RACUNARI I PROGRAMIRANJE PITANJA

WWW.STUDOMAT.BA

1.Definicija i sastavni dijelovi racunarskog sistema 2.Osnovne hardverske komponente 3.Hijerarhija racunarskog sistema,nivoi,podsistemi 4.Podjela racunarskih sistema prema paralelnosti obrade 5.Brojni sistemi,definicija,osnovne vrste,transformacije iz jednog u drugi 6.Postupak rjesavanja problema primjenom racunara 7.Kompajler,asembler,masinski jezik-definicije pojmova 8.Osnovni programski jezici viseg nivoa 9.Algoritmi-definicija,struktura 10.Algoritmi-nacin grafickog prikaza 11.Osnovni programski koncepti 12.Modularno programiranje 13.Osnovne prednosti fortrana u odnosu na druge jezike viseg nivoa 14.Osnovni nedostaci fortrana 15.Nabroji nekoliko vodecih proizvodjaca fortranskih compiler-a 16.Sta sadrzi IDE 17.Koji su koraci u stvaranju programa u visual Fortran IDE 18.Koje tipove projekata mozemo razvijati u Visual Fortran IDE 19.Sta je deklaracija varijabli 20.Cemu sluzi komentar 21.Koji su osnovni(primitivni) tipovi podataka 22.Sta cini operativni sistem i koja je njegova uloga 23.Objasni pojam konverzija tipa u Fortranu i navedi primjer 24.Objasni sta je klasa u objektno orjentiranom programiranju 25.Objasni algoritam sortiranja umetanjem 26.Navedi primjer deklarisanja matrice i niza realnih brojeva 27.Prednosti OO programiranja

RACUNARI I PROGRAMIRANJE 28.Objasni osobinu naslijedjivanja 29.Ciklicne programske strukture,primjer primjene

WWW.STUDOMAT.BA

RACUNARI I PROGRAMIRANJE 1.Definicija i sastavni dijelovi racunarskog sistema

WWW.STUDOMAT.BA

Racunarski sistem je elektronicki sistem koji obradjuje ulazne podatke i proizvodi iz njih nove ili izlazne podatke po prethodno definisanoj proceduri. Racunarski sistemi se dijele na hardver i softver. Hardver predstavlja fizicki dio racunarskog sistema a obuhvata elekt i elektronske komponente. Programi koji se nalaze na jednom racunaru ili koji se na njemu mogu koristiti nazivaju se softver. Softver se dijeli na OS i aplikativni.

2.Osnovne hardverske komponente -Maticna ploca,procesor,chipset,radna memorija,hard disk,video kaseta.

3.Hijerarhija racunarskih sistema,nivoi,podsistemi Hijerarhiju racunarskih sistema mozemo podijeliti u dvije grupe: -Nivoski koncept(struktura sa vise nivoa) -Funkcionalna dekompozicija *Nivoski koncept ima 6 nivoa hijerarhije: 6.aplikativni nivo(skupina programa koji sluze za rijesavanje nekih konkretnih zahtjeva u raznim oblastima zivota) 5.nivo visih programskih jezika(programski jezici koji su pogodniji za covjeka od prethodnih jezika) 4.nivo asamblerskog jezika(prvi iznad masinskog jezika,jos uvijek se ne smatra visim progr jezikom) 3.operativno-sistemski masinski nivo 2.klasicni masinski nivo(jezik niskog nivoa,predstavlja mas.orjentirane jezike) 1.nivo mikroarhitekture(spadaju slozena logicka kola.Uredjaji kojima se realizuju operacije negacija,konjukcija,disjunkcija) 0.digitalno logicki nivo(osnovna logicka kola) Nivo elektronskih komponenata

RACUNARI I PROGRAMIRANJE

WWW.STUDOMAT.BA

*Funkcionalna dekompozicija-3 osnovna dijela racunarskog sistema 1-centralna procesorska jedinica(procesor koji vrsi obradu podataka) 2-memorijski podsistem(sastoji se od specijalnih kola sa mogucnoscu memorisanja inf) 3-ulazno izlazni podsistem(sistem spec.kola koji sluze za spregu CPU sa misem,tastaturom..)

