Jenis-Jenis Dana Takaful Berkaitan Pelaburan

561

BAB C10

JENIS-JENIS DANA TAKAFUL BERKAITAN PELABURAN (INVESTMENT LINK TAKAFUL PLAN-ILTP)

PENGENALAN Terdapat pelbagai pilihan entiti pelaburan yang terdapat dipasaran di Malaysia untuk dijadikan pilihan. Perkembangan pesat dalam industri kewangan sejak 15 tahun yang lalu telah menyaksikan perkembangan dan kemunculan produk baru yang inovatif terutamanya dalam industri kewangan Islam. Ini adalah selaras dengan aspirasi kerajaan untuk menjadikan Malaysia sebagai hab bagi kewangan Islam. Dalam bab ini, kita akan membincangkan pelbagai bentuk pelaburan yang ditawarkan kepada pelabur individu. C10.1 PILIHAN PELABURAN 1. Tunai dan Deposit Istilah tunai dan deposit merujuk kepada semua instrumen kecairan yang tiada atau terdapat sedikit unsur risiko yang boleh mengakibatkan kehilangan modal pelaburan. Tunai dan deposit adalah salah satu kaedah pembiayaan pelaburan. Ia termasuk perkara-perkara berikut:

a. Terbitan Pelaburan Kerajaan

Terbitan Pelaburan Kerajaan (Government Investment Issue GII) adalah instrumen hutang boleh niaga versi Islam yang diterbitkan oleh Kerajaan Malaysia untuk mengumpul dana dari pasaran modal domestik bagi membiayai perbelanjaan pembangunan kerajaan dan modal kerja. Bank pusat, Bank

562

Amalan Asas Takaful

Negara Malaysia dalam peranannya sebagai jurubank dan penasihat kepada Kerajaan, akan memberi nasihat mengenai butir-butir sekuriti Kerajaan dan bertindak memudahkan proses penerbitan melalui pelbagai infrastruktur pasaran yang ia memiliki dan mengendalikannya. GII diterbitkan bagi membenarkan institusi kewangan Islam seperti bank-bank Islam dan pengendali Takaful memegang bil kecairan yang memenuhi keperluan statutori mudah tunai. Penerbitan bil ini juga membolehkan mereka menggunakan dana kecairan untuk melabur dalam instrumen yang dikeluarkan berdasarkan prinsip Syariah kerana mereka tidak boleh untuk membeli atau membuat urus niaga dalam Sekuriti Kerajaan Malaysia (MGS), Rang Undang-Undang Perbendaharaan Malaysia (MTB) atau instrument-instrumen lain yang mempunyai unsur faedah. Ia adalah jenis pelaburan yang selamat dan dianggap sebagai tiada risiko, melainkan jika sekiranya keadaan politik negara menjadi tidak stabil.

b. Akaun Bank
Akaun bank Islam termasuk akaun pelaburan am, akaun semasa, akaun simpanan, akaun pelaburan dan akaun luar pesisir. Kadar keuntungan akaun-akaun ini biasanya rendah dan tidak melindungi pelaburan terhadap inflasi. i. Akaun Pelaburan Am (General Investment Account GIA) GIA merujuk kepada sejumlah wang yang disimpan dengan bank dan keuntungan akan dibayar pada tarikh bayaran interim keuntungan / pada tempoh matang (yang mana berkenaan). Jumlah keuntungan sebenar hanya akan diketahui pada tarikh matang berdasarkan pulangan

Jenis-Jenis Dana Takaful Berkaitan Pelaburan

563

kasar semasa untuk nisbah perkongsian keuntungan dipersetujui.

ii. Akaun Semasa

Bank menawarkan kemudahan akaun semasa untuk jagaan selamat wang pendeposit. Kemudahan ini, yang berdasarkan kontrak wadiah membolehkan pendeposit merancang perbelanjaan bulanan dan membolehkan mereka menguruskan keperluan kewangan tanpa melibatkan wang tunai.

iii. Akaun Simpanan

Akaun Simpanan ialah kemudahan deposit yang ditawarkan oleh bank berdasarkan sama ada kontrak wadiah atau kontrak mudarabah. Akaun simpanan berdasarkan wadiah akan membayar hibah, sementara akaun simpanan berdasarkan mudharabah akan membayar keuntungan berdasarkan nisbah yang telah ditetapkan. Faktor-faktor yang mempengaruhi pemilihan akaun bank ialah: i. dana sedia ada ii. prospek pelaburan, iaitu berapa lama pelabur perlu menyimpan dana dalam akaun berkenaan. iii. samada pengeluaran tunai dibenarkan. iv. situasi ekonomi semasa. 2. Sukuk Perkataan sukuk yang bermaksud pemilikan sesuatu dan mempunyai adalah jamak kepada sakk, perkataan Arab sijil. Sukuk adalah sijil amanah untuk aset, atau sijil usufruk. Ia biasanya merujuk persamaan dengan bon Islam. Walau

