Direniin Zamansallna Dair zge Keleki Walter Benjamin tozun biimsel olann a priori bir tanm olmaktan ok maddi

bir yapma srec olarak okunmas gerektiini syler. Benjamin, tozu ounlukla skntyla eletirse de, bu uraca tek balant deildir. Benjamine gre toz, zamann mulaklnn ve oulluunun dol 5). nann yaratt sabitsiz hal, kendini dnyaya tozun aralksz retimiyle yerletirir. n srekli kaan maddilii ise mulak bir alan, tam da imdi-yklmakta-olan-gemi ile henz lan-geleceki iaret eder. Toz, limite doru gidiin gstergesidir, yeni olann her an eskiy e dnebileceini, eskinin izinin ise asla silinemeyeceini srekli hatrlatr ve yeniden s Halen yaamakta olduumuz bir an olarak Gezi Direnii, benzetmeye gidilirse tm lkeye yay n bir gaz bulutu ve tozla elenebilir. Aadaki yaz, direniin tanmlamayan halinin nasl b zaman krlmas/younlamas yarattna ve direniin tanmlamaz biimsiz- durumunun bir pot k zamanla ilikiyi nasl deitirdiini tartmaya alan ve tamamlanm olmaktan uzak bir d olumaktadr.

nemli Not: Bu yaz boyunca, direniin en ok hangi tarihsel kesitle benzerlik tad(1968, ir, Wall Street, 1960 darbesi ncesi vesaire gibi) sorusu hi sorulmamtr. Askerlik yapa nlar daha iyi bilirler, TSK ritellerindendir aalara tekmil verdirerek ceza kesmeknesneyle ve dnyayla ilikisini ceza olarak tekmil vermek zerinden kurmak; rasyonellii n kta sahasn oluturan irrasyonalitenin de kabuln gsterir. Bu kta sahasnda olanlar, i r aklnn nasl ilediini ve ileyeceini belirler. rrasyonel alan ise dzenliletirmenin, etirmeden aynlatrmann kulland temel aralardandr; iktidar en irrasyonel halinin uygu ir/kabul edilebilir/srdrlebilir olduu durumlara bakarak kendi merkezini belirler. An cak, biz bugnlerde Taksim Meydannda ve Trkiyenin pek ok kent meydannda irrasyonel alan a aarak ortaya kan bambaka bir durumla kar karyayz. En olmaz denilenin olduu yerler r. En ok bir araya gelmeyeceklerin brakn ayn slogan atmay ayn barikatlarda att a a kar karyayz. Barikat, direni, boykot, rennie, gaz bombas, kesin bilgi ve daha pek aanmasyla gndelik hayatmzn paras olmas arasndaki sre, normalin olduka dndadr temin tamamen dnda konumlanan alan, Gezi Park bata olmak zere Ankara, Eskiehir, zmir, rsim, Gazi, Adana gibi kentlerde ve sokaklarda yaratc direniin en olumlu anlamyla mul aklatrd ve belirsizliiyle devrimcileen bir akm ve ak ortaya karmaktadr.

Srr Sreyya nderin direniin ilk gnlerinde Biz yarn sabah burada kulara tekmil verece e zetledii duru; bu arnn ve niyetin gaz bombalaryla havaya kartrlmasyla bir a ya balad krlmalardan biri burada yaanmt. Askerlerin ceza olarak aalara tekmil ver bu durumu da Erdoanda cisimleen iktidar tavr ve polis iddeti ile zdeletirebiliriz), i Park direniilerinin uan kua tekmil verme niyeti arasndaki radikal fark; Gezi Parknd e kent sokaklarnda olagelenlerin sistemin rasyonellik ve irrasyonellik arasnda kur duu tm ilikisinin de ters yz edilmesine neden olmutur. Dolaysyla hukuk, kanun, hkmet abakan gibi szcklerin ve yasakoyucularn hkm kalmam; sistem tarafndan tanmlanan tm irrasyonel alanlar alarak limitin tesinde bir yerler iaret edilmeye ve hatta yaanmaya balanmtr. Gezi Parknda yaanan gnlerden ortaya kan forumlar ve yanbamzda olup d dnememi olan parklarn hzla bizim olana dnmesi ise tm igal anlarnn gndelik deki etkisini daha net biimde ortaya koymaktadr. Artk normal olan -rasyonel ve irra syonel biimleriyle iktidarn izdii normal olan- gndelik ve kabul edilebilir/srdrlebili lann ta kendisi bile direniin zamansallnn ierisine ekilmi; o zamann younluundan p direni ve yaratclk izgisiyle yaamaya balamtr.

