T.C.

ALE VE SOSYAL POLTKALAR BAKANLII

Kadnn Stats Genel Mdrlg
kkIhk YhLLk
LTLL M6kLLL
L8kL LYLLM FLkhI
2012-2015
Ankara
2012
Mizanpaj ve Kapak Tasarm : Grkan Akba
Yayna HazrIayan ve Bask : Elma Teknik Basm Matbaaclk, atal Sokak 11/A Maltepe - ANKARA
Tel: 0312 229 92 65 Faks: 231 67 06
www.elmateknikbasim.com elma@elmateknikbasim.com.tr
Para ile satlmaz.
3
K
a
d

n
a

Y

n
e
l
i
k

i
d
d
e
t
l
e

M

c
a
d
e
l
e

U
l
u
s
a
l

E
y
l
e
m

P
l
a
n

2
0
1
2
-
2
0
1
5
T
.
C
.

A
i
l
e

v
e

S
o
s
y
a
l

P
o
l
i
t
i
k
a
l
a
r

B
a
k
a
n
l

K
a
d

n

S
t
a
t

G
e
n
e
l

M

r
l

NDEKLER
NDEKLER ............................................................................................................. 3
I. SUNU .................................................................................................................... 5
II. NSZ ................................................................................................................... 7
III. KADINA YNELK DDETLE MCADELE ....................................................... 9
GENEL BR BAK ................................................................................................ 9
ULUSLARARAS GELMELER ......................................................................... 10
TRKYE'DEK GELMELER ............................................................................ 13
IV. ULUSAL EYLEM PLANI AMA VE HEDEFLER .............................................. 20
a) AMA VE UYGULAMA DNEM .................................................................... 20
b) HEDEFLER ..................................................................................................... 20
V. EYLEM PLANI ..................................................................................................... 21
1. YASAL DZENLEMELER ............................................................................... 21
2. FARKNDALK YARATMA VE ZHNYET DNMNN SAGLANMAS . 23
3. KORUYUCU HZMET SUNUMU VE DDET MAGDURLARNN
GLENDRLMES ........................................................................................ 26
4. SAGLK HZMETLERNN SUNUMU .............................................................. 30
5. KURUM/KURULULARARAS BRLG ...................................................... 33
KISALTMALAR ........................................................................................................ 35
5
K
a
d

n
a

Y

n
e
l
i
k

i
d
d
e
t
l
e

M

c
a
d
e
l
e

U
l
u
s
a
l

E
y
l
e
m

P
l
a
n

2
0
1
2
-
2
0
1
5
T
.
C
.

A
i
l
e

v
e

S
o
s
y
a
l

P
o
l
i
t
i
k
a
l
a
r

B
a
k
a
n
l

K
a
d

n

S
t
a
t

G
e
n
e
l

M

r
l

I. SUNU
Ulusal ve uluslararas tm gelimelere ragmen, kadna ynelik iddet tm dnyada
21. yzyla tanan en nemli sorunlar arasnda yer almaktadr. Toplumsal yaamn
her aamasnda rastlanan kadna ynelik iddet olgusu; kadnn maddi ve manevi
btnlgne agr zarar vermesi nedeniyle ciddi bir halk saglg sorunu olmasnn yan
sra, kadnn toplumsal yaama aktif ve retken katlmnn nne geerek sosyal ve
ekonomik kalknma nnde bir engel oluturmakta, kadn-erkek eitsizliginin devam-
na neden olmaktadr.
ok boyutlu bir sorun olan kadna ynelik iddeti ortadan kaldrmak, ancak toplumun
tm kesimlerinin ortak ve kararl mcadelesi ve btncl bir yaklamla mmkndr.
Bu erevede yrtlecek almalarda, disiplinler aras bir yaklamla, ilgili tm ta-
rafarn nleme, koruma, cezalandrma ve politika boyutuyla srecin iinde yer almas
byk nem arz etmektedir.
lkemizde kadn-erkek eitliginin saglanmas ve kadnn insan haklarnn glendiril-
mesi konusunda yasal dzenlemeler tamamlanm; bu dzenlemeler ile kadna yne-
lik iddetle mcadele konusunda da nemli admlar atlmtr. Ancak, kadna ynelik
iddetle mcadelede yasal dzenlemeler kadar bu dzenlemelerin etkin ekilde uy-
gulanmas, magdura ve nihayetinde iddet uygulayana ynelik koruma, tedavi, reha-
bilitasyon hizmetleri sunulmas ile konu hakknda toplumsal farkndalk ve duyarllgn
artrlmas da byk nem tamaktadr.
Bu baglamda, Bakanlgmz; kadna ynelik iddetin kabul edilemez oldugu inancy-
la, almalarn kararllkla srdrmektedir. almalar ok geni bir yelpazede, tm
tarafarn kapsaml ibirligi ve ortak duruuyla srdrlmektedir. 2007'de yrrlge
giren "Kadna Ynelik Aile i iddetle Mcadele Ulusal Eylem Plan 2007-2010, bu
kararllk ve ibirliginin somut rneklerinden olmutur.
Sz konusu Ulusal Eylem Plan'nn uygulama sresinin dolmas nedeniyle, yine ilgili
kurum ve kurulularn katlmlaryla, Kadna Ynelik iddet ve Aile i iddetin nlen-
mesi ve Bunlarla Mcadeleye likin Avrupa Konseyi Szlemesi gnda, yeni ge-
limeler ve ihtiyalar gz nnde bulundurularak "Kadna Ynelik iddetle Mcadele
Ulusal Eylem Plan 2012-2015 hazrlanmtr.
Plan'n, daha geni kesimlere ulaacag ve ilgili tm tarafara, kadna ynelik iddetle
mcadelede gerekletirecekleri tm almalarda k tutacag umudu ve inancyla
bata Kadnn Stats Genel Mdrlg olmak zere, Plan'n hazrlanmasnda eme-
6
K
a
d

n
a

Y

n
e
l
i
k

i
d
d
e
t
l
e

M

c
a
d
e
l
e

U
l
u
s
a
l

E
y
l
e
m

P
l
a
n

2
0
1
2
-
2
0
1
5
T
.
C
.

A
i
l
e

v
e

S
o
s
y
a
l

P
o
l
i
t
i
k
a
l
a
r

B
a
k
a
n
l

K
a
d

n

S
t
a
t

G
e
n
e
l

M

r
l

gi geen tm kamu kurum ve kurulular, niversiteler ve sivil toplum kurulularna

teekkr ediyor, Plan'da yer alan aktivitelerin hayata geirilmesi iin tm ilgilileri ibir-
ligine davet ediyorum.
Fatma AHN
Aile ve Sosyal Politikalar Bakan
7
K
a
d

n
a

Y

n
e
l
i
k

i
d
d
e
t
l
e

M

c
a
d
e
l
e

U
l
u
s
a
l

E
y
l
e
m

P
l
a
n

2
0
1
2
-
2
0
1
5
T
.
C
.

A
i
l
e

v
e

S
o
s
y
a
l

P
o
l
i
t
i
k
a
l
a
r

B
a
k
a
n
l

K
a
d

n

S
t
a
t

G
e
n
e
l

M

r
l

II. NSZ
Kresel bir sorun olarak kadna ynelik iddet, lkemizde de mcadele edilmesi gere-
ken ciddi bir toplumsal sorun olarak varlgn srdrmektedir.
lkemizde 1980'lerin sonundan itibaren kurumsallamaya balayan kadna ynelik
iddetle mcadele almalar, gnmzde ilgili tm tarafarn sahiplendigi bir alan
olmutur. 2006/17 sayl Babakanlk Genelgesi ise konu hakknda yrtlmesi ge-
reken almalar, bu almalar yrtmekle sorumlu kurum ve kurulular ile ibirligi
kurulularn belirleyerek, ok kapsaml bir yol haritas oluturmu, konu hakkndaki
almalarn bir st seviyeye tanmasna katk saglamtr.
Sz konusu Genelge'nin "Kadna Ynelik iddet Konusundaki zm nerilerinin
Yaama Geirilmesinde Koordineli almas Gereken Kurumlar blmnn "Hiz-
met Kurumlar alt balg altndaki 9. maddesi erevesinde, Genel Mdrlgmz
koordinasyonunda; ilgili tm tarafarn katk ve katlmlaryla "Kadna Ynelik Aile i
iddetle Mcadele Ulusal Eylem Plan 2007-2010 hazrlanarak yrrlge konmutur.
Sz konusu Plan'n uygulama sresinin dolmas nedeniyle, Eylem Plan'nda ngr-
len faaliyetlerin devamllgnn saglanabilmesi amacyla 2012-2015 dnemini kapsa-
yacak ekilde gncellenmesi ihtiyac dogmutur.
Bu erevede, "6284 sayl Ailenin Korunmas ve Kadna Kar iddetin nlenmesine
Dair Kanun ve "Kadna Ynelik iddet ve Aile i iddetin nlenmesi ve Bunlarla
Mcadeleye likin Avrupa Konseyi Szlemesinde yer alan tedbirler gz nnde
bulundurularak, ilgili tm kurum ve kurulularn katk ve katlmlar ile "Kadna Ynelik
iddetle Mcadele Ulusal Eylem Plan 2012-2015 hazrlanmtr. Hazrlanan Plan ile
toplumsal cinsiyet eitligi ve kadna ynelik iddetle mcadeleye ilikin 5 temel alanda
iyiletirme hedefenmitir.
Sz konusu alanlar;
Yasal dzenlemeler,
Farkndalk yaratma ve zihniyet dnmnn saglanmas,
Koruyucu hizmet sunumu ve iddet magdurlarnn glendirilmesi,
Saglk hizmetlerinin sunumu,
Kurum/kurulular aras ibirligidir.
Eylem Plan, bu temel alanlar kapsamnda gelitirilen hedefer dogrultusunda ger-
eklemesi gereken kapsaml ve uygulanabilir faaliyetleri, sorumlu kurumlar ile i-
birligi yaplacak kurum ve kurulular belirlemektedir. Genel Mdrlgmz, Eylem
Plan'nda belirlenen faaliyetlerin uygulanmasnda ve izlenmesinde koordinasyon g-
revini srdrecek ve yol gsterici olacaktr.
8
K
a
d

n
a

Y

n
e
l
i
k

i
d
d
e
t
l
e

M

c
a
d
e
l
e

U
l
u
s
a
l

E
y
l
e
m

P
l
a
n

2
0
1
2
-
2
0
1
5
T
.
C
.

A
i
l
e

v
e

S
o
s
y
a
l

P
o
l
i
t
i
k
a
l
a
r

B
a
k
a
n
l

K
a
d

n

S
t
a
t

G
e
n
e
l

M

r
l

Kadnlarn insan haklarnn korunmas ve gelitirilmesi, toplumsal yaamda konum-

larnn glendirilmesi, eit hak, frsat ve imknlardan yararlanmalarna katk sagla-
yacak Eylem Plan'nda belirlenen hedefere; ilgili tm tarafarn ibirligi ile gerekle-
tirecegimiz kapsaml ve koordineli almalar sonucunda ulaabilecegimiz inancyla
sayglar sunarm.
zlem BOZKURT GEVREK
Kadnn Stats Genel Mdr V.
9
K
a
d

n
a

Y

n
e
l
i
k

i
d
d
e
t
l
e

M

c
a
d
e
l
e

U
l
u
s
a
l

E
y
l
e
m

P
l
a
n

2
0
1
2
-
2
0
1
5
T
.
C
.