564

Amalan Asas Takaful

bagaimanapun, ia berbeza daripada bon konvensional kerana ia tidak membayar faedah kerana ia tidak dibenarkan dalam Islam. Sekuriti Sukuk distrukturkan untuk mematuhi prinsip-prinsip Syariah dan pelaburan. Aset kewangan yang mematuhi undangundang Syariah boleh dikelaskan mengikut kebolehdagangan atau tidak boleh didagangkan dalam pasaran sekunder. Proses penelitian aset konvensional digunakan dalam penstrukturan sukuk di mana SPV diwujudkan untuk tujuan ini. SPV (entiti yang ditubuhkan untuk sesuatu tujuan tertentu) akan mengambil alih aset-aset yang akan disandarkan melalui sukuk dan untuk menerbitkan tuntutan kewangan ke atas aset-aset sepanjang tempoh yang ditakrifkan dibawah sukuk. Cagaran aset mestilah mematuhi keperluan Syariah. Pulangan sukuk terikat kepada aliran tunai yang dijana oleh aset yang dipegang dalam SPV. Aliran tunai boleh dalam bentuk keuntungan dari jualan, keuntungan daripada sewa, atau gabungan kedua-duanya. Terbitan sukuk boleh distrukturkan dalam pelbagai cara. Ia boleh menawarkan pilihan pendapatan samada secara tetap atau boleh ubah.

a. Sukuk adalah berdasarkan konsep jualan spot (salam) atau

bayaran tertunda (bai al-muajjal) dan / atau atau penjualan penghantaran tertunda (bai al-salam). Sekuriti ini biasanya diterbitkan untuk jangka pendek, tempoh antara tiga bulan ke satu tahun, dan digunakan untuk membiayai perdagangan komoditi. Sukuk yang berasaskan konsep ini mesti disimpan sehingga matang kerana dagangan sukuk ini dalam pasaran sekunder melibatkan riba, oleh itu, ia adalah dilarang.

b. Sukuk berasaskan konsep ijarah

Gabungan bayaran sewa dan modal asal dari aliran tunai yang dihasilkan oleh perjanjian pajakan-dan-pembelian balik

Jenis-Jenis Dana Takaful Berkaitan Pelaburan

565

adalah dagangan melalui pelabur. Sukuk berasaskan Ijarah mempunyai tempoh matang jangka sederhana dan jangkapanjang, mempunyai opsyen jual dan boleh diniagakan dalam pasaran sekunder. Sukuk boleh diterbitkan oleh pihak kerajaan dan juga syarikat swasta. Dalam sukuk korporat, pulangan yang ditawarkan biasanya lebih tinggi dari sukuk kerajaan. Walau bagaimanapun, pulangan yang tinggi membawa risiko yang tinggi juga. Mengikut perspektif Syariah, sijil hutang tidak boleh didagangkan (timbul pendapat yang berbeza mengenai hal ini di Malaysia). Struktur yang paling diterima dan boleh diniagakan adalah Sukuk al-Ijarah. Dari perspektif Islam, sijil hutang hanya boleh dibeli sebelum pembiayaan berlaku dan kemudian disimpan sehingga tarikh matang, yang dianggap kritikal untuk dagangan hutang pada nilai pasaran yang mengandungi unsur riba yang dilarang. Oleh kerana Syariah berpendapat wang merupakan alat pengukur nilai, bukan aset itu sendiri, ia menekankan bahawa seseorang itu tidak seharusnya menerima pendapatan daripada wang (atau apa-apa yang mempunyai kaitan dengan wang) semata-mata. Penjanaan wang dari wang riba adalah haram. Dengan sukuk, kita perlu menilai risiko yang berkaitan dengan terbitan tertentu, bukannya syarikat itu sendiri, dengan melihat pada keupayaan penerbit membayar hutangnya iaitu membuat pembayaran pendapatan apabila tiba masanya dan membayar balik modal pada tarikh matang. Sukuk mempunyai keutamaan yang lebih tinggi berbanding dengan mana-mana ekuiti penggulungan. Sekiranya pembayaran sukuk menghadapi kesukaran, maka syarikat

566

Amalan Asas Takaful

juga akan menghadapi masalah secara keseluruhan, dan menimbulkan masaalah kepada pemegang saham ekuiti juga. Kebaikan dan Keburukan Ia menyediakan aliran pendapatan tetap kepada pelabur. Sekiranya ia sukuk kerajaan, risikonya hampir-hampir tiada dan ia dianggap pelaburan yang paling selamat. Walau bagaimanapun, keburukan sukuk kerajaan ialah pulangan yang ditawarkan lebih rendah dari kadar inflasi dan oleh itu ia memburukkan rekod pelaburan. 3. Saham dan Pelaburan Saham, yang juga dikenali sebagai stok atau ekuiti merupakan unit pelaburan dalam syarikat-syarikat individu. ia mempunyai nilai nominal, misalnya RM1.00, yang mana apabila didarabkan dengan jumlah saham yang diterbitkan, ia akan membentuk jumlah modal saham yang dikeluarkan. Nilai nominal tidak mempunyai persamaan dengan harga pasaran yang sentiasa turun naik mengikut prinsip permintaan dan penawaran, yang didorong oleh daya tarikan syarikat dan prestasi perniagaannya. Ekuiti Islam adalah saham syarikat-syarikat halal iaitu sekuriti syarikat yang beroperasi dalam aktiviti-aktiviti yang dibenarkan di bawah prinsip Syariah, diluluskan dan dikaji semula secara berkala oleh para ulama Syariah melalui proses yang dikenali sebagai pemeriksaan saham Islam. Bagi syarikat yang boleh dikatakan halal, majoriti perolehan mestilah terutamanya yang diperolehi dari aktiviti-aktiviti selain daripada perdagangan alkohol, senjata api, tembakau, daging babi, pornografi, perjudian atau keuntungan yang dikaitkan dengan mengenakan kadar faedah ke atas pinjaman. Penentuan pematuhan Syariah terletak ditangan penghakiman ulama Islam.

Jenis-Jenis Dana Takaful Berkaitan Pelaburan

567

Melalui pemilikan stok dan saham, ia memungkinkan para pelabur mengumpulkan kekayaan melalui tiga cara yang berbeza:

menerima pendapatan dari bayaran dividen menikmati pertumbuhan nilai dan menjualkannya ketika harga tinggi mempunyai kombinasi kedua-dua di atas, dan membentuk keseimbangan.

