Ali Asllani, liriku i madh i poezis shqipe

Ali Asllani sht pa dyshim ndr personalitetet m t shquara t poezis shqiptare, sidomos
n vitet pas periudhs s pavarsis kombtare e n koht e vona. Ai hyri n letrsin shqipe
si nj rilindas i von. Zri i tij poetik u shIaq i plot n jetn letrare shqiptare, ne vitet `20-
`30, kur ende shkruanin, Andon Z. ajupi, Ndre Mjeda, Gjergj Fishta, Asdreni, Fan S. Noli,
Mitrush Kuteli, kur kishin nisur Iillesat a krijimtaris s tyre: Ernest Koliqi, Et`hem
Haxhiademi, Ramiz Harxhi, Lasgush Poradeci etj. N kt kuadr t prgjithshm t jets
son letrare, poezia e Ali Asllanit shquhet pr origjinalitetin dhe autentitetin e zrit t vet.
sht nj poet i veant, nj z tjetr i bukur, q i bashkohet korit t prgjithshm, poezis s
vrtet t athershme shqiptare. N at klime, n at bot letrare dhe n at koh krijoi e jetoi
ai. Poezia shqiptare e viteve `20-`30, prshkohet kryesisht nga motivi patriotik. Duke
trashguar kt motiv prej Rilindjes Kombtare, De Rads e Naim Frashrit, pastaj Fishts e
ajupit, poezia shqiptare Irymzohet prej prpjekjeve t popullit ton, pr lirim dhe progres
demokratik. sht e vshtir t gjesh n at koh nj poet q nuk e prpunoi motivin
patriotik. Ajo q e dallon Ali Asllanin sht se ai, motivin patriotik e ka t drejtprdrejte,
domethn, ai sht zri i atypratyshm i ngjarjeve kapitale t historis s re shqiptare,
ngjarje t cilat Ali Asllani (poeti) i prjetoi personalisht dhe thell, gj q tronditi ndrgjegjen
e tij artistike. Pas botimeve t para n shtypin e kohs, kur ishte nxns n gjimnazin Zosimea
t Janins dhe student ne Stamboll, n vitin 1914, gjejm Iillesat e tij poetike. N vjershrimit
e para to tij, gjejm prjetimet djaloshare t Ishatit shqiptar sidomos t Ishatit Vajze t
Vlors. Ndihet qysh aty lidhja e madhe e krijimtaris se tij me kngn popullore te Labris,
q gjithmon do t prbeje nj nga karakteristikat themelore to poezis se tij. N Iillim t
ktij shekulli pas Iitores se Revolucionit Xhonturk, ngjarjet n Perandorin Osmane, n
Gadishullin Ballkanik e veanrisht ne Shqipri precipitojn. Nn ndikimin e Ismail Qemalit
dhe te klubit shqiptar t Janins, Ali Asllani u prIshi n Lvizjen Kombtare Shqiptare.
Sipas t dhnave t shtypit t athershm, Ali Asllani ishte njeri ndr prkrahsit m t zjarrt
t Ismail Qemalit dhe nga t part q u krcnuan nga qeveritaret osmane me arrestim dhe
internim n Alep to Sirise. Ai, pas arratise n KorIuz, prIaqsoi klubin 'Bashkimi t
Janins n Kongresin e Dibrs 1909. Pas shpalljes s Pavarsis Kombtare, n vitet e
Qeveris s Vlors, u be bashkpuntori i Ismail Qemalit. N kt kohe, ashtu si Ismail
Qemali, edhe Ali Asllani, si nj intelektual poet ka kundrshtart e vet. Kshtu (m 1914 ai
arratiset ne Itali dhe qndron atje disa koh. N mrgimin dhe arratin n Itali shkruan
tanim, n hapsira t gjera poetike. Njihen 28 poezi t ksaj periudhe, nj pjes jan t
botuara n shtypin e athershm t Vlors si 'Shpresa Kombtare, 'Mbrojtja Kombtare
dhe disa ruhen n dorshkrim
Gazeta Vlora 2005-12-02

Hanko Halla, ke moj zemr q rnkon, Vlora, Vlora!, Nj vshtrim i arratisur, 7 Prill 1939,
'do t thot patriot?, Zonja Lu, Hakrrim, Do t'i shtrydh t dy syt, Vetm jeta s`mund te
matet, Dshprim dhe shpres, ISMAIL QEMALI

Hanko Halla

Pfesa e pare


Halla ka marr` mashn, urat po i shkrep
edhe merr e jep,
trungu i ullirit digjet me gazep,
digjet mala-mala, sidomos bujashka;
n dimr, moj motr, zjarri shum` u dashka!

Dhe, i lumt goja kush e tha m par`
xhan e shpirt, o burr, xhan e shpirt, o zjarr!
Buk` t that` n soIr, buk` dhe asgj tjatr,
po agai sa malet edhe zjarr n vatr!


Rreth e rrotull zjarrit nunuris njeriu,
si gjithkush t tijat plaku dhe i riu.
Fjala e t rinjve elet me prrrall
me nj gjum` t mbl gati mbi qpall:

`sht njz`e njz, `jan`ata dervish,
`jan` ata dervish, kryet me Iildish?
`sht`ai q s`hahet, `sht`ai q s`pihet
edhe npr xhepe kurr` e kurr` nuk vihet?

Fjala e t rinjve elet me prrall
Brezi yn`po dihet, zm`e qajm hall.
Nj ka br` t mira, po s`ka par` t mira
tjetri qnka pjekur keq n takllaira;

plagve t atia nuk iu gjend melhemi
dertet e ktia nuk i merr kalemi;
njri s`paska miell, tjetri s`paska thes,
Iund` i Ijals bota qnka e pabes`!

Muaj i shnndreut, muaj i Ilamosur
ngryset edhe s`gdhihet, nata s`ka t sosur
Shum`i hidhur qnka, shum` e shum` po thuaj
sa edhe pulat s`pjellin, brnda ktij muaj.
Ent mbahen mbyllur, qypa, shtmba, butet,
pasi karakshi vjen e brnda Iutet!

Nett shum` t`errta, dita shum`e vrazhd`,
mbetm mu si patat mbyllur n nj grazhd;
pa le llaIazankat vin`e na bezdisen
pasi kot s koti zn e kakarisen;
ruana zot nga Ijala, zgjatet edhe zgjatet
sa me pash`njeriu s`ka se si t matet!


Xhiko xhevahirja, Halla dhe Xhixhia
Krushka Hanko Shega edhe xho Inxhia
Bulla Qeribaja, dadara gegera
zonjat e mhalls q na vin` ngahera
veshur kadiIera, veshur me shalira,
rroba rrob` stambolli, s`paska m t mira!

S`paska m t mira, po pr sy t ballit
bora m e pastr sht` n maj` t malit
rroba me e paster esht` mbi trup te Halls,
mu si shkum` e bardh mu ne sup te vals!

Edhe rreth`i Halles, rreth` i atij gjiri
ruaj zot nga syri, mu si prush Iloriri
Duket der` e pare, bukur e deres
quan mbi kater stina stin` e paravers!
Ngulur mbi shiltera, gjith` ato shiltera
hapur gjer te dera, shum`e shum` te vyera
me ixhat Janine lule ylyver
dy mexhide topin Halla i ka bler`!

Pa degjoni, zonja, - nisi Halla plak`-
do ju them nje Ijalez, Ijale pa kapak!
Erdhi koh` e keqe, koha e Ilamosur
na u prish dynjaja, bota esht`marrosur!

