Besimi n caktimin e Zotit

Zoti yn i Gjithdituri e di se far ka ndodhur, far do t ndodh dhe ajo q nuk ka ndodhur sikur t ndodhte si do t ndodh.
11 Nntore 2011

Amr Halid

Jeta e njeriut sht e mbushur me t papritura, vshtirsi dhe probleme. Gjat gjith jets, njeriu prballet me lloj-lloj hallesh dhe sfidash. Ka gra shum t mira t cilat divorcohen, ndrkoh q shum t tjera q nuk i gzojn kto cilsi jetojn t lumtura me burrat e tyre. Ka bashkshorte, t cilat nuk mund t lindin fmij dhe t bhen nna, ndrkoh q t tjera pasi lindin i braktisin fmijt e tyre n spitale, apo n shtpit e fmijs. Ka njerz t ndershm dhe t mir, t cilt vuajn nga smundje t ndryshme, ndrkoh q shum t tjer t shthurur dhe t korruptuar gzojn shndet t plot. Nj bujk ka nnt fmij, t cilt mezi i ushqen me qumshtin e lops s vetme, ndrkoh q komshiu i tij ka nntdhjet e nnt lop, por q nuk ka asnj fmij. Dikush ka vetm nj fmij, i cili i vdes dhe e l qyqe t vetm, ndrkoh q dikush tjetr ka me dhjetra fmij, por i ka braktisur dhe nuk do tia dij pr ta. Njoh nj nn, e cila ka pasur tre vajza. E para, i vdiq si pasoj e nj smundjeje vdekjeprurse. Nj jav m pas, i vdiq dhe vajza e dyt. Prse kjo o Zot? Ku qndron urtsia dhe sekreti i ktyre halleve dhe vuajtjeve? Prse kjo bot sht e mbushur me vshtirsi, lngata e brenga? Prse gjith kto trmete, stuhi shkatrruese dhe vullkane? Nga cunami q ndodhi n Indonezi dhe Katrina n Amerik, pam q shum fmij kishin vdekur, ndrkoh q prindrit madje dhe gjyshrit ishin akoma gjall! Prse kjo o Zot?! Historia e Musait (a.s.) me Hidrin, flet mbi nj nga shtyllat e besimit islam. Shtyllat e besimit jan: Besimi te Zoti, melekt e Tij, librat, t drguarit, Ditn e Ringjalljes dhe besimi n caktimin e Zotit, i mir qoft apo i keq. Besimtari nuk e ka besimin t plot, derisa t besoj dhe ta pranoj caktimin e Zotit sido q ti vij. sht e vshtir ta pranosh caktimin e Zotit dhe t jesh i knaqur me t, pa njohur dhe pa i prjetuar tre nga emrat dhe cilsit e Zotit. Kto tre emra dhe cilsi jan: El-alim (I Gjithdituri), El-hakim (I Urti) dhe Er-rehim (I Gjithmshirshmi). Aq sa ta kesh besimin n kto tre emra dhe cilsi t Zotit, aq do jesh i knaqur me caktimin dhe kaderin e Zotit. Sa m shum ti ndjesh kto tre cilsi t Zotit, aq m shum do ta pranosh me knaqsi caktimin e Tij. Ibnul Kajjim ka thn: T knaqurit me caktimin e Zotit, sht porta m e madhe q t on drejt Zotit. Ai sht vendpushimi i adhuruesve dhe xheneti i dynjas. El-Alim (I Gjithdituri) e di se far ka ndodhur, far do t ndodh dhe ajo q nuk ka ndodhur sikur t ndodhte si do t ndodh. Edhe nj kokrr rr nse lviz nga njri vend n tjetrin, do t lviz sipas nj urtsie dhe qllimi t caktuar. Edhe nj gjethe peme kur bie, do t bjer sipas nj caktimi dhe urtsie.
