Femoroasetabuler Sıkışma Sendromu

Dr. Nuran GÜN

 “ Femoroacetabular impingement (FAI)”

 Asetabular rim (kenar) sendromu

 Femoroasetabular sıkışma sendromu (FASS)

 Tarihçe

 1991 Ganz ve ark “ femur boyun kırığı sonrası FASS ”

 1991 Ganz ve ark “ asetabuler “rim” sendromu ”

 1997 Leunig ve ark “ MR artrografi-asetabuler labrum ”

 2000 Ganz ve ark “ Femur başı epifiz kayması sonrası FASS ”

 2001 Ito, Ganz ve ark “ FASS – Cam tip ”

 Anatomi

Nosiseptörler - proprioseptörler
Eklem hareket açıklığı
Femoroasetabular Sıkışma Sendromu
Femoroasetabular sıkışma

 Femur ve asetabulum arasındaki anormal temasa bağlı

sıkışma
Etyopatogenez

 Normal anatomik yapı

 Zorlamalar – travma
• Aşırı (suprafizyolojik) EHA
• Tekrarlayan EHA
• Postür bozuklukları
 Anatomik anormallikler
 Femur yapısal bozuklukları
 Asetabulum yapısal bozuklukları
 Kombine yapısal bozukluklar
 Sınıflama

 Primer FASS
 CAM (kam-tümsek)
 PİNCER (kıskaç)
 Kombine tip (cam ve pincer)

 Sekonder FASS
 Cerrahi sonrası
 Anterior pelvik tilt
 Sınıflama

 Primer FASS
 CAM (kam-tümsek)
 Cam(tümsek) tip

Asetabuler kondral yaralanma

• Kondral yaralanma genelde labral yırtıklardan önce

Labral avülsiyon - abrazyon
gelişir
• Kondral harabiyet yaygın ve derindir
Asetabulum ve femurda kıkırdak

hasarı
Cam(tümsek) tip

 Femoral baş boyun uzantısında azalma

Cam(tümsek) tip

 Herniasyon cebi
Cam(tümsek) tip

 Os asetabuli
 Sınıflama

 Primer FASS
 CAM (kam-tümsek)  Konjenital eliptik femoral baş

 Femur başı epifiz kayması

 Leg Calve Perthes-Avasküler nekroz

Konjenital eliptik femoral baş
Femur başı epifiz kayması
Leg Calve Perthes – Avasküler nekroz
 Sınıflama

 Primer FASS
 CAM (kam-tümsek)
 PİNCER (kıskaç)
 Kombine tip (cam ve pincer)

 Sekonder FASS
 Cerrahi sonrası
 Anterior pelvik tilt
Pincer (kıskaç) tip

 Anormal asetabulum

 Fazla sarma ?

• Lokal (anterior)

• Genel

 Counter cup lezyonu

(karşı taraf lezyonu)

 Pincer (kıskaç) tip

Labrum yırtığı
• Önce asetabular labral yırtıklar gelişir

• Labral
Labraldejenerasyon
ganglion görülebilir
- gangliyon

• Kondral harabiyet lokal ve lineerdir

• Ek olarak halka
Asetabuler counter cup lezyonu vardır
ossifikasyonu

Karşı taraf lezyonu

Labrum yırtığı
Labral dejenerasyon - gangliyon
Asetabular halka kalsifikasyonu
Counter cup(karşı taraf) lezyonu
 Sınıflama

 Primer FASS
 CAM (kam-tümsek)  Asetabuler retroversiyon
 PİNCER (kıskaç)  Koksa profunda
 Kombine tip (cam ve pincer)
 Asetabuler protrüzyon
 Sekonder FASS  Koksa vara
 Cerrahi sonrası
 Anterior pelvik tilt
Asetabuler retroversiyon
cross-over (çaprazlama) işareti

Lokal (anterior) sarma

Asetabuler protrüzyon (Artrokatadis)
İliopektineal-pubik çizgi
Normal
 Normal
Koksa vara
 Sınıflama

 Primer FASS
 CAM (kam-tümsek)
 PİNCER (kıskaç)
 Kombine tip (cam ve pincer)

 Sekonder FASS
 Cerrahi sonrası
 Anterior pelvik tilt
 Sınıflama

 Primer FASS
 CAM (kam-tümsek)
 PİNCER (kıskaç)  Gelişimsel kalça displazisi

 Kombine tip (cam ve pincer) düzeltim cerrahisi sonrası

 Femur boyun kırığı sonrası

 Sekonder FASS
 Cerrahi sonrası
 Anterior pelvik tilt
İyi kaynamamış femoral boyun kırığı
 Sınıflama

 Primer FASS
 CAM (kam-tümsek)
 PİNCER (kıskaç)
 Kombine tip (cam ve pincer)

