1.

KINEMATYKA - zadania z arkusza I

1.1

1.7

1.8

1.9

1.10

1.2

1.11 1.3

1.4

1.12

1.13 1.5

1.6

1. Kinematyka

-1-

1.14

1.22

1.15

1.23 1.16

1.17 1.24

1.25

1.18

1.26

1.27

1.19

1.28 1.20

1.21

1. Kinematyka

-2-

1.29

1.38

1.30

1.39

1.40

1.31

1.41
Tramwaj midzy przystankami porusza si ruchem zmiennym. Zaleno szybkoci tramwaju od czasu przedstawiono poniej:
V, m/s

4 3 2

1.32

Przyspieszenie tramwaju podczas hamowania miao warto:

1.33

m A). - 0,025 ; s2 m B). - 0,05 ; s2

1.42

C). 0,025

m s2

D). 0,05

m s2

1.43
Astronauta podczas zbierania prbek ska z powierzchni Ksiyca upuci szczypce z wyso koci 1m. Przyspieszenie grawitacyjne przy powierzchni Ksiyca ma warto 1,6 m/s 2. Czas spadania szczypiec wynosi: A). 0,63 s; C). 1,12 s; B). 0,79 s; D). 1,25 s.

1.34

1.44

1.35

1.36

1.37 1.45

1. Kinematyka

-3-

5 6 7

1.46

KINEMATYKA - zadania z arkusza II

1.53

1.47

1.48

1.49

1.54

1.50

1.51

1.52

1. Kinematyka

-4-

KINEMATYKA inne zadania

1.57
Samochd jecha pierwsze 15km z prdkoci o wartoci 30km/h, a przez nastpne 15km jecha z prdkoci o wartoci 90km/h. Oblicz warto redniej prdkoci samochodu.

1.58 1.55
Na rysunku przedstawiono wykres zalenoci prdkoci od czasu dla pewnego ciaa. Opisz chronologicznie ten ruch, podajc wszystkie parametry (prdko pocztkowa i kocowa, czas, droga, przyspieszenie).

1.59
Przy bardzo dobrych oponach samoch d moe uzyska przyspieszenie 0,5g (g -przyspieszenie ziemskie). Oblicz, w cigu jakiego czasu od chwili startu osignie prdko o wartoci 100km/h.

1.60
Czas swobodnego spadku kulki z wysokoci 7,4m nad powierzchni Marsa wynos 2s. Przyspieszenie grawitacyjne na powierzchni Marsa wynosi okoo: a) 1,7m/s 2 b) 2,1m/s 2 c) 3,7 m/s 2 d) 5,4 m/s 2

1.61

Podczas spaceru Ali urwa si ze smyczy pies jej pies As. Pies uciekaa ruchem jednostajnym z prdkoci 6m/s. Ala przez 10s gonia go ruc hem jednostajnie przyspieszonym do uzyskania prdkoci 8m/s , a nastpnie z t wartoci prdkoci ruchem jednostajnym do miejsca zapania Asa. Oblicz czas po jakim Ala dogonia Asa.

1.62
Pocigi: osobowy o dugoci l1=120m i towarowy o dugoci l2=230m, miny si w cigu t=10s, jadc w przeciwne strony po rwnolegych torach. Wyznacz prdko pocigu osobowego, wiedzc, e pocig towarowy jecha z prdkoci v 2=36km/h.

1.63 1.64

Ciao porusza si z przyspieszeniem a= 1,4 m/s^2. Jak drog przebdzie w cigu pitej sekundy, jeli jego prdko pocztkowa jest rwna zeru? Przygotowano tory kajakowe jednakowej dugoci na jeziorze i na rzece. Wyznaczony odcinek toru naley przeby tam i z powrotem jeden raz. W kadym wypadku prdko kajaka jest staa i ma t sam warto. Wyka, e czas ruchu kajaka po rzece jest zawsze duszy ni po jeziorze. Pomijamy czas zawracania.

1.65

1.56

Tabela zawiera dane o tym, jak zmieniaa si prdko motocyklisty podczas prby szybkociowej na prostym odcinku drogi. a) naszkicuj wykre s zalenoci prdkoci od czasu b) na podstawie tabeli wyznacz przyspieszenie motocyklisty w cigu pierwszych 10 s c) wylicz odlego pokonan przez motocyklist podczas prby szybkociowej w cigu ostatnich piciu sekund Czas t (s) 0 5 10 15 20 25 Prdko v (m/s) 0 15 30 30 20 10

1. Kinematyka

-5-

1.66
Wykres przedstawia zaleno przyspieszenia od czasu dwu samochodw A i B, ruszajcych spod wiate na skrzyowaniu. Na jego podstawie: a) naszkicuj wykres v(t) b) oblicz drog przebyt przez samochd A c) naszkicuj wykres x(t) dla samochodu B

b)Dwa samochody ruszyy jednoczenie w t sam stron. Pierwszy ze staym przyspieszeniem 0,5 m/s 2 i pocztkow prdkoci 10 m/s, drugi ze staym opnieniem 1,5 m/s 2 oraz prdkoci pocztkow 50 m/s. W jakiej odlegoci od miejsca startu i po jakim czasie samochody spotkaj si? Po jakim czasie ich prdkoci wyrwnaj si? c) Dwaj rowerzyci jad naprzeciw siebie drog biegnc po stoku gry. Zjedajcy ma prdko pocztkow v 1=1,5 m/s i przyspieszenie a1=0,2 m/s 2. Podjedajcy pod gr ma prdko pocztkow v 2=45 km/h i opnienie a2=0,15 m/s 2. W jakiej odlegoci byli od siebie na pocztku, jeli spotkali si po czasie t=30s? Jak daleko moe podjecha drugi kolarz?

1.73

Masa spoczy wajcego elektronu w przyblieniu jest rwna 9*10-31kg. Jeeli masa elektronu przyspieszonego w akceleratorze liniowym osigna warto 12,68*10-31kg to znaczy, e elektron porusza si z prdkoci: a) 0,26c b) 0,53c c) 0,7c d) 0,86c

1.74

W myl szczeglnej teorii wzgldnoci masa poruszajcego si obiektu wzrasta wraz z jego prdkoci. Przedstaw na wykresie zaleno masy protonu przyspieszanego w akceleratorze, od jego prdkoci. Wykres sporzd dla prdkoci z zakresu od 0km/s do 300000km/s.

1.67
Mysz, znajdujca si w wagonie o szerokoci 3m- poruszajcego si pocigu, przebiega w poprzek szeroko wagonu w czasie 2s. W tym czasie wagon porusza si ruchem jednostajnym przejedajc drog 4m.Oblic z przemieszczenie i prdko myszy wzgldem torw.

1.75 1.76

Z jak prdkoci powinien porusza si ukad, aby mierzony w nim przedzia czasu by dwukrotnie krtszy ni mierzony poza nim? Dwie czstki elementarne poruszaj si wzdu jednej prostej z prdkoci 0,9c. Znajd ich wzgldn prdko w przypadku, gdy ich prdkoci maj: a) zwroty zgodne b) zwroty przeciwne

1.68

Kowboj strzela do stojcego wagonu. Pocisk wlatuje poziomo przez pierwsz cian i wylatuje o 5cm niej przez przeciwleg cian. Prdko pocisku przy wylocie z pierwszej ciany ma warto 30m/s. Ob licz szeroko wagonu.

1.69

Krople deszczu spadaj pionowo ruchem jednostajnym. Okrel, po jakim torze porusza si kropla deszczu w ukadzie odniesienia zwizanym z : a) samochodem jadcym ruchem jednostajnym z prdkoci o wartoci 20m/s b) samochodem, ktry zaczyna porusza si z przyspieszeniem 5m/s 2. Uzasadnij odpowiedzi.

1.70

Przez rzek o szerokoci d=12m pync z prdkoci v pr=2m/spynie kajak prostopadle do brzegw rzeki. Prdko wasna kajaka jest dwukrotnie wiksza ni prdko prdu. a) Przedstaw na rysunki prdko kajaka wzgldem brzegu. b) Oblicz kt, pod jakim naley skierowa kadub kajaka do brzegu rzeki. c) Oblicz prdko kajaka wzgldem brzegu. d) Oblicz czas, w ktrym kajak przepyn rzek. e) W chwili gdy kajak odbija od brzegu, rzucono do wody wianek. Oblicz, jak drog przebdzie wianek w czasie, gdy kajak dotrze do drugiego brzegu. f) Po pewnym czasie kajakarz wypyn z przystani A w d rzeki i po czasie 25s przybi do przystani B. Oblicz, jak drog przeby. g) W przystani B kajakarz pozostawa przez 2,5 min, a nastpnie popyn z powrotem do przystani A. Oblicz, ile czasu pyn kajakarz w gr rzeki. h) Oblicz redni szybko kajaka na trasie A -B-A.

1.71

W czasie filmowania scen batalistycznych kamera umieszczona jest na platformie podnonika, ktry moe porusza si poziomo z prdkoci o wartoci 10m/s. Platforma moe by podnoszona zarwno ruchem jednostajnym jak i przyspieszonym. 1. Oblicz drog, jak przejedzie podnonik poziomo w czasie 1 minuty. 2. Oblicz zmian wysokoci platformy w czasie 5s gd y podnoszona jest ze sta wartoci prdkoci 1m/s. 3. Oblicz, jak warto prdkoci pionowej uzyska platforma, jeeli podnoszona bdzie z przyspieszeniem 1m/s 2 przez 5s oraz wypadkow prdko platformy w tej chwili i kt, jaki tworzy wektor prdkoci z pionem. 4. Napisz rwnania toru, jaki zakrela kamera umieszczona na platformie w ruchu jednostajnym i przyspieszonym oraz naszkicuj wykres zalenoci y(x) w obu wypadkach. Nazwij tor, po ktrym porusza si kamera w kadym wypadku.

1.72

Dla podanych poniej przykadw napisz rwnania ruchu w postaci analitycznej i rozwi ukad rwna. Naszkicuj rozwizanie graficzne a) Ciao A znajduje si w odlegoci 100 m za ciaem B i goni je. W chwili pocztkowej ciao A ma prdko 15 m/s i przyspieszenie 5 m/s 2, ciao B 10 m/s i przyspieszenie 4 m/s 2. Po ilu sekundach spotkaj si?

1. Kinematyka

-6-

2. Dynamika zadania z arkusza I

2.1

2.8

2.9 2.2

2.10 2.3

2.4

2.11

2.12

2.5 2.13

2.14 2.6

2.7 2.15

2. Dynamika

-1-

2.16

2.25

2.26

2.17 2.27

2.18 2.28

2.19 2.29

2.30 2.20

2.21

2.40

2.22

2.41

2.23

2.42

2.24

2. Dynamika

-2-

2.43

2.48

2.49
Podczas zagrywki bdca w spoczynku pika tenisowa o masie 0,06 kg doznaje dziaania siy, ktrej zmiany w czasie przedstawiono na poniszym wykresie.
F, N

150

75
0

20

40

-3 t,.10 s

2.44
A). 0,65

B). 0,84

kgm s kgm s

C). 3

D). 6

kgm ; s kgm ; s

2.50

2.45

2.46

2.51

2.52

2.47
Komod mona przesuwa, przykadajc do niej si na rne sposoby (rys.).

F
I sposb II sposb

III sposb

Podaj, dla ktrego sposobu przyoenia siy zewntrznej nacisk komody na podoe ma najmnie jsz warto. Uzasadnij swoj odpowied.

2. Dynamika

-3-

2.53

Dynamika zadania z arkusza II

2.60

2.54

2.55

2.56

2.57

2.58

2.59

2.61

2. Dynamika

-4-

2.62

2.64

2.63

2. Dynamika

-5-

2.65

2.68

2.66

2.67

2.69

2. Dynamika

-6-

Dynamika inne zadania

2.70
Na rysunku przedstawiono siy dziaajce na poruszajce si ciaa: A, B, C. Analizujc te trzy zilustrowane przypadki, odpowiedz na ponisze pytania:

2.85
Czowiek przewozi tratw kamienie z jednej strony jeziora na drug. Niestet y, na rodku jeziora zgubi wioso. Czy mgby mu wskaza sposb dotarcia do brzegu oparty na zasadzie zachowania pdu?

2.86

Kulka z plasteliny o masie m1=2kg poruszajca si z prdkoci 3m/s zderza si z nieruchom kulk z plasteliny o masie m2=4kg. Z jak prdkoci bd si poruszay zlepione kulki po zderzeniu?

