Professional Documents
Culture Documents
Dr. Guillermo Soza C. Pediatra Infectlogo Hospital Dr. Hernn Henrquez A. Universidad de la Frontera
NEUMONIA EN PEDIATRIA
EPIDEMIOLOGA
Las IRA constituyen una de las causas principales de mortalidad infantil en los pases en desarrollo.
La neumona es responsable de la mayor parte de estas muertes.
NEUMONIA EN PEDIATRIA
EPIDEMIOLOGA
OMS
Entre 1,6 a 2.2 millones de nios menores de 5 aos, mueren anualmente por neumona. Causa primera de morbilidad, especialmente en pases en desarrollo, con alarmante tendencia al aumento.
CHILE
0,5 a 4/1000 NV 52% egresos hospitalarios en < 2 aos.
Alvarez AM. Rev Chile Infect 2003; 20:50-52
NEUMONIA EN PEDIATRIA
NEUMONIA EN LA INFANCIA
REGION DE LAS AMRICAS Tasas de Morbilidad Infantil. 1995-2000
80.000 70.000 60.000 50.000 40.000 30.000 20.000 10.000 0 Diarrea Neumona Otras Infecciones
34.000 79.000 72.300
NEUMONIA EN PEDIATRIA
VIRUS
VRS + Herpes S. + CMV + Enterovirus +
INFRECUENTES
Lysteria m.
< 3 MESES
VRS ++ hMPV + ADV y PI + CMV + VRS ++++ hMPV +++ PI +++ Influenza ++ ADV ++ VRS + hMPV + PI + Influenza ++ ADV + Influenza +
Ureaplasma u.+
Mycobacterium
5-10 AOS
Micobacterias
> 10 AOS
NEUMONIA EN PEDIATRIA
ASPECTOS EPIDEMIOLOGICOS
Factores de riesgo:
Hacinamiento Madre fumadora Contaminantes intradomiciliarios Bajo peso al nacer Lactancia materna < 3 meses. Sexo masculino Asistencia a jardines infantiles Inmunodeficiencia.
lvarez AM. Neumona Adquirida en la Comunidad en Nios: Aplicabilidad de las Guas Clnicas Rev.Ch.Infect 2003;20:s59-s62.
NEUMONIA EN PEDIATRIA
EPIDEMIOLOGA
Estudio etiolgico de neumonia en poblacin peditrica por serologa pareada
Estudio prospectivo en 201 nios < 15 aos
Etiologa bacteriana 51% Etiologa viral 25% Streptococcus pneumoniae 28% Mycoplasma pneumoniae (+ rural) 22% VRS (+ ciudad) 21% Hib 06% M. catharralis 03% > 1 etiologa 25% (+ comn S. pneumoniae ms VRS o M. pneumoniae) M. pneumoniae > 5 aos (< 5 aos perodos epidmicos). Cl. pneumoniae > 10 aos
Meiskanen K et al. PIDJ 1998; 17: 986-981
NEUMONIA EN PEDIATRIA
EPIDEMIOLOGA
Serologa de IRA baja en nios hospitalizados en Beijing
n = 100
% 23 8 7 1 0
NEUMONIA EN PEDIATRIA
EPIDEMIOLOGA
Etiologa de neumonia comunitaria en pacientes peditricos ambulatorios (1996-1997)
n = 168 63% < 5 aos (6 m 6 a)
73/168 (43%) etiologa establecida. S. pneumoniae 35/129 Virus (VRS) 21/157 M. pneumoniae 12/168 C. pneumoniae 10/162
NEUMONIA EN PEDIATRIA
EPIDEMIOLOGA
Diagnstico etiolgico en Neumonia (Rx comprobada) en nios, por puncin transtorcica y modernos mtodos microbiolgicos. Helsinki 1997-2000 En 20 nios con neumonia bacteriana comprobada
10 pacientes (50%) 01 paciente (5%) 01 paciente (5%) 0 pacientes (0%) Streptococcus pneumoniae Mycoplasma pneumoniae Chlamydia pneumoniae Hemophilus influenzae b
NEUMONIA EN PEDIATRIA
2) Bacterianas
- Streptococcus pneumoniae - Mycoplasma pneumoniae - Chlamydia pneumoniae - Bordetella pertussis - Staphylococcus aureus - Mycobacterium tuberculosis - Haemophilus influenzae b
3) Mixtas
NEUMONIA EN PEDIATRIA
DEFINICIN
Neumonia:
Infeccin respiratoria aguda con compromiso alveolar clnico y/o radiolgico.