1

Ai i ka elsat e s padukshmes dhe vetm Ai i njeh ato. Ai e di far ka n tok dhe n det; asnj gjethe nuk bie, pa e ditur Ai dhe nuk ekziston asnj kokrr n errsirn e toks, as e njom, as e that, q t mos jet shnuar n Librin e qart (Leuhi Mahfudh). (Enam, 59) Nse krkon t jetosh i knaqur, duhet t kesh besim tek El-alimi. Q ta pranosh caktimin e Zotit me knaqsi, duhet t kesh besim t patundur tek El-hakimi (I urti), do vepr e t cilit sht gjith urtsi. Q t jetosh i lumtur dhe i knaqur, duhet t kesh besim tek Er-rehimi (I gjithmshirshmi). Ti, o vlla dhe oj motr, duhet t jesh i bindur q Zoti nuk mund ti bj keq robit t Tij dhe as q ia do t keqen atij. Zoti i Gjithmshirshm dhe i Dhembshur nuk do vese m t mirn pr robrit e Tij. Ditn q profetit Muhamed (a.s.) i vdiq djali, Ibrahimi, u pa duke qar me lot. Megjithat, ai ngriti syt drejt qiellit dhe tha: Syri loton, zemra hidhrohet dhe pr ndarjen tnde o Ibrahim jemi piklluar shum. Megjithat, nuk themi vese gjra q knaqin Zotin. Kjo, edhe pse Ibrahimi vdiq ndrkoh q Profeti (a.s.) ishte gjashtdhjet e nj vje, dy vite para se t ndrroj jet. Jo vetm kaq, por Profetit (a.s.) i kishin vdekur shtat fmij t tjer m par. Kur hyri n shtpi pasi kishte marr vesh pr vdekjen e Ibrahimit, Profeti (a.s.) tha: Ty t prgjigjem me knaqsi o Zot! E gjith e mira buron vetm prej Teje, ndrkoh q e liga nuk vjen kurr prej Teje! Para betejs s Bedrit, Profeti (a.s.) qndroi n mes t lufttarve mysliman dhe u tha: Kushdo q prballet n luft me Abas ibnul Mutalib t mos e vras! Kushdo q prballet n luft me Abasin, xhaxhain e Profetit, t mos e vras! Xhaxhai i tij Abasi, kishte pranuar Islamin n fshehtsi, gj t ciln e dinte vetm Profeti (a.s.). Ai kishte dal bashk me mekasit e tjer, me qllim q ti demoralizonte dhe ti bnte t ktheheshin pa luftuar me myslimant. Kt fakt, nuk e dinte tjetr kush prve Profetit (a.s.). Nse Profeti (a.s.) do tu tregonte q Abasi ishte mysliman, lajmi do t prhapej dhe kjo prbnte rrezik pr Abasin. Nj nga lufttart mysliman, kur dgjoi Profetin (a.s.) q po i urdhronte t mos e vrisnin Abasin, u ngrit dhe tha: far qenka kjo?! T vrasim etrit dhe vllezrit tan n betej dhe t lm Abasin, sepse sht xhaxhai i Profetit?! Pr Zotin nse me del para do ta vras!. Profeti Muhamed (a.s.), edhe pse sht njeri, kishte nj informacion q nuk e kishin t tjert. Ai i urdhroi mbi baz t nj urtsie dhe nuk donte vese t mirn. Kur lufttarit mysliman iu b e qart urtsia e urdhrit t Profetit (a.s.), i shprthyen lott dhe iu lut ta falte pr gabimin. Nse kjo ndodh me njerzit, far mendoni pr Zotin e njerzve?! A je i knaqur me caktimin e Zotit, o vlla? Sa pik i jep vetes nga dhjet, lidhur me pranimin e caktimit t Zotit? N udhtimin me Hidrin, Musai (a.s.) do t msonte mbi urtsin e Zotit n univers, rndsin e besimit n caktimin e Zotit, si dhe se caktimi i Zotit nuk mund t jet vese n interesin e njeriut,
2

