SADRAJ:

MENADMENT , ZADACI I RAZMATRANJA POJAM MENADMENTA ZADACI MENADMENTA ZAKLJUNA RAZMATRANJA ULOGA MENADERA U ORGANIZACIJAMA POSLOVI MENADERA MENADERSKE VJETINE MENADER I OKRUENJE MENADER I KONFLIKTNE POJAVE METODI ODLUIVANJA MENADERA ZAKLJUAK LITERATURA

MENADEMNT,ZADACI I RAZMATRANJA

POJAM MENADMENTA
Menadment je sastavljen od dvije engleske rijei i to men to znai ovjek i age to znai starost, u prevodu znai ovjek od iskustva. Takoe menadment obuhvata klasine upravljake funkcije analize, planiranja i kontrole prilagoene u svim preduzeima. Menadment poiva na irokoj teoriji i konceptualnoj osnovi.Menaderstvo je profesija ,nauka i vjetina.Ono ima strategiju,operatiku i t aktiku. Menadment je posebna nauna disciplina , multidisciplinovanog karaktera koja se bavi istraivanjem problema upravljanja poslovima, poduhvatima i drutvenim sistemima.Prouava grupe ljudi koji upravljaju procesima isistemima , a takoe prouava sve pojedinane upravljake probleme i fenomene vezane za efikasno izvravanje odreenih zadataka i poslova.Rukovoenje se smatra i opisuje kao proces upravljanja odreenim poslovima, poduhvatima ili sistemima radi to uinkovitijeg dostizanja cilja.Sastoji se od potprocesa: planiranje, organizovanje , voenje i kontrola. Prema V.Newmanu menaderstvo je glavna specijalna tehnika upravljanja a menader je neophodan svakom preduzeu.Pod menadmentom treba podrazumjevati nauni i profesionalni proces planiranja,organizovanja , odluivanja voenja i kontrole priodnih , ljudskih finansijskih i informacionih resursa radi postizanja uspjeha u poslovanju. Tejlor je bazirao svoj menaderski sistem na prouavanju vremena proizvodnje linije.Sa studijom vremena u osnovi, rastavio je svaki posao na komponente i izradio najbre i najbolje metode operacija za svaki dio posla. Henri Fajol se smatra osnivaem klasine kole menadmenta zato to ga je prvi sitematizovao.Vjerovao je da se zdrava menaderska praksa moe prikazati odreenim pravilima koja se mogu identifikovati i analizirati.Polazei od takve osnove, on je sainio detaljnu emu menadmenta.On je bio zainteresovan za kompletnu organizaciju.

ZADACI MENADMENTA
Na zadatke mandmenta utiu brojni faktori kao to su : veliina,obim prometa predmet poslovanja, broj prodavnica teritorijalna udaljenost prodavnica , stovarita, veliina i kvalifikaciona struktura raznovrsnost zastupljenih organizacionih oblika prodaje idrugi faktori. Sutina se svodi na izvrenje zadataka na svakom pojedinom radnom mjestu.Odnosno da svaki radnik u organizaciji ima svoje obaveze i zadatke i da ih izvrava u odreenom vremenu na odreenom mjestu i pod odreenim uslovima.Osnovni kljuni zadaci menadmenta su 1 .UPRAVLJANJE LJUDSKIM POTENCIJALIMA 2 .VOENJE 3 .KONTROLIRANJE 4 .POSEBNE TEME FINANACIRANJE, ETIKA I MARKETING 5.RAZLIKE IZMEU PROFITNOG I NEPROFITNOG SEKTORA Upravljanje ljudskim potencijalima oznaava sustavno i promiljeno razvijanje ljudskih potencijala usmjereno na postizanje i razvijanje organizacijske sposobnosti i osiguravanje relevantne konkurentske prednosti u svrhu ostvarivanja strategijskih ciljeva poslovanja.Planiranje ljudskim potencijalima je proces u kojem se cjelokupne organizacijske strategije, ciljevi, planovi i programi prevode u odreeni broj ljudi s odgovarajuim znanjima i sposobnostima.

