آﻨﻴﺪ آﻪ ﻣﻦ ﺁب و رﻧﮕ ﯽ دارم؛ ﺷ ﺎیﺪ اﮔ ﺮ ﺑﻴ ﺴﺖ ﺳ ﺎل‬
‫ﭘﻴﺶ ﻣﯽﺷﺪ ﻧﮕﺎهﻢ آﺮد‪ ،‬ﺣ ﺎﻻ دیﮕ ﺮ ﭘ ﺮ دی ﺮ اﺳ ﺖ؛ اﻣ ﺎ ای ﻦ ﺁﻗﺎی ﺎن ای ﻦ‬
‫ﺕﻌﺎرﻓ ﺎت ﺣﺎﻟﻴ ﺸﺎن ﻧﻴ ﺴﺖ‪ .‬زن ﺑﻴ ﻮﻩ‪ ،‬زن ﺷ ﻮهﺮ در رﻓﺘ ﻪ‪ ،‬ﺷ ﻮهﺮ‬
‫زﻧ ﺪاﻧﯽ‪ ،‬ﺷ ﻮهﺮ اﻋ ﺪاﻣﯽ‪ ،‬دﺧﺘ ﺮ‪ ،‬ﭘﻴ ِﺮ دﺧﺘ ﺮ‪ ،‬هﻤ ﻪ ﻣ ﺎل ﺑ ﯽﺻ ﺎﺣﺒﻨﺪ و‬
‫ﺳ ﻴﺒﯽ ﮔ ﺲ زی ِﺮ دﻧ ﺪان ای ﻦ ﺣﺮاﻣﺨ ﻮاران هﻤﻴ ﺸﮕﯽ‪ .‬اﯼ واﯼ ﭼﮕﻮﻧ ﻪ‬
‫ﻣﯽﺷﻮد از ایﻦ ﻣﻤﻠﻜﺖ در رﻓﺖ‪ ،‬ﺑﺪون رﺷﻮﻩ؟!‬
‫ﻣﺤ ﻀﺮدار از ﺷ ﻮهﺮ ﻋﺎری ﻪاﯼ ﻣ ﯽﭘﺮﺳ ﺪ آ ﻪ ﭼ ﺮا واﻟ ﺪﻩﯼ ﺁﻗ ﺎ‬
‫ﻣﺼﻄﻔﯽ را ﺑﻪ ﻓﺮﻧﮓ ﻣﯽﻓﺮﺳﺘﺪ؟ ﻣﯽرود و زی ِﺮ ﺳ ﺮش ﺑﻠﻨ ﺪ ﻣ ﯽﺷ ﻮد‪.‬‬
‫ﺷﻮهﺮ ﻋﺎریﻪاﯼ درﺳﺶ را روان اﺳﺖ‪ .‬ﭘﻮلهﺎﯼ اهﺪایﯽ آ ﺎر ﺧﻮدﺷ ﺎن‬
‫را آﺮدﻩاﻧﺪ‪ :‬ﺳﻜﻴﻨﻪ رﻓﺘ ﻪ‪ ،‬ای ﻦ ه ﻢ ﭘ ﺎش را آ ﺮدﻩ ﺕ ﻮ ی ﻚ آﻔ ﺶ‪ ،‬آ ﻪ ﻣ ﻦ‬
‫ﻧﺒﺎیﺪ از ﺳﻜﻴﻨﻪ ﻋﻘﺐ ﺑﻤﺎﻧﻢ‪.‬‬
‫دﻋﻮاﯼ ﺁﻗﺎﻣﻨﺸﺎﻧﻪاﯼ هﻢ ﺑﺎ ﻣﻦ ﻣﯽآﻨﺪ آﻪ ﻣﺤﻀﺮدار ﺷﻚ ﻧﺒ ﺮد‪،‬‬
‫ﻃﺮف ﻋﻴﺎل ﻣﻦ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﻣﺤﻀﺮدار ﻧﻤﯽﻓﻬﻤ ﺪ آ ﻪ ی ﺎرو ﺷ ﻮهﺮم ﻧﻴ ﺴﺖ‪،‬‬
‫ﻓﻘﻂ ﺷﺴﺘﺶ ﺧﺒﺮدار ﻣ ﯽﺷ ﻮد آ ﻪ ﺳ ِﺮ ﺧﺎرﺟ ﻪ رﻓ ﺘﻦ ﻣﻤﻜ ﻦ اﺳ ﺖ ﻋﻴ ﺎل‬
‫ﻣﺮا ﻃﻼق ﺑﺪهﺪ؛ ﺕﺎ ﺕﻨﻮر داغ اﺳﺖ ﻣﯽﭼﺴﺒﺎﻧﺪ‪ :‬هﻤﺸﻴﺮﻩ اﮔﺮ آﺎرﺕ ﺎن ﺑ ﻪ‬
‫ﻃﻼق آﺸﻴﺪ‪ ،‬ﻧﮕﺮان ﻧﺒﺎش! ﺧﻮدم ﺻﻴﻐﻪات ﻣﯽآﻨﻢ‪.‬‬
‫ﺖ ﺷﺴﺘﻢ از زیﺮ ﭼﺎدر ﺣﻮاﻟﻪاش ﻣﯽﺷﻮد آ ﻪ‪ :‬ای ﻦ ﺟ ﺎ ه ﻢ‬ ‫اﻧﮕﺸ ٍ‬
‫ﺐ ﺑﺎﻟﻘﻮﻩﯼ ﻣﻮﻧﺚ دیﺪیﺪ و ﺟﻨﺒﻴﺪیﺪ؟!‬ ‫ﺟﻨﺎﺑﻌﺎﻟﯽ یﻚ ﺑﯽﺻﺎﺣ ِ‬
‫ﺁن وﻗﺖهﺎ هﻢ هﻤ ﻴﻦﻃ ﻮر ﺑ ﻮد‪ .‬رﻓﺘ ﻪ ﺑ ﻮدم اﺳ ﻤﻢ را در اﻧﺠﻤ ﻦ‬
‫ایﺮان و اﻣﺮیﻜﺎ ﺑﻨﻮیﺴﻢ‪ .‬ﺕﻮ ﺻﻒ ایﺴﺘﺎدﻩ ﺑﻮدم و ﭼﻨ ﺪ ﺟﻮاﻧ ﻚ ه ﻢ ﭘ ﺸﺖ‬
‫ﺳﺮم ﺕﻮ ﺻﻒ‪.‬‬
‫ﭼﻨ ﺪ ﺳ ﺎل ﭘ ﻴﺶ در ﺳ ﻮیﺲ زﻧ ﯽ ﻓﺮﻧﮕ ﯽ ازم ﭘﺮﺳ ﻴﺪ‪ :‬ﭼ ﺮا‬
‫ﻣﺮدهﺎﯼ ایﺮاﻧﯽ در ﺧﻴﺎﺑﺎن زنهﺎ را اﻧﮕﻮﻟﻚ ﻣﯽآﻨﻨ ﺪ؟ ﻣ ﻦ ﭘ ﺎﻧﺰدﻩ ﺳ ﺎل‬
‫ایﺮان ﺑﻮدم و هﺮ روز ایﻦ اﻧﮕﻮﻟﻚهﺎ ﺟﻴﺮﻩام ﺑﻮد‪.‬‬
‫از ایﺮان و ایﺮاﻧﯽهﺎ ﻓﻘ ﻂ ﺁزاره ﺎﯼ ﺟﻨ ﺴﯽ ﺧﻴﺎﺑ ﺎﻧﯽﺷ ﺎن ی ﺎدش‬
‫ﺑﻮد‪.‬‬
‫‪٣٨‬‬
‫در ﺻﻒ ﻧﺘﻮاﻧﺴﺘﻢ ﻃﺎﻗﺖ ﺑﻴﺎورم‪ .‬ﺑﻌﺪ از ﻇﻬﺮ ﻧﺎدر را ﻓﺮﺳﺘﺎدم‬

‫آﻪ اﺳﻤﻢ را ﺑﻨﻮیﺴﺪ‪ .‬ﻧﻤﯽداﻧﻢ زنهﺎ و دﺧﺘﺮهﺎ او را ه ﻢ اﻧﮕﻮﻟ ﻚ آﺮدﻧ ﺪ‬
‫یﺎ دﺳﺘﻤﺎﻟﯽﺷﺪن ﻓﻘﻂ ﺟﻴﺮﻩ وﻣﻮاﺟﺐ ﻣﻦ ﺑﻮد؟ ﻣ ِﻦ زن؟!!‬
‫‪٣٩‬‬
‫ﻃﻼق‪ ،‬در ﺗﺠﺮﺑﻪهﺎﯼ د ِم دﺳﺖ!‬
‫ﺧﺴﺮو ـ ﺙﺎﺑﺖ ﻗﺪم ﻋﺰیﺰ‪ ،‬ﺳﻼم‬

‫ﻧﻘﺪ ﺕﻮ را درﺳﺖ ﻣﺜ ﻞ داﻧ ﺶ ﺁﻣ ﻮزﯼ آ ﻪ آﺎرﻧﺎﻣ ﻪاش را ﮔﺮﻓﺘ ﻪ‬
‫اﺳ ﺖ و اﺣﺘﻤ ﺎﻻ ﻧﻤ ﺮﻩﯼ ﺧ ﻮﺑﯽ ه ﻢ در اﻧ ﺸﺎء دارد‪ ،‬ﺑ ﻪ ﭼﻨ ﺪ ﻧﻔ ﺮ ﻧ ﺸﺎن‬
‫دادم‪ .‬یﻜﯽ دو ﻧﻔﺮ هﻢ آﻴﻬﺎن ﺷﻤﺎرﻩﯼ ‪ ١٥] ٨٦٩‬اوت ‪ [٢٠٠١‬را دیﺪﻩ‬
‫ﺑﻮدﻧﺪ و از ﺳﺘﻮن ﭼﺎﭘﺎرﺧﺎﻧﻪﯼ ﻣﺒﺎرآﻪ ﺧﺒﺮم آﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺑﮕﺬار در اﺑﺘﺪا ﺑﮕﻮیﻢ آﻪ ﻣﻦ ﺑﺎ آ ﺴﺎﻧﯽ آ ﻪ ﮔﻮﺷ ﻪﯼ ﭼ ﺸﻤﯽ ﺑ ﻪ‬
‫آﺎرهﺎیﻢ دارﻧﺪ‪ ،‬اﺣﺴﺎس ﻧﺰدیﻜ ﯽ ﻣ ﯽآ ﻨﻢ‪ .‬ﭼ ﻪ اﺷ ﻜﺎﻟﯽ دارد آ ﻪ ﺷ ﻤﺎ را‬
‫ﺕﻮ ﺧﻄﺎب آ ﻨﻢ‪ .‬ﺁی ﺎ ای ﻦ ﺷ ﻴﻮﻩ ﻧ ﺸﺎﻧﻪﯼ ﺑﻌ ﻀﯽ ﺕﻮاﻓ ﻖه ﺎ و ﺕﻴﻴ ﺒﻦ و ﻓﻬ ِﻢ‬
‫ﻧﺰدیﻚ از ﻣﺴﺎﺉﻞ ﻧﻴﺴﺖ؟ ﺕﺎ ﺟﺎیﯽ آﻪ یﺎدم هﺴﺖ ﻣ ﻦه ﻢ ﻧ ﺴﻞ ام ﺕ ﯽ وﯼ‬
‫ﺕﻮ را ﺧﻮاﻧﺪﻩ و ﻟﺬت ﺑﺮدﻩام‪.‬‬
‫اﻣﺎ ﭼﻨﺎنآﻪ ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺑﻮدﯼ داﺳﺘﺎﻧﯽ از ﻃﻼق…‬
‫ﻃ ﻼق‪ ،‬اﺕﻔ ﺎﻗﯽ اﺳ ﺖ ﻣﺜ ﻞ ﺕ ﺼﺎدف‪ ،‬ﺕﻮﻟ ﺪ‪ ،‬ﻣﺪرﺳ ﻪ رﻓ ﺘﻦ ی ﺎ ﻧ ﻪ‬
‫رﻓﻮزﻩ ﺷﺪن‪ .‬ﺷﺎیﺪ هﻢ ﻓﺼﻞ ﻣ ﺸﺘﺮك ﻃ ﻼق و رﻓ ﻮزﻩ ﺷ ﺪن در ﻣﺪرﺳ ﻪ‬
‫ایﻦ اﺳﺖ آﻪ هﻴﭻآﺪام ﺑﺪون ﭘﻴﺶ زﻣﻴﻨﻪ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺣﺘ ﺎ ﻣ ﯽﺕ ﻮان ﻃ ﻼق را‬
‫ﺑﻪ ﻧﻮﻋﯽ ﺕﻮﻟﺪ هﻢ ﺕﺸﺒﻴﻪ آﺮد‪ .‬از ی ﻚ ﺟ ﺎیﯽ ﻧﻄﻔ ﻪاش ﺑ ﺴﺘﻪ ﻣ ﯽﺷ ﻮد‪ ،‬ﺕ ﺎ‬
‫وﻗﺘﯽ آﻪ ﻣﯽرﺳﺪ و آﺎﻣﻞ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﺑﻌ ﺪ ه ﻢ ﺑ ﻪ دﻧﻴ ﺎ ﻣ ﯽﺁی ﺪ و ﺁدم را ﺑ ﻪ‬
‫ﻣﺤ ﻀﺮ و دادﮔ ﺎﻩ ﻣ ﯽآ ﺸﺎﻧﺪ‪ .‬هﻤﻴ ﺸﻪ ه ﻢ از ﭼﻴﺰه ﺎﯼ آﻮﭼ ﻚ ﺷ ﺮوع‬
‫ﻣ ﯽﺷ ﻮد‪ .‬ﻣ ﺜﻼ از ی ﻚ ﺕ ﻮ ﮔﻮﺷ ﯽ‪ ،‬ی ﺎ ﺕﺤﻘﻴ ﺮ در ﺑﺮاﺑ ﺮ ﻣﻴﻬﻤ ﺎنه ﺎ‪ ،‬ی ﺎ‬
‫ب اﺳ ﻼﻣﯽ ﺳ ﻴﺪ روحاﷲ‬ ‫ﺕﺤﻤﻴﻞ ﺣﺠﺎب اﺟﺒﺎرﯼ‪ ،‬ﭼﻨﺪ ﺳ ﺎل ﻗﺒ ﻞ از اﻧﻘ ﻼ ِ‬
‫ﺧﻤﻴﻨﯽ!!‬
‫ﺣﺘ ﺎ ﻣ ﯽﺕﻮاﻧ ﺪ از ﻻس ﺧ ﺸﻜﻪه ﺎﯼ ﻋﻴ ﺎل ﻣﺮﺑﻮﻃ ﻪ ﺑ ﺎ زنه ﺎﯼ‬
‫ﻓﺎﻣﻴﻞ هﻢ ﺷﺮوع ﺷﻮد‪ .‬یﺎ از آﺘﻚ زدن ﺑﭽﻪهﺎ‪ .‬یﺎ از ﺷﻌﺎر دادن و ﻋﻤﻞ‬
‫ﻧﻜ ﺮدن‪ .‬از ﺧﻴﻠ ﯽ ﺟﺎه ﺎﯼ دیﮕ ﺮ ه ﻢ ﻣ ﯽﺕﻮاﻧ ﺪ ﺷ ﺮوع ﺷ ﻮد‪ .‬ﺕﺠﺮﺑ ﻪﯼ‬
‫ﺷﺨﺼﯽ ﻣﻦ در هﻤﻴﻦ ﻣﺎیﻪهﺎﺳﺖ‪.‬‬
‫اوﻟﺶ ﻣﯽﺕﺮﺳﻴﺪم‪ .‬دﻟﻢ ﺑﺮاﯼ ﭘﺪر و ﻣﺎدرم ﻣﯽﺳﻮﺧﺖ‪ .‬از ﻟﻴﭽ ﺎر‬
‫ﺑﺎﻓﺘﻦهﺎﯼ ﻓﺎﻣﻴ ﻞ و در و هﻤ ﺴﺎیﻪ ه ﻢ ﻣ ﯽﺕﺮﺳ ﻴﺪم‪ .‬از ای ﻦ آ ﻪ ﺑ ﯽﻟﻴ ﺎﻗﺘﯽ‬
‫‪٤٠‬‬
‫ﻋﻴﺎل ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ را ﮔﻨﺎﻩ ﻣﻦ ﺕﻌﺒﻴﺮ آﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻣﯽﺕﺮﺳ ﻴﺪم‪ ،‬ﻧ ﻪ‪ ،‬وﺣ ﺸﺖ داﺷ ﺘﻢ‪.‬‬
‫زن ﻃﻼق ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺕﺼﻮیﺮ ﺧﻮﺑﯽ ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬ﻻﺑﺪ هﻨﻮز هﻢ ﻧ ﺪارد‪ .‬ﭼﻨ ﺪ زن‬
‫ﻓﺎﻣﻴ ﻞ آ ﻪ اﺕﻔﺎﻗ ﺎ ﻃ ﻼق ﮔﺮﻓﺘ ﻪ ﺑﻮدﻧ ﺪ‪ ،‬ﻣﻮﺿ ﻮع ﺟ ﻮكه ﺎﯼ ﻣﺮداﻧ ﻪ و‬
‫ﻣﺰﻩﯼ ﻋﺮق ایﻦ وﺣﻮش در ﻣﻴﻬﻤﺎﻧﯽهﺎﯼ آﻮﭼﻚ و ﺑﺰرﮔﻤﺎن ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬
‫از آﺸﻮر آﻪ در رﻓ ﺘﻢ‪ ،‬ﺷ ﺠﺎعﺕ ﺮ ﺷ ﺪم‪ .‬ﺟﻨ ﺎب ه ﻢ دیﮕ ﺮ دﻟﻴﻠ ﯽ‬
‫ﺑ ﺮاﯼ ﻣﺨﻔ ﯽ آ ﺎرﯼاش ﻧﺪاﺷ ﺖ‪ .‬ای ﺸﺎن ه ﻢ ﺷ ﺠﺎعﺕ ﺮ ﺷ ﺪﻩ ﺑ ﻮد‪ .‬ﺧﻴﻠ ﯽ‬
‫ﺷﺠﺎعﺕ ﺮ ﺷ ﺪﻩ ﺑ ﻮد‪ .‬ﺑ ﺎﻻﺧﺮﻩ ی ﻚ روز ﺳ ﻪ ﺕ ﺎ ﺑﭽ ﻪ را ﺑﺮداﺷ ﺘﻢ و رﻓ ﺘﻢ‪.‬‬
‫اﻟﺒﺘﻪ یﻚ ﺷﺐ ﻗﺒﻞ از رﻓﺘﻦ ﺧﺒﺮش آﺮدم‪ .‬ﺣ ﻀﺮﺕﺶ‪ ،‬ﻓ ﺮدا ﺷ ﺐ ﭼﻨ ﺪ ﺕ ﺎ‬
‫از ﺟﻮاﻧ ﻚه ﺎﯼ داﻧ ﺸﺠﻮ را ـ آ ﻪ اآﺜ ﺮا ﺟ ﺰ ﺕﺠﺮﺑ ﻪه ﺎیﯽ ﭘﺮاآﻨ ﺪﻩ در‬
‫راﺑﻄ ﻪ ﺑ ﺎ زﻧ ﺎن ﺑﺮﺕ ﺮﯼ دیﮕ ﺮﯼ ﺑ ﺮ ﺧ ﻮدش ﻧﺪاﺷ ﺘﻨﺪ ـ ﺑ ﻪ ﺧﺎﻧ ﻪ آ ﺸﺎﻧﺪ‪.‬‬
‫آﺠﺎ ﻣﯽروﯼ؟ ﭼﺮا ﻣﯽروﯼ؟ اﻟﺒﺘﻪ ﻣﻦ هﻢ زورم ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد‪ .‬دیﮕﺮ‬
‫ﺑﻪ ﺷﺐ ﻧﻴﺎﻣﺪنهﺎش اهﻤﻴﺘﯽ ﻧﻤﯽدادم‪ .‬ﺑﭽ ﻪه ﺎ را روﯼ ﺕﺨﺨ ﻮاب ﺑ ﺰرﮔﻢ‬
‫ﻣﯽﺧﻮاﺑﺎﻧﺪم ﺕﺎ ﻣﺠﺒﻮر ﻧﺒﺎﺷﻢ ﻋﻄﺮه ﺎﯼ رﻧﮕﺎرﻧ ﮓ زﻧ ﺎن ﻓﺮﻧﮕ ﯽ را ﺕ ﻮ‬
‫رﺧﺘﺨﻮاﺑﻢ ﺕﺤﻤﻞ آﻨﻢ‪ .‬ﺻﻮﻓﯽ و رُزﯼ و اﻟﻜﻪ و‪ ...‬ﭼﻨﺪ ﻧﻔ ﺮﯼ ﺑﻮدﻧ ﺪ آ ﻪ‬
‫هﻤ ﺎن دوران اﺳ ﻢهﺎﺷ ﺎن را ﻏﻴﺮﻣ ﺴﺘﻘﻴﻢ ﻣ ﯽﺷ ﻨﻴﺪم‪ .‬ﺑﻌ ﻀﯽ را ه ﻢ ﺑ ﻪ‬
‫ﻋﻨﻮان ﺻﺎﺣﺐﺧﺎﻧﻪهﺎﯼ ﻗﺒﻠﯽ ﺟﻨﺎب ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﺎ ﻣﯽﺷﻨﺎﺧﺘﻢ‪.‬‬
‫هﺮآﺪا ِم ﻣﺎ زنهﺎ ﺣﺘﻤﺎ دﻟﻴﻠ ﯽ ﺑ ﺮاﯼ ﺟ ﺪایﯽﻣ ﺎن داری ﻢ‪ .‬ﺑﻬﺎﻧ ﻪه ﺎ‬
‫هﻢ ﻣﻌﻤﻮﻻ یﻜﯽ‪ /‬دوﺕﺎ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻣﻦ زﻧﯽ را ﺳﺮاغ ﻧﺪارم آﻪ ﺕﻨﻬﺎ ﺑ ﻪ دﻟﻴ ﻞ‬
‫ﺑﺪ دهﻨﯽ هﻤﺴﺮش او را ﺑ ﻪ ﻣﺤ ﻀﺮ آ ﺸﺎﻧﺪﻩ ﺑﺎﺷ ﺪ‪ .‬ﺁﻧﭽ ﻪ در ﻓﺮﻧ ﮓ ﺑ ﺮ‬
‫ﺳﺮ ﻣﻦ ﺁﻣﺪ‪ ،‬ﺧﻴﻠﯽ ﭘﺮ رﻧﮓﺕﺮ از ﺁﻧﯽ ﻧﺒﻮد آﻪ ﺑﺮ ﺳﺮ دیﮕ ﺮ زﻧ ﺎن ﺟ ﺪا‬
‫ﺷ ﺪﻩ ﺁﻣ ﺪ‪ .‬اول از هﻤ ﻪ ﻣ ﺘﻬﻢ ﺷ ﺪم آ ﻪ ﺑ ﺎ ﺑ ﯽﺣﻴ ﺎیﯽ ﺑﭽ ﻪه ﺎ را ﺑ ﯽﭘ ﺪر‬
‫آﺮدﻩام‪ .‬ﺑﻌﺪ هﻢ ﻏﻴﺮﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺑﻪ ﺑﺪآﺎرﮔﯽ ﻣﺘﻬﻢ ﺷﺪم‪ .‬رﻓﻘ ﺎیﯽ آ ﻪ ﺣ ﺎﻟﻢ را‬
‫ﭘﺮﺳﻴﺪﻩ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬اﺕﻬﺎﻣﺎت ﺳﻨﮕﻴﻦﺕﺮﯼ داﺷ ﺘﻨﺪ آ ﻪ واژﻩه ﺎیﯽ ﻧﻈﻴ ﺮ ﺟ ﺎآﺶ‬
‫ﻧﻘﻞ و ﻧﺒﺎت ایﻦ اﺕﻬﺎﻣﺎت ﺑﻮد‪.‬‬
‫از یﻜﻄ ﺮف ﻧﻤ ﯽﺧﻮاﺳ ﺘﻢ ﭘ ﺪر و ﻣ ﺎدرم را ﻧﺎراﺣ ﺖ آ ﻨﻢ‪ .‬ﺁنه ﺎ‬
‫ی ﻚ زﻧ ﺪاﻧﯽ داﺷ ﺘﻨﺪ‪ .‬ی ﻚ ﻣﻔﻘ ﻮد ه ﻢ در ﺟﻨ ﮓ ای ﺮان و ﻋ ﺮاق‪ .‬هﻤ ﺎن‬
‫دردهﺎ ﺑﺴﺸﺎن ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻴﭽﺎرﻩهﺎ ﮔﺮدش ﻣﺎهﺎﻧ ﻪﺷ ﺎن ای ﻦ ﺑ ﻮد آ ﻪ یﻜ ﺸﻨﺒﻪﯼ‬
‫اول هﺮ ﻣﺎﻩ‪ ،‬ﭘﺸﺖ در زﻧﺪان دﺳﺘﮕﺮد اﺻﻔﻬﺎن ﺟﻤ ﻊ ﺷ ﻮﻧﺪ و ﺑ ﺎ ﭘ ﺪر و‬
‫‪٤١‬‬
‫ﻣﺎدر ﺑﭽﻪهﺎﯼ دیﮕﺮ ﮔﭗ ﺑﺰﻧﻨﺪ‪ .‬ﻣﻦ هﻢ در ایﺮان از ایﻦ ﻧ ﻮع ﺕﻔﺮیﺤ ﺎت‬

‫داﺷﺘﻢ!‬
‫ﻋﻴﺎل ﺑﺎ ﭼﻨﺪ روز ﻣﻴﻬﻤﺎﻧﯽ در یﻚ آﻤﻴﺘﻪ ﺑﺴﺎﻃﺶ را ﺟﻤ ﻊ آ ﺮد‬
‫و ﭼﻬ ﺎر ﺳ ﺎل ﻗﺒ ﻞ از ﻣ ﻦ ﺁﻣ ﺪ ﻓﺮﻧ ﮓ‪ .‬از ﻓﺮﻧ ﮓ ه ﻢ ﺑ ﺮاﯼ ﺑﭽ ﻪه ﺎش‬
‫دﻟﺘﻨﮕﯽ ﻣﯽآﺮد‪ .‬ﺷﺎیﺪ ﺣﻖ داﺷﺖ‪ .‬ﺁدم در ﻏﺮﺑ ﺖ ﻗ ﺪر ﺑﭽ ﻪه ﺎ را ﺑﻴ ﺸﺘﺮ‬
‫ﻣﯽﻓﻬﻤﺪ‪ .‬ﺷﺎیﺪ هﻢ در ﺧﻠﻮت ﺧﻮدش از ای ﻦ آ ﻪ ی ﻚ ﭘ ﺴﺮﺑﭽﻪﯼ ‪ ٥‬ﺳ ﺎﻟﻪ‬
‫را ﺁﻧﻘﺪر زدﻩ ﺑﻮد ﺕﺎ ﻣﺜﻼ ﺕﺮﺑﻴﺘﺶ آﻨﺪ‪ ،‬اﺣ ﺴﺎس ﻧ ﺎراﺣﺘﯽ ﻣ ﯽآ ﺮد‪ .‬اﻣ ﺎ‬
‫ﻧﻪ‪ .‬اﺷﺘﺒﺎﻩ آﺮدم‪ .‬ایﻦ ﺟﻮر ﺁدمهﺎ آﻪ ﻣﺴﺎﺉﻠﺸﺎن را ﺑﺎ آﺘﻚ ﺣ ﻞ ﻣ ﯽآﻨﻨ ﺪ‪،‬‬
‫ایﻦ ﻇﺮاﻓﺖ را ﻧﺪارﻧﺪ آﻪ در ﻣﻮرد روشه ﺎﯼ ﺕﺮﺑﻴﺘ ﯽﺷ ﺎن ﺕﺠﺪی ﺪ ﻧﻈ ﺮ‬
‫آﻨﻨﺪ‪ .‬اﺣﺘﻤﺎﻻ از ایﻦ آﻪ در ﻓﺮﻧﮓ آﺴﯽ را ﭘﻴﺪا ﻧﻤﯽآﻨﻨﺪ آ ﻪ ﺑ ﯽﺣ ﺴﺎب‬
‫و آﺘ ﺎب ﺳ ﺮش ﻋﺮﺑ ﺪﻩ ﺑﻜ ﺸﻨﺪ ی ﺎ ﻗ ﻮت دﺳﺘ ﺸﺎن را روﯼ ﺻ ﻮرﺕﺶ‬
‫اﻣﺘﺤﺎن آﻨﻨﺪ‪ ،‬دﺳﺘﺸﺎن ﻣﯽﺧﺎرد‪ .‬ﭼﻪ ﻣﯽداﻧﻢ‪ .‬ﻣﻦ آﻪ ﻏﻴﺐﮔﻮ ﻧﻴﺴﺘﻢ‪.‬‬
‫از ﭘﺪرم ﻣﯽﮔﻔﺘﻢ‪ .‬ﺑﻴﭽﺎرﻩ در اﺙﺮ ﺕﻠﻘﻴﻨﺎت ﺕﻠﻔﻨﯽ ﻋﻴﺎل ﻣﺮﺑﻮﻃ ﻪﯼ‬
‫ﺁن ﻣﻮﻗ ﻊ‪ ،‬ارﺕﺒ ﺎﻃﺶ را ﺑ ﺎ ﻣ ﻦ ﻗﻄ ﻊ آ ﺮد‪ :‬ز ِن ﺧﺎﻧ ﻪ ﺑ ﺴﻮز و ﺧﺎﻧ ﻪ‬
‫ﺑﺮاﻧﺪازﯼ ﺷﺪﻩاﯼ‪ .‬ﺑﺮﮔﺮد ﺳ ِﺮ ﺧﺎﻧﻪ و زﻧﺪﮔﯽات!‬
‫رﻓﺘﺎر ﻣ ﺎدرم ﺑﻬﺘ ﺮ ﺑ ﻮد‪ .‬ﺑ ﻪ ﻧﻈ ﺮ ﻣﻨﻄﻘ ﯽﺕ ﺮ ﻣ ﯽﺁﻣ ﺪ‪ .‬ﺑ ﺎ ای ﻦآ ﻪ‬
‫اﻧﺘﻈﺎرﯼ هﻢ از او ﻧﺪاﺷ ﺘﻢ‪ .‬دﻟ ﺶ ﺑ ﺮاﯼ ﻣ ﻦ ﻣ ﯽﺳ ﻮﺧﺖ‪ .‬ﺧﻴ ﺎل ﻣ ﯽآ ﺮد‬
‫یﻚ زن ﻟﻴﺴﺎﻧﺴﻴﻪ در ﻓﺮﻧﮓ ـ ﺣﺘﺎ ﺑﺎ ﺳﻪ ﺕﺎ ﺑﭽ ﻪ ـ ﺑ ﻪ ﺁﻗ ﺎ ﺑﺎﻻﺳ ﺮ اﺣﺘﻴ ﺎج‬
‫دارد‪ .‬ﭘ ﺎﯼ ﺕﻠﻔ ﻦ ﻣﺮﺕ ﺐ ﺑ ﻪ ﭘ ﺴﺮك ده ﺴﺎﻟﻪام ﻣ ﯽﮔﻔ ﺖ‪ :‬ﻣﻮاﻇ ﺐ ﻣﺎﻣ ﺎن‬
‫ﺑﺎش! ﺣﺎﻻ دیﮕﺮ ﺕﻮ ﻣﺮد ایﻦ ﺧﺎﻧﻪاﯼ! و ﺑﭽﻪﯼ ﺑﻴﭽﺎرﻩ را دوﮔﺎﻧ ﻪ آ ﺮدﻩ‬
‫ك ﻣﺴﺌﻮل ﺑﺪش ﻧﻤﯽﺁﻣﺪ آ ﻪ ﻗ ﺪرت ﻣﭽ ﺶ را‬ ‫ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻌﺪهﺎ ﻧﺎﺧﻮدﺁﮔﺎﻩ ﭘﺴﺮ ِ‬
‫روﯼ ﮔﻮﻧ ﻪﯼ ﺧﻮاهﺮه ﺎﯼ آ ﻮﭼﻜﺶ اﻣﺘﺤ ﺎن آﻨ ﺪ‪ ،‬ی ﺎ دﺳ ﺖ آ ﻢ ﺻ ﺪاﯼ‬
‫ﺧﺮوس ﺟﻨﮕﯽاش را ورزﯼ ﺑﺪهﺪ‪.‬‬
‫در هﻤﻴﻦ ﻓﺮﻧﮓ‪ ،‬از ﻓﺮﻧﮕﯽ و ایﺮاﻧﯽ هﻤﻪ ﺑﺴﻴﺞ ﺷﺪﻩ ﺑﻮدﻧﺪ آﻪ‬
‫یﻚ ﺁﻗﺎ ﺑﺎﻻﺳﺮ ﺟﺪیﺪ ﺑﺮام ﭘﻴﺪا آﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑ ﻪ ﻧﻈﺮﺷ ﺎن ﺑﭽ ﻪه ﺎ اﺣﺘﻴ ﺎج ﺑ ﻪ ﭘ ﺪر‬
‫داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﺣﺎﻻ ﭘﺪر ﻧﻪ‪ ،‬ﺷﻮهﺮ ﻧﻨ ﻪ! اﺷ ﻜﺎﻟﯽ ه ﻢ ﻧﺪاﺷ ﺖ آ ﻪ ﻣﺮده ﺎ ﮔ ﺎهﯽ‬
‫ﺳﺮﯼ یﺎ دﻣﯽ ﺑﻪ ﺧﻤﺮﻩ یﺎ ﺟﺎهﺎﯼ دیﮕﺮ ﻣﯽزﻧﻨﺪ‪.‬‬
‫ب ﻓﺮﻣﺎﻧﺒ ِﺮ ﭘﺎرﺳﺎ‪ ،‬آﻨﺪ ﻣﺮ ِد دﻳﻮث را ﭘﺎدﺷﺎﻩ…‬ ‫ز ِن ﺧﻮ ِ‬
‫اﯼ واﯼ… ﻏﻠﻂ ﻧﻮﺷﺘﻢ؟ ﺑﺒﺨﺸﻴﺪ!‬
‫‪٤٢‬‬
‫دی ﺪﯼ ﺧ ﺴﺮو ﺟ ﺎن آ ﻪ ﻣ ﻦ ﭼﻨ ﺪان ه ﻢ دﺧﺘ ﺮ ﻣ ﻮدب و ﻣﻌﺘ ﺪﻟﯽ‬

‫ﻧﻴﺴﺘﻢ‪ .‬ﺁﻧﺠﺎ آﻪ دردم ﺑﻴﺎیﺪ‪ ،‬داد ﻣﯽآﺸﻢ‪ .‬ﭼﻪ دیﮕﺮان ﺧﻮﺷﺸﺎن ﺑﻴﺎیﺪ ﭼ ﻪ‬
‫ﻧﻴﺎیﺪ‪ .‬ﺻﺪاﯼ ﻧﻜﺮﻩاﯼ هﻢ دارم‪ .‬اﻣﺎ ﺑﺪ هﻢ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬دﺳﺖ آﻢ ﺑﻌ ﻀﯽه ﺎ را‬
‫آﻤﯽ ﺑﻪ ﻓﻜﺮ وا ﻣﯽدارد آﻪ ﺑﻪ ﻗﻮل ﺕﻮ‪ ٢٠٠ :‬ﺳﺎل ﻗﺒ ﻞ ﻣﺜ ﻞ ‪ ٢٠٠‬ﺳ ﺎل‬
‫ﺑﻌﺪ ﻓﻜﺮ ﻧﻜﻨﻨﺪ‪ .‬ﻧﻪ ﻧﻪ‪ ،‬ﺑﺮﻋﻜﺲ‪ ٢٠٠ ،‬ﺳﺎل ﺑﻌﺪ‪ ،‬ﻣﺜﻞ ‪ ٢٠٠‬ﺳﺎل ﻗﺒﻞ …‬
‫ﻣﯽداﻧﯽ‪ ،‬ﺧﻴﺎل ﻧﻤﯽآﻨﻢ آ ﻪ ای ﻦ ﻃﻴ ﻒ ﻣﺮده ﺎ آﻠ ﻪﺷ ﺎن آ ﺎر ه ﻢ‬
‫ﻣﯽآﻨﺪ‪ .‬ﻣﻦ اﻟﺒﺘﻪ از ﻣﺮده ﺎﯼ ﻣ ﺬهﺒﯽ ﺣ ﺎﺟﯽ ﺑ ﺎزارﯼ ی ﺎ ﻣﻼه ﺎیﯽ ﺷ ﺒﻴﻪ‬
‫ﺷﻴﺦ ﺣﺴﻴﻦﻋﻠﯽ ﻣﻨﺘﻈﺮﯼ آ ﻪ ﺑ ﻪ زﻧ ﺶ ﻣ ﯽﮔﻮی ﺪ ﺧ ﺎﻧﻮادﻩﯼ ﻣ ﺎ ﺣﺮﻓ ﯽ‬
‫ﻧﻤﯽزﻧﻢ‪ .‬از اﻣﺜﺎل ﻣﺴﻌﻮد رﺟﻮﯼ هﻢ ﺣﺮف ﻧﻤﯽزﻧﻢ آﻪ زﻧ ﺶ را ﻋﻴ ﺎل‬
‫ﺻﺪا ﻣﯽآﻨﺪ‪ .‬از ﻣﺮده ﺎﯼ ﺑﺎﺻ ﻄﻼح درس ﺧﻮاﻧ ﺪﻩ و ﻣ ﺪﻋﯽ و ﺳﻴﺎﺳ ﯽ‬
‫ﺣ ﺮف ﻣ ﯽزﻧ ﻢ‪ .‬اﻟﺒﺘ ﻪ اﮔ ﺮ ﺳﻴﺎﺳ ﯽ ﺑ ﻮدن ﺑ ﻪ ﺣﺮاﻓ ﯽ و ﺑﻨ ﺪﺑﺎزﯼ ﺑﺎﺷ ﺪ‪،‬‬
‫ﻋﻴﺎل ﺳﺎﺑﻖ ﻣﻦ ﺳﻴﺎﺳﯽ ﺑﻮد‪ .‬ﺧﻴﻠﯽ هﻢ ﺳﻴﺎﺳ ﯽ ﺑ ﻮد‪ .‬ای ﻦ ﻧ ﻮع ﺳﻴﺎﺳ ﻴﻮن‬
‫اﮔﺮ ﻣﺬهﺒﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬درﺳﺖ ﺟﻠﻮ دیﮕﺮان ﺳﺮﺷﺎن را ﻣ ﯽﮔﺬارﻧ ﺪ زﻣ ﻴﻦ و‬
‫آﻮﻧ ﺸﺎن را ه ﻮا ﻣ ﯽآﻨﻨ ﺪ‪ .‬اﮔ ﺮ ه ﻢ ﻣﺎرآﺴﻴ ﺴﺖ ﺑﺎﺷ ﻨﺪ‪ ،‬رو ﺑ ﻪ ﭼ ﻴﻦ و‬
‫ﻣﺴﻜﻮ و آﻮﺑﺎ و ﺟﻬﻨﻢ درﻩهﺎﯼ دیﮕﺮ اﺣﺮام ﻣﯽﺑﻨﺪﻧ ﺪ‪ .‬اﻣ ﺎ ه ﻴﭻآ ﺪا ِم ای ﻦ‬
‫ﺷﻌﺎرهﺎ در زﻧﺪﮔﯽ ﺧﺎﻧﻮادﮔﯽﺷﺎن ﻧﻘﺸﯽ ﻧﺪارد‪ .‬ﺕ ﻮ ﺧﺎﻧ ﻪ ﻣ ﯽﺷ ﻮﻧﺪ ی ﻚ‬
‫ﻧﻮع زﻧﺪاﻧﺒﺎن و ﺑﻪ ﻗﻮ ِل ﭘﻴﻐﻤﺒﺮﺷﺎن‪:‬‬
‫اﯼ ﻣﺮدم ﻣ ﻦ ایﻨ ﻚ راﺟ ﻊ ﺑ ﻪ زنه ﺎﯼ ﺷ ﻤﺎ ﺻ ﺤﺒﺖ ﻣ ﯽآ ﻨﻢ…‬
‫وﻇﻴﻔﻪﯼ ﺁنهﺎ ایﻦ اﺳﺖ آﻪ ﻧﮕﺬارﻧﺪ ﺷﺨﺼﯽ وارد ﺑﺴﺘﺮ ﺷﻤﺎ ﺷﻮد ]ﺟﺰ‬
‫ﺧ ﻮد ﺷ ﻤﺎ[ و آ ﺴﺎﻧﯽ را آ ﻪ ﻣ ﻮرد ﻣﺤﺒ ﺖ ﺷ ﻤﺎ ﻧﻴ ﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺑ ﻪ ﺧﺎﻧ ﻪ راﻩ‬
‫ﻧﺪهﻨﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﺁنهﺎ ﺑ ﻪ ای ﻦ وﻇ ﺎیﻒ ﻋﻤ ﻞ ﻧﻜﺮدﻧ ﺪ‪ ،‬ﺧﺪاوﻧ ﺪ ﺑ ﻪ ﺷ ﻤﺎ اﺟ ﺎزﻩ‬
‫دادﻩ اﺳ ﺖ آ ﻪ در ﺑ ﺴﺘﺮﯼ ﺟﺪاﮔﺎﻧ ﻪ اﺳ ﺘﺮاﺣﺖ آﻨﻴ ﺪ‪ ،‬و ﺁنه ﺎ را آﺘ ﻚ‬
‫ﺑﺰﻧﻴ ﺪ‪ ،‬وﻟ ﯽ ﻧ ﻪ ﺑ ﻪ ﺷ ﺪت… ﭼ ﻮن ﺁنه ﺎ در ﺧﺎﻧ ﻪﯼ ﺷ ﻤﺎ ی ﻚ ﻣﺤﺒ ﻮس‬
‫هﺴﺘﻨﺪ و از ﺧﻮد اﺧﺘﻴﺎرﯼ ﻧﺪارﻧﺪ و ﺑﺎ یﻚ ﻣﺤﺒﻮس آﻪ از ﺧﻮد اﺧﺘﻴﺎرﯼ‬
‫ﻧﺪارد‪ ،‬ﺑﺎیﺪ ﺑﺎ ﻣﺤﺒﺖ]![ رﻓﺘﺎر آﺮد‪.‬‬
‫)ﻧﻬﺞاﻟﻔﺼﺎﺣﻪﯼ ﻣﺤﻤﺪ‪ ،‬ﺳﻴﺮﻩﯼ اﺑﻦ هﺸﺎم‪ ،‬ﺕﺎریﺦ ﻃﺒﺮﯼ و ﺧﻴﻠﯽ ﺟﺎهﺎﯼ دیﮕﺮ(‬
‫ﻣ ﯽﺑﻴﻨ ﯽ آ ﻪ ﺧﻴﻠ ﯽ از ﻣﺮده ﺎﯼ ﻣ ﺎ از ای ﻦ اﺟ ﺎزﻩﯼ ﺧﺪاﺷ ﺎن‬

‫ﭼﻨ ﺪان ه ﻢ اﺳ ﺘﻔﺎدﻩ ﻧﻤ ﯽآﻨﻨ ﺪ‪ .‬ﺷ ﺎیﺪ ه ﻢ ﺑﻴﻤ ﺎرﯼ اوﻣﺎﻧﻴ ﺴﻢ ﻣﺜ ﻞ ﺟ ﺮب‬
‫ﺑﻌﻀﯽ از ایﺸﺎن را ﮔﺮﻓﺘﺎر آﺮدﻩ اﺳ ﺖ‪ .‬ﻣ ﺜﻼ اﮔ ﺮ ﺑ ﺎﻧﻮ ه ﻮس ﻧﻮﺷ ﻴﺪن‬
‫‪٤٣‬‬
‫ﻗﻬ ﻮﻩاﯼ ﺑ ﺎ هﻤﻜ ﺎران و دوﺳ ﺘﺎﻧﺶ داﺷ ﺘﻪ ﺑﺎﺷ ﺪ‪ ،‬روﯼ ﻧ ﺎﺧﻮش ﻧ ﺸﺎن‬
‫ﻧﻤﯽدهﻨﺪ‪ .‬ﺣﺘ ﺎ ﮔ ﺎﻩ رﻓ ﺖ و ﺁﻣ ﺪش را ﺕ ﻀﻤﻴﻦ و ﺕ ﺎﻣﻴﻦ ه ﻢ ﻣ ﯽآﻨﻨ ﺪ‪ .‬ی ﺎ‬
‫ﻣﺜﻞ ﭘﺪر ﺑﻴﭽﺎرﻩ ﻣﻦ آﻮﻓﺘﻪ ﺕﺒﺮیﺰﯼ را ﺑﺎر ﻣﯽﮔﺬارد ﺕ ﺎ ﺑ ﺎﻧﻮ ﺑ ﺎ دﺧﺘﺮه ﺎ‬
‫از ﺣﻤﺎ ِم هﻔﺘﮕﯽﺷﺎن ﺑﺎزﮔﺮدد‪ .‬ﮔﺎﻩ ﺕﺎ د ِم در ﺣﻤﺎم هﻢ ﻣﯽروﻧﺪ و ﺑﺎﻧﻮ را‬
‫در ﺣﻤﻞ ﺑﺎر و ﻣﻮاﻇﺒﺖ از ﺑﭽﻪهﺎ یﺎرﯼ ﻣﯽآﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫راﺳ ﺖ ﻣ ﯽﮔ ﻮیﯽ ﺧ ﺴﺮو ﺟ ﺎن‪ ،‬دﻧﻴ ﺎ ﻋﻘ ﺐ ﻋﻘ ﺐ ﻣ ﯽرود‪ .‬ﻣ ﻦ‬
‫ﻧﺪیﺪﻩ ﺑﻮدم آﻪ ﻣﺮد ﮔﻨ ﺪﻩاﯼ ی ﻚ ﻋ ﺮوس ‪ ١٨‬ﺳ ﺎﻟﻪ را ﭼﻨ ﺎن آﺘﻜ ﯽ ﺑﺰﻧ ﺪ‬
‫آﻪ ﺕﺎ ﻣ ﺪته ﺎ ﺟ ﺎﯼ دﺳ ﺖ ﻧﺤ ﺴﺶ روﯼ ﺻ ﻮرت دﺧﺘ ﺮك ﺑﻤﺎﻧ ﺪ‪ .‬ﻧﺪی ﺪﻩ‬
‫ﺑﻮدم‪ .‬ﺕﺠﺮﺑﻪهﺎﯼ ﻋﻤﻠﯽ ﻣﺰﻩﯼ دیﮕﺮﯼ دارﻧﺪ!!‬
‫ﺑﮕﺬریﻢ‪ .‬ﻧﻤﯽﺧ ﻮاهﻢ اﻣ ﺎم ﺣ ﺴﻴﻦ ﺑ ﺎزﯼ درﺁورم و اﺷ ﻚ ﺑﻘﻴ ﻪ را‬
‫راﻩ ﺑﻴﻨ ﺪازم‪ .‬اﮔ ﺮ ﺷ ﺪ‪ ،‬ﺑ ﺎز ه ﻢ از ای ﻦ ﺕﺤ ﻮل در زﻧ ﺪﮔﯽ زن ایﺮاﻧ ﯽ ـ‬
‫دﺳﺖ آﻢ در ﻏﺮﺑﺖ ـ ﺧﻮاهﻢ ﻧﻮﺷ ﺖ‪.‬‬
‫ﺑﺎ ﺑﻬﺘﺮیﻦ ﺁرزو‬
‫‪٤٤‬‬
‫ﭘﻴﺶ زﻣﻴﻨﻪهﺎﯼ ﺣﻜﻮﻣﺖ اﺳﻼﻣﯽ!‬
‫ایﻦ روزهﺎ دیﮕﺮ از ﺟﻨﺠﺎﻟﯽ آﻪ ﭘﻴﺮاﻣﻮن ﺧﺎﻃﺮات ﺣ ﺴﻴﻦﻋﻠ ﯽ‬

‫ﻣﻨﺘﻈﺮﯼ در اﺑﺘﺪاﯼ اﻧﺘﺸﺎرش ﺑﺮﭘﺎ ﺷ ﺪﻩ ﺑ ﻮد‪ ،‬ﮔﺬﺷ ﺘﻪ اﺳ ﺖ‪ .‬ﺣ ﺎﻻ دیﮕ ﺮ‬
‫ﻣﯽﺷﻮد ﺑﺪور از ﺁن هﻤﻪ هﻴﺎهﻮ ﺑﺮاﯼ ﻧﺸﺮ ﺁن اﺳﻨﺎد ویﮋﻩ در راﺑﻄ ﻪ ﺑ ﺎ‬
‫آﺸﺘﺎر دﮔﺮاﻧﺪی ﺸﺎن‪ ،‬زﻧ ﺪاﻧﻴﺎن و ﻣ ﺮدم ای ﺮان‪ ،‬آﻤ ﯽ ه ﻢ ﺑ ﻪ ﺧ ﻮد آﺘ ﺎب‬
‫ﭘﺮداﺧ ﺖ‪ .‬ﻣ ﻦ اﻟﺒﺘ ﻪ در راﺑﻄ ﻪ ﺑ ﺎ ای ﻦ آﺘ ﺎب‪ ،‬ﺑﺠ ﺰ هﻤ ﻴﻦ ﺑﺤ ﺚه ﺎﯼ‬
‫ﺟﻨﺠ ﺎﻟﯽ ﭘﻴﺮاﻣ ﻮن اﺳ ﻨﺎد ﺿ ﻤﻴﻤﻪﯼ آﺘ ﺎب ﭼﻴ ﺰﯼ در ﺟ ﺎیﯽ ﻧﺨﻮاﻧ ﺪﻩام‪.‬‬
‫اﮔﺮ هﻢ ﻧﻘﺪ یﺎ ﺑﺮرﺳ ﯽاﯼ ﺟ ﺎیﯽ ﭼ ﺎپ ﺷ ﺪﻩ اﺳ ﺖ‪ ،‬اﺣﺘﻤ ﺎﻻ در ﻧ ﺸﺮیﺎﺕﯽ‬
‫ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ آﻪ ﺑ ﻪ ﺁنه ﺎ دﺳﺘﺮﺳ ﯽ ﻧﺪاﺷ ﺘﻪام‪ .‬ﺑ ﻪ ه ﺮ ﺻ ﻮرت ای ﻦ آﺘ ﺎب‬
‫ﺳﻨﺪ ﺑﺎ ارزﺷﯽ اﺳﺖ آ ﻪ در ﺁن ی ﻚ ﻋﺎﻣ ﻞ ﺣﻜﻮﻣ ﺖ اﺳ ﻼﻣﯽ‪ ،‬آ ﺴﯽ آ ﻪ‬
‫ﻋﻤ ﺮﯼ را ﺑ ﺮاﯼ ﺑ ﺮ ﭘ ﺎ آ ﺮدن ﭼﻨ ﻴﻦ ﺣﻜ ﻮﻣﺘﯽ ﺕ ﻼش آ ﺮدﻩ اﺳ ﺖ‪،‬‬
‫دیﺪﮔﺎﻩهﺎ و آﺎرآﺮدهﺎیﺶ را ﺑﻪ ﻧﻤﺎیﺶ ﻣﯽﮔﺬارد‪.‬‬
‫آﺘﺎب در اﺑﺘﺪا ﺑﺎ ﺳﻨﺪ ﻣﻬﺮ و اﻣﻀﺎ ﺷﺪﻩﯼ ﺧﻮد ﺷ ﻴﺦ‪ ،‬ﻣﺒﻨ ﯽ ﺑ ﺮ‬
‫ﺟﻌﻠﯽ ﻧﺒﻮدن ﺻﺤﺒﺖهﺎیﺶ ﺁﻏﺎز ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﺑﻌﺪ هﻢ در ﭘﻴﺸﮕﻔﺘﺎرﯼ آﻪ از‬
‫ﺳﻮﯼ ﭼﻨﺪ ﺕﻦ از ﺷﺎﮔﺮدان ﻣﻌﻈ ﻢ ﻟ ﻪ از ﺣ ﻮزﻩﯼ ﻋﻠﻤﻴ ﻪﯼ ﻗ ﻢ‪ ،‬در ﺑﻬ ﺎر‬
‫‪ ١٣٧٩‬ﺑﺮ آﺘﺎب ﻧﮕﺎﺷﺘﻪ ﺷ ﺪﻩ اﺳ ﺖ‪ ،‬ای ﻦ ﺷ ﺎﮔﺮدان ﻣ ﺪﻋﯽ ﺷ ﺪﻩاﻧ ﺪ آ ﻪ‪:‬‬
‫ﻧ ﺸﺮ ای ﻦ ﮔﻮﻧ ﻪ آﺘ ﺎبه ﺎ ﺑ ﺮاﯼ ﻧ ﺴﻞه ﺎﯼ ﺁیﻨ ﺪﻩ‪ ،‬از زﺑ ﺎن و ﺑﻴ ﺎن‬
‫ﮔﺮداﻧﻨ ﺪﮔﺎن و ﭘﺪی ﺪ ﺁورﻧ ﺪﮔﺎن ﺁن ]ﺣﻜﻮﻣ ﺖ اﺳ ﻼﻣﯽ[ ﭼﻴ ﺰﯼ ﻧﻴ ﺴﺖ آ ﻪ‬
‫اهﻤﻴﺖ ﺁن ﺑﺮ هﻴﭻ ﺧﺮدﻣﻨﺪﯼ ﭘﻮﺷﻴﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ؛ ﺑﻪ ویﮋﻩ اﮔ ﺮ ﻣ ﺎ در ﺷ ﺮایﻂ‬
‫و زﻣﺎﻧ ﻪاﯼ ﻗ ﺮار ﮔﺮﻓﺘ ﻪ ﺑﺎﺷ ﻴﻢ آ ﻪ ﺑﺮﺧ ﯽ ﺕ ﻼشه ﺎ ﺑ ﺮ واژﮔﻮﻧ ﻪ ﺟﻠ ﻮﻩ‬
‫دادن‪ ،‬ﺑﻪ ﻓﺮاﻣﻮﺷﯽ ﺳﭙﺮدن و ﺳﺮﭘﻮش ﻧﻬ ﺎدن ﺑ ﺮ ﺣﻘ ﺎیﻖ ﻣ ﺴﻠﻢ ﺕ ﺎریﺨﯽ‬
‫ﻣﺘﻤﺮآﺰ ﺑﺎﺷﺪ… ]ﺣﻘﺎیﻖ ﻣﺴﻠﻢ ﺕ ﺎریﺨﯽاﯼ آ ﻪ[ ﻧﻘ ﺶ ﺑﺮﺟ ﺴﺘﻪ و ﺟﺎیﮕ ﺎﻩ‬
‫ﻣﻤﺘ ﺎز ﻓﻘﻴ ﻪ ﻣﺠﺎه ﺪ و ﻣﻈﻠ ﻮم ﺣ ﻀﺮت… ﻣﻨﺘﻈ ﺮﯼ در ﺷ ﻜﻞﮔﻴ ﺮﯼ و‬
‫ﭘﻴ ﺪایﺶ و ﺕ ﺪاوم اﻧﻘ ﻼب اﺳ ﻼﻣﯽ ای ﺮان داﺷ ﺘﻪ اﺳ ﺖ‪ .‬ﺑ ﻪ ﺕﻌﺒﻴ ﺮ ای ﻦ‬
‫ﺟﻤﺎﻋ ﺖ ای ﻦ ﮔﻮﻧ ﻪ ﺷ ﺒﻪ ﺕ ﺎریﺦﻧﮕ ﺎرﯼه ﺎ ﺿ ﺪ ﺕ ﺎآﺘﻴﻜﯽ اﺳ ﺖ ﺑ ﺮاﯼ‬
‫ﺟﻠ ﻮﮔﻴﺮﯼ از ﺑ ﺪﻓﻬﻤﯽ و آﮋﺧ ﻮاﻧﯽه ﺎﯼ ﻣﻐﺮﺿ ﻴﻦ در راﺑﻄ ﻪ ﺑ ﺎ ﺕ ﺎریﺦ‬
‫اﻧﻘﻼب ‪ ٥٧‬آﻪ ﺑﻌﺪهﺎ هﻴﺌﺖ اﺳﻼﻣﯽ ﺑﻪ ﺧﻮد ﮔﺮﻓﺖ!‬
‫‪٤٥‬‬
‫ﺁﻧﭽ ﻪ در ﺕﻤ ﺎم آﺘ ﺎب ﺟﻠ ﺐ ﺕﻮﺟ ﻪ ﻣ ﯽآﻨ ﺪ‪ ،‬ﻧﻘ ﻞ ﺕ ﺎریﺦه ﺎﯼ‬

‫ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﻓﻮت و ﻣﻮت اﺳﺘﺎدان و هﻤﻜﺎران و هﻤﺮاه ﺎن ﺷ ﻴﺦ ﺑ ﻪ ﺕ ﺎریﺦ‬
‫هﺠ ﺮﯼ ﻗﻤ ﺮﯼ ﻋﺮﺑ ﯽ اﺳ ﺖ؛ اﻣ ﺎ ﺷ ﻴﺦ ﺕ ﺎریﺦ ﺕﻮﻟ ﺪش را ﺳ ﺎل ‪١٣٠١‬‬
‫ﺷﻤ ﺴﯽ ﻧﮕﺎﺷ ﺘﻪ اﺳ ﺖ ﺕ ﺎ ﺑﺘﻮاﻧ ﺪ در راﺑﻄ ﻪ ﺑ ﺎ اﺕﻔﺎﻗ ﺎت دوران ﺣﻜﻮﻣ ﺖ‬
‫ﭘﻬﻠﻮﯼ اول ﻧﻤﻮﻧﻪهﺎﯼ وﺣﺸﺘﻨﺎك و ﺑﺪﻣﻨﻈﺮﯼ را ﺑﻪ ﺕﺼﻮیﺮ ﺑﻜﺸﺪ!‬
‫ح ﺧﺎﻃﺮاﺕﺶ از یﻜﯽ‪/‬دو ﻣﻼ یﺎد ﻣﯽآﻨ ﺪ‬ ‫ﺷﻴﺦ از هﻤﺎن ﺁﻏﺎ ِز ﺷﺮ ِ‬
‫آﻪ در روﺳﺘﺎهﺎﯼ ایﺮان‪ ،‬هﺮﺟﺎ ﺑﭽ ﻪﯼ ﺑ ﺎ اﺳ ﺘﻌﺪادﯼ را آ ﺸﻒ ﻣ ﯽآﻨﻨ ﺪ‬
‫ای ﻦ ﺷ ﻜﺎرهﺎﯼ ﺑ ﺎ اﺳ ﺘﻌﺪاد را ﺑ ﺮاﯼ ﺧﻴ ﺮ و ﺻ ﻼح دﻧﻴ ﻮﯼ و اﺧ ﺮوﯼ‬
‫ﺧﻮدﺷﺎن و آﻞ ﺧﺎﻧﻮادﻩﯼ ﺷﻜﺎر یﻌﻨﯽ ﺑﺮاﯼ ﺕﺮﺑﻴﺖ ﻃﻠﺒﮕﯽ ﺑ ﻪ ﺣ ﻮزﻩه ﺎ‬
‫ﻣﯽآﺸﺎﻧﻨﺪ‪ .‬ﭘﺪران ﺑﻴﭽﺎرﻩﯼ ایﻦ آﻮدآ ﺎن آ ﻪ ﻋﻤﻮﻣ ﺎ‪ ،‬ه ﻢ ﺑ ﺴﻴﺎر ﻣ ﺬهﺒﯽ‬
‫ه ﺴﺘﻨﺪ و ه ﻢ‪ ،‬هﻤﭽ ﻮن ﭘ ﺪر ﺧ ﻮد ﺷ ﻴﺦ رﻋﻴ ﺖ‪ ،‬ﺑ ﻪ ﺟ ﺎﯼ ﻓﺮﺳ ﺘﺎدن‬
‫آﻮدآﺎﻧﺸﺎن ﺑﻪ ﻣﺪارس ﻋﺮﻓﯽ ﺁن زﻣﺎن ـ زﻣﺎن رﺿﺎ ﺷﺎﻩ ـ ای ﺸﺎن را ﺑ ﺎ‬
‫ﭼﻨﺪ ﻗﺮص ﻧﺎن و ﭼﻨﺪ ﺕﻜﻪ ﭘﻨﻴﺮ‪ ،‬راهﯽ اﺻﻔﻬﺎن و ﻗﻢ و ﻧﺠﻒ ﻣﯽآﻨﻨﺪ ﺕﺎ‬
‫اﺳ ﺘﻌﺪاد ﺑﭽ ﻪهﺎﺷ ﺎن ه ﺮز ﻧ ﺮود و ﺑﻌ ﺪهﺎ ﺑﺘﻮاﻧﻨ ﺪ در اﺙ ﺮ ﺁﻣ ﻮزشه ﺎﯼ‬
‫ویﮋﻩﯼ ﺣﻮزوﯼ‪ ،‬ﻟﺸﻜﺮ ﭘﺮ آﻤﻴﺖ ﺣﻮزﻩه ﺎ را از ﻟﺤ ﺎظ آﻴﻔﻴ ﺖ اﺳ ﻼﻣﯽ‬
‫ﻧﻴﺰ ارﺕﻘﺎء ﺑﺪهﻨﺪ! و اﻟﺒﺘ ﻪ ﻣ ﺎدران ای ﻦ آﻮدآ ﺎن ه ﻢ اﺳﺎﺳ ﺎ در ﺷ ﺮایﻄﯽ‬
‫ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ آﻪ ﻧﻈﺮﺷﺎن ﺷﺮﻃﯽ ﺑﺮاﯼ ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﺁﻣﻮزش ﻓﺮزﻧﺪاﻧﺸﺎن ﺑﺎﺷﺪ!‬
‫ﺧ ﻮد ﺷ ﻴﺦ ه ﻢ آ ﻪ اﺕﻔﺎﻗ ﺎ ﭼﻨ ﺪ روزﯼ ﺑ ﻪ ی ﻚ ﻣﺪرﺳ ﻪﯼ ﺑ ﻪ ﻗ ﻮل‬
‫ﺧﻮدش ﻣﻠﯽ رﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﺑﺪ ﺧﻄﯽاش ﺕﻨﺒﻴ ﻪ ﺷ ﺪﻩ و از ﻣﺪرﺳ ﻪﯼ‬
‫ﻋﺮﻓ ﯽ ﺑﻴ ﺰار! ﺑ ﻪ هﻤ ﻴﻦ دﻟﻴ ﻞ ه ﻢ ﻣﺪرﺳ ﻪﯼ ﻣﻠ ﯽ و دوﻟﺘ ﯽ را آﻨ ﺎر‬
‫ﻣﯽﮔﺬارد و دوﺑﺎرﻩ ﺑﻪ ﻋﻬﺪ ﻋﺘﻴ ﻖ و ﻣﻜﺘ ﺐ ﺧﺎﻧ ﻪ روﯼ ﻣ ﯽﺁورد؛ ﺟ ﺎیﯽ‬
‫آﻪ ﺑﻪ ﻃﻠﺒﻪهﺎ ﺷﻬﺮیﻪ هﻢ ﻣﯽدهﻨ ﺪ‪ .‬ﺑﺪﺑﺨﺘﺎﻧ ﻪ ﻣﺤﺎﺳ ﺒﻪﯼ ﺷ ﻴﺦ درﺳ ﺖ از‬
‫ﺁب درﻧﻤ ﯽﺁی ﺪ و ﺑ ﻪ ﺁﺳ ﺎﻧﯽ ﻧﻤ ﯽﺷ ﻮد ﺷ ﻬﺮیﻪ را از هﻤ ﻪﯼ ﻣﺪرﺳ ﻴﻦ‬
‫ﺣﻮزﻩه ﺎ ﮔﺮﻓ ﺖ‪ .‬ﺧﻴﻠ ﯽ ﺟﺎه ﺎ ی ﺎ ﺷ ﻬﺮیﻪاﯼ ﺑ ﺮاﯼ ﺑﭽ ﻪ ﻃﻠﺒ ﻪه ﺎ در آ ﺎر‬
‫ﻧﻴﺴﺖ و یﺎ ﺧﻴﻠﯽ آﻢ اﺳﺖ‪ .‬ﺣ ﻀﺮت ﺷ ﻴﺦ اﻣ ﺎ ﺑ ﺎ ﺳﻴﺎﺳ ﺘﯽ ﺟﺎﻟ ﺐ آ ﻪ از‬
‫یﻚ آﻮدك ﺳﻴﺰدﻩ ﺳﺎﻟﻪﯼ روﺳ ﺘﺎیﯽ ﺑﻌﻴ ﺪ ﻣ ﯽﻧﻤﺎی ﺪ‪ ،‬رﺉ ﻴﺲ ﺣ ﻮزﻩ را در‬
‫ﺻﺤﻦ ﺣﻤﺎم ﻋﻤﻮﻣﯽ ﻏ ﺎﻓﻠﮕﻴﺮ آ ﺮدﻩ‪ ،‬ﺑ ﺎ ی ﻚ اﻣﺘﺤ ﺎن ﺳ ﺮﭘﺎیﯽ از ای ﺸﺎن‬
‫دﻩ ﺕﻮﻣﺎن ﺑﻪ اﻗﺴﺎط دریﺎﻓﺖ ﻣﯽآﻨﺪ‪ .‬ﻣﺒﻠﻐﯽ آﻪ ﺑ ﻪ ﮔﻔﺘ ﻪﯼ ﺧ ﻮد ﺷ ﻴﺦ در‬
‫‪٤٦‬‬
‫ﺁن زﻣﺎن ﺧﻴﻠﯽ ﭘﻮل ﺑﻮدﻩ اﺳ ﺖ! در ﻣ ﺪارس ﻋﺮﻓ ﯽ ﺁن دوران اﻣ ﺎ ﺑﺠ ﺰ‬

‫آﺘﻚ ﺧﺒﺮ دیﮕﺮﯼ ﻧﺒﻮدﻩ اﺳﺖ؟!‬
‫در ﺻ ﺤﻨﻪﯼ ﺑﻌ ﺪ ﺷ ﻴﺦ اﻋﺘ ﺮاف ﻣ ﯽآﻨ ﺪ آ ﻪ در ﺳ ﺎله ﺎﯼ ﺑ ﻴﻦ‬
‫‪ ١٣١٤‬ﺕ ﺎ ‪ ١٣٢٠‬ﺣ ﻮزﻩه ﺎﯼ اﺳ ﻼﻣﯽ ﺳﻴﺎﺳ ﯽ ﻧﺒﻮدﻧ ﺪ و آ ﺎرﯼ ه ﻢ ﺑ ﻪ‬
‫ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﺕﻤﺎم هﻢ و ﻏﻤﺸﺎن ﺧﻮاﻧﺪن ﺷﺮح ﻟﻤﻌ ﻪ ﺑ ﻮد و ﺳ ﻴﻮﻃﯽ‬
‫و آﺘﺎبهﺎ و ﺟﺰوﻩهﺎیﯽ از ایﻦ دﺳﺖ‪ .‬ﺷﻬﺮیﻪ و وﺟﻮهﺎت هﻢ ﺑﺪون ایﻦ‬
‫آﻪ در ﺣﻮزﻩﯼ اﺻﻔﻬﺎن ﺧﺮج ﺷﻮد‪ ،‬ﺑﺮاﯼ رﻓﺎﻩ ﺣﺎل رﻗﺒﺎﯼ ﺳﺎآﻦ ﺷﻬﺮ‬
‫ﻧﺠﻒ‪ ،‬راهﯽ ﺧﺎرج از آﺸﻮر ﻣﯽﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺑﻌﺪ هﻢ ﺷﻴﺦ اﺷﺎرﻩاﯼ دارد ﺑﻪ ایﻦآﻪ ﻣﺮدم ایﺮان ﺕﺎ ایﻦ زﻣﺎن ـ‬
‫ﺕ ﺎ دوران رﺿ ﺎ ﺷ ﺎﻩ ـ ﺑ ﻪ دادن وﺟﻮه ﺎت دیﻨ ﯽ ﻋ ﺎدت ﻧﺪارﻧ ﺪ‪ .‬اﻣ ﺎ‬
‫ﺁﺧﻮﻧ ﺪهﺎ ای ﺸﺎن را ﺑ ﺮاﯼ دادن وﺟﻮه ﺎت و ﭘﺮداﺧ ﺖ ﻣﺎﻟﻴ ﺎت دیﻨ ﯽﺷ ﺎن‬
‫ﺕﺮﺑﻴ ﺖ ﻣ ﯽآﻨﻨ ﺪ! اﮔ ﺮ ﺕﻮﺟ ﻪ ﺑﻜﻨ ﻴﻢ آ ﻪ رﺿ ﺎ ﺷ ﺎﻩ ﭘ ﺲ از ﺳ ﭙﺮﯼ ﺷ ﺪن‬
‫دوران ﻣ ﻼ ﭘ ﺮور ﻗﺎﺟ ﺎر ﺑ ﻪ ﺣﻜﻮﻣ ﺖ دﺳ ﺖ یﺎﻓﺘ ﻪ اﺳ ﺖ‪ ،‬ﻣ ﯽﺕ ﻮاﻧﻴﻢ ﺑ ﻪ‬
‫روﺷ ﻨﯽ دری ﺎﺑﻴﻢ آ ﻪ روﺣ ﺎﻧﻴﻮن ﺣﺘ ﺎ در دوران ای ﻦ ﺕﺮآ ﺎ ِن ﻋﻤﻮﻣ ﺎ‬
‫ﻣﺮﺕﺠﻊ‪ ،‬ﺑﺎ ایﻦ آﻪ دﺳﺖ ﺁﺧﻮﻧﺪهﺎ را در ﺑ ﺴﻴﺎرﯼ ﺟﺎه ﺎ ﺑ ﺎز ﮔﺬاﺷ ﺘﻪاﻧ ﺪ‪،‬‬
‫اﻣﺎ ﻧﺘﻮاﻧﺴﺘﻪاﻧﺪ ﭘﺮداﺧﺖ وﺟﻮهﺎت را در ﻣﺘﻦ ﺟﺎﻣﻌﻪﯼ ﻣﺬهﺒﯽ‪/‬ﺳﻨﺘﯽ ﻣ ﺎ‬
‫ﻧﻬﺎدیﻨﻪ آﻨﻨﺪ‪ .‬ایﻦ ﻣﻬﻢ ]دریﺎﻓﺖ وﺟﻮهﺎت[ از ایﻦ زﻣﺎن ﺑﻪ ﺑﻌﺪ اﺳﺖ آﻪ‬
‫ﻋﻴﻨﻴﺖ ﻣﯽیﺎﺑﺪ و ﺑﻪ ﺑﺨﺸﯽ از درﺁﻣﺪ آﻼن روﺣﺎﻧﻴﺖ ﺑﺪل ﻣﯽﺷ ﻮد‪ .‬ای ﻦ‬
‫ﺳﺮﻓﺼﻞ از هﻤﺎن ﺳﺮﻓﺼﻞهﺎﯼ آﻠﻴﺪﯼاﯼ اﺳﺖ آﻪ ﻣﯽﺕﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﮔﻮﻧ ﻪاﯼ‬
‫ﺑﻪ ﻧﻄﻔﻪ ﺑﺴﺘﻦ ﺣﻜﻮﻣﺖ اﺳﻼﻣﯽ ﻓﻌﻠﯽ ﺣﺎآﻢ ﺑﺮ ایﺮان ﺕﻌﺒﻴﺮ ﺷﻮد؛ اوﻟ ﻴﻦ‬
‫ﮔﺎمهﺎﯼ دیﻨﯽ آﺮدن ﺣﻜﻮﻣﺖ‪ ،‬ﺕﺮﺑﻴﺖ ﻣﺮدﻣﯽ اﺳﺖ آﻪ ﺕ ﺎ ای ﻦ زﻣ ﺎن ﺑ ﻪ‬
‫ﭘﺮداﺧ ﺖ وﺟﻮه ﺎت ﻋ ﺎدت ﻧﺪارﻧ ﺪ‪ .‬در راﺑﻄ ﻪ ﺑ ﺎ ﻣﻜﺎﻧﻴ ﺴﻢ ای ﻦ ﺕﺮﺑﻴ ﺖ‬
‫اﺳﻼﻣﯽ ﺳﺨﻨﯽ ﻧﻤﯽﮔﻮیﻢ؛ هﻤﻴﻨﻘﺪر آﻪ ﺁﺧﻮﻧﺪﯼ آﻪ اﺕﻔﺎﻗﺎ ﺑﺮ ﮔ ﺮدن ﺷ ﻴﺦ‬
‫ﺣﻖهﺎ دارد‪ ،‬ﺣﺘﺎ از ادارﻩﺟﺎﺕﯽهﺎ ﻣ ﯽﺧﻮاه ﺪ آ ﻪ ﺻ ﺒﺢه ﺎ ﻗﺒ ﻞ از رﻓ ﺘﻦ‬
‫ﺑ ﻪ ﻣﺤ ﻞ آﺎرﺷ ﺎن ﻧﻴﻤ ﺴﺎﻋﺖ را در ﻣﺤ ﻀﺮ ﺁﻗﺎی ﺎن ﺑﮕﺬراﻧﻨ ﺪ و ﻣﻌ ﺮاج‬
‫اﻟﺴﻌﺎدﻩ و اﻧﻤﻮذج و ایﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﺑﺤ ﺚه ﺎ را ﺑﺨﻮاﻧﻨ ﺪ‪ .‬ﺑﻨ ﺎ ه ﻢ ﻧﺪارﻧ ﺪ هﻤ ﻪ‬
‫را ﻣﺠﺘﻬﺪ آﻨﻨﺪ‪ .‬ﻣﮕﺮ ﻣﻤﻠﻜﺖ ﺑﻪ ﭼﻨ ﺪ ﻣﻴﻠﻴ ﻮن ﻣﺠﺘﻬ ﺪ ﻧﻴ ﺎز دارد؟! هﻤ ﻴﻦ‬
‫آ ﻪ ﺑﺘﻮاﻧﻨ ﺪ ای ﻦ ﺧ ﻮن اﺳ ﻼﻣﯽ را در رگه ﺎﯼ ﻋﺮﻓ ﯽ ﺟﺎﻣﻌ ﻪ ﺕﺰری ﻖ‬
‫آﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻮﻓﻖ ﺷﺪﻩاﻧﺪ‪ .‬ﻓﺘﺢ ﺑﻌﺪﯼ ﺑﻪ ﻋﻬﺪﻩﯼ ﺳﻴﺪ روحاﷲ ﺧﻤﻴﻨﯽ اﺳ ﺖ آ ﻪ‬
‫‪٤٧‬‬
‫در هﻴﺌﺖ ﻓﺮﺷ ﺘﻪﯼ ﺑﻴ ﺮون آﻨﻨ ﺪﻩﯼ دی ﻮ‪ ،‬ﺑ ﻪ ای ﻦ ﻣﻬ ﻢ ﺧﻮاه ﺪ ﭘﺮداﺧ ﺖ!‬
‫ﺕﻤ ﺎم وﻇﻴﻔ ﻪﯼ ای ﻦ ﺟﻤﺎﻋ ﺖ‪ ،‬ﺕﺮﺑﻴ ﺖ ﻣ ﺮدم در راﺳ ﺘﺎﯼ ﺁﻣ ﺎدﻩ ﺳ ﺎزﯼ‬
‫زﻣﻴﻨﻪﯼ ﺕﺸﻜﻴﻞ ﺣﻜﻮﻣﺖ اﺳ ﻼﻣﯽ اﺳ ﺖ‪ .‬و ای ﻦﮔﻮﻧ ﻪ اﺳ ﺖ آ ﻪ ﺑ ﺬرهﺎیﯽ‬
‫را آ ﻪ ای ﻦ ﺟﻤﺎﻋ ﺖ در زﻣ ﻴﻦ ﻧﺎﺁﮔ ﺎهﯽ ﻣﻠ ﺖ ﻗﺎﺟ ﺎر زدﻩﯼ ﻣ ﺎ و‬
‫ﭘﻴ ﺸﻮایﺎﻧﺶ ﻣ ﯽﭘﺎﺷ ﺪ‪ ،‬هﻤﭽﻨ ﻴﻦ ﺑ ﺎ وﺟ ﻴﻦ آ ﺮدنه ﺎ و ﺣ ﺬف ﺷ ﺎﺧﻪه ﺎﯼ‬
‫اﺿﺎﻓﯽ ﻣﺪﻋﯽ]![ ـ ﺑ ﺎ ﻧﻴ ﺮوﯼ اﻟﻬ ﯽ‪/‬ﺿ ﺮﺑﺘﯽ ﻓ ﺪاﺉﻴﺎن اﺳ ﻼم و اﻣﺜ ﺎﻟﻬﻢ ـ‬
‫آﻮدﺕﺎﯼ ﺳﺮﻃﺎنوار ﺣﻜﻮﻣﺖ اﺳﻼﻣﯽ ﻟﺤﻈﻪ ﺑﻪ ﻟﺤﻈﻪ ﭘﻴﺶ ﻣﯽرود!‬
‫ﻣﺮﺣﻮم ﺣﺎج ﺷﻴﺦ اﺣﻤﺪ ]ﺣﺠﺠﯽ[ از ﺣﺎج ﺷ ﻴﺦ ﻋﺒ ﺎس ﺧﻮﺷ ﺶ‬
‫ﺁﻣ ﺪﻩ ﺑ ﻮد‪ .‬ﺑ ﻪ ﻟﻄ ﺎیﻒاﻟﺤﻴ ﻞ او را ﺁورد اﺻ ﻔﻬﺎن آ ﻪ ﻃﻠﺒ ﻪ ﺑ ﺸﻮد‪ .‬در‬
‫دهﺎت ﻣﯽﮔﺸﺖ و اﺷﺨﺎص را ﺑﻪ ﻃﻠﺒﮕ ﯽ ﺕ ﺸﻮیﻖ ﻣ ﯽآ ﺮد‪ .‬ﻣ ﯽﻓﺮﻣ ﻮد‪:‬‬
‫ﻣﻦ ایﻦ اﺷﺨﺎص را ﻣﯽﺑ ﺮم درس ﻃﻠﺒﮕ ﯽ ﺑﺨﻮاﻧﻨ ﺪ‪ .‬ﻣﻘﻴ ﺪ ه ﻢ ﻧﻴ ﺴﺘﻢ آ ﻪ‬
‫ایﻦهﺎ هﻤﻪ ﺑﻤﺎﻧﻨﺪ ]و[ ﻣﺠﺘﻬﺪ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻣﺮدم ﻓﻘﻂ ﻣﺠﺘﻬﺪ ﻧﻤﯽﺧﻮاهﻨ ﺪ‪ .‬ﺑﻠﻜ ﻪ‬
‫ایﻦهﺎ دو یﺎ ﺳﻪ ﺳﺎل آﻪ ﺑﻤﺎﻧﻨﺪ‪ ،‬یﻚ رﺳﺎﻟﻪﯼ ﻓﺎرﺳﯽ را هﻢ آﻪ ﺑﺨﻮاﻧﻨ ﺪ‪،‬‬
‫یﻚ ﻣﻌﺮاجاﻟﺴﻌﺎدﻩ هﻢ آﻪ یﺎد ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ… هﻤﻴﻦ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻮﺙﺮ اﺳﺖ‪ .‬ای ﻦه ﺎ‬
‫در دهﺎﺕﺸﺎن ﻣﯽروﻧﺪ و ایﻦ ﻣ ﺴﺎﺉﻞ را ﺑ ﺮاﯼ ﻣ ﺮدم ﻣ ﯽﮔﻮیﻨ ﺪ‪ .‬و ﺳ ﻄﺢ‬
‫اﻃﻼﻋﺎت و ﻣﻌﻠﻮﻣﺎت دیﻨﯽ ﻣﺮدم ﺑﺎﻻ ﻣ ﯽﺁی ﺪ و ای ﻦ در رﺷ ﺪ ]![ ﻣ ﺮدم‬
‫]ﺑﺴﻴﺎر[ ﻣﻮﺙﺮ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ایﺸﺎن ﺣﺘﺎ ﺑﻪ ادارﯼهﺎ هﻢ ﺳﻔﺎرش ﻣﯽآﺮد‪ ،‬ﻣﯽﮔﻔﺖ‪ :‬ﺑﺎﺑﺎ ﺻ ﺒﺢ‬
‫ﺑﻪ ﺻﺒﺢ ﻧﻴﻢ ﺳﺎﻋﺖ ﺑﻴﺎیﻴ ﺪ درس ﺑﺨﻮاﻧﻴ ﺪ‪ .‬ﺑﻌ ﺪ ه ﻢ ﺑﺮوی ﺪ ﺳ ﺮاغ آ ﺎر و‬
‫زﻧﺪﮔﯽﺕﺎن‪(١) .‬‬
‫یﻜ ﯽ از ای ﻦ ﺟﻤﺎﻋ ﺖ آ ﻪ در ﻣﺤ ﻀﺮ ای ﻦ ﺁﻗﺎی ﺎن ﺻ ﺒﺢ زود‬
‫درس ﻣ ﯽﺧﻮاﻧ ﺪ و ﺑﻌ ﺪ ﺑ ﻪ آ ﺎرش ﻣ ﯽﭘﺮداﺧ ﺖ‪ ،‬ﭘ ﺪر ﻟﻄ ﻒاﷲ ﻣﻴﺜﻤ ﯽ‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻴﺜﻤﯽ ﺑﺎ ایﻦ آ ﻪ داﻧ ﺸﺠﻮﯼ ﻣﻬﻨﺪﺳ ﯽ ﺑ ﻮد و ﺑ ﻪ ﻧﻮﺷ ﺘﻪﯼ ﺧ ﻮدش‬
‫ﺷﺎﮔﺮد اول داﻧﺸﻜﺪﻩ‪ ،‬در ﺧﻴﻠﯽ از ﻓﻌﺎﻟﻴﺖهﺎﯼ ﻣﺬهﺒﯽ هﻤﺮاﻩ ﺑ ﺎ ﻧﻬ ﻀﺖ‬
‫ﺁزادﯼ و اﻧﺠﻤﻦ اﺳﻼﻣﯽ داﻧﺸﮕﺎﻩ و دیﮕ ﺮ ﻓﻌﺎﻟﻴ ﺖه ﺎﯼ ﻣ ﺬهﺒﯽ و ﺑﻌ ﺪهﺎ‬
‫ه ﻢ در ﺕ ﺸﻜﻞ ﻣﺠﺎه ﺪیﻦ ﺧﻠ ﻖ ﻧﻘ ﺸﯽ آﻠﻴ ﺪﯼ داﺷ ﺘﻪ اﺳ ﺖ‪ .‬ﺧ ﻮد او در‬
‫ﺧ ﺎﻃﺮاﺕﺶ ﻣ ﯽﻧﻮی ﺴﺪ‪ :‬ﺑ ﻪ ﻃ ﻮرﯼ آ ﻪ ﺷ ﻨﻴﺪﻩام ﭘ ﺪرم ﺕﻌ ﺪاد زی ﺎدﯼ‬
‫آﺘ ﺎبه ﺎﯼ ﻣ ﺬهﺒﯽ و ﺣﺘ ﺎ ﺣ ﻮزوﯼ در ﺧﺎﻧ ﻪ داﺷ ﺖ‪ .‬اﺑﺘ ﺪا در ﻣﺪرﺳ ﻪﯼ‬
‫ﺻ ﺪر ]ﺣ ﻮزﻩﯼ ﻋﻠﻤﻴ ﻪﯼ اﺻ ﻔﻬﺎن[ درس ﻣ ﯽﺧﻮاﻧ ﺪ و ﺑﻌ ﺪ از ﺁن ﺑ ﻪ‬
‫‪٤٨‬‬
‫ﺑ ﺎزار و ﺳ ﺮ آ ﺎر ﻣ ﯽرﻓ ﺖ؛ یﻌﻨ ﯽ اﮔ ﺮ ﭼ ﻪ ﺑ ﺎزارﯼ ﺑ ﻮد‪ ،‬اﻣ ﺎ ﻣ ﺴﺎﺉﻞ‬

‫اﺳﻼﻣﯽ هﻢ ﺑﺮایﺶ اهﻤﻴﺖ داﺷﺖ‪(٢) .‬‬
‫ﺷ ﻴﺦ اﺣﻤ ﺪ ﺣﺠﺠ ﯽ ﭘﺎی ﻪ ﮔ ﺰار ای ﻦ رﻓﺘ ﺎ ِر ﺑ ﺎب ﻣﻴ ﻞ ﺷ ﻴﺦ‬
‫ﻣﻨﺘﻈ ﺮﯼ‪ :‬ﺑ ﺮﻋﻜﺲ ﺳ ﺎیﺮ روﺣ ﺎﻧﻴﻮن‪ ،‬زﻧ ﺪﮔﯽ ﺕ ﺸﺮیﻔﺎﺕﯽ و ﺑﻴﺮوﻧ ﯽ و‬
‫اﻧﺪروﻧﯽ ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬و ﺕﺎ ﺁﺧﺮ ه ﻢ در یﻜ ﯽ از ﺧﺎﻧ ﻪه ﺎﯼ ﻗ ﺪیﻤﯽ ﻧﺠ ﻒ ﺁﺑ ﺎد‬
‫زﻧﺪﮔﯽ ﻣﯽآﺮد‪ .‬دوﺕ ﺎ زن ه ﻢ داﺷ ﺖ آ ﻪ ه ﺮ آ ﺪام در ی ﻚ اﺕ ﺎق زﻧ ﺪﮔﯽ‬
‫ﻣﯽآﺮدﻧﺪ‪(٣) .‬‬
‫ﺑ ﺎ ﮔﺮی ﺰﯼ ﺑ ﻪ ﻗ ﻀﻴﻪﯼ ﺧﻠ ﻒ ﻣﻌﻠ ﻮم ﻣ ﯽﺷ ﻮد آ ﻪ در هﻤ ﺎن‬
‫زﻣﺎنهﺎ ﺑﺎ ای ﻦ آ ﻪ ﻣ ﺮدم هﻨ ﻮز ﺑ ﺮاﯼ ﭘﺮداﺧ ﺖ وﺟﻮه ﺎت ﺕﺮﺑﻴ ﺖ ﻧ ﺸﺪﻩ‬
‫ﺑﻮدﻧ ﺪ‪ ،‬اﻣ ﺎ اآﺜﺮی ﺖ ﻗﺮی ﺐ ﺑ ﻪ اﺕﻔ ﺎق روﺣ ﺎﻧﻴﻮن زﻧ ﺪﮔﯽ ﺕ ﺸﺮیﻔﺎﺕﯽ و‬
‫اﻧﺪروﻧﯽ و ﺑﻴﺮوﻧﯽ داﺷﺘﻪاﻧﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﺷﻴﺦ اﺣﻤﺪ ﺣﺠﺠ ﯽ از اﺳ ﺘﺜﻨﺎهﺎیﯽ ﺑ ﻮد‬
‫آﻪ ه ﻢ از ﻟﺤ ﺎظ ﺕ ﺸﺮیﻔﺎﺕﯽ ﺑ ﺮ ﺧ ﻮدش ﺳ ﺨﺖ ﻣ ﯽﮔﺮﻓ ﺖ‪ ،‬ه ﻢ در ﺕﻌ ﺪاد‬
‫ﻋﻴﺎﻻت‪ .‬ﺑﻪ ﺕﻌﺮیﻒ ﻣﻨﺘﻈﺮﯼ‪ ،‬ﺣﺠﺠﯽ ﭼﻨﺪان هﻢ ﺳ ﻨﺦ ﺳ ﺎیﺮ روﺣ ﺎﻧﻴﻮ ِن‬
‫ﺕ ﺸﺮیﻔﺎﺕﯽ‪ ،‬ﺑﻴﺮوﻧ ﯽ و اﻧ ﺪروﻧﯽ ﮔ ﺴﺘﺮدﻩ ﻧﺪاﺷ ﺖ‪ .‬ﺕﻌ ﺪاد ﻋﻴ ﺎﻻﺕﺶ در‬
‫هﻤ ﺎن دو ﻓﻘ ﺮﻩ آ ﻪ ه ﺮ آﺪاﻣ ﺸﺎن را در ی ﻚ اﺕ ﺎق ﭼﭙﺎﻧ ﺪﻩ ﺑ ﻮد‪ ،‬ﺧﻼﺻ ﻪ‬
‫ﺷ ﻴﺦ اﺣﻤ ﺪ ﺣﺠﺠ ﯽ اوﻟ ﻴﻦ اﺳ ﺘﺎد ﺷ ﻴﺦ ﺣ ﺴﻴﻦ ﻋﻠ ﯽ ﻣﻨﺘﻈ ﺮﯼ‬
‫ﺕﺌ ﻮرﯼ دیﮕ ﺮﯼ ه ﻢ دارد آ ﻪ ﺑ ﺎ زﻧ ﺪﮔﯽ ﺕ ﺸﺮیﻔﺎﺕﯽ ﺁﺧﻮﻧ ﺪهﺎ ﺑ ﻪ ﺧ ﻮﺑﯽ‬
‫هﻤﺨﻮاﻧﯽ دارد‪ .‬ایﺸﺎن ﻣﻌﺘﻘﺪ اﺳﺖ‪ :‬اﺻﻼ ی ﻚ ﻃﻠﺒ ﻪﯼ درس ﺧﻮاﻧ ﺪﻩ ]![‬
‫را ﻧﻤ ﯽﺷ ﻮد ﻣﺠﺒ ﻮر آ ﺮد آ ﻪ ﺑ ﺮود در ی ﻚ روﺳ ﺘﺎ ﺑﻤﺎﻧ ﺪ‪ .‬ﻣﻌﻤ ﻮﻻ‬
‫ﻧﻤﯽروﻧﺪ ﺑﻤﺎﻧﻨﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﻣ ﺎ ﻣ ﯽﺕﻮاﻧ ﺴﺘﻴﻢ از ه ﺮ روﺳ ﺘﺎ ﭼﻬ ﺎر‪/‬ﭘ ﻨﺞ ﻧﻔ ﺮ را‬
‫ﻣ ﯽﺁوردی ﻢ‪ ،‬ای ﻦه ﺎ دو‪/‬ﺳ ﻪ ﺳ ﺎل درس ﻣ ﯽﺧﻮاﻧﺪﻧ ﺪ‪ ،‬ﺑﻌ ﺪ ﻣ ﯽرﻓﺘﻨ ﺪ در‬
‫روﺳﺘﺎ آﺸﺎورزﯼ ﻣﯽآﺮدﻧﺪ‪ ،‬دآﺎﻧﺪارﯼ ﻣ ﯽآﺮدﻧ ﺪ‪ ،‬در ﺿ ﻤﻦ ﻣ ﺴﺎﺉﻞ و‬
‫اﺣﻜﺎم را هﻢ ﺑﺮاﯼ ﻣﺮدم ﻣﯽﮔﻔﺘﻨﺪ‪ ،‬آﺎر ﺑﺴﻴﺎر ﺷﺎیﺴﺘﻪاﯼ ﺑﻮد‪) .‬هﻤﺎﻧﺠﺎ(‬
‫اﺳ ﺘﺮاﺕﮋﯼ ﺷ ﻴﺦ را ﻣ ﯽﺑﻴﻨﻴ ﺪ آ ﻪ ﭼ ﻪ هﻨﺮﻣﻨﺪاﻧ ﻪ در زﻣ ﻴﻦ ﺑ ﺎیﺮ‬
‫ﺟﺎﻣﻌﻪ داﻧﻪ ﻣﯽﭘﺎﺷﺪ و ایﻦ ﺟﻤﺎﻋﺖ را ﺑﻪ اﻧﺘﻈﺎر ﻣﺤﺼﻮل ایﻦ ﺷ ﺠﺮﻩﯼ‬
‫اﺳﻼﻣﯽ ﺑﻪ اداﻣﻪآﺎرﯼ و ﻣﺒﺎرزﻩﯼ ﺳﻴﺎﺳﯽ ﻣﯽآﺸﺎﻧﺪ؟! ﻧﻤﯽداﻧﻢ ﭼﺮا در‬
‫ایﻦﺟﺎﯼ آﺘﺎب‪ ،‬ﺑﻪ یﺎد داﺳﺘﺎن ﺁن ﭘﻴﺮﻣ ﺮد هﻔﺘ ﺎد ﺳ ﺎﻟﻪ اﻓﺘ ﺎدم آ ﻪ درﺧ ﺖ‬
‫ﮔﺮدو ﻣﯽآﺎﺷﺖ؛ درﺧﺘﯽ آﻪ اﻣﺜﺎل اﻣﺎم ﻣﺤﻤﺪ ﻏﺰاﻟﯽ و ﻣﻼ ﻣﺤﻤ ﺪ ﺑ ﺎﻗﺮ‬
‫‪٤٩‬‬
‫ﻣﺠﻠﺴﯽ و دیﮕﺮان آﺎﺷﺘﻨﺪ و ﻣﺎ ﺧﻮردیﻢ‪ ،‬ﻣﺎ ه ﻢ ﻣ ﯽآ ﺎریﻢ ﺕ ﺎ دیﮕ ﺮان ـ‬

‫ﺷ ﻴﻮخ رﻓ ﺴﻨﺠﺎن و ﺳ ﻴﺪان ﺧﻤ ﻴﻦ و ﺧﺮاﺳ ﺎن و ی ﺰد و هﻤﺪﺳﺘﺎﻧ ﺸﺎن ـ‬
‫ﺑﺨﻮرﻧﺪ!‬
‫از دیﮕﺮ اﺳﺘﺎدان ﺷﻴﺦ ﻋ ﺎﻟﻢ ﺟﻠﻴ ﻞ اﻟﻘ ﺪرﯼ اﺳ ﺖ ﺑ ﻪ ﻧ ﺎم ﺁی ﺖاﷲ‬
‫ﺣﺎج ﻣﻴﺮزا ﻋﻠﯽ ﺁﻗﺎ ﺷﻴﺮازﯼ آ ﻪ در آﻨ ﺎر ﺕﺒﺤ ﺮ در ﺕﻤ ﺎم ﻋﻠ ﻮم و ﺕﻤ ﺎم‬
‫اﺧ ﻼق ﻣﺤ ﺴﻨﻪ‪ ،‬در ﺧﺎﻧ ﻪاش ﺑ ﺮق ه ﻢ ﻧﻜ ﺸﻴﺪﻩ ﺑ ﻮد‪ .‬ی ﻚ روز ﺑ ﻪ ای ﺸﺎن‬
‫ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﺁﻗﺎ ﭼﺮا ﺑﺮق ﻧﻤﯽآﺸﻴﺪ؟ ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﺑﺮق ﺣﺮام ﻧﻴﺴﺖ؛ وﻟﯽ ﻣﻦ ﺧﻮدم‬
‫دیﺪم ﻣﺎﻣﻮر ﺷﻬﺮدارﯼ داﺷﺖ روﯼ دیﻮار ﺧﺎﻧﻪﯼ ﻣﺮدم ﺕﻴﺮ ﻣﯽآﻮﺑﻴ ﺪ و‬
‫ﺻ ﺎﺣﺒﺨﺎﻧﻪ ﻣ ﯽﮔﻔ ﺖ‪ :‬ﻣ ﻦ راﺿ ﯽ ﻧﻴ ﺴﺘﻢ‪ .‬ﺧﺎﻧ ﻪﯼ ﻣ ﺮا دزدﮔ ﺎﻩ ﻗ ﺮار‬
‫ﻣﯽدهﯽ‪ .‬ﻣﺎﻣﻮر ﻣﯽﮔﻔ ﺖ‪ :‬ﻣ ﻦ از ﻃ ﺮف ﺷ ﻬﺮدارﯼ دﺳ ﺘﻮر دارم اﮔ ﺮ‬
‫روﯼ ﺕﺨﻢ ﭼﺸﻢ ﺕﻮ هﻢ هﺴﺖ ﺕﻴﺮ را ﺑﻜ ﻮﺑﻢ و ای ﻦ ﺑ ﺮق آ ﻪ ای ﻦ ﺟ ﻮرﯼ‬
‫ﻣﯽﺁیﺪ‪ ،‬ﻣﻦ در اﺳﺘﻔﺎدﻩ از ﺁن ﺷﺒﻬﻪ ﻣﯽآﻨﻢ‪(٤) .‬‬
‫ﺑﻌﺪ ه ﻢ ﺷ ﻴﺦ در راﺑﻄ ﻪ ﺑ ﺎ ﻣ ﺸﻜﻼت ]دوران[ ﺕﺤ ﺼﻴﻞ ﻃﻠﺒﮕ ﯽ‬
‫ﻣﯽﻓﺮﻣﺎیﺪ‪ :‬ﻏﺮض ای ﻦ آ ﻪ زﻣ ﺎن ﻣ ﺎ زﻣ ﺎن ﺑﺤ ﺮان ﺣﻜﻮﻣ ﺖ رﺿ ﺎﺧﺎن‬
‫ﺑﻮد‪ .‬ﻋﻤﺎﻣﻪهﺎ را ﺑﺮﻣﯽداﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﻣﺰاﺣﻢ ﻃﻠﺒﻪهﺎ ﻣﯽﺷ ﺪﻧﺪ‪ .‬ﻣ ﺎ آ ﻪ ]هﻨ ﻮز[‬
‫ﻋﻤﺎﻣ ﻪ ﻧﺪاﺷ ﺘﻴﻢ‪ ،‬وﻟ ﯽ ﺁنه ﺎ آ ﻪ ﻋﻤﺎﻣ ﻪ داﺷ ﺘﻨﺪ‪ ،‬در ﺕ ﺮس و وﺣ ﺸﺖ‬
‫ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺧﻴﻠﯽ از ﺁنهﺎ هﻢ آﻼهﯽ ﺷﺪﻧﺪ و رﻓﺘﻨﺪ ﺑﻪ دهﺎت… )‪(٥‬‬
‫ﭘﺮﺳﺸﮕﺮ آﻪ اﻧﮕﺎر ﺧﻴﻠﯽ ﺟﻮانﺕﺮ از ﺷﻴﺦ اﺳﺖ و ﺷ ﻨﺎﺧﺘﯽ ه ﻢ‬
‫از اوﺿﺎع و اﺣﻮال دوران ﻃﻠﺒﮕﯽ ﺷﻴﺦ ﻧﺪارد‪ ،‬ﻣﯽﭘﺮﺳﺪ‪ :‬در ﺁن زﻣ ﺎن‬
‫ﺁی ﺎ ﻣ ﺸﻜﻼﺕﯽ ﺑ ﺮ ﺳ ﺮ راﻩ ﺕﺤ ﺼﻴﻞ ﺷ ﻤﺎ وﺟ ﻮد داﺷ ﺖ‪ ،‬و ﺁی ﺎ ﻏﻴ ﺮ از‬
‫آﺘﺎبهﺎﯼ درﺳﯽ‪ ،‬آﺘﺎبهﺎﯼ دیﮕﺮﯼ را هﻢ ﻣﻄﺎﻟﻌ ﻪ ﻣ ﯽآﺮدی ﺪ؟ و ﺷ ﻴﺦ‬
‫در ﭘﺎﺳﺦ آﻪ‪ :‬ﻋﺮض آﺮدم‪ ،‬در ﺁن زﻣﺎن ﻣﺎ ﻧﻪ آﺘﺎب داﺷﺘﻴﻢ و ﻧﻪ آﺴﯽ‬
‫ﻣ ﺎ را راهﻨﻤ ﺎیﯽ ﻣ ﯽآ ﺮد آ ﻪ ﻓ ﻼن آﺘ ﺎب را ﺑﺨﻮاﻧﻴ ﺪ‪ .‬آﺘ ﺎبه ﺎﯼ‬
‫ﻣﺘﻔﺮﻗ ﻪاﯼ آ ﻪ ﭼ ﺎپ ﻣ ﯽﺷ ﺪ از ﺁنه ﺎ اﻃ ﻼع ﭘﻴ ﺪا ﻧﻤ ﯽآ ﺮدیﻢ‪ .‬ﺑ ﺎ‬
‫روزﻧﺎﻣ ﻪه ﺎ ه ﻢ ﺳ ﺮو آ ﺎر ﻧﺪاﺷ ﺘﻴﻢ‪ .‬رادی ﻮ ه ﻢ آ ﻪ ﺁن زﻣ ﺎن ﻧﺒ ﻮد‪.‬‬
‫)هﻤﺎﻧﺠﺎ( ﻓﻘﻂ درسهﺎﯼ ﺣﻮزوﯼ ﺑﻮد و ﺑﺲ!‬
‫آﺘﺎب ﺑﺎ ﺷﺮح ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻔﺼﻠﯽ در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ آﺸﻒ ﺣﺠﺎب و رﻓﻊ‬
‫ﻋﻤﺎﻣﻪﯼ ﻋﻠﻤ ﺎ و ﻓ ﺸﺎرهﺎﯼ دوران ﭘﻬﻠ ﻮﯼ اول ﺑ ﺮ ﻃﻴ ﻒ ﻋﻤﺎﻣ ﻪ داران‬
‫اداﻣﻪ ﻣﯽیﺎﺑﺪ و ﺑﺎ ﺿﺮﺑﺎت اﺳﺎﺳﯽ ﻋﻤﺎل اﺳﺘﻌﻤﺎر در ﺣﻮزﻩه ﺎﯼ ﻋﻠﻤﻴ ﻪ‬
‫‪٥٠‬‬
‫ﺕﺪاوم ﻣﯽیﺎﺑﺪ آﻪ ﺑ ﺮاﯼ ﺧﻮاﻧ ﺪن ﻣﻈﻠ ﻮم ﻧﻤ ﺎیﯽه ﺎﯼ ﺷ ﻴﺦ ﺑﻬﺘ ﺮ اﺳ ﺖ ﺑ ﻪ‬

‫ﺧﻮد آﺘﺎب ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫یﻜﯽ از ﺿﺮﺑﻪهﺎﯼ اﺳﺎﺳﯽاﯼ آﻪ ﺷﻴﺦ از ﺁن یﺎد ﻣﯽآﻨﺪ‪ ،‬آﺘ ﺎﺑﯽ‬
‫اﺳﺖ از ﺣﺎﺟﯽ ﻧﻮرﯼ ﺑﻪ ﻧﺎم ﻓﺼﻞاﻟﺨﻄﺎب ﻓﯽاﻟﺘﺤﺮیﻒ اﻟﻜﺘﺎب آﻪ ﺷ ﻴﺦ‬
‫در ﺷﺮح آﺸﺎﻓﯽ در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﺟﻨﺎیﺎت ﻋﻤﺎل اﺳﺘﻌﻤﺎر ﺑ ﺮ ﻋﻠﻴ ﻪ اﺳ ﻼم و‬
‫ﻗﺮﺁن و ﻋﻠﻤﺎ ﻣﯽﻓﺮﻣﺎیﺪ‪:‬‬
‫ﺁی ﺖاﷲ ﻣﺮﻋ ﺸﯽ ی ﻚ وﻗ ﺖ ﺑ ﻪ ﻣ ﻦ ﮔﻔ ﺖ‪ :‬ی ﻚ داﺳ ﺘﺎﻧﯽ ﺑﺮای ﺖ‬
‫ﺑﮕﻮیﻢ آﻪ هﻴﭻ ﺟ ﺎ ﻧﻮﺷ ﺘﻪ ﻧ ﺸﺪﻩ اﺳ ﺖ و ای ﻦ داﺳ ﺘﺎن ﻣﻬﻤ ﯽ اﺳ ﺖ‪ .‬ﺷ ﻤﺎ‬
‫ﻣ ﯽداﻧﻴ ﺪ ]آ ﻪ[ یﻜ ﯽ از آﺘ ﺎبه ﺎیﯽ آ ﻪ ﺑ ﻪ ﻋ ﺎﻟﻢ ﺕ ﺸﻴﻊ ﺿ ﺮﺑﻪ زد آﺘ ﺎب‬
‫ﻓ ﺼﻞاﻟﺨﻄ ﺎب ﺣ ﺎﺟﯽ ﻧ ﻮرﯼ ﺑ ﻮد‪ .‬در ای ﻦ آﺘ ﺎب روای ﺎت ﺿ ﻌﻴﻔﯽ آ ﻪ‬
‫راﺟ ﻊ ﺑ ﻪ ﺕﺤﺮی ﻒ آﺘ ﺎب ]ﻗ ﺮﺁن[ اﺳ ﺖ ﺟﻤ ﻊ ﺁورﯼ ﺷ ﺪﻩ‪ ،‬ﺑ ﺎ ای ﻦ آ ﻪ‬
‫ﻋﻘﻴ ﺪﻩﯼ ﻣ ﺎ ای ﻦ اﺳ ﺖ آ ﻪ ﻗ ﺮﺁن آ ﺮیﻢ ﺕﺤﺮی ﻒ ﻧ ﺸﺪﻩ اﺳ ﺖ‪ .‬رواﻳ ﺎت‬
‫ﺗﺤﺮﻳﻒ هﻢ در آﺘﺎبهﺎﯼ ﺷﻴﻌﻪ ﺁﻣﺪﻩ‪ ،‬هﻢ در آﺘﺎبهﺎﯼ اهﻞ ﺳ ﻨﺖ‪ .‬ﺣﺘ ﺎ‬
‫در ﺻ ﺤﻴﺢ ﺑﺨ ﺎرﯼ رواﻳ ﺎﺗﯽ ه ﺴﺖ ﻣﺒﻨ ﯽ ﺑ ﺮ ﺗﺤﺮﻳ ﻒ آﺘ ﺎب‪ .‬وﻗﺘ ﯽ آ ﻪ‬
‫ﺁیﺎت ﺑﺮ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ اآﺮم )ص( ﻧﺎزل ﻣﯽﺷﺪﻩ‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﻨﺎﺳﺒﺖ ﺁی ﻪ ﮔ ﺎهﯽ اوﻗ ﺎت‬
‫ﺁن ﺣﻀﺮت ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺷﺮح و ﺷﺎن ﻧﺰول ﺁیﻪ‪ ،‬ﻣﻄﻠﺒﯽ ﺑﻴﺎن ﻣﯽآﺮدﻧﺪ و‬
‫اﻣﻜﺎن دارد ﺁنهﺎ آﻪ ﻣﯽﺷﻨﻴﺪﻧﺪ‪ ،‬ﺧﻴﺎل ﻣﯽآﺮدﻧﺪ ]آﻪ[ ای ﻦ ه ﻢ ﺟ ﺰو ﺁی ﻪ‬
‫اﺳﺖ… ﻣﻨﻈﻮر ایﻦ آﻪ ﻣﺮﺣﻮم ﺣﺎﺟﯽ ﻧﻮرﯼ آ ﻪ ای ﻦ روای ﺎت را ﺟﻤ ﻊ‬
‫آﺮد‪ ،‬راﻩ اﺕﻬﺎم ﺑﻪ ﺷﻴﻌﻪ را ﺑﺎز آ ﺮد و ﺑ ﻪ ﺕ ﺸﻴﻊ ﻟﻄﻤ ﻪ زد… )هﻤﺎﻧﺠ ﺎ‪،‬‬
‫ص ‪ ٢٩‬ﺕﺎ ‪(٣٠‬‬
‫ﺷ ﻴﺦ داﺳ ﺘﺎن را ای ﻦﮔﻮﻧ ﻪ اداﻣ ﻪ ﻣ ﯽده ﺪ‪ :‬ی ﻚ روز ﺳ ﻴﺪ‬
‫ﺟﻼلاﻟﻘﺪرﯼ ﺁﻣﺪ ﭘﻴﺶ ﺣﺎﺟﯽ ﻧﻮرﯼ ﻧﺸﺴﺖ ]و[ ﺑﻨ ﺎ آ ﺮد ﺑ ﺎ دﺳ ﺖ روﯼ‬
‫ﭘ ﺎﯼ ﺧ ﻮد زدن و ﮔﻔ ﺖ‪ :‬ﺧ ﺪا ﺑ ﻪ ﺟ ﺪم ﻋﻠ ﯽ ﻇﻠ ﻢ آ ﺮد… ﺣ ﺎﺟﯽ ﻧ ﻮرﯼ‬
‫ﮔﻔﺖ‪ :‬یﻌﻨﯽ ﭼﻪ ﺧ ﺪا ﻇﻠ ﻢ آ ﺮد؟ ﮔﻔ ﺖ‪ :‬ﺁﺧ ﻪ ﺟ ﺪ ﻣ ﻦ ﻣ ﻮﻻ اﻣﻴﺮاﻟﻤ ﻮﻣﻨﻴﻦ‬
‫ایﻦ هﻤﻪ ﻣﺼﻴﺒﺖ دیﺪ‪ ،‬ایﻦ هﻤﻪ در ﺧﺎﻧﻪ ﻧﺸﺴﺖ‪ ،‬ﺑﺎ ﺁن هﻤﻪ ﺳﻮاﺑﻘﯽ آ ﻪ‬
‫در اﺳﻼم داﺷﺖ‪ .‬ﺑﺎ ﺁن هﻤﻪ ﻓ ﺪاآﺎرﯼ‪ .‬اﮔ ﺮ ﺧ ﺪا اﺳ ﻢ ﻋﻠ ﯽ را در ﻗ ﺮﺁن‬
‫ﺁوردﻩ ﺑﻮد‪ ،‬دیﮕﺮ ﺑﻪ ایﻦ ﺷﻜﻞ ﺣﻘﺶ ﻏﺼﺐ ﻧﻤﯽﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ ایﻦ ﺷ ﻜﻞ ﺧﺎﻧ ﻪ‬
‫ﻧﺸﻴﻦ ﻧﻤﯽﺷﺪ… )هﻤﺎﻧﺠﺎ(‬
‫‪٥١‬‬
‫ﺣﺎﺟﯽ ﻧ ﻮرﯼ ﺑ ﺮاﯼ ﺕ ﺴﻜﻴﻦ ﺁن ﺳ ﻴﺪ ﺟﻠﻴ ﻞاﻟﻘ ﺪر ﻣ ﯽﻓﺮﻣﺎی ﺪ آ ﻪ‪:‬‬

‫ﻧﻪ‪ ،‬ﺧﺪا ﺑﻪ ﺟﺪ ﺕﻮ ﻇﻠﻢ ﻧﻜﺮدﻩ‪ ،‬ﻋﻠﯽ )ع( اﺳﻤﺶ در ﻗﺮﺁن ﺁﻣﺪﻩ‪ ،‬ایﻦ هﻤﻪ‬
‫روای ﺎت داری ﻢ… ﻣﻨﺘﻬ ﺎ ﺁﻧ ﺎن آ ﻪ ﻣ ﯽﺧﻮاﺳ ﺘﻨﺪ ﺧﻼﻓ ﺖ آﻨﻨ ﺪ‪ ،‬ﺁﻣﺪﻧ ﺪ ]و[‬
‫ﻗﺮﺁن را ﺕﺤﺮیﻒ آﺮدﻧﺪ… ﺑﻌﺪ هﻢ ﺣﺎﺟﯽ ﻧ ﻮرﯼ روای ﺎﺕﯽ را آ ﻪ راﺟ ﻊ‬
‫ﺑﻪ ﺕﺤﺮیﻒ ﻗﺮﺁن اﺳﺖ‪ ،‬ﺟﻤﻊ ﺁورﯼ آﺮد‪) .‬هﻤﺎﻧﺠ ﺎ( ﺑﻌ ﺪ ه ﻢ ﺳ ﻴﺪ ﺟﻠﻴ ﻞ‬
‫اﻟﻘ ﺪر ه ﺮ روز ﺧ ﺪﻣﺖ ﺣ ﺎﺟﯽ ﻧ ﻮرﯼ ﻣ ﯽرﺳ ﻴﺪ و روای ﺎت ﺟﻤ ﻊ ﺁورﯼ‬
‫ﺷﺪﻩ را در ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﺕﺤﺮیﻒ ﻗﺮﺁن ﺟﻤﻊ ﻣﯽآﺮد‪ .‬ﺑﻌﺪ هﻤﻴﻦ ﺳﻴﺪ ﺟﻠﻴ ﻞ‬
‫اﻟﻘ ﺪر ی ﻚ ﻧ ﺴﺨﻪ از ای ﻦ یﺎدداﺷ ﺖه ﺎﯼ ﺣ ﺎﺟﯽ ﻧ ﻮرﯼ را ﺑ ﻪ ﺕﻬ ﺮان‬
‫ﻣﯽﻓﺮﺳ ﺘﺎد… و ﺧﻼﺻ ﻪ ﺑﻌ ﺪهﺎ آﺎﺷ ﻒ ﺑ ﻪ ﻋﻤ ﻞ ﻣ ﯽﺁی ﺪ آ ﻪ ﺳ ﻴﺪ ﺟﻠﻴ ﻞ‬
‫اﻟﻘﺪر یﻚ ﻓﺮﻧﮕﯽ ازرق اﺳﺖ و از ﻣﺎﻣﻮریﻦ ﺳﻔﺎرت اﻧﮕﻠﻴﺲ…‬
‫ﺁﻧﭽ ﻪ ﺑﺎﻋ ﺚ ﺕﺎﺳ ﻒ ای ﻦ ﻋﻠﻤﺎﺳ ﺖ‪ ،‬ای ﻦ اﺳ ﺖ آ ﻪ ه ﻴﭻآﺪاﻣ ﺸﺎن‬
‫ﻧﻤﯽﺕﻮاﻧﻨﺪ دﻟﻴﻠﯽ ﺑﺮ ﻋﺪم ﺕﺤﺮیﻒ ﻗﺮﺁن و ﻧﻘﺪ آﺘﺎب ﺣﺎﺟﯽ ﺑﻴﺎورﻧﺪ‪ ،‬ﻓﻘ ﻂ‬
‫از ایﻦ آﻪ ایﻦ روایﺎت ﺑﺎﻋﺚ ای ﻦ ﺟﻨﺠ ﺎل ﺷ ﺪﻩ اﺳ ﺖ‪ ،‬ﺑ ﻪ ﺷ ﺪت ﻧﮕ ﺮان‬
‫ﻣ ﯽﺷ ﻮﻧﺪ و ﺣ ﺎﺟﯽ ﺑﻴﭽ ﺎرﻩ را آ ﻪ آﻠ ﯽ ه ﻢ در ای ﻦ راﺑﻄ ﻪ دود ﭼ ﺮاغ‬
‫ﺧﻮردﻩ و ﺕﺤﻘﻴﻖ و ﭘﮋوهﺶ آﺮدﻩ اﺳﺖ‪ ،‬ﺕﺤﺮیﻚ ﺷﺪﻩ ﻣﯽﺧﻮاﻧﻨﺪ و آﺘﺎب‬
‫ﭼﺎپ ﺷﺪﻩﯼ ﺣﺎﺟﯽ را از ﻣﺴﺘﻨﺪات ﻣﻐﺮﺿ ﺎن و دﺷ ﻤﻨﺎن اﺳ ﻼم ﻣﻌﺮﻓ ﯽ‬
‫ﻣﯽﻓﺮﻣﺎیﻨﺪ‪ .‬ﭼﺮا آﻪ اﮔﺮ ﺑﻨﺎ ﺑ ﺸﻮد ﻗ ﺮﺁن ﺕﺤﺮی ﻒ ﺷ ﺪﻩ ﺑﺎﺷ ﺪ‪ ،‬هﻤ ﻪ ﭼﻴ ﺰ‬
‫ﻓﺮو ﻣﯽریﺰد‪ .‬و ایﻦ درﺳﺖ هﻤﺎن ﭼﻴﺰﯼ اﺳﺖ آﻪ ایﺸﺎن را ﺑﻪ وﺣﺸﺖ‬
‫ﻣ ﯽاﻧ ﺪازد‪ .‬آ ﺴﯽ ـ ﺣﺘ ﺎ ﻣ ﺪرس ﺣ ﻮزﻩﯼ ﻋﻠﻤﻴ ﻪاﯼ ـ اﺟ ﺎزﻩ ﻧ ﺪارد در‬
‫راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﻗﺮﺁن و ﺕﺎریﺦ اﺳﻼم و ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﺁن و اﻣﺎﻣﺎن ﺕﺤﻘﻴﻘﯽ ﺑ ﺮ ﺧ ﻼف‬
‫ﺁﻧﭽﻪ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﻨﺎﻓﻊ ﻣﺘﻮﻟﻴﺎن اﺳﻼم ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬اﻧﺠﺎم ده ﺪ‪ .‬از ای ﻦ ﺧ ﻂ‬
‫ﺳﺮخ هﻴﭻ آﺲ ﻧﺒﺎیﺪ ﻋﺒﻮر آﻨﺪ!‬
‫زﻳﺮ ﻧﻮﻳﺲهﺎ‬
‫‪١‬ـ ﺧﺎﻃﺮات ﻣﻨﺘﻈﺮﯼ‪ ،‬اﺕﺤﺎد ﻧﺎﺷﺮان ایﺮاﻧﯽ در اروﭘﺎ‪ ،‬ﭼﺎپ دوم‪ ،‬دیﻤﺎﻩ ‪ ،١٣٧٩‬ژاﻧﻮی ﻪﯼ‬
‫‪ ،٢٠٠١‬ص ‪١٨‬‬
‫‪ ٢‬ـ از ﻧﻬﻀﺖ ﺁزادﯼ ﺕﺎ ﻣﺠﺎهﺪیﻦ‪ ،‬ﺧﺎﻃﺮات ﻟﻄﻒاﷲ ﻣﻴﺜﻤﯽ‪ ،‬ﺟﻠﺪ اول‪ ،‬ﻧﺸﺮ ﺻﻤﺪیﻪ‪ ،‬ﺳﺎل‬
‫‪ ،١٣٧٩‬ص‪٣‬‬
‫‪ ٣‬ـ ﺧﺎﻃﺮات ﻣﻨﺘﻈﺮﯼ‪ ،‬ص ‪١٩‬‬
‫‪ ٤‬ـ هﻤﺎﻧﺠﺎ‪ ،‬ص ‪٢١‬‬
‫‪ ٥‬ـ هﻤﺎﻧﺠﺎ‪ ،‬ص ‪٢٥‬‬
‫‪٥٢‬‬
‫از ﺷﻴﺮ ﻣﺮغ ﺗﺎ ﺟﺎن ﺁدﻣﯽزاد!‬
‫اﮔﺮ ﻣﯽﺧﻮاهﻴﺪ آﺘﺎﺑﯽ ﺑﺨﻮاﻧﻴﺪ آ ﻪ در ﺁن از ﺷ ﻴﺮ ﻣ ﺮغ ﺕ ﺎ ﺟ ﺎن‬

‫ﺁدﻣﯽ زاد ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ؛ ﺣﺘﻤﺎ آﺘ ﺎب ﺟ ﻼل و ﺁل ﺁﺣﻤ ٍﺪ ﺑﻬ ﺮوز ﺧ ﺮم‬
‫را ﺑﺨﻮاﻧﻴﺪ! ای ﻦ آﺘ ﺎب ‪ ٥١٤‬ﺻ ﻔﺤﻪاﯼ آ ﻪ ﺑ ﺎ ﻋﻜ ﺲ ﺟ ﻼل ﺁل اﺣﻤ ﺪ و‬
‫ﭘﺪ ِر ﻣﻼ و ریﺶ ﺳﻔﻴﺪش ﺕﺰﺉﻴﻦ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬از ﺁن ﺷﺎهﻜﺎرهﺎیﯽ اﺳﺖ آ ﻪ‬
‫ﺑﻪ درد هﻤ ﻪ آ ﺎرﯼ ﻣ ﯽﺧ ﻮرد‪ ،‬ﺑﺠ ﺰ ﻧﻘ ﺪ دی ﺪﮔﺎﻩه ﺎﯼ ﺟ ﻼل ﺁل اﺣﻤ ﺪ ی ﺎ‬
‫ﺟﻼ ِل ﺁ ِل اﺣﻤﺪ‪ .‬ﻧﻮیﺴﻨﺪﻩ ﺣﺘﺎ ﺑﺮاﯼ ایﻦآﻪ ادویﻪﯼ ﺁش درهﻢ ﺟﻮﺷ ﺶ را‬
‫ﺕﻨﺪ و ﺕﻴﺰﺕﺮ آﻨﺪ‪ ،‬از ﻧﺎم ﺁن ﻣﺮﺣﻮم ﻣﻐﻔﻮر آﻠﻤﻪﯼ ﺟ ﻼل و ﺁ ِل اﺣﻤ ﺪ را‬
‫روﯼ ﺟﻠ ﺪ آﺘ ﺎﺑﺶ آﻠﻴ ﺸﻪ آ ﺮدﻩ اﺳ ﺖ ﺕ ﺎ از اﺳ ﻼم زدﮔ ﯽ و واﺑ ﺴﺘﮕﯽ‬
‫ﻓﻜﺮﯼ ﺁل اﺣﻤﺪ ﺑﻪ ﺁ ِل اﺣﻤﺪ ﭼﻬﺮﻩﯼ ﻣﺸﺘﺮﯼ ﭘﺴﻨﺪﺕﺮﯼ اراﺉﻪ آﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻣ ﻦ اﻟﺒﺘ ﻪ ﻧﻤ ﯽداﻧ ﻢ آ ﻪ اﺳ ﻢ ﻧﻮی ﺴﻨﺪﻩ ﺳ ﺎﺧﺘﮕﯽ اﺳ ﺖ و ﺑ ﺮاﯼ‬
‫ﺣﻔﺎﻇﺖ از ﺟﺎن ﻧﺎزﻧﻴﻨﺶ اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬یﺎ ﺣﻘﻴﻘﯽ اﺳﺖ‪ .‬ﺕﺎ ﺁﻧﺠﺎ آ ﻪ‬
‫ﻣﯽداﻧﻢ ﺷﺨﺼﺎ ﻧﻮﺷﺘﻪاﯼ ﺑﺎ ایﻦ ﻧ ﺎم را در ﺟ ﺎیﯽ ﻧﺨﻮاﻧ ﺪﻩام ]روم ﺳ ﻴﺎﻩ[‬
‫اﻟﺒﺘﻪ ﺕﻮدﻩاﯼهﺎﯼ ﺳﺎﺑﻖ هﻤﺪیﮕﺮ را ﺑﻬﺘﺮ ﻣﯽﺷﻨﺎﺳﻨﺪ و ﻣﺸﻜﻞ اﻃﻼﻋ ﺎﺕﯽ‬
‫ﻣﺎ ﺧﻮاﻧﻨﺪﮔﺎن ﻓﻀﻮل را ﺣﻞ ﻣﯽآﻨﻨﺪ!‬
‫ﺑﻪ هﺮ ﺻﻮرت ﺟﻼل و ﺁ ِل اﺣﻤﺪ آﺘ ﺎﺑﯽ اﺳ ﺖ ﭘ ﺮ ﻣ ﻼت آ ﻪ از‬
‫هﻤﻪ رﻗﻢ ﺟﻨﺴﯽ در ﺁن یﺎﻓﺖ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﻧﻪ داﺳﺘﺎن آﻮﺕﺎﻩ اﺳﺖ‪ ،‬ﻧﻪ رﻣ ﺎن‪،‬‬
‫ﻧﻪ ﻣﻘﺎﻟﻪ‪ ،‬ﻧﻪ ﺕﺎریﺦ ﻧﮕﺎرﯼ‪ ،‬ﻧﻪ ﺧﺎﻃﺮﻩ ﻧﻮیﺴﯽ… و ﻧﻪ ﺣﺘ ﺎ ﻧﻘ ﺪﯼ آ ﻪ ﺑ ﺎ‬
‫ﻧ ﺎم روﯼ ﺟﻠ ﺪ آﺘ ﺎب ﺑ ﻪ ذه ﻦ ﺧﻮاﻧﻨ ﺪﻩﯼ ﺑ ﺪﺑﺨﺖ ﺳ ﺮازیﺮ ﻣ ﯽﺷ ﻮد‪ .‬در‬
‫ﺕﻤ ﺎم ‪ ٥١٤‬ﺻ ﻔﺤﻪﯼ آﺘ ﺎب دﺳ ﺖ ﺑ ﺎﻻ ‪ ١٠‬ﺻ ﻔﺤﻪﯼ ﺁن در ﻧﻘ ﺪ و ه ﻢ‬
‫ﭼﻨﻴﻦ ﺕﻮﺟﻴﻪ ﺑﻌﻀﯽ ﻧﻘﻄﻪ ﻧﻈﺮات ﺟ ﻼل ﺁل اﺣﻤ ﺪ اﺳ ﺖ‪ .‬ﺑﻘﻴ ﻪ اﻓﺎﺿ ﺎﺕﯽ‬
‫اﺳﺖ ﺷﺒﻴﻪ ﺑﻪ ﺕﺎریﺦ ﻧﮕﺎرﯼ از ﺟﺮیﺎن رژﯼ و اﻧﻘﻼب ﻣ ﺸﺮوﻃﻪ و ‪٢٨‬‬
‫ﻣﺮداد و ﺧﺮداد ‪ ٤٢‬و ﺧﻴﻠﯽ ﭼﻴﺰه ﺎﯼ دیﮕ ﺮ‪ ،‬و اﻟﺒﺘ ﻪ ﺑ ﺎ دی ﺪﮔﺎﻩ وی ﮋﻩﯼ‬
‫ﺧ ﻮد ﻧﻮی ﺴﻨﺪﻩ‪ .‬در ﭼﻨ ﺪ ﺑﺨ ﺶ آﺘ ﺎب ه ﻢ از ﺑﻬ ﺎر ﺁزادﯼ ای ﺮان ﺑ ﻴﻦ‬
‫ﺳﺎلهﺎﯼ ‪ ١٣٢٠‬و ‪ ١٣٣٢‬یﺎد ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻌﻠﻮم هﻢ ﻧﻴﺴﺖ ﭼﺮا ﻧﻮیﺴﻨﺪﻩ‬
‫ﺑ ﺎ ﺣﻜ ﻮﻣﺘﯽ آ ﻪ ای ﻦ ﺑﻬ ﺎر ﺁزادﯼ را ﺕ ﺪارك دی ﺪﻩ اﺳ ﺖ ـ ی ﺎ دﺳ ﺖ آ ﻢ‬
‫‪٥٣‬‬
‫ﻧﺘﻮاﻧ ﺴﺘﻪ ﺁن را ﺑ ﻪ ﭘ ﺎﺉﻴﺰ اﺳ ﺘﺒﺪاد ﺑ ﺪل آﻨ ﺪ ـ ﺁنﮔﻮﻧ ﻪ هﻴ ﺴﺘﺮیﻚ دﺷ ﻤﻨﯽ‬

