You are on page 1of 115

Mc lc

Mc lc............................................................................................................ 2 Chng mt: Thng yu l hnh phc .................................................. 4 Hnh phc ................................................................................................... 4 Thng yu l hnh phc .......................................................................... 6 Bn tm l mt............................................................................................. 7 Tnh thng l linh dc ........................................................................... 7 Np sng thanh cao .................................................................................... 8 Theo o nht thn cng c th thc tp o Bt ................................... 8 Tnh thng a ti gii thot .................................................................. 9 Bn kha cnh ca tnh thng ch thc............................................... 11 Cng dng gii thot ca tnh thng .................................................... 13 Kinh vn cn bn....................................................................................... 14 Tnh thng chuyn ho hn th v kh au........................................ 15 Thuc bnh v thuc b ........................................................................... 17 Ba bi thc tp v tnh thng ................................................................ 18
Bi th nht ................................................................................................. 18 Bi th hai .................................................................................................... 18

Chng hai: Bi thc tp th nht .......................................................... 20 Bt u bng mt c mong .................................................................... 20 Nhn din nhu yu ................................................................................... 20 Thng thn .............................................................................................. 21 Ai l k th s mt .................................................................................... 23 Nh gc bo ng ..................................................................................... 24 Tr th bng cch hu hoi bn thn ...................................................... 26 Nng lng T Bi...................................................................................... 27 Tai nn ........................................................................................................ 29 Git ci gin ............................................................................................... 30 Bc y s ........................................................................................................ 31 Phin no.................................................................................................... 34 Qun chiu nm un ................................................................................. 35
Ngi thn................................................................................................... 37 Ngi dng ................................................................................................. 39 Ngi ght ................................................................................................... 40
2 | Mc lc

Chng ba: Bi thc tp th hai .............................................................. 43 Hiu bit v thng yu ........................................................................... 43 Qun chiu t thn ................................................................................... 45 Ti tm ht ging hnh phc ................................................................ 49 Chuyn ho tam c ................................................................................. 51 Quay v th h ....................................................................................... 53 Kinh thu d.............................................................................................. 58 L th tnh cho cha.................................................................................... 62 Chng bn: Bi thc tp th ba ............................................................ 66 Nui dng bng hnh phc................................................................... 66 Thin duyt ................................................................................................ 67 Ngi thng ............................................................................................ 70 Thot by ng dc .................................................................................... 73 Vng chi ................................................................................................... 74 Thnh thi .................................................................................................. 76 Quan tm.................................................................................................... 77 Vng mc ................................................................................................. 78 Ght b ....................................................................................................... 80 a ch ca Bt........................................................................................... 82 Vng mc c ngha l chim hu v c ti ........................................ 83 Khng gian thnh thang ........................................................................... 84 Vn khng phi ly d hay khng ly d ............................................... 86 ng b c lp ho ............................................................................... 87 Thng yu hm bn gi mt ngy ........................................................ 88 ng b ngi thng............................................................................. 89 Chng nm: Thc tp thng yu bng nm ci ly ........................ 92 Nng lng ................................................................................................ 92 Cm ng o giao ..................................................................................... 94 Ly th nht............................................................................................... 97 Ly th hai ............................................................................................... 102 Ly th ba ................................................................................................ 107 Ly th t................................................................................................. 109 Ly th nm............................................................................................. 111

3 | Mc lc

Chng mt: Thng yu l hnh phc


Hnh phc
Hm nay l ngy 6 thng 10 nm 1994, chng ta ti Xm Thng trong Kho Tu Ma Thu. Trong kinh Sammidhi m chng ta va hc c bn ch quan trng. Ch th nht l ch nim v hnh phc. Ta thy ngay rng nhng nim v hnh phc c th l nhng by sp giam hm chng ta vo vng kh au. Cho nn nhng nim v hnh phc c lin h ti nim v by sp ca ng dc. Cch y chng mt thng c mt v o hu t Ho Lan qua. Cc v Xm H c hi thm ti sao cc chu khng cng i th v o hu y ni: Chng n ang b vng vo nhng ci by ng dc. V o hu thy cc chu ang kh au, bit rt r rng rng cc con mnh ang b vng vo by ng dc m khng thot ra c. H cng c hiu vi cha, li xe a cha ti Paris cha i v lng Hng mt mnh. V o hu ni ng thy rt r cc chu ang au kh, ang vng vo vng ng dc nhng ng cha lm g c. C nhin nhng ngi tr khi vng vo vng ng dc ngh l mnh ang i trn con ng tm hnh phc. Kinh ni l nhng no ng tm ti kh au. Ta phi c lng thng, s hiu bit v o lc kh mnh th mi c th gip nhng ngi ta thng thot ra khi nhng ci by sp ca ng dc nu khng th ta ch c th ng bn ngoi m thng hi thi. Phi hc phi tu mi c kh nng gip ngi thot khi nhng ci by ca ng dc. Ch th hai ca kinh c th ni l ch hin php lc tr. Khi thin n hi ti sao thy Summidhi li b lc th trong hin ti i tm mt lc th ha hn v vn trong tng lai, tc l lc th phi thi th thy Sammidhi ni: Ti u c b ci hnh phc trong hin ti i tm mt ci hnh phc ha hn ho huyn tng lai u? Chnh ti b ci hnh phc ho huyn kia i tm ci hnh phc hin c trong giy pht hin ti y ch. V nhn tin thy ni vi v thin n l ng dc em li cho chng ta nhng cn st, nhng cn au kh trong khi thi php hin php lc tr em li cho chng ta
4 | Chng mt: Thng yu l hnh phc

hnh phc ngay trong giy pht hin ti. V vy cho nn kinh c danh t vt thot thi gian (akalika), phi thi gian tnh. Ch ny l mt ch rt ln trong kinh Sammidhi m cng l mt ch rt ln trong ton b gio l ca o Bt nhng tic thay t c trung tm tu hc no, t c thin vin no em ch ny khai trin. Ch k tip c th gi l ch nng ta. Nng ta y l nng ta vo php, nng ta vo ci g khng phi ch l mt nim. Trong khi sng vi chnh php, ta t c s an lc vng chi v thnh thi v s nng ta l s nng ta vo php, c khi gi l nng ta hi o t thn. Ch k tip l ch v mc cm hay l mn: mc cm hn ngi, mc cm thua ngi, mc cm bng ngi. Tt c nhng mc cm u c pht sinh ra t nim gi l ng chp v khi qun chiu thy c s tng quan tng duyn v tng tc ca vn php th chng ta thy s sng l mt, ta v ngi, ta vi cy c l mt v bnh an hnh phc khng cn l mt vn c nhn. Khi ta vt c nim v ng th tt c nhng s hi lo lng gin hn v bun phin s tan bin v hnh phc tr nn mt ci g tht s c mt. C nhng nim vui c tnh cch mong manh v cn c xy dng trn nim v ng. V c s php phng v s s hi cho nn nhng nim vui cha vng chi v ch thc. Ch khi ci s ci lo v ci gin hn vng mt, nim vui mi c th gi l nim vui ch thc. Chng ta hy tng tng mt ngi va mi ci ln vi ngi thn xong, bun qu, khng bit lm g, ra qun ru, mua mt ly ru t tin v ngi ung. Ung mt ly ru nh vy khng hn l hnh phc, nhng ng ta mun dng ly ru nhn chm nim au xung. Trong khi thng thc ly ru, hnh phc ch thc khng c, ch c s c gng nn v che lp au kh thi. Bt cng ni tng ng nh vy v ng dc. Bt ni rng v d c mt ngi nh vy b n t hnh, bit rng trong by ngy na mnh s b mang ra chm u, nhng nh c s can thip ca mt ngi thn nn vua bin n t hnh ra n kh sai chung thn. Khi nghe tin c n kh sai chung thn ng ta rt mng, nhy nht rt sung sng. Bt ni ci sung sng ca n kh sai chung thn u phi l ci sung sng ch thc. c so snh vi n t hnh Nn ci ny c coi nh l sung sng ch k thc n khng phi l sung sng. Ly ru kia
5 | Chng mt: Thng yu l hnh phc

c dng nhn chm nim au khng phi l mt hnh phc, ch l mt phng tin kho lp kh au ca mnh thi. Bit bao nhiu ngi tr trong th gii chng ta c nhng nim au v v th h i tm nm th dc lc. i tm nhng dc lc nh vy h khng t c hnh phc chn tht, h ch i tm nhng ci n kh sai chung thn vi lp ci nim au ca n t hnh m thi. l mt bi kch rt ln ca loi ngi. Cng nh s i tm ma ty. Ta bit rng ma ty cng lm chng ta au kh gh gm lm, nhng v nim au kia ln qu thnh ra phi i tm ma ty kho lp v cht ma ty tng ng vi ci n kh sai chung thn c dng kho lp ci n t hnh. Thy nh th chng ta s thng, v nu bit thng th chng ta phi tu hc c kh nng cu v a nhng ngi tr ra khi vng ly ca s kh au. Khi chng ta thc tp hin php lc tr, thc tp nng ta v thc tp qun chiu v v ng th cng ngy ta cng thc hin c s vng chi v thnh thi. V hin php nit bn l mt ci g c th t t hin l ra cho ta tip xc v nit bn c hai c tnh: vng chi v thnh thi. Cng thc tp ta cng thy s vng chi v s thnh thi ln ln v khi tip xc c vi nit bn mt cch su sc th s vng chi v thnh thi kia tr thnh rt ln lao v hng mnh. Lc ci gi l hnh phc chn tht mi tht hon ton, t tch mn ta tip xc c vi bn mn. V vy kinh Sammidhi nu ra ht nhng ch quan trng.

Thng yu l hnh phc


Gio l ca o Bt v tnh thng rt phong ph v su sc. Ta bit rng hnh phc khng th no c c nu ta khng c tnh thng. Tu hc khng c ngha l git cht kh nng thng yu trong con ngi ca ta, tri li tu hc tc l lm cho tnh thng trong ta ln ln n ra v vng mnh. ngoi i danh t thng yu c nhiu ngha, c khi rt hm h, nhng gio l ca o Bt v thng yu th rt su sc, r rng v nhng nh ngha v thng yu rt xc tht v y . Ch thng yu l mt ch cn phi pht trin rt ln. ng l nm nay chng ta c mt kho tu 21 ngy vo thng su vi ch thng yu nhng v lm bing ta bi b kho tu y. Trong

6 | Chng mt: Thng yu l hnh phc

kha tu ny i chng s c hc vn tt ni dung ca kho tu thng su v ti thng yu, v ti thng yu c lin h mt thit n ti hnh phc v v thng yu chn tht a ti hnh phc chn tht.

Bn tm l mt
Trong o Bt thng yu c din t thnh bn kha cnh m chng ta gi l bn tm v lng hay t v lng tm. V lng c ngha l khng th o, khng th ong, khng th lng c (immeasurable = apramna), Pramana c ngha l lng, l o lng, cn apramna c ngha l khng th o, khng th lng c, khng th dng ton s v th d m din t. Ta c th dch t v lng tm l bn tm khng c bin gii, bn tm v lng, bn tm l T, Bi, H, X. Khi Bt dy v bn tm nh mt php mn th ta bit rng c s lin h mt thit gia bn tm. V khi hc hi v tu tp th ta khm ph ra bn tm ch l mt tm thi. Bn tm l bn kha cnh ca mt tm. Chng ta c nhng phng php thc tp rt c th v thng yu v vy trong khi qu v hc v t v lng tm th qu v nn thc tp v t v lng tm. Bui sng bui chiu khi thin to khi i thin hnh qu v nn em nhng phng php v t v lng tm ra thc tp.

Tnh thng l linh dc


T v lng tm l thuc cha c rt nhiu chng bnh ca chng sanh. Trc ht l chng bnh gin hn. Ngi no trong chng ta cng c bnh , ngi nhiu ngi t m thi. Ngi no bnh t th cha rt mau, ngi bnh nhiu th phi cha lu hn, phi thc tp nhiu. Ngi ta c th gin tri, gin t v gin ngi. Th hai l bnh c c, c n, phng th (being cut off, alienated). Phng th c ngha l b ct t ra khng cn gc r na: ta b tch ri ra khi loi ngi, khi gia nh, khi x hi, khi s sng, ta cm thy b v v c n. Th ba l bnh su au, phin mun (sorrow). K n l bnh lo lng s hi (worries, anxiety), bnh mc cm ti li (guilt) v bnh

7 | Chng mt: Thng yu l hnh phc

k th v vng mc (discrimination, attachment). Tt c nhng bnh ny u c th cha lnh c bng phng php t v lng tm.

Np sng thanh cao


Bn tm v lng c khi cn c gi l t phm tr. Phm tc l Brahma, c ngha l Phm Thin cng c ngha l mt ci tri ni ch thin an tr, l ci khng c nhng sinh hot dm dc. Phm cng c ngha l cao c (noble) l thanh tnh; v i sng ngi xut gia cng gi l i sng phm hnh. Tu phm hnh khng c ngha l tu c sinh ln ci phm thin c sng chung vi Thng , m l sng mt i sng trong sch v cao qu ca ngi xut gia. Brahmacary l i sng phm hnh. Trong mt kinh Trung A Hm Bt c dy thy A Nan: Ny thy A Nan, nu thy dy cho cc thy tr v t v lng tm, th cc thy y s cm thy c s an n trong i sng tm linh ca mnh; cc thy y s c sc mnh, s c hnh phc, thn tm ca h khng c phin no v nhng cn st v do h c th sut i sng trong cuc sng phm hnh. Thy A nan c rt nhiu ngi tr thng mn v c rt nhiu ngi tr i theo, v vy Bt bo thy A Nan nn dy cc thy tr v t v lng tm. i vi nhng ngi thng, Bt ni rng t v lng tm l s thc tp v tnh yu thng. Nu qu v ni Phm Thin l tng trng cho tnh thng v nu qu v mun sanh ln ci Phm Thin chung vi Phm thin th qu v phi thc tp t v lng tm.

Theo o nht thn cng c th thc tp o Bt


Chng ta nn bit rng vo thi ca Bt c rt nhiu ngi tin tng v mong c sau khi cht c sanh ln ci tri Phm Thin cng tr vi Brahma. Brahma l tng ng vi Thng ca nht thn gio. Vn cng ging ht nh ngy hm nay. Nu C c gio cc bn chng ta ni rng Thng l tnh thng God is love, th ngy xa cng vy, Brahma l tnh thng v Bt ni rng mun cng tr vi Brahma th ta phi c cng mt cht liu vi Brahma l

8 | Chng mt: Thng yu l hnh phc

tnh thng. Nu gia chng ta vi Phm Thin m khng c mt ci g tng ng ht th lm sao chng ta c c duyn sng chung vi Phm Thin. Nu qu v khng xut gia v sng trong tng on ca chng ti th qu v cng c th tip tc tu hc vi nim tin tng Brahma. Tuy nhin t nht qu v phi thc tp t v lng tm th mi mong c th sinh ln ci Phm thin c. Ta thy rng Bt khng bt buc h phi nht thit t b nim tin ni Phm thin mi c th thc tp c gio l ca Ngi. iu ny l mt iu rt quan trng m chng ta c th hc c ca c Th Tn: khng bt buc ngi khc phi b nim tin ca h mi c th thc tp c gio l o Bt. i vi cc bn Ty phng c gc r tm linh ca h, chng ta cng phi lm nh Bt lm. Chng ta ni vi h: qu v khng cn phi b gc r tm linh v tn gio ca qu v. Nu qu v gc Do thi th qu v c gi gc Do Thi nu qu v c gc C c th qu v c gi gc C c. Qu v c thc tp nhng g qu v thy hay trong o Bt. Tinh thn ny ca chng ta chng qua l ni tip tinh thn ca Bt m thi. Chng ta nh khi nhng gio s C c mi ti Vit Nam, h khng c thi . H ni phi t b ci c tin hin c ca qu v th qu v mi c th theo c o Cha. V h khng cho php ngi Vit th cng ng b hay ln cha ly Pht. Phng php ca chng ta l phng php i ngc hn li, v ta bit rng khi mt con ngi b bng ra khi mi trng vn ho v tm linh ca mnh th ngi s khng c hnh phc. V vy thay v khuyn ngi ta b gc r ca h th ta khuyn h tr v vi gc r. V ng li , ta bit Bt khi s lm trong thi i ca ngi i vi nhng ngi tin tng Phm Thin. Ngi ngh h thc tp bn tm v lng.

Tnh thng a ti gii thot


Cng v l cho nn trong gii Pht t c nhng ngi ngh rng t v lng tm khng phi l gio l cao nht trong o Bt m ch l gio l phng tin thi. l iu ht sc sai lm. Thm ch c nhng v lun gi ni rng s thc tp t v lng tm khng dit tr hon ton c nhng ni au kh phin no trong con ngi ca ta.

9 | Chng mt: Thng yu l hnh phc

Trong khi y chng ta li xng tn c T ph l c i t, i bi, i h v i x. i t i bi thng chng sanh i h i x cu mun loi Tng ct quang minh t trang nghim Chng con ht lng quy mng l (i t i bi mn chng sanh i h i x t hm thc Tng ho quang minh d t nghim Chng ng ch tm quy mng l). i t, i bi, i h v i x l bn cht ca mt v ton gic. Nhan nhn trong cc tc phm v lun tng ta thy c rt nhiu v cho rng T Bi H X khng phi l php mn cao siu nht ca o Bt, chng ta ch c th thnh tu c mt phn no s nghip gii thot thi do s thc tp T Bi H X. l nhng iu sai lm m ta phi vt thng. Mt hm n c mt s cc thy i kht thc, thy tri ang cn sm nn r nhau vo mt tu vin ngoi o chi vi cc thy ngoi o. Chuyn ny cng hay xy ra lm Cc thy ngoi o ni: Ny cc thy, o s Gotama dy v v t v lng tm l T Bi H X, chng ti y cng c dy nh vy. Chng ti cng c dy v bn tm v lng, vy c g khc gia Bt v chng ti u? Cc thy kht s sinh tm hoi nghi, khng c hoan h mi tr v bo co vi Bt. Bt ni rng bn tm v lng nu thc tp cho tht su sc th s i i vi tht gic chi, tc l by yu t ca gic ng v chng s a ti s gii thot hon ton; cn t v lng tm m thc tp khng su sc khng i i vi t , bt chnh o v tht gic chi th ch c th a mnh ti ci Phm Thin, sng bao nhiu ngn vn nm ri rt cuc cng ri tr li kip kh au nh thng. V vy c hai th t v lng tm: t v lng tm na chng v t v lng tm thc tp trong tinh thn ca tht gic chi v bt chnh o. T v lng tm ny a n s gii thot hon ton. Cu truyn trong kinh ny cho ta thy tnh cch tng tc gia gio

10 | C h n g m t : T h n g y u l h n h p h c

l t v lng tm v nhng gio l khc nh gio l t v bt chnh o. y l kinh s 744 ca b Tp A Hm trong Hn Tng.

Bn kha cnh ca tnh thng ch thc


Khi nu ra bn danh t T Bi H X iu ta phi trc tin l bn t din t bn mt ca mt thc ti m ta tm gi l tnh thng, tnh thng ch thc, tnh thng chn tht. V vy cho nn ta phi thy c lin tnh cch tng tc gia bn ci. Phi thy c rng mt ci l do ba ci kia lm ra th ta mi c th hiu c gio l vi diu v t v lng tm. V d nh yu t H tc l nim vui. Nu trong tnh thng m khng c yu t nim vui th tnh thng khng th gi l tnh thng ch thc c. Cho nn trong T c H. Mt tnh thng trong ch c su au th lm sao c gi l tnh thng chn tht Ri ta nhn vo X, X l s khng vng mc, khng theo phe khng k th. Nu tnh thng ca chng ta m c tnh cch phe phi k th v vng mc th tnh thng y khng phi l tnh thng ch thc. V vy trong T c X. Thng thng ta dch X l equanimity c ngi dch l evenmindedness. X cng c ngha l nonattachment, release, letting go. Vy th n l mt kha cnh ca tnh thng chn tht. Khi chng ta cn vng mc cn k th cn theo phe th tnh thng cha phi l tnh thng ch thc. Bi l g? Bi l ch nguyn v kh nng c tc dng lm vi ni kh, chuyn ho ni kh, Bi l compassion, relieving pain, c kh nng lm nh i nhng nim au. Tnh thng chn tht th phi cha ng nhng yu t y. Nu tnh thng m khng lm cho nim au ca ngi ta bt i, khng c kh nng chuyn ho th lm sao ta gi n l tnh thng chn tht? Nu T l ch thc th n cha ng sn Bi, H v X. Bi cng vy, nu Bi l Bi ch thc th cng cha ng T H v X, H m l H ch thc th cng cha ng T, Bi v X. X ch thc khng phi l s lnh lng, indifference. T indifference ny ngha nguyn hay lm, nhng by gi c ngi dch indifference l th . Indifference vn l khng thy c s khc bit. V d mnh c hai a con m mnh thy hai con u l con mnh thng nh nhau, mnh khng c k th ngi ny,

11 | C h n g m t : T h n g y u l h n h p h c

mnh khng c vng mc ngi kia th ci l indifference. Nhng by gi trong ci vn chng ngn ng ca ta indifference c hiu l th , l lnh lng, l khng quan tm. Indifference ng l phi c hiu l khng c difference. X y tc l hin tng ca ci tr tu gi l bnh ng tnh tr (samata prajna). Sama l bnh ng, samata l bnh ng tnh, tc l kh nng thy c ngi ny v ngi kia cng mt th tnh, l ng ng, khng c s khc nhau g ht, khng c s phn bit gia mnh v ngi tc l vt thot ci gi l ng mn, vt thot ci c gi l tam mn; cn c s so snh, cn thy c s khc bit gia ta v ngi cn thy c ranh gii gia ta v ngi th cha c X. V vy X l mt yu t rt thit yu ca tnh thng chn tht. X cng phi c thc hin t t. V d khi ta qun chiu v qun st mt ngi v i c vo tht da v tm t ngi th ta mi bt u hiu v thng ngi c. V t nhin ta vi ngi tr thnh ra mt. Tnh thng l tnh thng c X; Cn nu ta qun st ngi m ngi vn l ngi , ta vn l ta, ta khng i vo ngi c, ta khng sng bng xng bng tht bng th bng tng ca ngi th ta cha c lng thng ch thc. tre dans la peau de quelquun tc l sng trong da tht ca ngi . S qun chiu cng vy. T nhin mnh bin thnh ngi v mnh hiu ngi ton vn. Khi lng thng tro ln nh ci thy bnh ng y th ta gi n l T l Bi; m T v Bi cha ng X. X y c ngha l ly i ci ranh gii gia mnh v ngi, khng phn bit khng k th v chng ta thong thy c tnh cch mu nhim ca s thc tp ny. Ta thy rng nu khng qun chiu th khng th thc s thng yu c. Khng qun chiu th lm sao ta c th t ta vo hon cnh, vo da tht ca ngi kia c th hiu c ngi kia v tr thnh ngi kia? Khi ta tr thnh ngi kia ri th lc tnh thng mi gi l tnh thng ch thc, khng c i tng khng c ch th, ngi thng v ngi c thng tr thnh mt. Chng no ta cn ni ti l ngi thng, anh l ngi c ti thng th chng cha c X. Cng nh khi ta cm ci ba v ng inh. Thay v ng trn inh th ta c th v ng trn ngn tay. Tay tri b au lm ri cy inh xung, tay phi t nhin b ba, cm ly ngn tay tri v chm
12 | C h n g m t : T h n g y u l h n h p h c

sc mt cch rt t nhin khng phn bit. V phn bit khng c ngha l v tri. N khng ni: Ti l tay phi y, anh l tay tri, anh va b thng, ti l ngi ang gip anh y. Tay ph i khng bao gi c ci phn bit nh vy. Ci khng phn bit y ting Anh gi l nondiscrimination nhng n khng phi l v tri. Nu bn tay y v tri th n u bit b ci ba xung chm sc bn tay tri? Khi chng o ngi ta c v phn bit tr, tc l c ci tr tu v phn bit. Sau khi chng ng ri thc th by tr thnh mt loi tr gi l bnh ng tnh tr. Bnh ng y l khng thy s khc nhau, s bng nhau s thua nhau s hn nhau. Ci lin h ti tam mn m ta hc trong kinh Tam Di . V ci tnh thng chn tht ci tnh thng cao tt phi c yu t X. Khng phi Bt gp chung li bn ci gio l tch ri.

Cng dng gii thot ca tnh thng


T Bi H X l bn yu t cn thit trong tnh thng ch thc, trong mt yu t cha ng ba yu t khc. Phi thy c iu . C X th khng c k th vng mc; C H th khng c su au, lo lng v nhng cn st rt; c Bi th c s nh i nhng nim au kh ang c; v c T th c c nim vui. V vy cho nn thc tp T Bi H X chng ta cha c chng bnh c n, su au vng mc, s hi v gin hn. T ting Phn l maitri, ting Pali l metta; Bi l Karuna (ting Phn v ting Pali ging nhau); H l mudita; X l upeksa (ting Phn), ting Pali l upekkha. Trong i Tr Lun chng ta c thy my cu nh ngha v T Bi H X v nh ngha ny c chp nhn mt cch ph bin trong vn hc Pht gio. i Tr (Mhprajna paramita sastra) m tc gi thy Long Th vit: Thc tp tm T ta c th tr dit c gin hn trong lng chng sanh. Thc tp tm Bi ta c th tr dit c nhng kh au v no lon trong lng chng sanh. Thc tp tm H ta c th dit tr c s khng vui v v khng hnh phc trong lng chng sanh. Thc tp tm X ta c th dit tr s vng mc v ght b trong lng chng sanh T l em hnh phc ti. Bi l ly i nim au ni kh. H l hin tng nim vui. C ngi ni H l nim vui khi thy ngi

13 | C h n g m t : T h n g y u l h n h p h c

vui, vui ci vui ca ngi. nh ngha cn cht hp lm. Altruistic joy tc l nim vui c tnh cch v tha. nh ngha ng n nht l em nim vui ti, nim vui y l s hoan lc v hnh phc. em ti cho ngi khc v em ti cho chnh mnh. X tc l thc hin thi khng vng mc khng xua ui, khng k th.

Kinh vn cn bn
Gi y ta hy c vi on kinh Bt dy v phng php thc hin t v lng tm. Trc ht ta c trong kinh Thuyt X. Kinh thuyt X tc l kinh 86 trong b Trung A Hm bng ch Hn. V kht s tm tng ng vi T i v mt phng, bao trm ly trn phng y, ri phng th hai, th ba, th t, trn, di, khp ni, ng nht vi tt c (ph chu nht thit), khng th khng on khng gin, khng tranh, tht rng tht ln, tr nn v lng kho lo t tp bao trm c ht tt c th gian. V kht s cng lm nh th vi bi, h v x. A nan, bn tm v lng ny, thy nn em ging dy cho cc t khu tr tui. H s c an n c sc mnh, c nim vui, thn tm h s khng cn phin no v nng bc, v h s c th sut i tu phm hnh. (dch t Trung A Nam, 86) Trong kinh tng Pali c nhiu on kinh ni v T v lng tm. y l bn dch ting Vit t kinh th 99 ca Trung : Tm tng ng vi t, v kht s an tr bao trm mt phng, ri phng th hai, th ba, th t, trn, di, bn bn, cng khp. V y an tr nh th, thy mnh trong tt c (sabbattataya) bao trm c th gian bng tm tng ng vi t, i tht xa tr nn tht ln, tr nn v lng, khng on khng no. Tm tng ng vi bi, h, x, v kht s cng thc tp nh th. (dch t M.99) Chng ta phi c trong tay nhng on kinh cn bn nh th. Trc ht ngi thc tp phi lm th no tm mnh i i vi ci nng lng gi l T. Nng lng phi pht sanh th tm mnh mi c th i ra mt phng bao trm trn phng y. Trong phng y c bit bao nhiu loi m mnh mun thng v phi thng. Khi a tm v mt phng v gp nhng chng sanh trong phng ,
14 | C h n g m t : T h n g y u l h n h p h c

ta phi c kh nng i vo nhng chng sanh y, ng nht vi h tr thnh h. l yu t qun chiu. Nu khng qun chiu th T ny khng hin thc. Nng lng t tr nn cng lc cng ln, cng rng, cng bin mn v bao trm. l nh kh nng qun chiu, nh con mt tu.

Tnh thng chuyn ho hn th v kh au


Trong khi ta lm nh vy th trong con ngi ta vng mt nhng tm s tiu cc nh ni kt, on th, sn nhu, v tranh ot. Kinh A Hm dng bn danh t l v kt, v on, v nhu, v tranh. Trong khi bn dch i Tr Lun li dng bn t khc l v nhu, v hn, v on, v no. C nhin l trong khi tm ta theo T v i v mt phng hay hai phng hay ba phng th phi c s vng mt ca bn tm s tiu cc ny. Nu bn tm s ny vn cn c mt th T khng c mt ch thc. Trong trng hp ny d mnh c ni bng ming hay bng tr c l mnh chp nhn, mun thng yu th mnh cng vn cha chp nhn v thng yu c. V vy cho nn cc b lun ln u dy: trc khi thc tp tm T ta phi thc tp qun chiu i tr vi ci gin v ci on ca ta trc. C mt hc gi ty phng tn l Etienne Lamotte trong khi dch i Tr Lun c ni mt cu trong phn ch gii ca ng rng T V Lng Tm l nhng s cu chc, c mun hon ton c tnh cch l tng nim. ng ni: Les quatres immesurables ne sont que des souhaits compltement platoniques Platonique c ngha l ch c thc trong ch quan ca ta thi ch khng c trong thc t bn ngoi. Etienne Lamotte ni nh vy ta c th hiu c v ng ch l mt nh hc gi thi. ng l ngi C c gio. i Tr Lun l mt b lun c trc tc vo th k th hai, khi Pht gio i tha ang ln. Trong i Tr Lun thy Long Th ni v T nh sau: Khi chng ta mong mi cho chng sanh mi phng c hnh phc th trong cc tm s pht sinh mt tm s gi l t (maitri). Tm s ny bt u i theo th, tng, hnh, v thc v cc php y lm khi ra nhng hnh ng v li ni v thn th v c tc ng trn cc php bt tng ng khc.

15 | C h n g m t : T h n g y u l h n h p h c

Tt c cc php y ho hp vi nhau u c gi l t c, v cc php y sinh ra ly t lm gc, do cho nn gi l t. Cc php tm v tm s tuy u l nhng iu kin to ra hnh ng cho i sau nhng tt c u do tm s t (cetana, ch) m c tn, ti v trong s to tc cc nghip thn v khu thi t ( cetena ch) l nng lng ln mnh nht. i vi bi, i vi h, i vi x cng vy. ca thy Long Th (nagarjuna) ni l khi trong lng ta mong mi cho tt c chng sanh c an lc th c mt tm s pht sinh gi l T, tc l ngun nng lng thng yu. Khi tm s T pht sinh ra th nhng hin tng l th, tng, hnh, thc u i theo v chu nh hng ca tm T c. C nhin l trong nhng tm hnh c tm hnh gi l t (ctanavolition) v khng nhng nhng hin tng th, tng hnh v thc chu nh hng T m nhng php gi l tm bt tng ng cng b nh hng T na. Khi cc tm s chu nh hng T ri th tm s t (tc l ch mun lm ci g ) cng chu nh hng v c t th c nhin l c nh hng v nghip, tc l v hnh ng trong tng lai. C T ri th khu nghip ta s i theo vi T, tc l ta s ni nhng li yu thng, nhng li xy dng, nhng li lm cho ngi kia c hnh phc. Ri n thn nghip l nhng hnh ng c th em li nim vui v s bt kh cho ngi. Khu nghip v thn nghip l kt qu ca nghip m khi trong nghip c T th tt c hnh ng u s nng vo tm s t ( ch) ny m pht xut. Ni nh vy ngha l khi tm s T sinh ra th th no n cng c biu l qua hnh ng, li ni, v vic lm. Nhng cng c mt ch thy Long Th ni rng t v lng tm ch l nhng c tng bn trong m thi ging ht nh ng Lamotte khi ng ni v souhait platonique. Chnh thy mm li cho ng Lamotte ni theo. Nhng ta c th hiu ti sao. Thy Long Th ang lo lng lm th no chuyn ci nhn tiu tha ti ci nhn i tha. V vy nn thy ni: Nhng ngi tiu tha cng tu t v lng tm nhng t v lng tm ca h ch l c tng. T v lng tm phi i i vi lc ba la mt th mi l t v lng tm ca B tt c th ra ho ci i. V mun a i tha ln m thy v tnh lm mt lm li l ni trong gii thanh vn (tc tiu tha) tu t v

16 | C h n g m t : T h n g y u l h n h p h c

lng tm hon ton ch l nhng c tng bn trong ch khng c nh hng g ti bn ngoi. Ni nh vy l ni ngc li nhng iu mnh va ni trc. M iu mnh va ni trc l s tht. H trong lng mnh c tm s T th sm hay mun g n cng c biu l qua hnh ng, li ni v thn th. Vy th ni rng tu T, tu Bi, tu H, tu X ch l nhng c tng v l nhng s cu mong bn trong l khng ng.