Temeljna pitanja pri planiranju ljudskih potencijala su: Koliko ljudi trebamo za ostvarivanje poslovnog plana? Ljude kojih vjetina, znanja i sposobnosti trebamo, odnosno ljude kakvih profila trebamo? Na koji nain osigurati potrebne ljude? Kako pripremiti sadanje zaposlene za budue potrebe i zahtjeve poslovanja? Faze procesa upravljanja ljudskim resursima: Planiranje i predvianje potreba ljudskih potencijala Analiza i predvianje dostupnosti ponude ljudskih potencijala Odreenje strategije usklaenja ponude i potreba Bitno je napomenuti da u okviru zadataka menadmenta moramo voditi rauna o odreenim strategijama kao to su: Strategija poveanja broja zaposlenih Smanjenje fluktuacije (odlaska ljudi) Promaknua Obrazovanje Prekovremeni rad Zapoljavanje 2 kategorije radnika: stalno zaposlenje (core employees) kljuni zaposlenici kontigentni (povremeni) Strategija za rjeavanje vika zaposlenih Dijeljenje radnog mjesta Skraivanje radnog vremena Neplaeni dopusti Sniavanje ili zamrzavanje plaa Stimuliranje dobrovoljnog odlaska (otpremnine) Premjetanje Prirodan odabir Smanjenje broja zaposlenih (otputanje) Kod zapoljavanja treba imati dobro napisan objektivan opis posla u kojemu se navode traene vjetine, tehnike, obrazovne, odreuju dunosti i odgovornosti, osigurati intervju te omoguiti uenje i razvoj zaposlenika te ih pravedno nagraditi, promovirati te na druge naine dati znaaj njiho vom doprinosu u ostvarivanju organizacijskih ciljeva.

Podjednako je vana zadaa pronai sposobnog lidera kao i okupiti grupu ljudi s razliitim vjetinama i znanjima te ih zajedniki usmjeriti u ispunjenje zajednike misije.

ZAKLJUNA RAZMATRANJA
Neprofitne organizacije iji rad se temelji na ispunjenju misije shvaaju vanost ljudi, njihovih sposobnosti, znanja i predanosti te potrebu za razvijanjem ove funkcije menadmenta neprofitne organizacije postiu najvie kada pronau najbolje, najsposobnije ljude, omogue im rast i razvoj kroz posao te ih nagrade za njihov trud

2.ULOGA MENADERA U ORGANIZACIJI POSLOVI MENADERA

Postoji velika raznolikost menaderskih pozicija poev od neposrednih supervizora prvog stepena do srednjih i top menadment pozicija, koje karakterie znatna odgovornost.Na niim poloajima je vea zaokupljenost svakodnevnim operacijama,dok se na drugim vie bave politikom i planiranjem.Nii i srednji liniski menaderi se u veoj mjeri bave dnevnim zaduenjima.Menader treba da izui i istrai gdje se nalaze potencijalne poslovne mogunosti kako se one mogu iskoristiti kakve resurse trai iskoritavanje poslovnih mogunosti kako se mogu kontrolisati promjene.,,Bitno je napomenuti da kvalitetan sistem menaderske kontrole podrazumijeva cjelovitost i integriranost, odgovara ciljevima, ima financijski i vremenski okvir te sadri sljedee korake: 1. 2. 3. 4. strateko planiranje priprema budeta djelovanje i mjerenje izvjetavanje i evaluacija

Takoe je bitno da svaki menader mora posjedovati etiko ponaanje i odgovornost u poslovnom okruenju. Zato svaka organizacija treba provoditi naela poslovne etike i uspostaviti etiki kodeks. Etiko ponaanje i odgovornost pretpostavlja odnos prema zaposlenima, klijentima, potroaima, dobavljaima, konkurentima i iroj drutvenoj zajednici). Privredni i ukupan socijalni razvoj multiplikuje tokove roba, usluga , kapitala i informacija u sferi prometa.Uporedo sa tim trgovinska preduzea kao glavni nosioci prometnih i marketing aktivnosti u savremenim trinim uslovima postaju sve vie kompleksni privredni subjekti.Menadment trgovinskog preduzea je u osnovi sloeniji u poreenju sa proizvodnim preduzeem.Iz tog proizlaze i specifine karakteristike savremenog menadera u trgovini.Na strategiskom , administrativnom i operativnom nivou upravljanja obavljaju se brojni zadaci trgovinskog preduzea.S tim u vezi, treba praviti razliku izmeu zadataka u okviru strategiskog administrativnog i operativnog menadmenta.