‫ﻣﯽورزد؟!‬
‫آﺘ ﺎب را ﻧ ﺸﺮ ﻓ ﺮوغ در آﻠ ﻦ ﺁﻟﻤ ﺎن در ﺑﻬ ﺎر ‪ ١٣٨٠‬ﻣﻨﺘ ﺸﺮ‬
‫آ ﺮدﻩ اﺳ ﺖ‪ .‬یﻌﻨ ﯽ داغ داغ اﺳ ﺖ و ﻓﻘ ﻂ ی ﻚ ﺳ ﺎﻟﯽ از ﺕ ﺎریﺦ ﻧ ﺸﺮ ﺁن‬
‫ﻣﯽﮔﺬرد‪ .‬ﺑﻪ هﺮ ﺣﺎل ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﯽرﺳﺪ آﻪ ایﻦ هﻤ ﻪ ﻣ ﻼت دﺳ ﺖ آ ﻢ در‬
‫ﻣﺪت ‪ ٥‬ﺳﺎل و ﭘﺲ از ﺳﻔﺮ ﺑﯽ دردﺳﺮ ﻧﻮی ﺴﻨﺪﻩ ﺑ ﻪ ﻣ ﻴﻬﻦ اﺳ ﻼﻣﯽ ]![‬
‫و راﻧﺪن در اﺕﻮﺑ ﺎنه ﺎﯼ ﺁی ﺖاﷲ آﺎﺷ ﺎﻧﯽ و ﺷ ﻴﺦ ﻓ ﻀﻞ اﷲ ﻧ ﻮرﯼ و ﺑ ﻪ‬
‫ویﮋﻩ ﺑﺰرﮔﺮاﻩ ﺟﻼل ﺁل اﺣﻤ ﺪ ﺑ ﻪ آﺎﻏ ﺬ ی ﺎ ﺻ ﻔﺤﻪﯼ آ ﺎﻣﭙﻴﻮﺕﺮ ﺳ ﺮازیﺮ‬
‫ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻧﻮیﺴﻨﺪﻩ آﻪ در ﺣﻴﻦ اﻓﺎﺿﺎﺕﺶ ـ ﺧ ﻮد ـ از ﭘﺮاآﻨ ﺪﻩ ﮔ ﻮیﯽه ﺎیﺶ‬
‫ﺟﺎ ﺧﻮردﻩ اﺳﺖ‪ ،‬در ﺑﺨﺸﯽ از آﺘﺎب ﺕﺎآﻴﺪ ﻣﯽآﻨﺪ آﻪ ﻧﻮﺷ ﺘﻪاش رﺑﻄ ﯽ‬
‫ﺑﻪ ﺕ ﺎریﺦ ﻧﮕ ﺎرﯼ ﻧ ﺪارد‪ .‬ﺣﺘ ﺎ رهﻨﻤ ﻮد دادﻩ اﺳ ﺖ‪ :‬آ ﺴﺎﻧﯽ آ ﻪ ﺑ ﻪ دﻧﺒ ﺎل‬
‫ﭘ ﮋوهﺶه ﺎﯼ ﺕ ﺎریﺨﯽ ه ﺴﺘﻨﺪ ﺑﻬﺘ ﺮ اﺳ ﺖ ﺑ ﻪ آﺘ ﺎبه ﺎﯼ ﺧ ﺎص ای ﻦ‬
‫زﻣﻴﻨﻪهﺎ ﻣﺮاﺟﻌﻪ آﻨﻨﺪ! ﺕﻜﻠﻴﻒ ﻗﻴﻤﺖ ﮔﺮان آﺘﺎب هﻢ در ایﻦ ﻣﻴﺎن ﻣﻌﻠﻮم‬
‫ﻧﻤﯽﺷﻮد!‬
‫ﻗﺼﺪم در ایﻦ ﻧﻘﺪ ]![ ﭘﺮداﺧﺘﻦ ﺑﻪ آﻞ آﺘﺎب ﻧﻴ ﺴﺖ‪ .‬ﺑﻠﻜ ﻪ ﺑﻴ ﺸﺘﺮ‬
‫روﯼ دو‪/‬ﺳ ﻪ ﻣﺤ ﻮر ﺧ ﺎص آ ﻪ ﻧﻮی ﺴﻨﺪﻩ دورﺑﻴ ﻨﺶ را روﯼ ﺁن زوم‬
‫آ ﺮدﻩ اﺳ ﺖ‪ ،‬ﺣ ﺮف دارم‪ .‬یﻜ ﯽ ای ﻦ آ ﻪ وﺿ ﻌﻴﺖ اﺳ ﻒ ﺑ ﺎر ﺷ ﻮروﯼ‬
‫ﻣﺮﺣ ﻮم ﺑﻌ ﺪ از ﻟﻨ ﻴﻦ و اﺳ ﺘﺎﻟﻴﻦ و ﺑ ﺎ ﺧﺮوﺷ ﭽﻒ ﺷ ﺮوع ﻧ ﺸﺪ؛ ه ﺮ‬
‫اﻧﺪی ﺸﻪاﯼ ـ ه ﺮ اﻧ ﺪازﻩ ﻣﺘﺮﻗ ﯽ ـ اﮔ ﺮ ﺑ ﻪ آ ﺸﻮرﯼ ﻋﻘ ﺐ اﻓﺘ ﺎدﻩ و ﺑ ﺎ‬
‫روﺷ ﻨﻔﻜﺮاﻧﯽ ﻋﻘ ﺐ اﻓﺘ ﺎدﻩﺕ ﺮ ﺳ ﺮازیﺮ ﺷ ﻮد‪ ،‬ﻧﺘﻴﺠ ﻪاﯼ ﺑﻬﺘ ﺮ از ای ﻦ‬
‫ﻧﺨﻮاه ﺪ داﺷ ﺖ‪ .‬ﻣﺎرآﺴﻴ ﺴﻢ و ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴ ﺴﻢ ﻓﺮﺁیﻨ ﺪ ی ﻚ روﻧ ﺪ ﺕﻜ ﺎﻣﻠﯽ‬
‫اروﭘ ﺎیﯽ‪/‬ﻏﺮﺑ ﯽ و ﺣﺎﺻ ﻞ ارﺕﻘ ﺎﯼ آﻴﻔ ﯽ اﻧﻘ ﻼب آﺒﻴ ﺮ ﻓﺮاﻧ ﺴﻪ‪ ،‬اﻧﻘ ﻼب‬
‫ﺻﻨﻌﺘﯽ‪ ،‬ﻣﺪﻧﻴﺖ‪ ،‬ﺣﻘﻮق ﺷ ﻬﺮوﻧﺪﯼ‪ ،‬اﺻ ﺎﻟﺖ و ارزش دادن ﺑ ﻪ ﻋﻨ ﺼﺮ‬
‫اﻧﺴﺎن‪ ،‬ﺟﺪا آﺮدن دﺳ ﺖ دی ﻦ از ﺣﻠﻘ ﻪﯼ ﺣﻜﻮﻣ ﺖ و ﺑﺨ ﺼﻮص ﻓﺎﺻ ﻠﻪ‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻦ از ﺷﺨﺼﻴﺖ ﭘﺮﺳﺘﯽ و اﻣﺎم ﺳﺎزﯼهﺎﯼ دیﻨ ﯽ و ﻏﻴ ﺮ دیﻨ ﯽ ﺑ ﻮد‪.‬‬
‫اﮔ ﺮ ﭼﻨ ﻴﻦ اﻧﺪی ﺸﻪاﯼ ـ و ﺣﺘ ﺎ اﻧﺪی ﺸﻪه ﺎﯼ ﻣﺘﺮﻗ ﯽﺕ ﺮﯼ ـ ﭘ ﻴﺶ از ﺁﻣ ﺎدﻩ‬
‫ﺑﻮدن زﻣﻴﻨﻪهﺎﯼ ذهﻨﯽ و ﻋﻴﻨﯽ ﺁن یﻌﻨﯽ ﻋﻨﺼﺮ ﻣﺸﺨﺺ ﺁﮔﺎهﯽ ﺕﻮدﻩه ﺎ‬
‫و روﺷ ﻨﻔﻜﺮان ﺁن ﺑ ﻪ ﺑﺮه ﻮت ﺷ ﻮرﻩ زارﯼ ﻧﻈﻴ ﺮ روﺳ ﻴﻪﯼ ﺕ ﺰارﯼ‬
‫‪٥٤‬‬
‫ﭘﺮﺕﺎب ﺷ ﻮد‪ ،‬آﺎرﻧﺎﻣ ﻪاﯼ ﺑﻬﺘ ﺮ از ای ﻦ ﻧﺨﻮاه ﺪ داﺷ ﺖ‪ .‬ﭼﻨ ﻴﻦ درﺧﺘ ﯽ ـ‬

‫ه ﺮ ﭼﻘ ﺪر ه ﻢ ﺷ ﺎداب و زﻧ ﺪﻩ ـ در آ ﻮیﺮ ﻧﺎﺁﮔ ﺎهﯽ و اﺳ ﺘﺒﺪاد‬
‫ﺳﻴﺎﺳﯽ‪/‬ﻣﺬهﺒﯽ ﺣ ﺎآﻢ ﺑ ﺮ ﻣ ﺘﻦ آ ﺸﻮر ﺷ ﻮراهﺎ‪ ،‬ﺑ ﻪ اﺳ ﺘﺒﺪاد ‪ K.G.B.‬و‬
‫ﺕﺒﻌﻴﺪﮔﺎﻩهﺎﯼ ﺳﻴﺒﺮﯼ و ﻣﻠﻴﻮنهﺎ ﻗﺮﺑﺎﻧﯽ رهﺒﺮ ﭘﺮﺳﺘﯽ و اﺳ ﺘﺎﻟﻴﻦ ﺳ ﺘﺎیﯽ‬
‫ﺧﻮاه ﺪ ﺑﺎﻟﻴ ﺪ! اﮔ ﺮ ﻋﻨ ﻮان ﺣﻜﻮﻣ ﺖ ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴ ﺴﺘﯽ ای ﻦ آ ﺸﻮر ﺕﻮاﻧ ﺴﺖ‬
‫هﻔﺘﺎد ﺳﺎل دوام ﺑﻴﺎورد؛ ﻧﻪ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﺁن ﺑﻮد آﻪ ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﻢ در ﺁن ﺷ ﻮرﻩ‬
‫زار ﭘ ﺎ ﮔﺮﻓ ﺖ‪ ،‬ﺑﻠﻜ ﻪ ﺕﻨﻬ ﺎ ﺑ ﻪ ﻣ ﺪد اﻧﻜﻴﺰی ﺴﻴﻮنه ﺎﯼ ﻗ ﺮون وﺳ ﻄﺎیﯽ‬
‫اﺳ ﺘﺎﻟﻴﻨﯽ ﺕ ﺎب ﺁورد‪ .‬در آ ﺸﻮرهﺎیﯽ از ﻃﻴ ﻒ ای ﺮان و روﺳ ﻴﻪﯼ ﺁن‬
‫دوران‪ ،‬ﺑ ﻪ ای ﻦ دﻟﻴ ﻞ آ ﻪ ﻣ ﺎ روﺷ ﻨﻔﻜﺮاﻧﯽ از ﻃﻴ ﻒ وﻟﺘ ﺮ ﻧﺪاﺷ ﺘﻪای ﻢ ﺕ ﺎ‬
‫ﻣ ﺬهﺐ را در آﻠﻴ ﺖ اﻋﺘﻘ ﺎدﯼ و ﺕ ﺎریﺨﯽ ﺁن ﺑ ﻪ ﻧﻘ ﺪ ﺑﻜ ﺸﻨﺪ‪ ،‬هﺮﮔ ﺰ‬
‫ﻧﻤﯽﺕﻮاﻧﺴﺘﻴﻢ را ِﻩ ﺕﺎریﺦ را ﻣﻴﺎنﺑﺮ ﺑﺰﻧﻴﻢ‪ .‬ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﺣﺰب ﺕﻮدﻩﯼ ایﺮان‬
‫]![ ـ ﺑﺎ ﺕﻤﺎم ﻣﺎﺳﺘﻤﺎﻟﯽاﯼ آﻪ ﻧﻮیﺴﻨﺪﻩ ﺑﺮاﯼ ﺕﻮﺟﻴﻪ وﻃﻦﻓﺮوﺷﯽ و ﻣﺮدم‬
‫ﻓﺮوﺷﯽهﺎیﺶ در ﺳﺮ ﻓ ﺼﻞه ﺎﯼ ﺳﺮﻧﻮﺷ ﺖ ﺳ ﺎز ﺕ ﺎریﺦ ﻣﻌﺎﺻ ﺮ ای ﺮان‬
‫دارد ـ ﺑ ﻪ هﻤ ﻴﻦ دﻟﻴ ﻞ اﺳ ﺖ‪ .‬ﺣﺰﺑ ﯽ آ ﻪ ﺁن هﻤ ﻪ اﻣﻴ ﺪ را در ﺁن هﻤ ﻪ‬
‫ﺟﻮان ﺑﺮاﻧﮕﻴﺨﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬در ﻧﻬﺎیﺖ ﺑﻪ ﺑﺪﻧﻪﯼ ﻧﺎﭼﻴﺰ اﻣﻨﻴﺘﯽ‪/‬ﻋﻘﻴ ﺪﺕﯽ ﺣ ﺰب‬
‫آﻤﻮﻧﻴ ﺴﺖ ﺣ ﺎآﻢ ﺑ ﺮ ﺷ ﻮروﯼ ﻣﺮﺣ ﻮم و ﺑ ﺮادر ﺑ ﺰرگﺕ ﺮ ﺕﺒ ﺪیﻞ ﺷ ﺪ‪.‬‬
‫ﺖ وﻇﻴﻔ ﻪﯼ ای ﻦ ﺟﺮی ﺎن ه ﻢ در ﺣﻔﺎﻇ ﺖ از ﻣﻨ ﺎﻓﻊ ﺣ ﺰب ﺣ ﺎآﻢ ﺑ ﺮ‬ ‫ﻧﻬﺎی ٍ‬
‫آﺸﻮر ﺷ ﻮراهﺎ ﺣﺘ ﺎ ﺑ ﻪ ﺑﻬ ﺎﯼ ﺿ ﺮﺑﻪ زدن ﺑ ﻪ ﻣﻨ ﺎﻓﻊ ﻣﻠ ﯽ آ ﺸﻮر ای ﺮان‬
‫ﺧﻼﺻ ﻪ ﺷ ﺪﻩ ﺑ ﻮد‪ .‬ﻃﻴ ﻒ روﺷ ﻨﻔﻜﺮ اروﭘ ﺎیﯽ آ ﻪ ﺑ ﺎ از ﺟ ﺎن ﮔﺬﺷ ﺘﮕﯽ‬
‫ﺑﯽﻧﻈﻴﺮﯼ ﺕﻮاﻧﺴﺖ دو دﺳﺖ اﺳﺘﺒﺪاد ﻣﺬهﺒﯽ و ﺳﻴﺎﺳﯽ ﺣﺎآﻢ ﺑﺮ اروﭘ ﺎﯼ‬
‫ﺁن دوران را از ﺣﺎآﻤﻴﺖ ﺳﻨﺘﯽاش آﻮﺕﺎﻩ آﻨﺪ‪ ،‬در ای ﺮان ﻓﻠ ﻚ زدﻩﯼ ﻣ ﺎ‬
‫و ﺣﺘﺎ ﭘﺲ از اﻧﻘﻼب ﻣﺸﺮوﻃﻪ‪ ،‬روﺷﻨﻔﻜﺮان ]![ ﻣﺬهﺒﯽاﯼ را زایﻴﺪ آ ﻪ‬
‫ﻣﺎﻣﻮریﺖ داﺷﺘﻨﺪ راﺑﻄﻪﯼ ﺑﺮ هﻢ ﺧ ﻮردﻩﯼ دی ﻦ و دوﻟ ﺖ را دوﺑ ﺎرﻩ ﺑ ﻪ‬
‫ﺳ ﻮد ارﺕﺠ ﺎع ﻣ ﺬهﺒﯽ ﺳ ﺎﻣﺎن ﺑﺪهﻨ ﺪ‪ .‬آ ﺴﺎﻧﯽ از ﻃﻴ ﻒ ﺳ ﺤﺎﺑﯽه ﺎ و‬
‫ﺷﺮیﻌﺘﯽهﺎ و ﺑﺎزرﮔ ﺎن و ﺟ ﻼل ﺁل اﺣﻤ ﺪ آ ﻪ ﺑ ﺎ ﺕﻼﺷ ﯽ ﺳ ﺮﻃﺎن وار و‬
‫ﻟﺤﻈﻪ ﺑﻪ ﻟﺤﻈﻪ ـ ﻃﯽ ﻣﺪت هﻔﺘﺎد ﺳﺎل ـ ﺕﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻋﺮﻓﯽ ای ﺮان‬
‫را ﺑﺎ ﺣﻜﻮﻣﺖ وﺣﺸﯽ اﺳﻼﻣﯽ و وارﺙﺎن هﻤﺎن ﺷﻴﺦ ﻓﻀﻞ اﻟﻠﻬ ﯽ ﺟﺎﺑﺠ ﺎ‬
‫آﻨﻨ ﺪ آ ﻪ ﺣ ﻀﺮت ﺟ ﻼل ﺁل اﺣﻤ ﺪ ﻧﻌ ﺶ ﺁن ﺑﺰرﮔ ﻮار ]![ را ﺑ ﺮ ﺑ ﺎﻻﯼ‬
‫دار ﻧ ﺸﺎﻧﻪﯼ اﺳ ﺘﻴﻼﯼ ﻏ ﺮب زدﮔ ﯽ ﺑ ﺮ ای ﺮان ارزی ﺎﺑﯽ آ ﺮدﻩ ﺑ ﻮد‪ .‬ﺑ ﻪ‬
‫‪٥٥‬‬
‫ﭼ ﺸﻢ ه ﻢ دی ﺪیﻢ آ ﻪ اﻧﻘ ﻼب ﻣ ﺸﺮوﻃﻪ را در ﻧﻬﺎی ﺖ آ ﺴﺎﻧﯽ ﺑ ﻪ ﻣﻴ ﺮاث‬

‫ﺑﺮدﻧ ﺪ آ ﻪ از ﺁزادﯼ‪ ،‬آﻠﻤ ﻪﯼ ﻗﺒﻴﺤ ﻪﯼ ﺁزادﯼ را درك ﻣ ﯽآﺮدﻧ ﺪ و از‬
‫ﺑﺮاﺑﺮﯼ ﺣﻘﻮق هﻤ ﻪﯼ اﻧ ﺴﺎنه ﺎ‪ ،‬ﺕﺒﻌ ﻴﺾ دیﻨ ﯽ و ﺟﻨ ﺴﯽ و ﻗ ﻮﻣﯽ را و‬
‫از ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻗ ﺎﻧﻮن‪ ،‬ﺳﻨﮕ ﺴﺎر و ﻗﻄ ﻊ ﺿ ﺮﺑﺪرﯼ دﺳ ﺖ و ﭘ ﺎ و ﺷ ﻼق و‬
‫دزدﯼ و ﭼﭙﺎول و ﻻسهﺎﯼ ﺧﺸﻜﻪ ﺑﺎ اﺑﺮﻗﺪرﺕﺎن ﺑﺮاﯼ ﺑﻴﺸﺘﺮ در ﻗ ﺪرت‬
‫ﻣﺎﻧﺪن و از ﺣﻘﻮق زﻧﺎن‪ ،‬ﭼﻪ ﺑﮕﻮیﻢ؟!‬
‫ﻣ ﻦ در ای ﻦ ﻧﻮﺷ ﺘﻪ ﻋﻤ ﺪ دارم ﺣ ﺴﺎب ﻓﺮﺁیﻨ ﺪ رﺷ ﺪ اﻧﺪی ﺸﻪﯼ‬
‫ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﺘﯽ در اروﭘﺎ را ﺑﺎ آﭙﯽﺑ ﺮدارﯼه ﺎﯼ ﻧﺎﺷ ﻴﺎﻧﻪ از ﺁن در ﺁﺳ ﻴﺎﯼ‬
‫ﻋﻘ ﺐ اﻓﺘ ﺎدﻩ ﺟ ﺪا آ ﻨﻢ‪ .‬ﺑ ﻪ ای ﻦ دﻟﻴ ِﻞ ﺑ ﺴﻴﺎر روش آ ﻪ ای ﻦ ﮔﻮﻧ ﻪ آﭙ ﯽ‬
‫ﺑﺮدارﯼهﺎ ـ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ آﺎﺳﺘﯽهﺎﯼ ﻓﺮهﻨﮕﯽ ﻣﻠﺖ روس و روﺷ ﻨﻔﻜﺮاﻧﺶ ـ‬
‫در ﻧﻬﺎی ﺖ آ ﺸﻮرﯼ را ﺑ ﺮاﯼ ﺷ ﻬﺮوﻧﺪاﻧﺶ ﺑ ﻪ ﻣﻴ ﺮاث ﮔﺬاﺷ ﺖ آ ﻪ ه ﺮ‬
‫ﻟﺤﻈ ﻪ از ﺑﺤﺮاﻧ ﯽ ﺑ ﻪ ﺑﺤﺮاﻧ ﯽ دیﮕ ﺮ ﻓﺮوﻣ ﯽﻏﻠﻄ ﺪ‪ .‬آ ﺸﻮرﯼ آ ﻪ در‬
‫اﻧﺘﻬﺎﯼ دوران ﺷﻜﻮهﻤﻨﺪ ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﺘﯽاش‪ ،‬زیﺒﺎﺕﺮیﻦ دﺧﺘﺮاﻧﺶ ﺑﺮاﯼ یﻚ‬
‫ﺷ ﻠﻮار ﺟ ﻴﻦ ﺑ ﻪ هﺮﮔﻮﻧ ﻪ ﺕ ﻦ ﻓﺮوﺷ ﯽاﯼ ﺕ ﻦ ﻣ ﯽدادﻧ ﺪ! روﺷ ﻨﻔﻜﺮ‬
‫ﺳ ﺘﻴﺰﯼ ﺑ ﯽوﻗﻔ ﻪ‪ ،‬اِﻋﻤ ﺎل رﻓﺘﺎره ﺎﯼ اﻃﻼﻋ ﺎﺕﯽ و دﺧﺎﻟ ﺖ در زﻧ ﺪﮔﯽ‬
‫ﺧﺼﻮﺻﯽ ﻣﺮدم ﺕﺎ ﻓﺮا ﺕﺮ از ﻣﺮزهﺎﯼ اﻧﺪی ﺸﻪ‪ ،‬ﺣ ﺮف‪ ،‬ﻧﻮﺷ ﺘﻪ و ﺣﺘ ﺎ‬
‫ﺧ ﻮاب ﺷ ﻬﺮوﻧﺪان‪ ،‬ﺳﺮﻧﻮﺷ ﺘﯽ ﺑﻬﺘ ﺮ ازای ﻦ ﻧﻤ ﯽﺕﻮاﻧ ﺴﺖ داﺷ ﺘﻪ ﺑﺎﺷ ﺪ‪.‬‬
‫آﺎرﻧﺎﻣﻪﯼ ﻣﺸﺨﺺ ژوزف اﺳﺘﺎﻟﻴﻦ آ ﻪ ﭼﻨ ﺪ ﻣﻠﻴ ﻮن ﺷ ﻬﺮوﻧﺪ ﺟﻬ ﺎﻧﯽ را‬
‫ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﺁزادﯼ ﺧﻮاهﯽ‪ ،‬ﮔﺮایﺶهﺎﯼ ﺑﻮرژوایﯽ‪ ،‬ﻋﺪم ﺕﻤﻜﻴﻦ ﺑﻪ رهﺒ ﺮﯼ‬
‫ﭘﻴﺸﻮا ﺑﻪ ﺳﻴﺒﺮﯼ ﺕﺒﻌﻴﺪ آﺮد و ﺑﻪ آﺸﺘﺎرﮔﺎﻩ ﻓﺮﺳﺘﺎد‪ ،‬از هﻤﻴﻦ ﻋ ﺪم درك‬
‫ﻓﺮﺁیﻨﺪ ﺁﮔﺎهﯽ و اﺳﺘﺒﺪاد ﺳ ﺘﻴﺰﯼ دیﻨ ﯽ‪/‬ﺳﻴﺎﺳ ﯽ ﻏﺮﺑ ﯽ ﻧﺎﺷ ﯽ ﺷ ﺪﻩ اﺳ ﺖ‪.‬‬
‫ﺳ ﻮﮔﻤﻨﺪاﻧﻪ ﺕ ﺎریﺦ ﻧﻤﻮﻧ ﻪﯼ ﻋﺠﻴﺒ ﯽ ه ﻢ از ﺳﺮﻧﻮﺷ ﺖ ﭼﻨ ﺪ ﺻ ﺪ ه ﺰار‬
‫ایﺮاﻧ ﯽاﯼ دارد آ ﻪ ﺷ ﻌﺎرهﺎﯼ ﭘ ﻮچ اﻧﺘﺮﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎﻟﻴ ﺴﻢ آ ﺎرﮔﺮﯼ دای ﯽ‬
‫یﻮﺳ ﻒ ]ژوزف اﺳ ﺘﺎﻟﻴﻦ[ را ﺑ ﺎور آ ﺮدﻩ ﺑﻮدﻧ ﺪ‪ .‬از ﺁن ﭼﻨ ﺪ ﺻ ﺪ ه ﺰار‬
‫ﺟ ﻮان و روﺷ ﻨﻔﻜﺮ و ﺕﺤ ﺼﻴﻞ آ ﺮدﻩﯼ ایﺮاﻧ ﯽ ﺑ ﻴﺶ از دو‪/‬ﺳ ﻪ ه ﺰار‬
‫ﻧﻔﺮﺷ ﺎن در ﺁﺳ ﺘﺎﻧﻪﯼ اﻧﻘ ﻼب ‪ ٥٧‬ﺑ ﻪ ای ﺮان ﺑ ﺎز ﻧﮕ ﺸﺘﻨﺪ‪ .‬هﻤﮕ ﯽ ی ﺎ در‬
‫ﻏﺮﺑﺖ ﻣﺮدﻧﺪ‪ ،‬یﺎ در ﺕﺒﻌﻴﺪﮔﺎﻩهﺎﯼ اﺳﺘﺎﻟﻴﻦ‪ ،‬ﺕﻘﺎص زودﺑ ﺎورﯼهﺎﺷ ﺎن را‬
‫ﺑﺎ ﺟﺎن ﻋﺰیﺰﺷﺎن ﭘﺮداﺧﺘﻨﺪ‪ .‬اﮔﺮ اﺷﺘﺒﺎﻩ ﻧﻜ ﻨﻢ ﺑ ﺮادر ﻧﻴﻤ ﺎ یﻮﺷ ﻴﺞ ه ﻢ از‬
‫هﻤﻴﻦ ﻃﻴﻒ ﺑﻮد‪.‬‬
‫‪٥٦‬‬
‫ﺧ ﺮم ﺑ ﺴﻴﺎر آﻮﺷ ﻴﺪﻩ اﺳ ﺖ در ﭼﻨ ﺪ ﺳﺮﻓ ﺼﻞ ﻣ ﺸﺨﺺ دﺳ ﺖ‬

‫ﺣ ﺰب ﺕ ﻮدﻩ را از ﺧﻴ ﺎﻧﺘﯽ آ ﻪ ﺑ ﻪ دﻟﻴ ﻞ وﻃ ﻦ ﻓﺮوﺷ ﯽ ـ ﻋﻤ ﺪ دارم ای ﻦ‬
‫واژﻩ را ﺑ ﻪ آ ﺎر ﺑﺒ ﺮم ـ و هﻤﺪﺳ ﺘﯽاش ﺑ ﺎ ارﺕﺠ ﺎﻋﯽﺕ ﺮیﻦ و ﻋﻘ ﺐ‬
‫اﻓﺘ ﺎدﻩﺕ ﺮیﻦ ﺑﺨ ﺶ رهﺒ ﺮﯼ ﻣ ﺬهﺒﯽ ای ﺮان ﭘ ﺎك آﻨ ﺪ‪ .‬ردی ﻒ آ ﺮدن ﻧ ﺎم‬
‫اﺳﺘﺎﻟﻴﻦ و ﻟﻨﻴﻦ در آﻨﺎر هﻢ و ﺧﻴﺎﻧ ﺖه ﺎ را ﺑ ﻪ ﺑﻌ ﺪﯼه ﺎﯼ ای ﺸﺎن ﻧ ﺴﺒﺖ‬
‫دادن از هﻤﺎن دیﺪﮔﺎﻩ ﺕ ﻮدﻩاﯼ‪/‬اﺳﺘﺎﻟﻴﻨﻴ ﺴﺘﯽاﯼ ﻣ ﯽﺕ ﺮاود آ ﻪ ﻣ ﺎ هﻤﭽﻨ ﺎن‬
‫ﮔﺮﻓﺘﺎرش هﺴﺘﻴﻢ‪ .‬ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﻓﺮج ﺳﺮآﻮهﯽ ﺑﺮاﯼ ﻧﻮﺷﺘﻦ آﺘ ﺎب ی ﺎس و‬
‫داس و ﻟ ﺸﻜﺮ آ ﺸﯽ ای ﻦ ﺁل ﻋﺒ ﺎﯼ آﻤﻮﻧﻴ ﺴﺘﯽ در اروﭘ ﺎﯼ ﻣﺮآ ﺰﯼ ﺑ ﺮ‬
‫ﺿﺪ ایﻦ آﺘﺎب ﺑﻪ هﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺟ ﻼل ﺁل اﺣﻤ ﺪ ﻣﺤ ﺼﻮل ﺟﺎﻣﻌ ﻪﯼ ﻓﻠ ﻚ زدﻩاﯼ ﺑ ﻮد آ ﻪ ﺑ ﻪ‬
‫ری ﺴﻤﺎن ای ﺪﺉﻮﻟﻮژﯼ ﻣ ﺬهﺒﯽ ﻣ ﺜﻼ ﻣ ﺪرن اﻣﺜ ﺎل ﺑﺎزرﮔ ﺎن و ﺳ ﺤﺎﺑﯽه ﺎ‬
‫]ﭘﺪر و ﭘﺴﺮ[ و ﺷﺮیﻌﺘﯽهﺎ ]ﭘﺪر و ﭘ ﺴﺮ[ ﺁوی ﺰان ﺑ ﻮد‪ ،‬در هﻤ ﻴﻦ راﺳ ﺘﺎ‬
‫در ﺣﻤﺎیﺖ از ارﺕﺠﺎﻋﯽﺕﺮیﻦ ﺑﺨﺶ روﺣﺎﻧﻴ ﺖ ﺷ ﻴﻌﯽ در هﻴ ﺴﺘﺮﯼ ﺿ ﺪ‬
‫ﻣﺎرآﺴﻴ ﺴﺘﯽ و ﺿ ﺪ ﻣﺪرﻧﻴﺘ ﻪ و ﺿ ﺪ ﺁزادﯼﺧ ﻮاهﯽ ﭘﺮﭘ ﺮ ﻣ ﯽزد‪ .‬ﻣ ﻼ‬
‫ﺑﻮدن ﭘﺪر ﺁل اﺣﻤﺪ هﻢ در ایﻦ راﺑﻄﻪ ﻧﻘﺸﯽ ﺁﻧﭽﻨ ﺎن آﻠﻴ ﺪﯼ ﻧ ﺪارد‪ .‬ﻧﻘ ﺶ‬
‫آﻠﻴ ﺪﯼ را ﻋ ﺪم درك ﻣ ﺎ از ﻣﻮﺿ ﻮع ﻣ ﺪﻧﻴﺖ‪ ،‬ﺁزادﯼ ﺧ ﻮاهﯽ‪،‬‬
‫دﻣﻮآﺮاﺳ ﯽ‪ ،‬ﺣﻘ ﻮق ﺷ ﻬﺮوﻧﺪﯼ و اﺻ ﺎﻟﺖ اﻧ ﺴﺎن ـ و ﻧ ﻪ رهﺒ ﺮ ـ دارد‪.‬‬
‫دآﺘ ﺮ ﻣﺎﺷ ﺎﷲ ﺁﺟ ﻮداﻧﯽ ﺑﺮﺧ ﯽ از ای ﻦ ﻋﻮﺿ ﯽ ﻓﻬﻤﻴ ﺪنه ﺎ را در ﺻ ﺪ‬
‫ﺳﺎﻟﻪﯼ اﺧﻴ ﺮ در آﺘ ﺎﺑﺶ ﻣ ﺸﺮوﻃﻪﯼ ایﺮاﻧ ﯽ و ﭘ ﻴﺶ زﻣﻴﻨ ﻪه ﺎﯼ وﻻی ﺖ‬
‫ﻓﻘﻴﻪ ﺑﻪ روﺷﻨﯽ ﺑﺮرﺳﻴﺪﻩ اﺳﺖ‪.‬‬
‫آﺘ ﺎب اﻟﺒﺘ ﻪ ﻧﻜ ﺎت ﻣﺜﺒﺘ ﯽ ه ﻢ دارد و ﺁن ﺑﺮرﺳ ﯽ وﺿ ﻊ ﺣ ﺰب‬
‫زﺣﻤﺘﻜ ﺸﺎن و داﺳ ﺘﺎن ﺧﻴﺎﻧ ﺖه ﺎﯼ ﻣﻈﻔ ﺮ ﺑﻘ ﺎیﯽ اﺳ ﺖ آ ﻪ ﻣ ﯽداﻧ ﻴﻢ در‬
‫ﺕﺪاوم وﻇﻴﻔﻪﯼ ﺿﺪ ایﺮاﻧﯽاش‪ ،‬ﺑﻌﺪ از ایﻦ آﻪ ﺑ ﻪ رهﺒ ﺮ ﻣﺒ ﺎزرات ﺿ ﺪ‬
‫اﺳﺘﻌﻤﺎرﯼ ﻣﻠﺖ ایﺮان ﻧﺎرو زد‪ ،‬در ﺳﺮﻓﺼﻞ دیﮕﺮﯼ هﻢ ﺑﺎ ﺕﺪاوم هﻤﺎن‬
‫وﻃﻦ ﻓﺮوﺷﯽهﺎ‪ ،‬ﻣﻼﯼ ﺑﯽ ﻋﻤﺎﻣﻪاﯼ را ﺑﺮاﯼ آﻮﺑﻴﺪن ﻣﻴﺦ وﻻیﺖ ﻓﻘﻴﻪ‪،‬‬
‫ﺣﺘﺎ راﺳﺖﺕﺮ و ارﺕﺠﺎﻋﯽﺕ ﺮ از اﻣﺜ ﺎل ﺑﻬ ﺸﺘﯽ و ﻣﻄﻬ ﺮﯼ و رﻓ ﺴﻨﺠﺎﻧﯽ‬
‫ﺑ ﻪ ﻣﻴ ﺪان ﻣﺠﻠ ﺲ ﺧﺒﺮﮔ ﺎن ﻓﺮﺳ ﺘﺎد‪ .‬ﺑﺮرﺳ ﯽ ﻧﻘ ﺶ ﺣﻴ ﺮت اﻧﮕﻴ ﺰ ﺳ ﻴﺪ‬
‫ﺣﺴﻦ ﺁیﺖ در ﻣﺠﻠﺲ ﺧﺒﺮﮔﺎن‪ ،‬ﺕﺪاوم ای ﻦ ﻧﻘ ﺶ ﺿ ﺪ ایﺮاﻧ ﯽ و اﺳ ﺘﺒﺪاد‬
‫ﻃﻠﺐ ـ ﺁن هﻢ از ﻧﻮع ﻣﺬهﺒﯽاش ـ را ﺑﻪ ﺧﻮﺑﯽ ﻧﺸﺎن ﻣﯽدهﺪ‪.‬‬
‫‪٥٧‬‬
‫از دیﮕﺮ ﺑﺨﺶهﺎﯼ ﻣﺜﺒﺖ آﺘﺎب‪ ،‬ﻧﻘﺪ ﻓﻤﻴﻨﻴ ﺴﺘﯽ دی ﺪﮔﺎﻩ ﺟ ﻼل ﺁل‬
‫اﺣﻤﺪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ زﻧﺎن اﺳﺖ آﻪ ﺑ ﺪ ﻧﻴ ﺴﺖ و ﺑ ﺎ ای ﻦ آ ﻪ ﺕﻨﻬ ﺎ ﺑ ﻪ دو ﻓﺎآ ﺖ‬
‫ﻣ ﺸﺨﺺ ﻧﻈﺮﮔ ﺎﻩه ﺎﯼ ﻋﻘ ﺐ اﻓﺘ ﺎدﻩﯼ او ﻧﻈ ﺮ دارد‪ ،‬اﻣ ﺎ ﻗﺎﺑ ﻞ ارزش‬
‫ﮔﺬارﯼ اﺳﺖ‪.‬‬
‫در ﭘﺎیﺎن ﺑﻪ ﺁﻧﺎﻧﯽ آﻪ هﻤﭽﻮن دوﺳﺖ ﻋﺰیﺰ ﻣﻦ ﺑﺎ ﺧﻮاﻧﺪن ﺕﻤ ﺎم‬
‫آﺘﺎب ﺟﻼل و ﺁ ِل اﺣﻤﺪ ﻧﻔﻬﻤﻴﺪﻧﺪ آﻪ ﺑﺎﻻﺧﺮﻩ ﺧﺮم ﭼﻪ ﻣﯽﺧﻮاهﺪ ﺑﮕﻮی ﺪ‪،‬‬
‫ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻣﯽآﻨﻢ ﺑﺮاﯼ ﺁﺷﻨﺎیﯽ ﺑﺎ ای ﻦ ﺕﺌﻮری ﺴﻴﻦ ﻋﻬ ﺪ ﺟﺎهﻠﻴ ﺖ ]ﺟ ﻼل ﺁل‬
‫اﺣﻤ ﺪ[ ﺑ ﻪ ﻓ ﺼﻞ ﻧﺎﻣ ﻪﯼ آ ﺎوﻩ ]ﺷ ﻤﺎرﻩه ﺎﯼ‪ ٩٢‬و ‪ [٩٣‬ﻣﺮاﺟﻌ ﻪ آﻨﻨ ﺪ و‬
‫ﻏ ﺮب زدﮔ ﯽ‪ ،‬ﺳ ﺨﻨﯽ ﻧ ﺎروا و ﻧﻈﺮی ﻪاﯼ ﻣﻐ ﺰ ﺁﺷ ﻮب را از ﻗﻠ ﻢ دآﺘ ﺮ‬
‫ﻣﻨﻮﭼﻬﺮ ﺕﻬﺮاﻧﯽ ﺑﺨﻮاﻧﻨﺪ!‬
‫‪٥٨‬‬
‫آﻤﯽ هﻢ در ﺑﺎرﻩ ﺷﺠﺎﻋﺖ!‬
‫اﺧﻴ ﺮا در ای ﺮان‪ ،‬ﻧ ﺸﺮ ﻧ ﯽ آﺘ ﺎﺑﯽ ﭼ ﺎپ آ ﺮدﻩ اﺳ ﺖ ﺑ ﻪ ﻧ ﺎم‬

‫ﺑﺮﻓﺮاز ﺧﻠﻴﺞ‪ ،‬ﺧ ﺎﻃﺮات ﻣﺤ ﺴﻦ ﻧﺠ ﺎت ﺣ ﺴﻴﻨﯽ‪ ،‬ﻋ ﻀﻮ ﺳ ﺎﺑﻖ ﺳ ﺎزﻣﺎن‬
‫ﻣﺠﺎهﺪیﻦ ﺧﻠﻖ آ ﻪ از ﺳ ﺎل ‪ ١٣٤٦‬ﺕ ﺎ ‪ ١٣٥٥‬ﺑ ﺎ ای ﻦ ﺳ ﺎزﻣﺎن هﻤﻜ ﺎرﯼ‬
‫داﺷ ﺘﻪ اﺳ ﺖ‪ .‬ﻣ ﺘﻦ آﺘ ﺎب آ ﻪ اﺕﻔﺎﻗ ﺎ ﺑ ﺎ ﻗﻠﻤ ﯽ ﺷ ﻴﻮا ﻧﻮﺷ ﺘﻪ ﺷ ﺪﻩ‪ ،‬ﺳ ﻮاﯼ‬
‫ﺧ ﺎﻃﺮات ﻧﻮی ﺴﻨﺪﻩ‪ ،‬ذوق هﻨ ﺮﯼ او را ه ﻢ ﺑ ﻪ ﻧﻤ ﺎیﺶ ﻣ ﯽﮔ ﺬارد‪ .‬ﭼﻨ ﺪ‬
‫ﺕﺼﻮیﺮ ﻧﻘﺎﺷﯽ در ﻣﻴﺎﻧﻪﯼ آﺘﺎب‪ ،‬رﻧﮕﯽ ﭼﺎپ ﺷﺪﻩ اﺳ ﺖ آ ﻪ ﺁنه ﺎ ه ﻢ ـ‬
‫ﺑ ﻪ ﺷ ﻜﻠﯽ دیﮕ ﺮ ـ از ذوق ﻧﻮی ﺴﻨﺪﻩ ﺣﻜﺎی ﺖه ﺎ دارد‪ .‬ﺑﺮﺧ ﯽ از ای ﻦ‬
‫ﺕ ﺼﺎویﺮ از ای ﺮان و ﻣ ﺸﻬﺪ اﺳ ﺖ‪ ،‬ﺑﺮﺧ ﯽ ه ﻢ از دورانه ﺎﯼ ﻣﺨﺘﻠ ﻒ‬
‫ﻋ ﻀﻮیﺖ ﻧﺠ ﺎتﺣ ﺴﻴﻨﯽ در ﺳ ﺎزﻣﺎن ﻣﺠﺎه ﺪیﻦ ﺧﻠ ﻖ؛ در هﻤ ﻴﻦ راﺳ ﺘﺎ‬
‫زﻧﺪاﻧﯽ ﺑﻮدﻧﺶ در زﻧﺪانهﺎﯼ ﻋﺮﺑ ﯽ‪ .‬ﺕ ﺼﻮیﺮﯼ ه ﻢ از ﭘ ﺮﭼﻢ ای ﺮان و‬
‫ﺷﻤﻊ و ﮔﻞ و ﭘﺮواﻧﻪاﯼ آﻪ ایﻦﮔﻮﻧﻪ زیﺮﻧﻮیﺲ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪:‬‬
‫ﺑﻴ ﺎد ﺁنه ﺎ آ ﻪ ﭘﺮواﻧ ﻪوار در هﺎﻟ ﻪﯼ ﻋ ﺸﻖ ﻣﻌ ﺸﻮق ﺧ ﻮیﺶ‬
‫ﺳﻮﺧﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﻴﺎد ﺁن یﺎران ﭘﺎك ﺳﺮﺷﺘﯽ آﻪ ﺟﺎن ﺑﺎﺧﺘﻨ ﺪ‪ .‬ﺁﺳ ﻤﺎن ﻣﻴﻬ ﻨﻢ ﺁﺑ ﯽ‬
‫اﺳﺖ و زﻣﻴﻨﺶ ﮔﻠﺰارﯼ اﺳﺖ ﺑﻪ رﻧﮓهﺎﯼ ﺳ ﺒﺰ و ﺳ ﺮخ و ﺳ ﻔﻴﺪ‪) .‬در‬
‫ﻣﻴﺎﻧﻪﯼ آﺘﺎب(‬
‫آﺘﺎب آﻪ ﺑﻪ ﺷ ﻜﻠﯽ ﺧﻄ ﯽ و ﺧ ﺎﻃﺮﻩ ﻧﻮی ﺴﯽ ﻧﻮﺷ ﺘﻪ ﺷ ﺪﻩ اﺳ ﺖ‪،‬‬
‫ﮔ ﺎهﯽ ه ﻢ ﮔﺮی ﺰﯼ هﻨﺮﻣﻨﺪاﻧ ﻪ ﺑ ﻪ ﺕ ﺎریﺦ زدﻩ‪ ،‬ﺑ ﺮ روﯼ دو ﻣﺤ ﻮر ﻧﻘ ﺪ‬
‫ﺕﺎریﺦ و ﺑﺮرﺳﯽ رﻓﺘﺎر ﺕﺼﻤﻴﻢﮔﻴﺮﻧﺪﮔﺎن ایﻦ ﺳﺎزﻣﺎن‪ ،‬در ﺳﺮﻓﺼﻞهﺎﯼ‬
‫ﻣﺨﺘﻠ ﻒ آﻮﺷ ﻴﺪﻩ اﺳ ﺖ ـ از اﺳ ﺎس ـ آﻤﺒﻮده ﺎ و آ ﺞروﯼه ﺎﯼ ای ﻦ‬
‫ﺳﺎزﻣﺎن را ﺑﻪ دیﺪﮔﺎﻩ دوﮔﺎﻧﻪ و اﻟﺘﻘﺎﻃﯽ ﺑﻨﻴﺎنﮔﺰاران ﺁن ﻧﺴﺒﺖ دهﺪ‪.‬‬
‫ﺟﺰوﻩﯼ درون ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﺷﻨﺎﺧﺖ ]ﺳ ﺎزﻣﺎن ﻣﺠﺎه ﺪیﻦ ﺧﻠ ﻖ[ آ ﻪ‬
‫ﺷﺎﻣﻞ ﺑﺨﺶهﺎﯼ ﻣﺘﺪوﻟﻮژﯼ‪ ،‬ﺕﻜﺎﻣﻞ و راﻩ اﻧﺒﻴﺎء ﺑﻮد‪ ،‬ﺕ ﻼش ﻣ ﯽآ ﺮد ﺕ ﺎ‬
‫ایﺪﺉﻮﻟﻮژﯼ ﻣﺬهﺒﯽ را‪ ،‬ﻣﻨﻄﺒﻖ ﺑﺮ اﺻﻮل ﻋﻠﻤﯽ ﺟﺎﻣﻌ ﻪﺷﻨﺎﺳ ﯽ و ﺕﺤﻠﻴ ﻞ‬
‫ﺕ ﺎریﺦ ﻧ ﺸﺎن ده ﺪ و ﺑ ﻪ ﻣ ﺬهﺐ‪ ،‬ﻟﺒ ﺎس ﻣﻨﻄ ﻖ ﺑﭙﻮﺷ ﺎﻧﺪ‪ .‬ای ﻦ ﺟ ﺰوﻩ آ ﻪ‬
‫ﺳﻨﮕﻴﻦﺕﺮیﻦ اﺙﺮ ایﺪﺉﻮﻟﻮژیﻜﯽ ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﻮد‪ ،‬اداﻣﻪﯼ هﻤﺎن آﺎرﯼ ﺑﻮد آﻪ‬
‫ﻗ ﺒﻼ ﻣﻬﻨ ﺪس ﺑﺎزرﮔ ﺎن و ﺕﺎﺣ ﺪﯼ ﺁی ﺖاﷲ ﻃﺎﻟﻘ ﺎﻧﯽ‪ ،‬ﭘ ﻴﺶ از ﺁن ﺷ ﺮوع‬
‫‪٥٩‬‬
‫آﺮدﻩ ﺑﻮدﻧﺪ‪] .‬ﻣﻬﺪﯼ[ ﺑﺎزرﮔﺎن‪ ،‬در ﭘﯽ ﺁن ﺑﻮد ﺕﺎ هﻤﻪﯼ اﺻﻮل اﻋﺘﻘﺎدﯼ‬

‫و دﺳ ﺘﻮرات ﻓﻘﻬ ﯽ ]اﯼ[ را آ ﻪ وﯼ ﺑ ﻪ ﺁنه ﺎ ﻋﻘﻴ ﺪﻩ داﺷ ﺖ‪ ،‬ﺳ ﻮار ﺑ ﺮ‬
‫ﻣﻨﻄﻖ ﻋﻠﻤﯽ‪ ،‬ﺑﻪ ﻗ ﺸﺮهﺎﯼ روﺷ ﻨﻔﻜﺮ ﺟﺎﻣﻌ ﻪ ﺑﻘﺒﻮﻻﻧ ﺪ! ﺑ ﺮاﯼ ای ﻦ آ ﺎر‪،‬‬
‫وﯼ اﺻ ﻮل ﻋﻠﻤ ﯽ و دﺳ ﺘﺎوردهﺎﯼ داﻧ ﺸﻤﻨﺪان روز را در زﻣﻴﻨ ﻪه ﺎﯼ‬
‫زی ﺴﺖ ﺷﻨﺎﺳ ﯽ‪ ،‬ﻓﻴﺰی ﻚ و ﺕﺮﻣﻮدیﻨﺎﻣﻴ ﻚ ﺑ ﻪ آ ﺎر ﻣ ﯽﮔﺮﻓ ﺖ ﺕ ﺎ ﺣﻘﺎﻧﻴ ﺖ‬
‫اﻋﺘﻘ ﺎدات ﺧ ﻮیﺶ ]اﺳ ﻼم[ را ﺙﺎﺑ ﺖ آﻨ ﺪ‪ .‬ﺿ ﻤﻦ ای ﻦآ ﻪ ﺑﺎزرﮔ ﺎن در‬
‫ﺶ ﻗ ﺸﺮ ﺟ ﻮان و روﺷ ﻨﻔﻜﺮ‬ ‫ﻣﺒﺎرزﻩﯼ ﭘ ﯽﮔﻴ ﺮش ﺑ ﺎ رژی ﻢ ﺷ ﺎﻩ اﻟﻬ ﺎم ﺑﺨ ِ‬
‫ﺟﺎﻣﻌ ﻪﯼ ﻣ ﺎ ﺑ ﻮد ـ و ای ﻦ ﻣ ﻮﻓﻘﻴﺘﯽ ﺑ ﺮاﯼ وﯼ ﺑ ﻪ ﺷ ﻤﺎر ﻣ ﯽﺁﻣ ﺪ ـ اﻣ ﺎ‬
‫رﻧ ﺴﺎﻧﺲ ﻋﻠﻤ ﯽ‪/‬ﻣ ﺬهﺒﯽ او ﭼﻨ ﺪان ﻣﻮﻓﻘﻴ ﺖ ﺁﻣﻴ ﺰ ﻧﺒ ﻮد‪ .‬ﺕﻮﺟﻴ ﻪ و اﺙﺒ ﺎت‬
‫ﺣﻘﺎﻧﻴ ﺖ ﻣ ﺴﺎﻟﻪﯼ ﻃﻬ ﺎرت در ﻓﻘ ﻪ ﺷ ﻴﻌﻪ از ﻃﺮی ﻖ ﺕ ﺸﺒﺚ ﺑ ﻪ‬
‫دﺳ ﺘﺂوردهﺎﯼ ﻣﻴﻜ ﺮب ﺷﻨﺎﺳ ﯽ روز‪ ،‬ﮔﺮﭼ ﻪ ﻇ ﺎهﺮا ﺑ ﻪ ﻣﻌﺘﻘ ﺪان ﺑ ﻪ ﺁن‬
‫ﻣﺴﺎﺉﻞ دﻟﮕﺮﻣﯽ ﻣﯽداد؛ اﻣﺎ هﺮﮔﺰ ﻧﻤﯽﺕﻮاﻧ ﺴﺖ وﺳ ﻴﻠﻪﯼ اﺙﺒ ﺎت ﺣﻘﺎﻧﻴ ﺖ‬
‫دیﻦ و ﺧﺪاﺷﻨﺎﺳﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺕﻄﺎﺑﻖ ﻣ ﺴﺎﺉﻞ ﻓﻘﻬ ﯽ ﺑ ﺎ اﺻ ﻮل ﻋﻠﻤ ﯽ‪ ،‬اﮔ ﺮ در‬
‫ﺟ ﺎیﯽ ﺧﻮاﻧ ﺎیﯽ داﺷ ﺖ‪ ،‬در ﺟﺎه ﺎﯼ ﺑ ﺴﻴﺎر دیﮕ ﺮﯼ ﺳ ﻮالﺑﺮاﻧﮕﻴ ﺰ ﺑ ﻮد‪.‬‬
‫ﺁی ﺖاﷲ ﻃﺎﻟﻘ ﺎﻧﯽ و دآﺘ ﺮ ی ﺪاﷲ ﺳ ﺤﺎﺑﯽ ه ﻢ در ﭼﻨ ﻴﻦ زﻣﻴﻨ ﻪاﯼ ﺕ ﻼش‬
‫ﻣﯽآﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺁنه ﺎ ﻣ ﯽآﻮﺷ ﻴﺪﻧﺪ ﺕ ﺎ ﺑ ﺎ ﺕﻔ ﺴﻴﺮ ﺁی ﺎت ﻗ ﺮﺁن ﺑ ﻪ ﺳ ﺒﻜﯽ ﺟﺪی ﺪ‪،‬‬
‫دیﺪﮔﺎﻩ ﻗﺮﺁن ﭘﻴﺮاﻣﻮن ﺁﻓﺮیﻨﺶ اﻧﺴﺎن و ﺟﻬ ﺎن را ﺑ ﺎ دﺳ ﺘﺎوردهﺎﯼ ﻋﻠ ﻮم‬
‫ﺟﺪی ﺪ ﺕﻄﺒﻴ ﻖ دهﻨ ﺪ و ﺑ ﺪیﻦ وﺳ ﻴﻠﻪ ﭘﺎی ﻪه ﺎﯼ اﻋﺘﻘ ﺎد ﺑ ﻪ ﻗ ﺮﺁن را در ﺑ ﻴﻦ‬
‫ﻗﺸﺮ ﺕﺤﺼﻴﻞآﺮدﻩ ﺕﻘﻮیﺖ ﻧﻤﺎیﻨﺪ‪) .‬ص ‪ ٤١٦‬آﺘﺎب(‬
‫ﻧﺠ ﺎت ﺣ ﺴﻴﻨﯽ از ﺳ ﻮیﯽ آﻮﺷ ﻴﺪﻩ اﺳ ﺖ ﺕ ﺼﻮیﺮﯼ ه ﻢ از‬
‫ﺷﺠﺎﻋﺖهﺎﯼ ﺑﯽﻧﻈﻴ ﺮ اﻋ ﻀﺎﯼ اوﻟﻴ ﻪ و ﺑﻨﻴ ﺎﻧﮕﺰاران ﺳ ﺎزﻣﺎن ﺑﺪه ﺪ آ ﻪ‬
‫ﺑﻪ زﻋﻢ او ﻧﺎﺷﯽ از راﻧﺪﻣﺎن ﺑﺎﻻﯼ ﻋ ﺸﻖ و ﺑ ﺎور ای ﺸﺎن ﺑ ﻪ اﻋﺘﻘ ﺎدات‬
‫اﺳﻼﻣﯽ ﺑ ﻮدﻩ اﺳ ﺖ‪ .‬اﺕﻮﭘﻴ ﺎ و ﻣﺪیﻨ ﻪﯼ ﻓﺎﺿ ﻠﻪﯼ ای ﻦ ﺟﻤﺎﻋ ﺖ ه ﻢ ﺑ ﺮاﯼ‬
‫ﺑﺪیﻞ ﺁن ﻧﻈﺎم ﭼﻴﺰﯼ اﺳﺖ ﻻﺑﺪ ﺷﺒﻴﻪ ﺑﻪ هﻤﻴﻦ ﻣﻴﻬﻦ اﺳﻼﻣﯽ ﻓﻌﻠﯽ ﺣ ﺎآﻢ‬
‫ﺑﺮ ایﺮان یﺎ ﭼﻴﺰﯼ ﺷﺒﻴﻪ ﺑﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﺣﻜﻮﻣﺘﯽ ﺑﺎ ﻋﻨﻮان اﺳﻼﻣﯽاﯼ دیﮕﺮ!‬
‫ﻧﻔﺮت ایﻦ ﺟﺮیﺎن را از اﺧ ﺘﻼف ﻃﺒﻘ ﺎﺕﯽ وﺣ ﺸﺘﻨﺎك ﻣﻮﺟ ﻮد در‬
‫ﻧﻈﺎم ﭘﻴﺸﻴﻦ ﻣﯽﺕﻮان در ﺟﺎﯼ ﺟﺎﯼ ایﻦ آﺘﺎب ﺑﻪ روﺷﻨﯽ ﺧﻮاﻧ ﺪ و ﺣ ﺲ‬
‫آﺮد‪ .‬ﻣﺘﻮﻟﻴﺎن ﺳ ﺎزﻣﺎن ﻣﺠﺎه ﺪیﻦ ﺑ ﻪ زﻋ ﻢ ﻧﺠ ﺎتﺣ ﺴﻴﻨﯽ‪ ،‬ﺷ ﺠﺎﻋﺎﻧﯽ]![‬
‫هﺴﺘﻨﺪ آ ﻪ ﮔ ﺎﻩ ﺑ ﺎ ﺑ ﺴﺘﻦ ‪ ١٤‬آﻴﻠ ﻮ ﻣ ﻮاد ﻣﻨﻔﺠ ﺮﻩ ﺑ ﻪ ﺑﺪﻧ ﺸﺎن و ﺟﺎﺳ ﺎزﯼ‬
‫‪٦٠‬‬
‫آﻠ ﯽ ﻣﻬﻤ ﺎت در ﺕ ﻪ ﭼﻤ ﺪانهﺎﺷ ﺎن ﻣ ﯽآﻮﺷ ﻨﺪ از ﻓﺮودﮔ ﺎﻩه ﺎﯼ ﻣﺨﺘﻠ ﻒ‬

‫ج ﺕ ﺮور‬ ‫ﻋﺒ ﻮر آ ﺮدﻩ‪ ،‬وارد آ ﺸﻮر ﺷ ﻮﻧﺪ و ﻣ ﻮاد ﻣﻨﻔﺠ ﺮﻩ را ﺧ ﺮ ِ‬
‫ﺳ ﺮدﻣﺪاران رژی ﻢ ﭘﻴ ﺸﻴﻦ ی ﺎ ﻋﻮاﻣ ﻞ اﻣﺮیﻜ ﺎ در ای ﺮان ﺑﻜﻨﻨ ﺪ‪ .‬ﺧ ﻮد‬
‫ﻧﻮی ﺴﻨﺪﻩ ه ﻢ ﺕ ﺼﺎدﻓﺎ در اوﻟ ﻴﻦ ﺕ ﺮددش ﺑ ﺎ ﭼﻨ ﻴﻦ ﮔﻨﺠﻴﻨ ﻪاﯼ از ﻣﻬﻤ ﺎت‬
‫دﺳ ﺘﮕﻴﺮ ﺷ ﺪﻩ‪ ،‬ﺕﻘﺮیﺒ ﺎ ﺕﻤ ﺎم ﻋﻤ ﺮ آ ﺎر ﺳﻴﺎﺳ ﯽ‪/‬ﺕ ﺸﻜﻴﻼﺕﯽاش را در‬
‫زﻧﺪانهﺎﯼ دوﺑﯽ‪ ،‬اﺑﻮﻃﺒﯽ‪ ،‬ﻟﺒﻨﺎن‪ ،‬ﺳﻮریﻪ و ﻋ ﺮاق ﻣ ﯽﮔﺬراﻧ ﺪ‪ .‬در ای ﻦ‬
‫ﻣﻴﺎﻧﻪ هﻢ داﺳﺘﺎن یﻚ هﻮاﭘﻴﻤ ﺎ رﺑ ﺎیﯽ ﺧ ﺎرقاﻟﻌ ﺎدﻩ از دوﺑ ﯽ ﺑ ﻪ ﺑﻐ ﺪاد ﺑ ﻪ‬
‫ﺕﻔﺴﻴﺮ آﺸﻴﺪﻩ ﻣﯽﺷﻮد آﻪ در ﺟﺎﯼ ﺧﻮد ﺑﺴﻴﺎر ﺧﻮاﻧﺪﻧﯽ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻧﺎﺷﺮ در ﭘﺸﺖ ﺟﻠﺪ آﺘﺎب‪ ،‬ﺑ ﺮاﯼ ﻣﻌﺮﻓ ﯽ ﻧﻮی ﺴﻨﺪﻩ ﭼﻨ ﻴﻦ ﻧﻮﺷ ﺘﻪ‬
‫اﺳﺖ‪:‬‬
‫ﻣﺤﺴﻦ ﻧﺠﺎت ﺣﺴﻴﻨﯽ در ﺳﺎل ‪ ١٣٢٣‬در ﻣﺸﻬﺪ ﻣﺘﻮﻟﺪ ﺷﺪ‪ .‬ﭘ ﺲ‬
‫از ﭘﺎیﺎن ﺕﺤﺼﻴﻼت اﺑﺘﺪایﯽ و ﻣﺘﻮﺳﻄﻪ در ﺳﺎل ‪ ١٣٤٤‬وارد داﻧﺸﻜﺪﻩﯼ‬
‫ﻓﻨﯽ ﺕﻬﺮان ﺷﺪ و هﻢ زﻣﺎن هﻢ ﺑﻪ ﻋﻀﻮیﺖ ﺕﺸﻜﻴﻼﺕﯽ ﺳﻴﺎﺳﯽ و اﻧﻘﻼﺑ ﯽ‬
‫ﻣﺨﻔ ﯽ درﺁﻣ ﺪ آ ﻪ ﺑﻌ ﺪهﺎ ﻧ ﺎم ﺳ ﺎزﻣﺎن ﻣﺠﺎه ﺪیﻦ ﺧﻠ ﻖ ای ﺮان ﺑ ﻪ ﺧ ﻮد‬
‫ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬در ﺳﺎل ‪ ١٣٤٩‬ﺑ ﺎ درﺟ ﻪﯼ ﻓ ﻮق ﻟﻴ ﺴﺎﻧﺲ در رﺷ ﺘﻪﯼ ﻣﻬﻨﺪﺳ ﯽ‬
‫ﺷ ﻴﻤﯽ ﻓ ﺎرغاﻟﺘﺤ ﺼﻴﻞ ﺷ ﺪ و در ﺕﺎﺑ ﺴﺘﺎن هﻤ ﺎن ﺳ ﺎل ﺑ ﺎ ﻣﺎﻣﻮری ﺖ از‬
‫ﺳﻮﯼ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﺠﺎه ﺪیﻦ ﺧﻠ ﻖ ﺑ ﺮاﯼ ﮔﺬراﻧ ﺪن دورﻩﯼ ﻋﻤﻠﻴ ﺎت ﭼﺮیﻜ ﯽ‬
‫ﺑ ﻪ ﻃ ﻮر ﻏﻴﺮﻗ ﺎﻧﻮﻧﯽ از آ ﺸﻮر ﺧ ﺎرج ﮔﺮدی ﺪ‪ .‬در ﻣ ﺴﻴﺮ رﺳ ﻴﺪن ﺑ ﻪ‬
‫ﭘﺎیﮕﺎﻩهﺎﯼ ﻓﻠﺴﻄﻴﻨﯽ ﺣﻮادﺙﯽ رخ داد آﻪ ﺑﻪ زﻧﺪاﻧﯽ ﺷﺪن وﯼ و ﭼﻨ ﺪ ﺕ ﻦ‬
‫از اﻋﻀﺎﯼ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﺠﺎهﺪیﻦ و ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﺟﺮیﺎن هﻮاﭘﻴﻤﺎرﺑﺎیﯽ از دﺑﯽ ﺑﻪ‬
‫ﺑﻐﺪاد اﻧﺠﺎﻣﻴﺪ‪.‬‬
‫ﭘ ﺲ از ﮔﺬراﻧ ﺪن دورﻩﯼ ﺁﻣﻮزﺷ ﯽ ﻋﻤﻠﻴ ﺎت ﭼﺮیﻜ ﯽ در‬
‫ﭘﺎیﮕﺎﻩهﺎﯼ ﻓﻠﺴﻄﻴﻨﯽ‪ ،‬هﻨﮕﺎم ﺑﺎزﮔ ﺸﺖ ﺑ ﻪ ای ﺮان در ﺑﻴ ﺮوت دﺳ ﺘﮕﻴﺮ و‬
‫زﻧﺪاﻧﯽ ﺷﺪ‪ .‬ﭘﺲ از ﺁزادﯼ در ﺑﺨﺶ ﺧﺎرج از آﺸﻮر ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﺠﺎهﺪیﻦ‬
‫ﺑﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﭘﺮداﺧﺖ‪ .‬ایﻦ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖهﺎ ﺕﺎ هﻨﮕ ﺎم دﮔﺮﮔ ﻮﻧﯽه ﺎﯼ ای ﺪﺉﻮﻟﻮژیﻚ‬
‫در ﺳ ﺎزﻣﺎن اداﻣ ﻪ یﺎﻓ ﺖ‪ .‬وﯼ در ﺳ ﺎل ‪ ١٣٥٥‬از ﺳ ﺎزﻣﺎن ﻣﺠﺎه ﺪیﻦ‬
‫آﻨ ﺎرﻩ ﮔﺮﻓ ﺖ و در ﺳ ﻮﺉﺪ اﻗﺎﻣ ﺖ ﮔﺰی ﺪ‪ .‬ﻧﺠ ﺎت ﺣ ﺴﻴﻨﯽ اآﻨ ﻮن رﺉ ﻴﺲ‬
‫ﺑﺨﺶ ﻓﻴﺰیﻚ در یﻚ ﻣﺮآ ﺰ ﭘﺰﺷ ﻜﯽ ه ﺴﺘﻪاﯼ در اﺳ ﺘﻜﻬﻠﻢ اﺳ ﺖ‪) .‬ﭘ ﺸﺖ‬
‫ﺟﻠﺪ آﺘﺎب(‬
‫‪٦١‬‬
‫ﺁﻧﭽﻪ اﻣﺎ در ایﻦ آﺘﺎب ﺧﻮاﻧ ﺪﻧﯽﺕ ﺮ اﺳ ﺖ ـ و ﻣ ﺮا دو ﺷ ﺐ ﺕﻤ ﺎم‬

‫ﺑﻴﺪار ﻧﮕﺎﻩ داﺷﺖ ـ ﺳ ﺎدﻩاﻧﮕ ﺎرﯼه ﺎ‪ ،‬ﺳ ﺎدﻩاﻧﺪی ﺸﯽه ﺎ‪ ،‬ﺑ ﻪ ﺕﻌﺒﻴ ﺮﯼ دیﮕ ﺮ‬
‫ﺣﻤﺎﻗ ﺖه ﺎﯼ رهﺒ ﺮان ای ﻦ ﺟﺮی ﺎن اﺳ ﺖ آ ﻪ در آﻤﺘ ﺮیﻦ زﻣ ﺎن ﺑ ﻪ‬
‫دﺳﺘﮕﻴﺮﯼ ﮔﺴﺘﺮدﻩﯼ ﺕﻤﺎم ﺧﺎﻧﻪه ﺎﯼ ﻣﺨﻔ ﯽ و ﺕﻴﻤ ﯽ ای ﻦ ﺳ ﺎزﻣﺎن ﻣﻨﺠ ﺮ‬
‫ﺷ ﺪﻩ‪ ،‬ﺕﻘﺮیﺒ ﺎ ﺕﻤ ﺎم ﺑﺪﻧ ﻪ و رهﺒ ﺮﯼ ﺳ ﺎزﻣﺎن را ﺑ ﻪ ﻧ ﺎﺑﻮدﯼ آ ﺸﺎﻧﺪ‪ .‬ﺷ ﺎیﺪ‬
‫اﮔﺮ رهﺒﺮان ایﻦ ﺟﺮیﺎن ایﻦﮔﻮﻧﻪ ﺳﺎدﻩاﻧﺪیﺶ ﻧﻤﯽﺑﻮدﻧ ﺪ‪ ،‬ﺳﺮﻧﻮﺷ ﺖ ای ﻦ‬
‫ﺟﺮی ﺎن ﭼﻨ ﻴﻦ ﻧﺒ ﻮد آ ﻪ اآﻨ ﻮن ه ﺴﺖ؛ ﺑ ﻪ ای ﻦ دﻟﻴ ﻞ ﺑ ﺴﻴﺎر ﺳ ﺎدﻩ آ ﻪ‬
‫ﺷ ﻮرﺑﺨﺘﺎﻧﻪ ﺑﻴ ﺸﺘﺮ اﻋ ﻀﺎﯼ اوﻟﻴ ﻪﯼ ای ﻦ ﺳ ﺎزﻣﺎن‪ ،‬داﻧ ﺸﺠﻮیﺎن‬
‫داﻧﺸﻜﺪﻩهﺎﯼ ﻓﻨ ﯽ‪ ،‬ﺑﺮﺧ ﯽ ﻓ ﺎرغاﻟﺘﺤ ﺼﻴﻼن داﻧ ﺸﮕﺎﻩ‪ ،‬ﺣﺘ ﺎ ﮔ ﺎﻩ اﺳ ﺘﺎدیﺎر‬
‫داﻧﺸﮕﺎﻩ ﺑﻮدﻩاﻧﺪ‪ .‬ازﺳﻮیﯽ هﻢ ﺧﻴﻠﯽهﺎﺷﺎن ﺳ ﺎﺑﻘﻪﯼ آ ﺎر ﻣ ﺴﺘﻤﺮ ﺳﻴﺎﺳ ﯽ‬
‫در ﻧﻬ ﻀﺖ ]ﻣ ﺬهﺒﯽ[ ﺁزادﯼ و آ ﺎﻧﻮن ﻧ ﺸﺮ ﺣﻘ ﺎیﻖ اﺳ ﻼﻣﯽ ﻣﺤﻤ ﺪﺕﻘﯽ‬
‫ﺷ ﺮیﻌﺘﯽ را داﺷ ﺘﻪاﻧ ﺪ؛ ﺳ ﺎدﻩاﻧﮕ ﺎرﯼاﯼ آ ﻪ ﺕﻨﻬ ﺎ از ﻋ ﺪﻩاﯼ روﺳ ﺘﺎﺉﯽ‬
‫ﺑﯽﺳﻮاد‪ ،‬ﺑﯽﻣﻄﺎﻟﻌﻪ و ﺑﯽﺷﻨﺎﺧﺖ ﻗﺎﺑ ﻞ اﻧﺘﻈ ﺎر اﺳ ﺖ‪ ،‬ﻧ ﻪ از ﺟﺮی ﺎﻧﯽ ﺑ ﺎ‬
‫ادﻋ ﺎﯼ رهﺒ ﺮﯼ ی ﻚ ﺟﻨ ﺒﺶ و در ﻧﻬﺎی ﺖ ﺣﻜﻮﻣ ﺖ ﺑ ﺮ آ ﺸﻮرﯼ ﺑ ﻪ‬
‫ﮔﺴﺘﺮدﮔﯽ ایﺮان‪.‬‬
‫اﻟﺒﺘﻪ ایﻦ ﺟﺮی ﺎن‪ ،‬ﺑ ﺴﻴﺎر آﻮﺷ ﻴﺪﻩ اﺳ ﺖ ﺑ ﻪ ای ﻦ ﺳ ﺎدﻩاﻧﮕ ﺎرﯼه ﺎ‬
‫ﺟﺎﻣ ﻪﯼ ﺕﻘ ﻮا و ﺕﻘ ﺪس ﭘﻮﺷ ﺎﻧﺪﻩ‪ ،‬ﺑ ﺮاﯼ ای ﻦ ﺧﻮدآ ﺸﯽه ﺎﯼ دﺳ ﺘﻪﺟﻤﻌ ﯽ‬
‫ﺷ ﻌﺎر و ﺳ ﺮود ﻣﺮﺕﻜ ﺐ ﺷ ﻮد‪ .‬ﺧ ﻮد ﻧﺠ ﺎت ﺣ ﺴﻴﻨﯽ ه ﻢ در ﭘ ﻴﺶﮔﻔﺘ ﺎر‬
‫آﺘﺎﺑﺶ ایﻦ ﺳﺎدﻩاﻧﮕﺎرﯼهﺎ را ﺻﻔﺎ و ﺧﻠﻮص ﻧﻴﺖ و ﻓﺪاآﺎرﯼ آ ﻢ ﻧﻄﻴ ﺮ‬
‫ﺁﻧﺎن و ﺟﺴﺎرﺕﺸﺎن ﺑﺮاﯼ ﻣﺒﺎرزﻩ ارزیﺎﺑﯽ آﺮدﻩ آﻪ ﺑﻪ زﻋﻢ او در ﺧ ﻮر‬
‫ﺳﺘﺎیﺶ و اﺣﺘﺮام اﺳﺖ!‬
‫در هﻤﻴﻦ راﺳﺘﺎ ﺟﺮیﺎن ﺑﺎزﻣﺎﻧ ﺪﻩ از ﺁن دوران ـ یﻌﻨ ﯽ ﺳ ﺎزﻣﺎن‬
‫ﻣﺠﺎه ﺪیﻦ ﻓﻌﻠ ﯽ ﺳ ﺎآﻦ ﻋ ﺮاق ـ روز ‪ ٤‬ﺧ ﺮداد را ﺑ ﻪ ﻧ ﻮﻋﯽ ﺳﺮﻓ ﺼﻞ‬
‫ﺕﺎریﺦ ﻧﻮیﻦ ای ﺮان ارزی ﺎﺑﯽ ﻣ ﯽآﻨ ﺪ؛ روزﯼ آ ﻪ ﺳ ﺮان ای ﻦ ﺟﺮی ﺎن در‬
‫اﺳﺘﻤﺮار هﻤﺎن ﺳﺎدﻩﻧﮕﺮﯼه ﺎ و ﺳ ﺎدﻩاﻧﺪی ﺸﯽهﺎﺷ ﺎن دﺳ ﺘﻪ ﺟﻤﻌ ﯽ اﻋ ﺪام‬
‫ﺷﺪﻩاﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻌﻨﯽ ایﻦ ﺣﺮف ای ﻦ ﻧﻴ ﺴﺖ آ ﻪ اﻋ ﺪام ﻣﺨ ﺎﻟﻔﻴﻦ ی ﻚ ﻧﻈ ﺎم ـ ه ﺮ‬
‫ﻧﻈﺎﻣﯽ ـ آﺎر ﺧﻮﺑﯽ اﺳ ﺖ و ه ﺮ ﻧﻈ ﺎﻣﯽ ﻣ ﯽﺕﻮاﻧ ﺪ ﻣﺨ ﺎﻟﻔﻴﻨﺶ را ﺑ ﺎ ه ﺮ‬
‫اﻧ ﺪازﻩ ﺳ ﺎدﻩاﻧﺪی ﺸﯽ ﺑ ﻪ زﻧ ﺪان و ﻣﻴ ﺪانه ﺎﯼ ﺕﻴ ﺮ ﺑﻜ ﺸﺎﻧﺪ‪ .‬ﻣ ﻦ اﺳﺎﺳ ﺎ ﺑ ﺎ‬
‫‪٦٢‬‬
‫هﺮﮔﻮﻧ ﻪ اﻋ ﺪاﻣﯽ ﻣﺨ ﺎﻟﻔﻢ و اﻋ ﺪام ﻣﺨ ﺎﻟﻔﻴﻦ ه ﺮ ﻧﻈ ﺎﻣﯽ را ویﮋﮔ ﯽ‬

‫ﻧﻈﺎمهﺎﯼ دیﻜﺘﺎﺕﻮرﯼ ارزیﺎﺑﯽ ﻣﯽآﻨﻢ آﻪ ﭼﻮن ﺑﺮ ﺧﻮاﺳﺖ ﻣﻠﺘﯽ آ ﻪ ﺑ ﺮ‬
‫ﺁن ﺣﻜﻢ ﻣﯽراﻧﻨﺪ‪ ،‬ﺕﻜﻴﻪ ﻧﺪارﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺮاﯼ اﺳﺘﻤﺮار ﭼﻨ ﺪ روزﻩﯼ ﺣﻜﻮﻣﺘ ﺸﺎن‬
‫ﻧﺎﮔﺰیﺮ ﺑﻪ اﻧﺠﺎم ﭼﻨﻴﻦ ﺟﻨﺎیﺎﺕﯽ هﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ایﻦ را هﻢ ﺑﻪ ﺧ ﻮﺑﯽ ﻣ ﯽداﻧ ﻢ آ ﻪ‬
‫ﭼﻨﻴﻦ ﻧﻈﺎمهﺎیﯽ ﻣﺠﺒﻮرﻧﺪ ﺑﺎ هﻤﻴﻦ ﺷﻴﻮﻩهﺎ و ﺷﻴﻮﻩهﺎیﯽ در هﻤﻴﻦ راﺳ ﺘﺎ‬
‫ﺑﻪ ﺣﻜﻮﻣﺘﺸﺎن ﺕﺪاوم ﺑﺒﺨﺸﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮاﯼ هﻤﻴﻦ هﻢ هﺮ ﺕﺮﻓﻨ ﺪﯼ را آ ﻪ ﺑﺘﻮاﻧﻨ ﺪ‬
‫ﺑﻪ آﺎر ﻣﯽﮔﻴﺮﻧﺪ ﺕﺎ ﭼﻨﺪ روزﯼ ﺑﻴ ﺸﺘﺮ ﺑ ﺮ اریﻜ ﻪﯼ ﻗ ﺪرت ﺑ ﺎﻗﯽ ﺑﻤﺎﻧﻨ ﺪ؛‬
‫ﺑﻪ ویﮋﻩ آﻪ ﺟﺮی ﺎﻧﯽ ]ﻣ ﺜﻼ[ ای ﺪﺉﻮﻟﻮژیﻚ و ﻣ ﺴﻠﺤﺎﻧﻪ‪ ،‬دﺳ ﺘﻪ ﺟﻤﻌ ﯽ و ﺑ ﺎ‬
‫ایﻦ هﻤﻪ ﺳﺎدﻩاﻧﮕﺎرﯼ‪ ،‬درﺳﺖ ﻣﺜﻞ راﺣﺖاﻟﺤﻠﻘﻮﻣﯽ ﻟﺬی ﺬ‪،‬آﻞ دﺳ ﺘﮕﺎهﺶ‬
‫را در داﻣ ﻦ ﭘﻠ ﻴﺲ و ﺳ ﺎواآﺶ ﺑﻴﻨ ﺪازد‪ .‬ﺑﻌ ﺪ ه ﻢ ای ﻦ ﺧﺮی ﺖه ﺎ را‬
‫ﺷ ﺠﺎﻋﺖ ارزی ﺎﺑﯽ آ ﺮدﻩ‪ ،‬ﭘ ﺲ از ﮔﺬﺷ ﺖ ﺳ ﯽ ﺳ ﺎل از ﺁن دوران‪ ،‬ﺑ ﺎ‬
‫ﺷ ﻬﺎدت و اﺳ ﻄﻮرﻩ ارزی ﺎﺑﯽ آ ﺮدن ای ﻦ ﮔﻮﻧ ﻪ ﻓﺠ ﺎیﻊ‪ ،‬ه ﺮ ﺳ ﺎل و ه ﺮ‬
‫ده ﻪ از ای ﻦ ﺟﻮاﻧ ﺎن وﻃ ﻦ ﺑ ﻪ ﻧﻴﻜ ﯽ ی ﺎد آ ﺮدﻩ‪ ،‬از رﻓﺘ ﺎر ای ﺸﺎن ﺑ ﺮاﯼ‬
‫ارﺕﻜﺎب ﺷﺠﺎﻋﺖهﺎیﯽ هﻤﺎﻧﻨﺪ اﻧﮕﻴﺰﻩ ﺑﮕﻴﺮد‪.‬‬
‫اﻟﺒﺘﻪ هﺮ ﺟﺮیﺎﻧﯽ ﻣﯽﺕﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ایﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﺟﻌﻞ و ﺕﺤﺮیﻒهﺎ دﺳ ﺖ‬
‫ﺑﺰﻧﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﺳﺮ ﺕﺎریﺦ را ﻧﻤﯽﺷﻮد آﻼﻩ ﮔﺬاﺷ ﺖ؛ ﺣﺘ ﺎ اﮔ ﺮ در ﺁن دوران‬
‫ﺷ ﻬﻴﺪﺑﺎزﯼ و ﺷﻬﻴﺪﺳ ﺎزﯼ ﻣ ﺪ ﺑ ﻮدﻩ ﺑﺎﺷ ﺪ‪ ،‬ﻣﺘﺎﺳ ﻔﺎﻧﻪ ﺕ ﺎریﺦ ﮔﺮدﺷ ﯽ ه ﻢ‬
‫دارد و در ﮔﺬر زﻣﺎن ﭼﻨﻴﻦ ﺷﻴﻮﻩهﺎیﯽ راـ ﺑﻪ ﻧﻮﻋﯽ ـ اﺳﻘﺎط و ﻣﺴﺘﻌﻤﻞ‬
‫و از دور ﺧﺎرج ﺷﺪﻩ ارزیﺎﺑﯽ ﻣﯽآﻨﺪ‪ .‬ﺁن ﮔﺎﻩ دیﮕﺮ ایﻦ ﺟﺮی ﺎنه ﺎ ﺕﻨﻬ ﺎ‬
‫ﺑﻪ درد ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﺸﻨﺎﺳﺎﻧﯽ ﻣﯽﺧﻮرﻧﺪ آﻪ ﻧﺎﻧﺸﺎن را از راﻩ آﻨﺪ وآﺎو در ایﻦ‬
‫ﺟﺮیﺎنهﺎﯼ ﻣﺮدﻩ و ﺑﺎ ایﻦ ﻧﺒﺶ ﻗﺒﺮهﺎ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﯽﺁورﻧﺪ‪.‬‬
‫اﻣﺎ ﮔﺎهﯽ هﻢ ـ ﻻﺑﺪ آﺎﻣﻼ ﺕﺼﺎدﻓﯽ ـ آﺴﺎﻧﯽ ﭘﻴﺪا ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ آﻪ از‬
‫ایﻦ ﮔﻮﻧ ﻪ رﻓﺘﺎره ﺎ ﻣ ﻼت ﺧ ﻮﺑﯽ ﺑ ﺮاﯼ ارزی ﺎﺑﯽ ﺕ ﺎریﺦ و ﻋﻤﻠﻜ ﺮد ای ﻦ‬
‫ﺟﺮیﺎﻧﺎت ﺳﺎدﻩاﻧﺪیﺶ و ﺳﺎدﻩ اﻧﮕ ﺎر ﭘﻴ ﺪا ﻣ ﯽآﻨﻨ ﺪ و از هﻤ ﺎن ﺷ ﻴﻮﻩه ﺎﯼ‬
‫ﺕﻘ ﺪیﺲ ﺷ ﺪﻩ‪ ،‬ﺟ ﺪوﻟﯽ از آﻬﻨﮕ ﯽ و ﻏﻴﺮﭘﻴﭽﻴ ﺪﮔﯽ را ﺑ ﻪ ﻧﻤ ﺎیﺶ‬
‫ﻣﯽﮔﺬارﻧﺪ؛ ﭼﺮا آﻪ دﻧﻴﺎ هﺮ روز ﺑﻪ ﺳ ﻤﺖ ﭘﻴﭽﻴ ﺪﮔﯽ ﺑﻴ ﺸﺘﺮ در ﺣﺮآ ﺖ‬
‫اﺳﺖ و آﺴﺎﻧﯽ آﻪ ﺑﻪ هﺮ دﻟﻴﻠﯽ ﺣﻤﺎﻗﺖ ﻣ ﯽآﻨﻨ ﺪ‪ ،‬ﻣﺠﺒﻮرﻧ ﺪ ﺕ ﺎوان ﺳ ﺎدﻩ‬
‫اﻧﮕﺎرﯼهﺎﺷﺎن را ـ ﮔﺎﻩ ﺣﺘﺎ ﭼﻨﺪیﻦ ﺑﺮاﺑﺮ ـ ﺑﭙﺮدازﻧﺪ‪.‬‬
‫‪٦٣‬‬
‫در ﻏ ﺮوب ﺳ ﺮد و ﺕﺎری ﻚ ی ﻚ روز زﻣ ﺴﺘﺎﻧﯽ‪ ،‬ﻣﻨ ﺼﻮر‬

‫ﺑﺎزرﮔ ﺎن یﻜ ﯽ از اﻋ ﻀﺎﯼ ﺳ ﺎزﻣﺎن ]آ ﻪ در ﺳ ﺎل ‪ ١٣٦٧‬هﻤ ﺮاﻩ ﺑ ﺎ‬
‫هﻤﺴﺮش در ﻋﻤﻠﻴﺎت ﻣﻮﺳﻮم ﺑﻪ ﻓﺮوغ ﺟﺎویﺪان آ ﺸﺘﻪ ﺷ ﺪ[ ﺑ ﺎ اﷲ ﻣ ﺮاد‬
‫دﻟﻔ ﺎﻧﯽ ﻋ ﻀﻮ ﺳ ﺎﺑﻖ ﺣ ﺰب ﺕ ﻮدﻩ در دو ﻃ ﺮف ﻣﻴ ﺰ ﻗﻬ ﻮﻩﺧﺎﻧ ﻪاﯼ در‬
‫اﻣﻴﺮیﻪﯼ ﺕﻬﺮان ﻧﺸﺴﺘﻪاﻧ ﺪ و در ﺣ ﺎﻟﯽ آ ﻪ ﮔﺮﻣ ﯽ اﺳ ﺘﻜﺎنه ﺎﯼ ﭼ ﺎﯼ را‬
‫در دﺳﺘﺎن ﺧﻮیﺶ اﺣﺴﺎس ﻣﯽآﻨﻨ ﺪ‪ ،‬ﺧ ﺎﻃﺮات دورﻩﯼ زﻧ ﺪان را ﺑ ﻪ ی ﺎد‬
‫ﻣﯽﺁورﻧﺪ‪ .‬ﺁن دو ﭼﻨﺪ ﺳﺎل ﭘﻴﺶ از ﺁن ﻣﺪﺕﯽ را ﺑﺎ هﻢ در زﻧﺪان ﺑ ﻪ ﺳ ﺮ‬
‫ﺑﺮدﻩاﻧﺪ‪ .‬ﻣﻨﺼﻮر ﺑﻪ ﺟﺮم ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ در ﻧﻬﻀﺖ ﺁزادﯼ و اﷲ ﻣﺮاد ﺑﻪ اﺕﻬﺎم‬
‫ﺕﻬﻴ ﻪﯼ اﺳ ﻠﺤﻪ ﺑ ﺮاﯼ ﺳ ﺎزﻣﺎن آﻤﻴﺘ ﻪﯼ اﻧﻘﻼﺑ ﯽ دﺳ ﺘﮕﻴﺮ ﺷ ﺪﻩ ﺑﻮدﻧ ﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻨﺼﻮر از ﺳﻮﯼ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﺎﻣﻮریﺖ داﺷ ﺖ ﺕ ﺎ در ای ﻦ دی ﺪار از وﺿ ﻊ‬
‫ﻓﻌﻠﯽ دﻟﻔ ﺎﻧﯽ‪ ،‬آ ﺎر و زﻧ ﺪﮔﯽ او و ﻧﻴ ﺰ ﻓﻌﺎﻟﻴ ﺖ ﺳﻴﺎﺳ ﯽاش ﺑ ﺎﺧﺒﺮ ﺷ ﻮد‪.‬‬
‫ﺑﺮ اﺳﺎس ﮔﻔﺘﻪهﺎﯼ دﻟﻔ ﺎﻧﯽ‪ ،‬وﯼ ﺻ ﺎﺣﺐ ی ﻚ آﺎرﺧﺎﻧ ﻪﯼ ﺳ ﻨﮓﺑ ﺮﯼ در‬
‫ﻧﺰدیﻜﯽ آﺮﻣﺎﻧﺸﺎﻩ اﺳﺖ… وﯼ ]اﷲ ﻣﺮاد دﻟﻔﺎﻧﯽ[ ﺳﺮان ﺣﺰب ﺕﻮدﻩ را‬
‫ﺧﺎﺉﻦ ﻣﯽداﻧﺪ و ﭼﻨﺎن واﻧﻤﻮد ﻣﯽآﻨﺪ آﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑ ﻪ ﻣ ﺴﺎﺉﻞ ﺳﻴﺎﺳ ﯽ‬
‫ﻋﻼﻗﻤﻨﺪ اﺳﺖ ]ﺣﺘﺎ[ دﻟﻔﺎﻧﯽ در ایﻦ ﻣﻼﻗﺎت‪ ،‬اهﻤﻴﺖ ﻣﺴﺎﺉﻞ اﻣﻨﻴﺘﯽ را ﺑﻪ‬
‫ﻣﻨﺼﻮر یﺎدﺁور ﻣﯽﺷﻮد و ﺕﺎآﻴﺪ ﻣﯽآﻨﺪ آﻪ‪ :‬ﻓﺮد ﺳﻴﺎﺳﯽ ﺑﺎیﺪ در ارﺕﺒ ﺎط‬
‫ﺑﺎ دیﮕﺮان‪ ،‬ﺑﺴﻴﺎر ﻣﺤﺘﺎط ﺑﺎﺷﺪ!‬
‫ﺑﺎﻻﺧﺮﻩ دﻟﻔ ﺎﻧﯽ ﻣ ﻮرد اﻃﻤﻴﻨ ﺎن ﻣﻨ ﺼﻮر و از ﺁن ﻃﺮی ﻖ ﻣ ﻮرد‬
‫اﻋﺘﻤ ﺎد ﺳ ﺎزﻣﺎن ﻗ ﺮار ﻣ ﯽﮔﻴ ﺮد… دﻟﻔ ﺎﻧﯽ ]ﺕ ﻮدﻩاﯼ[ ﺑ ﺎ ﺕﻈ ﺎهﺮ ﺑ ﻪ‬
‫اﻋﺘﻘﺎدات ﻣﺬهﺒﯽ و ﺑﻪ ویﮋﻩ اﺑ ﺮاز ارادت ﺧ ﺎص ﺑ ﻪ ﺣ ﻀﺮت ﻋﻠ ﯽ)ع(‬
‫و ﻧﻴﺰ ﺕﻮﺻﻴﻪهﺎﯼ اﻣﻨﻴﺘﯽ]اﯼ[ آﻪ ﺑﻪ ﻧﺎﺻﺮ ﺻﺎدق ﻣ ﯽآﻨ ﺪ‪ ،‬اﻋﺘﻤ ﺎد وﯼ‬
‫را ﻧﻴﺰ آﺎﻣﻼ ﺟﻠﺐ ﻣﯽﻧﻤﺎیﺪ‪.‬‬
‫ﺳﺮاﻧﺠﺎم روزﯼ ﻧﺎﺻﺮ ]ﺻﺎدق[ ﻣﺴﺎﻟﻪﯼ ﺕﻬﻴﻪﯼ اﺳﻠﺤﻪ را ﭘﻴﺶ‬
‫ﻣﯽآﺸﺪ‪ .‬دﻟﻔﺎﻧﯽ ﭘﺲ از آﻤﯽ ﺕﺎﻣﻞ ﺑﺎ ﻣﻬﺎرت ﺧﺎﺻﯽ ]![ ﻣﯽﮔﻮیﺪ آ ﻪ او‬
‫واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ یﻚ ﮔﺮوﻩ ﺳﻴﺎﺳﯽ ﻣﺨﻔﯽ اﺳﺖ و ﺑ ﺪون ﻣ ﺸﻮرت ﺑ ﺎ آﺎدره ﺎﯼ‬
‫ﺑﺎﻻﯼ ﺁن ﮔﺮوﻩ ﻧﻤﯽﺕﻮاﻧﺪ ﺑﻪ آ ﺎر ﺣ ﺴﺎﺳﯽ ﻣﺜ ﻞ ﺕﻬﻴ ﻪﯼ اﺳ ﻠﺤﻪ ﺑﭙ ﺮدازد‪.‬‬
‫)هﻤﺎﻧﺠﺎ‪ ،‬ﺻﺺ ‪ ٢٩٣‬ﺕﺎ ‪(٢٩٤‬‬
‫اﻟﺒﺘﻪ ﺑﻌﺪ از ﻃﺮح ﻣﺴﺎﻟﻪﯼ اﺳﻠﺤﻪ‪ ،‬دﻟﻔﺎﻧﯽ دﭼﺎر دﮔﺮﮔ ﻮﻧﯽ ﺷ ﺪﻩ‬
‫و ﺻ ﺤﺒﺖه ﺎیﺶ ﻣﺮﻣ ﻮز و ﻏﻴﺮﻗﺎﺑ ﻞ اﻃﻤﻴﻨ ﺎن ﺑ ﻪ ﻧﻈ ﺮ ﻣ ﯽرﺳ ﺪ‪ ،‬ﺑ ﺎ‬
‫‪٦٤‬‬
‫ای ﻦهﻤ ﻪ ﻧﺎﺻ ﺮ و ﭼﻨ ﺪ رﻓﻴ ﻖ ﻣ ﺴﺌﻮل در ﺳ ﺎزﻣﺎن‪ ،‬رﻓﺘ ﺎر دﻟﻔ ﺎﻧﯽ را ﺑ ﺎ‬

‫ﺕﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺸﺎهﺪات اﺧﻴﺮ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮار ﻣﯽدهﻨ ﺪ‪) .‬هﻤﺎﻧﺠ ﺎ ﺻ ﺺ‬
‫‪ ٢٩٤‬ﺕﺎ ‪(٢٩٥‬‬
‫ﺣﺘﺎ ﻋﻠ ﯽ ]یﻜ ﯽ از اﻋ ﻀﺎء آ ﻪ ﺑ ﺎ دﻟﻔ ﺎﻧﯽ در ارﺕﺒ ﺎط ﻗ ﺮار دادﻩ‬
‫ﺷﺪﻩ اﺳﺖ[ اﺣﺴﺎس ﻣﯽآﻨﺪ آﻪ هﺮﺑﺎر آﻪ ﺑﺎ دﻟﻔﺎﻧﯽ هﻤﺮاﻩ اﺳ ﺖ‪ ،‬ﻓ ﺮد ی ﺎ‬
‫اﻓﺮادﯼ ﺕﻮﺳﻂ یﻚ وﺳﻴﻠﻪﯼ ﻧﻘﻠﻴﻪﯼ دیﮕ ﺮ ﺁنه ﺎ را دﻧﺒ ﺎل ﻣ ﯽآﻨﻨ ﺪ… ﺑ ﻪ‬
‫ﺕ ﺪریﺞ ﻋﻠ ﯽ ﻧﻤﻮده ﺎیﯽ از ﺕﻌﻘﻴ ﺐ و ﻣﺮاﻗﺒ ﺖ را ﺣﺘ ﺎ در ﻣ ﺴﻴﺮ آ ﺎر‬
‫روزاﻧﻪاش ﻣﯽﺑﻴﻨﺪ … یﻚ روز ﻣﺮدﯼ ﺑﻪ ﻋﻠﯽ ﻧﺰدیﻚ ﻣﯽﺷ ﻮد و از او‬
‫ﻋﻜﺲ ﻣﯽﮔﻴﺮد … ﻋﻠﯽ ایﻦ ﺻ ﺤﻨﻪه ﺎﯼ ﻣﺮﻣ ﻮز را ﺟ ﺪﯼ ﺕﻠﻘ ﯽ آ ﺮدﻩ‪،‬‬
‫ﺧﻮد را ﺑﻪ ﺕﻬﺮان ﻣﯽرﺳﺎﻧﺪ و ﺑﺎ ﻣﺴﺌﻮل ﺕﺸﻜﻴﻼﺕﯽاش هﻤﻪﯼ ﻣ ﺸﺎهﺪات‬
‫و ﺳ ﻮءﻇﻦ ﺧ ﻮد را ﺑﻴ ﺎن و ﺑ ﺮ ﺟ ﺪﯼ ﺑ ﻮدن ﻣ ﺴﺎﻟﻪﯼ اﻣﻨﻴﺘ ﯽ ﭘﺎﻓ ﺸﺎرﯼ‬
‫ﻣ ﯽآﻨ ﺪ‪] .‬اﻣ ﺎ[ از دی ﺪ ﻣ ﺴﺌﻮﻻن ﺳ ﺎزﻣﺎن‪ ،‬ﺁﻧﭽ ﻪ اﺕﻔ ﺎق اﻓﺘ ﺎدﻩ ﺑ ﻮد‪،‬‬
‫ﻧﻤﯽﺕﻮاﻧﺴﺖ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﯼ ارﺕﺒﺎط دﻟﻔﺎﻧﯽ ﺑﺎ ﺳﺎواك ﺑﺎﺷﺪ‪) .‬هﻤﺎﻧﺠﺎ(‬
‫در ﭘﺎی ﺎن راه ﯽ آ ﻪ ای ﻦﮔﻮﻧ ﻪ ﺳ ﺎزﻣﺎن را ﺑ ﻪ آ ﺸﺘﺎرﮔﺎﻩ‬
‫ﻣﯽﻓﺮﺳﺘﺪ‪ ،‬ﻧﻬﺎد ﺕﺎریﺦ ﻧﮕ ﺎرﯼ ﺳ ﺎزﻣﺎن از ی ﻚ ﺳ ﺎزﻣﺎن ﻟ ﻮ رﻓﺘ ﻪ ﺳ ﺨﻦ‬
‫ﻣ ﯽﮔﻮی ﺪ آ ﻪ ﻧﻔ ﺮاﺕﺶ ]یﻜ ﯽ از رﺿ ﺎیﯽه ﺎ[ ﻣ ﺎﻣﻮران ﺳ ﺎواك را ﻗ ﺎل‬
‫ﻣﯽﮔﺬارد‪ .‬یﻜﯽ دیﮕﺮﺷﺎن ﺳ ﻴﺎﻧﻮر ﻣ ﯽﺧ ﻮرد‪ .‬یﻜ ﯽ در هﻨﮕ ﺎم ﺕﻴﺮﺑ ﺎران‬
‫ﺳﺮود ﻣﯽﺧﻮاﻧ ﺪ‪ .‬یﻜ ﯽﺷ ﺎن ﺑ ﺎ ﻧﺎرﻧﺠ ﻚ ﺑ ﻪ وﺳ ﻂ ﺳ ﺎواآﯽه ﺎ ﻣ ﯽرود و‬
‫ﺧﻮدش را هﻤﺮاﻩ ﺑ ﺎ ای ﺸﺎن ﺳ ﺮ ﺑ ﻪ ﻧﻴ ﺴﺖ ﻣ ﯽآﻨ ﺪ و ﺳ ﺮیﺎﻟﯽ از ای ﻦ‬
‫ﺷﺠﺎﻋﺖهﺎ آﻪ ﺷﺎیﺪ ﺑﺮاﯼ ذهﻦهﺎﯼ ﺳ ﺎدﻩﯼ ﺑﻴ ﺴﺖ و ﭼﻨ ﺪ ﺳ ﺎل ﭘ ﻴﺶ ﻣ ﺎ‬
‫دﻟﭙﺬیﺮ یﺎ ﭘﺬیﺮﻓﺘﻨﯽ ﺑﻮد‪ ،‬اﻣﺎ ﺣﺎﻻ دیﮕﺮ در دﮔﺮﮔﻮﻧﯽ ﺕ ﺎریﺦ و ﭘﻴﭽﻴ ﺪﮔﯽ‬
‫ﺷ ﻴﻮﻩه ﺎﯼ ﻣﺒ ﺎرزﻩ ـ ﺑ ﻪ وی ﮋﻩ ﺕ ﻼش ﺑ ﺮاﯼ ﺷ ﻨﺎﺧﺘﻦ ﺟﺮی ﺎنه ﺎﯼ اﻟﻬ ﺎم‬
‫دهﻨﺪﻩﯼ ایﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﺕﺸﻜﻞهﺎﯼ ﻧﻈﺎﻣﯽ‪/‬ﻋﻘﻴﺪﺕﯽ ـ ﺑﺎزار ﭼﻨﺪاﻧﯽ ﻧ ﺪارد‪ .‬ای ﻦ‬
‫روزه ﺎ دیﮕ ﺮ آ ﺴﯽ را ﺑ ﻪ دﻟﻴ ﻞ ﭼﻨ ﻴﻦ ﺷ ﺠﺎﻋﺖه ﺎیﯽ ﻣ ﺪال ﺑ ﺎران‬
‫ﻧﻤﯽآﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫اﮔ ﺮ ﻧﻮی ﺴﻨﺪﻩﯼ ﺑ ﺮ ﻓ ﺮاز ﺧﻠ ﻴﺞ ﺑﻴ ﺸﺘﺮ از ﺁﻧﭽ ﻪ آ ﺮدﻩ اﺳ ﺖ‪ ،‬ﺳ ﺎدﻩ‬
‫اﻧﺪی ﺸﯽ ﺑ ﻪ ﺧ ﺮج ﻣ ﯽداد‪ ،‬ﺣﺘﻤ ﺎ ای ﻦروزه ﺎ در ﻟﻴ ﺴﺖ ﺷ ﻬﺪاﯼ ﺳ ﺎزﻣﺎن‬
‫ﭘﺮاﻓﺘﺨﺎر ]![ ﻣﺠﺎه ﺪیﻦ ﺧﻠ ﻖ ﻋ ﺮاق‪ ،‬ﮔﻮﺷ ﻪﯼ ﺑ ﺎریﻜﯽ را ﺑ ﺎ ی ﻚ ﻋﻜ ﺲ‬
‫‪٦٥‬‬
‫ﺷﺶ در ﭼﻬﺎر ﻣﺤﻮ ـ هﻤﺎﻧﻨﺪ هﻤ ﺎن ﻋﻜ ﺴﯽ آ ﻪ ﭘ ﺸﺖ ﺟﻠ ﺪ آﺘ ﺎب آﻠﻴ ﺸﻪ‬

‫ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ـ اﺷﻐﺎل ﻣﯽآﺮد‪.‬‬
‫ایﻦ آﺘﺎب ‪ ٤٥٦‬ﺻﻔﺤﻪاﯼ ﺑﺎ آﻮدآﯽ و ﻣﺤﻴﻂ ﺕﺮﺑﻴﺘ ﯽ‪/‬اﺟﺘﻤ ﺎﻋﯽ‬
‫ﻧﺠﺎت ﺣﺴﻴﻨﯽ ﺁﻏﺎز ﻣﯽﺷﻮد و ﺑﺎ ﺕﺼﻔﻴﻪه ﺎﯼ درون ﮔﺮوه ﯽ ای ﻦ ﺕ ﺸﻜﻞ‬
‫ﻧﻈﺎﻣﯽ‪/‬ﻋﻘﻴﺪﺕﯽ در ﺳ ﺎله ﺎﯼ ‪ ٥٤‬و ‪ ٥٥‬ﺑ ﻪ ﭘﺎی ﺎن ﻣ ﯽرﺳ ﺪ‪ .‬ﺑ ﻪ ﺕ ﺼﻮیﺮ‬
‫آ ﺸﻴﺪن ﻣﺤ ﻴﻂ ﺕﺮﺑﻴﺘ ﯽ‪/‬ﻓﺮهﻨﮕ ﯽ‪/‬ﻣ ﺬهﺒﯽ ﻣﺤ ﺴﻦ ﻧﺠ ﺎت ﺣ ﺴﻴﻨﯽ از‬
‫زیﺒﺎﺕﺮیﻦ و ﺟﺬابﺕﺮیﻦ ﺑﺨﺶهﺎﯼ آﺘﺎب اﺳﺖ‪ .‬ﺟ ﺎیﯽ آ ﻪ ﻧﺠ ﺎت ﺣ ﺴﻴﻨﯽ‬
‫در ﻧﻘﺶ ﻗﺎرﯼ ﻗﺮﺁن در ﻣﺪرﺳﻪﯼ ﻣﺬهﺒﯽ ﺳ ﻴﺮوس ﻣ ﺸﻬﺪ‪ ،‬ﻣ ﻮرد ﻟﻄ ﻒ‬
‫ﻣ ﻼﯼ ﻣ ﺪیﺮ ﻣﺪرﺳ ﻪ ﻗ ﺮار ﻣ ﯽﮔﻴ ﺮد‪ .‬ﺑﺨ ﺼﻮص ﺕ ﺼﻮیﺮﯼ آ ﻪ او از‬
‫رﻓﺘ ﺎر ای ﻦ ﻣ ﺬهﺒﻴﻮن ﺑ ﺎ زﻧ ﺎن ﻣ ﺬهﺒﯽ ﺟﺎﻣﻌ ﻪﯼ ای ﺮان ﻣ ﯽده ﺪ‪ ،‬ﺑ ﺴﻴﺎر‬
‫ﺧﻮاﻧﺪﻧﯽ اﺳﺖ‪ .‬ﻧﺎﻇﻢ ﻣﺪرﺳﻪ ﺁﻗﺎﯼ ﺣﻴﺪرﯼ اﺳﺖ‪:‬‬
‫وﻗﺘ ﯽ در زﻣ ﺎن رﺿ ﺎ ﺷ ﺎﻩ آ ﺸﻒ ﺣﺠ ﺎب ﺷ ﺪﻩ ﺑ ﻮد‪ ،‬ﭘ ﺪر ﺁﻗ ﺎﯼ‬
‫ﺣﻴﺪرﯼ ﺕﺮآﻪاﯼ در دﺳﺖ ﻣﯽﮔﺮﻓﺖ و در آﻮﭼ ﻪ و ﺑ ﺎزار‪ ،‬هﺮﺟ ﺎ زﻧ ﯽ‬
‫را ﺑﯽﺣﺠﺎب یﺎ ﺑﺎ ﭼﺎدر و ﺑﺪون ﻣﻘﻨﻌﻪ ﻣﯽدیﺪ‪ ،‬ﺑﺎ ﺕﺮآﻪاش ﺣﻴﺪر ﺣﻴ ﺪر‬
‫ﮔﻮیﺎن ﺑﺮ ﺳﺮ ﺁن زن ﻣﯽآﻮیﺒﺪ و ﻣ ﯽﮔﻔ ﺖ‪ :‬ﭘ ﺮدﻩﯼ ﺧ ﻼ را ﺑﻴﻨ ﺪاز! ﺑ ﻪ‬
‫هﻤ ﻴﻦ ﺧ ﺎﻃﺮ ﺁن ﺧ ﺎﻧﻮادﻩ آ ﻪ ﺑ ﻪ ﺣﻴ ﺪرﯼ ﺷ ﻬﺮت یﺎﻓﺘ ﻪ ﺑ ﻮد‪ ،‬در ﻣ ﺸﻬﺪ‬
‫ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻌﺮوف و در ﻣﺤﺎﻓﻞ ﻣﺬهﺒﯽ ﺑﺴﻴﺎر ﮔﺮاﻣﯽ ﺑﻮد‪) .‬ص ‪(١٧‬‬
‫ﭘ ﺲ از ای ﻦ ﺑﺨ ﺶ از روﻧ ﺪ ورود ﺑ ﻪ داﻧ ﺸﮕﺎﻩ و ﻋ ﻀﻮیﺖ در‬
‫ﺳ ﺎزﻣﺎن ﻣﺠﺎه ﺪیﻦ ﺳ ﺨﻦ ﻣ ﯽرود ]ﺕﺎﺑ ﺴﺘﺎن ‪ [١٣٤٤‬ﺑﻌ ﺪ ه ﻢ از‬
‫ﺁﻣﻮزشهﺎﯼ ﺕﺌﻮریﻚ درون ﺳ ﺎزﻣﺎن‪ ،‬آﻴﻔﻴ ﺖ ﺕ ﺸﻜﻴﻼت ﺧﺎﻧ ﻪه ﺎﯼ ﺕﻴﻤ ﯽ‬
‫ای ﻦ ﺟﺮی ﺎن‪ ،‬ﺳ ﻔﺮ ﺑ ﻪ دﺑ ﯽ ﺑ ﺮاﯼ ﺕﻤ ﺎس ﺑ ﺎ ﺳ ﺎزﻣﺎن اﻟﻔ ﺘﺢ و ﺁﻣ ﻮزش‬
‫ﻧﻈﺎﻣﯽ ﺑﺤﺚ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﺑﺤﺮان آﺎدر رهﺒﺮﯼ و ﻓﻌﺎﻟﻴﺖهﺎﯼ ﺑﺮون ﻣﺮزﯼ‬
‫ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﺨﺶهﺎﯼ ﺑﻌﺪﯼ آﺘﺎب اﺳﺖ‪ .‬اﻣﺎ ﭘﺮآﺸﺶﺕﺮیﻦ و در ﻋﻴﻦ ﺣ ﺎل‬
‫دردﺁورﺕ ﺮیﻦ ﺑﺨ ﺶ آﺘ ﺎب‪ ،‬ﭼ ﺎﻟﺶ ای ﺪﺉﻮﻟﻮژیﻚ ﺳ ﺎل ‪ ١٣٥٤‬اﺳ ﺖ آ ﻪ‬
‫ﺑﺨ ﺸﯽ از ﺁن ﺑ ﻪ ﺕ ﺼﻔﻴﻪه ﺎﯼ ﺧ ﻮﻧﻴﻦ درون ﮔﺮوه ﯽ اﺧﺘ ﺼﺎص یﺎﻓﺘ ﻪ‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﺁﻧﭽﻪ ﺑﻴﺶ از هﻤﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺕﺎﺳ ﻒ اﺳ ﺖ‪ ،‬ای ﻦ اﺳ ﺖ آ ﻪ ﻧﻮی ﺴﻨﺪﻩ ﺑ ﺎ‬
‫ﺟﺪاﺷ ﺪن ﻣﻜ ﺎﻧﻴﻜﯽ از ﺳ ﺎزﻣﺎن ﻣﺠﺎه ﺪیﻦ ﻣ ﺬهﺒﯽ آ ﻪ ﺑﻌ ﺪهﺎ ﺑ ﻪ ﻣ ﺴﻌﻮد‬
‫رﺟ ﻮﯼ ﺑ ﻪ ارث رﺳ ﻴﺪ‪ ،‬آﺘ ﺎﺑﺶ را در درون ای ﺮان و ﺕﺤ ﺖ ﺳ ﻠﻄﻪﯼ‬
‫هﻤﺎن ﺟﺮی ﺎن ﻣ ﺬهﺒﯽاﯼ ﺑ ﻪ ﭼ ﺎپ رﺳ ﺎﻧﺪﻩ اﺳ ﺖ آ ﻪ ﺑ ﻪ ﻋﻘﻴ ﺪﻩﯼ او ﻓﻘ ﻂ‬
‫‪٦٦‬‬
‫ﻣ ﺬهﺒﯽ ﺻ ﺮف ﺑﻮدﻧ ﺪ و اﻧﮕﻴ ﺰﻩﯼ ای ﺸﺎن ﺑ ﺮاﯼ ﻣﺒ ﺎرزﻩ ﺑ ﺎ ﺷ ﺎﻩ ﻧﺎی ﺎب‬

‫ﺑﻮد!!‬
‫ﺑ ﻪ ه ﺮ ﺣ ﺎل ﻧﻮی ﺴﻨﺪﻩﯼ ﺕﺤ ﺼﻴﻞ آ ﺮدﻩ و ﻣ ﺬهﺒﯽ آﺘ ﺎب‪ ،‬اﮔ ﺮ‬
‫ﺳ ﺎزﻣﺎن ﺷ ﻘﻪ ﻧﻤ ﯽﺷ ﺪ و در ﺁن ﺳ ﺎله ﺎ ﺑ ﻪ رهﺒ ﺮﯼ ﻣ ﺬهﺒﯽه ﺎﯼ‬
‫ﻣﺎرآﺴﻴ ﺴﺖ ﺷ ﺪﻩ از ﻃﻴ ﻒ ﺣ ﺴﻦ روﺣ ﺎﻧﯽ و ﺕ ﺮاب ﺣ ﻖ ﺷ ﻨﺎس و ﺕﻘ ﯽ‬
‫ﺷ ﻬﺮام و ﺑﻬ ﺮام ﺁرام ﺑ ﻪ ﺕ ﺼﻔﻴﻪه ﺎﯼ درون ﮔﺮوه ﯽ ﻧﻤ ﯽﭘﺮداﺧ ﺖ‪،‬‬
‫هﻤﭽﻨﺎن ﻋﻨﺼﺮ ﻣﻮﺣﺪ ﻣﺠﺎهﺪ ﺧﻠﻖ ﺑﺎﻗﯽ ﻣﯽﻣﺎﻧ ﺪ و در ﺣﻠﻘ ﻪﯼ ﻧﺰدیﻜ ﺎن‬
‫ﻣ ﺴﻌﻮد رﺟ ﻮﯼ ﺑ ﻪ هﻤ ﺎن ﻧ ﻮع ﻣﺒ ﺎرزﻩاش اداﻣ ﻪ ﻣ ﯽداد‪ .‬ای ﻦ اﻋﺘﻘ ﺎد‬
‫ﻧﻮیﺴﻨﺪﻩ را درﺟ ﺎﯼ ﺟ ﺎﯼ آﺘ ﺎب ﻣ ﯽﺕ ﻮان دی ﺪ و ﺕﺎﺳ ﻒ ﺧ ﻮرد‪ .‬ﺑ ﺎ ای ﻦ‬
‫هﻤﻪ ﺑﺮﻓﺮاز ﺧﻠﻴﺞ آﺘﺎﺑﯽ اﺳﺖ ﺧﻮاﻧ ﺪﻧﯽ‪ ،‬و ﺑ ﺮﺧﻼف ﻧﻮﺷ ﺘﻪه ﺎﯼ ﺧﻴﻠ ﯽ‬
‫دیﮕﺮ از ﺟﺪا ﺷﺪﮔﺎن ﻣﺠﺎهﺪیﻦ‪ ،‬ﺧﻮش ﻗﻠﻢ و ﺑ ﺎ آ ﺸﺶ آ ﻪ ﺑ ﻪ ﺧﻮاﻧ ﺪﻧﺶ‬
‫ﻣﯽارزد‪ .‬ﺕﺼﻮیﺮ ﻧﺠﺎت ﺣﺴﻴﻨﯽ از داﻧ ﺸﮕﺎﻩه ﺎﯼ ای ﺮان در دوران ﺷ ﺎﻩ‬
‫آ ﻪ زﻣﻴﻨ ﻪ ﺳ ﺎز ﺑ ﻪ ﺣﻜﻮﻣ ﺖ رﺳ ﻴﺪن ﻧﻈ ﺎم اﺳ ﻼﻣﯽ ﺷ ﺪ‪ ،‬ﺑ ﻪ راﺳ ﺘﯽ‬
‫ﺧﻮاﻧﺪﻧﯽ و واﻗﻌﯽ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺁﻧﭽ ﻪ ﻣ ﯽﺕﻮاﻧ ﺪ آﻤﻜ ﯽ ﺑ ﻪ ﺧﻮاﻧﻨ ﺪﮔﺎن ﭼﻨ ﻴﻦ آﺘ ﺎبه ﺎیﯽ ﺑﻜﻨ ﺪ‪،‬‬
‫ﺧﻮاﻧ ﺪن ﺁنه ﺎ ﺑ ﺎ ﻧﻘ ﺪ دی ﺪﮔﺎﻩ ﻣ ﺮگ ﭘﺮﺳ ﺘﺎﻧﻪ‪ ،‬ﺧﺮاﺑﻜﺎراﻧ ﻪ‪ ،‬ﻋﺎﺷ ﻮرا‬
‫ﺑﺎزﯼهﺎﯼ ﻣﺪ روز ﺁن دوران‪ ،‬هﻢﭼﻨﻴﻦ دﻗﺖ در ﭼﮕ ﻮﻧﮕﯽ ﻣﺨﺎﻟﻔ ﺖ ای ﻦ‬
‫ﺟﺮی ﺎنه ﺎ ـ ﻣ ﺬهﺒﯽ و ﻟﻨﻴﻨ ﯽ ـ ﺑ ﺎ هﺮﮔﻮﻧ ﻪ رﻓ ﺮم و ﺳ ﺎزﻧﺪﮔﯽ در ﻣ ﺘﻦ‬
‫ﺟﺎﻣﻌ ﻪﯼ ﻧ ﺴﺒﺘﺎ ﺑ ﺎز ﺁن دوران اﺳ ﺖ‪ .‬ﭼ ﻴﻦ ﺑﻴﻤ ﺎر و روﺳ ﻴﻪﯼ‬
‫اﺳ ﺘﺎﻟﻴﻦوار‪ ،‬ﺑ ﻪ وی ﮋﻩ ﺕ ﺐ اﻣﺮیﻜ ﺎ ﺳ ﺘﻴﺰﯼ هﻴ ﺴﺘﺮیﻚ ﭼﻨ ﺎن ﺟﻮاﻧ ﺎن ﺁن‬
‫دوران ﻣ ﺎ را ﺑﻴﻤ ﺎر آ ﺮدﻩ اﺳ ﺖ آ ﻪ ﺑ ﺮاﯼ درﻣ ﺎن ای ﻦ ﺑﻴﻤ ﺎرﯼ آﻬﻨ ﻪﯼ‬
‫ﺟﺎﻣﻌ ﻪﯼ دﺳ ﺖ ﭘﺨ ﺖ ای ﺸﺎن ـ و اﻟﺒﺘ ﻪ ﻣ ﺎ ـ ﺑ ﻪ آﺎره ﺎیﯽ ﺑ ﺴﻴﺎر ﺑ ﺴﻴﺎر‬
‫ﺑﻴﺸﺘﺮ و اﺳﺎﺳﯽﺕﺮ و روﺷﻦ آﻨﻨ ﺪﻩﺕ ﺮ از ﺁﻧﭽ ﻪ ﺕ ﺎآﻨﻮن ﺷ ﺪﻩ اﺳ ﺖ‪ ،‬ﻧﻴ ﺎز‬
‫اﺳﺖ! هﻤﻴﻦ!‬
‫‪٦٧‬‬
‫ﺣﺎﺷﻴﻪﯼ دو ِم آﻤﯽ هﻢ در ﺑﺎرﻩﯼ ﺷﺠﺎﻋﺖ!‬
‫ﭘ ﺲ از ﻧﻮﺷ ﺘﻦ ﻧﻘ ﺪﯼ ﺑ ﺮ آﺘ ﺎب ﺑﺮﻓ ﺮاز ﺧﻠ ﻴ ِﺞ ﻣﻬﻨ ﺪس ﻣﺤ ﺴﻦ‬

‫ﻧﺠﺎت ﺣﺴﻴﻨﯽ ﺕﺤﺖ ﻋﻨﻮان آﻤﯽ ه ﻢ در ﺑ ﺎرﻩﯼ ﺷ ﺠﺎﻋﺖ آ ﻪ در ﭼﻨ ﺪیﻦ‬
‫ﻧﺸﺮیﻪﯼ ﺑﺮون ﻣﺮزﯼ و از ﺟﻤﻠﻪ ﭼﻨﺪ وب ﺳﺎیﺖ ایﻨﺘﺮﻧﺘ ﯽ ﻣﻨﺘ ﺸﺮ ﺷ ﺪ‪،‬‬
‫ایﺸﺎن ﻟﻄﻒ آﺮدﻧﺪ و اﻋﺘﺮاﺿﯽ ﺑﺮ ﻧﻘﺪ ﻣﻦ ﻧﻮﺷﺘﻨﺪ و از هﻤ ﺎن ﻣﻮاﺿ ﻊ‬
‫آﻬﻨ ﻪﺷ ﺎن در راﺑﻄ ﻪ ﺑ ﺎ ﺳ ﺎزﻣﺎن ﻣﺠﺎه ﺪیﻦ و ﺑﻨﻴ ﺎﻧﮕﺰاران ﺁن دﻓ ﺎع‬
‫آﺮدﻧ ﺪ‪ .‬ای ﻦ اﻋﺘ ﺮاض ای ﺸﺎن در ﻧ ﺸﺮیﻪﯼ ﺷ ﻤﺎرﻩﯼ ‪ ٩٢٠‬آﻴﻬ ﺎن ﻟﻨ ﺪن‬
‫ﭼﺎپ ﺷﺪ‪ .‬ﭘﺎﺳﺨﯽ را آﻪ ﻣﻦ در راﺳ ﺘﺎﯼ روﺷ ﻨﮕﺮﯼ و ﺑ ﺮاﯼ ﭘﺎﻓ ﺸﺎرﯼ‬
‫ﺑﺮ دیﺪﮔﺎﻩهﺎیﻢ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺑ ﻮدم‪ ،‬ﺑ ﺮاﯼ آﻴﻬ ﺎن ﭼ ﺎپ ﻟﻨ ﺪن ﻓﺮﺳ ﺘﺎدم؛ اﻣ ﺎ ای ﻦ‬
‫ﻧ ﺸﺮیﻪ ـ اﺣﺘﻤ ﺎﻻ ﺑ ﻪ دﻟﻴ ﻞ ﺣﺠ ﻢ ﻣﻄﻠ ﺐ ـ از درج هﻤ ﻪﯼ ﺁن ﺧ ﻮددارﯼ‬
‫آ ﺮد‪ .‬ﭼ ﻮن اﻋﺘ ﺮاض ﺑ ﻪ درج ﻧ ﺎﻗﺺ ﻣﻄﻠ ﺐ ﻓﺮﺻ ﺘﯽ ﻣ ﯽﺧﻮاه ﺪ و‬
‫زﻣﺎﻧﯽ ﻻزم اﺳﺖ ﺕﺎ ایﻦ ﻧﺸﺮیﻪ ﺑ ﻪ ﺕ ﺼﺤﻴﺢ ای ﻦ اﻓﺘ ﺎدﮔﯽ ﻣﺒ ﺎدرت آﻨ ﺪ‪،‬‬
‫ﻟ ﺬا ﺿ ﺮورﯼ دی ﺪم ای ﻦ ﻧﻘ ﺪ را در ای ﻦ آﺘ ﺎب ﺑﻴ ﺎورم‪ ،‬ﺑ ﺎ ای ﻦ اﻣﻴ ﺪ آ ﻪ‬
‫ایﺸﺎن از ایﻦ ﻃﺮیﻖ از هﻤﻪﯼ ﻣﻄﻠﺐ ﺁﮔﺎهﯽ یﺎﺑﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻳﺎدداﺷﺘﯽ ﺑﺮاﯼ ﻣﻬﻨﺪس ﻣﺤﺴﻦ ﻧﺠﺎت ﺣﺴﻴﻨﯽ‬
‫ﺁﻗﺎﯼ ﻧﺠﺎت ﺣﺴﻴﻨﯽ ﻋﺰیﺰ‪،‬‬