Sot nje lajmes erdhi, e mir` se na erdhi
pati ar nuk pati nje nga nje i derdhi`
lajkat me te rralla, lajkat me te holla.
mbret mbi pem` limoni, mbreteresh` dhe molla.
Fjala vinte rrotull, rrotull e verdalle,
`do t`i thot` limonit moll`e kuqe valle?

Thuaj e thuaj e thuaj edhe shum` perralla
her` i terej zeri, her`i terej Ijala
her` i terej Ijala, her i terej zri,
dale me ngadale mos keputej pri
her` i elej buza, her`i elej gazi
dha e dha e mbushi.pasandaj e zbrazi:

Qenka mos na qenka, nje hadi bilmes
na e do per nuse upen time mbes`!
Ft e It e mora nje kongjill nga zjarri
nxora dhe nga xhepi nje gjerdan prej ari:
'Na i thash`, - trazoj` nuk trazohem kurr
njeri per ne gusha, tjetri per ne Iurr
U! me mart` te keqen dhe m`u beIt kurban
Iar e Iis i tia an` e mban` ku jan`!

'
Halla thot` t drejtn, upa si dy syt
si do bnej nuse, nus` e ders s`dyt,
kurse Hanko Halla rrjedh nga der` e par?
Bota t mos kishte disa pashallar
soj i Hanko Halls do ta kish me hak
q t kish saraje dhe te kish oxhak;
Halla do te quhej Halla Pashallesh`
Ijal` e saj do te ishte mu si vth ne vesh;
Halla do te bnte si t`a kish istekun
eja-ik mileti, merr e puth etekun!

Gjyshi paska pasur shum` para te thata
paska pasur arqet plot me kollonata
paska pasur mbushur arqe e snduqe
me para te bardha, me lira te kuqe`
gjalp` e vaj`i tyrej derdhej si prua
katr teste qypa kishin ne katua,
katr teste qypa, katr teste zgjoje
mbushur me pekmeze, mbushur mjalt` e hoje!

'
Pastaj vazhdon halla patm disa halle
malet u bn` Iusha, Iushat u bn` male;
Iushta u bn` male, malet u bn` Iusha
humbi dhe Iloriri varur npr gusha!
Dale me gadale humbn gjith` te mirat
humbi dhe xhanIesi, humbi dha atllasi
prej te katr anve damllana plasi!
Humbi arm` e burrit , humbi pall` e lar`
humbi rrob` e gruas kredhur gjith` ne ar!
S`mbeti ar ne xhepe, ari shkoi e shkriu
s`mbeti gjak ne zmra, gjaku i burrit ngriu!

Ku sht` brez` i vjetr, brez q s`beri mes?
Dhe q di e shuan dhe q di e ndes?
Flok` i zi i tyrej si lele asllani
ball i gjer` i tyrej digjej yll karvani;
Ijal` e Iort` e tyrej nj e njsh me vul
shtati i holl` i tyrej hedhur sa nj kul!

Ku sht` Labria, Labri e par
vnd` i jataganit, vnd` i palls s`lar?
Ku sht` zonj` e vendit, dor` e llr elnik
qaI` e ap` sorkadhe hedhur me deItik?
QaI` e ap sorkadhe, me deItik vrvitur
dhe me thelp lajthi rritur e gostitur?

Ku jan` ato Imra, Imra deli Imra?
Ku jan` ata meshkuj me nje teste zmra?
Njri musi lisi, tjetri musi shkmbi
m s Iumdi mortja erdhi e i shmbi!

Ku sht` Fejzo XhaIua, diI i vndit tn?
Rrapua i Hekalit , burr` i ler` me hn?
elua i Picarit, elua i Athins krismat e rruIeve
gjm` e suIerins?

E ku sht` Gjoleka, kryetrim i Kue?
E ku jan` kemishat permbi gju hajdue?
E ku sht` xhyzdani, Iolla e pallaska?
Pa kto Arbreshi Iare hije s`paska!
Tepr dredharake qnka kjo jallane
E ku jan` Ajant, burrat hane-hane
pleqsi e vendit veshur me Iustane?
Veshur me Iustane, hej.Iustan` e shkret.
humbn parsia, humbe dhe ti vet
lisit te gremisur m s`i mbeti Ilet!

'
S`mbeti bor` n male, bora paska shkrir
s`mbeti uj` n Iusha, ujt paska ngrir
Fusha paska dimr, mali paska vap
sqiIi dhe sorkadhi humbi krah e ap!

Mu n mes na theu dynjallku i shkret
nuk na mbetn lule, nuk na mbetn Ilet
Ilett na kan` rar`, pendt na kan` rar`
nuk na peshon bota Iare n kandar!

S`mbeti der` e hapur, humbi salltaneti
humbn zijaIetet, humbi muhabeti
Plasn duke thirrur rroIt` e qoIt` mileti
q t rroj` mileti, u b kijameti
ja, edhe mileti nashti u b popull
dhe nga sherr i tia mndja na vjen rrotull!

Populli si deshi bri nj kanun
q t`i thot` agait, bujku: 'si ti, un
Si ti, un` moj motr , dhe s`ta ka pr pes`
breh Valiu i Kors, Iare dinglemes
i zot` i hostenit vjen e t merr pjes`
i zot i Iemanit mbet me duar n mes!

Musi lesh arapi bota u trazua
duaxhiu i djeshm sot na u harvua
jo vetm ha bukn edhe prmbys kupn
po guxon e dashka dhe pr grua upn!


'

Mbylle, m thon` djemt, tepr plak njeriu
bnet mndje vogl mu si ilimiu
qnka si do plak
ena pa kapak!

Mir` po un` s`jam plak, mermur i harbuar
shtatdhjet` e dy vje vajti m ka shkuar
Un` e mbaj mnd mir, isha goxha kee
kur u bra nuse isha njzet vjee
rrojta e martuar dyzet e dy vjet
dhe tridhjet ka burri q ndrroi jet`
bni mir` hesapin, dale, me ngadal
ky harbut memur rrenacak do dal!

M par` kishim hoxht me divit n bres
shkruanin mbar` e bukur, shkruanin me kujdes
jo vetm deItera po edhe duara
dooktor e reeta s`kish n koh` t para!
Me kto reeta, me kto gnjeshtra
u helmua gjaku, u helmua eshtra;
zjarr n zemr s`mbeti, vajti e u shua
dale me gadale burri u b grua!

E ku qnka par e ku sht` dgjuar
q t hapi Imra gji e kraharuar
dhe t shkoj` prpara, burri t`i vej prapa
ky pa hedhur apn, Iemra hedh tri apa?

Nuk i merr kalemi gjith` kto hesape
kur q dor` e burrit Iutet n arape
llr` e gruas dolli lakuriq n shesh.
Gjn shejtani shesh edhe bn prshesh !