Saham menawarkan pelbagai pilihan seperti banyaknya usahawan dan syarikat-syarikat yang cuba untuk membuat keuntungan dalam sistem ekonomi. Terdapat beribu-ribu syarikat di pasaran di Malaysia, dan juga yang disenaraikan di pasaran asing (penyenaraian berganda). Keseluruhan spektrum membawa kemungkinan pelaburan kepada pelabur - berisiko tinggi, saham pertumbuhan tinggi dan syarikat saham mewah. Saham-saham ditawarkan melalui pelbagai cara yang berbeza, anda boleh membeli saham dalam syarikat individu, membentuk portfolio pelaburan anda sendiri atau membeli saham melalui skim kolektif seperti dana atau amanah pelaburan.

a. Saham Biasa
Saham biasa mencerminkan hak pemilikan keatas sesebuah syarikat. Saham biasa boleh memberi faedah yang banyak, seperti hak mengundi dan pembayaran dividen. Setiap saham biasa yang dimiliki memberikan hak kepada pembeli untuk satu undi mengenai isu-isu tertentu dalam syarikat. Lembaga pengarah syarikat akan memutuskan jumlah dividen yang akan dibayar, dan jumlah ini akan berbeza-beza dari tahun ke tahun. Pemegang saham biasa berada disenarai terakhir menerima dividen selepas semua pemberi hutang dan pemegang saham terpilih; yang bermaksud bahawa mereka (pemegang saham biasa) akan mendapat bayaran dividen selepas semua yang lain telah dibayar.

568

Amalan Asas Takaful

Kebaikan dan Keburukan Kelebihan saham biasa ialah pemegang saham biasa mempunyai hak untuk mengundi dan memilih lembaga pengarah. Walau bagaimanapun, kekurangan saham biasa ialah bayaran dividen tidak dijamin.

b. Saham Utama
Seperti saham biasa, saham utama memberikan hak pemilikan sebahagian daripada sebuah syarikat. Perbezaannya pula ialah saham utama dibayar dividen tetap, iaitu sebelum pembayaran dividen kepada pemilik-pemilik saham biasa. Kekangan yang timbul ialah saham utama tidak memberikan hak mengundi dan kurang peningkatan nilai saham. Kebaikan dan Keburukan Pemegang saham utama diberi keutamaan dalam pengagihan pendapatan berbanding dengan pemegang saham biasa. Oleh itu, ia adalah satu pelaburan yang kurang berisiko dengan harga pasaran yang stabil. Walau bagaimanapun, pemegang saham utama tidak mempunyai hak untuk mengundi dan memilih lembaga pengarah. 4. Unit Amanah Dana seperti Unit Amanah yang disebut sebagai pelaburan kolektif atau terkumpul. Ia merupakan kaedah pelaburan yang terdiri daripada pelbagai jenis pelaburan yang dipilih oleh pengurus dana. Ia adalah sama dengan unit amanah konvensional, kecuali unit amanah Islam melabur hanya dalam sekuriti yang mematuhi Syariah. Pengurus unit amanah memberikan keutamaan kepada sekuriti (saham atau bon) bank-bank Islam dan institusi kewangan, sekuriti syarikat-syarikat yang dikendalikan

Jenis-Jenis Dana Takaful Berkaitan Pelaburan

569

selaras dengan prinsip-prinsip Islam, dan sekuriti yang termasuk dalam indeks ekuiti Islam. Kontrak yang mengawal pertukaran unit antara pengurus unit amanah dan pelabur biasanya mematuhi prinsip bai al-naqdi (membeli dan menjual secara tunai). Apabila pelabur membeli unit amanah, pelabur sebenarnya berkongsi pro rata dengan pelabur-pelabur lain dalam pemilikan aset-aset yang dipegang oleh amanah itu. Pengurus menerima yuran pengurusan di bawah konsep ujrah (yuran) untuk menguruskan unit amanah. Sebab-sebab utama melabur dalam dana unit amanah:

Dana dapat membantu mengurangkan tahap risiko yang dihadapi oleh pelabur. Dana boleh mengurangkan kos membentuk portfolio pelaburan yang pelbagai. Dana membantu mengurangkan keperluan untuk memilih dan mengurus sendiri pelaburan.

Kebaikan dan Keburukan Kebaikan unit amanah ialah:

a. Pengurusan dana dikendalikan oleh para pakar yang mahir

dalam pelbagai aspek pelaburan dan pengurusan dana.

b. Pelabur mempunyai fleksibiliti untuk memilih dari pelbagai

dana unit amanah yang berada dipasaran. Modal dari para pelabur akan dikumpulkan (pool) dan ini memudahkan pengurus dana untuk membuat pelaburan, berbanding dengan melabur secara individu. Ia juga memungkinkan kepada pembentukan kepelbagaian portfolio dalam dana dan risiko. c. Ia menyediakan ekonomi berskala besar dimana ia mampu mengurangkan kos transaksi. Walau bagaimanapun, terdapat beberapa kos yang perlu ditanggung, berbanding dengan pelabur individu.