Thuc bnh v thuc b


Chng ta s i vo nhng phng php thc tp c th T Bi H X tr thnh nhng nng lng c tht, c th biu hin ra s sng v chuyn i con ngi mnh. Khi nghe nhng bi php thoi v t v lng tm chng ta phi ly i sng mnh, nhng kinh nghim ca mnh, nhng ni kh ca mnh to tc ra nhng bi tp v chng ta s thc tp trong sut thi gian . kt lun, ta c th ni rng T, Bi, H, X l nhng th thuc cha bnh. Thuc c hai loi, mt l thuc b, hai l thuc bnh. Ni nh vy khng c ngha l thuc b ch b thi hay thuc bnh ch cha bnh thi; thuc b cng c th cha bnh v thuc bnh cng c th bi b. l vn tng tc. T, theo nh ngha, l hin tng hnh phc. Mt ngi kia ang b bnh m sc kho ho mn. ng thy thuc ni: Cha bnh th cha nhng v ngi ny yu qu thnh ra ta phi cho ung thuc b ng ta mnh ln mt cht. Chng ta ai cng bit rng khi b cm m ung thuc b vo th ta c th cm thm, cho nn thy thuc thng tr bnh ri mi cho thuc b, hoc nu cho thuc b th phi c thuc bnh i theo. Phn tch ta s thy rng T v H l thuc b. C nhng trng hp ngi kia su kh qu chng, khng c kh nng tip nhn ngun vui do mnh a ti ta bit rng thuc b trong trng hp cha c th x dng c, v ta phi cha ci bnh su au ca ngi , trc khi ngi c kh nng tip nhn nim vui. Tri rt xanh, hoa n rt p, ta mun a ngi kia ra tip xc vi tri xanh my trng nhng v nim au ln qu, ngi kia khng tip xc c v vy ta

17 | C h n g m t : T h n g y u l h n h p h c

phi cha bnh trc, phi dng ti thuc Bi. Bi l chuyn ho cht kh au. X cng vy. Ta hy xem T v H l nhng th thuc b em li sc kho, em li hnh phc cn Bi v X l nhng thuc bnh chuyn ho su au, k th, vng mc. Nu c th ta mnh hn ln mt cht, kho hn ln mt cht th t nhin kh nng chuyn ho kh au ca ta s tng cng gp bi nhng s phn bit gia thuc bnh v thuc b ny cng ch c gi tr tng i

Ba bi thc tp v tnh thng


Bi th nht 1. Mong sao cho thn tm ti c an lc v nh nhng May I be peaceful, happy and light in body and spirit 2. Mong sao cho ti c sng an ton khng vng vo tai nn May I be free from injuryMay I live in safety 3. Mong sao cho trong tm ti khng c gin hn, phin no, s hi v lo lng May I be free from disturbance, fear, anxiety and worry Bi ny t trng tm Bi v X Bi th hai 4. Mong sao cho ti bit nhn ti bng con mt hiu bit v thng yu May I learn to look at myself with the eyes of understanding and love 5. Mong sao cho ti nhn din v tip xc c vi nhng ht ging ca nim vui v hnh phc May I be able to recognize and touch the seeds of joy and happiness in myself 6. Mong sao cho ti nhn din v thy c ci ngun ca nhng gin hn, tham m v si m trong ti

18 | C h n g m t : T h n g y u l h n h p h c

May I learn to identify and see the sources of anger, craving and delusion in myself Bi ny t trng tm T, Bi v H Bi th ba 7. Mong sao cho ti bit nui dng ti mi ngy bng nhng nim vui May I know how to nourish the seeds of joy in myself everyday 8. Mong sao cho ti c sng mt m, vng chc, v thnh thi May I be to live fresh, solid and free 9. Mong sao cho ti khng ri vo thi dng dng v khng kt vo hai mt vng mc v ght b May I be free from attachment and aversion but not be indifferent. Bi ny thc tp v c T, Bi, H v X.

19 | C h n g m t : T h n g y u l h n h p h c

Chng hai: Bi thc tp th nht


Bt u bng mt c mong
Hm nay l ngy 8 thng 10 1994, chng ta ti xm H, trong Kho Tu Ma Thu Chng ta bt u bng bi tp th nht v t v lng tm. Bi tp ny c trnh by di hnh thc mt s mong c. Nhng trong khi thc tp, chng ta phi vt thot gii hn ca s mong c m i qua lnh vc ca s qun chiu. Bi tp ny c t hng ngn nm, chng ta ch tip tc s thc tp ca cc th h i trc thi, nhng chng ta s p dng nhng phng php c bit c th i n s thnh cng chc chn. 1. Mong sao cho thn tm ti c an lc v nh nhng May I be peaceful, happy and light in body and in spirit 2. Mong sao cho ti c sng an ton, khng vng vo tai nn May I be free from injuryMay I live in safety 3. Mong sao cho trong tm ti khng c gin hn, phin no, s hi v lo lng May I be free from disturbance, fear, anxiety and worry

Nhn din nhu yu


Thc tp T Bi qun, ta bt u bng i tng u l chnh ta. V vy cho nn ta khng ni mong sao cho ngi thn tm c an lc v nh nhng m ta ni: Mong sao cho thn tm ti c an lc v nh nhng. Chng ta bit l trong ch an lc c hai phn: Mt l an, tc l yn n, hai l lc, tc l hnh phc. Chng ta bit hnh phc kh c th c c khi ta khng c s an tm. Cho nn an tm l iu kin thit yu. An tm cng l s nh nhng khng c gnh nng. Bi tp ny cn nhiu tun l thc tp ta mi nm vng chi c. Chng ta bit rng ban u y ch l mt s mong c. Tuy nhin
20 | C h n g h a i : B i t h c t p t h n h t

mong c cha ng nhng nhu yu ch thc. Ta thc s c nhng nhu yu y, Ba iu tm nim ny phn chiu nhng nhu yu ch thc ca ta. Chng l nhng iu kin cn bn ta c hnh phc ch thc. Ta phi nhn thng vo trong con ngi ca ta thc s thy c nhng nhu yu . Chng no ta cha thy c nhng nhu yu th ta vn cha chu tu tp. Ta t mn ta ngh l ta c hnh phc ri. Ta thc s mong c nhng ci y v nhng mong c ny tr thnh t nim. T nim l mt trong bn loi thc n. l ch. Ban u ch l c mong, nhng c mong y dn dn tr thnh mt t nim: ngy m mnh mong c cho ci y thnh tu, v do ci y tr thnh thc n v thc n rt quan trng cho mnh. Nu trong khi sng m ta khng c nhng c mong y, th ta li c th c nhng c mong ngc li. c mong ngc li th khng tt cho ta. Tuy rng y l c mong nhng khng phi y ch l ci m ngi Ty phng gi l wishful thinking, ti v ta s khng dng li ch c mong. Ta s i ti nhiu bc na cm thy rt r rng rng y l nhng nhu yu ch thc ca i mnh. V nhng nhu yu ch thc mnh phi lm th no chng c thc hin. ch gi l t nim. Sau ny chng ta s c nhng hnh ng bng thn th, t tng v li ni thc hin nhng c mong . T nim l ng lc chnh a ti hnh ng v thc tp.

Thng thn
Khi ni n thng yu, ta hy ngh rng i tng thng yu phi l mt ngi khc. Nhng Bt dy rng i tng u tin ca thng yu l chnh bn thn mnh. Nu khng thng yu c bn thn th ta khng th thng yu c bt c mt loi no khc. Kh nng thng yu ca chng ta, kh nng thng yu ngi khc tu thun ni kh nng thng yu c chnh bn thn ta. Nu anh khng thng c anh th anh khng thng c ngi no khc. iu l iu rt r trong o Bt. Mnh khng thng c mnh, mnh khng chm sc c mnh, mnh khng chuyn ho c mnh th lm sao mnh c kh nng thng yu chm sc v chuyn ho ngi khc. V vy cho nn T Bi qun trc tin phi hng ti

21 | C h n g h a i : B i t h c t p t h n h t

bn thn. y khng phi l ch k. Khi ta thng c ta, th tc khc ta tr thnh ra d chu i vi ngi khc, v ngi khc ng thi c hng kt qu ca s thc tp ca ta, ngay lp tc. Theo yu t Xyu t th t ca tnh thngth tnh thng ch thc cng c ngha l nu mnh thng c mnh tc l mnh thng c ngi khc., thng c ngi khc tc l thng c mnh. Khng c s phn bit gia mnh v ngi. Tnh thng gi l tnh thng v ng. Tnh thng v ng l tnh thng cao p nht (ting Anh gi l selfless love). Tnh thng v ng l tnh thng khng phn bit gia mnh v ngi. V vy khi mnh thng mnh c th mnh cng thng ngi. H anh thng c anh, h anh lm cho anh c hnh phc, l anh thng ngi ri . trong mt i chng tu hc m c mt ngi c hnh phc, mt ngi bit t thng mnh, bit t lo cho mnh, th ngi tc khc tr thnh nim vui ca c i chng. C mt ln vua Ba T Nc, sau mt ba hi ngh gia triu thn v ti cung in th thy hong hu Mallika ang ng trn lu. Hong hu Mallika (Mt li phu nhn) l ngi bn ng rt thn thng ca vua Ba T Nc. Vua thng hong hu lm. V chnh hong hu a vua ti vi Bt. Khi ng Cp C c mi Bt i qua hnh o nc X V, ng c dng cng ln cho Bt mt khu vn rt p mua ca thi t K . Trong s nhng ngi ti nghe Php thoi ca Bt c hong hu Mallika v cng cha Vajira. Trong nhng thng u, vua khng ti nghe php, ti v vua nghe qun thn ni l trong nc c rt nhiu bc o cao, c trng ln tui hn Bt Thch Ca nhiu. Hi Bt mi c 38 tui m thin h xng ngi l bc ton gic, thnh ra vua hi ght: Cn tr nh th m t xng l bc ton gic!. Chnh hong hu Mallika lm mi cch cho vua i nghe Bt thuyt php. C nhin l khi ti c vn K Vin v nghe Bt thuyt php ri th vua c chuyn ho v c gia nh quy y. Hm sau cuc hp triu chnh, vua v cung v thy hong hu Mallika ang ng trn lu. Vua mi ni: Hong hu trong th gian ny, c ai thn thng vi hong hu bng chnh bn thn ca hong hu khng?. Vua thy rng, tuy

22 | C h n g h a i : B i t h c t p t h n h t

mnh l ngi thng ca hong hu nhng cha chc vua thng hong hu bng hong hu t thng mnh. Hong hu ci p tr li: Tu hong thng, trong th gian ny, c ai thn thng vi hong thng bng chnh bn thn ca hong thng khng? Hai ngi ni chuyn nh th. Sng hm sau vua v hong hu ti thm Bt, v k li cu chuyn . Bt ni; ng ri! Trn th gian, trong v tr khng c ai thn thng vi mnh bng chnh bn thn ca mnh. Vy th khi mnh bit thn thng bn thn mnh, mnh hy cn thn ng lm hi lm au ngi khc. Tm i mi phng th gii c ai thn thit bng ta bit thn thng t ng th ng lm kh ngi ta l li Bt dy trong kinh Samyutta Nikaya,S.1,75. Tm i mi phng th gii, c ai thn thit bng ta, tm mnh i du lch trong mi phng th gii sau khi qun st th tm y khng tm thy c ai thn thit bng chnh ci bn thn mnh. bit thn thng t ng th ng lm kh ngi ta. l tu gic a ti hnh ng.

Ai l k th s mt
C mt hm khc, vua ngi ring vi Bt. Chng ta nn nh rng vua Ba T Nc cng sanh mt nm vi Bt, v hai ngi tr thnh hai ngi bn rt thn. Qu v cng nn nh, vua Ba T Nc bng h trc Bt chng nm, su thng. Vo nhng nm cui ca vua, vua cng bt chc Bt, b bt cng vic i chi: i chi nc ny, i chi nc kia. C mt ba ngi vi Bt tu vin K vin vua ni: Bch Th Tn, c nhng ngi h ngh rng bn thn ca h l ci h thng nht, nhng k thc chnh h li lm hi bn thn ca h nhiu nht bng t tng, li ni v hnh ng ca h. Con ngh nhng ngi khng i x thn i vi bn thn m li l k th ca chnh bn thn. y l li Bt dy: Nhng ai to nghip xu, v thn, v ming v v , nhng k y l k th ca chnh bn thn mnh. D h c ni rng h yu thng bn thn h, nhng chnh h
23 | C h n g h a i : B i t h c t p t h n h t

l k th ca bn thn h. Mnh c nhng l li suy t c tc dng lm hi bn thn mnh. Mnh c nhng hnh ng tr li lm hi bn thn mnh, mnh c nhng loi ngn ng tr li lm hi bn thn mnh. Chnh mnh l k th ca mnh, ch khng phi l ngi thng ca chnh mnh. V vy cho nn bit t thng mnh l php mn cn bn. l ni dung kinh S.1, 71. Trn y l hai kinh ngn trch trong Tng ng B. Nhiu khi ta c inh ninh rng th gii v x hi loi ngi lm kh ta, th gii v con ngi l k th ca ta nhng k thc ta ang l k th s mt ca ta m ta khng bit. iu ny ta phi thy trong s thc tp ny. Ta khng c s bnh an, hnh phc v s nh nhng. Mi ngy tai nn thng n vi ta v c th chnh ta a tai nn n cho ta m ta khng bit. Mi ngy ta b gin hn, phin no, s hi v lo lng lm cho ta kh au khng ngng. Do cch suy t ca ta, do cch ta i x vi nhng phin no trong ta m ta kh, nhng ta c ngh rng nhng kh au y n t bn ngoi ri ta trch tri, trch t, trch s mng, trch x hi, trch cha m v trch bn hu. Nhng nhn tht k ta s thy k th ca ta khng phi l nhng ngi , nhng hon cnh , k th ca ta chnh l ta. V vy cho nn ta tr li ta nhn li. qun chiu, thy c nhng nhu yu ch thc ca ta v bt u hc chm lo cho thn v cho tm ca ta. l T Bi qun cn bn. l tnh thng chn tht (true love). T Bi phi ly i tng l bn thn. Khi ta bit ly ta lm i tng ca T Bi, ta s thy mt cch mau chng l nhng ngi khc cng tr thnh ra nhng i tng ca T Bi ta: trong c cha, m, gia nh v x hi.

Nh gc bo ng
Khi chng ta ch tc ra c nng lng ca T th t nhin chng ta nh ln c nhng gc r ca gin hn. Chng ta cng s nh ln c nhng gc r ca phin no, s hi v lo lng trong ta. T qun gip chng ta nh ln nhng gc r ca tt c nhng phin no . Trong khi th Bi qun gip cho chng ta hiu v thng c bn thn ca chng ta, hiu v thng c nhng ngi khc, v

24 | C h n g h a i : B i t h c t p t h n h t

bung b c nhng thi quen v nhng nh lm hi bn thn v lm hi ngi khc. Trong nhng tm hnh bt thin, c tm hnh hi, tc l mun ph hoi, gy thng tch, lm kh au. Ting Anh the wish to harm ngha l mun lm hi. Lm hi y, khng phi ch l lm hi ngi khc m cn lm hi bn thn mnh. Chng ta ni chnh mnh lm hi mnh nhiu nht. Sng trong x hi nu ta khng bit chm sc, lo lng chuyn ho nhng kh au ca ta th t nhin trong con ngi ta s pht ra nng lng bo ng (violence). Nng lng s lm hi bn thn mnh v lm hi ngi khc. V d trong lin h cha m v con ci. i khi c chin tranh lnh hay nng gia cha m v con ci. Cha m d nhin l c quyn hnh hn con ci, v v vy trong cuc chin gia cha m v con ci ta thy hai lc lng chng i khng cn bng. Con ci c nhin lp v hn. Nhiu khi cha m dng quyn uy v bo ng i x vi con ci v con ci khng th no dng bo ng tr li i vi cha m. Cho nn con ci thng thu ht tt c nhng bo ng vo trong thn th ri t hi mnh. Cng nh khi ta b cm hn, nu ta khng c cch lm cho ci hn i ra khi thn th th n thm vo xng tu ca ta. Ci bo ng ni ta cng vy. Nu ta khng tm cch chuyn ho nu ta khng a n ra ngoi c th n s tr vo v lm hi chnh ta. l khuynh hng t nhin. Bc cha m cng c bo ng trong h. H khng bit cch chuyn ho bo ng cho nn h thng trt bo ng y ln trn con ci. Nhng con ci v khng ng ngang hng vi cha m nn trong nhng cuc knh chng, con ci thng ng v phng din thua thit. Con ci tip thu vo ngi cht liu bo ng nhng khng th no biu l ra ngoi, khng th ng u khng th tr ming. V vy ci bo ng m cha m trt ln con ci, con ci phi tip nhn v con ci s dng tr li bo ng t hu hoi thn th v tm hn ca mnh. C nhng ngi tr i t t c nhng ngi tr i hnh h thn xc v tm hn ca h cng l v bo ng trong h khng c li ra. Ti bit c mt thiu ph, sng trong mt n np Nho gio, i ly chng. Bit rng trong n np Nho gio mnh khng bao gi c th nh chng, ci li chng, hoc ci li cha m chng. V vy cho nn nhng ni oan c nhng li ni nng nhng thi khng d thng, ngi thiu ph phi tip nhn
25 | C h n g h a i : B i t h c t p t h n h t

ht v dn cha vo trong con ngi ca mnh. Phng php m ngi thiu ph y s dng tr th ngi lm kh mnh l chng v cha m chng l t lm kh mnh. Ngi thiu ph nm ln ra gia t, co cu mt my, ln hai chc vng trong bn t ... l cch duy nht tr th m thi. Ngi thiu ph trong khi a m ma cha chng nm ra gia ng ngn chn xe tang m ln khc nh l mt a con rt c hiu vi cha chng. Lm bn lm t, tc tai x ra, ln ht vng ny sang vng kia Nhn vo ta c cm tng nh a con du ny c hiu vi cha chng lm lm. Nhng k thc l mt s tr th. Mnh lm kh thn mnh, tr ci th m mnh khng th no tr c. Mnh tit ra ci bo ng m mnh khng tit ra c. Nu mnh t t, nu mnh nhy vo xa l cho xe cn, nu mnh nhy xung sng, tt c nhng iu l nhng hu qu ca s bo ng i vo trong con ngi ca mnh m mnh khng chuyn ho c. Phng php gii thot cho nhng ngi nh vy l T qun v Bi qun. Khng phi l nut ci bo ng vo trong ngi m chuyn ho bo ng bng ci thy ca tu gic.

Tr th bng cch hu hoi bn thn


C mt cu chuyn rt ph thng Vit Nam, cu chuyn ging nh vui a nhng m tht ra rt tht. C mt ng c thy con trai mnh nh chu ni mnh. Con trai v gin hn bc bi trt tt c nhng ci ln u con trai ca nl chu ca mnh. Mnh rt au xt rt khng mun con mnh hnh h chu mnh. Nhng mnh khng c quyn. N l cha. N ni: Con ca con th con phi dy, con ca con th con phi nh. ng ni rt tc. N nh chu mnh th cng nh n nh mnh, chu mnh au l mnh au. Nhng mnh cm thy bt lc v mnh khng ngn c, ti v n ni l rng l con ca n, n phi dy. K thc n ch ang trt tt c nhng bc bi v tht bi ca n trn u chu mnh m thi. Khng bit lm g m tit hn ng c mi ly tay t nh vo mt mnh nh vo ngc mnh. Va nh ng c va khc: My nh chu tao th

26 | C h n g h a i : B i t h c t p t h n h t

tao nh cha my. My nh chu tao th tao s g m khng nh cha my? Khi ta bt lc khi ta khng tr li c bo ng bng bo ng, th nhng bo ng s lm vo trong ta v ta s t lm kh ta. D ta c i t t i na th hnh ng t t cng ch l tr th nhng ngi kia. Khi mt ngi i t t, ngi y t ni: Ta lm nh vy cho ngi bit, cho ngi kh, cho ngi hi hn, cho ngi bit li ca ngi, ngi y c th l cha mnh, m mnh, chng mnh, v mnh hay con mnh. Trong hai kinh ta va hc Bt c dy rng nu mnh bit mnh l k thn thng nht i vi mnh th mnh ng c i x nh mt k th i vi bn thn mnh. l mt li dy vng ngc. Ai cng coi t ng ca mnh l thn thng nht ca mnh, v vy mnh ng lm hi t ng ca ngi ta. ng lm hi mnh v lm hi ngi l ch ch ca Bi qun. Bi qun l lm tiu tan ci ch mun lm hi mnh v lm hi ngi, Khng phi ai cng mun lm li cho mnh u, trong chng ta ai cng u c nhng lc lng ma qui c khuynh hng lm hi cho chnh bn thn ca mnh. l nhng tp kh. Nhng tp kh y tr thnh ra nng n, v ngy no chng cng lm hi mnh m mnh khng bit. Phng php qun chiu l thy c nhng nhu yu ch thc v nhng tp kh kia mnh c th chm dt hnh ng t lm hi mnh. Khi ta c th chm dt tp kh lm hi ta, th ta cng c th chm dt c tp kh lm hi ngi.

Nng lng T Bi
C mt hm, mt s cc thy ti bo co cho Bt bit l khu rng cc v c tr c nhng lc lng ma qui quy nhiu. Cc thy hi Bt lm sao cho khu rng yn n. Bt dy rng chc nhng loi sng trong khu rng ang au kh, ang t lm kh mnh v trong khi t lm kh mnh th h lm kh ngi. Vy th cc thy nn thc tp T Bi qun. Thc tp T Bi qun th nng lng ca T v Bi s thm nhun trong cc thy, thm nhun lun ti cc v . Do c
27 | C h n g h a i : B i t h c t p t h n h t

hi ny m Bt dy Kinh Thng Yu (Mettasutta). Cc thy em kinh v tng v thc tp. My thng sau khu rng c yn n. Nng lng T Bi trong cc thy lu l; cc thy chp nhn c v hiu c nhng ni kh au ca nhng loi kia, v nhng loi kia v nhng loi kia do c thm nhun T v Bi. Cc loi kia c nghe Kinh thng Yu, cng thc tp. Khu rng tr nn mt khu rng rt m mt, hnh phc, nh s c mt ca cc v kht s v nh s thc tp ca Kinh Thng Yu ca cc v kht s . y l trng hp trong Kinh Thng Yu c ni. Khi ta thc tp T Bi qun, ta lm cho thn tm ta nh nhng, thoi mi v an lc; ta cng lm cho hon cnh v mi trng ca ta thm nhun nng lng T v Bi v hon cnh s tr thnh m du, ti mt v c hnh phc. Ta ngi li; sau khi iu phc thn th v hi th, ta c nhng cu sau y: - Mong sao cho thn v tm ti c an, c lc v c nh nhng - Mong sao cho ti c sng an ton, khng vng vo tai nn - Mong sao cho trong tm ti khng c gin hn phin no s hi v lo lng Trong khi c nh vy chng ta c th nhn ra rng ta ang thiu an, thiu lc, thiu nh nhng; ta ang cn nm np lo s nhng tai nn c th xy ti; ta bit rng trong lng ta cn c nhng gin hn, nhng phin no, nhng lo lng, v s hi. Nu ta bit rng nhng tm hnh y ang ngn cn khng cho ta c hnh phc th t nhin ta bt u hiu ta v thng c ta. Ta bt u c lng T i vi chnh ta. Ta c lng Bi i vi chnh ta. Bi l thy v hiu c nhng thiu thn, nhng ni kh. T l ch mun em li hnh phc v an lc.

28 | C h n g h a i : B i t h c t p t h n h t

Tai nn
Ta phi qun chiu c phng php. Khng hn l ta phi lun lun tp qun chiu trn gi ngi thin. Bt c u, ang lm g, ta cng c th lm cng vic qun chiu , v nu cn ta c th dng mt mnh giy mt cy bt. Trong i sng hng ngy, chng ta mong c an ton, khng b tai nn. Tai nn l nhng tai nn no? Ta phi nhn cho k, t nhng tai nn nh cho n nhng tai nn ln, v ta tm ra nhng phng php bo v thn v tm ca mnh ta ng vng vo nhng tai nn . Trc ht bnh tt l mt tai nn. Ta bit rng tai nn c th xy ra cho bt c ai trong chng ta. Nhng chng ta khng bt lc ti v c nhng iu chng ta c th lm cho nhng tai nn y ng xy ra. Nhng bnh ln nh ung th, lit khng, nhng tai nn nh ng xe, rn cn, th d, nc tri v.v... Nu ta sng cho c chnh nim th phn ln nhng tai nn c th trnh c. Khi ta khing mt ni nc ang si ta cn thn v ta ni: Nc si! nc si! cho nhng ngi khc bit m cn thn. Chy nh c th l do nu cm hay si nh khng cn thn. Ta bit c nhng ci ta c th lm, c nhng ci ta c th trnh. La cng c th l cn gin. Ni gin l mt tai nn. Tai nn khng phi ch cho mnh m cn cho c nhng ngi xung quanh. Yu l mt tai nn. Tai nn kh ln. Cu mnh ra khi tai nn ny rt kh. Nguyn Bnh ni: Chao i! Yu c ng tri cu. Nht l i vi ngi xut gia, yu l tai nn rt ln. Tht nim l mt tai nn, tai nn ny c th xy ra bt c trong gi pht no. Khi ta tht nim nhiu tai nn khc c th xy ra. Xa la tng thn l mt tai nn. C nhng ngi ang sng an lnh vi tng thn, t nhin nh mt tng thn. T ta nh mt ch khng ai lm cho ta mt tng thn. Mt tng thn l mt tai nn rt ln, n ko theo ni b v v s sp ca s nghip tu hc ca mnh. V c nhng tai nn khc m ta phi gi tn: chng c th xy ra trong i sng hng ngy ca ta. V ta mong c rng l ta c sng an ton, ta c ch nng ta, nng ta ni Bt, nng ta ni Php, nng ta ni tng, ni Chnh Nim v ni hi o t thn. Quay v nng ta l phng php hay nht t bo v i vi nhng tai nn c th xy ra trong i sng hng ngy.

29 | C h n g h a i : B i t h c t p t h n h t

Mong sao trong tm ti khng c gin hn. Ta bit gin hn l mt tai nn, v khi gin hn ta thy bao nhiu an lc ca ta tan bin i ht. C nhng ngi gin ba ln trong mt ngy, mi ln hoc mi lm ln trong mt ngy. Cn g l i mnh na! ng mt cht l gin. H c ngh rng ngi khc lm kh h; h khng bit rng ci lm kh h l s c mt ca ht ging gin hn trong h. ng mt cht l h gin, trong khi nhng ngi khc cng sng trong mt mi trng vn c th ci c ngy. Ti sao? S khc nhau khng phi l hon cnh, s khc nhau l trong con ngi ca mnh ht ging gin hn qu ln.

Git ci gin
C mt ngi n b la mn tn l Dhanajani, t ca Bt. ng chng thuc v ging h Bharagvaja, mt ging h b la mn c ting tm v giu c. Mt ba em cm ln cho chng khng bit cm hng lm sao m b c ln cu Namo Tassa Phagavato Arahato Samasambuddhasa (Knh ly bc Th Tn, bc ng Cng, bc Chnh Bin Tri). ng hi: B lm bm ci g th? ng l ai m b cung knh v quy ngng nh vy? N b la mn ni: ng chng yu qu ca ti i, ng cha bit ngi ny u. Nu m ng c gp ngi ny th ng s thng knh v s quy phc lin. Ti cha thy mt ngi no trn i m tr tu c hnh tnh thng v tu gic ln nh th. V b la mn mi th tm ti gp Bt. Khi gp Bt ng ta hi v vn gin. V Bt tr li rt hay v ng rt tho mn nn ng xin xut gia. ng hi: Ci g mnh git th mnh c an vui? Ci g mnh git th mnh ht su au? Ngi l bc xut gia cao qu. Ngi ng nn git ci g? Bt tr li rng: Git ci gin, th mnh an lc. git ci gin th mnh ht su au. y l nguyn vn ca Kinh: Git g c an lc? git g ht su au? Git g Ngi ng Tn gi Gotama?

30 | C h n g h a i : B i t h c t p t h n h t

Bt tr li: Git gin c an lc Git gin ht su au Ngun sui ca gin hn L cht c hng u Tt c cc bc thnh u ng git n Mt v b la mn khc, thuc cng ging h tn l Bilanjika, nghe ni l ngi b con ca mnh Bharagvaja i xut gia vi Bt. ng ni gin tm ti v chi Bt. Trong khi Bt ch ngi ci. V b la mn hi: Ti chi ng, ti sao ng khng ni li?. Bt ni: Qu em ti tng, nu ngi ta khng nhn th mnh phi t lnh ly ch!. on ny c chp li trong Kinh T Thp Nh Chng. Khi ngi ta em qu ti tng m ngi kia khng nhn th qu li tr v mnh. Cu chuyn ti tai vua Ba T Nc. Khi mnh chi mng ngi ta, cn gin lm mnh kh v ngi b chi mng kia c th gin hay khng gin trong trng hp Bt l khng gin. V nhng hnh ng ca mnh, nhng li chi mng ca mnh, trc ht lm hi chnh mnh.