MENADERSKE VJETINE
Menaderi treba da usvoje i razviju tri osnovne vrste vjetina.One se identifikuju kao: 1.konceptualne vjetine 2.humane ili meuljudske 3.tehnike Menaderi pretvaraju resurse i rezultate ili input i output.Ovaj proces se naziva procesom konverzacije.Efikasnost menadera moe da se mjeri poreenjem izlaznih rezultata odjeljenja i ueem trokova odjelejnja u ukupnim trokovima korporacije.,,Za efikasnu i efektivnu realizaciju

zadataka na razliitim organizacionim nivoima preduzea zahtjevaju se menaderi specifinih profila i osposobljenosti.Savremeni menaderi treba da posjeduju sledee karakteristike: -spremnost za obavljanje dosta tekog rada -analitike sposobnosti -kreativnost -odlunost -fleksibilnost -incijativnost -liderstvo -organizovanost -preduzimljivost i sposobnost za preuzimanje rizika Menader mora biti osoba od akcije odluan da donosi veoma brze odluke, da brzo prosuuje i da preduzima akcije prije konkurenata.Takoe mora da se prilagoava promjenjljivim uslovima u preduzeu kao da radi sve neophodno kako bi kompletirao posao.Uspjean menader treba da posjeduje stvaralake sposobnosti da preduzima orginalne akcije ne da eka na predloge da se neto uradi.Uspjeno obavljanje poslova prestavlja i oslanjanje na velik broja suradnika , posebno treba naglasiti da jedno lice u velikim trgovinskim kompanijama ne moe izolovano djelovati , niti moe u tim uslovima biti uspjean menader.A to u osnovi znai sposobnost menadera da inspirie ostale da mu vjeruju i da respektuju njegove procjene, kao i sposobnost da vodi i ubjedi svoje neposredne saradnike.Da bi aktivirao ciljeve , uspjean menader mora da postavi prioritete i da organizu je personal i sredstva.Na osnovu izloenog jasno proizilaze specifine karakteristike koje mora da posjeduje meander. U praksi menaderi se razliito ponaaju ,ovo je uslovljeno njihovim osobinama i sklonostima u kojima djeluju.Tako se pojavljuju menader diktator,birokrata kao rukovodilac, konsultativni tip menadera, izvrilac kao rukovodilac-demokrata.Bitno je napomenuti osnovne razlike izmeu menadera i lidera: MENADER Resursna mo Hijerarhijska pozicija Planira, organizuje i kontrolie Sprovodi viziju Cilj: efikasnost Stabilni uslovi

LIDER

Interpretativna mo Upravljanje sveu Kreira i vodi promene Kreira viziju Cilj: efektivnost

Turbulentni uslovi

Dvadeseti i dvadesetprvi vijek tendencija da najvei dio ili sve menaderske poslove obavljaju profesionalni menaderi ,ova tendencija je naroito uoljiva kada je rije o nosiocima obavljanja menaderskih poslova u srednjim i velikim organizacijama.Naprijed navedeno govori da vlasnik ne mora uvijek biti ujedno i menader da bi uspjeno upravljao svojim kapitalom.To govori da je menadment nezavisan od vlasnitva.Menadement je nezavisan od vlasnitva jer je on funkcija zadatak posao koji se mora profesionalno obavljati u svakoj organizaciji : i to n a nain da u najveoj mjeri udovolji zahtjevim permanentnog poveanja efektivnosti (raditi prave stvari) i efikasnosti (raditi na pravi nain).To istovremeno ne znai da odreene menaderske funkcije ne mogu obavljati vlasnici kapitala.Stoga nije rijetkost da pojedini menaderi participiraju u vlasnitvu organizacije u kojoj vre menaderske funkcije.Meutim sama ta injenica nema nikakav uticaj na njihov poloaj,ulogu i ponaanje kao nosilaca menadmenta.

MENADER I OKRUENJE
Menaderi treba da sarauju ne samo sa lanovima svojih odjeljenja, ve i sa menaderima i lanovima drugih odjljenja u organizaciji.Oni moraju svoje upravljanje u oblasti borbe i podrke da afirmiu i u okruenju.Postoje tri nivoa menadmenta u organizacionoj hijerarhiji i tri nivoa ili oblasti uticaja.Svaka oblast nudi razliite vrste perspektive organizacionih dogaanja i to strateki ,administrativni i operativni.,,Sredina organizacije okruenje predstavlja ukupnost faktora unutar i izvan organizacije koji utiu ili mogu uticati na ciljeve, strukturu i funkcionisanje organizacije. Performanse okruenja a noriito zahtjevi koje ono predstavlja moraju se u maksimalnoj moguoj mjeri respektovati.Okruenje odnosno sredinu organizacije ine: 1.Organizaciono okruenje 2.Prirodno okruenje Organizaciono okruenje svake organizacije ine brojne komponente odnosno faktori koji utiu , odnosno mogu uticati na njene ciljeve , strukturu i funkcionisanje. Organizaciono okruenje organizacije ine: Interno okruenje koje predstavlja unutranji ambijent organizacije koji se sastoji od svih meusobno povezanih elemenata,odnosno komponenata organizacije.