A
i
l
e

v
e

S
o
s
y
a
l

P
o
l
i
t
i
k
a
l
a
r

B
a
k
a
n
l

K
a
d

n

S
t
a
t

G
e
n
e
l

M

r
l

III. KADINA YNELK DDETLE MCADELE

GENEL BR BAKI
Kadnla erkek arasnda aglardr sregelen eit olmayan g ilikilerinin bir yansma-
s olan kadna ynelik iddet; agr bir insan hakk ihlali ve ciddi bir toplumsal sorun
olarak kltrel, ekonomik, cograf snr tanmakszn tm dnyada varlgn srdr-
mektedir.
1993 tarihli Birlemi Milletler (BM) Kadna Ynelik iddetin nlenmesi Bildirgesinde
kadna ynelik iddet, "ister kamusal isterse zel yaamda meydana gelsin, kadnlara
fziksel, cinsel, psikolojik ac veya strap veren ya da verebilecek olan cinsiyete dayal
bir eylem uygulama ya da bu tr eylemlerle tehdit etme, zorlama veya keyf olarak
zgrlkten yoksun brakma eklinde tanmlanmaktadr. Kadnlara Kar Her Trl
Ayrmclgn nlenmesi Komitesi, kadnlara ynelik toplumsal cinsiyete dayal iddeti,
"bir kadna srf kadn oldugu iin yneltilen ya da oransz bir ekilde kadnlar etkileyen
iddet olarak tarif etmektedir.
Mays 2011'de devletlerin imzasna alan Kadna Ynelik iddet ve Aile i iddetin
nlenmesi ve Bunlarla Mcadeleye ilikin Avrupa Konseyi Szlemesi'nde
1
ise "ka-
dna kar iddetten, kadnlara kar bir insan haklar ihlali ve ayrmclk anlalacag
ve "bu terimin toplumsal cinsiyete dayal tm iddet eylemlerini kapsayacag ifade
edilmektedir.
Ne ekilde yaanrsa yaansn kadna ynelik iddet; kadnn yaamna korku ve g-
vensizligi sokmakta, fziksel ve ruhsal saglgn olumsuz ynde etkilemekte, toplumsal
yaama katlmn engellemektedir.
Dnya Bankas verilerine gre dnya genelinde iddet nedeniyle hayatn kaybeden
15-44 ya grubundaki kadnlarn says kanser, stma, trafk kazas ve savalar nede-
niyle len kadnlardan daha fazladr
2
.
BM tarafndan yaplan bir aratrmaya gre hayatnn herhangi bir dneminde fziksel
iddete ugrayan kadnlarn oran %12'den (in gibi) balayp degien blgelere gre
% 59'lara kadar (Zambiya) ykselebilmektedir
3
.
BM statistik Blm (UNSTATS) verilerine gre 1995-2006 dneminde hayatnda en
az bir kez fziksel iddete maruz kalan kadnlarn oranlar ve lke karlatrmalarn-
dan rnekler u ekilde sralanabilir (yaklak olarak verilmektedir): Kanada %8, svi-
1 11 Mayis 2011 tarihinde Istanbul'da imzaya ailmis ve Nisan 2012 itibariyle Trkiye'nin de aralarinda bulundugu 18 lke
taraIindan imzalanmistir. Trkiye taraIindan, 24 Kasim 2011 tarihinde ekincesiz olarak onaylanan Szlesme, 8 Mart 2012
tarihinde Resmi Gazete`de yayimlanarak yrrlge girmistir.
2 World Bank Study World Development Report: Investing in Health, New York, OxIord University Press, 1993.
3 Dnya Kadinlari Hakkinda BM alismasi, 2010.
10
K
a
d

n
a

Y

n
e
l
i
k

i
d
d
e
t
l
e

M

c
a
d
e
l
e

U
l
u
s
a
l

E
y
l
e
m

P
l
a
n

2
0
1
2
-
2
0
1
5
T
.
C
.

A
i
l
e

v
e

S
o
s
y
a
l

P
o
l
i
t
i
k
a
l
a
r

B
a
k
a
n
l

K
a
d

n

S
t
a
t

G
e
n
e
l

M

r
l

re %11, talya %14, Japonya %15, Danimarka %20, Avustralya %27 Almanya %29
4
.
Amerika Birleik Devletleri'nde cinayete maruz kalan her kadndan biri, yakn ya-
am arkada tarafndan ldrlmektedir
5
. Hindistan'da ise sadece 2007 ylnda eyiz
gelenegi nedeniyle her gn 22 kadn ldrlmtr
6
.
Avrupa Birligi tarafndan yrtlen bir diger aratrma ise her be kiiden birinin, ar-
kada evresinde ya da ailesinde ev ii iddete tank oldugunu belirttigini ortaya koy-
mutur
7
.
iddeti nlemeye ve iddete maruz kalan koruma ve desteklemeye dnk tbbi,
hukuk, kolluk hizmetleri ve sosyal hizmetlere ilikin masrafar da byk bir maliyet
oluturmaktadr. rnegin, ngiltere ve Galler'deki ev ii iddetin toplam maliyetinin
ylda yaklak 23 milyar pound oldugu belirtilmektedir
8
. Avustralya'da ise kadna ve
ocuga ynelik iddetin yllk maliyeti 13.6 milyar dolardr. Yeni Zelanda'da yaplan
bir aratrma ile lkede ev ii iddetin maliyetinin en az 1.2 milyar dolar oldugu ortaya
konmutur
9
. Kanada'da ise maliyet 1.16 milyar dolar bulmaktadr
10
.
Yaplan analizler, kadna ynelik aile ii iddetin nlenmesinin maliyetinin, iddet mag-
durlarnn tedavi ve korunma maliyetleri ile faillerle ilgili yaplan yasal kovuturmalarn
toplam maliyetinden ok daha dk oldugunu ortaya koymaktadr. Bu nedenle id-
detin nlenmesi iin yaplacak giriimler hem kadnlar hem de toplum asndan ok
daha nemlidir.
ULUSLARARASI GELMELER
Kadna ynelik iddet, uluslararas topluluklarn gndemine kadnn insan haklar kav-
ram erevesinde girmitir.
BM 1975-1985 yllar arasn Kadn On Yl ilan etmi ve bu srete zellikle uluslara-
ras kadn hareketi etkili olmutur. Bylece kadna ynelik iddet konusunda uluslara-
ras norm ve standartlar belirlenmi, raporlar hazrlanmtr.
Balangta kadna ynelik iddet sadece aile baglamnda ele alnmtr. rnegin
1975 ylnda Meksika'da yaplan Dnya Kadn Konferans'nda kabul edilen Eylem
4 The World`s Women 2010: Trends ans Statistics. UN Statistics Division, 2010.
5 US Department oI Justice, OIfce oI Justice Programs, Bureau oI Statistics, 2007. Homicide trends in the U.S-Intimate
Homicides.
6 National Crime Records Bureau. 2008. 'Chapter 5: Crime against Women. Crime in India 2007. Ministry oI Home
AIIairs, New Delhi: 2. For a discussion oI dowry-related deaths, see Garcia-Moreno, Claudia. 2009.'Gender inequality and
fre-related deaths in India. The Lancet, Vol. 373 (9671).
7 Domestic Violence Against Woman Report, 2010.
8 Logar, R. Bosluklarin Giderilmesi Iyi Niyetten Isbirligine: Aile Ii Siddetle Mcadelede Etkili ok Kurumlu Isbirligi El
Kitabi. 2006.
9 The National Council to Reduce Violence against Women and Their Children, 2009.
10 Facts and Figures. UN Campaign on Say No to Violence. http://saynotoviolence.org/issue/Iacts-and-fgures. 2012.
11
K
a
d

n
a

Y

n
e
l
i
k

i
d
d
e
t
l
e

M

c
a
d
e
l
e

U
l
u
s
a
l

E
y
l
e
m

P
l
a
n

2
0
1
2
-
2
0
1
5
T
.
C
.

A
i
l
e

v
e

S
o
s
y
a
l

P
o
l
i
t
i
k
a
l
a
r

B
a
k
a
n
l

K
a
d

n

S
t
a
t

G
e
n
e
l

M

r
l

Plan'nda ailenin ve aile bireylerinin eitliginin ve gvenliklerinin temini iin egitim

programlarnn yaplmas tavsiye edilmi, ancak iddet konusuna zel bir vurgu ya-
plmamtr. Bu Konferansn paralel sivil toplum kurulular (STK) oturumlarnda ise
kadna ynelik iddetin degiik biimleri dile getirilmitir. 1980 ylnda Kopenhag'da
yaplan kinci Dnya Kadn Konferans'nda, aile iinde kadna ynelik iddetin n-
lenmesine ilikin kabul edilen ilke kararnda, iddet daha ok saglk konusu olarak
ele alnm, kadnlarn ve ocuklarn iddetten korunmas iin programlarn geliti-
rilmesi konusunda agr yaplmtr. Kadna ynelik iddet konusu en kapsaml bi-
imde 1985'de Nairobi'de gerekletirilen nc Dnya Kadn Konferans'nda ele
alnmtr. Nairobi, Gelecege Ynelik Stratejiler kapsamnda, kadna ynelik iddetin
tm toplumlarda ortaya ktg belirtilmekte ve ev iinde kadna ynelik iddet, insan
ticareti, silahl atmalarda kadnn durumu gibi kadna ynelik iddetin farkl biimleri
zerinde durulmutur.
Bu dnemde kadna ynelik iddet, Kadn On Ylnn amalarnn gereklemesinin
nndeki en byk engel olarak tarif edilmi ve bu konu ile BM'nin gndeminde olan
eitlik, kalknma, bar gibi diger konular arasnda baglant kurulmaya balanmtr.
Gelecege Ynelik Stratejiler'de nleyici politikalarn gelitirilmesi, yasal tedbirlerin
alnmas, magdurlara ynelik geni kapsaml destek mekanizmalarnn kurulmas ve
bu konuda bilin artrc almalar yaplmas iin agr yaplmtr.
1993'de Viyana'da gerekleen Dnya nsan Haklar Konferans ile kadnn insan
haklar kavram BM insan haklar belgelerine girmitir. Kadn hareketinin yogun aba-
s ile Viyana nsan Haklar Bildirgesinde kadna ynelik aile ii iddet ve kadnn insan
haklar konusunun yer almas, BM Genel Kurulunda "Kadna Ynelik iddetin Orta-
dan Kaldrlmas Bildirgesinin kabul iin itici bir g olmutur. Bu Bildirge ile kadna
ynelik iddet erkekler ile kadnlar arasnda eit olmayan iktidar ilikilerinin bir sonucu
olarak tarif edilmekte, kadna ynelik iddetin kadnlarn ayrmclga maruz kalmas-
na ve kadnlarn ilerlemesinin engellenmesine neden oldugu belirtilmektedir. Ayrca
Bildirge, kadna ynelik iddetin nlenmesi iin devletlerin almas gereken nlemleri
aklamaktadr. Viyana Konferansnn nemli sonularndan biri de 1994 ylnda nsan
Haklar Komisyonunca "Kadna Ynelik iddetin Sebepleri ve Sonularn aratrmak
zere zel raportr atanmasdr. Bylece tm dnyada kadna ynelik iddet konu-
sunda derinlemesine inceleme yapacak bir mekanizma kurulmutur.
Kadna Kar Her Trl Ayrmclgn nlenmesi Szlemesi'nde (CEDAW) kadna y-
nelik iddetle ilgili bir blm bulunmamasna karn; iddet, Szleme'de tanmlanan
ayrmclk kapsamnda degerlendirilmektedir. CEDAW Komitesi'nin 12 No'lu Tavsiye
Karar (1989), kadnlarn iddetten korunmasnn ye devletlerin ykmllgnde ol-
dugunu belirtilmi ve lke raporlarnda bu ynde gelitirilen tedbirlerin rapor edilmesi
istenmitir. Komitenin 19 No'lu Tavsiye Kararnda (1992) ise, kadna ynelik iddetin
12
K
a
d

n
a

Y

n
e
l
i
k

i
d
d
e
t
l
e

M

c
a
d
e
l
e

U
l
u
s
a
l

E
y
l
e
m

P
l
a
n

2
0
1
2
-
2
0
1
5
T
.
C
.