‫ﭘﺎﺳﺦ ﺷﻤﺎ را ﺑﻪ ﻧﻘﺪﯼ آﻪ ﺑﺮ آﺘﺎﺑﺘ ﺎن ﻧﻮﺷ ﺘﻪ ﺑ ﻮدم‪ ،‬ﺧﻮاﻧ ﺪم‪ .‬در‬
‫اﺑﺘﺪا اﺟﺎزﻩ ﺑﺪهﻴﺪ از ﺷ ﻤﺎ ﺑ ﺮاﯼ آﻠﻤ ﻪاﯼ آ ﻪ ﺁن را ﺑﻼه ﺖ و ﺣﻤﺎﻗ ﺖ و‬
‫دیﻮاﻧﮕﯽ ﺕﺮﺟﻤﻪ آﺮدﻩایﺪ‪ ،‬ﭘﻮزش ﺑﺨﻮاهﻢ‪ .‬ﻗﺼﺪم از ﺁوردن ﺁن واژﻩ آﻪ‬
‫ﺑﻪ رﻧﺠﺶ ﺷﻤﺎ راﻩ ﺑﺮدﻩ اﺳﺖ‪ ،‬ﻧﻪ ﺕﻮهﻴﻦ ﺑﻪ ﺷ ﻤﺎ آ ﻪ ﻧ ﺸﺎن دادن رﻓﺘ ﺎر‬
‫هﻤﺘﺎی ﺎن ﺁن زﻣ ﺎن ﺷ ﻤﺎ ـ در هﻤ ﺎن ﻇ ﺮف زﻣ ﺎﻧﯽ و ﻣﻜ ﺎﻧﯽ روی ﺪادهﺎ ـ‬
‫ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺳﺎزﻣﺎن ﺷﻤﺎ در زﻣﻴﻨﻪﯼ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ‪/‬ﺳﻨﺘﯽ ﺕﺎﺳﻴ ﺴﺶ‪ ،‬ﻓ ﺮﺁوردﻩﯼ‬
‫ﺷﺮایﻄﯽ اﺳﺖ آﻪ اﮔﺮ ﻣ ﺎ اﻣ ﺮوز و ﭘ ﺲ از ﺕﺠﺮﺑ ﻪﯼ ﺣﻜﻮﻣ ﺖ اﺳ ﻼﻣﯽ‬
‫‪٦٨‬‬
‫ﺣ ﺎآﻢ ﺑ ﺮ ای ﺮان ﺁن ﺷ ﺮایﻂ را ﻧ ﺸﻨﺎﺳﻴﻢ و هﻤﭽﻨ ﺎن از ﺁن ﻧﺎﺁﮔ ﺎهﯽه ﺎ و‬

‫ﺷﺠﺎﻋﺖهﺎ در ﺕﻔﺴﻴﺮهﺎﯼ ﻣﺬهﺒﯽ ﺁن در هﺮ دو ﺷﻖ ﻣ ﺬهﺒﯽ و ﻟﻨﻴﻨ ﯽ ﺁن‬
‫دﻓﺎع آﻨ ﻴﻢ‪ ،‬ﭼ ﻪ ﺑﺨ ﻮاهﻴﻢ و ﭼ ﻪ ﻧﺨ ﻮاهﻴﻢ ﺑ ﻪ ﻣﻮﺿ ﻊ دﻓ ﺎع از ه ﺮ ﮔﻮﻧ ﻪ‬
‫ﻋﻘﻞ ﺳﺘﻴﺰﯼ ﺧﻮاهﻴﻢ اﻓﺘﺎد‪.‬‬
‫ﺳﺨﻨﻢ را در راﺑﻄﻪ ﺑ ﺎ یﺎدداﺷ ﺖ ﺷ ﻤﺎ ]در راﻩ ﻋﻘﻴ ﺪﻩ ﺑ ﻪ زﻧ ﺪان‬
‫اﻓﺘ ﺎدن ﺑﻼه ﺖ ﻧﻴ ﺴﺖ![ ﺑ ﺎ ﺳ ﺨﻨﯽ از ﺷ ﺎهﺮخ ﻣ ﺴﻜﻮب از آﺘ ﺎب ﭼﻨ ﺪ‬
‫ﮔﻔﺘ ﺎر در ﻓﺮهﻨ ﮓ ای ﺮان‪ ،‬ﻧﮕ ﺎهﯽ ﻧﺎﺕﻤ ﺎم ﺑ ﻪ ﺷ ﻌﺮ ﻣﺘﻌﻬ ﺪ ﻓﺎرﺳ ﯽ در‬
‫دهﻪﯼ ﺳﯽ و ﭼﻬﻞ ﺁﻏﺎز ﻣﯽآﻨﻢ؛ آﺴﯽ آﻪ ﺑﻪ ﮔﻔﺘﻪﯼ ﺧﻮدش‪ :‬هﻤ ﻪﯼ ﻣ ﺎ‬
‫آﻤﺎﺑﻴﺶ ]ایﻦ[ ایﺪﺉﻮﻟﻮژﯼهﺎ را ﺕﺠﺮﺑﻪ آﺮدﻩایﻢ و ﻣﯽآﻨﻴﻢ‪.‬‬
‫ﻣ ﯽﮔ ﻮیﻴﻢ ﺑ ﺴﺘﺮ ﺕﻨ ﮓ‪ ،‬زی ﺮا ای ﺪﺉﻮﻟﻮژﯼ ﺳﻴﺎﺳ ﯽ ]و ﻣ ﺬهﺒﯽ[‬
‫ﺑﺴﻴﺎرﯼ از ﺟﻨﺒﻪهﺎﯼ وﺟﻮدﯼ و آﻠﯽ اﻧﺴﺎن را ﻧﺎدی ﺪﻩ ﻣ ﯽﮔﻴ ﺮد و ﺁدﻣ ﯽ‬
‫را ﺑ ﻪ ﺣﻴ ﻮان ﺳﻴﺎﺳ ﯽ‪ ،‬ﺁن ه ﻢ ﻓﻘ ﻂ ی ﻚ ﻧ ﻮع ﺳﻴﺎﺳ ﺖ ﺕﻨ ﺰل ﻣ ﯽده ﺪ و‬
‫ﺳ ﭙﺲ راﻩ ﭼ ﺎرﻩﯼ ﺳ ﺨﺖ وﻟ ﯽ ﻣﻴ ﺎن ﺑ ﺮﯼ ﺑ ﺮاﯼ درﻣ ﺎن ﺕﻘﺮیﺒ ﺎ هﻤ ﻪﯼ‬
‫درده ﺎ ﭘ ﻴﺶ ﭘ ﺎیﺶ ﻣ ﯽﮔ ﺬارد… ﭘ ﺬیﺮش و ﻋﻤ ﻞ ﺑ ﻪ ای ﻦ ای ﺪﺉﻮﻟﻮژﯼ‪،‬‬
‫ﺳ ﺮودن و ﻧﻮﺷ ﺘﻦ در ﺑ ﺎرﻩﯼ ره ﺎیﯽ ﺧﻠ ﻖ و ﺑ ﻪ ﺿ ﺪ ﻃﺒﻘ ﻪﯼ ﺣ ﺎآﻢ و‬
‫ﻣﻈﻬ ﺮ ﺁن در دوران اﺳ ﺘﺒﺪاد‪ ،‬اﻟﺒﺘ ﻪ ﺧﻄ ﺮ آﺮدﻧ ﯽ ﺑ ﻮد آ ﻪ ﻧﻴ ﺎز ﺑ ﻪ‬
‫ﺷ ﺠﺎﻋﺖ داﺷ ﺖ؛ اﻣ ﺎ از ﺳ ﻮﯼ دیﮕ ﺮ ای ﻦ ﺷ ﺠﺎﻋﺖ‪ ،‬اه ﻞ ﻗﻠ ﻢ ]و اه ﻞ‬
‫ﺳﻴﺎﺳﺖ[ را از ﻣﻬﻠﻜﻪﯼ ﺑﺰرگﺕ ﺮﯼ ﻧﺠ ﺎت ﻣ ﯽداد؛ از ﺧﻄ ﺮ اﻧﺪﻳ ﺸﻴﺪن‬
‫و در ﻗﺒﺎل ﺕﻌﻬﺪﯼ ﺑﺰرگﺕﺮ‪ ،‬ﻧﻮ ﺑﻪ ﻧﻮ دل ﺑﻪ دریﺎ زدن‪ ،‬از ﺧﻄ ﺮ ﺕﻌﻬ ﺪ‬
‫در ﻗﺒﺎل ﺧﻮد و ﺟﻬﺎن‪...‬‬
‫ﺑﻪ هﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ و هﺰارهﺎ دﻟﻴﻞ دیﮕ ﺮ ه ﻴﭻ ﻣﺒ ﺎرزﻩاﯼ ﺑ ﻪ ﺧ ﻮدﯼ‬
‫ﺧﻮد اﻋﺘﺒﺎر و ارزﺷﯽ ﻧﺪارد‪.‬‬
‫ﻣﻦ اﻟﺒﺘﻪ ایﻦ ﺕﺌﻮرﯼ ﺷ ﻤﺎ را ﻣ ﯽﭘ ﺬیﺮم آ ﻪ‪ :‬از ﺟﻤﻠ ﻪ ﭼﻴﺰه ﺎیﯽ‬
‫آ ﻪ ﺧ ﻮﺑﯽ ﺑ ﻪ ﺷ ﻤﺎر ﻣ ﯽرود‪ ،‬ﻓ ﺪاآﺎرﯼ و ﻣﺒ ﺎرزﻩ ﺑ ﺮاﯼ دﺳ ﺖی ﺎﺑﯽ ﺑ ﻪ‬
‫ﺁزادﯼ و ﺑﺮاﺑﺮﯼ اﻧﺴﺎنهﺎﺳﺖ‪ .‬اﻣﺎ ﺕﺎریﺦ ﺟﻬﺎن و ﺕﺎریﺦ ﻣﻌﺎﺻﺮ ﻣ ﺎ ﺑ ﻪ‬
‫ویﮋﻩ ﻧﺸﺎن دادﻩ اﺳﺖ آﻪ هﻤﻪﯼ ﺁﻧ ﺎﻧﯽ آ ﻪ ﻣ ﺪﻋﯽ ﻣﺒ ﺎرزﻩ ﺑ ﺎ رژی ﻢه ﺎﯼ‬
‫اﺳ ﺘﺒﺪادﯼ و واﺑ ﺴﺘﻪ و اﺳ ﺘﺜﻤﺎرﮔﺮ ﻣ ﯽﺷ ﻮﻧﺪ‪ ،‬اﻟﺰاﻣ ﺎ ﺁزادﯼﺧ ﻮاﻩ‪،‬‬
‫ﻏﻴﺮواﺑﺴﺘﻪ و ﻧ ﺎﻓﯽ اﺳ ﺘﺜﻤﺎر ﻧﻴ ﺴﺘﻨﺪ‪ .‬در زﻧ ﺪانه ﺎﯼ رژی ﻢ ﺳ ﻠﻄﻨﺘﯽ‪ ،‬ﻣ ﺎ‬
‫در آﻨﺎر ﺕﻌ ﺪاد اﻧﮕ ﺸﺖ ﺷ ﻤﺎر ﺁزادیﺨﻮاه ﺎن‪ ،‬ﺟﺮی ﺎﻧﯽ از ﺁزادﯼ آ ﺸﺎن‪،‬‬
‫‪٦٩‬‬
‫ﺳﺮآﻮﺑﮕﺮان‪ ،‬واﺑﺴﺘﮕﺎن ﺑﻪ اﺟﻨﺒﯽ و ﻃﺮﻓﺪاران ﻟﻘﻤﻪ ﻟﻘﻤ ﻪ آ ﺮدن ای ﺮان‬

‫ﻋﺰیﺰﻣ ﺎن را داﺷ ﺘﻪای ﻢ‪.‬ﺑ ﺮاﯼ هﺮآ ﺪام از ای ﻦ اﻓ ﺮاد و دﺳ ﺘﻪه ﺎ ه ﻢ‬
‫ﻧﻤﻮﻧ ﻪه ﺎﯼ ﺑ ﺴﻴﺎرﯼ در دﺳ ﺖ اﺳ ﺖ‪ .‬در ای ﻦ راﺳ ﺘﺎ ﻣ ﯽﺕ ﻮان از ﺳ ﻴﺪ‬
‫روحاﷲ ﺧﻤﻴﻨ ﯽ‪ ،‬اﺳ ﺪاﷲ ﻻﺟ ﻮردﯼ‪ ،‬ﻧﻮراﻟ ﺪیﻦ آﻴ ﺎﻧﻮرﯼ‪ ،‬و ﺣﺎﻣﻴ ﺎن‬
‫ﭘﻴ ﺸﻜﺶ آ ﺮدن ﺑﺨ ﺸﯽ از ای ﺮان ﺑ ﻪ ﺷ ﻮروﯼ ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴ ﺴﺘﯽ ﻣﺮﺣ ﻮم ـ‬
‫واﺑﺴﺘﮕﺎن دوﻟﺖ ﺳﻴﺪ ﺟﻌﻔﺮ ﭘﻴﺸﻪورﯼ و ﻏﻼم یﺤﻴﯽ داﻧﺸﻴﺎن ـ ﻧﺎم ﺑﺮد‪.‬‬
‫ﻣﻦ در ایﻦ ﺟﺎ ﺑﺮﺧﻼف ﻧﻈﺮ ﺷﻤﺎ آ ﻪ در راﻩ ﻋﻘﻴ ﺪﻩ ﺑ ﻪ زﻧ ﺪان‬
‫اﻓﺘﺎدن را ﻓﺪاآﺎرﯼ و از ﺟﺎن ﮔﺬﺷﺘﮕﯽ ارزی ﺎﺑﯽ ﻣ ﯽآﻨﻴ ﺪ‪ ،‬ﺑ ﺎ اﺳ ﺘﻨﺎد ﺑ ﻪ‬
‫ﺕﺎریﺦ ﻣﻌﺎﺻﺮﻣﺎن ﺕﺎآﻴﺪ ﻣﯽآﻨﻢ آﻪ ایﻦ ﺳﻤﺖ و ﺳﻮﯼ ﻣﺒ ﺎرزﻩ اﺳ ﺖ آ ﻪ‬
‫ﺑﻪ ﻣﺒﺎرزﻩ و در ﻧﻬﺎیﺖ ﻓﺮد ﻣﺒﺎرز هﻮیﺖ ﻣ ﯽﺑﺨ ﺸﺪ‪ .‬ﺟﺮی ﺎﻧﯽ آ ﻪ ﺑ ﺮاﯼ‬
‫ﺑ ﻪ ﺑ ﻦ ﺑ ﺴﺖ آ ﺸﺎﻧﺪن ی ﻚ ﺣﻜﻮﻣ ﺖ ﻋﺮﻓ ﯽ و ﺑ ﺮاﯼ ﺑ ﻪ ﻗﻬﻘ ﺮا آ ﺸﺎﻧﺪن‬
‫آﺸﻮر و ﺣﺎآﻢ آﺮدن ارﺕﺠﺎع ﻣﺬهﺒﯽ ﻣﺒﺎرزﻩ ﻣﯽآﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪ زﻧ ﺪان ﻣ ﯽرود‬
‫و ﺣﺘ ﺎ آ ﺸﺘﻪ ه ﻢ ﻣ ﯽﺷ ﻮد؛ ﭼ ﻮن ﻣﻨ ﺎﻓﻌﯽ آ ﻪ در ﻧﻈ ﺮ دارد‪ ،‬اﺳﺎﺳ ﺎ ﺑ ﺎ‬
‫ﻣﻨ ﺎﻓﻊ ﻋﺎﻟﻴ ﻪﯼ ﺷ ﻬﺮوﻧﺪان آ ﺸﻮر‪ ١٨٠‬درﺟ ﻪ اﺧ ﺘﻼف زاوی ﻪ دارد‪ ،‬ﻧ ﻪ‬
‫ﺕﻨﻬ ﺎ ای ﻦ ﻣﻠ ﺖ را ﻧﻤﺎیﻨ ﺪﮔﯽ ﻧﻤ ﯽآﻨ ﺪ آ ﻪ ﺧ ﺎﺉﻦ ﺑ ﻪ ای ﺸﺎن ه ﻢ ارزی ﺎﺑﯽ‬
‫راﻩ آﺎرهﺎﯼ ﭼﻨﻴﻦ ﺟﺮیﺎنهﺎیﯽ آﻪ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﺠﺎه ﺪیﻦ ه ﻢ‬ ‫ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫از ﺳﺮدﺳﺘﮕﺎن ﺁن اﺳﺖ‪ ،‬ﻧﻪ آﻮﺷﺸﯽ ﺑﺮاﯼ ﺁﮔ ﺎﻩ آ ﺮدن ﻣﻠ ﺖ؛ آ ﻪ ﺑ ﺮاﯼ‬
‫آﺸﺎﻧﺪن ایﺸﺎن ﺑ ﻪ دور ﺑﺎﻃ ﻞ ﺧ ﺸﻮﻧﺖ و ﺕ ﺮور و اﻋ ﺪام و زﻧ ﺪان ﺑ ﻮدﻩ‬
‫اﺳﺖ و ﺑﻪ هﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ هﻢ هﻴﭻ ارزﺷﯽ ﻧﺪارد‪ .‬ﺟﺎﺳﺎزﯼ آﺮدن ﭼﻨﺪ آﻴﻠ ﻮ‬
‫ﻣﻮاد ﻣﻨﻔﺠﺮﻩ در ﺕﻪ ﭼﻤ ﺪانهﺎﺕ ﺎن و ﺑ ﺴﺘﻦ ‪ ١٤‬آﻴﻠ ﻮ ﺕ ﯽ‪.‬ان‪.‬ﺕ ﯽ ﺑ ﻪ دور‬
‫آﻤﺮﺕ ﺎن و ﻋﺒ ﻮر ﺑ ﺎ ای ﻦ هﻤ ﻪ ﻣﻬﻤ ﺎت از ﻣﺮزه ﺎﯼ ه ﻮایﯽ و زﻣﻴﻨ ﯽ‬
‫آﺸﻮر ﺑﻪ ﻗﺼﺪ ﺕﺮور ﭘﺎﺳﺒﺎن ﺳﺮﮔﺬر‪ ،‬یﺎ اﻓﺴﺮ ارﺕﺶ و یﺎ یﻚ اﻣﺮیﻜ ﺎیﯽ‬
‫را در هﻴﭻ آﺠ ﺎﯼ ﺟﺎﻣﻌ ﻪﯼ ﻣﺘﻤ ﺪن ﺑ ﺸﺮﯼ‪ ،‬ارزش ارزی ﺎﺑﯽ ﻧﻤ ﯽآﻨﻨ ﺪ‪.‬‬
‫ایﻦ ﺣﺮآﺎت ﻧﻪ ﺕﻨﻬﺎ ﻣﺒﺎرزﻩ ﺑﺮاﯼ ﺁزادﯼ و ﺑﺮاﺑ ﺮﯼ ﻧﻴ ﺴﺖ‪ ،‬ﺑﻠﻜ ﻪ ﻧﻬﺎیﺘ ﺎ‬
‫رﻓﺘﺎرﯼ ﺕﺮوریﺴﺘﯽ‪ ،‬ﺿﺪ اﻧﺴﺎﻧﯽ و ﺿﺪ ﻣﻠﯽ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ آﻪ ﺷ ﻤﺎ ﻣ ﺪﻋﯽ ﺁن ه ﺴﺘﻴﺪ‪ ،‬از هﻤ ﺎن اﺑﺘ ﺪاﯼ ﺕﺎﺳﻴ ﺴﺶ‬
‫ﺑﻪ ﺕﺮﺑﻴﺖ آﺎدرهﺎﯼ هﻤﻪ ﺟﺎﻧﺒﻪ هﻤ ﺖ ﮔﻤﺎﺷ ﺖ‪ .‬اﮔ ﺮ ﺷ ﻤﺎ در ﺁن ﺷ ﺮایﻂ‬
‫و ﺑ ﻪ دﻟﻴ ﻞ ﺟ ﻮاﻧﯽ و ﻧﺎﺁﮔ ﺎهﯽ و ﺑ ﯽﺧﺒﺮیﺘ ﺎن از ﺕ ﺎریﺦ ای ﺮان و ﺟﻬ ﺎن‬
‫ﻧﻤﯽداﻧﺴﺘﻪایﺪ آﻪ آﺎدر هﻤﻪ ﺟﺎﻧﺒﻪ ﭼ ﻪ ﻣﻌﻨ ﺎیﯽ دارد‪ ،‬ﺕ ﺎریﺦ ﺧ ﻮﻧﻴﻦ ای ﻦ‬
‫‪٧٠‬‬
‫‪ ٢٥‬ﺳﺎل‪ ،‬هﻤﭽﻨﻴﻦ ﺕ ﺎریﺦ ﺧ ﻮﻧﻴﻦ هﻤ ﻴﻦ ﺳ ﺎزﻣﺎن ﺷ ﻤﺎ ﻋﻤ ﻼ ﻧ ﺸﺎن دادﻩ‬

‫اﺳﺖ آﻪ ایﻦ واژﻩ ﺕﺮﺟﻤ ﻪﯼ هﻤ ﺎن ﻣﻔﻬ ﻮﻣﯽ اﺳ ﺖ آ ﻪ ﻣ ﺎ اﻣ ﺮوز ﺁن را‬
‫ﺑﺎ ﻋﻨﻮان وﻻیﺖ ﻣﻄﻠﻘﻪﯼ ﻓﻘﻴﻪ ﻣﯽﺷﻨﺎﺳﻴﻢ آﻪ ﺷﻜﻞ ﻧﻤﺎدیﻨﺶ ﺷﺨﺺ ﺳﻴﺪ‬
‫روح اﷲ ﺧﻤﻴﻨﯽ و ایﻦ روزهﺎ هﻢ ﺳﻴﺪ ﻋﻠﯽ ﺧﺎﻣﻨﻪاﯼ اﺳﺖ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﻣﻤﻜ ﻦ‬
‫اﺳﺖ ﺷﻤﺎ ﭘﺲ از ﺟﺪایﯽ از ﺳ ﺎزﻣﺎن ﻣ ﺬهﺒﯽ ﻣﺠﺎه ﺪیﻦ در ﺳ ﺎل ‪١٣٥٦‬‬
‫دیﮕﺮ روﻧﺪ ﺕﻜﺎﻣﻞ ﻗﻬﻘﺮایﯽ ای ﻦ ﺟﺮی ﺎن را ﺕﻌﻘﻴ ﺐ ﻧﻜ ﺮدﻩ ﺑﺎﺷ ﻴﺪ‪ ،‬اﻣ ﺎ ﺑ ﺪ‬
‫ﻧﻴﺴﺖ ﺑﺪاﻧﻴ ﺪ آ ﻪ ﻣﻠ ﺖ ﻣ ﺎ ﺑﻬ ﺎﯼ ﺳ ﻨﮕﻴﻨﯽ را ﺑ ﺮاﯼ ﺷ ﻨﺎﺧﺘﻦ ای ﻦ ﺟﺮی ﺎن‬
‫ﺕﺮوریﺴﺖ ﭘﺮداﺧﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫اﺧﺘ ﺮاع اﻧﻘ ﻼبه ﺎﯼ ﭘ ﯽ در ﭘ ﯽ ای ﺪﺉﻮﻟﻮژیﻚ ﻣ ﺴﻌﻮد رﺟ ﻮﯼ‬
‫ﺑﺮاﯼ ﺳﻠﺐ هﻮیﺖ آﺮدن از اﻋﻀﺎﯼ ﺳﺎزﻣﺎن و ﺕﺤﻠﻴﻞ ﺑ ﺮدن ای ﺸﺎن در‬
‫رهﺒﺮﯼ ﺳﺎزﻣﺎن اﺳﺎﺳﺎ ﻧﻤﯽﺕﻮاﻧﺪ ﭼﻴﺰﯼ ﺧﻠﻖاﻟﺴﺎﻋﻪ ﺑﺎﺷ ﺪ؛ آﻤ ﺎ ای ﻦ آ ﻪ‬
‫ﺑ ﻪ ﺣﻜﻮﻣ ﺖ رﺳ ﻴﺪن ﺳ ﻴﺪ روحاﷲ ﺧﻤﻴﻨ ﯽ ﻧﻴ ﺰ ﻧﻤ ﯽﺕﻮاﻧ ﺪ روﻧ ﺪﯼ ﺑ ﺪون‬
‫ﭘﻴ ﺸﻴﻨﻪ ﺑ ﻮدﻩ ﺑﺎﺷ ﺪ‪ .‬ﺳ ﺎزﻣﺎن ﺷ ﻤﺎ ﭼ ﻪ ﺁﮔﺎهﺎﻧ ﻪ و ﭼ ﻪ ﻧ ﺎ ﺁﮔﺎﻧ ﻪ ﺕﻤ ﺎﻣﯽ‬
‫ﺕﺨﺼﺺ‪ ،‬ﺳﺮﻣﺎیﻪ‪ ،‬ﻋﻨﻮانهﺎﯼ داﻧﺸﮕﺎهﯽ و ﻧﻴﺮوهﺎیﺶ را ﭘﻞ ﭘﻴﺮوزﯼ‬
‫و اﺑ ﺰار ﺑ ﻪ ﻗ ﺪرت رﺳ ﺎﻧﺪن ﺳ ﻴﺪ روح اﷲ ﺧﻤﻴﻨ ﯽ آ ﺮدﻩ اﺳ ﺖ‪ .‬ﻣﻤﻜ ﻦ‬
‫اﺳﺖ ﺷﻤﺎ از ایﻦ ﺕﺤﻠﻴ ﻞ ﻣ ﻦ ﺑ ﺎزهﻢ ﺑﺮﻧﺠﻴ ﺪ‪ ،‬اﻣ ﺎ ﺳ ِﺮ ﺕ ﺎریﺦ ﻣﻌﺎﺻ ﺮ و‬
‫ﺳﺮ ﺕﺠﺮﺑﻪهﺎﯼ ﻣﺎدﯼ‪ ،‬ﻣﻠﻤﻮس‪ ،‬ﻋﻴﻨﯽ و ﺕﺠﺮﺑ ﻪﺷ ﺪﻩﯼ ای ﺮان اﻣ ﺮوز را‬
‫ﻧﻤ ﯽﺷ ﻮد آ ﻼﻩ ﮔﺬاﺷ ﺖ و ﺑ ﺎ ﻣﻈﻠ ﻮم ﻧﻤ ﺎیﯽ و ﺷ ﻬﻴﺪ ﺳ ﺎزﯼ ﺑ ﺮ ﻋﻨ ﺼﺮ‬
‫ﺁﮔﺎهﯽ رﻧﮓ ﭘﺎﺷﻴﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺘﺎﺳ ﻔﺎﻧﻪ ﺑﺎی ﺪ ﺧ ﺪﻣﺘﺘﺎن ﻋ ﺮض آ ﻨﻢ آ ﻪ ﺑﻠ ﻪ‪ ،‬ﮔ ﺎهﯽ ه ﻢ در راﻩ‬
‫ﻋﻘﻴ ﺪﻩ ﺑ ﻪ زﻧ ﺪان اﻓﺘ ﺎدن ﺑﻼه ﺖ اﺳ ﺖ؛ ﺑ ﻪ وی ﮋﻩ زﻣ ﺎﻧﯽ آ ﻪ اﻧ ﺴﺎ ِن ﺣﺘ ﺎ‬
‫ﺕﺤﺼﻴﻞ آﺮدﻩ‪ ،‬اﻓﺴﺎر اﻧﺪیﺸﻪاش را ﺑﻪ ﭘﻴ ﺸﺘﺎز و ﭘﻴ ﺸﻮا و رهﺒ ﺮ و وﻟ ﯽ‬
‫ﻓﻘﻴﻪ و ﻣﺮﺟﻊ ﺕﻘﻠﻴﺪ و آﺎدر هﻤﻪ ﺟﺎﻧﺒﻪ ﺕﻔﻮیﺾ آﻨﺪ و در ایﻦ راﺳﺘﺎ ﺧﻮد‬
‫را از ﻋﺬاب اﻧﺪیﺸﻴﺪن رهﺎ آﺮدﻩ‪ ،‬ﺑ ﻪ ﻋﻨ ﺼﺮ اﺟﺮای ﯽ ﺻ ﺮف و ﻋ ﻀﻮ‬
‫ﺕﺸﻜﻴﻼﺕﯽ ﺳﻘﻮط آﻨﺪ‪.‬‬
‫واﻗﻌﻴ ﺖ ﺕ ﺎریﺨﯽ ای ﻦ اﺳ ﺖ آ ﻪ ﻣﺒ ﺎرزﻩ و ﺕﺌ ﻮرﯼه ﺎﯼ‬
‫ﺑﻨﻴ ﺎﻧﮕﺰاران ﺳ ﺎزﻣﺎن ﻣﺠﺎه ﺪیﻦ ﺧﻠ ﻖ ـ ﺑ ﺮﺧﻼف ﻧﻈﺮﮔ ﺎﻩ ﺷ ﻤﺎ ـ ﺑ ﺮاﯼ‬
‫ﺁزادﯼ و ﺑﺮاﺑ ﺮﯼ و ﺑ ﺮاﯼ اﺣﻘ ﺎق ﺣﻘ ﻮق ﻣﻠ ﺖ ای ﺮان ﻧﺒ ﻮدﻩ اﺳ ﺖ‪.‬‬
‫ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﺠﺎهﺪیﻦ از هﻤ ﺎن زﻣ ﺎن ه ﻢ ﺑ ﻪ ﺕﺨ ﺖ ﻧ ﺸﺎﻧﺪن وﻟ ﯽ ﻓﻘﻴﻬ ﯽ از‬
‫‪٧١‬‬
‫ﻧﻮع ﺳ ﻴﺪ روح اﷲ ﺧﻤﻴﻨ ﯽ و ﻣ ﺴﻌﻮد رﺟ ﻮﯼ را ﺕﺤ ﺖ ﻋﻨ ﻮان ﺣﻜﻮﻣ ﺖ‬

‫اﺳ ﻼﻣﯽ در ﺑﺮﻧﺎﻣ ﻪ داﺷ ﺘﻪ اﺳ ﺖ‪ .‬ه ﻴﭻ ﻓﻜ ﺮ آ ﺮدﻩای ﺪ آ ﻪ ﺷ ﻤﺎ ﺷ ﺎﮔﺮد‬
‫اوله ﺎﯼ داﻧ ﺸﮕﺎهﯽ ﭼ ﺮا ﭼﻨ ﺪ ﺑ ﺎر در ﻧﺠ ﻒ اﺷ ﺮف ﺑ ﻪ ﺣ ﻀﻮر ﺳ ﻴﺪ‬
‫روحاﷲ ﺧﻤﻴﻨ ﯽ ﻣ ﺸﺮف ﺷ ﺪﻩ‪ ،‬دﺳ ﺖ آﻤ ﻚ و ی ﺎرﯼ ﺑ ﻪ ﺳ ﻮﯼ او دراز‬
‫آﺮدﻩایﺪ؟! ﻣﮕﺮ ﺟﺰ هﻤﺴﻮیﯽ ﻓﻜﺮﯼ و ﻋﻘﻴﺪﺕﯽ‪ ،‬دﻟﻴﻞ دیﮕﺮﯼ ﺑ ﺮاﯼ ای ﻦ‬
‫ﺷﺮﻓﻴﺎﺑﯽهﺎ داﺷﺘﻪایﺪ؟! ﺑﺎ ایﻦ ﭘﺮاﻧﺘﺰ آﻪ ﺣﺘﻤﺎ ﻣﯽداﻧﺴﺘﻪایﺪ ـ یﺎ دﺳﺖ آ ﻢ‬
‫آﺎدره ﺎﯼ هﻤ ﻪ ﺟﺎﻧﺒ ﻪﯼ ﺳ ﺎزﻣﺎن ﺷ ﻤﺎ ﻣ ﯽداﻧ ﺴﺘﻪاﻧ ﺪ ـ آ ﻪ ﻣﺨﺎﻟﻔ ﺖ ﺳ ﻴﺪ‬
‫روحاﷲ ﺧﻤﻴﻨﯽ ﺑ ﺎ اﻧﻘ ﻼب ﺳ ﻔﻴﺪ ﺳ ﺎل ‪ ١٣٤١‬ﻧ ﻪ از دی ﺪﮔﺎهﯽ ﻣﺘﺮﻗ ﯽ و‬
‫ﺁزادﯼﺧﻮاهﺎﻧ ﻪ آ ﻪ از زوای ﻪاﯼ ﺑ ﺴﻴﺎر ﺑ ﺴﻴﺎر ارﺕﺠ ﺎﻋﯽﺕ ﺮ و ﻋﻘ ﺐ‬
‫ﻣﺎﻧﺪﻩﺕﺮ از هﻤﺎن ﺷﺎﻩ دیﻜﺘﺎﺕﻮر و ﺷﻜﻨﺠﻪﮔ ﺮ و واﺑ ﺴﺘﻪ ـ ﺑ ﻪ زﻋ ﻢ ﺷ ﻤﺎ ـ‬
‫ﺑ ﻮدﻩ اﺳ ﺖ‪ .‬دوﺳ ﺖ ﻧ ﺪارم ﻣ ﺮا ﺑ ﻪ ی ﺎد واژﻩﯼ آﻤ ﺪﯼ هﻤ ﻪ ﺑ ﺎ ه ﻢ ﺳ ﻴﺪ‬
‫روحاﷲ ﺧﻤﻴﻨﯽ و ﺷﻌﺎر ﻣﺴﺨﺮﻩﺕ ِﺮ ﺷﺎﻩ ﺑﺮود‪ ،‬ه ﺮ آ ﻪ ﻣ ﯽﺧﻮاه ﺪ ﺑﻴﺎی ﺪ‪،‬‬
‫ﺑﻴﻨﺪازیﺪ!‬
‫اﮔﺮ ﺷﻤﺎ ﻧﻤﯽداﻧﻴﺪ ﺣﺘﻤﺎ ﺑﻨﻴﺎﻧﮕﺰاران ﺳﺎزﻣﺎن ﺷﻤﺎ ﻣﯽداﻧ ﺴﺘﻪاﻧ ﺪ‬
‫آﻪ ﻣﺤﻮر اﺻﻠﯽ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﺧﻤﻴﻨﯽ ﺑﺎ ﺷﺎﻩ ﻧﻪ ﻣﺒﺎرزﻩاﯼ ﺿﺪ اﺳﺘﺒﺪادﯼ آ ﻪ‬
‫اﻋﺘﺮاﺿﯽ ﺑﺮاﯼ ﻣﺤﺪود آﺮدن اﺑﺘﺪایﯽﺕﺮیﻦ ﺣﻘﻮق ﻧﻴﻤ ﯽ از ﻣﻠ ﺖ ای ﺮان‬
‫یﻌﻨ ﯽ زﻧ ﺎن ﻣ ﺎ ﺑ ﻮدﻩ اﺳ ﺖ‪ .‬اﮔ ﺮ ﺷ ﻤﺎ ﻧﻤ ﯽداﻧ ﺴﺘﻪای ﺪ ﺣﺘﻤ ﺎ ﺑﻨﻴ ﺎﻧﮕﺰاران‬
‫ﻓ ﺪاآﺎر‪ ،‬ﻣﺒ ﺎرز و ﺷ ﻬﻴﺪان ﺟ ﺎن ﺑﺮآ ﻒ ﺳ ﺎزﻣﺎن ﺷ ﻤﺎ ﻣ ﯽداﻧ ﺴﺘﻪاﻧ ﺪ آ ﻪ‬
‫ﺟﺎﻧﺸﻴﻦ آﺮدن ﺳﻮﮔﻨﺪ ﺑﻪ آﺘﺎب ﺁﺳﻤﺎﻧﯽ ﺑ ﻪ ﺟ ﺎﯼ ﺳ ﻮﮔﻨﺪ ﺑ ﻪ ﻗ ﺮﺁن ﺑ ﺮاﯼ‬
‫ﺑﺎورﻣﻨﺪان ﺑﻪ ادیﺎن دیﮕﺮ ﺷﻴﻮﻩاﯼ ﺑﺴﻴﺎر ﻧﻴﻚ ﺑﺮاﯼ ﻧﺰدیﻚ ﺷ ﺪن ﺑ ﻪ ی ﻚ‬
‫هﻤﮕﺮایﯽ ﻣﻠﯽ ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ‪ .‬و هﻤﻴﻦ ﺣﺬف ﺳﻮﮔﻨﺪ ﺑﻪ ﻗﺮﺁن ﺑﺮاﯼ ﻣﻌﺘﻘﺪان‬
‫و ﺑﺎورﻣﻨ ﺪان دیﮕ ﺮ هﻤ ﻮﻃﻦ ﻣ ﺎ یﻜ ﯽ دیﮕ ﺮ از ﻣﺤﻮره ﺎﯼ اﺳﺎﺳ ﯽ‬
‫ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﺳﻴﺪ روحاﷲ ﺧﻤﻴﻨﯽ ﺑﺎ ﻣﺤﻤﺪ رﺿﺎ ﺷﺎﻩ ﺑﻮدﻩ اﺳ ﺖ‪ .‬ﺑ ﻪ ﻧﻈﺮﺕ ﺎن‬
‫آﻤﺪﯼ ﻧﻤﯽرﺳﺪ آﻪ آﺴﺎﻧﯽ آﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎن و ﺷﻴﻌﻪ ﻧﺒﻮدﻩاﻧﺪ و دیﻦ و ﻣ ﺬهﺐ‬
‫و ﺑﺎور دیﮕﺮﯼ داﺷﺘﻪاﻧﺪ‪ ،‬ﺕﺎ ایﻦ ﺕﺎریﺦ ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻮدﻩاﻧﺪ ﺑ ﻪ ﻗﺮﺁﻧ ﯽ آ ﻪ ﺑ ﻪ‬
‫ﺁن اﻋﺘﻘﺎدﯼ هﻢ ﻧﺪاﺷﺘﻪاﻧﺪ‪ ،‬ﺳﻮﮔﻨﺪ ﺑﺨﻮرﻧ ﺪ؟! اﺟ ﺎزﻩ ﺑﺪهﻴ ﺪ در راﺑﻄ ﻪ ﺑ ﺎ‬
‫اﻋﺘﺮاض اﺳﺎﺳﯽ ﺧﻤﻴﻨﯽ ﺑﻪ ﺣﻖ راﯼ زﻧﺎن ﺳﺨﻨﯽ ﻧﮕﻮیﻴﻢ!!‬
‫راﺳﺘﯽ ﺁﻗﺎﯼ ﻧﺠﺎت ﺣﺴﻴﻨﯽ ه ﻴﭻ ﮔ ﺎﻩ از ﺧ ﻮد ﭘﺮﺳ ﻴﺪﻩای ﺪ آ ﻪ از‬
‫ﺳﺎل ‪ ٤١‬و ‪ ٤٢‬و ﺑﻠﻮاﯼ ‪ ١٥‬ﺧﺮداد ﺕﺎ ﺕﺸﺮف اﻋ ﻀﺎﯼ اﺻ ﻠﯽ ﺳ ﺎزﻣﺎن‬
‫‪٧٢‬‬
‫ﺷﻤﺎ ﺑﻪ ﺣﻀﻮر ﺳﻴﺪ روحاﷲ ﺧﻤﻴﻨﯽ در ﺳﺎلهﺎﯼ ‪ ٤٩‬و ‪ ٥٠‬ﭼﻪ اﻧﻘﻼﺑﯽ‬

‫در رﻓﺘﺎر و آ ﺮدار ای ﻦ ﺳ ﻨﮓ ﺧﺰﻧ ﺪﻩ ﺑ ﻪ وﺟ ﻮد ﺁﻣ ﺪﻩ ﺑ ﻮد آ ﻪ ﺳ ﺎزﻣﺎن‬
‫ﺷﻤﺎ را ﺑﻪ هﻤﺴﻮیﯽ ﻣﺒﺎرزاﺕﯽ ﺑﺎ او آﺸﺎﻧﺪ؟!‬
‫ایﻦ آﻪ ﺷﻤﺎ و ﻃﻴﻒ ﺷﻤﺎ داﻧﺴﺘﻪ ی ﺎ ﻧﺎداﻧ ﺴﺘﻪ ﺑ ﺮاﯼ ﺑ ﻪ ﻗ ﺪرت و‬
‫ﺣﻜﻮﻣﺖ رﺳﺎﻧﺪن ارﺕﺠ ﺎع ﻣ ﺬهﺒﯽ ﺣ ﺎآﻢ ﺑ ﺮ ای ﺮان ﻓﻌﻠ ﯽ‪ ،‬ﺟ ﺎن ﺑﺮآ ﻒ‪،‬‬
‫زﻧ ﺪانه ﺎ رﻓﺘ ﻪ و ﺷ ﻬﻴﺪه ﺎ دادﻩای ﺪ‪ ،‬ﭼﻴ ﺰﯼ را ﺕﻐﻴﻴ ﺮ ﻧﻤ ﯽده ﺪ‪ .‬ﺷ ﻤﺎ ﺑ ﺎ‬
‫ﻣﺒﺎرزﻩﺕﺎن و ﺑﺎ هﻤﺴﻮیﯽهﺎیﯽ آﻪ ﺑﺎ ایﻦ ﺟﺮیﺎن ﻣ ﺎدون ﻗ ﺮون وﺳ ﻄﺎیﯽ‬
‫داﺷﺘﻪای ﺪ‪ ،‬ﺟ ﺎدﻩ ﺻ ﺎف آ ﻦ ﺑ ﻪ ﻗ ﺪرت رﺳ ﻴﺪن ﺣﻜﻮﻣ ﺖ ﻓﻌﻠ ﯽ ﺣ ﺎآﻢ ﺑ ﺮ‬
‫ﺖ ﺕﻤﺎم ﺁن ﺕﻼشهﺎﺕﺎن هﻢ ﺑﻪ دهﺎن ﮔﺮگ اﻧﺪاﺧﺘﻦ یﻚ‬ ‫ایﺮان ﺷﺪﻩایﺪ‪ .‬ﻧﻬﺎی ٍ‬
‫ﻣﻠﺖ ‪ ٣٥‬ﻣﻴﻠﻴﻮﻧﯽ ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ و ﻧﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ! و اﻟﺒﺘﻪ ﺑ ﺮاﯼ ﺕﻘ ﺪیﻢ ای ﻦ آﻠﻴ ﺪ‬
‫ﻃﻼیﯽ ﺑﻪ ایﻦ ﺟﺮیﺎن هﻢ از زﻧﺪﮔﯽ ﺷﺨ ﺼﯽ و ﻣﻮﻓﻘﻴ ﺖه ﺎﯼ ﺷ ﻐﻠﯽﺕ ﺎن‬
‫ﭼﺸﻢ ﭘﻮﺷﻴﺪﻩایﺪ‪ ،‬زﻧﺪﮔﯽ ﻃﺒﻴﻌ ﯽ و ﻋ ﺎدﯼ را ﺑ ﺮ ﺧﻮدﺕ ﺎن و ﺧ ﺎﻧﻮادﻩﺕ ﺎن‬
‫ﺣﺮام آﺮدﻩایﺪ‪ ،‬ﺑﻪ زﻧﺪان رﻓﺘﻪایﺪ‪ ،‬آﺸﺘﻪ هﻢ ﺷﺪﻩایﺪ‪ ،‬اﻣﺎ هﺮ ﻧﺎﻣﯽ آ ﻪ ﺑ ﻪ‬
‫ﺁن ﺑﺪهﻴ ﺪ‪ ،‬ﻣﺒ ﺎرزﻩﺕ ﺎن آﻮﺷ ﺸﯽ در راﻩ ﺁزادﯼ و ﺑﺮاﺑ ﺮﯼ ﺷ ﻬﺮوﻧﺪان‬
‫ایﺮاﻧﯽ ـ ﺑﺎ ایﻦ هﻤﻪ ﺕﻨﻮع در ﺑﺎور و دی ﺪﮔﺎﻩ و ﻗﻮﻣﻴ ﺖ ـ ﻧﺒ ﻮدﻩ اﺳ ﺖ‪ .‬و‬
‫ایﻦ هﻤﺎن دﺷﻮارﯼاﯼ اﺳﺖ آﻪ ﭘﮋوهﺸﮕﺮ ارزﻧﺪﻩ‪ ،‬ﺷﺎهﺮخ ﻣﺴﻜﻮب ﺁن‬
‫را ﺧﻄﺮ اﻧﺪیﺸﻴﺪن ﻧﺎﻣﻴﺪﻩ اﺳﺖ!‬
‫ﺷ ﻤﺎ و ﺳ ﺎزﻣﺎن ﺷ ﻤﺎ از هﻤ ﺎن ﺁﻏ ﺎز ه ﻢ درﺕ ﺪارك ﺣﻜ ﻮﻣﺘﯽ‬
‫اﺳ ﻼﻣﯽ ﻣ ﺜﻼ از ﻧ ﻮع دﻣ ﻮآﺮاﺕﻴﻜﺶ ﺑ ﺮاﯼ ﺟﺎﻧ ﺸﻴﻨﯽ ﺣﻜﻮﻣ ﺖ ﻋﺮﻓ ﯽ‬
‫ﺳﻠﻄﻨﺘﯽ ﺑﻮدﻩایﺪ‪ .‬ایﻦ ﻣﺒﺎرزﻩ ﺑﺎ هﺮ ﺑﻬﺎیﯽ‪ ،‬ﭼ ﻪ ﺁﮔﺎهﺎﻧ ﻪ و ﭼ ﻪ ﻧﺎﺁﮔﺎهﺎﻧ ﻪ‬
‫و ﭼ ﻪ ﺑ ﻪ ﻗ ﻮل ﺷ ﻤﺎ در ﻇ ﺮف زﻣ ﺎﻧﯽ و ﻣﻜ ﺎﻧﯽ روی ﺪادهﺎ‪ ،‬ﺧﻴ ﺎﻧﺘﯽ ﺑ ﻪ‬
‫ﻣﻨ ﺎﻓﻊ ﻋﺎﻟﻴ ﻪﯼ ﻣﻠ ﺖ ای ﺮان اﺳ ﺖ‪ .‬ﺷ ﻤﺎ و ﺳ ﺎزﻣﺎﻧﺘﺎن ﺻ ﺪ و اﻧ ﺪﯼ ﺳ ﺎل‬
‫ﻣﺒ ﺎرزﻩﯼ ﺧ ﻮﻧﻴﻦ ﻣﻠ ﺖ ای ﺮان را ﺑ ﺮاﯼ ﺁزادﯼ‪ ،‬ﻋ ﺪاﻟﺖ اﺟﺘﻤ ﺎﻋﯽ‪ ،‬ﺟ ﺪا‬
‫آﺮدن دیﻦ از ﺣﻜﻮﻣﺖ‪ ،‬ﻣﺪرﻧﻴﺘﻪ و ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻗ ﺎﻧﻮن و ﻋ ﺪم واﺑ ﺴﺘﮕﯽ ﺑ ﻪ‬
‫ﺑﻦ ﺑﺴﺖ آﺸﺎﻧﺪﻩایﺪ‪ .‬ﻣﻈﻠﻮم ﻧﻤﺎیﯽ و ﺷﻬﻴﺪ ﻧﻤﺎیﯽهﺎیﯽ هﻢ آ ﻪ در ﺑﺤﺜﺘ ﺎن‬
‫ﭘﻴﺶ آﺸﻴﺪﻩایﺪ‪ ،‬از ﻣﻴﺰان ﺟﺮ ِم ﺟﺮیﺎن ﺷﻤﺎ ﻧﻤﯽآﺎهﺪ‪ .‬ﺑﻪ هﻤﻴﻦ دﻟﻴ ﻞ ه ﻢ‬
‫ﻣﻘﺎیﺴﻪﯼ ﺧﻮدﺕﺎن ﺑﺎ ﻧﻠﺴﻮن ﻣﺎﻧﺪﻻ‪ ،‬ﺕﻨﻬﺎ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ زﻧﺪاﻧﯽ ﺑﻮدن ایﺸﺎن یﻚ‬
‫ﻗﻴﺎس ﻣﻊ اﻟﻔﺎرق ﺑﻴ ﺸﺘﺮ ﻧﻴ ﺴﺖ‪ .‬ﻣﺎﻧ ﺪﻻ ﺑ ﺮاﯼ ﺁزادﯼ‪ ،‬ﺑ ﺮاﯼ ﺣ ﺬف ﻧ ﮋاد‬
‫ﭘﺮﺳﺘﯽ و ﺑﺮاﯼ اﺣﻘﺎق ﺣﻘﻮق ﺑﻮﻣﻴﺎن اﻓﺮیﻘﺎﯼ ﺟﻨ ﻮﺑﯽ ﻣﺒ ﺎرزﻩ ﻣ ﯽآ ﺮد‪.‬‬
‫‪٧٣‬‬
‫در آﺎرﻧﺎﻣﻪﯼ او هﻴﭻ ﺕ ﺮورﯼ ﺙﺒ ﺖ ﻧ ﺸﺪﻩ اﺳ ﺖ‪ .‬در زﻣ ﺎن ﺑ ﻪ ﺣﻜﻮﻣ ﺖ‬

‫رﺳﻴﺪﻧﺶ هﻢ هﻤﻪﯼ ﺣﺎآﻤﺎن ﻗﺒﻠﯽ را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺷ ﻬﺮوﻧﺪان آ ﺸﻮرش ﺑ ﻪ‬
‫رﺳ ﻤﻴﺖ ﺷ ﻨﺎﺧﺖ و از ﺧ ﺸﻮﻧﺖ ﺑ ﻪ ﺷ ﺪت ﭘﺮهﻴ ﺰ آ ﺮد‪ .‬اﻣ ﺎ ﺷ ﻤﺎ ﭼ ﻪ‬
‫آﺮدﻩایﺪ؟! در ایﻨﺠﺎﯼ ﺑﺤﺚ ﻓﻘﻂ ﺷﻤﺎ را ﺑﻪ یﺎد ﭘﺸﺖ ﺑﺎم ﻣﺪرﺳﻪﯼ رﻓ ﺎﻩ‪،‬‬
‫در ﺁﻏ ﺎز ﺣﺎآﻤﻴ ﺖ ﺣﺎآﻤ ﺎن اﺳ ﻼﻣﯽ و آ ﺸﺘﺎرﯼ آ ﻪ ﺳ ﺎزﻣﺎن ﺷ ﻤﺎ ـ‬
‫هﻤ ﺼﺪا و هﻤ ﺮاﻩ ﺑ ﺎ ای ﻦ ﺣﺎآﻤ ﺎن ﺟﻨﺎیﺘﻜ ﺎر ـ از زﻧ ﺪاﻧﻴﺎن ﺳﻴﺎﺳ ﯽ ﺁن‬
‫دوران ﻣﯽآﺮد‪ ،‬ﻣﯽاﻧﺪازم‪.‬‬
‫رو راﺳﺖﺕﺮ ﺣﺮف ﺑﺰﻧﻴﻢ‪ .‬ﺷﻤﺎ ﻣ ﺮا ﻣ ﺘﻬﻢ ﺑ ﻪ ﺕﺎری ﻚ اﻧﺪی ﺸﯽ و‬
‫دﻓﺎع از ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺣﺎآﻤﺎن وﻗﺖ ـ ﻧﻈﺎم ﺳﻠﻄﻨﺘﯽ ـ آﺮدﻩایﺪ‪ .‬اﺷﻜﺎﻟﯽ ﻧﺪارد‪.‬‬
‫ﺳ ﺎزﻣﺎن ﺷ ﻤﺎ در ای ﻦ ﭼﻨ ﺪ ﺳ ﺎﻟﯽ آ ﻪ ﻣ ﻦ ﺑ ﻪ اﻓ ﺸﺎﯼ ﻣﻜﺎﻧﻴ ﺴﻢه ﺎﯼ ﺿ ﺪ‬
‫اﻧﺴﺎﻧﯽ رواﺑﻂ و ﺿﻮاﺑﻄﺶ ﭘﺮداﺧﺘﻪام‪ ،‬ﺁﻧﻘﺪر اﺕﻬ ﺎم و اﻧ ﮓ ﺑ ﺮایﻢ ﺕﻮﻟﻴ ﺪ‬
‫آﺮدﻩ اﺳﺖ آﻪ دیﮕﺮ ﭘﻮﺳﺘﻢ ﺣﺴﺎﺑﯽ آﻠﻔﺖ ﺷﺪﻩ اﺳ ﺖ‪ .‬ﻣ ﻦ اﻣ ﺮوز دیﮕ ﺮ‬
‫از ﺁن دﺳﺘﻪ ﺑﻴﭽﺎرﮔﺎﻧﯽ ﻧﻴ ﺴﺘﻢ آ ﻪ ﺑ ﺮاﯼ ﺟ ﻮاﻧﯽه ﺎیﯽ آ ﻪ آ ﺮدﻩاﻧ ﺪ و ﺑ ﻪ‬
‫دﻟﻴ ﻞ ﺟﻬ ﻞ و ﺑﻴ ﺴﻮادﯼ‪ ،‬هﻤﭽﻨ ﻴﻦ ﺗ ﺮس از اﻧﺪﻳ ﺸﻴﺪن ـ ﺣﺘ ﺎ ﺑ ﺎ داﺷ ﺘﻦ‬
‫ﻋﻨﻮانهﺎﯼ درﺟﻪ یﻚ داﻧﺸﮕﺎهﯽ ـ اﺷﺘﺒﺎهﺎت ﺳﻬﻮﯼ یﺎ ﻋﻤﺪﯼاﯼ را آ ﻪ‬
‫ﻣﺮﺕﻜﺐ ﺷﺪﻩاﻧﺪ‪ ،‬ﺕﻮﺟﻴﻪ و ﺕﺎویﻞ ﺑﺘﺮاﺷﻢ‪ .‬ایﻦ را هﻢ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﯽ ﻣﯽداﻧﻢ آﻪ‬
‫داﻧ ﺶ اﻧ ﺪوﺧﺘﻦ و داﻧ ﺸﺠﻮ و اﺳ ﺘﺎد داﻧ ﺸﮕﺎﻩ و ﺷ ﺎﮔﺮد اول داﻧ ﺸﮕﺎﻩ و‬
‫ﺷﺎﮔﺮد اول ﺕﻤﺎم ﺕﺎریﺦ و ﺕﻤ ﺎم آ ﺮﻩﯼ زﻣ ﻴﻦ و آ ﻞاﻟ ﺴﻤﺎوات و اﻻرض‬
‫ﺷﺪن هﻢ ـ اﻟﺰاﻣ ﺎ ـ ه ﻴﭻ ﺳ ﻨﺨﻴﺖ ﻣﺸﺨ ﺼﯽ ﺑ ﺎ روﺷ ﻨﻔﻜﺮﯼ و ﺁﮔ ﺎهﯽ و‬
‫ﺕﺤﻠﻴﻞ ﻣﺸﺨﺺ از ﺷﺮایﻂ ﻣﺸﺨﺺ و ﺁﺷﻨﺎیﯽ ﺑ ﺎ ﻣﻜﺎﻧﻴ ﺴﻢه ﺎﯼ ﺣ ﺎآﻢ ﺑ ﺮ‬
‫یﻚ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻧﺪارد‪.‬‬
‫روﺷﻨﻔﻜﺮ آ ﺴﯽ اﺳ ﺖ آ ﻪ ﺑ ﺮاﯼ ره ﺎیﯽ‪ ،‬ﺁزادﯼ‪ ،‬اﺣﻘ ﺎق ﺣﻘ ﻮق‬
‫ﻣ ﺮدم‪ ،‬ﺑﺮاﺑ ﺮﯼ ﺣﻘ ﻮق هﻤ ﻪﯼ اﻧ ﺴﺎنه ﺎ‪ ،‬رﻓ ﺎﻩ اﺟﺘﻤ ﺎﻋﯽ‪ ،‬ﺁزادﯼه ﺎﯼ‬
‫ﺳﻴﺎﺳﯽ‪/‬اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ‪/‬ﻓﺮهﻨﮕﯽ هﻤﻮﻃﻨﺎﻧﺶ ﻣﺒﺎرزﻩ ﻣﯽآﻨﺪ‪ .‬دﺳﺖ آ ﻢ ﺑﺨ ﺸﯽ‬
‫از ﺧﻮاﺳﺖهﺎﯼ هﻤﻴﺸﮕﯽ ی ﻚ ﻣﻠ ﺖ ﻣ ﯽﺑﺎی ﺪ در ﭼ ﺸﻢ اﻧ ﺪاز ﺁرﻣ ﺎﻧﯽ ی ﻚ‬
‫روﺷﻨﻔﻜﺮ آﻮرﺳﻮ ﺑﺰﻧﺪ‪.‬‬
‫اﻣ ﺎ ﺷ ﻤﺎ و ﺳ ﺎزﻣﺎن ﺷ ﻤﺎ در ای ﻦ ﻣﻴ ﺎن ﭼ ﻪ آ ﺮدﻩای ﺪ؟ ﺁی ﺎ ای ﻦ‬
‫درﺳﺖ ﻧﻴﺴﺖ آ ﻪ ﺳ ﺎزﻣﺎن ﺷ ﻤﺎ از هﻤ ﺎن اﺑﺘ ﺪاﯼ ﺷ ﻜﻞ ﮔﻴ ﺮﯼاش ﺑ ﺮاﯼ‬
‫ﺣﺎآﻢ آﺮدن یﻚ ﺣﻜﻮﻣﺖ ایﺪﺉﻮﻟﻮژیﻚ ﻣ ﺬهﺒﯽ آ ﻪ ﻣﺤﻮره ﺎﯼ اﺳﺎﺳ ﯽاش‬
‫‪٧٤‬‬
‫ﺕ ﺮور و آ ﺸﺘﺎر دﮔﺮاﻧﺪی ﺸﺎن‪ ،‬ﺕﺤﺪی ﺪ ﺣﻘ ﻮق زﻧ ﺎن‪ ،‬ﻧﻔ ﯽ ﺁزادﯼه ﺎﯼ‬

‫ﻋﻘﻴ ﺪﺕﯽ‪ ،‬ﺿ ﺪیﺖ ﺑ ﺎ ﻣ ﺪﻧﻴﺖ و ﻣﺪرﻧﻴﺘ ﻪ اﺳ ﺖ‪ ،‬ﺑ ﻪ ﻣﻴ ﺪان ﺁﻣ ﺪﻩ اﺳ ﺖ؟!‬
‫ﺳ ﺎزﻣﺎن ﺷ ﻤﺎ در ﺕﻤ ﺎم ای ﻦ ‪ ٣٧‬ﺳ ﺎل ـ از ﺳ ﺎل ‪ ١٣٤٤‬ﺕ ﺎ ﺑ ﻪ اﻣ ﺮوز ـ‬
‫ﺙﺎﺑﺖ آﺮدﻩ اﺳﺖ آﻪ ﻣ ﯽﺷ ﻮد ﺁدم ﺕﻤ ﺎم ﻋﻨ ﻮانه ﺎﯼ داﻧ ﺸﮕﺎهﯽاﯼ را آ ﻪ‬
‫ﺷ ﻤﺎ ردی ﻒ آ ﺮدﻩای ﺪ‪ ،‬داﺷ ﺘﻪ ﺑﺎﺷ ﺪ‪ ،‬ﺑ ﺮاﯼ ﻋﻘﻴ ﺪﻩاش ه ﻢ زﻧ ﺪان ﺑ ﺮود‪،‬‬
‫آ ﺸﺘﻪ ه ﻢ ﺑ ﺸﻮد‪ ،‬ﻣ ﺪال ﺷ ﻬﻴﺪ ﻗﻬﺮﻣ ﺎن و ﺷ ﻬﻴﺪ ﺟﺎوی ﺪ را ه ﻢ ﺑ ﻪ ﮔ ﺮدن‬
‫ﻋﻜﺴﺶ و وارﺙ ﺎﺕﺶ ﺑﻴ ﺎویﺰد‪ ،‬اﻣ ﺎ اﻟﺰاﻣ ﺎ روﺷ ﻨﻔﻜﺮ ﻧﺒﺎﺷ ﺪ‪ .‬روﺷ ﻨﻔﻜﺮﯼ‬
‫ﭘﺪیﺪﻩاﯼ اﺳﺖ آﻪ ﺧﻮﺷﺒﺨﺘﺎﻧﻪ ﺳﻨﺨﻴﺖ زیﺎدﯼ ﺑﺎ ﺕﺤﺼﻴﻼت داﻧ ﺸﮕﺎهﯽ و‬
‫ﻋﻨﻮانهﺎﯼ دهﺎن ﭘﺮآﻨﯽ آﻪ ﺷﻤﺎ ﻣﺪﻋﯽاش هﺴﺘﻴﺪ‪ ،‬ﻧﺪارد‪ .‬ﺕﺎآﻴﺪ ﻣﯽآﻨﻢ‪:‬‬
‫روﺷ ﻨﻔﻜﺮ آ ﺴﯽ اﺳ ﺖ آ ﻪ ﺑ ﺮاﯼ ﺁزادﯼ و ﻋ ﺪاﻟﺖ و ﺑ ﺮاﯼ ﮔﺴ ﺴﺘﻦ‬
‫زﻧﺠﻴﺮهﺎﯼ اﺳﺘﺒﺪاد و ﺑﯽ ﻋﺪاﻟﺘﯽ از دﺳﺖ و ﭘ ﺎﯼ ﺟﺎﻣﻌ ﻪاش‪ ،‬ﺑ ﻪ ﻣﻔﻬ ﻮم‬
‫راﺳ ﻴﻮﻧﺎل و ﻋﻘ ﻞ ﮔﺮایﺎﻧ ﻪﯼ ﺁن ﻣﺒ ﺎرزﻩ ﻣ ﯽآﻨ ﺪ؛ ﻧ ﻪ ای ﻦ آ ﻪ زﻧﺠﻴ ﺮ‬
‫وﻻی ﺖ ﻗﻬ ﺮﯼ ﺁﺧﻮﻧ ﺪ را ﺑ ﺮ دﺳ ﺖ و ﭘ ﺎﯼ ﺟﺎﻣﻌ ﻪاش ﻣﺤﻜ ﻢ ﺑﭙﻴﭽ ﺪ‪.‬‬
‫ﺳ ﺎزﻣﺎﻧﯽ آ ﻪ از هﻤ ﺎن ﺑ ﺪو ﺕﻮﻟ ﺪش ﺑ ﺎ ﺕ ﺮور ﭘ ﺎ ﺑ ﻪ ﻣﻴ ﺪان ﻣ ﯽﮔ ﺬارد‪،‬‬
‫ﻧﻤﯽﺕﻮاﻧﺪ ﻣﺪﻋﯽ ﺁزادیﺨﻮاهﯽ و ﻋﺪاﻟﺖ ﻃﻠﺒﯽ ﺑﺎﺷﺪ؛ ﻣﮕﺮ ای ﻦ آ ﻪ دﭼ ﺎر‬
‫ﺑﻴﻤﺎرﯼ دﺷﻮارﯼ اﻧﺪیﺸﻴﺪن ﺷﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻨﻈ ﻮرم در ای ﻦ ﺑﺤ ﺚ ه ﻢ ﺳ ﺎزﻣﺎن ﺷ ﻤﺎ و ه ﻢ هﻤ ﻪﯼ آ ﺴﺎﻧﯽ‬
‫ه ﺴﺘﻨﺪ آ ﻪ ﺑ ﺎ ﺑ ﺎﻻ ﺑ ﺮدن ﺟ ﻮ ﺧ ﺸﻮﻧﺖ‪ ،‬هﻤ ﻪﯼ ﻣﺒ ﺎرزات ﻗ ﺎﻧﻮﻧﯽ و‬
‫ﻣ ﺴﺎﻟﻤﺖﺟﻮیﺎﻧ ﻪﯼ ایﺮاﻧﻴ ﺎن را در ﺁن ﺑﺮه ﻪ در ﻧﻄﻔ ﻪ ﺧﻔ ﻪ آﺮدﻧ ﺪ و‬
‫ﺳ ﻮزاﻧﺪﻧﺪ‪ .‬ﻧﻈﻴ ﺮ هﻤ ﻴﻦ ﺕﺠﺮﺑ ﻪ را ﻣ ﺎ در ﺳ ﺎل ‪ ١٣٦٧‬ﭘ ﺲ از ﺕﺤﻤﻴ ﻞ‬
‫ﺁﺕﺶ ﺑ ﺲ ﺑ ﻪ ﺳ ﻴﺪ روحاﷲ ﺧﻤﻴﻨ ﯽ داﺷ ﺘﻪای ﻢ‪ .‬اﮔ ﺮ ﺷ ﻤﺎ ﺧﺒ ﺮ ﻧﺪاری ﺪ‪ ،‬ﺑ ﻪ‬
‫ﺁﮔﺎهﯽﺕﺎن ﻣﯽرﺳ ﺎﻧﻢ آ ﻪ ﺳ ﺎزﻣﺎن ﺷ ﻤﺎ ﺑ ﺮاﯼ ﺑ ﺮهﻢ زدن ﻣﻴ ﺰ ﻣﺒ ﺎرزﻩﯼ‬
‫ﻏﻢ‬ ‫ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ و اﺻﻼحﻃﻠﺒﺎﻧﻪ ﻣﻠﺖ ایﺮان‪ ،‬ﺑﺎ ﺑﻮق و آﺮﻧ ﺎﯼ‬
‫اﻧﮕﻴ ﺰﯼ ﻓﺎﺟﻌ ﻪﯼ ﻓ ﺮوغ ﺟﺎوی ﺪان را ﺁﻓﺮی ﺪ‪ .‬ﻓﺎﺟﻌ ﻪاﯼ آ ﻪ ﻧﺘﻴﺠ ﻪاش‬
‫آﺸﺘﺎر وﺣ ﺸﺘﻨﺎك ﻗﺮی ﺐ ﺑ ﻪ ﻧ ﻮزدﻩ ه ﺰار زﻧ ﺪان ﺳﻴﺎﺳ ﯽ دﮔﺮاﻧ ﺪیﺶ در‬
‫زﻧﺪانهﺎﯼ ﺣﻜﻮﻣﺖ اﺳﻼﻣﯽ ﺑﻮد و از ﺳﻮﯼ دیﮕﺮ ﺑﻪ ﻗﺮﺑﺎﻧﮕﺎﻩ ﻓﺮﺳﺘﺎدن‬
‫دﺳﺖ آﻢ ‪ ١٨٠٠‬ﺕﻦ از اﻋﻀﺎ و آﺎدرهﺎﯼ هﻤﻴﻦ ﺳﺎزﻣﺎن ﺷﻤﺎ‪.‬‬
‫ﺷﻤﺎ ﭼﻪ ﺑﺨﻮاهﻴﺪ و ﭼﻪ از ﺑﺎور ﺑﻪ ﺁن ﻃﻔﺮﻩ ﺑﺮویﺪ‪ ،‬ﺳ ﺎزﻣﺎﻧﺘﺎن‬
‫در ﺕﻤ ﺎم ﺟﻨﺎی ﺎت ﺣﻜﻮﻣ ﺖ اﺳ ﻼﻣﯽ ﻓﻌﻠ ﯽ ای ﺮان ﺷ ﺮیﻚ اﺳ ﺖ‪ .‬ﺕﻤ ﺎم‬
‫‪٧٥‬‬
‫دﺳ ﺘﺎورد ﻣﺒ ﺎرزاﺕﯽ ﺳ ﺎزﻣﺎن ﺷ ﻤﺎ در دوران ﻣﺤﻤ ﺪ رﺿ ﺎ ﺷ ﺎﻩ‪ ،‬ﺕ ﺮور‬

‫ﭼﻨﺪ ﭘﺎﺳﺒﺎن و اﻓﺴﺮ و ﺳﺎواآﯽ و ﺁﻣﺮیﻜﺎیﯽ و در ﻧﻬﺎیﺖ ﺑﻪ آﺸﺘﻦ دادن‬
‫هﻤ ﺎن ﺷ ﺎﮔﺮد اوله ﺎﯼ داﻧ ﺸﮕﺎﻩ ﺑ ﻮد آ ﻪ اﻧﺪی ﺸﻴﺪن ﺑﺮای ﺸﺎن ﻣﺤﻠ ﯽ از‬
‫اﻋﺮاب ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﺷﻤﺎ ﺁیﺎ ﺟﺮی ﺎﻧﯽ آ ﻪ ﺑ ﺎ ﻋﻤﻠﻜﺮده ﺎیﺶ ی ﻚ ﻣﻠ ﺖ‬
‫را ﺑ ﻪ ﻣﺨﻤ ﺼﻪﯼ ﺣﻜﻮﻣ ﺖ ﭘﻠﻴ ﺴﯽ‪/‬ﻧﻈ ﺎﻣﯽ ﻣ ﯽاﻧ ﺪازد‪ ،‬در ﻧﻬﺎی ﺖ ه ﻢ‬
‫ﺣﺎآﻤﻴ ﺖ را دو دﺳ ﺘﯽ در ﺳ ﻴﻨﯽ ﻃ ﻼ ﺕﺤﻮی ﻞ ﺳ ﻴﺪ روح اﷲ ﺧﻤﻴﻨ ﯽ‬
‫ﻣﯽدهﺪ‪ ،‬او را ﭘﺪر ﻣﻌﻨﻮﯼ و ﻣﺮادش ﻗﻠﻤﺪاد ﻣﯽآﻨﺪ‪ ،‬در ﺕﻤ ﺎم ﺟﻨﺎی ﺎﺕﺶ‪،‬‬
‫از آﺸﺘﺎر زﻧﺪاﻧﻴﺎن ﺳﻴﺎﺳﯽ ﺕﺎ ﺣﻤﻠﻪﯼ ﺕﺮوریﺴﺘﯽ ﺑ ﻪ ﺳ ﻔﺎرتﺧﺎﻧ ﻪﯼ ی ﻚ‬
‫آ ﺸﻮر ﺧ ﺎرﺟﯽ ﻓﻌﺎﻻﻧ ﻪ ﺷ ﺮآﺖ ﻣ ﯽآﻨ ﺪ‪ ،‬ﺁزادیﺨ ﻮاﻩ و ﻋ ﺪاﻟﺖ ﻃﻠ ﺐ‬
‫ﺕﻌﺮی ﻒ ﻣ ﯽﺷ ﻮد؟ ﺁی ﺎ ﺟ ﺎدﻩ ﺻ ﺎف آ ﺮدن ﺑ ﺮاﯼ ﺑ ﻪ ﻗ ﺪرت رﺳ ﺎﻧﺪن‬
‫ﺣﻜ ﻮﻣﺘﯽ آ ﻪ از اﺳ ﺎس ﺑ ﺮاﯼ ﺳ ﻠﺐ ﺣﻘ ﻮق ﻣﻠ ﺖ ای ﺮان ﺑ ﻪ ﻣﻴ ﺪان ﺁﻣ ﺪﻩ‬
‫اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﺒﺎرزﻩ ﺑﺮاﯼ ﺁزادﯼ و ﺑﺮاﺑﺮﯼ اﺳﺖ؛ ﺳﻠﺐ هﻤﺎن ﺣﻘ ﻮق ﺣ ﺪاﻗﻠﯽ‬
‫آ ﻪ دﺳ ﺘﺎورد ﺑ ﻴﺶ از ﺻ ﺪ ﺳ ﺎل ﻣﺒ ﺎرزﻩﯼ ﻋﻘ ﻞﮔﺮای ﺎن آ ﺸﻮر ـ از‬
‫ﻧﻬﻀﺖ ﻣ ﺸﺮوﻃﻪ ﺑ ﻪ ای ﻦ ﺳ ﻮ ـ ﺑ ﻮدﻩ اﺳ ﺖ! ﺁی ﺎ ﺕ ﻼش و ﻣﺒ ﺎرزﻩ ﺑ ﺮاﯼ‬
‫ﺕﺤﺪی ﺪ ﺣﻘ ﻮق اﻗﻠﻴ ﺖه ﺎﯼ ﻣ ﺬهﺒﯽ‪ ،‬دﺳ ﺖ دوم اﻧﮕﺎﺷ ﺘﻦ زﻧ ﺎن‪ ،‬ﻓﺮهﻨ ﮓ‬
‫آﺸﯽ و ﻧﺴﻞ آﺸﯽ‪ ،‬ﺁزادیﺨﻮاهﯽ و ﻋﺪاﻟﺖ ﻃﻠﺒﯽ اﺳﺖ؟!‬
‫ﺑﻨﻴ ﺎﻧﮕﺰاران و اﻋ ﻀﺎﯼ ﺳ ﺎزﻣﺎن ﺷ ﻤﺎ ه ﺮ ﻋﻨ ﻮان ﻋ ﺎﻟﯽ‬
‫ﺕﺤﺼﻴﻠﯽ آﻪ داﺷ ﺘﻪ ﺑﺎﺷ ﻨﺪ‪ ،‬ه ﺮ ﻧﺒ ﻮﻏﯽ ه ﻢ آ ﻪ ﺻ ﺎدر آ ﺮدﻩ ﺑﺎﺷ ﻨﺪ‪ ،‬در‬
‫ﻧﻬﺎیﺖ ﺟ ﺎدﻩ ﺻ ﺎف آ ﻦ ﺣﺎآﻤﻴ ﺖ ﺣﻜﻮﻣ ﺖ اﺳ ﻼﻣﯽ ﻓﻌﻠ ﯽ ای ﺮان ﺑ ﺎ ای ﻦ‬
‫آﺎرﻧﺎﻣ ﻪﯼ درﺧ ﺸﺎن ﺷ ﺪﻩ اﺳ ﺖ‪ .‬ﻣﺠﺒ ﻮرم ﻧﻜﻨﻴ ﺪ در ﺷ ﻤﺎرﻩاﯼ دیﮕ ﺮ از‬
‫هﻤﻴﻦ آﻴﻬﺎن ﻟﻨﺪن در ﺑﺎرﻩﯼ ایﻦ آﺎرﻧﺎﻣ ﻪﯼ درﺧ ﺸﺎن ﺕﻮﺿ ﻴﺤﯽ ﺑ ﺪهﻢ!!‬
‫هﺮﭼﻨ ﺪ آ ﻪ هﻤ ﻴﻦ ﺣﻜﻮﻣ ﺖ اﺳ ﻼﻣﯽ و ﺑ ﺎ هﻤ ﻴﻦ آﺎرﻧﺎﻣ ﻪﯼ درﺧ ﺸﺎن‪،‬‬
‫آﺘﺎب ﺧﺎﻃﺮات ﺷ ﻤﺎ را در ﺣﻜ ﻮﻣﺘﺶ ﺑ ﻪ ﭼ ﺎپ رﺳ ﺎﻧﺪﻩ و در ﺧ ﺎرج از‬
‫آ ﺸﻮر ه ﻢ آ ﺮور آ ﺮور‪ ،‬در ﻣﻴ ﺎن ایﺮاﻧﻴ ﺎن ﺕﺒﻌﻴ ﺪﯼ و ﻣﻬ ﺎﺟﺮ ﭘﺨ ﺶ‬
‫آ ﺮدﻩ اﺳ ﺖ! در دآ ﺎن ه ﺮ ﺑﻘ ﺎل و ﻋﻄ ﺎر ایﺮاﻧ ﯽ و اﻓﻐ ﺎﻧﯽ ﺧ ﺎرج از‬
‫آ ﺸﻮر‪ ،‬آﺘ ﺎب ﺷ ﻤﺎ و دوﺳ ﺘﺎن ﺷ ﻤﺎ را ﺑ ﻪ راﺣﺘ ﯽ ﻣ ﯽﺕ ﻮان ﺕﻬﻴ ﻪ آ ﺮد‪.‬‬
‫آﺘﺎﺑﻔﺮوﺷﯽهﺎ آﻪ ﺟﺎﯼ ﺧﻮد دارﻧﺪ!‬
‫ﻣﺘﺎﺳﻔﺎﻧﻪ ﺑﺎی ﺪ ﺑﮕ ﻮیﻢ ﺷ ﻤﺎ ‪ ٣٧‬ﺳ ﺎل ﻣﺒ ﺎرزﻩ آ ﺮدﻩای ﺪ ﺕ ﺎ زﻧﺠﻴ ﺮ‬
‫ﻗﻴﻤﻮﻣﻴ ﺖ و ﺻ ﻐﺎرت را ﺑ ﺮ ﮔ ﺮدن ﻣﻠ ﺖ ای ﺮان ﻣﺤﻜ ﻢ آﻨﻴ ﺪ‪ ٣٧ .‬ﺳ ﺎل‬
‫‪٧٦‬‬
‫ﺑﺮاﯼ ﺕﺤﺪیﺪ ﺁزادﯼه ﺎﯼ اﺟﺘﻤ ﺎﻋﯽ ﻣﻮﺟ ﻮد در ﺣﻜﻮﻣ ﺖ ﺳ ﻠﻄﻨﺘﯽ‪ ،‬ﺑ ﺮاﯼ‬
‫ﺕﻌﺮی ﻒ ﻧ ﻮیﻦ از ﺕﺌ ﻮرﯼ وﻻی ﺖ ﻣﻄﻠﻘ ﻪﯼ ﻓﻘﻴ ﻪ‪ ،‬ﺑ ﺮاﯼ ﺕﺤﺪی ﺪ ﺣﻘ ﻮق‬
‫ﺷﻬﺮوﻧﺪان ایﺮان ﺑﺎ هﺮ ﺑ ﺎور و اﻧﺪی ﺸﻪﯼ دیﮕ ﺮﯼ ﺑﺠ ﺰ ﺷ ﻴﻌﻪﯼ دوازدﻩ‬
‫اﻣﺎﻣﯽ ﻣﺒﺎرزﻩ آﺮدﻩایﺪ‪ .‬ﺧﻮد ﺷﻤﺎ ﭼﻪ ﺳﻨﺨﻴﺘﯽ در ﻣﺒﺎرزﻩﯼ ﺧﻮدﺕ ﺎن و‬
‫ﺳﺎزﻣﺎﻧﺘﺎن ﺑﺎ ﻣﺒ ﺎرزﻩﯼ ﻧﻠ ﺴﻮن ﻣﺎﻧ ﺪﻻ ﻣ ﯽﺑﻴﻨﻴ ﺪ؟! ﺳ ﺎزﻣﺎن ﺷ ﻤﺎ اﮔ ﺮ ﺑ ﻪ‬
‫ﺟﺮیﺎﻧﯽ ﺷﺒﻴﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺷﺒﻴﻪ ﺑﻪ ﺟﺮی ﺎن اﺳ ﻼﻣﯽ‪/‬ﺕﺮوری ﺴﺘﯽ اﻟﻘﺎﻋ ﺪﻩ‬
‫اﺳ ﺖ آ ﻪ اﺳﺎﺳ ﺎ ﺑ ﺎ ﺕ ﺮور زﻧ ﺪﻩ اﺳ ﺖ و ﺑ ﺮ ﻋﻠﻴ ﻪ ﻣ ﺪﻧﻴﺖ‪ ،‬ﺁزادﯼ‪،‬‬
‫دﻣﻮآﺮاﺳ ﯽ‪ ،‬ﺣﻘ ﻮق ﺑﺮاﺑ ﺮ هﻤ ﻪﯼ اﻧ ﺴﺎنه ﺎ و ﻣﺪرﻧﻴﺘ ﻪ ﺑ ﻪ ﻣﻴ ﺪان ﺁﻣ ﺪﻩ‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﺷﻬﺪاﯼ ﺳﺎزﻣﺎن ﺷﻤﺎ از ﺳﻨﺦ ﺷﻬﻴﺪ ﺧﺎﻟﺪ اﺳ ﻼﻣﺒﻮﻟﯽ‪ ،‬ﻣﺤﻤ ﺪ ﻋﻄ ﺎ‬
‫و دیﮕ ﺮ ﺕﺮوری ﺴﺖه ﺎﯼ اﺳ ﻼﻣﯽ ه ﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺣﺘﻤ ﺎ ﺕﻮﺟ ﻪ داری ﺪ آ ﻪ ﻣﺤﻤ ﺪ‬
‫ﻋﻄ ﺎ و ﺑﻘﻴ ﻪﯼ ﺕﺮوری ﺴﺖه ﺎﯼ ﻓﺎﺟﻌ ﻪﯼ ‪ ١١‬ﺳ ﭙﺘﺎﻣﺒﺮ ه ﻢ‪ ،‬هﻤ ﻪ‬
‫ﺕﺤﺼﻴﻠﻜﺮدﻩهﺎﯼ ﻏﺮب ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻣﮕﺮ ﺕﺮوریﺴﺖهﺎﯼ ‪ ١١‬ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ ‪٢٠٠١‬‬
‫ﺟﺎﻧ ﺸﺎن را در راﻩ ﻋﻘﻴ ﺪﻩﺷ ﺎن‪ ،‬ﻓﺪی ﻪﯼ آ ﺸﺘﺎر ﭼﻨ ﺪ ه ﺰار ﻧﻔ ﺮ ﺷ ﻬﺮوﻧﺪ‬
‫ﺑﻴﮕﻨﺎﻩ از هﻤﻪﯼ ﻣﻠﺖهﺎ ﻧﻜ ﺮدﻩاﻧ ﺪ؟! ﻣﮕ ﺮ هﻤ ﻴﻦ ﺳ ﺎزﻣﺎن ﺷ ﻤﺎ از ﺁﻏ ﺎز‬
‫ورود ﺑ ﻪ ﺻ ﺤﻨﻪﯼ ﺳﻴﺎﺳ ﯽ ای ﺮان ﺟﻨ ﮓ ﻣ ﺴﻠﺤﺎﻧﻪ ه ﻢ اﺳ ﺘﺮاﺕﮋﯼ‪ ،‬ه ﻢ‬
‫ﺕﺎآﺘﻴﻚ را ﭼ ﺴﺐ ای ﺪﺉﻮﻟﻮژیﻚ و ﻋ ﺮوﻩاﻟﻮﺙﻘ ﺎﯼ ه ﺮ ﺣﺮآ ﺖ ﺧ ﻮد ﻧﻜ ﺮدﻩ‬
‫اﺳﺖ؟!‬
‫ﻣﻦ آﺘﺎب ﺷﻤﺎ را ﺕﻨﻬﺎ از یﻚ زاویﻪ ﺑﻪ ﺑﺤﺚ ﻧﺸ ﺴﺘﻪام‪ .‬در ﻧﻈ ﺮ‬
‫داﺷﺘﻢ آﻪ هﻤﻴﻦ آﺘﺎب یﺎ آﺘﺎب ﺷﺎﮔﺮد اول داﻧﺸﻜﺪﻩﯼ ﻓﻨﯽ‪ ،‬ﻣﻬﻨﺪس ﻧﻔ ﺖ‬
‫و ﻣﻌ ﺎدن‪ ،‬ﻟﻄ ﻒاﷲ ﻣﻴﺜﻤ ﯽ و آﺘ ﺎب یﻜ ﯽ دیﮕ ﺮ از هﻤﺮاه ﺎن ﺁن دوران‬
‫ﺷﻤﺎ ـ اﺣﻤﺪ اﺣﻤﺪ ـ را هﻢ از زاوی ﻪﯼ دی ﺪﮔﺎهﯽ و ﻋﻘﻴ ﺪﺕﯽ ﺑ ﻪ ﺑﺮرﺳ ﯽ‬
‫ﺑﻨ ﺸﻴﻨﻢ آ ﻪ اﻣ ﺎن ﻧﺪادی ﺪ و ﻣﺠﺒ ﻮرم آﺮدی ﺪ دﺳ ﺖ و ﭘ ﺎ ﺷﻜ ﺴﺘﻪ و آﻮﺕ ﺎﻩ‬
‫ﭘﺎﺳﺨﯽ ﺑﺮایﺘﺎن ﺑﻨﻮیﺴﻢ‪ .‬اﻓﺘﺨﺎر دارم ﺑﻪ ﺁﮔﺎهﯽﺕﺎن ﺑﺮﺳﺎﻧﻢ آ ﻪ ﺧ ﺎﻃﺮات‬
‫هﻤ ﻪﯼ ای ﻦ ﺕﻮﺟﻴ ﻪآﻨﻨ ﺪﮔﺎن ﺧ ﺸﻮﻧﺖ و ﻣﺒ ﺎرزان ای ﺪﺉﻮﻟﻮژیﻚ ﺑ ﺮاﯼ ﺑ ﻪ‬
‫زﻧﺠﻴﺮ آﺸﻴﺪن ایﻦ ﻣﻠﺖ‪ ،‬در زی ﺮ ﭼﺘ ﺮ ﺣﻤﺎی ﺖ ﺣﻜﻮﻣ ﺖ اﺳ ﻼﻣﯽ ﺣ ﺎآﻢ‬
‫ﺑﺮ ایﺮان ﭼﺎپ و ﭘﺨﺶ ﻣﯽﺷﻮد!!‬
‫اﻟﺒﺘﻪ ﻣﻦ هﻢ ایﻦ را ﻣﯽﻓﻬﻤﻢ آﻪ ﺟﻮاﻧﯽ اﻟﺰاﻣ ﺎﺕﯽ دارد و هﻤ ﻪﯼ‬
‫ﻣﺎ در دوراﻧﯽ آﻪ ﺕﺎزﻩ از ﺑﻨﺪ ﻧﺎف ﻣﺎدرﻣﺎن ﺟﺪا ﺷﺪﻩ و یﻚ ﺑﺎرﻩ ـ ﺑﺪون‬
‫هﻴﭻ ﮔﻮﻧﻪ ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ ـ ﺑﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪاﯼ ﺑ ﻪ ﮔ ﺴﺘﺮدﮔﯽ ﺷ ﻬﺮ ﺕﻬ ﺮان ﺁن دوران‬
‫‪٧٧‬‬
‫ﭘﺮﺕﺎب ﺷﺪﻩایﻢ‪ ،‬ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﻧﺸﻨﺎﺧﺘﻦ ﭘﻴﺮاﻣﻮﻧﻤ ﺎن‪ ،‬ﻧﺪاﺷ ﺘﻦ ﺁﮔ ﺎهﯽ و ﻧﺪاﺷ ﺘﻦ‬
‫ﺕﺤﻠﻴﻞ ﻣﺸﺨﺺ از ﺷﺮایﻂ ﻣﺸﺨﺺ ﻣﺮﺕﻜ ﺐ اﺷ ﺘﺒﺎهﺎﺕﯽ ﺷ ﺪﻩای ﻢ آ ﻪ اﮔ ﺮ‬
‫ﻧﺘ ﻮاﻧﻴﻢ ای ﻦ اﺷ ﺘﺒﺎهﺎت را ـ ﺣﺘ ﺎ ﭘ ﺲ از ‪ ٢٥‬ﺳ ﺎل ـ ﺑ ﻪ ﻧﻘ ﺪ ﺑﻜ ﺸﻴﻢ‪،‬‬
‫آﻼهﻤ ﺎن ﭘ ﺲ ﻣﻌﺮآ ﻪ اﺳ ﺖ‪ .‬در دوران ﺣﻜﻮﻣ ﺖ ﭘﻬﻠ ﻮﯼ دوم ﻣ ﺎ از‬
‫ﺁزادﯼ ﺳﻴﺎﺳ ﯽ ﺑ ﯽ ﺑﻬ ﺮﻩ ﺑ ﻮدیﻢ‪ ،‬اﻣ ﺎ ﺁزادﯼه ﺎﯼ اﺟﺘﻤ ﺎﻋﯽ ﻓﺮاواﻧ ﯽ‬
‫داﺷﺘﻴﻢ‪ .‬ﻣﺎ زﻧﺎن در اﻧﺘﺨﺎب ﻧﻮع ﭘﻮﺷﺶ‪ ،‬اﻧﺘﺨﺎب هﻤﺴﺮ و ﺧﻴﻠﯽ ﺣﻘ ﻮق‬
‫دیﮕ ﺮ ﻣﺮزه ﺎﯼ ﻧ ﻮیﻨﯽ را ﺑ ﻪ یﻤ ﻦ ﻣﺒ ﺎرزﻩﯼ ﭘﻴ ﺸﻴﻨﻴﺎﻧﻤﺎن ﭘ ﺸﺖ ﺳ ﺮ‬
‫ﮔﺬاﺷ ﺘﻪ ﺑ ﻮدیﻢ‪ .‬ﻗ ﻮاﻧﻴﻦ ﻣ ﺪﻧﯽ و ﺣﻘ ﻮﻗﯽ ﻧ ﺴﺒﺖ ﺑ ﻪ اﻣ ﺮوز ﺑ ﺴﻴﺎر ﺑ ﺴﻴﺎر‬
‫ﻣﺘﺮﻗ ﯽ و اﻧ ﺴﺎﻧﯽ ﺑ ﻮد‪ .‬ه ﻴﭻ آ ﺲ را در ﺧﻴﺎﺑ ﺎن ﺑ ﻪ ﺕﺨ ﺖ ﺷ ﻼق‬
‫ﻧﻤﯽﺑ ﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ه ﻴﭻ آ ﺲ را در ﻣ ﻼء ﻋ ﺎم ﺳﻨﮕ ﺴﺎر ﻧﻤ ﯽآﺮدﻧ ﺪ‪ .‬ﺑ ﺮ ﺑ ﺎﻻﯼ‬
‫ه ﻴﭻ ﺟﺮﺙﻘﻴﻠ ﯽ ﭘﻴﻜ ﺮ ﺕ ﺎزﻩﯼ ی ﻚ ﻗﺮﺑ ﺎﻧﯽ ﺣﻜﻮﻣ ﺖ دیﻨ ﯽ رﻗ ﺺ ﻣ ﺮگ‬
‫ﻧﻤ ﯽآ ﺮد‪ .‬ﺣﻜﻮﻣ ﺖ ﺑ ﻪ ﺣﻴﻄ ﻪﯼ زﻧ ﺪﮔﯽ ﺧ ﺼﻮﺻﯽ ه ﻴﭻ آ ﺲ ﺳ ﺮك‬
‫ﻧﻤﯽآﺸﻴﺪ‪ .‬ازدواج ﻣﻮﻗﺖ آﻪ هﻤﺎن ﻓﺤﺸﺎﯼ اﺳﻼﻣﯽ اﺳﺖ‪ ،‬ﺟﺰ در ﻣﻴ ﺎن‬
‫روﺣﺎﻧﻴﻮﻧﯽ از ﻃﻴﻒ ﺧﻤﻴﻨﯽ رواج ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬ﺕﺮور ﺣﻜﻮﻣﺘﯽ و ﺕﺮوری ﺴﻢ‬
‫دوﻟﺘﯽ اﺳﺎﺳﺎ ﻣﻮﺿﻮﻋﻴﺖ ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬ﻗﺘﻞهﺎﯼ زﻧﺠﻴﺮﻩاﯼ در اﻧﺪیﺸﻪﯼ ه ﻴﭻ‬
‫اﻧﺴﺎﻧﯽ ﻧﻤﯽﮔﻨﺠﻴ ﺪ‪ .‬ه ﻴﭻ ﻣ ﺮدﯼ ﻧﻤ ﯽﺕﻮاﻧ ﺴﺖ ﺑ ﺪون اﺟ ﺎزﻩﯼ هﻤ ﺴﺮش‪،‬‬
‫زن دیﮕﺮﯼ اﺧﺘﻴﺎر آﻨﻨﺪ‪ .‬ﺧﺎﻧﻪه ﺎﯼ دوﻟﺘ ﯽ ﻋﻔ ﺎف ه ﻢ در آ ﺎر ﻧﺒ ﻮد‪ .‬ﻣ ﺎ‬
‫ﻣ ﯽﺕﻮاﻧ ﺴﺘﻴﻢ در هﻤ ﻪﯼ رﺷ ﺘﻪه ﺎﯼ ورزﺷ ﯽ‪ ،‬ﻓﺮهﻨﮕ ﯽ‪ ،‬هﻨ ﺮﯼ‪ ،‬ﻓﻨ ﯽ و‬
‫داﻧﺸﮕﺎهﯽ ﺷﺮآﺖ آﻨﻴﻢ‪ .‬ﻣﯽﺕﻮاﻧﺴﺘﻴﻢ ﺑﻪ هﺮ ﻣﻘﺎم و ﻋﻨ ﻮاﻧﯽ آ ﻪ ﻟﻴﺎﻗ ﺖ‬
‫و ﺻ ﻼﺣﻴﺘﺶ را داﺷ ﺘﻴﻢ‪ ،‬دﺳ ﺖ ﭘﻴ ﺪا آﻨ ﻴﻢ و هﻤ ﻴﻦ دﺳ ﺘﺎوردهﺎﯼ‬
‫ﻣﺒ ﺎرزﻩﯼ ﺻ ﺪ ﺳ ﺎﻟﻪﯼ اﺧﻴ ﺮ ای ﺮان ﺑ ﺴﻴﺎر ﺑ ﺴﻴﺎر ارزﺷ ﻤﻨﺪ ﺑ ﻮد‪ .‬ﺑ ﺮاﯼ‬
‫اﺳ ﺘﺨﺪام در ادارات دوﻟﺘ ﯽ ه ﻴﭻ ﻣﻨ ﻊ دیﻨ ﯽ و ﺟﻨ ﺴﯽ و ﻗ ﻮﻣﯽ وﺟ ﻮد‬
‫ﻧﺪاﺷ ﺖ‪ .‬ﻣ ﺴﻴﺤﯽ ﻣ ﯽﺕﻮاﻧ ﺴﺖ در آﻨ ﺎر ﻣ ﺴﻠﻤﺎن‪ ،‬ﺷ ﻴﻌﻪ در آﻨ ﺎر ﺳ ﻨﯽ‪،‬‬
‫یﻬﻮدﯼ در آﻨﺎر ﺑﻬﺎیﯽ و زردﺷﺘﯽ و هﺮ ایﺮاﻧﯽاﯼ در آﻨﺎر هﻤﻮﻃﻨﺎﻧﺶ‬
‫ﺑﻪ آﺎر و ﺕﻼش ﺑﭙﺮدازد‪.‬‬
‫ﺳ ﺎزﻣﺎن ﻣ ﺬهﺒﯽ ﻣﺠﺎه ﺪیﻦ ﺑ ﺎ ﻣﺒ ﺎرزﻩاش ﻧ ﻪ ﺕﻨﻬ ﺎ هﻤ ﻴﻦ‬
‫دﺳﺘﺎوردهﺎﯼ ﻧﺎﭼﻴﺰ را ﺑﺮاﯼ ﻣﺎ ﺑﻴﻤﻪ ﻧﻜ ﺮد‪ ،‬ﻧ ﻪ ﺕﻨﻬ ﺎ ﺣ ﺪاﻗﻞ ﺁزادﯼه ﺎﯼ‬
‫ﺳﻴﺎﺳ ﯽ را ه ﻢ ﺑ ﺮاﯼ ﻣﻠ ﺖ ﻣ ﺎ ﺑ ﻪ ارﻣﻐ ﺎن ﻧﻴ ﺎورد آ ﻪ در ﻧﻬﺎی ﺖ‬
‫ﺁزادﯼه ﺎﯼ اﺟﺘﻤ ﺎﻋﯽ ﻣ ﺎ را ه ﻢ ﻣﺤ ﺪودﺕﺮ و ﻣﺤ ﺪودﺕﺮ آ ﺮد‪ .‬ﭘ ﺲ از‬
‫‪٧٨‬‬
‫ﻣﺒ ﺎرزات ﻣ ﺬهﺒﯽ ﺳ ﺎزﻣﺎن ﻣﺠﺎه ﺪیﻦ و ﺳ ﺎزﻣﺎنه ﺎﯼ ﻣ ﺸﺎﺑﻪ و ﺣﺘ ﺎ‬

‫ﺷﺨﺼﻴﺖهﺎﯼ هﻢ ﻓﻜﺮ ﺳﺎزﻣﺎن ﺷ ﻤﺎ از ﻃﻴ ﻒ ﻋﻠ ﯽ ﺷ ﺮیﻌﺘﯽ‪ ،‬ﺟ ﻼل ﺁل‬
‫اﺣﻤﺪ و ﻣﻬﺪﯼ ﺑﺎزرﮔﺎن و ﺑﺎزﻣﺎﻧﺪﮔﺎن ایﺸﺎن اﺳ ﺖ آ ﻪ ای ﻦ هﻤ ﻪ زﻧﺠﻴ ﺮ‬
‫ﺑ ﺮ دﺳ ﺖ و ﭘ ﺎﯼ ای ﻦ ﻣﻠ ﺖ ﺳ ﺘﻤﺪیﺪﻩ ﺑ ﺴﺘﻪ ﺷ ﺪﻩ اﺳ ﺖ‪ .‬ﺑﺪﺑﺨﺘﺎﻧ ﻪ ای ﻦ‬
‫وﺿﻌﻴﺖ‪ ،‬ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﻣﻠﺖ ﻓﻠﻚ زدﻩاﯼ اﺳﺖ آﻪ در هﺮ ویﺮاﻧﻪاش ه ﺰار‬
‫و یﻚ رهﺒﺮ و ﻗﻴﻢ و ﭘﻴﺸﻮا و زﻋ ﻴﻢ و ﻣ ﺮاد و زهﺮﻣ ﺎر ﺑ ﺮاﯼ ﺑ ﻪ ﺧﻔ ﺖ‬
‫آﺸﺎﻧﺪﻧﺶ هﻤﻴﺸﻪ در ﺣﺎل ﺕﻮﻃﺌﻪ آﺮدﻧﻨﺪ‪.‬‬
‫اﺟ ﺎزﻩ ﺑﺪهﻴ ﺪ در اداﻣ ﻪ ﺕﺎآﻴ ﺪ آ ﻨﻢ آ ﻪ‪ :‬آ ﺴﺎﻧﯽ آ ﻪ ﺣﻜﻮﻣ ﺖ و‬
‫ﻗﺪرت را ﺑﺎ ﺿﺮب اﺳﻠﺤﻪ و ﺑﺎ ﻗﻴﺎم ﻣﺴﻠﺤﺎﻧﻪ و ﻣﺒﺎرزﻩﯼ ﻣ ﺴﻠﺤﺎﻧﻪ و ﺑ ﺎ‬
‫ﺕﺮور و آﺸﺘﺎر ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﯽﺁورﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺠﺒﻮرﻧﺪ ﺑﺮاﯼ ﺕﺪاوم ﺣﻜﻮﻣﺘﺸﺎن از‬
‫ای ﻦ اﺑﺰاره ﺎ ﺑﻴ ﺸﺘﺮ و ﻣ ﺴﺘﻤﺮﺕﺮ اﺳ ﺘﻔﺎدﻩ آﻨﻨ ﺪ‪ .‬ﺑ ﺮاﯼ ﻣﺒ ﺎرزﻩ ﺑ ﺎ ه ﻴﭻ‬
‫دیﻜﺘﺎﺕﻮرﯼ ﻧﻤﯽﺕﻮان از اﺑﺰارهﺎﯼ هﻤﺎن دیﻜﺘ ﺎﺕﻮر اﺳ ﺘﻔﺎدﻩ آ ﺮد‪ .‬ﻣﻬ ﺪﯼ‬
‫ﺑﺎزرﮔﺎ ِن ﺕﺤﺼﻴﻞ آﺮدﻩﯼ اروﭘﺎ و دآﺘﺮ ﻣﻬﻨ ﺪس ﺕﺮﻣﻮدیﻨﺎﻣﻴ ﻚ و ﻋ ﻀﻮ‬
‫اوﻟﻴﻦ ﮔﺮوﻩ داﻧﺸﺠﻮیﺎن اﻋﺰاﻣﯽ از ﺳﻮﯼ دوﻟﺖ رﺿ ﺎ ﺷ ﺎﻩ ﺑ ﻪ ﻓﺮاﻧ ﺴﻪ‪،‬‬
‫ﺑﻪ ﺟﺎﯼ ﺧﺪﻣﺖ ﺑﻪ آﺸﻮر‪ ،‬اوﻟ ﻴﻦ ﻣ ﺴﺠﺪ را در داﻧ ﺸﮕﺎﻩ ﻋﻠ ﻢ آ ﺮد‪ .‬اﮔ ﺮ‬
‫ﻣﺴﺠﺪ ﺧﻮب اﺳﺖ و ﻣ ﯽﺕ ﻮان ﺁن را در ﻣ ﺘﻦ داﻧ ﺸﮕﺎﻩ و ﭘﺎیﮕ ﺎﻩ اﺳﺎﺳ ﯽ‬
‫ﻋﻘﻞ ﮔﺮایﯽ و آﺎوش و اﻧﺪیﺸﻪ و ﺟﺴﺘﺠﻮ و ﭘﮋوهﺶ آﺎﺷﺖ‪ ،‬ﭼﺮا آﻠﻴﺴﺎ‬
‫و آﻨﻴﺴﻪ و ﺁﺕ ﺸﻜﺪﻩ در داﻧ ﺸﮕﺎﻩ ﺳ ﺎﺧﺘﻪ ﻧ ﺸﺪ؟! ﺁی ﺎ ای ﻦ رﻓﺘ ﺎر ﺑﺎزرﮔ ﺎن‪،‬‬
‫ﺟﺰ ﺳﺪ آﺮدن راﻩ ﺁزادﯼ و اﺳﻴﺮ آ ﺮدن داﻧ ﺸﺠﻮیﺎﻧﯽ از ﻃﻴ ﻒ ﺷ ﻤﺎ در‬
‫ﭼﻨﺒﺮﻩﯼ دیﻦ در ﺣﻜﻮﻣﺖ آﻪ در اﻧﻘﻼب ﻣﺸﺮوﻃﻪ از ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺟﺪا ﺷ ﺪﻩ‬
‫ﺑﻮد‪ ،‬ﺕﻌﺮیﻒ دیﮕﺮﯼ هﻢ دارد؟! ﭼﻪ ﺷﻤﺎ از ایﻦ دریﺎﻓﺖ ﺧﻮﺷﺘﺎن ﺑﻴﺎی ﺪ‪،‬‬
‫و ﭼﻪ ﺑﺎر دیﮕﺮ از ﻣﻦ ﺑﺮﻧﺠﻴﺪ‪ ،‬ﺕﺎریﺦ ﻣ ﺎ ﮔ ﻮاﻩ ﺕﻠﺨ ﯽ ﺑ ﺮ ﺑﻼه ﺖ ﺧﻴﻠ ﯽ‬
‫از آﺴﺎﻧﯽ اﺳﺖ آﻪ در راﻩ ﻋﻘﻴ ﺪﻩ ﺑ ﻪ زﻧ ﺪان اﻓﺘ ﺎدﻩاﻧ ﺪ‪ .‬ﺧ ﻮش ﺁﻣ ﺪ و ﺑ ﺪ‬
‫ﺁﻣﺪ ﻣﻦ و ﺷﻤﺎ هﻢ ﺕﺎریﺦ را ﻋﻮض ﻧﻤ ﯽآﻨ ﺪ‪ .‬ﺷ ﻤﺎ ه ﺮ ﺕﻔ ﺴﻴﺮﯼ آ ﻪ از‬
‫ﺕﺎریﺦ ﻣﻌﺎﺻﺮ ایﺮان داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷ ﻴﺪ‪ ،‬ای ﺮا ِن در راﻩ ﻣ ﺪﻧﻴﺖ و ﻣﺪرﻧﻴﺘ ﻪ را‬
‫ﺑ ﻪ ﺣﻠﻘ ﻮم ارﺕﺠ ﺎع ﻣ ﺬهﺒﯽ ﺳ ﺮازیﺮ آ ﺮدﻩای ﺪ‪ .‬و ﺑﺪﺑﺨﺘﺎﻧ ﻪ هﻨ ﻮز ه ﻢ ﺑ ﺮ‬
‫هﻤ ﺎن اﺷ ﺘﺒﺎهﺎﺕﺘﺎن ﭘ ﺎﯼ ﻣ ﯽﻓ ﺸﺎریﺪ‪ .‬ﺑ ﻪ هﻤ ﻴﻦ دﻟﻴ ﻞ ه ﻢ ﺑﺎی ﺪ در ﺑﺮاﺑ ﺮ‬
‫ﻣﻠ ﺖ ای ﺮان و از ﺳﺮﻧﻮﺷ ﺘﯽ آ ﻪ ﺑ ﺮاﯼ ای ﻦ ﻣﻠ ﺖ رﻗ ﻢ زدﻩای ﺪ‪ ،‬ﺧﺠ ﻞ‬
‫ﺑﺎﺷﻴﺪ!‬
‫‪٧٩‬‬
‫هﻤﻴﻦدآﺘﺮ‪/‬ﻣﻬﻨﺪس‪/‬ﭘﺮوﻓﺴﻮرهﺎ و اﺳﺘﺎدان داﻧ ﺸﮕﺎﻩه ﺎ و ﺷ ﺎﮔﺮد‬

‫اوله ﺎﯼ داﻧ ﺸﮕﺎهﯽ ﺑﻮدﻧ ﺪ آ ﻪ ﺑ ﻪ دﻟﻴ ﻞ ﻣ ﺬهﺐ زدﮔ ﯽﺷ ﺎن‪ ،‬در ﻧﻬﺎی ﺖ‬
‫ﻣﻨﺰﻟ ﺖ ﺳﻴﺎﺳ ﯽ و اﻋﺘﺒ ﺎر اﺟﺘﻤ ﺎﻋﯽﺷ ﺎن را ﻓ ﺪاﯼ ﺕﻜﻠﻴ ﻒ ﺷ ﺮﻋﯽﺷ ﺎن‬
‫آﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫واﻗﻌﻴﺖ ایﻦ اﺳﺖ آﻪ دیﻦ در ﺣﻜﻮﻣﺖ اﺳﺎﺳﺎ ﺿ ﺪ ﻣ ﺪﻧﻴﺖ‪ ،‬ﺿ ﺪ‬
‫روﺷﻨﮕﺮﯼ‪ ،‬ﺿﺪ ﺑﺮاﺑﺮﯼ ﺣﻘﻮق اﻧﺴﺎنهﺎ‪ ،‬ﺿﺪ زن‪ ،‬ﺿﺪ ﻋﻠ ﻢ و داﻧ ﺶ‪،‬‬
‫ﺿ ﺪ ﺁﮔ ﺎهﯽ‪ ،‬ﺿ ﺪ ﺁزادﯼ‪ ،‬ﻃﺮﻓ ﺪار ﺷ ﻜﻨﺠﻪ و ﺧﻮاه ﺎن آ ﺸﺘﺎر‬
‫دﮔﺮاﻧﺪی ﺸﺎن‪ ،‬ﻃﺮﻓ ﺪار اﺳ ﺘﺜﻤﺎرﮔﺮان و ﻧ ﺎﻓﯽ ﻓﺮهﻨ ﮓ اﺳ ﺖ‪ .‬ﻣ ﺪﻋﻴﺎن‬
‫ﻣ ﺴﻠﺢ ﺑ ﻪ ﻣ ﺬهﺐ ـ ه ﺮ ﻣ ﺬهﺐ و دیﻨ ﯽ ـ اﺳﺎﺳ ﺎ ﻧﻤ ﯽﺕﻮاﻧﻨ ﺪ ﻣ ﺪﻋﯽ‬
‫ﺁزادﯼﺧﻮاهﯽ و ﻋﺪاﻟﺖ ﻃﻠﺒﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ای ﻦ ﮔﻮﻧ ﻪ ﻓ ﺪاآﺎرﯼ ه ﺎ و دﺳ ﺖ از‬
‫ﺟﺎن ﺷﺴﺘﻦهﺎ در ﻧﻬﺎیﺖ زﻧﺠﻴﺮه ﺎﯼ ﺑﻴ ﺸﺘﺮﯼ را ﺑ ﺮ دﺳ ﺖ و ﭘ ﺎﯼ ﻣﻠ ﺖ‬
‫ﻣ ﯽﺑﻨ ﺪد و از اﻣﻜ ﺎن رﺷ ﺪ و ﺁﮔ ﺎهﯽ و ﺕﺮﻗ ﯽ و ﺳ ﺎزﻧﺪﮔﯽ ای ﺸﺎن‬
‫ﺟﻠﻮﮔﻴﺮﯼ ﻣﯽآﻨﺪ‪.‬‬
‫راﺳﺘﯽ هﻴﭻ ﮔﺎﻩ از ﺧﻮد ﺳ ﻮال آ ﺮدﻩای ﺪ ﭼ ﺮا ﺳ ﺎزﻣﺎن ﺷ ﻤﺎ در‬
‫ﺟﻨﮓ ﺑﻴﻦ ایﺮان و ﻋﺮاق در آﻨﺎر ﻣﻬﺎﺟﻢ ﺧﺎرﺟﯽ ایﺴﺘﺎد؟! هﻴﭻ ﮔ ﺎﻩ از‬
‫ﺧﻮد ﭘﺮﺳﻴﺪﻩایﺪ ﭼﺮا ﺳﺎزﻣﺎن ﺷﻤﺎ در راﺳﺘﺎﯼ هﻤﺎن ﺕﺼﻔﻴﻪه ﺎﯼ ﺧ ﻮﻧﻴﻦ‬
‫درون ﮔﺮوهﯽ‪ ،‬ﻣﻌﺘﺮﺿﻴﻦ ﺑﻪ ﺳﻴﺎﺳﺖهﺎﯼ اﺣﻤﻘﺎﻧﻪاش را دﺳﺘﻪ دﺳﺘﻪ ﺑﻪ‬
‫زﻧﺪاﻧﺒﺎﻧﺎن ایﺮان ـ ﺣﻜﻮﻣﺖ اﺳﻼﻣﯽ ـ ﻣﯽﻓﺮوﺷﺪ؟!‬
‫در یﻚ ﻧﻤﻮﻧﻪﯼ دیﮕﺮ ﺑﻪ ادﻋﺎﯼ ﺧﻮد ﺷﻤﺎ در آﺘﺎﺑﺘﺎن‪ ،‬در هﻤﺎن‬
‫دوران ﺣﻜﻮﻣ ﺖ ﭘﻴ ﺸﻴﻦ‪ ،‬ﺳ ﺎزﻣﺎن ﺷ ﻤﺎ ﻓ ﺮدﯼ از هﻤ ﺎن آﺎدره ﺎﯼ هﻤ ﻪ‬
‫ﺟﺎﻧﺒﻪ و داﻧﺸﺠﻮﯼ داﻧﺸﮕﺎﻩ ﺕﺮﺑﻴ ﺖ وﻟ ﯽ ﻓﻘﻴ ﻪ را ﺑ ﻪ دﻟﻴ ﻞ ﻋ ﺸﻘﯽ آ ﻪ ﺑ ﻪ‬
‫ﺧﺎﻧﻮادﻩاش داﺷﺖ‪ ،‬آﻨﺎر ﮔﺬاﺷﺖ‪ .‬ﭼﺮا آﻪ ﻣﺤﺒﺖ و ﻋ ﺸﻖ و دوﺳ ﺘﯽ در‬
‫ای ﻦ ﺳ ﺎزﻣﺎن ﺣ ﺮام اﺳ ﺖ‪ .‬ﻣ ﻦ اﻣ ﺮوز ﻣﻔﺘﺨ ﺮم ﺑ ﻪ ﺁﮔ ﺎهﯽ ﺷ ﻤﺎ و ه ﻢ‬
‫ﻃﻴﻔﺎن ﺷﻤﺎ ﺑﺮﺳﺎﻧﻢ آ ﻪ در راﺳ ﺘﺎﯼ هﻤ ﻴﻦ ﻋﻤ ﻞ ﻣﺒ ﺎرزاﺕﯽ ﺑﻨﻴ ﺎﻧﮕﺰاران‬
‫ﺳﺎزﻣﺎن ﺷﻤﺎ‪ ،‬ﻣﺴﻌﻮد رﺟﻮﯼ ﺕﻤﺎﻣﯽ ﺧﺎﻧﻮادﻩه ﺎﯼ ﻣﺠﺎه ﺪیﻦ را ﻣﺘﻼﺷ ﯽ‬
‫آ ﺮدﻩ اﺳ ﺖ‪ ،‬ﺕﻤ ﺎم آﻮدآ ﺎن ای ﻦ ﺧ ﺎﻧﻮادﻩه ﺎ را از داﻣ ﺎن ﻣ ﺎدر و ﭘ ﺪر‬
‫ﻣﺤﺮوم و ﺑﻪ اﻗﺼﺎ ﻧﻘ ﺎط ﺟﻬ ﺎن ﺕﺒﻌﻴ ﺪ آ ﺮدﻩ و هﻤ ﻪﯼ زﻧ ﺎن و ﺷ ﻮهﺮان‬
‫را ﻣﺠﺒ ﻮر ﺑ ﻪ ﻃ ﻼقه ﺎﯼ دﺳ ﺘﻪ ﺟﻤﻌ ﯽ و اﺟﺒ ﺎرﯼ آ ﺮدﻩ اﺳ ﺖ‪ .‬ای ﻦ‬
‫روزهﺎ ﭼﻚ ﺳﺮﺳﭙﺮدﮔﯽ اﻋﻀﺎﯼ ﻣﺠﺎهﺪیﻦ‪ ،‬ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻜﺎﻧﻴﺴﻤﯽ دارد‪.‬‬
‫‪٨٠‬‬
‫ﺑ ﻪ ﻋﻨ ﻮان ی ﻚ ﻧﻤﻮﻧ ﻪﯼ ﺕ ﺎزﻩ و اﻟﺒﺘ ﻪ ﻧ ﻪ ﭼﻨ ﺪان دور از ذه ﻦ و‬

‫ﺑﺮاﯼ ﻧﺸﺎن دادن هﻤﺴﻮیﯽ ﺳ ﺎزﻣﺎن ﺷ ﻤﺎ ﺑ ﺎ ﺟﺮی ﺎن ﺕﺮوری ﺴﺘﯽ اﻟﻘﺎﻋ ﺪﻩ‬
‫ﺑﻪ ﺁﮔﺎهﯽﺕ ﺎن ﻣ ﯽرﺳ ﺎﻧﻢ آ ﻪ ﺳ ﺎزﻣﺎن ﻣﺠﺎه ﺪیﻦ ﺳ ﺎآﻦ ﻋ ﺮاق و وارﺙ ﺎن‬
‫ﺑﺮﺣﻖ ﺑﻨﻴﺎﻧﮕﺰاران ﺳﺎزﻣﺎن ﺷﻤﺎ‪ ،‬ﭘﺲ از اﻃ ﻼع از آ ﺸﺘﺎر ﺕﺮوری ﺴﺘﯽ‬
‫‪ ١١‬ﺳ ﭙﺘﺎﻣﺒﺮ ‪ ٢٠٠١‬ﺷ ﺎدﻣﺎﻧﯽ ﺑ ﺴﻴﺎرﯼ آﺮدﻧ ﺪ و ﺳ ﺎز و ده ﻞ ﻓﺮاواﻧ ﯽ‬
‫ﺑ ﺮ ﻓ ﺮاز ﭘﻴﻜﺮه ﺎﯼ ﻣﺘﻼﺷ ﯽ ﺷ ﺪﻩﯼ ﻗﺮﺑﺎﻧﻴ ﺎن ای ﻦ ﻓﺎﺟﻌ ﻪﯼ ﺕﺮوری ﺴﺘﯽ‬
‫ﻧﻮاﺧﺘﻨﺪ‪ .‬ایﻦ ﺟﻤﺎﻋﺖ‪ ،‬در ایﻦ ﻏﺮب ﺳﺘﻴﺰﯼ ﺑﯽدﻟﻴﻠﺸﺎن‪ ،‬دوﺑ ﺎرﻩ ﺳ ﺮود‬
‫ﻧﺒ ﺮد ﺑ ﺎ اﻣﺮیﻜ ﺎ را آ ﻪ ﺑﻴ ﺴﺖ ﺳ ﺎل ﺑ ﻮد در ﺁرﺷ ﻴﻮهﺎﯼ ﺳ ﺎزﻣﺎﻧﯽ ﺧ ﺎك‬
‫ﻣﯽﺧﻮرد‪ ،‬ﺑﺮ ﺑﺎﻻﯼ ﮔﻞ دﺳﺘﻪهﺎ و ﺑﻠﻨﺪﮔﻮهﺎﺷﺎن ﺑﻪ ﺻﺪا درﺁوردﻧﺪ‪ .‬اﮔﺮ‬
‫ای ﻦ ﺷ ﺎدﻣﺎﻧﯽ در راﺳ ﺘﺎﯼ هﻤ ﺎن ﺕﺮوره ﺎﯼ اﻣﺮیﻜﺎیﻴ ﺎن در دوران‬
‫ﻋﻀﻮیﺖ ﺷﻤﺎ در ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﺠﺎه ﺪیﻦ ﻧﻴ ﺴﺖ‪ ،‬ﻟﻄﻔ ﺎ ﺑ ﺮایﻢ ﺕﻮﺿ ﻴﺢ ﺑﺪهﻴ ﺪ‬
‫آﻪ در ﭼﻪ راﺳﺘﺎیﯽ اﺳﺖ؟!‬
‫ﺑﻪ هﺮ ﺻﻮرت ﺁﻗﺎﯼ ﻧﺠﺎت ﺣﺴﻴﻨﯽ ﻋﺰیﺰ‪ ،‬ﺕﺎریﺦ ﺑﻴ ﺮﺣﻢ ﺕ ﺮ از‬
‫ﺁن اﺳﺖ آﻪ ﺑﺮﺧﯽ از ﻣﺎ ﺕﺼﻮر ﻣ ﯽآﻨ ﻴﻢ‪ .‬اﮔ ﺮ آﺘﺎﺑﺘ ﺎن را ﻧﻮﺷ ﺘﻪای ﺪ ﺕ ﺎ‬
‫ﻧ ﺴﻞ ﻣ ﺎ و ﻧ ﺴﻞ ﻓﺮزﻧ ﺪان ﻣ ﺎ از ﺕﺠﺮﺑ ﻪهﺎﺕ ﺎن ﻋﺒ ﺮت ﺑﮕﻴﺮﻧ ﺪ و ﺑ ﺮاﯼ‬
‫ﺑﻬﺒﻮد وﺿﻊ هﻤﻮﻃﻨﺎﻧﻤﺎن و ﺣﺘﺎ ﺑﻪ ﻗﺪرت رﺳﻴﺪن‪ ،‬از ﺕﺮور و ﺧ ﺸﻮﻧﺖ‬
‫دﺳﺖ ﺑﺸﻮیﻨﺪ‪ ،‬آﺎر ﺧﻮﺑﯽ اراﺉﻪ دادﻩایﺪ و زﺷﺘﯽهﺎﯼ ﺧﺸﻮﻧﺖ و از ﺧﻮد‬
‫ﺕﻬﯽ ﺷﺪن اﻧﺴﺎنهﺎ را در یﻚ روال ﻋﻘﻴﺪﺕﯽ ﺑﻪ ﺧ ﻮﺑﯽ روﺷ ﻦ آ ﺮدﻩای ﺪ‪.‬‬
‫دﺳﺘﺘﺎن درد ﻧﻜﻨﺪ‪ .‬اﮔﺮ هﺪﻓﺘﺎن از ﻧﻮﺷﺘﻦ ای ﻦ آﺘ ﺎب‪ ،‬ﻧ ﺸﺎن دادن زﺷ ﺘﯽ‬
‫ﻣﺮگ ﭘﺮﺳﺘﯽ و زﻧﺪﮔﯽ ﮔﺮیﺰﯼ و واﭘﺴﮕﺮایﯽ و ﺟﻨﮓ ﺑ ﺎ راﺳﻴﻮﻧﺎﻟﻴ ﺴﻢ‬
‫و ﻋﻘﻞ ﮔﺮایﯽ ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﻮﻓﻖ ﺑﻮدﻩایﺪ و ﺕﻮاﻧﺴﺘﻪایﺪ ﻣﻜﺎﻧﻴﺴﻢ ﺷ ﺴﺖ‬
‫و ﺷ ﻮﯼ ﻣﻐ ﺰﯼ اﻧ ﺴﺎنه ﺎﯼ ﻧﺎی ﺎب و ﺳ ﺮﻣﺎیﻪه ﺎﯼ ﻣﻠ ﯽ آ ﺸﻮر را ﺑ ﻪ‬
‫ﺧﻮﺑﯽ ﻧ ﺸﺎن ﺑﺪهﻴ ﺪ؛ اﻣ ﺎ اﮔ ﺮ ه ﺪﻓﺘﺎن ﺕﻘ ﺪیﺲ ﺕ ﺮور و آ ﺸﺘﺎر و زﻧ ﺪﮔﯽ‬
‫ﮔﺮی ﺰﯼ و ﺧ ﺸﻮﻧﺖ ﻃﻠﺒ ﯽ اﺳ ﺖ‪ ،‬زی ﺮﻩ ﺑ ﻪ آﺮﻣ ﺎن ﺑ ﺮدﻩای ﺪ‪ .‬ﺣﻜﻮﻣ ﺖ‬
‫اﺳ ﻼﻣﯽ ﺧ ﻮد ﻗﻬ ﺎرﺕﺮ از ای ﻦ ﺣ ﺮفهﺎﺳ ﺖ آ ﻪ ﺑﺨﻮاه ﺪ از‬
‫ﺳﺎدﻩاﻧﺪیﺸﯽهﺎﯼ ‪ ٣٠/٤٠‬ﺳﺎل ﭘﻴﺶ ﺷﻤﺎ و هﻢ ﻃﻴﻔ ﺎن ﺷ ﻤﺎ درس ﺕﺠﺮﺑ ﻪ‬
‫ﺑﻴ ﺎﻣﻮزد‪ .‬در ﻧﻬﺎی ﺖ ﺣﺎآﻤ ﺎن اﺳ ﻼﻣﯽ ﻣﻤﻜ ﻦ اﺳ ﺖ از آﺎرﻧﺎﻣ ﻪﯼ‬
‫ﻣﺒ ﺎرزاﺕﯽ ﺷ ﻤﺎ ﺕﻨﻬ ﺎ در راﺳ ﺘﺎﯼ ﺕﻮﺟﻴ ﻪ ﺧ ﺸﻮﻧﺖه ﺎ و ﺕﺮوره ﺎ و‬
‫ﺟﻨﺎیﺎﺕﺸﺎن اﺳﺘﻔﺎدﻩ آﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫‪٨١‬‬
‫اﻣﻴ ﺪوار ﺑ ﻮدم ‪ ٢٥‬ﺳ ﺎل ﻓﺎﺻ ﻠﻪ ﮔ ﺮﻓﺘﻦ از ﺁن ﺳ ﺎزﻣﺎن و از ﺁن‬

