You are on page 1of 36

Zrozumieć e-learning

1
Copyright: Marek Hyla
Używane piktogramy postaci
Jakie znaczenie mają poszczególne symbole?

Osoba szkolona Trener Partner handlowy


Klient
(kooperant/dealer)

Ekspert Twórca elementów


merytoryczny Metodyk treści

Pracownik Kierownik Dyrektor


Prezes

2
Wstęp do zagadnienia e-learning

3
Copyright: Marek Hyla
Rodowód e-learning
Jaka jest historia e-learningu? Co wpłynęło na rozwój tej metody nauczania?

Druga połowa XIX wieku – poczta

Trzecia dekada XX wieku – radio

Lata 40-te – telewizja


E-learning

Lata 80-te – wideokonferencje

Lata 90-te – Internet

E-learning nie jest kolejnym etapem rozwoju


zdalnego nauczania lecz swego rodzaju syntezą Przełom wieków – technologie mobilne
wykorzystywanych do tej pory dróg dostarczania
wiedzy, komunikacji i zdalnej interakcji

E-learning

4
Definicja e-learning
Jak wkomponowuje się e-learning w inne formy uczenia się i nauczania?

Uczenie się i nauczanie (Learning)

Uczenie się i nauczanie na odległość


(Distance Learning)

Uczenie się i nauczanie wspierane


przez technologię (E-learning)

Uczenie się przy pomocy Internetu E-learning – jeden z modeli nauczania


(Web-Based Learning – WBT) charakteryzujący się intensywnym
wykorzystaniem technologii w celu osiągnięcia
Uczenie się przy pomocy określonych korzyści w wymiarze biznesowym.
komputera (Computer-Based
Learning - CBT)

5
Na podstawie: Corporate E-learning – Exploring a New frontier, WR Hambrecht+Co, 2000
Funkcje e-learning
Jakie funkcje spełnia kompleksowe środowisko e-learning?

Narzędzia autorskie (Authoring Tools)

Rozwiązanie klasy LCMS (Learning Content Management System)

Rozwiązanie klasy LMS (Learning Management System)

Rozwiązanie klasy LCS (Live Communication System)

Rozwiązanie klasy AS (Assessment System)

Raportowanie wyników dla wszelkich


aktywności szkoleniowych

Zarządzanie Zarządzanie Uczestnictwo


Budowa Zarządzanie Dystrybucja osoby szkolonej
wszelkimi umiejętnoś-
materiałów treścią treści poprzez w kształtowaniu
aktywnościami ciami i
szkoleniowych edukacyjną różne media procesu
szkoleniowymi kompetencjami
szkoleń

Śledzenie postępów i wyników

Zdalna komunikacja i współpraca

6
Copyright: Marek Hyla
E-learning w procesie kształtowania kadr
Jaki oddziaływać mogą kompleksowe mechanizmy e-learningu
na różne szczeble organizacji?

Określanie strategii biznesu


w oparciu o wiedzę i Zarząd
kompetencje

Planowanie: rozwoju
zawodowego, procesów
szkoleniowych Kontrola postępów
Dyrektor Działu Projektowanie modeli Zatwierdzanie planów Dyrektor
Kadr szkoleniowych
kompetencyjnych Pionu
Wspomaganie decyzji Wspomaganie decyzji
kadrowych kadrowych

E-learning
Motywacja podwładnych do
rozwoju zawodowego
Wsparcie w budowie Kierownik
Projektowanie i budowa
planów szkoleń
szkoleń
Ocena efektywności szkoleń
Prowadzenie szkoleń
Komórka
szkoleniowa Kontrola aktywności
Kontrola postępów

Pozyskiwanie wiedzy,
umiejętności i kompetencji Pracownik
Kształtowanie własnego
rozwoju zawodowego

7
Copyright: Marek Hyla
Rozwój rynku e-learning

8
Copyright: Marek Hyla
Wykorzystanie e-learning
Jak często model e-learning wykorzystywany jest w procesach szkoleniowych?

Szkolenia realizowane bez trenera przy


wykorzystaniu komputera
2000

Szkolenia prowadzone przez trenera na odległość

Szkolenia realizowane przez trenera w sali


szkoleniowej
2001

Inne formy szkoleń

2002

Bariera rozwoju
e-learningu?