A
i
l
e

v
e

S
o
s
y
a
l

P
o
l
i
t
i
k
a
l
a
r

B
a
k
a
n
l

K
a
d

n

S
t
a
t

G
e
n
e
l

M

r
l

cinsiyete dayal ayrmclgn bir sonucu oldugu aka beyan edilmi ve iddetin en
nemli sebeplerinden birinin kadna ynelik ayrmclk oldugu vurgulanmtr.
1995 ylnda Pekin'de dzenlenen Drdnc Dnya Kadn Konferansnda kabul edi-
len Pekin Deklarasyonu ve Eylem Platformunda, kadna ynelik iddetin kadnlarn
insan haklar ihlali oldugu benimsenmitir.
Pekin Eylem Platformu'nda, eitlik, kalknma ve bar hedeferine ulalabilmesi iin
belirlenen, acil tedbir alnmas gerekli 12 kritik alandan biri de kadna ynelik idde-
tin ortadan kaldrlmasdr. Pekin Eylem Platformu'nun kabulnn zerinden be yl
getikten sonra ulalan noktay gzden geirmek zere 2000 ylnda yaplan Pekin+5
Konferans'nda, kadnlara ve kz ocuklarna ynelik iddetin, ister kamusal alanda
ister zel yaamda vuku bulsun bir insan haklar meselesi oldugu ve bunun nlenme-
sinde devletlerin sorumlulugu bulundugu vurgulanmtr.
BM gibi Avrupa Konseyi tarafndan da kadnn insan haklarnn korunmas ve ge-
litirilmesi ve bu baglamda kadna ynelik iddetle mcadele konusunda almalar
yrtlmektedir. 1949 ylnda kurulan ve temel alma alanlarndan birini de kadn-
erkek eitliginin saglanmasna ynelik almalarn oluturdugu Konsey'in, kadna
ynelik iddet konusuna ynelmesinin BM'deki srece benzer ekilde 1980'li yllara
denk dtg grlmektedir.
Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi'nin 1985 tarihli "aile ii iddet konulu Tavsiye Ka-
rar, 1988 tarihli "ocuklarn ve gen kadnlarn cinsel istismar, fuhu ve pornografye
srklenmesi konusunda lke Karar ve 1990 tarihli "aile ii iddet konusunda sosyal
nlemler konulu Tavsiye Karar, bu almalara rnek olarak gsterilebilir.
1993 ylnda Roma'da dzenlenen ve kadna ynelik iddet konusunu ele alan "Kadn
Erkek Eitligi konusunda . Avrupa Bakanlar Konferans ise Avrupa Konseyi bnye-
sinde bu alanda yrtlen almalarn farkl bir boyuta tanmasna nayak olmutur.
Temel olarak kadna ynelik iddeti nleme amacyla stratejiler konusuna odaklanan
Konferans sonunda bir deklarasyon yaynlanarak, kadna ynelik iddetle mcadele
konusunda bir Eylem Plan gelitirilmi; tecavz ve kadnlarn cinsel istismar konulu
bir ilke karar kabul edilmitir.
2002 ylna gelindiginde Bakanlar Komitesi tarafndan Kadnlarn iddete Kar Ko-
runmas konulu Tavsiye Karar kabul edilmitir. Olduka geni kapsaml olan Karar,
kadna ynelik iddeti nleme ve iddet magdurlarn koruma konusunda kresel bir
strateji nerisi getirmitir.
Uluslararas dzlemde konuya ilikin en son gelime ise Avrupa Konseyi Bakanlar
Komitesi tarafndan 7 Nisan 2011 tarihinde Strazburg'ta onaylanan "Kadnlara Yne-
lik iddet ve Aile i iddetin nlenmesi ve Bunlarla Mcadeleye likin Avrupa Kon-
13
K
a
d

n
a

Y

n
e
l
i
k

i
d
d
e
t
l
e

M

c
a
d
e
l
e

U
l
u
s
a
l

E
y
l
e
m

P
l
a
n

2
0
1
2
-
2
0
1
5
T
.
C
.

A
i
l
e

v
e

S
o
s
y
a
l

P
o
l
i
t
i
k
a
l
a
r

B
a
k
a
n
l

K
a
d

n

S
t
a
t

G
e
n
e
l

M

r
l

seyi Szlemesinin, 11 Mays 2011 tarihinde stanbul'da imzaya alm olmasdr.

Szleme kadna ynelik iddet konusunda baglayclga sahip ilk ve tek uluslararas
szleme olmas bakmndan byk nem arz etmektedir.
Uluslararas kurulularn eitli birimlerinde, hkmetler aras konferanslarda ve zir-
velerde kadna ynelik iddet konusu srekli gndemde tutulmaktadr.
11
Uluslararas
kamuoyunda kadna ynelik iddetin bir insan haklar ihlali olarak ele alnmasnn en
nemli sonucu, bu konuda devletlerin sorumlu klnmasdr. Bugn gelinen noktada,
kadna ynelik iddetin ortadan kaldrlmas devletlerin hem uluslararas hem de bl-
gesel dzeydeki taahhtlerinin bir geregidir. Bylece kadna ynelik iddetin izlenme-
si, devletlerin bu konuda aldklar nlemlerin takip edilmesi iin eitli mekanizmalar
kurulmutur. Kadna ynelik iddet artk sadece kadn meselesi degil; kadn ya da
erkek tm insan haklar savunucularnn zerinde altklar bir konudur. Bu nedenle
kadna ynelik iddet konusunun btncl bir yaklamla ve tm sektrlerin ibirligi ile
ele alnmas gerekmektedir.
TRKYE`DEK GELMELER
Trkiye'de aile iinde kadna ynelik iddetin gndeme gelmesi 1980'lerin ortalar-
na denk dmektedir. 1980'lerle birlikte, kadn hareketinin nclk ettigi kampanya,
sokak eylemi toplant benzeri almalarla aile ii iddetin grnrlk kazanmasnda
nemli admlar atlmaya balanmtr.
Kadna ynelik iddetle mcadele almalar, gnmzde ilgili tm tarafarn da des-
tek ve ibirligini saglayarak devletin sorumlulugunu stlendigi bir konu olmutur. l-
kemiz uluslararas taahhtlerini de gz nnde bulundurarak kadna ynelik iddetin
nlenmesi ve magdurlarn korunmas amacyla her alanda yasal ve idari tedbirler
alarak topyekn bir mcadele balatmtr.
Kadna ynelik politikalarda yaanan degiimin en nemli yansmas yasal alanda
olmutur. 2000'li yllarla birlikte bata Anayasa olmak zere yasalarda kadn-erkek
eitligi ilkesi daha da glendirilmitir. Medeni Kanun, Kanunu ve Trk Ceza Kanu-
nu gibi temel kanunlarda yaplan eitliki reformlarla, Trkiye'de tm mevzuat, kadn
erkek eitligi ilkesini gzeten ve kadna ynelik iddete sfr tolerans tanyan bir ya-
pya kavuturulmutur. Ayrca, 2005 ylnda yrrlge giren 5393 sayl Belediyeler
Kanunu ile Bykehir Belediyeleri ile nfusu 50 bini geen belediyelere kadn ve
ocuklar iin konukevleri ama grevi verilmitir.
Bu temel Kanunlarn yan sra aile iindeki iddetin nlenmesi amacn tayan ve
Trkiye'de aile ii iddet kavramnn ilk kez hukuksal bir metinde tanmlanmasn sag-
11 BM Genel Kurulun 60/139, 59/167, 59/166, 59/165, 58/147 sayili ilke kararlari, Insan Haklari Komisyonunun 2005/41 ve
2001/49 sayili ilke kararlari, Uluslararasi NIus ve Kalkinma KonIeransi, Milenyum Zirvesi ve Kalkinma Hedeferi, 1997
yilinda Strazburg`ta yapilan II. Hkmet ve Devlet Baskanlari Zirvesi, 2005 yilinda Varsova`da yapilan III. Zirve vb.
14
K
a
d

n
a

Y

n
e
l
i
k

i
d
d
e
t
l
e

M

c
a
d
e
l
e

U
l
u
s
a
l

E
y
l
e
m

P
l
a
n

2
0
1
2
-
2
0
1
5
T
.
C
.

A
i
l
e

v
e

S
o
s
y
a
l

P
o
l
i
t
i
k
a
l
a
r

B
a
k
a
n
l

K
a
d

n

S
t
a
t

G
e
n
e
l

M

r
l

layan 1998 tarihli 4320 sayl Ailenin Korunmasna Dair Kanun'da 2007 ylnda de-
giiklige gidilerek, Kanun'un kapsam geniletilmitir. Kanun'un uygulanmasna dair
Ynetmelik ise 2008 ylnda yrrlge girmitir.
Ancak sz konusu dzenlemelere ragmen, uygulamada duyulan ihtiya nedeni ile
Kanun'un yeniden ele alnmas ve degerlendirilmesi ihtiyac dogmutur. Bu kapsam-
da, ilgili kurum ve kurulularn katk ve katlmlaryla Aile ve Sosyal Politikalar Bakanl-
g
12
bnyesinde yrtlen yogun almalar sonucunda 6284 sayl Ailenin Korunmas
ve Kadna Kar iddetin nlenmesine Dair Kanun 20 Mart 2012'de yrrlge girmi-
tir. Kanun ile iddetle mcadelenin bir st seviyeye tanmas, kadn ve aile bireyleri-
ne ynelik iddete geni bir perspektife baklmas amalanmaktadr.
Bu gelimenin yan sra, Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi tarafndan 7 Nisan 2011
tarihinde Strazburg'ta onaylanan "Kadna Ynelik iddet ve Aile i iddetin nlen-
mesi ve Bunlarla Mcadeleye likin Avrupa Konseyi Szlemesi 11 Mays 2011 ta-
rihinde stanbul'da imzaya almtr. Szleme Trkiye tarafndan 24 Kasm 2011
tarihinde kabul edilmi, 8 Mart 2012 tarihinde yrrlge girmitir. Bu nemli belgeyi
onaylayan ilk devlet Trkiye'dir.
Yasal dzenlemelerin dnda, 24 Mart 2009 tarihinde Trkiye Byk Millet Meclisi
bnyesinde oluturulan Kadn Erkek Frsat Eitligi Komisyonu, kurulmasn takiben
almalarna hzla balam, Komisyon bnyesinde "Kadna Ynelik iddetin nlen-
mesine likin Uygulamalarn ncelenmesi, "Toplumsal Cinsiyet Eitliginde Medyann
Rol Alt Komisyonu, "Erken Yata Evlilikler, "Egitim Sistemimizdeki Toplumsal Cin-
siyet Eitliginin Yeri ve "ocuk Cinsiyeti Nedeniyle Kadn zerinde Oluturulan Psi-
kolojik iddet, Balk Paras ve Geleneksel Evlilikler, "Mobbing (yerinde Psikolojik
iddet) konularn aratrmak ve incelemek zere alt komisyonlar kurulmutur. Bu
anlamda Komisyon, gerek kadn-erkek eitliginin uygulamaya yanstlmasnda gerek-
se sorun alanlarna ynelik zm nerileri gelitirilebilmesinde nemli role sahiptir ve
kadn-erkek eitligi konusunun devletin en st dzeyinde ciddi ekilde ele alndgn
aka ortaya koymaktadr.
Diger taraftan, 2005 ylnda Tre ve Namus Cinayetleri ile Kadnlara ve ocuklara
Ynelik iddetin Sebeplerinin Aratrlarak Alnmas Gereken nlemlerin Belirlenme-
si amacyla Trkiye Byk Millet Meclisinde Meclis Aratrma Komisyonu kurulmu,
Temmuz 2006'da "ocuk ve Kadna Ynelik iddet Hareketleri ile Tre ve Namus
Cinayetlerinin nlenmesi iin Alnacak Tedbirler konulu 2006/17 sayl Babakanlk
Genelgesi yaymlanmtr.
12 Bakanlik, 3/6/2011 tarihli ve 633 sayili Aile ve Sosyal Politikalar Bakanliginin Teskilat ve Grevleri Hakkinda Kanun
Hkmnde Kararname ile kurulmus olup, Kadinin Stats Genel Mdrlg, adi geen KHK ile ilgili Bakanlik altinda
yeniden yapilandirilmistir.
15
K
a
d

n
a

Y

n
e
l
i
k

i
d
d
e
t
l
e

M

c
a
d
e
l
e

U
l
u
s
a
l

E
y
l
e
m

P
l
a
n

2
0
1
2
-
2
0
1
5
T
.
C
.