570

Amalan Asas Takaful

5. Hartanah Melabur dalam pasaran hartanah melibatkan pembelian, pemilikan, pengurusan, sewa dan / atau penjualan hartanah atau keuntungan. Pelabur membeli hartanah dengan niat untuk memperolehi pendapatan daripadanya, sama ada melalui penjualan atau pendapatan melalui sewa. Hartanah biasanya meliputi bangunan pejabat, kompleks membeli-belah, bangunan kediaman, dan sebagainya. Hartanah adalah satu bentuk aset dengan mudah tunai atau kecairan yang agak terhad berbanding dengan pelaburan lain. Ia juga merupakan pelaburan yang memerlukan modal yang tinggi serta aliran tunai yang juga tinggi. Selain daripada pelaburan dalam bentuk asal harta tanah, pelabur juga boleh melabur dalam bentuk baru pelaburan hartanah iaitu Amanah Pelaburan Harta Tanah (REIT). Amanah Pelaburan Hartanah Islam (I-REITs) I-REIT adalah sama kepada REIT konvensional. Ia biasanya distrukturkan sebagai amanah harta, kecuali ia mesti memegang pelaburan yang mematuhi prinsip-prinsip Syariah. Ia menggunakan pembiayaan pajakan (ijarah) sebagai ganti pembelian terus harta. Ia melabur terutamanya dalam hartanah fizikal, tetapi ia juga boleh memegang jenis lain pelaburan seperti sukuk, syarikat swasta terkemuka yang aset utamanya terdiri daripada hartanah, sekuriti hartanah dan bukan hartanah yang mematuhi Syariah, lain-lain unit I-REITS, deposit jangka pendek patuh Syariah dan tunai. I-REIT boleh dimiliki secara awam atau persendirian. REIT awam boleh disenaraikan di Bursa Kuala Lumpur yang akan menyediakan pelabur kemudahan jual beli seperti pelaburan ekuiti.

Jenis-Jenis Dana Takaful Berkaitan Pelaburan

571

Kebaikan dan Keburukan Terdapat banyak kebaikan dalam pelaburan hartanah, iaitu: a. Hartanah adalah satu pelaburan yang boleh memberi anda pendapatan berterusan untuk sepanjang hayat. Jika pelabur membeli hartanah dan menyewakan harta tersebut, ia boleh memberikan aliran pendapatan yang berterusan sepanjang hayat. b. Satu lagi kelebihan melabur dalam hartanah adalah pelabur boleh menggunakan banyak pilihan untuk memperolehinya. Terdapat banyak cara pelabur boleh membeli hartanah tanpa menggunakan wang sendiri. Salah satu cara untuk berbuat demikian ialah melalui pembiayaan. Pembiayaan penjual ialah apabila pelabur membayar wang pendahuluan secara ansuran kepada penjual dan baki belian dijelaskan oleh pihak bank. c. Pelaburan hartanah mempunyai nilai dalaman atau intrinsik. Saham biasa yang dibeli oleh pelabur boleh kehilangan 99% daripada nilainya tetapi ia adalah hampir mustahil untuk membeli saham hartanah yang kehilangan 99% daripada nilainya. Walau bagaimanapun, keburukannya: pelaburan hartanah juga ada

a. Sekiranya kita membeli hartanah dan tidak mampu membuat

bayaran balik pinjaman, harta berkenaan mungkin akan dirampas dan kemampuan kredit akan terjejas. b. Terpaksa bergantung kepada ramai orang. Sekiranya penyewa gagal membayar sewa bulanan, deposit sewa terpaksa digunakan dan kemungkinan akhirnya ia boleh menjejaskan keuntungan yang sepatutnya diperolehi. c. Kos menyelenggara dan membaiki hartanah yang agak tinggi. Apabila telah selesai membaiki bahagian tertentu pada hartanah berkenaan maka tidak lama selepas itu terdapat bahagian lain pula yang harus dibaiki.

572

Amalan Asas Takaful

6. Derivatif Ia adalah satu instrumen kewangan dimana nilainya berkait rapat dengan harga sebenar instrumen berkenaan dipasaran tunai, biasanya ia dalam bentuk kontrak di mana pelabur berjanji untuk menghantar atau mengambil penghantaran sesuatu aset pada tarikh tertentu dan pada harga tertentu. Derivatif konvensional termasuk panggilan dan opsyen jual, niaga hadapan, forwards dan pertukaran serta digunakan untuk lindung nilai, arbitraj dan spekulasi. Walau bagaimanapun, selaras dengan undang-undang Syariah yang melarang penggunaan spekulasi atau judi (maisir), cendekiawan Islam membenarkan derivatif untuk tujuan perlindungan nilai dan arbitraj. Ia juga mesti mengelakkan riba (faedah) dan gharar (ketidakpastian). Derivatif Islam berdasarkan kontrak yang disokong oleh prinsip-prinsip bai al-salam, bai alistisna', atau urbun. Produk derivatif Islam termasuk:

a. Deposit Murabahah Berstruktur

Secara harfiah, Murabahah bermakna campuran kos atau jualan harga tambahan. Kontrak Murabahah boleh digunakan untuk pembentukan wang tunai untuk tujuan pelaburan atau pembiayaan. Untuk produk deposit menggunakan Murabahah, konsep berikut:

i. Bai al-Inah yang melibatkan pembelian dan penjualan

aset di antara dua (2) pihak.

ii. Kontrak Murabahah komoditi atau Tawwaruq yang

melibatkan pembelian dan penjualan komoditi seperti minyak sawit, logam dan sebagainya, tetapi urus niaga biasanya melibatkan tiga (3) atau empat (4) pihak.