Tarihe dair her kavramsallatrma mutlaka kendisine ikin olan belirli bir zaman deneyi mine elik eder; bu deneyimi koullar ve dolaysyla onu aklanmak zorunda brakr. (Agamb 9)

Bugn Gezi Park direnii, byk lde kent meydanlarnn/sokaklarnn siyasallatrlmas v rda baka ilikilenme biimlerinin oluturulmas meselesidir. Yalnzca Gezi Parknda, Kuulu Parkta, Abbasaada, Yourtuda deil; barikatlarda, sokaklarda da yaratclk mekanlar v r hakikate doru zorlamaktadr. Ayn gaz soluyarak ayn sokaklar zgrletirenler birlikte e olduklarnn farkna vararak, her geen gn daha nceden zeri rtlm baka baka potansi a kartmaktadrlar. Bugn, Heryer Taksim, heryer Direni slogannda btnleen ar, bir . Kent meydanlarnda zneleen yzbinlerin yaratc direniiyle an tarihe dntren mcadel

a gemi ve gelecekte deil bugnde yaanan direnie yneliktir. Dolaysyla, forumlar ve par lanmalar araclyla gelitirilen salt birarada olmay zlemekle, kamusal alann oluumu n zamanda Gezi Park igali srecinde tm kentlerde yaanan hareketli anlarn kendini tekr erek yeniden retebilme olanaklarnn almas zerinden de okunmaldr. Parklar, Gezi Park llnn mahallelerin klcal damarlarnda dolamasnn arac ve aracs haline gelmitir.

boyutlu mekan ve izgisel olarak ilerleyen zamann tesinde bir yerlerde, kolektif eyle min ufkunda, tm ilikilerin krld ve radikal olarak yeniden kurulduu bir alan kefedilm direni dolaymyla. Fenomenolojik metodun en nemli ilkelerinden biri, varln olmasna ol salamaktr, bu olanak ancak zne-nesne, beden-zihin, alglanan-alglayan, bilen-bilgi ikil iklerinin ortadan kalkmasyla mmkn olabilir. Gezi eylemleri, zamansal yabanclamann alm dier ikiliklerin almas ok daha baka almalarn ve tartmalarn konusudur) noktasnda sunmaktadr. Kolektif eylemin zamansall, izgisel olann dna kmann at ufukta di bunun iin, Gezi Parknn boaltlmasnn ardndan geirdii gnleri dnen pek ok insan iydi, cmleleri dklmektedir.

Hakikate bakabilmek iin zaman algsnda yaanan krlmann at pencere nemlidir. Gezi Pa nde parkta bulunan Devrim Mzesi, direniin belleini oluturuyoruz tarznda arlar, so dnda da alternatif bilgi-haber alar yaratma konusundaki inanlmaz ataklar; yani ann ken i iinde gemiini ve ayn zamanda epistemolojisini yaratmas oka rastladmz bir olay de ak bugn tm eylemlerde zamann tm anlarnn birbirinin ierisinde son hzla kartn gr eri srasnda, Hseyin Avni Mutlunun gemiinin hatrlanmas, 1993 Lice katliamnn sloganla ankartlara yansmas lokal olarak kalsa da, gemiin kendini aktma biimlerinin nemli rnek indendir. Ermeni halknn, Gezi Park merdivenlerinin Ermeni mezar talar olduunu hatrlama ar da, gemii bugnn ierisine hzla yerletirmitir. Bu durum, bir yandan uzun zamandr h unutma zerinden politika yapmaya alan rgtl glerin etkisiyle gereklese de, direnii sinde devrimci potansiyellerinin zeri rtlm olan znelerin grselletirme meraknn ve k bedenleriyle-nesneyle ve somut dnyayla ilikilerinin radikal dnmdr. Bu grselletir knn potansiyeli, Gezi Park direnii ile ortaya kan ve hatta patlama yaayan bir haldir. nn, yaanmasyla tarihe gemesi arasnda neredeyse hibir zaman farkn olmamas, bugn ile d daki fark da sfra doru gtrmektedir. AKMnin zerindeki bayraklarn, Gezi Parkndaki a eni boyunca duvarlara aktlan yazlarn son hzla hafzamzda yer almas, grsel olann da ntldr; dn, artk-bir kez-mmkn-olmu-olan olarak devrimin gz krpmas gibi- bugnn bir potansiyel olarak yerini almaktadr.

znme an gemi, bugn ve gelecein biraraya geldii alan iaret eder; ancak bu alan ig amanda zn(l)meme ve kararszlk tehlikesini de beraberinde getirir. (Caygill, 13)