A
i
l
e

v
e

S
o
s
y
a
l

P
o
l
i
t
i
k
a
l
a
r

B
a
k
a
n
l

K
a
d

n

S
t
a
t

G
e
n
e
l

M

r
l

Genelge ile kadna ynelik iddet ve tre/namus cinayetleri konusunda alnacak n-

lemlere ilikin neriler ve bu nerilerin hayata geirilmesinden sorumlu kurum ve ku-
rulular belirlenmitir. Kadnn Stats Genel Mdrlg ise bu konuda koordinatr
kurum olarak belirlenmitir. Bu kapsamda Genel Mdrlk, Genelge'de belirlenen
sorumlu kurulular ve ibirligi kurulularnn Genelge kapsamnda gerekletirdikleri
faaliyetlere ilikin bilgileri er aylk periyotlar halinde derleyerek Babakanlga sun-
maktadr.
Genelge erevesinde ayrca Genel Mdrlgn koordinasyonunda ilgili tm kamu
kurum ve kurulular, niversiteler ve STK'larn katlmyla Kadna Ynelik iddeti z-
leme Komitesi oluturulmutur. Ylda bir kez toplanan Komite, kadna ynelik iddet
konusundaki almalar-gelimeleri degerlendirmekte, bu konuda neriler sunmakta-
dr. Komite bugne kadar 5 toplant gerekletirmitir.
Genelge'nin ilgili tedbirleri geregince, Kadnn Stats Genel Mdrlg'nn koordi-
nasyonunda, ilgili tm tarafarn ibirligi ile hazrlanan "Kadna Ynelik Aile i iddetle
Mcadele Ulusal Eylem Plan 2007-2010 dneminde yrtlmtr.
Yine Genelge geregince; iddete maruz kalan kadnlara hizmet sunan kamu kurum/
kurulularnda alan personelin "kadna kar iddet, aile ii iddet, toplumsal cinsi-
yet eitligi egitimi, iddet magdurlarna yaklam tarz, 4320 sayl Ailenin Korunma-
sna Dair Kanun ve diger ilgili kanunlarn uygulanmas gibi konularda farkndalk ve
duyarllgn artrmak amacyla (Mlga) Kadn ve Aileden Sorumlu Devlet Bakanlg ile
ilgili Bakanlklar arasnda "Egitim Protokolleri imzalanmtr:
"Kadna Kar iddetin nlenmesinde Polisin Rol ve Uygulanacak Prosedrler
Egitimi Projesi Protokol 2006 ylnda ileri Bakanlg ile imzalanm ve yak-
lak 71.000 polisin egitimi gerekletirilmitir.
"Kadna Ynelik Aile i iddetle Mcadelede Saglk Personelinin Rol ve Uy-
gulanacak Prosedrler Egitimi Protokol Ocak 2008'de Saglk Bakanlg ile im-
zalanarak yrrlge girmi, yaklak 65.000 saglk personelinin egitimi tamam-
lanmtr.
"Kadna Ynelik iddetin nlenmesinde Yarg Mensuplarnn Rol Projesi Pro-
tokol Nisan 2009'da Adalet Bakanlg ile imzalanm, bu kapsamda 326 Aile
Mahkemesi Hkimi ve Cumhuriyet Savcsnn katlmyla egitim programlar
gerekletirilmitir.
"Kadna Kar iddetin nlenmesinde Din Grevlilerinin Rol ve Uygulanacak
Prosedrler Egitimi Projesi Protokol Diyanetten Sorumlu Devlet Bakan ile
Nisan 2010'da imzalanm ve egitimlere balanmtr. Egitici egitimlerinin ta-
mamlanmasnn ardndan 17.000 din grevlisine egitim verilmitir.
kinci admda ise, Diyanet leri Bakanlg tarafndan yurtdnda grevlendirilecek
16
K
a
d

n
a

Y

n
e
l
i
k

i
d
d
e
t
l
e

M

c
a
d
e
l
e

U
l
u
s
a
l

E
y
l
e
m

P
l
a
n

2
0
1
2
-
2
0
1
5
T
.
C
.

A
i
l
e

v
e

S
o
s
y
a
l

P
o
l
i
t
i
k
a
l
a
r

B
a
k
a
n
l

K
a
d

n

S
t
a
t

G
e
n
e
l

M

r
l

din grevlileri ve Bakanlga bagl Aile rat ve Rehberlik Brolarnn bulundugu iller
tercih edilerek diger blgelerden seilecek illerde de proje uygulamas gerekletirile-
cektir. 2015 ylna kadar srdrlmesi amalanan egitimlerde hedef Trkiye'de grev
yapan 100.000 civarndaki din grevlisine ulamaktr.
ileri Bakanlg ile Ekim 2009'da imzalanan birligi Protokol ile ise lke ge-
nelindeki tm polis merkezlerinde "Aile i iddet Olaylar Kayt Formu kullanl-
maktadr. Ayn Protokol kapsamnda "Kadna Ynelik Aile ii iddetin nlenme-
sinde Polisin Rol ve Uygulanacak Egitimler Uzman Egitici Yetitirme Projesi
yrtlm 23 polis memurunun egitimi saglanmtr.
12 Nisan 2012 tarihinde ise Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlg Kadnn Stats Ge-
nel Mdrlg ile ileri Bakanlg Jandarma Genel Komutanlg arasnda "Kadna
Ynelik iddetle Mcadele Kapsamnda Sunulan Hizmetlerde Kurumsal Kapasite-
nin Gelitirilmesine, birligi Yaplmasna ve Egdmn Artrlmasna Dair Protokol
imzalanmtr. Protokol erevesinde; Komutanlk personelinin "toplumsal cinsiyet
eitligi ve "kadna ynelik iddet konularna ilikin duyarllk ve farkndalgnn artrl-
mas ve Komutanlk bnyesindeki okullarn mfredatna bu konularnn dahil edilmesi,
iddet magduru kadnlara ynelik sunulan hizmet kapasitesinin gelitirilmesi ve stan-
dardizasyonun saglanmas ve bu kapsamda yeterli personelin yetitirilmesi ynnde
almalar yrtlmesi ngrlmektedir.
Kadnn Stats Genel Mdrlg tarafndan 2007 ylnda yrtlmeye balanan "Ka-
dn Erkek Eitligi ve Toplumsal Cinsiyet Egitimlerine bugne dek, st dzey kamu
yneticileri, belediye bakanlar, kamu alanlar, politika uzmanlar, sendika, niver-
site ve STK temsilcileri katlm saglamlardr. 2009 ylndan bu yana ise kamu grev-
lilerine ynelik olarak balatlan Toplumsal Cinsiyet Eitligi Egitimleri ile u ana kadar
yaklak 2800 kamu grevlisine ulalm olup, egitimler devam etmektedir.
Medyann toplumsal cinsiyet eitliginin saglanmasndaki rol dikkate alnarak Kadnn
Stats Genel Mdrlg tarafndan letiim Fakltesi grencilerine ynelik 2008 y-
lnda balayan Toplumsal Cinsiyet ve Medya Atlyeleri ile Yerel Medya alanlarna
Ynelik Seminerlere devam edilmektedir.
2011 yl, 25 Kasm Kadna Ynelik iddete Kar Uluslararas Mcadele ve Daya-
nma Gn erevesinde ise kadna ynelik iddetle mcadelede erkek katlmnn
nemine vurgu yapan "Biz De Varz bildirisi hazrlanarak imzaya almtr. Bildir-
geye ilk imza Sayn Babakan tarafndan atlm, bildirge erkek milletvekillerince de
desteklenmitir.
Sz konusu almalarn dnda, kadna ynelik aile ii iddetle daha etkin mcadele
yrtmek, politikalar ve programlar oluturabilmek iin ulusal dzeyde veri ihtiyacn
17
K
a
d

n
a

Y

n
e
l
i
k

i
d
d
e
t
l
e

M

c
a
d
e
l
e

U
l
u
s
a
l

E
y
l
e
m

P
l
a
n

2
0
1
2
-
2
0
1
5
T
.
C
.

A
i
l
e

v
e

S
o
s
y
a
l

P
o
l
i
t
i
k
a
l
a
r

B
a
k
a
n
l

K
a
d

n

S
t
a
t

G
e
n
e
l

M

r
l

karlamak amacyla Kadnn Stats Genel Mdrlgnce "Trkiye'de Kadna Y-

nelik Aile i iddet Aratrmas gerekletirilmitir. Aratrma sonular TK "Resmi
statistik Program kapsamnda resmi veri olarak degerlendirilmektedir. Sz konusu
Aratrma'nn yenilenmesi almalar srdrlmektedir.
lkemizde iddet magduru kadnlarn korunmas ve desteklenmesine ynelik meka-
nizmalarn banda kadn konukevleri gelmektedir.
Konukevleri, iddete ugrayan veya risk altndaki kadnlarn varsa beraberlerindeki o-
cuklar ile birlikte, geici sre ile barnma ihtiyacn karlanmas amacyla kurulmak-
tadr. lkemizde bu hizmeti bata Kadnn Stats Genel Mdrlg olmak zere,
STK'lar, belediyeler, kaymakamlklar ve valilikler yrtmektedir.
Bunlara ek olarak, ileri Bakanlg tarafndan, Avrupa Birliginin mali katks, BM
Nfus Fonunun (UNFPA) teknik ve uzmanlk destegi ile Mart 2008-Kasm 2010 d-
neminde yrtlm olan "iddete Ugram Kadnlarla lgili Sgnma Evleri Projesi
konuya ilikin nemli bir almadr.
iddete ugrayan ya da ugrama riski tayan ve destege gereksinimi olan kadnlara
ynelik danma hizmetleri de kadna ynelik iddetle mcadelede kadn destekleyici
diger bir nemli mekanizmadr. Bu kapsamda;
Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlg bnyesindeki,
l Mdrlkleri
KOZA iddet nleme ve zleme Merkezleri
"ALO 183 Aile, Kadn, ocuk, zrl Sosyal Hizmet Danma Hatt
Aile Danma Merkezleri
Toplum Merkezleri
Belediyelerin Kadn Danma Merkezleri
Sivil Toplum Kurulularnn Kadn Danma Merkezleri
Baroya Bagl Kadn Danma Merkezleri
Kalknma Bakanlg Gneydogu Anadolu Projesi Blge Kalknma daresine
bagl ok Amal Toplum Merkezleri (ATOM) hizmet vermektedir.
Hastanelerin acil servislerinde oluturulan "Psikososyal Destek ve Krize Mdahale
Birimlerinde ise aile ii iddet konusunda da psikososyal destek hizmetleri saglan-
maktadr.
Saglk Bakanlg tarafndan yrtlen Evlilik ve Gebelik ncesi Danmanlk Program
kapsamnda 2007 ylnda "Evlilik ncesi Danmanlk ve Cinsel Saglk Programlar
balatlmtr. Bu Program kapsamnda ise toplumsal cinsiyet vurgulanarak, saglk
alannda kadnn statsn ykseltmek, erken yata evlilikleri azaltmak, modern aile
18
K
a
d

n
a

Y

n
e
l
i
k

i
d
d
e
t
l
e

M

c
a
d
e
l
e

U
l
u
s
a
l

E
y
l
e
m

P
l
a
n

2
0
1
2
-
2
0
1
5
T
.
C
.