Jenis-Jenis Dana Takaful Berkaitan Pelaburan

573

Di bawah konsep Tawarruq, aset sandaran ialah komoditi seperti minyak sawit atau logam. Beberapa bank menggunakan stok seperti produk bijih timah halal yang mudah untuk dikenalpasti dan disentuh. Pada asasnya, ia adalah jualan barang tertentu, melalui pertukaran, harga berdasarkan kos campur keuntungan. Perlu diambil perhatian bahawa Deposit Murabahah Komoditi adalah produk yang memberikan pelabur kadar pulangan yang telah ditetapkan terlebih dahulu (berbeza tetapi mempunyai persamaan dengan FD konvensional) melalui pembelian dan penjualan komoditi sebagai urus niaga asas.

b. Pasaran Pertukaran Islam

Pasaran Pertukaran (swap) Islam adalah sebahagian dari keseluruhan pasaran derivatif Islam. Swap adalah instrumen derivatif yang digunakan untuk memindahkan risiko. Ia adalah derivatif di mana pihak-pihak berkenaan membuat pertukaran manfaat tertentu atas instrumen kewangan satu pihak ke instrumen kewangan pihak yang lain. Dua struktur utama pertukaran Islam ialah pertukaran kadar keuntungan iaitu kadar keuntungan yang serupa dengan pertukaran kadar faedah konvensional, dan pertukaran mata wang bersilang. i. Pertukaran Kadar Keuntungan Swap adalah satu perjanjian pertukaran kadar keuntungan tetap kepada kadar keuntungan terapung di antara dua pihak dan dilaksanakan melalui pelaksanaan satu siri cagaran kontrak dagangan aset tertentu di bawah prinsip Syariah. Ia sama ada boleh menggunakan konsep bai bithaman, murabahah atau waad. Instrumen tersebut digunakan sebagai lindung nilai terhadap turun naik dalam kadar pinjaman.

574

Amalan Asas Takaful

ii. Pertukaran Matawang Bersilang

Pertukaran Mata Wang Bersilang Islam ialah perjanjian antara dua pihak untuk bertukar-tukar satu siri pembayaran keuntungan dan / atau modal yang dinyatakan dalam satu mata wang kepada siri pembayaran keuntungan dan / atau modal yang lain dalam denominasi mata wang lain, berdasarkan jumlah pokok dan tempoh yang dipersetujui. Perkiraan menggunakan transaksi komoditi murabahah sebagai urus niaga asas. Pihak-pihak yang terlibat bersetuju untuk menjual aset patuh Syariah antara satu sama lain untuk penghantaran serta-merta, tetapi menggunakan kaedah pembayaran tertunda dalam mata wang yang berbeza. Ia adalah suatu cara dimana pelabur boleh memindahkan risiko turun naik mata wang yang wujud dalam pelaburan atau inventori mereka.

c. Opsyen
Opsyen ialah derivatif kewangan yang mewakili kontrak yang dijual oleh satu pihak (penerbit opsyen) kepada pihak lain (pemegang opsyen). Ia adalah suatu kontrak kewangan yang menawarkan pembeli hak, tetapi bukan kewajipan, untuk membeli (panggilan) atau menjual (meletakkan) sekuriti atau aset kewangan lain pada harga yang dipersetujui (harga strike) dalam tempoh masa tertentu atau pada tarikh tertentu (tarikh melaksanakan hak). Opsyen panggilan adalah hak untuk membeli sesuatu pada harga yang tertentu dan pembeli mengharapkan harga akan naik. Opsyen jual memberikan pilihan untuk menjual pada harga tertentu, dan pembeli mengharapkan harga saham akan jatuh. Opsyen biasanya boleh dijual oleh pembeli asal kepada pihak lain. Ia boleh diwujudkan dalam bentuk yang seragam dan didagangkan di kalangan orang awam di bursa opsyen atau

Jenis-Jenis Dana Takaful Berkaitan Pelaburan

575

disesuaikan dengan kemahuan pembeli, biasanya oleh sesebuah bank pelaburan. Harga opsyen diperolehi daripada perbezaan diantara harga rujukan dan nilai aset asas (biasanya saham, sukuk, mata wang atau kontrak niaga hadapan) ditambah dengan premium yang berdasarkan baki masa sehingga tamat tempoh opsyen. Harga rujukan di mana aset asas boleh diniagakan dipanggil harga strike atau harga ketika melaksanakan hak. Proses mengaktifkan opsyen dan dengan itu dagangan asas pada harga yang dipersetujui adalah dirujuk sebagai melaksanakan hak. Kebanyakan opsyen mempunyai tarikh tamat tempoh. Jika opsyen tidak dilaksanakan, sebelum tarikh tamat tempoh, ia menjadi tidak sah dan tidak bernilai. Kebaikan dan Keburukan Kelebihan opsyen ialah ia boleh digunakan dalam pelbagai strategi, dari konservatif kepada yang berisiko tinggi, dan boleh disesuaikan dengan jangkaan yang lebih daripada hanya "saham akan naik" atau "saham akan turun." Pelabur boleh mendapat kepelbagaian dalam saham tanpa melakukan dagangan. Risiko adalah terhad kepada premium opsyen (kecuali apabila membeli opsyen untuk sekuriti yang belum dimiliki). Opsyen juga membolehkan pelabur melindungi kedudukan mereka terhadap turun naik harga apabila ia tidak wajar untuk mengubah asas pelaburan. Walau bagaimanapun, keburukan opsyen ialah kos dagangan opsyen (termasuk kedua-dua komisen dan tawaran) adalah lebih tinggi berdasarkan peratusan daripada dagangan saham bercagar, dan kos ini secara drastik boleh menghapuskan keuntungan. Dengan kepelbagaian harga strike, sesetengahnya akan mengalami masaalah kecairan yang sehingga menjadikan dagangan begitu sukar. Opsyen juga sangat kompleks dan memerlukan banyak pemerhatian dan penyelenggaraan.