Neumonia Atpica:
Clnica y radiologa diferente a la causada por agentes clsicos.
NEUMONIA EN PEDIATRIA
DILEMAS
Es neumonia viral bacteriana?
NEUMONIA EN PEDIATRIA
Examen Fsico
T: 38,5C Taquipnea:
11 m > 50 rpm
> 11 m < 5 a > 40 rpm 5 16 a > 28 rpm
Compromiso general
Letargia, cefalea, nuseas, vmitos, mialgias
NEUMONIA EN PEDIATRIA
La tos es un sntoma importante como criterio de entrada para la evaluacin e identificacin de un caso de neumona.
La frecuencia respiratoria elevada confirmada por 2 medicin, tienen una sensibilidad superior a 80%.
OPS
NEUMONIA EN PEDIATRIA
> 60 resp/minuto
NEUMONIA EN PEDIATRIA
DIAGNSTICO CLNICO
Comparacin de dos mtodos para la deteccin de Neumonia en nios (2 meses a 4 aos de edad).
Mtodo Estetoscopio Signos clnicos sencillos (respiracin acelerada o tiraje) Sensibilidad 53% 77% Especificidad 59% 58%
NEUMONIA EN PEDIATRIA
CLASIFICACIN OMS/OPS
Neumona no grave
Tos o dificultad respiratoria y respiracin acelerada
< 2 meses edad: > 60 pm 2 a 12 meses: > 50 pm 12 meses a 5 aos: > 40 pm
NEUMONIA EN PEDIATRIA
CLASIFICACIN OMS/OPS
Neumona grave
Tos o dificultad respiratoria, ms al menos uno de los signos siguientes:
Retraccin de la pared torcica inferior. Aleteo nasal. Quejido respiratorio.
NEUMONIA EN PEDIATRIA
CLASIFICACIN OMS/OPS
Neumona muy grave
Tos o dificultad respiratoria, ms o al menos uno de los signos siguientes:
Cianosis central. Incapacidad para mamar o beber o vmito de todo lo ingerido. Convulsiones, letargia o prdida de la conciencia. Dificultad respiratoria grave.
NEUMONIA EN PEDIATRIA
COMPLICACIONES
Derrame o empiema pleural Absceso pulmonar Septicemia, shock, insuficiencia renal, falla multiorgnica Otros focos
Artritis, osteomielitis, pericarditis, meningitis peritonitis
Resistencia antibitica
NEUMONIA EN PEDIATRIA
Puncin pulmonar:
No por razones ticas.
Serologa:
tiles en la pesquisa de Mycoplasma pneumoniae y Chlamydia pneumoniae, cuyo cultivo es dificultoso.
Deteccin de antgenos para Chlamydia trachomatis por IFI Deteccin de antgenos para Bordetella pertussis por IFI o tcnicas de biologa molecular (RCP).
NEUMONIA EN PEDIATRIA
Con aumento de 4 veces o ms los ttulos de anticuerpos. No til para diagnstico oportuno.
Deteccin de antgenos:
Aspirado nasofarngeo IFD o IFI. Muy til en VRS, Parainfluenza e Influenza, de menor sensibilidad en ADV, ltimamente para hMPV.
RCP:
De eleccin para metaneumovirus humano (hMPV), existen RCP para otros virus respiratorios en desarrollo.
Parsitos:
Pneumocystis:
Lavado broncoalveolar. Histopatologa.
NEUMONIA EN PEDIATRIA
Hemograma
Leucocitosis polinuclear y desviacin a izquierda. Tambin valor orientador no absoluto.