Bc y s
Sau Bt c bi k ny: Vi k khng gin hn Cn gin t u ti? Sng t ch an nhin Qun chiu nn thnh thi Nhng ai b chi mng Tr li chi mng ngi K y t hi mnh V cng lm hi ngi Nhng ai b ni nng Khng ni nng li ngi

31 | C h n g h a i : B i t h c t p t h n h t

K y thng trn ln Thng cho mnh cho ngi K y lm li ch ng thi cho c hai Hiu c gc cn gin pht sinh ni ngi Tm ta s thanh tnh An lnh v thnh thi Ta l bc y s Tr cho mnh cho ngi K khng hiu chnh php Mi cho mnh di thi! Ta hy cng c k bi k y Vi k khng gin hn, y, c ngha l vi k khng c ht ging gin hn trong tm, th cn gin khng th no pht hin v li ko k y i c. S d ta gin l ti ta c ht ging gin kh ln trong lng ta. Ht ging c th do ng b hoc cha m trao truyn li. ng mt cht l ta c th ni tam bnh lc tc ln ri. Cn ngi khng c khi gin trong tm th ai ni g cng c th mm ci. Sng t ch an nhin Qun chiu nn thnh thi Nhng ngi y bit sng t ch, t ch ng mnh v t phng h mnh. Nh c tr tu qun chiu cho nn h khng b vng vo vng bun gin. Tr tu qun chiu l nng lng bo v cho t thn. Qun chiu y l T qun, Bi qun, H qun v X qun. Nhng ai b chi mng Tr li chi mng ngi K y t hi mnh V cng lm hi ngi Khi ngi ta ni nng mnh m mnh ni nng tr li, th lc mnh tip nhn ci bo ng ca ngi ta, mnh lm kh mnh. Khi

32 | C h n g h a i : B i t h c t p t h n h t

mnh chi mng li th mnh lm hi ngi y na, nh th l mnh lm hi c hai. Ngi kia kh mnh li lm cho h kh thm mt tng na. Ngi kia v kh qu c th chi mng thm mt ln na v cng s lm mnh kh thm mt ln na. V hai bn tip tc leo thang. V vy cho nn ta phi trnh vic lm hi cho c hai bn Nhng ai b ni nng Khng ni nng li ngi K y thng trn ln Thng cho mnh cho ngi K y lm li ch ng thi cho c hai Bi k ny ni v vn chin thng; chin thng cho mnh v chin thng cho ngi kia na. Nu ta thua trn, ta s chi mng tr li v ngi kia s cn au kh hn. Thng trn y l thng cho c hai. Hiu c gc cn gin pht sinh ni ngi Tm ta s thanh tnh An lnh v thnh thi Mnh hiu c ti sao ngi gin mnh: ngi v v minh, ngi v c tri gic sai lm, ngi v tip nhn nhng ht ging gin hn t ng b, t cha m v t x hi. Hiu c nh vy th tm ta s an tnh, an lnh v thnh thi Ta l bc y s Tr cho mnh cho ngi Ta ng vai ca mt v thy thuc. Ta tr bnh cho ta v tr bnh cho ngi. Khi ngi kia nng gin m ni ln, nu ta mm ci, khng gin th ngi t t s hiu, s bit nhn li v s thy li ca mnh, v c th c c hi chuyn ho v do cn gin c tr liu. Cho nn ngi no lm c nh vy l ang lm mt v y s tr bnh cho mnh v cho ngi. K khng hiu chnh php
33 | C h n g h a i : B i t h c t p t h n h t

Mi cho mnh di thi Nhng ngi khng hiu chnh php c th ni rng: Ci anh di qu! ti sao b chi, b ni nng, b n p nh vy m khng c phn ng, khng c la mng tr li, di chi m di qu! Ni nh th h chng t h l nhng ngi cha hiu c s hnh tr chnh php. on Kinh trn chng ta phi hc thuc. Mi khi trong i chng c ngi v tht nim m ln ting, ta c th can thip ti bng cch c on kinh ny. Kinh y trch t Tng ng B Samyutta Nikaya 1, 162. Ta hc thuc lng khi no b ni nng, khi no cn gin sp ni ln, th bit tr v hi th v t c cho mnh nghe bi k ny. Ngi i din mnh nu c cht thc tp s bit mnh ang lm g, s c s n nang: Ngi ny ang thc tp thng cho c hai, ngi ny ang thc tp lm thy thuc tr cho mnh v cho ngi. Ngh nh th t nhin cn gin ca ngi y i xung v ngi y c th n xin li. Cn bi thuyt php no hay hn na l khi nghe ngi kia chi mng v ni nng m mnh vn ngi yn, th v c Kinh.

Phin no
Chng ta mong c rng tai nn ng xy ra trong i sng hng ngy ca chng ta. Chng ta mong c rng s gin hn mt th tai nn ng xy ra, nhng nu n ri ro xy ra, th chng ta phi bit cch i ph, bit cch tr liu. Phin no, ni y, l tt c nhng phin no c th c trong ta, l nhng tm hnh c tnh cch tiu cc, c tc dng lm no lon, lm cho ta mt i s an vui. Ta c th dch phin no l afliction hay disturbance. Phin no trong c tham (m m), sn (gin hn) si (ngu si, ci thy sai lm v mnh v v ngi khc), s hi v lo lng. y l nhng chng bnh rt ln ca con ngi hin i. Khi thc tp nng ta vo tam bo, ta c th i ph vi gin hn v vi phin no , trong c s s hi v lo lng. V vy cho nn thng yu c din dch thnh nhng hnh

34 | C h n g h a i : B i t h c t p t h n h t

ng rt c th. trc ht l hnh ng qun chiu thy. Khi ta thng c ta, ta thng c tt c mi loi. Ta thng ni mt v gio th ch thc l mt v gio th c c t nhiu hnh phc trong bn thn. Khng c hnh phc th khng th dy c ai. Ta dy ta cn khng c th lm sao ta dy ngi khc. Ta phi qun chiu cho tht vng chi, cho tht cng phu. Ta c th qun chiu mt ln, hai ln, ba ln, mi ln. Nhng lc ngi trn ta c, ta qun chiu nh ri, nhng nhng lc i thin hnh hoc lm vic hoc ngi ti bn giy ca mnh, ta cng c th qun chiu v tm ra s tht v ta (qun chiu v nm un ca ta). Tt c nhng i tng ca qun chiu ny u thuc v nm un. Sc tc l thn th ca mnh. Mong sao cho thn ti c an v c lc. Ta phi nhn vo trong c th ca ta xem ci c th y c an khng, n c nhng bnh tt g, n c nhng yu ui g. Ta phi thy tnh trng ca phi tim rut thn v gan ca ta ra sao, phi thy c nhng nhu yu ch thc ca sc thn ta. Sc thn ta cn c an, nn chng ta phi n v ung nh th no v phi sng i sng hng ngy nh th no chng ta c th thng c ci thn ca ta. gi l T, gi l Bi. T v Bi y ly ci thn ca ta lm i tng. Cn trong khi n, trong khi ung trong khi sng i sng hng ngy, ta tng i theo ci tp qun, ci thi quen lm hi thn ta, lm hi tm ta, l ta khng thc tp qun chiu T Bi. Ta l k th ca thn th ta.

Qun chiu nm un
Bc sang lnh vc tm. Lm th no cho tm ta c an? Tm ta khng c an l ti nhng l do no, ta tm ra, ta vit xung v trong khi ngi yn trong b on, ta phi nhn su qun chiu v thy cho c. Nu tm ta khng an l do ta vng ng, do ta mun ci ny, mun ci khc, gin ci ny ght ci kia. Ta phi ghi xung ht. Ta phi thy c nhng ci tht r rng trong thin qun ca ta. V ta bit rng nu ta mun sng trong an ton, khng vng vo tai nn, th ta phi bit nhng tai nn c th xy ra cho ta l nhng th tai nn no, v ta bit rng ta c quyn hn ti mc no c th ngn nga nhng tai nn ng cho chng xy ra. Ta khng

35 | C h n g h a i : B i t h c t p t h n h t

nn cho tai nn xy ra ri mi lo. Ta phi nhn trc, phi lo lng trc. Nhn v vin l tc hu cn u, l gio l ca Khng gio. Nu khng nhn xa, ta s c nhng kh au v lo lng xy ra trong tng lai gn. Trong nhng cm th ca ta, c bun, c gin, c chn nn, c tuyt vng, v ta phi nhn vo bn cht ca nhng cm th tm n ci ngun cn gc r ca chng. V c nhng phin no khc na nh l m m, thm kht nghi ng; chng to ra nhng cm th khng d chu trong con ngi ca ta. Ri ta qun chiu n nhng tri gic ca ta, v nhng tri gic ca ta rt d b sai lm, tri gic ca ta v ta ngi sai lm, m tri gic ca ta v ngi cng li rt sai lm, v th cho nn ta v ngi u kh. Ngi kh nhiu l ngi c tri gic sai lm nhiu. Bt ni nh vy. Tri gic sai lm v chnh bn thn ca ta c gc r ch ta cha bao gi qun chiu v nm un, cha bao gi thy c ci chn tng ca nm un ta. Hnh tc l nhng tm hnh ca ta: tch cc v tiu cc. Tiu cc l nhng phin no ; tch cc l nhng ht ging ca thng yu, ca gii thot, ca nim vui c sn trong ta. Ta phi qun chiu thy nhng im ny. Cng nh khi qun chiu v sc thn, ta thy rng ta c sc kho, c tui tr, c hai chn cn mnh, hai mt cn sng, tri tim cn ang hot ng tt, ng thi cng phi thy c nhng ci yu trong c th bit chm sc v bo v. Th cng vy. Ta thy hng ngy ta c nhng nim vui no cn phi c nui dng, phi c nhng cm th an lc v lnh mnh no c tip tc s dng lm thc n cho ta. V ta phi thy c nhng kh au ca ta chuyn ho. Tng cng vy. Ta phi thy c nhng g ta hiu, bit, nhng tin b ca ta trn phng din hc hi v qun chiu, v ta phi thy c nhng tri gic sai lm tng lm cho ta au kh. Hnh cng vy. Thc cng vy. Ta phi thy ch ng trong c hai mt tch cc v tiu cc. Nh vy T Bi qun phi l qun chiu, ch khng phi ch l chc tng. Trong nhiu Kinh, Bt dy rng nu ch thc tp php T V Lng Tm mt cch s ng th ch c th sinh ln ci Phm Thin, v sau c th ri xung thp, lm loi ngi, loi vt, loi a tu la, v cng c th ri xung a ngc. Nhng nu c thc tp vi t , vi

36 | C h n g h a i : B i t h c t p t h n h t

tht gic chi v bt chnh o, t v lng tm s lm cho ta i ln mi v ta s khng bao gi cn ri xung. Chnh nim l nng lng m ta s dng qun chiu sc, th, tng, hnh v thc ca ta, ta c th thy r nhng nhu yu ch thc ca con ngi ta. C nhng nhu yu khng phi l ch thc nhng chng ta vn c chy theo. Nhng nhu yu gi to lm h hi thn v tm ca ta, v d nhu yu ht thuc, nghin ngp, ung ru, than th. Than th cng l mt cch ti tm nhng ht ging au kh ca mnh v ng thi ti tm lun nhng ht ging au kh ca ngi. Khi nghe ngi ta than th ta cng c th gin theo, bun theo, chng bng theo v do ta ti tm lun ht ging xu ca ngi ang than th. Ta lm thy thuc c cho ta v cho ngi. Khi ngi kia than th ta phi bit an tr trong chnh nim, ta phi bit gip ngi kia ch ng b ngp lt trong bin th than ca ngi kia. Ch khi no ta c tin b tht r rng, ta thy c rng qu thc l ta bt u hiu ta, thng ta v bit chm sc cho ta, th lc ta mi nn chuyn T v Bi sang nhng i tng khc. S chuyn sang nh vy khng c g t ngt c. C nm i tng T Bi qun: 1) 2) 3) 4) 5) Bn thn Ngi thn Ngi rt thn Ngi dng Ngi ght

Ngi thn Mong sao cho thn tm ti c an, c lc, c nh nhng; mong sao cho ti c sng an ton khng vng vo tai nn; mong sao cho tm ti khng gin hn, phin no, s hi v lo lng. i tng u l bn thn. ng mn bng nhng chc tng v cu xin; phi dng nim, nh, tu qun chiu su vo tnh trng hin thi ca nm un ta. Khi ta bt u bit chm sc ta v thng yu ta th nng lng ca T v ca Bi mi bt u c tht. Sau ta chuyn sang mt ngi khc, mt ngi thn: Thanh Tnh o Lun khuyn ng nn bt u bng ngi rt thn, cng ng bt u bng k th. Ta hy bt u
37 | C h n g h a i : B i t h c t p t h n h t

bng mt ngi ta thn knh m khng b vng mc. V d nh thy mnh. Thanh Tnh o Lun cng ni rng i tng ca qun chiu khng c l mt ngi cht ri hay mt ngi khc phi, ti v s mi tu mnh c th b dnh vo ngi khc phi y. Ngi ta k chuyn c mt s ch thc tp T qun nhng i vo nh khng c. ng thy ca ch hi ra th l ti v ch y ly mt ngi cht lm i tng, v vy cho nn ch khng i vo nh c. Sau khi ch b i tng , thay vo mt i tng khc l ngi cn sng th ch li i c vo nh. iu ny ti khng tin v cng khng ng . Ngi cht khng phi l mt ngi khng cn na. Sng vi cht ch l nim ca ta thi. Ta khng thy th ta gi l cht, ta thy th ta gi l cn sng. Khi nhng iu kin y v ta thy c th ta c khuynh hng cho l c; khi nhng iu kin khng y v ta khng thy c th ta c khuynh hng cho l khng. C v khng l nhng nim; sng v cht cng l nhng nim. V vy ci iu ni trong Thanh Tnh o Lun, ti cho l khng ng. i tng ca T, ca Bi dt khot c th l mt ngi qua i. Vi i tng y, ta c th i vo nh c. Cn nu ly i tng l mt ngi khc phi l nguy him, ti cng khng ng . C chnh nim tht s th c s bo v, ta khng cn e ngi. Ch s khng c chnh nim thi. M nu khng c chnh nim th khng phi l thin qun ch thc. Thanh Tnh o Lun v nhiu tc phm khc ngh nn bt u bng mt ngi ta qu mn thi. Mong sao cho thn tm ngi y c an, c lc, c nh nhng; mong sao cho ngi y c sng an ton khng vng vo tai nn; mong sao cho trong tm ngi y khng c gin hn, phin no, s hi v lo lng. Ta phi tr vi ngi y trong mt thi gian kh lu, v nng lng T ca ta s lin tc bao ph ly ngi y. Ngi y c th ang phng ng, th ta phng nng lng T v phng ng. V d trong thin ng nu ngi y ngi pha bn tay phi th ta phng nng lng v pha tay phi rt l c th. Cn nu ngi y ang bnh khng i ngi thin c th ta nh hng v phng ca ngi y ri hy phng nng lng T v pha . Ta dng nng lng ca T Bi m bao trm ly ngi y. Tuy rng ngi y c th khng cn n nng lng T Bi ca ta, nhng y l s thc tp ca
38 | C h n g h a i : B i t h c t p t h n h t

ta. Ta i ti ngi y rt d v ngi y l ngi ta knh yu. Thnh cng ri ta mi chuyn ti ngi rt thn, ngi thn nht trong i ta. Mong sao thn v tm ngi y c an, c lc, c nh nhng. S thc tp tht d dng, ngt ngo, v vy m Thanh Tnh o Lun ni l nguy him. Mong sao cho ngi y c an ton khng vng vo tai nn, mong sao cho trong tm ngi y khng c gin hn, phin no, lo lng v s hi. Ta an tr trong nh y mt thi gian kh lu, nhiu ln, nhiu ngy. Trong hai trng hp ngi thn v ngi rt thn, ta rt d thnh cng, nht l khi ta thnh cng vi chnh ta ti mt mc no . S thnh cng ca ta v t Bi qun i vi chnh ta t ti mc no th ta cng s thnh cng i vi nhng ngi ny ti mc y, hoc l gn ti mc y. Ta phi thy c r cc yu t sc, th, tng, hnh v thc ca ngi y. Ta qun ngoi thn, ngoi th, ngoi tng, ngoi hnh v ngoi thc rt d ti v ta bit qun ni thn, ni th, ni tng, ni hnh v ni thc. Ta hc rng kh nng thng yu ngi khc tu thun vo kh nng thng yu chnh mnh. Ngi dng Sau c th l nhiu thng sau, ta s ly mt ngi dng (khng thng cng khng ght) lm i tng qun chiu. V d nh ng a th. ng a th th mnh cng c hi thng hoc hi ght ri . Mt ngi no , mnh c bit, nhng khng thn cng khng ght. Ngi cng c th lm tiu biu cho mt hng ngi trong x hi. V d nh ta khng bit ngi Bosnia nhiu m mun thng ngi Bosnia th ta phi ly mt ngi Bosnia m ta bit lm i tng. Trong qu trnh qun chiu ta mi thy sc. th, tng hnh, v thc ca ngi hon cnh t nc ca ngi v khi ta thng c ngi , th ta cng c th thng c ht dn Bosnia. Khi chng ta bit v hiu c mt ngi th chng ta thng ngi d dng hn. Cha bit g v mt ngi m bt thng ngi y th tht l kh. Khi xem mt tn tung ht bi hay l mt truyn phim v theo di cuc i ca vai chnh ta s c cm tnh vi vai chnh , nht l vai chnh ang b kh au, nguy him nht

39 | C h n g h a i : B i t h c t p t h n h t

l vai chnh c mt tri tim rt tt. Chng ta lo s khi thy tai nn c th xy ra cho ngi . Khi ngi chy trn chng ta cng mun chy trn theo ngi ; chy mau mau, chy mau thm cht na! trong lng chng ta c ci cm tnh nh vy. Cho n ni d nhn vt l mt tng cp, mt ngi khng ng theo phe thin, m nu chng ta bit, hiu nhn vt ri th chng ta cng khng mun ngi b bt hay b git. iu chng t rng tnh thng ca ta i vi mt ngi tu thuc ch chng ta bit v hiu c nhiu v sc, th, tng, hnh v thc ca ngi . Khng bit th khng th thng, hoc tnh thng rt m h. Mong rng tt c cc loi chng sanh u c hnh phc v an ton, i tng ny khng r rng, khng c th. Khi thy mt con su cht, chng ta c th ni: Mong sao cho con su ny v nhng con su ng loi ca n c th sng sut c ma xun, ma h v ma thu, khng b tai nn, khng b ai dm ln v lc lng thng ca chng ta i vi loi su kia mi c tht. Hi sng khi i thin hnh, chng ta thy mt sinh vt cht m tht ra ra, lm li c b xng trng hu t xng u cho n xng lng ngc v xng ui, rt r rng. Khi thy c r rng nh vy ta khi ln mt tm nim xt thng, v ta thng ngay c sinh vt . Thng c con vt th ta c th thng c tt c nhng con tng t. Ci thy v ci hiu a ti ci thng, v vy tr tu l cht liu lm nn T Bi. Ta thy c v ta, ta hiu c ta th ta mi c th thng ta c. Ta thy c v ngi, ta hiu c ngi th ta mi c th thng ngi c. Nu khng th chng qua ch l nhng chc tng hi ht, khng c nng lng. Qun chiu thnh cng th nhng ngi dng tr thnh ngi thn thuc ca mnh. Ta cng thy trong h tt c nhng c mun, nhng lo s, nhng phin no ging nh ta c. V vy cho nn ta thng rt d. Ngi ght Cui cng ta qun chiu c th thng nhng ngi m trc kia ta gi l k th. Ta t ta trong con ngi ca h v ta ni: Mong sao cho k y c an, c lc, c nh nhng,

40 | C h n g h a i : B i t h c t p t h n h t

Ta thng c ta ri th chc chn ta s thng c ngi . Ch khi no anh cha thng c anh th anh mi cha thng c k th ca anh thi. Anh thng c anh ri tc l anh c th hiu rng ngi cng l ngi, ngi cng ang au kh. Mong sao cho ngi khng vng vo tai nn. Ngy xa nhiu ln ti qun chiu v nhng ngi lnh trong b i Vit, ti mong cho h khng b git trong nhng trn b bom, nhng ti cng qun chiu v nhng ngi lnh M, v ti thy rng nhng ngi lnh M ny cng ng ti nghip. H c gi sang git v b git. v v vy ti cng mong cho nhng ngi lnh c an ton tr v v khng vng vo tai nn, Rt cuc l ta c mt c mun cao hn ht l mong sao cho cuc chin tranh ny chm dt cho c ngi Vit ln ngi M u c an ton. Lc th ch c mt con ng thi l c gng chm dt chin tranh. Khi anh thc tp T Bi qun, anh phi i con ng , khng c con ng no khc. Anh khng th i theo con ng mun bn ny thng, mun bn kia thua. Khi thc tp nm ci ly, chng ta thc tp thot khi ci v bn ng ca chng ta. Thy c s lin h gia chng ta vi ng b, x hi, ging h, vi sinh mi, chng ta lm cho s hiu bit trn dng trong tm ca chng ta. Mi ci ly nh vy vi nhng li qun chiu to ra ci thy v s hiu bit. Ci thy v s hiu bit l cht liu lm pht sinh ra s chp nhn v nim thng. V vy cho nn khi ly n ci ly th nm l chng ta c th thng c ngi . Trong ci ly th nht, ta qun chiu trong ta, trong ci ly th hai ta thy lin h gia ta v nhng sinh vt, nhng ngi sng chung quanh ta. Nu thc tp ng hong th sau hai hoc ba thng ta s kho mnh, yu i, v mm ci c, ti v cht liu ca hn th v ca phin no s tiu tan. Nm ci ly v th cng nm trong phm vi thc tp t v lng tm. Qu v tng thc tp ri, qu v thy rt r khi ly ci ly th nm ta thy l khng cn on ght k kia na m tri li ta mun cho ngi cng hnh phc, cng c an ton. S d ta i ti c thnh qu l v ta i c bc th nht l ta mun cho chnh ta c an ton, c hnh phc, c khng c tai nn. V thng c mnh, cho nn ta mi thng c ngi. Ngi y l ngi c th lm cho mnh, cho gia nh v dn tc mnh iu
41 | C h n g h a i : B i t h c t p t h n h t

ng. y vy m mnh vn c th thng c. C nh th th T Bi mi c nhn thc nh mt php l.

42 | C h n g h a i : B i t h c t p t h n h t

Chng ba: Bi thc tp th hai


Hiu bit v thng yu
Hm nay l ngy 16 thng10 nm 1994, chng ta ti Xm H trong kho tu ma thu. Sng nay chng ta hc ti bi thc tp th hai v php qun t v lng tm. Trong bi tp th nht chng ta thy rng hai loi nng lng T v Bi c pht hin trong khi chng ta thc tp thin qun. Trong bi tp th hai ny ta cng s thy nh th. 4. Mong sao cho ti bit nhn ti bng con mt hiu bit v thng yu May I learn to look at myself with the eyes of understanding and love 5. Mong sao cho ti nhn din v tip xc c vi nhng ht ging ca nim vui v hnh phc trong ti. May I be able to recognize and touch the seeds of joy and happiness in myself 6. Mong sao cho ti nhn din v thy c ci ngun ca nhng gin hn, tham m v si m trong ti May I learn to identify and see the sources of anger, craving and delussion in myself Cng nh bi tp th nht, bi tp ny ban u cng c dng dp ca mt s mong c. Nhng sau khi ni ra c nhng mong c nh l nhng yu t nn tng ca hnh phc th chng ta s bc ti mt bc na i vo thc tp. y l nhng c mong c th thc hin c, v thc hin theo trnh t hiu v thng. Hiu bit v thng yu l hai yu t cn bn trong s thc tp v chng ta bit rng hiu bit l cha kho m ca thng yu. Trong ting Php chng ta c ch connaissance (bit) v Comprhension ( hiu). Ci bit c khi c tc dng chn ng, ti v i khi kin thc ca ta ch l nhng nim v nhng ci tng (tri gic) ca chng ta. Nhng nim v nhng ci tng y lm khi lm hi chng ta. Cn ci hiu
43 | C h n g b a : B i t h c t p t h h a i

th khc; ci hiu c tnh cch trc tip m khng phi l nhng nim. Ci hiu l kt qu ca kinh nghim trc tip ca ta i vi s vt, i vi i tng hiu bit. ng t comprendre ca Php gm c tin t com v ng t prendre, tc l cm ly. Com tc l ta ng nht vi ci , tr thnh mt vi ci d. Khi m ta cn l hai i vi ci th ta cha c ci hiu bit (comprhension). Khi ch th hiu bit v i tng hiu bit vn cn l hai ci ring bit, th lc cha c hiu bit thc s, cho nn su ca comprendre l tr thnh mt vi i tng ca s hiu bit. Mun hiu ngi no ta phi i vo trong da tht ca ngi , ta phi tr thnh ngi th ci hiu bit kia mi l ci hiu bit su sc v trc tip. Trong Kinh T Nim X, Bt lun lun ni v qun nim trong tinh thn . Ngi ni qun nim thn th trong thn th, qun nim cm th trong cm th, qun nim tm trong tm v qun nim php trong php. Qun nim c ngha l khng ng ngoi nhn vo. Ta ng nht ta vi i tng qun nim c c ci hiu trc tip. V v vy cho nn danh t hiu y c ngha l ci kinh nghim trc tip. N khng phi l nhng kin thc thu thp c t s hc hi. Hiu y tc l prajna (bt nh). Trong o Bt chng ta phn bit: tr (prajna) v thc (vijnana). Thc b ngn cn bi nhng nim nhng ci tng (phn ln l vng tng), cn tr l i trc tip ti i tng v c nhng kinh nghim trc tip v i tng. Chnh ci kinh nghim trc tip , ci hiu l cha kho m ra cnh ca ca yu thng... N m c ca tri tim. Kin thc khng m ca tri tim c. Ch c s hiu bit mi m c m thi. Thng yu y ngha l T, Bi, H v X. Ni dung ca thng yu l ni dung ca t v lng tm, mt nim thng yu khng c k th, khng c vng mc, mt s thng yu ch thc. Hiu bit v thng yu (tr v bi) l yu t thc tp cn bn trong o Bt. Khi truyn Tam Quy cho cc b chng ta khng cho cc b tip nhn nm gii. Chng ta ch cho cc b tip nhn Hai Li Ha. Hai Li Ha thuc v hiu bit v thng yu. Cc b cng phi hc c i mi hiu c Hai Li Ha v hai li ha cng bao trm c nm gii, c 14 gii v c 250 gii. Li ha u: Con xin ha m rng lng thng bo v s sng khp mi phng, nguyn che ch cho mi ngi v mi loi. Li ha th hai: Con xin ha m rng tm
44 | C h n g b a : B i t h c t p t h h a i

hiu bit c th thng yu v chung sng vi mi ngi v mi loi... Nu khng c hiu bit th khng c thng yu v ta s khng th chung sng vi cc loi. Tuy n gin nhng hai li ha bao trm ht tt c gio l ca o Bt. V vy tuy Hai Li Ha l php mn ca thiu nhi nhng cng l s hnh tr ca tt c chng ta. Mun m ca tri tim thng yu ta phi c cha kho ca s hiu bit. Chic cha kho phi l mt chic cha kho c tht; Chic cha kho ta cm trong lng bn tay v cha kho l s qun chiu. T Bi qun l mt php qun ch khng phi l mt s chc tng, mt li c nguyn, v v vy cho nn ta phi ngi, phi phng nng lng ca chnh nim vo i tng soi sng nhn din, thy. Ci gi l qun.

Qun chiu t thn


4 Mong sao cho ti bit nhn ti bng con mt hiu bit v thng yu i tng qun chiu y l bn thn ca ta. Cha chc ta bit thng ta, cha chc ta hiu c ta. l trng hp ca hu ht mi ngi. K trc chng ta hc mt kinh ngn ni v thng yu t ng. C nhng ngi tng l mnh thng mnh nhng k thc trong i sng hng ngy nhng g mnh ni, ngh v lm phn ln u tr li lm hi mnh. Mnh l k th ca bn thn ch khng phi l ngi thng ca bn thn. Chng ta c th ang lm nh vy. Trong i sng hng ngy, chng ta suy ngh, ni nng, v hnh ng nhng nhng t tng cu ni v hnh ng c th ang lm hi bn thn ca chng ta m chng ta khng bit. Bi qun chiu ny l nhn thy ci bn thn ca ta. Lm th no ta hiu c ta v nh vy ta mi c th thng ta. Ty phng cng c ni connais toi toi mme! (anh phi hiu anh!). l cha kho. Chng ta bit rng nu chng ta khng hiu v thng c bn thn th chuyn hiu v thng mt ngi khc tr thnh rt kh khn. Hiu bit c t thn l thy c tnh trng sc th tng hnh v thc ca chnh mnh. Hiu c th c th chp nhn c v ta bt u c an.
45 | C h n g b a : B i t h c t p t h h a i

C an mi c lc. C nhiu ngi sut i khng chp nhn c bn thn. H lun lun ng v hng chng i h. H t trch c h, h lm kh bn thn h, h lm tnh lm ti bn thn h, cng l v h khng hiu c bn thn h. Ngi li, thp sng chnh nim, chiu vo nm yu t l sc, th, tng, hnh v thc ca mnh thy c nhng ci ngun ca tnh trng nm un ang c mt. Thy c ci ngun tc l thy c bn cht, thy c t tnh. Ch ti (mong sao cho ti... ), sau ny s c chuyn ra ngi y. Chng ta nh rng ngi y c bn loi: ngi thn, ngi rt thn, ngi dng v ngi ght. Tun trc, chng ta nghe mt cu ni rt quan trng, l kh nng thng yu ngi khc tu thuc vo kh nng thng yu bn thn. Thng ta c ti u th thng ngi c ti . Chng ta ch c th thng ngi ti mc chng ta thng chng ta. V v vy khi ta cn khc t bn thn ta, khi ta cn mi ngy lm hi bn thn ta th ta ng ni n chuyn thng yu v chp nhn nhng ngi khc. Tc phm Thanh Tnh o Lun ni rng s d ta bt u bng ngi thn trc m khng bt u bng ngi ght trc l ti v i vi nhng ngi thn v rt thn th ta d lm pht sinh tm T v tm Bi hn. V d c dng trong Thanh Tnh o Lun l mun t la chy, ta phi dng rm c trc, v khi rm c chy ln th nhng cnh nh mi chy, v khi nhng cnh nh chy ri th nhng cnh ln mi chy, v sau ngay ti nhng thanh ci cn t hoc cn ti cng c th chy lun. Bt u bng nhng thanh ci t th khng bao gi thnh cng c. Trc khi chng ta qun chiu v ngi y, du l ngi thn va, ngi rt thn, ngi dng hay l ngi ght, ta phi t qun chiu ta, phi nhn vo nm un ca ta. Vi chnh nim ta c th nhn din c t tng hng ngy ca ta, l li suy t ca ta, ri ti nhng li ni ca ta, sau cng ti nhng hnh ng ca ta. Trc ht ta hy ni v ng li chng ta suy t v ni dung t tng. y l s thc tp chnh t duy mt trong tm yu t ca bt chnh o. C khi chng ta ngh quanh ngh qun, c khi chng ta ym th bi quan, tranh chp su no k th hoc ganh ght. T duy nh th th th no li ni v hnh ng ca chng ta cng s biu l nhng ci t duy y. Kt qu l trong i sng hng ngy ta t lm hi ta v lm
46 | C h n g b a : B i t h c t p t h h a i

hi nhng ngi khc. V vy nn dng chnh nim soi sng vo t duy hng ngy l cng phu thc tp ca chng ta ... Khi mt t tng hoc mt nim khng ng chnh php xut hin, t tng hoc nim y s mang n nhng gin hn, nhng k th nhng tham m. Chng ta phi bit phi nhn din nhng t tng v nim , v khi nhn din ri ta mm ci. T tng s ngng. Trong i sng hng ngy, mi khi nghe hay thy mt iu g th chng ta thng tc . Tc l ch ti mt s kin, mt i tng. Tc l manaskara, l mt trong nm tm s bin hnh. Nu khng c chnh nim th chng ta u bit tc l tc nh l hay l phi nh l. Nh l tc (yoniso manaskara) l tc ti nhng i tng c th em li an lnh, sng sut v thng yu cho chng ta. Ta phi c tng thn, phi c chnh nim th trong i sng hng ngy ta mi thng c nh l tc , ngha l chng ta c c hi tc ti nhng i tng c tc dng em li li lc, gii thot, nim vui v hnh phc. Cn nhng loi tc khc ngc li, s lm cho tm chng ta bun kh, gin hn v k th. Nhng loi tc y gi l phi nh l tc hay bt nh l tc (ayoniso manaskara). Ngy xa ti c vit mt cun truyn vi nhan No V Ca . No V Ca c ngha l nhng no ng ca i. (manas) trong o Bt thng c v d vi mt con kh leo tro thon thot t cnh cy ny sang cnh cy kia. c th a ta ti mt th gii rt bun kh, au n v en ti; v vy nn ta phi bit theo di , theo di con kh ca tm . No V Ca l no v ca tm . Ta phi thp sng ngn n chnh nim thy c no i ng v ca tm ta, ng cho n mi ngy nhiu ln i v pha phi nh l, khng c li lc. Khi chng ta nghe mt cu chuyn hay thy mt s kin cu chuyn hay s kin thng a y chng ta ti mt tc , v tc y c th l nh l hay phi l nh l. Nu c chnh nim ta nhn din c tc y lin. Nu tc y l nh l th ta nui dng n. Nu chnh nim cho chng bit tc y l khng nh l th t nhin chng s bung b lin i tng. Ta bit ri, ngi l mt t tng khng c li lc cho ta v cho cc bn ta trong i sng hng ngy. Chnh nim l Bt, soi sng xa gn. Chnh nim soi sng ng i no v ca tm . Khi chng ta bit duy tr nhng tm thanh tnh v an lc th ngn ng v hnh
47 | C h n g b a : B i t h c t p t h h a i

ng ca chng ta s biu l c nim an lc v thanh tnh . Ngn ng v hnh ng y lm li ch cho bn thn v cho nhng ngi xung quanh. Chng ta l ngi thng ca bn thn v ca nhng ngi khc, chng ta khng phi l k th ca bn thn v ca nhng ngi khc. Sau chng ta li dng chnh nim soi sng li ni ca chng ta. Ni li no, ta bit ta ang ni li . C nhng ci ta t cam kt l khng ni, vy m t nhin ta thy ta ang ni. S d iu ny xy ra c l do c mt sc mnh gh gm bn trong sc mnh ca tp kh. V nhng lc ch c chnh nim ca ta cu c ta thi. N gip ta ngng li. Khng c chnh nim th ta s tip tc ni, ni xong th gy tan v. Gy tan v trong ta v ngoi ta. Chnh ng l mt yu t khc ca bt chnh o. Hnh ng ca thn th cng l s biu l ca t duy ta, v khi ta lm g du l mt ci nhn, mt ci ht tay hay l mt s ng dy , tt c u biu l t duy ca ta, biu l ci gin, ci bun, ci thng, ci ght, ci chnh nim hay ci thiu chnh nim ca ta c. Chnh nim c thp ln ta thy l ta ang lm g, ang ng ln nh th no, ang ngi xung nh th no ang nhn nh th no, ang cau my nh th no Ch c chnh nim, ch c Bt mi soi sng cho ta c. Khi c soi sng, ta mi bit rng hnh ng y c li ch cho bn thn hay ang lm hi bn thn. Lm hi bn thn cng l lm hi nhng ngi khc, v lm hi nhng ngi khc cng l lm hi bn thn. V v vy cho nn cu u ca bi tp ny l nguyn tc qun chiu: mong sao cho ti bit nhn ti bng con mt hiu bit v thng yu (May I learn to look at myself with the eyes of understanding and compassion). Khi ta s dng c chic cha kho ca hiu bit m c ca yu thng th t nhin ta chp nhn c ta v chp nhn c nhng ngi xung quanh. Nu cha chp nhn c nhng ngi xung quanh ngha l ta cha chp nhn c chnh mnh. Nu ta c tranh chp c chin tranh vi nhng ngi xung quanh, iu cng c ngha l ta ang c mt cuc tranh chp, mt cuc chin tranh tim tng bn trong bn thn. T nhn th chng sanh ngha l ly con mt thng yu nhn mi ngi. Chng sanh y bao gm c
48 | C h n g b a : B i t h c t p t h h a i

bn thn. Ngn ng Vit nam c cu thng ngi nh th thng thn, cu nu xt li cho k ta s thy rng tc gi t coi nh thng thn ri cho nn mi khuyn rng phi thng ngi nh mnh t thng. Nhng cha chc ta i ti c im , tc l im t thng. Cha thng thn th ng ni chuyn thng ngi. Ci ngi lm kh ta nhiu nht l ai? L chnh ta. V vy cho nn thng thn l mt php thc tp rt ln. Kinh Php Hoa ch ni t nhn th chng sanh m khng ni bi nhn th chng sanh. T bao gm Bi v bao gm c H v c X. T cng bao gm c tr, tc l s hiu bit. V phi phn tch qun chiu cho nn ta cn gi tn tr v bi cho r rng: l hiu bit v thng yu. Tht ra hiu bit v thng yu l hai mt ca cng mt thc ti. Mt mt l hiu bit mt mt l thng yu. B mt mt i th khng cn mt kia na. Cng ging nh ng xu, c bn sp bn nga. B bn sp i th khng cn bn nga. Bi v tr i i vi nhau.