2.87

Chopiec o masie 50 kg, stojc na deskorolce na gadkiej powierzchni, rzuci przed siebie pik lekarsk o masie 5 kg z prdkoci 7 m/s. Z jak prdkoci chopiec odjecha w przeciwn stron?

2.88

Wzek o masie 10 kg pod wpywem pewnej siy porusza si z przyspieszeniem 1m/s 2. Oblicz, jak mas piasku naleaoby wsypa do wzka, aby pod wpywem tej samej siy porusza si z przyspieszeniem 0,4m/s 2.

2.89
a) jakim ruchem poruszaj si ciaa A, B i C? b) okrel kierunek i zwrot wypadkowej siy dziaajcej na ciaa A, B i C, c) podaj prawo, na podstawie ktrego ustalie rodzaj ruchu tych cia. Podczas gry pikarz uderzy w nieruchom pik o masie 450g, nadajc jej szybko 12m/s. Czas uderzenia trwa 0,04s. Jak wielka dziaaa sia na pik podczas uderzenia?

2.71 2.72 2.73

2.90
Zaproponuj dowiadczenie, w ktrym wyznaczyby wspczynnik tarcia statycznego i kinetycznego dla drewnianego klocka na drewnianej powierzchni.

Ciao o masie m = 8 kg pod wpywem pewnej siy porusza si z przyspieszeniem a = 0,5 m/s 2. Jak warto ma ta sia? Wzkowi o masie 4 kg chcemy nada przyspieszenie o wartoci 0,5m/s . Jaka powinna by warto siy?
2

2.91

Na sprynie siomierza zawieszona jest kulka o masie 0,5kg. Siomierz wskazuje 2,5N. Czy moe to oznacza, e siomierz z kulk jest opuszczany lub podnoszony ruchem przyspieszonym? Uzasadnij odpowied.

Co moesz powiedzie o masach dwch cia, ktre pod dziaaniem takiej samej siy, uzyskuj rne przyspieszenia? Uzasadnij odpowied, posugujc si wzorami.

2.92
Samochd osobowy o masie 1,3t rusza z miejsca ze staym przyspieszeniem i po upywie 15s osiga prdko o wartoci 108km/h. W cigu kolejnych 90s porusza si ruchem jednostajnym, a nastpnie hamuje ze staym opnieniem. Czas hamowania wynosi 20s. a) Narysuj wykres zale noci wartoci prdkoci od czasu. b) Oblicz redni szybko samochodu. c) Narysuj wykres zalenoci przyspieszenia od czasu. d) Oblicz warto si dziaajcych na samochd w poszczeglnych etapach ruchu. e) Oblicz zmian pdu samochodu, ktra wystpia w cigu 2min i 5s.

2.74
Na wzek o masie 1,5 kg dziaamy si 6N. Opory ruchu wzka s tak mae, e moemy je pomin. a) Jakim ruchem porusza si wzek? Odpowied uzasadnij. b) Oblicz przyspieszenie wzka. c) Z jakim przyspieszeniem bdzie porusza si ten sam wzek, gdy bdziemy na niego dziaa si 12 N?

2.75

2.93

Na klocek dziaaj w kierunku poziomym dwie siy: 8 N i 3 N. Oblicz jakie moe by najwiksze i najmniejsze przyspieszenie klocka, wiedzc e jego masa wynosi 2kg. Opory ruchu pomijamy.

2.76

Wzek o masie 1kg, poruszajcy si po poziomym torze, zwikszy swoj prdko z 5 m/s do 17 m/s w cigu 4 s. Oblicz si wypadkow dziaajc na wzek.

2.77 2.78

Rakieta o masie 16 ton podczas startu uzyskuje przyspieszenie 60 m/s 2. Oblicz si cigu rakiety. Opr powietrza pomijamy. Samochd o masie 1500 kg porusza si z prdkoci 54 km/h. W pewnej chwili kierowca wyczy silnik i samochd zatrzyma si po upywie 30 s. Oblicz redni si oporw ruchu.

Ciao o masie 0,2kg znajduje si na rwni pochyej o kcie nachylenia =300. a) Wymie siy dziaajce na ciao i sporzd rysunek b) Pomijajc tarcie, oblicz przyspieszenie, z jakim bdzie si zsuwa ciao po rwni c) Wyka, e wspczynnik tarcia statycznego jest rwny tangensowi kta nachylenia rwni. d) Oblicz, z jakim przyspieszeniem bdzie si zsuwa ciao z rwni, jeeli wspczynnik tarcia kinetycznego fk=0,1. e) Oblicz, jak dodatkow si trzeba przyoy do ciaa, aby poruszao si ruchem jednostajnym do gry. Wspczynnik tarcia kinetycznego fk=0,1. Wykonaj rysunek. f) Oblicz, jak prdko naleaoby nada ciau u podna rwni o dugoci l=1m, aby na jej kocu ciao si zatrzymao. Wspczynnik tarcia kinetycznego fk=0,1.

2.79 2.80

2.94

Ko cignie wz. Dziaa na niego sta si. Dlaczego wz porusza si ruchem jednostajnym, a nie jednostajnie przyspieszonym? Magnes sztabkowy o masie 0,2 kg zawieszono na siomierzu i umieszczono nad elazn sztabk o takiej samej masie, lec na stole. Siomierz wskazywa si 2,5 N. Jak si elazna sztabka naciskaa na st?

Zawodnik rozpoczyna zjazd na sankach po pokrytym lodem torze saneczkowym. Po pokonaniu prostoliniowego pochyego odcinka toru o dugoci 15m prdko zawodnika wynosia 12,25m/s. Oblicz kt nachylenia toru na tym odcinku.

2.95

2.81

Samochd jecha z szybkoci v o=72km/h. Gdy zacz wjeda pod gr na tor nachylony pod ktem 300, kierowca wyczy silnik. Wiedzc, e sia tarcia stanowi 0,2 ciaru samochodu, oblicz, jak daleko do momentu zatrzymania si wjedzie samochd. Ile czasu bdzie jecha?

Dwaj ch opcy o masach 40 kg i 60 kg stoj na wrotkach, na gadkiej pododze, naprzeciw siebie. W pewnej chwili pierwszy chopiec odpycha drugiego si 20N. Oblicz, jakie przyspieszenia uzyskuj chopcy podczas odpychania.

2.96
Sanki z Magosi i Tomkiem poczono razem i przyczepiono do uprzy konia. Linia czca sanki z uprz konia tworzy kt 300 z poziomem. Masa Gosi z sankami wynosi 60kg, a Tomka 80kg. Ko ruszajc z miejsca cignie sanki si 50N. 1. Oblicz przyspieszenie sanek w chwili startu, gdy pominiemy siy tarcia. 2. Oblicz si naprenia linki czcej sanki Gosi z sankami Tomka podczas ruchu sanek, jeeli wspczynnik tarcia kinetycznego sanek o nieg wynosi 0,014.

2.82 2.83 2.84

So afrykaski osiga mas 7,5 tony. Na krtkich dystansach so ten moe osign prdko nawet do 36 km/h. Oblicz pd biegncego sonia. Samochd zwikszy prdko z 54 km/h do 90 km/h. Oblicz zmian pdu samochodu, jeeli masa samochodu wraz z kierowc wynosi 1000 kg. Samoch d ciarowy o masie 10 ton , ruszajc z miejsca postoju, osign prdko 72 km/h w cigu 50 sekund. Jaka sia dziaaa na samochd? Ile wynosi dostarczony impuls siy?

2. Dynamika

-7-

3.R. Ruch obrotowy bryy sztywnej

3.1 3.3

3.2

3. Ruch obrotowy bryy sztywnej

-1-

4. Pole grawitacyjne. Praca. Moc.Energia zadania z arkusza I

4.1

4.8

4.9 4.2 4.10

4.3

4.4

4.11

4.12

4.5

4.13

4.14

4.6

4.15

4.7

4.16

4.17

4. Pole grawitacyjne. Praca. Moc.Energia

-1-

4.18

4.27

4.19 4.28 4.20

4.29 4.21

4.22

4.30

4.31 4.23

4.32

4.24 4.33

4.25

4.34

4.26 4.35

4. Pole grawitacyjne. Praca. Moc.Energia

-2-

4.36

4.46

4.37

4.47

4.38

4.48

4.49 4.39

4.40 4.50 4.41

4.42

4.43

4.51

4.44

4.52 4.45

4.53

4. Pole grawitacyjne. Praca. Moc.Energia

-3-

4.54

4.62

4.55

4.56

4.63

4.64

4.65

4.57

4.58
Astronauta pod czas zbierania prbek ska z powierzchni Ksiyca upuci szczypce z wyso koci 1m. Przyspieszenie grawitacyjne przy powierzchni Ksiyca ma warto 1,6 m/s 2. Czas spadania szczypiec wynosi: A). 0,63 s; C). 1,12 s; B). 0,79 s; D). 1,25 s.

4.59

4.66

4.67

4.60

4.61

4. Pole grawitacyjne. Praca. Moc.Energia

-4-

Pole grawitacyjne. Praca. Moc.Energia zadania z arkusza II

4.68

4.71

4.69

4.72

4.70

4.73

4. Pole grawitacyjne. Praca. Moc.Energia

-5-

4.76

4.74

4.75

Pole grawitacyjne. Praca. Moc.Energia inne zadania

4.77
Czowiek cignie poziomo, ze sta prdkoci, wzek o masie 40 kg. Jaka jest warto siy tarcia, skoro na drodze 100m wykona on prac 8000J ?

4.78
Jacek wyrzuci pik o masie 500g z powierzchni ziemi z prdkoci 4m/s. Oblicz maksymaln wysoko na jak wzniesie si pika (opr powietrza pomijamy)

4.79
Masa Tomka wynosi 60kg. Oblicz prac jak wykonuje Tomek, gdy wchodzi po schodach na 5 pitro, czyli na wysoko 15 m.

4.80

Oblicz, jak zmieni si warto energii potencjalnej ciaa przy przeniesieniu go z powierzchni Ziemi do punktu oddalonego od rodka Ziemi o podwojon wielko promienia ziemskiego?

4.81
Pomidzy Ziemi i Saturnem wystpuje oddziaywanie grawitacyjne. Zamy e ich masy zwikszyy si czterokrotnie. Jak musiaaby si zmieni odlego midzy nimi aby sia oddziaywania nie ulega zmianie. Przedstaw odpowiednie obliczenia.

4.82 4.83

W momencie wyrzucenia pionowo do gry kamie o masie 0,5 kg uzyska energi kinetyczn 25J. Na jak wysoko wzniesie si kamie ? Wyznacz energi kinetyczn ciaa rzuconego w kierunku poziomym z wysokoci 100m w momencie uderzenia w ziemi, jeeli ciar ciaa wynosi 5N, a pocztkowa prdko jest rwna 10 m/s. Wykonaj odpowiedni rysunek.

4.84

Oblicz moc, jak musi mie chopiec, ktry chce przesun szaf w czasie 2s na odlego 3m, dziaajc na ni si 100N. (tarcie pomijamy)

4. Pole grawitacyjne. Praca. Moc.Energia

-6-

4.85
Pikarz kopn pik o masie 0,5 kg nadajc jej prdko 36km/h pod ktem 45O do podoa. a) oblicz energi jak pika otrzymaa od pikarza b) na rysunku opisz zachodzce zmiany energii piki podczas caego lotu

4.103
Odlego midzy rodkiem Ziemi a rodkiem Ksiyca wynosi r = 380 000 km, masa Ziemi jest n = 81 razy wiksza od masy Ksiyca. W jakiej odlegoci od rodka Ziemi znajduje si punkt (na linii czcej rodki Ziemi i Ksiyca), w ktrym sia przycigania ku Ziemi jest rwna sile przycigania ku Ksiycowi?

4.86

4.104

Pieczk o masie 2 kg zawieszon na nitce o dugoci 1 m, odchylono o 90 0 wzgldem pionu i puszczono. Oblicz prdko pieczki w najniszym punkcie ruchu. Sporzd odpowiedni rysunek.

4.87
migowiec o masie 2,5 t wznosi si pionowo ruchem jednostajnym. Jak prac wykonay jego silniki, jeeli osign wysoko 100m ?

Promie Jowisza wynosi R = 71,35106 m. Jeden z ksiycw Jowisza okra go po orbicie koowej o promieniu r = 1876,5 .106 m w czasie T = 16,67 dnia ziemskiego. Przyjmujc, e masa ksiyca jest nieznaczna w porwnaniu z mas Jowisza, oblicz przypieszenie grawitacyjne na powierzchni Jowisza.