‫هﻤﻪ ﺕﺠﺮﺑﻪﯼ ﻏﻢ اﻧﮕﻴﺰ‪ ،‬ﺑﻪ ویﮋﻩ ﺕﺠﺮﺑﻪﯼ ﺧﻮﻧﺒﺎر ﺟﻤﻬﻮرﯼ اﺳﻼﻣﯽ و‬
‫ایﻦ ﻧﺎآﺠﺎﺁﺑﺎد ﻋﻘﻴﺪﺕﯽ‪ ،‬دﺳﺘﺎورد ﺑﻬﺘﺮﯼ ﺑﺮایﺘﺎن داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺎ ﺑﻬﺘﺮیﻦ ﺁرزوهﺎ ـ ﻧﺎدرﻩ اﻓﺸﺎرﯼ ـ ‪ ٣٠‬ﺷﻬﺮیﻮر ﻣﺎﻩ ‪ ١٣٨١‬ـ اروﭘﺎ‬
‫‪٨٢‬‬
‫ﺣﺲ ﻏﺮﻳﺐ!‬
‫»زﻧﺪﮔﯽ ﺣﺲ ﻏﺮیﺒﯽ اﺳﺖ آﻪ یﻚ ﻣﺮغ ﻣﻬﺎﺟﺮ دارد!«‬
‫ﻧﻤﯽداﻧﻢ ایﻦ ﺷ ﻌﺮ ﺳ ﻬﺮاب ﺳ ﭙﻬﺮﯼ را ﺑ ﻪ ﺧ ﺎﻃﺮ دارﯼ ی ﺎ ﻧ ﻪ؟‬

‫ای ﻦ ﺷ ﻌﺮ را ﻣ ﻦ‪ ،‬ﺑ ﺎ ﺕﺮﺟﻤ ﻪاﯼ آ ﻪ از ﺁن دارم‪ ،‬وﺻ ﻒ ﺣ ﺎل ﺧ ﻮدم‬
‫ﻣﯽداﻧ ﻢ‪ .‬ﻣ ﺜﻼ اﮔ ﺮ ﺑﺘ ﻮان واژﻩﯼ ﻣ ﺮغ را ـ ﻧ ﻪ ﭘﺮﻧ ﺪﻩ ـ آ ﻪ هﻤ ﺎن ﻣ ﺮغ‬
‫ﻣﻮﻧ ﺚ در ﺑﺮاﺑ ﺮ ﺧ ﺮوس ﻣ ﺬآﺮ ﺕﺮﺟﻤ ﻪ آ ﺮد‪ ،‬و ﻣﻬ ﺎﺟﺮت را اﺣ ﺴﺎس‬
‫ﺕﻨﻬﺎیﯽ‪ ،‬در هﺮ ﺟﺎیﯽ آﻪ ایﻦ ﺣ ﺲ را ﺑ ﻪ اﻧ ﺴﺎن ﻣ ﯽده ﺪ؛ ﺁن وﻗ ﺖ ای ﻦ‬
‫ﺷﻌﺮ ﺕﻌﺮیﻔﯽ از ﻣﻦ اﺳﺖ آﻪ در هﻤﻪ ﺟﺎ ﻏﺮیﺒﻪ ﺑﻮدﻩام‪ ،‬ﺣﺘﺎ در ﺧﺎﻧﻪﯼ‬
‫ﭘﺪر‪ .‬ﺣﺘﺎ ﺑﺎ هﻤﺴﺮ‪ .‬و ﺷﺎیﺪ ﺑﺎور ﻧﻜﻨﯽ آﻪ ﻣﻦ‪ ،‬ﺧﻮدم را ایﻨﺠﺎ و در ایﻦ‬
‫ﺷﺎﻧﺰدﻩ‪/‬هﻔﺪﻩ ﺳﺎل آﻤﺘ ﺮ ﻏﺮیﺒ ﻪ یﺎﻓﺘ ﻪام‪ .‬و ﺑ ﺎز ه ﻢ ﺷ ﺎیﺪ ﺑﺮای ﺖ ﻋﺠﻴ ﺐ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ وﻗﺘﯽ ﺑﺸﻨﻮﯼ آﻪ اﮔﺮ ﻣ ﻦ ﺳ ﯽ‪/‬ﭼﻬ ﻞ درﺻ ﺪ ﺑ ﺮاﯼ ﻧﺠ ﺎت ﺟ ﺎﻧﻢ از‬
‫ای ﺮان ﮔﺮیﺨﺘ ﻪام‪ ،‬دو ﭼﻨ ﺪش را ﺑ ﺮاﯼ ﻧﺠ ﺎت از ﺁن ﺳ ﻨﺖ و ﻓﺮهﻨ ﮓ و‬
‫ﻋﺮف و ﻣﺬهﺐ ﮔﺮیﺨﺘﻪام و ایﻦ اوﻟﻴﻦ ﺑﺎرﯼ اﺳﺖ آﻪ ﺁن را ﻣﯽﻧﻮیﺴﻢ‪.‬‬
‫و ﺣ ﺲ ﻏﺮی ﺐ‪ ،‬ﺣ ﺴﯽ آ ﻪ از ﻟﺤﻈ ﻪﯼ ﺕﻮﻟ ﺪ ﺑ ﻪ زن ﺕﺰری ﻖ‬
‫ﻣ ﯽﺷ ﻮد‪ .‬ﻣ ﺎدر‪ ،‬ﭘ ﺲ از ایﻨﻜ ﻪ ﻣ ﯽﻓﻬﻤ ﺪ ﭘ ﺴﺮ ﻧﻴ ﺴﺘﯽ‪ ،‬دﻟ ﺶ ﺑ ﻪ ﺕ ﭙﺶ‬
‫ﻣ ﯽاﻓﺘ ﺪ‪ .‬ﺁی ﺎ ﺑ ﺎ زایﻴ ﺪن ﺕ ﻮ‪ ،‬ﻣ ﺮدش را از دﺳ ﺖ ﺧﻮاه ﺪ داد؟ ﭼﮕﻮﻧ ﻪ‬
‫ﺳ ﺮش را ﭘ ﻴﺶ ﺳ ﺮ و هﻤ ﺴﺮ ﺑﻠﻨ ﺪ آﻨ ﺪ؟ ای ﻦآ ﻪ آ ﺴﯽ آ ﻪ دﺧﺘ ﺮ زایﻴ ﺪﻩ‬
‫اﺟﺎﻗﺶ آﻮر اﺳﺖ‪ .‬و ﺣﺲ ﺣﺴﺎدت ﻣﺎدر‪ ،‬ﺑﻪ هﻤ ﺴﺎیﻪاﯼ آ ﻪ ﭘ ﺴﺮآﯽ ﺑ ﻪ‬
‫دﻧﻴﺎ ﺁوردﻩ اﺳﺖ ]ﻻﺑﺪ ﻧﻪ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﺕﺼﺎدف اﺳﭙﺮمهﺎ[ آﻪ ﺑﻪدﻟﻴ ﻞ ﺧﻮاﺳ ﺖ‬
‫ﺧﺪا ی ﺎ دﺷ ﻤﻨﯽاش ﺑ ﺎ ﻣ ﺎدر‪ ،‬و ای ﻦآ ﻪ ﻧ ﺬرهﺎﯼ ﺑ ﯽﭘﺎی ﺎﻧﺶ را ﻧﭙﺬیﺮﻓﺘ ﻪ‪،‬‬
‫ﺷﺎیﺪ هﻢ ﺑﺪﺷﺎﻧﺴﯽ ﻣﺎدر‪ .‬داﺳﺘﺎن وﺣﺸﺘﺶ از هﻮو… و ﺳﺮیﺎﻟﯽ از ای ﻦ‬
‫ﺕ ﺮسه ﺎ آ ﻪ در هﻤ ﺎن ﻟﺤﻈ ﻪﯼ اول ﺑ ﻪ ﺟ ﺴﻢ آﻮﭼ ﻚ و ُﺕ ﺮد ﺕ ﻮ ﺕﺰری ﻖ‬
‫ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫اﺧﻢ و ﺕﺨ ﻢه ﺎ ﺑ ﺮاﯼ ﺕ ﻮ و ٍآ ﻞ آ ﺸﻴﺪنه ﺎ ﺑ ﺮاﯼ ﺕﻮﻟ ﺪ ﺁن ﭘ ﺴﺮك‬
‫آﻮﭼﻜﯽ آﻪ ﺧﻮد ﻧﻤﯽداﻧﺪ ﭼﻪ ﺕﻔﺎوت ﻋﺠﻴﺒﯽ ﺑﺎ ﺕﻮ دارد! و ﭼﻪ ﻓﺎﺻ ﻠﻪﯼ‬
‫‪٨٣‬‬
‫ﺷﮕﻔﺘﯽ اﺳﺖ ﺑﻴﻦ ﻣﺎدر ﺕﻮ و ﻣﺎدر او‪ ،‬در ﭼﺸ ِﻢ ﭘﺪرهﺎﺕﺎن‪ .‬و ایﻦ »ﺣﺲ‬
‫ﻏﺮیﺐ« در ﭼﻨﺒﺮﻩﯼ ﻇﺮیﻒﺕﺮیﻦ ﻋﻮاﻣﻠﯽ آﻪ ﻗﺎﺑﻞ ﺕﺒﻴ ﻴﻦ ه ﻢ ﻧﻴ ﺴﺖ‪ ،‬ﺑ ﺎ‬
‫ﺕﻮ ﺑﻪ دﻧﻴﺎ ﻣﯽﺁیﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻌﺪهﺎ هﻤﺮاﻩ ﺑﺎ ﺕﻮﻟﺪم ﻣﺠﻤﻮﻋﻪاﯼ از ﻣﻤﻨﻮﻋﻪهﺎ هﻢ ﺑﺎ ﻣﻦ ﻣﺘﻮﻟﺪ‬
‫ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ .‬و ﻣﻦ‪ ،‬در زیﺮ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪﯼ ایﻦ ﻣﻤﻨﻮﻋ ﻪه ﺎ‪ ،‬ای ﻦ ﺣ ﺲ ﻏﺮی ﺐ‬
‫را ﺑﻪ زﻣﻴﻨﻪﯼ اﺻﻠﯽ زﻧﺪﮔﯽام ﺕﺒﺪیﻞ ﻣﯽآﻨﻢ‪.‬‬
‫از هﻤ ﺎن اﺑﺘ ﺪا ﻣ ﺎدر ﭘ ﺴﺮك هﻤ ﺴﺎیﻪ‪ ،‬ﮔ ﻞ ﭘ ﺴﺮ و ﺷ ﺎزدﻩاش را‬
‫در ﺑﺮاﺑﺮ هﻤﻪ ﺑﺎز و ﺑﺴﺘﻪ ﻣﯽآﻨﺪ و ﻣ ﺎدر اﺟﺒ ﺎرا ﻣ ﺮا ﺑ ﻪ ﺻ ﻨﺪوقﺧﺎﻧ ﻪ‬
‫ﺕﺒﻌﻴﺪ آﺮدﻩ اﺳﺖ‪ .‬ﺟﺎﯼ ﺑﻬﺘﺮ‪ ،‬ﺣﺮف ﺑﻬﺘﺮ‪ ،‬اﺕﺎق ﺑﻬﺘﺮ‪ ،‬ﻓﻀﺎﯼ ﺑﻬﺘﺮ ﻣﺎل‬
‫ﺁن ﺷﺎزدﻩ اﺳﺖ‪ ،‬و ﻣﻦ‪ ،‬ﺑﺎ ﻣﺤ ﺮوم ﺑ ﻮد ِن ﻃﺒﻴﻌ ﯽ از ﺁن ﺁﻟ ﺖ ﺕﻔﺮی ﻖ‪ ،‬ﺑ ﺎ‬
‫ﺧﻮد ﮔﻨﺎهﯽ را ﻣﺘﻮﻟﺪ آﺮدﻩام آﻪ ﺕﺎ اﺑﺪ ﺑﺎ ﻣﻦ اﺳﺖ؛ ﮔﻨﺎهﯽ آﻪ ﺑﺎیﺪ ﺧ ﻮد‬
‫را ﺑﺎﻋﺚ و ﺑﺎﻧﯽ ﺁن ﺑﺪاﻧﻢ و هﻤﻴﺸﻪ از ﺁن ﺷﺮﻣﺴﺎر‪.‬‬
‫ﺑﺮاﯼ ﺕﻮیﯽ آﻪ یﻚ ﻣﺮدﯼ‪ ،‬ﻓﻬﻤﻴﺪن ایﻦ ﺣﺲ ﻏﺮیﺐ ﺣﺘﻤﺎ ﺳﺨﺖ‬
‫اﺳﺖ؛ هﻤﺎن ﻗﺪر هﻢ ﻏﻴﺮ ﻣﻤﻜﻦ آﻪ ﺕﺼﻮ ِر ﺟﻨﻴﻦ از دﻧﻴﺎﯼ ﭘﺲ از ﺕﻮﻟﺪ؛‬
‫و ﺑ ﻪ هﻤ ﻴﻦ دﻟﻴ ﻞ اﺳ ﺖ آ ﻪ ﻣ ﻦ ﻓﻤﻴﻨﻴ ﺴﺖ ﺑ ﻮد ِن ﻣ ﺮدان را ﺑﻴ ﺸﺘﺮ ی ﻚ‬
‫ﺕﻌﺎرف و ﺧﻮشﺁﻣﺪ ﻣﯽداﻧﻢ ﺕﺎ ایﻦآﻪ ﺑﺘﻮاﻧﻢ ﺟﺪﯼاش ﺑﮕﻴﺮم‪.‬‬
‫ه ﻢ ﻣ ﻦ ﺣ ﻖ دارم و ه ﻢ ﺕ ﻮ! ﻣ ﺎ ه ﺮ دو از دو دﻧﻴ ﺎﯼ ﻣﺘﻔ ﺎوﺕﯽ‬
‫هﺴﺘﻴﻢ آﻪ ﻇﺎهﺮا در آﻨﺎر یﻜﺪیﮕﺮ زﻧ ﺪﮔﯽ ﻣ ﯽآﻨ ﻴﻢ؛ اﻣ ﺎ ه ﺮ دوﻣ ﺎن در‬
‫دﻧﻴﺎﯼ ﺟﻨﺴﻴﺘﻤﺎن ﺕﺒﻌﻴﺪیﻢ‪.‬‬
‫ﻣ ﻦ‪ ،‬از هﻤ ﺎن اول ﺑ ﺎ اﺣ ﺴﺎس ﺷ ﺮم ﻣﺘﻮﻟ ﺪ ﻣ ﯽﺷ ﻮم‪ .‬ﺑ ﻪ ﻣ ﻦ‬
‫ﻣ ﯽﻓﻬﻤﺎﻧﻨ ﺪ آ ﻪ ﮔﻨ ﺎهﯽ‪ ،‬ﺟﺮﻣ ﯽ‪ ،‬ﺟﻨ ﺎیﺘﯽ در ﺕ ﻦ ﻣ ﻦ وﺟ ﻮد دارد آ ﻪ‬
‫ﺖ ﺟﻮرواﺟ ﻮر از ﺕ ﻦ و‬ ‫ﺧﺠﺎﻟﺖ ﺁور اﺳ ﺖ‪ .‬ﭘ ﺪر‪ ،‬ﺻ ﺪ ﺟ ﻮر ﻋﻜ ﺲ ﻟﺨ ٍ‬
‫ﺑﺪن ﺑﺮادر ﺑﺮﻣﯽدارد و زیﻨﺖ ﺑﺨﺶ ﺁﻟﺒﻮم ﺧﺎﻧﻮادﮔﯽاش ﻣﯽآﻨﺪ‪ .‬و ﻣﻦ‪،‬‬
‫ﺑﺎی ﺪ ﻟﺒ ﺎس ﮔ ﺸﺎد‪ ،‬داﻣ ﻦ ﺑﻠﻨ ﺪ‪ ،‬ﺁﺳ ﺘﻴﻦ ﺑﻠﻨ ﺪ ﺑﭙﻮﺷ ﻢ‪ .‬ﺑ ﺮادرم ﻣ ﯽﺕﻮاﻧ ﺪ ﺑ ﺎ‬
‫دوﺳﺘﺎﻧﺶ راﺣﺖ ﺑﺮود و ﺑﻴﺎیﺪ؛ اﻣﺎ ﺑﺮاﯼ ﻣﻦ هﺰار و یﻚ ﺟﺎﺳﻮس ﻣﻔﺖ‬
‫و ﻣﺠﺎﻧﯽ اﺟﻴﺮ ﻣﯽآﻨﺪ‪.‬‬
‫هﻤﻪ ﻣ ﯽداﻧﻨ ﺪ آ ﻪ ﻣ ﻦ ﺣﺎﻣ ﻞ ﮔﻨﺠ ﯽ ه ﺴﺘﻢ آ ﻪ در ﻋ ﻴﻦ ای ﻦ آ ﻪ‬
‫ﺧﺠﺎﻟ ﺖﺁور اﺳ ﺖ‪ ،‬ﺑ ﺴﻴﺎر ﻗﻴﻤﺘ ﯽ ه ﻢ اﺳ ﺖ‪ .‬و ﺕﻌﻠ ﻖ ﺑ ﻪ آ ﺴﯽ دارد آ ﻪ‬
‫هﻨﻮز آﺴﯽ ﻧﻤﯽداﻧﺪ آﻴﺴﺖ؛ اﻣﺎ هﻤﻪ در ﺕﺪارآﻨ ﺪ ﺕ ﺎ ای ﻦ ﮔ ﻨ ِﺞ ﻗﻴﻤﺘ ﯽ را‬
‫‪٨٤‬‬
‫آﻪ ﺑﻪ ودیﻌﻪ در دﺳﺘﺎن ﻣﻦ اﺳﺖ ـ و آﺎرﯼاش هﻢ ﻧﻤﯽﺕﻮاﻧﻢ ﺑﻜﻨﻢ ـ ﺳﺎﻟﻢ‬

‫و دﺳ ﺖ ﻧﺨ ﻮردﻩ ﺑ ﻪ دﺳ ﺖ ارﺑ ﺎب و ﺻ ﺎﺣﺐ اﺻ ﻠﯽاش ﺑﺮﺳ ﺎﻧﻢ‪ .‬اﮔ ﺮ‬
‫زﻣﻴﻦ ﺑﺨﻮرم ﻣﺎدر‪ ،‬ﻣﺤﻜﻢ ﺕﻮ ﺳﺮش ﻣﯽآﻮﺑ ﺪ آ ﻪ‪ :‬اﯼ واﯼ… ﺧ ﺎك ﺑ ﺮ‬
‫ﺳﺮم… ﻧﻜﻨﺪ ﺑﭽﻪام ﻋﻴﺐ آﺮدﻩ ﺑﺎﺷﺪ!‬
‫ﻣﺪرﺳﻪﯼ دﺧﺘﺮاﻧﻪ‪ ،‬ﺣﺠﺎب زﻧﺎﻧﻪ… ﺟﺪا ﺳﺎزﯼهﺎیﯽ آﻪ در ایﻦ‬
‫ﺑﻴﺴﺖ و ﭼﻨﺪ ﺳﺎل ﻧﻤﻮد اﺳﺎﺳﻨﺎﻣﻪاﯼ ﭘﻴﺪا آﺮدﻩاﻧﺪ هﻤﻮارﻩ در رگ و ﭘﯽ‬
‫ﻓﻬ ِﻢ ﻣﺎ وﺟﻮد داﺷﺘﻪاﻧﺪ‪ .‬ﭼﺮا از ایﻨﻬﻤﻪ ﺟﺪا ﺳﺎزﯼ در ﺣﻜﻮﻣ ﺖ اﺳ ﻼﻣﯽ‬
‫ﺕﻌﺠﺐ ﻣﯽآﻨﯽ؟ ﻣﺎ هﻤﻴﺸﻪ ﺑﺎ ﺧﻮد ایﻦ ﺟﺪا ﺳ ﺎزﯼه ﺎ را ﺣﻤ ﻞ آ ﺮدﻩای ﻢ؛‬
‫ایﻨﻬﺎ ﻓﻘﻂ ﻗﺎﻧﻮﻧﯽاش آﺮدﻩاﻧﺪ‪.‬‬
‫هﻤ ﺎﻧﻄﻮر آ ﻪ ﺑ ﺰرگ ﻣ ﯽﺷ ﻮﯼ ای ﻦ ﺣ ﺲ ﻏﺮی ﺐ را در ﺕ ﻮ‬
‫ﺐ یﻚ ﻣﻴﻬﻤﺎن‪ ،‬آﺴﯽ آﻪ ﻣﺎل ایﻦ ﺟﺎ ﻧﻴ ﺴﺖ و‬ ‫ﺕﻘﻮیﺖ ﻣﯽآﻨﻨﺪ‪ .‬ﺣﺲ ﻏﺮی ِ‬
‫ﺑﺎیﺪ ﻣﻨﺘﻈﺮ آﺴﯽ ﺑﺎﺷﺪ آﻪ ﻣﯽﺁیﺪ و ﻓﺎﺕﺢ ﺁن ﮔ ﻨﺞ اﻓ ﺴﺎﻧﻪاﯼ اﺳ ﺖ‪ .‬ﺳ ﻔﺖ‬
‫ﺖ ﺳﺮو ِر ﺑﻌﺪﯼ ﺣﻔﺎﻇﺖ آﻨﯽ‪ .‬و ﭼﻪ داﺳﺘﺎن ﻏﺮیﺒﯽ‬ ‫و ﻣﺤﻜﻢ ﺑﺎیﺪ از اﻣﺎﻧ ٍ‬
‫ﺖ آﺴﯽ آ ﻪ ﻧﻤ ﯽداﻧ ﯽ آﻴ ﺴﺖ و ﺑ ﺮاﯼ ﭼ ﻪ‬ ‫اﺳﺖ ﺣﻤﻞ و آﺸﻴﺪن ﺑﺎر اﻣﺎﻧ ٍ‬
‫در دﺳﺘﺎن ﺕﻮﺳﺖ!؟‬
‫و هﻤﻴﻦﻃﻮر آﻪ ﺑﺰرگﺕﺮ ﻣﯽﺷﻮﯼ ﻣﺮدهﺎﯼ ﭘﻴﺮاﻣﻮﻧﺖ ﺕﺤﻤﻠ ﺖ‬
‫ﻧﻤ ﯽآﻨﻨ ﺪ‪ .‬ﻣﺤ ﺮمه ﺎ ـ ﻣﺜ ﻞ ﭘ ﺪر و دای ﯽ و ﺑ ﺮادر و ﻋﻤ ﻮ ـ از ﺕ ﻮ روﯼ‬
‫ﺑﺮﻣﯽﮔﺮداﻧﻨ ﺪ‪ .‬ﺟﻮاﻧ ﻪ زدن ﺳ ﻴﻨﻪه ﺎت آﻼﻓ ﻪﺷ ﺎن ﻣ ﯽآﻨ ﺪ‪ .‬و ﺕ ﻮ ﺑ ﺎ ای ﻦ‬
‫ﺣ ﺲ ﻏﺮی ﺐ رﺷ ﺪ ﻣ ﯽآﻨ ﯽ‪ .‬ﭼ ﻪ ﺟﻨ ﺎیﺘﯽ ﻣﺮﺕﻜ ﺐ ﻣ ﯽﺷ ﻮﯼ‪ ،‬وﻗﺘ ﯽ آ ﻪ‬
‫ﺳ ﻴﻨﻪه ﺎت ـ ﺑ ﺪون ایﻨﻜ ﻪ ﺧﻮاﺳ ﺘﻪ ﺑﺎﺷ ﯽ ـ ﺣﺘ ﺎ از زی ﺮ ﻟﺒ ﺎس ﮔ ﺸﺎدت‬
‫ﺧﻮدﺷ ﺎن را ﺑ ﻪ رخ ﺁﻧﻬ ﺎ ﻣ ﯽآ ﺸﻨﺪ‪ .‬و ﺕ ﻮ ای ﻦ ﺣ ﺲ ﻏﺮی ﺐ را در ﺕﻤ ﺎم‬
‫ﻟﺤﻈﺎت رﺷ ٍﺪ ﺕﻨﺖ ﺑﺎ ﺧﻮد دارﯼ‪.‬‬
‫س ﺁن زﻧ ﺎن ﺟ ﺎدوﮔﺮ را ﺑ ﻪ ﺕ ﻮ‬ ‫ﻋﻴﻦ آﻔﺮ ﻣﻄﻠﻖ ﻣﯽﺷﻮﯼ‪ .‬اﺣﺴﺎ ِ‬
‫ﻣﻨﺘﻘ ﻞ ﻣ ﯽآﻨﻨ ﺪ‪ ،‬و ﺕ ﻮ ـ ﺧ ﻮد ﺑ ﻪ ﺧ ﻮد ـ ﮔﻨﺎهﻜ ﺎرﯼ؛ ﭼ ﻪ ﮔﻨ ﺎهﯽ آ ﺮدﻩ‬
‫ﺑﺎﺷﯽ و ﭼﻪ ﻧﻪ‪ .‬ﻓﺮﻗﯽ هﻢ ﻧﻤﯽآﻨﺪ‪ .‬ﮔﻨﺎﻩ هﻢ ﺣﺘﻤﺎ در ﻣﻌﻨﺎﯼ ﺟﺎ اﻓﺘ ﺎدﻩاش‬
‫ﺲ وﺟ ﻮد ﺕ ﻮ‬ ‫ای ﻦ ﻧﻴ ﺴﺖ آ ﻪ ﺑ ﺎ ﻣ ﺮد ﻣﻤﻨﻮﻋ ﻪاﯼ ﺣ ﺮف زدﻩ ﺑﺎﺷ ﯽ‪ ،‬ﻧﻔ ِ‬
‫ﮔﻨﺎهﻜﺎر اﺳﺖ‪ .‬و ایﻦ ﺣﺲ ﻏﺮیﺐ ﻟﺤﻈﻪ ﺑ ﻪ ﻟﺤﻈ ﻪ ﺑ ﺎ ﺕﻮﺳ ﺖ‪ .‬ﻣ ﺎدر آ ﻪ‬
‫ﺧﻮد ﻧﻴﺰ ﺑﺎ هﻤﺎن ﺣﺲ ﮔﻨ ﺎﻩ ﻣﺘﻮﻟ ﺪ ﺷ ﺪﻩ اﺳ ﺖ‪ ،‬ﺑ ﻪ ﺟ ﺎﯼ ایﻨﻜ ﻪ ﺣ ﺎﻣﯽات‬
‫ﺑﺎﺷﺪ و از ﺕﻮ در ﻣﻘﺎﺑ ِﻞ ﻗﺒﻴﻠﻪﯼ ﻣﻬﺎﺟ ِﻢ ﻣﺮدان ﺣﻔﺎﻇﺖ آﻨﺪ‪ ،‬ﺧﻮد ﻧﻴ ﺰ در‬
‫‪٨٥‬‬
‫دﮔﺮدیﺴﯽ ﺷﺮمﺁورش ﺑﻪ اردوﮔﺎﻩ دﺷﻤﻦ رﺧ ﺖ آ ﺸﻴﺪﻩ اﺳ ﺖ‪ .‬ه ﻴﭻ آ ﺲ‬

‫ﺑﺎ ﺕﻮ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬هﻴﭻآﺲ ﺣﺮف ﺕﻮ را ﻧﻤﯽﻓﻬﻤ ﺪ‪ .‬ه ﻴﭻآ ﺲ ﻧﻴ ﺴﺖ آ ﻪ ﺑﺪاﻧ ﺪ‬
‫ﭼ ﻪ ﻧﻴﺮوه ﺎیﯽ در ﺕ ﻮ ﺑﻴ ﺪار ﻣ ﯽﺷ ﻮﻧﺪ آ ﻪ ﺕ ﻮ را از آ ﻮدآﯽ ﺑ ﻪ ﺑﻠ ﻮغ‬
‫ﺑﺮﺳ ﺎﻧﻨﺪ‪ .‬ﻧﻴﺮوه ﺎیﯽ آ ﻪ هﺮی ﻚ ـ ﺧ ﻮد ـ دﻟﻴﻠ ﯽ ﺑ ﺮ ﺷ ﻜﻔﺘﮕﯽ وﺟ ﻮ ِد‬
‫دﺧﺘﺮآ ﯽ اﺳ ﺖ آ ﻪ دارد رﺷ ﺪ ﻣ ﯽآﻨ ﺪ‪ .‬دارد ﭘ ﺎ ﺑ ﻪ دﻧﻴ ﺎﯼ ﻣﺮداﻧ ﻪاﯼ‬
‫ﻣﯽﮔﺬارد آﻪ اﮔﺮ ﭼﻨﻴﻦ ﻧﺒﻮد‪ ،‬او هﻢ ﻣﯽﺕﻮاﻧﺴﺖ اﻧﺴﺎﻧﯽ ﻣﺘﻌﺎدل‪ ،‬ﻃﺒﻴﻌﯽ‬
‫و واﻗﻌﯽ ﺑﺎﺷﺪ؛ اﻣﺎ ﺕﻔﺮیﻖ ﺁن دو ﺁﻟ ﺖ‪ ،‬ﺕ ﻮ را از اﻧ ﺴﺎن ﺑﻮدﻧ ﺖ ﺑ ﻪ زی ﺮ‬
‫ﻣﯽآﺸﺪ و ﺑﺮادرت‪ ،‬یﺎ هﻤﺎن ﭘﺴﺮك هﻤﺴﺎیﻪ را از اﻧﺴﺎن ﺑﻮدﻧﺶ ﺑ ﺎﻻﺕﺮ‬
‫ﻣﯽﺑﺮد‪ .‬ﺑﺎ ﺕﻮ ﮔﻨﺎﻩ ﻣﺘﻮﻟﺪ ﻣﯽﺷﻮد و ﺑﺎ او ﻗ ﺪرت و ﺷ ﺠﺎﻋﺖ و ﮔ ﺴﺘﺎﺧﯽ‬
‫و ﻏﺮور؛ از داﺷﺘﻦ ﭼﻴﺰهﺎیﯽ آﻪ در ﺑﻪ وﺟﻮد ﺁوردﻧﺶ‪ ،‬هﻴﭻآ ﺪام ه ﻴﭻ‬
‫ﻧﻘ ﺸﯽ ﻧﺪاﺷ ﺘﻪای ﺪ‪ .‬و ای ﻦﮔﻮﻧ ﻪ اﺳ ﺖ آ ﻪ اﻧ ﺴﺎنه ﺎ را از هﻤ ﺎن اﺑﺘ ﺪا از‬
‫یﻜ ﺪیﮕﺮ ﺟ ﺪا ﻣ ﯽآﻨﻨ ﺪ‪ .‬و ه ﺮ دو را ﺑ ﻪ ﭘ ﺸﺖ ﺳ ﻨﮕﺮهﺎﯼ ﺟﻬﺎﻟ ﺖ‬
‫ﻣ ﯽآ ﺸﺎﻧﻨﺪ‪ .‬ﺳ ﻨﮕﺮهﺎیﯽ آ ﻪ ﻣ ﺮدان ـ ﺑ ﺎ دی ﻦ ﺑﺮﺕ ﺮﯼ ﺟ ﻮﯼ ﻋﺠﻴﺒ ﺸﺎن ـ‬
‫هﻤﻴﺸﻪ ﻃﺮف ﭘﻴﺮوز ﺁن هﺴﺘﻨﺪ و زﻧﺎن‪ ،‬هﻤﻴﺸﻪ‪ ،‬ﺕﺎریﺨﺎ و از ﭘﻴﺶ ﻣﻬﺮ‬
‫ﺷﺪﻩ‪ ،‬ﻃﺮف ﻣﻐﻠﻮب ﺁن!‬
‫ﻏﺮیﺒﻪهﺎ ﻃﻮر دیﮕﺮﯼ ﻧﮕﺎهﺖ ﻣﯽآﻨﻨﺪ‪ .‬ﺟﻨﮕﯽ ﺑﻴﻦ ﭘﺪر‪ ،‬ﺑ ﺮادر‬
‫و دیﮕﺮ ﻣﺮدان ـ اﻋﻼم ﻧ ﺸﺪﻩ ـ درﮔﺮﻓﺘ ﻪ اﺳ ﺖ‪ .‬در ای ﻦ ﻣﻴﺎﻧ ﻪ ه ﻢ ﻣ ﺎدر‬
‫ﺖ ﺟﺒﻬﻪﯼ ﭘﺪر اﺳﺖ‪ .‬در ﭼﺸ ِﻢ ﻓﻬ ِﻢ ﭘ ﺪر‪ ،‬ﻣ ﺮدان دیﮕ ﺮ‪ ،‬هﻤ ﻪ آ ﺴﺎﻧﯽ‬ ‫ﭘﺸ ٍ‬
‫ه ﺴﺘﻨﺪ آ ﻪ ﻣ ﯽﺧﻮاهﻨ ﺪ ﺁن ﮔ ﻮهﺮ ﻗﻴﻤﺘ ﯽ ﺕ ﻮ را از دﺳ ﺘﺶ رﺑ ﻮدﻩ‪،‬‬
‫ﻟﻜﻪدارش آﻨﻨﺪ‪ .‬ﭘﺪر‪ ،‬ﺑﺎ ایﻨﻜﻪ از ﻗﺒﻴﻠﻪﯼ هﻤﺎنهﺎﺳﺖ؛ اﻣﺎ در ای ﻦ ﺟﻨ ﮓ‬
‫]ﻧﻪ در آﻨﺎر ﺕﻮ[ آﻪ ﺑ ﺮ ﻋﻠﻴ ﻪ ﺕ ﻮ‪ ،‬در ﻋ ﻴﻦ ﺣ ﺎل ﺑﺮﻋﻠﻴ ﻪ هﻤ ﻪﯼ ﻣ ﺮدا ِن‬
‫دیﮕ ﺮ ـ در ﭼﻨ ﺪ ﺟﺒﻬ ﻪﯼ ﻣﺘﻘ ﺎﻃﻊ ـ در ﺟﻨ ﮓ اﺳ ﺖ‪ .‬ﺑ ﻪ هﻤ ﻴﻦ دﻟﻴ ﻞ ه ﻢ‬
‫ﺑﺮاﯼ ﺷﻮهﺮ دادﻧﺖ ایﻦ هﻤﻪ ﺑﯽﺕﺎب اﺳﺖ‪.‬‬
‫وﻗﺘ ﯽ ﺕ ﻮ را ﺑ ﻪ دﺳ ﺖ ﺻ ﺎﺣﺐ اﺻ ﻠﯽات رﺳ ﺎﻧﺪ‪ ،‬از ﺟﻨ ﮓ در‬
‫هﺮ دو ﺟﺒﻬﻪ ﺧﻼص ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬ﻧﻔﺴﯽ ﺑﻪ راﺣﺘﯽ ﻣ ﯽآ ﺸﺪ‪ .‬ﺑ ﺎ ای ﻦ هﻤ ﻪ‬
‫او هﻢ ایﻦ ﺣﺲ ﻏﺮیﺐ را در ﺕ ﺎریﻜﯽ وﺟ ﻮدش دارد آ ﻪ ﻣ ﺮدﯼ ﻏﺮیﺒ ﻪ‬
‫را ﺧﻮدش ﺑﺎ دﺳﺖ ﺧﻮدش ﺑﻪ ﺑﺴﺘﺮ ﻧﺎﻣﻮﺳﺶ آﺸﺎﻧﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮاﯼ هﻤﻴﻦ‬
‫هﻢ ﺑﻌﺪ از ازدواج ﺕﺤﻤﻠﺖ ﻧﻤﯽآﻨﺪ‪ .‬و ﺕﻮ‪ ،‬ﭼﻪ در ﺧﺎﻧ ﻪاش ﻣ ﯽﻣﺎﻧ ﺪﯼ و‬
‫‪٨٦‬‬
‫ﭼﻪ ﺣﺎﻻ آﻪ ﺧﻮد ﺑﻪ ﺷﻮهﺮت دادﻩ اﺳﺖ ﮔﻨﺎهﻜﺎرﯼ‪ .‬و ایﻦ یﻌﻨ ﯽ ای ﻦآ ﻪ‬
‫ﺲ ﮔﻨﺎهﯽ‪ .‬ﻣﻬﻢ هﻢ ﻧﻴﺴﺖ آﻪ آﺠﺎ هﺴﺘﯽ و ﭼﻪ ﻣﯽآﻨﯽ!‬ ‫ﺕﻮ ﺧﻮد ﻧﻔ ِ‬
‫ﺣﺎﻻ دیﮕﺮ ﻧﻪ ﺕﻮ هﺴﺘﯽ و ﻧﻪ ﺑ ﺎﻟﻄﺒﻊ آ ﺴﺎﻧﯽ آ ﻪ ﺑﺎی ﺪ ﺑ ﻪ ﺧ ﺎﻃﺮ‬
‫ﺕﻮ ﺑﺎ ﺁنهﺎ ﻣﯽﺟﻨﮕﻴﺪ‪ .‬ﺟﺒﻬﻪﯼ ﺟﻨﮓ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪﯼ ﺷﻮهﺮ و ﻓﺎﻣﻴ ِﻞ ﺷﻮهﺮت‬
‫ﻣﻨﺘﻘﻞ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬و ﺟﺮم ﻣﻀﺎﻋﻒ ﺕﻮ‪ ،‬ایﻦﺟﺎ هﻢ ـ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ زن ﺑﻮدﻧﺖ ـ‬
‫داﻣﻨﮕﻴﺮ ﺕﻮﺳﺖ‪ .‬ایﻦ ﺟﺎ ﺣﺘﺎ ﺳ ﺨﺖﺕ ﺮ اﺳ ﺖ‪ .‬ﻣﻬ ﺮ ﺑﺮداﺷ ﺘﻪ ﺷ ﺪﻩ اﺳ ﺖ‪.‬‬
‫ﺕ ﻮ ﺁﻣ ﻮزش ﮔﺮﻓﺘ ﻪاﯼ‪ .‬دیﮕ ﺮ ﺁن ﻋﻼﻣ ﺖ ﻣ ﺴﺨﺮﻩ در ﺑﻜﺎرﺕ ﺖ ﺑ ﻪ آ ﺎر‬
‫ﻧﻤﯽﺁیﺪ‪ .‬و ﺑﻪ هﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ اﺳﺖ آﻪ ﻗﻔﻞ و زﻧﺠﻴﺮهﺎ ﻣﺤﻜ ﻢﺕ ﺮ ﻣ ﯽﺷ ﻮد‪ ،‬و‬
‫ﺖ ﭘ ﺸﺖ‪ ،‬ﭘ ﺸﺖ ﺻ ﻨﺪوقﺧﺎﻧ ﻪ ﺕﺒﻌﻴ ﺪ ﻣ ﯽﺷ ﻮﯼ‪ .‬و ای ﻦ ﺣ ﺲ‬ ‫ﺕﻮ ﺑﻪ ﭘﺸ ٍ‬
‫ﻏﺮیﺐ‪ ،‬ایﻦ ﺣﺲ وﺣﺸﺘﻨﺎك ایﻦ ﺟﺎ هﻢ هﻢﭼﻨﺎن ﮔﺮیﺒﺎﻧﮕﻴﺮ ﺕﻮﺳﺖ!‬
‫دوﺳ ﺖ ﻋﺰی ﺰ‪ ،‬ﻣ ﻦ از ﭼﻴﺰه ﺎیﯽ ﺣ ﺮف ﻣ ﯽزﻧ ﻢ آ ﻪ ﺕﺠﺮﺑ ﻪﯼ‬
‫ﻟﺤﻈﻪ ﻟﺤﻈ ﻪﯼ زﻧ ﺪﮔﯽام ﺑ ﻮدﻩ اﺳ ﺖ‪ .‬ای ﻦ را ه ﻢ ﺑ ﻪ ﺧ ﻮﺑﯽ ﻣ ﯽداﻧ ﻢ آ ﻪ‬
‫ﻧﺨﻮاهﯽ ﺕﻮاﻧﺴﺖ ﻣﺮا و ایﻦ ﺣﺲ ﻏﺮی ﺐ ﻣ ﺮا ﺑ ﻪ ﻋﻨ ﻮان ی ﻚ زن ﺣ ﺲ‬
‫آﻨﯽ؛ اﻣﺎ ﺷﺎیﺪ ﺧﻮاﻧﺪن و ﺷﻨﻴﺪن داﺳ ﺘﺎنه ﺎیﯽ از زﻧ ﺪﮔﯽ ﻣ ﺎ‪ ،‬ﺕ ﻮ را آ ﻪ‬
‫ﻖ ﻓﺎﺟﻌ ﻪ‬‫اﺳﺎﺳﺎ در ﺟﺒﻬﻪاﯼ ﻋﻮﺿﯽ ﻣﺘﻮﻟﺪ ﺷﺪﻩاﯼ آﻤ ﯽ ه ﻢ ﺑ ﻪ ﻓﻬ ِﻢ ﻋﻤ ِ‬
‫ﻧﺰدیﻚﺕﺮ آﻨﺪ‪ .‬هﻤﻴﻦ!‬
‫ﺑﻪ اﻣﻴﺪ دیﺪار ـ ﺑﻬﺎر ‪١٣٧٧‬‬
‫‪٨٧‬‬
‫ﻣﻦ از ﻣﻴﺜﺎق ﺷﺎهﺰادﻩ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻣﯽآﻨﻢ‬
‫در ﺷ ﺮایﻂ وی ﮋﻩاﯼ ﺑ ﻪ ﺳ ﺮ ﻣ ﯽﺑ ﺮیﻢ‪ .‬دﻧﻴ ﺎﯼ دو ﻗﻄﺒ ﯽ دو ده ﻪ‬

‫ﭘ ﻴﺶ در ه ﻢ ﭘﻴﭽﻴ ﺪﻩ ﺷ ﺪﻩ اﺳ ﺖ‪ .‬ﺷ ﻮروﯼ ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴ ﺴﺘﯽ ﺑ ﻪ دﻟﻴ ﻞ ﻋ ﺪم‬
‫ﺑﺎورش ﺑﻪ ﺣﻘﻮق اﻧ ﺴﺎنه ﺎ هﻤﭽ ﻮن ی ﻚ ﻣﺠ ﺴﻤﻪﯼ ﻣﻘ ﻮایﯽ ﻓ ﺮو ریﺨﺘ ﻪ‬
‫اﺳ ﺖ‪ .‬ﺕﻤ ﺎم ﺟﺮی ﺎنه ﺎیﯽ آ ﻪ ﻣﻘﺒﻮﻟﻴ ﺖ دی ﺪﮔﺎهﯽﺷ ﺎن را از ﺕ ﻮان‬
‫ﻧﻈﺎﻣﯽ‪/‬ﺳﻴﺎﺳﯽ ﺣﺎآﻤﺎن آﺸﻮر ﺷﻮراهﺎ ﻣﯽﮔﺮﻓﺘﻪاﻧ ﺪ‪ ،‬ﺧ ﻮد ﺑ ﻪ ﺑ ﻦ ﺑ ﺴﺖ‬
‫رﺳ ﻴﺪﻩاﻧ ﺪ‪ .‬ﭼ ﻴﻦ آﻤﻮﻧﻴ ﺴﺖ در ﺣ ﺎل ﭘﻮﺳ ﺖ اﻧ ﺪاﺧﺘﻦ اﺳ ﺖ‪ .‬ﺷ ﻌﺎرهﺎ و‬
‫ﺕﺌﻮرﯼهﺎﯼ ای ﻦ دﺳ ﺘﻪ ﺣﺎآﻤ ﺎن ای ﺪﺉﻮﻟﻮژیﻚ‪ ،‬در ﺕ ﺪاوم ﺧﻮاﺳ ﺖ اﺳﺎﺳ ﯽ‬
‫اﻧ ﺴﺎنه ﺎ ﺑ ﺮاﯼ ﺑﺮﺧ ﻮردارﯼ از اﻣﻨﻴ ﺖ‪ ،‬ﺁزادﯼ‪ ،‬دﻣﻮآﺮاﺳ ﯽ و‬
‫ﻣﺮدمﺳﺎﻻرﯼ روز ﺑﻪ روز ﺑﻴﺸﺘﺮ رﻧﮓ ﻣﯽﺑﺎزد‪ .‬ﺕﻤﺎم ﺟﺮی ﺎنه ﺎیﯽ آ ﻪ‬
‫ﻣ ﺪﻋﯽ ﻧ ﻮﻋﯽ ﺣﻜﻮﻣ ﺖ ﻋﻘﻴ ﺪﺕﯽ و ای ﺪﺉﻮﻟﻮژیﻚ ه ﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬از ﺕ ﺎب و ﺕ ﻮان‬
‫اﻓﺘﺎدﻩاﻧﺪ‪ .‬آﺎرﻧﺎﻣﻪﯼ هﻔﺘﺎد ﺳﺎﻟﻪﯼ ﺣﻜﻮﻣﺖ ‪ K.G.B.‬ﭼﻴﺰﯼ ﺟﺰ ﺕﺤﺪی ﺪ‬
‫و ﺕﻬﺪیﺪ ﺷﻬﺮوﻧﺪان آﺸﻮرهﺎﺷﺎن ﻧﺒﻮدﻩ اﺳﺖ‪ .‬ای ﻦ ﺣﻜﻮﻣ ﺖه ﺎ در ﺑﺮاﺑ ﺮ‬
‫ﺧﻮاﺳﺖ ﺷ ﻬﺮوﻧﺪان ﺑﻠ ﻮك ﭘﻴ ﺸﻴﻦ ﺷ ﺮق ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴ ﺴﺘﯽ از ه ﻢ ﮔ ﺴﻴﺨﺘﻪ و‬
‫ﻣﺘﻼﺷﯽ ﺷﺪﻩاﻧﺪ‪ .‬ﻣﻠﺖهﺎ رﺷﺪ آﺮدﻩاﻧﺪ‪ .‬دیﮕﺮ هﻴﭻ ﻣﻠﺘﯽ را ﻧﻤﯽﺕ ﻮان در‬
‫ﭼﻨﺒ ﺮﻩﯼ ﺣﻜﻮﻣ ﺖه ﺎﯼ ﻋﻘﻴ ﺪﺕﯽ و ای ﺪﺉﻮﻟﻮژیﻚ‪ ،‬از ﺣ ﻖ ﺣﻴ ﺎﺕﯽ اﻣﻨﻴ ﺖ‪،‬‬
‫ﺁزادﯼ‪ ،‬ﺑﺮاﺑﺮﯼ ﺣﻘ ﻮﻗﯽ ﺑ ﻴﻦ هﻤ ﻪﯼ ﺷ ﻬﺮوﻧﺪان و از هﻤ ﻪ ﻣﻬ ﻢﺕ ﺮ رﻓ ﺎﻩ‬
‫ﻣﺤﺮوم آﺮد‪.‬‬
‫ﻃ ﺸﺖ رﺳ ﻮایﯽ ﺣﻜﻮﻣ ﺖ ﻋﻘﻴ ﺪﺕﯽ اﺳ ﻼﻣﯽ ﻧﻴ ﺰ از ﺑ ﺎم اﻓﺘ ﺎدﻩ‬
‫اﺳﺖ‪ .‬دوراﻧﯽ آﻪ ﻣﯽﺷﺪ ﻣﻠﺘ ﯽ را در ﭼﻨﺒ ﺮﻩﯼ ﻓﺮی ﺐ‪ ،‬ﺑ ﺎ ی ﺎرﯼ ﮔ ﺮﻓﺘﻦ‬
‫از ﺟﻬﻞ ایﺸﺎن‪ ،‬ﺑﺎ ﺷﻌﺎرهﺎیﯽ ﻧﻈﻴﺮ اﻋﺪام ﺑﺎیﺪ ﮔﺮدد یﺎ ﺧﻤﻴﻨ ﯽ ﻋﺰی ﺰم‪،‬‬
‫ﺑﮕﻮ ﺕﺎ ﺧﻮن ﺑﺮیﺰم‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﻴ ﺪان آ ﺸﺎﻧﺪ‪ ،‬ﮔﺬﺷ ﺘﻪ اﺳ ﺖ‪ ٢٥ .‬ﺳ ﺎل ﺣﻜﻮﻣ ﺖ‬
‫ﺕﺮوریﺴﻢ دوﻟﺘﯽ اﺳﻼﻣﯽ ﺑﻪ ﺑﻦ ﺑﺴﺖ رﺳﻴﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻠﺖ ایﺮان از ﻣﺮگ‬
‫و ﺟﻨ ﮓ و ه ﻮار و ﺷ ﻌﺎر و ﺳﻨﮕ ﺴﺎر و اﻋ ﺪام و زﻧ ﺪان و آ ﺸﺘﺎر و‬
‫ﺷﻜﻨﺠﻪ ﺑﻪ ﺳﺘﻮﻩ ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻠ ﺖ ای ﺮان از ای ﻦ آ ﻪ ﺑﺎوره ﺎﯼ دیﻨ ﯽاش‪،‬‬
‫س دی ﻦ و‬ ‫دآ ﺎن دﺟﺎﻟﻴ ﺖ روﺣﺎﻧﻴ ﺖ ﺕ ﺸﻴﻊ ﻗ ﺮار ﮔﺮﻓﺘ ﻪ اﺳ ﺖ‪ ،‬در اﺳ ﺎ ِ‬
‫ﻣﺬهﺒﺶ هﻢ ﺑﻪ ﺷﻚ اﻓﺘﺎدﻩ اﺳ ﺖ‪ .‬ﺣﻜﻮﻣ ﺖ ‪ ٢٥‬ﺳ ﺎﻟﻪﯼ ای ﻦ روﺣﺎﻧﻴ ﺖ ﺑ ﻪ‬
‫‪٨٨‬‬
‫ﻣﻠ ﺖ ای ﺮان و ﺕﻤ ﺎم دﻧﻴ ﺎ ﻧ ﺸﺎن دادﻩ اﺳ ﺖ آ ﻪ ﺑﻬ ﺸﺖ ادﻋ ﺎیﯽ ای ﻦ‬

‫ﺣﻜﻮﻣﺘﮕﺮان ﻧﻪ در ای ﻦ دﻧﻴ ﺎ آ ﻪ در ﻧﺎآﺠ ﺎ ﺁﺑ ﺎد ﺟﻬ ﺎﻧﯽ دیﮕ ﺮ ﺑ ﻪ ای ﺸﺎن‬
‫ﻧﻮیﺪ دادﻩ ﻣ ﯽﺷ ﻮد‪ .‬آ ﺸﺘﯽ ﺷ ﻌﺎرهﺎ و اﻧ ﺸﺎهﺎﯼ دﺑ ﺴﺘﺎﻧﯽ ﭘﺮزی ﺪﻧﺖ ﺳ ﻴﺪ‬
‫ﻣﺤﻤﺪ ﺧﺎﺕﻤﯽ و ﻃﺮح اﺻﻼﺣﺎت از ﺑﺎﻻﯼ ﺣﻜﻮﻣﺖ اﺳ ﻼﻣﯽ ه ﻢ ﺑ ﻪ ﮔ ﻞ‬
‫ﻧﺸ ﺴﺘﻪ اﺳ ﺖ‪ .‬زﻧ ﺎن ﻣ ﺎ دریﺎﻓﺘ ﻪاﻧ ﺪ آ ﻪ در ﺣﻜﻮﻣ ﺖه ﺎﯼ اﺳ ﻼﻣﯽ ـ ﭼ ﻪ‬
‫ﻣﺪرن و ﭼﻪ از ﻣﺪ اﻓﺘﺎدﻩ ـ هﻴﭻ ﭼﺸﻢ اﻧﺪازﯼ ﺑ ﺮاﯼ ﺑ ﻪ رﺳ ﻤﻴﺖ ﺷ ﻨﺎﺧﺘﻪ‬
‫ﺷ ﺪن ﺣﻘﻮﻗ ﺸﺎن ﻧﺪارﻧ ﺪ‪ .‬دﮔﺮاﻧﺪی ﺸﺎن ایﺮاﻧ ﯽ دریﺎﻓﺘ ﻪاﻧ ﺪ آ ﻪ در‬
‫ﺣﻜﻮﻣ ﺖه ﺎﯼ اﺳ ﻼﻣﯽ وﻋ ﺪﻩ دادﻩ ﺷ ﺪﻩ از ﺳ ﻮﯼ ﻃﻴ ﻒه ﺎﯼ ﮔﻮﻧ ﺎﮔﻮن‬
‫ﻣ ﺬهﺒﯽ‪/‬ﻣﻠ ﯽ هﻤﭽﻨ ﺎن ﺷ ﻬﺮوﻧﺪ درﺟ ﻪ دو ﺑ ﺎﻗﯽ ﺧﻮاهﻨ ﺪ ﻣﺎﻧ ﺪ‪ .‬ایﺮاﻧﻴ ﺎن‬
‫دریﺎﻓﺘ ﻪاﻧ ﺪ آ ﻪ ﺣﺎآﻤ ﺎن اﺳ ﻼﻣﯽ در اﺻ ﻮل اﺳﺎﺳ ﯽ دیﻨ ﺸﺎن ﻣﺒﻨ ﯽ ﺑ ﺮ‬
‫ﻧ ﺎﺑﺮاﺑﺮﯼه ﺎﯼ ﺣﻘ ﻮﻗﯽ اﺳ ﻼﻣﯽ ﺑ ﻴﻦ ﺷ ﻬﺮوﻧﺪان ﻧﻤ ﯽﺕﻮاﻧﻨ ﺪ دﺳ ﺘﻜﺎرﯼ‬
‫آﻨﻨﺪ‪ .‬هﻨﺮﻣﻨﺪان ایﺮاﻧ ﯽ دریﺎﻓﺘ ﻪاﻧ ﺪ آ ﻪ ﺑ ﺎ وﺟ ﻮد ﭼﻨ ﻴﻦ ﺟﺮی ﺎنه ﺎیﯽ در‬
‫ﺣﺎآﻤﻴﺖ‪ ،‬هﻤﭽﻨ ﺎن از ﺑﻴ ﺎن ﺁزاداﻧ ﻪﯼ اﻧﺪی ﺸﻪهﺎﺷ ﺎن ﻣﻤﻨﻮﻋﻨ ﺪ‪ .‬ایﺮاﻧﻴ ﺎن‬
‫دریﺎﻓﺘﻪاﻧﺪ آﻪ رﺳﻤﻴﺖ دادن ﺑﻪ یﻚ ﻣﺬهﺐ در ﻗﺎﻧﻮن اﺳﺎﺳﯽ ی ﻚ آ ﺸﻮر‪،‬‬
‫ﻣﺒﻨﺎﯼ ﺑﻴ ﺸﺘﺮ ﻧ ﺎﺑﺮاﺑﺮﯼه ﺎیﯽ اﺳ ﺖ آ ﻪ زی ﺮ ای ﻦ ﻋﻨ ﻮان ﺑ ﺮ ﺷ ﻬﺮوﻧﺪان‬
‫آﺸﻮرﺷﺎن ﺕﺤﻤﻴﻞ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﻣﻠﺖ ای ﺮان دریﺎﻓﺘ ﻪ اﺳ ﺖ آ ﻪ ﺑ ﺎ ﻓﻠ ﺴﻄﻴﻨﻴﺰﻩ‬
‫ﺖ ﺣﺎآﻤ ﺎن آ ﺸﻮرﺷﺎن‪ ،‬دوﻟ ﺖه ﺎﯼ ای ﺪﺉﻮﻟﻮژیﻚ اﺳ ﻼﻣﯽ ی ﺎ‬ ‫آﺮدن ﺳﻴﺎﺳ ٍ‬
‫آﻤﻮﻧﻴﺴﺘﯽ ﻧﻤﯽﺕﻮاﻧﻨﺪ از یﺎرﯼ رﺳﺎﻧﺪن ﺑ ﻪ ﭼﻨﺒ ﺮﻩﯼ ﺕﺮوری ﺴﻢ ﺣ ﺎآﻢ ﺑ ﺮ‬
‫ﻓﻀﺎﯼ ﺧﺎورﻣﻴﺎﻧﻪ آﻮﺕﺎﻩ ﺑﻴﺎیﻨﺪ‪ .‬ﻣﻠﺖ ایﺮان دریﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ آ ﻪ ﺁزادﯼه ﺎﯼ‬
‫اﺟﺘﻤ ﺎﻋﯽاش از ﻗﺒﻴ ﻞ ﺣ ﻖ ﺁزاداﻧ ﻪﯼ اﻧﺘﺨ ﺎب ﭘﻮﺷ ﺶ و آﻮﺷ ﺶه ﺎیﺶ‬
‫ﺑ ﺮاﯼ دﺳ ﺖ ی ﺎﻓﺘﻦ ﺑ ﻪ ﺣ ﺪاﻗﻞه ﺎﯼ ﺣﻘ ﻮﻗﯽ اﻧ ﺴﺎﻧﯽ ﺕ ﺼﺮیﺢ ﺷ ﺪﻩ در‬
‫ﺑﻴﺎﻧﻴﻪﯼ ﺟﻬﺎﻧﯽ ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ‪ ،‬از ﺳﻮﯼ ایﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﺣﺎآﻤﺎن ﻋﻘﻴﺪﺕﯽ هﻤﻮارﻩ‬
‫ﺳﺮآﻮب ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﻣﻠﺖ ایﺮان دریﺎﻓﺘﻪ اﺳ ﺖ آ ﻪ زی ﺮ ﭼﺘ ﺮ ی ﻚ ﺣﻜﻮﻣ ﺖ‬
‫ﻋﻘﻴﺪﺕﯽ ـ از هﺮ ﻃﻴﻔﺶ ـ اﻣﻨﻴﺖ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ‪/‬ﺳﻴﺎﺳﯽ‪/‬ﻋﻘﻴ ﺪﺕﯽاش هﻤﻴ ﺸﻪ و‬
‫ه ﺮ ﻟﺤﻈ ﻪ ﺑ ﻪ ﺕ ﺎراج ﻣ ﯽرود‪ .‬زﻧ ﺎن ای ﺮان دریﺎﻓﺘ ﻪاﻧ ﺪ آ ﻪ زی ﺮ ﻋﻨ ﻮان‬
‫ﺣﻜﻮﻣﺖهﺎﯼ اﺳﻼﻣﯽ‪ ،‬ﺕﻌﺪد زوﺟﺎت‪ ،‬ﻓﺤﺸﺎﯼ اﺳ ﻼﻣﯽ ]ﺻ ﻴﻐﻪ و ﻣﺘﻌ ﻪ[‬
‫ازدواج اﺟﺒ ﺎرﯼ آﻮدآ ﺎن ﻧﺎﺑ ﺎﻟﻎ ﺑ ﺎ ﻣ ﺮدان آﻼﻧ ﺴﺎل‪ ،‬ﺷ ﻜﻨﺠﻪﯼ زﻧ ﺎن و‬
‫آﻮدآﺎن ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﻠﻚ ﻃﻠ ﻖ ﻣ ﺮدان‪ ،‬ﭘ ﺪران و هﻤ ﺴﺮان هﻤﭽﻨ ﺎن و ﺑ ﻪ‬
‫ﮔﻮﻧ ﻪاﯼ ﻓﺰایﻨ ﺪﻩ ﮔ ﺴﺘﺮش یﺎﻓﺘ ﻪ و ﺣﻤﺎی ﺖ ﻗ ﺎﻧﻮﻧﯽ ﻣ ﯽﺷ ﻮد‪ .‬ایﺮاﻧﻴ ﺎن‬
‫‪٨٩‬‬
‫دریﺎﻓﺘ ﻪاﻧ ﺪ آ ﻪ ﺁزادﯼ ه ﻴﭻ اﻧ ﺴﺎﻧﯽ را ﻧﻤ ﯽﺑﺎی ﺪ ﺑ ﻪ دﻟﻴ ﻞ ﻋﻘﻴ ﺪﻩاش ﻧﻔ ﯽ‬

‫آﺮد‪ .‬ایﺮاﻧﻴﺎن دریﺎﻓﺘﻪاﻧﺪ آﻪ ﺙﺮوتهﺎﯼ زیﺮزﻣﻴﻨﯽ و ﺕ ﻮان ﺕﻜﻨﻴﻜ ﯽﺷ ﺎن‬
‫هﻤﭽﻨ ﺎن وﺳ ﻴﻠﻪﯼ دﺳ ﺖ ﺣﺎآﻤ ﺎن اﺳ ﻼﻣﯽ ﺑ ﺮاﯼ ﺻ ﺪور ﺕﺮوری ﺴﻢ و‬
‫ایﺠﺎد ﻧﺎاﻣﻨﯽ در ﺟﻬﺎن ﻣﺘﻤﺪن آﻨﻮﻧﯽ اﺳﺖ‪ .‬و در ﻧﻬﺎیﺖ ﺟﻮاﻧﺎن ایﺮاﻧﯽ‬
‫در ﺕﺪاوم ﺣﻜﻮﻣﺖهﺎﯼ ﻋﻘﻴﺪﺕﯽ‪ ،‬هﻴﭻ ﭼﺸﻢ اﻧﺪازﯼ ﺑﺮاﯼ دﺳ ﺖ ی ﺎﻓﺘﻦ ﺑ ﻪ‬
‫ﺁزادﯼ‪ ،‬رﻓﺎﻩ‪ ،‬ﺁﺳﺎیﺶ و اﻣﻨﻴﺖ ﻧﺪارﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺪیﻦ دﻻیﻞ و هﺰارهﺎ ﻧﻤﻮﻧﻪ و دﻟﻴﻞ دیﮕﺮ‪ ،‬ﻣﻦ‪ ،‬ﻧ ﺎدرﻩ اﻓ ﺸﺎرﯼ‬
‫از ﻣﻴﺜﺎق ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدﯼ رﺿﺎ ﭘﻬﻠﻮﯼ ﺑﻪ ﻋﻨ ﻮان ﻣﺒﻨ ﺎﯼ ﻧﺨ ﺴﺘﻴ ِﻦ دﺳ ﺖ ی ﺎﻓﺘﻦ‬
‫ﺑ ﻪ ﺁزادﯼ‪ ،‬ﺑﺮاﺑ ﺮﯼ ﺣﻘ ﻮﻗﯽ ﺑ ﻴﻦ هﻤ ﻪﯼ ﺷ ﻬﺮوﻧﺪان و داﺷ ﺘﻦ ﺣﻜ ﻮﻣﺘﯽ‬
‫ﻏﻴﺮ ایﺪﺉﻮﻟﻮژیﻚ و ﻋﺮﻓﯽ ﺣﻤﺎی ﺖ ﻣ ﯽآ ﻨﻢ‪ .‬ﺑ ﺎ ای ﻦ ﭘﺮاﻧﺘ ﺰ آ ﻪ در ﻣﻴ ﺎن‬
‫ﭘﻼﺕﻔﺮم ﺟﺮیﺎنهﺎﯼ ﻣﻮﺟﻮد در ﺻﺤﻨﻪﯼ ﺳﻴﺎﺳﯽ ایﺮان هﻴﭻ ﺟﺮی ﺎﻧﯽ را‬
‫ﻧﻴﺎﻓﺘﻪام آﻪ ﺑﺎ ایﻦ ﺻﺮاﺣﺖ ﺑﺮ ﺣﻘ ﻮق ﺷ ﻬﺮوﻧﺪﯼ ﺕﻤ ﺎم ایﺮاﻧﻴ ﺎن ـ ﻓ ﺎرغ‬
‫از ﺟﻨ ﺴﻴﺖ و ﻗﻮﻣﻴ ﺖ و ﺑ ﺎور ـ ﺕﺎآﻴ ﺪ داﺷ ﺘﻪ ﺑﺎﺷ ﺪ‪ .‬ه ﻴﭻ ﺟﺮی ﺎن ﻣ ﺪﻋﯽ‬
‫ﺟﺎﻧﺸﻴﻨﯽ ﺣﻜﻮﻣﺖ اﺳ ﻼﻣﯽ را ﻧﺪی ﺪﻩام آ ﻪ ﺑ ﻪ ﺑ ﺪیﻬﯽﺕ ﺮیﻦ ﺣ ﻖ ﻧﻴﻤ ﯽ از‬
‫ﻣﻠ ﺖ ای ﺮان‪ ،‬یﻌﻨ ﯽ زﻧ ﺎن ﻣ ﺎ ﺑ ﺎور داﺷ ﺘﻪ و از ای ﻦ ﻧﻘﻄ ﻪ ﺑ ﺮاﯼ دﺳ ﺖ‬
‫ی ﺎﻓﺘﻦ ﺑ ﻪ ی ﻚ ﺣﻜﻮﻣ ﺖ ﻣﻠ ﯽ‪/‬ﻣﺮدﻣ ﯽ و ﻋﺮﻓ ﯽ ﺑ ﺎ زی ﺮ ﺳ ﺎﺧﺖ ﺑﺮاﺑ ﺮﯼ‬
‫هﻤﻪﯼ اﻧﺴﺎنهﺎ ﺣﺮآﺖ آﻨﺪ‪ .‬ﺕﻤﺎم آﺴﺎﻧﯽ آﻪ ﺑﻪ ه ﺮ دﻟﻴﻠ ﯽ ﺑ ﺎ ای ﻦ ﻣﻴﺜ ﺎق‬
‫ﻣﺨﺎﻟﻔ ﺖ ﻣ ﯽآﻨﻨ ﺪ‪ ،‬ﺧ ﻮد ﺑ ﻪ ﻧ ﻮﻋﯽ ﻣ ﺪﻋﯽ ﻧ ﻮﻋﯽ ﺣﻜﻮﻣ ﺖ اﻋﺘﻘ ﺎدﯼ و‬
‫ای ﺪﺉﻮﻟﻮژیﻚ ه ﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ه ﻴﭻ آ ﺲ را ﺑ ﻪ ای ﻦ ﺑﻬﺎﻧ ﻪ آ ﻪ ﻓﺮزﻧ ﺪ ﻓ ﺮد‬
‫ﺑﺨﺼﻮﺻﯽ اﺳﺖ‪ ،‬ﻧﻤﯽﺕﻮان از ﺣ ﻖ ﺷ ﺮآﺖ در ﺳﺮﻧﻮﺷ ﺖ ه ﻢﻣﻴﻬﻨ ﺎﻧﺶ‬
‫ﻣﺤﺮوم آﺮد‪.‬‬
‫از ﻧﻈﺮ ﻣﻦ دوران ﭘﺎدﺷﺎهﯽ دو ﭘﻬﻠ ﻮﯼ‪ ،‬درﺧ ﺸﺎنﺕ ﺮیﻦ دوران‬
‫ﺕ ﺎریﺦ ﻣﻌﺎﺻ ﺮ ای ﺮان اﺳ ﺖ‪ .‬ای ﻦ ﻣﻘﺎی ﺴﻪ را ﻣ ﻦ ﺑ ﺎ ﺕﻮﺟ ﻪ ﺑ ﻪ ﺣﻜﻮﻣ ﺖ‬
‫ﺣﺎآﻤﺎن ﻗﺎﺟﺎر در ﭘﻴﺶ از ﺣﻜﻮﻣﺖ ﭘﻬﻠﻮﯼهﺎ و ﺣﻜﻮﻣ ﺖ اﺳ ﻼﻣﯽ ﺣ ﺎآﻢ‬
‫ﺑ ﺮ ای ﺮا ِن ﭘ ﺲ از ای ﺸﺎن اﻧﺠ ﺎم ﻣ ﯽده ﻢ‪ .‬ﻣ ﻦ ﺑ ﻪ ﻋﻨ ﻮان ی ﻚ ﺷ ﻬﺮوﻧﺪ‬
‫ایﺮاﻧ ﯽ ازﺕﻤ ﺎم ﺁزادﯼه ﺎﯼ ﻣﻮﺟ ﻮد اﺟﺘﻤ ﺎﻋﯽ در ای ﻦ ‪ ٥٨‬ﺳ ﺎل ﺣﻤﺎی ﺖ‬
‫ﻣ ﯽآ ﻨﻢ‪ .‬ﺑ ﺎ درس ﮔ ﺮﻓﺘﻦ از ﺕﺠﺮﺑ ﻪﯼ ﺣﻜﻮﻣ ﺖ اﺳ ﻼﻣﯽ و ﺷ ﻮروﯼ‬
‫ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴ ﺴﺘﯽ‪ ،‬ﺑ ﺮاﯼ دﺳ ﺖ ی ﺎﻓﺘﻦ ﺑ ﻪ ﺕﻤ ﺎم ﺁزادﯼه ﺎﯼ ﺕ ﺼﺮیﺢ ﺷ ﺪﻩ در‬
‫ﺑﻴﺎﻧﻴ ﻪﯼ ﺟﻬ ﺎﻧﯽ ﺣﻘ ﻮق ﺑ ﺸﺮ ه ﻢ هﻤﭽﻨ ﺎن ﺕ ﻼش ﺧ ﻮاهﻢ آ ﺮد‪ .‬ﺑ ﻪ ای ﻦ‬
‫‪٩٠‬‬
‫ﮔﻔﺘﻪﯼ ﻣﺎآﺲ ﭘﻼﻧﻚ ه ﻢ ﺕ ﺎ ﻋﻤ ﻖ ﺟ ﺎن ﺑ ﺎور دارم آ ﻪ‪ :‬در ﻓﻴﺰی ﻚ وﻗﺘ ﯽ‬

‫ی ﻚ ﻧﻈﺮی ﻪﯼ ﺟﺪی ﺪ ﻋﺮﺿ ﻪ ﻣ ﯽﺷ ﻮد‪ ،‬ﻣﻌﻤ ﻮﻻ ﻣﺨﺎﻟﻔ ﺎﻧﯽ دارد؛ اﻣ ﺎ‬
‫ﺳﺮاﻧﺠﺎم ایﻦ ﻧﻈﺮیﻪ ﻗﺒﻮل ﻋﺎم ﻣﯽیﺎﺑﺪ‪ ،‬ﻧﻪ ﺑﻪ ایﻦ ﺳﺒﺐ آﻪ ﻣﺨﺎﻟﻔ ﺎن ای ﻦ‬
‫ﻧﻈﺮیﻪ ﻣﺠﺎب ﺷﺪﻩاﻧﺪ؛ ﺑﻠﻜﻪ ﺑﻪ ﺁن ﺳﺒﺐ آﻪ ﺁﻧﺎن ﭘﻴﺮ ﺷﺪﻩ و ﻣﺮدﻩاﻧﺪ!‬
‫ﻧﺎدرﻩ اﻓﺸﺎرﯼ ـ ‪ ٢١‬ﺑﻬﻤﻦ ﻣﺎﻩ ‪ ١٠)١٣٨١‬ﻓﻮریﻪ ‪ (٢٠٠٣‬ـ اروﭘﺎ‬
‫‪٩١‬‬
‫اآﺒﺮ ﺁﻗﺎ!‬
‫ﻓﺮج زﻧﺪان ﺑﻮد و ﻣﺎ ﺧﺎرج آﺸﻮرﯼهﺎ ﺑﺮاﯼ ﺣﻤ ﺎیﺘﺶ ﺳ ﺮ ه ﺮ‬

‫ﮔﺬرﯼ ﺑﺴﺎﻃﯽ ﺑﺮ ﭘﺎ ﻣﯽآﺮدیﻢ‪ .‬درﺳﺖ ‪ ٥‬ﺳﺎل ﭘﻴﺶ ﺑﻮد‪ .‬ﺕﺎﺑ ﺴﺘﺎن ‪.٩٧‬‬
‫ﻣﻦ ﺕﺎزﻩ ﻣﻮهﺎﻣﻮ آﻮﺕﺎﻩ آﺮدﻩ ﺑﻮدم‪ .‬آﻤﯽ از ﭼﺮﺑﯽه ﺎﯼ دور ﺑ ﺮ ﺷ ﻜﻢ و‬
‫آﻤﺮم ﻓﺎآﺘﻮر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدم‪ .‬ﺑﻠﻮز ﺧﻮﺷ ﻘﻮارﻩاﯼ ﭘﻮﺷ ﻴﺪﻩ ﺑ ﻮدم و ﺷ ﻠﻮارﯼ‬
‫و آﻔ ﺶ ﺧ ﻮش ﺕﺮآﻴﺒ ﯽ‪ ،‬و ﺑ ﺎ ای ﻦ دك و ﭘ ﺰ آﻠ ﯽ اﺣ ﺴﺎس ﺷ ﻴﻜﯽ‬
‫ﻣﯽآﺮدم‪ .‬دﻟﻢ ﻧﻤ ﯽﺧﻮاﺳ ﺖ ﺕ ﻮ ﺕﻈ ﺎهﺮات ﻣﺜ ﻞ ﺑﻌ ﻀﯽ ﺟﻬ ﺎن ﺳ ﻮﻣﯽه ﺎ‬
‫ﺑﺪﺕﺮآﻴﺐ ﺟﻠﻮﻩ آﻨﻢ‪ .‬ﻣﺒﺎرزﻩ ﺑﻪ ﺟﺎﯼ ﺧﻮد‪ ،‬اﻋﺘﺮاض ه ﻢ ﺑ ﻪ ﺟ ﺎﯼ ﺧ ﻮد؛‬
‫وﻟ ﯽ ﻟﺒ ﺎس و ﺁرای ﺶ ه ﻢ ﺑ ﺎﻻﺧﺮﻩ ﺑﺨ ﺸﯽ از ﻓﺮهﻨ ﮓ ﻣﺎﺳ ﺖ‪ ،‬ی ﺎ ﺑﺎی ﺪ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ! راﺳﺘﺶ ﻣﻦ هﻢ ﻣﺜﻞ ﻓﺮاﻧﺴﻮﯼه ﺎ ﻣﻌﺘﻘ ﺪم آ ﻪ ﺑ ﻮﯼ ﺁدمه ﺎ ﻧ ﺸﺎﻧﻪاﯼ‬
‫از ﻓﺮهﻨﮕﺸﺎن اﺳﺖ و ﺁن روز ﻋﻄﺮ ﺧﻮشﺑﻮیﯽ را آﻪ ﭼﻨﺪ روز ﻗ ﺒﻠﺶ‬
‫از ﭘ ﺎریﺲ ﺁوردﻩ ﺑ ﻮدم‪ ،‬ﺑ ﻪ ﮔ ﻞ و ﮔ ﺮدﻧﻢ ﭘﺎﺷ ﻴﺪﻩ ﺑ ﻮدم‪ ،‬ﺕ ﺎ در آﻨ ﺎر‬
‫ﻓﺮیﺎدهﺎیﯽ آﻪ ﺑﺮاﯼ ﻓﺮج ﻣﯽآﺸﻢ‪ ،‬ایﻦ ﺑﻮﯼ اﺙﻴ ﺮﯼ را ه ﻢ ﺑ ﻪ ﺧﻴﺎﺑ ﺎن و‬
‫ﭘﻞ ﻣﻌﺮوف آﻨﺪﯼ ﺑﭙﺎﺷﻢ‪.‬‬
‫ﺻ ﺒﺢ ﺑ ﻮد‪ .‬ی ﺎزدﻩ ﺻ ﺒﺢ و اﻧﺠﻤﻨ ﯽ آ ﻪ ﺕﻈ ﺎهﺮات را روﯼ ﭘ ﻞ‬
‫آﻨﺪﯼ ﺑﺮﭘﺎ آﺮدﻩ ﺑﻮد‪ ،‬ﭼﻨﺪ ﺻﻨﺪوق آﺒﻮﺕﺮ ﺳﻔﻴﺪ را ﻧﻤﯽداﻧﻢ از آﺠﺎ ﮔﻴﺮ‬
‫ﺁوردﻩ ﺑ ﻮد و ﭼﻴ ﺪﻩ ﺑﻮدﺷ ﺎن روﯼ ﭘﻴ ﺎدﻩ ر ِو آﻨ ﺎر ﭘ ﻞ‪ .‬و ﻣ ﺎ در اداﻣ ﻪﯼ‬
‫ﻓﺮیﺎدهﺎیﯽ آﻪ ﺑ ﺮاﯼ ﺁزادﯼ ﻓ ﺮج ﻣ ﯽزدی ﻢ‪ ،‬ه ﺮ آ ﺪام آﺒ ﻮﺕﺮ ﺳ ﻔﻴﺪﯼ را‬
‫هﻢ ﭘﺮواز ﻣﯽدادیﻢ‪ .‬و ﻣﻦ ﭼﻘﺪر دﻟﻢ ﺑﺮاﯼ ایﻦ آﺒﻮﺕﺮه ﺎ ﻣ ﯽﺳ ﻮﺧﺖ آ ﻪ‬
‫ﺑ ﺎ ﻗﻔ ﺲ ﺁوردﻩ ﺑﻮدﻧﺪﺷ ﺎن ﺑ ﻪ ﺧﻴﺎﺑ ﺎن ﺕ ﺎ ﻧﻤﺎی ﺸﯽ ﺑ ﺮاﯼ ﺁزادﯼﺷ ﺎن ﺑﺮﭘ ﺎ‬
‫آﻨﻨﺪ‪ .‬دو هﻔﺘﻪ ﻗﺒﻠﺶ ه ﻢ ﺑ ﺎدآﻨﻜﯽ دادﻩ ﺑﻮدﻧ ﺪ دﺳ ﺘﻤﺎن ﺕ ﺎ ﮔ ﻞ ﺳ ﺮﺧﯽ را‬
‫ﺑﻪ ﺑﻨﺪ ﺁن ﮔﺮﻩ ﺑﺰﻧﻴﻢ و ﺑﺎ هﻢ ﺑﻔﺮﺳﺘﻴﻤﺸﺎن هﻮا!‬
‫ﺷ ﻨﺒﻪ ﺑ ﻮد‪ .‬ﺷ ﻨﺒﻪ ﺑ ﻮد ﺕ ﺎ ﺑﭽ ﻪه ﺎ آ ﺎر و آﺎﺳ ﺒﯽ رﺳ ﻤﯽ ﻧﺪاﺷ ﺘﻪ‬
‫ﺑﺎﺷﻨﺪ و در ﺣﻴﻦ ﻗﺪﻣﯽ آﻪ ﺑﺎ ﺧﺎﻧﻮادﻩ و دوﺳﺘﺎﻧ ﺸﺎن ﻣ ﯽزﻧﻨ ﺪ‪ ،‬ی ﺎدﯼ ه ﻢ‬
‫از ﻓﺮج ﺑﻜﻨﻨﺪ و ﺑﺮاﯼ ﺁزادﯼاش ﺻﺪایﯽ ﺑ ﻪ ﮔ ﻮش آ ﺮ ﻏ ﺮب ﺑﺮﺳ ﺎﻧﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﯼ ویﮋﻩاﯼ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﻧﻪ ﻗﺮار ﺑﻮد اﻧﻘﻼﺑﯽ ﺑﺸﻮد‪ .‬ﻧﻪ رﺉ ﻴﺲ ﺟﻤﻬ ﻮرﯼ‬
‫ﺕﻌﻴ ﻴﻦ ﻣ ﯽﺷ ﺪ‪ .‬ﻧ ﻪ آﻨ ﺴﺮﺕﯽ ﺑ ﺮ ﭘ ﺎ ﺷ ﺪﻩ ﺑ ﻮد‪ ،‬ﻧ ﻪ ﮔﻮﺟ ﻪ ﻓﺮﻧﮕ ﯽ و ﺕﺨ ﻢ‬
‫‪٩٢‬‬
‫ﻣﺮﻏﯽ ﺑﻪ ﺳﺮ و ﮔﺮدن آﺴﯽ ﭘﺮﺕﺎب ﻣﯽﺷﺪ‪ ،‬ﻧﻪ دﻣ ﺎغ آ ﺴﯽ ﻣ ﯽﺷﻜ ﺴﺖ‬

‫و ﻧﻪ ﺣﺘﺎ ﺑﺪ و ﺑﻴﺮاهﯽ ﺑﺎ ِر آﺴﯽ! دوﺳﺘﺎﻧﻪﯼ دوﺳﺘﺎﻧﻪ ﻣﯽﺧﻮاﺳ ﺘﻴﻢ ﻓﺮی ﺎد‬
‫ﺑﺰﻧﻴﻢ آﻪ ﻣﺎ ـ از آﺸﻮرﯼ ﺑﻪ ﻧﺎم ایﺮان ـ آﻪ ایﻦ ﺟﺎ ﻣﻴﻬﻤﺎن ﺷﻤﺎ هﺴﺘﻴﻢ‪،‬‬
‫آﻠﯽ اﺳﻴﺮ در زﻧﺪانهﺎﯼ اﺳﻼﻣﯽ داریﻢ آﻪ ﻓﺮج هﻢ یﻜﯽ از ﺁنهﺎﺳﺖ‪.‬‬
‫داﺷﺘﻢ ﺑﺎ ﺧﺎﻧﻢ ﭘﻬﻠﻮیﯽام ﮔ ﭗ ﻣ ﯽزدم آ ﻪ اآﺒ ﺮ ﺁﻗ ﺎ ﺁﻣ ﺪ‪ .‬اآﺒ ﺮ را‬
‫ﺳ ﺎله ﺎ ﺑ ﻮد ﻣ ﯽﺷ ﻨﺎﺧﺘﻢ‪ .‬ﻣﻮه ﺎﯼ ﺳ ﻔﻴﺪش را‪ ،‬زﻧ ﺶ را و ﭼﻨ ﺪ ﺟ ﻮر‬
‫ﺑﭽﻪه ﺎیﺶ را آ ﻪ از زنه ﺎﯼ ﺟﻮرواﺟ ﻮر ﻓﺮﻧﮕ ﯽ و وﻃﻨ ﯽاش داﺷ ﺖ‪.‬‬
‫ﺧﺎﻧﻪاش ﭘﺎﺕﻮق ﻣﺎ ﺑﻮد و ﮔﺎﻩ آﻪ ﻣﺠﺎه ﺪیﻦ ﻣ ﯽﺧﻮاﺳ ﺘﻨﺪ ﻓﻴﻠ ﯽ ه ﻮا آﻨﻨ ﺪ‪،‬‬
‫ویﻼﯼ ﭼﻨﺪ ﺧﻮاﺑﻪاش را ﺑﺪل ﺑﻪ ﺳ ﺘﺎد ﻣﺠﺎه ﺪیﻦ ﻣ ﯽآﺮدﻧ ﺪ‪ .‬هﻤ ﻪ در ﺁن‬
‫ﺟﻤﻊ ﻣﯽﺷﺪیﻢ‪ .‬اﻃﻼﻋﻴ ﻪه ﺎ را از هﻤ ﺎن ﺟ ﺎ ﭘﺨ ﺶ ﻣ ﯽآ ﺮدیﻢ‪ .‬از هﻤ ﺎن‬
‫ﺧﺎﻧﻪ ﺕﻠﻔﻨﯽ ﺑﺎ ﺳ ِﺮ ﭘﻞ ﺕﻤﺎس ﻣﯽﮔﺮﻓﺘﻴﻢ‪ .‬از هﻤﺎن ﺟﺎ دﺳﺘﻪ ﺑﻨﺪﯼ ﻣﯽﺷﺪیﻢ‬
‫و ﺑ ﺮاﯼ ﺕﻈ ﺎهﺮات ‪ ٣٠‬ﺧ ﺮداد ﺳ ﺮاغ ایﺮاﻧ ﯽه ﺎیﯽ ﻣ ﯽرﻓﺘ ﻴﻢ آ ﻪ‬
‫ﺑﻴﺸﺘﺮﺷﺎن ﺑﺎ دﮔﻨﮓ از در ﺧﺎﻧﻪهﺎﺷﺎن ﺑﻴﺮوﻧﻤﺎن ﻣﯽآﺮدﻧﺪ‪ .‬ازهﻤﺎن ﺟ ﺎ‬
‫ﺑﻪ ﺧﻴﻠﯽهﺎیﯽ آﻪ هﻨﻮز آﺎر ﭘﻨﺎهﻨﺪﮔﯽﺷﺎن ﮔﻴﺮ داﺷﺖ‪ ،‬وﻋﺪﻩﯼ ﺕﺎیﻴﺪی ﻪﯼ‬
‫ﺻ ﺪ در ﺻ ﺪ ﻣ ﯽدادی ﻢ‪ .‬از هﻤ ﺎن ﺟ ﺎ ﺑ ﻪ ﭘ ﺎریﺲ ﻣ ﯽرﻓﺘ ﻴﻢ ﺕ ﺎ در‬
‫ﻣﻴﻬﻤﺎﻧﯽهﺎﯼ ﺻﻨﺎرﯼ ﺑﺎﻧﻮ ﻣﺮیﻢ ﻗﺠ ﺮ ﻋ ﻀﺪاﻧﻠﻮ‪ ،‬رﺉ ﻴﺲ ﺟﻤﻬ ﻮر دوﻟ ﺖ‬
‫ﺧﻴﺎل ﺷﺮآﺖ آﻨﻴﻢ‪ .‬ﺑﻌﺪ از ﺑﺎزﮔﺸﺖ هﻢ ـ ﺑﺮ اﺳﺎس رهﻨﻤﻮدهﺎﯼ ﻋﺎﻟﻤﺎﻧﻪ‬
‫و ﺧﺎﻧﻤﺎﻧ ﻪﯼ ﺧ ﻮد ﺧ ﻮاهﺮ ﻣ ﺮیﻢ ـ در ﺧﺎﻧ ﻪﯼ هﻤ ﻴﻦ اآﺒ ﺮ ﺁﻗ ﺎ ﺑ ﺴﺎط‬
‫ﺳ ﻔﺮﻩﯼ اﺑﻮاﻟﻔ ﻀﻞ و روﺿ ﻪﯼ اﻣ ﻞاﻟﺒﻨ ﻴﻦ ﭘﻬ ﻦ ﻣ ﯽآ ﺮدیﻢ‪ ،‬ﺕ ﺎ زنه ﺎﯼ‬
‫ﺳﺎدﻩﯼ ایﺮاﻧﯽ ﺳﺎآﻦ ﻏﺮب را ﺑﺎ هﻤﻴﻦ ﺕﺮﻓﻨ ﺪ ﺑ ﻪ ﺧﺎﻧ ﻪﯼ اآﺒ ﺮ ﺁﻗ ﺎ و ﺑ ﻪ‬
‫ﻧﺸ ﺴﺖه ﺎﯼ ﺳ ﺎزﻣﺎﻧﯽ ﺑﻜ ﺸﺎﻧﻴﻢ و از ای ﺸﺎن ﺳ ﻴﺎهﯽ ﻟ ﺸﻜﺮ ﺑ ﺴﺎزیﻢ‪ .‬ﺣﺘ ﺎ‬
‫ﺑﻌﻀﯽ از ﺑﭽﻪهﺎ آﻪ راهﺸﺎن دورﺕﺮ ﺑﻮد‪ ،‬هﻤﺎﻧﺠﺎ اﻃ ﺮاق ﻣ ﯽآﺮدﻧ ﺪ ﺕ ﺎ‬
‫در وﻗﺖ ﺻﺮﻓﻪ ﺟﻮیﯽ آﺮدﻩ ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﻓﺮﺻ ﺖ ﺑﻴ ﺸﺘﺮﯼ ﺑ ﺮاﯼ ﻣﺰاﺣﻤ ﺖ‬
‫ﻣﺮدم داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﻣﻴ ﺰ آﺘ ﺎب ﺷ ﻨﺒﻪه ﺎ و ‪ ٥‬ﺷ ﻨﺒﻪه ﺎ را ه ﻢ ـ اﮔ ﺮ ﭼﻴ ﺪﻩ‬
‫ﻣﯽﺷﺪ ـ اآﺒﺮ راﺳﺖ و ریﺲ ﻣﯽآ ﺮد‪ .‬اﻣ ﺎ ﺁن ﺷ ﻨﺒﻪﯼ ﺑﺨ ﺼﻮص ﻣ ﺪﺕﯽ‬
‫ﺑﻮد آﻪ ﻣﻦ دیﮕﺮ از هﻤﻪﯼ ایﻦ ﺟﺮیﺎن ﺑﺮیﺪﻩ ﺑ ﻮدم‪ .‬دو ﺳ ﺎﻟﯽ ﻣ ﯽﺷ ﺪ و‬
‫ﻻﺑﺪ اآﺒﺮ ﺧﻮن ﺧ ﻮﻧﺶ را ﻣ ﯽﺧ ﻮرد‪ .‬ﺳ ﺎل ﻗ ﺒﻠﺶ از ﻣ ﻦ ﺷ ﻜﺎیﺖ آ ﺮدﻩ‬
‫ﺑﻮد آﻪ ﺕﻠﻔﻨﯽ ﺕﻬﺪیﺪ ﺑﻪ ﻗﺘﻠﺶ آﺮدﻩام‪ .‬ﮔﻔﺘﻪام آ ﻪ ی ﺎ دیﮕ ﺮ ﺑ ﺮاﯼ ریﺎﺳ ﺖ‬
‫ﺟﻤﻬﻮرﯼ ﺧﺎﻧﻢ رﺟﻮﯼ ﺕﺒﻠﻴﻎ ﻧﻤﯽآﻨﯽ یﺎ ﺑﻪ ﻓﻼﺣﻴﺎن ﻣﯽﮔﻮیﻢ ﺧ ﺎﻧﻮادﻩات‬
‫‪٩٣‬‬
‫را در ای ﺮان ﺑ ﻪ ﭼ ﺎر ﻣ ﻴﺦ ﺑﻜ ﺸﻨﺪ‪ .‬ﭘﻠ ﻴﺲ ه ﻢ ی ﻚ ﻧﺎﻣ ﻪﯼ ﺑﻠﻨ ﺪ ﺑ ﺎﻻ ﺑ ﺮام‬

‫ﻧﻮﺷ ﺘﻪ ﺑ ﻮد آ ﻪ ﻓﻼﻧ ﯽ ﺑﻴ ﺎ ادارﻩﯼ ﻣﺮآ ﺰﯼ ﭘﻠ ﻴﺲ و ﺑ ﺮاﯼ ﺕﺤ ﺖ ﻓ ﺸﺎر‬
‫ﮔﺬاﺷﺘﻦ ﻣﺮدم ﺟﻮاب ﺑ ﺪﻩ! ﺧ ﺐ‪ ،‬ﭼ ﻮن ﻣ ﺪرآﯽ ﻧﺪاﺷ ﺘﻨﺪ وﻃ ﺮف ـ ﻃﺒ ﻖ‬
‫ﮔﻔﺘﻪﯼ ﺧﻮدش ـ ﻓﻘﻂ ﺣﺪس زدﻩ ﺑﻮد آﻪ ﺻﺪاﯼ ادﻋ ﺎیﯽاش‪ ،‬ﺻ ﺪاﯼ ﻣ ﻦ‬
‫اﺳﺖ و ﺕﺎزﻩ ادارﻩﯼ ﺕﻠﻔﻦ هﻢ ﭼﻨﻴﻦ ﮔﻔﺖوﮔﻮیﯽ را ﺙﺒ ﺖ و ﺿ ﺒﻂ ﻧﻜ ﺮدﻩ‬
‫ﺑ ﻮد‪ ،‬ﺣ ﺴﺎﺑﯽ ﺳ ﻨﮓ روﯼ ی ﺦ ﺷ ﺪ‪ .‬ﺧﻴﻄ ﯽ ه ﻢ ﻋ ﺎﻟﻤﯽ دارد و ﻣ ﻦ ﻓﻘ ﻂ‬
‫ﺑﺮاﯼ ایﻦ آﻪ ﺣﻮﺻﻠﻪﯼ ﺕﻌﻘﻴ ﺐ اآﺒ ﺮ را ﺑ ﻪ ﺟ ﺮم ﺕﻬﻤ ﺖ ﺑ ﯽﺟ ﺎ ﻧﺪاﺷ ﺘﻢ‪،‬‬
‫وﻟﺶ آ ﺮدم ﺑ ﻪ اﻣ ﺎن ﺧ ﺪا ﺕ ﺎ ه ﺮ ﻏﻠﻄ ﯽ آ ﻪ دﻟ ﺶ ﻣ ﯽﺧﻮاه ﺪ‪ ،‬ی ﺎ رهﺒ ﺮ‬
‫ﻋﻘﻴﺪﺕﯽاش ﻣﯽﮔﻮیﺪ‪ ،‬ﺑﻜﻨﺪ‪ .‬ﻻﺑﺪ ﺣﺴﺎﺑﯽ دﻣﻖ ﺑﻮد و از ای ﻦ آ ﻪ ﻧﺘﻮاﻧ ﺴﺘﻪ‬
‫ﺑﻮد ﻓﺮﻣﺎن ﻣﺴﻌﻮد را اﺟﺮا آﻨ ﺪ و ﺑ ﺮاﯼ ای ﻦ ﺑ ﺎﻧﻮﯼ ﭘﺮاﻓ ﺎدﻩ ]![ ﭘ ﺎﭘﻮش‬
‫ﺑﺪوزد‪ ،‬ﭘﻜﺮ ﺑﻮد‪.‬‬
‫درﺳﺖ هﻤﺎن ﻟﺤﻈﻪاﯼ آﻪ داﺷﺘﻢ آﺒﻮﺕﺮ ﺳ ﻔﻴﺪم را هﻤ ﺮاﻩ ﺑ ﺎ ﮔ ﻞ‬
‫ﺳﺮﺧﯽ ﺑﻪ هﻮا ﭘﺮﺕﺎب ﻣﯽآﺮدم‪ ،‬ﺑﺎ ﺑﻨﺰ ﺷ ﺶ ﻧﻔ ﺮﻩاش وﺳ ﻂ ﭘ ﻞ ای ﺴﺘﺎد‪.‬‬
‫ﭘﻴ ﺎدﻩ ﺷ ﺪ‪ .‬رو ﺑ ﻪ ﻣ ﻦ آ ﺮد و ﺷ ﺮوع آ ﺮد ﺑ ﻪ ﻓﺤ ﺶ دادن ﺑ ﻪ زﺑ ﺎن‬
‫ای ﻦﺟ ﺎیﯽه ﺎ‪ :‬آ ﻮن ﺳ ﻮراخ‪ ،‬ﺟﻨ ﺪﻩ‪ ،‬ﺷﻴ ﺸﻪﯼ آﻬﻨ ﻪ‪ ،‬آﻮﻧﻤ ﻮ ﺑﻠ ﻴﺲ و در‬
‫اداﻣﻪ هﻢ ﺑﻪ ﻓﺎرﺳﯽ آﻪ‪ :‬ﻣﺰدور‪ ،‬ﺧﺎﺉﻦ‪ ،‬ﺟﺎﺳﻮس …‬
‫ﭼﻨ ﺪ ﺟﻮاﻧ ﻚ ﭘﻨ ﺎهﺠﻮ آ ﻪ هﻤﺎﻧﺠ ﺎ ای ﺴﺘﺎدﻩ ﺑﻮدﻧ ﺪ و ﻻﺑ ﺪ ﮔﻤ ﺎن‬
‫ﻧﻤﯽآﺮدﻧﺪ اآﺒﺮ ﺑﺎ ﻣﻦ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﮔﺎرد ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ آﻪ‪ :‬ﺑﺎ آﯽ هﺴﺘﯽ ﺟ ﺎآﺶ؟ آ ﻪ‬
‫اآﺒﺮ ﺁﻗﺎ ﺳﻮار ﺑﻨﺰش ﺷﺪ و زد ﺑﻪ ﭼﺎك رﺉﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮر ﻣﻘﺎوﻣﺖ! ﺧ ﺎﻧﻤﯽ‬
‫آﻪ آﻨﺎرم ایﺴﺘﺎدﻩ ﺑﻮد و ﺑﺎ هﻤﻮ ﺑﻮد آﻪ داﺷ ﺘﻢ از رﻧ ﮓ ﻗ ﺸﻨﮓ ﭘﻴ ﺮاهﻦ‬
‫ﺕﺎﺑ ﺴﺘﺎﻧﯽ دآﻠﺘ ﻪاش ﺣ ﺮف ﻣ ﯽزدم‪ ،‬ﺑ ﺎ ﺧﻨ ﺪﻩ ﮔﻔ ﺖ‪ :‬ای ﻦ ﻓﺤ ﺶه ﺎ هﻤ ﻪ‬
‫ﻣﺮداﻧﻪاﻧﺪ و ﭘﻴﺮﻣﺮد ﺣﺘﻤﺎ ﺑﺎ یﻜ ﯽ از ﺷ ﻤﺎهﺎ ﺑ ﻮدﻩ اﺳ ﺖ‪ .‬ﻣ ﻦ ﮔﻔ ﺘﻢ ﺷ ﺎیﺪ‬
‫ﻣ ﺴﺖ اﺳ ﺖ و ﻗ ﻀﻴﻪ را ﻣﺎﺳ ﺘﻤﺎﻟﯽ آ ﺮدم‪ .‬ﺟﻮاﻧ ﻚ ﭘﻬﻠ ﻮیﯽ ﮔﻔ ﺖ‪ :‬ﻣ ﻦ‬
‫ﺑﻴﺴﺖ روز اﺳﺖ از ایﺮان ﺁﻣﺪﻩام‪ .‬ایﻦ ﻣﺮﺕﻴﻜﻪ را هﻢ اﺻﻼ ﻧﻤﯽﺷﻨﺎﺳ ﻢ‪.‬‬
‫دیﺪیﺪ ﺑﻪ ﻣﻦ ﭼﯽ ﮔﻔﺖ؟! اﮔﺮ در ﻧﺮﻓﺘ ﻪ ﺑ ﻮد‪ ،‬ﺑ ﺎ هﻤ ﻴﻦ دﺳ ﺖه ﺎم ﺟ ﺮش‬
‫ﻣ ﯽدادم‪ .‬ﺁن یﻜ ﯽ ﮔﻔ ﺖ‪ :‬ﻣ ﻦ ﺕ ﻮ هﻤ ﻴﻦ ﭼﻨ ﺪ روز ای ﻦ ﻓﺤ ﺶه ﺎ را ی ﺎد‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻪام‪ .‬اﺻﻼ ﭼﺮا ﺑﻪ ﻣﺎ ﻣﯽﮔﻔﺖ ﺟﻨﺪﻩ؟! ﺷﺎیﺪ ﺑﺎ ﺧﺎﻧﻢهﺎ ﺑﻮد!‬
‫اآﺒ ﺮ ﺑ ﻪ ﺧ ﺎل زدﻩ ﺑ ﻮد‪ .‬ﻣﺎﻣﻮری ﺖ ﻓﺤﺎﺷ ﯽاش را در راﺳ ﺘﺎﯼ‬
‫ﻣ ﺴﺌﻮﻟﻴﺖه ﺎﯼ اﻣﻨﻴﺘ ﯽاش اﻧﺠ ﺎم دادﻩ ﺑ ﻮد‪ .‬ﻣﺎﻧ ﺪﻩ ﺑ ﻮد آ ﻪ ﺣ ﺎﻻ در ﻣﻴ ﺎن‬
‫‪٩٤‬‬
‫ایﺮاﻧﯽهﺎ ﺑﻪ ﺧﻴﺎل ﺧﻮدش ﺁﺑﺮویﻢ را هﻢ ﺑﺒﺮد‪ .‬هﻢ ﺟﻨ ﺪﻩ ﺑ ﻮدم‪ ،‬ه ﻢ آ ﻮن‬

‫ﺳﻮراخ و… هﻢ ﻣﺰدور و ﺟﺎﺳﻮس و ﺧﺎﺉﻦ‪ .‬ﺑﻌﺪ هﻢ هﻤﺎﻧﻄﻮر آﻪ رﺳﻢ‬
‫ﻣﺠﺎهﺪیﻦ اﺳﺖ‪ ،‬از هﻤﺎن اﺕﻮﻣﺒﻴﻠﺶ ﺑﺎ ﺳ ﺘﺎد ﻣﺮآ ﺰﯼ ﺕﻤ ﺎس ﮔﺮﻓ ﺖ آ ﻪ‪:‬‬
‫ﺑﻌﻠ ﻪ ﺧ ﻮاهﺮ … ﺕﺮﺕﻴ ﺐ ای ﻦ ﺟﺎﺳ ﻮس و ﺧ ﺎﺉﻦ را دادم‪ .‬و ﺧ ﻮاهﺮ ﺑ ﺎ‬
‫ﺧﻮﺷﺤﺎﻟﯽ ﺟﻴﻐﯽ آﺸﻴﺪ و ﺑﻪ اآﺒﺮ ﺁﻗ ﺎ ﺕﺒﺮی ﻚ و ﺕﻬﻨﻴ ﺖ ﮔﻔ ﺖ‪ .‬ﺑﻌ ﺪ ه ﻢ ﺑ ﺎ‬
‫ﺕﻠﻔﻦ‪/‬ﻓﺎآﺲ ﺑﻪ ﺑﻐﺪاد ﺧﺒﺮ دادﻧﺪ آﻪ‪ :‬ﺑ ﺮادر‪ ،‬اآﺒ ﺮ ﺁﻗ ﺎ ﺕﺮﺕﻴ ﺐ ﻧ ﺎدرﻩ‪ ،‬ای ﻦ‬
‫ﻣﺰدور ﺧﺎﺉﻦ ﭘﺘﻴﺎرﻩ را دادﻩ و ﺳﺮ ﭘﻞ آﻨﺪﯼ ﺣﺴﺎﺑﺶ را رﺳﻴﺪﻩ اﺳﺖ‪.‬‬
‫رهﺒﺮﯼ آ ﻪ ﺑﻌ ﺪ از ﭼﻨ ﺪ دﺳ ﺖ ﺕﺒﻠﻴ ﻎ و ﺕﻤﻠ ﻖ ﭼﻨ ﺪ ﻃﺒﻘ ﻪ از آ ﻞ‬
‫ﻣﺎﺟﺮا ﺧﺒﺮدار ﺷﺪﻩ ﺑﻮد‪ ،‬دﺳﺘﻮر داد ﺑﻪ ﺷﻜﺮاﻧﻪﯼ ای ﻦ ﻋﻤﻠﻴ ﺎت ﻣﻮﻓﻘﻴ ﺖ‬
‫ﺁﻣﻴﺰ آﻪ ایﻦ ﺑﺮادر از ﺟﺎن ﮔﺬﺷ ﺘﻪ‪ ،‬ﺑ ﺎ ﻧﻮﺷ ﻴﺪن از ﺳﺮﭼ ﺸﻤﻪﯼ ﺧ ﻮاهﺮ‬
‫ﻣﺮیﻢ اﻧﺠﺎم دادﻩ اﺳﺖ‪ ،‬هﻤﻪﯼ ﺑﭽ ﻪه ﺎ ﺷ ﻴﺮیﻨﯽ ﺕ ﺮ ﺑﺨﻮرﻧ ﺪ و در ﻋ ﺮاق‬
‫ه ﻢ هﻤ ﻪ آﺎرهﺎﺷ ﺎن را ﺕﻌﻄﻴ ﻞ آﻨﻨ ﺪ و ﺁﻣ ﺎدﻩ ﺑﺎﺷ ﻨﺪ آ ﻪ اﻣ ﺸﺐ ﺑ ﺮادر‬
‫ﻧﺸ ﺴﺖ وی ﮋﻩ ﺑﺮﮔ ﺰار ﻣ ﯽآﻨ ﺪ و اﺳ ﻢ ﻧﺸ ﺴﺖ را ه ﻢ ﮔﺬاﺷ ﺘﻨﺪ‪ :‬ﻧﺸ ﺴﺖ‬
‫ﻋﺒﻮر از ﭘﻞ آﻨﺪﯼ!‬
‫ﺧ ﻮاهﺮ ﻣﺠﺎه ﺪﯼ آ ﻪ ﻣ ﺴﺌﻮل ای ﻦ ﻣﻨﻄﻘ ﻪ ﺑ ﻮد‪ ،‬در راﺳ ﺘﺎﯼ‬
‫اﺟﺮاﯼ ﻓﺮﻣﺎن ﻣﺴﻌﻮد‪ ،‬ﺑﻌﺪ از ﺑﺮﮔ ﺰار آ ﺮدن ﺷ ﺎﻣﮕﺎﻩ و دادن ﮔ ﺰارش‬
‫ﺑﻪ هﻤﻪﯼ اﻋﻀﺎ و هﻮاداران ﺣﺎﺿﺮ در ﺻﺤﻨﻪ و ﺧﺒﺮدار آﺮدن اﻋﻀﺎ‬
‫و ه ﻮاداران ﺧ ﺎرج از ﺻ ﺤﻨﻪ‪ ،‬از هﻤ ﺎن ی ﻚ وﺟ ﺐ ﺁﭘﺎرﺕﻤ ﺎن اﺟ ﺎرﻩاﯼ‬
‫ﺑﭽﻪهﺎﯼ آﺸﺘﻪ ﺷﺪﻩ‪ ،‬دﺳ ﺘﻮر ﺧﺮی ﺪ ﺷ ﻴﺮیﻨﯽ ﺕ ﺮ ﺑ ﺮاﯼ ﻋ ﺼﺮاﻧﻪ را داد‪.‬‬
‫ﺑﻌﺪ هﻢ ﺧﻮدش ﺑﺎ اﻓﺘﺨﺎر ﺳﺮ ﻣﻴﺰ ﻋﺼﺮاﻧﻪ ﺣﺎﺿﺮ ﺷﺪ و ﺑ ﺎ ﻃﻤﺎﻧﻴ ﻪ در‬
‫ﺣﺎﻟﯽ آﻪ ﻟﺒﺨﻨ ﺪ زﻣﺨﺘ ﯽ ﺑ ﺮ ﻟ ﺐ داﺷ ﺖ‪ ،‬ﺑ ﻪ ﺑﭽ ﻪه ﺎ ﺧﺒ ﺮ داد آ ﻪ اﻣ ﺸﺐ‬
‫ﺳﺎﻋﺖ دﻩ یﻚ آﺎر آﻨﻔ ﺮاﻧﺲ ﺕﻠﻔﻨ ﯽ داری ﻢ آ ﻪ ﺧ ﻮد ﺧ ﻮاهﺮ ﻣ ﺮیﻢ در ﺁن‬
‫ﺷﺮآﺖ ﺧﻮاهﻨﺪ آﺮد‪ .‬ﺑﭽﻪهﺎ آﺎرهﺎﺕﺎن را زودﺕﺮ ﺑﻜﻨﻴﺪ ﺕﺎ ﺷﺐ‪.‬‬
‫ﺑﭽﻪهﺎ ﻧﺎن ﺧﺎﻣﻪاﯼهﺎ را ﺑﺎ ﭼﺎﯼ ﻗﻨﺪ ﭘﻬﻠﻮﺷ ﺎن ﺧﻮردﻧ ﺪ و ﻟﺒﺨﻨ ﺪ‬
‫زدﻧ ﺪ و در ﺑ ﺎب ای ﻦ ﺷ ﺠﺎﻋﺖ ای ﺪﺉﻮﻟﻮژیﻚ داد ﺳ ﺨﻦ دادﻧ ﺪ‪ .‬ری ﺘﻢ آ ﺎر‬
‫ﺳ ﺘﺎد ﻓﺮﻧ ﮓ ﺑ ﺎﻻ رﻓﺘ ﻪ ﺑ ﻮد‪ .‬ﺕﻠﻔ ﻦ ﺑ ﻮد آ ﻪ ﺑ ﻪ ای ﻦ ﻃ ﺮف و ﺁﻧﻄ ﺮف‬
‫ﻣ ﯽﺷ ﺪ‪ .‬ﻣ ﯽﺧﻮاﺳ ﺘﻨﺪ هﻤ ﻪﯼ ه ﻮاداران ﭼ ﺮخ ه ﺸﺘﻢ را ﺑ ﺮاﯼ ﺕﻮﺟﻴ ﻪ‬
‫ﻋﻤﻠﻴﺎت ﭘﻞ آﻨﺪﯼ دﻋﻮت آﻨﻨﺪ‪ .‬ﺧﺐ‪ ،‬ﺑﻌﻀﯽ آﺎر داﺷ ﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﻌ ﻀﯽ ﺑﻬﺎﻧ ﻪ‬
‫ﺁوردﻧ ﺪ‪ .‬ﺑﻌ ﻀﯽ ه ﻢ روز ﺑﻌ ﺪش آ ﺎر داﺷ ﺘﻨﺪ‪ .‬اﻣ ﺎ ﻓﺮﻣ ﺎن ﻣ ﺴﻌﻮد را‬
‫‪٩٥‬‬
‫ﻧﻤﯽﺷﺪ اﻧﺠﺎم ﻧﺪاد‪ .‬اﻧﮕﺎر ﻓﺎز ﻧﻮیﻨﯽ در ﻣﺒﺎرزات ﺧﺎرج آ ﺸﻮرﯼ ﺁﻏ ﺎز‬
‫ﺷﺪﻩ ﺑﻮد و ﺑﺎیﺪ هﻤﻪ در ﺁن ﺣﻀﻮر ﻣﯽیﺎﻓﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫اﻣ ﺮوز ﻣ ﺎ ی ﻚ ﻋﻤﻠﻴ ﺎت ﻣﻮﻓ ﻖ داﺷ ﺘﻴﻢ و ﺁن ه ﻢ ﻓﺤ ﺶ دادن ﺑ ﻪ‬
‫زﻧﯽ ﺑﻮد آﻪ داﺷﺖ ﺑﺮاﯼ ﺁزادﯼ ﻓﺮج ﺳ ﺮآﻮهﯽ روﯼ ﭘ ﻞ آﻨ ﺪﯼ آﺒ ﻮﺕﺮ‬
‫اﺳﻴﺮﯼ را ﭘﺮواز ﻣﯽداد‪ .‬ﺑﻪ ﺧﺎل زدیﻢ‪ .‬اﻣ ﺮوز ﺟ ﺸﻦ ﻣ ﯽﮔﻴ ﺮیﻢ و ﺑﻌ ﺪ‬
‫ﻧﺸ ﺴﺖ ﮔﺬاﺷ ﺘﻨﺪ و ﺑﻌ ﺪ در راﺑﻄ ﻪ ﺑ ﺎ ذوب ﺷ ﺪﮔﯽ ای ﻦ ﻋﻨ ﺼﺮ ﻓﻌ ﺎل‬
‫ه ﻮادار آﻠ ﯽ ﻣﻨﺒ ﺮ رﻓﺘﻨ ﺪ‪ .‬ﺣﺘﻤ ﺎ ﺁن ﺷ ﺐ ﻣ ﺴﻌﻮد رﺟ ﻮﯼ ﺧﻴﻠ ﯽ ﺧ ﻮب‬
‫ﺧﻮاﺑﻴﺪ و ﺧﻮابهﺎﯼ دﻟﭙﺬیﺮﯼ از آﺎخ ریﺎﺳﺖ ﺟﻤﻬﻮرﯼ در ﺕﻬﺮان دیﺪ‪.‬‬
‫در هﻤ ﻪﯼ ﭘﺎیﮕ ﺎﻩه ﺎ و ﻗﺮارﮔ ﺎﻩه ﺎ در ﺳﺮاﺳ ﺮ ﺟﻬ ﺎن ـ ﺣﺘ ﺎ در‬
‫ﭘﺎآﺴﺘﺎن و ﺕﺮآﻴﻪ ـ ﺑﭽﻪهﺎ ﺷﺎﻣ ﺸﺎن را آ ﻪ اﺕﻔﺎﻗ ﺎ ﭼﻠﻮآﺒ ﺎب آﻮﺑﻴ ﺪﻩ ﺑ ﻮد‪،‬‬
‫ﺕﻨ ﺪ و ﺕﻨ ﺪ ﺧﻮردﻧ ﺪ ﺕ ﺎ ﺳ ﺎﻟﻦ را زودﺕ ﺮ ﺑ ﺮاﯼ ﺑﺮﮔ ﺰارﯼ ﻧﺸ ﺴﺖ وی ﮋﻩ‬
‫ﺁﻣﺎدﻩ آﻨﻨ ﺪ‪ .‬ﺳ ﺎﻟﻦ ﻏ ﺬا ﺧ ﻮرﯼ را ﻣﺮﺕ ﺐ آﺮدﻧ ﺪ‪ .‬ﭼﻨ ﺪ ﺻ ﻨﺪﻟﯽ ﺕﺎﺷ ﻮ را‬
‫ردیﻒ ﺑﻪ ردیﻒ ﭘﺸﺖ ﺳﺮ هﻢ ﭼﻴﺪﻧ ﺪ‪ .‬ﻣﻴ ﺰﯼ را ه ﻢ ﺁن ﺑ ﺎﻻ ﺑ ﻪ ﻧ ﺸﺎﻧﻪﯼ‬
‫ﻣﻨﺒﺮ ﻣﺴﺌﻮل ﭘﺎیﮕﺎﻩ ﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﻘﻴ ﻪﯼ ﻧ ﺎن ﺧﺎﻣ ﻪاﯼه ﺎ را ه ﻢ ﭼﻴﺪﻧ ﺪ روﯼ‬
‫ﻣﻴ ﺰﯼ در آﻨ ﺎر هﻤ ﺎن اﺕ ﺎق‪ .‬ﺑ ﺴﺎط ﭼ ﺎﯼ را ه ﻢ ﻋﻠ ﻢ آﺮدﻧ ﺪ‪ .‬و درﺳ ﺖ‬
‫ﺳﺎﻋﺖ دﻩ ﺷﺐ ﻣﺴﺌﻮل هﺮ ﭘﺎیﮕﺎﻩ ﺑﺎ آﺒﻜﺒ ﻪ و دﺑﺪﺑ ﻪﯼ ﻣﻌﻤ ﻮﻟﺶ ﺑ ﻪ اﺕ ﺎق‬
‫ﻧﺸﺴﺖ ﺕﺸﺮیﻒ ﻓﺮﻣﺎ ﺷﺪ‪ .‬ﺑﭽﻪهﺎ از ﺟﺎﺷﺎن ﺑﻠﻨﺪ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬در ﺑﻌ ﻀﯽ ﺟﺎه ﺎ‬
‫آ ﻪ ﺑﭽ ﻪه ﺎ ای ﺪﺉﻮﻟﻮژیﻚﺕ ﺮ ﺑﻮدﻧ ﺪ‪ ،‬هﻤﮕ ﯽ ﺑ ﺎ ه ﻢ دﺳ ﺖ زدﻧ ﺪ‪ .‬ﺑ ﺎ ه ﻢ‬
‫ﺧﻨﺪیﺪﻧﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ هﻢ ﺳﺮود ﻗﺴﻢ را دﺳﺘﻪ ﺟﻤﻌﯽ ﺧﻮاﻧﺪﻧﺪ‪ .‬هﻢ ﻗ ﺴﻢ ﺷ ﺪﻧﺪ آ ﻪ‬
‫ﺕ ﺎ ﺟ ﺎﻧﯽ در ﺑ ﺪن و ﻗﻄ ﺮﻩاﯼ ﺧ ﻮن در رگهﺎﺷ ﺎن دارﻧ ﺪ‪ ،‬ﺑ ﺎ ای ﻦ‬
‫ﻣﺰدوران ﺧﻤﻴﻨﯽ دﺟﺎل ﺑﺠﻨﮕﻨﺪ و دل ﺧﻮاهﺮ ﻣ ﺮیﻢ و ﺑ ﺮادر ﻣ ﺴﻌﻮد را‬
‫ﺷﺎد آﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﺧﻮن ﺟﻮاﻧﺎن و ﭘﺎآﺎن ﻗﺴﻢ‬
‫ﺑﻪ رزم ﺁوران و دﻟﻴﺮان ﻗﺴﻢ‬
‫ﺑﻪ ﻣﻬﺮ ﻓﺮوزﻧﺪﻩﯼ اﻧﻘﻼب…‬
‫آﻪ ﺕﺎ ﺻﺒﺢ »ﺑﺪﺑﺨﺘﯽ« ﺕﻮدﻩهﺎ‬
‫ﺑﺠﻨﮕﻴﻢ ﺑﺎ ﺧﻮن و ایﻤﺎن‪ ،‬ﻗﺴﻢ …‬
‫اآﺒﺮ ﺁﻗﺎ آﻪ از هﻤﺎن ﺑﻌﺪ از ﻇﻬﺮ ﺑﻪ ﺳﺘﺎد دﻋ ﻮت ﺷ ﺪﻩ ﺑ ﻮد‪ ،‬ﺑ ﺎ‬
‫‪٩٦‬‬
‫ﺕﺒﺨﺘﺮ ﻓﺮاوان وارد اﺕﺎق ﺷﺪ‪ .‬ﺑﭽﻪهﺎ ﺑﺮاش ﺳﺮﯼ ﺕﻜﺎن دادﻧﺪ‪ .‬ﺑﻌﻀﯽه ﺎ‬
‫دﺳﺘﯽ ﺑﻪ ﺷﺎﻧﻪاش زدﻧﺪ و ﺧﻼﺻﻪ ﻧﺸﺴﺖ ﺷﺮوع ﺷﺪ‪.‬‬
‫زهﺮا از هﻤﺎن ﭘﺎیﮕﺎهﯽ آﻪ اآﺒﺮ ﺁﻗ ﺎ ﺣ ﺎﻻ ﺁنﺟ ﺎ در هﻴﺌ ﺖ ی ﻚ‬
‫ﻓﺎﺕﺢ ﺟﻨﮓ اﻋ ﻼم ﻧ ﺸﺪﻩ ﺣ ﻀﻮر ﺑ ﻪ ه ﻢ رﺳ ﺎﻧﺪﻩ ﺑ ﻮد‪ ،‬ﻟﺒﺨﻨ ﺪﯼ ﺕﺤ ﻮیﻠﺶ‬
‫داد‪ .‬ﻣﻌﻠﻮم ﺑﻮد اآﺒﺮ ﮔﺰارش اﺻﻠﯽ را ﻗﺒﻞ از ﻧﺸ ﺴﺖ ﺑ ﻪ ﺧ ﻮد ﺧ ﻮاهﺮ‬
‫زهﺮا دادﻩ اﺳﺖ‪ .‬زه ﺮا ه ﻢ ﻣ ﻮ ﺑ ﻪ ﻣ ﻮ ـ ﺷ ﺎیﺪ ه ﻢ ﺑ ﺎ آﻤ ﯽ ﭘﻴ ﺎز داغ و‬
‫ﻧﻌﻨﺎ داغ ـ ﺑﻪ ﺑﻐﺪاد و ﭘﺎریﺲ ﺧﺒﺮ را ﻣﻨﺘﻘﻞ آﺮدﻩ ﺑﻮد‪.‬‬
‫هﻤﮕ ﯽ ﺧﻮﺷ ﺤﺎل ﺑﻮدﻧ ﺪ‪ .‬ﺣ ﺎﻻ دیﮕ ﺮ هﻤﮕ ﯽ ﻣﻄﻤ ﺌﻦ ﺑﻮدﻧ ﺪ آ ﻪ‬
‫ﺧ ﻮاهﺮ ﻣ ﺮیﻢ‪ ،‬ای ﻦ ﻣﻬ ﺮ ﺕﺎﺑ ﺎن را ﺑ ﻪ هﻤ ﻴﻦ زودﯼه ﺎ روﯼ دﺳ ﺖ ﺑ ﻪ‬
‫ﺕﻬ ﺮان ﺧﻮاهﻨ ﺪ ﺑ ﺮد‪ .‬آ ﺸﻚ و ﭘﻴ ﺎز داغ و ﻧﻌﻨ ﺎ داغ ای ﻦ ﻃ ﻮرﯼ اﺿ ﺎﻓﻪ‬
‫ﺷﺪﻩ ﺑﻮد آﻪ‪ :‬هﺮ آ ﺲ از رهﺒ ﺮﯼ ﻓﺎﺻ ﻠﻪ ﺑﮕﻴ ﺮد‪ ،‬ه ﺮ آ ﺎرﯼ آ ﻪ ﺑﻜﻨ ﺪ‪،‬‬
‫در ﻧﻬﺎی ﺖ ﺑ ﻪ ﺟﻴ ﺐ ﺧﻤﻴﻨ ﯽ و ﺁﺧﻮﻧ ﺪهﺎ ﺧﻮاه ﺪ ریﺨ ﺖ‪ .‬ای ﻦ ﻣ ﺰدور ـ‬
‫ﻧ ﺎدرﻩ ـ و ﺑﻘﻴ ﻪﯼ ﻣﺰدوراﻧ ﯽ آ ﻪ ﺑ ﻪ ﺻ ﻮرﺕﯽ ﺷ ﻜﻠﯽ ﺑ ﺎ رژی ﻢ ﺧﻤﻴﻨ ﯽ‬
‫درﮔﻴﺮ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺮاﯼ رد ﮔﻢ آ ﺮدن اﺳ ﺖ‪ .‬واﻻ ﻣ ﺎ آﻠ ﯽ ﺳ ﻨﺪ و ﻣ ﺪرك‬
‫داریﻢ‪ .‬یﻌﻨ ﯽ آ ﺎك ﺻ ﺎﻟﺢ ]اﺑ ﺮاهﻴﻢ ذاآ ﺮﯼ ﻣ ﺴﺌﻮل آﻤﻴ ﺴﻴﻮن اﻣﻨﻴ ﺖ و‬
‫ﺕﺮوریﺴﻢ[ آﻠﯽ ﻣﺪرك دارد آ ﻪ ای ﻦه ﺎ هﻤﮕ ﯽﺷ ﺎن و ﻣﺨ ﺼﻮﺻﺎ هﻤ ﻴﻦ‬
‫ﭘﺘﻴﺎرﻩ‪ ،‬از وزارت اﻃﻼﻋﺎت رژیﻢ ﺁﺧﻮﻧﺪهﺎ ﻣﻮاﺟﺐ ﻣﯽﮔﻴﺮﻧﺪ و هﻤ ﻪﯼ‬
‫آﺎرهﺎﺷ ﺎن از ﻧ ﺎف ﺕﻬ ﺮان‪ ،‬ﺧﻴﺎﺑ ﺎن ﺳ ﻠﻄﻨﺖ ﺁﺑ ﺎد‪ ،‬وزارت اﻣﻨﻴ ﺖ و‬
‫اﻃﻼﻋﺎت هﺪایﺖ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬هﻤﺎنهﺎ ﺑﻪ ایﻦهﺎ دﺳﺘﻮر ﻣﯽدهﻨﺪ ﺑﺮاﯼ ﺳﻔﻴﺪ‬
‫آﺮدن ﺧﻮدﺷﺎن در ﺕﻈﺎهﺮات ﺿﺪ رژیﻢ ﺷﺮآﺖ آﻨﻨﺪ‪ .‬اﻣﺎ در ﻧﻬﺎی ﺖ از‬
‫ﺧﻮن رهﺒﺮﯼ ﻣﺎ ﻣﯽﻧﻮﺷﻨﺪ و ﺳﺮ ﻣﻘﺎوﻣﺖ را ﻣﯽﺑﺮﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎیﺪ ﺑ ﺎ ای ﻦه ﺎ ﺑ ﺎ‬
‫ﻗﺎﻃﻌﻴﺖ ﺑﺮﺧ ﻮرد آ ﺮد و هﻤ ﺎﻧﻄﻮر آ ﻪ ﺑ ﺮادر اآﺒ ﺮ ]یﻌﻨ ﯽ هﻤ ﺎن اآﺒ ﺮ‬
‫ﺁﻗ ﺎﯼ ﺧﻮدﻣ ﺎن[ آ ﺮدﻩ اﺳ ﺖ‪ ،‬ه ﺮ ﺟ ﺎ دیﺪیﻤ ﺸﺎن‪ ،‬اﻓ ﺸﺎﺷﺎن آﻨ ﻴﻢ‪ .‬و اﮔ ﺮ‬
‫ﺕﻮاﻧ ﺴﺘﻴﻢ ﻓﻴﺰیﻜ ﯽ ﺑ ﺎ ﺁنه ﺎ ﺑﺮﺧ ﻮرد آﻨ ﻴﻢ و ﺕ ﻮ ﺧﻴﺎﺑ ﺎن ﺑ ﺮاﯼ ﺑ ﯽﺁﺑ ﺮو‬
‫آﺮدﻧ ﺸﺎن داد ﺑ ﺰﻧﻴﻢ‪ :‬ﺕﺮوری ﺴﺖ‪ ،‬ﻣ ﺰدور … ﺑﻌ ﺪ ه ﻢ ه ﺮ ﺳ ﻨﺪﯼ آ ﻪ‬
‫ﻣ ﯽﺕ ﻮاﻧﻴﻢ ﺑ ﺮ ﻋﻠﻴﻬ ﺸﺎن ﺑ ﻪ دادﮔ ﺎﻩه ﺎﯼ ﻓﺮﻧ ﮓ اراﺉ ﻪ آﻨ ﻴﻢ آ ﻪ ای ﻦ ه ﺎ‬
‫ﻣﺰدورﻧ ﺪ و از رژی ﻢ ﭘ ﻮل ﻣ ﯽﮔﻴﺮﻧ ﺪ و ﺧﻼﺻ ﻪ در راﺳ ﺘﺎﯼ ﻣﻘﺎوﻣ ﺖ‪،‬‬
‫اﻓ ﺸﺎ و ﺑ ﯽﺁﺑﺮوﺷ ﺎن آﻨ ﻴﻢ و ﻧﺎآﺎرﺷ ﺎن آﻨ ﻴﻢ و از ﻧ ﺎن ﺧ ﻮردن‬
‫ﺑﻴﻨﺪازیﻤ ﺸﺎن‪ .‬ه ﻢ در ﻏ ﺮب ﺑ ﯽﺁﺑﺮوﺷ ﺎن آﻨ ﻴﻢ آ ﻪ ﭘﻨﺎهﻨ ﺪﮔﯽﺷ ﺎن زی ﺮ‬
‫‪٩٧‬‬
‫ﻋﻼﻣ ﺖ ﺳ ﻮال ﺑ ﺮود‪ ،‬ه ﻢ در ﻣﻴ ﺎن ایﺮاﻧ ﯽه ﺎ اﻓ ﺸﺎﺷﺎن آﻨ ﻴﻢ آ ﻪ دیﮕ ﺮ‬

