You are on page 1of 21

GENEL LETME

LETMENN KURULU ALIMALARI Yrd. Do. Dr. Hasan ALKAN

letme denince ke bandaki bakkaldan byk bir demir elik iletmesine kadar eitli tipte giriimler sz konusu olabildiine gre iletmenin kurulu sorunun uygulamadaki zm yollarnn ne kadar deiik olabilecei aktr. (Hatrlaynz iletme ve iletme ile ilgili temel kavramlar)

Baz kavramlar ve letmenin Kurulu Nedenleri


Yatrm: Nakdi sermayenin ayni sermayeye (retim yapacak makine veya
tehizata) veya iktisadi retim birimine dntrlmesidir. Yatrm nedenleri:
Yeni retim birimleri veya retici g kurma Anma ve eskime gibi nedenlerle yenileme almalar yatrm nedenleri olarak saylabilmektedir.

Bunlarla birlikte insanlar iletme sahibi olmaya iten balca nedenler bulunmaktadr.

Miras
Bamsz i yapma istei Kazan salama istei Toplumsal itibar salama Baka frsatlarn yokluu Bir dnce yada misyonu gerekletirme istei

Bunlara bal olarak yatrm eitlerini Yenileme yatrmlar Genileme yatrmlar Modernizasyon yatrmlar olarak snflandrabiliriz.

Proje:

bir konun zme kavuturulmas yolunda hazrlanan tasar veya tasarlanan plandr. Her yatrm bir projeyi gerektirir Bu projenin ne oranda ayrntl olaca projenin konusu ve kapsamyla doru orantldr.

DPT tarafndan nerilen model aada belirtilmitir:


1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. Projenin ad Kuruluun ad Kurulu yeri Projenin nitelii Uygulama dzeni Projenin sabit yatrm tutar Projenin iletme sermayesi Projenin genel toplam retilecek mal veya hizmetler

10. retim 11. Finansman kaynaklar 12. Projenin ekonomik mr 13. Projenin planla ilikisi 14. letmeye verilecek hukuki ekil 15. Projeden sorumlu olanlar

. Fizibilite: Kesin yatrm karar alnmadan nce yaplmas istenen yatrmla ilgili ekonomik, teknik ve finansal sorunlara ilikin bilgi ve bulgularn sistemli ve analize elverili biimde toplanmasdr. Ama en uygun olan projeyi semektir.

Kurulu aamasndaki iletmeye PROJE veya YATIRIM PROJES diyeceiz. Bundan sonra kullanlacak yatrm projesi ya da proje kavramlarndan kurulu aamasndaki iletme anlalmaldr.

LETMENN KURULU AAMALARI

Proje Fikri
Fizibilite (yaplabilirlik=olabilirlik) almalar (Proje hazrlama) n fizibilite(olanak etd ve nseim) Fizibilite(3 aamaldr) Ekonomik ett Teknik ett Finansal ett

Fizibilite raporu (tamamlanm fizibilite etd) Deerlendirme ve yatrm karar Kesin proje Projenin uygulanmas (yatrm) letme (retime gei)

Proje fikri: Giriimcinin aklna gelen herhangi bir alanda yatrm yapma dncesidir. lkenin durumu, frsatlar, vb. nedenlerden kaynaklanabilir. Fizibilite almalar: Deiik yatrm alanlarnn aratrlmas ve en uygun yatrm trnn seilmesi iletme baars bakmndan ok nemlidir. rnein; ayakkab fabrikas m, kereste fabrikas m, boya fabrikas m, hizmet sektrm,vb. seildikten sonra bunlarn ayrntlarna da karar verilmesi yaplabilirliinin llmesi gerekmektedir. Buda fizibilitedir. Akla gelen dnce zerinde durulmaya deer grlrse (n fizibilite) asl fizibilite almalarna balanr. Bu sayede projenin baaryla tamamlanmasna allr. Fizibilite raporu: Fizibilite almalarnn sonucunda oluturulan rapordur.Ekonomik, teknik ve finansal etd almalarnn sonucu bu raporla birletirilir.

Deerlendirme ve yatrm karar: Rapor deerlendirilir.Karllk, vb. iletme kurma amalarna gre durum deerlendirmesi yaplr. Uygun alternatifler ortaya konur. Yatrm karar alnr veya yatrmdan vazgeilir. Kesin proje: Bir proje kabul edildikten sonra proje kesin proje haline getirilir. letmenin hukuki ekli, alnacak makinalar, vb. ayrntlar belirlenir Uygulama: Sipariler ve fiziksel yatrmlarn balad aamadr. Projenin planlanan zamanda ve maliyette gerekletirilmesi nemlidir. retime gei: Deneme retimi ve olaan retime gei aamasdr. Bu dnem iletme dnemine gei anlamn tar.