4.Podjela racunarskih sistema prema paralelnosti obrade -SISD,SIMD,MISD,MIMD

5.Brojni sistemi,definicija,osnovne vrste,transf iz jedne u drugu Brojni sistemi predstavljaju nacin prikazivanja brojeva pomocu niza simbola koji se nazivaju cifre brojnog sistema.Njima su definisana osnovne operacije nad brojevima.Osnovni brojni sistemi: Nepozicioni brojni sistemi-jedna cifra ima uvijek istu vrijednost bez poziciju na poziciju u zapisu(rimski br I,X,C...) Pozicioni brojni sistemi-Vrijednost cifre zavisi od njenog polozaja u broju. Koriste se i decimalni,heksadecimalni,oktalni,binarni brojni sistemi. Transformacija binarnih u decimalne brojeve-da bi neki binarni broj preveli u decimalni postupak je sljedeci:Posto je binarni broj dat kao niz jedinica i nula,svaka njegova cifra se mnozi sa stepenom broja 2 zavisno od mjesta.Polazi se od mjesta sa najmanjim tezinskim faktorom koji se mnozi sa 2 Transformacija decimalnih u binarne sljedeci postupak: Podijelimo decimalni broj sa 2 Zapise se ostatak dijeljenja(0ili 1) Dobijeni kolicnik dijelimo sa 2 Zapisemo ostatak Ako kolicnik nije 0,vratimo se pod 3 Ostatak dijeljenja predstavlja trazeni binarni broj koji se zapisuje odozdo prema gore.

RACUNARI I PROGRAMIRANJE

WWW.STUDOMAT.BA

6.Postupak rijesavanja problema primjenom racunara 1.formulacija problema 2.analiza problema 3.izbor metoda za rijesavanje 4.razvoj programa-pisanje koda 5.kompajliranje algoritma 6.testiranje 7.izrada dokumentacije 8.odrzavanje i nadogradnja programa

7.Kompajler,asembler,masinski jezik Kompajler-vrsi prevodjenje izmedju programa viseg nivoa i asemblerskog jezika Masinski jezik-binarni jezik u razumljiv je hardverskim komponentama Asemblerski jezik-simbolicki i zavisan je o arhitekture racunara

8.Programski jeziciviseg nivoa Fortran(posebno namjenjen za numericka istrazivanja),Cobol(za potrebe u komercijalnim poslovima),Algol,Pascal,Basic(ucenje programiranja),C,C++,Java(objektno orjentirani program)

9.Algoritmi-definicija,struktura Algoritam je konacan redoslijed operatora i pravila o njihovoj primjeni u cilju dobijanja rijesenja nekog problema Struktura algoritma-redoslijed izvrsavanja alg koraka u algoritmu Linijska,razgranata,ciklicna

RACUNARI I PROGRAMIRANJE

WWW.STUDOMAT.BA

10.Algoritam-nacin grafickog prikaza Krug(terminator),unosenje podataka,izdavanje podataka,obrada podataka,odluka,povezivanje alg koraka