Ti tm ht ging hnh phc


5 Mong sao cho ti nhn din v tip xc c vi nhng ht ging ca nim vui v hnh phc trong ti. y cng l php thc tp hng ngy. C nhng ngi ngh rng trong h khng h c nim vui, khng h c hnh phc, tt c nhng g h c ch l kh au v nc mt m thi. Trong khi Bt dy rng tm thc ca chng ta cha tt c nhng loi ht ging, c ht ging kh au nhng cng c ht ging hnh phc, c ht ging ca th hn nhng cng c ht ging ca thng yu, c ht ging ca si m nhng cng c ht ging ca tr tu. C th cha c ai gip chng ta nhn din v tip xc c vi nhng ht ging ca nim vui v hnh phc v vy cho nn chng ta mi cn ti thy, ti bn v ti s thc tp. Thc tp y l thc tp nhn din v tip xc c vi nhng ht ging ca nim vui v hnh phc tim n trong chng ta ht ging ca nit bn, ca gii thot, ca an lc, ca T, ca Bi, ca H v ca X u c y trong ta. Tm ta s d c gi l nht thit chng thc, ngha l tm thc c y tt c mi ht

49 | C h n g b a : B i t h c t p t h h a i

ging, l v l do . Chng ta phi x s nh mt ngi lm vn. Ngi lm vn c kh nng tip xc nhn din gieo trng v ti tm nhng ht ging tt. Trong i sng hng ngy, ngi hnh gi dng chnh nim ca mnh qun chiu, nhn din v tip xc c vi nhng ht ging ca nim vui v hnh phc, v mi ngy u ti tm v chm bn chng. Ta lm cng vic y vi s h tr ca thy v ca cc bn tu. Ta phi c mt nim tin, nim tin l ta c trong ta nhng ht ging tt. V vi phng php tc nh l ta c th tip xc c vi hnh phc v vi nim vui ca chng ta. Chng ta c th nh ng ti, chng ta c th tip xc, chng ta c th lm si dy n ca nhng ht ging pht ra m thanh chng t s c mt ca chng. Khi chng ta n cm im lng, i thin hnh, ngi thin, hay php m chng ta c nhng c hi nh ng ti, tip xc v nhn din nhng ht ging y v nu tip xc c vi chng mt ln ri, ta bit rng ta c th tip xc c vi chng ln th hai, ln th ba v.v... Cng tip xc ta cng lm cho chng ln ln. Nu mun thng ai, nu mun lm cho ai bt kh v c hnh phc ta cng phi lm nh vy. Ban u ta nhn din v tip xc c vi nhng ht ging trong ta v khi ta thnh cng c 10%, 20%, ta c th gip cho ngi y (mong sao cho ti gip ngi y nhn din v tip xc c vi nhng ht ging ca nim vui v hnh phc trong ngi y). D ngi kia ch bit khc, ch bit kh, ch bit than th, ta bit rng ngi kia cng c ht ging ca hnh phc; v v ta bit lm cng vic ti tm cho ta ri, nn ta c th ngi vi ngi gip ngi thc tp.: Nu ch lm nh th ny nu em lm nh th ny nu anh lm nh th ny th anh (ch, em) c th tip xc c vi nim vui trong bn thn. Bng li ni bng ci nhn, bng bn tay bng s chm sc ca ta, ta c th nh ng c ht ging ni ngi kia v ta cu c ngi kia. Trong kho tu dnh cho cc gii tm l tr liu, ti thng hay ni iu ny: khi mt thn ch ti tham vn, ta ng ch ni ti nhng chuyn tiu cc nh ng c vn g, b c vn g, ng b au kh nh th no. v... v... Nh tm l tr liu phi c kh nng nh ng ti ht ging ca hnh phc v nim vui ni ngi thn ch. Nu ta bit ung tr, nu ta bit i thin hnh, nu ta bit tip xc vi nhng yu t lnh mnh
50 | C h n g b a : B i t h c t p t h h a i

trong ta v xung quanh ta th ta cng s gip cho nhng thn ch ca ta lm c chuyn y. Ri ta tp cho ngi y lm mt mnh. Ti sao nh tr liu tm l khng dt thn ch ca mnh i thin hnh v dy cho ngi bc nhng bc chn thnh thnh thi tip xc vi tri xanh v my trng, bit dng li v nui dng mnh bng nhng nim vui trong gi pht hin ti. Nu c ngi m ni v nim au ca mnh th c th c hi. Ta hy bt u bng ngi m ta thng. V ta thng ngi cho nn ta mun cho ngi c nim vui v hnh phc. Ta ngh mt vi php thc tp ngi cng lm c nh ta. Ta phi thnh cng cho ta ri ta mi gip c nhng ngi ta khng quen bit, v cui cng ta cng c th gip c nhng ngi tng lm cho ta au kh v gin hn. Bn cht ca hai bi thc tp ny l T. Nu khng qun chiu, nu khng bit thc tp nhng iu th khng phi l hnh T, khng phi l s thc tp tnh thng chn tht. Kim nhn bt nng nh th hnh t. ngi i by gi khng bit thc tp tnh thng nh vy, l mt cu trong lut sa di. Ngi php m vi nhau ta chia s cho nhau v kinh nghim thc tp. Ta thnh cng nh th no, ta thnh cng ti mc no, ta c nhng tr ngi no, nhng kh khn g. Ti nhn din v tip xc c vi nhng nim vui v hnh phc ca ti nh th no? Mi ngy ti lm g ti tm cc ht ging ca nim vui v hnh phc trong ti? Vn ling kinh nghim l ci qu nht m ta c th chia s vi cc bn trong bui php m. Mt ngi ni cho hai chc hay ba chc ngi nghe v kinh nghim ca mnh, ci l hnh T. Mt ngi c nghe kinh nghim ca hai chc hay ba chc ngi khc. Do ta tip xc v tha hng khng bit bao nhiu m k trong mt bui php m. Php m nh th mi thc s c li ch.

Chuyn ho tam c
6 Mong sao cho ti nhn din v thy c ci ngun ca nhng gin hn, tham m v si m trong ti.

51 | C h n g b a : B i t h c t p t h h a i

Nhn din tc l thy s c mt ca mt vt g v thy c ci ngun l thy c ci bn cht ca n. N c mt t bao gi, n t u ti v bng nhng nguyn c no m n tm ti v ang c mt trong ngy hm nay? Chng ta bit rng y khng phi l mt s tuyn b ni nng m l mt cng trnh qun chiu. Chng ta c nhng cht c trong con ngi chng ta. Ba cht c chnh m Bt hay ni ti l Sn, Tham v Si. Si tc l s hiu lm, l s thiu hiu bit, l s u m. Tham l s am m v chy theo nhng thm kht nh danh, li, ti, sc. Sn l nhng gin hn trong ta. Ngoi ra chng ta cn nhng phin no cn bn khc nh: mn, nghi chng u l nhng cht c trong lng c. Kh au ca chng ta c mt cn c trn nhng lng cht c y. Cht c y t th ta kh au t, nhiu th ta kh au nhiu. Trc ht dng chnh nim trong i sng hng ngy nhn din s c mt ca nhng gin hn tham m v si m trong chnh bn thn ta. V ta phi thy rng nu ta kh au l ti v nhng cht c ch khng phi l ti hon cnh bn ngoi. Hon cnh bn ngoi c th l nhng iu kin tr gip, nhng khng phi l nhng iu kin cn bn. Trong bi Kinh m chng ta hc k trc c cu: Vi k khng gin hn, cn gin t u ti? Khi chng ta khng c cht c ca sn hn trong tm th ci gin khng th ti c. Cng nghe mt cu ni cng chng kin mt s kin, nhng c ngi khng hm hm ni gin nh nhng ngi khc, l ti trong tm h khng c ht ging ca s gin d, hoc l ti ht ging c chuyn ho. Vi k khng gin hn, cn gin t u ti? Cu kinh ny c ngha l nguyn do ca nim au nm cht c c sn trong ta, ch nhng ci chng ta thy v nghe chng qua ch l nhng iu kin nh ng ti nhng cht c m thi. C nhin l ta phi thnh cng ri th mi gip c ngi khc. Khi chng ta gin la gin phng phng chy ln v thng thng trong nhng giy pht chng ta khng bit tr v chm lo v iu phc cn gin. Chng ta li a phng tm ra ngoi tranh u, theo di ci iu kin ph thuc n va ti tm ht ging ca gin hn trong ta. Cng nh khi nh ta b chy, ta khng chu tr v tm cch dp la m li ch mong chy theo ci ngi m ta ngh n t nh ta trng pht ngi y. Ta lng nghe ngi kia, ta ci l vi ngi kia, ta
52 | C h n g b a : B i t h c t p t h h a i

nhn ngi kia ri cn gin ta c ti tm thm ln v kt cuc l m chy cng lc cng ln. Bt dy rng mi khi cn gin pht khi, ta phi tr v t thn, phi dng nng lng chnh nim bo h, m p, xoa du v qun chiu bn cht ca cn gin y. Tm ca chng ta c hai phn: Phn di gi l tng, phn trn gi l . Ci gin ca chng ta c mt ci ngun, ht ging ca n nm tng, ci khi c ca sn hn nm tng, v c lin h vi nhng khi si, tham, mn v nghi. Nhng si, mn, nghi v tham y u c th nui dng cn gin. Khi mt cu ni hay mt c ch nh ng ti cn gin ca ta th ht ging gin pht hin ln , tc l phn trn ca tm thc. Phn di ging nh mt nh kho, cn phn trn ging nh phng khch. T di tng pht hin ra mt ngun nng lng trn ; n phng phng t chy v quang cnh ca phng khch ny bt u thm thng: mt ta ln, hai con mt ta sng sc, tt c ti vui mt m bin i u mt ht. Trong khi th c phng theo ngi kia m tranh u. Khi ta gin th ta kh, v ta c ngy th tin rng nu ta trng pht c ngi , nu lm cho ngi kh, th t nhin ta s kh t hn. Nim tin ny rt con nt nhng ngi ln no cng c. Ni c mt cu tht cay hoc lm c mt ci g khin cho ngi kia mt mt hoc au kh th cn gin ca ta s ht, v ta s gin. Ngh nh th l mt iu nguy him. Khi ta ni mt cu g rt nng c th lm au ngi , th ngi s kh s gin thm, v ngi cng s tm cch t lm cho bt kh bng cch ni v lm mt ci g cho tht nng hn lm cho ta kh thm na. Nh vy hai bn tip tc leo thang trong vic lm cho nhau gin. l chuyn xy ra hng ngy trong x hi. Chng ta ai cng bit l mt chuyn khng nn lm, vy m chng ta vn c lm. Bt dy khi cn gin pht hin, ta phi ng hai ca mt v tai li, v tr v chm sc ci quang cnh hoang tn ca bn thn do cn gin to ra.

Quay v th h
Chng ta c mt bi k thc tp: Ci gin lm ti xu, bit vy ti mm ci, quay v th h , t qun khng bung li. Mi cu k nm ch i theo mt hi th. Ci gin lm ti xu iu ny do chnh Bt

53 | C h n g b a : B i t h c t p t h h a i

ni. Bt ni khi ta gin con ngi ta ht p. c cu ta nghe nh mt ting chung chnh nim. C ai mun mnh xu u? Con trai cng vy, con gi cng vy, ngi ln cng vy, tr em cng vy, khng ai mun mnh xu ht. Ta c thc l ta ang xu, l ting chung chnh nim, v v vy ta mm ci... Ci ci c th cn mo xo, nhng cng lm cho mt ta bt xu i nhiu lm. Ci gin lm ti xu bit vy ti mm ci. Mm ci c (phi c gng lm mi mm ci c!) th my trm bp tht trn mt ta th gin ra. By gi mt mnh ng c hn nhiu! Trc n cng ra ging nh tri bom sp n. Quay v th h l ng ca hai gic quan: mt v tai, tr v lo dp ci m chy. T qun khng bung li l phi thc tp lin tc T qun. Ta c th ngi y ngay ti qun chiu, hoc ta m ca i ra ngoi (nu ta cn yu) i thin hnh m qun chiu. Phng php chnh thng l s dng nng lng chnh nim. Ta tr v v tip xc vi nng lng chnh nim trong ta, ta lm cho nng lng y pht trin. Chnh nim khng th l chnh nim sung khng c i tng. Cng nh gin l gin ai gin g. Chnh nim l chnh nim v mt ci g. Ti ang ung nc v ti c thc rng ti ang ung nc, l chnh nim v ung nc. Ti ang bc mt bc bng chn tri v ti bit rng ti ang bc mt bc bng chn tri, l chnh nim v bc chn. C chnh nim v ting chung, c chnh nim v hi th. y ta pht khi chnh nim v ci gin ca ta. Th vo, ti bit ti ang gin. Th ra, ti bit ti l ti ang chm sc ci gin ca ti. Trc ht c mt vng nng lng trong ta, gi l nng lng gin... By gi ta pht khi mt ngun nng lng th hai na l ngun nng lng ca chnh nim v ngun nng lng th hai ny c phn s m ly ci gin. Ngun nng lng th hai m ly ngun nng lng th nht chm sc, lm cho tnh lng li, v cui cng qun chiu. Chng ta bit rng chnh nim pht sinh khng phi xua ui hay tranh u vi ci gin m l chm lo cho n. Phng php ca o Bt l bt nh v bt bo ng. Ti sao bt nh? Ti v chnh nim ny l ta m ci gin kia cng l ta. Mt vng nng lng ny m ly mt vng nng lng khc. Ta ng gin ci gin ca ta, ta ng c mun xua ui hoc n p n, bi v ta bit rng nu n c mt y l ti
54 | C h n g b a : B i t h c t p t h h a i

v di tng thc kia (ci kho) n c. Ta phi sn sc ly ta. Khi l gan ta au, ta u c gin l gan ca ta. Ta phi m ly l gan ca ta m chm sc. V d m ti thng dng trong cc kha tu l mt b m ang lm vic di bp, nghe em b khc trong phng th b cng vic xung v chy vo m ly em b ln trong vng tay. Mt b m khng bao gi cho em b l k th ca mnh. N l con ca mnh. H n khc l mnh phi m ly n. M cha bit v l do g m em b khc nhng vic u tin m lm l b em b ln v m n. Em b khng phi t nhin m khc u. Em b khc l c l do no , c mt s khng tin nghi no ang xy ra trong thn hay trong tm. Trong khi ta thc tp qun chiu ci gin ca ta, ta phi coi ci gin ca ta l em b ca ta, l chnh ta v ta phi chm sc n. Ta khng th ght b, th hn v coi n l k th. Thin qun khng phi l bin mnh thnh mt chin trng c hai phe: mt phe chnh, mt phe t: phe chnh phi nh phe t cho t ti. Trong thin qun ta khng c ci nhn nh nguyn (dualistic). V chnh nim l ta m ci gin kia cng l ta, cho nn chnh nim m ly ci gin cng nh l b m m ly a con. Trong khi ta dng hi th chnh nim bo h v lm lng du cn gin ca ta. Nu ta tip tc th v thc tp nh th th ngun nng lng th hai l chnh nim bt u i vo trong ngun nng lng th nht l ci gin. Hai ngun nng lng khi tip xc vi nhau s a ti mt s bin chuyn. Cng nh khi thy cn phng ca ta lnh th ta bit rng ta phi t l. L t th mi lm pht sau hi nng s i ti v hi nng s m ly hi lnh. Hi nng khng ni: ci lnh i, my i ni khc chi i. Khng. Ci lnh khng cn phi ra khi phng. Ci lnh c ci nng m ly. Mt thi gian sau th hi lnh tr thnh hi m. C s chuyn ho. Chng ta khng cn phi ling ra ngoi ca s bt c ci g ht, ngay c ci gin ca chng ta. Ci gin cng l nng lng. Cm v sa ta n cng gp phn lm ra ci gin . Cm v sa cng gp phn lm ra chnh nim. Nhng chnh nim l loi nng lng rt tt trong khi ci gin li l th nng lng c cng nng ph hoi... Tt c u l nng lng do chng ta ch bin. Tu hc l ngh thut s dng mt ngun nng lng ny chuyn ho mt ngun nng lng khc. Ta khng cn xua ui v nh dp. Pht u, khi b m m
55 | C h n g b a : B i t h c t p t h h a i

ly a con b cha bit ci g xy ra cho em b. Nhng t gi pht b m ly a con th nng lng ca s du dng v ca s thng yu bt u i vo c th ca em b. Mt b m theo nguyn tc, c lm bng cht liu ca s du dng, ca s thng yu v ca chnh nim. Khi c m m trong hai cnh tay, ta thy nim au gim bt ngay. S thuyn gim bt u xy ra: tuy ci gin ang cn , nhng n du xung. Ta cha thy c ngun cn ca n, ta cha chuyn ho c n, nhng v ta ang m n trong vng tay chnh nim thnh ra n khng c tc hi na m li bt u m du xung. y l bi tp trong Kinh An Ban Th : ti ang th vo v lm cho tm hnh ti lng du xung (an tnh tm hnh). Tm hnh y l mt hin tng tm l. Hin tng c th l gin, l bun, l ghen hoc l s hi. Khi ta th vo v th ra c chnh nim ta m ly ci tm hnh lm cho n du xung: gi l an tnh tm hnh. An tnh tm hnh, ti th vo; an tnh tm hnh, ti th ra. Khi ta thc rng ta ang c ci tm hnh gi l gin th ta phi lp tc thc tp an tnh ci tm hnh . Phng php gn nh duy nht l pht khi chnh nim, dng nng lng ca chnh nim m ly ci tm hnh kia: th vo, ti bit l ti ang gin; th ra ti bit l ti ang lm an tnh cn gin ca ti. Trong khi ta c th hoc ngi thin hoc i thin hnh. Mi pht sau cng ca ci gin gim bt. Trong lc nng lng ca chnh nim chiu soi vo nng lng ca ci gin v ch cho ta thy nhiu iu rt ng nghnh v k diu... Nh b m sau khi m ly a con v ru vi cu, a b m du li v b m tm ra c nguyn do khin a b khc. Nguyn do c th l a b ang st hoc ang lnh, hoc ci t ca n b sit hi cht, hoc l n ang kht nc. V khi thy c s tht b m khng cn thi gian nhiu v c th chuyn ho c tnh trng rt mau. Nu ci t qu cht th b m ra, ct li cho n nh nhng; nu b i th lm cho n bnh sa; nu b st th cho n ung aspirine c ng v... v... im chnh yu l thy c ngun cn, c cn nguyn. Nhn din v tm c v ci ngun ca hin tng l cng phu ca qun chiu. Ti ang th vo v bit rng ti ang gin, ti ang th ra v bit rng ci gin ang cn trong ti.

56 | C h n g b a : B i t h c t p t h h a i

l thc tp nhn din. Gin i cho mi! ci gin ca ta l mt ngi bn rt xa c ca ta. Mi khi n xut hin th ta nhn din n. Trong khi ta i thin hnh hay ngi thin chm lo cho tm hnh ca ta bng nng lng chnh nim th ta bt u thy ta. Ban u ta ch cn chp nhn n, nhn din n; tip n, ta nhn su thm thy c ci ngun ca n. Ti sao ta gin? iu ta thy u tin c th l iu ny: nim au kh ca ta c ngun gc su xa di tng thc, l cht c ca sn hn c sn trong tm ta di hnh thc ni kt hoc ht ging. Vi k khng gin hn, cn gin t u ti? Ci gin ti c v c gc r trong lng ta. Lc ta mi thy rng th phm chnh ca nim au ta l ci khi ni kt c lin h ti si m, ti kiu mn, ti nghi ng, ti tham m ca ta. K kia khng phi l chnh phm. K kia ch l mt nguyn do th yu. iu th hai m ta c th thy l ngi kia cng ang kh. Trc ta ch thy mt mnh ta kh thi. Mt ngi kh thng lm hay lm cho ngi khc kh. Ngi kh c c t rt nhiu trong lng v khng th no trnh khi ci chuyn lm vung vi nhng c t y ln nhng ngi xung quanh. V du ngi y c lm nhng iu d dn v sai quy hay l ni nhng iu rt tht c th mc ch ca ngi y cng ch l tm cch lm cho mnh bt kh. Ngi y khng bit thc tp nh ta. Khi kh qu ngi y ch ni vung ra hay lm vung ra tit hn, hy vng cho bt kh. Lm nh th ngi y ch lm cho bn thn v nhng ngi chung quanh kh thm. Ta th ta hc v bit c ch hnh x ri, thnh ra mi khi gin ta bit quay v th h tm , bit s dng hi th chnh nim, bit i thin hnh, bit lm du xung ni kh ca ta. Cn ngi kia th ang ng trong a ngc. V ngi kia l ai? Ngi kia c th l ch ca ta, c th l anh ca ta, c th l em ca ta, c th l cha ca ta, c th l m ca ta. Khi ta thy c iu th t nhin dng sui T Bi trong lng ta s tun chy. Hiu bit l cha kho m ca tri tim l nh vy. Nh ta thc tp chnh nim, ci gin s tr v nguyn qun ni tng thc v ln ny ht ging s nh i hn mt cht. Nu cn gin tr li, ta cng s tip tc thc tp nh th. Mi ln thc tp ta li lm cho ht ging gin yu i cho n lc ht ging y khng sc lm chng ta ni sng ln nh ngy xa na. l phng php i tr ci gin.
57 | C h n g b a : B i t h c t p t h h a i

Xin nhc li; trc ht ta nhn din ci gin bng cch p n, nng niu n. Tip theo, ta soi nh sng chnh nim vo n tm ra nhng nguyn nhn v bn cht ca n. Khi ta thy v bit c rng ngi kia ang kh, v khi ta thy nh nhng trong lng sau hai mi pht thin hnh ri ta c th c nh tr v gip ngi y cho ngi y bt kh thi lc ci gin ca ta bin thnh ci thng ri. Ta c th ni: nu ta khng gip ngi th ai s gip ngi ? Ngi c th l cha ca ta, l m ca ta, l chng ca ta, l v ca ta, l anh, ch, em ca ta c mun tr v gip ngi l c mun pht xut t lng thng. Tt c u do chnh nim. Chnh nim ch tc ra ngun nng lng T v Bi.

Kinh thu d
Thy X Li Pht anh c trong gio on c dy mt kinh gi l Kinh thu D m chng ta c th hc hm nay. Kinh ny gip chng ta qun chiu i tr hu hiu ci gin. Kinh Thu D l mt kinh trong b Trung A Hm. Thu l nc. Khi kht ta cn nc ung, khi nng bc ta cn nc tm gi. Nhng lc kht kh c, nhng lc nng bc m khng c nc th chng ta kh. Hi Bt ang ti tu vin Cp C c, nc X V. Thy X Li Pht gi cc huynh ti v ni: Ny cc huynh , c nm phng php ny c th gip ta vt thng phin gin, nu cc huynh mun nghe th ti s ni. Cc thy khc ni: Xin s huynh ni thy X Li Pht mi ni nh sau: Trng hp th nht l trng hp ca mt ngi hnh ng rt d ght nhng li ni khng n ni d ght. C ngi m khi mi nhn thy ta khng chu ni ri. Cch ngi i, ng, hnh ng v i x c th lm ta gin nhng khi ngi ni nng th khng n ni no, i khi li ni nhng cu nghe rt c. Vy nu l ngi c tr (tc l khng phi ngi ngu!), ta phi qun chiu ng gin ngi . Ti v ta bit rng tuy thn hnh ca ngi khng thanh tnh nhng khu hnh ca ngi cn thanh tnh. V thy dy i vi nhng ngi nh th ta nn tc ti khu hnh ca

58 | C h n g b a : B i t h c t p t h h a i

h m ng tc v thn hnh ca h. Nu ta ch ngh ti thn hnh ca ngi y th cn gin ca ta s ni ln. Nhng nu ta ngi m tc ti khu hnh ca ngi y th ta s khng cn gin ngi y. Ta tip xc c vi kha cnh tch cc ca ngi kia. y l th d m thy X Li Pht s dng: c mt v kht s a mc o b np (y phn to y c chp ni bng nhng mnh gi rch lm c trong cc ng rc), i ngang qua mt ng rc c phn v nc tiu, thy mt ming vi c v lnh ln vt . V kht s y ci xung lm ming vi ln bng tay tri v vi tay phi cng ming vi ra nhn xt. Nu thy ming vi cn tt, khng n ni no, khng rch khng sn v khng dnh cht d, v kht s bit rng c th gp n li em v git may y phn to. Ta cng qun chiu nh vy. Ngi kia tuy rng thn hnh khng c d thng nhng khu hnh cn d thng nn chng ta vn c th chi c vi ngi , vn c th chp nhn c ngi . tm vi ny tuy c vt vo ng rc gn bi phn, nhng nu c git gi n vn cn c th dng c, thnh ra ta nht n v em v. Trng hp th hai l trng hp ngi khu hnh khng thanh tnh nhng thn hnh thanh tnh. Ming ngi y ni ra nhng li nh rn c nhng ngi y li c nhng hnh ng cng kh d thng; nu ta l ngi c tr th ta c th tc ti nhng hnh ng d thng ca ngi y m qun i nhng li ni ca ngi y ta c th thng, chp nhn v sng chung vi ngi y. Thy a ra v d: Ny cc bn, nh ngoi thn xm chng ta, khng xa, c mt h nc, rt su nhng b rm, c, l, bo v ci mc che lp ht. Nu c ngi ang b nng bc m khng c ni tm th ngi cng c th s dng ci h kia. Ngi ci o ra t trn b h, bc xung h dng hai cnh tay khot nhng l kh nhng cy bo, nhng cng ru v nhng cnh ci mc ang che lp th nc trong s hin ra v ngi c th bt u tm ra v bi li tho thch. V mt t ru, bo, v ci mc trn mt nc m b mt h th rt ung. Trng hp th ba l trng hp mt ngi thn hnh khng thanh tnh m khu hnh cng khng thanh tnh. Hnh ng ca ngi y khng d thng cht no m li ni ca ng ta cng rt l d ght,
59 | C h n g b a : B i t h c t p t h h a i

trong trng hp ta phi lm nh th no? thy X Li Pht ni: Ta phi nhn tht k v i khi trong tm ca ngi cn c nhng im tch cc m ta cha thy. Trong tm ngi no m li khng c nhng im tch cc? Trong trng hp ny, s thc tp tuy kh nhng chng ta vn c th lm c. Thy X Li Pht a ra mt v d: Ny cc v kht s, mt ngi b hnh i ng xa, kht n chy c v gp c mt ci l chn tru trong cn c cht t nc ng li. Ngi ang b nng bc ni rng: nu ta ly mt t l cun li mc nc ln th cng c th lm cho nc vn bn. Tt hn ht l ta qu hai gi, chng hai tay v a ming xung trc tip ung nc trong l chn tru. V sau khi ngi b hnh gn cht kht y qu xung chng tay v ung c ba bn ngm nc th thy trong ngi d chu hn rt nhiu. Ngi y sau c th tip tc cuc du hnh. i vi mt ngi c li ni khng d thng m hnh ng cng khng d thng, ta phi qun chiu thy rng trong tm h cng c nhng im ti mt cn st li, v nu ta thy c nhng im y th ta vn cn c th chp nhn c ngi y v c th sng vi ngi y. Tuy trng hp ny kh hn trng hp th nht v th hai nhng ta vn c th chp nhn c ngi y , v do d ngi tr c th ngn nga tm mnh pht khi ln cn gin d. Trng hp th t l mt ngi thn hnh khng thanh tnh, khu hnh khng thanh tnh v hnh cng khng thanh tnh. Ta c gng ht sc m khng thy im tch cc no trong tm ca ngi y, cng nh trong thn v khu ca ngi y ta phi lm th no? Thy X Li Pht dng v d ny: Trn ng di c mt ngi l hnh mc bnh rt nng. Thn xm rt xa, ngi y khn n, ho ht, c c khng c bn ng hnh, khng c hy vng g sng st v ra khi tai nn ny. Tnh c c mt ngi n gn ngi y, dng li mt bn v thy c tnh trng thm thng ca ngi b hnh y. Ngi ny c th pht khi lng thng, bit rng nu khng c ai gip th ngi b hnh kia s cht ngay ti ch. Thy nh vy, hiu nh vy, ngi ny bt u du ngi kia i tng bc cho ti khi hai ngi ti c thn xm gn nht. Ti c thn xm ri, ngi th hai ny mi tm ni cha tr cho ngi th nht. Sau mt thi gian ba

60 | C h n g b a : B i t h c t p t h h a i

hoc bn tun l ngi bnh kia vt thot cn kh bnh v nim vui s thuc v ngi th hai. Khi ta thy mt ngi thn hnh khng d thng, khu hnh khng d thng v tm hnh cng khng d thng, ta bit rng cuc i ngi ny th no cng au kh n mc cng cc. Nu ta khng thng, nu ta khng gip th ai c th gip ngi ? y thy X Li Pht ku gi n tm T Bi ca chng ta. Nu c lng T Bi chng ta rt c th sng c vi ngi thn hnh khng d thng, khu hnh khng d thng v hnh cng khng d thng. Ch c nhng ngi thiu t bi mi b trn thi, ch ngi c tu tp mt t t bi th vn c th sng chung v gip c ngi m c ba nghip thn, khu v u khng thanh tnh, Trng hp th nm l trng hp ngi thn hnh thanh tnh, khu hnh thanh tnh m hnh cng rt thanh tnh. Ch khi ta l mt ngi ngu th ta mi khng vi ngi y, mi mun b ci tng thn ca ngi y m i thi. Khi ngi kia l mt ngi c hnh ng nho nh v p , c li ni du dng v d thng, c tm a tt lnh m ta li la b ngi ra i th qu tht ta l mt ngi ngu si. Ch c ngi ngu si mi lm nh th. Thy X Li Pht a ra mt v d: cnh lng c mt h nc, trong c nhng bng sen hng v trng n rt thm. B h xanh mt c, xung quanh h c nhng hoa vin, nhng hng cy rt ti mt, c chim ht, c bm ln, cnh vt rt thn tin. Nu c mt ci h nh vy m ta khng bit ti ngi mt bn, ti ci o xung bi li trong h, ti vc nc trong di h m ung th ta khng ng c gi l ngi bit sng c hnh phc. Gp mt ngi thn hnh, khu hnh v hnh d thng, ta phi quyt tm li bn ngi . thc tp li ny ca thy X Li Pht, khi ta thy mt thin sinh khch m thn hnh, khu hnh v hnh d thng ta nn tnh cu ngi y li lm giu cho tng thn ta, v tng thn ta tr nn mt h sen ti mt v thm tho lm nim vui v hnh phc cho ta v khng bit cho bao nhiu ngi khc na.