4.105

4.88 4.89 4.90

Ko cignie sanie, dziaajc si 300 N pod ktem 600 do kierunku ruchu. Jak prac wykona ko na odcinku 100m ? Jakiej pracy wymaga ro zpdzenie samochodu o masie 1t do prdkoci 90 km/h ? Pole grawitacyjne przy powierzchni Ziemi opisujemy jako jednorodne, o znanym nateniu g. Przyjmij, e wysoko nad powierzchni Ziemi, dla ktrej natenie pola grawitacyjnego jest o 1% mniejsze, stanowi granic stosowalnoci modelu pola jednorodnego. Wyznacz t wysoko. Promie Ziemi R=6370km.

Pojazd rakietowy kry naokoo Ziemi po orbicie koowej o promieniu r = 2R, gdzie R jest promieniem Ziemi. Oblicz, ile razy mniejsz prac musz wykona silniki pojazdu, aby mg on si wznie na orbit o promieniu rwnym 3R, w stosunku do pracy wyniesienia pojazdu na pierwsz orbit.

4.106

Oblicz prdko, jak naley nada ciau na Ziemi, aby mogo uciec z pola grawitacyjnego Ziemi. Prdko t nazywamy drug prdkoci kosmiczn lub prdkoci ucieczki v 2. Przypieszenie ziemskie g = 9,81 m/s 2.

4.107

4.91

Przyspieszenie grawitacyjne na Ziemi i na Ksiycu wynosz odpowiednio g=9,8m/s 2 i a=1,62 m/s 2. Ile razy duszy bdzie czas spadania z wysokoci h na Ksiycu od czasu spadania z tej samej wysokoci na Ziemi? Opory ruchu pomijamy.

4.92
Mars obiega Soce w czasie okoo T M=1,88 lat ziemskich. Oblicz redni odlego Marsa od Soca, wiedzc, e Ziemi dzieli od Soca rednio 149,6mln km.

Czarna dziura to ciao o olbrzymiej gstoci, to znaczy ciao o bardzo duej masie zajmujce bardzo ma objto. Pole grawitacyjne czarnej dziury jest tak silne, e nic nawet wiato nie moe opuci jej pola grawitacyjnego. Oblicz, ile wynosiby promie ciaa o masie rwnej masie Ziemi M = 5,971024 kg, gdyby prdko ucieczki z pola grawitacyjnego tego ciaa (druga prdko kosmiczna) bya rwna prdkoci wiata c = 300 000 km/s. Uwaga: Zadanie nie uwzgldnia efektw relatywistycznych, ktre w przypadku czarnej dziury odgrywaj istotn rol. Mimo to wzr, otrzymany takim uproszczonym sposobem, jest prawidowy!

4.93
Wyznacz mas Soca, przyjmujc, e promie orbity, po ktrej kry wok niego Ziemia, wynosi w przyblieniu r=150 mln km.

4.94
Satelity telekomunikacyjne Ziemi s umieszczone nad okrelonym punktem rwnika. Na jakiej wysokoci nad powierzchni Ziemi musi wisie taki satelita, aby jego okres obiegu wynosi T=24h? Promie rwnikowy Ziemi R=6378km, a jej masa M=5,975*1024 kg.

4.95 4.96 4.97

Jak mas musiaaby mie Ziemia (przy tej samej objtoci), aby pierwsza prdko kosmiczna wynosia v=100 km/h.? redni promie Ziemi R=6370km. Jaki jest stosunek prdkoci dwch sztucznych satelitw Ziemi, orbitujcych na wysokociach 300km i 1600km? Przez wypuky most o promieniu krzywizny 50m kierowca ma zamiar przejecha ciarwk o masie 5t. Przed mostem kierowca zauwaa znak informujcy go, e nono mostu wynosi 40kN. Czy ciarwka, ktrej energia kinetyczna osiga warto 30*104J moe, nie amic przepisw ruchu drogowego, przejecha po tym mocie? Odpowied uzasadnij.

4.98

Jaki byby ciar ciaa o masie 1kg, umieszczonego na rwniku, gdyby prdko wirowania Ziemi: a) zmniejszya si dwukrotnie; b) zwikszya si dwukrotnie? Promie rwnikowy Ziemi R=6378km, a jej masa M=6*1024kg.

4.99
Jaki procent siy grawitacyjnej, dziaajcej na ciao o masie m na biegunie Ziemi, stanowi sia dziaajca na to ciao na rwniku? Promie biegunowy Ziemi wynosi 6357km a rwnikowy 6378km. Masa Ziemi M=5,975*1024kg.

4.100
Jak prac trzeba wykona, aby wynie sond kosmiczn o masie 1000kg z powierzchni Ziemi na orbit o promieniu 2Rz? Promie Ziemi R=6370km.

4.101
Oblicz redni gsto planety X , na ktrej przypieszenie grawitacyjne wynosi g x = 7,8 m/s 2 . Promie planety R = 5,1106 m.

4.102

Na jakiej wysokoci h nad powierzchni Ziemi znajduje si telewizyjny satelita stacjonarny? Oblicz jego prdko orbitaln v s. Promie Ziemi wynosi R = 6,37106 m, czas trwania doby T = 24 h = 86400 s, przypieszenie ziemskie g = 9,81 m/s 2.

4. Pole grawitacyjne. Praca. Moc.Energia

-7-

5. Pole elektrostatyczne zadania z arkusza I

5.1

5.7

5.8

5.9 5.2

5.3

5.4

5.10

5.11

5.5

5.12

5.6

5.13

5. Pole elektrostatyczne

-1-

5.14

5.23

5.15

5.16 5.24

5.25

5.17

Pole elektrostatyczne zadania z arkusza II

5.26

5.18

5.19

5.20 5.27

5.21

5.28

5.22

5.29

5. Pole elektrostatyczne

-2-

Pole elektrostatyczne inne zadania

5.30
W wierzchokach trjkta rwnobocznego o boku a znajduj si jednoimienne i jednakowe adunki q. Jaka sia dziaa na kady z nich?

5.45
Prniowy kondensator paski o polu powierzchni pytek 20cm2 i odlegoci midzy nimi 0,01mm, naadowano do napicia 100V. Oblicz adunek na okadce tego kondensatora i natenie pola miedzy okadkami.

5.46

5.31
Ile elektronw brakuje kademu z dwch identycznie zjonizowanych atomw, ktre znajduj si w prni w odlegoci 10-8m od siebie, odpychajc si si 0,9216*10-11N?

Dany jest ukad dwch rwnolegych metalowych pyt o powierzchniach S, odlegych od siebie d. Ukad zmodyfikowano w ten sposb, e dokadnie po rodku, rwnolege do poprzednich, umieszczono trzeci metalow pyt o gruboci x. Oblicz now pojemno ukadu i stosunek nowej pojemnoci do poprzedniej.

5.32

5.47

Jak zmienia si sia oddziaywania dwch jednakowych kulek o jednoimiennych adunkach q1 i q2, przy czym q1=3q2, jeli zetknito je ze sob, a nastpnie rozsunito na poprzedni odlego?

Wyznacz odlego midzy okadkami prniowego kondensatora, ktry po podczeniu do rda prdu o staym napiciu U zgromadzi energi o wartoci . Powierzchnia okadek kondensatora wynosi S.

5.33

5.48

Wyznacz n atenie i potencja pola elektrostatycznego w rodku kwadratu o boku a, w przypadku gdy: a) w trzech wierzchokach kwadratu znajduj si trzy jednoimienne adunki o tej samej wartoci q b) w wierzchokach kwadratu znajduj si cztery jednoimienne adunki o tej samej wartoci q c) w dwch kolejnych wierzchokach kwadratu znajduj si adunki dodatnie +q, a w dwch nastpnych ujemne q, przy czym wszystkie adunki maj takie same wartoci

Dwie jednakowe metalowe kulki zawieszone na nitkach dotykay si wzajemnie. Po ich naadowaniu odskoczyy na odlego d = 3 cm. Oblicz, ile adunku znajduje si na kadej kulce, jeeli dugo nitki wynosi l = 30 cm, a masa kulki m = 10 g

5.49
Dwa elektrony odpychaj si od siebie siami elektrycznymi Fe, poniewa maj adunki elektryczne. Ale maj rwnie masy, wic przycigaj si siami grawitacji Fg. Porwnaj wartoci si tych dwch rodzajw oddziaywa.

5.34

5.50
Dwa adunki punktowe Q o przeciwnych znakach, pooone w niewielkiej odlegoci l od siebie, nazywamy dipolem. Oblicz natenie i potencja pola wytworzonego przez dipol w punkcie odlegym o r od punktu rodkowego O: a) pooon ym na osi dipola b) pooonym na symetralnej ramienia dipola, czyli odcinka l czcego adunki dipola

W jednorodnym polu elektrostatycznym zawieszono na niewakiej nici ma kuleczk o masie 0,04g. Po naelektryzowaniu kuleczki adunkiem 2,5*10-6C ni odchylia si od pionu o 450. Oblicz warto natenia pola elektrostatycznego.

5.35

W jednorodne pole elektrostatyczne wpad elektron o prdkoci pocztkowej 106m/s rwnolegle do linii pola. Zwrot prdkoci elektronu jest przeciwny do zwrotu linii pola. Natenie pola wynosi 5,7N/C. Jakim ruchem porusza si elektron? Ile bdzie wynosia prdko tego elektronu po upywie czasu 10 -6s?

5.51
Okadki kondensatora paskiego rozsunito na odlego rwn kd. Pocztkowo kondensator mia pojemno C0, a odlego midzy okadkami wynosia d. W jakim stosunku zmieni si: a) pojemno kondensatora, b) adunek, c) napicie midzy okadkami, d) natenie pola elektrostatycznego w kondensatorze, e) energia kondensatora, f) sia wzajemnego przycigania okadek? Rozwa dwa przypadki: 1) ko ndensator przed rozsuniciem okadek zosta naadowany i odczony od rda napicia o wartoci U0, 2) kondensator jest cay czas doczony do rda napicia U0 .

5.36
Wyznacz dugo drogi, jak przebya czstka alfa prni, w jednorodnym polu elektrostatycznym o nateniu 100N/C, podczas rozpdzenia od prdkoci rwnej zeru do prdkoci 5*105m/s.

5.37

Dwa punktowe adunki dodatnie o wartociach 3*10-9C i 2*10-8C znajduj si w odlegoci 4cm od siebie. Jaka prac naley wykona, aby zbliy te adunki na odlego 1cm? [ Odp. W= Ep ] 9. Natenie jednorodnego pola elektrostatycznego wynosi 32*106N/C. Jak prac wykonay siy pola, przesuwajc w nim elektron o 2cm rwnolegle do linii pola? Wynik pod aj w dulach i elektronowoltach.

5.52

5.38
Jakiej rnicy potencjaw naleaoby uy, aby zatrzyma czstk alfa o masie m, pdzca prdkoci v?Warto adunku elementarnego wynosi e

5.39
Jadro atomu zota ma adunek elektryczny n razy wikszy od elementarneg o. Na jak najmniejsz odlego mogaby si zbliy do jdra atomu zota czstka alfa poruszajca si z prdkoci v?

Elektron kry po orbicie koowej o promieniu R = 0,531010 m wok protonu (ktrego adunek jest rwny adunkowi elektronu, ale ze znakiem +). Oblicz, ile wynosi: 1) prdko elektronu, 2) energia potencjalna elektronu wyraona w elektronowoltach jednostkach charakterystycznych dla wiata atomowego, 3) cakowita energia (kinetyczna i p otencjalna) elektronu.

5.53
Kondensator o pojemnoci C1 = 100 mF naadowano do napicia U = 100 V, po czym podczono rwnolegle drugi kondensator o pojemnoci C2 = 50 mF. Oblicz: a) napicie na kondensatorach, b) zgromadzon energi przed i po podczen iu drugiego kondensatora.

5.40
Pomidzy dwiema naelektryzowanymi, poziomymi, metalowymi pytami wisi banka mydlana. Oblicz napicie midzy pytami oraz natenie wystpujcego w tym obszarze pola elektrostatycznego, wiedzc, e odlego midzy nimi wynosi 0,1m. Masa banki jest rwna 0,04g, a jej adunek elektryczny 1,6*10-9C. [ Odp. U= mgd/q ]

5.54
Metalowa, uziemiona kula zostaa naelektryzowana w wyniku zblienia do niej adunku ujemnego. Wyjanij, jakie i w jaki sposb adunki przepyny, aby to nastpio.