576

Amalan Asas Takaful

d. Waran
Waran ialah pilihan yang diberikan kepada pemegang saham untuk membeli jumlah saham yang telah ditentukan jumlahnya terlebih dahulu pada harga yang ditentukan. Waran mungkin berbentuk boleh dipisahkan atau tidak boleh dipisahkan. Waran boleh dipisahkan boleh dijual secara berasingan daripada bon yang dikaitkan dengannya. Oleh itu, pemegang saham boleh menjual waran tetapi tidak menebus bon. Untuk mendapatkan saham biasa, waran hendaklah diserahkan bersama-sama dengan bayaran wang tunai yang dipanggil harga perlaksanaan. Walaupun waran biasanya matang pada tarikh yang ditetapkan, ada waran yang kekal selama-lamanya. Pemegang waran boleh melaksanakan haknya dengan membeli saham, menjual di pasaran kepada pelabur-pelabur lain, atau terus memegang waran tersebut. Syarikat tidak boleh memaksa pelabur melaksanakan warannya. Sekiranya perlu, syarikat mungkin mempunyai harga perlaksanaan perubahan waran dari masa ke masa (contohnya, peningkatan setiap tahun). Jika pecahan saham atau dividen saham diterbitkan sebelum waran itu dilaksanakan, harga opsyen waran itu akan diselaraskan. Kebaikan dan Keburukan Waran membolehkan penerbitan hutang pada kadar keuntungan yang rendah. Ia boleh digunakan sebagai pelaris untuk terbitan hutang atau saham utama. Selain dari itu, ia membolehkan pembiayaan seimbang antara hutang dan ekuiti. Keburukan menerbitkan waran ialah apabila hak melaksanakan waran digunakan, ia akan menyebabkan pencairan saham biasa yang seterusnya merendahkan harga pasaran saham.

Jenis-Jenis Dana Takaful Berkaitan Pelaburan

577

e. Dana Tukaran Dagangan Islam

Dana Tukaran Dagangan (exchange-traded fund - ETF) adalah dana terbuka yang terdiri daripada sekuriti saham disebut harga atau bon yang dipilih sebagai penanda aras, dan bukan seperti dana bersama menjejaki indeks. ETF adalah pelaburan individu yang mempunyai kaitan dengan prestasi indeks keseluruhan (pelaburan yang dikumpulkan bersama berdasarkan kriteria tertentu). Terdapat ETF dengan saham mewah, saham modal sederhana, saham syarikat kecil, syarikat dari negara tertentu, sektor pembuatan dan kriteria saham lain. Saham ETF Islam distrukturkan sama seperti ETF konvensional kecuali penanda aras yang digunakan dalam pembinaan dana indeks sekuriti patuh Syariah yang telah diluluskan untuk memastikan bahawa syarikat-syarikat terutamanya yang terlibat dalam aktiviti perniagaan yang dibenarkan dan tidak mempunyai tahap liabiliti yang tinggi. Sama seperti dana bersama, ETF membolehkan pelabur memiliki pelbagai bentuk pelaburan (walaupun berlainan jenis dalam ETF) dengan membeli hanya salah satu pelaburan. Walau bagaimanapun, tidak seperti indeks dana bersama, ETF adalah sama seperti stok di mana ia boleh dibeli dan dijual pada bila-bila masa sepanjang hari dagangan di bursa. Harga ETF menghampiri nilai aset bersih wajaran portfolio sekuriti sepanjang hari dagangan. Kebaikan dan Keburukan Kebaikan ETF ialah:

a. Kos operasi yang rendah, biasanya separuh dari

perbelanjaan tahunan indeks dana unit amanah.

578

Amalan Asas Takaful

b. ETF amat fleksibel kerana ia boleh didagangkan sama

seperti saham biasa, pada bila-bila masa ketika waktu urusniaga dan jualan segera. c. ETF adalah mesra cukai, telus dan boleh dipelbagaikan. Walau bagaimanapun, ETF mempunyai beberapa keburukan kecil:

a. Tidak seperti dana unit amanah terbuka, ETF tidak boleh

dilabur semula dividennya. Dividen dibayar kepada pemilik saham pada akhir setiap suku tahun. Ini mempunyai sedikit kesan buruk ke atas prestasi dan dipanggil "seretan dividen."(Dividend Drag) b. Pembelian ETF juga menanggung komisen broker sama seperti saham. Harga dagangan ETF adalah berdasarkan kuasa pasaran, jadi pembeli mungkin membeli pada harga premium atau diskaun sedikit. Perbezaan di antara harga sebuah ETF dan harga nilai aset bersih yang menjadi sandaran itu biasanya sangat kecil. 7. Dana Jaminan Modal Terdapat dua jenis produk jaminan modal yang terdapat di pasaran di Malaysia, iaitu:

a. Produk Pasif
Melalui produk ini, sebahagian besar daripada jumlah yang dilaburkan akan digunakan untuk membeli aset berisiko rendah yang dijangka akan mempunyai nilai terkumpul dalam tempoh jangka produk untuk melindungi nilai modal asal. Baki dari amaun yang dilaburkan akan digunakan untuk membeli opsyen, dimana potensi produk dijangka akan diperolehi. Walau bagaimanapun, perlu diketahui mengenai pengaruh kadar keuntungan kepada jenis produk.

