Một điều nhỏ

Mark giúp cậu ta nhặt các thứ vung vãi trên đường. Và do cả hai cùng đi về một hướng nên Mark mang giúp cậu ta một
ít đồ đạc. Vừa đi vừa nói chuyện, Mark được biết cậu ta tên Bill, rất mê các trò chơi điện tử, đang gặp phải rất nhiều rắc
rối (học dở tệ) với các môn học ở trường, và vừa chia tay với bạn gái.
Khả năng chữa lành của lòng vị tha
Theo con đường họ đến nhà Bill trước, Mark được cậu ta mời vào nhà uống nước và xem một số bộ phim truyền hình.
Buổi trưa hôm đó trôi qua tương đối dễ chịu với những trận cười đùa nho nhỏ và những cuộc nói chuyện tâm tình.
Ngạn ngữ có câu: "Hãy tha thứ và hãy quên!". Nhưng đa số chúng ta thì thường cảm thấy "quên" dễ hơn là
tha thứ cho một người nào đó đã làm ta đau lòng, thất vọng não nề. Tuy nhiên, dù khó khăn thế nào đi nữa,
Sau đó Marktatrở
chúng về nên
vẫn nhà.cốTừhọc
đó cách
cả hai tiếp
tha tụcFred
thứ. gặp Luskin
nhau, thỉnh
- giáothoảng
sư tâmởlýtrường hoặc cùng
học Trường đi ăn trưa...
ÐH Stanford, kiêmRồitác
cảgiả
hai cùng
đậu tốtcuốn
nghiệp
sách Hãy tha thứ vì sự tốt đẹp - đã khuyên: nếu cứ gặm nhấm những nỗi đau và âm ỉ sự phục thù, bạnsau
cấp II, cùng vào một trường cấp III và vẫn giữ mối quan hệ bạn bè trong suốt thời gian nhiều năm
đó. sẽ bị hao mòn cả về thể xác lẫn tinh thần. Tha thứ sẽ là một liều thuốc giải độc mạnh mẽ".

Khi những năm dài đằng đẵng ở trường trung học kết thúc, ba tuần lễ trước ngày tốt nghiệp, Bill bảo rằng cậu có
chuyện cần nói với Mark. Bill nhắc lại cái ngày cách đây nhiều năm khi họ lần đầu tiên gặp nhau trên đường đi học về.

“Có bao giờ cậu tự hỏi vì sao tớ mang vác quá nhiều thứ về nhà vào ngày hôm đó không?”, Bill hỏi và rồi tự giải đáp:
“Bữa đó tớ dọn dẹp sạch sẽ ngăn tủ cá nhân tại trường vì tớ không muốn để lại một đống hỗn độn cho người sử dụng
sau tớ. Tớ đã đánh cắp một số thuốc ngủ của mẹ và hôm đó là lúc tớ đang trên đường về nhà để tự tử.

Nhưng sau khi gặp cậu, nói chuyện cười đùa với cậu, tớ đã nhận ra rằng nếu tớ tự giết chết mình, tớ sẽ mất cơ hội vui
đùa như đã có với cậu và có thể sẽ còn mất rất nhiều cơ hội sau đó nữa. Cậu thấy đấy Mark, khi cậu giúp tớ nhặt
những đồ vật rơi vãi trên đường ngày hôm đó, cậu thật ra đã giúp tớ còn nhiều hơn thế nữa. Cậu đã cứu sống cuộc đời
tớ”.

JOHN W. SCHLATTER

Người thắng và kẻ thua

Người thắng luôn có cách giải quyết vấn đề, kẻ thua luôn gặp rắc rối khi giải quyết. Người thắng cuộc luôn có sẵn
chương trình. Người bị thua luôn có sẵn lời bào chữa. Người thắng nói: “Để tôi thực hiện việc đó cho bạn”, kẻ thua bảo:
“Đó không phải là công việc của tôi". Người thắng nhìn thấy cách giải quyết cho mỗi trở ngại, kẻ thua nhìn thấy trở ngại
trong mỗi lời giải.

Người thắng cuộc nói: “Có lẽ khó nhưng tôi có thể làm được”, kẻ bị thua bảo: “Tôi làm được nhưng nó khó quá”. Khi
người thắng phạm sai lầm, anh ta nhận: “Tôi đã sai” còn khi kẻ thua phạm sai lầm, anh ta phân bua: “Đó không phải lỗi
của tôi”.

Người thắng thực hiện những lời cam kết, kẻ thua thực hiện những lời hứa hẹn. Người thắng có những ước mơ, kẻ
thua có một âm mưu. Người thắng nói: “Tôi phải làm điều gì đó”, kẻ thua nói: “Điều đó phải được làm”.

Người thắng là một bộ phận của tập thể, kẻ thua nằm bên ngoài tập thể. Người thắng nhìn thấy lợi ích, kẻ thua nhìn
thấy đau khổ. Người thắng nhìn thấy những khả năng, kẻ thua nhìn thấy trở ngại. Người thắng tin rằng tất cả mọi người
sẽ chiến thắng, kẻ thua tin rằng họ chiến thắng những người thua cuộc.

Người thắng như là một máy điều nhiệt, kẻ thua như là cái nhiệt kế. Người thắng thích những điều mình nói, kẻ thua nói
những điều họ thích. Người thắng sử dụng những lý lẽ cứng rắn bằng ngôn từ mềm mại. Kẻ thua sử dụng những lý lẽ
mềm mại bằng ngôn từ cứng rắn.

Người thắng kiên định với những giá trị cao đẹp nhưng bỏ qua những điều nhỏ nhặt, kẻ thua cứng rắn với những điều
nhỏ nhặt nhưng bỏ qua những giá trị cao đẹp. Người thắng sống theo triết lý của sự cảm thông: “Đừng làm những điều
mà bạn không muốn người khác làm cho mình”, kẻ thua sống bằng lý lẽ: “Hãy làm điều đó trước khi nó làm cho mình”.

DUY LINH (Theo Inspirational

Hoa hồng tặng mẹ

Một người đàn ông dừng lại trước cửa hàng bán hoa để đặt mua hoa và gởi điện hoa về
cho mẹ, người đang sống cách anh 200 dặm. Khi bước ra khỏi ôtô, anh chú ý đến một bé
gái đang ngồi khóc nức nở.
1
Anh đến để hỏi xem có điều gì không ổn và bé gái trả lời: “Con muốn mua tặng một bông
hồng đỏ cho mẹ. Nhưng con chỉ có bảy mươi lăm xu, mà một bông hồng giá tới hai đô la
lận”
Trong một nghiên cứu gần đây, Charlotte van Oyen - giáo sư tâm lý học Trường CÐ Hope ở Hà Lan - đã yêu
cầu 71 đối tượng tình nguyện nhớ lại một nỗi đau trong quá khứ. Qua kiểm tra đo đạc cho thấy có những
đột biến đáng kể trong huyết áp, nhịp tim đập và sự căng cơ - những phản ứng tương tự xảy ra khi bạn
đang nổi cơn giận dữ. Các nghiên cứu đã kết nối giữa sự tức giận và bệnh tim. Nhưng khi các đối tượng
được yêu cầu tưởng tượng ra sự tha thứ và thông cảm và tha thứ luôn cho những người đã làm họ đau khổ
thì test so sánh cho thấy nhịp tim và huyết áp đều bình ổn. Theo Luskin, điều quan trọng hơn nữa là ai trong
chúng ta cũng có thể học được cách tha thứ: "Chúng tôi hướng dẫn cho các đối tượng viết lại câu chuyện
trong đầu, biến đổi nạn nhân thành người anh hùng. Nếu họ đau lòng vì bị người phối ngẫu phản bội, chúng
tôi động viên họ hãy tự nghĩ về mình không phải như là người "bị cắm sừng", mà là người đang hy sinh và
nỗ lực để duy trì hạnh phúc trong hôn nhân".

Những dấu hiệu đầu tiên cho thấy sự tha thứ có thể cải thiện sức khỏe tổng trạng thật đáng khích lệ: một
cuộc khảo sát trên 1.423 đối tượng do viện Nghiên cứu xã hội trực thuộc Trường ÐH Michigan tiến hành vào
năm 2001 đã khám phá ra rằng, những ai đã từng tha thứ cho một người nào đó trong quá khứ đều cảm
thấy khỏe khoắn, nhẹ nhàng, thư thái hơn những ai vẫn cứ chôn sâu mối hận trong tim.

Tuy nhiên, hãy còn một điều đáng suy nghĩ: Trong khi 75% người tin rằng Chúa đã tha thứ những khi lầm
của họ trong quá khứ, thì chỉ có 52% người có đủ nghị lực và lòng vị tha trong tim để tha thứ cho người
khác. Như vậy, tha thứ vẫn là một hành động cao cả mà chúng ta phải học hỏi suốt cả đời! (PN)

Dưa cà muối mặn một đời

Mặn một đời mẹ tần tảo nuôi con trên trời đều đổ dồn xuống mái nhà nhỏ bé này. Mưa rào xối xả dưới mái
hiên. Bên ngoài trời đất mù mịt, u ám. Cố căng mắt mà chẳng nhìn thấy gì. Giữa màn nước trắng đục như
vừa chợt thấy bóng mẹ ngày xưa vẫn đứng đó...

Tay mẹ xanh gầy cầm bát cơm hứng dưới giọt gianh. Nước mưa trong vắt và lạnh. Hạt cơm thì đỏ quạch.
Mấy quả cà trắng cứ lập lờ nổi lên, chìm xuống như đời mẹ. Cả đời mẹ quanh quẩn chỉ có cơm cà chan
nước mưa, nước vối. Bây giờ được no đủ thì mẹ đã khuất xa...

Quả cà nho nhỏ lăn theo gót chân

Vào cữ nắng hè ong ong, ủ lửa là lúc nắng già. Ngoài trời, hơi nóng bốc lên ngùn ngụt hoa cả mắt. Người ta
bảo đấy là " hoa nắng". Trời đứng gió, lá cây lặng ngắt. Nắng đổ lửa thế cà sai quả lắm. Quả cà nho nhỏ thu
hết nắng vào trong. Quả nào quả nấy tròn vo, da căng bóng. Trong bấy nhiêu loại cà, mẹ chỉ kén cà xứ
Thanh. Là vì quả vừa phải, trăm quả đều tăm tắp như những viên cuội. Cùi thì dầy mà ruột lại ít hạt.

Từ sáng sớm mẹ đã trở dậy, lập cập cắp thúng ra chợ. Tại đấy, người nhà quê ngược tàu mang về chẳng
thiếu thứ gì. Nào khoai sọ, khoai lang, cà pháo, cà bát và cơ man là đỗ. Theo chân mẹ mỏi chân khắp chợ
may ra mới mua được mẻ cà vừa ý. Đến xế chiều, nắng xiên khoai lọt qua dàn thiên lý, mát hẳn. Từng chùm
hoa chín vàng, thoang thoảng mà lại thơm lâu. Mẹ nhẩn nha pha một ấm chè đặc, hai mẹ con cặm cụi cắt
cà. Dao phải sắc như dao cau mới không "ăn" vào thịt cà. Như thế thì nén cà mới không bị ủng, không
kháng. Vại muối cà phải là sành Hương Canh, đen nhánh, đanh lì. Qua mỗi mùa hè muối cả chục mẻ nên
lớp vỏ sành đã thấm ngấm mấy lần nước muối mặn. Chẳng khác gì ấm pha trà ngấm dầy cao chè. Đá nén
cũng phải kén đá cuội to, trơ lì và nhẵn thín. Nước muối mặn mấy cũng không thể ngấm vào. Các loại đá
khác khi ngập chìm trong nước muối sẽ thôi ngấm ra, nước đục là cà có vị ngái. Ngay đến vỉ nén cũng phải
đan bằng giang đã ngâm kỹ, gác trên gác bếp cho ngấm bồ hóng. Kỹ lưỡng đến thế rồi mẹ mới rải từng lớp
cà. Cứ một lớp lại quải đều một lớp muối trắng. Nước đổ vừa xâm xấp mặt cà rồi thả dăm nhát giềng. Xong
xuôi đặt vỉ, nén rõ chặt. Mẹ dặn, cứ vài ngày phải xem nước có ngót không. Cốt sao lúc nào cà cũng phải
ngập nước. Đến khi vớt ra, để bao lâu cà vẫn trắng phau, không bị thâm tái...

Trong bếp có vại cà, cả nhà đủ sống qua ba tháng hè. Rau đay, rau ngót cũng một tay mẹ trồng trên mảnh
vườn nhỏ sau nhà. Bên bờ rào, mồng tơi rậm rì xanh ngắt. Mùa hè nắng nôi, có bát canh rau với dăm quả
cà là xong bữa. Lúc tối lửa tắt đèn, hàng xóm chạy sang xin dăm quả. Cả xóm thành ra nghiện cà mẹ muối.
Ai cũng bảo muối cà tưởng là đơn giản. Hoá ra phải có " tay " thì cà nén mới giòn, trắng nõn và tuyệt nhiên
không có vị chua...

Hũ mắm tép ấm lòng những ngày đông

2
Cuối hè, mấy trận mưa rào chưa thể xua hết cái oi nồng, bức bí. Tuy thế, khi gió chiều nổi lên đã thấy hơi
lạnh phảng phất. Trên mặt hồ, mặt ao, tôm tép úi lên từng đám dầy đặc, sẫm cả mặt nước. Trời nhá nhem
rồi tối dần. Mẹ bắc ghế ra đầu hè, bó gối ngồi. Một lúc sau thể nào cũng có ông lão đánh dậm đi ngang qua.
Người chưa đến mà gió đã sực mùi tôm cá. Cái giỏ đựng tép nặng chịch, vít tấm lưng ông già gập xuống.
Cái dậm thì to kềnh như chiếc diều cứ chực nhấc bổng thân người đẫm nước, tong teo. Mớ tép rui tươi
nguyên trút ra rổ. Đầy những rong rêu, cọng cỏ. Mẹ khẽ đảo tay, hàng trăm con tép nhảy tanh tách. Nước
bắn tứ phía, óng ánh như có vẩy bạc. Dưới đáy rổ thấy cả cọng vó, đòng đong, cân cấn, niềng niễng rúc
đầu chạy ...

Ngọn đèn dầu thắp lên khoanh tròn một vầng sáng. Mẹ cặm cụi đãi nhặt ốc vặn, rơm rác. "Cái giống mắm
tép phải làm rõ sạch và kỹ lắm. Chỉ hơi lẫn một tý là hỏng. Là ngả màu thâm xỉn, mất hẳn cái mầu đỏ hồng".
Mẹ giảng giải như thế. Đãi đi đãi lại cho đến khi rổ tép trắng hồng, trong suốt, mẹ mới cho vào cối đá giã
giậm. Có thế mắm mới nhuyễn, quánh dẻo. Xong đâu đấy, mẹ nhóm bếp rang thính. Ngọn lửa không được
to quá, chỉ vừa lom dom. Nhất là phải đảo đều tay. Trăm hạt gạo như một, vàng rộm, nở đều như hoa cau
chín. Thính giã vừa tới, không được vỡ vụn. Cứ thế, một lớp tép, lại quải một lớp thính. Khi cho mắm vào
hũ, phải nút chặt bằng lá chuối khô. Lúc nào hũ mắm cũng để sát cạnh bếp.

Nhờ có lửa than, hơi nóng mắm ngấu chín. Suốt cả tháng trời cứ háo hức chờ lúc mẹ mở nút lá chuối. Ba
gian nhà sực nức mùi vị ngọt ngào, thơm lạ thơm lùng. Chiều tối đi học về, chạy ù vào bếp. Cơm vừa chín
tới để nguyên trên bếp. Mâm là cái mẹt chỉ có độc bát canh dưa vùi trong trấu. Tay mẹ xới lưng cơm nóng
hôi hổi, rưới đều từng thìa mắm tươi hồng, đặc sánh. Hơi cơm bốc nghi ngút quyện với mùi mắm tép ngào
ngạt. Mẹ nhìn con ăn, mắt rưng rưng. Ngoài trời gió lạnh đã về, hun hút lùa qua khe vách...

Của ngon vật lạ, mâm cao cỗ đầy rồi cũng chuội đi, có đọng lại gì. Sao vẫn nhớ cồn cào vị mắm tép, nhớ
đến xót xa quả cà mẹ muối ngày nào. Ngót ba chục năm rồi có bao giờ tìm thấy nữa... (TVTD)

Anh mãi là người em kính trọng

Không biết từ bao giờ, tôi là một người bên ngoài lạnh lùng nhưng trong thì mềm yếu vô cùng. Tôi đã 24 tuổi
đầu mà chưa hề có một mảnh tình vác vai nghĩ cũng buồn cười chứ. Mà tôi có xấu xí hay ăn nói vô duyên
đâu nhưng sao tôi vẫn mãi đơn côi.

Tôi ở trọ nhà anh đã gần 4 năm kể từ lúc còn học Ðại học đến nay đã đi làm. Ngày xưa em gái tôi cũng rất
mến anh, nó cũng ở trọ nhà anh được một năm, bây giờ nó chuẩn bị lấy chồng ở quê nhà.

Anh tốt nghiệp ÐH Bách khoa loại xuất sắc và được trường cử đi học ở nước ngoài hơn một năm. Và giờ thì
anh đã là một giáo sư vừa trẻ lại vừa đẹp trai của trường ÐH Bách khoa. Khi anh đi cũng là lúc em gái tôi trở
về quê, còn tôi bắt đầu vào công việc. Tôi không hề có một chút cảm tình gì với anh cả mặc dù anh rất hiền
và ít nói vô cùng. Nhiều lần anh nói chuêỵn với tôi nhưng tôi đều giả lơ và luôn giữ một khuôn mặt hình sự
với anh. Khi anh đi dạy thì anh trai của anh tặng cho anh cái ÐTDÐ để sử dụng lúc cần. Anh hỏi tôi số di
động của em số mấy và tôi cũng trả lời, vì lịch sự tôi cũng hỏi lại anh số điện thoại của anh số mấy thế là
chúng tôi biết số di động của nhau. Mặc dù ở cùng một nhà, phòng của chúng tôi (bốn cô gái thuê riêng một
phòng) lại sát bên phòng của anh. Chỉ cách nhau một vách tường mà hằng đêm anh vẫn nhắm máy cho tôi
và tôi cũng nhắn lại những câu vu vơ. Nhưng mỗi lần như vậy tôi lại thấy vui vui và ngủ rất ngon. Có lúc tôi
nghĩ mình đang nghĩ gì vậy và tự nhủ là không được đi quá xa tầm tay của mình vì anh vừa đẹp trai, học
giỏi, con nhà giàu và đang là một giáo sư cho trường ÐH Bách khoa thì đừng bao giờ mơ tới. Vì tôi là một
cô gái quê, gia đình cũng khá nhưng không gia giáo bằng gia đình anh. Và luôn tự nhủ mình hãy xem anh
như một người anh đáng kính mà thôi. Không biết tôi làm vậy là vì anh hay vì tôi? Thôi thì hãy để thời gian
lên tiếng vậy.

Vẫn mong anh luôn thành đạt và hạnh phúc thật nhiều. Cảm ơn đời đã cho tôi được quen biết anh dù
chỉ đứng từ xa nhìn anh và ngưỡng mộ anh cũng là quá tốt rồi.
MOÙN NÔÏ
Haø Noäi. Toâi cöù bò aùm aûnh maõi veà moät caäu beù ñaùnh giaøy ôû tröôùc quaùn soá 6
Toâng Ñaûn vaøo moät buoåi saùng tröôùc giôø laøm. Coù 2.000 ñoàng thoâi maø toâi maõi day döùt. Noùi
thaúng ra laø toâi vaãn chöa traû ñöôïc cho em 2.000 ñoàng. Lyù do cuõng thaät vôù vaån, vì khoâng coù ai
saün loøng ñoåi 50.000 ñoàng ra tieàn leû ngay luùc ñoù caû. Cuï baùn nöôùc naïi lyù do hoaøn toaøn
chính ñaùng “ baän luoân chaân, luoân tay” – maø tieàn coác traø ñaù 500 ñoàng mình ñaõ traû cuï roài.
Chò baùn haøng rong ngoài væa heø cuõng laéc ñaàu quaày quaäy. Khoå thaân caäu beù chaïy ñoân chaïy
ñaùo, chaïy ngöôïc leân phía treân caû traêm meùt cuõng khoâng ñoåi ñöôïc. Thuù thaät söï cheânh leäch

3
giöõa 2.000 ñoàng vaø 50.000 ñoàng quaù lôùn ñeå toâi coù theå … taëc löôõi cho luoân (giaù daêm baûy
nghìn thì coù theå!). Maët caäu beù buoàn thiu, buoâng goïn ba tieáng taàn ngaàn: “ Thoâi anh aï!”.
Heïn em maáy phuùt sau toâi quay laïi. Phoá naøy ít cöûa haøng taïp hoùa, chaúng bieát mua gì
cho hôïp lyù ñeå coù cô xeù leû 50.000 ñoàng trôù treâu kia. Phoùng aøo ra ñaàu ngoõ 53 Traøng Tieàn
mua cuoán soå, chò baùn haøng xuyùt xoa: “ Tieàn to theá?”. Taàn ngaàn moät thoâi, “soi” moät hoài roài
chò cuõng thoái laïi boán möôi maáy ngaøn ñoàng. Quay laïi ñeå tìm caäu beù, chaúng thaáy ñaâu. Em ñaõ
maát huùt vaøo doøng ñôøi cuøng nhöõng ngöôøi baïn ñaùnh giaøy, baùn baùo, baùn haøng rong cuûa
mình, vôùi nhöõng cuoäc möu sinh ñaày lam luõ. Loøng töï nhuû: saùng mai mình phaûi ra haøng nöôùc
ngoài, bieát ñaâu gaëp laïi ñöôïc em ñeå traû moùn nôï quaù naëng loøng naøy. Maëc duø toâi bieát coù
theå cuoäc soáng vôùi nhöõng baän roân ñoät xuaát cuoán mình ñi, roài caùi söï “queân” ( queân ñieàu
mình thaàm höùa, queân ñieàu mình taâm nieäm, thaäm chí queân caû caäu beù ñaùnh giaøy, coù theå
laém chöù? ) coù khi laïi töôùc maát cô hoäi gaëp laïi em laàn thöù hai trong cuoäc ñôøi naøy.
Cuoäc ñôøi coù nhieàu moùn nôï ta chöa traû ñöôïc cuõng vì nhöõng caâu chuyeän töôûng khoâng ñaâu
nhö theá!

QUAÛNG OAI

Khoâng coù caùi gì giaû doái maø laïi toát ñeïp caû. Töø laâu, ngöôøi xöa ñaõ noùi “chaân - thieän
- myõ”, ba ñieàu aáy lieân quan khaêng khít vôùi nhau. Caùi gì coù thaät môùi toát vaø coù toát môùi ñeïp.
Caùi duyeân cuûa ngöôøi con gaùi cuõng khoâng naèm ngoaøi quy luaät aáy.
Coù coâ gaùi chöa heà ñoïc tieåu thuyeát “ chieán tranh vaø hoøa bình” cuûa Tolstoi bao giôø
nhöng khi baïn trai hoûi veà taùc phaåm aáy coâ cöù gaät ñaàu lia lòa laø ñoïc roài, ra veû mình cuõng am
hieåu vaên chöông ngheä thuaät, coùn nöùc nôû khen ñoù laø taùc phaåm tuyeät vôøi. Naøo ngôø chaøng
trai kia laïi laø sinh vieân vieân khoa vaên, töôûng laø vôù ñöôïc ngöôøi cuøng sôû thích, anh ta say söa
bình luaän veà caùc nhaân vaät trong truyeän nhöng coâ gaùi caøng nghe caøng nhö bìm bòp nghe saám,
chæ bieát ngoài gaät guø ñöa ñaåy, coù luùc bò hoûi maët ngôù ra. Theá laø ñònh ñoùng vai moät ngöôøi
“thoâng thaùi” laïi hoùa thaønh moät coâ gaùi voâ duyeân, noùi naêng aáp uùng nhö gaø maéc toùc.
Thöïc ra treân ñôøi khoâng ai coù theå am hieåu töôøng taän moïi lónh vöïc. Khoa hoïc hieän ñaïi
phaùt trieån nhö caùi caây ngaøy caøng sum sueâ nhieàu nhaùnh. Ngay caû nhöõng ngöôøi hoïc cao coù
khi cuõng chæ chuyeân saâu vaøo moät lónh vöïc, laøm sao bieát ñöôïc moïi thöù ? Giaû duï coù ngöôøi
caùi gì cuõng bieát thì chöa chaéc ñaõ ñeán ñaàu ñeán ñuõa thaønh thöû cuõng chaúng hôn ngöôøi khoâng
bieát laø maáy. Bôûi vaäy, toát heát neân thaät thaø laø hôn. Ngöôøi xöa noùi: “Caùi gì bieát noùi bieát.
Caùi gì khoâng bieát noùi khoâng bieát. Aáy laø bieát ñaáy!”.
Chaúng haïn ngoài vôùi baïn trai trong quaùn caø – pheâ, neáu anh ta hoûi: “ Em thaáy theå loïai
nhaïc naøy theá naøo?”. Neáu coâ gaùi traû lôøi: “ Em laø daân kyõ thuaät, raát doát veà aâm nhaïc, nghe
cuõng thaáy hay nhöng chaúng bieát noù thuoäc theå loaïi gì”. Moät caâu traû lôøi chaân thaät nhö theá
vôùi nuï cöôøi hoàn nhieân seõ taïo neân veû duyeân daùng tuyeät vôøi. Hôn laø cöù noùi böøa ñi, theå
loaïi noï xoï theå loaïi kia ñeå muoán toû ra mình laø ngöôøi saønh ñieäu, naøo ngôø loøi caùi doát ra.
Coù caâu “moät söï baát tín vaïn söï chaúng tin”, töø söï doái traù naøy, ngöôøi ta deã suy ra
nhöõng söï doái traù khaùc. Ñeán khi mình coù noùi thaät cuõng khoâng ai tin vaø voâ tình trôû thaønh keû
doái traù, khieán ngöôøi ta laûng traùnh. Coù coâ ñöôïc baïn trai ruû vaøo quaùn aên. Coâ ñoàng yù nhöng
noùi thaät laø hoâm nay em khoâng mang tieàn. Nhö theá chaúng coù gì laø xaáu maø traùnh ñöôïc
tröôøng hôïp noï töôûng ngöôøi kia coù tieàn, ñeán khi thanh toaùn caû hai cuøng maéc côõ ñeán noãi laàn
sau khoâng daùm gaëp laïi. Noùi chung söï chaân thaät bao giôø cuõng chieám ñöôïc caûm tình cuûa
ngöôøi khaùc. Ñaëc bieät trong lónh vöïc tình caûm. Gaëp moät ngöôøi baïn, tình caûm cuûa mình tôùi ñaâu
neân boäc loä ñuùng möùc ñoä aáy. Khoâng neân cöôøng ñoä quaù leân, theå hieän moät söï voàn vaõ
giaû taïo ñeán noãi laøm ngöôùi ta khoù hieåu. Nhaát laø, nhöõng ngöôøi giaû doái thöôøng laø nhöõng
ngöôøi ñaùnh giaù thaáp ñoái töôïng giao tieáp vôùi mình. Töôûng raèng ngöôøi ta ngu ngô chaúng bieát gì
neân mình coù theå loøe bòp ñöôïc hoï. Bieát ñaâu raèng con ngöôøi thôøi nay ña soá khoân ngoan, coù
hoïc, tieáp xuùc nhieàu caùc phöông tieän thoâng tin neân ñaâu coù deã daøng loøe bòp ñöôïc nhau.coù
coâ gaùi ñeán chôi nhaø baïn trai thaáy baø meï anh ta coù veû nhö ngöôøi ít ñi ñaây ñoù, töôûng laø “baø
nhaø queâ” khoâng bieát gì neân coâ ba hoa chuyeän beân Taây, beân Myõ, coù moät söï suyùt ra möôøi,
ñeå ra veû ngöôøi ñi nhieàu bieát roäng. Naøo ngôø maõi sau coâ ta môùi bieát baø thoâng thaïo hai ba
ngoaïi ngöõ, laø chuyeân vieân boä ngoaïi giao ñaõ töøng coâng taùc nhieàu naêm ôû nöôùc ngoaøi. Coâ
ngöôïng ñeán noãi laàn sau khoâng daùm gaëp baø nöõa.
Nhöõng ngöôøi chaân thaät khi giao tieáp vôùi ai, töø aùnh maét ñeán gioïng noùi, ñieäu cöôøi bao
giôø cuõng toaùt leân caùi thaätvaø vì theá noù ñeïp. Chuùng ta bieát raèng caùi duyeân khoâng chæ laø
veû ñeïp ngoaïi hình maø coøn laø veû ñeïp taâm hoàn . söï thaät thaø laøm cho taâm hoàn baïn thanh

4
 thaûn, trong saùng, noùi naêng seõ maïch laïc, cöû chæ seõ ñaøng hoaøng. Ñoù laø veû ñeïp moäc maïc,
giaûn dò, deõ thöông, khieán cho ñoái töôïng an taâm, tin caäy vaø hoï cuõng muoán boäc baïch noãi loøng
mình, caøng noùi chuyeän caøng nhö bò cuoán huùt. Ñoù chính laø moät neùt duyeân thaàm ñaáy!