5.41
W odlegoci 8cm od punktowego adunku natenie pola elektrostaty cznego ma warto 2,5*103N/C. W jakiej odlegoci natenie bdzie miao te sam warto, jeli adunek zanurzymy w eterze o wzgldnej przenikalnoci elektrycznej rwnej 4?

5.42

Sia oddziaywania w prni dwch naadowanych kuleczek, odlegych od siebie o 10cm, wynosi 0,1N. Ile wyniesie sia ich oddziaywania z tej samej odlegoci po zanurzeniu w nafcie o wzgldnej przenikalnoci elektrycznej rwnej 2?

5.43

5.55
Do obojtnego elektrycznie elektroskopu zbliamy ciao naadowane ujemnie. Wyjanij, jaki adunek bdzie gromadzi si na: kulce, obudowie, prciku i wskazwkach. Wyjanij, dlaczego tak si dzieje.

Kondensator elektryczny zosta wykonany z folii metalowej, przedzielonej papierem parafinowym o gru boci 0,2mm. Powierzchnia okadki tego kondensatora wynosi 0,04m2. Tak zbudowany kondensator ma pojemno elektryczn rwn 3,5nF. Wyznacz wzgldn przenikalno elektryczn papieru parafinowanego.

5.44

Jak zmieni si pojemno elektryczna kondensatora prniowego, jeli odlego midzy jego okadkami zwikszymy dwukrotnie, a powierzchni okadek zmniejszymy trzykrotnie?

5. Pole elektrostatyczne

-3-

5.56
Dwie metalowe kulki maj adunki o wartociach odpowiednio 5q i -3q. Kulki te umieszczone s w odlegoci r od siebie. Kulki te nastpnie zetknito ze sob, a potem oddalono na pocztkow odlego. Narysuj wektory si dziaajcych w chwilach pocztkowej i kocowej. Oblicz ile razy zmieni si warto tej siy w porwnaniu ze stanem pocztkowym.

5.57
Do dwch poczonych ze sob metalowym cznikiem elektroskopw 1 i 2 zbliamy ciao A naelektryzowane dodatnio. Wyjanij, w jaki sposb naelektryzuj si elektroskopy 1 i 2. Opisz, co si dzieje, gdy usuniemy cznik, a potem ciao A.

5.58
Jeeli Ziemia gromadzi ujemny adunek, to wszystkie adunki ujemne docierajce do atmosfery i w niej powstajce unosz si nad powierzchni Ziemi. Czy to stwierdzenie jest prawdziwe. Uzasadnij odpowied.

5.59

Wyjanij, dlaczego cysterny przewoce materiay atwopalne maj do podwozia przyczepione metalowe paski, ktre podczas jazdy samochodu stykaj si z Ziemi.

5.60

Grupa uczniw miaa za zadanie zbadanie wasnoci kondensatora. Otrzymali bateri o napiciu 12V, opornik o oporze 100k , kondensator oraz mikroamperomierz, ktrego opr pomijamy. a) Narysuj schemat obwodu, ktry umoliwi im pomiar natenia prdu adowania kondensatora. b) Opisz, jak w czasie adowania kondensatora bdzie zmieniaa si rnica potencjaw midzy jego okadkami. c) Od chwili zamknicia ob wodu elektrycznego uczniowie odczytywali co 10 sekund wartoci natenia prdu w obwodzie. Wyniki pomiarw przedstawiono w tabeli. Uzupenij tabel wpisujc obliczane wartoci napi midzy okadkami kondensatora. Czas t [ s ] Natenie prdu I [A] Napicie U [V ] Sporzd wykres zalenoci napicia midzy okadkami kondensatora od czasu jego adowania, korzystajc z danych uzupenionej tabeli. d) Na kondensatorze jest napis 400F/12V-. Oblicz adunek zg romadzony na kondensatorze po jego naadowaniu do napicia znamionowego. e) Oblicz warto energii zgromadzonej na kondensatorze naadowanym do napicia 12V i porwnaj otrzymany wynik z iloci energii pobranej z baterii podczas adowania. 0 120 10 98 20 80 30 66 40 54 50 46 60 40

5.61

Ujemny adunek o wartoci 1nC znajduje si w odlegoci 3m od dodatniego adunku 4nC. Oblicz, gdzie znajduje si punkt, w ktrym natenie wypadkowego pola elektrostatycznego jest rwne zeru.

5.62

Dwa rnoimienne adunki a wartociach rnicych si dziewiciokrotnie oddalone s o 2m. Wyznacz pooenia punktw, w ktrych jest rwne zeru: a) natenie pola elektrycznego, b) potencja elektrostatyczny,

5.63
Kondensator o pojemnoci 10F naadowano do napicia 100V i odczono od rda. Nastpnie doczono do niego rwnolegle inny kondensator o pojemnoci elektrycznej 20F. Oblicz wartoci adunkw elektrycznych zgromadzonych na okadkach kondensatorw.

5.64

Midzy okadki paskiego kondensatora powietrznego wsunito szklan pytk tak, e zaja ona poow przestrzeni midzy okadkami. Grubo pytki szklanej bya rwna odlegoci midzy okadkami kondensatora. Oblicz ile razy zmienia si pojemno elektryczna kondensatora.

5. Pole elektrostatyczne

-4-

6. Prd elektryczny zadania z arkusza I

6.1

6.7

6.8

6.9

6.2

6.3

6.10

6.4

6.5

6.11
Na zmieszczonym poniej wykresie przedstawiono charakterystyk prdowo -napiciow arwki.

600 500 400

I, mA

300 200

6.6

100 0 0 1 2 3 U, V 4 5 6

Z wykresu wynika, e: A). opr arwki maleje ze wzrostem napicia; B). prd pyncy przez arwk spenia prawo Ohma; C). maksymalna moc arwki wynosi 6W; D). opr arwki przy napiciu 4,5 V ma warto 10 .

6.12

6. Prd elektryczny

-1-

6.13

6.19

6.20
Oblicz skuteczn warto natenia prdu elektrycznego pyncego pr zez grzak.

6.14

6.15

Prd elektryczny zadania z arkusza II

6.21

6.16

6.17

6.18

6.22

6. Prd elektryczny

-2-

6.23

6.26

6.27

6.24

6.28

6.25

6. Prd elektryczny

-3-

6.29

6.32

6.30

6.33

Prd elektryczny inne zadania

6.31 6.34

6.35
Dysponujemy amperomierzem o oporze wewntrznym r = 4 . Wskazwka amperomierza wychyla si do koca skali, gdy pynie prd I = 10 mA. Co trzeba zrobi, aby przyrzd ten mona byo stosowa jako woltomierz do pomiaru napicia w zakresie do U = 300 V?

6.36

Gdy do rda napicia (baterii czterech ogniw w lampce kieszonkowej) jest doczony opornik R1 =12,5 (wiecca si lampka), pynie prd o nateniu I1 = 0,28A. Gdy doczony jest opornik R2 = 6 (inna lampka), pynie prd I2 = 0,4 A. Oblicz natenie prdu zwarcia rda.

6. Prd elektryczny

-4-

6.37
Oblicz napicie na kondensatorze C w obwodzie przedstawionym na rysunku

6.47
Woltomierz poczony z kocami opornika R1 powinien wskaza: a) 1,2V b) 3,0V c) 3,6V d) 9,0V Przedstaw odpowiednie obliczenia

6.38
Oblicz rnic potencjaw midzy pu nktami A i B w obwodzie przedstawionym na rysunku, jeeli wiadomo, e pojemno kondensatora C2 jest n = 6 razy wiksza od pojemnoci C1, sia elektromotoryczna e = 120 V, opr wewntrzny rda jest bardzo may, a opornoci wynosz R1 = 60 i R2 = 240.

6.48
Do elektrycznej instala cji domowej o napiciu 230V podczono jednoczenie: czajnik elektryczny o mocy 1kW, arwk o mocy 75W i telewizor o mocy 200W. Czy bezpiecznik gwny o warto 10A przepali si?

6.49

Dwa ogniwa o SEM 1,6 V i 2 V i oporach wewntrznych 0,3 i 0,9 poczono szeregowo, a nastpnie spito oporem zewntrznym 6 . Znale spadek napicia wewntrz kadego z ogniw.

6.50 6.39
Czajnik elektryczny ma dwie grzaki o oporach R1 i R2. Po wczeniu grzaki R1 woda zaczyna wrze po czasie t1 = 5 min. Po wczeniu grzaki R2 woda zaczyna wrze po czasie t2 = 10 min. Po jakim czasie zagotuje si woda w czajniku, jeeli obie grzaki wczymy: a) szeregowo, b) rwnolegle.

6.40

Oblicz oporno ukadu czterech jednakowych opornikw o opornoci R przedstawionych w ukadach a) i b)

6.41
Na rysunku przedstawiony jest obwd zawierajcy dwa rda SEM: e1 = 10 V, r1 = 0,1 ; e2 = 15 V, r2 = 0,3 oraz trzy oporniki o oporach R1 = 0,5 ; R2 = 0,8 i R3 = 1 . Wyznacz natenia prdu pyncego we wszystkich gaziach obwodu oraz napicia na opornikach zewntrznych.

6.51

6.42
Jaki jest opr 1 kilometra kabla miedzianego o powierzchni przekroju 1cm2, jeli opr waciwy miedzi wynosi okoo 17n*m? Porwnaj go z oporem pytki izolatora o gruboci 1mm, oporze waciwym 1M*m i tej samej powierzchni przekroju.

6.43
Ktry przewd ma mniejszy opr: miedziany o rednicy 1mm czy oowiany o rednicy 4mm, jeli ich dugoci s takie same? Opr waciwy oowiu jest rwny okoo 220n*m, a miedzi 17n*m.

6.44 6.45

Przez przewd przepyno w cigu 2 sekund 1020 elektronw. Oblicz natenie pyncego prdu. adunek elementarny wynosi 1,6*10-19C. Czajnik elektryczny ma moc 700W. Oblicz energi pobran przez ten czajnik, jeeli by wczony przez 30 minut. Wyra j w dulach i kilowatogodzinach.

6.46
Przy przepywie prdu staego przez opr 5 , wydziela si, w czasie 30 min, energia 750 kJ. Znale natenie prdu i spadek napicia na oporniku.

6. Prd elektryczny

-5-

7. Pole magnetyczne zadania z arkusza I

7.1

7.8

7.9

7.2

7.3 7.10

7.11 7.4 7.12

7.5

7.13

7.6

7.7

7. Pole magnetyczne

-1-

7.14

7.25

7.15

7.26

7.16

7.17

7.18

7.19

7.20

7.27 7.21
Kwadratow ramk (rys.) o boku 0,1 m umieszczono w jednorodnym polu magnetycznym o wartoci indukcji 30mT.

7.22

Strumie pola magnetycznego przepywajcy przez ramk ma warto: A). 0 Wb; C). 2,1310-3 Wb;

7.23

B). 1,2510-3 Wb;

D). 2,510-3 Wb.

7.28 7.24

7. Pole magnetyczne

-2-

7.29

7.34

7.30

7.31

7.32

7.35

Pole magnetyczne zadania z arkusza II

7.33

7. Pole magnetyczne

-3-

7.36

7.37

7.38

7. Pole magnetyczne

-4-

Pole magnetyczne inne zadania

7.39
Zaznacz, na ktrym ry su nku prawidowo zaznaczono opisano bieguny pola magnetycznego:

7.46
Na dwch rwnolegych poziomych szynach odlegych od siebie o d = 1,5 m pooono przewodzcy prt o masie m = 0,5 kg. Wektor indukcji pola magnetycznego B = 0,1 T ma kierunek pionowy. Szyny na jednym kocu zasilane s prdem. Aby utrzyma prt w spoczynku, trzeba dziaa na niego si poziom F = 10 N. Wspczynnik tarcia prta o szyny wynosi f = 0,02. Oblicz natenie prdu pyncego w prcie.

7.47

7.40
Jeeli dwa razy zwikszono natenie prdu pyncego przez cewk, skracajc cztery razy jej dugo przez gstsze nawinicie zwojw, to indukcja pola magnetycznego wewn trz cewki: A) wzrosa dwa razy, B) zmalaa dwa razy, C) wzrosa osiem razy, D) zmalaa osiem razy.