‫آﺴﯽ ﺑﻪ ﺁنهﺎ ﻧﺰدیﻚ ﻧ ﺸﻮد‪ .‬اﮔ ﺮ در روزﻧﺎﻣ ﻪ و ﻧ ﺸﺮیﻪاﯼ ﻧﻮﺷ ﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺑ ﻪ‬
‫روزﻧﺎﻣﻪ ﺕﻠﻔﻦ آﻨﻴﻢ‪ ،‬ﻧﺎﻣﻪ ﺑﻨﻮیﺴﻴﻢ آﻪ ﭼﺮا ﻣﻄﺎﻟ ﺐ ای ﻦ ﻣ ﺰدوران رﺳ ﻮا‬
‫را ﭼ ﺎپ ﻣ ﯽآﻨﻴ ﺪ؟! اﮔ ﺮ آﺘﺎﺑ ﺸﺎن را در آﺘﺎﺑﻔﺮﺷ ﯽاﯼ دی ﺪیﻢ‪ ،‬ﺑ ﺎ‬
‫آﺘﺎﺑﻔﺮوش ﺑﺮﺧﻮرد آﻨﻴﻢ آﻪ ﭼ ﺮا آﺘ ﺎب ای ﻦ ﻣ ﺰدوران را ﻣ ﯽﻓﺮوﺷ ﯽ؟‬
‫ﺑﻌ ﺪ ه ﻢ ﺑ ﻪ آﺘ ﺎﺑﻔﺮوش و ﻧ ﺸﺮیﻪ ﻓ ﺮوش رهﻨﻤ ﻮد ﺟ ﺪﯼ ﺑ ﺪهﻴﻢ آ ﻪ‪ :‬ای ﻦ‬
‫آﺘﺎبهﺎ را ﺑﺎیﺪ ﺁﺕﺶ زد! ﺧﻮد ای ﻦ ﻣ ﺰدوران را ه ﻢ ﺑﺎی ﺪ ﺁﺕ ﺶ زد! ای ﻦ‬
‫آﺘﺎﺑﻔﺮوﺷ ﯽ را ه ﻢ ﺑﺎی ﺪ ﺁﺕ ﺶ زد! ﻣ ﺎ در ﺷ ﻤﺎرﻩه ﺎﯼ ﻣﺘﻌ ﺪد ﻧ ﺸﺮیﻪﯼ‬
‫ﻣﺠﺎه ﺪ‪ ،‬و اﺕﺤﺎدی ﻪ و ﺷ ﻮرا و ﺟﻤﻌﻴ ﺖ داد و ای ﺮان زﻣ ﻴﻦ و…‬
‫ﻣﺨ ﺼﻮﺻﺎ در ﺷ ﻤﺎرﻩﯼ ‪ ٥٩٩‬ﻧ ﺸﺮیﻪﯼ ﻣﺠﺎه ﺪ هﻤ ﻪﯼ ای ﻦه ﺎ را اﻓ ﺸﺎ‬
‫آ ﺮدﻩای ﻢ‪ .‬اﺻ ﻼ یﻜ ﯽ از هﻤ ﻴﻦ ﺑﺮی ﺪﻩه ﺎ آ ﻪ هﻔ ﺖ ﺳ ﺎل ﺑ ﺎ هﻤ ﻴﻦ‬
‫ﺑﺮی ﺪﻩ‪/‬ﻣﺰدوره ﺎ ﻧ ﺎن و ﻧﻤ ﻚ ﺧ ﻮردﻩ و ﺑﻌ ﺪ از هﻔ ﺖ ﺳ ﺎل ی ﻚ ﺷ ﺒﻪ‬
‫ﺧ ﻮابﻧﻤ ﺎ ﺷ ﺪﻩ و ﺑ ﻪ ﺧﻴﺎﻧﺘ ﺸﺎن ﭘ ﯽ ﺑ ﺮدﻩ اﺳ ﺖ‪ ،‬رﺳ ﻤﺎ در ای ﻦ ﺷ ﻤﺎرﻩ‬
‫هﻤﻪﺷﺎن را رﺳﻮا آﺮدﻩ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮویﺪ از ایﻦهﺎ یﺎد ﺑﮕﻴﺮی ﺪ آ ﻪ ﺣﺘ ﺎ اﮔ ﺮ‬
‫ﺧﻮدﺷ ﺎن از ﻣﺒ ﺎرزﻩ ﺧ ﺴﺘﻪ ﻣ ﯽﺷ ﻮﻧﺪ و دیﮕ ﺮ ﺣﻮﺻ ﻠﻪﯼ ﺑﻴﺎﺑ ﺎنه ﺎﯼ‬
‫ﺑﺮهﻮت و ﺧﺎك و ﺧﻞ ﻋﺮاق را ﻧﺪارﻧﺪ و از ﻋﺰوﺑﺖ و ﺕﻨﻬﺎیﯽ ﺑﻪ ﺕﻨﮓ‬
‫ﻣﯽﺁیﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺎز هﻢ ﺑﻪ رهﺒﺮﯼ ایﻤ ﺎن دارﻧ ﺪ و ﺕ ﺎ دی ﻨﺶ ﺣﺎﺿ ﺮﻧﺪ از ﻣﻨ ﺎﻓﻊ‬
‫رهﺒﺮﯼ ﺣﻤﺎیﺖ آﻨﻨﺪ‪ .‬ایﻦهﺎ هﺴﺘﻨﺪ آﻪ ﺑﺎیﺪ ﺳﺮﻣﺸﻖ ﺷﻤﺎ ﺑﺎﺷﻨﺪ!‬
‫اﻋ ﻀﺎﯼ ﺑ ﺎ ﻟﭽ ﻚ و ﺑ ﯽ ﻟﭽ ﻚ ه ﻮاردار ﻟﺒ ﺸﺎن را ﻣ ﯽﮔﺰﻧ ﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺮادره ﺎ ﻧﮕ ﺎهﯽ ﺑ ﻪ ه ﻢ ﻣ ﯽآﻨﻨ ﺪ‪ .‬یﻜ ﯽ ﺑﻠﻨ ﺪ ﻣ ﯽﺷ ﻮد و از ﻓ ﺎز ﻧ ﻮیﻦ‬
‫ﻣﺒﺎرزات ﺧﺎرج آﺸﻮرﯼ ﻟﻴﭽﺎر ﻣﯽﺑﺎﻓﺪ آﻪ‪ :‬ایﻦ ﺧﺎﺉﻦهﺎ ﺑﻪ ﺳ ِﺮ ﻣﺎ یﻌﻨﯽ‬
‫رهﺒﺮﯼ ﺿﺮﺑﻪ ﻣﯽزﻧﻨ ﺪ‪ .‬ﺑ ﻪ اﻋﺘﺒ ﺎر رهﺒ ﺮﯼ ﻟﻄﻤ ﻪ ﻣ ﯽزﻧﻨ ﺪ‪ .‬ﭘﺎﺳ ﺪاران‬
‫ﺧﻤﻴﻨﯽ دﺳﺖ ﺑﺎﻻ ﻣﯽﺕﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ ﺑﺪﻧﻪﯼ ﻣﺎ ﺁﺳﻴﺐ ﺑﺮﺳﺎﻧﻨﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﻣﺎ ﻣﯽﺕﻮاﻧﻴﻢ‬
‫ایﻦ ﺑﺪﻧﻪ را ﺑﺎز ﺳﺎزﯼ آﻨﻴﻢ‪ .‬ﻣﯽﺕﻮاﻧﻴﻢ ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﺑ ﺮاﯼ ﻣﺤ ﻞ ﺿ ﺮﺑﻪﯼ‬
‫ﺑﺪﻧﻪ ﺟﺎﻧﺸﻴﻦ ﺻﺎدر آﻨﻴﻢ‪ ،‬اﻣﺎ ایﻦهﺎ ﺳ ِﺮ ﻣ ﺎ را ه ﺪف ﮔﺮﻓﺘ ﻪاﻧ ﺪ‪ .‬اﻋﺘﺒ ﺎر‬
‫و ﺣﻴﺜﻴﺖ رهﺒﺮﯼ و ﺑ ﺮادر را ه ﺪف ﮔﺮﻓﺘ ﻪاﻧ ﺪ‪ .‬ﺑ ﺮاﯼ هﻤ ﻴﻦ ه ﻢ ای ﻦه ﺎ‬
‫ﺧﻴﻠﯽ ﺧﻴﻠﯽ ﺧﻄﺮﻧﺎكﺕﺮ از رژیﻢ ﺁﺧﻮﻧﺪهﺎ هﺴﺘﻨﺪ …‬
‫هﻨ ﻮز اﺻ ﻐﺮ دارد در ﺑ ﺎب اﻋﺘﺒ ﺎرات رهﺒ ﺮﯼ اﻓﺎﺿ ﺎت ﺕﻮﻟﻴ ﺪ‬
‫ﻣ ﯽآﻨ ﺪ آ ﻪ ﺕﻠﻔ ﻦ زﻧ ﮓ ﻣ ﯽزﻧ ﺪ‪ .‬از ﺁن ﻃ ﺮف آ ﺴﯽ ﺑ ﻪ زﺑ ﺎن ﻓﺮاﻧ ﺴﻪ‬
‫‪٩٨‬‬
‫ﭼﻴﺰﯼ ﻣﯽﮔﻮی ﺪ‪ .‬ﺑﻌ ﺪ ﺻ ﺪاﯼ ﺧ ﻮاهﺮ ﻓﻬﻴﻤ ﻪﯼ ارواﻧ ﯽ ﺟﺎﻧ ﺸﻴﻦ ﺧ ﻮاهﺮ‬
‫ﻣﺮیﻢ از ﭘﺸﺖ ﺧﻂ ﺷﻨﻴﺪﻩ ﻣﯽﺷﻮد‪:‬‬
‫ﺧﻮﻻﺻﻪ ﺑﭽﻪهﺎ ﭼﻄﻮریﻦ؟‬
‫اآﺒﺮ ﺕﻮ ﺧﻮﻻﺻﻪ ﺧﻮﺑﯽ؟‬
‫ﺑﻠﻪ ﺧﻮاهﺮ ﺑﻪ ﻣﺮﺣﻤﺖ ﺷﻤﺎ‪.‬‬
‫ﺧﻮﻻﺻﻪ ﮔﻮل آﺎﺷﺘﯽ اآﺒﺮ ﺁﻗﺎ!‬
‫ﺑﻌﺪ ﺻﺪاﯼ ﺧﻮاهﺮ ﻣﺮیﻢ ﺷﻨﻴﺪﻩ ﻣﯽﺷﻮد…‬
‫هﻤ ﻪﯼ ﭘﺎیﮕ ﺎﻩه ﺎ ﺑ ﻪ ای ﻦ ﺧ ﻂ ارﺕﺒ ﺎﻃﯽ در ﺕﻤ ﺎم دﻧﻴ ﺎ وﺻ ﻞ‬
‫ﺷﺪﻩاﻧﺪ‪ .‬ﻓﻘﻂ ﻋﺮاق ﻣﺎﻧﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺮیﻢ ﻣﯽﮔﻮی ﺪ‪ :‬اﻻن ﻣ ﺴﻌﻮد ه ﻢ ﻣ ﯽﺁی ﺪ‬
‫روﯼ ﺧ ﻂ‪ .‬ﺑﭽ ﻪه ﺎ در ﻗﺮارﮔ ﺎﻩ ه ﻢ ﺟ ﺸﻦ ﮔﺮﻓﺘ ﻪاﻧ ﺪ‪ .‬ﺑ ﺮادر ﺧﻴﻠ ﯽ از‬
‫آﺎرت راﺿﯽ اﺳ ﺖ‪ ،‬اآﺒ ﺮ‪ .‬اﻧ ﺸﺎاﷲ ﺕ ﻀﺎد ﻣ ﺮگ و زﻧ ﺪﮔﯽ را ه ﻢ ﺣ ﻞ‬
‫ﻣ ﯽآﻨ ﯽ‪ ،‬زن و ﺑﭽ ﻪهﺎی ﺖ را ﻣ ﯽﺳ ﭙﺎرﯼ ﺑ ﻪ ﻣ ﺎ‪ ،‬ﺧ ﻮدت را ه ﻢ ﺑ ﻪ‬
‫رهﺒﺮﯼ و ﻣﯽروﯼ ﻋﺮاق‪ .‬ﺑﻌﺪ ﺧﻂ ﻋﺮاق هﻢ وﺻﻞ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫اول ﺻﺪاﯼ ﺷﺮیﻒ ]ﻣﻬﺪﯼ اﺑﺮیﺸﻢﭼﯽ[ ﺷﻨﻴﺪﻩ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺑﭽﻪهﺎ ﺧﻮﺑﻴﺪ؟!‬
‫ﺧﻮاهﺮ ﻣﺮیﻢ ﺷﻤﺎ هﻢ ﺧﻮﺑﻴﺪ؟‬
‫ﻓﻬﻴﻤﻪ ﺕﻮ ﭼﻄﻮرﯼ؟ ﺧﻮﻻﺻﻪ ﺧﻮﺑﯽ؟‬
‫ﺑﻌﺪ از ایﻦ اﺣﻮاﻟﭙﺮﺳﯽهﺎﯼ وﻗﺖ ﺕﻠﻒ آ ﻦ آ ﻪ ﺣﻮﺻ ﻠﻪﯼ اﻓ ﺮاد‬
‫ﻏﻴﺮ ایﺪﺉﻮﻟﻮژیﻚ را ﺳ ﺮ ﻣ ﯽﺑ ﺮد‪ ،‬اﺑ ﺮاهﻴﻢ ذاآ ﺮﯼ ﮔ ﺰارش ﻋﻤﻠﻴ ﺎت را‬
‫از روﯼ آﺎﻏ ﺬ ﺑ ﺮاﯼ هﻤ ﻪ ﻣ ﯽﺧﻮاﻧ ﺪ‪ .‬اآﺒ ﺮ آ ﻪ او ه ﻢ ﺣﻮﺻ ﻠﻪاش ﺳ ﺮ‬
‫رﻓﺘﻪ اﺳﺖ و ﻻﺑﺪ ﺑﺎ ﺧﻮدش ﻓﻜﺮ ﻣﯽآﻨﺪ آﻪ ﭼﻨﺪ ﺕﺎ ﻓﺤﺶ ﻧﺎﻗﺎﺑﻞ ای ﻦهﻤ ﻪ‬
‫آ ﺶ و واآ ﺶ ﻧ ﺪارد‪ ،‬ﻟﺒﺨﻨ ﺪآﯽ ﻣ ﯽزﻧ ﺪ و ﺑ ﺮاﯼ ﭼﻨ ﺪ ﺳ ِﺮ ای ﺪﺉﻮﻟﻮژیﻚ‬
‫آﻠﻪاﯼ ﺕﻜﺎن ﻣﯽدهﺪ‪:‬‬
‫در ﺕ ﺎریﺦ ‪ ٢٨‬ﺕﻴﺮﻣ ﺎﻩ ‪ ١٣٧٦‬در ﻏ ﺮب ـ ﻣﺤ ﻞ ﺣﺎدﺙ ﻪ ﺑ ﺮاﯼ‬
‫ﺣﻔﺎﻇﺖ اﻣﻨﻴﺘﯽ از ﺑﺮادر اآﺒﺮ از ﻧﻔﻮذﯼهﺎﯼ اﺣﺘﻤﺎﻟﯽ ﻣﺰدوران ﺧﻤﻴﻨ ﯽ‬
‫ـ ﻓﻌﻼ اﻋﻼم ﻧﻤﯽﺷﻮد‪ .‬ﺑﺮادر اآﺒﺮ ـ ب در یﻚ ﺕﻬﺎﺟﻢ ﻣﻮﻓ ﻖ ﺑ ﻪ یﻜ ﯽ از‬
‫ﻣﺰدوران ﺧﺎرج آﺸﻮرﯼ ﺧﻤﻴﻨﯽ و یﻜﯽ از ﻣﺰدوران رژی ﻢ ﺁﺧﻮﻧ ﺪﯼ و‬
‫یﻜ ﯽ از ﭘﺎﺳ ﺪاران ﺳﻴﺎﺳ ﯽ ﻣﻼه ﺎ ﭼﻬ ﺎر ‪ R.P.G.‬ﻓﺮﻧﮕ ﯽ و ﺳ ﻪ‬
‫ﺁر‪.‬ﭘﯽ‪.‬ﺟﯽ وﻃﻨﯽ ﺷﻠﻴﻚ آﺮد‪] .‬ﻣﻨﻈﻮر هﻤﺎن اﻟﻔ ﺎظ ﻣﺤﺘﺮﻣﺎﻧ ﻪﯼ وی ﮋﻩﯼ‬
‫‪٩٩‬‬
‫رهﺒﺮﯼ اﺳﺖ[ هﻤﻮﻃﻨﺎن ایﺮاﻧﯽ ﺣﺎﺿﺮ در ﺻ ﺤﻨﻪ آ ﻪ روﯼ ﭘ ﻞ آﻨ ﺪﯼ‬

‫ﺟﻤﻊ ﺷﺪﻩ ﺑﻮدﻧﺪ ﺕﺎ ﺑﺮاﯼ یﻚ ﭘﺎﺳﺪار ﺳﻴﺎﺳﯽ دیﮕﺮ ﺕﻈﺎهﺮات ﺑﺮ ﭘﺎ آﻨﻨﺪ‪،‬‬
‫ﺕ ﺎ ای ﻦ ﻋﻨ ﺼﺮ ﻣﻮﺣ ﺪ ﻣﺠﺎه ﺪ ﺧﻠ ﻖ را دیﺪﻧ ﺪ‪ ،‬ﺑ ﺮاش ه ﻮرا آ ﺸﻴﺪﻧﺪ و‬
‫هﻤﮕﯽ ﺑ ﺎ ه ﻢ ﺷ ﻌﺎر دادﻧ ﺪ‪ ،‬ای ﺮان رﺟ ﻮﯼ‪ ،‬رﺟ ﻮﯼ ای ﺮان‪ ،‬ﺧﻠ ﻖ ﺟﻬ ﺎن‬
‫ﺑﺪاﻧ ﺪ رﺟ ﻮﯼ رهﺒ ﺮ ﻣﺎﺳ ﺖ‪ ،‬ﻣﻘﺎوﻣ ﺖ ای ﺮان ﭘﻴ ﺮوز اﺳ ﺖ‪ ،‬ﻣ ﺮیﻢ ﻣﻬ ﺮ‬
‫ﺕﺎﺑﺎن‪ ،‬ﻣﯽﺑﺮیﻤﺖ ﺑﻪ ﺕﻬﺮان‪.‬‬
‫ﺑﻌ ﺪ ﭘﻨﺎهﻨ ﺪﮔﺎن ﻗﻬﺮﻣ ﺎن ایﺮاﻧ ﯽ اآﺒ ﺮ ﺁﻗ ﺎ را روﯼ دﺳ ﺖ ﺑﻠﻨ ﺪ‬
‫آﺮدﻧﺪ و روﯼ ﭘﻞ آﻨﺪﯼ ﭼﺮﺧﺎﻧﺪﻧﺪ‪ .‬در ﻧﻬﺎی ﺖ ای ﻦ ﺑ ﺮادر ﻣﺠﺎه ﺪ‪ ،‬ﭘ ﺲ‬
‫از اﻧﺠﺎم ایﻦ ﻋﻤﻠﻴﺎت ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﺁﻣﻴﺰ ﺳﺎﻟﻢ ﺑﻪ ﭘﺎیﮕﺎﻩ ﺧﻮدش ﺑﺎزﮔﺸﺖ‪.‬‬
‫ﺑﻌﺪ هﻢ ﻣﺴﻌﻮد رﺟﻮﯼ ﺷﺮوع آﺮد ﺑﻪ ﺳﺨﻨﺮاﻧﯽ و ﺑﭽﻪهﺎ ﺑﺎ ه ﻢ‬
‫از هﻤﻪ ﺟﺎ ﺑﺮاش هﻮرا آﺸﻴﺪﻧﺪ‪:‬‬
‫ﺑﻪ ﻧﺎم ﺧﺪا و ﺑﻪ ﻧﺎم ﺧﻠﻖ ﻗﻬﺮﻣ ﺎن ای ﺮان و ﺑ ﻪ ﻧ ﺎم ﺕﻤ ﺎم ﺷ ﻬﻴﺪان‬
‫ﺑﻪ ﺧﻮن ﺧﻔﺘﻪﯼ ﺧﻠ ﻖ و ﺑ ﻪ ﻧ ﺎم ﺕﻤ ﺎم ﻓ ﺮوغه ﺎیﯽ آ ﻪ در ﻋﻤﻠﻴ ﺎت ﻓ ﺮوغ‬
‫ﺟﺎویﺪان ﺳﺮ ﺑﻪ ﻧﻴﺴﺖ ﺷﺪﻧﺪ …‬
‫ان اﻟﺤﻴﺎت ﻋﻘﻴﺪﻩ و اﻟﺠﻬﺎد… و ﺑﺎﻗﯽ ﻗﻀﺎیﺎ…‬
‫‪١٠٠‬‬
‫ﻳﺎدداﺷﺘﯽ ﺑﺮاﯼ ﻳﻚ آﺮﺑﻼﻳﯽ!‬
‫ﻗﺮﺑ ﺎن ﭼ ﺸﻤﺎن ﺕ ﺎ ﺑ ﻪ ﺕ ﺎ‪ ،‬اﺑﺮوه ﺎﯼ ﺑ ﺰك آ ﺮدﻩ‪ ،‬ﺷ ﻜﻢ ﺑﺮﺁﻣ ﺪﻩ و‬

‫ﻣﻮه ﺎﯼ رﻧ ﮓ ﺷ ﺪﻩﯼ هﻤﺎیﻮﻧ ﺖ ﮔ ﺮدم‪ .‬از وﻗﺘ ﯽ آ ﻪ ﺷ ﻤﺎ را ﺑ ﻪ اﻣ ﺎن‬
‫ﭘﺮزی ﺪﻧﺖ ﺻ ﺪام ﺣ ﺴﻴﻦ ﻣﺪﻇﻠ ﻪ ول آ ﺮدﻩ و راه ﻢ را آ ﺸﻴﺪﻩام و ﻣﻬ ﺮم‬
‫ﺣﻼل‪ ،‬ﺟﺎﻧﻢ ﺁزاد ﮔﻔﺘﻪام‪ ،‬ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻟﯽ ﻣﯽﮔﺬرد‪ .‬ﻧﻪ ﺧﻴﺎل آﻨﻴ ﺪ آ ﻪ در ای ﻦ‬
‫ﺳ ﺎله ﺎ دﻣ ﯽ از ﻓﻜ ﺮ و ﺧﻴ ﺎ ِل ﺷ ﻤﺎ از ﻣ ﺎ ﺑﻬﺘ ﺮان ﻏﺎﻓ ﻞ ﺑ ﻮدﻩام ه ﺎ‪ ،‬ﻧ ﻪ‬
‫واﷲ! ﻧﻪ از ﺷﻤﺎ دل آﻨﺪﻩام و ﻧﻪ ﻓﺮاﻣﻮﺷﺘﺎن آﺮدﻩام‪ .‬هﺮ ﺷﻜﺮﯼ ه ﻢ آ ﻪ‬
‫ﺟﻨﺎﺑﻌﺎﻟﯽ هﻤﺮاﻩ ﺑﺎ اهﻞ و ﻋﻴﺎل ﻣﺮﺑﻮﻃﻪﺕﺎن و اﻟﺒﺘﻪ در ﻏﻴﺎب ایﻦ ﺟﺎﻧﺐ‬
‫ﻣﻴ ﻞ ﻣ ﯽﻓﺮﻣﺎﺉﻴ ﺪ‪ ،‬ﺣﻘﻴ ﺮ ﺳ ﺮاﭘﺎ ﺕﻘ ﺼﻴﺮ را دوﺑ ﺎرﻩ ﺑ ﻪ ی ﺎد ﻓ ﻴﻠﻢ در‬
‫هﻨﺪوﺳ ﺘﺎن ]ارواﺣﻨ ﺎ ﻓ ﺪاء[ ﻣ ﯽاﻧﺪازی ﺪ و ﺧﻼﺻ ﻪ آﻠ ﯽ ﭼ ﻮبآ ﺎرﯼام‬
‫ﻣﯽآﻨﻴﺪ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﭼﻮبآﺎرﯼ ﻧ ﻪ ﺑ ﺎ دﺳ ﺖه ﺎﯼ ﻣﺒ ﺎرك و ﻣﻈﻠ ﻮم ﭘﺮورﺕ ﺎن‪،‬‬
‫آﻪ ﺑﺎ هﻤﺎن ﭼﻮﺑﺪﺳﺘﯽ ﻗﻠﻤ ﯽ ﻧﺎزﻧﻴﻨﺘ ﺎن آ ﻪ روﯼ ﺳ ﻦ ﺳ ﺎﻟﻦ ﻧﺸ ﺴﺖه ﺎﯼ‬
‫رهﺒﺮﯼ‪ ،‬ﺑﻪ هﻤﻪﯼ ﻣﺎ یﺎران ﻗ ﺪیﻤﺘﺎن ﻧ ﺸﺎﻧﺶ ﻣ ﯽدادی ﺪ و روﯼ ﺕ ﺎﺑﻠﻮﯼ‬
‫وﻟﺪاﯼ ﭼﻨﺪ ﻻیﻪﺕﺎن ﻣﯽآﻮﺑﻴﺪیﺪ و ﻣﯽﻓﺮﻣﻮدیﺪ‪:‬‬
‫ﻣﯽﺧﻮام‪ ،‬ﻣﯽﺧﻮام‪ ،‬هﻤﻪﺷﻮ ﻣﯽﺧﻮام‪ ،‬ﺧﻮﺑﻢ ﻣﯽﺧﻮام!‬
‫اﻟﺒﺘﻪ ﺑﻨﺪﻩ هﻢ ﻣﻠﺘﻔﺖ ﺷﺪﻩ ﺑﻮدم آﻪ ﻣﻨﻈﻮرﺕﺎن از ﺁن ﭼﻨﺪ ﺧﻂ آﺞ‬
‫و ﻣﻌ ﻮج روﯼ ﺕ ﺎﺑﻠﻮ و ﺁن ﻧﻘ ﺸﻪﯼ ﭼﻨ ﺪ رﻧ ﮓ ﺟﻐﺮاﻓﻴ ﺎﯼ ﭼ ﺴﺒﻴﺪﻩ ﺑ ﻪ‬
‫دی ﻮار ﺳ ﻦ ﭼﻨ ﺪ ﻣﺘ ﺮﯼﺕ ﺎن‪ ،‬هﻤ ﺎن ﮔﺮﺑ ﻪﯼ زهﺮﻣ ﺎرﯼ ﻗ ﺪرت اﺳ ﺖ آ ﻪ‬
‫ﻓﺎرغ از ﻗﻴﻞ و ﻗﺎﻟﯽ آﻪ در هﻤﻪﯼ ﭘﻬﻨ ﻪه ﺎ ﺑ ﺮ ﺳ ﺮش ﺑﺮﭘﺎﺳ ﺖ‪ ،‬در ای ﻦ‬
‫ﭼﻨﺪ ﺳ ﺎل یﻜ ﻮرﯼ ﺷ ﺪﻩ و آ ﻮن ﻧ ﺎزﻧﻴﻦ ﭘ ﺸﻤﺎﻟﻮیﺶ را ﺑ ﻪ ﺳ ﻤﺖ ﺑﻐ ﺪاد‪،‬‬
‫ﻣﺤﻞ اﻗﺎﻣﺖ ﺳﺮآﺎر آﺮدﻩ اﺳﺖ و ﺑﺮاﯼ ﺧﻮدش ﺧﻤﻴﺎزﻩ ﻣﯽآﺸﺪ‪.‬‬
‫دﻟﻢ ﻣﯽﺳﻮزد‪ .‬دﻟﻢ ﺧﻴﻠﯽ ﺑﺮایﺘﺎن ﻣﯽﺳﻮزد‪ .‬دﺳﺖ آﻢ وﻗﺘ ﯽ آ ﻪ‬
‫در ﺑﺎرﮔﺎﻩ ﺣﻀﺮﺕﺘﺎن‪ ،‬ﮔﺎﻩ در هﻴﺌﺖ ﺳﺮ ﺁﺷ ﭙﺰ‪ ،‬ﮔ ﺎﻩ در ﻟﺒ ﺎس ﻧﻈ ﺎﻣﯽ و‬
‫آﻼﺷ ﻴﻨﻜﻒ و ﺑ ﯽ‪ .‬آ ﯽ‪ .‬ﺳ ﯽ ﺑ ﻪ دﺳ ﺖ‪ ،‬و ﮔ ﺎﻩ ه ﻢ در هﻴﺌ ﺖ ﺧ ﺎﻧﻮم‬
‫ﻣﻌﻠﻤﯽ ﺑﺪ اﺧ ﻼق آ ﻪ اﻟﺰاﻣ ﺎ ﺑ ﺮ اﺳ ﺎس ﻓ ﺮاﻣﻴﻦ ﺷ ﻤﺎ ﻣﺤﻜ ﻢ ﭘ ﺸﺖ دﺳ ﺖ‬
‫ﺑﭽ ﻪه ﺎﯼ ﻟ ﻮس و ﻧﻨ ﺮ و ی ﺦ و ﺑﻴﻤ ﺰﻩﯼ ﺧ ﺎﺉﻨﻴﻦ ﺑﻌ ﺪﯼ ﻣ ﯽزدم‪ ،‬ﺧ ﻮب‬
‫ﻣﯽداﻧﺴﺘﻢ و اﻟﺒﺘﻪ ﺟﻨﺎﺑﺘﺎن ﺑﻬﺘﺮ از ﺣﻘﻴﺮ در ﺟﺮیﺎن ﺑﻮدیﺪ آﻪ هﻤﻪﯼ ایﻦ‬
‫‪١٠١‬‬
‫ﺑﭽﻪهﺎ ﺑﻌﺪهﺎ ﺧﻮاهﻨﺪ ﺑﺮیﺪ‪ .‬ﻧﻨﻪ و ﺑﺎﺑﺎهﺎﺷﺎن هﻢ ﺧﻮاهﻨﺪ ﺑﺮیﺪ و ﻣﻦ ﻣﺤﻮ‬

‫ﺟﻤﺎل ﺑﯽ ﻣﺜﺎل ﺟﻨﺎﺑﻌ ﺎﻟﯽ‪ ،‬از ﺁن هﻤ ﻪ ﺣ ﻀﻮر ذه ﻦ و ﭘ ﻴﺶ ﮔ ﻮیﯽه ﺎ و‬
‫ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﯽهﺎﯼ ﺧﺮدﻣﻨﺪاﻧﻪﺕﺎن‪ ،‬ﺑﻪ اﻧﺠﺎم وﻇﺎیﻒ ﻣﺤﻮﻟﻪام ﻣﺸﻐﻮل ﺑﻮدم‪.‬‬
‫ایﻦه ﺎ را ﻋ ﺮض آ ﺮدم ﺕ ﺎ ﺟﻨﺎﺑﺘ ﺎن را ﺑ ﻪ ی ﺎد روزه ﺎﯼ وﺻ ﻞ‬
‫ﺑﻴﻨ ﺪازم و ﻗﻨ ﺪ ﺣﺒ ﻪاﯼ را در دل ﺑ ﯽوﻓ ﺎﯼ ﺧ ﻮدم ﺁب آ ﻨﻢ آ ﻪ ﭼ ﺮا ﺑ ﻪ‬
‫دوران ﻓﺼﻞ رﺳﻴﺪم و از درﮔﺎهﺘﺎن ﺟﻴﻢ ﺷﺪم‪.‬‬
‫ﻣﺜﻼ یﺎدم ﻣﯽﺁیﺪ آﻪ هﻤﺎن اولهﺎ ـ ﺟﺴﺎرت اﺳﺖ ـ ﺧﻴﻠﯽ ﺑﻪ ای ﻦ‬
‫ﺳﻠﻄﻨﺖﻃﻠﺐهﺎﯼ ﻧﺎﻟﻮﻃﯽ ﺣﺴﻮدیﺘﺎن ﻣﯽﺷ ﺪ‪ .‬ه ﯽ ﻣ ﯽﻓﺮﻣﻮدی ﺪ آ ﻪ ﭼ ﺮا‬
‫ایﻦهﺎ ایﻦ هﻤﻪ ﻣﺸﺘﺮﯼ دارﻧﺪ و ﺟﻨﺎﺑﺘﺎن ﻧﺪاریﺪ‪ .‬ﭼﺮا ﻣﺮدم ﺑﺮاﯼ رﻗﺺ‬
‫ﺑﺎﺑﺎ آﺮم و ﻗﺮ آﻤﺮ و ﺁواز روﺣﻮﺿ ﯽ در آﻨ ﺴﺮته ﺎﯼ ای ﻦ ﺟﻤﺎﻋ ﺎت‪،‬‬
‫ایﻦ هﻤﻪ ﺳﺮ و دﺳﺖ ﻣﯽﺷﻜﻨﻨﺪ و از ﺟﻠﺴﺎت ﺷﻌﺮ و ﺷﻌﺎرﯼ واﺑﺴﺘﻪ ﺑ ﻪ‬
‫ﺷﻤﺎ آﻪ هﻤ ﻪاش از ﻣ ﺮدﻩه ﺎ و آ ﺸﺘﻪه ﺎ و ﺳ ﺮ ﺑ ﻪ ﻧﻴ ﺴﺖ ﺷ ﺪﻩه ﺎ ﺣ ﺮف‬
‫اﺳ ﺖ‪ ،‬ﺧﻮﺷ ﺸﺎن ﻧﻤ ﯽﺁی ﺪ‪ .‬ﺧ ﻮب ی ﺎدم ه ﺴﺖ آ ﻪ ﺕﺠﺮﺑﻴ ﺎت ﭼﻨ ﺪ ﺕ ﺎ ﺁدم‬
‫ازﮔﻞ‪ ،‬ﻧﻈﻴﺮ ﺑﻨ ﺪﻩ و ﺷ ﻌﺮاﯼ ﻣﻠ ﯽ‪/‬ﻣﻴﻬﻨ ﯽﺕ ﺎن را ﺑ ﻪ آ ﺎر ﺑ ﺴﺘﻴﺪ و ﺧﻴﻠ ﯽ‬
‫ﺳﻌﯽ ﻓﺮﻣﻮدیﺪ آﻪ ﺑ ﺴﺎط آﻨ ﺴﺮت و ﺳ ﺎز و ﺁواز و ﺁرﺷ ﻪ و ﻣﺰﻗ ﺎن راﻩ‬
‫ﺑﻴﻨﺪازی ﺪ‪ .‬اﻣ ﺎ اﯼ دل ﻏﺎﻓ ﻞ آ ﻪ ای ﻦ ﻣﻠ ﺖ ﻗ ﺪر ﻧﺎﺷ ﻨﺎس‪ ،‬ﻗ ﺪر ای ﻦ هﻤ ﻪ‬
‫ﻓﺪاآﺎرﯼهﺎ و ﭘﺸﺖ ﭘﺎ ﺑﻪ اﺻﻮل زدنهﺎﯼ ﺟﻨﺎﺑﺘ ﺎن را ﻧﺪاﻧ ﺴﺖ و ﺑ ﺎ ای ﻦ‬
‫آ ﻪ ﺷ ﻤﺎ ـ ﻓﺪاآﺎراﻧ ﻪ ـ اﻣﺜ ﺎل ﻣ ﺎ را ﺑ ﺮاﯼ وﺻ ﻞ ای ﻦ ﻣﻄ ﺮبه ﺎ و‬
‫رﻗﺎصهﺎ و ﺑﻪ ﻗﻮل ﻏﺮﺑﯽهﺎ هﻨﺮﻣﻨﺪان ﺑﻪ ﺷﻮراﯼ ﭼﻴﺰﺕ ﺎن‪ ،‬ﺑ ﻪ ﺧﺎﻧ ﻪه ﺎ‬
‫و ﭘﺎﺕﻮقهﺎﯼ ﺕﺮیﺎكآﺸﯽﺷﺎن اﻋﺰام ﻣﯽﻓﺮﻣﻮدیﺪ‪ ،‬اﻣﺎ اﻟﺤ ﻖ و اﻻﻧ ﺼﺎف‬
‫آ ﻪ ه ﻴﭻ ﺕ ﺸﻜﺮ و ﺳﭙﺎﺳ ﮕﺰارﯼاﯼ از ﺟﻨﺎﺑﻌ ﺎﻟﯽ ﻧ ﺸﺪ آ ﻪ ﻧ ﺸﺪ‪ .‬واﷲ‪،‬‬
‫ﻧﻤﯽداﻧﻢ! ﻻﺑﺪ ایﻦ ﻣﻠﺖ ﻧﻤﻚ ﻧ ﺸﻨﺎس ﺕ ﺎ ﺧﻮاهﺮه ﺎﯼ ﻣﺠﺎه ﺪ ﻣ ﺎ را ﺑ ﺎ ﺁن‬
‫ﻟﭽﻚهﺎ و ﻟﺒﺎسه ﺎﯼ ﺕ ﯽﺕ ﻴﺶ ﻣﺎﻣ ﺎﻧﯽ اﺳﻼﻣﻴ ﺸﺎن ﻣ ﺸﺎهﺪﻩ ﻣ ﯽآﺮدﻧ ﺪ آ ﻪ‬
‫ﻃﺒ ﻖ ﻓﺮﻣ ﺎن ﺧﺪاوﻧ ﺪ ارواﺣﻨ ﺎ ﻓ ﺪاء‪ :‬ﺻ ﻒ در ﺻ ﻒ در راهﺮوه ﺎﯼ‬
‫ﻣﻴﺎﻧﻪﯼ ﺻﻨﺪﻟﯽهﺎ ﻣﺎﻧﻮر ﻣﯽروﻧﺪ و ﻧﻘﺶ ﺑﺎدیﮕﺎردهﺎﯼ ﻣﻮﻧ ﺚ را ﺑ ﺮاﯼ‬
‫ﻋﻤﻮم ﻣﺪﻋﻮیﻦ ﻋﺰیﺰ ﺑﺎزﯼ ﻣﯽآﻨﻨ ﺪ و از ﺕ ﺮﻗﺺ و ﺕﻜ ﺎن ﺧ ﻮردنه ﺎﯼ‬
‫اﺣﺘﻤﺎﻟﯽ ﺣﻀﺮات در روﯼ ﺻﻨﺪﻟﯽ ﺷﻤﺎرﻩ دارﺷﺎن ﺟﻠﻮﮔﻴﺮﯼ ﻣﯽآﻨﻨ ﺪ‪،‬‬
‫یﻜ ﯽ یﻜ ﯽ از ﺧﻴ ﺮ آﻨ ﺴﺮته ﺎﯼ اﺳ ﻼﻣﯽ‪/‬دﻣﻮآﺮاﺕﻴ ﻚ ﺟﻨ ﺎب ﺷ ﻤﺎ‬
‫ﻣﯽﮔﺬﺷﺘﻨﺪ و ﻓﺮار را ﺑﺮ ﻗﺮار ﺕﺮﺟﻴﺢ ﻣ ﯽدادﻧ ﺪ‪ .‬ﺣﺘ ﺎ ﻣ ﯽدی ﺪم آ ﻪ ﺑﻠ ﻴﻂ‬
‫‪١٠٢‬‬
‫ای ﻦ آﻨ ﺴﺮته ﺎ را ﺑ ﻪ زور در اﺧﺘﻴ ﺎر ایﺮاﻧﻴ ﺎن ﺧ ﺎرج آ ﺸﻮر ﻗ ﺮار‬

‫ﻣ ﯽدادی ﺪ ﺕ ﺎ آﻤ ﯽ ه ﻢ اداﯼ ﺁزادﯼﺧ ﻮاهﯽ و دﻣﻮآﺮاﺳ ﯽ و ﺕﺤﻤ ﻞ‬
‫دﮔﺮاﻧﺪیﺸﺎن را در ﺁوریﺪ؛ اﻣ ﺎ ای ﻦ ﻣﻠ ﺖ ﭼﻨ ﺪ ﺕ ﺎ ﻧﻘﻄ ﻪ ﭘ ﺲ از ﺕﺠﺮﺑ ﻪﯼ‬
‫آﻨﺴﺮتهﺎﯼ ﺑﺎدیﮕﺎردﯼ ﺟﻨﺎﺑﻌﺎﻟﯽ‪ ،‬دوﺑﺎرﻩ ﺑﻪ هﻤﺎن آﻨﺴﺮتهﺎﯼ ﺑﯽدی ﻦ‬
‫و ایﻤ ﺎﻧﯽ هﻤﻴ ﺸﮕﯽﺷ ﺎن ﺑ ﺎز ﻣ ﯽﮔ ﺸﺘﻨﺪ و ﺻ ﺤﻨﻪﯼ ﻣﺒ ﺎرزات‬
‫ﻗ ﺎﻧﻮﻧﯽ‪/‬آﻨ ﺴﺮﺕﯽ رﺉ ﻴﺲ ﺟﻤﻬ ﻮرﯼ دﻣﻮآﺮاﺕﻴ ﻚ اﺳ ﻼﻣﯽ را ﺧ ﺎﻟﯽ‬
‫ﻣﯽﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺧﻴﺎل ﻣﯽآﻨﻴﺪ ﺣﻘﻴﺮ آﻮر ﺑ ﻮد و ﻧﻤ ﯽدی ﺪ آ ﻪ ﺟﻨﺎﺑﺘ ﺎن ای ﻦ هﻤ ﻪ‬
‫از ﺧﻮد ﮔﺬﺷﺘﮕﯽ ﻣﯽآﻨﻴﺪ؛ اﻣﺎ ﻧﺘﻴﺠﻪﯼ ﻋﻜﺲ ﻣﯽﮔﻴﺮیﺪ! دﻟ ﻢ ﻣ ﯽﺳ ﻮزد‪.‬‬
‫هﻨﻮز هﻢ دﻟﻢ ﻣﯽﺳﻮزد وﻗﺘﯽ ﻣﯽدیﺪم آﻪ ﺑﺮاﯼ ﮔﻮل زدن هﻤﻴﻦ ﺳﻠﻄﻨﺖ‬
‫ﻃﻠﺐهﺎ روﯼ ﭘﺮﭼﻢ ﺳﻪ رﻧﮓ ایﻦ ﻣﻠﺖ ﻧﻤﻚﻧﺸﻨﺎس‪ ،‬ﺑﻪ ﺟﺎﯼ ﺁن »دﺳ ٍ‬
‫ﺖ‬
‫ﺑﺰ« اﻧﻘﻼﺑﯽ‪ ،‬ﺁرم آﻔﺮﺁﻣﻴﺰ ﻣﻴﺘﺮایﯽ ایﺮاﻧﻴ ﺎن ﻗ ﺪیﻢ را آﻠﻴ ﺸﻪ آ ﺮدﻩای ﺪ و‬
‫ﺣﺘﺎ ﭼﻨﺪیﻦ ﻣﺪال ﺑﺪﻟﯽ ﭘﺮﭼﻢ ایﺮان ﺑﺎ هﻤ ﻴﻦ ﺁرم را ﺳ ﻔﺎرش ﻓﺮﻣﻮدی ﺪ و‬
‫ﺑ ﻪ آ ﺖ و ﺷ ﻠﻮارهﺎ و آ ﺖ و داﻣ ﻦه ﺎﯼ ﻣ ﺪل ﻋﻬ ﺪ ﺑ ﻮق اﻋ ﻀﺎﺕﺎن‬
‫ﭼﺴﺒﺎﻧﺪیﺪ آﻪ ﻣﺜﻼ ﻣ ﺎ ه ﻢ ﺑﻌﻠ ﻪ! اﻣ ﺎ دری ﻎ از ی ﻚ ذرﻩ ﻗ ﺪر ﺷﻨﺎﺳ ﯽ‪ .‬ﺣﺘ ﺎ‬
‫یﺎدم ﻣﯽﺁی ﺪ آ ﻪ در هﻤ ﻴﻦ اروﭘ ﺎ ﺧ ﻮاهﺮ ه ﺎﺟﺮ ﻧ ﺎزﻧﻴﻦ ﭘ ﻨﺞ ه ﺰار ﻓﻘ ﺮﻩ‬
‫ﻣ ﺪال ﺷ ﻴﺮ و ﺧﻮرﺷ ﻴﺪ ﻧ ﺸﺎن ﺳ ﻔﺎرش دادﻩ ﺑﻮدﻧ ﺪ آ ﻪ از ﺑ ﺲ ﻧﺎﺷ ﯽ‬
‫ﺕ ﺸﺮیﻒ داﺷ ﺘﻨﺪ‪ ،‬ﭘ ﺮﭼﻢ ای ﺮان ﺷﺎهﻨ ﺸﺎهﯽ ]![ را ﺑ ﺎ راﻩه ﺎﯼ ﻋﻮﺿ ﯽ‬
‫ﺳﻔﺎرش ﻓﺮﻣﻮدﻩ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬اﻟﻨﻬﺎی ﻪ ﭘ ﺮﭼﻢ ﻣ ﺎ ﺷ ﺪﻩ ﺑ ﻮد‪ ،‬ﭘ ﺮﭼﻢ ایﺘﺎﻟﻴ ﺎ ﺑ ﺎ ﺁرم‬
‫ﺷﻴﺮ و ﺧﻮرﺷ ﻴﺪ ﻃ ﺎﻏﻮﺕﯽ‪ .‬ﺷ ﻤﺎ را ﺑ ﻪ ﺧ ﺪا ای ﻦه ﺎ دل ﺳ ﻮﺧﺘﻦ ﻧ ﺪارد؟!‬
‫اﮔﺮ ﺷﻤﺎ ایﻦ هﻤﻪ ﺳﻌﻪﯼ ﺻﺪر ﻧﺪاﺷﺘﻴﺪ و ایﻦ ﻗ ﺪر ﻟ ﯽﻟ ﯽ ﺑ ﻪ ﻻﻻﯼ ای ﻦ‬
‫ﺳﻠﻄﻨﺖ ﻃﻠﺒﺎن ﭼﻨﺪ ﺕﺎ ﻧﻘﻄﻪ ﻧﻤﯽﮔﺬاﺷﺘﻴﺪ‪ ،‬ﺑﻨﺪﻩ ﺣﺮﻓﯽ ﻧﺪاﺷﺘﻢ‪ .‬و ای ﻦ ﻓ ﺎز‬
‫را هﻢ ﺑ ﻪ ﻋﻨ ﻮان ی ﻚ ﻓ ﺎز ﻧ ﻮیﻦ ﺳ ﻮﺧﺘﻪ و ﻗ ﺪیﻤﯽ‪ ،‬ﻣﺜ ﻞ ﺑﻘﻴ ﻪﯼ ﻓﺎزه ﺎﯼ‬
‫ﺳ ﻮﺧﺘﻪ و از ﻣ ﺪ اﻓﺘ ﺎدﻩ‪ ،‬ﺟ ﺰو ﺕ ﺎریﺦ ﺑﺎﺳﺘﺎﻧ ﺸﻨﺎﺳﯽ ﺳ ﺎزﻣﺎن ﻓ ﺪاآﺎر و‬
‫ایﺜﺎرﮔﺮ ﻣﺠﺎهﺪیﻦ ﺧﻠﻖ ﻋﺮاق ﺑ ﻪ ﺣ ﺴﺎﺑﺶ ﻣ ﯽﺁوردم؛ اﻣ ﺎ ﮔﻮی ﺎ ﺟﻨﺎﺑﺘ ﺎن‬
‫هﻤﭽﻨﺎن ﺑﻪ ایﻦ ﻣﻠﺖ ﻧﻤﻚ ﻧﺸﻨﺎس ای ﺮان اﻣﻴ ﺪهﺎ داری ﺪ‪ .‬ﺑ ﺮاﯼ هﻤ ﻴﻦ ه ﻢ‬
‫وﻇﻴﻔ ﻪﯼ اﺳ ﻼﻣﯽ‪/‬اﻧﻘﻼﺑ ﯽ‪/‬ﺳ ﺎزﻣﺎﻧﯽ‪/‬ای ﺪﺉﻮﻟﻮژیﻚ و اﻟﺒﺘ ﻪ ﻣﺎﻓﻴ ﺎیﯽ ﺧ ﻮد‬
‫ﻣﯽداﻧﻢ آﻪ یﺎدﺁورﯼ آﻨﻢ‪ :‬ﻋﺰیﺰ دﻟﻢ‪ ،‬آﺎر از ایﻦ ﺣﺮفهﺎ ﮔﺬﺷ ﺘﻪ اﺳ ﺖ‪.‬‬
‫اﮔ ﺮ ﺷ ﻤﺎ ﺳ ﻌﯽ آﻨﻴ ﺪ هﻤ ﺎن ﺳ ﺎزﻣﺎن ﻣﺠﺎه ﺪیﻦ ﺕﺮوری ﺴﺖ و اﻧﻘﻼﺑ ﯽ و‬
‫‪١٠٣‬‬
‫اﺳﻼﻣﯽ و ﻃﺮﻓﺪار ﺟﻨﮓ ﻣﺴﻠﺤﺎﻧﻪﯼ ه ﻢ اﺳ ﺘﺮاﺕﮋﯼ‪ ،‬ه ﻢ ﺕﺎآﺘﻴ ﻚ را راﻩ‬

‫ﺑﺒﺮی ﺪ‪ ،‬ﺑ ﺮاﯼ ﺁﺑ ﺮوﯼ ﻧﺪاﺷ ﺘﻪﺕ ﺎن ﺑﻬﺘ ﺮ اﺳ ﺖ‪ .‬داﺳ ﺘﺎن آﻼﻏ ﻪ را ﺣﺘﻤ ﺎ‬
‫ﻓﺮاﻣﻮش ﻧﻔﺮﻣﻮدﻩایﺪ آﻪ ﻣﯽﺧﻮاﺳ ﺖ راﻩ رﻓ ﺘﻦ آﺒ ﻚ را ی ﺎد ﺑﮕﻴ ﺮد‪ ،‬اﻣ ﺎ‬
‫راﻩ رﻓﺘﻦ ﺧﻮدش ه ﻢ ی ﺎدش رﻓ ﺖ‪ .‬ﻣﻌﺘﺮﺿ ﻪ ﻋ ﺮض آ ﻨﻢ آ ﻪ ﻣ ﻦ اﻟﺒﺘ ﻪ‬
‫ای ﻦ ﺳ ﻠﻄﻨﺖ ﻃﻠﺒ ﺎن و ﺳ ﻠﻄﻨﺖ ﺧﻮاه ﺎن و ﺳ ﻠﻄﻨﺖ دوﺳ ﺘﺎن و‬
‫ﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎﻟﻴﺴﺖهﺎﯼ اﻓﺮاﻃﯽ و ﻟﻴﺒﺮال و رﻗﻴﻖ و ﺑﯽ ﻧﻤﻚ را ـ زﺑ ﺎﻧﻢ ﻻل ـ‬
‫اﺻﻼ ﺑﻪ آﺒﻚ‪ ،‬ﺁن ﭘﺮﻧﺪﻩﯼ ﺧﻮﺷﻤﺰﻩﯼ ﺧ ﻮش ﺧ ﺮام ﺕ ﺸﺒﻴﻪ ﻧﻤ ﯽآ ﻨﻢ‪ .‬در‬
‫ﻣﺜ ﻞ ﻣﻨﺎﻗ ﺸﻪ ﻧﻴ ﺴﺖ؛ اﻣ ﺎ ﮔﻮی ﺎ ﺟﻨﺎﺑﻌ ﺎﻟﯽ ﺑ ﺪﺕﺎن ﻧﻤ ﯽﺁی ﺪ ای ﻦ روزه ﺎ آ ﻪ‬
‫دآﺎن ﻋﻤﻠﻴﺎت ﻣ ﺴﻠﺤﺎﻧﻪﺕ ﺎن ﺕﺨﺘ ﻪ ﺷ ﺪﻩ اﺳ ﺖ‪ ،‬ﺑ ﻪ ﺷ ﻜﺎر هﻤ ﻴﻦ آﺒ ﻚه ﺎﯼ‬
‫ﺧﻮﺷﻤﺮام ﺑﺮوی ﺪ و ﺑﻌ ﺪهﺎ ـ ﮔ ﻮش ﺷ ﻴﻄﺎن آ ﺮ ـ در ﺑ ﺰمه ﺎﯼ ﺷ ﺎهﺎﻧﻪ و‬
‫رﺉ ﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮراﻧ ﻪ و ﻧﺨ ﺴﺖ وزیﺮاﻧ ﻪ و رﺉ ﻴﺲ ﺷ ﻮرایﺎﻧﻪ و ﻓﺮﻣﺎﻧ ﺪهﯽ‬
‫ﻧﻈ ﺎﻣﯽ و ای ﺪﺉﻮﻟﻮژیﻜﯽ ارﺕ ﺶ ﺁزادﺑﺨ ﺸﺎﻧﻪﺕ ﺎن ـ ای ﻦ آﺒ ﻚه ﺎﯼ ﺧ ﻮش‬
‫ﻣ ﺮام و ﺧ ﻮش ﺧ ﺮام را ذﺑ ﺢ اﺳ ﻼﻣﯽ ﺑﻔﺮﻣﺎیﻴ ﺪ و ﻋ ﺪل‪ ،‬ﭘ ﺎﯼ ﺕﺨ ﺖ‬
‫ﻗ ﺪرﺕﺘﺎن‪ ،‬از هﻤﮕﻴ ﺸﺎن از دم ﻧ ﺴﻖ ﺑﮕﻴﺮی ﺪ‪ .‬اﻧﻘ ﻼب ﻓﺮزﻧ ﺪان ﺻ ﺪیﻘﺶ‬
‫را ﻣﯽﺧﻮرد و ﮔﻮیﺎ ایﻦﺑﺎر هﻢ ایﻦ آﺒﻚهﺎﯼ ﺧﻮش ﻣﺰﻩاﻧ ﺪ آ ﻪ ﺑﺎی ﺪ ﺳ ﺮ‬
‫ﻣﻴﺰ ﭼﻴﺰ هﻤﺒﺴﺘﮕﯽ ﺟﻨﺎﺑﻌﺎﻟﯽ ﺑﻪ ﺳﻴﺦ آﺸﻴﺪﻩ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﻣ ﺎ ﺑ ﺮاﯼ ی ﻚ ﺕ ﺬآﺮ‬
‫آﻮﺕﺎﻩ و از ﭘﺎﺉﻴﻦ ﺑﻪ ﺑﺎﻻ ﺧﺪﻣﺘﺘﺎن ﻋﺮض آﻨﻢ آ ﻪ‪ :‬ﻧ ﻪ ﺧﻮدﺕ ﺎن را دﺳ ﺖ‬
‫آﻢ ﺑﮕﻴﺮیﺪ‪ ،‬و ﻧﻪ ای ﻦ ﺟﻤﺎﻋ ﺖ را‪ .‬ﺧﻴﻠ ﯽه ﺎ از ﻣ ﻦ و ﺷ ﻤﺎ در راﻩ ﭼﻴ ﺰ‬
‫هﻤﺒ ﺴﺘﮕﯽ آﺎرآ ﺸﺘﻪﺕ ﺮ ﺑﻮدﻧ ﺪ و راﻩ ﺑ ﻪ ﺟ ﺎیﯽ ﻧﺒﺮدﻧ ﺪ‪ .‬ﻣﻮاﻇ ﺐ ﭘﻮﺳ ﺖ‬
‫ﺧﺮﺑﺰﻩهﺎ در زیﺮ آﻔﺶهﺎﯼ ﻣﺒﺎرآﺘﺎن ﺑﺎﺷﻴﺪ‪ .‬زی ﺎدﻩ ﻋﺮﺿ ﯽ ﻧﻴ ﺴﺖ‪ .‬از‬
‫دور ﺻ ﻮرت ﻣﺎهﺘ ﺎن را ـ اﻟﺒﺘ ﻪ ﺑ ﺮ ﺧ ﻼف ﻋ ﺮف ﺳ ﺎزﻣﺎﻧﯽ ـ ﻣ ﺎچ‬
‫ﻣﯽآﻨﻢ‪.‬‬
‫ﻗﺮﺑﺎﻧﺘﺎن ـ ﻧﺎدرﻩ اﻓﺸﺎرﯼ‬
‫‪١٠٤‬‬
‫ﻗﻀﻴﻪﯼ آﺘﺎب ﻣﻦ و ﻣﻴﻤﻮنهﺎﯼ اﺑﺘﺮ!‬

‫ﺑﺮاﯼ ﺁﻧﺎﻧﯽ آﻪ ﺳﻮاد اﺳﻼﻣﯽ درﺳﺘﯽ ﻧﺪارﻧﺪ و دیﻨﺸﺎن را ﻣﺎﻧﻨ ﺪ‬
‫رﻧﮓ ﭼﺸﻢ و اﺑﺮوﺷﺎن از ﻣﺎدر و ﭘﺪرﺷ ﺎن ﺑ ﻪ ارث ﺑ ﺮدﻩاﻧ ﺪ‪ ،‬ی ﺎ اﺳﺎﺳ ﺎ‬
‫ﺕﺎریﺦ ایﺮان و ﺕﺎریﺦ اﺳﻼم و ﺑﻪ ویﮋﻩ اﺳﻼم در ایﺮان را ﻧﻤ ﯽﺷﻨﺎﺳ ﻨﺪ‪،‬‬
‫ﻋﺮض آﻨﻢ آﻪ اﺻ ﻄﻼح ی ﺎر ﻏ ﺎر اوﻟ ﻴﻦ ﺑ ﺎر ﺑ ﻪ اﺑ ﻮﺑﻜﺮ ﺻ ﺪیﻖ اوﻟ ﻴﻦ‬
‫ﺟﺎﻧﺸﻴﻦ اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪﻩﯼ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ اﻃﻼق ﺷﺪ آﻪ ﻧﻪ ﺕﻨﻬﺎ ﺕﻤﺎم اﻣﻮاﻟﺶ را در‬
‫اﺧﺘﻴﺎر ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﮔﺬاﺷﺖ آ ﻪ در ﺷ ﺮایﻄﯽ آ ﻪ ﺟ ﺎن او ﻧﻴ ﺰ در ﺧﻄ ﺮ ﺑ ﻮد‪،‬‬
‫هﻤ ﺮاﻩ ﺑ ﺎ او از ﻣﻜ ﻪ ﮔﺮیﺨ ﺖ و در ﻏ ﺎرﯼ هﻤ ﺮاﻩ ﺑ ﺎ او ﻣﺨﻔ ﯽ ﺷ ﺪ و‬
‫ﺑﻘﻴﻪﯼ ﻗﻀﺎیﺎ!‬
‫در ادﺑﻴﺎت ﻣﺬهﺒﯽ و ﺣﺘﺎ ﻋﺮﻓﯽ ﻣﺎ یﺎر ﻏﺎر ﺑ ﻪ آ ﺴﯽ ﻣ ﯽﮔﻮیﻨ ﺪ‬
‫آ ﻪ در ﺳ ﺨﺖﺕ ﺮیﻦ ﺷ ﺮایﻂ ﺑ ﻪ آﻤ ﻚ دوﺳ ﺘﺶ ﻣ ﯽﺷ ﺘﺎﺑﺪ و ﺣﺘ ﺎ از ﻓ ﺪا‬
‫آﺮدن ﺳﺮ و ﺟﺎﻧﺶ ﻧﻴﺰ ﺑﺮاﯼ ﻣﺤﺒﻮب دری ﻎ ﻧ ﺪارد‪ .‬از ﺳ ﻮﯼ دیﮕ ﺮ در‬
‫هﻤﻴﻦ ادﺑﻴﺎت ﻋﺮﻓﯽ ﻣﺎ داﺳﺘﺎن دﻟﭙﺬیﺮ دیﮕ ﺮﯼ ه ﻢ ه ﺴﺖ آ ﻪ هﻤ ﻪﯼ ﻣ ﺎ‬
‫ﺁن را ﺑﺎ ﻋﻨﻮان دوﺳﺘﯽ ﺧﺎﻟﻪ ﺧﺮﺳﻪ ﻣﯽﺷﻨﺎﺳ ﻴﻢ‪ .‬ﺧﺎﻟ ﻪ ﺧﺮﺳ ﻪ‪ ،‬ﺧﺮﺳ ﯽ‬
‫اﺳﺖ آﻪ ﻋﻼﻗﻪﯼ ﻓﺮاواﻧﯽ ﺑ ﻪ دوﺳ ﺖ ﺁدﻣﻴ ﺰادش دارد‪ .‬ﺑ ﺮاﯼ ﺁﺳ ﺎیﺶ و‬
‫ﺁراﻣﺶ او هﻢ هﺮ آﺎرﯼ آﻪ ﺑﺘﻮاﻧ ﺪ اﻧﺠ ﺎم ﻣ ﯽده ﺪ‪ .‬در هﻤ ﻴﻦ راﺳ ﺘﺎ ی ﻚ‬
‫روز آ ﻪ ی ﺎر و دوﺳ ﺖ ﺻ ﻤﻴﻤﯽاش در آﻨ ﺎر او ﺳ ﺮ ﺑ ﺮ ﺑ ﺎﻟﺶ ﺳ ﻨﮓ‬
‫ﮔﺬاﺷ ﺘﻪ ﺑ ﻮد و ﻏﻠﻐ ﻞ ﺁب ﭼ ﺸﻤﻪ را ﻣ ﯽﺷ ﻨﻴﺪ و ﻟ ﺬت ﻣ ﯽﺑ ﺮد‪ ،‬و ﺑ ﺎ‬
‫اﻃﻤﻴﻨﺎن از ﻣﺮاﻗﺒﺖهﺎﯼ ویﮋﻩﯼ ﺧﺎﻟﻪ ﺧﺮﺳﻪ ﺑﻪ ﺧﻮاب ﻧﺎز ﺑﻌﺪ از ﻇﻬ ﺮ‬
‫ﻓﺮو رﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﺟﺎن ﻧﺎزﻧﻴﻨﺶ را ﺑﺮ ﺳ ﺮ ای ﻦ دوﺳ ﺘﯽ ﮔﺬاﺷ ﺖ‪ .‬ﭼﮕﻮﻧ ﻪ‪،‬‬
‫ﺣﺎﻻ ﻋﺮض ﻣﯽآﻨﻢ‪.‬‬
‫ﺷﻮﺧﻤﻨﺪاﻧﻪ ﺑﺮﺧﯽ ازایﻦ ﻃﻴﻒ ﻓ ﺪاآﺎرﯼه ﺎ و ﺟﺎﻧﻔ ﺸﺎﻧﯽه ﺎ ـ ﺑ ﻪ‬
‫دﻟﻴﻞ ﺣﻤﺎﻗﺖ ذاﺕﯽ ﻣﻮﺟﻮد در ﻣﺘﻦ وﺟﻮد ی ﺎر ﻏ ﺎر ی ﺎ ﺧﺎﻟ ﻪ ﺧﺮﺳ ﻪ ـ ﻧ ﻪ‬
‫ﺕﻨﻬﺎ یﺎرﯼاﯼ ﺑﻪ ﻣﺤﺒﻮب ﺑﺨ ﺖ ﺑﺮﮔ ﺸﺘﻪ ﻧﻤ ﯽرﺳ ﺎﻧﺪ آ ﻪ ﺑﻴﭽ ﺎرﻩ را ﺧ ﻴﻂ‬
‫ﺧﻴﻂ آﺮدﻩ‪ ،‬آﻠﯽ اﺳﺒﺎب ﺕﻤﺴﺨﺮ و ﺧﻨﺪﻩﯼ ﺷﺎهﺪان ﻋﻴﻨﯽ و ﻏﻴﺮﻋﻴﻨﯽ را‬
‫‪١٠٥‬‬
‫ﻓﺮاهﻢ ﻣﯽﺁورد؛ ﺕ ﺎزﻩ اﮔ ﺮ ﻋﻘ ﻞ ﺧ ﻮد ﻣﺤﺒ ﻮب آﻤ ﯽ آ ﺎر آﻨ ﺪ و از ای ﻦ‬

‫هﻤﻪ ﻣﺤﺒﺖ زیﺎدﯼ ﺧﻔﻘﺎن ﻧﮕﻴﺮد!‬
‫ﻣﻦ اﮔﺮ ﺟﺎﯼ یﻜﯽ از ایﻦ ﻣﺤﺒ ﻮبه ﺎ ﺑ ﻮدم‪ ،‬ﺑ ﺎ ﺧﻮاﻧ ﺪن ردی ﻪﯼ‬
‫یﻜﯽ از هﻤ ﻴﻦ ﺧﺎﻟ ﻪ ﺧﺮﺳ ﻪه ﺎ ﺑ ﺮ آﺘ ﺎب »زن در دوﻟ ﺖ ﺧﻴ ﺎل« ﻣﺤﻜ ﻢ‬
‫ﺕﻮﯼ ﺳﺮ ای ﻦ ی ﺎر ﻏ ﺎر ﻣ ﯽآﻮﺑﻴ ﺪم آ ﻪ‪ :‬ﺑﺎﺑ ﺎ دوﺳ ﺘﯽ ﺧﺎﻟ ﻪ ﺧﺮﺳ ﻪات را‬
‫ﺕﻌﻄﻴ ﻞ آ ﻦ! هﻤ ﺎن آ ﻒ زدنه ﺎ و ه ﻮرا آ ﺸﻴﺪنه ﺎ و ه ﻮار زدنهﺎی ﺖ‬
‫آ ﺎﻓﯽ اﺳ ﺖ‪ .‬ﻧﻤ ﯽﺧﻮاه ﺪ از ﺑﻨ ﺪﻩ دﻓ ﺎع آﻨ ﯽ‪ .‬رهﺒ ﺮﯼ ﺑ ﺎ داﺷ ﺘﻦ ی ﺎراﻧﯽ‬
‫ﻣﺜﻞ ﺕﻮ‪ ،‬دیﮕﺮ ﺑﻪ دﺷﻤﻦ ﻧﻴﺎزﯼ ﻧﺪارد‪.‬‬
‫یﻜ ﯽ از ای ﻦ ﺧﺎﻟ ﻪ ﺧﺮﺳ ﻪه ﺎ آ ﻪ ﺑ ﻪ ﻧﻈ ﺮم ﺑﻴ ﺸﺘﺮ ﻋﻤ ﻮ ﺧﺮﺳ ﻪ‬
‫ﻣﯽﺁی ﺪ ﺕ ﺎ ی ﻚ ﺧﺎﻟ ﻪ ﺧﺮﺳ ﻪﯼ واﻗﻌ ﯽ؛ ردی ﻪاﯼ ﺑ ﺮ ﻋﻠﻴ ﻪ آﺘ ﺎب »زن در‬
‫دوﻟ ﺖ ﺧﻴ ﺎل« ای ﻦ ﺟﺎﻧ ﺐ ﻗﻠﻤ ﯽ آ ﺮدﻩ اﺳ ﺖ آ ﻪ ﻣ ﺼﺪاق ﺕﻤ ﺎم ﻋﻴ ﺎر‬
‫دوﺳﺘﯽ هﻤﺎن ﺧﺎﻟﻪ ﺧﺮﺳﻪاﯼ اﺳﺖ آﻪ ﺧﺪﻣﺘﺘﺎن ﻋﺮض آﺮدم‪.‬‬
‫در ﺁن آﺘﺎب آﻪ ﺁن را ﺷﺶ ﺳﺎل ﭘﻴﺶ ﻧﻮﺷﺘﻪام و ﺳﻪ ﺳﺎل ﭘ ﻴﺶ‬
‫هﻢ ﭼﺎﭘﺶ آﺮدﻩام‪ ،‬ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺑ ﻮدم آ ﻪ زﻧ ﺎن در ﺳ ﺎزﻣﺎن ﻣﺠﺎه ﺪیﻦ از ه ﺮ‬
‫ﮔﻮﻧﻪ ﺣﻖ اﻧﺘﺨﺎﺑﯽ ﻣﺤﺮوﻣﻨﺪ‪ .‬ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺑﻮدم آﻪ رهﺒ ﺮﯼ ای ﻦ دم و دﺳ ﺘﮕﺎﻩ‬
‫ﺳ ﺎلهﺎﺳ ﺖ ﻣ ﯽآﻮﺷ ﺪ اﻧ ﺴﺎنه ﺎ را از ﻋﻨ ﺼﺮ اﻧ ﺴﺎﻧﯽ ﻋ ﺸﻖ و دوﺳ ﺘﯽ‬
‫ﺕﺨﻠﻴ ﻪ آﻨ ﺪ‪ .‬ﺕﻤ ﺎم ای ﻦ اﻋﻤ ﺎل ﺿ ﺪ اﻧ ﺴﺎﻧﯽ را ه ﻢ در ﻣﺮﺣﻠ ﻪﯼ ﺻ ﺪ و‬
‫ﭼﻬ ﺎردهﻢ ]![ اﻧﻘ ﻼب ای ﺪﺉﻮﻟﻮژیﻚ و زی ﺮ ﻋﻨ ﻮان اﺟﺒ ﺎرﯼ ﻃ ﻼقه ﺎﯼ‬
‫اﺟﺒﺎرﯼ و دﺳﺘﻪ ﺟﻤﻌﯽ و ﺣﻞ ﺕﻀﺎد ﺟﻨﺴﻴﺖ ﺕﺌﻮریﺰﻩ آﺮدﻩ اﺳﺖ و …‬
‫ﺑﺨﺼﻮص دورﺑﻴﻨﻢ را روﯼ ﺧﺎﻧﻮادﻩ و هﻤﺴﺮﮔﺰیﻨﯽ زوم آﺮدﻩ‬
‫ﺑ ﻮدم آ ﻪ زﻧ ﺎن در ای ﻦ دم و دﺳ ﺘﮕﺎﻩ‪ ،‬وﺳ ﻴﻠﻪاﯼ در دﺳ ﺖ رهﺒ ﺮﯼ‬
‫ﺳ ﺎزﻣﺎن ﺑ ﺮاﯼ ﺕ ﺸﻮیﻖ و ﺕﻨﺒﻴ ﻪ اﻋ ﻀﺎﯼ ﻣ ﺮد ﺳ ﺎزﻣﺎن ه ﺴﺘﻨﺪ و ﺑﻘﻴ ﻪﯼ‬
‫ﻗﻀﺎیﺎ…‬
‫اﻣ ﺎ ﺣ ﻀﺮت ﺧﺎﻟ ﻪ ﺧﺮﺳ ﻪ آ ﻪ اﻧ ﺼﺎﻓﺎ ای ﻦ ردی ﻪاش از ﻃﻴ ﻒ‬
‫هﻤﺎن ﺳ ﻨﮓ ﻣﻌ ﺮوف ﻣﮕ ﺲ آ ﺸﯽ اﺳ ﺖ آ ﻪ ﺑ ﻪ ﺟ ﺎﯼ ﻣﮕ ﺲ‪ ،‬ﺻ ﻮرت‬
‫ﻣﺤﺒﻮب را ﻧﺸﺎﻧﻪ رﻓﺘﻪ و ﻣﺤﻜﻢ ﺑﺮ ﻓﺮﻗﺶ آﻮﺑﻴﺪﻩ اﺳﺖ‪ ،‬در ﻣﻘﺎﻟﻪاش ﺑ ﻪ‬
‫ﻣﻮﺿﻮﻋﯽ اﺷﺎرﻩ آﺮدﻩ اﺳﺖ آﻪ ﺑﻨﺪﻩ ﭼﻨﺪ روز اﺳﺖ ﺁن را ﻣﯽﺧ ﻮاﻧﻢ و‬
‫دور از ﺟﺎن ﺷﻤﺎ هﺮهﺮ و آﺮآﺮ ﻣﯽﺧﻨﺪم‪.‬‬
‫‪١٠٦‬‬
‫ﺧﺎﻟﻪ ﺧﺮﺳﻪ اﻟﺒﺘﻪ ﺑﺎ آﻤﯽ اهﻤﺎل‪ ،‬دوﺳﺘﯽ ﺟﺎﻧﺎﻧﻪاش را در ﻗﺎﻟ ﺐ‬

‫یﻚ داﺳﺘﺎن ﺕﺎریﺨﯽ ایﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﺑﻴﺎن آﺮدﻩ اﺳﺖ‪:‬‬
‫ﺑﻌﻠﻪ ﺑﭽﻪه ﺎ‪ ،‬یﻜ ﯽ ﺑ ﻮد‪ .‬یﻜ ﯽ ﻧﺒ ﻮد‪ .‬ی ﻚ ﺣ ﺴﻦ ﺻ ﺒﺎﺣﯽ ﺑ ﻮد آ ﻪ‬
‫رﻓﺘ ﻪ ﺑ ﻮد ﺕ ﻮ آ ﻮﻩه ﺎﯼ اﻟﻤ ﻮت و واﺳ ﻪﯼ ﺧ ﻮدش ﺑ ﺴﺎﻃﯽ و ارﺕ ﺶ‬
‫ﺁزادﯼﺑﺨﺸﯽ درﺳﺖ آﺮدﻩ ﺑﻮد‪ .‬ﭼﻨﺪ ﺕﺎ ﺟﻮاﻧﻚ ﺻﺎف و ﺳ ﺎدﻩﯼ از هﻤ ﻪ‬
‫ﺟﺎ ﺑﻴﺨﺒﺮ را ه ﻢ ﺑ ﻪ ﺑﻬﺎﻧ ﻪﯼ ﺕﺎﺉﻴﺪی ﻪ و ﭼﻴﺰه ﺎیﯽ ﺷ ﺒﻴﻪ ﺑ ﻪ هﻤ ﻴﻦ ﭼﻴﺰه ﺎ‬
‫آﺸﺎﻧﺪﻩ ﺑﻮد ﺑﻪ ﻗﻠﻌﻪﯼ اﻟﻤﻮت‪ .‬ﺷﺮط اوﻟﺶ هﻢ در ﺑﺨﺶ ﭘﺬیﺮش ایﻦ ﺑ ﻮد‬
‫آﻪ هﺮ آﺲ ﺑﻪ ﻗﻠﻌﻪﯼ اﺷﺮف وارد ﻣﯽﺷﻮد‪ ،‬ﻋﻨﺪاﻟﺰوم ﺑﺎیﺪ اﺧﺘﻴﺎر ﭘﺎﺉﻴﻦ‬
‫ﺕﻨﻪاش را ﺑﻪ ﺣﺴﻦ ﺟﺎن ﺑﺪهﺪ و ﺁﻗﺎ ﺑﺎ ﺕﻴﻎ ﻧﺎﺳﺖ دو ﺳﻮﺳ ﻤﺎر ﻃ ﺮف را‬
‫از ﺑﻌﻀﯽ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖه ﺎ ﻣﻌ ﺎف ﻓﺮﻣﺎی ﺪ‪ .‬ﺧﻮﻻﺻ ﻪ‪ ،‬ﺧ ﺎﻧﻮم آ ﻪ ﺷ ﻤﺎ ﺑﺎﺷ ﻴﻦ‪،‬‬
‫در ای ﻦ ﻗﻠﻌ ﻪﯼ اﻟﻤ ﻮت هﻤ ﻪﯼ اﻋ ﻀﺎء ﻗﺒ ﻞ از رد ﺷ ﺪن از ﺳ ﻮراخ‬
‫ﺳ ﻮزن ورودﯼ ﺳ ﺎزﻣﺎن‪ ،‬ﺕﻴ ﻎ آ ﺎرﯼ ﻣ ﯽﺷ ﺪﻧﺪ؛ ﻋﻴﻨﻬ ﻮ ﻏ ﻼمﺳ ﻴﺎﻩه ﺎﯼ‬
‫درﺑﺎر ﺧﻠﻔﺎﯼ ﻋﺒﺎﺳﯽ آﻪ ﺑﺮاﯼ ایﻦ آﻪ ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ در اﻧﺪرون ﺧﻠﻴﻔﻪ رﻓ ﺖ و‬
‫ﺁﻣﺪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺎی ﺪ اﺧﺘ ﻪ ﻣ ﯽﺷ ﺪﻧﺪ ﺕ ﺎ از دی ﺪن ﺟﻤ ﺎﻻت ﻣﺨ ﺪرات و‬
‫هﻤ ﺴﺮان و آﻨﻴ ﺰان و ﺻ ﻴﻐﻪﺟ ﺎت ﺣ ﻀﺮات ﺧﻠﻔ ﺎﯼ اﺳ ﻼﻣﯽ داﻣ ﺖ‬
‫ﺑﺮآﺎﺕﻪ… ﻃﻮرﯼﺷﺎن ﻧﺸﻮد!‬
‫ﺟ ﻮﻧﻢ ﺑﺮاﺕ ﻮن ﺑﮕ ﻪ‪ ،‬از ﻗ ﻀﺎﯼ روزﮔ ﺎر یﻜ ﯽ از ای ﻦ اﻋ ﻀﺎﯼ‬
‫هﻴﺌﺖ اﺟﺮایﯽ ـ ﺑﺒﺨﺸﻴﺪ ﻗﻠﻌﻪﯼ اﻟﻤ ﻮت ـ از ﻧ ﻮازش ﺷ ﺪن ﺑ ﺎ ﺕﻴ ﻎ ﻧﺎﺳ ﺖ‬
‫دو ﺳﻮﺳﻤﺎر اﺑﺎ ﻓﺮﻣ ﻮدﻩ‪ ،‬اذﻋ ﺎن داﺷ ﺘﻨﺪ آ ﻪ ﺟﻨﺎﺑ ﺸﺎن ﻣ ﯽﺕﻮاﻧﻨ ﺪ درﺳ ﺖ‬
‫ﻣﺜﻞ یﻚ ﺁدﻣﯽزاد ﻃﺒﻴﻌﯽ و ﺳﺎﻟﻢ ﻋﻀﻮ ایﻦ ﻓﺮﻗﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬اﻣﺎ اﺧﺘﻴﺎر هﻤ ﻪ‬
‫ﺟﺎﺷ ﺎن ه ﻢ ﺑ ﺎ ﺧﻮدﺷ ﺎن ﺑﺎﺷ ﺪ‪ .‬رهﺒ ﺮﯼ ﭘ ﺲ از آﻠ ﯽ ﻧﺸ ﺴﺖه ﺎﯼ‬
‫اﺿ ﻄﺮارﯼ و ﻟ ﺸﻜﺮﯼ و آ ﺸﻮرﯼ ﻣﻮاﻓﻘ ﺖ ﻓﺮﻣﻮدﻧ ﺪ آ ﻪ ﻃ ﺮف ﺑ ﺎ‬
‫ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﺧ ﻮدش ﻣ ﯽﺕﻮاﻧ ﺪ اﺧﺘﻴ ﺎردار ﭘ ﺎﺉﻴﻦ ﺕﻨ ﻪاش ﺑﺎﺷ ﺪ‪ .‬ﻋ ﻀﻮ ﻓﻌ ﺎل‬
‫ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﺠﺎهﺪیﻦ هﻢ ﺑﺎﺷ ﺪ‪ .‬ﺑﺒﺨ ﺸﻴﺪ! آﻠ ﻪام آﻤ ﯽ ﮔ ﺮم اﺳ ﺖ‪ .‬ادی ﺖ آ ﻪ‬
‫آﺮدم درﺳﺘﺶ ﻣﯽآﻨﻢ!!‬
‫ﻣﯽﮔﻔﺘﻢ آﻪ‪ :‬ﺑﻌﺪ از ﮔﺬراﻧﺪن دورﻩهﺎیﯽ ﺑﺮاﯼ ورود ﺑﻪ ﺕ ﻴﻢه ﺎﯼ‬
‫ﭼﺮیﻚ ﺷﻬﺮﯼ و دهﺎﺕﯽ و آﺸﻮرﯼ و ﺟﻬﻨﻢ درﻩاﯼ‪ ،‬ﺟﻨﺎب را ﺑﻪ ﻋﻨ ﻮان‬
‫ﻋﻤﻠﻴﺎت ﻣﻘ ﺪس اﻧﺘﺤ ﺎرﯼ ﺑ ﻪ داﺧ ﻞ آ ﺸﻮر ﻓﺮﺳ ﺘﺎدﻧﺪ ﺕ ﺎ در ی ﻚ ﻋﻤﻠﻴ ﺎت‬
‫‪١٠٧‬‬
‫ﻣ ﺴﻠﺤﺎﻧﻪﯼ اﻧﻘﻼﺑ ﯽ‪ ،‬ی ﻚ ﻣ ﺰدور را ﻧﺎآ ﺎر آ ﺮدﻩ‪ ،‬ﺑ ﻪ درﺟ ﻪﯼ رﻓﻴ ﻊ‬

‫ﺷﻬﺎدت ﺑﺮﺳﺎﻧﺪ؛ یﺎ ﺑﻪ زﺑﺎن اﻣﺮوزﯼهﺎ ﺕﺮورش آﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻋﺪل زد و ﻃﺮف دﻟﺒﺮ ﻣﻪ ﭘﻴﻜﺮ ﮔﺮدن ﺑﻠﻮرﯼ را دی ﺪ و ی ﻚ دل‬
‫ﻧﻪ ﺻﺪ دل ﺧﺎﻃﺮ ﺧﻮاهﺶ ﺷﺪ‪ .‬اوﻟﺶ آﻠﯽ ﺑﺎ ﺧﻮدش ﻧﺸﺴﺖ ﮔﺬاﺷﺖ‪:‬‬
‫اﯼ ﺑﺎﺑﺎ‪ ،‬ﺟﻮاب ﺧﻮاهﺮ ﻣﺮیﻢ را ﭼﻪ ﺑﺪهﻢ؟ دی ﺪﯼ ﭼ ﻪ ﺧ ﺎآﯽ ﺑ ﻪ‬
‫ﺳﺮم ﺷﺪ؟ ﭼﻄﻮر ﺕﻮ ﺻﻮرت رهﺒﺮﯼ ﻧﮕﺎﻩ آﻨﻢ؟ ﺣﺎﻻ ﻣﻦ از یﻚ ﭘﺎﺳﺪار‬
‫ﺧﻤﻴﻨ ﯽ ه ﻢ ﺑ ﺪﺕﺮم‪ .‬دی ﺪﯼ ﻧﺘﻮاﻧ ﺴﺘﻢ ﺕ ﻀﺎد ﺟﻨ ﺴﻴﺖ را ﺣ ﻞ آ ﻨﻢ؟ دی ﺪﯼ؟‬
‫ﺧﺎك ﺑﺮ ﺳﺮم! ﺧﺎك ﺑﺮ ﺳﺮ ﻣﻦ ﭘﺴﺖ ﺑﯽ ﻟﻴﺎﻗﺖ ﻧﻤﻚ ﻧﺸﻨﺎس!‬
‫ﻣﻦ دیﮕﺮ ﻋﻨﺼﺮ ﻣﻮﺣﺪ ﻣﺠﺎهﺪ ﺧﻠﻖ ﻧﻴﺴﺘﻢ‪ .‬ﭼﺮا ﺧﺮ ﺷﺪم؟ ﭼﺮا‬
‫ﻧﮕﺬاﺷ ﺘﻢ؟ ﭼ ﺮا ﻣﻘﺎوﻣ ﺖ آ ﺮدم؟ واﯼ ﺧ ﺪا‪ ،‬ﺣ ﺎﻻ ﭼ ﻪ ﺧ ﺎآﯽ ﺑ ﻪ ﺳ ﺮم‬
‫ﺑﺮیﺰم؟ ﻋﺠﺐ ﻏﻠﻄﯽ آﺮدم هﺎ!‬
‫اﻣ ﺎ وﻗﺘ ﯽ ﺁن ﺣ ﻮرﯼ ﭘ ﺮﯼوش را دﮔﺮﺑ ﺎرﻩ دی ﺪ‪ ،‬ﺕﻤ ﺎم‬
‫ای ﺪﺉﻮﻟﻮژﯼه ﺎ و ﻧﺸ ﺴﺖه ﺎﯼ رهﺒ ﺮﯼ ﺑ ﺮاش دود ﺷ ﺪ و رﻓ ﺖ ﺑ ﻪ ه ﻮا!‬
‫اﺻﻼ ﺕﻤﺎم ﺳﻴﺰدﻩ ﻣﺮﺣﻠﻪﯼ اﻧﻘ ﻼب ای ﺪﺉﻮﻟﻮژیﻚ را آ ﻪ ﻃ ﯽ ای ﻦ ﺳ ﻴﺰدﻩ‬
‫ﺳﺎل ﻧﺤﺲ ﮔﺬراﻧﺪﻩ ﺑﻮد‪ ،‬هﻤﻪاش ﺑﺎ دیﺪن ﺑﺎﻧﻮ‪ ،‬ﻓﺲ‪ ،‬ﺕﻠﻨﮕﺸﺎن در رﻓﺖ‪.‬‬
‫ﺟﻮﻧﻢ ﺑﺮاﺕﻮن ﺑﮕﻪ‪ ،‬ﺁﻗﺎ آﻪ ﺷﻤﺎ ﺑﺎﺷﻴﻦ‪ ،‬آﻼشهﺎ ]آﻼﺷ ﻴﻨﻜﻒه ﺎ[‬
‫را ﺧﺎك آﺮد و رﻓ ﺖ دﺧﺘ ﺮﻩ را از ﺑﺎﺑ ﺎش ﺧﻮاﺳ ﺘﮕﺎرﯼ آ ﺮد و درﺳ ﺖ‬
‫هﻤ ﺎن ﺷ ﺒﯽ آ ﻪ ﻗ ﺮار ﺑ ﻮد ﺑ ﺎ داﻻﻣ ﺐ و دوﻟﻮﻣ ﺐ ﺑ ﻪ ﺣﺠﻠ ﻪﯼ زﻓ ﺎف‬
‫ﺳﺮازیﺮ ﺷﻮد‪ ،‬ﺕﻴﻢ ﻋﻤﻠﻴﺎﺕﯽ ﺑﻌﺪﯼ ﺳﺮ رﺳﻴﺪ و ﮔﺮدن ﻧﺎزﻧﻴﻨﺶ را ﺑﺎ ﺕﻴ ﻎ‬
‫ﻧﺎﺳﺖ دو ﺳﻮﺳﻤﺎر از ﺕﻦ ﻧﺎزﻧﻴﻦﺕﺮش ﺟﺪا آﺮد‪.‬‬
‫ﺕ ﺎ ای ﻦ ﺟ ﺎﯼ داﺳ ﺘﺎن را ﺑﻨ ﺪﻩ ـ اﻟﺒﺘ ﻪ ﺑ ﺎ آﻤ ﯽ ﻧﻤ ﻚ و ﻓﻠﻔ ﻞ و‬
‫زردﭼﻮﺑﻪ و ﭘﻮدرآﺎرﯼ ـ از هﻤﺎن ردیﻪﯼ ﻣﻌﺮوﻓ ﻪ ﻧﻘ ﻞ آ ﺮدم‪ .‬ﺑﻌ ﺪ ه ﻢ‬
‫ﺣﻀﺮت ﺧﺎﻟﻪ ﺧﺮﺳﻪ از داﺳﺘﺎن ﺕﺎریﺨﯽاش ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد آﻪ‪:‬‬
‫ﺑﻌﻠﻪ‪،‬‬
‫ﺑﺮ هﻤﻪﯼ ﻣﺎ اﻋﻀﺎ و هﻮاداران و ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﺎن و اﻋﻀﺎﯼ ﺷ ﻮراﯼ‬
‫رهﺒﺮﯼ و ﺷﻮراﯼ ﻣﻘﺎوﻣﺖ و ﺟﺒﻬﻪﯼ هﻤﺒﺴﺘﮕﯽ واﺿﺢ و ﻣﺒﺮهﻦ اﺳﺖ‬
‫آﻪ اوﻻ اﻋ ﻀﺎ‪ ،‬هﻤﮕ ﯽ از دم‪ ،‬ﺑﺎی ﺪ ﻋﻴﻨﻬ ﻮ ﻣﻴﻤ ﻮن ﺑﺎﺷ ﻨﺪ و از رهﺒ ﺮﯼ‬
‫اﻃﺎﻋﺖ و ﺕﻘﻠﻴﺪ آﻨﻨﺪ‪ .‬ﺙﺎﻧﻴﺎ اﺧﺘﻴﺎر هﻤﻪ ﭼﻴﺰ و هﻤ ﻪ ﺟﺎﺷ ﺎن را درﺑ ﺴﺖ‬
‫ﺑﻪ رهﺒﺮﯼ و ﺕﻴﻎ ﻧﺎﺳﺖ دو ﺳﻮﺳﻤﺎر ﻧﺸﺎن ای ﺸﺎن ﺑ ﺴﭙﺎرﻧﺪ‪ .‬ﺧﻮﺷ ﺒﺨﺘﺎﻧﻪ‬
‫‪١٠٨‬‬
‫دﻻكهﺎیﯽ آ ﻪ ای ﻦ ﻣﻬ ﻢ را اﻧﺠ ﺎم ﻣ ﯽدهﻨ ﺪ‪ ،‬از ﻃﻴ ﻒ ﺧ ﻮاهﺮ ﻧ ﺴﺮیﻦ و‬

‫ﺧﻮاهﺮ ه ﺎﺟﺮ و ﺧ ﻮاهﺮ ﺑﺘ ﻮل و ﺧ ﻮاهﺮ ﻣﻌ ﺼﻮﻣﻪ و ﺧ ﻮاهﺮ ﺑﻬ ﺸﺘﻪ و‬
‫ﺑﻘﻴ ﻪﯼ اﻋ ﻀﺎﯼ ﺷ ﻮراﯼ رهﺒ ﺮﯼ‪ ،‬ﺧﻮدﺷ ﺎن هﻤﮕ ﯽ از ای ﻦ ﻣﺮﺣﻠ ﻪﯼ‬
‫ﻧﻮیﻦ اﻧﻘﻼﺑﯽ ﻋﺒﻮر آﺮدﻩ و ﺳﺮاﻓﺮاز ﺷﺪﻩاﻧ ﺪ‪ ،‬در هﻴﺌ ﺖ ﻗ ﺎﻃﺮان اﻧﺠ ﺎم‬
‫وﻇﻴﻔﻪ ﻧﻤﺎیﻨ ﺪ!! اﮔ ﺮ ه ﻢ اه ﺎﻟﯽ ﻗﻠﻌ ﻪ از ای ﻦ ﺕﺠﺮﺑ ﻪه ﺎ درس ﻧﮕﻴﺮﻧ ﺪ و‬
‫ایﻦ ﺕﻨﺎﻗﺾ را ﺑﺎ ﺧﻮدﺷﺎن ﺣﻤﻞ آﻨﻨ ﺪ و دو ﮔﺎﻧ ﻪ ﺑﺎﺷ ﻨﺪ و ﭘﻴﭽﻴ ﺪﮔﯽه ﺎﯼ‬
‫روﻧﺪ ﻣﺒﺎرزﻩﯼ ﻣﺴﻠﺤﺎﻧﻪ را دﺳ ﺖ آ ﻢ ﺑﮕﻴﺮﻧ ﺪ‪ ،‬ی ﺎ ﺧﻮﻻﺻ ﻪ ﺑ ﻪ ﻓ ﺮاﻣﻴﻦ‬
‫رهﺒ ﺮﯼ ﮔ ﻮش ﺟ ﺎن ﻧ ﺴﭙﺎرﻧﺪ‪ ،‬ه ﻴﭻ اﺳ ﺘﺒﻌﺎدﯼ ﻧ ﺪارد آ ﻪ روزﯼ‬
‫روزﮔﺎرﯼ آﺎر دﺳﺖ ﺧﻮدﺷﺎن ﺑﺪهﻨﺪ و ﺟﺎن ﻣﺒﺎرآ ﺸﺎن را ﺑ ﺮ ﺳ ﺮ ای ﻦ‬
‫ﻣﻬﻢ ﺑﮕﺬارﻧﺪ و رهﺒﺮﯼ را ﺳﺮاﻓﻜﻨﺪﻩ و ﺧﺠﻞ ﺑﺎﻗﯽ ﺑﮕﺬارﻧﺪ!‬
‫ﺑﻌﺪ هﻢ ﺟﻨﺎب در ﭘﺎیﺎن ردیﻪاش ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد آﻪ‪:‬‬
‫‪ ١‬ـ ﺑﻌﻠﻪ‪ ،‬در ﻗﻠﻌﻪﯼ اﻟﻤﻮت از ﺣﻖ اﻧﺘﺨﺎب هﻴﭻ ﺧﺒﺮﯼ ﻧﻴ ﺴﺖ‪،‬‬
‫ﺑﺨﺼﻮص اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﭘﺎﺉﻴﻦﺕﻨﻪاﯼ‪.‬‬
‫‪ ٢‬ـ در ایﻦ دﺳﺘﮕﺎﻩ اﺻ ﻼ ﺣﻘ ﯽ ﻧﻴ ﺴﺖ آ ﻪ ﻗﺎﺑ ﻞ اﻧﺘﺨ ﺎب آ ﺮدن‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ ٣‬ـ هﻤ ﻪﯼ ﺣ ﻖ و ﺣﻘ ﻮق ﻣﺨ ﺘﺺ رهﺒ ﺮﯼ ﭘﺎآﺒ ﺎز ﻣﺠﺎه ﺪیﻦ‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ ٤‬ـ از هﻤﻪ ﻣﻬﻤﺘﺮ ایﻦ آﻪ ایﻦ ﺑﺎﻧﻮ ـ یﻌﻨﯽ ﻣﻦ ـ در ای ﻦ دوران‬
‫ﭘﺮﺷﻜﻮﻩ وﺣﺪت و اﺕﺤﺎد و هﻤﺒ ﺴﺘﮕﯽ‪ ،‬ﭼ ﺮا ای ﻦ هﻤ ﻪ ﺑ ﻪ ﺕ ﻀﺎدهﺎ داﻣ ﻦ‬
‫ﻣﯽزﻧﺪ؟!‬
‫‪ ٥‬ـ اﻋ ﻀﺎﯼ ﻗﻠﻌ ﻪ ﺑﺎی ﺪ ه ﺮ روز‪ ،‬روزﯼ ﺻ ﺪ ﺑ ﺎر ﺑ ﻪ ﺟ ﺎن‬
‫رهﺒ ﺮﯼ اﻧﻘ ﻼب ﻧ ﻮیﻦ دﻋ ﺎ آﻨﻨ ﺪ آ ﻪ ای ﻦ هﻤ ﻪ ﻓ ﺪاآﺎر و ﭘﺎآﺒ ﺎز اﺳ ﺖ و‬
‫ﻣﯽﺧﻮاهﺪ ایﻦ ﺟﻤﺎﻋﺖ را درﺳﺘﻪ‪ ،‬ﺑﺎ ﺕﻴﻎ ﻧﺎﺳﺖ دو ﺳﻮﺳﻤﺎر ﺑﻪ ﺑﻬ ﺸﺖ‬
‫ﺑﺮیﻦ ﺳﺮازیﺮ ﻓﺮﻣﺎیﺪ‪.‬‬
‫…‬
‫اﻣﺎ ﺷﺎیﺪ ﺧﻮد رهﺒﺮﯼ ه ﻢ ﻧﺪاﻧ ﺪ آ ﻪ ﻗﺎﻃﺮه ﺎ و اﺑﺘﺮه ﺎ و ﻧ ﺎﻗﺺ‬
‫اﻟﻌﻀﻮهﺎ را ﺑ ﻪ ﺑﻬ ﺸﺖ ـ اﻟﺒﺘ ﻪ اﮔ ﺮ وﺟ ﻮد داﺷ ﺘﻪ ﺑﺎﺷ ﺪ ـ راﻩ ﻧﻤ ﯽدهﻨ ﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻬ ﺸﺖ ﺟ ﺎﯼ آ ﺴﺎﻧﯽ اﺳ ﺖ آ ﻪ ﺑ ﺎ آﻠ ﻪﺷ ﺎن ﻓﻜ ﺮ ﻣ ﯽآﻨﻨ ﺪ‪ ،‬ﻧ ﻪ ﺑ ﺎ ﺑﻨ ﺪ‬
‫ﺕﻨﺒﺎﻧﺸﺎن!!!‬
‫‪١٠٩‬‬
‫ﺑ ﺮاﯼ ای ﻦ آ ﻪ ی ﻚ ﻧﻤﻮﻧ ﻪﯼ ﺕ ﺎریﺨﯽ ه ﻢ ﺁوردﻩ ﺑﺎﺷ ﻢ‪ ،‬از ﻓ ﺮش‬

‫ﻓﺮوﺷ ﯽ ﺑ ﻪ ﻧ ﺎم ﺁﻗ ﺎﯼ ع ـ د ی ﺎد ﻣ ﯽآ ﻨﻢ آ ﻪ در هﻤ ﻴﻦ آ ﺸﻮرهﺎﯼ‬
‫اﺳﻜﺎﻧﺪیﻨﺎوﯼ و در ﻓﺎز اﺧﺘﻪ آﺮدنهﺎﯼ درون ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ و ﻗ ﺎﻃﺮ ﺳ ﺎزﯼ‬
‫و ﻃﻼقهﺎﯼ اﺟﺒﺎرﯼ‪ ،‬ﺑﺎ داﺷﺘﻦ ﺷﺶ ﺑﭽﻪﯼ ﻧﺎزﻧﻴﻦ و یﻚ هﻤﺴﺮ از ﮔ ﻞ‬
‫ﻧ ﺎزﻧﻴﻦﺕ ﺮ ﻓﺮﻧﮕ ﯽ‪ ،‬رﻓ ﺖ داد ﺕﺨﻤ ﺶ را آ ﺸﻴﺪﻧﺪ و از آ ﺎر ﻧﺎآ ﺎرش‬
‫آﺮدﻧ ﺪ‪ .‬ﺧ ﺐ اﻟﺰاﻣ ﺎت ﻣﺮﺣﻠ ﻪاﯼ اﻧﻘ ﻼب ایﺠ ﺎب ﻣ ﯽآ ﺮد آ ﻪ ﻃ ﺮف‬
‫ﺧﻮدش را از آﺎر آﺮدن ﺑﻴﻨﺪازد‪ .‬ﺟﻮﻧﻢ ﺑﺮاﺕﻮن ﺑﮕﻪ آﻪ ﻃﺮف ـ ﺑﻌ ﺪ از‬
‫ایﻦ آﻪ ﻋﻴﺎل ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ از ﺧﺎﻧﻪ ﺑﻴﺮوﻧﺶ اﻧﺪاﺧﺖ ـ آﺎرش ﺑﻪ ﺕﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن‬
‫آﺸﻴﺪ‪ .‬هﺮ روز ﺻ ﺪ ﻣ ﻦ ﭼ ﺮت و ﭘ ﺮت ﺑ ﺮاﯼ هﻤ ﻪﯼ ﻋ ﺎﻟﻢ و از ﺟﻤﻠ ﻪ‬
‫ایﻦ ﺟﺎﻧﺐ ﭘﺴﺖ ﻣﯽآﺮد آﻪ ﺑﻌﻠﻪ اﻧﻘﻼب یﻌﻨﯽ ﻣ ﺴﻌﻮد رﺟ ﻮﯼ ﺑﻌ ﻼوﻩﯼ‬
‫ﺧﺎﻧﻮم ﮔﻮﮔﻮش…‬
‫ﺑﻌﺪ هﻢ رﻓﺘﻪ ﺑﻮد در ایﺮان ﺟﻠﺲ اﻣﺮیﻜﺎ ﺕﻮ ﺑﻠﻮار هﺎﻟﻴﻮود ﺑﺴﺖ‬
‫ﻧﺸ ﺴﺘﻪ ﺑ ﻮد‪ .‬ﻣ ﺜﻼ اﻋﺘ ﺼﺎب آ ﺮدﻩ ﺑ ﻮد آ ﻪ ﺑﺎی ﺪ ﺧ ﻮد ﻣ ﺴﻌﻮد رﺟ ﻮﯼ‬
‫هﻤﺮاﻩ ﺑﺎ ﺧﺎﻧﻮم ﮔﻮﮔﻮش ﺑﻴﺎیﻨﺪ ایﻦ ﺟﺎ ﺕﺎ ﻣﻦ اﻋﺘﺼﺎﺑﻢ را ﺑﺸﻜﻨﻢ…‬
‫ﺑﻪ ایﻦ ﻣﯽﮔﻮیﻨ ﺪ دوﺳ ﺘﯽ ﺧﺎﻟ ﻪ ﺧﺮﺳ ﻪ و ﺣﻤﺎی ﺖ از رهﺒ ﺮﯼ ﺑ ﺎ‬
‫ﺕﻤﺎم وﺟﻮد!‬
‫ﺑﺎور آﻨﻴﺪ اﮔﺮ ﻣﻦ ﭼﻨﺪ ﻧﻘ ﺎد و ردی ﻪ ﻧ ﻮیﺲ دیﮕ ﺮ از ای ﻦ دﺳ ﺖ‬
‫ﭘﻴﺪا آﻨﻢ‪ ،‬آﺎرم ﺣﺴﺎﺑﯽ ﺳﻜﻪ اﺳﺖ!!!‬
‫‪١١٠‬‬
‫ﺣﺎﺟﯽ‪ ،‬آﻤﺘﺮ از ﭘﻨﺠﺎﻩﺗﺎ ﺻﺮف ﻧﻤﯽآﻨﻪ!‬
‫ﺟﻨ ﺎب ﻣ ﺴﺘﻄﺎب ﺣ ﻀﺮت ﻣﻬﻨ ﺪس ﺟ ﺖ آ ﻪ ﭘ ﺲ از ده ﺴﺎل‬

‫ﺟﺪایﯽ ﺕ ﺎآﺘﻴﻜﯽ از ﺳ ﺎزﻣﺎن ﻣﺠﺎه ﺪیﻦ ﺧﻠ ﻖ ﻋ ﺮاق‪ ،‬ﺑ ﻪ دﻟﻴ ﻞ ی ﻚ اﺷ ﺘﺒﺎﻩ‬
‫اﺳﺘﺮاﺕﮋیﻜﯽ‪ ،‬یﻌﻨﯽ ﭼﺎﻗﻮ آﺸﯽ ﺑ ﺮاﯼ ﻋﻴ ﺎل ﺷ ﺮﻋﯽ و رﺳ ﻤﯽ و ﻋﺮﻓ ﯽ‬
‫ﺣﻀﺮﺕ ﺸﺎن ﺑ ﺮﺧﻼف ﻗ ﻮاﻧﻴﻦ ﻗ ﺼﺎص دادﮔ ﺎﻩه ﺎﯼ ﭘﺪرﺳ ﺎﻻر اﺳ ﻼﻣﯽ‪،‬‬
‫آﺎﻣﻼ اﺕﻔﺎﻗﯽ ﺑﻪ زﻧﺪان اﻓﺘﺎدﻩ ﺑﻮدﻧ ﺪ‪ ،‬و ﭼﻨ ﺪ ﺻ ﺒﺎﺣﯽ را در ه ﻮاﯼ ﺧﻨ ﻚ‬
‫اﺳﺘﻐﻨﺎء ﺑﻪ ﺁب ﺧﻨﻚ ﺧﻮرﯼ و اﻧﺘﻈ ﺎر از ای ﻦ ﺳ ﺘﻮن ﺑ ﻪ ﺁن ﺳ ﺘﻮن ﻓ ﺮج‬
‫اﺳﺖ‪ ،‬ﺳﭙﺮﯼ ﻣﯽآﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﻧﺎﮔﻬﺎن ﺑ ﺎ ﻓﺮﻣ ﺎن رهﺒ ﺮﯼ دوﻟ ﺖ ﺧﻴ ﺎل از ای ﻦ‬
‫ﺕﻨﮕﻨﺎﯼ ﺣﻘﻮﻗﯽ ﻧﻪ ﺕﻨﻬﺎ رهﺎیﯽ یﺎﻓﺘﻨﺪ آﻪ ﺟﻴﺐه ﺎﯼ ﻣﺒﺎرآ ﺸﺎن ه ﻢ ﭘ ﺮ از‬
‫اﺳﻜﻨﺎسه ﺎﯼ رﻧﮕﺎرﻧ ﮓ آ ﺸﻮرهﺎﯼ آﻔ ﺎر ﻏﺮﺑ ﯽ ﺷ ﺪ‪ .‬در راﺳ ﺘﺎﯼ ای ﻦ‬
‫ﻋﻤﻠﻴ ﺎت ﻧﺠ ﺎت ﺑﺨ ﺶ‪ ،‬ﻧﺎﮔﻬ ﺎن ﻓﺮﺷ ﺘﻪاﯼ از ﺁﺳ ﻤﺎن ﺕﻔﺘﻴ ﺪﻩﯼ ﺑﻐ ﺪاد ﺑ ﺮ‬
‫زﻣ ﻴﻦ ﻓﺮودﮔ ﺎﻩ ی ﺦزدﻩﯼ آ ﺸﻮر دوﺳ ﺖ و هﻤﺠ ﻮار ]داﻧﻤ ﺎرك ﻣﺪﻇﻠ ﻪ[‬
‫ﻓﺮود ﺁﻣﺪ و ﺟﻨﺎب را ﺑﺎ ﭘﺮداﺧﺖ ﺑﻴﺴﺖ هﺰار ﻓﻘﺮﻩ اﺳ ﻜﻨﺎس ﭘ ﺸﺖ ﺳ ﺒﺰ‬
‫اﻣﺮیﻜ ﺎﯼ ﺟﻬ ﺎﻧﺨﻮار‪ ،‬از ﻋ ﺬاب دﻧﻴ ﺎ و ﺁﺧ ﺮت ﺑ ﻪ دﺳ ﺖ آﻔ ﺎر ﺁن‬
‫ﺳ ﺮزﻣﻴﻦ اﻣﭙﺮیﺎﻟﻴ ﺴﺖ ﻧﺠ ﺎت داد و ﺑ ﻪ ﺻ ﻔﻮف ﺁهﻨ ﻴﻦ ه ﻮاداران‬
‫اﻃﻼﻋﺎﺕﯽ ﺧﺎرج از آﺸﻮرﯼ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﺠﺎهﺪیﻦ ﺧﻠﻖ ﻋﺮاق وارد آ ﺮد‪.‬‬
‫ایﻦ ﻓﺮﺷﺘﻪﯼ ﻧﺠﺎت و ایﻦ ﻣﻨﺠﯽ ﻣﺴﺘﻀﻌﻔﻴﻦ آﻪ اﺳﻢ ﺷﺮیﻔ ﺸﺎن‪ ،‬ﺑﻌ ﺪ از‬
‫ﺕﻤﺎس ﺑﺎ ایﻦ ﺑﻨﺪﻩﯼ ﺳﺮاﭘﺎ ﺕﻘﺼﻴﺮ ﺑﺮ ایﻦ ﺣﻘﻴﺮ ﻣ ﺸﺨﺺ ﺷ ﺪ‪ ،‬ﺑ ﻪ ﺟﻨ ﺎب‬
‫ﻣﻬﻨ ﺪس ﻗﻼﺑ ﯽ ﻓﺮﻣ ﻮدﻩ ﺑﻮدﻧ ﺪ آ ﻪ اﮔ ﺮ ﺑﺘﻮاﻧﻨ ﺪ ﺑﺮﺧ ﯽ دیﮕ ﺮ از‬
‫ﺑﺮیﺪﻩﻣﺰدورهﺎ را ﺑﻪ ﻣﺰدورﯼ در ﺧﻂ ﻋﺮاق ﺕﺮﻏﻴﺐ ﻧﻤﺎیﻨﺪ‪ ،‬ﻣﯽﺕﻮاﻧﻨ ﺪ‬
‫از ﭘﻮرﺳﺎﻧﺖ ﭘﻨﺠﺎﻩدرﺻﺪﯼ و اﻟﺒﺘﻪ از ﻣﺰایﺎﯼ ﺿﻤﻴﻤﻪ اﺳﺘﻔﺎدﻩهﺎ ﺑﺒﺮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻃﺒﻖ اﻃﻼﻋﺎﺕﯽ آ ﻪ ﺑ ﻪ ای ﻦ ﺟﺎﻧ ﺐ اﯼﻣﻴ ﻞ ﺷ ﺪﻩ اﺳ ﺖ‪ ،‬ﻣﺘﺎﺳ ﻔﺎﻧﻪ‬
‫یﻜﯽ از ایﻦ ﺕﻴﺮهﺎﯼ ﭘﻨﺠﺎﻩ درﺻﺪﯼ ﺑﻪ هﺪف اﺻﺎﺑﺖ ﻧﻜ ﺮدﻩ و ﺣ ﻀﺮت‬
‫ﻣﻬﻨﺪس آﻪ ﺑﻴﺴﺖ هﺰارﺕﺎﯼ اوﻟﯽ ﺣﺴﺎﺑﯽ زیﺮ زﺑﺎﻧﺸﺎن ﻣ ﺰﻩ آ ﺮدﻩ ﺑ ﻮد‪،‬‬
‫دﺳﺖ از ﭘ ﺎ درازﺕ ﺮ ﺑ ﻪ ﭼ ﻚ ﻣ ﻮارد دیﮕ ﺮ ﻣ ﺎﻟﯽ وی ﮋﻩ‪ ،‬ﺑ ﺮاﯼ اﺳ ﺘﻤﺮار‬
‫ﻣﺎﻣﻮریﺖهﺎﯼ ﻣﺤﻮﻟﻪ دﺳﺖ یﺎزیﺪﻩاﻧﺪ‪.‬‬
‫‪١١١‬‬
‫در یﻜ ﯽ از ای ﻦ ﻣﺎﻣﻮری ﺖه ﺎ‪ ،‬ﺣ ﻀﺮت ﻣﻬﻨ ﺪس ج ـ ت آ ﻪ‬

‫زﻣﺎﻧﯽ هﻤﺮاﻩ ﺑﺎ ﺧﺒﺮﻧﮕﺎر ﻣﺠﻠﻪﯼ اروﭘﺎیﯽ ایﻨﺪﯼ ﭘﻨﺪت ﺑﻪ ﺣ ﻀﻮر ﺑﻨ ﺪﻩ‬
‫ﺷﺮﻓﻴﺎب ﺷﺪﻩ ﺑﻮدﻧﺪ و اﺧﺘﻴﺎرا ﻣﺠﺒﻮر ﺷ ﺪﻩ ﺑﻮدﻧ ﺪ هﺰیﻨ ﻪﯼ ﭼ ﺎﯼ و آﻴ ﻚ‬
‫ﭼﻬﺎر ﺑﺎدیﮕﺎرد ﮔﺮدن آﻠﻔﺖ ﺣﻘﻴﺮ را‪ ،‬هﻤﺮاﻩ ﺑﺎ هﺰیﻨﻪﯼ ﻧﺎﭘﺮهﻴﺰﯼه ﺎﯼ‬
‫ای ﻦ ﺟﺎﻧ ﺐ و ﺧﻮدﺷ ﺎن و ﺁن ﺧﺒﺮﻧﮕ ﺎر ﻣﺮﺑﻮﻃ ﻪ را در ی ﻚ هﺘ ﻞ ﻟ ﻮآﺲ‬
‫اروﭘﺎیﯽ در ﺳ ﺎل ‪ ١٩٩٦‬ﺑﭙﺮدازﻧ ﺪ‪ ،‬ﻣﻮﻇ ﻒ ﺷ ﺪﻩاﻧ ﺪ دیﮕ ﺮ ﺑ ﺎرﻩ ﺑ ﺎ ای ﻦ‬
‫ﺣﻘﻴﺮ ﺕﻤﺎس ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﺑﻨ ﺪﻩ را ه ﻢ ﺑ ﻪ ﻋ ﻀﻮیﺖ در ﭼﻴ ﺰ هﻤﺒ ﺴﺘﮕﯽ زی ﺮ‬
‫ﭼﺘ ﺮ ﺣﻤﺎی ﺖ ﭼﻴ ﺰ ﻣﻘﺎوﻣ ﺖ دﻋ ﻮت آﻨﻨ ﺪ و ﺑﺨ ﺼﻮص از آﻠﻔﺘ ﯽ‬
‫اﺳﻜﻨﺎسهﺎﯼ ﺧﻮش ﺑﺮآﺖ اﻣﺮیﻜﺎیﯽ ﺑﺮاﯼ ﺣﻘﻴﺮ داﺳﺘﺎنهﺎ ﻧﻘﻞ ﻓﺮﻣﺎیﻨ ﺪ‪.‬‬
‫ﺣﺘﺎ ﺟﻨﺎب‪ ،‬ایﻦ اﻣﺘﻴﺎز را هﻢ ﺑﺮاﯼ ﺑﻨﺪﻩ ﻗﺎﺉﻞ ﺷﺪﻩاﻧ ﺪ آ ﻪ ﺣﻘﻴ ﺮ ﻣ ﯽﺕﻮاﻧ ﺪ‬
‫ﺕﻤﺎم ﺑﻴﺴﺖهﺰارﺕ ﺎﯼ ﻧﺎﻗﺎﺑ ﻞ را ﺑ ﺪون ﻣﺎﻟﻴ ﺎت ﺕ ﺼﺮف ﻧﻤ ﻮدﻩ و دریﺎﻓ ﺖ‬
‫ﺖ ﺣﻀﺮت ﻣﻬﻨﺪس را ﺑﻪ آﻤﻴﺴﻴﻮن اﻣﻨﻴﺖ و ﺕﺮوریﺴﻢ ﺣﻀﺮت‬ ‫ﭘﻮرﺳﺎﻧ ٍ‬
‫اﺑﺮاهﻴﻢ ذاآﺮﯼ ﺣﻮاﻟﻪ ﻧﻤﺎیﺪ!‬
‫اﻣﺎ‪ ،‬اوﻟﻨﺪش آﻪ ﺑﺎی ﺪ ﺧ ﺪﻣﺖ رهﺒ ﺮﯼ ﺟ ﺎن دﻟ ﻢ ﻋ ﺮض آ ﻨﻢ آ ﻪ‬
‫وﻗﺘ ﯽ ﺣ ﻀﺮت ﻣﻬﻨ ﺪس ج ـ ت ﭘ ﺲ از ده ﺴﺎل ﻓ ﺼﻞ و ﺟ ﺪایﯽ از‬
‫ﺳﺮﭼ ﺸﻤﻪﯼ ﺧ ﻮاهﺮ ﻣ ﺮیﻢ‪ ،‬دوﺑ ﺎرﻩ ﺑ ﻪ هﻤ ﺎن ﺳﺮﭼ ﺸﻤﻪ و ﻋﻴ ﺎل هﻤ ﺎن‬
‫رهﺒﺮﯼ وﺻ ﻞ ﺷ ﺪﻧﺪ‪ ،‬ﺷ ﺮایﻂ وی ﮋﻩاﯼ داﺷ ﺘﻨﺪ‪ .‬یﻜ ﯽ ای ﻦ آ ﻪ ای ﺸﺎن در‬
‫زﻧﺪان‪ ،‬ﺑﻪ ﺟﺮمهﺎﯼ ﻏﺮﺑﯽ ﮔﺮﻓﺘﺎر ﺑﻮدﻧ ﺪ‪ ،‬اﻣ ﺎ ﺣﻘﻴ ﺮ ﺳ ﻞ و ﻣ ﻞ و ﮔﻨ ﺪﻩ‬
‫در ﺑﻨﺪﻩ ﻣﻨﺰل اﻗﺎﻣﺖ دارد‪.‬‬
‫دوﻣﻨﺪش آﻪ ایﺸﺎن ﺑﻪ ﺟﺮم ﭼﺎﻗﻮآﺸﯽ ﺑ ﺮاﯼ ﻋﻴ ﺎل ﻣﺮﺑﻮﻃ ﻪ در‬
‫زﻧﺪان آﻔﺎر ﮔﺮﻓﺘﺎر ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ایﻨﺠﺎﻧﺐ هﻨﻮز ﺑﻪ هﻴﭻ ﭼﻨﺪ ﺕﺎ ﻧﻘﻄﻪاﯼ از‬
‫ﮔﻞ ﻧﺎزكﺕ ﺮ ﻧﮕﻔﺘ ﻪام؛ ﺣﺘ ﺎ ﺑ ﻪ هﻤ ﺎن ﺷ ﺎﻋﺮ ﻣﻠ ﯽ‪/‬ﻣﻴﻬﻨ ﯽ ﭼﻨ ﺪ ﺕ ﺎ ﻧﻘﻄ ﻪﯼ‬
‫ﻣﻌﻠﻮماﻟﺤﺎل ﻋﻀﻮ ﺷﻮراﯼ ﻣﻠﯽ ﭼﻴﺰ!‬
‫ﺳ ﻮﻣﻨﺪش آ ﻪ ﻃﺒ ﻖ ﻓﺮﻣﺎی ﺸﺎت ﺟﺎﻧ ﺸﻴﻦ رهﺒ ﺮﯼ و ﺑ ﻪ دﻟﻴ ﻞ‬
‫ﺕﺒﻌ ﻴﺾ ﻣ ﻀﺎﻋﻒ و ﻣﺜﺒ ﺖ و وی ﮋﻩاﯼ آ ﻪ وی ﮋﻩﯼ ﺟ ﻨﺲ ﻟﻄﻴ ﻒ اﺳ ﺖ‪،‬‬
‫ﺣﻘﻴ ﺮ را ﺑﺎی ﺪ ﺑ ﻪ دو ﺑﺮاﺑ ﺮ ﻧ ﺮخ ﺕﻌﻴ ﻴﻦ ﺷ ﺪﻩ ﺑ ﺮاﯼ ﻋ ﻀﻮیﺖ در ﭼﻴ ﺰ‬
‫هﻤﺒﺴﺘﮕﯽ ﺧﺠﺎﻟﺖ ﺑﺪهﻨﺪ‪.‬‬
‫ﭼﻬﺎرﻣﻨ ﺪش آ ﻪ ﻣﻬﻨ ﺪس ﺟ ﺖ اﺻ ﻼ آﺘ ﺎﺑﯽ ﻧﻨﻮﺷ ﺘﻪ ﺑﻮدﻧ ﺪ‪ ،‬و‬
‫اﺻﻼ دﻧﺒﺎل آﺎر ﻓﺮهﻨﮕﯽ و ﺳﻴﺎﺳﯽ هﻢ ﻧﺒﻮدﻧﺪ؛ اﻣﺎ ﺣﻘﻴﺮ ﺳ ﺮاﭘﺎ ﺕﻘ ﺼﻴﺮ‬
‫‪١١٢‬‬
‫ﺕﺎ هﻤ ﻴﻦ اﻻن ﺷ ﺶ ﺟﻠ ﺪ آﺘ ﺎب دﺷ ﻤﻦ ﺷ ﻜﻦ ﻣﻨﺘ ﺸﺮ ﺷ ﺪﻩ و ﺷ ﺼﺖ ﺟﻠ ﺪ‬

‫آﺘ ﺎب رهﺒ ﺮ ﻓﻜ ﻦ ﻣﻨﺘ ﺸﺮ ﻧ ﺸﺪﻩ در ﺣﺎﻓﻈ ﻪﯼ آ ﺎﻣﭙﻴﻮﺕﺮ دﺳ ﺖ دوﻣ ﻢ‪،‬‬
‫ﺁﻣﺎدﻩﯼ ﻧﺴﻖﮔﻴﺮﯼ دارم‪.‬‬
‫ﭘﻨﺠﻤﻨﺪش آ ﻪ ﺑ ﺮاﯼ ﻋ ﻀﻮیﺖ در ﭼﻴ ﺰ هﻤﺒ ﺴﺘﮕﯽ‪ ،‬ﺑﺠ ﺰ هﻤ ﻴﻦ‬
‫یﻚ ﻗﻠﻢ ﭘﻨﺠﺎﻩﺕ ﺎیﯽ آ ﻪ ﺑﺨ ﺶ ﻣ ﺎﻟﯽ ﺷ ﻮراﯼ ﻣﻠ ﯽ ﻣﻘﺎوﻣ ﺖ ﻋ ﺮاق ﺧﻮاه ﺪ‬
‫ﺳ ﻠﻔﻴﺪ ـ هﻤﺎﻧﻨ ﺪ ﺁوازﻩ ﺧﻮاﻧ ﺎﻧﯽ از ﻃﻴ ﻒ ﻋﻤﺎدﺟ ﺎن و ﺑﻘﻴ ﻪ ـ ﺑﺎی ﺪ‬
‫ﻣﺎهﻴﺎﻧ ﻪاﯼ ه ﻢ ﺑ ﺮاﯼ ای ﻦ ﺟﺎﻧ ﺐ ﺕ ﺪارك و ﻣﻘ ﺮر ﺷ ﺪﻩ و ﺑ ﻪ ﺣ ﺴﺎب‬
‫ﺷ ﻤﺎرﻩﯼ ‪ ٤١٧٣٨٨٥٠٥‬ﺑ ﺎ آ ﺪ ﺑ ﺎﻧﻜﯽ ‪ ٣٧٠١٠٠٥٠‬و ﺑ ﻪ ﻧ ﺎم ﻧ ﺎﻣﯽ‬
‫ﺣﻘﻴﺮ ﺳﺮازیﺮ و واریﺰ ﺷﻮد؛ ﺕﺎ ﺑﻨﺪﻩ ﺑﺘﻮاﻧﻢ اﺳﻤﻢ را در ﭼﻴﺰ هﻤﺒ ﺴﺘﮕﯽ‬
‫آﻨ ﺎر اﺳ ﻢ هﻨﺮﻣﻨ ﺪان دﺳ ﺖ از ﭘ ﺎ درازﺕ ﺮ اﭘﻮزی ﺴﻴﻮن ردی ﻒ ﻧﻤ ﺎیﻢ‪.‬‬
‫ﻣﻼﺣﻈﻪ ﻣﯽﻓﺮﻣﺎﺉﻴﺪ آﻪ ایﻦ ﺑﺎر ﺑﺮﺧﻼف دوران ﮔﺸﺎد آ ﺮدن ﺷ ﻮرا آ ﻪ‬
‫ﺑﺎ ارﻗﺎﻣﯽ ﺧﻴﻠﯽ ﺧﻴﻠﯽ ﭘﺎﺉﻴﻦﺕ ﺮ از ای ﻦ ارﻗ ﺎم ﻣ ﯽﺷ ﺪ‪ ،‬یﻘ ﻪﯼ ﭼﻨ ﺪ ﺁوازﻩ‬
‫ﺧ ﻮان ﻓﻠ ﻚ زدﻩ و ﺑ ﯽﺧﺎﻧﻤ ﺎن را ﮔﺮﻓ ﺖ و ﺑ ﻪ ﭼﻴ ﺰ ﺷ ﻮرا ﺳ ﺮازیﺮ و‬
‫ﺷﻮرا را ﮔﺸﺎد آﺮد‪ ،‬ﮔﺬﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ایﻦ ﺑ ﺎر ﭼﻴ ﺰ هﻤﺒ ﺴﺘﮕﯽ ی ﻚ ﺧ ﻮردﻩ‬
‫ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺧﺮج دارد و ﺣﻀﺮات ﺑﺎیﺪ ﺑﺮاﯼ ﺕﺪارك ایﻦ ﭼﻴﺰ هﻤﺒ ﺴﺘﮕﯽ ی ﻚ‬
‫ﭼﻴﺰهﺎیﯽ ﺑﻴﺸﺘﺮﯼ ﻣﺎیﻪ ﺑﮕﺬارﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻪ هﺮﺣﺎل ﻋﺰیﺰ دﻟﻢ ﺑ ﺮاﯼ ﮔ ﺸﺎد آ ﺮدن ﺳ ﻮراخ واﻣﺎﻧ ﺪﮔﯽ در‬
‫ﭼﻴ ﺰ هﻤﺒ ﺴﺘﮕﯽ ای ﻦ روزه ﺎ و ﭘ ﺲ از ای ﻦ ﺳ ﺎﺑﻘﻪﯼ درﺧ ﺸﺎن‪ ،‬راﻩ‬
‫دیﮕ ﺮﯼ ﺑﺠ ﺰ ﺳ ﻠﻔﻴﺪنه ﺎﯼ آ ﻼن ﻧﻴ ﺴﺖ‪ .‬اﻟﺒﺘ ﻪ ﺑﺠ ﺰ ﭘﻮرﺳ ﺎﻧﺖ واﮔ ﺸﺖ‬
‫ﺧﻮردﻩهﺎ! از ﻣﺎ ﮔﻔﺘﻦ!!‬
‫‪١١٣‬‬
‫ﻣﻦ و ﻣﺮد و درﺧﺖ!‬
‫ای ﺴﺘﺎدﻩ ﺑ ﻮدم‪ .‬داﺷ ﺘﻢ دورو ﺑ ﺮم را ﻧﮕ ﺎﻩ ﻣ ﯽآ ﺮدم‪ .‬آ ﺴﯽ در‬