sado i lodhshm t jet. Kjo, edhe pse n pamje t par, veprimet e Hidrit dukeshin shum negative. N kt ndodhi, Hidri mishron caktimin e Zotit. Ai prfaqson t padukshme, botn e gajbit. Musai (a.s.) e shoqroi Hidrin n tre udhtime, nj udhtim detar, nj toksor dhe nj n fshat. N udhtimin e par, u shoqruan me njerz t varfr, n t dytin me t rinj dhe n t tretin me shtresa t ndryshme t shoqris. Kuptohet qart q nj mesazh tjetr i ksaj historie sht q ftuesit mysliman t deprtojn n t gjith shtresat e shoqris. T tria kto ndodhi, flasin pr tre shtje q kan t bjn me caktimin e Zotit. E para, ka t bj me sigurimin e jetess, e dyta me fatkeqsin m t madhe pr prindrit, humbjen e fmijs. E treta flet mbi vonesn e riskut. N pamje t par, t tria kto ndodhi interpretohen si fatkeqsi. sht Hidri, ai i cili n kt histori mishron caktimin e Zotit, ai q na zbulon urtsin dhe pasojat. N kt rast, Kurani fisnik prdor historit me qllim q t forcoj dhe t konsolidoj besimin n caktimin e Zotit. Tregohet q n koht e lashta se nj mbret kishte nj vezir shum t zgjuar dhe t menur. E meta e vetme e ktij veziri ishte se n do situat dhe ndodhi, prsriste fjalt: E hajrit qoft! Kjo ishte dika e pranueshme n raste triumfi dhe fitoreje, por n rast humbjesh dhe disfatash, e xhindoste mbretin. Nj dit, mbreti doli pr gjah dhe me hark n dor i vihet pas pres. N kohn kur ishte gati q ta goditur pren, ai e trhoqi fort litarin e harkut, por iu ngatrrua gishti tregues dhe nga forca iu kput n mes. Veziri, sipas zakonit, e ngushlloi me fjalt: E hajrit qoft! Mbreti, sa nga dhimbjet e gishtit sa nga fjalt e vezirit urdhroi q ta burgosnin menjher. Veziri e pa n fytyr dhe duke qeshur i tha: E hairit qoft! dhe niset pr n qeli. Disa koh m von, mbreti doli srish pr gjah. Gjat ndjekjes s pres, kali i mbretit trbohet dhe merr arratin duke kaluar kufirin e mbretris. N mbretrin tjetr, mbretin e kapin disa idhujtar, t cilt po i gzoheshin fests s idhullit t tyre. Ishte pikrisht dita kur ata i ofronin idhullit t tyre nj kurban. Meq gjetn nj burr t huaj, ata vendosn ta flijojn. N astin kur u bn gati ta thernin, njri prej tyre dalloi gishtin e prer t mbretit dhe thirri: Kurbani duhet t mos ket asnj t met, ndrkoh q ky paska gishtin e prer. Ather e lan t lir mbretin, i cili u nis menjher pr n pallatin e tij. Gjat rrugs, ai u mendua gjat pr at q i kishte ndodhur. Nse nuk do ta kishte kputur gishtin, do ta kishin flijuar pr idhullin e tyre. Pra, kputja e gishtit paska qen dika e hajrit, ashtu si ishte uruar nga veziri. Kur arriti n pallat, e nxori menjher vezirin nga qelia dhe i rrfeu gjithka q i kishte ndodhur. N fund i tha: Fakti q un kputa gishtin, ishte e hajrit, si dhe u pa. Po q ti hyre n burg, far hajri ke par? Veziri u prgjigj: Nse nuk do t kisha prfunduar n burg, un do t kisha dal n shoqrimin tnd ditn e gjahut. Idhujtart do t t falnin ty pr t metn fizike q kishe dhe do t m kishin flijuar mua pr idhullin e tyre, pasi nuk kisha t meta. Nse krkon t jetosh n paqe dhe i lumtur n tokn e Zotit, ji i knaqur me caktimin e Tij. Ndodhia e anijes Pasi Hidri pranoi q Musai (a.s.) ta shoqronte, u nisn pr tek porti. Me t mbrritur, Hidri i bri me shenj nj anijeje q po nisej dhe ata e pritn. Personat q punonin n anije, ishin njerz