61 | C h n g b a : B i t h c t p t h h a i

L th tnh cho cha


Ta va mi hc c mt iu l phi qun chiu nhng ni kh ca ngi kia. Thn hnh ca ngi kia c th d thng hay khng d thng, tm hnh ca ngi kia c th d thng hay khng d thng, khu hnh ngi kia d thng hay khng d thng, v ngi c th kh nhiu hay kh t. V khi ta qun chiu thy c ci kh ca ngi kia th t nhin tri tim ta s rung ng v cha kho ca hiu bit s m c tri tim ca ta. V d mt c thiu n kia b cha c cng hip. ty phng chuyn cha hm hip con gi t khi con gi mi mi mt mi hai tui tng xy ra. a con gi ln ln au kh sut i v mang theo trong n mt nim th hn khng bao gi ngui. Ngi l cha mnh, nhng lm hi i mnh. Nhng nu ng s bit qun chiu ni kh v nim au ca cha mnh, thy c ci ci ngun ca hnh ng lon lun , thy c cha mnh l mt ngi khng li thot, mt ngi c tm bnh, b tham gin v si m lm cho l ln th ngi con gi s thy tri tim ca mnh m ra v s th hn ca mnh i vi cha mnh t t c thuyn gim. Cch y c chng bn nm c mt thanh nin M ti tu xm Thng. Anh ta gin cha anh ta n ni anh ta khng chu ng c ci tng vit cho cha anh ta mt l th. xm Thng hi chng ta thc tp T qun v Bi qun v sau khi vit cho nhng ngi thng mt l th th ta thc tp vit th cho nhng ngi ta th ght. Ngi m anh th ght nht trn i l cha ca anh ta. Trong sch Sen Bp Tng Cnh H c bi thc tp v mt a b nm tui. Th vo ti thy ti l mt em b nm tui, th ra ti mm ci vi ch b nm tui trong ti. Ta thc tp nh vy mt vi ngy lm quen vi ch b trong ta. Ch b vn cn trong ta. Ch b b thng tch rt nhiu t hi nm tui. Khi ta thy c ch b nm tui th lng xt thng ca ta s trn ngp. Nm tui l tui rt d b thng tch, l tui rt mong manh, con gi cng nh con trai. Tri tim em b rt d b thng. C nhng ngi lm cha lm m khng c chnh nim. H trt nhng ni au, nim gin ca h ln nhng a tr. Em b tuy mi nm tui nhng bt u c nhng ni s hi v bun au. Em b tm cch din t nhng

62 | C h n g b a : B i t h c t p t h h a i

iu cho m, cho cha. Nhng cha m khng c kin nhn nghe em b. Em b cha ng ngn ni ra ci nim au ni kh ca mnh. ang c gng lp bp ni mt iu g th em b nt my cm ci ming my i! Con nt bit g m ni! i vi mt ngi ln, cu ni c th l bnh thng, nhng i vi mt em b nm tui l mt go nc lnh ti ln tri tim nng hi ca em. C th t v sau em b s khng bao gi dm th l vi cha hay m mt ln no na c, ti v vt thng rt nng. Ngi ln khng th ng rng c th l mt vt thng rt nng i vi em b ri. V c th t v sau tri tim ca em b khng bao gi c m ra vi mt ngi ln no khc na. Hnh ng ca cha hay m c th c lp li nhiu ln v s truyn thng gia cha con hoc m con c th s hon ton b nghn lp. l do khng c chnh nim. V khng bit qun l iu phc v qun chiu v ci gin ca mnh, ngi cha cht t cy cu thng cm gia hai cha con v a con c th au kh sut i. i vi cha, ta khng truyn thng c th i vi thy, i vi bn v i vi nhng ngi khc trong x hi ta cng c th kh truyn thng c. M khng truyn thng c th em b s kh sut i. Chnh vi ngi chng hay ngi v ca mnh, mnh cng khng c th truyn thng d dng c, ti v vt thng trong tri tim qu nng hi cn th u. Ngi thin sinh M thc tp nh vy c khong mt tun th ti cho bi tp th hai: th vo ti thy cha ti l em b nm tui, th ra ti ci vi em b nm tui l cha ti. Ta thng thy cha ta nh mt khun mt nghim ngh, uy quyn, kh tnh, nhng ta c th cha bao gi thy cha ta nh mt em b nm tui rt d b thng tch, rt mong manh nh chnh ta hi cn nm tui. Nu cn th trong khi thc tp ta c th ly tp album ca gia nh ra tm ch b nm tui ngy xa tng l cha ta. Khi ta th vo, th ra, thy c v mm ci c vi em b nm tui l cha ta ngy xa th ta cng thy rng cha ta cng c th b nhng thng tch ging nh ta hi cn th u. V lc t nhin ta tr thnh cha ta. Ta hy nh li cu Kinh dy v t v lng tm ng nht vi tt c, (sabbattaya). Ta tr thnh mt vi i tng qun chiu ca ta.

63 | C h n g b a : B i t h c t p t h h a i

By gi y ta tr thnh cha ta, ta hiu cha ta, ta bit cha ta tng lm em b nm tui, tng b bm dp bi nhng c x bo hnh ca ngi khc. Nu cha ta tng b bm dp nh vy hi b v khng bit cch chuyn ho th c nhin cha ta khng trnh c s vung vi nhng ni kh v nim au ca cha ta trn k khc, ngha l trn u ca chnh ta. V do ta tr thnh nn nhn ca cha ta, cng nh cha ta tr thnh nn nhn ca nhng ngi khc trong c th c ng ni ca ta. Chng thanh nin Hoa K t trn bn vit ca anh ta mt tm hnh ca ngi cha. Trc anh ta khng c can m, khng bao gi mun nhn vo tm hnh ca ngi cha. Nhng trong thi gian thc tp mi khi i vo phng, anh ta ti gn bn v nhn vo hai mt ca ngi cha tp lm quen vi cha, bi v anh ta cha bao gi thc s lm quen vi cha mnh c . Anh nhn vo mt cha th, mm ci, thy rng cha mnh cng tng l mt em b au kh. Mi khi bc ra khi phng anh cng ti nhn vo hnh cha th v qun chiu nh vy. Mt hm n, anh ta ngi xung v vit c l th u cho cha. Nn nh rng ngi cha ny qua i ri m anh ta vn cha ho gii c vi ng y. Vit th y l vit th nh mt bi thc tp Lng Hng thi. Tri tim ca anh ta bng m ra. Anh cm thy nh nhng, bi anh thy c nim au ni kh ca cha v v vy s tha th hnh thnh v T Bi tr thnh mt cht liu c tht ch khng cn ch l ci ch mun thng v mun tha th. Anh ta vit c l th m anh c giao ph cho vit. Vit xong anh thy nh hn trong ngi. Trong trng hp ny phng php T Bi qun thnh cng. Cht c trong con ngi c bin ch. b tc cho Kinh ca thy X Li Pht, chng ta c th a vo yu t ca s qun chiu v ni kh nim au ca ng s. Ch khi no chng ta thy c ni kh v nim au ca ng s, thy c ngun cn ca nhng ni kh v nim au th chng ta mi c c ci cha kho hiu bit m ca thng yu. thc tp bi ny trong i sng hng ngy chng ta phi bit nhn din v tip xc vi nhng ht ging tch cc ht ging ca nim vui v hnh phc trong bn thn ta, ri chng ta s gip nhng

64 | C h n g b a : B i t h c t p t h h a i

ngi khc lm nh vy. Trong bc th hai, mi ngy ta nn thc tp nhn din nhng nim au trong mnh, nhng gc r ca gin hn, tham m v si m v sau khi nhn din chng th ta tip tc dng nng lng chnh nim thy c nhng ci ngun ca nhng nim au . Sau khi bn thn c ung nc cam l ca T v ca Bi, sau khi ta chuyn ho c ta th ta mi em nng lng ca T v ca Bi y m gip chuyn ho ngi. Khi ta hng v ngi kia chiu vo nh sng ca chnh nim th ta cng nhn din c nhng nim au ca ngi y v thy c nhng ci ngun ca nhng gin hn, tham m v si m trong ngi y. Gc r gin hn trong ta c chuyn ho th ta bt u chp nhn v thng yu c ngi kia. Thng yu c ngi kia, chp nhn c ngi kia th nim au v ni kh ca ta tan bin. Hiu c gc cn gin, pht sinh ni ngi, tm ta s thanh tnh, an lnh v thnh thi, li kinh m ta hc trong bi th nht rt vn tt, nhng cng rt su sc. Xin nhc: Kinh ny trch t Tng ng B, S.1.162.

65 | C h n g b a : B i t h c t p t h h a i

Chng bn: Bi thc tp th ba


Nui dng bng hnh phc
Hm nay l ngy 20 thng 10 nm 1994, chng ta ti xm Thng trong tun cui ca Kha Tu Ma Thu Hm nay chng ta hc ti bi thc tp th ba v php qun t v lng tm. C nhin vi bi tp no chng ta cng phi c th gi mi thc tp c mt cch chu o. Khi tip nhn mt bi thc tp chng ta bit rng chng ta khng th thc tp n ngay trong vng mt tun m s tip tc thc tp trong nhng thng sp ti. Bi tp th ba bt u bng nhng cu: 7. Mong sao cho ti bit nui dng ti mi ngy bng nhng nim vui May I know how to nourish the seeds of joy in myself everyday 8. Mong sao cho ti c sng mt m, vng chi v thnh thi May I be able to live fresh, solid and free 9. Mong sao cho ti khng ri vo thi dng dng v khng kt vo hai mt vng mc v ght b May I be free from attachment and aversion but not be indifferent Trong bi th hai chng ta thc tp mong sao cho ti nhn din v tip xc c nhng ht ging ca nim vui v hnh phc trong ti. Ta thc tp nh th v trong mi chng ta u c sn nhng ht ging ca nim vui v hnh phc, nhng c th v qun lng v kh au che lp m ta khng nhn din v tip xc vi chng c. Bi tp y c mc ch nhn din v tip xc. i sang bi th ba ny , ta i xa hn: ta phi lm th no cho cc ht ging ca nim vui c hin thc trong i sng hng ngy v chng c th nui dng ta.

66 | C h n g b n : B i t h c t p t h b a

Thin duyt
7 Mong sao cho ti bit nui dng ti mi ngy bng nhng nim vui Mt mt chng ta hnh tr gii lut, sng chnh nim ng a vo bn thn nhng c t ca kh au; mt mt khc, ta phi tip xc v t nui dng bng nhng nim vui. Ta cn thi khn ngoan v ti t chc ca chng ta: t chc kho lo i sng c nhn v i sng tng thn, mi ngy ta c nui dng bng nhng cht liu b dng, cht liu ca H v ca Lc. Trong thin mn chng ta thng ni rng h v lc l thc n ca ngi tu. Trong bi vn cng ng, ta c danh t thin duyt vi thc. Thin duyt vi thc tc l nim vui ca thin nh c dng lm thc n mi ngy. M nim vui ca thin nh c th l nhng nim vui no, ch bin cch g? Lm th no sn xut c nhng nim vui v phi ra gc vn no hi c nim vui ? Lm th no mi ngy u c n ci, u c nh mt thng yu, u c hnh phc cho c nhn v on th trong mnh tu hc? C thng minh, chng ta dng thng minh; c tu gic chng ta dng tu gic; c khiu t chc, chng ta dng khiu t chc; bit ht chng ta dng cu ht; bit n chng ta dng ting nChng ta c th s dng tt c nhng yu t ang c em li nim vui sng cho chnh chng ta v cho nhng ngi xung quanh ta. Nhng chng ta phi nh rng nim vui ny l nim vui thin duyt ch khng phi l th vui a trong qun lng, th vui chi c cha ng c t. danh t c t ca nim vui c dng trong sch Thanh Tnh o Lun (Visuddhimagga). Nim vui ca thin duyt rt mnh kho, c tc dng nui dng lng thng, chnh nim v tu gic. trong o Bt chng ta thng phn bit h v lc, c khi chng ta gi chung l h lc, v nn tng ca lc v h u l s an n. H thng c dch l nim vui (joy). Lc thng c dch l hnh phc (happiness). Hai yu t ny c lin h vi nhau. Cc b lun ln thng ni rng lc bao gm c thn v tm, cn h th thin v tm hn. Nng lng ca T c tc dng em li hnh phc gi l t nng d lc. D tc l hin tng. Nng lng ca T c th hin tng hnh phc. Vy ta dch lc l hnh phc v h l nim vui. C nhin l trong lc c h v trong h c lc.
67 | C h n g b n : B i t h c t p t h b a

Gi d trong mt bui php m chng ta bn v thc n tinh thn ca chng ta, lm th no i sng ca tng thn cng ngy cng thm hnh phc, lm th no c nhn cng nh on th mi ngy u c nui dng bng h v lc. Trong khi chia s nhng kinh nghim , chng ta thy nhng hnh ng no nhng li ni no nhng cch t chc no em li s cng thng, s t him, s kh au th chng ta nht quyt khng chp nhn v khng lp li nhng sai lm y. Chng ta mi ngi t cam kt khng s dng nhng l li sinh hot nh th. Php m nh vy rt quan trng. Nn tng ca php m l kinh nghim ca chng ta, nhng au kh hnh phc ca tng thn ta. Chng ta bit rng trong qu kh v hnh ng nh th ni nng nh th v sp t nh th m c nhng ngi au kh th chng ta mi ng vi nhau l chng ta ng nn lp li nhng hnh ng , nhng li ni v nhng cch t chc . Khi ng vi nhau ri chng ta c quyn chc nh nhau cng nh ngi trong mt nc c quyn nhc nh nhau v hin php v phi sng vi hin php . l php v lut. Nu s anh l qun th s em nhc, nu s em qun th s ch nhc v l nhc nh nhau theo ng chnh php, khng ai c th v vy m gin mnh. Khi ta nhc ngi kia mt iu m chnh ngi ng v chp nhn, l ta nng v ym tr cho nhau. Min l ta nh s dng ngn ng t i ngi kia khng ngh rng ta ang ch trch hoc ln n. ng v phng din tch cc, c nhng hnh ng, nhng cu ni v nhng cch t chc c th em li hnh phc cho bn thn ta v cho cc phn t khc trong tng thn. Mi ngy, ti nguyn lm mt iu nh th, ni mt iu nh th v t chc theo cch y em li n ci v nh mt thng yu cho chnh chng ti v cho nhng ngi xung quanh. Trong bi Sm Nguyn c cu sng cho ngi thm nim vui, l mt s thc tp. Khi dch ra ting Anh ta cn i xa hn na, I vow to bring joy to one person in the morning. Trong khi ngi thin bui sng ta t hi: sng nay ta s lm n c n ci trn mt ngi no? y l ngh thut lm hnh phc. Khi xut gia, ta pht nguyn lm hnh phc cho nhiu ngi, vy hm nay ta lm hnh phc cho mt ngi, ngy mai ta lm hnh phc cho mt ngi khc. Lm hnh phc cho ngi nhng khi ngi c hnh phc th t nhin
68 | C h n g b n : B i t h c t p t h b a

nim vui s tr v vi ta mt cch rt mau chng. Lm hnh phc cho ngi tc l lm hnh phc cho mnh. iu ny chc ai trong i chng cng thy ri. Khi ta c kh nng lm n n ci trn mt mt ngi anh, mt ngi ch hay mt ngi em th nim vui ca ngi y lp tc i v ta, ta c nui dng ngay lp tc. Nim vui y c tnh tng tc. Chng ta thng lp li cho nhau nghe l hnh phc khng phi l vn c nhn. Nu ngi kia khng c hnh phc th ta cng kh m c hnh phc, vy nn ta lm th no cho ngi c an, c lc v c h th chnh ta cng s c an c lc v c h. Ta thc tp khng phi ch cho ngi , ta thc tp cho ta v cho tt c mi ngi, cho lun c t tin, ng b v con chu ang c mt trong ta. Theo nguyn tc ban u ta phi hc nui dng ta mi ngy bng nhng nim vui. C nhng ngy ta khng i ra ngoi c, ta khng c i thin hnh. Khng c th khng kh trong lnh, khng c c hi vut ve nhng cnh cy v nhn nhng ngi sao trn tri th ta thy thiu thn, ta rt mong c c ngi vi tng thn. Tt c chng ta u i kht th hnh phc , v hnh phc l ci m chng ta c th lm ra c c th t nui dng ta. Trong nhng bui php m ta phi rt c th. Ta lm hnh phc cho bn thn v cho nhau nh th no? Ti sao chng ta li phi php m v nhng ti m h, ngy ny sang ngy khc, trong khi vn nui dng bn thn bng hnh phc l nhng ti rt c th trong mi ngi u c th ng gp c? Ngi no cng c ti nng. Khi chng ta bit t nui dng mi ngy bng nim vui th t nhin nhng ni kh nhng nim au v nhng ni kt trong ta s t t c chuyn ho. Du chng ta khng tip xc trc tip vi chng, chng cng vn chuyn ho. Sng vui trong tng thn, mt nm, hai nm, ba nm, nhng ni kh nim au ca ta s gim bt. l dng nim vui dit tr kh au. Nim vui i vo c th c tc dng chuyn ho nim au. Trong c th ta c nhng khng th (anticorps), v du ta mun hay khng mun, khi ta b mt vt thng khi c mt vi khun ngoi th t ngoi xm nhp th nhng khng th trong c th ta t bit cch tm ti, vy quanh c lp ho vi khun y v cui cng cn bin ch vi khun y thnh mt loi cht m c ch cho c th ta. Nu cha
69 | C h n g b n : B i t h c t p t h b a

khng th, c th ta s bit cch to tc thm lm cng vic . Khi chng ta a vo trong c th v tm hn ca chng ta nhng nim vui ca s sng hng ngy gi l thin duyt th nhng yu t y s lm cho c th v tinh thn chng ta mnh hn ln. Chng bit lm th no chuyn ho nhng ni kh nim au c sn trong tm ta mt cch rt mu nhim.

Ngi thng
Khi i sang giai on th hai ca s thc tp, chng ta ni: Mong sao cho ti bit nui dng ngi mi ngy bng nhng nim vui. Ngi c th l bn ca ta, c th l anh ca ta, em ca ta, ch ca ta, thy ca ta. V ta thng nn ta mun nui dng ngi bng nhng nim vui. C nhiu khi ta kh ch v ta mun i tm mt ngi th l nhng ni kh v nim au ca ta thi, v c lc ta qun rng ci ngi mnh tm ti kia cng ang kh v cng ang cn c nui dng bng nhng nim vui. Nu mi ngy ta rt vo trong ngi nhng ni kh nim au ca ta th lu ngy ngi cng tiu mn. Ci khng l thng. Phi bit rng ngi kia cng cn nhng cht b dng, nhng yu t lnh mnh v ti mt nh ta vy. Nu ta mun ngi y cn lm ch nng ta cho ta th ta phi cn thn ng mi ngy mi trt vo ngi nhng nim au ni kh ca ta, ti nghip cho ngi v rt cuc khi ngi chu ng khng ni th ta mt lun ch nng ta. Ta phi bit thc tp, ta phi bit t nui dng ta bng nhng nim vui v ta phi hc nui dng ngi ta thng bng nhng nim vui. Ta ni rng ta thng, nhng mi ngy ta cho ngi tiu th nhng g? Ta c th lm n mt n ci trn mi ngi hay khng? Ta c th lm ngi phn chn v c thm nhiu tin tng hay khng? Ta phi t hi nhng cu hi nh th. Nu ta khng lm c nhng iu nh th d l nhng iu rt nh th ta ng ni qu quyt l ta thng ngi y. Thng c ngha l hin tng nhng nim vui, l ngha ca T, l ngha ca H. Nhng nim vui y v nhng hnh phc y phi c th. Nu ta khn kho th hnh ng v li ni ca ta s lm cho ngi ti ln rt mau chng. Qu v chc c

70 | C h n g b n : B i t h c t p t h b a

kinh nghim ri. i khi ta ch cn ni mt cu thi, ngi kia cng c th ti ln nh mt bng hoa. Ta bt u ti vi ngi thng ta, ri ta ti vi ngi rt thng ca ta, ri ta ti vi ngi ta khng thng cng khng ght (ngi dng). Khi ti vi ngi dng y, ta bit y cng l mt ngi nh bt c mt ngi no khc, mt ngi cn tnh thng, mt ngi cn hnh phc, mt ngi cn ti mt, ging ht nh ta vy. Khi ta nhn su vo ngi , qun chiu v ngi khng cn l ngi dng na. nam Phi c hai gii: Nam Phi da trng v Nam Phi da en. Chng ta bit rng Nam Phi kh au v tranh chp ko di qu lu s k th, s chu ng bo ng ko di qu lu v c hai bn u kh. Ngi da trng cng l ngi Nam Phi m ngi da en cng l ngi Nam Phi. Chng ta ch c mt nim m h rng tnh trng Nam Phi l khng an n, c bo ng, c kh au, nhng v nim ca chng ta v Nam Phi qu m h nn ta c th nhc ti tnh trng Nam Phi vi mt thi khng tha thit lm. Nhng v d chng ta c dp tip mt ngi khch t Nam Phi ti, c c hi tip xc trc tip vi tnh trng Nam Phi qua ngi bn th chng ta s khm ph rng c hai gii da en v da trng u kh au c. S hi cm th nghi k nhng ni kt n su vo trong xng tht v tri tim ca nhiu th h. Khi tip xc vi ngi y ta c nhng d kin gip thy c nhng ngi dn Nam Phi mt cch su sc v t nhin lng thng tng cng nh tm T v tm Bi c pht sinh. Ci hiu v ci thy em li ci thng, T mt ngi m ta coi l ngi dng, ngi anh em Nam Phi tr nn mt ngi anh em ch thc ca chng ta. Chng ta mun lm mt ci g gip cho ngi anh em Nam Phi bt s hi, bt kh au v bt u c nim tin c hnh phc. Ngi m ta gi l ngi dng chng qua ch l ngi m ta cha bit. n khi ta bit c i sng ca ngi y mt cch tng tn hn th ngi y khng cn l ngi dng ca ta na. Ngi y tr nn c lin h mt thit vi ta v ta rt mun ngi y c hnh phc. Trong php qun t v lng tm ta c th chn ra mt ngi ta xem nh ngi dng ngi y c th l ng th bt in ca ta. ngi y khng phi l s anh, s ch hay s em ca ta nhng ngi y cng l mt ngi mt ngi c nhng kh au, kh khn v c vng nh
71 | C h n g b n : B i t h c t p t h b a

ta. Nu ta a ngi y vo lm i tng ca t v lng tm v ta bt u qun chiu th ta s khm ph ra c chiu su ca i sng ngi y v ngi y s ht l mt ngi dng. C ngi chn ngi pht th lm i tng ca s qun chiu trong trng hp ngi dng. C ngi chn ng x trong lng lm ngi dng. Nu qun chiu thnh cng th nhng ngi dng s ht l ngi dng v s tr thnh ra mt trong nhng ngi thng ca mnh. V sau cht chng ta i sang ngi chng ta ght. Ban u l ngi ta ght, nhng nu ta dng chnh nim v s qun chiu nhn su vo ngi y th s hiu bit v ci thy s em li nng lng ca T v ca Bi. V ngi m ta th ght s tr thnh ngi thng ca ta. Tnh thng ca chng ta s bao trm c bn gii phm tr. Khi thnh cng, ta thy rng ranh gii gia on v thn bin mt. Tnh trng c gi l on thn bnh ng. Khng nhng ngi trong phm tr th nht l ngi thn, ngi trong phm tr th hai l ngi rt thn v ngi trong phm tr th ba l ngi dng m c ngi trong phm tr th t l ngi ght cng s tr thnh i tng ca t v lng tm. Bn phm tr tr nn bnh ng. B tt xem k on ngi thn nh nhau v khng em tm ght nhng ai di dt lm c, l li Kinh Bt i Nhn Gic. Nu khng thc tp t v lng tm th lm sao ta t ti ci thy on thn bnh ng y? Mong sao cho ti bit nui dng ti mi ngy bng nhng nim vui, mong sao cho ti bit nui dng ngi v gip ngi t nui dng bng nhng nim vui, mong sao cho ti bit nui dng ngi ti ght b bng nhng nim vui v gip ngi ti ght b t nui dng h bng nhng nim vui. Khi tm ny c khi ra th cht c ca ght b v hn th s tan bin trong c th ca ta v lc ta s an lc. Chng no cht liu ca hn th v k th cn tn ti trong tm th ta vn cha an. Ban u ta thy ta nh mt ng anh hng, dm tuyn b thng lun k th ca ta, nhng k thc sau ta thy rng thng ngi y cng l thng chnh ta. Khi ta m rng tm lng m chp nhn c ngi trc kia ta th ght th t nhin tri tim ta m du li v ta l ngi u tin c hng T qun, Bi qun v X qun ca ta. y ch thc l X. X tc l bnh ng khng k th khng phn bit.
72 | C h n g b n : B i t h c t p t h b a

Thot by ng dc
8 Mong sao cho ti c sng mt m, vng chi v thnh thi Mt m (thanh lng) tc khng c cn st. Chng ta bit rng nhng cn st lm cho chng ta nhit no. Nhng cn st ca dc vng, ca thm kht, nhng cn st ca gin hn v ca s ganh t. Kinh Php Hoa trong phm Ph Mn c ni rng mi khi la chy t b m nim sc mnh Quan Th m th hm la bin thnh h sen. Nu anh ang b ngi ta x xung hm la m bit nim sc mnh Quan m th t khc hm la bin thnh h sen. Chuyn ny cng d hiu thi, ti v Quan m lc l tinh lc ca T v Bi (bi qun cp t qun) v ch c nng lng ca T v Bi mi sc bin hm la thnh h sen m thi. Khi ta trong trng thi b t chy bi sn hn, cm th, am m, ganh t v nghi ng, m nu ta bit qun chiu theo php qun t v lng tm th hm la s khng cn na. Tri li ta s c bi li trong mt h nc rt mt m, rt thanh lng. Bit rng nu b sp vo trong ci by ng dc, chng ta s b t chy v v vy chng ta tr gii v nng ta vo tng thn. Tu hc ta phi bit sc ca ta. Tr gii, ta cng tr gii mt cch tp th. Gii lut bo v cho ta v tng thn ta. Tr gii cng l t bo v cho nn ng bao gi ta t tch ri ra khi tng thn ta. Tch ri khi tng thn ta c th sp vo ci by ca ng dc rt d dng. Ma thu vng Myerac c nhng con chim b cu gi l palombe di c t min bc xung phi chu. Chng i hng trm con v nu con no i ring th c th b nn. trong nhng khu rng xung quanh Lng Hng c nhng ci chi gi l palombire. Nhng ngi i sn np sau nhng ci chi v dng mt con mi li cun nhng con palombes kia s xung bn. Trong s hng trm con palombes ang bay ngang trn tri c nhng con nh d. Nghe ting ku ca nhng con chim mi kia chng bn s xung. S xung th b bn cht. Ngi tu cng vy. Nu chng ta ngh rng chng ta c th sng ring bit vi on th tng thn tc l chng ta cha t lng c sc ca ta. Chng ta phi nng ta tng thn. Mi ngy chng ta tr v tm trong dng sui thanh lng ca tng thn nu chng ta bit cch iu hp v t chc tng thn. Chng ta hy hc cch to tc nhng nim vui trong
73 | C h n g b n : B i t h c t p t h b a

np sng tp th. iu ny cn ti s thng minh, iu ny cn ti c sng to v ti t chc ca mi thnh phn trong tng thn. Mi khi ta c mt g hay c th em li thm nim vui v hnh phc cho tng thn th ta phi ni ra phi ngh vi i chng.