‫دوردﺳﺖهﺎ ﺁوایﯽ را زﻣﺰﻣﻪ ﻣﯽآﺮد آﻪ روﯼ ﺑ ﺮگه ﺎﯼ ﺳ ﺒ ِﺰ ﺕ ِﻦ ﻣ ﻦ‬
‫ﻣﯽﺷﻜﺴﺖ و ﺑﻪ هﻴﺠﺎﻧﻢ ﻣﯽﺁورد‪ .‬ﺕﻤﺎم ﺑﺮگه ﺎﯼ ُﺕ ﺮد دﻟ ﻢ را ﺑ ﺎز آ ﺮدﻩ‬
‫ﺑﻮدم ﺕﺎ دﺳﺘﯽ ﺑ ﻪ ﺁﺳ ﻤﺎن دراز آ ﻨﻢ‪ .‬ﻧﻤ ﯽﺷ ﺪ‪ .‬ﺁهﻨﮕ ﯽ ﻻآ ﺮدار دﺳ ﺘﻢ را‬
‫ﻣﯽﻟﺮزاﻧﺪ‪ .‬ﮔﺎﻩ ﻣﯽﺷﺪ آﻪ ﺕﻨﻬﺎیﯽ‪ ،‬ﺕﻨﻢ را ﺑﻪ ﻣ ﻮج ﺁه ﻨﮕﺶ ﻣ ﯽﺳ ﭙﺮدم ﺕ ﺎ‬
‫ﺶ دﻟ ﻢ را در ﮔﺮﻣ ﺎﯼ ﺻ ﺪایﺶ ﮔ ﻢ آ ﻨﻢ‪ .‬ﺕﻨﻬ ﺎیﯽ ﻋ ﺬاﺑﻢ ﻣ ﯽداد‪ .‬از‬ ‫ﻧﻘ ِ‬
‫هﻤﻴﺸﻪ ﺕﻨﻬﺎﺕﺮ ﺑﻮدم‪ .‬اﺻﻼ هﻤﻴﺸﻪ ﺕﻨﻬﺎ ﺑﻮدم‪ .‬اﮔﺮ ﮔﺎﻩ ﺑﺎ درﺧﺖ دیﮕ ﺮﯼ‬
‫ﺳﻼم و ﻋﻠﻴﻜﯽ ﻣﯽآﺮدم‪ ،‬ﺑﺮاﯼ ﺣﻔ ﻆ ﻇ ﺎهﺮ ﺑ ﻮد‪ .‬آ ﺴﯽ ﻧﻤ ﯽﮔﻔ ﺖ زﻧ ﯽ‬
‫ﺕﻨﻬ ﺎ‪ ،‬ﺳ ﺎله ﺎ‪ ،‬هﻔ ﺪﻩ ﺳ ﺎل ﺕﻤ ﺎم‪ ،‬در آﻤ ﺮآﺶ ای ﻦ آﻮﭼ ﻪ‪ ،‬درﺳ ﺖ ﭘ ﺸﺖ‬
‫ك ﺑﭽﻪهﺎ ﺑﻴﺮون ﻣﯽﺁیﯽ‪ ،‬زیﺮ ﺷﻴﺮواﻧﯽ‪ ،‬ه ﺮ ﺷ ﺐ‬ ‫هﻤﺎنﺟﺎیﯽ آﻪ از ﭘﺎر ِ‬
‫روﯼ ﺑﺎﻟﻜ ِﻦ ﺁﭘﺎرﺕﻤﺎﻧﺶ‪ ،‬ﺧ ﻮدش را در هﻴﺌ ﺖ ی ﻚ درﺧ ﺖ ﺕﻨﻬ ﺎ ﺕ ﺎ ﺳ ﻘﻒ‬
‫روﺷ ﻨﯽ ﺑ ﺎﻻ ﻣ ﯽآ ﺸﺪ‪ ،‬ﺕ ﺎ ﺳ ﻴﺒﯽ از ﺁﺳ ﻤﺎن ﺑﭽﻴﻨ ﺪ‪ ،‬اﻣ ﺎ ﺕﻨﻬﺎﺳ ﺖ‪ .‬ﺕﻨﻬ ﺎﯼ‬
‫ﺖ ز ِن ﺕﻨﻬ ﺎیﯽ را آ ﻪ ﺣﺘ ﺎ در ﺧﺎﻧ ﻪﯼ‬ ‫ﺕﻨﻬ ﺎ‪ .‬ه ﻴﭻآ ﺲ ﻧﻤ ﯽﺕﻮاﻧ ﺪ ﻏﺮﺑ ٍ‬
‫ﺧﻮدش هﻢ ﺕﻨﻬﺎﺳﺖ‪ ،‬ﺑ ﺎور آﻨ ﺪ‪ .‬دروﻧ ﺶ ﺧ ﻮدش را ﻣ ﯽآ ﺸﺪ‪ ،‬ﺑﻴ ﺮوﻧﺶ‬
‫ﻻﺑﺪ ﻣﺮدم را‪.‬‬
‫ﺑ ﻪ ﺟﻬ ﻨﻢ آ ﻪ ﻣﺮدﻣﻨ ﺪ‪ .‬ﭼﻜ ﺎر ﺑ ﻪ آ ﺎر ﻣ ﻦ دارﻧ ﺪ؟ هﻤ ﻴﻦ آ ﻪ‬
‫ﺕﺤﻤﻠ ﺸﺎن ﻣ ﯽآ ﻨﻢ و از ﭘ ﺸﺖﺑ ﺎم ﺧﻴ ﺎﻟﻢ ﺑ ﻪ ﭘ ﺎیﻴﻦ ﭘ ﺮت ﻧﻤ ﯽﺷ ﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎی ﺪ‬
‫ﺧﻮﺷﺤﺎل ﺑﺎﺷﻨﺪ! ﺧﻮﺷﺤﺎل ﺑﺎﺷﻴﺪ!‬
‫هﺴﺘﻴﺪ؟ ﻧﻴﺴﺘﻴﺪ؟ ﭼﻪ اهﻤﻴﺘ ﯽ دارد؟ ی ﻚ ﻣ ﺸﺖ ﺳ ﺎس و ﻋﻨﻜﺒ ﻮت‬
‫و ﺑﺰﻣﺠﻪایﺪ آﻪ دو ِر ﺧﻮدﺕﺎن ﻣﯽﭼﺮﺧﻴ ﺪ‪ .‬ه ﻴﭻآ ﺎرﯼ ه ﻢ ﻧﻤ ﯽآﻨﻴ ﺪ‪ .‬ه ﺮ‬
‫ﭼﻨﺪ وﻗﺖ ﺑ ﻪ ﭼﻨ ﺪ وﻗ ﺖ ه ﻢ راﻩ ﻣ ﯽاﻓﺘﻴ ﺪ دﻧﺒ ﺎل ی ﻚ ﻣ ﻼ؛ یﻌﻨ ﯽ ی ﻚ ﻣ ﻼ‬
‫ﻣﯽاﻓﺘﺪ ﺟﻠﻮ‪ ،‬ﺷﻤﺎ هﻢ‪ ،‬هﻤﻪﺕﺎن‪ ،‬ﺑﯽآﻪ ﭼﺸﻢهﺎﯼ ﺕﺎﺑﻪﺕﺎ ﺕ ﺎن را ﺑ ﺎز آﻨﻴ ﺪ‪،‬‬
‫دﻧﺒﺎ ِل ایﻦ ﺁﺧﻮﻧﺪ ﺟﻌﻠﻖ راﻩ ﻣﯽاﻓﺘﻴﺪ‪ .‬ﺧﻴﺎل هﻢ ﻣﯽآﻨﻴﺪ اﻧﻘﻼب آﺮدﻩایﺪ‪.‬‬
‫ﺷﻤﺎ را ﺑﻪﺧﺪا راﺳﺖ ﻧﻤﯽﮔﻮیﻢ؟ ﺁﺧﺮ ایﻦ هﻢ ﺷﺪ آ ﺎر آ ﻪ ﺁدم ﺑ ﺎ‬
‫ﭘﺪیﺪﻩاﯼ ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬هﻤﻪﯼ ﺑﺪﺑﺨﺘﯽهﺎیﺶ را هﻢ از هﻤﺎﻧﺠ ﺎ ﺑﺪاﻧ ﺪ‪ ،‬اﻣ ﺎ‬
‫ﺑﺎز هﻢ دﻧﺒﺎل هﻤﺎن ﻓﻨﻮﻣﻦ آﻬﻨﻪ و از ﻣﺪ اﻓﺘﺎدﻩ راﻩ ﺑﻴﻔﺘﺪ؟ ﻧﻤﯽﺷﻮد؟‬
‫‪١١٤‬‬
‫ﺧُﺐ‪ ،‬ﻣﻦ اﮔﺮ درﺧ ﺖ ﺑﺎﺷ ﻢ راﺣ ﺖﺕ ﺮم‪ .‬دیﮕ ﺮ آ ﺴﯽ ﻧﻤ ﯽﺕﻮاﻧ ﺪ‬

‫ﺑﮕﻮیﺪ ﭼﺮا ایﻦﻗﺪر ﺳﻮررﺁﻟﻴﺴﺘﯽ ﻣﯽﻧﻮیﺴﻢ! اﮔﺮ هﻤﻴﻦ آﺎﻣﭙﻴﻮﺕﺮ ﻗﺮاﺿﻪ‬
‫را هﻢ از ﻣﻦ ﺑﮕﻴﺮﯼ‪ ،‬دیﮕﺮ ﭼﻪ ﺑﺮایﻢ ﻣﯽﻣﺎﻧﺪ؟ یﺎ هﻤﻴﻦ ﭘﺎرآﻴﻨﮓ ﺑﻐﻠ ﯽ‬
‫را! ﺑﺎور آﻦ ﺕﻤﺎ ِم وﻗﺖ یﺎ ﺑﺎ ایﻦ دﮔﻤﻪهﺎ ور ﻣﯽروم‪ ،‬یﺎ ﻣ ﯽروم ﺕ ﻮ ﺁن‬
‫ﭘﺎرآﻴﻨﮓ ﺑﻐﻠﯽ‪ ،‬درﺧﺖهﺎﯼ هﻤﺸﻜﻞ ﺁﻧﺠﺎ را ﺕﻤﺎﺷﺎ آﻨﻢ!‬
‫یﻜﺒﺎر ﮔﻔﺘﻢ ﺑﻪ ﺟﻬﻨﻢ آﻪ ﺧﻴﺎل ﻣﯽآﻨﻨ ﺪ دیﻮاﻧ ﻪام‪ .‬هﻤ ﻴﻦ آ ﻪ ﭼﻬ ﻞ‬
‫ﺳﺎل ﺣﺮفهﺎﯼ ای ﻦ و ﺁن را ﭘﺎیﻴ ﺪم و ﺧ ﻮدم را ﻃﺒ ﻖ ﻣ ﺪ ِل ﺧ ﺎنﻋﻤ ﻮ و‬
‫دای ﯽﺟ ﺎن ﺁنآ ﺎدرﻩ آ ﺮدم‪ ،‬ﺑ ﺲ ﻧﻴ ﺴﺖ؟ ﺣ ﺎﻻ ﺕ ﻮ ای ﻦ ﻏﺮﺑ ﺖ‪ ،‬دﻟ ﻢ‬
‫ﻣﯽﺧﻮاه ﺪ ی ﻚ ﺧ ﻮردﻩ ه ﻢ آ ﻪ ﺷ ﺪﻩ ﺑ ﻪ ﺧ ﻮدم ﺑﺮﺳ ﻢ‪ .‬اوﻟ ﻴﻦ راه ﺶ ای ﻦ‬
‫اﺳﺖ آ ﻪ آ ﺎرﯼ ﻧﺪاﺷ ﺘﻪ ﺑﺎﺷ ﻢ ﺑﻘﻴ ﻪ ﭼ ﻪ ﻣ ﯽﮔﻮیﻨ ﺪ‪ .‬ﺑﮕﻮیﻨ ﺪ‪ .‬ﺑ ﻪ درك‪ .‬ﺑ ﻪ‬
‫ﺟﻬﻨﻢ آﻪ ﭘﺸﺖ ﺳﺮم ﺻﻔﺤﻪ ﻣﯽﮔﺬارﻧﺪ‪ .‬ﺑﮕﺬار ﺁﻧﻘﺪر ﺻﻔﺤﻪ ﺑﮕﺬارﻧﺪ آ ﻪ‬
‫ﺟﺎن از هﺮﭼﻪ ﻧﺎﺑﺪﺕﺮﺷﺎن درﺁیﺪ!‬
‫ﻣﯽداﻧﯽ! ﺷﻜﻞ درﺧﺖ آﻪ ﺑﺎﺷﯽ‪ ،‬ﺑﺎد ﻣﯽﭘﻴﭽﺪ ﺕﻮﯼ ﻣﻮهﺎت‪ .‬ﺑﻌﺪ‬
‫یﺎدت ﻣﯽرود ﻣﺮدآﯽ آﻪ ﺟﻮاز داﺷﺖ ﺑﻬﺖ ﺕﺠﺎوز آﻨ ﺪ ﻧﻤ ﯽﮔﺬاﺷ ﺖ ﺕ ﻮ‬
‫ﺟ ﺎدﻩﯼ ﺷ ﻤﺎل روﺳ ﺮﯼ و ﭼ ﺎدر آﻠﻔ ﺖ زهﺮﻣ ﺎرﯼات را ﺑ ﺎز آﻨ ﯽ و‬
‫ﺑﮕﺬارﯼ ﺕﺎ ﺳﺮوﮔﺮدﻧﺖ ه ﻢ ه ﻮایﯽ ﺑﺨ ﻮرد‪ .‬ﺑ ﯽﻧ ﺎﻣﻮس ﻣﻮه ﺎﯼ زﺷ ﺘﺶ‬
‫را ﺑﻠﻨﺪ آﺮدﻩ ﺑ ﻮد و ﺑ ﺎد ﻣ ﯽﭘﻴﭽﻴ ﺪ ﺕ ﻮﯼ ﻣﻮه ﺎش‪ .‬ی ﻚ ﺁهﻨ ﮓ ﺑﻨ ﺪ ﺕﻨﺒ ﺎﻧﯽ‬
‫ﺁﻏﺎﺳ ﯽ را ه ﻢ ﮔﺬاﺷ ﺘﻪ ﺑ ﻮد و ﺻ ﻔﺎ ﻣ ﯽآ ﺮد؛ اﻣ ﺎ ﻣ ﻦ‪ ،‬ﻣ ﻦ ﺑﺎی ﺪ ﻟﭽ ﻚ و‬
‫ﭼﺎدر را ﺳﻔﺖ دور ﺳﺮم ﻣﯽﭘﻴﭽﻴﺪم‪.‬‬
‫ﻗ ﺪش از ﻣ ﻦ ﺑﻠﻨ ﺪﺕﺮ ﺑ ﻮد‪ .‬اوﻟ ﺶ آ ﻪ زد ﺕ ﻮ ﮔﻮﺷ ﻢ‪ ،‬دور ﺧ ﻮدم‬
‫ﭼﺮﺧﻴﺪم‪ .‬ﺑﻌﺪ ﺑﻬﺶ ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﺕﺨ ِﻢ ﺳﮓ‪ .‬ﺕﻮ ﺑ ﻮدﯼ ﻧﻤ ﯽﮔﻔﺘ ﯽ؟ ﭼ ﻪ ﻣ ﯽداﻧ ﻢ!‬
‫ﻓﺮﻗﯽ هﻢ ﻧﻤﯽآﺮد ﺕﻮ ﭼﯽ ﻣﯽﮔﻔﺘﯽ‪ .‬ﻣﻦ آﻪ ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﺕﺨﻢ ﺳﮓ‪ .‬دوﺑ ﺎرﻩ زد‬
‫ﺧ ﺐ‪ ،‬ﻣ ﻦ‬ ‫ﺕﻮ ﮔﻮﺷﻢ‪ .‬هﻤﺎﻧﺠﺎ ﺑﺎ ﺧﻮدم ﺷﺮط آﺮدم آﻪ ﺣﺴﺎﺑﺶ را ﺑﺮﺳﻢ‪ُ .‬‬
‫ﻗﺪم آﻮﺕﺎﻩ ﺑ ﻮد‪ .‬یﻌﻨ ﯽ از اون آﻮﺕ ﺎﻩﺕ ﺮ ﺑ ﻮدم‪ .‬ﺑ ﺮاﯼ هﻤ ﻴﻦه ﻢ ی ﻚ آﺘ ﺎب‬
‫ﺷﻌﺮ را ﮔ ﺮﻓﺘﻢ ﺕ ﻮ دﺳ ﺘﻢ و ﺷ ﺮوع آ ﺮدم ﺑ ﻪ ﺧﻮاﻧ ﺪن‪ .‬ﺑﻌ ﺪ روﺳ ﺮﯼ از‬
‫ﺳﺮم ﺑﺎز ﺷﺪ‪ .‬اﺻﻼ ﻧﻤﯽداﻧﻢ ﭼ ﺮا ﺕ ﺎ ﺁن وﻗ ﺖ روﺳ ﺮﯼ ﺳ ﺮم ﺑ ﻮد؟ ﺑﻌ ﺪ‬
‫روﺳﺮﯼ ﺳْﺮ ﺧﻮرد و ﺁﻣﺪ ﭘﺎیﻴﻦ‪ .‬داغ ﺷﺪﻩ ﺑﻮدم‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻟﺐه ﺎﯼ داﻏ ﺶ را‬
‫روﯼ ﺷﺎﻧﻪهﺎم ﺣﺲ آﺮدم‪ .‬ﺑﺮﮔﺸﺘﻢ‪ .‬ﻟ ﺐه ﺎم ﺕ ﻮ ﻟ ﺐه ﺎش ﮔ ﻢ ﺷ ﺪ‪ .‬ﮔﻔ ﺘﻢ‪:‬‬
‫‪١١٥‬‬
‫ﺣﺎﻻ ﺑﮕﻴﺮ! ایﻦ واﺳﻪ ﺳﻴﻤﺎ آ ﻪ رﻓﻴﻘ ﺖ ﺑ ﻮد‪ .‬هﻨ ﻮز ﺣ ﺎﻻ ﺣ ﺎﻻ ﺟ ﺎ دارﻩ‪.‬‬

‫ﺕﺎزﻩ اول آﺎرﻩ‪.‬‬
‫ﺳ ﻴﻤﺎ را ﮔﺮﻓﺘ ﻪ ﺑ ﻮد‪ .‬ﭼ ﻪ ﻣ ﯽداﻧ ﻢ‪ ،‬ﺻ ﻴﻐﻪ آ ﺮدﻩ ﺑ ﻮد‪ .‬ﺧ ﻮدش‬
‫ﮔﻔ ﺖ‪ :‬اﮔ ﺮ ﺣﻜ ﻢ آﻠﻔ ﺖ را ﻧﺪاﺷ ﺖ‪ ،‬ﺻ ﻴﻐﻪﯼ ﻋﻠ ﯽ ﻣ ﯽﺷ ﺪم‪ .‬ﻻﺑ ﺪ ﺷ ﺪ‪.‬‬
‫ﻣ ﯽﺧﻮاﺳ ﺖ ﺑ ﻪ ﻣ ﻦ ﮔﻔﺘ ﻪ ﺑﺎﺷ ﺪ‪ .‬ﮔﻔ ﺖ‪ .‬ﻣ ﻦ ه ﻢ ﺷ ﻨﻴﺪم‪ .‬وﻟ ﯽ ﻣ ﻦ آ ﻪ‬
‫ﻧﻤ ﯽﺕﻮاﻧ ﺴﺘﻢ آ ﺴﯽ را ﺻ ﻴﻐﻪ آ ﻨﻢ‪ .‬ﻣ ﯽﮔﻔﺘﻨ ﺪ زن ﺷ ﻮهﺮدار ﻧﻤ ﯽﺕﻮاﻧ ﺪ‬
‫ﻣﺮدﯼ را ﺻﻴﻐﻪ آﻨﺪ‪ .‬ه ﻴﭻ زﻧ ﯽ ﻧﻤ ﯽﺕﻮاﻧ ﺪ ﻣ ﺮدﯼ را ﺻ ﻴﻐﻪ آﻨ ﺪ‪ .‬وﻟ ﯽ‬
‫ﻣﺮد زندار ﻣﯽﺕﻮاﻧﺪ‪ .‬ﻣﯽﺕﻮاﻧﺪ هﺮ ﭼﻨﺪﺕﺎ آﻪ دﻟﺶ ﺧﻮاﺳ ﺖ ﺻ ﻴﻐﻪ آﻨ ﺪ‪.‬‬
‫اﻟﺒﺘﻪ ﺑﺮاﯼ ﻣﻦ ﻓﺮﻗﯽ هﻢ ﻧﻤﯽآﺮد آ ﺴﯽ را ﺻ ﻴﻐﻪ ﻣ ﯽآ ﻨﻢ ی ﺎ ﻧ ﻪ‪ .‬هﻤ ﻴﻦ‬
‫آﻪ ﺟﺰش را در ﻣﯽﺁوردم ﺧﻮب ﺑﻮد‪ .‬ﺧﻴﻠﯽ ﺧﻮب ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﻓﻘ ﻂ یﻜﺒ ﺎر رﻓ ﺘﻢ ﻣﻼﻗ ﺎﺕﺶ‪ .‬ﻣ ﯽداﻧ ﯽ‪ ،‬ﺧﻴ ﺎل ﻣ ﯽآ ﺮد ﺳﻴﺎﺳ ﯽ‬
‫اﺳ ﺖ؛ اﻣ ﺎ ﺑ ﺎ ﻗﺎﭼ ﺎقﭼ ﯽه ﺎ و دزده ﺎ ه ﻢﺑﻨ ﺪ ﺑ ﻮد‪ .‬ﺧﻮدﻣ ﺎﻧﻴﻢ! ﻧﻤ ﯽﮔ ﻮیﻢ‬
‫ﺳﻴﺎﺳﯽ ﻧﺒ ﻮد‪ .‬ﺑ ﻮد‪ .‬اﮔ ﺮ ﺳﻴﺎﺳ ﯽ ﺑ ﻮدن ﺑ ﻪ ﺣﺮاﻓ ﯽ ﺑﺎﺷ ﺪ‪ ،‬ﺧﻴﻠ ﯽ ﺳﻴﺎﺳ ﯽ‬
‫ﺑﻮد‪ .‬اﮔﺮ ﺳﻴﺎﺳﯽ ﺑﻮدن ﺑﻪ ﺑﻨﺪ ﺑﺎزﯼ و ﺑﺎﻧﺪ ﺑﺎزﯼ و ﭘﺪر ﺳﻮﺧﺘﮕﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪،‬‬
‫ﺳﻴﺎﺳﯽ ﺑﻮد‪ .‬ﺧﻴﻠﯽ هﻢ ﺳﻴﺎﺳﯽ ﺑﻮد؛ اﻣﺎ ﻣﻦ دﻟﻢ ﻣ ﯽﺧﻮاﺳ ﺖ آ ﺸﻴﺪﻩه ﺎیﯽ‬
‫را آﻪ ﺑﻴﺨﻮدﯼ ﺧﻮردﻩ ﺑﻮدم ﺕﻼﻓﯽ آﻨﻢ‪ .‬ﺻﺪ ﺕﺎ زدﻩ ﺑﻮد‪ ،‬ﺣﺎﻻ یﻜﯽ یﻜ ﯽ‬
‫ﭘﺲ ﻣﯽﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬
‫ﭼﯽ؟ ﻃﻼق ﻣﯽﮔﺮﻓﺘﻢ؟ ﻣﮕﺮ دﺳﺖ از ﺳﺮم ﺑﺮﻣﯽداﺷ ﺖ‪ .‬اﻧﮕ ﺎر‬
‫ارث ﺑﺎﺑﺎش ﺑﻮدم‪ .‬ﺑﭽ ﻪ ﻣ ﯽﺧﻮاﺳ ﺘﻢ ﭼ ﻪ آ ﻨﻢ؟! ﺧ ﻮدش ه ﻢ زی ﺎدﯼ ﺑ ﻮد‪.‬‬
‫ﺣ ﺎﻻ آ ﻪ ﺷ ﻜﻞ درﺧ ﺖ ﺷ ﺪﻩام‪ ،‬ه ﺮ آ ﺎرﯼ دﻟ ﻢ ﺑﺨﻮاه ﺪ ﻣ ﯽآ ﻨﻢ‪ .‬ﻓﻘ ﻂ‬
‫ﻧﻤﯽﺕﻮاﻧﻢ ﺟﺎﺑﺠﺎ ﺷﻮم‪ .‬ﺧﻴ ﺎل ﻣ ﯽآﻨ ﯽ ﺁنوﻗ ﺖه ﺎ ﺧﻴﻠ ﯽ ﺟﺎﺑﺠ ﺎ ﻣ ﯽﺷ ﺪم؟‬
‫وﻟﺶ آﻦ!‬
‫ﻧﻤ ﯽداﻧ ﯽ ﭼ ﻪ آﻴﻔ ﯽ دارد ﺁدم‪ ،‬ﺁب ﺧﻨ ﻚ ﺕﮕ ﺮﯼ را روﯼ زﺧ ِﻢ‬
‫دﻟﺶ ﺑﺮیﺰد و ﺧﻨ ﻚ ﺷ ﻮد! دﻟ ﻢ ﺧﻨ ﻚ ﻣ ﯽﺷ ﺪ‪ .‬درﺳ ﺖ ﻣﺜ ﻞ ﺣ ﺎﻻ آ ﻪ ه ﺮ‬
‫وﻗ ﺖ ﮔ ﺮﻣﻢ ﺷ ﺪ‪ ،‬ی ﺎ دﻟ ﻢ ﮔﺮﻓ ﺖ‪ ،‬ﻣ ﯽروم زی ِﺮ ﺳ ﺎیﻪﯼ درﺧ ﺖه ﺎﯼ‬
‫ﺧﻮﺷﮕﻞ ﭘﺎرآﻴﻨﮓ ﺑﻐﻠﯽ ﻣﯽایﺴﺘﻢ و ﻧﻔﺲ ﻣﯽآﺸﻢ‪.‬‬
‫آﯽ ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد ﺷﺐ درﺧﺖهﺎ ﮔﺎز آﺮﺑﻨﻴ ﻚ ﺕﻮﻟﻴ ﺪ ﻣ ﯽآﻨﻨ ﺪ؟ ﺧﻴ ﺎل‬
‫ﻣ ﯽآﻨ ﯽ ای ﻦ ﻣ ﺎﻓﻨﮕﯽ ﭼﻜ ﺎر ﻣ ﯽآ ﺮد؟ ﺷ ﺐ و روز آ ﺎرش ﺕﻮﻟﻴ ٍﺪ ﮔ ﺎز‬
‫آﺮﺑﻨﻴﻚ ﺑﻮد‪.‬‬
‫‪١١٦‬‬
‫از هﻤﺎن اول‪ ،‬ﻧﮕﺎﻩ آﻦ! ﺕﻨﺒﺎآﻮ ﺑ ﺎ ﺁﺧﻮﻧ ﺪ‪ ،‬ﻣ ﺸﺮوﻃﻪ ﺑ ﺎ ﺁﺧﻮﻧ ﺪ‪،‬‬
‫ﺧ ﺐ‪ ،‬اﮔ ﺮ‬ ‫ﭘﺎﻧﺰدﻩ ﺧﺮداد ﺑﺎ ﺁﺧﻮﻧﺪ‪ ،‬اﻧﻘﻼب ﺑﺎ ﺁﺧﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺣﺎﻻ هﻢ ﺑﺎ ﺁﺧﻮﻧ ﺪ! ُ‬
‫ﺑﻪ ﻣﻦ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬هﻤ ﻪﯼ ای ﻦه ﺎ را ﻣ ﯽﻓﺮﺳ ﺘﻢ ﻟﺠ ِﻦ ﺁبروه ﺎ را ﺕﻤﻴ ﺰ آﻨﻨ ﺪ‪.‬‬
‫اﻗ ﻼ ی ﻚ ﺑ ﺎر ﺕ ﻮ ﻋﻤﺮﺷ ﺎن ی ﻚ آ ﺎر درﺳ ﺖ و ﺣ ﺴﺎﺑﯽ آ ﺮدﻩاﻧ ﺪ‪ .‬دیﮕ ﻪ‬
‫ایﻦﻗﺪر ﮔﺎز آﺮﺑﻨﻴﻚ ﺕﻮﻟﻴﺪ ﻧﻤﯽآﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫اﻟﻬ ﯽ ای ﻦ دﺳ ﺘﻢ ﺑ ﺸﻜﻨﺪ آ ﻪ ﻧﻤ ﻚ ﻧ ﺪارد‪ .‬ﭼ ﻼق آ ﻪ ﺷ ﺪﻩ ﺑ ﻮد و‬
‫اﻓﺘﺎدﻩ ﺑ ﻮد وﺳ ﻂ اﺕ ﺎق ﻧﻌ ﺮﻩ ﻣ ﯽآ ﺸﻴﺪ‪ ،‬ﺧﻨ ﺪﻩام ﮔﺮﻓ ﺖ‪ .‬دﻟ ﻢ ﻣ ﯽﺧﻮاﺳ ﺖ‬
‫ﻣﯽزدم ﺕﻮ ﮔﻮﺷﺶ و ﻣﯽﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ایﻦ ﺑ ﻪ ﺁن در! وﻟ ﯽ ﻧ ﺸﺪ‪ .‬دﻟ ﻢ ﻧﻴﺎﻣ ﺪ‪ .‬اﻣ ﺎ‬
‫دﻟﻢ ﺧﻨﻚ ﻣﯽﺷﺪ‪ .‬ﭘﯽ هﻤﻪ ﭼﻴﺰ را هﻢ ﺑﻪ ﺕﻨﻢ ﻣﺎﻟﻴﺪﻩ ﺑﻮدم‪ .‬هﻤﻴﻦآﻪ ﺕﻮ دﻟﻢ‬
‫ﺑﻬﺶ ﻣﯽﮔﻔﺘﻢ ﺕﺨﻢ ﺳﮓ‪ ،‬ﺧﻮب ﺑﻮد‪ .‬ﺧﻴﻠﯽ ﺧﻮب ﺑﻮد‪.‬‬
‫اول آﻪ زد ﺕﻮ ﮔﻮﺷﻢ‪ ،‬ﻓﻜﺮ آﺮدم ﺳﺮﻋﺖ و ﻗﺪرت دﺳﺘﺶ ﭼﻘﺪر‬
‫ﺑﻮد؟ یﺎ ﺑﺎ ﭼﻪ ﺳﺮﻋﺘﯽ ﺕﻮاﻧﺴﺘﻪ ﺑﻮد ـ ﻗﺒﻞ از ایﻦآﻪ ﻣﻦ ﺑﻔﻬﻤ ﻢ ـ ﺑﺮﮔ ﺮدد‬
‫و ﺕﻮ ﮔﻮﺷﻢ ﺑﺰﻧﺪ؟ راﺳﺘﺶ ﺁن ﻣﻮﻗﻊ ﻓﻜﺮ ﻧﻜﺮدم‪ .‬وﻗﺖ ﻧﺒ ﻮد‪ .‬ﺑﻌ ﺪ‪ ،‬وﻗﺘ ﯽ‬
‫آﻪ ﭘﺸﺖ د ِر اﺕﺎق اﻓﺘﺎدﻩ ﺑﻮدم و زﺧﻤﻢ را ﻣﯽﻟﻴﺴﻴﺪم‪ ،‬یﺎد ایﻨﺸﺘﻴﻦ اﻓﺘ ﺎدم‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﻧﻈ ﺮت اﺷ ﻜﺎﻟﯽ دارد آ ﻪ ﻣ ﺎ ای ﻦ ﺿ ﺮﺑﻪه ﺎ را ﺑﺮرﺳ ﯽ آﻨ ﻴﻢ؟ ﻣ ﺎ آ ﻪ‬
‫آﺎرﻣ ﺎن آﺘ ﻚ ﺧ ﻮردن اﺳ ﺖ‪ .‬ﺷ ﺎیﺪ ایﻨﻄ ﻮرﯼ ﺧﻮدﻣ ﺎن را واآ ﺴﻴﻨﻪ‬
‫آﺮدیﻢ‪ .‬ﺿ ﺮﺑﻪ را آ ﻪ ﺑ ﻪ ه ﺮ ﺣ ﺎل ﻣ ﯽﺧ ﻮریﻢ‪ .‬اﮔ ﺮ ﭘﻴ ﺮ و ﻣ ﺎﻓﻨﮕﯽ ه ﻢ‬
‫ﺑﺎﺷ ﻨﺪ‪ ،‬زﺧﻤ ﯽ ﺑﻬ ﺖ ﻣ ﯽزﻧﻨ ﺪ آ ﻪ ﺕ ﺎ اﺑ ﺪ ﺑ ﺴﻮزﯼ‪ .‬ﻣ ﯽﺳ ﻮﺧﺘﻢ‪ .‬اﻟﺒﺘ ﻪ‬
‫ﻧﻤ ﯽﺷ ﻮد ﺑ ﻪ ای ﻦ دﻟﻴ ﻞ آ ﻪ درﺧ ﺖه ﺎ ﺑ ﺎ زنهﺎﺷ ﺎن وﺣ ﺸﻴﺎﻧﻪ رﻓﺘ ﺎر‬
‫ﻧﻤﯽآﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻓﻜﺮ آﺮد آﻪ ﺕﻚﻧﻤﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺕﻚﻧﻤﻮد ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺷﺐهﺎ آﻪ رﺧﺘﺨﻮاب را ﺧﺎﻟﯽ ﻣﯽﺑﻴﻨﻢ‪ ،‬اﺣﺴﺎس ﺧﻮﺑﯽ ﻣ ﯽآ ﻨﻢ‪.‬‬
‫دﺳﺘﻢ را ﻣﯽآﺸﻢ ﺑﻪ ﭘﻬﻨﺎﯼ ﺕﺨﺖ‪ .‬ﻋﺮﺿ ﯽ دراز ﻣ ﯽآ ﺸﻢ‪ .‬ﺑﻌ ﺪ آ ﻮﻧﻢ را‬
‫ﻣ ﯽﮔ ﺬارم هﻤﺎﻧﺠ ﺎیﯽ آ ﻪ ﺳ ﺮش را ﻣ ﯽﮔﺬاﺷ ﺖ و… ﭘﻴ ﻒ! ﺑ ﺮاش ﮔ ﺎز‬
‫آﺮﺑﻨﻴﻚ ﺻﺎدر ﻣ ﯽآ ﻨﻢ‪ .‬زورم آ ﻪ ﺑﻴ ﺸﺘﺮ از ای ﻦ ﻧﻤ ﯽرﺳ ﺪ‪ .‬اﮔ ﺮ هﻤ ﻴﻦ‬
‫اﻋﺘﺮاضهﺎ را ﺟﻤﻊ آﻨﯽ‪ ،‬ﺷﺎیﺪ ه ﺰار ﺳ ﺎل‪ ،‬دﻩ ه ﺰار ﺳ ﺎل ﺑﻌ ﺪ ﺑ ﻪ ی ﻚ‬
‫ﺟﺎیﯽ رﺳﻴﺪیﻢ‪ .‬ﻣﯽداﻧﯽ ﺻ ﺪ ﺳ ﺎل و دوی ﺴﺖ ﺳ ﺎل آ ﻪ در ﭼ ﺸﻢ ﺕ ﺎریﺦ‪،‬‬
‫از یﻚ ﭼﺸﻢ ﺑﻬﻢ زدن هﻢ آﻢﺕﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺎ آﻪ ایﻦهﻤﻪ ﭼ ﺸﻢ ﺑﻬ ﻢ زدﻩای ﻢ و‬
‫هﻴﭻ اﺕﻔﺎﻗﯽ ﻧﻴﻔﺘﺎدﻩ اﺳﺖ‪ .‬هﻴﭻ ﻏﻠﻄﯽ ه ﻢ ﻧﻜ ﺮدﻩای ﻢ‪ .‬ﺑ ﺪﺕﺮ ﺷ ﺪﻩ آ ﻪ ﺑﻬﺘ ﺮ‬
‫ﻧ ﺸﺪﻩ‪ .‬ﺷ ﺎیﺪ آ ﺎﻓﯽ ﻧﻴ ﺴﺖ‪ .‬ﺷ ﺎیﺪ ﺑﺎی ﺪ ﭼ ﺸﻢهﺎﻣ ﺎن را ﻣ ﯽﺑ ﺴﺘﻴﻢ و ﮔ ﺎز‬
‫‪١١٧‬‬
‫ﻚ ای ﻦه ﺎ را زی ﺮ ﺳ ﺒﻴﻠﯽ رد ﻣ ﯽآ ﺮدیﻢ! ﭼ ﻪ ﻣ ﯽداﻧ ﻢ! ﻧﻤ ﯽﺷ ﻮد؟‬‫آﺮﺑﻨﻴ ٍ‬

‫ﺑﻪﺟﻬﻨﻢ! اﮔﺮ درﺧﺖ هﻢ ﺑﺎﺷﯽ ﻧﻤﯽﺷﻮد؟‬
‫ﻓﻜﺮ ﻣﯽآﻨﯽ ﺣﺎﻻ ﻣﺜﻼ ﻣﻦ روﯼ ﭘ ﺎﯼ ﺧ ﻮدم ای ﺴﺘﺎدﻩام؟ ﻧ ﻪ ﺑﺎﺑ ﺎ!‬
‫ﭼﻨﺪ ﺕﺎ دارﺑﺴﺖ زیﺮ آﻮﻧﻢ زدﻩام آﻪ از ﭘﺎ ﻧﻴﻔﺘﻢ؛ وﮔﺮﻧﻪ ﺁن ﺕﻮ ﮔﻮﺷ ﯽه ﺎ‬
‫ﻓﻴﻞ را هﻢ از ﭘﺎ ﻣﯽاﻧﺪازد‪ .‬ﺧﺐ‪ ،‬ﻣﻦ یﻚ ﺧﻮردﻩ ﭘﻮﺳﺖ آﻠﻔﺖ ﺑﻮدم‪ .‬ﭼﻪ‬
‫ﻣﯽداﻧﻢ؟ ﻣﻦ آﻪ ﻧﺪیﺪﻩ ﺑﻮدم ﻣﺮ ِد ﺑﻪ ایﻦ ﮔﻨﺪﮔﯽ‪ ،‬ی ﻚ ﺕ ﺎزﻩ ﻋ ﺮوس هﺠ ﺪﻩ‬
‫ﺳﺎﻟﻪ را ایﻦ ﻃﻮرﯼ آﺘ ﻚ ﺑﺰﻧ ﺪ؛ ﭼ ﻮن دﻟ ﺶ ﻣ ﯽﺧﻮاﺳ ﺖ‪ ،‬ﭼ ﻮن ﻟﭽﻜ ﺶ‬
‫رﻓﺘﻪ ﺑﻮد ﻋﻘﺐ‪ ،‬یﺎ ﻣﺜﻼ ﺧﻨﺪﻩ ﺕﻮ ﺻﻮرﺕﺶ ﭘﻬﻦ ﺷ ﺪﻩ ﺑ ﻮد‪ .‬اﻣ ﺎ اﻻن هﻤ ﻪ‬
‫ﭼﻴﺰ روﺑﺮاﻩ اﺳﺖ‪ .‬ﺷﺪﻩام ﺷ ﻜﻞ ی ﻚ درﺧ ﺖ‪ .‬ایﻨ ﺸﺘﻴﻦ ه ﻢ ﻧ ﺴﺒﻴﺖ را در‬
‫ﺖ ﺕﻨﻢ آﺎﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﭘﻴﺮ هﻢ ﻧﻤ ﯽﺷ ﻮم‪ .‬یﻌﻨ ﯽ ﻣ ﯽﺷ ﻮم؛ اﻣ ﺎ دیﺮﺕ ﺮ‪.‬‬ ‫ﺳﺮﻋ ٍ‬
‫ورزش ﻣ ﯽآ ﻨﻢ‪ .‬ﺷ ﻨﺎ ﻣ ﯽآ ﻨﻢ‪ .‬ﻣﺎﺳ ﻚ ﻣ ﯽﮔ ﺬارم‪ .‬ویﺘ ﺎﻣﻴﻦ ﻣ ﯽﺧ ﻮرم‪.‬‬
‫ﻣﺎﺳﺎژ ﻣﯽروم‪ .‬ﻣﺎﺳ ﺎژ را ه ﻢ وﻗﺘ ﯽ ﻣ ﯽروم آ ﻪ ﺁن ﻣ ﺮد ﭼ ﺸﻢ و اﺑ ﺮو‬
‫ﻣ ﺸﻜﯽ ﻗ ﺪ ﺑﻠﻨ ٍﺪ ﻓﺮﻧﮕ ﯽ‪ ،‬ﻣ ﺮا روﯼ ﺕﺨ ﺘﺶ ﻣ ﯽﺧﻮاﺑﺎﻧ ﺪ‪ ،‬ﺑ ﻪ دﺳ ﺖه ﺎﯼ‬
‫ﻧﺮﻣﺶ ﻟﻮﺳﻴﻮن ﻣﯽزﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻌ ﺪ ﭘ ﺸﺘﻢ را ﺕ ﺎ ﮔ ﺮدن ﻣﺎﺳ ﺎژ ﻣ ﯽده ﺪ‪ .‬ﮔ ﺮدﻧﻢ‬
‫ﮔﺮم ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﺧﻮدم هﻢ ﮔﺮم ﻣﯽﺷﻮم‪ .‬ﺑﻌﺪ اﻧﮕﺎر آﻪ ﺕﻤﺎم ﻋﻀﻠﻪهﺎﯼ ﺕﻨﻢ‬
‫را روﻏ ﻦ زدﻩاﻧ ﺪ‪ .‬ﻣ ﯽﺁی ﻢ ﺑﻴ ﺮون‪ .‬ﻧﻔ ﺲ ﻣ ﯽآ ﺸﻢ‪ .‬وﻗﺘ ﯽ ه ﻮا اآ ﺴﻴﺪﻩ‬
‫ﻧﺒﺎﺷﺪ‪ .‬وﻗﺘﯽ و ِر دﻟﺖ‪ ،‬یﻚ ﻣﺎﻓﻨﮕﯽ زهﻮار در رﻓﺘﻪ‪ ،‬ه ﻮا را ﭘ ﺮ از ﮔ ﺎز‬
‫ﻒ‬
‫آﺮﺑﻨﻴﻚ ﻧﻜﺮدﻩ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﯽﺕﻮاﻧﯽ ﭼﻨﺪ ﺳﺎل دیﮕﺮ هﻢ درﺧﺖ ﺑﻤﺎﻧﯽ و آﻴ ٍ‬
‫دﻧﻴﺎ را ﺑﻜﻨﯽ‪.‬‬
‫ﺑﺎی ﺪ ﻣﺤﺘﺎﻃﺎﻧ ﻪ ﺳ ِﺮ ﻣﻮﺿ ﻊ ﺧ ﻮدت ﻣ ﯽای ﺴﺘﺎدﯼ‪ .‬اﮔ ﺮ ی ﻚ ﻗ ﺪم‬
‫آﻮﺕﺎﻩ ﻣﯽﺁﻣﺪﯼ‪ ،‬آﺎرت ﺕﻤﺎم ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺠﺒﻮرت ﻣﯽآﺮدﻧﺪ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ آﻨﯽ‪ ،‬ﺕ ﻮ‬
‫ﺕﻠﻮیﺰیﻮن ﺑﻴﺎیﯽ‪ ،‬ﺑﻪ ﺑﻘﻴﻪﯼ ﺑﭽﻪهﺎ ﺕﻴ ِﺮ ﺧﻼص ﺑﺰﻧﯽ‪.‬‬
‫ﺕﺠﺮﺑﻪﯼ ﺧﻮﺑﯽ ﺑﻮد‪ .‬ﻓﻘ ﻂ ی ﻚ ﺧ ﻮردﻩ دی ﺮ ﺑ ﻮد‪ .‬ﺑ ﺎور ﻧﻤ ﯽآ ﺮد‬
‫آﻪ ﻋﻮض ﺷﺪﻩام‪ .‬ﻧﻤﯽﺧﻮاﺳﺖ ﺑﻔﻬﻤﺪ‪ .‬ﻣﯽﮔﻔﺖ زیﺮ ﭘﺎم ﻧﺸﺴﺘﻪاﻧﺪ‪ .‬ﺑﻬ ﺶ‬
‫ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬اﮔ ﺮ ی ﻚ ﺳ ﮓ را ه ﻢ ﺑﮕ ﺬارﯼ ﺕ ﻮﯼ ی ﻚ ﻗﻔ ﺲ و ه ﺮ روز آ ﺘﻜﺶ‬
‫ﺑﺰﻧﯽ‪ ،‬ﺑﺎﻻﺧﺮﻩ یﻚ روز ﮔﺎزت ﻣﯽﮔﻴﺮد‪ .‬ﻧﻔﻬﻤﻴﺪ‪ .‬ﺑﻌ ﺪ ﮔﻔ ﺘﻢ‪ :‬ﺕﺨ ﻢ ﺳ ﮓ‪.‬‬
‫راﺳ ﺘﺶ ﻧﻤ ﯽﺧﻮاﺳ ﺘﻢ ﺑ ﻪ ﺑﺎﺑ ﺎﯼ ﭘﻴ ﺮش ﭼﻴ ﺰﯼ ﮔﻔﺘ ﻪ ﺑﺎﺷ ﻢ‪ .‬وﻟ ﯽ ﻣﮕ ﺮ‬
‫آﺎﺷﺘﻪﯼ ﭘﺪرش ﻧﺒﻮد؟‬
‫‪١١٨‬‬
‫ﺻﺪ و ﺳﯽ ﺕﺎ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬دﻩ ﺿﺮب در ﺳﻴﺰدﻩ‪ .‬اوﻟﯽ ﺑﺰرگﺕﺮ ﺑﻮد‪.‬‬

‫ﺕﻨﺎورﺕﺮ هﻢ ﺑﻮد‪ .‬اﻧﮕﺎر ایﻦ اوﻟﯽ را ﺑﺮاﯼ اﻣﺘﺤﺎن آﺎﺷﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ آ ﻪ‬
‫ﺟﻮاب ﺁزﻣﺎیﺶ‪ ،‬ﻣﺜﺒﺖ ﺷﺪﻩ ﺑ ﻮد‪ ،‬ﺻ ﺪ و ﺑﻴ ﺴﺖ و ﻧ ﻪ ﺕ ﺎﯼ ﺑﻌ ﺪﯼ را ه ﻢ‬
‫ردیﻒ ﺑﻪ ردیﻒ آﺎﺷﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺧﻴﺎﺑﺎنهﺎﯼ ﺑﻴﻨﺸﺎن را هﻢ ﻃ ﻮرﯼ آ ﺸﻴﺪﻩ‬
‫ﺑﻮدﻧ ﺪ آ ﻪ ه ﻢ ﺿ ﺮﺑﺪرﯼ ﻣ ﯽﺕﻮاﻧ ﺴﺘﯽ از ﺑﻴﻨ ﺸﺎن ﻋﺒ ﻮر آﻨ ﯽ‪ ،‬ه ﻢ‬
‫اﻓﻘﯽ‪ /‬ﻋﻤﻮدﯼ‪.‬‬
‫رﻧﮓ ﺑﺮگهﺎﺷﺎن هﻢ ﺑﺎ ﺑﻘﻴﻪﯼ درﺧ ﺖه ﺎ ﻓ ﺮق ﻣ ﯽآ ﺮد‪ .‬وﻗﺘ ﯽ‬
‫ﮔﻮﺷﻢ درد ﻣﯽﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬ﺑﻪ هﻮاﯼ درﺧﺖهﺎم ی ﺎدم ﻣ ﯽرﻓ ﺖ‪ .‬اﺷ ﻜﺎﻟﺶ ای ﻦ‬
‫ﺑﻮد آﻪ درﺳﺖ ﻧﻤﯽﺷﻨﻴﺪم‪ .‬ﺻﺪاﯼ ﭘﺮﻧﺪﻩهﺎ را هﻢ ﻧﻤﯽﺷﻨﻴﺪم‪ .‬ﺣﺎﻻ ﺧﻴ ﺎل‬
‫ﻣﯽآﻨﯽ ایﻦ دﻧﻴﺎﯼ ﻣﺮداﻧﻪ ﺧﻴﻠﯽ ﺣﺮف ﺷﻨﻴﺪﻧﯽ دارد؟ زی ﺎد ﻣﻬ ﻢ ﻧﻴ ﺴﺖ‪.‬‬
‫ﺧﺐ‪ ،‬یﻜﯽ آ ﺮ اﺳ ﺖ‪ ،‬یﻜ ﯽ آ ﻮر اﺳ ﺖ‪ .‬ﻣﻬ ﻢ ﻧﻴ ﺴﺖ‪ .‬ﻣﻬ ﻢ ای ﻦ اﺳ ﺖ آ ﻪ‬
‫ﺟﺮات آﻨﯽ ﺑﮕﻮیﯽ ﻧﻪ! و ﻣﻦ‪ ،‬ﭼﻬﻞ ﺳﺎل ﻃﻮل آﺸﻴﺪ ﺕﺎ ﻧ ﻪ ﮔﻔ ﺘﻦ را ی ﺎد‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻢ‪ .‬از ﺑﺲ آﺘﻚ ﺧﻮردﻩ ﺑﻮدم‪ ،‬هﻮرﻣﻮنهﺎﯼ زﻧﺎﻧ ﻪام آ ﺎر ﻧﻤ ﯽآ ﺮد‪.‬‬
‫اﮔ ﺮ ﺳ ﺎل ﺕ ﺎ ﺳ ﺎل ه ﻢ ﻣ ﺮدﯼ ﺣ ﺎﻟﻢ را ﻧﻤ ﯽﭘﺮﺳ ﻴﺪ‪ ،‬ﻃ ﻮرﯼام ﻧﻤ ﯽﺷ ﺪ‪.‬‬
‫راﺣﺖﺕﺮ هﻢ ﺑﻮدم‪.‬‬
‫ﻻﺑ ﺪ اﮔ ﺮ اﻻن ازش ﺑﭙﺮﺳ ﯽ‪ :‬ﺕ ﻮ آ ﻪ دوﺳ ﺘﺶ ﻧﺪاﺷ ﺘﯽ‪ ،‬ﭼ ﺮا‬
‫ﻃﻼﻗﺶ ﻧﻤﯽدادﯼ؟ دهﻦ ﺑﺪﺕﺮآﻴﺒﺶ را آﻪ از ﺑ ﯽدﻧ ﺪاﻧﯽ دﻟ ﺖ را ﺁﺷ ﻮب‬
‫ﻣﯽآﻨﺪ آﺞ ﻣﯽآﻨﺪ و ﻣﯽﮔﻮیﺪ‪ :‬زﻧﻢ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺎل ﺧﻮدم ﺑ ﻮد‪ .‬ﻣ ﺮدﯼ ﮔﻔﺘﻨ ﺪ و‬
‫زﻧﯽ‪ ،‬ﺧُﺐ‪ ،‬یﻌﻨﯽ ﻣﯽﮔﻮیﯽ ﺑﺎیﺪ ﭼﻜﺎرش ﻣﯽآﺮدم؟! ﻧﻪ ﺑﺎﺑﺎ‪ .‬ﻓﻘﻂ دو‪/‬ﺳ ﻪ‬
‫دﻓﻌﻪ‪ .‬ﻓﻘﻂ دو‪/‬ﺳﻪ دﻓﻌﻪ‪ .‬ﺁنهﻢ ﺕﻘﺼﻴﺮ ﺧﻮدش ﺑﻮد‪ ،‬اﮔﺮ ﺑ ﻪ ﺣ ﺮﻓﻢ ﮔ ﻮش‬
‫ﻣ ﯽداد‪ ،‬اﮔ ﺮ ﻋ ﺼﺒﺎﻧﯽام ﻧﻤ ﯽآ ﺮد‪ ،‬اﮔ ﺮ ﺑ ﻪ ﭘ ﺪر ﺧ ﺪا ﺑﻴ ﺎﻣﺮزم ﺑﻨ ﺪ‬
‫ﺧ ﺐ‪ ،‬ﺑ ﺎﻻﺧﺮﻩ ﻣﺮده ﺎ ﺑﺎی ﺪ از زنه ﺎ‬ ‫ﻧﻤ ﯽآ ﺮد‪ ،‬آ ﺎرﯼاش ﻧﺪاﺷ ﺘﻢ‪ُ .‬‬
‫ﻣﻮاﻇﺒﺖ آﻨﻨﺪ یﺎ ﻧﻪ؟!‬
‫اﻧﮕﺎر ﻣﻦ یﻚ آﺸﻮرم آﻪ ﺕ ﺼﺮﻓﻢ آﻨﻨ ﺪ‪ .‬ﻣ ﯽﺑﻴﻨ ﯽ ای ﻦ آﻠﻤ ﻪ را؟‬
‫هﻤﺎن اﺣﺴﺎﺳﯽ را آﻪ ﻋ ﺮبه ﺎ ه ﺰار و ﭼﻬ ﺎر ﺻ ﺪ ﺳ ﺎل ﭘ ﻴﺶ داﺷ ﺘﻨﺪ‪،‬‬
‫ای ﻦ ﻣ ﺎﻓﻨﮕﯽ ه ﻢ دارد‪ .‬ﺕ ﻮ ﺧ ﻮدت ه ﻴﭻ وﻗ ﺖ اﺣ ﺴﺎس ﺕ ﺼﺮف ﺷ ﺪﮔﯽ‬
‫داﺷﺘﻪاﯼ؟ اﺣﺴﺎس ایﻨﻜﻪ ﺑﻪ ﺕﻮ ﺷﺒﻴﺨﻮن ﺑﺰﻧﻨ ﺪ‪ ،‬زﺑﺎﻧ ﺖ را ﻣﻤﻨ ﻮع آﻨﻨ ﺪ‪،‬‬
‫آﺘ ﺎبهﺎی ﺖ را در ﺁب ﺑﺮیﺰﻧ ﺪ‪ ،‬ی ﺎ ﺕ ﻮن ﺣﻤ ﺎمهﺎﺷ ﺎن را ﺷ ﺶ ﻣ ﺎﻩ‪ ،‬ی ﻚ‬
‫ﺶ آﺘ ﺎبه ﺎﯼ ﺕ ﻮ ﮔ ﺮم آﻨﻨ ﺪ‪ .‬ی ﺎ ه ﺮ ﭼ ﻪ آﺎﺷ ﺘﻪاﯼ ﺑﺒﺮﻧ ﺪ و‬‫ﺳ ﺎل‪ ،‬ﺑ ﺎ ﺁﺕ ِ‬
‫‪١١٩‬‬
‫اﺳﻤﺶ را ﺑﮕﺬارﻧﺪ ﺑﻬ ﺮﻩ ﻣﺎﻟﻜﺎﻧ ﻪ‪ ،‬ﺑﻬ ﺮﻩﯼ ﻇﺎﻟﻤﺎﻧ ﻪ‪ ،‬ﻣ ﻀﺎرﺑﻪ‪ ،‬ﻣﺮاﺑﺤ ﻪ‪،‬‬
‫ﺟﺰیﻪ‪ ،‬ﺧﻤﺲ‪ ،‬زآﺎت‪ ،‬و ﺑﻘﻴ ﻪﯼ ای ﻦ ﻣﺰﺧﺮﻓ ﺎت ﻋﺮﺑ ﯽ‪ .‬ﻣﻨﺘﻬ ﺎش ﻣ ﺎ دو‬
‫ﺑﺎر ﺕﺼﺮف ﻣﯽﺷﻮیﻢ‪ .‬ﻋﺮبهﺎﯼ ﻋﺰیﺰ هﻢ ﺁﻧﭽﻨﺎن در ﺕﻦ و ﺟﺎﻧﻤﺎن ﺟ ﺎ‬
‫ﺧﻮش آ ﺮدﻩاﻧ ﺪ آ ﻪ ﺧﻴ ﺎل ﻧﺪارﻧ ﺪ ﺑ ﻪ آ ﺸﻮرﺷﺎن ﺑﺮﮔﺮدﻧ ﺪ‪ .‬و ﻣ ﻦ و ﺕ ﻮ‪،‬‬
‫هﯽ ﺕ ﺼﺮف ﻣ ﯽﺷ ﻮیﻢ؛ ﭼ ﻪ ﻗ ﺎﻧﻮن ﻧ ﺴﺒﻴﺖ را ﺑ ﺸﻨﺎﺳﻴﻢ و ﭼ ﻪ ﻧ ﺸﻨﺎﺳﻴﻢ‪.‬‬
‫اﺻ ﻼ ﺑ ﻪ آﻠ ﻪات ﻧﮕ ﺎﻩ ﻧﻤ ﯽآﻨﻨ ﺪ‪ ،‬ی ﻚ راﺳ ﺖ ﺷ ﻴﺮﺟﻪ ﻣ ﯽروﻧ ﺪ ﻻﯼ‬
‫ﻟﻨﮓه ﺎت‪ .‬و ﺕ ﻮ ﻣﺠﺒ ﻮرﯼ ه ﯽ ﺑ ﺪهﯽ‪ ،‬ه ﯽ ﺑ ﺪهﯽ‪ ،‬ﺑ ﯽﺁﻧﻜ ﻪ ﺧﻴ ﺎ ِل دادن‬
‫داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﯽ‪ .‬ازت ﻣﯽﮔﻴﺮﻧ ﺪ و ﺑﻌ ﺪ ﻣ ﯽﮔﻮیﻨ ﺪ داد‪ .‬ﺑ ﺮاﯼ هﻤ ﻴﻦ ه ﻢ ﻣ ﻦ‬
‫ﺣﺎﻻ درﺧﺖ ﺷﺪﻩام‪.‬‬
‫ﻣ ﯽداﻧ ﯽ؟ درﺧ ﺖه ﺎ ﺑ ﺪﻩ‪/‬ﺑ ﺴﺘﺎ ِن ایﻨﻄ ﻮرﯼ ﻧﺪارﻧ ﺪ‪ .‬ﮔ ﺎﻩ ﺑ ﺎد‪،‬‬
‫ﮔﺮدﻩهﺎ را در هﻮا ﻣﯽﭘﺮاآﻨﺪ و ﺕ ﻮ اﮔ ﺮ دوﺳ ﺖ داﺷ ﺘﻪ ﺑﺎﺷ ﯽ ﻣ ﺎدﮔﯽات‬
‫را ﺑﺎز ﻣﯽآﻨﯽ و ﺕﻦ زرد ای ﻦ ﻧﺮیﻨﮕ ﯽ را ﺑ ﻪ درون ﻣ ﯽآ ﺸﯽ‪ ،‬ﺑ ﯽﺁﻧﻜ ﻪ‬
‫ﺕﺼﺮف ﺷﺪﻩ ﺑﺎﺷﯽ‪ .‬ﺷﺎیﺪ ﺧﻴﺎل ﻣﯽآﻨ ﯽ اﺣ ﺴﺎس ﺧ ﻮﺑﯽ اﺳ ﺖ آ ﻪ ﻣ ﺮد‬
‫ﺑﺎﺷﯽ و زﻧﯽ را ﺕ ﺼﺮف آﻨ ﯽ‪ ،‬ﻗﺒ ﻞ از ای ﻦآ ﻪ ﻧﻈ ﺮش را ﺑﭙﺮﺳ ﯽ؟ ﺑ ﯽ‬
‫ﺁﻧﻜﻪ ﺑﺪاﻧﯽ او هﻢ از ﺕﻦ ﺕﻮ ﻟﺬت ﻣﯽﺑﺮد؟ ﺑﺮاﯼ هﻤﻴﻦ هﻢ ﻣﻦ اﮔﺮ ﻋﻀﻮ‬
‫آﻮﭼﻜﯽ از ﺟﻨﮕﻞ ﻧﺎزﻧﻴﻨﻢ ﺑﺎﺷﻢ‪ ،‬آﻼهﻢ را ﺻﺪ ﺑﺎر ﻣﯽاﻧﺪازم هﻮا‪ .‬ﺑﺎور‬
‫آﻦ!‬
‫هﻤﻪﯼ ایﻦ ﻣﻘﺪﻣﻪهﺎ را ﭼﻴﺪم ﺕﺎ ﺑﺮﺳﻢ ﺑﻪ ایﻦﺟﺎ آﻪ ﺑ ﺎﻻﺧﺮﻩ ﺑﺎی ﺪ‬
‫از یﻚ ﺟﺎیﯽ ﺷﺮوع آﺮد‪ .‬ﭼﻪ ﻓﺮﻗﯽ ﻣﯽآﻨﺪ؟!‬
‫ﺁزادﯼ یﻌﻨ ﯽ آ ﻪ ﺕ ﻮ‪ ،‬ی ﻚ زن ﻗ ﺸﻨﮓ را ﺕ ﻮ ای ﺴﺘﮕﺎﻩ اﺕﻮﺑ ﻮس‬
‫ﺑﺒﻴﻨ ﯽ‪ .‬ﺑﻌ ﺪ ﺑ ﺮوﯼ ﺳ ﺮاﻏﺶ و ﺑﮕ ﻮیﯽ‪ :‬آﺒﺮی ﺖ داری ﺪ؟ ﻧ ﻪ‪ ،‬ﺳ ﻴﮕﺎر‬
‫ﻧﻤﯽآﺸﻢ‪ ،‬یﻌﻨﯽ ﺕﺎ ﺣﺎﻻ ﻧﻜ ﺸﻴﺪﻩام‪ .‬ﻣﺮدﺕ ﺎن ه ﻢ ﻧﻤ ﯽآ ﺸﺪ؟ ﺕ ﻮ ﺧﺎﻧ ﻪﯼ ﻣ ﺎ‬
‫هﻴﭻآﺲ ﺳﻴﮕﺎر ﻧﻤﯽآﺸﺪ‪ .‬ﺷﻤﺎ ﭼﻪ زن زیﺒﺎیﯽ هﺴﺘﻴﺪ‪ .‬ﺣﻴ ﻒ‪ ،‬ﺣﻴ ﻒ آ ﻪ‬
‫ازدواج آ ﺮدﻩای ﺪ‪ .‬و ﺕ ﻮ‪ ،‬ﺑ ﺎ ﺧ ﻮدت ﺑﮕ ﻮیﯽ از آﺠ ﺎ ﻓﻬﻤﻴ ﺪﯼ؟ ﺑﻌ ﺪ از‬
‫زﻣﻴﻦ و ﺁﺳﻤﺎن ﺣﺮف ﺑﺰﻧ ﺪ‪ .‬ﺑﻌ ﺪ ﻟ ﺒﺶ را ﺑﻴ ﺎورد ﺟﻠ ﻮ‪ .‬ﺁخ‪ ،‬ﭼ ﺮا ﻧﮕﻔ ﺘﻢ‬
‫ﺕﻨﻬ ﺎ ه ﺴﺘﻢ‪ .‬از ﭼ ﯽ ﺕﺮﺳ ﻴﺪم؟ ﺑﻌ ﺪ ﺑ ﻮﯼ ﭘﻴ ﭗ ﺧ ﻮشﻋﻄ ﺮش را هﻤ ﺮاﻩ‬
‫ﺑﻮﺳ ﻪاﯼ ﺑ ﻪ ﺕ ﻮ ﺑﭙﺎﺷ ﺪ‪ ،‬ﻣﺰﻣ ﺰﻩاش آﻨ ﯽ‪ .‬ﺑﻌ ﺪ دﻟ ﺖ ﺑ ﺴﻮزد آ ﻪ ﺁزادﯼ‬
‫ﻣ ﯽﺕﻮاﻧ ﺴﺖ ای ﻦ هﻤ ﻪ ﻧﺰدی ﻚ ﺑﺎﺷ ﺪ و ﺕ ﻮ ﻟﻴ ﺎﻓﺘﺶ را ﻧﺪاﺷ ﺘﻪاﯼ‪ .‬ﻣ ﺎدر‬
‫ﺑﺰرﮔﻢ ﺣﻮا از ﻣﻦ ﺁزادﺕﺮ ﺑﻮد‪ .‬و ﻣﻦ‪ ،‬هﯽ ﻋﻘﺐ ﻋﻘﺐ ﻣﯽروم‪.‬‬
‫‪١٢٠‬‬
‫آﺖ و ﺷﻠﻮارش ﻗﻬﻮﻩاﯼ روﺷﻦ ﺑﻮد‪ .‬ﺟﻠﻴﻘﻪﯼ ﮔﻞ دارش ﺑﻪ آ ﺖ‬

‫و ﺷﻠﻮارش ﻣﯽﺁﻣﺪ‪ .‬آﻔﺶ ﺧﻮش ﺕﺮآﻴﺒﺶ و ﺑﻮﯼ ﭘﻴﭙﯽ آﻪ هﻨﻮز هﻢ زیﺮ‬
‫دﻣﺎﻏﻢ ﻧﻔﺲ ﻣﯽآﺸﺪ‪ .‬ﮔﻔﺖ‪ :‬ﻣﺘﺎﺳﻔﻢ آﻪ ازدواج آﺮدﻩایﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻣﺮا ﺑﻮﺳﻴﺪ‪.‬‬
‫و ﻣﻦ‪ ،‬ﮔﻴﺞ و ویﺞ هﻤﺎﻧﺠﺎ ﺳﺮ ﺟﺎم ﻣﺎﻧﺪم‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ دیﺪﯼ؟ ﺑ ﺮاﯼ ﺧﻮﺷ ﺒﺨﺖ‬
‫ﺷﺪن هﻢ ﺑﺎیﺪ ﻋﺮﺿﻪ داﺷﺖ‪ .‬ﺑﺎیﺪ ﺑﭙﺮﯼ و ﺑﭽﻴﻨﯽاش‪ .‬درﺳﺖ ﻣﺜ ﻞ ﺣ ﻮا‪.‬‬
‫دی ﺪﯼ ﺳ ﻴﺐ را ﭼ ﻪ راﺣ ﺖ ﭼﻴ ﺪ؟ ﺑ ﻪ ﺕﺨﻤ ﺶ ه ﻢ ﻧﺒ ﻮد آ ﻪ ﺧ ﺪا و ﺑﻘﻴ ﻪ‬
‫ﭼ ﻪﺷ ﺎن ﻣ ﯽﺷ ﻮد! آﺠ ﺎیﯽ ه ﺴﺘﻴﺪ؟ اﺳ ﭙﺎﻧﻴﺎیﯽ؟ یﻮﻧ ﺎﻧﯽ؟ ﮔﻔ ﺘﻢ ﻧ ﻪ‪ .‬ﺁه ﺎن‬
‫ایﺮاﻧﯽ هﺴﺘﻴﺪ‪ .‬ﭘﺮﺷ ﻴﺎ‪ .‬ﮔﻔ ﺘﻢ ﺁزادﯼ یﻌﻨ ﯽ ای ﻦ‪ .‬یﻌﻨ ﯽ ای ﻦ آ ﻪ ه ﻴﭻ آ ﺲ‬
‫ﻣﺰاﺣﻤ ﺖ ﻧ ﺸﻮد و ه ﻴﭻآ ﺲ ﭘ ﺸﺖ ﺳ ﺮت ﺻ ﻔﺤﻪ ﻧﮕ ﺬارد و ﺕ ﻮ اﮔ ﺮ از‬
‫آﺴﯽ ﺧﻮﺷﺖ ﺁﻣﺪ‪ ،‬ﺑﺮوﯼ و ﻣﺜﻞ ی ﻚ ﺳ ﻴﺐ ﺑﭽﻴﻨ ﯽاش و ﺑ ﻮﯼ ﮔ ﺲ ﭘﻴ ﭗ‬
‫ﺧ ﻮشﻃﻌﻤ ﺶ را روﯼ ﻟ ﺐه ﺎﯼ ﺕ ﺸﻨﻪات ﺟﺎﺳ ﺎزﯼ آﻨ ﯽ‪ .‬ﭼ ﻪ اهﻤﻴﺘ ﯽ‬
‫دارد؟! ازش ﺧﻮﺷﻢ ﺁﻣﺪﻩ ﺑﻮد‪ .‬ﺣﺎﻻ ﺑﻴﺎ ﻓﻜﺮ آﻦ آﻪ ﺑﻌ ﺪ ﭼ ﻪ ﺧﻮاه ﺪ ﺷ ﺪ!‬
‫ﭼﻪ ﻣﯽﺧﻮاه ﺪ ﺑ ﺸﻮد؟ ﺑ ﺎ ه ﻢ ﻗﻬ ﻮﻩاﯼ ﻣ ﯽﻧﻮﺷ ﻴﻢ‪ .‬ﺷ ﺎیﺪ ه ﻢ ﺷ ﺮاﺑﯽ‪ .‬ﺑﻌ ﺪ‬
‫ﺑﻮﯼ ایﻦ ﭘﻴﭗ ﺟﺎدویﯽ ﻧﺰدی ﻚﺕ ﺮ ﻣ ﯽﺷ ﻮد‪ .‬ﺑﻌ ﺪ ﺁزادﯼ را ﺕ ﺎ ﻋﻤ ﻖ ﺕﻨ ﺖ‬
‫ﺣﺲ ﻣﯽآﻨﯽ‪ .‬ﻋﺸﻖ را ﺕﺠﺮﺑﻪ ﻣﯽآﻨﯽ‪ .‬ﺑﺮو ﭘﯽ آﺎرت! ﻣﮕ ﺮ ایﻨﺠ ﺎ زن‬
‫ﻗﺤ ﻂ اﺳ ﺖ آ ﻪ ﺑﻴﺎیﻨ ﺪ و ی ﻚ زن ﭼﻬ ﻞ ﺳ ﺎﻟﻪ را ﺕ ﻮر ﺑﺰﻧﻨ ﺪ‪ .‬ﺕ ﻮ اﺻ ﻼ‬
‫اﺣﺴﺎس ﺳﺮت ﻧﻤﯽﺷﻮد‪ .‬ﺑ ﺮو‪ ،‬ﺑ ﺮو ﺑ ﺎ هﻤ ﺎن ﺷ ﻮهﺮ اآﺒﻴ ﺮﯼات ﺑ ﺴﺎز‪.‬‬
‫ﺑﻴﺨﻮد هﻢ ﻃﻼق ﻃﻼق ﻧﻜﻦ‪ .‬ﻟﻴﺎﻗﺘﺖ هﻤﻴﻦ اﺳﺖ‪.‬‬
‫اﻣﻨﻴﺖ یﻌﻨﯽ ایﻨﻜﻪ ﺕﻮﯼ ایﺴﺘﮕﺎﻩ اﺕﻮﺑﻮس ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﺎﺷﯽ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻣ ﺮد‬
‫ﺧﻮش ﻗﻴﺎﻓﻪاﯼ ﺑﻴﺎیﺪ و ﺑﮕﻮیﺪ‪ ،‬ﺧﺎﻧﻢ ﺑﺒﺨﺸﻴﺪ‪ ،‬آﺒﺮیﺖ داریﺪ؟ و ﺕﻮ ﺑﮕﻮیﯽ‬
‫ﻧﻪ ﻣﺘﺎﺳﻔﻢ‪ ،‬ﻣﻦ هﻨﻮز ﺳﻴﮕﺎر ﻧﻤﯽآﺸﻢ‪ .‬و او آ ﻪ ﻣ ﯽﺧﻮاه ﺪ ﺑ ﺮود‪ ،‬ﺑﺒﻴﻨ ﺪ‬
‫آﻪ ﺑﻪ ﺧﺎل زدﻩ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﺑﺮﮔ ﺮدد‪ .‬ﻣﺮدﺕ ﺎن ه ﻢ ﻧﻤ ﯽآ ﺸﺪ؟ و ﺕ ﻮ ﭼﻨ ﺎن ﻣﺤ ﻮ‬
‫ﭼ ﺸﻢه ﺎﯼ ﺳ ﺒﺰش ﺷ ﺪﻩ ﺑﺎﺷ ﯽ آ ﻪ ﺑﻌ ﺪ آ ﻪ رﻓ ﺖ‪ ،‬ی ﺎدت ﺑﻴﺎی ﺪ آ ﻪ ﺣﺘ ﺎ‬
‫ﺟﻮاﺑﺶ را هﻢ ﻧﺪادﻩاﯼ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﺑﻴﺎیﺪ ﺟﻠﻮﺕﺮ و ﺑﮕﻮیﺪ‪ :‬ﺣﻴﻒ آﻪ زن ﻗ ﺸﻨﮕﯽ‬
‫ﻣﺜﻞ ﺷﻤﺎ ازدواج آ ﺮدﻩ اﺳ ﺖ‪ .‬ﺑﻌ ﺪ ﺑﮕﻮی ﺪ‪ :‬اﺟ ﺎزﻩ دارم ﺷ ﻤﺎ را ﺑﺒﻮﺳ ﻢ؟‬
‫ﺑﻌ ﺪ ﺑ ﺪون ای ﻦآ ﻪ ﻣﻨﺘﻈ ﺮ ﺟﻮاﺑ ﺖ ﺑﺎﺷ ﺪ‪ ،‬ﻟ ﺐه ﺎیﺶ را آ ﻪ ﺑ ﻮﯼ ﺕﻮﺕ ﻮن‬
‫ﮔ ﺮانﻗﻴﻤﺘ ﯽ ﻣ ﯽده ﺪ ﺟﻠ ﻮﺕﺮ ﺑﻴ ﺎورد‪ .‬ﺑﻌ ﺪ ﺑﭙﺮﺳ ﺪ‪ :‬آﺠ ﺎیﯽ ه ﺴﺘﻴﺪ؟ ﺁه ﺎن‬
‫ایﺮان! ﻣﯽداﻧﻴﺪ ﻣﻦ ﺳﺎل هﻔﺘﺎد و ﻧﻪ ای ﺮان ﺑ ﻮدم‪ .‬ﺕ ﻮﯼ ی ﻚ ﺷ ﺮآﺖ آ ﺎر‬
‫ﻣ ﯽآ ﺮدم‪ .‬هﻮاﭘﻴﻤ ﺎ ﻧﺒ ﻮد ﺑﺮﮔ ﺮدم‪ .‬ای ﺴﺘﮕﺎﻩ اﺕﻮﺑ ﻮس آ ﻪ ﺟ ﺎﯼ ﺧ ﻮﺑﯽ‬
‫‪١٢١‬‬
‫ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬دوﺳﺖ داریﺪ ﺑﺎ ه ﻢ ﻗﻬ ﻮﻩاﯼ ﺑﺨ ﻮریﻢ؟ ﺑﻌ ﺪ راﻧﻨ ﺪﻩ ﺑﮕﻮی ﺪ‪ :‬ﺁﺑﺠ ﯽ‬

‫ﺑﺮو ﻋﻘ ﺐ اﺕﻮﺑ ﻮس‪ .‬ﮔﻔ ﺘﻢ‪ :‬ﭼﻄ ﻮر ﺟ ﺮات ﻣ ﯽآﻨﻴ ﺪ ﺑ ﻪ ﻣ ﻦ ﺑﮕﻮیﻴ ﺪ آﺠ ﺎ‬
‫ﺑﻨﺸﻴﻨﻢ؟! ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺿﻌﻴﻔﻪ‪ ،‬ﻧﻔﺴﺖ از ﺟﺎﯼ ﮔﺮم ﺑﻠﻨﺪ ﻣﯽﺷﻪ‪ .‬ﺷﺎﻩ رﻓﺘﻪ‪ .‬اﻣ ﺎم‬
‫اوﻣﺪﻩ‪ .‬دیﻮ ﭼﻮ ﺑﻴﺮون رود‪ ،‬ﻓﺮﺷﺘﻪ درﺁی ﺪ‪ .‬ﺑﻌ ﺪ ه ﺮﯼ ﺑﺰﻧ ﺪ زی ﺮ ﺧﻨ ﺪﻩ‪.‬‬
‫ﺧﺐ‪ ،‬ﻣﻦهﻢ ﭘﻴ ﺎدﻩ ﺷ ﺪم و ﺑﺎه ﺎش ﺑ ﻪ ی ﻚ ﻗﻬ ﻮﻩﺧﺎﻧ ﻪ رﻓ ﺘﻢ‪ .‬از ﻗ ﻢ آ ﻪ رد‬
‫ﻣﯽﺷﺪیﻢ اون ﭘﺎﺳﺪارﻩ ﻣﯽﺁﻣﺪ ﺑﺎﻻ‪ .‬یﻚ آﻴﺴﻪ دﺳ ﺘﺶ ﺑ ﻮد و ه ﯽ ﺑ ﻪ ﺟ ﺎن‬
‫اﻣﺎﻣﺶ دﻋﺎ ﻣﯽآﺮد‪ :‬ﺑﺮاﯼ ﺳﻼﻣﺘﯽ ﺧﻮدﺕﺎن و ﺑﺮاﯼ ﭘﻴ ﺮوزﯼ ﺳ ﺮﺑﺎزان‬
‫اﺳﻼم اﻟﻠﻬﻢ ﺻﻠﯽ ﻋﻠﯽ ﻣﺤﻤﺪ و ﺁل ﻣﺤﻤﺪ‪ .‬ﭘﺪر ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺻﺪ ﺕ ﻮﻣﻦ ﺑ ﻪ ای ﻦ‬
‫ﺟﺎآﺶ ﺑﺪﻩ ﺕﺎ دﺳﺖ از ﺳﺮﻣﺎن ﺑﺮدارد‪ .‬ﻣﺴﺎﻓﺮهﺎ ﺑﺎ ﻏﺮﻏﺮ دﺳ ﺖهﺎﺷ ﺎن‬
‫را ﺕﻮﯼ ﺟﻴﺒﺸﺎن آﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﮔﻔﺖ اﻣﻨﻴﺖ یﻌﻨﯽ ایﻦ‪ .‬ﻣﯽﺑﻴﻨ ﯽ ﭼ ﻪ ﺧﺮﻧ ﺪ؟‬
‫ﺷﻤﺎ ﭼﻨﺪ ﺳﺎل اﺳﺖ ایﻦ ﺟﺎیﻴﺪ؟ هﻔﺪﻩ ﺳﺎل‪ .‬ازدواج آﺮدﻩایﺪ؟ آﺮدﻩ ﺑﻮدم‪.‬‬
‫ﻃﻼق ﮔﺮﻓﺘﻴﺪ؟ ﻧﻪ‪ ،‬هﻨﻮز ﻧﻪ‪ ،‬وﻟﯽ ﻣﯽﮔﻴﺮم‪ .‬ﺑﺎیﺪ ﺣﺪس ﻣﯽزدم آﻪ دﺧﺘﺮ‬
‫ﺧﻮﺷﮕﻠﯽ ﻣﺜﻞ ﺕﻮ زﻣﻴﻦ ﻧﻤﯽﻣﺎﻧﺪ‪ .‬ﺣﺘﺎ ﺻ ﺒﺮ ﻧﻜ ﺮدﯼ ﺳ ﺮﺑﺎزﯼ ﻣ ﻦ ﺕﻤ ﺎم‬
‫ﺷﻮد‪ .‬ﻧﻪ ﻣﺠﻴﺪ ﺟﺎن‪ ،‬دﺳﺖ ﻣﻦ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﻣﺠﺒﻮر ﺷﺪم‪ .‬ﺣﺎﻣﻠﻪ ﺷﺪﻩ ﺑﻮدﯼ؟ ﻧﻪ‬
‫ﺑﺎﺑﺎ‪ .‬ﺑﺎ ﻗﻬﻮﻩ ﭼﯽ ﻣﯽﺧﻮریﺪ؟ اﺟﺎزﻩ دارم ﺷﻤﺎ را ﺕﻮ ﺻﺪا آ ﻨﻢ‪ .‬ﭼ ﺮا آ ﻪ‬
‫ﻧﻪ!‬
‫اﺣ ﺴﺎس اﻣﻨﻴ ﺖ ﻣ ﯽآ ﺮدم‪ .‬اﺣ ﺴﺎس ﺁزادﯼ ﻣ ﯽآ ﺮدم‪ .‬ه ﻴﭻآ ﺲ‬
‫ﻣﺮا ﻧﻤ ﯽﭘﺎیﻴ ﺪ‪ .‬ﺟﺎﺳﻮﺳ ﯽ و ﺑﭙ ﺎ ﮔﺬاﺷ ﺘﻦ‪ ،‬ایﻨﺠ ﺎ ﺧ ﺮج دارد‪ .‬اﺳ ﺘﺨﺮ آ ﻪ‬
‫ﻣﯽرﻓﺘﻢ ﻣﯽﺁﻣﺪ ﺟﺎﺳﻮﺳﯽ‪ .‬داﺷﺘﻴﻢ ﺑ ﻪ ری ﺸﺶ ﻣ ﯽﺧﻨﺪی ﺪیﻢ آ ﻪ ﺑ ﺎ ﺻ ﺪاﯼ‬
‫اآﺒﻴﺮﯼاش ﻣﯽﮔﻔﺖ‪ :‬ایﻦ ﮔﻮﺷﻪ ﭼﻜ ﺎر ﻣ ﯽآﻨﻴ ﺪ؟ ﺑﻠ ﻪ ای ﺮان‪ .‬زن دوﺳ ﺖ‬
‫ﻣﻦ هﻢ ایﺮاﻧﯽ اﺳﺖ‪ .‬دﺳﺖ ﭘﺨﺖ ﺧ ﻮﺑﯽ ه ﻢ دارد‪ .‬وﻟ ﯽ ﻣ ﻦ ﺁﺷ ﭙﺰﯼ ﺑﻠ ﺪ‬
‫ﻧﻴﺴﺘﻢ‪ .‬ﺕﻌﺎرف ﻧﻜﻨﻴﺪ‪ .‬ﺧﺎﻧﻢه ﺎﯼ ایﺮاﻧ ﯽ هﻤ ﻪﺷ ﺎن هﻨﺮﻣﻨﺪﻧ ﺪ‪ .‬ﺑﺎی ﺪ ﺑ ﺮوم‪.‬‬
‫دوﺳﺖ داریﺪ ﺷﻤﺎ را ﺑﺮﺳﺎﻧﻢ؟ آﺎر ﺑﺨﺼﻮﺻﯽ داریﺪ؟ ﻧﻪ‪ .‬اﻣ ﺮوز ﺷ ﻨﺒﻪ‬
‫اﺳ ﺖ‪ .‬ﺑ ﺮویﻢ ﺳ ﻴﻨﻤﺎ؟ ﻧ ﻪ ﻧ ﻪ‪ ،‬ﻣ ﻦ ﺕ ﻮ ﺳ ﻴﻨﻤﺎ اﺣ ﺴﺎس اﻣﻨﻴ ﺖ ﻧﻤ ﯽآ ﻨﻢ‪.‬‬
‫ﻣﯽﺕﺮﺳﻢ‪ .‬وﻟﯽ ایﻨﺠﺎ اروﭘﺎﺳﺖ‪ .‬ﺧ ﺎﻃﺮﻩﯼ ﺑ ﺪﯼ دارم‪ .‬ﻣ ﻦ‪ ،‬هﻤ ﺎن ﻣﻮﻗ ﻊ‬
‫هﻢ ایﺮان ﺑﻮدم‪ .‬ﺷ ﻴﺮاز ﺑ ﻮدم‪ .‬ﺧﺒ ﺮش را ﺧﻮاﻧ ﺪم‪ .‬ﺷ ﻤﺎ ﺁن ﻣﻮﻗ ﻊ ﭼﻜ ﺎر‬
‫ﻣ ﯽآﺮدی ﺪ؟ ﺁﻩ‪ ،‬ﺁن روزه ﺎ‪ ،‬ﺕﻨﻬ ﺎ روزه ﺎیﯽ ﺑ ﻮد آ ﻪ اﺣ ﺴﺎس اﻣﻨﻴ ﺖ‬
‫ﻣ ﯽآ ﺮدم‪ .‬ﭼ ﺎدرم را ﺳ ﺮم ﻣ ﯽآ ﺮدم و از ﺻ ﺒﺢ ﺕ ﺎ ﺷ ﺐ‪ ،‬ﺕ ﻮ آﻮﭼ ﻪ و‬
‫ﺧﻴﺎﺑﺎن هﻮار ﻣﯽآ ﺸﻴﺪم‪ .‬ﺑﻬﺘ ﺎن ﻧﻤ ﯽﺁی ﺪ‪ .‬ﻧﻤ ﯽﺕ ﻮاﻧﻢ ﺷ ﻤﺎ را ﺑ ﺎ ﺁن ﻟﺒ ﺎس‬
‫‪١٢٢‬‬
‫ﺳﻴﺎﻩ زﺷﺖ ﺕﺼﻮر آﻨﻢ‪ .‬ﺷﻤﺎ ﺑﺎ ایﻦ ﻣﻮه ﺎﯼ ﺷ ﺮاﺑﯽ ﺧﻴﻠ ﯽ ﻗ ﺸﻨﮕﻴﺪ‪ .‬ﭼﻨ ﺪ‬
‫ﺳﺎﻟﺘﺎن ﺑﻮد؟ هﺠﺪﻩ ﺳﺎل‪ .‬اوﻩ‪ ،‬ﺧﻴﻠﯽ ﺟﻮان ﺑﻮدیﺪ‪ .‬هﻨﻮز هﻢ ﺟﻮاﻧﻴ ﺪ‪ .‬ای ﻦ‬
‫ﭼﺸﻢه ﺎ‪ ...‬ﻣ ﯽداﻧﻴ ﺪ زن دوﺳ ﺖ ﻣ ﻦ ه ﻢ ﭼ ﺸﻢه ﺎﯼ ﻗ ﺸﻨﮕﯽ دارد‪ .‬وﻗﺘ ﯽ‬
‫ﺁﻣﺪﻩ ﺑ ﻮد ﺁﻟﻤ ﺎن ﺷ ﻮهﺮ داﺷ ﺖ‪ .‬دو ﺕ ﺎ ه ﻢ ﺑﭽ ﻪ داﺷ ﺖ‪ .‬ی ﻚ روز ﮔﻔ ﺖ‪:‬‬
‫اﮔﺮ یﻚ دﻓﻌﻪ دیﮕ ﺮ دﺳ ﺘﺖ را روﯼ ﻣ ﻦ دراز آ ﺮدﯼ‪ ،‬ﻣ ﯽروم ﺷ ﻜﺎیﺖ‬
‫ﻣﯽآﻨﻢ‪ .‬ﺻﻮرﺕﺶ آﻪ ﺑﺎد آﺮد‪ .‬ﻓﺮار آ ﺮد‪ .‬رﻓ ﺖ ﺧﺎﻧ ﻪﯼ زﻧ ﺎن‪ .‬دوﺳ ﺖ‬
‫ﻣﻦ هﻢ ﺁﻧﺠﺎ آﺎر ﻣﯽآﺮد‪ .‬اول ﺑﺎ هﻢ دوﺳﺖ ﺷ ﺪﻧﺪ‪ .‬ﺷ ﻬﺎدت داد آ ﻪ آﺘ ﻚ‬
‫ﺧﻮردﻩ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻌ ﺪ ی ﺎدش داد آ ﻪ ﺕ ﺎ ﺟ ﺎﯼ دﺳ ﺖ ﻣ ﺮدك روﯼ ﺻ ﻮرﺕﺶ‬
‫ه ﺴﺖ ﻋﻜ ﺲ ﺑﮕﻴ ﺮد‪ .‬ﺣ ﺎﻻ ه ﻢ ﺧﻮﺷ ﺒﺨﺖ اﺳ ﺖ‪ .‬آﻠ ﯽ ه ﻢ ﭼ ﺎق ﺷ ﺪﻩ‪.‬‬
‫دوﺳﺖ داریﺪ ﺑﻪ ی ﻚ رﺳ ﺘﻮران ایﺮاﻧ ﯽ ﺑ ﺮویﻢ‪ ،‬ی ﺎ ﺑﺎﺷ ﺪ ﺑ ﺮاﯼ ی ﻚ روز‬
‫دیﮕ ﺮ‪ .‬ی ﻚ روز دیﮕ ﺮ؟ ﭼ ﻪ روزﯼ؟ ﺷ ﻨﺒﻪﯼ ﺑﻌ ﺪ‪ .‬ﺳ ﺎﻋﺖ ﭼﻨ ﺪ؟ آﺠ ﺎ؟‬
‫هﻤﻴﻦﺟﺎ؟‬
‫ﭼﻘﺪر درﺧﺖهﺎﯼ آﺸﻮر ﺷﻤﺎ ﻗﺸﻨﮕﻨﺪ؟ ﻣﻦ ﭘﺎیﻴﺰ زرد و ﻃﻼی ﯽ‬
‫و ﻧ ﺎرﻧﺠﯽ ﺷ ﻤﺎ را ﺧﻴﻠ ﯽ دوﺳ ﺖ دارم‪ .‬ﺣﻴ ﻒ آ ﻪ ﺣ ﺎﻻ ﺑﻬ ﺎر اﺳ ﺖ‪.‬‬
‫ﻧﮕﺮان ﻧﺒﺎﺷﻴﺪ‪ ،‬ﭘﺎﺉﻴﺰ هﻢ ﻣﯽرﺳ ﺪ‪ .‬دﻟﺘ ﺎن ﻣ ﯽﺧﻮاه ﺪ آﺠ ﺎ ﺑ ﺮویﻢ؟ هﺮﺟ ﺎ‬
‫ﺷﻤﺎ دوﺳﺖ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﺪ‪ .‬ﻣﻦ ﻓﻘﻂ ﻣﯽﺧﻮاهﻢ ﺑﺎ ﺷﻤﺎ ﺑﺎﺷﻢ‪ .‬ﺧﺎﻧﻪﯼ ﻣﻦه ﻢ‬
‫ﺑ ﺪ ﻧﻴ ﺴﺖ‪ .‬ﺟ ﺪﯼ؟ اﻣﻨﻴ ﺖ یﻌﻨ ﯽ ای ﻦ‪ .‬یﻌﻨ ﯽ ای ﻦآ ﻪ ﻧ ﻪ ﭘ ﺪرﯼ ه ﺴﺖ‪ .‬ﻧ ﻪ‬
‫ﺷ ﻮهﺮﯼ‪ .‬ﻧ ﻪ ﺧﺎﻟ ﻪ و ﺧﺎﻧﺒ ﺎﺟﯽاﯼ‪ ،‬و ﺕ ﻮ ه ﺮ آ ﺎرﯼ آ ﻪ دﻟ ﺖ ﺧﻮاﺳ ﺖ‬
‫ﺑﻜﻨﯽ‪.‬‬
‫ﻣﻌﻠﻮم اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺮاﯼ ﺁزادﯼ! ﺑﺮاﯼ ای ﻦ آ ﻪ ﺕ ﻮ ای ﺴﺘﮕﺎﻩ اﺕﻮﺑ ﻮس‪،‬‬
‫یﻜﯽ را ﻣﺎچ آﻨﯽ!؟ ﻣﯽداﻧ ﯽ‪ ،‬ﺁزادﯼ ه ﻴﭻ ﻣﻌﻨ ﯽ دیﮕ ﺮﯼ ﻧ ﺪارد‪ .‬ﺁزادﯼ‬
‫یﻌﻨ ﯽ ای ﻦ آ ﻪ داﻣ ﻦ آﻮﺕ ﺎﻩ ﺑﭙﻮﺷ ﯽ‪ .‬ﺕ ﻮ ه ﺮ آﺎﻓ ﻪاﯼ آ ﻪ دﻟ ﺖ ﺧﻮاﺳ ﺖ‬
‫ﺑﻨ ﺸﻴﻨﯽ‪ .‬ﺷ ﺮاب ﺑﻨﻮﺷ ﯽ‪ .‬ﺕ ﻮ دی ﺴﻜﻮ ﺑﺮﻗ ﺼﯽ‪ .‬اﺳ ﺘﺨﺮ ﺑ ﺮوﯼ‪ .‬ﺳ ﻮﻧﺎ‬
‫ﺑ ﺮوﯼ‪ .‬ﺕ ﻮ ﻗﻄ ﺎر و اﺕﻮﺑ ﻮس‪ ،‬ه ﺮ ﺟ ﺎ دﻟ ﺖ ﺧﻮاﺳ ﺖ ﺑﻨ ﺸﻴﻨﯽ‪ .‬هﺮﭼﻘ ﺪر‬
‫دﻟﺖ ﺧﻮاﺳﺖ ﺧﻮدﺕﻮ ﺁرایﺶ آﻨﯽ‪ .‬ﻋﻄﺮ ﺑﺰﻧ ﯽ‪ .‬ﻣﻮه ﺎﺕﻮ رﻧ ﮓ آﻨ ﯽ‪ .‬ﺑ ﺎ‬
‫ه ﺮ آ ﯽ دﻟ ﺖ ﺧﻮاﺳ ﺖ ﺣ ﺮف ﺑﺰﻧ ﯽ‪ .‬ه ﺮ آ ﺎرﯼ دﻟ ﺖ ﺧﻮاﺳ ﺖ ﺑﻜﻨ ﯽ‪.‬‬
‫هﺮﭼ ﯽ دﻟ ﺖ ﺧﻮاﺳ ﺖ ﺑﻨﻮی ﺴﯽ‪ .‬ﺁخ‪ ،‬ﺻ ﺒﺮ آ ﻦ‪ ،‬ﭘﻴ ﺎدﻩ ﺷ ﻮ ﺑ ﺎ ه ﻢ ﺑ ﺮیﻢ‪.‬‬
‫آﺠﺎ! ایﺮان؟ ﻣﯽداﻧﯽ ﺕﻮ ای ﺮان را ﺑﺮی ﺪﯼ ﺁوردﯼ ایﻨﺠ ﺎ‪ .‬ﮔ ﻮر ﭘ ﺪر ه ﺮ‬
‫ﭼﯽ ﺳﺎﻧﺴﻮر و ﺳﺎﻧﺴﻮر ﭼﻴﻪ!‬
‫‪١٢٣‬‬
‫ﺟﻨﮕﯽ ﺗﻦ ﺑﻪ ﺗﻦ و ﻟﺤﻈﻪ ﺑﻪ ﻟﺤﻈﻪ‬
‫یﺎدداﺷﺘﺖ را در ﻧﻘﺪ دو ﻣﻄﻠﺐ ﻗﺒﻠﯽام ﺧﻮاﻧﺪم‪ .‬ﺿﻤﻦ ﺳ ﭙﺎس از‬
‫ﺕﻮﺟﻬﯽ آﻪ ﺑﻪ ایﻦ ﻧﻮع آﺎر داﺷﺘﻪایﺪ‪ ،‬ﺑﺎیﺪ ﺑﮕﻮیﻢ آﻪ ﻣﻦ ﻧﻴ ﺰ در راﺑﻄ ﻪ‬
‫ﺑﺎ ﻧﻮع ﺑﻴﺎﻧﻢ‪ ،‬ﺑﻪ اﺻﻮﻟﯽ ﻣﻌﺘﻘﺪم‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﺑﺎور ﻣﻦ در ﺣﻴﻄﻪﯼ آﺎر ﻓﻤﻴﻨﻴﺴﺘﯽ‪ ،‬ﺷﻜﻞ و ﻓ ﺮم ﻣﺒ ﺎرزﻩ ﺑ ﺎ‬
‫دیﮕﺮ ﭘﻬﻨ ﻪه ﺎ ﺕﻔ ﺎوت آﻴﻔ ﯽ دارد‪ .‬ﻣﺒ ﺎرزﻩﯼ ﻓﻤﻴﻨﻴ ﺴﺘﯽ ـ آ ﻪ اﻟﺒﺘ ﻪ هﻨ ﻮز‬
‫زود اﺳﺖ ﻣﻦ ﺧﻮد را درﮔﻴﺮ ﺁن ﺕﺼﻮر آﻨﻢ ـ آ ﺎرﯼ اﺳ ﺖ ﻓﺮاﻃﺒﻘ ﺎﺕﯽ‬
‫و در هﻤﻪﯼ زﻣﻴﻨﻪهﺎ‪ ،‬آﻪ ﺑﺎ ﺕﻤﺎم ﺕﺎر و ﭘﻮ ِد ﻋﺮف و ﻣ ﺬهﺐ و ﻓﺮهﻨ ﮓ‬
‫و ﺷﺨ ﺼﻴﺖ اﻧ ﺴﺎنه ﺎ ﮔ ﺮﻩ ﺧ ﻮردﻩ اﺳ ﺖ‪ .‬ﻣﺒ ﺎرزﻩﯼ ﻓﻤﻴﻨﻴ ﺴﺘﯽ‪ ،‬ﻧ ﻪ ی ﻚ‬
‫ﻣﺒﺎرزﻩﯼ ﻣﺸﺨﺺ ﻃﺒﻘﺎﺕﯽ اﺳﺖ و ﻧﻪ ﺑﺎ هﻴﭻ یﻚ از اﺷﻜﺎل ﻣﺒﺎرزاﺕﯽاﯼ‬
‫آ ﻪ ﺕ ﺎ آﻨ ﻮن وﺟ ﻮد داﺷ ﺘﻪ اﺳ ﺖ ﻗﺎﺑ ﻞ ﻣﻘﺎی ﺴﻪ اﺳ ﺖ‪ .‬رﺳ ﻴﺪن زﻧ ﺎن ﺑ ﻪ‬
‫ﻧﻘﻄﻪاﯼ آﻪ ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺮاﯼ ﻓﺘﺢ ﺟﺎیﮕﺎﻩ اﻧﺴﺎن ﺑﻮدﻧﺸﺎن ـ آﻪ ﺕﻮﺳﻂ ﻣ ﺮدان‬
‫ﺑﻪ ﻏﺎرت رﻓﺘﻪ اﺳﺖ ـ ﺑﺠﻨﮕﻨﺪ‪ ،‬یﻚ ﻣﺒﺎرزﻩﯼ آﺎﻣﻼ ﺟﺪی ﺪ و ﺕ ﺎزﻩ اﺳ ﺖ‪.‬‬
‫ﻋﻤﺮ رﺳﻤﯽ و ﻣﻄﺮح ﺷﺪﻩﯼ ﺁن ﺑﻪ ﭘﻨﺠﺎﻩ ﺳﺎل هﻢ ﻧﻤﯽرﺳﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺎ ﺑﺮاﯼ ایﻨﻜﻪ ﺑﺘﻮاﻧﻴﻢ ﺑﻪ ﻧﻘﻄ ﻪاﯼ ﺑﺮﺳ ﻴﻢ آ ﻪ ﺧ ﻮد را ﺷﺎی ﺴﺘﻪﯼ‬
‫ﻖ ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ دیﮕ ﺮ اﻧ ﺴﺎنه ﺎ ﺑ ﺪاﻧﻴﻢ‪ ،‬آﻠ ﯽ زﻣ ﺎن ﻻزم داﺷ ﺘﻪای ﻢ؛‬
‫داﺷﺘ ِﻦ ﺣ ِ‬
‫ﮓ زرﮔ ﺮﯼ ﺑ ﻴﻦ ﻣﺪرﻧﻴ ﺴﻢ‬ ‫ﺑﺨﺼﻮص ﻣﺎ زﻧﺎن ایﺮاﻧﯽ آﻪ ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ در ﺟﻨ ٍ‬
‫و ﺳ ﻨﺖﮔﺮای ﯽ ﻋﺮﻓ ﯽ و ﻣ ﺬهﺒﯽ‪ ،‬ﺑ ﻪ ﺷ ﻜﻞه ﺎﯼ ﻣﺨﺘﻠ ﻒ از ﺟﺎیﮕ ﺎﻩ‬
‫ﻃﺒﻴﻌ ﯽﻣ ﺎن دﻓ ﻊ ﺷ ﺪﻩای ﻢ‪ .‬ه ﺮ دو ﺷ ﻜﻞ ای ﻦ ﻣﺪرﻧﻴ ﺴﻢ و ﺳ ﻨﺖﮔﺮای ﯽ ـ‬
‫هﺮیﻚ ﺑﻪ ﻧﻮﻋﯽ ـ ﺳﻌﯽ در ﭼﭙﺎﻧﺪن ﻣﺎ ﺑﻪ ﭘﺸﺖ دیﻮارﯼ داﺷﺘﻪاﻧﺪ آ ﻪ ﺑ ﺮ‬
‫روﯼ ﺁن ﻧﻮﺷ ﺘﻪ ﺷ ﺪﻩ اﺳ ﺖ‪ :‬ﻣ ﺎ ﻓﻘ ﻂ زﻧ ﻴﻢ! و ﺑ ﺎﻟﻄﺒﻊ در هﻤ ﺎن دﺳ ﺘﮕﺎﻩ‬
‫ﺕﻌﺮیﻒ ﻣﯽﺷﻮیﻢ‪ .‬هﺮآﺪام از ایﻦ ﻧﻮع دیﺪﮔﺎﻩهﺎ ﻣﺎ را ﺑﻪ ﻧﻮﻋﯽ ﺕﺤﻘﻴﺮ و‬
‫ﺕﺤﺪی ﺪ آ ﺮدﻩ اﺳ ﺖ‪ .‬ﺣ ﺮف هﻤ ﻪﺷ ﺎن اﻣ ﺎ یﻜ ﯽ اﺳ ﺖ‪ .‬ای ﻦآ ﻪ ﻣ ﺎ زﻧ ﺎﻧﯽ‬
‫هﺴﺘﻴﻢ آﻪ ﺑﺎیﺪ در ﭘﺸﺖ دی ﻮار ﺟﻨ ﺴﻴﺘﻤﺎن زﻧ ﺪاﻧﯽ ﺑﺎﺷ ﻴﻢ؛ ﺣ ﺎﻻ در ه ﺮ‬
‫ﺷﻜﻠﺶ‪ .‬ﺁﻧﭽﻪ در ایﻦ ﻣﻴﺎن ﺑﻪ ﺣﺴﺎب ﻧﻤ ﯽﺁﻣ ﺪﻩ اﺳ ﺖ‪ ،‬ﺣ ﻖ اﻧ ﺴﺎن ﺑ ﻮدن‬
‫ﻣ ﺎ‪ ،‬ﺁزادﯼ ﻣ ﺎ و ﺑﺮاﺑ ﺮﯼ ﺣﻘ ﻮق ﻣ ﺎ ﺑ ﺎ اﻧ ﺴﺎنه ﺎﯼ دیﮕ ﺮﯼ اﺳ ﺖ آ ﻪ‬
‫‪١٢٤‬‬
‫ﻚ ﺟ ﺎن و ﺁزادﯼ و ﺕ ﻦ ﻣ ﺎ ﺕ ﺼﻮر‬ ‫ﺧﻮدﺷﺎن را ﺑﻪ ﻧ ﻮﻋﯽ ﺻ ﺎﺣﺐ و ﻣﺎﻟ ٍ‬

‫ﻣﯽآﺮدﻩاﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺟﻨﮓ ﻣﺎ ﺟﻨﮕﯽ اﺳﺖ ﺕﻦ ﺑﻪ ﺕﻦ و ﻟﺤﻈ ﻪ ﺑ ﻪ ﻟﺤﻈ ﻪ‪ ،‬ﺑ ﺎ ﻣ ﺮدان‪،‬‬
‫ﺣﺘﺎ ﺑﺎ زﻧﺎﻧﯽ آﻪ ﺑﻪ اردوﮔﺎﻩ دیﮕﺮ رﺧ ﺖ آ ﺸﻴﺪﻩاﻧ ﺪ و ﺑﻠﻨ ﺪﮔﻮﯼ ﻣﺮداﻧ ﯽ‬
‫هﺴﺘﻨﺪ آﻪ ﺧﻮاﺳﺘﻪهﺎﺷﺎن را از ده ﺎن ایﻨ ﺎن ﺑﻴ ﺎن ﻣ ﯽآﻨﻨ ﺪ‪ .‬رﻓﺘ ﺎ ِر زﻧ ﺎن‬
‫ﻣﺠﻠﺲ اﺳﻼﻣﯽ‪ ،‬ایﻦ ﺕﺼﻮیﺮ را ﺕﻜﻤﻴﻞﺕﺮ ﻣﯽآﻨﺪ‪.‬‬
‫واﻗﻌ ﺎ ﻓﻜ ﺮ ﻣ ﯽآﻨ ﯽ آ ﻪ ﺟﻨ ﮓ ﻣ ﺎ ﻓﻘ ﻂ ی ﻚ ﺟﻨ ﮓ ﺳﻴﺎﺳ ﯽ ﺑ ﺎ‬
‫اﺳ ﺘﺒﺪاد ﻣ ﺬهﺒﯽ اﺳ ﺖ؟ ه ﻴﭻ ﻓﻜ ﺮ آ ﺮدﻩاﯼ ﭼ ﺮا ای ﻦ اﺳ ﺘﺒﺪاد ﻣ ﺬهﺒﯽ در‬
‫ﺁﻟﻤ ﺎن اﻣﻜ ﺎن وﻗ ﻮع ﻧ ﺪارد؟ ه ﻴﭻ ﻣ ﯽداﻧ ﯽ اﮔ ﺮ ﻣ ﺮدان در ﺟﻮاﻣ ﻊ ﻣ ﺎ‬
‫ﻂ ﻣﻘ ﺪم‬‫ﺑﺨﻮاهﻨ ﺪ ﺑ ﻪ آ ﺎرﯼ دﺳ ﺖ ﺑﺰﻧﻨ ﺪ‪ ،‬ﺑ ﺎ ﺣ ِﻞ یﻜ ﯽ دو ﺕ ﻀﺎد ﺑ ﻪ ﺧ ٍ‬
‫ﻣﯽرﺳﻨﺪ‪ ،‬و ﻣﺎ از ﺑﺪو ﺕﻮﻟﺪ‪ ،‬از هﻤ ﺎن ﻧﻘﻄ ﻪﯼ ﺁﻏ ﺎزی ِﻦ زﻧ ﺪﮔﯽ‪ ،‬درﮔﻴ ﺮ‬
‫ﮓ ﻣﻐﻠﻮﺑﻪاﯼ هﺴﺘﻴﻢ آﻪ ﺑﻪ ﺕﻦ و ﺑﺪن ﺕُﺮد ﻣﺎ ـ ﺕﻮﺳ ﻂ ﻋ ﺮف و ﺷ ﺮع‬ ‫ﺟﻨ ٍ‬
‫و ﻣﺬهﺐ و ﺳﻨﺖ ـ ﺕﺰریﻖ و ﺕﺤﻤﻴﻞ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﭼﻘﺪر ﺳﻌﯽ ﻣﯽآﻨﻨﺪ ﻣ ﺎ را‬
‫ﺑﻪ ﺳﺘﻮن ﭘﻨﺠﻢ دﺷﻤﻦ ﺕﺒﺪیﻞ آﻨﻨﺪ و ﺧﻮب ﻣﯽداﻧﯽ آ ﻪ ﺧﻴﻠ ﯽ از ﻣ ﺎ ﺧ ﻮد‬
‫ﺑﻪ زﻧﺪاﻧﺒﺎﻧﺎن زﻧﺎن دیﮕﺮ ﺕﺒﺪیﻞ ﻣﯽﺷﻮیﻢ و…‬
‫ﺟﻨ ﮓ ﻣ ﺎ ﺟﻨﮕ ﯽ اﺳ ﺖ ﺕ ﻦ ﺑ ﻪ ﺕ ﻦ و ﻟﺤﻈ ﻪ ﺑ ﻪ ﻟﺤﻈ ﻪ‪ ،‬ﺑ ﺎ ﺕﻤ ﺎم‬
‫ﺕﺎریﺦ‪ ،‬ﺣﻜﻮﻣ ﺖ و آ ﺞﻓﻬﻤ ﯽ ﻣﺮدﻣ ﯽ آ ﻪ ای ﻦ آ ﺞﻓﻬﻤ ﯽ در ﺕ ٍﻪ ذهﻨ ﺸﺎن‬
‫رﺳﻮب آﺮدﻩ و ﺧﺸﻚ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺎ اﮔﺮ ﺑﺘ ﻮاﻧﻴﻢ آﻤ ﯽ ﺑ ﻪ ای ﻦ ﻓﻬ ﻢ ﻧﺎی ﻞ‬
‫ﺷ ﻮیﻢ آ ﻪ ادﻋ ﺎیﯽ ﻣﺒﻨ ﯽ ﺑ ﺮ اﻧ ﺴﺎن ﺑﻮدﻧﻤ ﺎن داﺷ ﺘﻪ ﺑﺎﺷ ﻴﻢ‪ ،‬ﺑ ﺎ اﻧ ﻮاع‬
‫ﭼﻤﺎقهﺎ ازﻗﺒﻴ ﻞ ﻧﺠﺎﺑ ﺖ و ﻋﻔ ﺖ و ﺣﻴ ﺎ و ﺷ ﺮم و ﺧﺠﺎﻟ ﺖ و اﺣﺘ ﺮام ﺑ ﻪ‬
‫ﺧﻮاﺳﺖ ﺑﺰرﮔﺘﺮهﺎ از ﺻﺤﻨﻪ ﺑﻴﺮون راﻧﺪﻩ ﻣﯽﺷﻮیﻢ‪.‬‬
‫اﻟﺒﺘ ﻪ ﻣ ﻦ ه ﻢ ای ﻦ را ﻣ ﯽﻓﻬﻤ ﻢ آ ﻪ ﺑ ﺮاﯼ ﺕ ﻮ آ ﻪ در ﺷ ﺮایﻂ ﻣ ﺎ‬
‫ﻧﺒﻮدﻩاﯼ‪ ،‬دﺷﻮار اﺳﺖ آﻪ ﻧﻮع ﻣﺒﺎرزﻩﯼ ﻟﺤﻈ ﻪ ﺑ ﻪ ﻟﺤﻈ ﻪﯼ ﻣ ﺎ را درك‬
‫آﻨﯽ‪ .‬واﻗﻌﯽ اﺳﺖ‪ .‬ﺣﻖ هﻢ دارﯼ‪.‬‬
‫ای ﻦ را ه ﻢ ﻣ ﯽﻓﻬﻤ ﻢ آ ﻪ ﻓﻘ ﻂ زن ایﺮاﻧ ﯽ ﻧﻴ ﺴﺖ آ ﻪ درﭼﻨ ﻴﻦ‬
‫ﺖ ﻓ ﺸﺎر‪،‬‬ ‫ﻣﻨﮕﻨ ﻪاﯼ ﮔﺮﻓﺘ ﺎر اﺳ ﺖ‪ .‬ﻧﻜﻨ ﺪ ﻣ ﯽﺧ ﻮاهﯽ ﺑ ﻪ اﺻ ﻞ ﻋﻤﻮﻣﻴ ٍ‬
‫روﯼ زﻧﺎن ﺑﺮﺳﯽ و از اﺳﺎس‪ ،‬ﻣﺒﺎرزﻩﯼ زﻧﺎن را ﺑ ﺮاﯼ ﺣ ﻖ ﺕﻨﻔﺴ ﺸﺎن‬
‫ﻧﻔﯽ آﻨﯽ!؟ اﻟﺒﺘﻪ آﻪ زن اﻓﻐ ﺎﻧﯽ ه ﻢ در ﻓ ﺸﺎر اﺳ ﺖ‪ .‬ﺧﻴﻠ ﯽ از ﺟﺮیﺎﻧ ﺎت‬
‫ﻓﻤﻴﻨﻴﺴﺘﯽ ﺑﺮاﯼ ﺁزادﯼ ایﺸﺎن ﻣﺒﺎرزﻩ ﻣﯽآﻨﻨﺪ؛ اﻣﺎ ﻣﺒ ﺎرزﻩ وﻗﺘ ﯽ واﻗﻌ ﯽ‬
‫‪١٢٥‬‬
‫اﺳﺖ آﻪ هﻤﻪﯼ ﻋﻨﺎﺻ ﺮ ذیﻨﻔ ﻊ در ﺁن ﺷ ﺮآﺖ ﻣ ﺴﺘﻘﻴﻢ داﺷ ﺘﻪ ﺑﺎﺷ ﻨﺪ‪ ،‬ﺁن‬
‫را ﻋﺎم آﻨﻨﺪ و ﺑﻪ ﺻﺤﻨﻪﯼ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﻜﺸﺎﻧﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺁن ﺟﻤﻠﻪاﯼ آ ﻪ ﺕ ﻮ را ﺁﻧﻘ ﺪر رﻣﺎﻧ ﺪﻩ ﺑ ﻮد در ﺑ ﺎرﻩﯼ ﺁن ﭘﺰﺷ ﻚ‪،‬‬
‫ﻧﻤﻮﻧ ﻪﯼ روﺷ ﻦ ﺕﻌﺮی ﻒ ﺟﺎﻣﻌ ﻪﯼ ﻣ ﺎ؛ ﺣﺘ ﯽ ﻗ ﺸﺮ روﺷ ﻨﻔﻜﺮ و‬
‫ﺕﺤﺼﻴﻠﻜﺮدﻩﯼ ﻣﺎ‪ ،‬از زن اﺳ ﺖ‪ .‬زن در ﺕﻌﺮی ﻒ ای ﻦه ﺎ ﺧ ﻮد ـ اﺳﺎﺳ ﺎ ـ‬
‫ﺲ ﮔﻨ ﺎﻩ اﺳ ﺖ‪ .‬ﺕﻔ ﺎوت ه ﻢ ﻧﻤ ﯽآﻨ ﺪ آ ﻪ ﺑﭽ ﻪﯼ ﻧﺎﻣ ﺸﺮوﻋﯽ را ﻣﺘﻮﻟ ﺪ‬ ‫ﻧﻔ ِ‬
‫آﺮدﻩ اﺳﺖ یﺎ ﺧﻴﺮ‪ .‬از اﺳﺎس وﺟﻮد زن ﺑﺎ ﮔﻨﺎﻩ ﻣﺘﻮﻟﺪ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﺑﻪ هﻤﻴﻦ‬
‫دﻟﻴ ﻞ اﺳ ﺖ آ ﻪ ﻣ ﻦ ﻣﺒ ﺎرزﻩﯼ ﺑﻌ ﻀﯽ ﻓﻤﻴﻨﻴ ﺴﺖه ﺎ را آ ﻪ ﺑ ﺮاﯼ ﺣ ﻖ‬
‫ﺧﻮدﻓﺮوﺷ ﯽ زﻧ ﺎن ﻣﺒ ﺎرزﻩ ﻣ ﯽآﻨﻨ ﺪ ﻧ ﻮﻋﯽ ﻓ ﺎﻧﺘﺰﯼ در ﻣﺒ ﺎرزﻩ ﺕﻠﻘ ﯽ‬
‫ﻣ ﯽآ ﻨﻢ‪ .‬ای ﺸﺎن ﺁﻧﻘ ﺪر از ﻓﻬ ﻢ دﺷ ﻮارﯼه ﺎﯼ ﺟﺎﻣﻌ ﻪﯼ ﻣ ﺎ ﺑﺪورﻧ ﺪ آ ﻪ‬
‫ﻣ ﯽﺕ ﻮان ﮔﻔ ﺖ در ی ﻚ ﺧ ﻼء دارﻧ ﺪ ﻣ ﯽﺟﻨﮕﻨ ﺪ‪ .‬ﻣﻬ ﻢ ﻧﻴ ﺴﺖ آ ﻪ ﭼ ﻪ‬
‫ﻣﯽﮔﻮیﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻬﻢ ایﻦ اﺳﺖ آ ﻪ در ﻧﻬﺎی ﺖ‪ ،‬ایﻨﮕﻮﻧ ﻪ ﺑ ﺪﻓﻬﻤﯽهﺎﺷ ﺎن‪ ،‬هﻤ ﺎن‬
‫زﻧ ﺎ ِن ﻓﻤﻴﻨﻴ ﺴﺖ ﻣ ﺴﻠﻤﺎن را آ ﻪ ﻣ ﯽآﻮﺷ ﻨﺪ دریﺎﻓ ﺖ ﺟﺪی ﺪﯼ از اﺳ ﻼم‬
‫رﺳ ﻤﯽ ﺑﺪهﻨ ﺪ‪ ،‬ﻣ ﯽرﻣﺎﻧ ﺪ‪ ،‬و ﻧﻬﺎیﺘ ﺎ ﺟﺒﻬ ﻪﯼ ای ﺸﺎن را ﺑ ﻪ ﻧﻔ ِﻊ ﻧﻈ ﺎم زن‬
‫ﺳﺘﻴﺰ ﺣﺎآﻢ ﺧﺎﻟﯽ ﻣﯽآﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺨﺶ ﻋﻤﺪﻩﯼ ﺟﻨﮓ ﻣﺎ در ﺧﺎﻧﻪ اﺳ ﺖ‪ .‬ﺟﻨﮕ ﯽ آ ﻪ در ﺁن ﺳ ﻌﯽ‬
‫ﻣﯽآﻨﻴﻢ از آﻠﻔﺖ و ﭘﺮﺳﺘﺎر و در ﺕﻌﺮیﻒ ﻣ ﺪرنﺕﺮه ﺎ ﻣﻨ ﺸﯽ ﺑ ﻮدﻧﯽ آ ﻪ‬
‫ﺑ ﻪ ﻣ ﺎ ﺕﺤﻤﻴ ﻞ ﻣ ﯽﺷ ﻮد‪ ،‬ﻓﺎﺻ ﻠﻪ ﺑﮕﻴ ﺮیﻢ‪ .‬ای ﻦ ﺟﻨ ﮓ‪ ،‬اﺳﺎﺳ ﺎ زی ﺮ‬
‫ﻣﺠﻤﻮﻋﻪﯼ ﺟﻨﮕﯽ اﺳﺖ آﻪ ﻣﺎ در دیﮕﺮ ﭘﻬﻨ ﻪه ﺎﯼ ﺳﻴﺎﺳ ﯽ‪ ،‬اﺟﺘﻤ ﺎﻋﯽ و‬
‫ﺷﻐﻠﯽﻣﺎن داریﻢ‪ .‬ﺟﻨﮕﯽ اﺳﺖ آﻪ زیﺮ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪﯼ دیﮕﺮ ﺟﻨ ﮓه ﺎﯼ ﻣ ﺎ‪،‬‬
‫در آﻞ ﭘﻬﻨﻪﯼ هﺴﺘﯽ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺎ ﺑﺮاﯼ ﺕﺤﻤﻴ ﻞ ای ﻦ اﺻ ِﻞ ﺑ ﺪیﻬﯽ‪ ،‬واﻗﻌ ﯽ‪،‬‬
‫ﻋﻴﻨ ﯽ‪ ،‬اﺻ ﻮﻟﯽ و اﺳﺎﺳ ﯽ ﺑ ﻪ ﭘﻴﺮاﻣﻮﻧﻤ ﺎن ﻣ ﯽﺟﻨﮕ ﻴﻢ؛ ﺕﺤﻤﻴ ﻞ اﻧ ﺴﺎن‬
‫ﺑﻮدﻧﻤﺎن‪ .‬اﮔﺮ ﺑﺘﻮاﻧﻴﻢ ایﻦ اﺻﻞ را ﺑﻪ ﺑﺎور ﭘﻴﺮاﻣﻮﻧﻤﺎن ﺑﺪل آﻨﻴﻢ‪ ،‬دیﮕ ﺮ‬
‫ﺣ ﻖ ﻃ ﻼق‪ ،‬ﺣ ﻖ ﺣ ﻀﺎﻧﺖ و ﺣ ﻖ ﺁزادﯼ اﻧﺘﺨ ﺎب ﭘﻮﺷ ﺶ در ﭘ ﯽ ﺁن‬
‫ﺧﻮاه ﺪ ﺁﻣ ﺪ‪ ،‬و ﺑ ﻪ هﻤ ﻴﻦ دﻟﻴ ﻞ ه ﻢ ﺟﺎﻣﻌ ﻪ از اﻋﺘ ﺮاف ﺑ ﻪ ای ﻦ ﺣ ﻖ ﺕ ﺎ‬
‫ﻣﯽﺕﻮاﻧﺪ ﻃﻔﺮﻩ ﻣﯽرود و ﺷﺎﻧﻪ ﺧﺎﻟﯽ ﻣﯽآﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺧﺎﻧ ﻪﯼ ﻣ ﻦ ـ ﭼ ﻪ در دوران آ ﻮدآﯽ و ﭼ ﻪ زﻣ ﺎﻧﯽ آ ﻪ ﺧ ﻮد‬
‫ﺧ ﺎﻧﻮادﻩاﯼ داﺷ ﺘﻢ ـ هﻤﻴ ﺸﻪ ﻣﺤ ﻞ ﺕﻼﻗ ﯽ ﻣﻨ ﺎﻓ ِﻊ ﻣ ﺎ ]ﻣ ﻦ و ﻣﺮده ﺎ[ ﺑ ﻮدﻩ‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻦ هﻤﻪ ﺟﺎ ﺑﺎیﺪ ﺧ ﻮدم را ﺕﺤﻤﻴ ﻞ ﻣ ﯽآ ﺮدم‪ .‬ﺑﺎی ﺪ ﻣ ﯽﻓﻬﻤﺎﻧ ﺪم آ ﻪ‬
‫‪١٢٦‬‬
‫اﻧﺴﺎن ﺑﻮدن‪ ،‬ذاﺕﯽ وﺟﻮ ِد ﻣﻦ اﺳ ﺖ‪ ،‬ﻧ ﻪ ایﻨﻜ ﻪ ای ﺸﺎن از ﺳ ﺮ ﻟﻄ ﻒ ﻣ ﺮا‬