9
Źródło: 2002 Industry Report, Training Magazine
Kursy e-learning

10
Copyright: Marek Hyla
Budowa treści szkoleniowej
Czy treść wykorzystywana w procesach e-learning opracowywana jest wewnątrz organizacji?

1%

18%

Tak

Nie

Nie wiem

81%

Na podstawie badania 296 organizacji amerykańskich przeprowadzonego przez Training Magazine oraz IDC (2003)
11
Metody nauczania zdalnego
Jak się ma model e-szkolenia do jakości procesu edukacyjnego?

Ludzie pamiętają:

symulacje i symulatory
90% z tego co zrobili gry

wirtualna klasa
70% z tego co powiedzieli
Interaktywny kurs e-learning
lub napisali

50% z tego co usłyszeli kursy e-learning z nagraniami audio i video


lub zobaczyli

Power Point
30% z tego co
helpy i instrukcje
zobaczyli

10% z tego co e-mail


e-dokumenty
przeczytali

Poziom zainteresowania kursem studenta


niski

Poziom zaawansowania budowy kursu wysoki

Nakłady niezbędne do budowy kursu

12
Rodzaje kursów e-learning
Jakie są rodzaje kursów e-learning i jaki jest ich stosunek ceny do wartości edukacyjnej?

Pełne dopasowanie do potrzeb klienta


Zalety

Możliwość zoptymalizowania kosztów


poprzez rozważny wybór kursów „z
półki” i zlecenie ich dostosowania

Niewielkie koszty zakupu licencji na


wykorzystanie (szczególnie wobec grup
szkoleniowych średniej wielkości)

Kursy dedykowane
Wartość (jakość)

Kursy adaptowane

Wysoki koszt opracowania


Kursy „z półki”

Wady
Stosunkowo wysoki koszt i wciąż duże
ryzyko słabego dopasowania do potrzeb
klienta

Słabe powiązanie ze specyfiką działań


klienta

13
Copyright: Marek Hyla Koszt
Struktura kursu e-learning
Jak ustrukturalizowane są kursy e-learning w repozytoriach treści?

Reusable Information Reusable Learning Objects – Lekcje, moduły, sekcje –


Objects - agregaty agregaty RIO przygotowane w agregaty RLO; również
surowych danych zgodzie z jedną ze specyfikacji testy i egzaminy oin-line

Rysunek, zdjęcie, Zbiory modułów tworzące


animacja, akapit tekstu, zamkniętą całość w
film, nagranie audio, itp. ramach programu szkoleń

Surowe dane RIO RLO Moduły Kursy

Możliwość ponownego wykorzystania (reusability)

Kontekst

14
Na podstawie: Autodesk, Wayne Hodgins
Obiektowość treści szkoleniowej
Jaką strukturę ma obiekt szkoleniowy (RLO – Reusable Learning Object)?

Współpraca ze
środowiskami
e-learning

Opowiedz
(Tell me)
Model firmy Macromedia (źródło:
„Macromedia MX: Startegies and
Cel Architectures for eLearning
szkole- Content”, Macromedia, 2002)
Ćwicz niowy Pokaz
(Let me) (Show me)

Metadane
Model firmy Cisco (źródło: Cisco)

Test końcowy
Test

Temat Temat Temat Temat Temat Temat Temat

Podsumowanie
Treść Treść Treść Treść Treść Treść Treść
Streszczenie

Odniesienie Odniesienie Odniesienie Odniesienie Odniesienie Odniesienie Odniesienie


do do do do do do do
praktyki praktyki praktyki praktyki praktyki praktyki praktyki

Ćwiczenie Ćwiczenie Ćwiczenie Ćwiczenie Ćwiczenie Ćwiczenie Ćwiczenie

Test początkowy
Test
15
Ewaluacja jakości szkoleń
Jak systemy e-learning mogą wesprzeć ewaluację jakości procesu szkoleniowego?