 Sekonder FASS
 Cerrahi sonrası
 Anterior pelvik tilt
 Femoral anteversiyon - retroversiyon

150

anteversiyon retroversiyon
Epidemiyoloji
 Yaşam tarzı
 Aktif
 Yaş
 Adolesan – erişkin (4. – 5. dekad)
 Cinsiyet
 Kadınlarda femoral nedenli FASS anomali sık
 Görülme yaşı kadınlarda daha geç..
 Meslek
 Zemin döşeyicisi, yol işçisi
 Sporcu (kurbağalama yüzme, tenis, golf, futbol gibi)
 Zor tanı ?
Tanı
Tanı

 Klinik

 Radyoloji
Klinik
Şikayet ve bulgu
 Ağrı

 Klik, kütleme sesi

 Kilitlenme hissi
Klinik
Ağrı

 Yeri ve yayılımı
 Kasıktan trokanter üzerine ve bazen uyluğa yayılım
 Genelde tek taraflı ( hipermobil kişilerde bilateral ! )
 Ek lezyonlarda posterior uyluğa yayılım

 Başlangıcı ve şiddeti
 Minör bir travma ?
 Önce aralıklı, sonra devamlı karakterde
 Bıçak sokulma tarzında, dereceli olarak artış
 Ağırlık verme, uzun süreli oturma, yürüme ve atletik aktivite
sonrası artış
Fizik muayene

 İnspeksiyon

 Lordozda artma

 Anterior pelvik tilt

 Palpasyon

 Kasıkta hassasiyet ?
Fizik muayene

 EHA

 Aktif

 Pasif
Fizik muayene

 Tanısal testler

 Sıkışma testi
Radyoloji
 Düz grafi

 MR Artrogram

 BT

 USG
Radyoloji
Düz grafi

Cross table
 AP grafi Kurbağa bacağ

 Lateral grafi (Cross table, Kurbağa bacağı)

Kurbağa bacağ
Cross table
Düz grafi
Cam (tümsek) tip

 Eliptik femur başı

 Femoral baş / boyun oranı

 Femoral baş boyun uzantısında azalma

 Bump (tümsek)- pistol grip deformitesi

 Herniasyon cebi
Düz grafi
Cam (tümsek) tip
Düz grafi
Cam (tümsek) tip
Düz grafi
Cam (tümsek) tip
Düz grafi
Cam (tümsek) tip
Düz grafi
Pincer (kıskaç) tip

 Asetabuler protrüzyon

 Koksa profunda

 Koksa vara

 Asetabuler halka ossifikasyonu

 Counter cup lezyon

Düz grafi
Pincer (kıskaç) tip
Düz grafi
Pincer (kıskaç) tip
Düz grafi
Düz grafi
MR Artrogram
Cam (tümsek) tip

 Artmış alfa açısı

 Labral yırtık (anterosuperior)

 Kartilaj ve kondral defekt

MR Artrogram
Cam (tümsek) tip
MR Artrogram
Cam (tümsek) tip
MR Artorgram
Pincer (kıskaç) tip

 Os asetabuli

 Labral yırtıklar

 Labral ganglion

 Counter cup lezyon

BT
Cam (tümsek) tip
BT
Pincer (kıskaç) tip
USG
Tedavi
Konvansiyonel tedavi

 Hasta eğitimi

 Aktivite modifikasyonu

 Atlet ise ?
Konservatif tedavi

 İlaç

 NSAİİ
Konservatif tedavi

 Egzersiz

 Kalça abduktor mekanizması !!!

Konservatif tedavi

Egzersiz
 Kısa ve spazm (+)
 Lomber PVK
germe
 TFL
 İliopsoas

 Zayıf
 Abdominal kaslar
kuvvetlendirme
 Gluteus medius
 Gluteus maksimus
(Üst lifler)
Mobilizasyon
Konservatif tedavi

Fizik tedavi
 TENS – İnterferansiyel akım

 US - KDD

 Yüzeyel soğuk
Konservatif tedavi

Enjeksiyon
Cerrahi tedavi

 Artroskopik cerrahi

 Açık cerrahi
Cerrahi tedavi

 Rezeksiyon osteoplasti
 Asetabular anterior rim

 Femoral baş boyun bileşkesi

 Labral defekt onarımı

Postoperatif bakım
 Koltuk değneği – kanedyen

 Sabit bisiklet (yüksek sele) – yüzme

 1 ay ağır aktivite yasak

 ROM 1 ay 3 ay
Ayırıcı tanı & Eşlik eden tanı

 SİED
 Piriformis sendromu
 Kütleyen kalça sendromu
 Sporcu hernisi
 Adduktor avulsiyonları
 Osteitis pubis
 Kalçanın geçici osteoporozu
 Avasküler nekroz
Teşekkür ederim
 İliofemoral lig

 Pubofemoral lig

 İskiofemoral lig