‫ﺁدم ﺣﺴﺎب آﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎﻟﻄﺒﻊ ﺕﺤﻤﻴ ﻞ ﭼﻨ ﻴﻦ واﻗﻌﻴﺘ ﯽ ﺑ ﻪ آ ﺴﺎﻧﯽ آ ﻪ ﺧ ﻮد ﻧﻴ ﺰ‬
‫ع اﻧ ﺴﺎن‪ ،‬آ ﺞ و آﻮﻟ ﻪ و ﺑ ﯽﻗ ﻮارﻩ‬ ‫در ﺕﺴﻠ ﺴﻞ آ ﺞﻓﻬﻤ ﯽ از ﻣﻮﺿ ﻮ ِ‬
‫ﺑﺎرﺁﻣ ﺪﻩاﻧ ﺪ‪ ،‬ﺑ ﺴﻴﺎر ﻣ ﺸﻜﻞ اﺳ ﺖ؛ ﻣﻮﺿ ﻮع ﺟﻨﮕ ﯽ اﺳ ﺖ هﻤ ﻪ ﺟﺎﻧﺒ ﻪ‪،‬‬
‫ﻟﺤﻈﻪ ﺑﻪ ﻟﺤﻈﻪ و آﻬﻨﻪ ﻧﺸﺪﻧﯽ‪.‬‬
‫ای ﻦآ ﻪ ﺧﻴﻠ ﯽ از زﻧ ﺎن در اروﭘ ﺎ و اﻣﺮیﻜ ﺎ ﺕ ﻦ ﺑ ﻪ ازدواج‬
‫ﻧﻤ ﯽدهﻨ ﺪ‪ ،‬ﻧﺎﺷ ﯽ از هﻤ ﻴﻦ ﺣ ﺲ اﺳ ﺖ‪ .‬ای ﺸﺎن ﻧﻤ ﯽﺧﻮاهﻨ ﺪ در ﭼﻨ ﺪیﻦ‬
‫ﺟﺒﻬ ﻪ درﮔﻴ ﺮ ﺑﺎﺷ ﻨﺪ و ﻧﻴﺮوهﺎﺷ ﺎن را ه ﺪر ﺑﺪهﻨ ﺪ‪ .‬هﻤ ﺎن ﺕ ﻼش ﺑ ﺮاﯼ‬
‫ﻖ داﺷﺘﻦ آﺎر‪ ،‬ﺟﻨﮕ ﯽ اﺳ ﺖ اﺳﺎﺳ ﯽ آ ﻪ ﺑﻴ ﺸﺘﺮ ﻧﻴ ﺮوﯼ‬ ‫ﺕﺤﻤﻴﻞ ﺧﻮد و ﺣ ِ‬
‫ایﺸﺎن را ﻣﯽﺑﻠﻌﺪ‪ .‬ﺑﻪ هﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ هﻢ ﺕﺮﺟﻴﺢ ﻣﯽدهﻨ ﺪ زﻧﺠﻴ ِﺮ ازدواج را‬
‫آﻤﺘﺮ ﺑﻪ ﮔﺮدن ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ‪.‬‬
‫ت ﺑ ﻴ ِﻦ ﻓﻬ ِﻢ زﻧ ﺎن ﻣ ﺎ ﺑ ﺎ زﻧ ﺎن اروﭘ ﺎیﯽ‬
‫اﻟﺒﺘ ﻪ در ای ﺮان ﺕﻔ ﺎو ِ‬
‫ﭼﺸﻢﮔﻴﺮ اﺳﺖ؛ اﻣﺎ ﺧﻮ ِد ﺟﻨﮓ‪ ،‬ﺕﻔﺎوﺕﯽ در ﻣﺎهﻴ ﺖ ﻧ ﺪارد‪ .‬ﺕﻔ ﺎوت‪ ،‬ﺕﻨﻬ ﺎ‬
‫در اﺑﺰارهﺎیﯽ اﺳﺖ آﻪ ﻣﺎ اﻧﺘﺨﺎب ﻣﯽآﻨﻴﻢ‪ ،‬یﺎ ﺳ ﻼحه ﺎیﯽ اﺳ ﺖ آ ﻪ در‬
‫دﺳﺘﺮس داریﻢ‪ .‬ﻣﺎ هﻢ ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﺟﻬﺎن ﺳﻮﻣﻴﻢ و اﺑﺰارهﺎ و ﺳ ﻼحهﺎﻣ ﺎن‬
‫هﻢ ﻣﺜﻞ درك و ﻓﻬﻤﻤﺎن از ﻣﻮﺿﻮع ﺑﺮاﺑﺮﯼ‪ ،‬آﻬﻨﻪ و زﻧﮓ زدﻩ اﺳ ﺖ‪.‬‬
‫ﺑﺎ ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻧﺘﻴﻤﺘﺮ ﻋﻘﺐ رﻓ ﺘﻦ روﺳ ﺮﯼهﺎﻣ ﺎن ه ﻮار ﻣ ﯽآ ﺸﻴﻢ آ ﻪ ه ﻮرا!‬
‫ﺁزادﯼ!!‬
‫ﺑﻴﺎیﻴﻢ ﺕﺒﻴﻴﻦ آﻨﻴﻢ آﻪ ﭼﺮا ﺑﺨﺘﻜﯽ ﺑﻪ ﻧﺎم اﺳﺘﺒﺪاد ﻣﺬهﺒﯽ ﺑ ﺮ روﯼ‬
‫آﺸﻮر ﻣﺎ اﻓﺘﺎدﻩ اﺳﺖ‪ ،‬و ﻣﺜﻼ ﭼﺮا ایﻦ ﺑﺨﺘﻚ در آ ﺸﻮر ﻓﺮاﻧ ﺴﻪ اﻣﻜ ﺎن‬
‫وﻗ ﻮع ﻧ ﺪارد؟ ﭼ ﻪ ﭘ ﻴﺶزﻣﻴﻨ ﻪه ﺎیﯽ در ﺟﺎﻣﻌ ﻪ‪ ،‬ﻓﻬ ﻢ‪ ،‬ﺳ ﻨﺖ و ﻣ ﺬهﺐ‬
‫ﻣﺎﺳﺖ آﻪ ایﻦ ﻻﺷﻪﯼ ﻣﺘﻌﻔﻦ را اﻣﻜﺎن ﺕﻮﻟ ﺪ ی ﺎ ﺑﻬﺘ ﺮ ﺑﮕ ﻮیﻢ اﻣﻜ ﺎن ﺕﻮﻟ ﺪ‬
‫دوﻟﺘﯽ ﻣﯽدهﺪ؟ ﺑﻴﺴﺖ و ﭼﻨﺪ ﺳﺎل اﺳﺖ داریﻢ ﺕﺤﻤﻠﺶ ﻣﯽآﻨ ﻴﻢ و ﺑ ﺎزهﻢ‬
‫ﻣﺠﺒﻮریﻢ ﺕﺤﻤﻠﺶ آﻨﻴﻢ!‬
‫راﺳ ﺖ ﻣ ﯽﮔ ﻮیﯽ! ﺕﺌﻮری ﺴﻴﻦه ﺎﯼ ﻧﻈ ﺎم ﭘﻴ ﺸﻴﻦ ﺑﺎی ﺪ ﺑﻴﺎیﻨ ﺪ و‬
‫ﺑﮕﻮیﻨﺪ آﻪ ﭼﻪ ﺑﺮ ﺳﺮ ﻓﺮهﻨﮓ و ﻓﻬ ﻢ دو ﺳ ﻪ ﻧ ﺴﻞ اﺧﻴ ﺮ ﻣ ﺎ زی ﺮ ﻟ ﻮاﯼ‬
‫ﺳﺎﻧﺴﻮر و ﻣﻤﻴﺰﯼ و ﺑﻴﺨﺒﺮﯼ ﺁوردﻩاﻧﺪ آﻪ ﻣﺎ ﺑﻪ ﭼﻨﻴﻦ داﻣﯽ اﻓﺘﺎدﻩایﻢ؟!‬
‫و اﻣﺎ در ﻣ ﻮرد روش آ ﺎر ﻣ ﻦ‪ .‬ﻣ ﻦ رواﻧ ﺸﻨﺎس ﻧﻴ ﺴﺘﻢ‪ .‬ﺟﺎﻣﻌ ﻪ‬
‫ﺷ ﻨﺎس ه ﻢ ﻧﻴ ﺴﺘﻢ؛ ﺑﻨ ﺎﺑﺮایﻦ وارد ﺷ ﺪن در ای ﻦ ﺣﻴﻄ ﻪه ﺎ را ﺑ ﻪ آ ﺴﺎﻧﯽ‬
‫‪١٢٧‬‬
‫واﻣ ﯽﮔ ﺬارم آ ﻪ در ای ﻦ زﻣﻴﻨ ﻪه ﺎ ﺻ ﺎﺣﺐ ﻧﻈﺮﻧ ﺪ‪ .‬اﻣ ﺎ ﺑ ﺮاﯼ ﺷ ﻨﺎﺧﺘﻦ‬

‫درده ﺎﯼ ﺑﻴﻤ ﺎر‪ ،‬اول ﺑﺎی ﺪ درد را ﮔﻔ ﺖ‪ .‬ﺑ ﺮاﯼ ﺷ ﻨﺎﺧﺘﻦ درد ه ﻢ ﺑﺎی ﺪ‬
‫ﺖ ﻟﺨ ﺖ‪ .‬ه ﺮ ی ﻚ از ﻣ ﺎ‬ ‫ﺑﻴﻤ ﺎر را یﻌﻨ ﯽ ﺟﺎﻣﻌ ﻪ را ﻟﺨ ﺖ آ ﺮد‪ .‬ﻟﺨ ٍ‬
‫ﻣ ﯽﺕ ﻮاﻧﻴﻢ ﺑﻴﻤ ﺎرﯼهﺎﻣ ﺎن را در ای ﻦ ﻋﺮی ﺎﻧﯽ ﺕ ﺸﺨﻴﺺ ﺑ ﺪهﻴﻢ‪ .‬ﺑﻌ ﺪ ه ﻢ‬
‫ﺟﺎﻣﻌﻪﯼ ﺑﻴﻤﺎر را واﮔ ﺬاریﻢ آ ﻪ ﻣﺘﺨﺼ ﺼﻴﻦ ﭘﻮﺳ ﺘﺶ را ﺑﻜﻨﻨ ﺪ‪ ،‬رگ و‬
‫رودﻩاش را درﺁورﻧ ﺪ و ﺑ ﻪ ﺁزﻣﺎی ﺸﮕﺎهﺶ ﺑ ﺴﭙﺎرﻧﺪ‪ .‬و ای ﻦ آ ﺎر‪ ،‬آ ﺎر‬
‫اﻣﺮوز و ﻓﺮدا ﻧﻴ ﺴﺖ‪ ،‬آ ﺎر ﻣ ﻦ و ﺕ ﻮ ه ﻢ ﻧﻴ ﺴﺖ‪ .‬آ ﺎرﯼ اﺳ ﺖ ﻣ ﺴﺘﻤﺮ‪،‬‬
‫ﻟﺤﻈ ﻪ ﺑ ﻪ ﻟﺤﻈ ﻪ‪ ،‬ﺁﮔ ﺎهﯽﺑﺨ ﺶ‪ ،‬ﺳ ﺘﺮگ و ﺑ ﺰرگ‪ .‬هﺮﭼ ﻪ ﻣ ﺎ‪ ،‬در ای ﻦ‬
‫راﺳﺘﺎ یﺎر ﺑﻴﺸﺘﺮﯼ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ‪ ،‬ﺳﺮﻋﺖ آﺎرﻣﺎن را ﺑﺎﻻﺕﺮ ﺑﺮدﻩایﻢ‪ .‬اﻣ ﺎ‬
‫یﺎرا ِن اﺻﻠﯽ ای ﻦ ﻣﺒ ﺎرزﻩ ﺧ ﻮ ِد زﻧ ﺎن ه ﺴﺘﻨﺪ؛ ﺑ ﺎ ه ﺮ ﺑ ﻀﺎﻋﺘﯽ‪ .‬ﻣ ﺮدان‬
‫ﺖ ﺟﺒﻬ ﻪ‪ ،‬آﻤ ﻚه ﺎﯼ ﻟﺠ ﺴﺘﻴﻜﯽ ﺑﻜﻨﻨ ﺪ‪ .‬زﻧ ﺎن‪ ،‬اﻣ ﺎ‬‫ﻣﯽﺕﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﭘﺸ ٍ‬
‫ﺧﻮد در ﺧﻂ ﻣﻘﺪم ﺟﺒﻬﻪﯼ ﺟﻨﮓ ﺁزادﯼ ﺑﺨﺸﺸﺎن درﮔﻴﺮﻧﺪ‪.‬‬
‫یﻜﯽ از اﺳﺎﺳﯽﺕﺮیﻦ وﻇﺎیﻔﯽ آ ﻪ ﺑ ﻪ ﻋﻬ ﺪﻩﯼ ﻣﺎﺳ ﺖ‪ ،‬ای ﻦ اﺳ ﺖ‬
‫آ ﻪ زﻧ ﺎﻧﯽ را آ ﻪ ﺑ ﻪ ﺟﺒﻬ ﻪﯼ دﺷ ﻤﻦ ﮔﺮیﺨﺘ ﻪاﻧ ﺪ و در اﺙ ﺮ ﺿ ﻌﻒ و‬
‫ﺑ ﺪﻓﻬﻤﯽ ﺑ ﻪ وﺿ ﻊ ﻣﻮﺟ ﻮد رﺿ ﺎیﺖ دادﻩاﻧ ﺪ‪ ،‬از ﺳ ﻮراخهﺎﺷ ﺎن ﺑﻴ ﺮون‬
‫ﺑﻜﺸﻴﻢ و ﺣﻖ و ﺣﻘﻮﻗﺸﺎن را ﺑﻪ ایﺸﺎن یﺎدﺁورﯼ آﻨﻴﻢ‪.‬‬
‫ﻧﺎﻣﻪام ﻃﻮﻻﻧﯽ ﺷﺪ‪ .‬اﻣﺎ دوﺳﺖ دارم ﺕﺎآﻴﺪ آﻨﻢ آﻪ ﺑﻴﺎن درد‪ ،‬ﺑ ﻪ‬
‫ﺷ ﻨﺎﺧﺖ ﺑﻴﻤ ﺎرﯼ آﻤ ﻚ ﻣ ﻮﺙﺮﯼ ﻣ ﯽآﻨ ﺪ‪ .‬اﮔ ﺮ رگه ﺎﯼ ﻋ ﺼﺐ ﻣ ﺎ در‬
‫ﺑﺮاﺑ ِﺮ ه ﺮ ﻧ ﺎﺑﺮاﺑﺮﯼ ﺑﺘﻮاﻧ ﺪ واآ ﻨﺶ ﻃﺒﻴﻌ ﯽاش را ﻧ ﺸﺎن ﺑﺪه ﺪ‪ ،‬ﺣﺘﻤ ﺎ‬
‫ﻣﯽﺕﻮان ﺑﺎ آﻤﻚ دآﺘﺮ ﺑﻪ درﻣﺎن راﻩ ﺑﺮد‪ .‬ﻣﺒﺎرزﻩﯼ ﻓﻤﻴﻨﻴﺴﺘﯽ ﻓ ﺎز آﻬﻨ ﻪ‬
‫و ﻧﻮیﻦ ﻧﺪارد‪ .‬ﻣ ﺎ زﻧ ﺎن ه ﻢ زﻣ ﺎن در ﭼﻨ ﺪیﻦ ﺟﺒﻬ ﻪﯼ ﺟﻨ ﮓ درﮔﻴ ﺮیﻢ‪.‬‬
‫ﺑ ﻪ هﻤ ﻴﻦ دﻟﻴ ﻞ ه ﻢ ﻣﺒ ﺎرزﻩﯼ ﻓﻤﻴﻨﻴ ﺴﺘﯽ اﺷ ﻜﺎل ﻣﺨﺘﻠ ﻒ و ﺕﻌﺮی ﻒ‬
‫ﭘﻴﭽﻴﺪﻩاﯼ دارد‪ .‬اﻣﺎ ایﻦ هﻢ واﻗﻌﻴﺘﯽ اﺳﺖ آﻪ هﺮ ﺳﻨﮕﯽ ﺑﻪ دیﻮار ﺟﻬﻞ‪،‬‬
‫ﻣﺬهﺐ و ﻣﺮدﺳﺎﻻرﯼ‪ ،‬ﻏﻨﻴﻤﺘﯽ اﺳﺖ!!‬
‫‪١٢٨‬‬
‫دروغ ﺟﺎوﻳﺪان!‬
‫هﻤ ﻪ را ﺁوردﻩ ﺑﻮدﻧ ﺪ‪ .‬ﺑﺮﺧ ﯽ را ﺑ ﺎ آ ﺖ و ﺷ ﻠﻮار از ﻣﺤ ﻞ‬

‫آﺎرﺷﺎن ﺁوردﻩ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬رادی ﻮ ﻣ ﺎرش ﭘﺨ ﺶ ﻣ ﯽآ ﺮد و ﻣ ﻮﺟﺶ ﻣ ﯽاﻓﺘ ﺎد‬
‫روﯼ ﻣﻮج ﺕﻤﭙﻮﯼ ﺑﭽﻪهﺎ آﻪ ﺑﺎ ﻣﺴﻌﻮد ﺕﻤﺎس ﻣﯽﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺕﺎ دم ﻣﺮز ﺁﻣﺪﻩ ﺑﻮد و ﺑﺪرﻗﻪﺷﺎن آﺮدﻩ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﯽرﻓﺘﻨﺪ ﺑﺮاﯼ ﻓ ﺘﺢ‬
‫ت ﻓﺘﺢ ﺕﻬﺮان‪ .‬ﺑﻮﯼ ﺻﻠﺢ ﻣﯽﺁﻣ ﺪ‪ ،‬ﺑ ﻮﯼ ﺁﺕ ﺶﺑ ﺲ ﻣ ﯽﺁﻣ ﺪ‪.‬‬ ‫ﺕﻬﺮان‪ .‬ﻋﻤﻠﻴﺎ ِ‬
‫راﻩ اﻓﺘ ﺎدﻩ ﺑ ﻮدیﻢ ﺑ ﻪ ﺳ ﻤﺖ ﺷ ﺮق‪ ،‬آﻤ ﯽ ﺑ ﺎﻻﺕﺮ‪ ،‬ﺑ ﻪ ﻃ ﺮف آﺮﻧ ﺪ‪ ،‬ﺑ ﺎ‬
‫ﺳﺘﻮﻧﯽ دو ﻧﻔﺮﻩ‪.‬‬
‫رادی ﻮ ﮔﻔ ﺖ‪ :‬ایﻨﺠ ﺎ ﺕﻬ ﺮان اﺳ ﺖ‪ ،‬ﺻ ﺪاﯼ ﺟﻤﻬ ﻮرﯼ اﺳ ﻼﻣﯽ‬
‫ایﺮان‪ .‬ﺑﻌﺪ ﺻﺪاﯼ ﻣﺎرش ﺁﻣﺪ‪ .‬از هﻤﺎن اول ﻣﯽداﻧﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻣﺴﺠﺪهﺎ ﻣﺮدم‬
‫را ﺟﻤﻊ ﻣﯽآﺮدﻧﺪ و ﺑﺎ آﺎﻣﻴﻮن ﻣﯽﻓﺮﺳﺘﺎدﻧﺪ ﻏﺮب‪.‬‬
‫ﻣﺴﻴﺮ آﺮﻣﺎﻧﺸﺎﻩ ﻏﻮﻏﺎ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﻣ ﺎ در راﻩ ﺑ ﻮدیﻢ‪ .‬آﻤ ﯽ ﭘﻴ ﺎدﻩ‪ ،‬آﻤ ﯽ ﺳ ﻮارﻩ‪ .‬ﭼﻬ ﺎر آﺎﺳ ﻜﺎول‬
‫ﻗﺮاﺿﻪﻣﺎن را آﻨﺎر ﺟﺎدﻩ آﺎﺷﺘﻴﻢ و رﻓﺘﻴﻢ‪ .‬ﻣﺤﻤ ﺪ ﻋﻠ ﯽ از هﻤ ﻪ‪ ،‬ﻣﺮﺣﻠ ﻪ‬
‫ﺑ ﻪ ﻣﺮﺣﻠ ﻪ ﻓ ﻴﻠﻢ ﻣ ﯽﮔﺮﻓ ﺖ‪ .‬ﺑﭽ ﻪه ﺎ ﻣ ﯽﺧﻨﺪیﺪﻧ ﺪ‪ .‬رادی ﻮ ﻣ ﺎرش ﭘﺨ ﺶ‬
‫ﻣﯽآ ﺮد‪ .‬ﻣ ﺎ ﻧﺸ ﺴﺘﻪ ﺑ ﻮدیﻢ ﺕ ﻮﯼ ﺁیﻔ ﺎ‪ ،‬آ ﻼشه ﺎ را ﮔﺬاﺷ ﺘﻪ ﺑ ﻮدیﻢ وﺳ ﻂ‬
‫ﭘﺎﻣﺎن و ﭼﺮت ﻣﯽزدیﻢ‪.‬‬
‫ﭼﻨﺪ روز ﺑﻮد ﻧﺨﻮاﺑﻴﺪﻩ ﺑﻮدیﻢ‪ .‬ﭼﻨ ﺪ روز ﺑ ﻮد در ﺕ ﺪارك ﺑ ﻮدیﻢ‪.‬‬
‫و ﺣ ﺎﻻ ﻣ ﯽرﻓﺘ ﻴﻢ‪ .‬رادی ﻮ ﻣ ﺎرش ﭘﺨ ﺶ ﻣ ﯽآ ﺮد‪ .‬ﻣ ﺴﺠﺪه ﺎ ﻣ ﺮدم را‬
‫ﻣﯽﭼﭙﺎﻧﺪﻧﺪ ﺕﻮﯼ آﺎﻣﻴﻮن‪ ،‬و ﻣ ﯽﻓﺮﺳ ﺘﺎدﻧﺪ ﻏ ﺮب‪ .‬ﺟ ﺎدﻩﯼ ﻗ ﺰویﻦ ﻏﻠﻐﻠ ﻪ‬
‫ﺑ ﻮد و ﻏﻠﻐﻠ ﻪﺕ ﺮ ﻣ ﯽﺷ ﺪ‪ .‬راﻩ ﺑﻨ ﺪان ﺑ ﻮد و ﻣ ﺮدم‪ ،‬ﻧﻈ ﺎﻣﯽ و ﺷﺨ ﺼﯽ‪،‬‬
‫ریﺨﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺑﻮدﻧﺪ ﺕﻮﯼ دﺷﺖ‪.‬‬
‫ﺕﺎ ﭼﺸﻢ آﺎر ﻣﯽآﺮد‪ ،‬ﻣﺮد ﺑﻮد آﻪ ﻣﯽﺁﻣﺪ ﺳﻤﺖ ﻏﺮب‪ .‬ﺕ ﺎ ﭼ ﺸﻢ‬
‫آﺎر ﻣﯽآﺮد زن و ﻣﺮد ﺑﻮد آﻪ ﻣﯽرﻓﺘﻴﻢ ﺳﻤﺖ ﺷﺮق‪ .‬ﺑﻌﻀﯽ ﺕ ﻮﯼ ﺁیﻔ ﺎ‬
‫ﺧ ﻮدﯼ ﻣ ﯽﺟﻨﺒﺎﻧﺪﻧ ﺪ و ﺁوازآ ﯽ ﻣ ﯽﺧﻮاﻧﺪﻧ ﺪ‪ .‬ﻻﺑ ﺪ ﻣ ﯽرﻓﺘ ﻴﻢ ﺑ ﺮاﯼ ﻓ ﺘﺢ‬
‫ﺕﻬﺮان‪.‬‬
‫‪١٢٩‬‬
‫ﻣ ﻦ ی ﺎد ﻣ ﺎدر اﻓﺘ ﺎدم‪ ،‬ﺑﻬ ﺮام ی ﺎد ﭘ ﺪر‪ ،‬ﻣﺎهﻨ ﺎز ی ﺎد ﺧ ﻮاهﺮ و‬

‫هﻤﻪﻣﺎن ﺑﺎ هﻢ یﺎ ِد ﺁﻧﻬﺎیﯽ آﻪ دوﺳﺘﺸﺎن داری ﻢ و ﺳ ﺎلهﺎﺳ ﺖ ﻧﺪیﺪیﻤ ﺸﺎن‪.‬‬
‫ﻣﯽرﻓﺘﻴﻢ ﺕﺎ آﺎرﯼ ﺑﻜﻨﻴﻢ‪.‬‬
‫س ﺳ ﺒﺰ و آ ﻼﻩ ﺧ ﻮد‪ ،‬و دﺧﺘ ﺮكه ﺎیﯽ آ ﻪ‬ ‫دﺷ ﺖ ﭘ ﺮ ﺑ ﻮد از ﻟﺒ ﺎ ِ‬
‫ﻣ ﯽﺧﻮاﺳ ﺘﻨﺪ ﻣﻤﻠﻜ ﺖ را ﻧﺠ ﺎت ﺑﺪهﻨ ﺪ‪ .‬ﻧﻤ ﯽداﻧ ﺴﺘﻴﻢ ﭼ ﻪ ﻣ ﯽﺷ ﻮد‪ .‬هﻤ ﻪ‬
‫ﺧﻮﺷ ﺤﺎل ﺑ ﻮدیﻢ‪ .‬ﺑﻌ ﻀﯽه ﺎ ی ﺎد آﺎﺳ ﺘﺮو اﻓﺘ ﺎدﻩ ﺑﻮدﻧ ﺪ‪ .‬ﺑﻌ ﻀﯽ ه ﻢ ی ﺎد‬
‫ﻟﻨ ﻴﻦ‪ .‬ﺷ ﺎیﺪ ﻣﻤﻠﻜ ﺖ را ﻣ ﯽﺷ ﺪ ـ ﻣﺜ ﻞ هﻤ ﺎن ﺳ ﺎله ﺎ ـ ﺑ ﺎ ی ﻚ ﭼ ﺸﻢﺑﻨ ﺪﯼ‬
‫ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬
‫ﺟﻨﮓ ﺕﻤﺎم ﺷﺪﻩ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﺳﺎلهﺎ ﺑﻮد ﺁﻧﺠﺎ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺳﺎلهﺎ ﺑﻮد ﻣﻨﺘﻈ ﺮ ﭼﻨ ﺎن روزﯼ ﺑﻮدﻧ ﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺴﻌﻮد‪ ،‬هﻤﺎن آﻪ ﻓﺮﻣﺎن ﺣﻤﻠ ﻪ ﻣ ﯽداد‪ ،‬ﺷ ﺐه ﺎﯼ ﻗﺒ ﻞ ﺳﻴ ﺼﺪ ﻋﺮوﺳ ﯽ‬
‫راﻩ اﻧﺪاﺧﺘ ﻪ ﺑ ﻮد‪ ،‬و دﺧﺘ ﺮه ﺎ و ﻣ ﺮده ﺎیﯽ را آ ﻪ هﻤ ﺪیﮕﺮ را‬
‫ﻧﻤﯽﺷﻨﺎﺧﺘﻨﺪ؛ ﺑﺎ یﻚ ﺻﻴﻐﻪﯼ هﻮایﯽ ﭼﭙﺎﻧﺪﻩ ﺑ ﻮد ﺕ ﻮﯼ ی ﻚ اﺕ ﺎق و اﺟ ﺎزﻩ‬
‫دادﻩ ﺑﻮد ﻣﺰﻩﯼ زﻧﺪﮔﯽ زیﺮ زﺑﺎﻧﺸﺎن ﺑﻴﺎیﺪ‪ ،‬ﺕﺎ ﺑﺪاﻧﻨﺪ آ ﻪ زﻧ ﺪﮔﯽ ﺷ ﻴﺮیﻦ‬
‫اﺳﺖ و ﺑﺮاﯼ زﻧﺪﮔﯽ ﺑﺠﻨﮕﻨﺪ و اﻧﮕﻴ ﺰﻩ داﺷ ﺘﻪ ﺑﺎﺷ ﻨﺪ و ﺧﻮﺷ ﺤﺎل ﺑﺎﺷ ﻨﺪ‬
‫آﻪ ﺟﻨﮓ‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﻣﺮگ و ﻋ ﺰا ﻧﻴ ﺴﺖ و ﻣ ﯽﺷ ﻮد در ﺟﻨ ﮓ‪ ،‬ه ﻢ ﻋ ﺮوس‬
‫ﺷﺪ و هﻢ داﻣﺎد‪ ،‬و ﺑﻌﺪ هﻤﻪ را ﺑﻪ آﺸﺘﻦ داد آﻪ داد‪.‬‬
‫دﺷﺖ ﭘﺮ ﺑﻮد از ﻟﺒﺎس ﺳ ﺒﺰ‪ .‬ﻣ ﺎدره ﺎ را ﺁوردﻩ ﺑﻮدﻧ ﺪ‪ .‬ﺑﻴﻤ ﺎره ﺎ‬
‫را ﺁوردﻩ ﺑﻮدﻧ ﺪ‪ .‬ﭘﻴﺮه ﺎ را ﺁوردﻩ ﺑﻮدﻧ ﺪ‪ .‬ﺑﭽ ﻪه ﺎ را از ﻣﺪرﺳ ﻪ ﺁوردﻩ‬
‫ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬و ﻣﺴﻌﻮد ﻣﺎﻩهﺎ و ﺳ ﺎله ﺎ در ﺕ ﺪارك ﻓ ﺘﺢ ﺕﻬ ﺮان ﺑ ﻮد‪ .‬ای ﺮج در‬
‫ﺁﻟﻤ ﺎن‪ ،‬ﺳ ﻬﺮاب در ﻓﺮاﻧ ﺴﻪ‪ ،‬ﺣﻤﻴ ﺪ در اﻧﮕﻠ ﻴﺲ‪ ،‬ﺷ ﻬﺮﻩ در اﻣﺮیﻜ ﺎ و‬
‫ﻋﺰی ﺰ در اﻓﺮیﻘ ﺎ ﻣ ﺮدم را راﻩ اﻧﺪاﺧﺘ ﻪ ﺑﻮدﻧ ﺪ آ ﻪ‪ :‬ﺑ ﺮویﻢ ﺑ ﺮاﯼ ﻓ ﺘﺢ‬
‫ﺕﻬﺮان!‬
‫ﺧﺒﺮﭼﻴﻦهﺎ ﺧﺒﺮ ﺷﺪﻩ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬هﻴﭻ ﭼﻴﺰ ﻣﺨﻔ ﯽ ﻧﺒ ﻮد‪ .‬ﺕ ﻮابه ﺎ را‬
‫ﻂ ﻣﻘﺪم ﺑﺴﻴﺞ آﺮدﻩ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﭘﺸﺖ ﺳﺮ هﻢ ﻣﯽرﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﺪون ﺕﺠﻬﻴﺰات‬ ‫در ﺧ ِ‬
‫ﻣﯽرﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﻣﯽرﻓﺘﻨﺪ ﺑﺮاﯼ آﺸﺘﻦ و آﺸﺘﻪ ﺷﺪن؛ ﺑﻪ دﺳﺖ یﺎراﻧﺸﺎن‪.‬‬
‫هﺮآﺪام ﺕ ﺎ ﻣ ﯽﺕﻮاﻧ ﺴﺖ ﺕﺮﻓﻨ ﺪ ﻣ ﯽزد‪ .‬هﻤ ﻪ ﺁﻣ ﺎدﻩ ﺑﻮدﻧ ﺪ‪ .‬ﺣ ﺰب‬
‫ﺕﻮدﻩ هﻢ ﺁﻣﺎدﻩ ﺑﺎش دادﻩ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻌﻀﯽﺷﺎن یﺎدﺷﺎن ﺁﻣﺪ آﻪ ﺳﺎل ﺳ ﯽ و دو‬
‫یﺎدﺷﺎن رﻓﺘﻪ ﺑ ﻮد ﺑﺠﻨﺒﻨ ﺪ و ﺣ ﺎﻻ ﻣ ﯽﺟﻨﺒﻴﺪﻧ ﺪ‪ .‬هﻤ ﻪﯼ ﺕﻮاﻧ ﺸﺎن را ﺑ ﺴﻴﺞ‬
‫‪١٣٠‬‬
‫آﺮدﻩ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻻﺑﺪ ﻣﯽﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ ﻣﻤﻠﻜﺖ را از دﺳ ﺖ ای ﻦﻃﺮﻓ ﯽه ﺎ ﺑﮕﻴﺮﻧ ﺪ‬

‫وﺑﺪهﻨﺪ دﺳﺖ ﺁنﻃﺮﻓﯽهﺎ!‬
‫ﻣﻌﺎﻣﻠ ﻪﯼ ﺟ ﺎﻟﺒﯽ ﺑ ﻮد‪ .‬هﻤ ﻪ در ﺕﻜ ﺎﭘﻮ ﺑﻮدﻧ ﺪ‪ .‬ﻣ ﺎ ه ﻢ ﻣ ﯽرﻓﺘ ﻴﻢ‬
‫آﺎرﯼ ﺑﻜﻨﻴﻢ؛ ایﻨﻄﻮر ﺧﻴﺎل ﻣﯽآﺮدیﻢ‪ .‬ﻓﻘﻂ ﺧﻴﺎل ﻣ ﯽآ ﺮدیﻢ‪ .‬ﻣ ﺴﻌﻮد در‬
‫اﻣ ﺎن ﺑ ﻮد‪ .‬ﺑ ﯽاﻣﻨ ﯽ هﻤ ﻪ ﺟ ﺎ را ﮔﺮﻓﺘ ﻪ ﺑ ﻮد‪ .‬هﻤ ﻪ ﻣ ﯽﺕﺮﺳ ﻴﺪیﻢ‪ .‬و‬
‫ف ﺷﺎﻩ را ﻣﺼﺮف آﺮد‪.‬‬ ‫هﻮاﻧﻴﺮوز هﻤﻪﯼ اﺳﻠﺤﻪهﺎﯼ ﺑﯽﻣﺼﺮ ِ‬
‫دﺷﺖ‪ ،‬ﭘﺮ ﺑﻮد از ﻋﺮقﮔﻴ ﺮ ﺳ ﻔﻴﺪه ﺎیﯽ آ ﻪ در ی ﻮرش اول ﮔﻴ ﺮ‬
‫اﻓﺘﺎدﻩ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻌﺪ ﻣﺎ اﺳﻠﺤﻪهﺎﺷﺎن را ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑ ﻮدیﻢ و ﻟﺒ ﺎسهﺎﺷ ﺎن را در‬
‫ﺁوردﻩ و رهﺎﺷﺎن آﺮدﻩ ﺑﻮدیﻢ‪.‬‬
‫وﻗﺖ اﺳﻴﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﻓﺸﻨﮓ هﻢ ﻧﺪاﺷﺘﻴﻢ ﺣﺮاﻣﺸﺎن آﻨﻴﻢ‪.‬‬
‫وﻗﺖ اﺳﻴﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﻓﺸﻨﮓ هﻢ ﻧﺪاریﻢ ﺣﺮاﻣ ﺸﺎن ﺑﻜﻨ ﻴﻢ‪ .‬و‬
‫ﺣﺎﻻ‪ ،‬هﻤﻴﻦ ﻓﺮداﺳ ﺖ ی ﺎ اﻣ ﺸﺐ آ ﻪ دوﺑ ﺎرﻩ ﻣ ﺴﻠﺢ ﺷ ﻮﻧﺪ و ﺑﺮﮔﺮدﻧ ﺪ‪ ،‬و‬
‫ایﻦ ﺑﺎر هﺮ ﭼﻪ اﺳﻠﺤﻪﯼ ﻗﺎﭼ ﺎق ﺧﺮی ﺪﻩاﻧ ﺪ ﺧﺮﺟﻤ ﺎن آﻨﻨ ﺪ و ﺑﺮﮔ ﺸﺘﻨﺪ و‬
‫وﻗﺖ ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ ﻟﺒﺎس ﺑﭙﻮﺷﻨﺪ و ﻣﺜﻞ هﻤ ﺎنه ﺎ ﻋﺮﺑ ﺪﻩ ﻣ ﯽآ ﺸﻴﺪﻧﺪ و ﺧﻤﻴﻨ ﯽ‬
‫رهﺒﺮ ﻣﯽﮔﻔﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫هﺮ ﭼﻪ داﺷﺘﻨﺪ ﺑﺮ ﺳﺮﻣﺎن ریﺨﺘﻨﺪ‪ .‬ﻣﺎ در آﻤﻴﻦ اﻓﺘﺎدﻩ ﺑ ﻮدیﻢ‪ .‬از‬
‫زﻣ ﻴﻦ و ﺁﺳ ﻤﺎن ﺁﺕ ﺶ ﻣ ﯽﺑﺎری ﺪ‪ .‬ﻣ ﺴﻌﻮد از ﻋ ﺮاق ﺁﺕ ﺶ زاﭘ ﺎس‬
‫ﻣ ﯽﻓﺮﺳ ﺘﺎد‪ .‬ﻣ ﺮدم از ده ﺎت ﻓ ﺮار ﻣ ﯽآﺮدﻧ ﺪ‪ .‬هﻤ ﻪ ﺁوارﻩ ﺷ ﺪﻩ ﺑﻮدﻧ ﺪ‪.‬‬
‫دﺷﺖ ﭘﺮ ﺑﻮد از ﺁوارﻩهﺎیﯽ آﻪ ﻓﻘﻂ دو‪/‬ﺳﻪ روز ﺑ ﻮد ﻃﻌ ِﻢ ﺁﺕ ﺶ ﺑ ﺲ را‬
‫ﭼﺸﻴﺪﻩ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﺻﺪا ِم ﻋﺰیﺰ ﺑﻪ ﻣﺎ ﻧﺎرو زد‪ ،‬و ﺟﺮات ﻧﻜﺮد ﺁﺕﺶ ﺑﺲ‬
‫ﺶ‬
‫را ﻧﻘﺾ آﻨﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻣﺎ ﻣﺎﻧﺪیﻢ و ه ﻮاﻧﻴﺮوز‪ ،‬و هﻤ ﻪﻣ ﺎن زی ِﺮ ﺑ ﺎرا ِن ﺁﺕ ِ‬
‫ﭘ ﺪران و ﺑ ﺮادران و ﻋﻤﻮه ﺎ و دای ﯽه ﺎ و هﻤ ﺴﺎیﻪه ﺎ و هﻤ ﺸﻬﺮﯼه ﺎ و‬
‫هﻤﻜﺎرهﺎ و دیﮕﺮان و دیﮕﺮان!‬
‫هﻨ ﻮز ﻣ ﯽرﻓﺘ ﻴﻢ‪ .‬ﭼ ﻪﮔ ﻮارا و ﻟﻨ ﻴﻦ در ﻣ ﺎ ﺑ ﺰرگ ﺷ ﺪﻩ ﺑﻮدﻧ ﺪ‪.‬‬
‫ﺧﻮدﻣ ﺎن را ﺟﺎﻧ ﺸﻴ ِﻦ ﺑﻼﻓ ﺼ ِﻞ ای ﺸﺎن ﻣ ﯽدی ﺪیﻢ‪ .‬ﻣ ﯽرﻓﺘ ﻴﻢ ﺕ ﺎ ﺑ ﺎ ی ﻚ‬
‫ﭼ ﺸﻢﺑﻨ ﺪﯼ هﻤ ﻪﯼ ﻣ ﺮدم را آ ﻪ ده ﺴﺎل ﺑ ﻮد ﻣﻨﺘﻈﺮﻣ ﺎن ﺑﻮدﻧ ﺪ ﭘ ﺸﺖ‬
‫ﺳﺮﻣﺎن ردیﻒ آﻨﻴﻢ‪ .‬ﻣﯽرﻓﺘﻴﻢ ﺕﺎ ﺑﺎ ﺳﻼح ﺕﻮدﻩهﺎ ﻗﻴ ﺎم آﻨ ﻴﻢ‪ .‬ﻣ ﯽرﻓﺘ ﻴﻢ و‬
‫هﻨﻮز هﻢ ﻣﯽرویﻢ و ﺁب هﻢ از ﺁب ﺕﻜﺎن ﻧﺨﻮردﻩ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪١٣١‬‬
‫ﻣﺤﻤﺪﻋﻠﯽ ﮔﻔﺖ‪ :‬ﻣﻦ دیﮕﺮ ﻧﻤﯽﺕﻮاﻧﻢ ﻓﻴﻠﻢ ﺑﮕﻴﺮم و دورﺑﻴ ﻨﺶ را‬

‫اﻧ ﺪاﺧﺖ‪ ،‬ﺁرﭘ ﯽﺟ ﯽ را ﺑﺮداﺷ ﺖ و ﺑﺮﮔ ﺸﺖ ﺑ ﻪ ﺳ ﻤﺖ ﺷ ﺮق و …‬
‫ﻣﻮﺷﻜﯽ ﺕﺮآﻴﺪ‪.‬‬
‫اﺻﻐﺮ ﺕﺮﺳﻴﺪﻩ ﺑﻮد‪ .‬ﺧﻴﺎل ﻧﻤﯽآﺮد ﺟﻨﮓ‪ ،‬ﺟﺪﯼ ﺑﺎﺷ ﺪ‪ .‬ﻧﺎراﺣ ﺖ‬
‫ﺑﻮد آﻪ ﭼﺮا ﺁﻣﺪﻩ ﺑﻮد ﻋﺮاق‪ :‬ﺟﻨﮓ‪ ،‬آﺎر ﻣﺎ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﺑﻌ ﺪ ی ﺎد زﻧ ﺶ اﻓﺘ ﺎد‬
‫و یﺎد ﺧﺎﻧﻪ و ﺕﺎآﺴﯽاش و دﻟﺶ ﺑﺮاﯼ اروﭘﺎ ﺕﻨﮓ ﺷﺪ‪ .‬ﺑﻌ ﺪ ﺷ ﺮوع آ ﺮد‬
‫ﺑﻪ ﮔﺮیﻪ آﺮدن‪.‬‬
‫رﺿﺎ ﻣﺪتهﺎ ﺑﻮد آﻪ ﺑﺮیﺪﻩ ﺑﻮد‪ .‬ﺣﺴﻦ ﺧﻴﺎل ﻣﯽآﺮد اﮔ ﺮ ﺑ ﺮود‬
‫ﻋﻤﻠﻴﺎت‪ ،‬و اﮔﺮ اﺕﻔﺎﻗﯽ ﺑﻴﻔﺘﺪ ـ آ ﻪ ﻧﻴﻔﺘ ﺎد ـ وزی ﺮ و وآﻴ ﻞ ﺧﻮاه ﺪ ﺷ ﺪ‪ .‬و‬
‫ﺣﺎﻻ ایﻨﺠﺎ ﺑﻪ ﺟﺎﯼ ﭘﺴﺖ و ﻋﻨﻮان‪ ،‬ﻗﺒﺮ ﺑﻮد آﻪ از ﺁﺳﻤﺎن ﻣﯽﺑﺎریﺪ‪ .‬ﻗﺒ ﺮ‬
‫ه ﻢ ﻧﺒ ﻮد‪ .‬ﺟﻨ ﺎزﻩه ﺎ روﯼ ه ﻢ ﺕﻠﻨﺒ ﺎر ﺷ ﺪﻩ ﺑﻮدﻧ ﺪ‪ .‬هﻤ ﻪ ﺕﺮﺳ ﻴﺪﻩ ﺑﻮدﻧ ﺪ‪.‬‬
‫ﺷ ﻌﺎرهﺎﯼ رهﺒ ﺮﯼ دود ﺷ ﺪﻩ ﺑ ﻮد و رﻓﺘ ﻪ ﺑ ﻮد ه ﻮا‪ .‬ﺑ ﺎ ﺷ ﻌﺎر و هﻴ ﺎهﻮ‬
‫ﻧﻤ ﯽﺷ ﺪ ﺟﻨﮕﻴ ﺪ‪ .‬ﻓ ﻦ ﺟﻨﮕﻴ ﺪن ﻻزم ﺑ ﻮد‪ .‬در ﺁن ﺑﻴﺎﺑ ﺎن ه ﺮ ﭼ ﻪ ﺑ ﻮد‬
‫ﺕﺨﺼﺼﯽ درآﺎر ﻧﺒﻮد‪.‬‬
‫ﻣﺘﺨ ﺼﺺ را ﺑ ﻪ آ ﺎ ِر ﮔ ﻞ ﻣ ﯽﮔﻤﺎﺷ ﺘﻨﺪ‪ ،‬دآﺘ ﺮ را واﻣ ﯽداﺷ ﺘﻨﺪ‬
‫ﭼﺎﻟﻪ ﺑﻜﻨﺪ و ﭘ ﺮ آﻨ ﺪ‪ ،‬ﻣﻬﻨ ﺪس را ﺑ ﻪ ﺁﺷ ﭙﺰﯼ؛ ﺕ ﺎ ﺑ ﻪ ﺷ ﻌﺎرهﺎﯼ رهﺒ ﺮﯼ‬
‫ایﻤﺎن ﺑﻴﺎورﻧﺪ؛ ﺕﺎ از اﺧﻼق ﺑﻮرژوازﯼ ﭘﺎك ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫هﻤ ﻪ ﮔ ﻴﺞ ﺷ ﺪﻩ ﺑﻮدﻧ ﺪ‪ .‬هﻤ ﻪ ﭼﻴ ﺰ ﺷ ﻮﺧﯽ ﺑ ﻮد‪ .‬ﻧﺸ ﺴﺖه ﺎ و‬
‫ﺷﻌﺎرهﺎﯼ رهﺒﺮﯼ ﺟﻮك ﺷﺪﻩ ﺑ ﻮد‪ .‬ﺑﭽ ﻪه ﺎ دﺳ ﺘﻪ دﺳ ﺘﻪ ﭘﺮﭘ ﺮ ﻣ ﯽﺷ ﺪﻧﺪ‪.‬‬
‫دﺳﺘﻪ دﺳﺘﻪ درو ﻣﯽﺷ ﺪﻧﺪ‪ .‬ﺕ ﻮ ﺕﻠ ﻪ اﻓﺘ ﺎدﻩ ﺑ ﻮدیﻢ‪ .‬ﺕ ﻮ آﻤ ﻴﻦ اﻓﺘ ﺎدﻩ ﺑ ﻮدیﻢ‪.‬‬
‫دﺷ ﺖ‪ ،‬ﭘ ﺮ از ﺟﺎﺳ ﻮس ﺑ ﻮد‪ .‬ﺑﻌ ﺪ ﺟﺎﺳ ﻮسه ﺎ ﺑ ﻪ ﺟﺒﻬ ﻪﯼ ﺧﻮدﺷ ﺎن‬
‫ﮔﺮیﺨﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻣﺮدم از دهﺎت ﻓﺮار آﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ك ﺧﻮش ﺑﺎور آﻪ ﭘ ﺴﺖه ﺎﯼ آﻤ ﺪﯼ رهﺒ ﺮﯼ را ﺑ ﺎور‬ ‫ﭼﻨﺪ دﺧﺘﺮ ِ‬
‫آ ﺮدﻩ ﺑﻮدﻧ ﺪ‪ ،‬ﺳ ﻴﻠﻮهﺎﯼ ﮔﻨ ﺪم را ﺧ ﺎﻟﯽ آﺮدﻧ ﺪ ﺕ ﺎ ﺑ ﻴﻦ ﻣ ﺮدم ﺕﻘﺴﻴﻤ ﺸﺎن‬
‫آﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻣﺮدم دررﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻣﺎ آﺸﺘﻪ ﺷﺪیﻢ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻣﺎ ﺷﺎﺷﻴﺪیﻢ‪ .‬ﺑﻌﺪ هﻤﺎن‬
‫ﺷﺎش آﻒ آﺮدﻩﻣﺎن را دوﺑﺎرﻩ ﻧﻮﺷﻴﺪیﻢ‪ .‬ﺑﻌﺪ و ﺑﻌﺪ و ﻋﺠﺐ ﺟﻬﻨﻤﯽ!‬
‫ﻣﻠ ِﺦ هﻠﯽآﻮﭘﺘﺮه ﺎ روﯼ ﺳ ﺮﻣﺎن ﻣ ﯽﭼﺮﺧﻴﺪﻧ ﺪ‪ .‬ﻣ ﺎ ﻣ ﯽﺧﻮاﺑﻴ ﺪیﻢ‬
‫روﯼ زﻣﻴﻦ و ﺑﺎ آﻼﺷﻴﻨﻜﻒ روﯼ ﻣﻠﺦهﺎ ﻣﻴ ﺰان ﻣ ﯽآ ﺮدیﻢ‪ .‬ﺑﻌ ﺪ ﺑ ﺎ ه ﺮ‬
‫ﺶ ﻣﻠﺦ ﭼﻨﺪ دﻩ ﻧﻔﺮ دود ﻣﯽﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﭼﻨﺪ ﺻﺪ ﻧﻔﺮ دود ﻣ ﯽﺷ ﺪیﻢ‪ .‬ﺑﻌ ﺪ‬ ‫ﭼﺮﺧ ِ‬
‫‪١٣٢‬‬
‫هﺰار هﺰار در ﻧﺴ ِﻞ ﻓﺮﺻﺖهﺎﯼ ﺳﻮﺧﺘﻪ ﭘﺮﭘﺮ ﻣ ﯽزدی ﻢ‪ .‬ﺑﻌ ﻀﯽ ﻋﻘ ﺐ‬

‫ﻣﺎﻧﺪﻩ ﺑﻮدیﻢ‪ .‬ارﺕﺒ ﺎط ﺑ ﺎ ﺟﻠ ﻮ ﻗﻄ ﻊ ﺷ ﺪﻩ ﺑ ﻮد‪ .‬ارﺕﺒ ﺎط ﺑ ﺎ ﻋﻘ ﺐ ﻗﻄ ﻊ ﺷ ﺪﻩ‬
‫ﺑﻮد‪ .‬آﺎك ﺻﺎﻟﺢ ﺕﻮ ﺳﺮش ﻣﯽزد‪ .‬ﺑﭽﻪهﺎ ﭘﺮﭘ ﺮ ﻣ ﯽﺷ ﺪﻧﺪ‪ .‬ﺑﭽ ﻪه ﺎ ﻟ ﻪ ﻟ ﻪ‬
‫ﻣﯽزدﻧﺪ‪ .‬و ﻣﺎ هﻢ ﭼﻨﺎن ﻣﯽرﻓﺘﻴﻢ‪.‬‬
‫اﺻﻐﺮ ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺧﻮاهﺮ‪ ،‬هﻤﻪ را آﺸﺘﻨﺪ‪ .‬هﻴﭻآﺲ ﻧﻤﯽداﻧﺪ ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮ‬
‫آﺸﺘﻪ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬هﻴﭻ ﺁﻣ ﺎرﯼ ﻧﺪاﺷ ﺘﻴﻢ‪ .‬ﺧﻮاﺑﮕ ﺎﻩه ﺎیﯽ ﺑ ﻮد آ ﻪ دیﮕ ﺮ درﺷ ﺎن‬
‫ﺑﺎز ﻧﺸﺪ‪ .‬ﻗﺴﻤﺖهﺎیﯽ ﺑﻮد آﻪ هﻴﭻآﺲ دوﺑﺎرﻩ ﺁﻧﺠﺎ ﻧﺮﻓﺖ‪.‬‬
‫ﺻﺎﺑﺮ ﮔﻔﺖ‪ :‬ﭘﺪرهﺎ و ﻣﺎدرهﺎ دﺳ ﺘﻪ دﺳ ﺘﻪ آ ﺸﺘﻪ ﻣ ﯽﺷ ﺪﻧﺪ و ﻣ ﺎ‬
‫ﺣﻴﻦ ﺟﻨﮓ ﺑﺮاﯼ ﺑﭽﻪهﺎ ﺟﺸﻦ ﻣﯽﮔﺮﻓﺘﻴﻢ و ﺕﺌ ﺎﺕﺮ اﺟ ﺮا ﻣ ﯽآ ﺮدیﻢ و ﺑ ﻪ‬
‫ﺑﭽﻪهﺎ آﺎدو ﻣﯽدادیﻢ‪.‬‬
‫ﺑﭽﻪهﺎ ﺕﺮﺳﻴﺪﻩ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ایﻦ هﻤﻪ ﻣﺤﺒﺖ ﻧﺪیﺪﻩ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﻮﯼ ﺑﺪﯼ ﺑ ﻪ‬
‫دﻣﺎﻏ ﺸﺎن ﻣ ﯽﺧ ﻮرد‪ .‬دﻟ ﺸﺎن ﺷ ﻮر ﻣ ﯽزد‪ .‬ﻏ ﺬا ﻧﻤ ﯽﺧﻮردﻧ ﺪ‪.‬‬
‫ﻧﻤﯽرﻗﺼﻴﺪﻧﺪ‪ .‬ﺧﻮﺷ ﺤﺎل ﻧﻤ ﯽﺷ ﺪﻧﺪ‪ .‬ﻧﮕ ﺮان ﺑﻮدﻧ ﺪ‪ .‬ﺳ ﺮاغ ﻣﺎدرﺷ ﺎن را‬
‫ﻣﯽﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﺳﺮاغ ﭘﺪرﺷﺎن را و ﺳﺮاغ ﺧﻮاهﺮ و ﺑ ﺮادر ﺑ ﺰرگﺕ ﺮﯼ را‬
‫آﻪ از ﻣﺪرﺳﻪ ﺑﺮدﻩ ﺷﺪﻩ ﺑﻮدﻧﺪ ﻋﻤﻠﻴﺎت‪.‬‬
‫ﻣﺎدرهﺎ یﻜﯽ یﻜ ﯽ آ ﺸﺘﻪ ﻣ ﯽﺷ ﺪﻧﺪ‪ .‬یﻜ ﯽ یﻜ ﯽ ﺕﺠ ﺎوز ﻣ ﯽﺷ ﺪﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺧﻤﻴﻨﯽ ﻗﻬﻘﻬﻪ ﻣﯽزد‪ .‬رﻓﺴﻨﺠﺎﻧﯽ ﻣﯽﻟﺮزیﺪ‪ .‬ﺧﺎﻣﻨﻪاﯼ ﻣﯽﺕﺮﺳﻴﺪ‪ .‬هﻤﻪ ﺕﻮ‬
‫ﺳﺮﺷﺎن ﻣﯽزدﻧﺪ‪ .‬هﻤﻪ دو ِر ﺧﻮدﺷﺎن ﻣﯽﭼﺮﺧﻴﺪﻧﺪ …‬
‫رادیﻮهﺎ را از زﻧﺪان ﺑﺮدﻩ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻣﻼﻗﺎت را ﻗﻄﻊ آﺮدﻩ ﺑﻮدﻧ ﺪ‪.‬‬
‫روزﻧﺎﻣﻪ ﻧﻤﯽﺁﻣﺪ‪ .‬هﻮاﺧﻮرﯼ ﻗﻄ ﻊ ﺷ ﺪﻩ ﺑ ﻮد‪ .‬هﻤ ﻪ ﻣﺎﻧ ﺪﻩ ﺑﻮدﻧ ﺪ آ ﻪ ﭼ ﻪ‬
‫ﺧﺒ ﺮ اﺳ ﺖ؟ ه ﻴﭻ آ ﺲ ﻧﻤ ﯽداﻧ ﺴﺖ‪ .‬ه ﻴﭻ آ ﺲ‪ ،‬ه ﻴﭻ ﭼﻴ ﺰ ﻧﻤ ﯽداﻧ ﺴﺖ‪.‬‬
‫زﻧﺪاﻧﯽ آﻪ ﺑﻪ ﺕﺤﻠﻴﻞ زﻧﺪﻩ ﺑﻮد ﺑﯽﺕﺤﻠﻴﻞ ﺳﺮ ﺑﻪ ﻧﻴﺴﺖ ﺷﺪ‪ .‬ﻓ ﺼ ِﻞ ﺷ ﻜﺎر‬
‫ﺷﺮوع ﺷﺪ‪ .‬ﻓﺼﻞ ﺷ ﻜﺎر اوج ﮔﺮﻓ ﺖ‪ .‬ﺑﭽ ﻪه ﺎ دﺳ ﺘﻪ دﺳ ﺘﻪ در ﺳ ﺎﻟﻦ دار‬
‫زﻧ ﯽ ﺑ ﻪ دار ﺁویﺨﺘ ﻪ ﺷ ﺪﻧﺪ‪ .‬ﺑﻌ ﺪ ﮔ ﺮ ِم ﮔ ﺮم در ﻣﺎﺷ ﻴ ِﻦ ﺣﻤ ِﻞ ﮔﻮﺷ ﺖ‬
‫رﻓ ﺴﻨﺠﺎﻧﯽ و رﻓﻴ ﻖدوﺳ ﺖ ﻣﻨﺠﻤ ﺪ ﺷ ﺪﻧﺪ‪ .‬ﺟﻨ ﺎزﻩه ﺎﯼ ﻣ ﺎ در ﻣﻴ ﺪانه ﺎ‬
‫ﻣﺎﻧﺪﻧﺪ‪ .‬زﺧﻤﯽهﺎﯼ ﻣﺎ در ﻣﻴﺪان ﻣﺎﻧﺪﻧ ﺪ و ﻣ ﺎ ﻣﺎﻧ ﺪیﻢ و ی ﻚ ﻧ ﺴﻞ ﺧﻴﺎﻧ ﺖ‬
‫ﺷﺪﻩ…‬
‫ﺑﺮﺕﻮﻟﺖ ﺑﺮﺷﺖ ﮔﻔﺖ‪ :‬هﺮﺟﺎ ﺑﻪ ﻓﻀﻴﻠﺖهﺎﯼ ﺑ ﺰرگ ﻧﻴ ﺎز ﺑﺎﺷ ﺪ‪،‬‬
‫ی ﻚ ﺟ ﺎﯼ آ ﺎر ﻣ ﯽﻟﻨﮕ ﺪ… اﮔ ﺮ ﻓﺮﻣﺎﻧ ﺪﻩ ﺑﻠ ﺪ ﺑ ﻮد ﻧﻘ ﺸﻪﯼ درﺳ ﺘﯽ ﺑ ﺮاﯼ‬
‫‪١٣٣‬‬
‫ﺟﻨ ﮓ ﺑﻜ ﺸﺪ‪ ،‬دیﮕ ﺮ اﺣﺘﻴ ﺎﺟﯽ ﺑ ﻪ ﺳ ﺮﺑﺎزهﺎﯼ دﻟﻴ ﺮ و از ﺟ ﺎن ﮔﺬﺷ ﺘﻪ‬

‫ﻧﺪاﺷﺖ‪ ،‬ﺳﺮﺑﺎز ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ ﺑ ﺴﺶ ﺑ ﻮد… ﻓ ﺮض آﻨ ﻴﻢ ﻓﺮﻣﺎﻧ ﺪﻩ ﺁدم اﺣﻤﻘ ﯽ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺳﺮﺑﺎزهﺎ را ﻣﯽاﻧﺪازد ﺕﻮﯼ ﺕﻠﻪ‪ .‬ﺁن وﻗﺖ ﺳﺮﺑﺎز ﺑﺎیﺪ ﺷﺠﺎع ﺑﺎﺷ ﺪ‬
‫ﺕﺎ ﺑﻠﻜﻪ ﺟﺎن ﺑﺪر ﺑﺒﺮد‪.‬‬
‫اﮔﺮ ﻓﺮﻣﺎﻧ ﺪﻩ ﺁدم ﺧﺴﻴ ﺴﯽ ﺑﺎﺷ ﺪ و ﺕ ﺎ ﻣ ﯽﺕﻮاﻧ ﺪ در ﺳ ﺮﺑﺎزﮔﻴﺮﯼ‬
‫ﺻ ﺮﻓﻪ ﺟ ﻮیﯽ آﻨ ﺪ‪ ،‬ﺳ ﺮﺑﺎزهﺎ ﺑﺎی ﺪ هﻤ ﻪ‪ ،‬از ﻧﻔ ﺮ اول ﺕ ﺎ ﺁﺧ ﺮ‪ ،‬زور‬
‫هﺮآﻮل داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫اﮔﺮ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻩ ﺁدم ﻻﻗﻴﺪﯼ ﺑﺎﺷﺪ و در ﻓﻜﺮ ﺳﺮﺑﺎز ﻧﺒﺎﺷ ﺪ‪ ،‬ﺁن وﻗ ﺖ‬
‫ﺳﺮﺑﺎز ﭼﺎرﻩاﯼ ﻧﺪارﻧﺪ آﻪ ﺑﻪ زرﻧﮕﯽ و زیﺮآﯽ ﻣﺎر ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﻓﺮﻣﺎﻧ ﺪﻩ‬
‫ﺑ ﺎ ﺕﻮﻗﻌ ﺎت ﺑ ﯽﺣ ﺪ و ﺣ ﺼﺮ ﺧ ﻮد ﺑ ﻪ ﺳ ﺘﻮهﺶ ﺑﻴ ﺎورد‪ ،‬ﻓﻘ ﻂ ﺑ ﻪ ﻧﻴ ﺮوﯼ‬
‫وﻓﺎدارﯼ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺕﺎب ﺑﻴﺎورد‪ .‬هﻤﻪﯼ ایﻨﻬﺎ ﻓﻀﺎیﻠﯽ اﺳﺖ آﻪ در ی ﻚ‬
‫ﻣﻤﻠﻜ ﺖ ﺑ ﺎ ﻧﻈ ﻢ و ﻗﺎﻋ ﺪﻩ‪ ،‬آ ﺴﯽ ﺑ ﻪ ﺁن اﺣﺘﻴ ﺎﺟﯽ ﻧ ﺪارد؛ زی ﺮا در ی ﻚ‬
‫ﺕ ﺸﻜﻴﻼت ﺧ ﻮب‪ ،‬ﺧ ﺼﺎل ﻣﺘﻮﺳ ﻂ و ﻋ ﺎدﯼ ﺁدمه ﺎ ﺑ ﺲ اﺳ ﺖ؛ ﺣﺘ ﺎ ﭼ ﻪ‬
‫اهﻤﻴﺘﯽ دارد آ ﻪ یﻜ ﯽﺷ ﺎن اﺣﻤ ﻖ ﺑﺎﺷ ﺪ‪ ،‬ی ﺎ ﭘ ﺎ را ﺑ ﺎﻻﺕﺮ ﺑﮕ ﺬارم‪ ،‬ﺑ ﺰدل‬
‫ﺑﺎﺷﺪ…؟‬
‫و ه ﺮ ﺟ ﺎ ﺑ ﻪ ﻓ ﻀﻴﻠﺖه ﺎﯼ ﺑ ﺰرگ ﻧﻴ ﺎز ﺑﺎﺷ ﺪ ﻓ ﺴﺎدﯼ در آ ﺎر‬
‫اﺳﺖ و یﻚ ﺟﺎﯼ آﺎر ﻣﯽﻟﻨﮕﺪ‪ .‬و ﭼﻨﺪ ﺟﺎﯼ آﺎر ﻣﯽﻟﻨﮕﺪ‪ .‬و ﻣﯽﻟﻨﮕﻴﺪ‪.‬‬
‫ﺧﻴﻠﯽ ﺟﺎهﺎ ﻣﯽﻟﻨﮕﻴﺪ‪ .‬ﺧﺸﻮﻧﺖ‪ ،‬ﻣﺪ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺮگ‪ ،‬ﺁرﻣﺎن ﺷﺪﻩ‬
‫ﺑﻮد‪ .‬هﺮآﻪ ﺟﺎن ﺑﺪر ﻣﯽﺑ ﺮد‪ ،‬ﺑ ﻪ ﺻ ﻼﺑﻪ آ ﺸﻴﺪﻩ ﻣ ﯽﺷ ﺪ آ ﻪ‪ :‬ﭼ ﺮا زﻧ ﺪﻩ‬
‫ﻣﺎﻧﺪﻩاﯼ؟‬
‫ﻣ ﺴﻌﻮد ﺑ ﻪ ﺟﻨ ﺎزﻩه ﺎﯼ ﻣ ﺎ ﻧﻴ ﺎز داﺷ ﺖ‪ .‬ﻣ ﺎ ﺕ ﺎریﺦ ﻣ ﺼﺮﻓﻤﺎن‬
‫ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺎ یﻜﺒﺎر ﻣﺼﺮف ﺑﻮدیﻢ‪ .‬ﺑﺮاﯼ ای ﻦ آ ﻪ رهﺒ ﺮﯼ ﺑ ﺎﻻﯼ ﺳ ﻦ‬
‫ﺕﺸﻮیﻖ ﺷﻮد‪ ،‬ﺑﺎیﺪ آﺸﺘﻪ ﻣﯽﺷﺪیﻢ‪ .‬و آﺸﺘﻪ ﻣﯽﺷﺪیﻢ‪.‬‬
‫هﺮآﻪ زﻧﺪﻩ ﻣﺎﻧﺪﻩ ﺑﻮد ﻣﺰدور ﻣﯽﺷﺪ‪ .‬هﺮ آﻪ اﻋﺘﺮاض ﻣ ﯽآ ﺮد‬
‫ﭘﺘﻴ ﺎرﻩ ﻣ ﯽﺷ ﺪ‪ .‬ادﺑﻴ ﺎت ﺁﺧﻮﻧ ﺪﯼ دورﻩ ﻣ ﯽﺷ ﺪ‪ .‬ﻣ ﺎ زنه ﺎ و ﻣﺮده ﺎﯼ‬
‫ﺑ ﯽﺑﻬ ﺎیﯽ ﺑ ﻮدیﻢ‪ .‬ﺟ ﺎ ِن ﻣ ﺮدم ﺑ ﯽارزش ﺑ ﻮد‪ .‬ﺑ ﺎ ﺕﻔﻨ ﮓ ﺳ ﺎﭼﻤﻪاﯼ ﺑﺎی ﺪ‬
‫اﻧﻘﻼب ﻣﯽآﺮدیﻢ‪ .‬ﺑﺎ وﻓﺎدارﯼ ﺑﺎیﺪ ﺕﺎب ﻣﯽﺁوردیﻢ و ﺳﺎلهﺎﯼ ﺳﺎل ﺕ ﺎب‬
‫ﺁوردیﻢ‪.‬‬
‫‪١٣٤‬‬
‫دیﻦ آﻪ راﻩ را ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻦﺑﺴﺖ ﻣﯽﺷﻜﺴﺖ‪ .‬اﻧﻘﻼﺑﯽ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد‪.‬‬

‫ﺁﺧﻮﻧ ٍﺪ ﺑﺎ آ ﺮاوات‪ ،‬راهﺒ ﺮ ﺷ ﺪﻩ ﺑ ﻮد‪ .‬راﻩه ﺎ ﺳ ﺪ ﺷ ﺪﻩ ﺑﻮدﻧ ﺪ‪ .‬اﻣﻴﺮآﺒﻴ ﺮ‪،‬‬
‫ﺳ ﺮ از ﺧ ﺎك درﺁوردﻩ ﺑ ﻮد‪ ،‬ﺑ ﺎد آ ﺮدﻩ ﺑ ﻮد‪ ،‬ﭼ ﺎق ﺷ ﺪﻩ ﺑ ﻮد‪ .‬و ﺳ ﺪ‬
‫ﻣﯽﺳﺎﺧﺖ‪ .‬هﺮ روز ﺳ ٍﺪ ﺕﺎزﻩاﯼ ﻣﯽﺳﺎﺧﺖ‪ ،‬ﺑﻪ ﺳﺪ ﺧﻮ آﺮدﻩ ﺑﻮدیﻢ‪ .‬ﺳ ﺪ‬
‫ح اﻣﻴﺮآﺒﻴﺮ در ﺟ ﺴﻢ اآﺒ ﺮ‬ ‫را دوﺳﺖ داﺷﺘﻴﻢ‪ .‬ﺳﺪ را ﺑﺎور داﺷﺘﻴﻢ‪ .‬و رو ِ‬
‫ﮔﻮﺷﺘﯽ ﺣﻠﻮل آﺮدﻩ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﻋﺒ ﺎ را ﻣ ﯽآ ﺸﻴﺪﻧﺪ روﯼ ﺳ ﺮﻣﺎن‪ .‬ﻣ ﺮدم را ﻣ ﯽﮔﺬاﺷ ﺘﻨﺪ آﻨ ﺎ ِر‬
‫دیﻮار آﻪ ﻧﻈﻢ ﺑﺮﻗﺮار آﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫هﻨﺮﻣﻨ ﺪ را ﻣ ﯽآ ﺸﻨﺪ آ ﻪ دوران ﺑ ﯽهﻨ ﺮﯼ اﺳ ﺖ‪ .‬ﻋﻘﻴ ﺪﻩ را‬
‫ﻣ ﯽآ ﺸﻨﺪ آ ﻪ دوران ﺑ ﯽﻧﻈ ﺮﯼ اﺳ ﺖ‪ .‬ﻧﻮی ﺴﻨﺪﻩ را ﺑ ﻪ دار ﻣ ﯽآ ﺸﻨﺪ آ ﻪ‬
‫ﻗﻠﻢ‪ ،‬ﻗﻠﻢ آﻨﻨﺪ‪ .‬هﻤﻪ را ﻣﯽآﺸﺘﻨﺪ‪ .‬و هﻤﻪ را ﻣﯽآﺸﻨﺪ‪.‬‬
‫ﭘ ﺪر ﮔﻔ ﺖ‪ :‬دﺳ ﺘﺖ درد ﻧﻜﻨ ﺪ‪ .‬اﻧﻘ ﻼب آ ﺮدﯼ آ ﻪ ﺑ ﻪ ﺳ ﺮﻣﺎن‬
‫ﺑﺸﺎﺷﯽ؟‬
‫ﻣﺎدر ﮔﻔﺖ‪ :‬ﻣﮕﺮ ﻓﻘﻂ ﻣﺎ ﺑﻮدیﻢ؟‬
‫ﭘﺪر ﮔﻔﺖ‪ :‬ﻧﻔﺮیﻨﺖ ﻣﯽآﻨﻢ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻧﻔﺮیﻨﻢ آﺮد‪ .‬ﻣ ﺎدر را ه ﻢ ﻧﻔ ﺮیﻦ‬
‫آﺮد‪.‬‬
‫ﺷ ﻬﺮ ﻧﻔ ﺮیﻨﻢ آ ﺮدﻩ ﺑ ﻮد‪ .‬ﻣ ﻦ ه ﻢ در ﺷ ﻬﺮ ﻧﻔ ﺮیﻦ ﺷ ﺪﻩاﯼ‪ ،‬ه ﯽ‬
‫ﻣﯽزایﻴﺪم‪ .‬ﺑﭽﻪهﺎم ﮔﺮگ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻣﺮدم را ﭘ ﺎرﻩ ﻣ ﯽآﺮدﻧ ﺪ‪ .‬ﭼﺸﻤ ﺸﺎن را‬
‫ﻣﯽﺑﺴﺘﻨﺪ و ﺧﻮﻧﻢ را ﻣﯽﻧﻮﺷﻴﺪﻧﺪ‪ .‬ﮔ ﺎﻩ‪ ،‬زی ِﺮ دﺳ ﺖ و ﭘ ﺎﯼ ﺑﭽ ﻪه ﺎیﯽ آ ﻪ‬
‫زایﻴﺪﻩ ﺑﻮدم‪ ،‬ﭘﺪر را ﻣﯽدیﺪم و ﮔﺎﻩ ﻣﺎدر را و هﻤﻴﺸﻪ ﻓﻬﻴﻤﻪ را…‬
‫ﭘﺪر ﻗﻬﺮ آﺮدﻩ ﺑﻮد و ﺳﻪ ﺳﺎل از ﺧﺎﻧﻪ رﻓﺘﻪ ﺑ ﻮد‪ .‬دیﮕ ﺮ دوﺳ ﺘﻢ‬
‫ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬ﭘﺪر را ﻟﻮ دادﻩ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﭘﺪر را ﺑﺮدﻩ ﺑﻮدﻧ ﺪ آﻤﻴﺘ ﻪﯼ ﻣﺮآ ﺰﯼ آ ﻪ‬
‫ﺁن زﻣﺎنهﺎﯼ ﺧﻴﻠﯽ ﺧﻴﻠﯽ دور‪ ،‬ﻣﺠﻠﺲ ﺷﻮراﯼ ﻣﻠﯽ ﺑﻮد و ﻣ ﯽزدﻧ ﺪش‪.‬‬
‫ﭘ ﺪر ﺕ ﻒ ﻣ ﯽآ ﺮد‪ .‬ﻗ ﯽ ﻣ ﯽآ ﺮد‪ .‬ﺧ ﻮن اﺳ ﺘﻔﺮاغ ﻣ ﯽآ ﺮد‪ .‬و ه ﻢ ﭼﻨ ﺎن‬
‫ﻧﻔﺮیﻦ ﻣ ﯽآ ﺮد‪ .‬ﺣ ﺎﻻ دیﮕ ﺮ دوﺳ ﺘﻢ ﻧﺪاﺷ ﺖ‪ .‬دیﮕ ﺮ ﻧﻤ ﯽﺕﻮاﻧ ﺴﺖ دوﺳ ﺘﻢ‬
‫داﺷ ﺘﻪ ﺑﺎﺷ ﺪ‪ .‬دیﮕ ﺮ ﻧﻤ ﯽﺧﻮاﺳ ﺖ دوﺳ ﺘﻢ داﺷ ﺘﻪ ﺑﺎﺷ ﺪ‪ .‬و ﻣ ﻦ‪ ،‬ﺕﻨﻬ ﺎ‪ ،‬در‬
‫ﮓ ﻓﺮﺻﺖهﺎﯼ ﺳﻮﺧﺘﻪ‪ ،‬ﺑﺎ ﺳﻼح ﺣﻤﺎﻗﺖ ﺑﻪ ﺟﻨﮓ اژدهﺎ ﻣ ﯽرﻓ ﺘﻢ و‬ ‫ﭼﻨ ٍ‬
‫ﭼﻪ ﺕﺼﻮیﺮﯼ!؟‬
‫‪١٣٥‬‬
‫ﻳﻚ اﺗﻔﺎق ﺳﺎدﻩ!‬
‫ق ﺧﻴﻠﯽ ﺳﺎدﻩ‬ ‫ق ﺳﺎدﻩ ـ یﻚ اﺕﻔﺎ ِ‬

‫ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﯽﺷﻮد در ﺕﻜﺮا ِر یﻚ اﺕﻔﺎ ِ‬
‫ف ﻋﻔﻮﻧﺖ را آﻪ ﻣﺤ ِﻞ ﺕﺨ ﻢ ری ﺰﯼ ﻣﺮدارﺧ ﻮاران اﺳ ﺖ‪ ،‬ﺕﻌﺮی ﻒ‬ ‫ـ ﺷﻜﺎ ِ‬
‫آﺮد؟‬
‫داﺳﺘﺎن هﻤﺎﻧﺠﺎ اﺕﻔﺎق اﻓﺘﺎد‪ ،‬هﻤﺎن ﺟﺎ آﻪ ﺷﻤﺎ هﺴﺘﻴﺪ‪ ،‬هﻤﺎﻧﺠﺎ آﻪ‬
‫ای ﺮان ﻧﻴ ﺴﺖ‪ ،‬ﻋﺮﺑ ﺴﺘﺎن ﻧﻴ ﺴﺖ‪ ،‬اﻓﻐﺎﻧ ﺴﺘﺎن ﻧﻴ ﺴﺖ‪ ،‬هﻤﺎﻧﺠ ﺎ آ ﻪ ُﻋَﻠ ﻢ‬
‫ﻣﺠ ﺴﻤﻪﯼ ﺁزادﯼاش‪ ،‬ﺣﻮاﻟ ﻪاﯼ رﻧﺪاﻧ ﻪ ﺑ ﻪ ﻣ ﻦ و ﻣﺎه ﺎیﯽ اﺳ ﺖ آ ﻪ‬
‫ﺑﺨﻴﺎﻟﻤﺎن در ﻏﺮب زﻧﺪﮔﯽ ﻣﯽآﻨﻴﻢ‪.‬‬
‫ﺣﺴﻴﻦ ﭘﻨﺞ ﺳﺎﻟﯽ ﻣﯽﺷﻮد آﻪ اﻣﺮیﻜﺎﺳﺖ‪ .‬داﻧ ﺸﺠﻮﺳﺖ‪ .‬دوﺳ ﺎﻟﯽ‬

‫هﻢ ﻣﯽﺷﻮد آﻪ ﺧﺎﻧﻮادﻩاش را ﻧﺪیﺪﻩ اﺳ ﺖ‪ .‬ﻧ ﻪ ﻣ ﺎدر را‪ ،‬ﻧ ﻪ ﭘ ﺪر را‪ ،‬ﻧ ﻪ‬
‫دو ﺧ ﻮاهﺮ و دو ﻧﻴﻤ ﻪﺑ ﺮادرش را‪ .‬ای ﻦﺟ ﺎیﯽه ﺎ ﺑ ﻪ آ ﺴﺎﻧﯽ ﺧ ﻮاهﺮ و‬
‫ﺑ ﺮادر ﻣ ﯽﮔﻮیﻨ ﺪ آ ﻪ ی ﻚ ﻣ ﺎدر داﺷ ﺘﻪ ﺑﺎﺷ ﻨﺪ‪ .‬ﭘ ﺪر ﭼﻨ ﺪان ﺑ ﻪ ﺣ ﺴﺎب‬
‫ﻧﻤﯽﺁیﺪ‪.‬‬
‫ﺣ ﺴﻴﻦ هﻤ ﺮا ِﻩ دوﺳ ﺖ اﻣﺮیﻜ ﺎیﯽاش ﺳ ﺎرا آ ﻪ او ه ﻢ داﻧ ﺸﺠﻮﯼ‬
‫ﻣﻬﻨﺪﺳ ﯽ اﺳ ﺖ‪ ،‬ﺑ ﻪ ی ﻚ رﺳ ﺘﻮرا ِن ﺷ ﻴﻚ ایﺮاﻧ ﯽ ﻣ ﯽرود‪ .‬دﻟ ﺶ ﺑ ﺮاﯼ‬
‫ﻗﻮرﻣ ﻪﺳ ﺒﺰﯼ ﻣ ﺎدر ﺕﻨ ﮓ ﺷ ﺪﻩ اﺳ ﺖ‪ .‬ﺷ ﺎیﺪ ﺁﻧﺠ ﺎ ﺑﺘ ﻮان ی ﺎدﯼ از ﻣ ﺎدر‬
‫آﺮد‪.‬‬
‫ﺕﺎ ایﻨﺠﺎﯼ داﺳﺘﺎن ﻣﺜﻞ ﺑﻘﻴﻪﯼ ﻗﺼﻪهﺎﺳﺖ‪ .‬دو دوﺳ ﺖ ﻣ ﯽﮔﻮیﻨ ﺪ‬
‫و ﻣﯽﺧﻨﺪﻧﺪ و ﺧﺒﺮ ﻧﺪارﻧﺪ آ ﻪ ﻟﺤﻈ ﺎﺕﯽ ﺑﻌ ﺪ آ ﺴﺎﻧﯽ را ﻣﻼﻗ ﺎت ﻣ ﯽآﻨﻨ ﺪ‬
‫آﻪ ﺧﻮدﺷﺎن را ﺕﺤﺼﻴﻞ آ ﺮدﻩﯼ ﻓﺮﻧ ﮓ ﻣ ﯽداﻧﻨ ﺪ و از ﻣﺰای ﺎﯼ زﻧ ﺪﮔﯽ‬
‫در ﻓﺮﻧﮓ ﺑﻬﺮﻩﻣﻨﺪ! و…‬
‫ق ﺳ ﺎدﻩ را ـ آ ﻪ ﭼﻨ ﺪان ه ﻢ ﺳ ﺎدﻩ ﻧﻴ ﺴﺖ ـ‬ ‫ﺑﻴﺎیﻴﺪ داﺳﺘﺎ ِن ایﻦ اﺕﻔ ﺎ ِ‬
‫ﺖ یﻚ ﻧﻤﺎیﺸﻨﺎﻣﻪ‪ ،‬ﺑﻴﺎن آﻨﻴﻢ!‬ ‫در هﻴﺌ ٍ‬
‫ﺻﺤﻨﻪ‪ :‬رﺳﺘﻮراﻧﯽ ﺷﻴﻚ در ﻧﺎف اﻣﺮیﻜﺎ‪.‬‬
‫‪١٣٦‬‬
‫ﻧﻘﺶهﺎ‪ :‬ﺣﺴﻴﻦ و ﺳ ﺎرا‪ .‬ﮔﺎرﺳ ِﻦ رﺳ ﺘﻮران‪ .‬ﭼﻨ ﺪ ﺧ ﺎﻧﻮادﻩﯼ ایﺮاﻧ ﯽ آ ﻪ‬

‫دارﻧﺪ ﭼﻠﻮآﺒﺎب ﻣﯽﺧﻮرﻧﺪ‪ .‬ﭼﻨﺪ ﺟﻮان ایﺮاﻧﯽ آﻪ دارﻧﺪ در ﺑﺎرﻩﯼ زﻧﺎ ِن‬
‫اﻣﺮیﻜﺎیﯽ ﺟﻮك ﻣﯽﮔﻮیﻨﺪ‪.‬‬
‫وارد ﺳ ﺎﻟ ِﻦ رﺳ ﺘﻮران ﻣ ﯽﺷ ﻮﻧﺪ‪ .‬رﺳ ﺘﻮران ﺷ ﻴﻚ و ﮔﺮاﻧﻘﻴﻤ ﺖ‬

‫اﺳ ﺖ‪ .‬ﻣ ﺮدﯼ ﭘ ﺎﻟﺘﻮﯼ هﺮدوﺷ ﺎن را ﻣ ﯽﮔﻴ ﺮد‪ .‬ﻣﻴ ﺰ ﺷ ﻤﺎرﻩﯼ ﺷ ﺶ ﺑ ﻪ‬
‫ایﺸﺎن ﺕﻌﺎرف ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﺣﺴﻴﻦ ﺻﻨﺪﻟﯽ دوﺳﺘﺶ را ﻣ ﯽﮔﻴ ﺮد‪ .‬دﻗ ﺎیﻘﯽ ﺑ ﻪ‬
‫ﮔﻔﺖ وﮔﻮ ﭘﻴﺮاﻣﻮن ﻓﻼن اﺳﺘﺎد و ﻓﻮﺕﺒﺎل و ﻣﻮﻧﻴﻜﺎﮔﻴﺖ ﻣﯽﮔﺬرد‪ .‬هﺮ دو‬
‫ﻣﯽﺧﻨﺪﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ هﻴﭻآﺲ دیﮕﺮﯼ ﺕﻮﺟﻪ ﻧﺪارﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺣﺴﻴﻦ‪ :‬ایﻨﺠﺎ ﺑﻮﯼ ﻗﻮرﻣﻪ ﺳﺒﺰﯼ ﻣﺎدر ﻣﯽﺁیﺪ‪.‬‬
‫ﺳﺎرا‪ :‬هﺮﭼﻪ ﺕﻮ ﺑﺨﻮرﯼ‪ ،‬ﻣﻦ هﻢ ﻣﯽﺧﻮرم‪.‬‬
‫ﺳ ﺎرا ﺑ ﺮاﯼ رﻓ ﺘﻦ ﺑ ﻪ دﺳﺘ ﺸﻮﺉﯽ ﻋ ﺬرﺧﻮاهﯽ ﻣ ﯽآﻨ ﺪ‪ .‬ﮔﺎرﺳ ﻦ‬
‫ﻋﻘﻴ ﺪﻩ دارد آ ﻪ ﻏﺬاهﺎﺷ ﺎن هﻤﻴ ﺸﻪ ﺕ ﺎزﻩ اﺳ ﺖ؛ ﺑ ﺮاﯼ هﻤ ﻴﻦ ه ﻢ ﻣ ﺪﺕﯽ‬
‫ﻃﻮل ﻣﯽآﺸﺪ ﺕﺎ ﺁﻣﺎدﻩ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺣ ﺴﻴﻦ آ ﻪ ﺕﻨﻬ ﺎ ﻣ ﯽﺷ ﻮد ﭼ ﺸﻤﯽ در ﺳ ﺎﻟﻦ ﻣ ﯽﭼﺮﺧﺎﻧ ﺪ‪ .‬ﭼﻨ ﺪ‬
‫ﺟﻮاﻧﻚ در ﻣﻴﺰ آﻨﺎرﯼ ﻧﺸ ﺴﺘﻪاﻧ ﺪ‪ .‬هﻤ ﺎنه ﺎ آ ﻪ دارﻧ ﺪ از ﺟ ﻮك ﮔﻔ ﺘﻦ و‬
‫ﺧﻨﺪیﺪن ﻣﯽﺕﺮآﻨﺪ‪.‬‬
‫یﻜﯽﺷﺎن ﻣﯽﭘﺮﺳﺪ‪ :‬ایﻦ آﻴﻪ؟‬
‫ﻧﺎﻣﺰدم‬
‫ﻣﯽﺧﻮاهﯽ ﺑﮕﻴﺮﯼاش؟‬
‫دﺧﺘﺮ ﺧﻮﺑﯽ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻟﺶ اﺳﺖ؟‬
‫ﺑﻴﺴﺖ و یﻚ ﺳﺎل‪.‬‬
‫ﻗﺒﻞ از ﺕﻮ دوﺳﺖ ﭘﺴﺮﯼ هﻢ داﺷﺘﻪ اﺳﺖ؟‬
‫ﻣﻌﻠﻮم اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺑﺎ ﺁﻧﻬﺎ هﻢ ﺧﻮاﺑﻴﺪﻩ اﺳﺖ؟‬
‫ﺣﺘﻤﺎ‪ ،‬ﭼﺮا آﻪ ﻧﻪ؟!‬
‫و ﺕﻮ ﻣﯽﺧﻮاهﯽ ﺑﮕﻴﺮﯼاش؟‬
‫ﮔﺬﺷﺘﻪاش ﺑﻪ ﻣﻦ ﻣﺮﺑﻮط ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬
‫‪١٣٧‬‬
‫ﺑﯽﻏﻴﺮت!‬
‫ﺑﻌﺪ ﺟﻮاﻧﻚهﺎ ﺑﺎ ﺁﻣﺪ ِن ﺳﺎرا دﺳ ﺖ از ﺳ ِﺮ ﺣ ﺴﻴﻦ ﺑﺮﻣ ﯽدارﻧ ﺪ و‬
‫ﺖ ﺑﻜ ﺎرت و ﭘﺎآ ﺪاﻣﻨﯽ‬ ‫ب اﺻ ﺎﻟ ٍ‬‫ﺷ ﺮوع ﻣ ﯽآﻨﻨ ﺪ ﺑ ﻪ ﻓﺎرﺳ ﯽ اﻧ ﺪرﺑﺎ ِ‬
‫ﺳﺨﻦﭘﺮاآﻨﺪن و ﻣﺴﺨﺮﻩ آﺮدن‪.‬‬
‫ﺳﺎرا ﺣﺴﻴﻦ را در ﻓﻜﺮ ﻣﯽیﺎﺑﺪ‪:‬‬
‫در ایﻦ دو‪ /‬ﺳﻪ دﻗﻴﻘﻪ ﭼﻪ ﻣﯽﺕﻮاﻧﺪ ﺷﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ؟‬
‫زﺧ ِﻢ واژﻩﯼ ﺑﯽﻏﻴﺮت ﺣﺴﻴﻦ را زﺧﻤﯽ آﺮدﻩ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺟﻮاﻧ ﻚه ﺎ ﺑ ﺎ ﺻ ﺪاﯼ ﺑﻠﻨ ﺪ از ﺑ ﺎزا ِر ﺁزا ِد زﻧ ﺎن در ﻏ ﺮب ﺳ ﺨﻦ‬
‫ش ﻣ ﺎدر ﺷ ﻮهﺮ‪،‬‬ ‫ﻖ ﺳ ﻔﺎر ِ‬ ‫ت زﻧﺎ ِن ﭘﺴﺘﯽ ﺑ ﺎآﺮﻩ‪ ،‬ﻃﺒ ِ‬ ‫ﻣﯽراﻧﻨﺪ و از واردا ِ‬
‫ﺑﺪو ِن آﺎﻏﺬ‪.‬‬
‫ﺑﻌﺪ ه ﻢ ﺻ ﺤﺒﺖ از ﻏﻴﺮﺕ ﯽ اﺳ ﺖ آ ﻪ ﺣ ﺴﻴﻦ ﻧ ﺪارد و ﺧﻮدﺷ ﺎن‬
‫دارﻧﺪ و اﻟﺒﺘﻪ آﻪ ﺑﻪ ﺧﻮد ﻣﯽﻧﺎزﻧﺪ و… ﻣﻀﺤﻜﻪ‪.‬‬
‫ﺣ ﺴﻴﻦ دیﮕ ﺮ ﻗﻮرﻣ ﻪ ﺳ ﺒﺰﯼ ﻧﻤ ﯽﺧﻮاه ﺪ‪ .‬ﺑ ﺮاﯼ اﺣﺘ ﺮام ﺑ ﻪ‬
‫دوﺳ ﺘﺶ ﺳ ﺎآﺖ ﻣ ﯽﻣﺎﻧ ﺪ‪ .‬دیﮕ ﺮ از ﭼﻬﭽ ﻪﯼ ﺧﻨ ﺪﻩﯼ دو دوﺳ ﺖ ﺧﺒ ﺮﯼ‬
‫ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬
‫ﺣﺴﻴﻦ ﭼﻪ ﻣﯽﺕﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ایﻦ ﺟﻮاﻧﻚهﺎ ﺑﮕﻮیﺪ؟‬
‫ﺻﺪاﯼ ﺟﻮاﻧﻚهﺎ ﺑﻪ ﮔﻮش ﻣﯽرﺳﺪ‪:‬‬
‫اﻣ ﺴﺎل ﻣ ﺎد ِر اﺻ ﻐﺮ رﻓﺘ ﻪ ﺧﻮاﺳ ﺘﮕﺎرﯼ‪ .‬ﻓﻴﻠﻤ ﯽ ه ﻢ از دﺧﺘ ﺮك‬
‫ﻓﺮﺳﺘﺎدﻩاﻧ ﺪ اﻣﺮیﻜ ﺎ‪ .‬ﻃ ﺮف ﺷ ﺎﻧﺰدﻩ ﺳ ﺎﻟﻪ اﺳ ﺖ‪ .‬ﺕ ﺎ ﭘ ﻨﺞ اﺑﺘ ﺪایﯽ ﺧﻮاﻧ ﺪﻩ‬
‫اﺳﺖ‪ .‬دﺧﺘﺮهﺎﯼ اﻣﺮیﻜﺎیﯽ ﺧﻮﺑﻨﺪ‪ ،‬ﺕﺠﺮﺑﻪ دارﻧﺪ؛ اﻣﺎ ﻧﻪ ﺑﺮاﯼ ازدواج!‬
‫ﻦ واژﻩﯼ ﻏﻴﺮت اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺣﺴﻴﻦ در ذهﻨﺶ دﻧﺒﺎ ِل ﺕﺒﻴﻴ ِ‬
‫روﺑﻪ ﺟﻤﻌﻴﺖ‪:‬‬
‫ﻏﻴﺮت ایﻦ ﻧﻴﺴﺖ آﻪ آﺴﯽ را آﻪ دوﺳﺖ ﻣﯽداریﻢ‪ ،‬ﺑﺎورش ه ﻢ‬
‫داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ‪ .‬ﻏﻴﺮت ایﻦ ﻧﻴﺴﺖ آﻪ اﻧﺴﺎنهﺎ را ﺑ ﯽآﻨﺠﻜ ﺎوﯼ در زﻧ ﺪﮔﯽ‬
‫ﮔﺬﺷ ﺘﻪﺷ ﺎن ﺑﭙ ﺬیﺮیﻢ‪ .‬ﻏﻴ ﺮت ای ﻦ ﻧﻴ ﺴﺖ آ ﻪ ﺑ ﻪ ﺣ ﺮی ِﻢ ﻣﻤﻨﻮﻋ ﻪﯼ آ ﺴﯽ‬
‫ﺳ ﺮك ﻧﻜ ﺸﻴﻢ‪ .‬ﻏﻴ ﺮت ای ﻦ ﻧﻴ ﺴﺖ آ ﻪ اﮔ ﺮ آ ﺴﯽ ه ﻮایﯽ را آ ﻪ ﺕ ﻨﻔﺲ‬
‫ﻣ ﯽآﻨ ﺪ ﺑ ﺎ ﻣ ﺎ ﻗ ﺴﻤﺖ آ ﺮد‪ ،‬ﻣﻤﻨ ﻮﻧﺶ ﺑﺎﺷ ﻴﻢ‪ .‬ﻏﻴ ﺮت اﺻ ﻼ ﭘﺪی ﺪﻩاﯼ‬
‫ق‬
‫اﻣ ﺮوزﯼ و ای ﻦ ﺟﻬ ﺎﻧﯽ ﻧﻴ ﺴﺖ‪ .‬وﺻ ﻠﻪاﯼ اﺳ ﺖ ﻧ ﺎﺟﻮر آ ﻪ از اﻋﻤ ﺎ ِ‬
‫ﻗ ﺮون در ﻣ ﺘ ِﻦ ﺟﺎﻣﻌ ﻪ رﺳ ﻮب آ ﺮدﻩ اﺳ ﺖ‪ .‬و ﺑ ﻮﯼ ﻟﺠ ِﻦ آﻬﻨﮕ ﯽ و‬
‫‪١٣٨‬‬
‫ﻣﺎﻧ ﺪﮔﯽاش در ﻏ ﺮب ه ﻢ اﻧ ﺴﺎن را ﺑ ﻪ ﺕﻬ ﻮع واﻣ ﯽدارد‪ .‬اﻧ ﺴﺎنه ﺎ ﺑ ﺎ‬

‫ﺕﻌﺪا ِد هﻤﺨﻮاﺑﮕﯽهﺎﺷﺎن ارزیﺎﺑﯽ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ایﻦ ﺕﺒﻴﻴ ِﻦ ﺁن ﺟﻮاﻧﻚهﺎﺳﺖ از ﺑﻬﺎﯼ اﻧﺴﺎن!‬
‫ﻂ ﻣﺎدر درددل ﻣﯽآﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺣﺴﻴﻦ ﭘﺎﯼ ﺧ ٍ‬
‫ك‬
‫ﻣﺎدر ﺑﺎ ﺧﻨﺪﻩ‪ :‬ﻣﯽداﻧﻢ آﻪ ﻧﺘﻮاﻧﺴﺘﻪاﯼ ﺳﺎآﺖ ﺑﻤﺎﻧﯽ‪ .‬هﻨﮕﺎ ِم ﺕﺮ ِ‬
‫ﺳﺎﻟﻦ ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﭼﻪ ﮔﻔﺘﯽ؟‬
‫ﺑ ﺎ ﺧﻨ ﺪﻩ‪ :‬ﻣﻄﻤ ﺌﻦ ﺑﺎﺷ ﻴﺪ زﻧ ﺎﻧﯽ آ ﻪ ﺑ ﺮاﯼ ﺷ ﻤﺎ ﭘ ﺴﺖ ﻣ ﯽﺷ ﻮﻧﺪ‪،‬‬
‫ﺧﻴﻠﯽهﺎﺷﺎن ﺑﺨﻴﻪاﯼاﻧﺪ!!‬
‫و رﻧﮓ از روﯼ ﺟﻮاﻧﻚهﺎ ﭘﺮیﺪﻩ ﺑﻮد!‬
‫‪١٣٩‬‬
‫ﻣﻴﺸﻮد‪...‬‬
‫ﻣﯽﺷﻮد اﻣ ﺮوز روزﯼ ﺑﺎﺷ ﺪ ﻣﺜ ﻞ ی ﻚ روز ﺕ ﺎریﺨﯽ‪ ،‬ﻣ ﺜﻼ ﺳ ﻪ‬

‫ﺷﻨﺒﻪ‪ ،‬ﺳﻮم اآﺘﺒﺮ‪ ،‬رو ِز وﺻ ِﻞ دو ﺕﻜ ﻪﯼ ﺁﻟﻤ ﺎن ﺑ ﻪ ه ﻢ‪ .‬ﻣ ﯽﺷ ﻮد آ ﻪ ﺕ ﻮ‬
‫هﻢ اﺕﻔﺎﻗﺎ از آﺎ ِر ﮔﻞ ﻣﻌﺎف ﺑﺎﺷﯽ‪ ،‬و ﺑﻪ آﺎﻓﻪاﯼ رﻓﺘ ﻪ ﺑﺎﺷ ﯽ ﺕ ﺎ ﺕ ﺎریﻜﯽ‬
‫ﺕﻌﻄﻴﻠﯽ ﮔﻮرﺳﺘﺎﻧﯽ ایﻦ دهﻜﺪﻩﯼ آﻮﭼﻚ را روﺷﻦ آﻨ ﯽ‪ .‬ﻣ ﯽﺷ ﻮد آ ﺴﯽ‬
‫ه ﻢ ﺑ ﺎ ﺕ ﻮ ﺁﻣ ﺪﻩ ﺑﺎﺷ ﺪ آ ﻪ هﻨ ﻮز ﻧﻔﻬﻤﻴ ﺪﻩاﯼ ﭼ ﺮا هﻤﻴ ﺸﻪ ﺑ ﺎ ﺕﻮﺳ ﺖ و از‬
‫ﺟﺎﻧﺖ ﭼﻪ ﻣﯽﺧﻮاهﺪ؛ ﺕﺎ ﻃﺒﻖ ﻣﻌﻤﻮل ﺑﺎ ﺣﺮاﻓﯽهﺎﯼ هﺰار و ﭼﻬﺎر ﺻ ﺪ‬
‫ﺳﺎﻟﻪاش ﺳﺮت را ﺑﺨﻮرد‪.‬‬
‫ﻣﯽﺷﻮد در یﻚ ﻣﻴﺰ ﺁﻧﻄﺮفﺕﺮ دو ﭼﺸﻢ ﺳﺒﺰ ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ آﻪ از‬
‫ﺕﻤﺎم وﺟﻮدش ﺷﺎداﺑﯽ و ﺑﻮﺳﻪ ﻟﺐﭘﺮ ﺑﺰﻧﺪ‪ .‬ﺣﺘ ﺎ ﻣ ﯽﺕﻮاﻧ ﺪ ﻧﻴﻤ ﺮخ ﻧﺸ ﺴﺘﻪ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ و ﺕﻤﺎمﻧﻤﺎ ﺑﻪ ﭼﺸﻤﺎن ﺕﺮﺳﺎن ﺕﻮ ﺧﻴﺮﻩ ﺷﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﯽﺕﻮاﻧﺪ آ ﺴﯽ را‬
‫هﻢ هﻤﺮاﻩ ﺁوردﻩ ﺑﺎﺷﺪ آﻪ در ﺧﺎﻃﺮﻩﯼ رﻧﮓﭘﺮیﺪﻩﯼ ﺕﻮ زی ﺮ ﺑ ﺮق ﻧﮕ ﺎﻩ‬
‫ﺕﻤﺎم ﻧﺸﺪﻧﯽاش ﺕﺤﻠﻴﻞ رﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷ ﺪ‪ .‬ﻣ ﯽﺕﻮاﻧ ﺪ ﺣﺘ ﺎ ری ﺸﺶ را ه ﻢ اﺻ ﻼح‬
‫ﻧﻜﺮدﻩ ﺑﺎﺷﺪ و ﻣﯽﺕﻮاﻧﺪ ﺑﺎ دو ﭼﺸﻢ ﺕﺐدارش ﺕﻮ را ﺑﻪ ﻣﻴﻬﻤ ﺎﻧﯽ دوﺳ ﺖ‬
‫داﺷﺘﻦ دﻋﻮت آﻨﺪ‪ ،‬و ﺕﻮ ﻓﻘﻂ ﺑﺮاﯼ ایﻦآﻪ ﺳﺎلهﺎﺳﺖ ﺑ ﻪ ﮔ ﺮو رﻓﺘ ﻪاﯼ‪،‬‬
‫ﺟﺮات ﻧﻜﻨﯽ ایﻦ ﻧﮕﺎﻩ ﺁﺑﯽ ﺑﺎراﻧﯽ را ﺑﻪ ﻟﺒﺨﻨﺪﯼ ﻣﻴﻬﻤﺎن آﻨﯽ‪.‬‬
‫اﺕﻔﺎﻗ ﺎت دیﮕ ﺮﯼ ه ﻢ ﻣ ﯽﺕﻮاﻧ ﺪ ﺑﻴﻔﺘ ﺪ‪ .‬ﻣ ﺜﻼ ای ﻦآ ﻪ ﻧ ﻪ ای ﻦ ﻣ ﺮ ِد‬
‫اﺟ ﺎرﻩدار آﻨ ﺎر دﺳ ﺘﺖ ﻧﺸ ﺴﺘﻪ ﺑﺎﺷ ﺪ‪ ،‬و ﻧ ﻪ ﺁن زن ﻣﺰاﺣﻤ ﯽ آ ﻪ ﻣﻌﻠ ﻮم‬
‫ﻧﻴﺴﺖ ﭼﺮا ﺳ ِﺮ ﺁن ﻣﻴﺰ ﻃﻼیﯽ ﻧﺸ ﺴﺘﻪ اﺳ ﺖ! ﺷ ﺎیﺪ ه ﻢ ﺑ ﺸﻮد آ ﻪ ﭼﻬ ﺎر‬
‫ﭼ ﺸﻢ ﺕ ﺸﻨﻪ ﺁﻧﻘ ﺪر در ه ﻢ ﮔ ﺮﻩ ﺑﺨﻮرﻧ ﺪ آ ﻪ دﻧﻴ ﺎ درﻧﻈﺮﺷ ﺎن زی ﺮ ﺁب‬
‫ﺑﺮود‪ .‬ﺣﺘﺎ ﻣﯽﺷﻮد آﻪ هﺮ دوﯼ ایﻦ ﭼ ﺸﻢه ﺎﯼ ﺑ ﺎراﻧﯽ ﻣﻨﺘﻈ ﺮ ﻟﺤﻈ ﻪاﯼ‬
‫ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺕﺎ ﺑﺎ هﻢ ﻗﻬﻮﻩاﯼ ﺑﻨﻮﺷﻨﺪ و ﮔﭙﯽ ﺑﺰﻧﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺷﺎیﺪ هﻢ ﺑﺸﻮد آ ﻪ ﻣ ﺮد اﺟ ﺎرﻩدار ی ﺎ ﻣ ﺜﻼ ﺷ ﻮهﺮت ﻧﮕﺎه ﺖ را‬
‫ﺕﻌﻘﻴ ﺐ ﻧﻜﻨ ﺪ و ﺕ ﻮ ﻣﺠﺒ ﻮر ﻧﺒﺎﺷ ﯽ در ﻟﺤﻈ ﺎت ﻧ ﺎدرﯼ آ ﻪ ﺁن دو ﭼ ﺸﻢ‬
‫س ﺟﻠ ﻮ آﺎﻓ ﻪ را دور‬ ‫ﺑﺎراﻧﯽ ﭼﺸﻢ در ﭼﺸﻤﺖ ﻣ ﯽدوزد‪ ،‬ﻣﺤﻮﻃ ﻪﯼ ﺕ ﺮا ِ‬
‫ﺑﺰﻧﯽ آﻪ یﻌﻨﯽ‪ :‬ﭼﯽ ﮔﻔﺘﯽ؟‬
‫‪١٤٠‬‬
‫ﺣﺘﺎ ﻣﯽﺷﻮد آﻪ ﺁن ﻧﮕﺎﻩ ﺑﺎراﻧﯽ ﭘُﺮ در ﺁورد و در ﻏﻴﺒ ﺖ ﺁن دو‬

‫ﭼﺸﻢ ﻟﻮچ و ﺟﺎﺳﻮس ﺳﺮ ﻣﻴﺰت ﺑﻴﺎی ﺪ و ﺑﮕﻮی ﺪ‪ :‬از ﺕ ﻮ ﺧﻮﺷ ﻢ ﻣﻴﺂی ﺪ‪ .‬و‬
‫ﺕﻮ هﻢ ﺑﮕﻮیﯽ‪ :‬وﻗﺖ دارﯼ هﻤﺪیﮕﺮ را ﺑﺒﻴﻨﻴﻢ؟‬
‫اﺕﻔﺎﻗﺎت دیﮕﺮﯼ هﻢ ﻣﯽﺕﻮاﻧﺪ ﺑﻴﻔﺘﺪ‪ .‬ﻣﺜﻼ ﻣﯽﺷ ﻮد روز ﺑﻌ ﺪ‪ ،‬ﺑﻌ ﺪ‬
‫ازآﺎ ِر ﮔﻞ‪ ،‬ﺕﻨﻬﺎ ﺑ ﻪ هﻤ ﺎن آﺎﻓ ﻪ ﺑ ﺮوﯼ و هﻤﺎﻧﺠ ﺎیﯽ آ ﻪ ﺁن ﻧﮕ ﺎﻩ ﺑ ﺎراﻧﯽ‬
‫ﻧﺸﻴﻤﻦ ﺧﻮشﺕﺮآﻴﺒﺶ را ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻨ ﺸﻴﻨﯽ و ﺑﻌ ﺪ از ﺑﻴ ﺴﺖ و ﭼﻬ ﺎر‬
‫ﺳﺎﻋﺖ ﺣﺮارت ﺕﻨﺶ را ﺑﻪ درون ﺑﻜﺸﯽ‪ .‬ﺣﺘﺎ ﻣﯽﺷﻮد آﻪ او هﻢ هﻤﺎﻧﺠﺎ‬
‫ﺑﯽﻣﺰاﺣﻤﯽ ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬و ﺑﯽ ﺁن آﻪ ﺣﺘﺎ ﻧﻴﺎزﯼ ﺑ ﻪ ﺣ ﺮف زدن داﺷ ﺘﻪ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﭼﺸﻤﺎﻧﺶ ﻣﻴﻬﻤﺎﻧﺖ آﻨﺪ‪ ،‬یﺎ ﺁﻧﻘﺪر ﺕﻨﺪ و ﺕﻨ ﺪ ﺣ ﺮف ﺑﺰﻧ ﺪ آ ﻪ در‬
‫ﺕﻨﻬﺎیﯽ ﺑﻌﺪﯼات یﻚ آﻠﻤﻪ از ﺣﺮفهﺎش یﺎدت ﻧﻴﺎیﺪ‪ .‬ﻣﯽﺷ ﻮد ﺣﺘ ﺎ ﺑ ﻮﯼ‬
‫ﻋﻄ ِﺮ ﺕ ِﻦ ﺑﺎراﻧﯽاش را ﺕﺎ ﻧﺰدیﻚ ﺕﻮ ﭘﺎﺉﻴﻦ ﺑﻴ ﺎورد ﺕ ﺎ ﮔﻮﻧ ﻪات را ﺑﺒﻮﺳ ﺪ‬
‫و ﺕﻮ ایﻦ ﺑﻮﯼ ﺳﺤﺮﺁﻣﻴﺰ را در ﺕﻨﺖ ﻓﺮو ﺑﻜﺸﯽ و ﺕﺎ ﻗﺮار ﺑﻌﺪﯼ ﻧﺸﺌﻪﯼ‬
‫رایﺤﻪﯼ دﻟﭙﺬیﺮش ﺑﺎﺷﯽ‪.‬‬
‫یﺎ ﺷﺎیﺪ ﺑﺮاﯼ ﺟﻤﻌﻪ ﺷﺐ‪ ،‬ﺳﺎﻋﺖ هﺸﺖ ﺷﺐ ﺑﻪ ﺑﻬﺎﻧﻪاﯼ ﺁن زن‬
‫ﻣﺰاﺣﻢ را دﺳﺖ ﺑﻪ ﺳﺮ آﻨﺪ و ﺑﺎ ﺕﻮ د ِم د ِر ﺳﻴﻨﻤﺎﯼ ﻗﺪیﻤﯽ ﺷﻬﺮ آﻪ ﺣ ﺎﻻ‬
‫ﻓﻘﻂ ﭘﺎﺕﻮق ﻋﺸﺎق ﻗﺪیﻤﯽ ﺷﻬﺮ اﺳﺖ‪ ،‬ﻗﺮارﯼ ﺑﮕﺬارد‪ .‬ﻣﯽﺷﻮد آﻪ ﺕﻮ هﻢ‬
‫ﺕﻤ ﺎم ﺟﻤﻌ ﻪ را ﺑ ﻪ ﻋ ﺸﻖ ﺑﻮﺳ ﻴﺪن ﺁن دو ﭼ ﺸﻢ ﺑ ﺎراﻧﯽ ﺑﻮﺕﻴ ﻚه ﺎ و‬
‫ﺳ ﻠﻤﺎﻧﯽه ﺎﯼ ﺷ ﻬ ِﺮ ی ﺦ زدﻩات را دور ﺑﺰﻧ ﯽ‪ .‬ﺣﺘ ﺎ ﻣ ﯽﺷ ﻮد آ ﻪ ﻣ ﺮدك‬
‫اﺟ ﺎرﻩدار را از ﺧﺎﻧ ﻪات ﺑﻴ ﺮون آﻨ ﯽ وﺁزا ِد ﺁزاد ﺳ ﺮت را روﯼ‬
‫ﺷ ﺎﻧﻪاش ﺑﮕ ﺬارﯼ و ﺕ ﺎ ﺧ ﻮد یﻮﻧ ﺎن‪ ،‬آ ﺸﻮ ِر ﺁﻓﺘ ﺎﺑﯽ ﻣﺤ ﻞ ﺕﻮﻟ ﺪش ﺻ ﻔﺎ‬
‫آﻨﯽ‪.‬‬
‫ﻣ ﯽﺷ ﻮد آ ﻪ ز ِن هﻤ ﺮاهﺶ‪ ،‬ﺧ ﻮاهﺮش‪ ،‬ﻣ ﺎدرش ی ﺎ ﻣ ﺜﻼ‬
‫هﻤﻜ ﺎرش ﺑﺎﺷ ﺪ و ﻧ ﻪ آ ﺴﯽ آ ﻪ او ه ﻢ در ﺧﻴ ﺎﻟﺶ ای ﻦ ﻧﮕ ﺎﻩ ﺑ ﺎراﻧﯽ را‬
‫اﺣﺘﻜﺎر آﺮدﻩ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺣﺘﺎ ﻣﯽﺷﻮد آ ﻪ ﺕﻤ ﺎم ﻗﺮارداده ﺎﯼ دﻧﻴ ﺎ‪ ،‬ﻣ ﺜﻼ ﻗ ﺮارداد ﺧﺮی ﺪ و‬
‫ﻓ ﺮوش اﻧ ﺴﺎنه ﺎ ﻟﻐ ﻮ ﺷ ﺪﻩ ﺑﺎﺷ ﺪ و زنه ﺎ ﺑﺘﻮاﻧﻨ ﺪ ﺑ ﯽ ﺁن آ ﻪ ﻧﮕ ﺮان‬
‫ﺕﺮسهﺎﺷﺎن ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬آﺴﯽ را دوﺳﺖ ﺑﺪارﻧﺪ‪ .‬و هﻤ ﻴﻦ هﻔﺘ ﻪ درﺳ ﺖ روز‬
‫ﺳﻪﺷﻨﺒﻪ آﻪ دو ﺁﻟﻤﺎن ﭘﺲ از ﭘﻨﺠ ﺎﻩ ﺳ ﺎل ﺟ ﺪایﯽ ﺑ ﻪ ه ﻢ رﺳ ﻴﺪﻧﺪ‪ ،‬ﺕ ﻮ ه ﻢ‬
‫ﺧﻮدت را از ایﻦ ﻗﺮاردادهﺎﯼ ﺕﻤﺎمﻧﺸﺪﻧﯽ و ﻣﺮگﺁور ره ﺎ آﻨ ﯽ و ﻓﻘ ﻂ‬
‫‪١٤١‬‬
‫ﺑﺎ ﺑﺎور ﻋﺸﻖ ﭘﻴﻤﺎن ﺑﺒﻨ ﺪﯼ‪ .‬ﺑﻌ ﺪ ه ﻢ ﺁن دو ﭼ ﺸﻢ ﺑ ﺎراﻧﯽ را در اﺣﺘﻜ ﺎر‬
‫ﻋﺸﻖ ﺕﺎ اﻣﺘﺪاد ﻋﺸﻖ از ﺁ ِن ﺧﻮد آﻨﯽ و ﺕﻦ ﺑﺎراﻧﯽ ای ﻦ دو ﭼ ﺸﻢ ﺟ ﺬاب‬
‫را در ﺕﻤﺎم ﻟﺤﻈﻪهﺎ ﺑﻪ درون ﺑﻜﺸﯽ‪.‬‬
‫ﻣﯽﺷﻮد وﻗﺘﯽ آﻪ از ﭘﻠﻪهﺎﯼ داﻧﺸﻜﺪﻩات ﺑ ﺎﻻ ﻣ ﯽروﯼ‪ ،‬ﺧ ﻮدش‬
‫را ﺑﻪ ﺕﻮ ﺑﺮﺳﺎﻧﺪ و ﺑﻪ ﺟﺎﯼ آﻼس رﻓﺘﻦ ﺑﻪ ﭘﺎرك ﺳ ﺎﻋﯽ دﻋﻮﺕ ﺖ آﻨ ﺪ و‬
‫در ﻓﻘﺪان ﭘﺎﺳﺪار‪ ،‬ﺣﺘﺎ در ذهﻦ ﻣﻪﮔﺮﻓﺘﻪات اوﻟ ﻴﻦ ﺑﻮﺳ ﻪﯼ ﺧﻮاﺳ ﺘﻨﯽ را‬
‫ﺕﺠﺮﺑﻪ آﻨﯽ‪.‬‬
‫ﺧﻴﻠﯽ ﭼﻴﺰهﺎﯼ دیﮕﺮ هﻢ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﻣ ﺜﻼ ﻣ ﯽﺷ ﻮد آ ﻪ ﺣﻮﺻ ﻠﻪﯼ‬
‫ﺷﻮهﺮ اﺟﺒﺎرﯼات ﺳﺮ رﻓﺘ ﻪ ﺑﺎﺷ ﺪ و ﺑ ﻪ ﺟ ﺎﯼ ای ﻦآ ﻪ و ِر دﻟ ﺖ ﺑﻨ ﺸﻴﻨﺪ و‬
‫ﺑﻪ ﺟﺎﻧﺖ ﻧﻖ ﺑﺰﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎ ﭼﻨﺪ یﺎ ِر ﻏﺎر ﺑﻪ ﺕﺎیﻠﻨﺪ رﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺕﺎ اﻧﺘﻘﺎ ِم ﺑﺮودﺕﺖ‬
‫را ﺑﮕﻴ ﺮد و ﺧ ﻮدش را در ﺁﻏ ﻮش وزارت ﺟﻠ ﺐ ﺕﻮری ﺴﺖ ﺁن آ ﺸﻮر‬
‫ﺑﯽﻧﻔﺖ از راﻩ ﺳﻜﺲ هﻼك آﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺷ ﺎیﺪ ه ﻢ ﺑ ﺸﻮد آ ﻪ ﺳ ﻔﺮهﺎﯼ ﻣﺨﻔﻴﺎﻧ ﻪﯼ ﻣ ﺜﻼ آ ﺎرﯼاش از راﻩ‬
‫ﺳﻨﮕﺎﭘﻮر ﺑﻪ ﺕﺎیﻠﻨﺪ ﺑﻪ ﻣﺮﺿﯽ دﭼﺎرش آﺮدﻩ ﺑﺎﺷﺪ آﻪ ﺕﺘﻤﻪﯼ ﻋﻤ ﺮش را‬
‫آﻪ ﭼﻨﺪانهﻢ دراز ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬از ﻧﺎﺷﻨﺎﺧﺘﻪﺕﺮیﻦ ﻣﺮض ﺧﻮﺷ ﮕﺬراﻧﯽ ﺕﺤﻠﻴ ﻞ‬
‫ﺑﺮود‪.‬‬
‫ﺣﺘ ﺎ ﻣ ﯽﺷ ﻮد آ ﻪ رﻓﻴﻘ ﻪاش ﺟ ﻮاﺑﺶ آ ﺮدﻩ ﺑﺎﺷ ﺪ و ﻣﺠﺒ ﻮر ﺷ ﺪﻩ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ دﺳﺖﺑﻨﺪﯼ را آﻪ ﺑﺮاﯼ ﻣﻌﺸﻮﻗﻪاش ﺧﺮیﺪﻩ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪ ﺕﻮ هﺪیﻪ آﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻣﯽﺷﻮد آﻪ آﺎﻣﻼ اﺕﻔ ﺎﻗﯽ زن ﻓ ﺎﻟﮕﻴﺮﯼ در ی ﻚ ﺳ ﻠﻤﺎﻧﯽ زﻧﺎﻧ ﻪﯼ‬
‫ایﺮاﻧ ﯽ‪ ،‬راز دﺳ ﺖﺑﻨ ﺪ ﺑﺮﮔ ﺸﺖ ﺧ ﻮردﻩ را ﺑ ﺮاﯼ ﺕ ﻮ ﻓ ﺎش آﻨ ﺪ؛ اﻣ ﺎ در‬
‫ﺖ زن‬ ‫ﭼ ﺸﻢ ﺕ ﻮ ﻣﻬ ﻢ ﻧﺒﺎﺷ ﺪ آ ﻪ ای ﻦ زن ﻓ ﺎﻟﮕﻴﺮ دﺳ ﺖﺑﻨ ﺪت را ﻗ ﺒﻼ دﺳ ٍ‬
‫دیﮕﺮﯼ هﻢ دیﺪﻩ اﺳﺖ‪.‬‬
‫یﺎ ﻣﺜﻼ ﺁن دو ﭼﺸﻢ ﺑﺎراﻧﯽ هﻨﮕﺎﻣﯽ آﻪ در آﺎﻓﻪاﯼ ﻟﺐ رودﺧﺎﻧﻪ‬
‫ﻧﺸﺴﺘﻪاﯼ ﺕﺎ ﻧﮕﺎهﺶ را ﺑﺮوﯼ آﺎﻏﺬﯼ ﺟﺎوداﻧﻪ آﻨ ﯽ‪ ،‬ﺑ ﯽ ﺁن آ ﻪ ﻧﻴ ﺎزﯼ‬
‫ﺑ ﻪ ﭘﺮﺳ ﻴﺪن داﺷ ﺘﻪ ﺑﺎﺷ ﺪ‪ ،‬دﺳ ﺘﺶ را روﯼ ﺷ ﺎﻧﻪات ﺑﮕ ﺬارد و ﺑﻌ ﺪ ﺑ ﻪ‬
‫ﺷﺮاب ﺳﺮﺧﯽ و ﭼﺸﻤﺎﻧﺶ ﻣﻴﻬﻤﺎﻧﺖ آﻨﺪ‪ .‬ﻣﯽﺕﻮاﻧﺪ ﺣﺘﺎ ایﻦ ﺷﺮاﺑﺨﻮارﯼ‬
‫ﮓ ﺁن‬‫درﺳﺖ زﻣﺎﻧﯽ ﺑﺎﺷﺪ آﻪ ﻣﺮدك اﺟﺎرﻩدار زیﺮ ﺑ ﺎران ﺳ ﺮم و ﺳ ﺮﻧ ٍ‬
‫ض وارداﺕﯽ ﺕﺤﻠﻴﻞ رﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﺮ ِ‬
‫‪١٤٢‬‬
‫ﺷﺎیﺪ هﻢ زﻣﺎﻧﯽ ﺑﺮﺳﺪ آﻪ دیﮕﺮ درای ﻦ آ ﺸﻮر ﺳ ﺮﻣﺎ و ﺳ ﺮدﯼ‬