FZBLTE ALIMALARININ NEM AMALARI VE BLMLER

Fizibilitenin amalar: letme kurmaya kesin kararn verilebilmesi Byklk ve kurulu yerine karar verme Finansman olanaklarnn belirlenmesi Tevik kredisi, finansman olanaklar, vb. frsatlardan yararlanabilmek iin eitli kurululara rapor sunabilme Projenin gerekletirilmesi, uygulanmas srasnda karlalabilecek sorunlar nceden kestirme ve gerekli nlemleri alabilme

Fizibilite raporunun ierii


Pazar durumu ve tesis kapasitesi (talep tahmini, Pazar durumu, retim kapasitesi, vb) malzeme bilgileri kurulu blgesi ve yeri proje mhendislii teknoloji donatm ve inaat mhendislii personel mhendislii tesis organizasyonu ve genel giderler mali analizler (her trl harcamalarla ilgili)

Proje ekibi: Bir giriimcinin tek bana bu ii yapmas ok zordur. Ekip almasn gerektirir. alma konusuna gre uygun alanlarda uzmanlam bir proje ekibinin ie koulmas gerekmektedir. Bu almalarda DPT; Trkiye kalknma bankas, vb. kurulular yardmc olmaya almaktadr.

Fizibilitenin Blmleri

Ekonomik ett

Teknik ett

Finansal ett

Ekonomik ett: Kurulacak iletmenin karl ve rasyonel olup olmayaca ekonomik


bakmdan analiz edilir.

erdii konular: letmenin kurulu yeri seimi retim konusu letme kapasitesinin (byklnn) belirlenmesi Pazar aratrmas ve talep tahmini Bu konulardan kurulu yeri ve kapasite konularna daha sonrada ayrntl bir ekilde deinilecektir.
statistiki verilerden ve Pazar aratrmalarndan yararlanlr

Teknik ett: letme teknik bir birimdir. Hangi retim teknolojisinin kullanlaca, i ak,
makineler, vb belirlenmelidir.

erii: Projenin teknik tanm, tesis kurulacak arazinin zemin analizleri,hammadde ve dier malzeme analizleri, laboratuar testleri retim biimi ve teknoloji seimi retilecek mallar ve nitelii makine ve tehizat seimi tesisin yerleme plan naat ileri Montaj ilerine ait ayrntlar Uygulama plan: kuruluun aylara gre grafik ve tablolarla gsterimi, yol emas
Bu konulara daha sonra ayrntl bir ekilde deinilecektir.

Finansal ett: letmenin yatrm tutar ne olmal, i ve d finansal kaynaklar, kredi olanaklar,
bunlarn ne zaman nasl ve miktarda temin edilecei karllk analizleri, vb.

erii Yatrm tutarnn hesaplanmas letme gelir ve gider tahminleri Finansman kaynaklarnn belirlenmesi letme karllk durumuyla ilgili analizler Organizasyon durumu
Bu konulara daha sonra ayrntl bir ekilde deinilecektir.

Fizibilite konusunda kitapta verilen rnei inceleyiniz. Bir yatrm karar verebilmek iin tek bir yatrm projesi ile yetinmek doru bir yaklam deildir. Belirli bir sermaye ile bir ok alanda veya ayn alanda farkl alternatifleri dikkate alan bir ok iletme kurulabilir. rnein, 100 milyar ile, tarm alannda, turizm alannda, ticaret alannda, vb. deiik tr iletmeler kurulabilir. Bunun iin birka ayr konuda ve alanda proje hazrlayp karlatrmak gerekir.

LETME AISINDAN BAZI PROJE DEERLENDRME YNTEMLER (Finasman ksmnda da ksaca deinilecektir.)

Geri deme sresi yntemi Net bugnk deerler yntemi, karlk oran yntemi, Fayda/masraf oran yntemi, Ortalama karlk yntemi
Bu konulara daha sonra ayrntl bir ekilde deinilecektir.

Bu yntemlerin bazlar haknda zet bilgi verilecektir. Ayrntl bilgi almak isteyenler iletmecilikle ilgili eitli kaynaklardan yararlanabilir. Geri deme sresi yntemi:(GS) Bu yntem projeye yatrlacak parann ne kadar sre iinde geri alnabileceini gsterir. Yntemde deerlendirme 2 farkl adan yaplabilir Farkl projelerden geri deme sresi kk olan seilir veya Kabul edilmi asgari bir geri deme sresine gre projenin kabul veya reddine karar verilir.

rnek: 200 milyon Tllik bir yatrm her yl 20 milyon TL kar salyorsa geri deme sresi 10 yl olacaktr. Yllk karlar deiiklik gsteriyorsa (dalgal ise) her yl elde edilen kar projenin maliyetine (yatrm tutarna) eit oluncaya kadar toplanr. Ve aradan geen yl says geri deme sresine eit olur. Her yl elde edilen karlar sras ile 20, 25, 35, 40, 30, 50 Tl ise (yani toplam 200 milyon) GS=6 yl olacaktr. Yntemin en nemli sakncas parann zaman deerini dikkate almaz.

Net Bugnk deerler Yntemi: Genellikle bir yatrm projesinin kabul edilmesinde ilk aranan husus elde edilecek gelirlerin proje iin yaplacak masraflardan byk olmasdr. Bu yntemde, btn gelir ve giderler nceden belirlenmi bir iskonto (faiz) oranna gre bugne (hesaplama gnne) indirgenir ve aralarndaki fark hesaplanr. Deerlendirmede NBDY byk olan proje iletme iin daha uygun olan seenei gsterir.veya Projenin kabul iin NBDY >0 olmaldr.nk ancak bu sayede proje karl olabilecektir.

You might also like