Model ewaluacji szkoleń według Kirkpatricka


Analizy wydajności i jakości procesu szkoleń w skali
zespołów, działów, pionów oraz całej organizacji;
zarządzanie budżetami szkoleniowymi, analizy
finansowe procesów szkoleniowych (np. ROI)

Obsługa procesu oceny 360 stopni; możliwość zdalnej


oceny zachowania, kompetencji i umiejętności
IV. Rynek osoby szkolonej na podstawie formularzy wypełnianych
w Internecie; obsługa powtarzalności procesu oceny
Koszty realizacji

Testy początkowe i końcowe; zestawienie wyników


III. Otoczenie
Wartość oceny

testów przed oraz po zakonczeniu szkolenia; analizy


przebiegu procesu szkoleniowe (śledzenie aktywności
osób szkolonych w systemie)

II. Wykładowca Badanie ankietowe jakości kursu prowadzone zdalnie;


ankieta jako element kursu e-learning; ankieta do
wypełnienia w Internecie jako uzupełnienie kursu
tradycyjnego (jako element zaliczenia szkolenia)

I. Student

Precyzyjne gromadzenie danych o wynikach testów;


Kurs możliwość identyfikacji źle zaprojektowanych
fragmentów szkoleń poprzez statystyczną analizę
wyników na dużej próbie osób szkolonych

16
Opracowywanie kursów e-learning
Jakie kompetencje są niezbędne do budowy kursów e-learning?

Ekspert merytoryczny (tzw. SME –


Subject Matter Expert), recenzent
i weryfikator poprawności treści,
osoba gwarantująca zgodność
materiału ze stanem faktycznym
Zespół

Merytoryka
Osoba potrafiąca zbudować
poszczególne elementy kursu
(fragmenty ekranu, fragmenty kodu
HTML, ćwiczenia, animacje) w
oparciu o dostarczoną merytorykę
oraz scenariusze; osoba, która
łączy ze sobą przygotowane
Technika wcześniej elementy w większe
Metodyka całości (tematy, lekcje, moduły)

Metodyk; osoba specjalizującą się


w sposobach przekładania meryto-
ryki na łatwo adaptowalną w mo-
delu e-learning treść szkoleniową;
twórca scenariuszy kursów

17
Copyright: Marek Hyla
Proces budowy kursu e-learning
Jakie role angażowane są w poszczególne elementy procesu?
Jak rozkładają się koszty kolejnych etapów budowy kursów?

Merytoryka Metodyka Technika

Analizy
10-15%
Przygotowanie merytoryki kursu (wsadu) Ewentualne konsultacje metodyczne

Przygotowanie projektu kursu


10-35%
Akceptacja projektu kursu

Osadzenie merytoryki w środowisku


Przygotowanie makiety kursu
roboczym

Akceptacja makiety kursu Korekty makiety


40-70%
Opracowanie danych multimedialnych
(zdjęć, nagrań, filmów)

Budowa ćwiczeń i testów Produkcja graficzna i opracowanie animacji

Testy wstępne

Korekta
10-15%
Testy akceptacyjne Korekta

Wygenerowanie kursu

Szacunki nakładów inwestycyjnych


na poszczególne etapy 18
Model ADDIE
Na czym polega budowa treści szkoleniowej w oparciu o model ADDIE?

Analiza (Analyse)

Znalezienie „pomysłu na przekaz

Wdrożenie (Implement)
Analiza potrzeb, możliwości

Projekt (Design)
edukacyjny”; projekt metodyki
i ograniczeń; opisanie celu szkolenia
i warstwy wizualnej treści
Ewaluacja
(Evaluate)

Ciągłe weryfikowanie prac przez


ekspertów w danej dziedzinie
Opracowanie kursu w oparciu (merytoryka, metodyka, technika)
o podjęte ustalenia oraz przygoto- Rozwój (Develop)
wane komponenty

Przygotowanie komponentów
i zasobów, na podstawie których
budowany jest kurs

Rekurencja modelu ADDIE; materiał


szkoleniowy jest tyle wart, ile
ciągłej pracy w niego wkładamy 19
Projektowanie szkoleń
Jak budować wartościowe materiały szkoleniowe?

Opowiadaj właściwe dobrane, Oddziaływanie na wyobraźnię poprzez wszelkie elementy kursu; wsparcie
I sugestywne historie w dotarciu do właściwych konkluzji przez samodzielny proces myślowy

Daj możliwość uczenia się przez Wzmacnianie zainteresowania treścią i łamanie jej monotonii; aktywności
II zabawę indywidualne bądź grupowe; adekwatność do celów szkoleniowych

Pozwól eksperymentować i Wspieranie uczenia się na błędach; symulacje i elementy intertaktywne


III poznawać świat na błędach ozwalające na samodzielne eksperymenty

Używaj adekwatnych obrazów i Multimedia podporządkowane celom szkoleniowym; nie uleganie pokusie
IV elementów multimedialnych „fajerwerków” multimedialnych; świadomość ograniczeń technicznych