Laø moät chieán só haøng ñaàu, nhöng maûi lo chuyeän yeâu ñöông, cheånh maûng luyeän taäp,

chaøng Kim ñaõ thaát baïi lieân tieáp trong caùc cuoäc giao ñaáu taïi bieät ñoäi.

Caâu chuyeän sau ñaây xaûy ra treân vöông quoác Shilla, moät trong ba quoác gia ñöôïc hình
thaønh treân baùn ñaûo Trieàu Tieân.
Thuôû aáy, do chieán tranh giaønh laõnh thoå vaø daân chuùng xaûy ra lieân mieân, trieàu ñình
Shilla laäp moät toå chöùc ñaëc bieät. Toå chöùc naøy laø bieät ñoäi Hwarang (bieät ñoäi Hoa Nieân) goàm
nhöõng chaøng trai coù söùc khoûe ña taøi, duõng caûm.
Moät töôùng quaân khoân ngoan, khoâng theå loït möu nöôùc Taàn.
Trieàu ñình cöû nhöõng töôùng lónh, vaên quan gioûi ñeán doanh traïi bieät ñoäi ñeå giaûng daïy,
reøn luyeän toaøn dieän cho nhöõng trai treû.
Naêm 610, vaøo moät saùng muøa ñoâng, moät thieáu nieân 15 tuoåi ñöôïc ñöa ñeán ra maét bieät
ñoäi.
Theá roài ba naêm sau, chaøng quyù toäc treû teân laø Kim Yu Shin ñaõ trôû thaønh moät chieán
só thöôïng thaëng, trôû thaønh linh hoàn cuûa bieät ñoäi.
Chaøng kieám só taøi hoa vaø tình yeâu tuyeät ñeïp vôùi naøng ca kyõ.
Kim yeâu moät naøng ca kyõ, teân Lee Wha. Naøng haùt hay, muùa deûo, raát quyeán ruõ vaø
mau nöôùc maét. Moãi khi coù chuyeän buoàn hay bò Kim Su Shin hieåu laàm, naøng thöôøng guïc ñaàu
khoùc töùc töôûi vaø ñi thaát theåu nhö con chim chaïy choán.
Hoài ôû queâ, coù baäc tröôûng laõo nhìn coâ hoài laâu roài buoàn baõ noùi moät mình: “ Toäi nghieäp,
moät boâng hoa röïc rôõ, tieác thay soá phaän sôùm taøn”.
Coøn chaøng Kim, da saïm, muõi to, mieäng roäng, moâi döôùi hôi treà ra, maét xeách aån döôùi
ñoâi loâng raäm vaø giao nhau.
Chaøng Kim yeâu naøng laém. Toái naøo chaøng cuõng cöôõi ngöïa ñeán choã naøng Lee ñeå
chuyeän troø, aâu yeám.
Laø moät kieám só haøng ñaàu, do cheånh maûng luyeän taäp, Kim bò thaát baïi lieân tieáp trong
giao ñaáu. Caùc lónh vöïc khaùc, Kim hoïc haønh cuõng chaúng keát quaû, bò caùc thaày khieån traùch,
baïn beø khinh mieät.
Gia ñình chaøng bieát tin, ai cuõng noåi giaän. Ñau khoå cuøng cöïc, Kim lao vaøo taäp luyeän ñeå
queân saàu.
Moät hoâm taäp xong, sau khi phi nöôùc kieäu moät ñoaïn ñöôøng. Kim guïc ñaàu vaøo coå ngöïa
nguû thieáp ñi. Quen ñöôøng cuõ, chuù ngöïa voâ tình laïi ñöa Kim ñeán quaùn ca kyõ. Tænh daäy, nhôù
lôøi meï daën, sôï thaày lo, baïn traùch... Kim vöøa hoái haän, vöøa phaûi lo ñoái maët vôùi tình yeâu.
Caâu chuyeän tình yeâu ñeïp ñeõ cuoái cuøng ñaõ keát thuùc bi thaûm.
Maáy ngaøy vaéng chaøng Kim, Lee Wha ñaõ hieåu moïi chuyeän cuûa chaøng. Luùc ñoù, naøng
vôø goïi moät ngöôøi khaùch quen ôû phoøng beân sang. Naøng giaû vôø hoûi chuyeän moïi ñieàu roài kín
ñaùo môû cöûa soå ñeå Kim troâng thaáy. Noåi giaän, Kim theà ñoäc tröôùc moïi ngöôøi raèng seõ khoâng
bao giôø quay laïi quaùn. Sau ñoù ñeå chöùng toû lôøi mình Kim vung göôm cheùm cheát chuù ngöïa ñaõ
ñöa chaøng tôùi ñoù.
Kim veà, coøn Lee khoâng chòu noåi thaát voïng, naøng ñaõ lao ñaàu qua cöûa soå rôi xuoáng ñaát cheát
ngay.
Choân chaët moái oan tình, Kim vaøo nuùi töï taäp luyeän trong 7 naêm lieàn môùi trôû veà bieät
ñoäi. Vôùi taøi naêng thöïc söï cuûa mình, Kim ñöôïc boå laøm töôùng, tröïc tieáp chæ huy bieät ñoäi
Hwarang. Chaøng ñöôïc vua phong laøm ñaïi töôùng quaân trong quaân ñoäi hoaøng gia.
Naêm 655, Kim ñöôïc cöû laøm thoáng soùi cuûa toaøn quaân Shilla, ñaùnh tan vöông quoác Paekche vaø
vöông quoác Koguryo.

5
 LOØNG TÖÏ TIN CUÛA NGÖÔØI ÑAØN OÂNG

Coù ngöôøi ñaøn oâng laøm ngheà kinh doanh gioûi giang ñeán ñoä baùn ñöôïc saûn phaåm cuûa

mình cho Toång Thoáng vaø ñöôïc Toång Thoáng cöïc kyø yeâu thích. Laäp töùc anh ñöôïc bình choïn

laø ngöôøi baùn haøng vó ñaïi nhaát vaø ñöôïc taëng moät chieác giaøy vaøng löu nieäm cho danh

hieäu naøy. Coù ngöôøi ñaøn oâng xuaát thaân töø gia ñình lao ñoäng bình thöôøng, vaøo ñôøi baèng

hai baøn tay traéng nhöng khoâng ngaïi gìn giöõ tình yeâu cuûa mình vôùi moät coâ gaùi con nhaø

danh giaù. Vaø tình yeâu can ñaûm cuûa anh ñaõ ñöôïc ñeàn ñaùp baèng haïnh phuùc gia ñình voâ

giaù.

Ñoù laø nhöõng ngöôøi ñaøn oâng böôùc ñi baèng ñoâi chaân cuûa chính mình. Coù theå ñoâi
chaân aáy coøn nhieàu non nôùt ñaàu ñôøi, coøn nhieàu khoù khaên kinh teá, nhöng caùi chính laø hoï
bieát troàng cho mình moät maàm caây coå thuï trong loøng. Qua moãi ngaøy lao ñoäng vaø hoïc taäp,
böôn chaûi laên loän, maàm caây aáy ngaøy caøng lôùn, naûy thaønh caây vöõng chaéc. Ñoù laø caây töï
tin. Moät ngöôøi ñaøn oâng kinh doanh thaønh ñaït töøng ruùt ra kinh nghieäm raèng: khoâng phaûi mình
maát töï tin do coù moät soá vieäc mình khoâng laøm ñöôïc, maø chính do mình maát töï tin neân khoâng
laøm noåi raát nhieàu vieäc treân ñôøi.
Coù nhöõng ngöôøi ñaøn oâng thaát baïi ít nhieàu trong coâng vieäc thì beâ tha buoàn chaùn,
quaù chaân moät chuùt laø sa vaøo teä naïn xaõ hoäi. Coù chaøng trai khaùc vöøa tuoät maát baïn gaùi laø
suïp ñoå nhö “trôøi suïp”. Bôûi neáu mình khoâng töï giuùp mình thì trôøi naøo giuùp noåi! Nhöõng phaùi
maïnh nhö theá laøm sao mong coù ngaøy thaønh ñaït lôùn ñöôïc.

Coù moät thöïc teá laø, phuï nöõ – nhaát laø nhöõng chò em coù ít nhieàu nhan saéc – baát keå
ñaõ coù choàng hay chöa – thöôøng bò caùnh ñaøn oâng treâu troïc, taùn tænh. Keå ra, nhö caùc cuï ñaõ
noùi : “Laøm hoa cho ngöôøi ta haùi, laøm gaùi cho ngöôøi ta treâu”. Neáu söï treâu ñuøa ôû möùc ñoä
naøo ñoù coù theå chaáp nhaän ñöôïc cuõng chaúng coù gì ñaùng phaûi “ruùt kinh nghieäm” maø coù khi
laøm cuoäc soáng theâm vui.
Nhöng ñieàu ñaùng noùi laø töø söï treâu troïc vu vô ñeán buoâng thaû nhöõng lôøi ong böôùm, roài töø vui
ñuøa ñeán saøm sôõ, gaây toån thöông cho loøng töï troïng cuûa ngöôøi phuï nöõ, coù khi maát caû tình
ñoàng nghieäp, baïn beø thaäm chí khoâng daùm nhìn maët nhau nöõa. Trong tröôøng hôïp aáy keû ñaùng
traùch tröôùc heát phaûi laø nhöõng gaõ ñaøn oâng khoâng ñöùng ñaén, keå caû nhöõng ngöôøi ñaõ coù
vôï con, coù tuoåi taùc, coù cöông vò haún hoi. Nhöng maët khaùc cuõng phaûi thaáy tuïc ngöõ coù caâu:
“Sôn aên tuøy maët, ma baét tuøy ngöôøi”. Taïi sao coù nhöõng phuï nöõ xinh ñeïp, cuõng hay boâng ñuøa,
cuõng ñöôïc moïi ngöôøi thaân thieän, yeâu meán nhöng khoâng heà coù ai saøm sôõ? Trong khi laïi coù
nhöõng chò em nhan saéc chaúng phaûi laø noåi troäi, nhöng cöù heát bò anh naøy giôû troø “thieáu vaên
hoùa”, laïi ñeán anh kia giôû troø “traêng hoa”, ñeán noãi phaûi noùi nhöõng lôøi naëng neà, töø ñoù thaáy
nhau, moãi ngöôøi ngoaûnh maët moät nôi. Phaûi chaêng nhöõng chò em ñoù thöôøng khoâng bieát
“phoøng thuû töø xa” voâ tình ñeå cho ñaøn oâng töø choã hieåu laàm laø mình “deã daõi”, daãn ñeán
laøm lieàu. Thöû xeùt moät vaøi ví duï ñaõ töøng xaûy ra trong thöïc teá.
Trong buoåi sinh nhaät baïn gaùi, Lan voâ tình ngoài caïnh moät chaøng trai laï laãm. Chæ môùi
laøm quen maáy caâu, anh chaøng ñaõ taùn saùt saït khoâng chæ baèng ngoân ngöõ maø baèng nhöõng
cöû chæ thaân maät quùa möùc, cöù nhö Lan laø ngöôøi yeâu anh ta khoâng baèng. Tan cuoäc vui, anh ta
cöù ñoøi ñöa Lan veà. Ñöôøng veà nhaø Lan qua moät quaõng vaéng nhöng vì anh ta cöù naøi næ neân
Lan nhaän lôøi. Ai ngôø ñeán giöõa ñöôøng anh ta döøng xe laïi toû tình. Lan chöa kòp noùi gì gaõ ñaõ
saân soå oâm traàm laáy coâ. Lan phaûi duøng heát söùc môùi ñaåy ñöôïc gaõ ra, trong nieàm uaát öùc
ñeán phaùt khoùc. Tröôøng hôïp cuûa Dung laïi khaùc, moät baïn trai môùi quen ñöa Dung veà tôùi cöûa.
Dung ñaõ noùi lôøi chaøo vaø caùm ôn roài nhöng anh ta cöù taàn ngaàn yù muoán vaøo nhaø chôi vì
bieát caû nhaø Dung ñang ñi nghæ maùt. Neå quaù Dung ñaønh ñeå anh ta vaøo nhaø. Naøo ngôø, vöøa
ñeán phoøng khaùch anh ta naém ngay laáy tay Dung roài keùo saùt vaøo mình nhö ñònh oâm hoân. Dung

6
hoaûng hoàn ñònh keâu leân nhöng may anh ta voäi buoâng ra vaø chuoàn thaät nhanh. Töø ñoù hoï
khoâng bao giôø gaëp nhau nöõa.
Töø hai tröôøng hôïp treân ñaây coù theå ruùt ra ñieàu gì?
Thöù nhaát, caû Lan laãn Dung ñeàu laø nhöõng coâ gaùi ngôø ngheäch khoâng ñoaùn ra caùi yù
ñoà saøm sôõ cuûa hai gaõ ñaøn oâng kia. Tuy hoï chöa noùi toaïc yù ñoà ñoù ra nhöng ngöôøi tinh yù coù
theå thaáy ngay hoï ñaùnh giaù “ñoái phöông” raát thaáp, vì theá raát coù khaû naêng laøm lieàu.
Thöù hai, con gaùi ngaøy nay tuy khoâng phaûi quaù giöõ caån thaän nhö thôøi phong kieán “nam
nöõ thuï thuï baát thaân” nhöng cuõng khoâng neân ñi cuøng baïn trai môùi quen ñeán nhöõng nôi vaéng
veû, toái taêm hay ñöa vaøo nhaø khi chæ coù moät mình, voâ tình toïa cô hoäi cho hoï coù theå saøm sôõ.
Thaät ra nhöõng anh chaøng chæ môùi quen ñaõ nhö muoán “aên töôi nuoát soáng” baïn gaùi ñaâu phaûi
laø chaùng trai töû teá, ñaøng hoaøng. Cho duø sau khi chieám ñoaït ñöôïc baïn hoï coù trôû thnaøh ngöôøi
yeâu ñi nöõa thì ñoù cuõng chæ laø nhöõng moái tình thieân veà xaùc thòt, nhö ngoïn löûa rôm deã buøng
leân vaø cuõng choùng taøn.
Vì theá, trong quan heä vôùi baïn trai, ngöôøi con gaùi phaûi caàn giöõ moät khoaûng caùch nhaát
ñònh, ñeå giöõ an toaøn cho mình, ñoàng thôøi khieán “ñoái phöông” phaûi neå troïng. Chính töø choã toân
trong nhau ñoù môùi coù theå ñi ñeán tình yeâu beàn vöõng laâu daøi neáu quaû ñoù laø nhöõng ngöôøi
thaät loøng ñi ñeán tình yeâu. Ñoù laø caùi duyeân cuûa söï ñoan chính maø ngöôøi con gaùi naøo cuõng
caàn phaûi coù.

Trong lòng có một dòng sông

Còn chảy mãi theo suốt cuộc đời

Con sông đó bây giờ đã bị đẩy lùi ra xa. ở chỗ bến cũ, lừng lững những khối bê tông trơ lì, vô hồn. Lơ thơ
dăm ngọn cỏ cháy nắng, khô khốc và cứng đờ như cỏ nhựa. Mỏi mắt nhìn không còn thấy bãi dâu xanh
ngắt và những ngọn mía phơ phất gió chiều. Một đời người là mấy cuộc bể dâu. Tuổi thơ đã hoá đá tự bao
giờ...

Có những đêm khó ngủ, chợt thấy mình già. Lắng nghe trong lòng có tiếng sóng khe khẽ. Rồi tự dưng cảm
thấy cả người mình trống rỗng, tan dần vào dòng nước mênh mông không có bờ, phơn phớt phù sa hồng.
Mình thấy lại mình ngày xưa, bé nhỏ tha thủi một mình. Bờ sông vắng tanh không một bóng người, gió cũng
lặng phắt.

Nằm dài bên vệ cỏ, để hai chân khoả xuống nước. Từng đám bọt sóng đỏ ngầu bồng bềnh quẩn quanh,
bám chặt những ngọn cỏ ngoi ngóp trên mặt nước. Lúc sau, đất phù sa khoanh thành từng ngấn quanh bắp
chân...

Sông chảy đi, sóng còn ở lại...

Có ai biết con sông từ đâu chảy về, trôi đi đâu. Hồi còn cắp sách, hai bàn tay lúc nào cũng bê bết mực. Bất
kể chiều nào tan học cũng chạy ùa ra sông. Muốn giang tay ôm cả khúc sông vào lòng. Nó là của riêng
mình; từ đám cỏ ven sông, bãi ngô non mới nhú, tới vạt khoai lang lá mỡ màng. Của riêng mình con chim
chìa vôi đuôi đong đưa, cong vút. Chi chít trên lớp đất phù sa là những dấu chân chim bé xíu. Nắng chưa kịp
hong khô, đất óng ánh, sánh đặc như rưới mật. Thế mà chỉ dăm bữa nữa, những cây cải xanh non, mỏng
tang đã phủ dầy. Rồi cứ thế, cải ngồng ra hoa, vàng rực một khúc sông. Chỉ một làn gió, cả thảm cải vàng
bồng bềnh tựa giải lụa mỡ gà chực bay lên cao. Chợt buồn thắt ruột nhớ mẹ thường nói :

"Gió đưa cây cải về trời, rau răm ở lại chịu lời đắng cay"...

Dịch lên phía trên bờ sông, nơi đó cỏ phủ kín suốt từ lưng đê tới chân sóng. Lấy bùn nhão trát lên trên đó
một lớp mỏng là thành cái cầu trượt. Cả lũ trần như nhộng, cứ thế thả người trôi tuột xuống nước. Bùn đất
bê bết trát kín mặt mũi, chỉ lộ những con mắt lấp lánh nắng. Tiếng cười đẩy sóng lăn tăn khắp mặt sông. Cả
một vùng nước ngầu đục như thể trâu đầm. Ngoài xa kia sông vẫn trong nguyên. Thỉnh thoảng vài chiếc
thuyền chài lướt êm trên mặt sông chẳng khác gì những cái thuyền giấy gấp. Cả lũ thi nhau bơi theo, ngụp
trong những xoáy nước cuộn tròn. Đôi khi còn trèo lên thuyền, cắm mình xuống nước như những con cá
măng. Ngụp lặn một hồi rồi cả lũ kéo nhau lên bãi dâu. Nương dâu rộng mênh mông, xanh rì. Mỗi khi gió
ngoài sông lùa vào, biển lá rập rờn tựa sóng nước. Hàng dâu cao ngút đầu, chi chít quả chín sẫm suốt từ
gốc tới ngọn. Hễ lọt vào đấy là không muốn ra nữa. Ngợp dưới bóng lá mát lạnh, nắng hè khó xuyên qua.
Tưởng chừng cả người mình cũng xanh mướt như lá. Chân cứ thế bước trên những tảng đất xốp mềm dọc

7
theo luống dâu. Lá loà xoà hai bên, lá phủ kín trên đầu, chẳng khác gì bước vào rừng. Sâu hút tận cuối
luống dâu, lộ ra một khoảng sáng. ở đấy, lần nào cũng thấy cô bé hái dâu không biết đứng đó từ lúc nào.
Mái tóc táp nắng hoe vàng che nửa khuôn mặt. Hai bàn tay khum đầy vốc quả chín đỏ sậm như môi mà
không nói một lời. Cô bé chỉ kịp dúi vội vào tay rồi chạy biến vào giữa bụi cây um tùm...

Làng nổi trôi về từ một cõi xa xăm...

Không biết có phải cô bé vừa mất hút vào cái làng nổi bên kia sông. ở khúc sông đó, hai bên bờ eo thắt lại
như lưng cô bé. Nước trôi lờ lững, trong đến lạ lùng nhưng sâu và lạnh buốt. Lòng sông thì hẹp nhưng
muốn sang bên ấy phải bám vào những khúc chuối già. Vừa bơi vừa nhìn xuống làn nước trong vắt tới tận
đáy, sâu hút. Đã mấy lần bước chân vào làng mà lần nào cũng có cảm giác sờ sợ.

Im ắng đến rùng mình. Ngỡ đâu cả làng vừa từ dưới nước nổi lên. Tuyệt nhiên không nghe thấy tiếng chó,
tiếng gà hay tiếng trẻ con. Thỉnh thoảng dưới mái tranh lại ngoi lên vài sợi khói thẳng tắp chẳng khác gì khói
hương trong chùa. Đường làng, lối ngõ đều nhẵn mịn như chưa hề có người đặt chân.

Lạ nhất là trên mặt đường vẫn còn nguyên những hạt phù sa lấm tấm, mát lạnh dưới chân. Cả lũ nín thở rón
rén từng bước. Lúc nào cũng cảm thấy sau những khung cửa tối om, đôi mắt cô gái đang nhìn ra. Đây có
phải là vườn địa đàng ở một cõi xa xăm nào đó cách biệt với cuộc đời này...

Ngay sát bờ đất cao là hàng ổi đào, thân tróc trơ từng mảng, đổ rạp theo bờ sông. Cành nào cũng đầy quả
chín nẫu, đứng ở dưới đất còn ngửi thấy mùi thơm. Thế mà chẳng thấy chim chào mào bay đến. Bám theo
sườn đất dốc thoai thoải dẫn xuống gần mép nước, một vài cây đu đủ xum xuê, quả chín vàng nặng trĩu từ
gốc đến ngọn. Chỗ cuối bãi đất nổi là những bụi mía xanh um như rừng. Thân mía tím, tròn lẳn như bắp
chân trẻ con. Bên trong những đám mía cao ngút, rậm rì là cả một thế giới lặng câm. Lá mía già rụng xuống
giữa rãnh luống, xếp dầy thành từng lớp. Hoang sơ chưa có dấu chân người. Nhẹ nhàng bới mấy chiếc lá
phủ hờ phía trên là thấy ngay dăm ổ chim sẻ đồng. Mấy quả trứng bé xíu, lấm tấm hạt nâu đen. Khẽ sờ tay,
hơi ấm vẫn còn. Có lẽ chim mẹ vừa bay đi đâu. Hình như chốn này chưa từng có người ở. Hay là cả làng đã
bỏ đi từ lâu rồi...

Cái làng nổi cứ ám ảnh suốt trong đầu, len cả vào trong giấc ngủ. Mãi cho đến mùa nước lũ, nước lênh láng
tràn kín hai bờ mới thấy có bóng người. Đêm ấy, trăng vằng vặc vắt ngang bụi tre. Mặt sông sóng sánh ánh
bạc ngỡ đâu có hàng trăm con cá quẫy nước đớp trăng. Thế rồi, cả khúc sông bỗng sáng đỏ bởi ánh lửa
vừa loé lên trên chiếc vó bè khẳng khiu. Gió lồng lộn, lửa chập chờn chực tắt, khó nhìn rõ mặt người. Chỉ
nghe thấy tiếng rít thuốc lào khô giòn. Cái cọng vó đen sẫm đủng đỉnh khẽ nhấc lên, đặt xuống. Bước lại gần
nghe được tiếng nước nhỏ giọt róc rách, tiếng càng tôm búng nước. Bóng ông lão đánh cá là cả một khối
sẫm đen, bất động. Mon men tới gần, ông không hề quay lại. Thốt nhiên ông khẽ hắng giọng ngâm nga mấy
câu, nghe mang máng như trong Kiều. Mặt sông tưởng chừng dâng lên cao gần sát đám lá tre loà xoà. Anh
trăng rãi đầy mặt nước, có thêm ánh lửa ông lão vừa nhóm lên, sông không còn thấy bờ. Mùi cá nướng
thơm nức cả một khúc sông, len cả vào giấc ngủ chập chờn...

Đời người bao lần chìm nổi, dòng sông thì vẫn ở đó. Bên nào lở, bên nào bồi
không thể nhớ hết được. Bây giờ gặp lại, lòng sông co thắt và chật hẹp nhiều
lắm. Cái bãi nổi năm nào không còn một dấu vết. Tất cả như đã chìm sâu
xuống đáy nước. Trống trơ, hoang vắng như chưa hề có. Chưa hề có nương
dâu, bãi mía và những ổ chim sẻ đồng. Duy chỉ thấy dưới đáy nước, ánh mắt
ngơ ngác, đen lánh của cô bé hái dâu năm xưa... (TVTD)

Những lời nhắn yêu thương

Từ lúc các con tôi bắt đầu đi học, tôi thường gói cơm cho chúng đem theo ăn trưa. Trong mỗi gói cơm, tôi
thường kèm một lời nhắn. Lời nhắn thường được viết trên chiếc khăn ăn, đó có khi là lời cám ơn cho một
dịp nào đó, một câu gợi nhắc về một dịp mà chúng tôi cùng tham gia một cách vui vẻ hay một lời động viên
ngắn ngủi cho kỳ thi hay một sự kiện thể thao sắp tới.

Những năm đầu phổ thông bọn trẻ rất thích những lời nhắn ấy, chúng còn bình luận về mấy lời nhắn ấy sau
giờ học và khi tôi đi dạy, thậm chí bọn trẻ cũng kẹp những lời nhắn tương tự trong gói cơm trưa của tôi.
Nhưng khi bọn trẻ bắt đầu lớn lên, chúng trở nên e dè và khi vào trung học, Marc, đứa con lớn của tôi cho
biết nó không cần mấy cái thư mỗi ngày của tôi nữa. Tôi bảo rằng việc viết những câu nhắn đó có ý nghĩa
rất lớn với tôi cũng như với nó, và rằng dù nó không cần đọc mấy lời nhắn đó nữa nhưng tôi vẫn cần viết
chúng. Tôi tiếp tục truyền thống này cho tới khi nó tốt nghiệp.

8
6 năm sau khi tốt nghiệp trung học, Marc gọi điện xin phép tôi dời chỗ ở trong vài tháng. Nó đã trải qua
những năm tháng đó một cách tốt đẹp, tốt nghiệp trường luật, hoàn tất hai khóa thực tập và được học bổng
học ở Cơ quan lập pháp quốc gia California và trở thành trợ lý pháp luật ở Sacramento. Ngoài những lần
thăm nhà trong những kỳ nghỉ ngắn ngủi, còn thì nó phải sống xa gia đình. Ðứa em gái của nó cũng đang
học xa nên tôi đặc biệt xúc động mỗi khi Marc về thăm nhà.

Hai tuần sau khi Marc về nhà nghỉ ngơi, nó trở lại làm việc. Vì mỗi ngày tôi vẫn chuẩn bị bữa ăn trưa cho em
gái nó nên tôi cũng làm sẵn một phần cho nó. Hãy tưởng tượng xem tôi ngạc nhiên như thế nào khi nhận
được cú điện thoại từ đứa con trai 24 tuổi của mình trách tôi về gói đồ ăn trưa của nó: “Con đã làm gì sai hả
mẹ? Con không còn là con của mẹ nữa sao ? Mẹ hết thương con rồi phải không?". Ngạc nhiên, tôi hỏi Marc
có chuyện gì xảy ra, Marc trả lời: "Mảnh giấy nhỏ dành cho con, mẹ ạ, những lời nhắn dành cho con đâu
rồi?".