'
Mir' pr na t part s'mbeti Ijal' e vend
brez'i ri vall 'pati q u prish nga mend?
Gjeti ar nuk gjeti, pati ar nuk pati
amanet nga nna, amanet nga ati
gjith'ato zakone, gjith'ato zanate
gjith'ato q ishin burime, irate
si ato t burrit dha ato t Imrs
thell' e thell' rrnjosur mu n thelp t zmrs
dhe pr vendin ishin eshk' edhe strall
q n gji t burrit zjarr' e mbajn gjall'
zjarrin e Arbreshit, zjarrin e vatanit
zjarrin q bn vendin, vend i jataganit!
Sidomos, moj motra, punn e tezgjahut,
qe punonin zonjat me Iuqin' e krahut
me djersn e ballit
punra q tregonin shpirtin e te gjallit;
guna e mngore, linja e jelek
leshin na i onte stani deles bejk;
gjith' ato q ishin prokopi e tija
dhe pr hera mbahej shtpi e Imija
gjith' ata q thoshin: "jemi gjith' Arbresh"
keq a mir' t ishin dhe kudo t jesh
nj nga nj i hodhn mu si gun' t grisur
deh, moj kok' e krisur, puna e mavisur!

Nj nga nj i hodhm mu si gun' e vjetr
dhe nuk qem' t zott q t bnim tjetr
Papo mbetm drangull.n shi e n diell
mbytur npr halle thell' edhe m thell`

Mbytur npr halle si nje Irnk myIlis
me nj pallto kashte hedhur mbi kurris
dhe nj palo shapk me nj pal' shallvare
dhe m keq akoma, q nuk vete Iare
veshur benevrek ose nj poture
dhe n rrip t mezit varur nj kobure!
Jemi br', moj motra, 'Iar' t them nuk di
gjysm' e trupit zok, gjysm' e trupit mi!


Ku jan' ato kohra, kohra t ergjndit
kur na sillej qjelli si baba i vendit?
Po ashtu dhe shiu, po ashtu dhe djelli
kurse na i deshim binin q nga qjelli;
me t hapur gojn qjelli na i onte
mu n mes t vaps shi Ilori pikonte!

Ku jan' ato kohra t ergjndit
q dhe hna sillej mu si nn'e vendit?
Pra dhe beja bnej po pr hn
po pr at nn
pr diell, e pr qiell
dhe pr at zot q'sht' m i thell'!

Nashti kur betonet burri thot': "per nder"
be' e par' dhe Ieja mbeti pa nj vler';
bota u kallmua puna u trazua
burri u b grua, Iemra u harbua
hoxha e u b priIt, priIti u trbua
dhe, gjynah mos qoIt, bnet mish e thua!
vera u b dimr, dimri u b bish
shiu na i kalbi mish edhe kmish!

Gjja m e vyer mbeti pa nj vler'
e pra hund e bots duhej pakz thyer.
Edhe mir' u thye
pa kapell' n krye
mu si njeri pylli
humbur vul' e ylli
del e shetit burri.
Vdiqen duke qeshur turku dhe kauri!
do gje e ka humbur, humbi dhe pusulln
s'ka n dor' as kokn q t vr' ksuln!


Kor at qe mbolle, thnka Ijal`e vjetr
ja, nga an`e zotit dhe vrejtje tjetr:
vinte ramazani, dimr qoIt` o ver
kthehej nga Qebeja hna, me nj her!
Nashti edhe hna zuri shkon vngr
Pasi kemi ndjekur udhn m t shtrmbr!

Pa veshtroni hoxht q aty m par
shkruanin si desh` zoti, me kalem t mbar
vinin nga e djathta, venin n t mngjr
nashti, t`i haj` ujku, zun` e shkruajn shtrmbr!

Gjith` kto gjynahe nuk i lan as deti
duket q aIroi koha kijameti
Thnka dhe qitabi: rob` i ksaj jete
dale me gadale nuk do jet` n vete
sa q do harroj portn e gjitonit
sa q do peshtetet` degs s rigonit!




Halla aty heshti, hoqi thell' n zemr
dika iu kujtua, sikurse nj ndrr...
Nj kujtim i vjetr erdhi e qlloi
si nj yll i djegur Ilak' e Iill kaloi!
"Ai" i kujtonet, veshur me Iustane
n nj dor' tespihet vark e radh' merxhane
dhe n dorn tjetr nj ibuk sermaje
rrahur me sadeIe, gur qehribaje!
Vula dhe sahati varur pr mbi gryk'
dhe mbi supe hedhur at goxha qyrk
Dredhur dhe mustaqet, dredhur e prdredhur
brenda n silahe dy pisqolla kredhur
Kredhur dy pisqolla dhe harbin'e art
shpatullat nj pash, koka atje lart
varet nga haremet, zbret ne zapanara,
zapanat' e shkreta, zapanat' e para!

Kur ia hipte kalit, kali qyhelan
edhe shkon revan
edhe qahjaj pas
me nj dor' n vithje...zmra Iryhej gas!
kali si dragua
katr vettima shkrepte nj potkua!

Ah! - thot' Hanko Halla, - kur ish "Ai" gjall
kurr' nuk bnte "gk" njeri n mhall! -
"Ai" na thot' Halla, - pasi Imra kurr
s'mund t'i Ilas' n emr burrit q ka burr!


Tym e re e mjegull dhe n mes t saj
quan nj drit' kandili terur e pa vaj...
quan nj drit' e varIr, quan nj drit' e shkret'
s'ka Iuqi t digjej, ka Iuqi t vret
si nje sy i bukur, Ilak' e lot shteruar
gati pr t'u mbyllur, gati pr t'u shuar!

do kujtim i mbl po kshtu na duket
kurse dit'e jets ngryset edhe myket
Kurse dit' e jets iku e u ngrys
duket sikur bota vajti u prmbys!

E ...Iar sht' kjo jet? Nuk e di kush thnka
qnka mos na qnka, nj kujtim na qnka
Vdiqe - t qan tjetri, linde - do qa vet
midis t dy lotve nj kujtim i shkret

Pfesa e dyte


Halls nuk i hahet, Halls nuk i pihet
me t ren`e saja Iare s`po i kihet
Nusen nuk e dashka sa n od` s`e qaska
dhe q kur se erdhi, hal` n sy e paska!

Dhe q kur se erdhi Halla paska thn
nuk m duket nusja nuse pr t qn
Lum shtpi e babs diti dhe e nxori
mjer` shtpi e burrit, ra n lak e mori!

Tani vazhdon Halla si do ia bj hallit?
ar t`i bj zemanit, pa pr sy t ballit
do i thoshja djalit jepi pak e hak
edhe ktheje prapa, bosh me tre tallak!
Shko andej nga erdhe, erdhe kot s koti
se paraja kallpe vete te i zoti!
ar t`i zemanit, shum` zeman i keq
shum`i rnd` pr plaka, shum` i rnd` pr pleq
hoxha nuk trazohet, kadi` nuk na mbeti
me t tilla Iemra hall i math na gjeti
Hall i math me nuse, hall i math me upa
nj lkur kunadhe hedhur prmbi supa
tunden dhe lkunden dhe n mes kputen
npr duar t shkasen, po n zmra Iuten!

Pun` e tyrej vetm lahen edhe lyhen
edhe npr valle ven` e vin`e thyhen;
Femra me nj mashkull, vallja vet`i dyt
plasur dell` i ballit, m u plain syt!
Gjith` me Ilok` t prera
jo alla garsone, jo alla bebera
me nj llr t Ireskt npr djell t thekur
me nj trup t zeshkt npr kum t pjekur
gji e gusha hapur digjen ylyver
me nj mes t holl gati pr t`u thyer
Me nj buz` t kuqe shum` e shum` t nxehur
dhe me at vetull tej pr tej t prehur
me ato veshtrime mu sikur t lutet
gjan se halle-madhes shpirti i kputet;
me ato kapelle varur gjer n vesh
zjarr` i xhehenemit dolli krejt n shesh!
Jo, moj xhane, kurr s`mundem q ta heq
q t thon` se nusja ka nj huq t keq;
na Ile e na ngrihet kur asaj i teket
dhe i bn qepallat sikur qan e meket!
Brnda s`e mban vendi, gjan se u kallos
jasht` na shkon prpara si nj koollos
me dit` e me or zgjatet e mbuIatet
me hije t saja aIr darks matet!