11.Osnovni programski koncepti Proceduralno,modularno,strukturirano,objektno orjentisano programiranje Proceduralno-neophodno je racunaru opisati precizan postupak rjesavanja nekog problema,dok kod neproceduralnog racunaru treba saopstiti sta zelimo da uradimo.Fokusirani na procedure,Svi podaci su vidljive varijable i dostupne iz glavnog programa,teski za modificiranje i prosirivanje,imaju slozenu strukturu za slozene probleme Prednosti:mogucnost ponovnog koristenja istog koda na razlicitim mjestima unutar programa,jednostavnije pracenje programskog toka,osnova za razvoj modula. Modularno programiranje-raspodjela programskih funkcija na module,cilj je da svaki modul obavlja uvijek isti niz naredbi.i svaki takav niz ima svoje ime preko kojeg se moze pozvati.Osobine koje su zasutupljene su povezanost i kohezivnost.Kod vecih i slozenih programa modularnost je nuzna,i to je jedan od osnovih principa.ne postoji jasno utvrdjena definicija o tome sta je modul,jer je svaki autor imao neku svoju. Strukturirano programiranje-specifican nacin pisanja programa gdje se za kreiranje strukture primjenjuju posebni standardizovani elementi.Poveca produktivnost,smanjuje greske,povecava citljivost i olaksava testiranje programa. OO koncept programiranja-vladajuca najnaprednija metodologija za izradu slozenih programskih aplikacija.Program se posmatra kao skup pojedinacnih dijelova ili objekata koji suradjuju jedan s drugim medjosobno razmjenjivajuci poruke.imaju mogucnost primanja obrade i slanja poruka. OBJEKAT sadrzaj i osobine---svaki objekat ima stanje,ponasanje i identitet..stanje objekta definisano je unutrasnjim varijablama(podacima),ponasanje je definisano

RACUNARI I PROGRAMIRANJE

WWW.STUDOMAT.BA

funkcijama a funkcije se aktiviraju porukama.dok je poruka formalna komunikacija poslata od strane jednog objekta drugom.Objekti se sastoje od clanova: *attributes,methods

12.Modularno programiranje- odgovor je u pitanju 11

13.Prednosti Fortrana u odnosu na druge jezike Jednostavnost(u smislu rada i pravljenja vlastitih programa),efikasnost(potrebno je malo vremena da odradi odredjene poslove),ugradjene funkcije(siroka paleta funkcija),prilagodljiv format pisanja,rasprostranjenost(jedan od najboljih programa za racunare),dokumentacija(bezbroj knjiga koje objasnjavaju fortran).

14.Nedostaci Fortrana Nije objektno orjentiran program,ne posjeduje graficku podrsku za windows

15.Vodeci proizvodjaci Fortran kompajlera su Compaq fortran 90 i fortran 95 kompajler Intel komplajler NAG fortran 95 DEC NAG Salford

RACUNARI I PROGRAMIRANJE 16.Sta sadrzi IDE

WWW.STUDOMAT.BA

EDITOR TEKSTA-to je mjesto u kome pisemo i ostale komponente programa EDITOR RESURSA-upravlja resursima vezanih za program BIBLIOTEKE-ima siroku biblioteku, programer moze imati zadatak samo da te programe nadje i smjesti u jedan svoj program KOMPAJLER-prevodi izvorni jezik u objektivni ili kod ili masinski jezik ili kod. TESTIRANJE I OPTIMIZACIJA-Fortran IDE omogucava testiranje i optimiziranje koje kreira programer.

17.Koji su koraci u stvaranju programa u FORTAN IDE -izbor tipa podataka -imenovanje projekta -dodavanje fajla za ivrsni kod -pisanje programa -kompajliranje programa -testiranje -optimizacija

18. Koje tipove projekata mozemo razvijati u Visual Fortran IDE Konzolna aplikacija(omogucava fortranu sa standardnim aplikacijama,bez mogucnosti grafickog koristenja studija) Statika biblioteka(omogucava koristenje klasicne biblioteke fortranskih programa)

RACUNARI I PROGRAMIRANJE

WWW.STUDOMAT.BA

Dinamika biblioteka(omogucava izradu programa u fortranu sa mogucnosti povezivanja tih programa sa programima napisanim u dr programskim jezicima) COM server klijent Windows 32-64 aplikacija(omogucava izradu programa u fortanu za graficke aplikacije u jednostavnoj QUICK aplikaciji)

19.Sta je deklaracija varijabli U racunarstvu deklaracija specifira varijabilnu dimenziju,identifikator,tip i ostale aspekte.Koristi se za oglasavanje postojanja varijable ili funkcije.