A
i
l
e

v
e

S
o
s
y
a
l

P
o
l
i
t
i
k
a
l
a
r

B
a
k
a
n
l

K
a
d

n

S
t
a
t

G
e
n
e
l

M

r
l

planlamas yntemleri kullanmn artrmak, istenmeyen gebelikler, isteyerek gerek-

leen dkler ve anne lmlerini azaltmak amalanmaktadr.
Ayrca Saglk Bakanlg, Trk Silahl Kuvvetleri Saglk Komutanlg ve UNFPA ibirli-
giyle lke genelinde tm askeri birliklerde er ve erbalara ynelik egitimler srdrl-
mektedir. Bu egitim modlnde reme organlar, cinsel saglk, cinsel yolla bulaan
hastalklar, HV/ADS ve sosyal sonular, gebeligin oluumu, aile planlamas, gvenli
annelik, toplumsal cinsiyet ve aile ii iddet konular yer almaktadr.
Milli Egitim Bakanlg tarafndan egitimin niteligini artrmak zere yrtlen "Anne Baba
ocuk Egitimi Projesi ile anne, baba ve ocuklarn egitim ihtiyalar tespit edilmekte
ve bu ihtiyalar dogrultusunda dzenlenen egitim programlar ile toplumun bilin d-
zeyinin gelitirilmesi ve statlerinin ykseltilmesi amalanmaktadr. Proje kapsamn-
da; reme saglg, ergen ilikileri, aile ii ilikiler, kadnn toplumdaki yeri ve nemi,
ders baars ve benzeri konularda konferans, panel, kurs, ev ve ky ziyaretleri yoluy-
la ailelere ulalmaktadr. Proje kapsamnda ailelere ynelik olarak aile ii iddet, aile
planlamas, genlerin kt alkanlklardan korunmas, tre namus cinayetleri, kadna
kar iddet, ocuk istismar vb. konularnda egitim dzenlenmektedir.
Bunlara ek olarak, ilerleyen dnemde balatlacak olan "Egitimde Cinsiyet Eitliginin
Desteklenmesi Projesi ile cinsiyet kalp yarglarnn olumsuz etkilerini ortadan kaldr-
mak, toplumsal cinsiyet eitligine katk saglamak, okullarda kz ve erkek ocuklar iin
cinsiyet eitligini gelitirmek ve toplumsal cinsiyete duyarl bir yaklam tm egitim
sistemine yerletirmek amalanmaktadr. Sz konusu Proje ile okullardaki tm per-
sonel iin bir degerlendirme ve lme arac olan cinsiyet eitligi gvence arac geli-
tirilerek 10 ilde 40 okulda pilot uygulama yaplacak, okul ncesinden orta gretime
kadar tm gretim programlar, ders kitaplar ve egitim materyalleri gzden geirilerek
toplumsal cinsiyet eitligine katk saglayacak ekilde iyiletirilecek, toplumsal cinsiyet
eitligine duyarl mevzuat dzenlemesi yaplarak bu kapsamda 60 bin gretmen ve
yneticiye egitimler verilecektir. Ayrca yine proje kapsamnda toplumsal cinsiyet eit-
ligi konusunda toplumsal bilincin artrlmasna ynelik medya etkinlikleri ve blgesel
kampanyalarla 100 bin kiiye ulalmas hedefenmektedir. Proje, 2013 Ocak itibariyle
balayacak ve 30 ay srecektir.
Egitim kaynaklarnn kadn ve erkeklerin geleneksel olmayan imajlarn yaydg egitici
ve sosyalletirici ortam oluturmak amacyla Milli Egitim Bakanlg tarafndan toplum-
sal cinsiyete byk lde nyargl olan egitim materyallerinin cinsiyeti gelerden
ayklanmas iin alma balatlarak ders kitaplarndan ayrmclk ieren resim, ifade
ve benzeri tm gelerin karlmas almalar devam etmektedir. Bu almalarn
daha kalc ve sistematik olmasn saglamak ve Toplumsal Cinsiyet Eitligi Ulusal
Eylem Plan (2008-2013) hedef ve stratejilerini gerekletirmek amacyla Milli Egitim
19
K
a
d

n
a

Y

n
e
l
i
k

i
d
d
e
t
l
e

M

c
a
d
e
l
e

U
l
u
s
a
l

E
y
l
e
m

P
l
a
n

2
0
1
2
-
2
0
1
5
T
.
C
.

A
i
l
e

v
e

S
o
s
y
a
l

P
o
l
i
t
i
k
a
l
a
r

B
a
k
a
n
l

K
a
d

n

S
t
a
t

G
e
n
e
l

M

r
l

Bakanlg Talim Terbiye Kurulu Bakanlg bnyesinde "Toplumsal Cinsiyet Eitligi

Komisyonu kurulmutur. Sz konusu Komisyonun konuya ilikin almalar devam
etmektedir.
Kalknma Bakanlg Gneydogu Anadolu Projesi Blge Kalknma daresine bagl
ATOM ise blgede egitim, ynlendirme, meslek edindirme vb. konularda kadnlara
hizmet sunmaktadr.
te yandan, ileri Bakanlg Emniyet Genel Mdrlg Asayi Dairesi Bakanlg
altnda, 2010 ylnda "Aile i iddetle Mcadele ubesi kurulmutur. Ayrca, ileri
Bakanlg Jandarma Genel Komutanlg bnyesinde aile ii iddetle mcadele kapsa-
mnda "Kadn ve ocuk Ksm Amirlikleri kurulmutur.
1990'l yllardan itibaren iddet magduru kadnlara ynelik eitli hizmetler, Mor at
Kadn Sgnag Vakf, Kadn Dayanma Vakf, Kadnlarla Dayanma Vakf, Kadn
Merkezi Vakf, Adana Kadn Danma Merkezi ve Sgnmaevi, Van Kadn Dernegi
gibi STK'lar tarafndan da yrtlmektedir. Bu kurulular tarafndan danma merkez-
lerinde, hukuki ve psikolojik destek ile konukevlerinde barnma olanag saglanmakta;
aile ii iddet konusunda kamuoyunun bilgilendirilmesi iin kampanyalar, hizmet su-
nucularna ynelik egitim programlar ve mevzuatn kadnlar lehine glendirilmesi
ynnde almalar srdrlmektedir.
Kadn haklar konusunda almalar bulunan STK'lar, 1998 ylndan itibaren her yl
"Kadn Sgnaklar Kurultay dzenlemektedir. Temel bileenlerini bagmsz kadn r-
gtlerinin oluturdugu Kurultaylara, Kadnn Stats Genel Mdrlgne bagl kadn
konukevleri, belediyelere bagl danma merkezleri ve kadn konukevi temsilcileri ka-
tlm saglamaktadr.
lkemizde kadna ynelik aile ii iddetin ortadan kaldrlmas iin yrtlen alma-
lar son yllarda artm ve 2006/17 sayl Babakanlk Genelgesinin yaynlanmas ile
bu alanda nemli gelimeler saglanmtr. Bu alanda 2007-2010 dnemini kapsayan
Kadna Ynelik Aile i iddetle Mcadele Ulusal Eylem Plan; belirledigi hedefer, ak-
tiviteler ve sorumlu kurulular ile 2006/17 sayl Genelge'de yer alan tedbirlerin hayata
geirilmesini, bu yolla da kadna ynelik iddetle mcadele konusunda kapsaml bir
klavuz olmay amalamtr.
Ayn hedeferle yola kan ve 2012-2015 dnemini kapsayan bu Eylem Plan da tm
tarafarn katlm ve ibirligi ile KSGM'nin koordinasyonunda hazrlanmtr.
Eylem planndaki hedefer, ncelikler ve aktiviteler; hazrlk srecinde yaplan al-
malar, son dnemde ortaya kan toplumsal ihtiya ve gelimeler ile uygulama aksak-
lklar gz nnde bulundurularak belirlenmitir.
20
K
a
d

n
a

Y

n
e
l
i
k

i
d
d
e
t
l
e

M

c
a
d
e
l
e

U
l
u
s
a
l

E
y
l
e
m

P
l
a
n

2
0
1
2
-
2
0
1
5
T
.
C
.

A
i
l
e

v
e

S
o
s
y
a
l

P
o
l
i
t
i
k
a
l
a
r

B
a
k
a
n
l

K
a
d

n

S
t
a
t

G
e
n
e
l

M

r
l

IV. ULUSAL EYLEM PLANI AMA VE HEDEFLER

Ulusal Eylem Plannn amac, lkemizde kadna ynelik her tr iddetin ortadan kal-
drlmas iin gerekli nlemlerin tm tarafarn ibirligi ile uygulamaya konulmasdr.
a) AMA VE UYGULAMA DNEM
Kadna ynelik iddetle mcadele erevesinde hazrlanan Ulusal Eylem Plan, Ksa
(2012 - 2013), Orta (2012 - 2014) ve Uzun vade (2012 - 2015 ve sonras) olmak zere
uygulama dnemini kapsamaktadr.
Bu plann amac, lkemizde kadna ynelik her tr iddetin ortadan kaldrlmas iin
gerekli nlemlerin tm tarafarn ibirligi ile uygulamaya konulmasdr.
b) HEDEFLER
1. Toplumsal cinsiyet eitligi, kadna ynelik iddet ve ev ii iddetle mcadele
konularnda yasal dzenlemeler yapmak ve uygulamadaki aksaklklar ortadan
kaldrmak,
2. Kadna ynelik iddeti doguran ve pekitiren olumsuz tutum ve davranlarn
ortadan kaldrlmas amacyla, toplumsal cinsiyet eitligi ve kadna ynelik id-
det konularnda toplumsal farkndalk yaratmak ve zihinsel dnm saglamak,
3. iddete ugrayan kadna, varsa ocuk/ocuklarna ve iddet uygulayan ve uy-
gulama ihtimali bulunanlara ynelik saglk hizmetlerinin dzenlenmesi ve uygu-
lanmas,
4. iddete ugrayan kadna, varsa ocuk/ocuklarna ynelik hizmet sunumunu
gerekletirmek zere kurum/kurulu ve ilgili sektrler aras ibirligi mekaniz-
masn glendirmek.
21
K
a
d

n
a

Y

n
e
l
i
k

i
d
d
e
t
l
e

M

c
a
d
e
l
e

U
l
u
s
a
l

E
y
l
e
m

P
l
a
n

2
0
1
2
-
2
0
1
5
T
.
C
.

A
i
l
e

v
e

S
o
s
y
a
l

P
o
l
i
t
i
k
a
l
a
r

B
a
k
a
n
l

K
a
d

n

S
t
a
t

G
e
n
e
l

M

r
l

V. EYLEM PLANI
1. YASAL DZENLEMELER
lkemizde kadn erkek eitliginin saglanmas ve kadna ynelik iddetle mcadele
kapsamnda, bata Anayasa olmak zere yasalarda reform niteliginde degiiklikler
yaplm, tm mevzuat iddete sfr tolerans tanyan bir yapya kavuturulmutur.
Bu alandaki en son gelime 20.03.2012 tarihinde 6284 sayl Ailenin Korunmas ve
Kadna Kar iddetin nlenmesine Dair Kanunun yrrlge girmesidir. Sz konusu
Kanun ile kadna ynelik iddet ve ev ii iddetle mcadele bir st seviyeye tanm;
iddet magduru, iddet uygulayan ve uygulama ihtimali olan kiiye ynelik tedbirler ve
usul kurallar ayrntlaryla dzenlenmitir.
Yasal alanda, toplumsal gelimelere ve ihtiyalara paralel olarak yeniden degiiklik-
ler yaplmas iin dogasndandr. Bu erevede, eylem plannn amalarndan biri de
toplumsal cinsiyete dayal ayrmclgn ve kadna ynelik iddetin ortadan kaldrlmas
ve ortaya kan yeni ihtiyalarn karlanmas iin mevzuatn incelenmesi, yeni dzen-
lemelerin ve gerekli degiikliklerin yaplmasdr.
Hedef: TopIumsaI cinsiyet eitIigi, kadna yneIik iddet ve ev ii iddetIe
mcadeIe konuIarnda yasaI dzenIemeIer yapmak ve uyguIamadaki aksak-
IkIar ortadan kaIdrmak.
22
K
a
d

n
a

Y

n
e
l
i
k

i
d
d
e
t
l
e

M

c
a
d
e
l
e

U
l
u
s
a
l

E
y
l
e
m

P
l
a
n

2
0
1
2
-
2
0
1
5
T
.
C
.