Wsparcie zarówno w technicznych, jak i pozatechnicznych problemach


V Otocz osobę szkoloną opieką procesu szkoleniowego; komfort osoby szkolonej

Daj możliwość uczenia się w Mechanizmy komunikacji w procesie szkoleniowym: chat, forum
VI grupie dyskusyjne; również szkolenie tradycyjne jako element blended learning

Skoncentruj się na tym, co jest Minimalizacja przekazu; hierarchizacja treści; wiele warstw treści
VII istotne (materiały dodatkowe jako uzupełnienie informacji podstawowej)

Daj czas na samodzielne Dbałość o strukturę dydaktyczną kursu w aspekcie harmonogramu pracy
VIII poznanie i zrozumienie indywidualnej nad materiałem; czas „na zastanowienie” i pracę własną

Motywacja do pozyskania wiedzy; „energetyczność” materiału; forma:


IX Zaraź osobę szkolona swoją pasją Interesująca, pasjonująca, adekwatna do nakreślonych celów

Spraw, by osoba szkolona nigdy Plan dalszego doskonalenia wiedzy jako element kursu; motywacja do
X nie skończyła się uczyć kontynuowania nauki; udostępnienie wiedzy eksperckiej (chat, forum)
20
Na podstawie: Training Magazine (?), T+D?
E-learning a technologia

21
Copyright: Marek Hyla
Pola działań e-learning
Jak ograniczenia technologiczne wpływają na procesy e-learning?
Wagi poszczególnych problemów

Usługi Kompromis
nauczania
zdalnego

Śc
ież
k
az
ale
żn
Kompromis

o
Treść szkoleniowa

śc
i
Technologia Kompromis

Technologia to najmniej ważny element e-learning. Techniczne problemy


wdrożeniowe są bowiem najprostsze do rozwiązania.

Niewłaściwy dobór rozwiązań może jednak dramatycznie wpłynąć na


jakość procesów e-learning uruchamianych w organizacji.
(patrz również: „Bariery wejścia”)
22
Systemy informatyczne

23
Copyright: Marek Hyla
Klasy systemów e-learning
W jaki sposób można podzielić przestrzeń e-learning pod względem specyfiki rozwiązań
informatycznych?

Systemy do zarządzania treścią szkoleniową


(LCMS – Learning Content Management
System) oraz narzędzia autorskie (Authoring Wiedza
Tools)

Systemy do zarządzania szkoleniami oraz


ludźmi w procesie nauczania (LMS – Learning
LCMS Management System); systemy do zarzadzania
AT kompetencjami i umiejętnościami (SMS – Skills
Management System)

LMS Ludzie
SMS
LCS
VCS

Komunikacja Systemy do prowadzenia prezentacja na


odległość oraz do zdalnej komunikacji i
współpracy (LCS - Live Communication
System); systemy wirtualnej klasy (VCS –
Virtual Classroom System)

24
E-learning a wyzwania korporacyjne
Jakie potrzeby firm i instytucji wspiera e-learning?

 Projektowanie treści szkoleniowej


 Budowa treści szkoleniowej
 Zarządzanie treścią szkoleniową
 Zarządzanie wiedzą korporacyjną
 Dystrybucja treści, wiedzy i informacji

Wiedza

 Zarządzanie ludźmi w procesie szkoleń


 Zarządzanie wszelkimi aktywnościami
budującymi wiedzę, kompetencje i umiejętności
 Zarządzanie umiejętnościami i kompetencjami
 Ewaluacja procesów szkoleniowych
 Delegowanie uprazwnień do samodzielnego
Ludzie kształtowania swojego rozwoju zawodowego w
ręce pracowników

Komunikacja
 Zdalna komunikacja i współpraca (synchroniczna
bądź asynchroniczna)
 Kanały wymiany informacji i komunikowania się
 Zarządzanie komunikowaniem się i współpracą
 Zdalna praca zespołowa 25
Dynamiczne składanie treści przez LCMS
W jaki sposób LCMS składa treść szkoleniową?