NEUMONIA EN PEDIATRIA
Bacteriana Cualquier edad, < lactante. Invernal preferente. Fiebre variable, quejido, retraccin, aleteo nasal, polipnea. Condensacin clnica
Leucocitos > 10.000/mm3 PCR: > 30 mg% Tratar con ATB: Esquema 1 lnea PNC/Ampicilina/Amoxicilina Fracaso Neumona Grave Persistente o Supurada
Fracaso
Esquema 2 Lnea Cefalosporinas 3 generacin / Cloxacilina Cefuroximo Sobreinfeccin Bacteriana Germen comunitario o nosocomial Bronconeumonia Viral Grave (ADV, VRS, prematurez, inmunodeficiencia, cardiopata, etc.) Neumona Atpica IgM para M.pneumoniae C.pneumoniae
Fracaso
Drenaje de empiemas
Tratamiento Antibitico
NEUMONIA EN PEDIATRIA
RADIOLOGA DE TRAX
Clnica puede preceder a las manifestaciones radiolgicas. Idealmente tomar examen en 2 posiciones. No es especfica de etiologa, slo sugerente un grado variable de fuerza (edad, estacin del ao, rango tpico o atpico). En prcticas epidemiolgicas de atencin primaria, puede diferirse a casos de fracaso teraputico.
NEUMONIA EN PEDIATRIA
Es un cuadro grave, con potencial riesgo vital, en el cual es difcil aislar o detectar el agente causal. El pronstico mejora a mayor precocidad del tratamiento.
NEUMONIA EN PEDIATRIA
Los nios mayores de 2 meses de edad que se presentan con signos clnicos concordantes con Neumona, deben iniciar tratamiento sin requerir apoyo microbiolgico o radiolgico. A pesar de su baja sensibilidad, an es recomendado efectuar hemocultivos en nios hospitalizados. Reactantes de fase aguda (PCR) tienen valor relativo. La Rx de trax es de valor en nios febriles (>39C), menores de 5 aos. Condensacin clnica es el nico signo confiable diagnstico de neumona y se discute el rol de la radiografa de trax. Reservar hospitalizacin para nios graves, o con va oral limitada para uso de antibiticos.
NEUMONIA EN PEDIATRIA
Aspectos clnicos Ecologa y frecuencia de agentes de la comunidad, segn edad. Patrones de resistencia locales.
Idealmente .
Antibitico de acuerdo a sensibilidad del agente (o presunto agente). Debe ser bactericida y difundir bien a parnquima pulmonar y/o a la pleura. Priorizar tratamiento oral, en caso necesario. Tratamiento IV lo ms corto posible, swicht therapy a oral.
INDICACIONES DE HOSPITALIZACIN
NEUMONIA EN PEDIATRIA
Menor de 6 meses, especialmente prematuros. Complicaciones Cianosis o hipoxemia < 92% FR > 70 x minuto en lactantes, 50 en nios mayores. Signos de dificultad respiratoria severa, retraccin, apneas, fiebre persistente, O2 dependencia. Rechazo alimentario. Deshidratacin. Enfermedad crnica subyacente. Razones sociales. Adherencia al tratamiento.
NEUMONIA EN PEDIATRIA
Se acepta que deben ingresar a la UTI los pacientes con NAC asociada a:
Criterios absolutos
Apnea y/o antecedentes de paro respiratorio. Cuadro infeccioso grave: Septicemia, meningitis (infecciones invasivas). Inestabilidad hemodinmica dada por una bronconeumonia asociada a: Shock sptico, insuficiencia cardiaca congestiva o falla multiorgnica.
Insuficiencia respiratoria grave: Requerimientos de Fi O2 > 50% PaO2/FiO2 < 200 Retencin de CO2 en paciente agudo.
NEUMONIA EN PEDIATRIA
Enfermedad coexistente que puede facilitar una mala evolucin: Inmunodeficiencias congnitas o adquiridas Dao neurolgico severo Cardiopatas congnitas Enfermedad pulmonar crnica reagudizada: Displasia broncopulmonar, Secuelas de ADV, Fibrosis qustica.
Edad menor de 6 semanas.
NEUMONIA EN PEDIATRIA
En el menor de 3 meses:
Hemocultivos (2) Hemograma (PCR) Rx Trax Puncin lumbar (s/evolucin)
NEUMONIA EN PEDIATRIA
TRATAMIENTO EMPRICO
Menor de 3 meses:
Ampicilina 150 mg/kg/da ms Amikacina o Cefalosporina de 3 Generacin.