Eksterno okruenje (blie i dalje), koje ine svi elementi ,komponente faktori izvan organizacije koji utiu ili mogu uticati na ciljeve strukturu i funkcionisanje organizacije. Sredinu indirektne akcije ine komponente eksternog okruenja koje na indirektan nain utiu na ciljeve, strukturu i funkcionisanje organizacije.Rije je o sledeim komponentama tehnoloke, ekonomske,politike i drutvene.Preduzea funkcioniu u odreenoj prirodnoj sredini koje ine prirodni ambijent organizacije.Interakcija izmeu preduzea i prirodne sredine treba da se odvija na nain da doprinosi preduzeu. Menadment svake organizacije u svojstvu nosilaca odgovornosti za efektivno i efikasno poslovanje mora u svom radu uvaavati uticaj eksternog okruenja na ciljeve , strukturu i funkcionisanje organizacije. Bitna pretpostavka za to jeste:poznavanje performansi eksterne organizacione sredine i uticanje na performanse ekstrne organizacione sredine .Menaderi mogu uticati na okruenje razliitim nainima primjenom razliitih strategija, u tome posebnu ulogu imaju: predvianje i planiranje

reklamiranje spajanje i pripajanje organizacija lobiranje i slanje signala

MENADER I KONFLIKTNE POJAVE

U radu se sreemo sa vie konfliktnih pojava : interpsihiki interpersonalni konflikti vezani za grupu ntergrupni konflikti interesa konflikti vrijednosti i uvjerenja konflikti na relaciji menader radnik Konflikti mogu biti destruktivni i konstriktivni.Menaderi moraju biti adaptirani na pojave konfliktnih situacija kako destruktivni koji se mogu i moraju kontrolisati tako i konstruktivnih.Postoji vie stilova upravljanja konfliktima :izbjegavanje ,autoritativno komandov anje, izglaivanje situacije ili prilagoavanje ,iznalaenje kompromisnih rjeenja , direktno rjeavanje problema.Postoje tri osnovna modela rjeavanja konflikta : izbjegavanje, izglaivanje i kompromis. Kljune komponente koje mora posjedovati menader da bih izbjegao konflikte jesu :

volja, sposobnost i samodisciplina u sluanju drugih

spremnost za komuniciranje (u smislu biti jasan u izraavanju)

spremnost dati prednost ispunjenju zadatka u odnosu na sebe

uloga voe mora ti odgovarati

uloga koju si preuzeo mora odgovarati zadatku

uloga mora odgovarati oekivanjima

METODI ODLUIVANJA MENADERA

Rjeavanje problema i proces donoenja odluka u organizaciji su u velikoj mjeri zavisni od uslova i okolnosti okruenja.Pristupi procesu odluivanja mogu biti :

klasini pristup stabilno okruenje bihevioristiki pristup- nestabilno okruenje Rjeavanje problematinih situacija i izbor naina donoenja odluka moe se ostvariti preko individualne ,konsultativne i grupne metode.U praksi ovi metodi rezultiraj u odlukama na sledei nain : individualne odluke konsultativne odluke grupne odluke Rjeenja mogu biti sledea : menader reava problem samostalno, menader dobija neophodne informacije od saradnika i tada samostalno odluuje, manader djeli probleme sa svojim saradnicima pojedinano,mander dijeli problem sa svojim saradnicima koji kolektivno daju ideje i sugestije, menader dijeli problem sa saradnicima posmatrajui ga kao grupu i direktno ih angauje u donoenju odluka. Kako odluivanje tako je bitna stavka menadmenta i voenje .

Voenje je vrlo vana funkcija menadmenta koja se tie meuljudskih aspekata a podrazumijeva komunikaciju, motiviranje, stilove voenja te razumijevanje ponaanja i stavova pojedinaca i grupa

Voditi znai utjecati na ljude kako bi pridonijeli organizaciji i skupnim ciljevima

Sutina voenja jest u sljeenju voe

Voenje se odnosi na koordinaciju poslova koje obavljaju drugi i savladavanje promjena

Voenje kao menaderska funkcija podrazumijeva koritenje utjecaja za motiviranje zaposlenih u smislu postignua organizacijskih ciljeva