Na dwch rwnolegych szynach odlegych od siebie o d i nachylonych pod ktem do poziomu ley nieruchomy prt o masie m. Wektor indukcji pola magnetycznego B ma kierunek i zwrot zgodny z wektorem natenia pola grawitacyjnego (rysunek). Szyny na jednym kocu zasilane s prdem. Wspczynnik tarcia prta o szyny wynosi f. Oblicz natenie prdu pyncego w prcie.

7.41
W skierowanym poziomo, jednorodnym polu magnetycznym o indukcji magnetycznej 2T zawieszono poziomo, na dwch siomierzach przewodnik o masie 0,2kg i dugoci 20cm. Gdy do przewodnika za pomoc niewakich przewodw doprowadzono prd elektryczny wskazania siomierzy zmalay dwukrotnie. Oblicz warto natenia prdu przepywajcego przez przewodnik. Na szkicu sytuacji zaznacz kierunki i zwroty pola magnetycznego, natenia prdu i siy elektrodynamicznej.

7.42

Cyklotron jest urzdzeniem sucym do przyspieszania czstek obdarzonych adunkiem. Deuteron przyspieszony w polu elektrycznym wpada do wntrza duantu gdzie w polu magnetycznym o ind ukcji 0,25T zatacza pokrg o promieniu 0,3m. adunek deuteronu wynosi 1,6.10-19C. Oblicz zmian pdu deuteronu podczas jego przejcia przez duant.

7.48
Drut o rednicy 0,8mm nawinito cile na walec i przez powsta zwojnic przepuszczono prd o nateniu 0,5A. Oblicz warto indukcji magnetycznej wewntrz zwojnicy.

7.49

7.43
Elektrony w lampie kineskopowej uzyskuj energi W = 10 keV. Lampa jest ustawiona tak, e elektrony poruszaj si z poudnia na pnoc. Skadowa pionowa ziemskiego pola magnetycznego wynosi B = 5,5105 T. Oblicz odchylenie wizki po przebyciu w kierunku pnoc -poudnie odlegoci l = 20 cm.

Dwa bardzo dugie, rwnolege przewodniki oddalone s od siebie o 30cm. Prdy pyn w t sama stron i natenie w obu przewo dach wynosi 400mA. Wyznacz warto, kierunek i zwrot (sporzd rysunek) wektora indukcji pola magnetycznego w punkcie oddalonym o 10cm od jednego przewodnika i 20cm od drugiego przewodnika.

7.50
Oblicz adunek czstki, ktra porusza si w polu magnetyczny m o indukcji 0,3T po okrgu o promieniu 4cm z prdkoci 106m/s? Energia kinetyczna tej czstki jest rwna 12keV.

7.44

7.51

Elektron pocztkowo nieruchomy w jednorodnym polu elektrycznym uzyska po czasie 10-8s prdko 1,6*107m/s. Z t prdkoci elektron wlecia w obszar jednorodnego pola magnetycznego o indukcji 10-4T prostopadle do linii tego pola. a) Oblicz warto natenia pola elektrycznego przyspieszajceg o elektron. b) Czy proton przyspieszony do tej samej wartoci energii, co elektron, posiadaby warto pdu rwn pdowi elektronu? Podaj szczegowe uzasadnienie swojej odpowiedzi. c) W polu magnetycznym elektron porusza si po okrgu. Oblicz strumie p ola magnetycznego przenikajcego przez powierzchni ograniczon torem ruchu elektronu

Ucze wsuwa magnes do zwojnicy i wysuwa go, w wyniku czego w zwojnicy powsta prd indukcyjny. Czy magnes podczas takiego ruchu jest przez zwojnic przycigany, czy odpychany? Odpowied uzasadnij.

7.52
W prostoktnej ramce o wymiarach 10m na 20m pynie prd o nateniu 4A. Oblicz warto wektora indukcji magnetycznej w rodku ramki. Wskazwka: Potraktuj ramk jako cztery osobne prze wody.

7.53
Dwie czstki poruszay si rwnolegle z tak sam prdkoci. Nagle wpady w jednorodne pole magnetyczne, a ich tory ruchu zostay zakrzywione, tak jak pokazuje rysunek. Co moesz powiedzie o masach i adunkach czstek? Odpowied uzasadn ij korzystajc z odpowiedniej zalenoci.

7.45

Na rysunku przedstawiona jest prostoktna ramka o powierzchni S = 16 cm2, ktra moe si obraca dookoa osi poziomej w polu magnetycznym o indukcji B = 0,2 T. Na ramk nawinito n = 100 zwojw, przez ktre pynie prd I = 10 A. Wyznacz moment si dziaajcy na ramk w chwili, gdy normalna do jej powierzchni tworzy kt = 30 z kierunkiem pola magnetycznego.

7.54
Oblicz warto natenia prdu, ktry powinien pyn przez t zwojnic, gdyby miaa ona dugo 1m i skadaa si ze 100 zwojw, a indukcja pola magnetycznego wytworzonego przez zwojnic miaa warto 0,01T.

7. Pole magnetyczne

-5-

8. Indukcja elektromagnetyczna. Prd przemienny zadania z arkusza I

8.1

8.6

8.2

Indukcja elektromagnetyczna. Prd przemienny zadania z arkusza II

8.7

8.3

8.8 8.4

8.5

8. Indukcja elektromagnetyczna. Prd przemienny

-1-

8.10 8.9

8.11

8. Indukcja elektromagnetyczna. Prd przemienny

-2-

Indukcja elektromagnetyczna. Prd przemienny inne zadania

8.12
Oblicz warto strumienia wektora indukcji pola magnetycznego, ktrego warto B=0,01T, przenikajcego przez powierzchni S=10cm2, ustawion: a) prostopadle do linii pola b) rwnolegle do linii pola c) tak, e kierunek wektora B tworzy kt 600 z normaln do powierzchni

8.22
Okreli maksymalny strumie magnetycznej przenikajcy ramk, ktra wiruje w jednorodnym polu magnetycznym i wykonuje n = 10 obrotw/ s, jeeli wiadomo, ze max warto siy elektromotorycznej indukcji w ra mce wynosi 2V?

8.23

Ile obrotw wykonuje ramka w jednostce czasu w jednorodnym polu magnetycznym o indukcji B = 0,5 T, jeeli amplituda wzbudzonej w ramce siy elektromotorycznej indukcji jest rwna Eo=10 V, liczba zwojw w ramce N= 20, a powierzchnia objta przez ramk S = 20 cm2?

8.24
Napicie na oporze R zmienia si wedug funkcji U = U0 sin(t+/6). W chwili t jest rwne T/12, napicie U = 10 V. Obliczy warto: U0, i v dla T = 10-2s.

8.13

Ramka o powierzchni S=0,2m2 umieszczona jest w polu o wartoci wektora indukcji magnetycznej B=0,003T. Prosta prostopada do powierzchni ramki tworzy z liniami pola magnetycznego kt 300. Strumie wektora indukcji zmienia si na skutek obrotu ramki o kt 150. Oblicz zmian strumienia, wiedzc, e obrt powoduje zwikszenie kta.

8.25

8.14

W obwodzie RLC (elementy poczone szeregowo)wartoci elementw wynosz: R = 120 , L = 600 mH, C = 200F. Przyoono do niego SEM o amplitudzie 0 = 300V. Dla jakiej czstoci przyoonego napicia wystpi w ukadzie rezonans? Jakie bdzie wwczas natenie skuteczne prdu I sk0?

Obwd koowy o rednicy d=8cm znajduje si w jednorodnym polu magnetycznym 0,1 T i jest ustawiony prostopadle do linii si. Obwd poczony jest z galwanometrem balistycznym. Obliczy adunek, ktry popynie w galwanometrze, jeeli obwd zostanie wycignity z pola magnetycznego. Opr obwodu z galwanometrem wynosi R = 2.

8.26

Obwd drgajcy skada si z C1= 10-4 F oraz cewki o pewnej indukcyjnoci. W obwodzie tym zachodz drgania o czstotliwoci f1= 2 kHz. Jaki kondensator naley wczy dodatkowo do tego obwodu, aby czstotliwo drga rezonansowych bya f2=1 kHz?

8.15

8.27

W dawiku o samoindukcji L = 10H pynie prd o nateniu I= 5mA. Prd ten zosta wyczony. Wyczenie trwao przez t = 0,01 s. Obliczy si elektromotoryczn powstaa w dawiku podczas tego wyczenia.

Dwa obwody RLC o wartociach elementw: R1, C1 i L1 oraz R2, C2 i L2 poczono szeregowo. Policz zawad ukadu i czsto, dla ktrej nastpi rezonans.

8.16

W cewce o samoindukcji L= 0,2 H natenie prdu w czasie t= 0,01 s spada rwnomiernie od I1 =720mA do I2 =170mA. Jaka sia elektromotoryczna indukcji powstaa w czasie wyczenia prdu w tej cewce?

R
1

L
1

C
1

R
2

L
2

C
2

8.17

Cewka o promieniu 10cm ma 500 zwojw. Cewka znajduje si w jednorodnym polu magnetycznym prostopad ym do jej powierzchni. W cigu czasu 0,3s indukcja pola wzrosa od 1T do 1,5T. Obliczy wzbudzon w tej cewce redni si elektromotoryczn indukcji.

8.28
Fale rednie w odbiorniku radiowym przypadaj na zakres czstotliwoci 540-1600 kHz. Strojenie odbiornika do odpowiedniej czstotliwoci (i dugoci fali) uzyskuje si za pomoc zmiany pojemnoci kondensatora obwodu LC. Oblicz, w jakim zakresie powinna zmienia si pojemno kondensatora, jeeli indukcyjno wynosi L = 2 mH.

8.18
8. Metalowy prt o dugoci l = 1 m wiruje ze sta czstoci n = 10 s 1 w jednorodnym polu magnetycznym o indukcji B = 0,1 T . Jak dua SEM indukcji pojawi si w prcie?

8.29

8.19
Prt metalowy pooono na dwch rwnolegych poziomych szynach odlegych od siebie o d. Szyny znajduj si w jednorodnym polu magnetycznym o indukcji B skierowanej pio nowo. Szyny s poczonena jednym kocu oporem R. Jak si naley dziaa na prt, aby porusza si ruchem jednostajnym z okrelon prdkoci v? Zaniedbaj tarcie i opr elektryczny szyn i prta.

Masz do dyspozycji nastpujce pomoce: - mikki przewodnik prostoliniowy o dugoci 0,5m - magnes sztabkowy - bateri 6V - czuy mikroamperomierz a) Opisz trzy sposoby wzbudzenia prdu indukcyjnego za pomoc wymienionych pomocy b) Wymie dwa warunki, ktre musz by spenione, aby w obwodzie wzbudzi si prd indukcyjny.

8.30

Sie elektryczna o napiciu 10kV dostarcza do stacji transformatorowej prd o nateniu 0,1A. Mieszkania zasilane s ze stacji napiciem 230V. a) Oblicz przekadni transformatora b) Oblicz natenie prdu pyncego ze stacji transformatorowej zakadajc, e sprawno transformatora wynosi 100%.

8.31

8.20
Jaka rnica potencjaw wytworzy si na kocach skrzyde samolotu leccego poziomo z prdkoci v = 900 km/h? Skadowa pionowa wektora natenia pola magnetycznego Ziemi wynosi H = 159,2 A/m. Rozpito skrzyde wynosi 15 m.

Prosta prdnica prdu przemiennego skada si ze zwojnicy majcej swobod obrotu oraz elektromagnesu zasilanego prdem staym. Zwojnica moe by obracana za pomoc korbki w jednorodnym polu mag netycznym wytworzonym przez elektromagnes. Dane techniczne: - warto indukcji pola magnetycznego wytwarzanego przez elektromagnes 0,1T - promie przekroju poprzecznego zwojnicy 10cm - dugo zwojnicy 10cm - warto prdkoci ktowej korby 100rad/s liczb a zwojw 100 a) Wymie wielkoci fizyczne opisujce generowany prd, ktre ulegn zmianie, jeeli zwikszymy szybko obrotu korby. Napisz, jakiej zmianie ulegn te wielkoci fizyczne. b) Oblicz maksymalne napicie generowane przez t zwojnic. c) Oblicz indukcyjno opisanej zwojnicy zakadajc, e w jej wntrzu znajduje si substancja o wzgldnej przenikalnoci magnetycznej rwnej 10.