3

fukarenj, t cilt ushqeheshin me ato q fitonin nga transporti i njerzve. Duke qen se e njihnin Hidrin, ata nuk pranuan ti merrnin t holla n kmbim t transportit. Pasi nisn lundrimin, Hidri zbriti posht dhe me nj hekur bri nj t ar n anije. Musai (a.s.) reagoi menjher ndaj ktij akti, i cili do tu shkaktonte dme t konsiderueshme atyre q ishin treguar bujar dhe dashamirs me ta. Dhe kshtu, u nisn. Kur hipn n nj anije, ai (Hidri) hapi nj vrim posht. (Musai) tha: Mos vall, e hape vrimn pr ti mbytur udhtart e saj? Me t vrtet, ke br pun t shum t keqe. (Kehf, 71) Kurse Hidri ia ktheu me qetsi: (Hidri) i tha: A nuk t thash se ti nuk mund t durosh me mua? (Kehf, 72) Hidri nuk fliste shum dhe kishte karakter t fort. Ai vetm i tha fjalt e lartprmendura, pa e justifikuar aktin e tij dhe zbritn nga anija. Musai (a.s.), edhe pse kishte qen dshmitar i nj akti t lig, e mbajti veten dhe i tha: Ai u prgjigj: Mos m qorto pr at q harrova dhe mos m ngarko me vshtirsi n punt e mia! (Kehf, 73) Vrasja e djaloshit Hidri dhe Musai (a.s.) vazhduan rrugn, derisa mbrritn n nj fshat, ku u gjendn mes disa djelmoshave t rinj. Hidri filloi t hetoj mes tyre, sikur krkonte nj person t caktuar. Mandej hyri mes djelmoshave dhe njrin prej tyre e vrau. Kjo e xhindosi fare Musain (a.s.) dhe menjher ndrhyri duke e kritikuar. Dhe q t dy vazhduan t ecin, derisa takuan nj djalosh, t cilin ai (Hidri) e vrau. Tha (Musai): Prse vrave nj njeri t pafajshm q nuk ka vrar asknd?! Vrtet q ke br nj pun t tmerrshme! (Kehf, 74) Hidri nuk i ktheu asnj prgjigje Musait (a.s.) dhe nuk i dha asnj justifikim pr at q bri, ashtu si ndodh me fatin dhe caktimin n prgjithsi. Fjalt e vetme q i tha Musait (a.s.) ishin: Ai u prgjigj: A nuk t thash se ti nuk mund t durosh me mua? (Kehf, 75) I lodhur dhe i sfilitur nga ngjarjet e tmerrshme q kishte par, Musai (a.s.) iu prgjigj: (Musai) tha: Nse pas ksaj do t t pyes srish pr fardo gjje, ather mos m mbaj m n shoqrin tnde! Tashm ke arsye (t mjaftueshme) nga ana ime (pr tu ndar prej meje)! (Kehf, 76) Muri i dy jetimve

Pas nj rruge t gjat, Musai (a.s.) dhe Hidri mbrrijn te nj fshat. T dy ishin t lodhur dhe t uritur, kshtu u krkuan banorve tu jepnin dika pr t ngrn. Mesa duket, banort karakterizoheshin nga nj koprraci e skajshme, pasi t gjith refuzuan ti ushqejn dhe ti pranojn n shtpi. Teksa ecnin mes fshatit, Hidri sikur krkonte dika me sy. Me t mbrritur pran nj muri q ishte gati n t shembur, Hidri menjher filloi ta rindrtonte at. Musai (a.s.) nuk i kuptonte kto kontradikta t Hidrit. Atyre njerzve t mir q i transportuan falas, Hidri u au anijen, kurse ktyre q nuk pranuan ti ushqejn u ndrtoi shtpit! I till sht kaderi dhe caktimi i Zotit, plot kontradikta dhe mistere t pakuptueshme. Duke mos duruar nga ajo q i shihnin syt, Musai (a.s.) ndrhyri pr t tretn her. Dhe q t dy vazhduan t ecin, derisa arritn n nj fshat dhe u krkuan banorve t tij, q tu jepnin pr t ngrn, por ata nuk i pranuan