Jenis-Jenis Dana Takaful Berkaitan Pelaburan

579

Contoh: Seorang pelabur telah melabur RM1,000 produk ini. Jika hasil yang diunjurkan pada sukuk tiga tahun ialah 6.4% setahun (berbanding 3% setahun), maka pengurus akan hanya perlu melabur RM830 dalam aset risiko rendah, meninggalkan baki RM170 untuk membeli opsyen. Walau bagaimanapun, jika hasil yang diunjurkan hanya 3%, maka pelaburan dalam opsyen akan hanya separuh iaitu RM85. Oleh itu, ia akan mengurangkan potensi produk berkenaan.

b. Produk Aktif
Terdapat persamaan dengan produk terimbang yang ditawarkan sebagai produk pelaburan yang biasa. Perbezaannya ialah terdapat jaminan yang diberikan bahawa pulangan produk ini tidak akan negatif. Seperti yang dinyatakan di atas, produk-produk ini adalah sama dengan dana terimbang tradisional. Walau bagaimanapun, produk ini tidak cuba mengatasi penanda aras yang telah ditetapkan, pengurus memberi tumpuan kepada memaksimumkan pulangan mutlak. Jaminan bagi kematangan produk ini ialah pulangan tidak akan menjadi negatif. Walau bagaimanapun, jaminan perlu diberikan oleh pihak ketiga iaitu penerbit produk seperti yang dikehendaki oleh Syariah. 8. Dana Komoditi Islam Dana komoditi Islam ialah dana yang mempunyai pegangan langsung dalam komoditi yang mematuhi prinsip Syariah. Sebagai contoh, dana emas yang menyimpan ketulan emas adalah contoh dana komoditi yang sebenar.

580

Amalan Asas Takaful

Terdapat beberapa keperluan yang perlu dipenuhi bagi memenuhi prinsip-prinsip Syariah, iaitu: komoditi berkenaan perlu mempunyai hak milikan yang sah pada masa jualan. Jualan singkat tidak dibenarkan tetapi jualan hadapan dibenarkan di bawah 'salam bai dan bai istisna'. komoditi yang diniagakan mestilah dibenarkan iaitu halal. Penjual mesti mempunyai fizikal (dapat dilihat) komoditi yang hendak didagangkan. harga komoditi itu mestilah tetap dan diketahui oleh pihakpihak yang terlibat kerana sebarang keraguan yang timbul akan menyebabkan jualan itu tidak sah.

Kebaikan dan Keburukan

a. Dana komoditi bertindak sebagai aset yang dipelbagaikan,

terutamanya apabila aset-aset lain yang dipegang adalah ekuiti dan bon kerana ia tidak berkait rapat dengan ekuiti dan kelas aset pendapatan tetap. b. Dana komoditi bertujuan untuk menyediakan para pelabur dengan pendapatan tetap sepanjang tempoh dana, iaitu keuntungan yang diperolehi dari potensi kenaikan harga komoditi. C10.2 JENIS-JENIS PELAN TAKAFUL BERKAITAN PELABURAN (ILTP)

1. Pelan Berkaitan Pelaburan dengan Sumbangan Tunggal

Pelan berkaitan pelaburan dengan sumbangan tunggal bercirikan bayaran sumbangan tunggal sekali gus, dimana sumbangan akan digunakan untuk membeli unit dalam dana berkaitan pelaburan dan menyediakan perlindungan takaful keluarga. Ia menyediakan manfaat kematian dan / atau hilang upaya kekal dan menyeluruh sebanyak 125% daripada jumlah pelaburan sekali gus-gus atau

Jenis-Jenis Dana Takaful Berkaitan Pelaburan

581

sekurang-kurangnya RM5,000. Di Malaysia, sumbangan minimum untuk pelan sumbangan tunggal ialah RM3,000. Bayaran manfaat berupa jumlah perlindungan atau nilai unit pelaburan pada masa tuntutan dibuat, yang mana lebih tinggi.

2. Pelan Berkaitan Pelaburan Sumbangan Tetap

Pelan sumbangan tetap adalah pelan yang menyediakan pilihan kepada pelabur membayar sumbangan secara tetap iaitu secara bulanan, suku tahun, setengah tahun atau tahunan. Ia adalah rancangan yang lebih sesuai bagi orang-orang tidak mahu melabur sejumlah besar di permulaan pelan. Pelan ini menyediakan fleksibiliti kepada pelabur / peserta untuk meningkatkan sumbangan dan perlindungan apabila kedudukan kewangan mereka bertambah baik pada masa hadapan. Perlindungan asas Takaful, iaitu sekiranya berlaku kematian dan / atau hilang upaya kekal menyeluruh, adalah berdasarkan dari gandaan sumbangan tahunan. Berdasarkan garis panduan terkini mengenai dana berkaitan pelaburan yang dikeluarkan oleh Bank Negara Malaysia (berkuat kuasa mulai November 2010), jumlah minimum Gandaan Jumlah Perlindungan (SAM) untuk pelan caruman tetap adalah 60 kali sumbangan tahunan. Pembayaran manfaat ialah jumlah perlindungan berserta nilai unit pelaburan.

3. Pelan Persaraan Individu Berkait Pelaburan

Pelan persaraan individu berkaitan pelaburan adalah pelan Takaful yang direka untuk menyediakan pendapatan persaraan bagi menampung sara hidup dan memaksimumkan pulangan pelaburan. Pelan persaraan biasanya memerlukan peruntukan sumbangan yang tinggi untuk mengumpulkan dana yang mencukupi sehingga mencapai umur persaraan. Sebaik sahaja mencapai umur

582

Amalan Asas Takaful

persaraan, dana itu akan digunakan untuk membeli pelan anuiti tradisional atau pelan anuiti berkaitan pelaburan. Sebelum ini, tidak ada elemen perlindungan di dalam pelan ini. Fokus tunggal pelan ini adalah untuk memberikan pulangan pelaburan. Walau bagaimanapun, baru-baru ini terdapat pengenalan elemen perlindungan yang dibiayai melalui pembatalan unit.