20.Cemu sluzi komentar Unutar programa u programskom jeziku Fortran dozvoljeni su komentari.oni ne predstavljaju naredbe,ne prevode se u masinski kod,a sluze za opis programa,vraijabli ili naredbi.Svaki komentar zapocinje slovom O ili znakom !

21.Osnovni tipovi podataka u Fortranu INTEGER-cijeli brojevi(1,5,9..) REAL-to su cijeli brojevi koji su u racunaru sastavljeni od 2 komponente npr(0,1-1,0) DOUBLE PRECISION-realne vrijednosti koje je sa dvostrukom preciznoscu izostavljeno.mnogo vise mjesta za decimalne nego u REAL okruzenju COMPLEX-(4+2i, gdje je i=-1) CHARACTER-mogu biti slova,brojevi 0-9,specijalni znakovi,prazno mjesto LOGICAL(T-true , F-false)

22.Sta cini operativni sistem i koja je njegova uloga

RACUNARI I PROGRAMIRANJE

WWW.STUDOMAT.BA

Kolekcija programa koji omoguavaju rad, komunikaciju i upravljanje hardverskim komponentama. Obezbjeuje user interface za korisnike programe. Windows, Linux, Unix,..., Sun, HP, IBM...

23.Objasni pojam konverzija tipa u Fortranu i navedi primjer cjelobrojna varijabla=cjelobrojni izraz ili realna varijabla = realan izraz =0 INTEGER ARITMETIKA 7/4=1 4/4=1 8/4=2 5/4=1 9/4=2

Primjer: Pretvaranje temperature iz Celzius skale u Fahrenheit skalu

24.Objasni sta je klasa u objektno orjentiranom programiranju Klasa je apstrakcija za skupo objekata s istim atributima i operacijama.Zbog toga se kaze da je objekat instanca klase.Svaki objekat jedne klase nasljedjuje njene osobine.

25.Objasni algoritam sortiranja umetanjem Polazi se od drugog lana, isti se uporeuje sa prethodnim pocevsi od prvog i stavlja na mjesto prvog veeg lana, potiskujuci ostale lanove naprijed (desno). Procedura se ponavlja za naredni lan (treci,etvrti... poslednji). Brzi je i napredniji od Buble Sort.

RACUNARI I PROGRAMIRANJE 26.Navedi primjer deklarisanja matrice i niza realnih brojeva

WWW.STUDOMAT.BA

Primjer: napisati program koji pomou nizova rauna i prikazuje na ekranu tablicu kvadrata 5 prirodnih brojeva unesenih sa tastature.

27.Prednosti OO programiranja Jednostavnije koristenje koda u raznim dijelovima programa,stedi vrijeme na testiranju,analizi,otklanjanju gresaka.,smanjeni troskovi razvoja,mogucnost podjele velikih objekata na vise progr dijelova i samim tim vise radi programera i efikasniji je i brzi rezultat.

28.Objasni osobinu nasljedjivanja Naslijedjivanje je mehanizam koji omogucuje klasa(podklasa) promjeni ponasanje i osobine nasljedjene neke druge klase.Podklasa ima sve sto ima i nadklasa.Naslijedjivanje se moze desinisati kao nadredjena-podredjena relacija izmedju klasa u kojoj podredjena klasa ima isto ponasanje kao i nadredjena.

29.Ciklicne pogramske strukture Niz algoritamskih koraka u kojem se jedan ili vise algoritamskih koraka moze izvrsiti vise od jedan put,pri jednom zvrsavanju algoritma zadatka,tvori ciklicnu algoritamsku semu. Primjer-algoritam za odredjivanje najveceg broja u nizu zadanih realnih brojeva

30.Objasni algoritam sortiranja bubble sort Bubble sortiranje je jedan od naina sortiranja podataka. Podaci se sortiraju tako da se usporeuju dva susjedna podatka (brojevi, rijei) i koji je manji ide ispred, a vei iza.