Vng chi
Mong sao cho ti c sng mt m vng chi v thnh thi. Vng chi l mt tnh cht quan trng ca nit bn. Nu khng c s vng chi th chng ta khng lm c g c, ng ni n s thnh cng trong s tu hc. Ta khng phi chy. Mi ngy chng ta ch cn i nhng bc vng chi. Chng ta bit chng ta mun g v mi ngy chng ta bc nhng bc vng chi hng v pha y. Bui sng chng ta thc dy nu l ngi xut gia, chng ta nn t nhc: ti l mt s ch hay ti l mt s c. Th no l mt s ch? th no l mt s c? Mt s ch l mt ngi nguyn em cuc i ca mnh thc tp chnh php, em li ngun vui v hnh phc cho nhiu ngi v cho cc loi chng sanh. thc hin iu y ti phi hc, ti phi thc tp, ti phi sng vi tng thn v ngy hm nay ti nguyn i vng chi trn con ng . Bui sng ta s dng mt pht hoc hai pht t nhc ta l mt s ch hay l mt s c. iu ging nh l phn nh phng hng li ta khi phi i lc. Trc khi i ng ta cng phi ra mt hai pht kim im li: ngy hm nay ta sng c vi t cch ca mt s ch hay mt s c hay khng? Chng ta bc c nhng bc vng chi v pha l tng ca chng ta hay khng? Nu ta thy c rng trong ngy hm nay ta bc c hai bc hay ba bc v hng th t nhin trong lng ta c s hn hoan. Chng ta s i vo gic ng trong nim hn hoan . Cn nu ri ra m thy rng trong ngy hm nay ta cha bc c bc no v hng th chng ta pht sinh ra tm h thn. Tm s tm v tm s qu rt quan trng. Chng ta h thn, chng ta t ni: ngy mai th no ta cng phi lm kh hn. Sng ngy mai khi ta thc dy ta nht nh s sng cuc sng xut gia cho y , s bc nhng bc cho vng chi s i v hng l tng ca ta. Khng cn chy mau khng cn hi h. Mi bc chn phi

74 | C h n g b n : B i t h c t p t h b a

bi p s vng chi. Ta khng cn nhn ngi khc vi s so o v phn bit. Chng ta hy nhn bn thn ca chng ta thy chng ta c ang bc nhng bc vng chi v hng l tng hay khng. Mun i sng ca ta mi ngy mi thm vng chi ta ch nn nng ta vo mt ci g vng chi m thi. Nu ta nng ta vo mt ci khng vng chi th ta mt s vng chi ca chnh ta... iu ny rt quan trng. Tam bo l ci g rt vng chi, nu ta bit thc tp nng ta vo tam bo th ta s c s t vng chi. Khi xy nh chng ta xy trn t cng ch khng xy trn bn trn ct. i sng chng ta cng vy. Tng thn mi phng l nhng g vng chi; c th y hay kia c mt vi phn t tng thn khng vng chi, nhng tng thn l mt thc ti ln trong khng gian v thi gian. Trong tng thn c nhng ngi thc tp, thnh cng v nim tin ca chng ta s khng b lung lay khi chng ta thy c tng thn y trong khng gian v thi gian. Mt ngi n b ly d chng hay chng cht, phi sng nui con thng hay ngh rng mnh cn phi nng ta vo mt ngi n ng th hai c s vng chi v cho a con ca mnh c ch nng ta. Ci hin tng gi la single parent ty phng rt ph bin ti v ty phng ngi ta ly d rt nhiu. Ban u bng nim mnh l ngi n b khng c s vng chi v con mnh ang cn trng nc khng c s vng chi, ngi n b tr kia ngh rng mnh cn c ngi n ng c s vng chi . Nhng ngi y c bit u l hu ht nhng ngi n ng mnh c th tm ti kia cng khng c s vng chi mnh trng i. Nu mnh tm ti mt ngi n ng khng c s vng chi th ci cht t vng chi mnh ang c cng tan bin lun v a con ca mnh s rt lung lay v b v. Cho nn khi nhng ngi m tr ly d ti tu hc lng Hng, h thng c chng ta dy i tm nng ta ni hi o t thn trc, thc tp t mnh lm ch nng ta cho mnh, t mnh to dng ra s vng chi cho mnh cho con mnh c ch nng ta. Chy theo ht anh chng ny n anh chng kia th ci cht vng chi cn li trong mnh cng s khng cn v a con ln ln s khng c mt cht nn tng vng chi no ht. Ngi xut gia hay ngi cn s tu hc lng Hng cng th. Chng ta ng tm nng ta vo nhng yu t khng vng chi;
75 | C h n g b n : B i t h c t p t h b a

Nu ta lm nh vy ta s nh mt s vng chi cn li trong ta. Hy nhn din ch nng ta ca mnh. Ch nng ta ca mnh c vng chi hay khng? Bt dy hy v nng ta ni php, ng nng ta ni bt c ci g khc. Php khng phi l nhng gio l v nhng nim m l mt ng li sng, ng li sng em li s vng chi, ti mt v thnh thi ca ta.

Thnh thi
Mong sao cho ti c sng mt m, vng chi v thnh thi. Thnh thi tc l t do. T do y l thot khi by sp ca ng dc. iu m ngi xut gia c tha hng nhiu nht l s thnh thi. Mt ngi xut gia khng c s thnh thi th khng cn l mt ngi xut gia ch thc na, du ngi lm ti chc ho thng hay tr tr hay thng to. Ngi phi xut gia li! Ca sa v trc him a s trc liu ca sa s cnh a, ngha l cha mc o ca sa th than phin l bn rn qu, m mc o ca sa ri li than phin l cn bn rn nhiu hn: nh th l mt s thnh thi ri, m mt s thnh thi tc l mt ci v u ca ngi xut gia. Thnh thi y c ngha l khng b vng mc. Khng b vng mc, du l vng mc vo mt ci cha, vng mc vo mt ci bng cp, mt ci chc v. Thnh thong chng ta gp mt v xut gia rt thnh thi, nu cn th ngi pht tay o ra i rt d dng, khng vng bn g c. l mt c im trong nhng c im ln ca mt ngi xut gia ch thc. Mong sao cho ti c sng mt m, vng chi v thnh thi, ta phi dng ci cng phu qun chiu ca ta, phi dng ci thng minh ca ta t hi xem trong i sng hng ngy ta c c ci ti mt hay khng, ta c c s vng chi hay khng, ta c c s thnh thi hay khng. Nu c tc l ta c vn ling, v s tu tp hng ngy ca ta l lm giu ln ci vn ling mt m, vng chi v thnh thi . V mc thnh cng ca mt ngi tu c th c o ch . D c tu hai mi nm, ba mi nm, hay bn mi nm i na m nhng cht liu ca s mt m, vng chi v thnh thi cng ngy cng tiu mn th ta khng th ni l i sng tu hc ca ta thnh cng.

76 | C h n g b n : B i t h c t p t h b a

Quan tm
9 Mong sao cho ti khng b ri vo thi dng dng v kt vo hai cc vng mc v ght b. Dng dng l mt th gii bun thm. Trong th gii y, ta khng c g thch th c, ta khng thy ci g hay ho c, ta khng thy s sng c hng th g c. Nh vy th u c b tm, u c tnh thng. Khng c tnh thng th khng sng c, i sng s khng c ngha l v lc th g c. Ti sao ta dng dng vi tt c? Ti v tu gic ca ta ngho nn, ta khng thy c ci mu nhim ca s sng. Nu ta thy c ci mu nhim ca s sng th ta u c th dng dng. Ngi sao Hm chiu sng long lanh trn bu tri nh th kia m ta cng dng dng lun; nhng l vng ma thu v p nh th , ri ngon mc nh th m ta cng dng dng; nhng em b ang n a, ting ci trong tro nh nhng chui ngc th kia m chng ta cng dng dng. Chng ta khng thit, chng ta khng ch , khng bit thng thc nhng th . Chng ta ri vo h dng dng v chng ta khng thy c nhng mu nhim ca s sng. Ta dng dng v ta khng bit rng ngi ta ang kh v ngi ta ang vui. Nu chng ta thy c nim vui ca cuc sng, nu chng ta thy c kh au ca cuc sng th chng ta thot ra c h dng dng... H dng dng l mt tai nn. Sng dng dng l sng khng tr tu, khng tnh thng. Nu ta ang sng trong thi dng dng nu ta khng thy ci hng th ca s sng th ta phi t cu ta, ta phi nh nhng ngi bn ca ta cu ta ra khi ci thi . Cuc sng rt l mu nhim, kh au cng rt mu nhim. Ci sinh cng mu nhim m ci t cng mu nhim. Nm su di sinh t c bn th, bn mn, cng rt mu nhim. bn mn vt thot ra ngoi sinh t. Chiu hm qua thy gi bi k truyn ng cho anh Chn Sinh. Anh Chn Sinh ng l v d l truyn ng gio th ma h ny, nhng anh khng qua c v anh c ch vo nh thng mt tun l. Bc s ni anh ch sng c mt s ngy na thi ... Thy gp anh Chn Sinh mi hai nm v trc. Hi y anh cng c chng

77 | C h n g b n : B i t h c t p t h b a

bnh ny, nhng nh tip xc c vi o Bt, vi s thc tp anh thot khi t thn v anh sng c trn mi nm. Nhng by gi chng bnh ti pht, i rt mau, thnh ra khng ai tr tay kp. Hin by gi anh ang nh thng, cc anh ch Tip Hin ang tc trc v bc s ni ch trong mt hai ngy na l ti a. By gi anh cn c th nghe c ting ni ca ngi khc nhng ming anh cng v anh ni khng c na. Nhn c tin, thy i tm bi k truyn ng gi cho anh. Chiu hm qua thy gi k y sang Montreal bng fax v ch Chn Huyn cng anh Chn Vn em ti bnh vin. Php t ca anh l Chn Sinh. Bi k y nh sau: Chn nh l bn mn Sinh dit no ng ti? Thc dy sm mai hng An nhin khng ch i. V thy c vit mt cu di: anh Chn Sinh thy ang nm tay anh thy tr mnh cng vt thot tt c mi ch nn. Chiu hm qua bi k ti anh Chn Sinh, nhng m thy cha c bo co l anh c tnh to nghe c ci thng ip ca thy hay khng. Ci sinh mu nhim, ci t cng mu nhim v ci bn mn nm di sinh dit cng l mu nhim. Nu ta tip xc c vi ci mu nhim y th ta s khng cn dng dng na v t t t ti ci tnh vng chi v thnh thi ca tm thc cng nh ca s sng.

Vng mc
Vng mc l bn cht ca tnh thng kh ly. Tnh thng m Bt mun ta ch tc l tnh thng khng kh ly, khng vng mc. C ngi hi: Nu tnh thng khng c vng mc th u phi l tnh thng? l ti v ta cha thy c ci bn cht ca tnh thng ch thc. Trong mi chng ta u c khuynh hng thng vng mc, ngi tr cng vy m ngi gi cng vy. Khuynh hng y c nguyn do ng chp v v minh... V minh v ng chp y tr thnh cu sinh, ngha l khi sinh ra c nh vy ri. Thnh th ra khi thng mt ngi, ta c khuynh hng chim hu ngi . Ta
78 | C h n g b n : B i t h c t p t h b a

ni: ngi l ngi thng ca ti, anh khng c ng ti, ch khng c ng ti. Khi ta c thng ta cng c khuynh hng , ta mun rng ta l i tng duy nht ca tnh thng kia; ngi y thng mnh ri th khng c thng ngi no khc na. Tnh thng y c cht liu ca s vng mc, ca s chim hu (possessive love). Khi thng ta c khuynh hng chim hu ngi ta thng, ta ni: y l ta v y l ca ta (ng v ng s). Tnh thng y c tnh cch c ti. c ti ngha l ti thng anh th ti mun anh khng c thng ngi khc, khng c lm ci ny, khng c lm ci kia, ch c lm theo ti m thi. Tnh thng bi ly c tnh cch chim hu, c ti v c nhin l vng mc. i khi trong tnh ng o cng c cht t s c ti, vng mc v chim hu y. Nu c cht t th khng sao, nhng nu mc y m ln cao th n bt u to kh au cho ngi thng v cho ngi c thng. Phng tm mt chnh nim quan st nhng cuc tnh xung quanh, chng ta thy rng s lng nhng ngi ang b vng vo ci tnh thng vng mc c ti v chim hu rt nhiu. Ngay tnh cha vi con cng vy. Cha c th ngh rng con l vt s hu ca mnh: My l con tao, v vy my phi nghe li tao, my ch c hc ci ny, lm ci ny v chi ci ny thi; nu my khng hc ci ny, khng lm ci ny, khng chi ci ny th my khng phi l con tao. Tao s t my. l tnh thng c ti c chim hu. Cn ngi tnh th ni vi ngi tnh: Em khng c i ch gi , em khng c bi th nc hoa , em khng c mc o mu ... Khi ta thng vi tnh cch c ti nh th, ta b ngi ta thng vo trong mt t ngc v ngi thng ta s kt cng. Ci gi l lu i tnh i y chng qua ch l mt nh t m thi. Mt nh t sn son thp vng, bn ch lu i tnh i. Khi ci nhau chng ta xy cho nhau nhng nh t ban u th rt p, sau r ra nhng cht sn thp, rt cuc chng hin nguyn hnh l nhng nh t c nhng song st rt ln, c hai u kt cng khng th no thot ra c. m ci c th l mt t giao ko t chung thn m d c vng vy cch my ta cng khng thot ra c: khc khng ra m nut cng khng vo. Nhn xung quanh chng ta s thy rt nhiu trng hp nh vy. Ly d khng c m khng ly d cng khng xong.
79 | C h n g b n : B i t h c t p t h b a

iu ny khng nhng ng trong trng hp ngi tnh vi ngi tnh, n cng ng trong trng hp cha v con, m v con, bn v bn., thy v tr. V vy cho nn ta hy thng lm sao cho ngi kia cn c t do, cho ngi kia cn l ngi kia v cho ta cn c l ta. Thng m cn c t do th tnh thng y mi c gi l tnh thng chn chnh ca Bt dy. i vi mt ngi l thng v trong tnh thng c s chim hu c ti v vng mc th phi lm th no? Phng php l qun chiu nhn din l mnh ang b vng mc ti mc no, mnh ang c ti n mc no. tng dng ci my ct c th qu v bit rng thnh thong ng nhm nhng si giy km, ci my qun ht c si giy km vo trong. t nht ta cng tn na gi ng h tho my v g ht nhng si giy km ra. S vng mc lm nghn s sng. Tnh thng ca ta l mt thc ti, tnh thng ang lm cho ta hnh phc hay ang lm cho ta au kh? Ta phi nhn su vo bn cht ca tnh thng khm ph, thy r bn tnh n. Khi nhn thc c vng mc, c ti, chim hu v nhng kh au do tnh thng y gy ra th ta mi bt u thc tp tho g t t. t c ti li mt cht, t chim hu li mt cht v t vng mc li mt cht th t nhin au kh gim bt mt cht. Kh au gim bt ta cha c hnh phc, nhng kh au gim bt l lm ri. Trc y ta kh au n 99%, by gi ta kh c 80% th l d th hn nhiu ri. Dng dng, khng c tnh thng, ta kh m vng mc ta li cn c th kh hn.

Ght b
Nu khng thc tp, chc chn l t cc vng mc ta s i sang cc ght b. Trc kia, khi mi thng, ta c cm ngh rng khng c ngi y th cuc sng s khng c ngha, ta khng th no sng c. By gi i ti ght b, ta li ngh rng c ngi y trong cuc i, ta khng th no sng c. Ta phi ly d. Ta phi t con . C hai cc vng mc v ght b u gy kh au. D ta c ly d hay c t con i na th nhng ni kh trong lng ta vn cn nguyn vn. Nu ta bc i bc na hoc c thm mt a con, th ta cng s

80 | C h n g b n : B i t h c t p t h b a

em ci th tnh thng vng mc v c ti ca ta tip x vi h v cng s to ra nhng tnh trng ging ht nh nhng tnh trng trc kia. V vy vn khng phi l ly d hay khng ly d, t con hay l khng t con. Vn l qun chiu bn cht tnh thng trong ta nhn din nhng tnh cch tiu cc nh vng mc v c ti trong y, thy rng ta phi thay i cch nhn cch thng, cch ni nng, cch i x t, bi, h, x c th bt u c mt. Tp thng nh th trong vi thng th nhng yu t t, bi, h v x trong tnh thng ta s ln dn v hnh phc cng s ln dn. Ta hy v mt vng trn tng trng cho tnh thng v tm chia vng trn ra bn phn, mt phn tng trng cho mt trong bn tm v lng. Nu l tnh thng chn tht th y l T, ay l Bi y l H v y l X. T i tr kh, Bi i tr au, H i tr su v X i tri vng. Thc tp nng cht lng t, bi, h v x ln, ngy no ta cng em thm li hnh phc cho ta v cho ngi kia, ngy no ta cng chuyn ho c nhng kh au ca ta v ca ngi kia, ngy no ta v ngi kia cng mm ci mt cch rt thc, rt hnh phc, ngy no ta v ngi kia cng c hng s thnh thi v t do. Nhng my ai c c th tnh thng ny. Thay v x ta c vng mc, thay v t ta c kh, thay v bi ta c au, thay v h ta c su. Kh, au, su, vng l bn cht ca tnh thng bi ly. Tip xc c vi gio l ca Bt, tip xc c vi tng thn, chng ta hc c th no l t, th no l bi, th no h v th no l x. Nhng di chiu su tm thc ca chng ta, nhng ht ging ca t, bi, h v x c sn . Nhng g chng ta hc nh ng c nhng ht ging sn c bn trong ca chng ta. Trong qu trnh qun chiu v tu tp, nhng kh, au, su v vng ny cng ngy cng nhng ch cho t, bi, h v x. Chng ta khng th ni: anh ng thng na, ch ng thng na. Ni nh vy khng thc t. Chng ta nn ni: anh
81 | C h n g b n : B i t h c t p t h b a

hay ch nn nhn li tnh thng ca anh v ca ch i, ri anh v ch s thy trong y c qu nhiu cht liu ca kh, au, su, vng, chim hu v c ti, ri chng ta quyt nh tu tp cho thn, khu, ca chng ta t t c gii phng. Thn, khu, v nh s tu hc m cng ngy cng c gii phng ra khi nhng cht liu c hi. Mi ngy ta thc tp bng hnh ng ca ta, bng thi ca ta, bng suy ngh ca ta, bng li ni ca ta. Ta c th cho ta v cho ngi kia thm mt t khng gian. X l khng gian, l t do, l s khng k th. Cho ngi kia thm hnh phc, cho ngi kia bt kh au, cho ngi kia thm nim vui, l s thc tp t qun v bi qun ca t v lng tm. Cng nh trng hp ca mt ngi b bnh nng. Thuc qun chiu ca t v lng tm bt u c ung vo, nhng cn au do cc cht c chim hu, c ti v vng mc s du i, t t ngi y c thm khng gian, c thm n ci, c thm nim vui. Chng ta ng ni: t, bi, h, x l tnh thng ca cc bc thnh v v chng ta cha phi l thnh th chng ta khng th thng bng tnh thng t v lng tm. Bt v cc v b tt cng thc tp nh chng ta vy thi. Ban u, trong tnh thng ca h cng c nhng vng mc, nhng c ti, nhng su kh, nhng chnh nh thc tp cho nn cc v chuyn ha c nhng cht liu v i ti mt tnh thng rt rng ln, rt bao la v rt k diu.

a ch ca Bt
Hm nay l ngy 23 thng 10 nm 1994, chng ta ti xm H, trong bui hp cui cng ca Kha Tu Ma Thu. Hm nay chng ta tip tc hc v bi thc tp th ba 9 Mong sao cho ti khng ri vo thi dng dng v kt vo hai cc vng mc v ght b K trc chng ta ni n tnh thng c tnh cch chim hu, c ti v vng mc. Chng ta bit rng trong th gian c bit bao bi kch v ang xy ra ti v loi tnh thng vng mc . Mt mt
82 | C h n g b n : B i t h c t p t h b a

chng ta thy rng khng c tnh thng th i sng rt au kh v mt khc, nu tnh thng l tnh thng c ti, vng mc v chim hu th cuc i cng rt kh au. Cho nn chng ta mi cn hc hi thc tp th tnh thng gi l tnh thng chn tht (true love), l t v lng tm. Tnh thng y l kt qu ca s thc tp. Thc tp lm tnh thng ny mm v pht trin. Tnh thng y khng phi t khng m thnh c, ti v ht ging ca tnh thng chn tht y c sn trong lng ca tt c mi chng ta. S thc tp y nh ng ti v lm pht sinh c t nhng ht ging bn loi nng lng lm nn cht liu ca tnh thng chn tht. Thng l mt phng php thc tp. am m, chim hu v vng mc khng phi l thc tp. T v lng tm l phng php thc tp thng yu. Chng ta bit rng trong o Bt, li dy v thng yu rt r rng v su sc. Chng ta c th sng hai mi bn gi mt ngy trong thng yu. i, ng, nm, ngi u l thng yu c. Mi hnh ng mi ci nhn mi t tng mi li ni u c th thm nhun thng yu v biu l thng yu. T v lng tm cng l nh: T nh, Bi nh, H nh v X nh. Trong khi chng ta an tr trong nhng nh . Trong khi an tr trong nhng nh , chng ta c tr trong nhng vng p an ton v h lc nht th gian. a ch ca cc Bt v b tt l t v lng tm. Nu chng ta mun gp cc v Bt v cc v B tt, nu mun thm ving nhng c x, nhng khu vn, v nhng cnh gii ni cc v c tr th c theo a ch t v lng tm m tm ti.

Vng mc c ngha l chim hu v c ti


Nu chng ta khng c chnh nim v khn kho th tnh thng ca chng ta s mang nng tnh cht vng mc, chim hu v c ti v ta s lm kh chnh ta, lm kh ngi ta thng. Khi thy c iu ri chng ta mi t bo l khi thng nhau, chng ta khng nn cho tnh thng i vo no ca chim hu, c ti v vng mc. Nu qu v ang vo tnh trng ca s vng mc, chim hu v c ti th qu v nn nhn thc rng s d tnh trng by gi nh vy v trong qu kh qu v khng c chnh nim, qu v cho

83 | C h n g b n : B i t h c t p t h b a

tnh trng xy ra. Ngi thng cng vy v ngi c thng cng vy, v khng c chnh nim nn c hai cho php tnh trng xy ra. N rng buc c hai ngi, n lm kh c hai ngi.

Khng gian thnh thang


Khi thng nhau, chng ta phi cam kt mt iu l lm sao cho tnh thng gia hai chng ta, hay ba chng ta, hay bn chng ta ng mang tnh cht chim hu v c ti. Thng nh th no ta cn l ta, ta cn gi c ci khng gian ca ta v ngi ta thng cng gi c ci khng gian ca ngi y. Thng m khng c chnh nim ta em kh au cho chnh ta v cho ngi ta thng. Thng m khng bt cch thng, thng th gy thng tch cho ngi ta thng v gy thng tch cho chnh mnh. Ta phi hi cu hi l tnh thng ca ta c tnh cht chim hu, c ti v vng mc hay khng. Ta t hi v ti hi ngi kia: Ny anh, trong tnh thng ca ti c tnh cht c ti khng, c tnh cht vng mc khng, c tnh cht chim hu khng? Khi ti thng anh, ti c lm anh au kh hay khng? Nu ta hi c cu th ta c can m. Ny em, em c au kh v cch ti thng em hay khng?. Cha cng phi hi con cu . M cng phi hi con cu . Chng phi hi v cu , v phi hi chng cu . Ngi yu phi hi ngi yu cu . Ny anh, tnh thng ca em c phi l ci nh t ca anh hay khng? Khi thng ta mun c hnh phc cho ta v cho ngi ta thng. Nu tnh thng bi ly, su kh v ko theo nhng bi kch th thng lm g? Th rng khng thng cho xong. Tnh m thng con cng c th ko c hai m con ri vo tnh trng . Ch t (Phn l maitri, Pali l metta) c gc r t ch mitra c ngha l bn. T ngha l tnh bn. Con c th l bn ca cha, anh c th l bn ca em, chng c th l bn ca v. Hai ng chu thng nhau th cng l hai ngi bn. Tnh bn tinh khit, tnh bn khng v li, tnh bn tn trng s t do ca nhau. Vit Nam c danh t l bn vong nin, tc l bn khng k tui. Mt ngi tm mi tui thng mt ngi mi lm tui. Tui tc chnh lch nhng trong tnh thng chn tht vn c tnh bn nh thng. Chng ta thng thy hai cha con chi

84 | C h n g b n : B i t h c t p t h b a

vi nhau nh hai ngi bn. Chng ta cng thy hai thy tr chi vi nhau, thng nhau nh hai ngi bn. Mt trong hai ngi bn phi gi ci t do ca mnh. Thng ngha l hin dng hnh phc. Thng khng c ngha l nht ngi kia vo trong nh t chim hu. Ngi thng lun lun phi t hi cu hi v em cu hi i hi ngi mnh thng. Trong khi i, ng, nm, ngi ta t hi tnh thng ca ta c bn cht ca s chim hu v c ti hay khng. Cn ngi c thng c khi gi l ngi b thng cng phi thc tp. Nu ta thy ngt ngt, nu ta thy b tc thy b cng ngc, thy nh b giam cm, thy khng c hnh phc th ta phi thc rng trong qu kh ta khng c chnh nim, ta cho php, ta cho tnh trng ny xy ra v ta phi gnh mt phn no trch nhim, ta khng th li hon ton cho ngi kia. Ta by gi nh con chim trong lng, nh mt ngi t trong ngc. Ta phi bit rng mun thot ra khi vng trm lun ta phi thc tp t gii phng cho mnh v gii phng cho ngi thng ca mnh. Tt hn ht l lc ban u ci thu ban u lu luyn y ta phi cn thn. Thng thng tnh thng lc ban u c tnh cch phi phi v v th ta khng c chnh nim. Khi i su vo trm lun ri ta mi git mnh tnh thc, lc c th l rt tr. Ta c th vng vy, ta mun thot ra v t cc vng mc sang cc ght b. ta ngh rng kh nh th th ch c cch thot la ngi kia, ly khai vi ngi kia, i xa ngi kia, ti v cn sng mt ni th cn phi trm lun, cn phi vng mc. T cc ny ta i sang cc khc. C hai cc u khng phi tnh thng chn tht. C khi ta ang vng vy gia hai cc. Ngy no cng l a ngc ht. Mt mt chng ta vng vy mun thot, ngh n chuyn ly d hay chuyn ra ring khng bao gi cn thy ngi . Mt mt chng ta vn cn c cht n tnh vi ngi ngh rng nu khng c ta th ngi s mt chn ng. Vit nam ta thng ni b th thng m sng th nng. Sng ngha l gnh. C rt nhiu ngi ang b kt trong tnh trng . Thy ngi kia cng ti nghip, b th khng nh m tip tc th khng tip tc ni. Vy u l con ng thot? Con ng thot l con ng thc tp.

85 | C h n g b n : B i t h c t p t h b a

Vn khng phi ly d hay khng ly d


Trc ht ta phi thc c rng tht nim l nguyn do a ti tnh trng ny. Ta khng hon ton trch c ngi kia thng ta vi tnh thng c ti, chim hu v vng mc. Ta bit rng ta chu trch nhim mt phn no v by gi tm ra con ng, ta phi c can m i. Ta ni vi ngi kia: Ny em, ti rt au kh trong tnh thng ca em. Em thng ti bng qu nhiu tnh cht ca s vng mc, chim hu v c ti. Ti mt ht t do. Ti khng cn l ti na. V vy chng ta phi thy r nim au kh ca chng ta, chng ta phi ngi li m tm ra mt con ng c th em li bnh an v hnh phc cho c hai. Nu ni khng c ta phi vit th. C th ta nn i xa ngi y mt tun l hay hai tun l, v trong hai tun l ta vit th gi v cho ngi y. Ngi y s c khng gian m c suy ngm v qun chiu li tnh trng. Khng c l do g m c hai cng phi tip tc l lt theo mt tnh trng vng bn v bi ly nh vy. Chng ta bit rng chng ta phi thot ra khi hai cc, mt cc l vng mc v mt cc l ght b. C nhiu ngi trong mt cuc tnh lao ao v ln n, ngh rng con ng gii thot duy nht l ly d. Lm nh ly d xong l ht vn . Nhng s thc khng phi nh vy. Kinh nghim cho ta thy rng sau khi ly d vn vn cn y nguyn nh c. Tt c nhng ni kt v kh au trong ta s cn y nguyn. Ly d khng phi l cch thc hay nht gii quyt vn . C nhin cng i su vo cc vng mc chng no ta cng c khuynh hng i ti s xa la, ght b chng . Bit bao nhiu ngi sau khi ly d vn tip tc kh au, c khi cn kh au hn l trc khi ly d. Ti v sao? Ly d ch l mt gii php hnh thc, trong khi nhng ni nim kh au trong tm hai ngi vn cn l mt thc ti nguyn vn. Ch c s thc tp, ch c s qun chiu mi gip chng ta thy c bn cht ca nhng au kh . C nhiu ngi lp li nhng li lm xa khng phi hai ln m ba ln, bn ln hoc hn th na. Sau khi ly d mt ngi h ti vi ngi th hai v lp li ng ci li lm h lm i vi ngi th nht. V nhng kh au gy ra cng ging ht nh trong trng hp th nht. Sau khi ly d ln th hai, h li ti vi ngi th ba v cng

86 | C h n g b n : B i t h c t p t h b a

lp li nhng li lm c. Trong x hi phng ty ngi ta ly d nhau d dng hn x hi ng. ng s thng c lp i lp li n np ca nhng li lm c. Vn khng phi l vn thay o, vn khng phi l vn i ngi thng, vn l i nhn thc ca ta v chuyn ho nhng kh au trong ta, chuyn ho nhng thi quen trong con ngi ta. Khi ta c con th nhng tp kh v nhng kh au t nhin s c truyn li cho con, v con ta s au nhng ni au m ta ang c by gi. Ci gi l lun hi. Chm dt lun hi l chuyn phi lm trong tm ca ta, chm dt lun hi cho mnh tc l chm dt lun hi cho cha m mnh v cho ng b mnh. Nh vy thc tp cng l thc tp cho c t tin dng h v con chu ca chnh ta. Nn nhn ca tnh thng chim hu phi bit thc tp nh th. Phi c can m ni cho ngi kia nghe, phi c can m vit cho ngi kia c v phi tm cch cho ngi kia c c khng gian v hon cnh c th nghe li ta ni. Tm ngi kia c th b nhng s ghen ght v am m lm bt lp v ngi cn c nh sng. Khi ta c mt tng thn tu tp th ta phi bit li dng theo ci tng thn ca ta gip ta v gip cho ngi kia.

ng b c lp ho
Trong b Trung A Hm c mt Kinh gi l Kinh T Khu Thnh. Kinh ny do i c Mc Kin Lin ni. Kinh c cu: Trong khi tu vi nhng bn tu m mnh c mt s am m v b dnh mc vo am m y th c th l nguyn c cc bn ng tu khng ni chuyn vi mnh, khng chu khuyn bo mnh, dy d mnh ti v mnh ngoan c trong s am m v mnh mt c hi c tng thn ch bo v soi sng. Thy Mc Kin Lin dy ta phi soi gng v qun chiu. Thy ni rng khi mt ngi b kt vo trong am m ca ngi th cc bn ng tu khng mun ni chuyn vi ngi na, khng mun khuyn bo ngi na, khng mun gip ngi na v ngi s lm vo tnh trng kh khn. Nguyn do l v ngi t chi khng nghe li khuyn co v nh vy ngi khng cn c cc bn ng tu thng mn v mt i c hi bng vng chuyn ho. Tt c mi ngi trong i chng phi t hi cu ny: ti c phi l ang kt vo trong am m hay khng? Nu ti ang kt vo

87 | C h n g b n : B i t h c t p t h b a

trong am m th ti s khng c cc bn ng tu thng tng, dy bo, nhc nh v ti s lm vo tnh trng kh khn v c lp. l mt cch soi gng. C nhin l trong Kinh ny, thy Mc Kin Lin khng phi ch ni v am m, thy c ni v nhng tm trng khc c th a ti tnh trng b c lp ho na. V d nh trong i chng c ngi c tnh ngang ngc, khng bit nghe li nhng ngi khc, ch bit t khen v ch ngi, th cc bn trong tng thn cng khng mun ni chuyn vi ngi y, khng mun nhc nh ngi y, khng mun dy bo ngi y, khng mun cnh sch ngi y ch v ngi y ngoan c trong thi ca chnh mnh v ngi y nh mt c hi c tha hng s c mt ca tng thn. Anh l mt ngi, ch l mt ngi sng trong tng thn, anh hay ch phi soi gng v hi: Ti c ang b kt vo trong thi ngoan c hay khng? Kinh ny cng c trong Trung b bng ting Pali. Nn nhn ca mt tnh thng vng mc phi bit s dng tng thn, phi bit cu cu tng thn gip mnh v gip ngi mnh thng. Ta c th cha b kt vo ci cc ght b, mun ly d, mun ly khai v ta vn cn thng, vn cn mong mi cho ngi khi phc li hnh phc, v vy cho nn ta phi tm mt con ng. Ta phi bit rng trong qu kh ta c nhng t tng hnh ng v li ni cho php tnh thng vng mc tr thnh s tht,. T gi pht ny tr i ta nguyn s khng c nhng t tng , nhng thi , nhng li ni v nhng hnh ng na. Sm mun g ngi kia cng thy v nhn cch ca ta s ng vai tr rt quan trng tho g cho ta v cho ngi . Ta c th nh ti mt ngi, hai ngi, ba ngi trong tng thn, nhng ngi m ngi thng ca ta c knh, c yu, c phc, nh can thip. Ta c rt nhiu hy vng c th t gip ta v gip ngi kia thot ra khi tnh thng vng mc v c ti.