Năm nay, đứa con út của tôi sẽ vào năm cuối trung học. Tương tự, nó vừa mới nói với tôi là nó đã lớn,
không cần những lời nhắn đó nữa. Nhưng, cũng như anh trai và chị gái kế, nó sẽ tiếp tục nhận những lời
nhắn đó cho đến ngày nó tốt nghiệp và trong bất kỳ bữa ăn nào tôi gói theo cho nó sau này. (SGTT)

TRẦN ÐỨC HÙNG VI

(Theo Chicken soup for the mother’s soul
NÔI TÌNH YEÂU ÑAÙP LAÏI

Khoâng ai bieát ñöôïc ñoâi caùnh tình yeâu seõ ñaùp laïi nôi ñaâu. Coù luùc noù ñaùp laïi ôû
nhöõng nôi laï thöôøng nhaát. Khoâng coù gì ngaïc nhieân khi ñoâi caùnh tình yeâu ñaõ ñaùp laïi khoa hoài
söùc taïi moät beänh vieän vuøng ngoaïi oâ Los-Angeles – nôi maø haàu heát caùc beänh nhaân khoâng
theå ra ngoaøi.
Khi nghe ñöôïc tin, vaøi nhaân vieân y taù baät khoùc. Harry Macnarama, nhaân vieân haønh
chaùnh trong beänh vieän raát ngaïc nhieân, nhöng cuõng töø ngaøy ñoù Harry luoân öôùc nguyeän ngaøy
hoâm aáy seõ laø ngaøy ñeïp nhaát.
Vaán ñeà laø laøm theá naøo ñeå coù ñöôïc aùo cöôùi? Anh chaéc raèng boä phaän cuûa anh seõ
tìm ra caùch, vaø khi moät nöõ y taù xung phong laøm ñieàu ñoù Harry môùi thaät söï nheï nhoõm. Anh
muoán ñoù seõ laø ngaøy ñeïp nhaát trong ñôøi hai beänh nhaân cuûa anh – Juana vaø Michael.
Michael, ngoài treân chieác xe laên vaø phaûi keø keø theo maùy trôï thôû, xuaát hieän tröôùc cöûa
phoøng laøm vieäc cuûa Harry vaøo moät buoåi saùng.
“Harry, toâi muoán laäp gia ñình,” Michael thoâng baùo.
“Laäp gia ñình?” Mieäng Harry haù to ra. Coù tin ñöôïc khoâng nhæ! “Cöôùi ai?” Harry hoûi.
“Juana,” Michael noùi. “Chuùng toâi yeâu nhau.”
Tình yeâu. Tình yeâu ñaõ ñaùp xuoáng nôi naøy, ñeán vôùi hai ngöôøi khoâng coøn khaû naêng
laøm vieäc, xuyeân qua traùi tim hoï khoâng maøng ñeán söï thaät raèng hai beänh nhaân naøy khoâng
theå töï aên uoáng vaø maëc quaàn aùo, thaäm chí phaûi nhôø ñeán maùy trôï thôû vaø khoâng theå naøo
ñi laïi ñöôïc nöõa. Michael bò teo cô coøn Juana thì bò xô cöùng hoùa teá baøo.
Thaät laø moät yù töôûng khoù maø tin ñöôïc. Nhöng Michael ruùt ra moät chieác nhaãn vaøng,
khuoân maët raïng rôõ bieåu loä loøng nhieät huyeát cuûa anh. Quaû thaät caùc nhaân vieân trong beänh
vieän chöa bao giôø thaáy Michael ngoït ngaøo vaø töû teá ñeán nhö theá, ngöôøi ñaõ töøng laø moät trong
nhöõng beänh nhaân khoù chòu nhaát trong beänh vieän naøy.
Ai cuõng coù theå hieåu ñöôïc lyù do vì sao Michael ñaõ töøng raát giaän döõ. Hai möôi laêm naêm
troâi qua, anh ñaõ soáng taïi moät trung taâm y teá nôi maø meï anh ñöa anh vaøo luùc chín tuoåi vaøchæ
vaøo thaêm anh vaøi laàn moãi tuaàn cho ñeán khi baø qua ñôøi. Anh chæ bieát caùu gaét vaø luoân
mieäng chöûi ruûa caùc nhaân vieân y taù, nhöng ít nhaát anh cuõng caûm nhaän ñöôïc beänh vieän chính
laø nhaø vaø caùc beänh nhaân ôû ñaây laø baïn beø cuûa anh.

Toái. Gioù thoåi nheø nheï. Gioù ñöa ta vaøo nhöõng giaác mô. Ta ngöôùc leân, töø töø môû to ñoâi
maét. Sao! Maây thaønh phoá ñeâm nay khoâng che heát sao! Ta nhìn thaät laâu vaøo baàu trôøi ñeâm.

9
Moät ngoâi sao, hai ngoâi sao, roài ba, roài boán, naêm… Nhöõng aùnh sao daàn hieän leân trong saéc
ñeâm hun huùt cuûa baàu trôøi…
Kia roài! Hai ngoâi sao ñöùng gaàn nhau thaät saùng! Nhaát ñònh laø ba vaø meï roài! Hai moùn
quaø thieâng lieâng cuûa Thöôïng ñeá, laø bôø beán daït daøo tình yeâu thöông. Ta traân troïng vaø yeâu
quyù suoát ñôøi.
Coøn ñoù laø ngoâi sao cuûa baïn phaûi khoâng? Noù cöù nhaáp nhaùy lieân tuïc ñeán viu maét!
Ñuùng roài, môùi hoâm qua baïn laïi laøm ta cöôøi moät traän naéc neû, khoâng coù baïn cuoäc ñôøi ta seõ
khoâng roän raøng ñeán theá!
Ngoâi sao ñang daàn hieän leân sau maûng maây kia chaéc haún laø thaày. Thaày luùc naøo
cuõng laëng leõ aân caàn, nhö khi xöa thaày dìu daét ta vöôït qua bao khoù khaên ñeå ta böôùc vaøo
ngöôõng cöûa ñaïi hoïc. Vaø roài treân ñöôøng ñôøi nhìn ngoaûnh laïi, ta thaàm caûm ôn thaày bieát bao…
Gioù laïi thoåi. Hôi maïnh. Moät ñaùm maây nheï troâi qua vaø môû ra caû moät chuøm sao.
Nhöõng mô öôùc vaø hoaøi baõo cuûa ta ñoù! Gioù ñaõ cho ta cô hoäi ñeå nhìn thaáy chuùng. Ta cuõng
phaûi bieát tìm cô hoäi ñeå thöïc hieän chuùng.
Ta ñaûo maét nhìn quanh. A, kia roài, ngoâi sao cuûa ngöôøi aáy ñang laáp laùnh ngay giöõa
khoaûng trôøi beù nhoû ñeâm nay, saùt beân ngoâi sao cuûa ta ñoù! Saùng laém, raát saùng! Moùn quaø
thöù ba cuûa Thöôïng ñeá. Ba meï laø bôø beán bình yeân. Ngöôøi aáy laø con thuyeàn ñöa ta caäp beán.
Vaø ta caûm nhaän ñieàu ñoù thaät laï… maø cuõng thaät ngoït ngaøo: tình yeâu.
Cuoäc soáng nhö maøn ñeâm kia luoân che khuaát nhöõng aùnh sao. Ta phaûi tìm, phaûi giöõ, roài
phaûi bieát traân troïng nöõa…
Ta kheùp maét laïi. Hít thaät saâu, roài thôû ra thaät nheï. Ta mæm cöôøi. Ñôøi ñeïp quaù! Vì
nhöõng aùnh sao khoâng bao giôø bieán maát neân öôùc mô vaãn cöù maõi coøn…

Chầm chậm từng “giọt” đời

Ngẫm nghĩ quanh ly cà phê Trung Nguyên

Cuộc sống gấp gáp, cuộc đời tất bật rồi cũng phải chậm lại, dừng bước. Từng giọt cà phê nhỏ chậm rãi,
thong thả hơn cả chiếc lá vàng cuối cùng. Gió heo may đã về, se sẽ lạnh. Lặng im như đếm nhịp thời gian,
nghe rõ từng khoảnh khắc nặng nề rơi, làm sao lấy lại được...

Có gì quyến rũ đến vậy trong màu nước tối thẫm và thăm thẳm như đêm đông? Từng giọt, từng giọt ánh
đen, rụng xuống như sương. Trong mỗi giọt ấy đắng chát thì nhiều, ngọt bùi có là mấy. Có phải mỗi giọt cà
phê rơi xuống ấy là những " giọt" đời nặng trĩu, đọng mãi đáy lòng.

Trà đạo, tửu đạo sao không cà phê đạo?

Mai sau người ta chắc sẽ còn sáng chế ra không biết cơ man nào đồ uống tinh khiết, bổ dưỡng. Nhưng có
gì thay thế được ba thứ nước đã gắn với người đời từ thuở hoang sơ. ¢ý là rượu, trà và cà phê. Người ta
bảo, sau khi tìm ra lửa, soi tỏ đường cho con người thoát khỏi loài cầm thú, thì việc làm ra rượu là cách
khôn ngoan cất giấu, ủ giữ sức lửa âm ỉ dưới làn nước trong vắt.

Rượu là lửa lòng, lửa đời. Vui có chén rượu, buồn cũng tìm đến rượu. Trà lại là tinh chất của trời đất, dồn tụ
lại dâng lên từng búp lá. Nước xanh trong như mắt vịt, hơi nóng bảng lảng như sương khói. Chén trà là
dưỡng tâm và tĩnh trí. Chè tam, tửu tứ. Chè ngon phải có bạn hiền. Quanh chén trà, ly rượu, những người
đồng cảm, đồng điệu chia sẻ niềm vui, nỗi buồn và ngẫm sự đời. Trà đã cô đọng thành cả một triết lý và kết
nên trà đạo.

Riêng cà phê thì nép vào một góc khuất. Từ thuở cà phê theo chân người Pháp mà sang ta, tưởng đâu chỉ
dành cho người giàu, kẻ sang. Hoá ra cà phê " tan" ngay vào giới bình dân. Người Hà Nội, người Sài Gòn
và lục tỉnh mới chỉ biết thưởng thức đồ uống "đặc" Tây ấy bằng vợt. Tức là một lúc có thể pha dăm lạng có
khi cả ký cà phê.

Cứ để nguyên trên hoả lò đỏ lửa, hương ngào ngạt trùm cả một góc phố. Rồi châm ra vài chục ly, ấy là cách
"quần ẩm". Có lẽ chính cốt cách của người Việt, chậm rãi và chừng mực, không chịu được sự ào ào, nên cà
phê đã được "lọc" qua khẩu vị mấy đời mà sinh ra một cách thưởng thức riêng. Ngấm dần qua phin, cà phê
mới chắt lọc được những cốt chất tinh tuý nhất. Bên ly cà phê nhỏ giọt, gợi cho ta những nỗi buồn, những
kỷ niệm. Gợi nhớ tới những miền suy ngẫm sâu xa. Nó tự nhiên ùa đến, như nỗi cô đơn. Khi ấy chỉ một
mình mình trước ly cà phê. Một mình, mình biết, một mình, mình hay.

10
Chẳng ai có thể suốt ngày bên ly cà phê. Nhưng một ngày làm sao thiếu nổi. Đấy là giây phút của riêng
mình. Tĩnh tâm, trầm ngâm nhìn sâu vào mình. Nhìn thẳng vào nỗi cô đơn, đau buồn và nhớ thương. Bởi
thế cà phê rất kỵ sự ồn ào, thái quá. Cái ấy dành cho lớp trẻ. Họ trong suốt đến mức có thể nhìn xuyên qua
được. Cái đó hợp với Coca Cola, Pepsi, 7 up, Lipton, Dilmah và còn nữa...

Có một triết lý cà phê kiểu Trung Nguyên?

Thời buổi hối hả, thoáng qua, đâu cần sâu lắng. Cái gì cũng nhanh: ăn nhanh, uống nhanh và sống nhanh.
Vậy là có trà đá cho đã khát. Theo đó lại thêm cà phê hoà tan, cà phê nhanh. Cũng phải thôi " bách nhân
bách khẩu". Xin đừng bắt mọi người phải đi theo một con đường, cùng chung một khẩu vị.

Cà phê 2 trong 1, hay 3 trong 1 cũng được. Chỉ xin mãi mãi được là 1 trong 1. Một người với một người. Một
người trong một người. Đừng nói gì cả, lặng im chìm trong đáy nước đen thẫm. Trong lặng im thấu hiểu
nhau nhiều.

Nhớ Trương Chi xưa, khi ôm mối tình trầm mình xuống đáy sông, hồn nhập vào cây bạch đàn. Có người thợ
khéo tay tiện thành bộ chén trà dâng cha Mị Nương. Một hôm, nàng cầm chén trà trên tay. Dưới đáy nước,
hình bóng người lái đò năm nao chầm chậm xoay trong lòng chén. Bên tai vẳng vẳng tiếng hát năm xưa.
Một giọt nước mắt rơi xuống, chiếc chén bạch đàn vỡ tan...

Ai chưa từng chịu những mất mát, lòng chưa cứa sâu những vết đau, hằn những vết thương, xin đừng tìm
đến cà phê. Khi cuộc đời đã ngấm đắng cay, mặn chát, thấm nỗi đau đời, mới tìm đến Trịnh Công Sơn
nương náu. Cũng như phải qua bao chìm nổi, trải mấy gian truân mới đau xót đến từng câu Kiều.

Mọi sự nông cạn, hời hợt, nhạt nhẽo và vô vị khó ở bên ly cà phê. Đừng nghĩ rằng cà phê là để giết thời
gian, làm mềm lòng. Một đời người cũng rất cần có nỗi buồn. Nếu không, làm sao hiểu niềm vui và hạnh
phúc là mỏng manh và dễ vỡ vô cùng. Từ trong nỗi buồn đau bước ra, con người cứng rắn và mạnh mẽ
hơn. Làm sao biết được cà phê đã thấm qua mấy đời người dân Việt. Mỗi người tự tìm cho mình một triết lý
riêng, một nỗi niềm riêng. Trải mấy chục năm, có lẽ đã lờ mờ hình thành một "đạo " cho cà phê Việt Nam.
Phải chăng cà phê Trung Nguyên đã chắt lọc và cô kết từng triết lý riêng mà từ đó mà tạo nên "đạo" cà phê
Việt Nam? Đạo khó là ở chỗ, chẳng nói ra, không thuyết giáo, thấm sâu trong mỗi người.

Đất Tây Nguyên như là " tiền duyên" với cây cà phê. Đất đỏ bazan, khí hậu mát mẻ cho loại cà phê thơm
ngon đặc biệt. Cũng như đất Thái Nguyên đã sinh ra chè Tuyết. Đất cao nguyên có cà phê Chồn. Nhưng
phải cứ tự nhiên thế mà có. Phải lựa chọn, rang tẩm, bảo quản đúng kỹ thuật, tuyệt nhiên không lẫn tạp
chất. Chọn giống, chọn hạt, pha chế sáng tạo ra những công thức khác nhau "chiều" được nhiều khẩu vị.

Đó chính là nhóm sản phẩm cà phê được đặt tên là "Sáng tạo" như chính bản chất của nó qua thí nghiệm
và cảm quan thử nếm nghiêm ngặt. Ngoài 9 sản phẩm đặc trưng riêng biệt, trong nhóm cà phê Sáng tạo,
Trung Nguyên còn đặc chế thành công những sản phẩm chuyên biệt với dạng hỗn hợp. Tất cả những phẩm
chất này được chọn từ những giống Arabica, Robusta, Chari, Calimor.

Cà phê Hà Nội vẫn một lối đi riêng

Nghe đâu Trung Nguyên sẽ tiếp tục tung ra thị trường nhóm sản phẩm cà phê hoà tan, cà phê túi lọc nhằm
chiều theo nhịp sống hối hả. Trong dòng người tất bật đến chóng mặt vẫn không ít người không bị cuốn vào
dòng xoáy ấy. Họ vẫn muốn nhâm nhi ly cà phê nhỏ giọt, tận hưởng tận cùng hương vị.

Sau những khám phá mới lạ, những "Sáng tạo 1", " Sáng tạo 2". Sẽ còn "Sáng tạo" đến vô cùng. Đâu đó, có
người hẫng hụt và lại " lối cũ ta về ". Tìm về hương vị cũ. Cà phê chè hay cà phê vối mỗi thứ một vị riêng.
Có thể "sơmi classic", có thể "tân cổ giao duyên". Song, muôn thuở bất biến thì vẫn cứ là classic " toàn
phần". Không pha tạp, không trộn lẫn được.

Có bao nhiêu người đẹp, mỗi người một vẻ mười phân vẹn mười. Cái duyên thầm, vẻ đẹp trời phú cứ phải
mộc mạc. Phấn son, mỹ phẩm không thể quá đà. Bởi quá đi là hỏng, là trơ lộ ngay. Người kỹ tĩnh chứ không
phải khó tính, vốn kỵ sự pha tạp, trộn lẫn. Trà ướp sen, nhài hay hương quý đến mấy, chẳng qua là cho
sang. Người tri kỷ bên nhau cứ phải ấm chè mộc, nguyên chất. Tuyệt nhiên không thể lẫn bất cứ hương lạ
nào. Hương chè, hương cà phê phải tự nhiên như nó vốn thế. Ngay như cà phê " búng" một vài hạt bơ cũng
không phải ai cũng chuộng.

11
hương thơm, vị đậm đà, nhất là vị đắng tách cà phê phin Hà Nội. Thế rồi mê mẩn, không dứt ra nổi vị đắng
khó quên ấy. Người Hà Nội vốn không ưa vồ vập. Mọi sự cách tân cũng phải
từ từ, chầm chậm như cà phê nhỏ giọt. Chắc hẳn Trung Nguyên không có ý
định giành khách cà phê Hói, cà phê Giản, cà phê Nhân, cà phê Bổng, ẩn
khuất trong những con phố cổ. Không thể hiểu nổi người ta chọn quán, chọn
cà phê hay chọn người? Một mình một góc trống nhỏ thôi.

Mầu thời gian trầm ấm, tĩnh lặng và sâu hút như sơn mài. Đó chính là "hồn"
cà phê Hà Nội. Khó mà phá vỡ, chiếm đoạt nổi. (TVTD)

12
 XUẤT HIỆN TRƯỚC ĐÁM ĐÔNG
(Đào Thị Phương Thảo - Trích TGPN)
Có những bạn gái rất vui tươi, duyên dáng, nói năng
huyên thuyên khi bên cạnh một vài người bạn nhưng nếu
có lúc phải xuất hiện trước đám đông, chẳng hạn như một
lớp học, một hội trường hay chỉ là trình diện hoặc phát biểu
ý kiến trước một nhóm người... thì mặt tái mét, cử chỉ lúng
túng, vụng về và khốn khổ đến mức không nói được câu
nào ra hồn, khiến người chung quanh hết sức thất vọng.
Cho nên muốn có được sự tự tin, thanh lịch trước đám
đông, bạn hãy chuẩn bị những điều kiện sau đây.

Trang phục chỉnh tề

Trang phục ở đây không chỉ là quần áo đẹp, hợp thời trang, kín
đáo, không lố lăng, xộc xệch thành trò cười, hoặc quá nổi khiến
người ta chú ý bạn mà tóc tai, cách trang điểm của bạn cũng cần
gọn gàng, giản dị... Bạn chỉ yên tâm ra trước đám đông khi tất
cả đều chỉnh tề, tươm tất.

Tâm trạng tự tin, thân thiện

Bạn phải nghĩ được rằng mình thật, may mắn, hân hạnh khi
được xuất hiện như thế và hướng một cái nhìn thân thiện, yêu
mến tới công chúng trước mặt mình, họ không có gì phải đáng
sợ và đang ủng hộ bạn.

Ngôn ngữ chọn lọc

Nếu đối thoại với một người chỉ cần "uốn lưỡi bảy lần" thì trước
đám đông cần chuẩn bị nhiều hơn thế. Bạn phải chuẩn bị kỹ, sắp
xếp những gì mình sắp nói cho vào bộ nhớ, rồi tìm cách nói một
cách ngắn gọn, chính xác nhất, nếu có chút khôi hài ý nhị càng
tốt. Những gì bạn diễn tả phải bằng một ngôn ngữ tao nhã, lưu
loát chứ không được ấp a ấp úng.

Kiến thức phong phú

Một cô gái có kiến thức dồi dào, chăm chỉ thu nhặt nó từ nhiều
nguồn sách báo, có suy nghĩ sâu sắc, phong thái chân thành và
khiêm tốn thì khi đứng trước đám đông sẽ dễ tạo nên ấn tượng
tốt và đầy sức thuyết phục.

Thời nay, bạn gái không chỉ ru rú trong nhà mà được xuất hiện
trước đám đông là điều cần thiết để bạn trở nên năng động, tự
tin và có nhiều cơ hội tốt cho nghề nghiệp lẫn đời sống tình cảm.

Ăn để sáng mắt
Chúng ta đều biết vitamine A là một trong những dưỡng chất quan trọng giúp cơ
thể phát triển, đồng thời làm tăng sức đề kháng và là cho đôi mắt mắt được tinh
tường. Vitamine A đặc biệt quan trọng cho trẻ em
và phụ nữ mang thai và cho con bú. Thiếu vitamine Tên Vitamine A
A ở trẻ sẽ dẫn đến chậm lớn, còi xương, dễ bị thức ăn (mg%)
nhiễm trùng và giảm thị lực.
Đậu trắng 0.54

Theo Trung tâm Dinh dưỡng TP Hồ Chí Minh thì nhiều Gan bò 5.00
người dân Việt Nam thiếu vitamine A mà không biết.
Thiếu vitamine A kéo dài sẽ dẫn đến các bệnh về mắt: Gan lợn 6.00
biểu hiện sớm là bệnh quáng gà (giảm thị lực trong điều
kiện ánh sáng yếu); sau sẽ bị tổn thương giác mạc, có thể dẫn đến mù mắt. Cá chép 0.12
Thức ăn nào có vitamine A? Đó là câu hỏi của rất nhiều bà nội trợ. Thực ra,
vitamine A rất sẵn trong thực phẩm hàng ngày. Chỉ cần biết ăn uống hợp lý thì
không phải tốn tiền bổ sung vitamine A qua thuốc men. Trứng gà 0.70

Vitamine A có trong trứng, sữa, thịt, cá, gan..., các loại rau tươi có lá màu xanh Trứng vịt 0.35
đậm như rau dền, rau muống, rau ngót, rau cải, rau đay... Các loại củ quả, trái
cây có màu vàng, cam, đỏ như gấc, cà chua cũng cung cấp nguồn vitamine A Cua bể 0.03
tự nhiên rất quý giá. Vitamin A có đặc điểm là sẽ được cơ thể hấp thụ tốt cùng
với dầu, mỡ. Thịt vịt 0.27 13
Với người lớn, chỉ cần bổ sung vitamine A qua thực phẩm là đủ. Song với trẻ Thịt gà 0.12
em trong giai đoạn lớn thì cần nhiều vitamne A hơn, nhất là trẻ từ 6 - 36 tháng
 Gan gà 6.96

Sữa bò tươi 0.05

Từ hàng ghế khán giả

Báu vật giữa đời là tình yêu thương và nghị lực ngời sáng

TT - Rồi mọi muộn phiền sẽ qua đi, trong ta chỉ còn rưng rưng niềm cảm
xúc, rưng rưng niềm hạnh phúc lớn nhất, thiết tha nhất trong đời: cảm xúc
được sống trong những yêu thương, trân trọng, ngưỡng mộ nghị lực một
con người rồi tự nhủ rằng sẽ cố gắng để làm được như thế.
Hạnh phúc vẫn
Bộ phim đã đi được nửa chặng đường của nó. Mama Han chết rồi. Song, cũng
như mẹ của Jang Geum, bà chết nhưng chưa bao giờ mất. nhoẻn miệng cười
cùng những ai biết
Có những cái chết chưa bao giờ là sự mất mát vĩnh kiên trì, nhẫn nại và
viễn, chưa bao giờ biến thành tro bụi thật sự. Dù mama giữ được trái tim
Han nằm vùi thây dọc đường lưu đày thì mama Han vẫn trong sáng của mình
sống trong lòng Jang Geum và trong lòng người xem.
Nụ cười hiền dịu, vầng trán bao dung, những cử chỉ dịu
dàng và lời dặn dò ân cần của bà với Jang Geum mãi
còn in sâu trong lòng người xem: “Con hãy nhớ, con nấu
ăn không chỉ là nấu một món ăn, mà còn gửi gắm tình
cảm của con đối với người thưởng thức món ăn đó”.

Với lời dặn dò ấy, chuyện ẩm thực không chỉ là ăn uống

nữa. Đó là cuộc sống gia đình, là tình thương yêu, là
trách nhiệm thiết tha với nhau qua bữa cơm hằng ngày.
Người đầu bếp không chỉ là người nấu nướng đơn Jang Geum (trái) và
thuần mà còn là người đem tình thương của mình thể
hiện qua những món ăn cho đời. Mama Han trong
phim
Giữa những âm mưu gian trá, thủ đoạn điêu ngoa xảo quyệt chốn hậu cung, chung quanh gian bếp chính,
tình người vẫn còn hiện diện và tỏa sáng. Trong đau thương và nghịch cảnh, nghị lực con người vẫn đủ sức
làm một cuộc chinh phục ngoạn mục.

Xem Nàng Dae Jang Geum để tin, để yêu cuộc đời này hơn. Dẫu bóng tối vẫn
song hành cùng ánh sáng, dẫu tội ác có khi cười cay độc trêu ngươi lòng tốt, dẫu
có lúc đầu người lương thiện rơi xuống để làm nền cho danh lợi của những ai đó
thì cuối cùng công lý vẫn chiến thắng, hạnh phúc vẫn nhoẻn miệng cười cùng
những ai biết kiên trì, nhẫn nại và giữ được trái tim trong sáng của mình.

Những chi tiết thật sự gây cảm động như được chấp bút bởi một nhà văn thiên tài
giàu lòng nhân hậu. Những khung hình quay đẹp và sâu lắng đến mức gây ám
ảnh trong người xem. Sự chăm chút của đạo diễn trong từng cử chỉ diễn xuất của
diễn viên tạo nên mỹ cảm trong lòng khán giả.

Và lâu lắm khán giả mới lại được xem một bộ phim dài hơi mang đậm tính nhân "Chú Dakku" của
văn như thế. Kể từ thời Nô tì Isaura từng làm rơi nước mắt bao người, kể từ thời Jang Geum - một
của Oshin với số phận một con người dũng cảm đương đầu với nghịch cảnh và nhân vật ấn tượng
chiến thắng, kể từ Ngôi nhà nhỏ trên thảo nguyên với ba tiếng "I love you" vang trong phim
lên kiêu hãnh và chững chạc như tuyên ngôn bất tử về tình yêu thương, đến nay
khán giả mới được sống lại thật sự niềm khao khát được đắm mình trong không gian điện ảnh một cách
tuyệt vời như thế.

Thành công của bộ phim đâu chỉ ở phương diện doanh thu. Xem Nàng Dae Jang Geum để chợt ao ước một
điều gì đó cho phim Việt. Họ cũng có những phim mì ăn liền với ung thư, máu trắng và chuyện tình tay ba
tay tư nhăng nhít. Nhưng họ cũng có những phim để lại dấu ấn dài lâu trong tâm khảm mọi người.

Bao giờ tôi và những khán giả khác được khóc cho số phận một nhân vật nào đó, là một người VN, với bối
cảnh VN, những nỗi đau VN và sống trọn vẹn với tâm hồn VN?

NGUYỄN CÔNG VINH

14
 LAØM GÖÔNG

Na Uy, moät chieàu ñoâng, tuyeát rôi naëng haït. Moät ngöôøi ñaøn oâng say röôïu ñang laûo ñaûo
böôùc ñi treân tuyeát. Caäu con trai 14 tuoåi cuûa oâng sau khi ngoài chôø cha mình ngoøai quaùn röôïu
cuõng leõo ñeõo theo cha veà nhaø. Caäu ñaët baøn chaân nhoû beù cuûa mình leân nhöõng daáu chaân
haèn saâu treân tuyeát maø cha caäu ñeå laïi, nhöõng böôùc chaân ngaû nghieâng chao ñaûo. Baát chôït
ngöôøi ñaøn oâng quay laïi, nhìn thaáy con mình böôùc thaáp böôùc cao, daùng veû nhö ngöôøi say röôïu,
oâng gaét goûng hoûi noù vôùi gioïng leø nheø:
- Maøy ñi kieåu gì vaäy?
Caäu beù traû lôøi:
- Daï, con ñang ñi theo böôùc chaân cuûa cha!
Söï göông maãu ñoái vôùi treû em laø yeáu toá quan troïng nhaát trong giaùo duïc. Chuùng ta coù
theå huyeân thuyeân giaûng giaûi trong haøng giôø ñoàng hoà song chuùng seõ chaúng nhôù bao nhieâu,
theá nhöng nhöõng gì chuùng nhìn thaáy seõ ñeå laïi nhöõng aán töôïng raát saâu ñaäm. Roài ñeán moät
ngaøy chuùng ta nhìn thaáy con em chuùng ta noùi nhöõng lôøi gioáng heät nhö ta, giaän giöõ heät ta,
hoáng haùch heät ta, löôøi bieáng heät ta…Vaø chuùng seõ traû lôøi vôùi ta raèng: “Con ñang böôùc theo
böôùc chaân cuûa ba meï!”.