A
i
l
e

v
e

S
o
s
y
a
l

P
o
l
i
t
i
k
a
l
a
r

B
a
k
a
n
l

K
a
d

n

S
t
a
t

G
e
n
e
l

M

r
l

kkTVTLLL
8ML
kM
kLLk
8L kM
kLLkI
YLkMk
hLM
1.1 Anayasa, Trk Ceza Kanunu, Trk Medeni
Kanunu, Kanunu ve Sosyal Sigortalar ve
Cenel Saglik Sigortasi Kanunu gibi temel
kanunlar ve diger mev/uatin tolumsal cinsiyet
baki aisiyla taranmasi amaciyla alima
grubu oluturulmasi
KSCM TBMM (KEFEK),
Adalet Bakanligi,
Avrua Birligi Bakanligi,
Babakanlik nsan
haklari Bakanligi,
SCB (0evlet Fersonel
Bakanligi),
ileri Bakanligi,
Saglik Bakanligi,
Barolar,
bniversiteler,
STK'lar
0rta
1.2 Aktivite 1.1 geregince yailan tarama
sonulari ile yasalar ve diger mev/uatin
uygulanmasi srecinde karilailan sorunlarin
giderilmesi amaciyla Trk Ce/a Kanunu, Trk
Medeni Kanunu, Kanunu, Sosyal Cvenlik
Kanunu vb. mev/uatta degiiklikler yailmasi
Adalet Bakanligi,
KSCM,
SCB,
ileri Bakanligi,
Saglik Bakanligi
TBMM (KEFEK),
Babakanlik nsan
haklari Bakanligi,
Avrua Birligi Bakanligi,
lgili diger kamu kurum
ve kurululari,
bniversiteler,
Barolar,
STK'lar
Ki sa0rta
Uzun
1.8 G284 sayili Ailenin Korunmasi ve Kadina
Kari iddetin 0nlenmesine 0air Kanunun 8,
1O, 17 ve 1O'uncu maddeleri ile hkm altina
alinan demelerin yailacagi bte kalemleri
hakkinda Maliye Bakanligi'ndan terti ailarak
denek temin edilmesi talebinde bulunulmasi,
Maliye Bakanliginca s/ konusu tertibin
ailarak, denek aktariminin saglanmasi
SYCM,
Maliye Bakanligi
Kalkinma Bakanligi Ki sa0rta
Uzun
1.4 G284 sayili Ailenin Korunmasi ve Kadina
Kari iddetin 0nlenmesine 0air Kanun
kasaminda korunan kii ile iddet uygulayan
ve uygulama tehlikesi bulunan kiilere ynelik
teknik ara ve yntemler kullanilmasi, takibin
saglanmasi, bunlara ilikin usul ve esaslarin
belirlenmesi
Adalet Bakanligi,
KSCM,
ileri
Bakanligi (ECM,
Jandarma Cenel
Komutanligi),
blatirma,
0eni/cilik ve
haberleme
Bakanligi,
hSYK
Saglik Bakanligi,
CSM irketleri
0rtab/un
23
K
a
d

n
a

Y

n
e
l
i
k

i
d
d
e
t
l
e

M

c
a
d
e
l
e

U
l
u
s
a
l

E
y
l
e
m

P
l
a
n

2
0
1
2
-
2
0
1
5
T
.
C
.

A
i
l
e

v
e

S
o
s
y
a
l

P
o
l
i
t
i
k
a
l
a
r

B
a
k
a
n
l

K
a
d

n

S
t
a
t

G
e
n
e
l

M

r
l

2. FARKINDALIK YARATMA VE ZHNYET DNMNN SAGLANMASI

Son yllarda lkemizde yasal alanda toplumsal cinsiyet eitliginin saglanmas ve ka-
dna ynelik iddetin nlenmesine ilikin ok nemli ilerlemeler kaydedilmitir. 2006
ylnda yaymlanan 2006/17 sayl Babakanlk Genelgesi ile kadna ynelik iddetin
ortadan kaldrlmas bir devlet politikas haline gelmitir. Yasal alanda gerekletirilen
gelimelerin uygulamaya gemesi ve bu mcadelenin tam olarak baarya ulamas
iin en nemli admlardan biri, kadna ynelik iddet konusunda toplumda farkndalk
yaratlmas ve topyekn bir zihniyet dnmnn gerekletirilmesidir.
Gerek kamu kurumlar gerekse STK'lar ve medya kurulular, bu sorunun nlenmesi
amacyla yrttkleri kampanyalar ve egitim programlar ile kadna ynelik iddetin
bireyler ve toplum zerindeki olumsuz etkilerinin grnr klnmas ve sorunun or-
tadan kaldrlmas iin toplumun tm kesimlerine sorumluluklar dtgnn farkna
varlmas asndan nemli almalar yapmaktadr.
Bu eylem plan ile kadna ynelik iddet konusunda duyarllgn artrlmas iin y-
rtlen almalarn gelitirilerek yaygnlatrlmas ve koordineli bir ekilde devam
etmesinin saglanmas amalanmaktadr. lkemizde kadna ynelik iddetin ortadan
kaldrlmas ve iddetin nlenmesine ilikin yasal-idari dzenlemelerin bilinmesi, hiz-
met sunanlarn yan sra kamuoyunun konuya duyarl ve bilinli olmas, konunun tm
tarafarca sahiplenilmesi ile mmkn olacaktr.
Hedef: Kadna yneIik iddeti doguran ve pekitiren oIumsuz tutum ve dav-
ranIarn ortadan kaIdrImas amacyIa, topIumsaI cinsiyet eitIigi ve kadna
yneIik iddet konuIarnda topIumsaI farkndaIk yaratmak ve zihniyet dn-
mn sagIamak.
24
K
a
d

n
a

Y

n
e
l
i
k

i
d
d
e
t
l
e

M

c
a
d
e
l
e

U
l
u
s
a
l

E
y
l
e
m

P
l
a
n

2
0
1
2
-
2
0
1
5
T
.
C
.

A
i
l
e

v
e

S
o
s
y
a
l

P
o
l
i
t
i
k
a
l
a
r

B
a
k
a
n
l

K
a
d

n

S
t
a
t

G
e
n
e
l

M

r
l

kkTVTLLL
8ML kM
kLLk
8L kM
kLLkI
YLkMk
hLM
2.1 Tolumsal cinsiyet eitligi, kadina
ynelik iddet ve ev ii iddetle
mcadelenin lan, olitika ve rogramlara
yansitilabilmesi iin kamu kurum ve
kurululari, yerel ynetimler, sendikalar,
niversiteler, meslek kurululari, medya
ve STK temsilcilerine ynelik olarak egitim,
seminer, atlye alimasi vb. etkinliklerin
ibirligi iinde d/enlenmesinin saglanmasi
KSCM,
lgili kamu kurum ve
kurululari
TBB,
Yerel Ynetimler,
bniversiteler,
STK'lar
Meslek Kurululari,
Sendikalar,
Medya Kurululari
Kisa0rtab/un
2.2 Tolumsal cinsiyet eitligi ve kadina
ynelik iddet konularinda tolumsal
arkindalik yaratmak ve /ihniyet
dnmn saglamak amaciyla olitika
yaicilara, karar vericilere, hi/met sunanlara
ve kamuoyuna ynelik olarak grsel ve basili
materyallerin ibirligi iinde ha/irlanmasi ve
dagitilmasi
KSCM,
lgili kamu kurum ve
kurululari
TBB,
Yerel Ynetimler,
Meslek Kurululari,
Sendikalar,
bniversiteler,
STK'lar,
Medya Kurululari
Kisa0rtab/un
2.8 Tolumsal cinsiyet eitligi ve kadina
ynelik iddetle mcadele konularinda
erkeklere ynelik arkindalik yaratma
ve /ihniyet dnm saglama amali
egitim rogrami, seminer, konerans vb.
etkinliklerin d/enlenmesi
KSCM,
Adalet Bakanligi,
Milli Savunma Bakanligi,
ileri Bakanligi,
Kltr ve Turi/m Bakanligi,
MEB,
Saglik Bakanligi,
0iyanet leri Bakanligi,
CAF Blge Kalkinma
daresi Bakanligi
bniversiteler,
Meslek Kurululari,
HGM,
Medya Kurululari,
0/el Sektr,
STK'lar
0rta
2.4 0rgn ve yaygin egitim mredatina
tolumsal cinsiyet eitligi, kadina ynelik
iddet ve ev ii iddetin nlenmesi
konularinin dahil edilmesi, egitim
materyallerinin taranarak tolumsal cinsiyet
ayrimciligini ekitiren iadelerin ikarilmasi
MEB KSCM,
HGM,
ATHGM,
CAF Blge Kalkinma
daresi Bakanligi,
bniversiteler,
STK'lar
0rta
25
K
a
d

n
a

Y

n
e
l
i
k

i
d
d
e
t
l
e

M

c
a
d
e
l
e

U
l
u
s
a
l

E
y
l
e
m

P
l
a
n

2
0
1
2
-
2
0
1
5
T
.
C
.

A
i
l
e

v
e

S
o
s
y
a
l

P
o
l
i
t
i
k
a
l
a
r

B
a
k
a
n
l

K
a
d

n

S
t
a
t

G
e
n
e
l

M

r
l

kkTVTLLL
8ML kM
kLLk
8L kM
kLLkI
YLkMk
hLM
2.5 Evlilik bavurusunda bulunan itlere
dagitilmak /ere, tolumsal cinsiyet
eitligi, kadina ynelik iddet, ev ii iddet,
cinsel saglik ve reme sagligi konularinda
bilinlendirme materyallerinin ha/irlanmasi,
basilmasi ve ilgili kurululara gnderilmesi
ATHGM,
ileri Bakanligi,
SCK,
Belediyeler
KSCM,
HGM,
Saglik Bakanligi,
CAF Blge Kalkinma
daresi Bakanligi,
STK'lar,
TBB
0rta
2.G Tolumsal cinsiyet eitligi ve kadina
ynelik iddet konusunda duyarlilik
ka/andirici televi/yon, radyo rogramlarinin
ha/irlanarak yayinlanmasi, yayinlanan
rogramlarin bu kasamda incelenmesi ve
denetlenmesi
RTK ,
TRT,
blusal0/el Medya
Kurululari
KSCM,
lgili diger kamu
kurum ve kurululari,
Yerel Medya
Kurululari
Kisa0rtab/un
2.7 bniversitelerin, Saglik ve Sosyal Bilimler
alanindaki btn aklte ve yksek okullari
ncelikli olmak /ere me/uniyet ncesi ve
sonrasi egitim rogramlarinda, tolumsal
cinsiyet eitligi, kadina ynelik iddet ve ev
ii iddet konularina yer verilmesi
Y0K KSCM,
bniversiteler
Uzun
26
K
a
d

n
a

Y

n
e
l
i
k

i
d
d
e
t
l
e

M

c
a
d
e
l
e

U
l
u
s
a
l

E
y
l
e
m

P
l
a
n

2
0
1
2
-
2
0
1
5
T
.
C
.