Nus` e ksaj kohe tjetr zanat s`paska
a do marr` kalemin q t bej` larska
a do zr t shkruaj ose do dgjoj
nj kuti t vogl q na Ilet me goj
Nj kuti t vogl q mos qoIt` t jet
sht` nj Irnk i marr, irret e brtet!

Me nj biz` n dor bn sikur punon
kmbn prmbi kmb nusja e dgjon;
dhe udi, moj motr, si e qysh duron!
Duket nga nj her zri e lndon
Irngu rri i qet ose do brtas`
nusja e humbet dhe i vete pas
Irngu e ngre zrin edhe sokllin
nusja e l prin edhe vrshllin;
ai Ilet me vete, Ilet e Ilet perart
nusja s`sht` n vete, bnet m e zjarrt!


Halla do nje nuse, nuse gojaplote
si nje zall te bardhe, si nje zall te Iorte,
me shami ne krye an`e mban` qendisur
dhe me Ilok` te gjata prapa arratisur;
dhe me Ilok` te gjata deri mu ne mes
mu si nat` janari sa te thell` te zes;
me shami te holle ball` e Iaqe hedhur
sa t`i duket syri ne qepalle kredhur;
me Ilori ne gushe hapur mu si prush,
si t`ju them, moj motra . pjergulla me rrush!

Rrall`e tek te duket, rrall`e tek te Ilas`,
nje thellez` e bukur mbyllur ne kaIas,
mbyllur ne kaIas nje thellez` e bukur,
mu ne mes te reve hena ne te dukur,
mu ne mes te reve si hen` e si yll
ose si nje xhinde Ishehur ne nje pyll!
Halla do nje nuse si edhe i biri
rrenje prej ergjendi, degat prej Iloriri,
me te Iolur Halla, nusja te hap` syte
'Lepe Ijal`e pare, 'peqe Ijal` e dyte;
edhe asgje tjeter, vetem 'lepe, 'peqe
pasi zemr` e Halles qenka si nje qelqe:
po u thye, vajti, s`ka me, ngjite, qepe,
zogu i plagosur di te kap` me sqepe!

'
Cupa tregon Halla nuk stoliset Iare
qe ta njohen bota zogezen beqare;
po kur benet nuse, nusja do te niset
me Ileta me lule pema do stoliset!

Dora me kenah, koka me mazi
dhe ne cep te syrit nje gjekaIsh te zi,
'sevap e 'xhaiz esht` disa pika ere
sa t`i njom culluIet Iresk`e bukur prere!

Hajde dhe shamine, sado esht gjynah,
lere qe ta lidhi shtrember ne nje krah!
Po te sillet bukur si dhe grat` e para
sidomos - thot Halla dua temenara!

Temena e shkrete humbi si nje enderr
vjen te merr nga sheshi dhe te ve ne zemer,
pasandaj te merr nga sheshi dhe te ve ne zemer,
pasandaj ne buze, mbasandaj ne koke
aty ku esht` vendi per miq`e per shoke!
Aty ku ish vendi per miq`e per shoqe,
kurse nashti Iemra, kokerr dhe karroqe,
vjen ta ben me koke, pasi tash po thuaj
na u ben` Irengesha brenda disa muaj!

'Me nje her`u beme
Zoti ia beIt` Irengut shapken sa nje leme
than` e bjer per dita rroba te mendaIsha,
rroba te mendaIsha, rroba kasht` e bar,
nusja per nje manto jep dy grushte ar!

Gjith` pazarin nusja mu ne od`e Iuti,
na u be shtepia magazi ciIuti;
rroba per pasdreke, rroba per mengjes,
rroba per ne mjegull, rroba per ne ves`,
disa per ne banjo, disa per ne kum,
disa kur t`ia beje nje daulle bum;
Disa per ne cajra, disa per ne valle,
ruana zot dhe rroba per ne kanavale!
Disa per ne dimmer, disa per ne vere,
tamem sa per vjehrren qe te Iryhet vrere!

'
Mir`se mendjeshkurter Iemra u harbua,
burri q`eshte burre c`ka qe benet grua?
Cdo gje ka mgjare, po kurr` edhe kurre
doren e nje Iemre nuk e puth nje burre!

Pa me thoni, zonja, si ka sy e Iaqe,
si mundet e benet mashkull pa mustaqe?
Kurse be`e burrit, beja me me hije
dora ne mustaqe benej deri dije
dora ne mustaqe edhe mos u tund
pasi Ijal`e burrit aty merret Iund!

Cdo gje u ndryshua, cdo gje u shkallmua,
koka u zbulua, kemba u mbulua,
kur ne kohrat tona, me te hyr`qe hyje,
kundra mbetet jashte, Iestja permbi krye;
nashti Iutet brenda cdo kepuc`e lyere
dhe kapell` e paster varet permbi dere!

Pfesa e trete


Halla paska pritur me them' e t thash',
sa u rrit shelegu edhe u b dash;
nusja, ajo nuse, ndiz' e Ial' cingar,
m shum' nga cingari nusja merret zjarr!

Nusja, ajo nuse,...ari i shtpis'
bri kmb' e iku, xhepi u vithis.
Ari i shtpis' bri kmb' e iku
kur nj nat' pas darke, nj kokosh: kikiku!

Ish kokosh'i Halls, nj kokosh i bardh
nj kokosh q shokve nuk iu linte radh,
kur ia thosh' i shkreti hipur prmbi shkall,
zr' i tij, moj motr, ruante shtat' mehall!

At nat' - thot' Halla - bri z pa koh
na u prish dhe moti, bri shi e lloh,
koha u ndryshua, moda u ndryshua,
"Dua dy pal' rroba" nusja u harbua,
njrn do klosh, tjetrn ohohosh,
zuri borxh'e par dy mij' e ca grosh!


Nj dit' m thosh' nusja, gjra pr t qeshur,
sa m ra krahut dhe kmish' e veshur:
"Hall' n ke t holla mbetur e kursyer,
lri n nj bank, vndi m i vyer!"

Nuk e dinte nusja Ijaln e t parit:
- Haje o i menur, mallin e t marrit -
Ari, bija ime, ari i kursyer
vndin e ka bukur brnda n qemer!
Me t thirrur : xhep!
xhepi t thot' : lep!
Ari n qemer, Ioshnja prmbi bel,
na i tha i pari q shikonte thell'!

Ka edhe t tjera, Ijal q'i merr era
mir'po nga nj her nuk i nx as dera
'pret nga brez'i ri?
Gjja m udi s'quhet m udi!

Nusja paska par n qitap t ri
q prpara ligjit jemi nj lloji,
edhe uni, moj motr, zre nga t'a zsh
me kdo nj grua qnkam nj e njsh!

Mir'i thash, moj bij, po qitap' i vjetr
thnka nj gj tjetr:
Syri do t'i plas, dora do t'i thyhet,
dora e mameshs q s'ju preu kryet
dhe ju la bela,
zjarr n xhep pr burra, hal' n sy pr gra!
Nashti jam msuar
mu si maj' e malit me dbor' ngarkuar!