Osoba szkolona sięga do kolejnego


0 „ekran” kursu e-learning

LCMS określa położenie poszczególnych


elementów (przycisków nawigacji,
1 nagłówków, pasków nawigacyjnych) w
oparciu o szablon struktury technicznej

e LCMS „wlewa” do szablonu struktury


2 technicznej elementy graficzne przypisane
poszczególnym fragmentom ekranu
Struktura kursu

LCMS umieszcza w polu przeznaczonym na


Treść prezentację treści odpowiedni szablon
5 3
treści (szablon obiektu)

1
LCMS wypełnia treścią szablon obiektu
4 sięgając po odpowiednie surowe dane do
Szablony treści 4 repozytorium obiektów
Struktura techniczna

LCMS buduje drzewo paska nawigacyjnego


5 w oparciu o strukturę kursu

2
3

Layout

Na podstawie materiałów William Horton Consulting, 2000-2003


26
Rola LMS
Jakimi danymi i informacjami zarządza LMS?

Baza danych systemu LMS

Struktura firmy
Kursy
Struktura kanałów partnerskich Ścieżki
Kompetencje
szkoleń
i umiejętności

Rejestracje Dane finansowe


(budżet, opłaty)

Listy oczekujących
Wyniki szkoleń Analizy i zestawienia Trenerzy

Certyfikacje Zasoby
i recertyfikacje szkoleniowe

27
Kompleksowe środowisko e-learning
Jak funkcjonować może kompleksowe środowisko e-learning?

1. Opracowywane i publikowane (np. poprzez


portal obsługiwany przez LMS) są plany
synchronicznych zdarzeń szkoleniowych
2. Wszelkie aktywności komunikowane są
LCS automatycznie poprzez e-mail
Zdalna współpraca i komunikacja 3. Przez przeglądarkę realizowane są procesy
zdalnych szkoleń lub współpracy
4. Aktywności są rejestrowane do
późniejszego odtworzenia
LCMS

Budowa materiałów LMS


Narzędzia autorskie szkoleniowych Zarządzanie
Konwersja szkoleniami
zasobów treści Zarządzanie
Gotowe kursy („z półki”,
Obsługa kompetencjami
zbudowane na zlecenie)
repozytorium Zarządzanie
Dynamiczna dy- umiejętnościami
strybucja zasobów

1. Ścieżki szkoleń obligatoryjnych tworzone są


przez trenera w porozumieniu z przełożonym
2. Przełożony akceptuje zgłoszenie
uczestnictwa w kursie nieobowiązkowym
1. Tworzony jest scenariusz oraz struktura zanotowane w systemie przez podwładnego
kursu; budowana jest merytoryka kursu 3. Osoba szkolona kontroluje własne aktywności
2. Opracowywane są elementy multimedialne szkoleniowe: plany, harmonogramy, historię,
kursu; element te wstawiane są do kursu luki kompetencyjne
3. Kurs jest recenzowany i akceptowany przez 4. Modele kompetencyjne sa opracowywane
osoby o odpowiednych uprawnieniach przez osoby odpowiedzialne za rozwój
4. Kurs jest publikowany – udostępniany kapitału ludzkiego organizacji
użytkownikom lub systemowi LMS 5. Zarejestrowane w systemie kursy są
dostarczane na komputery osób szkolonych
28
Copyright: Marek Hyla
Wdrożenie e-learning

29
Copyright: Marek Hyla
Bariery wejścia
Co stoi na przeszkodzie wykorzystania e-learning w organizacji?

Nie wiem
6%
Zamieszanie na rynku/brak wiedzy
15%
Brak przekonania o efektywności szkoleń e-learning
18%

19% Brak wysokiej jakości treści szkoleniowej

24%
Brak udokumentowanego zwrotu z inwestycji

25%
Brak dostępu do Internetu wśród pracowników
28%
Brak przekonania do e-learning wśród kadry
30%

39% Brak motywacji do e-learning wśród pracowników

Cena
0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% 40%

Na podstawie badania 296 organizacji amerykańskich przeprowadzonego przez Training Magazine oraz IDC
30
Sponsorzy e-learning
Skąd brane są pieniędze na wdrożenie e-learning?

140%

120%
18% Nie wiem
12%
20% 9%
100%
15% 14%
15% Inne działy/zespoły biznesowe
16%
80% 14% 14%
13%

17% Dział IT
18% 28% 15%
60%

Wyższy szczebel zarządzania


40%

57% 57% 58%


52% Dział Szkoleń
20%

0%
Wszyscy <1.000 1.000-9.999 >10.000

Liczba zatrudnionych

Na podstawie badania 296 organizacji amerykańskich przeprowadzonego przez Training Magazine oraz IDC
31
E-learning a biznes
Co kształtuje zwrot z inwestycji w e-learning?