mysafir. Aty ndeshn nj mur q ishte duke u rrzuar dhe ai (Hidri) e drejtoi. (Musai) tha: Sikur t kishe dashur ti, mund t krkoje shprblim pr kt. (Kehf, 77) Duke qen se dy hert e para, Hidri kishte vepruar dika t lig, Musai (a.s.) priste q edhe akti i radhs t ishte i till. Kur pa q Hidri u bri mir disa njerzve koprrac, Musai (a.s.) nuk u prmbajt. Hidri iu prgjigj duke i kumtuar ndarjen mes t dyve, pasi Musai (a.s.) nuk i ishte prmbajtur marrveshjes. Ai tha: Kjo sht ndarja ndrmjet meje dhe teje. Un do t ti shpjegoj ty ato gjra pr t cilat nuk munde t durosh. (Kehf, 78) T gjith ne, e shohim caktimin e Zotit ashtu si i pa Musai (a.s.) kto tre ndodhi t uditshme, pa e kuptuar dot urtsin. Dy aktet e par t Hidrit, Musai (a.s.) i gjykoi si akte tejet t shmtuara dhe t padrejta. Ndrkoh q aktin e tret, e gjykoi si nj t mir n vendin e gabuar. T tria kto ndodhi mishrojn kaderin e Zotit dhe fatin ton n jetn e prditshme. Ato i gjen t pranishme n do shtpi dhe familje. Interpretimi q u bri Hidri akteve t tij, na bn t kuptojm se do gj q ndodh n jetn ton, patjetr q sht n t mirn dhe interesin ton. Me aftsit dhe kapacitetin ton arsyetues, ne e kemi t pamundur ta kuptojm urtsin. Historia e Hidrit me Musain (a.s.) jan mesazh q i drejtohet secilit prej nesh, q t pranojm fatin dhe caktimin e Zotit me knaqsi. Sa i prket anijes Sa i prket anijes, ajo ishte pron e disa t varfrve, t cilt punonin n det. Un desha ta dmtoj, sepse prapa tyre gjendej nj mbret, i cili merrte me dhun do anije t mir. (Kehf, 79). Ishte caktimi i Zotit, i mishruar n aktin e Hidrit, i cili shkaktoi nj t ar n anije, ai q e shptoi anijen nga duart e mbretit tiran. Anija u prkiste disa fukarenjve, t cilt nxirrnin bukn e gojs me at anije. Nse anija nuk do t ishte ar, patjetr q do t ishte konfiskuar nga mbreti zullumqar, duke ln n mshir t fatit pronart e saj dhe marinart e tjer. Madje, nse pronart do ta kundrshtonin mbretin, mund t vriteshin dhe ti linin fmijt jetim. Pr t shmangur nj fatkeqsi kaq t madhe, ndrhyn kaderi i Zotit me nj fatkeqsi m t vogl. Vall sa her n jet
5

na ndodhin ngjarje kaq t ngjashme! Sa her stresohemi dhe dshprohemi pr ngjarje tronditse, por q pa e ditur ne, kan shmangur katastrofa dhe gjma t rnda! Ulu dhe shkruaj tre arritjet m t mdha n jetn tnde. Pas ksaj, reflekto pak mbi periudhn para se t korrsh kto suksese. Jam i sigurt se ato nuk kan ardhur, vese pas vuajtjesh dhe fatkeqsish, q t kishin rn mbi kok. Kt e kam nga prvoja ime personale. Nse vllezrit e profetit Jusuf (a.s.) nuk do ta kishin hedhur at n pus, i gjith Egjipti do t kishte vuajtur nga pasojat e zis dhe t thatsirs. Nse Ibrahimi (a.s.) nuk do ta kishte braktisur djalin e tij Ismailin dhe gruan Haxheren n luginn e Meks, nuk do t buronte uji i zemzemit nga i cili vazhdojm t pim. Nse Ibrahimi (a.s.) nuk do t kishte pranuar ta thert djalin e tij Ismailin (a.s.), sot nuk do t therte askush kurban, me t cilt ushqehen me miliona t varfr. Luftrat e Ebu Bekrit pr ti kthyer fiset arabe srish ne Islam, shrbyen