Hospitalizar:
Sospecha de etiologa estafiloccica, agregar Cloxacilina Sospecha de Chlamydia trachomatis, Eritromicina 50 mg/kg/da
NEUMONIA EN PEDIATRIA
TRATAMIENTO EMPRICO
3 meses a 5 aos Ambulatorio Amoxicilina 60-80 mg/kg/da c/ 8 hrs, oral x 7 das. (Dosis mayor en ambiente epidemiolgico de neumococo resistente) Hospitalizado Ampicilina IV 150-200 mg/kg/da c/6 hrs. PNC IV 200.000 V/kg/da c/6 hrs. (Switch therapy con Amoxicilina 75-80 mg/kg/da c/8 hrs. (segn/evolucin) x 7 das total.
NEUMONIA EN PEDIATRIA
TRATAMIENTO EMPRICO
> 5 aos Ambulatorio Amoxicilina 60-80 mg/kg/da en 3 dosis oral por 7 das Hospitalizado PNC sdica 200 ml/kg/da c/6 horas (Switch Therapy a Amoxicilina segn evolucin)
Neumonia Atpica (sospecha clnica o confirmada) Eritromicina 50 mg/kg/da, c/6 horas Claritromicina 15 mg/kg/da, c/12 horas, por 10-14 das
NEUMONIA EN PEDIATRIA
Drenaje de colecciones pleuropulmonares oportunamente. En neumona atpica adicin o cambio a Claritromicina 15 mg/kg/da cada 12 horas por 10-14 das.
NEUMONIA EN PEDIATRIA
RESISTENCIA
CIM
Resistencia Alta Intermedia Sensible
* Para pulmn 4,0 g/ml
Perfil epidemiolgico de las infecciones invasivas por Streptococcus pneumoniae Rev Chil Pediatr v.74. Enero 2003.
NEUMONIA EN PEDIATRIA
Se presume frecuencia de alrededor de 10% en Chile Se ha identificado en poblacin peditrica (meningitis) Usar Penicilina en dosis no menor a 200.000 UI/kg/da Resistencia de alto nivel debe tratarse con Cefalosporinas de 3 generacin y por excepcin con Vancomicina (CIM > 4 g/ml), diferente a infeccin menngea (CIM > 2 g/ml). La resistencia a macrlidos va en aumento en el mundo (Estados Unidos 41% - Chile 5%).
28
3 (11%) 0 0
NEUMONIA EN PEDIATRIA
Clsicos
Virus Respiratorio Sincicial Humano (hVRS)
Emergentes
Metapneumovirus Humano (hMPV)
En 20 nios holandeses con clnica similar a infeccin por VRS, se asla un paramixovirus que tentativamente se identifica como nuevo miembro del gnero Metapneumovirus basado en datos virolgicos, secuencia homloga y constelacin gnica. Posteriores estudios revelan que el virus ha estado circulando por lo menos 50 aos en humanos. A los 5 aos todos los nios holandeses haban sido expuestos.
Taxonoma de hMPV
Orden: Familia: Sub-familia:
Mononegavirales
Paramixoviridae
Paramixovirinae
Metapneumovirus
APV
m.aviar
Gneros:
Pneumovirus
RSV
humano bovino ovino
hMPV
m.humano
PVM
neumonia de laucha
Mapa genmico comparativo de Metapneumovirus humano (hMPV), Metapneumovirus aviar (APV) y Virus Respiratorio Sincicial humano (VRS)
Deteccin de Metapneumovirus
Canad 2.3% 14,8% Inglaterra: 2.2% Francia: 6.6% Espaa 5.8% Holanda: 10% 7% todos Finlandia 8%
Alemania 17.5%
Italia 25% Hong Kong 5.9%
Australia 9.7%
Metapneumovirus humano en infeccin respiratoria aguda baja del lactante y preescolar. Temuco, IX Regin, Chile, 2005
25 20 15 10 5 0
4 0 1 0 0 3 2 1 2 2 3 1 0 4 1 3 0 12 25 24
Mayo hVRS
Junio PI Adv
Julio VI
Agosto hMPV
Metapneumovirus humano en infeccin respiratoria aguda baja del lactante y preescolar. Temuco, IX Regin, Chile, 2005
47,8%
6,6%
2,9% 2,9% 6,3%
Radiografa de Trax en pacientes con IRAB por hMPV. Temuco, Chile 2005
Radiografa de Trax en pacientes con IRAB por hMPV. Temuco, Chile 2005
Radiografa de Trax en pacientes con IRAB por hMPV. Temuco, Chile 2005