HAÕY KIEÁN TAÏO ÑIEÀU KYØ DIEÄU BAÈNG ÑOÂI BAØN TAY

Vaøo moãi saùng khi thöùc daäy, toâi ñeàu nhìn ra cöûa soå töø treân taàng saùu cuûa khaùch saïn
maø toâi ñang ôû taïi Baghdad vaø thaàm thì ngaïc nhieân raèng thaønh phoá vaãn coøn ñaây. Baghdad
laø moät thaønh phoá ñeïp naèm beân doøng soângTigris – nôi coù haøng bao nhieâu caây caàu lôùn
nhoû baéc ngang. Moãi laàn ñi qua moät caây caàu, toâi laïi töï hoûi lieäu noù coøn toàn taïi ñöôïc trong bao
laâu nöõa. Trong chieán tranh, caùc caây caàu luoân laø muïc tieâu huûy dieät ñaàu tieân cuûa bom ñaïn.
Ñeâm qua bom khoâng rôi xuoáng vaø teân löûa cuõng khoâng. Nhöng ngöôøi ta baûo chuùng toâi chæ
coù theû nghe tieáng bom vaø chaïy tìm nôi choán. Coøn vôùi teân löûa thì chaúng ai bieát tröôùc ñöôïc khi
naøo söï huûy dieät aäp tôùi…
Chuùng toâi ñaõ tham döï buoåi leã cuøng vôùi ngöôøi daân Baghdad taïi moät nhaø thôø nhoû.
Sau ñoù chuùng toâi xin ñöôïc gaëp linh muïc Yousif, moät coâng nhaân Dominica goác Iraq taïi Baghdad.
Oâng giaûng cho chuùng toâi nghe veà neàn vaên hoùa ña daïng cuûa Iraq baèng chính lòch söû gia ñình
oâng: goác gaùc gia ñình oâng laø söï pha troän giöõ ba saéc toäc mieàn baéc Iraq – Kurd, Aramaic vaø
Arabic, vaø söï pha troän giöõa Coâng giaùo vaø Hoài giaùo… OÂng keå cho chuùng toâi nghe veà söï giao
thoa cuûa caùc phong caùch vaên hoùa Iraq, caùch ngöôøi daân soáng hoøa hôïp trong caùc coäng ñoàng,
roài hoûi chuùng toâi: “Vì sao phaûi tieán haønh chieán tranh ôû ñaây? Neáu chính phuû Myõ cho raèng lyù
do laø vì chuùng toâi laø cheá ñoä ñoäc taøi, thì treân theá giôùi naøy coù bao nhieâu laõnh thoå ñoäc taøi?
Chaúng qua laø vì lyù do kinh teá”…
Chuùng toâi hoûi oâng muoán göûi thoâng ñieäp gì cho ngöôøi daân ngoøai Iraq, nhaát laø ngöôøi
daân nöôùc Myõ. Oâng noùi thaät loøng: ‘Toâi nghó, ngöôøi daân nöôùc quyù vò caàn moät tieáng goïi
caûnh tænh. Daân toäc toâi laø moät daân toïc coù vaên hoùa, nhöng neáu quyù vò ñem bom thaû xuoáng
ñaây, ngöôøi daân seõ chaúng bao giôø yeâu quyù vò ñöôïc. Khoâng coù cuoäc chieán naøo coâng baèng
caû. Toâi vaãn nghó ñieàu kyø dieäu seõ xaûy ra. Chuùng ta caàn moät ñieàu kyø dieäu cuûa hoøa bình,
nhöng cuõng caàn phaûi kieán taïo neân ñieàu kyø dieäu aáy baèng chính baøn tay cuûa mình”…
Chia tay linh muïc Yousif, toâi nhôù laïi nhöõng doøng chöõ trong cuoán hoài kyù cuûa Martin Luther
King veà chieán tranh Vieät Nam, trong ñoù oâng tuyeân boá: “Coù nhöõng luùc im laëng ñoàng nghóa vôùi
söï phaûn boäi. Vôùi Vieät Nam hieän nay, chuùng ta ñaõ böôùc ñeán thôøi ñieåm ñoù”. Toâi thaàm thay
chöõ Vieät Nam trong loøng naøy baèng chöõ Iraq. Vaø roài toâi töï hoûi caàn phaûi laøm gì ñeå nhöõng
ngöôøi Myõ ñang soáng taïi Myõ nhìn thaáy nhöõng ñieàu maø nhöõng ngöôøi Myõ may maén ñöôïc coù
maët taïi Baghdad nhìn thaáy- göông maët cuûa nhöõng treû em Iraq, göông maët cuûa nhöõng baø meï
khoå ñau, göông maët cuûa nhöõng ngöôøi cha cuøng veû lo aâu vì ñaõ traûi quaù nhieàu cuoäc chieán
tranh trong ñôøi hoï. Laøm theá naøo ñeå hoï thaáy cuøng nhöõng ñieàu naøy, ñeå cuøng ñöùng leân vaø
leân tieáng?
Xin ñöøng queân lôøi moät nhaø tieân tri ngaøn naêm tröôùc: “Caùc quoác gia khoâng ñöôïc giô
thanh kieám cuûa mình choáng laïi caùc quoác gia khaùc, cuõng khoâng caàn phaûi hoïc theâm moät baøi
hoïc cuûa chieán tranh”.

15
 ------------
---------------
Khi Baïn Thöôøng Xuyeân Gaëp Raéc Roái Trong Coâng Vieäc Hoaëc Trong Caùc Moái Quan Heä, Coù
Nghóa Laø Cuoäc Soáng Cuûa Baïn Ñang Coù Nhöõng Baát Oån, Caàn Phaûi Saép Xeáp Laïi.

1. Vöùt boû nhöõng lo laéng: taäp suy nghó tích cöïc laø phöông phaùp raát höõu hieäu. Moãi saùng
thöùc daäy, baïn töï daën mình: “ Phaûi vui veû leân. Chæ caàn moät ngaøy hoâm nay thoâi” roài coù
gaéng heát mình cho ñeán khi ñeâm xuoáng. Neáu coù truïc traëc trong ngaøy, baïn haõy nghó ñeán
tình huoáng xaáu nhaát coù theå xaûy ra. Baïn seõ thaáy lo laéng chaúng giaûi quyeát ñöôïc chuyeän
gì.
2. Baïn bieát thôû khoâng? Thôû ñuùng caùch giuùp baïn bôùt caêng thaúng. Buoåi saùng vaø buoåi
toái, baïn thöïc hieän baøi taäp sau: naèm thaúng, hai baøn tay ñaët leân buïng, hít vaøo chaàm chaäm
ñeán khi caûm thaáy buïng nôû toái ña. Thôû ra chaäm ñeán luùc caûm giaùc caùc cô buïng bò keùo
saùt vaøo xöông soáng.
3. Bieán öôùc mô thaønh söï thaät: Thöû nhôù laïi xem ñaõ coù khi naøo baïn mô trôû thaønh moät
nhaân vaät noåi tieáng chöa? Neáu coù haõy töøng böôùc bieán öôùc mô thaønh söï thaät. Ñöøng boû
queân chuùng! Ñieàu ñaàu tieân baïn caàn laøm laø vieát öôùc mô aáy ra giaáy. Ñaët tôø giaáy ôû nôi
deã ñaäp vaøo maét nhaát. Noù seõ ñem laïi cho baïn söï höùng thuù. Böôùc tieáp theo laø vaïch keá
hoaïch thöïc hieän öôùc mô. Töôûng töôïng hình aûnh mình khi ñaït ñöôïc muïc ñích. Böôùc naøy giuùp
baïn coù ñoäng löïc thöïc hieän öôùc mô.
4. Naøo, keát baïn ñi: Neân xaùc ñònh roõ mình muoán keát baïn vôùi nhöõng ngöôøi nhö theá naøo.
Coù nhieàu caùch ñeå laøm quen vaø keát thaân. Neáu quan taâm, chuù yù ñeán moät ngöôøi naøo
ñoù baïn seõ ñöôïc hoï chuù yù laïi ngay. Tuy nhieân, vieäc giöõ moái quan heä laâu daøi vaø toát ñeïp
tuøy thuoäc raát nhieàu vaøo chính baûn thaân baïn. Coù moät meïo nhoû laø haõy tìm nhöõng maët
tích cöïc cuûa ngöôøi maø baïn muoán keát thaân.
5. Nhöõng cô hoäi tình yeâu: Ñöøng coá gaéng tìm moät ngöôøi yeâu hoaøn haûo. Seõ chaúng coù
ngöôøi ñaøn oâng naøo ñaït tieâu chuaån cuûa baïn. Neáu ngöôøi aáy ñem laïi cho baïn caûm giaùc
ñöôïc yeâu vaø chaêm soùc, haõy chaáp nhaän anh ta.
6. Kieåm soaùt cuoäc ñôøi: Duø cuoäc soáng coù dieãn ra nhö döï ñònh hay khoâng, baïn phaûi coù
traùch nhieäm xem xeùt noù. Khoâng xæ vaû, töï traùch mình veà nhöõng khuyeát ñieåm maø töï ñeà
ra phöông caùch khaéc phuïc.
7. Ñaët tieâu chuaån rieâng: Ngöôøi phuïc vuï khoâng mang ñuùng moùn aên maø baïn ñaõ ñaët, baïn
seõ xöû trí theá naøo? Ñöøng coá gaéng nuoát noù vì sôï anh ta khoâng vui. Haõy yeâu caàu ñoåi
ngay moùn khaùc. Ñoái vôùi caùc moái quan heä cuõng theá. Neáu chuùng laøm baïn xaáu hôn, haõy
maïnh daïn noùi ra hoaëc caét ñöùt noù. Phaûi xaùc ñònh roõ quan ñieåm cuûa mình.
8. Nhöõng ngöôøi khoù gaàn: Nhieàu ngöôøi coù xu höôùng traùnh xa nhöõng ngöôøi khoù tính. Baïn
ñöøng neân theá. Caøng gaàn guõi vôùi nhöõng nguôøi naøy, baïn caøng chöùng toû ñöôïc khaû naêng
ñoái dieän vôùi khoù khaên.
9. Doïn deïp moïi thöù:Ñeå bieát ñöôïc thôøi gian naêng löôïng cuûa mình ñaõ maát ñi ñaâu, baïn caàn
saép xeáp laïi nhöõng hoïat ñoäng cuûa mình. Lieät keâ ra nhöõng yeáu toá laøm baïn khoù chòu: moù
giaáy tôø loän xoän, chieác ñieän thoïai hoûng, moät ngöôøi baïn luoâng laûi nhaûi ñieän thoaïi... moãi
tuaàn baïn giaûi quyeát hai chuyeän . vaøi tuaàn sau cuoäc soáng cuûa baïn seõ toát hôn.
10. Chieán thuaät voøng troøn: Baïn muoán keát baïn vôùi moät ngöôøi naøo ñoù trong voøng troøn,
nhöng baïn laïi ngaïi ñöùng vaøo voøng troøn! Neáu ngöôøi baïn muoán quen ñang ngoài ôû baøn tieäc
keá beân, baïn haõy ngoài vaøo baøn tieäc aáy vaø tham gia vaøo caâu chuyeän cuûa hoï.
11. Can ñaûm leân: Ñöøng ñeå noãi sôï haõi laøm nhuït yù chí cuûa baïn. Moãi ngaøy baïn töï ñoäng
vieân mình baèng nhöõng taám göông thaønh coâng vöôït khoù cuûa ngöôøi khaùc. Tröôùc khi baét tay
vaøo vieäc, baïn haõy taäp trung vaøo keá hoaïch vaø nuoâi döôõng nieàm hy voïng thaønh coâng.
12. Caùc thoâng ñieäp aån: Khi moät moái quan heä coù vaán ñeà, baïn luoân coù theå tìm ôû ñoù moät
ñieåm thuù vò. Ngöôøi yeâu laøm baïn böïc boäi vì treã heïn, baïn ñöøng voäi traùch anh ta, haõy xeùt
laïi mình. Baïn ñaõ quan taâm ñeán anh aáy ñuùng möïc chöa? Moãi thieáu xoùt cuûa ngöôøi khaùc
ñeàu aån moät ñieåm yeáu cuûa baïn trong ñoù.

16
13. Ñöøng eùp mình: Coøn treû, baïn chaéc chaén quan taâm ñeán voùc daùng cuûa mình. Theo nhöõng
nghieân cöùu gaàn ñaây, vieäc aên kieâng coù theå laøm baïn caêng thaúng vaø gaây aûnh höôûng
xaáu ñeán tinh thaàn. Cöù aên uoáng theo nhöõng ñoøi hoûi cuûa cô theå, ñöøng eùp mình phaûi giöõ
moät cheá ñoä aên kieâng quaù söùc.
14. Thaúng thaén toát hôn: Tranh caõi hay voøng vo ñeàu coù theå laøm hoûng moái quan heä cuûa baïn.
Khi baát ñoàng yù kieán baïn neân thaúng thaén vaø bình tónh noùi roõ ñieàu baïn khoâng ñoàng yù.
15. Hoïc caùch tha thöù: tha thöù laø caùch giaûi ñoïc toát nhaát cho ñaàu oùc cuûa baïn. Thoâng caûm
vôùi ngöôøi khaùc baïn seõ thaáy thanh thaûn hôn. Tha thöù cho ngöôøi khaùc cuõng coù nghóa baïn
töï tha thöù cho chính mình. Khi thoaùt khoûi nhöõng yù nghóa tieâu cöïc, baïn môùi bieát nhöõng gì
neân laøm tieáp sau ñoù.

Aùp löïc vaø caêng thaúng laø hai “saùt thuû” taâm lyù lôùn nhaát aûnh höôûng tôùi giaác
nguû. Ñeå coù moät giaác nguû ngon laønh, coù theå tham khaûo nhöõng lôøi khuyeân döôùi ñaây:

1.- Traùnh quaù suy nghó, cho duø baïn ñang phaûi gaëp chuyeän raéc roái hay day döùt gì, cuõng
khoâng neân coù nhöõng suy nghó bi quan nhö “ Theá laø heát roài”; “ Neáu... nhaát ñònh seõ....”; Nhöõng
suy nghó aáy seõ laøm cho lyù tính vaø tö duy giaûi quyeát vaán ñeà bò aùp cheá. Neân suy nghó theo
höôùng tích cöïc ñeå giaûi toûa söùc eùp vaø caân baèng taâm lyù.

2 – Duy trì söï nghæ ngôi thích hôïp laø moät yeáu toá khoâng theå thieáu ñöôïc. Söùc chòu ñöïng cuûa
con ngöôøi coù giôùi haïn, vôùi söùc eùp quaù möùc seõ laøm cho hieäu quaû naêng löïc bò giaûm.

3 – Taïo moâi tröôøng nguû ñôn giaûn, deã chòu, phoøng nguû khoâng neân boá trí quaù phöùc taïp,
toát nhaát laø trong phoøng coù caùch aâm. Khoâng neân ngoài treân giöôøng xem tivi, duøng maùy vi tính
hoaëc baøn baïc chuyeän gia ñình... neân luoân nhôù nguyeân taéc “Phoøng nguû chæ duøng ñeå nguû”.

4 - Reøn luyeän thoùi quen nguû. Taát nhieân khoâng coù caùch naøo ñeå haøng ngaøy ñi nguû vaøo
moät thôøi ñieåm nhaát ñònh, nhöng neân kieân trì thoùi quen daäy ñuùng giôø. Sau moät thôøi gian reøn
luyeän nhö vaäy töï nhieân ñöa giaác nguû vaøo ñuùng quy luaät. Neáu ban ñeâm bò maát nguû thì coá
traùnh vieäc nguû buø vaøo ban ngaøy ñeå quy luaät nguû khoâng bò roái loaïn.

5 – Tröôùc khi ñi nguû coù theå aên moät chuùt ñoà nheï khoâng coù tính kích thích nhö uoáng söõa,
aên baùnh mì ñeå chaát löôïng khoâng bò aûnh höôûng vì ñoùi, ngoaøi ra cuõng coù theå taém baèng
nöôùc aám hoaëc nghe nhaïc nheï... Neáu chöa muoán nguû thì khoâng neân naèm ñeå traùnh naûy sinh
nhöõng suy nghó tieâu cöïc, luùc naøy neân ra khoûi giöôøng, hoaït ñoäng nheï vaø ñôïi cho ñeán khi
muoán nguû.

6 – Nhöõng ñoà uoáng coù kích thích nhö caø pheâ, keå caû nhöõng ñoà uoáng taêng löïc, choáng meät
moûi cuõng aûnh höôûng ñeán giaác nguû. Neáu phaûi uoáng thuoác ñuùng giôø tröôùc khi nguû neân hoûi
baùc só xem loaïi thuoác ñoù coù aûnh höôûng ñeán giaác nguû hay khoâng.

Neáu tuaân thuû ñöôïc saùu nguyeân taéc treân seõ deã daøng coù ñöôïc giaác nguû chaát
löôïng toát. Nhöõng ngöôøi gaëp trôû ngaïi veà giaác nguû neân thöû aùp duïng vaø seõ coù ñöôïc
söï caûi thieän ñaùng keå.

17
Vaøo ngaøy nghæ, toâi thöôøng coù thoùi quen ñöa caùc con ra caùc hieäu saùch cuõ. Moät phaàn
do mua, moät phaàn ñöôïc ngöôøi khaùc taëng. Löôïng saùch trong nhaø toâi ngaøy moãi nhieàu.
Coù laàn con gaùi toâi baûo: “ Nhaø mình chaät choäi theá naøy maø saùch vôû beà boän quaù!
Cuoán naøo mình khoâng coù nhu caàu nöõa neân baùn quaùch ñi cho raõnh nôï boá aï”. Lôøi con
treû noùi xem chöøng coù lyù nhöng toâi thaáy baát oån, thaäm chí hôi taøn nhaãn. Toâi coá giaûi
thích cho con gaùi hieåu: “ Vôùi boá, moãi cuoán saùch laø moät kyû nieäm khoù queân ñi doïc
cuoäc ñôøi. Cuoán thì boá ñöôïc taëng nhaân ngaøy sinh nhaät. Cuoán thì boá mua trong ngaøy
ñaàu böôùc vaøo giaûng ñöôøng ñaïi hoïc. Laïi coù cuoán boá mua roài ñoïc cho oâng noäi nghe
nhöõng ngaøy oâng naèm lieät treân giöôøng... Boá maát moät cuoán saùch nghóa laø boá maát ñi
moät kyû nieäm quyø giaù trong ñôøi”.
Cuoái naêm ngoaùi, trong moä laàn gheù quaùn saùch cuõ ngay trung taâm thaønh phoá,
con gaùi toâi raát ñoãi vui möøng khi tìm ñöôïc cuoán Nhöõng taám loøng cao caû cuûa taùc giaû
Edmondo De Amicis (YÙ) do Nhaø xuaát baûn Hoäi Nhaø vaên aán haønh. Tuy nhieân, nuï cöôøi
raïng rôõ treân khuoân maët chaùu ngay laäp töùc bò daäp taét khi chaùu nhìn thaáy maáy doøng
chöõ traân troïng ghi ôû ñaàu cuoán saùch: “Con kính taëng thaày cuoán saùch naøy. Mong thaày
coi noù nhö lôøi tri aân cuûa con. Maõi maõi con seõ khoâng queân ñöôïc nhöõng kyû nieäm ñeïp
ñeõ veà thaày – kyù teân T.H.”. Ñeå traán an con beù, toái hoâm ñoù toâi ñaõ bòa ra caâu chuyeän
raèng toâi ñaõ töøng bò keû troäm laáy maát tö trang haønh lyù khi ñi coâng taùc xa, trong ñoù coù
raát nhieàu taøi lieäu vaø saùch vôû. Toâi muoán ñaåy suy nghó cuûa con beù veà höôùng khaùc:
raèng raát coù theå cuoán saùch maø chaùu mua hoài chieàu cuûa moät thaày giaùo naøo ñoù ñaõ
rôi vaøo hoaøn caûnh töông töï.
Nhöõng naêm sau naøy toâi vaø caùc con vaãn ra nhöõng hieäu saùch cuõ... caùc nôi naøy
vaãn ngoàn ngoän nhöõng saùch laø saùch vôùi ñaày ñuû chuûng loaïi. Vaø nhö moïi laàn caùc
chaùu laïi mang veà nhöõng cuoán saùch cuõ, caùc taùc phaåm vaên hoïc noåi tieáng moät thôøi.
Thöû laät qua töøng cuoán saùch cuõ chaùu mang veà, loøng toâi laïi traøo leân noãi buoàn daêng
daúng... Ñaây laø cuoán saùch baø taëng chaùu, kia laø cuoán saùch thaày taëng troø, kia nöõa laø
phaàn thöôûng cho hoïc sinh xuaát saéc... Thaáy toâi suy tö veà nhöõng chuyeän khoâng ñaâu vôï
toâi nhaéc: “Hôi ñaâu maø buoàn chuyeän nhaân tình theá thaùi... Boïn treû baây giôø thöïc teá
laém. Saùch mua, saùch ñöôïc taëng, chuùng ñoïc chaùn laø lieäng ra hieäu saùch cuõ vöøa ñôõ
chaät nhaø vöøa coù tieàn mua saùch khaùc ñoïc”...
Loøng toâi laïi nao nao buoàn nhôù veà nhöõng kyû nieäm xöa. Coù moät kyû nieäm buoàn
ñeå toâi khaéc saâu vaøo daï... Hai möôi naêm tröôùc, queâ toâi bò luõ... Moät thaày giaùo vaø moät
hoïc troø ñaõ duõng caûm queân mình khi öùng cöùu moät kho saùch cuõ treân 500 ñaàu saùch...
Ngöôøi hoïc toø aáy khoâng ai khaùc laø thaèng baïn thaân nhaát cuûa toâi – thaèng Hieàn ñen nhö
cuû aáu vaãn ñöôïc baïn beø gaén cho bieät danh Hieàn “ truõi”...

18
H
eø naêm roài coù moät nhoùm sinh vieân veà queâ toâi tham gia chieán dòch Muøa heø xanh. Nhaø
toâi theâm vui khi coù hai coâ sinh vieân sö phaïm ñeán ôû troï. Hai coâ vui tính, deã thöông neân
gia ñình toâi raát quyù meán. Hoâm chia tay veà laïi thaønh phoá, toâi ñöa hai coâ ñi tham quan chôï
queâ. Trong luùc ñi daïo chôï, hai coâ phaùt hieän moät thöù quaû raát quen teân nhöng chöa töøng thaáy
– ñoù laø quaû thò. Quûa thò thì ngöôøi Vieät Nam naøo cuõng töøng nghe qua caâu chuyeän Coå tích
Taám Caùm, nhöng soá ngöôøi
ñöôïc thaáy, sôø vaø ngöûi muøi
höông coå tích aáy chaéc laø
khoâng nhieàu ví quaû thò
khoâng coù giaù trò kinh teá
neân hieän nay raát ít ngöôøi coøn
troàng. Thaáy hai coâ thích
quaù, toâi mua bieáu hai coâ
caû roå ñeå laøm quaø. Hai coâ
vui söôùng vì coù moùn quaø
ñaëc bieät ñeå taëng caùc baïn ôû
chung trong kyù tuùc xaù
vôùi moät suy nghó raát laõng
maïn “ kyù tuùc xaù cuûa caùc coâ
seõ thôm nöùc muøi höông coå
tích”.
Nieàm vui hoàn nhieân
cuûa hai coâ baïn treû laøm toâi
boài hoài nhôù laïi tuoåi thô cuûa
mình. baø toâi ñi chôï hay
mua thò veà laøm quaø cho
chaùu. Quaû thò thôm quaù neân toâi thöôøng tieác khoâng aên maø chæ ñeå ngöûi. Ñeán khi quaû thò
nhuõn ra môùi chòu boû ñi. Luõ treû con chuùng toâi thöôøng laáy haït thò ñem maøi vì nghe noùi moãi haït
thò ñeàu mang hình daùng coâ taám dòu hieàn. Chuyeän aáy giôø xöa quaù! Tröôùc doøng chaûy thôøi
gian, nhieàu vaät theå mang giaù trò tinh thaàn ñang daàn maát ñi. Bieát ñaâu trong moät töông lai khoâng
xa, con chaùu chuùng ta chæ coøn ñöôïc nghe keå laïi thöù quaû mang höông thôm coå tích aáy trong
nhöõng caâu chuyeän baét ñaàu baèng caâu: “Ngaøy xöûa... Ngaøy xöa”.

Hoïc vaø laøm

C
aùi noùng oi aû cuûa muøa heø thaùng 6 döôøng nhö laøm chaùy theâm kyø voïng cuûa nhöõng thí
sinh ñang trong kyø nöôùc ruùt ñeå coù cô hoäi ñoã vaøo ñaïi hoïc. Tröôøng Ñaïi Hoïc quaû thaät
luoân laø öôùc mô cuûa bao nhieâu ngöôøi, laø nieàm hy voïng vaø khaùt khao cuûa caû gia ñình
vaø baûn thaân. Nhìn nhöõng hoïc sinh ñang taát baät, chen chuùc, lo laéng trong caùc loø luyeän thi, toâi
nhaåm tính lieäu coù bao nhieâu thí sinh thi ñoã Ñaïi Hoïc, trong soá sinh vieân hoïc Ñaïi Hoïc coù bao
nhieâu ra tröôøng, hoï seõ ñem tri thöùc ñöôïc hoïc ôû tröôøng ra phuïc vuï ñaát nöôùc nhö theá naøo...?

19
 Ngaøy toâi nhaän tin ñoã Ñaïi Hoïc laø moät ngaøy ñaùng nhôù nhaát, vinh döï vaø töï haøo
laø ngöôøi con ôû moät laøng queâ ngheøo, laïc haäu laïi ñoã ñaït vôùi soá ñieåm khaù cao. Baø con trong
laøng, xaõ ñeán chuùc möøng, caùn boä xaõ, tænh veà cho quaø. Toâi leân ñöôøng vôùi lôøi höùa ñinh
ninh hoïc thaät gioûi ñeå khi ra tröôøng coù ñaày ñuû kieán thöùc vaø baûn lónh phuïc vuï ñaát nöôùc, gia
ñình vaø baûn thaân. Noãi khaùt khao ñöôïc laøm vieäc vaø coáng hieán ñaõ giuùp toâi vöôït qua naêm
naêm Ñaïi Hoïc vôùi taám baèng khaù. Toâi nhaän lôøi chuùc möøng töø baïn beø, taïm bieät ngoâi tröôøng
Ñaïi Hoïc, haønh lyù coøn laïi cuûa ngöôøi sinh vieân toâi mang heát leân vai vôùi nhieàu kyû nieäm thaät
ñeïp. Toâi haêm hôû xin vieäc mong gaët haùi ñöôïc nhieàu traùi ngoït maø toâi ñaõ öôm troàng nhieàu
naêm. Cuoái cuøng toâi cuõng ñöôïc nhaän vaøo laøm ôû moät coâng ty nhaø nöôùc coù tieáng.
Nhöng sau moät naêm toâi laøm ñôn xin nghæ vieäc ôû coâng ty noï, vì khoâng theå chòu
ñöôïc caùi khoâng khí ngoät ngaït vaø nhöõng bon chen ganh tò, nònh noït, gieøm pha. Kieán thöùc toâi
hoïc ñöôïc ôû tröôøng ñaõ khoâng ñöôïc ñaët ñuùng choã; toâi ñaõ queân khuaáy chu trình kyõ thuaät cuûa
maùy quay, thay vaøo ñoù toâi chæ bieát pha traø vaø chôi game.
Sau ño,ù toâi laàn löôït laøm ôû boán coâng ty lôùn vaø ñeàu thaát voïng, kinh nghieäm ñaõ khoâng cho
toâi coù ñuû söùc ñeå pha traø vaø chôi game. Toâi sôï phuï coâng daïy doã cuûa caùc thaày coâ giaùo,
toâi laø moät kyõû sö nhöng nhöõng coâng vieäc laïi chaüng lieân quan gì ñeán maùy moùc.
Anh baïn toâi toát nghieäp Hoïc Vieän quaân söï, trôû thaønh moät só quan, moät cöû nhaân
ngoaïi ngöõ vôùi taám baèng khaù. Khi ra tröôøng anh ñöôïc phaân coâng veà coâng taùc ôû moät ñoàn
ñieàn phoøng cöûa khaåu quoác teá. Töôûng raèng coâng taùc ôû ñaây thuaän lôïi cho anh söû duïng
ngoaïi ngöõ cuûa mình, ñöôïc tieáp xuùc vôùi khaùch nöôùc ngoaøi, coù cô hoäi giao löu, giôùi thieäu vaên
hoùa nöôùc nhaø vôùi baïn beø quoác teá. Moät naêm sau gaëp anh vôùi veû maët chaùn naûn vaø giaø
hôn tröôùc raát nhieàu, anh taâm söï veà coâng vieäc cuûa mình, coâng vieäc cô quan chaúng heà ñuïng
chaïm maáy ñeán chuyeân moân. Anh noùi: “Vì mình laø moät Ñaûng vieân, moät só quan quaân ñoäi, laø
nieàm töï haøo cuûa caû doøng hoï. Mình chaáp nhaän vaø luoân coá gaéng thaät toát; chæ mong sao
coâng taùc caùn boä cuûa Ñaûng vaø Nhaø nöôùc coù nhöõng thay ñoåi tích cöïc hôn trong vieäc söû
duïng nhaân löïc”.
Anh buoàn. Toâi cuõng buoàn. Toâi thì ngaøy mai coù theå xin ñöôïc vieäc laøm môùi, coù theå
tìm ñöôïc vieäc laøm nhö yù. Coøn anh? Toâi hieåu vaø thoâng caûm cho anh. Coù leõ Ñaûng vaø Nhaø
nöôùc cuõng seõ coù chính saùch ñaõi ngoä caùn boä, söû duïng ñuùng naêng löïc chuyeân moân caùn
boä ñeå goùp phaàn tích cöïc vaøo coâng cuoäc coâng nghieäp hoùa – hieän ñaïi hoùa ñaát nöôùc. Toâi
cuõng tin raèng caùc hoïc sinh hoâm nay khi böôùc vaøo giaûng ñöôøng Ñaïi Hoïc seõ phaán ñaáu hoïc
thaät toát; khi ra tröôøng ñeàu ñöôïc coáng hieán cho toå quoác ñuùng vôùi chuyeân ngaønh cuûa mình.