Thng yu hm bn gi mt ngy
Trong mt on th tu hc, ta lun lun theo phng chm l i tm v to tc nhng nim vui lnh mnh trong i sng hng ngy. Chng ta c kh nhiu c hi t nui dng mnh bng nhng nim vui ca i sng hng ngy. Chng ta thng yu hm bn gi

88 | C h n g b n : B i t h c t p t h b a

mt ngy, chng ta khng thng yu t hn. Chng ta tm nim vui cho bn thn v cho ngi chng ta thng hm bn gi mt ngy ch khng t hn. T v lng tm c coi l bn php tam ma a, chng ta phi an tr ngy m trong tam ma a y, ngha l chng ta thc tp thng yu part time ch khng phi thng yu full time. Nui dng mnh bng nim vui, nui dng ngi thng bng nim vui, l s thc tp c ngy. Khi ta v ngi thng thng c nui dng bi nhng nim vui ca s sng hng ngy th tnh vng mc v c ti kia s suy gim. Chng ta s thy rng u l nim vui chn tht v chng ta s nhn din rt sm rng tnh thng vng mc ch em li kh au, vng bn, bi ly v s mt t do ca hai ngi. Gio l ny ca Bt cn phi c khai trin, cn phi c em ra soi sng nhng mi tnh ngi ta c th thng nhau ng theo chnh php, cho ngi ta vt thot c tnh trng kh au. Chng ta nn bit rng tnh cha con quyt nh hnh phc ca c cha v c con. Tnh m con cng vy. Tnh anh em cng vy. Khng phi ch c nhng mi tnh nam n mi nh th. Chng ta thy rng trong nhiu gia nh c bi kch l mi ngi tr nn mt hi o. C khi em b mi mi hai mi ba tui m nui nh sng bit lp vi gia nh. Trong gia nh khng c s m m, khng cn khng gian th v em b b ngt th. Gio l t v lng tm phi c khai trin, phi c qung b v nhng phng php thc tp t v lng tm phi c em ra p dng cho nhng trm lun v kh no hin gi ang trn ng trong rt nhiu gia nh c chuyn ho. Chng ta phi em gio l ny bin thnh nhng phng php thc tp hu hiu p dng cho cha, cho m, cho con, cho anh, cho em.

ng b ngi thng
Dng dng l mt thi chng ta cn phi bung b. Ght b cng l thi chng ta cn phi bung b. Chng ta ng tng rng tch la ngi kia th t nhin chng ta s c hnh phc. Chng ta phi thy c nhng lin h c v s tip tc tip din gia ta v ngi kia, du ngi kia xa ta c ngn dm, du ngi kia cht

89 | C h n g b n : B i t h c t p t h b a

ri cng vy. Vn l vn chuyn ho. Ngi cht ri nhng ta vn cn vi nhng kh au ca ta. Ngi c th l cha hay l m, hay l em hay l bn, hay l ngi tnh m ta hn di th hn Du ngi cht ri, vt thng vn cn y nguyn trong lng ta. Cht hay khng cht xa hay khng xa, khng phi l vn . Vn l ta c thy c ci ngun ca vt thng v c th chuyn ho vt thng hay khng. Trong cc kinh i tha c danh t bt x. X l mt gio l trong bn tm v lng nhng trong o Bt li c gio l bt x. Bt x c ngha l ng b ri. X trn c ngha l khng vng mc, khng k th. Cn ch X y (bt x) c ngha l ght b, bung b, khng cn mun dnh ti ngi kia: My i u th i, my khng dnh dng g ti tao na, my khng phi l con tao. Ngn t nh thin ni xin qu v t bi bt x, ngha l hy em lng T lng Bi ra tip , ng c b chng ti (hay chng sanh) m ti nghip. Chng sanh ang qun qui trong ba ci kh au ny, ngi nh lng no m ri ni tam gii. Thi bt x l thi b tt. Khng tm cch trn trnh, khng tm cch ly khai cuc sng kh au. l thi ca b tt a Tng nguyn i vo nhng vng kh au cu chng sanh. Bt x l khng b, B Tt Quan Th m tuy trong rng trc hay di bin Nam Hi nhng hai tai lun lun m ra nghe nhng ting ku thng ca mi loi m tm ti. B tt Ph Hin vi hai cnh tay hnh ng, lun lun c mt lm vi bt nhng ni kh au ca chng sanh. l nhng hnh nh ca gio l bt x. ti sao ta phi b. B ci ngi m ngy xa ta ngh rng khng c ngi th ta khng sng ni. Khng nhng ta khng b ngi m ta khng b bt c ai, du ngi ang gy nhng kh khn cho ta. iu ny rt quan trng. B tc l chy trn. Chy trn khng phi l thi ca B tt. Anh chy i u trn? Anh khng chy i u c ht. Anh chy i u th nim au ni kh vn cn v vn i theo anh. D ngi cht ri th ngi vn cn trong anh. D ngi c i sang Tokyo m sng th ngi vn c trong anh. Chuyn b l chuyn khng th c c. Ci an vui ca mnh khng th c c khi mnh c mun b. ng m tng ho huyn l ta c th xa lnh ta c th bung b ngi kia. Hn na theo gio l chng ta hc hi th chng
90 | C h n g b n : B i t h c t p t h b a

ta phi em s hiu bit v tnh thng ca chng ta m bao trm ngay c nhng ngi m chng ta gi l th ch: nhng ngi lm chng ta kh. Trong Kinh Hoa nghim phm Ph Hin c cu duy nguyn cu tr st trn kip, li lc nht thit ch chng sanh, xin cc v Bt li vi chng con kip ny sang kip khc tht lu tip tc cu v lm li lc cho tt c cc chng sanh ang chm m. Trong bi Phng H Chuyn Ho cng c mt cu tng t cng tng thn xin nguyn li ni ci i lm vic sanh . l tinh thn bt x. Chng ta n lng no m b i. M c mun b i cng khng b i c. Ti hay ni a vi nhng ngi mun ly d divorce or not divorce that is not the question (ly d hay khng ly d khng phi l vn ). Vn nm trong u ca ta. Ly d cng khng c m khng ly d cng khng c. Khc cng khng ra m nut cng khng vo. l tnh trng ca rt nhiu ngi. Con ng l con ng chuyn ho, chuyn ho cho mnh v chuyn ho cho ngi. Lm thy thuc cho mnh v lm thy thuc cho ngi. Chin thng cho mnh v chin thng cho ngi. Chin thng cho c hai. l ng li thc tp ca chng ta. Bt cho chng ta nhng bin php rt c th. Chng ta c th thc tp trong mi giy pht ca i sng

91 | C h n g b n : B i t h c t p t h b a

Chng nm: Thc tp thng yu bng nm ci ly


(Trch trong bi ging ngy 23 thng 10 nm 1994)

Nng lng
Trong sch Sen Bp Tng Cnh H, bn ting Vit, c bi thc tp v nm ci ly. Hm nay chng ta hc v bi thc tp ny v bi ny c lin h mt thit vi s thc tp T, Bi, H v X. Chng ta phi xc nhn s kin l khng phi ch c cc v Bt v b tt mi c T, Bi, H v X. Tt c chng ta u c ht ging ca T, Bi, H v X trong lng, iu ny c th chng minh c. Chng ta c khuynh hng t nhin ca T, Bi, H v X v tnh thng ny l c vng thm kn v su sc nht ca chng ta. Khi xut gia, chng ta pht b tm, ngha l chng ta pht tm mun th hin c vng su xa nht ca chng ta, lm sao cho chng ta c nhiu nng lng ca T, Bi, H v X sinh, bi v cuc i rt cn ti bn loi nng lng . Tu tp l ch bin nhng nng lng cho chnh ta cho nhng ngi xung quanh v cho mi loi. Cng nh ngi ta lp mt nh my in l ch bin in cho c thnh ph dng. Bn cht liu c sn trong ta nh cht uranium c sn trong lng t. Chng ta bit rng cht uranium nu bit s dng th c th to thnh nng lng nguyn t. Chng ta tip xc v lm pht hin cht qung ca T, Bi, H, X v tinh luyn nn bn loi nng lng kia. Trong khi nhng tp kh v nhng nng lng ca vng mc, am m v c ti cng c trong chng ta. Nu khng c chnh nim chng ta s khai pht nhng cht liu tiu cc . Ch cn ta khng c chnh nim l chng hin hin rt d dng. Nh qun chiu nh tu gic ca Bt ca bn thn v ca tng thn ta thy rng T, Bi, H v X em li hnh phc v t do, trong khi chim hu c ti v vng mc em li su kh v bi ly. Thy nh vy ta phi coi chng khuynh hng chim hu c ti v vng mc. Tm ca ta c gi l nht thit chng thc, ti v trong tm y c cc th ht ging. Khi n li nm ci ly chng ta thy rng nm ly l mt trong nhng

92 | C h n g n m : T h c t p t h n g y u b n g n m c i l y

hnh thc thc tp T qun, Bi qun, H qun, X qun v bt x qun. C nhiu ngi ty phng c ni kt vi ci ly, ti v h khng hiu ti sao ta phi ly mt cch ti nghip nh vy mt nhn cch con ngi nh vy. Nhng h khng hiu ly l mt php du gi (yoga) rt hu hiu v chnh trong khi ly xung, ta tr v c vi ci ngun ca ta, ta tr v t m, ta ng nht ta vi t m, ta thy ta khng cn l mt thc th bit lp na. t m tng trng cho ci ngun ca ta. Nu ta c n, nu ta b tch ri ra khi thin nhin dng h, t tin, vn ho v x hi, l v ta i qu xa trn c lp ho bn thn. Nhng ngi c lp ho bn thn l nhng ngi kh au nht. Thc tp T, Bi, H v X bt u bng s ph b ranh gii gia bn thn, thin nhin, x hi, t tin v vn ho lm cho s thng thng c thit lp tr li. S thng thng c thit lp tr li th ta khi phc c sc kho v nim vui. Nm ly rt mu nhim. Khi ta ly xung ta khng mt nhn cch ca ta m ta li khi phc hon ton c nhn cch ca ta. Nhn cch ca ta l c v tr. Trong ta cha ng v tr, trong ta cha cc v Bt, cc v b tt, v vy cho nn khi ly xung ta tr nn tt c ch khng phi tr thnh con s khng nh nhng k bng quan tng tng. Ch c nhng ngi ang b kt trong v bn ng, c n v kh au mi ngh rng ci ta ca h qu gi, Nhng ci ta chng qua l s c n, phng th v tch ri s sng v x hi. Hi mi i tu ti c dy bi qun tng v ly. Bi ny khng d. Mt ch tiu mi lm, mi su tui c th l cha hiu c. Nhng ch c hc, hc thuc lng v lm theo. n mt lc no , t nhin ch hiu. Nng l s l tnh khng tch Cm ng o giao nan t nghi Ng th o trng nh chu Thp phng ch Pht nh hin trung Ng thn nh hin ch Pht tin u din tip tc quy mng l (Dch : Thy c s tht l ngi ly v ngi c ly nng vo nhau m c, th nim cm ng giao tip gia hai bn s tr nn
93 | C h n g n m : T h c t p t h n g y u b n g n m c i l y

mu nhim v cng. Chn o trng con ang ng chp tay ny cng ging nh bc rm ngc chu ca vua tri Thch: tt c cc Bt trong mi phng u nh hin ni y. Thn con cng nh hin thnh v s, trc v Bt no cng c con, nm vc ly xung, em thn mng gi vo ni Bt.)

Cm ng o giao
Nu qun chiu thnh cng th ly xung ta mi thy c kt qu. Nng l s l tnh khng tch, ngi ly v ngi b ly c hai u khng c ng, u c tnh cch khng tch. l gio l bt nh. Gio l bt nh cho chng ta bit rng ci ny l do ci kia lm ra, ci ny cng nh ci kia u khng c t tnh bit lp. Cng nh bng hoa trn bn y. Bng hoa l do nhng yu t khng phi hoa lm ra, v d nh mt tri, m my, ht cy, hi m khong cht trong t Nu khng c nhng yu t y th lm sao c bng hoa c. Nhn vo mt bng hoa chng ta thy ton nhng yu t khng phi bng hoa v v th bng hoa khng c t tnh ring bit, khng c mt bn ng ring bit. Ci gi l khng tch. Khng nhng ta ngi ly ta c t tnh khng tch m Bt ngi b ly cng c t tnh khng tch. Ti c lm bng nhng yu t khng phi l ti. Bt cng c lm bng nhng yu t khng phi l Bt. Khng c hin tng no t ta c ra c, t mnh tn ti c; tt c cc php u c mt trong tng quan nhn duyn. l gio l nhn duyn. Trc khi ly, chng ta chp tay qun tng: Bch c Th Tn, con v c Th Tn ngi ly v ngi b ly c hai chng ta u khng c mt bn ng ring bit. Qu v c thy mt tn gio no trong tn ni vi c gio ch bng th ngn ng hay khng? Chnh ngn ng y l li ca Bt dy. Cm ng o giao nan t ngh, chnh v s kin c hai chng ta con v c Th Tn u khng tch, cho nn s cm nhn gia hai chng ta khng th no tng tng v bn lun c. Nan t ngh, kh m suy ngh c, kh m ni ra thnh li c. Nu khng c con th khng c c Th Tn, nu khng c c Th Tn th khng c con. V chnh nh tnh cht khng tch y m s cm thng gia ta v Bt mi c thc

94 | C h n g n m : T h c t p t h n g y u b n g n m c i l y

hin ton vn. Nu khng c tnh cch khng tch y th l hai bc tng xa cch, hai v tr xa cch, c n vn hon ton l c n. Ng th o trng nh chu, ni con ang hnh o y ging nh bc rm trong cung vua Thch. Bc rm ca vua Thch c lm bng nhng xu chui ngc long lanh, v khi ta ti gn nhn vo trong th ta thy hng vn vin ngc khc ca bc rm c nh chiu trong . Ch cn nhn mt vin ngc th thy tt c cc vin ngc khc. Cng nh khi nhn vo bng hoa ta thy c c v tr trong : c nng, c my, c ma, c i a, c tm thc chng sanh, c ngi lm vn. Chng ta thy ton th v tr trong bng hoa. Bc rm trong cung vua Thch c hng trm ngn vin ngc kt thnh ch cn nhn vo mt vin ngc l ta thy c s phn chiu ca tt c nhng vin ngc cn li. Thp Phng ch Pht nh hin trung, tt c cc ch Bt trong mi phng u c mt trong gi pht ny, khng nhng trc mt con m trong con. Vy anh ly v hng no cho ng? Trc mt anh c Bt v cng c anh, sau lng anh cng c Bt v c anh, bn tri cng c Bt v c anh, bn phi cng c Bt v c anh, trn u cng c bt v c anh, di dt cng c Bt v c anh v hn na trong anh cng c Bt v c anh. Nn ly v phng no? Chp tay ti ly mi phng. Theo ti th phi ni mi mt phng: ng, ty, nam, bc, t duy, thng h v phng trung na. Ci u knh ly Bt, Php v Tng trong khp mi phng v trong con. Tnh c thy khng phi l mi phng m l mi mt phng. Ci u knh ly Bt, Php v Tng Trong khp mi phng V trong con Cng khp php gii thu sut ba i con xin ph phc quay v nng ta l mt bi k trong sch Sen Bp Tng Cnh H. Sau khi qun tng theo bi , ta ly xung v thy rng s cm ng v lu thng
95 | C h n g n m : T h c t p t h n g y u b n g n m c i l y

gia ta v ch Bt tr thnh mt s tht. Nu qun chiu thnh cng m ly xung c mt ly nh th th khng c ni c n v s xa cch no cn ng vng c na. Ly xung mt ly nh th l xo nho bn ng; lm mt cuc ho hp ln vi tt c cc ch Bt trong mi phng v ba i ch Bt thnh v cha thnh. Ci ly khng lm cho con ngi mt i nhn cch, tri li n gip cho ta khi phc c ton vn nhn cch v i ca mt bc gic ng c mt trong ta. Thp Phng ch Pht nh hin trung , cc c Bt trong mi phng u c mt trong o trng ny. Ng thn nh hin ch Pht tin, trc mi c Pht trong hng sa cc c Pht u c ti ang ng chp tay. C bao nhiu Bt l c by nhiu ta. C khi no qu v ci xung h m nhn mt m bt nc hay khng khi ci xung h m nhn mt m bt nc ta thy trong tt c nhng bt nc y u c mt ca ta ang ci. y cng vy. Khi qun chiu ta thy trong mi c Bt u c ta v khi ly xung l ta ly tt c cc Bt trong mi mt phng. Ly mt phng tc l ly mi mt phng. u din tip tc quy mng l. u, mt v tay chn st t, con em ht thn mng ly xung. Ly c ngha l ng th u a. Ng th l nm vc. Nm vc st t, tht st, cng st chng no ta cng ng nht vi t m chng . Ta ho tan vi tri t, vi v tr v ch Bt. Khi ly ta phi c mt tm to c nu ta khng mun ht th bi di t. Trong t th ph phc ta c th qun chiu lu, c khi ti nm pht hay hn, v vy ta nn dng mt to c sch. Nm vc tc l hai tay, hai chn v u ta. Ly phi ly tht st, mp xung, cng dnh mt t tng no cng tt tng . Ta bin ta thnh con s khng, ta c th l tt c. l ngh thut ly ch khng phi l chuyn m tn. C ngi ni l ly l m tn v h cha bit c s mu nhim ca ci ly. Ting Anh ta hy gi ly l touching the earth. Trong Sen Bp Tng Cnh H, c bi hng dn v nm ci ly. Sau khi thc tp vi ba tun chng ta nn vit ra bng tm ca ta hay ngi bt nhng li qun nguyn ca ring ta. Trong khi ly xung, nu thy ci g ta nn ghi chp ra ci , v khi ly xung ta ph i hnh dung c nhng iu y.

96 | C h n g n m : T h c t p t h n g y u b n g n m c i l y

Ly th nht
Tr v knh ly, lit v tin nhn, dng h t tin gia nh huyt thng, hai bn ni ngoi. Con thy cha m m xng tht v s sng ang c mt v lu nhun trong tng t bo v mch mu ca con. Qua cha con v m con, con thy ng b, bn ni cng nh bn ngoi, v ang i vo con vi tt c mi nng lng, mi trng ch, mi c m, cng nh tt c tr tu v kinh nghim ca t tin tri qua bao nhiu th h. Con mang trong con s sng, dng mu, kinh nghim, tu gic, hnh phc v kh au ca cc th h t tin. Nhng yu km, nhng tn ti v nhng kh au truyn t li, con ang tu tp chuyn ho. Nhng nng lng ca tr tu, ca kinh nghim v ca thng yu m lit v truyn t li, con ang m rng tri tim con v xng tht con m tip nhn. Con c gc r ni cha, ni m. ni ng b, t tin. Con ch l s ni tip ca t tin v dng h. Xin cha m, ng b v t tin h tr cho con, che ch cho con, truyn thm nng lng cho con. Con bit rng con chu u th t tin ; con bit cha m no, ng b no cng thng yu, m bc v h tr cho con cho chu d khi sinh tin c lc gp kh khn hay ri ro m khng bc l c nim thng yu v s m bc . Con thy cha ng ca con t lc Long Qun qua cc vua Hng v bit bao nhiu th h nhng ngi khai sng t nc, m rng b ci, gn gi ni sng v un c nn np sng Vit nam c thu c chung, c nhn c hu. Con l s tip ni ca lit v. Con ci rp mnh xung n nhn nng lng ca dng h v t tin ca gia nh huyt thng con. Xin t tin ph h tr cho con Nu ta l mt ngi kh au, nu ta cm thy ta nh mt thn cy b bng gc, l ti ta khng tr v tip xc v tip ni c vi dng h v t tin ca ta. Ta khng c nim tin, ta s kh tip nhn c ngun sinh lc v nng lng ca t tin dng h. Ta nh l mt my thu thanh khng c in lc, khng c kh nng bt c ngun sng in ca i pht thanh. Ta l mt vt cht. Khi ly xung ta c th phc hi c kh nng truyn thng ca ta.

97 | C h n g n m : T h c t p t h n g y u b n g n m c i l y

Tr v knh ly, lit v tin nhn, dng h t tin, gia nh huyt thng, hai bn ni ngoi. Ta thnh mt ting chung v ly xung, trong khi y c mt ngi c ln li qun nim gip ta. Nhng li qun nim c tnh cch hng dn thi, mi ngi chng ta sau phi vit ra li qun nguyn thch hp vi hon cnh ring ca mnh. Con thy cha con, con thy m con. Trong khi ph phc ta phi thy c hnh dng ca cha, thy c hnh dng ca m ta. Con thy cha m m xng tht v s sng ang c mt v lu nhun trong tng t bo v mch mu ca con. Ta phi thy cha ta trong ta, m ta trong ta rt c th, ch khng phi ch mt hnh nh. Ta l g? Ta l s tip ni ca cha v m ta. Ta l cha m. Cho nn gin cha, gin m l chuyn v l ng l khng xy ra c. Gin cha gin m tc l gin bn thn mnh. Qua cha con v m con, con thy ng b bn ni cng nh bn ngoi, v ang i vo con vi tt c mi nng lng, mi trng ch, mi c m cng nh tt c tr tu v kinh nghim t tin tri qua bao nhiu th h. Trong khi ph phc, ta thy c cha, c m, qua cha m ta thy ng b ca c hai bn ni ngoi. Nu c nhng hnh nh th ta s dng nhng hnh nh y lm sng dy s tht. Trong khi thy nhng hnh nh y ta c th mm ci. Ta thy cc v y hin ti ang sng trong ta v trong lc ta lm cho s lu thng gia ta v cc v tr thnh mt s tht. y l cha bnh, y l tr liu. i vi nhng ngi gin cha gin m gin t tin th ci ly ny l t cu cha ly. Ta c yu t cu cha trong ta. Con mang trong con s sng, dng mu, kinh nghim, tu gic, hnh phc v kh au ca cc th h t tin. Sc kho ca cc v c trong ta. Nu ta c ng c sng ti tm mi hay chn mi tui th ta bit rng ta cng c th sng ti tm mi hay chn mi tui, nu ta bit cch. Sng c tm mi hay chn mi tui, khng phi l chuyn ngu nhin tnh c m l s tip thu kh nng ca truyn thng. Cch sng ca ng c nh th no m khin cho ng c sng c tm mi hay chn mi tui? ti sao ta khng tip ni c. Ta ch bit ni rng ta c th ch cht yu m thi! V l. Trong khi ci xung ta ni: ng c i, ng c v vi con i, gip con i, con mun c sng mnh kho v lu di nh ng c. T nhin lin h truyn thng c ti lp v tip nhn

98 | C h n g n m : T h c t p t h n g y u b n g n m c i l y

khng bit bao nhiu nng lng ca t tin. N ci, cch sng n gin v mnh kho ca nhng ngi i trc ta, ta c th thy c. Ta bit rng nhng ci c mt trong ta, nu ta bit cch lm chng sng dy th chnh chng s nui dng ta. Khi thy nhng ni kh nim au ca cha m hay ca ng b, ta cng bit l nhng ni kh nim au cng c trong ta v ta bit rng nh c tha hng tu gic ca gia nh tm linh, ta c th chuyn ho nhng ni kh nim au ca t tin, ng b cha m. ng b v cha m giao ph cho ta hnh phc ca h, nhng cng giao ph nhng kh au ca cc v cho ta ta chuyn ho. C nhng s nghip m t tin cha lm c, ang cn au u trong lng, th ta v con chu phi nguyn lm cho c. Ta c nng lng ca t tin. Khi ta chuyn ho c nhng kh au y th ta chm dt c nhng kh au cho c t tin v dng h. Ta tu cho tt c t tin v con chu ca ta na. Nhng yu km, nhng tn ti v nhng kh au c truyn t li, con ang tu tp chuyn ho. l mt li nguyn. Nhng nng lng ca tr tu, ca kinh nghim v ca thng yu m lit v truyn t li, con ang m rng tri tim con v xng tht con m tip nhn. Trong khi ph phc, ta tip nhn tt c nhng nng lng . Ta m con ngi ca ta ra, khng phi ch l m tri tim m m c da tht ca ta n nhn. n nhn ngha l g, nu nhng ht ging kia c sn trong ngi ca ta ri? Nu ta cho php, nu ta m ca, t nhin nhng nng lng y t bn trong tun tro ra, ch khng phi l t bn ngoi i vo. Cng v l do ta t bt lp, t mnh sng c n v tch bit nn chng khng th biu hin ra c. Nhng nng lng T, Bi, H v X cng th. Con c gc r ni cha, ni m, ni ng b, t tin. Con ch l s ni tip ca t tin, ng b v dng h. iu ny l mt s tht, khng phi ch l mt s cu nguyn. Gc r ca ta l cha m, t tin v dng h. Trong con ngi ca t tin cha m v dng h c cht liu ca s vng chi, s an lc v nim tin tng th ng l ra trong ta cng phi c cht liu ca s vng chi, an lc v nim tin , ti sao ta khng c? Khng c l ti v ta, ch tht ra nhng th c trao quyn thm lng. Du cha ta v m ta khng chnh thc trao quyn cho ta bng li ni, nhng qua huyt thng h trao truyn nhng nng lng cho ta. H trao truyn nhng c th h
99 | C h n g n m : T h c t p t h n g y u b n g n m c i l y

khng bit l h trao truyn. H cng tip nhn chng m thm t t tin v h cng trao truyn chng cho ta mt cch m thm v ta phi bit tip nhn. V y tip nhn gia ti l vy. Con ch l s tip ni ca t tin v dng h. Xin cha m, ng b v t tin h tr cho con, che ch cho con, truyn thm nng lng cho con. y l li khn y l li nguyn, v y cng l phng php m xng tht ra tip ni ngun nng lng y, cho php ngun nng lng y vn c trong mu huyt trong tm a ca mnh c tun chy. Ni l xin trao quyn nhng k thc nhng nng lng y c trao truyn. Con bit rng con chu u th t tin . Cu ny trong vn ho ta l mt cu truyn ming tri qua bao th h: con chu u th ng b . Ta ang min nam nc Php th ng b ta cng ang min nam nc Php. Cc v u? Khng phi l st bn cnh ta m ngay trong ta. Tt c ng b t tin ta u ang sng trong ta. H cha bao gi tng cht, ti v ta l s tip ni ca h. Mi khi ta ci tt c u ci, mi khi ta khc tt c u khc. l tu gic ca Bt. Mi khi ta ganh ght tt c u ganh ght, mi khi ta chn i, tt c u chn i. Con bit rng con chu u th ng b t tin . Con bit cha m no ng b no cng thng yu, m bc v h tr cho con chu d khi sinh tin c lc gp kh khn hay ri ro m khng bc l c nim yu thng v s m bc . iu ny rt quan trng. C nhng ngi gin cha, c nhng ngi gin m, c nhng ngi on hn cha m cng v cha m c th ri ro gp phi kh khn m khng c kh nng bc l c yu thng. Nhng trong chiu su ca tm cm tnh thng vn c. Khng c cha m no m khng thng con, d bn ngoi h lm ging nh t con, ght con, b con. S tht l tnh thng thm trm t th h ny sang th h khc. Nu cha m ng b v t tin m khng thng yu v ym tr cho con chu th cn ai thng yu, ym tr cho con chu? Nhn cy chui ngoi sn chng ta thy rng khi cy chui cn non ch c hai l, v khi l th bai tng hnh th chnh hai l ch dn sc nui l em. Hai l u th, ht kh tri, dn nng lng, khin cho l th ba cun trn, ln ln v n ra. n khi l th t tng hnh th chnh l th ba cng gp phn nui l th t vi hai l ch v c nh vy cho n khi cy chui ln. Nhng l u bt u tn r nhng tt c tinh
100 | C h n g n m : T h c t p t h n g y u b n g n m c i l y

lc ca chng c dn vo trong nhng ci l k tip. Nhn k trong l sau chng ta thy l trc c mt, khng bao gi mt. Nhn vo trong ta, ta thy tt c nhng tinh lc ca cha m, ng b, t tin. Nu nng lng khng c dn vo th cn c dn vo u na v nu ta c tip tc th hn v ght b cha m chng ta th th hi ci v minh ca chng ta n ln ti mc no. C th l cha v m v lm vo nhng trng hp qu kh khn, khng c nhng iu kin thun li cho nn c lc la mng ry r t b v lm kh chng ta, nhng khng phi v vy m ni rng khng c s tip ni, khng c s nui dng, khng c s h tr m bc. Nhng ngi gin cha, gin m phi qun chiu v im ny cho tht k lng. Ty phng i theo ng li c nhn ch ngha qu lu v nhiu ngi c th tr thnh ra qu bit lp vi t tin, dng h, cha m v x hi. Con thy cha ng cc con t lc Long Qun qua cc vua Hng v bit bao nhiu th h khai sng t nc, m rng b ci, gn gi ni sng v un c nn np sng Vit Nam c thu c chung, c nhn c hu. Ta thy c tt c nhng iu , ta thy c cng trnh ca bao th h i trc. Sng trn t nc ny, ng trn t nc ny, ta th, ta nhn thy cy c, ta thy c tt c nhng th h y. Ta lm th no m tch ri ta ra khi h c? Cm tng c n xa cch l mt o gic, mt vng tng, v chnh v vng tng cho nn ta kh au v c n. Con l s tip ni ca lit v. y l mt iu rt r rng. Con ci rp mnh xung n nhn nng lng ca dng h v t tin, ca gia nh huyt thng ca con. Xin t tin ph h tr cho con. Ti y nghe mt ting chung ta ng dy. Trong thi gian ph phc, chng ta ni tip li c vi tt c dng h v t tin v c th ch cn ly nh vy trong vi tun l l chng ta s khi phc c sc kho v cm gic c n hay b b ri kia s bin mt. C nhng thin sinh Ty phng ti hc Lng Hng cng nhn l sau mt vi thng thc tp nm ci ly h thy chuyn ho, h bt u thng c cha, thng c m v cm thy rng mnh khng phi l mt thc ti bit lp c n na. Ta ng th chng nm by hi cho kho ri xng cu th hai. Nhng ngi thuc truyn thng tn gio khc ang thc tp o

101 | C h n g n m : T h c t p t h n g y u b n g n m c i l y

Bt th c ci ly th su, mt ci ly tr v ni tip vi truyn thng tm linh c ca mnh hoc l Do Thi gio, hoc C c gio, Php mn ca chng ta khuyn khch nhng ngi tr v vi ci ngun, thit lp s lu thng vi vn ho h, vi np sng tm linh ca h. Ngi Pht t khng phi l nhng nh truyn gio mun bng ngi ta ra khi gc r tm linh ca ngi ta. Pht t ang hnh o Ty phng phi khuyn khch ngi ta tr li gc r tm linh ca h. S thc tp o Bt l mt phng tin rt hay gip cho ngi ta tr li v ni tip li vi dng h, vi vn ho, vi t tin ca ngi ta. Chng ta lm nh th v bit rng nu khng th h s khng c hnh phc chn tht.