Bu noktada, bugn ile dnn en youn/hzl biimde birbirinin ierisine akt bir alan olara rk/Taksim Meydan bir de gelecek zerinden okunmaldr. Ancak, bu gelecek okumas yalnzca olacak? sorusuna verilen somut yantlardan ibaret olamaz. Tm kentlere yaylan direniler de zamann farkl ve daha hzl akmas, gemiin-gelecein ve imdinin inanlmaz biimde bir esiyle mmkn olmutur. Bu sonsuz ak, yaratc direniin ortaya kard zamansallk algs et ve somut yantlar verilememesinin, tanmlarn herbirinin elimizden kayor olmasnn neden , alanlarda dolaan zamann normal zamanmzla uzaktan yakndan ilikisinin olmamasdr. Bu ayn biimde, hkmetin ve statkocu tm glerin zamanndan da farkldr. FRUZ KUTAL

Eylemlerde ne kan sloganlardan bir tanesi de Sis atma idi. Sis atma, Counter Strike o yununda kullanlan bir eit hile imi ve ortaln bulandrlmas, gzn gz grmemesi ynt nizi salar-m. Ancak, counter strike oyuncular derler ki, sis atmann asl meselesi, grme i engellemesi deil henz sis atma efektini kaldrabilecek teknik donanmda olmayan bilg isayarlarn kaslmas ve hasmnzn oynamayacak hale gelmesidir. (bkz: http://eksisozluk.co ntry/25662373) . Eski ile yeninin paralanamaz birlikteliini anmsatr, deneyimin ta ke ndisi. Belki de sisin, tozun, gaz bulutlarnn kolektif deneyimin ve hafzann ufkunu gem i-gelecek-bugn zerinde younlatrd sylenebilir.

Yz yldr, eylemenin hakikatiyle arasna ordu/ darbe perdesi ekilmi insanlar, gnlerdi

ayatlarnn nasl olup da bir cezaevine dntrldn tam da zgrln kendisini reterek ynelik eletirilerin younlamas da bu dorultuda deerlendirilebilir. zellikle Krt sorun nden de ayn medya dolaymyla iliki gelitirildiinin farkna varlmas, Licede neredeyse nden biimde onbinlerin sokaklara akmas, alanlarn en devrimci hamlelerinden biridir ve ilikilerin dolaymszln salama konusunda nemlidir. Bu ilikilerin dolaymszl, u in, homofobik/transfobik/cinsiyeti hallerin hzla kendi gemilerini sorgulamaya balamasn a neden olmaktadr. Ancak bu gemiten memnun olanlar, yani an yeniden dondurmaya alanlar parkn ve direni alanlarnn zamanndan ok daha az youn ve yavatrlar. Ayn durum, gelec jeksiyonlaryla iktidar olduunu ve normalletiini dnen AKP iin de geerlidir. AKPnin hayyl ve hissiyat, direni alanlarnn zamannn hzn/younluunu kaldramamaktadr.

Bugn Gezi eylemlerinde yaayanlar ve yaananlar ile, 15-16 Haziranda AKP mitinglerinde bir araya gelen AKP semenleri arasndaki fark, bu zamansalln yaratt krlmada ifadesin . Hakikat ile arasna AKP perdesini ekenlerin bugnk konumu sistem ii tm taleplerin youn at alan temsil etmektedir; o alan iktidar ve sistemi tm rasyonellii ve irrasyonellii kabul edilebilir grmektedir; gndelik hayatn bu iktidar tarafndan izilen normallik snr ieriside ikame(t) edebilir durumdadr. ngrlebilen, tanmlanabilen, her an bilinen ve har ket iermeyen donmu eyler olarak kurgulanmaya allan bu eylemler , AKPnin gelecek zam ikisini bir kez daha durdurmutur. zellikle yeryz iftarlar ve Beyolu Belediyesinin m rasnda ortaya kan mekansal (tomayla izilen snr) ayrm, donukluk ile hareket halinde ola , normalin iinde barnabilecek olanla, kendini tanmlamak zorunda olmayann ilikisini ve karlkl konumlann bir kez daha gstermitir.

Srr Sreyya nderin syledii gibi ambulansn arkasna taklan taksici olarak CHP ya da ri statlerini arayan ulusalc damar ise Gezi Park ve dier alanlarn tarihsel duruunu anl ayabilecek siyasal/tarihsel konuma sahip deildir. CHPnin ve ulusalc damarn, tm eyleml eri AKP ve hatta Erdoan kartlna indirgemeye almas bu bakmdan anlamldr. Bu konum ulmas ve sabitlenmesi bakmndan manidardr; ulusalc zaman tarihin 10 yl ile snrl kalma ktirmektedir. Hafzalar buradan daha tesine bakmaya baladnda, yapsal olarak kaldrlama bir hakikatle yzlemek zorunlu olacaktr. Ulusalc damar, tam da bu noktada sis atmaya almaktadr. Ancak, bugn tm alanlara, parklara bakldnda ulusalc damarn kendisinin n zamanna ve mekanna uymak zorunda kald grlmektedir. Medeni Yldrm eylem hafzasn akta somutlanan, yeryz iftarlaryla baka bir krmz izgisi ihlal edilen bu asil zaman, ikatin younluuna ve hzna uyacak ya da baka mecralarda kendi donmu tarihi ierisinde akm ya (GazdanAdam Festivali gibi, olas Silivri kartmalar gibi) zorlanacaktr.