20
T rong xoùm lao ñoäng ngheøo cuûa chuùng toâi môùi coù moät gia ñình trí thöùc vöøa
chuyeån ñeán. Choàng laø chieán só khoa hoïc cuûa moät vieän nghieân cöùu. Coøn
ngöôøi vôï nghe noùi cuõng laø moä thaïc só, giaûng vieân moät tröôøng Ñaïi hoïc. Hoï coù moät
coâ con gaùi teân laø Thu ñang hoïc lôùp 1, ñoàng trang löùa vôùi con Thaø, con Vui vaø maáy ñöùa
khaùc trong xoùm.
Moät laàn, thaáy beù Thu ngoài tröôùc cöûa nhaø treân tay oâm con buùp beâ maét
xanh, toùc vaøng thaät ñeïp, con Thaø, con Vui laïi gaàn troá maét nhìn. Nhöõng ñoâi maét môû to
ngoù lom lom caùi vaùy xanh oùng aùnh cuûa con buùp beâ. Con Thu oâm con buùp beâ trong tay
ñöa qua ñöa laïi nhö ñang ru. Con Thaø nuoát nöôùc boït nín thôû: “Cho tao boàng em beù chuùt xíu
ñöôïc khoâng?”. Con Thu haát haøm khinh khænh: “ Tay maøy chöa röûa, dô heát em beù!”. Con Vui
chaïy ra ngay caùi lu nöôùc caïnh ñoù xoái lia lòa maáy gaùo roài queït queït voâ aùo. Noù chaïy laïi
gaàn con Thu giô hai tay ra: “ Tay tao röûa roài neø. Cho tao aüm moät chuùt thoâi, tao traû lieàn
haø!”. Cho Thu löôøm noù: “ Hoång ñöôïc! Maøy aüm laøm roái heát toùc em beù, maù tao la!” .
thaáy hai ñöùa vaãn ñöùng ñoù khoâng chòu ñi, con Thu nhìn nhanh voâ nhaø roài quay ra, haï
gioïng: “ Thoâi! Tuïi bay ñi choã khaùc chôi. Ba maù khoâng cho tao chôi vôùi tuïi bay. Maù tao noùi
chôi vôùi tuïi bay seõ sinh hö!”. Hai ñöùa beù troá maét nhìn nhau roài nhìn beù Thu, laëng leõ boû
ñi.
Ngaøy Chuû nhaät , boïn con Thaø, con Vui vaø maáy ñöùa nöõa tuï taäp tröôùc hieân
nhaø con Vui, ñoái dieän nhaø beù Thu, chôi troø baùn haøng. Coù ñuû loaïi saûn phaåm cheá bieán
töø nöôùc vaø caùc loaïi laù caây: phôû neø, cheø ñuû thöù neø, buùn boø, baùnh canh neø...
Khaùch haøng giaû boä huùp sì huïp ngon laønh. Beù Thu ñöùng saùt haøng raøo phía trong hieân
nhaø, nhìn sang baèng ñoâi maét khao khaùt

Raèm thaùng chaïp. Theo kinh nghieäm, caây mai ñöôïc traåy laù ñeå kòp nôû roä hoa vaøo nhöõng
ngaøy Teát. Sau moät naêm phôi mình giöõa möa naéng, nhöõng laù mai nhuoám ñaày buïi baëm, khoâng
ít laù heùo uùa khi muøa khoâ veà, vaø cuõng coù caû nhöõng chieác laù non môùi moïc trong nhöng
4ngaøy maùt meû cuoái ñoâng. Nhöng duø coøn non hay ñaõ giaø coãi, moïi chieác laù cuûa naêm cuõ
cuõng ñöôïc traåy ñi, caây mai trôû neân traàn truïi, töôûng nhö khoâ heùo, nhöng laø ñang aâm thaàm huùt
nhöïa soáng töø trôøi ñaát ñeå böôùc vaøo moät chu kyø sinh soâi môùi, ñaày höùa heïn röïc rôõ, vaøng
töôi. Traåy laù mai ñoùn Teát, cuõng nghó tôùi cuoäc soáng con ngöôøi. Moãi muøa xuaân ñeán cuõng laø
dòp moãi ngöôøi coù suy nghó veà cuoäc ñôøi mình, nhìn laïi naêm cuõ vaø döï phoùng cho naêm môùi.
Noùi theo töø ngöõ toân giaùo, laø xeùt mình naêm cuõ, doác loøng chöøa nhöõng thoùi hö taät xaáu ñeå
naêm môùi thaùnh thieän hôn. Vì theá maø khi traåy töøng laù mai ñeå ñoùn muøa Xuaân môùi coù laøm
con ngöôøi bieát traåy ñi khoûi cuoäc ñôøi mình nhöõng gì ñaõ taøn uùa, cuõ kyõ, buïi baëm. Keå caû
nhöõng thöù haøo nhoaùng beân ngoaøi che ñaäy nhöõng caèn coãi, xuø xì cuûa taâm hoàn vaø ngaên
caûn söùc soáng töï beân trong ñaâm choài, naåy loäc. Ñeå, nhö caây mai, con ngöôøi coù theå thaáy
ñöôïc söï traàn truïi cuûa mình. Nhôø ñoù bieát töø boû nhöõng gì ngaên caûn con ngöôøi mình thaêng hoa.
Ñeå kín muùc söï soáng töø nhöõng nguoàn maïch Chaân Thieän Myõ maø nôû hoa cho con ngöôøi vaø
cho ñôøi.
Vôùi yù töôûng ñoù, xin kính chuùc moãi Baïn ñoïc bieát nhö caây mai phaûi truïi laù ngaøy raèm thaùng
chaïp, khoâng phaûi ñeå khoâ heùo ñi vì khoâng coøn nhöõng voû boïc beân ngoaøi, maø ñeå töï chuyeån
hoùa cuoäc ñôøi mình thaønh muoân vaøn caùnh hoa trong muøa Xuaân Môùi.

21
 Saùng
nay baùc ruoät cuûa anh ôû Caø Mau leân chôi. Caû chuïc naêm baùc chaùu môùi coù dòp gaëp laïi
neân toâi môøi baùc Naêm ôû laïi chôi vôùi gia ñình ít hoâm. Ñeán tröa, Thuùy, ñöùa con gaùi lôùn cuûa
toâi ñi hoïc veà nhaän ñöôïc töø baùc moùn quaø laø hai caùi baùnh neáp ôû döôùi queâ mang leân
coøn ñöôïm muøi cuûi löûa. Con beù hôùn hôû nhaän quaø voäi vaøng môû ra aên thöû. Caén ñöôïc
moät caùi noù nhaên maët nhöng khoâng daùm noùi gì boû leân phoøng sau khi ñaõ leùn boû caùi
baùnh vaøo gioû raùc. Ñeán löôït teøo cuõng ñöôïc baùc duùi cho maáy caùi baùnh vôùi lôøi xuyùt xoa
“chaø chaùu toâi mau lôùn thieät, môùi ñaây maø ñaõ hoïc lôùp 4 roài. Troâng cuõng ñeïp trai döõ hen.”
Baùc Naêm vöøa noùi vöøa xoa ñaàu Teøo, ñaùp laïi caùi voàn vaõ ñoù laø caùi nhìn laïnh leõo cuûa
Teøo. Vöøa boác lôùp laù chuoái ñöa leân muõi ngöûi, noù ñaõ lieäng caùi baùnh ñi: “hoâi quaù, hoång
theøm”. Vôï toâi ñöùng gaàn ñoù, ngöôïng nguøng noùi chöõa theïn: “Teøo hö quaù”. Baùc Naêm chæ
cöôøi vaø noùi: “Oái daøo, con nít bieát gì”.
Côm nöôùc xong caû nhaø ngoài troø chuyeän. Nhaân luùc baùc Naêm keå chuyeän döôùi queâ nhaéc
laïi nhöõng luùc thaát muøa phaûi aên khoai thay côm, moïi ngöôøi ñeán tröôøng maø buïng vaãn coøn
ñoùi. Anh Truùc tieáp lôøi: “Ngaøy xöa noäi ngoaïi phaûi raùng laøm ñeå ba maù ñöôïc aên hoïc, cöïc
khoå laém môùi coù ñöôïc ngaøy nay. Caùi baùnh maø tuïi con cheâ ngaøy tröôùc vôùi ba maù ñoù laø
moät moùn quaø laâu laém môùi ñöôïc aên. Tuïi con coù thaùi ñoä nhö vaäy khieán ba maù raát
buoàn”. Vôï toâi noùi theâm: neáu oâng khoù tính chaéc oâng ñaõ veà roài, tuïi con phaûi xin loãi oâng
ñi”. Baùc Naêm chöõa chaùy: “Oâi hai ñöùa coi vaäy chöù ngoan laém. Heø naøy tuïi con veà queâ ôû
döôùi oâng vaøi ngaøy. Oâng ñaõi tuïi con nhöõng moùn ngon ñoàng queâ chòu khoâng?”
Ñeán luùc naøy caû Thuùy laãn Teøo ñeàu toû ra maéc côõ khoâng daùm nhìn maët baùc Naêm. Thaáy
con coù veû hoái loãi toâi cuõng yeân taâm phaàn naøo nhöng khoâng khoûi lo laéng. Söï vieäc hoâm
nay tuy khoâng coù gì to taùt laém nhöng noù laøm toâi phaân vaân vaø töï hoûi phaûi chaêng vì quaù
baän coâng vieäc maø töø laâu khoâng coù thôøi gian gaàn guõi daïy doã con caùi. Hay taïi ñöôïc
nuoâng chieàu neân hai ñöùa nhoû sinh hö? Toâi baøn vôùi vôï: “Taïi tuïi mình cöù baét tuïi nhoû chuù
taâm vaøo vieäc hoïc maø queân daïy chuùng nhöõng caùch cö xöû thöôøng xaûy ra trong cuoäc
soáng. Töø mai chuùng ta seõ daïy con baét ñaàu töø nhöõng vieäc nhoû beù nhö vaäy”.

TÖØ HOÁ SAÂU ÑEÁN NUÙI CAO

Ngaøy noï, con löøa cuûa baùc noâng daân kia bò ngaõ xuoáng moät caùi hoá. Con vaät toäi nghieäp
keâu khoùc thaûm thieát. Sau nhieàu giôø hì huïc keùo con löøa leân khoûi hoá khoâng thaønh, baùc
noâng daân quyeát ñònh choân luoân noù döôùi hoá vì chaúng deã cöùu ñöôïc noù, vaû laïi con löøa
cuõng giaø quaù roài, chaúng coøn giaù trò gì.
Baùc noâng daân nhôø vaøi ngöôøi haøng xoùm ñeán giuùp mình laáp hoá. Moïi ngöôøi laáy xeûng
xuùc ñaát ñoå xuoáng hoá. Môùi ñaàu chuù löøa nhaän thöùc ñöôïc ñieàu nguy hieåm seõ ñeán vôùi
mình, noù caøng khoùc döõ doäi. Sau ñoù, boãng döng noù im baët laøm moïi ngöôøi ngaïc nhieân.
Sau khi ñoå xuoáng vaøi xe ñaát, baùc noâng daân nhìn xuoáng hoá vaø raát ngaïc nhieân veà nhöõng
gì oâng nhìn thaáy. Moãi xe ñaát ñöôïc ñoå xuoáng, chuù löøa neù sang beân traùnh roài böôùc leân
choã ñaát vöøa ñoå xuoáng. Moïi ngöôøi tieáp tuïc ñoå ñaát xuoáng ñaàu con vaät, chuù löøa laïi noã
löïc ngoi leân choã ñaát cao nhaát. Khi ñaùm ñaát cuoái cuøng ñöôïc ñoå xuoáng cuõng laø khi chieác
hoá ñöôïc laáp ñaày. Moïi ngöôøi kinh ngaïc nhìn chuù löøa nhaûy leân mieäng hoá vaø vui söôùng
chaïy ñi.
Cuoäc soáng chuùng ta luoân coù nhöõng bieán coá töïa hoá saâu. Neáu chaúng may chuùng ta loït
xuoáng hoá thì haõy tìm caùch thoaùt khoûi baèng caùch khoâng ñaàu haøng. Haõy bieán hieåm nguy
thaønh ñieàu may maén. Moãi böôùc chuùng ta thoaùt khoûi hoá saâu vaø moãi chieác hoá ta vöôït
thoaùt laø moät baäc daãn ñeán ñænh nuùi cao cuûa söï thaønh coâng!.

NIU DI LAÂN THIEÂN NHIEÂN HUØNG VÓ

Nhöõng vònh vaø nuùi löûa, suoâí nöôùc noùng vaø vuøng nhieät ñôùi, nuùi tuyeát phuû vaø baõi
bieån hoang sô: Niu Di Laân quaû laø moät thieân ñöôøng ñoái vôùi nhöõng ai yeâu thích thieân nhieân ñeå
du ngoaïn trong moät theá giôùi huyeãn hoaëc.
Caùch nöôùc Uùc 2000 km, ñaát nöôùc naøy thaät söï laø moät taám thaûm gheùp nhöõng phong
caûnh huøng vó vôùi khí haäu vöøa nhieät ñôùi, caän nhieät ñôùi vaø oân ñôùi. Ñaây ñoù vaøi thaønh phoá
coøn khoâng bieát tôùi söï uøn taéc giao thoâng vaø maát an ninh.
Thaønh phoá Auckland ôû ñaûo Baéc, ñoâi khi gôïi nhôù Sydney vôùi nhöõng ngoâi nhaø coå vaø
bôø vònh toâ ñieåm nhöõng caùnh buoàm. Duø laø roäng lôùn, song thaønh phoá lôùn nhaát naøy hình nhö

22
vaãn soáng bình thaûn vaø chaäm raõi vôùi 3,8 trieäu daân. Trong soá naøy, phaàn chuû yeáu laø haäu
dueä cuûa ngöôøi Anh ñeán ñaây khai khaån töø theá kyû 19 vaø vaøi ngaøn ngöôøi Maoris, goác töø
quaàn ñaûo Polynesie. Maûnh ñaát naøy ñöôïc khaùm phaù bôûi Abel Tasman, ngöôøi Haø Lan naêm 1642
vaø ñaõ ñöôïc ñaïi uùy Cook noåi tieáng veõ ñöôøng ranh giôùi naêm 1769.
Vaên hoùa Maori tröôùc ñaây töøng bò ngöôøi da traéng khinh reû, nay laø moät phaàn di saûn
quyù giaù ñöôïc gìn giöõ caån thaän ôû Niu Di Laân. Rôøi Auckland vôùi nhöõng quaû ñoài phuû ñaày caây
döông sæ lôùn, con ñöôøng daãn saâu vaøo moät loaïi thung luõng nhoû, xanh möôùt, eâm ñeàm nhö moät
laøng queâ Anh vôùi ñaøn cöøu ñang gaëm coû. “Treân 45 trieäu con cöøu ñaõ ñöôïc kieåm tra, ngöôøi ta
khoâng phaùt hieän ra ñöôïc moät tröôøng hôïp bò lôû moàm”.- Ngöôøi chaên nuoâi Kiwis noùi vaäy.
Gioáng nhö moät caùnh ñoàng coû meânh moâng, ñaûo Baéc coøn goïi laø ñaûo boác khoùi, cuõng
laø maûnh ñaát soâi ñoäng aâm æ nhö ngaøy ñaàu taïo laäp. Rotorua laø moät vuøng röïc rôõ vôùi nhöõng
suoái nöôùc noùng, nhöõng hoà nöôùc soâi suïc maø ôû ñoù xöa kia ngöôøi Mario luoäc thöùc aên. Hoaønh
traùng hôn nöõa, ôû phía Nam Roâtorua laø coâng vieân Togario gôïi nhôù raèng Niu Di Laân laø moät
trong nhöõng vuøng nuùi löûa hoaït ñoäng maïnh nhaát theá giôùi. Ñôït phun cuoái cuøng cuûa ngoïn
Ruapenu moät trong ba nuùi löûa lôùn cuûa coâng vieân naøy, laø vaøo naêm 1996. Ñaát nöôùc naøy
cuõng chòu chaán ñoäng haøng naêm. Do ñoù vaät lieäu xaây döïng ôû ñaây laø phaûi baèng goã.
Eo bieån Cook, con ñöôøng töø ñaûo Baéc ñeán ñaûo Nam chæ ñi trong 3 giôø ñöôøng thuûy.
Nhöõng eo bieån ngoaét ngeùo maø trong soá naøy ta coù theå baét gaëp nhöõng chuù caù voi: Coâng
vieân Abel Tasmanm ôû phía ñoâng Nelson thaät tuyeät dieäu vôùi nhöõng baõi bieån vaøng vaø nöôùc
maøu xanh ngoïc bích xen laãn vôùi nhöõng caùnh röøng xanh töôi. Alpen Tasman laø moät trong 13 vöôøn
quoác gia cuûa xöù sôû naøy. Veû ñeïp thieân nhieân hoang daõ nôi naøy ñaõ cuoán huùt nhöõng ngöôøi
thích cheøo thuyeàn Kayak hoaëc ñi daõ ngoaïi thaät xa. Ñaûo Nam chæ coù 800.000 ngaøn ngöôøi neân
hoang daõ hôn, ñeïp hôn. Veû ñeïp naøy ñöôïc toïa döïng bôûi con ñöôøng duy nhaát men theo bôø bieån
phía taây giöõa daõy nuùi Southem Alps vaø bieån Tasman. Khoâng theå taém ôû ñaây ñöôïc vì nöôùc quaù
laïnh ñeán möùc nhöõng con haûi caåu coù boä loâng daøy ñaõ laáy nhöõng moûm nuùi ñaù ôû Cape
Foulwind laøm nôi truù nguï. Moät trong nhöõng ñieåm haáp daãn cuûa bôø bieån coù nhieàu vònh huøng
vó, ñaäm maøu saéc Hawai naøy laø Punakaiki. Xa hôn nöõa beân nhöõng thung luõng saâu laø nhöõng
ngoïn nuùi phuû baêng tuyeát. Huøng traùng nhaát laø vònh Milford Sound, nhaát laø khi nhöõng cuù nhaûy
cuûa caù heo laøm xao ñoäng söï eâm ñeàm cuûa maët nöôùc. Thaät söï huøng vóõ vaø oai nghieâm cuûa
thieân nhieân. (BAÛO CHAÂU).

Coù ngöôøi töôûng raèng, ñieàu quan troïng nhaát cuûa cuoäc ñôøi ngöôøi con gaùi laø laøm sao

kieám ñöôïc moät “taám choàng” coù giaù trò thì cuoäc hoân nhaân ñoù seõ ñem laïi cho mình moät giaù
trò. Thaät ra, khoâng coù gì sai laàm hôn theá! Giaù trò ñích thaät cuûa moät con ngöôøi naèm ngay trong
con ngöôøi ñoù chöù khoâng bao giôø ñeán töø söï toàn taïi cuûa ai ñoù trong cuoäc ñôøi mình.
Khi ngöôøi con gaùi khoâng ñuû can ñaûm mô öôùc hay töï ñaët cho mình moät muïc ñích soáng thì
taát nhieân coâ ta seõ caûm thaáy cuoäc soáng cuûa mình chæ coù yù nghóa khi ñaët coïc taát caû vaøo
moái quan heä vôùi ngöôøi ñaøn oâng maø coâ seõ laáy laøm choàng. Hoï hy voïng seõ laø vôï oâng noï,
anh kia vaø laø meï cuûa nhöõng ñöùa con khaùu khænh, buï baãm – ñoâi khi coøn laáy ñieàu thöù hai
laøm ñaûm baûo cho ñieàu thöù nhaát. nhöing ngöôøi ta sinh ra ôû ñôøi ñaâu chæ coù moät muïc ñích laø
laøm meï vaø sinh con? Ñoù môùi chæ laø “chöùc naêng sinh hoïc” cuûa baát cöù ñoäng vaät naøo, chöù
ñaâu phaûi toaøn boä traùch nhieäm cuûa con ngöôøi tröôùc cuoäc soáng?
Myõ Lan thi vaøo ñaïi hoïc hai naêm lieàn khoâng ñoã. Gia ñình taïo ñieàu kieän
cho coâ hoïc laáy moät ngheà nhöng Lan khoâng muoán laøm lao ñoäng chaân tay. “Luùc ñoù toâi
nghó chæ coù moät loái thoaùt duy nhaát cho cuoäc ñôøi mình laø laáy choàng vaø sinh con – Lan noùi –
vaø toâi nhaän lôøi ngay khi anh aáy toû tình. Choàng toâi hôn toâi 11 tuoåi, anh laø kyû sö ra tröôøng ñaõ
8 naêm vaø coù khaû naêng kieám tieàn nuoâi ñöôïc gia ñình. Nhöng chæ soáng vôùi nhau ñöôïc 2 naêm,
toâi vaø ñöùa con 1 tuoåi ñaõ trôû thaønh gaùnh naëng cuûa anh aáy. Nhieàu hoâm tan sôû anh aáy
khoâng veà nhaø maø ñaøn ñuùm baïn beø coù khi ñeán nöûa ñeâm. Anh baét ñaàu coi toâi nhö moät thöù
“ oâ – sin” vaø gioïng ñieäu cuûa anh daàn haùch dòch nhö oâng chuû. Nhöõng cuoäc caõi vaõ nho nhoû
ngaøy moät nhieàu cho ñeán khi toâi bò choàng ñaùnh moät caùi taùt”. Lan khoâng nhôù mình ñaõ noåi
ñieân leân nhö theá naøo, chæ nhôù trong tieáng quaùt thaùo cuûa choàng coù caâu: “ Ñoà aên baùm!
Naèm öôøn suoát ngaøy sinh laém chuyeän!”.

23
 Nhaø taâm lyù xaõ hoäi hoïc Carol Tavris cho raèng: “ Moãi con ngöôøi baát keå ñaøn oâng hay
ñaøn baø, ñeàu phaûi töï khaúng ñònh moät giaù trò baûn thaân, neáu mình bieát töï troïng. Giaù trò ñoù
khoâng theå do ngöôøi baïn ñôøi mang laïi maø phaûi do noã löïc cuûa chính mình. nhöng ñeå laøm ñöôïc
ñieàu ñoù khoâng deã daøng. Nhieàu khi ta phaûi vöôït qua nhöõng thöû thaùch, coù theå phaûi neám traûi
caû nhöõng thaát baïi, ñaéng cay. Nhöng ít nhaát moãi ngöôøi phaûi coù moät coâng vieäc, neáu baïn
muoán laø moät con ngöôøi tröôûng thaønh, laø moät ngöôøi töï troïng tröôùc khi ñeán vôùi hoân nhaân”.
Ñuùng theá! Chæ khi naøo baïn ñem nhöõng muïc ñích cuûa rieâng baïn, nhöõng mô öôùc cuûa
rieâng mình vaø nhaän thöùc ñöôïc giaù trò baûn thaân ñeán vôùi cuoäc hoân nhaân thì baïn môùi khoâng
phaûi laø moät thöù “taàm göûi” baùm vaøo ngöôøi baïn ñôøi maø laø ngöôøi baïn ñoàng haønh keà vai
saùt caùnh vôùi anh ta treân ñöôøng ñôøi, chia seû moïi buoàn vui, thaønh coâng vaø thaát baïi.
Coøn neáu baïn ñeán vôùi hoân nhaân khoâng coù gì khaùc ngoaøi nhöõng ñoøi hoûi vaø troâng
chôø cuûa baïn thì traïng thaùi caân baèng cuûa cuoäc soáng löùa ñoâi taát yeáu seõ suïp ñoå. Baïn seõ
chæ laø moät ñöùa treû, duø baïn bao nhieâu tuoåi, nhaát laø khi anh ta laïi laø ngöôøi ñaøn oâng thaønh
ñaït. Bao nhieâu giaác mô haïnh phuùc seõ vôõ tan nhö bong boùng xaø phoøng. Baïn seõ khoâng ngöøng
than phieàn veà anh ta vaø chaùn gheùt ngay caû chính mình. caùi duyeân cuûa baïn neáu coù cuõng bay
ñi heát. Duø coù moät cuoäc soáng trong hoaøn caûnh vaät chaát ñaày ñuû ñeán theá naøo ñi nöõa, baïn
cuõng seõ chæ boøn ruùt tình caûm cuûa ngöôøi khaùc vaø cuûa caû chính mình chöù khoâng bao giôø tìm
thaáy caùi haïnh phuùc maø baïn mong ñôïi!

Ngöôøi vôï duyeân daùng haáp daãn thôøi nay khoâng phaûi laø con buùp – beâ ñeå choàng baøy
laøm caûnh. Khi baûn thaân baïn coù nieàm vui laøm ñöôïc caùi gì ñoù cho cuoäc ñôøi naøy, baïn seõ yeâu
cuoäc ñôøi hôn vaø töø con ngöôøi baïn töï nhieân seõ toûa ra moät tröôøng haáp daãn, coù söùc cuoán
huùt nhöõng ngöôøi xung quanh. (TR“NH TRUNH HOØA).

Ai cuõng thöøa nhaän raèng taát caû nhöõng ngöôøi coù duyeân tuy moãi ngöôøi moät veû nhöng
ñeàu gioáng nhau ôû moät ñieåm, ñoù laø hoï töôi cöôøi. Song ñoù khoâng phaûi laø nuï cöôøi giaû taïo,
coá tình thöôøng tröïc gaén treân moâi. Nuï cöôøi phaûi toûa ra töø chính taâm hoàn hoï vaø vì theá veà
baûn chaát, hoï phaûi laø con ngöôøi luoân laïc quan, yeâu ñôøi.
Coù ngöôøi laïi cho raèng ai laïi chaúng muoán soáng vui töôi, nhöng vì cuoäc ñôøi chaúng gaëp
may, toaøn nhöõng chuyeän buoàn phieàn neân maët muõi luùc naøo cuõng uû eâ, muoán vui maø khoâng
vui ñöôïc. Thöïc ra soáng ôû ñôøi ai chaüng coù nhöõng noãi buoàn nhö ngöôøi thaân qua ñôøi, gaëp tai
hoïa hay oám ñau beänh taät, coâng vieäc khoâng nhö yù muoán hoaëc ngöôøi khaùc cö xöû khoâng toát
vôùi mình. nhöng neáu cöù vì nhöõng ñieàu ñoù maø töï daèn vaët, ñau khoå hay laäp möu keá traû thuø
thì chaúng bao giôø vui leân ñöôïc. Baïn ñaõ thaáy cuoäc thi ñaáu theå thao cuûa nhöõng ngöôøi khuyeát
taät chöa? Leõ naøo hoï khoâng buoàn vì cô theå khoâng bình thöôøng nhö moïi ngöôøi nhöng hoï ñaõ
vöôït leân treân noãi buoàn aáy, tìm thaáy nieàm vui trong cuoäc soáng. nhöõng nuï cöôøi cuûa hoï sau
moãi cuoäc ñua taøi môùi laïc quan raïng rôõ bieát bao?
Nhöng coù nhöõng ngöôøi chæ luoân nhìn thaáy maët traùi cuûa xaõ hoäi, nhìn vaøo ñaâu cuõng
chæ thaáy tieâu cöïc, tham nhuõng, troäm caép, löøa ñaûo, thaáy nhöõng keû muoán haêm haïi mình, thaáy
tình ñôøi ñen baïc. Do vaäy taâm hoàn hoï u toái, chaùn ngaùn cuoäc soáng, khoâng thieát laøm vieäc,
hoïc haønh, chæ toaøn aám öùc than thaân traùch phaän. Neáu baïn ñeå cho mình rôi vaøo traïng thaùi
taâm lyù nhö vaäy thì nhöïa soáng seõ caïn kieät, daãu baïn coù xinh ñeïp duyeân daùng ñeán ñaâu, cuõng
vaãn chæ laø moät con ngöôøi u saàu, teû nhaït chaúng haáp daãn ñöôïc ai. Moïi ngöôøi seõ ngaïi tieáp
xuùc vôùi baïn, vì moãi laàn gaëp thaáy cuoäc ñôøi chæ theâm buoàn.
Cho neân veû duyeân daùng cuûa ngöôøi con gaùi ñaâu phaûi chæ naèm ôû ngoaïi hình nhö voùc
daùng, ñieäu ñi, aùo quaàn, gioïng noùi. Noù chính ôû nôi taâm hoàn baïn, moät taâm hoàn vò tha, ñoä
löôïng, bieát tha thöù, yeâu thöông, bieát nhìn thaáy maët toát ñeïp cuûa cuoäc ñôøi vaø chính vì vaäy töø
taâm hoàn ñoù môùi toaùt leân söùc soáng vui töôi, yeâu ñôøi. Chính ñieàu ñoù haáp daãn nhöõng ngöôøi
xung quanh laém ñaáy! Bôûi vì moãi laàn gaëp baïn, hoï thaáy cuoäc ñôøi naøy ñeïp hôn, ñaùng yeâu hôn,
baïn ñaõ ñem ñeán cho hoï nieàm vui khoâng phaûi vaät chaát maø laø tinh thaàn. Ai ñöôïc soáng gaàn
baïn ngöôøi aáy cuõng seõ sung söôùng.

24
 Suy cho cuøng, laïc quan cuõng nhö saàu thaûm ñeàu thuoäc phaïm truø tinh thaàn, phaàn lôùn do
chuû quan mình chöù khoâng phaûi chæ do hoaøn caûnh khaùch quan.