Ly th hai
Tr v knh ly, Bt v t s, truyn ng tc dim gia nh tm linh qua nhiu th h Con thy thy con, con thy s ng ca con, ngi dy cho con bit hiu, bit thng, bit th, bit ci, bit tha th, bit sng trong giy pht hin ti. Con thy qua thy ca con, qua s ng ca con, con tip xc c vi cc th h thnh tng qua cc thi i: cc v t s Tng Hi, T Ni a Lu Chi, V Ngn Thng, Vn Hnh, i ng, Tu Trung, Trc Lm, Php Loa, Huyn Quang, Nguyn Thiu, Liu Qun; con tip xc c vi cc v B tt v vi Bt Thch Ca Mu Ni, ngi khai sng gia nh tm linh ca con, c t 2600 nm nay. Con bit Bt l thy con m cng l t tin tm linh ca con. Con thy trong con c cht liu nui dng ca Bt, ca t, ca cc th h cao tng v nng lng ca Lit v v ang i vo trong con, v ang lm ra s bnh yn, an lc, hiu bit v thng yu trong con. Con bit Bt gio ho cho gia nh huyt thng ca con, lm p lm lnh np sng t nc ca con v ca dn tc con. Bt lm cho dn tc con tr nn mt dn tc thun t v vn minh, iu ny con thy r trong nn vn minh L Trn. Con bit nu khng c Bt, c t, c thy th con khng bit tu tnh v thc tp an lc cho con v gia nh con. Con m rng tri tim v xng tht con tip nhn kinh nghim tu gic tnh thng s che ch v nng lng t bi ca Bt v ca cc th h thnh tng,

102 | C h n g n m : T h c t p t h n g y u b n g n m c i l y

gia nh tm linh ca con, Con l s tip ni ca Bt v ca cc th h t tin tm linh ca con. Xin Bt v ch t, xin s ng v thy truyn cho con ngun nng lng thng yu, an lc v s vng chi ca lit v, Con nguyn tu tp chuyn ho v truyn v cho th h tng li nng lng ca Bt ca t v ca thy Con thy thy con. Trong khi ly xung ta phi thy thy ca ta, ta thy nt mt ca thy ta. Nu thy ta tch ri, mi bui sng thp hng ta nh th c chnh nim v nhn vo hnh ca thy ng c ngh vn v. Thp hng trn bn Bt, thp hng trn bn th t tin, thp hng trn bn th t s l mt s thc tp. Thn ta thanh tnh, tm ta thanh tnh: cm cy hng ta bit rng ta ang thc tp xc tip vi t tin tm linh ca ta. Nhn vo mt thy ta thy rng ta l s tip ni ca thy ta. y l dng h tm linh. C th thy ta cng c khuyt im, nhng du sao v cng l thy ca ta, v thy mang trong con ngi ca thy ci tu gic ca nhiu th h. bn th c trang b hnh nh ca t tin huyt thng hay t tin tm linh l mt iu rt hay. Hnh nh ca mt ngi cng c, mt ngi i din cho t tin m ta c gp thu sinh thi. Nhn gng mt y, ta hnh dung li c bit bao nhiu k nim: m thanh v hnh nh; chnh nhng k nim m thanh v hnh nh gip ta tip ni c vi t tin mt cch d dng. Ta c th t hai hay ba bc hnh trn bn th, nhng t nht l phi c mt bc hnh. Mi khi ti bn th thp hng ta phi c chnh nim. Hai mt ta phi tip xc vi hnh nh v ta hy mm ci vi thy ca ta. Thy i con y, con ang thp nhang cho thy y. Con thy thy con, con thy s ng ca con. Thy thy tc l thy s ng. Khng c s ng th khng c thy. Nu ta may mn c sng vi s ng ca ta mt thi gian th s qun chiu ca ta rt d. Nhng m thanh nhng hnh nh nhng k nim kia lm cho s qun chiu tr nn d dng. Ngi dy cho con bit hiu, bit thng, bit th, bit ci, bit tha th bit sng trong giy pht hin ti. Con thy qua thy ca con, qua s ng ca con, con tip xc c vi cc th h thnh tng qua cc thi i: cc v t s Tng Hi, T Ni a Lu Chi, V Ngn Thng, Vn Hnh, i ng, Tu Trung, Trc Lm, Php Loa, Huyn Quang, Nguyn Thiu, Liu Qun. Ta k tn v no

103 | C h n g n m : T h c t p t h n g y u b n g n m c i l y

cng c nhng ta phi k ra mt s tn. Nu ta hc v cc v t s th ta s c nim r rng hn v cc v t s y. Ta bit rng nu khng c cc v t s y th khng c ta. V s d hm nay ta c thc tp phng php th, phng php ci, phng php i thin hnh v phng php chuyn ho kh au l nh cc v. Khi c tn cc v v qun chiu v cc v th t nhin ta tip xc c vi cc v v nng lng ca h s c biu hin trong huyt qun ca ta. Du trong s cc v y c nhng v cn c nhng khuyt im cng nh cha m ng b ta cng c khuyt im, th ta vn chp nhn. Qua cc v, con tip xc c vi cc v b tt v vi Bt Thch Ca Mu Ni, ngi khai sng gia nh tm linh ca con. Bt l t tin tm linh ca ta. Phi thy c Bt l t ca ta, l mt ngi b con trong gia nh tm linh ca ta. Phi c mt nim tht gn gi vi Bt m ng ngh rng Bt l mt thn linh xa cch. Ta l con ca Bt, ta l chu ca Bt. Bt truyn cho ta bit bao nhiu chu bu qua cc t v cc thy. Phi thy r rng Bt trong ta. Thy c th ta tip nhn c nng lng ca Bt v ta bit rng chnh nim l nng lng ca Bt. Qua cc v, con tip xc c vi cc v b tt v vi Bt Thch Ca Mu Ni, ngi khai sng gia nh tm linh ca con, c t 2600 nm nay. C khi qun chiu v Bt Thch Ca, ta cng qun chiu c c v nhng v tng lm thy ca Bt Thch Ca, du rng trnh tu chng ca nhng ngi cn thp hn Bt nhng Bt cng c lc nng ta vo nhng ngi trong bui u ca s thc tp. Bt Thch Ca cng c gc r ch khng phi l khng c gc r. Bt Thch Ca cng c cha m, cng c ng b cng c thy t nh chng ta. Chnh Bt Nhin ng l thy ca Bt Thch Ca trong mt kip no v th k cho Bt. Cng nh Thin ti ng t (Sudhana) i hc cng khp vi 53 thy, trong c nhng thy ngoi o, trong c nhng thy cn l thiu nhi. Con bit Bt l thy con m cng l t tin tm linh ca con. Con thy trong con c cht liu nui dng ca Bt, ca t, ca cc th h cao tng v nng lng ca lit v v ang i vo trong con, v ang lm ra s bnh yn, an lc, hiu bit v thng yu trong con. Nu con c mt t cht liu ca bnh an, ca hiu bit, ca thng yu l cng nh qu v. Ta phi thy c iu v khi thy c th t nhin ta thy ngun nng lng ca qu v lu
104 | C h n g n m : T h c t p t h n g y u b n g n m c i l y

nhun trong con ngi ca ta. Con bit Bt gio ho cho gia nh huyt thng ca con, lm p lm lnh np sng t nc ca con v ca dn tc con. T th k th hai, Bt bt u gio ho cho t nc chng ta: lm cho np sng tm linh v vn ho chng ta p hn., mt i nhng nt th lu, v cng trnh khai sng ca Bt ta thy c, ta tip nhn c. C nhng ngi Vit t ni l khng theo o Bt, nhng chnh nhng ngi trong mu huyt cng c cht liu ca Bt. D h ni: Ti khng theo o Bt, ti ght Bt th chng ta vn c th mm ci nhn h, ti v c dn tc ta trong 2000 nm qua tng hc sng vi cht liu t ca T Bi, ca hiu bit. C nhng b c bui sng i ra vn thy nhng cnh cy gy m cng xut xoa v thng xt th ta bit s thng xt mt cnh cy hay s xut xoa cng c pht xut t dng mu ca T v ca Bi thm nhun qua bao th h. Bt lm cho dn tc con tr nn mt dn tc thun t v vn minh, iu ny con thy r trong nn vn minh L v Trn. L v Trn l hai thi i c lp m ch lc tinh thn l o Bt, t vua cho n dn ai cng u tu tp. Trong i L mt ngi t binh b bt em t Chim Thnh v c nhn din l thin s v c tn lm quc s. l thin s Tho ng. Chng ta bit thi y rng m n mc no. Con bit nu khng c Bt, c t, c thy th con khng bit tu tnh v thc tp an lc cho con v cho gia nh con. Con m rng tri tim v xng tht con tip nhn kinh nghim, tu gic, tnh thng, s che ch v nng lng t bi ca Bt v ca cc th h thnh tng, gia nh tm linh ca con. Con l s tip ni ca Bt v ca cc th h t tin tm linh ca con. Xin Bt v ch t, xin s ng v thy truyn cho con ngun nng lng thng yu, an lc v s vng chi ca lit v. Con nguyn tu tp chuyn ho v truyn v cho th h tng lai nng lng ca Bt, ca t v ca thy. Trong thi gian ph phc ta phi tip ni cho c ta phi tip xc cho c vi gia nh tm linh ca ta. Con ngi khng th c hnh phc khi ch c gia nh huyt thng. Chng ta phi c hai gia nh: gia nh huyt thng v gia nh tm linh. Khi gia nh huyt thng c vn th gia nh tm linh ti gip ; khi gia nh tm linh c vn th gia nh huyt thng ti ym tr. Thiu mt trong hai gia nh, chng ta s m ci, cho nn mt con ngi vn minh l phi c ti hai gia nh. i vi thin sinh ngoi
105 | C h n g n m : T h c t p t h n g y u b n g n m c i l y

quc th sau ci ly th hai c ci ly th ba v ngun gc tm linh c ca h. o Bt l mt php thc tp c th gip h tr v ngun gc tm linh ca h. C rt nhiu ngi ti thc tp vi o Bt l ti v h chn ght truyn thng tm linh ca h. H ly khai gio ng, ly khai gii tng l ca h, v h cm thy khng thoi mi trong thi v phng thc trao truyn nhng cht liu tm linh . H kh cho nn h i kim mt truyn thng khc. Trong trng hp ny h i tm ti o Bt vi mt m c l c th ly mt truyn thng tm linh khc thay th cho truyn thng tm linh ca mnh v h nguyn vnh vin on tuyt vi gia nh tm linh truyn thng ca h. Theo tu gic o Bt, th m tng l ho huyn. Khi con ngi nh mt ci cy b bng gc ra khi vn ho truyn thng tm linh ca mnh th con ngi y kh lng m c hnh phc. Cho nn phng php hu hiu nht c th c cng hin cho h l thc tp o Bt nh th no c th tr v hn gn, ho gii v hi nhp c li vi gia nh huyt thng v gia nh tm linh ca h, h c th tm ra li c nhng chu bu n tng trong truyn thng ca h m trc h cha thy. Nh thc tp h thy rng gia truyn thng m h ang hc vi truyn thng c ca h c nhng im tng ng v nh vy, khng c cm gic phi rung b truyn thng tm linh ca h th h mi thnh cng. H cn thy rng chnh trong truyn thng o Bt cng cn phi c s chuyn ho v do h thy trong truyn thng tm linh ca h cn c s chuyn ho. Khng c dng tm linh no, dng sinh mng no du l huyt thng hay tm linh m khng cn s chuyn ho. Cng nh mt thn cy cn phi c ct b nhng cnh mc ngc, khng ch li, lm mt thng bng cho cy v c th lm cy ng, mt truyn thng tm linh cng cn phi c chuyn ho v chm sc c th phc hi c sc mnh ca n. Thc tp o Bt tr v chuyn ho truyn thng tm linh ca ta, pht kin nhng ci hay, ci p, nhng chu bu ct du trong truyn thng tm linh ca mnh; l chuyn ta c th khuyn khch cc bn ngoi quc thc tp. Khi h thy c rng gia o Bt m h ang thc tp vi truyn thng tm linh ca h khng c s chng i v o Bt c th lm giu v lm sng cho truyn thng tm linh ca h th lc h mi tr thnh con ngi c
106 | C h n g n m : T h c t p t h n g y u b n g n m c i l y

hnh phc. Cng nh chng ta l nhng ngi tu tp trong o Bt vn c th thy c nhng ci p ci hay v nhng chu bu trong cc truyn thng tm linh khc v chng ta sn sng tip thu nhng ci p lm giu cho truyn thng ca chnh chng ta. Trong 2600 nm lch s o Bt hnh x nh vy: thu thp v chuyn ho cho o Bt cng ngy cng thch hp vi nhng nhu yu c tht ca tng th h.

Ly th ba
Tr v knh ly lit v tin nhn, khai sng t ny, sng ni kh thing hng ngy che ch Con thy con ang ng trn t nc ny v tip nhn cng n khai sng ca tin nhn t nc ny, trc ht l cc vua Hng, ri cc v lnh o cc triu Tin L, Tin L, Ng, inh, L, Trn, hu L, Nguyn cng vi cc th h t tin v bit bao nhiu ngi c tn tui v khng c tn tui em ti tr, kin nhn v chu ng lm cho t nc ny tr nn ni nng nu ca bao nhiu ging dn cc mu da; lp nn trng hc, nh thng, xy dng cu cng, ng s, ch ba, thit lp nhn quyn, lut php, pht minh khoa hc lm cho mc sng c nng cao. Con tip xc c vi nhng th h t tin ngy xa sinh sng trn t nc ny v bit sng an lnh vi mi loi v vi thin nhin. Con sng y, hc ho hp vi thin nhin, vi con ngi, v con cm thy nng lng ca t nc ny i vo trong con, ym tr con, chp nhn con. Con xin nguyn tip tc gi gn v lm tip ni nhng dng nng lng y. con xin nguyn gp phn chuyn ho nhng bo ng cm th v v minh cn tn ti trong x hi ny. Xin ph h tr cho chng con. Ta ang x no th phi ly xung v tip xc vi t nc v kh thing ca x . bn c ta qun chiu v nc c, Thu S ta qun chiu v nc Thy S, Php ta qun chiu v nc Php, Vit Nam ta qun chiu v nc Vit nam. a phng v x s no cng c mt lch s: nhng kh au, nhng thnh cng, nhng v vang ca x s y. Sng y ta phi tip xc vi khng kh y, ni sng y, vi nhng rau tri v ng cc y, ti v nhng th
107 | C h n g n m : T h c t p t h n g y u b n g n m c i l y

ang nui dng ta, nhng th cng nm trong qu trnh lch s thnh lp t nc ny. Con thy con ang ng trn t nc ny. V d ta bn M th khi ta ly xung, ta thy c nhng ngi da vn l nhng ngi u tin khai sng t nc M v h l t tin ca ngi M. Mc du ngi thc tp l ngi da trng, da en hay da vng th nhng ngi da kia vn l t tin ca h v h l nhng ngi u tin khai sng t nc M. Trc ht l cc vua Hng, ri cc v lnh o cc triu Tin L, tin L, Ng, inh, L, Trn, Hu L. y l ni v t nc Vit Nam. Cng vi cc th h t tin v vi bit bao nhiu ngi c tn tui v khng c tn tui em ti tr, kin nhn v chu ng lm cho t nc ny tr nn ni nng nu ca bao nhiu ging dn cc mu da. Ti Vit Nam cng c nhiu dn tc trong c nhng dn tc thiu s. Nhng dn tc thiu s ny cng c phn ng gp khai sng ca h. lp nn trng hc, nh thng, xy dng cu cng, ng s, ch ba, thip lp nhn quyn, lut php, pht minh khoa hc cho mc sng c nng cao. Ta phi thy c tt c nhng iu ny, v d nh c ung mt vin thuc m ht au bng, ta phi bit vin thuc khng phi t trn tri ri xung, m l do cng trnh kho cu ca bao nhiu th h. Ta n mt c c rt ngt, th ging c rt y cng c trao truyn t bao nhiu th h. bnh cng c lch s nhiu ngn nm sau lng n. Cng nh Vit nam khi ta n mt t bn, ta bit rng t bn cng c lch s ca n. Khng phi t nhin m cc b m gia v c nh vy, l s tip tc trao truyn ca nhiu th h. Bnh dy, bnh chng, bnh l v.v tt c u c lch s. Hnh phc ca tin nhn tr thnh hnh phc ca ta. Ti M cng trnh ca nhng ngi da nu t Phi Chu qua trong s thit lp xa l, trng hc, nh thng v.v rt ln. Mi khi nhng ngi da trng hay da vng sng trn t M c thc th s thy c cng lao v m hi y ca nhng ngi c gc Phi chu. Ta phi tip xc vi h, ti v h cng l t tin ca ta. Ti Php cng vy. Nc Php khng phi ch l ca ngi Php. Ta khng th tm ra mt ngi Php thun tu, bi v nc Php c lm ra bi nhng yu t khng phi l Php. Dn Php cng vy. Nh khoa hc Marie Curie l ngi ng hng ca c Danka, nc Ba Lan, ch khng phi sinh Php. Ca s ni ting
108 | C h n g n m : T h c t p t h n g y u b n g n m c i l y

Yves Montand cng l ngi qua y. Dn tc chng ta, t nc chng ta v t tin chng ta c nhiu mu sc, nhiu gc gc v khi thc tp ta lin h c vi nhng t tin , sng ni , c cy , thc phm . Chng ta l g, chng ta ch l s biu hin v s tip ni ca tt c nhng yu t . Con tip xc c vi nhng th h t tin ngy xa sinh sng trn t nc ny v bit sng an lnh vi mi loi v vi thin nhin. Con sng y, hc ho hp vi thin nhin, vi con ngi v con cm thy nng lng ca t nc ny i vo trong con, ym tr con, chp nhn con. Con xin nguyn tip tc gi gn v lm tip ni nhng dng nng lng y. Con xin nguyn gp phn chuyn ho nhng bo ng cm th v v minh cn tn ti trong x hi ny. C nhin l ta chp nhn d dng nhng g tch cc, nhng cng cn nhng g tiu cc trong x hi nh bo ng, cm th, k th chng tc v... vchng ta cng phi chp nhn chuyn ho. Ta phi sng sao cho xng ng gp phn chuyn ho nhng phn tiu cc . Xin ph h tr cho chng con.

Ly th t
Tr v knh ly, gia nh huyt thng, gia nh tm linh, gia nh tr, cho ngi con thng Nhng ngun nng lng v bin m con va tip nhn c, co n xin truyn t cho cha con, cho m con, cho nhng ngi con thng yu: nhng ngi tng kh au, tng lo lng, tng bun kh v con, v nhng vng v v di dt ca con trong qu kh, v cng tng lo lng bun kh v hon cnh kh khn v khng may ca cc v. Con xin truyn t ngun nng lng y nguyn cu v tip sc cho cha con, cho m con, cho anh ch em ca con (cho nhng ngi thn ca con, cho chng con, v con, cc con ca con ) cho tm hn h lng du li, cho kh au trong lng (nhng) ngi y c chuyn ho, cho (nhng) ngi y n c n ci, cho (nhng) ngi y cm nhn c nim vui sng, cho (nhng) ngi y c nh nhng trong thn th v an lc trong tm hn. Con ht lng cu mong cho (nhng) ngi y c hnh phc v an lc. Con bit nu nhng ngi y c an lc th con cng c an lc. Con cm thy trong lng con

109 | C h n g n m : T h c t p t h n g y u b n g n m c i l y

khng c on hn trch mc nhng ngi y mt my may no. Con ly t tin, ng b trong gia nh huyt thng v trong gia nh tm linh ca con ph h tr cho ngi con thng, cho nhng ngi m con nguyn thng yu v chm sc. Con thy con khng cn l mt ci ta ring bit m con tr v thnh mt vi nhng ngi con thng. Trong chng ta ai m khng c ngi ta thng nhiu hn nhng ngi khc: cha m, anh, ch, ch, bc, c, d, con, chu, nhng ngi bn. Ta mun cho nhng ngi c mnh kho v hnh phc. Ci ly ny l ci ly truyn t nng lng cho ngi thng. Ly xung chng ta qun nim nh sau: Nhng ngun nng lng v bin m con va tip nhn c, con xin truyn t cho cha con . du cha ta tch ri, ta vn c th truyn t ti v cha t nht l cn trong ta. Con xin truyn t cho m con, cho nhng ngi con thng yu. Ta hy c tn cc v y ra: trong gia nh huyt thng, trong gia nh tm linh. Bt c ngi no ta thng, ta mun h c hnh phc th trong khi ph phc ta c tn ngi y. Ta phi thy mt ca ngi y rt c th, khng nn nhc n h mt cch tng qut. ng ni: nhng ngi con thng phi ni anh Nguyn Vn A, ch Nguyn Th X. Nhng ngi tng kh au, tng lo lng, tng bun kh v con, v nhng vng v v di dt ca con trong qu kh, v cng tng lo lng bun kh v hon cnh kh khn v khng may ca cc v. Con xin truyn t ngun nng lng y nguyn cu v tip sc cho cha con, cho m con, cho anh, ch, em ca con cho nhng ngi thn ca con (cho chng con, v con, cc con ca con). Ta hy k ra cho r. L ngi tu, ta ni: cho thy con, cho s ng con, cho s ch con, cho s anh con, cho s em con, cho nhng ngi ti thc tp vi con; con mun cho tt c u c an lc, c hnh phc, cho nhng ngi cng s vi con trong i sng hng ngy, nhng ngi ang c kh khn, nhng ngi khng c kh khn, con u mun cho h c hnh phc. Con xin truyn t ngun nng lng y nguyn cu v tip sc cho cha con, cho m con, cho anh, ch, em ca con cho nhng ngi thn ca con, cho tm hn h lng du cho kh au trong lng ngi y c chuyn ho, cho nhng ngi y n c n ci, cho nhng ngi y cm nhn c nim vui sng, cho nhng ngi y c nh nhng trong thn th v an lc trong tm hn.

110 | C h n g n m : T h c t p t h n g y u b n g n m c i l y

Con ht lng cu mong cho nhng ngi y c hn phc v an lc. Con bit nu nhng ngi y c an lc th con cng c an lc. Con thy trong lng con khng c on hn trch mc nhng ngi y mt my may no. Ta ch mun cho ngi y c hnh phc thi, du nhng ngi y trong qu kh c khi vng v lm cho ta bun, ta gin. Du sao nhng ngi y vn l ngi ta thng v c ao su m nht ca ta l nhng ngi y c hnh phc. Con ly t tin, ng b trong gia nh huyt thng v trong gia nh tm linh ca con ph h tr cho ngi con thng, nhng ngi m con nguyn thng yu v chm sc. Con thy con khng cn l mt ci ta ring bit m con tr thnh mt vi nhng ngi con thng. Khi ly xung nh vy ta thy hnh phc ca h l hnh phc ca ta v ranh gii gia ta v khng ta bin mt. y l T qun, l Bi qun. Ci ly ny rt d lm, v i tng ca qun nim l ngi ta thng.

Ly th nm
Tr v knh ly gia nh huyt thng, gia nh tm linh, gia h tr, ngi lm kh con Con m rng lng ra truyn i nng lng hiu bit v lng xt thng ca con ti nhng ngi lm con kh au v iu ng. Con bit ngi y cng i qua nhiu kh au, cha chp qu nhiu cay ng v bc bi trong tri tim nn lm vung vi nhng kh au bc bi ca ngi y ln con. Con bit nhng ngi y khng c may mn c th l t hi cn b th thiu s chm sc v thng yu, b cuc i dn vt v ngc i bao nhiu ln. Con bit nhng ngi nh ngi y cha c may mn c hc, c tu, cha chp nhng tri gic sai lm v cuc i v v con, nn lm kh con v lm kh nhng ngi con thng. Con xin gia nh huyt thng v gia nh tm linh ca con truyn nng lng cho ngi y (cho nhng ngi y) tri tim ca h c tip nhn git nc cam l m n ra c nh mt bng hoa. Con ch cu mong cho ngi y c chuyn ho ngi y tm ra c nim vui sng, khng cn gi tm th hn m t lm kh mnh v lm kh ngi. Con bit v nhng ngi y kh m khng t ch c nn lm kh con v lm kh nhng ngi con

111 | C h n g n m : T h c t p t h n g y u b n g n m c i l y

thng. Con cng cu mong cho tt c nhng ai lm cho gia nh con kh, dn tc con iu ng, k c nhng k xm lng, cp nc, nhng ngi hi tc, nhng k ch k, di tr v tn bo c nh n Bt, n t, n tin nhn m ci ho. Con thy h kh v ni kh y ang ko di qua nhiu th h v con khng mun gi tm nim sn hn, on th. Con khng mun cho h kh. Con c gc r ni t tin, ni ging h huyt thng v ging h tm linh; tri tim con n ra nh mt o hoa, con xin bung b tt c mi him hn, mt lng cu nguyn cho k lm kh con, lm kh gia nh v dn tc con c thot khi vng tai nn v n au, h c th thy c nh sng ca nim vui sng v an lc nh con. Tm con khng cn mang mt my may trch mc v on th. Con xin truyn t nng lng ca con cho tt c nhng ngi y. Ly Bt ,ly t, ly ng b chng minh cho con. y l phm tr th nm trong nm phm tr: mnh, ngi thn, ngi rt thn ngi dng v ngi ght. Trong khi ph phc ta qun nim nh sau: Con m rng lng ra truyn i nng lng hiu bit v lng xt thng ca con ti nhng ngi lm con kh au v iu ng. Phi nu tn h nhng ngi y ra phi hnh dung li nt mt h, nhng kh au ca h, s gin d ca h. Con bit ngi y cng i qua nhiu kh au, cha chp qu nhiu cay ng v bc bi trong tri tim nn lm vung vi nhng kh au v bc bi ca ngi y ln con. y l s qun chiu. lm sao thy c nhng ngun gc ca cn gin v nhng ni kh ca ngi y. Ta bit rng hiu l cha kho m ca tri tim cho nn qun chiu l quan trng. Phi thy c ngi lm kh ta kh v ang kh nh th no v nhng g a h ti ci tnh trng nh by gi. Nhng ngi kh hay lm cho ngi khc kh theo. Con bit nhng ngi y khng c may mn, c th l t hi cn b th thiu s chm sc v thng yu, b cuc i dn vt v ngc i bao nhiu ln. Nhng ngi kh au t hi cn b th, b cuc i dn vt v ngc i, nhng ngi y c nhiu ni kt. Phi thy c iu th tri tim ta mi m ra c. Con bit nhng ngi nh ngi y cha c may mn c hc, c tu, cha chp nhng tri gic sai lm v cuc i v v con, nn lm kh con v lm kh nhng ngi con thng. Ta kh au thng v tri gic sai lm, ta lm kh ta, ta lm kh nhng ngi xung quanh ta k c

112 | C h n g n m : T h c t p t h n g y u b n g n m c i l y

nhng ngi ta thng. Con xin gia nh huyt thng v gia nh tm linh ca con truyn nng lng cho ngi y (cho nhng ngi y) tri tim ca h c tip nhn git nc cam l m n ra c nh mt bn g hoa. Ta tht s mun nh vy, ti ta khng c c mun cho ngi y kh. Ngi y kh ta cng kh theo lun. Con ch cu mong cho ngi y c chuyn ho ngi y tm ra c nim vui sng, khng cn gi tm th hn m t lm kh mnh lm kh ngi. Con bit v ngi y kh m khng t ch c nn lm kh con v lm kh nhng ngi con thng. Con cng cu mong cho tt c nhng ai lm cho gia nh con kh, dn tc con iu ng, k c k xm lng, cp nc, nhng ngi hi tc, nhng k ch k di tr v tn bo, c nh n Bt n t, n tin nhn m ci ho. Con thy h kh v ni kh y ang ko di qua nhiu th h v con khng mun gi tm nim sn hn on th. Con khng mun cho h kh. Con c gc r ni t tin ni ging h huyt thng v ging h tm linh; tri tim con n ra nh mt o hoa, con xin bung b tt c mi nim him hn, mt lng cu nguyn cho k lm kh con, lm kh gia nh v dn tc con c thot vng tai nn v n au h c th thy nh sng ca nim vui sng v an lc nh con. Tm con khng cn mang mt my may trch mc v on th. Con xin truyn t nng lng ca con cho tt c nhng ngi y. Ly Bt, ly t, ly ng b chng minh cho con. Khi ta thy c kh au nhng hon cnh kh khn, nhng tri gic sai lm ca ngi lm ta kh th t nhin ta thng c v tha th c cho ngi y. Lc ging sui T Bi bt u tun chy t tri tim ta, lm cho tm ta mt xung, du li v ta l ngi c hng ci an lc y u tin. Sau ny tu theo cch sng ca ta, tu theo cch c x hng ngy ca ta m ta chuyn ho c ngi kia. y l thc tp php qun t v lng tm: thc tp X, thc tp T, thc tp Bi, yu k th nh yu ta. Khi yu k th c ri th k th khng cn l k th na, k th l ngi thng. Ngi Pht t chn chnh ch c ngi thng thi, khng c ngi th Yu k th nh yu ta l mt cu trong bi Hoa N Trn ng Qu Hng ca Phm Th M. Vit Nam chng ta c truyn thng rt hay l sau khi chin thng mt v tng lnh xm lc ta thng hay lp n th ngi y. Nhng tng ln nh l Liu Thng, Toa , M Nhi v... v u c n th. Nh th l ta mun ni: Chng ti bt buc phi git
113 | C h n g n m : T h c t p t h n g y u b n g n m c i l y

ng, chng ti khng mun lm nh vy nhng chng ti bt buc phi lm nh vy. By gi ng cht ri chng ti xy n th ng. ng lm chuyn l ti v ng vng theo lnh ca quc vng ng. C th l ng khng mun lm chuyn ny nhng ng phi lm, chng ti cng khng mun lm ci chuyn git ng nhng chng t i phi git ng v by gi chng ti lp n ny th ng. l chuyn chng ta lm trong hng ngn nm. Rt ng nghnh. Trong c ch , chng ta nhn ra c nhng du tch ca T, Bi, H, X thm nhun trong t nc kh lu. Ti tin sau ny Vit Nam th no cng c mt ci miu th nhng ngi G.I., tc l nhng lnh M qua nh Vit Nam. Truyn thng ca ta l nh vy. Trong khi chng ta ph phc, tu theo nh lc ca chng ta v kh nng qun tng ca chng ta m chng ta i vo T qun, Bi qun, H qun hay X qun su nhiu hay l su t. Ri khi chng ta ly xung nm ly l chng ta thc s thc tp, ch khng phi l chc tng hay l quy ly hoc tng tng. Trong t th nm vc st t, chng ta xo nho bn ng, chng ta tip ni c vi t tin tm linh, t tin huyt thng tip ni vi t nc, tip xc vi nhng ngi thng v tha th c cho nhng ngi lm kh. T nhin ci ng ca chng ta mnh kho hn, nh nhng hn, y trn hn v nm ci ly rt c gi tr tr liu, c th phc hi cho ta sc kho, c th em li cho ta nim vui. Thin tp trong t th ngi, trong t th i hay trong t th ly, ta u c th thc tp c thng yu c. Nh ti ni chng ta thng hm bn gi ng h mi ngy, khng t hn. Chng ta hy bit tr thnh dn thng tr trong T Bi qun, trong H X qun, sut ngy.

Ch thch: Ch Kha Ma Thu 1994 l l tng, hnh phc v tnh thng, Kha tu m u bng Kinh Sammidhi (Tam Di ). Cc php bt tng ng l cc hin tng khng phi vt l cng khng phi nhng c lin quan ti vt l v tm l nh c, mt, sinh, dit, v

114 | C h n g n m : T h c t p t h n g y u b n g n m c i l y

thng, danh t, vn c, ging nhau, khc nhau, thi gian khng gian, s, lng, ho hp, ly cch v... v

115 | C h n g n m : T h c t p t h n g y u b n g n m c i l y

You might also like