‫اﻧﺴﺎنهﺎ ﺕﺒﻌﻴﺪﯼ دی ِﻦ ﺣﻜﻮﻣﺘﯽ ﻧﺒﺎﺷﯽ و ﻣﺠﺒﻮر ﻧﺒﺎﺷﯽ ﺑﺎ زﺑﺎن ﺑﻴﮕﺎﻧﻪاﯼ‬
‫آﻪ ﺣﺘﺎ ﺕﺮاﻧﻪهﺎﯼ ﺷﺎﻋﺮاﻧﻪاش هﻢ ﺑﺎ ﻣﺎرش ﻧﻈ ﺎﻣﯽ ﮔ ﺮﻩ ﺧ ﻮردﻩ اﺳ ﺖ‪،‬‬
‫ﺑﮕﻮیﯽ‪ :‬دوﺳﺘﺖ دارم‪.‬‬
‫ﺷﺎیﺪ هﻢ ﺑﺸﻮد آﻪ ﻣﺮد اﺟﺎرﻩدار‪ ،‬ﺻﺒﺢ‪ ،‬ﺳﺎﻋﺖ هﻔﺖ ﺻﺒﺢ ﺑ ﻪ‬
‫ﺧﺎﻧﻪ ﺑﺮﻧﮕﺮدد و ﺕﻮ ﻋﺮﺿﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﯽ در ﺧﺎﻧﻪ را ﻗﻔﻞ آﻨﯽ و راهﺶ‬
‫ﻧﺪهﯽ و ﭘﺪرﯼ هﻢ ﻧﺒﺎﺷﺪ آﻪ ﻣﺠﺒﻮرت آﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺮدك را ﻓﻘ ﻂ ﺑ ﺎ آﻔ ﻦ ﺳ ﻔﻴﺪ‬
‫ﺕﺮك آﻨﯽ‪.‬‬
‫ﻣﯽﺕﻮاﻧﯽ ﺑﻪ ﺟﺎﯼ ایﻦآﻪ ﺑ ﻪ ﺑﻴﻤﺎرﺳ ﺘﺎن ﺑ ﺮوﯼ و ﻧﺎﻟ ﻪه ﺎﯼ ﺕﻤ ﺎم‬
‫ﻧ ﺸﺪﻧﯽ ﻣ ﺮدك ﻟ ﻮچ را دورﻩ آﻨ ﯽ‪ ،‬در ی ﻚ ﺕﺎﺑ ﺴﺘﺎن داغ و ﺕ ﺐدار‪،‬‬
‫ﺑﯽﺕﺮس و ﺑﯽﻣﺰاﺣﻢ ﺳﺎﻋﺖهﺎ روﯼ ﺷﻦهﺎﯼ ﺳ ﺎﺣﻠﯽ دراز ﺑﻜ ﺸﯽ و ﺑ ﻪ‬
‫ﺕ ﻦ داغ ﺁن دو ﭼ ﺸﻢ ﺑ ﺎراﻧﯽ ﻓﻜ ﺮ آﻨ ﯽ‪ .‬ﺣﺘ ﺎ ﻣ ﯽﺷ ﻮد ﻣﺠﺒ ﻮر ﻧﺒﺎﺷ ﯽ‬
‫ﺷ ﺐه ﺎ ﺧ ﻮدت را ﺑ ﻪ ﺧ ﻮاب ﺑﺰﻧ ﯽ ﺕ ﺎ ﻓﺮﺻ ﺘﯽ ﺑ ﺮاﯼ اﻧﺪی ﺸﻴﺪن ﺑ ﻪ‬
‫ﺧﻮﺷ ﺒﺨﺘﯽ داﺷ ﺘﻪ ﺑﺎﺷ ﯽ‪ .‬ﺑ ﺎور آ ﻦ ﺧﻴﻠ ﯽ اﺕﻔﺎﻗ ﺎت دیﮕ ﺮ ه ﻢ ﻣ ﯽﺕﻮاﻧ ﺪ‬
‫ﺑﻴﻔﺘﺪ‪ .‬ﻣﺜﻼ ﻣﯽﺷﻮد آﻪ هﻤﺎن ﻗﺪیﻢهﺎ ﻣﺠﺒﻮر ﻧﺸﺪﻩ ﺑﺎﺷﯽ ﻏﺮیﺒ ﻪاﯼ را ﺑ ﻪ‬
‫ﺿ ﺮب اﺟﺒ ﺎر ﭘ ﺪر ی ﺪك ﺑﻜ ﺸﯽ و ﻣ ﯽﺷ ﻮد آ ﻪ در ﻧﺒ ﻮد ﻋ ﺸﻖ‪ ،‬ﭼ ﺸﻤﺖ‬
‫هﻤﻴﺸﻪ دﻧﺒﺎل ﭼﺸﻤﺎﻧﯽ ﻋﺎﺷﻖ ﭘﺮﭘﺮ ﻧﺰﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺣﺘﺎ ﻣﯽﺷﻮد آﻪ دوﺑﺎرﻩ در ﺁن آﺎﻓﻪﯼ ﺧﺎآﺴﺘﺮﯼ ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﺎﺷﯽ و‬
‫ﺁن دو ﭼ ﺸﻢ ﺑ ﺎراﻧﯽ‪ ،‬ﺑ ﻪ ﺟ ﺎﯼ ﻣﻴ ﺰ ﺑﻐﻠ ﯽ آﻨ ﺎر ﺕ ﻮ ﻧﺸ ﺴﺘﻪ ﺑﺎﺷ ﺪ و‬
‫دﺳ ﺖه ﺎﯼ ﮔ ﺮﻣﺶ را روﯼ دﺳ ﺖه ﺎﯼ ﺕ ﻮ ﺑﮕ ﺬارد و ﺻ ﺪاﯼ ﺧﻨ ﺪﻩه ﺎﯼ‬
‫ﺷﺎداﺑﺘﺎن ﺳ ِﺮ هﻤﻪﯼ ﻣﻴﻬﻤﺎﻧﺎن آﺎﻓﻪ را ﺑﺮﮔﺮداﻧﺪ‪ .‬ﺣﺘﺎ ﻣﯽﺷﻮد آﻪ دﺳﺘﺶ‬
‫را زی ﺮ ﭼﺎﻧ ﻪات ﺑﮕ ﺬارد و ﺕ ﻮ را ﺑ ﻪ ﺳ ﻮﯼ ﺧ ﻮدش ﺑﻜ ﺸﺪ و ﻟ ﺐ‬
‫ﻃﻼی ﯽاش را در ﻣﻴ ﺎن ﻟ ﺐه ﺎﯼ ﺕ ﺸﻨﻪﯼ ﺕ ﻮ ﮔ ﻢ آﻨ ﺪ‪ .‬ﺑﻌ ﺪ ه ﻢ‪ ،‬هﻤ ﻪﯼ‬
‫ﺁنهﺎیﯽ آﻪ ﺁﻧﺠﺎ ﻧﺸﺴﺘﻪاﻧﺪ‪ ،‬دﺳ ﺖ ﺑﺰﻧﻨ ﺪ ﺑ ﻪ ﺧﻴ ﺎل ای ﻦآ ﻪ دو ی ﺎر ـ ﺷ ﺎیﺪ‬
‫ﭘﺲ از ﻗﺮنهﺎ ﺟﺪایﯽ ـ ﺑﻪ هﻢ رﺳﻴﺪﻩاﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺧﻴﻠ ﯽ ﭼﻴ ﺰه ﺎ ﻣ ﯽﺕﻮاﻧ ﺪ ﺑ ﺸﻮد‪ ،‬اﻣ ﺎ… ﻧﻤ ﯽﺷ ﻮد‪ .‬ﻓﻘ ﻂ ﺑﺎی ﺪ ﺑ ﻪ‬
‫ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﺑﺮوم‪.‬‬
‫ﺳﻮم اآﺘﺒﺮ ﺳﺎل ‪٢٠٠٠‬‬
‫‪١٤٣‬‬
‫ﭼﻴﺰﯼ ﻣﺜﻞ ﺗﺌﺎﺗﺮ ﻣﻼﻧﺼﻴﺮاﻟﺪﻳﻦ!‬
‫هﻨﺮﭘﻴﺸﮕﺎن ﺑﺪو ِن ﺕﺮﺕﻴﺐ اﺟﺮاﯼ ﻧﻘﺶ‪ :‬آﺮیﻢ‪ ،‬هﺎدﯼ‪ ،‬ﻣﻬﺪﯼ‪ ،‬ﺑﻬﻤﻦ‪ ،‬ﻧﺎدرﻩ‪ ،‬زﺑﻴﺪﻩ‪.‬‬
‫ﻣﻬ ﺪﯼ ﺕﻠﻔﻨ ﯽ ﮔﻔ ﺖ آ ﻪ ﻣﺠﺎه ﺪیﻦ ﺑ ﺮاﯼ ﭼﻨ ﺪﻣﻴﻦ ﺑ ﺎر ﻋﻠﻨ ﺎ و از‬

‫ﻃﺮیﻖ ﻧﺸﺮیﻪﺷﺎن ﻣﺎ را ﺑﻪ ﻗﺘﻞ ﺕﻬﺪیﺪ آﺮدﻩاﻧﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ هﻢ ﺑﺎ ﺧﻨﺪﻩ ﮔﻔ ﺖ آ ﻪ‬
‫هﻨﺮﭘﻴ ﺸﮕﺎن ]یﻌﻨ ﯽ ﻣﺤﻜ ﻮم ﺑ ﻪ ﻣ ﺮگه ﺎ[ ﺑ ﻪ ﺕﺮﺕﻴ ﺐ اﺟ ﺮاﯼ ﻧﻘ ﺶ ﻣ ﺎ‬
‫هﺴﺘﻴﻢ؛ هﻤﺎنهﺎ را آﻪ در ﺑﺎﻻ ﻧﻮﺷﺘﻢ‪.‬‬
‫آﭙﯽ ﻓﺤﺶ ﻧﺎﻣﻪ را آﻪ ﻓﺮﺳﺘﺎد‪ ،‬ﭘﺸﺘﺶ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺑﻮد‪:‬‬
‫ای ﻦ ه ﻢ آﭙ ﯽ ﻧ ﺸﺮیﻪﯼ ﻣﺠﺎه ﺪ‪ .‬ﺧ ﻮردﯼ؟! ﺁدم زن ﺑﺎﺷ ﺪ‪،‬‬
‫ﻓﻤﻴﻨﻴ ﺴﺖ ﺑﺎﺷ ﺪ‪ ،‬ای ﻦ هﻤ ﻪ ﻓﻌ ﺎل ﺑﺎﺷ ﺪ‪ ،‬ﺑﻌ ﺪ ﺑ ﻪ او ﻧﻤ ﺮﻩﯼ ﺁﺧ ﺮ ﺑﺪهﻨ ﺪ!‬
‫ﺑﺠﻨﺐ ﺕﺎ دی ﺮ ﻧ ﺸﺪﻩ و ﻗﻄ ﺎر ﺣﺮآ ﺖ ﻧﻜ ﺮدﻩ! ﺑﺎی ﺪ آ ﺎرﯼ آﻨ ﯽ! ﻧﻤ ﯽداﻧ ﻢ‬
‫ﭼﻄ ﻮر‪ ،‬آ ﺎرﯼ آ ﻦ آ ﻪ ﺧ ﻮدت را ﺑ ﻪ دیﮕ ﺮان ]یﻌﻨ ﯽ ﻧﻔ ﺮات ﻣ ﺬآﺮ[‬
‫ﺑﺮﺳﺎﻧﯽ‪.‬‬
‫ایﻦ ﺕﻬﺪیﺪ ﺑﻪ ﺕﺮور ﺑﻬﺎﻧﻪاﯼ ﺷ ﺪ ﺑ ﺮاﯼ ای ﻦ ﻧﻤﺎی ﺸﻨﺎﻣﻪﯼ آﻤ ﺪﯼ‪.‬‬

‫ﻧﻤﺎی ﺸﻨﺎﻣﻪاﯼ از ی ﻚ ﻧﻤﺎی ﺸﻨﺎﻣﻪ ﻧ ﻮیﺲ ﺁﻣ ﺎﺕﻮر آ ﻪ در هﻤ ﻪﯼ زﻣﻴﻨ ﻪه ﺎ‬
‫ﺁﻣ ﺎﺕﻮر اﺳ ﺖ‪ .‬اﻧﮕ ﺎرﯼ در زﻧ ﺪﻩ ﺑ ﻮدن ه ﻢ ﺁﻣ ﺎﺕﻮر اﺳ ﺖ و ﻣ ﺮدن و‬
‫ﻣﺎﻧﺪﻧﺶ ﺑﻪ ﻓﺮاﻣﻴﻦ رهﺒﺮ ﺷﻮخ ﻃﺒﻊ زی ﺮ اﺑ ﺮو ﺑﺮداﺷ ﺘﻪﯼ ﺳ ﺎآﻦ ﺑﻐ ﺪاد‬
‫ﺑﺴﺘﮕﯽ دارد!‬
‫ﺻﺤﻨﻪ‪ :‬در ﺷﺶ اﺕﺎق ﺷﺶ در ﭼﻬﺎر‪ .‬در ﭼﻬﺎرﮔﻮﺷ ﻪﯼ اروﭘ ﺎ‪.‬‬

‫هﻔﺖ ﻧﻔﺮ ﮔﻮﺷﯽ ﺕﻠﻔﻦ ﺑﮕﻮش دارﻧﺪ ﺑﺎ هﻢ ﺣﺮف ﻣﯽزﻧﻨﺪ‪ .‬یﻜ ﯽ از ﺁنه ﺎ‬
‫ﺿ ﺒﻂ ﺟﻴﺒ ﯽاش را ﮔﺬاﺷ ﺘﻪ آﻨ ﺎر ﺑﻠﻨ ﺪﮔﻮﯼ ﺕﻠﻔ ﻦ و دارد ﺿ ﺒﻂ ﻣ ﯽآﻨ ﺪ‪.‬‬
‫ه ﺎدﯼ از هﻤ ﺎن اول ﺧ ﻮدش را آﻨ ﺎر ﻣ ﯽآ ﺸﺪ‪ .‬او ﻣﻌﺘﻘ ﺪ اﺳ ﺖ آ ﻪ‬
‫دیﻜﺘﺎﺕﻮره ﺎ را ﺑﺎی ﺪ ری ﺸﻪاﯼ زد‪ ،‬ﺑ ﺎ اﻃﻼﻋﻴ ﻪ و ﺑﻴﺎﻧﻴ ﻪ ﻃﻮری ﺸﺎن‬
‫ﻧﻤﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫‪١٤٤‬‬
‫ﻧ ﺎمه ﺎ هﻤ ﻪ اﺻ ﻠﯽاﻧ ﺪ‪ ،‬ﭼ ﻮن ﻣ ﺪتهﺎﺳ ﺖ ﻟ ﻮ رﻓﺘ ﻪاﻧ ﺪ‪ .‬ه ﻴﭻ‬

‫هﻨﺮﭘﻴﺸﻪاﯼ اﺳﻢ ﻣﺴﺘﻌﺎر ﻧﺪارد‪.‬‬
‫آﺮیﻢ هﻤﻴﺸﻪ ﺟ ﺰ ﻣ ﯽزﻧ ﺪ ﻣﻄﻠ ﺐ ﺟﺪی ﺪﯼ ﺑ ﺮاﯼ ﻧ ﺸﺮیﻪاش ﭘﻴ ﺪا‬
‫آﻨ ﺪ‪ .‬ای ﻦ ﺕﻬﺪی ﺪ ﺑ ﻪ ﻗﺘ ﻞ ﺑ ﺮاﯼ آ ﺮیﻢ دﺳ ﺘﺎویﺰ ﺕﻬﻴ ﻪﯼ ی ﻚ ﻣﻄﻠ ﺐ ﺟﺪی ﺪ‬
‫اﺳﺖ‪ .‬آﺮیﻢ ﺟﺮ هﻢ زیﺎد ﻣﯽزﻧﺪ‪ .‬ﻗﺒﻞ از ایﻦ آﻪ ﮔﻮﺷﯽ ﺑﻪ دﺳﺘﺶ ﺑﻴﺎیﺪ‪،‬‬
‫ﻣﺎدرش ﻣﯽﮔﻮیﺪ آﻪ‪:‬‬
‫دﺧﺘﺮﺟﺎن‪ ،‬آﺮیﻢ رﻓﺘﻪ ﻣﻴﻬﻤﺎﻧﯽ‪.‬‬
‫ﻣﻬﺪﯼ هﻴﭻ وﻗﺖ ﻧﻴﺴﺖ و ﭘﺴﺮش ﺟﻮاب ﺕﻠﻔﻦ را ﻣﯽده ﺪ‪ .‬ﺣﺘﻤ ﺎ‬
‫دارد آﺎ ِر ﮔﻞ ﻣﯽآﻨﺪ‪ .‬ﻣﻬﺪﯼ از هﻤﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺣﺮص و ﺟﻮش ﻣﯽﺧﻮرد‪.‬‬
‫ﺑﻬﻤﻦ ﻣﺜﻞ هﻤﻴﺸﻪ ﺧﻮﻧﺴﺮد اﺳﺖ و ﺑﺎ ﭘﻨﺒﻪ ﺳﺮﻣﯽﺑ ﺮد‪ .‬او ﺕﻠﻔ ﻦ‬
‫دﺳ ﺘﯽ ﺑ ﻪ دﺳ ﺖ از ای ﻦ اﺕ ﺎق ﺑ ﻪ ﺁن اﺕ ﺎق ﻣ ﯽرود‪ .‬ﮔ ﺎهﯽ ه ﻢ ﺳ ﺮﯼ ﺑ ﻪ‬
‫ﺑﺎﻟﻜﻦ ﻣﯽزﻧﺪ‪ .‬ﭘﺴﺮش ﻣﺮﺕﺒﺎ دﺳﺘﺶ را ﻣ ﯽآ ﺸﺪ و ﺑ ﺎ ﺻ ﺪاﯼ ری ﺰﯼ آ ﻪ‬
‫ﭼﻨﺪان واﺿﺢ هﻢ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﻣﯽﮔﻮیﺪ‪ :‬ﺑﺎﺑﺎ ﻓﻮﺕﺒﺎل دارﻩ‪ .‬ﺑﻴﺎ ﻧﮕﺎﻩ آﻦ!‬
‫وﺳﻂ ﺕﻤﺎس ﻧﻴﻤﺮوﯼ ﻣﻦ روﯼ اﺟﺎق ﻣ ﯽﺳ ﻮزد‪ .‬ﺻ ﺪاﯼ زﻧﮕ ﯽ‬
‫آﻪ ﻣﯽﺷﻨﻮیﺪ از هﻤﺴﺎیﻪﯼ ﺁن ﻃﺮﻓﯽ اﺳﺖ آﻪ از ﺑﻮﯼ ﺳﻮﺧﺘﮕﯽ ﺧﻔﻘ ﺎن‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺑﻬﻤ ﻦ ﺧﻴ ﺎل ﻣ ﯽآﻨ ﺪ ﻣ ﻦ ﻓﻤﻴﻨﻴ ﺴﺘﻢ؛ ﺑ ﺮاﯼ هﻤ ﻴﻦه ﻢ ﺁﺷ ﭙﺰﯼ ﺑﻠ ﺪ‬
‫ﻧﻴﺴﺘﻢ‪.‬‬
‫ﻣﻬﺪﯼ ﻗﺒﻞ از ﺕﻤﺎس ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻋﺘﯽ ﺑﺎ ایﻨﺘﺮﻧﺖ ﻣﺸﻐﻮل ﺑﻮد‪ .‬ﺕﻠﻔﻨﺶ‬
‫ﻣﺮﺕﺐ اﺷﻐﺎل ﻣﯽزد‪.‬‬
‫آﺮیﻢ ﻣﺮآﺰ ﺧﺒﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﺳﺮدﺳﺘﻪﯼ اﺷ ﺮار‪ .‬ﺣﻜ ﻢ او ی ﺎزدﻩ ﺳ ﺎل‬
‫اﺳﺖ ﺑﺮیﺪﻩ ﺷﺪﻩ ‪.‬‬
‫هﺎدﯼ دوﺳﺖ دارد آﺎر ﺕﺌﻮریﻚ ﺑﻜﻨﺪ؛ ﺑﺎ ایﻦ هﻤ ﻪ ﺑﻨ ٍﺪ ﺑ ﺮادر را‬
‫ﺑﺪﺟﻮرﯼ ﺁب ﻣﯽدهﺪ‪ .‬ﻣﻦ هﻢ ﮔﻮﺷ ﯽ ﺑ ﻪ دﺳ ﺖ ﻣﻨﺘﻈ ِﺮ ﻓﺮﻣ ﺎ ِن ﻣﺮده ﺎﯼ‬
‫ﻧﺸﺮیﻪام آﻪ ﭼ ﻪ آ ﺎر آ ﻨﻢ! ﺿ ﻌﻴﻔﻪه ﺎ آ ﻪ ﻗ ﺪرت ﺕ ﺼﻤﻴﻢ ﮔﻴ ﺮﯼ ﻧﺪارﻧ ﺪ‪.‬‬
‫ﺿﻌﻴﻔﻪهﺎ ﻓﻘﻂ ﻋﺎﻣﻞ اﺟﺮای ﯽاﻧ ﺪ‪ .‬رهﺒ ﺮ ﺑ ﺎﻻﯼ ﺳﺮﻣﺎﺳ ﺖ‪ .‬ﻣ ﺎ در رهﺒ ﺮ‬
‫ذوب ﻣﯽﺷﻮیﻢ؛ اﻟﺒﺘﻪ اﮔﺮ ﻟﻴﺎﻗﺘﺶ را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ!‬
‫‪١٤٥‬‬
‫ﻣﻬ ﺪﯼ ﺑﺎی ﺪ ﺑﺪاﻧ ﺪ آ ﻪ در دﻧﻴ ﺎﯼ ﻣﺮداﻧ ﻪﯼ ﺁﻧﻬ ﺎ ﻣ ﺎ زنه ﺎ ﻓﻘ ﻂ‬

‫ﻣ ﯽﺕ ﻮاﻧﻴﻢ از ﻣﺮده ﺎ اﻃﺎﻋ ﺖ آﻨ ﻴﻢ‪ .‬در اﻃﺎﻋ ﺖ ﻣﺤ ﺾ اﺳ ﺖ آ ﻪ ﺑ ﻪ‬
‫ﺟﺎﻧﺸﻴﻨﯽ رهﺒﺮ ﻣﻨﺼﻮب]![ ﻣﯽﺷﻮیﻢ ‪.‬‬
‫ﻓﻜﺮهﺎﯼ ﺑ ﺪ ﺑ ﺪ ﻧﻜﻨﻴ ﺪ! دیﮕ ﺮ ﻧﻤ ﯽﺷ ﻮد روﯼ دﺳ ﺖ ﻣ ﺮیﻢ‪ ،‬ﻣﻬ ﺮ‬
‫ﺕﺎﺑﺎن ﺑﻠﻨ ﺪ ﺷ ﺪ و اﻧﻘ ﻼب ای ﺪﺉﻮﻟﻮژیﻚ آ ﺮد‪ .‬ﺑﺎی ﺪ آ ﺎر ﺕ ﺎزﻩاﯼ آ ﺮد‪ .‬ای ﻦ‬
‫ﺟ ﻮر زن و ﺷ ﻮهﺮ ﺑ ﻪ ه ﻢ ﭘ ﺎس دادن از ﻣ ﺪ اﻓﺘ ﺎدﻩ‪ .‬ﺑﺎی ﺪ ﺳ ﻘﻒ ﺑ ﺎﻻ‬
‫ﻒ ﻣ ﺴﺘﺮاح‬ ‫ﺑﻠﻨﺪﺕﺮﯼ در ﻓﺪا ایﺠﺎد آﺮد! ﺑﺎیﺪ ﺳﻘﻒ ﺷﻜﺴﺖ؛ ﺣﺘ ﺎ اﮔ ﺮ ﺳ ﻘ ٍ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ!‬
‫ﻧﺎدرﻩ‪ :‬ﺑﭽﻪهﺎ آﻨﻔﺮاﻧﺲ آﺎ ِر ﺕﻠﻔﻨﯽ‪ ،‬ﺑ ﺮاﯼ ﭼ ﺎپ در ﻧ ﺸﺮیﻪ‪ ،‬آ ﺮیﻢ هﻠﻨ ﺪ‪،‬‬
‫هﺎدﯼ هﻠﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻬﻤﻦ ﺁﻟﻤﺎن‪ ،‬ﻣﻬﺪﯼ ﺁﻟﻤﺎن‪.‬‬
‫ﺣﺎﺿﺮ‬
‫ﺣﺎﺿﺮ‬
‫ﺣﺎﺿﺮ‬
‫ﻏﺎیﺐ‬
‫ﻧﺎدرﻩ‪ :‬آﯽ ﮔﻔﺖ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﻧﻤﯽآﻨﺪ؟‬
‫هﺎدﯼ‪ :‬ﻣﻦ ﺑﻮدم‪ .‬ﻣ ﻦ ﺣﻮﺻ ﻠﻪﯼ ای ﻦ ﻗﺮﺕ ﯽ ﺑ ﺎزﯼه ﺎ را ﻧ ﺪارم‪] .‬و ﺕ ﻖ‪،‬‬
‫ﮔﻮﺷﯽ ﺕﻠﻔﻦ را ﻣﯽﮔﺬارد‪[.‬‬
‫دوﺑﺎرﻩ ﺷﻤﺎرﻩﯼ هﺎدﯼ را ﻣﯽﮔﻴﺮم‪.‬‬
‫هﺎدﯼ‪ :‬ﺑﻠﻪ؟‬
‫ﻧﺎدرﻩ‪ :‬ﻣﯽداﻧﯽ آﻪ ﻣﺠﺎهﺪیﻦ ﺕﺮا ﺕﻬﺪیﺪ ﺑﻪ ﻗﺘﻞ آﺮدﻩاﻧﺪ؟‬
‫هﺎدﯼ‪ :‬ﺑﮕﺬار هﺮ ﻏﻠﻄﯽ ﻣﯽﺧﻮاهﻨﺪ ﺑﻜﻨﻨﺪ!‬
‫و دوﺑﺎرﻩ ﮔﻮﺷﯽ را ﻣﯽﮔﺬارد‪.‬‬
‫آﺮیﻢ ‪ :‬وﻟﺶ آﻦ! ﭼﯽ ﻣﯽﺧﻮاﺳﺘﯽ ﺑﮕﯽ؟‬
‫ﻣﻬﺪﯼ‪ :‬ﺳﻌﻴﺪ ﺷﺎهﺴﻮﻧﺪﯼ را در هﺎﻣﺒﻮرگ آﺘﻚ زدﻩاﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻬﻤﻦ ‪ :‬ﺧُﺐ آﻪ ﭼﯽ؟‬
‫ﻧﺎدرﻩ ‪ :‬آﺘﺒﯽ هﻢ ﺣﻜﻢ ﻗﺘﻞ ﻣﺎ را ﺑﺮاﯼ ﭼﻨﺪﻣﻴﻦ ﺑﺎر دادﻩاﻧﺪ‪.‬‬
‫آﺮیﻢ‪ :‬اﯼ ﺑﺎﺑﺎ‪ .‬ﺧُﺐ دیﮕﻪ ﭼﻪ ﺧﺒﺮ؟‬
‫‪١٤٦‬‬
‫ﻧﺎدرﻩ‪ :‬یﻜﯽ از اﻣﺮیﻜﺎ زﻧﮓ زدﻩ آﻪ ﺷﺎهﺴﻮﻧﺪﯼ ﺑﻌﺪ از آﺘﻚ ﺧﻮردن ﺑ ﺎ‬

‫رادیﻮ ﻟﺲﺁﻧﺠﻠﺲ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ آﺮدﻩ‪.‬‬
‫ﺑﻬﻤﻦ‪ :‬آﺘﻜﺶ را ایﻦ ﺟﺎ ﻣﯽزﻧﻨﺪ‪ ،‬ﺻﺪاش ﺁﻧﺠﺎ در ﻣﯽﺁیﺪ؟‬
‫ﻣﻬﺪﯼ‪ :‬اﻃﻼﻋﻴﻪ ﺑﺪهﻴﻢ ﻣﺤﻜﻮﻣﺶ آﻨﻴﻢ!‬
‫آﺮیﻢ‪ :‬آﯽ را؟ ﺳﻌﻴﺪ ﺷﺎهﺴﻮﻧﺪﯼ را؟‬
‫ﻟﻬﺠﻪﯼ ﺁذرﯼ آﺮیﻢ ﺷﻨﻴﺪﻧﯽ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻣﻬﺪﯼ‪ :‬ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻣﺎ را هﻢ ﺑﺰﻧﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻬﻤﻦ‪ :‬ﺑﻪ زنهﺎ آﺎرﯼ ﻧﺪارﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻧﺎدرﻩ‪ :‬از ﻣﺎﺷﻴﻦ آﺸﻴﺪﻧﺶ ﺑﻴﺮون و زدﻧﺶ‪.‬‬
‫ﻣﻬﺪﯼ‪ :‬ﺑﺎ زن و ﺑﭽﻪاش ﺑﻮدﻩ‪.‬‬
‫آﺮیﻢ‪ :‬ﺧﻮب آﻪ ﭼﯽ؟ ﺑﺎﻻﺧﺮﻩ آﻪ را ﻣﺤﻜﻮم آﻨﻴﻢ؟ ایﻦ را یﺎ ﺁن را؟‬
‫ﻣﻬ ﺪﯼ‪ :‬ﻧ ﺎدرﻩ! ﮔﻔﺘ ﻪ ﺑ ﻮدم ایﻨﻘ ﺪر ﺑ ﻪ ﭘﺮوﭘ ﺎﯼ ایﻨﻬ ﺎ ﻧﭙ ﻴﭻ! ﺑ ﺎﻻﺧﺮﻩ آ ﺎر‬
‫دﺳﺘﻤﺎن دادﯼ‪.‬‬
‫آﺮیﻢ‪ :‬اﯼ ﺑﺎﺑﺎ ﭼﻜﺎر ﻣ ﯽﺧﻮاهﻨ ﺪ ﺑﻜﻨﻨ ﺪ؟ اﻃﻼﻋﻴ ﻪ ﻣ ﯽده ﻴﻢ‪ .‬ﻣﺤﻜﻮﻣ ﺸﺎن‬
‫ﻣﯽآﻨﻴﻢ‪.‬‬
‫ﻧﺎدرﻩ‪ :‬ﺑﻌﺪ از آﺘﻚ ﺧﻮردن یﺎ ﻗﺒﻞ از آﺘﻚ ﺧﻮردن؟‬
‫ﺑﻬﻤﻦ‪ :‬ﻗﺼﺎص ﻗﺒﻞ از ﺟﻨﺎیﺖ آﻪ ﻧﻤﯽﺷﻮد آﺮد‪.‬‬
‫ﻣﻬﺪﯼ‪ :‬ﺕﻬﺪیﺪ ﺑﻪ ﻗﺘﻞ آﺮدﻩاﻧﺪ‪.‬‬
‫آﺮیﻢ‪ :‬آﺠﺎ؟ در آﺪام ﻧﺸﺮیﻪ؟ از ایﻦ ﺣﺮفهﺎ زیﺎد ﻣﯽزﻧﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻬﻤﻦ‪ :‬ﻣﯽﺧﻮاهﻨﺪ ﺑﻘﻴﻪ را ﺑﺘﺮﺳﺎﻧﻨﺪ‪.‬‬
‫آﺮیﻢ‪ :‬اﯼ ﺑﺎﺑﺎ! ﻓﻮﻗﺶ ﻣﯽرویﻢ ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن‪.‬‬
‫ﻣﻬﺪﯼ‪ :‬ﻋﺠﺐ ﮔﻴﺮﯼ آﺮدیﻢ هﺎ؟‬
‫ﻧﺎدرﻩ‪ :‬ﺑﺎﻻﺧﺮﻩ ﭼﻪآﺎر ﻣ ﯽآﻨﻴ ﺪ؟ اﻃﻼﻋﻴ ﻪ؟ اﻃ ﻼع ﺑ ﻪ ﭘﻠ ﻴﺲ؟ ی ﺎ ﮔ ﺎزﯼ‬
‫ﭼﻴﺰﯼ ﺕﻮﯼ ﺟﻴﺐ؟‬
‫آﺮیﻢ‪ :‬اﯼ ﺑﺎﺑﺎ وﻟﺶ آﻦ! ﺧﻮب دیﮕﻪ ﭼﻪ ﺧﺒﺮ؟‬
‫ﻣﻬﺪﯼ‪ :‬ﻣﻦ هﻢ ﻣﯽﺁیﻢ آﻠﻦ‪.‬‬
‫ﺑﻬﻤﻦ‪ :‬ﺕﻮ آﻠﻦ آﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻧﺎدرﻩ ‪ :‬ﺑﭽﻪهﺎ ﺟﻤﻊﺑﻨﺪﯼ آﻨﻴﻢ!‬
‫آﺮیﻢ‪ :‬ﭼﯽ را؟ ﭼﻴﺰﯼ ﭘﻬﻦ ﻧﻜﺮدیﻢ آﻪ ﺟﻤﻊ آﻨﻴﻢ‪ .‬ﺧﻮب دیﮕﻪ ﭼﻪ ﺧﺒﺮ؟‬
‫‪١٤٧‬‬
‫زﺑﻴﺪﻩ‪ :‬ﭼﺮا ﻧﻤﯽﮔﺬاریﺪ ﻣﻦ ﺣﺮف ﺑﺰﻧﻢ؟‬

‫ﺑﻬﻤﻦ‪ :‬ﺕﻮ دیﮕﻪ ﺣﺮف ﻧﺰن! اﺳﻢ ﺕﻮ آﻪ ﻧﺒﻮد‪.‬‬
‫زﺑﻴﺪﻩ‪ :‬ﭼﺸﻢ ﻧﺪاﺷﺘﯽ اﺳﻢ ﻣﺮا ﺑﺒﻴﻨﯽ؟‬
‫ﺑﻬﻤﻦ‪ :‬ﻣﻦ از اول ﺑﺎ اﺳﺘﺨﺪام زﺑﻴﺪﻩ ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺑﻮدم‪.‬‬
‫زﺑﻴﺪﻩ‪ :‬ﻣﻦ هﻢ ﺑﺎ اﺳﺘﺨﺪام ﺕﻮ ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺑﻮدم‪.‬‬
‫ﻣﻬﺪﯼ‪ :‬آﯽ‪ ،‬آﯽ را اﺳﺘﺨﺪام آﺮدﻩ؟‬
‫زﺑﻴﺪﻩ‪ :‬آﺮیﻢ ﻣﺮا اﺳﺘﺨﺪام آﺮدﻩ‪.‬‬
‫ﻣﻬﺪﯼ‪ :‬ﭘﻮل هﻢ ﻣﯽﮔﻴﺮﯼ؟‬
‫آﺮیﻢ‪ :‬ﻣﯽﺷﻪ ﺕﻮ آﺎر ﻣﺪیﺮ ﻣﺴﺌﻮل دﺧﺎﻟﺖ ﻧﻜﻨﯽ؟‬
‫ﻣﻬﺪﯼ‪ :‬ﭘﻮلهﺎ را یﻮاﺷﻜﯽ ﻣﯽﮔﻴﺮﯼ؟‬
‫زﺑﻴﺪﻩ‪ :‬ﺕﺎ آﻮر ﺷﻮد…‬
‫آﺮیﻢ‪ :‬ﺧﻮب ﺑﭽﻪهﺎ دیﮕﻪ ﭼﻪ ﺧﺒﺮ؟ ﺧﺒﺮ ﻣﺒﺮﯼ ﻧﻴﺴﺖ؟‬
‫ﻣﻬﺪﯼ‪ :‬ایﻦ هﻤﻪ ﺧﺒﺮ‪ ،‬ﺧﺒﺮ ﻧﻴﺴﺖ؟‬
‫آﺮیﻢ‪ :‬ﺧﻮب ﺑﭽﻪهﺎ دیﮕﻪ ﭼﻪ ﺧﺒﺮ؟‬
‫ﺑﻬﻤﻦ‪ :‬ﻣﻦ از اول ﺑﺎ اﺳﺘﺨﺪام زﺑﻴﺪﻩ ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺑﻮدم‪.‬‬
‫زﺑﻴﺪﻩ‪ :‬ﻣﻦ هﻢ ﺑﺎ اﺳﺘﺨﺪام ﺕﻮ ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺑﻮدم‪.‬‬
‫ﻣﻬﺪﯼ‪ :‬هﻴﭻ ﻣﻌﻠﻮم هﺴﺖ آﯽ‪ ،‬آﯽ را اﺳﺘﺨﺪام آﺮدﻩ؟‬
‫ﻧﺎدرﻩ‪ :‬آﺮیﻢ‪ ،‬زﺑﻴﺪﻩ را اﺳﺘﺨﺪام آﺮدﻩ‪.‬‬
‫ﻣﻬﺪﯼ‪ :‬ﺣﺎﻻ ﭼﻘﺪر ﻣﯽﮔﻴﺮد؟‬
‫آﺮیﻢ‪ :‬ﻓﻀﻮﻟﯽ ﻣﻮﻗﻮف!‬
‫ﻣﻬﺪﯼ‪ :‬ﻣﻦ اﺳﺘﻌﻔﺎ ﻣﯽدهﻢ‪.‬‬
‫ﺑﻬﻤﻦ‪ :‬ﺳﺮ ﺧﻮدت آﻼﻩ ﻣﯽرود‪.‬‬
‫ﻧﺎدرﻩ‪ :‬ﭼﻪ آﻼهﯽ؟‬
‫آﺮیﻢ‪ :‬آﻼﻩ ﻧﻤﺪﯼ‪.‬‬
‫ﺑﻬﻤﻦ‪ :‬ﺧﻼیﻖ هﺮﭼﻪ ﻻیﻖ‪.‬‬
‫ﻧﺎدرﻩ‪ :‬آﯽ‪ ،‬ﻻیﻖ ﭼﯽ؟‬
‫آﺮیﻢ‪ :‬ﺳﻌﻴﺪ ﺷﺎهﺴﻮﻧﺪﯼ ﻻیﻖ آﺘﻚ!‬
‫ﻣﻬﺪﯼ‪ :‬ﭼﺮا از ﺕﺮور ﺣﻤﺎیﺖ ﻣﯽآﻨﯽ؟‬
‫ﻧﺎدرﻩ‪ :‬ﺟﻨﮓ ﻣﺴﻠﺤﺎﻧﻪ هﻢ اﺳﺘﺮاﺕﮋﯼ هﻢ ﺕﺎآﺘﻴﻚ‪.‬‬
‫‪١٤٨‬‬
‫ﺑﻬﻤﻦ‪ :‬ﺕﻮ هﺎﻣﺒﻮرگ…‬

‫ﻣﻬﺪﯼ‪ :‬از ﻧﺸﺮیﻪ ﺑﻪ ﻣﺎ ﻓﻘﻂ ﻓﺤﺶ ﻣﯽرﺳﻪ؟‬
‫آﺮیﻢ‪ :‬ﺳﻘﻒ ﻓﺪا را ﺷﻜﺴﺘﯽ‪.‬‬
‫ﻣﻬﺪﯼ‪ :‬ﺳﻘﻒ ﺟﻴﺒﻢ هﻢ ﺷﻜﺴﺘﻪ‪.‬‬
‫آﺮیﻢ‪ :‬د ِر ورودﯼ ﻧﺸﺮیﻪ ﺕﻨﮓ اﺳﺖ‪ ،‬در ﺧﺮوﺟﯽ‪ ،‬ﮔﺸﺎ ِد ﮔﺸﺎد‪.‬‬
‫ﻣﻬﺪﯼ‪ :‬یﻌﻨﯽ ﭼﯽ؟‬
‫ﺑﻬﻤﻦ‪ :‬یﻌﻨﯽ ﺑﻔﺮﻣﺎ!‬
‫ﻣﻬﺪﯼ‪ :‬اﮔﺮ اﻧﺸﻌﺎب آﻨﻢ آﯽ ﺑﺎ ﻣﻦ ﻣﯽﺁیﺪ؟‬
‫ﻧﺎدرﻩ‪ :‬ﻣﺎ هﻤﻪ ﻣﺪﻋﯽ اﻧﺸﻌﺎﺑﻴﻢ‪ ،‬ﻣﻨﺘﻬﺎ از راﻩ ﺁب‪.‬‬
‫ﺕﺎﺑﺴﺘﺎن ‪١٣٧٧‬‬
‫‪١٤٩‬‬
‫ﻣﺎ ﻣﯽﺧﻨﺪﻳﺪﻳﻢ!‬
‫ﺟﻠ ِﻮ ﺁیﻴﻨﻪ ای ﺴﺘﺎدم‪ .‬دﺳ ﺖ آ ﺸﻴﺪم ﺑ ﻪ ﺷ ﻜﻢ‪ ،‬ﺑ ﻪ ﺳ ﻴﻨﻪه ﺎ‪ ،‬ﺁﻣ ﺪم ﺕ ﺎ‬

‫ﮔﺮدن‪ .‬ﻣﻮهﺎ را ﺑﺎز آﺮدم‪ ،‬ﺧﺮﻣﺎﺉﯽ ﺑﻮدﻧ ﺪ‪ ،‬ﺧﺮﻣ ﺎﺉﯽ ﺧﺮﻣ ﺎﺉﯽ‪ .‬ﭼ ﺸﻢه ﺎ‬
‫را ﺕﻨﮓ آﺮدم‪ .‬ﺑﺎ اﻧﮕﺸﺖ ﮔﻮﺷﻪﯼ ﭼﺸﻢهﺎ را آﺸﻴﺪم‪ .‬ﺷ ﻜﻠﻜﯽ درﺁوردم‪.‬‬
‫ﺑﻌﺪ دوﺕﺎیﯽ ﺧﻨﺪیﺪیﻢ‪.‬‬
‫ﻓﺮی ﺪﻩ ﺁﻣ ﺪﻩ ﺑ ﻮد داﻣ ﻨﺶ را آﻮﺕ ﺎﻩ آﻨ ﺪ‪ .‬داﻣ ﻨﺶ زرد ﺑ ﻮد‪ ،‬زر ِد‬
‫ﻟﻴﻤ ﻮیﯽ‪ .‬ﭘﺎرﭼ ﻪاش را ﺑ ﺎ ه ﻢ ﺧﺮی ﺪﻩ ﺑ ﻮدیﻢ؛ از ﻣﻐ ﺎزﻩﯼ ﺁن ﭘ ﺴﺮك‬
‫یﻬﻮدﯼ آﻪ وﻗﺘﯽ ﻧﮕﺎهﺶ ﺑﻪ ﻣﺎ ﻣﯽاﻓﺘﺎد‪ ،‬ﺳﺮخ ﻣﯽﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻣﯽﺧﻨﺪیﺪیﻢ و ﻣﯽرﻓﺘﻴﻢ ﺕﻮ‪ .‬ﭼﻨﺪ ﻃﺎﻗ ﻪ ﭘﺎرﭼ ﻪ را وﻟ ﻮ ﻣ ﯽآ ﺮدیﻢ‬
‫ش دﺳﺘﺶ را ﻣﯽدیﺪیﻢ‪ .‬ﺑﺎز ﻣﯽﺧﻨﺪیﺪیﻢ‪:‬‬ ‫روﯼ ﭘﻴﺸﺨﻮان ﻣﻐﺎزﻩاش‪ .‬ﻟﺮز ِ‬
‫ایﻦ ﺑﻪ ﻣﻦ ﻣﯽﺁد؟‬
‫ایﻦ ﭼﻄﻮر؟‬
‫ﭘﺎرﭼﻪه ﺎ را ﺑﻴ ﺸﺘﺮ وﻟ ﻮ ﻣ ﯽآ ﺮدیﻢ‪ :‬ای ﻦ ﺑ ﻪ ﺷ ﻤﺎ ﺧﻴﻠ ﯽ ﻣ ﯽﺁی ﺪ‪.‬‬
‫ﻓﺮیﺪﻩ را ﻧﺸﺎن دادﻩ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻌﺪ یﻚ ﻗﻮارﻩ ﭘﺎرﭼﻪﯼ داﻣﻨﯽ ﺧﺮیﺪیﻢ‪.‬‬
‫ﻣ ﺎدرش ﺳ ﻼم وﻋﻠﻴﻜ ﺸﺎن را ﺑﻠ ﺪ ﺑ ﻮد‪ .‬از ﺟﻠ ِﻮ ﺑ ﺰازﯼ آ ﻪ رد‬
‫ﻣﯽﺷﺪیﻢ ﺟﻮدﯼ ﺑﻠﻐﻮر ﻣ ﯽآ ﺮدیﻢ‪ .‬ﺻ ﺒﺢه ﺎ ﻣ ﯽدی ﺪیﻤﺶ‪ .‬آ ﺖ و ﺷ ﻠﻮار‬
‫ﻣﯽﭘﻮﺷﻴﺪ‪ .‬ﭘﻴﺮاهﻦ یﻘﻪ ﺁهﺎردارش ﺧﻔ ﻪاش ﻣ ﯽآ ﺮد‪ .‬هﻔ ﺖ و ﻧ ﻴﻢ ﺻ ﺒﺢ‪،‬‬
‫د ِر ﻣﻐﺎزﻩاش ﺑﺎز ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺎ ﻣﯽﺧﻨﺪیﺪیﻢ‪.‬‬
‫ﺖ ﺳ ﻔﺖ‪ .‬از زی ﺮ ه ﺮ ﻟﺒﺎﺳ ﯽ ﻣ ﯽزد‬ ‫ﺳ ﻴﻨﻪه ﺎم ﺳ ﻔﺖ ﺑ ﻮد‪ .‬ﺳ ﻔ ٍ‬
‫ﺑﻴﺮون‪ .‬دﺳﺖ ﻣﯽ آﺸﻴﺪم ﺑﻪ ﺕﻨﻢ‪ :‬ﺑﺲ آﻨﻴﺪ دیﮕﺮ!‬
‫ﺳﻴﻨﻪﯼ ﻓﺮیﺪﻩ آﻮﭼﻚﺕﺮ ﺑﻮد‪:‬‬
‫ﭘﺴﺮا ﻣﯽﻣﻴﺮن واﺳﻪﯼ ایﻦ ﺳﻴﻨﻪهﺎ‪ .‬آﺎش ﻣﺎل ﻣﻨﻢ ﻣﺚ ﺕﻮ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﺑﺎز ﻣﯽﺧﻨﺪیﺪیﻢ‪.‬‬
‫آﻤﺮش ﺑﺎریﻚ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻮهﺎﯼ ﺑﻠﻨ ﺪ ﺧﺮﻣ ﺎیﯽاش را رﻧ ﮓ ﻣ ﯽآ ﺮد‬
‫ﺕﺎ روﺷﻦﺕﺮ ﺷﻮد‪ .‬ﭼﺸﻢهﺎﯼ ﺧﻮش ﺣﺎﻟﺘﺶ هﻤﻴﺸﻪ ریﻤﻞ داﺷﺖ‪ .‬هﺮﺷ ﺐ‬
‫ﺳﺮﻣﺎن را ﻣﯽﭘﻴﭽﻴﺪیﻢ و ﺑﺎ ﺑﻮﯼ ﺕﺎﻓﺖ ﻣﯽرﻓﺘﻴﻢ ﺳ ِﺮ آﻼس‪.‬‬
‫‪١٥٠‬‬
‫دﺧﺘﺮه ﺎﯼ آ ﻼس ﭼ ﺎدرﯼ ﺑﻮدﻧ ﺪ‪ .‬ﺁنه ﺎیﯽ ه ﻢ آ ﻪ ﻧﺒﻮدﻧ ﺪ‪ ،‬اُﻣ ﻞ‬

‫ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻧﻤﯽداﻧﻢ ﭼﺮا ﺑﻪ ﺁنهﺎ اﻣﻞ ﻣﯽﮔﻔﺘﻴﻢ؛ اﻣﺎ ﻣﯽﮔﻔﺘﻴﻢ و ﻣﯽﺧﻨﺪیﺪیﻢ‪.‬‬
‫ﻣﻌﻠﻢ هﻨﺪﺳﻪ ﻓﻀﺎیﯽ آﻪ ﻣﯽﺁﻣﺪ‪ ،‬ﺷﺶ داﻧﮓ هﻤﻪ را دیﺪ ﻣ ﯽزد‪.‬‬
‫روﭘﻮش اُرﻣﻜﻤﺎن را ﺑﺎﻻ ﻣﯽآﺸﻴﺪیﻢ‪ ،‬ﺕﺎ ﺟﻮراب ﻧﺎزآﻤﺎن را ﺑﺒﻴﻨﺪ!‬
‫ﺁﻗﺎﯼ ﺳﻠﻄﺎﻧﯽ وﺳﻂ ﺳﯽﺕﺎ دﺧﺘ ﺮ ﺕ ﻮدل ﺑ ﺮوﯼ ﺷ ﻴﺮازﯼ ﮔ ﺮﻣﺶ‬
‫ﻣ ﯽﺷ ﺪ‪ .‬ﻋ ﺮق ﻣ ﯽآ ﺮد‪ .‬ﻣ ﯽﺧﻮاﺳ ﺖ ﻗ ﻀﻴﻪﯼ ﺧ ﻂ ﻣﻤ ﺎس در ﻧﻘﻄ ﻪﯼ‬
‫ﺕﻤﺎس ﺑﺮ ﺷﻌﺎع ﻋﻤﻮد اﺳﺖ را ﺙﺎﺑﺖ آﻨﺪ‪ ،‬ﻧﻤﯽﺷ ﺪ‪ .‬ﺧﻔ ﻪ ﻣ ﯽﺷ ﺪ‪ .‬ﭘﻨﺠ ﺮﻩ‬
‫را ﺑﺎز ﻣﯽآﺮد‪ .‬ﻣﺎ ﺑﺎز ﻣﯽﺧﻨﺪیﺪیﻢ‪.‬‬
‫زﻧﮓ آﻪ ﻣﯽﺧﻮرد ـ اﻧﮕﺎر آﻪ از زﻧ ﺪان ـ در ﻣ ﯽرﻓ ﺖ‪ .‬ﺕ ﻮﯼ‬
‫راهﺮو ﻣﺪرﺳﻪ‪ ،‬دورﻩاش ﻣﯽآﺮدیﻢ‪ .‬یﻜﯽ ﻣﯽرﻓﺖ ﺟﻠ ﻮ‪ .‬ﺧﻴﻠ ﯽ ﺟﻠ ﻮ‪ .‬از‬
‫ﻋﻘ ﺐ هﻠ ﺶ ﻣ ﯽدادی ﻢ ﺕ ﻮ ﺳ ﻴﻨﻪﯼ ﺁﻗ ﺎ دﺑﻴ ﺮ‪ .‬ﺑﻌ ﺪ درﻣ ﯽرﻓﺘ ﻴﻢ‪ .‬ﺑ ﺎز‬
‫ﻣﯽﺧﻨﺪیﺪیﻢ‪.‬‬
‫ﺑﺮاﯼ ﭘ ﺴﺮهﺎﯼ ﺧﻴﺎﺑ ﺎن اﺳ ﻢ ﮔﺬاﺷ ﺘﻪ ﺑ ﻮدیﻢ‪ .‬ﭘ ﺴﺮهﺎﯼ ﻣﺪرﺳ ﻪﯼ‬
‫ﻣﺤﻤ ﺪ رﺿ ﺎ ﺷ ﺎﻩ ﺧﻮﺷ ﮕﻞ ﺑﻮدﻧ ﺪ‪ .‬ﭘ ﺎﯼ یﻜ ﯽﺷ ﺎن ﻣﺜ ﻞ ﮔ ﺎزاﻧﺒﺮ ﺑ ﻮد‪.‬‬
‫یﻜﯽﺷﺎن ﺷﻜﻞ ﻣﻴﻤﻮن ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺤﻤﺪ از هﻤ ﻪ ﺧﻮﺷ ﮕﻞﺕ ﺮ ﺑ ﻮد‪ .‬ﻣﻐ ﺮور ه ﻢ‬
‫ﺑﻮد‪ .‬دﻧﺒﺎل دﺧﺘﺮهﺎ راﻩ ﻧﻤﯽاﻓﺘﺎد‪ .‬ﻣﺘﻠﻚ هﻢ ﻧﻤﯽﮔﻔﺖ‪ .‬ﻣﯽایﺴﺘﺎد ﺳﺮ راﻩ‪.‬‬
‫ﺑﻪ دیﻮارﯼ ﺕﻜﻴﻪ ﻣﯽداد‪ .‬ﻧﮕﺎهﻤ ﺎن ﻣ ﯽآ ﺮد‪ .‬ﺑ ﻪ او ﻣ ﯽﺧﻨﺪی ﺪیﻢ‪ .‬ﺑ ﻪ هﻤ ﻪ‬
‫ﭼﻴﺰ ﻣﯽﺧﻨﺪیﺪیﻢ؛ ﺑﻪ ﻗﻮاﻧﻴ ِﻦ آﻤ ﺪﯼ ﭘ ﺪر آ ﻪ از آﻮﭼ ﻪ ﻣ ﯽﺁورد؛ ﺑ ﻪ ﭘ ﺪر‬
‫آﻪ دوﺳﺘﻤﺎن داﺷﺖ؛ ﺑﻪ ﭘﺪر آﻪ ﻧﻤﯽداﻧﺴﺖ ﭼﻪ ﻣﯽﺧﻮاﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺟﻠ ِﻮ ﺁیﻴﻨ ﻪ ﺑ ﻮدم آ ﻪ در زدﻧ ﺪ‪ .‬ﻓﺮی ﺪﻩ ﺑﺎی ﺪ ﻣ ﯽرﻓ ﺖ‪ .‬ﻣ ﺎدرش‬

‫ﻧﮕﺮان ﻣﯽﺷﺪ‪ .‬هﻔﺖ ﺕﺎ زایﻴﺪﻩ ﺑﻮد و ﺑﺎز هﻢ ﺣﺎﻣﻠﻪ ﺑﻮد‪ :‬زایﻴﺪن ﮔﻨﺎ ِﻩ زن‬
‫را ﭘﺎك ﻣﯽآﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺮاﯼ هﻤﻴﻦ هﻢ هﯽ ﻣﯽزایﻴﺪ ‪.‬‬
‫ﻧﻤﯽداﻧﻢ ﺁن ﭘﻴﺮﻣ ﺮ ِد اآﺒﻴ ﺮﯼ ﻣﺮدﻧ ﯽ ﺁن هﻤ ﻪ ﺑﻨ ﺰیﻦ را از آﺠ ﺎ‬
‫ﻣﯽﺁورد؟!‬
‫ﻣ ﺎ دوﺳ ﺖ ﭘ ﺴﺮ ﻧﺪاﺷ ﺘﻴﻢ‪ .‬دﺧﺘﺮه ﺎﯼ ﺷ ﻴﺮازﯼ ﭼ ﺎدرﯼ هﺮآ ﺪام‬
‫ﺖ ﭘ ﺴﺮ‬ ‫دوﺳ ﺘﯽ‪ ،‬ﻓ ﺎﻣﻴﻠﯽ‪ ،‬ﻧ ﺎﻣﺰدﯼ‪ ،‬آ ﺴﯽ را داﺷ ﺘﻨﺪ‪ .‬اﮔ ﺮ آ ﺴﯽ دوﺳ ٍ‬
‫ﻧﺪاﺷﺖ‪ ،‬ﺑﺪ ﻣﯽﺷﺪ‪ .‬ﭼﻴﺰﯼ ﻧﺪاﺷﺖ ﺑﺮاﯼ ﺑﻘﻴﻪ ﺕﻌﺮیﻒ آﻨﺪ‪.‬‬
‫‪١٥١‬‬
‫ﻚ ی ﻚ ﭘ ﺴﺮ‬ ‫ﺖ آﻮﭼ ٍ‬‫دﻟﻤ ﺎن ﻏ ﻨﺞ ﻣ ﯽزد اﻧﮕ ﺸﺘﻤﺎن را ﺑ ﻪ اﻧﮕ ﺸ ٍ‬

‫ﺧﻮﺷﮕﻞ ﮔﺮﻩ ﺑﺰﻧﻴﻢ و ﺑﺮویﻢ آﺎﻓﻪ آﺎﭘﺮﯼ ﺑﺴﺘﻨﯽ ﺑﺨﻮریﻢ؛ یﺎ ﺕ ﻮ ﺳ ﻌﺪﯼ‬
‫ﻗ ﺪم ﺑ ﺰﻧﻴﻢ؛ اﻣ ﺎ ﻧﻤ ﯽﺷ ﺪ‪ .‬هﻤ ﻪ ﺟﺎﺳ ﻮس ﺑﻮدﻧ ﺪ‪ .‬هﻤ ﻪﯼ ﻋ ﺎﻟﻢ ﺧﺒ ﺮﭼﻴﻦ‬
‫ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻣﻌﻠﻮم ﻧﺒﻮد ﭘﺪر از آﺠﺎ ﺧﺒﺮدار ﻣﯽﺷﺪ!‬
‫ﺳ ﺮور ﻧ ﺎﻣﺰد ﭘ ﺴﺮ ﻋﻤ ﻪاش ﺑ ﻮد‪ .‬ﺑ ﺎ ه ﻢ ﻣ ﯽﺁﻣﺪﻧ ﺪ دم ﻣﺪرﺳ ﻪ‪.‬‬
‫اﻧﮕ ﺸﺖ آﻮﭼ ﻚ هﻤ ﺪیﮕﺮ را ﻣ ﯽﮔﺮﻓﺘﻨ ﺪ‪ .‬ﺳ ﺮور ﺳ ﺮش را ﻣ ﯽاﻧ ﺪاﺧﺖ‬
‫ﭘﺎﺉﻴﻦ‪ .‬ﺳﺮخ ﻣﯽﺷﺪ‪ .‬ﭘﺴﺮ ﻋﻤﻪ ﺕﺎ ﺳ ِﺮ ﺳﺮور را ﭘ ﺎﺉﻴﻦ ﻣ ﯽدی ﺪ‪ ،‬ﺑﻘﻴ ﻪ را‬
‫دیﺪ ﻣﯽزد‪ .‬ﺑﻪ ﺳﺮور ﻣﯽﮔﻔﺘﻴﻢ‪.‬‬
‫دیﮕﺮ ﻣﻨﺘﻈﺮش ﻧﻤﯽﺷﺪ‪ .‬ﭼﺎدرش را ﺳ ﺮش ﻣ ﯽآ ﺸﻴﺪ و ﺑ ﺎ ﺑﻘﻴ ﻪ‬
‫س‬
‫ﺖ ﮔ ﻮ ِد ﻋﺮﺑﻬ ﺎ‪ .‬ﻣ ﺎ ه ﻢ ﻣ ﯽرﻓﺘ ﻴﻢ زﻧ ﺪ ﺕ ﺎ اﺕﻮﺑ ﻮ ِ‬ ‫راﻩ ﻣ ﯽاﻓﺘ ﺎد ﺳ ﻤ ٍ‬
‫ﻣﺪرﺳﻪﻣﺎن ﺑﻴﺎیﺪ‪.‬‬
‫ﺳﺮور را دورﻩ ﻣﯽآﺮدیﻢ‪ .‬یﻜﯽ ﻣﯽﮔﻔﺖ‪:‬‬
‫دﺳﺖ ﭘﺴﺮ ﻋﻤﻪ را زﻧﺒﻮر زدﻩ‪ ،‬اﮔﻪ ﮔﻔﺘﻴﻦ آﺠﺎ؟‬
‫ﺁن یﻜﯽ ﻣﯽﮔﻔﺖ‪ :‬ﺕﻮ ﺳﻴﻨﻤﺎ!‬
‫ﻓﺘﺎﻧﻪ ﻣﯽﮔﻔﺖ‪ :‬ﺑﭽﻪ هﺎ ﻧﻤﯽدوﻧﻴﻦ ﭘﺴﺘﻮﻧﺎم ﭼﻘﺪر ﮔﻨﺪﻩ ﺷﺪن؟ ﺁﺧﻪ‬
‫ﭘﺴﺮ ﻋﻤﻪ… ﻣﺎﺳﺎژ…‬
‫ﺳﺮور ﺳﺮخ ﻣﯽﺷﺪ‪ .‬ﺳﺮش را ﻣﯽاﻧﺪاﺧﺖ ﭘﺎﺉﻴﻦ و ﻣﯽرﻓﺖ‪ .‬ﻣ ﺎ‬
‫خ دی ﻮار ﻣ ﯽﺧﻨﺪی ﺪیﻢ‪ .‬ﺑ ﻪ ﺳ ﺒﻴﻠﯽ آ ﻪ ﺷ ﺎﻩ ﻧﺪاﺷ ﺖ‪،‬‬ ‫ﻣﯽﺧﻨﺪیﺪیﻢ‪ .‬ﺑﻪ ﺳ ﻮرا ِ‬
‫ﻣﯽﺧﻨﺪیﺪیﻢ‪.‬‬
‫ﺳﺘﺎرﻩﯼ رﺧﺘﺸﻮﯼ ﻣﻌﻠﻢ ﺕﻌﻠﻴﻤﺎت دیﻨﯽ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد‪ .‬ﺧﺮﻣﻘﺪس ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﺐ ﺣ ﻮض‪ ،‬ﺕ ﻮ ﺣﻴ ﺎط‪ ،‬ﺻ ﺎﺑﻮن ﮔﻠﻨ ﺎرش را‬ ‫ﻃ ﺸﺖ را ﻣ ﯽﮔﺬاﺷ ﺖ ﻟ ِ‬
‫ﻣ ﯽﻣﺎﻟﻴ ﺪ ﺑ ﻪ رﺧ ﺖه ﺎﯼ ی ﻚ هﻔﺘ ﻪ ﻣﺎﻧ ﺪﻩ‪ ،‬ﭼﻨ ﮓ ﻣ ﯽزد‪ .‬ﮔ ﺮﻩﯼ ﭼ ﺎدر‬
‫ﮔﻠﺪارش را ﻣﺤﻜﻢ ﻣﯽآﺮد‪ :‬ﺧﺎﻧﻢ‪ ،‬واﷲ ﮔﻨ ﺎﻩ دارﻩ‪ ،‬ﺧ ﺪا را ﺧ ﻮش ﻧﻤﻴ ﺎد!‬
‫ﺑُﺪﻩ ﻓﺮﺷﺘﻪ ﺑﺎ ﭘﺎﯼ ﺑﯽﺟﻮراب ﻣﯽرﻩ ﺑﻴﺮون!‬
‫ﻣﺎدر یﺎد ﺟﻮاﻧﯽهﺎش ﻣﯽاﻓﺘﺎد‪ :‬ﺟُﻮوﻧﻦ‪ ،‬وﻟﺸﻮن آﻦ!‬
‫ﺖ ﭘﻴﻨ ﻪ ﺑ ﺴﺘﻪاش را ﮔ ﺎز ﻣ ﯽﮔﺮﻓ ﺖ‪ .‬از ﺟﻬ ﻨﻢ‬ ‫ﺖ دﺳ ٍ‬ ‫ﺳﺘﺎرﻩ‪ ،‬ﭘ ﺸ ٍ‬
‫ﻣﯽﮔﻔﺖ‪ .‬ﻣﺎ ﻣﯽﺧﻨﺪیﺪیﻢ ‪.‬‬
‫ﺟﻬﻨﻢ ﺟﺎیﯽ ﺑﻮد ﻣﺜﻞ دزﻓﻮل آﻪ زﻣﺴﺘﺎن هﻢ ﻣﯽﺷﺪ ﻟﺨﺖ ﺑﻴﺮون‬
‫رﻓﺖ ‪.‬‬
‫‪١٥٢‬‬
‫از ﺟﻬﻨﻢ ﻧﻤﯽﺕﺮﺳﻴﺪیﻢ‪ .‬ﺕﻮ ﺟﻬﻨﻢ ﮔﻮﮔﻮش و هﺎیﺪﻩ ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬

‫از ﺁﺧﻮﻧﺪ ﺑﺪش ﻣﯽﺁﻣﺪ‪ .‬روز ﻋﺎﺷ ﻮرا ﻣ ﯽرﻓﺘ ﻴﻢ ﺕﻤﺎﺷ ﺎﯼ دﺳ ﺘﻪ‪.‬‬
‫ﻧﮕ ﺎهﯽ ﺑ ﻪ ﻣ ﺎدر ﻣ ﯽآ ﺮد‪ .‬ﻟﺒﺨﻨ ﺪﯼ ﻣ ﯽزد و ﻣ ﯽﮔﻔ ﺖ‪ :‬ﺧ ﺎﻧﻢ‪ ،‬اون ﻋُﻠ ﻢ‬
‫ﺑﺰرﮔﻪ!‬
‫ﻣ ﺎدر ﺳ ﺮخ ﻣ ﯽﺷ ﺪ‪ .‬ﻣ ﯽﺧﻨﺪی ﺪ‪ .‬ﭼ ﺎدرش را ﻣ ﯽآ ﺸﻴﺪ رو‬
‫ﺻﻮرﺕﺶ ﺕﺎ ﻧﺒﻴﻨﻨﺪ آﻪ ﻣﯽﺧﻨﺪد‪.‬‬
‫ورود ﺁﺧﻮﻧ ﺪ ﺑ ﻪ ﺧﺎﻧ ﻪ ﻣﻤﻨ ﻮع ﺑ ﻮد‪ .‬ﭼ ﺸﻤﺶ آ ﻪ ﺑ ﻪ ﺁﺧﻮﻧ ﺪ‬
‫ﻣﯽاﻓﺘﺎد‪ ،‬ﺕﻒ ﻣﯽآﺮد‪ ،‬آﻔﺎرﻩ ﻣﯽداد‪ ،‬ﺑﺴﻢ اﷲ ﻣﯽﮔﻔ ﺖ‪ .‬اﻧﮕ ﺎر ﺟ ﻦ دی ﺪﻩ‬
‫ﺑ ﻮد‪ .‬اﺟ ﺎزﻩ ﻧﺪاﺷ ﺘﻴﻢ روﺿ ﻪ و ﺳ ﻔﺮﻩ ﺑ ﺮویﻢ‪ .‬دری ﺎ و اﺳ ﺘﺨﺮ ه ﻢ‬
‫ﻧﻤﯽرﻓﺘﻴﻢ‪ .‬ﺑﺮاﯼ هﻤﻴﻦهﻢ ﺣﻮﺻﻠﻪﻣﺎن ﺳﺮ ﻣﯽرﻓﺖ‪.‬‬
‫ﺑ ﺮاﯼ ﺳ ﻼﻣﺘﯽ ﻣ ﺎ ارﺑﻌ ﻴﻦه ﺎ ﻧ ﺬر داﺷ ﺖ‪ .‬ﺷ ﻠﻪ زرد ﻣ ﯽﭘﺨ ﺖ‪.‬‬
‫ﺁﺷﭙﺰﯼ ﻣﯽآﺮد‪.‬‬
‫ﻣ ﺎدر اﻣ ﺎ ﺷ ﺎزدﻩ ﺧ ﺎﻧﻢ ﺑ ﻮد‪ .‬ﺧﻮاهﺮه ﺎش ﺣﺴﻮدی ﺸﺎن ﻣ ﯽﺷ ﺪ‪:‬‬
‫ﺳﻬﻴﻼ ﺑﻴﻮﻩ ﺑﻮدﻩ‪ ،‬ﻣﺠﻴﺪ ﭘﺴﺮ‪.‬‬
‫ﭘﺪر ﻟﺒﺎسهﺎﯼ هﻤﻪ را اﻃﻮ ﻣﯽآﺮد‪.‬‬
‫ﺳﺘﺎرﻩ ﻇﺮف ﻣﯽﺷ ﺴﺖ‪ ،‬ﺷﻴ ﺸﻪ ﭘ ﺎك ﻣ ﯽآ ﺮد‪ ،‬ﺟ ﺎرو ﻣ ﯽآ ﺮد‪.‬‬
‫رﺧﺖ ﻣﯽﺷﺴﺖ‪ .‬آﻬﻨﻪﯼ ﺑﭽﻪ ﻣﯽﺷﺴﺖ‪.‬‬
‫زایﻤﺎن ﻣﺎدر آﻪ ﻧﺰدیﻚ ﻣﯽﺷ ﺪ‪ ،‬ﻣﺮﺧ ﺼﯽ ﻣ ﯽﮔﺮﻓ ﺖ‪ .‬ﻣﻮاﻇ ﺐ‬
‫ﺑﻮد آﻪ اذیﺘﺶ ﻧﻜﻨﻴﻢ‪.‬‬
‫ﺑﻘﻴﻪ از ﺣﺴﻮدﯼ ﻣﯽﺳﻮﺧﺘﻨﺪ‪ :‬ﺳﻬﻴﻼ‪ ،‬ﻣﺠﻴﺪ را ﺟﺎدو آﺮدﻩ!‬
‫ﺧﺎﻟﻪ دﻋﺎ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑ ﻮد آ ﻪ ﺟ ﺎدوﯼ ﻣ ﺎدر را ﺑﺎﻃ ﻞ آﻨ ﺪ‪ .‬ﺟ ﺎدو را‬
‫یﻮاﺷﻜﯽ آﺎﺷﺘﻪ ﺑﻮد ﭘﺎﯼ درﮔﺎهﯽ اﺕﺎق ﺧﻮاب ﻣﺎدر‪.‬‬
‫ﻣﺎدر دیﮕﺮ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ راهﺶ ﻧﻤﯽداد‪.‬‬
‫ﺧﺎﻧﻪ ﭘﺮ از ﮔﻞ ﺳﺮخ ﺑﻮد‪ .‬ﭘﺮ از ﮔﻞهﺎﯼ یﺎس‪ .‬ﻋﺼﺮهﺎ آ ﻪ از‬
‫ﺳ ِﺮ آﺎر ﺑﺮﻣﯽﮔﺸﺖ‪ ،‬ﺣﻴﺎط را ﺁﺑﭙﺎﺷﯽ ﻣﯽآﺮد‪ .‬ﻗﺎﻟﻴﭽﻪﯼ ﺕﺮآﻤﻨ ﯽاش را‬
‫ﭘﻬﻦ ﻣﯽآﺮد ﺕﻮﯼ ایﻮان‪:‬‬
‫یﻚ ﭼﺎﯼ ﺑﻪ ﺑﺎﺑﺎ ﻣﯽدهﯽ؟‬
‫دﻟﻜﺶ ﻣﯽﺧﻮاﻧﺪ آﻪ ﭼﺎﯼ ﻣﯽریﺨﺘﻢ‪.‬‬
‫ﺕﺮﺳﻮن ﺕﺮﺳﻮن‬
‫‪١٥٣‬‬
‫ﭘﺮﺳﻮن ﭘﺮﺳﻮن‬
‫ﺑ ﺎ ﻓﺮه ﺎد ﺳ ﺮ ﺕﻠﻤﺒ ﻪ زدن ﻣ ﺴﺎﺑﻘﻪ ﻣ ﯽﮔﺬاﺷ ﺘﻴﻢ‪ .‬ﺣ ﻮض ﺑﺎی ﺪ ﭘ ﺮ‬
‫ﻋﺼﺮهﺎﯼ ﺕﺎﺑﺴﺘﺎن آﺎرﻣﺎن ﺑﻮد‪ .‬ﺧﻨﻚ آﻪ ﻣﯽﺷﺪ‪ ،‬راﻩ ﻣﯽاﻓﺘﺎدیﻢ‬
‫ﺕ ﻮ ﺷ ﻬﺮ‪ .‬ﻣ ﯽرﻓﺘ ﻴﻢ ﭘ ﻴﺶ ﺧ ﺎﻧﻢ ﺷ ﻴﺮازﯼ‪ ،‬ﺧﺎﻧ ﻪﯼ ﻓﺨ ﺮﯼ؛ ﺑ ﻪ ﺕﺨﻤ ﻪ‬
‫ﺷﻜﺴﺘﻦ و ﺧﻨﺪیﺪن‪.‬‬
‫ﻣ ﺎدر ﺧﻮﺷ ﺶ ﻧﻤ ﯽﺁﻣ ﺪ‪ .‬اﮔ ﺮ ﺑ ﻪ ﺧ ﺎﻃﺮ ﭘ ﺪر ﻧﺒ ﻮد‪ ،‬ﻋﻴ ﺪ ه ﻢ ﺑ ﻪ‬
‫دیﺪﻧﺸﺎن ﻧﻤﯽرﻓﺖ‪ .‬هﺮوﻗﺖ ﻣﯽدیﺪﺷ ﺎن‪ ،‬ﻣ ﯽﺕﺮﺳ ﻴﺪ‪ .‬ﻣ ﯽﺕﺮﺳ ﻴﺪ ﻧﻈ ﺮش‬
‫ﺑﺰﻧﻨ ﺪ‪ .‬وﻗﺘ ﯽ ﺧ ﻮاهﺮش ﭘ ﻴﺶ رﻣ ﺎل ﻣ ﯽرﻓ ﺖ‪ ،‬از ﻓﺎﻣﻴ ﻞ ﺷ ﻮهﺮ ﭼ ﻪ‬
‫اﻧﺘﻈﺎرﯼ داﺷﺖ؟‬
‫ﻣﺎد ِر ﻓﺮیﺪﻩ‪ ،‬هﻨﻮز اﺣﺴﺎس ﮔﻨﺎﻩ ﻣﯽآ ﺮد‪ .‬دﻟ ﺶ ﻏ ﻨﺞ ﻣ ﯽزد آ ﻪ‬

‫ﺑﺎز هﻢ ﺑﺰایﺪ‪.‬‬
‫ﭘﻴﺮﻣ ﺮد‪ ،‬هﻨ ﻮز ﺑﻨ ﺰیﻦ داﺷ ﺖ‪ .‬ﺣ ﺎﻻ ﮔﻨ ﺎﻩ ز ِن دیﮕ ﺮﯼ را‬
‫ﻣﯽﺷﺴﺖ‪ .‬ﻧﻤﯽﺷﺪ ﺧﻮدش را ﺣﺮا ِم یﻚ یﺎﺉﺴﻪﯼ از آ ﺎر اﻓﺘ ﺎدﻩ آﻨ ﺪ‪ .‬ﺧ ﺪا‬
‫ﺧﻮدش ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﺣﺘﻤﺎ ﺣﻜﻤﺘﯽ ﺕﻮ آﺎرش ﺑﻮد!‬
‫ﻋﻠﻢ ﻣﻌﺮوف ﮔﺮدن ﭘﺪر را ﺷﻜﺴﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬دیﮕﺮ آﺴﯽ ﻧﻤﯽﺧﻨﺪیﺪ‪.‬‬

‫دیﮕﺮ آﺴﯽ ﻧﺒﻮد آﻪ ﻟﺒﺎس ﻣﺎدر را اﻃﻮ آﻨﺪ؛ آﺴﯽ ﻧﺒ ﻮد آ ﻪ ﺧﺎﻧ ﻪ ﺑﻤﺎﻧ ﺪ‬
‫ﺕﺎ اذیﺘﺶ ﻧﻜﻨﻨﺪ؛ آﺴﯽ ﻧﺒﻮد ﻋﺸﻖ و ﺷﺎدﯼ ﻧﺜﺎرش آﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺧﻨﺪﻩ ﺑﺎ ﭘﺪر رﻓﺘﻪ ﺑﻮد زیﺮ ﺧﺎك‪.‬‬
‫ﻣ ﺎدر راﻩ ﻗﺒﺮﺳ ﺘﺎن را ی ﺎد ﮔﺮﻓﺘ ﻪ ﺑ ﻮد‪ .‬راﻩ زﻧ ﺪان را ه ﻢ ی ﺎد‬
‫ﮔﺮﻓﺘ ﻪ ﺑ ﻮد‪ .‬ﮔ ﺎﻩ آ ﻪ ﻣ ﯽﺁﻣ ﺪ ﺧﺎﻧ ﻪ‪ ،‬ﭘ ﺎیﺶ را دراز ﻣ ﯽآ ﺮد‪ .‬ﻧﮕ ﺎهﯽ ﺑ ﻪ‬
‫ﺲ ﺧﺎكﮔﺮﻓﺘ ﻪﯼ ﭘ ﺪر‪ ،‬ﺑ ﻪ ﺑﻮﺳ ﻪﯼ ﺧﻨ ﺪان هﻤ ﻪ‬ ‫ﺕﺎﻗﭽﻪ ﻣﯽاﻧﺪاﺧﺖ؛ ﺑﻪ ﻋﻜ ِ‬
‫آﻪ دورش را ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدیﻢ‪.‬‬
‫دیﮕ ﺮ از ﺟ ﺎدو ﻧﻤ ﯽﺕﺮﺳ ﻴﺪ‪ .‬ﺣ ﺎﻻ هﻤ ﻪ ﺟ ﺎ ﺟ ﺎدو ﭼ ﺎل آ ﺮدﻩ‬
‫ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬هﻤﻪ دﻋﺎ ﻣﯽﻧﻮﺷﺘﻨﺪ‪ .‬هﻤﻪ ﺳﺮآﺘﺎب ﺑﺎز ﻣﯽآﺮدﻧﺪ‪ .‬هﻤ ﻪ اﺳ ﺘﺨﺎرﻩ‬
‫ﻣﯽآﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺟﺎدو…‬
‫‪١٥٤‬‬
‫ﻣﻴﻤﻮن و ﮔﺎزاﻧﺒﺮ و ﻣﺤﻤﺪ و ﻓﺮیﺪﻩ دیﮕﺮ ﻧﺒﻮدﻧ ﺪ‪ .‬ژی ﻼ و ﺑﻴ ﮋن‬

‫و ﻓﺮهﺎد و ﺷﻴﺮیﻦ هﻢ ﻧﺒﻮدﻧﺪ‪ .‬رﺳﺘﻢ و ﺳﻬﺮاب هﻢ ﻧﺒﻮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺎره ﺎ ﻗ ﺪ ﻣ ﯽآ ﺸﻴﺪﻧﺪ‪ .‬ﺧ ﻮن و ﻟﺠ ﻦ ﺑﻬ ﺸﺎن ﻣ ﯽﺳ ﺎﺧﺖ‪ .‬ﻣﻐ ﺰ‪،‬‬
‫ﺣﺎﻟﺸﺎن را ﺟﺎ ﻣﯽﺁورد‪ .‬ﻗﺪ آﺸﻴﺪﻩ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬دور آﻤﺮهﺎ ﭼﻨﺒﺮﻩ ﻣﯽزدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻧﻴﺸﺸﺎن ﺕﻴﺰ ﻣﯽﺷﺪ؛ ﺕﻴ ِﺰ ﺕﻴﺰ‪.‬‬
‫ﻣﻦ هﻨﻮز ﻣﯽﺧﻨﺪیﺪم‪ .‬ﺑﻪ ﺁﻗ ﺎﯼ ﺳ ﻠﻄﺎﻧﯽ آ ﻪ وزی ﺮ و وآﻴ ﻞ ﺷ ﺪﻩ‬
‫ﺑﻮد؛ ﺑ ﻪ ﭘ ﺴﺮك ﺧﻮﺷ ﮕﻞ یﻬ ﻮدﯼ آ ﻪ زﻧ ﺪاﻧﯽ ﺷ ﺪﻩ ﺑ ﻮد؛ ﺑ ﻪ ﺁن ﻣﻐ ﺎزﻩﯼ‬
‫ﺑﺰازﯼ آﻪ درش را ﮔﻞ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﭘﺎﺳﺪارهﺎ در ﺧﺎﻧﻪاش ﺕﻜﻪاﯼ ﭘﺎرﭼ ﻪﯼ زرد ﭘﻴ ﺪا آ ﺮدﻩ ﺑﻮدﻧ ﺪ آ ﻪ‬
‫ﺲ داﻣ ِﻦ ﻓﺮیﺪﻩ آﻪ ﺑﺎهﻢ ﺧﺮیﺪﻩ ﺑﻮدیﻤﺶ‪.‬‬ ‫ﻗﺎﺑﺶ آﺮدﻩ ﺑﻮد؛ از ﺟﻨ ِ‬
‫ﭘﺎرﭼﻪهﺎ را ﭘﻬﻦ ﻣﯽآﺮدیﻢ رو ﭘﻴﺸﺨﻮان ﻣﻐﺎزﻩاش‪:‬‬
‫ایﻦ ﺑﻪ ﻣﻦ ﻣﯽﺁیﺪ؟‬
‫ایﻦ ﺑﻪ ﺷﻤﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﯽﺁیﺪ‪.‬‬
‫ﺲ‬
‫ب ﻋﻜ ِ‬ ‫دیﮕﺮ آﺴﯽ ﺧﻨﺪﻩﯼ ﻣﺎدر را ﻧﻤﯽدیﺪ‪ .‬ﺧﻨﺪﻩﯼ ﭘﺪر در ﻗﺎ ِ‬
‫روﯼ دیﻮار ﺧﺎك ﺷﺪﻩ ﺑﻮد‪ .‬ﺧﻨﺪﻩﯼ ﻣﺎدر ﻟﺐ ﺕﺎﻗﭽﻪ ﭘﺮﭘﺮ ﻣﯽزد‪ .‬ﺧﻨﺪﻩﯼ‬
‫ك یﻬﻮدﯼ ﻣﺤﻮ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﭘﺴﺮ ِ‬
‫ﻣ ﻦ ﮔ ﻢ ﺷ ﺪﻩ ﺑ ﻮدم؛ ﺕ ﻪ ﻣ ﺮداب ﮔ ﻢ ﺷ ﺪﻩ ﺑ ﻮدم؛ اﻣ ﺎ هﻨ ﻮز‬
‫ﻣﯽﺧﻨﺪیﺪم‪ .‬ﺑﻪ ﻋﺸﻖ…‬
‫ﭘ ﺪ ِر ﻓﺮی ﺪﻩ هﻨ ﻮز ﺑﻨ ﺰیﻦ داﺷ ﺖ‪ .‬ﺑﻨ ﺰیﻨﺶ ﺕﻤ ﺎم ﻧﻤ ﯽﺷ ﺪ‪ .‬ﻣ ﺴﺠ ٍﺪ‬
‫ﻣﺤﻞ ﺑﻨﺰیﻦ ﻣﯽداد؛ ﺑﻨﺰیﻦ ﻣﺠﺎﻧﯽ… زن…‬
‫‪١٥٥‬‬
‫ﻧﺎزن!‬
‫ﻧﮕﺎهﯽ ﺑﻪ ﭘﺎهﺎش آﺮد‪ .‬آﻔﺶ ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬ﺷﺎﻧﻪهﺎ را ﺑﺎﻻ اﻧﺪاﺧﺖ‪:‬‬

‫ایﻦهﻤﻪ ﺁدم ﺕﻮ دﻧﻴﺎ ﭘﺎﺑﺮهﻨﻪاﻧﺪ‪ .‬یﻜﻴﺶ هﻢ ﻣﻦ‪.‬‬
‫ﺧﻨﺪﻩاش ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬یﺎد ﺻﺎدق ﻗﻄﺐ زادﻩ اﻓﺘﺎد‪:‬‬
‫ﺑﻴﭽﺎرﻩ ﺻﺎدق‪ .‬ﻣﯽﺧﻮاﺳﺖ ﺑﺮاﯼ ﭘﺎﺑﺮهﻨﻪهﺎ…‬
‫ﮓ ﺕﺎآ ﺴﯽه ﺎ ﺑ ﻪ ﺳ ﻴﺎﻣﻚ اﻓﺘ ﺎد‪ .‬ﺳ ﻴﺎﻣﻚ ﭘ ﺸﺖ‬ ‫ﭼﺸﻤﺶ ﺕﻮ ﭘﺎرآﻴﻨ ٍ‬
‫ﻓﺮﻣﺎن ﺳﺮش را ﺑﻪ ﺑﻬﺎﻧﻪﯼ ﺧﻮاﻧﺪ ِن ﺁﮔﻬﯽ ﺧﻢ آﺮد‪.‬‬
‫ﺁﻗﺎ ﺳﻴﺎ‪ ،‬ﺣﺎﻻ دیﮕﻪ ﺕﺤﻮیﻞ هﻢ ﻧﻤﯽﮔﻴﺮﯼ؟‬
‫ﻧﻪ واﷲ ﺁق رﺿﺎ‪ ،‬ﺟﻮن ﺷﻮﻣﺎ ﻧﺪیﺪﻣﺖ‪.‬‬
‫ﺳﺮش را اﻧﺪاﺧﺖ ﭘﺎﺉﻴﻦ و رﻓﺖ‪ :‬ﻧﺎﻟﻮﻃﯽ!‬
‫یﺎد ﻓﺮﺷﺘﻪ اﻓﺘﺎد‪ .‬ﭼﻪ ﭘﻮﺳﺘﯽ…‬
‫ﺧﺎﻧﻪ آﻪ ﻣﯽرﻓﺖ هﻤﻪ ﭼﻴﺰ ﺁﻣﺎدﻩ ﺑﻮد‪ .‬زرﺷﻚ ﭘﻠﻮ ﺑﺎ…‬
‫ﻧﺎزن!‬
‫ﺑﺨﺘﻚ آﻪ ﺁﻣﺪ هﻤﻪ ﭼﻴﺰ ﺧﺮاب ﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻟﺒﺎس ﺳﻮرﻣﻪاﯼ ﻓﺮﺷ ﺘﻪ را از ﺑ ﺎﻻ ﺕ ﺎ ﭘ ﺎﺉﻴﻦ ﺟ ﺮ دادﻩ ﺑ ﻮد‪ .‬ﻓﻘ ﻂ‬
‫یﻚ آﺸﻴﺪﻩ…‬
‫ﺕﻮﺧﺎﻧﻪ هﻢ روﺳﺮﯼ ﺳﺮم آﻨﻢ؟‬
‫ﺑﺮادرهﺎم…‬
‫ﻧﺎزن ﻧﻤﯽ ﻓﻬﻤﻴﺪ؟!‬
‫ﺕﻮ داﻧﺸﮕﺎﻩ دیﺪﻩ ﺑﻮدش‪ .‬رﻓﺘﻪ ﺑﻮد ﻣﺸﻬﺪ ﻧﺬر آﺮدﻩ ﺑﻮد‪:‬‬
‫ﻧﺎزن!‬
‫اﺳ ﻢ ﭘ ﺴﺮم را ﻣ ﯽﮔ ﺬارم ﺣ ﺴﻴﻦ‪ ،‬دﺧﺘ ﺮﻩ را ﻟ ﻴﻼ‪ ،‬ﺑ ﻪ اﺳ ﻢ ﻟ ﻴﻼ‬
‫ﺧﺎﻟﺪ…‬
‫ﻧﺎزن!‬
‫رﻓﺖ در دآﺎن ﻣﻬﺮﮔﺎﻧﯽ‬
‫ﺟﻌﻔﺮ ﺁﻗﺎ آﻴﻬﺎن اوﻣﺪﻩ؟‬
‫ﻧﺎزن!‬
‫‪١٥٦‬‬
‫ﮔﺬاﺷﺖ رﻓﺖ‪ .‬هﻤﻪ ﺑﻪ دیﺪﻧﺶ ﻋﺎدت آﺮدﻩ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬دﻟ ﺸﺎن ﺑ ﺮاش‬
‫ﻣﯽﺳﻮﺧﺖ‪ .‬دﻟﺸﺎن ﺑﺮاش ﻧﻤﯽﺳﻮﺧﺖ‪.‬‬
‫یﻜﯽ ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺁﻧﻘﺪر َزﻧَﻚ را زد…‬
‫ﺳﺎم ﻋﻠﻴﻜﻢ ﺁق رﺿﺎ‪ ،‬ﻣﺨﻠﺼﻢ‪.‬‬
‫ﻧﺎﻟﻮﻃﯽهﺎ‪ ،‬ﺁداﻣﺲ ﮔﻴﺮﺁوردن!‬
‫آﺪوم ﻣﺠﻠﻪ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺑﻮد؟‬
‫ﻧﺎزن!‬
‫ﺑﺮﻧﺞ دارﯼ؟‬
‫ﺧﺎﻧﻪاش آﺠﺎ ﺑﻮد آﻪ ﺑﺮﻧﺠﺶ ﺑﺎﺷﺪ؟!‬
‫رﻓ ﺖ ﺳ ِﺮ ای ﺴﺘﮕﺎﻩ‪ .‬ای ﺴﺘﺎد‪ .‬ﭼ ﻪ ﻓﺮﻗ ﯽ ﻣ ﯽآ ﺮد؟ وﻗﺘ ﯽ ه ﺪﻓﯽ‬
‫ﻧﺪارﯼ ﻣﻬﻢ ﻧﻴﺴﺖ از آﺠﺎ ﺷﺮوع ﻣﯽآﻨﯽ!‬
‫هﺪف‪ ،‬وﺳﻴﻠﻪ‪ ،‬آﺲ ﺷﻌﺮ!‬
‫ایﻦ ﻧﺎﻟﻮﻃﯽهﺎ آﺠﺎ رو ﮔﺮﻓﺘﻪان؟‬
‫دﺳﺘﺎش ﺕﻮ ﺟﻴﺒﺶ ﺑﻮد‪ .‬آﻔﺶ ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬آﻔﺶ ﻣﯽﺧﻮاﺳﺖ ﭼﻪ آﻨﺪ؟‬
‫آﻔﺶ ﻣﺎل آﺴﯽ اﺳﺖ آﻪ ﺧﺎﻧﻪ دارد‪ ،‬زﻧﺪﮔﯽ دارد‪ ،‬ﭼﺮاﻏﯽ…‬
‫ﻧﺎزن!‬
‫ﺖ زﻧﺶ دیﻮاﻧﻪ ﺷ ﺪﻩ ﺑ ﻮد‪.‬‬‫هﻤﻪ ﭼﻴﺰ را ﺧﺮاب آﺮدﻩ ﺑﻮد‪ .‬از دﺳ ٍ‬
‫ایﻨﻄﻮر ﻣﯽﮔﻔﺘﻨﺪ‪ .‬ﭼﻨﺪ ﻣﺎﻩ ﺕﻮ ﻣﺮهﺎیﻢ زﻧﺠﻴﺮش آﺮدﻩ ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺧﻮﺑﺶ ﺷﺪ! دیﮕﻪ ﻏﺬا هﻢ ﻧﻤﯽﭘﺨﺖ!‬
‫ﻧﺎزن‪ ،‬ﻣﯽﮔﻪ ﺑﺮو ﺳﻮﺳﻴﺲ ﺑﺨﻮر!‬
‫ﺷﺐ ﻋﺮوﺳﻴﺶ ﭼﻘﺪر رﻗﺼﻴﺪﻩ ﺑﻮد‪ .‬ﭼﻘﺪر ﺁن اولهﺎ ﺧﻮب ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﭼﻘﺪر ﺑﺎ هﻢ ﺧﻮب ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺧﺎرﺟﻪ…‬
‫هﻤﺶ زیﺮ ﺳﺮ ایﻦ ﭘﺮﯼ ﺟﺎآﺸﻪ!‬
‫ﺑﮕ ﻮ زن ﭼﻜ ﺎر دارﯼ؟ دﻓﻌ ﻪﯼ اوﻟ ﺶ آ ﻪ ﻧﺒ ﻮد‪ .‬ﺧ ﻮدش ﺧ ﻮب‬
‫ﻣﯽﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪﺕﻮﭼﻪ!‬
‫ﻧﺎزن!‬
‫ﭘﺴﺮش ﺑﺰرگ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد‪.‬‬
‫اﮔﺮ یﻚ دﻓﻌﻪ دیﮕﻪ ﻣﺎﻣﺎﻧﻮ زدﯼ‪ ،‬ﺑﺎ ﻣﻦ ﻃﺮﻓﯽ!‬
‫ﻧﺎﻣﺮد!‬
‫‪١٥٧‬‬
‫ﺑﺎﺑﺎ ﻣﻦ دیﮕﻪ ﺷﺎﻧﺰدﻩ ﺳﺎﻟﻤﻪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺷﻤﺎ ﻣﺮﺑﻮط ﻧﻴﺴﺖ!«‬

‫آﺎش ﻣﯽﻣﺎﻧﺪ هﻤﺎنﺟﺎ‪ ،‬ﻣﺎدرش ﮔﻔﺖ ﺁوا ِز دهﻞ…‬
‫ﻧﺎزن!‬
‫هﻤﺴﺎیﻪهﺎ ﭘﻠﻴﺲ ﺁوردﻩ ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬
‫اﮔﺮ ﭘﺮﯼ ﺑﻬﺸﺎن ﻧﺴﭙﺮدﻩ ﺑﻮد!‬
‫ﺳﺮِﭘﺎ ﻧﺸﺴﺖ‪ .‬دﺳﺘﺶ را ﮔﺬاﺷﺖ رو زﻣﻴﻦ‪ .‬ﺧﻨﺪﻩاﯼ آﺮد‪.‬‬
‫ﺧﻮب ﺣﺎﻻ ﺟﻨﺎق ﺑﺸﻜﻨﻴﻢ؟‬
‫ﺑﺎ ﻣﻦ ﺑﺎﺑﺎ ‪ ،‬ﺑﺎ ﻣﻦ!‬
‫ﻧﺎزن!‬
‫هﻤﻪﯼ ﭼﺮاغهﺎ ﺧﺎﻣﻮش ﺑﻮد‪ .‬ﭼﺮاغ ﻗﺪرت‪ ،‬ﺕﻤﻜﻴﻦ‪...‬‬
‫دﻧﺪانهﺎش‪ ،‬ﻣﺮواریﺪ‪ ،‬ﭼﺸﻢ‪ ،‬ﺳﻔﻴﺪ‪ ،‬ﺑﻠﻮر…‬
‫اﻧﮕﺎر ﻣﺎدر ﺣﻖ داﺷﺖ‪.‬‬
‫ﻣﺎدر آﺠﺎیﯽ ﺑﺪادم ﺑﺮﺳﯽ؟!!!‬
‫ﺲ ﻓﺮﺷ ﺘﻪ‬‫ﻧﺸﺴﺖ رو زﻣﻴﻦ‪ .‬ﺷﻠﻮار از آﻤﺮش ﭘﺎﺉﻴﻦﺕ ﺮ ﺑ ﻮد‪ .‬ﻧﻔ ِ‬
‫را روﯼ ﺻﻮرﺕﺶ ﺣﺲ آﺮد‪ .‬ﮔﺮﻣﺶ ﺷﺪ‪ .‬ﮔﺮ ِم ﮔﺮم‪.‬‬
‫ایﻦ ﺁﺧﺮﯼهﺎ راﻩ ﻧﻤﯽداد‪ ،‬ﻧﺎ زن!‬
‫ﺧﻴﻠﯽ ﮔﺮﻣﺶ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد‪ .‬ﻧﻤﯽﺕﻮاﻧﺴﺖ ﺧﻮدش را آﻨﺘﺮل آﻨﺪ‪.‬‬
‫ﭘﻴﺮزﻧﯽ آﻪ از ﺁﻧﺠﺎ رد ﻣ ﯽﺷ ﺪ‪ ،‬دﻣ ﺎﻏﺶ را ﮔﺮﻓ ﺖ‪ .‬یﻜ ﯽ رﻓ ﺖ‬
‫ﭘﻠﻴﺲ ﺧﺒﺮ آﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺮهﺎیﻢ‪.‬‬
‫وﻟﻢ آﻨﻴﺪ‪ ،‬رﻓﺘﻪ‪ ،‬دیﮕﻪ ﻧﺰدﻣﺶ‪.‬‬
‫ﺁﻣﺒﻮﻻﻧﺲ یﻚ ﺕﺰریﻖ اﺿﻄﺮارﯼ آﺮد‪.‬‬
‫ﭼﺸﻢهﺎش اﻓﺘﺎد روهﻢ‪.‬‬
‫ف‬
‫ﺟﻌﻔﺮ ﺑﻮد و ﻣﺤﻤﺪ رﺿﺎ‪ ،‬هﻤﻜﻼﺳﯽهﺎﯼ داﻧ ﺸﻜﺪﻩ‪ ،‬آﻤ ﯽ ﺣ ﺮ ِ‬
‫ﺳﻴﺎﺳﯽ‪ ،‬یﻚ ﭘﻴﻚ‪.‬‬
‫ﺑﺮیﻢ ﺻﻔﺎ!‬
‫زیﺎدﯼ ﺑﻬﺶ رو ﻣﯽدﯼ‪ ،‬درس ﺧﻮﻧﺪﻩ آﻪ ﺧﻮﻧﺪﻩ‪ .‬زن زﻧﻪ!‬
‫ﻧﺬار ﺑﺮﻩ آﺎر آﻨﻪ! اﮔﺮ یﻜﯽ دیﮕﻪ رو دیﺪ؟‬
‫ﻧﺎزن!‬
‫‪١٥٨‬‬
‫ﺟﻌﻔﺮ ﭼﻬﺎر ﺕﺎ ﺧﻮاهﺮ داﺷﺖ‪ ،‬هﻤﻪ ﺕﺮﺷ ﻴﺪﻩ‪ ،‬ﻧﻤ ﯽﮔﺬاﺷ ﺖ درس‬
‫ﺑﺨﻮاﻧﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﭼﺎدر ﻣﯽﺁﻣﺪﻧﺪ د ِم در‪ .‬ﺳﻼم و ﻋﻠﻴﻚ هﻢ ﻧﻤﯽآﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﭘﺴﺮم ﺧﻮﺷﮕﻠﻪ‪ .‬هﻤﻪﯼ دﺧﺘﺮهﺎ ﻋﺎﺷﻘﺸﻦ‪ .‬ﭼﺮا ﺑﺎیﺪ ﺧﻮدﺷﻮ ﭘﺎﯼ‬
‫یﻪ زن ﺣﺮوم آﻨﻪ؟‬
‫ﻣﺎدر ﺟﺎن! ﻧﺠﺎﺑﺖ ﻓﻘﻂ ﺑﺮا زﻧﺎﺳﺖ‪.‬‬
‫از ﺁﻗﺎ ]ﻋﻠﯽ[ ﭘﺮﺳﻴﺪن‪ ،‬ﭼﺮا ﻣﺮده ﺎ ﭼﻨ ﺪﺕﺎ زن … ﻓﻘ ﻂ یﻜ ﯽ…‬
‫ﻟﮕﻨ ﯽ ﺁوردﻩ ﺑ ﻮد… هﺮآ ﺪام زنه ﺎ ی ﻚ آﺎﺳ ﻪ ﺷ ﻴﺮ… ﺣ ﺎﻻ ﺑﺎی ﺪ ﺷ ﻴﺮ‬
‫ﺧﻮدﺷﺎن را…‬
‫ﺑﻘﻴﻪاش یﺎدش ﻧﺒﻮد‪ .‬آﺎﺳﻪهﺎﯼ ﭘ ِﺮ ﺷ ﻴﺮ ﭼ ﻪ ﺷ ﺪﻩ ﺑ ﻮد؟ ﻋﻠ ﯽ ﭼ ﻪ‬
‫آﺮدﻩ ﺑﻮد؟ ﭼﺮا ﺑﺎیﺪ زﻧﻬﺎ را زد؟‬
‫داد آﺸﻴﺪ‪ :‬ﻣﺎدر!‬
‫ﺑﻴﻤﺎرﺳ ﺘﺎن ﺑ ﻮد‪ ،‬ﺑﻴﻤﺎرﺳ ﺘﺎن آ ﻪ ﻧ ﻪ‪ ،‬ﺑﻴﻤﺎرﺳ ﺘﺎن رواﻧ ﯽ ﺑ ﻮد‪.‬‬
‫دﺳﺖهﺎش را ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ ﺑﻪ ﺕﺨﺖ‪ .‬ﭼﺸﻢهﺎ را ﺑﺎز آﺮد‪.‬‬
‫ﺑﻌﻀﯽ وﻗﺖهﺎ ﺑﻴﺨﻮدﯼ هﻢ آﻪ ﺷ ﺪﻩ زه ﺮ ﭼ ﺸﻤﯽ ﻧ ﺸﻮﻧﺶ ﺑ ﺪﻩ!‬
‫هﻢ واﺳﻪ ﺧﻮدت ﺧﻮﺑﻪ‪ ،‬هﻢ ﺑﺮا اون!‬
‫آﺘ ﻚ زدن ﻋ ﺎدﺕﺶ ﺷ ﺪﻩ ﺑ ﻮد‪ .‬اوای ﻞ دﻟ ﺶ ﻣ ﯽﺳ ﻮﺧﺖ‪ .‬ﺑﻐﻠ ﺶ‬
‫ﻣﯽآﺮد‪ ،‬ﻋﺬر ﻣﯽﺧﻮاﺳﺖ‪ .‬ﺑﻌﺪهﺎ ﻣﺴﺖ ﻣﯽآﺮد‪.‬‬
‫آﺎش ﻣﺎﻧﺪﻩﺑﻮدم! ایﺮان‪ ،‬زنهﺎ‪ ،‬ﭼﺎدر‪ ،‬ﺧﺎﻧﻪ…‬
‫آﺎش ﻧﻤﯽﮔﺬاﺷﺖ ﻟﻴﻼ ﻣﺪرﺳﻪ ﺑﺮود!‬
‫ﺖ ه ﺸﺖ‪ ،‬دآﺘ ِﺮ ﺑﺨ ﺶ ﺑ ﺮاﯼ ﻣﻌﺎیﻨ ﻪ ﻣ ﯽﺁﻣ ﺪ‪.‬‬ ‫ﺻ ﺒﺢه ﺎ‪ ،‬ﺳ ﺎﻋ ٍ‬
‫ﺁنهﺎیﯽ آﻪ ﺣﺎﻟﺸﺎن ﺑﻬﺘﺮ ﺑﻮد ﻣﻌﺎیﻨﻪﺷﺎن هﻔﺘﮕﯽ ﺑﻮد‪ .‬ﭘﺮﺳ ﺘﺎرهﺎ هﻤﻴ ﺸﻪ‬
‫ﺁﻣﺎدﻩ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬هﻤﻪﺷﺎن هﻢ ﻣﺮد ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬
‫دﻓﻌﻪﯼ اوﻟﺶ ﻧﺒﻮد آﻪ ﻣﯽرﻓﺖ ﻣﺮهﺎیﻢ‪ .‬داروه ﺎﯼ ﺁرامﺑﺨ ﺶ را‬
‫آﻪ ﺕﺰریﻖ ﻣﯽآﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﺣﺎﻟﺶ ﺑﻬﺘﺮ ﻣ ﯽﺷ ﺪ‪ .‬ﺑﻬﺘ ﺮ ﻣ ﯽﺕﻮاﻧ ﺴﺖ ﮔﺬﺷ ﺘﻪ را‬
‫ﺑﻪ یﺎد ﺑﻴﺎورد؛ اﻣﺎ ﺣﺮف ﻧﻤﯽزد‪.‬‬
‫ﺕﻜﻴﻪ آﻼﻣﺶ ﺷﺪﻩ ﺑﻮد‪:‬‬
‫ﻧﺎزن!‬
‫ﻧﺎﻟﻮﻃﯽ!‬
‫ﻧﺎﻣﺮد!‬
‫‪١٥٩‬‬
‫ﻣﺎدر آﺠﺎیﯽ؟‬
‫ﻣﺎدر ﺣﻖ داﺷﺖ‪ :‬ایﻦهﺎ ﻟﻘﻤﻪﯼ ﻣﺎ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻴﺴﺖ روزﯼ ﻣﺎﻧﺪ‪ .‬یﺎد ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑ ﻮد ﺣ ﺮف ﻧﺰﻧ ﺪ‪ ،‬ﺕ ﺎ وﻟ ﺶ آﻨﻨ ﺪ‪.‬‬
‫وﻟ ﺶ آ ﻪ ﻣ ﯽآﺮدﻧ ﺪ‪ ،‬ﻧ ﺎن ﻧﺪاﺷ ﺖ ﺑﺨ ﻮرد‪ .‬ﭘ ﺎﯼ ﺑﺮهﻨ ﻪ ﺕ ﻮ ﺷ ﻬﺮ ﭘﺮﺳ ﻪ‬
‫ﻣﯽزد‪ .‬ﺑﻴﺸﺘﺮ‪ ،‬ﺕﻮ ای ﺴﺘﮕﺎﻩ ﺕﺎآ ﺴﯽ ه ﺎ‪ ،‬راﻩ ﺁه ﻦ‪ .‬ی ﻚ وﻗﺘ ﯽ ه ﻢ ﺧ ﻮدش‬
‫ﺕﺎآﺴﯽ داﺷﺖ‪.‬‬
‫اون ﻗﺪیﻢ ﻧﺪیﻢهﺎ…‬
‫ﻧﺎزن!‬
‫وﻟﺶ آﺮدﻩ ﺑﻮدﻧﺪ ﺕﻮ ﺧﻴﺎﺑﺎن‪ .‬دیﮕﺮ ﻋﺎدت آﺮدﻩ ﺑ ﻮد‪ .‬ﺟﻴ ﺒﺶ را‬
‫ﭘ ﺮ ﻣ ﯽآ ﺮد و از ﺑﻴﻤﺎرﺳ ﺘﺎن ﻣ ﯽزد ﺑﻴ ﺮون‪ .‬ﻣ ﯽرﻓ ﺖ دم ای ﺴﺘﮕﺎﻩ‬
‫ﺕﺎآﺴﯽهﺎ‪ ،‬ﻧﺎﻟﻮﻃﯽهﺎ را ﺑﺒﻴﻨﺪ‪ :‬ﻧﺎﻟﻮﻃﯽهﺎ!‬
‫ﺁﻗﺎ ﺳﻴﺎ ﺣﺎﻻ دیﮕﻪ ﺕﺤﻮیﻞ هﻢ ﻧﻤﯽﮔﻴﺮﯼ؟‬
‫ﺳﻴﺎﻣﻚ آﻔﺮ ﻣﯽﮔﻔﺖ‪ .‬ﺑﻪ یﻚ دیﻮاﻧﻪ ﭼﻪ ﺑﺎیﺪ ﻣﯽﮔﻔﺖ؟‬
‫هﻤﻪﺕﻮن ﻣﺜﻞ هُﻤﻴﻦ‪.‬‬
‫هﻤﻪﺕﻮن‪.‬‬
‫ﺧﻮﻧﻪ داریﻦ‪.‬‬
‫ایﻦ اواﺧﺮ دیﮕﺮ راﻩ ﻧﻤﯽداد‪.‬‬
‫دوﺑﺎرﻩ ﻧﺸﺴﺖ زﻣﻴﻦ‪.‬‬
‫س ﺕﺠﺪیﺪﯼ ﺑﺪهﺪ‪ .‬دﺳﺘﺶ را اﻧﺪاﺧﺘ ﻪ ﺑ ﻮد‬ ‫رﻓﺘﻪ ﺑﻮد ﺑﻪ دﺧﺘﺮﻩ در ِ‬
‫دور ﮔﺮدﻧﺶ‪.‬‬
‫دوﺑﺎرﻩ ﮔﺮﻣﺶ ﺷﺪ‪ .‬ﺑﺎز ﻧﺸﺴﺖ زﻣﻴﻦ‪.‬‬
‫دوﺑﺎرﻩ ﻣﺮهﺎیﻢ‪.‬‬
‫ﺑﻴﻤﻪ دیﮕﺮ ﻗﺒﻮﻟﺶ ﻧﻤﯽآﺮد‪ .‬ﻣﯽﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ ﺑﻔﺮﺳﺘﻨﺪش ایﺮان‪.‬‬
‫وآﻴﻞ دارﯼ؟‬
‫وآﻴﻠﺶ آﺠﺎ ﺑﻮد؟‬
‫ﺑﻪ ﺳﻔﺎرت ﺧﺒﺮ دادﻧﺪ‪ .‬یﻜﯽ ﺁﻣﺪ ﺑﺮدش‪ .‬ﻟﻴﺴﺖ را ﮔﺬاﺷ ﺘﻪ ﺑﻮدﻧ ﺪ‬
‫ﺟﻠﻮش ﺕﺎ اﺳﻢهﺎ را ﺑﻨﻮیﺴﺪ‪.‬‬
‫ﻧﻮﺷﺖ‪ :‬ﻧ ﺎزن‪ ،‬ﭘ ﺮﯼ‪ ،‬ﺟ ﺎآﺶ‪ ،‬ﻣﺮه ﺎیﻢ‪ ،‬ﺣ ﺴﻴﻦ‪ ،‬ﻟ ﻴﻼ‪ ،‬اﺻ ﻐﺮ‪،‬‬
‫ﻧﺎزن‪.‬‬
‫‪١٦٠‬‬
‫دوﺑﺎرﻩ ﮔﺮﻣﺶ ﺷﺪ‪.‬‬

‫زﻧﯽ ﺑﺎ روﺳ ﺮﯼ از ﺕ ﻮ ﮔﻴ ﺸﻪ ﻧﮕ ﺎش آ ﺮد‪ .‬ﭼﻘ ﺪر ﺷ ﺒﻴﻪ ﻓﺮﺷ ﺘﻪ‬
‫ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺎ هﻤﺎن روﺳﺮﯼ‪ .‬ﺑﺎزهﻢ ﮔﺮﻣﺶ ﺷﺪ‪.‬‬
‫‪١٦١‬‬
www.nadereh-afshari.com
١٦٢
www.nadereh-afshari.com
١٦٣

Variasione sabz-واریاسیون سبز

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Variasione sabz-واریاسیون سبز

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

‫وارﻳﺎﺳﻴﻮن ﺳﺒﺰ‬

‫ﻃﻨﺰهﺎ‪ ،‬ﻧﻘﺪهﺎ و ﻗﺼﻪ هﺎ‬

‫ﺑﻪ ﺟﺎﯼ ﭘﻴﺶﮔﻔﺘﺎر‬

‫ﻟﻨﺪن ﻋﻨ ﻮان ﺣﺠ ﺖ اﻻﺳ ﻼﻣﯽ را آ ﺴﺐ آ ﺮدﻩ اﺳ ﺖ‪ .‬و ﺑﻌ ﺪ ﺕﺒ ﺪیﻞ ﺷ ﺪﻩ‬

‫ای ﻦ ﺑﺮﺧ ﻮرد ﺑﻴ ﺸﺘﺮ ﺑ ﻪ ی ﻚ ﺷ ﻮﺧﯽ ﻣ ﯽﻣﺎﻧ ﺴﺖ‪ ،‬ﻣ ﻦ ه ﻢ زی ﺎد‬

‫ﺧﻼﺻﻪ ﺑﻪ ایﻦ ﺷﻜﻞ از ﺣﻜﻮﻣﺖ اﺳﻼﻣﯽ در ایﺮان دﻓ ﺎع آ ﺮدﻩ‬

‫ﻋﻨ ﻮان آﻠﻔ ﺖ و وﺳ ﻴﻠﻪﯼ ﻟ ﺬت اﺳ ﺘﻔﺎدﻩ ﻣ ﯽﺷ ﻮد و ﻧ ﻪ اﻧ ﺴﺎﻧﯽ ﺑﺮاﺑ ﺮ ﺑ ﺎ‬

‫ﺑﻮدم… داﺳﺘﺎن اﻣﺎ اﺳﺎﺳﺎ از ﺕﺎﺑﺴﺘﺎن ﮔﺬﺷﺘﻪ ]ژوﺉﻦ ‪ [٢٠٠٢‬ﺁﻏ ﺎز ﺷ ﺪ؛‬

‫اﺳﻼﻣﯽ ﺑﺮ ﻋﻠﻴﻪ ﻧﻴﻤﯽ از ﺷﻬﺮوﻧﺪان ایﺮاﻧ ﯽ اﻋﻤ ﺎل ﻣ ﯽﺷ ﻮد‪ ،‬در ﻣ ﺘﻦ‬

‫‪ ١٤٠٠‬ﺳﺎل ﭘﻴﺶ ﺣﺎآﻤﺎن اﺳﻼﻣﯽ ﺕﻮاﻧ ﺴﺘﻨﺪ ﭼﻨ ﺪ ﻗ ﺮن ﺑ ﺎ ﺧ ﺸﻮﻧﺖ و ﺑ ﺎ‬

‫ﻧﻮیﺴﻨﺪﻩﯼ آﺘﺎب آﻪ در ﺳﻮﺉﺪ زﻧﺪﮔﯽ ﻣﯽآﻨ ﺪ‪ ،‬در ﭘﺎﺳ ﺦ ﺑ ﻪ ای ﻦ‬

‫ﻃﺮﻓﺪارهﺎﯼ ﺷﻮروﯼ ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴ ﺴﺘﯽ ﻣﺮﺣ ﻮم از ﺻ ﻔﺮ ﻗﻬﺮﻣ ﺎﻧﯽ ی ﻚ ﺑ ﺖ‬

‫ﻧﻮﺷﺘﻪ اﺳ ﺖ ‪ :‬اﻧﻘ ﻼب داراﯼ ﻗ ﻮاﻧﻴﻦ و ﻧﻈﺎﻣ ﺎت ﺧ ﺎص ﺧ ﻮیﺶ‬

‫در ﭼﻨﺒ ﺮﻩﯼ دﻣ ﻞه ﺎﯼ ﭼ ﺮآﻴﻦ زﻧ ﺪﮔﯽ ﻣ ﯽآﻨ ﻴﻢ و ﻣﺘﺎﺳ ﻔﺎﻧﻪ ﺑ ﺎز ه ﻢ‬

‫ﺣﻖ ﻧﺪارد ﺑﻪ هﻴﭻ ﺑﻬﺎﻧﻪاﯼ آﺴﯽ را از زﻧ ﺪﮔﯽ ﻣﺤ ﺮوم آﻨ ﺪ‪ .‬ی ﺎد ﮔ ﺮﻓﺘﻢ‬

‫‪ ١‬ـ یﻜ ﯽ آ ﻪ از ای ﻦ ﺟﺮی ﺎنه ﺎﯼ وا اﺳ ﻼﻣﺎ آ ﻪ ﺧ ﻮدش را ﺧﻴﻠ ﯽ ه ﻢ‬

‫وزارت اﻃﻼﻋﺎت و اﻣﻨﻴﺖ ﻧﺎدرﻩ اﻓﺸﺎرﯼ ﺟﺮات ﻧﻜﺮدﻩاﻧﺪ ﻋﻠﻨﯽ ﺷ ﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺷﻜﻞ‪ ،‬ﺑﺮاﯼ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﺤﺘﻮا!‬

‫ﻣﻦ ﺑﺎ ایﻦ ﻧﻈﺮ ﻣﺨﺎﻟﻔﻢ آﻪ ﺷ ﻜﻞ‪ ،‬ﺕ ﺎﺙﻴﺮﯼ در ﻣﺤﺘ ﻮا ﻧ ﺪارد و ی ﺎ‬

‫و ﻻﺑﺪ در ﺕﻌﺮیﻒ ایﻦ ﺟﻤﺎﻋﺖ‪ ،‬ﻣﺮدان ﻣﺴﻠﻤﺎ ِن ﺟﻮاﻣﻌﯽ هﻢ آﻪ‬

‫ﭼﻨ ﺪ ده ﻪ ‪ ،‬در ی ﻚ ﻓﺮﺻ ﺖ ﺕ ﺎریﺨﯽ وی ﮋﻩ دوﺑ ﺎرﻩ ﺟﺎﻣﻌ ﻪ را ﺑ ﻪ هﻤ ﺎن‬

‫ﻓﻌﺎﻟﻴ ﺖه ﺎﯼ ﺳﻴﺎﺳ ﯽ و اﺟﺘﻤ ﺎﻋﯽ دوراﻧ ﺶ ﺑﺪه ﺪ‪ ،‬ﻃ ﺎهﺮﻩ ﻗ ﺮﻩاﻟﻌ ﻴﻦ ـ‬

‫ﺑ ﻪ ﻧﻈ ﺮ ﻣ ﻦ ﺕﻤ ﺎم ﺣﺮآ ﺎت ﻏﻴﺮارﮔﺎﻧﻴ ﻚ و ﺣﺘ ﺎ ارﮔﺎﻧﻴ ﻚ زﻧ ﺎن‬

‫ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ؛ ﺑﻪ ﺷﻜﻠﯽ آﻪ ﺑﻪ ﻧﻮﻋﯽ ﻓﺎﺷﻴ ﺴﻢ و ﺁﭘﺎرﺕﺎی ﺪ ﭘﻬﻠ ﻮ ﻣ ﯽزﻧ ﺪ‪ .‬ﻣ ﺜﻼ‬

‫ﺕ ﻮ ﻧﻮﺷ ﺘﻪه ﺎﯼ ﻋﻠ ﯽ ﺷ ﺮیﻌﺘﯽ را دوﺑ ﺎرﻩ ﺑﺨ ﻮان! ﺑﺒ ﻴﻦ ﭼﻘ ﺪر‬

‫ایﻦ ﺑﺎزﯼهﺎ ﺑﻴ ﺸﺘﺮ ﺑ ﻪ دﻋ ﻮاﯼ زن و ﺷ ﻮهﺮﯼ ﺷ ﺒﻴﻪ اﺳ ﺖ آ ﻪ ﺻ ﺒﺢه ﺎ‬

‫آﻤﺪﯼ اﻟﻬﯽ ‪ ٣٠‬ﺧﺮداد‪ ،‬ﺑﻴﺴﺖ ﺳﺎل ﺑﻌﺪ!‬

‫ﻣﯽﮔﻮیﻨﺪ زﻣﺎﻧﯽ آﻪ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﺠﺎهﺪیﻦ ﺧﻠ ﻖ‪ ،‬در ﺷ ﻬﺮیﻮر ﻣ ﺎﻩ‬

‫ﺣﻤﻠ ﻪﯼ اﻋﺘﻘ ﺎدﯼ ﻣﺎرآﺴﻴ ﺴﻢ ﺑ ﻪ ﺳ ﻨﮕﺮهﺎﯼ ذهﻨ ﯽ ﺟﻮاﻧ ﺎن ﺁن دوران؛‬

‫ﻣﺎرآﺴﻴﺴﺘﯽ داﺷﺖ‪ ،‬ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﺟﺒﺮان آﻨﺪ‪ .‬ﺳﺮﻣﺎیﻪﯼ ایﻦ ﺧﻮدﻧﻤﺎیﯽه ﺎ‬

‫آﻪ در دو ﺳﺮﻓﺼﻞ ﻣﺸﺨﺺ ]اﺷ ﻐﺎل ﺳ ﻔﺎرت اﻣﺮیﻜ ﺎ و ﺟﻨ ﮓ ای ﺮان و‬

‫آﺸﻮرﯼ آﻪ ‪ ٨‬ﺳ ﺎل ﺕﻤ ﺎم دﺷ ﻤﻦ ای ﺮان و ﻣﺘﺠ ﺎوز ﺑ ﻪ آ ﺸﻮر ارزی ﺎﺑﯽ‬

‫ﺧﻴﺎل آﻨﻴﻢ ﻣﻦ هﻢ رﻓﺘﻪام اﻳﺮان!‬

‫ﺟﻠ ِﻮ ﺁیﻴﻨ ﻪ ای ﺴﺘﺎدﻩام‪ .‬ﺕﻨﻬ ﺎ ه ﺴﺘﻢ‪ .‬ه ﻴﭻآ ﺲ در ﺻ ﺪد ﻧﻴ ﺴﺖ‬

‫ﺖ ﻓﺎﺷﻴ ﺴﺖه ﺎ و ﻧﺌﻮﻧﺎزی ﺴﺖه ﺎﯼ‬ ‫ذرﻩاﯼ ﺁزادﯼ را آﻪ هﻨﻮز هﻢ در ﻣﺸ ٍ‬

‫ﺁن آ ﻪ ﺁﻣ ﺪﻩ ﺑ ﻮد از ﻣ ﺮز ردم آﻨ ﺪ‪ ،‬ﺑﺠ ﺰ ﻣ ﺰدﯼ آ ﻪ ﻧﻘ ﺪ ﮔﺮﻓﺘ ﻪ‬

‫در ﺻﻒ ﻧﺘﻮاﻧﺴﺘﻢ ﻃﺎﻗﺖ ﺑﻴﺎورم‪ .‬ﺑﻌﺪ از ﻇﻬﺮ ﻧﺎدر را ﻓﺮﺳﺘﺎدم‬

‫ﻃﻼق‪ ،‬در ﺗﺠﺮﺑﻪهﺎﯼ د ِم دﺳﺖ!‬

‫ﺧﺴﺮو ـ ﺙﺎﺑﺖ ﻗﺪم ﻋﺰیﺰ‪ ،‬ﺳﻼم‬

‫ﻣﺎدر ﺑﭽﻪهﺎﯼ دیﮕﺮ ﮔﭗ ﺑﺰﻧﻨﺪ‪ .‬ﻣﻦ هﻢ در ایﺮان از ایﻦ ﻧ ﻮع ﺕﻔﺮیﺤ ﺎت‬

‫دی ﺪﯼ ﺧ ﺴﺮو ﺟ ﺎن آ ﻪ ﻣ ﻦ ﭼﻨ ﺪان ه ﻢ دﺧﺘ ﺮ ﻣ ﻮدب و ﻣﻌﺘ ﺪﻟﯽ‬

‫ﻣ ﯽﺑﻴﻨ ﯽ آ ﻪ ﺧﻴﻠ ﯽ از ﻣﺮده ﺎﯼ ﻣ ﺎ از ای ﻦ اﺟ ﺎزﻩﯼ ﺧﺪاﺷ ﺎن‬

‫ﭘﻴﺶ زﻣﻴﻨﻪهﺎﯼ ﺣﻜﻮﻣﺖ اﺳﻼﻣﯽ!‬

‫ایﻦ روزهﺎ دیﮕﺮ از ﺟﻨﺠﺎﻟﯽ آﻪ ﭘﻴﺮاﻣﻮن ﺧﺎﻃﺮات ﺣ ﺴﻴﻦﻋﻠ ﯽ‬

‫ﺁﻧﭽ ﻪ در ﺕﻤ ﺎم آﺘ ﺎب ﺟﻠ ﺐ ﺕﻮﺟ ﻪ ﻣ ﯽآﻨ ﺪ‪ ،‬ﻧﻘ ﻞ ﺕ ﺎریﺦه ﺎﯼ‬

‫ﺁن زﻣﺎن ﺧﻴﻠﯽ ﭘﻮل ﺑﻮدﻩ اﺳ ﺖ! در ﻣ ﺪارس ﻋﺮﻓ ﯽ ﺁن دوران اﻣ ﺎ ﺑﺠ ﺰ‬

‫ﺑ ﺎزار و ﺳ ﺮ آ ﺎر ﻣ ﯽرﻓ ﺖ؛ یﻌﻨ ﯽ اﮔ ﺮ ﭼ ﻪ ﺑ ﺎزارﯼ ﺑ ﻮد‪ ،‬اﻣ ﺎ ﻣ ﺴﺎﺉﻞ‬

‫ﻣﺠﻠﺴﯽ و دیﮕﺮان آﺎﺷﺘﻨﺪ و ﻣﺎ ﺧﻮردیﻢ‪ ،‬ﻣﺎ ه ﻢ ﻣ ﯽآ ﺎریﻢ ﺕ ﺎ دیﮕ ﺮان ـ‬

‫ﺕﺪاوم ﻣﯽیﺎﺑﺪ آﻪ ﺑ ﺮاﯼ ﺧﻮاﻧ ﺪن ﻣﻈﻠ ﻮم ﻧﻤ ﺎیﯽه ﺎﯼ ﺷ ﻴﺦ ﺑﻬﺘ ﺮ اﺳ ﺖ ﺑ ﻪ‬

‫ﺣﺎﺟﯽ ﻧ ﻮرﯼ ﺑ ﺮاﯼ ﺕ ﺴﻜﻴﻦ ﺁن ﺳ ﻴﺪ ﺟﻠﻴ ﻞاﻟﻘ ﺪر ﻣ ﯽﻓﺮﻣﺎی ﺪ آ ﻪ‪:‬‬

‫از ﺷﻴﺮ ﻣﺮغ ﺗﺎ ﺟﺎن ﺁدﻣﯽزاد!‬

‫اﮔﺮ ﻣﯽﺧﻮاهﻴﺪ آﺘﺎﺑﯽ ﺑﺨﻮاﻧﻴﺪ آ ﻪ در ﺁن از ﺷ ﻴﺮ ﻣ ﺮغ ﺕ ﺎ ﺟ ﺎن‬

‫ﻧﺘﻮاﻧ ﺴﺘﻪ ﺁن را ﺑ ﻪ ﭘ ﺎﺉﻴﺰ اﺳ ﺘﺒﺪاد ﺑ ﺪل آﻨ ﺪ ـ ﺁنﮔﻮﻧ ﻪ هﻴ ﺴﺘﺮیﻚ دﺷ ﻤﻨﯽ‬

‫ﭘﺮﺕﺎب ﺷ ﻮد‪ ،‬آﺎرﻧﺎﻣ ﻪاﯼ ﺑﻬﺘ ﺮ از ای ﻦ ﻧﺨﻮاه ﺪ داﺷ ﺖ‪ .‬ﭼﻨ ﻴﻦ درﺧﺘ ﯽ ـ‬

‫ﭼ ﺸﻢ ه ﻢ دی ﺪیﻢ آ ﻪ اﻧﻘ ﻼب ﻣ ﺸﺮوﻃﻪ را در ﻧﻬﺎی ﺖ آ ﺴﺎﻧﯽ ﺑ ﻪ ﻣﻴ ﺮاث‬

‫ﺧ ﺮم ﺑ ﺴﻴﺎر آﻮﺷ ﻴﺪﻩ اﺳ ﺖ در ﭼﻨ ﺪ ﺳﺮﻓ ﺼﻞ ﻣ ﺸﺨﺺ دﺳ ﺖ‬

‫آﻤﯽ هﻢ در ﺑﺎرﻩ ﺷﺠﺎﻋﺖ!‬

‫اﺧﻴ ﺮا در ای ﺮان‪ ،‬ﻧ ﺸﺮ ﻧ ﯽ آﺘ ﺎﺑﯽ ﭼ ﺎپ آ ﺮدﻩ اﺳ ﺖ ﺑ ﻪ ﻧ ﺎم‬

‫آﺮدﻩ ﺑﻮدﻧﺪ‪] .‬ﻣﻬﺪﯼ[ ﺑﺎزرﮔﺎن‪ ،‬در ﭘﯽ ﺁن ﺑﻮد ﺕﺎ هﻤﻪﯼ اﺻﻮل اﻋﺘﻘﺎدﯼ‬

‫آﻠ ﯽ ﻣﻬﻤ ﺎت در ﺕ ﻪ ﭼﻤ ﺪانهﺎﺷ ﺎن ﻣ ﯽآﻮﺷ ﻨﺪ از ﻓﺮودﮔ ﺎﻩه ﺎﯼ ﻣﺨﺘﻠ ﻒ‬

‫ﺁﻧﭽﻪ اﻣﺎ در ایﻦ آﺘﺎب ﺧﻮاﻧ ﺪﻧﯽﺕ ﺮ اﺳ ﺖ ـ و ﻣ ﺮا دو ﺷ ﺐ ﺕﻤ ﺎم‬

‫هﺮﮔﻮﻧ ﻪ اﻋ ﺪاﻣﯽ ﻣﺨ ﺎﻟﻔﻢ و اﻋ ﺪام ﻣﺨ ﺎﻟﻔﻴﻦ ه ﺮ ﻧﻈ ﺎﻣﯽ را ویﮋﮔ ﯽ‬

‫در ﻏ ﺮوب ﺳ ﺮد و ﺕﺎری ﻚ ی ﻚ روز زﻣ ﺴﺘﺎﻧﯽ‪ ،‬ﻣﻨ ﺼﻮر‬

‫ای ﻦهﻤ ﻪ ﻧﺎﺻ ﺮ و ﭼﻨ ﺪ رﻓﻴ ﻖ ﻣ ﺴﺌﻮل در ﺳ ﺎزﻣﺎن‪ ،‬رﻓﺘ ﺎر دﻟﻔ ﺎﻧﯽ را ﺑ ﺎ‬