RACUNARI I PROGRAMIRANJE

WWW.STUDOMAT.BA

ako imamo niz npr. 13 12 15..usporeuje se 13 i 12 i zamjenjuju im se mjesta jer je 12 manje od 13 pa imamo niz 12 13 15, sada se usporeuju 13 i 15 i budui da je 13 manji od 15 niz je sortiran.

31.U cemu je razlika izmedju subroutine i funkcije u fortranu? Razlika izmedju subroutine i funkcije je u tome sto funkcija mora biti deklarisana,kao neka varijabla dok funkcija ne mora.Funkcija pri zavrsetku svoje radnje daje samo jednu izlaznu varijablu cije je ime,ime funkcije,dok subroutine ne moze davati vise izlaznih velicina.Subroutine se u glavnom programu poziva sa naredbom CALL dok se funkcija poziva tako sto se proizvoljnoj varijabli dodijeli ime funkcije.

32.Ciklicna struktura i navedi primjer primjene Niz algoritamskih koraka u kojem se jedan ili vise algoritamskih koraka moze izvrsiti vise od jedanput,pri jednom izvrsavanju algoritma zadatka,tvori ciklicnu alg semu. Ciklicna struktura nastaje kada je potrebno jednu instrukciju ili dio programa ponoviti vise puta. Primjer:pravljenje palacinaka Postoji vise varijanti ove strukture a dvije osnovne podjele su: -broj iteracija ili ponavljanja je unaprijed poznat.Obicno se koristi petlja FOR -iteracija se vrsi dok se ne zadovolji odredjeni uslov.petlja tipa WHILE DO

33.Definicija i sema stabla kao strukture podataka Binarno stablo u informatici je struktura namjenjena cuvanju podataka.svaka memorijska jedinica stabla moze da pokazuje na jos najvise 2 elementa,dok stablo ima samo jedan elemenat na koga ne pokazuje nijedan drugi korijen stabla. Pojmovi: Cvor stabla(jedna memorijska jedinica celija stabla)/1,3,4,6,7,8,10,13,14 Korijen stabla je cvor koji nije podcvor nijednog cvora u stablu/8 List je cvor koji nema nijedan podcvor/1,4,7,13 Roditelj nekog cvora je cvor koji pokazuje na njega Dijete nekog cvora je cvor na kojeg neki drugi cvor pokazuje

RACUNARI I PROGRAMIRANJE

WWW.STUDOMAT.BA

34.Definicija i sema povezane liste Povezana lista je struktura ciji element sadrzi podatak i pokazivac adrese slijedeceg elementa.Redoslijed elemenata je uredjen pokazivacima.Prvi element liste naziva se razlicitim imenima kao sto su:glava,pocetak ili prvi cvor.Krajnji cvor se naziva rep ili krajnji cvor liste.Zbog linearne strukture liste,svaki cvor osim prvog i zadnjeg ima svog prethodnika i sljedbenika.cvor na koji fokusiramo paznju nazivamo tekucim cvorom.

35.Objasni graf kao strukturu podataka Graf predstavlja univerzalni nacin povezivanja elemenata a sastoji se od skupa cvorova i skupa linija za povezivanje.vrlo su pogodni za modeliranje objekata,sistema i procesa.

36.Osnovne operacije nad apstraktnim strukturama podataka -mogucnost citanja,pregledanja i modificiranja -mogucnost brisanja -mogucnost spajanja razdvojenih elemenata i razdvajanja spojenih

RACUNARI I PROGRAMIRANJE -mogucnost selektiranja -pristup i modeliranje -mogucnost prosirenja

WWW.STUDOMAT.BA

37.Objasni i graficki prikazi select case konstrukciju Jednostavniji oblik rijesavanja problema visestruke alternative je metoda odabira slucaja.Otvoreno je nekoliko alternativa ali se samo jedna moze izvrsiti.nakon ovog niza izvrsnih instrukcija ide se na kraj strukture.