Halla thot' t drejtn, nusja kur t Ilas
para Hanko Halls, Ijalt mir' t'i mas;
nusja eci mngjr ose shikoi vrngr,
s'ka t bj', se Halla, ka nj deli zemr.
Femra n ka nj, Halla na ka dy,
dhe sado q Iajin bam ta thot' n sy,
sa her' na ka Ialur! Nusja na lajthitet,
kok'e Ialur s'pritet!

T rinjt' e t rejat jan' si dita prilli
rriten dita-dits dhe si trndaIili
her' i deh bilbili, her' i deh veriu
her' po kot s koti dehen vetvetiu.
I riu - veriu thnka dhe i pari
Ijala e t parit vlen m shum' se ari!
Si e re q sht edhe nus' e Halls
derdhet mu si vala, vala i ngjan vals;
po sado t derdhet mu si val' e detit
nonj dm s'i bhet detit e kismetit!

Shkoni e shikoni valn q valon,
se sa shum' gjmon, se sa pak gjykon'
me re' e me er z e guduliset
tundet e lkundet dhe nga shtrati niset;
Iryhet edhe Iryhet duke ngritur kryet,
pasandaj i teket ans detit thyhet;
njra shkon prpara, tjetra turret pas
njra do prplaset, tjetra do pllcas';
si e si t bjn sa shum' e shum
mbi kurris t detit buj' e zhurm' e shkum!

Mir' po deti det
dhe asgj s'humbet!
Dhe sado q duket se u b rrmuj
deti si prhera rraIsh e plot me uj!

Pfesa e katrt


.......................Shpirt e xhan,
eja, m thot' nipi, vemi n Tiran,
eja, Hall', t lutem se do bsh sehir
zonja shum' t mira, burra shum' t mir'!

Lm, t keqen Halla, ti m rruash t paa
un' pr her' t Iundit do t dal, n dala;
e do dal, do iki dhe do shkoj pr jet
n sehir t Iundit, n sehir' t shkret!

Un', mor djal' i Halls, nna e shtpis',
kam nj tuI' me halle varur mbi kurris;
kam nj tuI' me derte, kam nj tuI' me halle
nga ato q zbardhn vetull e qepalle;
e i thash' i thash...Djali, me shum' mall
eja, nguli kmbt xhan' e shpirt, o Hall'!
Desha dhe nuk desha,
hodha namazbezin, mir' e mir' u vesha,
dhe q at dit hipm n kaike,
ish pr her' t par q po veja mike,
.......................mike n pampor;
prita edhe prita, po sa prita s'di
.......................mbas nonj or,
.......................si i thon' nashti,
pasi dhe sahatin, sahatin e gjor,
q kur na e prishn edhe e bn' or,
- na u b dhe koha Iare li e lesh,-
sahatin e sakt nuk po e marr' vesh!

Prita n pampor, prita kot s koti:
as e zonja erdhi as edhe i zoti;
"Mirseerdhe, moj zonj" njeri nuk m tha,
Irngun dhe Irngeshn ujku q s'i ha!

Un', thot Hanko Halla, sado q kam rar'
matem e peshohem me Ilori e ar;
na jemi si rrza, mu si rrz' e djellit
q sado q bije lart nga maj ' e qiellit,
bije npr male, krahu nuk i thyhet,
bije n moale, kmba nuk i lyhet!


Pasandaj pampori Iryti e u nis;
si krcasin muret, muret e shtpis'
si krcasin muret kur i rreh trmeti,
po ashtu krcisnin kur i rrihte deti
eshtra e pamporit; mirpo m s Iundi
..............................diti si e tundi!

Kur i vinte vala, bnte sikur kridhej,
kurse vals tjetr drejt pr drejt i hidhej,
aty vals dukej ans do ia mbante,
kurse valn tjetr mes pr mes e ante!

Ball' i bri bukur detit t trbuar,
nj dybek i rrihte mu n kraharuar;
dank e dunk dybeku...un' sa jesh kumbisur
kur dgjoj ca pula tue kakarisur!
Tepr u habita, qnkemi n Vlor
apo harroj udhn ky i shkret pampor
dhe u kthye prapa? Po n mbeim udhs?
Kur dgjoj q thoshin : "kena mrri n Durrs!"

Q thoni, moj zonja, erdhm n Tiran'.
Po kur disa Iemra, m'u bIshin kurban,
disa qyqe Iemra me nj qoshe mbledhur
Ierexhet e zeza prmbi krye hedhur,
koka e mbuluar, kmba e zbuluar,
ruana zot nga Imra kurse ka kalluar!

Thon' se nga nj her kto Ierexhera
....................................diku i ngr era,
brenda duket zogu ball' e gush Ilori
q i thot' Tirana "zogza kumri";
qnka guguItuja q i themi na,
mirpo sht' gjynah, s'mundet "me u pa"!

AIr disa meshkuj, veshur, po si veshur?
disa pr t qar, disa pr t qeshur;
n krye n kmb pa shije pa hije,
Iar' t'ju them moj motra, pika q s'u bije!

Disa pr t qeshur, disa pr t qar,
s'paska m shqiptarka, s'paska m shqiptar!
Ku jan' ato rroba, rrobat e t parit
rrobat q peshohen me drhem t arit?

Tej nj shesh i gjr bota jep e merr,
edhe nj gjlpr s'ka se ku t bjer';
zonja e zonjushe si thllza Iushe
mu si pika ari, mu si Ilori gushe;
dy nga dy po ecin, me brryle shtyhen,
n se u hedh dorn, me nj her' do thyhen!

Me nj her' do thyhet mez'i holl'i vajzs;
hedhur si lastar, hedhur si billonja;
zonja mu si upa, upat mu si zonja;
palt mu si valt, shkon e vjen nj tjetr,
duket than'e juqe edhe Imr'e vjetr!


Blegrin nj dele, tingllin nj zile,
bota paska halle, hallet me kaile;
hallet me kaile, halle prej Tirane,
lum Tiran' e kuqe mbushur me zeshkane!

Mir' po - vazhdon Halla, pakz e uditur,
rri si rri sorkadhja, ap e vrap lajthitur -
mir' po ra mngjesi, rrugt do i pllcasn;
lozn edhe karta, bire ose bri
ekan e eki n kok' e godi.

Folu, nuk t Ilasn; ktheu, zn e shkasn
dhe m cep t syri din' se si t vrasn.
Dhe ajo q duket ngjllush'e but
n nj shishe brnda dy shejtane Iut;
llra lakuriq, kmba lakuriq,
demek sa pr mua ...edhe burri vdiq!

'
Hanko Halla isha, Hanko Halla jam
Hal' n sy i kisha, hal' n sy i kam
Nuk m mbushet syri, nuk m mbushet zmra,
nuk m piqet ylli me t tilla Imra!

Mir'po - vazhdon Halla, - edhe pshertiti, -
aty nga del Ijala do m dal' dhe shpirti;
pa do them t drejtn se m bnet derte,
cilido gjynahun le ta ket' pr vete,
kur i pash' t parat, desh m zuri Irika
kur i pash' t dytat...dhe iu rnt pika!