A
i
l
e

v
e

S
o
s
y
a
l

P
o
l
i
t
i
k
a
l
a
r

B
a
k
a
n
l

K
a
d

n

S
t
a
t

G
e
n
e
l

M

r
l

3. KORUYUCU HZMET SUNUMU VE DDET MAGDURLARININ

GLENDRLMES
iddete ugrayan ya da ugrama tehlikesi bulunan kadnlara sunulan hizmetlerin temel
prensibi, magdurun glendirilerek hayatnn kontroln ve varsa ocuklarnn sorum-
lulugunu yeniden almas konusunda her ynden destek olunmasdr. iddet magduru
kadnlarn glendirilmesinde magdurun deneyim ve bilgisinin dikkate alnmas ge-
rekmektedir.
Bu alanda hizmet sunucularnn sorumlulugu, iddete ugrayan ya da ugrama tehlikesi
bulunan kadnlarn ekonomik olarak kendi ayaklar zerinde durabilecek gce kavu-
mas iin bireyin bilgi ve becerilerini gelitirici destegi vermek ve var olan olanaklardan
yararlanmalarn saglamaktr.
Diger taraftan, koruyucu hizmet alan kadnlarn yan sra ocuklarna ynelik egitim ve
bakm olanaklarnn saglanmasna zen gsterilmesi gerekmektedir.
Bu erevede, eylem plannn bir amac da bu kadnlarn glendirilmesi ve hayatlar-
nn kontroln yeniden ele almalar iin gerekli nlemlerin alnmasdr.
iddete ugrayan ya da ugrama tehIikesi buIunan kadnIara, varsa ocuk/o-
cukIarna yneIik uIaIabiIir koruyucu hizmetIerin daha etkiIi veriImesi ve
yaygnIatrImas iIe bu kiiIerin sosyo-ekonomik oIarak gIendiriImesini
sagIamak,
27
K
a
d

n
a

Y

n
e
l
i
k

i
d
d
e
t
l
e

M

c
a
d
e
l
e

U
l
u
s
a
l

E
y
l
e
m

P
l
a
n

2
0
1
2
-
2
0
1
5
T
.
C
.

A
i
l
e

v
e

S
o
s
y
a
l

P
o
l
i
t
i
k
a
l
a
r

B
a
k
a
n
l

K
a
d

n

S
t
a
t

G
e
n
e
l

M

r
l

kkTVTLLL
8ML kM
kLLk
8L
kM
kLLkI
YLkMk
hLM
8.1 iddete ugrayan ya da ugrama tehlikesi bulunan
kadinlara sunulmasi gereken hi/metlerin (koruma,
barinma, tedavi, meslek/i edindirme, glendirme,
yasal haklar, ocuk/yali bakimi rehabilitasyon vb.)
daha etkili verilmesi, yayginlatirilmasi ve ihtiyaca
gre gncellenmesi amaciyla gerekli altyai ve
ersonel temininin saglanmasi
KSCM,
HGM,
SCB (SCK,
0evlet Fersonel
Bakanligi),
ileri Bakanligi,
Kalkinma Bakanligi,
Maliye Bakanligi,
MEB,
Saglik Bakanligi,
KbR,
Belediyeler
Adalet Bakanligi,
Barolar,
bniversiteler,
STK'lar
0rta
8.2 Madde 8.1 erevesinde, hi/met sunumunun
her kademesinde yer alan grevlilere ynelik egitim
rogramlari d/enlenmesi/srdrlmesi
Adalet Bakanligi,
KSCM,
HGM,
ileri Bakanligi,
Saglik Bakanligi,
hSYK,
TBB
MEB,
lgili kamu
kurum ve
kurululari,
Yerel
Ynetimler,
STK'lar,
Adalet
Akademisi,
bniversiteler
0rta
8.8 Konukevlerinin /rl kadinlarin eriebilirligine
uygun eklide d/enlenmesi, iddet grm madde
bagimlisi, insan ticareti ve uhu magduru kadinlar
gibi rehabilitasyon ve glendirme srecinde arkli
hi/met modeline ihtiya duyan kadinlar iin ayri,
ihtisaslami konukevleri ailmasi
KSCM,
0YhCM,
ileri Bakanligi
Saglik Bakanligi,
TBB,
Yerel
Ynetimler,
STK'lar
Uzun
8.4 Belediyelerce kadin konukevlerinin ailmasi,
STK'lar taraindan bagimsi/ konukevi ve kadin
danima merke/i (ilk bavuru merke/i) ama ve
iletme giriimlerinde, ihtiya duyulan ayni/nakdi
destegin belediyeler taraindan saglanmasi
ileri Bakanligi,
Belediyeler
KSCM,
TBB,
STK'lar
Uzun
28
K
a
d

n
a

Y

n
e
l
i
k

i
d
d
e
t
l
e

M

c
a
d
e
l
e

U
l
u
s
a
l

E
y
l
e
m

P
l
a
n

2
0
1
2
-
2
0
1
5
T
.
C
.

A
i
l
e

v
e

S
o
s
y
a
l

P
o
l
i
t
i
k
a
l
a
r

B
a
k
a
n
l

K
a
d

n

S
t
a
t

G
e
n
e
l

M

r
l

kkTVTLLL
8ML kM
kLLk
8L
kM
kLLkI
YLkMk
hLM
8.5 iddet magduru kadinlarin sosyal yaama
katilimlarinin saglanmasi amaciyla gerekletirilecek
rojelere ncelik taninmasi
Adalet Bakanligi,
SYCM,
0YhCM,
SCB,
ileri Bakanligi,
Kalkinma Bakanligi,
MEB,
Saglik Bakanligi,
KbR,
SCK,
CAF Blge
Kalkinma daresi
Bakanligi,
Kalkinma Ajanslari,
Belediyeler
KSCM,
TBB,
bniversiteler,
STK'lar
Kisa0rta
Uzun
8.G Kadin konukevinde kalan kadinlarin ocuklarinin,
MEB'e bagli okul ncesi egitim kurumlarindan
cretsi/ olarak yararlanmalarinin saglanmasi
MEB KSCM,
HGM,
ileri Bakanligi
0rta
8.7 MEB burslarindan iddet magduru ve
konukevlerinde kalan kadinlarin ocuklarinin
ncelikli yararlandirilmasi iin /el d/enleme
yailmasi
MEB KSCM,
HGM,
STK'lar
0rta
8.8 Ekonomik /orluk ierisindeki iddet magduru
kadinlar ve konukevlerinde kalan kadinlarin
ocuklarinin kamuya ait ve /el kre, gnd/ bakim
evleri ve ocuk kullerinden aydalandirilmasina
ncelik verilmesi ve bu gruba /el yeterli kontenjan
ayrilmasi
MEB KSCM,
HGM,
ileri
Bakanligi,
lgili kamu
kurum ve
kurululari,
Yerel
Ynetimler,
TBB
Uzun
8.O Ekonomik /orluk ierisindeki iddet magduru
kadinlarin ve konukevlerinde kalan kadinlarin
istihdam garantili meslek edindirme kurslarindan
ncelikli yararlandirilmalarinin saglanmasi
KbR KSCM,
Yerel
Ynetimler,
TBB
0rta
29
K
a
d

n
a

Y

n
e
l
i
k

i
d
d
e
t
l
e

M

c
a
d
e
l
e

U
l
u
s
a
l

E
y
l
e
m

P
l
a
n

2
0
1
2
-
2
0
1
5
T
.
C
.

A
i
l
e

v
e

S
o
s
y
a
l

P
o
l
i
t
i
k
a
l
a
r

B
a
k
a
n
l

K
a
d

n

S
t
a
t

G
e
n
e
l

M

r
l

kkTVTLLL
8ML kM
kLLk
8L
kM
kLLkI
YLkMk
hLM
8.1O Ekonomik yoksunluk iindeki iddet magduru
kadinlar ve konukevlerinde kalan kadinlarin, kendi
ilerini kurabilmeleri iin egitim, danimanlik ve
lnans hi/metleri araciligiyla desteklenmeleri,
lnansal okur ya/arlik yeteneklerinin gelitirilmesi
SYCM,
KbR,
K0SCEB,
TOBB,
Kadin Ciriimciler
Kurulu,
Kamu Bankalari
KSCM,
MEB,
CAF Blge
Kalkinma daresi
Bakanligi,
Yerel
Ynetimler,
STK'lar,
bniversiteler,
TBB
0rtab/un
8.11 Ekonomik yoksunluk iindeki iddet magduru
kadinlar ve/veya siginma evlerinde kalan kadinlara
mikrokredi uygulamalarinda kontenjan ayrilmasi
valilikler,
Kamu Bankalari
KSCM,
Kalkinma
Bakanligi,
Yerel
Ynetimler,
TBB
0rtab/un
8.12 iddet magduru kadinlarin cretsi/ adli yardim
ve destek alma haklarinin teminat altina alinmasi
hi/metlerinin tm lke genelinde glendirilerek
yayginlatirilmasi
Adalet Bakanligi,
KSCM
Barolar 0rtab/un
8.18 Kadina ynelik iddetle mcadelede Alo 188
hattinin kurumsal kaasitesinin glendirilmesi ve
iddetle ilgili ilevlerinin tanitilmasi
KSCM Trk Telekom,
Medya
Kurululari,
STK'lar,
CSM irketleri
Kisa
8.14 Konukevleri, aile danima merke/leri ile
tolum merke/lerinin sayilarinin artirilmasi ve
kadina ynelik iddetle mcadeleyi ierecek ekilde
kurumsal kaasitelerinin glendirilmesi
KSCM,
ATHGM,
CAF Blge
Kalkinma daresi
Bakanligi,
Belediyeler,
TBB
ileri
Bakanligi,
STK'lar
0rtab/un
8.15 Kent lanlamasinda, sokak ve arklarin iyi
aydinlatilmasi, ulaim hi/metlerinin kadinlarin tm
ihtiyalarini karilayacak ekilde d/enlenmesi ve
iyiletirilmesi (durak sikligi, g/ergahlarin oturma
alanlarinin tamamini kasamasi vb.) ve acil teleon
hatlarina eriilebilirligin artirilmasi
evre ve ehircilik
Bakanligi,
Belediyeler
ileri
Bakanligi,
TBB,
STK'lar,
Trk Telekom
CSM irketleri
Uzun
30
K
a
d

n
a

Y

n
e
l
i
k

i
d
d
e
t
l
e

M

c
a
d
e
l
e

U
l
u
s
a
l

E
y
l
e
m

P
l
a
n

2
0
1
2
-
2
0
1
5
T
.
C
.

A
i
l
e

v
e

S
o
s
y
a
l

P
o
l
i
t
i
k
a
l
a
r

B
a
k
a
n
l

K
a
d

n

S
t
a
t

G
e
n
e
l

M

r
l

4. SAGLIK HZMETLERNN SUNUMU

Kadna ynelik iddet ve ev ii iddet, zellikle kadnn ve ocugun fziksel ve psiko-
lojik btnlgne agr zarar vermesi nedeni ile ciddi bir halk saglg problemi olarak
tanmlanmaktadr.
iddete maruz kalan ve iddet vakasna tank olan kiiye ogu durumda tedavi, reha-
bilitasyon ve danmanlk hizmetlerinin bir arada sunulmas gerekmektedir.
te yandan kadna ynelik iddet ve ev ii iddetle mcadelede kalc zmlere ula-
lmas iin, iddet uygulayan bireylere ynelik caydrc yaptrmlarn yan sra, bu ki-
iler iin hazrlanm zel rehabilitasyon programlarna da gereksinim duyulmaktadr.
Hizmet sunumunda uzman personel istihdam ise hizmetin etkin ve etkili bir ekilde
sunulmasnda ve verimli sonular alnabilmesinde nem arz etmektedir.
Bu erevede, saglk kurum ve kurulularnda gerek iddet magduruna, gerekse id-
det uygulayan bireye ynelik tedavi, rehabilitasyon ve danmanlk hizmetlerinin su-
nuldugu ve bu alanda uzmanlam personelin grev yaptg zel birimlerin oluturul-
mas iddetle mcadelede byk nem tamaktadr.
Hedef: iddete ugrayan kadna, varsa ocuk/ocukIarna ve iddet uyguIa-
yan ve uyguIama ihtimaIi buIunanIara yneIik sagIk hizmetIerinin dzenIen-
mesi ve uyguIanmas.
31
K
a
d

n
a

Y

n
e
l
i
k

i
d
d
e
t
l
e

M

c
a
d
e
l
e

U
l
u
s
a
l

E
y
l
e
m

P
l
a
n

2
0
1
2
-
2
0
1
5
T
.
C
.