BIEÁT GIÖÕ CHO MÌNH MOÄT KHOAÛNG CAÙCH…………

Bieát giöõ cho mình moät khoaûng caùch caàn thieát trong quan heä giao tieáp vôùi moïi ngöôøi
trong cuoäc soáng haèng ngaøy laø moät ñieàu heát söùc quan troïng ñoái vôùi baïn. Bôûi vì neáu quaù
suoàng saõ hay gaàn guõi vôùi ai ñoù khi moái quan heä caûu baïn chöa chín muoài thì voâ tình seõ bieán
baïn trôû thaønh ngöôøi deã daõi, buoâng tuoàng. Khoaûng caùch trong quan heä giao tieáp ôû ñaây bao
goàm caû khoaûng caùch veà khoâng gian (khi ñöùng, ngoài… troø chuyeän) vaø khoaûng caùch veà tình
caûm (thaân, sô…).
Ñeå giöõ cho mình moät khoaûng caùch hôïp lyù trong giao tieáp, baïn caàn chuù yù ñeán nhöõng
nguyeân taéc sau :
- Xaùc ñònh söï thaân - sô cuûa mình vôùi ngöôøi ñang noùi chuyeän. Khoaûng caùch veà khoâng gian
coù moái quan heä nhaát ñònh ñeán möùc ñoä thaân thieát cuûa baïn vôùi ñoái töôïng giao tieáp. Neáu
hai ngöôøi laø baïn thaân hoaëc bieát nhau khaù roõ thì coù theå ngoài gaàn nhau (hoaëc khoaùc vai,
aên ôû cuøng nhau neáu cuøng laø baïn nöõ). Ñieàu naøy seõ laøm taêng theâm moái quan heä thaân
maät giöõa hai ngöôøi. Khi baïn noùi chuyeän vôùi moät ngöôøi môùi quen, khoaûng caùch giöõa hai
ngöôøi neân xa moät chuùt, ñieàu ñoù chöùng toû baïn laø ngöôøi chöøng möïc, ñöùng ñaén. Tuy
nhieân chôù giöõ khoaûng caùch khaù xa seõ gaây cho ñoái phöông caûm giaùc baïn laø ngöôøi laõnh
ñaïm, thôø ô.
- Caàn xaùc ñònh ñöôïc tính chaát noäi dung cuûa vieäc trao ñoåi. Chaúng haïn nhö noäi dung cuoäc
noùi chuyeän coù quan troïng hay khoâng? Coù bí maät hay khoâng? Bôûi ñieàu naøy seõ chi phoái
ñeán khoaûng caùch troø chuyeän cuûa hai beân. Neáu noäi dung caâu chuyeän mang tính bí maät thì
khoaûng caùch troø chuyeän phaûi gaàn nhau. Neáu noäi dung troø chuyeän laø vaán ñeà nghieâm
tuùc, quan troïng thì nhaát thieát baïn phaûi tìm ñeán moät choã ngoài ñeå baøn baïc. Luùc naøy baïn
neân giöõ moät khoaûng caùch nhaát ñònh vaø toát nhaát laø ngoài ñoái dieän vôùi ñoái phöông. Khi
baïn muoán hoûi han hoaëc ñeà nghò söï giuùp ñôõ cuûa moät thaày giaùo, moät chuyeân gia, moät
gnöôøi lôùn tuoåi hay thuû tröôûng cô quan… thì baïn neân ñöùng beân caïnh hoï ñeå theå hieän loøng
chaân thaønh, toân kính vaø tính caáp thieát cuûa coâng vieäc.
- Caàn naém baét ñöôïc nhöõng ñaëc ñieåm khaùc nhau giöõa nam vaø nöõ trong giao tieáp. Neáu ñoái
töôïng giao tieáp laø nam giôùi baïn caàn phaûi giöõ khoaûng caùch veà khoâng gian nhaát ñònh. Baïn
neân traùnh vieäc ngoài keà saùt nhau quaù möùc hoaëc gheù vaøo nhau thì thaøo to nhoû seõ laøm
ngöôøi khaùc dò nghò, nghi ngôø hoaëc gaây aán töôïng veà söï thieáu ñöùng ñaén cuûa baïn. Tröôøng
hôïp hai ngöôøi laø nöõ thì khoaûng caùch noùi chuyeän khoâng neân quaù xa, neáu khoâng seõ aûnh
höôûng ñeán söï giao löu phaùt trieån moái quan heä cuûa hai ngöôøi.
- Naém baét ñöôïc tính caùch cuûa ñoái phöông khi giao tieáp thì baïn môùi taïo cho mình moät khoaûng
caùch tieáp caän phuø hôïp, hieäu quaû. Neáu ngöôøi noùi chuyeän vôùi mình coù tính caùch soâi
noåi, höôùng ngoaïi thì baïn coù theå boäc loä nhöõng suy nghó tình caûm, yù ñònh cuûa mình moät
caùch khaù thoaûi maùi. Ma9t5 khaùc, khoaûng caùch veà khoâng gian troø chuyeän baïn cuõng
khoâng caàn caâu leä quaù möùc: caùch xa bao nhieâu? Gaàn bao nhieâu… thì vöøa ñoä. Traùi laïi,
ñoái vôùi nhöõng ngöôøi soáng noäi taâm, tính tình kín ñaùo thì trong giao tieáp baïn ñaëc bieät coi
troïng khoaûng caùch khoâng gian vaø caû nhöõng neùt vui, buoàn, nghieâm nghò… bieåu loä treân
khuoân maët cuûa hoï. Töø ñoù baïn seõ ñieàu chænh haønh vi, ngoân ngöõ lôøi aên tieáng noùi cuûa
mình sao cho phuø hôïp. Neáu baïn noùi naêng aáp uùng, khoâng löu loaùt, thieáu hieåu bieát, thieáu
söï chín chaén thì coù theå baïn seõ nhaän ñöôïc söï im laëng, laïnh luøng töø ñoái phöông.
Trong giao tieáp ngoaøi vieäc naém baét nhöõng yeáu toá treân baïn cuõng caàn chuù yù ñeán hoaøn
caûnh, tuoåi taùc vôùi ngöôøi mình caàn troø chuyeän. Vieäc xaùc ñònh khoaûng caùch trong giao tieáp
caàn phaûi linh hoaït vaø caån troïng, khoâng neân qua loa ñaïi khaùi, thieáu suy xeùt deã daãn ñeán
nhöõng sai laàm baïn gaùi nheù!
MAÏC NINH

HAÕY BÔÙT ÑI NHÖÕNG LÔØI KHAÙCH SAÙO

Coù caâu noùi ñaïi yù raèng: Nhöõng lôøi khaùch saùo gioáng nhö hai ngöôøi hoân nhau qua
taám maïng che maët. Ñieàu ñoù coù nghóa raèng nhöõng lôøi noùi khaùch saùo thöôøng chæ laø hình
thöùc troáng roãng, cöùng nhaéc, khoâng ñi vaøo loøng ngöôøi, khoâng khôi daäy ñöôïc nhöõng tình
caûm toát ñeïp vôùi ngöôøi khaùc maø nhieàu khi coøn gaây caûm giaùc thieáu chaân thaät cho ngöôøi
noùi.
Bôûi vaäy, trong cuoäc soáng haøng ngaøy, neáu bôùt ñi ñöôïc nhöõng lôøi noùi khaùch saùo
bao nhieâu thì baïn caøng coù cô hoäi ñöôïc moïi ngöôøi gaàn guõi, yeâu meán baáy nhieâu. Caàn löu

25
 yù khi hoûi thaêm, khen ngôïi, caûm ôn… ai ñoù phaûi xuaát phaùt töø taám loøng thaønh thaät cuûa
baïn chöù ñöøng noùi lôøi caûm ôn, hay thaêm hoûi ñeå maø coù leä. Haõy coi chöøng, ngöôøi nhaän
ñöôïc lôøi noùi seõ phaùt hieän ra thaùi ñoä ngoaïi giao theo kieåu hình thöùc theo kieåu hình thöùc
hôø höõng cuûa baïn ngay trong choác laùt ñaáy. Khi hoûi thaêm söùc khoûe hay chia seû nhöõng vui,
buoàn vôùi ai ñoù baïn neân duøng nhöõng töø ngöõ giaûn dò, deã hieåu, deã ñi vaøo loøng ngöôøi.
Cuøng vôùi nhöõng lôøi noùi laø veû maët, aùnh maét (ñaêm chieâu, suy nghó, buoån, vui, chaân
thaønh) caûu baïn tuøy vaøo töøng tröôøng hôïp, hoaøn caûnh cuï theå. Tuyeät ñoái khoâng duøng
nhöõng lôøi noùi hoa myõ , ngoân töø caàu kyø, saùo roãng trong nhöõng hoaøn caûnh treân khieán
ngöôøi nghe seõ coù caûm giaùc rôøn rôïn vaø khoù xöû. Trong tröôøng hôïp khi hai ngöôøi môùi gaëp
laøm quen nhau thì moät vaøi caâu noùi khaùch saùo seõ khoâng coù vaán ñeà gì nhöng khi ñaõ thaân
quen vôùi nhau, nhöõng lôøi khaùch saùo nghe seõ voâ duyeân bieát chöøng naøo.
Caàn nhôù raèng, lôøi khaùch saùo thöôøng ñöôïc noùi ra trong hoaøn caûnh vaø ñieàu kieän
thích hôïp cho pheùp. Vôùi nhöõng ngöôøi ñoàng gnhieäp laâu naêm, baïn beø, haøng xoùm thaân
quen… baïn haõy bôùt ñi nhöõng lôøi khaùch saùo…
MINH ANH

TRANG SÖÙC CHO TINH THAÀN

Neáu nhöõng moùn trang söùc thaân theå caàn phaûi mua saém thì nhöõng moùn trang söùc cho
tinh thaàn baïn gaùi cuõng coù theå töï taïo cho mình…

C on ngöôøi luoân luoân coù xu höôùng laøm ñeïp cho mình hôn veà moïi maët. Rieâng ôû caùc baïn
gaùi, treân khaép cô theå, nôi naøo coù theå trang söùc ñöôïc laø khoâng bao giôø … boû hoang.
Khoâng chæ khuoân maët ñöôïc chaêm chuùt tæ mæ baèng myõ phaåm, toùc ñöôïc trang söùc baèng
nhöõng caùi keïp, caùi nô maø coå tay chaân ñöôïc bao boïc baèng nhöõng nöõ trang laø vaøng baïc, ñaù
quyù, coøn moùng tay moùng chaân thì ñöôïc sôn maøu…
Ôõ nhöõng boä laïc xa xoâi, caùc coâ gaùi trang söùc töø roán ñeán taän raêng, coøn nhöõng coâ
gai vaên minh tinh teá laïi trang söùc baèng moät caùch khaùc, cao caáp, kín ñaùo vaø beàn vöõng hôn. Ví
duï …
Moät gioïng noùi ñeïp
Trong moät böõa tieäc, giöõa moät ñaùm ñoâng chieác daây chuyeàn laáp laùnh beân ngoaøi chöa
chaéc khieán ngöôøi ta chuù yù, ngöôõng moä baèng moät gioïng noùi ñeïp, trong treûo vaø dòu daøng
phaùt leân töø beân trong caùi coå aáy… Neáu coù ñöôïc moät gioïng noùi ñeïp baïn gaùi ñaõ coù ñöôïc
moät moùn trang söùc voâ cuøng quyù giaù maø duø nhieàu tieàn cuõng khoâng theå mua ñöôïc, nhöng
coù theå luyeän taäp ñöôïc.
Ñoâi tay vaøng
Neáu khoâng coù ñöôïc ñoâi tay buùp maêng nuoät naø vôùi nhöõng chieác nhaãn ñaét tieàn coù
theå trang söùc ñoâi tay bình thöôøng cuûa mình baèng söï kheùo leùo. Neáu ñoâi tay aáy bieát bieán loaïi
rau cuû bình thöôøng thaønh moät moùn canh ngon, moät maûnh vaûi “ñaàu thöøa ñuoâi theïo” thaønh
moät chieác aùo xinh ñeïp vaø caû moät canh nhaø toài taøn cuõng coù theå bieán thaønh thieân ñöôøng.

Trí tueä nôû hoa

Neáu may maén baïn ñöôïc thöøa höôûng moät maùi toùc oùng möôït töø di truyeàn cuûa ai ñoù
trong gia ñình, ñeå tha hoà caøi nô, ñính keïp. Nhöng moät maùi toùc ñeïp sao saùnh baèng moät caùi ñaàu
thoâng minh. Söï thoâng minh bao giôø cuõng coù söùc quyeán ruõ saâu saéc, ngay caû khi coâ gaùi aáy
bieát toû ra ít thoâng minh ñeå ngöôøi beân caïnh an loøng.

YÙù chí baèng ñaù quyù

Quaàn aùo ñeïp bao giôø cuõng laøm phaùi nöõ ñeïp hôn, nhöng seõ ñeïp hôn gaáp nhieàu laàn
neáu baïn coù moät yù chí, loái soáng ñeïp. Ñoù laø khi baïn bieát vöôït qua nhöõng khoù khaên, baát haïnh
trong cuoäc soáng vöôn leân ñeå hoïc haønh coù ngheà nghieäp vöõng chaéc, goùp phaàn cho gia ñình,
xaõ hoäi vaø söï thaønh coâng cuûa baûn thaân.

VEÄ GIANG
Thứ Ba, 09/11/2004, 20:41 (GMT+7)
Thứ năm, 11/11/2004, 09:43 GMT+7
Bệnh tâm căn hay gặp ở những người yếu đuối

Bệnh tâm căn chính là nguyên nhân khiến các học sinh Phú Thọ đồng loạt ngất
xỉu thời gian gần đây. Nó là nhóm bệnh tâm thần xuất hiện do những sang chấn
tâm lý chứ không hề có tổn thương thực thể tại não hay các cơ quan khác.

26
Những người lạc quan khó bị
bệnh tâm thể.
Bệnh tâm căn xuất hiện ngay khi có sang chấn tâm lý (phản ứng với stress cấp...) hoặc sau khi sang chấn tâm lý
đã xảy ra một thời gian, có thể là vài ngày, vài tuần, vài tháng (rối loạn sự thích ứng, rối loạn stress sau sang
chấn...)

Sang chấn tâm lý được hiểu là tất cả các sự việc, hiện tượng trong cuộc sống (người thân mất, mất việc làm...)
tác động vào tâm thần của cá nhân, gây ra những đáp ứng về cảm xúc mạnh. Phần lớn sự đáp ứng này mang
tính tiêu cực, ví dụ như sợ hãi, lo lắng, tức giận, buồn bã...

Tuy nhiên, không phải cứ có sang chấn tâm lý là có biểu hiện bệnh lý tâm thần. Cùng chịu sang chấn tâm lý là
mất việc làm, có người thì vượt qua và tìm được công việc mới, nhưng có người lại suy sụp tinh thần, không thể
vượt qua được. Nhân cách đóng vai trò rất quan trọng trong việc này. Sang chấn tâm lý có gây bệnh hay không
phụ thuộc chủ yếu vào nhân cách. Những người có tính mạnh mẽ, lạc quan yêu đời, nhanh nhạy và có khả năng
chịu đựng với sang chấn tốt sẽ ít khi mắc bệnh, và khi mắc bệnh rồi thì chính nhân cách này đã giúp họ nhanh
chóng khỏi hơn. Ngược lại, những người có nhân cách yếu, phụ thuộc, hay tự ti, thụ động... sẽ dễ mắc bệnh và
khả năng phục hồi cũng chậm hơn.

Môi trường cũng là yếu tố liên quan đến bệnh lý tâm căn. Môi trường ở đây có thể hiểu là những tác động về
mặt tâm lý của các sự việc đang diễn ra xung quanh bệnh nhân. Khi nhiều cá thể cùng nhận những tác động tiêu
cực thì dễ bị bệnh mang tính chất tập thể, ví dụ như vụ "ngất" hàng loạt của học sinh nữ Trường trung học phổ
thông Xuân Áng (Hạ Hòa - Phú Thọ). Ngược lại, khi các cá thể cùng nhận những tác động tích cực thì khả năng
chống đỡ bệnh tốt hơn.

Bệnh tâm căn cũng dễ xuất hiện trong những giai đoạn suy sụp về sức khỏe như: sau các đợt sốt, bệnh tim
mạch, hô hấp. Lúc này, sức chống đỡ của cơ thể rất kém, khi gặp sang chấn dù nhỏ vẫn có thể mắc bệnh.
Ngược lại, khi cơ thể khỏe mạnh thì sức chống đỡ sẽ tốt hơn, ít nguy cơ mắc bệnh hơn.

Để phòng bệnh tâm căn, cần loại bỏ các yếu tố gây bệnh như đã nói trên. Phải hạn chế sang chấn tâm lý và tác
động xấu của nó đối với cơ thể, cố gắng tìm ra được những giải pháp tốt nhất để chấm dứt sang chấn. Nên tìm
kiếm sự trợ giúp và chia sẻ từ người thân, bác sĩ tâm lý khi bản thân cảm thấy bế tắc, không có lối thoát. Phải
luôn xác định cho bản thân có lối sống lành mạnh, chủ động trong mọi tình huống, thích ứng tốt với những thay
đổi của cuộc sống. Ngoài ra, nên bồi dưỡng cơ thể khỏe mạnh, kịp thời chữa các bệnh cơ thể, luyện tập thể dục,
thể thao đều đặn và thực hiện một chế độ ăn cân đối, đầy đủ chất dinh dưỡng.

(Theo Sức Khỏe & Đời Sống)

Thứ ba, 9/11/2004, 15:27 GMT+7
Trị ngộ độc thực phẩm bằng thảo dược

Một số thực phẩm ôi thiu, nhiễm khuẩn hoặc chứa chất độc... khi ăn vào có thể gây
các triệu chứng ngộ độc như đau bụng, trướng bụng không tiêu, buồn nôn, tiêu
chảy, kiết lỵ, dị ứng mẩn ngứa... Trường hợp nhẹ có thể dùng dược thảo để điều
trị.

Trong trường hợp ngộ độc ở mức độ nặng, có thể dùng những vị thuốc này để điều trị sơ
cứu, là biện pháp hỗ trợ cho những phương pháp điều trị cấp cứu của y học hiện đại.
Gừng là vị thuốc quý Sau đây là một số cây thuốc dễ kiếm có thể dùng để điều trị ngộ độc thực phẩm ở mức
chữa ngộ độc thức ăn.
độ nhẹ hoặc vừa.

Chuối

Củ chuối có vị ngọt, tính lạnh. Để chữa ngộ độc thức ăn, lấy củ chuối tiêu thái miếng, cho đầy nồi, đổ ngập
nước, nấu với 40g muối, lấy nửa lít nước sắc, uống để gây nôn (Bách gia trân tàng). Với mục đích dự phòng,
người ta dùng quả chuối xanh chát, chuối hột non thái lát làm rau ăn sống với sứa, cá gỏi cùng với rau thơm để
cho bớt tanh và đề phòng tiêu chảy.

Cam thảo bắc

Rễ cam thảo bắc có vị ngọt, tính bình, khi dùng sống (không sao, đồ mềm, sấy khô) có tác dụng giải độc. Cam
thảo bắc được dùng làm thuốc giải độc đối với ngộ độc thịt và nấm. Dùng bài thuốc gồm cam thảo bắc, đại
hoàng, mỗi vị 20g, sắc uống ngày một thang.

27
Đậu xanh

Hạt đậu xanh có vị ngọt, tính mát. Để chữa các loại ngộ độc, trong đó có ngộ độc thực phẩm, dùng đậu xanh
nghiền sống chế nước vào, hòa đều và cho uống thật nhiều để nôn ra và giải độc.

Đậu ván trắng

Hạt đậu ván trắng có vị ngọt, tính hơi ôn, được dùng chữa ngộ độc thức ăn gây nôn mửa, tiêu chảy. Dùng bài
thuốc gồm đậu ván trắng 20g, hương nhu 16g, hậu phác 12g, sắc uống.

Gừng

Gừng sống có vị cay, nóng, mùi thơm, tính ấm. Gừng tươi chữa dị ứng, mẩn ngứa do ăn cua, cá, thịt chim, thú
độc, hoặc do uống vị thuốc bán hạ. Dùng bài thuốc gồm gừng sống và hành trắng, mỗi vị 15-20g cho vào ấm
đậy kín, sắc lấy nước uống nóng.

Riềng

Chữa ngộ độc thức ăn gây đau bụng, nôn mửa, tiêu chảy ra nước, dùng bài thuốc gồm: riềng ấm, củ gấu, gừng
khô lượng bằng nhau, tán nhỏ, uống mỗi lần 6g, ngày uống 3 lần.

Thảo quả

Thảo quả có vị cay, tính ấm, bổ tỳ vị, tiêu thức ăn, trị đầy bụng, nôn mửa, tiêu chảy, giải độc thức ăn. Liều dùng
2-6g, tán bột uống.

Tía tô, khế

Lá tía tô vị cay tính ấm. Chữa dị ứng, mẩn ngứa do ăn cá, cua, sò, thức ăn tanh, dùng lá tía tô một nắm giã vắt
lấy nước cốt uống, bã thì xát vào chỗ ngứa, kiêng dầm nước và ra gió.

Quả khế vị chua ngọt, tính bình. Chữa ngộ độc thức ăn, dùng quả khế ép lấy nước uống thật nhiều.

Tỏi, thìa là

Tỏi vị cay, tính ấm. Để chữa ngộ độc thức ăn gây tiêu chảy, dùng tỏi 100g sắc với 300ml nước còn 100ml cho
uống.

Thìa là vị cay tính ấm, có tác dụng làm ấm tỳ vị. Để giải ngộ độc thức ăn tanh, cua, cá, giúp tiêu hóa chữa nôn,
đầy bụng, dùng quả (ta thường gọi là hạt) thìa là 3-6 g nhai nuốt. Lá thìa là được dùng làm gia vị nấu với cá,
hến, ốc cho thơm ngon, làm bớt tanh, đề phòng tiêu chảy.

GS Đoàn Thị Nhu (Sức khỏe và Đời sống

Naéng chieàu
ñoå daøi treân con ñöôøng laøng vöøa môùi traûi nhöïa. Ñoâi vôï choàng giaø lieâu xieâu dìu nhau vöôït
qua con doác nhoû ñeå ñeán haøng gheá ñaù beân veä ñöôøng ngoài nghæ chaân. Kyû nieäm cuûa moät
thôøi vôï choàng xa caùch, cuûa nhöõng naêm thaùng chieán tranh aùc lieät laïi traøn veà. Song, caâu
chuyeän ñôøi thöôøng hoâm nay cuûa ngöôøi cöïu binh “khoâng may” naøy xem chöøng coù phaàn tróu
naëng hôn. Do vaäy, seõ laø coù loãi neáu chuùng ta – nhöõng ngöôøi ñöôïc sinh ra, soáng vaø laøm vieäc

28
trong hoøa bình laïi laõng queân quaù khöù, queân nhöõng ngöôøi ñaõ hy sinh tuoåi thanh xuaân, moät
phaàn maùu thòt cuûa mình cho söï nghieäp baûo veä toå quoác nhö tröôøng hôïp cuûa moät cöïu binh
töøng tham gia hai thôøi kyø khaùng chieán ñöôïc ñeà caäp döôùi daây.

Neùp mình ôû cuoái con doác cuûa laøng Bình Loäc laø caên nhaø nhoû, tueành toaøng. Caên nhaø aáy
ñöôïc döïng leân töø naêm 1960 vaø goàng mình chòu naéng chòu möa, che söông che gioù cho hai ngöôøi
ôû beân trong aáy töø suoát maáy chuïc naêm qua maø khoâng moät laàn ñöôïc söû chöõa. Caên nhaø aáy
laëng leõ, ñìu hiu laø vì maáy möôi naêm tröôùc cuõng chæ ngaàn aáy ngöôøi vaø hoâm nay cuõng vaäy
nhöng ñeàu giaø nua, caèn coãi hôn. Ñaëc bieät, nôi daây gaàn nhö thieáu haún tieáng cöôøi vaø cuõng
chöa bao giôø coù ñöôïc tieáng khoùc, tieáng noâ ñuøa cuûa treû thô. Thay vaøo ñoù laø nhöõng tieáng
thôû daøi ngao ngaùn. Noùi ñuùng hôn, coù moät thôøi gian daøi, beân trong caên nhaø ñoù ñaõ vaéng
boùng ngöôøi ñaøn oâng truï coät cuûa gia ñình, chæ coøn laïi ngöôøi thieáu phuï ngaøy ngaøy vaøo ra
mong ngoùng tin choàng. Nhöng roài ngaøy thaùng naëng neà cuõng troâi qua, ngöôøi thieáu phuï treû ñeïp
naêm naøo laïi ñoùn choàng trôû veà trong ngaøy ñaát nöôùc thoáng nhaát khi hai ngöôøi toùc ñaõ ñieåm
söông. Ñoù laø caâu chuyeän cuûa vôï choàng oâng Laõ Vaên Boäp, ôû xaõ ñaëc bieät khoù khaên Xuaân
Thieän (huyeän Thoáng Nhaát).

… Cöôùi nhau ñöôïc 3 thaùng, oâng Boäp “troán” vôï leân röøng tham gia khaùng Phaùp. Töôûng laø ñi
moät vaøi ngaøy hoaëc moät hai thaùng seõ ñöôïc veà thaêm nhaø. Nhöng nhieäm vuï, roài yeâu caàu
cuûa cuoäc khaùng chieán khoác lieät buoäc oâng Boäp phaûi rôøi xa ngöôøi vôï treû, xa queâ höông taäp
keát ra Baéc vaø bieät bieät maõi ñeán naêm 1975, vôï choàng môùi ñöôïc ñoaøn tuï. 28 naêm tröôùc ñoù,
oâng Boäp cuøng caùc chieán só treû ôû laøng Bình Loäc ñaõ theo caùn boä laõnh ñaïo ra caên cöù
Xuyeân Moäc hoaït ñoäng, roài leân chieán khu Ñ ôû Ñaát Quoác. Thaùng 7 – 1954, oâng Boäp ñöôïc leänh
taäp keát ra Baéc. Töø ñoù ñeán naêm 1962, oâng coâng taùc taïi ñaïi ñoäi 56 thuoäc sö ñoaøn 330 vôùi
caáp baäc trung só. Nhö vaäy, thôøi gian hoaït ñoäng lieân tuïc, tröïc tieáp trong quaân ñoäi cuûa oâng
Boäp laø 15 naêm. Oâng töøng ñöôïc Boä tröôûng Boä Quoác Phoøng, ñòa töôùng Voõ Nguyeân Giaùp
taëng thöôûng Huaân chöông chieán thaéng haïng 3; Chuû tòch UÛy ban khaùng chieán Nam Boä taëng
Huy hieäu khaùng chieán Nam boä. Sau ñoù, oâng ñöôïc cöû ñi hoïc tröôøng boå tuùc vaên hoùa caûu Boä
quoác phoøng vaø ñöôïc ñöa sang laøm nhieäm vuï xaây döïng hôïp taùc xaõ “haäu phöông quaân ñoäi”
ôû tænh Nam ñònh cho ñeán ngaøy mieàn Nam hoaøn toaøn giaûi phoùng. Do yeâu caàu coâng taùc vaø
ñieàu kieän thoâng tin lieân laïc vaøo nhöõng naêm thaùng aáy coøn khoù khaên neân oâng Boäp khoâng
lieân laïc ñöôïc vôùi vôï vaø thaân nhaân trong gia ñình. Vì vaäy, tính töø ngaøy oâng “ troán” vôï ñi theo
caùch maïng vaø ñöôïc laøm boä ñoäi cuï Hoà cho ñeán ngaøy vôï choàng laïi gaëp nhau laø hôn 28 naêm.
Vôï oâng, baø Ñinh Thò Moäc keå veà caâu chuyeän cuûa vôï choàng mình bò chia lìa bôûi chieán tranh
trong möøng tuûi: “Hoài oâng aáy môùi “troán” ñi, toâi coøn hoàn nhieân, chaúng lo buoàn gì. Roài moät
naêm, hai aêm, naêm naêm troâi qua, chuùng toâi chaúng coù tin töùc gì veà nhau. Chöøng ñoù toâi môùi
bieát nhôù thöông, lo sôï maát choàng, aên khoâng ngon, nguû khoâng yeân giaác, cöù vaøo ra trong
ngoùng. Vaäy maø oâng aáy ñi bieàn bieät khoâng moät lôøi nhaén, khoâng moät doøng thö. Ngaøy ñaát
nöôùc thoáng nhaát, vôï choàng ñöôïc ñoaøn vieân trong nguyeân veïn thuûy chung, nhöng chuùng toâi ñaõ
giaø, khoâng theå sinh con ñöôïc nöõa. Buoàn laém!”.