8.21
Chwilow warto napicia prdu zmiennego odpowiadajcego fazie t =/6 wynosi 155 V. Obliczy amplitud.

8. Indukcja elektromagnetyczna. Prd przemienny

-3-

9. Termodynamika zadania z arkusza I

9.1

9.7

9.8 9.2

9.3

9.4

9.5

9.6

9.9

9. Termodynamika

-1-

9.10

9.18

9.19

9.20 9.11

9.12

9.21

9.13

9.22

9.14 9.23

9.15

9.16

9.17

9.24

9. Termodynamika

-2-

9.25

9.32

9.26

9.33

9.34

9.27 9.35

9.28

9.36

9.37

9.38

9.29

9.30

9.39 9.31

9.40

9. Termodynamika

-3-

9.41

9.49

9.42

9.50

9.43

9.44

9.51

9.52

Termodynamika zadania z arkusza II

9.45
Nieprawd jest, e sprawno cieplnego silnika teoretycznego: A). jest tym wiksza im mniej ciepa pobiera silnik w czasie jednego cyklu; B). zaley wprost proporcjonalnie od pracy uytecznej wykonanej przez gaz; C). dy do 1 gdy T1 T2, gdzie T1- temp eratura rda ciepa, T2- temperatura chodnicy; D). maleje wraz z obnianiem si temperatury chodnicy.

9.53

9.46

9.47

9.48

9. Termodynamika

-4-

9.54

9.56

9.57

9.58

9.55

9. Termodynamika

-5-

9.59

9.60 9.62

Termodynamika inne zadania

9.63
O ile zwikszy si energia wewntrzna powietrza zamknitego w zbiorniku o objtoci V

2,5m 3 gdy jego cinienie wzronie od wartoci p1 2 105 Pa

a masa czsteczkowa

do p2 3 10 5 Pa. Potraktuj powietrze jako gaz doskonay i przyjmij e jego ciepo waciwe przy staej objtoci c 729 J V

kgK

M 29 10 3
9.64

kg . mol

Pcherzyk powietrza o objtoci pocztkowej

V1 2cm 3 odrywa si od dna

9.61

jeziora o gbokoci

h 40m.

Temperatura na dnie wynosi t1

4 0 C, a na

powierzchni t 2 20 0 C. Cinienie atmosferyczne wynosi p 10 5 Pa. Obliczy objto pcherzyka tu przed wynurzeniem si. Temperatura powietrza w pcherzyku jest rwna zawsze temperaturze otaczajcej go wody.

9.65

Do kalorymetru mosinego o masie m1 220 g zawierajcego m2 250 g wrzucono

o m3 15g o temperaturze t1 6 C. Temperatura kocowa

mieszaniny

t 2 16,8o C. Obliczy

pocztkow temperatur wody w

kalorymetrze. Ciepo waciwe mosidzu

c1 3,86 10 2

J , wody kgK

c2 4,19 10 3
c4 3,35 10 5

J kgK

a lodu

c3 2,1 10 3

J kgK

, ciepo topnienia lodu

J . kg

9. Termodynamika

-6-

10. Hydrostatyka zadania z arkusza I

10.1

10.8

10.9
Nurek (rys.) pywa w wodzie o gstoci 1000 kg/m3.

H= 20 m

Cinienie atmosferyczne wynosi 105 Pa. Cinienie wywierane na nurka pod wod ma warto: A). 1105 Pa; C). 3105 Pa; B). 2105 Pa; D). 4105 Pa.

10.10

10.11 10.2

10.3

10.4 10.12

10.5

10.13

Hydrostatyka zadania z arkusza II

10.6 10.14

10.7

10. Hydrostatyka

-1-

10.15

10.19
Do balonu w ksztaci kuli zanurzonego pod wod dopompowano tyle powietrza, e promie balonu wzrs 2 razy. Jak (i ile razy) zmienia si sia wyporu dziaajca na balon?

10.20 10.21

Jaka jest warto i zwrot siy wypadowej dziaajcej na balon o ciarze 1000 N, na ktry dziaa sia wyporu o wartoci 1050 N? Narysuj odpowiedni rysunek. Do naczynia o przekroju 20 cm2 w paszczynie poziomej wlano wod do wysokoci h 1=30 cm, a nastpnie warstw nafty o gruboci h 2=20 cm. Oblicz: a) cinienie hydrostatyczne na granicy obu cieczy b) cinienie cieczy na dno naczynia

10.22

Naczynie, w ktrym znajduje si ciecz, ma wntrze o ksztacie szecianu . Ciecz przelano do drugiego naczynia, ktrego wntrze rwnie ma ksztat szecianu. Krawd drugiego szecianu jest jednak dwukrotnie wiksza ni pierwszego. Jakie bd cinienie i parcie na dno naczynia wikszego w porwnaniu z ich wartociami w naczyniu pierwszym?

10.23

W naczyniu znajduje si ciecz o gstoci c . Do cieczy tej woono ciao stae o gstoci < c i objtoci V. Jak zmienio si parcie i cinienie na dno o powierzchni S?

10.24

Na powierzchni morza dryfuje dua brya lodu. Cz tej bryy o objtoci V1=300 m3 wystaje ponad poziom wody. Oblicz: a) objto caej bryy b) objto zanurzonej czci bryy.

10.16

10.25
Przedmiot wykonany jest z metalicznego pierwiastka. Gdy jest zanurzony w wodzie, waga sprynowa, do ktrej go zaczepiono wskazuje 15, 8 N. Gdy zanurzony jest w nafcie, waga ta wskazuje 16,2 N. Ile wynosi objto tego przedmiotu?

10.26

Na ramionach dwigni w jednakowych odlegociach od jej osi obrotu zawieszono kulki o jednakowych rednicach. Jedna kulka wykonana jest z elaza, a druga z niklu. a) Czy dwignia bdzie w rwnowadze? Odpowied uzasadnij. b) Ktr z kulek trzeba zanurzy w cieczy, by dwignia bya w rwnowadze? Ile powinna wynosi gsto tej cieczy?

Hydrostatyka inne zadania

STAE: gsto wody: w=1000 kg/m3 , gsto wody morskiej: w=1030 kg/m3 , gsto nafty: n=800 kg/ m3 , gsto lodu: l=900 kg/m3 , gsto elaza: =7800 kg/m3 , gsto niklu: nik=8700 kg/m3

10.17
Do naczynia o wewntrznym przekroju rwnym 20 cm2 nalano wody do wyso koci 50 cm. Oblicz: a) warto siy parcia na dno naczynia; b) cinienie, jakie wywiera woda na dno naczynia; c) cinienie supa wody na gbokoci 20 cm.

10.18
May tok prasy hydraulicznej przesuwa si na odlego h=0,2 m a duy tok podnosi si na H=0,01 m. Jak si dziaa prasa na cinite w niej ciao, jeeli na may tok dziaa sia 500 N?

10. Hydrostatyka

-2-

11. Ruch drgajcy i fale mechaniczne zadania z arkusza I

11.1

11.6

11.7

11.8

11.9

11.2

11.10

11.3 11.11

11.4

11.12

11.5

11. Ruch drgajcy i fale mechaniczne

-1-

11.13

11.22

11.14

11.15

11.16

11.17

11.23

11.24

11.18 11.25
Marysia pisaa klaswk sprawdzajc umiejtnoci z ruchu drgajcego. Narysowaa wykres, ale zapomniaa oznaczy jego osie
Y

11.19

Przedstawiony na wsprzdnych: X A. B. C. czas wychylenie masa wychylenie

rysunku

wykres

ma

sens

fizyczny

dla

pary

11.20

D.

Y cakowita energia ruchu drgajcego przyspieszenie wspczynnik sprystoci energia sprystoci ruchu drgajcego

11.26

11.21

11. Ruch drgajcy i fale mechaniczne

-2-

11.27

Ruch drgajcy i fale mechaniczne zadania z arkusza II

11.33

11.28

11.29

11.30 11.34

11.35

11.31

11.32

11.36

11. Ruch drgajcy i fale mechaniczne

-3-

11.38

11.37

11.39

11. Ruch drgajcy i fale mechaniczne

-4-

Ruch drgajcy i fale mechaniczne inne zadania

11.40
Punkt materialny wykonuje drgania harmoniczne o amplitudzie 10cm. W fazie drga rwnej 0,7 rad szybko punktu wynosi 0,3m/s. Oblicz okres drga punktu.

11.56
Fala akustyczna rozchodzi si w stali z prdkoci 5km/s. Najblisze punkty w stali, ktre maj rnic faz 900, odlege s od siebie o 1m. Oblicz czstotliwo dwiku.

11.57 11.58

Struna o dugoci l napita si F zostaa pobudzona do drga. Znana jest masa struny. Z jak czstotliwoci drga struna? Szybko fali w strunie v=(F*l/m) 1/2 Piszczaka jednostronnie otwarta ma od wewntrz dugo 19,3cm. Oblicz podstawow czstotliwo rezonansow dwiku. Szybko dwiku wynosi 340m/s.

11.41

Punkt materialny ma w pewnym momencie szybko 0,3m/s. Czstotliwo jego drga wynosi 0,5Hz,a najwiksze wychylenie 0,2m. Oblicz warto przyspieszenia tego punktu.

11.59

11.42

Po jakim czasie drgajcy punkt bdzie mia wychylenie rwne poowie amplitudy? Rozwa dwa przypadki: a) czas liczony jest od momentu przejcia punktu przez pooenie rwnowagi b) czas liczony jest od momentu, gdy x=A

Samochd jadcy z szybkoci 72km/h zblia si do stojcego czowieka. Kierowca daje klaksonem sygna o czstotliwoci 500Hz. Po wyminiciu czowieka rwnie daje ten sam sygna. Jaka jest czstotliwo dwiku sygnau syszanego przez stojcego czowieka? Szybko dwiku w powietrzu wynosi 340m/s.

11.43
Niewielkie ciao o masie 10g drga harmonicznie z okresem 10 s. Najwiksze wychylenie w tym ruchu wynosi 10cm. Oblicz: a) najwiksz warto siy dziaajcej na to ciao, b) wielko energii kinetycznej ciaa, wielko energii potencjalnej ciaa. c) wielko energii potencjalnej ciaa.
-2

11.60

Gwizdek o czstotliwoci drga 600Hz porusza si po okrgu o pr omieniu 1m z szybkoci ktow 15rad/s. Ile wynosi najwysza i najnisza czstotliwo dwiku odbieranego przez nieruchomego obserwatora znajdujcego si w duej odlegoci (w porwnaniu z promieniem okrgu) od rodka okrgu?

11.61

11.44
Wykonaj wykresy wskazujce, jak zmieniaj si w czasie drga harmonicznych energie ciaa: kinetyczna, potencjalna i cakowita. Ruch rozpoczyna si w momencie, gdy ciao znajduje si w pooeniu rwnowagi.

Maszynista pocigu ekspresowego, jadcego z szybkoci 180km/h, zbliajc si do przejazdu kolejowego, wczy syren, wysyajc dwik o czstotliwoci 18000Hz. Czy syrena speni ostrzegawcz rol?

11.62

11.45 11.46

Oblicz wychylenie punktu materialnego, przy ktrym jego energia potencjalna jest rwna energii kinetycznej. Na dwch sprynkach o wspczynnikach sprystoci k1 i k2 wisi ciarek o masie m. Ciarek wytracono z pooenia rwnowagi tak, e drga on w kierunku pionowym. Wyznacz okres drga ciarka w wypadkach, gdy sprynki s poczone: a) szeregowo b) rwnolegle

rdo dwiku o mocy 10-6W wysya fale rwnomiernie we wszystkich kierunkach. Jak wielk energi fal wysao to rdo w czasie 1 godziny? Jak wielka energia dotara w cigu 1 godziny do okna mieszkania odlegego o 50m? Powierzchnia okna wynosi 1m2 (pomijamy straty energii).

11.63 11.64

rdo o mocy akustycznej 31,4*10-7 W wysya dwiki o czstotliwoci 1000Hz. W jakiej odlegoci od rda czowiek przestaje sysze te dwiki? W odlegoci 4m od rda dwiku natenie dwiku wynosi 3*10-4W/m2. Oblicz poziom natenia w tym miejscu i porwnaj go z poziomem natenia w odlegoci 12m od rda. Porwnaj te natenia dwiku w tych miejscach.

11.47 11.48

Oblicz dugo sekundowego wahada matematycznego. Przed startem rakiety ze statkiem kosmicznym kosmonauta zawiesi w swojej kabinie wahado sekundowe. Podczas pionowego startu rakiety kosmonauta zauway, e wahado wykonuje 2 wahnicia w cigu 1s. Jakiemu przecieniu podlega kosmonauta?