Ato n mos qoIshin, kto pr t qn...
duket pem' e bukur q ka mbir' me hn;
duket pem' e bukur q me hn' ka mbir
dhe q asaj dite ish sahat i mir:
Porosita djalin: - N se t kam djal,
ik e i thuaj nuses t m'a bj hallall! -

'
Aty Halla heshti, hoqi, pshertiti,
nj kujtim i vjetr erdhi e goditi...
Kur ish Hanko Halla nuse topi 'i bors
kur "Ai" e mbante n pllmb' t dors,
vishej edhe ngjishej sikurse nj Ilutur,
sikurse nj Ilutur npr Ileta Iutur!

Sako dhe tumane...ar edhe mndaIsh;
varur pendolirat...shko nj her' m qaIsh,
shkonte si veri e vinte si tallas,
kmba, si krah zogu, s'linte gjurma pas!

Halla ish nje lule, dhe nga ato lule,
syri me ta par, mu n gjunj u ule.
Ajo ish nj lule, po edhe "Ai"
ish pr at lule nj saksi Ilori.
Fund'i Ijals Halla ish nj dallandyshe,
si ish e si qnka...jan' dy gjra ndryshe!

Fund

@ke moj zemr q rnkon
Njeher' varet trikollari, heren tjeter kryq i thyer...
Paska rar' hallva prej qielli e ja nis nje dallaver,
Mbushen xhepat me Ilori
E qinosen ujk e dele per te ber' nje stan te ri!
Shitet vendi per para, me para e per para
Benet burri telendi, dy para nje maskara,
Para hasmit lepe peqe
Para zerit te atdheut hund e tyre shtate sqepe!
Duke blere e shitur ere, dikush benet milioner,
Kurse shoku pinte uthull lum zotria pinte vere,
Milioneri yn' i ri
Para shokut te dikurshem vari buz' edhe turi!
E perhera me dy Iaqe, qe te haj'e qe te bluaj,
Ne nje kohe mbi dy Irona, ne nje ast mbi dy kuaj,
Me dy Iaqe, me dy noIulla, ne nje xhep e dy Ilamure
E hedh kemben me daulle edhe turk edhe kaur!
Na te urt' e te mendaIshte s'qeme te zot te benim ze
Ku Iillon me thash e theme hij' e vetes te perze;
Neve ndryshe, puna ndryshe, deIi ndryshe, kenga ndryshe
E 'kerkon ne gji te gjembit te kendoj' nje dallandyshe?
Mirpo vendi paskish zemer, paskish sy e paskish vesh,
Shikon lark e degjon thelle, di te vesh, edhe te zhvesh
Tani eja e t'ja themi asaj kenge qe ja thone:
Koka ben e koka vuan, 'ke moj zemer qe renkon?!

'lora, 'lora!
Jam vlonjat e jam vlonjat,
e kam shkabn mm' e at,
shkaba trime dykrenore
Iron' e saj e ka n Vlor!

Vlora, Vlora, Vlora, Vlora,
rroki armt, bja Iorra!

Vlora trime shqiptare
si rob jetn s'e do Iare,
a do mbetet Shqipri,
a do bhet tym e hi!

Vlora, Vlora, Vlora, Vlora,
rroki armt, bja Iorra!

Jam vlonjat e jam burr,
s'duron burri zgjedh kurr,
jam vlonjat e si vlonjat
di bj luIt me t shtat'!

Vlora, Vlora, Vlora, Vlora,
Bjeri, moj, t'u lumt dora!

Jam vlonjat dhe trim me bes,
rreth Ilamurit di t vdes,
a me hir a me pahir
doemos do rroj i lir!

je veshtrim i arratisur
Nje veshtrim i arratisur
Nga qepallat e qendisur
Ku eshte shpirti im skalisur,
Nga dy syt' e zez te tu
Vjen me thote ashtu-keshtu!

Me thot' jo edhe me ndez
Me thot' po edhe me vdes
Nata zgjatet edhe zgjatet
Ah kjo nat' me or' nuk matet!
E un' mbetem duke lutur
Lutem yjeve te keputur.

Dhe un' lus e kerkoj ty,
Ate vetull, ate sy!
Se ne syrin tend te zi
N'ate sy te zi, mazi
Shenj' e buzes sime duket
Si nje prush ne re kur muget!

7 Prill 1939
Shtat prill...
Kopilove o kopil
E u lute u kpute
Njqind pash n dhe u Iute!

Natyrisht nj tradhtor
Spor e Iisit arbror
E pret hasmin me daulle
Kur gjen ditn ta bn pulle!

Na e gjeti dhe na ra
Vret Shqiponjn q s'u vra
Nuk u vra dhe nuk do vritet
Posht perpjet me vrull vrtitet!

Ja dhe hymni q na thurri
Hymn'i zi i nj qivuri:
"Eja, eja alala
T na rroj Dueja
Dueja gugueja
Le t rroj` edhe Ilamuri
Sa pr sy e pr bela!

I pabesi ta dij`, pra
Ndr kasolle me nj tra
Q nga Shkodra gjer n Dropull
Rron ai q i thon` popull!

Ajo dor` q rreh dybekun
Di ta mbush edhe dyIekun
N se ditn an ugar
Edhe natn thurr litar
Thurr litar e kalit grushtin
Dhe e var nga kmbt pushtin!

@do t thot patriot?
'do t thot patriot
sot pr sot n Shqipri?
Nj tuI' ah e nj tuI lot,
nj njeri i pa njeri!

Jo, jo! Burri i bn ball'
do buit si val' mbi zall,

Sa m zi edhe m zi
sido qoIt pun' e tij,
cop-cop' i bnet buza
po aspak s'i Ialet shpuza.

Sikurse nj gur strrall,
n gji zjarrin e ka ngjall,
qoIt n lum' e qoIt' n det
zjarr' i tija nuk humbet!

onja Lu
Nje dite dola per shetitje,
AIer udhes ne varreza
Pashe nje zonje me shume habitje
Veshur krejt me rrob' te bardhe
Duke i bere veri nje varri,
Qe ti besh veri nje varri
Eshte pune e nje te marri.
Iu aIrova.. nje Ilori
Mrekulli nje bukuri...
Dore e saja vente vinte
Ben veri e ben veri!

E un' teper i cuditur
I them zonjes te me Iale
Dhe si gjysem ngushellimi
Peshperita dy- tre Ijale
Dhe iu luta te me thoshte
I kujt eshte ky varr i ri
Varr i Iresket e i njome
E perse i ben veri?
Zonja kuqet e sterkuqet
Ben te thote e nuk me thote
Nuk me thote asnje pergjigje
Lutja ime vajti kot.

Rrobe e bardhe qe kish veshur
Me tregoi se mbante zi
Sado heshti buze e kuqe
Foli syri saj i zi!
Lem te lutem.. dhe vazhdoi
Perseri e perseri...
Dore e saj s'kish te lodhur
Ben veri e ben veri...

Nuk me ikej nga meraku
Po kur shoh se aty aIer
Po ma ben me dore nje grua
Ajo ish nje plake e varIer
E me thote eja e di une
Te rreIej se c'jane ata,
Ate varr e ate grua
Ne me jep disa para!

Edhe une more zoteri
Me keto parate e tua
Shkoj e blej nje nuske nga priIti
Te me zgjatet jeta mua,
Pse ne vendin ton' te dashur
Me Iuqirin e Ilorinjve
Edhe jeta blihet shitet
RroIte magji e priIterinjve!