Khoâng theå sinh con, oâng baø xin treû moà coâi veà nuoâi. Ñöôïc vaøi naêm, ñöùc beù thaáy hoaøn
caûnh gia ñình cha meï nuoâi quaù ngheøo neân noù laëng leõ boû ñi. Trôû veà vôùi soá khoâng con caùi,
oâng baø chæ coøn bieát an uûi, ñuøm boïc nhau maø soáng. Duø khoâng thöông taät nhöng do hoài treû
lao ñoäng naëng nhoïc, cuoäc soáng kham khoå, aên uoáng thieáu thoán neân hieän taïi söùc khoûe oâng
Boäp (naêm nay ñaõ 77 tuoåi) raát yeáu: bò gai coät soáng, maét môø, nhöùc ñaàu, chaân tay run…
Baø Moäc, vôï oâng, söùc khoûe cuõng chaúng hôn. Hieän nay haøng thaùng, hai oâng baø ñöôïc
nhaø nöôùc trôï caáp theo dieän neo ñôn 90.000 ñoàng/ngöôøi. Ñoù laø nguoàn thu nhaäp duy nhaát
nuoâi soáng vôï choàng ngöôøi cöïu binh töøng tham gia hai thôøi kyø khaùng chieán gian khoå.
Duø vaäy, hai oâng baø vaãn luoân ñoäng vieân nhau soáng baèng traùi tim chung thuûy, laïc quan
yeâu ñôøi…

Ñöôïc söï giuùp ñôõ cuûa Hoäi cöïu chieán binh vaø caùc toå chöùc ñoaøn theå khaùc cuûa xaõ
Xuaân Thieän, oâng Boäp ñaõ maáy laàn laøm hoà sô göûi ñeán caùc cô quan chöùc naêng xin
ñöôïc giaûi quyeát chính saùch, nhöng ñeán nay vaãn chöa thaáy hoài aâm. Duø vaäy, oâng vaãn
giöõ trong mình khí chaát boä ñoäi cuï Hoà: “Chaát lính vaãn coøn nguyeân trong toâi vaø noù ñaõ
reøn cho toâi luoân soáng bieát laïc quan, khoâng vò kyû maø phaûi bieát vöôït qua moïi hoaøn
caûnh… coù luùc thaáy mình bò thieät thoøi, nhöng so vôùi bao ngöôøi, mình coøn soáng qua
chieán tranh, ñöôïc veà ñoaøn tuï vôùi vôï vaø nhìn thaáy caûnh queâ höông, ñaát nöôùc ñoåi môùi
nhö hoâm nay laø haïnh phuùc, maõn nguyeän laém roài”.

- PHONG VUÕ –

29
Treâân baõi bieån, moät caäu beù ñang quyø goái vaø coá xuùc töøng xeûng caùt ñoå vaøo caùi xoâ nhoû
ñaët beân caïnh. Khi xoâ caùt ñaõ ñaày, caäu beù nhaác xoâ leân vaø vôùi nieàm say meâ cuûa
moät kieán truùc sö nhoû tuoåi, caäu baét ñaàu ñaép nhöõng xeûng caùt ñaàu tieân cho toøa laâu
ñaøi cuûa mình. Caäu beù say söa ñaép ñaép xaây xaây suoát caû buoåi. Moät voøng caùt bao
quanh töôøng thaønh; lính gaùc laø nhöõng caùi voû chai; caây caàu ñöôïc taïo thaønh töø nhöõng
que kem. Moät laâu ñaøi caùt ñaõ ñöôïc döïng leân.

Trong moät thaønh phoá lôùn. Ngöôøi ñaøn oâng ngoài trong vaên phoøng laøm vieäc cuûa mình. Anh ta
ñang ngaäp trong ñoáng giaáy tôø ngoån ngang. Coå keïp chieác ñieän thoaïi, caùc ngoùn tay löôùt
treân baøn phím. Nhöõng con soá ñöôïc tính toaùn, hôïp ñoàng ñöôïc kyù. Vaø moät khoaûn lôïi
nhuaän ñaõ thu veà trong söï hoan hæ cuûa ngöôøi ñaøn oâng. Ngöôøi ñaøn oâng cöù laøm vieäc
nhö vaäy, coù leõ trong suoát cuoäc ñôøi mình. Laäp keá hoaïch, döï ñoaùn töông lai. Nhöõng
khoaûn tieàn traû goùp ñoùng vai nhöõng teân lính canh. Lôïi nhuaän laø nhöõng caây caàu. Moät
vöông quoác ñaõ hoaøn thaønh.

Hai nhaø kieán truùc coù nhieàu ñieåm chung. Hoï taïo ra thaønh quaû baèng caùch goùp nhaët töø nhöõng
ñieåu nhoû. Hoï khoâng quan saùt maø chæ haønh ñoäng. Hoï sieâng naêng vaø kieân ñònh. Vaø
sau keát quaû ñaõ gaët haùi ñöôïc, hoï bieát cuoái cuøng thuûy trieàu roài cuõng leân vaø ngaøy
seõ taøn… Luùc naøy , ñieåm töông ñoàng giöõa hai ngöôøi ñaõ heát. Haõy nhìn caäu beù maø
xem: khi con soùng ñeán gaàn, caäu nhaûy leân vaø reo hoø thích thuù. Khoâng lo laéng. Khoâng
sôï haõi. Khoâng hoái tieác. Caäu beù bieát tröôùc ñieàu gì seõ xaûy ra, khoâng moät chuùt ngaïc
nhieân. Caäu chæ cöôøi, thu gom ñoà duøng vaø naém tay cha ñi veà nhaø.

Ngöôøi ñaøn oâng thì khoâng nhö vaäy. Anh ta lo sôï nhöõng con soùng s4 ñaùnh vôõ laâu ñaøi cuûa mình.
Anh ta luoân lôøn vôøn xung quanh ñeå baûo veä noù. Anh ta ra söùc ngaên khoâng cho nhöõng
con soùng tieán laïi gaàn böùc töôøng anh ñaõ xaây. Öôùt nheïp vaø run raåy, anh ta reân ræ moãi
khi nöôùc leân. “Ñoù laø laâu ñaøi cuûa toâi”, anh ta caûnh baùo.

Toâi khoâng bieát nhieàu veà nhöõng laâu ñaøi caùt. Nhöng haõy nhìn nhöõng gì boïn treû ñaõ laøm. Thöû
quan saùt vaø hoïc hoûi chuùng. Haõy daán thaân vaø laøm vieäc vôùi moät baàu nhieät huyeát
cuûa treû thô. Ñeå roài khi nhöõng aùnh döông cuoái ngaøy taét ñi vaû thuûy trieàu leân, baïn coù
theå voã tay taùn thöôûng, chaøo ñoùn quy trình cuûa cuoäc soáng vaø trôû veà nhaø.

32 nguyên tắc cơ bản của cuộc sống

(Phần 6)
TN. Staff
Trương Thu Hà

27. Giấc ngủ

Hoàn toàn kiệt sức, không thể thư giãn hay ngủ ngon được là tình trạng khiến chúng ta hoàn toàn suy sụp.
Cũng giống như các khó khăn khác, vấn đề này có thể giải quyết được nhờ các biện pháp y học chuyên
nghiệp hay những quyển sách hay về các chủ đề thư giãn và các biện pháp làm thế nào để có thể ngủ ngon
được. Nghỉ ngơi thư giãn yên tĩnh vào buổi chiều là một biện pháp rất hữu ích để chuẩn bị cho một giấc ngủ
ngon. Hãy quên đi mọi thứ khiến bạn bị lo lắng và stress trong ngày và buổi tối là thời điểm thích hợp nhất
để có một giấc ngủ ngon. Hãy đặt ra một chương trình để giảm tối đa sự lo lắng của bạn trong cuộc sống.

30
Bạn có thể khởi đầu bằng cách đọc và nghiên cứu các quyển sách tự giúp đỡ bản thân chứa hàng loạt các
thông tin bổ ích.

“Cố gắng” ép bản thân ngủ có thể sẽ đem lại hiệu quả hoàn toàn trái ngược lại. Trong rất nhiều trường hợp
mọi người không cần ngủ nhiều như mức họ nghĩ. Nếu như bạn cân nhắc được việc mình không cần ngủ
quá nhiều thì áp lực “cố gắng” ép bản thân phải ngủ sẽ biến mất. Điều này sẽ khiến bạn thư giãn và cảm
thấy khá hơn thậm chí có thể ngủ gà ngủ gật nữa.

Khi bạn cứ thao thức suốt cả đêm mà vẫn không chợp mắt được thì một vài thay đổi nhỏ về suy nghĩ hay
cảnh vật có thể giúp ích cho bạn. Hãy bước ra khỏi giường, đi tắm hay uống một thứ gì đấy không chứa cồn
hoặc xem TV, đọc báo một lúc. Hãy cố tận hưởng chứ đừng quá vội vã ép bản thân chợp mắt. Thường thì
khoảng từ nửa tiếng đến một tiếng sau, trạng thái buồn ngủ sẽ xuất hiện. Rượu cồn có thể giúp bạn thư giãn
và ngủ được nhưng điều này chỉ kéo dài trong thời gian ngắn và kết quả cuối cùng là bạn ngày càng ngủ ít
đi. Nhiều người thấy rằng khi họ uống một vài chén rượu thì họ thường bị tỉnh giấc vào lúc 2 hoặc 3 giờ
sáng do đó bạn hãy tránh xa chúng.

28. Niềm tin

Hãy có niềm tin vào bản thân bạn, gia đình, bạn bè và chúa trời. ”Hãy có niềm tin, sự hi vọng và lòng khoan
dung. Đó là cách để có cuộc sống thành công” ( lời một bài hát trong thập kỉ 50).

Hãy tin tưởng vào bản thân bởi vì mỗi một cá nhân đều có những tài năng và sở thích riêng của mình. Hãy
có lòng tin tưởng sâu sắc rằng khi bạn thực sự mong muốn và tin tưởng thì chẳng có gì là không thể cả.
Điều này sẽ có ảnh hưởng lớn và tích cực tới hành động của bạn. Mặc dù đây không phải là một sự bảo
đảm nhưng nó khiến bạn nắm được những ưu thế của mình để tận dụng trong mọi cơ hội của cuộc sống.

“Người nào có lòng can đảm sẽ tràn đầy lòng tin” (Marcus Cicero).

“Cuộc sống chỉ đáng sống khi có lòng tin và sự nhiệt thành với điều gì đó” (Oliver Welldel)

Lòng tin có một vai trò quan trọng đối với cuộc sống của chúng ta. Nó nâng chúng ta dậy khi vấp ngã và
khiến chúng ta có sự chuẩn bị cho những gì sẽ xảy ra tiếp theo. Hãy tin tưởng vào những người xung
quanh, những người đặc biệt với những cá tính riêng. Hãy sống bằng các quy tắc vàng, dù có ở đâu và tôn
giáo nào thì về cơ bản đó vẫn là “Hãy đối xử với mọi người như cách mà bạn muốn được đối xử”

29. Sự vui vẻ

Người ta thường nói rằng tiếng cười là phương thuốc chữa bệnh tốt nhất. Đó là một phương thuốc tuyệt vời.
Khi bạn cảm thấy chán nản và hối tiếc cho bản thân, hãy cố tìm ra một điều gì đó vui vẻ để có thể mỉm cười
vì bạn không thể vừa cười và thấy tồi tệ vào cùng một thời điểm được.

“Điều hối tiếc nhất trong ngày đó là khi con người ta hoàn toàn không nở nụ cười nào cả” (Nicolas
Chamfort).

Có thể chúng ta không thể cười được vì có quá nhiều thứ lo lắng và khiến chúng ta cảm thấy khó chịu. Tuy
nhiên chúng ta có thể cải thiện tình trạng này “bằng cách điều chỉnh hành động, dưới sự kiểm soát trực tiếp
hơn của ý chí , chúng ta có thể gián tiếp điều chỉnh cảm xúc - thứ mà ta không thể điều khiển được. Do đó
đây là con đường tự nguyện hoàn toàn hiệu nhất để đi đến sự vui vẻ. Nếu bạn mất sự vui vẻ hãy hành động
và nói như thể chúng vẫn đang ở quanh bạn vậy” (William James).

30. Khiêm tốn

“ Chẳng có gì đáng khâm phục trong việc tỏ ra hơn người cả. Điều đáng khâm phục thật sự ở đây chính là
bạn tỏ ra hơn chính bản thân mình.” (tục ngữ Ấn Độ).

Một chút khiêm tốn sẽ giúp bạn vượt qua các giai đoạn của cuộc đời. Nó khiến chúng ta có sự tiếp cận thực
tế với mọi người trong thế giới này. Đấu tranh với bản thân để chứng tỏ rằng chúng ta là những gì mà chúng
ta không phải, sẽ khiến chúng ta có những xung đột cảm xúc và rơi vào trạng thái liên tục thất vọng. Cân
bằng khiếm tốn và tự tin là một phương pháp lí tưởng để tồn tại.

31
“Đánh giá bản thân quá cao hay quá thấp đều là sai lầm “ (Johann V. Goethe). Chấp nhận việc chúng ta có
thể gây ra sai lầm khiến chúng ta thoát khỏi việc giả bộ hoặc mong muốn mọi thứ đừng xảy ra. Chúng ta nên
nhận ra rằng chúng ta đã học được điều gì đó từ những sai lầm và chấm dứt việc lo lắng.

31. Sức khoẻ

Các lời khuyên y tế chuyên nghiệp luôn luôn là sự cân nhắc đầu tiên khi bạn gặp các vấn đề về thể chất và
tinh thần. Có những trường hợp mà chỉ có những chuyên gia đủ khả năng mới có thể đưa ra giải pháp
được.

Có rất nhiều loại sách do các bác sĩ và các nhà chuyên môn viết có thể cho chúng ta những ý kiến để cải
thiện sức khoẻ của bạn. Điều chung trong các quyển sách như thế này là thái độ tinh thần đã có ảnh hưởng
rất lớn tới sức khoẻ thể chất của chúng ta.

“Đừng vội vàng, hãy tập thể dục nhiều, luôn vui vẻ và ngủ đầy đủ, bạn sẽ sống khoẻ mạnh hơn!” (James F
Clarke) và dĩ nhiên cần có một chế độ ăn uống hợp lí nữa !

Các chất kích thích, rượu, thuốc lá là kẻ thù của sức khoẻ. Mặc dù sẽ rất khó để bỏ các thói quen có hại cho
sức khoẻ này nhưng nếu bỏ được, nó sẽ rất có ích cho bạn. Hãy đọc những quyển sách về phương pháp tự
cai hay nhờ người khác giúp đỡ bạn .

Bạn cũng nên biết rằng ngay cả khi mọi người nói rằng trông bạn rất khoẻ mạnh thì bạn cũng đang già đi do
đó hãy tận hưởng cuộc sống !

32. Thiền

Từ lâu ngồi thiền đã là một phương pháp được biết đến ở nhiều quốc gia, nhiều nền văn hoá, nhiều tôn giáo
khác nhau như là một phương pháp tuyệt vời để giảm tình trạng căng thẳng và tìm kiếm trạng thái yên ổn
trong tâm hồn. Đề tài này sẽ có rất ích cho bạn khi bạn gặp khó khăn trong việc phá vỡ sự căng thẳng hay
các thói quen gây stress. Có nhiều cách thực hiện khác nhau nhưng phương pháp đơn giản, dễ thực hiện
nhất là:

+ Tìm một nơi yên tĩnh chỉ có mình bạn.

+ Ở trong trạng thái thư giãn.
+ Để mắt bạn nhìn xuống, khép hờ chứ không khép chặt.
+ Thở chậm và tự nhiên.
+ Không nghĩ đến bất kì điều gì khác ngoài việc bạn đang thực hiện.
+ Thực hiện trong vòng 15 đến 20 phút.

Khi nằm trên giường hay chuẩn bị đi chợp mắt hãy cố gắng nhắm mắt và tập trung chú ý của bạn vào một
điểm bất kì nào đó trên tường, một điểm sáng nhỏ hay thậm chí là một cái bóng. Hãy cố gắng tập trung vào
những điểm này và không suy nghĩ gì hết. Điều này sẽ khiến bạn dần dần chìm vào giấc ngủ (chúng tôi
không khuyên bạn thực hiện điều này khi đang làm việc hay ở trong lớp học).

TAMNHIN.COM
09.11.2004
© Translation copyright by TAMNHIN.COM

Những trở ngại về tâm thức trong tư duy sáng tạo & giải quyết vấn đề
TN. Staff
Nguyễn Thuý Hằng

1. Định kiến. Khi càng lớn tuổi thì càng có nhiều định kiến về mọi thứ. Những định kiến này thường làm cho
chúng ta không nhìn nhận được thấu đáo những gì mà chúng ta đã biết hay tin tưởng là có thể xảy ra.
Chúng ngăn cản sự thay đổi và tiến bộ.

32
Ví dụ 1: Làm thế nào để lắp ráp các bộ phận của máy bay được dễ dàng và chắc chắn hơn là sử dụng đinh
tán? Giải pháp hiện đại là sử dụng keo để dính các bộ phận lại với nhau. Chúng ta có thể sẽ không nghĩ ra
giải pháp này chính vì định kiến của chúng ta về quan niệm dùng keo dính. Nhưng có nhiều loại keo, và loại
keo được sử dụng để gắn các phần của máy bay với nhau còn chắc chắn hơn cả phần kim loại của chính
những bộ phận đó.

Ví dụ 2: Bằng cách nào có thể làm cho kính chống đạn có trọng lượng nhẹ hơn? Kính dày lại quá nặng. Câu
trả lời là sử dụng plastic. Lại một lần nữa chúng ta có thành kiến về plastic. Nhưng một số loại plastic không
mỏng mảnh một chút nào và được sử dụng để thay thế cho thép và kính chống đạn.

Ví dụ 3: Chế tạo ra loại vỏ tàu không bị gỉ hay mục giống như thép và gỗ. Giải pháp là sử dụng bê tông.
Chúng ta luôn nghĩ rằng bê tông thì quá nặng. Vậy tại sao không làm cho bê tông nhẹ hơn? Đó là những gì
cần phải thực hiện.

Ví dụ 4: Làm thế nào để chia miếng bánh thành hai phần bằng nhau cho hai đứa trẻ để chúng không thắc
mắc là đứa kia được thiên vị hơn: “Mẹ đã cho em phần to hơn, mẹ quý em hơn rồi! Oaaa!” Giải pháp là hãy
cứ để cho chúng tự chia bánh. Chúng ta luôn cho rằng bọn trẻ còn non nớt và ích kỷ nên không thể làm
được việc đó. Nhưng biện pháp là để cho một đứa cắt bánh còn đứa kia sẽ chọn miếng bánh đầu tiên, mọi
việc thế là ổn.

2. Quy định về chức năng. Đôi khi chúng ta bắt đầu nhìn nhận về đối tượng nào đó chỉ về cái tên của nó
hơn là những gì nó có thể thực hiện. Thế nên, chúng ta chỉ coi cái cây lau nhà như là một công cụ để lau
sàn mà không nghĩ là nó có thể dùng để quét mạng nhện trên trần nhà, để lau ô tô, để tập aerobic, và để
chặn cho cửa mở hay đóng, v.v.

Cũng có quy định chức năng về kinh doanh. Cuối thế kỷ 19 đầu thế kỷ 20 ngành đường sắt tự coi mình chỉ
khu biệt trong phạm vi ngành đường sắt mà thôi. Khi ô tô và sau này là máy bay xuất hiện, đường sắt không
còn thích nghi nữa. ”Đó không phải là việc của chúng tôi”, họ nói. Nhưng nếu họ tự nhìn nhận bản thân mình
là những người làm kinh doanh về lĩnh vực giao thông hơn là làm về ngành đường sắt, họ đã có thể lợi
dụng được cơ hội rất lớn.

Tương tự như vậy, khi điện thoại bắt đầu phát triển, một số công ty điện báo nói rằng: ”Đó không phải là
công việc của chúng tôi, chúng tôi chỉ là công ty điện báo thôi”. Nhưng nếu họ nói: “Chúng tôi đang kinh
doanh về lĩnh vực truyền thông, và đây là cách mới để chúng tôi tiếp cận”, thì họ sẽ lớn mạnh hơn là đã nằm
chết bẹp rồi. Hãy so sánh Western Union với AT&T. Bạn đã bao giờ nghe nói về những công ty máy tính lớn
Dietzgen hay Pickett chưa? Chưa ư? Vậy thì, đó vốn là những công ty lớn nhất tạo ra thước trượt để tính
lôga. Nhưng khi máy tính điện tử bắt đầu phát triển, họ đã không biết được họ đang hoạt động trong lĩnh
vực kinh doanh nào cả. Khi họ thực sự trong ngành kinh doanh máy tính rồi, họ vẫn nghĩ rằng đang kinh
doanh thước lôga. Họ đã không theo kịp, không chấp nhận được thử thách của sự thay đổi và cơ hội, và họ
đã thất bại.

Và cũng có quy định chức năng về con người. Hãy suy nghĩ một phút, bạn sẽ phản ứng như thế nào khi
nhìn thấy người cắt cỏ thuê hay người thợ sửa ô tô của mình ở chương trình quảng cáo sách trên truyền
hình.

Sự rập khuôn thậm chí có thể là một hình thức của quy định chức năng - có bao nhiêu người sẽ cười nhạo
một cô gái tóc vàng hoe đang viện dẫn lời của Aristotle? Thông thường, chúng ta chỉ thừa nhận một phạm vi
rất hẹp về thái độ và hành vi của người khác dựa trên khuynh hướng, thành kiến, sự quy kết nóng vội, hay
sự trải nghiệm hạn chế trong quá khứ. Hãy nghĩ về những lời phát biểu đại loại như: “Tôi không thể tin được
anh ta đã nói như vậy” hay “Cứ thử tưởng tượng việc làm của cô ấy xem” ... Nhưng hãy nhớ đến câu tục
ngữ “Cuộc đời tôi không thể do anh định đoạt được”.

3. Không có sự giúp đỡ về tri thức. Đây là cảm giác mà bạn không có công cụ, tri thức, vật chất, khả năng,
để làm bất cứ việc gì, vì vậy bạn có thể sẽ không cố gắng. Chúng ta đã quen dựa vào người khác về hầu
hết mọi thứ. Chúng ta cho rằng bản thân chúng ta thật nhỏ bé và hạn chế. Nhưng với điều này mọi người có
thể hỗ trợ lẫn nhau.

Nếu bạn cần thông tin, thì đã có thư viện, cửa hàng sách, bạn bè, thày giáo, và tất nhiên là Internet.Và còn
có địa chỉ, số điện thoại, và trang web của các cơ quan chính phủ cấp thành phố, tỉnh, và Nhà nước. Hiện có
hàng ngàn cơ quan chính phủ sẵn sàng tiếp chuyện bạn. Liên lạc với người có trọng trách để yêu cầu được

33
giúp đỡ về dự luật, thông tin và những vấn đề khó khăn. Liên hệ với nhà sản xuất để tìm hiểu thông tin về
sản phẩm mà bạn muốn biết.

Nếu kiến thức về kỹ thuật của bạn còn nghèo nàn, bạn có thể học. Học cách nấu nướng, sử dụng công cụ,
may quần áo, và sử dụng vi tính. Bạn có thể học cách làm mọi thứ mà bạn muốn. Tất cả những gì bạn cần
là động lực thúc đẩy và tính dám làm. Giả dụ như bạn có thể học lái máy bay, lái xe tải, lặn biển hay sửa ô
tô.

4. Trở ngại về tâm lý. Một vài biện pháp không được cân nhắc hay bị từ chối đơn giản bởi vì phản ứng của
chúng ta đối với chúng là không tốt. Nhưng chính những biện pháp không gây phản ứng tốt đó có thể lại
hữu dụng nếu như chúng giải quyết tốt được vấn đề và cứu được cuộc đời bạn. Ăn thằn lằn và châu chấu
nghe có vẻ ghê nhưng lại là một giải pháp tốt giúp bạn có thể sống sót được ở những vùng hoang vu.

Có lẽ quan trọng hơn cả là những gì thoạt đầu tưởng chừng là những ý tưởng không khả quan lại có thể
đem lại những giải pháp hiệu quả hơn, nghiã là đã phủ nhận những lời chê bai ban đầu. Khi các bác sỹ
nhận thấy một số người thổ dân sử dụng phần đầu của loài kiến khổng lồ để khâu vết thương, họ đã bắt
chước kỹ thuật càng cua kẹp này để phát minh ra chiếc kẹp dùng trong phẫu thuật.

TAMNHIN.COM
09.11.2004

Hội chứng ngược đãi bản thân

“Em luôn có cảm giác cô đơn, chán nản. Một lần, em bị đứt tay, lúc đó em phát
hiện ra rằng cảm giác đau ở tay rất dễ chịu. Thế là mỗi khi có chuyện bực mình
hay bế tắc, em lại dùng kéo cắt vào tay”, Phương Loan, quận 10, TP HCM tâm
sự.

Phương Loan không phải là trường hợp cá biệt. Có rất nhiều bạn trẻ giống như Loan,
họ bị mắc chứng “ngược đãi với bản thân”.
Căng thẳng và cô đơn
khiến giới trẻ bị mắc
bệnh Self harm. Hội chứng ngược đãi bản thân (Self harm) là một căn bệnh dễ mắc phải đối với
những đối tượng bị suy sụp về mặt tinh thần. Người bệnh luôn có khuynh hướng làm
chính bản thân mình bị đau. Họ sẵn sàng dùng dao cắt vào tay chân, bứt tóc, đốt da hoặc cào cấu cơ thể,
đấm tay vào tường…

Khi chưa hiểu về bệnh này thì chúng ta thể không phát hiện ra những người thân yêu, thậm chí người bạn
kề cận mình hàng ngày, đang gặp nguy hiểm.

Theo tiến sỹ Tim Kendall (Anh), áp lực và căng thẳng là nguyên nhân chủ yếu khiến cho giới trẻ bị mắc bệnh
Self harm. Khi phải chịu những nỗi đau về mặt tinh thần, người trẻ sẽ có xu hướng thay thế những nỗi đau
đó bằng những nỗi đau về mặt thể chất. Họ xem những cơn đau là cách để thể hiện họ ghét cơ thể họ như
thế nào hoặc để trút giận.

Chị của Uyên tình cờ phát hiện em mình tự tát vào mặt, tự nắm tóc và giật mỗi khi ngồi một mình trong
phòng. Sau một thời gian theo dõi, chị mới biết Uyên đang cố gắng quên người yêu cũ đã “chơi gác” cô
nàng.

Uyên thực ra chỉ là một trường hợp “nhẹ” và hoàn toàn có thể giải quyết được. Nhưng Thiên Thanh (học
sinh lớp 11) thì đáng thương hơn nhiều. Thanh vốn ít nói, con nhà giàu, đi học toàn xe hơi đưa rước, học
hành thuộc hạng nhất nhì lớp. Được gắn cái mác “kiêu”, Thanh hoàn toàn bị cô lập, bị tẩy chay trong lớp
mình.

Một lần, trong giờ tập thể, Thanh ngã, đầu gối bị chảy máu, một bạn nữ trong lớp dìu Thanh xuống phòng y
tế. Cảm giác được chăm sóc khiến Thanh dại người đi. Từ đó, trong lớp thỉnh thoảng thấy Thanh bị đứt tay,
chảy máy cam, thương tích đầy mình không hiểu nguyên do… Đến khi lớp biết sự thật, cũng là lúc Thanh
phải nhập viện. Chỉ vì muốn được quan tâm, Thanh đã tự hành hạ bản thân mình.

Ngược đãi bản thân thật sự là một căn bệnh rất nguy hiểm vì chính bản thân người bệnh cũng không biết
mình đang mắc bệnh. Họ thường không để cho ai biết tình trạng của mình.

34
“Khi một người với nhiều vết cắt, vết đốt trên cơ thể hay tóc của họ ngày một ít đi, rất có thể người đó đã bị
mắc bệnh Self harm”, tiến sĩ Kendall cho biết. Thật sự, việc làm cơ thể bị thương không hề là một trả lời
đúng cho những bế tắc hay đau khổ. Nó chỉ cho cơ thể một cảm xúc dễ chịu nhất thời nhưng sau đó sẽ là
một cảm giác tệ hơn, chưa kể đến việc người bệnh có thể chết như chơi nếu như vết thương quá nặng.

(Theo Sinh Viên Việt Nam

Thứ năm, 11/11/2004, 16:27 GMT+7

9 nguyên tắc chi tiêu

Nếu chi tiêu hàng ngày của bạn có thể khống chế ở mức 1/3 thu nhập thì cơ hội làm giàu
đối với bạn sẽ không xa. 9 nguyên tắc sau đây giúp bạn quản lý chi tiêu trong gia đình.

Ghi tất cả các khoản chi

Người có thói quen ghi lại các khoản chi sẽ dễ nắm bắt được các khoản chi tiêu và phát hiện
việc chi tiêu vượt mức để dễ dàng điều chỉnh. Thói quen này sẽ giúp bạn không lâm vào cảnh
khó khăn về tài chính. Nếu không có cách để nuôi dưỡng thói quen này, ít nhất bạn cũng nên lưu lại các hoá đơn mua
hàng. Bất luận như thế nào, bạn cũng phải có khái niệm về chi tiêu trong tháng. Chi phí này thông thường ở mức 1/3
tổng thu nhập thì mới có thể tích lũy để đầu tư.