Zyski + Oszczędności - Inwestycje


ROI =
Inwestycje

Redukcja
efektu
Budowa i
utraty
konserwacja
korzyści
treści

Optymalizacja procesów Wewnętrzne


korporacyjnych (sprzedaży, zaangażowanie
obsługi klienta, komunikacji organizacji
Usługi
wewnętrznej, etc.) wdrożeniowe
Redukcja
kosztów
delegacji
Środowisko
informatyczne Nakłady
Redukcja
Optyma- Wsparcie
kosztów związane z
lizacja techniczne
szkolenia analizami
pracy (perspektywa 5 lat)
efektyw-
trenerów
ności
32
Copyright: Marek Hyla
Wdrożenie e-learning
Jak wdrażać procesy e-learning w organizacji?

Model „fali”

Decyzja o realizacji przedsięwzięcia – Identyfikacja wyzwań organizacji, które


alokacja odpowiedniej „energii” sił mogą być optymalizowane przy
korporacyjnych do solidnego podjęcia wykorzystaniu procesów e-learning
tematu

Wybór konkretnego problemu organizacji –


weryfikacja mozliwości jego rozwiązania w
ramach projektu pilotażowego

Przygotowanie do wdrożenia na fali sukcesu


pilotażu; proces analityczno-projektowy,
marketing wewnętrzny, adaptacja procedur
i procesów, zarządzanie zmianą

Uruchomienie procesów e-learning w


organizacji

Realizacja kolejnych kroków wdrożenia


(nowe wyzwania biznesowe - nowe grupy
odbiorcóe, nowe funkcje środowiska) na fali
sukcesu kroku poprzedniego

33
Modele wykorzystania e-learning

34
Copyright: Marek Hyla
Zastosowanie e-learning
Czy e-learning może oddziaływać wyłącznie do wewnątrz organizacji?

net
Inter

Szkolenia i obsługa klienta końcowego


Odpowiednio
zmodyfikowane kursy
anet
Ekstr
produktowe (instrukcje
obsługi, opis konserwacji,
foldery marketingowe)
net
Intra
Szkolenia dla partnerów handlowych
Budowa kompetencji
sprzedażowych w trybie Synchroniczne bądź
asynchronicznym asynchroniczne wsparcie
klienta końcowego
Budowa kompetencji i Kursy produktowe (Customer Care)
umiejętności pracowniczych
EPSS - Biblioteki wiedzy
Kursy produktowe
Szkolenia wewnętrzne

Synchroniczne wsparcie Działania marketingowe


Kursy z zakresu umiejętności sprzedażowe Obniżenie kosztów wsparcia
miękkich i twardych
Działania proklienckie
EPSS - Biblioteki wiedzy

Kursy z zakresu procedur Zwiększenie efektywności


wewnętrznych działania partnera

Obniżenie kosztów współpracy

Zwiększenie efektywności biznesowej

Zmniejszenie kosztów

35
Copyright: Marek Hyla
E-learning a intranet
W czym tkwi różnica pomiędzy informacja dostępną na portalu
a procesem e-learning?

Informacja Wiedza

Informowanie Uczenie

Gotowe rozwiązania typowych Przygotowanie do samodzielnego


problemów rozwiązywania dowolnych problemów
Dostarczanie faktów, danych, Wpływanie na wiedzę i umiejętności;
opisów procedur i procesów dostarczanie ogólne zasad postępowania

Informuj i pozwól zapomnieć gdy: Naucz i upewnij się, że wiedza zapadła w pamięć gdy:
 informacja jest potrzebna jednorazowo,  wiedza będzie wykorzystyna wielokrotnie w przyszłości
 informacja zmienia się szybciej, niż jest  odpowiedź ma charakter kompleksowy, problemowy
dystrybuowana do danej osoby, bądź wielowariantowy,
 uczenie powoduje zbyt duże zamieszanie lub  działania podejmowane na podstawie wiedzy mają duże
przeszkadza w innych procesach skutki uboczne.

Na podstawie: „Instructional Design and Strategies: Building e-learning that actually teaches somebody something”, 36
William Horton

You might also like