Gezi Park igalinin srd gnlerde babakanlk mevkisi zerinden kurulan hafza da, iktida llik ilikisi bakmndan baka bir noktay iaret etmektedir. Fas-Tunus-Cezayir ziyaretleri sonrasnda, Tayyip Erdoann lkeye dnnn ardndan yaklak 15-20 gn boyunca, tm kamuo r admdan haberdar biimde yaamtr. Tam da bu srete, iktidar her an ve hala iktidarda ol u bize hatrlatmas gerektii gdsyle ilemeye balar; nk son hzla gemie gmlebilece an iktidar biimi, bugnn zamanna nasl ulaabileceine dair bir bilgi retememektedir. Ve ii her bilgiyi aarak ok daha fazlasn retecek hzllkta akan bir Gezi Park direnii il Tam da bunun iin Tayyip Erdoan, irrasyonel alann ierisine kendisini yerletirilmi, en kabul edilemez olan kabul eden normal ve gndelik alanlar yaratmaya alm, hakikatin t ampara edildii hikayelerle 24 saatini kamuoyuyla paylamtr. Ancak, mesele ynetemeyenin rdoan olmadn anlamaktan geer; normal olann tm artk barnlabilecek bir halde deild krlabilir durumdadr. Mulak olan sadece direniin gelecei deil; normal olann, AKP seme e ayn zamanda ulusalcln da geleceidir. Normalin barnrln yitirmesi, devrimci dn

AKPnin direniin ortalarndan itibaren darbe zerinden yaratt travmatik etki de zamanla leniteki krlma zerinden deerlendirilebilir. ktidar, gelecek tahayylleri zerinde ortay ykc etkiyi, gemii yeniden ararak azaltmaya almaktadr. Ancak, ulusalc damarn s fza anlayndan ok da farkl olmayan bu arma ayn zamanda, cumhuriyet tarihinin 80 ve k ikiletirilmesi abasdr. Oysa ki, iktidarn tanmlayamad alanda gelien ve genileyen amansall bu ikilii de aarak mevcut iktidarn tekrarlayarak davran kalb haline getird i hakikat olarak yzne arpmaktadr. Devrald iktidarn biimini deitirmeden, ieriini inin beyhudelii bu zamansal krlmada ve younlamada grlmektedir. AKPnin iktidarn biim rme vaadiyle zerinde yrd gemi, biim olarak kendini srekli tekrarlamakta; tekrarlama aya dnen eyleyememek ise direniin mulak ve tanmlanamaz olan biimi ve srekli deien/

yleyen ieriiyle baa kamamaktadr.

Gezi Park ve dier alanlarn zamana ve mekana dayal okumas; ulusalclarn ve AKPnin snr onduran ve tanmlayan halinden kurtulmak iin hayatidir. Bugnn iine akan onbinlerce dn v e yarn: zaman hzlandran/younlatran tam olarak budur. Ayn anda, birbirine karan binl ve yarn, bugn hkmetsiz, devletsiz klmtr. Tam da bunun iin, o alanda yaratc direni yasetin, zaman ve mekan ilikisine dair kartmas gereken en nemli derslerden bir tanesi , zeri (zorla) rtlen potansiyellerin ayaklanma araclyla kendi gerekliklerine erime h lep ediyor olmalardr. Sis atma slogan bunun iin de nemlidir.

Gezi Direnii yazlar genel olarak ne olacak? sorusuna verilen yantlarla sona eriyor. Ka nmca, yaamakta olduumuz ann en nemli ve tarihsel ars, bu an yaayanlarn her birini n ne kadar deitiini ve bu deiimin her an mmkn olduunu kavramas arsdr. Erdoan k ktidar bu deiimi kabul etmedii iin muktedir deildir. Ulusalc karakter ilikilerinin asl deiemeyeceini dnd iin alanda kendini bulamamaktadr. Ne olacak sorusu ise byle ya hepimiz ok ama ok deitik, deiiyoruz, deieceiz.Gzel direniler! Agamben, Giorgio; Infancy and History-On the Destruction of Experience; Verso Pu blishing; 2007. Caygill, Howard; Benjamin, Heidegger and the Destruction of Tradition;in ed. by Andrew Benjamin ve Peter Osborne; Walter Benjamins Philosophy-Destruction and E xperience; Routledge-Taylor and Francis Group; 2002. Stoppani, Teresa; Dust Projects:on Walter Benjamis Passagen-Werk and Some Conte mporary Dusty Makings in Architecture; The Journal of Architecture; 12:5; 543-55 7; 2007.