So sánh giá cả các cửa hàng

Theo kinh nghiệm người xưa, trước khi mua hàng, bạn nên so sánh giá cả ở ba nơi khác nhau, sau đó chọn mua ở nơi
có giá rẻ nhất, như vậy sẽ không bao giờ bị hớ. Sự so sánh này chứng tỏ bạn là người biết quý trọng đồng tiền. Nếu
như đi hết một vòng rồi mới phát hiện ra chỗ ban đầu bán giá rẻ nhất thì cũng không sao, xem như một cách tập thể dục
để giảm cân, nếu có thể mua hàng với giá rẻ nữa thì thật là nhất cử lưỡng tiện.

Mua hàng siêu thị, so giá các thương hiệu

Nhiều người cho rằng giá cả ở các siêu thị rất khó so sánh. Thật ra không phải vậy. Dù là một thỏi sôcôla hay một hộp
bánh cũng có rất nhiều giá khác nhau. Bạn nên đi một vòng trước khi mua để so sánh giá cả. Trừ những sản phẩm đặc
biệt, nếu không bạn nên vận dụng kỹ năng so sánh giá cả để mua hàng càng rẻ càng tốt.

Giá quá rẻ, chất lượng khó đảm bảo

Sử dụng giá cả thích hợp để mua những sản phẩm trung và cao cấp. Những mặt hàng có giá quá thấp, chất lượng
thường thiếu bảo đảm, khó sử dụng lâu dài. Đừng nên vì giá cả thấp mà mua hàng vì mua xong rất dễ phải hối hận.

Đợi thời cơ để mua hàng tốt với giá rẻ

Người ta nói rằng những người chơi cổ phiếu có lời thường rất nhẫn nại, mua hàng cũng tương tự như vậy. Người chơi
cổ phiếu có thể đợi sai thời cơ nhưng người tiêu dùng thì tuyệt đối không. Thị trường không sáng sủa, các loại hàng
điện máy, thời trang sẽ giảm giá để tránh bị tồn kho. Các siêu thị, trung tâm mua sắm thường hay giảm giá vào dịp lễ,
tết. Chỉ cần có lòng kiên nhẫn, hàng tốt giá rẻ luôn chờ đợi bạn.

Tạo ưu thế khi mua hàng

Học cách đa nguyên hóa việc mua sắm, lên mạng mua sách hay chọn mua các loại trái cây tươi bên đường... Điều
quan trọng là bạn tạo cho mình ưu thế khách hàng cũ để được ưu đãi. Có thêm nhiều thông tin mua sắm, bạn sẽ có thể
tiết kiệm được nhiều hơn.

Ăn cơm nhà, chi tiêu giảm một nửa

Người đi làm hiện nay thích ăn cơm, uống cà phê ở ngoài cho tiện. Nếu làm một phép tính thử, về lâu dài, con số này
sẽ rất lớn nhưng nếu nấu ăn ở nhà, chi tiêu có thể giảm hơn một nửa. Ngoài ra, bạn còn có thể hưởng được bữa ăn vui
vẻ cùng gia đình. Đây chính là nguồn gốc của sự an lạc. Vừa tiết kiệm, vừa bổ dưỡng, vừa vui vẻ lại có thể tiết kiệm tiền
nhanh, bạn còn mong đợi gì hơn!

35
Không mua sắm quá mức cần thiết

Rất nhiều người tham hàng rẻ nên mua vượt quá mức cần thiết. Như vậy, hàng hóa vừa không tươi vừa lãng phí. Tìm
kiếm hàng rẻ, mua với lượng thích hợp mới là người tiêu dùng thông minh.

"Đồng tiền đi trước là đồng tiền khôn"

Tâm lý con người thường là khi nhận của ai vật gì sẽ trả lại gấp đôi. Nếu bạn biết cách cho đi trước thì khi bạn gặp khó
khăn, những người xung quanh sẽ tìm cách giúp bạn.

Nuôi dưỡng thói quen tiêu dùng tiết kiệm không có nghĩa là chủ trương một cuộc sống bần cùng hóa. Chi tiêu giúp con
người vui vẻ, có tiền mà không sử dụng khiến người ta rất khó chịu. Căn cứ vào tình hình thu nhập để khống chế mức
chi tiêu trong khoảng 1/3 sẽ giúp bạn tích luỹ tiền đầu tư cho tương lai.

(Theo Thế Giới Phụ Nữ

Thứ tư, 6/10/2004, 16:26 GMT+7
10 lý do không hò hẹn với người có vợ

1. Liệu một người đàn ông không hạnh phúc và không hài lòng với hôn nhân có thể làm
bạn cảm thấy tuyệt vời không? Thậm chí, chàng còn thốt ra những lời: “Trước khi gặp
em, anh chưa bao giờ được hạnh phúc. Em là người cứu vớt cuộc đời còn lại của anh”.

Nghe như một lời hứa hẹn đấy, nhưng không đâu. Đừng lẫn lộn tình yêu của chàng ta và cách
bạn làm cho anh ta hạnh phúc với việc tin vào lời hứa của chàng.

2. Anh ta đã lừa dối vợ mà còn nói với bạn rằng anh ta sẽ có cách giải quyết trình trạng không muốn có này.
Bạn sẽ thấy anh ta lảnh tránh những vấn đề này khi được đề cập đến. Rõ ràng là anh ta không thành thực.

3. Quan hệ giấu giếm thì thật mệt. Bạn phải luôn giấu kín mối quan hệ, thật là một thiệt thòi cho bạn. Bạn đã không
được cùng với người yêu đi chơi ở mọi lúc mọi nơi, khoe niềm hạnh phúc của mình với mọi người.

4. Anh ta đã có một cái bánh thật là tham. Với cuộc hôn nhân hợp pháp, anh ta tỏ ra là người đạo mạo. Còn hôn
nhân bất hợp pháp với bạn anh ta có thêm được một thú vui để tiêu khiển. Nghe như anh ta đã có quá nhiều ưu đãi.
Nhiều phụ nữ quan hệ với đàn ông có vợ cũng cảm thấy bực tức với cách sống nước đôi của bạn tình, bởi vì cô ta thiệt
thòi đủ thứ.

5. Liệu bạn có yêu một người mà người đó không tôn trọng ngay chính vợ mình? Việc duy trì quan hệ này, đã nói
lên anh ta thiếu tôn trọng vợ mình, bằng chứng là liên tục nói dối vợ khi đến với bạn.

6. Anh ta sẽ còn tôn trọng bạn nữa không khi mọi việc rồi cũng sẽ chấm dứt. Dù anh ta theo đuổi bạn, dù cho anh
ta làm cho bạn khó từ chối cũng như những lời khen tụng của anh ta đối với bạn. Một mức nào đó anh ta cũng coi
thường bạn vì bạn đã chấp nhận một mối quan hệ bấp bênh như thế.

7. Bạn không là kẻ phá hoại gia đình người khác thì cũng là một kẻ đồng loã. Có thuyết phục thế nào, thì bạn cũng
là một kẻ tiếp tay cho một tên phá bỏ lời thề hôn nhân và phản bộ niềm tin của vợ. Đó là chưa kể bạn đã xúc phạn đến
con cái họ và làm cho hình ảnh người cha trong mắt chúng trở nên xấu hơn ai hết.

8. Bạn đang lừa phỉnh chính mình. Mặc dù anh ta luôn miệng nhắc đi nhắc lại bạn là người có ý nghĩa như thế nào
đối với cuộc đời anh ta, nhưng anh ta cũng không thể chấm dứt được quan hệ với vợ và cũng không quan hệ với bạn
công khai. Bạn có thể hi vọng gì khi thực sự anh ta chẳng muốn bỏ gia đình va sự nghiệp anh ta gây dựng bấy lâu?

9. Hãy nhớ gieo gió thì gặt bão. Phần lớn đàn ông đều khó chịu nhận mình là kẻ lừa dối. Nếu anh ta bị vợ bắt quả
tang hay biết được thì đừng ngạc nhiên khi thấy anh ta sẽ đổ tội cho bạn rồi bỏ mặc bạn ra sao thì ra.

10. Thời gian thật là đáng quý, đừng nên lãng phí. Thời gian trôi nhanh lắm, bạn sẽ mau già. Trước khi nhận ra điều
đó, mối quan hệ này đã chiếm của bạn hết khoảng thời gian quý báu, mà lẽ ra bạn đã có cơ hội sáng sủa hơn với
những mối quan hệ khác. Khi kết thúc những mối quan hệ như thế, bạn chỉ thu được cho mình sự thiệt thòi mà thôi.

36
 (Theo Cẩm Nang Mua Sắm)
Thứ hai, 13/12/2004, 15:09 GMT+7
Ngại yêu

Đây là một thực tế và đang phổ biến ở một bộ phận thanh niên hiện nay. Trong các lý do
nêu ra thì đa số vẫn là vì cuộc sống quá khó khăn. Quá lo lắng cho việc mưu sinh, rất
nhiều người đã từ chối, tránh né bất cứ tình yêu nào đến với họ.

Họ cho rằng bản thân mình còn chưa lo nổi thì làm sao dám tính đến chuyện yêu. Tốt nhất là lao
vào làm việc kiếm thật nhiều tiền, khi kinh tế đã ổn định, sự nghiệp vững vàng mới có thể tự tin
nghĩ đến chuyện gì khác. "Không có tình yêu, đôi khi cũng thấy cô đơn nhưng tôi đã dẹp đi điều
đó một cách nhanh chóng và tìm cách an ủi mình rằng, còn rất nhiều việc phải làm phía trước, chưa việc gì phải vội. Với
điều kiện như hiện nay đúng là tôi chưa có thời gian và tâm trí để nghĩ tới hẹn hò và cũng chưa sẵn sàng để làm việc
đó". Suy nghĩ của Thụy, lập trình viên của một công ty tin học, cũng là suy nghĩ của nhiều thanh niên "coi công việc là
trên hết". Yêu đương gần như không bao giờ có mặt trong câu chuyện của họ.

Có người vì lần yêu nào cũng nhận về mình sự đổ vỡ để rồi cảm thấy khiếp sợ khi nghe nhắc đến yêu đương. Có người
bản thân còn ''bất khả tri" nhưng chứng kiến những cuộc tình xung quanh đã thấy ngao ngán.

Ngọc lại đưa ra những lý do tưởng rất ngớ ngẩn, đó là không chấp nhận được khuyết điểm ở người khác phái. Và vì
thế, sau một thời gian hẹn hò, cô chỉ mang về mình sự thất vọng: Người thì có tật ngồi lúc nào cũng rung đùi, kể cả khi
chỉ có hai người trong quán cà phê; người thì luôn tỏ ra ta đây cái gì cũng biết, ta đây quen nhiều nhân vật quan trọng
trong khi bản thân lại chẳng làm được cái gì ra hồn. Và người cô hẹn hò cuối cùng cách đây hơn một năm, là một kỹ sư
hóa chất, theo đánh giá của mọi người thì anh ta rất được, từ tính cách, hình thức cho đến công việc nhưng không hiểu
sao cô vẫn cảm thấy thiêu thiếu cái gì đó ở anh ta. Đi chơi với nhau, ngoài việc ép cô ''ăn nhiều vào cho khỏi gầy" hai
người chẳng có đề tài gì chung nữa. Một năm nay cô khép kín lòng mình hay nói đúng hơn là trái tim cô không thấy loạn
nhịp trước một ánh mắt của người khác giới nào nữa, với cô, bây giờ "tất cả bọn họ đều thế thôi".

Như một nghịch lý, khi cuộc sống ngày càng phát triển, sự cạnh tranh về vật chất ngày càng tăng thì nhu cầu về tình
yêu lại như đang tỷ lệ nghịch với nó, những quan niệm về tình yêu cũng đang dần thay đổi. Khái niệm tất cả cho tình
yêu hay hy sinh cho người mình yêu đang dần trở nên xa lạ với không ít người trẻ. Tình yêu dường như đang bị dồn ép
bởi nhiều mối quan tâm chứ không đơn giản chỉ là công việc mà nói rõ ra là nỗi sợ trách nhiệm, sợ mất tự do cá nhân.
Tất nhiên, mỗi người đều có lý do riêng cho việc từ chối tình cảm của mình và yêu hay không cũng là quyền tự do của
mỗi người.

(Theo Sài Gòn Tiếp Thị)

* Sức khỏe

Dầu mỡ dùng lại: Tiết kiệm nhưng hại cho sức khỏe

Do tiết kiệm, một số người nội trợ có thói quen sử dụng dầu mỡ để rán, xào lại. Ðặc biệt các nhà hàng
thường dùng dầu rán lại để thức rán nhanh có màu vàng, hoặc thường cho dầu mỡ trong chảo cháy có khói
lên rồi mới cho thực phẩm vào cho thêm mùi hấp dẫn. Cách làm như vậy rất có hại cho sức khỏe của người
dùng đồ ăn.

Trong dầu rán có các chất dinh dưỡng như vitamin A, vitamin E, nhưng ở nhiệt độ quá cao, các chất dinh
dưỡng đó bị phá hủy đi rất nhiều. Dầu rán để nhiệt độ cao quá 180oC thì sẽ xảy ra các phản ứng hóa học,
từ đó sản sinh ra một số chất có hại đối với cơ thể như các chất aldehyde, fatty acid oxide... Ðặc biệt dầu
rán sử dụng quay vòng nhiều lần thì các chất có hại nói trên phát sinh ra càng nhiều. Những chất này có thể
bốc hơi ra làm ô nhiễm không khí xung quanh, nếu chúng ta hít phải cũng gây nguy hại, còn chưa kể đến
những chất còn ở lại trong thực phẩm xào, rán khi ta ăn vào sẽ gây nên những hậu quả không có lợi cho
sức khỏe, như phá hoại hệ thống các men tiêu hóa trong cơ thể, làm sinh ra các triệu chứng nhức đầu,
chóng mặt, buồn nôn, đau bụng, tiêu chảy, khó thở, nhịp tim chậm, huyết áp tăng cao, tay chân bải hoải, rã
rời... Nếu cứ thường xuyên ăn dài ngày các loại thức ăn rán, xào bằng dầu cháy như vậy hoặc dầu rán lần
này còn để lại rán tiếp lần sau nữa sẽ dễ dẫn tới ung thư.

37
Ðể ngăn chặn, loại trừ nguy hại của dầu mỡ rán ở nhiệt độ cao cần chú ý:

- Khi nấu nướng phải khống chế nhiệt độ dầu, không để cho sôi vượt quá 1.500oC, tức là không nên để bốc
thành lửa khói trong chảo.

- Dầu rán (kể cả mỡ lợn) cũng không nên sử dụng lại quá 2 lần. Nếu lần trước còn quá nhiều dầu, bỏ đi tiếc
thì lần sau khi rán cần phải cho thêm dầu mới vào, vì dầu mới có chứa chất chống ôxy hóa sẽ giúp khử bớt
chất độc.

- Nên hạn chế ăn các thức ăn rán, xào.(SK&ĐS)

Sức khỏe

Khoai tây giúp chữa trầm cảm

Đây là tin vui cho những người thường bị trầm cảm vào mùa đông. Một cuộc nghiên cứu mới nhận thấy việc
ăn khoai tây nấu bằng hơi nước (chưng cách thủy) rất có hiệu nghiệm trong việc chữa trị chứng trầm cảm
mùa đông.

thiếu ánh sáng trong những tháng mùa đông.

folate thường thiếu hụt nơi những người bị trầm cảm. Trung tâm Liệu pháp Tâm lý thần kinh Úc nhận thấy
khoai tây nấu bằng hơi nước có thể giúp sử dụng nhiều serotonin hơn trong việc chữa SAD.

Rod Markham, giám đốc trung tâm nói trên, cho biết: "Nếu tập thể dục, tiếp xúc với ánh sáng mạnh đầy đủ
trong ngày, có mối quan hệ xã hội tốt và ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng, bạn có thể không cần phải dùng
thuốc chống trầm cảm như Prozac chẳng hạn”.

Khoai tây nấu cách thủy giúp giữ lại các axit amin ở mức cao nhất so với các phương pháp nấu nướng khác
đã được nghiên cứu. Trung tâm nhận thấy các yếu tố dinh dưỡng nắm một vai trò quan trọng trong bước
đầu của chứng trầm cảm, và ăn nhiều thực phẩm chứa các vitamin cần thiết có thể làm giảm thiểu các triệu
chứng của bệnh này(TN)

Thừa mỡ: Cân đối hay suy dinh dưỡng đều có thể bị

Từ kết quả khảo sát, các bác sĩ ở Trung tâm Dinh dưỡng TP.HCM đưa ra
nhận xét: tỷ lệ mỡ ở cơ thể người Việt Nam khá cao, đặc biệt chúng được
tích tụ ở bụng. Những người thừa cân cũng đồng nghĩa với việc thừa mỡ
trong cơ thể - không sai. Nhưng thực tế hiện nay còn ghi nhận rằng: có
những người thuộc dạng người cân đối hay suy dinh dưỡng vẫn bị thừa mỡ
như thường.

Đo vòng eo là cách đơn giản để tự Cân đối, suy dinh dưỡng đều thừa mỡ
phát hiện tình trạng thừa cân

Chị Ngọc Thuý, 44 tuổi nhà ở Lê Văn Sỹ trước nay rất tự hào về các chỉ số cơ thể của mình: nặng 50 kg, cao
1m57, BMI (chỉ số biểu thị tỷ lệ giữa cân nặng và bình phương chiều cao) là 20. Thông thường, phụ nữ bước
vào tuổi trung niên có khuynh hướng phát tướng nhất là vòng bụng, vì thế chị Thuý được bạn bè khen ngợi là
biết cách giữ vóc dáng. Nhưng niềm vui đó chẳng kéo dài bao lâu bởi chị phát hiện mình bị thừa mỡ - tỷ lệ mỡ
toàn thân là 27,8% trong khi ngưỡng tối đa cho phép là 27%!

Chị Nguyễn Thị Lê, 31 tuổi ở Nguyễn Cư Trinh, quận 1 kể: "Vóc dáng tôi thuộc loại thanh mảnh nên được nhiều
cô bạn "mũm mĩm" trong cơ quan đòi tặng vài ký. Mỗi lần nghe đồng nghiệp nói như vậy, tôi rất vui". Nhưng
cũng như chị Thuý, niềm vui này "sớm tắt" khi chị Lê đi đo lượng mỡ trong máu để xem "mình thiếu... mỡ đến cỡ
nào". Kết quả thật bất ngờ: tuy "mình hạc xương mai" nhưng chị lại thừa mỡ, tỷ lệ này là 31% (dư 4% so với
ngưỡng tối đa).

Thừa cân và béo bụng

38
 Tiêu chuẩn chỉ số
Mỡ tích tụ ở đâu? Theo BS Trần Thị Hồng Loan (Trung tâm Dinh dưỡng TP.HCM), BMI
có mối liên hệ chặt chẽ giữa tình trạng thừa cân với béo bụng. Cụ thể là tỷ lệ béo
bụng ở người trên 15 tuổi chiếm 1/3 trong tổng số người được điều tra (chiếm
Từ 18,5 - 23 được cho
33,7%), tỷ lệ mỡ trong cơ thể là 28,4%.
là cơ thể bình thường.
Bác sĩ Hồng Loan còn báo động thêm một điều ít ai ngờ tới là trong số những người
suy dinh dưỡng (BMI thấp - dưới 18,5), vẫn có 13,1% bị béo bụng. Ngay cả những Từ 23 - 25 thuộc loại
người có chỉ số BMI bình thường (từ 19 - 23) thì tỷ lệ béo bụng là 34,4% và tỷ lệ dư cân
người có phần trăm mỡ trong cơ thể cao chiếm 27,3%. Tỷ lệ béo bụng ở người trên
60 tuổi lên đến 54,5%. Từ 25 - 30 là béo phì
độ I
Tại sao người Việt Nam nhiều mỡ?
Từ 30 - 35 béo phì độ
Điểm lại các hoạt động thường ngày và thói quen ăn uống, chúng ta thấy có nhiều II
nguyên nhân khiến cho mỡ tích tụ ở bụng, ở đùi.
Từ 35 - 60 béo phì
Nhiều người cho rằng thức ăn của ta ít chất béo, nhưng thực ra không phải như nặng.
vậy. Lấy vài món "thanh đạm" ra phân tích: bắp luộc cung cấp 192 calo, trong đó có
22,5 calo đến từ lipid (dầu, mỡ), tương tự yaourt 137/36 calo, gỏi khô bò 268/103 calo, mít kho 100 /45 calo...

Một số món ăn có chứa nhiều tinh bột, đường như bánh bột, chè tuy không chứa dầu mỡ nhưng lại có nhiều bột,
đường, chất béo (nước cốt dừa)... tất cả sẽ chuyển sang mỡ dự trữ dưới da nếu không được cơ thể sử dụng.
Song song là thói quen ít vận động (đi xe nhiều hơn đi bộ, ít tập thể dục, ít làm công việc nhà...).

Trong cuộc khảo sát, bác sĩ còn nhận thấy có tỷ lệ thuận giữa tỷ lệ mỡ cơ thể và các bệnh cao huyết áp, rối loạn
lipid máu. Như vậy những người có tỷ lệ mỡ cao hơn mức quy định dễ có nguy cơ mắc các bệnh huyết áp, bệnh
mạch vành, thiếu máu cơ tim, tăng mỡ máu, tiểu đường týp 2...

Làm sao để lượng mỡ trong cơ thể luôn ở mức giới hạn?

Theo khoa học, nền tảng sức khỏe con người phải dựa trên sự quân bình của "kiềng 3 chân": dinh dưỡng hợp
lý, hoạt động thể lực thường xuyên và sức khỏe tinh thần (thoải mái, vui vẻ...). Tổ chức Sức khỏe thế giới
(WHO) còn có một hướng dẫn đơn giản để tự phát hiện xem mình có bị béo phì hay không, đó là đo vòng eo.
Nam giới có vòng eo trên 90cm và nữ giới trên 80cm chắc chắn đã bị bị béo phì dù chỉ số BMI có ở mức bình
thường đi chăng nữa.

Nhu cầu mỡ cơ thể cần được cung cấp qua bữa ăn khoảng 15% năng lượng cần trong ngày. Ví dụ nhân viên
văn phòng cần năng lượng hoạt động là 1.800 calo/ngày trong đó có 270 calo từ lipid; lao động nặng cần 3.000
calo tương ứng với 450 calo từ lipid. Ăn uống cần tính toán cân đối các chất (đạm-đường-bột-chất béo), tốt nhất
ăn nhiều cá, rau, trái cây, bớt các loại bánh làm từ đường bột... Tránh ăn các loại chiên, xào, thay vào đó là các
món luộc, hấp. Ngoài ra cũng nên giảm bớt các loại chè, bánh nướng tẩm dầu (bánh su kem, paté chaud...).
Điều không thể thiếu trong sinh hoạt hàng ngày là việc tích cực vận động cơ thể càng nhiều càng tốt.

Cần nhớ, chỉ giảm lượng ăn vào đủ ba bữa trong ngày sao cho đủ với nhu cầu cơ thể, chứ không nên bỏ bữa,
nhịn đói.

Phương Nam
(SGTT)
Thứ năm, 21/10/2004, 15:10 GMT+7
Nhuộm tóc, coi chừng tiền mất tật mang

"Hầu hết các thuốc nhuộm là những hóa chất phức tạp. Việc sử dụng chúng không
phù hợp có thể làm tổn thương sức khỏe và thậm chí nguy hiểm đến tính mạng",
Ủy ban bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng Thượng Hải cảnh báo như vậy hôm qua.

Theo đó, những loại thuốc nhuộm không đạt tiêu chuẩn có thể gây ra những triệu chứng
cấp tính như nổi mụn và rụng tóc. Ngoài ra, các thành phần nguy hiểm của nó được da
đầu hấp thụ dần dần có thể ngấm sâu vào cơ thể, làm hư tổn gan và thận.

Nhuộm tóc đang là mốt ở

châu Á. 39
Cảnh báo trên ra đời dựa trên sự gia tăng số người phàn nàn về thuốc nhuộm tóc năm nay. Đến tháng 8 vừa
qua, Ủy ban đã nhận được 29 lời phàn nàn của người tiêu dùng về thuốc nhuộm tóc, so với chỉ 6 trường hợp
vào năm ngoái.

"Hầu hết các trường hợp đều là những cô gái hoặc phụ nữ trẻ, đang cố gắng làm đẹp và chạy theo thời trang
bằng mốt nhuộm tóc", Lao Jianhong, phát ngôn viên của Ủy ban cho biết.

Mặc dù đa số các trường hợp kêu ca màu thuốc nhuộm không đúng với yêu cầu, một số lại bị thương do nhuộm
thuốc kém chất lượng. Đơn cử như một phụ nữ trẻ họ Qi phải trả khoảng 36 đôla để nhuộm tóc tại một salon ở
quận Yangpu hồi tháng 6. Không lâu sau, đầu cô bị phát ban, tóc bắt đầu rụng và toàn bộ số tóc còn lại trên đầu
đều chuyển sang màu trắng.

Ủy ban bảo vệ người tiêu dùng Thượng Hải khuyến cáo những người có da bị kích ứng, huyết áp cao và bệnh
tim không nên nhuộm tóc.

Thuận An (theo Shanghai Daily)

40
 Làn da căng mịn, trắng hồng là điều mà bạn gái nào cũng muốn. Đừng ngại, dù da bạn là
da nhờn, da khô hay gì gì đi nữa, thiên nhiên vẫn dành chỗ cho bạn. Đơn giản, tiện dụng, bạn có
thể tự chế mỹ phẩm dưỡng da cho khuôn mặt từ sản phẩm của thiên nhiên.

Bằng dưa

Dưa hấu: Dùng vỏ dưa hấu cắt con chì nhỏ (lấy phần vỏ còn dính ruột đỏ là tốt nhất) xoa lên mặt liên tục
trong vòng 5 phút rồi rửa sạch bằng nước lạnh. Mỗi tuần 2 lần sẽ có tác dụng cho da mịn màng, trắng đẹp

Dưa chuột: Dưa chuột có tác dụng chống khô da, giúp xóa vết nhăn, rất thích hợp với những người da ngăm
đen. Cách làm: Lấy dưa chuột (cả vỏ, thịt và hạt) nghiền nát, vắt lấy nước, dùng bông thấm nước xoa lên
mặt. Xoa đi xoa lại nhiều lần ở những chỗ có nếp nhăn. Những người da dầu thì lấy nước dưa chuột trộn
đều với 1 lòng trắng trứng bôi lên mặt, nằm im trong khoảng 20 phút rồi rửa mặt thật sạch.

Bằng cà chua

Cà chua rất giàu vitamin C. Nghiền nát cà chua lấy nước, trộn với một ít đường trắng rồi bôi lên da mặt hoặc
những chỗ da để lộ ra bên ngoài sẽ giúp da trắng mịn.

Bằng củ cải trắng

Đem vỏ củ cải trắng rửa sạch, nghiền nát, vắt lấy nước pha cùng một lượng nước bằng lượng nước củ cải
để rửa mặt sẽ làm cho da mặt mát rất dễ chịu.

Bằng khoai tây

Làm mặt nạ: Bào nhỏ khoai tây sống thoa lên mặt để tạo một lớp mặt nạ, giữ ẩm trong vòng 30 phút rồi rửa
lại mặt bằng nước sạch pha giấm.

Massage: Bỏ vào máy xay sinh tố hỗn hợp gồm 1/4 bát dưa leo (không gọt vỏ), 1/8 bát khoai tây thái nhỏ
(không gọt vỏ) xay nhẹ trong 20 giây. Sau đó cho thêm 1 quả trứng gà, 1/4 cốc sữa chua xay trong 1 phút.
Làm ướt mặt bằng nước ấm rồi rửa mặt với hỗn hợp vừa trộn, masaage nhẹ nhàng theo hình vòng tròn
khoảng 3 phút rồi rửa sạch với nước ấm.

Bằng trứng gà

Sau khi dùng sữa rửa mặt làm sạch da, dùng lòng trắng trứng bôi lên mặt, để 15-20 phút (không nên cử
động). Rửa mặt thật sạch và dùng kem dưỡng da sẽ giúp da sáng và mịn màng.

Dùng 1/3 hoặc cả lòng đỏ trứng gà + 5 giọt dầu vitamin E trộn đều, bôi lên mặt và cổ, để trong 15-20 phút rồi
rửa sạch. Hỗn hợp này có tác dụng chống lão hóa da, tẩy nếp nhăn, thích hợp với những người da khô.

Lòng trắng trứng gà trộn đều với 5 giọt chanh bôi lên mặt, để trong 15-20 phút rồi rửa sạch, da sẽ nhẵn,
trắng, giảm bớt tàn nhang, phù hợp cho da dầu

Dùng 1/3 hoặc nửa lòng đỏ trứng trộn với 5 giọt dầu ôliu bôi lên mặt hoặc cổ trong 15-20 phút rồi rửa sạch.
Cách này phù hợp với những người có làn da trung tính.

Đừng quá nuông chiều làn da

Bạn đừng tưởng cứ lột mặt nạ thường xuyên, rửa mặt liên tục và dùng thật nhiều mỹ
phẩm là có thể yên trí ngồi chờ da đẹp lên. Nếu nuông chiều làn da không đúng cách
như vậy, bạn sẽ chỉ xấu đi thôi.

Nếu quan tâm đến làn da thì sau đây là những điều bạn cần nhớ:
41
42