11.49

Wahado matematyczne o dugoci l zawieszon o na Marsie. Przyspieszenie grawitacyjne na Marsie stanowi 40% przyspieszenia grawitacyjnego na Ziemi. Jaki bdzie okres drga wahada na Marsie?

11.50
Oblicz okres drga wahada sekundowego na powierzchni Ksiyca. Masa Ksiyca jest rwna 1/81 masy Ziemi, a jego promie stanowi 27% promienia Ziemi.

11.51
W kabinie, ktra porusza si z przyspieszeniem a, zaczepiono wahado. Wyznacz okres waha tego wahada w przypadku, gdy: a) kabina wznosi si pionowo z przyspieszeniem a b) kabina pionowo opada z przyspieszeniem a<g c) kabina pionowo opada z przyspieszeniem a>g

11.52
Jak zachowa si wahado zaczepione w kabinie statku kosmicznego krcego wok Ziemi?

11.53

Chopiec stojc w pewnej odlegoci od ciany lasu, krzykn gono. Po upywie 2 sekund echo powtrzyo krzyk chopca. W jakiej odlegoci od chopca znajdowa si brzeg lasu ? Prdko dwiku 330 m/s.

11.54
Uderzono w jeden z kocw otwartej rury elaznej. Na drugim kocu rury odebrano dwa sygnay akustyczne w odstpie czasu rwnym 1s. Oblicz dugo rury. Szybko dwiku w powietrzu w powietrzu wynosia 340m/s, a w rurze 5300m/s.

11.55

Dwik o czstotliwoci 600Hz przechodzi w czasie 0,744s z punktu lecego 200m pod powierzchni wody do punktu bdcego w powietrzu 200m nad powierzchni wody. Oba punkty le na linii pionowej. Szybko rozchodzenia si dwiku w powietrzu wynosi 330m/s. Oblicz dugo fali dwikowej w powietrzu i w wodzie.

11. Ruch drgajcy i fale mechaniczne

-5-

12. Fale elektromagnetyczne zadania z arkusza I

12.1

12.5

12.6

12.2

12.7

12.8

12.9

12.3 12.10

12.4 12.11

12. Fale elektromagnetyczne

-1-

12.12

12.20

12.13

12.14

12.21

12.22

12.15

12.23

12.16

12.24

12.17 12.25

12.18

12.26

12.19

12. Fale elektromagnetyczne

-2-

12.27

12.36

12.28

12.37

12.29

12.38

12.30

12.39
Przejcie promienia wietlnego z powietrza do szka prawidowo przedstawiono na rysunku:

A).

B).

C).

D).

12.40 12.31

12.41

12.42

12.32

12.43

12.33 12.44 12.34

12.35

12. Fale elektromagnetyczne

-3-

12.45

12.46

12.47

Fale elektromagnetyczne zadania z arkusza II

12.48

12.49

12. Fale elektromagnetyczne

-4-

12.50

12.58
Promie wietlny pada na granic pierwszego orodka (w ktrym szybko wiata v=1,5*108m/s) i prni pod ktem =300 (sin 300=0,5). Narysuj dalszy bieg promienia.

12.59 12.60

wiato przechodzi z wody od szka. Naszkicuj wykres zalenoci sin = f(sin ). Pod jakim ktem na pytk kwarcow o wspczynniku zaamania1,545 pada z powietrza promie wietlny, jeli promie odbity i zaamany tworz kt prosty?

12.61

12.51

Zwierciado wklse, o promieniu 10cm, wytwarza obraz niewielkiego przedmiotu przesuwajcego si ku powierzchni zwierciada. Pocztkowa odlego przedmiotu od zwierciada wynosi 30cm. Sporzd wykres zalenoci pooenia obrazu od pooenia przedmiotu.

12.62 12.63

Rzeczywisty, dwukrotnie pomniejszony obraz powstaje w odlegoci 15cm od soczewki skupiajcej. Oblicz jej ogniskow i zdolno skupiajc. W odlegoci 3cm przed soczewk skupiajc o ogniskowej 5 cm umieszczono przedmiot o wysokoci 1,5 cm. W jakiej odlegoci od soczewki powstanie obraz i jaka bdzie jego wysoko?

12.64
Rwnolega wizka wiata biaego pada na soczewk dwuwypuk o promieniu krzywizny r1=r2=15cm. Oblicz ogniskow tej soczewki dla promieni czerwonych i fioletowych. Wspczynniki zaamania tych promieni wynosz odpowiednio: 1,57 i 1,61.

12.65

Soczewka dwuwypuka ograniczona jest powierzchniami o jednakowych promieniach krzywizny, rwnych 12cm. Soczewka wykonana jest ze szka o n=1,5. a) oblicz zdolno skupiajc soczewki jeeli umieszczona jest w powietrzu b) jak zmieniaby si ogniskowa tej soczewki gdybymy umiecili j w wodzie?

12.66

Przedmiot wieccy przesunito ruchem jednostajnym z prdkoci v=1m/s w kierunku soczewki skupiajcej od A do B. Punkt A znajduje si w odlegoci 3f od soczewki, a punkt B znajduje si w odlegoci 2f od soczewki. a) sporzd odpowiedni rysunek (konstrukcj) zanim przedmiot zacz si porusza b) Oblicz prdko redni, z jak porusza si obraz tego przedmiotu. c) Czy zblia si on, czy oddala od soczewki?

12.67
Dugo fali wiata emitowanego przez laser helowo -neonowy wynosi w prni = 623,4 nm. Oblicz prdko, dugo fali i czstotliwo tego wiata w glicerynie ( n = 1,473) .

12.68
Soczewka paskowypuka ograniczona jest powierzchni o promieniu krzywizny 15cm. Soczewka wykonana jest ze szka o n=1,5. a) oblicz zdolno skupiajc soczewki jeeli umieszczona jest w pow ietrzu b) jak zmieniaby si ogniskowa tej soczewki gdybymy umiecili j w wodzie?

12.69

Fale elektromagnetyczne inne zadania

12.52
Dlaczego w czas ie upau powietrze nad rozgrzanym asfaltem wydaje si drga?

Oblicz odlego w jakiej znajduje si przedmiot, jeeli obraz znajduje si w odlegoci 25cm od soczewki skupiajcej. Zdolno skupiajca soczewki wynosi 5D. Oblicz powikszenie soczewki.

12.70
Dugo fali wiata emitowanego przez pewne rdo = 700 nm. Oblicz czstotliwo tego wiata, zakadajc, e rozchodzi si ono w powietrzu. Jakiego przyblienia (zaokrglenia) dokonujesz? Czy czstotliwo policzona dokadnie byaby wiksza czy mniejsza od wyliczonej przez Ciebie?

12.53 12.54 12.55 12.56

W jaki sposb za pomoc zwierciada kulistego otrzyma wizk promieni rwnolegych? Zaproponuj dowiadczenie, w ktrym dokonaby pomiaru bezwzgldnego wspczynnika zaamania dla szklanej pytki. Wyznacz i porwnaj kty graniczne dla diamentu (n=2,4) i dla szmaragdu (n=1,6), umieszczonych w prni. wiato przechodzi z diamentu (n=2,4) do wody (n=1,33) a nastpnie do oleju (n=1,6). Naszkicuj to przejcie, zakadajc, e nie nastpi cakowite wewntrzne odbicie.

12.71

Wyznacz kt Brewstera (cakowitej polaryzacji) dla: a) wody (n=1,33) b) szka (n=1,55)

12.72 12.73

Kt cakowitej polaryzacji dla pewnego gatunku szka wynosi 59030. Wyznacz wspczynnik zaamania tego szka. Prek trzeciego rzdu otrzymany za pomoc siatki dyfrakcyjnej o 150 rysach na milimetrze, obserwuje si pod ktem 26O. Oblicz dugo fali wiata padajcego na siatk dyfrakcyjn oraz czstotliwo tego wiata.

12.74 12.75

12.57

Szybko wiata w prni wynosi 3 108 m/s, a w szkle 2 108 m/s. Oblicz ile wynosi kt graniczny na granicy szka i prni. Wykonaj odpowiedni rysunek.

Oblicz czstotliwo i dugo fali wiata emitowanego przy przejciu elektronu z orbity czwartej na drug. Oblicz energi, ktr bdzie posiada powstay foton. wiato o dugoci 0,5*10-6m, ugite na siatce dyfrakcyjnej, jest rzutowane na odlegy o 50cm ekran. Jaka odlego dzieli prki drugiego i trzeciego rzdu? Siatka ma 500 rys na milimetrze.

12. Fale elektromagnetyczne

-5-

12.76
Jaki najwyszy rzd widma wiata tego (=590nm) pojawi si podczas przepuszczania tego wiata przez siatk dyfrakcyjn, ktrej rysy odlege s od siebie o 2*10-6m?

12.77

Oblicz dugo fali wiata emitowanego w serii: a) Lymana b) Balmera c) Paschena (jeden wybrany przypadek w kadym podpunkcie).

12.78

Wklse zwierciado kuliste wytwarza obraz, ktry jest 4 razy wikszy od przedmiotu. Gdyby ten przedmiot ustawi o 2cm bliej zwierciada, obraz byby powikszony 6 razy. Oblicz ogniskow zwierciada.

12.79 12.80

Pytka szklana ma wspczynnik zaamania 1,5. Promie wietlny pada na pytk pod ktem 400 i wychodzi z niej przesunity o 1,15cm. Oblicz grubo pyty. Dugo fali wiata emitowanego przez laser helowo -neonowy wynosi w prni = 623,4 nm. Oblicz prdko, dugo fali i czstotliwo tego wiata w glicerynie ( n = 1,473) .

12. Fale elektromagnetyczne

-6-

13. Korpuskularne waciwoci wiata i falowe waciwoci materii zadania z arkusza I

13.1

13.11

13.12

13.2

13.3

13.4

13.13 13.5

13.6

13.14

13.7

13.8

13.15

13.9

13.16

13.10 13.17

13. Korpuskularne waciwoci wiata i falowe waciwoci materii

-1-

13.18

13.19

13.20

13.24

13.21

13.22

Korpuskularne waciwoci wiata i falowe waciwoci materii zadania z arkusza II

13.23 13.25

13.26

13. Korpuskularne waciwoci wiata i falowe waciwoci materii

-2-

13.27

13.32
Okrel rzd staej siatki dyfrakcyjnej, na ktrej mogyby ulec dyfrakcji elektrony o energii 100 eV.

13.33
Jakiego napicia przyspieszajcego elektrony uywa si w mikroskopie elektronowym, jeli najmniejsze obserwowane obiekty maj rozmiary rzdu 0,2nm?

13.34

Wzbudzone jdro atomowe wyemitowao foton gamma o dugoci fali 10 -13m. Oblicz mas i pd odpowiadajce temu fotonowi. Porwnaj mas fotonu z mas spoczynkow elektronu.

13.35

W jakiej temperaturze rednia energia kinetyczna czsteczki gazu jednoatomowego jest taka, jak energia fotonu wiata tego o dugoci fali 5,9*10-7m ? Odpowied podaj te w elektronowoltach. 9. Neutron ma energi kinetyczn rwn energii kinetycznej czsteczki gazu jednoatomowego w temperaturze pokojowej 200C. Oblicz dugo fali zwizanej z neutronem.

13.36 13.37

Spoczywajcy pocztkowo proton przyspieszony zosta napiciem 2kV. Oblicz dugo fali zwizanej z protonem. Elektron ma szybko 300m/s. Pomiaru tej szybkoci dokonano z dokadnoci 0,01%. Z jak najwiksz dokadnoci mona okreli pooenie elektronu? 12. Na powierzchni metalu pada wiato o energii fotonw 3 eV. Badajc energi otrzymanych fotoelektronw stwierdzono, e najszybsze maj energi kinetyczn o wartoci 2 eV. Ile wynosi praca wyjcia dla tego metalu?

13.38

Na powierzchni metalu pada wiato o energii fotonw 3 eV. Badajc energi otrzymanych fotoelektronw stwierdzono, e najszybsze maj energi kinetyczn o wartoci 2 eV. Ile wynosi praca wyjcia dla tego metalu?

13.39 13.40

Narysuj wykres zalenoci energii kinetycznej elektronu od czstotliwoci dla cezu (praca wyjcia dla cezu wynosi 2,14 eV) Przeprowadzono dowiadczenie, ktre polegao na tym, e do elektroskopu zamiast kulki przymocowano pytk cynkow. Pytk naelektryzowano adunkiem ujemnym. Nastpnie owietlono j kolejno wiatem tym o dugoci fali 600nm i nadfioletem i dugoci fali 250nm. Praca wyjcia elektronw z cynku wynosi 4,3eV. Jakie efekty zaobserwowano w tym dowiadczeniu?