KLJUNE KOMPETENCIJE KOJE TREBA POSJEDOVATI VOE NEPROFITNIH ORGANIZACIJA SU:

volja, sposobnost i samodisciplina u sluanju drugih

spremnost za komuniciranje (u smislu biti jasan u izraavanju)

spremnost dati prednost ispunjenju zadatka u odnosu na sebe

Izmeu menadmenta i rukovoenja postoje razlike pa shodno tome i izmeu menadera i rukovodioca.Bez obzira to je menadment specifian modalitet rukovoenja a menader specifian rukovodioc, izmeu jednih i drugih pojmova i lica mogu postojati razlike. U privatnom vlasnitvu menadment je sistem u kome organizacija predstavlja jedan njegov dio odnosno podsistem.Odnosi

izmeu dijela i cjeline zasnocani su na kibernetskim raunarima.Menadment je stalna i stabilna funkcija vlasnitva.Ona se ne mijenja, kao to je to sluaj sa organizacijom,iako se mjenjaju menaderske tehnike i metodi rada. Preduzetnitvo prethodi menadmentu.Preduzetnitvo je izvorna funkcija.Preduzetnik postaje vlasnik odreenih dobara putem kupovine , naslea i preduzetnitvo eliminie delegiranje. Svaki preduzetnik moe biti u isto vrijeme i menader , ali svaki menader ne moe biti i preduzetnik. Preduzetnitvo je vezano za vlasnitvo, a menadment za upravljanje sa tuim kapitalom.Da bi preduzetnik uspio mora da zna da ne zna.On ne treba nita da zna , ali mora znati da poslove upravljanja povjeri profesionalcu. Menaderi su esto u sukobu sa proizvodnjom odnosno sa tehnikim sektorm.Tehniki sektor eli stalnu i stabilnu proizvodnju.Menademnt polazi od trita i nastoji da proizvodnji prenese zahtjeve potroaa.Proizvodnja odbija promjene za proizvodnju su promjene neprijatelj rada.Menademnt smatra da su promjene sastavni dio ivota i rada jedne oranizacije.Bez njih nema raznovrsnosti, a raznovrsnost je osnova postojanja trita.

ZAKLJUAK:
Menadment je sastavljen od dvije engleske rijei i to men to znai ovjek i age to znai starost, u prevodu znai ovjek od iskustva. Takoe menadment obuhvata klasine upravljake funkcije analize, planiranja i kontrole prilagoene u svim preduzeima.Menadment poiva na irokoj teoriji i konceptualnoj osnovi.Menaderstvo je profesija ,nauka i vjetina. Ono ima strategiju,operatiku i taktiku. Pod menadmentom treba podrazumjevati nauni i profesionalni proces planiranja, organizovanja, odluivanja voenja i kontrole priodnih , ljudskih finansijskih i informacionih resursa radi postizanja uspjeha u poslovanju. Osnovni kljuni zadaci menadmenta su : 1 .UPRAVLJANJE LJUDSKIM POTENCIJALIMA 2 .VOENJE 3 .KONTROLIRANJE 4 .POSEBNE TEME FINANACIRANJE, ETIKA I MARKETING 5.RAZLIKE IZMEU PROFITNOG I NEPROFITNOG SEKTORA Postoji velika raznolikost menaderskih pozicija poev od neposrednih supervizora prvog stepena do srednjih i top menadment pozicija, koje karakterie znatna odgovornost.Menaderska kontrola podrazumjeva: strateko planiranje priprema budeta djelovanje i mjerenje izvjetavanje i evaluacija Takoe je bitno da svaki menader mora posjedovati etiko ponaanje i odgovor nost u poslovnom okruenju. Menaderi treba da usvoje i razviju tri osnovne vrste vjetina.One se identifikuju kao: 1.konceptualne vjetine 2.humane ili meuljudske 3.tehnike

Sredina organizacije okruenje predstavlja ukupnost faktora unutar i izvan organizacije koji utiu ili mogu uticati na ciljeve, strukturu i funkcionisanje organizacije. Performanse okruenja a noriito zahtjevi koje ono predstavlja moraju se u maksimalnoj moguoj mjeri respektovati.Okruenje odnosno sredinu organizacije ine: 1.Organizaciono okruenje 2.Prirodno okruenje Pronai i zadrati prave ljude kljuni je zadatak menadmenta u cilju poslovanja na svim nivoima. postizanja to efikasijeg

LITERATURA:

1.Prof.dr.Duko Vejinovi,Vesna Vejinovi,dip.ecc B.Luka

2.http:// persona.uni

3.Prof.dr.Ranko Lonarevi, red internet

Dr.Stipe Lovreta Trgovinski Menadment,Beograd 1996