4. Pelan Kesihatan Kekal Berkaitan Pelaburan

Pelan kesihatan kekal berkaitan pelaburan ialah pelan takaful yang direka untuk menyediakan perlindungan kesihatan atau terhadap penyakit merbahaya.

5. Pelan Penyakit Kritikal Berkaitan Pelaburan

Pelan penyakit kritikal berkaitan pelaburan adalah pelan takaful yang direka untuk menyediakan bayaran sekali gus sekiranya pemilik sijil mengalami mana-mana penyakit kritikal seperti sakit jantung, strok, pintasan koronari, kegagalan buah pinggang dan sebagainya.

6. Pelan Pendidikan Berkaitan Pelaburan

Pelan pendidikan berkaitan pelaburan adalah pelan takaful yang direka khusus sebagai suatu dana simpanan yang menyediakan sejumlah amaun apabila kanak-kanak telah mencapai usia kemasukan ke kolej (18 tahun keatas). Dana simpanan itu boleh digunakan untuk membayar yuran pendidikan pengajian tinggi. Di bawah pelan ini, kanak-kanak berkenaan merupakan hayat yang dilindungi, sementara ibu bapa / penjaga merupakan pemilik sijil.

Jenis-Jenis Dana Takaful Berkaitan Pelaburan

583

C10.3 CIRI-CIRI PELAN TAKAFUL BERKAITAN PELABURAN (ILTP) 1. Tujuan ILTP mempunyai tujuan yang pelbagai, iaitu ia boleh digunakan samada untuk tujuan pelaburan, simpanan biasa, perlindungan dari hilang upaya kekal d an menyeluruh, kematian atau takaful kesihatan. Pelanggan bebas menentukannya berdasarkan keperluan mereka. 2. Pendedahan terhadap Pelaburan Ekuiti ILTP memberi pendedahan terhadap pelaburan ekuiti yang tinggi berbanding dengan takaful keluarga tradisional. 3. Risiko Pelaburan Risiko pelaburan ditanggung oleh pemilik sijil, tidak seperti takaful keluarga tradisional dimana risiko pelaburan ditanggung oleh pengendali takaful. 4. Nilai Aset Bersih Nilai Aset Bersih dana adalah tertakluk kepada prestasi pelaburan. 5. Kos Perlindungan Kos perlindungan dibiayai oleh caj yang bergantung kepada umur dan tahap perlidungan dilakukan melalui pembatalan unit pelaburan didalam dana. 6. Nilai Tunai Nilai tunai ialah nilai unit diperuntukkan kepada pemilik sijil, yang dikira mengikut harga bida.

584

Amalan Asas Takaful

C10.4 KELEBIHAN PELAN TAKAFUL BERKAITAN PELABURAN (ILTP) Pelan takaful berkaitan pelaburan mempunyai beberapa ciri-ciri unik:

1. Kebebasan memilih tahap perlindungan dan pelaburan

Pelan takaful berkaitan pelaburan menyediakan fleksibiliti untuk memilih jumlah perlindungan dan nisbah pelaburan dalam sumbangan tahunan yang disasarkan. Ia bergantung kepada keperluan pelanggan. Jika keperluan dan objektif lebih ke arah pelaburan, dia boleh memilih untuk perlindungan yang lebih rendah dan meningkatkan pelaburan. Begitu juga jika dia mahu perlindungan yang lebih, maka dia boleh meningkatkan perlindungan dan menurunkan nisbah pelaburan.

2. Mempelbagaikan amaun sumbangan mengikut perubahan

keadaan kewangan ILTP juga menawarkan fleksibiliti untuk meningkatkan portfolio pelaburan melalui kaedah tambah nilai bagi merebut peluang pelaburan yang ditawarkan oleh persekitaran luaran atau aliran pendapatan sendiri.

3. Boleh membuat pertukaran dana pelaburan semasa ke jenis

dana pelaburan lain Pelabur boleh menukar pelaburannya daripada satu dan ke dana yang lain dalam payung dana yang sama. Satu dana payung mengandungi beberapa pecahan dana. Setiap pecahan dana merupakan unit amanah bebas dan diuruskan berasingan dengan objektif pelaburan yang berbeza. Dana payung menawarkan pelbagai peluang pelaburan, bersama-sama dengan kaedah yang mudah untuk bertukar daripada satu dana ke pecahan dana yang lain. Ini membolehkan pelabur mengambil kesempatan daripada keadaan pasaran.

Jenis-Jenis Dana Takaful Berkaitan Pelaburan

585

4. Boleh menebus sebahagian dari unit berkaitan pelaburan

pada bila-bila masa Untuk menghadapi keadaan yang tidak diduga, syarikat mungkin menawarkan manfaat pengeluaran sebahagian. Pelabur boleh membuat pengeluaran dari dana dan mengekalkan amaun minimum yang ditetapkan.

5. Boleh memilih dari kepelbagaian dana pelaburan (ekuiti, bon

atau instrumen kewangan lain) untuk melabur ILTP menawarkan pilihan lengkap meliputi pilihan risiko pelaburan yang tinggi, rendah dan sederhana di bawah pelan yang sama. Pelanggan boleh memilih satu pilihan yang sesuai mengikut toleransi risiko, disertakan pula dengan peluang untuk bertukar-tukar dan tanpa apa-apa perbelanjaan tambahan bagi bilangan yang tertentu yang ditukar.

586

Amalan Asas Takaful