Tash ajo qe pyesni ju
Eshte zonje e nje poeti
Edhe quhet zonja Lu.
Varri eshte i te shoqit
Ish poet i madh i vendit
Qe peshohej kenge e tija
Me derheme te argjendit!
Burre e grua mish e thua
iIt i embel, iIt me shije
iIt o iIt qe ska te dyte
si dy kokerra qershije.

Nje dite burri u semur
Dy plevite ne nje vend
Nje semundje shume e rende
Zonja Lu u prish nga mend
Dhe i thote burrit te saj
Nese mbyllen syte e tu
Une veten do ta vras
Dhe bej be qe ate cast
Me ke prane e me ke pas
Ti ma bere shtratin tim
KryeIron te dashurise
Dhe une varrin tend do ta bej
Shtratin tim te nuserise.

Jo, te lutem-i thote burri
Shume te lutem mos e bej
Mire athere, une do mbetem
Gjithe jeten nje e ve
Jo, te lutem, Luja ime
Mos e bej dhe kete be
Si pra une te duroj
Ne me zente kjo rrebe?
Pra te pakten do te mbyllem
Dhe do rreshkem disa vjet
Jo, te lutem Luja ime,
Eshte e shkurter jete e shkrete.
Vetem prit e ki durim
Sa te thahet varri im.

Tash poeti ra e Ijeti
Ra e Ijet' per mote jete
Gjeme e madhe qe e gjeti
Zonja Lu therret bertet
Me oi e me oi
Per ate qe benej Ili
Nje minute e dy vili!
'me gjet mua,me gjet mua
Ulurin e zeza grua
U plagos, u shkaterrua
U Plagos e u gjakos
Me bicakun e Iildishte
Fije Iije beri Iloket
Cope cope i beri mishte.

Pas dy diteve vjen nje djale
Nje djalosh nje bukurosh
E i thote zonjes Lu
Ti shendoshe e une shendoshe
Ti e une nje ciIt i embel
iIt i bukur,iIt me shije
iIt, o iIt qe ska te dyte
Si dy kokerra qershije.

Mirpo zonja eshte besnike
Ka dhene Ijalen ka bere be
Sa te thahet varri burrit
Doemos do rrije e ve
Meqe varri eshte iIresket
Eshte i njome e eshte i ri
Qe te thahet shpejt e shpejt
Zonja Lu i ben veri!

Hakerrim
Q nga Kora gjer te Shkodra mbretron nj errsir,
npr Iusha, npr kodra, vrshllen nj egrsir!
Pra, o burra, hani, pini, hani, pini or` e as,
Pr akallin, nat` e errt, sht ras` e deli ras`!

Hani, pini dhe rrmbeni, mbushni xhepe, mbushni arka,
t pabrek` ju gjeti dreka, milionier` ju gjeti darka!
Hani, pini e rrmbeni, mbushni arka, mbushni xhepe,
gjersa populli bujar t`ju prgjigjet: peqe, lepe!

Ai rron pr zotrin tuaj, pun` e tija, djers` e ballit,
sht` kaIshit pr gojn tuaj. RroIt goja e akallit!
Shyqyr zotit, s`ka m mir, lumturi dhe bukuri,
dhe kur vjen e ju qan hallin, varni buz` edhe turi!

Hani, pini dhe rrmbeni, sht koha e akenjvet;
hani, pini e rrembeni, sht` bot e maskarenjve;
Hani, pini, vidhni, mblidhni gjith` aksione, monopole,
ekselenca dhe shkelqesa, tuti quanti come vuole!

Nnshkrim i zotris suaj npr banka vlen milion,
ju shklqen n kraharuar decorata 'Grand Cordon!
Dhe krkoni me ballhapur (!) komb i varIr t`ju thrres`
gjith me emrin tingllonjs: Ekselenca e Shkelqes`
dhe t quheni prhera luIttar` e patriot`,
n ka zot dhe do duroj`, posht ky zot, ky palo zot!

Grand Cordon i zotris`sate, q n gji t kan` vendosur,
sht` pshtyma e gjakosur e atdheut t vremosur;
dhe kolltuku ku ke hipur, duke hequr nderin zvarr`,
sht` trikmbshi q prdita varet kombi n litar!
Dhe zotrote kullurdise, di, u bre e pandeh,
kundr burrit t vrtet z e vjell e z e leh!

E na tunde, na lkunde, npr salla shkon e shkunde,
mbasi dora e armikut ty me shok` t heq pr hunde.
RroIt miku yt i huaj, q pr dita los e qesh,
t gradoi katr shkall, pse i the dy Ijal` n vesh!

Koha dridhet e prdridhet, do vij` dita q do zgjidhet
dhe nga trasta pem` e kalbur doemos jasht` do hidhet!
Koha dridhet e prdridhet, prej gradimit katr shkall
nuk do mbetet gj n dor ve se vul` e zez n ball!

Mirpo ju q s`keni patur as nevoj` as gj t keqe,
m prpara nga t gjith, ju i that armikut: 'Peqe!
Q t zinit nj kolltuk, aq u ult u prkult,
sa n pragun e armikut vajtt si kopil u ngult!
As ju hahet, as ju pihet, vetem titilli ju kihet.
Teksa Ishat` i varIer digjet. kryekurva nis e krihet!

Sidomos ju dredharak, ju me zemra aq t nxira,
ju dinak, ju shushunja, ju gjahtar` n errsira!
`na pa syri, `na pa syri!... Hunda juaj ku nuk hyri:
te i miri, te i ligu, te spiuni m i ndyri!

Dallavera npr zyra, dallavera n pazar,
dallavera me t huaj, dallavera me shqiptar`
Vetm, vetm dallavera, dhe n dm t ktij vndi
q ju rriti, q ju ngriti, q ju ngopi, q ju dndi!

Nse kombi vete mbar, nesr ju veproni ndryshe,
dylli bnet si t duash, kukuvajk` dhe dallandyshe.
kukuvajka gjith, me lajka, neser silleni bujar,
nn dor e nn maska, shkoni jepni nj kapar!

Dhe kujtoni tash e tutje me t tilla dallavera
kukuvajka do prtypi zog e zoga si prhera.
Ja, ja grushti do t bjeri prmbi krye t zuzarve,
koha sht e maskarenjve, po Atdheu i shqiptarve!

Edhe ju t robruar, rob n dor` t metelikut,
Ishini soIrat e kujtdoj`, puthni kmbn e armikut!
Q ta kesh armikun mik e pandehni mnuri,
mjaIton brja pasanik, pasanik dhe 'bej i ri,
dhe u bt pasanik, me pallate, me vetura,
kurse burrat m Iisnik, japin shpirtin n tortura!

Vndi qnka soIr` e qorrit, vlen pr goj` e pr lIyt,
bni sikur veni vetull`, shoku shokut krreni syt.
Dhe pr nj krkoni pes, po m mir` njzet e pes.
Le t rroj batakiu dhe i miri le t vdes!

Po nj dit` q nis e vrret do mbaroj` me bubullim,
ky i sotmi zr` i errt, benet vettim
dhe i bije rruIeja pasuris` dhe, ksi lloj,
nuk ju mbetet gj n dor, vetm nj kaIshit` pr goj`!