si eksperienc pr myslimanet, ne prballjen e tyre me perst dhe bizantt m von. Pranojeni caktimin e Zotit me knaqsi, q t jetoni t lumtur, pa stres dhe pa ilae qetsuese. Pas do fatkeqsie, patjetr q fshihet nj e mir. Nse jeton me kt logjik, dije se do t jetosh i lumtur, edhe sikur e gjith bota t jet vn kundr teje. Para do fatkeqsie, thuaj i bindur dhe i sigurt: E hajrit qoft!. Profeti Muhamed (a.s.) ka thn: Kush thot sa gdhihet dhe ngryset Jam i knaqur me Allahun si Zoti im, me Muhamedin si profeti im dhe Islamin si feja ime, sht obligim i Zotit q ta knaq pr at dit. N nj hadith tjetr, Profeti (a.s.) ka thn: Kush thot sa her dgjon ezanin Jam i knaqur me Allahun si Zoti im, me Muhamedin si profeti im dhe Islamin si feja ime sht obligim i Zotit q ta knaq pr at dit, i falen gjynahet. Ideja sht q duke e shqipruar sa m shpesh fjaln knaqsi, t kultivohet dhe t rrnjoset n zemr, dhe kjo t reflektoj n jetn e prditshme. Nj dit Umeri (r.a.) takon nj njeri, t cilin e pyet: Si u gdhive o filan? Ai i prgjigjet: Mir o prijs i besimtarve Umeri e pyet prsri: Si u gdhive? Ai prsri i thot: Mir, o prijs i besimtarve. Umeri e pyet pr t tretn her: T pyeta si u gdhive? Falnderoj Zotin, mir o prijs i besimtarve, i tha hern e tret. Kt desha t dgjoj, i tha Umeri.

T jesh i knaqur me caktimin e Zotit, do t thot t mos e akuzosh Zotin dhe t mos i qahesh pr veprat e Tij. Sa pr djaloshin Sa pr djaloshin, prindrit e tij ishin besimtar. Ne e dinim se do ti onte ata n t keqe dhe mohim, dhe dshiruam q Zoti i tyre, n vend t atij tu jepte nj m t mir, m t pastr dhe m t mshirshm. (Kehf, 80-81) Vese ishte nj djalosh, ai kishte edhe dy prindr besimtar. Por n dijen e Zotit, ky djalosh do t bhej shum i lig, tiran dhe zullumqar. Kurani prdor termin tagije, i cili prfshin cilsit m t skajshme t tiranis dhe shtypjes. Nse ky djal do t rritej, do t jetonte si tiran dhe i dhunshm me shoqrin. Kjo gj pa dyshim do ti lndonte prindrit e tij t ndershm dhe t mir. Ishte mshira dhe dhembshuria e Zotit pr dy prindrit e ktij djaloshi, ajo q e morn n mosh t njom, me qllim q as ata dhe as shoqria t mos vuajn. Si kompensim, Zoti i nderon prindrit e tij me status t veant dhe shprblime t pafundme n xhenet. Ve ksaj, edhe vet djaloshi sht nga banort e xhenetit, pasi vdiq n mosh t re, pa arritur pjekurin seksuale. Dikush mund t pyes: Nse duhej t vdiste patjetr ky djalosh, prse Zoti e solli n jet? Prse duhej t ngjizej dhe t lindte?! Urtsin e ksaj e di m s miri vet Zoti i lartsuar. Por, nse nuk do t kishte lindur ky fmij, dy prindrit besimtar nuk do ta fitonin gradn e lart n xhenet, q ua caktoi Zoti pas vdekjes s tij. Nj urtsi tjetr, sht q t rinjt e t rejat e moshs s tij, t ndrgjegjsohen se vdekja i korr t gjitha moshat. Ky djalosh dhe t tjer q kan vdekur n moshn e tij, do ti presin prindrit e tyre dhe s bashku t kapur pr dore do t hyjn n xhenet. Si kompensim, Zoti u dha prindrve t djaloshit nj fmij tjetr q i respektonte, i donte dhe prkujdesej pr ta. Un e di q fatkeqsia m e madhe pr nj nn dhe