13.41 13.42

Ile fotonw w cigu czasu t emituje rdo wiata tego o mocy P? Dugo fali emitowanej przez to rdo wynosi . Katod fotoogniwa wykonano z metalu, dla ktrego praca wyjcia wynosi 2,8eV. a) Naszkicuj wykres zalenoci energii elektronw emitowanych z katody fotoogniwa od energii padajcych na ni fotonw. b) Naszkicuj wykres zalenoci wartoci prdkoci elektronw emitowanych z katody fotoogniwa od dugoci fali padajcego na ni wiata.

13.43
Elektron na orbicie mona opisa za pomoc stojcej fali materii. Elektron na trzeciej orbicie atomu wodoru ma energi E3= -1,51eV, a promie tej orbity wynosi 4,76*10-10m. Oblicz, ile dugoci fal odpowiadajcych temu elektronowi zmieci si na trzeciej orbicie i przedstaw to na rysunku.

Korpuskularne waciwoci wiata i falowe waciwoci materii inne zadania

13.28
Spoczywajcy wzgldem wybranego inercjalnego ukadu odniesienia, wzbudzony atom wodoru wyemitowa kwant promieniowania elektromagnetycznego o dugoci fali . Oblicz prdko odrzutu atomu i uzyskan przez niego energi kinetyczn. Masa atomu wodoru jest rwna mH.

13.29 13.30 13.31

Elektron i proton rozpdzono do takiej samej prdkoci. Ktrej z czstek odpowiada dusza fala materii? Ile razy jest dusza? Wyznacz dugo fali odpowiadajcej pociskowi karabinowemu o masie m=3,4g, leccemu z prdkoci v=900m/s. Skomentuj uzyskany wynik. Do jakiej prdkoci naley rozpdzi elektrony, aby mogy zosta uyte do ogldania wirusw w mikroskopie elektronowym? Dugo wirusa d=2,5*10-7m. Dugo fali de Brogliea elektronw musi by mniejsza od ogldanego obiektu.

13. Korpuskularne waciwoci wiata i falowe waciwoci materii

-3-

14. Fizyka jdrowa zadania z arkusza I

14.1

14.10

14.2

14.11

14.3 14.12

14.4

14.5

14.6

14.13 14.7

14.8

14.14 14.9

14. Fizyka jdrowa

-1-

14.15

14.23

14.16

14.24 14.17

14.18

14.25

14.19

14.26

14.27

14.20

14.28
rdo emituje dwa rodzaje promieniowania jdrowego. Promieniowania te przenikaj (rys.) przez materiay znajdujce si na ich drodze.

14.21

14.22

Ktra z poniszych odpowiedzi prawidowo wskazuje poprawne nazwy rodzajw promieniowania emitowanego przez rdo? Promieniowanie Y Promieniowanie Z A. alfa beta B. alfa gamma C. beta gamma D. beta alfa

14.29

14. Fizyka jdrowa

-2-

14.30

14.31

14.32

14.36

14.33

14.34

Fizyka jdrowa zadania z arkusza II

14.35

14. Fizyka jdrowa

-3-

14.37

14.40

14.41

14.38

14.39

Fizyka jdrowa inne zadania

14.42
W dowiadczeniu Rutheforda, podczas bombardowania zotej folii czstkami zaobserwowano, e niektre czstki odbijaj si od folii. Dla tych czstek, ktre zostay zawrcone, Rutheford oszacowa, e najmniejsza odlego, na jak czstka moe zbliy si do jdra, jest rzdu d = 10-14 m. Jakiego rzdu byy prdkoci czstek uytych w dowiadczeniu?

14.43

Wyznacz promie jdra atomu zota dla izotopu

197 79

Au , przy zaoeniu,

e ma

ono ksztat kuli. ( Promie jdra atomowego o liczbie masowej A: R=1,2 A 1/3 10-15 m )

14.44

Ile nukleonw znajduje si w objtoci 1 mm3 materii jdrowej? Gsto materii jdrowej wynosi 2,14 1017 kg/m3. Przyjmij mas nukleonu rwn 1,67 10-27 kg.

14. Fizyka jdrowa

-4-

14.45
Oblicz energi wizania przypadajc na jeden nukleon w jdrach Masy jder wynosz: mLi = 7,016004u,
7 3

14.58

Li

16 8

O.

14.46 14.47

mO = 15,994914u

Stwierdzono, e w badanym preparacie znajduj si 2g promieniotwrczego aktynu o okresie poowicznego zaniku 10 dni. Ile aktynu byo w tym preparacie 20 dni wczeniej?

14.59
16 8

Energia wizania jdra tlen u Jaki izotop powstaje z: a) oowiu

211 82

O wynosi 126,96 MeV. Znajd mas tego jdra.

W cigu 6 godzin 75% pocztkowej iloci jder promieniotwrczego izotopu ulego przemianie. Ile wynosi okres poowicznego zaniku dla tego izotopu?

14.60
-

Pb

po jednej przemianie i dwch przemianach ?

W jaki sposb energia wytwarzana w reaktorze jdrowym jest przekazywana poza ten reaktor?

b) uranu 92U po trzech przemianach i dwch przemianach -?

238

14.61
Bomba uranowa zawiera 20kg uranu 92U . Jak mas musi mie trotyl, by wydzieli przy wybuchu t sam ilo energii co bomba uranowa? Jeden kilogram trotylu wydziela energi w iloci 4 106 J. Przy rozpadzie jednego jdra uranu wydziela si energia 207,6 MeV.
235

14.48
Uzupenij brakujce wartoci w rwnaniach opisujcych cykl rozpadw torowego szeregu promieniotwrczego:
232 90

Th88 Ra 4

228 Ac e 88 Ra 228

14.62
Oblicz ilo energii, jaka wydzieli si podczas reakcji syntezy dwch deuteronw dajcej jdro helu. Masa deuteronu wynosi 2,0141u, a masa jdra helu rwna si 4,0015u.

Ac90Th e

90

Th224Ra 2

14.49
Zapisz za pomoc symboli rozpad -.

14.50

Podczas badania procesu rozpadu promieniotwrczego fosforu wyznaczano jego mas z dokadnoci do 0,001mg. Dane w tabeli maj ilustrowa zaleno masy promieniotwrczego fosforu 30 P od czasu. Sporzd wykres tej zalenoci.
15

Odczytaj z wykresu, ile wynosia masa po 5 minutach obserwacji procesu. Porwnaj t warto z wynikiem otrzymanym ze wzoru. t m [mg] 0s 1 2 min 10,6s 0,5 4 min 21,2s 0,25 6 min 31,8s 0,125 8 min 42,4s 0,063

14.51
Prbka promieniotwrczego preparatu zawiera N0 aktywnych jder. Ile z tych jder pozostanie aktywnych po czasie: a) 0,5 T1/2 b) 10 T1/2

14.52

Do organizmu czowieka dostaa si pewna liczba atomw promieniotwrczego wapnia 20 Ca , ktrego okres poowicznego zaniku wynosi 164 dni. Cz tych atomw zostaa wydalona z organizmu na drodze metabolicznej, ale N 1 atomw pozostao, wbudowanych w koci. Zakadajc, e poziom bezpieczny odpowiada zmniejszeniu liczby aktywnych jder do N2 = 1/8N1 , wyznacz czas, po ktrym minie zagroenie ze strony tego radioizotopu wapnia.
45

14.53
223 88

Przez trzy miesice prowadzono pomiary aktywnoci pewnej porcji izotopu radu

Ra . Na podstawie zawartych w poniszej tabeli danych sporzd wykres

0 5000 20 1500 40 500 50 250 80 50

zmian aktywnoci tej prbki w czasie. Wyznacz czas poowicznego rozpadu. t [dni] a [Bq]

14.54
Jaka liczba jder rozpada si w czasie 1 ms w prbce liczcej jeden mol kadego z izotopw azotu 7 N i 7 0,09625 s -1 i 2 = 63 s -1.
16
12

N ? Stae zaniku s odpowiednio rwne

14.55
Oblicz mas polonu
10

210 84

Po w prbce, ktra wykazuje aktywno

a=3,33 10 Bq. Staa zaniku polonu wynosi 5,8 10-8 1/s. Masa molowa polonu M=0,21 kg/mol.

14.56 14.57

Aktywno prbki radu o masie 1g wynosi 3,7 1010Bq. Ile wynosiaby aktywno prbki radu o masie 1kg? Jdra atomw izotopw tlenu 8 O i 8 O maj masy: 16,9991u i 15,9994u. Jak wielk prac trzeba wykona, by oderwa neutron od jdra atomu 8 O ?
17
17 16

14. Fizyka jdrowa

-5-

15. Astronomia zadania z arkusza I

15.1

15.9

15.2 15.10

15.11

15.12

15.3 15.13

15.4

15.5

15.6

15.7

15.14

15.8

15.15

15.20

15.21

15.16

15.22

15.23

15.24

15.25

15.17 15.26

15.18

15.27

15.28 15.19

15.29

15.32

15.30

Astronomia zadania z arkusza II

15.31

15.33

Astronomia inne zadania

15.33
Wyjanij pojcia, odpowiedz : a) parsek b) jednostka astronomiczna c) Model Wielkiego Wybuchu d) kt paralaksy (zastosowanie) e) prawo Hubblea f) promieniowanie reliktowe g) gsto krytyczna h) Diagram H-R i) czarna dziura j) pulsar k) zwizek staej Hubblea z wiekiem Wszechwiata l) ewolucja gwiazd m) Na czym polega widmowa klasyfikacja gwiazd? n) Jak powstaje gwiazda? o) Przedstaw pierwszy etap ewolucji gwiazdy. p) Jak drog ewolucyjn przesza gwiazda, stajc si biaym karem? r) Jak drog ewolucyjn przesza gwiazda neutronowa? s) Jak zbudowana jest nasza Galaktyka? t) Czym s galaktyki? Jak je klasyfikujemy? u) Czy galaktyki si zmieniaj?

15.34 15.35 15.36

Oblicz, ile razy wiksza jest sekunda wietlna od obwodu Ziemi, ktry wynosi w przyblieniu 4 104 km. Galaktyka M-31 Andromeda znajduje si w odlegoci 2,2 106 ly. Czy obserwujemy jej aktualny stan? Odpowied uzasadnij. Oblicz prdko z jak oddala si od Drogi Mlecznej galaktyka, odlega od nas o 2,4 mln ly. Przyjmij, e H=70km/s/Mpc.

15.37
Wyjanij, dlaczego widmo wiata wszystkich obserwowanych galaktyk przesunite jest ku czerwieni.

15.38

Zamy, e utrzymujemy czno radiow z hipotetycznymi mieszkacami planety odlegymi od nas o 4,28 lat wietlnych. Oblicz, jak dugo naleaoby oczekiwa na otrzymanie odpowiedzi po wysaniu wiadomoci, jeeli mieszkacy planety odpowiedzieliby natychmiast po odebraniu ziemskiego sygnau?

15.39

Jak sdzimy obecnie, najdalszymi obiektami we Wszechwiecie s kwazary (pozagalaktyczne rda promieniowania o szerokim pamie promieniowania od rentgenowskiego do radiowego). Oblicz odlego do kwazara, ktry oddala si od nas z prdkoci 280000km/s.

15.40
Z jak prdkoci poruszaoby si Soce wok rodka Galaktyki, gdyby jedynym rodzajem oddziaywania byo grawitacyjne przyciganie przez obiekt o masie M=1,33*1011Ms, znajdujcy si w centrum naszej Galaktyki? Odlego Soca od centrum wynosi R=30*103ly (lat wietlnych). Mas Soca przyjmij rwn Ms=2*1030kg. Porwnaj uzyskany wynik z prdkoci liniow ruchu Soca w Galaktyce.

15.41
Czy na podstawie znanej prdkoci ruchu Soca wok rodka Galaktyki, v=250km/s, moemy oszacowa jej mas?

15.42
Uszereguj obiekty astronomiczne wedug rozmiarw: Galaktyka, planeta gwiazda, mgawica, ukad planetarny

15.43 15.44

Dlaczego na Ziemi wystpuj pory roku? Wiadomo, e Jowisz znajduje si w odlegoci 5,2AU od Soca, a Saturn 9,5AU od Ziemi. Oblicz okresy obiegu tych planet wok Soca.