A e dini q Iitimi brnda katr vjet mizor`
nuk sht` yti, nuk sht` imi, sht i kombit arbror,
sht` i syrit n lot mekuar, sht` i vndit djegur, pjekur,
Ju do thoni si t doni. po e drejta dermon hekur!

o ti shtrydh t dy syt
Un' jam un', saksi e vjetr!
Lule gjirit q stolisa shkoi stolisi nj gji tjetr
Un' e nisa e stolisa me 'i jep e s'i jep sisa
dhe me kng ylyveri buz' e gush ja qndisa

Npr vapz i dhash' hijem npr hije er' e shije
i dhash' shije poezie, gjith' Iuqit' e nj magjie
gjith ato, q Illad i mbl npr lule mbar e bije
ar' e diellit me tallaze, ar' e hns Iije-Iije
dashuria me dollira dhe me thelp lajthije pije...

Po u b ajo q s'bnej, si, pra, zemra do duroj',
syri lotin ta qndis, loti syrin ta harroj?
Si, pra, zmra do duroj un'saksia tash t vuaj
edhe kng e gjirit tim t kndoj' n gji t huaj?

Un' e nisa i stolisa me 'i jep e s'i jep sisa,
dhe me kng ylyveri buz' e gush ja qndisa
buz' e gush ja qndisa, e ormisa mu n zmr
plasi hna ziliqare q shikonte me sy vngr!

M s Iundi i dhash' lotin, kryepajn time paj
i dhash' lott q pikonin ku i shkelte kmb e saj'
i dhash' vjershn time val, dy her val tri her' zjarr
q buet n maj t pens edhe bnet kng e marr'
kng' e marr' e mallit tim, q tani e pasktaj
do t'i shtrydh t dy syt npr gjurma t asaj!

'etem jeta s`mund te matet
Dhe ajo qe m`u duk mua e perhershme shkoj e vate
Vate jeta ime vate, me la vetem nje kujtim
S`di, i ziu, c`eshte kujtimi: Vetem shkrep si vetetime
e me ndrit e me tregon gjurmezat e zoteris` sate

Thone lindi me kemishe, per ate qe paske Iate`
meqe une te dua ty, paskam lindur me kemishe
s`di, i mjeri c`eshte kemisha, vetem ish ashtu si ish
midis mishit dhe kemishes Iutej dor` e zoteris` sate

Thone paska paraise, gjith` lulishte e pallate
tuIa, tuIa me hyjrira, vargje vargje me humrira
s`di, i ziu, c`eshte hyrija, por hyrirat me te mira
s`mund te ken`, t`u beIsha une, ate zjarr te zemres sate

Paska vende gji-ergjend e pallate me shtate kate
ku ka deIe, ku ka qeIe, ku ka upa me kaupa
s`di, dhe s`di, se c`eshte kaupi, me pelqen me teper kupa
kur ma mbush e kur ma jep, ajo dore pa mekate

Dy te tretat e nje kohe, te nje shekulli qe vate
vate jeta ime vate, me te bashke van` dhe Iatet
s`di, i ziu, se ku vane, vetem jeta s`mund te matet
vec me ditet qe kalova, ne prani te zoteris` sate.

shprim dhe shpres
Edhe sot e kt or,
edhe sot ajo stuhi,
ajo Ilam-madhe dor
do na bj tym e hi!

Komb i varIr, komb i gjor
si nj zok i paIole,
nj pllumb i bardh bor,
ngeli keq n nj rrke!

Q nga kora gjer te Shkodra
Iat'i vendit errsir,
npr Iusha, npr kodra
Iryn e Iryn nj errsir.

Komb i varIr, komb i mjer,
i pamm'e pa at,
shpresa jot kt her
si nj Ilet n deg't that.

Komb i varIr, kombi i mjer,
derzi e punzi,
edhe sot si kurdoher,
nj njeri i panjeri!

Jo, se, ja edhe hna mbrm,
dukej kredhur n nj rrob,
edhe nxinte si nj mm
q ka mbetur qyqe korb!

Mirpo sonte bukuri,
buz e saja burim gazi,
edhe nga gjiri i saj zbrazi
vargje, vargje, drit Ilori!

Nuk e di se gjysh e si,
nuk e di se qysh nga se,
po nashti nj shpres e re,
shtin e shkrep n syt e mi.

Do na zhduket errsira,
do t zhduket ajo dor
nesr vjen me shum t mira
shkaba jon dykrenare.

Nn hijen e asaj
pranvera asht prhera,
q nga Iundi gjer n maj
rreth e rrotull ylyvera.

An'emban bukuri,
komb i lir, tok e lir
shqiptar e Shqipri
sa t lumtur, sa t mir!

$AL QEAL
(Vjersh e pa botuar, shkruar e knduar ditn q erdhi Ismail Qemali n Vlor i vdekur)

Mbyllur det` edhe stere
Kush do pyes? ... edhe prse?
E kush pyet pr Shqiprin,
Rreth me male nj shketin
E pa z dhe e pa zot
Vetm vlente pr nj bot
Q t bnej ndonj dit,
Nj thrime nj kaIshit
Pr at e pr kt,
VleIt`e saja h pr h,
Dele dajos........

Kur nji dit,
Vjen e Iaqet nj ProIit;
Ish njI plak i bardh bor,
Nji bajrak me zok n dor;
an tok e an det
Si i an rruIeja ret;
Edhe zbriti mu atje
Ku i than nga se pr se
Po atje n at vnd,
Dy t prishurit na mnd,
Jo q nuk i than 'miserdhe
Po i than dhe 'shko nga erdhe!

Plaku gjor e plaku mjer,
Ku do vej e ku do bjer,
Npr er e npr shira
Npr gropa me shllira?

Iku dit e iku nat
I mungon dhe buk` e that;
Edhe buka i mungonte,
Vtan zmra i valonte.

Si ish balt, kmba kridhej,
Si ish plak, trupi dridhej,
Andej ruhej nga armiku,
Ktej ruhej nga i ligu.

Mirpo plaku bri krah;
Kaloj male, kaloj brigje,
Kaloj pellgje t pa vah,
Kaloj pyje t pa shtigje
Syr` i tija nj yll shihte
Dita yllin po e Ishihte.

Plaku iku, iku, iku
Pas ca dite nj mngjes,
Kur dgjon nj z kikiku,
Nj qytet i gjith u ndes.

Ish nj vend, nj vend i lir
Q n gjuhn m t mir
Q n gjuhn e Asllanit,
I thon vndi i jataganit;

I thon Vlon` e i thon Vlor
Ku Shqiponja dy krenor,
Gjeti gjith ata q deshi,
Djem baroti, djem arbreshi,
Me bes burri armatosur,
Trimri q s`ka t sosur,

E kush ishte ai plak?
E kush ishte ajo Ilak?
Si nj yll q sht kputur
N nj arqe brenda Iutur,

Na harriti.... Kuje sot
Nuk na erdhi si e deshm,
Po n dhe se Iusm dot
Pra n zmra do t`a ngjeshim.
Dhe aty do rroj sa malet
Shpirti tija nuk do Ialet
Nuk do Ialet po si Dielli,
Ku bashkohen det e qielli,
Atje shuhet ashtu duhet,
Qarko bots z e muhet;

Mirpo dielli dhe ather,
Shkrep dhe shtie mbi t tjer;
Dielli mbet gjithnj Diell,
Kurdoher me kok n qiell,

Edhe Plaku kt dit,
Si njeri mbaroi jet
Mir po Plaku i vrtet
Ish ProIit dhe mbet ProIit;
Dhe qndron ashtu si ish;
Do mbaj emrin si e kish;
Emr`i tija i vrtet;
Esht Nntor njzet` e tet.