prind, sht vdekja e fmijs. Shum prindrve u kan vdekur fmij n mosh t re, n aksidente rrugore, smundje etj... Duke qen se kta fmij kan vdekur t rinj, prindrit, vllezrit e motrat nuk i harrojn kurr. Ata luten pr kta t vdekur, japin sadaka pr shpirtrat e tyre, shkojn n haxh dhe umre pr ta etj... Nse nuk do t kishin vdekur, nuk do ta kishin fituar kt sevap dhe shprblim kaq t madh. Kto sevape i prfitojn dhe t gjallt q ua dhuruan t vdekurve t tyre. E, sa i prket murit... E, sa i prket murit, ai u takonte dy djelmoshave jetim n qytet dhe, nn t gjendej nj thesar i tyre. Babai i tyre kishte qen njeri i mir, prandaj Zoti yt dshiroi q ata t arrinin moshn e pjekuris e ta nxirrnin thesarin e tyre, si mshir nga Zoti yt. (Kehf, 82)

Babai i ktyre dy jetimve, para se t vdiste, kishte fshehur nj thesar n themelet e murit t shtpis. Ai e kishte fshehur thesarin dhe nuk ua tregoi dy fmijve t tij t vegjl, pasi shpresonte q ta gjenin pasi t kishin mbushur moshn e pjekuris, me qllim q njerzit e tjer t mos abuzonin me pasurin e tyre. Kur Hidri dhe Musai (a.s.) kaluan pran shtpis s tyre, Hidri pa q muri ku ishte fshehur thesari gati sa nuk po shembej. Nse do t shembej, fshatart do ua merrnin thesarin fmijve jetim. Menjher Hidri i hyri puns dhe e rindrtoi murin e dmtuar, me qllim q vetm pasi t rriteshin dy jetimt, ta gjenin dhe t prfitonin prej tij. Ishte m mir q dy jetimt e vegjl t vuanin tani n vegjli dhe kur t rriteshin ta gjenin thesarin dhe t jetonin t lumtur, sesa ta gjenin q ather dhe tjua merrnin fshatart koprrac dhe lakmitar. Un dua tu them t gjitha atyre motrave, t cilave u sht vonuar martesa, q t durojn, pasi vetm Zoti e di se far ka fshehur pr t ardhmen e tyre. Ata t varfr, t cilt prpiqen me t gjitha forcat pr t siguruar jetesn, megjithat vazhdojn n vuajtje dhe dshprim, ve Zoti e di far ka rezervuar pr t ardhmen e tyre. Kjo nuk do t thot q t flesh dhe t presin far t t vij n t ardhmen. Kjo do t thot t shfrytzojn t gjith mundsit dhe n fund ta pranosh caktimin e Zotit ashtu si t vij. Pasi t lexosh kt tem, merre Kuranin dhe rilexoje suren Kehf, duke prjetuar konceptet dhe vlerat pr t cilat kemi folur. Nse e ke kuptuar si duhet thelbin e tre historive, krahasoji me gjith jetn tnde praktike. Profeti Musa (a.s.) msoi nga Hidri nj msim tepr t vyer: Ji i knaqur me caktimin e Zotit! Nse e pranon caktimin e Zotit me knaqsi, dije se do t jetosh i lumtur n kt bot, do ti mbyllsh syt n mbrmje i qet, pasi shtjet dhe problemet e tua, ia ke dorzuar Zotit fuqiplot. Mos e akuzo Zotin pr ato q t ndodhin n jet! Mos iu qaj Atij pr problemet dhe hallet q t bien mbi kok! Zoti sht i Gjithditur, Mishirplot dhe i Urt, pr at q bn. Profeti (a.s.) lutej: T prgjigjem me gzim o Zot! Prej Teje pritet vetm e mira, ndrkoh q e liga nuk e ka burimin prej Teje! N fund t ksaj teme, le ta lusim Zotin me zemr q ta pranojm caktimin e Tij me knaqsi. Le ta prsrisim dhe njher formuln: Jam i knaqur me Allahun si Zoti im, me Muhamedin si profeti im dhe Islamin si feja ime. /AO/