A
i
l
e

v
e

S
o
s
y
a
l

P
o
l
i
t
i
k
a
l
a
r

B
a
k
a
n
l

K
a
d

n

S
t
a
t

G
e
n
e
l

M

r
l

kkTVTLLL
8ML
kM
kLLk
8L kM
kLLkI
YLkMk
hLM
4.1 Saglik hi/metlerinin sunumunda, aile hekimleri
ve aile sagligi elemanlari da dhil, birinci basamak
saglik kurulularinda alianlarin, ev /iyaretleri
ve rutin alimalarinda bir saglik sorunu olarak
kadina ynelik iddet ve ev ii iddeti de dikkate
almalari ve rehberlik yamalarinin saglanmasi
Saglik Bakanligi KSCM,
bniversiteler,
TTB ve diger ilgili
meslek kurululari
0rtab/un
4.2 kinci ve nc basamak saglik kurulularinda
acil ve sikososyal destek hi/metleri veren
birimlerin sayisinin artirilmasi ve alima
kasamina kadina ynelik iddet ve ev ii iddet
magdurlarinin da dhil edilmesi
Saglik Bakanligi KSCM,
HGM,
ileri Bakanligi,
bniversiteler,
TTB ve diger ilgili
meslek kurululari
0rta
4.8 iddet uygulayanlara ynelik olarak
saglik kurulularinda sikolojik danimanlik,
rehabilitasyon vb. hi/metlerin verilmesi/
yayginlatirilmasi
Saglik Bakanligi,
Milli Savunma
Bakanligi (CATA),
bniversiteler
Adalet Bakanligi,
KSCM,
ileri Bakanligi,
Kalkinma
Bakanligi,
TTB ve diger ilgili
meslek kurululari,
0/el hastaneler
Birligi
0rta
4.4 bniversitelerin, sosyal hi/metler, sikoloji,
sikolojik danimanlik ve rehberlik, sosyoloji,
ocuk geliimi blmlerinden me/un olanlarin
iddet magdurlarina ve iddet uygulayanlara
ynelik hi/met veren birimlerde istihdam edilmesi
ve bu dogrultuda kadrolarin artirilmasi
Adalet Bakanligi,
KSCM,
SCB (0evlet
Fersonel
Bakanligi),
Maliye Bakanligi,
Saglik Bakanligi
lgili kamu kurum
ve kurululari
Uzun
4.5 iddet magduru kadinlara, varsa ocuklarina
ynelik hi/met sunumunun her kademesinde
yer alan grevlilerde grlen tkenmilik
sendromunun nlenmesine ynelik sikolojik
destek ve danimanlik mekani/masi oluturulmasi
Adalet Bakanligi,
KSCM,
HGM,
ileri Bakanligi,
Saglik Bakanligi,
Belediyeler
bniversiteler,
STK'lar,
TBB
Uzun
32
K
a
d

n
a

Y

n
e
l
i
k

i
d
d
e
t
l
e

M

c
a
d
e
l
e

U
l
u
s
a
l

E
y
l
e
m

P
l
a
n

2
0
1
2
-
2
0
1
5
T
.
C
.

A
i
l
e

v
e

S
o
s
y
a
l

P
o
l
i
t
i
k
a
l
a
r

B
a
k
a
n
l

K
a
d

n

S
t
a
t

G
e
n
e
l

M

r
l

kkTVTLLL
8ML
kM
kLLk
8L kM
kLLkI
YLkMk
hLM
4.G 0enetimli Serbestlik ve Yardim Merke/lerinin,
su oluturan eylemle ilgili olarak soruturma ve
kovuturma evresinde veya mahkmiyet hlinde
/ellikle sutan /arar gren ve helisanik
hkmlye ynelik sikososyal danimanlik ve
rehabilitasyon hi/metlerinin yrtlmesinde etkin
grev almasinin saglanmasi
Adalet Bakanligi, ileri Bakanligi,
KSCM,
lgili kamu kurum
ve kurululari,
Belediyeler,
Barolar,
bniversiteler,
STK'lar
0rta
4.7 G284 sayili Kanunun 14 nc maddesi
geregince kurulmasi ngrlen iddet 0nleme ve
/leme Merke/lerinin, belirlenen 14 ilde kurularak
ilot uygulamaya balamasinin saglanmasi
KSCM Adalet Bakanligi,
ileri Bakanligi,
Saglik Bakanligi,
MEB,
KbR,
Belediyeler,
Barolar,
bniversiteler,
STK'lar
Kisa
33
K
a
d

n
a

Y

n
e
l
i
k

i
d
d
e
t
l
e

M

c
a
d
e
l
e

U
l
u
s
a
l

E
y
l
e
m

P
l
a
n

2
0
1
2
-
2
0
1
5
T
.
C
.

A
i
l
e

v
e

S
o
s
y
a
l

P
o
l
i
t
i
k
a
l
a
r

B
a
k
a
n
l

K
a
d

n

S
t
a
t

G
e
n
e
l

M

r
l

5. KURUM/KURULULARARASI BRLG
Kadna ynelik iddet, ilgili tm kamu kurum ve kurulular, niversiteler, kadna y-
nelik iddetle ilgili almalar yrten STK ve zel sektrn ibirligini gerektiren ok
boyutlu bir sorun alandr.
Kadna ynelik her tr iddetin sonlandrlabilmesi iin kolluk, adalet, saglk, sosyal
hizmet, alma gibi birok sektrn; devlet, sivil toplum, medya ve zel sektr gibi
birok tarafn, btncl yaklam temelinde, uzun soluklu ve kararl mcadelesine
ihtiya vardr.
Bu alanda zellikle "ocuk ve Kadnlara Ynelik iddet Hareketleriyle Tre ve Namus
Cinayetlerinin nlenmesi in Alnacak Tedbirler konulu 2006/17 sayl Babakanlk
Genelgesinin yaymlanmasndan bu yana konuya ilikin bilgi ve farkndalk dzeyi
artm, kurumlararas ibirligi ve hizmet kapasitesi glenmitir.
Bununla birlikte yrtlen almalarn srdrlebilirligini saglamak asndan, ibirli-
gine dayal yeni almalar yrtlmesi nem arz etmektedir.
Ayrca, daha kapsaml politikalar retilebilmesi, ihtiya alanlarnn tespit edilerek daha
etkin ve etkili hizmet modellerinin belirlenebilmesi, uygulama birliginin saglanmas,
konuya ilikin duyarllgn artrlmas ve kurumlararas ibirliginin glendirilmesi ama-
cyla konuyla ilgili aratrmalar yrtlmesi de byk neme sahiptir.
Hedef: iddete ugrayan kadna, varsa ocuk/ocukIarna yneIik hizmet su-
numunu gerekIetirmek zere kurum/kuruIu ve iIgiIi sektrIer aras ibirIi-
gi mekanizmasn gIendirmek.
34
K
a
d

n
a

Y

n
e
l
i
k

i
d
d
e
t
l
e

M

c
a
d
e
l
e

U
l
u
s
a
l

E
y
l
e
m

P
l
a
n

2
0
1
2
-
2
0
1
5
T
.
C
.

A
i
l
e

v
e

S
o
s
y
a
l

P
o
l
i
t
i
k
a
l
a
r

B
a
k
a
n
l

K
a
d

n

S
t
a
t

G
e
n
e
l

M

r
l

kkTVTLLL
8ML
kM
kLLk
8L kM
kLLkI
YLkMk
hLM
5.1 Kadina ynelik iddetle mcadelede mevcut
rotokollerin srdrlmesi, yeni ibirligi
rotokollerinin ha/irlanmasi ve uygulanmasi
Adalet Bakanligi,
KSCM,
HGM,
ileri Bakanligi,
MEB,
Saglik Bakanligi
lgili kamu kurum
ve kurululari,
CAF Blge
Kalkinma daresi
Bakanligi,
TBB, Belediyeler,
bniversiteler,
STK'lar
Uzun
5.2 Kadina ynelik iddetin ulusal d/eyde
i/lenebilmesi iin ihtiya duyulan aratirmalarin
yailmasi, veri tolama standartlarinin
belirlenmesi, i/leme gstergelerinin gelitirilmesi
ve veri tabaninin oluturulmasi
KSCM,
TbK,
bniversiteler
Adalet Bakanligi,
HGM,
ileri Bakanligi,
Saglik Bakanligi,
CAF Blge
Kalkinma daresi
Bakanligi,
STK'lar
0rtab/un
5.8 Kadina ynelik iddetle mcadelenin
bireylere, sektrlere ve lkeye olan dogrudan ve
dolayli maliyetinin hesalanmasi
KSCM,
HGM
Adalet Bakanligi,
ileri Bakanligi,
Maliye Bakanligi,
Saglik Bakanligi
lgili kamu kurum
ve kurululari,
bniversiteler
Uzun
35
K
a
d

n
a

Y

n
e
l
i
k

i
d
d
e
t
l
e

M

c
a
d
e
l
e

U
l
u
s
a
l

E
y
l
e
m

P
l
a
n

2
0
1
2
-
2
0
1
5
T
.
C
.

A
i
l
e

v
e

S
o
s
y
a
l

P
o
l
i
t
i
k
a
l
a
r

B
a
k
a
n
l

K
a
d

n

S
t
a
t

G
e
n
e
l

M

r
l

KISALTMALAR
ATHGM Aile ve Sosyal Folitikalar Bakanligi Aile ve Tolum hi/metleri Cenel Mdrlg
BM Birlemi Milletler
CE0Aw Kadinlara Kari her Trl Ayrimciligin 0nlenmesi S/lemesi
ATOM ok Amali Tolum Merke/leri
HGM Aile ve Sosyal Folitikalar Bakanligi ocuk hi/metleri Cenel Mdrlg
SCB alima ve Sosyal Cvenlik Bakanligi
EGM Emniyet Cenel Mdrlg
GATA Clhane Askeri Ti Akademisi
hSYK hkimler ve Savcilar Yksek Kurulu
KbR Trkiye Kurumu Cenel Mdrlg
KEFEK Kadin Erkek Firsat Eitligi Komisyonu
K0SCEB Kk ve 0rta 0lekli letmeleri Celitirme ve 0estekleme daresi Bakanligi
KSCM Aile ve Sosyal Folitikalar Bakanligi Kadinin Stats Cenel Mdrlg
MEB Milli Egitim Bakanligi
0YhCM Aile ve Sosyal Folitikalar Bakanligi 0/rl ve Yali hi/metleri Cenel Mdrlg
SCK Sosyal Cvenlik Kurumu
STK Sivil Tolum Kuruluu
SYCM Aile ve Sosyal Folitikalar Bakanligi Sosyal Yardimlar Cenel Mdrlg
TBMM Trkiye Byk Millet Meclisi
TBB Trkiye Belediyeler Birligi
TOBB Trkiye 0dalar ve Borsalar Birligi
TRT Trkiye Radyo ve Televi/yon Kurumu
TTB Trk Tabileri Birligi
TbK Trkiye statistik Kurumu
bhFFA BM hus Fonu
RTK Radyo ve Televi/yon bst Kurulu
Y0K Yksekgretim Kurulu